0% found this document useful (0 votes)
124 views531 pages

Bibliotheca Tevbneriana: Scriptorvm Graecorvm Et Romanorvm

The document summarizes Polybius' description of the fertility and abundance of Lusitania (modern Spain). According to Polybius, the climate allows animals and humans to be very fertile. Fruits never spoil and seafood is plentiful. Grains, wine, lamb, and beef could be bought very cheaply. The document contrasts this with the high prices in the speaker's home region and notes that a noble man regularly supplies Rome with goods from Lusitania.

Uploaded by

Daniel Barbo
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
124 views531 pages

Bibliotheca Tevbneriana: Scriptorvm Graecorvm Et Romanorvm

The document summarizes Polybius' description of the fertility and abundance of Lusitania (modern Spain). According to Polybius, the climate allows animals and humans to be very fertile. Fruits never spoil and seafood is plentiful. Grains, wine, lamb, and beef could be bought very cheaply. The document contrasts this with the high prices in the speaker's home region and notes that a noble man regularly supplies Rome with goods from Lusitania.

Uploaded by

Daniel Barbo
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 531

B I B L I O T H E C A

SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM


T E V B N E R I A N A

BT 2034

CONSILIATORES TEVBNERIANI

GIAN BIAGIO CONTE


JAMES DIGGLE
DONALD J. MASTRONARDE
FRANCO MONTANARI
HEINZ-GÜNTHER NESSELRATH
DIRK OBBINK
OLIVER PRIMAVESI
MICHAEL D. REEVE
RICHARD J. TARRANT
ATHENAEVS NAVCRATITES
DEIPNOSOPHISTAE
VOLVMEN III.A
LIBRI VIII–XI

EDIDIT
S. DOUGLAS OLSON

DE GRUYTER
ISBN 978-3-11-055852-4
e-ISBN (PDF) 978-3-11-056739-7
ISSN 1864-399X

Library of Congress Control Number: 2019936569

Bibliographic information published by the Deutsche Nationalbibliothek


The Deutsche Nationalbibliothek lists this publication in the Deutsche Nationalbibliografie;
detailed bibliographic data are available on the Internet at http://dnb.dnb.de.

© 2020 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston

Greek font: Orthos by Ralph Hancock


Printing: CPI books GmbH, Leck

www.degruyter.com
hoc volvmine continentvr

Praefatio ·····················································································  VII

Liber viii ························································································· 1
Liber ix ·························································································  64
Liber x ························································································  154
Liber xi ·······················································································  250

Epitome
Liber viii ···············································································  365
Liber ix ··················································································  397
Liber x ···················································································  434
Liber xi ··················································································  483
praefatio

This is the third text-volume of my edition of Athenaeus, but the


second to be published. The prefatory remarks about the organiza-
tion and conception of the project that follow are largely identical
to those in Volume IV. More extensive comments will be found at
the beginning of Volume I, which should be published within the
next few years.
When Kaibel produced his Athenaeus at the end of the 19th
century, many of the fragmentary authors the text preserves had
not been carefully edited in independent editions. This is no
longer the case, and my sense of my readership, and thus my
goals with this edition, are accordingly different from his. Modern
standard editions of ancient texts have many substantial advan-
tages. They also tend, however, to conceal their own fragile cha-
racter, by presenting a much better text than the one that has
been transmitted to us by the ancient authorities. The fragmen-
tary comic poets in the monumental Kassel–Austin Poetae Comici
Graeci, for example, are uniformly metrical, but only due to the
aggressive, often brilliant efforts of modern editors. Put another
way, when one reads e.g. comic fragments preserved by Athe-
naeus in PCG, one generally reads something other than what the
manuscripts present, and the authority of the edition is such that
that difference tends in practice to be elided. This problem is com-
pounded by the fact that texts such as Kaibel’s Athenaeus attempt
to accomplish two different tasks simultaneously, both faithfully
representing the source author and offering the best possible
version of the quoted text. My edition abandons the latter goal, in
large part because this can now be done in a philologically re-
sponsible manner, as it could not 100 years ago. My assumption
throughout is that users of a critical edition today likely come to
Athenaeus not so much because they want to read the material he
preserves, but because they want to know how he preserves it. I
therefore take it for granted that such readers will have access on
the one hand to works such as PCG and the Kannicht–Radt
edition of the tragic poets, and on the other hand to a translation
such as my own Loeb (which presents improved modern versions
viii praefatio

of embedded material throughout). My text of Athenaeus, by con-


trast, offers something much closer to what the manuscripts pre-
serve; to the extent I have improved the text, this has been by
attempting to reconstruct what the common ancestor of A and the
Epitome manuscripts may have read, not the precise version of the
material that Athenaeus himself had in the 2nd century CE (a prob-
lematic target in any case), much less what the original authors
wrote long before that. My apparatus, meanwhile, is keyed to and
to some considerable extent dependent on the standard modern
critical editions of quoted sources, and shows how the text in
question is generally printed today and why. I assume that readers
interested in further modern conjectures, or in alternative read-
ings in other ancient authorities, will consult the critical appara-
tuses of those editions. As a consequence, this is not a superfi-
cially easy text of Athenaeus or of the material he preserves, often
in highly problematic form. Instead, my edition is designed to
require and reward careful, engaged critical reading and thus — in
conjunction with the other sources noted above — to allow a full
appreciation of the extraordinary material that has been passed on
to us here.
Kaibel believed that the Epitome of Athenaeus was made di-
rectly from A, and he accordingly reported alternative readings
only from C or E, and never from both. As a consequence, it is
impossible to tell from Kaibel’s apparatus when a reported read-
ing in an Epitome manuscript represents that tradition as a whole
and when it is eccentric. By contrast, I report Epitome readings
fully, and also present a text of the Epitome itself in a second
fascicle (thus simultaneously replacing Peppink). Kaibel also ig-
nored later witnesses to the text (D B M P Q) and accordingly
assigned large numbers of readings to Musurus that are in fact the
product of a rich, cumulative 15th-century reception of Athenaeus.
He also appears to have paid only passing and fitful attention to
the early printed editions, giving many conjectures e.g. to Schweig-
häuser that belong to earlier scholars. My edition attempts to
improve these aspects of the text as well. Readers should note that
I cite the late non-Epitome manuscripts only when they disagree
with A. Nor do I attempt to catalogue the countless wild errors
and misguided conjectures in these manuscripts, most of which
praefatio ix

make no substantial contribution to my project as I have con-


ceived it. As for the Epitome, I similarly disregard alternative read-
ings in either C or E that are patently wrong or unhelpful when
the other manuscript agrees with A. In the apparatus for the Epi-
tome, manuscripts other than C and E are cited only when they
agree with those manuscripts against A. An asterisk in superscript
above a manuscript designation indicates that the reading is
marked as an error in one way or another in the manuscript itself.
Final proofs of Volume III were read in Ankara, Turkey, on the
campus of Bilkent University, which has been something approach-
ing my permanent home for the last three years. More extensive
acknowledgements and thanks for the academic and personal sup-
port I have received here and elsewhere will appear in Volume I.
Volume III, along with all the rest of this edition, is dedicated to
my lovely wife Rachel, who is sitting across from me as I write
this on a beautiful spring morning, just as the trees are beginning
to bud high on the hills over the city, with a cat on her lap and a
text of Thucydides before her.

Ankara, Turkey
15 March 2020
Η
[1] τὴν κατὰ τὴν Λυσιτανίαν (χώρα δ᾿ ἐστὶν αὕτη τῆς Ἰβηρίας, ἣν 330d
νῦν Ῥωμαῖοι Σπανίαν ὀνομάζουσι) διηγούμενος εὐδαιμονίαν
Πολύβιος ὁ Μεγαλοπολίτης, ἀνδρῶν ἄριστε Τιμόκρατες, ἐν τῇ
τετάρτῃ καὶ τριακοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (34.8.4–10) φησὶν ὡς αὐτόθι ‖
5 διὰ τὴν τοῦ ἀέρος εὐκρασίαν καὶ τὰ ζῷα πολύγονα καὶ οἱ ἄνθρω- 331a
ποι, καὶ οἱ ἐν τῇ χώρᾳ καρποὶ οὐδέποτε φθείρονται· ῥόδα μὲν γὰρ
αὐτόθι καὶ λευκόια καὶ ἀσπάραγοι καὶ τὰ παραπλήσια τούτοις οὐ
πλεῖον διαλείπει μηνῶν τριῶν, τὸ δὲ θαλάττιον ὄψον καὶ κατὰ τὸ
πλῆθος καὶ κατὰ τὴν χρηστότητα καὶ κατὰ τὸ κάλλος μεγάλην
10 ἔχει διαφορὰν πρὸς τὸ γινόμενον ἐν τῇ καθ᾿ ἡμᾶς θαλάττῃ. καὶ ὁ
μὲν τῶν κριθῶν Σικελικὸς μέδιμνός ἐστι δραχμῆς, ὁ δὲ τῶν πυρῶν
ἐννέα ὀβολῶν Ἀλεξανδρίνων, τοῦ δ᾿ οἴνου δραχμῆς ὁ μετρητὴς |
καὶ ἔριφος ὁ μέτριος ὀβολοῦ καὶ λαγώς. τῶν δ᾿ ἀρνῶν τριώβολον 331b
καὶ τετρώβολον ἡ τιμή, ὗς δὲ πίων ἑκατὸν μνᾶς ἄγων πέντε
15 δραχμῶν καὶ πρόβατον δυεῖν, τάλαντον δὲ σύκων τριῶν ὀβολῶν,
μόσχος δραχμῶν πέντε καὶ βοῦς ζύγιμος δέκα. τὰ δὲ τῶν ἀγρίων
ζῴων κρέα σχεδὸν οὐδὲ κατηξιοῦτο τιμῆς, ἀλλ᾿ ἐν ἐπιδόσει καὶ
χάριτι τὴν ἀλλαγὴν ποιοῦνται τούτων. ἡμῖν δὲ ὁ καλὸς Λαρήνσιος
τὴν Ῥώμην Λυσιτανίαν ἑκάστοτε παρέχων ἐμπίπλησι παντοίων
20 ἀγαθῶν ὁσημέραι, μετὰ τοῦ ἡδέος καὶ μεγαλοφρόνως φιλοτιμού-
μενος, οὐδὲν φερομένοις | οἴκοθεν ἢ λογάρια. 331c
[2] πολλῶν δὲ λεχθέντων ἐπὶ τοῖς ἰχθύσι λόγων δῆλος μὲν ἦν
ἀχθόμενος ὁ Κύνουλκος. καὶ ὁ καλὸς Δημόκριτος αὐτὸν προ-
φθάσας ἔφη· ἀλλὰ μήν, ἄνδρες ἰχθύες κατὰ τὸν Ἄρχιππον (fr. *30),
25 παρελίπετε (δεῖ γὰρ καὶ ἡμᾶς μικρὰ προσοψωνῆσαι) τοὺς
ὀρυκτοὺς ἰχθύας καλουμένους οἳ ἐν Ἡρακλείᾳ γίνονται καὶ περὶ
Τίον τοῦ Πόντου τὴν Μιλησίων ἀποικίαν ἱστοροῦντος περὶ αὐτῶν

*330f–331b  Eust. p. 1485.19–22 = i.150.35–40 | *331c–e  Eust. p. 1720.36–40


= ii.22.36–40

Tit. Ἀθηναίου Ναυκρατίτου Δειπνοσοφιστῶν τῶν εἰς λ΄ ἀρχὴ τοῦ ιε΄ A


11  Σικελικὸς Kaibel : σίκλος A : σίκλος C E ‖ 12  Ἀλεξανδρινῶν A :
Ἀλεξανδρηνῶν C E ‖ 14  δὲ πίων Casaubon : δείπνων A C E ‖ 15  δυεῖν, i.e.
ΔΥΕΙΝ Kaibel, ducente Dindorf (δυοῖν) : † δυσιν †, i.e. ΔΥΣΙΝ A : δύο C E
B ‖ 25–6  τούς τε ὀρυκτοὺς A : τε delevi ‖ 26  γίνονται C E D B Q : γίγνονται
A
2 deip nosop histae

Θεοφράστου (fr. 171 Wimmer). ὁ δ᾿ αὐτὸς οὗτος φιλόσοφος καὶ


περὶ τῶν πηγνυμένων διὰ χειμῶνα τῷ κρυστάλλῳ ἱστόρησεν, οἳ
οὐ πρότερον αἰσθάνονται οὐδὲ κινοῦνται, πρὶν ἂν εἰς τὰς λοπάδας
331d ἐμβληθέντες ἕψωνται. ἴδιον δὲ παρὰ τούτους | συμβαίνει τὸ περὶ
τοὺς ἐν Παφλαγονίᾳ ὀρυκτοὺς καλουμένους ἰχθῦς γινόμενον· 5
ὀρύττεσθαι γὰρ κατὰ βάθους πλέονος τόπους οὔτε ποταμῶν
ἐπιχύσεις ἔχοντας οὔτε θερμῶν ναμάτων, καὶ εὑρίσκεσθαι ἐν
αὐτοῖς ἰχθῦς ζῶντας. [3] Μνασέας δὲ ὁ Πατρεὺς ἐν τῷ Περίπλῳ
(fr. 14 Cappelletto) τοὺς ἐν τῷ Κλείτορι ποταμῷ φησιν ἰχθῦς
φθέγγεσθαι, καίτοι μόνους εἰρηκότος Ἀριστοτέλους (fr. 200 Rose = 10
fr. 252 Gigon) φθέγγεσθαι 〈τὸν〉 σκάρον καὶ τὸν ποτάμιον χοῖρον.
Φιλοστέφανος δ᾿ ὁ Κυρηναῖος μὲν γένος, Καλλιμάχου (test. 19
Pfeiffer) δὲ γνώριμος, ἐν τῷ Περὶ τῶν Παραδόξων Ποταμῶν (fr. 1
331e Giannini) ἐν Ἀόρνῳ φησὶ τῷ ποταμῷ | διὰ Φενεοῦ ῥέοντι ἰχθῦς
εἶναι φθεγγομένους ὁμοίως κίχλαις, καλεῖσθαι δ᾿ αὐτοὺς 15
ποικιλίας. Νυμφόδωρος δ᾿ ὁ Συρακόσιος ἐν τοῖς Περίπλοις (FGrH
572 F 8 = fr. (5) Giannini) ἐν τῷ Ἑλώρῳ ποταμῷ λάβρακας εἶναί
φησι καὶ ἐγχέλεις μεγάλας οὕτω τιθασοὺς ὡς ἐκ τῶν χειρῶν
δέχεσθαι τῶν προσφερόντων ἄρτους. ἐγὼ δὲ ἐν τῇ κατὰ Χαλκίδα
Ἀρεθούσῃ τεθέαμαι, ἴσως δὲ καὶ ὑμῶν οἱ πλεῖστοι, κεστρεῖς 20
χειροήθεις καὶ ἐγχέλεις ἐνώτια ἐχούσας ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ
331f λαμβανούσας τε παρὰ τῶν προσφερόντων τροφὰς τά | τε ἀπὸ τῶν
ἱερείων σπλάγχνα καὶ τυροὺς χλωρούς. Σῆμος δ᾿ ἐν ἕκτῳ
Δηλιάδος (FGrH 396 F 12), Ἀθηναίοις, φησί, θυομένοις ἐν Δήλῳ
τὴν χέρνιβα βάψας ὁ παῖς προσήνεγκε κἀν τῇ φιάλῃ μετὰ τοῦ 25
ὕδατος ἰχθῦς κατέχεεν· εἰπεῖν οὖν αὐτοῖς τοὺς τῶν Δηλίων μάντεις
332a ὡς κυριεύσουσι τῆς θαλάσσης. ‖ [4] Πολύβιος δ᾿ ἐν τῇ τετάρτῃ καὶ

*331f  Eust. p. 1223.47–50 = IV.457.15–18

6  κατὰ βάθους πλέονος τοὺς τόπους Schweighäuser : κατὰ βάθος πλέον ἐς


τοὺς τόπους A : κατὰ τόπους C E Eust. : τοὺς delevi ‖ 7  θερμῶν A C E Eust. :
φανερῶν Schweighäuser, cf. [Arist.] Mir. 835b25 ‖ 9  Ἀρκαδ(ίας) ἐν τῷ Λάδωνι
ποταμῷ (v.l.) post ποταμῷ praeb. C E : Ἀρκαδίας περὶ τὸν Λάδωνα praeb.
Eust. ‖ 10  μόνους Amg et Musurus : μόνου A : μόνον (sed post Ἀριστοτέλους
εἰπόντος) C E Eust. ‖ 11  〈τὸν〉 addidi ‖ 14  Ἀόρνῳ A C E Eust. : cf. Ἀροανίῳ
Paus. 8.21.1 ‖ 15  ὁμοίως κίχλαις A : ὡς κίχλας C E : οἷα κίχλαι (structura
mutata) Eust. : ὁμοίους κίχλαις Giannini ‖ 22  λαμβανούσας τε καὶ
λαμβάνοντας A C E : καὶ λαμβάνοντας delevi
viii 331c–332d 3

τριακοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (34.10.1–4) μετὰ τὴν Πυρήνην φησὶν ἕως


τοῦ Νάρβωνος ποταμοῦ πεδίον εἶναι, δι᾿ οὗ φέρεσθαι ποταμοὺς
Ἰλλέβεριν καὶ Ῥόσκυνον ῥέοντας παρὰ πόλεις ὁμωνύμους
κατοικουμένας ὑπὸ Κελτῶν· ἐν οὖν τῷ πεδίῳ τούτῳ εἶναι τοὺς
5 λεγομένους ἰχθῦς ὀρυκτούς· εἶναί τε τὸ πεδίον λεπτόγειον καὶ
πολλὴν ἄγρωστιν ἔχον ἐμπεφυκυῖαν· ὑπὸ δὲ ταύτην διάμμου τῆς
γῆς οὔσης ἐπὶ δύο καὶ τρεῖς πήχεις ὑπορρεῖν τὸ πλαζόμενον ἀπὸ
τῶν ποταμῶν ὕδωρ· μεθ᾿ οὗ | ἰχθύες κατὰ τὰς παρεκχύσεις 332b
ὑποτρέχοντες ὑπὸ τὴν γῆν χάριν τῆς τροφῆς (φιληδοῦσι γὰρ τῇ
10 τῆς ἀγρώστεως ῥίζῃ) πεποιήκασι πᾶν τὸ πεδίον πλῆρες ἰχθύων
ὑπογείων, οὓς ἀνορύττοντες λαμβάνουσιν. ἐν Ἰνδοῖς δέ φησι
Θεόφραστος (fr. 171 Wimmer) τοὺς ἰχθῦς ἐκ τῶν ποταμῶν εἰς τὴν
γῆν ἐξιόντας καὶ πηδῶντας πάλιν εἰς τὸ ὕδωρ ἀπιέναι καθάπερ
τοὺς βατράχους, ὁμοίους ὄντας τὴν ἰδέαν τοῖς μαξείνοις
15 καλουμένοις ἰχθύσιν. [5] οὐκ ἔλαθε δέ με οὐδὲ Κλέαρχος ὁ ἀπὸ
τοῦ Περιπάτου ὅσ᾿ εἴρηκε καὶ περὶ τοῦ ἐξωκοίτου | καλουμένου 332c
ἰχθύος ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Περὶ τῶν Ἐνύδρων (fr. 101 Wehrli)·
εἴρηκε γὰρ — κρατεῖν δ᾿ οἶμαι καὶ τῆς λέξεως οὕτως ἐχούσης· ὁ
ἐξώκοιτος ἰχθύς, ὃν ἔνιοι καλοῦσιν ἄδωνιν, τοὔνομα μὲν εἴληφε διὰ
20 τὸ πολλάκις τὰς ἀναπαύσεις ἔξω τοῦ ὑγροῦ ποιεῖσθαι. ἐστὶ δὲ
ὑπόπυρρος καὶ ἀπὸ τῶν βραγχίων ἑκατέρωθε τοῦ σώματος μέχρι
τῆς κέρκου μίαν ἔχει διηνεκῆ λευκὴν ῥάβδον. ἐστὶ δὲ στρογγύλος
ἀλλ᾿ οὐ πλατύς, ὢν κατὰ τὸ μέγεθος ἴσος τοῖς παραιγιαλίταις
κεστρινίσκοις· οὗτοι δ᾿ εἰσὶν ὀκταδάκτυλοι | μάλιστα τὸ μῆκος. τὸ 332d
25 δὲ σύνολον ὁμοιότατός ἐστι τῷ καλουμένῳ τράγῳ ἰχθυδίῳ πλὴν
τοῦ ὑπὸ τὸν στόμαχον μέλανος, ὃ καλοῦσι τοῦ τράγου πώγωνα.
ἐστὶ δ᾿ ὁ ἐξώκοιτος τῶν πετραίων καὶ βιοτεύει περὶ τοὺς πετρώδεις
τόπους· καὶ ὅταν ᾖ γαλήνη, συνεξορούσας τῷ κύματι κεῖται ἐπὶ
τῶν πετριδίων πολὺν χρόνον ἀναπαυόμενος ἐν τῷ ξηρῷ καὶ
30 μεταστρέφει μὲν ἑαυτὸν πρὸς τὸν ἥλιον. ὅταν δ᾿ ἱκανῶς αὐτῷ τὰ

*332c–e  cf. Ael. NA 9.36

3  Ἰλλέβεριν καὶ Ῥόσκυνον] ϊλλέβεριν καὶ ρόσκυνον A : Ἰλύβυρριν καὶ


Ῥουσκίνωνα Casaubon, cf. Str. 4.182 ‖ 5  τε A : δὲ Büttner-Wobst
6  ἐμπεφυκυῖαν Meineke : πεφυκυῖαν A ‖ 7  ἐπὶ Schweighäuser : ὑπὸ A C E
18  κρατεῖν A : κρατῶ C E | τῆς λέξεως οὕτως ἐχούσης A : τῆς λέξεως αὐτοῦ,
φησίν· ἤτοι μέμνηται οὕτως ἐχούσης C E | ὁ C E : om. A ‖ 23  ἴσος ἐστὶ A :
ἐστὶ delevi
4 deip nosop histae

πρὸς τὴν ἀνάπαυσιν ἔχῃ, προσκυλινδεῖται τῷ ὑγρῷ, μέχρι οὗ ἂν |


332e πάλιν ὑπολαβὸν αὐτὸν τὸ κῦμα κατενέγκῃ μετὰ τῆς ἀναρροίας εἰς
τὴν θάλατταν. ὅταν δ᾿ ἐγρηγορὼς ἐν τῷ ξηρῷ τύχῃ, φυλάττεται
τῶν ὀρνίθων τοὺς παρευδιαστὰς καλουμένους, ὧν ἐστι κηρύλος,
τροχίλος καὶ ὁ τῇ κρεκὶ προσεμφερὴς ἑλώριος· οὗτοι γὰρ ἐν ταῖς 5
εὐδίαις παρὰ τὸ ξηρὸν νεμόμενοι πολλάκις αὐτῷ περιπίπτουσιν,
οὓς ὅταν προΐδηται φεύγει πηδῶν καὶ ἀσπαίρων, ἕως ἂν εἰς τὸ
ὕδωρ ἀποκολυμβήσῃ. [6] ἔτι ὁ αὐτὸς Κλέαρχος (fr. 104 Wehrli)
332f καὶ ταῦτά φησι σαφέστερον τοῦ Κυρηναίου Φιλοστεφάνου, | οὗ
πρότερον ἐμνήσθην (8.331d–e)· ἐπεί τινες τῶν ἰχθύων οὐκ ἔχοντες 10
βρόγχον φθέγγονται. τοιοῦτοι δ᾿ εἰσὶν οἱ περὶ Κλείτορα τῆς
Ἀρκαδίας ἐν τῷ Λάδωνι καλουμένῳ ποταμῷ· φθέγγονται γὰρ καὶ
πολὺν ἦχον ἀποτελοῦσι. Νικόλαος δ᾿ ὁ Δαμασκηνὸς ἐν τῇ τετάρτῃ
πρὸς ταῖς ἑκατὸν τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 90 F 74), περὶ Ἀπάμειαν,
φησί, τὴν Φρυγιακὴν κατὰ τὰ Μιθριδατικὰ σεισμῶν γενομένων 15
ἀνεφάνησαν περὶ τὴν χώραν αὐτῶν λίμναι τε πρότερον οὐκ οὖσαι
καὶ ποταμοὶ καὶ ἄλλαι πηγαὶ ὑπὸ τῆς κινήσεως ἀνοιχθεῖσαι,
πολλαὶ δὲ καὶ ἠφανίσθησαν, τοσοῦτό τε ἄλλο ἀνέβλυσεν αὐτῶν ἐν
τῇ γῇ πικρόν τε καὶ γλαυκὸν ὕδωρ, πλεῖστον ὅσον ἀπεχούσης τῶν
τόπων τῆς θαλάσσης, ὥστε ὀστρέων πλησθῆναι τὸν πλησίον 20
τόπον ἅπαντα καὶ ἰχθύων τῶν τε ἄλλων ὅσα τρέφει ἡ θάλασσα. ‖
333a οἶδα δὲ καὶ πολλαχοῦ ὕσαντα τὸν θεὸν ἰχθύσι· Φαινίας γοῦν ἐν
δευτέρῳ Πρυτάνεων Ἐρεσίων (fr. 17a Wehrli = FGrH 1012 F 7) ἐν
Χερρονήσῳ φησὶν ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ὗσαι τὸν θεὸν ἰχθύας. καὶ
Φύλαρχος δ᾿ ἐν τετάρτῃ (FGrH 81 F 4a) ἑωρακέναι τινὰς πολλαχοῦ 25
τὸν θεὸν ὕσαντα ἰχθύσι, πολλάκις δὲ καὶ γυρίνοις τοῦ αὐτοῦ
συμβαίνοντος. καὶ ἐπὶ βατράχων· Ἡρακλείδης γοῦν ὁ Λέμβος ἐν
τῇ πρώτῃ καὶ εἰκοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (fr. 3, FHG iii.168), περὶ τὴν

*333a–b  Eust. p. 35.17–23 = I.57.26–34

3  θάλατταν scripsi, cf. φυλάττεται infra : θάλασσαν A C E ‖ 4  παρευδιαστὰς


anon. ap. Dalechamps : παρευδιστὰς A C E ‖ 5  ἑλώριος, i.e. ΕΛΩΡΙΟΣ A C
E : ἐρῳδιός, i.e. ΕΡΩΔΙΟΣ Wilamowitz ‖ 8  ἀποκολυμβήσῃ Rees :
ἀποκυμβήσῃ A : ἀποκυβιστήσῃ C E ‖ 16  λίμναι τε αἱ πρότερον A : λίμνας
πρότερον (structura mutata) C E : αἱ del. Kaibel ‖ 19  γλαυκὸν A C E : γλυκὺν
Cs Es B ‖ 25–6  πολλαχοῦ τὸν θεὸν ὕσαντα ἰχθύσι ut glossam del. et lacunam
hic stat. Dobree ‖ 26  γυρίνοις Dobree : πυροῖς A : fort. ἀποπύρισι, cf. 8.334e,
344c ‖ 27  καὶ ἐπὶ βατράχων A : del. Dobree
viii 332d–333e 5

Παιονίαν καὶ Δαρδανίαν βατράχους, φησίν, ὗσεν ὁ θεός, καὶ


τοσοῦτον αὐτῶν ἐγένετο τὸ πλῆθος ὡς τὰς | οἰκίας καὶ τὰς ὁδοὺς 333b
πλήρεις εἶναι. τὰς μὲν οὖν πρώτας ἡμέρας κτείνοντες τούτους καὶ
συγκλείοντες τὰς οἰκίας διεκαρτέρουν· ὡς δ᾿ οὐδὲν ἤνυον, ἀλλὰ τά
5 τε σκεύη ἐπληροῦτο καὶ μετὰ τῶν ἐδεσμάτων εὑρίσκοντο
συνεψόμενοι καὶ συνοπτώμενοι οἱ βάτραχοι, καὶ πρὸς τούτοις οὔτε
τοῖς ὕδασιν ἦν χρῆσθαι οὔτε τοὺς πόδας ἐπὶ τὴν γῆν θεῖναι
συσσεσωρευμένων αὐτῶν, ἐνοχλούμενοι δὲ καὶ ὑπὸ τῆς τῶν
τετελευτηκότων ὀδμῆς ἔφυγον τὴν χώραν. [7] οἶδα δὲ καὶ
10 Ποσειδώνιον τὸν ἀπὸ τῆς Στοᾶς (FGrH 87 F 29 = fr. 226
Edelstein–Kidd = fr. 101 Theiler) εἰπόντα καὶ περὶ πλήθους ἰχθύων
τάδε· ὅτε Τρύφων | ὁ Ἀπαμεὺς ὁ τὴν τῶν Σύρων βασιλείαν 333c
ἁρπάσας ἐπολεμεῖτο ὑπὸ Σαρπηδόνος τοῦ Δημητρίου στρατηγοῦ
περὶ Πτολεμαΐδα πόλιν, καὶ ὡς ὁ Σαρπηδὼν λειφθεὶς ἀνεχώρησεν
15 εἰς τὴν μεσόγαιαν μετὰ τῶν ἰδίων στρατιωτῶν, οἱ δὲ τοῦ
Τρύφωνος ὥδευον κατὰ τὸ πλησίαλον νικήσαντες τῇ μάχῃ,
ἐξαίφνης πελάγιον κῦμα ἐξαρθὲν μετέωρον εἰς ὕψος ἐξαίσιον
ἐπῆλθε τῇ γῇ καὶ πάντας αὐτοὺς ἐπέκλυσε διέφθειρέ τε
ὑποβρυχίους, ἰχθύων τε πολὺν σωρὸν ἀναχωροῦν τὸ κῦμα μετὰ
20 τῶν νεκρῶν κατέλιπε. καὶ οἱ περὶ | τὸν Σαρπηδόνα ἀκούσαντες 333d
τὴν συμφορὰν ἐπελθόντες τοῖς μὲν τῶν πολεμίων σώμασιν
ἐφήσθησαν, ἰχθύων δὲ ἀφθονίαν ἀπηνέγκαντο καὶ ἔθυσαν
Ποσειδῶνι Τροπαίῳ πρὸς τοῖς προαστείοις τῆς πόλεως. [8] οὐ
κατασιωπήσομαι δὲ οὐδὲ τοὺς ἐν Λυκίᾳ ἰχθυομάντεις ἄνδρας περὶ
25 ὧν ἱστορεῖ Πολύχαρμος ἐν δευτέρῳ Λυκιακῶν (FGrH 770 F 1)
γράφων οὕτως· ὅταν γὰρ διέλθωσι πρὸς τὴν θάλασσαν, οὗ τὸ
ἄλσος ἐστὶ πρὸς τῷ αἰγιαλῷ τὸ Ἀπόλλωνος, ἐν ᾧ ἐστιν ἡ δῖνα ἐπὶ
τῆς ἀμάθου, παραγίνονται ἔχοντες οἱ μαντευόμενοι ὀβελίσκους
δύο | ξυλίνους ἔχοντας ἐφ᾿ ἑκατέρῳ σάρκας ὀπτὰς ἀριθμῷ δέκα. καὶ 333e
30 ὁ μὲν ἱερεὺς κάθηται πρὸς τῷ ἄλσει σιωπῇ, ὁ δὲ μαντευόμενος
ἐμβάλλει τοὺς ὀβελίσκους εἰς τὴν δῖναν καὶ ἀποθεωρεῖ τὸ

*333c  Eust. p. 1396.20 = i.27.2–3 | *333d–f  Eust. p. 1720.46–7 = ii.23.1–2

6  οὔτε Dindorf : οὐδὲ A C E Eust. ‖ 14  πόλιν A, cf. 8.333d πρὸς τοῖς


προαστείοις τῆς πόλεως : λίμνην C E : et πόλιν et λίμνην fort. ut glossae
delenda | λειφθεὶς Casaubon : ληφθεὶς A ‖ 16  πλησίαλον C E D B Q M P Eust.
Mus : † πλυσιαλον † A | τῇ μάχῃ A : τὴν μάχην C E Eust. ‖ 22  ἐφήσθησαν C
E Mus : ἐφείσθησαν A | δὲ C E : τε A ‖ 27  τὸ Kaibel : τοῦ A
6 deip nosop histae

γινόμενον. μετὰ δὲ τὴν ἐμβολὴν τῶν ὀβελίσκων πληροῦται


θαλάσσης ἡ δῖνα καὶ παραγίνεται ἰχθύων πλῆθος τοιοῦτον ὥστ᾿
ἐκπλήττεσθαι τὸ ἀόρατον τοῦ πράγματος, τῷ δὲ μεγέθει τοσοῦτον
ὥστε καὶ εὐλαβηθῆναι. ὅταν δὲ ἀπαγγείλῃ τὰ εἴδη τῶν ἰχθύων ὁ
προφήτης, οὕτω τὸν χρησμὸν λαμβάνει παρὰ τοῦ ἱερέως ὁ 5
333f μαντευόμενος περὶ | ὧν ηὔξατο. φαίνονται δὲ ὀρφοί, γλαῦκοι,
ἐνίοτε δὲ φάλλαιναι ἢ πρίστεις, πολλοὶ δὲ καὶ ἀόρατοι ἰχθῦς καὶ
ξένοι τῇ ὄψει. Ἀρτεμίδωρος δ᾿ ἐν τῷ δεκάτῳ τῶν Γεωγραφουμένων
λέγεσθαί φησιν ὑπὸ τῶν ἐπιχωρίων πηγὴν ἀναδίδοσθαι γλυκέος
ὕδατος, ὅθεν συμβαίνειν δίνας γίνεσθαι· γίνεσθαι δὲ καὶ ἰχθύας ἐν 10
τῷ δινάζοντι τόπῳ μεγάλους. τούτοις δὲ οἱ θυσιάζοντες
ἐμβάλλουσιν ἀπαρχὰς τῶν θυσιαζομένων ἐπὶ ξυλίνων ὀβελίσκων
334a ἀναπείροντες κρέα ἑφθὰ καὶ ὀπτὰ καὶ ‖ μάζας καὶ ἄρτους.
ὀνομάζεται δὲ ὁ λιμὴν καὶ ὁ τόπος οὗτος Δῖνος. [9] οἶδα δὲ καὶ
Φύλαρχον (FGrH 81 F 1) εἰρηκότα που περὶ μεγάλων ἰχθύων καὶ 15
τῶν συμπεμφθέντων αὐτοῖς σύκων χλωρῶν ὅτι αἰνιττόμενος
Πάτροκλος ὁ Πτολεμαίου στρατηγὸς Ἀντιγόνῳ τῷ βασιλεῖ
ἔπεμψεν, ὡς Δαρείῳ Σκύθαι ἐπερχομένῳ αὐτῶν τῇ χώρᾳ·
ἔπεμψαν γὰρ οὗτοι μέν, ὥς φησιν Ἡρόδοτος (4.131.1), ὄρνιν καὶ
ὀιστὸν καὶ βάτραχον. ἀλλ᾿ ὅ γε Πάτροκλος, ὡς διὰ τῆς τρίτης τῶν 20
Ἱστοριῶν φησιν ὁ Φύλαρχος, πεμφθέντων τῶν προειρημένων
334b σύκων | καὶ ἰχθύων 〈...〉 ἐτύγχανε δὲ κωθωνιζόμενος ὁ βασιλεύς,
καὶ ὡς πάντες διηποροῦντο ἐπὶ τοῖς δώροις, ὁ Ἀντίγονος γελάσας
πρὸς τοὺς φίλους ἔφη γινώσκειν τί βούλεται τὰ ξένια· “ἢ γὰρ
θαλαττοκρατεῖν ἡμᾶς φησι Πάτροκλος ἢ τῶν σύκων τρώγειν.” 25
[10] οὐ λανθάνει δέ με καὶ ὅτι κοινῶς πάντες οἱ ἰχθύες καμασῆνες
ὑπὸ Ἐμπεδοκλέους (31 B 72 D–K) ἐλέχθησαν τοῦ φυσικοῦ οὕτω·

334b–c  Eust. p. 1321.37–8 = IV.804.3–5 | *334b  Eust. p. 1720.44–5 = ii.22.45–6

2  τοσοῦτον καὶ τοιοῦτον (v.ll.) A : τοσούτων C E : καὶ τοιοῦτον del. Kaibel


3  τὸ ἀόρατον Meineke : τὸ ὁρατὸν A : τὴν ὅρασιν C E | τοσοῦτον] τοιούτων
(structura mutata) C E : om. A ‖ 7  πρίστεις M P Mus : † πριστις † A :
πρηστίδων (structura mutata) C E Eust. | ἀόρατοι Kaibel : † ἀνορατοι † A :
ἀνόρατοι B Q M P Mus ‖ 13  ἀναπείροντες Musurus : ἀναπήροντες A
18  ἔπεμψε(ν) C E : ἔπεμπεν A ‖ 19–20  ὄρνιν καὶ ὀιστὸν καὶ βάτραχον A :
ὄρνιν καὶ ὀιστὸν καὶ βάτραχον αἰνιττόμενοι C E : ὄρνιθά τε καὶ μῦν καὶ
βάτραχον καὶ ὀιστοὺς πέντε Hdt. ‖ 22  lac. indic. Schweighäuser : 〈ᾐνίττετο
διὰ τούτων〉 Jacoby, cf. C E αἰνιττόμενος ἔπεμψεν
viii 333e–334f 7

πῶς καὶ δένδρεα μακρὰ καὶ εἰνάλιοι καμασῆνες,


καὶ ὅτι ὁ τὰ Κύπρια (Cypr. fr. 9, pp. 49–50 Bernabé) ποιήσας ἔπη,
εἴτε Κυπρίας τις | ἐστὶν ἢ Στασῖνος ἢ ὅστις δή ποτε χαίρει ὀνομα- 334c
ζόμενος, τὴν Νέμεσιν ποιεῖ διωκομένην ὑπὸ Διὸς καὶ εἰς ἰχθὺν
5 μεταμορφουμένην διὰ τούτων·
τοῖς δὲ μέτα τριτάτην Ἑλένην τέκε, θαῦμα βροτοῖσι·
τήν ποτε καλλίκομος Νέμεσις φιλότητι μιγεῖσα
Ζηνὶ θεῶν βασιλῆι τέκεν κρατερῆς ὑπ᾿ ἀνάγκης·
φεῦγε γὰρ οὐδ᾿ ἔθελεν μιχθήμεναι ἐν φιλότητι |
10 πατρὶ Διὶ Κρονίωνι· ἐτείρετο γὰρ φρένας αἰδοῖ 5 334d
καὶ νεμέσει. κατὰ γῆν δὲ καὶ ἀτρύγετον μέλαν ὕδωρ
φεῦγεν, Ζεὺς δ᾿ ἐδίωκε — λαβεῖν δ᾿ ἐλιλαίετο θυμῷ —
ἄλλοτε μὲν κατὰ κῦμα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης
ἰχθύι εἰδομένην, πόντον πολὺν ἐξορόθυνεν,
15 ἄλλοτ᾿ ἀν᾿ Ὠκεανὸν ποταμὸν καὶ πείρατα γαίης, 10
ἄλλοτ᾿ ἀν᾿ ἤπειρον πολυβώλακα· γίνετο δ᾿ αἰεὶ
θηρία ὅσσ᾿ ἤπειρος αἰνὰ τρέφει, ὄφρα φύγοι νιν. |
[11] οἶδα δὲ καὶ τὰ περὶ τὴν ἀπόπυριν καλουμένην περὶ τὴν 334e
Βόλβην λίμνην, περὶ ἧς Ἡγήσανδρος ἐν τοῖς Ὑπομνήμασι (fr. 40,
20 FHG iv.420–1) φησὶν οὕτως· Ἀπολλωνίαν τὴν Χαλκιδικὴν δύο
ποταμοὶ περιρρέουσιν, Ἀμμίτης καὶ Ὀλυνθιακός· ἐμβάλλουσι δ᾿
ἀμφότεροι εἰς τὴν Βόλβην λίμνην. ἐπὶ δὲ τοῦ Ὀλυνθιακοῦ
μνημεῖόν ἐστιν Ὀλύνθου τοῦ Ἡρακλέους καὶ Βόλβης υἱοῦ. κατὰ δὲ
τὸν Ἀνθεστηριῶνα καὶ Ἐλαφηβολιῶνα λέγουσιν οἱ ἐπιχώριοι διότι
25 πέμπει ἡ Βόλβη τὴν ἀπόπυριν Ὀλύνθῳ, καὶ κατὰ τὸν καιρὸν
τοῦτον ἀπέραντον πλῆθος ἰχθύων | ἐκ τῆς λίμνης εἰς τὸν Ὀλυνθια- 334f
κὸν ἀναβαίνει ποταμόν. ἐστὶ δὲ βραχύς, ὥστε μόλις κρύπτειν τὸ
σφυρόν· ἀλλ᾿ οὐδὲν ἧττον τοσοῦτον ἔρχεται πλῆθος ἰχθύων ὥστε
τοὺς περιοίκους ἅπαντας ἱκανὸν εἰς τὴν ἑαυτῶν χρείαν συντιθέναι

3  Κυπρίας Severyns, cf. 15.682e : Κύπριος A ‖ 6  τοῖς A : τοὺς Köchly


8  τέκεν A : τέκε Dindorf ‖ 11  κατὰ γῆν, i.e. ΚΑΤΑΓΗΝ Iunius :
† καταπην †, i.e. ΚΑΤΑΠΗΝ A ‖ 12  φεῦγεν A : φεῦγε Casaubon
14  ἐξορόθυνεν A : ἐξοροθύνων Wakefield ‖ 16  γίνετο A : γίγνετο Dindorf
αἰεὶ A : αἰνὰ Peppmüller ‖ 17  θηρία ὅσσ᾿ A : θηρί᾿, ὅσ᾿ Schweighäuser | αἰνὰ
A : πολλὰ Peppmüller ‖ 21  περιρρέουσιν Kaibel : ῥέουσιν A : περὶ
Ἀπολλωνίαν … ῥέουσιν Casaubon ‖ 27  ἀναβαίνει scripsi : ἀναβαίνειν A
8 deip nosop histae

τάριχος. θαυμαστὸν δ᾿ ἐστὶ τὸ μὴ παραλλάττειν τὸ τοῦ Ὀλύνθου


μνημεῖον. πρότερον μὲν οὖν φασι τοὺς κατὰ τὴν Ἀπολλωνίαν
Ἐλαφηβολιῶνος τὰ νόμιμα συντελεῖν τοῖς τελευτήσασι, νῦν δ᾿
Ἀνθεστηριῶνος· διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν μόνοις τούτοις τοῖς
μησὶ τοὺς ἰχθῦς τὴν ἀνάβασιν ποιεῖσθαι, ἐν οἷς τοὺς τετελευτηκό- 5
τας εἰώθασι τιμᾶν. [12] καὶ ταῦτα μὲν ταύτῃ, ἄνδρες ἰχθύες· ὑμεῖς
335a γὰρ πάντα συναθροίσαντες βορὰν ἡμᾶς ‖ τοῖς ἰχθύσι παραβεβλή-
κατε καὶ οὐκ ἐκείνους ἡμῖν, τοσαῦτα εἰπόντες ὅσα οὐδὲ Ἰχθύας ὁ
Μεγαρικὸς φιλόσοφος οὐδ᾿ Ἰχθύων· ὄνομα δὲ καὶ τοῦτο κύριον, οὗ
μνημονεύει Τηλεκλείδης ἐν Ἀμφικτύοσι (fr. 9). δι᾿ ὑμᾶς δὲ καὶ τῷ 10
παιδὶ παρακελεύσομαι κατὰ τοὺς Φερεκράτους Μυρμηκανθρώ-
πους (fr. 125)·
μηδέποτ᾿ ἰχθύν, ὦ Δευκαλίων, μηδ᾿ ἂν αἰτῶ, παραθῇς μοι·
καὶ γὰρ ἐν Δήλῳ, φησὶ Σῆμος ὁ Δήλιος ἐν δευτέρῳ Δηλιάδος
(FGrH 396 F 4), ὅταν θύωσι τῇ Βριζοῖ — αὕτη δ᾿ ἐστὶν ἐνυπνιόμαν- 15
τις· βρίζειν δ᾿ οἱ ἀρχαῖοι λέγουσι τὸ καθεύδειν (Od. 12.7)· |
335b ἔνθα δ᾿ ἀποβρίξαντες ἐμείναμεν ἠῶ δῖαν —
ταύτῃ οὖν ὅταν θύωσιν αἱ Δηλιάδες, προσφέρουσιν αὐτῇ σκάφας
πάντων πλήρεις ἀγαθῶν πλὴν ἰχθύων διὰ τὸ εὔχεσθαι ταύτῃ περί
τε πάντων καὶ ὑπὲρ τῆς τῶν πλοίων σωτηρίας. [13] Χρύσιππον 20
(xxviii fr. 5, SVF iii.199 = Archestr. test. 5 Olson–Sens) δ᾿, ἄνδρες
φίλοι, τὸν τῆς Στοᾶς ἡγεμόνα κατὰ πολλὰ θαυμάζων ἔτι μᾶλλον
ἐπαινῶ τὸν πολυθρύλητον ἐπὶ τῇ Ὀψολογίᾳ Ἀρχέστρατον ἀεί
ποτε μετὰ Φιλαινίδος κατατάττοντα, εἰς ἣν ἀναφέρεται τὸ περὶ
335c ἀφροδισίων ἀκόλαστον σύγγραμμα, ὅπερ φησὶ | ποιῆσαι 25
Αἰσχρίων ὁ Σάμιος ἰαμβοποιὸς Πολυκράτη τὸν σοφιστὴν ἐπὶ
διαβολῇ τῆς ἀνθρώπου σωφρονεστάτης γενομένης. ἔχει δὲ οὕτω
τὰ ἰαμβεῖα (AP 7.345 = HE 1–9 = SH 4)·

*335a–b  Eust. p. 1720.55–7 = ii.23.11–14 | *335a  Eust. p. 1720.45–6 =


ii.22.46–23.1 | 335c  Eust. p. 1387.27 = i.14.6–7

8  ὅσα Casaubon : ἃ A ‖ 13  ἂν A C E Eust. : ἢν Jacobs ‖ 15–16  ἡ


ἐνυπνιόμαντις Kaibel, cf. Hsch. β 1139 : ἡ ἐν ὕπνῳ μάντις A C E Eust. : ἡ
delevi ‖ 23  ἀεί scripsi : αἰεί A ‖ 26  ἰαμβοποιὸς, i.e. -ΠΟΙΟΣ Casaubon :
† ἰαμβοηθιος †, i.e. -ΗΘΙΟΣ A ‖ 28  ἰαμβεῖα D B Q M P Mus : ἰαμβία A
viii 334f–336a 9

ἐγὼ Φιλαινὶς ἡ ᾿πίβωτος ἀνθρώποις


ἐνταῦθα γήρᾳ τῷ μακρῷ κεκοίμημαι.
μή μ᾿, ὦ μάταιε ναῦτα, τὴν ἄκραν † καμητων †
χλεύην τε ποιεῦ καὶ γέλωτα καὶ † λασθνην †.
5 οὐ γὰρ μὰ τὸν Ζεῦν, οὐ μὰ τοὺς κάτω κούρους, | 5
οὐκ ἦν ἐς ἄνδρας μάχλος οὐδὲ δημώδης. 335d
Πολυκράτης δὲ τὴν γενὴν Ἀθηναῖος,
λόγων τι παιπάλημα καὶ κακὴ γλῶσσα,
ἔγραψεν ἅσσ᾿ ἔγραψ᾿· ἐγὼ γὰρ οὐκ οἶδα.
10 ἀλλ᾿ οὖν ὅ γε θαυμασιώτατος Χρύσιππος ἐν τῷ πέμπτῳ Περὶ τοῦ
Καλοῦ καὶ τῆς Ἡδονῆς (xxviii fr. 5, SVF iii.199 = Archestr. test. 5
Olson–Sens) φησι· καὶ βιβλία τά τε Φιλαινίδος καὶ τὴν τοῦ Ἀρχε-
στράτου Γαστρονομίαν καὶ δυνάμεις βρωτικὰς καὶ συνουσιαστι-
κάς, ὁμοίως δὲ καὶ τὰς θεραπαίνας ἐμπείρους τοιῶνδε κινήσεών τε
15 καὶ σχημάτων καὶ περὶ τὴν τούτων μελέτην γινομένας. καὶ πάλιν·
ἐκμανθάνειν | τ᾿ αὐτοὺς τὰ τοιαῦτα καὶ κτᾶσθαι τὰ περὶ τούτων 335e
γεγραμμένα Φιλαινίδι καὶ Ἀρχεστράτῳ καὶ τοῖς τὰ ὅμοια γράψα-
σιν. κἀν τῷ ἑβδόμῳ δέ φησι· καθάπερ γὰρ οὐκ ἐκμανθάνειν τὰ
Φιλαινίδος καὶ τὴν Ἀρχεστράτου Γαστρονομίαν ἔστιν ὡς φέροντά
20 τι πρὸς τὸ ζῆν ἄμεινον. [14] ὑμεῖς δὲ πολλάκις τοῦ Ἀρχεστράτου
τούτου μνημονεύσαντες ἀκολασίας ἐπληρώσατε τὸ συμπόσιον. τί
γὰρ τῶν ἐπιτρῖψαι δυναμένων παρέλιπεν ὁ καλὸς οὗτος ἐποποιὸς
καὶ μόνος ζηλώσας τὸν Σαρδαναπάλλου | τοῦ Ἀνακυνδαράξεω 335f
βίον, ὃν ἀδιανοητότερον εἶναι 〈ἢ〉 κατὰ τὴν προσηγορίαν τοῦ
25 πατρὸς Ἀριστοτέλης (fr. 90 Rose) ἔφη, ἐφ᾿ οὗ τῷ τάφῳ ἐπιγεγρά-
φθαι φησὶ Χρύσιππος (xxviii fr. 11, SVF iii.200) τάδε (= Choerilus
Iasius? SH 335)· ‖
εὖ εἰδὼς ὅτι θνητὸς ἔφυς σὸν θυμὸν ἄεξε 336a
τερπόμενος θαλίῃσι· θανόντι τοι οὔτις ὄνησις.

*335f–6a, 336b–d  Eust. p. 1447.29–30, 32 = i.99.42–4, 99.46–100.1

3  ἄκραν A : ἄκρην Meineke | † καμητων †, i.e. ΚΑΜΗ- A : κάμπτων, i.e.


ΚΑΜΠ- AP et Musurus ‖ 4  † λασθνην † A : λάσθην AP ‖ 5  Ζεῦν A C E
Eust. : Ζῆν᾿ AP ‖ 6  ἦν D B Q M P Mus et AP : ἤιν A ‖ 9  ἅσσ᾿ Musurus :
† ασσ᾿ † A : οἷ᾿ AP ‖ 10  ὅ γε Schweighäuser : γε ὁ A ‖ 13  βρωτικὰς A :
ἐρωτικὰς Coraes ‖ 23  τὸν C E D B Q M P Mus : τὸ A ‖ 24  〈ἢ〉 add. Madvig
25  τῷ τάφῳ C E : τοῦ τάφου A ‖ 29  τοι C E : σοι A et D.S. AP
10 deip nosop histae

καὶ γὰρ ἐγὼ σποδός εἰμι, Νίνου μεγάλης βασιλεύσας.


κεῖν’ ἔχω, ὅσσ᾿ ἔφαγον καὶ ἐφύβρισα καὶ σὺν ἔρωτι
τέρπν᾿ ἔπαθον· τὰ δὲ πολλὰ καὶ ὄλβια πάντα λέλυνται. 5
ἥδε σοφὴ βιότοιο παραίνεσις, οὐδέ ποτ᾿ αὐτῆς |
336b λήσομαι· ἐκτήσθω δ᾿ ὁ θέλων τὸν ἀπείρονα χρυσόν. 5

καὶ ἐπὶ τῶν Φαιάκων δὲ ὁ ποιητὴς ἔφη (Od. 8.248–9)·


αἰεὶ δ᾿ ἡμῖν δαίς τε φίλη κίθαρίς τε χοροί τε
εἵματά τ᾿ ἐξημοιβὰ λοετρά τε θερμὰ καὶ εὐναί.
καὶ ἄλλος δέ τίς φησι τῷ Σαρδαναπάλλῳ παραπλήσιος, ὑποτιθέ-
μενος καὶ οὗτος τοῖς μὴ σωφρονοῦσι τοιάδε (adesp. tr. fr. 95)· 10

πᾶσι δὲ θνητοῖς βούλομαι παραινέσαι


τοὐφήμερον ζῆν ἡδέως· ὁ γὰρ θανὼν
τὸ μηδέν ἐστι καὶ σκιὰ κατὰ χθονός· |
336c μικροῦ δὲ βιότου ζῶντ᾿ ἐπαυρέσθαι χρεών.
καὶ Ἄμφις δ᾿ ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν Ἰαλέμῳ (fr. 21) φησίν· 15

ὅστις δὲ θνητὸς γενόμενος μὴ τῷ βίῳ


ζητεῖ τι τερπνὸν προσφέρειν, τὰ δ᾿ ἄλλ᾿ ἐᾷ,
μάταιός ἐστιν ἔν γ᾿ ἐμοὶ καὶ τοῖς σοφοῖς
κριταῖς ἅπασιν ἐκ θεῶν τε δυστυχής.
καὶ ἐν τῇ ἐπιγραφομένῃ δὲ Γυναικοκρατίᾳ (fr. 8) τὰ ὅμοια λέγει· 20

πῖνε καὶ παῖζε· θνητὸς ὁ βίος, ὀλίγος οὑπὶ γῇ χρόνος·


θάνατος δ’ ὁ θάνατός ἐστιν, ἂν ἅπαξ τις ἀποθάνῃ.
336d καὶ Βακχίδας δέ τις τὸν αὐτὸν | Σαρδαναπάλλῳ ζήσας βίον
ἀποθανὼν ἐπὶ τοῦ τάφου ἐπιγεγραμμένον ἔχει (GVI 1368)·

*335f–6a, 336b–d  Eust. p. 1447.29–30, 32 = i.99.42–4, 99.46–100.1 | *336b 


Eust. p. 759.52 = II.744.14–15

2  κεῖν’ A C E : ταῦτ᾿ 8.337a C E et Clem.Al. Plut. : haec Cic. Tusc. 5.35.101 :


τόσσ᾿ AP | σὺν ἔρωτι A C E : μετ᾿ ἔρωτος AP ‖ 3  πάντα λέλυνται A C E : κεῖνα
λέλειπται AP ‖ 11  πᾶσι A : πᾶσιν Aac P Mus ‖ 14  ζῶντ᾿ M P Mus : ζῶντα A
18  ἔν γ᾿ ἐμοὶ Jacobs (ὥς γ᾿ ἐμοί iam Musurus) : † εργεμοι † A ‖ 21  πῖνε καὶ
παῖζε A C E : πῖνε, παῖζε Muret | ὁ βίος C E Mus : ὁ βίος ὁ βίος A
22  θάνατος δ’ ὁ θάνατός A C E : ἀθάνατος ὁ θάνατός Elmsley
viii 336a–337a 11

πιέν, φαγὲν καὶ πάντα τᾷ ψυχᾷ δόμεν·


κἀγὼ γὰρ ἕστακ᾿ ἀντὶ Βακχίδα λίθος.
[15] Ἄλεξις δ᾿ ἐν Ἀσωτοδιδασκάλῳ (fr. 25 infra), φησὶ Σωτίων ὁ
Ἀλεξανδρεὺς ἐν τοῖς Περὶ τῶν Τίμωνος Σίλλων (fr. 1 Wehrli)· ἐγὼ
5 γὰρ οὐκ ἀπήντησα τῷ δράματι· πλείονα τῆς μέσης καλουμένης
κωμῳδίας ἀναγνοὺς δράματα τῶν ὀκτακοσίων καὶ τούτων
ἐκλογὰς ποιησάμενος οὐ περιέτυχον τῷ Ἀσωτοδιδασκάλῳ, | ἀλλ᾿ 336e
οὐδ᾿ ἀναγραφῆς ἀξιωθέν τινι σύνοιδα· οὔτε γὰρ Καλλίμαχος οὔτε
Ἀριστοφάνης αὐτὸ ἀνέγραψαν, ἀλλ᾿ οὐδ᾿ οἱ τὰς ἐν Περγάμῳ
10 ἀναγραφὰς ποιησάμενοι. ὁ δὲ Σωτίων φησὶν ἐν τῷ δράματι
Ξανθίαν τινὰ οἰκέτην πεποιῆσθαι προτρεπόμενον ἐπὶ ἡδυπάθειαν
ὁμοδούλους ἑαυτοῦ καὶ λέγοντα (Alex. fr. 25)·
τί ταῦτα ληρεῖς φληναφῶν ἄνω κάτω
Λύκειον, Ἀκαδημίαν, ᾨδείου πύλας,
15 λήρους σοφιστῶν; οὐδὲ ἓν τούτων καλόν.
πίνωμεν, ἐμπίνωμεν, ὦ Σίκων, |
χαίρωμεν ἕως ἔνεστι τὴν ψυχὴν τρέφειν. 5 336f
τύρβαζε † μανην †· γαστρὸς οὐδὲν ἥδιον.
αὕτη πατήρ σοι καὶ πάλιν μήτηρ μόνη.
20 ἀρεταὶ δὲ πρεσβεῖαί τε καὶ στρατηγίαι
κόμποι κενοὶ ψοφοῦσιν ἀντ᾿ ὀνειράτων.
ψύξει σε δαίμων τῷ πεπρωμένῳ χρόνῳ· 10
ἕξεις δ᾿ ὅσ᾿ ἂν φάγῃς τε καὶ πίῃς μόνα,
σποδοὶ δὲ τἄλλα, Περικλέης, Κόδρος, Κίμων.
25 [16] κρεῖττον δ᾿ ἂν εἶχε, φησὶν ὁ Χρύσιππος (xxviii fr. 11, SVF
iii.200), εἰ μετελήφθη τὰ ἐπὶ τοῦ Σαρδαναπάλλου οὕτως· ‖
εὖ εἰδὼς ὅτι θνητὸς ἔφυς σὸν θυμὸν ἄεξε 337a
τερπόμενος μύθοισι· φαγόντι τοι οὔτις ὄνησις.

2  κἀγὼ A C E : κἠγὼ Kaibel ‖ 4  Τίμωνος M P Mus : Σίμωνος A ‖ 8  ἀξιωθέν


τινι Kaibel : ἀξιωθέντι A ‖ 14  Ἀκαδημίαν A C E : Ἀκαδήμειαν Dobree
ᾨδείου Q : Ὠδείου A C E ‖ 16  ἐμπίνωμεν C E B : † ενπινωμεν † A
18  † μανην † A : Μάνην B M Mus : Μάνη (voc.) Muret ‖ 20  δὲ C E Mus : τε
A ‖ 24  σποδοὶ A C E : σποδὸς Dobree | Κόδρος] Κόδρος C : Κόδροι A E
26  ἐπὶ B Q M P Mus : ἐπι A : ἔπη C E ‖ 28  τοι C E : σοι A
12 deip nosop histae

καὶ γὰρ ἐγὼ κακός εἰμί, φαγὼν ὡς πλεῖστα καὶ ἡσθείς.


ταῦτ᾿ ἔχω, ὅσσ᾿ ἔμαθον καὶ ἐφρόντισα καὶ μετὰ τούτων
ἔσθλ᾿ ἔπαθον· τὰ δὲ λοιπὰ καὶ ἡδέα πάντα λέλειπται.
παγκάλως δὲ καὶ Τίμων (SH 845) ἔφη·
πάντων μὲν πρώτιστα κακῶν ἐπιθυμίη ἐστί. 5

[17] Κλέαρχος δ᾿ ἐν τοῖς Περὶ Παροιμιῶν (fr. 78 Wehrli =


337b Archestr. test. 3 Olson–Sens) καὶ διδάσκαλον | τοῦ Ἀρχεστράτου
γενέσθαι φησὶ Τερψίωνα, ὃν καὶ πρῶτον Γαστρολογίαν γράψαντα
διακελεύεσθαι τοῖς μαθηταῖς τίνων ἀφεκτέον· ἀπεσχεδιακέναι τε
τὸν Τερψίωνα καὶ περὶ τῆς χελώνης τάδε· 10

ἢ χρὴ χελώνης ἢ φαγεῖν ἢ μὴ φαγεῖν.


ἄλλοι δ᾿ οὕτω λέγουσιν·
ἢ δεῖ χελώνης κρέα φαγεῖν ἢ μὴ φαγεῖν.
[18] πόθεν δὲ ὑμῖν, ὦ σοφώτατοι, ἐπῆλθε καὶ ὁ ὀψολόγος Δωρίων
ὡς καὶ συγγραφεύς τις γενόμενος; ὃν ἐγὼ κρουματοποιὸν οἶδα 15
ὀνομαζόμενον καὶ φίλιχθυν, συγγραφέα δὲ οὔ. ὡς μὲν οὖν κρουμα-
337c τοποιοῦ | μνημονεύει Μάχων ὁ κωμῳδιοποιὸς (53–63 Gow)
οὕτως·
ὁ κρουματοποιὸς Δωρίων ποτ᾿ εἰς Μυλῶν
ἐλθὼν κατάλυσιν οὐδαμοῦ μισθωσίμην 20
δυνάμενος εὑρεῖν, ἐν τεμένει καθίσας τινί
ὃ πρὸ τῶν πυλῶν ἦν κατὰ τύχην ἱδρυμένον
ἰδών τ᾿ ἐπιθύοντα τὸν νεωκόρον, 5
“πρὸς τῆς Ἀθηνᾶς καὶ θεῶν, τίνος, φράσον,
ἐστὶν ὁ νεώς, βέλτιστε,” φησίν, “οὑτοσί;” 25
ὁ δ᾿ εἶπεν αὐτῷ· “Ζηνοποσειδῶνος, ξένε.” |
337d ὁ Δωρίων δέ, “πῶς ἂν οὖν ἐνταῦθ᾿,” ἔφη,
“δύναιτο καταγώγιον ἐξευρεῖν τις, οὗ 10
καὶ τοὺς θεοὺς φάσκουσιν οἰκεῖν σύνδυο;”

1  κακός A C E : ῥάκος Roehl ‖ 4  ὁ Τίμων A : ὁ delevi ‖ 11  η χρὴ χελώνης ἢ


A : ἢ κρῆ χελώνης δεῖ Meineke ‖ 13  ἢ1 Musurus : εἰ A ‖ 19  Μυλῶν] Μύλων
C E Mus : Μυλῶνα A : Μυλῶν᾿ Q M P ‖ 23  ἐπιθύοντα A C E : ἐκεῖ θύοντα
Fiorillo ‖ 28  καταγώγιον A C E : καταγωγεῖον Porson
viii 337a–338a 13

Λυγκεὺς δ᾿ ὁ Σάμιος, ὁ Θεοφράστου μὲν μαθητής, Δούριδος δὲ


ἀδελφὸς τοῦ τὰς Ἱστορίας γράψαντος καὶ τυραννήσαντος τῆς
πατρίδος, ἐν τοῖς Ἀποφθέγμασι (fr. 32 Dalby)· Δωρίωνι τῷ αὐλητῇ
φάσκοντός τινος ἀγαθὸν ἰχθὺν εἶναι βατίδα, “ὥσπερ ἂν εἴ τις”,
5 ἔφη, “ἑφθὸν τρίβωνα ἐσθίοι.” ἐπαινοῦντος δ᾿ ἄλλου τὰ τῶν θύννων
ὑπογάστρια, “καὶ μάλα,” ἔφη· “δεῖ μέντοι γε ἐσθίειν αὐτὰ |
ὥσπερ ἐγὼ ἐσθίω.” εἰπόντος δέ· “πῶς;”, “ἡδέως”, ἔφη. τοὺς δὲ 337e
καράβους ἔφη τρία ἔχειν, διατριβὴν καὶ εὐωχίαν καὶ θεωρίαν. ἐν
Κύπρῳ δὲ παρὰ Νικοκρέοντι δειπνῶν ἐπῄνεσε ποτήριόν τι, καὶ ὁ
10 Νικοκρέων ἔφη· “ὅταν βούλῃ, ὁ αὐτὸς τεχνίτης ποιήσει σοι
ἕτερον.” “σοί γε,” ἔφη, “ἐμοὶ δὲ τοῦτο δός,” οὐκ ἀνοήτως γε
τοῦτο φήσας ὁ αὐλητής· λόγος γὰρ παλαιὸς ὡς ὅτι (anon. FGE
1550–1 = adesp. eleg. fr. 19 = SH 1010)·
ἀνδρὶ μὲν αὐλητῆρι θεοὶ νόον οὐκ ἐνέφυσαν, |
15 ἀλλ᾿ ἅμα τῷ φυσῆν χὠ νόος ἐκπέταται. 337f
[19] Ἡγήσανδρος δ᾿ ἐν τοῖς Ὑπομνήμασι (fr. 14, FHG iv.416) τάδε
φησὶ περὶ αὐτοῦ· Δωρίων ὁ ὀψοφάγος τοῦ παιδὸς οὐκ ἀγοράσαν-
τος ἰχθῦς μαστιγῶν αὐτὸν ἐκέλευε τῶν ἀρίστων ἰχθύων ὀνόματα
λέγειν. τοῦ δὲ παιδὸς ὀρφὸν καὶ γλαυκίσκον ‖ καὶ γόγγρον καὶ 338a
20 τοιούτους ἑτέρους καταριθμοῦντος, “ἰχθύων σε”, φησίν, “ἐκέλευον
ὀνόματα λέγειν, οὐ θεῶν.” ὁ αὐτὸς Δωρίων καταγελῶν τοῦ ἐν τῷ
Τιμοθέου Ναυτίλῳ (PMG 785) χειμῶνος ἔφασκεν ἐν κακκάβῃ
ζεούσῃ μείζονα ἑωρακέναι χειμῶνα. Ἀριστόδημος δ᾿ ἐν δευτέρῳ
Γελοίων Ἀπομνημονευμάτων (fr. 8, FHG iii.310) φησί· Δωρίωνος
25 τοῦ κρουματοποιοῦ κυλλόποδος ὄντος ἀπώλετο ἐν συμποσίῳ τοῦ
χωλοῦ ποδὸς τὸ βλαυτίον. καὶ ὅς, “οὐθέν”, ἔφη, “πλεῖον καταρά-

337e–f  Eust. p. 1216.34–7 = IV.433.24–5 | 338a  Eust.(1) p. 1538.4–5 =


i.219.36–8 | *338a  Eust.(2) p. 872.13 = III.288.7 | 338a  Eust.(3) p. 1290.41 =
IV.693.9 | *338a  Eust.(4) p. 1390.51 = i.19.3–4

10  ὅταν Schweighäuser : ὃ ἂν A C E : ἐὰν Meineke ‖ 11  γε2, i.e. ΓΕ C E : τε,


i.e. ΤΕ A ‖ 22  Ναυτίλῳ, i.e. -ΥΤΙΛ- A C E : Ναυπλίῳ, i.e. -ΥΠΛ-
Casaubon, cf. Suda τ 620 ‖ 22–3  κακκάβῃ ζεούσῃ As : κακκάβᾳ ζεούσᾳ A E
Eust.(1–2) : κακκάβα ζέουσα Eust.(4) : κακκάβᾳ ζεούσῃ Eust.(3) : κακάβᾳ
ζεούσᾳ C
14 deip nosop histae

338b σομαι τῷ κλέψαντι ἢ ἁρμόσαι αὐτῷ τὸ | σανδάλιον.” ὅτι δ᾿ ἦν ὁ


Δωρίων οὗτος ἐπὶ ὀψοφαγίᾳ διαβόητος φανερὸν ἐξ ὧν λέγει
Μνησίμαχος ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν Φιλίππῳ δράματι (fr. 10)·
οὐκ ἀλλὰ καὶ τῆς νυκτός Δωρίων ἔνδον
ἐστὶν παρ᾿ ἡμῖν λοπαδοφυσητής. 5

[20] οἶδα δὲ καὶ ἃ ὁ Ἑρμιονεὺς Λᾶσος ἔπαιξε περὶ ἰχθύων, ἅπερ


Χαμαιλέων ἀνέγραψεν ὁ Ἡρακλεώτης (fr. 30 Wehrli = fr. 33
Martano) ἐν τῷ περὶ αὐτοῦ συγγράμματι λέγων ὧδε· τὸν Λᾶσόν
φασι τὸν ὠμὸν ἰχθὺν ὀπτὸν εἶναι φάσκειν. θαυμαζόντων δὲ
338c πολλῶν ἐπιχειρεῖν ὡς ὃ ἔστιν | ἀκοῦσαι, τοῦτό ἐστιν ἀκουστόν, καὶ 10
ὃ ἔστι νοῆσαι, τοῦτό ἐστι νοητόν· ὡσαύτως οὖν καὶ ὃ ἔστιν ἰδεῖν,
τοῦτ᾿ εἶναι ὀπτόν, ὥστ᾿ ἐπειδὴ τὸν ἰχθὺν ἦν ἰδεῖν, ὀπτὸν αὐτὸν
εἶναι. καὶ παίζων δέ ποτε ἰχθὺν παρά τινος τῶν ἁλιέων ὑφείλετο
καὶ λαβὼν ἔδωκέ τινι τῶν παρεστώτων. ὁρκίζοντος δὲ τοῦ ἁλιέως
ὤμοσε μήτ᾿ αὐτὸς ἔχειν τὸν ἰχθὺν μήτ᾿ ἄλλῳ συνειδέναι λαβόντι, 15
διὰ τὸ λαβεῖν μὲν αὐτόν, ἔχειν δὲ ἕτερον, ὃν ἐδίδαξεν ἀπομόσαι
πάλιν ὅτι οὔτ᾿ αὐτὸς ἔλαβεν οὔτ᾿ ἄλλον ἔχοντα οἶδεν· εἰλήφει μὲν
338d γὰρ ὁ Λᾶσος, εἶχε δὲ αὐτός. τοιαῦτα | δὲ καὶ Ἐπίχαρμος παίζει,
ὥσπερ ἐν Λόγῳ καὶ Λογίνᾳ (fr. 76)·
(Α.) ὁ Ζεύς μ᾿ ἐκάλεσε, Πέλοπί γ᾿ ἔρανον ἑστιῶν. 20
(Β.) ἦ παμπόνηρον ὄψον, ὦ ᾿τάν, ὁ γέρανος.
(Α.) ἀλλ᾿ οὔτι γέρανον ἀλλ᾿ ἔρανόν τοι λέγω.
[21] Ἄλεξις δ᾿ ἐν Δημητρίῳ (fr. 47) Φάυλλόν τινα κωμῳδεῖ ὡς
φίλιχθυν ἐν τούτοις·
πρότερον μὲν εἰ πνεύσειε βορρᾶς ἢ νότος 25

*338b–c  Eust. p. 481.33 = I.761.21–2 | 338b  Eust. p. 1151.13 = IV.207.12


*338b  Eust. p. 1455.59–61 = i.111.23–4 | *338c  Eust. pp. 1870.63–1871.2 =
ii.209.21–4 | 338d  Eust. p. 1634.5–7 = i.348.22–4

4–5  Δωρίων ἔνδον ἐστὶν A : Δωρίων ἔνδον ἐστὶ B Q M P Mus : ἐστι Δωρίων /


ἔνδον Porson ‖ 8  αὐτοῦ τοῦ Λάσου A : τοῦ Λάσου (glossam) del. Nauck
9  φασι Schweighäuser : φησι A ‖ 10  ἐπιχειρεῖν λέγειν A : ἐπεχείρει λέγων
(structura mutata) C E : ἐπιχειρεῖν λέγοντα Kaibel : λέγειν ut glossam delevi
τοῦτό ἐστιν ἀκουστόν C E D B Q M P Mus : τοῦτό ἐστιν ἀκοῦσαι, τοῦτό ἐστιν
ἀκουστόν (v.ll.) A ‖ 14  τοῦ ἁλιέως C E : om. A ‖ 19  Λογίνᾳ Casaubon, cf.
3.106e : λόγον εἶναι A C E ‖ 20  ἑστιῶν A C E Eust. : ἱστιῶν Ahrens
viii 338a–339b 15

ἐν τῇ θαλάττῃ λαμπρός, ἰχθῦς οὐκ ἐνῆν


οὐδενὶ φαγεῖν· νῦν δὲ πρὸς τοῖς πνεύμασι
τούτοις Φάυλλος προσγέγονε χειμὼν τρίτος· |
ἐπὰν γὰρ ἐκνεφίας καταιγίσας τύχῃ 5 338e
5 ἐς τὴν ἀγοράν, τοὖψον πριάμενος οἴχεται
φέρων ἅπαν τὸ ληφθέν, ὥστε γίνεται
ἐν τοῖς λαχάνοις τὸ λοιπὸν ἡμῶν ἡ μάχη.
Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Ἁλιευομένῃ (fr. 27) φιληδοῦντάς τινας καταλέγων
ἰχθύσιν φησί·
10 τῆς σηπιάδος πρῶτον, Ἡράκλεις ἄναξ,
ἅπαντα τεθολώκασιν. οὐ βαλεῖς πάλιν
εἰς τὴν θάλατταν καὶ πλυνεῖς; μὴ φῶσί σε
Δωριὰς ἀλλ᾿ † ὀυε † σηπίας εἰληφέναι. |
τὸν κάραβον δὲ τὸν πρὸς τὰς μαινίδας 5 338f
15 ἀπόδος· παχύς γε νὴ Δί᾿. ὦ Ζεῦ, τίς ποτε,
ὦ Καλλιμέδων, σὲ κατέδετ᾿ ἄρτι τῶν φίλων;
οὐδεὶς ὃς ἂν μὴ κατατιθῇ τὰς συμβολάς.
ὑμᾶς δ᾿ ἔταξα δεῦρο πρὸς τὰ δεξιά,
τρίγλας, ἔδεσμα τοῦ καλοῦ Καλλισθένους· 10
20 κατεσθίει γοῦν ἐπὶ μιᾷ τὴν οὐσίαν.
καὶ τὸν Σινώπης γόγγρον ἤδη παχυτέρας ‖
ἔχοντ᾿ ἀκάνθας τοῦτον, † εἴ τις λήψεται 339a
πρῶτος προσελθών. Μισγόλας γὰρ οὐ πάνυ
τούτων ἐδεστής. ἀλλὰ κίθαρος οὑτοσί, 15
25 ὃν ἂν ἴδῃ τὰς χεῖρας οὐκ ἀφέξεται.
καὶ μὴν ἀληθῶς τοῖς κιθαρῳδοῖς ὡς σφόδρα
ἅπασιν οὗτος ἐπιπεφυκὼς λανθάνει.
ἀνδρῶν τ᾿ ἄριστον Κωβιὸν πηδῶντ᾿ ἔτι τι
πρὸς Πυθιονίκην τὴν καλὴν πέμψαι με δεῖ· | 20
30 ἁδρὸς γάρ ἐστιν. ἀλλ᾿ ὅμως οὐ γεύσεται· 339b
ἐπὶ τὸ τάριχός ἐστιν ὡρμηκυῖα γάρ.

2  νῦν A C E : νυνὶ Schweighäuser ‖ 6  γίνεται C B : γίτ() E : γίγνεται A


7  ἡμῶν A C E : ἡμῖν P Mus ‖ 10  τῆς σηπιάδος A : τὰς σηπίας δὸς
Casaubon ‖ 14  τὸν2 A : τόνδε M P Mus ‖ 22  τοῦτον εἴ A : τουτονὶ
Schweighäuser ‖ 28  ἀνδρῶν τ᾿ Schweighäuser (iam ἀνδρῶν δ᾿ Casaubon) :
† ἀνδρω † τ᾿ A | τι A : om. D B Q M P Mus
16 deip nosop histae

ἀφύας δὲ λεπτὰς τάσδε καὶ τὴν τρυγόνα


χωρὶς Θεανοῖ δεῦρ᾿ ἔθηκ᾿ ἀντιρρόπους.
[22] πιθανώτατα ἐν τούτοις ὁ Ἀντιφάνης καὶ τὸν Μισγόλαν
κεκωμῴδηκεν ὡς ἐσπουδακότα περὶ κιθαρῳδοὺς καὶ κιθαριστὰς
ὡραίους· φησὶ γὰρ καὶ ὁ ῥήτωρ Αἰσχίνης ἐν τῷ Κατὰ Τιμάρχου 5
λόγῳ (1.41) περὶ αὐτοῦ τάδε· Μισγόλας ἐστὶ Ναυκράτους, ἄνδρες
Ἀθηναῖοι, Κολλυτεύς, ἀνὴρ τὰ μὲν ἄλλα καλὸς καὶ ἀγαθός, καὶ
339c οὐδαμῇ ἄν τις αὐτὸν μέμψαιτο, περὶ | δὲ τὸ πρᾶγμα τοῦτο δαιμο-
νίως ἐσπουδακὼς καὶ ἀεί τινας εἰωθὼς ἔχειν περὶ αὑτὸν κιθαρῳ-
δοὺς ἢ κιθαριστάς. ταυτὶ δὲ λέγω οὐ τοῦ φορτικοῦ ἕνεκα, ἀλλ᾿ ἵνα 10
γνωρίσητε αὐτὸν ὅστις ἐστί. καὶ Τιμοκλῆς δ᾿ ἐν Σαπφοῖ (fr. 32)
φησιν·
ὁ Μισγόλας οὐ προσιέναι σοι φαίνεται
ἀνθοῦσι τοῖς νέοισιν ἠρεθισμένος.
Ἄλεξις δ᾿ ἐν Ἀγωνίδι ἢ Ἱππίσκῳ (fr. 3)· 15

ὦ μῆτερ, ἱκετεύω σε, μὴ ᾿πίσειέ μοι


τὸν Μισγόλαν· οὐ γὰρ κιθαρῳδός εἰμ᾿ ἐγώ.
[23] Πυθιονίκην δέ φησι φιληδεῖν ταρίχῳ (Antiph. fr. 27.20–2 ap.
339d 8.339a–b) ἐπεὶ ἐραστὰς | εἶχε τοὺς Χαιρεφίλου τοῦ ταριχοπώλου
υἱούς, ὡς Νικοκλῆς ἐν Ἀκαρίοις (Timocl. fr. 15) φησίν· Ἄνυτος ὁ 20
παχὺς πρὸς Πυθιονίκην ὅταν ἐλθὼν φάγῃ τι· καλεῖ γὰρ αὐτόν, ὥς
φασιν, ὁπόταν Χαιρεφίλου τοὺς δύο σκόμβρους ξενίσῃ μεγάλους
† ἡδομένη. καὶ πάλιν (fr. 16)·
ἡ Πυθιονίκη δ᾿ ἀσμένως σε δέξεται,
καί σου κατέδεται τυχὸν ἴσως ἃ νῦν ἔχεις 25
λαβὼν παρ᾿ ἡμῶν δῶρ᾿· ἄπληστός ἐστι γάρ. |
339e ὅμως δὲ δοῦναί σοι κέλευσον σαργάνας
αὐτήν· ταρίχους εὐπόρως γὰρ τυγχάνει 5

2  θεὰν † οιδ᾿ εὑρεθη † κἀντιρρόπους A : distinx. Casaubon, Jacobs ‖ 3  ἐν


Schweighäuser (δ᾿ ἐν) : ἐπὶ A ‖ 6  ἄνδρες A : ὦ ἄνδρες Aeschin. ‖ 7  Κολλυτεύς
Bergk : Κολυττεύς A et Aeschin. ‖ 16  ᾿πίσειέ C E B Mus : πείσειέ A ‖ 18  φησι
Musurus : φασι A C E ‖ 20  Νικοκλῆς ἐν Ἀκαρίοις A : Τιμοκλῆς ἐν Ἰκαρίοις
Casaubon ‖ 22  φασιν M P Mus : φησιν A ‖ 24  δ᾿ Musurus : δὲ A ‖ 26  δῶρ᾿ M
P Mus : δῶρα A ‖ 27  σαργάνας Schweighäuser : † σαργανιας † A
viii 339b–340c 17

ἔχουσα καὶ σύνεστι σαπέρδαις δυσίν,


καὶ ταῦτ᾿ ἀνάλτοις καὶ πλατυρρύγχοις τισί.
πρὸ τούτων δ᾿ ἦν ἐραστὴς αὐτῆς Κωβιός τις ὄνομα. [24] περὶ δὲ
Καλλιμέδοντος τοῦ Καράβου, ὅτι καὶ φίλιχθυς ἦν καὶ διάστροφος
5 τοὺς ὀφθαλμούς, | Τιμοκλῆς ἐν Πολυπράγμονι (fr. 29)· 339f
εἶθ᾿ ὁ Καλλιμέδων ἄφνω
ὁ Κάραβος προσῆλθεν. ἐμβλέπων δ᾿ ἐμοί,
ὡς δ’ οὖν ἐδόκει, πρὸς ἕτερον ἄνθρωπόν τινα
ἐλάλει· συνεὶς δ᾿ οὐδὲν εἰκότως ἐγὼ
10 ὧν ἔλεγεν ἐπένευον διακενῆς. ‖ τῷ δ᾿ ἄρα 5 340a
βλέπουσι χωρὶς καὶ δοκοῦσιν αἱ κόραι.
Ἄλεξις δ᾿ ἐν Κρατείᾳ ἢ Φαρμακοπώλῃ (fr. 117)·
(Α.) τῷ Καλλιμέδοντι γὰρ θεραπεύω τὰς κόρας
ἤδη τετάρτην ἡμέραν. (Β.) ἦσαν κόραι
15 θυγατέρες αὐτῷ; (Α.) τὰς μὲν οὖν τῶν ὀμμάτων,
ἃς οὐδ᾿ ὁ Μελάμπους, ὃς μόνος τὰς Προιτίδας |
ἔπαυσε μαινομένας, καταστήσειεν ἄν. 5 340b
ὁμοίως αὐτὸν σκώπτει κἀν τοῖς ἐπιγραφομένοις Συντρέχουσιν (fr.
218), εἰς δὲ ὀψοφαγίαν ἐν μὲν Φαίδωνι ἢ Φαιδρίᾳ (fr. 249) οὕτως·
20 (Α.) ἀγορανομήσεις, ἂν θεοὶ θέλωσιν, σύ,
ἵνα Καλλιμέδοντ᾿ εἰς τοὖψον, εἰ φιλεῖς ἐμέ,
παύσῃς καταιγίζοντα δι᾿ ὅλης ἡμέρας.
(Β.) ἔργον τυράννων, οὐκ ἀγορανόμων λέγεις·
μάχιμος γὰρ ἁνήρ, χρήσιμος δὲ τῇ πόλει. | 5
25 τὰ αὐτὰ ἰαμβεῖα φέρεται κἀν τῇ ἐπιγραφομένῃ Εἰς τὸ Φρέαρ (fr. 340c
87). ἐν δὲ Μανδραγοριζομένῃ (fr. 149)·

1  σαπέρδαις Scaliger : † σαπερδ᾿ † εἰς A ‖ 2  πλατυρρύγχοις Musurus :


πλατυρύγχοις A ‖ 7  δέ μοι A C E : corr. Meineke ‖ 8  δ’ οὖν A C E : γοῦν
Schweighäuser ‖ 9  συνεὶς A C E : συνιεὶς Dindorf ‖ 12  Κρατείᾳ Kaibel, cf.
3.107a, 6.254a : Κρατίᾳ A ‖ 19  Φαίδωνι ἢ Φαιδρίᾳ A : ἢ Φαιδρίᾳ fort. ut
glossa delenda vel Φαίδρᾳ scribendum : Φαίδρῳ Meineke : Φείδωνι Arnott
20  θέλωσιν A : θέλωσι Q M P Mus ‖ 21  Καλλιμέδοντ᾿ Musurus :
Καλλιμέδοντα A ‖ 24  ἁνήρ Dindorf, ducente Schweighäuser : ἀνήρ A
25  ἰαμβεῖα Q M P Mus : ἰαμβία A
18 deip nosop histae

εἴ τινας μᾶλλον φιλῶ


ξένους ἑταίρους ὑμῶν, γενοίμην ἔγχελυς,
ἵνα Καλλιμέδων ὁ Κάραβος πρίαιτό με.
ἐν δὲ Κρατείᾳ (fr. 118)·
καὶ Καλλιμέδων μετ᾿ Ὀρφέως ὁ Κάραβος. 5

Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Γοργύθῳ (fr. 77)·


ἧττόν τ᾿ ἀποσταίην ἂν ὧν προειλόμην
ἢ Καλλιμέδων γλαύκου πρόοιτ᾿ ἂν κρανίον. |
340d Εὔβουλος δ᾿ ἐν Ἀνασῳζομένοις (fr. 8)·
ἕταιροι δὲ θεοῖσι συμπεπλεγμένοι 10
μετὰ Καράβου σύνεισιν, ὃς μόνος βροτῶν
δύναται καταπιεῖν ἐκ ζεόντων λοπαδίων
ἅθρους τεμαχίτας ὥστ᾿ ἐνεῖναι μηδὲ ἕν.
Θεόφιλος δ᾿ ἐν Ἰατρῷ (fr. 4) ἅμα σκώπτων αὐτοῦ καὶ τὸ ἐν λόγοις
ψυχρόν· 15

πᾶς δὲ φιλοτίμως πρὸς αὐτὸν τῶν νεανίσκων †


ἐγχέλιον παρατέθεικε τῷ πατρί.
340e “τευθὶς ἦν χρηστή, πατρίδιον. πῶς ἔχεις | πρὸς κάραβον;”
“ψυχρός ἐστιν, ἄπαγε,” φησί· “ῥητόρων οὐ γεύομαι.”
Φιλήμονος δ᾿ ἐν Μετιόντι (fr. 43) εἰπόντος· 20

Ἀγύριος δὲ παρατεθέντος καράβου,


ὡς εἶδεν αὐτόν, “χαῖρε πάππα φίλτατε”,
εἴπας, “τί ἐπόει;”, τὸν πατέρα κατήσθιεν,

340e  Eust. p. 1283.37–8 = IV.668.7–9

2  ἑταίρους A : ἑτέρους Q M Ps Mus ‖ 4  Κρατείᾳ Kaibel, cf. 3.107a, 6.254a :


Κρατίᾳ A ‖ 11  μόνος βροτῶν· μόνος A : μόνος2 om. C E B, del. Musurus
13  ἅθρους A : ἁθρόους C E | τεμαχίτας Schweighäuser : τεμαχήτας A :
τεμμαχίτας C E ‖ 17  ἐγχέλιον A : ἐγχέλειον Schweighäuser | παρατέθεικε
A : παρατέθηκε B Q M P Mus ‖ 21  Ἀγύριος A C E : Ἀγύρριος Eust.
22  πάππα C E Eust. Mus : πα A
viii 340c–341b 19

Ἡρόδικος δ᾿ ὁ Κρατήτειος ἐν τοῖς Συμμίκτοις Ὑπομνήμασι (p.


126 Düring) τοῦ Καλλιμέδοντος υἱὸν ὄντα ἀπέδειξε τὸν Ἀγύριον.
[25] γεγόνασι δὲ καὶ οἵδε ὀψοφάγοι. Ἀνταγόρας μὲν ὁ ποιητὴς
οὐκ εἴα τὸν παῖδα | ἀλεῖψαι τὸν ἰχθὺν ἀλλὰ λοῦσαι, ὥς φησιν 340f
5 Ἡγήσανδρος (fr. 15, FHG iv.416). ἐν δὲ στρατοπέδῳ ἕψοντι, φησίν,
αὐτῷ γόγγρων λοπάδα καὶ περιεζωσμένῳ Ἀντίγονος ὁ βασιλεὺς
παραστάς, “ἆρά γε,” εἶπεν, “ὦ Ἀνταγόρα, τὸν Ὅμηρον οἴει τὰς
τοῦ Ἀγαμέμνονος πράξεις ἀναγράψαι γόγγρους ἕψοντα;” κἀκεῖ-
νον οὐ φαύλως εἰπεῖν· “σὺ δὲ οἴει”, φησί, “τὸν Ἀγαμέμνονα τὰς
10 πράξεις ἐκείνας ἐργάσασθαι πολυπραγμονοῦντα τίς ἐν τῷ στρατο-
πέδῳ γόγγρους ἕψει;” ὄρνιν δὲ ἕψων ποτὲ ὁ Ἀνταγόρας οὐκ ἔφη
βαδιεῖσθαι εἰς τὸ βαλανεῖον εὐλαβούμενος μή ποτε οἱ παῖδες τὸν
ζωμὸν ἐκροφήσωσι. Φιλοκύδους ‖ δ᾿ εἰπόντος ὅτι ἡ μήτηρ τηρήσει, 341a
“ἐγὼ οὖν”, εἶπε, “τῇ μητρὶ ὀρνίθειον ζωμὸν πιστεύσω;” καὶ
15 Ἀνδροκύδης δ᾿ ὁ Κυζικηνὸς ζωγράφος φίλιχθυς ὤν, ὡς ἱστορεῖ
Πολέμων (fr. 66 Preller), ἐπὶ τοσοῦτον ἦλθεν ἡδυπαθείας ὡς καὶ
τοὺς περὶ τὴν Σκύλλαν ἰχθῦς κατὰ σπουδὴν γράψαι. [26] περὶ δὲ
Φιλοξένου τοῦ Κυθηρίου διθυραμβοποιοῦ Μάχων ὁ κωμῳδιοποιὸς
(64–86 Gow) τάδε γράφει·
20 ὑπερβολῇ λέγουσι τὸν Φιλόξενον
τῶν διθυράμβων τὸν ποιητὴν γεγονέναι | 65
ὀψοφάγον. εἶτα πουλύποδα πηχῶν δυεῖν 341b
ἐν ταῖς Συρακούσαις ποτ᾿ αὐτὸν ἀγοράσαι
καὶ σκευάσαντα καταφαγεῖν ὅλον σχεδὸν
25 πλὴν τῆς κεφαλῆς, ἁλόντα δ᾿ ὑπὸ δυσπεψίας
κακῶς σφόδρ᾿ ἔχειν· εἶτ᾿ ἰατροῦ τινος 70
πρὸς αὐτὸν εἰσελθόντος, ὃς φαύλως πάνυ
ὁρῶν αὐτὸν φερόμενον εἶπεν· “εἴ τί σοι
ἀνοικονόμητόν ἐστι, διατίθου ταχύ,

340f–1a  Eust. p. 1428.14–16 = i.73.45–74.1

1  Κρατήτειος Dindorf : Κρατήτιος A ‖ 2  Ἀγύριον A : Ἀγύριος (structura


mutata) C E : Ἀγύρριος (structura mutata) Eust. : Ἀγύρριον Schweighäuser
4  ἀλλὰ λοῦσαι Musurus : † αλλουσαι † A ‖ 9  εἰπεῖν A : λόγος εἰπεῖν C E*
(λόγον εἰπεῖν scripsi) ‖ 14  ἐγὼ A : ἔγωγ’ C E Eust. ‖ 26  σφόδρ᾿ ἔχειν
Musurus : σφόδρα ἔχειν A C E : ἔχειν σφόδρ᾿ Grotius | εἶτ᾿ A : εἶτα C E : εἶτα
δ᾿ Grotius ‖ 28  αὐτὸν φερόμενον A C E : φερόμενον αὐτὸν Grotius
20 deip nosop histae

Φιλόξεν᾿· ἀποθανῇ γὰρ ὥρας ἑβδόμης.” |


341c κἀκεῖνος εἶπε· “τέλος ἔχει τὰ πάντα μοι, 75
ἰατρέ,” φησί, “καὶ δεδιοίκηται πάλαι.
τοὺς διθυράμβους σὺν θεοῖς καταλιμπάνω
ἠνδρωμένους καὶ πάντας ἐστεφανωμένους, 5
οὓς ἀνατίθημι ταῖς ἐμαυτοῦ συντρόφοις
Μούσαις. Ἀφροδίτην καὶ Διόνυσον ἐπιτρόπους — 80
ταῦθ᾿ αἱ διαθῆκαι διασαφοῦσιν. ἀλλ᾿ ἐπεὶ
ὁ Τιμοθέου Χάρων σχολάζειν οὐκ ἐᾷ, |
341d οὑκ τῆς Νιόβης, χωρεῖν δὲ πορθμὸν ἀναβοᾷ, 10
καλεῖ δὲ μοῖρα νύχιος, ἧς κλύειν χρεών,
ἵν᾿ ἔχων ἀποτρέχω πάντα τἀμαυτοῦ κάτω, 85
τοῦ πολύποδός μοι τὸ κατάλοιπον ἀπόδοτε.”
κἀν ἄλλῳ δὲ μέρει φησί (Macho 87–90 Gow)·
Φιλόξενός ποθ᾿, ὡς λέγουσιν, ὁ Κυθήριος 15
εὔξατο τριῶν ἔχειν τὸν λάρυγγα πήχεων,
“ὅπως καταπίνω”, φησίν, “ὅτι πλεῖστον χρόνον
καὶ πάνθ᾿ ἅμα μοι τὰ βρώμαθ᾿ ἡδονὴν ποῇ.” | 90
341e [27] καὶ Διογένης δὲ ὁ κύων ὠμὸν πολύποδα καταφαγὼν ἐπιθε-
μένης αὐτῷ τῆς γαστρὸς ἀπέθανε. περὶ δὲ τοῦ Φιλοξένου καὶ ὁ 20
παρῳδὸς Σώπατρος (fr. 23) λέγων φησί·
δισσαῖς γὰρ ἐν μέσαισιν ἰχθύων φοραῖς
ἧσται, τὸν Αἴτνης ἐς μέσον λεύσσων σκοπόν.
καὶ Ὑπερείδης δὲ ὁ ῥήτωρ ὀψοφάγος ἦν, ὥς φησι Τιμοκλῆς ὁ
κωμικὸς ἐν Δήλῳ (fr. 4) διηγούμενος τοὺς παρὰ Ἁρπάλου δωροδο- 25
341f κήσαντας. γράφει | δὲ οὕτω·
(Α.) Δημοσθένης τάλαντα πεντήκοντ᾿ ἔχει.
(Β.) μακάριος, εἴπερ μεταδίδωσι μηδενί.

341c  Eust. p. 1325.29 = IV.819.5 | 341d  Eust. p. 1817.25–6 = ii.141.12–13

1  Φιλόξεν᾿ M P Mus : Φιλόξενε A C E ‖ 3  δεδιοίκηται A C E Eust. :


δεδιῴκηται Kuster ‖ 9  σχολάζειν C E P Qs Mus : σχολάζει A ‖ 10  χωρεῖν C E
Mus : χωρεῖ A ‖ 13  πολύποδός A C E : πουλύποδός Dindorf, cf. v. 66 supra
15  λέγουσιν A : λέγουσ᾿ M P Mus ‖ 16  εὔξατο A C E : ηὔξατο Dindorf | ἔχειν,
i.e. ΕΧ- A C E : σχεῖν, i.e. ΣΧ-Scaliger ‖ 18  ποῇ vel ποῆ A C E : ποιῇ D B
viii 341b–342b 21

(Α.) καὶ Μοιροκλῆς εἴληφε χρυσίον πολύ.


(Β.) ἀνόητος ὁ διδούς, εὐτυχὴς δ᾿ ὁ λαμβάνων.
(Α.) εἴτ’ εἴληφε καὶ Δήμων τε καὶ Καλλισθένης. 5
(Β.) πένητες ἦσαν, ὥστε συγγνώμην ἔχω.
5 (Α.) ὅ τ᾿ ἐν λόγοισι δεινὸς Ὑπερείδης ἔχει. ‖
(Β.) τοὺς ἰχθυοπώλας οὗτος ἡμῶν πλουτιεῖ· 342a
ὀψοφάγος γὰρ ὥστε τοὺς λάρους εἶναι Σύρους.
καὶ ἐν Ἰκαρίοις (fr. 17) δὲ ὁ αὐτὸς ποιητής φησι·
τόν τ᾿ ἰχθυόρρουν ποταμὸν Ὑπερείδην πέρασον,
10 ὃς ἠπίαις φωναῖσιν ἔμφρονος λόγου
κόμποις παφλάζων ἠπίοις πυκνώμασι
πρὸς † πανδυσας † ἔχει
† μισθωτὸς ἄρδει πεδία τοῦ δεδωκότος. 5
Φιλέταιρος δ᾿ ἐν Ἀσκληπιῷ (fr. 2) πρὸς | τῷ ὀψοφαγεῖν καὶ κυβεύ- 342b
15 ειν αὐτόν φησι, καθάπερ καὶ Καλλίαν τὸν ῥήτορα Ἀξιόνικος ἐν
Φιλευριπίδῃ (fr. 4)·
ἄλλον δ᾿ ἰχθὺν
μεγέθει πίσυνόν τινα τοῖσδε τόποις
ἥκει κομίσας
20 Γλαῦκός τις ἐν πόντῳ † γαλούς †
σῖτον ὀψοφάγων 5
καὶ λίχνων ἀνδρῶν ἀγάπημα φέρω κατ᾿ ὤμων.
τίνα τῷδ᾿ ἐνέπω τὴν σκευασίαν;
πότερον χλωρῷ τρίμματι βρέξας
25 ἢ τῆς ἀγρίας
ἅλμης λιάσμασι σῶμα λιπάνας 10
πυρὶ παμφλέκτῳ παραδώσω;
ἔφα τις ὡς ἐν ἅλμῃ
θερμῇ τοῦτο φάγοι γ᾿ ἑφθὸν ἀνὴρ

3  εἴτ’ A C E : del. Musurus | τε A C E : τι Dobree ‖ 6  ἡμῶν A : ἡμῖν C E


πλουτιεῖ C E Mus : πλουτεῖ A ‖ 9  τ᾿ Musurus : τε A C E | πέρασον vel
περάσον A C E : πέρα Jacobs, ducente Musurus ‖ 10  ὃς ἠπίαις Jacobs :
σηπίαις A : ὃς C E ‖ 14  Ἀσκληπιῷ τὸν Ὑπερείδην A : τὸν Ὑπερείδην ut
glossam del. Wilamowitz ‖ 15  Ἀξιόνικος C E D B Mus : Ἀξιόνεικος A ‖ 17  δ᾿
Dindorf : δὲ A ‖ 26  λιάσμασι (vox nihili) A : πάσμασι Erfurdt
22 deip nosop histae

342c Μοσχίων | φίλαυλος.


βοᾷ δ᾿ ὄνειδος ἴδιον, ὦ Καλλία· 15
“ἦ σὺ μὲν ἀμφὶ σῦκα καὶ ἀμφὶ τάριχ᾿ ἀγάλλῃ,
τοῦ δ᾿ ἐν ἅλμῃ παρεόντος
οὐ γεύῃ χαρίεντος ὄψου,” 5

τὰ μὲν σῦκα, ὡς ἂν συκοφάντην λοιδορῶν, τὰ δὲ ταρίχη, μήποτε


καὶ ὡς αἰσχροποιοῦντος. καὶ Ἕρμιππος δέ φησιν ἐν τρίτῳ Περὶ
τῶν Ἰσοκράτους Μαθητῶν (fr. 68a II Wehrli = FGrH 1026 F 46c)·
ἑωθινὸν τὸν Ὑπερείδην ποιεῖσθαι νῦν τοὺς περιπάτους ἐν τοῖς
ἰχθύσι. [28] Τίμαιος δ᾿ ὁ Ταυρομενίτης (cf. FGrH 566 F 156) καὶ 10
Ἀριστοτέλη τὸν φιλόσοφον ὀψοφάγον φησὶ γεγονέναι. καὶ Μάτων |
342d δ᾿ ὁ σοφιστὴς ὀψοφάγος ἦν· δηλοῖ δὲ τοῦτο Ἀντιφάνης ἐν Κιθα-
ρῳδῷ (fr. 116), οὗ ἡ ἀρχή·
οὐ ψεῦδος οὐδέν φησιν.
15
ὀφθαλμὸν ὤρυττέν τις ὥσπερ ἰχθύος
Μάτων προσελθών. (Antiph. fr. 117)
Ἀναξίλας δ᾿ ἐν Μονοτρόπῳ (fr. 20)·
τοῦ κεστρέως κατεδήδοκεν τὸ κρανίον
ἀναρπάσας Μάτων· ἐγὼ δ᾿ ἀπόλλυμαι. 20

342e ὑπερβολὴ γαστριμαργίας τὸ καὶ ἁρπάζειν ἐσθίοντα | καὶ ταῦτα


κρανίον κεστρέως, εἰ μὴ ἄρα οἱ περὶ ταῦτα δεινοὶ ἴσασιν ἐνόν τι
χρήσιμον ἐν κεστρέως κρανίῳ, ὅπερ ἐστὶ τῆς Ἀρχεστράτου
λιχνείας ἐμφανίσαι ἡμῖν. [29] Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Πλουσίοις (fr. 188)
κατάλογον ποιεῖται ὀψοφάγων ἐν τούτοις· 25

Εὔθυνος δ᾿ ἔχων
σανδάλιον καὶ σφραγῖδα καὶ μεμυρισμένος
ἐλογίζετο τῶν πραγμάτων οὐκ οἶδ᾿ ὅ τι. |

2–3  Καλλία· / ἦ, i.e. ΚΑΛΛΙΑΗ Schweighäuser : καλαϊδη, i.e. ΚΑΛΑΙΔΗ


A ‖ 3  τάριχ᾿ A C E : ταρίχι᾿ Meineke ‖ 11  Μάτων Dindorf, cf. infra :
Μάτρων A C E ‖ 21  ὑπερβολὴ Casaubon : ὑπερβολῇ A ‖ 23  ὅπερ ἐστὶ
Schweighäuser : ὃ πάρεστι A ‖ 27  σανδάλιον A : σανδάλια Koppiers
viii 342b–343c 23

Φοινικίδης δὲ Ταυρέας θ᾿ ὁ φίλτατος, 342f


ἄνδρες πάλαι ὀψοφάγοι τοιοῦτοί τινες, 5
οἷοι καταβροχθίζειν ἐν ἀγορᾷ τὰ τεμάχη,
ὁρῶντες ἐξέθνῃσκον ἐπὶ τῷ πράγματι
5 ἔφερόν τε δεινῶς τὴν ἀνοψίαν πάνυ.
κύκλους δὲ συναγείροντες ἔλεγον τάδε,
ὡς οὐ βιωτόν ἐστιν οὐδ᾿ ἀνασχετὸν 10
“τῆς μὲν θαλάττης ἀντιποιεῖσθαί τινας ‖
ὑμῶν ἀναλίσκειν τε πολλὰ χρήματα, 343a
10 ὄψου δὲ μηδὲ εἰσπλεῖν μηδὲ γρῦ.
τί οὖν ὄφελος τῶν νησιάρχων; ἔστιν δὴ
νόμῳ κατακλεῖσαι τοῦτο, παραπομπὴν ποιεῖν 15
τῶν ἰχθύων. νῦν δὲ μακρῷ συνήρπακεν
τοὺς ἁλιέας, καὶ Διογείτων νὴ Δία
15 πάντας ἀναπέπεικεν ὡς αὑτὸν φέρειν,
κοὐ δημοτικόν γε τοῦτο δρᾷ τοιαῦτα φλῶν.
γάμοι δ᾿ ἐκεῖνοι καὶ πότοι νεανίσκοι | 20
ἦσαν.” 343b
Εὐφάνης δὲ ἐν Μούσαις (fr. 1)·
20 Φοινικίδης δ᾿ ὡς εἶδεν ἐν πλήθει νέων
μεστὴν ζέουσαν λοπάδα Νηρίων τέκνων,
ἐπίσχετ᾿ ὀργῇ χεῖρας ἠρεθισμένας·
“τίς φησιν εἶναι δεινὸς ἐκ κοινοῦ φαγεῖν;
τίς ἐκ μέσου τὰ θερμὰ δεινός γ᾿ ἁρπάσαι; 5
25 ποῦ Κόρυδος ἢ Φυρόμαχος ἢ Νίλλου βία;
ἴτω πρὸς ἡμᾶς, καὶ τάχ᾿ οὐδὲν μεταλάβοι.” |
[30] τῆς αὐτῆς ἰδέας καὶ Μελάνθιος (TrGF 23 T 2) ἦν ὁ τῆς 343c
τραγῳδίας ποιητής· ἔγραψε δὲ καὶ ἐλεγεῖα. κωμῳδοῦσι δ᾿ αὐτὸν
ἐπὶ ὀψοφαγίᾳ Λεύκων ἐν Φράτερσιν (fr. 3), Ἀριστοφάνης ἐν

342f  Eust. p. 867.58 = III.270.4 | 343c  Eust. p. 1201.4–6 = IV.384.5–8

11  ἔστιν A : ἔστι D B Mus ‖ 13  νῦν δὲ μακρῷ A : νυνδὶ Μάτων Dindorf,


ducente Musurus (νῦν δὲ Μάτρων) ‖ 14–15  Δία πάντας, i.e. ΔΙΑΠ- A : Δία /
ἅπαντας, i.e. ΔΙΑΑΠ- Muret ‖ 16  κοὐ Musurus : καὶ οὐ A ‖ 17  νεανίσκοι A :
νεανικοὶ Musurus ‖ 20  δ᾿ D B M P Mus : δὲ A ‖ 21  Νηρίων A : Νηρείων P
Mus ‖ 24  γ᾿ A : del. Musurus ‖ 25  Νίλλου A : Νείλου Dindorf
24 deip nosop histae

Εἰρήνῃ (803–13), Φερεκράτης ἐν Πετάλῃ (fr. 148). ἐν δὲ τοῖς


Ἰχθύσιν (fr. 28) Ἄρχιππος τῷ δράματι ὡς ὀψοφάγον δήσας παρα-
δίδωσι τοῖς ἰχθύσιν ἀντιβρωθησόμενον. ἀλλὰ μὴν καὶ Ἀρίστιππος
ὁ Σωκρατικὸς ὀψοφάγος ἦν· ὅστις καὶ ὑπὸ Πλάτωνός ποτε ὀνειδι-
ζόμενος ἐπὶ τῇ ὀψοφαγίᾳ, ὥς φησι Σωτίων (fr. 4 Wehrli) καὶ 5
Ἡγήσανδρος (fr. 17, FHG iv.416–17) 〈…〉 γράφει δ᾿ οὕτως ὁ Δελφός·
343d Ἀρίστιππος Πλάτωνος ἐπιτιμήσαντος | αὐτῷ διότι πολλοὺς ἰχθῦς
ἠγόρασε, δυεῖν ὀβολοῖν ἔφησεν ἐωνῆσθαι. τοῦ δὲ Πλάτωνος εἰπόν-
τος διότι· “καὶ αὐτὸς ἂν ἠγόρασα τοσούτου”, “ὁρᾷς οὖν,” εἶπεν,
“ὦ Πλάτων, ὅτι οὐκ ἐγὼ ὀψοφάγος, ἀλλὰ σὺ φιλάργυρος.” 10
Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Αὐλητρίδι ἢ Διδύμαις (fr. 50) Φοινικίδην τινὰ ἐπ᾿
ὀψοφαγίᾳ κωμῳδῶν φησιν·
ὁ Μενέλαος ἐπολέμησεν ἔτη δέκα
τοῖς Τρωσὶ διὰ γυναῖκα τὴν ὄψιν καλήν,
Φοινικίδης δὲ Ταυρέᾳ δι᾿ ἔγχελυν. | 15

343e [31] Δημοσθένης (19.229) δ᾿ ὁ ῥήτωρ Φιλοκράτην, ἐπειδὴ ἐκ τοῦ


προδοτικοῦ χρυσίου πόρνας καὶ ἰχθῦς ἠγόραζεν, εἰς ἀσέλγειαν καὶ
ὀψοφαγίαν λοιδορεῖ. Διοκλῆς δὲ ὁ ὀψοφάγος, ὥς φησιν Ἡγήσαν-
δρος (fr. 16, FHG iv.416), πυθομένου τινὸς αὐτοῦ πότερος χρηστότε-
ρος ἰχθύς, γόγγρος ἢ λάβραξ, “ὁ μὲν ἑφθός,” ἔφη, “ὁ δὲ ὀπτός.” 20
ὀψοφάγος δ᾿ ἦν καὶ Λεοντεὺς ὁ Ἀργεῖος τραγῳδός, Ἀθηνίωνος μὲν
μαθητής, οἰκέτης δὲ γενόμενος Ἰόβα τοῦ Μαυρουσίων βασιλέως,
ὥς φησιν Ἀμάραντος ἐν τοῖς Περὶ Σκηνῆς γεγραφέναι φάσκων |
343f εἰς αὐτὸν τόδε τὸ ἐπίγραμμα τὸν Ἰόβαν, ὅτε κακῶς τὴν Ὑψιπύλην
(FGrH 275 F 104 = Juba Rex FGE 239–44) ὑπεκρίνατο· 25

μή με Λεοντῆος τραγικοῦ κιναρηφάγον ἦχος


λεύσσων Ὑψιπύλης ἐς κακὸν ἦτορ ὅρα· 240
ἤμην γάρ ποτ᾿ ἐγὼ Βάκχῳ φίλος, οὐδέ τινων δὲ
γῆρυν † χρυσοβολοις † οὔασιν ἠγάσατο,
νῦν δέ με χυτρόποδες κέραμοι καὶ ξηρὰ τάγηνα ‖ 30

6  lac. stat. Kaibel : fort. ὥς φησι Σωτίων 〈…〉. καὶ Ἡγήσανδρος δὲ γράφει
οὕτως ὁ Δελφός ‖ 8  δυεῖν A : δυοῖν C E ‖ 13  Μενέλαος A C : Μενέλ E :
Μενέλεως P | ἐπολέμησεν A C E : ἐπολέμησ᾿ Morelius ‖ 26  κιναρηφάγον
ἦχος Villebrune : † κεναρηφαγονηχοσ † A ‖ 28  τινων δὲ A : τιν᾿ ὧδε Porson
29  † χρυσοβολοις † A : χρυσοβόλοις B Q M P Ald : χρυσολόβοις Porson
viii 343c–344d 25

χήρωσαν φωνῆς γαστρὶ χαριζόμενοι. 344a


[32] † φορουσκον † δέ φησιν Ἡγήσανδρος (fr. 19, FHG iv.417) τὸν
ἰχθυοφάγον οὐ δυνηθέντα ὅσον ἤθελεν ἀφελεῖν τοῦ ἰχθύος, ἀλλ᾿
ἀκολουθήσαντος αὐτῷ πλείονος, εἰπεῖν (S. Ant. 714)·
5 “τὰ δ᾿ ἀντιτείνοντ᾿ αὐτόπρεμν᾿ ἀπόλλυται,”
καὶ ὅλον τὸν ἰχθὺν ἀναλῶσαι. Βίων (fr. 81 Kindstrand) δὲ προαρ-
πάσαντός τινος τὰ ἐπάνω τοῦ ἰχθύος στρέψας καὶ αὐτὸς καὶ
δαψιλῶς φαγὼν ἐπεῖπεν (E. Ba. 1129)·
“Ἰνὼ δὲ τἀπὶ θάτερ᾿ ἐξηργάζετο.” |
10 Θεόκριτος δ᾿ ὁ Χῖος τελευτησάσης τῆς γυναικὸς Διοκλεῖ τῷ 344b
ὀψοφάγῳ, ἐπειδὴ ποιῶν αὐτῇ τὸ περίδειπνον πάλιν ὠψοφάγει
κλαίων ἅμα, “παῦσαι”, φησί, “κλαίων, ὦ πόνηρε· οὐδὲν γὰρ
πλέον ὀψοφαγῶν ποιήσεις.” τοῦ δ᾿ αὐτοῦ καὶ τὸν ἀγρὸν καταβε-
βρωκότος εἰς ὀψοφαγίαν, ἐπειδὴ θερμόν ποτε καταβροχθίσας
15 ἰχθὺν ἔφησε τὸν οὐρανὸν κατακεκαῦσθαι, “λοιπόν”, ἔφησεν,
“ἐστίν”, ὁ Θεόκριτος, “σοὶ καὶ τὴν θάλασσαν ἐκπιεῖν, καὶ ἔσῃ τρία
τὰ μέγιστα ἠφανικώς, γῆν καὶ θάλασσαν καὶ οὐρανόν.” | Κλέαρ- 344c
χος δ᾿ ἐν τοῖς Περὶ Βίων (fr. 58 Wehrli) φίλιχθύν τινα ἀναγράφων
φησὶν οὕτω· Τέχνων ὁ παλαιὸς αὐλητὴς Χάρμου τοῦ αὐλητοῦ
20 τελευτήσαντος (ἦν δὲ φίλιχθυς) ἀποπυρίδας ἐπὶ τοῦ μνήματος
ἐνήγιζεν αὐτῷ. καὶ Ἄλεξις δ᾿ ὁ ποιητὴς ἦν ὀψοφάγος, ὡς ὁ Σάμιός
φησι Λυγκεύς (fr. 33 Dalby = Alex. test. 12)· καὶ σκωπτόμενος ὑπό
τινων σπερμολόγων εἰς ἀδηφαγίαν ἐρομένων τε ἐκείνων τί ἂν
ἥδιστα φάγοι, ὁ Ἄλεξις, “σπερμολόγους”, ἔφη, “πεφρυγμένους”.
25 [33] Νόθιππον (TrGF 26 T 1) δὲ τὸν τραγῳδιοποιόν, ὃν Ἕρμιπ-
πος ἐν ταῖς | Μοίραις (fr. 46) φησίν· 344d
εἰ δ᾿ ἦν τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων τῶν νῦν τοιόνδε μάχεσθαι,
καὶ βατὶς αὐτῶν ἡγεῖτ᾿ ὀπτὴ μεγάλη καὶ πλευρὸν ὕειον,
τοὺς μὲν ἄρ᾿ ἄλλους οἰκουρεῖν χρῆν, πέμπειν δὲ Νόθιππον

1  χαριζόμενοι A : χαριζόμενον Schweighäuser ‖ 2  † φορουσκον † A :


Φόρουσκος (structura mutata) C E : Φόρουσκον Musurus : Φόρυσκον Kaibel
9  θάτερ᾿ C E M P Mus et Eur. : θάτερα A ‖ 17  θάλασσαν C E D B Mus, cf.
θάλασσαν supra : θάλατταν A ‖ 23  ἀδηφαγίαν] ἀδηφαγ E : ἀδδηφαγίαν C :
ὀψοφαγίαν A
26 deip nosop histae

ἑκόντα·
εἷς γὰρ μόνος ὢν κατεβρόχθισεν ἂν τὴν Πελοπόννησον
ἅπασαν.
ὅτι δὲ οὗτός ἐστιν ὁ ποιητής, σαφῶς παρίστησι Τηλεκλείδης ἐν
Ἡσιόδοις (fr. 17). Μυννίσκος ὁ τραγικὸς ὑποκριτὴς κωμῳδεῖται 5
ὑπὸ Πλάτωνος ἐν Σύρφακι (fr. 175) ὡς ὀψοφάγος οὕτως· |
344e (Α.) ὁδὶ μὲν Ἀναγυράσιος ὀρφώς ἐστί σοι θ᾿
† οὔθ᾿ ὡς φίλος Μυννίσκος ἔσθ᾿ ὁ Χαλκιδεύς.
(Β.) καλῶς λέγεις.
καὶ Λάμπωνα δὲ τὸν μάντιν ἐπὶ τοῖς ὁμοίοις κωμῳδοῦσι Καλλίας 10
Πεδήταις (fr. 20) καὶ Λύσιππος Βάκχαις (fr. 6). Κρατῖνος δ᾿ ἐν
Δραπέτισιν (fr. 62) εἰπὼν περὶ αὐτοῦ·
Λάμπωνα, τὸν οὐ βροτῶν
ψῆφος δύναται φλεγυρὰ δείπνου φίλων ἀπείργειν,
ἐπιφέρει· 15

νῦν δ᾿ αὖτις ἐρυγγάνει·


344f βρύχει γὰρ ἅπαν τὸ παρόν, τρίγλῃ | δὲ κἂν μάχοιτο.
[34] Ἡδύλος δ᾿ ἐν Ἐπιγράμμασιν (HE 1863–4) ὀψοφάγους
καταλέγων Φαίδωνος μέν τινος ἐν τούτοις μέμνηται·
Φαίδων δὲ φυκί᾿ αἰνεῖ καὶ 20
χορδὰς ὁ ψάλτης· ἐστὶ γὰρ ὀψοφάγος.
Ἄγιδος δ᾿ ἐν τούτοις (HE 1865–7, 1869–70)·
ἑφθὸς ὁ κάλλιχθυς· νῦν ἔμβαλε τὴν βαλανάγραν, ‖ 1865
345a ἔλθῃ μὴ Πρωτεὺς Ἆγις ὁ τῶν λοπάδων.
γίνεθ᾿ ὕδωρ καὶ πῦρ καὶ ὃ βούλεται. ἀλλ᾿ ἀπόκλειε· 1867 25
ἥξει γὰρ τοιαῦτα μεταπλασθεὶς τυχὸν ὡς Ζεὺς 1869
χρυσορόης ἐπὶ τήνδ᾿ Ἀκρισίου λοπάδα. 1870

344f–5a  Eust. p. 1503.5–6 = i.174.18–19

7–8  σοι θ᾿ οὔθ᾿ ὡς A : σοι. / (Β.) οἶδ᾿, ᾧ Fritzsche ‖ 8  Μυννίσκος M P Mus, cf.


supra : Μύννικος A | ἔσθ᾿ Ms et Blomfield : † ἐσοθ᾿ † A ‖ 20  φυκί᾿ Gow : φύκει
A : φύκη C E B | αἰνεῖ καὶ A C E : ἐνεῖκαι Jacobs
viii 344d–345e 27

καὶ γυναῖκα δέ τινα Κλειὼ ἐπὶ τοῖς ὁμοίοις σκώπτων φησίν (HE
1871–6)·
ὀψοφάγει, Κλειώ· καταμύομεν. ἢν δὲ θελήσῃς, |
ἔσθε μόνη. δραχμῆς ἐστιν ὁ γόγγρος ἅπας. 345b
5 θὲς μόνον ἢ ζώνην ἐνώτιον ἤ τι τοιοῦτον
σύσσημον. τὸ δ᾿ ὁρᾶν μὴ μόνον † οὐ λέγομεν.
ἡμετέρη σὺ Μέδουσα· λιθούμεθ᾿ ἅπαντα πάλαι που 1875
οὐ Γοργοῦς, γόγγρου δ᾿ οἱ μέλεοι λοπάδι.
[35] Ἀριστόδημος δ᾿ ἐν τοῖς Γελοίοις Ἀπομνημονεύμασιν (fr. 10,
10 FHG iii.310) Εὐφράνορά φησι τὸν ὀψοφάγον ἀκούσαντα | ὅτι ἄλλος 345c
ἰχθυοφάγος ἀπέθανε θερμὸν ἰχθύος τέμαχος καταπιὼν ἀναφωνῆ-
σαι· “ἱερόσυλος ὁ θάνατος.” Κίνδων δὲ ὁ ὀψοφάγος καὶ Δημύλος
(ὀψοφάγος δὲ καὶ οὗτος) γλαύκου παρατεθέντος, ἄλλου δ᾿ οὐδενός,
ὁ μὲν τὸν ὀφθαλμὸν κατελάβετο, καὶ ὁ Δημύλος ἐπὶ τὸν ἐκείνου
15 ὀφθαλμὸν ἐπιβαλὼν ἐβιάζετο φωνῶν· “ἄφες καὶ ἀφήσω.” ἐν
δείπνῳ δέ ποτε καλῆς λοπάδος ὄψου παρατεθείσης ὁ Δημύλος,
οὐκ ἔχων ὅπως αὐτὴν μόνος καταφάγῃ, ἐνέπτυσεν εἰς αὐτήν.
Ζήνων δ᾿ ὁ Κιτιεὺς (fr. 290, SVF i.66) ὁ τῆς Στοᾶς κτίστης πρὸς τὸν
ὀψοφάγον ᾧ συνέζη ἐπὶ πλείονα χρόνον, καθά φησιν | Ἀντίγονος ὁ 345d
20 Καρύστιος ἐν τῷ Ζήνωνος Βίῳ (pp. 119–20 Wilamowitz = fr. 38A
Dorandi), μεγάλου τινὸς κατὰ τύχην ἰχθύος παρατεθέντος, ἄλλου
δ᾿ οὐδενὸς παρεσκευασμένου, λαβὼν ὅλον ὁ Ζήνων ἀπὸ τοῦ
πίνακος οἷος ἦν κατήσθιε. τοῦ δ᾿ ἐμβλέψαντος αὐτῷ, “τί οὖν”,
ἔφη, “τοὺς συζῶντάς σοι οἴει πάσχειν, εἰ σὺ μίαν ἡμέραν μὴ
25 δεδύνησαι ἐνεγκεῖν ὀψοφαγίαν;” Ἴστρος (FGrH 334 F 61) δέ φησι
Χοιρίλον τὸν ποιητὴν παρ᾿ Ἀρχελάου τέσσαρας μνᾶς ἐφ᾿ ἡμέρᾳ
λαμβάνοντα ταύτας καταναλίσκειν εἰς ὀψοφαγίαν, γενόμενον
ὀψοφάγον. οὐκ ἀγνοῶ δὲ καὶ τοὺς ἰχθυοφάγους παῖδας ὧν Κλέαρ-
χος (fr. 98 Wehrli) μνημονεύει | ἐν τῷ Περὶ Θινῶν φάσκων 345e
30 Ψαμμήτιχον τὸν Αἰγυπτίων βασιλέα παῖδας θρέψαι ἰχθυοφάγους

*345e  Eust. p. 1720.52–3 = ii.23.9

7  λιθούμεθ᾿ ἅπαντα A : λιθούμεθα πάντες C : λιθούμεθ πάντες E ‖ 8  γόγγρου


C E B : γόγγροι A ‖ 11–12  ἀναφωνῆσαι Schweighäuser : ἀνεφώνησεν A C :
ἀνεφώνη() E ‖ 22  ὁ Ζήνων A C E : fort. ut glossa delenda ‖ 23  κατήσθιε
Dalechamps (mandebat) : κατεσθίειν A C E
28 deip nosop histae

τὰς πηγὰς τοῦ Νείλου βουλόμενον εὑρεῖν· καὶ ἄλλους δὲ ἀδίψους


ἀσκῆσαι τοὺς ἐρευνησομένους τὰς ἐν Λιβύῃ ψάμμους, ὧν ὀλίγοι
διεσώθησαν. οἶδα δὲ καὶ τοὺς περὶ Μόσσυνον τῆς Θρᾴκης βοῦς οἳ
ἰχθῦς ἐσθίουσι παραβαλλομένους αὐτοῖς εἰς τὰς φάτνας. Φοινικί-
δης δὲ τοὺς ἰχθῦς παρατιθεὶς τοῖς τὰς συμβολὰς δεδωκόσι τὴν μὲν 5
θάλασσαν ἔλεγε κοινὴν εἶναι, τοὺς δ᾿ ἐν αὐτῇ ἰχθῦς τῶν ὠνησαμέ-
345f νων. [36] εἴρηται δὲ καὶ ὁ ὀψοφάγος, ὦ ἑταῖροι, καὶ | τὸ ὀψοφα-
γεῖν. Ἀριστοφάνης ἐν Νεφέλαις δευτέραις (983)·
ὀψοφαγεῖν οὐδὲ κιχλίζειν.
Κηφισόδωρος Ὑί (fr. 9)· 10

οὐδ᾿ ὀψοφάγος οὐδ᾿ ἀδολέσχης.


Μάχων Ἐπιστολῇ (fr. 2)·
ὀψοφάγος εἰμί, τοῦτο δ᾿ ἐστὶ τῆς τέχνης ‖
346a θεμέλιος ἡμῖν. προσπεπονθέναι τι δεῖ
τὸν μὴ τὰ παρατεθέντα λυμανούμενον· 15
πεφροντικὼς αὑτοῦ γὰρ οὐκ ἔσται κακός.
ἔπειτ᾿ ἐπὰν ᾖ καθαρὰ τᾀσθητήρια, 5
οὐκ ἂν διαμάρτοις. ἕψε καί γε οὐ πυκνά.
ἅλας οὐκ ἔχει· προσένεγκ᾿. ἐπιδεῖταί τινος
ἑτέρου· πάλιν γεύου † συμμετρίαν ἁρμόσῃ | 20
346b ὥσπερ † λυραν ἐπιτειναι· † ὡς ἡδὺς εἶ.
εἶθ᾿ ὁπόταν ἤδη πάντα συμφωνεῖν δοκῇς, 10
εἴσαγε διὰ πασῶν † Νικολαΐδας Μυκόνιος.
πρὸς τούτοις τοῖς ὀψοφάγοις, ἄνδρες ἑταῖροι, οἶδα καὶ τὸν παρ᾿
᾿Ηλείοις τιμώμενον Ὀψοφάγον Ἀπόλλωνα· μνημονεύει δ᾿ αὐτοῦ 25
Πολέμων ἐν τῇ Πρὸς Ἄτταλον ἐπιστολῇ (fr. 70 Preller). οἶδα δὲ
καὶ τὴν ἐν τῇ Πισάτιδι γραφὴν ἀνακειμένην ἐν τῷ τῆς Ἀλφειώσας

7  ὦ ἑταῖροι Coraes : ὡς ἕτεροι A ‖ 11  οὐδ᾿ ὀψοφάγος bis A : corr. D B Q M P


Mus ‖ 15  παρατεθέντα A : παραδοθέντα Meineke ‖ 16  αὑτοῦ
Schweighäuser : αὐτοῦ A ‖ 18  γε οὐ A : γεύου Canter, cf. v. 8 infra
19  προσένεγκ᾿ M P Mus : προσένεγκε A ‖ 20  πάλιν, i.e. ΠΑΛΙΝ D B Q M P
Mus : † παλιη †, i.e. ΠΑΛΙΗ A ‖ 20–1  συμμετρίαν ἁρμόσῃ ὥσπερ † λυραν
ἐπιτειναι· † ὡς ἡδὺς εἶ A : σύ, μέχρι ἂν ἡδὺς ᾖ, / ὥσπερ λύραν ἐπίτειν᾿ ἕως
〈ἂν〉 ἁρμόσῃ Jacobs, Meineke ‖ 27  Πισάτιδι Schweighäuser : Πεισάτιδι A :
Πισσάτιδι C E Dpc B
viii 345e–346f 29

Ἀρτέμιδος ἱερῷ (Κλεάνθους δ᾿ ἐστὶ τοῦ Κορινθίου), ἐν ᾗ Ποσειδῶν


πεποίηται θύννον τῷ Διὶ | προσφέρων ὠδίνοντι, ὡς ἱστορεῖ Δημή- 346c
τριος ἐν ὀγδόῳ Τρωικοῦ Διακόσμου (fr. 5 Gaede). [37] καὶ
τοσαῦτα μέν, ἔφη ὁ Δημόκριτος, καὶ αὐτὸς ὑμῖν προσοψωνήσας,
5 οὐκ ὀψοφαγήσων παρῆλθον, διὰ τὸν πάντα ἄριστον Οὐλπιανόν, ὃς
διὰ τὰ Σύρων πάτρια καὶ ἡμᾶς τῶν ἰχθύων ἀπεστέρησεν ἕτερ᾿
† εξετρειασ † παρεισφέρων. καίτοι γε Ἀντίπατρος ὁ Ταρσεὺς (fr.
64, SVF iii.257) ὁ ἀπὸ τῆς Στοᾶς ἐν τετάρτῳ Περὶ Δεισιδαιμονίας
λέγεσθαί φησι πρός τινων ὅτι Γάτις ἡ τῶν Σύρων βασίλισσα
10 οὕτως ἦν ὀψοφάγος ὥστε κηρῦξαι | ἄτερ Γάτιδος μηδένα ἰχθὺν 346d
ἐσθίειν· ὑπ᾿ ἀγνοίας δὲ τοὺς πολλοὺς αὐτὴν μὲν Ἀταργάτιν ὀνομά-
ζειν, ἰχθύων δὲ ἀπέχεσθαι. Μνασέας δ᾿ ἐν δευτέρῳ Περὶ Ἀσίας (fr.
31 Cappelletto) φησίν· οὕτως ἐμοὶ ἡ Ἀταργάτις δοκεῖ χαλεπὴ
βασίλισσα γεγονέναι καὶ τῶν λαῶν σκληρῶς ἐπεστατηκέναι ὥστε
15 καὶ ἀπονομίσαι αὐτοῖς ἰχθὺν μὴ ἐσθίειν, ἀλλὰ πρὸς αὐτὴν ἀναφέ-
ρειν διὰ τὸ ἀρέσαι αὐτῇ τὸ βρῶμα· καὶ διὰ τόδε νόμιμον ἔτι διαμέ-
νειν, ἐπὰν εὔξωνται τῇ θεῷ, ἰχθῦς ἀργυροῦς ἢ χρυσοῦς ἀνατιθέναι,
τοὺς δὲ ἱερεῖς | πᾶσαν ἡμέραν τῇ θεῷ ἀληθινοὺς ἰχθῦς ἐπὶ τὴν 346e
τράπεζαν ὀψοποιησαμένους παρατιθέναι, ἑφθούς τε ὁμοίως καὶ
20 ὀπτούς, οὓς δὴ αὐτοὶ καταναλίσκουσιν οἱ τῆς θεοῦ ἱερεῖς. καὶ
μικρὸν προελθὼν πάλιν φησίν· ἡ δέ γε Ἀταργάτις, ὥσπερ Ξάνθος
λέγει ὁ Λυδός (FGrH 765 F 17a), ὑπὸ Μόψου τοῦ Λυδοῦ ἁλοῦσα
κατεποντίσθη μετὰ Ἰχθύος τοῦ υἱοῦ ἐν τῇ περὶ Ἀσκάλωνα λίμνῃ
διὰ τὴν ὕβριν καὶ ὑπὸ τῶν ἰχθύων κατεβρώθη. [38] τάχα δὲ καὶ
25 ὑμεῖς, ἄνδρες φίλοι, ἑκόντες παρελίπετε 〈ἂν〉 ὡς ἱερόν τινα ἰχθὺν
τὸν παρ᾿ Ἐφίππῳ | τῷ κωμῳδιοποιῷ, ὅν φησι τῷ Γηρυόνῃ σκευά- 346f
ζεσθαι ἐν τῷ ὁμωνύμῳ δράματι (fr. 5) διὰ τούτων λέγων·
τούτῳ δ᾿ ὁπόταν ναέται χώρας
ἰχθύν τιν᾿ ἕλωσιν οὐχ ἡμέριον,

*346e  Eust. p. 1720.36 = ii.22.35–6

7  † εξετρειασ † A : ἐξ Ἐρετρείας B Q M P Mus : ἐξ εετρείας D : ἐξ ἑτέρων ἀεὶ


Schweighäuser : ἐκ Συρίας Kaibel ‖ 13  οὕτως ἐμοὶ μὲν A : interpunxi et μὲν
delevi ‖ 16–17  ἔτι διαμένειν Casaubon : ἐστι διαμένειν A : ἐστιν C E ‖ 17  τῇ
θεῷ A : τῇ Ἀταργάτιδι C E ‖ 20  οἱ τῆς θεοῦ ἱερεῖς A : om. C E, fort. ut glossa
delenda ‖ 21  προελθὼν D B : προσελθὼν A ‖ 22  Μόψου A C E : Μόξου
Müller ‖ 25  〈ἂν〉 addidi ‖ 29  ἕλωσιν A C E : ἕλωσ᾿ Schweighäuser
30 deip nosop histae

τῆς περικλύστου δ᾿ ἁλίας Κρήτης


μείζω μεγέθει, λοπάς ἐστ᾿ αὐτῷ
δυνατὴ τούτους χωρεῖν ἑκατόν. 5
347a καὶ περιοίκους ‖ εἶναι ταύτῃ
Σίνδους, Λυκίους, Μυγδονιώτας, 5
Κραναούς, Παφίους. τούτους δ᾿ ὕλην
κόπτειν, ὁπόταν βασιλεὺς ἕψῃ
τὸν μέγαν ἰχθύν· καὶ προσάγοντας, 10
καθ᾿ ὅσον πόλεως ἕστηκεν ὅρος,
τοὺς δ᾿ ὑποκαίειν. λίμνην δ᾿ ἐπάγειν 10
ὕδατος μεστὴν εἰς τὴν ἅλμην,
τοὺς δ᾿ ἅλας αὐτῷ ζεύγη προσάγειν
μηνῶν ὀκτὼ συνεχῶς ἑκατόν. | 15
347b περιπλεῖν δ᾿ ἐπὶ τοῖς ἄμβωσιν ἄνω
πέντε κέλητας πεντασκάλμους 15
περιαγγέλλειν τε κοὐχ ὑποκαίειν
Λυκίων πρύτανεις· “ψυχρὸν τουτί.
παύου φυσῶν, Μακεδὼν ἄρχων. 20
† σβεννυκελτουσ † μὴ προσκλύσῃς.”
οὐκ ἀγνοῶ δ᾿ ὅτι τὰ αὐτὰ ταῦτα εἴρηκεν ὁ Ἔφιππος κἀν Πελτα- 20
347c στῇ τῷ δράματι (fr. 19), ἐν ᾧ καὶ ταῦτα | ἐκείνοις ὑποτέτακται·
τοιαῦθ᾿ ὑθλῶν δειπνεῖ καὶ ζῇ
θαυμαζόμενος μετὰ μειρακίων,
οὐ γινώσκων ψήφων ἀριθμούς,
σεμνὸς σεμνῶς χλανίδ᾿ ἕλκων. 25

εἰς τίνα δὲ ταῦτ᾿ ἀποτεινόμενος ὁ Ἔφιππος εἴρηκεν, ὥρα σοι


ζητεῖν, καλὲ Οὐλπιανέ, καὶ διδάσκειν ἡμᾶς. καὶ τῶν εἰρημένων
τούτων·
εἴ τί σοι ψελλόν τε καὶ δυσεύρετον,

347b  Eust. p. 1539.23–4 = i.222.2

4  ταύτῃ Musurus : ταύτη A ‖ 5  Σίνδους Schweighäuser : ἐσϊνδοὺς ϊνδοὺς


(v.ll.) A : Ἴνδους C E ‖ 16–17  τε κοὐχ ὑποκαίειν Λυκείων πρύτανεις A : τ᾿·
“οὐχ ὑποκαίεις, / Λυκίων πρύτανι;” Wilamowitz, Schweighäuser
19  † σβεννυκελτουσ † A : σβέννυ, Κέλθ᾿, ὡς Wilamowitz | προσκλύσῃς, i.e.
-ΚΛΥΣΗΣ A : προσκαύσῃς, i.e. -ΚΑΥΣΗΣ Schweighäuser
viii 346f–347f 31

ἐπαναδίπλαζε καὶ σαφῶς ἐκμάνθανε·


σχολὴ δὲ πλείων ἢ θέλω πάρεστί μοι,
κατὰ τὸν Αἰσχύλου Προμηθέα (816–18).
[39] καὶ ὁ Κύνουλκος | ἀνεβόησε· καὶ τίν᾿ ἂν τῶν μεγάλων 347d
5 οὗτος οὐκ ἰχθύων ἀλλὰ ζητήσεων ἐπὶ νοῦν λάβοι; ὃς τὰς ἀκάνθας
ἀεὶ ἐκλέγει ἑψητῶν τε καὶ ἀθερινῶν καὶ εἴ τι τούτων ἀτυχέστερόν
ἐστιν ἰχθύδιον, τὰ μεγάλα τεμάχη παραπεμπόμενος· καθάπερ
γάρ·
ἐν ταῖς γεννικαῖς εὐωχίαις,
10 φησὶν ἐν Ἰξίονι Εὔβουλος (fr. 35),
ἀμύλων παρόντων ἐσθίουσ᾿ ἑκάστοτε
ἄνηθα καὶ σέλινα καὶ φλυαρίας
καὶ κάρδαμ᾿ ἐσκευασμένα,
οὕτω μοι δοκεῖ καὶ ὁ λεβητοχάρων Οὐλπιανός, κατὰ | τὸν ἐμὸν 347e
15 Μεγαλοπολίτην Κερκιδᾶν (fr. 11, p. 212 Powell), μηδὲν μὲν
ἐσθίειν τῶν ἀνδρὶ προσηκόντων, τηρεῖν δὲ τοὺς ἐσθίοντας, εἰ
παρεῖδον ἢ ἄκανθαν ἢ τῶν τραγανῶν τι ἢ χονδρῶδες τῶν παρατε-
θέντων, οὐδ᾿ ἐπὶ νοῦν βαλλόμενος τὰ τοῦ καλοῦ καὶ λαμπροῦ
Αἰσχύλου (test. 112a), ὃς τὰς αὑτοῦ τραγῳδίας τεμάχη εἶναι ἔλεγε
20 τῶν Ὁμήρου μεγάλων δείπνων. φιλόσοφος δὲ ἦν τῶν πάνυ ὁ
Αἰσχύλος, ὃς (test. 113a) καὶ ἡττηθεὶς ἀδίκως ποτέ, ὡς Θεόφρα-
στος (fr. 553 Fortenbaugh) ἢ Χαμαιλέων ἐν τῷ Περὶ Ἡδονῆς (fr. 7
Wehrli = fr. 8 Martano) εἴρηκεν, ἔφη Χρόνῳ | τὰς τραγῳδίας 347f
ἀνατιθέναι εἰδὼς ὅτι κομιεῖται τὴν προσήκουσαν τιμήν· [40] ὅθεν
25 δὲ καὶ εἰδέναι δύναται ἅπερ εἶπεν Στρατόνικος ὁ κιθαριστὴς εἰς
Πρόπιν τὸν Ῥόδιον κιθαρῳδόν· Κλέαρχος γὰρ ἐν τοῖς Περὶ
Παροιμιῶν (fr. 80 Wehrli) φησιν ὡς ὁ Στρατόνικος θεασάμενος τὸν
Πρόπιν ὄντα τῷ μὲν μεγέθει μέγαν, τῇ δὲ τέχνῃ κακὸν καὶ

*347d  Eust. p. 100.18 = I.157.12–13 | *347d  Eust. p. 1150.42 = IV.204.13–14


347f–8a  Eust. p. 1634.27–32 = i.349.2–7 | 347e–f  Eust. p. 1298.55–8 =
IV.721.14–18

14  λεβητοχάρων A : λεβητοχάρης E : λεβητοχάρις C ‖ 17  παρεῖδον


Casaubon : † παριδον † A ‖ 18  τὰ A : τὸ Kaibel ‖ 24  ὅθεν scripsi : πόθεν …;
A
32 deip nosop histae

ἐλάττονα τοῦ σώματος, ἐπερωτώντων αὐτόν· “ποῖός τίς ἐστιν;”, ‖


348a εἶπεν· “οὐδεὶς κακὸς μέγας ἰχθύς,” αἰνισσόμενος ὅτι πρῶτον μὲν
οὐδείς ἐστιν, εἶθ᾿ ὅτι κακός, καὶ πρὸς τούτοις μέγας μέν, ἰχθὺς δὲ
διὰ τὴν ἀφωνίαν. Θεόφραστος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Γελοίου (fr. 710
Fortenbaugh) λεχθῆναι μέν φησι τὴν παροιμίαν ὑπὸ τοῦ Στρατο- 5
νίκου, ἀλλ᾿ εἰς Σιμμύκαν τὸν ὑποκριτὴν διελόντος τὴν παροιμίαν
(p. 85 Strömberg) “μέγας οὐδεὶς σαπρὸς ἰχθύς.” Ἀριστοτέλης δ᾿ ἐν
τῇ Ναξίων Πολιτείᾳ (fr. 558 Rose = fr. 566 Gigon) περὶ τῆς παροι-
348b μίας οὕτω γράφει· τῶν παρὰ Ναξίοις εὐπόρων οἱ | μὲν πολλοὶ τὸ
ἄστυ ᾤκουν, οἱ δὲ ἄλλοι διεσπαρμένοι κατὰ κώμας. ἐν οὖν δή τινι 10
τῶν κωμῶν, ᾗ ὄνομα ἦν Ληϊστάδαι, Τελεσταγόρας ᾤκει,
πλούσιός τε σφόδρα καὶ εὐδοκιμῶν καὶ τιμώμενος παρὰ τῷ δήμῳ
τοῖς τ᾿ ἄλλοις ἅπασι καὶ τοῖς καθ᾿ ἡμέραν πεμπομένοις. καὶ ὅτε
καταβάντες ἐκ τῆς πόλεως δυσωνοῖντό τι τῶν πωλουμένων, ἔθος
ἦν τοῖς πωλοῦσι λέγειν ὅτι μᾶλλον ἂν προέλοιντο Τελεσταγόρᾳ 15
δοῦναι ἢ τοσούτου ἀποδόσθαι. νεανίσκοι οὖν τινες ὠνούμενοι
348c μέγαν ἰχθὺν εἰπόντος | τοῦ ἁλιέως τὰ αὐτὰ λυπηθέντες τῷ πολλά-
κις ἀκούειν ὑποπιόντες ἐκώμασαν πρὸς αὐτόν. δεξαμένου δὲ τοῦ
Τελεσταγόρου φιλοφρόνως αὐτοὺς οἱ νεανίσκοι αὐτόν τε ὕβρισαν
καὶ δύο θυγατέρας αὐτοῦ ἐπιγάμους· ἐφ᾿ οἷς ἀγανακτήσαντες οἱ 20
Νάξιοι καὶ τὰ ὅπλα ἀναλαβόντες ἐπῆλθον τοῖς νεανίσκοις, καὶ
μεγίστη τότε στάσις ἐγένετο προστατοῦντος τῶν Ναξίων Λυγδά-
μιδος, ὃς ἀπὸ ταύτης τῆς στρατηγίας τύραννος ἀνεφάνη τῆς
348d πατρίδος. [41] οὐκ ἄκαιρον δ᾿ εἶναι νομίζω ἔτι καὶ αὐτός, | ἐπειδή-
περ ἐμνήσθην τοῦ κιθαριστοῦ Στρατονίκου (8.347f–8a), λέξαι τι 25
περὶ τῆς εὐστοχίας αὐτοῦ τῶν ἀποκρίσεων· διδάσκων γὰρ κιθαρι-
στάς, ἐπειδὴ ἐν τῷ διδασκαλείῳ εἶχεν ἐννέα μὲν εἰκόνας τῶν
Μουσῶν, τοῦ δὲ Ἀπόλλωνος μίαν, μαθητὰς δὲ δύο, πυνθανομένου
τινὸς πόσους ἔχοι μαθητὰς ἔφη· “σὺν τοῖς θεοῖς δώδεκα.” εἰς
Μύλασα δ᾿ ἐπιδημήσας καὶ κατιδὼν ναοὺς μὲν πολλούς, ἀνθρώ- 30
πους δὲ ὀλίγους, στὰς ἐν μέσῃ τῇ ἀγορᾷ ἔφη· “ἀκούετε ναοί.”

348d  Eust. p. 1108.40–1 = IV.60.17–19

2  αἰνισσόμενος A : αἰνιττόμενος C E Eust. ‖ 6  Σιμμύκαν A : Σιμύκαν Q P


14  τινὲς ante δυσωνοῖντο praeb. C E ‖ 16  ἀποδόσθαι Coraes : ἀναδόσθαι A C
E ‖ 24  νομίζω εἰπεῖν ὅτι A : εἰπεῖν del. Schweighäuser | ἔτι Musurus : ὅτι A
27  διδασκαλείῳ C E Dac M P Mus : διδασκαλίῳ A ‖ 29  ἔχοι A : ἔχει C E D B
Q M P ‖ 31  ναοί A C Eust. : def. E : νεῴ Meineke
viii 347f–349a 33

Μάχων (91–167 Gow) δ᾿ αὐτοῦ | ἀναγράφει τάδε ἀπομνημονεύ- 348e


ματα·
Στρατόνικος ἀπεδήμησεν εἰς Πέλλαν ποτὲ
παρὰ πλειόνων ἔμπροσθε τοῦτ᾿ ἀκηκοώς,
5 ὡς σπληνικοὺς εἴωθεν ἡ πόλις ποιεῖν.
ἐν τῷ βαλανείῳ καταμαθὼν οὖν πλείονας
γυμναζομένους τῶν μειρακίων παρὰ τὸ πῦρ 95
κομψῶς τό τε χρῶμα καὶ τὸ σῶμ᾿ ἠσκηκότας
διαμαρτάνειν ἔφασκε τοὺς εἰρηκότας
10 αὑτῷ. καταμαθὼν δ᾿ ἡνίκ᾿ ἐξῄει πάλιν
τῆς κοιλίας τὸν σπλῆν᾿ ἔχοντα διπλασίονα †· |
“καθήμενος γὰρ ἐνθάδ᾿ οὗτος φαίνεται 100 348f
τὰ ἱμάτια τῶν εἰσιόντων λαμβάνων
τηρεῖν ἅμα καὶ τοὺς σπλῆνας, εὐθέως ἵνα
15 μηδ᾿ ἡτισοῦν τοῖς ἔνδον ᾖ στενοχωρία.”
ψάλτης κακὸς Στρατόνικον ἑστιῶν ποτε
ἐπεδείκνυτ᾿ αὐτῷ τὴν τέχνην παρὰ τὸν πότον. 105
οὔσης δὲ λαμπρᾶς καὶ φιλοτίμου τῆς δοχῆς
ψαλλόμενος Στρατόνικος οὐκ ἔχων δ᾿ ὅτῳ
20 διαλέξεθ᾿ ἑτέρῳ συγκατέθλα τὸ ποτήριον. ‖
ᾔτησε μεῖζον καὶ κυάθους πολλοὺς λαβὼν 349a
τῷ θ᾿ ἡλίῳ τὴν κύλικα δείξας συντόμως 110
πιὼν καθεῦδε ταῦτ᾿ ἐπιτρέψας τῇ Τύχῃ.
ἐπὶ κῶμον ἐλθόντων δὲ τῷ ψάλτῃ τινῶν
25 ἑτέρων κατὰ τύχην, ὡς ἔοικε γνωρίμων,
ἔξοινος ὁ Στρατόνικος ἐγένετ᾿ εὐθέως.
προσπυνθανομένων δ᾿ ὅ τι πολὺν πίνων ἀεὶ 115
οἶνον ἐμεθύσθη συντόμως ἀπεκρίνατο·
“ὁ γὰρ ἐπίβουλος κἀναγὴς ψάλτης”, ἔφη,

*348f–9a  Eust. p. 1692.45–7 = i.426.12–14

3  ὃς ποτὲ A : ποτὲ ὃς D B Q : ποτὲ ὡς M : ὃς om. C P : def. E ‖ 7  τὸ πῦρ A :


τῷ πυρὶ Porson ‖ 8  κομψῶς A C E : κομψοὺς Gow ‖ 11  σπλῆν᾿ P Mus :
σπλῆνα A C E | διπλασίονα  A C E : διπλάσιον Schweighäuser ‖ 20  διαλέξεθ᾿
Schweighäuser : διαλέξεται C E : διαλέξηθ᾿ A ‖ 27  πολὺν Schweighäuser :
πολὺ A : πολλὰ (οἶνον om.) C E ‖ 29  κἀναγὴς Dindorf : καὶ ἐναγὴς A C E
Eust.
34 deip nosop histae

“ὡς βοῦν ὑπὸ φάτνῃ δειπνίσας ἀπέκτονεν.” |


349b Στρατόνικος εἰς Ἄβδηρ᾿ ἀποδημήσας ποτὲ
ἐπὶ τὸν ἀγῶνα τὸν τιθέμενον αὐτόθι 120
ὁρῶν ἕκαστον τῶν πολιτῶν κατ᾿ ἰδίαν
κεκτημένον κήρυκα κηρύττοντά τε 5
ἕκαστον αὐτῶν, ὅτε θέλοι, νουμηνίαν
σχεδόν τε τοὺς κήρυκας ἐν τῷ χωρίῳ
ὄντας πολὺ πλείους κατὰ λόγον τῶν δημοτῶν 125
ἐπ᾿ ἄκρων ἐβάδιζε τῶν ὀνύχων ἐν τῇ πόλει
σχέδην δεδορκὼς ἀτενὲς εἰς τὴν γῆν κάτω. 10
πυνθανομένου δὲ τῶν ξένων αὐτοῦ τινος |
349c τὸ πάθος τὸ γεγονὸς ἐξαπίνης περὶ τοὺς πόδας
τοῦτ᾿ εἶπε· “τοῖς ὅλοις μὲν ἔρρωμαι, ξένε, 130
καὶ τῶν κολάκων πολὺ μᾶλλον ἐπὶ δεῖπνον τρέχω,
ἀγωνιῶ δὲ καὶ δέδοικα παντελῶς 15
μή ποτ᾿ ἐπιβὰς κήρυκι τὸν πόδ᾿ ἀναπαρῶ.”
αὐλεῖν ἐπὶ τοῖς ἱεροῖσιν αὐλητοῦ κακοῦ
μέλλοντος ὁ Στρατόνικος, “εὐφήμειν με χρή· 135
σπείσαντες εὐξώμεθα”, φησί, “τοῖς θεοῖς.”
Κλέων τις ἦν κιθαρῳδός, ὃς ἐκαλεῖτο Βοῦς, 20
δεινῶς ἀπᾴδων τῇ λύρᾳ τ᾿ οὐ χρώμενος· |
349d τούτου διακούσας ὁ Στρατόνικος εἶφ᾿ ὅτι·
“ὄνος λύρας ἐλέγετο, νῦν δὲ Βοῦς λύρας.” 140
Στρατόνικος ὁ κιθαρῳδὸς ὡς Βηρισάδην
ἔπλευσεν εἰς τὸν Πόντον ὄντα βασιλέα. 25
πολλοῦ χρόνου δ᾿ ἤδη γεγονότος ἀποτρέχειν
ἠβούλετο Στρατόνικος εἰς τὴν Ἑλλάδα.
ὡς δ᾿ αὐτόν, ὡς ἔοικεν, οὐ προσίετο 145
τοῦτ᾿, ἀποκριθῆναί φασι τῷ Βηρισάδῃ·
“εὖ γὰρ διανοεῖ”, φησίν, “αὐτοῦ καταμένειν;” 30

349b–c  Eust.(1) p. 1108.43–5 = IV.60.22–61.1 | 349b–c  Eust.(2) p. 1324.24–6


= IV.815.7–9 | 349c–d  Eust. p. 865.29–30 = III.261.24–6

1  ὑπὸ A C E : ἐπὶ D B Q M P Eust. Mus et Od. 4.535 = 11.411 ‖ 11  πυνθαν-


ομένου Valckenaer : πυνθανομένων A : ἐρωτῶντος … τινος C E ‖ 16  ποτ᾿ C E
M P Mus : ποτε A Eust.(1–2) ‖ 18  εὐφήμειν με χρή A : εὐφήμειν μέχρι B :
εὐφήμει μέχρι Porson ‖ 19  εὐξώμεθα A : εὐξώμεσθα Casaubon ‖ 29  φασι P :
φησι A ‖ 30  εὖ, i.e. ΕΥ A : σὺ, i.e. ΣΥ Abresch
viii 349a–350a 35

ἐν τῇ Κορίνθῳ παρεπεδήμησέν ποτε |


Στρατόνικος ὁ κιθαρῳδός, εἶτα γραΐδιον 349e
ἐνέβλεπεν αὐτῷ κοὐκ ἀφίστατ᾿ οὐδαμοῦ. 150
κᾆθ᾿ ὁ Στρατόνικος· “πρὸς θεῶν, μῆτερ, φράσον
5 τί ἔσθ᾿ ὃ βούλει καὶ τί μ᾿ εἰσβλέπεις ἀεί.”
“διηπόρησά,” φησιν· “ἡ μήτηρ σε
δέκα μῆνας εἶχε κἀκράτει τῆς κοιλίας,
πόλις δ᾿ ἔχουσά σ᾿ ἡμέραν ἀλγεῖ μίαν.” 155
ἡ Νικοκρέοντος εἰσιοῦσα Βιοθέα
10 γυνὴ μετὰ παιδίσκης ἁβρᾶς εἰς τὸν ποταμὸν
ἀπεψόφησε, κᾆτα τῶν Σικυωνίων |
ἀμυγδάλην ἐπιβᾶσα συνέτριβεν † τυχης †. 349f
Στρατόνικος εἶπεν· “οὐχ ὅμοιος ὁ ψόφος.” 160
ὑπὸ νύκτα τῆς φωνῆς δὲ ταύτης οὕνεκα
15 ἐν τῷ πελάγει διέλυσε τὴν παρρησίαν.
ἐπιδεικνυμένου πόθ᾿, ὡς ἔοικεν ἐν Ἐφέσῳ,
ἀφυοῦς κιθαρῳδοῦ τὸν μαθητὴν τοῖς φίλοις
παρὼν κατὰ τύχην ὁ Στρατόνικος τοῦτ᾿ ἔφη· 165
“ὃς αὐτὸς αὑτὸν οὐ † κιθαλλουσκιθα †.”
20 [42] Κλέαρχος δ᾿ ἐν δευτέρῳ Περὶ Φιλίας (fr. 18 Wehrli), Στρατό-
νικος, φησίν, ὁ κιθαριστὴς ἀναπαύεσθαι μέλλων ἐκέλευεν ἀεὶ τὸν
παῖδα προσφέρειν αὑτῷ πιεῖν· “οὐχ ὅτι διψῶ,” φησίν, “ἵνα δὲ μὴ
διψήσω.” ἐν δὲ Βυζαντίῳ κιθαρῳδοῦ ‖ τὸ μὲν προοίμιον ᾄσαντος 350a
εὖ, ἐν δὲ τοῖς λοιποῖς ἀποτυγχάνοντος ἀναστὰς ἐκήρυξεν· “ὃς ἂν
25 καταμηνύσῃ τὸν τὸ προοίμιον ᾄσαντα κιθαρῳδόν, λήψεται χιλίας
δραχμάς.” ἐρωτηθεὶς δ᾿ ὑπό τινος τίνες εἰσὶν οἱ μοχθηρότατοι, τῶν
ἐν Παμφυλίᾳ Φασηλίτας μὲν ἔφησε μοχθηροτάτους εἶναι, Σιδήτας

350a–c  Eust. p. 304.3–6 = I.470.24–471.1 | 350a  Eust. p. 886.55 = III.336.9

2  γραΐδιον A C E : γρᾴδιον Dindorf ‖ 3  κοὐκ P : καὶ οὐκ A ‖ 4  κᾆθ᾿ ὁ


Casaubon : καθὸ A : κάθ᾿ ὁ D B Q Mpc P Mus : καὶ ὁ C E ‖ 5  μ᾿ P Mus : με A C
E | ἀεί C E D B Q M P Mus : αἰεί A ‖ 6  ἡ A : εἰ C E Mus ‖ 7  κἀκράτει
Dindorf : καὶ ἐκράτει A C E ‖ 9  Νικοκρέοντος C E : Νικοθέοντος A
10  ποταμὸν A : πότον Casaubon ‖ 11  τῶν Σικυωνίων A : Σικυωνίαν
(structura mutata) C E : τῷ Σικυωνίῳ Meineke ‖ 12  συνέτριβεν A : συνέτριψε
C E | τυχης A : ταχύ Meineke ‖ 19  † κιθαλλουσκιθα † A : κιθ〈αρίζει φαῦλος
ὢν〉 / ἄλλους κιθα〈ρίζων φαυλότατος ὢν δείκνυται〉 Meineke ‖ 21  ἀεὶ C E D B
Q M P Mus : αἰεὶ A
36 deip nosop histae

δὲ τῶν ἐν τῇ οἰκουμένῃ. πάλιν δ᾿ ἐπερωτηθείς, ὥς φησιν Ἡγήσαν-


δρος (fr. 11, FHG iv.415), πότερα Βοιωτοὶ βαρβαρώτεροι τυγχάνου-
350b σιν ὄντες ἢ Θετταλοί, ᾿Ηλείους ἔφησεν. ἀναστήσας δέ | ποτε καὶ
τρόπαιον ἐν τῇ διατριβῇ ἐπέγραψε· “κατὰ τῶν κακῶς κιθαριζόν-
των.” ἐρωτηθεὶς δὲ ὑπό τινος τίνα τῶν πλοίων ἀσφαλέστατά ἐστι, 5
τὰ μακρὰ ἢ τὰ στρογγύλα, “τὰ νενεωλκημένα,” εἶπεν. ἐν Ῥόδῳ δ᾿
ἐπίδειξιν ποιούμενος, ὡς οὐδεὶς ἐπεσημήνατο, καταλιπὼν τὸ
θέατρον 〈…〉 ἐξῆλθεν εἰπών· “ὅπου τὸ ἀδάπανον οὐ ποιεῖτε, πῶς
ἐγὼ ἐλπίζω παρ᾿ ὑμῶν ἔρανον λήψεσθαι;” “γυμνικοὺς δὲ
ἀγῶνας”, ἔφη, “διατιθέτωσαν ᾿Ηλεῖοι, Κορίνθιοι δὲ θυμελικούς, | 10
350c Ἀθηναῖοι δὲ σκηνικούς· εἰ δέ τις τούτων πλημμελοίη, μαστιγού-
σθωσαν Λακεδαιμόνιοι,” ἐπισκώπτων τὰς παρ᾿ αὐτοῖς ἀγομένας
μαστιγώσεις, ὥς φησι Χαρικλῆς ἐν τῷ πρώτῳ Περὶ τοῦ Ἀστικοῦ
Ἀγῶνος (FGrH 367 F 1). Πτολεμαίου δὲ τοῦ βασιλέως περὶ κιθαρι-
στικῆς πρὸς αὐτὸν διαλεγομένου φιλονικότερον, “ἕτερόν ἐστιν,” 15
εἶπεν, “ὦ βασιλεῦ, σκῆπτρον”, ὥς φησι Καπίτων ὁ ἐποποιὸς ἐν
τετάρτῳ τῶν Πρὸς Φιλόπαππον Ὑπομνημάτων. παρακληθεὶς δ᾿
ἀκοῦσαί ποτε κιθαρῳδοῦ, μετὰ τὴν ἀκρόασιν ἔφη (Il. 16.250)· |
350d τῷ δ᾿ ἕτερον μὲν ἔδωκε πατήρ, ἕτερον δ᾿ ἀνένευσε·
καί τινος εἰπόντος· “τὸ ποῖον;”, ἔφη· “κακῶς μὲν κιθαρίζειν 20
ἔδωκεν, ᾄδειν δὲ καλῶς ἀνένευσε.” δοκοῦ δέ ποτε καταπεσούσης
καὶ ἀποκτεινάσης ἕνα τῶν πονηρῶν, “ἄνδρες,” ἔφη, “δοκῶ, εἴσι
θεοί· εἰ δὲ μή εἰσι, δοκοί εἰσιν.” [43] ἀναγράφει δὲ καὶ τάδε μετὰ
τὰ προειρημένα τοῦ Στρατονίκου ἀπομνημονεύματα οὕτω (=
Callisthenes FGrH 124 F 5)· Στρατόνικος πρὸς τὸν Χρυσογόνου 25
350e πατέρα λέγοντα ὅτι πάντα αὐτῷ ὑπάρχει | οἰκεῖα· αὐτὸς μὲν γὰρ
ἐργολάβος εἶναι, τῶν δὲ υἱῶν ὁ μὲν διδάξει, ὁ δὲ αὐλήσει, “προσ-
δεῖ γ᾿”, ἔφη ὁ Στρατόνικος, “ἔτι ἑνός.” εἰπόντος δέ· “τίνος;”,

350b  Eust. p. 1606.17–19 = i.310.31–2 | *350c–d  Eust. p. 1056.39–41 =


III.838.35–839.3 | 350d  Eust. p. 1586.4–6 = i.283.16–18

8  〈τῆς πόλεως〉 vel sim. | ποιεῖτε] fort. ποιεῖται ‖ 15  φιλονικότερον Kaibel :


φιλονεικότερον A ‖ 16  〈ἕτερον δὲ πλῆκτρον〉 post σκῆπτρον add. Musurus
23  δοκοί Schweighäuser : δοκῶ A : δοκῷ C E ‖ 24  ἀπομνημονεύματα
scripsi : ἀπομνημονευμάτων A : fort. 〈τῶν〉 τοῦ Στρατονίκου ἀπομνημονευ-
μάτων ‖ 28  γ᾿ … ἔτι A : γέ σοι C E : fort. γέ σοι … ἔτι
viii 350a–351c 37

“θεάτρου”, ἔφη, “οἰκείου.” ἐρομένου δέ τινος τί τὴν Ἑλλάδα


πᾶσαν περινοστεῖ, ἀλλ᾿ οὐκ ἐν μιᾷ πόλει διαμένει, παρὰ τῶν
Μουσῶν ἔφη εἰληφέναι τέλος τοὺς Ἕλληνας ἅπαντας, παρ᾿ ὧν
πράττεσθαι μισθὸν ἀμουσίας. Φάωνα δὲ ἔφη αὐλεῖν οὐχ ἁρμονίαν
5 ἀλλὰ τὸν Κάδμον. προσποιουμένου δ᾿ εἶναι 〈τοῦ〉 Φάωνος αὐλητι-
κοῦ | καὶ ἔχειν φάσκοντος Μεγαροῖ χορόν, “ληρεῖς,” ἔφη· “ἐκεῖ 350f
μὲν γὰρ οὐκ ἔχεις, ἀλλ᾿ ἔχει.” μάλιστα δὲ θαυμάζειν ἔφη τὴν τοῦ
σοφιστοῦ Σατύρου μητέρα, ὅτι ὃν οὐδεμία πόλις ἐνεγκεῖν οἵα τε
δέκα ἡμέρας, ἐκείνη δέκα μῆνας ἤνεγκε. πυνθανόμενος δὲ ἐν Ἰλίῳ
10 ἐπιδημεῖν αὐτὸν τοῖς Ἰλιείοις, “ἀεὶ”, ἔφησεν, “Ἰλίῳ κακά.” ‖
Μυννάκου δ᾿ αὐτῷ περὶ μουσικῆς διαμφισβητοῦντος οὐ προσέχειν 351a
αὐτῷ ἔφη, ὅτι ἀνώτερον τοῦ σφυροῦ λέγει. τὸν δὲ φαῦλον ἰατρὸν
ἀπαυθημερίζειν ἔφη ποιεῖν εἰς Ἅιδου τοὺς θεραπευομένους. ἀπαν-
τήσας δέ τινι τῶν γνωρίμων, ὡς εἶδεν ἐσπογγισμένα τὰ ὑποδή-
15 ματα καλῶς, συνηχθέσθη ὡς πράττοντι κακῶς νομίζων οὐκ ἂν
οὕτως ἐσπογγίσθαι καλῶς εἰ μὴ αὐτὸς ἐσπόγγισεν. ἐν Τειχιοῦντι
δὲ τῆς Μιλήτου μιγάδων οἰκούντων ὡς ἑώρα πάντας τοὺς τάφους |
ξενικοὺς ὄντας, “ἀπίωμεν,” ἔφη, “παῖ· ἐνταῦθα γὰρ οἱ ξένοι ἐοίκα- 351b
σιν ἀποθνῄσκειν, τῶν δ᾿ ἀστῶν οὐδείς.” Ζήθου δὲ τοῦ κιθαριστοῦ
20 διεξιόντος περὶ μουσικῆς, μόνῳ † δὲ οὐκ ἔφη προσήκειν περὶ
μουσικῆς λαλεῖν, “ὅς γε”, ἔφη, “τὸ ἀμουσότατον τῶν ὀνομάτων
εἵλου, εἰ σεαυτὸν ἀντ᾿ Ἀμφίονος Ζῆθον καλεῖς.” Μακεδόνα δέ τινα
κιθαρίζειν διδάσκων ἐκπικρανθεὶς ἐπὶ τῷ μηδὲν αὐτὸν ποιεῖν τῶν
δεόντων, “εἰς Μακεδονίαν”, ἔφη. [44] πρὸς βαλανείῳ ψυχρῷ καὶ
25 φαύλῳ κεκοσμημένον ἰδὼν ἡρῷον | λαμπρῶς ὡς ἐξῆλθε λελουμέ- 351c
νος κακῶς, “οὐ θαυμάζω”, ἔφη, “ὅτι πολλοὶ ἀνάκεινται πίνακες·
ἕκαστον γὰρ τῶν λουομένων ὡς σωθέντα ἀνατιθέναι.” ἐν Αἴνῳ δὲ
ἔφη τοὺς μὲν ὀκτὼ μῆνας εἶναι ψῦχος, τοὺς δὲ τέτταρας χειμῶνα·
τοὺς δὲ Ποντικοὺς ἐκ τοῦ πολλοῦ ἥκειν πόντου, ὥσπερ ἐκ τοῦ
30 ὀλέθρου. τοὺς δὲ Ῥοδίους ἐκάλει λευκοὺς Κυρηναίους καὶ μνηστή-
ρων πόλιν, τὴν δ᾿ Ἡράκλειαν Ἀνδροκόρινθον καὶ τὸ Βυζάντιον

1  τί scripsi, cf. 8.351d : ὅ τι A : τί ὅτι (v.ll.) C E : διὰ τί Casaubon ‖ 3  παρ᾿, i.e.
πε C E Mus : περὶ, i.e. πε A ‖ 4  τὸν Φάωνα A : τὸν delevi ‖ 5  〈τοῦ〉 addidi
10  ἐν τοῖς Ἰλιείοις A C E : ἐν del. Kaibel | ἀεὶ E D B Q M P Mus : αἰεὶ A C
13  Ἅιδου A : Ἅδου C B M Q : Ἄδου E D P ‖ 14  εἶδεν C E : ΐδεν A
15  συνηχθέσθη Musurus : συνήσθη A C E : οὐ Cs Es : συνήχθη Q M Ps
20  μόνῳ δὲ A : μόνῳ δὲ 〈αὐτῷ〉 Jacoby ‖ 28  τέτταρας A : τέσσαρας C E
38 deip nosop histae

351d μασχάλην τῆς Ἑλλάδος, τοὺς δὲ Λευκαδίους ἑώλους | Κορινθίους,


τοὺς δ᾿ Ἀμβρακιώτας Μεμβρακιώτας. ἐκ τῆς δ᾿ Ἡρακλείας ὡς
ἐξῄει τὰς πύλας καὶ περιεσκόπει, ἐρομένου τινὸς τί περισκοπεῖ,
αἰσχύνεσθαι ἔφη μὴ ὀφθῇ, ὥσπερ ἐκ πορνείου ἐξιών. ἰδὼν δ᾿ ἐν τῷ
κύφωνι δεδεμένους δύο, “ὡς μικροπολιτικόν”, ἔφη, “τὸ μὴ 5
δύνασθαι συμπληρῶσαι.” πρὸς δὲ ἁρμονικόν τινα, κηπουρὸν ὄντα
πρότερον, ἀμφισβητοῦντ᾿ αὐτῷ περὶ ἁρμονίας ἔφη·
ἄρδοι τις ἣν ἕκαστος εἰδείη τέχνην.
351e ἐν Μαρωνείᾳ | δὲ συμπίνων τισὶν ἔχειν ἔφη γνῶναι κατὰ τίνα
τόπον ἐστὶ τῆς πόλεως, ἐὰν κατακαλύψαντες ἄγωσιν. εἶθ᾿ ὡς ἦγον 10
καὶ ἠρώτων, “κατὰ τὸ καπηλεῖον,” ἔφη, ὅτι καπηλεῖα ἐδόκει εἶναι
ἡ Μαρώνεια. τὸν δὲ Τηλεφάνην, ἐπεὶ ἀναφυσᾶν ἤρχετο παρακα-
τακείμενος, “ἄνω,” ἔφη, “ὡς οἱ ἐρυγγάνοντες.” τοῦ δὲ βαλανέως
ἐν Καρδίᾳ ῥύμμα γῆν μοχθηρὰν καὶ ὕδωρ ἁλμυρὸν παρέχοντος
πολιορκεῖσθαι ἔφη κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν. [45] νικήσας δ᾿ 15
351f ἐν Σικυῶνι τοὺς ἀνταγωνιστὰς ἀνέθηκεν | εἰς τὸ Ἀσκληπιεῖον
τρόπαιον ἐπιγράψας· “Στρατόνικος ἀπὸ τῶν κακῶς κιθαριζόν-
των”. ᾄσαντος δέ τινος ἤρετο 〈τίνος〉 τὸ μέλος· εἰπόντος δ᾿ ὅτι
Καρκίνου, “πολύ γε μᾶλλον”, ἔφη, “ἢ ἀνθρώπου.” ἐν Μαρωνείᾳ
δ᾿ ἔφη οὐ γίνεσθαι ἔαρ ἀλλ᾿ ἀλέαν. ἐν Φασήλιδι δὲ πρὸς τὸν παῖδα 20
διαμφισβητοῦντος τοῦ βαλανέως περὶ τοῦ ἀργυρίου (ἦν γὰρ νόμος
352a πλείονος λούειν ‖ τοὺς ξένους), “ὦ μιαρέ”, ἔφη, “παῖ, παρὰ
χαλκοῦν με μικροῦ Φασηλίτην ἐποίησας.” πρὸς δὲ τὸν ἐπαινοῦντα
ἵνα λάβῃ τι, αὐτὸς ἔφη μείζων εἶναι πτωχός. ἐν μικρᾷ δὲ πόλει
διδάσκων ἔφη· “αὕτη οὐ πόλις ἐστὶν ἀλλὰ μόλις.” ἐν Πέλλῃ δὲ 25
πρὸς φρέαρ προσελθὼν ἠρώτησεν εἰ πότιμόν ἐστιν. εἰπόντων δὲ
τῶν ἱμώντων· “ἡμεῖς γε τοῦτο πίνομεν,” “οὐκ ἄρ᾿”, ἔφη, “πότι-
μόν ἐστιν·” ἐτύγχανον δ᾿ οἱ ἄνθρωποι χλωροὶ ὄντες. ἐπακούσας δὲ
τῆς Ὠδῖνος τῆς Τιμοθέου (PMG 792), “εἰ δ᾿ ἐργολάβον”, ἔφη,

*351d–e  Eust. p. 1623.52–5 = i.334.3–6 | *351f  Eust. p. 1623.57–8 = i.334.8–9

3  τί A C E : fort. 〈ὅ〉 τι ‖ 8  ἄρδοι Coraes : † ἀιδοι † A : ᾄδοι vel ἄδοι C E B


Mus ‖ 9  ἔχειν C E : ἐθέλειν A ‖ 12  fort. 〈πᾶσα〉 ἡ Μαρώνεια vel sim. (iam
〈πάντα〉 Jacoby) ‖ 15  θάλατταν A : θάλασσαν C E ‖ 16  Ἀσκληπιεῖον
Dindorf : Ἀσκλήπειον A ‖ 18  〈τίνος〉 add. Casaubon
viii 351c–352e 39

“ἔτικτε καὶ μὴ θεόν, ποίας ἂν ἠφίει φωνάς;” Πολυίδου δὲ | σεμνυ- 352b


νομένου ὡς ἐνίκησε Τιμόθεον ὁ μαθητὴς αὐτοῦ Φιλωτᾶς, θαυμά-
ζειν ἔφη, “εἰ ἀγνοεῖς ὅτι οὗτος μὲν ψηφίσματα ποιεῖ, Τιμόθεος δὲ
νόμους.” πρὸς Ἄρειον δὲ τὸν ψάλτην ὀχλοῦντά τι αὐτόν, “ψάλλ᾿ ἐς
5 κόρακας”, ἔφη. ἐν Σικυῶνι δὲ πρὸς νακοδέψην γεγενημένος, ἐπεὶ
ἐλοιδορεῖτό τι αὐτῷ 〈καὶ〉 “κακόδαιμον” ἔφη, “νακόδαιμον” ἔφη.
τοὺς δὲ Ῥοδίους 〈ὁ〉 αὐτὸς Στρατόνικος σπαταλῶνας καὶ θερμοπό-
τας θεωρῶν ἔφη αὐτοὺς λευκοὺς εἶναι Κυρηναίους, καὶ αὐτὴν δὲ
τὴν Ῥόδον ἐκάλει μνηστήρων πόλιν, χρώματι μὲν εἰς ἀσωτίαν |
10 διαλλάττειν ἐκείνων ἡγούμενος αὐτούς, ὁμοιότητι δ᾿ εἰς καταφέ- 352c
ρειαν ἡδονῆς μνηστήρων τὴν πόλιν εἰκάζων. [46] ζηλωτὴς δὲ
〈διὰ〉 τῶν εὐτραπέλων λόγων τούτων ἐγένετο ὁ Στρατόνικος
Σιμωνίδου τοῦ ποιητοῦ, ὥς φησιν Ἔφορος ἐν δευτέρῳ Περὶ Εὑρη-
μάτων (FGrH 70 F 2) φάσκων καὶ Φιλόξενον τὸν Κυθήριον περὶ τὰ
15 ὅμοια ἐσπουδακέναι. Φαινίας δ᾿ ὁ Περιπατητικὸς ἐν δευτέρῳ Περὶ
Ποιητῶν (fr. 32 Wehrli = FGrH 1012 F 13), Στρατόνικος, φησίν, ὁ
Ἀθηναῖος δοκεῖ τὴν πολυχορδίαν εἰς τὴν ψιλὴν κιθάρισιν πρῶτος
εἰσενεγκεῖν καὶ πρῶτος | μαθητὰς τῶν ἁρμονικῶν ἔλαβε καὶ 352d
διάγραμμα συνεστήσατο. ἦν δὲ καὶ ἐν τῷ γελοίῳ οὐκ ἀπίθανος.
20 φασὶ δὲ καὶ τελευτῆσαι αὐτὸν διὰ τὴν ἐν τῷ γελοίῳ παρρησίαν
ὑπὸ Νικοκλέους τοῦ Κυπρίων βασιλέως φάρμακον πιόντα διὰ τὸ
σκώπτειν αὐτοῦ τοὺς υἱούς. [47] τοῦ δ᾿ Ἀριστοτέλους τεθαύμακα,
ὃν πολυθρύλητον πεποιήκασιν οἱ σοφοὶ οὗτοι, καλέ μου Δημό-
κριτε, καὶ τῶν λόγων αὐτοῦ 〈αὐτὸς〉 πρεσβεύεις ὡς καὶ τῶν ἄλλων
25 φιλοσόφων τε καὶ ῥητόρων, τῆς ἀκριβείας, πότ᾿ ἔμαθεν | ἢ παρὰ 352e
τίνος ἀνελθόντος ἐκ τοῦ βυθοῦ Πρωτέως ἢ Νηρέως τί ποιοῦσιν οἱ
ἰχθύες ἢ πῶς κοιμῶνται ἢ πῶς διαιτῶνται· τοιαῦτα γὰρ συνέγρα-
ψεν ὡς εἶναι κατὰ τὸν κωμῳδιοποιόν (adesp. com. fr. 113)·

352b  Eust. p. 894.45–6 = III.360.26–361.2 | 352b  Eust. p. 1456.23–5 = i.112.1–2


*352e  Eust. pp. 1482.64–1483.1 = i.146.42–3

3  οὗτος scripsi : αὐτὸς A ‖ 6  〈καὶ〉 add. Dindorf : sed fort. “κακόδαιμον” ἔφη
ut glossa delenda ‖ 7  〈ὁ〉 add. Dindorf ‖ 11  μνηστήρων τὴν πόλιν scripsi :
τὴν πόλιν μνηστήρων A ‖ 12  〈διὰ〉 add. Wilamowitz ‖ 18  ἁρμονικῶν
Schweighäuser : † αρμενικῶν † A : ἁρμωνικῶν B ‖ 23  ὦ ante καλέ praeb. C
E ‖ 24  καὶ εἰ A : εἰ delevi et 〈αὐτὸς〉 infra addidi : καὶ σὺ Kaibel ‖ 25  πότ᾿
ἔμαθεν scripsi : πότε μαθὼν A C E
40 deip nosop histae

θαύματα μωροῖς·
φησὶ γοῦν ὅτι (HA 537b22–8a1) κήρυκες μὲν καὶ πάντα τὰ ὀστρα-
κόδερμα 〈…〉 ἀνόχευτον αὐτῶν ἐστι τὸ γένος, καὶ ὅτι (HA 547b8) ἡ
πορφύρα καὶ ὁ κῆρυξ μακρόβια· (HA 547b9) ζῆν γὰρ τὴν πορφύραν
ἔτη ἓξ πόθεν αὐτῷ εἰδέναι, καὶ ὅτι ἐπὶ πλεῖστον χρόνον ἐν ὀχείᾳ 5
γίνεται ἡ ἔχιδνα, καὶ ὅτι (HA 544b5–7) μέγιστον μέν ἐστιν ἡ
352f φάττα, δεύτερον | δὲ ἡ οἰνάς, ἐλάχιστον δὲ ἡ τρυγών; πόθεν δ᾿ ὅτι
(HA 545b18–20) ὁ μὲν ἄρρην ἵππος ζῇ ἔτη πέντε καὶ τριάκοντα, ἡ
δὲ θήλεια πλείω τῶν τεσσαράκοντα, βιῶσαι φήσας τινὰ καὶ
ἑβδομήκοντα πέντε; ἱστορεῖ δ᾿ ὅτι (HA 539b10–11) καὶ ἐκ τῆς τῶν 10
φθειρῶν ὀχείας αἱ κονίδες γεννῶνται, καὶ ὅτι (HA 551b10–12) ἐκ
τοῦ σκώληκος μεταβάλλοντος γίνεται κάμπη, ἐξ ἧς βομβυλιός,
ἀφ᾿ οὗ ὁ νεκύδαλλος ὀνομαζόμενος. ἀλλὰ μὴν καὶ τὰς μελίσσας
βιοῦν φησι (HA 554b6–7) μέχρι ἐτῶν ἕξ, τινὰς δὲ καὶ ἑπτά. οὐκ
ὦφθαι δέ φησιν (GA 759b21–3) οὔτε μέλισσαν οὔτε κηφῆνα ὀχεύον- 15
353a τας, ὅθεν ‖ οὐκ εἶναι διιδεῖν πότερα αὐτῶν ἄρρενα ἢ θήλεα. πόθεν
δ᾿ ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἥσσονες μελισσῶν; ἀεὶ γὰρ αὗται τὴν ἰσότητα
τοῦ βίου τηροῦσιν οὐ μεταβαλλόμεναι ἀλλ᾿ ἀγείρουσαι καὶ ἀδιδά-
κτως ποιοῦσαι· οἱ δ᾿ ἄνθρωποι ἥσσονες μελισσῶν καὶ πλήρεις
οἰήσεως, ὡς ἐκεῖναι μέλιτος. πόθεν δ᾿ ἐτήρησεν; ἐν δὲ τῷ Περὶ 20
Μακροβιότητός φησιν ὅτι ὦπταί τις μυῖα ἔτη ἓξ ἢ ἑπτὰ ζήσασα·
τίς γὰρ τούτων ἡ ἀπόδειξις; [48] ποῦ δὲ εἶδεν (Mir. 831a2–3) ἐκ
κέρατος ἐλάφου κισσὸν ἀναφύντα; γλαῦκες δέ, φησί (HA
353b 619b18–21), καὶ κόρακες ἡμέρας ἀδυνατοῦσι | βλέπειν· διὸ νύκτωρ
τὴν τροφὴν ἑαυτοῖς θηρεύουσι καὶ οὐ πᾶσαν νύκτα ἀλλὰ τὴν 25
ἀρχέσπερον· καὶ (HA 492a2–12) τὰς ἰδέας δὲ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν
οὐκ ἐμφερεῖς εἶναι· τοῖς μὲν γὰρ γλαυκαί, τοῖς δὲ μέλαιναι, τοῖς δὲ

352f  Eust. p. 865.9–13 = III.260.24–7

2  γοῦν C E : γὰρ A ‖ 3  lac. indicavi ‖ 4  γὰρ A : γοῦν C E ‖ 5  αὐτῷ εἰδέναι,


καὶ Musurus ex αὐτῷ εἰδέναι A et καὶ C E : τοῦτο οἶδε; καὶ Kaibel ‖ 6  γίνεται
C E D B Q M P Mus : γίγνεται A ‖ 9  τεσσαράκοντα A C E Eust. :
τετταράκοντα Arist. ‖ 10–11  τῆς τῶν φθειρῶν ὀχείας A C E : τῶν φθειρῶν
ὀχευομένων Arist. ‖ 17  ἀεὶ scripsi : αἰεὶ A ‖ 20  δ᾿ ἐτήρησεν Kaibel :
διετήρησεν A ‖ 24  κόρακες A C E : νυκτικόρακες Arist. ‖ 25  οὐ πᾶσαν νύκτα
A C E : οὐ κατὰ πᾶσαν δὲ τὴν νύκτα Arist. ‖ 26  ἀρχέσπερον A C E : ἄχρι
ἑσπερίου Arist. : ἀκρέσπερον Dindorf
viii 352e–353e 41

χαροποί, ἀνθρώποις δὲ ὅτι παντοῖος ὁ ὀφθαλμός. ἠθῶν τε διαφο-


ρὰς εἶναι περὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς λέγει· τοὺς μὲν γὰρ αἰγωποὺς τῶν
ἀνθρώπων πρὸς ὀξύτητα μὲν ὄψεως εὖ πεφυκέναι, τὰ δ᾿ ἤθη βελτί-
στους εἶναι· καὶ τῶν ἄλλων τοὺς μὲν ἐκτὸς ἔχειν τοὺς ὀφθαλμούς,
5 τοὺς δὲ ἐντός, ἄλλους δὲ μέσως· καὶ | τοὺς μὲν ἐντὸς ὀξυωπεστά- 353c
τους εἶναι, τοὺς δ᾿ ἐκτὸς κακοηθεστάτους· οἱ δὲ μέσως, φησίν,
ἔχοντες ἐπιεικεῖς. εἶναι δέ τινας καὶ σκαρδαμυκτικούς, τοὺς δ᾿
ἀτενεῖς, τοὺς δὲ μέσους· ἀναιδεῖς δ᾿ εἶναι τοὺς σκαρδαμυκτικούς,
ἀβεβαίους δ᾿ εἶναι τοὺς ἀτενεῖς· τοὺς δὲ μέσους βελτίστων ἠθῶν.
10 μόνον τε (HA 496a14–16; cf. 506b33–7a2) ἄνθρωπον τῶν ζῴων τὴν
καρδίαν ἔχειν ἐν τοῖς ἀριστεροῖς μέρεσι, τὰ δ᾿ ἄλλα ζῷα ἐν τῷ
μέσῳ. καὶ (HA 501b19–21) τοὺς ἄρρενας τῶν θηλειῶν πλείονας
ὀδόντας ἔχειν· τετηρῆσθαι δέ φησι τοῦτο καὶ ἐπὶ προβάτου καὶ ἐπὶ
συὸς καὶ ἐπὶ αἰγός. τῶν δὲ ἰχθύων (HA 509b3; GA 716b15–16,
15 717a18–19) οὐδένα γεννᾶσθαι ὄρχεις | ἔχοντα, μαστοὺς (HA 353d
521b25–6) δὲ οὔτ᾿ ἰχθὺν ἔχειν οὔτε ὄρνιθα, δελφῖνα (HA 506b4–5) δὲ
μόνον οὐκ ἔχειν χολήν. ἔνιοι δέ, φησίν (HA 506b15–17), ἐπὶ μὲν τῷ
ἥπατι οὐκ ἔχουσιν χολὴν ἀλλὰ πρὸς τοῖς ἐντέροις, ὡς ἔλοψ καὶ
συναγρὶς καὶ σμύραινα καὶ ξιφίας καὶ χελιδών. ἡ δὲ ἀμία (HA
20 506b13–14) παρ᾿ ὅλον τὸ ἔντερον παρατεταμένην ἔχει τὴν χολήν,
ἱέραξ δὲ καὶ ἰκτῖνος (HA 506b23–4) πρὸς τῷ ἥπατι καὶ τοῖς
ἐντέροις, ὁ δὲ αἰγοκέφαλος (HA 506b22–3) πρὸς τῷ ἥπατι καὶ τῇ
κοιλίᾳ, περιστερὰ δὲ καὶ ὄρτυξ καὶ χελιδὼν (HA 506b20–2) οἱ μὲν
πρὸς τοῖς ἐντέροις, οἱ δὲ πρὸς τῇ κοιλίᾳ. [49] τὰ δὲ | μαλακόδερμά 353e
25 φησι (cf. HA 565b20–2; GA 755b32–5) καὶ τὰ ὀστρακόδερμα καὶ τὰ
σελαχώδη καὶ τὰ ἔντομα πλείονα χρόνον ὀχεύειν· δελφῖνα (HA
540b22–4) δὲ καί τινας τῶν ἰχθύων παρακατακλινομένους ὀχεύειν,
καὶ εἶναι τῶν μὲν δελφίνων βραδεῖαν τὴν μῖξιν, τῶν δὲ ἰχθύων
ταχεῖαν. ἔτι ὁ λέων, φησί (HA 516b9–11), στερέμνια ἔχει τὰ ὀστᾶ,
30 καὶ κοπτομένων αὐτῶν ὥσπερ ἐκ τῶν λίθων πῦρ ἐκλάμπει. δελφὶς

1  χαροποί Musurus, cf. Arist. χαροπόν : χαρωποί A : χαροπούς (structura


mutata) C E | ὁ C E : om. A ‖ 8  μέσους Schweighäuser, cf. τοὺς δὲ μέσους
infra : μέσως A : μέσοι Arist. | ἀναιδεῖς A C E : ἀβέβαιος Arist. ‖ 9  ἀβεβαίους
A C E : ἀναιδής Arist. ‖ 13  δέ C E : om. A ‖ 14  συὸς A C E : ὑῶν Arist.
15  γεννᾶσθαι A : γενέσθαι C E : om. Arist. ‖ 16  ὄρνιθα scripsi : ὄρνιθας A C
E ‖ 17  φησίν Musurus : φασίν A ‖ 19  καὶ χελιδών A : om. Arist.
23  περιστερὰ δὲ καὶ ὄρτυξ A : περιστερὰ κόραξ ὄρτυξ Arist. ‖ 30  ἐκλάμπει C
E : ἐκλάμπειν A
42 deip nosop histae

(HA 516b11–12) δὲ ὀστᾶ μὲν ἔχει καὶ οὐκ ἄκανθαν, τὰ δὲ σελάχη


(PA 655a23) καὶ χόνδρον καὶ ἄκανθαν, τῶν δ᾿ ἰχθύων 〈… τῶν δὲ
ζῴων〉 (HA 487a15–16) τὰ μὲν εἶναι χερσαῖα, τὰ δὲ ἔνυδρα, τὰ (cf.
353f HA 552b11–14) δὲ πυριγενῆ· | εἶναι δέ τινα καὶ ἐφήμερα καλού-
μενα (HA 552b22–3) ἃ μίαν μόνην ἡμέραν ζῆν· τὰ δὲ ἀμφίβια (cf. 5
HA 487a19–22) εἶναι, ὡς τὸν ποτάμιον ἵππον καὶ κροκόδειλον καὶ
ἔνυδριν· πάντα τε τὰ ζῷα (cf. HA 489a30–4; MA 704a11–18) δύο
ἡγεμόνας ἔχειν πόδας, καρκίνον δὲ τέσσαρας. ὅσα δ᾿ ἔναιμά ἐστι,
φησί, τῶν ζῴων ἢ ἄποδά ἐστιν ἢ δίποδα 〈ἢ τετράποδα〉, ὅσα δὲ
τῶν τεσσάρων πλείονας ἔχει πόδας ἄναιμά ἐστι· διὸ (cf. MA 10
707b5–14) καὶ πάντα τὰ κινούμενα τέσσαρσι σημείοις κινεῖται·
ἄνθρωπος μὲν δύο ποσὶ καὶ 〈δύο〉 χερσίν, ὄρνις δὲ δύο ποσὶ καὶ δύο
πτέρυξιν, ἔγχελυς καὶ γόγγρος δύο πτερυγίοις καὶ δύο καμπαῖς. ‖
354a ἔτι τῶν ζῴων (cf. PA 687a6–23) τὰ μὲν ἔχει χεῖρας, ὡς ἄνθρωπος,
τὰ δὲ δοκεῖ, ὡς πίθηκος· οὐδὲν γὰρ τῶν ἀλόγων ζῴων δίδωσι καὶ 15
λαμβάνει, πρὸς ἅπερ αἱ χεῖρες ὄργανα δέδονται. πάλιν τῶν ζῴων
τὰ μὲν ἄρθρα ἔχει, ὡς ἄνθρωπος, ὄνος, βοῦς, τὰ δὲ ἄναρθρά ἐστιν,
οἷον ὄφεις, ὄστρεα, πλεύμονες· πολλά τε τῶν ζῴων οὐ κατὰ πᾶσαν
ὥραν φαίνεται, οἷον τὰ φωλεύοντα, καὶ ὅσα δὲ μὴ φωλεύει οὐκ ἀεὶ
φαίνεται, οἷον χελιδόνες καὶ πελαργοί. [50] πολλὰ δὲ ἔχων ἔτι 20
354b λέγειν περὶ ὧν ἐλήρησεν ὁ φαρμακοπώλης | παύσομαι, καίτοι
εἰδὼς καὶ Ἐπίκουρον τὸν φιλαληθέστατον ταῦτ᾿ εἰπόντα περὶ
αὐτοῦ ἐν τῇ Περὶ Ἐπιτηδευμάτων ἐπιστολῇ (fr. 171 Usener), ὅτι
καταφαγὼν τὰ πατρῷα ἐπὶ στρατείαν ὥρμησε καὶ ὅτι ἐν ταύτῃ
κακῶς πράττων ἐπὶ τὸ φαρμακοπωλεῖν ἦλθεν· εἶτα ἀναπεπταμέ- 25
νου τοῦ 〈τοῦ〉 Πλάτωνος Περιπάτου, φησί, παραβαλὼν ἑαυτὸν

*354b–c  cf. Ael. VH 5.9  

2–3  lac. indic. Kaibel : τῶν δὲ ζῴων pro τῶν δ᾿ ἰχθύων Casaubon ‖ 4  ζῷα
post τινα praeb. C E B ‖ 5  μόνην A C E : om. Arist. ‖ 6–7  ὡς τὸν ποτάμιον
ἵππον καὶ κροκόδειλον καὶ ἔνυδριν A : ὥσπερ ἐνυδρὶς καὶ λάταξ καὶ
κροκόδειλος Arist. ‖ 8  τέσσαρας A C E : τέτταρας scripsit Arist. ‖ 9  〈ἢ
τετράποδα〉 add. Qmg M P Mus ex Arist. ‖ 10  τεσσάρων A : τεττάρων scripsit
Arist. ‖ 11  τέσσαρσι scripsi, cf. τέσσαρας et τεσσάρων supra : τέτταρσι A
12  〈δύο〉 χερσίν Kaibel : χερσὶ 〈δύο〉 Qs M P Mus | ὄρνις Q M P Mus : ὄρνιξ A
14–15  ἔχει … δοκεῖ A : ἔχειν … δοκεῖν C E ‖ 19  ἀεὶ scripsi : αἰεὶ A
21  παύσομαι scripsi : παύομαι A ‖ 26  〈τοῦ〉 addidi
viii 353e–354e 43

προσεκάθισε τοῖς λόγοις οὐκ ὢν ἀφυής, καὶ κατὰ μικρὸν εἰς τὴν
† θεωρουμένην † ἐξῆλθεν. οἶδα δὲ ὅτι ταῦτα μόνος Ἐπίκουρος
εἴρηκε κατ᾿ | αὐτοῦ, οὔτε δ᾿ Εὐβουλίδης (fr. 61 Döring = SSR II B 354c
10) ἀλλ᾿ οὐδὲ Κηφισόδωρος τοιοῦτό τι ἐτόλμησεν εἰπεῖν κατὰ τοῦ
5 Σταγειρίτου, καίτοι καὶ συγγράμματα ἐκδόντες κατὰ τἀνδρός. ἐν
δὲ τῇ αὐτῇ ἐπιστολῇ ὁ Ἐπίκουρος (fr. 172 Usener) καὶ Πρωταγό-
ραν φησὶ τὸν σοφιστὴν ἐκ φορμοφόρου καὶ ξυλοφόρου πρῶτον μὲν
γενέσθαι γραφέα Δημοκρίτου (68 A 9 D–K)· θαυμασθέντα δ᾿ ὑπ᾿
ἐκείνου ἐπὶ ξύλων τινὶ ἰδίᾳ συνθέσει, ἀπὸ ταύτης τῆς ἀρχῆς ἀναλη-
10 φθῆναι ὑπ᾿ αὐτοῦ καὶ διδάσκειν ἐν κώμῃ τινὶ γράμματα, ἀφ᾿ ὧν
ἐπὶ | τὸ σοφιστεύειν ὁρμῆσαι. κἀγὼ δέ, ἄνδρες συνδαιταλῆς, ἀπὸ 354d
τούτων τῶν πολλῶν λόγων τὴν ὁρμὴν ἔχω ἐπὶ τὸ ἤδη γαστρίζε-
σθαι.
εἰπόντος οὖν τινος ἔτι παρασκευάζεσθαι τοὺς μαγείρους διὰ τὴν
15 πολλὴν τῶν λόγων ἑστίασιν ἵνα μὴ ψυχρὰ παρατιθῶσιν,
οὐδεὶς γὰρ ἂν φάγοι ψυχρῶν,
ὁ Κύνουλκος ἔφη· κατὰ τὸν Ἀλέξιδος τοῦ κωμῳδιοποιοῦ Μίλκωνα
(fr. 98)·
ἐγώ (φησιν)
20 ἐὰν μὴ παραθῶσι θερμά. τἀγαθὸν Πλάτων
ἁπανταχοῦ φησ᾿ ἀγαθὸν εἶναι, μανθάνεις;
τό θ᾿ ἡδὺ πάντως ἡδὺ κἀκεῖ κἀνθάδε. |
οὐκ ἀχαρίτως δὲ καὶ Σφαῖρον (Sphaerus 624, SVF i.140–1 = 40F 354e
Long–Sedley), τὸν συσχολάσαντα μὲν Χρυσίππῳ παρὰ Κλεάνθει,
25 μετάπεμπτον δὲ γενόμενον εἰς Ἀλεξάνδρειαν ὑπὸ τοῦ βασιλέως
Πτολεμαίου, κηρίνων ποτὲ ἐν τῷ δείπνῳ παρατεθεισῶν ὀρνίθων
ἐκτείναντα τὰς χεῖρας ἐπισχεθῆναι ὑπὸ τοῦ βασιλέως ὡς ψεύδει
συγκατατιθέμενον. τὸν δ᾿ εὐστόχως ἀποφήνασθαι εἰπόντα οὐ

1–2  εἰς τὴν θεωρουμένην ἐξῆλθεν A : εἰς τὴν οἰκουμένην ἐξῆλθεν vel εἰς τὴν
θεωρίαν τοῦ ὄντος ἐξῆλθεν Casaubon : γέγονεν οἷός ἐστι C E ‖ 8  δ᾿ A C E :
γὰρ Usener ‖ 12  τούτων τῶν πολλῶν scripsi : τῶν πολλῶν τούτων A
20  ἐὰν A : κἂν Schweighäuser ‖ 20–1  Πλάτων ἁπανταχοῦ φησ᾿ Grotius :
Πλάτωνα πανταχοῦ φηὶς A ‖ 23  ἀχαρίτως Casaubon : ἀχαρίστως A
28  ἀποφήνασθαι A : ἀπεφήνατο (structura mutata) C E : ἀποκρίνασθαι
Kaibel, cf. D.L. 7.177
44 deip nosop histae

τούτῳ συγκατατίθεσθαι, ὅτι εἰσὶν ὄρνεις, ἀλλ᾿ ὅτι εὔλογόν ἐστι


ταύτας ὄρνεις εἶναι· διαφέρειν δὲ τὴν καταληπτικὴν φαντασίαν |
354f τοῦ εὐλόγου· τὴν μὲν γὰρ ἀδιάψευστον εἶναι, τὸ δ᾿ εὔλογον 〈κἂν〉
ἄλλως ἀποβαίνειν. καὶ ἡμῖν οὖν κατὰ τὴν καταληπτικὴν φαντα-
σίαν καὶ τῶν κηρίνων περιενεχθήτω, ἵνα κἂν κατὰ τὴν ὄψιν 5
πλανᾶσθαι δυνώμεθα μὴ πάντα λαλῶμεν. ‖
355a [51] καὶ μελλόντων ἤδη δειπνεῖν ἐπισχεῖν ἐκέλευσεν ὁ Δάφνος
ἐπειπὼν τὸ ἐκ Μαμμακύθου ἢ Αὐρῶν (fr. 3) Μεταγένους
ἰαμβεῖον·
ὥσπερ ἐπειδὰν δειπνῶμέν που, τότε πλεῖστα λαλοῦμεν 10
ἅπαντες.
κἀγώ φημι ἐνδεῶς εἰρῆσθαι τὸν περὶ ἰχθύων λόγον πολλὰ εἰρηκό-
των καὶ Ἀσκληπιαδῶν παίδων, Φυλοτίμου λέγω ἐν τοῖς Περὶ
Τροφῆς (fr. 14 Steckerl) καὶ Μνησιθέου τοῦ Ἀθηναίου (fr. 35
Bertier), ἔτι δὲ Διφίλου τοῦ Σιφνίου· οὗτος γὰρ ἐν τῷ ἐπιγραφο- 15
355b μένῳ Περὶ τῶν Προσφερομένων τοῖς Νοσοῦσι καὶ τοῖς | Ὑγιαί-
νουσί φησιν ὅτι τῶν θαλασσίων ἰχθύων οἱ μὲν πετραῖοί εἰσιν
εὔφθαρτοι, εὔχυλοι, σμηκτικοί, κοῦφοι, ὀλιγότροφοι, οἱ δὲ
πελάγιοι δυσφθαρτότεροι, πολύτροφοι, δυσοικονόμητοι. καὶ τῶν
πετραίων ὁ φύκης καὶ ἡ φυκίς, ἁπαλώτατα ἰχθύδια ὄντα, ἄβρωμα 20
καὶ εὔφθαρτά ἐστιν, ἡ δὲ πέρκη τούτοις προσεοικυῖα κατὰ τόπους
ὀλίγῳ διαλλάσσει. οἱ δὲ κωβιοὶ ἀναλογοῦσι τῇ πέρκῃ· ὧν οἱ
μικροὶ καὶ οἱ λευκοὶ ἁπαλοί εἰσιν, ἄβρωμοι, εὔχυλοι, εὔπεπτοι· οἱ
355c δὲ χλωροὶ (καλοῦνται δὲ καυλίναι) ξηροί | εἰσι καὶ ἀλιπεῖς. αἱ δὲ
χάνναι ἁπαλόσαρκοι, σκληρότεραι δὲ τῆς πέρκης. ὁ δὲ σκάρος 25
ἁπαλόσαρκος, ψαθυρός, γλυκύς, κοῦφος, εὔπεπτος, εὐανάδοτος,
εὐκοίλιος. τούτων δὲ ὁ πρόσφατος ὕποπτος, ἐπειδὴ τοὺς θαλασσί-
ους λαγὼς θηρεύων σιτεῖται· διὸ καὶ τὰ ἐντὸς χολέρας ποιητικὰ
ἔχει. ἡ δὲ καλουμένη κηρὶς ἁπαλόσαρκος, εὐκοίλιος, εὐστόμαχος·
ὁ δὲ χυλὸς αὐτῆς παχύνει καὶ σμήχει. ὀρφὸς ἢ ὀρφὼς εὔχυλος, 30

3  〈κἂν〉 add. Wilamowitz ‖ 6  ἵνα μὴ A : ἵνα del. Kaibel ‖ 9  ἰαμβεῖον Q M P


Mus : ἰαμβίον A ‖ 18  σμηκτικοί E D B M P Mus : σμικτικοί A C ‖ 20  φύκης
Schweighäuser : † φυκην † A | ἄβρωμα D B Q : ἄβρομα A ‖ 22  διαλλάσσει
scripsi : διαλλάττει A ‖ 23  ἄβρωμοι B Q : ἄβρομοι A C E ‖ 27–8  θαλασσίους
A : θαλαττίους C : θαλαττ E ‖ 28  θηρεύων σιτεῖται scripsi : θηρεύοντες
σιτοῦνται A : σιτεῖται C E ‖ 30  ἢ ὀρφὼς A C E : fort. ut glossa delenda
viii 354e–356b 45

πολύχυλος, γλίσχρος, δύσφθαρτος, | πολύτροφος, οὐρητικός· τὰ δὲ 355d


πρὸς τῇ κεφαλῇ αὐτοῦ γλίσχρα, εὔπεπτα, τὰ δὲ σαρκώδη δύσπε-
πτα, βαρύτερα, ἁπαλώτερον δὲ τὸ οὐραῖον. φλέγματος δ᾿ ἐστὶ
δραστικὸς ὁ ἰχθὺς καὶ δύσπεπτος. αἱ δὲ σφύραιναι τῶν γόγγρων
5 εἰσὶ τροφιμώτεραι. ἡ δὲ λιμναία ἔγχελυς τῆς θαλασσίας ἐστὶν
εὐστομωτέρα καὶ πολυτροφωτέρα. τῷ δὲ μελανούρῳ ἀναλογεῖ ὁ
χρύσοφρυς. σκορπίοι δὲ οἱ πελάγιοι καὶ κιρροὶ τροφιμώτεροι | τῶν 355e
τεναγωδῶν τῶν ἐν τοῖς αἰγιαλοῖς τῶν μεγάλων. [52] σπάρος δὲ
δριμύς, ἁπαλόσαρκος, ἄβρωμος, εὐστόμαχος, οὐρητικός, οὐκ
10 ἄπεπτος, ταγηνιστὸς δὲ δύσπεπτος. τρίγλη εὐστόμαχος, παρα-
στύφουσα, σκληρόσαρκος, δύσφθαρτος, ἐφεκτικὴ κοιλίας καὶ
μάλιστα ἡ ἐξ ἀνθράκων· ἡ δὲ ἀπὸ τηγάνου βαρεῖα καὶ δύσπεπτος,
κοινῶς δὲ πᾶσα αἵματος ἐκκριτική. συνόδους καὶ χάραξ τοῦ μὲν
αὐτοῦ γένους εἰσί, διαφέρει δ᾿ ὁ χάραξ. φάγρος γίνεται μὲν καὶ
15 ποτάμιος, καλλίων δ᾿ ἐστὶν ὁ θαλάσσιος. καπρίσκος καλεῖται | μὲν 355f
καὶ μῦς, βρωμώδης δ᾿ ἐστὶ καὶ σκληρός, κιθάρου δ᾿ ἐστὶ δυσπεπτό-
τερος· δέρμα δ᾿ ἔχει εὔστομον. ῥαφὶς ἢ βελόνη (καλεῖται δὲ καὶ
ἀβλεννής) δύσπεπτος, ὑγρός, εὐκοίλιος. θρίσσα καὶ τὰ ὁμογενῆ,
χαλκὶς καὶ ἐρίτιμος, εὐανάδοτα. κεστρεὺς δὲ γίνεται μὲν καὶ
20 θαλάσσιος καὶ λιμναῖος καὶ ποτάμιος· οὗτος δέ, φησί, καλεῖται καὶ
ὀξύρυγχος. ‖ κορακῖνος δ᾿ ὁ ἐκ τοῦ Νείλου 〈…〉· ἥσσων δ᾿ ὁ μέλας 356a
τοῦ λευκοῦ καὶ ὁ ἑφθὸς τοῦ ὀπτοῦ· οὗτος γὰρ καὶ εὐστόμαχος καὶ
εὐκοίλιος. σάλπη σκληρά, ἄστομος. κρείσσων δὲ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ
καὶ ἡ τῷ φθινοπώρῳ γινομένη· ὑγρόν τι γὰρ καὶ λευκόν, ἔτι δὲ
25 καὶ ἄβρωμον ἀνίησιν. ὁ γρύλλος ὅμοιος μέν ἐστιν ἐγχέλει,
ἄστομος δέ. ὁ δὲ ἱέραξ σκληροσαρκότερος μὲν κόκκυγος, τοῖς δ᾿
ἄλλοις ὅμοιος· καὶ ὁ κόραξ ἱέρακος σκληρότερος. οὐρανοσκόπος δὲ
καὶ ὁ ἁγνὸς καλούμενος ἢ καὶ καλλιώνυμος βαρεῖς. βῶξ δὲ ἑφθὸς
εὔπεπτος, εὐανάδοτος, ὑγρὸν ἀνιείς, εὐκοίλιος· ὁ δὲ ἀπ᾿ | ἀνθράκων 356b

5  λιμναία Dindorf, ducente Casaubon : λιμνία A C E ‖ 7  fort. καὶ 〈οἱ〉


κιρροὶ ‖ 9  ἄβρωμος Dindorf : ἄβρομος A C E ‖ 10–11  παραστύφουσα C E D
B Qpc M P Mus : παραστρύφουσα A ‖ 15  θαλάσσιος scripsi : θαλάττιος A C E
16  βρωμώδης D B : βρομώδης A C E ‖ 17  ἢ A : ἡ καὶ C E | δὲ Dindorf : γε
A ‖ 18  εὐκοίλιος C E D B : εὔκοιλος A : εὔχυλος Q M P Mus ‖ 19  ἐρίτιμος
Dalechamps : ἐρέτιμος A : ἐρήτιμος Q M P ‖ 21  lac. indicavi | ἥσσων scripsi :
ἥττων A ‖ 23  κρείσσων A : κρείττων C E | δὲ A : δ᾿ ἡ Schweighäuser
25  ἄβρωμον Dindorf : ἄβρομον A C E ‖ 28  ἢ καὶ D B Q M P Mus : † ηκη †
A ‖ 29  εὐανάδοτος Broadaeus : εὐαπόδοτος A : εὐανάδοτον C E
46 deip nosop histae

γλυκύτερος καὶ ἁπαλώτερος. βάκχος εὔχυλος, πολύχυλος, εὔτρο-


φος. τράγος οὐκ εὔχυλος, ἄπεπτος, βρωμώδης. ψῆττα, βούγλωσ-
σος εὔτροφοι καὶ ἡδεῖαι· τούτοις ἀναλογεῖ καὶ ὁ ῥόμβος. γλαυκί-
σκοι, κέφαλοι, κεστρεῖς, μυξῖνοι, χελλῶνες ὅμοιοί εἰσι κατὰ τὴν
προσφοράν, τοῦ δὲ κεφάλου καταδεέστερός ἐστιν ὁ κεστρεύς, 5
ἥσσων δὲ ὁ μυξῖνος, τελευταῖος ὁ χελλών. [53] θυννὶς δὲ καὶ
θύννος βαρεῖς καὶ πολύτροφοι. ὁ δὲ καλούμενος ἀκαρνὰν γλυκύς
356c ἐστι | καὶ παραστύφων, τρόφιμος δὲ καὶ εὐέκκριτος. ἡ δὲ ἀφύη
βαρεῖά ἐστι καὶ δύσπεπτος· ὧν ἡ λευκὴ καλεῖται κωβῖτις. καὶ ὁ
ἑψητὸς δέ, τὸ μικρὸν ἰχθύδιον, τοῦ αὐτοῦ γένους ἐστί. τῶν δὲ 10
σελαχίων ὁ μὲν βοῦς κρεώδης, ὁ δὲ γαλεὸς κρείσσων ὁ ἀστερίας
λεγόμενος. ὁ δὲ ἀλωπεκίας ὅμοιός ἐστι τῇ γεύσει τῷ χερσαίῳ
ζῴῳ· διὸ καὶ τοῦ ὀνόματος ἔτυχε. καὶ ἡ βατὶς δὲ εὔστομος, ἡ δὲ
ἀστερίας βατίδος ἁπαλωτέρα καὶ εὔχυλος, ὁ δὲ λειόβατος δυσκοι-
λιώτερος καὶ βρωμώδης. ἡ δὲ νάρκη δύσπεπτος οὖσα τὰ μὲν κατὰ | 15
356d τὴν κεφαλὴν ἁπαλά τε καὶ εὐστόμαχα ἔχει, ἔτι δὲ εὔπεπτα, τὰ δὲ
ἄλλα οὔ· κρείττονες δέ εἰσιν αἱ μικραὶ καὶ μάλιστα αἱ λιτῶς
ἑψόμεναι. ἡ δὲ ῥίνη, καὶ αὐτὴ τῶν σελαχίων οὖσα, εὔπεπτός ἐστι
καὶ κούφη· ἡ δὲ μείζων καὶ τροφιμωτέρα. κοινῶς δὲ πάντα τὰ
σελάχια φυσώδη ἐστὶ καὶ κρεώδη καὶ δυσκατέργαστα, πλεοναζό- 20
μενά τε τὰς ὄψεις ἀμβλύνει. ἡ δὲ σηπία καὶ ἑψομένη μὲν ἁπαλὴ
καὶ εὔστομος καὶ εὔπεπτος, ἔτι δ᾿ εὐκοίλιος· ὁ δ᾿ ἀπ᾿ αὐτῆς χυλὸς
356e λεπτυντικός ἐστιν αἵματος | καὶ κινητικὸς τῆς δι᾿ αἱμορροΐδων
ἐκκρίσεως. τευθὶς δὲ εὐπεπτοτέρα καὶ τρόφιμος, καὶ μᾶλλον ἡ
μικρά· ἡ δὲ ἑφθὴ σκληροτέρα ἐστὶ καὶ οὐκ εὔστομος. ὁ δὲ πῶλυψ 25
συνεργεῖ μὲν ἀφροδισίοις, σκληρὸς δ᾿ ἐστὶ καὶ δύσπεπτος· ὁ δὲ
μείζων τροφιμώτερος. παρυγραίνει δὲ καὶ κοιλίαν ἑψόμενος ἐπὶ
πλεῖον καὶ τὸν στόμαχον ἵστησιν. ἐμφανίζει δὲ καὶ Ἄλεξις ἐν
Παμφίλῃ (fr. 175) τοῦ πολύποδος τὸ χρήσιμον λέγων ὧδε·
ἐρῶντι δέ, Κτήσων, τί μᾶλλον συμφέρει 30

2  βρωμώδης D B : βρομώδης A ‖ 2–3  ψῆττα, βούγλωσσος Musurus : ψῆττα,


βούγλωσσοι A C E : ψῆτται, βούγλωσσοι D B ‖ 3–4  γλαυκίσκοι A :
λευκίσκοι Casaubon ‖ 4  χελλῶνες B, cf. 7.306e : † κολωνες † A ‖ 6  χελλών]
χέλλων B, cf. 7.306e : † κολων † A ‖ 9  κωβῖτις vel κωβίτις C* Es : κιβωτίς A :
κιβώτις E ‖ 11  κρείσσων A : κρείττων C E ‖ 14  ἀστερίας βατίδος scripsi :
ἀστερία βατὶς A ‖ 15  βρωμώδης D B : βρομώδης A ‖ 23  αἱμορροΐδων A C E :
αἱμορραγίων lmAmg
viii 356b–357c 47

ὧν νῦν φέρων πάρειμι; κήρυκας, κτένας, |


βολβοὺς μέγαν τε πουλύπουν ἰχθῦς θ᾿ ἁδρούς. 356f
ἡ δὲ πηλαμὺς πολύτροφος μέν ἐστι καὶ βαρεῖα, οὐρητικὴ δὲ καὶ
δύσπεπτος· ταριχευθεῖσα δὲ κυβίῳ ὁμοίως εὐκοίλιος καὶ λεπτυν-
5 τική. ἡ δὲ μείζων συνοδοντὶς καλεῖται. ἀναλογῶν μέντοι ὁ χελιδο-
νίας τῇ πηλαμύδι σκληρότερός ἐστιν. ἡ δὲ χελιδὼν ἡ τῷ πουλύπῳ
ἐοικυῖα ἔχει τὸ ἀφ᾿ αὑτῆς ὑγρὸν εὔχροιαν ποιοῦν καὶ κινοῦν αἷμα. ‖
ὁ δὲ ὄρκυνος βορβορώδης· καὶ ὁ μείζων προσέοικε τῷ χελιδονίᾳ 357a
κατὰ τὴν σκληρότητα, τὰ δὲ ὑπογάστρια αὐτοῦ καὶ ἡ κλεὶς
10 εὔστομα καὶ ἁπαλά. οἱ δὲ κοσταὶ λεγόμενοι ταριχευθέντες εἰσὶ
μέσοι. ξανθίας δ᾿ ἐπὶ ποσὸν βρωμώδης ἐστὶ καὶ ἁπαλώτερος τοῦ
† ολκίμου †. ταῦτα μὲν οὖν ὁ Δίφιλος εἴρηκεν. [54] ὁ δὲ Ἀθηναῖος
Μνησίθεος ἐν τῷ Περὶ Ἐδεστῶν (fr. 38 Bertier) τῶν μειζόνων
φησὶν ἰχθύων γένος ὑφ᾿ ὧν μὲν καλεῖσθαι τμητόν, ὑπ᾿ ἄλλων δὲ
15 πελάγιον, οἷον χρυσόφρυς καὶ γλαύκους καὶ φάγρους. εἰσὶ δὲ
δυσκατέργαστοι· κατεργασθέντες | δὲ πολλαπλασίαν τροφὴν 357b
παρέχουσι. τὸ δὲ τῶν ἀλεπιδώτων γένος, οἷον θύννων, σκόμβρων,
θυννίδων, γόγγρων καὶ τῶν τοιούτων, συμβαίνει τούτοις καὶ
ἀγελαίοις εἶναι. τὰ μὲν οὖν μήτε καθ᾿ αὑτὰ φαινόμενα μήτ᾿ ἐν ταῖς
20 ἀγέλαις ἐκφερόμενα μᾶλλόν ἐστιν εὔπεπτα, οἷον γόγγροι καὶ
καρχαρίαι καὶ τὰ τοιαῦτα. τὰ δὲ ἀγελαῖα γένη τῶν ἰχθύων τούτων
τὴν μὲν ἐδωδὴν ἡδεῖαν ἔχει (πίονα γάρ ἐστι), βαρεῖαν δὲ καὶ
δυσκατέργαστον· διὸ καὶ ταριχεύεσθαι δύναται μάλιστα καί ἐστι
τῶν ταριχηρῶν βέλτιστα γένη ταῦτα. | χρήσιμοι δ᾿ εἰσὶν ὀπτοί· 357c
25 τήκεται γὰρ τὸ πιμελῶδες αὐτῶν. τὰ δὲ καλούμενα δαρτὰ τὸ μὲν
ὅλον ἐστὶν ὅσα τραχεῖαν ἔχει τὴν ἐπίφυσιν τοῦ δέρματος, οὐ
λεπίσιν ἀλλ᾿ οἷον ἔχουσιν αἱ βατίδες καὶ 〈αἱ〉 ῥῖναι. ταῦτα δὲ
πάντα ἐστὶ μὲν εὔθρυπτα, οὐκ εὐώδη δέ. καὶ τροφὰς ἐμποιεῖ τοῖς
σώμασιν ὑγράς, ὑπάγει δὲ καὶ τὰς κοιλίας μάλιστα πάντων τῶν
30 ἑψομένων ἰχθύων· τὰ δὲ ὀπτώμενα χείρονα. τὸ δὲ τῶν μαλακίων
γένος, οἷον πουλυπόδων τε καὶ σηπιῶν καὶ τῶν τοιούτων, τὴν μὲν

2  θ᾿ Musurus : τε A ‖ 4  κυβίῳ Ds et Rondelet : καλλυβίῳ (v.ll. καλλίῳ et


κυβίῳ in unam confusas) A : καὶ κυβίῳ Kaibel ‖ 7  ἀφ᾿ αὑτῆς A : ἀπ’ αὐτῆς C
E ‖ 8  χελιδονίᾳ A : πηλαμύδι C E ‖ 11  βρωμώδης D B : βρομώδης A
12  † ολκίμου † A : ὀρκύνου Ds B Q M P Mus ‖ 17  ἀλεπιδώτων Gesner :
λεπιδωτῶν A C E ‖ 27  βατίδες A : λεπίδες C E | 〈αἱ〉 addidi ‖ 31  πουλυπόδων
scripsi : πολυπόδων A : πολύποδες (structura mutata) C E
48 deip nosop histae

357d σάρκα δύσπεπτον ἔχει· διὸ καὶ πρὸς ἀφροδισιασμοὺς | ἁρμόττου-


σιν· αὐτοὶ μὲν γάρ εἰσι πνευματώδεις, ὁ δὲ τῶν ἀφροδισιασμῶν
καιρὸς πνευματώδους προσδεῖται διαθέσεως. βελτίω δὲ ταῦτα
γίνεται ἑψηθέντα· τὰς γὰρ ὑγρότητας ἔχει πονηράς· ἰδεῖν γοῦν
ἐστὶν οἵας ἀφίησι πλυνόμενα. ταύτας οὖν ἡ ἕψησις ἐκκαλεῖται τῆς 5
σαρκός· μαλακῆς γὰρ τῆς πυρώσεως καὶ μεθ᾿ ὑγροῦ διδομένης
οἱονεὶ πλύσις τις αὐτῶν γίνεται, τὰ δ᾿ ὀπτώμενα καταξηραίνει τὰς
ὑγρότητας· ἔτι δὲ καὶ τῆς σαρκὸς αὐτῶν φύσει σκληρᾶς οὔσης
357e κατὰ λόγον οὕτως ἔχει | γίνεσθαι αὐτά. [55] ἀφύαι δὲ καὶ
μεμβράδες καὶ τριχίδες καὶ τἄλλα ὅσων συγκατεσθίομεν τὰς 10
ἀκάνθας, ταῦτα πάντα τὴν πέψιν φυσώδη ποιεῖ, τὴν δὲ τροφὴν
δίδωσιν ὑγράν. τῆς οὖν πέψεως οὐχ ὁμαλιζούσης, ἀλλὰ τῶν μὲν
σαρκῶν ἄγαν ταχὺ πεττομένων, τῆς δὲ ἀκάνθης σχολῇ διαλυομέ-
νης (καὶ γὰρ ἅμα αἱ ἀφύαι καθ᾿ αὑτὰς ἀκανθώδεις) ἐμποδισμὸς
αὐτῶν ἑκατέρου γίνεται περὶ τὴν κατεργασίαν, εἶτα φῦσαι μὲν 15
357f ἀπὸ τῆς πέψεως, ὑγρασίαι δὲ ἀπὸ τῆς τροφῆς | συμβαίνουσι.
βελτίω δ᾿ ἐστὶν ἑψόμενα, τῆς δὲ κοιλίας ἐστὶν ἀνωμάλως
ὑπακτικά. τὰ δὲ καλούμενα πετραῖα, κωβιοὶ καὶ σκορπίοι καὶ
ψῆτται καὶ τὰ ὅμοια, τοῖς τε σώμασιν ἡμῶν ξηράν τε δίδωσι
τροφήν (εὔογκα δ᾿ ἐστὶ καὶ τρόφιμα καὶ πέττεται ταχέως καὶ οὐκ 20
ἐγκαταλείπει περιττώματα πολλά) πνευμάτων τε οὔκ ἐστι
περιποιητικά. γίνεται δ᾿ εὐπεπτότερον ἅπαν ὄψον ταῖς σκευασίαις
ἁπλῶς ἀρτυθέν· τὰ δὲ πετραῖα καὶ τῇ ἡδονῇ 〈…〉 ἁπλῶς σκευα-
σθέντα. τούτοις δ᾿ ὅμοιόν ἐστι γένος τὸ καλούμενον μαλακόσαρ-
κον, κίχλαι καὶ κόσσυφοι καὶ τὰ ὅμοια· ἐστὶ δὲ ὑγρότερα μὲν ταῦτ᾿ 25
358a ἐκείνων, ‖ πρὸς δὲ τὰς ἀναλήψεις ἀπόλαυσιν ἔχει πλείω. τῆς μὲν
κοιλίας καὶ τῆς οὐρήσεως ὑπακτικώτερα ταῦτ᾿ ἐστὶν ἐκείνων διὰ τὸ
καὶ τὰς σάρκας ὑγροτέρας καὶ πλείους ἔχειν τῶν προειρημένων.
χρὴ δέ, ἐὰν μὲν τὴν κοιλίαν βούληταί τις ὑπάγειν, ἕψοντα διδόναι·
μετρίως δὲ ἐχούσης ὀπτηθέντα γίνεται τρόφιμα. πρὸς δὲ τὰς 30
οὐρήσεις ἀμφοτέρως σκευασθέντα χρήσιμα. [56] οἱ δὲ τόποι τῆς

9  οὕτως ἔχει γίνεσθαι A : ἔχει γίνεσθαι οὕτως C : γίνεσθαι οὕτως E : fort.


οὕτως ἔχειν γίνεται ‖ 15  γίνεται C D B Q M P Mus : γίτ() E : γίγνεται A
23  ἀρτυθέν· τὰ C E : ἀρτυθέντα· τὰ, i.e. -ΤΑΤΑ A | lac. indic. et e.g.
〈διαφέρει〉 add. Schweighäuser ‖ 26  ἀπόλαυσιν, i.e. -ΛΑΥΣΙΝ B Qmg M P
Mus : ἀπόλλυσιν, i.e. -ΛΛΥΣΙΝ A
viii 357c–358e 49

θαλάττης ὅπου ποταμοὶ καὶ λίμναι συμβάλλουσιν, ἔτι δὲ τενάγη


μεγάλα καὶ κόλποι θαλάττης εἰσίν, ἐνταῦθα μὲν πάντες οἱ ἰχθύες |
εἰσὶν ὑγρότεροι καὶ μᾶλλον πίονες ὑπάρχουσι· καὶ ἐσθίεσθαι μέν 358b
εἰσιν ἡδίους, πρὸς δὲ τὴν πέψιν καὶ τροφὴν γίνονται χείρους. ἐν δὲ
5 τοῖς αἰγιαλοῖς τοῖς κειμένοις πρὸς τὰ πελάγη καὶ λίαν ἀναπεπτα-
μένοις σκληροὶ καὶ λεπτοὶ καὶ κυματοπλῆγές εἰσιν οἱ πλείους.
περὶ δὲ τοὺς ἀγχιβαθεῖς, ἐν οἷς μὴ λίαν ἔγκειται μεγάλα
πνεύματα, πρὸς δὲ τούτοις εἴ που καὶ πόλεις σύνεγγύς εἰσιν,
ἐνταῦθα δ᾿ ἐστὶ τὰ πλεῖστα γένη τῶν ἰχθύων ὁμαλῶς ἄριστα καὶ
10 πρὸς ἡδονὴν καὶ πρὸς εὐπεψίαν καὶ πρὸς τὴν τροφὴν τοῦ σώμα-
τος. δύσπεπτοι δὲ καὶ βαρύτατοι | τῶν θαλαττίων εἰσὶν οἱ μετεκ- 358c
βαίνοντες ἐκ τῆς θαλάττης εἴς τε ποταμοὺς καὶ λίμνας, οἷον
κεστρεὺς καὶ συλλήβδην τῶν ἰχθύων ὅσοι δύνανται βιοτεύειν ἐν
ἀμφοτέροις τοῖς ὕδασι. τῶν δὲ τελείως ἐν τοῖς ποταμοῖς καὶ
15 λίμναις βιοτευόντων ἀμείνους εἰσὶν οἱ ποτάμιοι· σῆψις γὰρ ὕδατος
τὸ λιμναῖόν ἐστι. καὶ τῶν ποταμίων δ᾿ αὐτῶν βέλτιστοί εἰσιν οἱ ἐν
τοῖς ὀξυτάτοις τῶν ποταμῶν ὄντες οἵ τε πυροῦντες· οὗτοι γὰρ οὐ
γίνονται ἐὰν μὴ ποταμὸς ὀξὺς ᾖ καὶ ψυχρός, διαφέρουσι δὲ τῶν
ποταμίων ἰχθύων εὐπεψίᾳ. [57] ταῦτα καὶ | παρ᾿ ἡμῶν ἔχετε, 358d
20 ἄνδρες φίλοι, ὀψωνησάντων κατὰ δύναμιν τὴν ἑαυτῶν ὑγιεινῶς·
κατὰ γὰρ τὸν Ἀντιφάνους Παράσιτον (fr. 182)·
ἐγὼ περὶ τὴν ὀψωνίαν μὲν οὐ πάνυ τι
ἐσπούδακ᾿, οὐδ᾿ αὖ συνέτεμον λίαν πάνυ,
ὡς ἄν τις ἄλλως ἐξενεχθεῖσιν † ὅπου
25 τοῦ διαλάβοι † κραιπάλην Ἑλληνικῶς.
ἀλλὰ μὴν οὐδὲ οὕτως εἰμὶ φίλιχθυς ὡς ὁ παρὰ τῷ αὐτῷ ποιητῇ ἐν
Βουταλίωνι, ὅπερ δρᾶμα τῶν Ἀγροίκων ἐστὶν ἑνὸς διασκευή· φησὶ
(Antiph. fr. 69) γάρ· |
(Α.) καὶ μὴν ἑστιάσω τήμερον 358e
30 ὑμᾶς ἐγώ· σὺ δ᾿ ἀγοράσεις ἡμῖν λαβών,

1  θαλάττης scripsi, cf. θαλάττης infra : θαλάσσης A C E | τενάγη Casaubon :


πελάγη A C E ‖ 3  εἰσὶν A : om. C E, fort. delendum ‖ 6  κυματοπλῆγές C E :
κυματοπληγεῖς A ‖ 7  τοὺς C E Mus : τὰς A | οἷς C E Mus : αἷς A
11  θαλαττίων scripsi : θαλασσίων A C E ‖ 12  θαλάττης scripsi : θαλάσσης A
C E ‖ 22  τι A C E : del. Casaubon ‖ 23  ἐσπούδακ᾿ Casaubon, ducente
Musurus (ἐσπούδηκ᾿) : ἐσπούδακα A C E
50 deip nosop histae

Πίστ᾿, ἀργύριον. (Πι.) ἄλλως γὰρ οὐκ ἐπίσταμαι


χρηστῶς ἀγοράζειν. (Α.) φράζε δή, Φιλούμενον,
ὄψῳ τίνι χαίρεις; (Φι.) πᾶσι. (Α.) καθ᾿ ἕκαστον λέγε·5
ἰχθὺν τίν᾿ ἡδέως φάγοις ἄν; (Φι.) εἰς ἀγρὸν
ἦλθες φέρων ποτ᾿ ἰχθυοπώλης μαινίδας 5
καὶ τριγλίδας, καὶ νὴ Δί᾿ ἤρεσεν σφόδρα
ἡμῖν ἅπασιν. (Α.) εἶτα καὶ νῦν, εἰπέ μοι,
τούτων φάγοις ἄν; (Φι.) κἂν εἴ τις ἄλλος μικρὸς ᾖ· |10
358f τοὺς γὰρ μεγάλους τούτους ἅπαντας νενόμικα
ἀνθρωποφάγους ἰχθῦς. (Α.) τί φῄς, ὦ φίλτατε; 10
ἀνθρωποφάγους, πῶς; (Π.) ὡς ἀνθρωποφάγοι,
δῆλον ὅτι· ταῦτα δ᾿ ἐστὶν Ἑλένης βρώματα,
ἅ φησιν οὗτος, μαινίδας καὶ τριγλίδας. 15
ἐν δὲ τῷ Ἀγροίκῳ (cf. 7.313b–c) Ἑκάτης βρώματα ἔφη τὰς μαινί-
δας εἶναι καὶ τὰς τριγλίδας. ἐκφαυλίζων δὲ καὶ Ἔφιππος τοὺς 15
μικροὺς τῶν ἰχθύων ἐν Φιλύρᾳ (fr. 21) φησί·
(Α.) παππία, βούλει δραμὼν ‖
359a εἰς τὴν ἀγορὰν καταγοράσαι μοι — (Β.) φράζε τί.
(Α.) ἰχθῦς φρονοῦντας, ὦ πάτερ. μή μοι βρέφη.
(Β.) οὐκ οἶσθ᾿ ὅτι τἀργύριόν † ἐσθ᾿ εἰς ἀργυρον †; 20

[58] ἥδιστος δ᾿ ἐστὶ καὶ ὁ παρὰ τῷ αὐτῷ ποιητῇ ἐν τοῖς Ὀβελια-


φόροις (Ephipp. fr. 15) νεανίσκος κατασμικρύνων ἅπαντα τὰ περὶ
τὴν ὀψωνίαν καὶ λέγων ὧδε·
(Α.) ἀλλ᾿ ἀγόρασον εὐτελῶς·
ἅπαντα γὰρ ἱκανόν ἐστι. (Β.) φράζεο δέ ποτε. 25

*358f–9a  Eust. p. 1720.53–4 = ii.23.10–11

1  Πίστ᾿ Porson : πιστὲ A ‖ 5  ἦλθες A : ἦλθεν Casaubon (iam ἦλθε Musurus)


ποτ᾿ Q M P Mus : που τ᾿ (v.ll. που et ποτ᾿) A ‖ 8  κἂν εἴ B : κὰν εἴ A : εἰ del.
Musurus ‖ 10  φίλτατε A : φιλτάτη Porson ‖ 11  ὡς ἀνθρωποφάγοι A : οὖν
ἄνθρωπος φάγοι 7.313c : οὓς ἂν ἄνθρωπος φάγοι Jacobs, Cobet ‖ 12  Ἑλένης
A C E : Ἑκάτης 7.313c ‖ 15  Ἔφιππος C E Eust. : Φίλιππος A ‖ 17  παππία
M : παπία A ‖ 18  καταγοράσαι A : κᾆτ᾿ ἀγοράσαι Meineke ‖ 20  ὅτι A : ὁτιὴ
Heringa | τἀργύριόν M P Mus : τὸ ἀργύριόν A | ἐσθ᾿ εἰς ἀργυρον A : ἐστ᾿
ἰσάργυρον Heringa (ἐστ᾿ iam Qmg P Mus) ‖ 25  ἅπαντα A : ἅπαν Meineke
φράζεο δέ ποτε A : φράζ᾿, ὦ δέσποτα Hanow
viii 358e–359d 51

(Α.) μὴ πολυτελῶς, ἀλλὰ καθαρείως, ὅ τι |


ἀνοησίας ἕνεκ᾿ ἀρκεῖ, τευθίδια, σηπίδια. 359b
κἂν κάραβός τις ᾖ λαβεῖν, εἷς ἀρκέσει 5
ἢ δύ᾿ ἐπὶ τὴν τράπεζαν· ἐγχελίδια.
5 Θήβη μὲν ἐνίοτ᾿ ἔρχεται. ἐκ τούτων λαβέ·
ἀλεκτρυόνιον, φάττιον, περδίκιον,
τοιαῦτα. δασύπους ἐάν τις ἐπέλθῃ, φέρε.
(Β.) ὡς μικρολόγος εἶ. (Α.) σὺ λέγε λίαν πολυτελής. 10
πάντως † κρες † ἡμῖν ἐστιν. (Β.) πότερ᾿ ἔπεμψέ τις;
10 (Α.) οὐκ, ἀλλ᾿ ἔθυσεν ἡ γυνή· | τὸ μοσχίον 359c
τὸ τῆς Κορώνης αὔριον δειπνήσομεν.
ὁ δὲ παρὰ Μνησιμάχῳ ἐν τῷ ὁμωνύμῳ δράματι (fr. 3) δύσκολος
φιλάργυρος ὢν σφόδρα πρὸς τὸν ἀσωτευόμενον νεανίσκον φησίν·
(Α.) ἀλλ᾿ ἀντιβολῶ σ᾿, ἐπίταττέ μοι μὴ πόλλ᾿ ἄγαν
15 μηδ᾿ ἄγρια λίαν μηδ᾿ ἐπηργυρωμένα,
μέτρια δέ, τῷ θείῳ σεαυτοῦ. (Β.) πῶς ἔτι
μετριώτερ᾿, ὦ δαιμόνιε; (Α.) πῶς; σύντεμνε καὶ
ἐπεξαπάτα με. τοὺς μὲν ἰχθῦς μοι κάλει | 5
ἰχθύδιον, ὄψον δ᾿ ἐὰν λέγῃς ἕτερον, κάλει 359d
20 ὀψάριον· ἥδιον γὰρ ἀπολοῦμαι πολύ.
[59] ἐπεὶ δὲ κατὰ θεὸν ἐν τοῖς προκειμένοις 〈…〉, φίλτατε Οὐλπι-
ανέ ἢ ὑμεῖς, γραμματικῶν παῖδες, εἴπατέ μοι τίνι ἐννοίᾳ ὁ Ἔφιπ-
πος (fr. 15.12–13 ap. 8.359c) ἔφη·
τὸ μοσχίον
25 τὸ τῆς Κορώνης αὔριον δειπνήσομεν·

1  καθαρείως C E : καθαρίως A ‖ 1–2  ὅ τι ἀνοησίας A : ὅ τι ἂν ᾖ / ὁσίας


Schweighäuser, ducente Musurus (ὅ τι ἂν ὁσίας) ‖ 2  ἕνεκ᾿ Musurus : ἕνεκα A
4  ἢ δύ᾿ Jacobs : ἡδὺ A | ἐγχελίδια A : ἐγχελύδια D B Q ‖ 5  Θήβη μὲν A :
Θήβηθεν Palmerius | ἐκ A C E : del. Jacobs ‖ 7  ἐάν A : ἄν Dindorf | ἐπέλθῃ A :
εἰσέλθῃ Porson ‖ 8  λέγε, i.e. ΛΕΓΕ A : δέ γε, i.e. ΔΕΓΕ Casaubon
9  † κρες † (i.e. κρέας?) A : κρέα B : κρέ᾿ Grotius | ἐστιν A : ἐστι D B
10  ἔθυσεν Scaliger : † εὐθυσεν † A ‖ 14  πόλλ᾿ C E D B Mus : πολλὰ A
17  μετριώτερ᾿ Musurus : † μετριωτερα † A : μέτρια C E ‖ 19  ἰχθύδιον A :
ἰχθύδι C E : ἰχθύδι᾿ Dawes | δ᾿ ἐὰν] δὲ ἐὰν A C E : δ᾿ ἂν Casaubon ‖ 21  “deest
aliquid” Casaubon : “haec mutila” Kaibel : 〈ἦν〉 vel sim. supplendum ‖ 22–3  ὁ
Ἔφιππος ἐν τοῖς προειρημένοις A : ἐν τοῖς προειρημένοις delevi
52 deip nosop histae

ἐγὼ γὰρ οἴομαι ἱστορίαν τινὰ εἶναι καὶ ποθῶ μαθεῖν.


καὶ ὁ Πλούταρχος ἔφη Ῥοδιακὴν εἶναι λεγομένην ἱστορίαν, ἣν
359e ἐπὶ τοῦ παρόντος ἀποστοματίζειν | οὐ δύνασθαι τῷ πάνυ πρὸ
πολλοῦ ἐντετυχηκέναι τῷ ταῦτα περιέχοντι βιβλίῳ. οἶδα δὲ
Φοίνικα τὸν Κολοφώνιον (fr. 2, p. 233 Powell) ἰαμβοποιὸν 5
μνημονεύοντά τινων ἀνδρῶν ὡς ἀγειρόντων τῇ κορώνῃ καὶ
λεγόντων ταῦτα·
ἐσθλοί, κορώνῃ χεῖρα πρόσδοτε κριθέων,
τῇ παιδὶ τἀπόλλωνος, ἢ λέκος πυρῶν
ἢ ἄρτον ἢ ἥμαιθον ἢ ὅ τι τις χρῄζει. 10
δότ᾿, ὦγαθοί, τῶν ἕκαστός τις ἐν χερσὶν
ἔχει κορώνῃ· χἄλα λήψεται χονδρόν· | 5
359f φιλεῖ γὰρ αὕτη πάγχυ ταῦτα δαίνυσθαι.
ὁ νῦν ἅλας δοὺς αὖθις κηρίον δώσει.
ὦ παῖ, θύρην ἄγκλινε· Πλοῦτος ἤκουσε, 15
καὶ τῇ κορώνῃ παρθένος φέρει σῦκα.
θεοί, γένοιτο πάντ᾿ ἄμεμπτος ἡ κόρη, 10
κἀφνειὸν ἄνδρα κὠνομαστὸν ἐξεύροι,
καὶ τῷ γέροντι πατρὶ κοῦρον εἰς χεῖρας
καὶ μητρὶ κούρην εἰς τὰ γοῦνα κατθείη, ‖ 20
360a θάλος τρέφειν γυναῖκα τοῖς κασιγνήτοις.
ἐγὼ δ᾿, ὅκου πόδες φέρουσιν, ὀφθαλμοὺς † 15
ἀμείβομαι Μούσῃσι πρὸς θύρῃς ᾄδων
καὶ δόντι καὶ μὴ δόντι πλείονα † τωνγεω †.
καὶ ἐπὶ τέλει δὲ τοῦ ἰάμβου φησίν· 25

ἀλλ᾿, ὦγαθοί, ᾿πορέξαθ᾿ ὧν μυχὸς πλουτεῖ·


δός, ὦ ἄναξ, δὸς καὶ σὺ πολλά μοι νύμφῃ·

7  λεγόντ(ων) C : λεγόντ E : λέγοντα A ‖ 9  τἀπόλλωνος Dindorf : τοῦ


Ἀπόλλωνος A C E ‖ 11  τῶν ἕκαστός τις A C E : τι τῶν ἕκαστος Casaubon
12  χἄλα Dindorf : καὶ ἅλα A C E ‖ 14  αὖθις A C E : αὖθι Musurus
15  ἄγκλινε C E B : † ανκλεινὲ † A | ἤκουσε A C E : ἔκρουσε Bergk ‖ 16  φέρει
A C E : φέροι B ‖ 17  γένοιτο C E B Qpc M P Mus : γένοιντο A | κόρη A C E :
κούρη Schweighäuser ‖ 22  ὅκου A : ὅκοι Dindorf | φέρουσιν A : φέρωσιν
Bergk ‖ 24  πλείονα A : πλεῦνα Bergk | † τωνγεω † A : τῶν 〈Γύ〉γεω
Rossbach ‖ 26  ᾿πορέξαθ᾿ Dindorf : ἐπορέξαθ᾿ A : ἐπορέξατε C E ‖ 27  πολλά
μοι νύμφῃ A : πότνα μοι νύμφη Ilgen
viii 359d–360c 53

νόμος κορώνῃ χεῖρα δοῦν᾿ ἐπαιτούσῃ.


τοιαῦτ᾿ εἰδὼς δός τι, καὶ καταχρήσει. |
κορωνισταὶ δὲ ἐκαλοῦντο οἱ τῇ κορώνῃ ἀγείροντες, ὥς φησι 360b
Πάμφιλος ὁ Ἀλεξανδρεὺς ἐν τοῖς Περὶ Ὀνομάτων (fr. XV, p. lxvi
5 Schmidt)· καὶ τὰ ᾀδόμενα δὲ ὑπ᾿ αὐτῶν κορωνίσματα καλεῖται, ὡς
ἱστορεῖ Ἁγνοκλῆς ὁ Ῥόδιος ἐν Κορωνισταῖς. [60] καὶ χελιδονίζειν
δὲ καλεῖται παρὰ Ῥοδίοις ἀγερμός τις ἄλλος, περὶ οὗ φησι
Θέογνις ἐν δευτέρῳ Περὶ τῶν ἐν Ῥόδῳ Θυσιῶν (FGrH 526 F 1)
γράφων οὕτως· εἶδος δέ τι τοῦ ἀγείρειν χελιδονίζειν Ῥόδιοι καλοῦ-
10 σιν, ὃ γίνεται τῷ Βοηδρομιῶνι μηνί. χελιδονίζειν δὲ λέγεται διὰ
τὸ | εἰωθὸς ἐπιφωνεῖσθαι (carm. pop. PMG 848)· 360c
ἦλθ᾿ ἦλθε χελιδὼν
καλὰς ὥρας ἄγουσα
καὶ καλοὺς ἐνιαυτούς,
15 ἐπὶ γαστέρα λευκά,
ἐπὶ νῶτα μέλαινα. 5
παλάθαν οὐ προκυκλεῖς
ἐκ πίονος οἴκου
οἴνου τε δέπαστρον
20 τυροῦ τε κάνυστρον;
καὶ πυρῶν † α † χελιδὼν 10
καὶ λεκιθίταν
οὐκ ἀπωθεῖται· πότερ᾿ ἀπίωμες ἢ λαβώμεθα;
εἰ μέν τι δώσεις· εἰ δὲ μή, οὐκ ἐάσομεν·
25 ἢ τὰν θύραν φέρωμες ἢ τὸ ὑπέρθυρον
ἢ τὰν γυναῖκα τὰν ἔσω καθημέναν· | 15

*360b–d  Eust.(1) p. 1914.43–50 = ii.266.3–11 | *360c  Eust.(2) p. 1925.43–4 =


ii.279.46–280.2

1  χεῖρα Musurus : † χερα † A | δοῦν᾿ Stephanus : † δουν᾿ † A ‖ 2  τοιαῦτ᾿


εἰδὼς A : τοσαῦτ᾿ ἀείδω· Bergk ‖ 5  δὲ Schweighäuser : τε A ‖ 14  καὶ A C E
Eust.(1) : del. Hermann ‖ 16  ἐπὶ C E Eust.(1–2) : κἀπὶ A | μέλαινα C E
Eust.(1–2) : μέλανα A ‖ 17  οὐ προκυκλεῖς C E B Mus : † ουπροκυκλεισ † A :
σὺ προκύκλει Hermann ‖ 20  τυροῦ C E : τυρῶ A | κάνυστρον C E Mus :
† καννυστρον † A ‖ 21  πυρῶν † α † A : πυρῶν ἁ C E B : ἁ Eust. : ἁ del.
Musurus : πύρνα Bergk ‖ 24  ἐάσομεν A C E Eust. : ἐάσομες Schweighäuser
26  καθημέναν A C E Eust. : καθημένην As
54 deip nosop histae

360d μικρὰ μέν ἐστι, ῥᾳδίως μιν οἴσομεν.


ἂν δὴ φέρῃς τι, μέγα δή τι φέροις·
ἄνοιγ᾿ ἄνοιγε τὰν θύραν χελιδόνι·
οὐ γὰρ γέροντές ἐσμεν ἀλλὰ παιδία.
τὸν δὲ ἀγερμὸν τοῦτον κατέδειξε πρῶτος Κλεόβουλος ὁ Λίνδιος ἐν 5
Λίνδῳ χρείας γενομένης συλλογῆς χρημάτων. [61] ἐπεὶ δὲ
Ῥοδιακῶν ἱστοριῶν ἐμνήσθημεν, ἰχθυολογήσων καὶ αὐτὸς ὑμῖν
ἔρχομαι ἀπὸ τῆς καλῆς Ῥόδου, ἣν εὔιχθυν εἶναί φησιν ὁ ἥδιστος
360e Λυγκεύς (fr. 11 Dalby). Ἐργίας οὖν ὁ Ῥόδιος | ἐν τοῖς περὶ τῆς
πατρίδος (FGrH 513 F 1) προειπών τινα περὶ τῶν κατοικισάντων 10
τὴν νῆσον Φοινίκων φησὶν ὡς οἱ περὶ Φάλανθον ἐν τῇ Ἰαλυσῷ
πόλιν ἔχοντες ἰσχυροτάτην τὴν Ἀχαΐαν καλουμένην καὶ ὕδατος
ἐγκρατεῖς ὄντες χρόνον πολὺν ἀντεῖχον Ἰφίκλῳ πολιορκοῦντι· ἦν
γὰρ αὐτοῖς καὶ θέσφατον ἐν χρησμῷ τινι λελεγμένον ἕξειν τὴν
χώραν ἕως κόρακες λευκοὶ γένωνται καὶ ἐν τοῖς κρατῆρσιν ἰχθύες 15
φανῶσιν. ἐλπίζοντες οὖν τοῦτ᾿ οὐδέποτε ἔσεσθαι καὶ τὰ πρὸς τὸν
360f πόλεμον ῥᾳθυμοτέρως εἶχον. ὁ δ᾿ Ἴφικλος | πυθόμενος παρά τινος
τὰ τῶν Φοινίκων λόγια καὶ ἐνεδρεύσας τοῦ Φαλάνθου πιστόν τινα
πορευόμενον ἐφ᾿ ὕδωρ, ᾧ ὄνομα ἦν Λάρκας, καὶ πίστεις πρὸς
αὐτὸν ποιησάμενος, θηρεύσας ἰχθύδια ἐκ τῆς κρήνης καὶ ἐμβαλὼν 20
εἰς ὑδρεῖον ἔδωκε τῷ Λάρκᾳ καὶ ἐκέλευσε φέροντα τὸ ὕδωρ τοῦτο
ἐκχέαι εἰς τὸν κρατῆρα ὅθεν τῷ Φαλάνθῳ ᾠνοχοεῖτο. καὶ ὁ μὲν
ἐποίησε ταῦτα, ὁ δὲ Ἴφικλος κόρακας θηρεύσας καὶ ἀλείψας γύψῳ
361a ἀφῆκε. ‖ Φάλανθος δ᾿ ἰδὼν τοὺς κόρακας ἐπορεύετο καὶ ἐπὶ τὸν
κρατῆρα· ὡς δὲ καὶ τοὺς ἰχθῦς εἶδεν, ὑπέλαβε τὴν χώραν οὐκέτι 25
αὑτῶν εἶναι καὶ ἐπεκηρυκεύσατο πρὸς τὸν Ἴφικλον ὑπόσπονδος
ὑπεξελθεῖν ἀξιῶν μετὰ τῶν σὺν αὑτῷ. συγκαταθεμένου δὲ τοῦ
Ἰφίκλου ἐπιτεχνᾶται ὁ Φάλανθος τοιόνδε τι· καταβαλὼν ἱερεῖα
καὶ τὰς κοιλίας ἐκκαθάρας ἐν ταύταις ἐπειρᾶτο ἐξάγειν χρυσίον
καὶ ἀργύριον. αἰσθόμενος δ᾿ ὁ Ἴφικλος διεκώλυε· προφέροντός τε 30

1  μιν A C E : νιν Meineke | οἴσομεν A : οἴσομ E : οἴσομαι C : οἴσομες


Schweighäuser ‖ 2  φέρῃς A : φέροις C E ‖ 5  Κλεόβουλος A : Κλεώνυμος C E
9  Ἐργίας C E : Ἐργείας A ‖ 10  κατοικισάντων scripsi : κατοικησάντων A
11  Φάλανθον A C E : Φακᾶς (nom.) Polyzel. ap. 8.361c ‖ 12  Ἀχαΐαν A :
Ἀχαιίδα C E | ὕδατος Kaibel : δαιτὸς A C E ‖ 13  πολιορκοῦντι C E : om. A
22  ἐκχέαι A C E : ἐγχέαι Wilamowitz ‖ 25  εἶδεν C E P : ΐδεν A
30  διεκώλυε C E : διεκώλυσε A | προφέροντός C E : προσφέροντός A
viii 360d–361e 55

τοῦ | Φαλάνθου τὸν ὅρκον ὃν ὤμοσεν, ἐάσειν ἐξάγεσθαι ὅ τι κα τᾷ 361b


γαστρὶ αἴρωνται, ἀντισοφίζεται πλοῖα αὐτοῖς διδοὺς ἵνα ἀποκομι-
σθῶσι, παραλύσας τὰ πηδάλια καὶ τὰς κώπας καὶ τὰ ἱστία,
ὀμόσαι φήσας πλοῖα παρέξειν ἄλλο δὲ οὐδέν. ἐν ἀπορίᾳ δ᾿ οἱ
5 Φοίνικες ἐχόμενοι πολλὰ μὲν τῶν χρημάτων κατώρυσσον ἐπιση-
μαινόμενοι τοὺς τόπους, ἵν᾿ ὕστερόν ποτε ἀνέλωνται ἀφικόμενοι,
πολλὰ δὲ τῷ Ἰφίκλῳ κατέλιπον. ἀπαλλαγέντων οὖν τούτῳ τῷ
τρόπῳ ἐκ τῆς χώρας τῶν Φοινίκων κατέσχον | τὰ πράγματα οἱ 361c
Ἕλληνες. τὰ δ᾿ αὐτὰ ἱστορήσας καὶ Πολύζηλος ἐν τοῖς Ῥοδιακοῖς
10 (FGrH 521 F 6) τὰ περὶ τῶν ἰχθύων φησί· καὶ τῶν κοράκων μόνοι
ᾔδεσαν ὁ Φακᾶς καὶ ἡ θυγάτηρ αὐτοῦ Δορκία. αὕτη δ᾿ ἐρασθεῖσα
τοῦ Ἰφίκλου καὶ συνθεμένη περὶ γάμου διὰ τῆς τροφοῦ ἔπεισε τὸν
φέροντα τὸ ὕδωρ ἰχθῦς ἀγαγεῖν καὶ ἐμβαλεῖν εἰς τὸν κρατῆρα, καὶ
αὐτὴ δὲ τοὺς κόρακας λευκάνασα ἀφῆκε. [62] Κρεώφυλος δ᾿ ἐν
15 τοῖς Ἐφεσίων Ὥροις (FGrH 417 F 1)· οἱ τὴν Ἔφεσον, φησί, κτίζον-
τες καὶ πολλὰ ταλαιπωρηθέντες ἀπορίᾳ τόπου | τὸ τελευταῖον 361d
πέμψαντες εἰς θεοῦ ἠρώτων ὅπου τὸ πόλισμα θῶνται. ὁ δὲ αὐτοῖς
ἔχρησεν (Delphic Oracle L54 Fontenrose) ἐνταῦθα οἰκίζειν πόλιν,
ᾗτινι ἂν ἰχθὺς δείξῃ καὶ ὗς ἄγριος ὑφηγήσηται. λέγεται οὖν, ὅπου
20 νῦν ἡ κρήνη ἐστὶν 〈ἡ〉 Ὑπέλαιος καλουμένη καὶ ὁ ἱερὸς λιμήν,
ἁλιέας ἀριστοποιεῖσθαι, καὶ τῶν ἰχθύων τινὰ ἀποθορόντα σὺν
ἀνθρακιᾷ εἰσπεσεῖν εἰς φορυτὸν καὶ ἁφθῆναι ὑπ᾿ αὐτοῦ λόχμην ἐν ᾗ
ἔτυχε σῦς ἄγριος ὤν· ὃς ὑπὸ τοῦ πυρὸς θορυβηθεὶς ἐπέδραμε τοῦ
ὄρους ἐπὶ πολύ, ὃ δὴ καλεῖται | Τρηχεῖα, καὶ πίπτει ἀκοντισθεὶς 361e
25 ὅπου νῦν ἐστιν ὁ τῆς Ἀθηνᾶς ναός. καὶ διαβάντες οἱ Ἐφέσιοι ἐκ
τῆς νήσου ἔτεα εἴκοσιν οἰκήσαντες τὸ δεύτερον κτίζουσι Τρηχεῖαν
καὶ τὰ ἐπὶ Κορησσόν, καὶ ἱερὸν Ἀρτέμιδος ἐπὶ τῇ ἀγορῇ
ἱδρύσαντο Ἀπόλλωνός τε τοῦ Πυθίου ἐπὶ τῷ λιμένι.

1–2  κα τᾷ γαστρὶ αἴρωνται Kaibel (“ipsa foederis formula”) : κατὰ γαστρὶ


αἴρωνται A : κατὰ γαστρὸς αἴρονται C E ‖ 7  κατέλιπον scripsi : κατέλειπον
A C E ‖ 11  Φακᾶς A : Φακᾶν (structura mutata) C E : Φάλανθος Ergias, cf.
Φαλάνθου supra ‖ 15  Ὥροις Schweighäuser : Ὅροις A
16  ταλαιπωρηθέντες A : περιπλανηθεῖσιν (structura mutata) C E :
ταλαιπορηθεῖσιν Cs Es ‖ 19  ᾗτινι ἂν scripsi : ἥντινα A : ᾗ ἂν C E ‖ 20  〈ἡ〉 add.
Dindorf ‖ 23  ἔτυχε σῦς A C E : ἔτυχε ὗς D : ἔτυχεν ὗς B ‖ 24  καλεῖται A C E :
fort. ἐκαλεῖτο ‖ 26  ἔτεα εἴκοσιν οἰκήσαντες τὸ δεύτερον Kaibel : ἔτεά τ᾿
οἰκήσαντες τὸ δεύτερον εἴκοσι A
56 deip nosop histae

[63] τοιούτων οὖν ἔτι πολλῶν λεγομένων τότε ἐξάκουστος


ἐγένετο κατὰ πᾶσαν τὴν πόλιν αὐλῶν τε βόμβος καὶ κυμβάλων
ἦχος ἔτι τε τυμπάνων κτύπος μετὰ ᾠδῆς ἅμα γινόμενος. ἔτυχε |
361f δὲ οὖσα ἑορτὴ τὰ Παρίλια μὲν πάλαι καλουμένη, νῦν δὲ Ῥωμαῖα,
τῇ τῆς πόλεως Τύχῃ ναοῦ καθιδρυμένου ὑπὸ τοῦ πάντα ἀρίστου 5
καὶ μουσικωτάτου βασιλέως Ἀδριανοῦ· κἀκείνην τὴν ἡμέραν κατ᾿
ἐνιαυτὸν ἐπίσημον ἄγουσι πάντες οἱ τὴν Ῥώμην κατοικοῦντες καὶ
οἱ ἐνεπιδημοῦντες τῇ πόλει. ὁ οὖν Οὐλπιανός, ἄνδρες, ἔφη, τί
τοῦτο; ‖
362a εἰλαπίν᾿ ἠὲ γάμος; ἐπεὶ οὐκ ἔρανος τάδε γ᾿ ἔτ᾿ ἐστίν. 10
(Od. 1.226)
καί τινος εἰπόντος ὅτι βαλλίζουσιν οἱ κατὰ τὴν πόλιν ἅπαντες τῇ
θεῷ, ὦ λῷστε, ὁ Οὐλπιανὸς γελάσας ἔφη, καὶ τίς Ἑλλήνων τοῦτο
βαλλισμὸν ἐκάλεσε, δέον εἰρηκέναι “κωμάζουσιν” ἢ “χορεύουσιν”
ἤ τι ἄλλο τῶν εἰρημένων; σὺ δὲ ἡμῖν ἐκ τῆς Συβούρας ὄνομα 15
πριάμενος (Aristias TrGF 9 F 4)·
ἀπώλεσας τὸν οἶνον ἐπιχέας ὕδωρ.
362b καὶ ὁ Μυρτίλος ἔφη· ἀλλὰ μὴν καὶ Ἑλληνικώτερον ἀποδείξω | σοι
τὸ ὄνομα, ὦ φίλε Ἐπιτίμαιε· πάντας γὰρ ἐπιστομίζειν πειρώμε-
νος οὐδενὸς μὲν ἀμαθίαν κατέγνως, 20

σαυτὸν δ᾿ ἀποφαίνεις κενότερον λεβηρίδος. (Stratt. fr. 52)


Ἐπίχαρμος, ὦ θαυμασιώτατε, ἐν τοῖς Θεαροῖς μέμνηται τοῦ
βαλλισμοῦ, καὶ οὐ μακράν ἐστι τῆς Σικελίας ἡ Ἰταλία. ἐν οὖν τῷ
δράματι οἱ θεωροὶ καθορῶντες τὰ ἐν Πυθοῖ ἀναθήματα καὶ περὶ
ἑκάστου λέγοντές φασι καὶ τάδε (fr. 68.2–4)· 25

λέβητες, χάλκεοι
κρατῆρες, ὀδελοί· τοῖς γα μὰν ὑπωδέλοις

*361f  Eust. p. 1501.34 = i.172.11–12

4  Παρίλια M P Mus : Παλίλια Qmg : Παράλια A C E Eust. ‖ 6  κἀκείνην


scripsi : ἐκείνην A ‖ 10  τάδε γ᾿ ἔτ᾿ (v.ll. -ΔΕΓ et -ΔΕΤ in unam confusas) A,
cf. 8.362d : τάδε γ᾿ Hom. et Musurus ‖ 15  τῆς Συβούρας, i.e. ΤΗΣ- Pmg : γῆς
† σιβουρασ †, i.e. ΓΗΣ- A ‖ 19  Ἐπιτίμαιε Schweighäuser : ἐπεὶ τιμᾷς A
21  κενότερον C* E : κενώτερον A ‖ 26  χάλκεοι A : χάλκιαι Ahrens
viii 36 1e –3 62e 57

† καιλωτε † βαλλίζοντες † σιοσσον † χρῆμα | εἴη. 362c


καὶ Σώφρων δ᾿ ἐν τῇ ἐπιγραφομένῃ Νυμφοπόνῳ (fr. 11) φησί·
κἤπειτα λαβὼν προῆχε, τοὶ δ᾿ ἐβάλλιζον. καὶ πάλιν· βαλλίζοντες
τὸν θάλαμον σκάτους ἐνέπλησαν. ἀλλὰ μὴν καὶ Ἄλεξις ἐν Κουρίδι
5 (fr. 112) φησί·
καὶ γὰρ ἐπικώμων ἀνθρώπων ὁρῶ
πλῆθος προσιὸν ὡς τῶν καλῶν τε κἀγαθῶν
ἐνθάδε συνόντων. μὴ γένοιτό μοι μόνῳ
νύκτωρ ἀπαντῆσαι καλῶς πεπραγόσιν
10 ὑμῖν περὶ τὸν βαλλισμόν· οὐ γὰρ ἄν ποτε | 5
θοἰμάτιον ἀπενέγκαιμι μὴ φύσας πτερά. 362d
οἶδα δὲ καὶ ἀλλαχόθι τοὔνομα καὶ ἀναπεμπασάμενος ἐξοίσω. [64]
σὺ δὲ ἡμῖν δίκαιος εἶ λέγειν, ὁ καὶ (8.362a) τῶν Ὁμηρικῶν (Od.
1.225–6) μεμνημένος τούτων·
15 τίς δαίς, τίς δὲ ὅμιλος ὅδ᾿ ἔπλετο; τίπτε δέ σε χρεών;
εἰλαπίν᾿ ἠὲ γάμος; ἐπεὶ οὐκ ἔρανος τάδ᾿ ἔτ᾿ ἐστί,
τίνι διαφέρει ἀλλήλων. ἐπεὶ δὲ σιγᾷς, ἐγὼ ἐρῶ· κατὰ γὰρ τὸν
Συρακόσιον ποιητήν (Epich. fr. 161)·
τὰ πρὸ τοῦ δύ᾿ ἄνδρες ἔλεγον, εἷς ἐγὼν ἀποχρέω.
20 τὰς | θυσίας καὶ τὰς λαμπροτέρας παρασκευὰς ἐκάλουν οἱ παλαιοὶ 362e
εἰλαπίνας καὶ τοὺς τούτων μετέχοντας εἰλαπιναστάς. ἔρανοι δέ
εἰσιν αἱ ἀπὸ τῶν συμβαλλομένων εἰσαγωγαί, ἀπὸ τοῦ συνερᾶν καὶ
συμφέρειν ἕκαστον. καλεῖται δ᾿ ὁ αὐτὸς καὶ ἔρανος καὶ θίασος, καὶ
οἱ συνιόντες ἐρανισταὶ καὶ θιασῶται. καλεῖται δὲ καὶ ὁ τῷ Διονύσῳ
25 παρεπόμενος ὄχλος θίασος, ὡς Εὐριπίδης (Ba. 680) φησίν·
ὁρῶ δὲ θιάσους τρεῖς γυναικείων χορῶν.

*362e–f  Eust.(2) p. 1702.5–8 = i.438.40–4 | 362e  Eust.(1) p. 1119.11–14 =


IV.95.10–96.1

15  χρεών A : χρεώ Hom. ‖ 16  τάδ᾿ ἔτ᾿, i.e. -ΔΕΤ A, cf. 8.362a : τάδε γ᾿, i.e.
-ΔΕΓ Hom. et Musurus ‖ 21  fort. ἔρανοι δὲ 〈καὶ φοραί〉 ‖ 22  εἰσαγωγαί A E
Eust.(2) : ἰσαγωγαί C : συναγωγή (structura mutata) Eust.(1) ‖ 24  θιασῶται]
θιασῖται ἢ θιασῶται Eust.(1) : συνθιασῶται A C Epc Eust. : συνδιασῶται Eac
58 deip nosop histae

362f τοὺς μὲν οὖν θιάσους ἀπὸ τοῦ θεοῦ προσηγόρευον· | καὶ γὰρ αὐτοὺς
τοὺς θεοὺς οἱ Λάκωνες σιούς φασι· τὰς δ᾿ εἰλαπίνας ἀπὸ τῆς ἐν
αὐταῖς παρασκευῆς γινομένης καὶ δαπάνης· λαφύττειν γὰρ καὶ
λαπάζειν τὸ ἐκκενοῦν καὶ ἀναλίσκειν, ὅθεν καὶ ἐπὶ τοῦ πορθεῖν τὸ
ἀλαπάζειν οἱ ποιηταὶ (e.g. Il. 9.328) τάττουσι, καὶ τὰ διαρπαζό- 5
μενα κατὰ τὴν λάφυξιν λάφυρα. τὰς δὲ τοιαύτας εὐωχίας Αἰσχύλος
(fr. 424) καὶ Εὐριπίδης (e.g. Med. 193) εἰλαπίνας ἀπὸ τοῦ λελαπά-
363a χθαι. ‖ λάπτειν δὲ τὸ τὴν τροφὴν ἐκπέττειν καὶ κενούμενον λαγα-
ρὸν γίνεσθαι· ὅθεν ἀπὸ μὲν τοῦ λαγαροῦ ἡ λαγών, ὥσπερ καὶ
λάγανον, ἀπὸ δὲ τοῦ λαπάττειν λαπάρα. λαφύττειν δέ ἐστι τὸ 10
δαψιλῶς καὶ ἐπὶ πολὺ λαπάττειν καὶ ἐκκενοῦν. τὸ δὲ δαπανᾶν ἀπὸ
τοῦ δάπτειν λέγεται· καὶ τοῦτο δὲ τοῦ δαψιλοῦς ἔχεται· διόπερ ἐπὶ
τῶν ἀπλήστως καὶ θηριωδῶς ἐσθιόντων τὸ δάψαι καὶ δαρδάψαι.
Ὅμηρος (Od. 3.259)·
τὸν δ᾿ ἄρα † αλλα † κύνες τε καὶ οἰωνοὶ κατέδαψαν. | 15

363b τὰς δ᾿ εὐωχίας ἐκάλουν οὐκ ἀπὸ τῆς ὀχῆς, ἥ ἐστι τροφή, ἀλλ᾿ ἀπὸ
τοῦ κατὰ ταῦτα εὖ ἔχειν· εἰς ἃς δὴ συνιόντες οἱ τὸ θεῖον τιμῶντες
καὶ εἰς εὐφροσύνην καὶ ἄνεσιν αὑτοὺς μεθιέντες τὸ μὲν ποτὸν μέθυ,
τὸν δὲ τοῦτο δωρησάμενον θεὸν Μεθυμναῖον καὶ Λυαῖον καὶ Εὔιον
καὶ Ἰήιον προσηγόρευον, ὥσπερ καὶ τὸν μὴ σκυθρωπὸν καὶ 20
σύννουν ἱλαρόν· διὸ καὶ τὸ δαιμόνιον ἵλεων ἠξίουν γίνεσθαι ἐπιφω-
νοῦντες “ἰὴ ἰή”· ὅθεν καὶ τὸν τόπον ἐν ᾧ τοῦτο ἔπραττον ἱερὸν
363c ὠνόμαζον. ὅτι δὲ τὸν αὐτὸν | ἵλεων καὶ ἱλαρὸν ἔλεγον, δηλοῖ
Ἔφιππος ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ δράματι Ἐμπολή (fr. 6)· περὶ
ἑταίρας δέ τινος λέγει· 25

ἔπειτά γ᾿ εἰσιόντ᾿, ἐὰν λυπουμένοις


τύχῃ τις ἡμῶν, ἐκολάκευσεν ἡδέως·

*362f–3a  Eust. p. 1413.3–10 = i.52.33–42 | *363b–c  Eust. p. 1473.25–9 =


i.134.10–15 | 363c  Eust. p. 1411.7–8 = i.49.40–1

9  γίνεσθαι C E D B Eust.(2) : γίγνεσθαι A ‖ 13  τίθεται post δαρδάψαι praeb.


C E, post δάψαι Eust.(2) ‖ 15  τὸν δ᾿ ἄρα † αλλα † A : ἀλλ᾿ ἄρα τόν γε Hom.
18  τὸ C E Eust. Mus : † τον † A ‖ 19  τοῦτο E Q M P Eust. Mus : τοῦτον A C
20  Ἰήιον A : Ἤιον C E : Ἤϊος (structura mutata) Eust. ‖ 24  Ἐμπολή A :
Ἐμπολῇ B ‖ 26  εἰσιόντ᾿ M P Mus : εἰσιόντα A | λυπουμένοις A : λυπούμενος
13.571e
viii 362e–363f 59

ἐφίλησεν οὐχὶ συμπιέσασα τὸ στόμα


ὥσπερ πολέμιος, ἀλλὰ τοῖσι στρουθίοις
χαυνοῦσ᾿ ὁμοίως, ἥ † σε παρεμυθήσατο 5
ἐποίησέ θ᾿ ἱλαρὸν εὐθέως, ἀφεῖλε πᾶν
5 αὐτοῦ τὸ λυποῦν κἀπέδειξεν ἵλεων. |
[65] οἱ δ᾿ ἀρχαῖοι καὶ τοὺς θεοὺς ἀνθρωποειδεῖς ὑποστησάμενοι 363d
καὶ τὰ περὶ τὰς ἑορτὰς διέταξαν· ὁρῶντες γὰρ ὡς τῆς μὲν ἐπὶ τὰς
ἀπολαύσεις ὁρμῆς οὐχ οἷόν τε τοὺς ἀνθρώπους ἀποστῆσαι, χρήσι-
μον δὲ καὶ συμφέρον τοῖς τοιούτοις εὐτάκτως καὶ κοσμίως ἐθίζειν
10 χρῆσθαι, χρόνον ἀφορίσαντες καὶ τοῖς θεοῖς προθύσαντες οὕτω
μεθῆκαν αὑτοὺς εἰς ἄνεσιν, ἵν᾿ ἕκαστος ἡγούμενος ἥκειν τοὺς θεοὺς
ἐπὶ τὰς ἀπαρχὰς καὶ τὰς σπονδὰς μετὰ αἰδοῦς τὴν συνουσίαν
ποιῆται· Ὅμηρος (Od. 3.435–6) γοῦν | φησιν· 363e
ἦλθε δ᾿ Ἀθήνη
15 ἱρῶν ἀντήσουσα.
καὶ ὁ Ποσειδῶν (Od. 1.22, 25)·
Αἰθίοπας μετεκίαθε τηλόθ᾿ ἐόντας,
ἀντιόων ταύρων τε καὶ ἀρνειῶν ἑκατόμβης.
καὶ ὁ Ζεύς (Il. 1.424)·
20 χθιζὸς ἔβη μετὰ δαῖτα, θεοὶ δ᾿ ἅμα πάντες ἕποντο.
κἂν ἄνθρωπος δέ που παρῇ πρεσβύτερος καὶ τῇ προαιρέσει
σπουδαῖος, αἰδοῦνται λέγειν τι τῶν ἀσχημόνων ἢ καὶ πράττειν,
ὡς καὶ Ἐπίχαρμός (fr. 163) πού | φησιν· 363f
ἀλλὰ καὶ σιγῆν ἀγαθὸν ὅκκα παρέοντι κάρρονες.

363f–4a  Eust. p. 1476.1 = i.137.17–20

2  πολέμιος A C E Eust. : πολέμιον 13.571e | τοῖσι C E B Q M P Eust. Mus et


13.571e A : τοῖσιν A ‖ 3  χαυνοῦσ᾿] χαυνοῦσα A C E Eust. : χανοῦσ᾿ Meineke
4  εὐθέως A : εὐθέως τ᾿ 13.571e ‖ 7  fort. 〈οὕτως〉 διέταξαν vel sim.
15  ἀντήσουσα A C E : ἀντιόωσα Hom. ‖ 20  μετὰ A C E : κατὰ Hom.
22  τῶν ἀσχημόνων A C E : fort. οἱ ἀσχήμονες ‖ 24  παρέοντι vel παρεόντι A
C E : παρέωντι Ahrens
60 deip nosop histae

ὑπολαμβάνοντες οὖν τοὺς θεοὺς πλησίον αὑτῶν εἶναι τὰς ἑορτὰς


κοσμίως καὶ σωφρόνως διῆγον· ὅθεν οὔτε κατακλίνεσθαι παρὰ
τοῖς ἀρχαίοις ἔθος, ἀλλά (e.g. Od. 3.471)·
δαίνυνθ᾿ ἑζόμενοι,
οὔτ᾿ εἰς μέθην πίνειν, ἀλλ᾿ (e.g. Od. 3.395–6)· 5

ἐπεὶ σπεῖσάν τ᾿ ἔπιόν θ᾿ ὅσον ἤθελε θυμός,


ἔβαν οἶκόνδε ἕκαστος.
[66] οἱ δὲ νῦν προσποιούμενοι θεοῖς θύειν καὶ συγκαλοῦντες ἐπὶ
364a τὴν θυσίαν τοὺς φίλους καὶ τοὺς οἰκειοτάτους ‖ καταρῶνται μὲν
τοῖς τέκνοις, λοιδοροῦνται δὲ ταῖς γυναιξί, κλαυθμυρίζουσι τοὺς 10
οἰκέτας, ἀπειλοῦσι τοῖς πολλοῖς μονονουχὶ τὸ τοῦ Ὁμήρου λέγον-
τες (Il. 2.381)·
νῦν δ᾿ ἔρχεσθ᾿ ἐπὶ δεῖπνον, ἵνα ξυνάγωμεν ἄρηα,
ἐπὶ νοῦν λαμβάνοντες τὰ εἰρημένα ὑπὸ τοῦ τὸν Χείρωνα πεποιη-
κότος, εἴτε Φερεκράτης (fr. 162) ἐστὶν εἴτε Νικόμαχος ὁ ῥυθμικὸς 15
ἢ ὅστις δή ποτε·
μηδὲ σύ γ᾿ ἄνδρα φίλον καλέσας ἐπὶ δαῖτα θάλειαν |
364b ἄχθου ὁρῶν παρεόντα· κακὸς γὰρ ἀνὴρ τόδε ῥέζει·
ἀλλὰ μάλ᾿ εὔκηλος τέρπου φρένα τέρπε τ᾿ ἐκεῖνον.
νῦν δὲ τούτων μὲν οὐδ᾿ ὅλως μέμνηνται, τὰ δὲ ἑξῆς αὐτῶν ἐκμαν- 20
θάνουσιν, ἅπερ πάντα ἐκ τῶν εἰς Ἡσίοδον ἀναφερομένων Μεγά-
λων Ἠοίων παρῳδεῖται·
ἡμῶν δ᾿ ἤν τινά τις καλέσῃ θύων ἐπὶ δεῖπνον,
ἀχθόμεθ᾿ ἢν ἔλθῃ, καὶ ὑποβλέπομεν παρεόντα 5
χὤττι τάχιστα θύρας ἐξελθεῖν βουλόμεθ᾿ αὐτόν. | 25
364c εἶτα γνούς πως τοῦθ᾿ ὑποδεῖται· κᾆτά τις εἶπεν

5  οὔτ᾿ Dindorf : οὐδ᾿ A C E ‖ 6  τ᾿ ἔπιόν A : ἔπιόν P et (structura mutata) C E :


τε πίον Hom. ‖ 10  κλαυθμυρίζουσι Casaubon : καλὰ μυρίζουσι A : πλήττουσι
C E B ‖ 20  μέμνηνται M : μέμνηται A ‖ 21  πάντα Casaubon : πάντας A :
πάντως Musurus ‖ 21–2  Μεγάλων Ἠοίων καὶ Μεγάλων Ἔργων A : καὶ
Μεγάλων Ἔργων del. Dindorf ‖ 22  παρῳδεῖται scripsi : παρῴδηται A :
πεπαρῴδηται Meineke ‖ 25  χὤττι Dindorf : χὅττι A | θύρας A : θύραζ᾿
Cobet ‖ 26  ὑποδεῖται· κᾆτά τις Musurus : † ὑποδειτανκατατις † A
viii 363f–364f 61

τῶν ξυμπινόντων· “ἤδη σύ; τί οὐχ ὑποπίνεις;


οὐχ ὑπολύσεις αὐτόν;” ὁ δ᾿ ἄχθεται αὐτὸς ὁ θύων
τῷ κατακωλύοντι καὶ εὐθὺς ἔλεξ᾿ ἐλεγεῖα· 10
“μηδένα μήτ᾿ ἄκοντα μένειν κατερύκει παρ᾿ ἡμῖν
5 μήθ᾿ εὕδοντ᾿ ἐπέγειρε, Σιμωνίδη.” οὐ γὰρ ἐπ᾿ οἴνοις
τοιαυτὶ λέγομεν δειπνίζοντες φίλον ἄνδρα;
ἔτι δὲ καὶ ταῦτα προστίθεμεν (Hes. Op. 722–3)· |
μηδὲ πολυξείνου δαιτὸς δυσπέμφελον εἶναι· 364d
ἐκ κοινοῦ πλείστη τε χάρις δαπάνη τ᾿ ὀλιγίστη.
10 [67] καὶ θύοντες μὲν τοῖς θεοῖς ὀλίγιστα εἰς τὰς θυσίας καὶ τὰ
τυχόντα δαπανῶμεν, ὥσπερ ὁ καλὸς Μένανδρος ἐν τῇ Μέθῃ (fr.
224) παρίστησιν·
εἶτ᾿ οὐχ ἅπαντα πράττομεν καὶ θύομεν;
ὅπου γε τοῖς θεοῖς μὲν ἠγορασμένον
15 δραχμῶν ἄγω προβάτιον ἀγαπητῶν δέκα,
αὐλητρίδας δὲ καὶ μύρον καὶ ψαλτρίας,
Μενδαῖον, Θάσιον, ἐγχέλεις, τυρόν, μέλι, | 5
μικροῦ ταλάντου, γίνεταί τε κατὰ λόγον 364e
δραχμῶν μὲν ἀγαθῶν ἄξιον λαβεῖν δέκα
20 ἡμᾶς, ἐὰν καὶ καλλιερηθῇ τοῖς θεοῖς,
τούτων δὲ πρὸς ταῦτ᾿ ἀνελεῖν τὴν ζημίαν,
πῶς οὐχὶ τὸ κακὸν τῶν ἱερῶν διπλάζεται; 10
ἐγὼ μὲν οὖν ὤν γε θεὸς οὐκ εἴασα τὴν
ὀσφὺν ἂν ἐπὶ τὸν βωμὸν ἐπιθεῖναί ποτε,
25 εἰ μὴ καθήγιζέν τις ἅμα τὴν ἔγχελυν,
ἵνα Καλλιμέδων ἀπέθανεν εἷς τῶν συγγενῶν. |
[68] ὀνομάζουσι δ᾿ οἱ ἀρχαῖοι καὶ ἐπιδόσιμά τινα δεῖπνα, ἅπερ 364f
Ἀλεξανδρεῖς λέγουσιν ἐξ ἐπιδομάτων· Ἄλεξις γοῦν ἐν τῇ Εἰς τὸ
Φρέαρ (fr. 85) φησί·

4  ἄκοντα A : ἀέκοντα Thgn. | κατερύκει A : κατέρυκε Thgn. et Musurus


8  δυσπέμφελον A : δυσπέμφελος Hes. ‖ 13  ἅπαντα A : ὅμοια 4.146d
15  ἀγαπητῶν A : ἀγαπητὸν Ds B Mus et 4.146e ‖ 17  Μενδαῖον A : ταύτας
4.146e ‖ 18  ταλάντου A : τάλαντον D B Q M P Mus et 4.146e ‖ 19  ἀγαθῶν A :
ἀγαθὸν Casaubon ‖ 21  ἀνελεῖν A : ἀντανελεῖν Dobree
62 deip nosop histae

(Α.) νυνί τε μοι


ὁ δεσπότης προὔπεμψεν οἴνου κεράμιον
τῶν ἔνδοθεν, † κομιοῦντες κεῖθεν. (Β.) μανθάνω·
ἐπιδόσιμον παρὰ τἄλλα τοῦτ᾿ ἔσται. (Α.) φιλῶ
αἰσθητικὴν γραῦν. 5 5

καὶ Κρώβυλος ἐν Ψευδυποβολιμαίῳ (fr. 5)· ‖


365a (Α.) Λάχης. (Λα.) ἐγὼ δὲ πρὸς σέ. (Α.) πρόαγε. (Λα.) ποῖ;
(Α.) ὅποι μ᾿ ἐρωτᾷς; ὡς Φιλουμένην, παρ᾿ ᾗ
τἀπιδόσιμ᾿ ἡμῖν ἐστιν· ἧς ἐχθὲς πιεῖν
κυάθους ἑκατὸν ἐβιάσω σὺ δώδεκα. 10

οἴδασι δ᾿ οἱ ἀρχαῖοι καὶ τὰ νῦν καλούμενα ἀπὸ σπυρίδος δεῖπνα.


ἐμφανίζει δὲ Φερεκράτης περὶ τούτων ἐν Ἐπιλήσμονι ἢ Θαλάσσῃ
(fr. 57) οὕτω·
συσκευασάμενος δεῖπνον ἓν † τὸ σπυρίδιον
ἐβάδιζεν ὡς πρὸς † ωφελην †. 15

τοῦτο δὲ σαφῶς δηλοῖ τὸ ἀπὸ σπυρίδος δεῖπνον, ὅταν τις αὐτὸς |


365b αὑτῷ σκευάσας δεῖπνον καὶ συνθεὶς εἰς σπυρίδα παρά τινα δειπνή-
σων ἴῃ. σύνδειπνον εἴρηκεν ἐπὶ συμποσίου Λυσίας ἐν τῷ Κατὰ
Μικίνου Φόνου (fr. 233 Carey)· φησὶ γάρ· ἐκεῖνον ἐπὶ τὸ σύνδει-
πνον κεκλημένον. καὶ Πλάτων (cf. Smp. 172b) δ᾿ ἔφη· τοῖς τὸ 20
σύνδειπνον ποιησαμένοις. καὶ Ἀριστοφάνης Γηρυτάδῃ (fr. 161)·
ἐν τοῖς συνδείπνοις ἐπαινῶν Αἰσχύλον·
διόπερ τινὲς καὶ τὸ Σοφοκλέους δρᾶμα κατὰ τὸ οὐδέτερον ἐπιγρά-
φειν ἀξιοῦσι Σύνδειπνον. καλοῦσι δέ τινα καὶ συναγώγιμα δεῖπνα,
ὡς Ἄλεξις ἐν Φιλοκάλῳ ἢ Νύμφαις (fr. 253)· | 25

365c (Α.) κατάκεισο κἀκείνας κάλει.

365a–b  Eust. p. 1586.17–18 = i.283.31–2 | *365b–c  Eust. p. 1085.42–3 =


III.927.17–18

3   κομιοῦντες κεῖθεν A : κομιοῦντ᾿ ἐκεῖθεν Casaubon ‖ 8  ὅποι Jacobs :


† οπὀυ † A ‖ 10  ἑκατὸν A : ἕκαστον Casaubon ‖ 12  Θαλάσσῃ A : Θαλάττῃ
Dindorf ‖ 14  ἓν A : ἐς Meineke, ducente Runkel ‖ 20–1  τοῖς τὸ σύνδειπνον
ποιησαμένοις A : τῶν τότε ἐν τῷ συνδείπνῳ παραγενομένων Pl. ‖ 22  τοῖς A :
τοῖσι Brunck
viii 364f–365e 63

συναγώγιμον ποιῶμεν. (Β.) ἀλλ᾿ εὖ οἶδ᾿ ὅτι


κυμινοπρίστης ὁ τρόπος ἐστί σου πάλαι.
καὶ Ἔφιππος ἐν Γηρυόνῃ (fr. 4)·
καὶ συναγώγιμον
5 συμπόσιον ἐπικληροῦσιν.
ἔλεγον δὲ συνάγειν καὶ τὸ μετ᾿ ἀλλήλων πίνειν καὶ συναγώγιον τὸ
συμπόσιον. Μένανδρος ἐν Πιμπραμένῃ (fr. 123)·
καὶ νῦν ὑπὲρ τούτων συνάγουσι κατὰ μόνας.
εἶθ᾿ ἑξῆς ἔφη·
10 ἐπλήρωσέν τε τὸ συναγώγιον.
μήποτε δὲ | τοῦτ᾿ ἐστὶ τὸ ἀπὸ συμβολῶν καλούμενον. τίνες δ᾿ εἰσὶν 365d
αἱ συμβολαὶ 〈ὁ〉 αὐτὸς Ἄλεξις ἐν Μανδραγοριζομένῃ (fr. 147)
σημαίνει διὰ τούτων·
(Α.) ἥξω φέρουσα συμβολὰς τοίνυν ἅμα.
15 (Β.) πῶς συμβολάς; (Α.) τὰς ταινίας οἱ Χαλκιδεῖς
καὶ τοὺς ἀλαβάστους συμβολὰς καλοῦσι, γραῦ.
Ἀργεῖοι δ᾿ 〈…〉, ὡς ἐν τοῖς Ὑπομνήμασί (fr. 31, FHG iv.419) φησιν
Ἡγήσανδρος· γράφει δ᾿ οὕτω· τὴν συμβολὴν τὴν εἰς τὰ συμπόσια
ὑπὸ τῶν πινόντων εἰσφερομένην Ἀργεῖοι χῶν καλοῦσι, τὴν δὲ
20 μερίδα αἶσαν.
[69] οὐκ | ἀνάρμοστον δὲ καὶ τούτου τοῦ συγγράμματος τέλος 365e
εἰληφότος, ἑταῖρε Τιμόκρατες, αὐτοῦ καταπαύσω τὸν λόγον, μὴ
καὶ ἡμᾶς τις οἰηθῇ κατὰ τὸν Ἐμπεδοκλέα (31 B 117 D–K) ἰχθῦς
ποτε γεγονέναι· φησὶ γὰρ ὁ φυσικός·
25 ἤδη γάρ ποτ᾿ ἐγὼ γενόμην κούρη τε κόρος τε
θάμνος τ᾿ οἰωνός τε καὶ ἔξαλος ἔμπορος ἰχθύς.

*365d  Eust. p. 1085.50 = III.928.3–5 | 365e  Eust. p. 1838.51–4 = ii.169.8–10

5  ἐπικληροῦσιν A : ἐπιπληροῦσιν Casaubon ‖ 6  πίνειν A : συμπίνειν C E


Eust. ‖ 7  ἐν Πιμπραμένῃ A : Ἐμπιμπραμένῃ Schweighäuser, cf. 13.559e
12  〈ὁ〉 Schweighäuser ‖ 17  lac. indicavi ‖ 25  κούρη τε κόρος τε A C E Eust. :
κοῦρός τε κόρη τε D.L. Hippolyt. ‖ 26  ἔμπορος A : ἔμπνοος C E Eust. :
ἔμπυρος D.L. et Musurus : ἔλλοπος Hippolyt.
Θ
366a [1] δόρπου δ᾿ ἐξαῦτις μνησώμεθα, † χαίρει † δ᾿ ἐφ᾿ ὕδωρ
χευάντων· μῦθοι δὲ καὶ ἠῶθέν περ ἔσονται (Od. 4.213–14),
ἐμοί τε καὶ σοί, ὦ Τιμόκρατες· περιενεχθέντων γὰρ κωλήνων καί
τινος εἰπόντος εἰ τακεραί εἰσι, παρὰ τίνι κεῖται τὸ τακερόν;, ὁ
Οὐλπιανὸς ἔφη. καὶ σίναπυ δὲ τίς εἴρηκε τὸ νᾶπυ; ὁρῶ γὰρ ἐν 5
παροψίσι περιφερόμενον μετὰ τῶν κωλεῶν· οἶδα γὰρ καὶ οὕτω
λεγόμενον κωλεὸν ἀρσενικῶς καὶ οὐχ, ὡς οἱ ἡμεδαποὶ Ἀθηναῖοι,
366b μόνως θηλυκῶς· Ἐπίχαρμος | γοῦν ἐν Μεγαρίδι (fr. 81) φησίν·
† ορεατηρηδιον † κωλεοί, σφόνδυλοι, τῶν δὲ βρωμάτων οὐδὲ ἕν.
καὶ ἐν Κύκλωπι (fr. 71)· 10

χορδαί τε ἁδύ, ναὶ μὰ Δία, χὠ κωλεός.


μάθετε δὲ καὶ τοῦτο παρ᾿ ἐμοῦ, ὦ σοφώτατοι, ὅτι νῦν ὁ Ἐπίχαρ-
μος καὶ χορδὴν ὠνόμασεν, ἀεί ποτε ὀρύαν καλῶν. καὶ ἅλας δὲ
ἡδυσμένους ὁρῶ ἐν ἄλλαις παροψίσιν. ἀνηδύντων δὲ ἁλῶν πλήρεις
οἱ κυνικοί, παρ᾿ οἷς κατὰ τὸν Ἀντιφάνην ἐν Κωρύκῳ (fr. 132) λέγει 15
τις ἄλλος κύων·
(Α.) τῶν θαλαττίων δ᾿ αἰεὶ |
366c ὄψων ἓν ἔχομεν, διὰ τέλους δὲ τοῦθ᾿, ἅλα.
ἐπὶ δὲ τούτοις πίνομεν
οἰνάριον. (Β.) εἶδος, νὴ Δί᾿, οἰκίας τρόπον. 20
(Α.) πῶς εἶδος; οἷον τοῖς παροῦσι συμφέρει 5
† απαξαναπασιν † ὀξυβάφῳ ποτηρίῳ.

*366a–b, 368d  Eust. p. 1183.3–6 = IV.324.4–9

Tit. τῶν εἰς λ΄ ἀρχὴ τοῦ ιζ΄ A ‖ 1  † χαίρει † A : χερσὶ Hom. et Musurus
5  σίναπυ Dindorf : σίναπι A ‖ 6  κωλεῶν Casaubon : κωλήνων A ‖ 15  ἐν
Κωρύκῳ λέγει scripsi : λέγει δ᾿ ἐν Κωρύκῳ A ‖ 17  αἰεὶ A : ἀεὶ D B Q M P
Mus ‖ 18  ἓν ἔχομεν] ἕνεχ᾿ ὁ μὲν A : distinx. Schweighäuser | τοῦθ᾿
Schweighäuser : τοῦτο A ‖ 20  εἶδος A : ἧδος Schweighäuser ‖ 21  † πωσει-
δοσ † A : πῶς ἧδος Kock, ducente Cobet ‖ 22  † απαξαναπασιν † (v.ll. ἅπαξ
πᾶσιν et ἀνὰ πᾶσιν in unam confusas?) A : ἁπαξάπασιν M P Mus
Θ
366a [1] δόρπου δ᾿ ἐξαῦτις μνησώμεθα, † χαίρει † δ᾿ ἐφ᾿ ὕδωρ
χευάντων· μῦθοι δὲ καὶ ἠῶθέν περ ἔσονται (Od. 4.213–14),
ἐμοί τε καὶ σοί, ὦ Τιμόκρατες· περιενεχθέντων γὰρ κωλήνων καί
τινος εἰπόντος εἰ τακεραί εἰσι, παρὰ τίνι κεῖται τὸ τακερόν;, ὁ
Οὐλπιανὸς ἔφη. καὶ σίναπυ δὲ τίς εἴρηκε τὸ νᾶπυ; ὁρῶ γὰρ ἐν 5
παροψίσι περιφερόμενον μετὰ τῶν κωλεῶν· οἶδα γὰρ καὶ οὕτω
λεγόμενον κωλεὸν ἀρσενικῶς καὶ οὐχ, ὡς οἱ ἡμεδαποὶ Ἀθηναῖοι,
366b μόνως θηλυκῶς· Ἐπίχαρμος | γοῦν ἐν Μεγαρίδι (fr. 81) φησίν·
† ορεατηρηδιον † κωλεοί, σφόνδυλοι, τῶν δὲ βρωμάτων οὐδὲ ἕν.
καὶ ἐν Κύκλωπι (fr. 71)· 10

χορδαί τε ἁδύ, ναὶ μὰ Δία, χὠ κωλεός.


μάθετε δὲ καὶ τοῦτο παρ᾿ ἐμοῦ, ὦ σοφώτατοι, ὅτι νῦν ὁ Ἐπίχαρ-
μος καὶ χορδὴν ὠνόμασεν, ἀεί ποτε ὀρύαν καλῶν. καὶ ἅλας δὲ
ἡδυσμένους ὁρῶ ἐν ἄλλαις παροψίσιν. ἀνηδύντων δὲ ἁλῶν πλήρεις
οἱ κυνικοί, παρ᾿ οἷς κατὰ τὸν Ἀντιφάνην ἐν Κωρύκῳ (fr. 132) λέγει 15
τις ἄλλος κύων·
(Α.) τῶν θαλαττίων δ᾿ αἰεὶ |
366c ὄψων ἓν ἔχομεν, διὰ τέλους δὲ τοῦθ᾿, ἅλα.
ἐπὶ δὲ τούτοις πίνομεν
οἰνάριον. (Β.) εἶδος, νὴ Δί᾿, οἰκίας τρόπον. 20
(Α.) πῶς εἶδος; οἷον τοῖς παροῦσι συμφέρει 5
† απαξαναπασιν † ὀξυβάφῳ ποτηρίῳ.

*366a–b, 368d  Eust. p. 1183.3–6 = IV.324.4–9

Tit. τῶν εἰς λ΄ ἀρχὴ τοῦ ιζ΄ A ‖ 1  † χαίρει † A : χερσὶ Hom. et Musurus
5  σίναπυ Dindorf : σίναπι A ‖ 6  κωλεῶν Casaubon : κωλήνων A ‖ 15  ἐν
Κωρύκῳ λέγει scripsi : λέγει δ᾿ ἐν Κωρύκῳ A ‖ 17  αἰεὶ A : ἀεὶ D B Q M P
Mus ‖ 18  ἓν ἔχομεν] ἕνεχ᾿ ὁ μὲν A : distinx. Schweighäuser | τοῦθ᾿
Schweighäuser : τοῦτο A ‖ 20  εἶδος A : ἧδος Schweighäuser ‖ 21  † πωσει-
δοσ † A : πῶς ἧδος Kock, ducente Cobet ‖ 22  † απαξαναπασιν † (v.ll. ἅπαξ
πᾶσιν et ἀνὰ πᾶσιν in unam confusas?) A : ἁπαξάπασιν M P Mus
ix 36 6a –36 7a 65

ὁρῶ δὲ καὶ μετὰ ὄξους ἀναμεμιγμένον γάρον· οἶδα δὲ ὅτι νῦν τινες
τῶν Ποντικῶν ἰδίᾳ καθ᾿ αὑτὸ κατασκευάζονται ὀξύγαρον.
[2] πρὸς ταῦτα ἀπαντήσας ὁ Ζωίλος ἔφη· Ἀριστοφάνης, ὦ
οὗτος, ἐν Λημνίαις (fr. 372) τὸ τακερὸν ἔταξεν ἐπὶ τοῦ τρυφεροῦ
5 λέγων οὕτω· |
Λῆμνος κυάμους τρέφουσα τακεροὺς καὶ καλούς. 366d
καὶ Φερεκράτης Κραπατάλλοις (fr. 89)·
τακεροὺς ποιῆσαι τοὺς ἐρεβίνθους αὐτόθι.
σίνηπυ δ᾿ ὠνόμασε Νίκανδρος ὁ Κολοφώνιος ἐν μὲν Θηριακοῖς
10 (921) οὕτως·
ἦ μὴν καὶ σικύην χαλκήρεα ἠὲ σίνηπυ.
ἐν δὲ τοῖς Γεωργικοῖς (fr. 70.16 Schneider)·
σπέρματά τ᾿ ἐνδάκνοντα σινήπυος.
καὶ πάλιν (fr. 84 Schneider)·
15 κάρδαμον † ἀρρινον † τε μελάμφυλλόν τε σίνηπυ.
Κράτης δ᾿ ἐν τοῖς Περὶ τῆς Ἀττικῆς Λέξεως (FGrH 362 F 11 = fr.
111 Broggiato) Ἀριστοφάνη παριστᾷ λέγοντα· ‖
καὶ βλέπε σίναπυ καὶ τὰ πρόσωπ᾿ ἀνέσπασε, 367a
καθά φησι Σέλευκος ἐν τοῖς Περὶ Ἑλληνισμοῦ (fr. 69 Müller). ἐστὶ
20 δ᾿ ὁ στίχος ἐξ Ἱππέων (631) καὶ ἔχει οὕτω·
κἄβλεψε νᾶπυ.
οὐδεὶς δ᾿ Ἀττικῶν σίναπυ ἔφη. ἔχει δὲ ἑκάτερον λόγον· νᾶπυ μὲν
γὰρ οἷον νᾶφυ, ὅτι ἐστέρηται φύσεως· ἀφυὲς γὰρ καὶ μικρόν,
ὥσπερ καὶ ἡ ἀφύη· σίναπυ δὲ ὅτι σίνεται τοὺς ὦπας ἐν τῇ ὀδμῇ,

*366f, 367a–b  Eust. p. 1061.1–5 = III.853.6–14 | *367a  Suda ξ 22

9  σίνηπυ Es : σίνηπι A C E Eust. ‖ 11  sic A : ναὶ μὴν καὶ σικύην χαλκήρεα


λοιγέι τύψει Nic. ‖ 13  τ᾿ M P Mus et 4.133e : τε A ‖ 15  κάρδαμον † ἀρρινον †
A : κάρδαμ᾿ ἀνάρρινόν Casaubon, cf. 9.369b ‖ 18  πρόσωπ᾿ D B M P Mus :
πρόσωπα A : μέτωπ᾿ Ar. Eq. 631 (et vide infra)
66 deip nosop histae

ὡς καὶ τὸ κρόμμυον ὅτι τὰς κόρας μύομεν. Ξέναρχος δ᾿ ὁ κωμῳδι-


οποιὸς ἐν Σκύθαις (fr. 12) ἔφη·
τουτὶ τὸ κακὸν οὐκ ἔστ᾿ ἔτι
367b κακόν, τὸ θυγάτριόν τε μου | σεσινάπηκε
διὰ τῆς ξένης. 5

ἁλῶν δὲ καὶ ὄξους μέμνηται ὁ καλὸς Ἀριστοφάνης (fr. 158) ἐν τοῖς


περὶ Σθενέλου τοῦ τραγικοῦ (TrGF 32 T 1) λέγων·
(Α.) καὶ πῶς ἐγὼ Σθενέλου φάγοιμ᾿ ἂν ῥῆμα;
(Β.) εἰς ὄξος ἐμβαπτόμενος ἢ λευκοὺς ἅλας.
[3] ἡμεῖς μὲν οὖν σοι ταῦτα, ὦ καλὲ ἄνθρωπε, ζητοῦντι συνεισευ- 10
πορήσαμεν· σὺ δ᾿ ἡμῖν ἀποκρίνασθαι δίκαιος εἶ παρὰ τίνι ἐπὶ τοῦ
ἀγγείου ἡ παροψὶς κεῖται· ἐπὶ μὲν γὰρ ὄψου παρεσκευασμένου
367c ποικίλου | καὶ εἴδους τινὸς τοιούτου Πλάτωνα οἶδα εἰρηκότα ἐν
Ἑορταῖς (fr. 32) οὕτως·
ὁπόθεν ἔσοιτο μᾶζα καὶ παροψίδες. 15

ἐν δὲ Εὐρώπῃ (fr. 43) πάλιν ἐπὶ παροψήματος διὰ πλειόνων


εἴρηκεν, ἐν οἷς ἐστι καὶ τάδε·
(Α.) γυνὴ καθεύδουσ᾿ ἐστὶν ἀργόν. (Β.) μανθάνω.
(Α.) ἐγρηγορυίας δ᾿ εἰσὶν αἱ παροψίδες
αὐταὶ μόνον κρείττους † πολὺ χρῆμ᾿ εἰς ἡδονὴν 20
ἢ τἄλλα. (Β.) βίνου γάρ τινες παροψίδες |
367d εἰσίν, ἀντιβολῶ σ᾿; 5
κἀν τοῖς δ᾿ ἑξῆς δίεισιν, ὥσπερ ἐπὶ παροψήματος λέγων, τῶν
παροψίδων. ἐν δὲ Φάωνι (fr. 190)·
τὰ δ᾿ ἀλλότρι᾿ ἔσθ᾿ ὅμοια ταῖς παροψίσι· 25
βραχὺ γὰρ τέρψαντ᾿ ἐξανάλωται ταχύ.

4  σεσινάπηκε vel σεσινάπηκεν A C E Eust. : σεσινάπικεν Dalechamps


8  ῥῆμα A : ῥήματα Σ Ar. V. 1312 ‖ 9  λευκοὺς A : ξηροὺς Σ Ar. V. 1312 :
λεπτοὺς Poll. 6.65 ‖ 10  ὦ C E : om. A ‖ 20  κρείττους A : κρεῖττον
Schweighäuser ‖ 21  ἢ τἄλλα. (Β.) βίνου Wilamowitz : † ηταλλαβειν † οὐ A
22  εἰσιν (sic) A : εἰσ᾿ Musurus ‖ 23–4  τῶν παροψίδων A : fort. 〈διὰ〉 τῶν
παροψίδων vel τὰς παροψίδας ‖ 25  ἀλλότρι᾿ Casaubon : ἀλλότρια A
26  ἐξανάλωται A : ἐξανήλωται Herwerden
ix 367a–368a 67

Ἀριστοφάνης Δαιδάλῳ (fr. 191)·


πάσαις γυναιξὶν ἐξ ἑνός γε του
ὥσπερ παροψὶς μοιχὸς ἐσκευασμένος.
[4] σιωπῶντος οὖν τοῦ Οὐλπιανοῦ, ἀλλ᾿ ἐγώ, φησὶν ὁ
5 Λεωνίδης, εἰπεῖν εἰμι δίκαιος πολλὰ ἤδη σιωπήσας· |
πολλοῖς δ᾿ ἀντιλέγειν, 367e
κατὰ τὸν Πάριον Εὔηνον (fr. 1 West2),
 ἔθος περὶ παντὸς ὁμοίως,
ὀρθῶς δ᾿ ἀντιλέγειν, οὐκέτι τοῦτο ἐθέλει.
10 καὶ πρὸς μὲν τούτοις ἀρκεῖ λόγος εἷς ὁ παλαιός·
“σοὶ μὲν τοιαῦτα δοκοῦντ᾿ ἔστω, ἐμοὶ δὲ τάδε.”
τοὺς ξυνετοὺς δ᾿ ἄν τις πείσειε τάχιστα λέγων εὖ, 5
οἵπερ καὶ ῥᾴστης † εἰς διδασκαλίας.
[5] ἐπὶ τοῦ σκεύους οὖν εἴρηκεν, ὦ φιλότης Μυρτίλε (προήρπασα
15 γάρ | σου τὸν λόγον), Ἀντιφάνης Βοιωτίῳ (fr. 61.1)· 367f
καλέσασά τε παρατίθησιν ἐν παροψίδι.
καὶ Ἄλεξις ἐν Ἡσιόνῃ (fr. 89)·
ὡς εἶδε τὴν τράπεζαν ἀνθρώπους δύο
φέροντας εἴσω ποικίλων παροψίδων
20 κόσμου βρύουσαν, οὐκέτ᾿ εἰς ἔμ᾿ ἔβλεπον.
καὶ ὁ τὰ εἰς Μάγνητα ἀναφερόμενα ποιήσας ἐν Διονύσῳ πρώτῳ
(fr. 1)·
καὶ ταῦτα μέν μοι τῶν κακῶν παροψίδες. ‖
Ἀχαιὸς δ᾿ ἐν Αἴθωνι σατυρικῷ (TrGF 20 F 7)· 368a

9  τοῦτο ἐθέλει A : τοῦτ᾿ ἐν ἔθει Stob. 2.2.10 ‖ 10  τούτοις A : τούτους Stob.


2.2.10 ‖ 11  μὲν τοιαῦτα D B Q M P Mus : μέντοι αὐτὰ A : μὲν ταῦτα Stob.
2.2.10 ‖ 13  καὶ ῥᾴστης Musurus : † καιραιστῆσ † A : καὶ ῥῄστης West | εἰς
A : εἰσὶ Stob. 2.2.10 et Musurus | διδασκαλίας A : διδασκαλίης West
16  καλέσασά A : καλέσας Poll.CL ‖ 18  εἶδε Valckenaer : † ΐδε † A ‖ 20  ἔμ᾿
ἔβλεπον] ἐμὲ βλέπον A : ἐμὲ βλέπων Ds Qs M P Mus : ἔμ᾿ ἔβλεπεν
Schweighäuser
68 deip nosop histae

κεκερματίσθω δ᾿ ἄλλα μοι παροψίδων


κάθεφθα καὶ κνισηρὰ παραφλογίσματα.
Σωτάδης δ᾿ ὁ κωμικὸς Παραλυτρουμένῳ (fr. 3)·
παροψὶς εἶναι φαίνομαι τῷ Κρωβύλῳ·
τοῦτον μασᾶται, παρακατεσθίει δ᾿ ἐμέ. 5

ἀμφιβόλως δ᾿ εἴρηται παρὰ τῷ Ξενοφῶντι ἐν πρώτῳ Παιδείας


(Cyr. 1.3.4)· φησὶ γὰρ ὁ φιλόσοφος· προσῆγεν αὐτῷ παροψίδας καὶ
παντοδαπὰ ἐμβάμματα καὶ βρώματα. καὶ παρὰ τῷ τὸν Χείρωνα
δὲ πεποιηκότι τὸν εἰς Φερεκράτην ἀναφερόμενον ἐπὶ ἡδύσματος |
368b ἡ παροψὶς κεῖται καὶ οὐχ, ὡς Δίδυμος ἐν τῷ Περὶ Παρεφθορυίας 10
Λέξεως (1 fr. 1, p. 19 Schmidt), ἐπὶ τοῦ ἀγγείου· φησὶ γάρ
(Pherecr. fr. 157)·
νὴ τὸν Δί᾿ ὥσπερ αἱ παροψίδες
τὴν αἰτίαν ἔχουσιν ἀπὸ τῶν ἡδυσμάτων,
οὓς ὁ † καλετας † ἀξιοῖ τοῦ μηθενός. 15

Νικοφῶν Σειρῆσιν (fr. 22)·


ἄλλος μαχέσθω περὶ ἕδρας παροψίδι.
Ἀριστοφάνης Δαιδάλῳ (fr. 191)· |
368c πάσαις γυναιξὶν ἐξ ἑνός γέ του
ὥσπερ παροψὶς μοιχὸς ἐσκευασμένος. 20

Πλάτων Ἑορταῖς (fr. 32)·


ὁπόθεν ἔσοιτο μᾶζα καὶ παροψίδες.
περὶ βολβῶν δ᾿ ἀρτύσεως καὶ σκευασίας τὸν λόγον ποιεῖται. οἱ δ᾿
Ἀττικοί, ὦ Συραττικὲ Οὐλπιανέ, καὶ ἔμβαμμα λέγουσιν, ὡς
Θεόπομπος ἐν Εἰρήνῃ (fr. 9)· 25

ὁ μὲν ἄρτος ἡδύ, τὸ δὲ φενακίζειν προσὸν |

2  κάθεφθα Cs : κάθεφρα Es : κάτεφρα E : κάτεφθα A C ‖ 6  τὸ παρὰ A : τὸ


delevi ‖ 7  παροψίδας A C E : καὶ παροψίδας Xen. ‖ 14  ἔχουσιν A : ἔχουσ᾿ M P
Mus ‖ 15  μηθενός A : μηδενός Dindorf ‖ 17  ἄλλος A : ἀλλᾶς Bergk ‖ 26  μὲν
γὰρ A : γὰρ om. C E
ix 36 8a– 36 8f 69

ἔμβαμμα τοῖς ἄρτοις πονηρὸν γίνεται. 368d


[6] καὶ κωλῆνα δὲ λέγουσι καὶ κωλῆν. Εὔπολις Αὐτολύκῳ (fr. 54)·
σκέλη δὲ καὶ κωλῆνες εὐθὺ τοὐρόφου.
Εὐριπίδης Σκίρωνι (fr. 677)·
5 οὐδὲ κωλῆνες νεκρῶν.
ἀπὸ δὲ τοῦ κωλέα συνῃρημένον ἐστὶν ὡς συκέα συκῆ, λεοντέα
λεοντῆ, κωλέα κωλῆ. Ἀριστοφάνης Πλούτῳ δευτέρῳ (1128)·
οἴμοι δὲ κωλῆς ἣν ἐγὼ κατήσθιον.
καὶ ἐν Δαιταλεῦσι (fr. 236)· |
10 καὶ δελφακίων ἁπαλῶν κωλαῖ καὶ χναυμάτια πτερόεντα. 368e
ἐν δὲ Πελαργοῖς (fr. 449)·
κεφαλάς τ᾿ ἀρνῶν κωλᾶς ἐρίφων.
Πλάτων Γρυψίν (fr. 17)·
ἰχθῦς, κωλᾶς, φύσκας.
15 Ἀμειψίας Κόννῳ (fr. 7.1–2)·
δίδοται μάλισθ᾿ ἱερώσυνα,
κωλῆ, τὸ πλευρόν, ἡμίκραιρ᾿ ἀριστερά.
Ξενοφῶν Κυνηγετικῷ (5.30)· κωλῆν σαρκώδη, λαγόνας ὑγράς.
καὶ Ξενοφάνης δ᾿ ὁ Κολοφώνιος ἐν τοῖς Ἐλεγείοις (fr. B 6 West2)
20 φησί· |
πέμψας γὰρ κωλῆν ἐρίφου σκέλος ἤραο πῖον 368f
ταύρου λαρινοῦ, τίμιον ἀνδρὶ λαχεῖν
τοῦ κλέος Ἑλλάδα πᾶσαν ἀφίξεται, οὐδ᾿ ἀπολήξει
ἔστ᾿ ἂν ἀοιδάων ᾖ γένος Ἑλλαδικόν.

*366a–b, 368d  Eust. p. 1183.3–6 = IV.324.4–9

1  γίνεται A C E : γίγνεται Morelius ‖ 4  Σκίρωνι Dindorf, cf. 3.76c : Σκείρωνι


A ‖ 5  νεκρῶν A : νεβρῶν Casaubon ‖ 24  Ἑλλαδικόν A C E : Ἑλλαδικῶν Cs Es
70 deip nosop histae

[7] ἑξῆς δὲ τούτων πολλῶν καὶ παντοδαπῶν ἐπιφερομένων


ἡμεῖς ἐπισημανούμεθα τὰ μνήμης ἄξια· καὶ γὰρ ὀρνίθων πλῆθος
ἦν ἀεὶ καὶ χηνῶν, ἔτι δὲ τῶν νεοσσῶν ὀρνίθων οὓς ἵππους τινὲς
369a καλοῦσι, ‖ καὶ χοίρων καὶ τῶν περισπουδάστων φασιανικῶν
ὀρνίθων. περὶ λαχάνων οὖν πρότερον ἐκθέμενός σοι καὶ περὶ τῶν 5
ἄλλων μετὰ ταῦτα διηγήσομαι.
[8] γογγυλίδες. ταύτας Ἀπολλᾶς ἐν τῷ Περὶ τῶν ἐν
Πελοποννήσῳ Πόλεων (fr. 3, FHG iv.307) ὑπὸ Λακεδαιμονίων
γαστέρας φησὶ καλεῖσθαι. Νίκανδρος δ᾿ ὁ Κολοφώνιος ἐν ταῖς
Γλώσσαις (fr. 132 Schneider) παρὰ Βοιωτοῖς γαστέρας 10
ὀνομάζεσθαι τὰς κράμβας, τὰς δὲ γογγυλίδας ζακελτίδας·
Ἀμερίας (p. 8 Hoffmann) δὲ καὶ Τιμαχίδας (fr. 27 Blinkenberg)
369b τὰς κολοκύντας ζακελτίδας καλεῖσθαι. | Σπεύσιππος δ᾿ ἐν δευτέρῳ
Ὁμοίων (fr. 24 Tarán), ῥαφανίς, φησί, γογγυλίς, ῥάφυς, ἀνάρρινον
ὅμοια. τὴν δὲ ῥάφυν Γλαῦκος ἐν τῷ Ὀψαρτυτικῷ διὰ τοῦ π̄ ψιλῶς 15
καλεῖ ῥάπυν. τούτοις δ᾿ οὐδὲν ἄλλο ἐστὶν ὅμοιον εἰ μὴ ἡ νῦν
προσαγορευομένη βουνιάς. Θεόφραστος (HP 7.4.3) δὲ βουνιάδα μὲν
οὐκ ὀνομάζει, ἄρρενα δὲ καλεῖ τινα γογγυλίδα· καὶ ἴσως αὕτη
ἐστὶν ἡ βουνιάς. Νίκανδρος δ᾿ ἐν τοῖς Γεωργικοῖς (fr. 70.1–5
Schneider) τῆς βουνιάδος μνημονεύει· 20

γογγυλίδας σπείροις δὲ κυλινδρωτῆς ἐφ᾿ ἅλωος |


369c ὄφρ᾿ ἂν ἴσαι πλαθάνοισι χαμηλότεραι θαλέθωσι·
βουνιὰς ἀλλ᾿ εἴσω † ραφανοις εἰσω λαθαρωκοι †·
γογγυλίδος δισσὴ γὰρ δ᾿ ἐκ ῥαφάνοιο γενέθλη
μακρή τε στιφρή τε φαείνεται ἐν τρασιῇσι. 5 25

*369a  Eust. p. 1577.63–4 = i.273.32–3

3  ἀεὶ D B Q M P Mus : αἰεὶ A | ἵππους A : πίπους Casaubon ‖ 7  Ἀπολλᾶς


Casaubon : Ἀπόλλας A : Ἀπελλᾶς, ut 2.63d, Schweighäuser | Περὶ Qmg M P
Mus : μέρει A ‖ 9  γαστέρας A C E Eust. : γάστρας Hsch. γ 193
10  γαστέρας Ds B Qs M P Eust. Mus : γαστέας A : γάστρας C E et Hsch. γ
193 ‖ 13  ζακελτίδας A C E : ζεκελτίδας M P ‖ 17  δὲ … μὲν Schweighäuser :
μὲν … μὲν A : μὲν1 et μὲν2 om. Q P : μὲν1 om. D B : μὲν2 om. M Mus
21  κυλινδρωτῆς ἐφ᾿ ἅλωος Casaubon : † κυλίνδρωιτησεφαλωιοσ † A :
κυλίνδρῷ τῆς ἐφ᾿ ἅλωος D B Q M P : κυλίνδρῷ γῆς ἐφ᾿ ἅλωος Musurus
22  χαμηλότεραι A : χαμηλοτέροις Gow ‖ 24  δ᾿ A : ἰδ᾿ 4.133d ‖ 25  τρασιῇσι
Q P Mus : τρασιῆσι, i.e. ΤΡΑ- A : πρασιῇσι, i.e. ΠΡΑ- D B et 4.133d
ix 368f–369f 71

Κηφισιακῶν δὲ γογγυλίδων μνημονεύει Κράτης ἐν Ῥήτορσιν (fr.


30) οὕτως·
ὡς Κηφισιακαῖσι γογγυλίσι ὅμοια πάνυ.
Θεόφραστος (HP 7.4.3) δὲ γογγυλίδων φησὶν εἶναι γένη δύο, ἄρρεν
5 καὶ θῆλυ, γίνεσθαι δ᾿ ἄμφω ἐκ τοῦ αὐτοῦ σπέρματος. Ποσειδώνιος
δ᾿ ὁ ἀπὸ τῆς | Στοᾶς ἐν τῇ ἑβδόμῃ καὶ εἰκοστῇ τῶν Ἱστοριῶν 369d
(FGrH 87 F 19 = fr. 70 Edelstein–Kidd = fr. 174 Theiler) περὶ τὴν
Δαλματίαν φησὶ γίγνεσθαι γογγυλίδας ἀκηπεύτους καὶ ἀγρίους
σταφυλίνους. Δίφιλος δ᾿ ὁ Σίφνιος ἰατρός, ἡ γογγυλίς, φησί,
10 λεπτυντική ἐστι καὶ δριμεῖα καὶ δύσπεπτος, ἔτι δὲ πνευματωτική.
κρείσσων δέ, φησίν, ἡ βουνιὰς καθέστηκε· γλυκυτέρα γάρ ἐστι καὶ
πεπτικωτέρα πρὸς τῷ εὐστόμαχος εἶναι καὶ τρόφιμος. ἡ δὲ ὀπτω-
μένη, φησί, γογγυλὶς μᾶλλον πέσσεται, περισσότερον δὲ λεπτύ-
νει. ταύτης μνημονεύει Εὔβουλος ἐν Ἀγκυλίωνι (fr. 3) οὕτως· |
15 ὀπτήσιμον γογγυλίδα ταυτηνὶ φέρω. 369e
καὶ Ἄλεξις ἐν Θεοφορήτῳ (fr. 92)·
λαλῶ Πτολεμαίῳ γογγυλίδος ὀπτῶν τόμους.
ἡ δὲ ταριχευομένη γογγυλὶς λεπτυντικωτέρα ἐστὶ τῆς ἑφθῆς καὶ
μάλιστα ἡ διὰ νάπυος γινομένη, ὥς φησιν ὁ Δίφιλος.
20 [9] κράμβη. Εὔδημος ὁ Ἀθηναῖος ἐν τῷ Περὶ Λαχάνων
κράμβης φησὶν εἶναι γένη τρία, τῆς τε καλουμένης ἁλμυρίδος καὶ
λειοφύλλου καὶ σελινουσίας· τῇ δ᾿ ἡδονῇ πρώτην κεκρίσθαι τὴν
ἁλμυρίδα. φύεται | δ᾿ ἐν Ἐρετρίᾳ καὶ Κύμῃ καὶ Ῥόδῳ, ἔτι δὲ 369f
Κνίδῳ καὶ Ἐφέσῳ· ἡ δὲ λειόφυλλος ἀνὰ πᾶσαν, φησί, χώραν
25 γίνεται. ἡ δὲ σελινουσία τὴν ὀνομασίαν ἔχει διὰ τὴν οὐλότητα·

*369e  Eust. p. 1368.57 = IV.965.17–18

3  ὡς A : del. Musurus | Κηφισιακαῖσι M Ppc Mus, cf. supra : Κηφησιακαῖσι


A | γογγυλίσι A : γογγυλίσιν D B Q M P Mus ‖ 8  Δαλματίαν, i.e. ΔΑΛΜ-
Dmg B : † αλματίαν †, i.e. ΑΛΜ- A ‖ 11  κρείσσων scripsi : κρείττων A
13  πέσσεται, περισσότερον scripsi : πέττεται, περιττότερον A ‖ 17  ὀπτῶν A :
ὀπτῆς C E ‖ 22  σελινουσίας] σελινουσίης A : σελινουσία (structura mutata) C
E, cf. infra : σελινούσσης Meineke ‖ 23  Ἐρετρίᾳ C E Mus : Ἐρετρείᾳ A
25  γίνεται C E D B : γίγνεται A | σελινουσία A C E : σελινοῦσσα Meineke
οὐλότητα A : πυκνότητα C E
72 deip nosop histae

ἐμφερὴς γάρ ἐστι σελίνῳ 〈καὶ …〉 καὶ κατὰ τὴν ἄλλην πύκνωσιν.
Θεόφραστος (cf. HP 7.4.4) δὲ οὕτω γράφει· τῆς δὲ ῥαφάνου (λέγω
δὲ τὴν κράμβην) ἡ μέν ἐστιν οὐλόφυλλος, ἡ δὲ ἀγρία. Δίφιλος δ᾿ ὁ
Σίφνιός φησι· κράμβη δὲ καλλίστη γίνεται καὶ γλυκεῖα ἐν Κύμῃ,
ἐν δὲ Ἀλεξανδρείᾳ πικρά. τὸ δ᾿ ἐκ Ῥόδου φερόμενον σπέρμα εἰς 5
Ἀλεξάνδρειαν ἐπὶ ἐνιαυτὸν γλυκεῖαν ποιεῖ τὴν κράμβην, μεθ᾿ ὃν
χρόνον πάλιν ἐπιχωριάζει. Νίκανδρος δ᾿ ἐν Γεωργικοῖς (fr. 85
Schneider)· ‖
370a λείη μὲν κράμβη, ὁτὲ δ᾿ ἀγριὰς ἐμπίπτουσα
σπειρομένη πολύφυλλος ἐνηβήσαι πρασιῇσιν 10
ἢ οὔλη καὶ τύριος † ὁθἀμμιτις † πετάλοισιν
ἢ ἐπιφοινίσσουσα καὶ αὐχμηρῇσιν ὁμοίη
βατραχέη Κύμη τε κακόχροος, ἣ μὲν ἔοικε 5
πέλμασιν οἷσι πέδιλα παλίμβολα κασσύουσιν,
ἣν μάντιν λαχάνοισι παλαιόγονοι ἐνέπουσι. 15

μήποτε δὲ ὁ Νίκανδρος μάντιν κέκληκε τὴν κράμβην ἱερὰν οὖσαν,


370b ἐπεὶ καὶ παρ᾿ Ἱππώνακτι | ἐν τοῖς Ἰάμβοις (fr. 107.47–9 Degani)
ἐστί τι λεγόμενον τοιοῦτον·
ὁ δ᾿ ἐξολισθὼν ἱκέτευε τὴν κράμβην
τὴν ἑπτάφυλλον, ᾗ θύεσκε Πανδώρη 20
† θαργιλιοισιν † ἔγχυτον πρὸ φαρμακοῦ.
καὶ Ἀνάνιος (fr. 4 West2) δέ φησι·
καὶ σὲ πολλὸν ἀνθρώπων
ἐγὼ φιλέω μάλιστα, ναὶ μὰ τὴν κράμβην.
καὶ Τηλεκλείδης Πρυτάνεσι (fr. 29)· 25

ναὶ μὰ τὰς κράμβας,


ἔφη. καὶ Ἐπίχαρμος ἐν Γᾷ καὶ Θαλάσσᾳ (fr. 22)·

1  lac. indicavi : “haec mutila potius quam corrupta” Kaibel | πύκνωσιν A :


πιάνωσιν E* : πί[2–3]νωσιν C* ‖ 9  μὲν Q M P Mus : † με † A
10  σπειρομένη A : σπειρομέναις Gow ‖ 12  ἢ Casaubon : † ηκαι † (v.ll. ἢ et
καὶ in unam confusas) A ‖ 21  † θαργιλιοισιν † A : Θαργιλίοισιν D B :
Γαργιλίοισι Q P : Γαργιλίοισιν M : Γαργηλίοισιν Musurus : Θαργηλίοισιν
Dalechamps, unde Ταργηλίοισιν Schneidewin
ix 36 9f– 37 0e 73

ναὶ μὰ τὰν κράμβαν.


Εὔπολις Βάπταις (fr. 84.2)·
ναὶ μὰ τὰς κράμβας.
ἐδόκει δὲ Ἰωνικὸς εἶναι ὁ ὅρκος. καὶ οὐ | παράδοξον εἰ κατὰ τῆς 370c
5 κράμβης τινὲς ὤμνυον, ὁπότε καὶ Ζήνων ὁ Κιτιεὺς ὁ τῆς Στοᾶς
κτίστωρ μιμούμενος τὸν κατὰ τῆς κυνὸς ὅρκον Σωκράτους (cf. Pl.
Ap. 22a; Grg. 482b; R. 399e) καὶ αὐτὸς ὤμνυε τὴν κάππαριν, ὡς
Ἔμπεδός φησιν ἐν Ἀπομνημονεύμασιν (FHG iv.403–4 = Zeno fr.
32a, SVF i.12). [10] Ἀθήνησι δὲ καὶ ταῖς τετοκυίαις κράμβη
10 παρεσκευάζετο ὥς τι ἀντιφάρμακον εἰς τροφήν· Ἔφιππος γοῦν ἐν
Γηρυόνῃ (fr. 3) φησίν·
ἔπειτα πῶς
οὐ στέφανος οὐδείς ἐστι πρόσθε τῶν θυρῶν, |
οὐ κνῖσα κρούει ῥινὸς ὑπεροχὰς ἄκρας 370d
15 Ἀμφιδρομίων ὄντων; ἐν οἷς νομίζεται
ὀπτᾶν τε τυροῦ Χερρονησίτου τόμους 5
ἕψειν τ᾿ ἐλαίῳ ῥάφανον ἠγκαλισμένην
πνίγειν τε παχέων ἀρνίων στηθύνια
τίλλειν τε φάττας καὶ κίχλας ὁμοῦ σπίνοις
20 κοινῇ τε χναύειν τευθίσιν σηπίδια
πιλεῖν τε πολλὰς πλεκτάνας ἐπιστρόφως 10
πίνειν τε πολλὰς κύλικας εὐζωρεστέρας.
Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Παρασίτῳ (fr. 181) ὡς εὐτελοῦς βρώματος | τῆς 370e
κράμβης μέμνηται ἐν τούτοις·
25 οἷα δ᾿ ἐστὶν οἶσθα, γύναι·
† το͂ι † σκόροδα, τυρός, πλακοῦντες, πράγματα
ἐλευθέρι᾿, οὐ τάριχος οὐδ᾿ ἡδύσμασιν
ἄρνεια † καταπεπλησμενου † δὲ θρυμματὶς
τεταραγμένη, καὶ λοπάδες ἀνθρώπων φθοραί. 5

8  Ἔμπεδός Müller : † ἐμποδος † A ‖ 13  πρόσθε A : πρόσθ E : πρόσθεν C


16  τυροῦ C E M P Mus : τυροὺς A ‖ 17  ἠγκαλισμένην A C E : ἠγλαϊσμένην
2.65c ‖ 25  γύναι D B Q M P Mus : † γυναι † A ‖ 26  † το͂ι † A : del.
Musurus : ἄρτοι Meineke ‖ 28  † καταπεπλησμενου † δὲ A : καταπεπασμέν᾿
οὐδὲ Jacobs | θρυμματὶς Casaubon : θρίμματις (vox nihili) A
74 deip nosop histae

καὶ μὴν ῥαφάνους γ᾿ ἕψουσιν λιπαράς, ὦ θεοί,


ἔτνος, θαῦμ᾿ αὐτοῖς πίσινον.
Δίφιλος δ᾿ ἐν Ἀπλήστῳ (fr. 14)·
ἥκει φερόμεν᾿ αὐτόματα πάντα τἀγαθά, |
370f ῥάφανος λιπαρά, σπλαγχνίδια πολλά, σαρκίδια 5
ἁπαλώτατ᾿, οὐδὲν μὰ Δία τοῖς ἐμοῖς βλίτοις
ὅμοια πράγματ᾿, οὐδὲ ταῖς
θλασταῖς ἐλάαις. 5
Ἀλκαῖος Παλαίστρᾳ (fr. 24)·
ἤδη δ᾿ ἧψε χύτραν ῥαφάνων. 10

Πολύζηλος δ᾿ ἐν Μουσῶν Γοναῖς (fr. 10) κράμβας αὐτὰς ὀνομάζων


φησί·
ὑψιπέταλοί τε κράμβαι συχναί.
[11] σεῦτλα. τούτων φησὶ Θεόφραστος (HP 7.4.4) εὐχυλότερον
371a εἶναι τὸ λευκὸν ‖ τοῦ μέλανος καὶ ὀλιγοσπερμότερον καὶ καλεῖσθαι 15
Σικελικόν. ἡ δὲ σευτλὶς ἕτερον, φησί, τοῦ τεύτλου ἐστί· διὸ καὶ
Δίφιλος ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν Ἥρωι δράματι (fr. 46) ἐπιτιμᾷ τινι ὡς
κακῶς λέγοντι καὶ τὰ τεῦτλα † τοῦ ταινας † καλῶν. Εὔδημος δ᾿ ἐν
τῷ Περὶ Λαχάνων τέτταρα γένη φησὶν εἶναι τεύτλων, σπαστόν,
καυλωτόν, λευκόν, πάνδημον· τοῦτο δ᾿ εἶναι τῇ χρόᾳ φαιόν. 20
Δίφιλος δ᾿ ὁ Σίφνιος τὸ σευτλίον φησὶν εὐχυλότερον εἶναι τῆς
κράμβης καὶ θρεπτικώτερον μετρίως· ἐκζεστὸν δὲ καὶ
371b λαμβανόμενον μετὰ νάπυος λεπτυντικώτερον | εἶναι καὶ ἑλμίνθων
φθαρτικόν. εὐκοιλιώτερον δὲ τὸ λευκόν, τὸ δὲ μέλαν

371a–b  Eust. p. 1241.19–20 = IV.518.22–4 | 371a  Eust. p. 1129.13–15 =


IV.127.16–17 | 371b  Eust. p. 1163.8–9 = IV.255.1–2

1  ἕψουσιν] ἑψοῦσιν A : ἕψουσι D B Q M P Mus ‖ 2  θαῦμ᾿ A : θ᾿ ἅμ᾿ Casaubon


αὐτοῖς A : αὐταῖς Meineke ‖ 5  σαρκίδια D B Q M P Mus : † σαρκιδια † A :
σαρκία Schweighäuser ‖ 6  ἁπαλώτατ᾿ Musurus : ἁπαλώτατα A | βλίτοις, i.e.
ΒΛΙ- Schweighäuser : † βαιτοις †, i.e. ΒΑΙ- A : καὶ τοῖς B Q M P Mus
7  πράγματ᾿ Schweighäuser : πράγματα A ‖ 8  ἐλάαις A : ἐλαίας (structura
mutata) C E ‖ 14  ὁ Θεόφραστος A : ὁ om. C E ‖ 16  τεύτλου A : σεύτλου C E
18  τοῦ ταινας vel τουταίνας A C E Eust. : τευτλίδας Ds B ‖ 19  τέτταρα A :
τέσσαρα C E
ix 370e–371d 75

οὐρητικώτερον· ὑπάρχειν δ᾿ αὐτῶν καὶ τὰς ῥίζας εὐστομωτέρας καὶ


πολυτροφωτέρας.
[12] σταφυλῖνος. οὗτος δριμύς ἐστι, φησὶν ὁ Δίφιλος, ἱκανῶς δὲ
θρεπτικὸς καὶ εὐστόμαχος, μέσως διαχωρητικός τε καὶ
5 πνευματώδης, δύσπεπτος, οὐρητικὸς ἱκανῶς, διεγερτικὸς πρὸς
ἀφροδίσια· διὸ καὶ ὑπ᾿ ἐνίων φίλτρον καλεῖται. Νουμήνιος δ᾿ ἐν τῷ
Ἁλιευτικῷ (SH 582) φησι·
φύλλων δ᾿ ὅσσ᾿ ἄσπαρτα τά τ᾿ ἐρρίζωται ἀρούραις |
χείματος ἠδ᾿ ὁπόταν πολυάνθεμον εἶαρ ἵκηται, 371c
10 αὐχμηρὴν σκόλυμόν τε καὶ ἀγριάδα σταφυλῖνον
ῥάφιν τ᾿ ἔμπεδον καὶ † καυλιδα † ἀγροιῶτιν.
Νίκανδρος δ᾿ ἐν δευτέρῳ Γεωργικῶν (fr. 71 Schneider) φησιν·
ἐν δέ τι καὶ μαράθου καυλὸς βαθύς, οὐδέ τι ῥίζαι
πετρίου, σὺν δ᾿ αὐτὸς ἐπαυχμήεις σταφυλῖνος,
15 σμυρνίον σόγκος τε κυνόγλωσσός τε σέρις τε·
σὺν καὶ ἄρου δριμεῖα καταψήχοιο πέτηλα
ἠδ᾿ ὅπερ ὄρνιθος καλέεται γάλα. 5
μνημονεύει τοῦ σταφυλίνου καὶ Θεόφραστος (fr. 407 Fortenbaugh).
Φαινίας δ᾿ ἐν | πέμπτῳ Περὶ Φυτῶν (fr. 39 Wehrli) γράφει οὕτω· 371d
20 κατὰ δὲ τὴν αὐτοῦ τοῦ σπέρματος φύσιν ὁ καλούμενος σὴψ καὶ τὸ
τοῦ σταφυλίνου σπέρμα. κἀν τῷ πρώτῳ δέ φησι· πετασώδη τὴν
τῶν σπερμάτων ἀπείληφε φύσιν ἄννησον, μάραθον, σταφυλῖνος,
καυκαλίς, κώνειον, κόριον, σκιάς, ἣν ἔνιοι μυηφόνον. ἐπεὶ δὲ ἄρου
ἐμνημόνευσεν ὁ Νίκανδρος (fr. 71.4 Schneider), προσαποδοτέον ὅτι
25 καὶ Φαινίας ἐν τῷ προειρημένῳ βιβλίῳ γράφει οὕτω· δρακόντιον,
ὃ ἔνιοι † ἀρον ἀρωνια †. τὸν δὲ σταφυλῖνον Διοκλῆς ἐν πρώτῳ

11  † καυλιδα † A : καυκαλίδ᾿ Casaubon ‖ 13  τι1 A : τε Bernard | οὐδέ τι A :


ἐν δέ τε Bernard ‖ 14  πετρίου A : πετραίου Schweighäuser | ἐπαυχμήεις
OSchneider : † ἐπαυχμηειν † A | σταφυλῖνος B Q M P Mus : † σταιφυλινος †
A ‖ 15  σμυρνίον A : σμυρνεῖον JGSchneider ‖ 17  καλέεται, i.e. ΚΑΛΕ- A :
κλύεται Schweighäuser : κλέεται, i.e. ΚΛΕ- Dindorf ‖ 23  κώνειον M P Mus :
κώνιον A | σκιάς A : σκίλλα Wilamowitz, cf. Hsch. σ 984 σκίλλα· …
θανατηφόρος μυῶν ‖ 25  Φαινίας Schweighäuser, cf. 9.371c : Φανίας A
26  † ἀρον ἀρωνια † (v.ll.) A
76 deip nosop histae

371e Ὑγιεινῶν (fr. 199 van der Eijk) ἀσταφυλῖνον καλεῖ. | τὸ δὲ


† καρω † καλούμενον (μέγας δ᾿ ἐστὶ καὶ εὐαυξὴς σταφυλῖνος)
εὐχυλότερόν ἐστι τοῦ σταφυλίνου καὶ μᾶλλον θερμαντικώτερον,
οὐρητικώτερον, εὐστόμαχον, εὐοικονόμητον, ὡς ὁ Δίφιλος ἱστορεῖ.
[13] κεφαλωτόν. τοῦτο καὶ πράσιον καλεῖσθαί φησιν ὁ αὐτὸς 5
Δίφιλος καὶ εὐχυλότερον εἶναι τοῦ καρτοῦ· εἶναι δὲ καὶ αὐτὸ μέσως
λεπτυντικὸν θρεπτικόν τε καὶ πνευματῶδες. Ἐπαίνετος δ᾿ ἐν
Ὀψαρτυτικῷ τὰ κεφαλωτὰ καλεῖσθαί φησι γηθυλλίδας. τοῦτο δὲ
371f τὸ ὄνομα μνήμης εὑρίσκω | τετυχηκὸς παρὰ μὲν Εὐβούλῳ ἐν
Πορνοβοσκῷ (fr. 88) οὕτως· 10

οὐκ ἂν δυναίμην ἐμφαγεῖν ἄρτον τινά·


παρὰ Γναθαινίῳ γὰρ ἄρτι κατέφαγον
ἕψουσαν αὐτὴν καταλαβὼν γηθυλλίδας.
οἱ δὲ τὸ γήθυον καλούμενον τοῦτό φασιν εἶναι, οὗ μνημονεύει
Φρύνιχος ἐν Κρόνῳ (fr. 12)· ὅπερ ἐξηγούμενος δρᾶμα Δίδυμος (16, 15
pp. 306–7 Schmidt) ὅμοιά φησιν εἶναι τὰ γήθυα τοῖς λεγομένοις
ἀμπελοπράσοις, τὰ δ᾿ αὐτὰ καὶ ἐπιθυλλίδας λέγεσθαι. μνημονεύει
τῶν γηθυλλίδων καὶ Ἐπίχαρμος ἐν Φιλοκτήτῃ (fr. 132) οὕτως· ‖
372a ἐν δὲ σκόροδα δύο καὶ γαθυλλίδες δύο.
Ἀριστοφάνης Αἰολοσίκωνι δευτέρῳ (fr. 5)· 20

τῶν δὲ γηθύων
ῥίζας ἐχούσας σκοροδόμητον φύσιν.
Πολέμων δ᾿ ὁ περιηγητὴς ἐν τῷ Περὶ Σαμοθρᾴκης (fr. 36 Preller)
καὶ κιττῆσαί φησι τῆς γηθυλλίδος τὴν Λητὼ γράφων οὕτω· διατέ-
τακται παρὰ Δελφοῖς τῇ θυσίᾳ τῶν Θεοξενίων, ὃς ἂν κομίσῃ 25
γηθυλλίδα μεγίστην τῇ Λητοῖ, λαμβάνειν μοῖραν ἀπὸ τῆς τραπέ-

*371e–2a  Eust. p. 1155.19–21 = IV.222.7–10

2  † καρω † A et lmAmg : κάρτον Musurus ‖ 5  πράσιον C E Mus : πράσειον A


8  γηθυλλίδας, i.e. ΓΗ- Q M P Mus, cf. 9.371f : τηθυλλίδας ἢ γηθυλλίδας
(v.ll.) C E : τηθυλλίδας, i.e. ΤΗ- A ‖ 13  ἕψουσαν Dalechamps (elixantem) :
† ἐψευσαν † A ‖ 17  ἀμπελοπράσοις D B M Mus : ἀμπελοπράσσοις A :
ἀμπελοπράσῳ C E Eust. | ἐπιθυλλίδας A C E : γηθυλλίδας Dalechamps
(Gethyllidas) ‖ 19  γαθυλλίδες A : γαθυλλίδας C E : γηθυλλίδας M
22  σκοροδόμητον A : σκοροδομίμητον Toup
ix 37 1d –3 72d 77

ζης· ἑώρακά τε καὶ αὐτὸς οὐκ ἐλάττω γηθυλλίδα γογγυλίδος καὶ


τῆς στρογγύλης ῥαφανῖδος. ἱστοροῦσι δὲ τὴν Λητὼ κύουσαν τὸν
Ἀπόλλωνα | κιττῆσαι γηθυλλίδος, διὸ δὴ τῆς τιμῆς τετυχηκέναι 372b
ταύτης.
5 [14] κολοκύντη. χειμῶνος δὲ ὥρᾳ ποτὲ κολοκυντῶν ἡμῖν
περιενεχθεισῶν πάντες ἐθαυμάζομεν νεαρὰς εἶναι νομίζοντες καὶ
ὑπεμιμνησκόμεθα ὧν ἐν Ὥραις (fr. 581) ὁ χαρίεις Ἀριστοφάνης
εἶπεν ἐπαινῶν τὰς καλὰς Ἀθήνας ἐν τούτοις·
(Α.) ὄψει δὲ χειμῶνος μέσου σικυούς, βότρυς, ὀπώραν,
10 στεφάνους ἴων (Β.) κονιορτὸν ἐκτυφλοῦντα.
(Α.) ὡυτὸς δ᾿ ἀνὴρ πωλεῖ κίχλας, ἀπίους, σχαδόνας, ἐλάας,
πυόν, χόρια, | χελιδόνα, τέττιγας, ἐμβρύεια. 372c
ὑρίσους δ᾿ ἴδοις ἂν νιφομένους σύκων ὁμοῦ τε μύρτων. 5
(Β.) ἔπειτα κολοκύντας ὁμοῦ ταῖς γογγυλίσιν ἀροῦσιν,
15 ὥστ᾿ οὐκέτ᾿ οὐδεὶς οἶδ᾿ ὁπηνίκ᾿ ἐστι τοὐνιαυτοῦ;
(Α.) μέγιστον ἀγαθόν, εἴπερ ἐστὶ δι᾿ ἐνιαυτοῦ
ὅτου τις ἐπιθυμεῖ λαβεῖν. (Β.) κακὸν μὲν οὖν μέγιστον·
εἰ μὴ γὰρ ἦν, οὐκ ἂν ἐπεθύμουν οὐδ᾿ ἂν ἐδαπανῶντο. 10
ἐγὼ δὲ τοῦτον ὀλίγον χρόνον φήσας ἀφειλόμην ἄν.
20 (Α.) κἄγωγε ταῖς ἄλλαις πόλεσι δρῶν ταῦτα πλὴν
Ἀθηναίων·
τούτοις δ᾿ ὑπάρχει ταῦτ᾿, ἐπειδὴ τοὺς | θεοὺς σέβουσιν. 372d
(Β.) ἀπέλαυσαν ἄρα σέβοντες ὑμᾶς, ὡς σὺ φῄς. (Α.) τιὴ τί;
(Β.) Αἴγυπτον αὐτῶν τὴν πόλιν πεποίηκας ἀντ᾿ Ἀθηνῶν. 15
25 ἐθαυμάζομεν οὖν τὰς κολοκύντας μηνὶ Ἰανουαρίῳ ἐσθίοντες·
χλωραί τε γὰρ ἦσαν καὶ τὸ ἴδιον ἀπεδίδοσαν τοῦ χυμοῦ. ἐτύγχα-
νον δ᾿ οὖσαι τῶν συντεθειμένων ὑπὸ τῶν τὰ τοιαῦτα μαγγανεύειν

*372b–c  Eust. p. 955.3–6 = III.538.22–539.2

1  τε, i.e. ΤΕ A E : τι C : δὲ Wilamowitz : fort. γε, i.e. ΓΕ ‖ 4  ταύτης A :


τοιαύτης C E ‖ 6  ἐθαυμάζομεν Dindorf, cf. 9.372d : ἐθαύμαζον A ‖ 11  ὡυτὸς
M : ὠυτὸς C E Dpc B Q P Mus : † ωυετοσ † A : αὑτὸς Dindorf ‖ 12  χελιδόνα A
C E : χελιδόνας Schweighäuser ‖ 13  νιφομένους A : νιφόμενα (structura
mutata) C E : νειφομένους Kassel–Austin ‖ 15  ἐστι C E M Eust. : ἐστὶν A
16  ἐστὶ vel ἔστι C B Q M P Eust. Mus : ἐστιν A : (ἐστὶ) E ‖ 19  τοῦτον A : τοῦτ᾿
Coddaeus | φήσας A : χρήσας Porson ‖ 20  δρῶν A : δρῶ Casaubon
21  Ἀθηναίων A : Ἀθηνῶν Brunck
78 deip nosop histae

εἰδότων ὀψαρτυτῶν. ἐζήτει οὖν ὁ Λαρήνσιος εἰ καὶ τὴν χρῆσιν


ταύτην ἠπίσταντο οἱ ἀρχαῖοι. καὶ ὁ Οὐλπιανὸς ἔφη· Νίκανδρος ὁ
372e Κολοφώνιος ἐν τῷ δευτέρῳ | τῶν Γεωργικῶν (fr. 72 Schneider)
μνημονεύει ταύτης τῆς χρήσεως σικύας ὀνομάζων τὰς κολοκύντας·
οὕτω γὰρ ἐκαλοῦντο, ὡς πρότερον (2.58f–9a) εἰρήκαμεν. λέγει δ᾿ 5
οὕτως·
αὐτὰς μὴν σικύας τμητῶν ἀνὰ κλώσμασι πείραις,
ἠέρι δὲ ξήρανον· ἐπεγκρεμάσαιο δὲ καπνῷ,
χείμασιν ὄφρ᾿ ἂν δμῶες ἅλις περιχανδέα χύτρον
πλήσαντες ῥοφέωσιν ἀεργές, ἔνθα τε μέτρια | 10
372f ὄσπρια πανσπερμηδὸν ἐπεγχεύῃσιν ἀλετρίς. 5
τῇ ἔνι μὲν σικύης ὅρμους βάλον ἐκπλύναντες,
ἐν δὲ μύκην σειράς τε πάλαι λαχάνοισι πλακείσας
αὐοτέροις καυλοῖς τε μιγήμεναι † εὐφαοριζη †. ‖
373a [15] ὄρνεις. ἐπεὶ δὲ καὶ ὄρνεις ἐπῆσαν ταῖς κολοκύνταις καὶ 15
ἄλλοις κνιστοῖς λαχάνοις (οὕτω δ᾿ εἴρηκεν Ἀριστοφάνης ἐν Δηλίᾳ
(Ar. fr. dub. 938 = Antiph. fr. dub. 323) τὰ σύγκοπτα λάχανα,
κνιστὰ ἢ στέμφυλα), ὁ Μυρτίλος ἔφη· ἀλλὰ μὴν καὶ ὄρνιθας καὶ
ὀρνίθια νῦν μόνως ἡ συνήθεια καλεῖ τὰς θηλείας, ὧν ὁρῶ
περιφερόμενον πλῆθος — καὶ Χρύσιππος δ᾿ ὁ φιλόσοφος ἐν τῷ 20
πέμπτῳ Περὶ τοῦ Καλοῦ καὶ τῆς Ἡδονῆς (xxviii fr. 4, SVF iii.199)
γράφει οὕτω· καθάπερ τινὲς τὰς λευκὰς ὄρνιθας τῶν μελαινῶν
373b ἡδίους εἶναι μᾶλλον — ἀλεκτρυόνας | δὲ καὶ ἀλεκτοριδέας τοὺς
ἄρρενας· τῶν ἀρχαίων δὲ τὸ ὄρνις καὶ ἀρσενικῶς καὶ θηλυκῶς
λεγόντων ἐπ᾿ ἄλλων ὀρνέων οὐκ ἐπὶ τούτου τοῦ εἰδικοῦ, περὶ οὗ 25
φησιν ἡ συνήθεια “ὄρνιθας ὠνήσασθαι”. Ὅμηρος (Od. 2.181) μὲν
οὖν φησιν·

*373a  Eust. p. 872.8–10 = III.287.16–288.3 | 373b–c, 374d  Eust. p. 1440.47–56


= i.91.11–16

7  τμητῶν, i.e. ΤΗΜΤ- A C E : τμηγῶν, i.e. ΤΜΗΓ- Schweighäuser


10  ἀεργές A : ἀεργέες M P Mus ‖ 13  σειράς Schweighäuser : † σιρας † A
14  αὐοτέροις Wilamowitz : αὐλοτέροις (vox nihili) A ‖ 16  Ἀριστοφάνης A C
E : Ἀντιφάνης Meineke ‖ 20  περιφερόμενον Casaubon : περιφερομένων A
23  ἀλεκτοριδέας Kaibel : ἀλεκτορίδας A C E ‖ 25  οὐκ ἐπὶ scripsi : οὐ περὶ A
εἰδικοῦ Meineke : ϊδικοῦ A : ἰδικῶς (structura mutata) C E Eust.
ix 37 2d –3 73d 79

ὄρνιθες δέ τε πολλοὶ ὑπ᾿ αὐγὰς ἠελίοιο.


καὶ ἀλλαχόθι (Il. 14.290) θηλυκῶς·
ὄρνιθι λιγυρῇ.
καί (Il. 9.323–4)·
5 ὡς δ᾿ ὄρνις ἀπτῆσι νεοσσοῖσι προφέρησι
μάστακ᾿, ἐπεί κε λάβησι, κακῶς δέ τέ οἱ πέλει αὐτῇ. |
Μένανδρος δ᾿ ἐν Ἐπικλήρῳ πρώτῃ (fr. 132) σαφῶς τὸ ἐπὶ τῆς 373c
συνηθείας φησὶν ἐμφανίζων οὕτως·
ἀλεκτρυών τις ἐκεκράγει μέγα.
10 “οὐ σοβήσετ᾿ ἔξω”, φησί, “τὰς
ὄρνιθας ἀφ᾿ ἡμῶν;”
καὶ πάλιν·
αὕτη ποτ᾿ ἐξεσόβησε τὰς ὄρνις μόλις.
ὀρνίθια δ᾿ εἴρηκε Κρατῖνος ἐν Νεμέσει (fr. 120) οὕτω·
15 τἄλλα πάντ᾿ ὀρνίθια.
ἐπὶ δὲ τοῦ ἀρσενικοῦ οὐ μόνον ὄρνιν ἀλλὰ καὶ ὄρνιθα ὁ αὐτὸς
Κρατῖνος | ἐν τῷ αὐτῷ δράματι (fr. 121)· 373d
ὄρνιθα φοινικόπτερον.
καὶ πάλιν (Cratin. fr. 114)·
20 ὄρνιθα τοίνυν δεῖ σε γίνεσθαι μέγαν.
καὶ Σοφοκλῆς Ἀντηνορίδαις (fr. 137)·
ὄρνιθα καὶ κήρυκα καὶ διάκονον.
Αἰσχύλος Καβείροις (fr. 95)·
ὄρνιθα δ᾿ οὐ ποιῶ σε τῆς ἐμῆς ὁδοῦ.

11  ὄρνιθας A C E Eust. : ὄρνις Kaibel ‖ 16  ὄρνιν ἀλλὰ καὶ ὄρνιθα C E Eust. :


ὄρνιθα ἀλλὰ καὶ ὄρνιν A ‖ 20  γίνεσθαι A : γίγνεσθαι Dindorf ‖ 23  Καβείροις
M P Mus : † καβιροις † A
80 deip nosop histae

Ξενοφῶν δ᾿ ἐν δευτέρῳ Παιδείας (Cyr. 1.6.39)· ἐπὶ μὲν τοὺς ὄρνιθας


τῷ ἰσχυροτάτῳ χειμῶνι. Μένανδρος Διδύμαις (fr. 115)·
ὄρνεις φέρων ἐλήλυθα.
καὶ ἑξῆς·
ὄρνιθας ἀποστέλλει, 5

φησίν. ὅτι δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ πληθυντικοῦ ὄρνις λέγουσι πρόκειται τὸ


373e Μενάνδρειον μαρτύριον (fr. 132.3 ap. 9.373c). | ἀλλὰ καὶ Ἀλκμάν
(PMG 82) πού φησι·
λῦσαν δ᾿ ἄπρακτα νεάνιδες ὥσ-
τ᾿ ὄρνις ἱέρακος ὑπερπταμένω. 10

καὶ Εὔπολις ἐν Δήμοις (fr. 111)·


οὐ δεινὸν οὖν κρίους μ᾿ ἐκγεννᾶν τέκνα
ὄρνις θ᾿ ὁμοίως τοὺς νεοττοὺς τῷ πατρί;
[16] τὸν δ᾿ ἀλεκτρυόνα ἐκ τῶν ἐναντίων οἱ ἀρχαῖοι καὶ θηλυκῶς
εἰρήκασι. Κρατῖνος Νεμέσει (fr. 115)· 15

Λήδα, σὸν ἔργον· δεῖ σ᾿ ὅπως εὐσχημόνως


ἀλεκτρυόνος μηδὲν διοίσει τοὺς τρόπους,
ἐπὶ τῷδ᾿ ἐπῳάζουσ᾿, ὡς ἂν ἐκλέψῃς καλὸν |
373f ἡμῖν τι καὶ θαυμαστὸν ἐκ τοῦδ᾿ ὄρνεον.
Στράττις Ψυχασταῖς (fr. 61)· 20

αἱ δ᾿ ἀλεκτρυόνες ἅπασαι
καὶ τὰ χοιρίδια τέθνηκε
καὶ τὰ μίκρ᾿ ὀρνίθια.

*374c, 373f  Eust. p. 1479.26–7 = i.141.45–142.1

1–2  τοὺς ὄρνιθας τῷ A : τὰς ὄρνιθας ἐν τῷ Xen. ‖ 2  Διδύμαις Q M P Mus :


Διδυμίαις A ‖ 9–10  ὥστ᾿ A : ὥτ᾿ Page ‖ 10  ὄρνις D B, cf. 9.373d : ὄρνιθος A :
ὄρνεις Qs M P Mus | ὑπερπταμένω Ursinus : ὑπερπταμένῳ A ‖ 12  κρίους
Valckenaer : † κρειους † A | μ᾿ M P Mus : με A : μὲν Wakefield ‖ 13  ὄρνις
Casaubon, cf. 9.373d : ὄρνεις A | ὁμοίως A : ὁμοίους Casaubon ‖ 16  σ᾿ M P
Mus : σε A ‖ 17  διοίσει A : διοίσεις Musurus ‖ 18  ἐπῳάζουσ᾿] ἐπωάζουσα A :
ἐπῴζουσ᾿ Valckenaer ‖ 23  μίκρ᾿ Dindorf : μικρὰ A C : μικρ() E
ix 373d–374c 81

Ἀναξανδρίδης Τηρεῖ (fr. 48)·


ὀχευομένους δὲ τοὺς κάπρους
καὶ τὰς ἀλεκτρυόνας θεωροῦσιν ἄσμενοι.
ἐπεὶ δὲ τοῦ κωμικοῦ τούτου ἐμνήσθην καὶ οἶδα τὸ δρᾶμα τὸν
5 Τηρέα αὐτοῦ μὴ κεκριμένον ‖ ἐν τοῖς πρώτοις, ἐκθήσομαι ὑμῖν, 374a
ἄνδρες φίλοι, εἰς κρίσιν ἃ εἴρηκε περὶ αὐτοῦ Χαμαιλέων ὁ
Ἡρακλεώτης ἐν ἕκτῳ Περὶ Κωμῳδίας (fr. 43 Wehrli = fr. 46
Martano) γράφων ὧδε· Ἀναξανδρίδης (test. 2) διδάσκων ποτὲ
διθύραμβον Ἀθήνησιν εἰσῆλθεν ἐφ᾿ ἵππου καὶ ἀπήγγειλέ τι τῶν ἐκ
10 τοῦ ᾄσματος. ἦν δὲ τὴν ὄψιν καλὸς καὶ μέγας καὶ κόμην ἔτρεφε
καὶ ἐφόρει ἁλουργίδα καὶ κράσπεδα χρυσᾶ. πικρὸς δ᾿ ὢν τὸ ἦθος
ἐποίει τι τοιοῦτο περὶ τὰς κωμῳδίας· ὅτε γὰρ μὴ νικῴη, λαμβά-
νων ἔδωκεν εἰς | τὸν λιβανωτὸν κατατεμεῖν καὶ οὐ μετεσκεύαζεν 374b
ὥσπερ οἱ πολλοί. καὶ πολλὰ ἔχοντα κομψῶς τῶν δραμάτων
15 ἠφάνιζε δυσκολαίνων τοῖς θεαταῖς διὰ τὸ γῆρας. λέγεται δ᾿ εἶναι
τὸ γένος Ῥόδιος ἐκ Καμίρου. θαυμάζω οὖν πῶς καὶ ὁ Τηρεὺς
περιεσώθη μὴ τυχὼν νίκης καὶ ἄλλα δράματα τῶν ὁμοίων τοῦ
αὐτοῦ. καὶ Θεόπομπος δὲ ἐν Εἰρήνῃ (fr. 10) ἐπὶ τῆς θηλείας ἔταξε
τὸν ἀλεκτρυόνα λέγων οὕτως·
20 ἄχθομαι δ᾿ ἀπολωλεκὼς
ἀλεκτρυόνα τίκτουσαν ᾠὰ πάγκαλα.
καὶ Ἀριστοφάνης | Δαιδάλῳ (fr. 193)· 374c
ᾠὸν μέγιστον τέτοκεν, ὡς ἀλεκτρυών.
καὶ πάλιν (fr. 194.1–2)·
25 πολλαὶ τῶν ἀλεκτρυόνων ὑπηνέμια
βίᾳ τίκτουσιν ᾠὰ πολλάκις.

374a–b  Eust. p. 1834.14–16 = ii.163.11–13 | 374a–b  Eust. p. 1273.6–8 =


IV.628.16–20 | *374c, 373f  Eust. p. 1479.26–7 = i.141.45–142.1

3  θεωροῦσιν A : θεωροῦσ C E : θεωροῦσ᾿ Schweighäuser ‖ 8  ὧδε M P Mus :


ὧιδε A ‖ 16  Καμίρου Schweighäuser : Καμήρου A : Καμείρου M P Mus
25–6  ὑπηνέμια βίᾳ A C E : ὑπηνέμια Eust. : βίᾳ ὑπηνέμια Phot. υ 158
82 deip nosop histae

ἐν δὲ Νεφέλαις (665–6) διδάσκων τὸν πρεσβύτην περὶ ὀνόματος


διαφορᾶς φησι·
(Στ.) νῦν δὲ πῶς με χρὴ καλεῖν;
(Σω.) ἀλεκτρύαιναν, τὸν δ᾿ ἕτερον ἀλέκτορα.
λέγεται δὲ καὶ ἀλεκτορὶς καὶ ἀλέκτωρ. Σιμωνίδης (PMG 583)· | 5

374d ἱμερόφων᾿ ἀλέκτωρ,


ἔφη. Κρατῖνος Ὥραις (fr. 279)·
ὥσπερ ὁ Περσικὸς ὥραν πᾶσαν καναχῶν ὁλόφωνος
ἀλέκτωρ.
εἴρηται δ᾿ οὕτως ἐπειδὴ καὶ ἐκ τοῦ λέκτρου ἡμᾶς διεγείρει. οἱ δὲ 10
Δωριεῖς λέγοντες “ὄρνιξ” τὴν γενικὴν διὰ τοῦ χ̄ κλίνουσιν,
ὄρνιχος. Ἀλκμὰν (PMG 26.4) δὲ διὰ τοῦ ς̄ τὴν εὐθεῖαν ἐκφέρει·
ἁλιπόρφυρος εἴαρος ὄρνις.
καὶ τὴν γενικήν (Alcm. PMG 40)·
οἶδα δι᾿ ὀρνίχων νόμως 15
παντῶν.
[17] δέλφαξ. Ἐπίχαρμος τὸν ἄρρενα χοῖρον οὕτω καλεῖ ἐν
Ὀδυσσεῖ Αὐτομόλῳ (fr. 99)· |
374e δέλφακά τε τῶν γειτόνων
τοῖς Ἐλευσινίοις φυλάσσων δαιμονίως ἀπώλεσας 20
οὐχ ἑκών· καὶ ταῦτα δή με συμβολατεύειν ἔφη,
τοῖς Ἀχαιοῖσιν προδιδόμην τ᾿ ὤμνυέ με τὸν δέλφακα.
καὶ Ἀναξίλας δ᾿ ἐν Κίρκῃ (fr. 12) καὶ ἀρσενικῶς εἴρηκε τὸν
δέλφακα καὶ ἐπὶ τοῦ τελείου τέθεικε τοὔνομα εἰπών·

*375a–b, 374d–e, 374f–5a  Eust. p. 1752.11–18 = ii.62.36–43 | 373b–c,


374d  Eust. p. 1440.47–56 = i.91.11–16

11  κλίνουσιν C E Eust. : λέγουσιν A ‖ 13  εἴαρος A : ἔαρος Q M P Mus : ἱαρὸς


Hecker ‖ 15  δι᾿ A : δ᾿ Hermann ‖ 20  Ἐλευσινίοις Et.Gen. p. 344.18 et EM p.
255.3 : † ἐλευσινοις † A | ἀπώλεσας A : ἀπώλεσα Petit ‖ 21  ἔφη A : μ᾿ ἔφα
POxy. 2429 ‖ 22  προδιδόμην A : προδιδόμειν Ahrens
i x 3 74 c– 37 5b 83

τοὺς μὲν ὀρεινόμους ὑμῶν ποιήσει δέλφακας ὑλιβάτους,


τοὺς δὲ πάνθηρας, | ἄλλους ἀγρώστας λύκους, 374f
λέοντας.
ἐπὶ δὲ τῶν θηλειῶν τοὔνομα τάττει Ἀριστοφάνης Ταγηνισταῖς (fr.
5 520.6–7)·
ἢ δέλφακος ὀπωρινῆς
ἠτριαῖον.
καὶ ἐν Ἀχαρνεῦσι (786–8)·
νέα γάρ ἐστιν· ἀλλὰ δελφακουμένα
10 ἕξει μεγάλην τε καὶ παχεῖαν κἠρυθράν. ‖
ἀλλ᾿ † ἔτραφεν † λῇς, ἅδε τοι χοῖρος καλά. 375a
καὶ Εὔπολις ἐν Χρυσῷ Γένει (fr. 301.1). καὶ Ἱππῶναξ (fr. 136
Degani) δ᾿ ἔφη·
ὡς Ἐφεσίη δέλφαξ.
15 κυρίως δ᾿ αἱ θήλειαι οὕτω λεχθεῖεν ἄν, ὡς δελφύας ἔχουσαι· οὕτω
δ᾿ αἱ μῆτραι καλοῦνται, καὶ οἱ ἀδελφοὶ ἔνθεν ἐτυμολογοῦνται. περὶ
δὲ τῆς ἡλικίας τοῦ ζῴου Κρατῖνός φησιν ἐν Ἀρχιλόχοις (fr. 4)·
ἤδη δέλφακες, χοῖροι δὲ τοῖσιν ἄλλοις.
Ἀριστοφάνης δ᾿ ὁ γραμματικὸς ἐν τῷ Περὶ Ἡλικιῶν (fr. 170
20 Slater) φησι· τῶν δὲ συῶν τὰ μὲν ἤδη συμπεπηγότα δέλφακες, τὰ
δ᾿ ἁπαλὰ | καὶ ἔνικμα χοῖροι. ἔνθεν τὸ Ὁμηρικὸν (Od. 14.80–1) 375b
σαφὲς γίνεται·
τά τε δμώεσσι πάρεστι,
χοίρε᾿· ἀτὰρ σιάλους γε σύας μνηστῆρες ἔδουσι.

*374f  Eust. p. 1752.16 = ii.62.41–2 | *375a–b, 374d–e, 374f–5a  Eust.


p. 1752.11–18 = ii.62.36–43 | 375b–c  Eust. p. 1485.55–7 = i.151.34–6
*375b–c  Eust. p. 1752.21–3 = ii.63.2–4

1  ὀρεινόμους A C E : ὀρειονόμους Bergk | ὑλιβάτους A : ὑληβάτας C E :


ὑλιβάτας Casaubon ‖ 7  ἠτριαῖον A : ἠτριεα 3.96c–d : ἠτριαίαν 3.110f
10  μεγάλην A : μεγάλαν Ar. ‖ 11  ἔτραφεν A : αἰ τράφεν Musurus et Ar.AΓE :
εἴ τράφεν Ar.R : αἰ τρέφεν Ar.recc. : αἰ τράφειν Mueller ‖ 15  ὡς C E Eust. : αἱ A
δελφύας C E Eust. : δελφύνας A
84 deip nosop histae

Πλάτων δ᾿ ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν Ποιητῇ (fr. 118) ἀρρενικῶς ἔφη·


τὸν δέλφακα
ἀπῆγε σιγῇ.
ἦν δὲ καὶ παλαιὸς νόμος, ὥς φησιν Ἀνδροτίων (FGrH 324 F 55),
τῆς ἐπιγονῆς ἕνεκα τῶν θρεμμάτων μὴ σφάττειν πρόβατον 5
375c ἄπεκτον ἢ ἄτοκον· διὸ τὰ ἤδη τέλεια | ἤσθιον (Od. 14.81)·
ἀτὰρ σιάλους γε σύας μνηστῆρες ἔδουσι·
καὶ νῦν δὲ τὴν τῆς Ἀθηνᾶς ἱέρειαν οὐ θύειν ἀμνὴν οὐδὲ τυροῦ
γεύεσθαι. καὶ κατὰ χρόνον δέ τινα ἐκλιπόντων τῶν βοῶν, φησὶν
Φιλόχορος (FGrH 328 F 169b), νομοθετηθῆναι διὰ τὴν σπάνιν 10
ἀπέχεσθαι αὐτοὺς τῶν ζῴων συναγαγεῖν βουλομένους καὶ πληθῦ-
σαι τῷ μὴ καταθύεσθαι. χοῖρον δ᾿ οἱ Ἴωνες καλοῦσι τὴν θήλειαν,
ὡς Ἱππῶναξ (fr. 105.9 Degani)·
ἐν σπονδῇ τε καὶ σπλάγχνοισιν ἀγρίας χοίρου.
375d καὶ Σοφοκλῆς | Ἐπιταιναρίοις (fr. 198a)· 15

τοιγὰρ † ϊωδη † φυλάξαι χοῖρος ὥστε δεσμίων.


Πτολεμαῖος δ᾿ ὁ τῆς Αἰγύπτου βασιλεὺς ἐν τῷ ἐνάτῳ τῶν
Ὑπομνημάτων (FGrH 234 F 10), εἰς Ἄσσον, φησίν, ἐπιδημήσαντί
μοι οἱ Ἄσσιοι παρέστησαν χοῖρον ἔχοντα τὸ μὲν ὕψος δύο καὶ
ἡμίσους πήχεων, ὅλον δ᾿ ἄρτιον πρὸς τὸ μῆκος, τῇ χροιᾷ χιόνινον· 20
ἔφασάν τε τὸν βασιλέα Εὐμένη τὰ τοιαῦτα ἐπιμελῶς ὠνεῖσθαι
παρ᾿ αὐτῶν διδόντα τοῦ ἑνὸς δραχμὰς τετρακισχιλίας. Αἰσχύλος
(fr. 309) δέ φησιν· |
375e ἐγὼ δὲ χοῖρον καὶ μάλ᾿ εὐθηλούμενον
τόνδ᾿ ἐν νοτοῦντι κριβάνῳ θήσω· τί γὰρ 25

375d  Eust. p. 773.9–12 = II.795.15–19

5  τῶν ἑκατῶν θρεμμάτων A : ἑκατῶν om. C E Eust. ‖ 10  ὁ Φιλόχορος A : ὁ


om. C E ‖ 11  συναγαγεῖν C E : συνάγειν A ‖ 14  ἐν A : del. Dindorf | ἀγρίας
A : ἀγρίης POxy. 2175 ‖ 16  χοῖρος ὥστε δεσμίων A : χοῖρον ὥστε δεσμίαν
Casaubon ‖ 18  Ὑπομνημάτων Jacoby, cf. 10.438d, 12.519f, 549e, etc. :
Ἀπομνημονευμάτων A ‖ 19  χοῖρον † ὑιον †, i.e. ὕιον ~ ὕειον A : † ὑιον †/ὕιον
om. C E Eust., ut glossam del. Schweighäuser ‖ 25  τόνδ᾿ Musurus : τὸν δε A
ix 37 5b –37 6b 85

ὄψον γένοιτ᾿ ἂν ἀνδρὶ τοῦδε βέλτιον;


καὶ πάλιν (fr. 310)·
λευκός — τί δ᾿ οὐχί; — καὶ καλῶς ἠφευμένος
ὁ χοῖρος· ἕψου μηδὲ λυπηθῇς πυρί.
5 καὶ ἔτι (fr. 311)·
θύσας δὲ χοῖρον τόνδε τῆς αὐτῆς ὑὸς
ἣ πολλά γ᾿ ἐν δόμοισιν εἴργασται κακὰ
δονοῦσα καὶ τρέπουσα τύρβ᾿ ἄνω κάτω. |
ταῦτα δὲ παρέθετο Χαμαιλέων ἐν τῷ Περὶ Αἰσχύλου (fr. 39 Wehrli 375f
10 = fr. 42 Martano). [18] περὶ δὲ ὑῶν ὅτι ἱερόν ἐστι τὸ ζῷον παρὰ
Κρησὶν Ἀγαθοκλῆς ὁ Βαβυλώνιος ἐν πρώτῳ Περὶ Κυζίκου (FGrH
472 F 1a) φησὶν οὕτω· μυθεύουσιν ἐν Κρήτῃ γενέσθαι τὴν Διὸς
τέκνωσιν ἐπὶ τῆς Δίκτης, ἐν ᾗ καὶ ἀπόρρητος γίνεται θυσία· ‖
λέγεται γὰρ ὡς ἄρα Διὶ θηλὴν ὑπέσχεν ὗς καὶ τῷ σφετέρῳ 376a
15 γρυσμῷ περιοιχνεῦσα τὸν κνυζηθμὸν τοῦ βρέφεος ἀνεπάιστον τοῖς
παριοῦσιν ἐτίθει· διὸ πάντες τὸ ζῷον τοῦτο περίσεπτον ἡγοῦνται
καὶ οὐκ ἄν, φησί, τῶν κρεῶν δαίσαιντο. Πραίσιοι δὲ καὶ ἱερὰ
ῥέζουσιν ὑί, καὶ αὕτη προτελὴς αὐτοῖς ἡ θυσία νενόμισται. τὰ
παραπλήσια ἱστορεῖ καὶ Νεάνθης ὁ Κυζικηνὸς ἐν δευτέρῳ Περὶ
20 Τελετῆς (FGrH 84 F 15). πεταλίδων συῶν μνημονεύει Ἀχαιὸς ὁ
Ἐρετριεὺς ἐν Αἴθωνι σατυρικῷ (TrGF 20 F 8) λέγων οὕτω·
πεταλίδων δέ τοι | συῶν 376b
μορφαῖς ταῖσδε πόλλ᾿ ἐπάιον.
πεταλίδας δ᾿ αὐτὰς εἴρηκε μεταφέρων ἀπὸ τῶν μόσχων· οὗτοι γὰρ
25 πέτηλοι λέγονται ἀπὸ τῶν κεράτων ὅταν αὐτὰ ἐκπέταλα ἔχωσι.
παραπλησίως δὲ τῷ Ἀχαιῷ καὶ Ἐρατοσθένης ἐν Ἀντερινύι (fr. 20,
p. 64 Powell) τοὺς σύας λαρινοὺς προσηγόρευσε μεταγαγὼν καὶ

375f–6a  Eust. p. 773.14 = II.795.22–4 | *376a  Eust. p. 1798.23–4 = ii.119.9


376b–c  Eust. pp. 1382.64–1383.2 = i.7.7–9

15  περιοιχνεῦσα τὸν κνυζηθμὸν C E Eust. : περιιχνεῦσα τὸν † κνυζισμον †


A ‖ 16  παριοῦσιν Eust. : παροῦσιν A C E ‖ 17  οὐκ ἄν Schweighäuser : οὕς A
18  νενόμισται C E D B Q M P Mus : † ενόμισται † A ‖ 27  μεταγαγὼν A :
μετάγων C E
86 deip nosop histae

αὐτὸς ἀπὸ τῶν λαρινῶν βοῶν· οἳ οὕτως ἐκλήθησαν ἤτοι ἀπὸ τοῦ
λαρινεύεσθαι, ὅπερ ἐστὶ σιτίζεσθαι — Σώφρων (fr. 99)· βόες δὲ
λαρινεύονται — ἢ ἀπό τινος κώμης Ἠπειρωτικῆς Λαρίνης ἢ ἀπὸ
376c τοῦ βουκολοῦντος | αὐτάς· Λαρῖνος δ᾿ οὗτος ἐκαλεῖτο.
[19] εἰσαχθέντος δὲ ἡμῖν ποτε καὶ δέλφακος, οὗ τὸ μὲν ἥμισυ 5
κραμβαλέον ἦν ἐπιμελῶς πεποιημένον, τὸ δὲ ἥμισυ ὡς ἂν ἐξ
ὕδατος ἡψημένον τακερῶς, καὶ πάντων θαυμαζόντων τοῦ
μαγείρου τὴν σοφίαν μέγα φρονῶν ἐκεῖνος ἐπὶ τῇ τέχνῃ ἔφη· ἀλλὰ
μὴν οὐδὲ τὴν σφαγὴν ἔχει τις ὑμῶν ἐπιδεῖξαι ὅπου ἐγένετο ἢ πῶς
αὐτοῦ ἡ γαστὴρ πεπλήρωται παντοίων ἀγαθῶν· καὶ γὰρ κίχλας 10
ἐν ἑαυτῷ ἔχει καὶ ἄλλα ὀρνίθια ὑπογαστρίων τε μέρη χοιρείων καὶ |
376d μήτρας τόμους καὶ τῶν ᾠῶν τὰ χρυσᾶ, ἔτι δὲ ὀρνίθων (adesp. com.
fr. *114)
γαστέρας
αὐταῖσι μήτραις καὶ καλῶν ζωμῶν πλέας, 15

καὶ τὰ ἐκ τῶν σαρκῶν εἰς λεπτὰ κατακνιζόμενα καὶ μετὰ πεπερί-


δων συμπλαττόμενα· ἰσίκια γὰρ (E. Or. 37)
ὀνομάζειν αἰδοῦμαι
τὸν Οὐλπιανόν, καίπερ αὐτὸν εἰδὼς ἡδέως αὐτοῖς χρώμενον. πλὴν
ὁ ἐμός γε συγγραφεὺς Πάξαμος (cf. FHG iv.472) τῶν ἰσικίων 20
μέμνηται, καὶ οὔ μοι φροντὶς Ἀττικῶν χρήσεων. ὑμεῖς οὖν ἐπιδεί-
ξατε πῶς τε ὁ χοῖρος ἐσφάγη καὶ πῶς ἐξ ἡμισείας μέν ἐστιν
376e ὀπτός, ἑφθὸς | δὲ κατὰ θάτερα. ἔτ᾿ οὖν ἡμῶν ἀναζητούντων ὁ
μάγειρος ἔφη· ἀλλ᾿ ἦ νομίζετέ με ἔλαττον πεπαιδεῦσθαι τῶν
ἀρχαίων ἐκείνων μαγείρων περὶ ὧν οἱ κωμῳδιοποιοὶ λέγουσι; 25
Ποσείδιππος μὲν ἐν Χορευούσαις (fr. 28)· μάγειρος δ᾿ ἐστὶν ὁ
λέγων πρὸς τοὺς μαθητὰς τάδε·
[20] μαθητὰ Λεύκων οἵ τε συνδιάκονοι
ὑμεῖς (ἅπας γάρ ἐστιν οἰκεῖος τόπος
ὑπὲρ τέχνης λαλεῖν τι)· τῶν ἡδυσμάτων 30
πάντων κράτιστόν ἐστιν ἐν μαγειρικῇ |

11  χοιρείων C E : χοίρων A ‖ 14  γαστέρας C E : γαστέρες A ‖ 15  πλέας


Schweighäuser : πλέες A ‖ 30  λαλεῖν, i.e. ΛΑΛ- Casaubon : † ἀλλειν †, i.e.
ΑΛΛ- A
ix 376b–377c 87

ἀλαζονεία· τὸ καθ᾿ ὅλου δὲ τῶν τεχνῶν 5 376f


† ὀψεισ † δ᾿ ἔχοντι τοῦθ᾿ ἡγούμενον.
ξεναγὸς οὗτος, ὅστις ἂν θώρακ᾿ ἔχῃ
φολιδωτὸν ἢ δράκοντα σεσιδηρωμένον,
5 ἐφάνη Βριάρεως, ἂν τύχῃ δ᾿ ἐστὶν λαγώς.
ὁ μάγειρος ἐὰν μὲν ὑποδιακόνους ἔχων 10
πρὸς τὸν ἰδιώτην καὶ μαθητὰς εἰσίῃ ‖
κυμινοπρίστας πάντας ἢ λιμοὺς καλῶς, 377a
ἔπτηξ᾿ ἕκαστος εὐθύς· ἐὰν δ᾿ ἀληθινὸν
10 σαυτὸν παραβάλλῃς, καὶ προσεκδαρεὶς ἄπει.
ὅπερ οὖν ὑπεθέμην, τῷ κενῷ χώραν δίδου, 15
καὶ τὰ στόμια γίνωσκε τῶν κεκλημένων·
ὥσπερ γὰρ εἰς τἀμπόρια, τῆς τέχνης πέρας
τοῦτ᾿ ἔστιν, ἂν εὖ προσδράμῃς πρὸς τὸ στόμα.
15 διακονοῦμεν νῦν γάμους. τὸ θῦμα βοῦς, |
ὁ διδοὺς ἐπιφανής, ἐπιφανὴς ὁ λαμβάνων. 20 377b
τούτων γυναῖκες ἱέρειαι † τῇ θεᾷ θεοί,
κορύβαντες, αὐλοί, παννυχίδες, ἀναστροφή.
ἱππόδρομος οὗτός ἐστί σοι μαγειρικῆς.
20 μέμνησο καὶ σὺ τουτί.
καὶ περὶ ἑτέρου δὲ μαγείρου (ὄνομα δ᾿ ἐστὶ Σεύθης) ὁ αὐτός φησι
ποιητὴς (Posidipp. fr. 29) οὕτως·
ἰδιώτης μέγας |
αὐτοῖς ὁ Σεύθης. οἶσθα, ὦ βέλτισθ᾿, ὅτι 377c
25 ἀγαθοῦ στρατηγοῦ διαφέρειν οὐθὲν δοκεῖ.
οἱ πολέμιοι πάρεισιν· ὁ βαθὺς τῇ φύσει
στρατηγὸς ἕστηκεν καὶ τὸ πρᾶγμ᾿ ἐδέξατο. 5
πολέμιός ἐστι πᾶς ὁ συμπίνων ὄχλος·
πίνει γὰρ ἁθρόος οὗτος. εἰσελήλυθεν

1  ἀλαζονεία P Mus : ἀλαζονείᾳ A ‖ 2  † ὀψεισ † δ᾿ ἔχοντι A : ὄψει σχεδόν τι


Porson ‖ 6  ἐὰν A C E : ἂν Dindorf ‖ 8  καλῶς A C E : καλῶν Grotius
9  ἔπτηξ᾿ Casaubon : † ἐπιτηξ᾿ † A : ἔπειτ᾿ ἦξεν C E | ἐὰν A C E : ἂν Grotius
17  ἱέρειαι A : ἱερέαι Meineke ‖ 20  τουτί A : τοῦτο Meineke ‖ 24  Σεύθης Qpc
M P Mus, cf. supra : σευήθης A | οἶσθα A : οἶσθας Pierson | βέλτισθ᾿ Musurus :
βέλτιστε A ‖ 25  οὐθὲν A : οὐδὲν C E ‖ 27  ἕστηκεν D B Q M P Mus :
† εστηκεν † A : ἕστηκε C E : ἔστη Casaubon ‖ 29  πίνει A C E : κινεῖ Grotius
88 deip nosop histae

ἐκ πεντεκαίδεχ᾿ ἡμερῶν προηλπικὼς


τὸ δεῖπνον, ὁρμῆς μεστός, ἐκλελυμένος,
τηρῶν πότ᾿ ἐπὶ τὰς χεῖρας οἴσει τις. νόει 10
ὅχλου τοιούτου ῥαχίαν ἠθροισμένην. |
377d [21] ὁ δ᾿ ἐν τοῖς Εὔφρονος Συνεφήβοις (fr. 9) μάγειρος ἀκούσατε 5
οἷα παραινεῖ·
ὅταν ἐρανισταῖς, Καρίων, διακονῇς,
οὐκ ἔστι παίζειν οὐδ᾿ ἃ μεμάθηκας ποιεῖν.
ἐχθὲς κεκινδύνευκας· οὐδεὶς εἶχέ σοι
κωβιὸς ὅλως γὰρ ἧπαρ, ἀλλ᾿ ἦσαν κενοί· 10
ἐγκέφαλος ἠλλοίωτο. δεῖ δέ, Καρίων, 5
ὅταν μὲν ἔλθῃς εἰς τοιοῦτον συρφετόν,
Δρόμωνα καὶ Κέρδωνα καὶ Σωτηρίδην,
μισθὸν διδόντας ὅσον ἂν αἰτήσῃς, ἁπλῶς |
377e εἶναι δίκαιον, οὗ δὲ νῦν βαδίζομεν 15
εἰς τοὺς γάμους, ἀνδροφόνον. ἂν τοῦτ᾿ αἰσθάνῃ, 10
ἐμὸς εἶ μαθητὴς καὶ μάγειρος οὐ κακός.
ὁ καιρὸς εὐκτός· ὠφελοῦ. φιλάργυρος
ὁ γέρων, ὁ μισθὸς μικρός. εἴ σε λήψομαι
νῦν μὴ κατεσθίοντα καὶ τοὺς ἄνθρακας, 20
ἀπόλωλας. εἴσω πάραγε· καὶ γὰρ αὐτὸς οὑτοσὶ 15
προσέρχεθ᾿ ὁ γέρων. ὡς δὲ καὶ γλίσχρον βλέπει. |
377f [22] μέγας δέ ἐστι σοφιστὴς καὶ οὐδὲν τῶν ἰατρῶν εἰς ἀλαζονείαν
〈ἥττων〉 καὶ ὁ παρὰ Σωσιπάτρῳ μάγειρος ἐν Καταψευδομένῳ (fr.
1) λέγων ὧδε· 25

(Α.) οὐ παντελῶς εὐκαταφρόνητος ἡ τέχνη,


ἐὰν κατανοήσῃς, ἐστὶν ἡμῶν, Δημύλε.
ἀλλὰ πέπαυται τὸ πρᾶγμα, καὶ πάντες σχεδὸν

1  προηλπικὼς C E : προσηλπικὼς A ‖ 2  ἐκλελυμένος A C E : ἐκκεκαυμένος


Cobet ‖ 4  ῥαχίαν Schweighäuser : ρακίαν (vox nihili) A ‖ 14  αἰτήσῃς
Dindorf : αἰτήσαις A ‖ 15  οὗ A : οἷ Dindorf ‖ 21–2  αὐτὸς οὑτοσὶ προσέρχεθ᾿ ὁ
γέρων Q P Mus : αὐτὸς οὑτοσὶ προσέρχεσθ᾿ ὁ γέρων A : οὑτοσὶ / αὐτὸς
προσέρχεθ᾿ (ὁ γέρων del.) Kassel ‖ 23  ἀλαζονείαν Q P Mus : ἀλαζονίαν A
24  ἥττων hic addidi : ante τῶν ἰατρῶν Casaubon ‖ 25  ὧδε Q P Mus : ὧιδε A
27  ἐὰν A : ἂν Grotius ‖ 28  πέπαυται, i.e. ΠΕΠΑΥ- A C E : πέπλυται, i.e.
ΠΕΠΛΥ- Porson
ix 377c– 378d 89

εἶναι μάγειροί φασιν οὐθὲν εἰδότες·


ὑπὸ τῶν τοιούτων δ᾿ ἡ τέχνη λυμαίνεται. ‖ 5
ἐπεὶ μάγειρον ἐὰν λάβῃς ἀληθινόν, 378a
ἐκ παιδὸς ὀρθῶς εἰς τὸ πρᾶγμ᾿ εἰσηγμένον
5 καὶ τὰς δυνάμεις κατέχοντα καὶ τὰ μαθήματα
ἅπαντ᾿ ἐφεξῆς εἰδόθ᾿, ἕτερόν σοι τυχὸν
φανήσεται τὸ πρᾶγμα. τρεῖς ἡμεῖς 10
ἐσμὲν ἔτι λοιποί, Βοιδίων καὶ Χαριάδης
ἐγώ τε. τοῖς λοιποῖς δὲ προσπέρδου. (Δη.) τί φῄς;
10 ἐγώ; (Α.) τὸ διδασκαλεῖον ἡμεῖς σῴζομεν |
τὸ Σίκωνος. οὗτος τῆς τέχνης ἀρχηγὸς ὢν 378b
ἐδίδασκεν ἡμᾶς πρῶτον ἀστρολογεῖν, 15
ἔπειτα μετὰ ταῦτ᾿ εὐθὺς ἀρχιτεκτονεῖν.
περὶ φύσεως κατεῖχε πάντας τοὺς λόγους·
15 ἐπὶ πᾶσι τούτοις ἔλεγε τὰ στρατηγικά.
πρὸ τῆς τέχνης ἔσπευδε ταῦθ᾿ ἡμᾶς μαθεῖν.
(Δη.) ἆρα σύ με κόπτειν οἷος εἶ γε, φίλτατε; 20
(Α.) οὐκ, ἀλλ᾿ ἐν ὅσῳ προσέρχετ᾿ ἐξ ἀγορᾶς ὁ παῖς, |
μικρὰ διακινήσω σε περὶ τοῦ πράγματος, 378c
20 ἵνα τῷ λαλεῖν λάβωμεν εὔκαιρον χρόνον.
(Δη.) Ἄπολλον, ἐργῶδες. (Α.) ἄκουσον, ὦγαθέ·
δεῖ τὸν μάγειρον εἰδέναι πρώτιστα μὲν 25
περὶ τῶν μετεώρων, τάς τε τῶν ἄστρων δύσεις
καὶ τὰς ἐπιτολάς, καὶ τὸν ἥλιον πότε
25 ἐπὶ τὴν μακράν τε καὶ βραχεῖαν ἡμέραν
ἐπάνεισι, κἀν ποίοισίν ἐστι ζῳδίοις·
τὰ γὰρ ὄψα πάντα καὶ τὰ βρώματα | σχεδὸν 30 378d
ἐν τῇ περιφορᾷ τῆς ὅλης συντάξεως
ἑτέραν ἐν αὑτοῖς λαμβάνει τὴν ἡδονήν.
30 ὁ μὲν οὖν κατέχων τὰ τοιαῦτα τὴν ὥραν ἰδὼν
τούτων ἑκάστοις ὡς προσήκει χρήσεται,
ὁ δ᾿ ἀγνοῶν ταῦτ᾿ εἰκότως τυντλάζεται. 35
πάλιν τὸ περὶ τῆς ἀρχιτεκτονικῆς ἴσως

3  ἐὰν A : ἂν Grotius ‖ 4  πρᾶγμ᾿ M P Mus : πρᾶγμα A ‖ 6  ἅπαντ᾿ M P Mus :


ἅπαντα A | εἰδόθ᾿ Musurus : εἰδότα A ‖ 11  ὢν C E : ἦν A ‖ 13  ταῦτ᾿
Musurus : ταῦτα A ‖ 14  τε post φύσεως praeb. C E ‖ 27  ὄψα φασί A : φασί
om. C E : fort. (φησί) ‖ 31  προσήκει Cpc E : προσῆκε A Cac
90 deip nosop histae

ἐθαύμασας τί τῇ τέχνῃ συμβάλλεται.


(Δη.) ἐγὼ δ᾿ ἐθαύμασ᾿; (Α.) ἀλλ᾿ ὅμως ἐγὼ φράσω· |
378e τοὐπτάνειον ὀρθῶς καταβαλέσθαι καὶ τὸ φῶς
λαμβάνειν ὅσον δεῖ καὶ τὸ πνεῦμ᾿ ἰδεῖν πόθεν 40
ἐστίν, μεγάλην χρείαν τιν᾿ εἰς τὸ πρᾶγμ᾿ ἔχει. 5
ὁ καπνὸς φερόμενος δεῦρο κἀκεῖ διαφορὰν
εἴωθε τοῖς ἕψουσιν ἐμποιεῖν τινα.
τοιοῦτον ἔτι σοι δίειμι τὰ στρατηγικά.
ἔχω γε τὸν μάγειρον. ἡ τάξις σοφὸν 45
ἁπανταχοῦ μέν ἐστι κἀν πάσῃ τέχνῃ, | 10
378f ἐν τῇ καθ᾿ ἡμᾶς δ᾿ ὥσπερ ἡγεῖται σχεδόν·
τὸ γὰρ παραθεῖναι κἀφελεῖν τεταγμένως
ἕκαστα καὶ τὸν καιρὸν ἐπὶ τούτοις ἰδεῖν,
πότε δεῖ πυκνότερον ἐπαγαγεῖν καὶ πότε βάδην, 50
καὶ πῶς ἔχουσι πρὸς τὸ δεῖπνον καὶ πότ᾿ 15
εὔκαιρον αὐτῶν ἐστι τῶν ὄψων τὰ μὲν
θερμὰ παραθεῖναι, τὰ δ᾿ ἐπανέντα, τὰ δὲ μέσως,
τὰ δ᾿ ὅλως ἀποψύξαντα, ταῦτα πάντα ‖
379a ἐν τοῖς στρατηγικοῖσιν ἐξετάζεται 55
μαθήμασιν. (Δη.) τίς δή τι † παραδείξας ἐμοὶ 20
τὰ δέοντ᾿ ἀπελθὼν αὐτὸς ἡσυχίαν ἄγε.
[23] καὶ ὁ παρὰ τῷ Ἀλέξιδι δὲ ἐν Μιλησίοις (fr. 153) μάγειρος οὐ
μακρὰν τούτου ἐστὶ λέγων τοιάδε·
(Α.) οὐκ ἴστε ταῖς πλείσταισι τῶν τεχνῶν ὅτι
οὐχ ἁρχιτέκτων κύριος τῆς ἡδονῆς 25
μόνος καθέστηκ᾿, ἀλλὰ καὶ τῶν χρωμένων
συμβάλλεταί τις, ἂν καλῶς χρῶνται, μερίς; |
379b (Β.) οἷόν τι; δεῖ γὰρ κἀμὲ τὸν ξένον μαθεῖν. 5
(Α.) τὸν ὀψοποιὸν σκευάσαι χρηστῶς μόνον

2  ἐθαύμασ᾿ Q M P Mus : ἐθαύμασα A ‖ 3  τοὐπτάνειον vel τοὐπτανεῖον A C


E : τοὐπτάνιον Casaubon | καταβαλέσθαι C E M P Mus : † καταβαλλεσθαι †
A ‖ 4  λαμβάνειν A C E : λαβεῖν Casaubon | πνεῦμ᾿ C E Mus : πνεῦμα A
5  ἐστίν C E Mus : ἐστι A ‖ 7  ἕψουσιν, ἑψοῦσιν vel ἕψουσι A C E : ὄψοισιν
Dobree ‖ 9  ἔχω γε A : ἔγωγε D B ‖ 12  κἀφελεῖν Musurus : καὶ ἀφελεῖν A C
E ‖ 15  πότ᾿ A C E : πότε Musurus ‖ 17  δ᾿ C E Mus : δὲ A ‖ 18  δ᾿ C E Mus : δὲ
A ‖ 25  οὐχ ἁρχιτέκτων Bothe : οὐκ ἀρχιτέκτων A ‖ 28  οἷόν] † οῖον † A :
ποῖόν Porson
ix 378d–379e 91

δεῖ τοῦτον, ἄλλο δ᾿ οὐδέν. ἂν μὲν οὖν τύχῃ


ὁ ταῦτα μέλλων ἐσθίειν τε καὶ κρινεῖν
εἰς καιρὸν ἐλθών, ὠφέλησε τὴν τέχνην·
ἂν δ᾿ ὑστερίζῃ τῆς τεταγμένης ἀκμῆς, 10
5 ὥστ᾿ ἢ προοπτήσαντα χλιαίνειν πάλιν
ἢ μὴ προοπτήσαντα συντελεῖν ταχύ,
ἀπεστέρησε τῆς τέχνης τὴν ἡδονήν.
(Β.) εἰς τοὺς σοφιστὰς τὸν μάγειρον ἐγγράφω. |
(Α.) ἑστήκαθ᾿ ὑμεῖς, κάεται δέ μοι τὸ πῦρ, 15 379c
10 ἤδη πυκνοὶ δ᾿ ᾄττουσιν Ἡφαίστου κύνες
κούφως πρὸς αἴθραν, οἷς τὸ γίνεσθαί θ᾿ ἅμα
καὶ τὴν τελευτὴν τοῦ βίου συνῆψέ τις
μόνοις ἀνάγκης θεσμὸς οὐχ ὁρώμενος.
[24] Εὔφρων δέ, οὗ καὶ πρὸ βραχέος ἐμνήσθην (9.377d–e), ἄνδρες
15 δικασταί — δικαστὰς γὰρ ὑμᾶς οὐκ ὀκνήσαιμ᾿ ἂν καλεῖν ἀναμέ-
νων τὴν ὑμετέραν τῶν αἰσθητηρίων κρίσιν — ἐν τοῖς Ἀδελφοῖς τῷ
δράματι (fr. 1) ποιήσας | τινὰ μάγειρον πολυμαθῆ καὶ εὐπαίδευτον 379d
μνημονεύοντά τε τῶν πρὸ αὑτοῦ τεχνιτῶν καὶ τίνα ἕκαστος εἶχεν
ἰδίαν ἀρετὴν καὶ ἐν τίνι ἐπλεονέκτει, ὅμως οὐδενὸς ἐμνήσθη τοιού-
20 του † ὧν ἐγὼ ὑμῖν πολλάκις τυγχάνω παρασκευάζων· λέγει γοῦν
οὕτω·
πολλῶν μαθητῶν γενομένων ἐμοί, Λύκε,
διὰ τὸ νοεῖν ἀεί τι καὶ ψυχὴν ἔχειν
ἄπει γεγονὼς μάγειρος ἐκ τῆς οἰκίας
25 ἐν οὐχ ὅλοις δέκα μησί, πολὺ νεώτατος. |
Ἆγις Ῥόδιος ὤπτηκεν ἰχθὺν μόνος ἄκρως· 5 379e
Νηρεὺς δ᾿ ὁ Χῖος γόγγρον ἧψε τοῖς θεοῖς·
θρῖον τὸ λευκὸν οὑξ Ἀθηνῶν Χαριάδης·
ζωμὸς μέλας ἐγένετο πρώτῳ Λαμπρίᾳ·
30 ἀλλᾶντας Ἀφθόνητος, Εὔθυνος φακῆν·

379c  Eust. p. 1151.41 = IV.209.4–6

1  τοῦτον A : τοὖψον Pierson ‖ 11  οἷς τὸ Petavius : οἶσθ᾿ ὃ A | γίνεσθαί A :


γίγνεσθαί Dindorf, ducente Casaubon ‖ 14  βραχέος D B : βραχέως A
19–20  τοιούτου ὧν A : fort. τοιούτου ὥ〈στε … ἣ〉ν ‖ 20  γοῦν scripsi : δ᾿ οὖν
A ‖ 28  θρῖον, i.e. ΘΡΙΟΝ Casaubon : † οριον † i.e. ΟΡΙΟΝ A C* E*
Ἀθηνῶν C E : † ανθηνων † A
92 deip nosop histae

ἀπὸ συμβολῶν συνάγουσιν ἀρίστων πόρους. 10


οὗτοι μετ᾿ ἐκείνους τοὺς σοφιστὰς τοὺς πάλαι
γεγόνασιν ἡμῶν ἑπτὰ δεύτεροι σοφοί. |
379f ἐγὼ δ᾿ ὁρῶν τὰ πολλὰ προκατειλημμένα
εὗρον τὸ κλέπτειν πρῶτος, ὥστε μηδένα 5
μισεῖν με διὰ τοῦτ᾿, ἀλλὰ πάντας λαμβάνειν. 15
ὑπ᾿ ἐμοῦ δ᾿ ὁρῶν σὺ τοῦτο προκατειλημμένον
ἴδιον ἐφεύρηκάς τι, καὶ τοῦτ᾿ ἐστὶ σόν.
πέμπτην ἔθυον ἡμέραν † οιτινι † οἱ
πολλοὶ γέροντες, πλοῦν πολὺν πεπλευκότες, ‖ 10
380a λεπτὸν ἔριφον καὶ μικρόν. οὐκ ἦν ἐκφορὰ 20
τότε Λεύκῳ κρεῶν οὐδὲ τῷ διδασκάλῳ.
ἑτέρους πορίσασθαι δύ᾿ ἐρίφους ἠνάγκασας·
τὸ γὰρ ἧπαρ αὐτῶν πολλάκις κοπούμενον †
καθεὶς κάτω τὴν χεῖρα τὴν μίαν λαθὼν 15
ἔρριψας εἰς τὸν λάκκον ἰταμῶς τὸν νεφρόν. | 25
380b πολὺν ἐποίησας θόρυβον. “οὐκ εἶχε νεφρόν”,
ἔλεγον. ἔκυπτον οἱ παρόντες ἀποβολῇ.
ἔθυσαν ἕτερον· τοῦ δὲ δευτέρου πάνυ
τὴν καρδίαν εἶδόν σε καταπίνοντ᾿ ἐγώ. 20
πάλαι μέγας εἶ, γίνωσκε· τοῦ γὰρ μὴ χανεῖν 30
λύκον διακενῆς σὺ μόνος εὕρηκας τέχνην.
χορδῆς ὀβελίσκους ἡμέρας ζητουμένους
δύ᾿ ἐχθὲς ὠμοὺς εἰς τὸ πῦρ ἀποσβέσας |
380c καὶ πρὸς τὸ δίχορδον ἐτερέτιζες. ᾐσθόμην· 25
ἐκεῖνο δρᾶμα, τοῦτο δ᾿ ἐστὶ παίγνιον. 35
[25] μή τις τούτων τῶν δευτέρων ἑπτὰ σοφῶν ὀνομασθέντων
τοιοῦτό τι ἐπενόησε περὶ τοῦ χοίρου, πῶς καὶ τὰ ἐντὸς πεπλήρω-
ται καὶ τὸ μὲν ὀπταλέον ἐστὶν αὐτοῦ, τὸ δὲ ἑφθόν, αὐτὸς δ᾿ ἐστὶν
ἄσφακτος; δεομένων οὖν ἡμῶν καὶ λιπαρούντων δεικνύναι τὴν 30
σοφίαν, οὐκ ἐρῶ, φησί, τῆτες μὰ τοὺς ἐν Μαραθῶνι κινδυνεύσαν-
τας καὶ πρὸς ἔτι τοὺς ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχήσαντας.

6  τοῦτ᾿ Musurus : τοῦτο A ‖ 9  † οιτινι † οἱ A : οἱ Τήνιοι Musurus ‖ 12  τότε


Λεύκῳ κρεῶν] τό † τελευκωι κρεων † A : Λύκῳ κρεῶν τότ᾿ Porson
14  κοπούμενον A : σκοπούμενον B : σκοπουμένων Casaubon ‖ 17  εἶχε A :
ἔχει Jacobs ‖ 19  πάνυ A : πάλιν Tyrwhitt ‖ 30  δεομένων A : ἀπορούντων C E
i x 3 79 e– 38 1a 93

ἔδοξεν οὖν πᾶσι | διὰ τὸν τηλικόνδε ὅρκον μὴ βιάζεσθαι τὸν 380d
ἄνθρωπον, ἐπ᾿ ἄλλο δέ τι τῶν παραφερομένων τὰς χεῖρας
ἐπιβάλλειν. καὶ ὁ Οὐλπιανὸς ἔφη· μὰ τοὺς ἐν Ἀρτεμισίῳ
κινδυνεύσαντας οὐδείς τινος γεύσεται πρὶν λεχθῆναι ποῦ κεῖται τὸ
5 παραφέρειν· τὰ γὰρ γεύματα ἐγὼ οἶδα μόνος.
καὶ ὁ Μάγνος ἔφη· Ἀριστοφάνης ἐν Προάγωνι (fr. 482)·
τί οὐκ ἐκέλευσας παραφέρειν τὰ ποτήρια; |
Σώφρων δ᾿ ἐν Γυναικείοις (fr. 14) κατακοινότερον κέχρηται λέγων· 380e
παράφερε, Κοικόα, τὸν σκύφον μεστόν. καὶ Πλάτων δ᾿ ἐν Λάκωσιν
10 (fr. 73) ἔφη·
πάσας παραφερέτω.
Ἄλεξις Παμφίλῃ (fr. 176)·
παρέθηκε τὴν τράπεζαν, εἶτα παραφέρων
ἀγαθῶν ἁμάξας.
15 περὶ δὲ τῶν γευμάτων ἃ σαυτῶν προὔπιες, ὥρα σοι λέγειν,
Οὐλπιανέ· τὸ γὰρ γεῦσαι ἔχομεν ἐν Εὐπόλιδι ἐν Αἰξί (fr. 10)·
τοῦδε νῦν γεῦσαι λαβών.
καὶ ὁ Οὐλπιανός, Ἔφιππος, ἔφη, ἐν Πελταστῇ (fr. 18)·
ἔνθ᾿ ὄνων ἵππων | τε στάσεις καὶ γεύματα οἴνων. 380f
20 Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Διδύμοις (fr. 83)·
οἰνογευστεῖ, περιπατεῖ
ἐν τοῖς στεφάνοις.
[26] ἐπὶ τούτοις ὁ μάγειρος ἔφη· λέξω τοίνυν κἀγὼ οὐκ
ἀρχαίαν ἐπίνοιαν ἀλλ᾿ εὕρεσιν ἐμήν — ἵνα μὴ ὁ αὐλητὴς πληγὰς
25 λάβῃ· ὁ γὰρ Εὔβουλος ἐν Λάκωσιν ἢ Λήδᾳ (fr. 60) ἔφη· ‖
ἀλλ᾿ ἠκούσαμεν 381a

381a–b  Eust. p. 908.1 = III.403.6–7

2  τὰς Casaubon : τὸ** A : del. Musurus ‖ 9  παράφερε] περίφερε, i.e. πε- A :


πάρφερε Ahrens ‖ 11  παραφερέτω, i.e. πε- Schweighäuser, cf. supra :
περιφερέτω, i.e. πε- A
94 deip nosop histae

καὶ τοῦτο, νὴ τὴν Ἑστίαν, οἴκοι ποθ᾿ ὡς


ἂν ὁ μάγειρος ἐξαμάρτῃ, τύπτεται,
ὥς φησιν, αὑλητὴς παρ᾿ ἡμῖν·
Φιλύλλιός (fr. 9) τε ἢ ὁ ποιήσας τὰς Πόλεις φησίν·
ὅ τι ἂν τύχῃ 5
μάγειρος ἀδικήσας, τὸν αὐλητὴν λαβεῖν
πληγάς —
περὶ ἡμιόπτου καὶ ἡμιέφθου καὶ ἀσφάκτου γεμιστοῦ χοίρου. ὁ μὲν
χοῖρος ἐσφάγη ὑπὸ τὸν ὦμον σφαγὴν βραχεῖαν (καὶ ἐπέδειξεν). |
381b ἔπειτα ἀπορρεύσαντος τοῦ πολλοῦ αἵματος πάντα τὰ ἐντοσθίδια 10
μετὰ τῆς ἐξαιρέσεως — εἴρηται γὰρ καὶ ἐξαίρεσις,
ὦ στωμυλῆθραι δαιταλεῖς (adesp. com. fr. *115) —
διακλύσας ἐπιμελῶς οἴνῳ πολλάκις ἐκρέμασα ἐκ ποδῶν. εἶτα
πάλιν οἴνῳ διέβρεξα, καὶ προεψήσας μετὰ πολλοῦ πεπέρεως τὰ
προειρημένα (9.376c–d) χναυμάτια ἔβυσα διὰ τοῦ στόματος 15
πολλὸν ἐπιχέας ζωμὸν εὖ πάνυ πεποιημένον. καὶ μετὰ ταῦτα
περιέπλασα τοῦ χοίρου τὴν ἡμίσειαν, ὡς ὁρᾶτε, ἀλφίτοις πολλοῖς
381c κριθῆς ἀναδεύσας αὐτὰ | οἴνῳ καὶ ἐλαίῳ. ἔπειτ᾿ ἐνέθηκα κριβάνῳ
ὑποθεὶς τράπεζαν χαλκῆν ἐστάθευσά τε τῷ πυρὶ ὥστε μήτε
κατακαῦσαι μήτ᾿ ὠμὸν ἀφελεῖν. καὶ τῆς φορίνης ἤδη γενομένης 20
κραμβαλέας εἴκασα καὶ τἄλλο μέρος ἡψῆσθαι, ἀποβαλών τ᾿ αὐτοῦ
τὰ ἄλφιτα οὕτω φέρων ὑμῖν παρέθηκα. [27] τὴν δ᾿ ἐξαίρεσιν, ὦ
καλέ μου Οὐλπιανέ, Διονύσιος ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν τοῖς Ὁμωνύ-
μοις (fr. 3) τῷ δράματι οὕτως εἴρηκε ποιήσας τινὰ μάγειρον πρὸς
τοὺς μαθητὰς διαλεγόμενον· | 25

381d ἄγε δὴ Δρίμων νῦν, εἴ τι κομψὸν ἢ σοφὸν


ἢ γλαφυρὸν οἶσθα τῶν σεαυτοῦ πραγμάτων,
φανερὸν ποίησον τοῦτο τῷ διδασκάλῳ.
νῦν τὴν ἀπόδειξιν τῆς τέχνης αἰτῶ σ᾿ ἐγώ.

3  φησιν A : φασιν Grotius | αὑλητὴς Meineke : ὁ αὐλητὴς A C E : ὁ om. D B


ἡμῖν A : ὑμῖν Grotius ‖ 4  Φιλύλλιός, i.e. ΦΙΛΥΛΛ- M P Mus : † φιλυλαιος †,
i.e. ΦΙΛΥΛΑ- A ‖ 11  ἡ ἐξαίρεσις A C E : ἡ del. Kaibel ‖ 14  προεψήσας
Casaubon : προσεψήσας A C E | πεπέρεως C E : πιπέρεως A ‖ 16  πάνυ A :
μάλα C E ‖ 19  ὥστε scripsi : ὡς A ‖ 26  Δρίμων A : Δρόμων Musurus
ix 381a–382a 95

εἰς πολεμίαν ἄγω σε· θαρρῶν κατάτρεχε. 5


ἀριθμῷ διδόασι τὰ κρέα καὶ τηροῦσί σε·
τὰ κρέα ποιήσας ταῦτα καὶ ζέσας σφόδρα
τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, ὡς λέγω σοι, σύγχεον.
5 ἰχθὺς ἁδρὸς πάρεστι· τἀντός ἐστι σά.
κἂν τέμαχος ἐκκλίνῃς τι, καὶ τοῦτ᾿ ἐστὶ σόν, | 10
ἕως ἂν ἔνδον ὦμεν· ὅταν δ᾿ ἔξω, ἐμόν. 381e
ἐξαιρέσεις καὶ τἄλλα τἀκόλουθ᾿ ὅσα
οὐδ᾿ ἀριθμὸν οὔτ᾿ ἔλεγχον ἐφ᾿ ἑαυτῶν ἔχει,
10 περικόμματος δὲ τάξιν ἢ θέσιν φέρει,
εἰς αὔριον σε κἀμὲ ταῦτ᾿ εὐφρανάτω. 15
λαφυροπώλῃ παντάπασι μεταδίδου,
τὴν πάροδον ἵν᾿ ἔχῃς τῶν θυρῶν εὐνουστέραν.
τί δεῖ λέγειν με πολλὰ πρὸς συνειδότα;
15 ἐμὸς εἶ μαθητής, σὸς δ᾿ ἐγὼ διδάσκαλος.
μέμνησο τῶνδε καὶ βάδιζε δεῦρ᾿ ἅμα. | 20
[28] πάντων οὖν ἡμῶν ἐπαινεσάντων τὸν μάγειρον ἐπί τε τῷ 381f
ἑτοίμῳ τῶν λεγομένων καὶ τῇ τῆς τέχνης περιεργίᾳ ὁ καλὸς ἡμῶν
ἑστιάτωρ Λαρήνσιος, καὶ πόσῳ κάλλιον, ἔφη, τὰ τοιαῦτα
20 ἐκμανθάνειν τοὺς μαγείρους ἢ ἅπερ παρά τινι τῶν πολιτῶν ἡμῶν,
ὃς ὑπὸ πλούτου καὶ τρυφῆς τοὺς τοῦ θαυμασιωτάτου Πλάτωνος
διαλόγους ἠνάγκαζεν ἐκμανθάνειν τοὺς μαγείρους φέροντάς τε τὰς
λοπάδας ἅμα λέγειν (Pl. Ti. 17a)· “εἷς, δύο, τρεῖς· ‖ ὁ δὲ δὴ 382a
τέταρτος ἡμῖν, ὦ φίλε Τίμαιε, ποῦ τῶν χθὲς μὲν δαιτυμόνων, τὰ
25 νῦν δ᾿ ἑστιατόρων;” ἔπειτ᾿ ἄλλος ἀπεκρίνατο· “ἀσθένειά τις αὐτῷ
ξυνέπεσεν, ὦ Σώκρατες.” διεξήρχοντό τε τοῦ διαλόγου τὰ πολλὰ
τὸν τρόπον τοῦτον, ὡς ἄχθεσθαι μὲν τοὺς εὐωχουμένους,
ὑβρίζεσθαι δὲ τὸν πάνσοφον ἐκεῖνον ἄνθρωπον ὁσημέραι, καὶ διὰ
τοῦτο πολλοὺς τῶν καθαρείων ἐξόμνυσθαι τὰς παρ᾿ ἐκείνῳ

2  τηροῦσί σε Q M P Mus : † τηρουσησε † A ‖ 3  τὰ κρέα D B Q M P Mus : τὰ


† κρεα † A : τακερὰ Casaubon ‖ 7  δ᾿ ἔξω A : ἔξω δ᾿ Schweighäuser ‖ 9  οὐδ᾿ D
B M P Mus : οὐδὲ A : οὔτ᾿ Dindorf ‖ 11  εὐφρανάτω Grotius : εὔφρανα· τῷ A
20  πολιτῶν A : fort. συμπολιτῶν ‖ 22  ἐκμανθάνειν Wilamowitz :
ἐκμανθάνοντας A : μανθάνοντας C E : fort. ἐκμαθεῖν, sed cf. ἐκμανθάνοντες
infra ‖ 28  ἄνθρωπον A C E : om. D B ‖ 29  καθαρείων C E : καθαρίων A
96 deip nosop histae

ἑστιάσεις. οἱ δὲ ἡμέτεροι οὗτοι ἅμα ἴσως ταῦτ᾿ ἐκμανθάνοντες οὐκ


ὀλίγην ὑμῖν θυμηδίαν παρέχουσιν.
382b καὶ ὁ παῖς ἐπὶ τῇ μαγειρικῇ | σοφίᾳ ἐπαινεθείς, τί τοιοῦτον
εὑρήκασιν, ἔφη, ἢ εἰρήκασιν οἱ πρὸ ἐμοῦ; ἢ ἐπὶ μετρίους ἐμαυτὸν
ἄγω † οὐ μεγαλαυχούμενος ἐπ᾿ ἐμαυτῷ; καίτοι καὶ ὁ πρῶτος τῶν 5
τὸν Ὀλυμπίασιν ἀγῶνα ἀναδησαμένων, Κόροιβος ὁ Ἠλεῖος,
μάγειρος ἦν καὶ οὐχ οὕτως ὠγκύλλετο ἐπὶ τῇ τέχνῃ ὡς ὁ παρὰ
Στράτωνι μάγειρος ἐν τῷ Φοινικίδῃ (fr. 1.1–47), περὶ οὗ τοιαῦτα
λέγει ὁ μεμισθωμένος·
[29] σφίγγ᾿ ἄρρεν᾿, οὐ μάγειρον εἰς τὴν οἰκίαν | 10
382c εἴληφ᾿· ἁπλῶς γὰρ οὐδὲ ἕν, μὰ τοὺς θεούς,
ὅσ᾿ ἂν λέγῃ συνίημι. κενὰ ῥήματα
πεπορισμένος πάρεστιν· ὡς εἰσῆλθε γάρ,
εὐθύς μ᾿ ἐπηρώτησε προσβλέψας μέγα· 5
“πόσους κέκληκας μέροπας ἐπὶ δεῖπνον; λέγε.” 15
“ἐγὼ κέκληκα Μέροπας ἐπὶ δεῖπνον; χολᾷς.
τοὺς δὲ Μέροπας τούτους με γινώσκειν δοκεῖς;
οὐδεὶς παρέσται· τοῦτο γάρ, νὴ τὸν Δία, |
382d ἐστὶ κατάλοιπον, Μέροπας ἐπὶ δεῖπνον καλεῖν.” 10
“οὐδ᾿ ἄρα παρέσται δαιτυμὼν οὐδὲ εἷς ὅλως;” 20
“οὐκ οἴομαί γε.” Δαιτυμών; ἐλογιζόμην·
ἥξει Φιλῖνος, Μοσχίων, Νικήρατος,
ὁ δεῖν᾿, ὁ δεῖνα. κατ᾿ ὄνομ᾿ ἀνελογιζόμην·
οὐκ ἦν ἐν αὐτοῖς οὐδὲ εἷς μοι Δαιτυμών. 15
“οὐδὲ εἷς παρέσται,” φημί. “τί λέγεις; οὐδὲ εἷς;” 25
σφόδρ᾿ ἠγανάκτησ᾿ ὥσπερ ἠδικημένος
εἰ μὴ κέκληκα Δαιτυμόνας. καινὸν πάνυ. |

*382b  Eust. p. 879.40–1 = III.308.16–18

1  ἐκμανθάνοντες A : fort. ἐκμαθόντες, sed cf. ἐκμανθάνειν supra ‖ 5  οὐ del.


Casaubon ‖ 10  σφίγγ᾿ ἄρρεν᾿ M P Mus : σφίγγα ἄρρενα A C E ‖ 11  εἴληφ᾿ M
P Mus : εἴληφα A C E ‖ 12  ὅσ᾿ ἂν A C E : ὧν 14.659b : ὧν ἂν Dobree | κενὰ A
C E : καινὰ M P Mus et 14.659b ‖ 20  οὐδὲ εἷς A C E : οὐδεὶς M P Mus : ουθεις
PCair. 65445 ‖ 23  ὁ δεῖν᾿ M P Mus : ὁ δεῖνα A et PCair. 65445 : ὁ δ C E
25  οὐδὲ εἷς1 A C E : οὐδεὶς M P Mus ‖ 26  σφόδρ᾿ M P Mus : σφόδρα A C E : ο
δ, i.e. ὁ δ᾿ PCair. 65445 ‖ 27  Δαιτυμόνας A E : Δαιτιμόνας C : Δαιτυμονα
PCair. 65445
ix 382a–383b 97

“οὐδ᾿ ἄρα θύεις ἐρυσίχθον᾿;” “οὐκ”, ἔφην, “ἐγώ.” 382e


“βοῦν δ᾿ εὐρυμέτωπον;” “οὐ θύω βοῦν, ἄθλιε.” 20
“μῆλα θυσιάζεις ἆρα;” “μὰ Δί᾿, ἐγὼ μὲν
οὐδέτερον αὐτῶν, προβάτιον δ᾿.” “οὔκουν”, ἔφη,
5 “τὰ μῆλα πρόβατα;” “οὐ μανθάνω
τούτων οὐδέν, οὐδὲ βούλομαι. |
ἀγροικότερός εἰμ᾿, ὥσθ᾿ ἁπλῶς μοι διαλέγου.” 25 382f
“Ὅμηρον οὐκ οἶσθα λέγοντα;” “καὶ μάλ᾿
ἐξῆν ὃ βούλοιτ᾿, ὦ μάγειρ᾿, αὐτῷ λέγειν.
10 ἀλλὰ τί πρὸς ἡμᾶς τοῦτο, πρὸς τῆς Ἑστίας;”
“κατ᾿ ἐκεῖνον ἤδη πρόσεχε καὶ τὰ λοιπά μοι.”
“Ὁμηρικῶς γὰρ διανοεῖ μ᾿ ἀπολλύναι;” 30
“οὕτω λαλεῖν εἴωθα.” “μὴ τοίνυν λάλει
οὕτω παρ᾿ ἔμοιγ᾿ ὤν.” “ἀλλὰ διὰ τὰς τέτταρας ‖
15 δραχμὰς ἀποβάλω”, φησί, “τὴν προαίρεσιν; 383a
τὰς οὐλοχύτας φέρε δεῦρο.” “τοῦτο δ᾿ ἐστὶ τί;”
“κριθαί.” “τί οὖν, ἀπόπληκτε, περιπλοκὰς λέγεις;”35
“πηγὸς πάρεστι;” “πηγός; οὐχὶ λαικάσει
ἐρεῖς σαφέστερόν θ᾿ ὃ βούλει μοι λέγειν;”
20 “ἀτάσθαλός γ᾿ εἶ, πρέσβυ,” φησίν. “ἅλας φέρε·
τοῦτ᾿ ἐστὶ πηγός. ἀλλὰ δεῖξον χέρνιβα.”
παρῆν. ἔθυεν, ἔλεγεν ἄλλα ῥήματα 40
τοιαῦθ᾿ ἅ, μὰ τὴν Γῆν, οὐδὲ εἷς ἤκουσεν ἄν, |
μίστυλλα, μοίρας, δίπτυχ᾿, ὀβελούς, ὥστε με 383b
25 τῶν τοῦ Φιλητᾶ λαμβάνοντα βυβλίων
σκοπεῖν ἕκαστα τί δύναται τῶν ῥημάτων.
πλὴν ἱκετεύω γ᾿ αὐτὸν ἤδη μεταβαλεῖν 45

*383a  Eust. p. 772.37 = II.792.12

1  θύεις C E Qs M P Mus PCair. 65445 : θύει A | ἐρυσίχθον᾿ M P Mus :


ἐρυσίχθονα A C E : ρηξιχθονα PCair. 65445 ‖ 3  μὲν A C E : μὲν οὐ M P Mus et
PCair. 65445 ‖ 4  δ᾿ Musurus : δέ A C E ‖ 7  εἰμ᾿ Schweighäuser : εἰμι A
8  οἶσθα A C E : οἶδα D B Q : οἶδας Qs M P Mus : οἶσθας Dindorf | μάλ᾿ A :
μάλα M P Mus ‖ 9  βούλοιτ᾿, ὦ Coraes : βούλει † τω † A ‖ 12  διανοεῖ D B Q
M P Mus : † διανοει † A : διανοῇ C E ‖ 18  λαικάσει Coraes : † λεκας † εἰ A
24  ὥστε με A : ωστ εδει PCair. 65445 ‖ 25  Φιλητᾶ] † φιλτα † A : Φιλήτα M
P Mus : Φιλιτα PCair. 65445 ‖ 26  ἕκαστα D B Q M P Mus : † ἑκαστα † A :
εκαστον PCair. 65445 ‖ 27  ἱκετεύω γ᾿ A : ικετευον PCair. 65445
98 deip nosop histae

ἀνθρωπίνως λαλεῖν τε. τὸν δ᾿ οὐκ ἂν ταχὺ


ἔπεισεν ἡ Πειθώ, μὰ τὴν Γῆν, οἶδ᾿ ὅτι.
[30] περίεργον δ᾿ ἐστὶν ὡς ἀληθῶς τὸ πολὺ τῶν μαγείρων γένος
περί τε τὰς ἱστορίας καὶ τὰ ὀνόματα· λέγουσι γοῦν αὐτῶν οἱ
383c λογιώτατοι (Zenob. 3.2) “γόνυ κνήμης | ἔγγιον” καὶ (Archestr. fr. 5
2 Olson–Sens)·
περιῆλθον Ἀσίαν καὶ Εὐρώπην.
ἐπιτιμῶντες δέ τινί φασι μὴ δεῖν τὸν Οἰνέα Πηλέα (Strömberg p.
29) ποιεῖν. ἐγὼ δὲ ἕνα τῶν ἀρχαίων μαγείρων τεθαύμακα πείρᾳ
τῆς τέχνης ἧς εἰσηγήσατο ἀπολαύσας. παράγει δ᾿ αὐτὸν Ἄλεξις ἐν 10
Λέβητι (fr. 129) λέγοντα τάδε·
(Α.) ἧψέ μοι δοκεῖ
πνικτόν τιν ̓ ὄψον, δελφάκιον. (Γλ.) ἡδύ γε.
(Α.) ἔπειτα προσκέκαυκε. (Γλ.) μηδὲν φροντίσῃς·
ἰάσιμον γὰρ τὸ πάθος ἐστί. (Α.) τῷ τρόπῳ; | 15
383d (Γλ.) ὄξος λαβὼν ἢν εἰς λεκάνην τιν᾿ ἐγχέας 5
ψυχρόν (ξυνιεῖς;), εἶτα θερμὴν τὴν χύτραν
εἰς τοὖξος ἐνθείς· διάπυρος γὰρ οὖσ᾿ ἔτι
ἕλξει δι᾿ αὑτῆς νοτίδα καὶ ζυμουμένη
ὥσπερ κίσηρις λήψεται διεξόδους 20
σομφάς, δι᾿ ὧν τὴν ὑγρασίαν ἐκδέξεται· 10
τὰ κρεᾴδι᾿ ἔσται τ᾿ οὐκ ἀπεξηραμμένα,
ἔγχυλα δ᾿ ἀτρεμεὶ καὶ δροσώδη τὴν σχέσιν.
(Α.) Ἄπολλον, ὡς ἰατρικῶς. ὦ Γλαυκία, |
383e ταυτὶ ποιήσω. (Γλ.) καὶ παρατίθει γ᾿ αὐτά, παῖ, 25
ὅταν παρατιθῇς (μανθάνεις;), ἐψυγμένα· 15
ἀτμὶς γὰρ οὕτως οὐχὶ προσπηδήσεται
ταῖς ῥισίν, ἀλλ᾿ ἄνω μάλ᾿ εἶσι καταφαγών.
(Α.) πολλῷ γ᾿ ἀμείνων, ὡς ἔοικας, ἦσθ᾿ ἄρα
λογογράφος ἢ μάγειρος. (Γλ.) ὃ λέγεις οὐ λέγεις, 30
τέχνην δ᾿ ὀνειδίζεις. 20

13  δελφάκιον A : δελφάκειον Dindorf ‖ 16  τιν᾿ M P Mus : τινὰ A ‖ 18  ἐνθείς


A : ἐνθῇς Dobree ‖ 22  κρεᾴδι᾿ Casaubon : κρέα δ᾿ A ‖ 23  ἔγχυλα D M P Mus :
ἐνχυλα A ‖ 28  μάλ᾿ εἶσι Scaliger : † μαλίσει † A ‖ 29  πολλῷ γ᾿, i.e. -Γ
Casaubon, ducente Musurus (πολλῶν γ᾿) : πολλῶν τ᾿, i.e. -Τ A
ix 38 3b –38 4b 99

[31] καὶ μαγείρων μὲν ἅλις, ἄνδρες δαιταλεῖς, μὴ καί τις αὐτῶν
τὰ ἐκ Δυσκόλου (644–6) Μενάνδρου βρενθυόμενος | λαρυγγίσῃ 383f
τάδε·
οὐδὲ εἷς
5 μάγειρον ἀδικήσας ἀθῷος διέφυγεν.
ἱεροπρεπής πώς ἐστιν ἡμῶν ἡ τέχνη.
ἐγὼ δ᾿ ὑμῖν, κατὰ τὸν ἥδιστον Δίφιλον (fr. 90)·
παρατίθημ᾿ ὁλοσχερῆ
ἄρν᾿ ἐς μέσον σύμπτυκτον, ὠνθυλευμένον,
10 χοιρίδια περιφόρινα κρομβώσας ὅλα·
δούρειον ἐπάγω χῆνα τῷ φυσήματι. ‖
[32] χήν. περιενεχθέντων δὲ τούτων καὶ ἄλλων περιττῶς 384a
ἐσκευασμένων ἔφη τις· οἱ χῆνες σιτευτοί. καὶ ὁ Οὐλπιανός· ὁ δὲ
σιτευτὸς χὴν παρὰ τίνι; πρὸς ὃν ὁ Πλούταρχος· Θεόπομπος μὲν
15 ἔφη ὁ Χῖος ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς κἀν τῇ τρισκαιδεκάτῃ δὲ τῶν
Φιλιππικῶν (FGrH 115 F 106a) Ἀγησιλάῳ τῷ Λάκωνι εἰς
Αἴγυπτον ἀφικομένῳ πέμψαι τοὺς Αἰγυπτίους χῆνας καὶ μόσχους
σιτευτούς. καὶ Ἐπιγένης δ᾿ ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν Βάκχαις (fr. 2)
φησίν·
20 ἀλλ᾿ εἴ τις ὥσπερ χῆνα ἔτρεφέν μοι λαβὼν
σιτευτόν. |
καὶ Ἀρχέστρατος (fr. 58 Olson–Sens = SH 189) ἐν τῷ πολυθρυλήτῳ 384b
ποιήματι·
ὡς καὶ σιτευτοῦ χηνὸς ὁμοῦ σκευάζει νεοττόν,
25 ὀπτὸν ἁπλῶς καὶ τόνδε.
σὺ δὲ ἡμῖν, ὦ Οὐλπιανέ, δίκαιος εἶ λέγειν, ὁ περὶ πάντων πάντας
ἀπαιτῶν, ποῦ μνήμης ἠξίωται παρὰ τοῖς ἀρχαίοις τὰ πολυτελῆ

8  παρατίθημ᾿ Dindorf : παρατίθημι A ‖ 10  περιφόρινα Dindorf :


† περιφορεινα † A ‖ 11  δούρειον Musurus : † δουριον † A ‖ 12  ἄλλων χηνῶν
A : χηνῶν ut glossam delevi : ἄλλων ὀρνίθων Gulick ‖ 24  ὡς καὶ σιτευτοῦ
χηνὸς A : σιτευτὸν καὶ χηνὸς (ὡς del.) Morelius | σκευάζει A : σκεύαζε
Schweighäuser
100 deip nosop histae

ταῦτα τῶν χηνῶν ἥπατα· ὅτι γὰρ χηνοβοσκοὺς οἴδασι μάρτυς


Κρατῖνος ἐν Διονυσαλεξάνδρῳ (fr. 49) λέγων·
χηνοβοσκοί, βουκόλοι.
Ὅμηρος (Od. 15.161) δὲ καὶ θηλυκῶς καὶ ἀρσενικῶς εἴρηκεν·
αἰετὸς † αρπιν † χῆνα φέρων. 5

καί (Od. 15.174)· |


384c ὡς ὅδε χῆν᾿ ἥρπαξ᾿ ἀτιταλλομένην ἐνὶ οἴκῳ.
καί (Od. 19.536–7)·
χῆνές μοι κατὰ οἶκον ἐείκοσι πυρὸν ἔδουσιν
ἐξ ὕδατος. 10

χηνείων δὲ ἡπάτων (περισπούδαστα δὲ ταῦτα κατὰ τὴν Ῥώμην)


μνημονεύει Εὔπολις ἐν Στεφανοπώλισι (Eub. fr. 99) λέγων οὕτως·
εἰ μὴ σὺ χηνὸς ἧπαρ ἢ ψυχὴν ἔχεις.
[33] ἦσαν δὲ καὶ ἡμίκραιραι πολλαὶ δελφάκων· μνημονεύει δ᾿
αὐτῶν Κρώβυλος ἐν Ψευδυποβολιμαίῳ (fr. 6)· | 15

384d εἰσῆλθον ἡμίκραιρα τακερὰ δέλφακος.


ταύτης μὰ τὸν Δί᾿ οὐχὶ κατέλιπον, λέγω,
οὐδέν.
μετὰ δὲ ταῦτα ὁ καλούμενος κρεωκάκκαβος· κρέα δ᾿ ἐστὶ ταῦτα
συγκεκομμένα μεθ᾿ αἵματος καὶ λίπους ἐν ζωμῷ γεγλυκασμένῳ· 20
λέγειν δὲ οὕτως Ἀριστοφάνης ὁ γραμματικὸς (fr. 351 Slater) Ἀχαι-
ούς, ὁ Μυρτίλος ἔφη. Ἀντικλείδης δ᾿ ἐν ὀγδόῳ Νόστων (FGrH 140
F 5), ἐν δείπνῳ, φησί, μελλόντων Χίων ὑπ᾿ Ἐρυθραίων ἐξ ἐπιβου-
λῆς ἀναιρεῖσθαι μαθών τις τὸ μέλλον γίνεσθαι ἔφη· |
384e ὦ Χῖοι, πολλὴ γὰρ Ἐρυθραίους ἔχει ὕβρις, 25

384e–f  Eust. p. 1231.42–3 = IV.486.9–12

5  † αρπιν †, i.e. ΑΡΠΙΝ A : ἀργὴν, i.e. ΑΡΓΗΝ Hom. ‖ 12  Εὔπολις A :


Εὔβουλος Casaubon, cf. 13.557f, 15.679b, 690e | Στεφανοπώλισι(ν) Mpc P
Mus : Στεφανωπώλισι Mpc : Στεφανοπώλησιν A ‖ 16  εἰσῆλθον A : εἰσῆλθεν
Casaubon ‖ 21  〈φησὶν〉 post Ἀριστοφάνης add. Casaubon
ix 38 4b –38 5b 101

φεύγετε δειπνήσαντες ὑὸς κρέα μηδὲ μένειν βοῦν.


ἀναβράστων δὲ κρεῶν μνημονεύει Ἀριστομένης Γόησιν (fr. 8)
οὕτως· 〈…〉 καὶ ὄρχεις ἤσθιον, οὓς καὶ νεφροὺς ἐκάλουν. Φιλιππί-
δης ἐν τῇ Ἀνανεώσει (fr. 5) Γναθαίνης τῆς ἑταίρας τὸ γαστρίμαρ-
5 γον ἐμφανίζων λέγει·
ἔπειτ᾿ ἐπὶ τούτοις πᾶσιν ἧκ᾿ ὄρχεις φέρων |
πολλούς. τὰ μὲν οὖν γύναια τἄλλ᾿ ἠκκίζετο, 384f
ἡ δ᾿ ἀνδροφόνος Γνάθαινα γελάσασα,
“καλοί γε”, φησίν, “οἱ νεφροί, νὴ τὴν φίλην
10 Δήμητρα.” καὶ δύ᾿ ἁρπάσασα κατέπιεν, 5
ὥσθ᾿ ὑπτίους ὑπὸ τοῦ γέλωτος καταπεσεῖν.
[34] εἰπόντος δὲ καὶ ἄλλου ἥδιστα γεγονέναι καὶ τὸν μετὰ
ὀξυλιπάρου ἀλεκτρυόνα ‖ ὁ φιλεπιτιμητὴς Οὐλπιανὸς κατα- 385a
κείμενος μόνος, ὀλίγα δ᾿ ἐσθίων καὶ τηρῶν τοὺς λέγοντας ἔφη·
15 ὀξυλίπαρον δὲ τί ἐστι; πλὴν εἰ μὴ καὶ κόττανα ἡμῖν καὶ λέπιδιν,
τὰ πάτριά μου νόμιμα βρώματα, ὀνομάζειν μέλλετε. καὶ ὅς·
Τιμοκλῆς, ἔφη, ὁ κωμικὸς ἐν Δακτύλῳ (fr. 3) μέμνηται τοῦ
ὀξυλιπάρου λέγων οὕτω·
γαλεοὺς καὶ βατίδας ὅσα τε τῶν γενῶν
20 ἐν ὀξυλιπάρῳ τρίμματι σκευάζεται.
ἀκρολιπάρους δέ τινας ἀνθρώπους κέκληκεν Ἄλεξις | ἐν Πονήρᾳ 385b
(fr. 197) οὕτως·
ἀκρολίπαροι, τὸ δ᾿ ἄλλο σῶμ᾿ ὑπόξυλον.
παρατεθέντος δέ ποτε καὶ ἰχθύος μεγάλου ἐν ὀξάλμῃ καὶ
25 εἰπόντος τινὸς ἥδιστον εἶναι ὀψάριον πᾶν τὸ ἐν ὀξάλμῃ
παρατιθέμενον συναγαγὼν τὰς ὀφρῦς ὁ τὰς ἀκάνθας ἀγείρων
Οὐλπιανός, ποῦ κεῖται, ἔφη, ὀξάλμη; 〈…〉 ὀψάριον γὰρ παρ᾿
οὐδενὶ τῶν ζώντων λεγόμενον οἶδα. οἱ μὲν οὖν πολλοὶ μακρὰ

3  lac. indic. Casaubon ‖ 7  τἄλλ᾿ M P Mus : τἄλλα A C E | ἠκκίζετο As C E :


ἀκκίζετο A : ἀκκιζομένων (structura mutata) Eust. ‖ 10  δύ᾿ P Mus : δύο A C E
Eust. ‖ 16–17  ὅς· Τιμοκλῆς Wilamowitz : ὁ Τιμοκλῆς A : Τιμοκλῆς C E
17  Δακτύλῳ A, cf. 7.295b : Δακτυλίῳ Casaubon ‖ 23  σῶμ᾿ P Mus : σῶμα A
C : σῶμ E ‖ 27  lac. indicavi, cf. 9.385d
102 deip nosop histae

χαίρειν εἰπόντες αὐτῷ ἐδείπνουν τοῦ Κυνούλκου τὰ ἐξ Αὐρῶν (fr.


2) Μεταγένους ἀναφωνήσαντος· |
385c ἀλλ᾿, ὦγαθέ, δειπνῶμεν· κἄπειτά με πάντ᾿ ἐπερωτᾶν
ὅ τι ἂν βούλῃ· νῦν γὰρ πεινῶν δεινῶς πώς εἰμ᾿ ἐπιλήσμων.
καὶ ὁ Μυρτίλος ἡδέως πως συναπογραφόμενος αὐτῷ, ἵνα μηδενὸς 5
μεταλαμβάνῃ, ἀλλὰ πάντα λαλῇ, ἔφη· Κρατῖνος ἐν Ὀδυσσεῦσιν
(fr. 150) εἴρηκε τὴν ὀξάλμην διὰ τούτων·
ἀνθ᾿ ὧν πάντας ἑλὼν ὑμᾶς ἐρίηρας ἑταίρους, |
385d φρύξας, ἑψήσας κἀπανθρακίσας, ὀπτήσας,
εἰς ἅλμην τε καὶ ὀξάλμην κᾆτ᾿ ἐς σκοροδάλμην 10
χλιερὸν ἐμβάπτων, ὃς ἂν ὀπτότατός μοι ἁπάντων
ὑμῶν φαίνηται κατατρώξομαι, ὦ στρατιῶται. 5
καὶ Ἀριστοφάνης Σφηξίν (330–1)·
ἀποφυσήσας
εἰς ὀξάλμην ἔμβαλε θερμόν. 15

[35] ὀψάριον δὲ τῶν μὲν ζώντων ἡμεῖς λέγομεν, ἀτὰρ καὶ Πλάτων
ἐπὶ τοῦ ἰχθύος ἐν Πεισάνδρῳ (fr. 102)· |
385e ἤδη φαγών τι πώποθ᾿, οἷα γίνεται,
ὀψάριον ἔκαμες, καὶ προσέστη τοῦτό σοι;
ἐγὼ δὲ πέρυσι κάραβον φαγών. 20

Φερεκράτης Αὐτομόλοις (fr. 32)·


τοὐψάριον τουτὶ παρέθηκέν τις ἡμῖν.
Φιλήμων Θησαυρῷ (fr. 32)·

*385d  Eust. p. 1477.44–6 = i.139.41–2

4  δεινῶς C E Ds B Qs M P Mus : δεινός A ‖ 9  ἑψήσας A C E : καὶ ἑψήσας Poll.


6.68, unde χἀψήσας Edmonds | κἀπανθρακίσας Q M P Mus :
† καπανθρακισας † A : κἀπ᾿ ἀνθρακιᾶς C E | ὀπτήσας A C E : καὶ ὀπτήσας
Poll. 6.68, unde κὠπτήσας Bergk ‖ 11  χλιερὸν A E : χλιερὰν C : χλιαρὸν Q M
P Mus et Poll. 6.68 ‖ 15  θερμόν A : θερμήν Ar. ‖ 18  γίνεται B Q M P Mus :
γείνεται A : γίγνεται Dindorf ‖ 20  ἐγὼ δὲ A : ἔγωγε Dindorf
22  παρέθηκέν A : παρέθηκέ D B Mus
ix 38 5b– 38 6a 103

οὐκ ἔστ᾿ ἀληθὲς παραλογίσασθ᾿ οὐδ᾿ ἔχειν


ὀψάρια χρηστά.
Μένανδρος Καρχηδονίῳ (fr. 226 Koerte–Thierfelder)·
ἐπιθυμιάσας τῷ Βορέᾳ † ϊδιον †
5 ὀψάριον οὐδὲ ἓν ἔλαβον· ἑψήσω φακῆν. |
καὶ ἐν Ἐφεσίῳ (fr. 151.1–4)· 385f
ἐπ᾿ ἀρίστῳ λαβὼν
ὀψάριον.
εἶτ᾿ ἐπιφέρει·
10 τῶν ἰχθυοπωλῶν τις τεττάρων
δραχμῶν ἐπώλει κωβιούς.
Ἀναξίλας Ὑακίνθῳ Πορνοβοσκῷ (fr. 28)·
ἐγὼ δ᾿ ἰὼν ὀψάριον ὑμῖν ἀγοράσω.
καὶ μετ᾿ ὀλίγα·
15 σκεύαζε, παῖ, τοὐψάριον ἡμῖν.
τὸ δὲ ἐν Ἀναγύρῳ (fr. 45) Ἀριστοφάνους·
εἰ μὴ παραμυθῇ μ᾿ ὀψαρίοις ἑκάστοτε,
ἀντὶ τοῦ προσοψήμασιν ἀκούομεν· καὶ γὰρ Ἄλεξις ‖ ἐν Παννυχίδι 386a
(fr. 177) περιθεὶς μαγείρῳ τὸν λόγον φησίν·
20 (Α.) θερμοτέροις † χαιρεοις † αἰεὶ
τοῖς ὀψαρίοις ἢ τὸ μέσον ἢ κατωτέρω;
(Β.) κατωτέρω; τί λέγεις, δέσποτα; πῶς οὑτοσὶ
ἅνθρωπος; οὐκ ἐπίστασαι ζῆν. (Α.) ψυχρά σοι
ἅπαντα παραθῶ; (Β.) μηδαμῶς. (Α.) ζέοντα δέ; 5

4  ἐπιθυμιάσας Bentley : ἐπιθυμίσας A | † ϊδιον † A : 〈λιβαν〉ίδιον Bentley


5  οὐδὲ ἓν A : οὐδὲν Dindorf ‖ 10  τις A : ἀρτίως τις 7.309e ‖ 11  ἐπώλει A :
ἐτίμα 7.309e ‖ 17  παραμυθῇ μ᾿] παραμυθῆ μ᾿ B : παραμύθημ᾿ A
20  † χαιρεοις † (v.ll. χαίρεις et χαίροις in unam confusas?) αἰεὶ A : χαιρεοῖς
ἀεὶ D B Q : χαίρεις ἀεὶ Qmg M P Mus ‖ 22  λέγεις, δέσποτα; πῶς A : λέγεις δέ;
(Α.) ποταπὸς Dobree ‖ 23  ἅνθρωπος Dobree : ἄνθρωπος A
104 deip nosop histae

(Β.) Ἄπολλον. (Α.) οὐκοῦν τὸ μέσον ἔστω. (Β.) δηλαδή.


(Α.) τοῦθ᾿ ἕτερος οὐδεὶς τῶν ὁμοτέχνων μου ποιεῖ. |
386b (Β.) οὐκ οἴομ᾿ οὐδ᾿ ἄλλ᾿ οὐδὲν ὧν σὺ νῦν ποιεῖς.
(Α.) ἐγὼ δ᾿ ἐρῶ· τοῖς γὰρ ἑστιωμένοις
τὸν καιρὸν ἀποδίδωμι τῆς συγκράσεως. 10 5
(Β.) σὺ πρὸς θεῶν, ἔθυσας τὸν ἔριφον
μὴ κόπτ᾿ ἔμ᾿ ἀλλὰ τὰ κρέα. (Α.) παῖδες, παράγετε, παῖδες.
ὀπτάνειόν ἐστιν; (Β.) ἔστι. (Α.) καὶ κάπνην ἔχει;
(Β.) δῆλον ὅτι. (Α.) μή μοι “δῆλον”. ἀλλ᾿ ἔχει κάπνην; |
386c (Β.) ἔχει. (Α.) κακόν, εἰ τύφουσαν. (Β.) ἀπολεῖ μ᾿ οὑτοσί. 15 10

[36] ταῦτά σοι παρ᾿ ἡμῶν τῶν ζώντων, ὀλβιογάστορ Οὐλπιανέ,


ἀπεμνημόνευσα· καὶ σὺ γάρ, ὡς ἔοικε, μετ᾿ ἐμοῦ κατὰ τὸν Ἄλεξιν
οὐδενὸς ἐμψύχου μεταλαμβάνεις, ὅς φησιν ἐν Ἀτθίδι (fr. 27) τάδε·
ὁ πρῶτος εἰπὼν ὅτι σοφιστὴς οὐδὲ εἷς
ἔμψυχον οὐδὲν ἐσθίει, σοφός τις ἦν· 15
ἐγὼ γὰρ ἥκω νῦν ἀγοράσας οὐδὲν |
386d ἔμψυχον. ἰχθῦς ἐπριάμην τεθνηκότας
μεγάλους, κρεᾴδι᾿ ἀρνός ἐσθίειν πίονος 5
οὐ ζῶντος· οὐχ οἷόν τε γάρ. τί ἄλλο; ναί,
ἡπάτιον ὀπτὸν προσέλαβον. τούτων ἐὰν 20
δείξῃ τις ἢ φωνήν τιν᾿ ἢ ψυχὴν ἔχον,
ἀδικεῖν προσομολογῶ καὶ παραβαίνειν τὸν νόμον. 10
ἐπὶ τούτοις οὖν ἔασον ἡμᾶς δειπνεῖν· ἰδοὺ γάρ, ἕως πρὸς σὲ διαλέ-
γομαι, καὶ οἱ φασιανικοὶ παραπεπλεύκασιν ὑπεριδόντες ἡμᾶς διὰ
386e τὴν ἄκαιρόν | σου γλωσσαργίαν. 25
ἀλλ᾿ ἢν ἐμοὶ εἴπῃς, ἔφη ὁ Οὐλπιανός, διδάσκαλε Μυρτίλε, ὁ
ὀλβιογάστωρ σοι πόθεν καὶ εἰ φασιανικῶν τις ὀρνίθων μέμνηται
τῶν παλαιῶν, ἐγώ σοι (~ Il. 9.360)·

*386e–f  Eust. p. 402.13 = I.633.7–8

4  τοῖς A : τοῖσιν Musurus ‖ 7  κόπτ᾿ ἔμ᾿ Dindorf : κόπτε με A | παῖδες,


παράγετε, παῖδες A : παῖδες2 del. Schweighäuser ‖ 8  ὀπτάνειόν A : ὀπτάνιόν
Schweighäuser ‖ 16  οὐδὲν A C : def. E : οὐδὲ ἓν Musurus ‖ 18  κρεᾴδι᾿
Meineke : κρεάδι᾿ A : κρέα C E | ἐσθίειν A C E : ἐστι Schweighäuser ‖ 19  ναί
A : καὶ D B ‖ 21  τιν᾿ A C E : τι Grotius ‖ 22  προσομολογῶ A C E : ὁμολογῶ
Grotius ‖ 25  γλωσσαργίαν A : γλωσσαλγίαν Kaibel
ix 38 6a– 38 7b 105

ἦρι μάλ᾿ οὐκ Ἑλλήσποντον πλεούσας,


ἀλλ᾿ εἰς τὴν ἀγορὰν πορευθεὶς ὠνήσομαι φασιανικόν, ὃν συγκατέ-
δομαί σοι.
[37] καὶ ὁ Μυρτίλος, ἐπὶ ταύταις, ἔφη, ταῖς συνθήκαις λέγω.
5 τοῦ μὲν ὀλβιογάστορος Ἄμφις μέμνηται ἐν Γυναικομανίᾳ (fr. 10)
οὑτωσὶ λέγων·
Εὐρύβατε κνισολοιχέ, οὐκ ἔσθ᾿ ὅπως
οὐκ ὀλβιογάστωρ | εἶ σύ. 386f
φασιανικοῦ δὲ ὄρνιθος ὁ ἥδιστος Ἀριστοφάνης ἐν δράματι Ὄρνισιν
10 (68). Ἀττικοὶ δ᾿ εἰσὶ δύο πρεσβῦται ὑπὸ ἀπραγμοσύνης πόλιν
ζητοῦντες ἐν ᾗ κατοικήσουσιν ἀπράγμονα· καὶ αὐτοῖς ἀρέσκει ὁ
βίος ὁ μετ᾿ ὀρνίθων. ἔρχονται οὖν ὡς τοὺς ὄρνιθας, καὶ αἰφνίδιον
αὐτοῖς ἐπιπτάντος ἑνὸς τῶν ὀρνίθων ἀγρίου τὴν ὄψιν δείσαντες
ἑαυτοὺς παραμυθούμενοι λέγουσι τά τ᾿ ἄλλα καὶ τάδε (Ar. Av.
15 67–8)· ‖
ὅδε δὴ τίς ἐστιν ὄρνις; οὐκ ἐρεῖς; 387a
ἐπεὶ κεχοδὼς ἔγωγε Φασιανικός.
καὶ τὸ ἐν Νεφέλαις (109) δὲ ἐπὶ τῶν ὀρνίθων ἔγωγε ἀκούω καὶ οὐκ
ἐπὶ ἵππων ὡς πολλοί·
20 τοὺς φασιανοὺς οὓς τρέφει Λεωγόρας·
δύναται γὰρ ὁ Λεωγόρας καὶ ἵππους τρέφειν καὶ ὄρνεις φασιανούς·
κωμῳδεῖται γὰρ ὁ Λεωγόρας ὡς γαστρίμαργος ὑπὸ Πλάτωνος ἐν
Περιαλγεῖ (fr. 114.2). Μνησίμαχος δ᾿ ἐν Φιλίππῳ (fr. 9) — εἷς δὲ
καὶ οὗτός ἐστι 〈τῶν〉 τῆς μέσης κωμῳδίας ποιητῶν — φησί·
25 καὶ τὸ λεγόμενον, |
σπανιώτερον πάρεστιν ὀρνίθων γάλα, 387b
καὶ φασιανὸς ἀποτετιλμένος καλῶς.
Θεόφραστος δὲ ὁ Ἐρέσιος, Ἀριστοτέλους μαθητής, ἐν τῷ τρίτῳ
Περὶ Ζῴων (fr. 371 Fortenbaugh) μνημονεύων αὐτῶν οὑτωσί πως

16  ὁδε A : ὁδὶ δὲ Ar. ‖ 17  ἐπεὶ κεχοδὼς A : ἐπικεχοδὼς Ar. ‖ 24  〈τῶν〉 add.


Musurus ‖ 26  σπανιώτερον, i.e. σπανιώτρ A : σπανιώτατον, i.e. σπανιώττ
Meineke | γάλα, i.e. ΓΑΛΑ D B Q M P Mus : † ταλα †, i.e. ΤΑΛΑ A ‖ 28  τῷ
τρίτῳ scripsi : τῇ γ΄ A
106 deip nosop histae

λέγει· ἔστι δὲ καὶ τοῖς ὄρνισι τοιαύτη διαφορά· τὰ μὲν γὰρ βραχέα
καὶ μὴ πτητικά, καθάπερ ἀτταγήν, πέρδιξ, ἀλεκτρυών, φασιανός,
εὐθὺς βαδιστικὰ καὶ δασέα. καὶ Ἀριστοτέλης ἐν ὀγδόῳ Ζῴων
Ἵστορίας (633a29–b2) γράφει τάδε· εἰσὶ δὲ τῶν ὀρνίθων οἱ μὲν
387c κονιστικοί, | οἱ δὲ λοῦνται, οἱ δὲ οὔτε κονιστικοὶ οὔτε λοῦνται. ὅσοι 5
δὲ μὴ πτητικοὶ ἀλλ᾿ ἐπίγειοι, κονιστικοί, οἷον ἀλεκτορίς, πέρδιξ,
ἀτταγήν, φασιανός, κορυδαλλός. μνημονεύει δ᾿ αὐτῶν καὶ Σπεύ-
σιππος ἐν δευτέρῳ Ὁμοίων (fr. 25 Tarán). φασιανὸν δὲ οὗτοι
κεκλήκασιν αὐτὸν καὶ οὐ φασιανικόν. [38] Ἀγαθαρχίδης δ᾿ ὁ
Κνίδιος ἐν τῇ τετάρτῃ καὶ τριακοστῇ τῶν Εὐρωπιακῶν (FGrH 86 F 10
15) περὶ τοῦ Φάσιδος ποταμοῦ τὸν λόγον ποιούμενος γράφει καὶ
ταῦτα· πλῆθος δ᾿ ὀρνίθων τῶν καλουμένων φασιανῶν φοιτᾷ τροφῆς
387d χάριν πρὸς τὰς ἐκβολὰς τῶν στομάτων. Καλλίξενος δ᾿ | ὁ Ῥόδιος
ἐν τετάρτῳ Περὶ Ἀλεξανδρείας (FGrH 627 F 2d) διαγράφων τὴν
γενομένην πομπὴν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου 15
καλουμένου βασιλέως ὡς μέγα θαῦμα περὶ τῶν ὀρνίθων τούτων
οὕτω γράφει· εἶτα ἐφέροντο ἐν ἀγγείοις ψιττακοὶ καὶ ταὼς καὶ
μελεαγρίδες καὶ φασιανοὶ καὶ ὄρνιθες Αἰθιοπικοὶ πλήθει πολλοί.
Ἀρτεμίδωρος δὲ ὁ Ἀριστοφάνειος ἐν ταῖς ἐπιγραφομέναις Ὀψαρ-
387e τυτικαῖς Γλώσσαις καὶ Πάμφιλος | ὁ Ἀλεξανδρεὺς ἐν τοῖς Περὶ 20
Ὀνομάτων καὶ Γλωσσῶν (fr. XXXIII, p. lxviii Schmidt) Ἐπαίνετον
παρατίθεται λέγοντα ἐν τῷ Ὀψαρτυτικῷ ὅτι ὁ φασιανὸς ὄρνις
τατύρας καλεῖται. Πτολεμαῖος δ᾿ ὁ Εὐεργέτης ἐν δευτέρῳ
Ὑπομνημάτων (FGrH 234 F 2b) † τεταρτον † φησιν ὀνομάζεσθαι
τὸν φασιανὸν ὄρνιν. τοσαῦτά σοι περὶ τῶν φασιανικῶν ὀρνίθων 25
ἔχω λέγειν, οὓς ἐγὼ διὰ σὲ ὥσπερ οἱ πυρέσσοντες περιφερομένους
εἶδον. σὺ δὲ κατὰ τὰς συνθήκας ἂν μὴ αὔριον ἀποδῷς τὰ ὡμολο-
387f γημένα, οὐκ ἐξαπατήσεως δημοσίᾳ σε γράψομαι, | ἀλλὰ τὸν

387f  Eust. p. 852.13 = III.219.18–20

1  βραχέα A C E : βαρέα Dalechamps (graves) ‖ 3  ὀγδόῳ scripsi : ὀγδόῃ A


5  λοῦνται1 A C E : λοῦσται Arist. | λοῦνται2 A : λοῦσται Arist. ‖ 6  δὲ A C E :
μὲν Arist. ‖ 7  φασιανός, κορυδαλλός A C E : κορυδαλός, φασιανός Arist.
14  τετάρτῳ scripsi : τετάρτῃ A ‖ 17  ταὼς A : ταοὶ 5.201b : ταῲ
Schweighäuser ‖ 19  Ἀριστοφάνειος D B M P Mus : Ἀριστοφάνιος A
23  δευτέρῳ, i.e. β΄ A : δωδεκάτῳ, i.e. ιβ΄ 14.654c ‖ 24  † τεταρτον † A :
τέταρόν 14.654c ‖ 26  ἔχω scripsi : ἔχων A ‖ 28  γράψομαι Casaubon :
γράφομαι A
ix 387b–388b 107

Φᾶσιν οἰκήσοντα ἀποπέμψω, ὡς Πολέμων ὁ περιηγητὴς (fr. LIV*


Preller) Ἴστρον τὸν Καλλιμάχειον (FGrH 334 T 6) συγγραφέα εἰς
τὸν ὁμώνυμον κατεπόντου ποταμόν.
[39] ἀτταγᾶς. Ἀριστοφάνης Πελαργοῖς (fr. 448)·
5 ἀτταγᾶς ἥδιστον ἕψειν ἐν ἐπινικίοις κρέας.
Ἀλέξανδρος δ᾿ ὁ Μύνδιός (fr. I.7 Wellmann) φησιν ὅτι μικρῷ μὲν
μείζων ἐστὶ πέρδικος, ὅλος δὲ κατάγραφος τὰ περὶ τὸν νῶτον,
κεραμεοῦς τὴν χρόαν, ὑποπυρρίζων μᾶλλον. θηρεύεται δ᾿ ὑπὸ
κυνηγῶν διὰ τὸ βάρος καὶ τὴν τῶν πτερῶν βραχύτητα. ἐστὶ δὲ
10 κονιστικὸς πολύτεκνός τε καὶ σπερμολόγος. Σωκράτης δ᾿ ‖ ἐν τῷ 388a
Περὶ Ὅρων καὶ Τόπων καὶ Πυρὸς καὶ Λίθων (Socrates of Cos fr.
17, FHG iv.499–500), ἐκ τῆς Λυδίας μετακομισθέντες, φησίν, εἰς
Αἴγυπτον οἱ ἀτταγαῖ καὶ ἀφεθέντες εἰς τὰς ὕλας ἕως μέν τινος
ὄρτυγος φωνὴν ἀφίεσαν, ἐπεὶ δὲ τοῦ ποταμοῦ κοίλου ῥυέντος λιμὸς
15 ἐγένετο καὶ πολλοὶ τῶν κατὰ τὴν χώραν ἀπώλλυντο, οὐ διέλιπον
σαφέστερον τῶν παίδων τῶν τρανοτάτων ἕως νῦν λέγοντες· “τρὶς
τοῖς κακούργοις κακά.” συλληφθέντες δὲ οὐ μόνον οὐ τιθασεύον-
ται, ἀλλ᾿ οὐδὲ φωνὴν ἔτι ἀφιᾶσιν· ἐὰν δὲ ἀφεθῶσι, φωνήεντες
πάλιν γίνονται. μνημονεύει αὐτῶν Ἱππῶναξ (fr. 37.1 Degani)
20 οὕτως· |
οὐκ ἀταγγᾶς τε καὶ † σιλαγως † καταβρύκων. 388b
καὶ Ἀριστοφάνης ἐν Ὄρνισιν (249, 761)· ἐν δ᾿ Ἀχαρνεῦσι (875) καὶ
ὡς πλεοναζόντων αὐτῶν ἐν τῇ Μεγαρικῇ. περισπῶσι δ᾿ οἱ Ἀττικοὶ
παρὰ τὸν ὀρθὸν λόγον τοὔνομα· τὰ γὰρ εἰς -ας λήγοντα ἐκτεταμέ-
25 νον ὑπὲρ δύο συλλαβάς, ὅτε ἔχει τὸ ᾱ παραλῆγον, βαρύτονά ἐστιν,

*388a  cf. Ael. NA 15.27 | 388b  Eust. p. 854.25–6 = III.226.19–23

2  Ἴστρον Qmg M P Mus : ϊστορῶν A | Καλλιμάχειον Musurus : Καλλιμάχιον


A ‖ 8  ὑποπυρρίζων C E Eust. : ὑποπυρίζων A ‖ 11  Ὅρων A : Ὡρῶν
Casaubon : Ὄρων Müller (Ὀρῶν scripsit) ‖ 13  ὕλας Ael. : πύλας A
16  τρανοτάτων C E : τρανωτάτων A ‖ 18  φωνήεντες C E : φωνάεντες A
19  γίνονται C E D B : γίγνονται A ‖ 21  ἀταγγᾶς] ἀτάγγας A : † αττας †
14.645c : ἀτταγάς Qpc M P Mus | † σιλαγως † A : † λαγως † 14.645c :
λαγοὺς Tzetzes
108 deip nosop histae

οἷον ἀκάμας, Σακάδας, ἀδάμας. λεκτέον δὲ καὶ ἀτταγαῖ καὶ οὐχὶ


ἀτταγῆνες.
[40] πορφυρίων. ὅτι καὶ τούτου Ἀριστοφάνης (e.g. Av. 304)
μέμνηται δῆλον. Πολέμων δ᾿ ἐν πέμπτῳ τῶν Πρὸς Ἀντίγονον |
388c καὶ Ἀδαῖον (fr. 59 Preller) πορφυρίωνά φησι τὸν ὄρνιν διαιτώμενον 5
κατὰ τὰς οἰκίας τὰς ὑπάνδρους τῶν γυναικῶν τηρεῖν πικρῶς καὶ
τοιαύτην ἔχειν αἴσθησιν ἐπὶ τῆς μοιχευομένης ὥσθ᾿ ὅταν τοῦθ᾿
ὑπονοήσῃ, προσημαίνει τῷ δεσπότῃ ἀγχόνῃ τὸ ζῆν περιγράψας·
οὐ πρότερόν τε, φησί, τροφῆς μεταλαμβάνει, εἰ μὴ περιπατήσει
τόπον τινὰ ἐξευρὼν ἑαυτῷ ἐπιτήδειον· μεθ᾿ ὃ κονισάμενος λούεται, 10
εἶτα τρέφεται. Ἀριστοτέλης (fr. 348 Rose = fr. 255 Gigon) δὲ
σχιδανόποδά φησιν αὐτὸν εἶναι ἔχειν τε χρῶμα κυάνεον, σκέλη
μακρά, ῥύγχος ἠργμένον ἐκ τῆς κεφαλῆς φοινικοῦν, μέγεθος |
388d ἀλεκτρυόνος. στόμαχον δ᾿ ἔχει λεπτόν· διὸ τῶν λαμβανομένων εἰς
τὸν πόδα ταμιεύεται μικρὰς τὰς ψωμίδας. κύπτων δὲ πίνει· 15
πενταδάκτυλός τε ὢν τὸν μέσον ἔχει μέγιστον. Ἀλέξανδρος δ᾿ ὁ
Μύνδιος ἐν δευτέρῳ Περὶ τῆς τῶν Πτηνῶν Ἱστορίας (fr. I.8
Wellmann) Λίβυν εἶναί φησι τὸν ὄρνιν καὶ τῶν κατὰ τὴν Λιβύην
θεῶν ἱερόν.
πορφυρίς. Καλλίμαχος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Ὀρνίθων (fr. 414 Pfeiffer) 20
διεστάναι φησὶ πορφυρίωνα πορφυρίδος ἰδίᾳ ἑκάτερον
καταριθμούμενος· τὴν τροφήν τε λαμβάνειν τὸν πορφυρίωνα ἐν |
388e σκότῳ καταδυόμενον, ἵνα μή τις αὐτὸν θεάσηται· ἐχθραίνει γὰρ
τοὺς προσιόντας αὐτοῦ τῇ τροφῇ. τῆς δὲ πορφυρίδος καὶ
Ἀριστοφάνης ἐν Ὄρνισι (304) μνημονεύει. Ἴβυκος (PMG 317a) δέ 25
τινας λαθιπορφυρίδας ὀνομάζει διὰ τούτων·
τοῦ μὲν πετάλοισιν ἐπ᾿ ἀκροτάτοισι

388c–d  Eust. p. 1467.13–18 = i.126.10–15 | *388c  cf. Ael. NA 3.42

1  ἀκάμας, Σακάδας, ἀδάμας A : ἀκάμας, ἀδάμας C E : καὶ ὁ Πολυδάμας καὶ


ὁ Ἀδάμας καὶ ὁ Ἀκάμας καὶ ὁ Ἀθάμας Eust. p. 854.25 ‖ 9  περιπατήσει C E B :
περιπατήσῃ A ‖ 10  ὃ Gesner : ὃν A C E ‖ 12  τε, i.e. ΤΕ C E Q M P : γε, i.e.
ΓΕ A ‖ 15  κύπτων scripsi : κάπτων A C E : σκάπτων D Q M P Mus : βάπτων
B ‖ 17  Μύνδιος Musurus : Μυνδαῖος A ‖ 23  ἐχθραίνει A : ἐχθαίρει C E
26  λαθιπορφυρίδας Dindorf, ducente Schweighäuser, cf. infra : λαθιπόρφυρας
A ‖ 27–109,1  ἀκροτάτοισι ζανθοῖσι A : ἀκροτάτοις / ἱζάνοισι Wilamowitz
i x 38 8b– 38 9a 109

ζανθοῖσι ποικίλαι πανέλοπες


αἰολόδειροι λαθιπορφυρίδες καὶ
ἀλκυόνες τανυσίπτεροι.
ἐν ἄλλοις δέ φησιν (PMG 317b)·
5 αἰεί μ᾿, ὦ φίλε θυμέ, τανύπτερος ὡς ὅκα πορφυρίς.
[41] πέρδιξ. τούτων πολλοὶ μὲν | μέμνηνται, ὡς καὶ Ἀριστο- 388f
φάνης (e.g. Av. 297). τοῦ δὲ ὀνόματος αὐτῶν ἔνιοι συστέλλουσι τὴν
μέσην συλλαβήν, ὡς Ἀρχίλοχος (fr. 224 West2)·
πτώσσουσαν ὥστε πέρδικα.
10 οὕτω καὶ ὄρτυγα καὶ χοίνικα· πολὺ δέ ἐστι τὸ ἐκτεινόμενον παρὰ
τοῖς Ἀττικοῖς. Σοφοκλῆς Καμικοῖς (fr. 323)·
ὄρνιθος ἦλθ᾿ ἐπώνυμος
πέρδικος ἐν κλεινοῖς Ἀθηναίων πάγοις.
Φερεκράτης (fr. 160) ἢ ὁ πεποιηκὼς τὸν Χείρωνα·
15 ἔξεισιν ἄκων δεῦρο πέρδικος τρόπον. ‖
Φρύνιχος Τραγῳδοῖς (fr. 55)· 389a
τὸν Κλεόμβροτόν τε τοῦ
Πέρδικος υἱόν.
τὸ δὲ ζῷον ἐπὶ λαγνείας συμβολικῶς παρείληπται. Νικοφῶν ἐν
20 Χειρογάστορσι (fr. 9)·
τοὺς ἑψητοὺς καὶ τοὺς πέρδικας ἐκείνους.
Ἐπίχαρμος δ᾿ ἐν Κωμασταῖς (fr. 73) βραχέως·
σηπίας τ᾿ ἄγαν ἐούσας πέρδικάς τε πετομένους.
φησὶ δ᾿ Ἀριστοτέλης (fr. 346 Rose = fr. 256 Gigon) περὶ τοῦ ζῴου
25 τάδε· ὁ πέρδιξ ἐστὶ μὲν χερσαῖος, σχιδανόπους, ζῇ δὲ ἔτη πεντε-

1–2  ποικίλαι πανελοπες αἰολόδειροι A : ποικίλαι αἰολόδειροι / πανέλοπες


Hermann ‖ 2  λαθιπορφυρίδες, i.e. ΛΑΘΙ- Schweighäuser, cf. supra :
† αδοιπορφυρίδες †, i.e. ΑΔΟΙ- A ‖ 5  θυμέ, i.e. ΘΥΜΕ Valckenaer :
† οὐμε †, i.e. ΟΥΜΕ A ‖ 19  λαγνείας C E : λαγνείαις A ‖ 23  ἄγαν ἐούσας
A : ἆγον νεούσας Schweighäuser
110 deip nosop histae

καίδεκα, ἡ δὲ θήλεια καὶ πλείονα· πολυχρονιώτερα γὰρ ἐν τοῖς


389b ὄρνισι τῶν ἀρρένων τὰ θήλεα. ἐπῳάζει δὲ καὶ ἐκτρέφει | καθάπερ ἡ
ἀλεκτορίς. ὅταν δὲ γνῷ ὅτι θηρεύεται, προελθὼν τῆς νεοττιᾶς
κυλινδεῖται παρὰ τὰ σκέλη τοῦ θηρεύοντος ἐλπίδα ἐμποιῶν τοῦ
συλληφθήσεσθαι, ἐξαπατᾷ τε ἕως ἂν ἀποπτῶσιν οἱ νεοττοί· εἶτα 5
καὶ αὐτὸς ἐξίπταται. [42] ἐστὶ δὲ τὸ ζῷον κακόηθες καὶ πανοῦρ-
γον, ἔτι δὲ ἀφροδισιαστικόν· διὸ καὶ τὰ ᾠὰ τῆς θηλείας συντρίβει,
ἵνα ἀπολαύῃ τῶν ἀφροδισίων· ὅθεν ἡ θήλεια γινώσκουσα ἀποδι-
δράσκουσα τίκτει. τὰ αὐτὰ ἱστορεῖ καὶ Καλλίμαχος ἐν τῷ Περὶ
389c Ὀρνέων (fr. 415 Pfeiffer). μάχονται δὲ καὶ οἱ | χῆροι αὐτῶν πρὸς 10
ἀλλήλους καὶ ὁ ἡττηθεὶς ὀχεύεται ὑπὸ τοῦ νικήσαντος· Ἀριστοτέ-
λης (HA 614a2–3) δέ φησιν ὅτι τὸν ἡττηθέντα πάντες ἐν μέρει
ὀχεύουσιν. (HA 614a8–9) ὀχεύουσι δὲ καὶ οἱ τιθασοὶ τοὺς ἀγρίους.
(HA 614a3–5) ἐπειδὰν δὲ κρατηθῇ τις ὑπὸ τοῦ δευτέρου, οὗτος
λάθρᾳ ὀχεύεται ὑπὸ τοῦ κρατιστεύσαντος· γίνεται δὲ τοῦτο κατά 15
τινα ὥραν τοῦ ἔτους, ὡς καὶ ὁ Μύνδιός φησιν Ἀλέξανδρος (fr. I.9
Wellmann). νεοττεύουσι δὲ ἐπὶ γῆς οἱ ἄρρενες καὶ αἱ θήλειαι,
διελόμενοι ἕκαστοι οἶκον. (HA 614a10–28) ἐπὶ δὲ τὸν θηρεύοντα
πέρδικα ὠθεῖται ὁ τῶν ἀγρίων ἡγεμὼν μαχούμενος· ἁλόντος δὲ |
389d τούτου ἕτερος ἔρχεται μαχούμενος. καὶ ὁπόταν μὲν ἄρρην ᾖ 20
θηρεύων, τοῦτο ποιεῖ· ὅταν δὲ θήλεια ᾖ ἡ θηρεύουσα, ᾄδει ἕως ἂν
ἀπατηθῇ ὁ ἡγεμὼν 〈ὑφ᾿〉 αὐτῆς· καὶ οἱ ἄλλοι ἀθροισθέντες ἀποδι-
ώκουσιν ἀπὸ τῆς θηλείας, ὅτι ἐκείνῃ ἀλλ᾿ οὐχ ἑαυτοῖς προσέχει·
ὅθεν πολλάκις διὰ ταῦτα σιγῇ προσέρχεται, ὅπως μὴ ἄλλος
ἀκούσας τῆς φωνῆς ἔλθῃ μαχούμενος αὐτῷ· ἐνίοτε δὲ ἡ θήλεια τὸν 25

*389b  cf. Ael. NA 3.5, 16 | *389c  cf. Ael. NA 4.16

7  συντρίβει C E D B Q M P Mus : συντρίβῃ A ‖ 8  γινώσκουσα C E D B M :


γιγνώσκουσα A ‖ 18  θηρεύοντα A C E : θηρευτὴν Arist. ‖ 19  ὁ τῶν ἀγρίων
ἡγεμὼν A C E : τῶν ἀγρίων ὁ ἡγεμὼν Arist. | μαχούμενος Schneidewin, cf.
infra : μαχόμενος A C E ‖ 19–20  ἁλόντος δὲ τούτου A C E : τούτου δ’
ἁλόντος Arist. ‖ 21  θηρεύων A C E : ὁ θηρεύων Arist., cf. ἡ θηρεύουσα infra
ποιεῖ A C E : ποιοῦσιν Arist. | ὅταν A C E : ἐὰν Arist. | ᾖ ἡ θηρεύουσα A C E :
ἡ θηρεύουσα ᾖ Arist. ‖ 21–2  ᾄδει ἕως ἂν ἀπατηθῇ ὁ ἡγεμὼν αὐτῆς A C E :
〈ὑφ᾿〉 addidi : ἀπαντήσῃ pro ἀπατηθῇ Kaibel : καὶ ᾄδουσα, ἀντᾴσῃ δ’ ὁ
ἡγεμὼν αὐτῇ Arist. ‖ 23  ἑαυτοῖς προσέχει A : αὑτοῖς προσέχει C E : αὐτοῖς
προσέρχεται Arist. ‖ 24  ὅθεν A C E : ὁ δὲ Arist. | σιγῇ A C E : σιωπῇ Arist.
προσέρχεται C E : προσέρχονται A ‖ 25  ἀκούσας τῆς φωνῆς A C E : τῆς
φωνῆς ἀκούσας Arist.
ix 38 9a –39 0a 111

ἄρρενα προσιόντα κατασιγάζει· πολλάκις τε ἐπῳάζουσα ἐξίσταται


ὅταν προσερχόμενον ἐπαισθάνηται τὸν ἄρρενα τῇ θηρευούσῃ,
ὑπομένει τε | ὀχευθῆναι ἵνα αὐτὸν ἀποσπάσῃ τῆς θηρευούσης. ἐπὶ 389e
τοσοῦτο δ᾿ ἐπτόηνται περὶ τὴν ὀχείαν οἱ πέρδικες καὶ οἱ ὄρτυγες
5 ὡς εἰς τοὺς θηρεύοντας ἐμπίπτειν καθίζοντας ἐπὶ τῶν κεράμων.
φασὶ δὲ καὶ τοὺς ἀγομένους θηλείας πέρδικας ἐπὶ θήραν, ὁπόταν
ἴδωσιν ἢ ὄσφρωνται τῶν ἀρρένων κατ᾿ ἄνεμον στάντων ἢ περιπε-
τομένων, ἐγκύους γίνεσθαι, τινὰς δὲ καὶ παραυτίκα τίκτειν·
πέτονταί τε περὶ τὸν τῆς ὀχείας καιρὸν χάσκοντες καὶ τὴν γλῶσ-
10 σαν ἔξω ἔχοντες οἵ τε θήλεις καὶ οἱ ἄρρενες. Κλέαρχος δ᾿ ἐν τῷ
Περὶ τοῦ Πανικοῦ (fr. 36 Wehrli), οἱ στρουθοί, | φησί, χοἰ πέρδι- 389f
κες, ἔτι δὲ οἱ ἀλεκτρυόνες καὶ οἱ ὄρτυγες προΐενται τὴν γονὴν οὐ
μόνον ἰδόντες τὰς θηλείας ἀλλὰ κἂν ἀκούσωσιν αὐτῶν τὴν φωνήν·
τούτου δὲ αἴτιον ἡ τῇ ψυχῇ γινομένη φαντασία περὶ τῶν πλησια-
15 σμῶν. φανερώτατον δὲ γίνεται περὶ τὰς ὀχείας ὅταν ἐξ ἐναντίας
αὐτοῖς θῇς κάτοπτρον· προστρέχοντες γὰρ διὰ τὴν ἔμφασιν
ἁλίσκονταί τε καὶ προΐενται τὸ σπέρμα, πλὴν τῶν ἀλεκτρυόνων·
τούτους δ᾿ ἡ τῆς ἐμφάσεως αἴσθησις εἰς μάχην προάγεται μόνον.
ταῦτα μὲν ὁ Κλέαρχος. [43] καλοῦνται δ᾿ οἱ πέρδικες ὑπ᾿ ἐνίων
20 κακκάβαι, ὡς καὶ ὑπ᾿ Ἀλκμᾶνος (PMG 39) ‖ λέγοντος οὕτως· 390a
† ἐπηγε † δὲ καὶ μέλος Ἀλκμὰν
εὗρε γεγλωσσαμένον

*389e–f  Eust. p. 1681.38–40 = i.410.25–8 | 390a–b  Eust. p. 1290.40 = IV.693.


9–10 | 390a–b  cf. Ael. NA 3.35

1  ἐξίσταται A C E : ἀνίσταται Arist. ‖ 2  προσερχόμενον ἐπαισθάνηται τὸν


ἄρρενα τῇ θηρευούσῃ A C E : τῇ θηρευούσῃ θηλείᾳ αἴσθηται προσέχοντα τὸν
ἄρρενα Arist. ‖ 3  ὑπομένει τε ὀχευθῆναι, ἵνα (ἵν᾿ C E B) αὐτὸν A C E :
ὑπομένει, ἵν’ ὀχευθῇ καὶ Arist. ‖ 3–4  ἐπὶ τοσοῦτον δ᾿ A C E : οὕτω δὲ σφόδρα
Arist. ‖ 4  ἐπτόηνται περὶ τὴν ὀχείαν οἱ (οἱ om. C E) πέρδικες καὶ οἱ (οἱ om. C
E) ὄρτυγες A C E : καὶ οἱ πέρδικες καὶ οἱ ὄρτυγες ἐπτόηνται περὶ τὴν ὀχείαν
Arist. ‖ 5  ἐπὶ τῶν κεράμων A C E : ἐπὶ τὰς κεφαλάς Arist., unde Kaibel ἐπὶ
τῶν κεφαλῶν ‖ 6  θηλείας A C E : θήλειαι (structura mutata) Eust. : θήλεις
Schweighäuser ‖ 8  γίνεσθαι C E D B M : γίνονται (structura mutata) Eust. :
γίγνεσθαι A | τινὰς C E : τινὲς A ‖ 10  οἱ C E M P Mus : om. A
21  † ἐπηγε † δὲ A : ἔπη τάδε Bergk, ϝέπη τάδε Page ‖ 22  γεγλωσσαμένον,
i.e. ΓΕ- Meineke : † τεγλωσσαμενον †, i.e. ΤΕ- A : γεγλωσσαμέναν
Marzullo
112 deip nosop histae

κακκαβίδων ὄνομα συνθέμενος,


σαφῶς ἐμφανίζων ὅτι παρὰ τῶν περδίκων ᾄδειν ἐμάνθανε· διὸ καὶ
Χαμαιλέων ὁ Ποντικὸς (fr. 24 Wehrli = fr. 26 Martano) ἔφη τὴν
εὕρεσιν τῆς μουσικῆς τοῖς ἀρχαίοις ἐπινοηθῆναι ἀπὸ τῶν ἐν ταῖς
ἐρημίαις ᾀδόντων ὀρνίθων· ὧν κατὰ μίμησιν λαβεῖν στάσιν τὴν 5
μουσικήν. οὐ πάντες δ᾿ οἱ πέρδικες, φησί, κακκαβίζουσι· Θεόφρα-
στος γοῦν ἐν τῷ Περὶ Ἑτεροφωνίας τῶν Ὁμογενῶν (fr. 355b
390b Fortenbaugh), οἱ Ἀθήνησι, φησίν, ἐπὶ τάδε | πέρδικες τοῦ Κορυ-
δαλλοῦ πρὸς τὸ ἄστυ κακκαβίζουσιν, οἱ δ᾿ ἐπέκεινα τιττυβίζουσι.
Βάσιλις δ᾿ ἐν τῷ δευτέρῳ τῶν Ἰνδικῶν (FGrH 718 F 1), οἱ μικροί, 10
φησίν, ἄνδρες οἱ ταῖς γεράνοις διαπολεμοῦντες πέρδιξιν ὀχήματι
χρῶνται. Μενεκλῆς δ᾿ ἐν πρώτῳ τῆς Συναγωγῆς (FGrH 270 F 7),
οἱ Πυγμαῖοι, φησί, τοῖς πέρδιξι καὶ ταῖς γεράνοις πολεμοῦσι. τῶν
δὲ περδίκων ἐστὶν ἕτερον γένος ἐν Ἰταλίᾳ ἀμαυρὸν τῇ πτερώσει
καὶ μικρότερον τῇ ἕξει, τὸ ῥύγχος οὐχὶ κινναβάρινον ἔχον. οἱ δὲ 15
περὶ τὴν Κίρραν πέρδικες ἄβρωτον ἔχουσι τὸ κρέας διὰ τὰς |
390c νομάς. οἱ δὲ περὶ τὴν Βοιωτίαν ἢ οὐ διαβαίνουσιν εἰς τὴν Ἀττικὴν
ἢ διαβαίνοντες τῇ φωνῇ διάδηλοι γίνονται, καθάπερ προειρήκα-
μεν (9.390a–b). τοὺς δὲ περὶ Παφλαγονίαν γινομένους πέρδικάς
φησι Θεόφραστος (fr. 356 Fortenbaugh) δύο ἔχειν καρδίας. οἱ δ᾿ ἐν 20
Σκιάθῳ τῇ νήσῳ κοχλίας ἐσθίουσι. τίκτουσι δ᾿ ἐνίοτε καὶ πεντε-
καίδεκα καὶ ἑκκαίδεκα. πέτονται δὲ ἐπὶ βραχύ, ὥς φησι Ξενοφῶν
ἐν πρώτῳ Ἀναβάσεως (1.5.3) γράφων οὕτω· τὰς δὲ ὠτίδας, ἄν τις
ταχὺ ἀνιστῇ, ἐστὶ λαμβάνειν· πέτονταί τε γὰρ βραχὺ ὥσπερ οἱ
390d πέρδικες | καὶ ταχὺ ἀπαγορεύουσι. τὰ δὲ κρέα αὐτῶν ἡδέα ἐστίν. 25
[44] ἀληθῆ λέγειν φησὶ τὸν Ξενοφῶντα ὁ Πλούταρχος περὶ τῶν
ὠτίδων· φέρεσθαι γὰρ πάμπολλα τὰ ζῷα ταῦτα εἰς τὴν Ἀλεξάν-
δρειαν ἀπὸ τῆς παρακειμένης Λιβύης τῆς θήρας αὐτῶν τοιαύτης

390b  Eust. p. 229.28–9 = I.349.10–11 | *390b  Eust. p. 372.17–18 = I.588.


18–20 | 390b  Eust. p. 1322.48–9 = IV.808.15–809.1 | *390c  cf. Ael. NA 10.35;
11.40 | *390d–e, 390f–1a  Eust. p. 1687.53–60 = i.419.39–420.1

1  ὄνομα A : ὄπα Schneidewin ‖ 5  τὴν κατὰ μίμησιν vel τὴν καταμίμησιν A


C E : τὴν del. Musurus ‖ 12  πρώτῳ scripsi : πρώτῃ, i.e. Α΄ A ‖ 18  γίνονται C
E D B M P Mus : γίγνονται A ‖ 19  γινομένους C E D B P : γιγνομένους A
21  τῇ νήσῳ A C E : fort. ut glossa delenda ‖ 24  ἀνιστῇ Xen. : † ονιστη † A
τε A : om. Xen. | οἱ A : om. Xen. ‖ 25  ἡδέα ἐστίν A : ἥδιστα ἦν Xen.
ix 390a–391a 113

γινομένης· μιμητικὸν δέ ἐστι τὸ ζῷον τοῦτο, μάλιστα ὧν ἂν ἴδῃ


ποιοῦντα ἄνθρωπον. ποιεῖ δ᾿ οὖν ταὐτὰ ὅσα ἂν ἴδῃ τοὺς κυνηγοῦν-
τας πράττοντας. οἱ δὲ στάντες αὐτῶν καταντικρὺ ὑπαλείφονται
φαρμάκῳ τοὺς ὀφθαλμοὺς παρασκευάσαντες ἄλλα φάρμακα |
5 κολλητικὰ ὀφθαλμῶν καὶ βλεφάρων, ἅπερ οὐ πόρρω ἑαυτῶν ἐν 390e
λεκανίσκαις βραχείαις τιθέασιν. οἱ οὖν ὦτοι θεώμενοι τοὺς ὑπαλει-
φομένους τὸ αὐτὸ καὶ αὐτοὶ ποιοῦσιν ἐκ τῶν λεκανίδων λαμβάνον-
τες, καὶ ταχέως ἁλίσκονται. γράφει δὲ περὶ αὐτῶν Ἀριστοτέλης
(fr. 354 Rose = fr. 257 Gigon) οὕτως, ὅτι ἐστὶ μὲν τῶν ἐκτοπιζόν-
10 των καὶ σχιδανοπόδων καὶ τριδακτύλων, μέγεθος ἀλεκτρυόνος
μεγάλου, χρῶμα ὄρτυγος, κεφαλὴ προμήκης, ῥύγχος ὀξύ, τράχη-
λος λεπτός, ὀφθαλμοὶ μεγάλοι, γλῶττα ὀστώδης, πρόλοβον δ᾿ οὐκ
ἔχει. | Ἀλέξανδρος δ᾿ ὁ Μύνδιος (fr. I.10 Wellmann) καὶ προσαγο- 390f
ρεύεσθαί φησιν αὐτὸν λαγῳδίαν. φασὶ δ᾿ αὐτὸν καὶ τὴν τροφὴν
15 ἀναμαρυκᾶσθαι ἥδεσθαί τε ἵππῳ· εἰ γοῦν τις δορὰν ἵππων
περιθοῖτο, θηρεύσει ὅσους ἂν θέλῃ· προσίασι γάρ. ἐν ἄλλοις δὲ
πάλιν φησὶν ὁ Ἀριστοτέλης (fr. 355 Rose = fr. 257 Gigon)· ὁ ὦτός
ἐστι μὲν παρόμοιος τῇ γλαυκί, οὔκ ἐστι δὲ νυκτερινός· ἔχει τε περὶ
τὰ ὦτα πτερύγια, διὸ καὶ ὦτος καλεῖται· μέγεθος περιστερᾶς,
20 μιμητὴς ἀνθρώπων· ἀντορχούμενος γοῦν ἁλίσκεται. ἀνθρωποει-
δὴς δ᾿ ἐστὶ τὴν μορφὴν καὶ πάντων μιμητὴς ὅσα ἄνθρωπος ποιεῖ,
διόπερ καὶ τοὺς ἐξαπατωμένους ῥᾳδίως ‖ ἐκ τοῦ τυχόντος οἱ κωμι- 391a
κοὶ (adesp. com. fr. 209.1) ὤτους καλοῦσιν· ἐν γοῦν τῇ θήρᾳ αὐτῶν
ὁ ἐπιτηδειότατος ὀρχεῖται στὰς κατὰ πρόσωπον αὐτῶν, καὶ τὰ
25 ζῷα βλέποντα εἰς τὸν ὀρχούμενον νευροσπαστεῖται. ἄλλος δέ τις
ὄπισθεν στὰς καὶ λαθὼν συλλαμβάνει τῇ περὶ τὴν μίμησιν ἡδονῇ
κατεχομένους. [45] τὸ δ᾿ αὐτὸ ποιεῖν λέγουσι καὶ τοὺς σκῶπας·
καὶ γὰρ τούτους ὀρχήσει λόγος ἁλίσκεσθαι. μνημονεύει δ᾿ αὐτῶν
Ὅμηρος (Od. 5.66)· γένος τε ὀρχήσεως ἀπ᾿ αὐτῶν καλεῖται σκὼψ

*390d–e, 390f–1a  Eust. p. 1687.53–60 = i.419.39–420.1 | *391a–c  cf. Ael.


NA 15.28 | *391a–b  Eust. p. 1523.59–63 = i.200.5–9

1  τὸ ζῷον τοῦτο, ὁ ὦτος A : τὸ ζῷον, ὁ ὦτος C E D B : ὁ ὦτος ut glossam


delevi ‖ 7  λεκανίδων A : λεκανιδίων C E Eust. ‖ 12  γλῶττα scripsi : γλῶσσα
A C E | πρόλοβον C E B Qs P Mus : πρόλαβον M : † προλογον † A ‖ 14  φασὶ
A : φησὶ C E ‖ 16  θέλῃ M P Mus : θέληοι Q : θέλοι A C E ‖ 17  ὁ2 C E : om.
A ‖ 18  περὶ C : πε E : παρὰ, i.e. πε A ‖ 22  ἐκ A : ὑπὸ C E ‖ 25  τὸν C E : τὸ A
26  ἡδονῇ A : ὁρμῇ vel ὁρμῆ C E
114 deip nosop histae

λαβὸν τοὔνομα ἀπὸ τῆς περὶ τὸ ζῷον ἐν τῇ κινήσει ποικιλίας.


391b χαίρουσι δὲ οἱ | σκῶπες καὶ ὁμοιότητι, καὶ ἀπ᾿ αὐτῶν ἡμεῖς
σκώπτειν καλοῦμεν τὸ συνεικάζειν καὶ καταστοχάζεσθαι διὰ τὸ
τὴν ἐκείνων ἐπιτηδεύειν προαίρεσιν. πάντα δὲ τὰ τῶν ζῴων
εὔγλωττα καὶ διηρθρωμένα ἐστὶ τὴν φωνὴν καὶ μιμεῖται τοὺς τῶν 5
ἀνθρώπων καὶ τῶν ἄλλων ὀρνίθων ἤχους, ὥσπερ ψιττακὸς καὶ
κίττα. ὁ δὲ σκώψ, ὥς φησιν Ἀλέξανδρος ὁ Μύνδιος (fr. I.11
Wellmann), μικρότερός ἐστι γλαυκὸς καὶ ἐπὶ μολυβδοφανεῖ τῷ
χρώματι ὑπόλευκα στίγματα ἔχει δύο τε ἀπὸ τῶν ὀφρύων παρ᾿
391c ἑκάτερον κρόταφον ἀναφέρει | πτερά. Καλλίμαχος (fr. 418 Pfeiffer) 10
δέ φησι δύο γένη εἶναι σκωπῶν καὶ τοὺς μὲν φθέγγεσθαι, τοὺς δὲ
οὔ, διὸ καὶ καλεῖσθαι τοὺς μὲν σκῶπας αὐτῶν, τοὺς δ᾿ ἀείσκωπας.
εἰσὶ δὲ γλαυκοί. ὁ δὲ Μύνδιος Ἀλέξανδρός (fr. I.12 Wellmann) φησι
τοὺς παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 5.66) χωρὶς τοῦ ς̄ κῶπας εἶναι καὶ Ἀριστο-
τέλη (fr. 349 Rose) οὕτως αὐτοὺς ὠνομακέναι· φαίνεσθαί τε τούτους 15
ἀεὶ καὶ μὴ ἐσθίεσθαι· τοὺς δ᾿ ἐν τῷ φθινοπώρῳ φαινομένους δύο
ἡμέραις ἢ μιᾷ, τούτους εἶναι ἐδωδίμους. διαφέρουσι δὲ τῶν
ἀεισκώπων τῷ τάχει καί εἰσι παραπλήσιοι τρυγόνι καὶ φάττῃ. καὶ
391d Σπεύσιππος δ᾿ | ἐν δευτέρῳ Ὁμοίων (fr. 26 Tarán) χωρὶς τοῦ ς̄
κῶπας αὐτοὺς ὀνομάζει. Ἐπίχαρμος (fr. 164)· 20

σκῶπας, ἔποπας, γλαῦκας.


καὶ Μητρόδωρος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Συνηθείας (FGrH 184 F 3) ἀντορ-
χουμένους φησὶν ἁλίσκεσθαι τοὺς σκῶπας. [46] ἐπεὶ δ᾿ ἐν τῷ περὶ
τῶν περδίκων λόγῳ ἐμνήσθημεν (9.389a) ὅτι εἰσὶν ὀχευτικώτατοι,
προσιστορήσθω ὅτι καὶ ἀλεκτρυὼν ἀφροδισιαστικὸν ὄρνεον· 25
Ἀριστοτέλης (fr. 259 Gigon; cf. HA 614a7–8) γοῦν φησιν ὅτι τῶν
ἀνατιθεμένων ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀλεκτρυόνων τὸν ἀνατεθέντα οἱ προόν-
τες ὀχεύουσι μέχρις ἂν ἄλλος ἀνατεθῇ· εἰ δὲ μὴ ἀνατεθείη, μάχον-
391e ται | πρὸς ἀλλήλους, καὶ ὁ ἡττήσας τὸν ἡττηθέντα διὰ παντὸς

*391b–c  Eust. p. 1524.3–6 = i.200.14–18 | *391d  cf. Ael. NA 4.16 | 391e–f 


Eust. p. 1411.10 = i.49.44–5

1  λαβὸν C E Q : λαβὼν A Eust. ‖ 3  τοὺς † σκωπτομενους † post


καταστοχάζεσθαι praeb. A : τοὺς σκωπομ΄ν C E : τῶν σκωπομ΄ν Cs Es : τῶν
σκωπτομένων Eust. : ut glossam delevi ‖ 18  τάχει A : πάχει Arist. Ael.
25  τὸ ὄρνεον A : τὸ del. Wilamowitz ‖ 28  μέχρις C E Mus : μέχρι A ‖ 28–9  ἢ
μάχονται A : ἢ om. C E
ix 39 1a– 39 2c 115

ὀχεύει. ἱστορεῖται δὲ ὅτι καὶ ἀλεκτρυὼν εἰσιὼν οἱανδήποτε θύραν


ἐπικλίνει τὸν λόφον καὶ ὅτι τῆς ὀχείας ἑτέρῳ δίχα μάχης οὐ παρα-
χωρεῖ. ὁ δὲ Θεόφραστος (fr. 381 Fortenbaugh) τοὺς ἀγρίους φησὶν
ὀχευτικωτέρους εἶναι τῶν ἡμέρων. λέγει δὲ καὶ τοὺς ἄρρενας εὐθὺς
5 ἐξ εὐνῆς ἐθέλειν πλησιάζειν, τὰς δὲ θηλείας προβαινούσης μᾶλλον
τῆς ἡμέρας. καὶ οἱ στρουθοὶ δέ εἰσιν ὀχευτικοί· διὸ καὶ Τερψικλῆς
τοὺς ἐμφαγόντας φησὶ στρουθῶν ἐπικαταφόρους πρὸς ἀφροδίσια |
γίνεσθαι. μήποτε οὖν καὶ ἡ Σαπφὼ (fr. 1.9–10) ἀπὸ τῆς ἱστορίας 391f
τὴν Ἀφροδίτην ἐπ᾿ αὐτῶν φησιν ὀχεῖσθαι· καὶ γὰρ ὀχευτικὸν τὸ
10 ζῷον καὶ πολύγονον· τίκτει γοῦν ὁ στρουθός, ὥς φησιν Ἀριστοτέ-
λης (fr. 350 Rose = fr. 260 Gigon), καὶ μέχρις ὀκτώ. Ἀλέξανδρος δ᾿
ὁ Μύνδιος (fr. I.14 Wellmann) δύο γένη φησὶν εἶναι τῶν στρουθῶν,
τὸ μὲν ἥμερον, τὸ δὲ ἄγριον· τὰς δὲ θηλείας αὐτῶν ἀσθενεστέρας
τά τ᾿ ἄλλα εἶναι καὶ τὸ ῥύγχος κερατοειδεῖς μᾶλλον τὴν χρόαν, τὸ
15 δὲ πρόσωπον οὔτε λίαν λευκὸν ἐχούσας οὔτε μέλαν. Ἀριστοτέλης
(fr. 350 Rose = fr. 260 Gigon) δέ φησι τοὺς ἄρρενας τῷ χειμῶνι
ἀφανίζεσθαι, διαμένειν ‖ δὲ τὰς θηλείας, τεκμαιρόμενος ἐκ τῆς 392a
χρόας τὴν πιθανότητα· ἀλλάττεσθαι γάρ, ὡς τῶν κοσσύφων καὶ
φαλαρίδων ἀπολευκαινομένων κατὰ καιρούς. οἱ Ἠλεῖοι δὲ καλοῦσι
20 τοὺς στρουθοὺς δειρήτας, ὡς Νίκανδρός φησιν ὁ Κολοφώνιος ἐν
τρίτῳ Γλωσσῶν (fr. 123 Schneider).
[47] ὄρτυγες. καθόλου ἐπὶ τῶν εἰς -υξ ληγόντων ὀνομάτων
ἐζήτηται τί δή ποτε τῷ αὐτῷ οὐ χρῶνται ἐπὶ γενικῆς συμφώνῳ
τῆς τελευταίας συλλαβῆς τυπωτικῷ (λέγω δὲ ὄνυξ καὶ ὄρτυξ). τὰ
25 δὲ εἰς -ξ ἀρσενικὰ ἁπλᾶ δισύλλαβα, ὅταν τῷ ῡ | παρεδρεύηται, ἔχῃ 392b
δὲ τῆς τελευταίας συλλαβῆς ἄρχον ἕν τι τῶν ἀμεταβόλων ἢ δι᾿ ὧν
ἡ πρώτη συζυγία τῶν βαρυτόνων λέγεται, διὰ τοῦ κ̄ ἐπὶ γενικῆς
κλίνεται, κήρυκος, πέλυκος, Ἔρυκος, Βέβρυκος· ὅσα δὲ μὴ τοῦτον
ἔχῃ τὸν χαρακτῆρα, διὰ τοῦ γ̄, ὄρτυγος, κόκκυγος, ὄρυγος·
30 σημειῶδες δὲ τὸ ὄνυχος· καθόλου τε τῇ πληθυντικῇ εὐθείᾳ
ἑπομένη ἡ ἑνικὴ γενικὴ χρῆται τῷ αὐτῷ συμφώνῳ τῆς τελευταίας
τυπωτικῷ, κἂν ἄνευ συμφώνου λέγηται, ὁμοίως. Ἀριστοτέλης (fr.
345 Rose = fr. 261 Gigon) δέ φησιν· ὁ ὄρτυξ ἐστὶ μὲν τῶν |
ἐκτοπιζόντων καὶ σχιδανοπόδων, νεοττιὰν δὲ οὐ ποιεῖ ἀλλὰ 392c

7  τοὺς C E Eust. : om. A ‖ 11  μέχρις scripsi : μέχρι A C E ‖ 14  κερατοειδεῖς


A : κερατοειδὲς Coraes ‖ 19  οἱ C E : om. A ‖ 25  ἔχῃ C E D B : ἔχει A
29  ἔχῃ A : ἔχει C E D B Q M P Mus
116 deip nosop histae

κονίστραν· καὶ ταύτην σκεπάζει φρυγάνοις διὰ τοὺς ἱέρακας, ἐν ᾗ


ἐπῳάζει. Ἀλέξανδρος δ᾿ ὁ Μύνδιος ἐν δευτέρῳ Περὶ Ζῴων (fr. I.15
Wellmann), ὁ θῆλυς, φησίν, ὄρτυξ λεπτοτράχηλός ἐστι τοῦ ἄρρενος
οὐκ ἔχων τὰ ὑπὸ τῷ γενείῳ μέλανα. ἀνατμηθεὶς δὲ πρόλοβον οὐχ
ὁρᾶται μέγαν ἔχων, καρδίαν δ᾿ ἔχει μεγάλην, καὶ ταύτην 5
τρίλοβον. ἔχει δὲ καὶ ἧπαρ καὶ τὴν χολὴν ἐν τοῖς ἐντέροις
392d κεκολλημένην, σπλῆνα μικρὸν καὶ δυσθεώρητον, ὄρχεις δὲ | ὑπὸ
τῷ ἥπατι, ὡς ἀλεκτρυόνες. περὶ δὲ τῆς γενέσεως αὐτῶν
Φανόδημος ἐν δευτέρᾳ Ἀτθίδος (FGrH 325 F 2) φησίν· ὡς κατεῖδεν
Ἐρυσίχθων Δῆλον τὴν νῆσον τὴν ὑπὸ τῶν ἀρχαίων καλουμένην 10
Ὀρτυγίαν παρ᾿ ὃ τὰς ἀγέλας τῶν ζῴων τούτων φερομένας ἐκ τοῦ
πελάγους ἱζάνειν εἰς τὴν νῆσον διὰ τὸ εὔορμον εἶναι 〈…〉 Εὔδοξος
δ᾿ ὁ Κνίδιος ἐν πρώτῳ Γῆς Περιόδου (fr. 284a Lasserre) τοὺς
Φοίνικας λέγει θύειν τῷ Ἡρακλεῖ ὄρτυγας διὰ τὸ τὸν Ἡρακλέα
τὸν Ἀστερίας καὶ Διὸς πορευόμενον εἰς Λιβύην ἀναιρεθῆναι μὲν | 15
392e ὑπὸ Τυφῶνος, Ἰολάου δ᾿ αὐτῷ προσενέγκαντος ὄρτυγα καὶ
προσαγαγόντος ὀσφρανθέντα ἀναβιῶναι· ἔχαιρε γάρ, φησί, καὶ
περιὼν τῷ ζῴῳ τούτῳ. [48] ὑποκοριστικῶς δὲ Εὔπολις ἐν
Πόλεσιν (fr. 226) αὐτοὺς κέκληκεν ὀρτύγια λέγων οὕτως·
(Α.) ὄρτυγας ἔθρεψας σύ τινας ἤδη πώποτε; 20
(Β.) ἔγωγε μικρά γ᾿ ὀρτύγια. κἄπειτα τί;
Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Ἀγροίκῳ (fr. 5) ὀρτύγιον εἴρηκεν οὕτως·
ὡς δὴ σύ τι
ποιεῖν δυνάμενος ὀρτυγίου ψυχὴν ἔχων.
Πρατίνας δ᾿ ἐν Δυμαίναις ἢ Καρυάτισιν (TrGF 4 F 1) 25

392d–e  Eust. p. 1702.50–2 = i.440.2–5 | *392d  Eust. p. 1558.7–9 = i.247.18–20

4  δὲ P Mus, cf. (structura mutata) C E ἔχει δὲ πρόλοβον μικρόν : δ᾿ † εν † A :


δὲ ἐν B ‖ 5  ἔχει Schweighäuser : ἔχειν A : ἔχων vel [ἔχειν] Kaibel
6  τρίλοβον Casaubon : τρίβολον A ‖ 8  οἱ ante ἀλεκτρυόνες praeb. C E
9  δευτέρᾳ scripsi : δευτέρῳ A ‖ 10  Ἐρυσίχθων Casaubon : Εὐρυσίχθων A
12  lac. indic. Müller ‖ 13  Γῆς, i.e. ΓΗΣ Musurus : τῆς, i.e. ΤΗΣ A
20  ἔθρεψας Schweighäuser : † θρεψας † A ‖ 23  σύ τι A : τί σὺ C E ‖ 24  fort.
ψυχὴν δ᾿ ‖ 25  Δυμαίναις Toup : † δυμαναις † A | Καρυάτισιν Dalechamps
(Caryatidibus) : † καριατισιν † A
ix 392c–393c 117

ἁδύφωνον
ἰδίως καλεῖ τὸν ὄρτυγα, | πλὴν εἰ μή τι παρὰ τοῖς Φλιασίοις ἢ τοῖς 392f
Λάκωσι φωνήεντές εἰσιν, ὡς καὶ οἱ πέρδικες. καὶ ἡ σιαλὶς δὲ ἀπὸ
τούτου ἂν εἴη, φησὶν ὁ Δίδυμος (1.46, pp. 76–7 Schmidt), ὠνομα-
5 σμένη· σχεδὸν γὰρ τὰ πλεῖστα τῶν ὀρνέων ἀπὸ τῆς φωνῆς ἔχει
τὴν ὀνομασίαν. ἡ δὲ ὀρτυγομήτρα καλουμένη, ἧς μνημονεύει
Κράτης ἐν Χείρωσι (Cratin. fr. 264) λέγων·
Ἰθακησία ὀρτυγομήτρα
— λέγει δὲ περὶ αὐτῆς ὁ ‖ Μύνδιος Ἀλέξανδρος (fr. I.16 Wellmann) 393a
10 ὅτι ἐστὶ τὸ μέγεθος ἡλίκη τρυγών, σκέλη δὲ μακρά, δυσθαλὴς καὶ
δειλή. περὶ δὲ τῆς τῶν ὀρτύγων θήρας ἰδίως ἱστορεῖ Κλέαρχος ὁ
Σολεὺς ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Περὶ τῶν ἐν τῇ Πλάτωνος Πολιτείᾳ
Μαθηματικῶς Εἰρημένων (fr. 3 Wehrli) γράφων οὕτως· οἱ ὄρτυγες
περὶ τὸν τῆς ὀχείας καιρόν, ἐὰν κάτοπτρον ἐξ ἐναντίας τις αὐτῶν
15 καὶ πρὸ τούτου βρόχον θῇ, τρέχοντες πρὸς τὸν ἐμφαινόμενον ἐν τῷ
κατόπτρῳ ἐμπίπτουσιν εἰς τὸν βρόχον. καὶ περὶ τῶν κολοιῶν δὲ
καλουμένων τὰ ὅμοια ἱστορεῖ ἐν | τούτοις· καὶ τοῖς κολοιοῖς δὲ διὰ 393b
τὴν φυσικὴν φιλοστοργίαν, καίπερ τοσοῦτο πανουργίᾳ διαφέρου-
σιν, ὅμως ὅταν ἐλαίου κρατὴρ τεθῇ πλήρης, οἱ στάντες αὐτῶν ἐπὶ
20 τὸ χεῖλος καὶ καταβλέψαντες ἐπὶ τὸν ἐμφαινόμενον καταράττουσι·
διόπερ ἐλαιοβρόχων γενομένων ἡ τῶν πτερῶν αὐτοῖς συγκόλλησις
αἰτία γίνεται τῆς ἁλώσεως. τὴν μέσην δὲ τοῦ ὀνόματος συλλαβὴν
ἐκτείνουσιν Ἀττικοὶ ὡς δοίδυκα καὶ κήρυκα, ὡς ὁ Ἰξίων φησὶ
Δημήτριος ἐν τῷ Περὶ τῆς Ἀλεξανδρέων Διαλέκτου (fr. 40
25 Staesche). Ἀριστοφάνης | δ᾿ ἐν Εἰρήνῃ (788) συνεσταλμένως ἔφη 393c
διὰ τὸ μέτρον·
ὄρτυγες οἰκογενεῖς.

393b–c  Eust. p. 1108.49 = IV.61.7–8 | *393b  Eust. p. 1126.31–3 = IV.119.


11–15 | *393b  Eust. p. 1286.47–8 = IV.679.2–3 | *393b  cf. Ael. NA 4.30

1  ἁδύφωνον A : ἡδύφωνον C : ἡδύφω(ον) E ‖ 3  φωνήεντές εἰσιν C E :


φωνάεντες A ‖ 7  Κράτης A : Κρατῖνος Casaubon ‖ 10  αὐτῇ ante μακρά
praeb. C E | καὶ A : δὲ καὶ C E ‖ 18  καίπερ Kaibel : καὶ γὰρ A
21  γενομένων A Eust. : γινομένων C E
118 deip nosop histae

τῶν δὲ καλουμένων χεννίων (μικρὸν δ᾿ ἐστὶν ὀρτύγιον) μνημονεύει


Κλεομένης ἐν τῇ Πρὸς Ἀλέξανδρον ἐπιστολῇ γράφων οὕτω· φαλη-
ρίδας ταριχηρὰς μυρίας, τυλάδας πεντακισχιλίας, χέννια
ταριχηρὰ μύρια. καὶ Ἵππαρχος ἐν τῇ Αἰγυπτίᾳ Ἰλιάδι (SH 497)·
οὐ μοι Αἰγυπτίων βίος ἤρεσεν οἷον ἔχουσι, 5
χέννια τίλλοντες † καλκατιαδεισαλέοντα †.
393d [49] οὐκ ἀπελείποντο δὲ ἡμῶν τοῦ συμποσίου πολλάκις | οὐδὲ
κύκνοι, περὶ ὧν φησιν Ἀριστοτέλης (fr. 344 Rose = fr. 262 Gigon)· ὁ
κύκνος εὔτεκνός ἐστι καὶ μάχιμος· ἀλληλοκτονεῖ γοῦν ὁ μάχιμος.
μάχεται δὲ καὶ τῷ ἀετῷ αὐτὸς μάχης μὴ προαρξάμενος. εἰσὶ δ᾿ 10
ᾠδικοὶ καὶ μάλιστα περὶ τὰς τελευτάς· διαίρουσι δὲ καὶ τὸ
πέλαγος ᾄδοντες. ἐστὶ δὲ τῶν στεγανοπόδων καὶ ποηφάγων. ὁ δὲ
Μύνδιός φησιν Ἀλέξανδρος (fr. I.17 Wellmann) πολλοῖς τελευτῶσιν
παρακολουθήσας οὐκ ἀκοῦσαι ᾀδόντων. ὁ δὲ τὰ Κεφαλίωνος
ἐπιγραφόμενα Τρωϊκὰ (FGrH 45 F 1) συνθεὶς Ἡγησιάναξ ὁ 15
393e Ἀλεξανδρεὺς καὶ τὸν | Ἀχιλλεῖ μονομαχήσαντα Κύκνον φησὶ
τραφῆναι ἐν Λευκόφρυι πρὸς τοῦ ὁμωνύμου ὄρνιθος. Βοῖος δ᾿ ἐν
Ὀρνιθογονίᾳ ἢ † Βοίῳ †, ὥς φησι Φιλόχορος (FGrH 328 F 214),
ὑπὸ Ἄρεως τὸν Κύκνον ὀρνιθωθῆναι καὶ παραγενόμενον ἐπὶ τὸν
Σύβαριν ποταμὸν πλησιάσαι γεράνῳ. λέγει δὲ καὶ ἐντίθεσθαι 20
αὐτὸν τῇ νεοττιᾷ πόαν τὴν λεγομένην λυγαίαν. καὶ περὶ τῆς
γεράνου δέ φησιν ὁ Βοῖος ὅτι ἦν τις παρὰ τοῖς Πυγμαίοις γυνὴ
διάσημος, ὄνομα Γεράνα. αὕτη κατὰ θεὸν τιμωμένη πρὸς τῶν
393f πολιτῶν αὐτὴ τοὺς ὄντως θεοὺς ταπεινῶς | ἦγε, μάλιστα δὲ Ἥραν
τε καὶ Ἄρτεμιν. ἀγανακτήσασα οὖν ἡ Ἥρα εἰς ἀπρεπῆ τὴν ὄψιν 25
ὄρνιν μετεμόρφωσε πολέμιόν τε καὶ στυγητὴν κατέστησε τοῖς
τιμήσασιν αὐτὴν Πυγμαίοις· γενέσθαι τε λέγει ἐξ αὐτῆς καὶ
Νικοδάμαντος τὴν χερσαίαν χελώνην. καθόλου δὲ ὁ ποιήσας

393d–e  Eust. p. 254.38–42 = I.388.9–14 | *393e–f  cf. Ael. NA 15.29


*393f–4b, 394d, 395a, 394c  Eust. p. 1712.41–6 = ii.10.17–23

2–3  φαληρίδας Casaubon ; ἀθληρίδας (vox nihili) A ‖ 5  οὐ A : οὐδέ


Meineke ‖ 8  ὁ Ἀριστοτέλης A : ὁ om. C E ‖ 10  ἀετῷ Arist. HA 610a1 : αὐτῷ
A ‖ 11  διαίρουσι Schweighäuser : διαιροῦσι A C E : διαίρειν (structura
mutata) Eust. ‖ 14  Κεφαλίωνος A : Κεφάλωνος Jacoby ‖ 25–6  ἀπρεπῆ τὴν
ὄψιν ὄρνιν Meineke : ἀπρεπῆ ὄψιν τὴν ὄρνιν A C E : τὴν ὄρνιν om. Eust.
27  τε, i.e. ΤΕ C E : γε, i.e. ΓΕ A : δὲ Musurus
ix 39 3c –39 4c 119

ταῦτα τὰ ἔπη πάντα τὰ ὄρνεα ἀνθρώπους ἱστορεῖ πρότερον


γεγονέναι.
[50] φάσσαι. Ἀριστοτέλης (fr. 347 Rose = fr. 263 Gigon) φησὶ
περιστερῶν μὲν εἶναι ἓν γένος, εἴδη δὲ πέντε, γράφων οὕτω·
5 περιστερά, οἰνάς, φάψ, φάττα, ‖ τρυγών. ἐν δὲ πέμπτῳ Περὶ 394a
Ζῴων Μορίων τὴν φάβα οὐκ ὀνομάζει, καίτοι Αἰσχύλου ἐν τῷ
τραγικῷ Πρωτεῖ (fr. 210) οὕτω μνημονεύοντος τοῦ ὄρνιθος·
σιτουμένην δύστηνον ἀθλίαν φάβα
μέσακτα πλευρὰ πρὸς πτύοις πεπληγμένην.
10 κἀν Φιλοκτήτῃ (fr. 257) δὲ κατὰ γενικὴν κλίσιν·
φαβῶν,
εἴρηκεν. ἡ μὲν οὖν οἰνάς, φησὶν ὁ Ἀριστοτέλης (fr. 264 Gigon; cf.
HA 544b6–7), μείζων ἐστὶ τῆς περιστερᾶς, χρῶμα δ᾿ ἔχει οἰνωπόν,
ἡ δὲ φὰψ μέσον περιστερᾶς καὶ οἰνάδος, ἡ δὲ φάττα ἀλέκτορος τὸ
15 μέγεθος, χρῶμα δὲ σποδιόν, ἡ δὲ τρυγὼν πάντων ἐλάττων,
χρῶμα δὲ τεφρόν· αὕτη δὲ θέρους φαίνεται, τὸν δὲ χειμῶνα
φωλεύει. | ἡ δὲ φὰψ καὶ ἡ περιστερὰ ἀεὶ φαίνονται, ἡ δ᾿ οἰνὰς 394b
φθινοπώρῳ μόνῳ. πολυχρονιωτέρα δὲ εἶναι λέγεται τούτων ἡ
φάττα· καὶ γὰρ τριάκοντα καὶ τεσσαράκοντα ζῇ ἔτη. οὐκ ἀπολεί-
20 πουσι δ᾿ ἕως θανάτου οὔτε οἱ ἄρρενες τὰς θηλείας οὔτε αἱ θήλειαι
τοὺς ἄρρενας, ἀλλὰ καὶ τελευτήσαντος χηρεύει ὁ ὑπολειπόμενος.
τὸ δ᾿ αὐτὸ ποιοῦσι καὶ κόρακες καὶ κορῶναι καὶ κολοιοί. ἐπῳάζει
δ᾿ ἐκ διαδοχῆς πᾶν τὸ περιστεροειδὲς γένος, καὶ γενομένων τῶν
νεοττῶν ὁ ἄρρην ἐμπτύει αὐτοῖς, ὡς μὴ βασκανθῶσι. | τίκτει δὲ 394c
25 ᾠὰ δύο, ὧν τὸ μὲν πρῶτον ἄρρεν ποιεῖ, τὸ δὲ δεύτερον θῆλυ.
τίκτουσι δὲ πᾶσαν ὥραν τοῦ ἔτους· διὸ δὴ καὶ δεκάκις τοῦ ἐνιαυτοῦ
τιθέασιν, ἐν Αἰγύπτῳ δὲ δωδεκάκις· τεκοῦσα γὰρ τῇ ἐχομένῃ
ἡμέρᾳ συλλαμβάνει. ἔτι ἐν τῷ αὐτῷ φησιν 〈ὁ〉 Ἀριστοτέλης ὅτι

*394b–5a  cf. Ael. VH 1.15 | *393f–4b, 394d, 395a, 394c  Eust. p. 1712.41–6


= ii.10.17–23

5  φάττα] φάττ C : φάττη E : φάσσα A ‖ 7  τραγικῷ A : σατυρικῷ Kaibel,


ducente Casaubon ‖ 14  μέσον A : μέση vel μέσῃ C E Eust. | φάττα C Eust. :
φάττ E : φάσσα A ‖ 17  ἀεὶ C E : αἰεὶ A ‖ 19  φάττα Eust. : φάσσα A C E
28  〈ὁ〉 addidi
120 deip nosop histae

περιστερὰ ἕτερον, πελειὰς δ᾿ ἕτερον, καὶ ὅτι ἡ πελειὰς τιθασὸν


γίνεται, περιστερὰ δὲ καὶ μέλαν καὶ μικρὸν καὶ ἐρυθρὸν καὶ
τραχύπουν· διὸ οὐδεὶς τρέφει. ἴδιον δὲ λέγει (HA 560b26–561a2)
τῆς περιστερᾶς τὸ κυνεῖν αὐτὰς ὅταν μέλλωσιν ἀναβαίνειν, ἢ οὐκ
394d ἀνέχεσθαι τὰς θηλείας. ὁ δὲ πρεσβύτερος, | φησί, καὶ προαναβαίνει 5
καὶ μὴ κύσας· οἱ δὲ νεώτεροι ἀεὶ τοῦτο ποιήσαντες ὀχεύουσι. καὶ
αἱ θήλειαι δ᾿ ἀλλήλας ἀναβαίνουσιν, ὅταν ἄρρην μὴ παρῇ, κυνήσα-
σαι· καὶ οὐδὲν προϊέμεναι εἰς ἀλλήλας τίκτουσιν ᾠὰ ἐξ ὧν οὐ
γίνεται νεοττός. οἱ δὲ Δωριεῖς τὴν πελειάδα ἀντὶ περιστερᾶς
τιθέασιν, ὡς Σώφρων ἐν Γυναικείοις. Καλλίμαχος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ 10
Ὀρνέων (fr. 416 Pfeiffer) ὡς διαφορὰς ἐκτίθεται φάσσαν, πυραλ-
λίδα, περιστεράν, τρυγόνα. [51] ὁ δὲ Μύνδιος Ἀλέξανδρος (fr. I.18
394e Wellmann) οὐ πίνειν φησὶ τὴν φάσσαν ἀνακύπτουσαν | ὡς τὴν
τρυγόνα καὶ τοῦ χειμῶνος μὴ φθέγγεσθαι, εἰ μὴ εὐδίας γενομέ-
νης. λέγεται δὲ ὅτι ἡ οἰνὰς ἐὰν φαγοῦσα τὸ τῆς ἰξίας σπέρμα ἐπί 15
τινος ἀφοδεύσῃ δένδρου, ἰξίαν φύεσθαι. Δαίμαχος δ᾿ ἐν τοῖς
Ἰνδικοῖς (FGrH 716 F 4) ἱστορεῖ περιστερὰς μηλίνας γίνεσθαι ἐν
Ἰνδοῖς. Χάρων δ᾿ ὁ Λαμψακηνὸς ἐν τοῖς Περσικοῖς (FGrH 262 F 3a)
περὶ Μαρδονίου ἱστορῶν καὶ τοῦ διαφθαρέντος στρατοῦ Περσικοῦ
περὶ τὸν Ἄθω γράφει καὶ ταῦτα· καὶ λευκαὶ περιστεραὶ τότε 20
πρῶτον εἰς Ἕλληνας ἐφάνησαν, πρότερον οὐ γινόμεναι. ὁ δ᾿
Ἀριστοτέλης (HA 613a2–5) φησὶν ὡς αἱ περιστεραὶ γινομένων |
394f τῶν νεοττῶν τῆς ἁλμυριζούσης γῆς διαμασησάμεναι ἐμπτύουσιν
αὐτοῖς διοιγνῦσαι τὸ στόμα, διὰ τούτου παρασκευάζουσαι αὐτοὺς
πρὸς τὴν τροφήν. τῆς δὲ Σικελίας ἐν Ἔρυκι καιρός τις ἐστὶν ὃν 25

*393f–4b, 394d, 395a, 394c  Eust. p. 1712.41–6 = ii.10.17–23 | *394f–5a  cf.


Ael. NA 4.2

1  πελειὰς1 C E : πελιὰς A | ἕτερον2 Cs : ἔλαττον A C E* | πελειὰς2 C E Mus :


πελιὰς A ‖ 2  ἐρυθρὸν A C E : ἐρυθρόπουν Arist. ‖ 5  τὰς C E : τῆς A ‖ 6  καὶ1 C
E et Arist. : om. A | ἀεὶ C E et Arist. : αἰεὶ A ‖ 9  πελειάδα C E P Eust. Mus :
πελιάδα A ‖ 10  ὡς Σώφρων ἐν Γυναικείοις] fr. om. Kassel–Austin
11–12  πυραλλίδα M P Mus : πυραλίδα A ‖ 13  φάσσαν A : φάτταν C E
ἀνακύπτουσαν C E : ἀνακόπτουσαν A ‖ 16  ἰδίαν ἰξίαν A C E : ἰδίαν (v.l.) om.
Q M P Mus ‖ 21  γινόμεναι scripsi : γιγνόμεναι A : γινομένας (structura
mutata) C E ‖ 22  αἱ περιστεραὶ Musurus ex Arist. : ἐπ᾿ ἀριστερᾷ A
23  ἁλμυριζούσης, i.e. ΑΛ- Arist. : λαμυριζούσης (vox nihili), i.e. ΛΑ- A
i x 3 9 4c –39 5c 121

καλοῦσιν Ἀναγώγια, ἐν ᾧ φασι τὴν θεὸν εἰς Λιβύην ἀνάγεσθαι.


τότ᾿ οὖν αἱ περὶ τὸν τόπον περιστεραὶ ἀφανεῖς γίνονται ὡς δὴ τῇ
θεῷ συναποδημοῦσαι. καὶ μεθ᾿ ἡμέρας ἐννέα ἐν τοῖς λεγομένοις
Καταγωγίοις ‖ μιᾶς προπετασθείσης ἐκ τοῦ πελάγους περιστερᾶς 395a
5 καὶ εἰς τὸν νεὼν εἰσπτάσης παραγίνονται καὶ αἱ λοιπαί. ὅσοι οὖν
τότε περιουσίας εὖ ἥκουσι τῶν περιοίκων εὐωχοῦνται, οἱ δὲ λοιποὶ
κροταλίζουσι μετὰ χαρᾶς, ὄζει τε πᾶς ὁ τόπος τότε βουτύρου, ᾧ δὴ
τεκμηρίῳ χρῶνται τῆς θείας ἐπανόδου. Αὐτοκράτης ἐν τοῖς Ἀχαϊ-
κοῖς (FGrH 297 F 2) καὶ τὸν Δία ἱστορεῖ μεταβαλεῖν τὴν μορφὴν εἰς
10 περιστερὰν ἐρασθέντα παρθένου, Φθίας ὄνομα, ἐν Αἰγίῳ. Ἀττικοὶ
δὲ ἀρσενικῶς περιστερὸν καλοῦσιν. Ἄλεξις Συντρέχουσιν (fr. 217)·
ὁ λευκὸς Ἀφροδίτης εἰμὶ γὰρ περιστερός. |
οἶδε Διόνυσος, οἶδε τὸ μεθύσαι μόνον· 395b
εἰ δὲ νέον ἢ παλαιόν, οὐ πεφρόντικεν.
15 ἐν δὲ Δορκίδι ἢ Ποππυζούσῃ (fr. 58) θηλυκῶς εἴρηκε καὶ ὅτι αἱ
Σικελικαὶ διάφοροί εἰσι·
περιστερὰς
ἔνδον τρέφω τῶν Σικελικῶν τούτων πάνυ
κομψάς.
20 Φερεκράτης ἐν Γραφεῦσι (fr. 38) φησιν·
ἀπόπεμψον ἀγγέλλοντα τὸν περιστερόν.
ἐν δὲ Πετάλῃ (fr. 143)·
ἀλλ᾿ ὦ περιστέριον ὁμοῖον Καλλισθένει, |
πέτου, κόμισον δέ μ᾿ ἐς Κύθηρα καὶ Κύπρον. 395c

*393f–4b, 394d, 395a, 394c  Eust. p. 1712.41–6 = ii.10.17–23 | 395c–d  Eust.


p. 1451.65 = i.106.11–12

1  Ἀναγώγια Ael. VH 1.15, NA 4.2, cf. infra Καταγωγίοις : Ἀναγωγάς A C


E | τὴν θεὸν A : Ἀφροδίτην C E ‖ 4  προπετασθείσης C E : προσπετασθείσης
A ‖ 7  βουτύρου scripsi : βούτυρον A C E ‖ 9  μεταβαλεῖν E B : μεταβαλλεῖν C :
μεταβάλλειν A ‖ 10  Αἰγίῳ Ael. : Αἰγείῳ A ‖ 12  ὁ A : del. Scaliger ‖ 13  οἶδε1
C E D B M P Mus : † οιδε † A : ὁ δὲ Schweighäuser ‖ 18  τούτων πάνυ τούτων
A : τούτων1 et τούτων2 om. C E : τούτων2 om. B M P Mus ‖ 20  Γραφεῦσι A :
Γραυσί Meineke, cf. 6.246f ‖ 23  Καλλισθένει A : Κλεισθένει Porson ‖ 24  μ᾿ M
P Mus : με A
122 deip nosop histae

Νίκανδρος δὲ ἐν δευτέρῳ Γεωργικῶν (fr. 73 Schneider) τῶν


Σικελικῶν μνημονεύων πελειάδων φησί·
καί τε σύ γε θρέψαιο Δρακοντιάδας διτοκεύσας
ἢ Σικελικὰς μεγάροιο πελειάδας· οὐδέ φιν ἅρπαι
οὐδ᾿ ὄφις ὀστρακέοις λωβήσιμοι ἐξενέπονται. 5

[52] νήτται. τούτων, ὥς φησιν Ἀλέξανδρος ὁ Μύνδιος (fr. I.20


Wellmann), ὁ ἄρρην μείζων καὶ ποικιλώτερος. τὸ δὲ λεγόμενον
395d γλαυκίον διὰ τὴν τῶν ὀμμάτων | χρόαν μικρῷ ἔλαττόν ἐστι
νήττης. τῶν δὲ βοσκάδων καλουμένων ὁ μὲν ἄρρην κατάγραφος
〈…〉 νήττης. ἔχουσι δὲ οἱ ἄρρενες σιμά τε καὶ ἐλάττονα τῇ 10
συμμετρίᾳ τὰ ῥύγχη. ἡ δὲ μικρὰ κολυμβίς, πάντων ἐλαχίστη τῶν
ἐνύδρων, ῥυπαρομέλαινα τὴν χροιὰν καὶ τὸ ῥύγχος ὀξὺ ἔχει
σκέπον τε τὰ ὄμματα, τὰ δὲ πολλὰ καταδύεται. ἔστι δὲ καὶ ἄλλο
γένος βοσκάδων μεῖζον μὲν νήττης, ἔλαττον δὲ χηναλώπεκος. αἱ
δὲ λεγόμεναι φασκάδες μικρῷ μείζονες οὖσαι τῶν μικρῶν 15
κολυμβίδων τὰ λοιπὰ νήτταις εἰσὶ παραπλήσιαι. ἡ δὲ λεγομένη
395e οὐρία οὐ | πολὺ λείπεται νήττης, τῷ χρώματι δὲ ῥυπαροκέραμός
ἐστι, τὸ δὲ ῥύγχος μακρόν τε καὶ στενὸν ἔχει. ἡ δὲ φαλαρὶς καὶ
αὐτὴ στενὸν ἔχουσα τὸ ῥύγχος στρογγυλωτέρα τὴν ὄψιν οὖσα
ἔντεφρος τὴν γαστέρα, μικρῷ μελαντέρα τὸν νῶτον. τῆς δὲ νήττης 20
καὶ 〈τῆς〉 κολυμβίδος, ἀφ᾿ ὧν καὶ τὸ νήχεσθαι καὶ 〈τὸ〉 κολυμβᾶν
εἴρηται, μνημονεύει μετὰ καὶ ἄλλων λιμναίων πολλῶν
Ἀριστοφάνης ἐν Ἀχαρνεῦσι (875–6) διὰ τούτων·
νάσσας, κολοιούς, ἀτταγᾶς, φαλαρίδας, |
395f τροχίλους, κολύμβους. 25

395d  Eust. p. 978.5 = III.614.20 | *395d–e  Eust. p. 1452.48–50 = i.106.45–


107.1 | *395e  Eust. p. 1580.1–2 = i.276.5–6

2  πελειάδων Musurus : πελιάδων A ‖ 4  Σικελικὰς A : Σικελὰς Musurus


μεγάροιο A : μεγάροισι JGSchneider | πελειάδας Bedrot : πελιάδας A | φιν
ἅρπαι Heringa : † φιναρσαι † A ‖ 5  οὐδ᾿ ὄφις ὀστρακέοις λωβήσιμοι
OSchneider : † ουδεφινοστρακεοινωμησιμοι † A | ἐξενέπονται Heringa :
† ἐξενιπονται † A ‖ 10  lac. indic. Schweighäuser (qui κατάγραφος. 〈ἔστι δὲ
ἧττον〉 νήττης scripsit) ‖ 16  παραπλήσιαι C E Qs M Mus : παραπλήσιοι A
17  ῥυπαροκέραμος M P Mus : ῥυποκέραμός A C E : ὑποκέραμος Eust.
21  〈τῆς〉 addidi | κολυμβίδος C E, cf. κολυμβίδων supra : κολυμβάδος A | 〈τὸ〉
addidi
ix 395c–396b 123

μνημονεύει αὐτῶν καὶ Καλλίμαχος ἐν τῷ Περὶ Ὀρνέων (fr. 417


Pfeiffer).
[53] παρῆσαν δὲ πολλάκις ἡμῖν καὶ οἱ καλούμενοι
παραστάται, ὧν μνημονεύει Ἐπαίνετος ἐν Ὀψαρτυτικῷ καὶ
5 Σιμάριστος ἐν τρίτῳ Συνωνύμων καὶ τετάρτῳ. εἰσὶ δ᾿ οἱ ὄρχεις
οὕτω καλούμενοι. συγκεκνισωμένων δέ τινων κρεῶν ζωμῷ
παραφερομένων ἐπεί τις ἔφη, τῶν πνικτῶν κρεᾳδίων δός, ὁ τῶν
ὀνομάτων Δαίδαλος Οὐλπιανός, ‖ αὐτὸς ἐγώ, φησίν, 396a
ἀποπνιγήσομαι, εἰ μὴ εἴπῃς ὅπου καὶ σὺ εὗρες τὰ τοιαῦτα
10 κρεᾴδια· οὐ μὴ γὰρ ὀνομάσω πρὶν μαθεῖν. ὁ δέ, Στράττις εἶπεν,
ἔφη, ἐν Μακεδόσιν ἢ Κινησίᾳ (fr. 30)·
πνικτόν τι τοίνυν ἔστω σοι συχνὸν
τοιοῦτον.
καὶ Εὔβουλος Κατακολλωμένῳ (fr. 46)·
15 καὶ πνικτὰ Σικελικὰ πατανίων σωρεύματα.
Ἀριστοφάνης τ᾿ εἴρηκεν ἐν Σφηξίν (511)·
ἐν λοπάδι πεπνιγμένον.
Κρατῖνος δ᾿ ἐν Δηλιάσι (fr. 29)·
τῷ δ᾿ ὑποτρίψας | τι μέρος πνῖξον καθαρύλλως. 396b
20 Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Ἀγροίκῳ (fr. 1)·
(Α.) καὶ πρῶτα μὲν
αἴρω ποθεινὴν μᾶζαν, ἣν φερέσβιος
Δημήτηρ βροτοῖσι χάρμα δωρεῖται φίλον·
ἔπειτα πνικτὰ τακερὰ μηκάδων μέλη,
25 χλόην καταμπέχοντα σάρκα νεογενῆ. 5
(Β.) τί λέγεις; (Α.) τραγῳδίαν παραινῶ Σοφοκλέους.

5  Σιμάριστος Casaubon : † σιμαρος † A ‖ 7  καὶ παραφερομένων A : καὶ del.


Schweighäuser ‖ 11  Κινησίᾳ A : Παυσανίᾳ Meineke, cf. 13.589a
15  Σικελικὰ A et Poll.CL : Σικελὰ Poll.F ‖ 17  λοπάδι Q M P et Ar. :
† ολοπαδι † A ‖ 23  Δημήτηρ A : Δηὼ Casaubon ‖ 26  παραινῶ A : περαίνω
Casaubon
124 deip nosop histae

396c [54] γαλαθηνῶν δὲ χοίρων ποτὲ περιενεχθέντων | καὶ περὶ


τούτων ἐζήτησαν οἱ δαιταλεῖς εἰ τὸ ὄνομα εἴρηται. καί τις ἔφη·
Φερεκράτης Δουλοδιδασκάλῳ (fr. 49)·
γαλαθήν᾿ ἔκλεπτον, οὐ τέλεα.
ἐν δὲ Αὐτομόλοις (fr. 33)· 5

οὐ γαλαθηνὸν ἄρ᾿ ὗν θύειν μέλλεις.


Ἀλκαῖος Παλαίστρᾳ (fr. 22)·
ὁδὶ γὰρ αὐτός ἐστιν· εἴ τι γρύξομαι
ὧν σοι λέγω πλέον τι γαλαθηνοῦ μυός.
Ἡρόδοτος δ᾿ ἐν τῇ πρώτῃ (1.183.2) φησὶν ὅτι ἐν Βαβυλῶνι ἐπὶ τοῦ 10
χρυσοῦ βωμοῦ οὐκ ἔξεστι θύειν ὅτι μὴ γαλαθηνὰ μοῦνα. Ἀντιφά-
νης Φιλεταίρῳ (fr. 214)·
396d κομψός γε μικρὸς κρωμακίσκος | οὗτος
γαλαθηνός.
Ἡνίοχος Πολυεύκτῳ (fr. 2)· 15

ὁ βοῦς χαλκοῦς ἦν ἄν, ἑφθὸς δὲ καὶ πάλαι,


ὁ δ᾿ ἴσως γαλαθηνὸν τέθυκε τὸν χοῖρον λαβών.
καὶ Ἀνακρέων (PMG 408.1–3) δέ φησιν·
οἷά τε νεβρὸν νεοθηλέα
γαλαθηνὸν ὅς τ᾿ ἐν ὕλῃ † καιροσσης † 20
ἀπολειφθεὶς ἀπὸ μητρὸς ἐπτοήθη.
Κράτης Γείτοσι (fr. 1)·
νῦν μὲν γὰρ ἡμῖν παιδικῶν † δαις †
ὅκωσπερ ἀρνῶν ἐστι γαλαθηνῶν τε καὶ
χοίρων. 25

396c, e  Eust. p. 1485.53–5 = i.151.31–3

4  γαλαθήν᾿ Meineke : γαλαθηνὰ A ‖ 8  ὁδὶ Schweighäuser : † ὁδει † A


13  οὗτος A : οὑτοσὶ Schweighäuser ‖ 16  δὲ καὶ πάλαι A : δεκάπαλαι Jacobs
20  † καιροσσης † A : κερόσσης Qs Mpc P : κερόεις Musurus : κεροέσσης Σ Pi.
et Poll. 5.76 ‖ 24  ὅκωσπερ] † οκωσπερ † A
ix 39 6b– 39 7a 125

Σιμωνίδης (PMG 543.7–9) δ᾿ ἐπὶ τοῦ | Περσέως τὴν Δανάην ποιεῖ 396e
λέγουσαν·
ὦ τέκος, οἷον ἔχω πόνον·
σὺ δ᾿ αὖτε † εἰς γαλαθηνῷ
5 δ᾿ ἤτορι κνώσσεις.
καὶ ἐν ἄλλοις (PMG 553) ἐπ᾿ Ἀρχεμόρου εἴρηκεν·
ἰοστεφάνου γλυκεῖαν ἐδάκρυσαν
ψυχὰν ἀποπνέοντα γαλαθηνὸν τέκος.
Κλέαρχος δ᾿ ἐν τοῖς Περὶ Βίων (fr. 61 Wehrli) εἰς τοῦτό φησιν
10 ὠμότητος Φάλαριν τὸν τύραννον ἐλάσαι ὡς γαλαθηνὰ θοινᾶσθαι
βρέφη. θῆσθαι δ᾿ ἐστὶ τὸ θηλάζειν τὸ γάλα. | Ὅμηρος (Il. 24.58)· 396f
Ἕκτωρ γὰρ θνητός τε γυναῖκά τε θήσατο μαζόν,
διὰ τὸ ἐντίθεσθαι τὰς θηλὰς εἰς τὰ στόματα τὰ βρέφη· καὶ ὁ τιτθὸς
ἐνθένδε διὰ τὸ ἐντίθεσθαι τὰς θηλάς.
15 νεβροὺς κοιμήσασαν νεηγενέας γαλαθηνούς. (Od. 4.336) ‖
[55] περιενεχθεισῶν δέ ποτε καὶ δορκάδων ὁ Ἐλεατικὸς 397a
ὀνοματολόγος Παλαμήδης ἔφη· οὐκ ἄχαρι κρέας τὸ τῶν
δορκώνων. πρὸς ὃν ὁ Μυρτίλος ἔφη· μόνως δορκάδες λέγονται,
δόρκωνες δὲ οὔ. Ξενοφῶν Ἀναβάσεως πρώτῳ (1.5.2)· ἐνῆσαν δὲ καὶ
20 ὠτίδες καὶ δορκάδες.
[56] ταώς. ὅτι σπάνιος οὗτος ὁ ὄρνις δηλοῖ Ἀντιφάνης ἐν
Στρατιώτῃ ἢ Τύχωνι (fr. 203.1–2) λέγων οὕτω·
τῶν ταὧν μὲν ὡς † ἀπάξης † ζεῦγος ἤγαγεν μόνον,
σπάνιον ὂν τὸ χρῆμα, πλείους εἰσὶ νῦν τῶν ὀρτύγων.
25 καὶ Εὔβουλος ἐν Φοίνικι (fr. 113)· |

*397c, c–e, a  Eust. p. 346.7–13 = I.542.13–19

4  αὖτε εἰς A : ἀωτεῖς, Casaubon ‖ 5  ἤτορι A : ἤθεϊ Bergk | κνώσσεις A :


κνοώσσεις D.H. ‖ 8  ψυχὰν A : ψυχὴν As ‖ 15  κοιμήσασαν A : κοιμήσασα M P
Mus et Hom. ‖ 16–17  ὁ Ἐλεατικὸς ὀνοματολόγος Παλαμήδης scripsi : ὁ
Ἐλεατικὸς Παλαμήδης ὀνοματολόγος A : ὁ Ἐλεατικὸς Παλαμήδης 〈ὁ〉
ὀνοματολόγος Foerster ‖ 23  ἀπάξης A : ἅπαξ τις 14.654e
126 deip nosop histae

397b καὶ γὰρ ὁ ταὧς διὰ τὸ σπάνιον θαυμάζεται.


ὁ ταὧς, φησὶν Ἀριστοτέλης (fr. 351 Rose = fr. 266 Gigon), σχιδανό-
πους ἐστὶ καὶ ποιολόγος, καὶ τίκτει τριέτης γενόμενος, ἐν οἷς
χρόνοις καὶ τὴν ποικιλίαν τῶν πτερῶν λαμβάνει, ἐπῳάζει δ᾿
ἡμέρας πρὸς τριάκοντα· τίκτει τε ἅπαξ τοῦ ἔτους ᾠὰ δώδεκα, 5
ταῦτα δὲ οὐκ εἰς ἅπαξ ἀλλὰ παρ᾿ ἡμέρας δύο, αἱ δὲ πρωτοτόκοι
ὀκτώ. τίκτει δὲ καὶ ὑπηνέμια, ὡς ἡ ἀλεκτορίς, οὐ πλείω δὲ τῶν
δύο. ἐκλέπει δὲ καὶ ἐπῳάζει καθάπερ ἡ ἀλεκτορίς. Εὔπολις δ᾿ ἐν
397c Ἀστρατεύτοις (fr. 41) φησὶ περὶ | αὐτοῦ οὕτω·
μή ποτε θρέψω 10
παρὰ Φερσεφόνῃ τοιόνδε ταὧν, ὃς τοὺς εὕδοντας ἐγείρει.
Ἀντιφῶντι δὲ τῷ ῥήτορι λόγος μὲν γέγραπται ἔχων ἐπίγραμμα
Περὶ Ταὧν (fr. 57 Blass–Thalheim), καὶ ἐν αὐτῷ τῷ λόγῳ οὐδεμία
μνεία τοῦ ὀνόματος γίνεται, ὄρνεις δὲ ποικίλους πολλάκις ἐν αὐτῷ
ὀνομάζει φάσκων τούτους τρέφειν Δῆμον τὸν Πυριλάμπους καὶ 15
πολλοὺς παραγίνεσθαι κατὰ πόθον τῆς τῶν ὀρνίθων θέας ἔκ τε
Λακεδαίμονος καὶ Θετταλίας καὶ σπουδὴν ποιεῖσθαι τῶν ᾠῶν
397d μεταλαβεῖν. περὶ δὲ τῆς ἰδέας | αὐτῶν λέγων γράφει· εἴ τις ἐθέλοι
καταβαλεῖν εἰς πόλιν τοὺς ὄρνιθας, οἰχήσονται ἀναπτόμενοι. ἐὰν
δὲ τῶν πτερύγων ἀποτέμῃ, τὸ κάλλος ἀφαιρήσεται· τὰ πτερὰ γὰρ 20
αὐτῶν τὸ κάλλος ἐστὶν ἀλλ᾿ οὐ τὸ σῶμα. ὅτι δὲ καὶ περισπούδα-
στος ἦν αὐτῶν ἡ θέα ἐν τῷ αὐτῷ λόγῳ πάλιν φησίν· ἀλλὰ τὰς μὲν
νουμηνίας ὁ βουλόμενος εἰσῄει, τὰς δὲ ἄλλας ἡμέρας εἴ τις ἔλθοι
βουλόμενος θεάσασθαι, οὐκ ἔστιν ὅστις ἔτυχε. καὶ ταῦτα οὐκ ἐχθὲς
397e οὐδὲ πρῴην, ἀλλ᾿ ἔτη πλέον ἢ τριάκοντά ἐστιν. [57] ταὧς | δὲ 25
λέγουσιν Ἀθηναῖοι, ὥς φησι Τρύφων (fr. 5 Velsen), τὴν τελευταίαν
συλλαβὴν περισπῶντες καὶ δασύνοντες. καὶ ἀναγινώσκουσι μὲν

*397c, c–e, a  Eust. p. 346.7–13 = I.542.13–19 | *397d–e  Eust. p. 524.23–4 =


II.27.7–8 | *397e–8b  Eust. p. 1271.9–16 = IV.620.11–621.12 | *397e–8a  Eust.
p. 150.22 = I.230.26–9

3  τίκτει τε (δ᾿ C E : δὲ M P Mus) ἅπαξ τοῦ ἔτους ᾠὰ δώδεκα post ποιολόγος


praeb. A C E : verba post τριάκοντα infra transp. Bedrot, cf. Arist. HA
564a28–9 ‖ 4  χρόνοις (glossam?) A C E : om. Arist. HA 564a26 ‖ 14  ὄρνεις A :
ὄρνις C E ‖ 27  ἀναγινώσκουσι Dindorf : ἀναγιγνώσκουσι A
ix 39 7b –3 98c 127

οὕτω παρ᾿ Εὐπόλιδι ἐν Ἀστρατεύτοις (fr. 41.2) — πρόκειται


(9.397c) δὲ τὸ μαρτύριον — καὶ ἐν Ὄρνισιν Ἀριστοφάνους (102)·
Τηρεὺς γὰρ εἶ σύ; πότερον ὄρνις ἢ ταὧς;
καὶ πάλιν (Av. 269)·
5 ὄρνις δῆτα. τίς ποτ᾿ ἐστίν; οὐ δήπου ταὧς;
λέγουσι δὲ καὶ τὴν δοτικὴν ταὧνι, ὡς ἐν τῷ αὐτῷ Ἀριστοφάνης
(Av. 884). ἀμήχανον δὲ παρὰ Ἀττικοῖς καὶ Ἴωσιν ἐν τοῖς ὑπὲρ μίαν
συλλαβὴν ὀνόμασι τὴν τελευτῶσαν | ἀπὸ φωνήεντος ἀρχομένην 397f
δασύνεσθαι· πάντως γὰρ εἶναι ψιλὴν αὐτὴν παρηκολούθηκεν, οἷον
10 νεώς, λεώς, Τυνδάρεως, Μενέλεως, λειπόνεως, εὔνεως, Νείλεως,
πρᾶος, υἱός, Κεῖος, Χῖος, δῖος, χρεῖος, πλεῖος, λεῖος, λαιός, βαιός,
φαιός, πηός, γόος, θοός, ῥόος, ζωός· φίλαρχος γὰρ οὖσα καὶ
ἡγεμονικὴ τὴν φύσιν ἡ δασύτης τοῖς τελευταίοις μέρεσι τῶν
ὀνομάτων οὐδαμῶς ἐγκαθείργνυται. ὠνόμασται δὲ ταὼς ἀπὸ τῆς
15 τάσεως τῶν πτερῶν. ‖ Σέλευκος δ᾿ ἐν τῷ πέμπτῳ Περὶ Ἑλληνι- 398a
σμοῦ (fr. 70 Müller)· ταώς· παραλόγως δ᾿ οἱ Ἀττικοὶ καὶ δασύνουσι
καὶ περισπῶσι· τοῖς γὰρ πρώτοις τῶν φωνηέντων κατὰ τὰς ἁπλᾶς
τῶν ὀνομάτων ἐκφορὰς συνεκφέρεσθαι ἐθέλει καὶ ἐνταυθοῖ προᾴτ-
τουσα καὶ τάχιον ἐκθέουσα δι᾿ ἐπιπολῆς ἐστι τῶν λέξεων. τεκμαι-
20 ρόμενοι οὖν Ἀθηναῖοι καὶ διὰ τῆς τάξεως τὴν ἐνοῦσαν τῇ προσῳδίᾳ
φύσιν οὐκ ἐπὶ τῶν φωνηέντων αὐτὴν τιθέασιν ὥσπερ τὰς ἄλλας,
πρὸ δὲ τούτων τάσσουσιν. οἶμαι δὲ καὶ διὰ τοῦ Η̅ στοιχείου τυπώ-
σασθαι τοὺς παλαιοὺς τὴν δασεῖαν· διόπερ καὶ Ῥωμαῖοι | πρὸ 398b
πάντων τῶν δασυνομένων ὀνομάτων τὸ Η̅ προγράφουσι τὸ ἡγεμο-
25 νικὸν αὐτῆς διασημαίνοντες. εἰ δὲ τοιαύτη ἡ δασύτης, μήποτ᾿
ἀλόγως κατὰ τὴν τελευτῶσαν συλλαβὴν ὁ ταὧς πρὸς τῶν
Ἀττικῶν προσπνεῖται.
[58] πολλῶν οὖν καὶ ἄλλων ἐν τῷ συμποσίῳ περὶ ἑκάστου τῶν
εἰσκομιζομένων ῥηθέντων, ἀλλὰ κἀγώ, φησὶν ὁ Λαρήνσιος, κατὰ
30 τὸν πάντα ἄριστον Οὐλπιανὸν προτείνω τι καὶ αὐτὸς ὑμῖν·
ζητήσεις γὰρ σιτούμεθα. τὸν τέτρακα τί νομίζετε; καί τινος
εἰπόντος, εἶδος ὀρνέου (ἔθος δὲ γραμματικῶν | παισὶ περὶ πάντων 398c

15  Σέλευκος δ᾿ A : καὶ Σέλευκος δέ C E ‖ 17  γὰρ C E : δὲ A


18–19  προᾴττουσα Casaubon : πράττουσα A Cs Es : πρόττουσα C E :
προάττειν (structura mutata) Eust.
128 deip nosop histae

τῶν προβαλλομένων λέγειν· “εἶδος φυτοῦ, εἶδος ὀρνέου, εἶδος


λίθου”), ὁ Λαρήνσιος ἔφη· καὶ αὐτός, ἀνδρῶν λῷστε, ὅτι ὁ χαρίεις
Ἀριστοφάνης ἐν τοῖς Ὄρνισι (882–4) μνημονεύει ἐν τούτοις οἶδα·
πορφυρίωνι καὶ πελεκᾶντι
καὶ πελεκίνῳ καὶ φλέξιδι 5
καὶ τέτρακι καὶ ταὧνι.
ζητῶ δ᾿ ἐγὼ παρ᾿ ὑμῶν μαθεῖν εἰ καὶ παρ᾿ ἄλλῳ τινὶ αὐτοῦ τις
γίνεται μνήμη· Ἀλέξανδρος γὰρ ὁ Μύνδιος ἐν δευτέρῳ Περὶ
Πτηνῶν Ζῴων (fr. I.21 Wellmann) οὐ τοῦ ὄρνιθος τοῦ μεγάλου
μνημονεύει ἀλλά τινος τῶν σμικροτάτων· λέγει γὰρ οὕτω· τέτραξ 10
398d τὸ μέγεθος ἴσος σπερμολόγῳ, τὸ χρῶμα | κεραμεοῦς, ῥυπαραῖς
στιγμαῖς καὶ μεγάλαις γραμμαῖς ποικίλος, καρποφάγος. ὅταν
ᾠοτοκῇ δέ, τετράζει τῇ φωνῇ. καὶ Ἐπίχαρμος ἐν Ἥβας Γάμῳ (fr.
42)·
λαμβάνοντι γὰρ 15
ὄρτυγας στρουθούς τε καὶ κορυδαλλάς φιλοκονείμονας
τέτραγας σπερματολόγους τε κἀγλαὰς συκαλλίδας.
καὶ ἐν ἄλλοις (fr. 85.1–2) δέ φησιν·
ἠδ᾿ ἐρῳδιοί τε πολλοὶ μακρὸν καμπυλαύχενες
τέτραγές τε καὶ σπερματολόγοι. 20

ἐπεὶ δὲ ὑμεῖς οὐδὲν ἔχετε (σιωπᾶτε γάρ), ἐγὼ καὶ τὸ ὄρνεον ὑμῖν
ἐπιδείξω· ἐπιτροπεύων γὰρ ἐν Μυσίᾳ τοῦ κυρίου αὐτοκράτορος |
398e καὶ προϊστάμενος τῶν τῆς ἐπαρχίας ἐκείνης πραγμάτων τεθέαμαι
ἐπὶ τῇ χώρᾳ ἐκείνῃ τοὔρνεον. καὶ μαθὼν οὕτω καλούμενον παρὰ
τοῖς Μυσοῖς καὶ Παίοσιν ὑπεμνήσθην τῶν ὑπ᾿ Ἀριστοφάνους 25
εἰρημένων τὸν ὄρνιθα. νομίζων δὲ καὶ παρὰ τῷ πολυμαθεστάτῳ
Ἀριστοτέλει μνήμης ἠξιῶσθαι τὸ ζῷον ἐν τῇ πολυταλάντῳ

5  πελεκίνῳ P Mus et Ar. : πελεκίννῳ A ‖ 16  στρουθούς τε καὶ κορυδαλλας A :


στρουθούς τε κορυδαλλάς 〈τε〉 Porson ‖ 17  τέτραγας … κἀγλαὰς] τέτραγας
σπερματολόγους τε καὶ ἀγλαὰς A : ἀγλαὰς C E : τέτραγάς τε
σπερματολόγους κἀγλαὰς Porson ‖ 19  ἠδ᾿ A : ἦν δ᾿ 2.65b | μακρὸν
καμπυλαύχενες A : μακροκαμπυλαύχενες 2.65b ‖ 20  καὶ A : om. 2.65b
25  ἐκ τῶν A : ἐκ delevi | ὑπ᾿ Ἀριστοφάνους A : ἐν Ὄρνισιν ὁ χαρίεις
Ἀριστοφάνης (structura mutata) C E : παρ᾿ Ἀριστοφάνει D : ἐν Ἀριστοφάνει B
ix 398c–399c 129

πραγματείᾳ (ὀκτακόσια γὰρ εἰληφέναι τάλαντα παρ᾿ Ἀλεξάνδρου


τὸν Σταγειρίτην λόγος ἔχει εἰς τὴν Περὶ τῶν Ζῴων Ἱστορίαν), ὡς
οὐδὲν εὗρον περὶ αὐτοῦ λεγόμενον, ἔχαιρον ἔχων ἐχεγγυώτατον
μάρτυρα τὸν χαρίεντα | Ἀριστοφάνην (Av. 884). ἅμα δὲ ταῦτα 398f
5 λέγοντος αὐτοῦ εἰσῆλθέ τις φέρων ἐν τῷ ταλάρῳ τὸν τέτρακα. ἦν
δὲ τὸ μὲν μέγεθος ὑπὲρ ἀλεκτρυόνα τὸν μέγιστον, τὸ δὲ εἶδος
πορφυρίωνι παραπλήσιος· καὶ ἀπὸ τῶν ὤτων ἑκατέρωθεν εἶχε
κρεμάμενα ὥσπερ οἱ ἀλεκτρυόνες τὰ κάλλαια, βαρεῖα δ᾿ ἦν ἡ
φωνή. ‖ θαυμασάντων οὖν ἡμῶν τὸ εὐανθὲς τοῦ ὄρνιθος μετ᾿ οὐ 399a
10 πολὺ καὶ ἐσκευασμένος παρηνέχθη, καὶ τὰ κρέα αὐτοῦ ἦν παρα-
πλήσια τοῖς τῆς μεγάλης στρουθοῦ, ἣν καὶ αὐτὴν πολλάκις
κατεδαισάμεθα.
[59] ψύαι. ὁ τὴν τῶν Ἀτρειδῶν Κάθοδον πεποιηκὼς ἐν τῷ
τρίτῳ (Nost. fr. 11, p. 98 Bernabé) φησίν·
15 Ἶσον δ᾿ Ἑρμιονεὺς ποσὶ καρπαλίμοισι μετασπὼν
ψύας ἔγχεϊ νύξε.
Σιμάριστος δ᾿ ἐν τρίτῳ Συνωνύμων οὕτω γράφει· | ὀσφύος αἱ ἐκ 399b
πλαγίων σάρκες ἐπανεστηκυῖαι ψύαι. τὰ δ᾿ ἑκατέρωθεν κοιλώματα
λέγουσι κύβους † γαλλιας †. Κλέαρχος δ᾿ ἐν δευτέρῳ Περὶ Σκελε-
20 τῶν (fr. 106a Wehrli) οὕτω φησί· σάρκες μυωταὶ καθ᾿ ἑκάτερον
μέρος, ἃς οἱ μὲν ψύας, οἱ δὲ ἀλώπεκας, οἱ δὲ νευρομήτρας καλοῦσι.
μνημονεύει δὲ τῶν ψυῶν καὶ Ἱπποκράτης ὁ ἱερώτατος (e.g. Morb.
Sacr. 3 = 6.366.14 Littré). ὠνομάσθησαν δ᾿ οὕτω διὰ τὸ ῥᾳδίως
ἀποψᾶσθαι ἢ οἷόν τις οὖσα ἐπιψαύουσα σὰρξ καὶ ἐπιπολῆς τοῖς
25 ὀστέοις ὑπάρχουσα. μνημονεύει αὐτῶν καὶ Εὔφρων ὁ κωμικὸς | ἐν 399c
Θεωροῖς (fr. 7)·
λοβός τις ἐστὶ καὶ ψύαι καλούμεναι·
ταύτας ἐπιτεμὼν πρὶν θεωρῆσαι μαθών.
[60] οὖθαρ. Τηλεκλείδης Στερροῖς (fr. 33)·
30 ὡς οὖσα θῆλυς εἰκότως οὖθαρ φορῶ.

398f  Eust. p. 1205.28 = IV.397.10–12

2  Σταγειρίτην A C E : Σταγιρίτην Kaibel ‖ 8  κάλλαια Musurus : κάλλεα A


C E Eust. ‖ 19  † γαλλιας † A : γαλλίας C E D B Q M P Mus ‖ 24  ἢ C E : om.
A | οὖσα A C E : del. Wilamowitz, cf. EM p. 819.15
130 deip nosop histae

Ἡρόδοτος δ᾿ ἐν τῇ τετάρτῃ τῶν Ἱστοριῶν (4.2.1) 〈…〉 φησι.


σπανίως δ᾿ ἐστὶν εὑρεῖν τὸ οὖθαρ ἐπὶ τῶν ἄλλων ζῴων λεγόμενον·
ὑπογάστριον δὲ μόνον, ὡς ἐπὶ τῶν ἰχθύων, λέγεται. Στράττις
Ἀταλάντῃ (fr. 5.1)·
399d ὑπογάστριον | θύννου τι κἀκροκώλιον. 5

Θεόπομπος Καλλαίσχρῳ (fr. 24)·


ἰχθύων δὲ δὴ
ὑπογαστρίῳ † διαματερ †.
ἐν δὲ Σειρῆσιν (fr. 52) ὑπήτρια καλεῖ τὰ ὑπογάστρια λέγων οὕτω·
θύννων τε λευκῶν Σικελικῶν ὑπήτρια. 10

[61] λαγῶς. περὶ τούτου ὁ μὲν ὀψοδαίδαλος Ἀρχέστρατος (fr.


57 Olson–Sens = SH 188) οὕτω φησί·
τοῦ δὲ λαγὼ πολλοί τε τρόποι πολλαί τε θέσεις
σκευασίας εἰσί. κεῖνος δ᾿ οὖν ἐστιν ἄριστος,
ἂν πεινῶσι μεταξὺ φέρῃς κρέας ὀπτὸν ἑκάστῳ, | 15
399e θερμόν, ἁπλῶς ἁλίπαστον, ἀφαρπάζων ὀβελίσκου
μικρὸν ἐνωμότερον. μὴ λυπείτω δέ σ᾿ ὁρῶντα 5
ἰχῶρα στάζοντα κρεῶν, ἀλλ᾿ ἔσθε λάβρως.
αἱ δ᾿ ἄλλαι περίεργοι ἔμοιγ᾿ εἰσὶν διὰ παντὸς
σκευασίαι, γλοιῶν καταχύσματα καὶ κατάτυρα 20
καὶ κατέλαια λίαν, ὥσπερ γαλῇ ὀψοποιούντων.

*399e  Eust. p. 1626.34–5 = i.338.29–30

1  lac. indic. Bedrot : 〈ἐπὶ ἵππων〉 Schweighäuser : τὰς φλέβας τε πίμπλασθαι


φυσωμένας τῆς ἵππου καὶ τὸ οὖθαρ κατίεσθαι Hdt. ‖ 5  κἀκροκώλιον 7.302d :
καὶ ἀκροκώλιον A ‖ 8  ὑπογάστρίῳ † διαματερ † A : ὑπογάστρια C E :
ὑπογάστριον, ὦ Δάματερ 7.302d A C : ὑπογάστρ ὦ Δάματερ 7.302d E
10  λευκῶν A C E : λευκὰ Kaibel ‖ 13  θέσεις A C E : θέμιστες Ribbeck
14  σκευασίας A C E : σκευασίης Brandt | εἰσί A C E : εἰσίν D B ‖ 15  πεινῶσι
A* C E : πίνουσι Brandt ‖ 18  ἔσθε A C E : ἔσθιε D B Mus ‖ 20  γλοιῶν C E
Eust. : γλυῶν A ‖ 21  λίαν A C E : λίην Brandt | γαλῇ ὀψοποιούντων C E :
γαλῆ ὀψοποιοῦντες A
ix 399c–400b 131

Ναυκράτης δ᾿ ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν Περσίδι (Nausicr. fr. 2),


σπανίως, | φησίν, ἔστιν εὑρεῖν δασύποδα περὶ τὴν Ἀττικήν. λέγει 399f
δὲ ὧδε·
ἐν τῇ γὰρ Ἀττικῇ τίς εἶδε πώποτε
5 λέοντας ἢ τοιοῦτον ἕτερον θηρίον;
οὗ δασύποδ᾿ εὑρεῖν ἐστιν οὐχὶ ῥᾴδιον.
Ἀλκαῖος δ᾿ ἐν Καλλιστοῖ (fr. 17) καὶ ὡς πολλῶν ὄντων ἐμφανίζει
διὰ τούτων·
κορίαννον εἶναί τι λεπτόν, ἵνα τοὺς δασύποδας
10 οὓς ἐὰν λάβωμεν, ἁλσὶ διαπάττειν ἔχῃς. ‖
[62] Τρύφων (fr. 19 Velsen) δέ φησι· τὸν λαγὼν ἐπ᾿ αἰτιατικῆς ἐν 400a
Δαναίσιν Ἀριστοφάνης (fr. 263) ὀξυτόνως καὶ μετὰ τοῦ ν̄ λέγει·
λύσας ἴσως ἂν τὸν λαγὼν ξυναρπάσειεν ὑμῶν.
καὶ ἐν Δαιταλεῦσιν (fr. 218)·
15 ἀπόλωλα· τίλλων τὸν λαγὼν ὀφθήσομαι.
Ξενοφῶν δ᾿ ἐν Κυνηγετικῷ (e.g. 4.10) χωρὶς τοῦ ν̄ λαγῶ καὶ
περισπωμένως, ἐπεὶ τὸ καθ᾿ ἡμᾶς ἐστι λαγός, ὥσπερ δὲ ναὸν
λεγόντων ἡμῶν ἐκεῖνοί φασι νεὼν καὶ λαὸν λεών, οὕτω λαγὸν
ὀνομαζόντων ἐκεῖνοι λαγὼν ἐροῦσι. τῇ δὲ τὸν λαγὸν ἑνικῇ αἰτια-
20 τικῇ | ἀκόλουθός ἐστιν ἡ παρὰ Σοφοκλεῖ ἐν Ἀμύκῳ σατυρικῷ (fr. 400b
111) πληθυντικὴ ὀνομαστική·
γέρανοι, χελῶναι, γλαῦκες, ἰκτῖνοι, λαγοί.
τῇ δὲ λαγὼν ἡ διὰ τοῦ ω̄ παραπλησίως προσαγορευομένη λαγῲ
παρ᾿ Εὐπόλιδι ἐν Κόλαξιν (fr. 174.2–3)·
25 ἵνα πάρα μὲν βατίδες καὶ λαγῲ

*400a–c  Eust. p. 1534.13–20 = i.214.7–15 | *400a–b  Eust. p. 136.42–3 =


I.210.19–20 | *400b–d  Eust. p. 1821.23–6 = ii.146.43–147.1

1  Ναυκράτης A C E : Ναυσικράτης Gyraldus ‖ 5  τι ante τοιοῦτον praeb. C


E ‖ 6  οὗ Qmg M P Mus : οὐ A : οὐδὲ C E ‖ 9  εἶναί τι A : ἵνα τί Bergk ‖ 10  ἐὰν
A : ἂν Toup ‖ 25  λαγῲ Schweighäuser, cf. supra : λαγὼ A C E Eust. et 7.286b
132 deip nosop histae

καὶ γυναῖκες εἰλίποδες.


εἴσι δ᾿ οἳ καὶ ταῦτ᾿ ἀλόγως κατὰ τὴν τελευτῶσαν συλλαβὴν
περισπωμένως προφέρονται. δεῖ δὲ ὀξυτονεῖν τὴν λέξιν, ἐπειδὴ τὰ
400c εἰς -ος λήγοντα τῶν ὀνομάτων ὁμότονά ἐστι κἂν μεταληφθῇ | εἰς
τὸ ω̄ παρ᾿ Ἀττικοῖς· ναὸς νεώς, κάλος κάλως. οὕτω δ᾿ ἐχρήσατο τῷ 5
ὀνόματι καὶ Ἐπίχαρμος (fr. 53.2) καὶ Ἡρόδοτος (e.g. 1.123.4,
124.1) καὶ ὁ τοὺς Εἵλωτας (Eup. fr. 153) ποιήσας. εἶτά ἐστι τὸ μὲν
Ἰακὸν λαγός (Amips. fr. 17)·
λαγὸν ταράξας πείθει τὸν θαλάσσιον,
τὸ δὲ λαγὼς Ἀττικόν. λέγουσι δὲ καὶ Ἀττικοὶ λαγός, ὡς Σοφο- 10
κλῆς (fr. 111)·
γέρανοι καὶ κορῶναι, γλαῦκες, λαγοί.
τὸ μέντοι (Il. 22.310)·
ἢ πτῶκα λαγωόν,
εἰ μέν ἐστιν Ἰωνικόν, πλεονάζει τὸ ω̄, εἰ δ᾿ Ἀττικόν, τὸ ο̄. λαγῷα 15
400d δὲ λέγεται | 〈τὰ〉 κρέα. [63] Ἡγήσανδρος δ᾿ ὁ Δελφὸς ἐν Ὑπομνή-
μασι (fr. 42, FHG iv.421) κατὰ τὴν Ἀντιγόνου τοῦ Γονατᾶ φησι
βασιλείαν τοσοῦτο πλῆθος γενέσθαι λαγῶν ἐν Ἀστυπαλαίᾳ ὡς
τοὺς Ἀστυπαλαιεῖς περὶ αὐτῶν μαντεύσασθαι· καὶ τὴν Πυθίαν
εἰπεῖν (Delphic Oracle Q233 Fontenrose) κύνας τρέφειν καὶ 20
κυνηγετεῖν· ἁλῶναί τε ἐν ἐνιαυτῷ πλείους τῶν ἑξακισχιλίων.
ἐγένετο δὲ τὸ πλῆθος τοῦτο Ἀναφαίου τινὸς ἐμβαλόντος δύο
λαγωοὺς εἰς τὴν νῆσον· ὡς καὶ πρότερον Ἀστυπαλαιέως τινὸς
ἀφέντος δύο πέρδικας εἰς τὴν Ἀνάφην τοσοῦτο πλῆθος ἐγένετο
400e περδίκων ἐν τῇ Ἀνάφῃ | ὡς κινδυνεῦσαι ἀναστάτους γενέσθαι τοὺς 25
κατοικοῦντας. κατ᾿ ἀρχὰς δ᾿ ἡ μὲν Ἀστυπάλαια οὐκ εἶχε λαγὼς

400c–d  Eust. p. 1821.27 = ii.147.2–3 | 400d–e  Eust. p. 35.25–30 = I.57.36–


58.6 | 400e  Eust. p. 908.3–4 = III.403.9–12

9  πείθει A : πίθι (rectius πῖθι) 10.446d ‖ 12  καὶ κορῶναι A : χελῶναι D et


9.400b | γλαῦκες, λαγοί A : γλαῦκες, ἰκτῖνοι, λαγοί M P Mus et 9.400b
16  〈τὰ〉 addidi
ix 400b–401a 133

ἀλλὰ πέρδικας, 〈ἡ δὲ Ἀνάφη λαγὼς ἀλλὰ οὐ πέρδικας〉. πολύγο-


νον δ᾿ ἐστὶ τὸ ζῷον, ὡς Ξενοφῶν εἴρηκεν ἐν τῷ Κυνηγετικῷ (5.13).
καὶ Ἡρόδοτος (3.108.3) δ᾿ οὕτω φησί· τοῦτο μέν, ὅτι ὁ λαγὼς ὑπὸ
πάντων θηρεύεται, καὶ θηρίου καὶ ὄρνιθος καὶ ἀνθρώπου, οὕτω δή
5 τι πολύγονόν ἐστιν, ἐπικυΐσκει τε μόνον πάντων θηρίων, καὶ τὸ
μὲν δασὺ τῶν τέκνων ἐν τῇ γαστρί, τὸ δὲ ψιλόν, τὸ δὲ ἄρτι ἐν τῇσι
μήτρῃσι πλάσσεται, τὸ δ᾿ ἐπαναιρέεται. Πολύβιος δ᾿ ἐν | τῇ 400f
δωδεκάτῃ τῶν Ἱστοριῶν (12.3.10) γενέσθαι φησι παρόμοιον τῷ
λαγῷ ζῷον τὸν κούνικλον καλούμενον γράφων οὕτως· ὁ δὲ κούνι-
10 κλος καλούμενος πόρρωθεν μὲν ὁρώμενος εἶναι δοκεῖ λαγὼς
μικρός· ὅταν δ᾿ εἰς τὰς χεῖρας λάβῃ τις, μεγάλην ἔχει διαφορὰν
καὶ κατὰ τὴν ἐπιφάνειαν καὶ κατὰ τὴν βρῶσιν. γίνεται δὲ τὸ
πλεῖον κατὰ γῆς. μνημονεύει δ᾿ αὐτῶν καὶ Ποσειδώνιος ‖ ὁ 401a
φιλόσοφος ἐν τῇ Ἱστορίᾳ (FGrH 87 F 61 = fr. 52 Edelstein–Kidd =
15 fr. 90 Theiler)· καὶ ἡμεῖς εἴδομεν πολλοὺς κατὰ τὸν ἀπὸ Δικαιαρ-
χείας πλοῦν ἐπὶ Νέαν πόλιν· νῆσος γάρ ἐστιν οὐ μακρὰν τῆς γῆς
κατὰ τὰ τελευταῖα μέρη τῆς Δικαιαρχείας ὑπ᾿ ὀλίγων μὲν κατοι-
κουμένη, πολλοὺς δὲ ἔχουσα τοὺς κουνίκλους τούτους. καλοῦνται
δέ τινες καὶ χελιδόνιαι λαγωοί. μνημονεύει Δίφιλος (fr. 1) ἢ
20 Καλλιάδης ἐν Ἀγνοίᾳ οὕτω·
(Α.) τί τοῦτο; ποδαπὸς οὗτος;
(Β.) χελιδόνιος ὁ δασύπους, † γλαυκια † δ᾿ ἡ μίμαρκυς.

*401a–b  cf. Ael. NA 11.40 | *401a  Eust. p. 1925.43 = ii.279.46

1  〈ἡ δὲ Ἀνάφη λαγὼς ἀλλὰ οὐ πέρδικας〉 Meineke, ex lmAmg ὅτι τὸ παλαιὸν


Ἀστυπαλαία μὲν πέρδικας εἶχεν ἀλλ᾿ οὐχὶ λαγώς, Ἀνάφη δὲ λαγοὺς ἀλλ᾿ οὐχὶ
πέρδικας ‖ 2  τὸ ζῷον ὁ λαγώς A : ὁ λαγώς C E, ut glossam delevi ‖ 3  λαγὼς
A C E : λαγὸς Hdt. ‖ 4  πάντων A C E : παντὸς Hdt. | καὶ1 A C E : om. Hdt.
5  πολύγονόν A C E : πολύγονός Hdt. | ἐπικυΐσκει τε A C E Eust. :
ἐπικυΐσκεται Hdt. | μόνον A C E : μόνος Eust. : μοῦνον Hdt. ‖ 6  τῇσι C E Eust.
et Hdt. : τῇς A ‖ 8  γενέσθαι scripsi : γίγνεσθαί A : γίνεσθαί C E D B
10  καλούμενος A : om. C E et Plb. ‖ 15–16  Δικαιαρχείας Musurus :
Δικαιαρχίας A ‖ 17  Δικαιαρχείας Musurus : Δικαιαρχίας A ‖ 22  χελιδόνιος
A, cf. χελιδόνιαι A C E supra : χελιδόνειος Meineke | † γλαυκια † A :
γλυκεῖα Meineke
134 deip nosop histae

Θεόπομπος δὲ ἐν τῇ εἰκοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 115 F 126a) |


401b περὶ τὴν Βισαλτίαν φησὶ λαγωοὺς γενέσθαι δύο ἥπατα ἔχοντας.
[64] συὸς δὲ ἀγρίου ἐπεισενεχθέντος, ὃς κατ᾿ οὐδὲν ἦν ἐλάττων
τοῦ † καλοῦ † γραφομένου Καλυδωνίου, προβάλλω, τὶς ἔφη, σοὶ
ζητεῖν, φροντιστὰ καὶ λογιστὰ (adesp. com. fr. *116) Οὐλπιανέ, τίς 5
ἱστόρηκε τὸν Καλυδώνιον σῦν θήλειάν τε γεγονέναι καὶ λευκὸν
τὴν χρόαν. ὁ δὲ σφόδρα φροντίσας καὶ τὸ προβληθὲν
ἀποδιοπομπησάμενος, ἀλλ᾿ ὑμεῖς γε, ἔφη, ἄνδρες γάστρωνες, εἰ
μὴ κόρον ἤδη ἔχετε τοσούτων ἐμπλησθέντες, ὑπερβάλλειν μοι
401c δοκεῖτε πάντας | τοὺς ἐπὶ πολυφαγίᾳ διαβοήτους γενομένους· καὶ 10
τίνες εἰσὶν οὗτοι, ζητεῖτε. προφέρεσθαι δὲ δίκαιόν ἐστιν ὑμᾶς σὺν
τῷ σ̄ σῦς ἐτυμώτερον· παρὰ τὸ σεύεσθαι γὰρ καὶ ὁρμητικῶς ἔχειν
τὸ ζῷον εἴρηται. τέτριπται δὲ καὶ τὸ λέγειν χωρὶς τοῦ κατ᾿ ἀρχὰς
σ̄ ὗς· οἱ δὲ σῦν εἰρῆσθαι οἱονεὶ θῦν, τὸν εἰς θυσίαν εὐθετοῦντα. νῦν
δέ, εἰ δοκεῖ, ἀποκρίνασθέ μοι τίς μνημονεύει κατὰ τὸ σύνθετον 15
ὁμοίως ἡμῖν συάγρου ἐπὶ τοῦ συὸς τοῦ ἀγρίου· Σοφοκλῆς μὲν γὰρ
401d ἐν Ἀχιλλέως Ἐρασταῖς (fr. 154) ἐπὶ κυνὸς ἔταξε τοὔνομα ἀπὸ | τοῦ
σῦς ἀγρεύειν λέγων·
σὺ δ᾿, ὦ Σύαγρε, Πηλιωτικὸν τρέφος.
παρ᾿ Ἡροδότῳ δὲ ὄνομα κύριον Σύαγρος, Λάκων γένος, ὁ πρὸς 20
Γέλωνα τὸν Συρακόσιον πρεσβεύσας περὶ τῆς πρὸς τοὺς Μήδους
συμμαχίας ἐν τῇ ἐβδόμῃ (7.153.1). καὶ Αἰτωλῶν δὲ οἶδα στρατη-
γὸν Σύαγρον, οὗ μνημονεύει Φύλαρχος ἐν τετάρτῃ Ἱστοριῶν
(FGrH 81 F 5).
καὶ ὁ Δημόκριτος ἔφη· ἀεί ποτε σύ, ὦ Οὐλπιανέ, οὐδενὸς 25
μεταλαμβάνειν εἴωθας τῶν παρασκευαζομένων πρὶν μαθεῖν εἰ ἡ
401e χρῆσις μὴ εἴη τῶν ὀνομάτων | παλαιά. κινδυνεύεις οὖν ποτε διὰ
ταύτας τὰς φροντίδας, ὥσπερ ὁ Κῷος Φιλητᾶς ζητῶν τὸν
καλούμενον ψευδολόγον τῶν λόγων, ὁμοίως ἐκείνῳ διαλυθῆναι·
ἰσχνὸς γὰρ πάνυ τὸ σῶμα διὰ τὰς ζητήσεις γενόμενος ἀπέθανεν, 30

401b, 402a  Eust. p. 773.5 = II.795.8–9 | *402b–c, 401c–d  Eust. p. 1872.4–10,


12–13 = ii.211.13–19, 22–3

2  γενέσθαι scripsi : γίγνεσθαι A : γίνεσθαι C E D B Q M P Mus ‖ 4   καλοῦ


A : del. Wilamowitz : μεγάλου tent. Kaibel ‖ 4–5  σοὶ ζητεῖν Schweighäuser :
συζητεῖν A ‖ 8  ὑμεῖς Schweighäuser : ὑμῖν A ‖ 19  τρέφος D B Q M P Mus :
† τρεφος † A : βρέφος C E Eust. ‖ 28  Φιλητᾶς C E M P Mus : Φιλιτᾶς A
i x 40 1a– 40 2b 135

ὡς τὸ πρὸ τοῦ μνημείου αὐτοῦ ἐπίγραμμα (adesp. FGE 1612–13 =


Philet. test. 21 Spanoudakis = test. 7 Sbardella) δηλοῖ·
ξεῖνε, Φιλητᾶς εἰμί· λόγων ὁ ψευδόμενός με
ὤλεσε καὶ νυκτῶν φροντίδες ἑσπέριοι.
5 [65] ἵν᾿ οὖν μὴ καὶ σὺ ζητῶν τὸν σύαγρον ἀφαυανθῇς, μάθε ὅτι
Ἀντιφάνης μὲν ἐν Ἁρπαζομένῃ (fr. 44) οὕτως | ὠνόμασε· 401f
λαβὼν ἐπανάξω σύαγρον εἰς τὴν οἰκίαν
τῆς νυκτὸς αὐτῆς καὶ λέοντα καὶ λύκον.
Διονύσιος δὲ ὁ τύραννος ἐν τῷ Ἀδώνιδι (TrGF 76 F 1)·
10 νυμφῶν ὑπὸ σπήλυγγα τὸν αὐτόστεγον
σύαγρον ἐκβόλειον εὔθηρον † κλύειν
ᾧ πλεῖστ᾿ ἀπαρχὰς ἀκροθινιάζομαι.
Λυγκεὺς δ᾿ ὁ Σάμιος ἐν τῇ Πρὸς Ἀπολλόδωρον ἐπιστολῇ (fr. 18
Dalby) γράφει οὕτως· ἵνα τὰ μὲν αἴγεια ‖ τοῖς παισί, τὰ δὲ 402a
15 συάγρεια μετὰ τῶν φίλων αὐτὸς ἔχῃς. καὶ Ἱππόλοχος δὲ ὁ Μακε-
δών, οὗ ἐμνημονεύσαμεν ἐν τοῖς πρὸ τούτων (e.g. 4.128a–30d), ἐν
τῇ πρὸς τὸν προειρημένον Λυγκέα ἐπιστολῇ ἐμνήσθη συάγρων
πολλῶν. ἐπεὶ δὲ σὺ καὶ τὸ προβληθέν σοι ἀποπροσπεποίησαι
(9.401b) περὶ τῆς χρόας τοῦ Καλυδωνίου συός, εἴ τις αὐτὸν ἱστορεῖ
20 λευκὸν τὴν χρόαν γεγονότα, ἐροῦμεν ἡμεῖς τὸν εἰπόντα· τὸ δὲ
μαρτύριον ἀνίχνευσον σύ· πάλαι γὰρ τυγχάνω ἀνεγνωκὼς τοὺς
Κλεομένους τοῦ Ῥηγίνου διθυράμβους, ὧν ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ
Μελεάγρῳ (PMG 838) τοῦτο ἱστόρηται. οὐκ | ἀγνοῶ δ᾿ ὅτι οἱ περὶ 402b
τὴν Σικελίαν κατοικοῦντες ἀσχέδωρον καλοῦσι τὸν σύαγρον·
25 Αἰσχύλος γοῦν ἐν Φορκίσι (fr. 261) παρεικάζων τὸν Περσέα τῷ
ἀγρίῳ τούτῳ συΐ φησιν·
ἔδυ δ᾿ ἐς ἄντρον ἀσχέδωρος ὥς.

*402b–c, 401c–d  Eust. p. 1872.4–10, 12–13 = ii.211.13–19, 22–3

3  Φιλητᾶς C E Q M P Mus : † φιλιτασ † A ‖ 12  ᾧ πλεῖστ᾿ D B : ὧ


† πλειστ᾿ † A : ὁπλάς τ᾿ Haupt
136 deip nosop histae

καὶ Σκίρας (test. 1) — εἷς δ᾿ ἐστὶν οὗτος τῆς Ἰταλικῆς καλουμένης


κωμῳδίας ποιητής, γένος Ταραντῖνος — ἐν Μελεάγρῳ (fr. 1)
φησίν·
ἔνθ᾿ οὔτε ποιμὴν ἀξιοῖ νέμειν βοτὰ
οὔτ᾿ ἀσχέδωρος νεμόμενος καπρώζεται. | 5

402c ὅτι δὲ Αἰσχύλος (test. 92a) διατρίψας ἐν Σικελίᾳ πολλαῖς κέχρηται


φωναῖς Σικελικαῖς οὐδὲν θαυμαστόν.
[66] περιεφέροντο καὶ ἔριφοι πολλάκις ποικίλως ἐσκευασμένοι,
ἄλλοι δὲ καὶ πολὺ τοῦ ὀποῦ ἔχοντες, οἵτινες οὐ τὴν τυχοῦσαν
ἡδονὴν παρεῖχον ἡμῖν· καὶ γὰρ τὸ τοῦ αἰγὸς κρέας τροφιμώτατόν 10
ἐστι· Κλειτόμαχος γοῦν ὁ Καρχηδόνιος οὐδενὸς δεύτερος τῶν ἀπὸ
τῆς νέας Ἀκαδημείας κατὰ τὴν θεωρίαν ὢν Θηβαῖόν τινα ἀθλητὴν
ὑπερβαλεῖν ἰσχύι φησὶ τοὺς καθ᾿ ἑαυτὸν κρέασιν αἰγείοις
χρώμενον· εὔτονοι γὰρ καὶ γλίσχροι 〈οἱ〉 χυμοὶ καὶ πολὺν χρόνον |
402d ὑπομένειν ἐν τοῖς ὄγκοις δυνάμενοι. ἐσκώπτετο δὲ ὁ ἀθλητὴς διὰ 15
τὴν ἀπὸ τῶν ἱδρώτων δυσωδίαν. τὰ δ᾿ ὕεια καὶ ἄρνεια κρέα
ἀδιαπόνητα ταῖς ἕξεσιν ὑπάρχοντα ῥᾷστα φθείρεται διὰ τὴν
πιμελήν. τὰ δὲ παρὰ τοῖς κωμῳδιοποιοῖς λεγόμενα δεῖπνα
ἡδίστην ἀκοὴν παρέχει τοῖς ὠσὶ μᾶλλον ἢ τῇ φάρυγγι, ὥσπερ τὰ
παρὰ Ἀντιφάνει μὲν ἐν Ἀκεστρίᾳ (fr. 21)· 20

(Α.) κρέα δὲ τίνος ἥδιστ᾿ ἂν ἐσθίοις (φησί); (Β.) τίνος;


εἰς εὐτέλειαν. τῶν προβάτων μὲν οἷς ἔνι |
402e μήτ᾿ ἔρια μήτε τυρός, ἀρνός, φίλτατε.
τῶν δ᾿ αἰγείων κατὰ ταὔθ᾿ ἃ μὴ τυρὸν ποιεῖ,
ἐρίφου· διὰ τὴν ἐπικαρπίαν γὰρ τῶν ἁδρῶν 5 25
ταῦτ᾿ ἐσθίων τὰ φαῦλ᾿ ἀνέχομαι.
ἐν δὲ Κύκλωπί (fr. 131) φησι·

402c–d, e  Eust. p. 1753.18–22 = ii.64.30–6 | 402e  Eust. p. 1524.13–14 =


i.200.26–8 | 402e  Eust. p. 261.18 = I.398.6–7 | *402e  Eust. p. 872.10 =
III.288.2–3

9  πολὺ Casaubon : πολλοῦ A ‖ 14  〈οἱ〉 add. Kaibel ‖ 15  ὁ ἀθλητὴς A C E


Eust. : fort. ut glossa delenda ‖ 21  κρέα A C E : κρέας Meineke ‖ 24  δ᾿
αἰγείων] δὲ αἰγείων A C E : δ᾿ αἰγιδίων Dobree | ταὔθ᾿ Dindorf : ταὐτὰ A C
E ‖ 26  φαῦλ᾿ D B : φαῦλα A : φαυλόττ, i.e. φαυλότατα C E : φαυλότατ᾿
Musurus
ix 402b–403a 137

τῶν χερσαίων δ᾿ ὑμῖν ἥξει


παρ᾿ ἐμοῦ ταυτί·
βοῦς ἀγελαῖος, τράγος ὑλιβάτας,
αἲξ οὐρανία, κριὸς τομίας,
5 κάπρος ἐκτομίας, ὗς οὐ τομίας, 5
δέλφαξ, δασύπους, ἔριφοι,
τυρὸς χλωρός, τυρὸς ξηρός,
τυρὸς κοπτός, τυρὸς ξυστός,
τυρὸς τμητός, τυρὸς πηκτός.
10 [67] Μνησίμαχος δ᾿ ἐν Ἱπποτρόφῳ (fr. 4) τοιαῦτα παρασκευάζει·
βαῖν᾿ ἐκ θαλάμων κυπαρισσοτρόφων |
ἔξω, Μάνη· στεῖχ᾿ εἰς ἀγορὰν 402f
πρὸς τοὺς Ἑρμᾶς,
οὗ προσφοιτῶσ᾿ οἱ φύλαρχοι,
15 τούς τε μαθητὰς τοὺς ὡραίους 5
οὓς ἀναβαίνειν ἐπὶ τοὺς ἵππους
μελετᾷ Φείδων καὶ καταβαίνειν.
οἶσθ᾿ οὓς φράζω;
τούτοις τοίνυν ἄγγελλ᾿ ὁτιὴ
20 ψυχρὸν τοὖψον, τὸ ποτὸν θερμόν, 10
ξηρὸν φύραμ᾿, ἄρτοι ξηροί· ‖
σπλάγχν᾿ ὀπτᾶται, χναῦμ᾿ ἥρπασται, 403a
κρέας ἐξ ἅλμης ἐξῄρηται,
τόμος ἀλλᾶντος, τόμος ἠνύστρου,
25 χορδῆς ἕτερος, φύσκης ἕτερος 15
διαλαιμοτομεῖθ᾿ ὑπὸ τῶν ἔνδον.
κρατὴρ ἐξερροίβδητ᾿ οἴνου·
πρόποσις χωρεῖ· λείπεται κόρδαξ·

403a  Eust. p. 1719.43 = ii.21.12–13

3  τράγος ὑλιβάτας A : ταῦρος ὑληβάτας C E : ταῦρος ἠλιβάτας Eust. : τράγος


ὑλιβάτης Casaubon ‖ 11  κυπαρισσοτρόφων A C E : κυπαρισσορόφων
Casaubon ‖ 17  Φείδων C E : † φιδων † A ‖ 19  ἄγγελλ᾿ C E P Mus : ἄγγελ᾿
A ‖ 22  σπλάγχν᾿ Schweighäuser : σπλάχνα A C E | χναῦμ᾿ Meineke :
† χναυω † A ‖ 28  λείπεται A C E : λέπεται Porson
138 deip nosop histae

κολασταίνει νοῦς μειράκιον·


πάντες δ᾿ ἔνδον, τὰ κάτωθεν ἄνω. 20
μέμνησ᾿ ἃ λέγω, πρόσεχ᾿ οἷς φράζω.
χάσκεις; αὐτὸς
βλέψον δεῦρ᾿, εἴ πως αὐτὰ φράσεις. 5
αὐτίκ᾿ ἐρῶ σοι πάλιν ἐξ ἀρχῆς.
403b ἥκειν ἤδη καὶ | μὴ μέλλειν 25
τῷ τε μαγείρῳ μὴ λυμαίνεσθ᾿,
ὡς τῶν ὄψων ἑφθῶν ὄντων,
ὀπτῶν ὄντων, ψυχρῶν ὄντων, 10
καθ᾿ ἕκαστα λέγων· βολβός, ἐλαία,
σκόροδον, καυλός, κολοκύντη, ἔτνος, 30
θρῖον, φυλλάς, θύννου τεμάχη,
γλάνιδος, γαλεοῦ, ῥίνης, γόγγρου,
† φυξικινος † ὅλος, κορακῖνος ὅλος, 15
μεμβράς, σκόμβρος,
θυννίς, κωβιὸς † ἠλακατινος † 35
κυνὸς οὐραῖον τῶν καρχαριῶν,
νάρκη, βάτραχος, πέρκη, σαῦρος,
τριχίας, φυκὶς βριγχός, τρίγλη, 20
κόκκυξ, τρυγών, σμύραινα, φάγρος,
403c μύλλος, λεβίας, | σπάρος, σκάρος, αἰολίας, 40
θρᾷττα, χελιδών, καρίς, τευθίς,
ψῆττα, δρακαινίς,
πολυπόδιον, σηπία, ὀρφός, 25
κάραβος, ἔσχαρος, ἀφύαι, βελόναι,
κεστρεύς, σκορπίος, ἔγχελυς, ἄρτοι, 45
κρέα τ᾿ ἄλλα (τὸ πλῆθος ἀμύθητον)

403c–d  Eust. p. 1524.8–10 = i.200.20–3

1  κολασταίνει νοῦς μειράκιον A : ἀκολασταίνει νοῦς μειρακίου M P Mus :


ἀκολασταίνει νοῦς μειρακίων Schweighäuser ‖ 2  πάντες δ᾿ A : πάντες C E :
πάντ᾿ ἐστ᾿ Dobree ‖ 3  μέμνησ᾿ C E : μέμνησθ᾿ A Es ‖ 4  αὐτὸς A C E : οὗτος
Casaubon ‖ 5  δεῦρ᾿, εἴ πως A C E : δευρί· πῶς Dobree ‖ 15  † φυξικινος † A :
φοξῖνος anon. ap. Dalechamps ‖ 17  † ἠλακατινος † A : ἠλακατήνος Dac B :
ἠλακατῆνες 7.301d ‖ 20  βριγχοός A : βρίγκος 7.301d ‖ 22  σπάρος σκάρος
(v.ll.) A : σπάρος (σκάρος om.) 7.301d ‖ 25  πολυπόδιον A : πουλυπόδειον
Erfurdt | ὀρφός A : ὀρφώς Q M P Mus ‖ 27  ἄρτοι A : ἄρκτοι Meineke
ix 40 3a –40 3e 139

χηνός, χοίρου, βοός, ἀρνός, οἰός,


κάπρου, αἰγός, ἀλεκτρυόνος, νήττης,
κίττης, πέρδικος, ἀλωπεκίου.
καὶ μετὰ δεῖπνον θαυμαστὸν ὅσ᾿ ἔστ᾿ 50
5 ἀγαθῶν πλήθη.
πᾶς δὲ κατ᾿ οἴκους μάττει, πέττει,
τίλλει, κόπτει, τέμνει, εὕει,
χαίρει, παίζει, πηδᾷ, δειπνεῖ,
πίνει, σκιρτᾷ, | λορδοῖ, κεντεῖ, βινεῖ. 55 403d
10 σεμναὶ δ᾿ αὐλῶν ἄγαν αἱ φωναί,
μολπά, κλαγγὰ θράττει, νεῖται, πνεῖται
κούραν κασίας
ἀπὸ γᾶς ἁγίας ἁλίας Συρίας,
ὀσμὴ σεμνὴ μυκτῆρα δονεῖ 60
15 λιβάνου μακροῦ, σμύρνης, καλάμου,
στύρακος καὶ βάρου,
λίνδου, κίνδου † μισθου † μίνθου.
τοιάδε δόμους ὁμίχλη κατέχει
πάντων ἀγαθῶν ἀνάμεστος. 65
20 [68] ἐπὶ τούτοις λεγομένοις παρηνέχθη ἡ ῥοδουντία καλουμένη
λοπάς, περὶ ἧς ἐξετραγῴδησεν ὁ σοφὸς ἐκεῖνος | μάγειρος 403e
(9.406a–b) πρὶν καὶ ἐπιδεῖξαι ὅ τι φέρει· διεχλεύαζέ τε τοὺς πάνυ
〈…〉 μαγείρους γενομένους, ὧν καὶ μνημονεύων ἔφη· τί τοιοῦτον
ἐξεῦρεν ὁ παρὰ Ἀναξίππῳ τῷ κωμικῷ μάγειρος, 〈ὃς〉 ἐν τῷ
25 Ἐγκαλυπτομένῳ (fr. 1) τοιάδε ὠγκώσατο;

*403d  Eust. p. 315.18–19 = I.490.2–4 | *403d, 406b  Eust. p. 975.14 = III.605.


3–4

7  εὕει E D B Q M P Mus : † ευει † A : δὕει C* : εὕε Eust. : δεύει Dindorf


9  κεντεῖ βινεῖ (v.ll.) A E Eust. : κεντεῖ κινεῖ C : βινεῖ/κινεῖ del. Meineke
10  ἄγαν αἱ A C E : ἀγαναὶ Jacobs ‖ 11  μολπά A C E Eust. : μολπή As
κλαγγὰ A Eust. : κλαγγὴ As : κλανὰ C E | νεῖται πνεῖται (v.ll.) A : νεῖται del.
Meineke ‖ 12  κούραν A : κούρην As : κούρα Meineke ‖ 13  γᾶς A : γῆς As D
B ‖ 15  μακροῦ A : μάρου Dalechamps (Mari) ‖ 16  καὶ A : del. Dindorf
17  † μισθου † A : μισθοῦ Q M P Mus : κισθοῦ Casaubon ‖ 23  〈περιβοήτους〉
vel sim. supplendum ‖ 24  Ἀναξίππῳ Pierson : Ἀνθίππῳ A : ξανθίππῳ C E
〈ὃς〉 add. Schweighäuser ‖ 25  ὠγκώσατο C : ὠσκώσατο E : ὠγκήσατο A
140 deip nosop histae

(Α.) Σόφων Ἀκαρνὰν καὶ Ῥόδιος Δαμόξενος


ἐγένονθ᾿ ἑαυτῶν συμμαθηταὶ τῆς τέχνης· |
403f ἐδίδασκε δ᾿ αὐτοὺς Σικελιώτης Λάβδακος.
οὗτοι τὰ μὲν παλαιὰ καὶ θρυλούμενα
ἀρτύματ᾿ ἐξήλειψαν ἐκ τῶν βιβλίων 5 5
καὶ τὴν θυΐαν ἠφάνισαν ἐκ τοῦ μέσου,
οἷον λέγω κύμινον, ὄξος, σίλφιον,
τυρόν, κορίαννον, οἷς ὁ Κρόνος ἀρτύμασιν
ἐχρᾶτο, πάντα † φιλων το † εἶναί θ᾿ ὑπέλαβον ‖
404a † των † τοῖς παντοπώλην χρώμενον. 10 10
αὐτοὶ δ᾿ ἔλαιον καὶ λοπάδα καινήν, πάτερ,
πῦρ τ᾿ ὀξὺ καὶ μὴ πολλάκις φυσώμενον
ἐποίουν· ἀπὸ τούτου πᾶν τὸ δεῖπνον εὐτρεπές.
οὗτοί τε πρῶτοι δάκρυα καὶ πταρμὸν πολὺν
ἀπὸ τῆς τραπέζης καὶ σίαλον ἀπήγαγον, 15 15
τῶν τ᾿ ἐσθιόντων ἀνεκάθηραν τοὺς πόρους.
ὁ μὲν οὖν Ῥόδιος πιών τιν᾿ ἅλμην ἀπέθανε· |
404b παρὰ τὴν φύσιν γὰρ τὸ ποτὸν ἦν. μάλ᾿ εἰκότως.
ὁ Σόφων δὲ πᾶσαν τὴν Ἰωνίαν ἔχει,
ἐμὸς γενόμενος, ὦ πάτερ, διδάσκαλος. 20 20
καὐτὸς φιλοσοφῶ καταλιπεῖν συγγράμματα
σπεύδων ἐμαυτοῦ καινὰ τῆς τέχνης. (Β.) παπαῖ·
ἐμὲ κατακόψεις οὐχ ὃ θύειν μέλλομεν.
(Α.) τὸν ὄρθρον ἐν ταῖς χερσὶν ὄψει βιβλία
ἔχοντα καὶ ζητοῦντα κατὰ τὴν τέχνην. | 25 25
404c οὐθὲν † χονδρευουσι † διαφέρω τἀσπενδίου.
γεύσω δ᾿, ἐὰν βούλησθε, τῶν εὑρημένων.
οὐ ταὐτὰ προσάγω πᾶσιν ἀεὶ βρώματα·

403f  Eust. p. 1254.33–4 = IV.574.2–3 | *404c–d  Eust. p. 1585.59–62 =


i.283.7–9

3  ἐδίδασκε C E B Q M P Mus : ἐδίδασκεν A ‖ 6  θυΐαν A C E : θυείαν


Casaubon ‖ 9  ἐχρᾶτο A C E : ἐχρῆτο Herwerden | πάντα φιλων το (~ πάντ᾿
ἀφείλοντο) A : πάντ᾿ ἀφεῖλον Dobree ‖ 10  † των † A : τὸν Musurus ‖ 11  δ᾿ C
E Q M P Mus : δὲ A ‖ 14  πρῶτοι C E : πρῶτον A ‖ 16  τ᾿ D B M P Mus : τε A
C E | ἀνεκάθηραν C E : ἀνεκάθαραν A ‖ 24  χερσὶν A : χερσί μ᾿ Bothe
26  † χονδρευουσι † A : Διοδώρου Meineke ‖ 27  βούλησθε A : βούλησθ C E :
βούλῃ, σε Tyrwhitt
ix 40 3e –4 04f 141

τεταγμέν᾿ εὐθύς ἐστί μοι πρὸς τὸν βίον.


ἕτερ᾿ ἐστὶ τοῖς ἐρῶσι καὶ τοῖς φιλοσόφοις 30
καὶ τοῖς τελώναις. μειράκιον ἐρωμένην
ἔχον τὴν πατρῴαν οὐσίαν κατεσθίει·
5 τούτῳ παρέθηκα σηπίας καὶ τευθίδας
καὶ τῶν πετραίων ἰχθύων τῶν ποικίλων,
ἐμβαμματίοις γλαφυροῖσι κεχορηγημένα· | 35
ὁ γὰρ τοιοῦτός ἐστιν οὐ δειπνητικός, 404d
πρὸς τῷ φιλεῖν δὲ τὴν διάνοιάν ἐστ᾿ ἔχων.
10 τῷ φιλοσόφῳ παρέθηκα κωλέαν, πόδας·
ἀδηφάγον τὸ ζῷον εἰς ὑπερβολὴν
ἐστί. τελώνῃ γλαῦκον, ἔγχελυν, σπάρον· 40
ὅταν ἐγγὺς ἦν δ᾿ ὅδ᾿ ὕστερος, ἀρτύω φακῆν
καὶ τὸ περίδειπνον τοῦ βίου λαμπρὸν ποιῶ.
15 τὰ τῶν γερόντων στόματα διαφορὰν ἔχει,
νωθρότερα πολλῷ δ᾿ ἐστὶν ἢ τὰ τῶν νέων. |
παρατίθημι σίναπι τούτοις καὶ ποιῶ 45 404e
χυλοὺς ἐχομένους δριμύτητος, τὴν φύσιν
ἵνα διεγείρας πνευματῶ τὸν ἀέρα.
20 ἰδὼν τὸ πρόσωπον γνώσομ᾿ εἰ ζητεῖ φαγεῖν
ἕκαστος ὑμῶν.
[69] καὶ ὁ παρὰ Διονυσίῳ δὲ ἐν Θεσμοφόρῳ (fr. 2) μάγειρος,
ἄνδρες δαιταλεῖς (οὐ χεῖρον γὰρ καὶ τούτου μνησθῆναι), τί φησί;
(Α.) σφόδρα μοι καὶ χάρις αἰεὶ μία, νὴ τοὺς θεούς.
25 ταυτὶ προείπας· τὸν μάγειρον εἰδέναι |
πολὺ δεῖ γὰρ αἰεὶ πρότερον οἷς μέλλει ποιεῖν 404f
τὸ δεῖπνον ἢ τὸ δεῖπνον ἐγχειρεῖν ποιεῖν·
ἐὰν μὲν γὰρ ἕν τις τοῦτ᾿ ἐπιβλέψῃ μόνον, 5
τοὔψον ποιῆσαι κατὰ τρόπον πῶς δεῖ, τίνα

1  τεταγμέν᾿ M P Mus : τεταγμένα A C E ‖ 4  τὴν A C E : del. Toup


10  κωλέαν A C E : κωλῆν ἢ Kaibel ‖ 12  ἐστί A C E : ἐστίν M P Mus | τελώνῃ
Musurus : τελώνη A C E ‖ 13  ἦν δ᾿ Musurus : ἦν δὲ A : ἢν δὲ C E : ᾖ δ᾿
Dindorf | ὅδ᾿ ὕστερος A C E : ὁ Δύστρος Wilamowitz ‖ 16  νωθρότερα, i.e.
νωθρότρ Scaliger : νωθρότατα, i.e. νωθρόττ A : νωθρόττ C E ‖ 17  παρατίθημι
σίναπι A C E : σίναπι παρατίθημι Scaliger ‖ 20  εἰ A : οὗ Toup ‖ 22  Διονυσίῳ
C : Διονύ E : Διονύσῳ A ‖ 24  καὶ χάρις αἰεὶ μία, i.e. -ΕΙΜΙΑ A : κεχάρισαι,
Σιμία, i.e. -ΣΙΜΙΑ Porson, Meineke ‖ 28  ἐὰν A : ἂν Schweighäuser
142 deip nosop histae

τρόπον παραθεῖναι δέ ποτ᾿ ἢ πῶς σκευάσαι,


μὴ προΐδητε τοῦτο μηδὲ φροντίσῃ,
οὐκέτι μάγειρος, ὀψοποιός δ᾿ ἐστίν.
οὐ ταὐτὸν δ᾿ ἐστὶ τοῦτο, πολὺ διήλλαχε. ‖ 10
405a στρατηγὸς πᾶς καλεῖθ᾿ ὃς ἂν λάβῃ 5
δύναμιν, ὁ μέντοι δυνάμενος κἀν πράγμασιν
ἀναστραφῆναι καὶ διαβλέψαι τί που
στρατηγός ἐστιν, ἡγεμὼν δὲ θάτερον.
οὕτως ἐφ᾿ ἡμῖν σκευάσαι μὲν ἢ τεμεῖν 15
ἡδύσμαθ᾿ ἑψῆσαί τε καὶ φυσᾶν τὸ πῦρ 10
ὁ τυχὼν δύναιτ᾿ ἄν· ὀψοποιὸς οὐ μόνον
ἐστὶν ὁ τοιοῦτος, ὁ δὲ μάγειρος ἄλλο τι. |
405b συνιδεῖν τόπον, ὥραν, τὸν καλοῦντα, τὸν πάλιν
δειπνοῦντα, πότε δεῖ καὶ τίν᾿ ἰχθὺν ἀγοράσαι † 20
πάντα μὲν λήψει σχεδὸν 15
αἰεὶ γάρ· οὐκ αἰεὶ δὲ τὴν τούτων ἀρχὴν
ἔχει θ᾿ ὁμοίαν οὐδ᾿ ἴσην τὴν ἡδονήν.
Ἀρχέστρατος γέγραφέν τε καὶ δοξάζεται
παρά τισιν οὕτως, ὡς λέγων τι χρήσιμον. 25
τὰ πολλὰ δ᾿ ἠγνόηκε κοὐδὲ ἓν λέγει. | 20
405c μὴ πάντ᾿ ἄκουε μηδὲ πάντα μάνθανε
† τῶν βιαίων ἐσθ᾿ ἕνεκα τὰ γεγραμμένα,
κενὰ μᾶλλον ἢ ὅτε ἦν οὐδέπω γεγραμμένα †·
οὐδ᾿ ἔστιν εἰπεῖν περὶ μαγειρικῆς, ἐπεὶ 30
εἰπ᾿ ἀρτίως· † 25
ὅρον γὰρ οὐκ ἔσχηκεν † οὗ ὁ καιρός,
αὐτὴ δ᾿ ἑαυτῆς ἐστι δεσπότης. ἐὰν δ᾿
εὖ μὲν σὺ χρήσῃ τῇ τέχνῃ, τὸν τῆς τέχνης
δὲ καιρὸν ἀπολέσῃς, παραπόλωλεν ἡ τέχνη. 35
(Σιμ.) ἄνθρωπε, μέγας γὰρ εἶ. (Α.) τουτονί δ᾿, ὃν ἀρτίως | 30
405d ἔφης ἔχοντα πεῖραν ἥκειν πολυτελῶν

1  δέ ποτ᾿ Musurus : δέ ποτε A : δ᾿ ἢ ποτ᾿ Meineke ‖ 2  προΐδητε A : προΐδηται


Dobree ‖ 3  δ᾿ ἐστίν A : ἐστι δέ Schweighäuser ‖ 4  ταὐτὸν] † ταυτον † A :
ταὐτὸ Musurus ‖ 9  ἡμῖν A : ἡμῶν Richards ‖ 10  ἡδύσμαθ᾿ Musurus :
ἡδύσματα A C E ‖ 11  οὐ A : οὖν Bedrot ‖ 16–17  ἀρχὴν ἔχει θ᾿ A : χάριν /
ἔχεις Jacobs ‖ 18  γέγραφέν A : γέγραφέ D B ‖ 29  δὲ καιρὸν A C E : καιρὸν δ᾿
Casaubon ‖ 30  γὰρ A : del. Villebrune | δ᾿ M P Mus : δέ A
ix 40 4f –40 5f 143

πολλῶν τε δείπνων, ἐπιλαθέσθαι † σημεια †


πάντων ποιήσω, θρῖον ἂν δείξω μόνον,
παραθῶ δεῖπνον ὄζον αὔρας Ἀττικῆς. 40
ἐξ ἀντλίας † ἡκοντι καὶ γεμοντετι †
5 φορτητικῶν μοι βρωμάτων ἀγωνίαις
εἰ μὴ ποιήσω νυστάσαι παροψίδι.
[70] πρὸς ταῦτα Αἰμιλιανὸς ἔφη·
βέλτιστε, πολλοῖς πολλὰ περὶ μαγειρικῆς |
εἰρημέν᾿ ἐστί, 405e
10 κατὰ τοὺς Ἡγησίππου Ἀδελφούς (fr. 1.1–2)· σὺ οὖν ἢ δρῶν τι
φαίνου (Hegesipp. Com. fr. 1.3)
καινὸν παρὰ τοὺς ἔμπροσθεν ἢ μὴ κόπτε με,
καὶ δεῖξον ὃ φέρεις καὶ λέγε τί ἐστι.
καὶ ὅς· καταφρονεῖς ὅτι μάγειρός εἰμι ἴσως·
15 ὅσον ἀπὸ ταύτης τῆς τέχνης εἴργασμ᾿ ἐγώ,
κατὰ τὸν κωμικὸν Δημήτριον, ὃς ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Ἀρεοπα-
γίτῃ (fr. 1) ταῦτ᾿ εἴρηκεν·
ὅσον ἀπὸ ταύτης τῆς τέχνης εἴργασμ᾿ ἐγώ,
οὐδεὶς ὑποκριτής ἐσθ᾿ ὅλως εἰργασμένος.
20 καπνιζομένη τυραννὶς αὕτη ᾿σθ᾿ ἡ τέχνη. |
ἀβυρτακοποιὸς παρὰ Σέλευκον ἐγενόμην, 405f
παρ᾿ Ἀγαθοκλεῖ πρῶτος εἰσήνεγκ᾿ ἐγὼ 5
τῷ Σικελιώτῃ τυραννικὴν φακῆν.
τὸ μέγιστον οὐκ εἴρηκα· Λαχάρους † τινος †,
25 ὅτ᾿ ἦν ὁ λιμός, ἑστιῶντος τοὺς φίλους,
ἀνάληψιν ἐποίησεν εἰσενέγκας κάππαριν.

405e  Eust. p. 1422.52–3 = i.66.26–7

1  † σημεια † A : σημεῖα D B Q M P Mus : Σιμία Meineke ‖ 4  † ἡκοντι καὶ


γεμοντετι † A : ἥκοντα καὶ γέμοντ᾿ ἔτι Meineke ‖ 5  φορτητικῶν (vox nihili),
i.e. -ΤΙΚΩΝ A : φορτηγικῶν, i.e. -ΓΙΚΩΝ Meineke ‖ 6  εἰ μὴ A : τἠμῇ
Fritzsche ‖ 9  εἰρημέν᾿ Casaubon : εἰρημένα A ‖ 12  κόπτε με A C E : με
κόπτε Eust. : κόπτε ἐμέ 7.290b ‖ 26  ἐποίησεν A : ἐποίησ᾿, i.e. ἐποίησ(α)
Musurus
144 deip nosop histae

γυμνὴν ἐποίησεν Ἀθηνᾶν Λαχάρης οὐδὲν ἐνοχλοῦσαν, 〈σὲ〉 δ᾿


406a ἐνοχλοῦντα νῦν ἐγώ, ‖ ὁ Αἰμιλιανὸς ἔφη, εἰ μὴ δείξεις ὅ τι φέρεις.
καὶ ὃς μόλις ἔφη (adesp. com. fr. *117)· ῥοδωνιὰν καλῶ μὲν τὴν
λοπάδα ταύτην ἐγώ, ἐσκεύασται δ᾿ οὕτως, ἵνα καὶ ἥδυσμα
στεφανωτικὸν μὴ μόνον ἐπὶ τῆς κεφαλῆς λαβὼν σχῇς ἀλλὰ καὶ 5
ἔνδον σεαυτοῦ, καὶ πανδαισίᾳ τὸ σωμάτιον πᾶν ἑστιάσῃς. ῥόδα τὰ
εὐοσμότατα ἐν ἴγδει τρίψας ἐπέβαλον ἐγκεφάλους ὀρνίθων τε καὶ
χοίρων ἑφθοὺς σφόδρα ἐξινιασθέντας καὶ τῶν ᾠῶν τὰ χρυσᾶ, μεθ᾿
ἃ ἔλαιον, γάρον, πέπερι, οἶνον. καὶ ταῦτα διατρίψας ἐπιμελῶς
406b ἐνέβαλον εἰς λοπάδα καινὴν ἁπαλὸν καὶ συνεχὲς διδοὺς | τὸ πῦρ. 10
καὶ ἅμα λέγων ἀναπετάσας τὴν λοπάδα τοσαύτην εὐωδίαν
παρέσχε τῷ συμποσίῳ ὡς ἀληθῶς τινα τῶν παρόντων εἰπεῖν (Il.
14.173–4)·
τοῦ καὶ κινυμένοιο Διὸς κατὰ χαλκοβατὲς δῶ
ἔμπης ἐς γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἵκετ᾿ ἀυτμή. 15

τοσαύτη διεχύθη ἀπὸ τῶν ῥόδων εὐωδία.


[71] μετὰ ταῦτα περιενεχθεισῶν ὀρνίθων τε ὀπτῶν φακῆς τε
406c καὶ πισῶν αὐταῖς χύτραις, ἔτι δὲ τῶν τοιούτων περὶ ὧν Φαινίας | ὁ
Ἐρέσιος ἐν τοῖς Περὶ Φυτῶν (fr. 48 Wehrli) τάδε γράφει· πᾶσα
γὰρ χεδροπώδης ἥμερος φύσις ἐνσπέρματος. τὰ μὲν ἑψήσεως 20
ἕνεκα σπείρεται, οἷον κύαμος, πισός· ἐτνηρὸν γὰρ ἐκ τούτων
ἕψημα γίνεται· τὰ δὲ πάλιν αὖθις λεκιθώδη, καθάπερ ἄρακος, τὰ
δὲ φακώδης, οἷον φακός, τὰ δὲ χόρτου ἕνεκα τῶν τετραπόδων
ζῴων, οἷον ὄροβος μὲν ἀροτήρων βοῶν, ἀφάκη δὲ προβάτων.
πισοῦ δὲ τοῦ ὀσπρίου μνημονεύει καὶ Εὔπολις ἐν Χρυσῷ Γένει (fr. 25
323). Ἡλιόδωρος δ᾿ ὁ περιηγητὴς ἐν πρώτῳ Περὶ Ἀκροπόλεως
406d (FGrH 373 F 3), τῆς τῶν πυρῶν, φησίν, ἑψήσεως ἐπινοηθείσης | οἱ
μὲν παλαιοὶ πύανον, οἱ δὲ νῦν ὁλόπυρον προσαγορεύουσι.

*403d, 406b  Eust. p. 975.14 = III.605.3–4 | *406d  Eust. p. 1349.10 = IV.901.


3–4

1  〈σὲ〉 add. Schweighäuser ‖ 2  δείξεις Schweighäuser : δείξης A


8  ἐξινιασθέντας C E : ἐξεινιασθέντας A* ‖ 9  γάρον C E : γάρος A ‖ 20  τὰ
scripsi : ἡ A ‖ 21  σπείρεται δὲ A : δὲ del. Musurus | ὁ κύαμος A : ὁ del.
Wilamowitz ‖ 22–3  τὰ δὲ φακώδης scripsi, ducente Schweighäuser : τὸ δὲ
φακῆς A ‖ 23  † ἀφακη † (v.l.) ante φακός A : delevi | τὰ scripsi : τὸ A
ix 40 5f– 40 7a 145

τοιούτων ἔτι πολλῶν λεγομένων ὁ Δημόκριτος ἔφη· ἀλλὰ κἂν


τῆς φακῆς ἐάσητε ἡμᾶς μεταλαβεῖν ἢ αὐτῆς γε τῆς χύτρας, μὴ
καὶ λίθοις τις ὑμῶν βεβλήσεται κατὰ τὸν Θάσιον Ἡγήμονα. καὶ ὁ
Οὐλπιανὸς ἔφη· τίς δ᾿ αὕτη ἡ λιθίνη βαλλητύς; Ἐλευσῖνι γὰρ τῇ
5 ἐμῇ οἶδά τινα πανήγυριν ἀγομένην καὶ καλουμένην Βαλλητύν·
περὶ ἧς οὐκ ἄν τι εἴποιμι μὴ παρ᾿ ἑκάστου μισθὸν λαβών. ἀλλ᾿
ἔγωγε, φησὶν ὁ Δημόκριτος, οὐκ ὢν
λαβάργυρος ὡρολογητής,
κατὰ τὸν Τίμωνος | Πρόδικον (SH 792), λέξω τὰ περὶ τοῦ Ἡγήμο- 406e
10 νος. [72] Χαμαιλέων ὁ Ποντικὸς ἐν ἕκτῳ Περὶ τῆς Ἀρχαίας
Κωμῳδίας (fr. 44 Wehrli = fr. 47 Martano)· Ἡγήμων ὁ Θάσιος ὁ
τὰς Παρῳδίας γράψας Φακῆ ἐπεκαλεῖτο καὶ ἐποίησεν ἔν τινι τῶν
Παρῳδιῶν·
ταῦτά μοι ὁρμαίνοντι παρίστατο Παλλὰς Ἀθήνη
15 χρυσῆν ῥάβδον ἔχουσα, καὶ ἤλασεν εἶπέ τε μῦθον· |
“δεινὰ παθοῦσα, Φακῆ βδελυρή, χώρει ᾿ς τὸν ἀγῶνα.” 406f
καὶ τότ᾿ ἐγὼ θάρσησα.
εἰσῆλθε (test. 4) δέ ποτε καὶ εἰς τὸ θέατρον διδάσκων κωμῳδίαν
λίθων ἔχων πλῆρες τὸ ἱμάτιον, οὓς βάλλων εἰς τὴν ὀρχήστραν
20 διαπορεῖν ἐποίησε τοὺς θεατάς. καὶ ὀλίγον διαλιπὼν εἶπε· ‖
λίθοι μὲν οἵδε· βαλλέτω δ᾿ εἴ τις θέλει· 407a
Φακῆ δὲ καὶ ἐν θέρει καὶ ἐν χειμῶνι ἀγαθόν.
εὐδοκίμει δ᾿ ὁ ἀνὴρ μάλιστα ἐν ταῖς παρῳδίαις καὶ περιβόητος ἦν
λέγων τὰ ἔπη πανούργως καὶ ὑποκριτικῶς, καὶ διὰ ταῦτα σφόδρα
25 παρὰ τοῖς Ἀθηναίοις εὐδοκίμει. ἐν δὲ τῇ Γιγαντομαχίᾳ οὕτω
σφόδρα τοὺς Ἀθηναίους ἐκήλησεν ὡς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ πλεῖστα
αὐτοὺς γελάσαι, καίτοι ἀγγελθέντων αὐτοῖς ἐν τῷ θεάτρῳ τῶν

*406e, 407a–b  Eust. p. 1420.35–42 = i.63.9–14 | 406f, 407a  Eust. p. 1239.


28–30 = IV.512.23–5

1  τοιούτων Schweighäuser : τούτων A ‖ 2  ἐάσητε scripsi : ἐάσατε A ‖ 4  ἡ


βαλλητύς A : ἡ del. Casaubon | Ἐλευσῖνι A : fort. ἐν Σιδῶνι hic et 9.407c
6  τι Dpc B : τις A ‖ 9  Πρόδικον Meineke : πρόδειπνον A ‖ 22  Φακῆ δὲ καὶ ἐν
θέρει καὶ ἐν χειμῶνι ἀγαθόν A C E : ἀγαθὸν δὲ κἀν χειμῶνι κἀν θέρει Φακῆ
Dobree, ducente Schweighäuser ‖ 24  ταῦτα A : τοῦτο C E
146 deip nosop histae

γενομένων περὶ Σικελίαν ἀτυχημάτων, οὐδεὶς 〈δ᾿〉 ἀπέστη, καίτοι


407b σχεδὸν πᾶσι τῶν οἰκείων | ἀπολωλότων. ἔκλαιον οὖν ἐγκαλυψάμε-
νοι, οὐκ ἀνέστησαν δ᾿, ἵνα μὴ γένωνται διαφανεῖς τοῖς ἀπὸ τῶν
ἄλλων πόλεων θεωροῦσιν ἀχθόμενοι τῇ συμφορᾷ· διέμειναν δ᾿
ἀκροώμενοι, καίτοι καὶ αὐτοῦ τοῦ Ἡγήμονος, ὡς ἤκουσε, σιωπᾶν 5
διεγνωκότος. καθ᾿ ὃν δὲ χρόνον θαλασσοκρατοῦντες Ἀθηναῖοι
ἀνῆγον εἰς ἄστυ τὰς νησιωτικὰς δίκας, γραψάμενός τις καὶ τὸν
Ἡγήμονα δίκην ἤγαγεν εἰς τὰς Ἀθήνας. ὁ δὲ παραγενόμενος καὶ
συναγαγὼν τοὺς περὶ τὸν Διόνυσον τεχνίτας προσῆλθε μετ᾿ |
407c αὐτῶν Ἀλκιβιάδῃ βοηθεῖν ἀξιῶν. ὁ δὲ θαρρεῖν παρακελευσάμενος 10
εἰπών τε πᾶσιν ἕπεσθαι ἧκεν εἰς τὸ Μητρῷον, ὅπου τῶν δικῶν
ἦσαν αἱ γραφαί, καὶ βρέξας τὸν δάκτυλον ἐκ τοῦ στόματος
διήλειψε τὴν δίκην τοῦ Ἡγήμονος. ἀγανακτοῦντες δ᾿ ὅ τε γραμ-
ματεὺς καὶ ὁ ἄρχων τὰς ἡσυχίας ἤγαγον δι᾿ Ἀλκιβιάδην φυγόντος
δι᾿ εὐλάβειαν καὶ τοῦ τὴν δίκην γραψαμένου. [73] αὕτη παρ᾿ 15
ἡμῶν, Οὐλπιανέ, ἡ βαλλητύς· σὺ δ᾿ ὅταν βουληθῇς ἐρεῖς περὶ τῆς
Ἐλευσῖνι.
407d καὶ ὁ Οὐλπιανός· ἀλλά με ἀνέμνησας, | καλὲ Δημόκριτε,
μνησθεὶς (9.406d) χύτρας ποθοῦντα μαθεῖν πολλάκις τίς ἡ
Τηλεμάχου καλουμένη χύτρα καὶ τίς ὁ Τηλέμαχος. καὶ ὁ 20
Δημόκριτος ἔφη· Τιμοκλῆς (test. 2) ὁ τῆς κωμῳδίας ποιητὴς (ἦν
δὲ καὶ τραγῳδίας) ἐν μὲν δράματι Λήθῃ (fr. 23) φησί·
μετὰ τοῦτον αὐτῷ Τηλέμαχος συνετύγχανε.
καὶ τοῦτον ἀσπασάμενος ἡδέως πάνυ
ἔπειτα, “χρῆσόν μοι σύ,” φησί, “τὰς χύτρας | 25
407e ἐν αἷς συνῆψας τοὺς κυάμους.” καὶ ταῦτά τε
εἴρηται καὶ παριόντα Φίλιππον πάνυ 5
τὸν Χαιρεφίλου πόρρωθεν ἀπιδὼν τὸν παχὺν
ἐπόππυσεν, εἶτ᾿ ἐκέλευσε πέμπειν σαργάνας.

*407b–c  Eust. p. 1829.41–5 = ii.157.30–4 | 407d, e, 408a  Eust. p. 1394.24–6 =


i.24.16–19

1  οὐδεὶς 〈δ᾿〉 scripsi : οὐδεὶς οὖν C E | ἀπέστη A C E Eust. : ἀνέστη lmAmg


26  αἷς συνῆψας A : αἷσιν ἕψεις Bothe ‖ 27  εἴρηται A : εἴρητο Porson
Φίλιππον, i.e. ΦΙΛ- A : Φείδιππον, i.e. ΦΕΙΔ- Porson ‖ 29  ἐπόππυσεν A :
ἐπόππυσ᾿ Meineke
ix 407a–408a 147

ὅτι δὲ καὶ τῶν δήμων Ἀχαρνεὺς ὁ Τηλέμαχος ὁ αὐτὸς ποιητής


φησιν ἐν Διονύσῳ (fr. 7) οὕτως·
(Α.) ὁ δ᾿ Ἀχαρνικὸς Τηλέμαχος ἔτι δημηγορεῖ;
(Β.) οὗτος δ᾿ ἔοικε τοῖς νεωνήτοις Σύροις.
5 (Α.) πῶς; ἢ τί πράττων; βούλομαι γὰρ εἰδέναι.
(Β.) θανατηγὸν καλὴν χύτραν φέρει. |
ἐν δ᾿ Ἰκαρίοις Σατύροις (fr. 18) φησίν· 407f
ὥστ᾿ ἔχειν οὐδὲ ἓν παρ᾿ ἡμῖν. νυκτερεύσας δ᾿ ἀθλίως
πρῶτα μὲν σκληρῶς καθεύδω, εἶτα Θούδιππος ὁ λέων
10 παντελῶς ἔπηξεν ἡμᾶς, εἶθ᾿ ὁ λιμὸς ἥπτετο.
ἐφέρετο πρὸς Δίωνα τὸν διάπυρον· ἀλλὰ γὰρ
οὐδ᾿ ἐκεῖνος οὐθὲν εἶχε. πρὸς δὲ τὸν χρηστὸν δραμὼν 5
Τηλέμαχον Ἀχαρνέα σωρόν τε κυάμων καταλαβὼν
ἁρπάσας τούτων ἐνέτραγον † δ᾿ ὄνος, ἡμᾶς ὡς ὁρᾷ,
15 ὁ Κηφισόδωρος περὶ τὸ βῆμ᾿ ἐπέρδετο.
ἐκ τούτων δῆλόν ἐστιν (adesp. com. fr. *118) ὅτι Τηλέμαχος ‖
κυάμων χύτρας ἀεὶ σιτούμενος ἦγεν Πυανέψια πορδὴν ἑορτήν. 408a
[74] ἔτνους δὲ κυαμίνου μνημονεύει Ἡνίοχος ὁ κωμικὸς ἐν
Τροχίλῳ (fr. 4) λέγων οὕτω·
20 (Α.) πρὸς ἐμαυτὸν ἐνθυμούμενος, νὴ τοὺς θεούς,
ὅσῳ διαφέρει σῦκα καρδάμων. σὺ δὲ οὐδὲ
Παύσωνι φῂς τὸ δεῖνα προσλελαληκέναι;
(Β.) καὶ πρᾶγμ᾿ ἠρώτα με δυστράπελον πάνυ,
ἔχων δὲ πολλὰς φροντίδων δυσεξόδους. | 5

407d, e, 408a  Eust. p. 1394.24–6 = i.24.16–19

3  δ᾿ Schweighäuser : δὲ A ‖ 6  θανατηγὸν A : θάργηλον Meineke | καλὴν A :


ἀγκάλῃ Jacobs ‖ 8  οὐδὲ ἓν A : οὐδὲν Schweighäuser ‖ 9  καθεύδω A :
καθηῦδον Jacobs | ὁ λέων A : βδέων Meineke ‖ 10  ἔπηξεν A : ἔπνιξεν
Meineke ‖ 14  ἐνέτραγον δ᾿ ὄνος A : ἐνέτραγον. 〈ὁ〉 δ᾿ ὄνος Musurus ‖ 15  βῆμ᾿
Schweighäuser : βῆμα A ‖ 17  χύτρας A : χυτρ E : χύτραν C Eust. | ἀεὶ C E
Eust. : αἰεὶ A ‖ 21  σὺ δὲ οὐδὲ (v.ll.) A : οὐδὲ del. Casaubon ‖ 22  δεῖνα B :
δειναὶ A ‖ 24  ἔχων A : ἔχον Jacobs | δυσεξόδους A : διεξόδους Boissonade
148 deip nosop histae

408b (Α.) λέγ᾿ αὐτό· καὶ γὰρ οὐκ ἀγέλοιόν ἐστ᾿ ἴσως.
(Β.) ἔτνος κυάμινον διότι τὴν μὲν γαστέρα
φυσᾷ, τὸ δὲ πῦρ οὔ. (Α.) χάριεν οἷς γινώσκεται
τὸ πρᾶγμα τοῦ Παύσωνος· ὡς δ᾿ ἀεί ποτε
περὶ τοὺς κυάμους ἔσθ᾿ οὗτος ὁ σοφιστὴς [75] † τέλος. 10 5

τοιούτων οὖν πολλάκις λεγομένων ὕδωρ ἐφέρετο κατὰ χειρῶν.


καὶ πάλιν ὁ Οὐλπιανὸς ἐζήτει εἰ τὸ χέρνιβον εἴρηται, καθάπερ
ἡμεῖς λέγομεν ἐν τῇ συνηθείᾳ. καί τις αὐτῷ ἀπήντησεν λέγων τὸ
ἐν Ἰλιάδι (24.302–4)· |
408c ἦ ῥα, καὶ ἀμφίπολον ταμίην ὤτρυν᾿ ὁ γεραιὸς 10
χερσὶν ὕδωρ ἐπιχεῦαι ἀκήρατον· ἡ δὲ παρέστη
χέρνιβον ἀμφίπολος πρόχοόν θ᾿ ἅμα χερσὶν ἔχουσα.
Ἀττικοὶ δὲ χερνίβιον λέγουσιν, ὡς Λυσίας ἐν τῷ Κατὰ Ἀλκιβιάδου
(= And. 4.29) λέγων οὕτω· τοῖς χρυσοῖς χερνιβίοις καὶ θυμιατηρί-
408d οις. | χειρόνιπτρον δ᾿ Εὔπολις ἐν Δήμοις (fr. 129)· 15

κἄν τις τύχῃ πρῶτος δραμών, εἴληφε χειρόνιπτρον,


ἀνὴρ δ᾿ ὅταν τις ἀγαθὸς ᾖ καὶ χρήσιμος πολίτης
νικᾷ τε χρηστὸς ὤν, οὐκ ἔστι χειρόνιπτρον.
Ἐπίχαρμος δ᾿ ἐν Θεαροῖς (fr. 68.1–2) εἴρηκε χειρόνιβα διὰ τούτων·
κιθάρα, τρίποδες, ἅρματα, τράπεζαι, χαλκεῖαι, 20
χειρόνιβα † λοιβλιλέβητες † χάλκειοι.
408e ἡ πλείων δὲ χρῆσις “κατὰ χειρὸς ὕδωρ” | εἴωθε λέγειν, ὡς Εὔπο-
λις ἐν Χρυσῷ Γένει (fr. 320) καὶ Ἀμειψίας Σφενδόνῃ (fr. 20)
Ἀλκαῖός τε ἐν Ἱερῷ Γάμῳ (fr. 16). πλεῖστον δ᾿ ἐστὶ τοῦτο. Φιλύλ-
λιος δὲ ἐν Αὔγῃ (fr. 3) “κατὰ χειρῶν” εἴρηκεν οὕτω· 25

καὶ δὴ δεδειπνήκασιν αἱ γυναῖκες· ἀλλὰ φέρειν

*409d, 409f–10a, 408b–d, 409a–c, 408f  Eust. p. 1401.4–16, 19–20 =


i.34.21–35, 39–40 | 408b  Eust. p. 948.38 = III.519.11

1  λέγ᾿ M P Mus : λέγε A ‖ 16  δραμών A : βαλών Phot. et Synag. ‖ 20  κιθάρα


A : κιθάραι Meineke | χαλκεῖαι A : χάλκιαι Ahrens ‖ 21  λοιβλιλέβητες, i.e.
ΛΟΙΒΛΙΛΕ- A : λοιβάσια, λέβητες, i.e. ΛΟΙΒΑΣΙΑΛΕ- Grotefend
χάλκειοι A : χάλκιοι Ahrens ‖ 23  Σφενδόνῃ Casaubon : † σφενδωνι † A
26  ἀλλὰ φέρειν A : ἀλλ᾿ ἀφαιρεῖν Scaliger
ix 408b–409b 149

ὥρα ᾿στὶν ἤδη τὰς τραπέζας, εἶτα παρακορῆσαι,


ἔπειτα κατὰ χειρῶν ἑκάστῃ καὶ μύρον τι δοῦναι.
Μένανδρος Ὑδρίᾳ (fr. 360)·
οἱ δὲ κατὰ χειρῶν λαβόντες περιμένουσι, | φίλτατοι. 408f
5 [76] Ἀριστοφάνης δὲ ὁ γραμματικὸς ἐν τοῖς Πρὸς τοὺς Καλλιμά-
χου Πίνακας (fr. 368 Slater) χλευάζει τοὺς οὐκ εἰδότας τὴν διαφο-
ρὰν τοῦ κατὰ χειρὸς καὶ τοῦ ἀπονίψασθαι· παρὰ γὰρ τοῖς παλαι-
οῖς τὸ μὲν πρὸ ἀρίστου καὶ δείπνου λέγεσθαι κατὰ χειρός, τὸ δὲ
μετὰ ταῦτα ἀπονίψασθαι. ἔοικε δ᾿ ὁ γραμματικὸς τοῦτο πεφυλα-
10 χέναι παρὰ τοῖς Ἀττικοῖς, ‖ ἐπεί τοι Ὅμηρός πῃ (e.g. Od. 1.138) 409a
μέν φησι·
νίψασθαι· παρὰ δὲ ξεστὴν ἐτάνυσσε τράπεζαν,
πῂ δέ (Od. 1.146–7)·
τοῖσι δὲ κήρυκες μὲν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν,
15 σῖτον δὲ δμῳαὶ παρενήνεον ἐν κανέοισι.
καὶ Σώφρων ἐν Γυναικείοις (fr. 15)· τάλαινα Καικόα κατὰ χειρὸς
δοῦσα ἀπόδος πόχ᾿ ἁμῖν τὰν τράπεζαν. παρὰ μέντοι τοῖς τραγι-
κοῖς καὶ τοῖς κωμικοῖς παροξυτόνως ἀνέγνωσται χερνίβα. παρ᾿
Εὐριπίδῃ ἐν Ἡρακλεῖ (929)· |
20 ἐς χερνίβ᾿ ὡς βάψειεν Ἀλκμήνης τόκος. 409b
ἀλλὰ καὶ παρ᾿ Εὐπόλιδι ἐν Αἰξίν (fr. 14)·
αὐτοῦ τὴν χερνίβα παύσεις.
ἐστὶ δὲ 〈τὸ〉 ὕδωρ εἰς ὃ ἀπέβαπτον δαλὸν ἐκ τοῦ βωμοῦ λαμβάνον-
τες ἐφ᾿ οὗ τὴν θυσίαν ἐπετέλουν· καὶ τούτῳ περιρραίνοντες τοὺς

*409d, 409f–10a, 408b–d, 409a–c, 408f  Eust. p. 1401.4–16, 19–20 = i.34.21–


35, 39–40

7  τοῦ1 τε A : τε delevi ‖ 16  Καικόα Musurus : καὶ † κοα † A : Κοικόα


Schweighäuser ‖ 17  τὰν A : τὴν As Mus ‖ 20  ἐς A : εἰς C E Eust. | χερνίβ᾿ ὡς
C E M P Mus et Eur. : χερνίβος Eust. : χερνίβα ὡς A | τόκος A : γόνος C E D
B Q M P Eust. Mus et Eur. ‖ 23  〈τὸ〉 addidi ‖ 24  περιρραίνοντες C E D B M
Eust. : περιραίνοντες A
150 deip nosop histae

παρόντας ἥγνιζον. χρὴ μέντοι προπαροξυτόνως προφέρεσθαι· τὰ


γὰρ τοιάδε ῥηματικὰ σύνθετα εἰς ψ̄ λήγοντα γεγονότα παρὰ τὸν
παρακείμενον τὴν παραλήγουσαν τοῦ παρακειμένου φυλάττουσιν,
ἄν τε ἔχῃ τοῦτον διὰ τῶν δύο μ̄̄ λεγόμενον, βαρύνεται· λέλειμμαι |
409c αἰγίλιψ, τέτριμμαι οἰκότριψ, κέκλεμμαι βοόκλεψ παρὰ Σοφοκλεῖ 5
Ἑρμῆς (fr. *318), 〈βέβλεμμαι〉 κατῶβλεψ παρὰ Ἀρχελάῳ τῷ
Χερρονησίτῃ ἐν τοῖς Ἰδιοφυέσιν (fr. 7 Giannini)· ἐν δὲ ταῖς πλαγί-
οις τὰ τοιαῦτα ἐπὶ τῆς αὐτῆς συλλαβῆς φυλάττειν τὴν τάσιν.
Ἀριστοφάνης δ᾿ ἐν Ἥρωσι (fr. 330) χερνίβιον εἴρηκεν. [77]
ἐχρῶντο δ᾿ εἰς τὰς χεῖρας ἀποπλύνοντες αὐτὰς καὶ σμήματι ἀπορ- 10
ρύψεως χάριν, ὡς παρίστησιν Ἀντιφάνης ἐν Κωρύκῳ (fr. 134)·
(Α.) ἐν ὅσῳ δ᾿ ἀκροῶμαί σου κέλευσόν τινα |
409d φέρειν ἀπονίψασθαι. (Β.) δότω τις δεῦρ᾿ ὕδωρ
καὶ σμῆμα.
ἔτι δὲ καὶ εὐώδεσι τὰς χεῖρας κατεχρίοντο τὰς ἀπομαγδαλίας 15
ἀτιμάσαντες, ἃς Λακεδαιμόνιοι ἐκάλουν κυνάδας, ὥς φησι Πολέ-
μων ἐν τῇ Περὶ Ὀνομάτων Ἀδόξων ἐπιστολῇ (fr. 77 Preller). περὶ
δὲ τοῦ εὐώδεσι χρίεσθαι τὰς χεῖρας Ἐπιγένης ἢ Ἀντιφάνης (fr. 41)
φησὶν ἐν Ἀργυρίου Ἀφανισμῷ οὕτω·
καὶ τότε 20
περιπατήσεις κἀπονίψει κατὰ τρόπον |
409e τὰς χεῖρας εὐώδη λαβὼν τὴν γῆν.
καὶ Φιλόξενος δ᾿ ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Δείπνῳ (PMG 836(b).40–3)
φησίν·
ἔπειτα δὲ παῖ- 25
δες νίπτρ᾿ ἔδοσαν κατὰ χειρῶν

*409d, 409f–10a, 408b–d, 409a–c, 408f  Eust. p. 1401.4–16, 19–20 = i.34.21–


35, 39–40 | 409e  Eust. p. 1887.50 = ii.232.8–9

3–4  φυλάσσουσιν, ἄν τε ἔχῃ Schweighäuser (φυλάττουσιν scripsi, cf.


φυλάττειν infra) : φυλάσσουσάν τε ἔχει A : φυλάττοντα ἔχοντά τε C E :
φυλάττοντα Eust. ‖ 5  κέκλεμμαι C Eust. : κέκκλεμμαι E : κέκλαμμαι A
βοόκλεψ C E Eust. : † βοοικλεψ † A : βοίκλεψ P Mus ‖ 6  〈βέβλεμμαι〉 add.
Eust. ‖ 13  δεῦρ᾿ M P Mus : δεῦρο A C E Eust. ‖ 15  ἔτι Schweighäuser : ὅτι A
16  τιμὰς ἀτιμάσαντες A : τιμὰς del. Schweighäuser
ix 40 9b –41 0b 151

σμήμασιν ἰρινομίκ-
τοις χλιεροθαλπὲς ὕδωρ
ἐπεγχέοντες
τόσσον ὅσον ἔχρῃζεν,
5 ἔκτριμμά τε λαμπρὰ
σινδονυφῆ, δίδοσαν
χρίματ᾿ ἀμβροσίο-
δμα καὶ στεφάνους ἰοθαλέας.
Δρόμων δ᾿ ἐν Ψαλτρίᾳ (fr. 2)·
10 ἐπεὶ δὲ θᾶττον ἠριστηκότες ἦμεν,
περιεῖλε τὰς τραπέζας, νίμματ᾿
ἐπέχει τις, | ἀπενιζόμεθα, τοὺς στεφάνους πάλιν 409f
δὲ † σπορινουσ † λαβόντες ἐστεφανούμεθα.
[78] ἐκάλουν δ᾿ ἀπόνιπτρον τὸ ἀπόνιμμα τῶν χειρῶν καὶ τῶν
15 ποδῶν. Ἀριστοφάνης (Ach. 616)·
ὥσπερ ἀπόνιπτρον ἐγχέοντες ἑσπέρας.
ἴσως δὲ καὶ τὴν λεκάνην οὕτως ἔλεγον, ἐν ᾧ τρόπῳ καὶ χειρόνι-
πτρον. ἰδίως δὲ καλεῖται παρ᾿ Ἀθηναίοις ἀπόνιμμα ἐπὶ τῶν εἰς
τιμὴν τοῖς νεκροῖς γινομένων καὶ ἐπὶ τῶν τοὺς ἐναγεῖς καθαιρόν-
20 των, ὡς καὶ Κλείδημος ‖ ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Ἐξηγητικῷ· 410a
προθεὶς γὰρ περὶ ἐναγισμῶν γράφει τάδε· ὄρυξαι βόθυνον πρὸς
ἑσπέραν τοῦ σήματος. ἔπειτα παρὰ τὸν βόθυνον πρὸς ἑσπέραν
βλέπε, ὕδωρ κατάχεε λέγων τάδε· “ὑμῖν ἀπόνιμμα οἷς χρὴ καὶ οἷς
θέμις.” ἔπειτα αὖθις μύρον κατάχεε. παρέθετο ταῦτα καὶ Δωρό-
25 θεος φάσκων καὶ ἐν τοῖς τῶν Εὐπατριδῶν πατρίοις τάδε γεγρά-
φθαι περὶ τῆς τῶν ἱκετῶν καθάρσεως· | ἔπειτα ἀπονιψάμενος 410b

*409d, 409f–10a, 408b–d, 409a–c, 408f  Eust. p. 1401.4–16, 19–20 = i.34.21–


35, 39–40

2  χλιεροθαλπὲς, i.e. ΧΛΙ- Schweighäuser : χαιεροθαλπὲς, i.e. ΧΑΙ- A


3  ἐπεγχέοντες D B M P Mus : ἐπεπεγχέοντες A ‖ 5  ἔκτριμμά A Eust. :
ἐκτρίμματά Q M P Mus ‖ 6  σινδονυφῆ Casaubon : † σινδονυμφη † A :
σινδονύφῃ Musurus ‖ 10  ἠριστηκότες ἦμεν A : ἦμεν ἠριστηκότες Casaubon
11  νίμματ᾿ A : νίμματα Schweighäuser ‖ 16  ἐγχέοντες A : ἐκχέοντες Ar.
25  Εὐπατριδῶν KOMueller : θυγατριδῶν A
152 deip nosop histae

αὐτὸς καὶ οἱ ἄλλοι οἱ σπλαγχνεύοντες ὕδωρ λαβὼν κάθαιρε,


ἀπόνιζε τὸ αἷμα τοῦ καθαιρομένου, καὶ μετὰ τὸ ἀπόνιμμα ἀνακι-
νήσας εἰς ταὐτὸ ἔγχεε. [79] χειρόμακτρον δὲ καλεῖται ᾧ τὰς
χεῖρας ἀπεμάττοντο ὠμολίνῳ· ὅπερ ἐν τοῖς προκειμένοις (PMG
836(b).42 ap. 9.409e) Φιλόξενος ὁ Κυθήριος ὠνόμασεν ἔκτριμμα. 5
Ἀριστοφάνης Ταγηνισταῖς (fr. 516)·
φέρε παῖ ταχέως κατὰ χειρὸς ὕδωρ,
παράπεμπε τὸ χειρόμακτρον.
σημειωτέον δὲ ὅτι καὶ μετὰ τὸ δειπνῆσαι “κατὰ χειρὸς” ἔλεγον,
410c οὐχ ὡς Ἀριστοφάνης ὁ γραμματικός (fr. 368 Slater) | φησιν, ὅτι 10
πρὶν φαγεῖν οἱ Ἀττικοὶ “κατὰ χειρὸς” ἔλεγον, μετὰ δὲ τὸ δειπνῆ-
σαι τὸ “νίψασθαι”. Σοφοκλῆς Οἰνομάῳ (fr. 473)·
Σκυθιστὶ χειρόμακτρον ἐκκεκαρμένος.
καὶ Ἡρόδοτος ἐν δευτέρᾳ (2.122.1). Ξενοφῶν δ᾿ ἐν πρώτῳ
Παιδείας (Cyr. 1.3.5) γράφει· ὅταν δὲ τούτων τινὸς θίγῃς, εὐθὺς 15
ἀποκάθαιρε τὴν χεῖρα εἰς τὰ χειρόμακτρα, ὡς πάνυ ἀχθόμενος ὅτι
κατάπλεά σοι ἀπ᾿ αὐτῶν ἐγένετο. Πολέμων δ᾿ ἐν ἕκτῳ τῶν Πρὸς
Ἀντίγονον καὶ Ἀδαῖον (fr. 62 Preller) περὶ τῆς διαφορᾶς λέγει τοῦ |
410d κατὰ χειρὸς πρὸς τὸ νίψασθαι. Δημόνικος δ᾿ ἐν τῷ Ἀχελῴῳ (fr. 1)
τὸ πρὸ τοῦ δείπνου “κατὰ χειρός” φησι διὰ τούτων· 20

ἐσπουδάκει δ᾿ ἕκαστος ὡς ἂν ἐσθίων


ἅμα τ᾿ ὀξύπεινον ἄνδρα καὶ Βοιώτιον·
τὸ γοῦν κατὰ χειρὸς περιγράφει πᾶς, ὅτι
μετὰ δεῖπνον αὐτῷ τοῦτο γίνεται λαβεῖν.
ὠμολίνου δὲ μέμνηται Κρατῖνος ἐν Ἀρχιλόχοις (fr. 10)· 25

ὠμολίνοις κόμη βρύουσ᾿ ἀτιμίας πλέως.


Σαπφὼ δὲ ὅταν λέγῃ ἐν τῷ πέμπτῳ τῶν Μελῶν (fr. 101) πρὸς τὴν
Ἀφροδίτην·

3  χειρόμακτρον lmAmg C E D B Q M P Mus : χειρώμακτρον A ‖ 12  τὸ


νίψασθαι A : ἀπονίψασθαι 9.408f ‖ 16  ἀποκάθαιρε A : ἀποκαθαίρει Xen.
21  ἐσθίων A : ἑστιῶν Casaubon ‖ 23  περιγράφει πᾶς A : περιέγραψ᾿, εἴπας
Emperius
ix 410b–411a 153

χειρόμακτρα δὲ † | καγγονων † 410e


πορφύρᾳ † καταυτα μὲν ἀ-
τατιμασεισ † ἔπεμψ᾿ ἀπὺ Φωκάας
δῶρα τίμια † καγγονων †,
5 κόσμον λέγει κεφαλῆς τὰ χειρόμακτρα, ὡς καὶ Ἑκαταῖος δηλοῖ ἢ
ὁ γεγραφὼς τὰς Περιηγήσεις ἐν τῇ Ἀσίᾳ ἐπιγραφομένῃ (FGrH 1 F
358 = T 15b Fowler)· γυναῖκες δ᾿ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ἔχουσι χειρόμα-
κτρα. Ἡρόδοτος δ᾿ ἐν τῇ δευτέρῃ (2.122.1) φησί· μετὰ δὲ ταῦτα
ἔλεγον τοῦτον τὸν βασιλέα ζωὸν καταβῆναι κάτω εἰς ὃν οἱ Ἕλλη-
10 νες Ἀίδην νομίζουσι, κἀκεῖθι συγκυβεύειν τῇ Δήμητρι, καὶ τὰ μὲν
νικᾶν αὐτήν, τὰ δὲ ἰσοῦσθαι ὑπ᾿ αὐτῆς· καὶ μὴν | πάλιν ἀναφικέ- 410f
σθαι δῶρον ἔχοντα παρ᾿ αὐτῆς χειρόμακτρον χρύσεον. [80] τὸν δὲ
τῷ χερνίβῳ ῥάναντα παῖδα διδόντα κατὰ χειρὸς Ἡρακλεῖ ὕδωρ,
ὃν ἀπέκτεινεν ὁ Ἡρακλῆς κονδύλῳ, Ἑλλάνικος μὲν ἐν ταῖς
15 Ἱστορίαις (FGrH 4 F 2 = fr. 2 Fowler) Ἀρχίαν φησὶ καλεῖσθαι· δι᾿ ὃν
καὶ ἐξεχώρησε Καλυδῶνος· ἐν δὲ τῷ δευτέρῳ τῆς Φορωνίδος
Χερίαν αὐτὸν ὀνομάζει. Ἡρόδωρος δ᾿ ἐν ἑπτακαιδεκάτῳ τοῦ καθ᾿
Ἡρακλέα λόγου (FGrH 31 F 3) Εὔνομον. καὶ Κύανθον ‖ δὲ τὸν 411a
Πύλητος μὲν υἱόν, ἀδελφὸν δὲ Ἀντιμάχου ἀπέκτεινεν ἄκων
20 Ἡρακλῆς οἰνοχοοῦντα αὐτῷ, ὡς Νίκανδρος ἱστορεῖ ἐν δευτέρῳ
Οἰταϊκῶν (fr. 17 Schneider = FGrH 271–2 F 14)· ᾧ καὶ ἀνεῖσθαί
φησι τέμενος ὑπὸ τοῦ Ἡρακλέους ἐν Προσχίῳ, ὃ μέχρι νῦν προσα-
γορεύεσθαι Οἰνοχόου.
ἡμεῖς δ᾿ ἐνταῦθα καταπαύσαντες τὸν λόγον ἀρχὴν ποιησόμεθα
25 τῶν ἑξῆς ἀπὸ τῆς τοῦ Ἡρακλέους ἀδηφαγίας.

*410e  Eust. p. 1833.56 = ii.162.25? | *410e  Eust. p. 1783.13–14 = ii.101.


18–19? | 410f  Eust. p. 1900.24–5 = ii.248.7–8

1  χειρόμακτρα A : χερρόμακτρα Ahrens ‖ 9  εἰς ὃν A : ἐς τὸν Hdt.


10  κἀκεῖθι, i.e. -ΘΙ Hdt. : κἀκεῖ οἱ, i.e. ΟΙ A ‖ 11  ἰσοῦσθαι A : ἡσσοῦσθαι B :
ἡσσᾶσθαι Musurus : ἑσσοῦσθαι Hdt. | καὶ μὴν A : καί μιν Hdt.
11–12  ἀναφικέσθαι A : ἄνω ἀπικέσθαι Hdt. ‖ 13  χερνίβῳ A : χερνιβίῳ C E
Eust. ‖ 14  ὁ Ἡρακλῆς A : fort. ut glossa delenda ‖ 17  Χερίαν A C E : Χαιρίαν
Eust. | ἑπτακαιδεκάτῳ scripsi : -δεκάτῃ A ‖ 18  Κύανθον A C E : Κύαθον Q M
P Mus ‖ 21  Οἰταϊκῶν P Mus : † οιταιϊκῶν † A
Ι
411b [1] ἀλλ᾿ ὥσπερ δείπνου γλαφυροῦ ποικίλην εὐωχίαν
τὸν ποιητὴν δεῖ παρέχειν τοῖς θεαταῖς τὸν σοφόν,
ἵν᾿ ἀπίῃ τις τοῦτο λαβὼν καὶ φαγών. ὥσπερ πιὼν
χαίρει, καὶ σκευασία μὴ μί᾿ ᾖ τῆς μουσικῆς,
Ἀστυδάμας ὁ τραγικὸς ἐν Ἡρακλεῖ σατυρικῷ (TrGF 60 F 4) φησίν, 5
ἑταῖρε Τιμόκρατες. φέρε εἴπωμεν ἐνταῦθα τοῖς προειρημένοις τὰ
ἀκόλουθα, ὅτι ἦν καὶ ὁ Ἡρακλῆς ἀδηφάγος. ἀποφαίνονται δὲ
τοῦτο σχεδὸν πάντες ποιηταὶ καὶ συγγραφεῖς. Ἐπίχαρμος μὲν ἐν
Βουσίριδι (fr. 18) λέγων· |
411c πρῶτον μὲν αἴ κ᾿ ἔσθοντ᾿ ἴδοις νιν, ἀποθάνοις· 10
βρέμει μὲν ὁ φάρυγξ ἔνδοθ᾿, ἀραβεῖ δ᾿ ἁ γνάθος,
ψοφεῖ δ᾿ ὁ γομφίος, τέτριγ᾿ ὁ κυνόδων,
σίζει δὲ ταῖς ῥίνεσσι, κινεῖ δ᾿ οὔατα.
Ἴων δ᾿ ἐν Ὀμφάλῃ (TrGF 19 F 29) ἐμφανίσας αὐτοῦ τὴν ἀδηφα-
γίαν ἐπιφέρει· 15

ὑπὸ δὲ τῆς εὐφημίας


κατέπινε καὶ τὰ κᾶλα καὶ τοὺς ἄνθρακας.
411d παρὰ | Πινδάρου (fr. 168b) δὲ τοῦτ᾿ εἴληφεν εἰπόντος·
διαβοῶν †
θερμὰ δ᾿ εἰς ἀνθρακιὰν 20
στέψαν πυρὶ † δ᾿ ὑπνόων τε
σώματα. καὶ τότ᾿ ἐγὼ

411b–c  Eust. p. 870.10–12 = III.279.20–3 | 411c  Eust. p. 1629.48–51 =


i.343.1–3 | *411c  Eust. p. 1817.17–18 = ii.141.3–4 | *411d–12b  cf. Ael. VH
1.24

Tit. τῶν εἰς λ΄ ἀρχὴ τοῦ ιζ΄ ΐ A ‖ 3  λαβὼν καὶ φαγὼν ὥσπερ πιὼν A : φαγὼν
καὶ πιών, ὅπερ λαβὼν Porson ‖ 5–6  φησίν, ἑταῖρε Casaubon : ἑταῖρε, φησί,
A ‖ 10  πρῶτον A : πρῶτα C E : πρᾶτον Ahrens ‖ 12  τέτριγ᾿ A C E : τέτριγε
δ᾿ Eust. ‖ 13  ῥίνεσσι C E M P Eust. Mus : ῥίνεσι B : ῥίνεσσιν A ‖ 19  διαβοῶν
A : δοιὰ βοῶν Boeckh ‖ 20  δ᾿ εἰς A : πρὸς Schroeder ‖ 20–1  δ᾿ εἰς ἀνθρακιὰν
στέψαν πυρὶ bis A : corr. M P Mus (et δ᾿ om.) ‖ 21  δ᾿ ὑπνόων τε A : δ᾿ ὤπτων
Snell
x 411b–412 c 155

σαρκῶν τ᾿ ἐνοπὰν † ἠδ᾿ ὀ- 5


στέων στεναγμὸν βαρύν·
ἦν ἰδόντα διακρῖναι πολλὸς ἐν καιρῷ χρόνος.
τοιοῦτον οὖν αὐτὸν ὑποστησάμενοι ταῖς ἀδηφαγίαις καὶ τῶν
5 ὀρνέων ἀποδεδώκασιν αὐτῷ τὸν λάρον τὸν προσαγορευόμενον
βουφάγον. [2] εἰσάγεται δὲ ὁ Ἡρακλῆς καὶ Λεπρεῖ περὶ πολυφα-
γίας ἐρίζων ἐκείνου προκαλεσαμένου, καὶ νενίκηκε. Ζηνόδοτος ‖ δ᾿ 412a
ἐν δευτέρῳ Ἐπιτομῶν (FGrH 19 F 1) Καύκωνός φησι τοῦ Ποσειδῶ-
νος καὶ Ἀστυδαμείας τῆς Φόρβαντος γενέσθαι τὸν Λεπρέα, ὃν τὸν
10 Ἡρακλέα κελεῦσαι δεθῆναι ὅτε Αὐγέαν τὸν μισθὸν ἀπῄτει.
Ἡρακλῆς δ᾿ ἐκτελέσας τοὺς ἄθλους ἔρχεται ἐπὶ Καύκωνας καὶ
δεηθείσης Ἀστυδαμείας διαλύεται πρὸς τὸν Λεπρέα. καὶ μετὰ
ταῦτα ὁ Λεπρεὺς Ἡρακλεῖ ἐρίζει δίσκῳ καὶ ὕδατος ἀντλήσει καὶ
ὅστις ἀναλώσει θᾶττον ταῦρον, καὶ λείπεται πάντα. | εἶτα θωρη- 412b
15 χθεὶς προκαλεῖται Ἡρακλέα καὶ θνῄσκει ἐν τῇ μάχῃ. Μᾶτρις δ᾿ ἐν
τῷ τοῦ Ἡρακλέους Ἐγκωμίῳ (FGrH 39 F 1) καὶ εἰς πολυποσίαν
φησὶ τὸν Ἡρακλέα προκληθῆναι ὑπὸ τοῦ Λεπρέως καὶ πάλιν
νικῆσαι. τὰ αὐτὰ ἱστορεῖ καὶ ὁ Χῖος ῥήτωρ Καύκαλος, ὁ Θεοπόμ-
που τοῦ ἱστοριογράφου ἀδελφός (FGrH 115 T 4), ἐν τῷ τοῦ
20 Ἡρακλέους Ἐγκωμίῳ (FGrH 38 T 1). [3] καὶ τὸν Ὀδυσσέα δὲ
Ὅμηρος πολυφάγον καὶ λαίμαργον παραδίδωσιν ὅταν λέγῃ (Od.
7.215–18)·
ἀλλ᾿ ἐμὲ μὲν δορπῆσαι ἐάσατε κηδόμενόν περ· | 215
οὐ γάρ τι στυγερῇ ἐπὶ γαστέρι κύντερον ἄλλο 412c
25 ἔπλετο, ἥ τ᾿ ἐκέλευσεν ἕο μνήσασθαι ἀνάγκῃ

*412a–b, 412d–13a  Eust. p. 1523.4–10 = i.198.30–8 | 412b–d  Eust. p. 1837.


22–5 = ii.167.19–24

1  ἐνοπὰν A : ἐνοπὴν As ‖ 3  ἰδόντα διακρῖναι A : διακρῖναι ἰδόντα Bergk


8  Καύκωνός C E : † καυκωνου † A ‖ 9  Ἀστυδαμείας M P Mus, cf. infra :
Ἀστυδαμίας A ‖ 12  Ἀστυδαμείας C E M P Mus : Ἀστυδαμίας A
13  ἀντλήσει Schweighäuser, cf. Ael. περὶ … ὕδατος ἀντλήσεως : ἀντλῆσαι A
C E Eust. ‖ 14  ἀναλώσει, i.e. ΑΝΑΛ- C E Eust. : ἀναδώσει, i.e. ΑΝΑΔ- A
καὶ λείπεται C E B M P Eust. Mus : λείπεται Eust. : † καλεπεται † A
18  νικῆσαι scripsi : νικηθῆναι A : νικηθῆναι 〈τὸν Λεπρέα〉 Casaubon
156 deip nosop histae

καὶ μάλα τειρόμενον καὶ ἐνιπλησθῆναι ἀνώγει·


ὑπερβάλλουσα γὰρ ἐν τούτοις φαίνεται αὐτοῦ λαιμαργία μετὰ τοῦ
μηδὲ ἐν δέοντι τὰ περὶ τῆς γαστρὸς γνωμολογεῖν· ἐχρῆν γάρ, εἰ
καὶ ἐλίμωττε, διακαρτερεῖν ἢ μετριάζειν τὰ περὶ τὴν τροφήν. τὸ δὲ
τελευταῖον καὶ τὴν τελειοτάτην αὐτοῦ παρίστησι λαιμαργίαν καὶ 5
γαστριμαργίαν (Od. 7.219–21)· |
412d ὡς καὶ ἐγὼ πένθος μὲν ἔχω φρεσίν, ἡ δὲ μάλ᾿ αἰεὶ
ἐσθέμεναι κέλεται καὶ πινέμεν, ἐκ δέ με πάντων 220
ληθάνει ὅσσ᾿ ἔπαθον, καὶ ἐνιπλησθῆναι ἀνώγει·
ταῦτα γὰρ οὐδ᾿ ἂν ἐκεῖνος ὁ Σαρδανάπαλλος εἰπεῖν ποτε ἂν 10
ἐτόλμησε· γέρων τε ὢν
ἤσθιεν ἁρπαλέως κρέα τ᾿ ἄσπετα καὶ μέθυ ἡδύ. (~ Od. 9.162)
[4] Θεαγένης δ᾿ ὁ Θάσιος ἀθλητὴς ταῦρον μόνος κατέφαγεν, ὡς
Ποσείδιππός φησιν ἐν Ἐπιγράμμασι (120 Austin–Bastianinni =
HE 3126–9)· | 15

412e καίπερ συνθεσίης ἔφαγόν ποτε Μῃόνιον βοῦν·


πάτρη γὰρ βρώμην οὐκ ἂν ἐπέσχε Θάσος
Θευγένει, ἅσσα φαγὼν ἔτ᾿ ἐπῄτεον· εἵνεκεν οὕτω
χάλκεος ἑστήκω χεῖρα προϊσχόμενος.
Μίλων δ᾿ ὁ Κροτωνιάτης, ὥς φησιν ὁ Ἱεραπολίτης Θεόδωρος ἐν 20
τοῖς Περὶ Ἀγώνων (fr. 1, FHG iv.513), ἤσθιε μνᾶς κρεῶν εἴκοσι καὶ
τοσαύτας ἄρτων οἴνου τε τρεῖς χοᾶς ἔπινεν. ἐν δὲ Ὀλυμπίᾳ ταῦρον
412f ἀναθέμενος τοῖς ὤμοις | τετραέτη καὶ τοῦτον περιενέγκας τὸ
στάδιον, μετὰ ταῦτα δαιτρεύσας μόνος αὐτὸν κατέφαγεν ἐν μιᾷ
ἡμέρᾳ· Τίτορμός τε ὁ Αἰτωλὸς διηριστήσατο αὐτῷ βοῦν, ὡς 25
ἱστορεῖ ὁ Αἰτωλὸς Ἀλέξανδρος (fr. 14 Magnelli). Φύλαρχος δέ
φησιν ἐν τῇ τρίτῃ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 81 F 3) τὸν Μίλωνα ταῦρον
καταφαγεῖν κατακλιθέντα πρὸ τοῦ βωμοῦ τοῦ Διός, διὸ καὶ

*412a–b, 412d–13a  Eust. p. 1523.4–10 = i.198.30–8

1  καὶ ἐνιπλησθῆναι ἀνώγει (ex Od. 7.221 infra) A : καὶ ἐνὶ φρεσὶ πένθος
ἔχοντα Hom. ‖ 14  Ποσείδιππός B Mus : Ποσειδίππῳ (structura mutata) C
E : Ποσίδιππός A ‖ 16  καίπερ A : καὶ περὶ Casaubon ‖ 18  ἅσσα A : ὅσσα
Sitzler | εἵνεκεν A : οὕνεκεν Casaubon
x 41 2c –4 13d 157

ποιῆσαι εἰς αὐτὸν Δωριέα τὸν ποιητὴν τάδε (SH 396 = FGE
159–66)·
τοῖος ἔην Μίλων ὅτ᾿ ἀπὸ χθονὸς ἤρατο βρῖθος,
τετραετῆ δαμάλην, ἐν Διὸς εἰλαπίναις, ‖ 160
5 ὤμοις δὲ κτῆνος τὸ πελώριον ὡς νέον ἄρνα 413a
ἤνεγκεν δι᾿ ὅλης κοῦφα πανηγύρεως.
καὶ θάμβος μέν, ἀτὰρ τοῦδε πλέον ἤνυσε θαῦμα 5
πρόσθεν Πεισαίου, ξεῖνε, θυηπολίου·
ὃν γὰρ ἐπόμπευσεν βοῦν ἄζυγον, εἰς κρέα τόνδε
10 κόψας πάντα κατ᾿ οὖν μοῦνος ἐδαίσατό νιν.
Ἀστυδάμας δ᾿ ὁ Μιλήσιος τρὶς Ὀλύμπια νικήσας | κατὰ τὸ ἑξῆς 413b
παγκράτιον, κληθείς ποτε ἐπὶ δεῖπνον ὑπὸ Ἀριοβαρζάνου τοῦ
Πέρσου καὶ ἀφικόμενος ὑπέσχετο φαγεῖν πάντα τὰ πᾶσι παρα-
σκευασθέντα, καὶ κατέφαγε. τοῦ Πέρσου δ᾿ αὐτὸν ἀξιώσαντος, ὡς
15 ὁ Θεόδωρος (fr. 2, FHG iv.513) ἱστορεῖ, ἄξιόν τι ποιῆσαι τῶν κατὰ
τὴν ἰσχὺν φακὸν τῆς κλίνης περίχαλκον ὄντα κλάσας ἐξέτεινε
μαλάξας. τελευτήσαντος δ᾿ αὐτοῦ καὶ κατακαυθέντος οὐκ ἐχώρησε
μία ὑδρία τὰ ὀστέα, μόλις δὲ δύο. καὶ τὰ τοῖς ἐννέα ἀνδράσι
παρεσκευασμένα παρὰ τῷ Ἀριοβαρζάνῃ | εἰς τὸ δεῖπνον μόνον 413c
20 καταφαγεῖν. [5] καὶ οὐδὲν παράδοξον τούτους τοὺς ἄνδρας ἀδηφά-
γους γενέσθαι· πάντες γὰρ οἱ ἀθλοῦντες μετὰ τῶν γυμνασμάτων
καὶ ἐσθίειν πολλὰ διδάσκονται· διὸ καὶ Εὐριπίδης ἐν τῷ πρώτῳ
Αὐτολύκῳ (fr. 282) λέγει·
κακῶν γὰρ ὄντων μυρίων καθ᾿ Ἑλλάδα
25 οὐδὲν κάκιόν ἐστιν ἀθλητῶν γένους,
οἳ πρῶτα μὲν ζῆν οὔτε μανθάνουσιν εὖ
οὔτ᾿ ἂν δύναιντο· πῶς γὰρ ὅστις ἔστ᾿ ἀνὴρ
γνάθου τε δοῦλος νηδύος θ᾿ ἡσσημένος | 5
κτήσαιτ᾿ ἂν ὄλβον εἰς ὑπερβολὴν πατρός; 413d

413a–b  Eust. p. 1289.9–10, 11–13 = IV.687.6–8, 9–12 | *413c, 414c  Eust.


p. 1299.20–22 = IV.723.6–11

8  Πεισαίου A : Πισαίου M P Mus ‖ 11  Ἀστυδάμας A C E : Ἀστυδάμαντος


(structura mutata) Eust. : Ἀστυάναξ Meineke ‖ 18  ὑδρία C E B Eust. : ὑδρεία
A ‖ 24  γὰρ C E Eust. et Gal. : γε A Cs Es ‖ 26  πρῶτα μὲν ζῆν A C E : πρῶτον
οἰκεῖν POxy. 3699 et Gal.
158 deip nosop histae

οὐδ᾿ αὖ πένεσθαι καὶ ξυνηρετμεῖν τύχαις


οἷοί τ᾿· ἔθη γὰρ οὐκ ἐθισθέντες καλὰ
σκληρῶς διαλλάσσουσιν εἰς τἀμήχανα.
λαμπροὶ δ᾿ ἐν ἥβῃ καὶ πόλεως ἀγάλματα 10
φοιτῶσ᾿· ὅταν δὲ προσπέσῃ γῆρας πικρόν, 5
τρίβωνες ἐκβαλόντες οἴχονται κρόκας.
ἐμεμψάμην δὲ καὶ τὸν Ἑλλήνων νόμον,
οἳ τῶνδ᾿ ἕκατι σύλλογον ποιούμενοι
τιμῶσ᾿ ἀχρείους ἡδονὰς δαιτὸς χάριν· | 15
413e τί γὰρ παλαίσας εὖ, τί δ᾿ ὠκύπους ἀνὴρ 10
ἢ δίσκον ἄρας ἢ γνάθον παίσας καλῶς
πόλει πατρῷᾳ στέφανον ἤρκεσεν λαβών;
πότερα μαχοῦνται πολεμίοισιν ἐν χεροῖν
δίσκους ἔχοντες ἢ δι᾿ ἀσπίδων χερὶ 20
θείνοντες ἐκβαλοῦσι πολεμίους πάτρας; 15
οὐδεὶς σιδήρου ταῦτα μωραίνει πέλας
στάς. ἄνδρας χρὴ σοφούς τε κἀγαθοὺς
φύλλοις στέφεσθαι, χὤστις ἡγεῖται πόλει |
413f κάλλιστα σώφρων καὶ δίκαιος ὢν ἀνήρ, 25
ὅστις γε μύθοις ἔργ᾿ ἀπαλλάσσει κακὰ 20
μάχας τ᾿ ἀφαιρῶν καὶ στάσεις· τοιαῦτα γὰρ
πόλει τε πάσῃ πᾶσί θ᾿ Ἕλλησιν καλά.
[6] ταῦτ᾿ εἴληφεν ὁ Εὐριπίδης ἐκ τῶν τοῦ Κολοφωνίου Ἐλεγείων
Ξενοφάνους (fr. B 2 West2) οὕτως εἰρηκότος·
ἀλλ᾿ εἰ μὲν ταχυτῆτι ποδῶν νίκην τις ἄροιτο 25
ἢ πενταθλεύων, ἔνθα Διὸς τέμενος ‖
414a πὰρ Πίσαο ῥοῇς ἐν Ὀλυμπίῃ, εἴτε παλαίων
ἢ καὶ πυκτοσύνην ἀλγινόεσσαν ἔχων
† εἴτέτι † δεινὸν ἄεθλον ὃ παγκράτιον καλέουσιν, 5
ἀστοῖσίν κ᾿ εἴη κυδρότερος προσερᾶν, 30

1  καὶ ξυνηρετμεῖν C E : καὶ ξυνηρετεῖν A : κἀξυπηρετεῖν Gal. ‖ 3  διαλλάσ-


σουσιν εἰς τἀμήχανα A E : διελλάσσουσιν εἰς τἀμήχανα C : μεταλλάσσουσιν
εἰς τἀμήχανον Gal. ‖ 10  τί … τί δ᾿ A C E : τίς … τίς Gal. ‖ 11  ἄρας ἢ γνάθον
C E Mus : † αρσηγναθον † A ‖ 18  χὤστις Musurus (κ(αὶ) ὡστις iam P) : καὶ
ὅστις A ‖ 20  γε, i.e. ΓΕ A : τε, i.e. ΤΕ Musgrave ‖ 29  † εἴτέτι † A : εἴτε τὸ
Wakefield ‖ 30  προσερᾶν A : προσορᾶν Jacobs
x 41 3d –4 14d 159

καί κε προεδρίην φανερὴν ἐν ἀγῶσιν ἄροιτο,


καί κεν σῖτ᾿ εἴη δημοσίων κτεάνων
ἐκ πόλεως, καὶ δῶρον ὅ οἱ κειμήλιον εἴη —
εἴτε καὶ ἵπποισιν· ταῦτά κ᾿ εἰ πάντα λάχοι 10
5 οὐκ ἐὼν ἄξιος ὥσπερ ἐγώ· ῥώμης γὰρ ἀμείνων |
ἀνδρῶν ἠδ᾿ ἵππων ἡμετέρη σοφίη. 414b
ἀλλ᾿ εἰκῇ μάλα τοῦτο νομίζεται, οὐδὲ δίκαιον
προκρίνειν ῥώμην τῆς ἀγαθῆς σοφίης·
οὔτε γὰρ εἰ πύκτης ἀγαθὸς λαοῖσιν ἔτ᾿ εἴη 15
10 οὔτ᾿ εἰ πενταθλεῖν οὔτε παλαισμοσύνην,
οὐδὲ μὲν εἰ ταχυτῆτι ποδῶν, τόπερ ἐστὶ πρότιμον,
ῥώμης ὅσσ᾿ ἀνδρῶν ἔργ᾿ ἐν ἀγῶνι πέλει,
τοὔνεκεν ἂν δὴ μᾶλλον ἐν εὐνομίῃ πόλις εἴη. |
σμικρὸν δ᾿ ἄν τι πόλει χάρμα γένοιτ᾿ ἐπὶ τῷ, 20 414c
15 εἴ τις ἀεθλεύων νικῷ Πίσαο παρ᾿ ὄχθας·
οὐ γὰρ πιαίνει ταῦτα μυχοὺς πόλεως.
πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα ὁ Ξενοφάνης κατὰ τὴν ἑαυτοῦ σοφίαν ἐπαγω-
νίζεται διαβάλλων ὡς ἄχρηστον καὶ ἀλυσιτελὲς τὸ τῆς ἀθλήσεως
εἶδος. καὶ Ἀχίλλιος δὲ ὁ Ἐρετριεὺς (Achae. TrGF 20 F *4) περὶ τῆς
20 εὐεξίας τῶν ἀθλητῶν διηγούμενός φησι·
γυμνοὶ γὰρ ὤθουν † φαιδίμους βραχίονας |
ἥβῃ σφριγῶντες ἐμπορεύονται, νέῳ 414d
στίλβοντες ἄνθει καρτερὰς ἐπωμίδας.
ἅδην δ᾿ ἐλαίου στέρνα καὶ ποδῶν † κύτος
25 χρίουσιν ὡς ἔχοντες οἴκοθεν τρυφήν. 5
[7] Ἡράκλειτος δ᾿ ἐν τῷ Ξενίζοντι Ἑλένην φησί τινα γυναῖκα
πλεῖστα βεβρωκέναι, Ποσείδιππος δ᾿ ἐν Ἐπιγράμμασι (121

*413c, 414c  Eust. p. 1299.20–22 = IV.723.6–11 | 414d  Eust. p. 1493.23 =


i.161.6–7

4  κ᾿ εἰ πάντα A : κἄπαντα P : χ᾿ ἅπαντα B : κε πάντα Schweighäuser


6  σοφίη B M P Mus : † σοφη † A ‖ 9  λαοῖσιν ἔτ᾿ εἴη A : λαοῖσι μετείη
Stephanus ‖ 19  ὁ Ἀχίλλιος, i.e. ΑΧΙΛΛΙΟΣ A : ὁ Ἀχαιὸς, i.e. ΑΧΑΙΟΣ
Casaubon : ὁ delevi ‖ 25  χρίουσιν B M P Mus : χρεῖουσιν A ‖ 26  Ἡράκλειτος
A C E : Ἡρακλείδης Meineke ‖ 27  Ποσείδιππος C E B Mus : Ποσίδιππος A
160 deip nosop histae

Austin–Bastianinni = HE 3134–41) Φυρόμαχον, εἰς ὃν καὶ τόδ᾿


ἐπέγραψε·
Φυρόμαχον, τὸν πάντα φαγεῖν βορόν, οἷα κορώνην |
414e παννυχικήν, αὕτη ῥωγὰς ἔχει κάπετος 3135
χλαίνης ἐν τρύχει Πελληνίδος. ἀλλὰ σὺ τούτου 5
καὶ χρῖε στήλην, Ἀττικέ, καὶ στεφάνου, 5
εἴ ποτέ σοι προκύων συνεκώμασεν. ἦλθε δ᾿ ὁ μαυρὰ
βλέψας ἐκ πελιῶν νωδὸς ἐπισκυνίων,
ὁ τριχιδιφθείρας μονολήκυθος· ἐκ γὰρ ἀγώνων 3140
τῶν τότε Ληναϊκὴν ἦλθ᾿ ὑπὸ Καλλιόπην. 10

414f Ἀμάραντος δὲ ὁ Ἀλεξανδρεὺς ἐν τοῖς Περὶ Σκηνῆς | Ἡρόδωρόν


φησι τὸν Μεγαρέα σαλπιγκτὴν γενέσθαι τὸ μὲν μέγεθος πηχῶν
τριῶν καὶ ἡμίσους, εἶναι δὲ καὶ τὰς πλευρὰς ἰσχυρόν· ἐσθίειν δὲ
ἄρτων μὲν χοίνικας ἕξ, κρεῶν δὲ λίτρας εἴκοσιν οἵων ἂν εὑρήκοι,
πίνειν δὲ χοᾶς δύο καὶ σαλπίζειν ἅμα σάλπιγξι δυσί. κοιμᾶσθαι δὲ 15
ἔθος εἶχεν ἐπὶ λεοντῆς μόνον. ἐσήμαινε δὲ σαλπίζων μέγιστον·
415a Ἄργος γοῦν πολιορκοῦντος Δημητρίου ‖ τοῦ Ἀντιγόνου καὶ οὐ
δυναμένων τῶν στρατιωτῶν τὴν ἑλέπολιν προσαγαγεῖν τοῖς
τείχεσι διὰ τὸ βάρος ταῖς δύο σάλπιγξι σημαίνων ὑπὸ τῆς ἁδρότη-
τος τοῦ ἤχου τοὺς στρατιώτας ἠνάγκασε προθυμηθέντας προσα- 20
γαγεῖν τὴν μηχανήν. ἐνίκησε δὲ τὴν περίοδον δεκάκις καὶ ἐδείπνει
καθήμενος, ὡς ἱστορεῖ Νέστωρ ἐν τοῖς Θεατρικοῖς Ὑπομνήμασι.
καὶ γυνὴ δὲ ἐσάλπισεν Ἀγλαῒς ἡ Μεγακλέους ἐν τῇ πρώτῃ
ἀχθείσῃ μεγάλῃ πομπῇ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τὸ πομπικὸν περιθέτην
415b ἔχουσα καὶ λόφον | ἐπὶ τῆς κεφαλῆς, ὡς δηλοῖ Ποσείδιππος ἐν 25
Ἐπιγράμμασιν (143 Austin–Bastianinni = SH 702). ἤσθιε δὲ καὶ
αὐτὴ λίτρας μὲν κρεῶν δώδεκα, ἄρτων δὲ χοίνικας τέσσαρας, καὶ
ἔπινεν οἴνου χοᾶ. [8] Λιτυέρσας δὲ ἦν μὲν υἱὸς Μίδου νόθος,

*414f–15a  Eust. p. 1242.36–40 = IV.523.18–24 | *415a–b  cf. Ael. VH 1.26


*415b–d, 415f–16e  cf. Ael. VH 1.27

6  χρῖε στήλην Salmasius : † χρεια ἐστηλην † A ‖ 7  εἴ ποτέ σοι Salmasius :


εἰπόντες † οι † A | ὁ μαυρὰ (vox nihili) A : ἀμαυρὰ M P Mus
9  τριχιδιφθείρας A : τρεχέδειπνος ἀεὶ Austin ‖ 14  εὑρήκοι M P Mus : εὑρήκει
A C E ‖ 16  μόνον scripsi : μόνης A C E | ἐσήμαινε C E : ἐσήμῃνε A
24  περιθέτην A C E : περίθετον … κόμην Ael. ‖ 25  Ποσείδιππος B :
Ποσίδιππος A
x 41 4d –4 15e 161

Κελαινῶν δὲ τῶν ἐν Φρυγίᾳ βασιλεύς, ἄγριος ἰδέσθαι καὶ ἀνήμε-


ρος ἄνθρωπος, ἀδηφάγος δ᾿ ἰσχυρῶς. λέγει δὲ περὶ αὐτοῦ Σωσί-
θεος ὁ τραγῳδιοποιὸς ἐν δράματι Δάφνιδι ἢ Λιτυέρσᾳ (TrGF 99 F
2.6–8) οὕτως·
5 ἔσθει μὲν αὐτὸς τρεῖς ὅλους κανθηλίους
τρὶς τῆς βραχείας ἡμέρας· πίνει δ᾿ ἕνα |
καλὸν μετρητήν, τὸν δὲ καρποφόρον πίθον. 415c
τοιοῦτός ἐστι καὶ ὁ παρὰ Φερεκράτει (fr. 1) ἢ Στράττιδι ἐν
Ἀγαθοῖς, περὶ οὗ φησιν·
10 (Α.) ἐγὼ κατεσθίω μόλις τῆς ἡμέρας
πένθ᾿ ἡμιμέδιμν᾿, ἐὰν βιάζωμαι. (Β.) μόλις;
ὡς ὀλιγόσιτος ἦσθ᾿ ἄρ᾿, ὃς κατεσθίεις
τῆς ἡμέρας μακρᾶς τριήρους σιτία.
Ξάνθος δ᾿ ἐν τοῖς Λυδιακοῖς (FGrH 765 F 18) Κάμβλητά φησι τὸν
15 βασιλεύσαντα Λυδῶν πολυφάγον γενέσθαι καὶ πολυπότην, ἔτι δὲ
γαστρίμαργον. τοῦτον οὖν ποτε νυκτὸς | τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα 415d
κατακρεουργήσαντα καταφαγεῖν, ἔπειτα πρωὶ εὑρόντα τὴν χεῖρα
τῆς γυναικὸς ἐνοῦσαν ἐν τῷ στόματι ἑαυτὸν ἀποσφάξαι περιβοή-
του τῆς πράξεως γενομένης. περὶ δὲ Θυὸς τοῦ Παφλαγόνων
20 βασιλέως, ὅτι καὶ αὐτὸς ἦν πολυφάγος, προειρήκαμεν (4.144e–5a)
παραθέμενοι Θεόπομπον ἱστοροῦντα ἐν τῇ πέμπτῃ καὶ τριακοστῇ
(FGrH 115 F 179). Ἀρχίλοχος δ᾿ ἐν Τετραμέτροις (fr. 167 West2)
Χαρίλαν εἰς τὰ ὅμοια διαβέβληκεν, ὡς οἱ κωμῳδιοποιοὶ (adesp.
com. fr. 119) Κλεώνυμον καὶ Πείσανδρον. περὶ δὲ Χαιρίππου φησὶ
25 Φοινικίδης | ἐν Φυλάρχῳ (fr. 3) οὕτω· 415e
τὸ τρίτον δὲ πρὸς τούτοισι τὸν σοφώτατον

415c–d  Eust. p. 1630.7–9, 13–19 = i.343.13–14, 17–19 | 415e–16b  Eust.


p. 1324.57–61 = IV.817.17–818.3

2  λέγει δὲ A : φησὶ γοῦν C E ‖ 5  αὐτὸς C E Mus : αὐτοὺς A : ἄρτους Mythogr.


anon. Tzetz. | ὅλους A et Tzetz. : ὄνους C E et Mythogr. anon. ‖ 7  καλὸν A C
E : καλῶν Mythogr. anon. Tzetz. | δὲ καρποφόρον A : δεκάμφορον Mythogr.
anon. Tzetz. ‖ 11  ἡμιμέδιμν᾿ M P Mus : ἡμιμέδιμνα A C E ‖ 12  ἄρ᾿ M P Mus :
ἄρα A C E ‖ 14  Κάμβλητά A C E Ael. : Καμβύσις (structura mutata) Eust.
26  τὸ A : om. M P Mus
162 deip nosop histae

Χαίριππον. οὗτος, ὥσπερ οἶδας, ἐσθίει


μέχρις ἂν διδῷ τις ἢ λάθῃ διαρραγείς.
τοιοῦτ᾿ ἔχει ταμιεῖον, ὥσπερ οἰκίας.
[9] Νικόλαος δ᾿ ὁ Περιπατητικὸς ἐν τῇ τρίτῃ πρὸς ταῖς ἑκατὸν
τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 90 F 73) Μιθριδάτην φησὶ τὸν Ποντικὸν 5
βασιλέα προθέντα ἀγῶνα πολυφαγίας καὶ πολυποσίας — ἦν δὲ τὸ
ἆθλον τάλαντον ἀργυρίου — ἀμφότερα νικῆσαι, τοῦ μέντοι ἄθλου
ἐκστῆναι τῷ μετ᾿ αὐτὸν κριθέντι Καλαμόδρυι τῷ Κυζικηνῷ
415f ἀθλητῇ. καὶ Τιμοκρέων δ᾿ ὁ Ῥόδιος | ποιητὴς καὶ ἀθλητὴς πέντα-
θλος ἄδην ἔφαγε καὶ ἔπιεν, ὡς τὸ ἐπὶ τοῦ τάφου αὐτοῦ ἐπίγραμμα 10
(FGE 831–2) δηλοῖ·
πολλὰ πιὼν καὶ πολλὰ φαγὼν καὶ πολλὰ κάκ᾿ εἰπὼν
ἀνθρώπους κεῖμαι Τιμοκρέων Ῥόδιος. ‖
416a Θρασύμαχος δ᾿ ὁ Χαλκηδόνιος ἔν τινι τῶν Προοιμίων (85 B 4
D–K) τὸν Τιμοκρέοντά φησιν ὡς 〈τὸν〉 μέγαν βασιλέα ἀφικόμενον 15
καὶ ξενιζόμενον παρ᾿ αὐτῷ πολλὰ ἐμφορεῖσθαι. πυθομένου δὲ τοῦ
βασιλέως ὅ τι ἀπὸ τούτων ἐργάζοιτο, εἶπε Περσῶν ἀναριθμήτους
συγκόψειν. καὶ τῇ ὑστεραίᾳ πολλοὺς καθ᾿ ἕνα νικήσας μετὰ τοῦτο
ἐχειρονόμησε. πυνθανομένου δὲ τὴν πρόφασιν ἀπολείπεσθαι ἔφη
416b τοσαύτας, εἰ προσίοι | τις, πληγάς. Κλέαρχος δ᾿ ἐν πέμπτῳ Βίων 20
(fr. 52 Wehrli) Καντίβαριν φησὶ τὸν Πέρσην, ὁπότε κοπιάσειε τὰς
σιαγόνας ἐσθίων, κεχηνότι καθάπερ εἰς ἄψυχον ἀγγεῖον εἰσαν-
τλεῖν τὴν τροφὴν τοὺς οἰκείους. Ἑλλάνικος δ᾿ ἐν πρώτῳ Δευκαλιω-
νείας (FGrH 4 F 7 = fr. 7 Fowler) Ἐρυσίχθονά φησι τὸν Μυρμιδό-
νος, ὅτι ἦν ἄπληστος βορᾶς, Αἴθωνα κληθῆναι. Πολέμων δ᾿ ἐν 25
416c πρώτῳ τῶν Πρὸς | Τίμαιον (fr. 39 Preller) παρὰ Σικελιώταις
φησὶν Ἀδηφαγίας ἱερὸν εἶναι καὶ Σιτοῦς Δήμητρος ἄγαλμα, οὗ

*415b–d, 415f–16e  cf. Ael. VH 1.27 | 416b  Eust. p. 862.8 = III.250.18–19

2  μέχρις C E B Mus : μέχρι A ‖ 5  Ποντικὸν A : Ποντ(ικὸν) C E : fort.


Ποντικῶν ‖ 10  ἄδην ἔφαγε Meineke, cf. πολλὰ φαγὼν infra : † δεννεφαγε †
A ‖ 15  τοῦτον ante τὸν Τιμοκρέοντα praeb. C E | 〈τὸν〉 addidi
19  ἀπολείπεσθαι A C E Eust. : ὑπολείπεσθαι Sauppe ‖ 21  Καντίβαριν … τὸν
Πέρσην A C E : Καντιβάρι … τῷ Πέρσῃ Schweighäuser ‖ 25–6  ἐν πρώτῳ
τῶν, i.e. ΕΝΑ΄ΤΩΝ Schweighäuser, cf. 3.109a : ἑνάτῳ, i.e. ΕΝΑΤΩ A
x 41 5e –4 16e 163

πλησίον ἱδρῦσθαι καὶ Ἱμαλίδος, καθάπερ ἐν Δελφοῖς † ερμού-


χου †, ἐν δὲ Σκώλῳ τῷ Βοιωτιακῷ Μεγαλάρτου καὶ Μεγαλομά-
ζου. [10] καὶ Ἀλκμὰν δ᾿ ὁ ποιητὴς ἑαυτὸν ἀδηφάγον εἶναι παραδί-
δωσιν ἐν τῷ τρίτῳ (PMG 17) διὰ τούτων·
5 καί ποκά τοι δώσω τρίποδος κύτος
† ὦκἐνιλεα Γ̄ειρης †
ἀλλ᾿ ἔτι νῦν γ᾿ ἄπυρος, τάχα δὲ πλέος
ἔτνεος, οἷον ὁ παμφάγος Ἀλκμὰν
ἠράσθη χλιερὸν παῖδα † τὰς τροπάς· 5
10 οὔτι γὰρ οὐ τετυμμένον † ἔσθει,
ἀλλὰ τὰ καινὰ γάρ, ὥσπερ ὁ δᾶμος,
ζατεύει.
κἀν τῷ πέμπτῳ (PMG 20) δὲ ἐμφανίζει αὑτοῦ τὸ ἀδηφάγον λέγων |
οὕτως· 416d
15 ὥρας δ᾿ ἔσηκε τρεῖς, θέρος
καὶ χεῖμα κὠπώραν τρίταν,
καὶ τέτρατον τὸ ἦρ, ὅκα
σάλλει μέν, ἔσθειεν δ᾿ ἄδαν
οὐκ ἔστι. 5
20 Ἀναξίλας δ᾿ ὁ κωμικὸς περὶ Κτησίου τινὸς διαλεγόμενος ἐν
Χρυσοχόῳ δράματί (fr. 30) φησιν·
ἤδη σχεδόν τι πάντα σοι πλὴν Κτησίου·
δείπνου γὰρ οὗτος, ὡς λέγουσιν οἱ σοφοί,
ἀρχήν, τελευτὴν δ᾿ οὐκ ἐπίσταται μόνος.
25 κἀν Πλουσίοις (fr. 25)·
(Α.) διαρραγήτω χἄτερος δειπνῶν τις εὖ, |
μὴ Κτησίας μόνος. (Β.) τί γάρ σε κωλύει; 416e

1  Ἱμαλίδος Hsch. ι 603 et Musurus : † ειμαλίδος †, i.e. ΕΙΜ- A : Σιμαλίδος,


i.e. ΣΙΜ- 3.109a A : Σιμαλία (structura mutata) 3.109a C E ‖ 2  Μεγαλάρτου
καὶ semel C E B M P Mus : bis A ‖ 9  χλιερὸν i.e. ΧΛΙ- Casaubon : χαιερον,
i.e. ΧΑΙ- A | παῖδα A : πεδὰ Casaubon ‖ 11  καινὰ A : κοινὰ Casaubon
ὥσπερ A : ὥπερ Page ‖ 17–18  τὸ ἦρ, ὅκα σάλλει μέν Grotefend, Fiorello,
Porson, Schweighäuser : † τοηροκας † ἀλλ᾿ εἰ μὲν A ‖ 18  ἔσθειεν A : ἐσθίην
Grotefend ‖ 25  Πλουσίοις Bedrot : Πλούσιος A
164 deip nosop histae

(Α.) δείπνου γὰρ οὗτος, ὡς λέγουσιν οἱ σοφοί,


ἀρχήν, τελευτὴν δ᾿ ἔμαθεν οὐδεπώποτε.
κἀν Χάρισι (fr. 29) δὲ Κραναόν τινα συγκαταλέγει οὕτως αὐτῷ·
οὐκ ἐτὸς ἐρωτῶσιν προσιόντες τινές·
“ὄντως ὁ Κραναὸς Κτησίου κατεσθίει 5
ἔλαττον, ἢ δειπνοῦσιν ἀμφότεροι συχνά;”
Φιλέταιρος δ᾿ ἐν Ἀταλάντῃ (fr. 3)·
κἂν δέῃ, τροχάζω στάδια πλείω Σωτάδου, |
416f τὸν Ταυρίτην δὲ τοῖς πόνοις ὑπερβαλῶ,
τὸν Κτησίαν τε τῷ φαγεῖν ὑπερδραμῶ. 10

Ἀνάξιππος Κεραυνῷ (fr. 3)·


(Α.) ὁρῶ γὰρ ἐκ παλαίστρας τῶν φίλων
προσιόντα μοι Δάμιππον. (Β.) τοῦτον λέγεις
417a τὸν πέτρινον; ‖ (Α.) τοῦτον οἱ φίλοι καλοῦσί σοι
νυνὶ δι᾿ ἀνδρείαν Κεραυνόν. (Β.) εἰκότως· 15
ἀβάτους ποιεῖν γὰρ τὰς τραπέζας οἴομαι 5
αὐτὸν κατασκήπτοντ᾿ αὐτῇ τῇ γνάθῳ.
ἐν τούτοις ἐδήλωσεν ὁ κωμικὸς διότι καὶ τὸ δρᾶμα Κεραυνὸν ἀπ᾿
αὐτοῦ ἐπιγέγραφε. Θεόφιλος δ᾿ ἐν Ἐπιδαύρῳ (fr. 3)·
Ἀτρεστίδας τις Μαντινεὺς λοχαγὸς ἦν, 20
ἀνδρῶν ἁπάντων πλεῖστα δυνάμενος φαγεῖν.
417b ἐν δὲ Παγκρατιαστῇ (fr. 8) παραγαγὼν τὸν ἀθλητὴν ὡς | πολλὰ
ἐσθίοντά φησιν·
(Α.) ἑφθῶν μὲν σχεδὸν
τρεῖς μνᾶς. (Β.) λέγ᾿ ἄλλο. (Α.) ῥυγχίον, κωλῆν, πόδας 25
τέτταρας υἱούς. (Β.) Ἡράκλεις. (Α.) βοὸς δὲ τρεῖς,

417a  Eust. p. 862.9 = III.250.20–1 | 417b–d, 418a–b  Eust. p. 954.31–8 =


III.536.28–537.8

8  τροχάζω A C E : τροχάσω Cs Es ‖ 9  Ταυρίτην A C E : Ταυρέαν


Valckenaer ‖ 17  κατασκήπτοντ᾿ E : κατασκήπτοντα A : κατακήπτοντ᾿ C :
κατασκήπτων (structura mutata) Eust. | αὐτῇ A : αὐταῖς C E Eust. ‖ 26  υἱούς
A : ὑείους M P Mus et 3.95a | τρεῖς B M P Mus et 3.95a : † τρις † A
x 4 16 e– 41 7d 165

ὄρνιθ᾿. (Β.) Ἄπολλον. λέγ᾿ ἕτερον. (Α.) σύκων δύο


μνᾶς. (Β.) ἔπιες δὲ πόσον; (Α.) ἀκράτου δώδεκα 5
κοτύλας. (Β.) Ἀπολλόδωρε καὶ Σεβάζιε.
[11] καὶ ἔθνη δὲ ὅλα εἰς πολυφαγίαν ἐκωμῳδεῖτο, ὡς τὸ Βοιώτιον·
5 Εὔβουλος γοῦν ἐν Ἀντιόπῃ (fr. 11) | φησί· 417c
πονεῖν μὲν ἄμες καὶ φαγεῖν μὲν ἀνδρικοὶ
καὶ καρτερὴ μέν, † τοῖς δ᾿ Ἀθηναίοις λέγειν
καὶ μικρὰ φαγέμεν, τοὶ δὲ Θηβαῖοι μέγα.
καὶ ἐν Εὐρώπῃ (fr. 33)·
10 κτίζε Βοιωτῶν πόλιν,
ἀνδρῶν ἀρίστων ἐσθίειν δι᾿ ἡμέρας.
καὶ ἐν Ἴωνι (fr. 38)·
οὕτω σφόδρ᾿ ἐστὶ τοὺς τρόπους Βοιώτιος
ὥστ᾿ οὐδὲ δειπνῶν, ὡς λέγουσ᾿, ἐμπίπλαται.
15 ἐν δὲ Κέρκωψι (fr. 52)· |
μετὰ ταῦτα Θήβας ἦλθον, οὗ τὴν νύχθ᾿ ὅλην 417d
τήν θ᾿ ἡμέραν δειπνοῦσι καὶ κοπρῶν᾿ ἔχει
ἐπὶ ταῖς θύραις ἕκαστος, οὗ πλήρει βροτῶν
οὐκ ἐστὶ μεῖζον ἀγαθόν· ὡς χεζητιῶν
20 μακρὰν βαδίζων, πολλὰ δ᾿ ἐσθίων ἀνήρ, 5
δάκνων τὰ χείλη παγγέλοιός ἐστ᾿ ἰδεῖν.
ἐν δὲ τοῖς Μυσοῖς (fr. 66) πρὸς τὸν Ἡρακλέα ποιεῖ τινα τάδε
λέγοντα·
σὺ μὲν τὸ Θήβης, ὡς λέγεις, πέδον λιπών,
25 ἀνδρῶν ἀρίστων ἐσθίειν δι᾿ ἡμέρας |

1  ὄρνιθ᾿ Musurus : ὄρνιθα A ‖ 2  ἔπιες A : ἐπέπιες Jacobs ‖ 3  Ἀπολλόδωρε A :


Ἄπολλον, Ὧρε Valckenaer | Σεβάζιε A : Σαβάζιε M P Mus ‖ 4  Βοιώτιον C E :
Βοιωτόν A ‖ 6  πονεῖν μὲν ἄμες A : πονεῖν ἄμμες C E Eust. : πονεῖν μὲν ἅμμες
Musurus : πώνειν μὲν ἁμὲς Ahrens | μὲν2 A : μάλ᾿ Porson ‖ 7  καρτερὴ μέν A :
καρτερῆσαι μέν B M P : καρτερῆσαι (μέν del.) Musurus : καρτερεῖμεν Ahrens,
ducente Dobree ‖ 14  ἐμπίπλαται A C E : ἐμπίμπλαται Dindorf ‖ 16  Θήβας
A : Θήβαζ᾿ C E Eust. ‖ 18  βροτῶν A : βροτῷ Casaubon
166 deip nosop histae

417e ὅλης τραχήλους, καὶ κοπρῶνας πλησίον.


Δίφιλος δὲ ἐν Βοιωτίῳ (fr. 22)·
οἷος ἐσθίειν πρὸ ἡμέρας
ἀρξάμενος ἢ πάλιν πρὸς ἡμέραν.
Μνησίμαχος Βουσίριδι (fr. 2)· 5

(Α.) εἰμὶ γὰρ Βοιώτιος,


ὀλίγα μὲν λαλῶν— (Β.) δίκαια ταῦτα. (Α.) πολλὰ δ᾿ ἐσθίων.
Ἄλεξις Τροφωνίῳ (fr. 239)·
νῦν δ᾿ ἵνα μὴ παντελῶς Βοιώτιοι
φαίνησθ᾿ εἶναι τοῖς διασύρειν ὑμᾶς εἰθισμένοις 10
ὡς ἀκίνητοι νῦν εἶναι βοᾶν καὶ πονεῖν μόνον |
417f καὶ δειπνεῖν ἐπιστάμενοι διὰ τέλους τὴν νύχθ᾿ ὅλην,
γυμνοῦθ᾿ ἑαυτοὺς θᾶττον ἅπαντες. 5
Ἀχαιὸς δ᾿ ἐν Ἄθλοις (TrGF 20 F 3)·
(Α.) πότερα θεωροῖς εἴτ᾿ ἀγωνισταῖς λέγεις; ‖ 15
418a (Β.) πόλλ᾿ ἐσθίουσιν, ὡς ἐπασκούντων τρόπος.
(Α.) ποδαποὶ γάρ εἰσιν οἱ ξένοι; (Β.) Βοιώτιοι.
ἐκ τούτων εἰκός ἐστι καὶ Ἐρατοσθένη ἐν ταῖς Ἐπιστολαῖς (FGrH
241 F 18) Πρέπελλον φῆσαι ἐρωτηθέντα τί αὐτῷ δοκοῦσιν εἶναι
Βοιωτοὶ εἰπεῖν· “τί γὰρ ἄλλο ἢ τοιαῦτα ἐλάλουν, οἷα ἂν καὶ τὰ 20
ἀγγεῖα φωνὴν λαβόντα, ὁπόσον ἕκαστος χωρεῖ.” Πολύβιος δ᾿ ὁ
Μεγαλοπολίτης ἐν τῇ εἰκοστῇ (20.4.2, 6–7; 20.6.5–7) τῶν
Ἱστοριῶν φησιν ὡς οἱ Βοιωτοὶ μεγάλην δόξαν λαβόντες κατὰ τὰ
Λευκτρικὰ κατὰ μικρὸν ἀνέπεσον ταῖς ψυχαῖς καὶ ὁρμήσαντες |
418b ἐπ᾿ εὐωχίας καὶ μέθας διέθεντο καὶ κοινωνεῖα τοῖς φίλοις. πολλοὶ 25

417b–d, 418a–b  Eust. p. 954.31–8 = III.536.28–537.8

1  ὅλης A : ὅλους Musurus ‖ 7  λαλῶν, i.e. ΛΑΛΩΝ Meineke : ἄλλων, i.e.


ΑΛΛΩΝ A ‖ 11  πονεῖν A : πίνειν Palmerius ‖ 13  ἑαυτοὺς A : αὑτοὺς
Dindorf ‖ 19  Πρέπελλον, i.e. -ΕΛΛΟΝ A : Πέμπελον C E Eust. : Πρεπέλαον,
i.e. -ΕΛΑΟΝ Kaibel ‖ 21  ὁπόσον Kaibel : πόσον A C E Eust. ‖ 23  οἱ C E : om.
A | μεγάλην C E Eust. et Plb. : μεγίστην A ‖ 25  ἐπ᾿ εὐωχίας A : ἐπ᾿ εὐωχ C E :
πρὸς εὐωχίαν Plb. 20.4.7 : εἰς εὐωχίας Plb. 20.6.5
x 417e–418d 167

δὲ καὶ τῶν ἐχόντων γενεὰς ἀπεμέριζον τοῖς συσσιτίοις τὸ πλέον


μέρος τῆς οὐσίας, ὥστε πολλοὺς εἶναι Βοιωτῶν οἷς ὑπῆρχε δεῖπνα
τοῦ μηνὸς πλείω τῶν εἰς τὸν μῆνα διατεταγμένων ἡμερῶν· διόπερ
Μεγαρεῖς μισήσαντες αὐτῶν τὴν τοιαύτην κατάστασιν ἀπένευσαν
5 εἰς τοὺς Ἀχαιούς. [12] καὶ Φαρσάλιοι δὲ κωμῳδοῦνται ὡς
πολυφάγοι· Μνησίμαχος γοῦν ἐν Φιλίππῳ (fr. 8) φησί·
(Α.) τῶν Φαρσαλίων |
ἥκει τις ἵνα τὰς τραπέζας καταφάγῃ; 418c
(Β.) οὐδεὶς πάρεστιν. (Α.) εὖ γε δρῶντες. ἆρά που
10 ὀπτὴν κατεσθίουσι πόλιν Ἀχαιϊκήν;
ὅτι δὲ καὶ πάντες Θετταλοὶ ὡς πολυφάγοι διεβάλλοντο, Κράτης
φησὶν ἐν Λαμίᾳ (fr. 21)·
ἐπεὶ τριπήχη Θετταλικῶς τετμημένα.
τοῦτο δ᾿ εἶπεν ὡς τῶν Θετταλῶν μεγάλα κρέα τεμνόντων.
15 Φιλέταιρος δ᾿ ἐν Λαμπαδηφόροις (fr. 10)·
καὶ χειροβαρὲς σαρκὸς ὑείας Θετταλότμητον κρέας.
ἔλεγον δὲ καὶ Θετταλικὴν ἔνθεσιν τὴν μεγάλην. Ἕρμιππος
Μοίραις (fr. 42)· |
ὁ Ζεὺς δὲ τούτων οὐδὲν ἐνθυμούμενος 418d
20 μύων ξυνέπλαττε Θετταλικὴν τὴν ἔνθεσιν.
ταῦτα δὲ καπανικὰ εἴρηκεν Ἀριστοφάνης ἐν Ταγηνισταῖς (fr. 507)·
(Α.) τί πρὸς τὰ Λυδῶν δεῖπνα καὶ τὰ Θετταλῶν;
(Β.) καὶ τὰ Θετταλικὰ μὲν πολὺ καπανικώτερα,
οἷον τὰ ἁμαξιαῖα· Θετταλοὶ γὰρ τὰς ἀπήνας καπάνας ἔλεγον.
25 Ξέναρχος Σκύθαις (fr. 11)· |

*418d, c  Eust. p. 857.28–31 = III.237.9–15 | *418d  Suda ξ 22

2  δεῖπνα, i.e. ΔΕΙΠΝΑ M P Mus et Plb. : † δειηνα †, i.e. ΔΕΙΗΝΑ A :


δειλινὰ, i.e. ΔΕΙΛΙΝΑ C E B Eust. ‖ 3  διόπερ A : διὸ C E : διὸ καὶ Plb.
4  αὐτῶν A C E : om. Plb. ‖ 5  εἰς A C E : πρὸς Plb. ‖ 13  ἐπεὶ A : ἔπη
Casaubon ‖ 23  καὶ A C E : ὧν Eust. : del. Dahler | Θετταλικὰ C E Eust. :
Θετταλικῶν A
168 deip nosop histae

418e (Α.) ἑπτὰ δὲ καπάνας ἔτρεφον εἰς Ὀλυμπίαν.


(Β.) τί λέγεις; (Α.) καπάνας Θετταλοὶ
πάντες καλοῦσι τὰς ἀπήνας. (Β.) μανθάνω.
[13] Αἰγυπτίους δὲ Ἑκαταῖος (FGrH 1 F 323b) ἀρτοφάγους φησὶν
εἶναι κυλλήστιας ἐσθίοντας, τὰς δὲ κριθὰς εἰς ποτὸν καταλέοντας. 5
διὰ ταῦτα καὶ Ἄλεξις ἐν τῷ Περὶ Αὐταρκείας (Alexinus SSR II C
19) ἔφη μετρίᾳ τροφῇ κεχρῆσθαι τὸν Βόκχοριν καὶ τὸν πατέρα
αὐτοῦ Νεόχαβιν. καὶ Πυθαγόρας δ᾿ ὁ Σάμιος μετρίᾳ τροφῇ
ἐχρῆτο, ὡς ἱστορεῖ Λύκων ὁ Ἰασεὺς ἐν τῷ Περὶ Πυθαγόρου (57.3
D–K). οὐκ ἀπείχετο δὲ ἐμψύχων, ὡς Ἀριστόξενος (fr. 28 Wehrli) 10
418f εἴρηκεν. Ἀπολλόδωρος | δὲ ὁ ἀριθμητικὸς (FGrH 1097 F 1b) καὶ
θῦσαί φησιν αὐτὸν ἑκατόμβην ἐπὶ τῷ εὑρηκέναι ὅτι τριγώνου
ὀρθογωνίου ἡ τὴν ὀρθὴν γωνίαν ὑποτείνουσα ἴσον δύναται ταῖς
περιεχούσαις·
ἡνίκα Πυθαγόρης τὸ περικλεὲς εὕρετο γράμμα, 15
κλεινὸς ἐφ᾿ ᾧ κλεινὴν ἤγαγε βουθυσίην. ‖
419a ἦν δὲ καὶ ὀλιγοπότης ὁ Πυθαγόρας καὶ εὐτελέστατα διεβίου, ὡς
καὶ πολλάκις μέλιτι μόνῳ ἀρκεῖσθαι. τὰ παραπλήσια δ᾿ ἱστορεῖται
καὶ περὶ Ἀριστείδου καὶ Ἐπαμεινώνδου καὶ Φωκίωνος καὶ Φορμί-
ωνος τῶν στρατηγῶν. Μάνιος δὲ Κούριος ὁ Ῥωμαίων στρατηγὸς 20
ἐπὶ γογγυλίσι διεβίω πάντα τὸν χρόνον· καὶ Σαβίνων αὐτῷ πολὺ
χρυσίον προσπεμπόντων οὐκ ἔφη δεῖσθαι χρυσίου ἕως ἂν τοιαῦτα
δειπνῇ. ἱστορεῖ δὲ ταῦτα Μεγακλῆς ἐν τῷ Περὶ Ἐνδόξων Ἀνδρῶν
(FHG iv.443 = FGrH 1073 F 1). [14] τῶν δείπνων δὲ πολλοὶ τὰ
μέτρια ἀσπάζονται, ὡς Ἄλεξις ἐν Φιλούσῃ (fr. 256) παραδίδωσιν· | 25

419a  Eust. p. 868.19–20 = III.271.19–21

1  Ὀλυμπίαν A : Ὀλύμπια Meineke ‖ 6  Ἄλεξις A C E : Ἀλεξῖνος Meineke


9  Πυθαγόρου P Mus : Πυθαγορίου A : Πυθαγορείου 〈Βίου〉 Kaibel, cf. Iambl.
VP p. 162 N ‖ 13  ἡ τὴν ὀρθὴν γωνίαν ὑποτείνουσα Musurus : τὴν ὀρθὴν
γωνίαν ὑποτείνουσα M P : τὴν ὀρθὴν γωνίαν ἡ ὑποτείνουσα B : τὴν ὀρθὸν γων
ἡ ὑποτείνουσα C E : τὴν ὀρθὴν γωνία ἡ ὑποτείνουσα A ‖ 17  ὀλιγοπότης C E
M P Mus : ὀλιγοπώτης A ‖ 19  Ἐπαμεινώνδου C E : Ἐπαμινώνδου A
20  Μάνιος M P Mus : Μαίνιος A C E : Μάλιος Cs Es | Κούριος M : Κουρίος P
Mus : Κουρίων A C E
x 41 8e –4 19e 169

ἀλλ᾿ ἔγωγε τοῦ τὰ δέοντ᾿ ἔχειν 419b


τὰ περιττὰ μισῶ· τοῖς ὑπερβάλλουσι γὰρ
τέρψις μὲν οὐκ ἔνεστι, πολυτέλεια δέ.
〈ἐν δὲ〉 Ψευδομένῳ (fr. 261)·
5 τὰ περιττὰ μισῶ· τοῖς ὑπερβάλλουσι γὰρ
δαπάνη πρόσεστιν, ἡδονὴ δ᾿ οὐδ᾿ ἡτισοῦν.
ἐν δὲ Συντρόφοις (fr. 219)·
ὡς ἡδὺ πᾶν τὸ μέτριον· οὔθ᾿ ὑπεργέμων |
ἀπέρχομαι νῦν οὔτε κενός, ἀλλ᾿ ἡδέως 419c
10 ἔχων ἐμαυτοῦ. Μνησίθεος (fr. 21 Bertier) γάρ φησι· “δεῖ
φεύγειν ἁπάντων τὰς ὑπερβολὰς ἀεί.”
Ἀρίστων δ᾿ ὁ φιλόσοφος ἐν Ἐρωτικῶν Ὁμοίων δευτέρῳ (fr. 24
Wehrli) Πολέμωνά φησι τὸν Ἀκαδημαϊκὸν παραινεῖν τοῖς ἐπὶ δεῖπ-
νον πορευομένοις φροντίζειν ὅπως ἡδὺν πότον ποιῶνται μὴ μόνον
15 εἰς τὸ παρὸν ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν αὔριον. Τιμόθεος δ᾿ ὁ Κόνωνος ἐκ
τῶν πολυτελῶν καὶ στρατηγικῶν δείπνων παραληφθεὶς ὑπὸ |
Πλάτωνος εἰς τὸ ἐν Ἀκαδημείᾳ συμπόσιον καὶ ἑστιαθεὶς ἀφελῶς 419d
καὶ μουσικῶς ἔφη ὡς οἱ παρὰ Πλάτωνι δειπνοῦντες καὶ τῇ
ὑστεραίᾳ καλῶς γίνονται. ὁ δ᾿ Ἡγήσανδρος ἐν τοῖς Ὑπομνήμασιν
20 (fr. 34, FHG iv.420) ἔφη ὡς καὶ τῇ ὑστεραίᾳ ὁ Τιμόθεος ἀπαντήσας
τῷ Πλάτωνι εἶπεν· “ὑμεῖς, ὦ Πλάτων, εὖ δειπνεῖτε μᾶλλον εἰς
τὴν ὑστεραίαν ἢ τὴν παροῦσαν ἡμέραν.” Πύρρων δ᾿ ὁ Ἠλεῖος τῶν
γνωρίμων τινὸς αὐτὸν ὑποδεξαμένου πολυτελῶς, ὡς 〈ὁ〉 αὐτὸς
ἱστορεῖ, “εἰς τὸ λοιπόν,” εἶπεν, “οὐχ ἥξω πρὸς σέ, ἂν | οὕτως 419e
25 ὑποδέχῃ, ἵνα μήτε ἐγὼ σὲ ἀηδῶς ὁρῶ καταδαπανώμενον οὐκ
ἀναγκαίως, μήτε σὺ θλιβόμενος κακοπαθῇς· μᾶλλον γὰρ ἡμᾶς τῇ
μεθ᾿ ἑαυτῶν συνουσίᾳ προσῆκόν ἐστιν εὐεργετεῖν ἢ τῷ πλήθει τῶν
παρατιθεμένων, 〈ὧν〉 οἱ διακονοῦντες τὰ πλεῖστα δαπανῶσιν.”
[15] Ἀντίγονος δ᾿ ὁ Καρύστιος ἐν τῷ Μενεδήμου Βίῳ (pp. 99–101

419b–c  Eust. p. 1413.46–7 = i.53.40–1 | *419c–d  cf. Ael. VH 2.18

1  δέοντ᾿ M P Mus : δέοντα A ‖ 4  〈ἐν δὲ〉 add. M Mus : 〈ἐν〉 add.s P2 : 〈καὶ ἐν〉
add. B ‖ 10  δεῖ A C E Eust. : δεῖν B M P Mus ‖ 11  ἀεί C E B M P Mus : αἰεί A
23  πολυτελῶς δέ A : δέ om. C E : πολυτελῶς 〈μέν, …〉 δέ Kaibel | 〈ὁ〉 add.
Dobree ‖ 28  〈ὧν〉 add. Casaubon
170 deip nosop histae

Wilamowitz = fr. 26A Dorandi) τὴν διάταξιν διηγούμενος τοῦ


παρὰ τῷ φιλοσόφῳ συμποσίου φησὶν ὅτι ἠρίστα μὲν δεύτερος ἢ
τρίτος καθ᾿ αὑτόν, καὶ ἔδει καὶ τοὺς λοιποὺς παρεῖναι δεδειπνηκό-
419f τας· ἦν γὰρ | τὸ τοῦ Μενεδήμου τοιοῦτον ἄριστον. μετὰ δὲ ταῦτα
εἰσεκάλουν τοὺς παραγινομένους· ὧν, ὡς ἔοικεν, ὅτε προτερήσειαν 5
ἔνιοι τῆς ὥρας, ἀνακάμπτοντες παρὰ τὰς θύρας ἀνεπυνθάνοντο
τῶν ἐξιόντων παίδων τί τὸ παρακείμενον εἴη καὶ πῶς ἔχοι τῆς τοῦ
χρόνου συμμετρίας τὸ ἄριστον. ὅτε μὲν οὖν ἀκούσειαν λάχανον ἢ
τάριχος, ἀνεχώρουν, ὅτε δ᾿ ὅτι κρεᾴδιον, εἰσῄεσαν εἰς τὸν † ἐπὶ
420a τούτῳ † παρεσκευασμένον οἶκον. ‖ ἦν δὲ τοῦ μὲν θέρους ἡτοιμα- 10
σμένη ψίαθος ἐφ᾿ ἑκάστης κλίνης, τοῦ δὲ χειμῶνος κώδιον·
προσκεφάλαιον δὲ αὐτῶν φέρειν ἕκαστον ἔδει. τὸ δὲ περιαγόμενον
ποτήριον οὐ μεῖζον ἦν κοτυλιαίου, τράγημα δὲ θέρμος μὲν ἢ
κύαμος συνεχῶς, ποτὲ δὲ καὶ τῶν ὡρίων εἰσεφέρετό τι, τοῦ μὲν
θέρους ἄπιος ἢ ῥόα, τοῦ δ᾿ ἔαρος ὦχροι, κατὰ δὲ τὴν χειμερινὴν 15
ὥραν ἰσχάδες. μαρτυρεῖ δὲ καὶ περὶ τούτων Λυκόφρων ὁ Χαλκι-
δεὺς γράψας σατύρους Μενέδημον (TrGF 100 F 2), ἐν οἷς φησιν ὁ
Σιληνὸς πρὸς τοὺς σατύρους·
παῖδες κρατίστου παιδὸς ἐξωλέστατοι, |
420b ἐγὼ μὲν ὑμῖν, ὡς ὁρᾶτε, στρηνιῶ· 20
δεῖπνον γὰρ οὔτ᾿ ἐν Καρίᾳ, μὰ τοὺς θεούς,
οὔτ᾿ ἐν Ῥόδῳ τοιοῦτον οὔτ᾿ ἐν Λυδίᾳ
κατέχω δεδειπνηκώς. Ἄπολλον, ὡς καλόν. 5
καὶ προελθών·
ἀλλὰ κυλίκιον 25
ὑδαρὲς ὁ παῖς περιῆγε τοῦ πεντωβόλου
ἀτρέμα παρεξεστηκός· ὅ τ᾿ ἀλιτήριος
καὶ δημόνικος ἐπεχόρευσε δαψιλὴς
θέρμος, πενήτων καὶ τρικλίνους συμπότης. | 5

3  καὶ1 A C E : κᾆτ᾿ Wilamowitz (κἆτ᾿ scripsit) ‖ 10  τούτῳ A : τοῦτο C E M P


Mus ‖ 12  αὐτῶν A : αὐτὸν C E ‖ 13  ἦν Schweighäuser : ἢ A ‖ 14  ὡρίων C E
et D.L. 2.139 : ὡραίων A ‖ 17–18  ὁ Σιληνὸς πρὸς τοὺς σατύρους A : σάτυρος
πρὸς τοὺς σιληνούς C E ‖ 19  παιδὸς A C E : πατρὸς Canter ‖ 24  προελθών B
Mus : προσελθών A ‖ 28  καὶ δημόνικος A : Μενέδημος C E : καὶ δημόκριτος
2.55c : καὶ δημόκοινος Casaubon | ἐπεχόρευσε 2.55a : ἐπεχώρευε A :
ἐξεχόρευσεν C : ἐχεχόρευσεν E ‖ 29  τρικλίνους A : τρικλίνου 2.55a
x 41 9e –4 20e 171

ἑξῆς δέ φησιν ὅτι ζητήσεις ἦσαν παρὰ πότον (TrGF 100 F 3.2–3)· 420c
τράγημα γὰρ
ὁ σωφρονιστὴς πᾶσιν ἐν μέσῳ λόγος.
ἱστορεῖται δὲ καὶ ὅτι (TrGF 100 F 4)·
5 πολλάκις
συνόντας αὐτοὺς
ἐπὶ πλεῖον ὁ ὄρνις κατελάμβανε
τὴν ἕω καλῶν,
τοῖσι δ᾿ οὐδέπω κόρος.
10 [16] Ἀρκεσίλαος δ᾿ ἑστιῶν τινας καὶ ἐλλιπόντων τῶν ἄρτων,
νεύσαντος τοῦ παιδὸς ὡς οὐκ ἔτ᾿ εἰσὶν ἀνακαγχάσας καὶ τὼ χεῖρε
συγκροτήσας, “οἷόν τι”, ἔφη, “τὸ συμπόσιον ἡμῖν ἐστιν, ἄνδρες
φίλοι· ἄρτους ἐπιλελήσμεθ᾿ ἀρκοῦντας πρίασθαι. τρέχε δή, παῖ.”
καὶ τοῦτ᾿ ἔλεγεν αὐτὸς γελῶν· | καὶ τῶν παρόντων δ᾿ ἅθρους 420d
15 ἐξεχύθη γέλως καὶ διαγωγὴ πλείων ἐνέπεσε καὶ διατριβή, ὥστε
ἥδυσμα γενέσθαι τῷ συμποσίῳ τὴν τῶν ἄρτων ἔνδειαν. ἄλλοτε δὲ
ὁ Ἀρκεσίλαος Ἀπελλῇ τῷ γνωρίμῳ προστάξας καθυλίσαι τὸν
οἶνον, ἐπειδὴ διὰ τὴν ἀπειρίαν ἐκεῖνος τὰ μὲν ἐτάραττε, τὰ δ᾿
ἐξέχει, καὶ πολὺ θολώτερος ἐφαίνετο ὁ οἶνος, ὑπομειδιάσας ἔφη·
20 “ἐγὼ δὲ καθυλίσαι προσέταξα ἀνθρώπῳ μηδὲν ἑωρακότι ἀγαθόν,
ὥσπερ οὐδ᾿ ἐγώ. ἀνάστηθι οὖν σύ, Ἀρίδικες· σὺ δὲ ἀπελθὼν † τὰ |
ἑκτὰ τρύπα †.” ταῦτα δ᾿ οὕτως εὔφραινε καὶ ἐξιλάρου τοὺς παρόν- 420e
τας ὡς εὐθυμίας πληροῦσθαι. [17] οἱ δὲ νῦν συνάγοντες ἐπὶ τὰ
δεῖπνα καὶ μάλιστα οἱ ἀπὸ τῆς καλῆς Ἀλεξανδρείας βοῶσι, κεκρά-
25 γασι, βλασφημοῦσι τὸν οἰνοχόον, τὸν διάκονον, τὸν μάγειρον·
κλαίουσι δ᾿ οἱ παῖδες τυπτόμενοι κονδύλοις ἄλλος ἄλλοθεν. καὶ
οὐχ οἶον οἱ κεκλημένοι μετὰ πάσης ἀηδίας δειπνοῦσιν, ἀλλὰ κἂν
τύχῃ θυσία τις οὖσα, παρακαλυψάμενος ὁ θεὸς οἰχήσεται καταλι-

420e–f  Eust. p. 1476.3–4 = i.137.19–20

2  γὰρ A C E : δὲ D.L. 2.139 ‖ 9  δ᾿ C E : δὲ A ‖ 11  ἀνακαγχάσας C E B M P


Mus : ἀνακακχάσας A | χεῖρε C E B M P Mus : χεῖρει A ‖ 12  ἡμῖν ἐστιν M :
ἡμῶν ἐστιν C E P Mus : ἐστιν ἡμῶν A ‖ 21  Ἀρίδικες A : Ἀρίδικε C E :
Ἀρίδεικες Kaibel ‖ 23–4  ἐπὶ τὰ δεῖπνα A : ἐπὶ om. C E, fort. delendum
172 deip nosop histae

420f πὼν οὐ μόνον τὸν οἶκον ἀλλὰ καὶ τὴν | πόλιν ἅπασαν· γελοῖον
γάρ ἐστιν αὐτὸν 〈τὸν〉 εὐφημίαν κηρύξαντα καταρᾶσθαι τῇ γυναικὶ
καὶ τοῖς τέκνοις. καὶ τοῖς δειπνοῦσι δ᾿ ἂν εἴποι ὁ τοιοῦτος (Il.
2.381)·
νῦν δ᾿ ἔρχεσθ᾿ ἐπὶ δεῖπνον, ἵνα ξυνάγωμεν Ἄρηα· 5

τῷ γὰρ τοιούτῳ ὁ οἶκος (S. OT 4–5)


ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμει, ‖
421a ὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτων.
τούτων λεχθέντων ἔφη τις τῶν παρόντων· παραιτητέον εἰς
ταῦτ᾿ ἀποβλέποντί ἐστι τὸ γαστρίζεσθαι· 10

ἀτελὲς γὰρ δεῖπνον οὐ ποιεῖ παροινίαν,


ὡς Ἄμφις φησὶν ἐν Πανί (fr. 29), οὐδὲ ὕβρεις καὶ προπηλακισμούς,
ὡς Ἄλεξις ἐν Ὀδυσσεῖ Ὑφαίνοντι (fr. 160) μαρτυρεῖ διὰ τούτων·
(Α.) φιλεῖ γὰρ ἡ μακρὰ συνουσία
421b καὶ τὰ συμπόσια τὰ πολλὰ καὶ καθ᾿ ἡμέραν | ποιεῖν 15
σκῶψιν. ἡ σκῶψις δὲ λυπεῖ πλέον ἢ τέρπει πολύ·
τοῦ κακῶς λέγειν γὰρ ἀρχὴ γίνετ᾿. ἂν δ᾿ εἴπῃς ἅπαξ,
εὐθὺς ἀντήκουσας. ἤδη λοιδορεῖσθαι λείπεται, 5
εἶτα τύπτεσθαι δέδεικται καὶ παροινεῖν· ταῦτα γὰρ
κατὰ φύσιν πέφυκεν οὕτως. καὶ τί μάντεως ἔδει; 20

[18] καὶ Μνησίμαχος δὲ ἐν Φιλίππῳ διὰ τὸν ὑπερβάλλοντα κόρον


ἐν τοῖς δείπνοις παράγει τι συμπόσιον πολέμου παρασκευὴν
ἐπαγγελλόμενον καὶ ὡς ἀληθῶς κατὰ τὸν χαριέστατον
421c Ξενοφῶντα (HG 3.4.17) πολέμου | ἐργαστήριον. λέγει (Mnesim. fr.
7) δ᾿ οὕτως· 25

*420f–1a, 421c  Eust. p. 1085.45–7 = III.927.22–5 | *421a  Eust. p. 892.38 =


III.353.21–2 | 421b  Eust. p. 1312.38–9 = IV.770.21–3 | 421c, d  Eust.
p. 754.9–10 = II.721.11–14

2  〈τὸν〉 add. Meineke ‖ 10  ἀποβλέποντί scripsi : ἀποβλέποντάς A


11  ἀτελὲς A C E Eust. : εὐτελὲς Cs Es Mus | γὰρ A : δὲ Schweighäuser
16  πλέον A C E Eust. : πλεῖον Grotius ‖ 17  γίνετ᾿] γίνεται A C E Eust. :
γίγνετ᾿ Morelius ‖ 20  τί μάντεως Canter : τιμᾶν τέως A
x 420e–421e 173

ἆρ᾿ οἶσθ᾿ ὁτιὴ πρὸς ἄνδρας ἐστί σοι μάχη


οἳ τὰ ξίφη δειπνοῦμεν ἠκονημένα,
ὄψον δὲ δᾷδας ἡμμένας καταπίνομεν;
ἐντεῦθεν εὐθὺς ἐπιφέρει τραγήματα
5 ἡμῖν ὁ παῖς μετὰ δεῖπνον ἀκίδας Κρητικὰς 5
ὥσπερ ἐρεβίνθους, δορατίων τε λείψανα
κατεαγότ᾿. ἀσπίδας δὲ προσκεφάλαια καὶ
θώρακας ἔχομεν, πρὸς ποδῶν δὲ σφενδόνας
καὶ τόξα, καταπέλταις δ᾿ ἐστεφανώμεθα. |
10 καὶ ὁ Κολοφώνιος δὲ Φοῖνιξ (fr. 3, p. 234 Powell) φησί· 421d
Νίνου κάδοι μάχαιρα, καὶ κύλιξ αἰχμή,
κόμη δὲ τόξα, δήιοι δὲ κρητῆρες,
ἵπποι δ᾿ ἄκρητος, κἀλαλὴ “μύρον κεῖται.”
ἐν δὲ τῷ Παρασίτῳ (fr. 183) Ἄλεξις περὶ πολυφάγου τινὸς διαλεγ-
15 όμενός φησι·
καλοῦσι δ᾿ αὐτὸν πάντες οἱ νεώτεροι
Παράσιτον ὑποκόρισμα· τῷ δ᾿ οὐδὲν μέλει.
δειπνεῖ δ᾿ ἄφωνος Τήλεφος νεύων μόνον
πρὸς τοὺς ἐπερωτῶντάς τι, ὥστε πολλάκις |
20 αὐτὸν ὁ κεκληκὼς τὰ Σαμοθρᾴκι᾿ εὔχεται 5 421e
λῆξαι πνέοντα καὶ γαληνίσαι ποτέ.
χειμὼν ὁ μειρακίσκος ἐστὶ τοῖς φίλοις.
Δίφιλος δ᾿ ἐν Ἡρακλεῖ (fr. 45) περί τινος τῶν ὁμοίων διαλεγόμενος
διέξεισιν·
25 ἐμὲ μὲν οὐχ ὁρᾷς πεπωκότα
ἤδη τ᾿ ἀκροθώρακ᾿ ὄντα καὶ θυμούμενον,

421e–f  Eust. p. 1586.40 = i.284.12–13

1  μάχη C E : μαχητέον A ‖ 2  ἠκονημένα Cs Es Eust. : ἠκονημένοι A C E


7  κατεαγότ᾿ Musurus : κατεαγότα A C E Eust. ‖ 9  καταπέλταις C E M
Eust. : καταπέλται A : καταπάλταισι Herwerden ‖ 10  ὁ C E : om. A
12  κόμη A C E Eust. : κύμβη Haupt ‖ 13  κἀλαλὴ Dindorf : καὶ ἀλαλὴ A C* E
Eust. | κεῖται A : χεῖτε Lachmann ‖ 17  μέλει C E M P Mus : μέλλει A
174 deip nosop histae

τονδὶ δὲ ναστὸν Ἀστίωνος μείζον᾿


ἤδη σχεδὸν δωδέκατον ἠριστηκότα;
διὸ καλῶς ἔλεγεν ὁ Βορυσθενίτης Βίων (fr. 14 Kindstrand) οὐ δεῖν
421f ἀπὸ | τῆς τραπέζης τὰς ἡδονὰς πορίζεσθαι ἀλλ᾿ ἀπὸ τοῦ φρονεῖν. ὁ
δ᾿ Εὐριπίδης (fr. 213.4) φησί· 5

φαύλῃ διαίτῃ προσβαλὼν ἥσθην στόμα,


ὡς τῆς ἀπὸ τῶν προσφορῶν τέρψεως περὶ τὸ στόμα μᾶλλον
γινομένης· Αἰσχύλος τ᾿ ἐν Φινεῖ (fr. 258)·
καὶ ψευδόδειπνα πολλὰ μαργώσης γνάθου
† ερρυσιας † οἷον στόματος ἐν † πρωτιοχαραι †. 10

ἐν Σθενεβοίᾳ (fr. 670) δ᾿ ὁ Εὐριπίδης περὶ εὐτελείας λέγων·


βίος δὲ πορφυροῦς θαλάσσιος ‖
422a οὐκ εὐτράπεζος, ἀλλ᾿ ἐπάκτιοι φάτναι.
ὑγρὰ δὲ μήτηρ, οὐ πεδοστιβὴς τροφὸς
θάλασσα· τήνδ᾿ ἀροῦμεν, ἐκ ταύτης βίος 15
βρόχοισι καὶ πέδαισιν οἴκαδ᾿ ἔρχεται· 5
[19] μέγα γὰρ ἀνθρώποις κακὸν ἡ γαστήρ, περὶ ἧς φησιν Ἄλεξις
ἐν Συναποθνῄσκουσι (fr. 215)·
μάθοις τ᾿ ἂν οἷον κακὸν ἀνθρώποις
ἔσθ᾿ ἡ γαστήρ, διδάσκει δ᾿ οἷ᾿ ἀναγκάζει θ᾿ ὅσα. 20
εἴ τις ἀφέλοι τοῦτ᾿ ἀφ᾿ ἡμῶν τὸ μέρος ἀπὸ τοῦ σώματος, |
422b οὐδ᾿ ἂν ἀδικοῖτ᾿ οὐδὲν οὐδεὶς οὔθ᾿ ὑβρίζοιτ᾿ ἂν ἑκών.

422a–b  Eust. p. 1837.19–21 = ii.167.16–18 | *424e, 425a, c, a, 422b, 424e,


425e, c  Eust. p. 1205.14–17, 19–21, 22 = IV.396.12–14, 15–16, 396.18–397.1,
397.1–3

1  τονδὶ δὲ ναστὸν Heringa : τόνδ᾿ ἴδεν ἀστὸν A | Ἀστίωνος A : Ἀστερίωνος


Herwerden | μείζον᾿] μεῖζον A : μείζονα Casaubon ‖ 6  ἥσθην A C E : ἥσθη
Stob. ‖ 10  † ερρυσιας † οἷον A : ἐρρυσίαζον Lobeck | † πρωτιοχαραι † A :
πρώτῃ χαρᾷ Musurus ‖ 14  πεδοστιβὴς C E Mus : παιδοστιβὴς A ‖ 15  τήνδ᾿
C E M P Mus : τήνδε A ‖ 19  κακὸν ἀνθρώποις A C E : ἀνθρώποις κακὸν
Morelius ‖ 20  ἔσθ᾿ A C E : ἐστὶν Morelius | οἷ᾿ M P Mus : οἷα A C E ‖ 21  τοῦτ᾿
C E Eust. : ταῦτ᾿ A ‖ 22  οὐδ᾿ A C E Eust. : οὔτ᾿ Dindorf | ὑβρίζοιτ᾿ ἂν A C E
Eust. : ὑβρίζοι τἂν Ahrens
x 42 1e –4 22e 175

νῦν δὲ διὰ ταύτην ἅπαντα γίνεται τὰ δυσχερῆ. 5


Δίφιλος δ᾿ ἐν Παρασίτῳ (fr. 60)·
εὖ γ᾿ ὁ κατάχρυσος εἶπε πόλλ᾿ Εὐριπίδης·
“νικᾷ δὲ χρεία μ᾿ ἡ ταλαίπωρός τέ μου
5 γαστήρ·” ταλαιπωρότερον γὰρ οὐδέν ἐστι
τῆς γαστρός, εἰς ἣν πρῶτον ἐμβαλεῖς
ἀλλ᾿ οὐχ ἕτερον ἀγγεῖον. ἐν πήρᾳ φέροις | 5
ἄρτους ἂν ἀλλ᾿ οὐ ζωμόν, ἢ διαφθερεῖς. 422c
εἰς σπυρίδα μάζας ἐμβαλεῖς ἀλλ᾿ οὐ φακῆν,
10 οἰνάριον εἰς λάγυνον ἀλλ᾿ οὐ κάραβον.
εἰς τὴν θεοῖς ἐχθρὰν δὲ ταύτην εἰσφόρει
πάνθ᾿ ἑαυτοῖς μηδὲν ὁμολογούμενα. 10
κοὐ προστίθημι τἄλλα, διότι πανταχοῦ
διὰ τὴν τάλαιναν πάντα ταύτην γίνεται.
15 καὶ Κράτης δ᾿ ὁ κυνικός, ὥς φησι Σωσικράτης ἐν ταῖς Διαδοχαῖς
(fr. 22, FHG iv.503 = SSR V H 33), ἐπερράπισε Δημήτριον τὸν
Φαληρέα (fr. 58b Wehrli = 33a Fortenbaugh–Schütrumpf) | σὺν τῇ 422d
πήρᾳ τῶν ἄρτων καὶ λάγυνον πέμψαντα οἴνου· “εἴθε γάρ”, ἔφη,
“τὰς κρήνας καὶ ἄρτους ἦν φέρειν.” Στίλπων (SSR II O 21) δ᾿ οὐ
20 κατεπλάγη τὴν ἐγκράτειαν καταφαγὼν σκόροδα καὶ κατακοιμη-
θεὶς ἐν τῷ τῆς μητρὸς τῶν θεῶν ἱερῷ· ἀπείρητο δὲ τῷ τούτων τι
φαγόντι μηδὲ εἰσιέναι. ἐπιστάσης δὲ αὐτῷ τῆς θεοῦ κατὰ τοὺς
ὕπνους καὶ εἰπούσης ὅτι· “φιλόσοφος ὤν, ὦ Στίλπων, παραβαίνεις
τὰ νόμιμα,” καὶ τὸν δοκεῖν ἀποκρίνασθαι κατὰ τοὺς ὕπνους· “σὺ
25 δέ μοι πάρεχε ἐσθίειν, καὶ σκορόδοις οὐ χρήσομαι.” |
[20] ἐπὶ τούτοις ὁ Οὐλπιανὸς ἔφη· ἐπεὶ δεδείπναμεν — εἴρηκε 422e
δὲ οὕτως Ἄλεξις ἐν Κουρίδι (fr. 114)·
ἐπεὶ πάλαι δεδείπναμεν.

*422e–3a  Eust. p. 1900.8–9 = ii.247.34–5

1  γίνεται A C E : γίγνεται Dindorf ‖ 4  μ᾿ M P Mus : με A C E ‖ 5  γὰρ οὐδέν


ἐστι A C E : οὐδέν ἐστι γὰρ Musurus ‖ 6  πρῶτον A : πάντ᾿ ἂν C E ‖ 12  πάνθ᾿
B : πάντα A C E : τὰ πάνθ᾿ Musurus : ἅπανθ᾿ Jacobs ‖ 13  τἄλλα vel τἆλλα B
M P Mus : τὰ ἄλλα A C E ‖ 14  ταύτην C E : ταῦτα A ‖ 24  κατὰ τοὺς ὕπνους
A C E : del. Meineke
176 deip nosop histae

Εὔβουλος Προκρίδι (fr. 90)·


ἡμεῖς δ᾿ οὐδέπω δεδείπναμεν.
καὶ πάλιν (fr. 91)·
ὃν χρὴ δεδειπνάναι πάλαι.
καὶ Ἀντιφάνης ἐν Λεωνίδῃ (fr. 141)· 5

ἀλλὰ πρὶν δεδειπνάναι


ἡμᾶς παρέσται.
καὶ Ἀριστοφάνης ἐν Προαγῶνι (fr. 480)·
ὥρα βαδίζειν μοὐστὶν ἐπὶ τὸν δεσπότην·
ἤδη γὰρ αὐτοὺς οἴομαι δεδειπνάναι. 10

καὶ ἐν Δαναίσιν (fr. 260)· |


422f ἤδη παροινεῖς ἐμὲ πρὶν δεδειπνάναι.
καὶ Πλάτων Σοφιστῇ (fr. 157)· 〈…〉. καὶ Ἐπικράτης ὁ Ἀμβρακιώ-
της (test. 2) — μέσης δ᾿ ἐστὶ κωμῳδίας ποιητής — ἐν Ἀμαζόσιν
(fr. 1)· 15

ἐνδειπνάναι γὰρ ἅνδρες εὐκαίρως πάνυ


δοκοῦσί μοι.
καὶ ἠρίσταμεν δ᾿ εἴρηκεν Ἀριστοφάνης ἐν Ταγηνισταῖς (fr. 513)·
ὑποπεπώκαμεν, ὦνδρες, καὶ καλῶς ἠρίσταμεν. ‖
423a καὶ Ἕρμιππος ἐν Στρατιώταις (fr. 60)· 20

ἀριστάναι καὶ παριστάναι τουτί.


Θεόπομπος Καλλαίσχρῳ (fr. 23)·
ἠρίσταμεν· δεῖ γὰρ συνάπτειν τὸν λόγον.

1  Προκρίδι M P Mus, cf. 12.553b : Προκρίδη, i.e. Προκρίδῃ A ‖ 9  μοὐστὶν


Dindorf (μοὐστὶ scripsit) : μοίστὶν A ‖ 13  Σοφιστῇ A : Σοφισταῖς Antiatt. δ
32 | lac. indicavi ‖ 16  ἐνδειπνάναι A : δεδειπνάναι Casaubon ‖ 19  ὦνδρες
Porson : ὦ ἄνδρες A C : def. E ‖ 21  ἀριστάναι A C : def. E : ἠριστάναι Phot. η
250 | παριστάναι τουτί A : παρεστάναι τουτῳί C : def. E
x 422e–423d 177

καταριστᾶν δὲ εἴρηκεν ἐν τῷ Πολιτικῷ (87 B 73 D–K) Ἀντιφῶν


οὕτως· ὅτε τις πράγματα τὰ ἑαυτοῦ ἢ τὰ τῶν φίλων κατηρίστη-
κεν. παραδεδειπνημένος δ᾿ εἴρηκεν Ἄμφις ἐν Πλάνῳ (fr. 31) οὕτω·
παραδεδειπνημένος, παῖδες, πάλαι —
5 [21] τοῖς οὖν θεοῖς, κατὰ τὸν Πλάτωνα, ὡς ἐν Φιλήβῳ (61b–c)
φησίν, εὐχόμενοι κεραννύωμεν, | εἴτε Διόνυσος εἴθ᾿ Ἥφαιστος εἴθ᾿ 423b
ὅστις θεῶν ταύτην τὴν τιμὴν εἴληχε τῆς συγκράσεως· καθάπερ
γὰρ ἡμῖν οἰνοχόοις τισὶ παρεστᾶσι κρῆναι, καὶ μέλιτος μὲν ἂν
ἀπεικάζοι τις τὴν τῆς ἡδονῆς, τὴν δὲ τῆς φρονήσεως νηφαντικὴν
10 καὶ ἄοινον αὐστηροῦ τινος καὶ ὑγιεινοῦ ὕδατος· ἃς προθυμητέον ὡς
κάλλιστα συμμιγνύναι. ὥρα οὖν πίνειν ἡμῖν ἐστι, καὶ τῶν παίδων
τις ἐκ τοῦ κυλικείου τῶν ποτηρίων παραφερέτω· ὁρῶ γὰρ πλῆθος
καλῶν καὶ ποικίλων ἐκπωμάτων. δοθέντος | οὖν ποτηρίου μεγά- 423c
λου ἔφη· ἀλλ᾿ ἀκρατέστερόν μοι, ὦ παῖ, τῷ κυάθῳ πληρῶν ἔγχεε
15 εἰς τὴν κύλικα, μὴ κατὰ τὸν κωμῳδιοποιὸν Ἀντιφάνην, ὃς ἐν
Διδύμοις (fr. 81) φησί·
τὸ ποτήριόν μοι τὸ μέγα προσφέρει λαβών.
ἐπεχεάμην ἄκρατον· “οὐχί, παιδίον,
κυάθους θεῶν τε καὶ θεαινῶν μυρίους·
20 εἶτ᾿ ἐπὶ τούτοις πᾶσι τῆς σεμνῆς θεᾶς
καὶ τοῦ γλυκυτάτου βασιλέως διμοιρίαν.” 5
ἐμοὶ οὖν, ὦ παῖ, ζωρότερον κέραιρε· οὔπω γὰρ | λέγομεν περὶ 423d
ἀριθμοῦ κυάθων. δείξω δὲ ὅτι καὶ ὁ κύαθος εἴρηται καὶ τὸ ἀκρατέ-
στερον, καὶ περὶ οἰνοχόων· [22] πρότερον δέ μοι λελέξεται περὶ
25 τοῦ ζωρότερον. Ἀντιφάνης Μειλανίωνι (fr. 147)·
τοῦτον ἐγὼ κρίνω μετανιπτρίδα τῆς Ὑγιείας
πίνειν ζωροτέρῳ χρώμενον οἰνοχόῳ.

423b  Eust. p. 1306.51–2 = IV.751.9–10

2  ὅτε scripsi, ducente Kaibel (ὅτε δὴ) : ὅτ᾿ ἄν A ‖ 5  οὖν A : δὴ Pl.


7–8  καθάπερ γὰρ A C E : καὶ μὴν καθάπερ Pl. ‖ 8  καὶ A C E : om. Pl.
10  αὐστηροῦ τινος καὶ ὑγιεινοῦ A C E : αὐστηροῦ καὶ ὑγιεινοῦ τινος Pl.
12  κυλικείου Casaubon : κυλικίου A ‖ 14  ἔγχεε A, ut Alc. fr. 346.4 ap.
10.430d : ἔγχει Bedrot ‖ 18  οὐχί A : ἔγχει Meineke ‖ 20  εἶτ᾿ B M P Mus : εἰτ᾿
A : ἔπειτ᾿ Koppiers ‖ 25  Μειλανίωνι A : Μελανίωνι Kock
178 deip nosop histae

ἐν δὲ Λάμπωνι (fr. 137)·


ὁ δεῖν᾿, Ἰᾶπυξ, κέρασον εὐζωρέστερον.
Ἔφιππος Ἐφήβοις (fr. 10)·
φιάλην ἑκατέρᾳ |
423e ἔδωκεν κεράσας ζωρότερον Ὁμηρικῶς. 5

τινὲς δὲ καὶ τὸ παρ᾿ Ὁμήρῳ (Il. 9.203)·


ζωρότερον δὲ κέραιρε,
οὐκ ἄκρατον σημαίνειν φασὶν ἀλλὰ θερμόν, ἀπὸ τοῦ ζωτικοῦ καὶ
τῆς ζέσεως· ἑταίρων γὰρ παρόντων νέον ἐξ ὑπαρχῆς κεράννυσθαι
κρατῆρα ἄτοπον. ἄλλοι δὲ τὸ εὔκρατον, ὥσπερ τὸ δεξιτερὸν ἀντὶ 10
τοῦ δεξιοῦ. τινὲς δέ, ἐπεὶ οἱ ἐνιαυτοὶ ὧροι λέγονται καὶ τὸ ζα- ὅτι
μέγεθος ἢ πλῆθος σημαίνει, ζωρὸν τὸν πολυέτη λέγεσθαι. Δίφιλος
δ᾿ ἐν Παιδερασταῖς (fr. 57) φησιν· |
423f (Α.) ἔγχεον σὺ δὴ πιεῖν.
(Β.) εὐζωρότερόν γε νὴ Δί᾿, ὦ παῖδες· τὸ γὰρ 15
ὑδαρὲς ἅπαν τοῦτ᾿ ἔστι τῇ ψυχῇ κακόν.
Θεόφραστος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 574 Fortenbaugh) ζωρότερόν
φησιν εἶναι τὸ κεκραμένον παρατιθέμενος Ἐμπεδοκλέους (31 B
35.14–15 D–K) τάδε· ‖
424a αἶψα δὲ θνητὰ φύοντο, τὰ πρὶν μάθον ἀθάνατ᾿ εἶναι, 20
ζωρά τε τὰ πρὶν ἄκρητα διαλλάσσοντα κελεύθους.
[23] κύαθον δ᾿ ἐπὶ τοῦ ἀντλητῆρος Πλάτων εἴρηκεν ἐν Φάωνι (fr.
192) οὕτω·
τῷ στόματι τὸν κύαθον ὧδ᾿ εἰληφότες.

423e–4a  Eust. p. 746.55–7 = II.700.1–4 | 424d, 423e  Eust. p. 746.46–7 =


II.699.7–9

2  δεῖν᾿ Musurus : δεῖνα A ‖ 3  Ἐφήβοις Schweighäuser, cf. 11.482b, 14.642e :


† εφηβως † A : Ἐφήβῳ B M P ‖ 5  ἔδωκεν A : ἔδωκε Schweighäuser ‖ 11  ζα-
Plut. Mor. 677d : ζῷα vel ζῶα A C E ‖ 15  παῖδες A : παῖ, δός Casaubon
20  θνητὰ φύοντο A C E Eust. : θνήτ᾿ ἐφύοντο Simplic. ‖ 21  διαλλάσσοντα A C
E : διαλλάττοντα M P Mus : διαλλάξαντα Simplic.
x 423d–424c 179

καὶ ἐν Πρέσβεσι (fr. 128)·


κυάθους ὅσους ἐκλέπτεθ᾿ ἑκάστοτε.
Ἄρχιππος Ἰχθύσι (fr. 21)·
κύαθον ἐπριάμην παρὰ Δαισίου. |
5 τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ ἐν Εἰρήνῃ (541–2) Ἀριστοφάνους· 424b
ὑπωπιασμέναι
〈ἁπαξάπασαι καὶ κυάθους προσκείμεναι〉·
τὰ γὰρ ὑπώπια τοῖς κυάθοις περιθλώμενα ἀμαυροῦται. μνημο-
νεύει τοῦ κυάθου καὶ Ξενοφῶν ἐν πρώτῳ Παιδείας (Cyr. 1.3.9) καὶ
10 Κρατῖνος (fr. 464), ἔτι δ᾿ Ἀριστοφάνης (Ach. 1053; Lys. 444) πολλα-
χοῦ καὶ Εὔβουλος ἐν Ὀρθάννῃ (fr. 79). Φερεκράτης δ᾿ ἐν Λήροις
(fr. 112) ἀργυροῦν κύαθον ὠνόμασε. Τίμων δ᾿ ἐν δευτέρῳ Σίλλων
(SH 778.3) ἀρυσάνας κέκληκε τοὺς κυάθους φάσκων οὑτωσί·
ἀπληστοίνους τ᾿ ἀρυσάνας,
15 ἀπὸ τοῦ ἀρύσασθαι ὀνομάσας. καλοῦνται δὲ καὶ ἀρυστῆρες καὶ |
ἀρύστιχοι. Σιμωνίδης (Semon. fr. 25 West2)· 424c
ἔδωκεν οὐδεὶς οὐδ᾿ ἀρυστῆρα τρυγός.
Ἀριστοφάνης δ᾿ ἐν Σφηξίν (855)·
ἐγὼ γὰρ εἶχον τούσδε τοὺς ἀρυστίχους.
20 Φρύνιχος Ποαστρίαις (fr. 42)·
κύλικ᾿ ἀρύστιχον.
ἔνθεν καὶ ἡ ἀρύταινα. ἔλεγον δὲ καὶ ἔφηβον 〈τὸ〉 τοιοῦτο σκεῦος,
ὡς Ζηνοφάνης ἐν τῷ Συγγενικῷ. Πολύβιος δ᾿ ἐν τῇ ἐνάτῃ τῶν
Ἱστοριῶν (vol. III p. 55 Buettner–Wobst) καὶ ποταμόν τινα

424b–c  Eust. p. 1159.59 = p. IV.241.8

7  〈ἁπαξάπασαι καὶ κυάθους προσκείμεναι〉 add. Schweighäuser ex Ar.


14  ἀρυσάνας A, cf. supra : ἀρυταίνας 10.445e ‖ 22  〈τὸ〉 add. Dindorf, cf. ΣVΓ
Ar. V. 855
180 deip nosop histae

424d ἀναγράφει Κύαθον καλούμενον περὶ | Ἀρσινόην πόλιν Αἰτωλίας.


[24] τῷ δὲ ἀκρατέστερον Ὑπερείδης κέχρηται ἐν τῷ Κατὰ Δημο-
σθένους (p. 24 Jensen) γράφων οὕτως· εἰ μέν τις ἀκρατέστερον
ἔπιεν, ἐλύπει σέ. τούτῳ ὅμοιόν ἐστι τὸ ἀνιηρέστερον καὶ τὸ ἐν
Ἡλιάσιν (fr. 72) Αἰσχύλου· 5

ἀφθονέστερον λίβα.
καὶ Ἐπίχαρμος δὲ ἐν Πύρρᾳ (fr. 119) εὐωνέστερον ἔφη· καὶ ἐν τῷ
Κατὰ Δημάδου (fr. 86 Jensen) δὲ ὁ Ὑπερείδης εἴρηκε ῥᾳδιεστέραν
τὴν πόλιν. τῷ δὲ κεραννύειν κέχρηται Πλάτων μὲν ἐν Φιλήβῳ
(61b–c)· τοῖς δὴ θεοῖς, ὦ Πρώταρχε, εὐχόμενοι κεραννύωμεν. καὶ 10
424e Ἀλκαῖος ἐν | Ἱερῷ Γάμῳ (Alc. Com. fr. 15)·
κεραννύουσι ἀφανίζουσί τε.
Ὑπερείδης Δηλιακῷ (fr. 69 Jensen)· καὶ τὸν κρατῆρα τὸν Πανιώ-
νιον κοινῇ οἱ Ἕλληνες κεραννύουσιν. ᾠνοχόουν δὲ παρὰ τοῖς
ἀρχαίοις οἱ εὐγενέστατοι παῖδες, ὡς ὁ τοῦ Μενελάου υἱός (Od. 15
15.141)·
ᾠνοχόει δ᾿ υἱὸς Μενελάου κυδαλίμοιο.
καὶ Εὐριπίδης (test. 20) δ᾿ ὁ ποιητὴς ἐν παισὶν ᾠνοχόησε· Θεόφρα-
στος γοῦν ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 576 Fortenbaugh) φησί· πυνθάνο-
μαι δ᾿ ἔγωγε καὶ Εὐριπίδην τὸν ποιητὴν (test. 33b) οἰνοχοεῖν 20
424f Ἀθήνησι τοῖς ὀρχησταῖς καλουμένοις. ὠρχοῦντο | δὲ οὗτοι περὶ τὸν
τοῦ Ἀπόλλωνος νεὼν τοῦ Δηλίου τῶν πρώτω〈ν〉 ὄντες Ἀθηναίων
καὶ ἐνεδύοντο ἱμάτια τῶν Θηραϊκῶν. ὁ δὲ Ἀπόλλων οὗτός ἐστιν ᾧ

424d, 423e  Eust. p. 746.46–7 = II.699.7–9 | *424e, 425a, c, a, 422b, 424e,


425e, c  Eust. p. 1205.14–17, 19–21, 22 = IV.396.12–14, 15–16, 396.18–397.1,
397.1–3

2  τῷ1 P : τὸ A | Ὑπερείδης M P Mus : Ὑπερίδης A C E ‖ 4  ἀνιηρέστερον C :


ἀνηϊρέστερον E : ἀνιαρέστερον A ‖ 6  ἀφθονέστερον λίβα A C E : ἀφθονέστερον
Eust. : ἀφθονέστερα λίβα B M P Mus : ἀφθονεστέρα λιβάς Et.Gen. ‖ 7  Πύρρᾳ
Musurus, cf. 3.86a : Πύρᾳ A ‖ 8  Ὑπερείδης Musurus : Ὑπερίδης A C E
Eust. ‖ 9  κεραννύειν C E : κεραννύουσι A ‖ 10  Πρώταρχε B M et Pl. :
Πρόταρχε A ‖ 12  κεραννύουσι A : κεραννύουσιν Schweighäuser
13  Ὑπερείδης Musurus : Ὑπερίδης A ‖ 14  δὲ Schweighäuser : τε A
22  πρώτω̣[ ]ὄ̣ντες A : suppl. Valckenaer ‖ 23  ἐνεδύοντο Schweighäuser :
εἰσεδύοντο A : κατεδύοντο B M P Mus
x 4 24 c– 42 5c 181

τὰ Θαργήλια ἄγουσι· καὶ διασῴζεται Φλυῆσιν ἐν τῷ Δαφνηφο-


ρείῳ γραφὴ περὶ τούτων. τὰ αὐτὰ ἱστορεῖ καὶ Ἱερώνυμος ὁ Ῥόδιος,
Ἀριστοτέλους ὢν μαθητὴς καὶ οὗτος, ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 28
Wehrli)· Σαπφώ (fr. 203a) τε ἡ καλὴ πολλαχοῦ Λάριχον τὸν
5 ἀδελφὸν ‖ ἐπαινεῖ ὡς οἰνοχοοῦντα ἐν τῷ πρυτανείῳ τοῖς Μιτυλη- 425a
ναίοις. καὶ παρὰ Ῥωμαίοις δὲ οἱ εὐγενέστατοι τῶν παίδων τὴν
λειτουργίαν ταύτην ἐκτελοῦσιν ἐν ταῖς δημοτελέσι τῶν θυσιῶν
πάντα τοὺς Αἰολεῖς μιμούμενοι, ὡς καὶ κατὰ τοὺς τόνους τῆς
φωνῆς. [25] τοσαύτη δ᾿ ἦν ἡ τῶν παλαιοτέρων τρυφὴ περὶ τὰς
10 πολυτελείας, ὥστε μὴ μόνον οἰνοχόους ἔχειν ἀλλὰ καὶ οἰνόπτας·
ἀρχὴ γοῦν ἐστιν οἱ οἰνόπται παρὰ Ἀθηναίοις, ἧς μνημονεύει ἐν
ταῖς Πόλεσιν (fr. 219) Εὔπολις ἐν τούτοις· |
οὓς δ᾿ οὐκ ἂν εἵλεσθ᾿ οὐδ᾿ ἂν οἰνόπτας πρὸ τοῦ, 425b
νυνὶ στρατηγούς. ὦ πόλις, πόλις,
15 ὡς εὐτυχὴς εἶ μᾶλλον ἢ καλῶς φρονεῖς.
οἱ δὲ οἰνόπται οὗτοι ἐφεώρων τὰ ἐν τοῖς δείπνοις, εἰ κατ᾿ ἴσον
πίνουσιν οἱ συνόντες. καὶ ἦν ἡ ἀρχὴ εὐτελής, ὡς ὁ ῥήτωρ φησὶ
Φιλῖνος ἐν τῇ Κροκωνιδῶν Διαδικασίᾳ (II, ii.219 Baiter–Sauppe),
καὶ ὅτι τρεῖς ἦσαν οἱ οἰνόπται, οἵτινες καὶ παρεῖχον τοῖς δειπνοῦσι
20 λύχνους καὶ θρυαλλίδας. ἐκάλουν δέ τινες τούτους καὶ ὀφθαλμούς. |
παρὰ δὲ Ἐφεσίοις οἱ οἰνοχοοῦντες ἠΐθεοι τῇ τοῦ Ποσειδῶνος ἑορτῇ 425c
ταῦροι ἐκαλοῦντο, ὡς Ἀμερίας (p. 6 Hoffmann) φησίν. Ἑλλησπόν-
τιοι δ᾿ ἐπεγχύτην ὀνομάζουσι τὸν οἰνοχόον καὶ τὴν κρεανομίαν
κρεωδαισίαν, ὥς φησι Δημήτριος ὁ Σκήψιος ἐν ἕκτῳ καὶ εἰκοστῷ
25 τοῦ Τρωϊκοῦ Διακόσμου (fr. 16 Gaede). τοῖς δὲ θεοῖς οἰνοχοοῦσάν
τινες ἱστοροῦσι τὴν Ἁρμονίαν, ὡς Καπίτων ὁ ἐποποιός, Ἀλεξαν-
δρεὺς δὲ γένος, ἐν δευτέρῳ Ἐρωτικῶν. Ἀλκαῖος (fr. 447) δὲ καὶ τὸν

*424e, 425a, c, a, 422b, 424e, 425e, c  Eust. p. 1205.14–17, 19–21, 22 = IV.396.


12–14, 15–16, 396.18–397.1, 397.1–3 | 425b  Eust. p. 1850.21–3 = ii.183.42–3

1  Φλυῆσιν Valckenaer : † φυληισι † A ‖ 1–2  Δαφνηφορείῳ Musurus :


Δαφνηφορίῳ A ‖ 5–6  τοῖς Μιτυληναίοις A C : τοῖς Μιτυλν E : τῆς
Μιτυλήνης Eust. : τοῖς Μυτιληναίοις Pac et Dindorf ‖ 17  συνόντες A :
συνιόντες C E ‖ 18  Κροκωνιδῶν Harp. Κ 70 : Κροκονιδῶν A ‖ 26  ὡς
Καπίτων ἱστορεῖ A : ἱστορεῖ del. Kaibel
182 deip nosop histae

Ἑρμῆν εἰσάγει αὐτοῖς οἰνοχόον, ὡς καὶ Σαπφὼ (fr. 141.1–3)


λέγουσα·
425d κῆ δ᾿ | ἀμβροσίας μὲν
κράτηρ ἐκέκρατο,
Ἑρμαῖς δ᾿ ἑλὼν ὄλπιν θεοῖς οἰνοχοῆσαι. 5

[26] οἱ δὲ παλαιοὶ τοὺς πρὸς ταῖς ὑπηρεσίαις ταύταις κήρυκας


ἐκάλουν. Ὅμηρος (Il. 3.245–8)·
κήρυκες δ᾿ ἀνὰ ἄστυ φέρον θεῶν ὅρκια πιστά, 245
ἄρνε δύω καὶ οἶνον ἐύφρονα, καρπὸν ἀρούρης,
ἀσκῷ ἐν αἰγείῳ· φέρε δὴ κρητῆρα φαεινὸν 10
κήρυξ Ἰδαῖος ἠδὲ χρύσεια κύπελλα.
καὶ πάλιν (Il. 3.268–70)· |
425e ἀτὰρ κήρυκες ἀγαυοὶ
ὅρκια πιστὰ θεῶν σύναγον, κρητῆρι δὲ οἶνον
μίσγον, ἀτὰρ βασιλεῦσιν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν. 15

Κλείδημος (FGrH 323 F 5c) δὲ τοὺς μαγείρους κήρυκάς φησι καλεῖ-


σθαι. καὶ τὴν Ἥβην δέ τινες ἀνέπλασαν οἰνοχοοῦσαν αὐτοῖς, ἴσως
διὰ τὸ ἡβητήρια καλεῖσθαι τὰ συμπόσια. Κλίνης δὲ τῆς οἰνοχόου
Πτολεμαίου τοῦ βασιλέως, ἐπίκλην δὲ Φιλαδέλφου, μνημονεύει
425f Πτολεμαῖος ὁ τοῦ Ἀγησάρχου | ἐν τῇ τρίτῃ τῶν Περὶ Φιλοπάτορα 20
Ἱστοριῶν (FGrH 161 F 3). Πολύβιος δὲ ἐν τῇ τεσσαρεσκαιδεκάτῃ
τῶν Ἱστοριῶν (14.11.2) καὶ ἀνδριάντας αὐτῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ
ἑστάναι φησὶ κατὰ πολλὰ μέρη τῆς πόλεως μονοχίτωνας ῥυτὸν
κρατοῦντας ἐν ταῖς χερσίν.

*425e, c, e–f  Eust. p. 1402.39–43 = i.36.46–37.4 | *424e, 425a, c, a, 422b,


424e, 425e, c  Eust. p. 1205.14–17, 19–21, 22 = IV.396.12–14, 15–16, 396.18–
397.1, 397.1–3

1  αὐτοῖς scripsi : αὐτὸν A : αὐτῶν Bedrot ‖ 4  ἐκέκρατο A : ἐκέκρατ᾿ Lobel, cf.


2.39a E ἐκέκρατ ‖ 5  Ἑρμαῖς] ἑρμᾶις A | δ᾿ 2.39a C E D B : δὲ A | θεοῖς A :
θέοισ᾿ Crusius | οἰνοχοῆσαι A : ἐοινοχόησε Hamm ‖ 8  φέρον θεῶν A : θεῶν
φέρον Hom. ‖ 10  δὴ A : δὲ M P Mus et Hom. ‖ 18  ἡβητήρια C E M P Eust.
Mus : ϊβητήρια A | Κλίνης A C E Eust. : Κλεινοῦς 13.576f ‖ 23  ἑστάναι A :
ἵστανται (structura mutata) C E : ἵσταντο (structura mutata) Eust. :
ἀνακεῖσθαι 13.576f | καὶ ante ῥυτὸν praeb. 13.576f
x 425c–426c 183

[27] ἐπὶ τούτοις τοῖς λόγοις ἐκπίνων τὸ ποτήριον ὁ Οὐλπιανὸς


ἔφη· ‖
(Α.) τήνδ᾿ ἐγὼ 426a
μεστὴν ἅπασαν ἐπονομάσας προπίομαι
5 συγγενέσι πίστωμα φιλίας.
πρὸς ὃν ἔτι πίνοντα τῶν παρόντων τις προσέθηκε τὰ λειπόμενα
ἰαμβεῖα·
πιὼν ἐρῶ
τὰ λοιπά· πνίγομαι γάρ. (Β.) ἀλλ᾿ ἐπιρρόφει.
10 καὶ ὁ Οὐλπιανὸς ἐκπιὼν ἔφη· ταῦτα μὲν Κλέαρχος ἐν Κιθαρῳδῷ
(fr. 1), ἐγὼ δὲ κατὰ τοὺς Ἄμφιδος Ἐρίθους (fr. 18) παρακελεύομαι·
ὁ παῖς σοβείτω τοῖς ποτηρίοις συχνούς. καί· |
πίμπλα σὺ μὲν ἐμοί, σοὶ δ᾿ ἐγὼ δώσω πιεῖν· 426b
ἀμυγδαλῆ μὲν παιζέτω παρ᾿ ἀμυγδαλῆν.
15 ταῦτα δ᾿ ἔφη Ξέναρχος ἐν Διδύμοις (fr. 3). αἰτούντων οὖν τῶν μὲν
πλέον οἴνου, τῶν δὲ ἴσον ἴσῳ φασκόντων κίρνασθαι, καὶ εἰπόντος
τινὸς Ἄρχιππον εἰρηκέναι ἐν δευτέρῳ Ἀμφιτρύωνι (fr. 2)·
τίς ἐκέρασε σφῶν, ὦ κακόδαιμον, ἴσον ἴσῳ;,
καὶ Κρατῖνον ἐν Πυτίνῃ (fr. 196)·
20 τὸν δ᾿ ἴσον ἴσῳ φέροντ᾿· ἐγὼ δ᾿ ἐκτήκομαι,
ἔδοξε πᾶσι λέγειν περὶ τῶν κράσεων | τῶν παρὰ τοῖς ἀρχαίοις. 426c
[28] καί τινος εἰπόντος ὅτι Μένανδρος ἐν Ἥρωι (fr. 4 Sandbach)
ἔφη·
χοῦς κεκραμένου
25 οἴνου· λαβὼν ἔκπιθι τοῦτον,

*426b–d, f, d–e  Eust. p. 1624.32–4, 44–5, 48–50 = i.335.10–12, 24–5, 28–31


426b*  Suda ξ 22

4  ἅπασαν A : ἅπαξ Dobree ‖ 7  ἰαμβεῖα B M P Mus : ἰαμβία A ‖ 12  συχνούς


A C E : συχνά Cs Es ‖ 15  Ξέναρχος Canter, cf. 15.693b : Ξενόχαρτος (v.ll. in
unam confusas?) A ‖ 20  δ᾿1 M P Mus : δὲ A | φέροντ᾿ Musurus : φέροντα A
184 deip nosop histae

ὁ Δημόκριτος ἔφη· Ἡσίοδος (Op. 596) μέν, ὦ ἑταῖροι, παραινεῖ·


τρὶς ὕδατος προχέειν, τὸ δὲ τέτρατον ἱέμεν οἴνου·
δι᾿ ὃ καὶ Ἀναξίλας ἐν Νηρεῖ (fr. 23) ἔφη·
καίτοι πολύ γ᾿ ἐσθ᾿ ἥδιον· οὐ γὰρ ἄν ποτε
ἔπινον τρὶς ὕδατος, οἴνου δ᾿ ἓν μόνον· 5

Ἄλεξις δ᾿ ἐν Τιτθῇ (fr. 228) ἔτι σωφρονικώτερον κιρνάναι παρακε-


λεύεται· |
426d (Α.) ἰδοὺ γάρ, πάρεστιν οἶνος· οὐκοῦν ἐγχέω
† κρίτωνα †; (Β.) πολὺ βέλτιον ἕνα καὶ τέτταρας.
(Α.) ὑδαρῆ λέγεις· ὅμως δὲ ταύτην ἐκπιὼν 10
λέγε τι καὶ διατριβήν τε τῷ πότῳ
ποιῶμεν. 5
καὶ Διοκλῆς ἐν Μελίσσαις (fr. 7)·
(Α.) πῶς δὲ καὶ κεκραμένον
πίνειν τὸν οἶνον δεῖ; (Β.) μετὰ τέτταρα καὶ δύο. 15

ἡ δ᾿ οὖν κρᾶσις αὕτη παρὰ τὸ ἔθος οὖσα ἐπέμνησε τάχα καὶ τὴν
θρυλουμένην παροιμίαν (adesp. com. fr. *732)·
ἢ πέντε πίνειν ἢ τρί᾿ ἢ μὴ τέτταρα·
426e ἢ γὰρ δύο πρὸς | πέντε πίνειν φασὶ δεῖν ἢ ἕνα πρὸς τρεῖς. περὶ δὲ
ταύτης τῆς κράσεως Ἴων ὁ ποιητὴς ἐν τῷ Περὶ Χίου (FGrH 392 F 20
2 = fr. 2 Fowler) φησὶν ὅτι εὑρὼν ὁ μάντις Παλαμήδης ἐμαντεύ-
σατο πλοῦν ἔσεσθαι τοῖς Ἕλλησι πίνουσι τρεῖς πρὸς ἕνα κυάθους.
οἱ δ᾿ ἐπιτεταμένως χρώμενοι τῷ ποτῷ δύο οἴνου ἔπινον πρὸς πέντε
ὕδατος· Νικοχάρης γοῦν ἐν Ἀμυμώνῃ (fr. 2) πρὸς τοὔνομα παίζων
ἔφη· 25

3  ὃ Schweighäuser (propterea iam Natale) : ὃν A : fort. διὸ ‖ 6  ἐν Τιτθῇ


Schweighäuser, cf. 6.241b : ἐντιθεῖ A ‖ 8  γάρ A : del. Musurus ‖ 10  ὑδαρῆ C
E : ὑδαρὴν A Cs Es : ὑδαρὴν ἢ ὑδαρῆ Eust. ‖ 11  τε, i.e. ΤΕ A : γε, i.e. ΓΕ C E
Mus ‖ 15  μετὰ A C E : με; Dobree ‖ 19  δύο C E M P Eust. Mus : δύω A
21  sic Musurus : εὑρὼν ὁ μάντις Παλαμήδην A : εὑρὼν μάντις Παλαμήδ C
E : εὔροον ὁ μάντις Παλαμήδης Blumenthal : (nomen) ὁ μάντις Παλαμήδῃ
Jacoby ‖ 22  πλοῦν A C E : πλοῦτον Blumenthal ‖ 24  τοὔνομα A : τὸ ὄνομα
τοῦ Οἰνομάου C E
x 42 6c –4 27b 185

Οἰνόμαος | οὗτος, χαῖρε· πέντε καὶ δύο, 426f


κἀγώ τε καὶ σὺ συμπόται γενοίμεθα.
τὰ παραπλήσια εἴρηκε καὶ ἐν Λημνίαις (fr. 16). Ἀμειψίας δ᾿ ἐν
Ἀποκοτταβίζουσιν (fr. 4)·
5 ἐγὼ δὲ Διόνυσος πᾶσιν ὑμῖν εἰμὶ πέντε καὶ δύο.
Εὔπολις Αἰξί (fr. 6)·
Διόνυσε χαῖρε· μή τι πέντε καὶ δύο;
Ἕρμιππος Θεοῖς (fr. 24)·
ἔπειθ᾿ ὅταν πινώμεθ᾿ ἢ διψώμεθα,
10 εὐχόμεθα πρὸς τοῦθ᾿ ὁ οἶνος † ωκαιρασγενου ‖
οὐκ ἀστου καὶ πηλουγω † φέρω παίζων ἅμα, 427a
καυθεὶς γεγένηται τοῦτο πέντε καὶ δύω.
[29] παρὰ δὲ Ἀνακρέοντι (PMG 356(a)) εἷς οἴνου πρὸς δύο ὕδατος·
ἄγε δὴ φέρ᾿ ἡμίν, ὦ παῖ,
15 κελέβην, ὅκως ἄμυστιν
προπίω, τὰ μὲν δ᾿ ἐκχέας
ὕδατος, τὰ πέντε δ᾿ οἴνου
κυάθους, ὡς ἂν † ὑβριστιῶς 5
ανα † δηὖτε βασσαρήσω.
20 καὶ προελθὼν (PMG 356(b)) τὴν ἀκρατοποσίαν Σκυθικὴν καλεῖ
πόσιν·
ἄγε δηὖτε μηκέθ᾿ οὕτω
πατάγῳ τε κἀλαλητῷ
Σκυθικὴν πόσιν | παρ᾿ οἴνῳ 427b
25 μελετῶμεν, ἀλλὰ καλοῖς

*426b–d, f, d–e  Eust. p. 1624.32–4, 44–5, 48–50 = i.335.10–12, 24–5, 28–31


427b  Eust. p. 1398.4–5 = i.29.42–4

3  Λημνίαις M P Mus, cf. 7.328e : Λιμνίαις A ‖ 9  πινώμεθ᾿ M P Mus :


πινώμεθα A ‖ 12  δύω A : δύο Dindorf ‖ 16  δ᾿ ἐκχέας A : δυ᾿ ἐκχέας M P Mus :
δ᾿ ἐγχέας B : δέκ᾿ ἐγχέας 11.475c ‖ 18–19  † ὑβριστιῶς ανα † A ‖ 19  δηὖτε
Mehlhorn, cf. PMG 356(b).1 infra : † δευτε † A ‖ 20  ἀκρατοποσίαν C E M P
Mus : ἀκρατοπωσίαν A ‖ 22  μηκέθ᾿ A : μηκέτ᾿ Page
186 deip nosop histae

ὑποπίνοντες ἐν ὕμνοις. 5
καὶ Λακεδαιμόνιοι δ᾿, ὥς φησιν Ἡρόδοτος ἐν τῇ ἕκτῃ (6.84.1),
Κλεομένη τὸν βασιλέα Σκύθαις ὁμιλήσαντα καὶ ἀκρατοπότην
γενόμενον ἐκ τῆς μέθης φασὶ μανῆναι. καὶ αὐτοὶ δ᾿ οἱ Λάκωνες,
ὅταν βούλωνται ἀκρατέστερον πίνειν, ἐπισκυθίσαι λέγουσι· 5
Χαμαιλέων γοῦν ὁ Ἡρακλεώτης ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 10 Wehrli
= fr. 11 Martano) περὶ τούτων οὕτω γράφει· ἐπεὶ καὶ Κλεομένη
τὸν Σπαρτιάτην φασὶν οἱ Λάκωνες μανῆναι διὰ τὸ Σκύθαις ὁμιλή-
427c σαντα | μαθεῖν ἀκρατοποτεῖν· ὅθεν ὅταν βούλωνται πιεῖν ἀκρατέ-
στερον, “ἐπισκύθισον” λέγουσιν. Ἀχαιὸς δ᾿ ἐν Αἴθωνι σατυρικῷ 10
(TrGF 20 F 9) τοὺς σατύρους ποιεῖ δυσχεραίνοντας ἐπὶ τῷ ὑδαρῆ
πίνειν καὶ λέγοντας·
(Α.) μῶν Ἀχελῷος ἦν κεκραμένος πολύς;
(Β.) ἀλλ᾿ οὐδὲ λῆξαι τοῦδε τῷ γένει θέμις.
(Α.) καλῶς μὲν οὖν ἄγειν † Σκύθη πιεῖν. 15

[30] ἦσαν δὲ 〈αἱ〉 τῶν ἀκρατοποτῶν ἐπιχύσεις, ὥς φησι Θεόφρα-


στος ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 570 Fortenbaugh), οὐ παλαιαί· ἀλλ᾿ |
427d ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς τὸ μὲν σπένδειν ἀποδεδομένον τοῖς θεοῖς, ὁ δὲ
κότταβος τοῖς ἐρωμένοις· ἐχρῶντο γὰρ ἐπιμελῶς τῷ κοτταβίζειν
ὄντος τοῦ παιγνίου Σικελικοῦ, καθάπερ καὶ Ἀνακρέων ὁ Τήιος 20
(PMG 415) πεποίηκε·
Σικελικὸν κότταβον ἀγκύλῃ † δαϊζων †·
διὸ καὶ τὰ σκολιὰ καλούμενα μέλη τῶν ἀρχαίων ποιητῶν 〈τούτου〉
πλήρη ἐστί· λέγω δ᾿ οἷον καὶ Πίνδαρος (fr. *128) πεποίηκε·
χάριτάς τ᾿ Ἀφροδισίων ἐρώτων, 25

427c  Eust. p. 1624.53 = i.335.34–5

3  ἀκρατοπότην Musurus : ἀκρατοπότ C E : ἀκρατοπότης (structura mutata)


10.436e et Eust. : ἀκρατοπώτην A : ἀκρητοπότην Hdt. ‖ 9  ἀκρατοποτεῖν M P
Mus : ἀκρατοπωτεῖν A ‖ 13  Ἀχελῷος A C E Eust. : Ἁχελῷος Dindorf
14  λῆξαι A : λεῖξαι Meineke ‖ 16  〈αἱ〉 add. Casaubon | ἀκρατοποτῶν Toup :
ἀκροατῶν A ‖ 17  παλαιαί B M P Mus : † παλιαι † A ‖ 22  Σικελικὸν A :
Σικελὸν cens. Ien. ‖ 23  〈τούτου〉 addidi : 〈αὐτοῦ〉 Casaubon ‖ 25  τ᾿ Dindorf :
τε A
x 42 7 b–4 28a 187

ὄφρα σὺν Χειμάρῳ μεθύων Ἀγάθωνι † δὲ


βάλω κότταβον.
τοῖς δὲ τετελευτηκόσι τῶν φίλων | ἀπένεμον τὰ πίπτοντα τῆς 427e
τροφῆς ἀπὸ τῶν τραπεζῶν· διὸ καὶ Εὐριπίδης (fr. 664) περὶ τῆς
5 Σθενεβοίας φησίν, ἐπειδὴ νομίζει τὸν Βελλεροφόντην τεθνάναι·
πεσὸν δέ νιν λέληθεν οὐδὲν ἐκ χερός,
ἀλλ᾿ εὐθὺς αὐδᾷ· “τῷ Κορινθίῳ ξένῳ.”
[31] οὐκ ἐμέθυον δ᾿ οἱ παλαιοί, ἀλλὰ καὶ Πιττακὸς Περιάνδρῳ τῷ
Κορινθίῳ παρῄνει μὴ μεθύσκεσθαι μηδὲ κωμάζειν, “ἵν᾿”, ἔφη, “μὴ
10 γνωσθῇς | οἷος ὢν τυγχάνεις, ἀλλ᾿ οὐχ οἷος προσποιῇ·” 427f
κάτοπτρον (γὰρ) εἴδους χαλκός ἐστιν, οἶνος δὲ νοῦ·
(A. fr. 393)
διὸ καὶ καλῶς οἱ παροιμιαζόμενοι (Strömberg p. 30) λέγουσι τὸν
οἶνον οὐκ ἔχειν πηδάλια· Ξενοφῶν γοῦν ὁ Γρύλλου παρὰ Διονυσίῳ
15 ποτὲ τῷ Σικελιώτῃ πίνειν ἀναγκάζοντος τοῦ οἰνοχόου προσαγο-
ρεύσας ὀνομαστὶ τὸν τύραννον, “τί δή,” ἔφη, “ὦ Διονύσιε, ‖ οὐχὶ 428a
καὶ ὁ ὀψοποιὸς ἀγαθὸς ὢν καὶ ποικίλος ἀναγκάζει ἡμᾶς εὐωχου-
μένους ἐσθίειν καὶ μὴ βουλομένους, ἀλλὰ κοσμίως ἡμῖν παρατί-
θησι τὴν τράπεζαν σιγῶν;” καὶ Σοφοκλῆς (fr. 735) δὲ ἐν 〈…〉
20 σατυρικῷ φησιν ὡς ἄρα·
τὸ πρὸς βίαν
πίνειν ἴσον κακὸν πέφυκε τῷ διψῆν βίᾳ·
ὅθεν εἴρηται καὶ τό·
οἶνος ἄνωγε γέροντα καὶ οὐκ ἐθέλοντα χορεύειν·
25 Σθένελός (TrGF 32 T 4 = SH 736) τε ὁ ποιητὴς οὐ κακῶς εἴρηκεν·

*427f  Eust. p. 1623.56–7 = i.334.7–8

1  Χειμάρῳ B M P Mus : Χειμαμάρῳ (dittogr.) A | Ἀγάθωνι δὲ A :


Ἀγαθωνίδᾳ Wilamowitz ‖ 2  βάλω Snell : βαλῶ A ‖ 8  παλαιοί C : πάλαι A
E ‖ 11  ἐστιν A C : ἐστι E : ἐστ᾿ Musurus et Maxim. Conf. ‖ 14  Γρύλλου C E M
P Mus : Γρύλου A ‖ 19  ὁ Σοφοκλῆς A : ὁ om. C E ‖ 19–20  lac. stat. M P : ἐν
〈δράματι〉 σατυρικῷ Musurus ‖ 22  κακὸν πέφυκε τῷ διψῆν βίᾳ A C E :
πέφυκε τῷ διψῆν κακόν Meineke, Cobet
188 deip nosop histae

οἶνος καὶ φρονέοντας ἐς ἀφροσύνας ἀναβάλλει. |


428b ὁ δὲ Φωκυλίδης (fr. 14, i.60 Diehl3) ἔφη·
χρὴ δ᾿ ἐν συμποσίῳ κυλίκων περινισομενάων
ἡδέα κωτίλλοντα καθήμενον οἰνοποτάζειν.
ἔτι δὲ καὶ νῦν τοῦτο παραμένει παρ᾿ ἐνίοις τῶν Ἑλλήνων. ἐπεὶ δὲ 5
τρυφᾶν ἤρξαντο καὶ χλιδᾶν, κατερρύησαν ἀπὸ τῶν δίφρων ἐπὶ τὰς
κλίνας καὶ λαβόντες σύμμαχον τὴν ἀνάπαυσιν καὶ ῥᾳστώνην
ἀνειμένως ἤδη καὶ ἀτάκτως ἐχρῶντο τῇ μέθῃ χορηγούσης, οἶμαι,
τῆς παρασκευῆς εἰς τὰς ἡδονάς· [32] διὸ καὶ Ἡσίοδος ἐν ταῖς
Ἠοίαις (fr. 239) εἶπεν· | 10

428c οἷα Διώνυσος δῶκ᾿ ἀνδράσι χάρμα καὶ ἔχθος.


ὅστις ἄδην πίνῃ, οἶνος δέ οἱ ἔπλετο μάργος,
σὺν δὲ πόδας χεῖράς τε δέει γλῶσσάν τε νόον τε
δεσμοῖς ἀφράστοισι, φιλεῖ δέ ἑ μαλθακὸς ὕπνος.
καὶ Θέογνις (477–86) δέ φησιν· 15

ἥκω δ᾿ ὡς οἶνος χαριέστατος ἀνδρὶ πεπόσθαι·


οὔτε τι νήφων εἰμὶ οὔτε λίαν μεθύων.
ὃς δ᾿ ἂν ὑπερβάλῃ πόσιος μέτρον, οὐκέτι κεῖνος |
428d τῆς αὐτοῦ γνώμης καρτερὸς οὐδὲ νόου, 480
μυθεῖται δ᾿ ἀπάλαμνα, τὰ νήφοσι γίνεται αἰσχρά, 20
αἰδεῖται θ᾿ ἔρδων οὐδὲν ὅταν μεθύῃ,
τὸ πρὶν ἐὼν σώφρων τε καὶ ἤπιος. ἀλλὰ σὺ ταῦτα
γινώσκων μὴ πῖν᾿ οἶνον ὑπερβολάδην,

428b  Eust. p. 745.59 = II.695.2–3 | 428c, d, f  Eust. p. 1598.56–9 = i.300.25–9

1  ἀφροσύνας A C E : ἀφροσύνην Snell ‖ 3  περινισομενάων A :


περινισσομενάων C E ‖ 6  χλιδᾶν Pursanus : χλιδῶσι A ‖ 8  χορηγούσης A C
E : ὁδηγούσης Kaibel ‖ 11  Διώνυσος C E Mus : Διόνυσος A | ἔχθος A C E :
ἄχθος Ruhnken, cf. [Hes.] Sc. 400 ‖ 14  ἀφράστοισι, i.e. -ΟΙϹΙ C E B M P
Eust. Mus : ἀφράστοκι, i.e. -ΟΚΙ A ‖ 17  νήφων εἰμὶ A C E : γὰρ νήφων
Thgn. | λίαν A C E : λίην Thgn. ‖ 18  ὑπερβάλῃ A : ὑπερβάλοι C E :
ὑπερβάλλῃ B Mus et Thgn. | οὐκέτι κεῖνος C E et Thgn. : οὐκέτ᾿ ἐκεῖνος A et
Stob. ‖ 19  γνώμης A C E : γλώσσης Thgn. ‖ 21  θ᾿ A C E : δ᾿ M P Mus et
Thgn. ‖ 22  τε καὶ ἤπιος A C E : τότε νήπιος Thgn.
x 428a–429a 189

πρὶν μεθύειν ἄρξῃ δ᾿, ἀπανίστασο, μή σε βιάσθω 485


γαστὴρ ὥστε κακὸν λάτριν ἐφημέριον·
Ἀνάχαρσίς (fr. A24 Kindstrand) τε ὁ σοφὸς ἐπιδεικνύμενος τὴν τῆς
ἀμπέλου δύναμιν τῷ τῶν Σκυθῶν βασιλεῖ καὶ τὰ κλήματα | αὐτῆς 428e
5 δεικνὺς ἔλεγεν ὡς εἰ μὴ καθ᾿ ἕκαστον ἔτος ἔτεμνον οἱ Ἕλληνες τὴν
ἄμπελον, ἤδη κἂν ἐν Σκύθαις ἦν. [33] οὐ καλῶς δὲ οἱ πλάττοντες
καὶ γράφοντες τὸν Διόνυσον, ἔτι τε οἱ ἄγοντες ἐπὶ τῆς ἁμάξης διὰ
μέσης τῆς ἀγορᾶς οἰνωμένον· ἐπιδείκνυνται γὰρ τοῖς θεαταῖς ὅτι
καὶ τοῦ θεοῦ κρείττων ἐστὶν ὁ οἶνος. καίτοι γ᾿ οὐδ᾿ ἄν, οἶμαι,
10 ἄνθρωπος σπουδαῖος τοῦθ᾿ ὑπομείνειεν. εἰ δ᾿ ὅτι κατέδειξεν ἡμῖν
τὸν οἶνον, διὰ τοῦτο ποιοῦσιν αὐτὸν οὕτω διακείμενον, δῆλον ὅτι
καὶ τὴν | Δήμητρα θερίζουσαν ἢ ἐσθίουσαν ποιήσουσιν. ἐπεὶ καὶ 428f
Αἰσχύλον (test. 117a) ἐγὼ φαίην ἂν τοῦτο διαμαρτάνειν· πρῶτος
γὰρ ἐκεῖνος — καὶ οὐχ, ὡς ἔνιοί φασιν, Εὐριπίδης — παρήγαγε
15 τὴν τῶν μεθυόντων ὄψιν εἰς τραγῳδίαν· ἐν γὰρ τοῖς Καβείροις
εἰσάγει τοὺς περὶ Ἰάσονα μεθύοντας. ἃ δ᾿ αὐτὸς ὁ τραγῳδιοποιὸς
ἐποίει, ταῦτα τοῖς ἥρωσι περιέθηκε· μεθύων γοῦν ἔγραφε τὰς
τραγῳδίας· διὸ καὶ Σοφοκλῆς (test. 52a) αὐτῷ μεμφόμενος ἔλεγεν
ὅτι· “ὦ Αἰσχύλε, εἰ καὶ τὰ δέοντα ποιεῖς, ἀλλ᾿ οὖν οὐκ εἰδώς γε
20 ποιεῖς,” ὡς ἱστορεῖ Χαμαιλέων ἐν τῷ Περὶ Αἰσχύλου (fr. 40a
Wehrli = fr. 43a Martano). ἀγνοοῦσι (Chamael. fr. [57] Martano) δ᾿
οἱ λέγοντες πρῶτον Ἐπίχαρμον ‖ ἐπὶ τὴν σκηνὴν παραγαγεῖν 429a
μεθύοντα, μεθ᾿ ὃν Κράτητα ἐν Γείτοσι. καὶ Ἀλκαῖος δὲ ὁ
μελοποιὸς καὶ Ἀριστοφάνης ὁ κωμῳδιοποιὸς μεθύοντες ἔγραφον
25 τὰ ποιήματα· πολλοί τε καὶ ἄλλοι μεθυσκόμενοι λαμπρότερον ἐν
τῷ πολέμῳ ἠγωνίσαντο. παρὰ (Chamael. fr. [55] Martano) δὲ
Λοκροῖς τοῖς Ἐπιζεφυρίοις εἴ τις ἄκρατον ἔπιε μὴ προστάξαντος
ἰατροῦ θεραπείας ἕνεκα, θάνατος ἦν ἡ ζημία Ζαλεύκου τὸν νόμον
θέντος. παρὰ δὲ Μασσαλιώταις ἄλλος νόμος τὰς γυναῖκας

428c, d, f  Eust. p. 1598.56–9 = i.300.25–9 | *429a–b  cf. Ael. VH 2.38

1  πρὶν μεθύειν ἄρξῃ δ᾿ ἀπανίστασο A C E : ἀλλ᾿ ἢ πρὶν μεθύειν ὑπανίστασο


Thgn. ‖ 5–6  τὴν ἄμπελον A C E : fort. ut glossa delenda ‖ 9  τοῦ A : om. C E,
fort. delendum ‖ 13  τὸν Αἰσχύλον A C E : τὸν delevi ‖ 15  Καβείροις M P
Mus : Καβίροις A ‖ 16  Ἰάσονα C E M P Mus : τὸν Ἰάσωνα A ‖ 21  δ᾿ C E : τε
A : γε Mus ‖ 25  τε A C E : δὲ Kaibel ‖ 29  Μασσαλιώταις M P Mus :
† μασσαλεηταις † A : Μασσαλιήταις C E
190 deip nosop histae

ὑδροποτεῖν· ἐν δὲ Μιλήτῳ ἔτι καὶ νῦν φησι Θεόφραστος (fr. 579b


429b Fortenbaugh) | τοῦτ᾿ εἶναι τὸ νόμιμον. παρὰ δὲ Ῥωμαίοις οὔτε
οἰκέτης οἶνον ἔπινεν οὔτε γυνὴ ἐλευθέρα οὔτε τῶν ἐλευθέρων οἱ
ἔφηβοι μέχρι τριάκοντα ἐτῶν. ἄτοπος δὲ Ἀνακρέων ὁ πᾶσαν αὑτοῦ
τὴν ποίησιν ἐξαρτήσας μέθης· τῇ γὰρ μαλακίᾳ καὶ τῇ τρυφῇ 5
ἐπιδοὺς ἑαυτὸν ἐν τοῖς ποιήμασι διαβέβληται οὐκ εἰδότων τῶν
πολλῶν ὅτι νήφων ἐν τῷ γράφειν καὶ ἀγαθὸς ὢν προσποιεῖται
μεθύειν οὐκ οὔσης ἀνάγκης. [34] οἱ δὲ ἀγνοοῦντες τὴν τοῦ οἴνου
δύναμιν τὸν Διόνυσον φάσκουσι μανιῶν εἶναι αἴτιον τοῖς ἀνθρώ-
429c ποις | βλασφημοῦντες οὐ μετρίως· ὅθεν ὁ Μελανιππίδης (PMG 10
760) ἔφη·
πάντες δ᾿ ἀπεστύγεον ὕδωρ
τὸ πρὶν ἐόντες ἀίδριες οἴνου·
τάχα δὴ τάχα τοὶ μὲν οὖν ἀπωλαύοντο,
τοὶ δὲ παράπληκτον χέον ὀμφάν. 15

Ἀριστοτέλης δὲ ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 107 Rose = fr. 669 Gigon)


φησίν· εἰ ὁ οἶνος μετρίως ἀφεψηθείη, πινόμενος ἧττον μεθύσκει·
τὴν γὰρ δύναμιν ἀφεψηθέντος αὐτοῦ ἀσθενεστέραν γίνεσθαι.
μεθύσκονταί τε, φησίν, οἱ γεραίτεροι τάχιστα δι᾿ ὀλιγότητα καὶ
ἀσθένειαν τοῦ περὶ αὐτοὺς ἐνυπάρχοντος φύσει θερμοῦ. καὶ οἱ 20
429d παντελῶς δὲ | νέοι τάχιον μεθύσκονται διὰ τὸ πλῆθος τοῦ ἐνυπάρ-
χοντος θερμοῦ· τῷ γὰρ ἐκ τοῦ οἴνου προσγινομένῳ κρατοῦνται
ῥᾳδίως. μεθύσκονται δὲ κἀν τοῖς ἀλόγοις ζῴοις ὕες μὲν σταφυλῆς
στεμφύλων χορτασθέντες καὶ τὸ τῶν κοράκων καὶ τῶν κυνῶν
γένος τὴν οἰνοῦτταν καλουμένην φαγόντα βοτάνην, πίθηκος δὲ 25
καὶ ἐλέφας πιόντες οἶνον· διὸ καὶ τὰς θήρας ποιοῦνται τῶν
πιθήκων καὶ τῶν κοράκων μεθυσθέντων, τῶν μὲν οἴνῳ, τῶν δὲ τῇ
οἰνούττᾳ.
τὸ δ᾿ ἐνδελεχῶς μεθύειν,

*429d  cf. Ael. VH 2.40

1  ὑδροποτεῖν C E M P Mus : ὑδροπωτεῖν A ‖ 4  τριάκοντα A C E : πέντε καὶ


τριάκοντα Ael. | ὁ Ἀνακρέων A : ὁ om. C E ‖ 12  δ᾿ Dindorf : δὲ A ‖ 14  τάχα
δὴ τάχα τάχα A : τάχα3 (dittogr.) om. M P Mus | ἀπωλαύοντο, i.e. -ΩΛΑΥ-
A : ἀπωλλύοντο, i.e. -ΩΛΛΥ- Kaibel ‖ 18  γίνεσθαι C E B : γίγνεσθαι A
29  δ᾿ A C E : γὰρ 10.443f
x 429a–430a 191

φησὶ Κρώβυλος ἐν Ἀπολειπούσῃ (fr. 3), |


τίν᾿ ἡδονὴν ἔχει 429e
ἀποστεροῦντα ζῶνθ᾿ ἑαυτὸν τοῦ σωφρονεῖν,
ὃ μέγιστον ἡμῶν ἀγαθὸν ἔσχεν ἡ φύσις;
5 καὶ Ἄλεξις δὲ ἐν τῇ τοῦ Φρυγίου διασκευῇ (fr. 257) φησιν·
εἰ τοῦ μεθύσκεσθαι πρότερον τὸ κραιπαλᾶν
παρεγίνεθ᾿ ἡμῖν, οὐδ᾿ ἂν εἷς οἶνόν ποτε
προσίετο πλείω τοῦ μετρίου. νυνὶ δὲ τὴν
τιμωρίαν οὐ προσδοκῶντες τῆς μέθης
10 ἥξειν προχείρως τοὺς ἀκράτους πίνομεν. | 5
τὸν δὲ Σαμαγόρειον οἶνον καλούμενόν φησιν ὁ Ἀριστοτέλης (fr. 429f
109 Rose = fr. 670 Gigon) ἀπὸ τριῶν κοτυλῶν κερασθεισῶν
μεθύσκειν ὑπὲρ τεσσαράκοντα ἄνδρας.
[35] ταῦτ᾿ εἰπὼν ὁ Δημόκριτος καὶ πιὼν ἔφη· τούτοις εἴ τις
15 ἀντιλέγειν ἔχει, παρίτω· ἀκούσεται γὰρ κατὰ τὸν Εὔηνον (fr. 1.4
West2)·
σοὶ μὲν ταῦτα δοκοῦντ᾿ ἐστιν, ἐμοὶ δὲ τάδε.
ἐγὼ δ᾿ ἐπεὶ παρεξέβην περὶ τῶν ἀρχαίων κράσεων διαλεγόμενος,
ἐπαναλήψομαι τὸν λόγον τὰ ὑπὸ Ἀλκαίου (fr. 346.4) τοῦ
20 μελοποιοῦ λεχθέντα ἐπὶ νοῦν βαλλόμενος· ‖ φησὶ γάρ που οὗτος· 430a
ἔγχευε, κέρνα εἰς ἔνα καὶ δύο·
ἐν τούτοις γάρ τινες οὐ τὴν κρᾶσιν οἴονται λέγειν αὐτόν, ἀλλὰ
σωφρονικὸν ὄντα καθ᾿ ἕνα κύαθον πίνειν καὶ πάλιν κατὰ δύο.
τοῦτο δὲ ὁ Ποντικὸς Χαμαιλέων (fr. 12 Wehrli = fr. 13 Martano)
25 ἐκδέδεκται τῆς Ἀλκαίου φιλοινίας ἀπείρως ἔχων· κατὰ γὰρ πᾶσαν

3  σωφρονεῖν A C E : φρονεῖν 10.443f ‖ 7  παρεγίνεθ᾿ A : προσεγίνεθ᾿ C :


προσγίνεθ᾿ E : παρεγένεθ᾿ B P Mus : παρεγίγνεθ᾿ Dindorf ‖ 8  πλείω C E :
πλεῖον A ‖ 13  τεσσαράκοντα A C E : τετταράκοντα scripsit Aristoteles
17  δοκοῦντ᾿ ἐστιν E Mus : δοκοῦντι C : δοκοῦντες τ᾿ A : δοκοῦντ᾿ ἐστ᾿ M P :
δοκοῦντ᾿ ἔστω 9.367e ‖ 19  τὰ Casaubon : τὸν A ‖ 21  ἔγχευε A : ἔγχεε
10.430d : ἔγχεαι 11.481a | κέρνα εἰς A : † κιρναις † 10.430d : κέρναις Meister
22  τούτοις M P Mus : τοῖς A ‖ 23  κύαθον ἄκρατον A : ἄκρατον ut glossam
del. Scorza, cf. 10.430c καθ᾿ ἕνα καὶ δύο κυάθους πίνειν ‖ 25  ἐκδέδεκται
Kaibel, cf. 10.430c : ἐνδέδεκται A : ἐνδέδεικται M P Mus
192 deip nosop histae

ὥραν καὶ πᾶσαν περίστασιν πίνων ὁ ποιητὴς οὗτος εὑρίσκεται,


χειμῶνος μὲν ἐν τούτοις (fr. 338.1–2, 5–8)·
ὔει μὲν ὁ Ζεύς, ἐκ δ᾿ ὠράνω μέγας
430b χείμων, πεπάγασιν δ᾿ ὐδάτων | ῤόαι. 2
κάββαλε τὸν χείμων᾿ ἐπὶ μὲν τίθεις 5 5
πῦρ, ἐν δὲ † κιρνᾶις † οἶνον ἀφειδέως
μέλιχρον, αὐτὰρ ἀμφὶ κόρσᾳ
μαλθακὸν ἀμφιγνόφαλλον·
θέρους δέ (fr. 347.1–2)·
τέγγε πλεύμονας οἴνῳ, τὸ γὰρ ἄστρον περιτέλλεται, 10
ἀ δ᾿ ὤρα χαλέπα, πάντα δὲ δίψαισ᾿ ὐπὸ καύματος·
τοῦ δ᾿ ἔαρος (fr. 367.1)·
ἦρος ἀνθεμόεντος ἐπάιον ἐρχομένοιο,
καὶ προελθών (fr. 367.2–3)·
ἐν δὲ κίρνατε † τω † μελιάδεος ὄττι τάχιστα 15
κράτηρα·
ἐν δὲ τοῖς συμπτώμασιν (fr. 335)·
οὐ χρῆ κάκοισι μῦθον ἐπιτρέπειν·
προκόψομεν γὰρ οὐδὲν ἀσάμενοι, |
430c ὦ Βύκχι· φάρμακον δ᾿ ἄριστον 20

430b  Eust. p. 693.5 = II.508.2–3 | 430b  Eust. p. 890.48 = III.348.3 | 430c  Eust.


p. 1163.10 = IV.255.3–4

3  δ᾿ Musurus : δὲ A C E | ὠράνω] ὠρανῶ vel ὠρανῷ A C E : ἀρανῶ Musurus :


ὀράνω Stephanus ‖ 4  πεπάγασιν A : πεπήγασιν As : πεπήγασι B : πεπάγασι
vel πεπαγάσι C E M P Mus : πεπάγαισιν PBouriant 8 | δ᾿ Schweighäuser : δὲ
A C E ‖ 5  κάββαλε A C E : κάμβαλλε B M P : κάββαλλε Musurus | χείμων᾿
Schweighäuser : χειμῶνα A C E ‖ 6  † κιρνᾶις † A : κιρνὰς C E : κέρναις
Meister ‖ 8  μαλθακὸν A : μόλθακον Lobel ‖ 11  ἀ vel ἁ A C E : ἡ As | χαλέπα]
χαλεπά A C E : χαλεπή As | δίψαισ᾿ Neue : † διψαις † A : διψᾶ vel διψᾷ C E
ὐπὸ] ὑπὸ A C E : ὐπὰ Ahrens ‖ 15  κίρνατε] κιρνᾶτε A E B : κιρνᾶται C :
κέρνατε Meister | † τω † A : τοῦ As C E B | μελιάδεος] μελιαδέος A :
μελιηδέος vel μελιήδεος As C E B ‖ 16  κράτηρα] κρατῆρα A : κρατῆρος C E
18  μῦθον A : θῦμον Stephanus | ἐπιτρέπειν A : ἐπιτρέπην Blomfield
x 430a–430d 193

οἶνον ἐνεικαμένοις μεθύσθην·


ἐν δὲ ταῖς εὐφρόναις (fr. 332)·
νῦν χρῆ μεθύσθειν καί τινα πρὸς βίαν
πονεῖν, ἐπεὶ δὴ κάτθανε Μύρσιλος.
5 καὶ καθόλου δὲ συμβουλεύων φησί (fr. 342)·
μηδὲν ἄλλο φυτεύσῃς πρότερον δένδρον ἀμπέλω.
πῶς οὖν ἔμελλεν ὁ ἐπὶ τοσοῦτο φιλοπότης νηφάλιος εἶναι καὶ καθ᾿
ἕνα καὶ δύο κυάθους πίνειν; αὐτὸ γοῦν τὸ ποιημάτιον, φησὶ Σέλευ-
κος (fr. 79 Müller), ἀντιμαρτυρεῖ τοῖς οὕτως ἐκδεχομένοις· φησὶ
10 γάρ (Alc. fr. 346)·
πίνωμεν· τί τὸν λύχνον | σβέννυμεν; δάκτυλος ἀμέρα. 430d
κὰδ δ᾿ ἀνάειρε κυλίχναις μεγάλαις † αιταποικιλα †·
οἶνος γὰρ Σεμέλας καὶ Δίος υἶος λαθικάδε᾿
ἀνθρώποισιν ἔδωκεν. ἔγχεε † κιρναις † ἔνα καὶ δύο
15 πλέαις, κὰκ κεφαλᾶς δ᾿ ἀτέρα τὰν ἐτέραν κύλιξ 5
ὠθήτω,
ἕνα πρὸς δύο ῥητῶς κιρνάναι κελεύων. [36] ὁ δ᾿ Ἀνακρέων (PMG
409) ἔτι ζωρότερον ἐν οἷς φησι·
καθαρῇ δ᾿ ἐν κελέβῃ πέντε καὶ τρεῖς ἀναχείσθω.

430d–e  Eust. p. 1624.50–5 = i.335.31–6

3  μεθύσθειν A : μεθύσθην Buttmann ‖ 4  πονεῖν A : πώνην Ahrens ‖ 6  μηδὲν


C E Eust. : μηθὲν A | δένδρον A C E Eust. : δένδρεον Stephanus | ἀμπέλω E P
Eust. Mus : ἀμπέλωι vel ἀμπέλῳ A C ‖ 7  φιλοπότης M P Mus : φιλοπώτης
A ‖ 11  πίνωμεν A C E : πώνωμεν Meineke | τὸν λύχνον A C E : τὸ λύχνον M
P : τὰ λύχν᾿ Porson | σβέννυμεν A C E : † ἀμμενομεν † 11.481a : ὀμμένομεν
Ahrens | ἀμέρα] ἁμέρα A : ἡμέρα As ‖ 12  ἀνάειρε A : † άειρε † 11.481a :
ἄερρε Ahrens | † αιταποικιλα † A : † αιταποικιλλις † 11.481a : ἄϊτα,
ποικίλαις cens. Ien. ‖ 13  οἶνος A : οἶνον 11.481a | Σεμέλας A : Σεμέλης As
Δίος] Διὸς A et. 11.481a | λαθικάδε᾿ A : λαθικήδε᾿ As : λαθικηδέα 11.481a
14  ἔδωκεν A : ἔδωκ᾿ Schweighäuser | † κιρναις † A : κιρνὰς C E Mus : κιρνᾷς
M : κιρνᾶς B P : κέρνα εἰς 10.430a : κέρνα 11.481a : κέρναις Meister
15  πλέαις A : πλήαις Fick | κεφαλᾶς A : κεφαλῆς As | ἐτέραν] ἑτέραν A :
ἀτέραν Bergk ‖ 19  δ᾿ C E : δὲ A | τρεῖς C E : † τρις † A
194 deip nosop histae

Φιλέταιρος δ᾿ ἐν Τηρεῖ (fr. 15) δύο ὕδατος πρὸς τρεῖς ἀκράτου.


λέγει δὲ οὕτω·
430e πεπωκέναι δοκεῖ τὸν | κατὰ δύο
καὶ τρεῖς ἀκράτου.
Φερεκράτης δ᾿ ἐν Κοριαννοῖ (fr. 76) δύο ὕδατος πρὸς τέσσαρας 5
οἴνου λέγων ὧδε·
(Α.) ἄποτος, ὦ Γλύκη.
(Γλ.) † ὑδαρην † ἐνέχεέν σοι; (Α.) παντάπασιν μὲν οὖν ὕδωρ.
(Γλ.) τί εἰργάσω; πῶς, ὦ κατάρατ᾿, ἐνέχεας;
(Β.) δύ᾿ ὕδατος, ὦ μάμμη. (Γλ.) τί δ᾿ οἴνου; (Β.) τέτταρας. 10
(Γλ.) ἔρρ᾿ ἐς κόρακας. βατράχοις οἰνοχοεῖν σ᾿ ἔδει. 5
430f Ἔφιππος δ᾿ ἐν Κίρκῃ (fr. 11) | τρεῖς πρὸς τέτταρας·
(Α.) οἶνον πίοις ἂν ἀσφαλέστερον πολὺ
ὑδαρῆ. (Β.) μὰ τὴν γῆν, ἀλλὰ τρία καὶ τέτταρα.
(Α.) οὕτως ἄκρατον, εἰπέ μοι, πίῃ; τί φῄς; 15

[37] ἴσον ἴσῳ δὲ Τιμοκλῆς ἐν Κονισάδῳ (fr. 22)·


πατάξω τ᾿ ἴσον ἴσῳ ποτηρίοις
μεγάλοις ἅπασαν τὴν ἀλήθειαν φράσαι. ‖
431a καὶ Ἄλεξις ἐν Δορκίδι ἢ Ποππυζούσῃ (fr. 59)·
τῆς φιλοτησίας ἐγὼ 20
μεστὰς προπίνω ἴσον ἴσῳ κεκραμένας.
καὶ Ξέναρχος (fr. 9) ἢ Τιμοκλῆς ἐν Πορφύρᾳ·
μὰ τὸν Διόνυσον, σὺ κάπτεις ἴσον ἴσῳ.
Σώφιλος δ᾿ ἐν Ἐγχειριδίῳ (fr. 4)·

7  ἄποτος Meineke : † ἀποτες † A ‖ 8  † ὑδαρην † ἐνέχεέν A : ὑδαρῆ ᾿νέχεέν


Erfurdt | παντάπασιν A C E Eust. : παντάπασι P Mus ‖ 9  εἰργάσω A C E
Eust. : ἠργάσω Kassel–Austin | κατάρατ᾿] κατάρατε A C Eust. : κατάρατ E :
κατάρατε 〈δ᾿〉 Meineke ‖ 10  δύ᾿ Dindorf : δύο A C E Eust. ‖ 11  βατράχοις A C
E Eust. : βατράχοισιν Erfurdt ‖ 13  οἶνον A C E : οἴνου Cs Es ‖ 14  ὑδαρῆ C E
Mus : † ὑδαρην † A : ὑδαρὴν Cs Es ‖ 16  Κονισάδῳ, i.e. -ΑΔΩΙ A : Κονισάλῳ,
i.e. -ΑΛΩΙ Musurus ‖ 20  τῆς A : τρεῖς Jacobs ‖ 23  κάπτεις A : λάπτεις Kock
x 43 0d –4 31d 195

συνεχὴς ἄκρατος ἐδίδοτ᾿ ἴσον ἴσῳ· πάλιν


τὴν μείζον᾿ ᾔτουν.
Ἄλεξις Τοκιστῇ ἢ Καταψευδομένῳ (fr. 232)·
(Τρ.) μὴ παντελῶς αὐτῷ δίδου |
5 ὑδαρῆ. κατανοεῖς; ἴσον ἴσῳ μικροῦ. καλῶς. 431b
(Α.) ἡδύ γε τὸ πῶμα. ποταπὸς ὁ Βρόμιος, Τρύφη;
(Τρ.) Θάσιος. (Α.) ὅμοιον. καὶ δίκαιον τοὺς ξένους
πίνειν ξενικόν, τοὺς δ᾿ ἐγγενεῖς ἐπιχώριον. 5
ἐν δὲ Ὑποβολιμαίῳ (fr. 246.3–4)·
10 ἀπνευστί τ᾿ ἐκπιών,
ὡς ἄν τις ἥδιστ᾿ ἴσον ἴσῳ κεκραμένον.
Μένανδρος Ἀδελφοῖς (fr. 2)·
ὀκτώ τις ὑποχεῖν ἀνεβόα καὶ δώδεκα |
κυάθους, ἕως κατέσεισε φιλοτιμούμενος. 431c
15 κατασείειν δὲ ἔλεγον ἐπὶ τῶν ἐν τοῖς πότοις προπιπτόντων τὴν
μεταφορὰν λαμβάνοντες ἀπὸ τῶν τοὺς καρποὺς κατασειόντων.
Ἄλεξις δ᾿ ἐν Ἀποκοπτομένῃ (fr. 21)·
οὐ συμποσίαρχος ἦν γὰρ ἀλλὰ δήμιος
ὁ Χαιρέας κυάθους προπίνων εἴκοσιν.
20 ἴσον ἴσῳ πάλιν τὴν μείζονα ᾔτουν.
[38] Διόδωρος δ᾿ ὁ Σινωπεὺς ἐν Αὐλητρίδι (fr. 1)·
ἐπὰν κυάθους πίνῃ τις, ὦ Κρίτων, δέκα, |
εἰ παρ᾿ ἕκαστον ἐνδελεχῶς τὸ ποτήριον 431d
πίνειν † τε λοιπόν, τοὺς λογισμοὺς δ᾿ ἐξεμεῖ.
25 ταῦτα σκόπει πρὸς σαυτόν.
οὐκ ἀγλαφύρως δὲ Λύσανδρος ὁ Σπαρτιάτης, ὥς φησιν Ἡγήσαν-
δρος ἐν Ὑπομνήμασι (fr. 22, FHG iv.417), τὸν οἶνον ὑδαρῆ πωλούν-

1  ἐδίδοτ᾿ Dindorf : ἐδίδοτο A ‖ 2  μείζον᾿ Musurus : μείζονα A ‖ 5  ὑδαρῆ


Bedrot : † ὑδαρην † A ‖ 15  προπιπτόντων A : ὑποπιπτόντων Musurus :
προπινόντων Phot. κ 439 ‖ 20  ἴσον ἴσῳ πάλιν τὴν μείζονα ᾔτουν (ex Sophil.
fr. 4.1–2 supra) om. C E, del. Porson ‖ 23  εἰ A : ἀεὶ Dobree ‖ 24  πίνειν A :
πίνει Dobree | τε A : τὸ Musurus | δ᾿ ἐξεμεῖ Dobree : † δεξαιμι † A
196 deip nosop histae

των τῶν καπήλων ἐν τῷ στρατοπέδῳ κεκραμένον ἐκέλευσεν αὐτὸν


πωλεῖν, ἵν᾿ αὐτὸν ἀκρατέστερον ὠνοῖντο. τὸ παραπλήσιον καὶ
Ἄλεξις εἴρηκεν ἐν Αἰσώπῳ (fr. 9) οὕτω·
(Α.) κομψόν γε τοῦτ᾿ ἐστὶ παρ᾿ ὑμῖν |
431e ἐν ταῖς Ἀθήναις δεξιῶς θ᾿ εὑρημένον, ὦ Σόλων. 5
(Σο.) τὸ ποῖον; (Α.) ἐν τοῖς συμποσίοισιν οὐ πίνεται
ἄκρατον. (Σο.) οὐ γὰρ ῥᾴδιον· πωλοῦσι γὰρ
ἐν ταῖς ἁμάξαις εὐθέως κεκραμένον, 5
οὐχ ἵνα τι κερδαίνωσι, τῶν δ᾿ ὠνουμένων
προνοούμενοι τοῦ τὰς κεφαλὰς ὑγιεῖς ἔχειν 10
ἐκ κραιπάλης. τοῦτ᾿ ἔσθ᾿, ὁρᾷς, Ἑλληνικὸς
πότος, μετρίοισι χρωμένους ποτηρίοις
λαλεῖν τι καὶ ληρεῖν πρὸς αὑτοὺς ἡδέως· | 10
431f τὸ μὲν γὰρ ἕτερον λουτρόν ἐστιν, οὐ πότος,
ψυκτῆρι πίνειν καὶ κάδοις. (Α.) θάνατος μὲν οὖν. 15

[39] πίνειν δὲ εἰς μέθην, φησὶν ἐν ἕκτῳ Νόμων (775b–c) Πλάτων,


οὐδὲ ἄλλοθί που πρέπει πλὴν ἐν ταῖς τοῦ τὸν οἶνον δόντος θεοῦ
ἑορταῖς, οὐδ᾿ ἀσφαλές, οὔτ᾿ οὖν περὶ γάμους ἐσπουδακότα, ἐν οἷς
ἔμφρονα εἶναι πρέπει μάλιστα νύμφην καὶ νυμφίον μεταβολὴν
βίου οὐ μικρὰν μεταλλάττοντας, ἅμα δὲ καὶ τὸ γεννώμενον ὅπως 20
432a ὅτι μάλιστα ἐξ ἐμφρόνων ἀεὶ γίγνηται· ‖ σχεδὸν γὰρ ἄδηλον
ὁποία νὺξ ἢ φῶς αὐτὸ γεννήσει. κἀν τῷ πρώτῳ δὲ τῶν Νόμων
(637d–e) φησί· μέθης δὲ αὐτῆς, ὥσπερ Λυδοὶ χρῶνται καὶ Πέρσαι
καὶ Καρχηδόνιοι καὶ Κελτοὶ καὶ Ἴβηρες καὶ Θρᾷκες καὶ τὰ

2  πωλεῖν A : fort. πωλεῖσθαι | ἵν᾿ αὐτὸν Casaubon : ἵνα τὸν A ‖ 4  ἐστὶ vel
ἔστι A C E : ἐστὶν Schweighäuser ‖ 5  θ᾿ C E Mus : τε A | ὦ Σόλων huc A C E :
post παρ᾿ ἡμῖν (sic) in v. 1 supra transp. Musurus ‖ 6  συμποσίοισιν A C E :
συμποσίοις Jacobs | πίνεται A : πίνετ᾿ C E : πίνετε Musurus ‖ 12  χρωμένους
C E : χρώμενος A ‖ 17  οὐδὲ A : οὐδ᾿ C E B : οὔτε Pl. ‖ 19  ἔμφρονα A et Pl. :
ἔμφρονας C E, cf. μεταλλάττοντας infra | εἶναι πρέπει μάλιστα A C E : εἶναι
μάλιστα πρέπει M P Mus : μάλιστα εἶναι πρέπει Pl. ‖ 20  βίου οὐ μικρὰν A C
E : οὐ σμικρὰν βίου Pl. | μεταλλάττοντας C E Mus et Pl. : μεταλλάττοντος A
21  ὅτι C E B M P Mus et Pl. : ὅττι A | ἀεὶ C E B M P Mus et Pl. : αἰεὶ A
22  κἀν τῷ πρώτῳ, i.e. -ΤΩΙΑ Schweighäuser : κἀν τῷ ἑνδεκάτῳ, i.e.
-ΤΩΙΙΑ A : ἐν δὲ ια΄ C E ‖ 23  Λυδοὶ A : Λυδούς (structura mutata) C E :
Σκύθαι Pl. ‖ 24–197,1  καὶ τὰ τοιαῦτα γένη A : πολεμικὰ σύμπαντα ὄντα
ταῦτα γένη Pl.
x 43 1d –4 32d 197

τοιαῦτα γένη, καθάπερ ὑμεῖς, ὦ Λακεδαιμόνιοι, τὸ παράπαν


ἀπέχεσθε. Σκύθαι δὲ καὶ Θρᾷκες ἀκρατοπόται παντάπασι χρώμε-
νοι, γυναῖκές τε καὶ πάντες αὐτοί, καὶ κατὰ τῶν ἱματίων καταχεό-
μενοι καλὸν καὶ εὔδαιμον ἐπιτήδευμα ἐπιτηδεύειν νενομίκασι.
5 Πέρσαι δὲ καὶ σφόδρα μὲν χρῶνται καὶ ταῖς ἄλλαις τρυφαῖς, ἃς
ὑμεῖς ἀποβάλλετε, | ἐν τάξει δὲ μᾶλλον τούτων. [40] ἔπινον 432b
πολλοὶ καὶ ἄλφιτα ἐπιβάλλοντες τῷ οἴνῳ, ὡς ὁ Δελφὸς Ἡγήσαν-
δρος (fr. 23, FHG iv.418) φησίν· Ἐπίνικος γοῦν Μνησιπτολέμου
ἀνάγνωσιν ποιησαμένου τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 164 T 2), ἐν αἷς
10 ἐγέγραπτο ὡς Σέλευκος ἐπηλφίτωσε, γράψας δρᾶμα Μνησιπτό-
λεμον (fr. 1) καὶ κωμῳδῶν αὐτὸν καὶ περὶ τῆς πόσεως ταῖς ἐκείνου
χρώμενος φωναῖς ἐποίησε λέγοντα·
ἐπ᾿ ἀλφίτου πίνοντα τοῦ θέρους ποτὲ |
ἰδὼν Σέλευκον ἡδέως τὸν βασιλέα 432c
15 ἔγραψα, καὶ παρέδειξα τοῖς πολλοῖς ὅτι,
κἂν τὸ τυχὸν ᾖ πραγμάτιον ἢ σφόδρ᾿ εὐτελές,
σεμνὸν δύναται τοῦθ᾿ ἡ δύναμις ἡ ᾿μὴ ποιεῖν· 5
“γέροντα Θάσιον τόν τε γῆς ἀπ᾿ Ἀτθίδος
ἑσμὸν μελίσσης τῆς ἀκραχόλου γλυκὺν
20 συγκυρκανήσας ἐν σκύφῳ χυτῆς λίθου,
Δήμητρος ἀκτῇ πᾶν γεφυρώσας ὑγρὸν
κατῃσίμωσα πῶμα, καύματος λύσιν.” 10
ὁ δ᾿ αὐτὸς ἱστορεῖ κἀν Θηράσι ταῖς νήσοις ἐπιπάττοντας λέκιθον
ἀντὶ ἀλφίτου πίνειν καὶ λέγεσθαι | ταύτην τὴν πόσιν καλλίονα τῆς 432d
25 ἐξ ἀλφίτων. [41] προπόσεις δὲ τὰς γινομένας ἐν τοῖς συμποσίοις
Λακεδαιμονίοις οὐκ ἦν ἔθος ποιεῖν οὐδὲ φιλοτησίας διὰ τούτων
πρὸς ἀλλήλους ποιεῖσθαι. δηλοῖ δὲ ταῦτα Κριτίας ἐν τοῖς Ἐλεγεί-
οις (fr. B 6 West2)·

*432b  Eust. p. 868.59 = III.274.20 | 432c  Eust. p. 1449.7 = i.102.21

1  ὦ Λακεδαιμόνιοι A : om. Pl. ‖ 2  ἀκρατοπόται P : ἀκρατοπῶται A : ἀκρα-


τοπότας (structura mutata) C E : ἀκράτῳ Pl. ‖ 3  πάντες A : om. Pl. ‖ 5  καὶ1
A : om. Pl. ‖ 7  οἱ πολλοὶ A : οἱ om. C E ‖ 10  ἐπηλφίτωσε Stephanus :
ἀπηλφίτωσε A : ἀπαλφιτίζοντες (structura mutata) C E Eust. ‖ 10–11  Μνη-
σιπτόλεμον A : ut glossam del. Jacoby ‖ 22  κατῃσίμωσα A : κατησίμωκα C
E : κατῃσίμωσε Schweighäuser ‖ 23  ταῖς νήσοις A : fort. ut glossa delenda
ἐπιπάττοντας C E : ἐπιτάττοντα A
198 deip nosop histae

καὶ τόδ᾿ ἔθος Σπάρτῃ μελέτημά τε κείμενόν ἐστι·


πίνειν τὴν αὐτὴν οἰνοφόρον κύλικα,
μηδ᾿ ἀποδωρεῖσθαι προπόσεις ὀνομαστὶ λέγοντα, |
432e μηδ᾿ ἐπὶ δεξιτερὰν χεῖρα κύκλῳ θιάσου.
ἄγγεα Λυδὴ χεὶρ ηὗρ᾿ Ἀσιατογενής, 5 5
καὶ προπόσεις ὀρέγειν ἐπιδέξια, καὶ προκαλεῖσθαι
ἐξονομακλήδην ᾧ προπιεῖν ἐθέλει.
εἶτ᾿ ἀπὸ τοιούτων πόσεων γλώσσας τελέουσιν
εἰς αἰσχροὺς μύθους σῶμά τ᾿ ἀμαυρότερον
τεύχουσιν· πρὸς δ᾿ ὄμμ᾿ ἀχλὺς ἀμβλωπὸς ἐφίζει, 10 10
λῆστις δ᾿ ἐκτήκει μνημοσύνην πραπίδων, |
432f νοῦς δὲ παρέσφαλται· δμῶες δ᾿ ἀκόλαστον ἔχουσιν
ἦθος· ἐπεισπίπτει δ᾿ οἰκοτριβὴς δαπάνη.
οἱ Λακεδαιμονίων δὲ κόροι πίνουσι τοσοῦτον
ὥστε φρέν᾿ εἰς ἱλαρὰν ἀσπίδα πάντ᾿ ἀπάγειν 15 15
εἴς τε φιλοφροσύνην γλῶσσαν μέτριόν τε γέλωτα.
τοιαύτη δὲ πόσις σώματί τ᾿ ὠφέλιμος
γνώμῃ τε κτήσει τε· καλῶς δ᾿ εἰς ἔργ᾿ Ἀφροδίτης ‖
433a πρός θ᾿ ὕπνον ἥρμοσται, τὸν καμάτων λιμένα,
πρὸς τὴν τερπνοτάτην τε θεῶν θνητοῖς Ὑγείαν 20 20
καὶ τὴν Εὐσεβείης γείτονα Σωφροσύνην.
ἑξῆς τε πάλιν φησίν·
αἱ γὰρ ὑπὲρ τὸ μέτρον κυλίκων προπόσεις παραχρῆμα
τέρψασαι λυποῦσ᾿ εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον.
ἡ Λακεδαιμονίων δὲ δίαιθ᾿ ὁμαλῶς διάκειται, | 25
433b ἐσθίειν καὶ πίνειν σύμμετρα πρὸς τὸ φανὲν 25
καὶ τὸ πονεῖν εἶναι δυνατούς· οὐκ ἔστ᾿ ἀπότακτος
ἡμέρα οἰνῶσαι σῶμ᾿ ἀμέτροισι πότοις.

433a  Eust. p. 1336.13–4 = IV.858.11–13 | 433b–d  Eust. p. 870.46–52 =


III.281.25–282.6

7  προπιεῖν C E B : προπολεῖν A ‖ 8  τελέουσιν A C E : τε λύουσιν M : τε


λύουσι P Mus ‖ 11  λῆστις Cs Es : λῆσις A C E ‖ 20  Ὑγείαν A C E Eust. :
Ὑγίειαν M P Mus ‖ 21  Εὐσεβείης A C E Eust. : Εὐσεβίης M P Mus
26  ἐσθίειν A : ἔσθειν B Mus | φανὲν A : φρονεῖν Bach ‖ 27–8  ἀπότακτος
ἡμέρα C E : ἀπότακτον † ἡμεραι † A
x 432d–433e 199

[42] φίλοινος δ᾿ ἐστὶν ὁ πρὸς οἶνον ἕτοιμος, φιλοπότης δὲ ὁ πρὸς


πότους, κωθωνιστὴς δὲ ὁ μέχρι μέθης. (Dioscurid. fr. XXIV Weber)
πλεῖστον δὲ ἔπινε τῶν μὲν ἡρώων Νέστωρ ὁ τριγέρων· φανερῶς
γὰρ αὐτὸς προσέκειτο τῶν ἄλλων μᾶλλον τῷ οἴνῳ καὶ τοῦ Ἀγαμέ-
5 μνονος αὐτοῦ, ὃν ὡς πολυπότην ἐπιπλήσσει Ἀχιλλεύς (Il. 1.225). ὁ
δὲ Νέστωρ καὶ τῆς μεγίστης μάχης ἐνεστηκυίας οὐκ ἀπέχεται |
καὶ τοῦ πίνειν· φησὶ γοῦν Ὅμηρος (Il. 14.1)· 433c
Νέστορα δ᾿ οὐκ ἔλαθεν ἰαχὴ πίνοντά περ ἔμπης.
καὶ μόνου δὲ τούτου τῶν ἡρώων τὸ ποτήριον ἡρμήνευκεν (Il.
10 11.632–7), ὡς τὴν ἀσπίδα· ἐστρατεύετο γὰρ μετ᾿ αὐτοῦ (Il. 11.632)
καθάπερ καὶ τῆς ἀσπίδος ἐκείνης, ἧς φησιν Ἕκτωρ καὶ μέχρις
οὐρανοῦ (Il. 8.192) ἥκειν τὸ κλέος. οὐκ ἂν ἁμάρτοι δέ τις καὶ τὸ
ποτήριον αὐτοῦ λέγων φιάλην Ἄρεως κατὰ τὸν Ἀντιφάνους
Καινέα (fr. 110 = Timoth. PMG 797), ἐν ᾧ λέγεται οὕτως·
15 εἶτ᾿ ἤδη δὸς φιάλην, τὸ ὅπλον Ἄρεως,
κατὰ Τιμόθεον, ξυστόν τε | βέλος. 433d
ἀλλὰ μὴν καὶ διὰ τὴν φιλοποσίαν ὁ Νέστωρ καὶ παρ᾿ Ἀχιλλέως
φιάλην λαμβάνει δῶρον ἐν τῷ ἐπὶ Πατρόκλῳ ἐπιτελουμένῳ ἀγῶνι
(Il. 23.615–24), οὐχ ὅτι † καὶ οὐχὶ τῷ νικηθέντι ἔδωκε δέπας ὁ
20 Ἀχιλλεύς (τοῖς γὰρ φιλοπόταις οὐ παρέπεται τὸ νικᾶν διὰ τὸ
ῥᾴθυμον), ἢ ὅτι διὰ δίψαν μάλιστα λείπονται οἱ πύκται διὰ τὸ
βαρεῖσθαι τὰς χεῖρας ἀνατείνοντες. ὁ δὲ Εὔμηλος λαμβάνει
θώρακα (Il. 23.558–64) δραμὼν ἆθλον ἐπισφαλῶς καὶ ἀμυχθείς (Il.
23.394–7), ἀσφαλείας ὅπλον. [43] τῆς δὲ δίψης οὐδέν | ἐστι 433e
25 πολυποθητότερον· διόπερ καὶ τὸ Ἄργος πολυδίψιον ὁ ποιητὴς (Il.
4.171) ἔφη, τὸ πολυπόθητον διὰ τὸν χρόνον· τὸ δίψος γὰρ πᾶσιν

433f, e  Eust. p. 1701.30–3 = i.437.39–41

1  φιλοπότης C E M P Mus : φιλοπώτης A ‖ 2  κωθωνιστὴς C E :


φιλοκωθωνιστὴς A ‖ 5  πολυπότην Eust. Mus : πολυπότ C E : πολυπώτην A
ὁ Ἀχιλλεύς A Eust. : ὁ om. C E ‖ 10  τὴν Ἀχιλλέως ἀσπίδα A C E Eust. :
Ἀχιλλέως ut glossam delevi ‖ 11  ὁ Ἕκτωρ A : ὁ delevi ‖ 15  εἶτ᾿ ἤδη δὸς, i.e.
-ΔΟΣ Emperius : εἰτ᾿ † ηδηλος †, i.e. -ΛΟΣ A | τὸ ὅπλον A : del. Koppiers
17  φιλοποσίαν Arec. Musurus : φιλοπωσίαν A ‖ 20  φιλοπόταις Bedrot :
φιλοπώταις A
200 deip nosop histae

ἰσχυρὰν ἐπιθυμίαν ἐμποιεῖ τῆς περιττῆς ἀπολαύσεως, διὸ καὶ


Σοφοκλῆς (fr. 763 = adesp. com. fr. *120) φησί·
διψῶντι γάρ τοι πάντα προσφέρων σοφὰ
οὐκ ἂν πλέον τέρψειας μὴ πιεῖν διδούς.
καὶ Ἀρχίλοχος (fr. 125 West2)· 5

μάχης δὲ τῆς σῆς, ὥστε διψέων πιεῖν,


ὣς ἐρέω.
καὶ τῶν τραγικῶν δέ τις (adesp. tr. fr. 96) ἔφη· |
433f ἴσχειν κελεύω χεῖρα διψῶσαν φόνου.
καὶ Ἀνακρέων (PMG 389)· 10

φίλη γὰρ εἶς ξείνοις· ἔασον δέ με διψῶντα πιεῖν.


καὶ Ξενοφῶν δ᾿ ἐν τῷ τρίτῳ τῆς Παιδείας (Cyr. 5.1.1) ποιεῖ τὸν
Κῦρον τάδε λέγοντα· ἐγὼ ὑμῖν διψῶ χαρίσασθαι. Πλάτων δ᾿ ἐν τῇ
Πολιτείᾳ (562c–d)· ὅταν, οἶμαι, δημοκρατουμένη πόλις ἐλευθερίας
διψήσασα κακῶν οἰνοχόων προστατούντων τύχῃ καὶ πορρωτέρω 15
434a τοῦ δέοντος ἀκράτου μεθυσθῇ. ‖ [44] ἔπινε δὲ καὶ Πρωτέας ὁ
Μακεδὼν πλεῖστον, ὥς φησιν Ἕφιππος ἐν τῷ Περὶ τῆς Ἀλεξάν-
δρου καὶ Ἡφαιστίωνος Ταφῆς (FGrH 126 F 3), καὶ εὐρώστῳ τῷ
σώματι διῆγε, καίτοι τῷ πιεῖν ἐγγεγυμνασμένος ὤν· Ἀλέξανδρος
γοῦν αἰτήσας ποτὲ ποτήριον δίχουν καὶ πιὼν προὔπιε τῷ 20
Πρωτέᾳ· καὶ ὃς λαβὼν καὶ πολλὰ ὑμνήσας τὸν βασιλέα ἔπιεν, ὡς
ὑπὸ πάντων κροταλισθῆναι. καὶ μετ᾿ ὀλίγον τὸ αὐτὸ ποτήριον
αἰτήσας ὁ Πρωτέας καὶ πάλιν πιὼν προὔπιε τῷ βασιλεῖ. ὁ δὲ
434b Ἀλέξανδρος λαβὼν | ἔσπασε μὲν γενναίως, οὐ μὴν ὑπήνεγκεν,
ἀλλ᾿ ἀπέκλινεν ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον ἀφεὶς τῶν χειρῶν τὸ ποτή- 25
ριον. καὶ ἐκ τούτου νοσήσας ἀπέθανε τοῦ Διονύσου, φησί, μηνίσαν-

434a–b, d–e  Eust. p. 1834.3–8 = ii.162.39–163.3

1  τῆς περιττῆς C : τῆς περιττ E : τὴν περὶ τῆς A ‖ 2  ὁ Σοφοκλῆς A : ὁ om. C
E ‖ 4  μὴ A C E : ἢ Casaubon ‖ 5  ὁ Ἀρχίλοχος A : ὁ om. C E M P Mus ‖ 11  εἶς
ξείνοις Schneidewin : † εισξεινεισ † A : εἶ ξένοις Musurus : εἶς ξείνοισιν Page
διψῶντα A : διψέοντα Page ‖ 13  χαρίσασθαι A C E : χαρίζεσθαι Xen.
16  ἀκράτου A Eust. : ἀκράτ C E : ἀκράτου αὐτῆς Pl.
x 43 3e –4 34e 201

τος αὐτῷ, διότι τὴν πατρίδα αὐτοῦ τὰς Θήβας ἐπολιόρκησεν.


ἔπινε δὲ ὁ Ἀλέξανδρος πλεῖστον, ὡς καὶ ἀπὸ τῆς μέθης συνεχῶς
κοιμᾶσθαι δύο ἡμέρας καὶ δύο νύκτας. δηλοῦται δὲ τοῦτο ἐν ταῖς
Ἐφημερίσιν αὐτοῦ (FGrH 117 F 2b), ἃς ἀνέγραψαν (FGrH 117 T 1)
5 Εὐμένης τε ὁ Καρδιανὸς καὶ Διόδοτος ὁ Ἐρυθραῖος. Μένανδρος δὲ
ἐν Κόλακί (Kolax fr. 2 Sandbach) φησι·
(Βι.) κοτύλας | χωροῦν δέκα 434c
ἐν Καππαδοκίᾳ κόνδυ χρυσοῦν, Στρουθία,
τρὶς ἔπιον μεστόν γε. (Στ.) Ἀλεξάνδρου πλέον
10 πέπωκας τοῦ βασιλέως. (Βι.) οὐκ ἔλαττον, οὐ
μὰ τὴν Ἀθηνᾶν. (Στ.) μέγα γε. 5
Νικοβούλη (FGrH 127 T 1) δὲ ἢ ὁ ἀναθεὶς ταύτῃ τὰ συγγράμματά
φησιν (FGrH 127 F 1) ὅτι παρὰ Μηδείῳ τῷ Θεσσαλῷ δειπνῶν ὁ
Ἀλέξανδρος εἴκοσιν οὖσιν ἐν τῷ συμποσίῳ πᾶσι προὔπιε παρὰ
15 πάντων τὰ ἴσα λαμβάνων, καὶ ἀναστὰς 〈ἐκ〉 τοῦ συμποσίου μετ᾿ οὐ
πολὺ ἀνεπαύετο. Καλλισθένης (FGrH 124 T 12) δὲ ὁ σοφιστής, ὡς
Λυγκεὺς ὁ Σάμιός φησιν ἐν τοῖς Ἀπομνημονεύμασι (fr. 34 Dalby) |
καὶ Ἀριστόβουλος (FGrH 139 F 32) καὶ Χάρης (FGrH 125 F 13) ἐν 434d
ταῖς Ἱστορίαις, ἐν τῷ συμποσίῳ τοῦ Ἀλεξάνδρου τῆς τοῦ ἀκράτου
20 κύλικος εἰς αὐτὸν ἐλθούσης, ὡς διωθεῖτο, εἰπόντος τινὸς αὐτῷ·
“διὰ τί οὐ πίνεις;”, “οὐδὲν δέομαι”, ἔφη, “Ἀλεξάνδρου πιὼν τοῦ
Ἀσκληπιοῦ δεῖσθαι.” [45] Δαρεῖος δὲ ὁ τοὺς μάγους ἀνελὼν
ἐπιγεγραμμένον εἶχεν ἐπὶ τοῦ μνήματος· ἠδυνάμην καὶ οἶνον
πίνειν πολὺν καὶ τοῦτον φέρειν καλῶς. Κτησίας (FGrH 688 F 50) δὲ
25 παρ᾿ Ἰνδοῖς φησιν οὐκ εἶναι τῷ βασιλεῖ μεθυσθῆναι· | παρὰ δὲ 434e
Πέρσαις τῷ βασιλεῖ ἐφίεται μεθύσκεσθαι μιᾷ ἡμέρᾳ, ἐν ᾗ θύουσι
τῷ Μίθρῃ. γράφει δὲ οὕτω περὶ τούτου Δοῦρις ἐν τῇ ἑβδόμῃ τῶν
Ἱστοριῶν (FGrH 76 F 5)· ἐν μόνῃ τῶν ἑορτῶν τῶν ἀγομένων ὑπὸ
Περσῶν τῷ Μίθρῃ βασιλεὺς μεθύσκεται καὶ τὸ Περσικὸν ὀρχεῖται·

434a–b, d–e  Eust. p. 1834.3–8 = ii.162.39–163.3 | 434e–f  Eust. p. 957.43 =


III.547.2–4

1  τὰς Θήβας A C E : fort. ut glossa delenda ‖ 2  δὲ A : δὲ καὶ E : (καὶ) C


9  ἔπιον A C E : ἐπέπιον Meineke ‖ 10  πέπωκας τοῦ βασιλέως A C E : τοῦ
βασιλέως πέπωκας Bentley ‖ 12  ἢ ὁ ἀναθεὶς ταύτῃ M P Mus : ᾗ ὁ ἀναθεὶς
ταυτὶ A ‖ 15  〈ἐκ〉 add. Kaibel ‖ 20  εἰπόντος τέ A : τέ delevi ‖ 28  τῶν
ἀγομένων A : τῇ ἀγομένῃ Meineke
202 deip nosop histae

τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς κατὰ τὴν Ἀσίαν, ἀλλὰ πάντες ἀπέχονται


κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην τῆς ὀρχήσεως· Πέρσαι γὰρ ὥσπερ
434f ἱππεύειν οὕτω καὶ ὀρχεῖσθαι μανθάνουσι, καὶ νομίζουσι τὴν | τῆς
ἐργασίας ταύτης κίνησιν ἐμμελῆ τινα λαμβάνειν γυμνασίαν τῆς
τοῦ σώματος ῥώμης. εἰς τοσοῦτο δὲ Ἀλέξανδρος ἐμέθυεν, ὥς φησι 5
Καρύστιος ὁ Περγαμηνὸς ἐν Ἱστορικοῖς Ὑπομνήμασιν (fr. 4, FHG
iv.357), ὡς καὶ ἐπὶ ὄνων ἅρματος κωμάζειν· ἐποίουν δὲ τοῦτο,
φησί, καὶ οἱ τῶν Περσῶν βασιλεῖς. μήποτ᾿ οὖν διὰ τοῦτο οὐδὲ
πρὸς τὰ ἀφροδίσια εἶχεν ὁρμήν· ἐξυδαροῦσθαι γάρ φησιν Ἀριστο-
τέλης ἐν τοῖς Φυσικοῖς Προβλήμασι (872b20–5) τῶν τοιούτων τὴν 10
435a γονήν. ‖ Ἱερώνυμός τε ἐν ταῖς Ἐπιστολαῖς (fr. 38 Wehrli) Θεόφρα-
στόν (fr. 578 Fortenbaugh) φησι λέγειν ὅτι Ἀλέξανδρος οὐκ εὖ
διέκειτο πρὸς τὰ ἀφροδίσια· Ὀλυμπιάδος γοῦν καὶ παρανακλινά-
σης αὐτῷ Καλλιξείναν τὴν Θετταλὴν ἑταίραν περικαλλεστάτην
οὖσαν, συνειδότος τοῦτο καὶ τοῦ Φιλίππου (εὐλαβοῦντο γὰρ μὴ 15
γύννις εἴη), † πολλάκις ᾔτει αὐτῇ τὸν Ἀλέξανδρον συγγενέσθαι.
[46] καὶ Φίλιππος δ᾿ ὁ τοῦ Ἀλεξάνδρου πατὴρ φιλοπότης ἦν, ὡς
ἱστορεῖ Θεόπομπος ἐν τῇ ἕκτῃ καὶ εἰκοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH
115 F 163). κἀν ἄλλῳ δὲ μέρει τῆς Ἱστορίας (FGrH 115 F 282) |
435b γράφει· Φίλιππος ἦν τὰ μὲν φύσει μανικὸς καὶ προπετὴς ἐπὶ τῶν 20
κινδύνων, τὰ δὲ διὰ μέθην· ἦν γὰρ πολυπότης καὶ πολλάκις
μεθύων ἐξεβοήθει. ἐν δὲ τῇ τρίτῃ καὶ πεντηκοστῇ (FGrH 115 F 236)
περὶ τῶν ἐν Χαιρωνείᾳ γενομένων εἰπὼν καὶ ὡς ἐπὶ δεῖπνον
ἐκάλεσε τοὺς παραγενομένους τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις, φησίν· ὁ δὲ
Φίλιππος ἀποχωρησάντων ἐκείνων εὐθέως μετεπέμπετό τινας 25
τῶν ἑταίρων, καλεῖν δ᾿ ἐκέλευε τὰς αὐλητρίδας καὶ Ἀριστόνικον
435c τὸν κιθαρῳδὸν καὶ Δωρίωνα τὸν αὐλητὴν | καὶ τοὺς ἄλλους τοὺς
εἰθισμένους αὐτῷ συμπίνειν· περιήγετο γὰρ πανταχοῦ τοὺς τοιού-
τους ὁ Φίλιππος καὶ κατασκευασάμενος ἦν ὄργανα πολλὰ συμπο-
σίου καὶ συνουσίας· ὢν γὰρ φιλοπότης καὶ τὸν τρόπον ἀκόλαστος 30

*435a  Eust. p. 1680.45–7 = i.409.24–6

2  γὰρ A : δὲ C E ‖ 4  κίνησιν A C E : del. Kaibel ‖ 9  ἐξυδαροῦσθαι C E :


ἐξυδροῦσθαι A ‖ 9–10  ὁ Ἀριστοτέλης A : ὁ om. C E ‖ 13  τὰ C E : om. A
16  γύννις Musurus : γύνις A C E Eust. | ἣ ante πολλάκις praeb. C E
17  πολυπότης Musurus : πολυπώτης A ‖ 21  πολυπότης Musurus : πολυπότ
C E : πολυπώτης A ‖ 23  Χαιρωνείᾳ M P Mus : Χερωνείᾳ A ‖ 28  περιήγετο B
Mus : περιήγητο A ‖ 30  φιλοπότης Bedrot : φιλοπότ C E : φιλοπώτης A
x 434e–435f 203

καὶ βωμολόχος εἶχε περὶ αὑτὸν συχνοὺς καὶ τῶν περὶ τὴν μουσι-
κὴν ὄντων καὶ τῶν τὰ γέλοια λεγόντων. πιὼν δέ ποτε τὴν νύκτα
πᾶσαν καὶ μεθυσθεὶς πολὺ καὶ παίξας, ἀφεὶς ἅπαντας τοὺς ἄλλους
ἀπαλλάττεσθαι ἤδη πρὸς ἡμέραν ἐκώμαζεν ὡς τοὺς πρέσβεις |
5 τοὺς τῶν Ἀθηναίων. Καρύστιος δὲ ἐν τοῖς Ἱστορικοῖς Ὑπομνήμα- 435d
σιν (fr. 3, FHG iv.357), ὅτε, φησί, μεθύειν προῃρεῖτο Φίλιππος,
τοῦτ᾿ ἔλεγε· “χρὴ πίνειν· Ἀντίπατρος γὰρ ἱκανός ἐστι νήφων.”
κυβεύοντος δέ ποτε αὐτοῦ καί τινος ἀγγείλαντος ὡς Ἀντίπατρος
πάρεστι, διαπορήσας ὦσεν ὑπὸ τὴν κλίνην τὸν ἄβακα. [47]
10 φιλοπότην δὲ καὶ μέθυσον καταλέγει Θεόπομπος (FGrH 115 F
283a) Διονύσιον τὸν νεώτερον, Σικελίας τύραννον, ὃν καὶ τὰς ὄψεις
ὑπὸ τοῦ οἴνου διαφθαρῆναι. Ἀριστοτέλης δ᾿ ἐν τῇ Συρακοσίων
Πολιτείᾳ (fr. 508 Rose = fr. 605.1 Gigon) | καὶ συνεχῶς φησιν αὐτὸν 435e
ἔσθ᾿ ὅτε ἐπὶ ἡμέρας ἐνενήκοντα μεθύειν· διὸ καὶ ἀμβλυωπότερον
15 γενέσθαι τὰς ὄψεις. Θεόφραστος (fr. 548 Fortenbaugh) δέ φησι καὶ
τοὺς ἑταίρους αὐτοῦ κολακεύοντας τὴν τυραννίδα προσποιεῖσθαι
μὴ βλέπειν καὶ ὑπ᾿ αὐτοῦ χειραγωγεῖσθαι καὶ μήτε τὰ παρατιθέ-
μενα τῶν ἐδεσμάτων μήτε τὰς κύλικας ὁρᾶν· διὸ κληθῆναι Διονυ-
σιοκόλακας. ἔπινε δὲ πλεῖστον καὶ Νυσαῖος ὁ τυραννήσας Συρακο-
20 σίων καὶ Ἀπολλοκράτης· Διονυσίου δὲ τοῦ | προτέρου οὗτοι υἱοί, 435f
ὡς ὁ Θεόπομπος ἱστορεῖ ἐν τῇ τεσσαρακοστῇ κἀν τῇ ἑξῆς τῶν
Ἱστοριῶν. γράφει δὲ οὕτω (FGrH 115 F 188) περὶ τοῦ Νυσαίου·
Νυσαῖος ὁ τυραννήσας ὕστερον Συρακοσίων, ὥσπερ ἐπὶ θανάτῳ
συνειλημμένος καὶ προειδὼς ὅτι μῆνας ὀλίγους ἤμελλε βιώσεσθαι,
25 γαστριζόμενος καὶ μεθύων διῆγεν. ἐν δὲ τῇ ἐνάτῃ καὶ τριακοστῇ
(FGrH 115 F 185) φησίν· Ἀπολλοκράτης ὁ Διονυσίου τοῦ τυράννου

*435d–40d  cf. Ael. VH 2.41 | *435d  Eust. p. 1397.51 = i.29.22

1  βωμολόχος A C E : βωμολόχους Bedrot ‖ 2  ποτε C E : om. A ‖ 3  παίξας C


E : πατάξας A ‖ 10  φιλοπότην δὲ καὶ μέθυσον scripsi : φιλοπώτας δὲ καὶ με-
θύσους A : φιλοπότ, i.e. φιλοπότης (structura mutata) C E ‖ 16–18  προσ-
ποιεῖσθαι μὴ βλέπειν καὶ ὑπ᾿ αὐτοῦ τοῦ Διονυσίου χειραγωγεῖσθαι καὶ μήτε
τὰ παρατιθέμενα τῶν ἐδεσμάτων μήτε τὰς κύλικας ὁρᾶν A C E : fort.
προσποιεῖσθαι μήτε τὰ παρατιθέμενα τῶν ἐδεσμάτων μήτε τὰς κύλικας ὁρᾶν
καὶ ὑπ᾿ αὐτοῦ [τοῦ Διονυσίου] χειραγωγεῖσθαι ‖ 17  ὑπ᾿ αὐτοῦ τοῦ Διονυσίου
A C E : τοῦ Διονυσίου ut glossam delevi ‖ 18–19  Διονυσιοκόλακας C E, cf.
lmAmg Διονυσιοκολάκων : Διονυσοκόλακας A ‖ 24  ἤμελλε C E B P Mus :

ἔμελλε M : ἤμελε A | βιώσεσθαι A E : βόσεσθαι C : ἐπιβιώσεσθαι Meineke


25  ἐνάτῃ καὶ τριακοστῇ scripsi : τριακοστῇ ἐνάτῃ A
204 deip nosop histae

436a υἱὸς ἀκόλαστος ‖ ἦν καὶ φιλοπότης· καὶ τῶν κολακευόντων τινὲς


αὐτὸν παρεσκεύαζον ὡς ἔνι μάλιστα ἀλλοτριώτατα πρὸς τὸν
πατέρα διακεῖσθαι. καὶ Ἱππαρῖνον δὲ τὸν Διονυσίου φησὶν (FGrH
115 F 186) ὑπὸ μέθης τυραννοῦντα ἀποσφαγῆναι. περὶ δὲ τοῦ
Νυσαίου καὶ τάδε γράφει (FGrH 115 F 187)· Νυσαῖος ὁ Διονυσίου 5
τοῦ προτέρου υἱὸς κύριος τῶν ἐν Συρακούσαις γενόμενος πραγμά-
των κατεσκευάσατο τέθριππον καὶ τὴν ἐσθῆτα τὴν ποικίλην
ἀνέλαβεν, ἔτι δὲ καὶ τὴν ὀψοφαγίαν καὶ τὴν οἰνοφλυγίαν καὶ τὴν
436b τῶν | παίδων καὶ τὴν τῶν γυναικῶν ὕβριν καὶ τῶν ἄλλων ὅσα
συντελῆ τούτοις πέφυκε, καὶ τὴν δίαιταν διῆγεν οὕτως. ἐν δὲ τῇ 10
πέμπτῃ καὶ τεσσαρακοστῇ ὁ αὐτὸς περὶ Τιμολάου λέγων τοῦ
Θηβαίου φησίν (FGrH 115 F 210)· οὐκ ὀλίγων γὰρ ἤδη γενομένων
ἀσελγῶν περὶ τὸν βίον τὸν καθ᾿ ἡμέραν καὶ τοὺς πότους οὐδένα
νομίζω τῶν ἐν ταῖς πολιτείαις ὄντων οὔτ᾿ ἀκρατέστερον οὔτε
λιχνότερον οὔτε δοῦλον γεγονέναι μᾶλλον τῶν ἡδονῶν, εἰ μή, 15
ὥσπερ εἶπον, Τιμόλαον. ἐν δὲ τῇ τρίτῃ καὶ εἰκοστῇ (FGrH 115 F
436c 143) περὶ Χαριδήμου τοῦ Ὠρείτου | διηγούμενος, ὃν Ἀθηναῖοι
πολίτην ἐποιήσαντο, φησί· τήν τε γὰρ δίαιταν ἑωρᾶτο τὴν καθ᾿
ἡμέραν ἀσελγῆ καὶ τοιαύτην ποιούμενος ὥστε πίνειν καὶ μεθύειν
ἀεί, καὶ γυναῖκας ἐλευθέρας ἐτόλμα διαφθείρειν· καὶ εἰς τοσοῦτο 20
προῆλθεν ἀκρασίας ὥστε μειράκιόν τι παρὰ τῆς βουλῆς τῆς τῶν
Ὀλυνθίων αἰτεῖν ἐπεχείρησεν ὃ τὴν μὲν ὄψιν ἦν εὐειδὲς καὶ χάριεν,
ἐτύγχανε δὲ μετὰ Δέρδου τοῦ Μακεδόνος αἰχμάλωτον γεγενημέ-
436d νον. ἔπινε δὲ πλεῖστον καὶ Ἀρκαδίων (ἄδηλον δ᾿ | εἰ ὁ Φιλίππῳ
διεχθρεύσας), ὡς τὸ ἐπίγραμμα (anon. FGE 1624–7) δηλοῖ ὅπερ 25
ἀνέγραψε Πολέμων ἐν τῷ Περὶ τῶν κατὰ Πόλεις Ἐπιγραμμάτων
(fr. 79 Preller)·
τοῦ πολυκώθωνος τοῦτ᾿ ἠρίον Ἀρκαδίωνος
ἄστεος ὀρθώσαντα † δὲ παρ᾿ ἀτραπιτῷ 1625

436d, 437a–b  Eust. p. 746.58, 59–61 = II.700.5–7, 8–11

1  φιλοπότης Casaubon : φιλοπώτης A ‖ 3  Ἱππαρῖνον P Mus et Ael. VH 2.41 :


Ἱππαρίνον M : Ἱπαπαρῖνον A ‖ 9  τὴν τῶν A : τὴν del. Kaibel ‖ 10  συντελῆ
Kaibel : συντελεῖ A : συντελεῖν Musurus ‖ 11  πέμπτῃ καὶ τεσσαρακοστῇ
scripsi : τεσσαρακοστῇ πέμπτῃ A ‖ 20  ἀεί C E B M P Mus : αἰεί A
29  ὀρθώσαντα δὲ A : ὄρθωσαν τᾷδε Musurus : ὤρθωσαν τᾷδε Casaubon
x 435f–437a 205

υἱῆες Δόρκων καὶ Χαρμύλος. ἔφθιτο δ᾿ ὡνήρ,


ἄνθρωπ᾿, ἐκ χανδῆς ζωροποτῶν κύλικας.
καὶ Ἐρασίξενον δέ τινα πεπωκέναι πλεῖστόν φησι τὸ ἐπ᾿ αὐτῷ
ἐπίγραμμα (Call. HE 1325–6 = AP 7.454)·
5 οὐ βαθὺν οἰνοπότην Ἐρασίξενον ἡ δὶς ἐφεξῆς |
ἀκρήτου φανερῶς ᾤχετ᾿ ἔχουσα κύλιξ. 436e
[48] ἔπινε δὲ πλεῖστον καὶ Ἀλκέτας ὁ Μακεδών, ὥς φησιν
Ἄριστος ὁ Σαλαμίνιος (FGrH 143 F 3), καὶ Διότιμος ὁ Ἀθηναῖος.
οὗτος δὲ καὶ Χώνη ἐπεκαλεῖτο· ἐντιθέμενος γὰρ τῷ στόματι
10 χώνην ἀπαύστως ἔπινεν ἐπιχεομένου οἴνου, ὅθεν καὶ Χώνη
ἐπεκλήθη, ὥς φησι Πολέμων (fr. 79 Preller). Κλεομένης δὲ ὁ
Λακεδαιμόνιος ὅτι καὶ ἀκρατοπότης ἦν προείρηται (10.427b)· ὅτι
δὲ διὰ μέθην ἑαυτὸν καὶ μαχαίρᾳ κατέτεμεν Ἡρόδοτος (6.75) |
ἱστόρησε. καὶ Ἀλκαῖος δ᾿ ὁ ποιητὴς φιλοπότης ἦν, ὡς προεῖπον 436f
15 (10.429a, 430a–d). Βάτων δ᾿ ὁ Σινωπεὺς ἐν τοῖς Περὶ Ἴωνος τοῦ
Ποιητοῦ (FGrH 268 F 6 = Ion test. 8a Fowler) φιλοπότην φησὶ
γενέσθαι καὶ ἐρωτικώτατον τὸν Ἴωνα. καὶ αὐτὸς δὲ ἐν τοῖς
Ἐλεγείοις (fr. 31 West2) ἐρᾶν μὲν ὁμολογεῖ Χρυσίλλης τῆς Κοριν-
θίας, Τελέου δὲ θυγατρός· ἧς καὶ Περικλέα τὸν Ὀλύμπιον ἐρᾶν
20 φησι Τηλεκλείδης ἐν Ἡσιόδοις (fr. 18). Ξέναρχος δ᾿ ὁ Ῥόδιος διὰ
τὴν πολυποσίαν Μετρητὴς ἐπεκαλεῖτο· μνημονεύει αὐτοῦ Εὐφο-
ρίων ὁ ἐποποιὸς ἐν Χιλιάσι (fr. 49, p. 39 Powell = fr. 53 van
Groningen). [49] Χάρης δ᾿ ὁ Μιτυληναῖος ἐν ταῖς Περὶ Ἀλέξαν-
δρον Ἱστορίαις (FGrH 125 F 19) περὶ Καλάνου ‖ εἰπὼν τοῦ Ἰνδοῦ 437a
25 φιλοσόφου, ὅτι ῥίψας ἑαυτὸν εἰς πυρὰν νενημένην ἀπέθανε, φησὶν
ὅτι καὶ ἐπὶ τῷ μνήματι αὐτοῦ διέθηκεν Ἀλέξανδρος γυμνικὸν
ἀγῶνα καὶ μουσικὸν ἐγκωμίων. ἔθηκε δέ, φησί, καὶ διὰ τὴν φιλοι-
νίαν τῶν Ἰνδῶν καὶ ἀκρατοποσίας ἀγῶνα, καὶ ἦν ἆθλον τῷ μὲν
πρώτῳ τάλαντον, τῷ δὲ δευτέρῳ τριάκοντα μναῖ καὶ τῷ τρίτῳ

*436f–7b  cf. Ael. VH 12.26 | 436d, 437a–b  Eust. p. 746.58, 59–61 =


II.700.5–7, 8–11 | 437a  Eust. p. 1398.2–4 = i.29.40–2

1  ἔφθιτο δ᾿, i.e. ΕΦΘΙΤΟΔ Schweighäuser : † εφθη ὁδ᾿ †, i.e. ΕΦΘΗΟΔ A


2  ἄνθρωπ᾿ A : ὤνθρωφ᾿ Kaibel | ἐκ χανδῆς A C E Eust. : ἓκ χανδὸν Dilthey
3  καὶ C E : om. A ‖ 6  φανερῶς A C E : προποθεῖσ᾿ AP ‖ 20  Ξέναρχος A C E :
Ξεναγόρας Ael. ‖ 23  Μιτυληναῖος Musurus : Μυτιληναῖος A
206 deip nosop histae

δέκα. τῶν οὖν πιόντων τὸν οἶνον παραχρῆμα μὲν ἐτελεύτησαν ὑπὸ
τοῦ ψύχους τριάκοντα καὶ πέντε, μικρὸν δὲ διαλιπόντες ἐν ταῖς
437b σκηναῖς ἕξ. ὁ δὲ πλεῖστον πιὼν καὶ | νικήσας ἔπιε μὲν ἀκράτου
χοᾶς τέσσαρας καὶ τὸ τάλαντον ἔλαβεν, ἐβίωσε δὲ ἡμέρας τέσσα-
ρας· ἐκαλεῖτο δὲ Πρόμαχος. Τίμαιος (FGrH 566 F 158a) δέ φησιν 5
ὡς Διονύσιος ὁ τύραννος τῇ τῶν Χοῶν ἑορτῇ τῷ πρώτῳ ἐκπιόντι
χοᾶ ἆθλον ἔθηκε στέφανον χρυσοῦν· καὶ ὅτι πρῶτος ἐξέπιε
Ξενοκράτης ὁ φιλόσοφος καὶ λαβὼν τὸν χρυσοῦν στέφανον καὶ
ἀναλύων τῷ Ἑρμῇ τῷ ἱδρυμένῳ ἐπὶ τῆς αὐλῆς ἐπέθηκεν ᾧπερ
εἰώθει καὶ τοὺς ἀνθίνους ἑκάστοτε ἐπιτιθέναι στεφάνους ἑσπέρας 10
ἀπαλλασσόμενος ὡς αὑτόν, καὶ ἐπὶ τούτῳ ἐθαυμάσθη. τὴν δὲ τῶν
437c Χοῶν ἑορτὴν τὴν Ἀθήνησιν | ἐπιτελουμένην Φανόδημός (FGrH 325
F 11) φησι 〈…〉 Δημοφῶντα τὸν βασιλέα βουλόμενον ὑποδέξασθαι
παραγενόμενον Ὀρέστην Ἀθήναζε. πρὸς δὲ τὰ ἱερὰ οὐ θέλων
αὐτὸν προσιέναι οὐδ᾿ ὁμόσπονδον γενέσθαι μήπω δικασθέντα 15
ἐκέλευσε συγκλεισθῆναί τε τὰ ἱερὰ καὶ χοᾶ οἴνου ἑκάστῳ παρατε-
θῆναι, τῷ πρώτῳ ἐκπιόντι εἰπὼν ἆθλον δοθήσεσθαι πλακοῦντα·
παρήγγειλέ τε καὶ τοῦ πότου παυσαμένους τοὺς μὲν στεφάνους οἷς
437d ἐστεφάνωντο πρὸς τὰ ἱερὰ μὴ τιθέναι διὰ | τὸ ὁμορόφους γενέσθαι
τῷ Ὀρέστῃ, περὶ δὲ τὸν χοᾶ τὸν ἑαυτοῦ ἕκαστον περιθεῖναι καὶ τῇ 20
ἱερείᾳ ἀποφέρειν τοὺς στεφάνους πρὸς τὸ ἐν Λίμναις τέμενος,
ἔπειτα θύειν ἐν τῷ ἱερῷ τὰ ἐπίλοιπα· καὶ ἔκτοτε τὴν ἑορτὴν
κληθῆναι Χοᾶς. τῇ δὲ ἑορτῇ τῶν Χοῶν ἔθος ἐστὶν Ἀθήνησι πέμπε-
σθαι δῶρά τε καὶ τοὺς μισθοὺς τοῖς σοφισταῖς, οἵπερ καὶ αὐτοὶ
συνεκάλουν ἐπὶ ξένια τοὺς γνωρίμους, ὥς φησιν Εὐβουλίδης ὁ 25
διαλεκτικὸς ἐν δράματι Κωμασταῖς (fr. 1) οὕτω·
σοφιστιᾷς, κάκιστε, καὶ Χοῶν δέῃ |
437e τῶν μισθοδώρων οὐκ ἀδείπνων † ἐν τρυφῇ.

437e  Eust.(1) p. 1680.48–50 = i.409.27–9 | 437e  Eust.(2) p. 1905.47–9 = ii.255.


31–2

4  ἐβίωσε A C E : βιοὺς (structura mutata) Eust. : ἐπεβίωσε Meineke ‖ 13  lac.


hic indic. Schweighäuser : intra βασιλέα et βουλόμενον Kaibel ‖ 14  τὸν
Ὀρέστην A : τὸν om. C E | δὲ C E B M P Mus : τε A ‖ 16  τε τὰ Meineke : τά
τε A : τὰ C E ‖ 19  ὁμορόφους Schweighäuser : ὁμορρόφους A : ὁμωροφίους C
E ‖ 20  περιθεῖναι B M P Mus : περιθῆναι A : περιθέντας C E
x 437a–438b 207

[50] Ἀντίγονος δ᾿ ὁ Καρύστιος ἐν τῷ Περὶ τοῦ Διονυσίου Βίου τοῦ


Ἡρακλεώτου τοῦ Ἐπικληθέντος Μεταθεμένου (p. 126 Wilamowitz
= fr. 41 Dorandi = Dion. Heracl. fr. 428, SVF i.94) φησὶ τὸν Διονύ-
σιον τοῖς οἰκέταις συνεορτάζοντα ἐν τῇ τῶν Χοῶν ἑορτῇ καὶ μὴ
5 δυνάμενον διὰ γῆρας χρῆσθαι ᾗ παρειλήφεσαν ἑταίρᾳ ὑποστρέ-
ψαντα εἰπεῖν πρὸς τοὺς συνδειπνοῦντας·
οὐ δύναμαι τανύσαι, λαβέτω δὲ καὶ ἄλλος. (~ Od. 21.152)
ἦν δὲ ὁ Διονύσιος ἔτι ἐκ νέου, ὥς φησι Νικίας ὁ Νικαεὺς ἐν ταῖς
Διαδοχαῖς (FHG iv.464), πρὸς τὰ ἀφροδίσια | ἐκμανὴς καὶ πρὸς τὰς 437f
10 δημοσίας εἰσῄει παιδίσκας ἀδιαφόρως. καί ποτε πορευόμενος μετά
τινων γνωρίμων, ὡς ἐγένετο κατὰ τὸ παιδισκεῖον εἰς ὃ τῇ προτε-
ραίᾳ παρεληλυθὼς ὤφειλε χαλκοῦς, ἔχων τότε κατὰ τύχην
ἐκτείνας τὴν χεῖρα πάντων ὁρώντων ἀπεδίδου. Ἀνάχαρσις δ᾿ ὁ
Σκύθης παρὰ Περιάνδρῳ τεθέντος ἄθλου περὶ τοῦ πίνειν ᾔτησε τὸ
15 νικητήριον πρῶτος μεθυσθεὶς τῶν συμπαρόντων, ‖ ὡς ὄντος τέλους 438a
τούτου καὶ τῆς ἐν τῷ πότῳ νίκης ὥσπερ καὶ τῆς ἐν τῷ τρέχειν.
Λακύδης δὲ καὶ Τίμων οἱ φιλόσοφοι κληθέντες πρός τινα τῶν
γνωρίμων ἐπὶ δύο ἡμέρας καὶ βουλόμενοι συμπεριφέρεσθαι τοῖς
παροῦσιν ἔπινον προθυμότερον. τῇ μὲν οὖν πρώτῃ τῶν ἡμερῶν ὁ
20 Λακύδης ἀπῄει πρότερος ἐπιπολάσαντος αὐτῷ τοῦ ποτοῦ, καὶ ὁ
Τίμων ὁρῶν αὐτὸν ἀπιόντα ἔφη (Il. 22.393)·
ἠράμεθα μέγα κῦδος· ἐπέφνομεν Ἕκτορα δῖον.
τῇ δ᾿ ὑστεραίᾳ προαπιόντος τοῦ Τίμωνος διὰ τὸ μὴ δυνηθῆναι
ἐκπιεῖν τὴν προποθεῖσαν αὐτῷ κύλικα | ὁ Λακύδης ἰδὼν αὐτὸν 438b
25 ἐπανάγοντα εἶπε (Il. 6.127)·
δυστήνων δέ τε παῖδες ἐμῷ μένει ἀντιόωσι.
[51] Μυκερῖνον δὲ τὸν Αἰγύπτιον Ἡρόδοτος ἱστορεῖ διὰ τῆς
δευτέρας (2.133.4) ἀκούσαντα παρὰ τῶν μάντεων ὅτι ὀλιγοχρόνιός
ἐστι, λύχνα ποιησάμενον πολλά, ὁπότε γένοιτο νύξ, πίνειν καὶ

*438a–b  Eust. p. 1275.53–7 = IV.638.21–639.6 | 438b  Eust. p. 1624.9 = i.334.


27–8

7  λαβέτω C E Eust.(1–2) Mus : λαβέσθω A ‖ 8  Νικαεὺς B M P Mus :


Νικαιεὺς A ‖ 23  προαπιόντος C E Eust. : προπιόντος A
208 deip nosop histae

εὐπαθεῖν οὔτε ἡμέρας οὔτε νυκτὸς ἀνιέντα· καὶ εἰς τὰ ἕλεα δὲ καὶ
τὰ ἄλση νεμόμενον, ἔτι τε ὅπου πύθοιτο ἡβητήρια εἶναι, μεθύσκε-
σθαι. καὶ Ἄμασιν δὲ τὸν καὶ αὐτὸν Αἰγυπτίων βασιλέα Ἡρόδοτος
438c (2.173.1, 174.1) πολλὰ πεπωκέναι φησίν. Ἑρμείας | δ᾿ ὁ Μηθυ-
μναῖος ἐν τρίτῃ Σικελικῶν (FGrH 558 F 1) φιλοπότην φησὶ 5
γενέσθαι Νικοτέλη τὸν Κορίνθιον. Φαινίας δ᾿ ὁ Ἐρέσιος ἐν τῷ
ἐπιγραφομένῳ Τυράννων Ἀναιρέσεις ἐκ Τιμωρίας (fr. 14 Wehrli =
FGrH 1012 F 3) Σκόπαν φησὶ τὸν Κρέοντος μὲν υἱόν, Σκόπα δὲ τοῦ
παλαιοῦ ὑιδοῦν, φιλοποτοῦντα διατελέσαι καὶ τὴν ἐπάνοδον τὴν
ἀπὸ τῶν συμποσίων ποιεῖσθαι ἐπὶ θρόνου καθήμενον καὶ ὑπὸ 10
τεσσάρων βασταζόμενον οὕτως οἴκαδε ἀπιέναι. Φύλαρχος δὲ ἐν τῇ
ἕκτῃ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 81 F 6) Ἀντίοχόν φησι τὸν βασιλέα
438d φίλοινον γενόμενον | μεθύσκεσθαί τε καὶ κοιμᾶσθαι ἐπὶ πλέον, εἶθ᾿
ἑσπέρας πάλιν ἀφυπνιζόμενον ἐπιπίνειν· ἐχρημάτιζέ τε, φησί,
νήφων μὲν βραχέα τελέως, μεθύων δὲ τὰ πολλά· διὸ περὶ αὐτὸν 15
δύο ἦσαν οἱ διοικοῦντες τὴν βασιλείαν, Ἄριστος καὶ Θεμίσων,
Κύπριοι μὲν γένος καὶ ἀδελφοί, ἐρώμενοι δὲ ἀμφότεροι τοῦ Ἀντιό-
χου. [52] πολυπότης δὲ ἦν καὶ Ἀντίοχος ὁ βασιλεὺς ὁ κληθεὶς
Ἐπιφανής, ὁ ὁμηρεύσας παρὰ Ῥωμαίοις, ὃν ἱστορεῖ Πτολεμαῖος ὁ
Εὐεργέτης ἐν τῷ τρίτῳ τῶν Ὑπομνημάτων κἀν τῷ πέμπτῳ 20
438e (FGrH 234 F 3) | φάσκων αὐτὸν εἰς τοὺς Ἰνδικοὺς κώμους καὶ μέθας
τραπέντα πολλὰ ἀναλίσκειν. καὶ τὰ περιλειπόμενα δὲ τῶν χρημά-
των μεθ᾿ ἡμέραν κωμάζων ὁτὲ μὲν ἐξέχει, ἄλλοτε δὲ ἐν ταῖς δημο-
σίαις ὁδοῖς ἱστάμενος ἔλεγε· “τίνι ἡ τύχη δίδωσι, λαβέτω,” καὶ
ῥίψας τὸ ἀργύριον ᾤχετο. πολλάκις δὲ καὶ πλεκτὸν στέφανον 25
ῥόδων ἔχων ἐπὶ τῆς κεφαλῆς καὶ χρυσοϋφῆ τήβενναν φορῶν μόνος

1  ἡμέρας A C E Eust. : ἡμέρης Hdt. | καὶ εἰς A C E Eust. : ἔς τε Hdt. ‖ 2  ἄλση


A C E Eust. : ἄλσεα Hdt. | νεμόμενον A : νεμόμενος (structura mutata) C E
Eust. : πλανώμενον Hdt. | πύθοιτο A C E : πυνθάνοιτο Hdt. | ἡβητήρια εἶναι A
C* : ἡμητήρια εἶναι E : εἶναι ἐνηβητήρια Hdt. ‖ 5  φιλοπότην B M P Mus :
φιλοπώτην A : φιλοπότης (structura mutata) C E ‖ 6  Ἐρέσιος Schweig-
häuser : † ἀναιρεσιος † A : αἰρέσιος B : Ἐρέσσιος M P Mus ‖ 7  Ἀναιρέσεις
scripsi : Ἀναίρεσις A ‖ 8  Σκόπαν, i.e. ΣΚΟΠ- Leopardi : † σκοτταν †, i.e.
ΣΚΟΤΤ- A | Σκόπα, i.e. ΣΚΟΠ- Leopardi : † σκοττα †, i.e. ΣΚΟΤΤ- A :
Κόττας (structura mutata) C E ‖ 9  φιλοποτοῦντα B M P Mus : φιλοποτῶν
(structura mutata) C E : φιλοπωτοῦντα A ‖ 18  πολυπότης B M P Mus : πολυ-
πώτης A ‖ 21  Ἰνδικοὺς, i.e. -ΔΙΚΟΥΣ A C E : Ἰταλικοὺς, i.e. -ΛΙΚΟΥΣ
Jacoby ‖ 24  ἱστάμενος ἔλεγε C E : ἱστάμενον λέγειν A
x 438b–439 c 209

ἐρέμβετο λίθους ὑπὸ μάλης ἔχων, οἷς ἔβαλλε τῶν ἰδιωτῶν τοὺς
ἀκολουθοῦντας αὐτῷ. ἐλούετο δὲ καὶ εἰς τοὺς κοινοὺς λουτρῶνας
μύροις | ἀλειφόμενος, καί ποτε συνιδών τις αὐτὸν ἰδιώτης ἔφη· 438f
“μακάριος εἶ, ὦ βασιλεῦ· πολυτελὲς ὄζεις.” καὶ ὃς ἡσθείς, “ἐγώ
5 σε”, φησίν, “ὑπερκορῆ τούτου ποιήσω,” καὶ κατὰ τῆς κεφαλῆς
αὐτοῦ ὑδρίσκην ὑπὲρ δύο χοᾶς ἔχουσαν παχέος μύρου καταχυθῆ-
ναι ἐκέλευσεν, ὡς καὶ τὸ πλῆθος τῶν ἀγοραιοτέρων εἰς τὸ ἐκχυθὲν
συγκυλισθῆναι· ὀλίσθου τε γενομένου αὐτὸς ὁ Ἀντίοχος ἔπεσε
καγχάζων καὶ οἱ πλεῖστοι τῶν λουομένων τὸ αὐτὸ ἔπασχον. ‖
10 Πολύβιος δ᾿ ἐν τῇ ἕκτῃ καὶ εἰκοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (26.1a) καλεῖ 439a
αὐτὸν Ἐπιμανῆ καὶ οὐκ Ἐπιφανῆ διὰ τὰς πράξεις· οὐ μόνον γὰρ
μετὰ δημοτῶν ἀνθρώπων κατέβαινεν εἰς ὁμιλίας, ἀλλὰ καὶ μετὰ
τῶν παρεπιδημούντων ξένων καὶ τῶν εὐτελεστάτων συνέπινεν. εἰ
δὲ καὶ τῶν νεωτέρων, φησί, ξυναίσθοιτό τινας εὐωχουμένους
15 ὁπουδήποτε, παρῆν μετὰ κεραμίου καὶ συμφωνίας, ὥστε τοὺς
πολλοὺς διὰ τὸ παράδοξον ἀνισταμένους φεύγειν. πολλάκις δὲ καὶ
τὴν βασιλικὴν ἐσθῆτα | ἀποβαλὼν τήβενναν ἀναλαβὼν περιῄει 439b
τὴν ἀγοράν. [53] ἐν δὲ τῇ πρώτῃ καὶ τριακοστῇ ὁ αὐτὸς Πολύβιός
(Plb. 30.26) φησι συντελοῦντα αὐτὸν ἐν τῇ Ἀντιοχείᾳ ἀγῶνας
20 συγκαλέσαι πάντας Ἕλληνας † καὶ τῶν βουλομένων τοὺς
πολλοὺς ἐπὶ τὴν θέαν. καὶ πλείστων παραγινομένων ἐν τοῖς
γυμνασίοις πάντας ἐκ χρυσῶν ὁλκείων ἤλειφε κροκίνῳ μύρῳ καὶ
κινναμωμίνῳ καὶ ναρδίνῳ καὶ ἀμαρακίνῳ καὶ ἰρίνῳ. καὶ συγκα-
λῶν αὐτοὺς εἰς εὐωχίας ποτὲ μὲν χίλια τρίκλινα, ποτὲ δὲ χίλια
25 πεντακόσια | συνεπλήρου μετὰ πολυτελεστάτης κατασκευῆς, καὶ ὁ 439c

1  ἰδιωτῶν Meineke : ἰδίων A C E ‖ 2  δὲ Kaibel : τε A C E ‖ 3  ὅτε καί ποτε


(v.ll.) A : ὅτε delevi ‖ 4  〈ὡς〉 πολυτελὲς Kaibel : fort. πολυτελὲς ὄζων
5  ὑπερκορῆ scripsi : ὑπέρκορον A | τούτου M P Mus : τοῦτο A ‖ 8  τε A : δὲ C
E | αὐτός γε, i.e. -ΓΕ A : αὐτός τε, i.e. -ΤΕ C E B M P Mus : γε/τε delevi
9  καγχάζων C B M : καγχλάζων P Mus : καχάζων E : κακχάζων A
λουομένων C E B M P Mus : λυομένων A ‖ 13  καὶ τῶν εὐτελεστάτων A : καὶ
μετὰ τῶν εὐτελεστάτων C E : μετὰ τῶν παρεπιδημούντων … τῶν
εὐτελεστάτων (καὶ om.) 5.193d ‖ 14  ξυναίσθοιτό τινας εὐωχουμένους A C E :
αἴσθοιτό τινας συνευωχουμένους 5.193d ‖ 15  κεραμίου A : κεραμείου C E :
κερατίου Schweighäuser ex D.S. 29.32 ‖ 22  ὁλκείων Ursinus : ὁλκίων A C E
23  καὶ ἰρίνῳ] καὶ † κλιρινωι †, i.e. dittographiam ΚΑΙΚΛΙ- A : καὶ κρινίνῳ
M P Mus : † ειρινόν † (structura alia) 5.195d A : ἴρινα (structura alia) 5.195d C
E ‖ 24  εὐωχίας A E : εὐωχίαν C M P Mus, cf. 5.195d ἔστρωτο δὲ εἰς εὐωχίαν
25  κατασκευῆς A C E : παρασκευῆς P Mus : διασκευῆς 5.195d
210 deip nosop histae

χειρισμὸς τῆς διακονίας δι᾿ αὐτοῦ ἐγίνετο· κατὰ γὰρ τὰς εἰσόδους
ἐφιστάμενος οὓς μὲν εἰσῆγεν, οὓς δὲ ἀνέκλινε, καὶ τοὺς διακόνους
δὲ τοὺς τὰς παραθέσεις εἰσφέροντας αὐτὸς εἰσῆγε. καὶ περιπορευό-
μενος οὗ μὲν προσεκάθιζεν, οὗ δὲ προσανέπιπτε· καί ποτε μὲν
ἀποθέμενος μεταξὺ τὸν ψωμόν, ποτὲ δὲ τὸ ποτήριον, ἀνεπήδα καὶ 5
μετανίστατο καὶ περιῄει τὸν πότον προπόσεις λαμβάνων ὀρθὸς
439d ἄλλοτε | παρ᾿ ἄλλοις, ἅμα δὲ τοῖς ἀκροάμασι προσπαίζων. καὶ ὑπὸ
τῶν μίμων εἰσεφέρετο ὅλος συγκεκαλυμμένος καὶ ἐτίθετο εἰς τὴν
γῆν ὡς εἷς ὢν τῶν μίμων· καὶ τῆς συμφωνίας προκαλουμένης ὁ
βασιλεὺς ἀναπηδήσας ὠρχεῖτο καὶ προσέπαιζε τοῖς μίμοις, ὥστε 10
πάντας αἰσχύνεσθαι. τοιαῦτα ἀπεργάζεται τοὺς ταλαιπώρους ἡ
πρὸς τῇ μέθῃ ἀπαιδευσία. φιλοπότης δ᾿ ἦν καὶ ὁ ὁμώνυμος αὐτῷ
Ἀντίοχος ὁ ἐν Μηδίᾳ πρὸς Ἀρσάκην πολεμήσας, ὡς ἱστορεῖ
439e Ποσειδώνιος ὁ Ἀπαμεὺς | ἐν τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH
87 F 11 = fr. 63 Edelstein–Kidd = fr. 155 Theiler)· ἀναιρεθέντος γοῦν 15
αὐτοῦ τὸν Ἀρσάκην θάπτοντα αὐτὸν λέγειν· “ἔσφηλέ σε, Ἀντίοχε,
θάρσος καὶ μέθη· ἤλπιζες γὰρ ἐν μεγάλοις ποτηρίοις τὴν Ἀρσάκου
βασιλείαν ἐκπιεῖν.” [54] Ἀντίοχος δὲ ὁ μέγας ἐπικαλούμενος, ὃν
Ῥωμαῖοι καθεῖλον, ὡς ἱστορεῖ Πολύβιος ἐν τῇ εἰκοστῇ (20.8),
παρελθὼν εἰς Χαλκίδα τῆς Εὐβοίας συνετέλει γάμους πεντήκοντα 20
μὲν ἔτη γεγονὼς καὶ δύο τὰ μέγιστα τῶν ἔργων ἀνειληφώς, τήν
τε τῶν Ἑλλήνων ἐλευθέρωσιν, ὡς αὐτὸς ἐπηγγέλλετο, καὶ τὸν |
439f πρὸς Ῥωμαίους πόλεμον· ἐρασθεὶς γοῦν παρθένου Χαλκιδικῆς
κατὰ τὸν τοῦ πολέμου καιρὸν ἐφιλοτιμήσατο γῆμαι αὐτὴν οἰνοπό-
της ὢν καὶ μέθαις χαίρων· ἦν δ᾿ αὕτη Κλεοπτολέμου μὲν θυγάτηρ 25
ἑνὸς τῶν ἐπιφανῶν, κάλλει δὲ πάσας ὑπερβάλλουσα. καὶ τοὺς
γάμους συντελῶν ἐν τῇ Χαλκίδι αὐτόθι διέτριψε τὸν χειμῶνα, τῶν
ἐνεστώτων οὐδ᾿ ἡντινοῦν ποιούμενος πρόνοιαν· ἔθετο δὲ καὶ τῇ
παιδὶ ὄνομα Εὔβοιαν. ἡττηθεὶς οὖν τῷ πολέμῳ ἔφυγεν εἰς Ἔφεσον

1  τῆς διακονίας A C E : τῶν πραγμάτων 5.195d ‖ 3  εἰσφέροντας A : φέροντας


5.195e et Musurus ‖ 7  δὲ A C E : δὲ καὶ 5.195e ‖ 8  συγκεκαλυμμένος A C E :
κεκαλυμμένος 5.195f ‖ 8–9  ἐτίθετο εἰς τὴν γῆν A C E : εἰς τὴν γῆν ἐτίθετο
5.195f ‖ 9  δῆτα post εἷς ὢν praeb. 5.195f | προκαλουμένης C E B et 5.195f :
προσκαλουμένης A ‖ 9–10  ὁ βασιλεὺς A C E : intra μίμων et εἰσεφέρετο
supra praeb. 5.195f ‖ 10  προσέπαιζε τοῖς μίμοις A C E : ὑπεκρίνετο μετὰ τῶν
γελωτοποιῶν 5.195f ‖ 12  φιλοπότης C E B P Mus : φιλοπώτης A ‖ 13  ὁ C E :
om. A ‖ 23  γοῦν A : οὖν C E ‖ 24–5  οἰνοπότης C E B P Mus : οἰνοπώτης A
27  ἐν τῇ Χαλκίδι αὐτόθι A C E : ἐν τῇ Χαλκίδι fort. ut glossa delenda
x 4 39 c– 44 0d 211

μετὰ τῆς νεογάμου. ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ (2.4.6) ὁ αὐτὸς Πολύβιος


ἱστορεῖ ‖ Ἄγρωνα τὸν Ἰλλυριῶν βασιλέα ἡσθέντα ἐπὶ τῷ νενικηκέ- 440a
ναι τοὺς μέγα φρονοῦντας Αἰτωλοὺς πολυπότην ὄντα καὶ εἰς
μέθας καὶ εὐωχίας τραπέντα πλευρίτιδι ληφθέντα ἀποθανεῖν. ἐν δὲ
5 τῇ ἐνάτῃ καὶ εἰκοστῇ (29.13) ὁ αὐτὸς Τενθίωνά φησι τὸν τῶν
Ἰλλυριῶν βασιλέα διὰ τὴν πολυποσίαν πολλὰ ποιεῖν ἀσελγῆ κατὰ
τὸν βίον, νύκτωρ τε ἀεὶ καὶ μεθ᾿ ἡμέραν μεθύοντα. ἀποκτείναντα
δὲ καὶ Πλεύρατον τὸν ἀδελφὸν γαμεῖν μέλλοντα τὴν Μενουνίου
θυγατέρα αὐτὸν γῆμαι τὴν παῖδα καὶ ὠμῶς χρῆσθαι | τοῖς 440b
10 ἀρχομένοις. καὶ Δημήτριον δέ φησι τὸν ἐκ τῆς Ῥώμης τὴν
ὁμηρείαν διαφυγόντα ἐν τῇ τρίτῃ καὶ τριακοστῇ (33.19) βασιλεύ-
σαντα Σύρων πολυπότην ὄντα τὸ πλεῖστον τῆς ἡμέρας μεθύσκε-
σθαι· Ὀροφέρνην τε ὀλίγον χρόνον Καππαδοκίας βασιλεύσαντα
καὶ παριδόντα τὰς πατρίους ἀγωγάς φησιν ἐν τῇ δευτέρᾳ καὶ
15 τριακοστῇ (32.11.10) εἰσαγαγεῖν τὴν Ἰακὴν καὶ τεχνιτικὴν
ἀσωτίαν· [55] διόπερ ὁ θειότατος Πλάτων καλῶς νομοθετεῖ ἐν τῷ
δευτέρῳ (Lg. 666a–b) τοὺς παῖδας μέχρι ἐτῶν ὀκτωκαίδεκα τὸ
παράπαν οἴνου μὴ γεύεσθαι· οὐ γὰρ χρὴ πῦρ ἐπὶ πῦρ ὀχετεύειν,
οἴνου δὲ μετρίου γεύεσθαι | μέχρι τριάκοντα ἐτῶν, μέθης δὲ καὶ 440c
20 πολυοινίας τὸ παράπαν τὸν νέον ἀπέχεσθαι· τετταράκοντα δὲ
ἐπιβαίνοντα † ἐκ τῶν † ἐν τοῖς συσσιτίοις εὐωχηθέντα καλεῖν τούς
τε ἄλλους θεοὺς καὶ δὴ Διόνυσον παρακαλεῖν εἰς τὴν τῶν πρεσβυ-
τῶν τελετὴν ἅμα καὶ παιδείαν, ἣν τοῖς ἀνθρώποις ἐπίκουρον τῆς
τοῦ γήρως αὐστηρότητος ἐδωρήσατο τὸν οἶνον φάρμακον, ὥστε
25 ἀνηβᾶν ἡμᾶς καὶ δυσθυμίας λήθην γίγνεσθαι. καὶ ἑξῆς δέ φησι
(Lg. 672b)· λόγος | καὶ φήμη ὑπορρεῖ, ὡς ὁ θεὸς οὗτος ὑπὸ τῆς 440d

3  πολυπότην B P Mus : πολυπότης (structura mutata) C E : πολυπώτην A


5  Τενθίωνά, i.e. ΤΕΝ- A : Γενθίωνά, i.e. ΓΕΝ- Casaubon, cf. Ael. VH 2.41
Γέντιος, Liv. 44.30.1 Gentius ‖ 6  πολυποσίαν B M P Mus : πολυπωσίαν A
7  ἀεὶ B M P Mus : αἰεὶ A ‖ 8  Πλεύρατον A : Πλάτορα Hultsch ex Liv. 44.30.3
Platorem | Μενουνίου A : Μονουνίου Froelich ex Livy 44.30.3 Monuni
12  πολυπότην B P Mus : πολυπώτην A : πολυπότης (structura mutata) C E
14–15  δευτέρᾳ καὶ τριακοστῇ scripsi : τριακοστῇ δευτέρᾳ A ‖ 15  τεχνιτικὴν
Schweighäuser : τεχνητικὴν A ‖ 19  οἴνου δὲ μετρίου γεύεσθαι A C E : οἴνου
μὲν δὴ γεύεσθαι τοῦ μετρίου Pl. ‖ 21  ἐκ τῶν A C E : ἐτῶν M P Mus et Pl.
22  καὶ δὴ A C E : καὶ δὴ καὶ Pl. ‖ 23  παιδείαν A C E : παιδιάν Pl. ‖ 24  τὸν
οἶνον A C E et Pl. : fort. ut glossa delenda
212 deip nosop histae

μητρυιᾶς Ἥρας διεφορήθη τῆς ψυχῆς τὴν γνώμην· διὸ τάς τε


βακχείας καὶ τὴν μανικὴν πᾶσαν ἐμβάλλει χορείαν τιμωρούμενος·
ὅθεν καὶ τὸν οἶνον ἐπὶ τοῦτ᾿ αὐτὸ δεδώρηται. [56] Φάλαικος δ᾿ ἐν
τοῖς Ἐπιγράμμασι (HE 2935–8) γυναῖκά τινα ἀναγράφει πολυπό-
τιν, Κλεὼ ὄνομα· 5

χρυσωτὸν κροκόεντα περιζώσασα χιτῶνα 2935


τόνδε Διωνύσῳ δῶρον ἔδωκε Κλεὼ
οὕνεκα συμποσίοισι μετέπρεπεν, ἶσα δὲ πίνειν |
440e οὔτις οἱ ἀνθρώπων ἤρισεν οὐδαμά πω.
ὅτι δὲ φίλοινον τὸ τῶν γυναικῶν γένος κοινόν. οὐκ ἀχαρίτως δὲ 10
καὶ ὁ Ξέναρχος ἐν τῷ Πεντάθλῳ (fr. 5) γυναῖκά τινα παράγει
φρικτότατον ὅρκον ὀμνύουσαν τόνδε·
ἐμοὶ γένοιτο σοῦ ζώσης, τέκνον,
ἐλεύθερον πιοῦσαν οἶνον ἀποθανεῖν.
παρὰ Ῥωμαίοις δέ, ὥς φησι Πολύβιος ἐν τῇ ἕκτῃ (6.11a.4), 15
ἀπείρηται γυναιξὶ πίνειν οἶνον· τὸ δὲ καλούμενον πάσσον πίνουσι.
τοῦτο δὲ ποιεῖται μὲν ἐκ τῆς ἀσταφίδος καί ἐστι παραπλήσιον
440f πινόμενον τῷ Αἰγοσθενεῖ τῷ | γλυκεῖ καὶ τῷ Κρητικῷ· διὸ πρὸς
τὸ κατεπεῖγον τοῦ δίψους χρῶνται αὐτῷ. λαθεῖν δ᾿ ἐστὶν ἀδύνατον
τὴν γυναῖκα πιοῦσαν οἶνον· πρῶτον μὲν γὰρ οὐδ᾿ ἔχει οἴνου 20
κυρείαν ἡ γυνή· πρὸς δὲ τούτοις φιλεῖν δεῖ τοὺς συγγενεῖς τοὺς
ἑαυτῆς καὶ τοὺς τοῦ ἀνδρὸς ἕως ἐξανεψιῶν καὶ τοῦτο ποιεῖν καθ᾿
ἡμέραν, ὁπόταν ἴδῃ πρῶτον. λοιπὸν ἀδήλου τῆς ἐντυχίας οὔσης
τίσιν ἀπαντήσει φυλάσσεται· τὸ γὰρ πρᾶγμα, κἂν γεύσηται

440e  Eust. p. 1178.16 = IV.306.20–1 | *440e  Eust. p. 1843.31 = ii.175.25

1  μητρυιᾶς A : μρς`, i.e. μητρὸς C : μ()ρος, i.e. μητρὸς E : μητρυᾶς Pl. | Ἥρας
A C E et Pl. : fort. ut glossa delendum ‖ 2  τὴν μανικὴν πᾶσαν A C E : πᾶσαν
τὴν μανικὴν Pl. ‖ 4–5  πολυπότιν C E : πολυπῶτιν A : πολυπότην B M P
Mus ‖ 5  λέγων post ὄνομα praeb. C E ‖ 7  Διωνύσῳ C E : Διονύσῳ A
10  ἀχαρίτως Meineke : ἀχαρίστως A ‖ 14  ἐλεύθερον A C E : ἐλευθέριον
Meineke ‖ 16  τὸ Kaibel, cf. τοῦτο infra : τὸν A C E ‖ 17–18  παραπλήσιον
πινόμενον scripsi : παραπλήσιος πινόμενος A : παραπλήσιος … πινόμενος C
E ‖ 18  Αἰγοσθενεῖ A : Αἰγοσθενίτῃ Schweighäuser, cf. St.Byz. Α 109
21  κυρείαν C E : κυρίαν A ‖ 23  ἴδῃ C E Mus : εἰδῃ A ‖ 24  ἀπαντήσει C E B :
ἀπαντήσῃ A
x 440d–441c 213

μόνον, οὐ προσδεῖ διαβολῆς. ‖ Ἄλκιμος δὲ ὁ Σικελιώτης ἐν τῇ 441a


ἐπιγραφομένῃ τῶν βίβλων Ἰταλικῇ (FGrH 560 F 2) πάσας φησὶ
τὰς ἐν Ἰταλίᾳ γυναῖκας μὴ πίνειν οἶνον ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας·
Ἡρακλῆς περὶ τὴν Κροτωνιᾶτιν γενόμενος, ἐπεὶ πρός τινα οἰκίαν
5 οὖσαν παρὰ τὴν ὁδὸν διψῶν ἀφίκετο, προσελθὼν ᾔτει πιεῖν ἐντεῦ-
θεν. ἔτυχε δ᾿ ἡ γυνὴ τοῦ τὴν οἰκίαν κεκτημένου πίθον οἴνου
λαθραίως ὑποίξασα· καὶ πρὸς μὲν τὸν ἄνδρα δεινὸν ἔφη ποιήσειν
αὐτόν, εἰ ξένου χάριν τὸν πίθον τοῦτον ἀνοίξειεν, ὕδωρ δ᾿ ἐκέλευσεν
αὐτὸν προσενεγκεῖν. | Ἡρακλῆς δ᾿ ἐπὶ θύραις ἑστὼς καὶ ἀκούσας 441b
10 ταῦτα τὸν μὲν ἄνδρα αὐτῆς σφόδρα ἐπῄνεσεν, ὃν ἐκέλευσεν αὐτὸν
παρελθόντα εἴσω σκοπεῖν τὸν πίθον· καὶ ὃς εἰσελθὼν λίθινον εὗρε
τὸν πίθον γεγονότα. τοῦτο δὲ τὸ σημεῖον ἔτι καὶ νῦν ἐστιν ταῖς
ἐπιχωρίαις γυναιξὶ πάσαις ἐν αἰσχρῷ κεῖσθαι τὸ πίνειν οἶνον διὰ
τὴν προκειμένην αἰτίαν. [57] οἷαι δ᾿ εἰσὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησι
15 μεθύουσαι αἱ γυναῖκες παραδίδωσιν Ἀντιφάνης μὲν ἐν τῇ Ἀκοντι-
ζομένῃ (fr. 25) οὕτω·
γείτων ἐστί τις |
κάπηλος· οὗτος εὐθώς, ὅταν ἐλθὼν † ποτὲ 441c
διψῶσα, μόνος οἶδεν ὥς γ᾿ ἐμοὶ κεράννυται,
20 οὔθ᾿ ὑδαρὲς οὔτ᾿ ἄκρατον· οἶδα δ᾿ ἐγώ ποτε
πιοῦσα. 5
καὶ ἐν Μύστιδι (fr. 163)· γυναῖκες δέ εἰσιν αἱ διαλεγόμεναι·
(Α.) βούλει καὶ σύ, φιλτάτη, πιεῖν;
(Β.) καλῶς ἔχει μοι. (Α.) τοιγαροῦν φέρε·
25 μέχρι γὰρ τριῶν φασι τιμᾶν τοὺς θεούς.
Ἄλεξις δὲ Ὀρχηστρίδι (fr. 172)·
(Α.) γυναιξὶ δ᾿ ἀρκεῖ πάντ᾿, ἐὰν οἶνος παρῇ
πίνειν διαρκής. (Β.) ἀλλὰ μήν, νὴ τὼ θεώ, |

441c–d  Eust. p. 1449.5–7 = i.102.21–2

3  ταύτης τῆς C E : ταύτης A : τοιαύτης Kaibel ‖ 7  ὑποίξασα A C E :


ὑπανοίξασα Wilamowitz, cf. ἀνοίξειεν infra ‖ 12  ἐν ταῖς A : ἐν delevi : lac.
intra ἐν et ταῖς indic. Wilamowitz ‖ 18  ἐλθὼν A : ἔλθω Morelius ‖ 19  οἶδεν
A : οἶδ᾿ Hertelius ‖ 20  οἶδα δ᾿ A : οἶδ᾿ Meineke ‖ 27  γυναιξὶ δ᾿ A : γυναιξὶν C
E ‖ 28  τὼ θεώ C E M P Mus : τῷ θεῷ A
214 deip nosop histae

441d ἔσται γ᾿ ὅσον ἂν βουλώμεθ᾿, ἔσται καὶ μάλα


ἡδύς γ᾿, ὀδόντας οὐκ ἔχων, ἤδη σαπρός,
λέγων, γέρων γε δαιμονίως. (Α.) ἀσπάζομαι 5
γραῦν Σφίγγα· πρὸς ἐμὲ ὡς αἰνίγματα
λέγε καὶ τὰ λοιπά. 5

ἐν δὲ Δὶς Πενθοῦντι (fr. 56) Ζωπύρας τινὸς μνημονεύων φησί·


καὶ Ζωπύρα,
οἰνηρὸν ἀγγεῖον.
Ἀντιφάνης Βάκχαις (fr. 58)·
ἐπεὶ δὴ τοῦτ᾿ οὐκ ἐστί, κακοδαίμων σφόδρα 10
ὅστις γαμεῖ γυναῖκα, πλὴν ἐν τοῖς Σκύθαις·
ἐκεῖ μόνον γὰρ οὐ φύετ᾿ ἄμπελος. |
441e Ξέναρχος Πεντάθλῳ (fr. 6)·
ὅρκον δ᾿ ἐγὼ γυναικὸς εἰς οἶνον γράφω.
[58] Πλάτων Φάωνι (fr. 188) διηγούμενος ὅσα διὰ τὸν οἶνον 15
συμβαίνει ταῖς γυναιξὶ φησίν·
εἶἑν, γυναῖκες, † ὡς ὑμῖν πάλαι
οἶνον γενέσθαι τὴν ἄνοιαν εὔχομαι·
ὑμῖν γὰρ οὐθέν, καθάπερ ἡ παροιμία,
ἐν τῷ καπήλῳ νοῦς ἐνεῖναί μοι δοκεῖ· 20
εἰ γὰρ Φάωνα δεῖσθ᾿ ἰδεῖν, προτέλεια δεῖ 5
ὑμᾶς ποιῆσαι πολλὰ πρότερον τοιαδί· |
441f πρῶτα μὲν ἐμοὶ γὰρ Κουροτρόφῳ προθύεται
πλακοῦς ἐνόρχης, ἄμυλος ἐγκύμων, κίχλαι
ἑκκαίδεχ᾿ ὁλόκληροι μέλιτι διαμεμιγμέναι, 25
λαγῷα δώδεκ᾿ ἐπισέληνα. τἄλλα δὲ 10
ἤδη ταῦτ᾿ εὐτελέστατα. ἄκουε δή·

*441e  Eust. p. 1871.5–6 = ii.209.28

1  ὅσον C E Mus : ὃς A ‖ 2  γ᾿ M P Mus : γε A C E Eust. ‖ 3  λέγων A : πέπων


Emperius ‖ 10  δὴ A : δὲ M P Mus ‖ 12  οὐ A C E : οὔτι Musurus : οὐχὶ
Dobree | φύετ᾿ Musurus : φύεται A C E ‖ 19  οὐθέν A : οὐδέν B ‖ 20  ἐνεῖναί M
P Mus : † ἐνένναί † A ‖ 25  διαμεμιγμέναι A : μεμιγμέναι Heringa
x 441d–442c 215

βολβῶν μὲν Ὀρθάννῃ τριημίεκτα,


Κονισάλῳ δὲ καὶ παραστάταιν δυοῖν ‖
μύρτων πινακίσκος χειρὶ παρατετιλμένων· 442a
λύχνων γὰρ ὀσμὰς οὐ φιλοῦσι δαίμονες. 15
5 πυργης † τετάρτης Κυσί τε καὶ Κυνηγέταις,
Λόρδωνι δραχμή, Κυβδάσῳ τριώβολον,
ἥρῳ Κέλητι δέρμα καὶ θυλήματα.
ταῦτ᾿ ἐστι τἀναλώματ᾿. εἰ μὲν οὖν τάδε
προσοίσετ᾿, εἰσέλθοιτ᾿ ἄν· εἰ δὲ μή, μάτην 20
10 ἔξεστιν ὑμῖν διὰ κενῆς βινητιᾶν.
Ἀξιόνικος δ᾿ ἐν Φιλίννῃ (fr. 5) φησί·
γυναικὶ δὴ πίστευε μὴ πίνειν ὕδωρ.
[59] καὶ ὅλα δὲ ἔθνη περὶ μέθας διατρίβοντα | μνήμης ἠξίωται· 442b
Βαίτων γοῦν ὁ Ἀλεξάνδρου βηματιστὴς ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ
15 Σταθμοὶ τῆς Ἀλεξάνδρου Πορείας (FGrH 119 F 1) καὶ Ἀμύντας ἐν
τοῖς Σταθμοῖς (FGrH 122 F 5) τὸ τῶν Ταπύρων ἔθνος φασὶν οὕτω
φίλοινον εἶναι ὡς καὶ ἀλείμματι ἄλλῳ μηδενὶ χρῆσθαι ἢ τῷ οἴνῳ.
τὰ δ᾿ αὐτὰ ἱστορεῖ καὶ Κτησίας ἐν τῷ Περὶ τῶν κατὰ τὴν Ἀσίαν
Φόρων (FGrH 688 F 54)· οὗτος δὲ καὶ δικαιοτάτους αὐτοὺς λέγει
20 εἶναι. Ἁρμόδιος δὲ ὁ Λεπρεάτης ἐν τῷ Περὶ τῶν παρὰ Φιγαλεῦσι
Νομίμων (FGrH 319 F 2) φιλοπότας φησὶ γενέσθαι Φιγαλεῖς
Μεσσηνίοις ἀστυγείτονας ὄντας | καὶ ἀποδημεῖν ἐθισθέντας. 442c
Φύλαρχος δ᾿ ἐν ἕκτῃ (FGrH 81 F 7) Βυζαντίους οἰνόφλυγας ὄντας
ἐν τοῖς καπηλείοις οἰκεῖν, ἐκμισθώσαντας τοὺς ἑαυτῶν θαλάμους
25 μετὰ τῶν γυναικῶν τοῖς ξένοις, πολεμίας σάλπιγγος οὐδὲ ἐν
ὕπνοις ὑπομένοντας ἀκοῦσαι· διὸ καὶ πολεμουμένων ποτὲ αὐτῶν

*442c–d  Eust. pp. 1504.63–1505.1 = i.176.40–2 | *442c–d  cf. Ael. VH 3.14


442c  Eust. p. 1242.41 = IV.523.25–524.1

1  τριημίεκτα A : τρί᾿ ἡμιέκτεα Casaubon (ἡμιεκτέα scripsit) ‖ 2  Κονισάλῳ


Musurus (Κινησάλῳ iam M P) : † κονησαλλω † A ‖ 6  Λόρδωνι, i.e. ΛΟΡ-
Casaubon : † δορδωνι †, i.e. ΔΟΡ- A | Κυβδάσῳ Dalechamps (Cybdaso) :
† κυβδασοι † A ‖ 8  τἀναλώματ᾿ Musurus : τἀναλώματα A ‖ 9  προσοίσετ᾿
Musurus : προσοίσεται A ‖ 16  φασὶν, i.e. φα Natale (scribunt) : φησὶν, i.e. φη
A ‖ 20  Λεπρεάτης, i.e. ΛΕ- M P Mus : δεπρεάτης (vox nihili), i.e. ΔΕ- A
21  φιλοπότας C E B M P Mus : φιλοπώτας A ‖ 26  ὑπομένοντας C E :
ὑπομένοντες A : ὑπομένων (structura mutata) Eust.
216 deip nosop histae

καὶ οὐ προσκαρτερούντων τοῖς τείχεσι Λεωνίδης ὁ στρατηγὸς


ἐκέλευσε τὰ καπηλεῖα ἐπὶ τῶν τειχῶν σκηνοπηγεῖν, καὶ μόλις
ποτὲ ἐπαύσαντο λιποτακτοῦντες, ὥς φησι Δάμων ἐν τῷ Περὶ
Βυζαντίου (FGrH 389 F 1). Μένανδρος δ᾿ ἐν Ἀρρηφόρῳ ἢ Αὐλητρίδι
(fr. 66)· | 5

442d πάντας μεθύσους τοὺς ἐμπόρους


ποιεῖ τὸ Βυζάντιον. ὅλην ἐπίνομεν
τὴν νύκτα διὰ σὲ καὶ σφόδρ᾿ ἄκρατόν μοι δοκῶ·
ἀνίσταμαι γοῦν τέτταρας κεφαλὰς ἔχων.
κωμῳδοῦνται δὲ ὡς μέθυσοι Ἀργεῖοι μὲν καὶ Τιρύνθιοι ὑπὸ Ἐφίπ- 10
που ἐν Βουσίριδι (fr. 2). ποιεῖ δὲ τὸν Ἡρακλέα λέγοντα·
(Ηρ.) οὐκ οἶσθά μ᾿ ὄντα, πρὸς θεῶν, Τιρύνθιον
Ἀργεῖον; οἳ μεθύοντες αἰεὶ τὰς μάχας |
442e πάσας μάχονται. (Β.) τοιγαροῦν φεύγουσ᾿ ἀεί.
Μιλησίους δ᾿ Εὔβουλος ἐν Κατακολλωμένῳ (fr. 49) ὑβριστὰς εἶναί 15
φησι μεθυσθέντας. Πολέμων δὲ ἐν τῷ Περὶ τῶν κατὰ Πόλεις
Ἐπιγραμμάτων (fr. 80 Preller) περὶ Ἠλείων λέγων παρατίθεται
τόδε τὸ ἐπίγραμμα (FGE 1628–9)·
Ἦλις καὶ μεθύει καὶ ψεύδεται. οἷος ἑκάστου
οἶκος, τοίη καὶ συνάπασα πόλις. 20

[60] Θεόπομπος δ᾿ ἐν τῇ δευτέρᾳ καὶ εἰκοστῇ (FGrH 115 F 139)


περὶ Χαλκιδέων ἱστορῶν τῶν ἐν Θρᾴκῃ φησίν· ἐτύγχανον γὰρ
442f τῶν μὲν βελτίστων ἐπιτηδευμάτων ὑπερορῶντες, | ἐπὶ δὲ τοὺς
πότους καὶ ῥᾳθυμίαν καὶ πολλὴν ἀκολασίαν ὡρμηκότες ἐπιεικῶς.
† τὸ † δ᾿ εἰσὶ πάντες οἱ Θρᾷκες πολυπόται· διὸ καὶ Καλλίμαχος 25
(fr. 178.11–12 Pfeiffer) ἔφη·

*442d–3a  cf. Ael. VH 3.15 | 442d–e  Eust.(1) p. 1178.33–4 = IV.308.3–6


442d–e  Eust.(2) p. 879.38–9 = III.308.12–14

10  θ᾿ ὑπὸ A : θ᾿ del. Musurus ‖ 13  αἰεὶ A : ἀεὶ C E B M P Eust.(1) Mus : ΑΕ


Macrob. 5.21.17 ‖ 14  ἀεί C E B M P Eust.(1) Mus : αἰεί A : ΑΕΥ Macrob.
5.21.17 ‖ 20  τοίη A E Eust.(2) : οἴη C : τοιαύτη Meineke ‖ 25  τὸ A : ὅτι …
πολυπόται 〈κοινόν〉 Kaibel | πολυπόται B M P Mus : πολυπώται A
x 4 42 c– 44 3c 217

καὶ γὰρ ὁ Θρηϊκίην μὲν ἀπέστυγε χανδὸν ἄμυστιν


οἰνοποτεῖν, ὀλίγῳ δ᾿ ἥδετο κισσυβίῳ.
ἐν δὲ τῇ πεντηκοστῇ (FGrH 115 F 227) ὁ Θεόπομπος περὶ Μηθυ-
μναίων τάδε λέγει· καὶ τὰ μὲν ἐπιτήδεια προσφερομένους πολυτε-
5 λῶς μετὰ τοῦ κατακεῖσθαι καὶ πίνειν, ἔργον δ᾿ οὐδὲν ἄξιον τῶν
ἀναλωμάτων ποιοῦντας. ἔπαυσεν οὖν αὐτοὺς τούτων Κλεομένης ‖
ὁ τύραννος ὁ καὶ τὰς μαστροποὺς τὰς εἰθισμένας προαγωγεύειν 443a
ἐλευθέρας γυναῖκας 〈καὶ〉 τρεῖς ἢ τέτταρας τῶν ἐπιφανέστατα
πορνευομενῶν ἐνδήσας εἰς σάκκους καταποντίσαι τισὶ προστάξας.
10 καὶ Ἕρμιππος δὲ ἐν τοῖς Περὶ τῶν Ἑπτὰ Σοφῶν (fr. 13 Wehrli =
FGrH 1026 F 11) Περίανδρον τὸ αὐτὸ ποιῆσαι. ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ
τῶν Φιλιππικῶν (FGrH 115 F 39), Ἰλλυριοί, φησί, δειπνοῦσι
καθήμενοι καὶ πίνουσιν, ἄγουσι δὲ καὶ τὰς γυναῖκας εἰς τὰς συνου-
σίας, καὶ καλὸν αὐταῖς προπίνειν οἷς ἂν τύχωσι τῶν παρόντων· ἐκ
15 δὲ τῶν συμποσίων | αὗται τοὺς ἄνδρας ἀπάγουσι. καὶ κακόβιοι δὲ 443b
πάντες εἰσὶ καὶ ζώννυνται τὰς κοιλίας ζώναις πλατείαις ὅταν
πίνωσι. καὶ τοῦτο μὲν πρῶτον μετρίως ποιοῦσιν, ἐπειδὰν δὲ
σφοδρότερον πίνωσι, μᾶλλον ἀεὶ συνάγουσι τὴν ζώνην. Ἀρδιαῖοι
δέ, φησί, κέκτηνται προσπελατῶν ὥσπερ εἱλώτων τριάκοντα
20 μυριάδας. καθ᾿ ἑκάστην δὲ ἡμέραν μεθύουσι καὶ ποιοῦνται συνου-
σίας καὶ διάκεινται πρὸς ἐδωδὴν καὶ πόσιν ἀκρατέστερον· διὸ καὶ
Κελτοὶ πολεμοῦντες αὐτοῖς καὶ εἰδότες αὐτῶν τὴν ἀκρασίαν
παρήγγειλαν | ἅπασι τοῖς στρατιώταις δεῖπνον ὡς λαμπρότατον 443c
παρασκευάσαντας κατὰ σκηνὴν ἐμβαλεῖν εἰς τὰ σιτία πόαν τινὰ
25 φαρμακώδη δυναμένην διακόπτειν τὰς κοιλίας καὶ διακαθαίρειν.
γενομένου δὲ τούτου οἱ μὲν αὐτῶν καταληφθέντες ὑπὸ τῶν
Κελτῶν ἀπώλοντο, οἱ δὲ καὶ εἰς τοὺς ποταμοὺς αὑτοὺς ἔρριψαν
ἀκράτορες τῶν γαστέρων γενόμενοι.

443c–d  Eust. p. 1243.17–18 = IV.526.14–16

1  καὶ γὰρ, i.e. ΓΑΡ A et POxy. 1362 : αὐτὰρ, i.e. -ΤΑΡ C E ‖ 8  τὰς ἐλευθέρας
γυναῖκας A C E : τὰς delevi | 〈καὶ〉 add. Schweighäuser ‖ 8–9  τῶν
ἐπιφανέστατα πορνευομενῶν scripsi, ducentibus Madvig et Meineke : τὰς
ἐπιφανέστατας πορευομένας A : τὰς ἐπιφανεστάτας C E ‖ 9  καταποντίσαι A :
κᾆτα vel κἆτα ποντίσαι C E ‖ 14  οἷς ἂν τύχωσι M P Mus : οἷς ἐὰν τύχωσι A :
οἷς ἐντύχωσι C E ‖ 18  ἀεὶ C E B M P Mus : αἰεὶ A | Ἀρδιαῖοι Casaubon :
Ἀριαῖοι A C E
218 deip nosop histae

[61] τοιαῦτα πολλὰ ἐφεξῆς καταλέξαντος τοῦ Δημοκρίτου ὁ


Ποντιανὸς ἔφη πάντων τούτων εἶναι τῶν δεινῶν μητρόπολιν τὸν
443d οἶνον, δι᾿ ὃν καὶ | τὰς μέθας καὶ τὰς μανίας, ἔτι δὲ καὶ τὰς
παροινίας γίνεσθαι· οὗ τοὺς ἐκπαθῶς μεταλαμβάνοντας οὐ κακῶς
ὁ Χαλκοῦς ἐπικαλούμενος Διονύσιος ἐν τοῖς Ἐλεγείοις (fr. 5 West2) 5
κυλίκων ἐρέτας ἔφη·
καί τινες οἶνον ἄγοντες ἐν εἰρεσίᾳ Διονύσου,
συμποσίου ναῦται καὶ κυλίκων ἐρέται,
περὶ τοῦδε· τὸ γὰρ φίλον οὐκ ἀπόλωλε.
Ἄλεξις δ᾿ ἐν Κουρίδι (fr. 113) περί τινος πλέον πίνοντος διαλεγό- 10
μενός φησιν·
ὁ μὲν οὖν ἐμὸς υἱός, οἷον ὑμεῖς ἀρτίως
443e εἴδετε, τοιοῦτος γέγονεν, Οἰνοπίων | τις ἢ
Μάρων τις ἢ Κάπηλος ἢ Τιμοκλῆς·
μεθύει γάρ, οὐδὲν ἕτερον. ὁ δ᾿ ἕτερος — τί ἂν 15
τύχοιμ᾿ ὀνομάσας; βῶλος, ἄροτρον, γηγενὴς 5
ἄνθρωπος.
χαλεπὸν οὖν ἐστιν, ἄνδρες φίλοι, τὸ μεθύειν· καὶ καλῶς πρὸς τοὺς
οὕτω λάπτοντας τὸν οἶνον ὁ αὐτὸς Ἄλεξις ἐν Ὀπώρᾳ (fr. 169)
(ἑταίρας δ᾿ ὄνομα τὸ δρᾶμα ἔχει) φησίν· 20

οἶνον πολὺν
οὐ κεκραμένον πίνεις μεστὸς ὢν κοὐκ ἐξεμεῖς;
κἀν Δακτυλίῳ (fr. 44)·
εἶτ᾿ οὐχ ἁπάντων ἐστὶ τὸ μεθύειν κακὸν |
443f μέγιστον ἀνθρώποισι καὶ βλαβερώτατον; 25

κἀν Ἐπιτρόπῳ (fr. 82) δ᾿ ἔφη·


πολὺς γὰρ οἶνος πόλλ᾿ ἁμαρτάνειν ποεῖ.

*443d–e  Eust. p. 1623.51–2 = i.334.1–2 | 443d–e  Eust.(1) p. 962.33 = III.561.


14–15

16  τύχοιμ᾿ C E Eust.(1) : τύχοιμι A ‖ 19  λάπτοντας C E : βλάπτοντας A


27  ποεῖ A : ποιεῖ C E B M
x 443c–444c 219

Κρώβυλός τ᾿ ἐν Ἀπολιπούσῃ (fr. 3)·


τὸ γὰρ ἐνδελεχῶς μεθύειν τίν᾿ ἡδονὴν † ἔχειν
ἀποστεροῦντα ζῶνθ᾿ ἑαυτὸν τοῦ φρονεῖν,
ὃ μέγιστον ἡμῶν ἀγαθὸν ἔσχεν ἡ φύσις;
5 οὐ χρὴ οὖν μεθύειν· καὶ γὰρ δημοκρατουμένη πόλις, φησὶν
Πλάτων ἐν ὀγδόῳ Πολιτείας (562c–d), ‖ ἐλευθερίας διψήσασα 444a
κακῶν οἰνοχόων προστατούντων τύχῃ καὶ πορρωτέρω τοῦ δέοντος
ἀκράτου † αυτη † μεθυσθῇ, τοὺς ἄρχοντας δή, ἂν μὴ πάνυ πρᾷοι
ὦσι καὶ πολλὴν παρέχωσι τὴν ἐλευθερίαν, κολάζει αἰτιωμένη ὡς
10 μιαρούς τε καὶ ὀλιγαρχικούς, τοὺς δὲ κατηκόους τῶν ἀρχόντων
προπηλακίζει. ἐν δὲ τῷ τῶν Νόμων ἕκτῳ (773c–d) φησί· τὴν
πόλιν εἶναι δεῖ δίκην κεκραμένην κρατῆρος, οὗ μαινόμενος μὲν ὁ
οἶνος ἐκκεχυμένος ζῇ, κολαζόμενος δὲ ὑπὸ νήφοντος ἑτέρου θεοῦ
καλὴν | κοινωνίαν λαβὼν ἀγαθὸν πῶμα καὶ μέτριον ἀπεργάζεται. 444b
15 [62] τὸ γὰρ παροινεῖν ἐκ τοῦ μεθύειν γίνεται· διὸ καὶ Ἀντιφάνης
ἐν Ἀρκαδίᾳ (fr. 42) φησίν·
οὔτε γὰρ νήφοντα δεῖ
οὐδαμοῦ, πάτερ, παροινεῖν, οὔθ᾿ ὅταν πίνειν δέῃ
νοῦν ἔχειν. ὅστις δὲ μεῖζον ἢ κατ᾿ ἄνθρωπον φρονεῖ,
20 μικρῷ πεποιθὼς ἀθλίῳ νομίσματι,
εἰς ἄφοδον ἐλθὼν ὅμοιον πᾶσιν αὑτὸν ὄψεται, | 5
ἐὰν σκοπῇ τὰ τῶν ἰατρῶν τοῦ βίου τεκμήρια, 444c
τὰς φλέβας ὅποι φέρονται, τὰς ἄνω καὶ τὰς κάτω
τεταμένας, δι᾿ ὧν ὁ θνητὸς πᾶς κυβερνᾶται βίος.
25 ἐν δὲ Αἰόλῳ (fr. 19) διαβάλλων ὅσα δεινὰ πράττουσιν οἱ πλέον
πίνοντές φησι·
Μακαρεὺς ἔρωτι τῶν ὁμοσπόρων μιᾶς
πληγεὶς τέως μὲν ἐπεκράτει τῆς συμφορᾶς

2   ἔχειν A : ἔχει M P Mus et 10.429e ‖ 5  ὅταν ante δημοκρατουμένη praeb.


Pl. ‖ 6  ὁ Πλάτων A : ὁ om. (structura mutata) C E ‖ 7  πορρωτέρω B M P Mus
et Pl. : πορρωτέρῳ A ‖ 8  † αυτη † A : αὕτη B M P Mus : αὐτῆς Pl.
10  κατηκόους τῶν ἀρχόντων A : τῶν ἀρχόντων κατηκόους Pl.
12  κεκραμένην κρατῆρος A C E : κρατῆρος κεκραμένην Pl. | ὁ A C E : om.
Pl. ‖ 13  ἐκκεχυμένος A C E : ἐγκεχυμένος Pl. | ζῇ] ζῆ A C E : ζεῖ Pl. et
Musurus ‖ 18  οὐδαμοῦ A : οὐδαμῶς C E ‖ 22  ἐὰν A C E : ἂν Schweighäuser
220 deip nosop histae

κατεῖχέ θ᾿ αὑτόν. εἶτα παραλαβών ποτε


οἶνον στρατηγόν, ὃς μόνος θνητῶν ἄγει |
444d τὴν τόλμαν εἰς τὸ πρόσθε τῆς εὐβουλίας, 5
νύκτωρ ἀναστὰς ἔτυχεν ὧν ἠβούλετο.
καλῶς οὖν ἄρα καὶ Ἀριστοφάνης (fr. 613) Ἀφροδίτης γάλα τὸν 5
οἶνον ἔφη εἰπών·
ἡδύς τε πίνειν οἶνος, Ἀφροδίτης γάλα,
ὃν πολὺν σπῶντες ἔνιοι παρανόμων ἀφροδισίων ὄρεξιν λαμβάνου-
σιν. [63] Ἡγήσανδρος δ᾿ ὁ Δελφὸς (fr. 20, FHG iv.417) καὶ ἐξοίνους
τινὰς κέκληκε λέγων οὕτω· Κόμων καὶ Ῥοδοφῶν τῶν ἐν Ῥόδῳ 10
πολιτευσαμένων ὄντες ἦσαν ἔξοινοι. καὶ ὁ Κόμων εἰς κυβευτὴν
444e σκώπτων | τὸν Ῥοδοφῶντα ἔλεγεν·
ὦ γέρον, ἦ μάλα δή σε νέοι τείρουσι κυβευταί, (~ Il. 8.102)
Ῥοδοφῶν τε ἔλεγε τὴν περὶ τὰς γυναῖκας σπουδὴν καὶ τὴν
ἀκρασίαν ὠνείδιζεν οὐδεμιᾶς ἀπεχόμενος λοιδορίας. Θεόπομπος δ᾿ 15
ἐν τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 115 F 121) περὶ ἄλλου
Ῥοδίου διαλεγόμενός φησι· τοῦ δὲ Ἡγησιλόχου τὰ μὲν ἀχρείου
γεγονότος ὑπὸ οἰνοφλυγίας καὶ κύβων καὶ παντάπασιν οὐκ
ἔχοντος ἀξίωμα παρὰ τοῖς Ῥοδίοις, ἀλλὰ διαβεβλημένου διὰ τὴν
444f ἀσωτίαν τὴν τοῦ βίου καὶ παρὰ | τοῖς ἑταίροις καὶ παρὰ τοῖς 20
ἄλλοις πολίταις. εἶθ᾿ ἑξῆς λέγων περὶ τῆς ὀλιγαρχίας ἣν κατεστή-
σατο μετὰ τῶν φίλων ἐπιφέρει· καὶ πολλὰς μὲν γυναῖκας εὐγενεῖς
καὶ τῶν πρώτων ἀνδρῶν ᾔσχυναν, οὐκ ὀλίγους δὲ παῖδας καὶ
νεανίσκους διέφθειραν. εἰς τοῦτο δὲ προέβησαν ἀσελγείας ὥστε καὶ
κυβεύειν ἠξίωσαν πρὸς ἀλλήλους περὶ τῶν γυναικῶν τῶν ἐλευθέ- 25
ρων, καὶ διωμολογοῦντο τοὺς ἐλάττω τοῖς ἀστραγάλοις βάλλον-

*444f–5a  Eust. p. 1397.46–8 = i.29.16–19

10  Κόμων A : Κομηὼν hic et infra B M P Mus : Κομβὼν Meineke, unde


Κόμβων Kaibel ‖ 14  Ῥοδοφῶν τε ἔλεγεν P Mus : Ῥοδοφῶντα ἔλεγεν A :
Ῥοδοφῶν τε ἐκείνῳ Schweighäuser : fort. λέγων pro ἔλεγε(ν) ‖ 19  ἀξίωμα
Natale (dignitate) : ἰδίωμα A : fort. ἴδι〈ον ἀξί〉ωμα ‖ 23  ἀνδρῶν Herwerden :
ἀνθρώπων A Musurus : ἀν(θρώπ)ων C E B M P
x 44 4c –4 45d 221

τας ἥντινα χρὴ τῶν πολιτίδων ‖ τῷ νικῶντι εἰς συνουσίαν ἀγαγεῖν 445a
οὐδεμίαν ὑπεξαιρούμενοι πρόφασιν, ἀλλ᾿ ὅπως ἕκαστος ἦν δυνατὸς
πείθων ἢ βιαζόμενος, οὕτω προστάττοντες ἄγειν. καὶ ταύτην τὴν
κυβείαν ἔπαιζον μὲν καὶ τῶν ἄλλων Ῥοδίων τινές, ἐπιφανέστατα
5 δὲ καὶ πλειστάκις αὐτὸς ὁ Ἡγησίλοχος ὁ προστατεῖν τῆς πόλεως
ἀξιῶν. Ἀνθέας δὲ ὁ Λίνδιος (SH 46), συγγενὴς δὲ εἶναι φάσκων
Κλεοβούλου τοῦ σοφοῦ, ὥς φησι Φιλόδημος ἐν τῷ Περὶ τῶν ἐν
Ῥόδῳ Σμινθείων (Philomnest. FGrH 527 F *2), πρεσβύτερος καὶ
εὐδαίμων ἄνθρωπος | εὐφυής τε περὶ ποίησιν ὢν πάντα τὸν βίον 445b
10 ἐδιονυσίαζεν ἐσθῆτά τε Διονυσιακὴν φορῶν καὶ πολλοὺς τρέφων
συμβάκχους, ἐξῆγέ τε κῶμον ἀεὶ μεθ᾿ ἡμέραν καὶ νύκτωρ. καὶ
πρῶτος εὗρε τὴν διὰ τῶν συνθέτων ὀνομάτων ποίησιν, ᾗ Ἀσωπό-
δωρος ὁ Φλιάσιος ὕστερον ἐχρήσατο ἐν τοῖς Καταλογάδην
Ἰάμβοις (SH 222). οὗτος δὲ καὶ κωμῳδίας ἐποίει καὶ ἄλλα πολλὰ
15 ἐν τούτῳ τῷ τρόπῳ τῶν ποιημάτων, ἃ ἐξῆρχε τοῖς μεθ᾿ αὑτοῦ
φαλλοφοροῦσι.
[64] τούτων ἀκούσας ὁ Οὐλπιανός, ὁ δὲ πάροινος, | ἔφη, καλέ 445c
μου Ποντιανέ, παρὰ τίνι κεῖται; καὶ ὃς ἔφη·
ἀπολεῖς μ᾿ ἐρωτῶν,
20 κατὰ τὸν καλὸν Ἀγάθωνα (TrGF 39 F 13),
καὶ σὺ χὠ νέος τρόπος
ἐν οὐ πρέποντι τοῖς λόγοισι χρώμενος.
ἐπεὶ δὲ πάντων ἡμᾶς εὐθύνας σοι διδόναι κέκριται, Ἀντιφάνης ἐν
Λυδῷ (fr. 144) εἴρηκε·
25 Κολχὶς ἄνθρωπος πάροινος.
σὺ δὲ παροινῶν καὶ μεθύων οὐδέπω κόρον ἔχεις οὐδ᾿ ἐπὶ νοῦν
λαμβάνεις ὅτι ὑπὸ μέθης ἀπέθανεν Εὐμένης ὁ Περγαμηνὸς ὁ |
Φιλεταίρου τοῦ Περγάμου βασιλεύσαντος ἀδελφιδοῦς, ὡς ἱστορεῖ 445d

*445a–b  Eust. p. 1277.49–50 = IV.645.20–2 | 445b  Eust. p. 989.25 =


III.653.24–5

1  χρὴ A C E : χρῄζοι Kaibel ‖ 2  ὅπως ἂν A C E : ἂν del. Meineke | ἦν A C E :


ᾖ Grenfell–Hunt : εἴη Kaibel ‖ 7  Φιλόδημος A : Φιλόμνηστος Dindorf, cf.
3.74f ‖ 8  Σμινθείων Meineke : Σμινθίων A ‖ 11  τε A : om. C E | ἀεὶ C E B M P
Mus : αἰεὶ A ‖ 21  χὠ Dindorf : καὶ ὁ A
222 deip nosop histae

Κτησικλῆς ἐν τρίτῳ Χρόνων (FGrH 245 F 2). ἀλλ᾿ οὐ Περσεὺς ὁ


ὑπὸ Ῥωμαίων καθαιρεθείς· κατ᾿ οὐδὲν γὰρ τὸν πατέρα Φίλιππον
ἐμιμήσατο· οὔτε γὰρ περὶ γυναῖκας ἐσπουδάκει οὔτε φίλοινος ἦν,
ἀλλὰ καὶ οὐ μόνον αὐτὸς μέτριον ἔπινε δειπνῶν ἀλλὰ καὶ οἱ συνόν-
τες αὐτῷ φίλοι, ὡς ἱστορεῖ Πολύβιος ἐν τῇ ἕκτῃ καὶ εἰκοστῇ 5
(25.3.7). σὺ δέ, ὦ Οὐλπιανέ, ἀρίθμοπότης μὲν εἶ κατὰ τὸν Φλιά-
445e σιον Τίμωνα· οὕτω γὰρ ἐκεῖνος ὠνόμασε τοὺς τὸν πολὺν | σπῶν-
τας οἶνον ἄκρατον ἐν τῷ δευτέρῳ τῶν Σίλλων (SH 778)·
ἠὲ βαρὺν βουπλῆγα τομώτερον ἢ Λυκόοργος,
ὅς ῥα Διωνύσου ἀρίθμοπότας ἐπέκοπτεν, 10
ἐκ δὲ ῥυτὰ ῥίπτασκεν ἀπληστοίνους τ᾿ ἀρυταίνας·
οὐ ποτικὸς δέ. ὠνόμασε δὲ ποτικὸν Ἀλκαῖος Γανυμήδει (fr. 9)
οὕτως· 〈…〉. ὅτι δὲ τὸ μεθύειν καὶ τὰς ὄψεις ἡμῶν πλανᾷ σαφῶς
445f ἔδειξεν Ἀνάχαρσις (fr. A31A Kindstrand) | δι᾿ ὧν εἴρηκε δηλώσας
ὅτι ψευδεῖς δόξαι τοῖς μεθύουσι γίνονται· συμπότης γάρ τις ἰδὼν 15
αὐτοῦ τὴν γυναῖκα ἐν τῷ συμποσίῳ ἔφη· “ὦ Ἀνάχαρσι, γυναῖκα
γεγάμηκας αἰσχράν.” καὶ ὃς ἔφη· “πάνυ γε κἀμοὶ δοκεῖ· ἀλλά
μοι ἔγχεον, ὦ παῖ, ποτήριον ἀκρατέστερον, ὅπως αὐτὴν καλὴν
ποιήσω.”
[65] μετὰ ταῦτα ὁ Οὐλπιανὸς προπιών τινι τῶν ἑταίρων ἔφη· 20
ἀλλὰ κατὰ τὸν Ἀντιφάνην, ὦ φιλότης, ὃς ἐν Ἀγροίκοις (fr. 4)
φησίν· ‖
446a (Α.) ὅλην μύσας ἔκπινε. (Β.) μέγα τὸ φορτίον.
(Α.) οὐχ ὅστις αὐτῆς ἐστιν ἐμπείρως ἔχων,
πῖθι οὖν, ὦ ἑταῖρε. καὶ 25

(Α.) μὴ μεστὰς αἰεὶ

445e  Eust. p. 989.30 = III.654.7–8 | 445f  Eust. p. 1896.13–14 = ii.242.43–5


446a  Eust. p. 1910.48 = ii.261.30

6  ἀριθμοπότης B M P : ἀριθμοπώτης A : ἀριθμοπότας (structura mutata) C


E : ἀρρυθμοπότης Musurus ‖ 10  Διωνύσου C E : Διονύσου A Eust.
ἀριθμοπότας C E B Eust. : ἀριθμοπώτας A : ἀρρυθμοπότας Musurus
11  ῥίπτασκεν Musurus : † ορίπτασκεν † A ‖ 13  lac. indic. Bedrot
15  γίνονται B : γίγνονται A : γίνεται C : γιτ(αι) E ‖ 23  ὅλην Musurus :
† ὁληην † A ‖ 26  αἰεὶ A : ἀεὶ B M P Mus
x 44 5d –4 46d 223

ἕλκωμεν,
ὁ αὐτός φησιν Ἀντιφάνης ἐν τῷ Τραυματίᾳ (fr. 205),
ἀλλὰ καὶ λογισμὸς εἰς μέσον
παταξάτω τις καί τι καὶ μελίσκιον,
5 στροφὴ παρελθέτω τις. ἡ αὐτὴ † λέγων
ἐστὶ μεταβολὴ παντὸς ἔργου πλὴν ἑνός. 5
παραδίδου δ᾿ ἑξῆς ἐμοὶ οἶνον
ἀρκεσίγυιον, ὡς ἔφασκ᾿ Εὐριπίδης.
(Β.) Εὐριπίδης γὰρ τοῦτ᾿ ἔφασκεν; | (Α.) ἀλλὰ τίς; 446b
10 (Β.) Φιλόξενος δήπουθεν. (Α.) οὐθὲν διαφέρει,
ὦ τᾶν· ἐλέγχεις μ᾿ ἕνεκα συλλαβῆς μιᾶς. 10
καὶ ὅς· τὸ δὲ πῖθι τίς εἴρηκεν; ἀπεσκοτώθης, φίλτατε, ἔφη ὁ
Οὐλπιανός, σπάσας οἴνου τοσοῦτο. παρὰ Κρατίνῳ ἔχεις ἐν Ὀδυσ-
σεῦσι (fr. 145)·
15 τῆ νῦν τόδε πῖθι λαβὼν ἤδη, καὶ τοὔνομά μ᾿ εὐθὺς ἐρώτα.
καὶ Ἀντιφάνης ἐν Μύστιδι (fr. 161)· |
(Α.) σὺ δ᾿ ἀλλὰ πῖθι. (Β.) τοῦτο μέν σοι πίσομαι· 446c
καὶ γὰρ ἐπαγωγόν, ὦ θεοί, τὸ σχῆμά πως
τῆς κύλικός ἐστιν ἄξιόν τε τοῦ κλέους
20 τοῦ τῆς ἑορτῆς. οὗ μὲν ἦμεν ἄρτι γὰρ
ἐξ ὀξυβαφίων κεραμεῶν ἐπίνομεν. 5
τούτῳ δέ, τέκνον, πόλλ᾿ ἀγάθ᾿ οἱ θεοὶ
τῷ δημιουργῷ δοῖεν ὃς ἐποίησέ σε, |
τῆς συμμετρίας καὶ τῆς ἀφελείας οὕνεκα. 446d
25 καὶ Δίφιλος ἐν Βαλανείῳ (fr. 20)·
ἔκχεον μεστήν. τὸ θνητὸν περικάλυπτε τῷ θεῷ.

446c  Eust. p. 1253.57 = IV.561.4–5

5  στροφὴ παρελθέτω τις. ἡ αὐτὴ (i.e. ΗΑΥΤ-) λέγων A : στροφὴ λόγων


παρελθέτω τις. ἡδύ τοι (i.e. ΗΔΥΤ-) Porson ‖ 6  ἐστὶ A : ἐστὶν Porson
11  ἐλέγχεις M P Mus : † ἐλεγχηις † A ‖ 17  δ᾿ Musurus : δὲ A | πίσομαι A C
E Eust. : πείσομαι P Mus ‖ 20  οὗ μὲν ἦμεν Dindorf : † ουμενημεν † A : † οὔ
μὲν οὐ μὲν † 11.494d ‖ 22  πόλλ᾿ ἀγάθ᾿] πολλ᾿ ἀγαθὰ A : πολλὰ κἀγαθὰ
11.494d ‖ 26  ἔκχεον A : ἔγχεον Grotius
224 deip nosop histae

πῖθι· ταῦτα γὰρ ἡμῶν Διὸς Ἑταιρείου, πάτερ.


Ἀμειψίας † φενδωνι † (fr. 17)·
λαγὸν ταράξας πῖθι τὸν θαλάσσιον.
Μένανδρος Αὐλητρίσι (fr. 69)·
(Α.) † βαλ᾿ ἐς κόρον † ἤδη πώποτ᾿ ἔπιες † σωσιλ 5
απᾶσινπαλινυν † πῖθι· μένει γὰρ κακῶς.
[66] πίομαι δὲ ἄνευ τοῦ ῡ λεκτέον, ἐκτείνοντας δὲ τὸ ῑ· οὕτω γὰρ
ἔχει καὶ τὸ Ὁμηρικόν (Il. 13.493)·
πιόμεν᾿ ἐκ βοτάνης.
καὶ Ἀριστοφάνης Ἱππεῦσι (1289)· | 10

446e κοὔποτ᾿ ἐκ ταὐτοῦ ποτηρίου.


καὶ ἐν ἄλλοις (fr. 614)·
πικρότατον οἶνον τήμερον πίει τάχα.
ἐνίοτε δὲ καὶ συστέλλουσι τὸ ῑ, ὡς Πλάτων ἐν Ταῖς ἀφ᾿ Ἱερῶν (fr.
9)· 15

οὐδ᾿ ὅστις αὐτῆς ἐκπίεται τὰ χρήματα.


καὶ ἐν Σύρφακι (fr. 179)·
καὶ πίεσθ᾿ ὕδωρ πολύ.
πίε δὲ δισυλλάβως Μένανδρος ἐν Ἐγχειριδίῳ (fr. 138 Koerte)·
〈(Α.) πίε.〉 (Β.) πιεῖν ἀναγκάσω 20
τὴν ἱερόσυλον πρῶτα. |

446e  Eust. p. 1253.51 = IV.560.15–561.1

2  † φενδωνι † A : Φείδωνι Musurus : Σφενδόνῃ Casaubon, cf. 6.270f D B Q


M P Mus ‖ 3  θαλάσσιον A : rectius θαλάττιον ‖ 5  βαλ᾿ ἐς κόρον, i.e. ΒΑΛΕ-
A : ἑλλέβορον, i.e. ΕΛΛΕ- Heringa ‖ 5–6  † σωσιλαπᾶσινπαλινυν † A :
Σωσία; / (Σω) ἅπαξ. (Α.) πάλιν νῦν Heringa, CFHermann ‖ 6  πῖθι] πίθι A :
πείθει 9.400c | μένει A : μαίνει Schweighäuser, ducente Bentley ‖ 11  κοὔποτ᾿
A : οὔποτ᾿ Ar. ‖ 13  πίει τάχα ὡς ἀπὸ τοῦ πιοῦμαι A : πιῇ C E Eust. : ὡς ἀπὸ
τοῦ πιοῦμαι ut glossam del. Dindorf ‖ 20  〈πίε〉 add. Clericus
x 446d–447b 225

καί (Od. 9.347)· 446f


τῆ, πίε οἶνον.
καὶ σὺ οὖν, ὦ ἑταῖρε, κατὰ τὸν Ἄλεξιν, ὃς ἐν Διδύμοις (fr. 55) φησί·
τούτῳ πρόπιθ᾿, ἵνα καὐτὸς ἄλλῳ,
5 καὶ γένηται ἡ παρ᾿ Ἀνακρέοντι (PMG 427) καλουμένη ἐπίστιος·
φησὶ γὰρ ὁ μελοποιός· ‖
μηδ᾿ ὥστε κῦμα πόντιον 447a
λάλαζε, τῇ πολυκρότῃ
σὺν Γαστροδώρῃ καταχύδην
10 πίνουσα τὴν ἐπίστιον.
τοῦτο δ᾿ ἡμεῖς † ἀνίσωνά † φαμεν. [67] σὺ δὲ πιὼν μὴ φοβηθῇς,
ὡς εἰς τοὐπίσω μέλλων καταπεσεῖσθαι· τοῦτο γὰρ παθεῖν οὐ
δύνανται οἱ τὸν κατὰ Σιμωνίδην (fr. 23 West2) πίνοντες οἶνον
ἀμύντορα δυσφροσύναν.
15 ἀλλ᾿, ὥς φησιν Ἀριστοτέλης ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 106 Rose = fr.
671 Gigon), εἰς τὰ νῶτα καταπίπτουσιν οἱ τὸν κρίθινον πεπωκό-
τες, ὃν πῖνον καλοῦσι, λέγων οὕτω· πλὴν ἴδιόν τι συμβαίνει περὶ
τὰς τῶν κριθῶν † | τὸ καλούμενον πῖνον· ὑπὸ μὲν γὰρ τῶν λοιπῶν 447b
μεθυστικῶν οἱ μεθυσθέντες ἐπὶ πάντα τὰ μέρη πίπτουσι· καὶ γὰρ
20 ἐπὶ τὰ ἀριστερὰ καὶ δεξιὰ καὶ πρηνεῖς καὶ ὕπτιοι· μόνοι δὲ οἱ τῷ
πίνῳ μεθυσθέντες εἰς τοὐπίσω καὶ ὕπτιοι κλίνονται. τὸν δὲ

*447a–b, c  Eust. p. 1270.11–13 = IV.617.5–9 | 447a–b  Eust. p. 871.57 =


III.286.11–12

2  τῆ, πίε οἶνον C E et Hom. : πίε καὶ πῖνε A ‖ 4  πρόπιθ᾿ Dindorf : πρόπιθι
A | καὐτὸς Dindorf : καὶ αὐτὸς A ‖ 5  γένηται A : fort. γενήσεται
9  Γαστροδώρῃ A : Γαστροδώρῳ Page ‖ 11   ἀνίσωνά A : ἀνίσωμά Dindorf
12  ὡς εἰς Dobree : σώσεις δὲ A | μέλλων, i.e. ΜΕΛΛ- Dindorf : † μελαων †,
i.e. ΜΕΛΑ- A | καταπεσεῖσθαι Musurus : † καταπεσεισθε † A ‖ 13  οἶνον A :
fort. ut glossa delendum ‖ 14  δυσφροσύναν A : δυσφροσύνην As :
δυσφροσυνάων Musurus ‖ 18  lac. intra τῶν κριθῶν et τὸ καλούμενον indic.
Gigon ‖ 18–19  τῶν λοιπῶν τε καὶ μεθυστικῶν A : τῶν λοιπῶν … μεθυστικῶν
C E : τε καὶ delevi
226 deip nosop histae

κρίθινον οἶνον καὶ βρῦτόν τινες καλοῦσιν, ὡς Σοφοκλῆς ἐν Τριπτο-


λέμῳ (fr. 610)·
βρῦτον δὲ τὸν χερσαῖον οὐ δυεῖν.
καὶ Ἀρχίλοχος (fr. 42 West2)·
ὥσπερ αὐλῷ βρῦτον ἢ Θράϊξ ἀνὴρ 5
ἢ Φρὺξ ἔβρυζε· κύβδα δ᾿ ἦν πονεομένη.
447c μνημονεύει | τοῦ πώματος Αἰσχύλος ἐν Λυκούργῳ (fr. 124)·
κἀκ τῶνδ᾿ ἔπινε βρῦτον ἰσχναίνων χρόνῳ
καὶ σεμνοκόπτει τοῦτ᾿ ἐν ἀνδρείᾳ † στεγει †.
Ἑλλάνικος δ᾿ ἐν Κτίσεσι (FGrH 4 F 66) καὶ ἐκ ῥιζῶν φησὶ 10
κατασκευάζεσθαι τὸ βρῦτον γράφων ὧδε· πίνουσι δὲ βρῦτον ἐκ
τινων ῥιζῶν, καθάπερ οἱ Θρᾷκες ἐκ τῶν κριθῶν. Ἑκαταῖος δ᾿ ἐν
δευτέρῳ Περιηγήσεως (FGrH 1 F 323a) εἰπὼν περὶ Αἰγυπτίων ὡς
ἀρτοφάγοι εἰσὶν ἐπιφέρει· τὰς κριθὰς εἰς τὸ πῶμα καταλέουσιν. ἐν
447d δὲ τῇ τῆς Εὐρώπης Περιόδῳ (FGrH 1 F 154) Παίονάς φησι | πίνειν 15
βρῦτον ἀπὸ τῶν κριθῶν καὶ παραβίην ἀπὸ κέγχρου καὶ κονύζης·
ἀλείφονται δέ, φησίν, ἐλαίῳ ἀπὸ γάλακτος. καὶ ταῦτα μὲν ταύτῃ,
[68] τῷ δ᾿ ἡμετέρῳ χρόνῳ οἶνος φίλος † ον †
θυρσοφόρος μέγα πρεσβεύων Διόνυσος,
φησὶν Ἴων ὁ Χῖος ἐν τοῖς Ἐλεγείοις (fr. 26 West2)· 20

αὕτη γὰρ πρόφασις παντοδαπῶν λογίων,


αἵ τε Πανελλήνων ἀγοραὶ θαλίαι τε ἀνάκτων,
ἐξ οὗ βοτρυόεσσ᾿ οἰνὰς ὑπὸ χθονίων |
447e πτόρθον ἀνασχομένη θαλερῷ ἐπτύξατο πήχει
αἰθέρος· ὀφθαλμῶν δ᾿ ἐξέθορον πυκινοὶ 5 25
παῖδες, φωνήεντες ὅταν πέσῃ ἄλλος ἐπ᾿ ἄλλῳ,

1  οἶνον A : τοῦτον C E ‖ 5  Θράϊξ A : Θρέϊξ Wilamowitz ‖ 6  ἔβρυζε A : ἔμυζε


Wilamowitz ‖ 9  καὶ σεμνοκόπτει (vox nihili) A : κἀσεμνοκόμπει Dindorf
† στεγει † A : τιθείς Herwerden ‖ 11  κατασκευάζεσθαι L Mus :
κατασκευάζεται A | ὧδε P Mus : ᾧδε A ‖ 12  τινων lmAmg : τῶν A C E ‖ 14  δὲ
post τὰς praeb. C E | εἰς C E : ἐς A ‖ 16  κονύζης M P Mus : κόνυζαν A
18  χρόνῳ A : χορῷ Dindorf ‖ 24  ἐπτύξατο Casaubon : ἐπτήξατο (vox nihili)
A : ἐπήξατο C E
x 447b–448 c 227

πρὶν δὲ σιωπῶσιν. παυσάμενοι δὲ βοῆς


νέκταρ ἀμέλγονται, μόνον ὄλβιον ἀνθρώποισι,
ξυνὸν τοῦ χαίρειν φάρμακον αὐτοφυές.
τοῦ θαλίαι φίλα τέκνα φιλοφροσύναι τε χοροί τε | 10
5 τῶν ἀγαθῶν. βασιλεὺς οἶνος ἔδειξε φύσιν. 447f
τοῦ σύ, πάτερ Διόνυσε, φιλοστεφάνοισιν ἀρέσκων
ἀνδράσιν, εὐθύμων συμποσίων πρύτανι,
χαῖρε· δίδου δ᾿ αἰῶνα, καλῶν ἐπιήρανε ἔργων,
πίνειν καὶ παίζειν καὶ τὰ δίκαια φρονεῖν. 15
10 Ἄμφις δ᾿ ἐν Φιλαδέλφοις (fr. 33) ἐπαινῶν τὸν τῶν φιλοποτῶν βίον
φησί· ‖
κατὰ πόλλ᾿ ἐπαινῶ μᾶλλον ἡμῶν τὸν βίον 448a
τὸν τῶν φιλοποτῶν ἤπερ ὑμῶν τῶν μόνον
ἐν τῷ μετώπῳ νοῦν ἔχειν εἰωθότων·
15 ἡ μὲν γὰρ ἐπὶ τοῦ συντετάχθαι διὰ τέλους
φρόνησις οὖσα διὰ τὸ λεπτῶς καὶ πυκνῶς 5
πάντ᾿ ἐξετάζειν δέδιεν ἐπὶ τὰ πράγματα
ὁρμᾶν προχείρως, ἡ δὲ διὰ τὸ μὴ σαφῶς
τί ποτ᾿ ἀφ᾿ ἑκάστου πράγματος συμβήσεται
20 διαλελόγισται † δρᾷ τι καὶ νεανικὸν |
καὶ θερμόν. 10 448b
[69] μέλλοντος δέ τι τούτοις προστιθέναι τοῦ Οὐλπιανοῦ ὁ
Αἰμιλιανὸς ἔφη· ὥρα ἡμῖν, ἄνδρες φίλοι, ζητεῖν τι καὶ περὶ
γρίφων, ἵνα τι κἂν βραχὺ διαστῶμεν ἀπὸ τῶν ποτηρίων, κοὐ κατὰ
25 τὴν Καλλίου τοῦ Ἀθηναίου ἐπιγραφομένην Γραμματικὴν
Τραγῳδίαν. ἀλλ᾿ ἡμεῖς ζητήσωμεν πρότερον μὲν τίς ὁ ὅρος τοῦ
γρίφου, τίνα δὲ Κλεοβουλίνη ἡ Λινδία προὔβαλλεν ἐν τοῖς
Αἰνίγμασιν· ἱκανῶς γὰρ εἴρηκε περὶ αὐτῶν ὁ ἑταῖρος | ἡμῶν 448c

447f  Eust. p. 867.43 = III.269.6–7 | 448a  Eust. p. 1015.46 = III.730.3–5

2  μόνον A C E : πόνον Meineke ‖ 6  τοῦ A : τῷ Bergk ‖ 10  φιλοποτῶν Acorr B


P Eust. Mus, cf. (structura mutata) φιλοπότην C, φιλοπότ E : φιλοπωτῶν Aac
10–11  βίον φησί scripsi : φησι βίον A ‖ 12  πόλλ᾿ Casaubon : πολλὰ A
13  φιλοποτῶν C E B : φιλοπωτῶν A ‖ 20  διαλελόγισται A : διαλελογίσθαι
Musurus ‖ 24  κοὐ scripsi : οὐ A : fort. 〈ἀλλ᾿〉 οὐ
228 deip nosop histae

Διότιμος ὁ Ὀλυμπηνός· καὶ πῶς οἱ κωμῳδιοποιοὶ αὐτῶν


μέμνηνται, καὶ τίνα κόλασιν ὑπέμενον οἱ μὴ λύσαντες.
καὶ ὁ Λαρήνσιος ἔφη· ὁ μὲν Σολεὺς Κλέαρχος (fr. 86 Wehrli)
οὕτως ὁρίζεται· γρῖφος πρόβλημά ἐστι παιστικόν, προστακτικὸν
τοῦ διὰ ζητήσεως εὑρεῖν τῇ διανοίᾳ τὸ προβληθὲν τιμῆς ἢ 5
ἐπιζημίου χάριν εἰρημένον. ἐν δὲ τῷ Περὶ Γρίφων ὁ αὐτὸς
Κλέαρχός φησιν ἑπτὰ εἴδη εἶναι γρίφων· ἐν γράμματι μέν, οἱονεὶ
ἐροῦμεν ἀπὸ τοῦ ᾱ, ὡς ὄνομά τι ἰχθύος ἢ φυτοῦ, ὁμοίως δὲ κἂν |
448d ἔχειν τι κελεύῃ τῶν γραμμάτων ἢ μὴ ἔχειν, καθάπερ οἱ ἄσιγμοι
καλούμενοι τῶν γρίφων· ὅθεν καὶ Πίνδαρος (cf. Dith. 2.1–3, 8–11) 10
πρὸς τὸ σ̄ ἐποίησεν ᾠδήν, οἱονεὶ γρίφου τινὸς ἐν μελοποιίᾳ
προβληθέντος. ἐν συλλαβῇ δὲ λέγονται γρῖφοι, οἱονεὶ ἐροῦμεν
ἔμμετρον ὁτιδήποτε οὗ ἡγεῖται βα-, οἷον βασιλεύς, ἢ ὧν ἔχει
τελευτὴν τὸ -ναξ, ὡς Καλλιάναξ, ἢ ὧν τὸν λέοντα καθηγεῖσθαι,
οἷον Λεωνίδης, ἢ ἔμπαλιν τελικὸν εἶναι, οἷον Θρασυλέων· ἐν 15
ὀνόματι δέ, οἱονεὶ ἐροῦμεν ὀνόματα ἁπλᾶ ἢ σύνθετα δισύλλαβα |
448e οἷς μορφή τις ἐμφαίνεται τραγικὴ ἢ πάλιν ταπεινή, ἢ ἄθεα
ὀνόματα, οἷον Κλεώνυμος, ἢ θεοφόρα, οἷον Διονύσιος, καὶ τοῦτο
ἤτοι ἐξ ἑνὸς θεοῦ ἢ πλεόνων, οἷον Ἑρμαφρόδιτος· ἢ ἀπὸ Διὸς
ἄρχεσθαι, 〈οἷον〉 Διοκλῆς ἢ Ἑρμοῦ, Ἑρμόδωρος· ἢ λήγειν εἰ τύχοι 20
εἰς -νικος, 〈οἷον … -νικος〉. οἱ δὲ μὴ εἰπόντες ὡς προσετάττετο
ἔπινον τὸ ποτήριον. καὶ ὁ μὲν Κλέαρχος οὕτως ὡρίσατο· τί δέ ἐστι
τοῦτο τὸ ποτήριον, καλέ μου Οὐλπιανέ, ζήτει. [70] περὶ δὲ τῶν
448f γρίφων Ἀντιφάνης μὲν ἐν Κνοιθιδεῖ ἢ Γάστρωνί (fr. 122) | φησιν·
ἐγὼ πρότερον μὲν τοὺς κελεύοντας λέγειν 25
γρίφους παρὰ πότον ᾤμην ληρεῖν σαφῶς
λέγοντας οὐδέν· ὁπότε προστάξεταί τις
εἰπὼν ἐφεξῆς ὅ τι φέρων τις μὴ φέρει,
ἐγέλων νομίζων λῆρον, οὐκ ἂν γενόμενον 5

1  καὶ scripsi : ἀλλὰ A ‖ 4  ἐστι παιστικόν M P Mus : ἐπιπαιστικόν A C E


7  οἱονεὶ C E : οἷον A ‖ 8  ᾱ A : θ ̄ C E ‖ 12  οἱονεὶ C E : οἷον A ‖ 14  Καλλιάναξ,
ἢ ὧν C E B : Καλλιάν † ἀναξηων † A : Καλλιάναξ M P Mus ‖ 16  οἱονεὶ C E :
om. A : οἷον Dindorf ‖ 17  οἷς C E : οὗ A ‖ 20  〈οἷον〉 addidi ‖ 21  〈οἷον …
-νικος〉 addidi, ducente Schweighäuser | ὡς Wilamowitz : οἷς A
24  Κνοιθιδεῖ Dindorf : † κνοιθιδι † A ‖ 26  πότον B M P Mus : † πωτον † A
ᾤμην A : ᾠόμην Musurus ‖ 27  προστάξεταί A : προστάξειέ Cobet : τις
προστάττεται Musurus ‖ 28  εἰπὼν A : εἰπεῖν Musurus
x 44 8 c–4 49c 229

οὐδέποτέ γ᾿, οἶμαι, πρᾶγμα παντελῶς λέγειν, ‖


ἐνέδρας δ᾿ ἕνεκα. νυνὶ δὲ τοῦτ᾿ ἔγνωχ᾿ ὅτι 449a
ἀληθὲς ἦν· φέρομεν γὰρ ἔρανόν τιν᾿
ἄνθρωποι δέκα, οὐ φέρει δὲ τούτων τὴν φορὰν
5 οὐδὲ εἷς. σαφῶς οὖν ὅ τι φέρων τις μὴ φέρει, 10
τοῦτ᾿ ἔστιν, ἦν θ᾿ ὁ γρῖφος ἐνταῦθα ῥέπων.
καὶ τοῦτο μὲν δὴ κἄστι συγγνώμην ἔχον·
ἀλλ᾿ οἷα λογοποιοῦσιν ἐν τῷ πράγματι
οἱ τἀργύριον μὴ κατατιθέντες. ὡς σφόδρα |
10 ὁ Φίλιππος ἆρ᾿ ἦν εὐτυχής τις, νὴ Δία. 15 449b
ἐν δὲ Ἀφροδισίῳ (fr. 55)·
(Α.) πότερον ὅταν μέλλω λέγειν σοι τὴν χύτραν, λέγω
ἢ τροχοῦ ῥύμαισι τευκτὸν κοιλοσώματον κύτος,
πλαστὸν ἐκ γαίης, ἐν ἄλλῃ μητρὸς ὀπτηθὲν στέγῃ,
15 νεογενοῦς ποίμνης δ᾿ ἐν αὑτῇ πνικτὰ γαλακτοθρέμμονα,
τακερόχρωτ᾿ εἴδη κύουσαν; (Β.) Ἡράκλεις, ἀποκτενεῖς 5
ἆρά μ᾿, εἰ μὴ γνωρίμως μοι πάνυ φράσεις κρεῶν χύτραν.
(Α.) εὖ λέγεις. | ξουθῆς μελίσσης νάμασιν δὲ συμμιγὴς 449c
μηκάδων αἰγῶν ἀπόρρους θρόμβος, ἐγκαθήμενος
20 εἰς πλατὺ στέγαστρον ἁγνῆς παρθένου Δηοῦς κόρης,
λεπτοσυνθέτους τρυφῶντας μυρίοις καλύμμασιν, 10
ἢ σαφῶς πλακοῦντα φράζω σοι; (Β.) πλακοῦντα βούλομαι.
(Α.) Βρομιάδος δ᾿ ἱδρῶτα πηγῆς; (Β.) οἶνον εἰπὲ συντεμών.

449b–c  Eust.(1) p. 1167.9–11 = IV.271.16–20 | 449c  Eust. p. 865.15 = III.261.


2–3 | 449c  Eust. p. 1300.63–4 = IV.730.4–5

1  γ᾿ M P Mus : γε A C E ‖ 3–4  ἔρανόν τιν᾿ ἄνθρωποι δέκα A C E : ἄνθρωποι


δέκα / ἔρανόν τιν᾿ Scaliger ‖ 5  οὐδὲ εἷς A C E : οὐδείς Grotius ‖ 9–10  σφόδρα /
ὁ Φίλιππος Kaibel, ducentibus M σφόδρ᾿ ὁ Φίλιππος et Musurus σφόδρα /
Φίλιππος : σφοδροφίλιππος A ‖ 11  Ἀφροδισίῳ Casaubon : † ἀφροδισῳ † A
12  πότερον A : πότερ᾿ Koppiers ‖ 13  ῥύμαισι Koppiers : † ρυμασι † A :
ῥύμασι C Eust. : ῥήμασι E ‖ 16  τακερόχρωτ᾿ εἴδη κύουσαν Porson :
† τακεροχρωτιδηκτυουσαν † A ‖ 18  συμμιγὴς A C E Eust.(1) : συμμιγῆ
Casaubon ‖ 19  ἀπόρρους θρόμβος ἐγκαθήμενος E Eust.(1) : ἀπόρρους
θρόμμος ἐγκαθήμενος C : ἀπόρρουν θρόμβον ἐγκαθήμενον A : ἀπόρρουν
θρόμβον, ἐγκαθειμένον Herwerden ‖ 21  λεπτοσυνθέτους τρυφῶντας A :
λεπτοσυνθέτοις τρυφῶντα Casaubon ‖ 23  δ᾿ Schweighäuser : δὲ A : τε C E
230 deip nosop histae

(Α.) λιβάδα νῦν † φαιαν † δροσώδη παραλιπόν; (Β.) ὕδωρ


φάθι. |
449d (Α.) κασιόπνουν δ᾿ αὔραν δι᾿ αἴθρας; (Β.) σμύρναν εἰπέ μοι
μακράν,
μηδὲ τοιοῦτον ἄλλο μηδέν, μηδὲ τοὔμπαλιν λέγων, 15 5
ὅτι δοκεῖ τοῦτ᾿ ἔργον εἶναι μεῖζον, ὥς φασί τινες,
αὐτὸ μὲν μηδέν, παρ᾿ αὐτὸ δ᾿ ἄλλα συστρέφειν πυκνά.
[71] καὶ Ἄλεξις δὲ ἐν Ὕπνῳ (fr. 242) τοιούτους γρίφους προβάλ-
λει·
(Α.) οὐ θνητὸς οὐδ᾿ ἀθάνατος, ἀλλ᾿ ἔχων τινὰ 10
σύγκρασιν, ὥστε μήτ᾿ ἐν ἀνθρώπου μέρει
μήτ᾿ ἐν θεοῦ ζῆν, ἀλλὰ φύεσθαί τ᾿ ἀεὶ |
449e καινῶς φθίνειν τε τὴν παρουσίαν πάλιν,
ἀόρατος ὄψιν, γνώριμος δ᾿ ἅπασιν ὤν. 5
(Β.) ἀεὶ σὺ χαίρεις, ὦ γύναι, μ᾿ αἰνίγμασι — 15
(Α.) καὶ μὴν ἁπλᾶ γε καὶ σαφῆ λέγω μαθεῖν.
(Β.) τίς οὖν τοσαύτην παῖς ἔχων ἔσται φύσιν;
(Α.) ὕπνος, βροτείων, ὦ κόρη, παυστὴρ πόνων.
Εὔβουλος δ᾿ ἐν Σφιγγοκαρίωνι (fr. 106) τοιούτους γρίφους προ-
βάλλει αὐτὸς καὶ ἐπιλύων αὐτούς· 20

(Α.) ἔστι λαλῶν ἄγλωσσος, ὁμώνυμος ἄρρενι θῆλυς,


οἰκείων ἀνέμων ταμίας, δασύς, ἄλλοτε λεῖος, |
449f ἀξύνετα ξυνετοῖσι λέγων, νόμον ἐκ νόμου ἕλκων·
ἓν δ᾿ ἐστὶν καὶ πολλά, καὶ ἂν τρώσῃ τις, ἄτρωτος.
τίς ἔστι τοῦτο; τί ἀπορεῖς; (Β.) Καλλίστρατος. 5 25

449d–e  Eust. p. 1336.14–17 = IV.858.13–17

1  νῦν † φαιαν † A : φαιὰν C E : θεὰν Eust. : νυμφαίαν Meineke | παραλιπόν


A : παραλιπὼν Morelius ‖ 3  μοι A : μὴ Grotius ‖ 5  τοιοῦτον A : τοιοῦτ᾿
Erfurdt ‖ 6  φασί A : φασίν Schweighäuser ‖ 12  θεοῦ A : θεοῖς C E Eust. | τ᾿ M
P Mus : τε A C E Eust. | ἀεὶ C E B M P Eust. Mus : αἰεὶ A ‖ 15  ἀεὶ C E B
Eust. : αἰεὶ A ‖ 17  τοσαύτην A C E : τοιαύτην Hirschig ‖ 19  Σφιγγοκαρίωνι
M P Mus, cf. 3.80a, 12.553a : σφιγγοκαρίονι A ‖ 22  ἄλλοτε λεῖος, i.e. -ΛΕΙΟΣ
Musurus : † ἀλλοτει δειος † (v.ll. ἀλλοτε et ἀλλοτι in unam confusas et
-ΔΕΙΟΣ) A : ἀλλοτι δ() C B : ἄλλοπεδ(), i.e. -ΠΕΔ ~ -ΤΙΕΔ E* ‖ 25  τίς A : τί
B M P Mus
x 449c–450c 231

(Α.) πρωκτὸς μὲν οὖν οὗτος· σὺ δὲ ληρεῖς ἔχων·


οὗτος γὰρ αὑτός ἐστιν ἄγλωττος λάλος,
ἓν ὄνομα πολλοῖς, τρωτὸς ἄτρωτος, δασὺς
λεῖος. τί βούλει; πνευμάτων πολλῶν φύλαξ. ‖
5 ἀττελεβόφθαλμος, μὴ πρόστομος, ἀμφικέφαλος, 10 450a
αἰχμητής, παίδων ἀγόνων γόνον ἐξαφανίζων.
ἰχνεύμων Αἰγύπτιος·
τῶν γὰρ κροκοδείλων οὗτος ᾠὰ λαμβάνων
πρὶν θηριοῦσθαι τὸν γόνον κατάγνυσιν,
10 ἔπειτ᾿ ἀφανίζει. διότι δ᾿ ἀμφίστομος;
κεντεῖ κάτωθε, τοῖς δὲ χείλεσιν δάκνει. 15
οἶδ᾿ ἐγὼ ὃς νέος ὤν ἐστιν βαρύς, ἂν δὲ γέρων ᾖ,
ἄπτερος ὢν κούφως πέταται καὶ γῆν ἀφανίζει.
πάππος ἀπ᾿ ἀκάνθης· οὗτος γὰρ
15 νέος μὲν ὢν | ἕστηκεν ἐν τῷ σπέρματι, 450b
ὅταν δ᾿ ἀποβάλῃ τοῦτο, πέτεται κοῦφος ὤν,
δήπουθεν ὑπὸ τῶν παιδίων φυσώμενος. 20
ἔστιν ἄγαλμα βεβηκὸς ἄνω, τὰ κάτω δὲ κεχηνός,
εἰς πόδας ἐκ κεφαλῆς τετρημένον ὀξὺ διάτρωτον,
20 ἀνθρώπους τίκτον κατὰ τὴν πυγὴν ἕν᾿ ἕκαστον,
ὧν οἱ μὲν μοίρας ἔλαχον βίου, οἱ δὲ πλανῶνται,
αὐτὸ δ᾿ ἕκαστος ἔχων αὐτόν, † καλέω δὲ φυλάττειν. 2| 5
ταῦτα δ᾿ ὅτι κληρωτικὸν σημαίνει ὑμεῖς διακρίνατε, ἵνα μὴ πάντα 450c
παρὰ τοῦ Εὐβούλου λαμβάνωμεν. [72] Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν τῷ
25 Προβλήματί (fr. 192) φησιν·

*450a–b  Eust. p. 1343.18–19 = IV.881.15–16

1  δὲ A : δὴ Musurus ‖ 4  βούλει; πνευμάτων Morelius : † βουλεπινευμάτων †


A ‖ 8  κροκοδείλων A : κροκοδλ C E : κροκοδίλων Kassel–Austin | λαμβάνων C
E B M P Mus : λαμβάνω A ‖ 9  κατάγνυσιν A C E : καταγνύει Porson ‖ 10  δ᾿
Grotius (δ᾿ 〈ἔστ᾿〉 scripsit) : δὲ A C E ‖ 11  κάτωθε A : κάτωθ C E : κάτωθεν B P
Mus | δάκνει C E Mus : δάκνων A ‖ 12  ὃς C E : ὡς A ‖ 16  δ᾿ Musurus : δὲ A C
E ‖ 18  βεβηκὸς A C E : μεμυκὸς anon. ap. Casaubon ‖ 19  διάτρωτον A C E :
διαπρό Lobeck ‖ 20  τίκτον C E : τίκτειν A ‖ 21  βίου C E : βίον A ‖ 23  πάντα
A : fort. πλείονα
232 deip nosop histae

(Α.) ἰχθύσιν ἀμφίβληστρον ἀνὴρ πολλοῖς ἐπιβάλλων †


οἰηθεὶς μεγάλῃ δαπάνῃ μίαν εἵλκυσε πέρκην·
καὶ ταύτην ψευσθεὶς ἄλλην κεστρεὺς † ἴσον αὐτὴν
ἦγεν. βουλομένη δ᾿ ἕπεται πέρκη μελανούρῳ.
(Β.) κεστρεύς, ἀνήρ, μελάνουρος· οὐκ οἶδ᾿ ὅ τι λέγεις· 5 5
οὐδὲν λέγεις γάρ. (Α.) ἀλλ᾿ ἐγὼ σαφῶς φράσω. |
450d ἔστι τις ὃς τὰ μὲν ὄντα διδοὺς οὐκ οἶδε δεδωκὼς
οἷσι δέδωκ᾿, οὐδ᾿ αὐτὸς ἔχων ὧν οὐδὲν ἐδεῖτο.
(Β.) διδούς τις οὐκ ἔδωκεν, οὐδ᾿ ἔχων ἔχει;
οὐκ οἶδα τούτων οὐδέν. (Α.) οὐκοῦν ταῦτα καὶ 10 10
ὁ γρῖφος ἔλεγεν· ὅσα γὰρ οἶσθ᾿ οὐκ οἶσθα νῦν,
οὐδ᾿ ὅσα δέδωκας, οὐδ᾿ ὅσ᾿ ἀντ᾿ αὐτῶν ἔχεις.
τοιοῦτο τοῦτ᾿ ἦν. (Β.) τοιγαροῦν κἀγώ τινα
εἰπεῖν πρὸς ὑμᾶς βούλομαι γρῖφον. (Α.) λέγε.
(Β.) πίννη καὶ τρίγλη φωνὰς ἰχθῦ δύ᾿ ἔχουσαι | 15 15
450e πόλλ᾿ ἐλάλουν, περὶ ὧν δὲ πρὸς ὅν τ᾿ ᾤοντο λέγειν τι
οὐκ ἐλάλουν· οὐδὲν γὰρ ἐμάνθανεν, ὥστε πρὸς ὃν μὲν
ἦν αὐταῖς ὁ λόγος, πρὸς δ᾿ αὑτὰς πολλὰ λαλούσας —
αὐτὰς ἀμφοτέρας ἡ Δημήτηρ ἐπιτρέψει.
[73] ἐν δὲ Σαπφοῖ (fr. 194) ὁ Ἀντιφάνης αὐτὴν τὴν ποιήτριαν 20
προβάλλουσαν ποιεῖ γρίφους τόνδε τὸν τρόπον, ἐπιλυομένου τινὸς
οὕτως· ἡ μὲν γάρ φησιν·
(Σα.) ἔστι φύσις θήλεια βρέφη σῴζουσ᾿ ὑπὸ κόλποις |
450f αὑτῆς, † ητα † δ᾿ ἄφωνα βοὴν ἵστησι γεγωνὸν
καὶ διὰ πόντιον οἶδμα καὶ ἠπείρου διὰ πάσης 25
οἷς ἐθέλει θνητῶν, τοῖς δ᾿ οὐδὲ παρεοῦσιν ἀκούειν
ἔξεστιν· κωφὴν δ᾿ ἀκοῆς αἴσθησιν ἔχουσιν. 5

450e–f  Eust. p. 632.9–12 = II.270.8–10

1  ἐπιβάλλων A : ἐπιβάλλειν Dalechamps (iniecisse) : περιβάλλειν


Herwerden ‖ 11  οἶσθ᾿ P Mus : οἶσθα A C E ‖ 16  πρὸς ὅν Casaubon : † προσ
σον † A ‖ 19  ἐπιτρέψει A : ἐπιτρίψαι Cobet : ἐπιτρίψει Casaubon
21  ἐπιλυομένου Meineke : ἀπολυομένου A ‖ 24  αὑτῆς Morelius : αὐτῆς vel
ἀυτῆς A C E Eust. : αὐτοῖς Cs Es | † ητα † A : ταῦτα C E Eust. Mus : ὄντα
Porson, cf. 10.451b ἄφωνα δ᾿ ὄντα ‖ 26  δ᾿ Dobree : δὲ A | παρεοῦσιν A :
παροῦσιν Dobree
x 45 0c –4 51c 233

ταῦτά τις ἐπιλυόμενός φησιν·


(Β.) ἡ μὲν φύσις γὰρ ἣν λέγεις ἐστὶν πόλις,
βρέφη δ᾿ ἐν αὑτῇ διατρέφει τοὺς ῥήτορας.
οὗτοι κεκραγότες δὲ τὰ διαπόντια
5 τἀκ τῆς Ἀσίας καὶ τἀπὸ Θρᾴκης λήμματα ‖
ἕλκουσι δεῦρο. νεμομένων δὲ πλησίον 10 451a
αὐτῶν κάθηται λοιδορουμένων τ᾿ αἰεὶ
ὁ δῆμος οὐδὲν οὔτ᾿ ἀκούων οὔθ᾿ ὁρῶν.
(Σα.) πῶς γὰρ γένοιτ᾿ ἄν, ὦ πάτερ,
10 ῥήτωρ ἄφωνος; (Β.) ἢν ἁλῷ τρὶς παρανόμων.
καὶ μὴν ἀκριβῶς ᾤμην 15
ἐγνωκέναι τὸ ῥηθέν. ἀλλὰ δὴ λέγε.
ἔπειτα ποιεῖ τὴν Σαπφὼ διαλυομένην τὸν γρῖφον οὕτω·
(Σα.) θήλεια μέν οὖν ἐστὶ φύσις ἐπιστολή,
15 βρέφη δ᾿ ἐν αὑτῇ περιφέρει τὰ γράμματα· |
ἄφωνα δ᾿ ὄντα τοῖς πόρρω λαλεῖ 451b
οἷς βούλεθ᾿, ἕτερος δ᾿ ἂν τύχῃ τις πλησίον 20
ἑστὼς ἀναγιγνώσκοντος οὐκ ἀκούσεται.
[74] Δίφιλος δ᾿ ἐν Θησεῖ (fr. 49) τρεῖς ποτε κόρας Σαμίας φησὶν
20 Ἀδωνίοισιν γριφεύειν παρὰ πότον, προβαλεῖν δ᾿ αὑταῖσι τὸν
γρῖφον, “τί πάντων ἰσχυρότατον;” καὶ τὰν μὲν εἰπεῖν· “ὁ
σίδαρος,” καὶ φέρειν τούτου τοῦ λόγου τὰν ἀπόδειξιν, διότι τούτῳ
πάντ᾿ ὀρύσσουσί τε καὶ τέμνουσι καὶ χρῶντ᾿ εἰς ἅπαντα. εὐδοκι-
μούσᾳ δ᾿ ἐπάγειν τὰν δευτέραν | φάσκειν τε τὸν χαλκέα πολὺ 451c
25 κρείσσω φέρειν ἰσχύν· ἐπεὶ τοῦτον κατεργαζόμενον καὶ τὸν

*451c–d  Eust. p. 1552.24–5 = i.239.23–4

7  αἰεὶ A : ἀεὶ B M P Mus ‖ 10  ἢν ἁλῷ Cobet : † ην ἀλλω † A ‖ 11  ᾤμην A :


ᾠόμην Scaliger ‖ 14  οὖν A C E : νυν Erfurdt | ἐστὶ C E B M P Mus : ἐστὶν A
15  αὑτῇ Morel : αὐτῇ A C E ‖ 18  ἀναγιγνώσκοντος A : ἀναγινώσκοντος C
E ‖ 19  φησὶν M P Mus : φασὶν A ‖ 21  τὰν A C E : τὴν As ‖ 22  σίδαρος
Kassel–Austin : σίδηρος A : σίδρ C E | τούτου τοῦ λόγου Madvig : τούτου
λόγον A : τούτου λόγου M P Mus : τοῦ λόγου C E | τὰν A C E : τὴν As
24  τὰν A C E : τὴν As ‖ 25  κρείσσω scripsi : κρείττω A C E | ἐπεὶ τοῦτον
Musurus : ἐπὶ τοῦτον A : τοῦτον γὰρ C E
234 deip nosop histae

σίδαρον τὸν σφοδρὸν κάμπτειν, μαλάσσειν, ὅ τι ἂν χρήζῃ ποεῖν.


τὰν δὲ τρίταν ἀποφῆναι πέος ἰσχυρότατον πάντων, διδάσκειν δ᾿
ὅτι καὶ τὸν χαλκέα στένοντα πυγίζουσι τούτῳ. Ἀχαιὸς δ᾿ ὁ
Ἐρετριεὺς (TrGF 20 T 7) γλαφυρὸς ὢν ποιητὴς περὶ τὴν σύνθεσιν,
ἔσθ᾿ ὅτε καὶ μελαίνει τὴν φράσιν καὶ πολλὰ αἰνιγματωδῶς 5
ἐκφέρει, ὥσπερ ἐν Ἴριδι σατυρικῇ (TrGF 20 F 19)· λέγει γάρ·
λιθάργυρος |
451d ὄλπη παρῃωρεῖτο χρίσματος πλεκ-
τὸν Σπαρτιάτην γραπτὸν κύρβιν ἐν διπλῷ ξύλῳ·
τὸν γὰρ λευκὸν ἱμάντα βουληθεὶς εἰπεῖν ἐξ οὗ ἡ ἀργυρᾶ λήκυθος 10
ἐξήρτητο, Σπαρτιάτην γραπτὸν ἔφη κύρβιν ἀντὶ τοῦ Σπαρτιᾶτιν
σκυτάλην. ὅτι δὲ λευκῷ ἱμάντι περιειλοῦντες τὴν σκυτάλην οἱ
Λάκωνες ἔγραφον ἃ ἠβούλοντο εἴρηκεν ἱκανῶς Ἀπολλώνιος ὁ
Ῥόδιος ἐν τῷ Περὶ Ἀρχιλόχου (fr. XXII Michaelis). καὶ Στησίχο-
ρος δ᾿ ἐν Ἑλένῃ (PMG 188)· 15

λιθαργύρεον ποδονιπτῆρα,
ἔφη. Ἴων δὲ ἐν Φοίνικι ἢ Καινεῖ (TrGF 19 F 40) δρυὸς ἱδρῶτα
εἴρηκε τὸν ἰξὸν ἐν τούτοις·
δρυός μὲν ἱδρὼς
451e καὶ θαμνομήκης ῥάβδος | ἥ τ᾿ Αἰγυπτίη 20
βόσκει λινουλκὸς χλαῖνα θήραγρος πέδη.
[75] Θεοδέκτην δὲ τὸν Φασηλίτην (TrGF 72 T 10) φησὶν Ἕρμιπ-
πος ἐν τοῖς Περὶ τῶν Ἰσοκράτους Μαθητῶν (fr. 77 Wehrli = FGrH
1026 F 48) ἱκανώτατον γεγονέναι ἀνευρεῖν τὸν προβληθέντα
γρῖφον καὶ αὐτὸν προβαλεῖν ἑτέροις ἐπιδεξίως, οἷον τὸν περὶ τῆς 25

451d  Eust. p. 865.16 = III.261.3–4 | 451e  Eust. p. 1427.29 = i.73.4–6

1  σίδαρον A : σίδηρον As B M P Mus | ποεῖν A C E : ποιεῖν B M P Mus ‖ 2  τὰν


A C : τὰς E : τὴν As ‖ 7  δ᾿ post λιθάργυρος praeb. C E Mus, cf. M δόλπη
8  χρίσματος C E Mus : † χρησματος † A : χρίματος Meineke
8–9  πλεκτὸν A C E : πλέα / τὸν Toup ‖ 9  γραπτὸν κύρβιν ἐν διπλῷ ξύλῳ A :
γραπτὸν κύρβιν E : γραπτὸν κύρκιν C Es : γραπτὸν ἐν διπλῷ ξύλῳ / κύρβιν
Bergk : sed κύρβιν fort. delendum ‖ 16  ποδονιπτῆρα A C E : ποδανιπτῆρα
Page ‖ 19  μὲν A C E : μ᾿ (i.e. scriptio plena με) Casaubon ‖ 20  Αἰγυπτίη A :
Αἰγυπτία Meineke
x 4 51 c– 45 2b 235

σκιᾶς· ἔφη γὰρ εἶναί τινα φύσιν ἣ περὶ τὴν γένεσιν καὶ φθίσιν ἐστὶ
μεγίστη, περὶ δὲ τὴν ἀκμὴν ἐλαχίστη. λέγει δ᾿ οὕτω (TrGF 72 F
18)· |
τῆς φύσεως οὔθ᾿ ὅσα γαῖα φέρει τροφὸς οὔθ᾿ ὅσα πόντος 451f
5 οὔτε βροτοῖσιν ἔχει γυίων αὔξησιν ὁμοίαν,
ἀλλ᾿ ἐν μὲν γενέσει πρωτοσπόρῳ ἐστὶ μεγίστη,
ἐν δὲ μέσαις ἀκμαῖς μικρά, γήρᾳ δὲ πρὸς αὐτῷ
μορφῇ καὶ μεγέθει μεῖζον πάλιν ἐστὶν ἁπάντων. 5
κἀν τῷ Οἰδίποδι δὲ τῇ τραγῳδίᾳ (TrGF 72 F 4) τὴν νύκτα καὶ τὴν
10 ἡμέραν εἴρηκεν αἰνιττόμενος·
εἰσὶ κασίγνηται διτταί, ὧν ἡ μία τίκτει ‖
τὴν ἑτέραν, αὐτὴ δὲ τεκοῦσ᾿ ὑπὸ τῆσδε τεκνοῦται. 452a
τοιοῦτό τι καὶ Καλλισθένης ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς (FGrH 124 F 13)
φησιν, ὡς Ἀρκάδων πολιορκούντων Κρῶμνον (πολίχνιον δ᾿ ἐστὶν
15 ἱδρυμένον πλησίον Μεγάλης πόλεως) Ἱππόδαμος ὁ Λάκων, εἷς ὢν
τῶν πολιορκουμένων, διεκελεύετο τῷ παρὰ Λακεδαιμονίων πρὸς
αὐτοὺς ἥκοντι κήρυκι, δηλῶν ἐν αἰνιγμῷ τὴν περὶ αὐτοὺς
κατάστασιν, ἀπαγγέλλειν τῇ μητρὶ λύεσθαι τὸ γύναιον δέχ᾿
ἡμερῶν τὸ ἐν Ἀπολλωνίῳ δεδεμένον, ὡς οὐκέτι | λύσιμον ἐσόμενον 452b
20 ἐὰν αὗται παρέλθωσι. καὶ διὰ ταύτης τῆς γνώμης ἐμήνυεν σαφῶς
τὸ μήνυμ᾿· αὐτοῦ γάρ ἐστιν ἐν τῷ Ἀπολλωνίῳ παρὰ τὸν τοῦ
Ἀπόλλωνος θρόνον διὰ γραφῆς ἀπομεμιμημένος Λιμὸς ἔχων
γυναικὸς μορφήν. φανερὸν οὖν ἐγένετο πᾶσιν ὅτι δέκα ἡμέρας ἔτι
καρτερῆσαι δύνανται οἱ πολιορκούμενοι διὰ τὸν λιμόν. συνέντες

452a–b  Eust. p. 938.56–8 = III.491.9–11

1  γὰρ A : γοῦν C E | περὶ τὴν γένεσιν καὶ φθίσιν A : παρὰ τὴν γένεσιν καὶ
φθίσιν Eust. : περὶ τὴν γένεσιν καὶ περὶ τὴν φθίσιν C E | μάλιστά ante ἐστὶ
praeb. C E Eust. ‖ 4  τῆς φύσεως A : τίς φύσις Porson ‖ 8  μεῖζον A : μείζων M
P Mus ‖ 11  διτταί A C E : δισσαί Tryph. Trop. 3.193.26 Spengel ‖ 12  τῆσδε C
E : τῇδε A ‖ 14  Κρῶμνον A : Κρώμνης (structura mutata) C E, cf. 10.452b :
Κρώμναν Schweighäuser ‖ 18  ἀπαγγέλλειν Schneider : ἀπαγγελεῖν A
20  ἐὰν C E M P Mus : ἐν A | αὗται Meineke : αὐται A : αὐτῇ As B : αὐτὰς C
E : τι M P Mus ‖ 21  αὐτοῦ scripsi : αὕτη vel αὕτῃ A C E ‖ 22  Λιμὸς M P Mus
et Polyaen. 2.15, cf. διὰ τὸν λιμόν infra : Λαιμὸς A C E Eust.
236 deip nosop histae

οὖν οἱ Λάκωνες τὸ λεχθὲν ἐβοήθησαν κατὰ κράτος τοῖς ἐν τῷ


Κρώμνῳ. [76] πολλοὶ δὲ 〈τῶν〉 γρίφων καὶ τοιοῦτοί τινές εἰσιν,
οἷον·
ἄνδρ᾿ εἶδον πυρὶ χαλκὸν ἐπ᾿ ἀνέρι κολλήσαντα |
452c οὕτω συγκόλλως ὥστε σύναιμα ποιεῖν. 5

τοῦτο δὲ σημαίνει σικύας προσβολήν. καὶ τὸ Πανάρκους δ᾿ ἐστὶ


τοιοῦτον, ὥς φησι Κλέαρχος ἐν τῷ Περὶ Γρίφων (fr. 94 Wehrli),
ὅτι· “βάλοι ξύλῳ τε καὶ οὐ ξύλῳ καθημένην ὄρνιθα καὶ οὐκ ὄρνιθα
ἀνήρ τε κοὐκ ἀνὴρ λίθῳ τε καὶ οὐ λίθῳ”· τούτων γάρ ἐστι τὸ μὲν
νάρθηξ, τὸ δὲ νυκτερίς, τὸ δὲ εὐνοῦχος, τὸ δὲ κίσηρις. καὶ Πλάτων 10
δ᾿ ἐν πέμπτῳ Νόμων (R. 479b–c) μνημονεύει· τοὺς τῶν τεχνυ-
δρίων φιλοσόφους τοῖς ἐν ταῖς ἑστιάσεσιν ἔφη ἐπαμφοτερίζουσιν
452d ἐοικέναι καὶ τῷ τῶν παίδων | αἰνίγματι τῷ περὶ τοῦ εὐνούχου τῆς
βολῆς πέρι τῆς νυκτερίδος, ᾧ καὶ ἀφ᾿ οὗ αὐτὸν αὐτὴν αἰνίττονται
[77] βαλεῖν. καὶ τὰ Πυθαγόρου δὲ αἰνίγματα τοιαῦτά ἐστιν, ὥς 15
φησι Δημήτριος ὁ Βυζάντιος ἐν τετάρτῳ Περὶ Ποιητῶν (FHG
ii.624)· “καρδίαν μὴ ἐσθίειν” ἀντὶ τοῦ “ἀλυπίαν ἀσκεῖν”. “πῦρ
μαχαίρᾳ μὴ σκαλεύειν” ἀντὶ τοῦ “τεθυμωμένον ἄνδρα μὴ ἐριδαί-
νειν”· πῦρ γὰρ ὁ θυμός, ἡ δὲ ἔρις μάχαιρα. “ζυγὸν μὴ ὑπερβαί-
νειν” ἀντὶ τοῦ “πᾶσαν πλεονεξίαν φεύγειν καὶ στυγεῖν, ζητεῖν δὲ | 20
452e τὸ ἴσον”. “λεωφόρους μὴ στείχειν” ἀντὶ τοῦ “γνώμῃ 〈τῶν〉
πολλῶν μὴ ἀκολουθεῖν·” εἰκῇ γὰρ ἕκαστος ὅ τι ἂν δόξῃ ἀποκρίνε-
ται· “τὴν δ᾿ εὐθεῖαν ἄγειν ἡγεμόνι χρώμενον τῷ νῷ”. “μὴ
καθῆσθαι ἐπὶ χοίνικα” ἀντὶ τοῦ “μὴ σκοπεῖν τὰ ἐφ᾿ ἡμέραν, ἀλλὰ
τὴν ἐπιοῦσαν ἀεὶ προσδέχεσθαι”. 〈“ἀποδημοῦντα ἐπὶ τοῖς ὅροις 25
μὴ ἐπιστρέφεσθαι” ἀντὶ τοῦ “… ”〉· ὅρια γὰρ καὶ πέρας ζωῆς ὁ
θάνατος· τοῦτον οὖν οὐκ ἐᾷ μετὰ λύπης καὶ φροντίδος προσίεσθαι.
[78] τῷ δὲ Θεοδέκτῃ παραπλησίως ἔπαιζε γρίφους καὶ Δρομέας ὁ

*452d–e  Eust. p. 1854.8–9 = ii.188.27–9

1  κράτος A : τάχος C E ‖ 1–2  τῷ Κρώμνῳ scripsi, cf. 10.452a : τῇ Κρώμνῃ


A ‖ 2  〈τῶν〉 add. Kaibel ‖ 5  ποιεῖν A : ποεῖν C E ‖ 14  ἀφ᾿ A : ἐφ᾿ Pl.
16  Ποιητῶν A : Ποιημάτων Dindorf ‖ 18  σκαλεύειν C E B Mus : σκαλαύειν
A ‖ 21  λεωφόρους ὁδοὺς A C E : ὁδοὺς om. D.L. 8.17, del. (glossam) Kaibel
〈τῶν〉 add. Schweighäuser ‖ 25  ἀεὶ C E B M P Mus : αἰεὶ A ‖ 25–6  lac. indic.
Schweighäuser : sic explevit Kaibel, ducente Schweighäuser, cf. D.L. 8.17
28  Θεοδέκτῃ Kaibel, cf. 10.451e : Θεοδέκτει A
x 452b–453c 237

Κῷος, ὥς φησι Κλέαρχος (fr. 93 Wehrli), | καὶ Ἀριστώνυμος ὁ 452f


ψιλοκιθαριστής, ἔτι δὲ Κλέων ὁ μίμαυλος ἐπικαλούμενος, ὅσπερ
καὶ τῶν Ἰταλικῶν μίμων ἄριστος γέγονεν αὐτοπρόσωπος ὑποκρι-
τής· καὶ γὰρ Νυμφοδώρου περιῆν ἐν τῷ μνημονευομένῳ μίμῳ.
5 τούτου δὲ καὶ Ἰσχόμαχος ὁ κῆρυξ ἐγένετο ζηλωτής, ὃς ἐν τοῖς
κύκλοις ἐποιεῖτο τὰς μιμήσεις· ὡς δ᾿ εὐδοκίμει, μεταβὰς ἐν τοῖς
θαύμασιν ὑπεκρίνετο μίμους. τοιοῦτοι δ᾿ ἦσαν οὓς ἐποίουν γρῖφοι,
‖ οἷον ἀγροίκου τινὸς ὑπερπλησθέντος καὶ κακῶς ἔχοντος, ὡς 453a
ἠρώτα αὐτὸν ὁ ἰατρὸς μὴ εἰς ἔμετον ἐδείπνησεν, “οὐκ ἔγωγε,”
10 εἰπεῖν, “ἀλλ᾿ εἰς τὴν κοιλίαν.” καὶ πτωχῆς τινος τὴν γαστέρα
πονούσης, ἐπεὶ ὁ ἰατρὸς ἐπυνθάνετο μὴ ἐν γαστρὶ ἔχει, “πῶς γε”,
εἰπεῖν, “τριταία μὴ βεβρωκυῖα;” τῶν Ἀριστωνύμ〈ου …〉ων δ᾿ ἦν
εὐπαρύφων λόγων. καὶ Σωσιφάνης ὁ ποιητὴς (TrGF 92 T 3) εἰς
Κηφισοκλέα τὸν ὑποκριτὴν εἶπε λοιδορῶν αὐτὸν ὡς εὐρύστομον·
15 “ἐνέβαλον γὰρ ἄν σου”, φησίν, “εἰς τὰ ἰσχία λίθον, εἰ μὴ καταρ-
ραίνειν ἔμελλον | τοὺς περιεστηκότας.” ἀρχαιότατος δ᾿ ἐστὶ 453b
λογικὸς γρῖφος καὶ τῆς τοῦ γριφεύειν φύσεως οἰκειότατος· “τί
πάντες οὐκ ἐπιστάμενοι διδάσκομεν;” καί· “τί ταὐτὸν οὐδαμοῦ καὶ
πανταχοῦ;” καὶ πρὸς τούτοις· “τί ταὐτὸν ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς
20 καὶ ἐν θαλάσσῃ;” τοῦτο δ᾿ ἐστὶν ὁμωνυμία· καὶ γὰρ ἄρκτος καὶ
ὄφις καὶ ἀετὸς καὶ κύων ἐστὶν ἐν οὐρανῷ καὶ ἐν γῇ καὶ ἐν θαλάσσῃ.
τὸ δὲ χρόνον σημαίνει· ἅμα γὰρ παρὰ πᾶσιν ὁ αὐτὸς καὶ οὐδαμοῦ
διὰ τὸ μὴ ἐν ἑνὶ τόπῳ τὴν φύσιν | ἔχειν. τὸ δὲ προάγον ἐστὶ ψυχὰς 453c
ἔχειν· τοῦτο γὰρ οὐθεὶς ἡμῶν ἐπιστάμενος διδάσκει τὸν πλησίον.
25 [79] ὁ δὲ Ἀθηναῖος Καλλίας (Call. Com. test. *7) — ἐζητοῦμεν γὰρ
ἔτι πρότερον (7.276a; 10.448b) περὶ αὐτοῦ — μικρὸν ἔμπροσθε
γενόμενος τοῖς χρόνοις Στράττιδος (test. 3) ἐποίησε τὴν καλουμέ-
νην Γραμματικὴν Θεωρίαν οὕτω διατάξας. πρόλογος μὲν αὐτῆς

7  ἐποίουν A : ἐποίει Wehrli | γρῖφοι scripsi : γρίφους A ‖ 11  γε A C E : γάρ


Kaibel ‖ 12  εἰπεῖν Musurus : εἶπεν A : εἶπε C E | lac. indic. Dindorf, ducente
Schweighäuser ‖ 13  ὁ Σωσιφάνης A : ὁ om. C E M P Mus ‖ 14  ὡς εἰς A : εἰς
om. C E M Mus | εὐρύστομον A C E : fort. εὐρύπρωκτον ‖ 20  θαλάσσῃ scripsi,
cf. θαλάσσῃ infra : θαλάττῃ A : θαλάῃ C : θαλα() E ‖ 21  ἀετὸς C E B M P Mus :
αἰετὸς A ‖ 24  οὐθεὶς A : οὐδεὶς C E ‖ 28  Θεωρίαν A : Θεωρί C : Θεωρ() E :
Τραγῳδίαν M Pmg Mus, cf. 7.276a
238 deip nosop histae

ἐστιν ἐκ τῶν στοιχείων, ὃν χρὴ λέγειν διαιροῦντα κατὰ τὰς παρα-


γραφὰς καὶ τὴν τελευτὴν καταστροφικῶς ποιούμενον εἰς τἄλφα·
453d βῆτα, γάμμα, | δέλτα, εἶτα θῆτα·
θεοῦ γὰρ εἶ γε· ἰῶτα, κάππα, λάβδα, μῦ,
νῦ, ξεῖ, τὸ οὖ, πεῖ, ῥῶ, σίγμα, ταῦ, ὖ, 5
παρὸν φεῖ χεῖ τε τῷ ψεῖ εἰς τὸ ὦ.
ὁ χορὸς δὲ γυναικῶν ἐκ τῶν σύνδυο πεποιημένος αὐτῷ ἐστιν
ἔμμετρος ἅμα καὶ μεμελοπεποιημένος τόνδε τὸν τρόπον· βῆτα
ἄλφα βα, βῆτα εἶ βε, βῆτα ἦτα βη, βῆτα ἰῶτα βι, βῆτα οὖ βο,
βῆτα ὖ βυ, βῆτα ὦ βω, καὶ πάλιν ἐν ἀντιστρόφῳ τοῦ μέλους καὶ 10
τοῦ μέτρου· γάμμα ἄλφα 〈γα〉, γάμμα εἶ 〈γε〉, γάμμα ἦτα 〈γη〉,
γάμμα ἰῶτα 〈γι〉, γάμμα οὖ 〈γο〉, γάμμα ὖ 〈γυ〉, γάμμα ὦ 〈γω〉,
453e καὶ ἐπὶ τῶν λοιπῶν συλλαβῶν | ὁμοίως ἑκάστων τό τε μέτρον καὶ
τὸ μέλος ἐν ἀντιστρόφοις ἔχουσι πᾶσαι ταὐτόν· ὥστε Εὐριπίδην
μὴ μόνον ὑπονοεῖσθαι τὴν Μήδειαν ἐντεῦθεν πεποιηκέναι πᾶσαν, 15
ἀλλὰ καὶ τὸ μέλος αὐτὸ μετενηνοχότα φανερὸν εἶναι. τὸν δὲ Σοφο-
κλέα (test. 175b) διελεῖν φασιν ἀποτολμῆσαι τὸ ποίημα τῷ μέτρῳ
τοῦτ᾿ ἀκούσαντα καὶ ποιῆσαι ἐν τῷ Οἰδίποδι (332–3) οὕτως·
ἐγὼ οὔτ᾿ ἐμαυτὸν οὔτε σ᾿ ἀλγυνῶ ταῦτα
ἐλεγχθείς· 20

διόπερ οἱ λοιποὶ τὰς ἀντιστρόφους ἀπὸ τούτου παρεδέχοντο


453f πάντες, ὡς ἔοικεν, εἰς τὰς τραγῳδίας. | καὶ μετὰ τὸν χορὸν εἰσάγει
πάλιν ἐκ τῶν φωνηέντων ῥῆσιν οὕτως (ἣν δεῖ κατὰ τὰς παραγρα-

453d  Eust. p. 1325.33 = IV.819.8

1  ἐκ τῶν στοιχείων, ὃν χρὴ λέγειν ἐκ τῶν στοιχείων A : ὃν χρὴ λέγειν ἐκ


τῶν στοιχείων om. M P : ἐκ τῶν στοιχείων2 del. Petit | διαιροῦντα A, cf.
10.453f δεῖ … λέγοντα διαιρεῖν : διαιροῦντας Schweighäuser ‖ 1–2  τὰς
παραγραφὰς Petit, cf. 10.453f κατὰ τὰς παραγραφὰς ὁμοίως τοῖς πρόσθε :
πάσας γραφὰς A ‖ 2  ποιούμενον scripsi : ποιουμένους A ‖ 3–4  εἶτα θῆτα·
θεοῦ γὰρ εἶ γε A : θεοῦ πάρ᾿ εἶ, / ζῆτ᾿, ἦτα, θῆτ᾿ Hermann ‖ 5  σίγμα A : 〈τὸ〉
σίγμα Welcker | ὖ A : 〈τὸ〉 ὖ Welcker ‖ 6  ψεῖ Kaibel : ψ̄ A : ψὶ vel ψῖ M P
Mus ‖ 11–12  〈γα〉 κτλ. add. Kaibel ‖ 12  οὖ Dindorf : ο A ‖ 13  ἑκάστων C E :
ἕκαστον A ‖ 14  τὸν Εὐριπίδην A : τὸν delevi ‖ 16  μετενηνοχότα B M P Mus :
μετενενηχότα A ‖ 19–20  ἐγὼ οὔτ᾿ ἐμαυτὸν οὔτε σ᾿ ἀλγυνῶ. τί ταῦτ᾿ / ἄλλως
ἐλέγχεις; Soph. ‖ 19  σ᾿ Musurus et Soph. : σε A
x 453c–454c 239

φὰς ὁμοίως τοῖς πρόσθε λέγοντα διαιρεῖν, ἵν᾿ ἡ τοῦ ποιήσαντος


ὑπόκρισις σῴζηται κατὰ τὴν δύναμιν)·
(Α.) ἄλφα μόνον, ὦ γυναῖκες, εἶ τε δεύτερον
λέγειν μόνον χρή. (Χο.) καὶ τρίτον μόνον γ᾿ ἐρεῖς.
5 (Α.) ἦτ᾿ ἄρα φήσω. (Χο.) τὸ τέταρτόν τ᾿ αὖ μόνον
ἰῶτα, πέμπτον οὖ, τό θ᾿ ἕκτον ὖ μόνον
λέγε. (Α.) λοίσθιον δὲ φωνῶ σοι τὸ ὦ 5
τῶν ἑπτὰ φωνῶν, ἑπτὰ δ᾿ ἐν μέτροις μόνον. ‖
καὶ τοῦτο λέξασ᾿ εἶτα δὴ σαυτῇ λάλει. 454a
10 [80] δεδήλωκε δὲ καὶ διὰ τῶν ἰαμβείων γράμμα πρῶτος οὗτος
ἀκολαστότερον μὲν κατὰ τὴν διάνοιαν, πεφρασμένον δὲ τὸν
τρόπον τοῦτον·
κύω γάρ, ὦ γυναῖκες. ἀλλ᾿ αἰδοῖ, φίλαι,
ἐν γράμμασι σφῷν τοὔνομ᾿ ἐξερῶ βρέφους.
15 ὀρθὴ μακρὰ γραμμή ᾿στιν· ἐκ δὲ ταύτης μέσης
μικρὰ παρεστῶσ᾿ ἑκατέρωθεν ὑπτία.
ἔπειτα κύκλος πόδας ἔχων βραχεῖς δύο· 5
ὅθεν ὕστερον, ὡς 〈ἂν〉 ὑπονοήσειέ τις, Μαιάνδριος μὲν ὁ | συγγρα- 454b
φεὺς μικρὸν διὰ τῆς ἑρμηνείας τῇ μιμήσει παρεγκλίνας συνέγρα-
20 ψεν ἐν τῷ Παραγγέλματι (FGrH 491 F 6) φορτικώτερον τοῦ ῥηθέν-
τος, Εὐριπίδης δὲ τὴν ἐν τῷ Θησεῖ (fr. 382) ἐγγράμματον ἔοικε
ποιῆσαι ῥῆσιν. βοτὴρ δ᾿ ἐστὶν ἀγράμματος αὐτόθι δηλῶν τοὔνομα
τοῦ Θησέως ἐπιγεγραμμένον οὕτως·
ἐγὼ πέφυκα γραμμάτων μὲν οὐκ ἴδρις,
25 μορφὰς δὲ λέξω καὶ σαφῆ τεκμήρια.
κύκλος τις ὡς τόρνοισιν ἐκμετρούμενος,
οὗτος δ᾿ ἔχει σημεῖον ἐν μέσῳ σαφές. |
τὸ δεύτερον δὲ πρῶτα μὲν γραμμαὶ δύο, 5 454c
ταύτας διείργει δ᾿ ἐν μέσαις ἄλλη μία.

5  τὸ τέταρτόν τε A : τό τε τέταρτον Meineke ‖ 9  λέξασ᾿ Schweighäuser :


λέξασα A ‖ 10  ἰαμβείων C E M P Mus : ἰαμβίων A ‖ 13  φίλαι A : φίλη As B
M P Mus : φίλα C E ‖ 15  ᾿στιν Schweighäuser : ἐστιν A : ἐστι C E P | δὲ
ταύτης A C E : δὲ del. Musurus : δ᾿ αὐτῆς Meineke ‖ 18  〈ἂν〉 add. Meineke
20  ἐν τῷ Παραγγέλματι A : ἓν τῶν Παραγγελμάτων Wilamowitz ‖ 21  τὴν
ἐγγράμματον A C E : τὴν del. Kaibel ‖ 22  αὐτόθι Casaubon : αὐτῷ τι A
240 deip nosop histae

τρίτον δὲ βόστρυχός τις ὣς εἱλιγμένος.


τὸ δ᾿ αὖ τέταρτον ἧν μὲν εἰς ὀρθὸν μία,
λοξαὶ δ᾿ ἐπ᾿ αὐτῆς τρεῖς κατεστηριγμέναι
εἴσιν. τὸ πέμπτον δ᾿ οὐκ ἐν εὐμαρεῖ φράσαι· 10
γραμμαὶ γάρ εἰσιν ἐκ διεστώτων δύο, 5
αὗται δὲ συντρέχουσιν εἰς μίαν βάσιν.
τὸ λοίσθιον δὲ τῷ τρίτῳ προσεμφερές.
454d τὸ δ᾿ αὐτὸ πεποίηκε καὶ Ἀγάθων ὁ τραγῳδιοποιὸς | ἐν τῷ Τηλέφῳ
(TrGF 39 F 4)· ἀγράμματος γάρ τις κἀνταῦθα δηλοῖ τὴν τοῦ
Θησέως ἐπιγραφὴν οὕτω· 10

γραφῆς ὁ πρῶτος ἦν μεσόμφαλος κύκλος·


ὀρθοί τε κανόνες ἐζυγωμένοι δύο·
Σκυθικῷ τε τόξῳ τρίτον ἦν προσεμφερές.
ἔπειτα τριόδους πλάγιος ἦν προσκείμενος·
ἐφ᾿ ἑνός τε κανόνος ἦσαν ἐζυγωμένοι δύο. 5 15
ὅπερ δὲ τὸ τρίτον, ἦν καὶ τελευταῖον πάλιν.
καὶ Θεοδέκτης δ᾿ ὁ Φασηλίτης (TrGF 72 F 6) ἄγροικόν τινα
454e ἀγράμματον | παράγει καὶ τοῦτον τὸ τοῦ Θησέως ὄνομα διαση-
μαίνοντα·
γραφῆς ὁ πρῶτος ἦν μαλακόφθαλμος κύκλος. 20
ἔπειτα δύο οἱ κανόνες ἰσόμετροι πάνυ,
τούτους δὲ πλάγιος διαμέτρου συνδεῖ κανών.
τρίτον δ᾿ ἑλικτῷ βοστρύχῳ προσεμφερής.
ἔπειτα τριόδους πλάγιος, ὣς ἐφαίνετο. 5
πέμπται δ᾿ ἄνωθεν ἰσόμετροι ῥάβδοι δύο, 25
αὗται δὲ συντείνουσιν εἰς βάσιν μίαν. |
454f ἕκτον δ᾿ ὅπερ καὶ πρόσθεν εἶφ᾿, ὁ βόστρυχος.
καὶ Σοφοκλῆς δὲ τούτῳ παραπλήσιον ἐποίησεν ἐν Ἀμφιαράῳ
σατυρικῷ (fr. 121) τὰ γράμματα παράγων ὀρχούμενον. [81]

2  ἧν A C E : ἡ Nauck ‖ 11  κύκλος B M P Mus : κύκλῳ A : τύπος C E


15  ἐζυγωμένοι A C E : del. (glossam) Meineke ‖ 16  καὶ A C E : del.
Wilamowitz : fort. τὸ ‖ 20  μαλακόφθαλμος A C E : fort. μεγαλόφθαλμος
21  δύο οἱ A C E : δισσοὶ Valckenaer ‖ 23  τρίτον … προσεμφερής A : τρίτος …
προσεμφερής C E : τρίτον …προσεμφερές M P Mus ‖ 24  ὣς C E : ὥστ᾿ A
26  βάσιν μίαν A : μίαν βάσιν C E ‖ 27  εἶφ᾿ C E : εἶπ᾿ A
x 45 4c –4 55b 241

Νεοπτόλεμος δὲ ὁ Παριανὸς ἐν τῷ Περὶ Ἐπιγραμμάτων (fr. 7


Mette) ἐν Χαλκηδόνι φησὶν ἐπὶ τοῦ Θρασυμάχου τοῦ σοφιστοῦ
μνήματος ἐπιγεγράφθαι τόδε τὸ ἐπίγραμμα (anon. FGE 1568–9)·
τοὔνομα θῆτα ῥῶ ἄλφα σὰν ὖ μ̄̄ ἄλφα χῖ οὖ σάν,
5 πατρὶς Χαλκηδών, ἡ δὲ τέχνη σοφίη.
τὸ δὲ Καστορίωνος τοῦ Σολέως (SH 310), ὡς ὁ Κλέαρχός (fr. 88
Wehrli) φησιν, εἰς τὸν Πᾶνα ποίημα τοιοῦτόν ἐστι· τῶν ποδῶν ‖
ἕκαστος ὅλοις ὀνόμασι περιειλημμένος πάντας ὁμοίως ἡγεμονι- 455a
κοὺς καὶ ἀκολουθητικοὺς ἔχει τοὺς πόδας, οἷον·
10 σὲ τὸν † βολοις † νιφοκτύποις δυσχείμερον
ναίονθ᾿ † ὁδος †, θηρονόμε Πάν, χθὼν Ἀρκάδων,
κλήσω γραφῇ τῇδε σοφῇ πάγκλειτ᾿ ἔπη
συνθείς, ἄναξ, δύσγνωστα μὴ σοφοῖς κλύειν,
μουσοπόλε θήρ, κηρόχυτον ὃς μείλιγμ᾿ ἱεῖς, 5
15 καὶ τὰ λοιπὰ τὸν αὐτὸν τρόπον. τούτων δὲ ἕκαστος τῶν ποδῶν, ὡς
ἂν τῇ τάξει θῇς, τὸ αὐτὸ μέτρον ἀποδώσει, οὕτω·
σὲ τὸν † βολοις † νιφοκτύποις δυσχείμερον, |
νιφοκτύποις σὲ τὸν † βολοις † δυσχείμερον. 455b
καὶ ὅτι τῶν ποδῶν ἕκαστός ἐστι ἑνδεκαγράμματος. ἔστι καὶ μὴ
20 τοῦτον τὸν τρόπον ἀλλ᾿ ἑτέρως ποιῆσαι ὥστε πλείω πρὸς τὴν
χρῆσιν ἐκ τοῦ ἑνὸς ἔχειν οὕτω λέγοντας·
μέτρον φράσον μοι τῶν ποδῶν 〈μέτρον λαβών〉.
λαβὼν μέτρον μοι τῶν ποδῶν μέτρον φράσον.

455b–c  Eust. p. 1335.52–4 = IV.857.2–3

4  μ̄̄ A C E : μῦ Schweighäuser | χῖ A C E : χεῖ Kaibel ‖ 5  Χαλκηδών As C E B


M P Mus : Χαλκαδών A ‖ 10  † βολοις † A : βόλοις B M P Mus : βολαῖς
Meineke ‖ 11  ναίονθ᾿ Casaubon : † νεονθ † A | † ὁδος † A : ἕδραν Cobet :
fort. ὄρος | χθὼν A : χθόν᾿ Casaubon ‖ 12  τῇδε A : τῇδ᾿ ἐν Porson | πάγκλειτ᾿
Porson : † παγκλητ᾿ † A ‖ 13  σοφοῖς A : σοφῷ Meineke ‖ 14  μουσοπόλε A :
μωσοπόλε Cobet | μείλιγμ᾿ ἱεῖς Musurus : † μιλιγμιεις † A ‖ 15  ἕκαστος
Wehrli : ἕκαστον A C E ‖ 17  † βολοις † A : βόλοις C E B M P Mus : βολαῖς
Meineke ‖ 18  † βολοις † A : βόλοις C E B M P Mus : βολαῖς Meineke
19  ἑνδεκαγράμματος Schweighäuser : δεκαγράμματος A ‖ 22  〈μέτρον
λαβών〉 add. Coraes
242 deip nosop histae

οὐ βούλομαι γὰρ τῶν ποδῶν μέτρον λαβεῖν.


λαβεῖν μέτρον γὰρ τῶν ποδῶν οὐ βούλομαι.
455c [82] Πίνδαρος δὲ πρὸς τὴν ἀσιγμοποιηθεῖσαν ᾠδήν, | ὡς ὁ αὐτός
φησι Κλέαρχος (fr. 88 Wehrli), οἱονεὶ γρίφου τινὸς ἐν μελοποιίᾳ
προβληθέντος, ὡς πολλῶν τούτῳ προσκρουόντων διὰ τὸ ἀδύνατον 5
εἶναι ἀποσχέσθαι τοῦ σίγμα καὶ διὰ τὸ μὴ δοκιμάζειν, ἐποίησε (fr.
70b.1, 3)·
πρὶν μὲν εἷρπε † σχοινοτενια † τ᾿ ἀοιδὰ
καὶ τὸ † σαντιβοηλον † ἀνθρώποις.
ταῦτα σημειώσαιτ᾿ ἄν τις πρὸς τοὺς νοθεύοντας Λάσου τοῦ Ἑρμιο- 10
νέως (PMG 704) τὴν ἄσιγμον ᾠδήν, ἥτις ἐπιγράφεται Κένταυροι.
καὶ ὁ εἰς τὴν Δήμητρα δὲ τὴν ἐν Ἑρμιόνῃ ποιηθεὶς τῷ Λάσῳ
455d ὕμνος ἄσιγμός ἐστιν, ὥς φησιν Ἡρακλείδης | ὁ Ποντικὸς ἐν τρίτῳ
Περὶ Μουσικῆς (fr. 161 Wehrli), οὗ ἐστιν ἀρχή (PMG 702.1)·
Δάματρα μέλπω Κόραν τε Κλυμένοι᾿ ἄλοχον. 15

[83] ἔστιν εὐπορῆσαι καὶ ἄλλων γρίφων·


ἐν Φανερᾷ γενόμαν, πάτραν δέ μου ἁλμυρὸν ὕδωρ
ἀμφὶς ἔχει, μήτηρ δ᾿ ἔστ᾿ Ἀριθμοῖο πάις.
Φανερᾷ μὲν οὖν λέγει τῇ Δήλῳ, ἥτις ὑπὸ θαλάσσης περιέχεται,
μήτηρ δ᾿ ἡ Λητώ, ἥτις Κοίου ἐστὶ θυγάτηρ· Μακεδόνες δὲ τὸν 20
455e ἀριθμὸν κοῖον προσαγορεύουσι. | καὶ ἐπὶ τῆς πτισάνης·
κριθῆς ἀφλοίου χυλὸν ὀργάσας πίε.
πεποίηται δὲ τῆς πτισάνης τοὔνομα ἀπὸ τοῦ πτίσσειν καὶ ἀνεῖν.

455d  Eust. p. 1558.1–4 = i.247.10–14 | 455e–f  Eust. p. 1339.17 = IV.869.


19–21 | 455e  Eust. p. 1218.29–30 = IV.441.15

5  ἀδύνατον Scaliger : δυνατὸν A ‖ 8  εἷρπε A : ἧρπε 11.467b : ἕρπε Snell


† σχοινοτενια † A : σχοινοτένειά 11.467b ‖ 9  † σαντιβοηλον † A : σὰν
κίβδηλον 11.467b et Musurus ‖ 12  Ἑρμιόνῃ A : † ερμειονι † 14.624e, ubi
Ἑρμιόνι scripsit Dindorf ‖ 15  Δάματρα A : Δήμητρα 14.624e As M P Mus
Κλυμένοι᾿ Kaibel : Κλυμένοιο A : † κλυμενοιο † 14.624e ‖ 17  γενόμαν A :
γενόμην As C E Eust. ‖ 18  μήτηρ A C E Eust. : Λητώ Cs Emg : fort. μάτηρ
23  πτίσσειν C E Mus : πτίττειν A
x 455b–456b 243

καὶ ἐπὶ τοῦ κοχλίου· φέρεται δὲ τοῦτο καὶ ἐν τοῖς Τεύκρου


Ὁρισμοῖς (FGrH 274 F 3)·
ζῷον ἄπουν ἀνάκανθον ἀνόστεον ὀστρακόνωτον
ὄμματά τ᾿ ἐκκύπτοντα προμήκεα κεἰσκύπτοντα.
5 Ἀντιφάνης δ᾿ ἐν Αὑτοῦ Ἐρῶντί (fr. 51) φησι· |
τροφαλίδας τε λινοσάρκους, μανθάνεις; τυρὸν λέγω. 455f
Ἀναξανδρίδης Αἰσχρᾷ (fr. 6)·
ἀρτίως διηρτάμηκεν, καὶ τὰ μὲν διανεκῆ
σώματος μέρη δαμάζετ᾿ ἐν πυρικτίτοισι γᾶς·
10 Τιμόθεος ἔφη ποτ᾿, ἄνδρες, τὴν χύτραν εἶναι λέγων.
Τιμοκλῆς δ᾿ ἐν Ἥρωσιν (fr. 13)·
(Α.) ὡς δ᾿ ἦν ἠρμένη
βίου τιθήνη, πολεμία λιμοῦ, φύλαξ
φιλίας, ἰατρὸς ἐκλύτου βουλιμίας, ‖
15 τράπεζα. (Β.) περιέργως, νὴ τὸν οὐρανόν, 456a
ἐξὸν φράσαι “τράπεζα” συντόμως. 5
Πλάτων δ᾿ ἐν τῷ Ἀδώνιδι (fr. 3) χρησμὸν δοθῆναι λέγων Κινύρᾳ
ὑπὲρ Ἀδώνιδος τοῦ υἱοῦ φησιν·
ὦ Κυπρία, βασιλεῦ Κυπρίων, ἀνδρῶν δασυπρώκτων,
20 παῖς σοι κάλλιστος μὲν ἔφυ θαυμαστότατός τε
πάντων ἀνθρώπων, δύο δ᾿ αὐτὸν δαίμον᾿ † εχειτον †, |
ἡ μὲν ἐλαυνομένη λαθρίοις ἐρετμοῖς, ὁ δ᾿ ἐλαύνων. 456b
λέγει δ᾿ Ἀφροδίτην καὶ Διόνυσον· ἀμφότεροι γὰρ ἤρων τοῦ Ἀδώνι-
δος. καὶ τὸ τῆς Σφιγγὸς δὲ αἴνιγμα Ἀσκληπιάδης ἐν τοῖς Τραγῳ-
25 δουμένοις (FGrH 12 F 7a = AP 14.64) τοιοῦτον εἶναί φησιν·

*455f–6a  Eust. p. 1586.19–20 = i.283.34–5

6  τροφαλίδας C E Eust. Mus : † τροφαλινδας † A ‖ 8  διηρτάμηκεν A :


διηρτάμηκε Dindorf | διανεκῆ A : διηνεκῆ As B M P Mus ‖ 9  δαμάζετ᾿]
δαμάζετε A : δαμάζεται M : δαμάζετ(αι) P, cf. Musurus † δαμάζετα † | γᾶς A :
γῆς As M P Mus ‖ 10  εἶναι A : οἶμαι Boeckh ‖ 19  Κυπρία A C E : Κινύρα M
P Mus, cf. Κινύρᾳ supra ‖ 20  τε Cs Es : τοι A C E ‖ 21  † εχειτον † A : ἔχετον
C E : ὀλεῖτον Jacobs
244 deip nosop histae

ἔστι δίπουν ἐπὶ γῆς καὶ τετράπουν, οὗ μία φωνή,


καὶ τρίπουν, ἀλλάσσει δὲ φύσιν μόνον ὅσσ᾿ ἐπὶ γαῖαν
ἑρπετὰ γίνονται ἀνά τ᾿ αἰθέρα καὶ κατὰ πόντον.
ἀλλ᾿ ὁπόταν πλείστοισιν ἐρειδόμενον ποσὶ βαίνῃ,
ἔνθα τάχος γυίοισιν ἀφαυρότατον πέλει αὑτοῦ. | 5 5

456c [84] γριφώδη δ᾿ ἐστὶ καὶ Σιμωνίδῃ (fr. 69 Diehl) ταῦτα πεποιη-
μένα, ὥς φησι Χαμαιλέων ὁ Ἡρακλεώτης ἐν τῷ Περὶ Σιμωνίδου
(fr. 34 Wehrli = fr. 37 Martano)·
μιξονόμου τε πατὴρ ἐρίφου καὶ σχέτλιος ἰχθὺς
πλησίον ἠρείσαντο καρήατα· παῖδα δὲ νυκτὸς 10
δεξάμενοι βλεφάροισι Διωνύσοιο ἄνακτος
βουφόνον οὐκ ἐθέλουσι τιθηνεῖσθαι θεράποντα.
φασὶ δ᾿ οἱ μὲν ἐπί τινος τῶν ἀρχαίων ἀναθημάτων ἐν Χαλκίδι
τοῦτ᾿ ἐπιγεγράφθαι, πεποιῆσθαι δ᾿ ἐν αὐτῷ τράγον καὶ δελφῖνα,
456d περὶ ὧν εἶναι τὸν λόγον | τοῦτον, οἱ δὲ εἰς ἐπιγόνειον ψαλτήριον 15
δελφῖνα καὶ τράγον εἰργασμένον εἰρῆσθαι, καὶ εἶναι τὸν βουφόνον
καὶ τοῦ Διονύσου θεράποντα τὸν διθύραμβον. οἱ δέ φασιν ἐν
Ἰουλίδι τὸν τῷ Διονύσῳ θυόμενον βοῦν ὑπό τινος τῶν νεανίσκων
παίεσθαι πελέκει, πλησίον δὲ τῆς ἑορτῆς οὔσης εἰς χαλκεῖον
δοθῆναι τὸν πέλεκυν· τὸν οὖν Σιμωνίδην ἔτι νέον ὄντα βαδίσαι 20
πρὸς τὸν χαλκέα κομιούμενον αὐτόν· ἰδόντα δὲ καὶ τὸν τεχνίτην
κοιμώμενον καὶ τὸν ἀσκὸν καὶ τὸν καρκίνον εἰκῇ κείμενον καὶ
456e ἐπαλλήλως ἔχοντα τὰ ἔμπροσθεν, | οὕτως ἐλθόντα εἰπεῖν πρὸς
τοὺς συνήθεις τὸ προειρημένον πρόβλημα· τὸν μὲν γὰρ τοῦ ἐρίφου
πατέρα τὸν ἀσκὸν εἶναι, σχέτλιον δὲ ἰχθὺν τὸν καρκίνον, νυκτὸς δὲ 25
παῖδα τὸν ὕπνον, βουφόνον δὲ καὶ Διονύσου θεράποντα τὸν

456f–7a, 456e  Eust. p. 1323.56–7, 58–60 = IV.812.12–14, 16–18

1  τετράπουν A C E : τετράπον AP et Musurus ‖ 2  τρίπουν A C E : τρίπον AP


et Musurus | φύσιν A C E : φυὴν Cs Es et AP ‖ 3  γίνονται C E B M P Mus :
γείνονται A Es : κινεῖται AP | ἀνά τ᾿ C E et AP : καὶ ἀν᾿ A ‖ 9  τε πατήρ τ᾿ A :
τ᾿ om. C E ‖ 10  ἠρείσαντο C E B : ἠρίσαντο A ‖ 11  Διωνύσοιο C : Διονύσοιο A
E ‖ 15  ἐπιγόνειον, i.e. ΕΠΙΓΟΝ- West : ἐπιτόνιον, i.e. ΕΠΙΤΟΝ- A C E
16  εἰργασμένον A C E : ἐπειργασμένον Wilamowitz ‖ 20  Σιμωνίδην B Mus :
Σιμωνίδη A : Σιμωνίδ C E
x 456b–457b 245

πέλεκυν. πεποίηκε δὲ καὶ ἕτερον ἐπίγραμμα ὁ Σιμωνίδης (fr. 70


Diehl) ὃ παρέχει τοῖς ἀπείροις τῆς ἱστορίας ἀπορίαν·
φημὶ τὸν οὐκ ἐθέλοντα φέρειν τέττιγος ἄεθλον
τῷ Πανοπηϊάδῃ δώσειν μέγα δεῖπνον Ἐπειῷ. |
5 λέγεται δὲ ἐν τῇ Καρθαίᾳ διατρίβοντα αὐτὸν διδάσκειν τοὺς 456f
χορούς, εἶναι δὲ τὸ χορηγεῖον ἄνω πρὸς Ἀπόλλωνος ἱερῷ μακρὰν
τῆς θαλάσσης. ὑδρεύεσθαι οὖν καὶ τοὺς ἄλλους καὶ τοὺς περὶ τὸν
Σιμωνίδην κάτωθεν, ἔνθα ἦν ἡ κρήνη, ἀνακομίζοντος αὐτοῖς τὸ
ὕδωρ ὄνου ὃν ἐκάλουν Ἐπειὸν διὰ τὸ μυθολογεῖσθαι τοῦτο δρᾶν
10 ἐκεῖνον καὶ ἀναγεγράφθαι ἐν τῷ τοῦ Ἀπόλλωνος ἱερῷ τὸν Τρωϊ-
κὸν μῦθον ἐν ᾧ ὁ Ἐπειὸς ὑδροφορεῖ τοῖς Ἀτρείδαις, ‖ ὡς καὶ 457a
Στησίχορός (PMG 200) φησιν·
ᾤκτειρε γὰρ αὐτὸν ὕδωρ
ἀεὶ φορέοντα Διὸς κούρα βασιλεῦσιν.
15 ὑπαρχόντων οὖν τούτων ταχθῆναί φασι τῷ μὴ παραγινομένῳ τῶν
χορευτῶν εἰς τὴν ὡρισμένην ὥραν παρέχειν τῷ ὄνῳ χοίνικα
κριθῶν. τοῦτ᾿ οὖν κἀν τῷ ποιήματι λέγεσθαι, καὶ εἶναι τὸν μὲν οὐ
φέροντα τὸ τοῦ τέττιγος ἄεθλον τὸν οὐκ ἐθέλοντα ᾄδειν, Πανοπηϊ-
άδην δὲ τὸν ὄνον, μέγα δὲ δεῖπνον τὴν χοίνικα τῶν κριθῶν. [85]
20 τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ Θεόγνιδος (1229–30) τοῦ ποιητοῦ· |
ἤδη γάρ με κέκληκε θαλάσσιος οἴκαδε νεκρὸς 457b
τεθνηκὼς ζῳῷ φθεγγόμενος στόματι·
σημαίνει γὰρ κόχλον. τοιοῦτο δ᾿ ἐστὶ καὶ τὸ ῥήματα λέγειν ἀνθρώ-
πων ὀνόμασιν ὅμοια, οἷον (adesp. tr. fr. 97)·
25 λαβὼν ἀριστόνικον ἐν μάχῃ κράτος.
καὶ τὸ περιφερόμενον·

456f–7a, 456e  Eust. p. 1323.56–7, 58–60 = IV.812.12–14, 16–18 | *456f  Eust.


p. 1606.61–2 = i.311.38–9

5  Καρθαίᾳ Schweighäuser : Καρθέᾳ A C E ‖ 6  μακρὰν A C E : 〈οὐ〉 μακρὰν


Brönstedt ‖ 8  ἀνακομίζοντος δ᾿ A : δ᾿ om. C E ‖ 13  ᾤκτειρε A C E Eust. :
ᾤκτιρε Page ‖ 14  ἀεὶ A C E Eust. : αἰεὶ Bergk ‖ 18  τὸ τοῦ C E : τοῦτο A
19  δὲ2 C E : om. A ‖ 22  ζῳῷ] ζωῷ A : ζωῶ C : ζωῶ E
246 deip nosop histae

πέντ᾿ ἄνδρες δέκα ναυσὶ κατέδραμον εἰς ἕνα χῶρον, |


457c ἐν δὲ λίθοις ἐμάχοντο, λίθον δ᾿ οὐκ ἦν ἀνελέσθαι·
δίψῃ δ᾿ ἐξώλλυντο, ὕδωρ δ᾿ ὑπερεῖχε γενείου.
[86] τίνα δὲ κόλασιν ὑπέμενον Ἀθήνησιν οἱ μὴ λύσαντες τὸν
προτεθέντα γρῖφον, εἴ γε ἔπινον φιάλην κεκερασμένην, ὡς καὶ ὁ 5
Κλέαρχος προεῖπεν ἐν τῷ ὅρῳ; κἀν τῷ πρώτῳ δὲ Περὶ Παροιμιῶν
(fr. 63.I Wehrli) γράφει οὕτω· τῶν γρίφων ἡ ζήτησις οὐκ ἀλλοτρία
φιλοσοφίας ἐστί, καὶ οἱ παλαιοὶ τὴν τῆς παιδείας ἀπόδειξιν ἐν
457d τούτοις ἐποιοῦντο· προέβαλλον | γὰρ παρὰ τοὺς πότους οὐχ ὥσπερ
οἱ νῦν ἐρωτῶντες ἀλλήλους· “τίς τῶν ἀφροδισιαστικῶν συνδυα- 10
σμῶν;” ἢ “τίς ἢ ποῖος ἰχθὺς ἥδιστος ἢ τίς ἀκμαιότατος;”, ἔτι δέ·
“τίς μετ᾿ Ἀρκτοῦρον ἢ μετὰ Πλειάδα ἢ τίς μετὰ Κύνα μάλιστα
βρωτός;”· καὶ ἐπὶ τούτοις ἆθλα μὲν τοῖς νικῶσι φιλήματα μίσους
ἄξια τοῖς ἐλευθέραν αἴσθησιν ἔχουσι, ζημίαν δὲ τοῖς ἡττηθεῖσιν
τάττουσιν ἄκρατον πιεῖν, ὃν ἥδιον τῆς Ὑγιείας πίνουσι· κομιδῇ 15
γάρ ἐστι ταῦτά γέ τινος τοῖς Φιλαινίδος καὶ τοῖς Ἀρχεστράτου
457e (test. 4 Olson–Sens) συγγράμμασιν | ἐνῳκηκότος, ἔτι δὲ περὶ τὰς
καλουμένας Γαστρολογίας ἐσπουδακότος· ἀλλὰ μᾶλλον τὰς τοιαύ-
τας, τῷ πρώτῳ ἔπος 〈ἢ〉 ἰαμβεῖον εἰπόντι τὸ ἐχόμενον ἕκαστον
λέγειν, καὶ τῷ κεφάλαιον εἰπόντι ἀντειπεῖν ἑτέρου ποιητοῦ τι ὃς 20
τὴν αὐτὴν εἶπε γνώμην· ἔτι δὲ λέγειν † ἕκαστον ἰαμβεῖον· πρός τε
τούτοις ἕκαστον εἰπεῖν ὅσων ἂν προσταχθῇ συλλαβῶν ἔμμετρον
καὶ † ὅσα ἀπὸ τῆς τῶν γραμμάτων καὶ συλλαβῶν ἔχεται
θεωρίας †. ὁμοίως δὲ τοῖς εἰρημένοις ἡγεμόνος ἕκαστον λέγειν
ὄνομα τῶν ἐπὶ Τροίαν ἢ τῶν Τρώων, καὶ πόλεως ὄνομα τῶν ἐν τῇ 25
457f Ἀσίᾳ λέγειν ἀπὸ | τοῦ δοθέντος γράμματος, τὸν δ᾿ ἐχόμενον τῶν
ἐν τῇ Εὐρώπῃ, καὶ τοὺς λοιποὺς ἐναλλάξαι ἄν τε Ἑλληνίδος ἄν τε
βαρβάρου τάξῃ τις, ὥστε τὴν παιδιὰν μὴ ἄσκεπτον οὖσαν
μηνύματα γίνεσθαι τῆς ἑκάστου πρὸς παιδείαν οἰκειότητος· ἐφ᾿ οἷς
ἆθλον ἐτίθεσαν στέφανον καὶ εὐφημίαν, οἷς μάλιστα γλυκαίνεται 30

5  〈ἅλμῃ〉 κεκερασμένην Dobree, cf. 10.458f, 459b ‖ 10–11  συνδυασμῶν E


Mus : συνδιασμῶν C : συνδυασμένων A ‖ 18  Γαστρολογίας C E Mus :
Ἀστρολογίας A ‖ 19  〈ἢ〉 add. Meineke | ἰαμβεῖον M P Mus : ἰαμβίον A
20  ἀντειπεῖν scripsi, ducente Schweighäuser (ἀντειπεῖν τὸ) : ἀντειπόντος A
21  ἰαμβεῖον M P Mus : ἰαμβίον A ‖ 23  ὅσα ἀπὸ A : ὅσαπερ vel ἀπὸ
delendum Dobree : fort. ὅσ᾿ ἂν … ἔχηται ‖ 24  ἕκαστον scripsi : ἑκάστου A
27  ἄν1 B M P Mus : ἐάν A ‖ 28  παιδιὰν Muret : παιδείαν A
x 457b–458 c 247

τὸ φιλεῖν ἀλλήλους. [87] ταῦτα μὲν οὖν Κλέαρχος ‖ εἴρηκε. καὶ ἃ 458a
προβάλλειν ἔδει τοιαῦτά τινα εἶναι ἡγοῦμαι· στίχον εἰπεῖν Ὁμη-
ρικὸν ἀπὸ τοῦ ᾱ ἀρχόμενον καὶ εἰς τὸ αὐτὸ στοιχεῖον καταλή-
γοντα·
5 ἀγχοῦ δ᾿ ἱσταμένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα. (Il. 4.92)
ἀλλ᾿ ἄγε νῦν μάστιγα καὶ ἡνία σιγαλόεντα. (Il. 5.226)
ἀσπίδας εὐκύκλους λαισήϊά τε πτερόεντα. (Il. 5.453)
καὶ πάλιν ὁμοίως ἰαμβεῖα·
ἀγαθὸς ἀνὴρ λέγοιτ᾿ ἂν ὁ φέρων τἀγαθά.
10 (adesp. com. fr. 121.1)
ἀγαθὸς ἂν εἴη χὠ φέρων καλῶς κακά. (adesp. com. fr. 121.2) |
Ὁμηρικοὶ ἀπὸ τοῦ ε̄ ἐπὶ τὸ ε̄· 458b
εὗρε Λυκάονος υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε. (Il. 4.89)
ἐν πόλει ὑμετέρῃ, ἐπεὶ οὐκ ἄρ᾿ ἔμελλον ἐγώ γε. (Il. 5.686)
15 ὁμοίως καὶ ἰαμβεῖα·
εὐκαταφρόνητός ἐστι πενία, Δερκύλε. (adesp. com. fr. 121.3)
ἐπὶ τοῖς παροῦσι τὸν βίον διάπλεκε. (adesp. com. fr. 121.3)
Ὁμήρου ἀπὸ 〈τοῦ〉 η̄ ἐπὶ τὸ η̄·
ἡ μὲν ἄρ᾿ ὣς εἰποῦσ᾿ ἀπέβη γλαυκῶπις Ἀθήνη. (Il. 5.133) |
20 ἡ δ᾿ ἐν γούνασι πίπτε Διώνης δῖ᾿ Ἀφροδίτη. (Il. 5.370) 458c
ἴαμβος·
ἡ τῶν φίλων σοι πίστις ἔστω κεκριμένη. (adesp. com. fr. 121.5)
ἀπὸ τοῦ ῑ ἐπὶ τὸ ῑ Ὁμήρου·
Ἰλίου ἐξαπολοίατ᾿ ἀκήδεστοι καὶ ἄφαντοι. (Il. 6.60)
25 Ἱππόλοχος δ᾿ ἔμ᾿ ἔτικτε, καὶ ἐκ τοῦ φημι γενέσθαι. (Il. 6.206)

458a, b, d, e–f  Eust. p. 1335.33–49 = IV.856.6–17

2  προβάλλειν A C E : fort. προβαλεῖν | ἔδει scripsi : δεῖ A ‖ 8  ἰαμβεῖα C E M


P Mus : ἰαμβία A ‖ 11  χὠ Dindorf : καὶ ὁ A C E ‖ 15  ἰαμβεῖα E M P Mus :
ἰαμβία A : ἰαμβ C ‖ 16  ἐστι C E B M Mus : ἐστιν A ‖ 18  〈τοῦ〉 addidi
21  ἴαμβος C E : ἴαμβοι A
248 deip nosop histae

ἀπὸ τοῦ σ̄ εἰς τὸ σ̄·


συμπάντων Δαναῶν, οὐδ᾿ ἢν Ἀγαμέμνονα εἴπῃς. (Il. 1.90)
σοφός ἐστιν ὁ φέρων τἀπὸ τύχης καλῶς.
(adesp. com. fr. 121.6) |
458d ἀπὸ τοῦ ω̄ εἰς τὸ ω̄· 5

ὡς δ᾿ ὅτ᾿ ἀπ᾿ Οὐλύμπου νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω.


(Il. 16.364)
ὠρθωμένην πρὸς ἅπαντα τὴν ψυχὴν ἔχω.
(adesp. com. fr. 121.7)
προβάλλειν δὲ δεῖ καὶ στίχους ἀσίγμους, οἷον· 10

πάντ᾿ ἐθέλω δόμεναι καὶ ἔτ᾿ οἴκοθεν ἄλλ᾿ ἐπιθεῖναι. (Il. 7.364)
καὶ πάλιν στίχους Ὁμηρικοὺς ἀπὸ τῆς πρώτης συλλαβῆς καὶ τῆς
ἐσχάτης δηλοῦντας ὄνομα, οἷον·
Αἴας δ᾿ ἐκ Σαλαμῖνος ἄγεν δυοκαίδεκα νῆας. (Il. 2.557) |
458e Φυλείδης, ὃν τίκτε διίφιλος ἱππότα Φυλεύς. (Il. 2.628) 15
ἰητὴρ ἀγαθὸς Ποδαλείριος ἠδὲ Μαχάων. (Il. 2.732)
εἴσι καὶ ἄλλοι στίχοι Ὁμηρικοὶ δηλοῦντες σκευῶν ὀνόματα ἀπὸ
τῆς πρώτης καὶ ἐσχάτης συλλαβῆς, οἷον·
ὀλλυμένων Δαναῶν ὀλοφύρεται ἐν φρεσὶ θυμός. (Il. 8.202)
μυθεῖται κατὰ μοῖραν, ἅ πέρ κ᾿ οἴοιτο καὶ ἄλλος. (Od. 17.580) 20
λυγρὸς ἐών, μή πού τι κακὸν καὶ μεῖζον ἐπαύρῃ. (Od. 18.107) |
458f ἄλλοι στίχοι δηλοῦντες ἀπὸ τῆς ἀρχῆς καὶ τοῦ τέλους τῶν ἐδωδί-
μων τί·
ἀργυρόπεζα Θέτις, θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντος. (Il. 1.538)

458a, b, d, e–f  Eust. p. 1335.33–49 = IV.856.6–17

14  〈Αἴας〉 post νῆας add. Kaibel (cf. infra) ‖ 15  〈Φυλεύς2〉 post Φυλεύς1 add.
Kaibel (cf. infra) ‖ 16  ἰητὴρ ἀγαθὸς A : ἰητροὶ μὲν C E : ἰητῆρ᾿ ἀγαθώ, Hom.
Μαχάων. Ἴων A : Ἴων (glossam) om. M P ‖ 19  θυμός. ὅλμος A, cf. Eust. :
ὅλμος (glossam) om. C E ‖ 20  ἄλλος. μύλος A, cf. Eust. : μύλος (glossam) om.
C E ‖ 21  ἐπαύρῃ. λύρη A, cf. Eust. : λύρη (glossam) om. C E ‖ 24  γέροντος.
ἄρτος A, cf. Eust. : ἄρτος (glossam) om. C E
x 45 8 c–4 59c 249

μή τι σὺ ταῦτα ἕκαστα διείρεο μηδὲ μετάλλα. (Il. 1.550)


[88] ἐπεὶ δὲ ἱκανὴν παρέκβασιν πεποιήμεθα περὶ τῶν γρίφων,
λεκτέον ἤδη καὶ τίνα κόλασιν ὑπέμενον οἱ μὴ λύσαντες τὸν προτε-
θέντα γρῖφον. ἔπινον οὗτοι ἅλμην παραμισγομένην τῷ αὑτῶν
5 ποτῷ, καὶ ἔδει προσενέγκασθαι τὸ ποτήριον ἀπνευστί, ὡς
Ἀντιφάνης ‖ δηλοῖ ἐν Γανυμήδει (fr. 75) διὰ τούτων· 459a
(Α.) οἴμοι περιπλοκὰς
λίαν ἐρωτᾷς. (Λα.) ἀλλ᾿ ἐγὼ σαφῶς φράσω·
τῆς ἁρπαγῆς τοῦ παιδὸς εἰ ξύνοισθά τι,
10 ταχέως λέγειν χρὴ πρὶν κρέμασθαι. (Α.) πότερά μοι
γρῖφον προβαλεῖς τοῦτον εἰπεῖν, δέσποτα, 5
τῆς ἁρπαγῆς τοῦ παιδὸς εἰ ξύνοιδά τι;
ἢ τί δύναται τὸ ῥηθέν; (Λα.) ἔξω τις δότω
ἱμάντα ταχέως. (Α.) † οῖον † οὐκ ἔγνων ἴσως.
15 ἔπειτα τοῦτο ζημιοῖς με; μηδαμῶς· |
ἅλμης δ᾿ ἐχρῆν τι περιφέρειν ποτήριον. 10 459b
(Λα.) οἶσθ᾿ οὖν ὅπως δεῖ σε τοῦτ᾿ ἐκπιεῖν; (Α.) ἐγώ;
κομιδῇ γε. (Λα.) πῶς; (Α.) ἐνέχυρον ἀποφέροντά.
(Λα.) οὔκ, ἀλλ᾿ ὀπίσω τὼ χεῖρε ποιήσαντα δεῖ
20 ἕλκειν ἀπνευστί.
[89] τοσαῦτα καὶ περὶ τῶν γρίφων εἰπόντων τῶν δειπνο-
σοφιστῶν, ἐπειδὴ καὶ ἡμᾶς ἑσπέρα καταλαμβάνει ἀναπεμπα-
ζομένους τὰ εἰρημένα, τὸν περὶ τῶν ἐκπωμάτων λόγον εἰς αὔριον
ἀναβαλώμεθα· κατὰ γὰρ τὸν Μεταγένους Φιλοθύτην (fr. 15)·
25 κατ᾿ ἐπεισόδιον | μεταβάλλω τὸν λόγον, ὡς ἂν 459c
καιναῖς παροψίσι καὶ πολλαῖς εὐωχήσω τὸ θέατρον,
περὶ τῶν ἐκπωμάτων τὸν λόγον ἑξῆς ποιούμενος.

1  μετάλλα. μῆλα A, cf. Eust. : μῆλα (glossam) om. C E ‖ 2  παρέκβασιν


Herwerden : παράβασιν A ‖ 5  ἔδει μὴ προσενέγκασθαι A : μὴ om. M P Mus
11  προβαλεῖς A : προβάλλεις Musurus ‖ 12–13  τι; / ἢ τί, i.e. ΤΙΗΤΙ
Dindorf et Dobree : † τιν † τι, i.e. ΤΙΝΤΙ A ‖ 14  † οῖον † A : εἶἑν· Schenkl
17  σε τοῦτ᾿ A : τοῦτό σ᾿ Casaubon ‖ 25  μεταβάλλω C E B : μεταβαλῶ A
26  καιναῖς παροψίσι καὶ πολλαῖς A : πολλαῖς παροψίσι καὶ καιναῖς C E :
πολλαῖσι παροψίσι καὶ κεναῖς Poll. 10.87 : καιναῖσι παροψίσι καὶ πολλαῖς
Meineke
ΙΑ
459d [1] ἄγε δή, τίς ἀρχὴ τῶν λόγων γενήσεται;,
κατὰ τὸν κωμῳδιοποιὸν Κηφισόδωρον (fr. 13), ἑταῖρε Τιμόκρατες·
συναχθέντων γὰρ ἡμῶν καθ᾿ ὥραν μετὰ σπουδῆς διὰ τὰ ἐκπώ-
ματα ὁ Οὐλπιανὸς ἔτι καθημένων ἁπάντων, πρὶν καί τινα διαλε-
χθῆναι, ἔφη· παρὰ μὲν τῷ Ἀδράστῳ, ἄνδρες φίλοι, καθίσαντες οἱ 5
ἀριστεῖς δειπνοῦσιν, ὁ δὲ Πολύιδος ἱερὰ θύων ἐν ὁδῷ παραπορευό-
μενον τὸν Πετεὼ κατέσχε καὶ κατακλίνας ἐν τῇ πόᾳ θαλλίαν τε
κατακλάσας ἀντὶ τραπέζης παρέθηκε τῶν τυθέντων. καὶ τῷ
460a Αὐτολύκῳ ‖ ἐλθόντι (Od. 19.399)
Ἰθάκης ἐς πίονα δῆμον 10

ἡ τροφὸς καθημένῳ δηλονότι — οὕτω γὰρ ἐδείπνουν οἱ τότε —


τὸν Ὀδυσσέα, φησὶν ὁ ποιητής (Od. 19.401–2), ἐκάθισεν ἐπὶ τῶν
γονάτων καὶ οὐχὶ παρὰ τοῖς γόνασιν ἔστησεν. ἡμεῖς οὖν μὴ
διατρίβωμεν, ἀλλ᾿ ἤδη κατακλινώμεθα, ἵν᾿ ἡμῖν ὁ Πλούταρχος |
460b περὶ ὧν ἐπαγγέλλεται ποτηρίων ἀποδοὺς τὸν λόγον καὶ τὰς 15
κύλικας πλήρεις ἅπασι προπίῃ. [2] ποτήρια δὲ πρῶτον οἶδα
ὀνομάσαντα τὸν Ἀμόργιον ποιητὴν Σιμωνίδην ἐν Ἰάμβοις
(Semon. fr. 26 West2) οὕτως·
ἀπὸ τράπεζαν εἷλε † νιν † ποτήρια.
καὶ ὁ τὴν Ἀλκμαιωνίδα (fr. 2, p. 33 Bernabé) δὲ ποιήσας φησί· 20

νέκυς δὲ χαμαιστρώτους ἐπί † τινας


εὐρείης στιβάδος προέθηκ᾿ αὐτοῖσι, θάλειαν
† δὲ τὰ ποτήριά τε στεφάνους τ᾿ ἐπὶ κρασὶν ἔθηκεν·

4  τινα A : τι Kaibel ‖ 12  παῖδα νέον γεγαῶτα κιχήσατο θυγατέρος ἧς· / τόν


ῥά οἱ Εὐρύκλεια φίλοις ἐπὶ γούνασι θῆκε / παυομένῳ δόρποιο (= Od.
19.400–2) post ὁ ποιητής praeb. A : ut glossam del. Meineke ‖ 16  ποτήρια A :
ποτήριον lmAmg ‖ 21  χαμαιστρώτους A : χαμαιστρώτου Welcker | τινας A :
τινὸς Bedrot : τείνας Welcker ‖ 22  προέθηκ᾿ A : παρέθηκ᾿ Meineke ‖ 23  δὲ τὰ
A : δαῖτα Fiorillo | τ᾿ A : δ᾿ Kaibel
xi 459d–460e 251

ἅπερ ὠνομάσθη ἀπὸ τῆς πόσεως, ὡς τὸ ἔκπωμα οἱ Ἀττικοί, ἐπεὶ


ὑδροποτεῖν καὶ οἰνοποτεῖν | λέγουσιν. Ἀριστοφάνης ἐν Ἱππεῦσι 460c
(Eq. 198)·
γαμφηλαῖσι δράκοντα κόλλαιμον αἱματοπώτην.
5 κἀν τῷ αὐτῷ δὲ ἔφη (Eq. 124)·
πολλῷ γ᾿ ὁ Βάκις διεχρῆτο τῷ ποτηρίῳ.
καὶ Φερεκράτης ἐν Τυραννίδι (fr. 152.10)·
κρείττων μί᾿ ἐστὶ χιλίων ποτηρίων.
ὁ δὲ Ἀνακρέων (eleg. fr. 4 West2) ἔφη·
10 οἰνοπότης δὲ πεποίημαι.
ἐστὶ δὲ τὸ ῥῆμα καὶ παρὰ τῷ ποιητῇ· οἰνοποτάζων (Il. 20.84) | γὰρ 460d
εἴρηκε. καὶ Σαπφὼ δ᾿ ἐν τῷ δευτέρῳ (fr. 44.10) ἔφη·
πολλὰ δ᾿ ἀνάριθμα ποτήρια † καλαιφις †.
καὶ Ἀλκαῖος (fr. 376)·
15 ἐκ δὲ ποτηρίων πώνῃς Διννομένῃ παρίσδων.
τιμᾶται δὲ καὶ ἐν Ἀχαίᾳ Δημήτηρ Ποτηριοφόρος κατὰ τὴν
Ἀνθέων χῶραν, ὡς Αὐτοκράτης ἱστορεῖ ἐν δευτέρῳ Ἀχαϊκῶν
(FGrH 297 F 1). [3] ἄξιον δὲ εἶναι νομίζω ζητῆσαι ὑμᾶς πρὸ τοῦ
καταλόγου τῶν ποτηρίων, ὧν πλῆρές ἐστι τὸ κυλικεῖον τοδί·
20 εἴρηται γὰρ οὕτως ἡ τῶν ποτηρίων σκευοθήκη παρ᾿ Ἀριστοφάνει
μὲν ἐν Γεωργοῖς (fr. 106)· |
ὥσπερ κυλικείου τοὐθόνιον προπέπταται. 460e

*460d  Eust. p. 868.57 = III.274.16–17 | 460d, f  Eust. p. 1271.30–1 = IV.622.6–7

2  ὑδροποτεῖν καὶ οἰνοποτεῖν B M P Mus : ὑδροπωτεῖν καὶ οἰνοπωτεῖν A


4  γαμφηλαῖσι A : γαμφηλῇσι Ar. | κόλλαιμον (vox nihili), i.e. ΚΟΛΛ- A :
κοάλεμον, i.e. ΚΟΑΛ- Mus Pcorr. et Ar. ‖ 6  διεχρῆτο A : ἐχρῆτο Ar.
8  κρείττων μι᾿ A : ἡ δὲ κρείττων ἡ μί᾿ 11.481d ‖ 13  πολλὰ δ᾿ A : ἀργύρα τ᾿
POxy. 1232 | † καλαιφις † A : κἀλέφαις POxy. 1232 ‖ 15  ποτηρίων A :
ποτήριον Bergk | πώνῃς Διννομένῃ Blomfield, Bergk : † πωνησδιννομενη † A
252 deip nosop histae

ἔστι καὶ παρὰ Ἀναξανδρίδῃ ἐν Μελιλώτῳ (fr. 30). Εὔβουλος δ᾿ ἐν


Λήδᾳ (fr. 62)·
ὥσπερ σπονδὴν διδοὺς
ἐν τῷ κυλικείῳ συντέτριφεν τὰ ποτήρια.
κἀν Ψαλτρίᾳ (fr. 116) δ᾿ ἔφη· 5

τὰ κυλικεῖα δ᾿
ἐξεῦρεν ἡμῖν.
ἐν δὲ Σεμέλῃ ἢ Διονύσῳ (fr. 95)·
Ἑρμῆς ὁ Μαίας λίθινος, ὃν προσεύγμασιν
ἐν τῷ κυλικείῳ λαμπρὸν ἐκτετριμμένον. | 10

460f Κρατῖνος δ᾿ ὁ νεώτερος ἐν Χείρωνι (fr. 9)·


πολλοστῷ δ᾿ ἔτι
ἐκ τῶν πολεμίων οἴκαδ᾿ ἥκω, συγγενεῖς
καὶ φράτερας καὶ δημότας εὑρὼν μόλις
εἰς τὸ κυλικεῖον ἐγράφην· Ζεύς ἐστί μοι 15
Ἑρκεῖος, ἐστὶ Φρατόριος, τὰ τέλη τελῶ. 5
[4] ἄξιον δ᾿ ἐστὶ ζητῆσαι εἰ οἱ ἀρχαῖοι μεγάλοις ἔπινον ποτηρίοις·
461a Δικαίαρχος μὲν γὰρ ὁ Μεσσήνιος ‖ ὁ Ἀριστοτέλους μαθητὴς ἐν τῷ
Περὶ Ἀλκαίου (fr. 98 Wehrli = fr. 105 Fortenbaugh–Schütrumpf)
μικροῖς φησιν αὐτοὺς ἐκπώμασι κεχρῆσθαι καὶ ὑδαρέστερον πεπω- 20
κέναι. Χαμαιλέων δ᾿ ὁ Ἡρακλεώτης ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 9
Wehrli = fr. 10 Martano), εἴ γε τῆς φωνῆς μνημονεύω, φησίν· εἰ δὲ
οἱ ταῖς ἐξουσίαις χρώμενοι καὶ τῷ πλουτεῖν προτιμῶσι τὴν μέθην
ταύτην, οὐδὲν θαυμαστόν· οὐκ ἔχοντες γὰρ ἑτέραν ἡδονὴν ταύτης
καλλίω οὐδὲ μᾶλλον εὐχερῆ καταφεύγουσιν εἰκότως ἐπὶ τὸν οἶνον· 25
ὅθεν δὴ καὶ τὰ μεγάλα τῶν ἐκπωμάτων ἐπιχώρια γέγονε τοῖς
461b δυνάσταις· | οὐ γὰρ παλαιὸν οὐδὲ τοῦτό γέ ἐστι παρὰ τοῖς Ἕλλη-

460d, f  Eust. p. 1271.30–1 = IV.622.6–7

3  ὥσπερ A : ὡσπερεὶ Schweighäuser ‖ 6  δ᾿ A : δὲ Dindorf ‖ 12  ἔτι A : ἔτει P


Mus ‖ 13  οἴκαδ᾿ Schweighäuser : οἴκαδε A ‖ 15  ἐγράφην A C E : ἐνεγράφη
Eust. : ἐνεγράφην Porson ‖ 16  Φρατόριος A C E : Φράτριος Bergk
24  θαυμαστόν A : καινόν C E ‖ 27  οὐ Kaibel : οὐδὲ A C E
xi 460e–461e 253

σιν, ἀλλὰ νεωστὶ εὑρέθη πεμφθὲν ἐκ τῶν βαρβάρων· ἐκεῖνοι γὰρ


ἀπεστερημένοι τῆς παιδείας ὁρμῶσιν ἐπὶ τὸν πολὺν οἶνον καὶ
πορίζονται τροφὰς περιέργους καὶ παντοίας. ἐν δὲ τοῖς περὶ τὴν
Ἑλλάδα τόποις οὔτ᾿ ἐν γραφαῖς οὔτ᾿ 〈…〉 ἐπὶ τῶν πρότερον
5 εὑρήσομεν ποτήριον εὐμέγεθες εἰργασμένον πλὴν τῶν ἐπὶ τοῖς
ἡρωικοῖς· τὸ γὰρ ῥυτὸν ὀνομαζόμενον μόνοις τοῖς ἥρωσιν ἀπεδίδο-
σαν· ὃ καὶ δόξει τισὶν ἔχειν ἀπορίαν, εἰ μή τις ἄρα φήσειε διὰ τὴν |
ὀξύτητα τῆς ἐπιφανείας τῶν δαιμόνων καταδειχθῆναι τοῦτο· 461c
χαλεποὺς γὰρ καὶ πλήκτας τοὺς ἥρωας νομίζουσι καὶ μᾶλλον
10 νύκτωρ ἢ μεθ᾿ ἡμέραν. ὅπως οὖν μὴ διὰ τὸν τρόπον ἀλλὰ διὰ τὴν
μέθην φαίνωνται τοιοῦτοι, δημιουργοῦσιν αὐτοὺς πίνοντας ἐκπώ-
μασι μεγάλοις. καί μοι δοκοῦσι λέγειν οὐ κακῶς οἱ φάσκοντες τὸ
μέγα ποτήριον φρέαρ ἀργυροῦν εἶναι. ἐν τούτοις ἀγνοεῖν ἔοικεν ὁ
Χαμαιλέων ὅτι οὔκ ἐστι μικρὸν τὸ παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 9.346)
15 διδόμενον τῷ Κύκλωπι ὑπ᾿ Ὀδυσσέως κισσύβιον· | οὐ γὰρ ἂν τρὶς 461d
πιὼν οὕτω κατηνέχθη ὑπὸ μέθης τηλικοῦτος ὤν. ἦν οὖν καὶ τότε
μεγάλα ποτήρια, εἰ μὴ αἰτιάσεταί τις τὴν δύναμιν τοῦ οἴνου, ἣν
αὐτὸς 〈ὁ〉 Ὅμηρος (Od. 9.208–10) ἐξηγήσατο, ἢ τὸ ἄηθες τῆς
πόσεως τοῦ Κύκλωπος, ἐπεὶ τὰ πολλὰ ἐγαλακτοπότει (cf. Od.
20 9.248–9, 297). ἢ τάχα καὶ βαρβαρικὸν ἦν τὸ ἔκπωμα, εἴπερ μέγα
ἦν, ἐκ τῆς τῶν Κικόνων εἰλημμένον λείας (cf. Od. 9.41–2). τί οὖν
ἔχομεν λέγειν περὶ τοῦ Νέστορος ποτηρίου, ὃ μόλις ἂν νέος
βαστάσαι ἴσχυε,
Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρε (Il. 11.637);
25 περὶ οὗ καὶ αὐτοῦ διδάξει τι ἡμᾶς | ὁ Πλούταρχος. ὥρα οὖν κατα- 461e
κλίνεσθαι.
[5] καὶ κατακλιθέντων, ἀλλὰ μήν, ὁ Πλούταρχος ἔφη, κατὰ
τὸν Φλιάσιον ποιητὴν Πρατίναν (PMG 710),
οὐ γᾶν αὐλακισμέναν

461d  Eust. p. 1632.14 = i.632.18–22 | 461e  Eust. p. 1632.18 = i.346.23

4  lac. stat. Schweighäuser ‖ 6  ἡρωικοῖς] ἡρῴοις Kaibel ‖ 11  φαίνωνται C E B


P Mus : φαίνονται A ‖ 11–12  ἐν ante ἐκπώμασι μεγάλοις praeb. C E ‖ 18  〈ὁ〉
addidi ‖ 19  ἐγαλακτοπότει C E B M P Mus : γαλακτοποτοῦντα (structura
mutata) Eust. : ἐγαλακτοπώτει A ‖ 21  τῶν C E : om. A ‖ 23  ἴσχυε] ἴσχυεν
Wilamowitz, cf. Il. 11.636 ἀποκινήσασκε : ἴσχυσε(ν) A C E
254 deip nosop histae

ἀρῶν, ἀλλ᾿ ἄσκαφον μαστεύων


κυλικηγορήσων ἔρχομαι, οὐ τῶν Κυλικράνων εἷς ὑπάρχων οὓς
χλευάζων Ἕρμιππος ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν τοῖς Ἰάμβοις (fr. 4 West2)
φησίν·
εἰς τὸ Κυλικράνων βαδίζων σπληνόπεδον ἀφικόμην· 5
εἶδον οὖν τὴν Ἡράκλειαν, καὶ μάλ᾿ ὡραίαν πόλιν.
Ἡρακλεῶται δ᾿ εἰσὶν οὗτοι οἱ ὑπὸ τῇ Οἴτῃ κατοικοῦντες, ὥς φησι
Νίκανδρος ὁ Θυατειρηνός (FGrH 343 F 12), ὀνομασθῆναι φάσκων
461f αὐτοὺς ἀπό τινος Κύλικος, | γένος Λυδοῦ, ἑνὸς τῶν Ἡρακλεῖ
συστρατευσαμένων. μνημονεύει δ᾿ αὐτῶν καὶ Σκυθῖνος ὁ Τήιος ἐν 10
τῇ ἐπιγραφομένῃ Ἱστορίῃ (FGrH 13 F 1 = fr. 1 Fowler) λέγων
οὕτως· Ἡρακλῆς λαβὼν Εὔρυτον καὶ τὸν υἱὸν ἔκτεινε φόρους
πρήσσοντας παρ᾿ Εὐβοέων † Κυλικρᾶνας ἐξεπόρθησε λῃζομένους,
462a καὶ αὐτόθι πόλιν ἐδείματο Ἡράκλειαν ‖ τὴν Τρηχινίαν καλεομέ-
νην. Πολέμων δ᾿ ἐν τῷ πρώτῳ τῶν Πρὸς Ἀδαῖον καὶ Ἀντίγονόν 15
(fr. 56 Preller) φησιν οὕτω· τῆς δ᾿ Ἡρακλείας τῆς ὑπὸ τὴν Οἴτην
καὶ Τραχῖνος τῶν οἰκητόρων μεθ᾿ Ἡρακλέους τινὲς ἀφικόμενοι ἐκ
Λυδίας Κυλικρᾶνες, οἱ δ᾿ Ἀθαμᾶνες, ἀφ᾿ ὧν οἱ τόποι διαμένουσιν·
οἷς οὐδὲ τῆς πολιτείας μετέδοσαν 〈οἱ〉 Ἡρακλεῶται συνοικοῦσιν
ἀλλοφύλους ὑπολαβόντες. Κυλικρᾶνες δὲ λέγονται ὅτι τοὺς ὤμους 20
κεχαραγμένοι κύλικας ἦσαν. [6] οἶδα δὲ καὶ Ἑλλάνικον ἐν Ἐθνῶν
462b Ὀνομασίαις (FGrH 4 F 67) λέγοντα | ὅτι Λιβύων τῶν νομάδων

462a–b  Eust. p. 916.49–50 = III.427.23–4 | 462b  Eust. p. 1206.10–12 =


IV.400.18–19

1  ἀρῶν, i.e. ΑΡΩΝ Scaliger : † δρων †, i.e. ΔΡΩΝ A | ἀλλ᾿ ἄσκαφον Bergk :
ἀλλὰ † σκαφον † A : ἀλλὰ σκύφον C E Mus : σκύφον Eust. | μαστεύων C E
Mus : μαστεύον B : μαντεύων A : ματεύων Fiorillo ‖ 6  μάλ᾿ C E B M P Mus :
μᾶλλ᾿ A ‖ 11  Ἱστορίῃ B Ms P Mus : Ἱστορίᾳ M : † ἱστορηι † A | post Ἱστορίῃ
“proprium libri nomen fort. intercidit” Kaibel ‖ 13  Κυλικρᾶνας C E, cf.
Κυλικρᾶνες infra : † κυλικρινας † A : Κυλικρινας Cs Es : Κυλικρήνας M P
Mus : Κυλικρῆνας 〈δ᾿〉 Meineke : 〈καὶ〉 Κυλικρῆνας Kaibel : fort. ἐξεπόρθησε
delendum et 〈καὶ〉 Κυλικρῆνας λῃζομένους (sc. Εὔρυτον καὶ τὸν υἱόν)
scribendum est ‖ 14  Τρηχινίαν C E : Τρηχηνίαν A : Τραχινίαν M P Mus
17  Τραχῖνος Wilamowitz : Τραχῖνα A ‖ 19  〈οἱ〉 add. M P Mus | συνοικοῦσιν
Kaibel : συνοίκους A ‖ 21  κεχαραγμένοι Schweighäuser, cf. Hsch. κ 4496 :
κεχραιμένοι A : κεχαρασμένοι P
xi 46 1e–4 62e 255

τινὲς οὐδὲν ἄλλο κέκτηνται ἢ κύλικα καὶ μάχαιραν καὶ ὑδρίαν, καὶ
ὅτι οἰκίας ἔχουσιν ἐξ ἀνθερίκου πεποιημένας μικρὰς ὅσον σκιᾶς
ἕνεκα, ἃς καὶ περιφέρουσιν ὅπου ἂν πορεύωνται. πολλοῖς δὲ καὶ ὁ
ἐν Ἰλλυριοῖς τόπος διαβόητός ἐστιν ὁ καλούμενος Κύλικες, παρ᾿ ᾧ
5 ἐστι τὸ Κάδμου καὶ Ἁρμονίας μνημεῖον, ὡς ἱστορεῖ Φύλαρχος ἐν
τῇ δευτέρᾳ καὶ εἰκοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 81 F 39). καὶ Πολέ-
μων δ᾿ ἐν τῷ Περὶ τοῦ Μορύχου (fr. 75 Preller) ἐν Συρακούσαις
φησὶν ἐπ᾿ ἄκρᾳ τῇ νήσῳ πρὸς τῷ Γῆς Ὀλυμπίας | ἱερῷ ἐκτὸς τοῦ 462c
τείχους ἐσχάραν τινὰ εἶναι ἀφ᾿ ἧς, φησί, ναυστολοῦσιν ἀναπλέον-
10 τες μέχρι τοῦ γενέσθαι τὴν ἐπὶ τοῦ νεὼ τῆς Ἀθηνᾶς ἀόρατον
ἀσπίδα· καὶ οὕτως ἀφιᾶσιν εἰς τὴν θάλασσαν κεραμέαν κύλικα
καθέντες εἰς αὐτὴν ἄνθεα καὶ κηρία καὶ λιβανωτὸν ἄτμητον καὶ
ἄλλα ἄττα μετὰ τούτων ἀρώματα. [7] ὁρῶ οὖν ἡμῶν καὶ αὐτὸς τὸ
συμπόσιον κατὰ τὸν Κολοφώνιον Ξενοφάνη (fr. B 1 West2) πλῆρες
15 ὂν πάσης θυμηδίας· |
νῦν γὰρ δὴ ζάπεδον καθαρὸν καὶ χεῖρες ἁπάντων 462d
καὶ κύλικες. πλεκτοὺς δ᾿ ἀμφιτιθεὶς στεφάνους
ἄλλος δ᾿ εὐῶδες μύρον ἐν φιάλῃ παρατείνει,
κρητὴρ δ᾿ ἕστηκεν μεστὸς ἐυφροσύνης,
20 ἄλλος δ᾿ οἶνός ἐστιν ἑτοῖμος, ὃς οὔποτέ φησι προδώσειν, 5
μείλιχος ἐν κεράμοις, ἄνθεος ὀσδόμενος.
ἐν δὲ μέσοις ἁγνὴν ὀδμὴν λιβανωτὸς ἵησι,
ψυχρὸν δ᾿ ἐστὶν ὕδωρ καὶ γλυκὺ καὶ καθαρόν, |
πάρκεινται δ᾿ ἄρτοι ξανθοὶ γεραρή τε τράπεζα 462e
25 τυροῦ καὶ μέλιτος πίονος ἀχθομένη, 10
βωμὸς δ᾿ ἄνθεσιν ἀν τὸ μέσον πάντῃ πεπύκασται,
μολπὴ δ᾿ ἀμφὶς ἔχει δώματα καὶ θαλίη.

*462d  Eust. p. 1633.52–4 = i.348.1–3

3  ὅπου A C E : ὅποι Eust. ‖ 4  τόπος C B M P Mus : τόπ E : τόποις A ‖ 8  Γῆς,


i.e. ΓΗΣ Kaibel, cf. Heracl.Pont. fr. 95, Plut. Thes. 6, Paus. 1.18.7 : τῆς, i.e.
ΤΗΣ A ‖ 9–10  τὴν κύλικα ναυστολοῦσιν ἀναπλέοντες A : τὴν κύλικα ut
glossam delevi : fort. ναυστολοῦντες ἀναπλέουσι ‖ 13  ὁρῶ scripsi : ὁρῶν A
ἡμῶν scripsi : ὑμῶν A ‖ 17  ἀμφιτιθεὶς A : ἀμφιτιθεῖ Dindorf ‖ 20  ἐστιν A C
E : om. (recte) Eust. et Musurus ‖ 21  ὀσδόμενος A C E Eust. : ὀζόμενος
Hermann ‖ 22  ὀδμὴν A : ὀσμὴν C E Eust. ‖ 24  πάρκεινται A : πεκεινται E :
παράκεινται C : παρκέαται Wackernagel ‖ 27  θαλίη C E B M P Mus : θαλείη
A
256 deip nosop histae

χρὴ δὲ πρῶτον μὲν θεὸν † ὑμνὲν εὔφρονας ἄνδρας


εὐφήμοις μύθοις καὶ καθαροῖσι λόγοις |
462f σπείσαντάς τε καὶ εὐξαμένους τὰ δίκαια δύνασθαι 15
πρήσσειν· ταῦτα γὰρ ὦν ἐστι προχειρότερον,
οὐχ ὕβρεις· πίνειν δ᾿ ὁπόσον κεν ἔχων ἀφίκοιο 5
οἴκαδ᾿ ἄνευ προπόλου μὴ πάνυ γηραλέος,
ἀνδρῶν δ᾿ αἰνεῖν τοῦτον ὃς ἐσθλὰ πιὼν ἀναφαίνει,
ὡς ᾖ μνημοσύνη καὶ τόνος ἀμφ᾿ ἀρετῆς, 20
οὔ τι μάχας διέπειν Τιτήνων οὐδὲ Γιγάντων
οὐδὲ κενταύρων, πλασμάτων προτέρων, 10
ἢ στάσιας σφεδανάς· τοῖς οὐδὲν χρηστὸν ἔνεστι· ‖
463a θεῶν προμηθείην αἰὲν ἔχειν ἀγαθήν.
[8] καὶ ὁ χαρίεις δ᾿ Ἀνακρέων (eleg. fr. 2 West2) φησίν·
οὐ † φιλεος † κρητῆρι παρὰ πλέῳ οἰνοποτάζων
νείκεα καὶ πόλεμον δακρυόεντα λέγει, 15
ἀλλ᾿ ὅστις Μουσέων τε καὶ ἀγλαὰ δῶρ᾿ Ἀφροδίτης
συμμίσγων ἐρατῆς μνήσκεται εὐφροσύνης. |
463b καὶ Ἴων δὲ ὁ Χῖός (fr. 27 West2) φησι·
χαιρέτω ἡμέτερος βασιλεὺς σωτήρ τε πατήρ τε·
ἡμῖν δὲ κρητῆρ᾿ οἰνοχόοι θέραπες 20
κιρνάντων προχοαῖσιν ἐν ἀργυρέαις· † ὁ δὲ χρυσὸς
οἶνον ἔχων χειρῶν νιζέτω εἰς ἔδαφος. † |
463c σπένδοντες δ᾿ ἁγνῶς Ἡρακλεῖ τ᾿ Ἀλκμήνῃ τε, 5
Προκλεῖ Περσείδαις τ᾿ ἐκ Διὸς ἀρχόμενοι
πίνωμεν, παίζωμεν· ἴτω διὰ νυκτὸς ἀοιδή, 25
ὀρχείσθω τις· ἑκὼν δ᾿ ἄρχε φιλοφροσύνης.
ὅντινα δ᾿ εὐειδὴς μίμνει θήλεια πάρευνος,
κεῖνος τῶν ἄλλων κυδρότερον πίεται. 10

462f  Eust. p. 1560.14–16 = i.250.12–13

1  ὑμνὲν A C* E : ὑμνεῖν Casaubon ‖ 7  πιὼν C E B M P Mus : † πιω † A : fort.


ποῶν ‖ 8  ᾖ Ahrens : † η † A : ἡ C E B Mus ‖ 10  πλασμάτων προτέρων A C
E : πλάσμα〈τα〉 τῶν προτέρων Schweighäuser ‖ 13  χαρίεις A : χαριέστατος C
E ‖ 14  † φιλεος † A : φιλέω, ὃς C E : φίλος, ὃς M P Mus ‖ 20  κρητῆρ᾿
Casaubon : κρητὴρ A : κρητῆρι 11.496c ‖ 21  προχοαῖσιν ἐν ἀργυρεαις A :
προχύταισιν ἐν ἀργυρέοις 11.496c
x i 4 62 e– 46 3e 257

ἐποιοῦντο δὲ καὶ οἱ ἑπτὰ καλούμενοι σοφοὶ συμποτικὰς ὁμιλίας·


παραμυθεῖται γὰρ ὁ οἶνος καὶ τὴν τοῦ γήρως δυσθυμίαν, φησὶ
Θεόφραστος ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 569 Fortenbaugh)· [9] διόπερ
συνιοῦσι καὶ ἡμῖν ἐπὶ τὰς Διονυσιακὰς ταύτας λαλιὰς
5 οὐδεὶς ἂν εὐλόγως
φθονήσαι νοῦν ἔχων,
κατὰ τοὺς Ἀλέξιδος Ταραντίνους (fr. 222),
οἳ τῶν πέλας
οὐδὲν ἀδικοῦμεν οὐδέν᾿. ἆρ᾿ οἶσθ᾿ ὅτι
10 τὸ καλούμενον ζῆν τοῦτο διατριβῆς χάριν |
ὄνομ᾿ ἐστίν, ὑποκόρισμα τῆς ἀνθρωπίνης 5 463d
μοίρας; ἐγὼ γάρ, εἰ μὲν εὖ τις ἢ κακῶς
φήσειέ με κρίνειν, οὐκ ἔχοιμ᾿ ἂν φράσαι·
ἔγνωκα δ᾿ οὖν οὕτως ἐπισκοπούμενος,
15 εἶναι μανιώδη πάντα τἀνθρώπων ὅλως,
ἀποδημίας δὲ τυγχάνειν ἡμᾶς ἀεὶ 10
τοὺς ζῶντας, ὥσπερ εἰς πανήγυρίν τινα
ἀφειμένους ἐκ τοῦ θανάτου καὶ τοῦ σκότους
εἰς τὴν διατριβὴν εἰς τὸ φῶς τε τοῦθ᾿, ὃ δὴ
20 ὁρῶμεν. ὃς δ᾿ ἂν πλεῖστα γελάσῃ καὶ πίῃ |
καὶ τῆς Ἀφροδίτης ἀντιλάβηται τὸν χρόνον 15 463e
τοῦτον ὃν ἀφεῖται, καὶ τύχῃ τ᾿ ἐράνου τινός,
πανηγυρίσας ἥδιστ᾿ ἀπῆλθεν οἴκαδε.
καὶ κατὰ τὴν καλὴν οὖν Σαπφώ (fr. 2.13–16)·
25 ἐλθέ, Κύπρι,
χρυσείαισιν ἐν κυλίκεσσιν ἁβροῖς

5  οὐδεὶς A C E : οὐδὲ εἷς Dobree ‖ 6  φθονήσαι Musurus : φθονῆσαι A :


φθονήσει C E ‖ 9  οὐδὲν ἀδικοῦμεν οὐδέν᾿ P Mus : οὐδὲν ἀδικοῦμεν οὐδένα A C
E : οὐδέν᾿ ἀδικοῦμεν οὐδέν M ‖ 13  φήσειέ A C E : φήσει Dobree ‖ 14  δ᾿ οὖν C
E : γοῦν A ‖ 15  τἀνθρώπων A : τἀνθρώπεια C : ἀνθρώπεια E ‖ 16  ἀεὶ C E B
M P Mus : αἰεὶ A ‖ 22  καὶ A : κἂν Meineke | τ᾿, i.e. Τ A C E : γ᾿, i.e. Γ
Musurus ‖ 23  ἥδιστ᾿ C E B Mus : ἥδιστα A ‖ 25  ἐλθέ A : ἔλοισα PSI 1300
26  χρυσείαισιν A : χρυσίαισιν Neue | αβροῖς A : ἄβρως Bergk
258 deip nosop histae

συμμεμιγμένον θαλίαισι νέκταρ 15


οἰνοχοοῦσα
τούτοισι τοῖς ἑταίροις ἐμοῖς τε καὶ σοῖς. [10] πρὸς οὓς λεκτέον ὅτι
τρόποι εἰσὶ πόσεων κατὰ πόλεις ἴδιοι, ὡς Κριτίας παρίστησιν ἐν
τῇ Λακεδαιμονίων Πολιτείᾳ (88 B 33 D–K) διὰ τούτων· ὁ μὲν Χῖος 5
καὶ Θάσιος ἐκ μεγάλων κυλίκων ἐπιδέξια, ὁ δ᾿ Ἀττικὸς ἐκ μικρῶν
463f ἐπιδέξια, ὁ δὲ Θετταλικὸς | ἐκπώματα προπίνειν ὅτῳ ἂν βούλων-
ται μεγάλα. Λακεδαιμόνιοι δὲ τὴν παρ᾿ αὑτῷ ἕκαστος πίνει, ὁ δὲ
παῖς οἰνοχοεῖ ὅσον ἂν ἀποπίῃ. τοῦ δ᾿ ἐπιδέξια πίνειν μνημονεύει
καὶ Ἀναξανδρίδης ἐν Ἀγροίκοις (fr. 1) οὕτω· ‖ 10

464a (Α.) τίνα δὴ παρεσκευασμένοι


πίνειν τρόπον ἐστὲ νυνί; λέγετε. (Β.) τίνα τρόπον
πίνειν ἡμεῖς; τοιοῦτον οἷον ἂν καὶ σοὶ δοκῇ.
(Α.) βούλεσθε δήπου τὸν ἐπιδέξι᾿, ὦ πάτερ,
λέγειν ἐπὶ τῷ πίνοντι; (Β.) τὸν ἐπιδέξια 5 15
λέγειν; Ἄπολλον, ὡσπερεὶ τεθνηκότι;
[11] παραιτητέον δ᾿ ἡμῖν τὰ κεράμεα ποτήρια· καὶ γὰρ Κτησίας
(FGrH 688 F 40), παρὰ Πέρσαις, φησίν, ὃν ἂν βασιλεὺς ἀτιμάσῃ,
κεραμέοις χρῆται. Χοιρίλος δ᾿ ὁ ἐποποιός (fr. 9, p. 195 Bernabé) |
464b φησι· 20

χερσὶν ὄλβον ἔχω, κύλικος τρύφος ἀμφὶς ἐαγός,


ἀνδρῶν δαιτυμόνων ναυάγιον, οἷά τε πολλὰ
πνεῦμα Διονύσοιο πρὸς Ὕβρεως ἔκβαλ᾿ ἄνακτος.
ἐγὼ δὲ εὖ οἶδα ὅτι ἥδιστα πολλάκις ἐστὶ τὰ κεράμεα ἐκπώματα,
ὡς καὶ τὰ παρ᾿ ἡμῖν ἐκ τῆς Κόπτου καταγόμενα· μετὰ γὰρ 25

*464a–c  Eust. p. 1632.1–4 = i.346.4–7

1  συμμεμιγμένον Musurus : συνμεμιγμένον A : ἐμμείχμενον PSI 1300 :


o̓ μμεμείχμενον Lanata ‖ 2  οἰνοχοοῦσα A : οἰνοχόεισα Neue ‖ 3  ἐμοῖς τε (i.e.
ΤΕ) καὶ σοῖς Schweighäuser : ἐμοῖς γε (i.e. ΓΕ) καὶ σοί A : ἐμοῖς γε καὶ σοῖς
M P Mus ‖ 7  προπίνειν (sc. ἐστί) scripsi : προπίνει A C E ‖ 9  οἰνοχοεῖ
Musurus : ὁ οἰνοχόος A C E : ὁ οἰνοχόος 〈ἐπιχεῖ〉 Meineke ‖ 12  ἐστὲ νυνί A :
νῦν ἐστέ Meineke ‖ 13  πίνειν A : del. Dobree ‖ 16  ὡσπερεὶ A : ὥσπερ ἐπὶ
Schweighäuser ‖ 21  χερσὶν A C E : χέρσινον Ebert : fort. χθέζινον
23  Διονύσοιο A C E : Διωνύσοιο Musurus | Ὕβρεως A C E : Ὕβρεος M P
Mus : ῞Υβριος B | ἔκβαλ᾿ ἄνακτος A C E : ἔκβαλεν ἀκτάς Canter
x i 4 63 e– 46 4f 259

ἀρωμάτων συμφυραθείσης τῆς γῆς ὀπτᾶται. καὶ Ἀριστοτέλης δὲ


ἐν τῷ | Περὶ Μέθης (fr. 110 Rose = fr. 672 Gigon), αἱ Ῥοδιακαί, 464c
φησί, προσαγορευόμεναι χυτρίδες διά τε τὴν ἡδονὴν εἰς τὰς μέθας
παρεισφέρονται καὶ διὰ τὸ θερμαινομένας τὸν οἶνον ἧττον ποιεῖν
5 μεθύσκειν· σμύρνης γὰρ καὶ σχοίνου καὶ τῶν τοιούτων ἑτέρων εἰς
ὕδωρ ἐμβληθέντων ἕψονται, καὶ παραχεόντων εἰς τὸν οἶνον ἧττον
μεθύσκουσι. κἀν ἄλλῳ δὲ μέρει φησίν· αἱ Ῥοδιακαὶ χυτρίδες
γίνονται σμύρνης, σχοίνου, ἀνήθου, κρόκου, βαλσάμου, ἀμώμου,
κιναμώμου συνεψηθέντων· ἀφ᾿ ὧν τὸ γινόμενον τῷ οἴνῳ παραχυ-
10 θὲν οὕτω μέθας | ἵστησιν ὥστε καὶ τῶν ἀφροδισίων παραλύειν τὰ 464d
πνεύματα πέττον. [12] οὐ δεῖ οὖν ἡμᾶς ἐκμανῶς πίνειν ἀποβλέ-
ποντας εἰς τὸ πλῆθος τῶν καλῶν τούτων καὶ παντοδαπῶν κατὰ
τὰς τέχνας ἐκπωμάτων. τὴν δὲ μανίαν τοὺς πολλοὺς φησὶν
Χρύσιππος ἐν τῇ εἰσαγωγῇ τῇ 〈εἰς τὴν〉 Περὶ Ἀγαθῶν καὶ Κακῶν
15 πραγματείαν (fr. 667, SVF iii.167) τοῖς πλείστοις προσάπτειν·
καλεῖσθαι γοῦν τὴν μὲν γυναικομανίαν, τὴν δ᾿ ὀρτυγομανίαν·
τινὲς δὲ καὶ δοξομανεῖς καλοῦσι τοὺς φιλοδόξους, καθάπερ τοὺς
φιλογύνας γυναικομανεῖς καὶ τοὺς φιλόρνιθας | ὀρνιθομανεῖς, τὸ 464e
αὐτὸ σημαινόντων τῶν ὀνομάτων τούτων, ὥστε καὶ τὰ λοιπὰ μὴ
20 ἀλλοτρίως καλεῖσθαι τὸν τρόπον τοῦτον· καὶ γὰρ ὁ φίλοψος καὶ ὁ
ὀψοφάγος οἷον ὀψομανής ἐστι, καὶ ὁ φίλοινος οἰνομανής, καὶ
ὡσαύτως ἐπὶ τῶν ὁμοίων οὐκ ἀλλοτρίως τῆς μανίας κειμένης ἐπ᾿
αὐτοῖς ὡς ἁμαρτάνουσι μανικῶς καὶ τῆς ἀληθείας ἐπὶ πολὺ ἀπαρ-
τωμένοις. [13] ἡμεῖς οὖν, ὡς καὶ παρ᾿ Ἀθηναίοις ἐγίνετο, ἅμα
25 ἀκροώμενοι τῶν γελωτοποιῶν τούτων καὶ μίμων, ἔτι δὲ τῶν
ἄλλων τεχνιτῶν ὑποπίνωμεν. | λέγει δὲ περὶ τούτων ὁ Φιλόχορος 464f
(FGrH 328 F 171) οὑτωσί· Ἀθηναῖοι τοῖς Διονυσιακοῖς ἀγῶσι τὸ

8  ἀνήθου Wilamowitz : ἄνθους A C E ‖ 9  κιναμώμου C E : κινναμώμου A


γινόμενον, i.e. ΓΙΝ- Meineke : πινόμενον, i.e. ΠΙΝ- A C E ‖ 10  〈τὰς〉 μέθας
Kaibel ‖ 14  ὁ Χρύσιππος A C E : ὁ delevi ‖ 14–15  εἰσαγωγῇ τῇ 〈εἰς τὴν〉 …
πραγματείαν scripsi, cf. 4.159d : εἰσαγωγῇ … πραγματείᾳ A : Εἰσαγωγικῇ
… Πραγματείᾳ Kaibel : εἰσαγωγῇ τῆς … πραγματείας Arnim ‖ 13–15  τὴν
δὲ μανίαν τοὺς πολλοὺς … προσάπτειν vel τοὺς πολλούς delendum Meineke :
τὴν δὲ μανίαν τοὺς πολλοὺς … προσάπτεσθαι A : τὴν μανίαν … πολλαχοῦ
προσάπτεσθαι C E ‖ 20  ἀλλοτρίως A : ἀλόγως C E ‖ 22  ἐπ᾿ Kaibel : ἐν A C
E ‖ 23  πολὺ scripsi : πλεῖστον Kaibel : πλεῖον A ‖ 23–4  ἀπαρτωμένοις
Casaubon : ἀπαρτώμενοι A ‖ 27  ἐν ante τοῖς Διονυσιακοῖς ἀγῶσι praeb. C E
260 deip nosop histae

μὲν πρῶτον ἠριστηκότες καὶ πεπωκότες ἐβάδιζον ἐπὶ τὴν θέαν καὶ
ἐστεφανωμένοι ἐθεώρουν, παρὰ δὲ τὸν ἀγῶνα πάντα οἶνος αὐτοῖς
ᾠνοχοεῖτο καὶ τραγήματα παρεφέρετο, καὶ τοῖς χοροῖς εἰσιοῦσιν
ἐνέχεον πίνειν, καὶ διηγωνισμένοις ὅτ᾿ ἐξεπορεύοντο ἐνέχεον
πάλιν· μαρτυρεῖν δὲ τούτοις καὶ Φερεκράτη τὸν κωμικόν (cf. 5
fr. 101), ὅτι μέχρι τῆς καθ᾿ ἑαυτὸν ἡλικίας οὐκ ἀσίτους εἶναι τοὺς
465a θεωροῦντας. Φανόδημος (FGrH 325 F 12) ‖ δὲ πρὸς τὸ ἱερόν φησι
τοῦ ἐν Λίμναις Διονύσου τὸ γλεῦκος φέροντας τοὺς Ἀθηναίους ἐκ
τῶν πίθων τῷ θεῷ κιρνάναι, εἶτ᾿ αὐτοὺς προσφέρεσθαι· ὅθεν καὶ
Λιμναῖον κληθῆναι τὸν Διόνυσον, ὅτι μιχθὲν τὸ γλεῦκος τῷ ὕδατι 10
τότε πρῶτον ἐπόθη κεκραμένον· διόπερ ὀνομασθῆναι τὰς πηγὰς
νύμφας καὶ τιθήνας τοῦ Διονύσου, ὅτι τὸν οἶνον αὐξάνει τὸ ὕδωρ
κιρνάμενον. ἡσθέντες οὖν τῇ κράσει ἐν ᾠδαῖς ἔμελπον τὸν Διόνυ-
σον χορεύοντες καὶ ἀνακαλοῦντες Εὐάνθη καὶ Διθύραμβον καὶ
465b Βακχευτὰν | καὶ Βρόμιον. καὶ Θεόφραστος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Μέθης 15
(fr. 573 Fortenbaugh) φησὶν ὅτι τοῦ Διονύσου τροφοὶ αἱ νύμφαι
κατ᾿ ἀλήθειαν· αἱ γὰρ ἄμπελοι πλεῖστον ὑγρὸν χέουσι τεμνόμεναι
καὶ κατὰ φύσιν δακρύουσι· διόπερ καὶ Εὐριπίδης (fr. 896) ἕνα τῶν
τοῦ Ἡλίου ἵππων φησὶν εἶναι
Βακχίου φιλανθέου 20
Αἴθοπα πεπαίνοντ᾿ ὀρχάτους ὀπωρινούς·
ἐξ οὗ βροτοὶ καλοῦσιν οἶνον αἴθοπα.
καὶ Ὀδυσσεὺς ὤπασε (Od. 9.208–10)
μελιηδέα οἶνον ἐρυθρόν, |

465a–b  Eust. p. 871.42–5 = III.285.16–21 | 465b  Eust. p. 883.62 = III.326.14–16

1  ἐπὶ A : εἰς C E ‖ 3  ᾠνοχοεῖτο C E Mus : ὠνοχοοῖτο B : οἰνοχοεῖτο A ‖ 7  τὸ


ἱερόν Jacoby : τῷ ἱερῷ A ‖ 9  εἶτ᾿ αὐτοὺς προσφέρεσθαι Schweighäuser : εἶθ᾿
αὐτοῖς προσφέρεσθαι A : εἶτ᾿ αὐτοὶ προσεφέροντο (structura mutata) C E : fort.
εἶτ᾿ αὐτὸ προσφέρεσθαι ‖ 11–12  τὰς πηγὰς νύμφας A C E : αἱ πηγαὶ νύμφαι
(structura mutata) Eust. : πηγὰς del. Kaibel ‖ 14  Εὐάνθη A : Εὔαν τε
Schweighäuser (Εὐάν τε scripsit), cf. Hsch. ε 6709 ‖ 19  Ἡλίου C B M P Eust.
Mus : Ἰλίου A E ‖ 20  φιλανθέου A : φιλανθέος C E Mus : φιλανθέμου
Schweighäuser ‖ 21  ὀρχάτους C E B Eust. Mus : † οαρχατους † (v.ll. in unam
confusas?) A ‖ 22  αἴθοπα C E B P Eust. Mus : αἰθίοπα A
xi 464f–465e 261

ἓν δέπας ἐμπλήσας, ὕδατος ἀνὰ εἴκοσι μέτρα 465c


χεῦεν, ὀδμὴ δ᾿ ἡδεῖα ἀπὸ κρητῆρος ὀδώδει.
Τιμόθεος δ᾿ ἐν Κύκλωπι (PMG 780)·
ἔχευεν δ᾿ ἓν μὲν δέπας κίσσινον μελαίνας
5 σταγόνος ἀμβρότας ἀφρῷ βρυάζον,
εἴκοσιν δὲ μέτρ᾿ ἐνέχευ᾿, ἀνέμισγε
δ᾿ αἷμα Βακχίου νεορρύτοις
δακρύοισι νυμφᾶν. 5
[14] οἶδα δέ τινας, ἄνδρες θιασῶται, καὶ μέγα φρονήσαντας οὐχ
10 οὕτως ἐπὶ πλούτῳ ὡς ἐπὶ τῷ κεκτῆσθαι πολλὰ ἐκπώματα ἀργυρᾶ
τε καὶ χρυσᾶ· ὧν εἷς ἐστι καὶ Πυθέας | ὁ Ἀρκὰς ἐκ Φιγαλείας, ὃς 465d
καὶ ἀποθνῄσκων οὐκ ὤκνησεν ὑποθέσθαι τοῖς οἰκείοις ἐπιγράψαι
αὐτοῦ τῷ μνήματι τάδε (FGE 315–18)·
Πυθέα μνῆμα τόδ᾿ ἔστ᾿, ἀγαθοῦ καὶ σώφρονος ἀνδρός, 315
15 ὃς κυλίκων ἔσχεν πλῆθος ἀπειρέσιον
ἀργυρέων χρυσοῦ τε καὶ ἠλέκτροιο φαεινοῦ
τῶν προτέρων πάντων πλείονα πασσάμενος.
τοῦτο δ᾿ ἱστορεῖ Ἁρμόδιος ὁ Λεπρεάτης ἐν τῷ Περὶ | τῶν κατὰ 465e
Φιγάλειαν Νομίμων (FGrH 319 F 3). Ξενοφῶν δ᾿ ἐν ὀγδόῳ
20 Παιδείας (8.8.18) περὶ Περσῶν λέγων γράφει καὶ ταῦτα· καὶ μὴν
ἐκπώματα ἢν μὲν ὡς πλεῖστα ἔχωσι, τούτῳ καλλωπίζονται. ἢν δ᾿
ἐξ ἀδίκων φανερῶς ᾖ μεμηχανημένα, οὐδὲν τούτῳ αἰσχύνονται·
πολὺ γὰρ ηὔξηται ἐν αὐτοῖς ἡ ἀδικία τε καὶ αἰσχροκέρδεια. ὁ δὲ

465c  Eust. p. 1631.61 = i.345.44–6 | 465e–f  Eust. p. 1684.6–7 = i.413.24–6

1  ὕδατος δ᾿ A : δ᾿ om. C E et Hom. ‖ 2  χεῦεν A C E : χεῦ᾿ Hom. et Mus. | ἡδεῖα


C E et Hom. : ἡδεῖ᾿ A ‖ 4  ἔχευεν A : ἔγχευε Bergk | δ᾿ Fiorillo : δὲ A ‖ 6  μέτρ᾿
C E Eust. Mus : μέτρα A | ἐνέχευ᾿, ἀνέμισγε] ἀνεχευανέμισγε A : ἐνέχευεν,
ἀνέμισγε E : ἀνέχευεν, ἀνέμισγε C : ἔχευεν Eust. ‖ 7  δ᾿ αἷμα Fiorillo :
† διαμα † A : δ᾿ ἅμα C E B M P Mus | νεορρύτοις C E : † νεωρυτως † A :
νεορρύτοισι Wilamowitz ‖ 8  δακρύοισι C : δακρύουσι A E | νυμφᾶν]
† νυμφαν † A : πηγᾶν C E ‖ 11  Φιγαλείας (cf. infra) Schweighäuser :
Φιαλίας A : Φιγαλίας M P Mus ‖ 12  ὑποθέσθαι C E : ἐπιθέσθαι A
17  πασσάμενος A : ἀσπασάμενος C E : πασάμενος Casaubon ‖ 19  Φιγάλειαν
P : Φιγαλείας M : Φιγαλίαν A ‖ 22  ἀδίκων A C E : ἀδίκου Xen. | τούτῳ
Kaibel : τῷ A : τοῦτο Xen. : om. C E Mus.
262 deip nosop histae

Οἰδίπους δι᾿ ἐκπώματα τοῖς υἱοῖς κατηράσατο, ὡς ὁ τὴν κυκλικὴν


Θηβαΐδα (fr. 2, pp. 23–4 Bernabé) πεποιηκώς φησιν, ὅτι αὐτῷ
παρέθηκαν ἔκπωμα ὃ ἀπηγορεύκει, λέγων οὕτως· |
465f αὐτὰρ ὁ διογενὴς ἥρως ξανθὸς Πολυνείκης
πρῶτα μὲν Οἰδιπόδῃ καλὴν παρέθηκε τράπεζαν 5
ἀργυρέην Κάδμοιο θεόφρονος· αὐτὰρ ἔπειτα
χρύσεον ἔμπλησεν καλὸν δέπας ἡδέος οἴνου.
αὐτὰρ ὅ γ᾿ ὡς φράσθη παρακείμενα πατρὸς ἑοῖο 5
τιμήεντα γέρα, μέγα οἱ κακὸν ἔμπεσε θυμῷ, ‖
466a αἶψα δὲ παισὶν ἑοῖσι μετ᾿ ἀμφοτέροισιν ἐπαρὰς 10
ἀργαλέας ἠρᾶτο· θεὸν δ᾿ οὐ λάνθαν᾿ Ἐρινύν·
ὡς οὔ οἱ † πατρώϊ᾿ ἂν εἴη φιλότητι
δάσαντο †, ἀμφοτέροισι δ᾿ ἀεὶ πόλεμοί τε μάχαι τε. 10
[15] Καικίλιος δὲ ὁ ῥήτωρ ὁ ἀπὸ Καλῆς Ἀκτῆς ἐν τῷ Περὶ
Ἱστορίας (FGrH 183 F 2) Ἀγαθοκλέα φησὶ τὸν τύραννον ἐκπώματα 15
χρυσᾶ ἐπιδεικνύντα τοῖς ἑταίροις φάσκειν ἐξ ὧν ἐκεράμευσε
466b κατεσκευακέναι ταῦτα. | ὁ δὲ παρὰ Σοφοκλεῖ ἐν τοῖς Λαρισαίοις
(fr. 378) Ἀκρίσιος καὶ αὐτὸς ἐκπώματα ὅσα πλεῖστα εἶχεν, ὥς
φησιν ὁ τραγικός·
πολὺν δ᾿ ἀγῶνα πάγξενον κηρύσσεται 20
χαλκηλάτους λέβητας ἐκτιθεὶς φέρειν
καὶ κοῖλα χρυσόκολλα καὶ πανάργυρα
ἐκπώματ᾿, εἰς ἀριθμὸν ἑξήκοντα δίς. |
466c Ποσειδώνιος δ᾿ ἐν ἕκτῃ καὶ εἴκοσι τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 87 F 13 =
fr. 65 Edelstein–Kidd = fr. 158 Theiler) Λυσίμαχόν φησι τὸν Βαβυ- 25
λώνιον καλέσαντα ἐπὶ δεῖπνον Ἵμερον τὸν τυραννήσαντα οὐ μόνον

466b  Eust. p. 1319.48 = IV.797.3–4 | *466c  Eust. p. 977.33–5 = III.613.6–7

1  δι᾿ ἐκπώματα A C E : del. Kaibel ‖ 3  ἔκπωμα ὃ A : ἃ C E : ἔκπωμα ut


glossa fort. delendum ‖ 10  ἑοῖσι μετ᾿ A C E : ἑοῖσιν ἐπ᾿ P ‖ 11  θεὸν A C E :
θοὴν Castiglioni ‖ 12  πατρώιαν εἴη A : πατρώϊ᾿ ἐνηέϊ Ribbeck ‖ 13  δάσαντο
A : δάσαιντο Musurus : δάσσαιντ᾿ Hermann | ἀεὶ B M P Mus : αἰεὶ A
14–15  fort. Περὶ Ἱστορίας 〈τῆς Σικελίας〉 vel sim., cf. 6.272f ‖ 20  πάγξενον
Dindorf, ducente Schweighäuser (πάνξενον) : † πανξενα † A ‖ 24  κς´, i.e.
ἕκτῃ καὶ εἴκοσι A : ἑκκαιδεκάτῃ, i.e. ις´ Müller
xi 465e–781c 263

Βαβυλωνίων ἀλλὰ καὶ Σελευκέων μετὰ τριακοσίων μετὰ τὸ τὰς


τραπέζας ἀρθῆναι τετράμνουν ἑκάστῳ τῶν τριακοσίων ἔκπωμα
δοῦναι ἀργυροῦν καὶ σπονδοποιησάμενον προπιεῖν ἅμα πᾶσι· καὶ
ἀποφέρεσθαι ἔδωκε τὰ ποτήρια. Ἀντικλείδης δ᾿ ὁ Ἀθηναῖος ἐν τῷ
5 ἑκκαιδεκάτῳ Νόστων (FGrH 140 F 4) περὶ Γρᾶ διηγούμενος τοῦ
τὴν ἀποικίαν εἰς Λέσβον στείλαντος σὺν ἄλλοις βασιλεῦσι, καὶ ὅτι
χρησμὸς ἦν αὐτοῖς δηλώσας καθεῖναι διαπλέοντας τῷ Ποσειδῶνι
εἰς τὸ πέλαγος παρθένον, γράφει καὶ ταῦτα· μυθολογοῦσι δὲ τῶν
ἐν Μηθύμνῃ τινὲς περὶ τῆς ἀφεθείσης εἰς τὴν θάλασσαν παρθένου
10 καί φασιν | ἐρασθέντα αὐτῆς τῶν ἡγεμόνων τινά, ᾧ ἦν τοὔνομα 466d
Ἔναλος, ἐκκολυμβῆσαι βουλόμενον ἀνασῶσαι τὴν παιδίσκην.
τότε μὲν οὖν ὑπὸ κύματος αὐτοὺς ἀμφοτέρους κρυφθέντας ἀφανεῖς
γενέσθαι, χρόνῳ δ᾿ ὕστερον ἤδη τῆς Μηθύμνης οἰκουμένης παρα-
γενέσθαι τὸν Ἔναλον καὶ διηγεῖσθαι τὸν τρόπον 〈…〉, καὶ ὅτι ἡ
15 μὲν παρθένος παρὰ ταῖς Νηρῇσι διέτριβεν, αὐτὸς δὲ τὰς τοῦ
Ποσειδῶνος ἔβοσκεν ἵππους· καί ποτε καὶ κύματος ‖

ΕΚ ΤΟΥ ΙΑ
ἐπιφερομένου μεγάλου συγκολυμβήσαντα αὐτὸν ἐκβῆναι | ἔχοντα 781b
κύπελλον χρυσοῦ οὕτω θαυμασίου ὡς τὸν παρ᾿ αὐτοῖς αὐτῷ παρα- | 781c
βαλλόμενον οὐδὲν διάφορον εἶναι χαλκοῦ. [16] τιμιώτατον δ᾿ ἦν
20 πάλαι τὸ τῶν ἐκπωμάτων κτῆμα· Ἀχιλλεὺς γοῦν ὡς ἐξαίρετόν τι
εἶχεν ἀνάθημα δέπας (Il. 16.225–7),
οὐδέ τις ἄλλος
οὔτε θεῶν πίνεσκεν ἀπ᾿ αὐτοῦ
οὔτέ τεῳ σπένδεσκεν, ὅτε μὴ Διί.

1  μετὰ τριακοσιων A : μετ᾿ 〈ἄλλων〉 vel 〈ἑτέρων〉 τριακοσίων Kaibel ‖ 2  τῶν


τριακοσίων A : τῶν σὺν αὐτῷ τριακοσίων C E ‖ 5  ις´, i.e. ἑκκαιδεκάτῳ A : ς´,
i.e. ἕκτῳ Wilamowitz ‖ 6  ἄλλοις 〈ς΄〉, i.e. 〈ἕξ〉 Tümpel ‖ 7  καθεῖναι Coraes :
καταθεῖναι A E : καταθῆναι C P ‖ 8  περὶ τῶν A : περὶ del. Meineke
9  ἀφεθείσης A : καθεθείσης Meineke, cf. καθεῖναι supra ‖ 14  lac. indic.
Dalechamps ‖ 16  de A aliqua folia amissa sunt ‖ 17–18  ἐπιφερομένου
μεγάλου συγκολυμβήσαντα αὐτὸν ἐκβῆναι ἔχοντα κύπελλον praeb. Mus
20  γοῦν Dindorf : οὖν C E ‖ 23–4  οὔτε θεῶν … σπένδεσκεν E : οὔτι θεῶν …
σπένδεσκεν C : οὔτ᾿ ἀνδρῶν … σπένδεσκεν θεῶν Hom.
264 deip nosop histae

καὶ ὁ Πρίαμος δὲ τὸν υἱὸν λυτρούμενος τοῖς ἐπισημοτάτοις κειμη-


λίοις καὶ δέπας δίδωσι περικαλλές (Il. 24.234). αὐτός γε μὴν ὁ
Ζεὺς τῆς Ἡρακλέους γενέσεως ἄξιον ἡγεῖται δῶρον Ἀλκμήνῃ
δοθῆναι ποτήριον, ὅπερ Ἀμφιτρύωνι εἰκασθεὶς δίδωσιν (adesp.
PMG 952)· | 5

781d ἁ δ᾿ ὑποδεξαμένα θαήσατο χρύσεον αἶψα ποτήριον.


τὸν δὲ Ἥλιον ὁ Στησίχορος (PMG 185) ποτηρίῳ διαπλεῖν φησι τὸν
ὠκεανόν, ᾧ καὶ τὸν Ἡρακλέα περαιωθῆναι ἐπὶ τὰς Γηρυόνου βόας
ὁρμῶντα. οἴδαμεν δὲ καὶ τὸ Βαθυκλέους τοῦ Ἀρκάδος ποτήριον, ὃ
σοφίας ἆθλον ὁ Βαθυκλῆς τῷ κριθέντι ἀρίστῳ τῶν καλουμένων 10
〈ἑπτὰ〉 σοφῶν ἀπέλιπε. τὸ δὲ Νέστορος ποτήριον πολλοὶ κεραμεύ-
ουσι· πλεῖστοι γὰρ περὶ αὐτοῦ συνεγράψαντο. καὶ θεοφιλὲς δὲ τὸ
ποτήριον (Il. 4.3–4)·
χρυσέοις (γοῦν) δεπάεσσιν
ἀλλήλους 15

δεξιοῦνται. ἐλευθέριον δέ, φησί, καὶ ἐμμελῶς ἐν οἴνῳ διάγειν μὴ


κωθωνιζόμενον μηδὲ Θρᾳκίῳ νόμῳ ἄμυστιν οἰνοποτεῖν, ἀλλὰ τῷ
πόματι φάρμακον ὑγείας ἐγκιρνάναι τὸν λόγον. |
781e [17] ὅτι διὰ σπουδῆς εἶχον οἱ ἀρχαῖοι ἐγκόλαπτον ἱστορίαν
ἔχειν ἐν ἐκπώμασιν· ἐν ταύτῃ δὲ τῇ τέχνῃ εὐδοκίμησαν Κίμων καὶ 20
Ἀθηνοκλῆς. ἐχρῶντο δὲ καὶ λιθοκολλήτοις ἐκπώμασι. Μένανδρος
(fr. 438) δέ πού φησι καὶ ποτήριον τορνευτὸν καὶ τορευτά.
Ἀντιφάνης (fr. 234)·
ἄλλοι δὲ καὶ δὴ βακχείου παλαιγενοῦς
ἀφρῷ † σκιὰ καὶ χρυσοκόλλητον δέπας 25
μεστόν, κύκλῳ χορεῦον, ἕλκουσι γνάθοις
ὁλκοῖς ἀπαύστοις παντελῶς ἐστραμμένον |

*781d, 469d  Eust. p. 1632.21–3 = i.346.27–9 | 781d  Eust. p. 1319.49 = IV.797.


4–6

6  ποτήριον] “fuit καρχήσιον coll. p. 474f” Kaibel ‖ 10  ὁ Βαθυκλῆς fort. ut


glossa delendum ‖ 11  〈ἑπτὰ〉, i.e. 〈ζ〉 add. Meineke ‖ 16  ἐλευθέριον] ἐλευθέριον
C : ἐλευθερίων E | ἐμμελῶς Schweighäuser : ἐμμελὲς C E ‖ 19  ἐγκόλαπτον
Schweighäuser : ἀκόλαστον C E ‖ 22  τορευτά C : τορνευτα E ‖ 24  βακχείου C
E : βακχίου Casaubon ‖ 26  γνάθοις C E : γνάθοιν Meineke
xi 78 1c –78 2a 265

τἄνω κάτω δεικνύντες. 5 781f


φησὶ πρός τινα Νικόμαχος (fr. 4)·
ὦ χρυσόκλυστα καὶ χρυσοῦς ἐμῶν.
Φιλιππίδης (fr. 28)·
5 τὰ ποτήρι᾿ ἂν ἴδῃς τὰ παρεσκευασμένα,
ἅπαντα χρυσᾶ, τρόφιμε, νὴ τὸν οὐρανόν,
ὑπερήφαν᾿· ἐγὼ μὲν γὰρ ἐξέστην ἰδών·
κρατῆρες ἀργυροῖ, κάδοι καὶ μείζους ἐμοῦ.
ὅτι Παρμενίων συγκεφαλαιούμενος ἐν ταῖς Πρὸς Ἀλέξανδρον
10 ἐπιστολαῖς τὰ Περσικὰ λάφυρα, ποτηρίων, ‖ φησί, χρυσῶν σταθ- 782a
μὸς τάλαντα Βαβυλώνια ἑβδομήκοντα καὶ τρία, μναῖ πεντήκοντα
καὶ δύο. ποτηρίων λιθοκολλήτων σταθμὸς τάλαντα Βαβυλώνια
πεντήκοντα καὶ ἕξ, μναῖ τριάκοντα καὶ τέσσαρες. [18] ἔθος δ᾿ ἦν
πρότερον ἐν τῷ ποτηρίῳ ὕδωρ ἐμβάλλεσθαι, μεθ᾿ ὃ τὸν οἶνον.
15 Ξενοφάνης (fr. B 5 West2)·
οὐδέ κεν ἐν κύλικι πρότερον κεράσειέ τις οἶνον
ἐγχεύας, ἀλλ᾿ ὕδωρ καὶ καθύπερθε μέθυ.
Ἀνακρέων (PMG 396)·
φέρ᾿ ὕδωρ, φέρ᾿ οἶνον, ὦ παῖ, φέρε ἀνθεμεῦνας ἡμὶν
20 στεφάνους ἔνεικον, ὡς μὴ πρὸς τὸν Ἔρωτα πυκταλίζω.
πρὸ δὲ τούτων Ἡσίοδος (Op. 595–6)·

*781f  Eust. p. 1632.28–9 = i.346.36–7 | 782a  Eust. p. 1322.53 = IV.809.8–9


782a  Eust. p. 1624.33 = p. i.335.10–12

3  χρυσόκλυστα, i.e. -ΚΛΥ- Letronne : χρυσοκλαύστα (vox nihili, v.ll. -ΚΛΥ-


et -ΚΑΥ- in unam confusas) C E ‖ 5  ποτήρι᾿ Schweighäuser : ποτρ C :
ποτήρια E ‖ 7  ὑπερήφανα. ἐγὼ μὲν γὰρ ἐξέστην E : οὐ περήφανα. ἐγὼ μὲν
γὰρ ἐξέστην C : ὑπερήφαν᾿, ἁγὼ παρεξέστην Leo ‖ 8  καὶ C E Eust. : del.
Schweighäuser ‖ 10  ποτηρίων Casaubon : ποτρ(ων) C : ποτήριον E
12  ποτηρίων λιθοκολλήτων Casaubon : ποτρ λιθοκόλλητ C E ‖ 17  ἐγχεύας C
E : ἐγχέας Casaubon | καθύπερθε Casaubon : καθύπερθ E : καθύπερθ(εν) C
19  ἀνθεμεῦνας E : ἀνθιμεῦν(ας) C : ἀνθεμόεντας Page, ducente Casaubon
(ἀνθεμεῦντας) ‖ 20  μὴ C E Eust. : δὴ Orion p. 62.31 | τὸν C E Eust. : om.
Orion p. 62.31
266 deip nosop histae

κρήνης τ᾿ ἀεννάου καὶ ἀπορρύτου, ἥ τ᾿ ἀθόλωτος,


τρὶς ὕδατος προχέειν, τὸ δὲ τέτρατον ἱέμεν οἴνου.
Θεόφραστος (fr. 571)· ἐπεὶ καὶ τὰ περὶ τὴν κρᾶσιν ἐναντίως εἶχε τὸ
782b παλαιὸν τῷ νῦν παρ᾿ Ἕλλησιν | ὑπάρχοντι· οὐ γὰρ τὸ ὕδωρ ἐπὶ
τὸν οἶνον ἐπέχεον ἀλλ᾿ ἐπὶ τὸ ὕδωρ τὸν οἶνον, ὅπως ἐν τῷ πίνειν 5
ὑδαρέστερον χρῷντο τῷ ποτῷ καὶ τούτου ποιησάμενοι τὴν
ἀπόλαυσιν ἧττον ὀρέγοιντο τοῦ λοιποῦ. καὶ τὸ πλεῖστον δὲ εἰς
τοὺς κοττάβους κατανήλισκον. [19] ἔνδοξοι δὲ τορευταὶ Ἀθηνο-
κλῆς, Κράτης, Στρατόνικος, Μυρμηκίδης ὁ Μιλήσιος, Καλλικρά-
της ὁ Λάκων καὶ Μῦς, οὗ εἴδομεν σκύφον Ἡρακλεωτικὸν τεχνι- 10
κῶς ἔχοντα Ἰλίου ἐντετορευμένην πόρθησιν, ἔχοντα ἐπίγραμμα
τόδε (anon. FGE 1852–3)·
γραμμὰ Πηρασίοιο, τέχνα Μυός. ἐμμὶ δὲ ἔργον
Ἰλίου αἰπεινᾶς, ἃν ἕλον Αἰακίδαι. |
782c [20] ὅτι κλεινοὶ λέγονται παρὰ Κρησὶν οἱ ἐρώμενοι. σπουδὴ δὲ 15
αὐτοῖς παῖδας ἁρπάζειν· καὶ τοῖς καλοῖς παρ᾿ αὐτοῖς ἄδοξόν ἐστιν
ἐραστοῦ μὴ τυχεῖν. καλοῦνται δὲ οἱ ἁρπασθέντες παρασταθέντες.
διδόασι δὲ τῷ ἁρπασθέντι στολὴν καὶ βοῦν καὶ ποτήριον· ἣν καὶ
πρεσβύτεροι γενόμενοι φέρουσιν, ἵνα δῆλοι ὦσι κλεινοὶ γενόμενοι.
[21] ὁρᾷς, ὅταν πίνωσι ἄνθρωποι, τότε 20
πλουτοῦσι, διαπράττουσι, νικῶσιν δίκας,
εὐδαιμονοῦσιν, ὠφελοῦσι τοὺς φίλους· (Ar. Eq. 92–4) |
782d αὔξει γὰρ καὶ τρέφει μεγαλύνει τε τὴν ψυχὴν ἡ ἐν τοῖς πότοις
διατριβὴ ἀναζωπυροῦσα καὶ ἀνεγείρουσα μετὰ φρονήσεως τὸν
ἑκάστου νοῦν, ὥς φησι Πίνδαρος (fr. 124b.5–8)· 25

ἁνίκ᾿ ἀνθρώπων καματώδεες οἴχονται μέριμναι

782c  Eust. p. 1300.55 = IV.729.15 | *782c  Eust. p. 1300.57 = IV.729.17–18


782d–e  Eust. p. 344.24–8 = I.539.1–5 | 782d  Eust. p. 1367.30 = IV.960.14

1  ἀεννάου C E : αἰενάου Hes.ψ4 ψ19 ‖ 2  τέτρατον C : τέταρτον E Eust.


4  ὑπάρχοντι C : ὑπάρχοντα E ‖ 6  ὑδαρέστερον Casaubon : ὑδαρεστρ E :
ὑδαρέστερον C : ὑδαρεστέρῳ Kaibel | χρῷντο Schweighäuser : χρῷνται C E
13  Πηρασίοιο C E : Παρρασίοιο Jacobs | ἐμμὶ C E : εἰμὶ Page ‖ 17  τυχεῖν C :
ταχεῖν E ‖ 18  ποτήριον] cf. 11.820b ‖ 20  ὁρᾷς E et Ar. : ὁρᾶς δὲ C | πίνωσι C :
πίνω E : πίνωσιν Ar. ‖ 25  Πίνδαρος Casaubon : Πίνδρ E : ὁ Πίνδαρος C
xi 782a–782f 267

στηθέων ἔξωθεν· πελάγει δ᾿ ἐν πολυχρύσου πλούτου


πάντες ἴσᾳ νέομεν ψευδῆ πρὸς ἀκτάν·
ὃς μὲν ἀχρήμων, ἀφνειὸς τότε, τοὶ δ᾿ αὖ πλουτέοντες.
εἶτ᾿ ἐπάγει (fr. 124b.9)·
5 ἀέξονται φρένας ἀμπελίνοις τόξοις δαμέντες.
[22] ἀγκύλη. ποτήριον πρὸς τὴν τῶν κοττάβων παιδιὰν
χρήσιμον. Κρατῖνος (fr. 299)·
πιεῖν δὲ θάνατος οἶνον ἂν ὕδωρ ἐπῇ.
ἀλλ᾿ ἴσον ἴσῳ μάλιστ᾿ ἀκράτου δύο χοέας
10 πίνουσ᾿ ἀπ᾿ ἀγκύλης ἐπονομάζουσα |
ἵησι λάταγας τῷ Κορινθίῳ πέει. 782e
καὶ Βακχυλίδης (fr. 17)·
εὖτε
τὴν ἀπ᾿ ἀγκύλης ἵησι τοῖς νεανίαις
15 λευκὸν ἐντείνουσα πῆχυν.
ἐντεῦθεν ἐννοοῦμεν τοὺς παρ᾿ Αἰσχύλῳ (fr. 179.4) ἀγκυλητοὺς
κοττάβους. λέγονται δὲ καὶ δόρατα ἀγκυλητὰ καὶ μεσάγκυλα
ἄλλα ἀπὸ ἀγκύλης ἤτοι τῆς δεξιᾶς χειρός· καὶ ἡ κύλιξ δὲ ἀγκύλη
διὰ τὸ ἀπαγκυλοῦν τὴν δεξιὰν χεῖρα ἐν τῇ προέσει· ἦν γὰρ τοῖς
20 παλαιοῖς πεφροντισμένον καλῶς καὶ εὐσχημόνως κότταβον προΐε-
σθαι, καὶ οἱ πολλοὶ ἐπὶ τούτῳ μᾶλλον ἐφρόνουν μέγα ἢ ἐπὶ τῷ εὖ
ἀκοντίζειν. ὠνομάσθη οὖν ἀπὸ τοῦ τῆς χειρὸς σχηματισμοῦ ὃν
ποιούμενοι εὐρύθμως ἐρρίπτουν εἰς τὸ κοττάβιον. καὶ οἴκους δὲ
ἐπιτηδείους κατεσκεύαζον εἰς ταύτην | τὴν παιδιάν. 782f

*782f  Eust. p. 1230.41 = IV.482.8–9 | 782f  Eust. p. 869.24 = III.276.10

1  ἔξωθεν C E : ἔξω Mitscherlich | πολυχρύσου E : πολυχρυου C : πολυχρύσοιο


Mitscherlich ‖ 2  ἴσᾳ Hermann : ἶσα vel ἴσα (suo more) C E ‖ 3  ἀφνειὸς C E :
ἀφνεὸς Hermann ‖ 5  ἀμπελίνοις C Eust. : ἀμπελίτοις E ‖ 8  ἂν C E Eust. : ἢν
Jacobs ‖ 9  μάλιστ᾿ Casaubon : μάλιστα C E | χοέας C E : χοᾶς Pierson
14  τοῖς C E : τοῖσδε τοῖς 15.667c ‖ 15  ἐντείνουσα C E : ἀντείνασα 15.667c
16  ἐννοοῦμεν Kaibel : νοοῦμεν C E ‖ 18  ἄλλα ἀπὸ Wilamowitz : ἀλλ᾿ ἀπὸ C
E | ἡ ἀγκύλη E : ἡ ἀγγύλη C : ἡ del. Kaibel (“nisi forte delendum ἡ κύλιξ, cf.
AB p. 338.3”) ‖ 19  ἀπαγκυλοῦν C E : ἐπαγκυλοῦν 15.667c | προέσει C :
προσέει E* ‖ 21  μᾶλλον ἐφρόνουν μέγα C E : μεῖζον ἐφρόνουν 11.479e
268 deip nosop histae

[23] ὅτι παρὰ Τιμαχίδᾳ (fr. 20 Blinkenberg) αἰακὶς ἡ κύλιξ


καλεῖται.
ἄκατος. ποτήριον ἐοικὸς πλοίῳ. Ἐπικράτης (fr. 9)·
κατάβαλλε τἀκάτια, κυλίκια
αἴρου τὰ μείζω, κεὐθὺ τοῦ καρχησίου 5
ἄνελκε τὴν γραῦν, τὴν νέαν τ᾿ ἐπουρίσας
πλήρωσον, εὐτρεπῆ τε τὸν κοντὸν ποοῦ
καὶ τοὺς κάλους ἔκλυε καὶ χάλα πόδα. ‖ 5
783a ἄωτον. παρὰ Κυπρίοις τὸ ἔκπωμα, ὡς Πάμφιλος. Φιλητᾶς
(fr. 2 Dettori = fr. 30 Spanoudakis) δὲ ποτήριον οὖς οὐκ ἔχον. 10
ἄροκλον. ἡ φιάλη παρὰ τῷ Κολοφωνίῳ Νικάνδρῳ (fr. 129
Schneider).
[24] ἄλεισον καὶ δέπας τὸ αὐτό. Ὅμηρος ἐν Ὀδυσσείᾳ (3.40–1)
περὶ Πεισιστράτου·
ἐν δ᾿ οἶνον ἔχευε 15
χρυσείῳ δέπαϊ.
εἶτα παρακατιὼν τὸ αὐτό (Od. 3.50)·
τοὔνεκα σοὶ δώσω χρύσειον ἄλεισον.
καὶ ἑξῆς τὸ αὐτὸ πάλιν (Od. 3.63)·
δῶκε δὲ Τηλεμάχῳ καλὸν δέπας. 20

φησὶν οὖν Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός (fr. 5 Pagani)· δοκεῖ μοι


783b φιαλῶδες εἶναι τὸ δέπας· σπένδουσι γὰρ | αὐτῷ· λέγει γοῦν Ὅμη-
ρος (Il. 16.225–7) δέπας δι᾿ οὗ Διὶ μόνῳ σπένδεσκεν Ἀχιλλεύς.
καλεῖται δὲ δέπας ἤτοι ὅτι δίδοται πᾶσι τοῖς σπένδειν βουλομένοις
εἴτε καὶ τοῖς πίνειν, ἢ ὅτι δύο ὦπας εἶχε· ταῦτα δ᾿ ἂν εἴη τὰ ὦτα· 25

*783a  Eust. p. 1429.21–2 = i.75.40–1 | *783b–c, a  Eust. p. 1775.9–14 =


ii.92.15–20 | 783b–c  Eust. p. 1776.32–5 = ii.93.36–40 | *783b, d, b  Eust.(1)
p. 1624.28–32 = i.335.5–10 | *783b–c, a  Eust. p. 1775.9–14 = ii.92.15–20

4  τἀκάτια C E : τἀκάτεια Kassel | κυλίκια C E : κιλίκια Crusius ‖ 5  κεὐθὺ


Schweighäuser : καὶ εὐθὺ C E ‖ 6  τ᾿ C E : δ᾿ Casaubon ‖ 8  κάλους C E : κάλως
Valckenaer ‖ 9  Φιλητᾶς Dindorf : Φιλήτας C E ‖ 18  ἄλεισον E et Hom. :
ἄλυσον C ‖ 21  Μυρλεανός Casaubon : Μυρλενο E : Μυρλεαν(όν) C ‖ 22  ἐν
αὐτῷ C E : ἐν delevi ‖ 23  δι᾿ οὗ] “fort. ἀφ᾿ οὗ” Kaibel
xi 78 2f– 78 3d 269

τὸ δὲ ἄλεισον ἤτοι ἀπὸ τοῦ ἄγαν λεῖον εἶναι ἢ ὅτι ἁλίζεται ἐν


αὐτῷ τὸ ὑγρόν. ὅτι δὲ δύο ὦτα εἶχε δῆλον (Od. 22.9–10)·
ἦ τοι ὁ καλὸν ἄλεισον ἀναιρήσεσθαι ἔμελλε,
χρύσεον ἄμφωτον.
5 ἀμφικύπελλον δὲ λέγων αὐτὸ (e.g. Od. 3.63) οὐδὲν ἄλλο σημαίνει ἢ
ὅτι ἦν ἀμφίκυρτον. Σιληνὸς δὲ ἀμφικύπελλόν φησι τὸ μὴ ἔχον
ὦτα. ἄλλοι δὲ τὴν ἀμφι- ἀντὶ τῆς περι- εἶναι, ἵν᾿ ᾖ περίποτον, τὸ
πανταχόθεν πίνειν ἐπιτήδειον. Παρθένιος δὲ διὰ | τὸ περικεκυρτῶ- 783c
σθαι τὰ ὠτάρια· κυφὸν γὰρ εἶναι τὸ κυρτόν. Ἀνίκητος δὲ τὸ μὲν
10 κύπελλόν φησι φιάλην εἶναι, τὸ δ᾿ ἀμφικύπελλον ὑπερφίαλον, τὸ
ὑπερήφανον καὶ καλόν· εἰ μὴ ἄρα τὸ ποικίλον τῇ κατασκευῇ
ἄλεισον θέλει τις ἀκούειν, ἔξω λειότητος ὄν. Πείσανδρος (fr. 11, p.
170 Bernabé) δέ φησιν Ἡρακλέα Τελαμῶνι τῆς ἐπὶ Ἴλιον
στρατείας ἀριστεῖον ἄλεισον δοῦναι.
15 [25] ὅτι ἐστὶ ποτήριον Ἀμαλθείας κέρας καὶ ἐνιαυτὸς
καλούμενον.
ἄμφωτις. ξύλινον ποτήριον ᾧ χρῆσθαι τοὺς ἀγροίκους Φιλητᾶς
(fr. 1 Dettori = fr. 29 Spanoudakis) φησι τοὺς ἀμέλγοντας εἰς αὐτὸ
καὶ | οὕτω πίνοντας. 783d
20 ἄμυστις. καλεῖται μὲν οὕτω πόσις τις ἥν ἐστιν ἀπνευστὶ πίνειν
μὴ μύσαντα. καλοῦσι δ᾿ οὕτω καὶ τὰ ποτήρια ἀφ᾿ ὧν ἐστι πιεῖν
εὐμαρῶς. καὶ τὸ ῥῆμα δ᾿ ἐξεμύστισε φασί, τὸ ἐφ᾿ ἓν πνεῦμα πιεῖν,
ὡς ὁ κωμικὸς Πλάτων (fr. 205)·
λύσας δὲ ἀργὴν † στάμνον εὐώδους ποτοῦ
25 ἵησιν εὐθὺς κύλικος εἰς κοῖλον κύτος·
ἔπειτ᾿ ἄκρατον κοὐ τεταργανωμένον

783c  Eust. p. 917.57–9 = III.431.19–21 | *783d–e  Eust.(3) p. 1282.29–32 =


IV.662.17–663.5 | 783d  Eust.(2) p. 1624.30 = i.335.7–8 | *783d  Eust. p. 1720.5
= ii.21.44–5

5  ἀμφικύπελλον E : ἀμφικύπελον C ‖ 15  ποτήριον Eust. : ποτρ΄ E : πότερον C


17  ἄμφωτις C E Eust. : ἄμφωξις Hsch. α 4166 | Φιλητᾶς C : Φιλήτας E
18  τοὺς ἀμέλγοντας C E Eust.(1–2) : τοὺς del. Kaibel ‖ 22  ἐξεμύστισε C E :
ἐκμυστίζειν Eust.(3) : ἐξημύστισε Schweighäuser, cf. infra ‖ 24  εὐώδους C
Eust.(3) : εὐώδη E ‖ 25  ἵησιν C Eust.(3) : ἵησι E | κύτος C E : πλάτος Eust.(3)
26  κοὐ Schweighäuser : καὶ οὐ C E Eust.(3)
270 deip nosop histae

ἔπινε κἀξεμύστισεν.
783e ἔπινον δὲ τὴν ἄμυστιν μετὰ μέλους, μεμετρημένου πρὸς | ὠκύτητα
χρόνου, ὡς Ἀμειψίας (fr. 21)·
(Α.) αὔλει μοι μέλος,
σὺ δ᾿ ᾆδε πρὸς τήνδ᾿· ἐκπίομαι δ᾿ ἐγὼ τέως. 5
(Β.) αὔλει σὺ καὶ τὴν ἄμυστιν λάμβανε.
“οὐ χρὴ πόλλ᾿ ἔχειν θνητὸν ἄνθρωπον,
ἀλλ᾿ ἐρᾶν καὶ κατεσθίειν· σὺ δὲ κάρτα φείδῃ.” 5
[26] Ἀντιγονίς. ἔκπωμα ἀπὸ τοῦ βασιλέως Ἀντιγόνου, ὡς ἀπὸ
Σελεύκου Σελευκὶς καὶ ἀπὸ Προυσίου Προυσιάς. 10
ἀναφαία. ἡ θερμοποτὶς παρὰ Κρησίν.
783f ἀρύβαλλος. ποτήριον κάτωθεν εὐρύτερον, | ἄνω δὲ συνηγμένον,
ὡς τὰ συσπαστὰ βαλάντια, ἃ καὶ αὐτὰ διὰ τὴν ὁμοιότητα
ἀρυβάλλους τινὲς καλοῦσιν. Ἀριστοφάνης Ἱππεῦσι (1094–5)·
κατασπένδειν κατὰ τῆς κεφαλῆς ἀρυβάλλῳ 15
ἀμβροσίαν.
οὐ πόρρω δέ ἐστι τοῦ ἀρυστίχου ὁ ἀρύβαλλος· ἀπὸ τοῦ ἀρύτειν καὶ
βάλλειν. λέγουσι δὲ καὶ πρόχουν ἄρυστιν. Σοφοκλῆς (fr. 764)·
κακῶς σὺ πρὸς θεῶν ὀλουμένη, ‖
784a ἣ τὰς ἀρύστεις ὧδ᾿ ἔχουσ᾿ ἐκώμασας. 20

ἔστι δὲ καὶ πόλις Ἰώνων Ἄρυστις.


ἀργυρίς. εἶδος ποτηρίου οὐ μόνον ἐξ ἀργύρου. Ἀναξίλας (fr. 39)·
καὶ πίνειν ἐξ ἀργυρίδων χρυσῶν.

*783f  Eust. p. 1405.12–13 = i.41.3–4 | *784a  Eust. p. 1205.53 = IV.399.3–4


784a  Eust. p. 1531.59 = i.210.13 | *784a  Eust. p. 1224.13 = IV.459.2–3

1  κἀξεμύστισε(ν) C E Eust.(3) : κἀξημύστισεν Schweighäuser, cf. supra


7  πόλλ᾿ Dindorf : πολλὰ C E ‖ 9  ἔκπωμα C : ἔκπομα E ‖ 10  Προυσίου C :
Προυσέου E | Προυσιάς Schweighäuser, cf. 11.475f : προυσίς C E
17  ἀρυστίχου E : ἀριστίχου C | ἀρύτειν, i.e. ΑΡΥΤ- E Eust. : ἀρύγειν, i.e.
ΑΡΥΓ- C ‖ 20  ἐκώμασας Casaubon : ἐκώμα(ας) E : ἐκώμα(εν) C ‖ 21  πόλις]
πόσις Kaibel
xi 783d–784c 271

[27] βατιάκιον, λαβρώνιος, τραγέλαφος, πρίστις. ποτηρίων


ὀνόματα. Περσικὴ δὲ φιάλη ἡ βατιάκη. Ἀλεξάνδρου δὲ τοῦ
βασιλέως ἐν ταῖς Ἐπιστολαῖς ταῖς πρὸς τοὺς ἐν τῇ Ἀσίᾳ
Σατράπας φέρεταί τις ἐπιστολὴ ἐν ᾗ ταῦτα γέγραπται· βατιάκαι
5 ἀργυραῖ κατάχρυσοι τρεῖς. κόνδυα ἀργυρᾶ ἑκατὸν καὶ ἑβδομή-
κοντα καὶ ἕξ· τούτων ἐπίχρυσα τριάκοντα καὶ τρία. τισιγίτης
ἀργυροῦς εἷς. μύστροι | ἀργυροῖ κατάχρυσοι τριάκοντα καὶ δύο. 784b
λαγυνοθήκη ἀργυρᾶ μία. οἰνοφόρον βαρβαρικὸν ἀργυροῦν ποικί-
λον ἕν. ἄλλα ποτήρια παντοδαπὰ μικρὰ εἴκοσι καὶ ἐννέα, ῥυτὰ καὶ
10 βατιάκαι Λυκιουργεῖς ἐπίχρυσοι καὶ θυμιατήρια καὶ τρυβλία.
βῆσσα. ποτήριον παρ᾿ Ἀλεξανδρεῦσι πλατύτερον ἐκ τῶν κάτω
μερῶν, ἐστενωμένον ἄνωθεν.
[28] βαυκαλίς. ἐν Ἀλεξανδρείᾳ καὶ αὕτη, ὡς Σώπατρος ὁ
παρῳδός (fr. 24)·
15 βαυκαλὶς ἡ τετράκυκλος.
καὶ πάλιν (fr. 25)·
νᾶμα μελισσῶν ἡδὺ μὲν ὄρθρου
καταβαυκαλίσαι τοῖς ὑπὸ πολλοῖς
κραιπαλοβόσκου δίψης κατόχοις. |
20 κατασκευάζουσι δέ, φησίν, οἱ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τὴν ὕαλον μεταρρυ- 784c
θμίζοντες πολλάκις πολλαῖς ἰδέαις ποτηρίων παντὸς τοῦ παντα-
χόθεν κατακομιζομένου κεράμου τὴν ἰδέαν μιμούμενοι. Λύσιππον
τὸν ἀνδριαντοποιόν φασι Κασσάνδρῳ χαριζόμενον, ὅτε συνῴκισε
τὴν Κασσάνδρειαν, φιλοδοξοῦντι καὶ βουλομένῳ ἴδιόν τινα εὑρέ-

*784b  Eust. p. 1405.15 = i.41.7–8

1  βατιάκιον, λαβρώνιος, τραγέλαφος, πρίστις] cf. Philem. fr. 90 ap. 11.497f


4  βατιάκαι Casaubon, cf. βατιάκιον supra : βάτια καὶ C E ‖ 8  λαγυνοθήκη
Kaibel : λαχανοθήκη C E ‖ 8–9  οἰνοφόρον βαρβαρικὸν … ποικίλον] “fort.
explicatio vocabuli τισιγίτης” Kaibel ‖ 9  ἄλλα ποτήρια μικρὰ2 ante ῥυτα
praeb. C E : del. Wilamowitz ‖ 10  βατιάκαι Kaibel : βάτια καὶ E : βάσια καὶ
C | Λυκιουργεῖς Schweighäuser, cf. 11.486c : Λυκιουργοὶ E : Λυκουργοὶ C
18  πολλοῖς C E : πολλῆς Casaubon ‖ 20–1  ὕαλον μεταρρυθμίζοντες C :
ὕαλμ(ον) ταρρυθμίζον(ες) E ‖ 21  πολλάκις πολλαῖς C E : πολλαῖς καὶ ποικίλαις
Nauck ‖ 23–4  Κασσάνδρῳ … Κασσάνδρειαν scripsi : Κασάνδρῳ …
Κασάνδρειαν C E
272 deip nosop histae

σθαι κέραμον διὰ τὸ πολὺν ἐξάγεσθαι τὸν Μενδαῖον οἶνον ἐκ τῆς


πόλεως φιλοτιμηθῆναι καὶ πολλὰ καὶ παντοδαπὰ γένη παραθέμε-
νον κεραμίων ἐξ ἑκάστου ἀποπλασάμενον ἴδιον ποιῆσαι πλάσμα.
[29] βῖκος. Ξενοφῶν Ἀναβάσεως πρώτῳ (1.9.25)· Κῦρος |
784d ἔπεμπε βίκους οἴνου ἡμιδεεῖς. ἐστὶ δὲ φιαλῶδες ποτήριον κατὰ τὸν 5
Παριανὸν Πολυδεύκην.
βομβυλιός. Θηρίκλειον Ῥοδιακόν, οὗ περὶ τῆς ἰδέας Σωκράτης
(Antisth. SSR V A 64) φησίν· οἱ μὲν ἐκ φιάλης πίνοντες ὅσον
θέλουσι τάχιστ᾿ ἀπαλλαγήσονται, οἱ δ᾿ ἐκ βομβυλιοῦ κατὰ μικρὸν
στάζοντος. ἐστὶ δὲ καὶ ζῷόν τι. 10
Βρομιάδες. ἔκπωμα ὅμοιον τοῖς μακροτέροις τῶν σκύφων.
[30] γραμματικόν. ἔκπωμα τὸ γράμματα ἔχον ἐγκεχαραγ-
μένα. Ἄλεξις (fr. 272)·
(Α.) τὴν ὄψιν εἴπω τοῦ ποτηρίου γέ σου
πρώτιστον. ἦν γὰρ 15

ΙΑ
466d στρογγύλον, μικρὸν πάνυ,
παλαιόν, ὦτα συντεθλασμένον σφόδρα, |
466e ἔχον κύκλῳ τε γράμματ᾿. (Β.) ἆρά γ᾿ ἕνδεκα
χρυσᾶ, Διὸς Σωτῆρος; (Α.) οὐκ ἄλλου μὲν οὖν.
τοιοῦτον εἴδομεν ποτήριον γραμματικὸν ἀνακείμενον ἐν Καπύῃ 20
τῆς Καμπανίας τῇ Ἀρτέμιδι, ἀργυροῦν, ἐκ τῶν Ὁμηρικῶν ἐπῶν
κατεσκευασμένον καὶ ἐντετυπωμένα ἔχον τὰ ἔπη χρυσοῖς γράμ-
μασιν, ὡς τὸ Νέστορος ὄν. Ἀχαιὸς δ᾿ ὁ τραγικὸς ἐν Ὀμφάλῃ

784d–466d  Eust. p. 1960.12–13 = ii.321.24–5

3  κεραμίων Schweighäuser : κεραμείων C E | ἀποπλασάμενον C :


ἀπλοπασάμενον E | ἴδιον Cs Es : ἰδία C E ‖ 10  στάζοντος Koppiers, cf. Hsch. β
802 : στάζοντες C E | intra στάζοντος et ἐστὶ lac. indic. Meineke ‖ 11  ἔκπωμα
C : ἔκπομα E | σκύφων Casaubon : σκυφῶν C : κύφων E ‖ 14  σου C E : σοι
Schweighäuser ‖ 15  incipit de novo A ‖ 18  τε γράμματ᾿ Schweighäuser : τε
γράμματα A C E : τὰ γράμματα Eust. ‖ 22  ἐντετυπωμένα Dindorf, cf.
11.489c : ἐντετυπωμένον A
xi 784c–467c 273

(TGrF 20 F 33) καὶ αὐτὸς περὶ γραμματικοῦ ποτηρίου ποιεῖ τοὺς


σατύρους τάδε λέγοντας· |
ὁ δὲ σκύφος με τοῦ θεοῦ καλεῖ πάλαι 466f
τὸ γράμμα † φαῖνον· δέλτ᾿, ἰῶτα καὶ τρίτον
5 ω̄, νῦ, τό τ᾿ ῡ πάρεστι, κοὐκ ἀπουσίαν
ἐκ τοὐπέκεινα σὰν τό τ᾿ οὖ κηρύσσετον.
ἐν τούτοις λείπει τὸ ῡ στοιχεῖον, ἐπεὶ πάντες οἱ ἀρχαῖοι τῷ ο̄
ἀπεχρῶντο οὐ μόνον ἐφ᾿ ἧς νῦν τάττεται ‖ δυνάμεως, ἀλλὰ καὶ 467a
ὅταν τὴν δίφθογγον διασημαίνῃ διὰ τοῦ ο̄ μόνου γράφουσι. παρα-
10 πλησίως δὲ καὶ τὸ ε̄ γράφουσιν καὶ ὅταν καθ᾿ αὑτὸ μόνον ἐκφωνῆ-
ται καὶ ὅταν συζευγνυμένου τοῦ ῑ. κἀν τοῖς προκειμένοις οὖν οἱ
σάτυροι τοῦ Διονύσου τὴν τελευταίαν συλλαβὴν διὰ τοῦ ο̄ μόνου ὡς
βραχέος ἐγκεχαραγμένου ἐδήλωσαν ὅτι συνυπακούεσθαι δεῖ καὶ
τὸ ῡ, ἵν᾿ ᾖ Διονύσου. τὸ δὲ σὰν ἀντὶ τοῦ σίγμα Δωρικῶς εἰρήκασιν·
15 οἱ γὰρ μουσικοί, καθάπερ πολλάκις Ἀριστόξενός (fr. 87 Wehrli)
φησι, τὸ σ̄ λέγειν | παρῃτοῦντο διὰ τὸ σκληρόστομον εἶναι καὶ 467b
ἀνεπιτήδειον αὐλῷ. τὸ δὲ ρ̄ διὰ τὸ εὔκολον πολλάκις παραλαμβά-
νουσι. καὶ τοὺς ἵππους τοὺς τὸ σ̄ ἐγκεχαραγμένον ἔχοντας σαμφό-
ρας καλοῦσιν. Ἀριστοφάνης Νεφέλαις (122)·
20 οὔτ᾿ αὐτὸς οὔθ᾿ ὁ ζύγιος οὔθ᾿ ὁ σαμφόρας.
καὶ Πίνδαρος (fr. 70b.1–3) δέ φησι·
πρὶν μὲν ἧρπε σχοινοτένειά τ᾿ ἀοιδὰ
καὶ τὸ σὰν κίβδηλον ἀπὸ στομάτων.
μνημονεύει δὲ τοῦ γραμματικοῦ ἐκπώματος ὡς οὕτω καλουμένου
25 Εὔβουλος ἐν Νεοττίδι (fr. 69) οὕτω· |
(Α.) μισῶ κάκιστον γραμματικὸν ἔκπωμ᾿ ἀεί· 467c
ἀτὰρ ὡς ὅμοιον οὑμὸς υἱὸς ᾤχετ᾿
ἔχων φιάλιον τῷδε. (Β.) πολλὰ γίνεται

4  φαῖνον A : φαίνων Toup | δέλτ᾿ Musurus : δέλτα A ‖ 5  ω̄ A : ο̄ M P Mus : οὖ


Porson | τό τ᾿, i.e. ΤΟΤ Toup : † του †, i.e. ΤΟΥ A ‖ 6  τό τ᾿ Toup : † τοτε †
A ‖ 7  τῷ C E Mus : τὸ A ‖ 9  ὅταν … διασημαίνῃ scripsi, cf. ὅταν … ὅταν
infra : ὅτε … διασημαίνει A : ὅτε … ἔδει σημαίνειν Wilamowitz ‖ 10  καὶ ὅταν
Kaibel : ὅταν καὶ A ‖ 22  ἧρπε Musurus : ἦρπε B M P : ῆρπε A : ἕρπε Snell
26  κάκιστον A : κάκιστα Dobree ‖ 27  ᾤχετ᾿ A : ᾤχετο Dindorf
274 deip nosop histae

ὅμοια.
[31] γυάλας. Φιλητᾶς ἐν Ἀτάκτοις (fr. 3 Dettori = fr. 31 Spa-
noudakis) Μεγαρέας οὕτω φησὶ καλεῖν τὰ ποτήρια. Παρθένιος δ᾿
ὁ τοῦ Διονυσίου ἐν πρώτῳ Περὶ τῶν παρὰ τοῖς Ἱστορικοῖς Λέξεων
Ζητουμένων φησί· γυάλας ποτηρίου εἶδος, ὡς Μαρσύας γράφει ὁ 5
ἱερεὺς τοῦ Ἡρακλέους (FGrH 135/6 F 21) οὕτως· ὅταν εἰσίῃ ὁ
βασιλεὺς εἰς τὴν πόλιν, συναντᾶν οἴνου πλήρη γυάλαν ἔχοντά
τινα, τὸν δὲ λαβόντα σπένδειν. |
467d [32] δεῖνος. Διονύσιος ὁ Σινωπεὺς ἐν Σῳζούσῃ (fr. 5) κατα-
λέγων ὀνόματα ποτηρίων μνημονεύει καὶ τούτου λέγων οὕτως· 10

(Α.) ὅσα δ᾿ ἐστὶν εἴδη Θηρικλείων τῶν καλῶν,


γύναι δικότυλοι, τρικότυλοι, δεῖνος μέγας
χωρῶν μετρητήν, κυμβίον, σκύφοι, ῥυτά.
(Β.) ποτήρι᾿ ἡ γραῦς, ἄλλο δ᾿ οὐδὲ ἓν βλέπει.
Κλεάνθης δ᾿ ὁ φιλόσοφος ἐν τῷ Περὶ Μεταλήψεως (fr. 591, SVF 15
467e i.133) | ἀπὸ τῶν κατασκευασάντων φησὶν ὀνομασθῆναι τήν τε
Θηρίκλειον κύλικα καὶ τὴν Δεινιάδα. Σέλευκος (fr. 48 Müller) δ᾿
εἰπὼν ἐκπώματος εἶναι γένος τὸν δεῖνον παρατίθεται Στράττιδος
ἐκ Μηδείας (fr. 35)·
οἶσθ᾿ ᾧ προσέοικεν, ὦ Κρέων, τὸ βρέγμα σου; 20
ἐγᾦδα· δείνῳ περικάτω τετραμμένῳ.
Ἀρχέδικος δ᾿ ἐν Διαμαρτάνοντι (fr. 1) παράγων οἰκέτην τινὰ περὶ
ἑταιρίδων διαλεγόμενόν φησι·
(Α.) Νικοστράτην τιν᾿ ἤγαγον πρῴην σφόδρα

*467f, e–f  (δῖνος) Eust. p. 1207.9–13 = IV.404.20–405.6

2  γυάλας Schweighäuser, cf. infra : γύαλα vel γυάλα A C E | Φιλητᾶς


Dindorf (Φιλήτας iam M P Mus) : Φιλίτας A ‖ 3  τὰ ποτήρια γυάλας A :
γυάλας ut glossam delevi ‖ 7  συναντᾶν A : ὑπαντᾶν Kaibel ‖ 9  δεῖνος A :
δῖνος Eust. | ὅτι καὶ τοῦτο ποτηρίου ὄνομα Διονύσιος A : ὅτι … ὄνομα ut
glossam del. Dindorf ‖ 11  δ᾿ Musurus : δὲ A ‖ 12  γύναι, i.e. -ΝΑΙ A : γυάλαι,
i.e. -ΑΛΑΙ Letronne | δεῖνος A : δῖνος Kaibel ‖ 18  δεῖνον A : δῖνον
scribendum ‖ 21  δείνῳ A : δίνῳ Cobet | τετραμμένω M P : † τετραμμεινω †
A : τετρημένῳ Musurus ‖ 24  τιν᾿ Musurus : τινὰ A C E Eust.
x i 4 67 c– 46 8b 275

γρυπήν, Σκοτοδείνην ἐπικαλουμένην, ὅτι |


δεῖνόν ποτ᾿ ἦρεν ἀργυροῦν ἐν τῷ σκότῳ. 467f
(Β.) δεῖνον; καὶ δεινόν, ὦ θεοί.
ἐστὶ καὶ γένος ὀρχήσεως, ὡς Ἀπολλοφάνης ἐν Δαλίδι (fr. 1)
5 παρίστησιν·
(Α.) οὑτοσὶ δεῖνος. (Β.) τί δεῖνος; (Α.) καὶ καλαθίσκος
οὑτοσί.
Τελέσιλλα δὲ ἡ Ἀργεία (PMG 723) καὶ τὴν ἅλω καλεῖ δεῖνον.
Κυρηναῖοι δὲ τὸν ποδονιπτῆρα δεῖνον ὀνομάζουσιν, ὡς Φιλητᾶς
10 φησιν ἐν Ἀτάκτοις (fr. 4 Dettori = fr. 21 Spanoudakis). ‖
[33] δέπαστρον. Σιληνὸς καὶ Κλείταρχος ἐν Γλώσσαις παρὰ 468a
Κλειτορίοις τὰ ποτήρια καλεῖσθαι. Ἀντίμαχος δ᾿ ὁ Κολοφώνιος ἐν
πέμπτῳ Θηβαΐδος (fr. 21 Matthews) φησί·
πάντα μάλ᾿, ὅσσ᾿ Ἄδρηστος ἐποιχομένους ἐκέλευσε
15 ῥεξέμεν· ἐν μὲν ὕδωρ, ἐν δ᾿ ἀσκηθὲς μέλι χεῦε †
ἀργυρέῳ κρητῆρι περιφραδέως κερόωντες· |
νώμησαν δὲ δέπαστρα θοῶς βασιλεῦσιν Ἀχαιῶν 468b
† ἐνχερως † ἑστηῶσι, καὶ ἐς λοιβὴν χέον εἶθαρ 5
χρυσείῃ προχόῳ.
20 καὶ πάλιν (fr. 19.8–10 Matthews)·
ἄλλοι δὲ κρητῆρα πανάργυρον ἠδὲ δέπαστρα
οἰσόντων χρύσεια, τά τ᾿ ἐν μεγάροισιν ἐμοῖσι
κείαται.

*467f, e–f  (δῖνος) Eust. p. 1207.9–13 = IV.404.20–405.6

1  Σκοτοδείνην vel Σκοτοδεινὴν Cs Es B M P Mus : Σκοτοδίνην C E Eust. :


† Σκοτοιδεινην † (v.ll. Σκοτοδίνην et Σκοτοδείνην in unam confusas) A
2  δεῖνόν A C E : δῖνόν Eust. ‖ 3  δεῖνον A C E : δῖνον Eust. | καὶ δεινόν] καὶ
† δεινον † A : καὶ om. C E Eust. ‖ 6  δεῖνος … † δεινος † A : δῖνος … δῖνος
Blaydes | καλαθίσκος M P Mus : † καλαιθισκος † A ‖ 8  δεῖνον A Cs E : δῖνον
Cpc Es, cf. (structura mutata) Eust. δῖνος ‖ 9  Φιλητᾶς Dindorf, ducente
Musurus (Φιλήτας) : Φιλίτας A ‖ 10  Ἀτάκτοις Schweighäuser : Ἀττικοῖς A
11  δέπαστρον A : δέπαστρα Bedrot ‖ 14  Ἄδρηστος A : Ἄδραστος M P
15  ῥεξέμεν Musurus : ῥέξαιμεν A | χεῦε A : χεῦαν Schellenberg
18  † ἐνχερως † A : ἐνσχερὼ Jacobs | ἑστηῶσι Hermann : ἑστιῶσι A
21  ἄλλοι Schellenberg : ἄλλος A : ἄλλοις B
276 deip nosop histae

κἀν τοῖς ἑξῆς δέ φησι (fr. 23.5–6 Matthews)·


καὶ χρύσεια δέπαστρα καὶ ἀσκηθὲς καὶ † λεβειον †
ἔμπλειον μέλιτος, τὸ ῥά οἱ προφερέστερον εἴη. |
468c [34] δακτυλωτόν. ἔκπωμα οὕτω καλούμενον παρὰ Ἴωνι ἐν
Ἀγαμέμνονι (TrGF 19 F 1)· 5

οἷσι δὲ δῶρον ἄξιον δραμήματος


ἔκπωμα δακτυλωτόν, ἄχραντον πυρί,
Πελίου μέγ᾿ ἆθλον, Κάστορος δ᾿ ἔργον ποδῶν.
Ἐπιγένης μὲν οὖν ἀκούει τὸ ἄμφωτον ποτήριον εἰς ὃ οἷόν τε τοὺς
δακτύλους διείρειν ἑκατέρωθεν· ἄλλοι δὲ τὸ ἐν κύκλῳ τύπους ἔχον 10
οἷον δακτύλους ἢ τὸ ἔχον ἐξοχὰς οἷα τὰ Σιδώνια ποτήρια ἢ τὸ
λεῖον. “ἄχραντον δὲ πυρί” παρὰ τὸ Ὁμηρικὸν (Il. 23.267)
468d ἄπυρον | κατέθηκε λέβητα
τὸ ἐπιτήδειον εἰς ψυχρῶν ὑδάτων ὑποδοχὴν ἢ τὸ πρὸς ψυχροπο-
σίαν εὔθετον· τινὲς δὲ τὸ κέρας. περὶ δὲ τὴν Μολοσσίδα οἱ βόες 15
ὑπερφυῆ ἱστοροῦνται κέρατα ἔχειν, περὶ ὧν τῆς κατασκευῆς Θεό-
πομπος (FGrH 115 F 284) ἱστορεῖ· ἐξ ὧν πιθανὸν καὶ αὐτὸν ἐσχηκέ-
ναι. πλησίον δὲ τῆς Μολοσσίας ἡ Ἰωλκός, ἐν ᾗ ὁ ἐπὶ Πελίᾳ ἀγὼν
ἐτέθη. βέλτιον δὲ λέγειν, φησὶν Δίδυμος ἐν τῷ τοῦ δράματος
ἐξηγητικῷ (6.8, p. 89 Schmidt), ὅτι παρήκουσεν Ὁμήρου λέγοντος 20
(Il. 23.270)· |
468e πέμπτῳ δ᾿ ἀμφίθετον φιάλην ἀπύρωτον ἔθηκεν·

*468e, 469a, 468e, c, d–f  Eust. pp. 1299.63–4, 1300.5–8 = IV.726.9–11,


726.19–727.4

2  καὶ † λεβειον † A : κελέβειον 11.468b et Musurus : κ[ελέβ]ειο[ν PBerol.


21127 ‖ 6  οἷσι A : οἴσει M P Mus : οἴσῃ Kaibel ‖ 9  Ἐπιγένης Es : Ἐπιμένης
A : Ἐπιμένην (structura mutata) C E : Ἐπιγμένης (v.ll. Ἐπιμένης et
Ἐπιγένης in unam confusas) M P Mus : fort. Ἐπιμενίδης ‖ 10  διείρειν C E :
διαιρεῖν A ‖ 11  Σιδώνια Kaibel (Σιδόνια iam M P Mus) : † σιδενια † A
14  τὸ1 Schweighäuser : τὸν A C E ‖ 19  ὁ Δίδυμος A : ὁ om. C E Eust.
xi 468b–469b 277

ἔδοξε γὰρ ἔκπωμα εἶναι· ἐστὶ δὲ χαλκεῖον ἐκπέταλον λεβητῶδες


ἐπιτηδείως ἔχον πρὸς ὑδάτων ψυχρῶν ὑποδοχάς· δακτυλωτὸν δ᾿
οἷον κύκλῳ τὴν φιάλην κοιλότητας ἔχουσαν ἔνδοθεν οἷον δακτύλων
ἢ ἐπεὶ περιείληπται τοῖς τῶν πινόντων δακτύλοις. τινὲς δὲ “ἀπύ-
5 ρωτον φιάλην” τὸ κέρας· οὐ γὰρ γίνεται διὰ πυρός. λέγοι δ᾿ ἂν
ἴσως κατὰ μεταφορὰν ἔκπωμα τὴν φιάλην. Φιλήμων δ᾿ ἐν τοῖς
Ἀττικοῖς Ὀνόμασιν ἢ Γλώτταις προθεὶς “καλπίς” | φησι· δακτυ- 468f
λωτὸν ἔκπωμα καὶ τὸ ἄμφωτον, εἰς ὅ ἐστιν οἷόν τε τοὺς δακτύλους
ἑκατέρωθεν διείρειν· οἱ δὲ τὸ ἔχον κύκλῳ δακτυλοειδεῖς τύπους
10 τινάς.
[35] ἐλέφας. οὕτως ἐκαλεῖτο ποτήριόν τι, ὡς Δαμόξενός φησιν
ἐν Αὑτὸν Πενθοῦντι (fr. 1)·
(Α.) εἰ δ᾿ οὐχ ἱκανόν σοι, τὸν ἐλέφανθ᾿ ἥκει φέρων
ὁ παῖς. (Β.) τί δ᾿ ἐστι τοῦτο, πρὸς θεῶν; (Α.) ῥυτὸν ‖
15 δίκρουνον ἡλίκον τι τρεῖς χωροῦν χοᾶς, 469a
Ἄλκωνος ἔργον. προὔπιεν δέ μοι ποτὲ
ἐν Κυψέλοις Ἀδαῖος. 5
μνημονεύει τοῦ ποτηρίου τούτου καὶ Ἐπίνικος ἐν Ὑποβαλλομέ-
ναις (fr. 2.4), οὗ τὸ μαρτύριον παρέξομαι ἐν τῷ περὶ τοῦ ῥυτοῦ
20 λόγῳ (11.497a–b).
[36] ἔφηβος. τὸ καλούμενον ἐμβασικοίταν ποτήριον οὕτω φησὶ
καλεῖσθαι Φιλήμων ὁ Ἀθηναῖος ἐν τῷ Περὶ Ἀττικῶν Ὀνομάτων ἢ
Γλωσσῶν. Στέφανος δ᾿ ὁ κωμικὸς ἐν Φιλολάκωνί (fr. 1) φησι· |
(Σω.) τούτῳ προέπιεν ὁ βασιλεὺς κώμην τινά. 469b
25 (Β.) καινόν τι νῦν τοῦτο γέγονε νῦν ποτήριον;
(Σω.) κώμη μὲν οὖν τις ἐστὶ περὶ τὴν Θουρίαν.
(Β.) εἰς τὰς Ῥοδιακὰς ὅλος ἀπηνέχθην ἐγὼ

468f–9a  Eust. p. 1286.29 = IV.678.8–9 | *468e, 469a, 468e, c, d–f  Eust.


pp. 1299.63–4, 1300.5–8 = IV.726.9–11, 726.19–727.4

1  χαλκεῖον A C E : et χαλκείῳ et χαλκοῦν (structura mutata) Eust. : χαλκίον


Meineke ‖ 3  κοιλότητας Eust. : κοιλότητα A C E ‖ 4  ἐπεὶ περιείληπται C E :
ἐπιπεριείληπται A : ἐμπεριείληπται Musurus ‖ 9  διείρειν Eust., cf. 11.468c :
διαιρεῖν A ‖ 21  ἐμβασικοίταν M P Mus : † ἐνβασικοιταν † A Pac :
ἐμβασικοίτας (structura mutata) C E : ἐμβαθυχύταν Eust. | ποτήριον ante
† ἐνβασικοιταν † praeb. A : transposui ‖ 25  νῦν1 del. Jacobs ‖ 27  Ῥοδιακὰς
JAdam : δ᾿ † οδιακασ † A
278 deip nosop histae

καὶ τοὺς ἐφήβους, Σωσία, τοὺς δυσχερεῖς. 5


[37] ἡδυποτίδες. ταύτας φησὶν ὁ Σάμιος Λυγκεὺς (fr. 16a
Dalby) Ῥοδίους ἀντιδημιουργήσασθαι πρὸς τὰς Ἀθήνησι Θηρι-
κλείους, Ἀθηναίων μὲν τοῖς πλουσίοις διὰ τὰ βάρη χαλκευσαμένων
τὸν ῥυθμὸν τοῦτον, Ῥοδίων δὲ διὰ τὴν ἐλαφρότητα τῶν ποτηρίων | 5
469c καὶ τοῖς πένησι τοῦ καλλωπισμοῦ τούτου μεταδιδόντων. μνημο-
νεύει δ᾿ αὐτῶν καὶ Ἐπιγένης ἐν Ἡρωΐνῃ (fr. 5.3–4) διὰ τούτων·
ψυκτήρια, κύαθον, κυμβία, ῥυτὰ τέτταρα,
ἡδυποτίδας τρεῖς, ἡθμὸν ἀργυροῦν.
Σῆμος δ᾿ ἐν πέμπτῳ Δηλιάδος (FGrH 396 F 9) ἀνακεῖσθαί φησιν ἐν 10
Δήλῳ χρυσῆν ἡδυποτίδα Ἐχενίκης ἐπιχωρίας γυναικός, ἧς μνη-
μονεύει καὶ ἐν τῷ ὀγδόῳ (FGrH 396 F 15). Κρατῖνος δ᾿ ὁ νεώτερός
(fr. 14) φησι·
παρ᾿ Ἀρχεφῶντος ἡδυπότια δώδεκα.
[38] Ἡράκλειον. Πείσανδρος ἐν δευτέρῳ Ἡρακλείας (fr. 5, 15
469d p. 168 Bernabé) | τὸ δέπας ἐν ᾧ διέπλευσεν Ἡρακλῆς τὸν ὠκεανὸν
εἶναι μέν φησιν Ἡλίου, λαβεῖν δ᾿ αὐτὸ παρ᾿ Ὠκεανοῦ 〈τὸν〉 Ἡρα-
κλέα. μήποτε δέ, ἐπεὶ μεγάλοις ἔχαιρε ποτηρίοις ὁ ἥρως, διὰ τὸ
μέγεθος παίζοντες οἱ ποιηταὶ καὶ συγγραφεῖς πλεῖν αὐτὸν ἐν
ποτηρίῳ ἐμυθολόγησαν. Πανύασις δ᾿ ἐν πρώτῳ Ἡρακλείας (fr. 9, 20
pp. 176–7 Bernabé) παρὰ Νηρέως φησὶ τὴν τοῦ Ἡλίου φιάλην
κομίσασθαι τὸν Ἡρακλέα καὶ διαπλεῦσαι εἰς Ἐρύθειαν. ὅτι δὲ εἷς
ἦν ὁ Ἡρακλῆς τῶν πλεῖστον πινόντων προείπομεν (e.g. 4.153c,
469e 10.412b). ὅτι δὲ καὶ ὁ Ἥλιος ἐπὶ ποτηρίου | διεκομίζετο ἐπὶ τὴν
δύσιν Στησίχορος (PMG 185) μὲν οὕτω φησίν· 25

*469d  Eust. p. 1632.21–5 = i.346.30–2 | *781d, 469d  Eust. p. 1632.21–3 =


i.346.27–9

1  δυσχερεῖς Casaubon : † δυσχερισ † A ‖ 4  μὲν τοῖς πλουσίοις scripsi : μὲν


αὐτοῖς πλουσίως A : μὲν πλουσίως C E : μὲν ἂν τοῖς πλουσίοις M P : μὲν
αὐτὰς τοῖς πλουσίοις Musurus ‖ 8  ψυκτήρια A : ψυκτῆρα 11.502e ‖ 12  τῷ
ὀγδόῳ scripsi : τῇ Η΄, i.e. τῇ ὀγδόῃ A ‖ 14  ἡδυπότια A : ἡδυποτίδας
Musurus ‖ 16  ὁ Ἡρακλῆς A : ὁ om. C E ‖ 17  Ὠκεανοῦ Musurus : Ὠκεανὸν
A | 〈τὸν〉 add. Kaibel ‖ 20  Πανύασις B M P Mus : Πανύασσις A
xi 469b–470b 279

Ἅλιος δ᾿ Ὑπεριονίδας δέπας ἐσκατέβαινε


χρύσεον, ὄφρα δι᾿ ὠκεανοῖο περάσας
ἀφίκοιθ᾿ ἱερᾶς ποτὶ βένθεα νυκτὸς ἐρεμνᾶς,
ποτὶ ματέρα κουριδίαν τ᾿ ἄλοχον παίδας τε φίλους.
5 ὁ δ᾿ ἐς ἄλσος ἔβα δάφναισι κατάσκιον | 5
ποσσὶ παῖς Διός. 469f
καὶ Ἀντίμαχος (fr. 86 Matthews) δ᾿ οὑτωσὶ λέγει·
τότε δὴ † εὐχρεωι † ἐν δέπαϊ
᾿Ηέλιον † πομπει † ἀγακλυμένη Ἐρύθεια.
10 καὶ Αἰσχύλος ἐν Ἡλιάσιν (fr. 69)·
ἔνθ᾿ ἐπὶ δυσμαῖς
† ϊσου † πατρὸς Ἡφαιστοτευχὲς
δέπας, ἐν τῷ διαβάλλει
πολὺν οἰδματόεντα
15 † φέρει δρόμου πόρον οὐθεις † 5
μελανίππου προφυγὼν
ἱερᾶς νυκτὸς ἀμολγόν. ‖
[39] Μίμνερμος δ᾿ ἐν Ναννοῖ (fr. 12 West2) ἐν εὐνῇ φησι χρυσῇ 470a
κατεσκευασμένῃ πρὸς τὴν χρείαν ταύτην ὑπὸ Ἡφαίστου τὸν
20 Ἥλιον καθεύδοντα περαιοῦσθαι πρὸς τὰς ἀνατολὰς αἰνισσόμενος
τὸ κοῖλον τοῦ ποτηρίου. λέγει δ᾿ οὕτως·
᾿Ηέλιος μὲν γὰρ ἔλαχεν πόνον ἤματα πάντα,
οὐδέ ποτ᾿ ἄμπαυσις γίνεται οὐδεμία
ἵπποισίν τε καὶ αὐτῷ ἐπὴν ῥοδοδάκτυλος ᾿Ηὼς
25 ὠκεανὸν προλιποῦσ᾿ οὐρανὸν εἰσαναβῇ· |
τὸν μὲν γὰρ διὰ κῦμα φέρει πολυήρατος εὐνή, 5 470b
κοίλη, Ἡφαίστου χερσὶν ἐληλαμένη,

*470a–b  Eust. p. 1632.27–8 = i.346.35–6

1  Ἅλιος A : Ἀέλιος Fiorillo | Ὑπεριονίδας A : Ὑπεριονίδης As ‖ 3  ἀφίκοιθ᾿


Blomfield : ἀφίκηθ᾿ A | ἱερᾶς A : ἱαρᾶς Page ‖ 4  ματέρα A : μητέρα As
6  ποσσὶ A : ποσὶ Suchfort ‖ 8  † εὐχρεωι † A : χρυσέῳ Dalechamps (aurea)
9  † πομπει † A : πέμπεσκεν Musurus : πόμπευεν Schweighäuser : πομπεύει
Stoll ‖ 18  δ᾿ ἐν Ναννοῖ Musurus : δ᾿ † ἐναννοι † A : δὲ Ναννοῖ Meineke
27  κοίλη A : κοίλην (structura mutata) C E : ποικίλη Kaibel
280 deip nosop histae

χρυσοῦ τιμήεντος, † ὑποπτερον † ἄκρον ἐφ᾿ ὕδωρ


εὕδονθ᾿ ὅθ᾿ ἁρπαλέως χοροῦ ἀφ᾿ Ἑσπερίδων
γαῖαν ἐς Αἰθιόπων, ἵνα δὴ θοὸν ἅρμα καὶ ἵπποι
ἑστᾶσ᾿, ὄφρ᾿ ᾿Ηὼς ἠριγένεια μόλῃ· 10
ἔνθ᾿ ἐπέβη ἑτέρων ὀχέων Ὑπερίονος υἱός. 5

Θεόλυτος δ᾿ ἐν δευτέρῳ Ὥρων (FGrH 478 F 1) ἐπὶ λέβητός φησιν |


470c αὐτὸν διαπλεῦσαι τοῦτο πρώτου εἰπόντος τοῦ τὴν Τιτανομαχίαν
(fr. 8, p. 14 Bernabé) ποιήσαντος. Φερεκύδης δ᾿ ἐν τῇ τρίτῃ τῶν
Ἱστοριῶν (FGrH 3 F 18a = fr. 18a Fowler) προειπὼν περὶ τοῦ
Ὠκεανοῦ ἐπιφέρει· ὁ δ᾿ Ἡρακλῆς ἕλκεται ἐπ᾿ αὐτὸν τὸ τόξον ὡς 10
βαλῶν, καὶ ὁ Ἥλιος παύσασθαι κελεύει, ὁ δὲ δείσας παύεται.
Ἥλιος δὲ ἀντὶ τούτου δίδωσιν αὐτῷ τὸ δέπας τὸ χρύσεον, ὃ αὐτὸν
ἐφόρει σὺν ταῖς ἵπποις, ἐπὴν δύνῃ, διὰ τοῦ ὠκεανοῦ τὴν νύκτα
πρὸς ἑῴην, ἵν᾿ ἀνίσχει. ἔπειτα πορεύεται Ἡρακλῆς ἐν τῷ δέπαϊ
470d τούτῳ ἐς τὴν Ἐρύθειαν. | καὶ ὅτε δὴ ἦν ἐν τῷ πελάγει, Ὠκεανὸς 15
πειρώμενος αὐτοῦ κυμαίνει τὸ δέπας φανταζόμενος. ὁ δὲ τοξεύειν
αὐτὸν μέλλει, καὶ αὐτὸν δείσας Ὠκεανὸς παύσασθαι κελεύει.
[40] ἠθάνιον. Ἑλλάνικος ἐν Αἰγυπτιακοῖς (FGrH 4 F 53) οὕτω
γράφει· Αἰγυπτίων ἐν τοῖς οἴκοις κεῖται φιάλη χαλκῆ καὶ κύαθος
χαλκοῦς καὶ ἠθάνιον χάλκεον. 20
ἡμίτομος. ἔκπωμά τι παρ᾿ Ἀττικοῖς ἀπὸ τοῦ σχήματος ὀνο-
μασθέν φησὶ Πάμφιλος ἐν Γλώσσαις (fr. VIIII Schmidt).
470e [41] Θηρίκλειος. ἡ κύλιξ | αὕτη ἐγκάθηται περὶ τὰς λαγόνας
ἱκανῶς βαθυνομένη ὦτά τε ἔχει βραχέα, ὡς ἂν κύλιξ οὖσα. καὶ
μήποτε Ἄλεξις ἐν Ἡσιόνῃ (fr. 88) Θηρικλείῳ ποιεῖ τὸν Ἡρακλέα 25
πίνοντα ὅτε οὑτωσὶ λέγει·

471b–c, e, 470d–e  Eust. p. 1153.43–7 = IV.214.25–215.3 | *470e  Eust.


p. 1646.18–19 = i.365.31

1  † ὑποπτερον † A : ὑπόπτερος Heyne ‖ 2  ὅθ᾿] ὁθ᾿ A : om. M P Mus | χοροῦ


A : χώρου B Mus ‖ 3  ἵνα δὴ θοὸν, i.e. ΙΝΑΔΗ- Meineke : ἵν᾿ † ἀληθοον †, i.e.
ΙΝΑΛΗ- A : ἵνα οἱ θοὸν Musurus ‖ 5  ἑτέρων Musurus : † ἑτερεων † A
11  βαλῶν Schweighäuser : βαλὸν A : βαλὼν B Mus | sic A : fort. καὶ ὁ Ἥλιος
δείσας παύσασθαι κελεύει, ὁ δὲ παύεται (Bergk) vel καὶ παύσασθαι κελεύει
Ὠκεανός, cf. καὶ αὐτὸν δείσας Ὠκεανὸς παύσασθαι κελεύει infra ‖ 12  αὐτὸν
P : αὐτὸς A ‖ 14  ἑῴην, ἵν᾿ Kaibel : ἕω ἥ νιν A | ἀνίσχει ὁ ἥλιος A : ὁ ἥλιος ut
glossam del. Kaibel ‖ 15  δὴ Bergk : δὲ A ‖ 21–2  οὕτως ante ὀνομασθέν praeb.
C E ‖ 26  ὅτε … λέγει scripsi : ὅταν … λέγῃ A : ὅταν … λέγει M P Mus
xi 47 0 b–4 71b 281

γενόμενος δ᾿ ἔννους μόλις


ᾔτησε κύλικα, καὶ λαβὼν ἑξῆς πυκνὰς
ἕλκει, καταντλεῖ· κατά τε τὴν παροιμίαν
ἀεί ποτ᾿ εὖ μὲν ἀσκός, εὖ δὲ θύλακος
5 ἅνθρωπός ἐστιν. 5
ὅτι δὲ κύλιξ ἐστὶν ἡ Θηρίκλειος σαφῶς παρίστησι | Θεόφραστος ἐν 470f
τῇ Περὶ Φυτῶν Ἱστορίᾳ (5.3.2)· διηγούμενος γὰρ περὶ τῆς τερμίν-
θου φησί· τορνεύεσθαι δὲ ἐξ αὐτῆς καὶ κύλικας Θηρικλείους, ὥστε
μηδένα διαγνῶναι πρὸς τὰς κεραμέας. κατασκευάσαι δὲ λέγεται
10 τὴν κύλικα ταύτην Θηρικλῆς ὁ Κορίνθιος κεραμεύς, ἀφ᾿ οὗ καὶ
τοὔνομα ἔχει, γεγονὼς τοῖς χρόνοις κατὰ τὸν κωμικὸν Ἀριστο-
φάνη. μνημονεύει δὲ τῆς κύλικος Θεόπομπος μὲν ἐν Νεμέᾳ (fr. 33)
οὕτω·
(Σπ.) χώρει σὺ δεῦρο, Θηρικλέους πιστὸν τέκνον,
15 γενναῖον εἶδος· ὄνομά σοι τί θώμεθα; ‖
ἆρ᾿ εἶ κάτοπτρον φύσεως, ἢν πλῆρες δοθῇς; 471a
οὐδέν ποτ᾿ ἄλλο. δεῦρο δή, γεμίσω σ᾿ ἐγώ.
γραῦ Θεολύτη, γραῦ. (Θε.) τί με καλεῖς σύ;
(Σπ.) φιλτάτη, 5
20 τίν᾿ ἀσπάσωμαι; δεῦρο παρ᾿ ἐμέ, Θεολύτη,
παρὰ τὸν νέον ξύνδουλον. οὑτωσὶ καλῶς.
(Θε.) Σπινθὴρ τάλας, πειρᾷς με; (Σπ.) ναί, τοιοῦτό τι·
φιλοτησίαν δὲ σοι προσπίομαι.
δέξαι· πιοῦσα δ᾿ ὁπόσον ἄν σοι θυμὸς ᾖ | 10
25 ἐμοὶ παράδος τὸ πρῶτον. 471b
Κλεάνθης δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Μεταλήψεως συγγράμματί (fr. 591, SVF
i.133) φησι· τὰ τοίνυν εὑρήματα καὶ ὅσα τοιαῦτα ἔτι κατάλοιπά

471b–c, e, 470d–e  Eust. p. 1153.43–7 = IV.214.25–215.3

2  κύλικα C : κύλικ E : † κυλην † A ‖ 4  ἀεί ποτ᾿ C : ἀεί ποτ E : αἰει ποτε A :


ἀεί ποτε B Eust. : αἰεί ποτ᾿ Musurus ‖ 9  διαγνῶναι A C E : ἂν διαγνῶναι
Thphr. ‖ 11  γεγονὼς A C E : γεγονότος Cs Es ‖ 15  τί θώμεθα Musurus :
† τοθωμεθα † A ‖ 16  φύσεως A : φύσεος Porson ‖ 17  γεμίσω Abresch : γε
μισῶ A | σ᾿ B M P Mus : σε A ‖ 20  τίν᾿ A : ἵν᾿ Porson ‖ 23  προσπίομαι A :
προπίομαι Casaubon ‖ 27  κατάλοιπά von Arnim : καὶ τὰ λοιπά A
282 deip nosop histae

ἐστιν, οἷον Θηρίκλειος, Δεινιάς, Ἰφικρατίς· ταῦτα γὰρ πρότερον


συνιστορεῖν τοὺς εὑρόντας. φαίνεται δ᾿ ἔτι καὶ νῦν· εἰ δὲ μὴ ποιεῖ
τοῦτο, μεταβεβληκὸς ἂν εἴη μικρὸν τοὔνομα. ἀλλά, καθάπερ
εἴρηται, οὐκ ἔστι πιστεῦσαι τῷ τυχόντι. ἄλλοι δ᾿ ἱστοροῦσι Θηρί-
κλειον ὀνομασθῆναι τὸ ποτήριον διὰ τὸ δορὰς θηρίων αὐτῷ ἐντετυ- 5
471c πῶσθαι. | Πάμφιλος δ᾿ ὁ Ἀλεξανδρεὺς (fr. X Schmidt) ἀπὸ τοῦ τὸν
Διόνυσον τοὺς θῆρας κλονεῖν σπένδοντα ταῖς κύλιξι ταύταις κατ᾿
αὐτῶν. [42] μνημονεύει τοῦ ἐκπώματος καὶ Ἀντιφάνης ἐν Ὁμοί-
οις (fr. 172.1–4) οὕτως·
ὡς δ᾿ ἐδείπνησαν (συνάψαι βούλομαι γὰρ τὰ μέσῳ)· 10
καὶ Διὸς Σωτῆρος ἦλθε Θηρίκλειον ὄργανον
τῆς τρυφερᾶς ἀπὸ Λέσβου σεμνοπόνου σταγόνος
πλῆρες, ἀφρίζον, ἕκαστος δεξιτερᾷ δ᾿ ἔλαβεν.
καὶ Εὔβουλος ἐν μὲν Δόλωνι (fr. 30)·
διένιψα δ᾿ οὐδὲν σκεῦος οὐδεπώποτε· | 15
471d καθαρώτερον γὰρ τὸν κέραμον εἰργαζόμην
ἢ Θηρικλῆς τὰς κύλικας ἡνίκ᾿ ἦν νέος.
ἐν δὲ Κυβευταῖς (fr. 56)·
ἄρτι μὲν μάλ᾿ ἀνδρικὴν
τῶν Θηρικλείων ὑπεραφρίζουσαν † παρα 20
κωθωνοχειρον † ψηφοπεριβομβήτριαν,
μέλαιναν, εὐκύκλωτον ὀξυπύνδακα
στίλβουσαν, ἀνταυγοῦσαν, ἐκνενιμμένην, 5
κισσῷ καταβρύουσαν ἐπικαλούμενοι |
471e εἷλκον Διὸς Σωτῆρος. 25

471b–c, e, 470d–e  Eust. p. 1153.43–7 = IV.214.25–215.3

1  Ἰφικρατίς Leopardi, cf. EM p. 376.49 : Ἰφικράτης A ‖ 2  συνιστορεῖν A :


συνιστορεῖ Musurus ‖ 10  τὰ A : τἀν Koppiers ‖ 12  σεμνοπόνου, i.e.
-ΠΟΝΟΥ A C E : σεμνογόνου, i.e. -ΓΟΝΟΥ Kaibel ‖ 16  εἰργαζόμην A :
ἠργαζόμην Herwerden ‖ 19  μάλ᾿ ἀνδρικὴν C E : † μαλανανδρικην † A
21  † κωθωνοχειρον † A : κωθωνόχειρον C E B M P : κωθωνοχειλῆ Blaydes
22  ὀξυπύνδακα Schweighäuser : † ὀξυπινδακα † A : ὀξυπίνδακα C E B M P
Mus ‖ 24  καταβρύουσαν A C E : κάρα βρύουσαν Porson | ἐπικαλούμενοι A :
ἐπικαλούμενος C E
xi 47 1 b–4 72a 283

Ἀραρὼς δ᾿ ἢ Εὔβουλος (fr. 42) ἐν Καμπυλίωνι·


ὦ γαῖα † κεραμιτιοσε † Θηρικλῆς ποτε
ἔτευξε κοίλης λαγόνος εὐρύνας βάθος,
ἦ που κατειδὼς τὴν γυναικείαν φύσιν,
5 ὡς οὐχὶ μικροῖς ἥδεται ποτηρίοις.
Ἄλεξις δ᾿ ἐν Ἱππεῖ (fr. 101)·
καὶ Θηρίκλειός τις κύλιξ στέφανον κύκλῳ
ἔχουσα χρυσοῦν· οὐ γὰρ ἐπίκτητόν τινα.
καὶ ἐν † ηπακωι † (fr. 5)·
10 μεστὴν ἀκράτου Θηρίκλειον ἔσπασε
κοίλην ὑπερθύουσαν. |
[43] Τίμαιος δ᾿ ἐν τῇ ὀγδόῃ καὶ εἰκοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 566 471f
F 33) Θηρικλείαν καλεῖ τὴν κύλικα γράφων οὕτω· Πολύξενός τις
τῶν ἐκ Ταυρομενίου μεθεστηκότων ταχθεὶς ἐπὶ τὴν πρεσβείαν
15 ἕτερά τε δῶρα παρὰ τοῦ Νικοδήμου καὶ κύλικα Θηρικλείαν λαβὼν
ἐπανῆκεν. Ἀδαῖος δ᾿ ἐν τοῖς Περὶ Διαθέσεως τὸ αὐτὸ ὑπολαμβάνει
Θηρίκλειον εἶναι καὶ καρχήσιον· ὅτι δὲ διαφέρει, σαφῶς παρίστησι ‖
Καλλίξεινος ἐν τοῖς Περὶ Ἀλεξανδρείας (FGrH 627 F 2a) φάσκων 472a
τινὰς ἔχοντας Θηρικλείους πομπεύειν, τοὺς δὲ καρχήσια. ὁποῖον
20 δ᾿ ἐστὶ τὸ καρχήσιον ἐν τοῖς ἑξῆς λεχθήσεται (11.474e–5c). καλεῖ-
ται δέ τις καὶ Θηρίκλειος κρατήρ, οὗ μνημονεύει Ἄλεξις ἐν Κύκνῳ
(fr. 124)·
φαιδρὸς δὲ κρατὴρ Θηρίκλειος ἐν μέσῳ
ἕστηκε λευκοῦ νέκταρος παλαιγενοῦς
25 πλήρης, ἀφρίζων· ὃν λαβὼν ἐγὼ κενὸν
τρίψας, ποήσας λαμπρόν, ἀσφαλῆ βάσιν
στήσας, συνάψας καρπίμοις κισσοῦ κλάδοις 5
ἔστεψα. |

2  † κεραμιτιοσε † A : κεραμῖτι, σε C E B Eust. : κεραμί, τίς Porson


8  ἔχουσα M P Mus : ἔχουσαν A | ἐπίκτητόν A : ἐπίτηκτόν Coraes
9  † ηπακωι † A : Ἱππίσκῳ Musurus, cf. 3.120b, 8.339c, 11.502e–f, 15.678e
15  Θηρικλείαν Schweighäuser : θηρίκλειον A
284 deip nosop histae

472b θηλυκῶς δὲ τὴν Θηρίκλειον εἶπε Μένανδρος ἐν Θεοφορουμένῃ


(Theophor. fr. 4 Köerte–Thierfelder)·
μέσως μεθύων Θηρίκλειον ἔσπασε.
καὶ ἐν Μηναγύρτῃ (fr. 235)·
προπίνων Θηρίκλειον τρικότυλον. 5

καὶ Διώξιππος ἐν Φιλαργύρῳ (fr. 4)·


(Α.) τῆς Θηρικλείου τῆς μεγάλης χρεία ᾿στί μοι.
(Β.) εὖ οἶδα. (Α.) καὶ τῶν Ῥοδιακῶν· ἥδιστα γὰρ
ἐκ τῶν τοιούτων † αἴσχεα † ποτηρίων
εἴωθα πίνειν. 10

Πολέμων δ᾿ ἐν πρώτῳ Περὶ τῆς Ἀθήνησιν Ἀκροπόλεως (fr. 1 Prel-


472c ler) | οὐδετέρως ὠνόμασεν εἰπών· τὰ χρυσᾶ Θηρίκλεια ὑπόξυλα
Νεοπτόλεμος ἀνέθηκεν. [44] Ἀπολλόδωρος δ᾿ ὁ Γελῷος ἐν Φιλα-
δέλφοις ἢ Ἀποκαρτεροῦντί (fr. 4) φησιν·
ἐφεξῆς στρώματ᾿, ἀργυρώματα, 15
Θηρίκλειοι, τορευταί, πολυτελῆ ποτήρια
ἕτερα.
Ἀριστοφῶν δ᾿ ἐν Φιλωνίδῃ (fr. 13)·
(Α.) τοιγαροῦν ἐμοὶ μὲν ἀρτίως ὁ δεσπότης
δι᾿ ἀρετὴν τῶν Θηρικλείων εὐκύκλωτον ἀσπίδα | 20
472d ὑπεραφρίζουσαν, τρυφῶσαν, ἴσον ἴσῳ κεκραμένην
προσφέρων ἔδωκεν. (Β.) οἶμαι, χρηστότητος οὕνεκα.
(Α.) εἶτ᾿ ἐλευθέραν ἀφῆκε βαπτίσας ἐρρωμένως. 5
Θεόφιλος δ᾿ ἐν Βοιωτίᾳ (fr. 2)·
τετρακότυλον δὲ κύλικα κεραμεᾶν τινα 25
τῶν Θηρικλείων, πῶς δοκεῖ, κεράννυσι
καλῶς, ἀφρῷ ζέουσαν· οὐδ᾿ ἂν Αὐτοκλῆς
οὕτως μὰ τὴν γῆν εὐρύθμως τῇ δεξιᾷ

3  〈τὴν〉 Θηρίκλειον Schweighäuser ‖ 7  χρεία ᾿στί Dindorf : χρεία ἔστι A :


χρεί᾿ ἐστί M P Mus ‖ 16  Θηρίκλειοι τορευταί A : Θηρίκλεια τορευτὰ
Musurus ‖ 26  δοκεῖ A : δοκεῖς M P Mus | κεράννυσι M P Mus : κεράννυσιν A :
κεραννύει Porson ‖ 28  γῆν, i.e. ΓΗΝ Scaliger : † την †, i.e. ΤΗΝ A
xi 472b –473a 285

ἄρας ἐνώμα. | 5
ἐν δὲ Προιτίσι (fr. 10)· 472e
καὶ κύλικα Θηρίκλειον εἰσφέρει
πλέον ἢ κοτύλας χωροῦσαν ἕπτ᾿ Ἀγαθῆς Τύχης.
5 ἴσθμιον. Πάμφιλος ἐν τοῖς Περὶ Ὀνομάτων (fr. XI Schmidt)
Κυπρίους τὸ ποτήριον οὕτω καλεῖν.
[45] κάδος. Σιμμίας ποτήριον παρατιθέμενος Ἀνακρέοντος
(PMG 373.1–2)·
ἠρίστησα μὲν ἰτρίου λεπτοῦ ἀποκλάς,
10 οἴνου δ᾿ ἐξέπιον κάδον.
Ἐπιγένης δ᾿ ἐν Μνηματίῳ (fr. 6) φησί·
(Α.) κρατῆρες, κάδοι,
ὁλκεῖα, κρουνεῖ᾿. (Β.) ἔστι δὲ † κρουνιαναι †
(Α.) † ἀλλα † τί καθ᾿ | ἕκαστον δεῖ λέγειν; 472f
15 ὄψει γὰρ αὐτός. (Β.) βασιλέως υἱὸν λέγεις
ἀφῖχθαι; (Α.) δηλαδή, Πιξώδαρον. 5
Ἡδύλος Ἐπιγράμμασι (HE 1853–6)·
πίνωμεν· καὶ γάρ τι νέον, καὶ γάρ τι παρ᾿ οἶνον ‖
εὕροιμεν λεπτὸν καί τι μελιχρὸν ἔπος. 473a
20 ἀλλὰ κάδοις Χίου με κατάβρεχε καὶ λέγε· “παῖζε,” 1855
Ἡδύλε.” μισῶ ζῆν ἐς κενὸν οὐ μεθύων.
καὶ ἐν ἄλλῳ (HE 1857–62)·

472e  Eust. p. 1847.47 = ii.181.2

1  ἄρας ἐνώμα Jacobs : † ἀιρασαν † ὦμον A : ἄρασαν ὦμον B M P Mus


9  λεπτοῦ A : λεπτὸν 14.646d : λεπτοῦ μικρὸν Hephaest. ‖ 13  κρουνεῖ᾿
Schweighäuser ; † κρουνεια † A | δὲ † κρουνιαναι † A : γὰρ † κρουνειαναι †
11.480a : † κρουνιαναι † 11.486c : γὰρ κρουνεῖα; ναί. Schweighäuser
14  † ἀλλα † A : λουτήρια. ἀλλὰ 11.480b ‖ 19  εὕροιμεν A : εὕροιμ᾿ ἂν Jacobs
21  Ἡδύλε·” μισῶ ζῆν Jacobs (“Ἡδύλε·” μέσω ζῆν iam B Mus) :
† ἡδύλεμεσωζην † A
286 deip nosop histae

ἐξ ἠοῦς εἰς νύκτα καὶ ἐκ νυκτῶν † πασισωκλης †


εἰς ἠοῦν πίνει τετραχόοισι κάδοις,
εἶτ᾿ ἐξαίφνης που τυχὸν οἴχεται· ἀλλὰ παρ᾿ οἶνον
Σικελίδου παίζει πολὺ μελιχρότερον, | 1860
473b ἐστὶ δὲ δὴ πολὺ στιβαρώτερος· ὣς δ᾿ ἐπιλάμπει 5
ἡ χάρις ὥστε, φίλε, καὶ γράφε καὶ μέθυε.
Κλείταρχος δ᾿ ἐν ταῖς Γλώσσαις τὸ κεράμιόν φησιν Ἴωνας κάδον
καλεῖν. Ἡρόδοτος δ᾿ ἐν τῇ τρίτῃ (3.20.1), φοινικηίου, φησίν, οἴνου
κάδον.
[46] καδίσκος. Φιλήμων ἐν τῷ προειρημένῳ (11.469a) συγ- 10
γράμματι ποτηρίου εἶδος. ἀγγεῖον δ᾿ ἐστὶν ἐν ᾧ τοὺς Κτησίους
Δίας ἐγκαθιδρύουσιν, ὡς Ἀντικλείδης φησὶν ἐν τῷ Ἐξηγητικῷ
([Anticleides] FGrH 140 F 22 = Autocleides FGrH 353 F *1) γράφων |
473c οὕτω· Διὸς Κτησίου σημεῖα ἱδρύεσθαι χρὴ ὧδε· καδίσκον καινὸν
δίωτον ἐπίθημα ἔχοντα στέψαι τὰ ὦτα ἐρίῳ λευκῷ καὶ ἐκ τοῦ 15
ὤμου τοῦ δεξιοῦ καὶ ἐκ τοῦ μετώπου κροκίῳ, καὶ ἐσθεῖναι ὅ τι ἂν
εὕρῃς, καὶ εἰσχέαι ἀμβροσίαν. ἡ δ᾿ ἀμβροσία ὕδωρ ἀκραιφνές,
ἔλαιον, παγκαρπία· ἅπερ ἔμβαλε. μνημονεύει τοῦ καδίσκου καὶ
Στράτων ὁ κωμικὸς ἐν Λημνομέδᾳ (Stratt. fr. 23) λέγων οὕτως·
Ἑρμῆς, ὃν ἕλκουσ᾿ οἱ μὲν ἐκ προχοιδίου, 20
οἱ δ᾿ ἐκ καδίσκου ἴσον ἴσῳ κεκραμένον. |
473d [47] κάνθαρος. ὅτι μὲν πλοίου ὄνομα κοινόν, ὅτι δὲ καὶ ποτήρι-
όν τι οὕτω καλεῖται Ἀμειψίας ἐν Ἀποκοτταβίζουσί (fr. 2.1) φησιν·
† ημαμιαι † φέρ᾿ ὀξύβαφα καὶ κανθάρους.

*473c  Eust. p. 1449.11–12 = i.102.27 | *473c  Eust. p. 1633.14 = i.347.23

1  νυκτῶν A : νυκτὸς Meineke | † πασισωκλης † A : Πασισωκλῆς vel


Πασισωκλής (ut nomen proprium) B M P Mus : πάλι Σωκλῆς Bergk
4  Σικελίδου A : Σικελίδεω Gow–Page | πολὺ A : πολλὺ B : πουλὺ P Mus
6  φίλε A : φίλος Wilamowitz ‖ 7  κάδον, i.e. ΚΑΔ- lmAmg B M P Mus : καλὸν,
i.e. ΚΑΛ- A ‖ 12  Ἀντικλείδης A : Διογένης C E : Αὐτοκλείδης Schwartz
14  σημεῖα A : σιπύας Kaibel, cf. Hsch. κ 59 ‖ 15  ἐπίθημα ἔχοντα Mueller :
† ἐπιθηματουντα † A | στέψαι τὰ Jacobs : στέψαντα A ‖ 16  κροκίῳ scripsi :
τοῦ κροκίου A : lac. post τοῦ μετώπου indic. Kaibel ‖ 17  καὶ εἰσχέαι] καὶ
† ΐσχεαι † A : εἶτ᾿ εἴσχεαι C E : καὶ ἴσχεται B M P Mus ‖ 19  Στράτων A :
Στράττις Casaubon, cf. 7.327e ‖ 24  † ημαμιαι † A : ἡ Μανία 15.667f
xi 473a–474a 287

Ἄλεξις δ᾿ ἐν Κρατείᾳ (fr. 120) — ὁ δὲ λόγος περί τινος ἐν καπη-


λείῳ πίνοντος·
εἶθ᾿ ὁρῶ τὸν Ἑρμαΐσκον τῶν ἀνδρῶν τούτων τινὰ
κάνθαρον καταστρέφοντα, πλησίον δὲ κείμενον
5 στρωματέα τε καὶ γύλιον αὐτοῦ. |
Εὔβουλος δ᾿ ἐν Παμφίλῳ (fr. 80) πολλάκις μεμνημένος τοῦ ὀνόμα- 473e
τός φησιν·
ἐγὼ δέ, καὶ γὰρ ἔτυχεν ὂν κατ᾿ ἀντικρὺ
τῆς οἰκίας καινὸν καπηλεῖον μέγα,
10 ἐνταῦθ᾿ ἐπετήρουν τὴν τροφὸν τῆς παρθένου
κεράσαι κελεύσας τὸν κάπηλόν μοι χοᾶ
ὀβολοῦ παραθεῖναί θ᾿ ὡς μέγιστον κάνθαρον. 5
καὶ πάλιν·
ὁ δὲ κάνθαρος πάλαι δὴ καινός· ὡς ξηραίνεται.
15 καὶ ἔτι·
ἅμα δὲ λαβοῦσ᾿ ἠφάνικε πηλίκον | τινὰ 473f
οἴεσθε μέγεθος † ἀρεσιαν † μέγαν πάνυ,
καὶ ξηρὸν ἐπόησ᾿ εὐθέως τὸν κάνθαρον.
Ξέναρχος δ᾿ ἐν Πριάπῳ (fr. 10) φησὶ τάδε·
20 (Α.) σὺ δὲ μηκέτ᾿ ἔγχει, παιδάριον, εἰς ἀργυροῦν,
εἰς τὸ βαθὺ δὲ πάλιν ἄγωμεν· εἰς τὸν κάνθαρον, ‖
παιδάριον, ἔγχει. (Β.) νὴ Δί᾿, νὴ τὸν κάνθαρον. 474a
Ἐπιγένης Ἡρωίνῃ (fr. 4)·
ἀλλ᾿ οὐδὲ κεραμεύουσι νῦν τοὺς κανθάρους,
25 ὦ τάλαν, ἐκείνους τοὺς ἁδρούς, ταπεινὰ δὲ

*473f  Suda ξ 22

1  Κρατείᾳ Kaibel, cf. 3.107a, 6.254a : † κρατιαι † A : Κρατίᾳ B Mus


3  ἀνδρῶν A : ἁδρῶν Hermann ‖ 5  τε A : del. Dindorf ‖ 10  ἐνταῦθ᾿ M P Mus :
ἐνταῦθα A ‖ 14  δὴ A : del. Pursanus | καινός A : κενός M P Mus ‖ 21  δὲ πάλιν
ἄγωμεν A : δ᾿ ἐπανάγωμεν Meineke ‖ 22  νὴ2 A : εἰς Hanow
288 deip nosop histae

καὶ γλαφυρὰ πάντες, ὡσπερεὶ


αὐτὰ τὰ ποτήρι᾿ οὐ τὸν οἶνον πιόμενοι.
[48] Σωσικράτης Φιλαδέλφοις (fr. 2)·
λεπτὴ δὲ κυρτοῖς ἐγγελῶσα κύμασιν
αὔρα, κόρη Σκείρωνος, ἡσύχῳ ποδὶ | 5
474b προσῆγε πρᾴως καὶ καλῶς τὸν κάνθαρον.
Φρύνιχος Κωμασταῖς (fr. 15)·
εἶτα κεραμεύων ἂν οἴκῳ σωφρόνως Χαιρέστρατος
ἑκατὸν τῆς ἡμέρας ἔκλαιεν οἴνου κανθάρους.
Νικόστρατος Διαβόλῳ (fr. 9)· 10

(Α.) ἡ ναῦς δὲ πότερον εἰκόσορός ἐστιν ἢ κύκνος


ἢ κάνθαρος; τουτὶ γὰρ ἐὰν πύθωμ᾿, ὅτι
αὐτὸς † περιανω † τὰ πάντ᾿. (Β.) ἀμέλει κυκνοκάνθαρος
ἐξ ἀμφοτέρων τούτων κεκεραμευμένος.
Μένανδρος δὲ Ναυκλήρῳ (fr. 246.1–8)· 15

(Α.) ἥκει λιπὼν Αἰγαῖον ἁλμυρὸν βάθος |


474c Θεόφιλος ἡμῖν. ὦ Στράτων, ὡς ἐς καλὸν
τὸν υἱὸν εὐτυχοῦντα καὶ σεσωσμένον
πρῶτος λέγω σοι τόν τε χρυσοῦν κάνθαρον.
(Στρ.) ποῖον; (Α.) τὸ πλοῖον. 5 20

καὶ μετ᾿ ὀλίγα·


(Στρ.) τὴν ναῦν σεσῶσθαί μοι λέγεις; (Α.) ἐγὼ τὴν ἐμὴν
† κείνην ναῦν Καλλικλῆς ἐποίησε
τὸν καλούμενον Εὐφράνορ᾿ † ἐκυβέρνα Θούριος.

1  ὡσπερεὶ M P : ὡς περὶ A : ὥσπερ C E Mus ‖ 2  ποτήρι᾿ Meineke : ποτήρια


A : ποτηρ C : ποτρ E ‖ 8  οἴκῳ Casaubon : οἴκω A : οἴκοι Dobree ‖ 11  ἐστιν A :
ἐστ᾿ Stephanus ‖ 12  ἐὰν A : ἂν Dindorf | πύθωμ᾿, ὅτι Dindorf : πύθωμαι ὅτι
A : πύθωμ᾿ ἔτι, Jacobs ‖ 13  † περιανω † A : περανῶ Jacobs : περιάγω
Musurus | πάντ᾿ Dindorf : πάντα A ‖ 14  ἐξ … κεκεραμευμένος ut glossam del.
Dindorf ‖ 17  ἐς A : εἰς Macrob. ‖ 18  σεσωσμένον A : σεσωμένον Musurus
22  ἐγὼ τὴν ἐμὴν A : ἔγωγε μήν· Bentley ‖ 24  Εὐφράνορ᾿ A : Εὐφράνωρ
Casaubon
xi 474a– 475a 289

Πολέμων δ᾿ ἐν τοῖς Πρὸς Ἀντίγονον περὶ Ζωγράφων (fr. 63 Prel-


ler) φησίν· Ἀθήνησιν ἐν τῷ τοῦ Πειρίθου Γάμῳ πεποίηκεν Ἱππεὺς
τὴν μὲν οἰνοχόην καὶ τὸ κύπελλον | λίθινα χρυσῷ τὰ χείλη περιτε- 474d
ραμνίσας, τὰς δὲ κλισίας ἐλατίνας χαμᾶζε ποικίλοις στρώμασι
5 κεκοσμημένας, 〈τὰ〉 δὲ ἐκπώματα κεραμέους κανθάρους, καὶ τὸν
λύχνον ὁμοίως 〈τὸν〉 ἐκ τῆς ὀροφῆς ἐξηρτημένον ἀνακεχυμένας
ἔχοντα τὰς φλόγας. ὅτι δὲ καὶ ἀπὸ Κανθάρου κεραμέως ὠνομάσθη
τὸ ἔκπωμα Φιλέταιρός φησιν ἐν Ἀχιλλεῖ (fr. 4)·
Πηλεύς· ὁ Πηλεὺς δ᾿ ἐστὶν ὄνομα κεραμέως, |
10 ξηροῦ λυχνοποιοῦ, Κανθάρου, πενιχροῦ πάνυ, 474e
ἀλλ᾿ οὐ τυράννου νὴ Δία.
ὅτι δὲ καὶ γυναικεῖον κοσμάριόν ἐστι κάνθαρος Ἀντιφάνης εἴρηκεν
ἐν Βοιωτίᾳ (fr. 62).
[49] καρχήσιον. Καλλίξεινος ὁ Ῥόδιος ἐν τοῖς Περὶ Ἀλεξαν-
15 δρείας (FGrH 627 F 3) φησὶν ὅτι ποτήριόν ἐστιν ἐπίμηκες,
συνηγμένον εἰς μέσον ἐπιεικῶς, ὦτα ἔχον μέχρι τοῦ πυθμένος
καθήκοντα· καὶ τάχα διὰ τὸ ἀνατετάσθαι οὕτως ὠνόμασται.
ἀρχαιότατον | δ᾿ ἐστὶ ποτήριον τὸ καρχήσιον, εἴ γε Ζεὺς ὁμιλήσας 474f
Ἀλκμήνῃ ἔδωκε δῶρον αὐτὸ τῆς μίξεως, ὡς Φερεκύδης ἐν τῇ
20 δευτέρᾳ (FGrH 3 F 13a = fr. 13a Fowler) ἱστορεῖ καὶ Ἡρόδωρος ὁ
Ἡρακλεώτης (FGrH 31 F 16 = fr. 16 Fowler). Ἀσκληπιάδης δ᾿ ὁ
Μυρλεανὸς (fr. 6 Pagani) κεκλῆσθαί φησιν αὐτὸ ἀπό τινος τῶν ἐν
τῇ νηὶ κατασκευασμάτων· τοῦ γὰρ ἱστοῦ τὸ μὲν κατωτάτω πτέρνα
καλεῖται, ᾗ ἐμπίπτει εἰς τὴν ληνόν, τὸ δ᾿ οἷον εἰς μέσον τράχηλος,
25 τὸ δὲ πρὸς τῷ τέλει καρχήσιον. ‖ ἔχει δὲ τοῦτο κεραίας ἄνωθεν 475a
νευούσας ἐφ᾿ ἑκάτερα τὰ μέρη, καὶ ἐπίκειται τὸ λεγόμενον αὐτῷ
θωράκιον, τετράγωνον πάντῃ πλὴν τῆς βάσεως καὶ τῆς κορυφῆς·
αὗται δὲ προὔχουσι μικρὸν ἐπ᾿ εὐθείας ἐξωτέρω. ἐπὶ δὲ τοῦ

*474f–5a, 474e, 475c, b  Eust. p. 1423.13–20 = i.67.12–20

2  Ἱππεὺς A C E : Ἵππυς Dindorf, cf. Plin. Nat. 35.141 Hippys


3–4  περιτεραμνίσας A C E : fort. περιτετεραμνισμένα ‖ 5  〈τὰ〉 δὲ ἐκπώματα
scripsi : ἐκπώματα δὲ A C E ‖ 6  〈τὸν〉 add. Kaibel ‖ 17  ἐστι δὲ ἱκανῶς
ἐπίμηκες τὸ ποτήριον τὸ καρχήσιον ante καὶ τάχα praeb. A : om. C E Eust.
18  ὁ Ζεὺς A C E : ὁ delevi ‖ 24  ᾗ Coraes : ἣ A C E ‖ 25–6  ἄνωθεν νευούσας
Dobree : ἄνω συννευούσας A C : ἄνω συνευούσας E
290 deip nosop histae

θωρακίου εἰς ὕψος ἀνήκουσα καὶ ὀξεῖα γινομένη ἐστὶν ἡ λεγομένη


ἠλακάτη. μνημονεύει δὲ τῶν καρχησίων καὶ Σαπφὼ (fr. 141.4–6)
ἐν τούτοις·
κῆνοι δ᾿ ἄρα πάντες
καρχάσι᾿ ἔχον 5
κἄλειβον· ἀράσαντο δὲ πάμπαν ἔσλα γάμβρῳ.
Σοφοκλῆς Τυροῖ (fr. 660)·
προστῆναι μέσην
τράπεζαν ἀμφὶ σιτία τὰ καὶ καρχήσια, |
475b πρὸς τὴν τράπεζαν φάσκων προσεληλυθέναι τοὺς δράκοντας καὶ 10
γενέσθαι περὶ τὰ σιτία καὶ τὰ καρχήσια· ἔθος γὰρ ἦν τοῖς ἀρχαί-
οις ἐπὶ τῶν τραπεζῶν κεκραμένα τιθέναι ποτήρια, καθὰ καὶ Ὅμη-
ρος ποιεῖ. ὠνομάσθη δὲ τὸ καρχήσιον διὰ τὸ τραχύσματα ἔχειν
κεγχροειδῆ, καὶ εἴρηται κατὰ ἐναλλαγὴν τοῦ ε̄ πρὸς τὸ ᾱ ἀντὶ τοῦ
κερχήσιον· διὸ καὶ Ὅμηρος (Il. 21.541) τοὺς ὑπὸ δίψους κρατουμέ- 15
νους καρχαλέους εἶπε. Χάρων δ᾿ ὁ Λαμψακηνὸς ἐν τοῖς Ὥροις
475c (FGrH 262 F 2) παρὰ Λακεδαιμονίοις φησὶν | ἔτι καὶ εἰς αὐτὸν
δείκνυσθαι τὸ δέπας τὸ δοθὲν Ἀλκμήνῃ ὑπὸ Διὸς ὅτε Ἀμφιτρύωνι
εἰκάσθη.
κάλπιον. ποτηρίου τι γένος Ἐρυθραίου, ὥς φησι Πάμφιλος 20
(fr. XII Schmidt)· εἶναι δ᾿ αὐτὸ οἷόν ἐστι τὸ σκαφίον.
[50] κελέβη. τούτου τοῦ ἐκπώματος Ἀνακρέων (PMG 356(a).
1–5) μνημονεύει·
ἄγε δὴ φέρ᾿ ἡμίν, ὦ παῖ,
κελέβην, ὅπως ἄμυστιν 25
προπίω, τὰ μὲν δέκ᾿ ἐγχέας

*475c  Eust. p. 1476.30–2 = i.138.6–7 | *474f–5a, 474e, 475c, b  Eust. p. 1423.


13–20 = i.67.12–20

1  γινομένη C E B : γιγνομένη A ‖ 5  ἔχον A : ἦχον Ahrens ‖ 6  κἄλειβον


Bergk : καὶ ἔλειβον A ‖ 8  προστῆναι A : προσβῆναι Hartung, cf. infra πρὸς
τὴν τράπεζαν … προσεληλυθέναι : προσστῆναι Schweighäuser ‖ 9  σιτία τὰ
(v.ll. σιτία et σῖτα) καὶ A, cf. περὶ τὰ σιτία καὶ τὰ καρχήσια infra : σῖτα καὶ
Macrob. 5.21.6 ‖ 16  Ὥροις Schweighäuser, cf. 12.520d : ὅροις A ‖ 21  εἶναι
Kaibel : οἶμαι A ‖ 25  ὅπως A C E Eust. : ὅκως 10.427a
xi 475a–475f 291

ὕδατος, τὰ πέντε δ᾿ οἴνου


κυάθους. 5
ἄδηλον δὲ πότερον εἶδός ἐστι ποτηρίου ἢ πᾶν ποτήριον κελέβη
καλεῖται ἀπὸ τοῦ χέειν εἰς αὐτὸ τὴν λοιβὴν ἤτοι λείβειν. τοῦτο δὲ
5 ἐπὶ τοῦ ὑγροῦ συνήθως | ἔταττον, ἀφ᾿ οὗ λέγεται καὶ ὁ λέβης. 475d
Σιληνὸς δὲ καὶ Κλείταρχος τοὺς Αἰολεῖς φασιν οὕτω καλεῖν τὸ
ποτήριον. Πάμφιλος (fr. XIII Schmidt) δὲ θερμοποτίδα τὴν καλου-
μένην κελέβην εἶναι. Νίκανδρος δ᾿ ὁ Κολοφώνιος ἐν ταῖς Γλώσ-
σαις (fr. 138 Schneider) ποιμενικὸν ἀγγεῖον μελιτηρὸν τὴν
10 κελέβην εἶναι· καὶ γὰρ Ἀντίμαχος ὁ Κολοφώνιος ἐν πέμπτῳ
Θηβαΐδος (fr. 22 Matthews) φησί·
κήρυκας ἀθανάτοισι φέρειν μέλανος οἴνοιο
ἀσκὸν ἐνίπλειον, κελέβειόν ὅττι φέριστον |
οἷσιν ἐνὶ μεγάροις κεῖται μέλιτος πεπληθός. 475e
15 καὶ πάλιν (fr. 20.2–3 Matthews)·
ἀτὰρ ἀμφίθετον κελέβειον ἑλόντες
ἔμπλειον μέλιτος τὸ ῥά οἱ προφερέστερον ἦεν.
ἀλλαχοῦ δέ φησι (fr. 23.5–6 Matthews)·
καὶ χρύσεια δέπαστρα καὶ ἀσκηθὲς κελέβειον
20 ἔμπλειον μέλιτος τὸ ῥά οἱ προφερέστερον εἴη·
σαφῶς γὰρ νῦν κελέβειον ἀντὶ ἀγγείου τινὸς τέθεικε προειπὼν
ποτήρια δέπαστρα. Θεόκριτος δ᾿ ὁ Συρακόσιος ἐν ταῖς Φαρμακευ-
τρίαις (Id. 2.2) φησί·
στέψον τὰν κελέβαν φοινικέῳ οἰὸς ἀώτῳ. |
25 καὶ Εὐφορίων (fr. 131, p. 52 Powell = fr. 132 van Groningen)· 475f
ἠὲ πόθεν ποταμῶν κελέβῃ ἀποήφυσας ὕδωρ;

3  πότερον Kaibel : ποῖον A ‖ 4  ἤτοι Meineke : ἢ τὸ A C E


7–8  θερμοποτίδα τὴν καλουμένην κελέβην scripsi : τὸ ποτήριον
θερμοποτίδα καλουμένην τὴν κελέβην A : μόνην τὴν θερμοποτίδα
καλουμένην C E : τὸ θερμοποτίδα καλούμενον τὴν κελέβην Kaibel ‖ 14  ἐνὶ
μεγάροις Bedrot (ἐνὶ μεγάροισι iam B M P) : ἐνιμμεγάροις A | κεῖται A :
κεῖτο Bergk ‖ 24  τὰν A et Theoc. : τὴν As
292 deip nosop histae

Ἀνακρέων (PMG 383)·


ᾠνοχόει δ᾿ ἀμφίπολος μελιχρὸν
οἶνον τρικύαθον κελέβην ἔχουσα.
Διονύσιος δ᾿ ὁ Λεπτὸς ἐξηγούμενος Θεοδωρίδα τὸ εἰς τὸν Ἔρωτα
μέλος (SH 741) τὴν κελέβην φησὶ τίθεσθαι ἐπὶ τοῦ ὀρθοῦ ποτηρίου 5
οἷον Προυσιάδος καὶ Θηρικλείου. ‖
476a [51] κέρας. τοὺς πρώτους λέγεται τοῖς κέρασι τῶν βοῶν πίνειν·
ἀφ᾿ οὗ τὸν Διόνυσον κερατοφυῆ πλάττεσθαι ἔτι τε ταῦρον
καλεῖσθαι ὑπὸ πολλῶν ποιητῶν. ἐν δὲ Κυζίκῳ καὶ ταυρόμορφος
ἵδρυται. ὅτι δὲ τοῖς κέρασιν ἔπινον δῆλον ἐκ τοῦ καὶ μέχρι νῦν 10
λέγεσθαι, ὅταν συμμίσγωσι τῷ οἴνῳ τὸ ὕδωρ, κεράσαι. καὶ τὸ
ἀγγεῖον δ᾿ ἐν ᾧ κιρνᾶται ὁ οἶνος κρατὴρ ἀπὸ τοῦ συγκιρνᾶσθαι ἐν
476b αὐτῷ τὸ ὕδωρ | 〈ἢ〉 ἀπὸ τοῦ κέρατος, οἷον κερατήρ, ἀπὸ τοῦ εἰς
κέρας ἐγχεῖσθαι τὸ πόμα. διαμένει δὲ ἔτι καὶ νῦν ἡ τῶν κεράτων
κατασκευή· καλοῦσι γοῦν ἔνιοι ταῦτα ῥυτά. καὶ τῶν ποιητῶν δὲ 15
πολλοὶ παράγουσι πίνοντας τοὺς ἀρχαίους κέρασι. Πίνδαρος
(fr. 166) μὲν ἐπὶ τῶν Κενταύρων λέγων·
† οδαμαν † δ᾿ ἐπεὶ Φῆρες δάεν
ῥιπὰν μελιαδέος οἴνου,
476c ἐσσυμένως ἀπὸ μὲν λευκὸν | γάλα χερσὶ τραπεζᾶν 20
ὤθεον, αὐτόματοι δ᾿ ἐξ ἀργυρέων κεράτων
πίνοντες ἐπλάζοντο. 5
καὶ Ξενοφῶν δ᾿ ἐν τῷ ἑβδόμῳ τῆς Ἀναβάσεως (7.2.23) διηγούμενος
τὸ παρὰ τῷ Θρᾳκὶ Σεύθῃ συμπόσιον γράφει οὕτως· ἐπεὶ δὲ
Ξενοφῶν σὺν τοῖς μετ᾿ αὐτοῦ εἰσῆλθε πρὸς τὸν Σεύθην, ἠσπάζοντο 25
μὲν πρῶτον ἀλλήλους καὶ κατὰ τὸν Θρᾴκιον νόμον κέρατα οἴνου

476a–b  Eust. p. 917.54–7 = III.431.15–19 | 476b–c  Eust. p. 916.38–9 =


III.427.6–8 | 476d, c, b–c, d  Eust. pp. 917.60–918.1 = III.431.23–432.4

2  ᾠνοχόει A : οἰνοχόει Page ‖ 8  Διόνυσον C E : Διόνυσος (structura mutata)


Eust. : Διονύσιον A ‖ 11  κεράσαι φάσκοντες A : φάσκοντες delevi
12  κιρνᾶται C E B M P Mus : κερνᾶται A ‖ 13  〈ἢ〉 add. Kaibel ‖ 14  τὸ κέρας
A : τὸ om. C E ‖ 18  † οδαμαν † A : 〈ἀνδρ〉οδάμαν〈τα〉 Casaubon, Boeckh
20  τραπεζᾶν C E Eust. : τράπεζαν A ‖ 23  τῷ ἑβδόμῳ scripsi : τῇ Ζ΄, i.e. τῇ
ἑβδόμῃ A
xi 475f–476e 293

προὔτεινον. ἐν δὲ τῷ ἕκτῳ (6.1.4) περὶ Παφλαγόνων διηγούμενός


φησι· κατακείμενοι δ᾿ ἐν στιβάσιν ἐδείπνουν καὶ ἔπινον κερατίνοις
ποτηρίοις. Αἰσχύλος δ᾿ ἐν Περραιβίσι (fr. 185) τοὺς Περραιβοὺς
παρίστησιν ἀντὶ ποτηρίων τοῖς κέρασι χρωμένους διὰ τούτων·
5 ἀργυρηλάτοις
κέρασι χρυσᾶ στόμια προσβεβλημένοις.
καὶ Σοφοκλῆς Πανδώρᾳ (fr. 483)·
καὶ πλῆρες ἐκπιόντι χρύσεον κέρας |
τρίψει γέμοντα † μαλθακῆς ὑπ᾿ ὠλένης. 476d
10 Ἕρμιππος Μοίραις (fr. 44)·
οἶσθα νῦν ὅ μοι ποίησον; τήνδε νῦν μή μοι δίδου,
ἐκ δὲ τοῦ κέρατος αὖ μοι δὸς πιεῖν ἅπαξ μόνον.
Λυκοῦργος δ᾿ ὁ ῥήτωρ ἐν τῷ Κατὰ Δημάδου (fr. 59 Conomis)
Φίλιππόν φησι τὸν βασιλέα προπίνειν κέρατι τούτοις οἷς ἐφιλο-
15 φρονεῖτο. τοὺς δὲ Παιόνων βασιλεῖς φησι Θεόπομπος ἐν δευτέρᾳ
Φιλιππικῶν (FGrH 115 F 38) τῶν βοῶν τῶν παρ᾿ αὐτοῖς γινομένων
μεγάλα κέρατα φυόντων ὡς χωρεῖν τρεῖς καὶ τέτταρας χόας ἐκπώ-
ματα ποιεῖν ἐξ αὐτῶν τὰ χείλη περιαργυροῦντας καὶ χρυσοῦντας. |
καὶ Φιλόξενος δ᾿ ὁ Κυθήριος ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Δείπνῳ (Philox. 476e
20 Leuc. PMG 836(d)) φησίν·
ἐπίνετο νεκτάρεον
πόμ᾿ ἐν χρυσαῖς προτομαῖς
† τε ἄλλων κεράτων,
ἔβρεχον δὲ κατὰ μικρόν.

476d, c, b–c, d  Eust. pp. 917.60–918.1 = III.431.23–432.4

1  προὔτεινον A C E : προὔπινον Xen. | τῷ ἕκτῳ scripsi : τῇ ἕκτῃ A


3  Περραιβίσι Dindorf : † Περρεβοις † A : † Περραιβοις † Arec : Περραίβοις
B : Περραιβοῖς M P Mus | Περραιβοὺς M P Mus : Περραίβους B :
† Περρεβους † A ‖ 9  ὑπ᾿ ὠλένης M P Mus : † ὑπολαινης † A ‖ 10  Μοίραις
Casaubon : † μυραις † A ‖ 17  τέτταρας A : τέσσαρας C E Eust. ‖ 21  ἐπίνετο
A : ἔπινε τὸ B M P Mus : πίνετο Meineke ‖ 22  πόμ᾿] πόμα A : πῶμ᾿ Fiorillo
χρυσαῖς A : χρυσέαις Meineke ‖ 24  κατὰ μικρόν] καταμικρόν A
294 deip nosop histae

Ἀθηναῖοι δὲ καὶ ἀργυρᾶ ποιοῦντες κέρατα ἔπινον ἐξ αὐτῶν. ἔστι


γοῦν τοῦτο εὑρεῖν ἐν τοῖς Δημιοπράτοις ἀναγεγραμμένον οὕτως
〈…〉 ἐκ στήλης ἀνακειμένης ἐν ἀκροπόλει ἣ τὰ ἀναθήματα περιέχει
(IG II2 1407.38)· κέρας ἔκπωμα ἀργυροῦν, καὶ περισκελὶς πρόσεστι.
[52] κέρνος. ἀγγεῖον κεραμεοῦν ἔχον ἐν αὑτῷ πολλοὺς 5
κοτυλισμοὺς κεκολλημένους ἐν οἷς, φασί (Polemon fr. 88 Preller),
476f μήκωνες λευκοί, πυροί, | κριθαί, πισοί, λάθυροι, ὦχροι, φακοί,
κύαμοι, ζειαί, βρόμος, παλάθιον, μέλι, ἔλαιον, οἶνος. ὁ δὲ
βαστάσας αὐτὸ οἷον λικνοφορήσας τούτων γεύεται, ὡς ἱστορεῖ
Ἀμμώνιος ἐν τρίτῳ Περὶ Βωμῶν καὶ Θυσιῶν (FGrH 361 F 2). 10
[53] κισσύβιον. τὸ μόνωτον ποτήριον Φιλήμων. Νεοπτόλεμος
δ᾿ ὁ Παριανὸς ἐν τρίτῳ Γλωσσῶν (fr. 10a Mette) τὸ κίσσινον
ποτήριον σημαίνειν παρ᾿ Εὐριπίδῃ ἐν Ἀνδρομέδᾳ (fr. 146)· ‖
477a πᾶς δὲ ποιμένων ἔρρει λεώς,
ὁ μὲν γάλακτος κίσσινον φέρων σκύφος, 15
πόνων ἀναψυκτῆρ᾿, ὁ δ᾿ ἀμπέλων γάνος·
τὸ γὰρ κισσύβιον, φησί, λέγεται ἐπὶ συνόδου ἀγροικικῆς, ἔνθα
προσήκει μάλιστα τὸ ξύλινον ποτήριον. Κλείταρχος δέ φησιν
Αἰολεῖς τὸν σκύφον κισσύβιον καλεῖν· Μαρσύας (FGrH 135/6 F 22)
δὲ κύπελλον καὶ τὸ ξύλινον ποτήριον. Εὔμολπος δὲ γένος τι ποτη- 20
ρίου ἴσως, φησί, κατ᾿ ἀρχὰς ἐκ κισσίνου κατασκευασθὲν ξύλου.
477b Νίκανδρος δὲ ὁ Κολοφώνιος ἐν τῷ | πρώτῳ τῶν Αἰτωλικῶν (fr. 1
Schneider) γράφει· ἐν τῇ ἱεροποιίῃ τοῦ Διδυμαίου Διὸς κισσοῦ
σπονδοποιέονται πετάχνοισιν πετάλοισιν, ὅθεν τὰ ἀρχαῖα ἐκπώ-
ματα κισσύβια φωνέεται. Ὅμηρος (Od. 9.346)· 25

κισσύβιον μετὰ χερσὶν ἔχων μέλανος οἴνοιο.

476f–7b  Eust. p. 1632.6–10 = i.346.9–14

3  lac. indic. Köhler ‖ 4  περισκελὶς Schweighäuser : † περισκελεις † A


6  κοτυλισμοὺς A C E : κοτυλίσκους 11.478d | φασί Musurus (φασίν iam M P) :
φησιν A : εἰσι C E ‖ 7  πυροί M P Mus : πυρροί A ‖ 8  κύαμοι … οἶνος C E, cf.
11.478d : om. A ‖ 9  βαστάσας αὐτὸ A C E : τοῦτο βαστάσας 11.478d ‖ 12  φησι
ante τὸ κίσσινον praeb. C E ‖ 16  ἀναψυκτῆρ᾿ Mpc P Mus : ἀναψυκτῆρα A C E :
ἀνὰ ψυκτῆρα Eust. ‖ 20–1  νοεῖ intra τι et ποτηρίου praeb. C E ‖ 23  ἱεροποιίῃ
vel ἱεροποιίη M P Mus : ἱεροποιία B : † ἱεροποιηιϊη † (v.ll. ἱεροποίῃ et
ἱεροποιίῃ in unam confusas) A | κισσοῦ C E M P Eust. Mus : κισσοὺς A
24  πετάλοισιν A C E Eust. : fort. πεταλίαισιν vel πετάχνοισιν
xi 476e–477e 295

Ἀσκληπιάδης δ᾿ ὁ Μυρλεανὸς ἐν τῷ Περὶ τῆς Νεστορίδος (fr. 4


Pagani), σκύφει, φησί, καὶ κισσυβίῳ τῶν μὲν ἐν ἄστει καὶ μετρίων
οὐδεὶς ἐχρῆτο, συβῶται δὲ καὶ νομεῖς καὶ οἱ ἐν ἀγρῷ, ὡς Πολύφη-
μος μὲν τῷ κισσυβίῳ (Od. 9.346–61), θατέρῳ δὲ Εὔμαιος (Od.
5 14.112). Καλλίμαχος (fr. 178.11–14 Pfeiffer) δ᾿ ἔοικε | διαμαρτάνειν 477c
ἐν τῇ συγχρήσει τῶν ὀνομάτων λέγων ἐπὶ τοῦ Ἰκίου ξένου τοῦ
παρὰ τῷ Ἀθηναίῳ Πόλλιδι συνεστιαθέντος αὐτῷ·
καὶ γὰρ ὁ Θρηϊκίην μὲν ἀπήνατο χανδὸν ἄμυστιν
ζωροποτεῖν, ὀλίγῳ δ᾿ ἥδετο κισσυβίῳ.
10 τῷ μὲν ἐγὼ τόδ᾿ ἔλεξα περιστείχοντος ἀλείσου
τὸ τρίτον·
ὁ γὰρ λέγων ἄλεισον τὸ αὐτὸ καὶ κισσύβιον τὴν ἀκριβῆ θέσιν τῶν
ὀνομάτων οὐ διαφυλάττει. εἰκάσειε | δ᾿ ἄν τις τὸ κισσύβιον τὸ 477d
πρῶτον ὑπὸ ποιμένων ἐργασθῆναι ἐκ κισσίνου ξύλου, ἄλλοι δὲ
15 ἐτυμολογοῦσιν αὐτὸ ἀπὸ τοῦ χεῖσθαι, ὅ ἐστὶ χωρεῖν (Od. 18.17)·
οὐδὸς δ᾿ ἀμφοτέρους ὅδε χείσεται.
καὶ ἡ τοῦ ὄφεως κατάδυσις χειή, ἡ καταδεχομένη τὸ ζῷον· καὶ
κήθιον τὸ χήτιον τὸ χωροῦν τοὺς ἀστραγάλους. Διονύσιος δ᾿ ὁ
Σάμιος ἐν τοῖς Περὶ τοῦ Κύκλου (FGrH 15 F 4a) τὸ Ὁμηρικὸν
20 κισσύβιον κυμβίον ἔφη γράφων οὕτω· | καὶ αὐτὸν Ὀδυσσεὺς ὁρῶν 477e
ταῦτα ποιοῦντα πληρώσας τοῦ οἴνου κυμβίον δίδωσι πιεῖν.
[54] κιβώριον. Ἡγήσανδρος ὁ Δελφὸς (fr. 21, FHG iv.417)
Εὐφορίωνά (test. 4 van Groningen) φησι τὸν ποιητὴν παρὰ Πρυ-
τάνιδι δειπνοῦντα καὶ ἐπιδεικνυμένου τοῦ Πρυτάνιδος κιβώριά
25 τινα δοκοῦντα πεποιῆσθαι πολυτελῶς, τοῦ κώθωνος εὖ μάλα
προβεβηκότος λαβὼν ἓν τῶν κιβωρίων ὡς ἐξοινῶν καὶ μεθύων

477d  Eust. p. 1259.34–7 = IV.581.2–4 | 477d, 465c  Eust. p. 1631.60–2 =


i.345.43–6

1  Μυρλεανὸς M P Mus : Μυραλεανὸς A ‖ 3  ὡς C E : om. A ‖ 8  ἀπήνατο A :


ἀπέστυγε 10.442f et POxy. 1362 : ἀνήνατο Macrob. ‖ 9  ζωροποτεῖν A et
Macrob. : οἰνοποτεῖν 10.442f et POxy. 1362 ‖ 15  ὅ C E et EM p. 809.52 : τὸ δ᾿
A : ἤγουν pro τὸ δ᾿ ἐστὶ Eust. ‖ 18  χήτιον C E Eust. : κήτιον A
26  προβεβηκότος C E M P Mus : προβεβληκότος A | ὡς ἐξοινῶν καὶ μεθύων
A : ὡς ἔξοινον καὶ μεθύοντα (structura mutata) C E : fort. ut glossa delenda
(καὶ μεθύων del. iam Herwerden)
296 deip nosop histae

ἐνεούρησε. Δίδυμος (5.39, p. 75 Schmidt) δέ φησι ποτηρίου εἶδος


εἶναι· καὶ τάχ᾿ ἂν εἴη τὰ λεγόμενα σκυφία διὰ τὸ κάτωθεν εἰς
477f στενὸν | συνῆχθαι ὡς τὰ Αἰγύπτια κιβώρια.
[55] κόνδυ. ποτήριον Ἀσιατικόν. Μένανδρος Κόλακι (Kol.
fr. 2.1–2 Körte–Thierfelder)· 5

κοτύλας χωροῦν δέκα καὶ


ἐν Καππαδοκίᾳ κόνδυ χρυσοῦν, στρουθίον.
Ἵππαρχος Ἀνασῳζομένοις (fr. 1)·
(Α.) προσέχεις τι τούτῳ τῷ στρατιώτῃ; τοῦδε † δειου †
ἀργύριον οὗτος; οὐδαμόθεν, εὖ οἶδ᾿ ἐγώ, 10
ἀλλ᾿ ἢ δαπίδιον ἓν ἀγαπητὸν ποικίλον
Πέρσας ἔχον καὶ γρῦπας ἐξώλεις τινὰς ‖
478a τῶν Περσικῶν. (Β.) ἐς κόρακας, ὦ μαστιγία. 5
(Α.) καὶ κόνδυ καὶ ψυκτῆρα καὶ κυμβίον.
Νικόμαχος δ᾿ ἐν πρώτῳ Περὶ Ἑορτῶν Αἰγυπτίων (FGrH 662 F 1) 15
φησί· τὸ δὲ κόνδυ ἐστὶ μὲν Περσικόν, τὴν δὲ ἀρχὴν † ἣν Ἕρμιπ-
πος ἀστρολογικὸς (SH 486 = fr. 102 Wehrli) ὡς ὁ κόσμος ἐξ οὗ τῶν
θεῶν τὰ θαύματα καὶ τὰ καρπώσιμα γίνεσθαι ἐπὶ γῆς † διὸ ἐκ
τούτου σπένδεσθαι. Παγκράτης δ᾿ ἐν πρώτῳ Βοκχορηΐδος (FGrH
625 F 1 = SH 602)· 20

αὐτὰρ ὅ γε σπείσας ἐκ κόνδυος ἀργυφέοιο |


478b νέκταρ ἐπ᾿ ἀλλοδαπὴν οἶμον ἔβαινε πόδα.
Κονώνειος. Ἴστρος ὁ Καλλιμάχειος ἐν πρώτῳ Πτολεμαΐδος
τῆς ἐν Αἰγύπτῳ Πόλεως (FGrH 334 F 47) γράφει οὕτω· κυλίκων
Κονωνείων ζεῦγος καὶ Θηρικλείων χρυσοκλύστων ζεῦγος. 25
[56] κότυλος. τὰ μόνωτα ποτήρια κότυλοι, ὧν καὶ Ἀλκαῖος
(fr. 417) μνημονεύει. Διόδωρος δ᾿ ἐν τῷ πρὸς Λυκόφρονα (Gloss.

*477f  Eust. p. 1411.14–15 = i.50.2–3

6  καὶ A : om. 10.434c ‖ 7  στρουθίον A C E Eust. : Στρουθία 10.434c


14  ψυκτῆρα A : ψυκτήρια Pac : ψυκτήριον Meineke ‖ 16–17  τὴν ἀρχήν, 〈εἶδος
δ᾿ ἔχει, ὥς φησιν〉 Ἕρμιππος Casaubon ‖ 23  Κονώνειος Kaibel : Κονώνιος A
Καλλιμάχειος Dindorf : † Καλλιμαχος † A : Καλλιμάχιος M P Mus
24  τῆς ἐν Αἰγύπτῳ Πόλεως A : fort. ut glossa delenda ‖ 25  Κονωνείων
Kaibel : Κονωνίων A : Κονώνιοι (structura mutata) C E
xi 477e–478d 297

Ital. 128 K–A) παρὰ Σικυωνίοις καὶ Ταραντίνοις ἐπιπολάζειν φησὶ


τὸ ἔκπωμα, εἶναι δ᾿ αὐτὸ λουτηρίῳ ἐοικὸς βαθεῖ· ἔχει δὲ καὶ οὖς
ἐνιαχῇ. μνημονεύει δὲ αὐτοῦ καὶ Ἴων ὁ Χῖος (TrGF 19 F 51),
κότυλον οἴνου πλέον,
5 λέγων. | Ἕρμιππος δὲ ἐν Θεοῖς (fr. 29)· 478c
τόν τε κότυλον πρῶτον ἤνεγκ᾿ ἐνέχυρον τῶν γειτόνων.
καὶ Πλάτων ἐν Διὶ Κακουμένῳ (fr. 48),
τὸν κότυλον φέρει,
φησί· καὶ Ἀριστοφάνης ἐν Βαβυλωνίοις (fr. 68.2). Εὔβουλος δ᾿ ἐν
10 Ὀδυσσεῖ ἢ Πανόπταις (fr. 71)·
ὁ δ᾿ ἱερεὺς Εὐήγορος
ἐν μέσοις αὐτοῖσιν ἑστὼς τὴν καλὴν σκευὴν ἔχων
οἶνον ἐξέσπενδε κοτύλῳ.
Πάμφιλος (fr. XVII Schmidt) δὲ ποτηρίου φησὶν εἶναι γένος, ἴδιον
15 δ᾿ εἶναι Διονύσου. Πολέμων δ᾿ ἐν τῷ Περὶ τοῦ Δίου Κῳδίου (fr. 88
Preller) φησί· μετὰ δὲ ταῦτα τὴν τελετὴν ποιεῖ, καὶ αἱρεῖ τὰ ἐκ τῆς
θαλάμης καὶ νέμει ὅσοι ἂν ὦσι τὸ κέρνος περιενηνοχότες. τοῦτο |
δ᾿ ἐστὶν ἀγγεῖον κεραμεοῦν ἔχον ἐν αὑτῷ πολλοὺς κοτυλίσκους 478d
κεκολλημένους· ἔνι δ᾿ ἐν αὐτοῖς ὅρμινοι, μήκωνες λευκοί, πυροί,
20 κριθαί, πισοί, λάθυροι, ὦχροι, φακοί, κύαμοι, ζειαί, βρόμος, πα-
λάθιον, μέλι, ἔλαιον, οἶνος, γάλα, ὄιον ἔριον ἄπλυτον. ὁ δὴ τοῦτο
βαστάσας, οἷον λικνοφορήσας, τούτων γεύεται.
[57] κοτύλη. Ἀριστοφάνης Κωκάλῳ (fr. 364)· ἄλλαι ὑποπρεσ-
βύτεραι γρᾶες Θασίου μέλανος μεστὸν † κεραμευομέναις κοτύλαις
25 μεγάλαις ἔγχεον ἐς σφέτερον δέμας οὐδὲν ἄκοσμον, ἔρωτι βιαζό-

2  ἔχει A : fort. ἔχειν ‖ 16  αἱρεῖ τὰ ἐκ Meineke (αἱρεῖ τἀκ scripsit) :


† αιρεῖται † ἐκ A : fort. αἱρεῖ τὰ 〈…〉 ἐκ ‖ 17  ὅσοι ἂν ὦσι Casaubon : ὅσοι ἄνω
A : ὅσοις ἂν ὦσι Schweighäuser : fort. 〈πᾶσι〉 ὅσοι ἂν ὦσι vel sim. ‖ 19  ἔνι M
P Mus : ἔνιοι A : ἔνεισι Kaibel | πυροί B M P Mus : πυρροί A ‖ 21  δὴ A : δὲ M
P Mus et 11.476f ‖ 21–2  τοῦτο βαστάσας A : βαστάσας αὐτὸ 11.476f
24  γράες A
298 deip nosop histae

478e μεναι μέλανος | οἴνου ἀκράτου. Σιληνὸς καὶ Κλείταρχος ἔτι τε


Ζηνόδοτος τὴν κύλικα (Il. 23.34)·
πάντῃ δ᾿ ἀμφὶ νέκυν κοτυλήρυτον ἔρρεεν αἷμα.
καί (cf. Zenob. 5.71 = Prov. 96 Bühler)·
πολλὰ μεταξὺ πέλει κοτύλης καὶ χείλεος ἄκρου. 5

Σιμάριστος δὲ τὸ λεπτὸν ποτήριον οὕτω καλεῖσθαι. Διόδωρος δὲ


τὸν παρά τισι κότυλον κοτύλην ὠνομακέναι τὸν ποιητήν (Od.
15.312)·
πύρνον καὶ κοτύλην·
ὃν κύλικα μὲν οὐκ εἶναι, οὐ γὰρ ἔχειν ὦτα, παραπλήσιον δ᾿ 10
ὑπάρχειν λουτηρίῳ βαθεῖ, ποτηρίου δὲ εἶδος εἶναι· δύνασθαι δὲ |
478f καὶ τὸν παρὰ τοῖς Αἰτωλοῖς καί τισι τῶν Ἰώνων λεγόμενον
κότυλον, ὃν ὅμοιον ὄντα τῷ προειρημένῳ ἓν οὖς ἔχειν· μνημονεύει
δ᾿ αὐτοῦ Κράτης ἐν Παιδιαῖς (fr. 29) καὶ Ἕρμιππος ἐν Θεοῖς
(fr. 29.1). Ἀθηναῖοι δὲ μέτρον τι καλοῦσι κοτύλην. Θουκυδίδης 15
(7.87.2)· ἐδίδοσαν μὲν αὐτῶν ἑκάστῳ ἐπὶ ὀκτὼ μῆνας κοτύλην
ὕδατος καὶ δύο κοτύλας σίτου. Ἀριστοφάνης Προάγωνι (fr. 481)·
ὁ δ᾿ ἀλφίτων πριάμενος τρεῖς χοίνικας
κοτύλης δεούσας εἴκοσ᾿ ἀπολογίζεται. ‖
479a Ἀπολλόδωρος (FGrH 244 F 254) δὲ ποτηρίου τι γένος ὑψηλὸν καὶ 20
ἔγκοιλον. πᾶν δὲ τὸ κοῖλον κοτύλην, φησίν, ἐκάλουν οἱ παλαιοί,
ὡς καὶ τὸ τῶν χειρῶν κοῖλον· ὅθεν καί·
κοτυλήρυτον αἷμα (Il. 23.34),

*478f–9b  Eust. p. 1282.46, 48, 49–50, 52–3, 57–60 = IV.664.3, 5–6, 6–9, 10–11,
664.18–665.6

1  Σιληνὸς M P Mus, cf. 11.783b, 475d, 482f, etc. : † σειληνοσ † A


9  † πυρνον † καὶ κοτύλην A : κοτύλην καὶ πύρνον Hom. ‖ 13  τῷ
προειρημένῳ Madvig : τῶν προειρημένων A ‖ 14  Παιδιαῖς Casaubon, cf. Poll.
9.114 : Παιδείαις A ‖ 16  μὲν A : γὰρ Thuc. ‖ 19  εἴκοσ᾿ ἀπολογίζεται A :
οἴκαδ᾿ ἀπολογίζεται Mpc P Mus : ἑκτέα λογίζεται Dobree
xi 478d –479d 299

τὸ ἀμφοτέραις ταῖς χερσὶν ἀρυσθῆναι δυνάμενον. καὶ ἐγκοτύλη δέ


τις παιδιὰ καλεῖται ἐν ᾗ κοιλάναντες τὰς χεῖρας δέχονται τὰ
γόνατα τῶν νενικηκότων οἱ νενικημένοι καὶ βαστάζουσιν αὐτούς.
Διόδωρος δ᾿ ἐν Ἰταλικαῖς Γλώσσαις καὶ Ἡράκλειτος, ὥς φησι
5 Πάμφιλος (fr. VIII Schmidt), τὴν κοτύλην καλεῖσθαι καὶ ἡμίναν,
παρατιθέμενος Ἐπιχάρμου (fr. 289)· |
καὶ πιεῖν ὕδωρ διπλάσιον χλιαρόν, ἡμίνας δύο. 479b
καὶ Σώφρων (fr. 100)· κατάστρεψον, τέκνον, τὰν ἡμίναν. κοτυλί-
σκην δ᾿ εἴρηκε Φερεκράτης ἐν Κοριαννοῖ (fr. 75.4)·
10 (Β.) τὴν κοτυλίσκην. (Α.) μηδαμῶς.
Ἀριστοφάνης ἐν Ἀχαρνεῦσι (459)·
κοτυλίσκιον τὸ χεῖλος ἀποκεκρουμένον.
κοτύλη δὲ καλεῖται καὶ ἡ τοῦ ἰσχίου κοιλότης (Il. 5.305–6), καὶ αἱ
τοῦ πολύποδος ἐν ταῖς πλεκτάναις ἐπιφύσεις παραγώγως κοτυλη-
15 δόνες (e.g. Od. 5.432–3). καὶ τὰ κύμβαλα δ᾿ Αἰσχύλος ἐν ᾿Ηδωνοῖς
(fr. 57.6) κοτύλας εἴρηκεν·
ὁ δὲ χαλκοδέτοις κοτύλαις ὀτοβεῖ.
Μαρσύας (FGrH 135/6 F 23) δέ φησι | τὸ ἐν τῷ ἰσχίῳ ὀστοῦν καλεῖ- 479c
σθαι ἄλεισον καὶ κύλικα. κοτυλίσκος δὲ καλεῖται ὁ ἱερὸς τοῦ
20 Διονύσου κρατηρίσκος καὶ οἷς χέονται οἱ μύσται, ὡς Νίκανδρός
φησιν ὁ Θυατειρηνὸς (FGrH 343 F 13) παρατιθέμενος τὸ ἐκ Νεφε-
λῶν Ἀριστοφάνους (fr. 395)·
μηδὲ στέψω κοτυλίσκον.
Σιμμίας δὲ ἀποδίδωσι τὴν κοτύλην ἄλεισον.
25 [58] κοτταβίς. Ἁρμόδιος ὁ Λεπρεάτης ἐν τῷ Περὶ τῶν κατὰ
Φιγάλειαν Νομίμων (FGrH 319 F 1.15–16) διεξιὼν περὶ τῶν
ἐπιχωρίων δείπνων γράφει καὶ ταῦτα· καθαγισάντων ταῦτα ἐν
κεραμεᾷ κοτταβίδι πιεῖν ἑκάστῳ | μικρόν, καὶ ὁ προσφέρων 479d

1  ἐγκοτύλη A C E Eust. : ἐν κοτύλῃ Kaibel ex Poll. 9.122 ‖ 8  κατάστρεψον A


C E Eust. : κατάστεψον B ‖ 20  χέονται A : χρῶνται Casaubon, cf. 11.496a et
Hsch. κ 3818 ‖ 26  Φιγάλειαν Dindorf ex 4.148f : † φιγαλιαν † A
300 deip nosop histae

ἀνεῖπεν· “εὐδειπνίας.” Ἡγήσανδρος δ᾿ ὁ Δελφὸς ἐν Ὑπομνήμασιν


(fr. 32, FHG iv.419), ὧν ἀρχή· ἐν τῇ ἀρίστῃ πολιτείᾳ, φησίν· ὁ
καλούμενος κότταβος παρῆλθεν εἰς τὰ συμπόσια τῶν περὶ
Σικελίαν, ὥς φησι Δικαίαρχος (fr. 97 Wehrli = fr. 109 Forten-
baugh–Schütrumpf), πρῶτον εἰσαγαγόντων. τοσαύτη δὲ ἐγένετο 5
σπουδὴ περὶ τὸ ἐπιτήδευμα ὥστε εἰς τὰ συμπόσια παρεισφέρειν
ἆθλα κοτταβεῖα καλούμενα. εἶτα κύλικες αἱ πρὸς τὸ πρᾶγμα
χρήσιμαι μάλιστ᾿ εἶναι δοκοῦσαι κατεσκευάζοντο, καλούμεναι
479e κοτταβίδες. πρὸς δὲ | τούτοις οἶκοι κατεσκευάζοντο κυκλοτερεῖς,
ἵνα πάντες εἰς τὸ μέσον τοῦ κοττάβου τεθέντος ἐξ ἀποστήματος 10
ἴσου καὶ τόπων ὁμοίων ἀγωνίζοιντο περὶ τῆς νίκης· οὐ γὰρ μόνον
ἐφιλοτιμοῦντο βάλλειν ἐπὶ τὸν σκοπόν ἀλλὰ καὶ καλῶς
† ἑκαστα † αὐτῶν · ἔδει γὰρ εἰς τὸν ἀριστερὸν ἀγκῶνα ἐρείσαντα
καὶ τῇ δεξιᾷ κυκλώσαντα ὑγρῶς ἀφεῖναι τὴν λάταγα· οὕτω γὰρ
ἐκάλουν τὸ πῖπτον ἐκ τῆς κύλικος ὑγρόν· ὥστε ἔνιοι μεῖζον 15
ἐφρόνουν τῶν ἐπὶ τῷ ἀκοντίζειν μέγα φρονούντων.
[59] κρατάνιον. μήποτε τὸ νῦν καλούμενον κράνειον ἔκπωμα
479f οὕτως ὠνόμαζον | οἱ ἀρχαῖοι· Πολέμων (fr. 22 Preller) γοῦν ἢ ὅστις
ἐστὶν ὁ ποιήσας τὸν ἐπιγραφόμενον Ἑλλαδικὸν περὶ τοῦ ἐν
Ὀλυμπίᾳ λέγων Μεταποντίνων ναοῦ γράφει καὶ ταῦτα· ναὸς 20
Μεταποντίνων, ἐν ᾧ φιάλαι ἀργυραῖ ἑκατὸν καὶ τριάκοντα καὶ
δύο, οἰνοχόαι ἀργυραῖ δύο, ἀποθυστάνιον ἀργυροῦν, φιάλαι τρεῖς
480a ἐπίχρυσοι. ναὸς Βυζαντίων, ‖ ἐν ᾧ Τρίτων κυπαρίσσινος ἔχων
κρατάνιον ἀργυροῦν, Σειρὴν ἀργυρᾶ, καρχήσια δύο ἀργυρᾶ, κύλιξ
ἀργυρᾶ, οἰνοχόη χρυσῆ, κέρατα δύο. ἐν δὲ τῷ ναῷ τῆς Ἥρας τῷ 25
παλαιῷ φιάλαι ἀργυραῖ τριάκοντα, κρατάνια ἀργυρᾶ δύο, χύτρος
ἀργυροῦς, ἀποθυστάνιον χρυσοῦν, κρατὴρ χρυσοῦς, Κυρηναίων
ἀνάθημα, βατιάκιον ἀργυροῦν.
κρουνεῖα. Ἐπιγένης Μνηματίῳ (fr. 6.1–2)·

1  εὐδειπνίας 4.149b et Musurus : † εὐδειπνειας † A ‖ 6  fort. 〈ἡ〉 σπουδὴ


7  κοτταβεῖα Schweighäuser : κοττάβια A ‖ 13  † ἑκαστα † αὐτῶν A : ἕκαστα
ποιεῖν Wilamowitz ‖ 14  τῇ δεξιᾷ κυκλώσαντα A C E : τὴν δεξιὰν
ἀγκυλώσαντα Kaibel ‖ 15  πῖπτον vel πίπτον A C : πίπτειν E : ῥιπτόμενον
Kaibel ‖ 15–16  μεῖζον ἐφρόνουν A C E : μᾶλλον ἐφρόνουν μέγα 11.782e
16  τῶν ἐπὶ τῷ ἀκοντίζειν μέγα φρονούντων A C E : ἢ ἐπὶ τῷ εὖ ἀκοντίζειν
11.782e : del. Musurus ‖ 17  κράνειον C E Mus : κρανεῖον A : κρανίον M
22  ἀποθυστάνιον M P, cf. infra : † ἀποθουστανιον † A ‖ 29  κρουνεῖα A :
κρουνεῖον C E
xi 479d –480d 301

(Α.) κρατῆρες, κάδοι,


ὁλκεῖα, κρουνεῖ᾿. (Β.) ἔστι γὰρ κρουνεῖα; (Α.) ναί.
κυαθίς. κοτυλῶδες ἀγγεῖον. | Σώφρων ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ 480b
μίμῳ Γυναῖκες αἳ τὰν Θεόν Φαντι Ἐξελᾶν (fr. 3)· ὑποκατώρυκται
5 δὲ ἐν † κυατθίδι τρικτοι † ἀλεξιφαρμάκων.
[60] κύλιξ. Φερεκράτης Δουλοδιδασκάλῳ (fr. 45)·
νυνὶ δ᾿ † ἀπονίζειν † τὴν κύλικα δώσων πιεῖν,
ἔγχει τ᾿ ἐπιθεὶς τὸν ἡθμόν.
ταῦτα δ᾿ ἐστὶ κεράμεα ποτήρια καὶ λέγεται ἀπὸ τοῦ κυλίεσθαι τῷ
10 τροχῷ· ἀφ᾿ ὧν καλεῖται τό τε κυλικεῖον, ἐν ᾧ τίθεται τόπῳ τὰ
ποτήρια, κἂν ἀργυρᾶ τυγχάνῃ ὄντα, καὶ τὸ κυλικηγορεῖν, ὅταν
ἐπὶ τῇ | κύλικί τις ἀγορεύῃ. Ἀθηναῖοι δὲ καὶ τὴν ἰατρικὴν πυξίδα 480c
καλοῦσι κυλιχνίδα διὰ τὸ τῷ τόρνῳ κεκυλίσθαι. ἐγένοντο δ᾿ ἐπίση-
μοι κύλικες αἵ τε Ἀργεῖαι καὶ αἱ Ἀττικαί. καὶ τῶν μὲν Ἀττικῶν
15 μνημονεύει Πίνδαρος (fr. 124a) ἐν τοῖσδε·
ὦ Θρασύβουλ᾿, ἐρατᾶν ὄχημ᾿ ἀοιδᾶν
τοῦτο πέμπω μεταδόρπιον. ἐν ξυνῷ κεν εἴη
συμπόταισί τε γλυκερὸν καὶ Διονύσοιο καρπῷ
καὶ κυλίκεσσιν Ἀθαναίαισι κέντρον.
20 αἱ δ᾿ Ἀργεῖαι δοκοῦσι καὶ τὸν τύπον ἔχειν διάφορον πρὸς τὰς |
Ἀττικάς· φοξαὶ γοῦν ἦσαν τὸ χεῖλος, ὡς Σιμωνίδης φησὶν ὁ Ἀμόρ- 480d
γιος (Semon. fr. 27.1 West2)·
αὕτη δὲ φοξίχειλος,

480b–c  Eust. p. 1538.40–1 = i.220.33–5 | *480c–d  Eust. p. 207.10–15 = I.316.


2–7

2  κρουνεῖ᾿ Schweighäuser : κρουνεῖα A | γὰρ κρουνεῖα; ναί Schweighäuser :


γὰρ † κρουνειαναι † A : δὲ † κρουνιαναι † 11.472e : † κρουνιαναι † 11.486c
5  † κυατθίδι τρικτοι † A : κυαθίδι τρικτὺς Schweighäuser, ducente
Casaubon ‖ 7   ἀπονίζειν A : ἀπόνιζε Bergk : fort. ἀπονίζει … / ἐγχεῖ
13  κυλιχνίδα Kaibel, cf. Antiph. fr. 206.3, Poll. 6.98, Hsch. κ 4504, Phot. κ
1191 : κυλικίδα A C E Eust. ‖ 18  συμπόταισί A : συμπόταισίν Dindorf
Διονύσοιο A : Διωνύσοιο Schweighäuser ‖ 19  Ἀθαναίαισι Maehler
(Ἀθηναίαισι iam Schneider) : † ἀθηναιεσι † A : Ἀθαναιεῦσι B Mus
23  φοξίχειλος A C E Eust. : φοξὴ χεῖλος Vat. gr. 28 (Σ Il. 2.219) : Ἀργείη κύλιξ
add. Σ Il. 2.219 (cf. infra) EM p. 798.21
302 deip nosop histae

ἡ εἰς ὀξὺ ἀνηγμένη, οἷοί εἰσιν οἱ ἄμβικες καλούμενοι· τὸ γὰρ


φοξὸν ἐπὶ τούτου τάττουσι, καθότι Ὅμηρος (Il. 2.219) ἐπὶ τοῦ
Θερσίτου·
φοξὸς ἔην κεφαλήν.
καί ἐστιν οἷον φαοξός, ὁ πρὸς τὰ φάη ὀξὺς ὁρώμενος. [61] διάφοροι 5
δὲ κύλικες γίνονται καὶ ἐν τῇ τοῦ συσσίτου ἡμῶν Ἀθηναίου
480e πατρίδι Ναυκράτει· | εἰσὶ γὰρ φιαλώδεις μέν, οὐ κατὰ τόρνον ἀλλ᾿
ὥσπερ δακτύλῳ πεποιημέναι, καὶ ἔχουσιν ὦτα τέσσαρα, πυθμένα
εἰς πλάτος ἐκτεταμένον (πολλοὶ δ᾿ ἐν τῇ Ναυκράτει κεραμεῖς, ἀφ᾿
ὧν καὶ ἡ πλησίον τῶν κεραμείων πύλη Κεραμικὴ καλεῖται), καὶ 10
βάπτονται εἰς τὸ δοκεῖν εἶναι ἀργυραῖ. ἐπαινοῦνται δὲ καὶ αἱ Χῖαι
κύλικες, ὧν μνημονεύει Ἕρμιππος ἐν Στρατιώταις (fr. 55)·
Χία δὲ κύλιξ ὑψοῦ κρέμαται
περὶ πασσαλόφιν.
Γλαύκων δ᾿ ἐν ταῖς Γλώσσαις Κυπρίους φησὶ τὴν κοτύλην κύλικα | 15
480f καλεῖν. Ἱππῶναξ δ᾿ ἐν Συνωνύμοις οὕτω γράφει· ἄλεισον, ποτή-
ριον, κύπελλον, ἄμφωτις, σκύφος, κύλιξ, κώθων, καρχήσιον,
φιάλη. Ἀχαιὸς δὲ ὁ Ἐρετριεὺς ἐν Ἀλκμαίωνι (TrGF 20 F 14) ἀντὶ
τοῦ κύλικες παραγώγως κυλιχνίδας εἴρηκε διὰ τούτων·
ἀλλ᾿ ὡς τάχιστα μέλανα δεῦρ᾿ ἀμνὸν φέρειν 20
κοινόν τε χρὴ κρατῆρα καὶ κυλιχνίδας.
481a καὶ Ἀλκαῖος (fr. 346.1–5) ‖ κυλίχνας·
πίνωμεν· τί τὸν λύχνον † ἀμμενομεν †; δάκτυλος ἀμέρα·
κὰδ δ᾿ † άειρε † κυλίχναις μεγάλαις, ἄϊτα, ποικίλαις·
οἶνον γὰρ Σεμέλας καὶ Δίος λαθικήδεα 25

*480e  Eust. p. 1428.60–1 = i.75.8–9

6  γίνονται, i.e. ΓΙΝ- Bedrot : πίνονται, i.e. ΠΙΝ- A ‖ 16  Ἱππῶναξ A :


Ἑρμῶναξ Dobree ‖ 20  δεῦρ᾿ ἀμνὸν Nauck : † δευραμονον † A : δεῦρο μόνον
Musurus ‖ 22  κυλίχνας C E : om. A ‖ 23  πίνωμεν A : πώνωμεν Meineke | τὸν
λύχνον A : τὰ λύχν᾿ Porson | † ἀμμενομεν † A : σβέννυμεν 10.430d :
ὀμμένομεν Ahrens ‖ 24  † άειρε † A : ἀνάειρε 10.430d : ἄερρε Ahrens | ἄϊτα,
ποικίλαις, i.e. -ΙΛΑΙΣ cens. Ien. : † αιταποικιλλις †, i.e. -ΙΛΛΙΣ A :
† αιταποικιλα † 10.430d ‖ 25  Διὸς A : Διὸς υἱὸς 10.430d | λαθικήδεα M :
λαθικηδέα A, cf. λαθικήδε᾿ 10.430d As : λαθικάδε᾿ 10.430d
xi 480d–481c 303

ἀνθρώποισιν ἔδωκεν. ἔγχεαι, κέρνα ἔνα καὶ


πλείους. 5
καὶ ἐν τῷ δεκάτῳ (fr. 322)·
λάταγες ποτέονται κυλίχναν ἀπὸ Τηίαν,
5 ὡς διαφόρων γινομένων καὶ ἐν Τέῳ κυλίκων. [62] Φερεκράτης
Κοριαννοῖ (fr. 75)·
(Α.) ἐκ τοῦ βαλανείου γὰρ διεφθορὸς ἔρχομαι
ξηρὰν ἔχουσα τὴν φάρυγγα. (Β.) δώσω πιεῖν.
(Α.) γλίσχρον τέ μου τὸ σίαλον νὴ τὼ θεώ. |
10 (Β.) εἰ λάβω † κυρισοι † τὴν κυλίσκην. (Α.) μηδαμῶς 481b
μικράν γε· κινεῖται γὰρ εὐθύς μοι χολὴ 5
ἐξ οὗπερ ἔπιον ἐκ τοιαύτης φάρμακον.
εἰς τὴν ἐμὴν νῦν ἔγχεον τὴν μείζονα.
ὅτι δὲ μεγάλοις ποτηρίοις αἱ γυναῖκες ἐχρῶντο 〈ὁ〉 αὐτὸς εἴρηκε
15 Φερεκράτης ἐν Τυραννίδι (fr. 152) διὰ τούτων·
εἶτα κεραμεύσαντα τοῖς μὲν ἀνδράσιν ποτήρια |
πλατέα, τοίχους οὐκ ἔχοντ᾿ ἀλλ᾿ αὐτὸ τοὔδαφος μόνον, 481c
κοὐχὶ † δωρουντ᾿ † οὐδὲ κόγχην, ἐμφερῆ γευστηρίοις·
φασὶ δ᾿ αὐταῖσι βαθείας κύλικας ὥσπερ ὁλκάδας
20 οἰναγωγούς, περιφερεῖς, λεπτάς, μέσας γαστροιίδας, 5
οὐκ ἀβούλως ἀλλὰ πόρρωθεν κατεσκευασμέναι
αὔθ᾿, ὅπως ἀνεκλογίστως πλεῖστος οἶνος ἐκποθῇ. |

*481c–d  Eust. p. 1632.30–2 = i.346.37–40

1  ἔδωκεν B M P Mus : † ἐδωκεν † A : ἔδωκ᾿ Schweighäuser | ἔγχεαι, κέρνα


A : ἔγχευε, κέρνα εἰς 10.430a : ἔγχεε † κιρναις † 10.430d A : ἔγχεε κιρνὰς
10.430d C E : ἔγχεε κέρναις Meister ‖ 2  πλείους A : πλέαις 10.430d : πλήαις
Fick ‖ 4  κυλίχναν A : κυλίχνην As | ἀπὸ A : ἄπο M P : ἀπὺ Ahrens
7  διεφθορὸς A : δίεφθος Casaubon ‖ 8  φάρυγγα A : φάρυγα Toup
9  γλίσχρον Casaubon : † γλαισχρον † A | τε, i.e. ΤΕ A : γέ, i.e. ΓΕ Dobree
μου A : μοὐστὶ Dindorf | θεώ P Mus : θεῶι A ‖ 10  κυλίσκην A : κοτυλίσκην
11.479b ‖ 14  〈ὁ〉 add. Schweighäuser ‖ 16  εἶτα κεραμεύσαντα A : εἶτ᾿
ἐκεραμεύσαντο Bergk | μὲν C E : om. A ‖ 17  ἔχοντ᾿ C E M P : ἔχοντα A
18  † δωρουντ᾿ † A : χωροῦντ᾿ Casaubon ‖ 19  φασὶ δ᾿ αὐταῖσι A : ταῖς δὲ
γυναιξὶ C E : σφίσι δέ γ᾿ αὐταῖσιν Bergk
304 deip nosop histae

481d εἶθ᾿ ὅταν τὸν οἶνον αὐτὰς αἰτιώμεθ᾿ ἐκπιεῖν,


λοιδοροῦνται κὠμνύουσι μὴ πιεῖν ἀλλ᾿ ἢ μίαν.
ἡ δὲ κρείττων ἡ μί᾿ ἐστὶ χιλίων ποτηρίων. 10
[63] κυμβία. τὰ κοῖλα ποτήρια καὶ μικρὰ Σιμάριστος. Δωρό-
θεος δέ· γένος ποτηρίων βαθέων τὰ κυμβία καὶ ὀρθῶν πυθμένα μὴ 5
ἐχόντων μηδὲ ὦτα. Πτολεμαῖος δὲ ὁ τοῦ Ἀριστονίκου τὰ κυφά.
Νίκανδρος δ᾿ ὁ Θυατειρηνὸς (FGrH 343 F 14) τὸ χωρὶς ὠτίων
ποτήριον ὠνομακέναι Θεόπομπον ἐν Μήδῳ (fr. 32). Φιλήμων
Φάσματι (fr. 87)·
ἐπεὶ δ᾿ ἡ Ῥόδη 10
481e κυμβίον | ἀκράτου κατασέσεικεν ὑμᾶς ἄνω.
Διονύσιος δ᾿ ὁ Σάμιος ἐν ἕκτῳ Περὶ τοῦ Κύκλου (FGrH 15 F 4b) τὸ
αὐτὸ οἴεται εἶναι κισσύβιον καὶ κυμβίον· φησὶ γὰρ ὡς (Od. 9.346)
Ὀδυσσεὺς πληρώσας κυμβίον ἀκράτου ὤρεξε τῷ Κύκλωπι. οὐκ
ἔστι δὲ μικρὸν τὸ διδόμενον αὐτῷ κισσύβιον παρ᾿ Ὁμήρῳ· οὐ γὰρ 15
ἂν τρὶς πιὼν μέγιστος ὢν τὸ σῶμα ταχέως ὑπὸ τῆς μέθης κατηνέ-
χθη. τοῦ κυμβίου μνημονεύει καὶ Δημοσθένης ἐν τῷ Κατὰ
Μειδίου (21.158), ἀκολουθεῖν αὐτῷ φάσκων ῥυτὰ καὶ κυμβία, καὶ
481f ἐν τῷ Κατὰ Εὐέργου | καὶ Μνησιβούλου (47.58). φησὶ δὲ Δίδυμος
ὁ γραμματικὸς (5.40, p. 75 Schmidt) ἐπίμηκες εἶναι τὸ ποτήριον 20
καὶ στενὸν τῷ σχήματι, παρόμοιον πλοίῳ. καὶ Ἀναξανδρίδης ἐν
Ἀγροίκοις (fr. 3)·
(Α.) μεγάλ᾿ ἴσως ποτήρια
προπινόμενα καὶ μέστ᾿ ἀκράτου κυμβία
ἐκάρωσεν ὑμᾶς. (Β.) ἀνακεχαίτικεν μὲν οὖν. 25

Ἄλεξις Ἱππεῖ (fr. 100)·

482d–e, 483a, 481d  Eust. p. 1205.56–8 = IV.399.8–12

1  αἰτιώμεθ᾿ C E M P Mus : αἰτιώμεθα A et (ordine verborum mutata) Eust.


2  κὠμνύουσι C E M P Eust. Mus : ὠμνύουσι B : κὀμνύουσι A | πιεῖν C E M P
Eust. : ᾿κπιεῖν A ‖ 4  τὰ κοῖλα ποτήρια καὶ μικρὰ A : τὰ ποτήρια καὶ πλοῖα
μικρὰ Kaibel ‖ 5  ὀρθῶν Cs Es Eust. : ὀρθὸν A C E ‖ 10  ἐπεὶ δ᾿ A : ἔπιεν
Macrob. 5.21.7 ‖ 11  κατασέσεικεν A : κατασέσειχ᾿ Meineke ‖ 16  ταχέως ἂν
A : ἂν delevi ‖ 18  ῥυτὰ καὶ κυμβία A et 11.496f : κυμβία καὶ ῥυτὰ Dem.
25  ἀνακεχαίτικεν Musurus : ἀνακεχέτικεν (vox nihili) A
xi 481d –482d 305

(Α.) τά τε κυμβία
ἦν ‖ πρόσωπ᾿ ἔχοντα χρυσᾶ παρθένων; 482a
(Β.) νὴ τὸν Δί᾿, ἦν γάρ. (Α.) ὦ τάλαιν᾿ ἔγωγε κακῶν.
[64] Ἐρατοσθένης δ᾿ ἐν τῇ Πρὸς Ἀγήτορα τὸν Λάκωνα ἐπιστολῇ
5 (p. 201 Bernhardy) ὡς κυαθῶδες ἀγγεῖον τὸ κυμβίον παραδίδωσι
γράφων οὕτω· θαυμάζουσι δὲ οἱ αὐτοὶ καὶ πῶς κύαθον μὴ κεκτη-
μένος ἀλλὰ κυμβίον μόνον φιάλην προσεκέκτητο. δοκεῖ δή μοι τὸ
μὲν τῆς τῶν ἀνθρώπων χρείας ἕνεκα, τὸ δὲ τῆς τῶν θεῶν τιμῆς εἰς
τὴν κτῆσιν παρειληφέναι. κυάθῳ μὲν οὖν οὐδὲν ἐχρῶντο τότε οὐδὲ
10 κοτύλῃ· | κρατῆρα γὰρ ἵστασαν τοῖς θεοῖς οὐκ ἀργυροῦν οὐδὲ 482b
λιθοκόλλητον ἀλλὰ τῆς Κωλιάδος γῆς. τοῦτον δ᾿ ὁσάκις ἐπί τι
πληρώσαιεν, ἀποσπείσαντες τοῖς θεοῖς ἐκ τῆς φιάλης ᾠνοχόουν
ἐφεξῆς τὸν νεοκρᾶτα βάπτοντες τῷ κυμβίῳ, καθὰ καὶ νῦν παρ᾿
ὑμῖν ποιοῦσιν ἐν τοῖς φιδιτίοις. εἰ δέ ποτε πλεῖον πιεῖν βουληθεῖεν,
15 προσπαρετίθεσαν τοὺς καλουμένους κοτύλους, κάλλιστα καὶ
εὐποτώτατα ἐκπωμάτων. ἦσαν δὲ καὶ οὗτοι τῆς αὐτῆς κεραμείας.
ὅταν δ᾿ Ἔφιππος ἐν Ἐφήβοις (fr. 9) λέγῃ· |
οὐ κύλικας ἐπὶ τὰ δεῖπνα Χαιρήμων φέρει; 482c
οὐ κυμβίοισι πεπολέμηκ᾿ Εὐριπίδης;,
20 οὐ τὸν τραγικὸν λέγει ποιητὴν ἀλλά τινα ὁμώνυμον αὐτῷ, ἤτοι
φίλοινόν τινα ἢ αἰτίαν ἔχοντα οὐ χρηστήν, ὥς φησιν Ἀντίοχος ὁ
Ἀλεξανδρεὺς ἐν τῷ Περὶ τῶν ἐν τῇ Μέσῃ Κωμῳδίᾳ Κωμῳδουμέ-
νων Ποιητῶν· τὸ γὰρ ἐπάγεσθαι κατὰ τὰς ἑστιάσεις κυμβία καὶ
δοκεῖν τούτοις διαμάχεσθαι εἰς ἑκάτερα τείνει. μνημονεύει δ᾿ αὐτοῦ
25 καὶ Ἀναξανδρίδης ἐν Νηρηίσι (fr. 33)· |
(Α.) δὸς δὴ τὸν χό᾿ 482d
αὐτῷ † συγκωμε † καὶ τὸ κυμβίον φέρων.
(Β.) Εὐριπίδης τις σήμερον γενήσεται.
καὶ Ἔφιππος ἐν Ὁμοίοις ἢ Ὀβελιαφόροις (fr. 16)·

482d–e, 483a, 481d  Eust. p. 1205.56–8 = IV.399.8–12

3  ἔγωγε A : ἐγὼ Dobree ‖ 7  μόνον Casaubon : μόνην A ‖ 11  τῆς Κωλιάδος


γῆς A : γῆς Κωλιάδος Sauppe ‖ 14  φιδιτίοις Schweighäuser : † φιδιτειοις †
A ‖ 26  χό᾿ A : χοᾶ Jacobs ‖ 27  † συγκωμε † A : σύ, Κῶμε Dobree
28  σήμερον A : τήμερον Dindorf
306 deip nosop histae

Διονυσίου δὲ δράματ᾿ ἐκμαθεῖν δέοι


καὶ Δημοφῶντος ἅττ᾿ ἐποίησεν εἰς κοτύλην,
ῥήσεις τε κατὰ τὸ δεῖπνον Θεωρός μοι λέγοι,
† λητιτ † οἰκήσαιμι τὴν ἑξῆς θύραν,
κυμβία τε παρέχοι μ᾿ ἑστιῶν Εὐριπίδης. 5 5

ὅτι δὲ καὶ πλοῖον ἡ κύμβη Σοφοκλῆς ἐν Ἀνδρομέδᾳ (fr. 127) φησίν· |


482e ἵπποισιν ἢ κύμβαισι ναυστολεῖς χθόνα;
κύββα. ποτήριον Ἀπολλόδωρος (FGrH 244 F 224) Παφίους.
[65] κύπελλον. τοῦτο πότερόν ἐστι ταὐτὸν τῷ ἀλείσῳ καὶ τῷ
δέπαι † ἢ ὀνόματι διαλλάσσει; 10

τοὺς μὲν ἄρα χρυσέοισι κυπέλλοις υἷες Ἀχαιῶν


δειδέχατ᾿ ἄλλοθεν ἄλλος ἀνασταδόν. (Il. 9.670–1)
ἢ διάφορος ἦν ὁ τύπος, καὶ οὐχ ὥσπερ τὸ δέπας καὶ τὸ ἄλεισον
ἀμφικύπελλον, οὕτω δὲ καὶ τοῦτο, † κυφὸν δὲ μόνον; ἀπὸ γὰρ τῆς
482f κυφότητος τὸ κύπελλον, ὥσπερ καὶ τὸ ἀμφικύπελλον. | ἢ ὅτι 15
παραπλήσιον ἦν ταῖς πέλλαις, συνηγμένον μᾶλλον εἰς τὴν
κυφότητα; ἢ ἀμφικύπελλα οἷον ἀμφίκυρτα ἀπὸ τῶν ὤτων, διὰ τὸ
τοιαῦτα εἶναι τῇ κατασκευῇ; φησὶ γὰρ καὶ ὁ ποιητής (Od. 22.10)·
χρύσεον ἄμφωτον.
Ἀντίμαχος δ᾿ ἐν πέμπτῳ Θηβαΐδος (fr. 24 Matthews)· 20

πᾶσιν δ᾿ ἡγεμόνεσσιν ἐποιχόμενοι κήρυκες


χρύσεα καλὰ κύπελλα τετυγμένα νωμήσαντο.
Σιληνὸς δέ φησι· κύπελλα ἐκπώματα σκύφοις ὅμοια, ὡς καὶ
Νίκανδρος ὁ Κολοφώνιος (fr. 140 Schneider). ‖

482e–f, 483a  Eust. p. 1776.35–8 = ii.93.40–4

2  ἅττ᾿ ἐποίησεν Petit : † ατεποιησεν † A : ἅτ᾿ ἐποίησεν B M P Mus | κοτύλην


A : Κότυν Casaubon ‖ 3  τὸ A : del. Hertelius | Θεωρός A : Θεόδωρός
Meineke ‖ 4  † λητιτ † A : Λάχητί τ᾿ Porson ‖ 5  Εὑριπιδης A : Εὐριπίδῃ
Canter ‖ 8  κύββα A : π(ερὶ) κύββης ποτηρίου lmAmg : κύμβα C E B M P Mus,
cf. 11.483a | Παφίους B P, cf. 11.483a : † π φιους † A ‖ 10  ἢ ὀνόματι
διαλλάσσει A : [ἢ] 〈καὶ〉 ὀνόματι 〈μόνον〉 διαλλάσσει Casaubon : [ἢ] ὀνόματι
〈μόνον〉 διαλλάσσον Polak
xi 482d–483d 307

κύπελλα δὲ νεῖμε συβώτης. (Od. 20.253) 483a


Εὔμολπος δὲ ποτηρίου γένος, ἀπὸ τοῦ κυφὸν εἶναι. Σιμάριστος δὲ
τὸ δίωτον ποτήριον Κυπρίους, τὸ δὲ δίωτον καὶ τετράωτον
Κρῆτας. Φιλητᾶς (fr. 10 Dettori = fr. 38 Spanoudakis = Gloss. Ital.
5 29 K–A) δὲ Συρακοσίους κύπελλα καλεῖν τὰ τῆς μάζης καὶ τῶν
ἄρτων ἐπὶ τῆς τραπέζης καταλείμματα.
κύμβη. Φιλήμων ἐν ταῖς Ἀττικαῖς Φωναῖς κύλικος εἶδος.
Ἀπολλόδωρος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Ἐτυμολογιῶν (FGrH 244 F 224)
Παφίους τὸ ποτήριον καλεῖν κύμβα.
10 [66] κώθων. Λακωνικὸν ποτήριον, | οὗ μνημονεύει Ξενοφῶν ἐν 483b
πρώτῳ Κύρου Παιδείας (1.2.8). Κριτίας δ᾿ ἐν Λακεδαιμονίων
Πολιτείᾳ (88 B 34 D–K) γράφει οὕτω· χωρὶς δὲ τούτων τὰ
σμικρότατα ἐς τὴν δίαιταν, ὑποδήματα ἄριστα Λακωνικά, ἱμάτια
φορεῖν ἥδιστα καὶ χρησιμώτατα· κώθων Λακωνικὸς ἔκπωμα
15 ἐπιτηδειότατον εἰς στρατείαν καὶ εὐφορώτατον ἐν γυλιῷ· οὗ δὲ
ἕνεκα στρατιωτικόν, πολλάκις ἀνάγκη ὕδωρ πίνειν οὐ καθαρόν·
πρῶτον μὲν οὖν τὸ μὴ λίαν κατάδηλον εἶναι τὸ πόμα· εἶτα
ἄμβωνας ὁ κώθων ἔχων ὑπολείπει | τὸ οὐ καθαρὸν ἐν αὑτῷ. καὶ 483c
Πολέμων δ᾿ ἐν τρίτῳ τῶν Πρὸς Ἀδαῖον καὶ Ἀντίγονον (fr. 61
20 Preller), ὅτι κεραμεοῖς ἀγγείοις ἐχρῶντο οἱ Λακεδαιμόνιοι, γράφει
οὕτως· ἀλλὰ μὴν ὅτι ἀρχαϊκὸν ἦν τὸ τοιοῦτο τῆς ἀγωγῆς γένος, ὃ
καὶ νῦν δρᾶται παρά τισι τῶν Ἑλλήνων· ἐν Ἄργει μὲν ἐν ταῖς
δημοσίαις θοίναις, ἐν Λακεδαίμονι δὲ κατὰ τὰς ἑορτὰς ἔν τε τοῖς
ἐπινικίοις καὶ τοῖς γάμοις τῶν παρθένων πίνουσιν ἐκ κεραμέων
25 ποτηρίων, ἐν δὲ τοῖς ἄλλοις συμποσίοις καὶ φιδιτίοις ἐν πιθάκναις.
μνημονεύει | αὐτοῦ καὶ Ἀρχίλοχος ἐν Ἐλεγείοις (fr. 4.6–9 West2) 483d
ὡς ποτηρίου οὕτως·

482d–e, 483a, 481d  Eust. p. 1205.56–8 = IV.399.8–12

4  Φιλητᾶς Dindorf (Φιλήτας iam M P Mus) : Φιλίτας A ‖ 8  τῷ A : τοῖς


Schweighäuser ‖ 9  κύμβα A : κύμβαν C E : κύββα Kaibel, cf. 11.482e
14  κώθων M P Mus : καθ᾿ ὧν A ‖ 17  κατάδηλον Bedrot : † καταδολον † A
19  ἐν τρίτῳ, i.e. ΕΝ Γ ΄ scripsi : ἐν τῇ, i.e. ΕΝΤΗΙ A : ἐν τῇ 〈πέμπτῃ〉
Schweighäuser | τῶν om. M P Mus ‖ 21  τοιοῦτο] τοιοῦτον δὲ A : δὲ del. (vel
τοιόνδε) Dindorf | δὲ τῆς, i.e. ΔΕΤΗΣ A : λιτῆς, i.e. ΛΙΤΗΣ Meineke | lac.
intra γένος et ὃ καὶ indic. Dindorf ‖ 22  δρᾶται A : ὁρᾶται Meineke
25  φιδιτίοις Pac et Schweighäuser : φιδιτείοις A
308 deip nosop histae

ἀλλά τε σὺν κώθωνι θοῆς διὰ σέλματα νηὸς


φοίτα καὶ κοίλων πώματ᾿ ἄφελκε κάδων,
ἄγρει δ᾿ οἶνον ἐρυθρὸν ἀπὸ τρυγός· οὐδὲ γὰρ ἡμεῖς
νήφειν μὲν φυλακῇ τῇδε δυνησόμεθα,
ὡς τῆς κύλικος λεγομένης κώθωνος. Ἀριστοφάνης Ἱππεῦσιν 5
(599–600)·
εἰς τὰς ἱππαγωγοὺς εἰσεπήδων ἀνδρικῶς
483e πριάμενοι κώθωνας, οἱ δὲ σκόροδα | καὶ κρόμμυα.
Ἡνίοχος Γοργόσι (fr. 1)·
πιεῖν πιεῖν τις ἐγχείτω λαβὼν 10
πυριγενῆ κυκλοτερῆ βραχύωτον παχύστομον
κώθωνα παῖδα φάρυγγος.
Θεόπομπος Στρατιώτισιν (fr. 55)·
ἐγὼ γὰρ κώθωνος ἐκ στρεψαύχενος
† ποιμαν † τὸν τράχηλον ἀνακεκλασμένη; 15

Ἄλεξις Ἐρίθοις (fr. 181)·


† εἰτ᾿ εν † τετρακότυλον ἐπεσόβει κώθωνά μοι,
πλέον οἴκων κτῆμα.
ἀπὸ δὲ τοῦ ποτηρίου τούτου καὶ ἀκρατοκώθωνας καλοῦσι τοὺς
πολὺν ἄκρατον σπῶντας, ὡς Ὑπερείδης ἐν τῷ Κατὰ Δημοσθένους 20
483f (p. 24 Jensen). Καλλίξεινος δ᾿ | ἐν τετάρτῳ Περὶ Ἀλεξανδρείας
(FGrH 627 F 2c) ἀναγράφων τὴν τοῦ Φιλαδέλφου πομπὴν καὶ
καταλέγων πολλὰ ἐκπώματα γράφει καὶ τάδε· κώθωνες † διάμε-
τροι † δύο. [67] περὶ δὲ τοῦ κωθωνίζεσθαι καὶ ὅτι χρήσιμός ἐστι
διὰ χρόνου ὁ κωθωνισμὸς Μνησίθεος ὁ Ἀθηναῖος ἰατρὸς ἐν τῇ 25

1  ἀλλά τε, i.e. ΑΛΛΑΤΕ A : ἀλλά γε, i.e. ΑΛΛΑΓΕ Musurus et POxy. 854 :
ἀλλ᾿ ἄγε Schweighäuser ‖ 4  νήφειν μὲν A : νήφειν ἐν Musurus : νηφέμεν[
POxy. 854 ‖ 8  σκόροδα M P Mus et Ar. : † σκορδα † A | κρόμμυα B M P Mus
et Ar. : κρόμυα A ‖ 12  φάρυγγος A C E : φάρυγος Dobree ‖ 15  † ποιμαν †
A : πιόμαν C E : πιοίμαν Musurus : ἂν … / … πίοιμι Jacobs, Schweighäuser
17  † εἰτ᾿ εν † A : εἶτα Porson ‖ 18  πλέον, i.e. πλ(ον) A : παλαιὸν Porson
20  πολὺν C E : πλέον A : πλέονα Kaibel | Ὑπερείδης Meineke : Ὑπερίδης A
23–4  διάμετροι A : διμέτρητοι 5.199f
xi 483d –484d 309

Περὶ Κωθωνισμοῦ ἐπιστολῇ (fr. 45 Bertier) φησιν οὕτω· συμβαίνει


τοὺς μὲν πολὺν ἄκρατον ἐν ταῖς συνουσίαις πίνοντας μεγάλα
βλάπτεσθαι καὶ τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχήν. ‖ τὸ μέντοι κωθωνίζεσθαι 484a
διά τινων ἡμερῶν δοκεῖ μοι ποιεῖν τινα καὶ τοῦ σώματος κάθαρσιν
5 καὶ τῆς ψυχῆς ἄνεσιν· γίνονται γάρ τινες ἡμῖν ἐκ τῶν καθ᾿ ἡμέραν
συμποσίων ἐπιπόλαιοι δριμύτητες. ταύταις οὖν ἐστι τῶν μὲν
πόρων οἰκειότατος ὁ διὰ τῆς οὐρήσεως, τῶν δὲ καθάρσεων ἡ διὰ
τῶν κωθωνισμῶν πρέπει μάλιστα· κατανίζεται γὰρ τὸ σῶμα τοῖς
οἴνοις· ὑγρὸν γὰρ καὶ θερμὸν ὁ οἶνος, τὸ δὲ ἀφ᾿ ἡμῶν διηθούμενον
10 οὖρόν ἐστι δριμύ· τὰ γοῦν ἱμάτια τούτῳ χρώμενοι ῥύμματι |
πλύνουσιν οἱ γναφεῖς. τρία δὲ παραφύλαττε ὅταν κωθωνίζῃ· μὴ 484b
πονηρὸν οἶνον πίνειν μηδὲ ἄκρατον μηδὲ τραγηματίζεσθαι ἐν τοῖς
κωθωνισμοῖς. ὅταν δ᾿ ἱκανῶς ἔχῃς ἤδη, μὴ κοιμῶ πρὶν ἂν ἐμέσῃς
πλέον ἢ ἔλαττον. εἶτα ἐὰν μὲν ἐμέσῃς ἱκανῶς, ἀναπαύου μικρὸν
15 περιχεάμενος· ἐὰν δὲ μὴ δυνηθῇς ἱκανῶς κενῶσαι σαυτόν, πλείονι
χρῆσαι τῷ λουτρῷ καὶ εἰς τὴν πύελον κατακλίθητι σφόδρα εἰς
θερμὸν ὕδωρ. Πολέμων δ᾿ ἐν πέμπτῳ τῶν Πρὸς Ἀδαῖον καὶ
Ἀντίγονόν (fr. 60 Preller) | φησι· Διόνυσος Τέλειος καθήμενος ἐπὶ 484c
πέτρας· ἐξ εὐωνύμων δ᾿ αὐτοῦ σάτυρος φαλακρὸς ἐν τῇ δεξιᾷ
20 κώθωνα μόνωτον ῥαβδωτὸν κρατῶν.
[68] λαβρώνια. ἐκπώματος Περσικοῦ εἶδος ἀπὸ τῆς ἐν τῷ
πίνειν λαβρότητος ὠνομασμένον. πλατὺ δ᾿ ἐστὶ τῇ κατασκευῇ καὶ
μέγα· ἔχει δὲ καὶ ὦτα μεγάλα. Μένανδρος Ἁλιεῖ (fr. 26)·
εὐποροῦμεν, οὐδὲ μετρίως· ἐκ Κυΐνδων χρυσίον, |
25 Περσικαὶ στολαὶ δ᾿ ἐκεῖναι πορφυραῖ, τορεύματ᾿ 484d
ἔνδον ἔστ᾿, ἄνδρες, ποτηρίδια τορεύματα
κἀκτυπωμάτων πρόσωπα, τραγέλαφοι, λαβρώνια.
ἐν δὲ Φιλαδέλφοις (fr. 395)·
ἤδη δ᾿ ἐπιχύσεις διάλιθοι, λαβρώνιοι,

484c  Eust. p. 1066.3 = III.868.27–869.1

5  γίνονται C E B M P Mus : γίγνονται A ‖ 6  ἐπιπόλαιοι C E Mus : ἐπιπόλεοι


A ‖ 7  ἡ M P : ὁ A C E ‖ 8  κατανίζεται A C E : διανίζεται tent. Kaibel
13  κοιμῶ C E P Mus : κοιμῷ A ‖ 14  μικρὸν C E : μικρῶς A Es ‖ 24  Κυΐνδων
Meineke : † κυλινδων † A : κυλίκων Bedrot ‖ 25  τορεύματ᾿ A : τορεύματα
Musurus ‖ 29  ἐπιχύσεις Ritschl : ἐπίχυσις A
310 deip nosop histae

Πέρσαι δ᾿ ἔχοντες μυιοσόβας ἑστήκεσαν.


Ἵππαρχος δ᾿ ἐν Θαΐδι (fr. 3)·
(Α.) ὁ λαβρώνιος δ᾿ ἐστὶν οὗτος ὄρνις; (Β.) Ἡράκλεις· |
484e ποτήριον χρυσοῦς διακοσίους ἄγον.
(Α.) ὢ περιβοήτου, φιλτάτη, λαβρωνίου. 5

Δίφιλος † πιθραυστηι † (fr. 81) καὶ ἄλλα γένη καταλέγων ποτη-


ρίων φησί·
(Α.) τραγέλαφος, πρίστις, βατιάκη, λαβρώνιος.
† ἀνδραποδιον † δὴ ταῦθ᾿, ὁρᾷς, ἥκιστά γ᾿,
ἐκπωμάτων δ᾿ ὀνόματα. (Β.) πρὸς τῆς Ἑστίας. 10
(Α.) ὁ λαβρώνιος χρυσῶν δέ, παῖδες, εἴκοσι.
Δίδυμος (5.41, p. 75 Schmidt) δ᾿ ὅμοιον εἶναί φησιν αὐτὸ βομβυλιῷ |
484f ἢ βατιακίῳ.
[69] Λάκαιναι. κυλίκων εἶδος οὕτω λεγόμενον ἢ ἀπὸ τοῦ κερά-
μου, ὡς τὰ Ἀττικὰ σκεύη, ἢ ἀπὸ τοῦ σχήματος ἐπιχωριάσαντος 15
ἐκεῖ, ὥσπερ 〈…〉 αἱ Θηρίκλειαι λέγονται. Ἀριστοφάνης Δαιτα-
λεῦσι (fr. 225.3–4)·
Συβαρίτιδάς τ᾿ εὐωχίας καὶ “Χῖον ἐκ Λακαινᾶν”
κυλίκων μέθυ ἡδέως καὶ φίλως.
[70] λεπαστή. οἱ μὲν ὀξύνουσι τὴν τελευταίαν, ὡς καλή, οἱ δὲ 20
485a παροξύνουσιν, ὡς μεγάλη. ‖ τοῦτο δὲ τὸ ποτήριον ὠνομάσθη ἀπὸ
τῶν εἰς τὰς μέθας καὶ τὰς ἀσωτίας πολλὰ ἀναλισκόντων, οὓς
λαφύκτας καλοῦμεν. κύλικες δ᾿ ἦσαν μεγάλαι. Ἀριστοφάνης
Εἰρήνῃ (916)·

*484f–5a, 485d, b, 486a, 485a  Eust. p. 1246.31–4 = IV.537.7–538.7

1  μυιοσόβας Poll. 10.94 et Musurus : † μυοσοβασ † A | ἑστήκεσαν A :


εἱστήκεσαν Blaydes ‖ 3  ἐστιν A : ἔσθ᾿ Musurus ‖ 6  † πιθραυστηι †, i.e. ΠΙ-
A : Τιθραύστῃ, i.e. ΤΙ- Casaubon ‖ 8  τραγέλαφος, πρίστις A : πρίστις,
τραγέλαφος Porson ‖ 9  γ᾿ A : γε Musurus ‖ 14  κυλίκων A : κυλικίων C E
15  ἐπιχωριάσαντος C E B : ἐπιχωριάσαντες A ‖ 16  lac. indic. Kaibel, ducente
Schweighäuser ‖ 19  κυλίκων μέθυ ἡδέως καὶ φίλως del. Dindorf
xi 484d –485c 311

τί δῆτα † νηπιοις † οἴνου κύλικα λεπαστήν;


ἀφ᾿ ἧς ἐστι λάψαι, τουτέστιν ἁθρόως πιεῖν, κατεναντίον τῷ
λεγομένῳ βομβυλιῷ· φησὶ γάρ που ὁ αὐτός (Ar. fr. 615)·
τὸ δ᾿ αἷμα λέλαφας τοὐμόν, ὦναξ δέσποτα,
5 οἷον “ἅθρουν μ᾿ ἐξέπιες”. ἐν δὲ Γηρυτάδῃ (Ar. fr. 174)·
ἦν δὲ
τὸ πρᾶγμ᾿ ἑορτή· περιέφερεν δ᾿ ἐν | κύκλῳ λεπαστὴν ἡμῖν 485b
ταχὺ προσφέρων παῖς † ἐνεχειτε † σφόδρα κυανοβενθῆ,
τὸ βάθος παρίστησιν ὁ κωμικὸς τοῦ ποτηρίου. Ἀντιφάνης δὲ ἐν
10 Ἀσκληπιῷ (fr. 47)·
τὴν δὴ γραῦν τὴν ἀσθενοῦσαν πάνυ πάλαι, τὴν βρυτικήν,
ῥίζιον τρίψας τι μικρὸν δελεάσας τε † γεννητικηι †
τὸ μέγεθος κοίλῃ λεπαστῇ τοῦτ᾿ ἐποίησεν ἐκπιεῖν.
Φιλύλλιος Αὔγῃ (fr. 5)·
15 πάντα γὰρ ἦν
μετ᾿ ἀνδρῶν, μειρακίων
πινόντων· ὁμοῦ δ᾿ ἄλλων †
γραϊδίων μεγάλαισιν οἴ-
νου χαίροντα λεπασταῖς. 5
20 Θεόπομπος Παμφίλῃ (fr. 41)·
σπόγγος, | λεκάνη, πτερόν, λεπαστὴ πάνυ πυκνὴν † 485c
ἐκπιοῦσ᾿ ἄκρατον Ἀγαθοῦ Δαίμονος
τέττιξ κελαδεῖ.
καὶ ἐν Μήδῳ (fr. 31)·
25 ὥς ποτ᾿ ἐκήλησεν Καλλίστρατος υἷας Ἀχαιῶν

1  sic A : πίοις οἴνου κύλικα λεπαστήν C E : τί δῆτ᾿, ἐπειδὰν ἐκπίῃς οἴνου νέου
λεπαστήν; Ar. ‖ 4  δ᾿ αἷμα A : δέμας C E : δέπας Eust. ‖ 7  πρᾶγμ᾿ M P Mus :
πρᾶγμα A | περιέφερεν δ᾿ ἐν A : περιέφερε δ᾿ ἐν B M P Mus : περιέφερε δὲ
Poll. ‖ 11  δὴ A : δὲ B ‖ 12  † γεννητικηι † A : γεννικῇ Casaubon ‖ 16  μετ᾿ A :
μέστ᾿ Jacobs ‖ 21  πυκνὴν A : πυκνή, / ἣν Schweighäuser
312 deip nosop histae

κέρμα φίλον διδούς, ὅτε συμμαχίαν ἐρέεινεν·


οἶον δ᾿ οὐ κήλησε δέμας λεπτὸν Ῥαδάμανθυν, |
485d Λύσανδρον, κώθωνι, πρὶν αὐτῷ δῶκε λεπαστήν.
Ἀμερίας (p. 10 Hoffmann) δέ φησι τὴν οἰνοχόην λεπαστὴν καλεῖ-
σθαι. Ἀριστοφάνης (Ar. Byz. fr. 411 Slater) δὲ καὶ Ἀπολλόδωρος 5
(FGrH 244 F 258) γένος εἶναι κύλικος. Φερεκράτης Κραπατάλλοις
(fr. 101)·
τῶν θεατῶν δ᾿ ὅστις διψῇ λεπαστὴν λαψάμενος μεστὴν
† ἐκκαρυβδισαι. †
Νίκανδρος δ᾿ ὁ Κολοφώνιός (fr. 142 Schneider) φησι Δόλοπας 10
οὕτω καλεῖν τὴν κύλικα. Λυκόφρων δ᾿ ἐν τῷ ἐνάτῳ Περὶ
Κωμῳδίας (fr. 85 Strecker) παραθέμενος τὰ Φερεκράτους καὶ αὐτὸς
485e εἶναί | φησι γένος κύλικος τὴν λεπαστήν. Μόσχος δ᾿ ἐν Ἐξηγήσει
Ῥοδιακῶν Λέξεων κεραμεοῦν ἀγγεῖόν φησιν αὐτὸ εἶναι ἐοικὸς ταῖς
λεγομέναις πτωματίσιν, ἐκπεταλώτερον δέ. Ἀρτεμίδωρος δ᾿ ὁ 15
Ἀριστοφάνειος ποτήριον ποιόν. Ἀπολλοφάνης δὲ Κρησί (fr. 7)·
καὶ λεπαστὰν ἁδύοινον εὐφραίνει δι᾿ ἡμέρας.
Θεόπομπος Παμφίλῃ (fr. 42)·
λεπαστὴ μάλα συχνή, |
485f ἣν ἐκπιοῦσ᾿ ἄκρατον Ἀγαθοῦ Δαίμονος 20
περίστατον βοῶσα τὴν κώμην ποεῖ.
Νίκανδρος δ᾿ ὁ Θυατειρηνός (FGrH 343 F 15), κύλιξ, φησί, μείζων,
παρατιθέμενος Τηλεκλείδου ἐκ Πρυτάνεων (fr. 27.1–2)·
καὶ μελιχρὸν οἶνον ἕλκειν
ἐξ ἡδυπνόου λεπαστῆς. ‖ 25

*484f–5a, 485d, b, 486a, 485a  Eust. p. 1246.31–4 = IV.537.7–538.7

1  διδούς A : τι διδούς Musurus : διαδούς Dindorf ‖ 17  λεπαστὰν ἁδύοινον


(ἡδύ- As) εὐφραίνει A : λεπαστά μ᾿ ἁδύοινος εὐφρανεῖ Porson | † ἡμερας † A :
ἁμέρας Meineke ‖ 20  ἐκπιοῦσ᾿ B : ἐκπιοῦσα A ‖ 25  ἡδυπνόου A : ἡδύπνου
Schweighäuser
xi 485c–486c 313

Ἕρμιππος Μοίραις (fr. 45)· 486a


ἐὰν ἐγὼ πάθω τι τήνδε τὴν λεπαστὴν ἐκπιών,
τῷ Διονύσῳ πάντα τἀμαυτοῦ δίδωμι χρήματα.
[71] λοιβάσιον. κύλιξ, ὥς φησι Κλείταρχος καὶ Νίκανδρος ὁ
5 Θυατειρηνός (FGrH 343 F 16), ᾧ τὸ ἔλαιον ἐπισπένδουσι τοῖς
ἱεροῖς, σπονδεῖον δὲ ᾧ τὸν οἶνον, καλεῖσθαι λέγων καὶ λοιβίδας τὰ
σπονδεῖα ὑπὸ Ἀντιμάχου τοῦ Κολοφωνίου (fr. 26 Matthews).
Λέσβιον ὅτι ποτηρίου εἶδος Ἡδύλος παρίστησιν ἐν
Ἐπιγράμμασιν (HE 1837–42) οὑτωσὶ λέγων· |
10 ἡ διαπινομένη, κάλλιστον ἀνδράσι θαῦμα 486b
κοὐ ψευδές, νῆστις τρεῖς χόας ἐξέπιεν·
ἧς τόδε σοί, Παφίη, † ζωρεσμιτρησι † θυωθὲν
κεῖται πορφυρέης Λέσβιον ἐξ ὑέλου. 1840
ἣν σάου πάντως, ὡς καὶ πάντων ἐπ᾿ ἐκείνης †
15 σοὶ τοῖχοι γλυκερῶν σῦλα φέρωσι πότων.
λουτήριον. Ἐπιγένης Μνηματίῳ (fr. 6.1–4) ἐν τῷ τῶν
ποτηρίων καταλόγῳ φησί·
(Α.) κρατῆρες, κάδοι, |
ὁλκεῖα † κρουνιαναι † 486c
20 λουτήρι᾿. ἀλλὰ τί καθ᾿ ἕκαστον δεῖ λέγειν;
ὄψει γὰρ αὐτός.
[72] Λυκιουργεῖς. φιάλαι τινὲς οὕτω καλοῦνται ἀπὸ Λύκωνος
τοῦ κατεσκευασμένου, ὡς καὶ Κονώνειοι αἱ ὑπὸ Κόνωνος
ποιηθεῖσαι. μνημονεύει τοῦ Λύκωνος Δημοσθένης ἐν τῷ Περὶ τοῦ

*484f–5a, 485d, b, 486a, 485a  Eust. p. 1246.31–4 = IV.537.7–538.7


*486c–e  Eust. p. 907.22–6 = III.400.10–17

2  ἐὰν A : ἂν C E Eust. : ἢν Porson ‖ 4  Κλείταρχος Verraert : Κλέαρχος A


5  ᾧ A C E : fort. ᾗ ‖ 6  καὶ λοιβίδας Kaibel : λοιβίδας καὶ A ‖ 10  κάλλιστον
A : Καλλίστιον, M P Mus ‖ 12  ἧς τόδε σοί Pierson : † ηστοδεοι † A
19  † κρουνιαναι † A : δὲ † κρουνιαναι † 11.472e : γὰρ † κρουνειαναι †
11.480a : κρουνεῖα; ναί. Schweighäuser ‖ 20  λουτήρι᾿ Schweighäuser :
λουτήρια A ‖ 22  Λυκιουργεῖς A C E : περὶ λυκιουργίδων φιαλῶν lmAmg
23  Κονώνειοι Kaibel : Κονώνιοι A C E Eust.
314 deip nosop histae

Στεφάνου κἀν τῷ Πρὸς Τιμόθεον Ὕβρεως λέγων οὕτω ([D.]


49.31)· φιάλας Λυκιουργεῖς δύο. ἐν δὲ τῷ Πρὸς Τιμόθεον (14.31)
γράφει· δίδωσιν ἀποθεῖναι τῷ Φορμίωνι μετὰ τῶν χρημάτων καὶ
486d ἄλλας φιάλας Λυκιουργεῖς | δύο. ὅπερ ἐξηγούμενος Δίδυμος ὁ
γραμματικὸς (19g, pp. 314–15 Schmidt) τὰς ὑπὸ Λυκίου φησὶ 5
κατεσκευασμένας· ἦν δ᾿ οὗτος τὸ γένος Βοιώτιος ἐξ Ἐλευθερῶν,
υἱὸς Μύρωνος τοῦ ἀνδριαντοποιοῦ, ὡς Πολέμων φησὶν ἐν πρώτῳ
Περὶ Ἀκροπόλεως (fr. 2 Preller). ἀγνοεῖ δ᾿ ὁ γραμματικὸς ὅτι τὸν
τοιοῦτον σχηματισμὸν ἀπὸ κυρίων ὀνομάτων οὐκ ἄν τις εὕροι
486e γινόμενον ἀλλ᾿ ἀπὸ πόλεων | ἢ ἐθνῶν· Ἀριστοφάνης τε γὰρ ἐν 10
Εἰρήνῃ (143) φησί·
τὸ δὲ πλοῖον ἔσται Ναξιουργὴς κάνθαρος·
Κριτίας τ᾿ ἐν τῇ Λακεδαιμονίων Πολιτείᾳ (88 B 35 D–K)· κλίνη
Μιλησιουργὴς καὶ δίφρος Μιλησιουργής, κλίνη Χιουργὴς καὶ
τράπεζα Ῥηνειοεργής. Ἡρόδοτός τε ἐν τῇ ἑβδόμῃ (7.76) φησί· 15
προβόλους δύο Λυκοεργέας. μήποτ᾿ οὖν καὶ παρὰ τῷ Δημοσθένει
([D.] 49.31, supra) γραπτέον Λυκιοεργέας, ἵν᾿ ἀκούηται τὰ ἐν
Λυκίᾳ εἰργασμένα.
[73] μέλη. οὕτω καλεῖταί τινα ποτήρια ὧν μνημονεύει
Ἀνάξιππος ἐν Φρέατι (fr. 8) λέγων οὕτω· | 20

486f σὺ δὲ τὴν μέλην, Συρίσκε, ταυτηνὶ λαβὼν

*486e  Eust. p. 868.20 = III.271.21–2 | 486f–7a  Eust. p. 1400.61 = i.34.13–14

1  Ὕβρεως A : Ὑπὲρ Χρέους Casaubon ‖ 3–4  μετὰ τῶν χρημάτων καὶ


ἄλλας φιάλας A : μετ᾿ ἄλλων χρημάτων καὶ φιάλας Dem. ‖ 4  Ἡρόδοτος δὲ ἐν
ζ΄· προβόλους δύο Λυκιουργίδας ἡμιεργέας (v.ll.) ὅτι ἀκόντιά ἐστι πρὸς λύκων
θήραν ἐπιτήδεια 〈ἢ〉 (add. Kaibel) ἐν Λυκίᾳ εἰργασμένα post δύο praeb. A :
del. Schweighäuser, cf. infra ‖ 9  σχηματισμὸν A et Harp. Λ 31, cf. 11.490d :
μετασχηματισμὸν C E ‖ 13  τ᾿ Meineke : δ᾿ A ‖ 14  Μιλησιουργὴς A et Harp.
Λ 31 : Μολοσσιουργὴς C E Eust. ‖ 15  Ῥηνειοεργής Diels : ρηνιοεργής A, cf.
Poll. 7.93 : Κορινθιουργής Eust. | τῇ ἑβδόμῃ M P Mus : τῇ ἑβδόμῳ A (cf.
11.486d ζ΄) : τῇ ζ΄ Harp. Λ 31 ‖ 16  παρὰ 〈τῷ Ἡροδότῳ ὡς καὶ παρὰ〉 τῷ
Δημοσθένει Schweighäuser, cf. Harp. Λ 31 μήποτ᾿ οὖν γραπτέον καὶ παρ᾿
Ἡροδότῳ ἐν τῇ ἑβδόμῃ, ἀντὶ τοῦ προβόλους δύο Λυκοεργέας, Λυκιεργέας, ἵνα
ὥσπερ παρὰ τῷ Δημοσθένει οὕτως ὀνομάζηται τὰ ἐν Λυκίᾳ εἰργασμένα
17  ἵν᾿ ἀκούηται Schweighäuser : ἵνα καίηται A : ἵνα … ὀνομάζηται Harp. Λ
31 : ἵνα καλῆται tent. Kaibel
xi 486c –487b 315

ἔνεγκ᾿ ἐπὶ τὸ μνῆμ᾿ ἐκείνῃ, μανθάνεις;


καὶ κατάχεον.
μετάνιπτρον. ἡ μετὰ τὸ δεῖπνον ἐπὴν ἀπονίψωνται διδομένη
κύλιξ. Ἀντιφάνης Λαμπάδι (fr. 135.1–2)·
5 Δαίμονος
Ἀγαθοῦ μετάνιπτρον, ἐντραγεῖν, σπονδή, κρότος. ‖
Δίφιλος Σαπφοῖ (fr. 70)· 487a
Ἀρχίλοχε, δέξαι τήνδε τὴν μετανιπτρίδα
μεστὴν Διὸς Σωτῆρος, Ἀγαθοῦ Δαίμονος.
10 ἔνιοι δὲ τὴν μετὰ τὸ νίψασθαι πόσιν, ὡς Σέλευκος ἐν Γλώσσαις
(fr. 59 Müller). Καλλίας δ᾿ ἐν Κύκλωψι (fr. 9)·
καὶ δέξαι τηνδὶ μετανιπτρίδα τῆς Ὑγιείας.
Φιλέταιρος Ἀσκληπιῷ (fr. 1)·
ἐνέσεισε μεστὴν ἴσον ἴσῳ μετανιπτρίδα
15 μεγάλην, ὑπειπὼν τῆς Ὑγιείας τοὔνομα.
Φιλόξενος δ᾿ ὁ διθυραμβοποιὸς ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Δείπνῳ (PMG
836(c)) μετὰ τὸ ἀπονίψασθαι τὰς χεῖρας | προπίνων τινί φησι· 487b
σὺ δὲ τάνδ᾿ † εκβακχια †
εὔδροσον πλήρη μετανιπτρίδα δέξαι·
20 πραΰ τί τοι Βρόμιος
γάνος τόδε δοὺς ἐπὶ τέρ-
ψιν ἅπαντας ἄγει.
Ἀντιφάνης Λαμπάδι (fr. 135.1–2)·
τράπεζα † φυστημινεισ † ἀλλὰ μὴν Δαίμονος
25 Ἀγαθοῦ μετάνιπτρον.
Νικόστρατος Ἀντερώσῃ (fr. 3)·

487b–c  Eust. p. 1258.57–8 = IV.578.23–4

1  ἔνεγκ᾿ A : ἔνεγκον Jacobs ‖ 15  ὑπειπὼν A : ἐπειπὼν Schweighäuser


22  ἅπαντας A : πάντας Meineke
316 deip nosop histae

μετανιπτρίδ᾿ αὐτῷ τῆς Ὑγιείας ἔγχεον.


[74] μαστός. Ἀπολλόδωρος ὁ Κυρηναῖος (fr. 5 Dyck), ὡς Πάμ-
φιλός (fr. XXI Schmidt) φησι, Παφίους τὸ ποτήριον οὕτω καλεῖν.
487c μαθαλίδας. Βλαῖσος ἐν | Σατούρνῳ (fr. 2) φησίν·
ἑπτὰ μαθαλίδας ἐπίχεε ἡμῖν τῶ γλυκυτάτω. 5

Πάμφιλος (fr. XIX Schmidt) δέ φησι· μήποτε ἐκπώματός ἐστιν


εἶδος, ἢ μέτρον οἷον κύαθος. Διόδωρος δὲ κύλικα ἀποδίδωσι.
[75] μάνης. ποτηρίου εἶδος. Νίκων Κιθαρῳδῷ (fr. 1)·
καὶ πάνυ τις εὐκαίρως προπίνων φησί
“πατριῶτα.” μάνην δ᾿ εἶχε κεραμεοῦν ἁδρὸν 10
χωροῦντα κοτύλας πέντ᾿ ἴσως. ἐδεξάμην.
παρέθετο τὰ ἰαμβεῖα καὶ Δίδυμος (5.38, pp. 73–5 Schmidt) καὶ
487d Πάμφιλος (fr. XX Schmidt). | καλεῖται δὲ μάνης καὶ τὸ ἐπὶ τοῦ
κοττάβου ἐφεστηκός, ἐφ᾿ οὗ τὰς λάταγας ἐν παιδιᾷ ἔπεμπον· ὅπερ
Σοφοκλῆς ἐν Σαλμωνεῖ (fr. 537) χάλκειον ἔφη κάρα λέγων οὕτω· 15

τάδ᾿ ἐστὶ κνισμὸς καὶ φιλημάτων ψόφος·


τῷ καλλικοτταβοῦντι νικητήρια
τίθημι καὶ βαλόντι χάλκειον κάρα.
Ἀντιφάνης Ἀφροδίτης Γοναῖς (fr. 57.5–13)·
(Α.) ἐγὼ ἐπιδείξω· καθ᾿ ὅσον ἂν τὸν κότταβον 5 20
† ἀφης † ἐπὶ τὴν πλάστιγγα.
(Β.) ποῖον ἄν; (Α.) τοῦτο τοὐπικείμενον |
487e ἄνω τὸ μικρόν (Β.) τὸ πινακίσκιον λέγεις;
(Α.) τοῦτ᾿ ἐστὶ πλάστιγξ, ἵν᾿ οὗτος ὁ κρατῶν γίνεται.

4  μαθαλίδας A : μασθαλίς (structura mutata) C E : μασθάλης Eust. ‖ 5  τῶ


γλυκυτάτω P : τῶι γλυκυτάτωι A ‖ 9  προπίνων A : “προπίνω” Pierson
10  δ᾿ Schweighäuser : δὲ A ‖ 14  ἐφ᾿ Bentley : ἀφ᾿ A ‖ 15  ὁ Σοφοκλῆς A : ὁ
delevi | Σαλμωνεῖ M P Mus : † σαλμωνι † A ‖ 17  καλλικοτταβοῦντι A :
καλλικοσσαβοῦντι Nauck ‖ 20  ἐπιδείξω A : διδάξω 15.666f et Σ Luc.
21  † ἀφης † A : ἀφεὶς 15.666f A et Σ Luc. : ἀφῆς B M P Mus et 15.666f C E
22  ποῖον ἄν (v.ll. ποῖον et ποίαν) A : ποίαν 15.666f et Σ Luc. | τοὐπικείμενον
15.666f et Σ Luc. : τὸ ὑποκείμενον A ‖ 24  ἵν᾿ A : om. 15.666f | γίνεται 15.666f
C E B M P Mus : γινεται A : γίγνεται Dindorf
xi 48 7 b–4 88a 317

(Β.) πῶς δ᾿ εἴσεταί τις τοῦτ᾿; (Α.) ἐὰν τύχῃ μόνον 10


αὐτῆς, ἐπὶ τὸν μάνην πεσεῖται, καὶ ψόφος
ἔσται πάνυ πολύς. (Β.) πρὸς θεῶν, τῷ κοττάβῳ
πρόσεστι καὶ Μάνης τις ὥσπερ οἰκέτης;
5 Ἕρμιππος Μοίραις (fr. 48.5–10)·
ῥάβδον δ᾿ ὄψει (φησί) τὴν κοτταβικὴν 5
ἐν τοῖς ἀχύροισι κυλινδομένην,
μάνης δ᾿ οὐδὲν λατάγων ἀίει·
τὴν δὲ τάλαιναν πλάστιγγ᾿ | ἂν ἴδοις 487f
10 παρὰ τὸν στροφέα τῆς κηπαίας
ἐν τοῖσι κορήμασιν οὖσαν. 10
[76] Νεστορίς. περὶ τῆς ἰδέας τοῦ Νέστορος ποτηρίου φησὶν ὁ
ποιητής (Il. 11.632–7)·
πὰρ δὲ δέπας περικαλλές, ὃ οἴκοθεν ἦγ᾿ ὁ γεραιός,
15 χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον· οὔατα δ᾿ αὐτοῦ
τέσσαρ᾿ ἔσαν, δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο, δύο δ᾿ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν. ‖ 635
ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης 488a
πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν.
20 ἐν τούτοις ζητεῖται πρῶτον μὲν τί ποτ᾿ ἐστὶ τό (Il. 11.633)·
χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον,
ἔπειτα τί τό (Il. 11.633–4)·
οὔατα δ᾿ αὐτοῦ
τέσσαρ᾿ ἔσαν·
25 τὰ γὰρ ἄλλα ποτήριά φησιν ὁ Μυρλεανὸς Ἀσκληπιάδης ἐν τῷ
Περὶ τῆς Νεστορίδος δύο ὦτα ἔχειν. πελειάδας δὲ πῶς ἄν τις
ὑπόθοιτο νεμομένας περὶ ἕκαστον τῶν ὤτων; πῶς δὲ καὶ λέγει δύο

1  τοῦτ᾿ Musurus : τοῦτο A | τύχῃ A : θίγῃ Jacobs ‖ 14  δὲ C E et Hom. : om.


A ‖ 16  πελειάδες C E Mus et 11.489f et Hom. : πελιάδες A ‖ 17  δύο A C E :
δύω Hom. et Mpc Ppc et 11.488f, 491e, 492a ‖ 26  πελειάδας C E Mus :
πελιάδας A
318 deip nosop histae

πυθμένας εἶναι τοῦ ποτηρίου; ἰδίως δὲ καὶ τοῦτο λέγεται, ὅτι οἱ


488b μὲν ἄλλοι μογοῦντες | ἐβάσταζον τὸ ποτήριον,
Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν. (Il. 11.637)
ταῦτα προθέμενος ὁ Ἀσκληπιάδης ζητεῖ περὶ τῶν ἥλων, πῶς
πεπαρμένους αὐτοὺς δεῖ δέχεσθαι. οἱ μὲν οὖν λέγουσιν ἔξωθεν δεῖν 5
ἐμπείρεσθαι τοὺς χρυσοῦς ἥλους τῷ ἀργυρῷ ἐκπώματι κατὰ τὸν
τῆς ἐμπαιστικῆς τέχνης λόγον, ὡς καὶ ἐπὶ τοῦ Ἀχιλλέως
σκήπτρου (Il. 1.245–6)·
ὣς φάτο χωόμενος, ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ
χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον· 10

488c ἐμφαίνεται γὰρ ὡς τῶν ἥλων ἐμπεπερονημένων | καθάπερ ἐπὶ τῶν


ῥοπάλων καὶ ἐπὶ τοῦ ξίφους τοῦ Ἀγαμέμνονος (Il. 11.29–31)·
ἀμφὶ δ᾿ ἄρ᾿ ὤμοισι βάλετο ξίφος· ἐν δέ οἱ ἧλοι
χρύσεοι πάμφαινον, ἀτὰρ περὶ κουλεὸν ἦεν
ἀργύρεον. 15

Ἀπελλῆς μὲν οὖν ὁ τορευτὴς ἐπεδείκνυε, φησίν, ἡμῖν ἔν τισι


Κορινθιακοῖς ἔργοις τὴν τῶν ἥλων θέσιν· ἐξοχὴ δ᾿ ἦν ὀλίγη τοῖς
κολαπτῆρσιν ἐπηρμένη καὶ οἱονεὶ κεφαλίδας ἥλων ἀποτελοῦσα.
πεπάρθαι δὲ λέγεται τοὺς ἥλους ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ οὐχ ὅτι ἔξωθεν
488d πρόσκεινται καὶ | πεπαρμένοι εἰσίν, ἀλλ᾿ ὅτι ἐμπεπαρμένοις 20
ἐοίκασιν ἔξω τε ὀλίγῳ προὔχουσι, μετέωροι τῆς ἄλλης ἐπιφανείας
ὄντες. [77] καὶ περὶ τῶν ὤτων οὕτω διορίζονται, ὅτι εἶχε μὲν δύο
ὦτα ἄνω, καθότι καὶ τἄλλα ποτήρια, ἄλλα δὲ δύο κατὰ τὸ
κύρτωμα μέσον ἐξ ἀμφοῖν τοῖν μεροῖν μικρὰ παρόμοια ταῖς Κοριν-
θιακαῖς ὑδρίαις. ὁ δὲ Ἀπελλῆς ἐντέχνως ἄγαν ὑπέδειξε τὴν τῶν 25
τεσσάρων ὤτων σχέσιν ἔχουσαν ὧδε· ἐκ μιᾶς οἱονεὶ ῥίζης, ἥτις τῷ
488e πυθμένι προσκυρεῖ, καθ᾿ ἑκάτερον τὸ οὖς διασχιδεῖς εἰσι | ῥάβδοι
ἐπ᾿ ἀμφοῖν, οὐ πολὺ ἀπ᾿ ἀλλήλων διεστῶσαι διάστημα. αὗται

*488b–d  Eust. p. 869.55–9 = III.278.18–23 | 488d–e, 489e–90a, 491d–e,


492a–b  Eust.(1) p. 870.13–26 = III.280.2–22 | 488d  Eust. p. 869.28–9 =
III.276.15–17

9  χωόμενος A : Πηλείδης Hom. ‖ 13  ὤμοισι A : ὤμοισιν P Mus et Hom.


14  χρύσεοι A : χρύσειοι M P Mus et Hom. ‖ 27  προσκυρεῖ C E M P Mus, cf.
(structura mutata) προσκυρούσης Eust.(1) : † προσκυρρει † A
xi 488a–489b 319

μέχρι τοῦ χείλους διήκουσαι τοῦ ποτηρίου καὶ μικρὸν ἔτι μετεωρι-
ζόμεναι κατὰ μὲν τὴν ἀπόστασιν τοῦ ἀγγείου φυλάσσουσι τὴν
διάσχισιν, κατὰ δὲ τὸ ἀπολῆγον πρὸς τὴν τοῦ χείλους ἔρεισιν
πάλιν συμφύονται· καὶ γίνεται τὸν τρόπον τοῦτον τέσσαρα ὦτα.
5 τοῦτο δὲ οὐκ ἐπὶ πάντων ἀλλ᾿ ἐπ᾿ ἐνίων ποτηρίων τὸ εἶδος τῆς
κατασκευῆς θεωρεῖται, μάλιστα δὲ τῶν λεγομένων Σελευκίδων. τὸ
δ᾿ ἐπὶ τῶν δυεῖν πυθμένων ζητούμενον, | πῶς λέγεται τό (Il. 488f
11.635)·
δύω δ᾿ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν,
10 διαλύουσιν οὕτω τινές· τῶν ποτηρίων τινὰ μὲν ἕνα πυθμένα ἔχειν
τὸν φυσικὸν καὶ συγκεχαλκευμένον τῷ ὅλῳ ποτηρίῳ, καθότι τὰ
λεγόμενα κυμβία καὶ τὰς φιάλας καὶ εἴ τι φιαλῶδές ἐστι τὴν
ἰδέαν· τινὰ δὲ δύο, ὥσπερ τὰ ᾠοσκύφια καὶ τὰ κανθάρια καὶ τὰς
Σελευκίδας καὶ τὰ καρχήσια καὶ τὰ τούτοις ὅμοια· ἕνα μὲν γὰρ
15 εἶναι πυθμένα τὸν κατὰ τὸ κύτος συγκεχαλκευμένον ὅλῳ τῷ
ἀγγείῳ, ἕτερον δὲ τὸν πρόσθετον, ἀπὸ ὀξέος ἀρχόμενον, καταλή-
γοντα δ᾿ εἰς πλατύτερον, ἐφ᾿ οὗ ἵσταται τὸ ποτήριον. ‖ καὶ τὸ τοῦ 489a
Νέστορος οὖν δέπας φασὶν εἶναι τοιοῦτο. δύναται δὲ καὶ δύο
πυθμένας ὑποτίθεσθαι, τὸν μὲν οἷον τοῦ ποτηρίου φέροντα τὸν
20 ὅλον ὄγκον καὶ κατὰ μείζονα κυκλοειδῆ περιγραφὴν ἔξαρσιν
ἔχοντα τοῦ ὕψους σύμμετρον, τὸν δὲ κατ᾿ ἐλάσσω κύκλον συνεχό-
μενον ἐν τῷ μείζονι, καθ᾿ ὅσον συννεύειν συμβέβηκεν εἰς ὀξὺ τὸν
φυσικὸν τοῦ ποτηρίου πυθμένα, ὥστε ὑπὸ δυοῖν πυθμένοιν
φέρεσθαι τὸ ἔκπωμα. Διονύσιος δὲ ὁ Θρᾲξ (test. 5 Linke) ἐν Ῥόδῳ
25 λέγεται τὴν Νεστορίδα κατασκευάσαι τῶν μαθητῶν αὐτῷ
συνενεγκάντων | τἀργύριον· ὅπερ Προμαθίδας ὁ Ἡρακλεώτης 489b
(FGrH 430 F 8) ἐξηγούμενος τὴν κατὰ τὸν Διονύσιον διάταξίν φησι
σκύφον εἶναι παρακειμένως ἔχοντα τὰ ὦτα, καθάπερ αἱ δίπρῳροι
τῶν νεῶν, περὶ δὲ τὰ ὦτα τὰς περιστεράς· ὡσπερεὶ δέ τινα ῥοπά-

*488f–9a, 492a, 488f–9b  Eust.(2) p. 869.1–4, 5–7, 10–17 = III.275.1–6, 9–11,


16–28 | *489a–b  Eust.(3) p. 869.20–4 = III.276.3–8

2  φυλάσσουσι scripsi : φυλάττουσι A C E ‖ 4  συμφύονται C E Eust.(1) :


συμφυεῖς A : συμφυεῖς 〈εἰσιν〉 Wilamowitz | τέσσαρα C E Eust.(1) : τέτταρα A
7  ἐπὶ A : περὶ C E ‖ 10  ἔχειν Schweighäuser : ἔχει A C E Eust.(2) ‖ 14  τὰ1 C
E Eust.(2) : om. A ‖ 20  καὶ A C E : del. Wilamowitz ‖ 21  ἐλάσσω scripsi :
ἐλάττω A C E Eust.(2) ‖ 22  τῷ Kaibel : κύκλῳ A C E Eust.(2)
320 deip nosop histae

λια δύο ὑποκεῖσθαι τῷ ποτηρίῳ πλάγια διὰ μήκους· ταῦτα δ᾿ εἶναι


τοὺς δύο πυθμένας. ὁποῖόν τι καὶ νῦν ἐστιν ἰδεῖν ἐν Καπύῃ πόλει
τῆς Καμπανίας ἀνακείμενον τῇ Ἀρτέμιδι ποτήριον, ὅπερ λέγουσιν
ἐκεῖνοι Νέστορος γεγονέναι· ἐστὶ δὲ ἀργύρεον χρυσοῖς γράμμασιν |
489c ἐντετυπωμένα ἔχον τὰ Ὁμηρικὰ ἔπη. [78] ἐγὼ δέ, φησὶν ὁ 5
Μυρλεανός, τάδε λέγω περὶ τοῦ ποτηρίου. οἱ παλαιοὶ οἱ τὰ περὶ
τὴν ἥμερον τροφὴν πρῶτοι διαταξάμενοι τοῖς ἀνθρώποις, πειθόμε-
νοι τὸν κόσμον εἶναι σφαιροειδῆ, λαμβάνοντες ἔκ τε 〈τοῦ〉 τοῦ
ἡλίου καὶ τῆς σελήνης σχήματος ἐναργεῖς τὰς φαντασίας καὶ τὰ
περὶ τὴν ἰδίαν τροφὴν τῷ περιέχοντι κατὰ τὴν ἰδέαν τοῦ σχήματος 10
ἀφομοιοῦν εἶναι δίκαιον ἐνόμιζον· διὸ τὴν τράπεζαν κυκλοειδῆ
489d κατεσκευάσαντο καὶ τοὺς τρίποδας τοὺς τοῖς θεοῖς | καθαγιζομέ-
νους, φθόεις κυκλοτερεῖς καὶ ἀστέρας ἔχοντας, οὓς καὶ ἐκάλεσαν
σελήνας. καὶ τὸν ἄρτον δ᾿ ἐκάλεσαν ὅτι τῶν σχημάτων ὁ κύκλος
ἀπήρτισται καί ἐστι τέλειος. καὶ τὸ ποτήριον οὖν τὸ δεχόμενον 15
τὴν ὑγρὰν τροφὴν κυκλοτερὲς ἐποίησαν κατὰ μίμημα τοῦ κόσμου.
τὸ δὲ τοῦ Νέστορος καὶ ἰδιαίτερόν ἐστιν· ἔχει γὰρ καὶ ἀστέρας, οὓς
ἥλοις ὁ ποιητὴς ἀπεικάζει διὰ τὸ τοὺς ἀστέρας περιφερεῖς εἶναι
τοῖς ἥλοις ὁμοίως καὶ ἐμπεπηγέναι τῷ οὐρανῷ, καθὼς καὶ
Ἄρατός (Phaen. 453) φησιν ἐπ᾿ αὐτῶν· | 20

489e οὐρανῷ αἰὲν ἄρηρεν ἀγάλματα νυκτὸς ἰούσης.


περισσῶς δὲ καὶ τοῦτ᾿ ἔφρασεν ὁ ποιητὴς τοὺς χρυσοῦς ἥλους
παρατιθεὶς τῇ τοῦ ἀργυροῦ ἐκπώματος φύσει, τὴν τῶν ἀστέρων
καὶ τοῦ οὐρανοῦ ἐκτυπῶν κατὰ τὴν ἰδέαν τῆς χρόας οὐσίαν· ὁ μὲν
γὰρ οὐρανὸς ἀργύρῳ προσέοικεν, οἱ δ᾿ ἀστέρες χρυσῷ διὰ τὸ 25

489c–e  Eust.(4) p. 1816.23–37 = ii.139.27–41 | 489c–d  Eust. p. 869.43–8 =


III.277.20–278.3 | *489d, 492d–e  Eust. p. 871.1–3 = III.283.1–4 | 488d–e,
489e–90a, 491d–e, 492a–b  Eust.(1) p. 870.13–26 = III.280.2–22

2–3  ἐν Καπύῃ πόλει τῆς Καμπανίας A C E : ἐν Καπύῃ πόλει Καμπανῶν


Eust.(3) : πόλει τῆς Καμπανίας fort. ut glossa delenda ‖ 6  οἱ2 scripsi : καὶ A
E : (καὶ) C ‖ 8  〈τοῦ〉 addidi : intra σελήνης et σχήματος add. Wilamowitz
9  ἐναργεῖς C E Mus : ἐνεργεῖς A | καὶ τὰς φαντασίας A : φαντασίας C E : τὰς
φαντασίας (καὶ del.) Casaubon | τὰ B : τὰς A ‖ 10  ἰδίαν Schweighäuser :
ἀίδιον A | τροφὴν Casaubon : στροφὴν A ‖ 13  ἐκάλεσαν scripsi, cf. infra :
καλοῦσι A C E : ἐκάλουν Eust.(4) ‖ 19  ὣς ἐμπεπηγέναι A : ὣς om. C E
Eust.(4) : ὥσπερ ἐμπεπηγέναι Wilamowitz ‖ 21  αἰὲν ἄρηρεν A C E : εὖ
ἐνάρηρεν Arat. ‖ 22  περισσῶς scripsi : περιττῶς A
xi 489b–490b 321

πυρῶδες. [79] ὑποθέμενος οὖν κατηστερισμένον τὸ τοῦ Νέστορος


ποτήριον μεταβαίνει καὶ ἐπὶ τὰ κράτιστα τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων,
οἷς δὴ τεκμαίρονται τὰ περὶ τὴν ζωὴν οἱ ἄνθρωποι. | λέγω δὲ τὰς 489f
πελειάδας· ὅταν γὰρ εἴπῃ (Il. 11.634–5)·
5 δύο δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο,
πελειάδας οὐ σημαίνει τὰς ὄρνιθας, ἅς τινες ὑπονοοῦσι περιστερὰς
εἶναι ἁμαρτάνοντες· ἕτερον γὰρ εἶναί φησιν Ἀριστοτέλης (HA
544b1–2) πελειάδα καὶ ἕτερον περιστεράν. πελειάδας δ᾿ ὁ ποιητὴς
10 καλεῖ νῦν τὰς Πλειάδας, πρὸς ἃς σπόρος τε καὶ ἀμητὸς καὶ τῶν
καρπῶν ἀρχὴ γενέσεως καὶ συναιρέσεως, καθά φησι καὶ Ἡσίοδος
(Op. 383–4)·
Πληιάδων Ἀτλαγενέων ἐπιτελλομενάων ‖
ἄρχεσθ᾿ ἀμητοῖ᾿, ἀρότοιο δὲ δυσομενάων. 490a
15 καὶ Ἄρατος (Phaen. 264–7)·
αἱ μὲν ὁμῶς ὀλίγαι καὶ ἀφεγγέες, ἀλλ᾿ ὀνομασταὶ
ἦρι καὶ ἑσπέριαι, Ζεὺς δ᾿ αἴτιος, εἱλίσσονται, 265
ὅς σφισι καὶ θέρεος καὶ χείματος ἀρχομένοιο
σημαίνειν ἐπένευσεν ἐπερχομένου τ᾿ ἀρότοιο.
20 τὰς οὖν τῆς τῶν καρπῶν γενέσεως καὶ τελειώσεως προσημαντικὰς
Πλειάδας οἰκείως ἐνετόρευσε τῷ τοῦ σοφωτάτου Νέστορος ὁ
ποιητὴς ποτηρίῳ· καὶ γὰρ | τοῦτο τῆς ἑτέρας τροφῆς δεκτικὸν 490b

*490b–c, 491a–c, 490d–e, 492c–d, 490d–e, 491b, 490e–1a, 491c  Eust.(5)


pp. 1712.35–41, 46–53, 60–4, 1712.64–1713.5, 6–7 = ii.10.10–17, 23–31,
10.40–11.7 | 491a–c, 490b–c  Eust.(6) p. 1351.32–6, 38–40 = IV.908.20–6,
909.1–7

1  κατηστερισμένον C E Mus : κατεστηρισμένον A ‖ 3  οἱ C E Eust.(1) : om. A


4  πελειάδας] πελει- hic et ubique infra C E Mus, et sic scripsi : πελι- A
5  δύο A C E : δοιαί Hom. et 11.489f, 492a ‖ 7  ἅς Kaibel : ὥς A C E
11  συναιρέσεως Kaibel : συναίρεσις A C E Eust.(1) ‖ 13  Πληιάδων
Ἀτλαγενέων C E M P Mus et Hes. : Πλειιάδων Ἀτλαιγενέων A ‖ 14  ἄρχεσθ᾿
C E Mus et Hes. : ἄρχεσθαι A | ἀμητοῖ᾿ Hes. : ἀμητοῖο A C E | δὲ C E Mus et
Hes. : τε A ‖ 18  ὅς A : ὃς καί C E : ὅ ut videtur Arat. ‖ 21  ἐνετόρευσε
Hemsterhuis : ἐνετόρνευσε(ν) A C E
322 deip nosop histae

ἀγγεῖον· διὸ καὶ τῷ Διὶ τὴν ἀμβροσίαν τὰς Πελειάδας φέρειν φησί
(Od. 12.62–3)·
τῇ μέν τ᾿ οὐδὲ ποτητὰ παρέρχεται οὐδὲ Πέλειαι
τρήρωνες, ταί τ᾿ ἀμβροσίην Διὶ πατρὶ φέρουσιν·
οὐ γὰρ τὰς πελειάδας τὰς ὄρνεις φέρειν νομιστέον τῷ Διὶ τὴν 5
ἀμβροσίαν, ὡς 〈οἱ〉 πολλοὶ δοξάζουσιν (ἄσεμνον γάρ), ἀλλὰ τὰς
Πλειάδας· οἰκεῖον γὰρ τὰς προσημαινούσας τῷ τῶν ἀνθρώπων
γένει τὰς ὥρας, ταύτας καὶ τῷ Διὶ φέρειν τὴν ἀμβροσίαν· διόπερ
ἀπὸ τῶν πτηνῶν αὐτὰς χωρίζει λέγων (Od. 12.62)· |
490c τῇ μέν τ᾿ οὐδὲ ποτητὰ παρέρχεται οὐδὲ Πέλειαι. 10

ὅτι δὲ τὰς Πλειάδας τοὺς ἐνδοξοτάτους καὶ τῶν ἀπλανῶν ἄστρων


ὑπείληφε δῆλον ἐκ τοῦ προτάσσειν αὐτὰς κατὰ τὴν τῶν ἄλλων
συναρίθμησιν (Il. 18.485–7)·
ἐν δὲ τὰ τείρεα πάντα, τά τ᾿ οὐρανὸς ἐστεφάνωται,
Πληιάδας θ᾿ Ὑάδας τε τό τε σθένος Ὠρίωνος 15
Ἄρκτον θ᾿, ἣν καὶ Ἄμαξαν ἐπίκλησιν καλέουσιν. |
490d ἐπλανήθησαν δ᾿ οἱ πολλοὶ νομίζοντες τὰς Πλειάδας ὄρνεις εἶναι
πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ ποιητικοῦ σχηματισμοῦ τοῦ κατὰ τὴν πρόσθε-
σιν τοῦ γράμματος· ἔπειτα δ᾿ ὅτι τὸ τρήρωνες μόνον ἐδέξαντο εἶναι
ἐπίθετον τῶν πελειάδων, ἐπεὶ διὰ τὴν ἀσθένειαν εὐλαβὴς ἡ ὄρνις 20
αὕτη· τρεῖν δ᾿ ἐστὶ τὸ εὐλαβεῖσθαι. πιθανὸν δ᾿ ἐστὶ τὸ ἐπίθετον καὶ
ἐπὶ τῶν Πλειάδων τιθέμενον· μυθεύονται γὰρ καὶ αὗται τὸν
Ὠρίωνα φεύγειν διωκομένης τῆς μητρὸς αὐτῶν Πληιόνης ὑπὸ τοῦ
490e Ὠρίωνος. | [80] ἡ δὲ τοῦ ὀνόματος ἐκτροπή, καθ᾿ ἣν αἱ Πλειάδες

*490d  Eust. p. 1535.55–6 = i.216.44–5

3  Πέλειαι Hom. et Musurus, cf. supra et infra : Πέλεια A ‖ 4  τρήρωνες, ταί


Hom. : τρήρων ἐσταί A ‖ 6  〈οἱ〉 add. Dobree, cf. 11.490d ‖ 11  τοὺς
ἐνδοξοτάτους καὶ τῶν ἀπλανῶν scripsi : τῶν ἐνδοξοτάτων καὶ ἀπλανῶν A C :
τῶν ἐνδοξοττ καὶ ἀπλανῶν E : τῶν ἐνδοξοτάτων ἐν τοῖς ἀπλανέσιν Eust.(5) : τὸ
ἐνδοξότατον τῶν ἀπλανῶν Kaibel ‖ 12  προτάσσειν scripsi : προτάττειν A C
E | τῶν C E Eust.(5) : om. A ‖ 17  Πλειάδας A C E Eust.(5) : Πελειάδας
Kaibel ‖ 23  Πληιόνης C E M P Mus et 11.490f C E P : Πληιόνην (structura
mutata) Eust.(5) : † πληϊομης † A : τῆς Πληιόνης 11.490f A : fort. ut glossa
delendum
xi 490b–490f 323

λέγονται Πέλειαι καὶ Πελειάδες, παρὰ πολλοῖς ἐστι τῶν ποιητῶν.


πρώτη δὲ Μοιρὼ ἡ Βυζαντία (fr. 1.3–4, p. 21 Powell) καλῶς
ἐδέξατο τὸν νοῦν τῶν Ὁμήρου ποιημάτων ἐν τῇ Μνημοσύνῃ
ἐπιγραφομένῃ φάσκουσα τὴν ἀμβροσίαν τῷ Διὶ τὰς Πλειάδας
5 κομίζειν. Κράτης δ᾿ ὁ κριτικὸς (fr. 59 Broggiato) σφετερισάμενος
αὐτῆς τὴν δόξαν ὡς ἴδιον ἐκφέρει τὸν λόγον. καὶ Σιμωνίδης (PMG
555) δὲ τὰς Πλειάδας Πελειάδας εἴρηκεν ἐν τούτοις·
δίδωτι δ᾿ εὖ † τες † | Ἑρμᾶς ἐναγώνιος, 490f
Μαίας εὐπλοκάμοιο παῖς·
10 ἔτικτε δ᾿ Ἄτλας ἑπτὰ ἰοπλοκάμων φίλαν θυγατέρων
† τανγ᾿ † ἔξοχον εἶδος, † ἀγι † καλέονται
Πελειάδες οὐράνιαι· 5
σαφῶς γὰρ τὰς Πλειάδας οὔσας Ἄτλαντος θυγατέρας Πελειάδας
καλεῖ, καθάπερ καὶ Πίνδαρος (N. 2.10–12)·
15 ἐστὶ δ᾿ ἐοικὸς
ὀρειᾶν γε Πελειάδων
μὴ τηλόθεν Ὠαρίωνα νεῖσθαι·
σύνεγγυς γάρ ἐστιν ὁ Ὠρίων τῇ ἀστροθεσίᾳ τῶν Πλειάδων· διὸ
καὶ ὁ περὶ ταύτας μῦθος, ὅτι φεύγουσι μετὰ τῆς μητρὸς τῆς Πληι-
20 όνης τὸν Ὠρίωνα. ὀρείας δὲ λέγει τὰς Πλειάδας ἐν ἴσῳ τῷ οὐρείας

7  Πελειάδας C E Eust.(5) Mus : Πελιάδας A ‖ 8  † δευτεσερμασ † A : δ᾿ εὖ τέ


σ᾿ Ἑρμᾶς M Mus : δεῦτε σ᾿ Ἑρμᾶς P : παῖς, i.e. ΠΑΙΣ, pro † τες † ~ ταῖς, i.e.
ΤΑΙΣ Page (et cf. v. 2 παῖς) ‖ 9  Μαίας εὐπλοκάμοιο παῖς A : Μαίαδος
οὐρείας ἑλικοβλεφάρου Σ Pind. Σ Lyc. ‖ 10  ἑπτὰ Musurus : † ἐπιτα † A
φίλαν θυγατέρων A : φιλᾶν θυγατρῶν Schneidewin ‖ 11  † τανγ᾿ † A : τάνδ᾿
Page | † ἀγι † (pro αἵ γ᾿?) A : αἳ Musurus : ὅσαι Page ‖ 12  Πελειάδες
Musurus, cf. supra et infra : Πελιάδες A ‖ 15  δ᾿ Pind. : δὲ A ‖ 16  ὀρειᾶν γε
Πελειάδων Pind. : † οριαν † γε Πελιάδων A : ὀρειᾶν τε Πελειάδων Musurus :
ὀρίαν Πελειάδων C E : ὀρίας … Πελειάδας (structura mutata) Eust.(5)
17  Ὠαρίωνα νεῖσθαι Pind. et Musurus : ὁ † αριων ἀνεισθαι † A : ὁ Ἀρίων
ἀνεῖσθαι C B : ὀαρίων ἀνεῖσθ() E : ὁ Ὠρίων ἀνεῖσθαι M P ‖ 19–20  τῆς
Πληιόνης A : τῆς om. C E et 11.490f : τῆς Πληιόνης fort. ut glossa delenda
20  ὀρείας Dindorf : † οριας † A : ὀρίας C E B Mpc P Eust.(5) Mus
324 deip nosop histae

491a κατὰ παράλειψιν τοῦ ῡ, ἐπειδὴ κεῖνται ἐπὶ ‖ τῆς οὐρᾶς τοῦ
Ταύρου. καὶ Αἰσχύλος (fr. 312) δ᾿ ἐκφανέστερον προσπαίζων τῷ
ὀνόματι κατὰ τὴν ὁμοφωνίαν φησίν·
αἱ δ᾿ ἕπτ᾿ Ἄτλαντος παῖδες ὠνομασμέναι
πατρὸς μέγιστον ἆθλον οὐρανοστεγῆ 5
κλαίεσκον, ἔνθα νυκτέρων φαντασμάτων
ἔχουσι μορφὰς ἄπτεροι Πελειάδες·
ἀπτέρους γὰρ αὐτὰς εἴρηκε διὰ τὴν πρὸς τὰς ὄρνεις ὁμωνυμίαν. ἡ
δὲ Μοιρὼ (fr. 1, p. 21 Powell) καὶ αὐτὴ τὸν τρόπον τοῦτόν φησι· |
491b Ζεὺς δ᾿ ἄρ᾿ ἐνὶ Κρήτῃ τρέφετο μέγας, οὐδ᾿ ἄρα τίς νιν 10
ἠείδει μακάρων· ὁ δ᾿ ἀέξετο πᾶσι μέλεσσι.
τὸν μὲν ἄρα τρήρωνες ὑπὸ ζαθέῳ τράφον ἄντρῳ
ἀμβροσίην φορέουσαι ἀπ᾿ Ὠκεανοῖο ῥοάων·
νέκταρ δ᾿ ἐκ πέτρης μέγας αἰετὸς αἰὲν ἀφύσσων 5
γαμφηλῇς φορέεσκε ποτὸν Διὶ μητιόεντι. 15
τὸν καὶ νικήσας πατέρα Κρόνον εὐρύοπα Ζεὺς
ἀθάνατον ποίησε καὶ οὐρανῷ ἐγκατένασσεν.
ὣς δ᾿ αὕτως τρήρωσι Πελειάσιν ὤπασε τιμήν, |
491c αἳ δή τοι θέρεος καὶ χείματος ἄγγελοί εἰσι. 10
καὶ Σιμμίας δ᾿ ἐν τῇ Γοργοῖ (fr. 7, p. 112 Powell) φησιν· 20

αἰθέρος ὠκεῖαι πρόπολοι πίλναντο Πέλειαι.


Ποσείδιππός τ᾿ ἐν τῇ Ἀσωπίᾳ (Posidipp. 145 Austin–Bastianini =
SH 698)·

491a–c, 490b–c  Eust.(6) p. 1351.32–6, 38–40 = IV.908.20–6, 909.1–7


*490b–c, 491a–c, 490d–e, 492c–d, 490d–e, 491b, 490e–1a, 491c  Eust.(5) pp.
1712.35–41, 46–53, 60–4, 1712.64–1713.5, 6–7 = ii.10.10–17, 23–31, 10.40–11.7

1  οὐρᾶς C E B M P Eust.(5) Mus : οὐρίας A ‖ 3  φησίν C E : om. A


7  Πελειάδες C E Mus : Πελειάδας (structura mutata) Eust.(5) : Πελιάδες A
12  τράφον Schweighäuser, cf. C E (prosa) ἔτρεφον : τράφεν A : τρέφον
Musurus ‖ 15  γαμφηλῇς C E Eust.(6) : γαμφηλῆ A | φορέεσκε ποτὸν
Camerarius : † φορέεσκοπετὸν † (v.ll. πετὸν et ποτὸν in unam confusas) A :
φορέεσκε πετὼν M P Mus : φορέεσκε C E Eust.(6) ‖ 16  τὸν A C E : τὸ, et
glossam ἤγουν διό add. Eust.(6) : τῷ Powell ‖ 18  Πελειάσιν C E Mus
Eust.(5–6) : Πελιάσιν A ‖ 21  αἰθέρος B Mus : αἳ θέρος A ‖ 22  Ποσείδιππός
Casaubon : Ποσίδιππός A
xi 49 0f– 49 1e 325

οὐδέ τοι ἀκρόνυχοι ψυχραὶ δύνουσι Πέλειαι.


Λαμπροκλῆς δ᾿ ὁ διθυραμβοποιὸς (PMG 736) καὶ ῥητῶς αὐτὰς
εἶπεν ὁμωνυμεῖν ταῖς περιστεραῖς ἐν τούτοις·
αἵ τε ποταναῖς
5 ὁμώνυμοι πελειάσιν αἰθέρι † κεῖσθαι.
καὶ ὁ τὴν εἰς Ἡσίοδον (fr. 288) δὲ ἀναφερομένην ποιήσας Ἀστρονο-
μίαν ἀεὶ Πελειάδας αὐτὰς λέγει· |
τὰς δὲ βροτοὶ καλέουσι Πελειάδας. 491d
καὶ πάλιν (Hes. fr. 289)·
10 χειμέριαι δύνουσιν Πελειάδες.
καὶ πάλιν (Hes. fr. 290)·
τῆμος ἀποκρύπτουσι Πελειάδες.
οὐδὲν οὖν ἄπιστον καὶ Ὅμηρον τὰς Πλειάδας κατὰ ποιητικὸν
νόμον Πελειάδας ὠνομακέναι. [81] ἀποδεδειγμένου οὖν τοῦ ὅτι
15 Πλειάδες ἦσαν ἐντετορευμέναι τῷ ποτηρίῳ, καθ᾿ ἕκαστον τῶν
ὤτων δύο ὑποθετέον εἴτε βούλεταί τις ὀρνιθοφυεῖς κόρας εἴτ᾿ αὖ καὶ
ἀνθρωποειδεῖς, ἄστροις δὲ πεποικιλμένας. | τὸ μέντοι (Il. 11.634–5)· 491e
ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο,
20 οὐχ ὡς περὶ ἓν ἕκαστον ἀκουστέον· γενήσονται γὰρ οὕτως ὀκτὼ
τὸν ἀριθμόν. ἀλλ᾿ ἐπείπερ ἔσχισται μὲν ἑκάτερον τῶν ὤτων εἰς δύο
σχίσεις, τούτων δ᾿ αὖ συνάφεια κατὰ τὴν τελευταίαν ὑπόληξιν,
“ἕκαστον” μὲν ἂν λέγοιτο καθὸ τέσσαρες αἱ πᾶσαι σχίσεις τῶν

491d–e  Eust. p. 869.40–1 = III.277.15–17 | 488d–e, 489e–90a, 491d–e,


492a–b  Eust.(1) p. 870.13–26 = III.280.2–22

5  πελειάσιν C E Eust.(5) Mus : πελιάσιν A | κεῖσθαι A : κεῖνται C E Eust.(5) :


κεῖσθε Schweighäuser ‖ 7  ἀεὶ B M P Mus : αἰεὶ A | Πελειάδας Musurus :
Πελιάδας A ‖ 8  Πελειάδας Musurus : Πελιάδας A ‖ 10  δύνουσιν A : δύνουσι
B M P Mus | Πελειάδες Musurus : Πελιάδες A ‖ 12  Πελειάδες Musurus :
Πελιάδες A ‖ 15  ἐντετορευμέναι C E : ἐντετορνευμέναι A ‖ 23  τέσσαρες C E :
τέτταρες A
326 deip nosop histae

ὤτων, ἑκάτερον δὲ καθὸ συμφυῆ πάλιν ἐπὶ τέλει γίνεται τῆς


ἀναστάσεως αὐτῶν. ὅταν οὖν εἴπῃ (Il. 11.634–5)·
δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο, δύω δ᾿ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν,
491f καθ᾿ ἑκατέραν | τὴν σχίσιν τῶν ὤτων ἀκουσόμεθα μίαν Πελειάδα· 5
ἃς δοιὰς εἶπε καθὸ συμφυεῖς εἰσιν ἀλλήλαις καὶ συνεζευγμέναι· τὸ
γὰρ δοιοὶ καὶ δοιαὶ σημαίνει καὶ τὸ κατ᾿ ἀριθμὸν εἶδος, τὸ δύο,
οἷον (Od. 4.129)·
δοιοὺς δὲ τρίποδας, δέκα δὲ χρυσοῖο τάλαντα,
καί (Od. 16.253)· 10

δοιὼ θεράποντες.
σημαίνει δὲ καὶ τὸ συμφυὲς καὶ τὸ συνεζευγμένον κατ᾿ ἀριθμόν, ὡς
ἐν τούτοις (Od. 5.476–7)·
δοιοὺς δ᾿ ἄρ᾿ ὑπήλυθε θάμνους
ἐξ ὁμόθεν πεφυῶτας· ὁ μὲν φυλίης, ὁ δ᾿ ἐλαίης. ‖ 15

492a γενήσονται οὖν ἐπὶ τῶν ὤτων τέσσαρες Πελειάδες. [82] ἔπειθ᾿
ὅταν ἐπενέγκῃ τό (Il. 11.634–5)·
δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο, δύω δ᾿ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν,
ἀκουστέον οὐ πυθμένας δύο, ἀλλ᾿ οὐδὲ κατὰ διαίρεσιν ἀναγνω- 20
στέον, ὡς ὁ Θρᾲξ Διονύσιος, ἀλλὰ κατὰ σύνθετον ὑποπυθμένες,
ὅπως ἐπὶ τῶν Πελειάδων ἀκούσωμεν ὅτι τέσσαρες μὲν ἦσαν ἐπὶ
τῶν ὤτων, δύο δὲ ὑποπυθμένες, τουτέστιν ὑπὸ τῷ πυθμένι οἷον

488d–e, 489e–90a, 491d–e, 492a–b  Eust.(1) p. 870.13–26 = III.280.2–22


*488f–9a, 492a, 488f–9b  Eust.(2) p. 869.1–4, 5–7, 10–17 = III.275.1–6, 9–11,
16–28

2  ἀναστάσεως A : ἀνατάσεως C E : ἀποστάσεως Kaibel ‖ 3  πελειάδες C E


Mus et Hom. : πελιάδες A ‖ 5  Πελειάδα C E : Πελιάδα A ‖ 11  δοιὼ C E et
Hom. : δύο A | θεράποντες A C E : θεράποντε Hom. ‖ 14  δοιοὺς C E B M P
Mus et Hom. : δυοὺς A ‖ 16  γενήσονται Musurus : γενήσοντ(αι) M P :
γενήσοντ᾿ A | Πελειάδες Musurus : Πελιάδες A ‖ 18  πελειάδες Hom. et
Musurus et 11.489f : πελιάδες A ‖ 22  ἀκούσωμεν C E : ἀκούωμεν A
xi 49 1e–4 92e 327

ὑποπυθμένιοι· ὥστε διακρατεῖσθαι τὸ δέπας ὑπὸ | δυεῖν Πελειά- 492b


δων ὑποκειμένων τῷ πυθμένι, ἓξ δὲ τὰς πάσας γενέσθαι Πελειά-
δας, ἐπείπερ ὁρῶνται τοσαῦται, λέγονται δὲ ἑπτά, καθότι καὶ
Ἄρατός (Phaen. 257–61) φησιν·
5 ἑπτάποροι δὴ ταί γε μετ᾿ ἀνθρώποις καλέονται,
ἓξ οἶαί περ ἐοῦσαι ἐπόψιαι ὀφθαλμοῖσιν.
οὐ μέν πως ἀπόλωλεν ἀπευθὴς ἐκ Διὸς ἀστὴρ
ἐξ οὗ καὶ γενεῆθεν ἀκούομεν, ἀλλὰ μάλ᾿ αὕτως 260
εἴρηται. ἑπτὰ δὲ κεῖναι ἐπιρρήδην καλέονται. |
10 τὸ ὁρώμενον οὖν ἐν τοῖς ἄστροις καὶ ἐν τῇ φαινομένῃ κατασκευῇ 492c
προσηκόντως ἐτόρευσε. τοῦτο μέντοι καὶ ἐπὶ τοῦ Διὸς σημαίνειν
πείθονται τὸν ποιητὴν ὅταν λέγῃ (Od. 12.62–5)·
τῇ μέν τ᾿ οὐδὲ ποτητὰ παρέρχεται οὐδὲ πέλειαι
τρήρωνες, αἵ τ᾿ ἀμβροσίην Διὶ πατρὶ φέρουσιν,
15 ἀλλά τε καὶ τῶν αἰεὶ ἀφαιρεῖται λὶς πέτρη·
ἀλλ᾿ ἄλλην ἐνίησι πατὴρ ἐναρίθμιον εἶναι, | 65
ὑπὸ τῆς ὀξύτητος τῶν πλαγκτῶν πετρῶν καὶ τῆς λειότητος 492d
ἀφαιρεῖσθαι λέγων μίαν τῶν Πελειάδων, ἄλλην δὲ πρὸς τοῦ Διὸς
ἐνίεσθαι χάριν τοῦ σῴζειν τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, ποιητικῶς αἰνισσό-
20 μενος ὅτι τῶν Πλειάδων ἓξ ὁρωμένων ὅμως ὁ ἀριθμὸς αὐτῶν οὐκ
ἀπόλλυται, λέγονται δὲ καὶ τῷ ἀριθμῷ καὶ τοῖς ὀνόμασιν ἑπτά.
[83] πρὸς δὲ τοὺς λέγοντας οὐκ οἰκείως τῷ ποτηρίῳ ἐντετυπῶσθαι
τὰς Πλειάδας ξηρῶν τροφῶν οὔσας σημαντικὰς λεκτέον ὅτι τὸ
δέπας ἀμφοτέρων τῶν τροφῶν | ἐστι δεκτικόν· κυκεὼν γὰρ ἐν 492e
25 αὐτῷ γίνεται, τοῦτο δ᾿ ἐστὶ πόσις ἐν τῷ κράματι τυρὸν ἔχουσα καὶ

*490b–c, 491a–c, 490d–e, 492c–d, 490d–e, 491b, 490e–1a, 491c  Eust.(5) pp.


1712.35–41, 46–53, 60–4, 1712.64–1713.5, 6–7 = ii.10.10–17, 23–31, 10.40–11.7

2–3  Πελειάδας C Es : Πλειάδας A E ‖ 5  καλέονται A : ὑδέονται Arat.


9  εἴρηται A : εἴρεται Arat. | post καλέονται praeb. ἓξ οἶαί περ ἐοῦσαι ἐπόψιαι
ὀφθαλμοῖσι(ν) (= Arat. 258, supra) A C E : ἓξ οἶαί περ ἐοῦσαι praeb. Eust.(1) :
om. B ‖ 14  αἵ A C E : ταί Hom. ‖ 15  αἰεὶ A C E : ἀεὶ B M P : αἰὲν Hom. | λὶς C
E B et Hom. : † λεις † A ‖ 16  ἐνίησι C E et Hom. : ἀνίησιν A : ἀνίησι M P
Mus ‖ 18  Πελειάδων scripsi : Πλειάδων A C E Eust.(5) | τοῦ C E Eust.(5)
Mus : τοὺς A ‖ 19–20  αἰνισσόμενος scripsi : αἰνιττόμενος A C E :
αἰνιττομένου (structura mutata) Eust.(5)
328 deip nosop histae

ἄλφιτον. ἄμφω δὲ ταῦτα κυκώμενα καὶ οὕτω πινόμενα λέγει ὁ


ποιητής (Il. 11.624, 628–32, 638–41)·
τοῖσι δὲ τεῦχε κυκεῶ ἐυπλόκαμος Ἑκαμήδη, 624
ἥ σφωιν μὲν ἐπιπροΐηλε τράπεζαν 628
ἐύξοον, † αὐτας † ἐπ᾿ αὐτῆς 5
χάλκειον κάνεον, ἐπὶ δὲ κρόμυον ποτῷ ὄψον
ἠδὲ μέλι χλωρόν, ἐπὶ δ᾿ ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτήν, |
492f πὰρ δὲ δέπας περικαλλὲς ὃ οἴκοθεν ἦγ᾿ ὁ γεραιός, 632
ἐν τῷ ῥά σφι κύκησε γυνὴ εἰκυῖα θεοῖσιν 638
οἴνῳ Πραμνείῳ, ἐπὶ δ᾿ αἴγειον κνῆ τυρὸν 10
κνήστι χαλκείῃ, ἐπὶ δ᾿ ἄλφιτα λευκὰ πάλυνεν·
πινέμεναι δ᾿ ἐκέλευεν, ἐπεί ῥ᾿ ὥπλισσε κυκεῶ.
[84] τὸ δέ (Il. 11.636–7)·
ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης ‖
493a πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν, 15

οὐκ ἀκουστέον ἐπὶ μόνων Μαχάονος καὶ Νέστορος, ὡς οἴονταί


τινες τὸ ὃς ἀντὶ τοῦ ὃ λαμβάνοντες ἐπὶ τοῦ Μαχάονος (Il. 11.636)·
ἀλλ᾿ ὃς μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης,
ἐκ τοῦ μογέων δηλοῦσθαι νομίζοντες, ἐπειδὴ τέτρωται. ὅτι δὲ καθ᾿
Ὅμηρον ὁ Μαχάων οὐ τέτρωται ἐν ἄλλοις δειχθήσεται. ἀγνοοῦσι 20
δ᾿ ὅτι τὸ ἄλλος Ὅμηρος οὐκ ἐπὶ μόνων Μαχάονος καὶ Νέστορος
493b ἔθηκε, δύο γὰρ οὗτοι πίνουσιν, | ἀλλ᾿ εἶπεν ἂν “ἕτερος”· τοῦτο γὰρ
ἐπὶ δύο τάσσεσθαι πέφυκεν, ὡς καὶ ἐπὶ τούτων (Il. 3.103)·
οἴσετε δ᾿ ἄρν᾿, ἕτερον λευκόν, ἑτέρην δὲ μέλαιναν.

493a–b, 493c–4b, 493c  Eust. p. 870.35–42 = III.281.6–19

3  κυκεῶ A C E : κυκειῶ Hom. ‖ 5  καλὴν κυανόπεζαν (ex Il. 11.629) ante


ἐύξοον add. M P Mus | † αὐτας † ἐπ᾿ αὐτῆς A : αὐτὰρ ἐπ᾿ αὐτῆς Hom. et B :
αὐτὰρ ἐπ᾿ αὐτῇ M P Mus ‖ 7  ἐπὶ] † ἐπι † A : παρὰ M P Mus et Hom.
9  θεοῖσιν A : θεῇσιν M P Mus et Hom. ‖ 12  κυκεῶ A : κυκειῶ M P Mus et
Hom. ‖ 18  ὃς (vel -ος) C E M P Eust. Mus : ὁ A ‖ 24  οἴσετε δ᾿ ἄρν᾿ A C E :
οἴσετε ἄρν’ Hom. | ἕτερον μὲν A : μὲν om. C E Mus et Hom.
x i 4 92 e– 49 3e 329

ἔπειτα δὲ τὸ ὃς ἀντὶ τοῦ προτακτικοῦ ὃ Ὅμηρος οὐδέποτε τίθησι·


τοὔμπαλιν δ᾿ ἀντὶ τοῦ ὃς ὑποτακτικοῦ παραλαμβάνει τὸ προτα-
κτικὸν ὅ, οἷον (Il. 6.153)·
ἔνθα δὲ Σίσυφος ἔσκεν, ὃ κέρδιστος γένετ᾿ ἀνδρῶν.
5 ἐλλείπει οὖν τό τις μόριον· τὸ γὰρ πλῆρές ἐστιν (~ Il. 11.636–7)·
ἄλλος μέν τις μογέων ἀποκινήσασκε | τραπέζης 493c
πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν,
ὡς παντὸς ἀνθρώπου μόλις ἂν ἀποκινήσαντος ἀπὸ τῆς τραπέζης
τὸ ποτήριον, τοῦ δὲ Νέστορος αὐτὸ ῥᾳδίως βαστάζοντος δίχα
10 πόνου καὶ κακοπαθείας· τὸ γὰρ ποτήριον ὑφίσταται μέγα κατὰ τὸ
κύτος καὶ βαρὺ τὴν ὁλκήν, ὅπερ φιλοπότης ὢν ὁ Νέστωρ ἐκ τῆς
συνεχοῦς συνηθείας ῥᾳδίως βαστάζειν ἔσθενε. [85] Σωσίβιος δ᾿ ὁ
λυτικὸς (FGrH 595 F 26) προθεὶς τὰ ἔπη (Il. 11.636–7)·
ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης |
15 πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρε, 493d
γράφει κατὰ λέξιν· νῦν τὸ μὲν ἐπιτιμώμενόν ἐστι τῷ ποιητῇ ὅτι
τοὺς μὲν λοιποὺς εἶπε μογέοντας ἀείρειν τὸ δέπας, τὸν δὲ
Νέστορα μόνον ἀμογητί. ἄλογον δ᾿ 〈ἂν〉 ἐδόκει Διομήδους καὶ
Αἴαντος, ἔτι δ᾿ Ἀχιλλέως παρόντων εἰσάγεσθαι τὸν Νέστορα
20 γενναιότερον τῇ ἡλικίᾳ προβεβηκότα. τούτων τοίνυν οὕτω κατη-
γορουμένων τῇ ἀναστροφῇ χρησάμενοι ἀπολύομεν τὸν ποιητήν·
ἀπὸ γὰρ τούτου τοῦ ἑξαμέτρου (Il. 11.637)· |
πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν, 493e
ἀπὸ τοῦ μέσου ἐξελόντες τὸ γέρων τάξομεν τοῦ πρώτου στίχου (Il.
25 11.636) πρὸς τὴν ἀρχὴν ὑπὸ τὸ ἄλλος μέν, εἶτα τὸ ἐξ ἀρχῆς
συνεροῦμεν (~ Il. 11.636–7)·

493c  Eust. p. 870.54–6 = III.282.8–12 | 493a–b, 493c–4b, 493c  Eust. p. 870.


35–42 = III.281.6–19

1  τοῦ προτακτικοῦ scripsi : προτακτικοῦ τοῦ A C E ‖ 8  ἀποκινήσαντος


Bedrot : ἀποκινήσοντος A ‖ 10  μέγα κατὰ Kaibel : μέγα καὶ κατὰ A : μέγα
ὂν κατὰ C E : fort. καὶ μέγα κατὰ ‖ 11  φιλοπότης C E Eust. Mus : φιλοπώτης
A ‖ 17  εἶπε Madvig : ἐστι A : ἔφη Wilamowitz ‖ 18  〈ἂν〉 addidi ‖ 22  ἀπὸ
〈κοινοῦ〉 tent. Kaibel
330 deip nosop histae

ἄλλος μὲν γέρων μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης


πλεῖον ἐόν, ὁ δὲ Νέστωρ ἀπονητὶ ἄειρε.
νῦν οὖν οὕτω τεταγμένων ὁ Νέστωρ φαίνεται τῶν μὲν λοιπῶν
πρεσβυτῶν μόνος τὸ δέπας ἀμογητὶ ἀείρων. ταῦτα καὶ ὁ θαυμά-
σιος λυτικὸς Σωσίβιος, ὃν οὐκ ἀχαρίτως διέπαιξε διὰ τὰς πολυθρυ- 5
493f λήτους ταύτας καὶ τοιαύτας | λύσεις Πτολεμαῖος ὁ Φιλάδελφος
βασιλεύς· λαμβάνοντος γὰρ αὐτοῦ σύνταξιν βασιλικὴν μεταπεμ-
ψάμενος τοὺς ταμίας ἐκέλευσεν, ἐὰν παραγένηται ὁ Σωσίβιος ἐπὶ
τὴν ἀπαίτησιν τῆς συντάξεως, λέγειν αὐτῷ ὅτι ἀπείληφε. καὶ μετ᾿
οὐ πολὺ παραγενομένῳ καὶ αἰτοῦντι εἰπόντες δεδωκέναι αὐτῷ τὰς 10
ἡσυχίας εἶχον, ὁ δὲ τῷ βασιλεῖ προσελθὼν κατεμέμφετο τοὺς
ταμίας. Πτολεμαῖος 〈δὲ〉 μεταπεμψάμενος αὐτοὺς καὶ ἥκειν
494a κελεύσας μετὰ τῶν βιβλίων ‖ ἐν οἷς αἱ ἀναγραφαί εἰσι τῶν τὰς
συντάξεις λαμβανόντων, λαβὼν ταύτας εἰς χεῖρας καὶ κατιδὼν ἔφη
καὶ αὐτὸς εἰληφέναι αὐτὸν οὕτως· ἦν ὀνόματα ἐγγεγραμμένα 15
ταῦτα, Σωτῆρος Σωσιγένους Βίωνος Ἀπολλωνίου, εἰς ἃ ἀποβλέ-
ψας ὁ βασιλεὺς εἶπεν· “ὦ θαυμάσιε λυτικέ, ἐὰν ἀφέλῃς τοῦ Σωτῆ-
ρος τὸ σω- καὶ τοῦ Σωσιγένους τὸ -σι- καὶ τοῦ Βίωνος τὴν πρώτην
συλλαβὴν καὶ τὴν τελευταίαν τοῦ Ἀπολλωνίου, εὑρήσεις σαυτὸν
ἀπειληφότα κατὰ τὰς σὰς ἐπινοίας. καί· 20

494b ταῦτ᾿ οὐχ | ὑπ᾿ ἄλλων ἀλλὰ τοῖς σαυτοῦ πτεροῖς,


κατὰ τὸν θαυμάσιον Αἰσχύλον (fr. 139.4), ἁλίσκῃ ἀπροσδιονύσους
λύσεις πραγματευόμενος.”
[86] ὅλμος. ποτήριον κερατίου τρόπον εἰργασμένον.
Μενεσθένης ἐν τετάρτῳ Πολιτικῶν (FHG iv.451–2) γράφει οὕτως· 25

493a–b, 493c–4b, 493c  Eust. p. 870.35–42 = III.281.6–19 | *494b  Eust. p.


1668.16–17 = i.393.23–5

6  τὰς τοιαύτας A C E : τὰς del. Kaibel ‖ 11  εἶχον A : ἦγον C E ‖ 12  〈δὲ〉 add.


Musurus, cf. C E ὁ δὲ βασιλεύς ‖ 14  ὁ βασιλεὺς καὶ A : ὁ βασιλεὺς om. C E
15  εἰληφέναι A C E : ἀπειληφέναι Kaibel, cf. ἀπειληφότα infra | ταύτας ante
οὕτως praeb. C E ‖ 16  Ἀπολλωνίου Lehrs : Ἀπόλλωνος Δίωνος (v.ll.) A :
Ἀπόλλωνος C E ‖ 19  συλλαβὴν βι A : βι om. C E | Ἀπολλωνίου Lehrs :
Ἀπόλλωνος A C E ‖ 21  ταῦτ᾿ Kaibel : ταῦτα A E Mus : ταῦτ C : τάδ᾿ Aesch.
σαυτοῦ C E B M P Mus : † αυτοῦ † A : αὑτῶν Aesch.
xi 493e–494e 331

Ἀλβατάνης δὲ στρεπτὸν καὶ ὅλμον χρυσοῦν. ὁ δὲ ὅλμος ἐστὶ


ποτήριον κερατίου τρόπον εἰργασμένον, ὕψος ὡς πυγονιαῖον.
[87] ὀξύβαφον. ἡ μὲν κοινὴ συνήθεια οὕτω καλεῖ τὸ ὄξους
δεκτικὸν σκεῦος. ἐστὶ δὲ καὶ ὄνομα ποτηρίου, οὗ μνημονεύει
5 Κρατῖνος μὲν ἐν Πυτίνῃ (fr. 199) | οὕτω· 494c
πῶς τις αὐτόν, πῶς τις ἂν
ἀπὸ τοῦ πότου παύσειε, τοῦ λίαν πότου;
ἐγᾦδα· συντρίψω γὰρ αὐτοῦ τοὺς χοᾶς,
καὶ τοὺς καδίσκους συγκεραυνώσω σποδῶν
10 καὶ τἄλλα πάντ᾿ ἀγγεῖα τὰ περὶ τὸν πότον, 5
κοὐδ᾿ ὀξύβαφον οἰνηρὸν ἔτι κεκτήσεται.
ὅτι δέ ἐστι τὸ ὀξύβαφον εἶδος κύλικος μικρᾶς κεραμεᾶς σαφῶς
παρίστησιν Ἀντιφάνης ἐν Μύστιδι (fr. 161.1–8) διὰ τούτων· γραῦς
ἐστι φίλοινος ἐπαινοῦσα κύλικα μεγάλην καὶ ἐξευτελίζουσα τὸ
15 ὀξύβαφον ὡς βραχύ. εἰπόντος | οὖν τινος πρὸς αὐτήν· 494d
(Β.) τοῦτο μέν σοι πείσομαι·
καὶ γὰρ ἐπαγωγόν, ὦ θεοί, τὸ σχῆμά πως
τῆς κύλικός ἐστιν ἄξιόν τε τοῦ κλέους
τοῦ τῆς ἑορτῆς. † οὔ μὲν οὐ μὲν ἀρτίως † γὰρ
20 ἐξ ὀξυβαφίων κεραμεῶν ἐπίνομεν· 5
τούτῳ δέ, τέκνον, πολλὰ κἀγάθ᾿ οἱ θεοὶ
τῷ δημιουργῷ δοῖεν ὃς ἐποίησε
τῆς συμμετρίας καὶ τῆς ἀσφαλείας οὕνεκα.
κἀν τοῖς Βαβυλωνίοις οὖν τοῖς Ἀριστοφάνους (fr. 75) ἀκουσόμεθα
25 ποτήριον τὸ ὀξύβαφον ὅταν ὁ Διόνυσος λέγῃ | περὶ τῶν Ἀθήνησι 494e
δημαγωγῶν ὡς αὐτὸν ᾔτουν ἐπὶ τὴν δίκην ἀπελθόντα ὀξυβάφω
δύο· οὐ γὰρ ἄλλο τι ἡγητέον εἶναι ἢ ὅτι ἐκπώματα ᾔτουν. καὶ τὸ
τοῖς ἀποκοτταβίζουσι δὲ ὀξύβαφον τιθέμενον, εἰς ὃ τὰς λάταγας

2  πυγονιαῖον C E Eust. : πυγωνιαῖον A ‖ 4  καὶ C E : om. A ‖ 10  πάντ᾿ B P


Mus : πάντα A ‖ 14–15  τὸ ὀξύβαφον Koppiers : τὴν κύλικα A ‖ 16  〈σὺ δ᾿
ἀλλὰ πῖθι, λέγει〉 ante τοῦτο μέν add. Schweighäuser ex 10.446c | πείσομαι B
M P Mus : πίσομαι A ‖ 19  οὔ μὲν οὐ μέν· ἀρτίως γὰρ A : οὔ μὲν (dittogr.) del.
M P Mus : † ουμενημεν † ἄρτι γὰρ 10.446c A ‖ 21  κἀγάθ᾿ Musurus : κἀγαθὰ
A ‖ 22  ἐποίησε A : ἐποίησέ σε 10.446c ‖ 23  ἀσφαλείας A : ἀφελείας 10.446c
24  ἀκουσόμεθα Musurus : ἀκουσώμεθα A
332 deip nosop histae

ἐγχέουσιν, οὐκ ἄλλο τι ἂν εἴη ἢ ἐκπέταλον ποτήριον. μνημονεύει


δὲ τοῦ ὀξυβάφου ὡς ποτηρίου καὶ Εὔβουλος ἐν Μυλωθρίδῃ (fr. 65)·
καὶ πιεῖν χωρὶς μέτρω †
ὀξύβαφον εἰς τὸ κοινόν· εἶθ᾿ ὑπώμνυτο
ὁ μὲν οἶνος ὄξος αὑτὸν εἶναι γνήσιον, | 5
494f τὸ δ᾿ ὄξος οἶνον αὐτὸν μᾶλλον θατέρου.
[88] οἰνιστηρία. οἱ μέλλοντες ἀποκείρειν τὸν σκόλλυν ἔφηβοι,
φησὶ Πάμφιλος (fr. XXIV Schmidt), εἰσφέρουσι τῷ Ἡρακλεῖ μέγα
ποτήριον πληρώσαντες οἴνου, ὃ καλοῦσιν οἰνιστηρίαν, καὶ
σπείσαντες τοῖς συνελθοῦσι διδόασι πιεῖν. 10
ὄλλιξ. Πάμφιλος ἐν Ἀττικαῖς Λέξεσι (fr. XXV Schmidt) τὸ
ξύλινον ποτήριον ἀποδίδωσι.
[89] Παναθηναϊκόν. Ποσειδώνιος ὁ φιλόσοφος ἐν ἕκτῃ καὶ
τριακοστῇ τῶν Ἱστοριῶν (FGrH 87 F 25 = fr. 76 Edelstein–Kidd =
fr. 210 Theiler) ὡς οὕτω καλουμένων τινῶν ποτηρίων μέμνηται 15
495a γράφων οὕτως· ‖ ἦσαν δὲ καὶ ὀνύχινοι σκύφοι καὶ συνδέσεις τού-
των μέχρι δικοτύλων· καὶ Παναθηναϊκὰ μέγιστα, τὰ μὲν δίχοα,
τὰ δὲ καὶ μείζονα.
πρόαρον. κρατὴρ ξύλινος εἰς ὃν τὸν οἶνον κιρνῶσιν οἱ Ἀττικοί.
κοίλοις ἐν προάροις, (adesp. SH 1011) 20

φησὶ Πάμφιλος (fr. XXX Schmidt).


[90] πελίκαι. Καλλίστρατος ἐν Ὑπομνήμασι Θρᾳττῶν
Κρατίνου (p. 325 n. 49 in Nauck (ed.), Aristophanis Byzantii …
fragmenta = Cratin. fr. 88) ἀποδίδωσι κύλικα. Κράτης δ᾿ ἐν
δευτέρῳ Ἀττικῆς Διαλέκτου (FGrH 362 F 8 = fr. 108 Broggiato) 25
γράφει οὕτως· οἱ χόες πελίκαι, καθάπερ εἴπομεν, ὠνομάζοντο. ὁ
δὲ τύπος ἦν τοῦ ἀγγείου πρότερον μὲν τοῖς Παναθηναϊκοῖς |
495b ἐοικώς, ἡνίκα ἐκαλεῖτο πελίκη, ὕστερον δὲ ἔσχεν οἰνοχόης σχῆμα,
οἷοί εἰσιν οἱ ἐν τῇ ἑορτῇ παρατιθέμενοι, ὁποίους δή ποτε ὄλπας
ἐκάλουν χρώμενοι πρὸς τὴν τοῦ οἴνου ἔγχυσιν, καθάπερ Ἴων ὁ 30
Χῖος ἐν Εὐρυτίδαις (TrGF 19 F 10) φησίν·

2  Μυλωθρίδῃ A : Μυλωθρίδι Schweighäuser, ducente Dalechamps ‖ 6  αὐτὸν


A : αὑτὸ Dindorf ‖ 19  κιρνῶσιν C E M P Mus : κερνᾶσιν A | οἱ Ἀττικοί A :
Ἀττικοί C E : οἱ ἀγροῖκοι Wilamowitz ‖ 24  κύλικα A : fort. κύλικας
31  Εὐρυτίδαις Casaubon (Εὐρυτίδῃ iam M P Mus) : † ευριτιδαις † A
xi 49 4e –4 9 5d 333

ἐκ ζαθέων πιθακνῶν ἀφύσσοντες ὄλπαις


οἶνον ὑπερφίαλον κελαρύζετε.
νυνὶ δὲ τὸ μὲν τοιοῦτον ἀγγεῖον καθιερωμένον τινὰ τρόπον ἐν τῇ
ἑορτῇ παρατίθεται μόνον, τὸ δ᾿ εἰς τὴν χρείαν πῖπτον μετεσχημά-
5 τισται, ἀρυταίνῃ μάλιστα ἐοικός, ὃ δὴ καλοῦμεν χόα. τὴν δὲ |
ὄλπην Κλείταρχος Κορινθίους μέν φησι καὶ Βυζαντίους καὶ 495c
Κυπρίους τὴν λήκυθον ἀποδιδόναι, Θεσσαλοὺς δὲ τὴν πρόχοον.
Σέλευκος δὲ πελίχναν Βοιωτοὺς μὲν τὴν κύλικα, Εὐφρόνιος δὲ ἐν
Ὑπομνήμασι (fr. 107 Strecker) τοὺς χόας.
10 [91] πέλλα. ἀγγεῖον σκυφοειδὲς πυθμένα ἔχον πλατύτερον εἰς
ὃ ἤμελγον τὸ γάλα. Ὅμηρος (Il. 16.641–2)·
ὡς ὅτε μυῖαι
σταθμῷ ἔνι βρομέωσιν ἐυγλαγέας κατὰ πέλλας.
τοῦτο δὲ Ἱππῶναξ (fr. 21 Degani) λέγει πελλίδα· |
15 ἐκ πελλίδος πίνοντες· οὐ γὰρ ἦν αὐτῇ 495d
κύλιξ· ὁ παῖς γὰρ ἐμπεσὼν κατήραξε,
δῆλον, οἶμαι, ποιῶν ὅτι ποτήριον μὲν οὐκ ἦν, δι᾿ ἀπορίαν δὲ
κύλικος ἐχρῶντο τῇ πελλίδι. καὶ πάλιν (Hippon. fr. 22 Degani)·
ἐκ δὲ τῆς πέλλης
20 ἔπινον· ἄλλοτ᾿ αὐτός, ἄλλοτ᾿ Ἀρήτη
προὔπινεν.
Φοῖνιξ δ᾿ ὁ Κολοφώνιος ἐν τοῖς Ἰάμβοις (fr. 4, p. 234 Powell) ἐπὶ
φιάλης τίθησι τὴν λέξιν λέγων οὕτω·
Θαλῆς γάρ, ὅστις ἀστέρων †
25 ὀνήιστος
καὶ τῶν τότ᾿, ὡς λέγουσιν, πολλῶν ἀνθρώπων

495c–d  Eust. p. 1531.55–9 = i.210.8–12

1  ἀφύσσοντες A : ἀφύσαντες Bergk ‖ 4  εἰς scripsi : ἐς A | χρείαν M P Mus :


† χρεαν † A ‖ 6  Κλείταρχος, i.e. ΚΛ- Casaubon : καὶ τάριχος, i.e. ΚΑ- A
13  βρομέωσιν A : βρομέωσι Hom. | ἐυγλαγέας A C E : περιγλαγέας Eust. et
Hom. ‖ 15  αὐτῇ A : αὐτοῖς C E Eust. Mus ‖ 26  τότ᾿ M P Mus : τότε A
λέγουσιν A : λέγουσι B M P Mus | πολλῶν A : πολλὸν Toup
334 deip nosop histae

ἐὼν ἄριστος, ἔλαβε πελλίδα χρυσῆν. |


495e καὶ ἐν ἄλλῳ δὲ μέρει (Phoen. fr. 5, p. 235 Powell) φησίν·
ἐκ πελλίδος τάργανον καὶ † τηγύιης †
χωλοῖσι δακτύλοισι τᾐτέρῃ σπένδει,
τρέμων οἷόν περ ἐν βορηίῳ νωδός. 5

Κλείταρχος δὲ ἐν ταῖς Γλώσσαις πελλητῆρα μὲν καλεῖν Θεσσα-


λοὺς καὶ Αἰολεῖς τὸν ἀμολγέα, πέλλαν δὲ τὸ ποτήριον· Φιλητᾶς δ᾿
ἐν Ἀτάκτοις (fr. 5 Dettori = fr. 33 Spanoudakis) τὴν κύλικα Βοιω-
τούς.
[92] πενταπλόα. μνημονεύει αὐτῆς Φιλόχορος ἐν δευτέρᾳ 10
495f Ἀτθίδος (FGrH 328 F 15). Ἀριστόδημος δ᾿ ἐν τρίτῳ | Περὶ Πινδά-
ρου (FGrH 383 F 9) τοῖς Σκίροις φησὶν Ἀθήνησι ἀγῶνα ἐπι-
τελεῖσθαι τῶν ἐφήβων δρόμου· τρέχειν δ᾿ αὐτοὺς ἔχοντας ἀμπέλου
κλάδον κατάκαρπον, τὸν καλούμενον ὦσχον. τρέχουσι δ᾿ ἐκ τοῦ
ἱεροῦ τοῦ Διονύσου μέχρι τοῦ τῆς Σκιράδος Ἀθηνᾶς ἱεροῦ, καὶ ὁ 15
νικήσας λαμβάνει κύλικα τὴν λεγομένην πενταπλόαν καὶ κωμάζει
496a μετὰ χοροῦ. ‖ πενταπλόα δ᾿ ἡ κύλιξ καλεῖται καθ᾿ ὅσον οἶνον ἔχει
καὶ μέλι καὶ τυρὸν καὶ ἄλφιτα καὶ ἐλαίου βραχύ.
πέταχνον. ποτήριον ἐκπέταλον οὗ μνημονεύει Ἄλεξις ἐν Δρω-
πίδῃ (fr. 60.2)· πρόκειται δὲ τὸ μαρτύριον (3.125f). μνημονεύει 20
αὐτοῦ καὶ Ἀριστοφάνης ἐν Δράμασι (fr. 301) λέγων·
πάντες δ᾿ ἔνδον † πενταχνευται †.
[93] πλημοχόη. σκεῦος κεραμεοῦν βεμβικῶδες ἑδραῖον ἡσυχῇ,
ὃ κοτυλίσκον ἔνιοι προσαγορεύουσιν, ὥς φησι Πάμφιλος (fr.
XXVIII Schmidt). χρῶνται δὲ αὐτῷ ἐν Ἐλευσῖνι τῇ τελευταίᾳ τῶν 25
496b μυστηρίων ἡμέρᾳ, ἣν καὶ ἀπ᾿ αὐτοῦ | προσαγορεύουσι Πλημο-

*496a  Eust. p. 598.18–19 = II.179.5–7

1  πελλίδα, i.e. -ΙΔΑ C E B Eust. Mus : πελλιάδα, i.e. -ΙΑΔΑ A ‖ 3  καὶ


τηγύιης (vox nihili) A : κατηγυίης Porson ‖ 7  Φιλητᾶς Dindorf (Φιλήτας
iam E M P Mus) : Φιλητας C : Φιλίτας A ‖ 12  Ἀθήνησι Meineke : Ἀθήναζε A
C E : del. Jacoby ‖ 15  μέχρι A : ἄχρι C E ‖ 18  ἄλφιτα C E : ἄλφιτον A :
ἀλφίτων Kaibel ‖ 19  πέταχνον A : πένταχνον C E ‖ 22  † πενταχνευται † A :
πενταχνευταί C E : πεταχνοῦνται Casaubon, cf. πέταχνον supra
xi 495d –496d 335

χόας· ἐν ᾗ δύο πλημοχόας πληρώσαντες τὴν μὲν πρὸς ἀνατολάς,


τὴν δὲ πρὸς δύσιν 〈…〉 ἀνιστάμενοι ἀνατρέπουσί τε ἐπιλέγοντες
ῥῆσιν μυστικήν. μνημονεύει αὐτῶν καὶ ὁ τὸν Πειρίθουν γράψας,
εἴτε Κριτίας ἐστὶν ὁ τύραννος (TrGF 43 F 2 = 88 B 17 D–K) ἢ
5 Εὐριπίδης (fr. 592 Nauck2), λέγων οὕτως·
ἵνα πλημοχόας τάσδ᾿ εἰς χθόνιον
χάσμ᾿ εὐφήμως προσχέωμεν.
πρίστις. ὅτι ποτηρίου εἶδος προείρηται ἐν τῷ περὶ τοῦ
βατιακίου λόγῳ (11.784a).
10 [94] προχύτης. εἶδος ἐκπώματος, | ὡς Σιμάριστος ἐν τετάρτῳ 496c
Συνωνύμων. Ἴων δ᾿ ὁ Χῖος ἐν Ἐλεγείοις (fr. 27.2–3 West2)·
ἡμῖν δὲ κρητῆρι οἰνοχόοι θέραπες
κιρνάντων προχύταισιν ἐν ἀργυρέοις.
Φιλητᾶς δ᾿ ἐν Ἀτάκτοις (fr. 6 Dettori = fr. 34 Spanoudakis)
15 ἀγγεῖον ξύλινον ἀφ᾿ οὗ τοὺς ἀγροίκους πίνειν. μνημονεύει αὐτοῦ
καὶ Ἀλέξανδρος ἐν † τιγονι † (Alex. Aet. fr. dub. 22, p. 129 Powell
= Alexand. Com. fr. dub. 4). Ξενοφῶν δ᾿ ἐν ὀγδόῳ Παιδείας (8.8.10)
προχοίδας τινὰς λέγει κύλικας γράφων ὧδε (ὁ δὲ λόγος ἐστὶν
αὐτῷ περὶ Περσῶν)· ἦν δὲ αὐτοῖς νόμιμον μὴ προχοίδας εἰσφέρε-
20 σθαι εἰς τὰ | συμπόσια, δῆλον ὅτι νομίζοντες τὸ μὴ ὑπερπίνειν 496d
ἧττον ἂν καὶ σώματα καὶ γνώμας σφάλλειν. νῦν δὲ τὸ μὲν μὴ
εἰσφέρεσθαι ἔτι αὖ καταμένει, τοσοῦτο δὲ πίνουσιν ὥστε ἀντὶ τοῦ
εἰσφέρειν αὐτοὶ ἐκφέρονται ἐπειδὰν μηκέτι δύνωνται ὀρθούμενοι
ἐξιέναι.
25 Προυσίας. ὅτι τὸ ποτήριον τοῦτο ἔξορθόν ἐστι προείρηται (cf.
11.475f). καὶ ὅτι τὴν προσηγορίαν ἔσχεν ἀπὸ Προυσίου τοῦ
Βιθυνίας βασιλεύσαντος καὶ ἐπὶ τρυφῇ καὶ μαλακίᾳ διαβοήτου

1  ἀνατολάς A : ἀνατολήν C E ‖ 2  lac. vel hic vel post ἀνιστάμενοι stat.


Kaibel | ἀνιστάμενοι] fort. ἀναστησάμενοι ‖ 7  προσχέωμεν A : προχέωμεν
Casaubon ‖ 10  προχύτης A : προχύτη E : προχύτῃ C ‖ 12  κρητῆρι A C E :
κρητὴρ 11.463a : κρητῆρ᾿ Musurus | οἰνοχόοι C E et 11.463a : οἰνοχόαι A
14  Φιλητᾶς Dindorf (Φιλήτας iam C E M P Mus) : Φιλίτας A
16  † τιγονι † A : Τιγονίῳ Meineke : Ἀντιγόνῃ Kaibel ‖ 19  μὴ A C E : μηδὲ
Xen. ‖ 23  ὀρθούμενοι C E et Xen. : ὀρχούμενοι A ‖ 25  ἔξορθόν A C E : ἐπὶ τοῦ
ὀρθοῦ 11.475f
336 deip nosop histae

496e γενομένου ἱστορεῖ Νίκανδρος ὁ Καλχηδόνιος | ἐν τετάρτῳ


Προυσίου Συμπτωμάτων (FGrH 700 F 1).
[95] ῥέοντα. οὕτω ποτήριά τινα ἐκαλεῖτο. μνημονεύει δ᾿ αὐτῶν
Ἀστυδάμας ἐν Ἑρμῇ (TrGF 60 F 3) λέγων οὕτω·
κρατῆρε μὲν πρώτιστον ἀργυρὼ δύο, 5
φιάλας δὲ πεντήκοντα, δέκα δὲ κυμβία,
ῥέοντα δώδεχ᾿, ὧν τὰ μὲν δέκ᾿ ἀργυρᾶ
ἦν, δύο δὲ χρυσᾶ γρυψί, τὸ δ᾿ ἕτερον Πήγασος.
ῥυσίς. φιάλη χρυσῆ, Θεόδωρος (FGrH 346 F 4). Κρατῖνος ἐν
Νόμοις (fr. 132.1)· 10

ῥυσίδι σπένδων.
[96] Ῥοδιάς. Δίφιλος Αἱρησιτείχει (fr. 5.1–2) (τὸ δὲ δρᾶμα
496f τοῦτο Καλλίμαχος (fr. 440 Pfeiffer) | ἐπιγράφει Εὐνοῦχον) λέγει δ᾿
οὕτω·
πιεῖν δὲ 15
ἄνδρ᾿ ἕτερον ἢ τῶν Ῥοδιακῶν ἢ τῶν ῥυτῶν.
μνημονεύει αὐτῶν καὶ Διώξιππος ἐν Φιλαργύρῳ (fr. 4.2) καὶ
Ἀριστοτέλης ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 111 Rose = fr. 673 Gigon)
Λυγκεύς τε ὁ Σάμιος ἐν ταῖς Ἐπιστολαῖς (fr. 16b Dalby).
[97] ῥυτόν. ἔχει τὸ ῡ βραχὺ καὶ ὀξύνεται. Δημοσθένης ἐν τῷ 20
Κατὰ Μειδίου (21.158), ῥυτὰ καὶ κυμβία, φησί, καὶ φιάλας.
Δίφιλος δ᾿ ἐν Εὐνούχῳ ἢ Στρατιώτῃ (fr. 5) — ἐστὶ δὲ τὸ δρᾶμα
διασκευὴ τοῦ Αἱρησιτείχους — · ‖
497a ἔσθ᾿ ὑποσχέσθαι πλείονας· πιεῖν γέ τι
ἁδρότερον ἢ τῶν Ῥοδιακῶν ἢ τῶν ῥυτῶν. 25

Ἐπίνικος δ᾿ ἐν Ὑποβαλλομέναις (fr. 2)·

*496e, 497e  Eust. p. 1286.25, 27–8 = IV.678.3–4, 5–6

7  δώδεχ᾿ Schweighäuser (δώδεκ᾿ iam Musurus) : δώδεκα A C E : δέδωκα


Eust. | δέκ᾿ Musurus : δέκα A ‖ 8  γρυψί A C E Eust. : γρύψ Schweighäuser,
ducente Casaubon ‖ 11  ρυσίδι A : χρυσίδι 11.502a ‖ 15  δὲ A : γέ τι 11.497a
16  ἄνδρ᾿ ἑτερον A : ἁδρότερον 11.497a ‖ 21  ῥυτὰ καὶ κυμβία A et 11.481e :
κυμβία καὶ ῥυτὰ Dem. ‖ 24  ὑποσχέσθαι A : ὑποχέασθαι Dindorf
xi 496d –497d 337

(Α.) καὶ τῶν ῥυτῶν τὰ μέγιστα τῶν ὄντων τρία


πίνειν δεήσει τήμερον πρὸς κλεψύδραν
κρουνιζόμενον. (Β.) ἀμφότερα δ᾿ οἰωνιζόμεναι.
(Α.) ἔστιν δ᾿ ἐλέφας. (Β.) ἐλέφαντας περιάγει; (Α.) ῥυτὸν
5 χωροῦντα δύο χοᾶς, ὃν οὐδ᾿ ἂν ἐλέφας ἐκπίοι. | 5
ἐγὼ τοῦτο πέπωκα πολλάκις. 497b
(Β.) οὐδὲν ἐλέφαντος γὰρ διαφέρεις οὐδὲ σύ.
(Α.) ἕτερον τριήρης· τοῦτ᾿ ἴσως χωρεῖ χοᾶ.
περὶ δὲ τοῦ 〈τρίτου〉 ῥυτοῦ λέγων φησίν·
10 (Α.) ὁ Βελλεροφόντης ἐστὶν ἀπὸ τοῦ Πηγάσου 10
τὴν πύρπνοον Χίμαιραν εἰσηκοντικώς.
εἶἑν· δέχου καὶ τοῦτο.
ἐκαλεῖτο δὲ τὸ ῥυτὸν πρότερον κέρας. δοκεῖ δὲ σκευοποιηθῆναι ὑπὸ
πρώτου τοῦ Φιλαδέλφου Πτολεμαίου βασιλέως φορήματα γενέ-
15 σθαι τῶν Ἀρσινόης εἰκόνων· τῇ γὰρ | εὐωνύμῳ χειρὶ τοιοῦτο φέρει 497c
δημιούργημα πάντων τῶν ὡραίων πλῆρες ἐμφαινόντων τῶν
δημιουργῶν ὡς καὶ τοῦ τῆς Ἀμαλθείας ἐστὶν ὀλβιώτερον τὸ κέρας
τοῦτο. μνημονεύει αὐτοῦ Θεοκλῆς ἐν Ἰθυφάλλοις (p. 173 Powell)
οὕτως·
20 ἐθύσαμεν γὰρ σήμερον Σωτήρια
πάντες οἱ τεχνῖται·
μεθ᾿ ὧν πιὼν τὸ δίκερας ὡς τὸν φίλτατον
βασιλέα πάρειμι.
Διονύσιος δ᾿ ὁ Σινωπεὺς ἐν Σῳζούσῃ (fr. 5.3) καταλέγων τινὰ
25 ποτήρια καὶ τοῦ ῥυτοῦ ἐμνήσθη, ὡς προεῖπον (11.467d). | Ἡδύλος 497d
δ᾿ ἐν Ἐπιγράμμασι (HE 1843–52) περὶ τοῦ κατασκευασθέντος ὑπὸ
Κτησιβίου τοῦ μηχανοποιοῦ ῥυτοῦ μνημονεύων φησί·
ζωροπόται καὶ τοῦτο φιλοζεφύρου κατὰ νηὸν
τὸ ῥυτὸν † εἰδείης † δεῦτ᾿ ἴδετ᾿ Ἀρσινόης,
30 ὀρχηστὴν Βησᾶν Αἰγύπτιον, ὃς λιγὺν ἦχον 1845

3  οἰωνιζόμεναι A : οἰωνίζομαι M P Mus ‖ 9  τοῦ 〈τρίτου〉 ῥυτοῦ scripsi,


ducente Dobree ‖ 14  φορήματα A : φόρημα C E : φόρημά τι Musurus
28  φιλοζεφύρου Casaubon (φίλον ζεφύρου iam Musurus) : † φιλοζειφυρου †
A ‖ 29  εἰδείης A : αἰδοίης Jacobs
338 deip nosop histae

σαλπίζει κρουνοῦ πρὸς ῥύσιν οἰγομένου.


καὶ πολέμου σύνθημα, διὰ χρυσέου δὲ γέγωνεν
κώδωνος κώμου σύνθημα καὶ θαλίης,
Νεῖλος ὁκοῖος ἄναξ μύσταις φίλον ἱεραγωγοῖς
εὗρε μέλος θείων πάτριον ἐξ ὑδάτων. | 1850 5
497e ἀλλὰ Κτησιβίου σοφὸν εὕρεμα τίετε τοῦτο —
δεῦτε, νέοι — νηῷ τῷδε παρ᾿ Ἀρσινόης.
Θεόφραστος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 575 Fortenbaugh) τὸ ῥυτόν
φησιν ὀνομαζόμενον ποτήριον τοῖς ἥρωσι μόνοις ἀποδίδοσθαι.
Δωρόθεος δ᾿ ὁ Σιδώνιός φησι τὰ ῥυτὰ κέρασιν ὅμοια εἶναι, διατε- 10
τρημένα δέ, ἐξ ὧν κρουνιζόντων λεπτῶς κάτωθεν πίνουσιν,
ὠνομάσθαι τε ἀπὸ τῆς ῥύσεως.
[98] σαννάκρα. Κράτης ἐν πέμπτῳ Ἀττικῆς Διαλέκτου (FGrH
362 F 10 = fr. 110 Broggiato) ἔκπωμά φησιν εἶναι οὕτω καλούμε-
497f νον· ἐστὶ δὲ Περσικόν. | Φιλήμων δ᾿ ἐν τῇ Χήρᾳ (fr. 90) βατιακίων 15
μνησθεὶς καὶ τῇ γελοιότητι τοῦ ὀνόματος προσπαίξας φησί·
σαννάκρα, ἱπποτραγέλαφοι, βατιάκια,
σαννάκια.
Σελευκίς. ὅτι ἀπὸ Σελεύκου τοῦ βασιλέως τὴν προσηγορίαν
ἔσχε τὸ ἔκπωμα προείρηται (11.783e) ἱστοροῦντος τοῦτο καὶ 20
Ἀπολλοδώρου τοῦ Ἀθηναίου (FGrH 244 F 273). Πολέμων δ᾿ ἐν
πρώτῳ τῶν Πρὸς Ἀδαῖον (fr. 57 Preller), ποτήρια, φησί, παρα-
πλήσια Σελευκίς, Ῥοδιάς, Ἀντιγονίς. ‖
498a σκαλλίον. κυλίκιον μικρὸν ᾧ σπένδουσιν Αἰολεῖς, ὡς Φιλητᾶς
φησιν ἐν Ἀτάκτοις (fr. 7 Dettori = fr. 35 Spanoudakis). 25
[99] σκύφος. τούτου τινὲς τὴν γενικὴν σὺν τῷ σ̄ προφέρονται
διὰ παντός, οὐκ εὖ· ὅτε γὰρ ἀρσενικόν ἐστιν ὁ σκύφος, ὡς λύχνος,

*496e, 497e  Eust. p. 1286.25, 27–8 = IV.678.3–4, 5–6 | *498a–b, d–f, 499a 


Eust.(2) p. 1775.17–22 = ii.92.23–30

1  οἰγομένου Salmasius : † ηγομένου † A ‖ 2  καὶ A : οὐ Jacobs ‖ 3  σύνθημα


A : σύμβολα Jacobs ‖ 4  ὁκοῖος A : ὁκοῖον Schweighäuser ‖ 11  δέ scripsi : δ᾿
εἶναι A C E ‖ 13  σαννάκρα A C E lmAmg : σαννάκια Kaibel, cf. infra
15  βατιακίων scripsi, cf. βατιάκια infra et 11.784a : βατιακῶν A
17  σαννάκρα A C E : ut v.l. pro v. 2 σαννάκια del. Kaibel ‖ 24  σκαλλίον
Casaubon (σκάλλιον iam B) : κάλλιον A, cf. lmAmg π(ερὶ) καλλίου | Φιλητᾶς
Dindorf (Φιλήτας iam M P Mus) : Φιλίτας A
xi 497d –498d 339

ἄνευ τοῦ σ̄ προοισόμεθα, ὅτε δὲ οὐδέτερον τὸ σκύφος, σὺν τῷ σ̄


κλινοῦμεν σκύφος σκύφους, ὡς τεῖχος τείχους. οἱ δ᾿ Ἀττικοὶ τὴν
εὐθεῖαν καὶ ἀρσενικῶς καὶ οὐδετέρως λέγουσιν. Ἡσίοδος δ᾿ ἐν τῷ
δευτέρῳ Μελαμποδίας (fr. 271) σὺν τῷ π̄ σκύπφον λέγει·
5 τῷ δὲ Μάρης θοὸς ἄγγελος ἦλθε δι᾿ οἴκου, |
πλήσας δ᾿ ἀργύρεον σκύπφον φέρε, δῶκε δ᾿ ἄνακτι. 498b
καὶ πάλιν (fr. 272)·
καὶ τότε μάντις μὲν δεσμὸν βοὸς αἴνυτο χερσίν,
Ἴφικλος δ᾿ ἐπὶ νῶτ᾿ ἐπεμαίετο· τῷ δ᾿ ἐπ ̓ ὄπισθεν
10 σκύπφον ἔχων ἑτέρῃ, ἑτέρῃ δὲ σκῆπτρον ἀείρας
ἔστειχεν Φύλακος καὶ ἐνὶ δμώεσσιν ἔειπεν.
ὁμοίως δὲ καὶ Ἀναξίμανδρος ἐν τῇ Ἡρωολογίᾳ (FGrH 9 F 1 = fr. 1
Fowler) λέγων | ὧδε· Ἀμφιτρύων δὲ τὴν λείην δασάμενος τοῖς 498c
συμμάχοις καὶ τὸν σκύπφον ἔχων ὃν εἵλετο αὑτῷ. καὶ πάλιν· τὸν
15 δὲ σκύπφον Τηλεβόῃ δίδωσι Ποσειδῶν παιδὶ τῷ ἑαυτοῦ, Τηλε-
βόης δὲ Πτερέλεῳ· τοῦτον ἑλὼν ἀπέπλεεν. ὁμοίως εἴρηκε καὶ
Ἀνακρέων (PMG 433)·
ἐγὼ δ᾿ ἔχων σκύπφον Ἐρξίωνι
τῷ λευκολόφῳ μεστὸν ἐξέπινον,
20 ἀντὶ τοῦ προέπινον· κυρίως γάρ ἐστι τοῦτο προπίνειν, τὸ ἑτέρῳ
πρὸ ἑαυτοῦ δοῦναι πιεῖν. καὶ Ὀδυσσεὺς δὲ παρὰ Ὁμήρῳ (Od.
13.57) |
Ἀρήτῃ δ᾿ ἐν χερσὶ τίθει δέπας ἀμφικύπελλον. 498d
καὶ ἐν Ἰλιάδι (9.224)·

*498c, b  Eust.(1) p. 900.16–18 = III.377.8–11 | *498a–b, d–f, 499a Eust.(2) p.


1775.17–22 = ii.92.23–30

6  δ᾿1 C E M P Eust.(1–2) Mus : δὲ A ‖ 8  μάντις M P Mus : μάντης A B* | βοὸς


Hemsterhuis : † βιος † A : βιοῦ Musurus ‖ 9  τῷ Bedrot : τῶ M P Mus : τὸ A
12  Ἡρωολογίᾳ M Mus : Ἡρωολογία B P : Ἡρῳολογίᾳ A ‖ 16  ἑλὼν A :
ἔχων Dobree | ἀπέπλεεν A : ἀπέπλει Fowler ‖ 18  σκύπφον B M P Mus :
κύπφον A ‖ 21  ὁ Ὀδυσσεὺς δὲ παρὰ τῷ Ὁμήρῳ A : ὁ et τῷ om. C E
23  Ἀρήτῃ δ᾿ ἐν χερσὶ Casaubon : τῇ Ἀρήτῃ· ἡ δ᾿ ἐν χερσὶ A : Ἀρήτῃ δ᾿ ἐν
χειρὶ Hom.
340 deip nosop histae

πλησάμενος δ᾿ οἴνοιο δέπας δείδεκτ᾿ Ἀχιλῆα·


πληροῦντες γὰρ προέπινον ἀλλήλοις μετὰ προσαγορεύσεως.
Πανύασις τρίτῳ Ἡρακλείας (fr. 7, p. 176 Bernabé) φησί·
τοῦ κεράσας κρητῆρα μέγαν χρυσοῖο φαεινὸν
σκύπφους αἰνυμένους † θαμέας ποτὸν ἡδὺν ἔπινεν. 5

Εὐριπίδης δ᾿ ἐν Εὐρυσθείᾳ (fr. 379) ἀρσενικῶς ἔφη·


σκύφος τε μακρός.
καὶ Ἀχαιὸς δ᾿ ἐν Ὀμφάλῃ (TrGF 20 F 33.1)· |
498e ὁ δὲ σκύφος με τοῦ θεοῦ καλεῖς.
Σιμωνίδης (PMG 631) δέ· 10

οὐατόεντα σκύφον,
ἔφη. Ἴων δ᾿ ἐν Ὀμφάλῃ (TrGF 19 F 26)·
οἶνος οὐκ ἔνι
ἐν τῷ σκύφει,
τὸ 〈σκύφει〉 ἰδίως ἀπὸ τοῦ σκύφος σχηματίσας οὐδετέρως ἔφη. 15
ὁμοίως καὶ Ἐπίχαρμος ἐν Κύκλωπι (fr. 72)·
φέρ᾿ ἐγχέας ἐς τὸ σκύφος.
καὶ Ἄλεξις ἐν Λευκαδίᾳ (fr. 135)·
οἴνου γεραιοῖς χείλεσι μέγα σκύφος.
καὶ Ἐπιγένης ἐν Βακχίᾳ (fr. 3)· 20

τὸ σκύφος ἔχαιρον δεχόμενος·


Φαίδιμός τε ἐν πρώτῳ Ἡρακλείας (SH 669)·

498e  Eust. p. 870.5 = III.279.13 | 498e  Eust. p. 746.43 = II.699.3

3  Πανύασις M P Mus : Πανύασσις A ‖ 5  αἰνυμένους A : αἰνύμενος Bedrot


6  Εὐρυσθείᾳ A : Εὐρυσθεῖ Casaubon ‖ 9  καλεῖς A : καλεῖ 11.466f
15  〈σκύφει〉 add. M Mus : τῷ pro τὸ B M P Mus ‖ 17  ἐς A : εἰς C E M P
Eust.(2) Mus : καὶ B ‖ 19  χείλεσι A : χείλεσιν B ‖ 20  Βακχίᾳ, i.e. -ΙΑΙ A :
Βακχίδι, i.e. -ΙΔΙ Kock
xi 498d–499a 341

δουράτεον σκύφος εὐρὺ μελιζώροιο ποτοῖο. |


καὶ παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 14.112) δ᾿ Ἀριστοφάνης ὁ Βυζάντιος (p. 201 498f
Slater) γράφει·
πλησάμενος δ᾿ ἄρα οἱ δῶκε σκύφος, ᾧ περ ἔπινεν.
5 Ἀρίσταρχος δέ·
πλησάμενος δ᾿ ἄρα οἱ δῶκε σκύφον, ᾧ περ ἔπινεν.
Ἀσκληπιάδης δ᾿ ὁ Μυρλεανὸς ἐν τῷ Περὶ τῆς Νεστορίδος (fr. 7
Pagani) φησὶν ὅτι τῷ σκύφει καὶ τῷ κισσυβίῳ τῶν μὲν ἐν ἄστει καὶ
μετρίων οὐδεὶς ἐχρῆτο, συβῶται δὲ καὶ νομεῖς καὶ οἱ ἐν ἀγρῷ, ὡς
10 ὁ Εὔμαιος (Od. 14.112–13)
πλησάμενος δῶκε σκύφος, ᾧ περ ἔπινεν,
οἴνου ἐνίπλειον.
καὶ Ἀλκμὰν (PMG 56) δέ φησι· ‖
πολλάκι δ᾿ ἐν κορυφαῖς ὀρέων, ὅκα 499a
15 θεοῖς ἅδῃ πολύφανος ἑορτά,
χρύσεον ἄγγος ἔχοισα, μέγαν σκύφον,
οἷά τε ποιμένες ἄνδρες ἔχουσι,
χερσὶ λεόντεον ἐν γάλα θεῖσα 5
τυρὸν ἐτύρησας μέγαν ἄτρυφον Ἀργειοφόντᾳ.
20 Αἰσχύλος δ᾿ ἐν Περραιβίσι (fr. 184) φησί·
ποῦ μοι τὰ πολλὰ δῶρα κἀκροθίνια;
ποῦ χρυσότευκτα κἀργυρᾶ σκυφώματα;
Στησίχορος (PMG 181) δὲ τὸ παρὰ Φόλῳ τῷ κενταύρῳ ποτήριον
σκύφιον δέπας καλεῖ ἐν ἴσῳ τῷ σκυφοειδές· λέγει δ᾿ ἐπὶ Ἡρακλέ-
25 ους· |

*498a–b, d–f, 499a  Eust.(2) p. 1775.17–22 = ii.92.23–30

4  καὶ οἱ πλησάμενος δῶκε σκύφος, ᾧ περ ἔπινεν Hom. | ᾧ περ C E Eust.(2),


cf. infra : ὧνπερ A ‖ 15  θεοῖς † αδη † A : σιοῖσι ϝάδῃ Page ‖ 16  χρύσεον A :
χρύσιον Page ‖ 17  ἔχουσι A : ἔχοισι(ν) Page ‖ 18  ἐν γάλα θεῖσα Hermann :
† ἐπαλαθεισα †, i.e. ΕΠΑ- ~ ΕΓΓΑ- A ‖ 19  Ἀργειοφόντᾳ A : Ἀργειφόντᾳ
Page ‖ 24–5  τοῦ Ἡρακλέους A : τοῦ om. C E
342 deip nosop histae

499b σκύφιον δὲ λαβὼν δέπας ἔμμετρον ὡς τριλάγυνον


πί᾿ ἐπισχόμενος, τό ῥά οἱ παρέθηκε Φόλος κεράσας.
καὶ Ἄρχιππος δὲ ἐν Ἀμφιτρύωνι (fr. 7) οὐδετέρως εἴρηκε. [100]
λάγυνον δὲ μέτρου λέγουσιν εἶναι ὄνομα παρὰ τοῖς Ἕλλησιν, ὡς
χοὸς καὶ κοτύλης· χωρεῖν δ᾿ αὐτὸ κοτύλας Ἀττικὰς δώδεκα. καὶ ἐν 5
Πάτραις δέ φασι τοῦτ᾿ εἶναι τὸ μέτρον. ἀρσενικῶς δὲ εἴρηκε τὸν
λάγυνον Νικόστρατος μὲν ἐν Ἑκάτῃ (fr. 10.1–2)·
(Α.) τῶν κατεσταμνισμένων |
499c ἡμῖν λαγύνων πηλίκοι τινές; (Β.) τρίχους.
καὶ πάλιν (fr. 10.3)· 10

τὸν μεστὸν ἡμῖν φέρε λάγυνον.


καὶ ἐν τῇ ἐπιγραφομένῃ Κλίνῃ (Nicostr. Com. fr. 14)·
καὶ δυσχερὴς λάγυνος οὗτος πλησίον
ὄξους.
Δίφιλος ἐν Ἀνασῳζομένοις (fr. 12)· 15

λάγυνον ἔχω κενόν, ὦ γραῦ, θύλακον δὲ μεστόν.


Λυγκεὺς δ᾿ ὁ Σάμιος ἐν τῇ Πρὸς Διαγόραν ἐπιστολῇ (fr. 6 Dalby)
γράφει· καθ᾿ ὃν χρόνον ἐπεδήμησας 〈ἐν〉 Σάμῳ, Διαγόρα, πολλά-
κις οἶδά σε παραγινόμενον εἰς τοὺς παρ᾿ ἐμοὶ πότους, ἐν οἷς λάγυ-
499d νος κατ᾿ ἄνδρα κείμενος † | οἰνοχοεῖτο, πρὸς ἡδονὴν διδοὺς ἑκάστῳ 20
ποτήριον. Ἀριστοτέλης δ᾿ ἐν τῇ Θετταλῶν Πολιτείᾳ (fr. 499 Rose =
fr. 503 Gigon) θηλυκῶς λέγεσθαί φησιν ὑπὸ Θετταλῶν τὴν λάγυ-
νον. καὶ Ῥιανὸς ὁ ἐποποιὸς ἐν Ἐπιγράμμασιν (fr. 75, p. 21 Powell
= HE 3246–9)·
ἥμισυ μὲν πίσσης κωνίτιδος, ἥμισυ δ᾿ οἴνου, 25
Ἀρχῖν᾿, ἀτρεκέως ἥδε λάγυνος ἔχει,

5  χωρεῖν δ᾿ αὐτὸ κοτύλας Ἀττικὰς δώδεκα ut glossam del. Kaibel ‖ 6  φασι


Casaubon : φησι A | τὸ μέτρον τὴν λάγυνον A : τὴν λάγυνον ut glossam
delevi ‖ 9  ἀρσενικῶς δὲ εἴρηκε τὸν λάγυνον inter πηλίκοι et τινές praeb. A :
ut dittographiam (cf. 11.499b) del. Schweighäuser ‖ 18  〈ἐν〉 add. M P Mus
25  κωνίτιδος Toup : κωπίτιδος (vox nihili) A ‖ 26  Ἀρχῖν᾿ Casaubon :
† ἀρχινε † A
xi 4 9 9b– 50 0a 343

λεπτοτέρης δ᾿ οὐκ οἶδ᾿ ἐρίφου κρέας· πλὴν ὅ γε πέμψας


αἰνεῖσθαι πάντων ἄξιος Ἱπποκράτης.
οὐδετέρως δὲ Δίφιλος ἐν Ἀδελφοῖς (fr. 3) εἴρηκεν· |
ὦ τοιχωρύχον 499e
5 ἐκεῖνο καὶ τῶν δυναμένων λαγύνιον·
ἔχον βαδίζειν εἰς τὰ γεύμαθ᾿ ὑπὸ μάλης,
καὶ τοῦτο πωλεῖν μέχρι ἄν, ὥσπερ ἐν ἐράνῳ,
εἷς λοιπὸς ᾖ κάπηλος ἠδικημένος 5
ὑπ᾿ οἰνοπώλου.
10 τὸ δ᾿ ἐν Γηρυονηίδι Στησιχόρου (PMG 181.1)·
ἔμμετρον ὡς τριλάγυνον,
τὴν τῶν τριῶν γενῶν ἀμφιβολίαν ἔχει. Ἐρατοσθένης (fr. 82, p. 54
Strecker) δέ φησι λέγεσθαι τὴν πέτασον καὶ τὴν στάμνον ὑπό
τινων. [101] τὸ δὲ σκύφος ὠνομάσθη ἀπὸ τῆς σκαφίδος. καὶ τοῦτο
15 δ᾿ ἐστὶν ὁμοίως ἀγγεῖον ξύλινον στρογγύλον γάλα καὶ ὀρὸν |
δεχόμενον, ὡς καὶ παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 9.222–3) λέγεται· 499f
νέον δ᾿ ὀρῶ ἄγγεα πάντα,
γαυλοί τε σκαφίδες τε, τετυγμένα, τοῖς ἐνάμελγεν.
εἰ μὴ σκύφος οἷον σκύθος τις διὰ τὸ τοὺς Σκύθας περαιτέρω τοῦ
20 δέοντος μεθύσκεσθαι· Ἱερώνυμος δ᾿ ὁ Ῥόδιος ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr.
27 Wehrli = fr. 29 White) καὶ τὸ μεθύσαι Σκυθίσαι φησί· συγγενὲς
γὰρ εἶναι τὸ φ̄ ‖ τῷ θ̄ . ὕστερον δὲ κατὰ μίμησιν εἰργάσαντο 500a
κεραμέους τε καὶ ἀργυρέους σκύφους· ὧν πρῶτοι μὲν ἐγένοντο καὶ
κλέος ἔλαβον οἱ Βοιώτιοι λεγόμενοι χρησαμένου κατὰ τὰς
25 στρατείας πρώτου Ἡρακλέους τῷ γένει· διὸ καὶ Ἡρακλεωτικοὶ

*499e–500c  Eust. p. 1775.25–7, 29–34 = ii.92.33–44

1  κρέας A : κρέα Meineke ‖ 4  τοιχωρύχον M P Mus : † τυχωρυχον † A


10  Γηρυονηίδι Heringa (Γηρυονίδι iam Musurus) : Γηρυονίδῃ A | λαγύνοις
Στησιχόρου A : λαγύνοις del. Casaubon ‖ 17  νέον δ᾿ ὀρῶ A : ναῖον δ᾿ ὀρῷ
Hom. ‖ 19  εἰ μὴ σκύφος A : εἰ μή που σκύφος εἴη C E : εἰ μή που … τὸ σκύφος
ἐστὶν Eust. | περαιτέρω C E P Eust. Mus : περραιτέρω B : περαιτέρῳ A
23  ἀργυρέους scripsi : ἀργυροῦς A C E Eust. ‖ 24  οἱ Βοιώτιοι οἱ λεγόμενοι
A : οἱ Βοιώτιοι C E Eust. : οἱ Βοιωτοὶ οἱ λεγόμενοι Ἡρακλεωτικοὶ M P Mus :
οἱ2 del. Schweighäuser | κατὰ Meineke : διὰ A C E
344 deip nosop histae

πρός τινων καλοῦνται. ἔχουσι μέντοι πρὸς τοὺς ἄλλους διαφοράν·


ἔπεστι γὰρ ἐπὶ τῶν ὤτων αὐτοῖς ὁ λεγόμενος Ἡράκλειος δεσμός.
μνημονεύει δὲ τῶν Βοιωτίων σκύφων Βακχυλίδης (fr. 21) ἐν
τούτοις ποιούμενος τὸν λόγον πρὸς τοὺς Διοσκούρους, καλῶν |
500b αὐτοὺς ἐπὶ ξένια· 5

οὐ βοῶν πάρεστι σώματ᾿ οὔτε χρυσὸς


οὔτε πορφύρεοι τάπητες,
ἀλλὰ θυμὸς εὐμενὴς
Μοῦσά τε γλυκεῖα καὶ Βοιωτίοισιν
ἐν σκύφοισιν οἶνος ἡδύς. 5 10

διήνεγκαν δὲ μετὰ τοὺς Βοιωτίους οἱ Ῥοδιακοὶ λεγόμενοι Δαμο-


κράτους δημιουργήσαντος· τρίτοι δ᾿ εἰσὶν οἱ Συρακόσιοι. καλεῖται
δ᾿ ὁ σκύφος ὑπὸ ᾿Ηπειρωτῶν, ὥς φησι Σέλευκος (fr. 47 Müller),
λυρτός, ὑπὸ δὲ Μηθυμναίων, ὡς Παρμένων φησὶν ἐν τῷ Περὶ
Διαλέκτου, σκύθος. ἐκαλεῖτο δὲ καὶ Δερκυλλίδας ὁ Λακεδαιμόνιος | 15
500c Σκύφος, ὥς φησιν Ἔφορος ἐν τῇ ὀκτωκαιδεκάτῃ (FGrH 70 F 71)
λέγων οὕτω· Λακεδαιμόνιοι ἀντὶ Θίμβρωνος Δερκυλλίδαν ἔπεμ-
ψαν εἰς τὴν Ἀσίαν ἀκούοντες ὅτι πάντα πράττειν εἰώθασιν οἱ περὶ
τὴν Ἀσίαν βάρβαροι μετὰ ἀπάτης καὶ δόλου· διόπερ Δερκυλλίδαν
ἔπεμψαν ἥκιστα νομίζοντες ἐξαπατηθήσεσθαι· ἦν γὰρ οὐδὲν ἐν τῷ 20
τρόπῳ Λακωνικὸν οὐδ᾿ ἁπλοῦν ἔχων ἀλλὰ πολὺ τὸ πανοῦργον καὶ
τὸ θηριῶδες· διὸ καὶ Σκύφον αὐτὸν οἱ Λακεδαιμόνιοι προσηγό-
ρευον.
500d [102] ταβαίτη. Ἀμύντας | ἐν τῷ πρώτῳ τῶν τῆς Ἀσίας Σταθ-
μῶν (FGrH 122 F 1) περὶ τοῦ ἀερομέλιτος καλουμένου διαλεγό- 25
μενος γράφει οὕτω· σὺν τοῖς φύλλοις δρέποντες συντιθέασιν εἰς
παλάθης Συριακῆς τρόπον πλάττοντες, οἱ δὲ σφαίρας ποιοῦντες.
καὶ ἐπειδὰν μέλλωσι προσφέρεσθαι, ἀποκλάσαντες ἀπ᾿ αὐτῶν ἐν
τοῖς ξυλίνοις ποτηρίοις, οὓς καλοῦσι ταβαίτας, προβρέχουσι καὶ

3  Βοιωτίων Kaibel, cf. Βοιωτίοισιν infra : Βοιωτικῶν A ‖ 16  Σκύφος A :


Σκύθος C E Eust. ‖ 17  Θίμβρωνος (nomen nihili) A : Θίβρων (nom.) Isoc.
10.144 et Xen. HG 3.1, 4.8 ‖ 22  Σκύφον Kaibel, cf. supra : Σκύθον, i.e. ϹΚ- A
C E : Σκύθος (structura mutata) Eust. : Σίσυφον, i.e. ϹΙϹ- Xen. HG 3.1.8
24  ταβαίτη C E : ταβαίτας A
xi 50 0a– 50 0f 345

διηθήσαντες πίνουσι. καί ἐστιν ὅμοιον ὡς ἂν 〈εἴ〉 τις μέλι πίνοι


διείς, τούτου δὲ καὶ πολὺ ἥδιον.
τραγέλαφος. οὕτω τινὰ καλεῖται | ποτήρια ὧν μνημονεύει 500e
Ἄλεξις μὲν ἐν Κονιατῇ (fr. 111)·
5 κυμβία,
φιάλαι, τραγέλαφοι, κύλικες.
Εὔβουλος δ᾿ ἐν Μετακολλωμένῳ (fr. 47)·
ἀλλ᾿ εἰσὶ φιάλαι πέντε, τραγέλαφοι δύο.
Μένανδρος δ᾿ ἐν Ἁλιεῖ (fr. 26.4) φησι·
10 τραγέλαφοι, λαβρώνιοι.
Ἀντιφάνης Χρυσίδι (fr. 223)·
(Α.) σαπροπλούτῳ δ᾿, ὡς λέγουσι, νυμφίῳ
κεκτημένῳ τάλαντα, παῖδας, ἐπιτρόπους,
ζεύγη, καμήλους, στρώματ᾿, ἀργυρώματα,
15 φιάλας, τριήρεις, τραγελάφους, καρχήσια, |
γαυλοὺς ὁλοχρύσους (Β.) πλοῖα; (Α.) τοὺς κάδους μὲν οὖν 5 500f
καλοῦσι γαυλοὺς πάντες οἱ προγάστορες.
τριήρης. ὅτι καὶ τριήρης εἶδος ἐκπώματος Ἐπίνικος ἐν Ὑπο-
βαλλομέναις (fr. 2.8) δεδήλωκε· προείρηται (11.497b) δὲ τὸ μαρ-
20 τύριον.
ὑστιακόν. ποτήριον ποιὸν Ῥίνθων ἐν Ἡρακλεῖ (fr. 3)·
ἐν ὑστιακῷ τε καθαρὸν ἐλατῆρα
καθαρῶν τ᾿ ἀλήτων κἀλφίτων ἀπερρόφεις.
[103] φιάλη. Ὅμηρος (Il. 23.270) μὲν ὅταν λέγῃ·
25 ἀμφίθετον φιάλην ἀπύρωτον ἔθηκεν, ‖

1  εἴ add. Kaibel ‖ 2  τούτου Meineke : τοῦτο A ‖ 7  Μετακολλωμένῳ A :


Κατακολλωμένῳ Schweighäuser, cf. 9.396a, 10.442e, 14.653e ‖ 10  λαβρώνιοι
A : λαβρώνια 11.484d ‖ 12  σαπροπλούτῳ A : σατραποπλούτῳ Dobree
18  Ἐπίνικος M P Mus, cf. 11.497a : Εὔνικος A
346 deip nosop histae

501a καί (cf. Il. 23.243)·


χρυσῆν φιάλην καὶ δίπλακα δημόν,
οὐ τὸ ποτήριον λέγει ἀλλὰ χαλκίον τι ἐκπέταλον λεβητῶδες, ἴσως
δύο ὦτα ἔχον ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν. Παρθένιος δ᾿ ὁ τοῦ Διονυ-
σίου ἀμφίθετον ἀκούει τὴν ἀπύθμενον φιάλην. Ἀπολλόδωρος δ᾿ ὁ 5
Ἀθηναῖος ἐν τῷ Περὶ τοῦ Κρατῆρος ῥησειδίῳ (FGrH 244 F 220) τὴν
κατὰ τὸν πυθμένα μὴ δυναμένην τίθεσθαι καὶ ἐρείδεσθαι ἀλλὰ
κατὰ τὸ στόμα. τινὲς δέ φασιν ὃν τρόπον ἀμφιφορεὺς λέγεται ὁ
501b ἀμφοτέρωθεν κατὰ τὰ ὦτα δυνάμενος | φέρεσθαι, οὕτω καὶ τὴν
ἀμφίθετον φιάλην. Ἀρίσταρχος δὲ τὴν δυναμένην ἐξ ἀμφοτέρων 10
τῶν μερῶν τίθεσθαι, κατὰ τὸν πυθμένα καὶ κατὰ τὸ στόμα. Διονύ-
σιος δ᾿ ὁ Θρᾲξ (fr. 28 Linke) τὴν στρογγύλην τὴν ἀμφιθέουσαν
κυκλοτερεῖ τῷ σχήματι. Ἀσκληπιάδης δ᾿ ὁ Μυρλεανός (fr. 8
Pagani), ἡ μὲν φιάλη, φησί, κατ᾿ ἀντιστοιχίαν ἐστὶ πιάλη, ἡ τὸ
πιεῖν ἅλις παρέχουσα· μείζων γὰρ τοῦ ποτηρίου. ἡ δὲ καὶ ἀπύρω- 15
τος ἢ ψυχρήλατος ἢ ἐπὶ πῦρ οὐκ ἐπιτιθεμένη, καθότι καὶ λέβητα
501c καλεῖ ὁ ποιητὴς | τὸν μὲν (Il. 23.702) ἐμπυριβήτην, τὸν δὲ (Il.
23.885) ἄπυρον·
κὰδ δὲ λέβητ᾿ ἄπυρον, βοὸς ἄξιον, ἀνθεμόεντα,
τὸν δεχόμενον ἴσως ὕδωρ ψυχρόν, ὥστε καὶ τὴν φιάλην εἶναι 20
χαλκίῳ προσεοικυῖαν ἐκπετάλῳ δεχομένην ψυχρὸν ὕδωρ. τὴν δ᾿
ἀμφίθετον πότερα δύο βάσεις ἔχειν δεῖ νομίζειν ἐξ ἑκατέρου

501a–d  Eust. pp. 1299.55, 56–7, 58–9, 61, 1299.64–1300.3 = IV.725.14–15,


725.16–726.1, 726.2–3, 7–9, 11–16 | 501a–b  Eust. p. 1289.6 = IV.687.1–2
501a–b  Eust. p. 1445.44 = i.97.35

2  χρυσῆν φιάλην καὶ δίπλακα δημόν Musurus : χρυσῆν φιάλην καὶ δίπλακα
† καδημον † (dittogr.) A : χρυσέῃ φιάλῃ καί δίπλακι δημῷ Hom. ‖ 3  χαλκίον
Meineke, ducente Schweighäuser : χάλκεόν A C E | τι καὶ A : καὶ om. C E
6  ῥησειδίῳ Heyne : ρησειδίου A ‖ 9–10  οὕτως καὶ τὴν ἀμφίθετον φιάλην A :
οὕτω καὶ ἀμφίθετος φιάλη C E : οὕτω καὶ ἀμφίθετον φιάλην Musurus
15  ἅλις Cpc E B P Eust. Mus : ἅλες C*ac : † άλες † A | παρέχουσα Kaibel ex
EM p. 793.23 : ἔχουσα A C E ‖ 15–16  ἀμφίθετος καὶ ἀπύρωτος A C E :
ἀμφίθετος καὶ del. Schweighäuser (sed καὶ non recte) ‖ 17  ἐμπυριβήτην C E :
ἐμπυριβήτης (structura mutata) Eust. : ἐν πυρὶ βήτην A ‖ 18  ἄπυρον C E, cf.
infra : ἀπύρωτον A ‖ 21  χαλκίῳ Kaibel : χαλκείῳ A C E : χαλκεῖον (structura
mutata) Eust.
xi 50 1a –50 1f 347

μέρους, ἢ τὸ μὲν ἀμφὶ σημαίνει τὸ περί, τοῦτο δ᾿ αὖ τὸ περιττόν;


ὥστε λέγεσθαι τὴν περιττῶς πεποιημένην ἀμφίθετον, ἐπεὶ τὸ
ποιῆσαι “θεῖναι” πρὸς τῶν ἀρχαίων ἐλέγετο. δύναται | δὲ καὶ ἡ 501d
ἐπὶ τὸν πυθμένα καὶ τὸ στόμα τιθεμένη. ἡ δὲ τοιαύτη θέσις τῶν
5 φιαλῶν Ἰωνική ἐστι καὶ ἀρχαία· ἔτι γοῦν καὶ νῦν οὕτω Μασσαλι-
ῶται τιθέασι τὰς φιάλας ἐπὶ πρόσωπον. [104] Κρατίνου δ᾿ εἰπόν-
τος ἐν Δραπέτισι (fr. 54)·
δέχεσθε φιάλας τάσδε βαλανειομφάλους,
Ἐρατοσθένης ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ Περὶ Κωμῳδίας (fr. 25, p. 31
10 Strecker) τὴν λέξιν ἀγνοεῖν φησι Λυκόφρονα· τῶν γὰρ φιαλῶν οἱ
ὀμφαλοὶ καὶ τῶν βαλανείων οἱ θόλοι παρόμοιοι, εἰς δὲ τὸ εἶδος οὐκ
ἀρύθμως παίζεται. Ἀπίων (FGrH 616 F 49) δὲ | καὶ Διόδωρός φασι· 501e
φιάλαι ποιαὶ ὧν ὁ ὀμφαλὸς παραπλήσιος ἠθμῷ. ὁ δὲ Μυρλεανὸς
Ἀσκληπιάδης ἐν τοῖς Περὶ Κρατίνου (fr. 9 Pagani = Cratin. test.
15 *40), βαλανειόμφαλοι, φησί, λέγονται, ὅτι οἱ ὀμφαλοὶ αὐτῶν καὶ
τῶν βαλανείων οἱ θόλοι ὅμοιοί εἰσι. καὶ Δίδυμος (5.24, pp. 42–4
Schmidt) δὲ τὰ αὐτὰ εἰπὼν παρατίθεται 〈τὰ〉 Λυκόφρονος οὕτως
ἔχοντα· ἀπὸ τῶν ὀμφαλῶν τῶν ἐν ταῖς γυναικείαις πυέλοις, ὅθεν
τοῖς σκαφίοις ἀρύουσι. Τίμαρχος δ᾿ ἐν τετάρτῳ Περὶ τοῦ Ἐρατο-
20 σθένους Ἑρμοῦ, πεπαῖχθαί τις ἂν οἰηθείη, φησί, τὴν λέξιν, διότι
τὰ | πλεῖστα τῶν Ἀθήνησι βαλανείων κυκλοειδῆ ταῖς κατασκευαῖς 501f
ὄντα τοὺς ἐξαγωγοὺς ἔχει κατὰ μέσον, ἐφ᾿ οὗ χαλκοῦς ὀμφαλὸς
ἔπεστιν. Ἴων δ᾿ ἐν Ὀμφάλῃ (TrGF 19 F 20)·
ἴτ᾿ ἐκφορεῖτε, παρθένοι, κύπελλα καὶ μεσομφάλους.
25 οὕτω δ᾿ εἴρηκε τὰς βαλανειομφάλους, ὧν Κρατῖνος (fr. 54) μνημο-
νεύει·
δέχεσθε φιάλας τάσδε βαλανειομφάλους.

*501d–f  Eust. p. 1261.21–4 = IV.586.7–13

5–6  Μασσαλιῶται C E M P Eust. Mus : Μασσαλιῆται A ‖ 12  παίζεται


scripsi, ducentibus Natale (alludit) et Schweighäuser (adluditur) : παίζονται
A | Διόδωρός] Ἡρόδωρός Musurus | φασι Jacoby : φησὶ A, cf. 10.442b,
12.539c ‖ 17  〈τὰ〉 add. Toup ‖ 19  ἀρύουσι Casaubon : ἀροῦσιν A ‖ 22  τοὺς
ἐξαγωγοὺς A Cs Es : τὰς ἐξαγωγοὺς C E : τὰς ἐξαγωγὰς Eust. | ἐφ᾿ M P Mus :
ἀφ᾿ A C E
348 deip nosop histae

καὶ Θεόπομπος δ᾿ ἐν Ἀλθαίᾳ (fr. 4) ἔφη· ‖


502a λαβοῦσα πλήρη χρυσέων μεσόμφαλον
φιάλην· Τελέστης δ᾿ ἄκατον ὠνόμαζέ νιν,
ὡς τοῦ Τελέστου (PMG 811) ἄκατον τὴν φιάλην εἰρηκότος. Φερε-
κράτης (fr. 134) δὲ ἢ ὁ πεποιηκὼς τοὺς εἰς αὐτὸν ἀναφερομένους 5
Πέρσας φησί·
στεφάνους τε πᾶσι κὠμφαλωτὰς χρυσίδας.
[105] Ἀθηναῖοι δὲ τὰς μὲν ἀργυρᾶς φιάλας ἀργυρίδας λέγουσι,
χρυσίδας δὲ τὰς χρυσᾶς. τῆς δὲ ἀργυρίδος Φερεκράτης μὲν ἐν
Πέρσαις (fr. 135) οὕτω μνημονεύει· | 10

502b οὗτος σύ, ποῖ τὴν ἀργυρίδα τηνδὶ φέρεις;


χρυσίδος δὲ Κρατῖνος ἐν Νόμοις (fr. 132)·
χρυσίδι σπένδων γέγραφε † τοῖς ὄφεσι πιεῖν διδούς.
καὶ Ἕρμιππος ἐν Κέρκωψι (fr. 38)·
χρυσίδ᾿ οἴνου πανσέληνον ἐκπιὼν ὑφείλετο. 15

καὶ ὅ γε ἐ〈…〉

819f ΕΚ ΤΟΥ ΙΑ
ἐκαλεῖτο δέ τις καὶ βαλανωτὴ φιάλη, ἧς τῷ πυθμένι χρυσοῖ
ὑπέκειντο ἀστράγαλοι. Σῆμος (FGrH 396 F 18) δ᾿ ἐν Δήλῳ ἀνακεῖ-
σθαί φησι χαλκοῦν φοίνικα, Ναξίων ἀνάθημα (cf. T. Homolle, Les
archives de l’intendance sacrée à Délos, p. 10 n. 4), καὶ καρυωτὰς 20
φιάλας χρυσᾶς. Ἀναξανδρίδης (fr. dub. 82 = FGrHist 404 F dub. 6)
δὲ φιάλας Ἄρεος καλεῖ τὰ ποτήρια ταῦτα. Αἰολεῖς δὲ τὴν φιάλην
ἄρακιν καλοῦσι.
[106] φθοῖς. πλατεῖαι φιάλαι ὀμφαλωτοί. Εὔπολις (fr. 382)·

1  Ἀλθαίᾳ Schweighäuser : † αλθαι † A ‖ 2  χρυσέων A : χρυσέαν Pierson


9  ἀργυρίδος φιάλης A : φιάλης ut glossam del. Meineke ‖ 16  folio in A
deest ‖ 19  〈παρὰ τὸ〉 Ναξίων ἀνάθημα Ross
xi 501f–502b 349

σὺν φθοῖσι προπεπτωκώς. |


ἔδει δὲ ὀξύνεσθαι ὡς Καρσί, παισί, φθειρσί. 820a
φιλοτησία. κύλιξ τις ἣν κατὰ φιλίαν προὔπινον, ὥς φησι
Πάμφιλος (fr. XXXVIII Schmidt). Δημοσθένης (19.128) δέ φησι·
5 καὶ φιλοτησίαν προὔπινεν. Ἄλεξις (fr. 293)·
φιλοτησίαν σοι τήνδ᾿ ἐγώ,
ἰδίᾳ τε καὶ κοινῇ τὴν κύλικα προπίνομεν.
ἐκαλεῖτο δὲ καὶ τὸ ἑταιρικὸν συνευωχούμενον φιλοτήσιον. Ἀριστο-
φάνης (fr. 695)·
10 ἑπτάπους γοῦν ἡ σκιά ᾿στιν
ἡ ᾿πὶ τὸ δεῖπνον· ὡς ἤδη καλεῖ μ᾿
ὁ χρόος ὁ φιλοτήσιος.
διὰ δὲ τὴν τοιαύτην πρόποσιν ἐκαλεῖτο καὶ κύλιξ φιλοτησία, ὡς ἐν
Λυσιστράτῃ (203)·
15 δέσποινα Πειθοῖ καὶ | κύλιξ φιλοτησία. 820b
χόννοι. παρὰ Γορτυνίοις ποτηρίου εἶδος, ὅμοιον Θηρικλείῳ,
χάλκεον, ὃ δίδοσθαι τῷ ἁρπασθέντι ὑπὸ τοῦ ἐραστοῦ φησιν
Ἑρμῶναξ.
Χαλκιδικά. ποτήρια, ἴσως ἀπὸ τῆς Χαλκίδος τῆς Θρᾳκικῆς,
20 εὐδοκιμοῦντα.
[107] Χυτρίδες. Ἄλεξις

ΙΑ
〈ἐν Ὑπο〉βολιμαίῳ (fr. 246)· 502b
ἐγὼ Πτολεμαίου τοῦ βασιλέως τέτταρα

820b  Eust. p. 1153.42 = IV.214.23–4

1  προπεπτωκώς C E : προσπεπωκώς Casaubon ‖ 2  sc. ut φθοισί, non φθοῖσι,


scribas ‖ 5  φιλοτησίαν C E : φιλοτησίας Dem. ‖ 7  τὴν C E : del. Jacobs
προπίνομεν C : προπίνομ E : προπίομαι Schweighäuser ‖ 10  ᾿στιν C : ᾿στι E
12  χρόος C E : χορὸς Casaubon ‖ 18  Ἑρμῶναξ C E : fort. Ἑρμῶν ‖ 22  incipit
iterum A | 〈ἐν Ὑπο〉βολιμαίῳ suppl. Casaubon, cf. 10.431b
350 deip nosop histae

χυτρίδι᾿ ἀκράτου τῆς τ᾿ ἀδελφῆς προσλαβὼν


τῆς τοῦ βασιλέως ταὔτ᾿ † ἐκπνευστ᾿ † ἐκπιών,
ὡς ἄν τις ἥδιστ᾿ ἴσον ἴσῳ κεκραμένον, |
502c καὶ τῆς Ὁμονοίας, διατί νῦν μὴ κωμάσω 5
ἄνευ λύχνου πρὸς τὸ τηλικοῦτον φῶς; 5

Ἡρόδοτος δ᾿ ἐν τῇ πέμπτῃ τῶν Ἱστοριῶν (5.88.2) νόμον φησὶ


θέσθαι Ἀργείους καὶ Αἰγινήτας Ἀττικὸν μηδὲν προσφέρειν πρὸς
τὰς θυσίας μηδὲ κέραμον, ἀλλ᾿ ἐκ χυτρίδων ἐπιχωρίων τὸ λοιπὸν
αὐτόθι εἶναι πίνειν. καὶ Μελέαγρος δ᾿ ὁ κυνικὸς ἐν τῷ Συμποσίῳ
(fr. 1 Riese) οὑτωσὶ γράφει· κἀν τοσούτῳ πρόποσιν αὐτῷ βαρεῖαν 10
διέδωκε, χυτρίδια βαθέα δώδεκα.
502d [108] ψυγεὺς ἢ ψυκτήρ. Πλάτων | ἐν Συμποσίῳ (213e–14a)·
“ἀλλὰ φέρε, παῖ,” φάναι, “τὸν ψυκτῆρα ἐκεῖνον,” ἰδόντα αὐτὸν
πλέον ἢ ὀκτὼ κοτύλας χωροῦντα. τοῦτον οὖν ἐμπλησάμενον
πρῶτον μὲν αὐτὸν ἐκπιεῖν, ἔπειτα τῷ Σωκράτει κελεύειν ἐγχεῖν. 15
παραμηκύνειν ἐγχειροῦντος τοῦ Ἀρχεβούλου εὐκαιρότατα
προχέων ὁ παῖς τοῦ οἰναρίου ἀνατρέπει τὸν ψυκτῆρα. Ἄλεξις ἐν
Οἰκιζομένῳ (fr. 65) φησί·
τρικότυλον ψυγέα.
Διώξιππος Φιλαργύρῳ (fr. 5)· 20

παρ᾿ Ὀλυμπίχου δὲ Θηρικλείους ἔλαβεν ἕξ


† ιτάτους † δύο ψυκτῆρας.
502e Μένανδρος δ᾿ ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ | δράματι Χαλκεῖά (fr. 401)
φησι·

*503c, 502c–d, 502f–3a  Eust. p. 1632.10–13 = i.346.14–18

1  χυτρίδι᾿ C E Mus : χυτρίδια A ‖ 2  † ἐκπνευστ᾿ † A : ἀπνευστί τ᾿ 10.431b


4  διατί A : Δτ C E : δύο, τί Meineke ‖ 5  λύχνου A C E : λυχνούχου Porson
τηλικοῦτον A C E : τηλικοῦτο Porson ‖ 7  Ἀργείους C E B Mus et Hdt. :
Ἀργυρείους A ‖ 7–8  πρὸς τὰς θυσίας A : εἰς τὰς θυσίας C E : πρὸς τὸ ἱρὸν
Hdt. ‖ 8  ἐπιχωρίων A C E : ἐπιχωριέων Hdt. ‖ 12  ἐν C E Eust. : om. A
14  οὖν om. Pl. ‖ 16–17  παραμηκύνειν … ψυκτῆρα] “ignoti scriptoris verba
mutila, ab initio supplendum 〈τὸν πότον〉 παραμηκύνειν” Kaibel, ducente
Casaubon ‖ 17–18  ἐν Οἰκιζομένῳ A : ἐν Εἰσοικιζομένῳ Dindorf, cf. 14.613c,
15.691e, 700e : Εἰσοικιζομένῳ (del. ἐν) Kaibel ‖ 21–2  † ἐξιτάτους † A : ἕξ pro
ἐξ Casaubon
xi 502b –503a 351

τοῦτο δὴ τὸ νῦν ἔθος,


“ἄκρατον” ἐβόων, “τὴν μεγάλην.” ψυκτῆρά τις
προὔπινεν † αὐτοὺς ἀθλίους ἀπώλλυον.
Ἐπιγένης δ᾿ ἐν Ἡρωίνῃ (fr. 5.1–3) καταλέγων πολλὰ ποτήρια καὶ
5 τοῦ ψυγέως οὕτω μνημονεύει·
τὴν Θηρίκλειον δεῦρο καὶ τὰ Ῥοδιακὰ
κόμισον λαβὼν τοὺς παῖδας. † εἰσοισεισ † μόνος
ψυκτῆρα, κύαθον, κυμβία.
Στράττις Ψυχασταῖς (fr. 62)·
10 ὁ δέ τις ψυκτῆρ᾿, ὁ δέ τις κύαθον
χαλκοῦν κλέψας ἀπορῶν κεῖται,
κοτύλη δ᾿ ἀνὰ χοίνικα μάττει.
Ἄλεξις | δ᾿ ἐν Ἱππίσκῳ (fr. 2.1–8) ψυκτηρίδιον καλεῖ διὰ τούτων· 502f
ἀπήντων τῷ ξένῳ
15 εἰς τὴν κατάλυσιν † ησονην † αἴθων ἀνήρ.
τοῖς παισί τ᾿ εἶπα (δύο γὰρ ἦγον οἴκοθεν)
τ᾿ † εκπωματ᾿ † εἰς τὸ φανερὸν ἐκνενιτρωμένα
θεῖναι. κύαθος δ᾿ ἦν ἀργυροῦς, τἀκπώματα 5
ἦγεν δύο δραχμάς, κυμβίον δὲ τέτταρας, ‖
20 ψυκτηρίδιόν τε δύ᾿ ὀβολούς, 503a
Φιλιππίδου λεπτότερον.
[109] Ἡρακλέων δὲ ὁ Ἐφέσιος (fr. 7 Berndt), ὃν ἡμεῖς, φησί,
ψυγέα καλοῦμεν, ψυκτηρίαν τινὲς ὀνομάζουσι· τοὺς δ᾿ Ἀττικοὺς
καὶ κωμῳδεῖν τὸν ψυγέα ὡς ξενικὸν ὄνομα. Εὐφορίων ἐν Ἀποδι-
25 δούσῃ (Euphro fr. 3)·
(Πυ.) ἐπὰν δὲ καλέσῃ ψυγέα τὴν ψυκτηρίαν,

*503c, 502c–d, 502f–3a  Eust. p. 1632.10–13 = i.346.14–18

3   αὐτοὺς A : αὐτοῖς Bentley | ἀπώλλυον A : ἀπολλύων Bentley


7  † εἰσοισεισ † A : εἶτ᾿ οἴσεις Meineke ‖ 17  τ᾿ † εκπωματ᾿ † A : τἀκπώματ᾿
6.230b, cf. v. 5 τἀκπώματα | ἐκνενιτρωμένα A : ἐκλελιτρωμένα Theodoridis ex
Phot. ε 422 ‖ 18  τἀκπώματα (correctionem in v. 4) A : del. Kaibel ‖ 20  δύ᾿ A
C E : δέκ᾿ 6.230c ‖ 24  Εὐφορίων A C E : Εὔφρων Meineke
352 deip nosop histae

τὸ σευτλίον δὲ τεῦτλα, φακέαν τὴν φακῆν,


τί δεῖ ποιεῖν; εὖ γὰρ εἶπον. (Β.) ὥσπερ χρυσίου |
503b φωνῆς ἀπότεισον, Πυργόθεμι, καταλλαγήν.
Ἀντιφάνης Ἱππεῦσι (fr. 108)·
(Α.) πῶς οὖν διαιτώμεσθα; (Β.) τὸ μὲν ἐφίππιον 5
στρῶμ᾿ ἐστὶν ἡμῖν, ὁ δὲ καλὸς πῖλος καλὸς
ψυκτήρ. τί βούλει; πάντ᾿, Ἀμαλθείας κέρας.
ἐν δὲ τῇ Καρίνῃ σαφῶς δηλοῦται ὅτι τούτῳ ἐχρῶντο οἰνοχοοῦντες
κυάθῳ· εἰπὼν γάρ (Antiph. fr. 112)·
τρίποδα καὶ κάδον 10
παραθέμενος ψυκτῆρά τ᾿ οἴνου
μεθύσκεται,
ἐν τοῖς ἑξῆς ποιεῖ 〈τὸν〉 αὐτὸν λέγοντα (Antiph. fr. 113)·
503c πότος | ἔσται
σφοδρότερος· οὐκοῦν, εἰ φράσαι τις, οὐκέτι 15
ἔξεστι κυαθίζειν γάρ †
τὸν δὲ κάδον ἔξω καὶ τὸ ποτήριον λαβὼν
ἀπόφερε τἄλλα πάντα. 5
Διονύσιος δὲ ὁ τοῦ Τρύφωνος ἐν τῷ Περὶ Ὀνομάτων, τὸν ψυγέα,
φησίν, ἐκάλουν οἱ ἀρχαῖοι δῖνον. Νίκανδρος δ᾿ ὁ Θυατειρηνὸς 20
(FGrH 343 F 17) καλεῖσθαί φησι ψυκτήρια καὶ τοὺς ἀλσώδεις καὶ
συσκίους τόπους τοὺς τοῖς θεοῖς ἀνειμένους, ἐν οἷς ἐστὶν ἀναψῦξαι.
Αἰσχύλος Νεανίσκοις (fr. 146)·
σαύρας ὑπηκόοισιν ἐν ψυκτηρίοις.

*503c, 502c–d, 502f–3a  Eust. p. 1632.10–13 = i.346.14–18

1  τὸ σευτλίον δὲ τεῦτλα A C E : τὸ τευτλίον δὲ σεῦτλα Schweighäuser


φακέαν C E : φακέα A ‖ 2  εὖ, i.e. ΕΥ A : σὺ, i.e. ΣΥ Schweighäuser
3  ἀπότεισον Herwerden : † ἀποτισον † A ‖ 6  καλὸς2, i.e. ΚΑΛ- A : κάδος,
i.e. ΚΑΔ- Dobree ‖ 8  Καρίνῃ Fabricius : † καρνηι † A ‖ 13  〈τὸν〉 add.
Wilamowitz ‖ 21  ψυκτήρια Casaubon, cf. ψυκτηρίοις, ψυκτήρια et ψυκτήριον
infra : ψυκτῆρα A : ψυκτῆρας C E Mus : ψυκτῆρες (structura mutata) Eust.
24  σαύρας C E B M P Mus : † σαυρας † A : αὔρας Valckenaer | ὑπηκόοισιν A :
ὑποσκίοισιν C E | ψυκτηρίοις C E Mus : ψυκτηρίοισι A
xi 503a–503f 353

Εὐριπίδης | Φαέθοντι (fr. 782)· 503d


ψυκτήρια
δένδρεα φίλαισιν ὠλέναισι δέξεται.
καὶ ὁ τὸν Αἰγίμιον δὲ ποιήσας, εἴθ᾿ Ἡσίοδός (fr. 301) ἐστιν ἢ
5 Κέρκωψ ὁ Μιλήσιος·
ἔνθά ποτ᾿ ἔσται ἐμὸν ψυκτήριον, ὄρχαμε λαῶν.
[110] ᾠδός. οὕτως ἐκαλεῖτο τὸ ποτήριον, φησὶ Τρύφων ἐν τοῖς
Ὀνοματικοῖς (fr. 115 Velsen), τὸ ἐπὶ τῷ σκολίῳ διδόμενον, ὡς
Ἀντιφάνης παρίστησιν ἐν Διπλασίοις (fr. 85)·
10 (Α.) τί οὖν ἐνέσται τοῖς θεοῖσιν; (Β.) οὐδὲ ἕν, |
ἐὰν μὴ κεράσῃ τις. (Α.) ἴσχε, τὸν ᾠδὸν λάμβανε. 503e
ἔπειτα μηδὲν τῶν ἀπηρχαιωμένων
τούτων περάνῃς, τὸν Τελαμῶνα, μηδὲ τὸν
Παιῶνα, μηδ᾿ Ἁρμόδιον. 5
15 ᾠοσκύφια. περὶ τῆς ἰδέας τῶν ποτηρίων Ἀσκληπιάδης ὁ
Μυρλεανὸς ἐν τῷ Περὶ τῆς Νεστορίδος (fr. 10 Pagani) φησὶν ὅτι
δύο πυθμένας ἔχει, ἕνα μὲν τὸν κατὰ τὸ κύτος αὐτῷ συγκεχαλ-
κευμένον, ἕτερον δὲ τὸν πρόσθετον ἀπ᾿ ὀξέος ἀρχόμενον,
καταλήγοντα δὲ εἰς πλατύτερον, ἐφ᾿ | οὗ ἵσταται τὸ ποτήριον. 503f
20 ᾠόν. Δίνων ἐν τρίτῳ Περσικῶν (FGrH 690 F 4) φησιν οὕτως·
ἐστὶ δὲ ποτίβαζις ἄρτος κρίθινος καὶ πύρινος ὀπτὸς καὶ κυπα-
ρίσσου στέφανος καὶ οἶνος κεκραμένος ἐν ᾠῷ χρυσῷ, οὗ αὐτὸς ὁ
βασιλεὺς πίνει.
[111] τοσαῦτα εἰπὼν ὁ Πλούταρχος καὶ ὑπὸ πάντων
25 κροταλισθεὶς ᾔτησε φιάλην, ἀφ᾿ ἧς σπείσας ταῖς Μούσαις καὶ τῇ
τούτων Μνημοσύνῃ μητρὶ προὔπιε πᾶσι φιλοτησίαν. ἐπειπὼν 〈δέ〉
(Pi. O. 7.1–3)·

*503d  Eust. p. 868.21 = III.271.23 | *503e–f  Eust. p. 1775.36–7 = ii.92.46–93.2

3  δένδρεα A : δένδρη Valckenaer | φίλαισιν M P Mus : † φιλοισιν † A


δέξεται, i.e. ΔΕ- Casaubon : † λεξεται †, i.e. ΛΕ- A ‖ 4  ὁ τὸν Casaubon (ὁ τὰν
iam M P Mus) : † ὁταν † A ‖ 8  σκολίῳ, i.e. ΣΧΟΛ- Musurus : σκοδίῳ (vox
nihili), i.e. ΣΧΟΔ- A ‖ 11  ἐὰν A : ἂν Dindorf ‖ 15  ᾠοσκύφια A : ᾠοσκύφιον C
E ‖ 19  ἐφ᾿ C E et 11.488f : ἀφ᾿ A ‖ 22  αὐτὸς ὁ Musurus : ὁ αὐτὸς A : ὁ del.
Casaubon ‖ 26  προὔπιε Wilamowitz : πρόυπινε A | 〈δέ〉 add. Kaibel
354 deip nosop histae

504a φιάλαν ‖ ὡς εἴ τις ἀφνειᾶς ἀπὸ χειρὸς ἑλὼν


ἔνδον ἀμπέλου καχλάζοισαν
δωρήσεται,
οὐ μόνον (Pi. O. 7.4)
νεανίᾳ γαμβρῷ προπίνων, 5

ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς φιλτάτοις, ἔδωκε τῷ παιδὶ περισοβεῖν κελεύ-


σας, τὸ ἐν κύκλῳ πίνειν τοῦτ᾿ εἶναι λέγων, παρατιθέμενος Μενάν-
δρου ἐκ Περινθίας (Perinth. fr. 5 Koerte = fr. 4 Sandbach)·
οὐδεμίαν ἤγρευσ᾿ † ὅλως
κύλικα παρῆκεν, ἀλλὰ πίνει τὴν κύκλῳ, 10

καὶ πάλιν ἐκ Θεοφορουμένης (Theophor. fr. 3 Sandbach)·


καὶ ταχὺ
πάλι τὸ πρῶτον περισόβει ποτήριον
αὐτοῖς ἀκράτου. |
504b καὶ Εὐριπίδης δ᾿ ἐν Κρήσσαις (fr. 468)· 15

τὰ δ᾿ ἄλλα χαῖρε κύλικος ἑρπούσης κύκλῳ.


αἰτοῦντος δὲ τοῦ γραμματικοῦ Λεωνίδου μεῖζον ποτήριον καὶ
εἰπόντος, κρατηρίζωμεν, ἄνδρες φίλοι 〈…〉 οὕτω δὲ τοὺς πότους
Λυσανίας φησὶν ὁ Κυρηναῖος Ἡρόδωρον (FGrH 31 F 59 = fr. 59
Fowler) εἰρηκέναι ἐν τούτοις· † ἐπι † δὲ θύσαντες πρὸς δεῖπνον καὶ 20
κρατῆρα καὶ εὐχὰς καὶ παιῶνας ἐτράποντο. καὶ ὁ τοὺς μίμους δὲ
πεποιηκώς, οὓς ἀεὶ διὰ χειρὸς ἔχειν Δοῦρίς (FGrH 76 F 72 = Sophr.
test. 5) φησι τὸν σοφὸν Πλάτωνα, λέγει που (Sophr. fr. 101)
† κηκρατηριχημες † ἀντὶ τοῦ ἐπεπώκειμεν. |

1  φιάλαν A E et Pind. : φιάλας C : φιάλην As ‖ 5  νεανίᾳ M et Pind. : νεανία C


E P Mus : νεανίαν A ‖ 7  ἐν κύκλῳ A C E : ut glossam del. Nauck ‖ 9  ἤγρευσ᾿
A : ἡ γραῦς M P Mus ‖ 13  πάλι A : πάλιν B M P Mus ‖ 18  lac. indic. Kaibel,
cf. lmAmg ὅτι κρατηρίζειν τὸ πίνειν καὶ κρατῆρα τοὺς πότους ἐκάλουν
19  Λυσανίας, i.e. ΛΥ- Pmg et Valckenaer : δυσανίας, i.e. ΔΥ- A ‖ 20  † ἐπι †
A : ἐπεὶ B M P Mus : ἐπείτε Jacoby ‖ 21  κρατῆρα Wilamowitz : κρατῆρας A
22  ἀεὶ B M P Mus : αἰεὶ A ‖ 24  † κηκρατηριχημες † A : κρατηρίζωμέν C E :
ἐκρατηρίχθημες Valckenaer | ἐπεπώκειμεν Kaibel : πεπώκειμεν A :
συμπίνωμεν C E
xi 503f–504f 355

ἀλλὰ μήν, πρὸς θεῶν, ὁ Ποντιανὸς ἔφη, οὐ δεόντως ἐκ μεγά- 504c


λων πίνετε ποτηρίων τὸν ἥδιστον καὶ χαριέστατον Ξενοφῶντα
πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχοντες, ὃς ἐν τῷ Συμποσίῳ (2.24–6) φησίν· ὁ δ᾿ αὖ
Σωκράτης εἶπεν· “ἀλλὰ πίνειν μέν, ὦ ἄνδρες, καὶ ἐμοὶ πάνυ δοκεῖ·
5 τῷ γὰρ ὄντι ὁ οἶνος ἄρδων τὰς ψυχὰς τὰς μὲν λύπας, ὥσπερ ὁ
μανδραγόρας ἀνθρώπους, κοιμίζει, τὰς δὲ φλόγας ἐγείρει. δοκεῖ
μέντοι μοι καὶ τὰ τῶν ἀνδρῶν σώματα τὰ αὐτὰ πάσχειν ἅπερ καὶ
τὰ τῶν ἐν γῇ φυομένων· καὶ γὰρ ἐκεῖνα, | ὅταν μὲν ὁ θεὸς αὐτὰ 504d
ἄγαν ἀθρόως ποτίζῃ, οὐ δύναται ὀρθοῦσθαι οὐδὲ ταῖς ὥραις
10 διαπλοῦσθαι· ὅταν δὲ ὅσῳ ἥδεται, τοσούτῳ πίνῃ, καὶ μάλα ὀρθά
τε αὔξεται καὶ θάλλοντα ἀφικνεῖται εἰς τὴν καρπογονίαν. οὕτω δὴ
καὶ ἡμεῖς, ἢν μὲν ἀθρόον τὸ ποτὸν ἐγχεώμεθα, ταχὺ ἡμῶν καὶ τὰ
σώματα καὶ αἱ γνῶμαι σφαλοῦνται, καὶ οὐδ᾿ ἀναπνεῖν μὴ ὅτι
λέγειν δυνησόμεθα· ἢν δὲ ἡμῖν οἱ παῖδες μικραῖς κύλιξι μικρὰ
15 ἐπιψακάζωσιν, ἵνα καὶ ἐγὼ Γοργιείοισι ῥήμασιν εἴπω, οὕτως οὐ
βιαζόμενοι μεθύειν | ὑπὸ τοῦ οἴνου ἀλλ᾿ ἀναπειθόμενοι πρὸς τὸ 504e
παιγνιωδέστερον ἀφιξόμεθα.” [112] εἰς ταῦτά τις ἀποβλέπων τὰ
τοῦ καλοῦ Ξενοφῶντος ἐπιγινώσκειν δυνήσεται ἣν εἶχε πρὸς αὐτὸν
ὁ λαμπρότατος Πλάτων ζηλοτυπίαν, ἢ τάχα φιλονίκως εἶχον
20 ἀρχῆθεν πρὸς ἑαυτοὺς οἱ ἄνδρες οὗτοι αἰσθόμενοι τῆς ἰδίας
ἑκάτερος ἀρετῆς, καὶ ἴσως καὶ περὶ πρωτείων διεφέροντο οὐ μόνον
ἐξ ὧν περὶ Κύρου εἰρήκασι τεκμαιρομένοις ἡμῖν ἀλλὰ κἀκ τῶν
αὐτῶν ὑποθέσεων· Συμπόσια μὲν γὰρ γεγράφασιν ἀμφότεροι, |
καὶ ἐν αὐτοῖς ὁ μὲν τὰς αὐλητρίδας ἐκβάλλει, ὁ δὲ εἰσάγει. καὶ ὁ 504f
25 μέν, ὡς πρόκειται (11.504c–e), παραιτεῖται πίνειν μεγάλοις
ποτηρίοις, ὁ δὲ τὸν Σωκράτην παράγει τῷ ψυκτῆρι πίνοντα μέχρι
τῆς ἕω (Pl. Smp. 213e–14a, 223c–d). κἀν τῷ Περὶ Ψυχῆς (Phd.
59b) δὲ ὁ Πλάτων καταλεγόμενος ἕκαστον τῶν παρατυχόντων
οὐδὲ κατὰ μικρὸν τοῦ Ξενοφῶντος μέμνηται. καὶ περὶ τοῦ Κύρου
30 οὖν ὁ μὲν (X. Cyr. 1.3.1) λέγει ὡς ἐκ πρώτης ἡλικίας ἐπεπαίδευτο
πάντα τὰ πάτρια, ὁ δὲ ὥσπερ ἐναντιούμενος ἐν τρίτῳ Νόμων

6  ἀνθρώπους A C E : τοὺς ἀνθρώπους Xen. | τὰς δὲ φλόγας A C E : τὰς δὲ


φιλοφροσύνας, ὥσπερ ἔλαιον φλόγα Xen. ‖ 9–10  ταῖς ὥραις διαπλοῦσθαι A C
E : ταῖς αὔραις διαπνεῖσθαι Xen. ‖ 11  δὴ A C E : δὲ Xen. ‖ 12  ἡμῶν A C E :
ἡμῖν Xen. ‖ 15  Γοργιείοισι Meineke : Γοργείοισι A : Γοργείοις C E : ἐν
Γοργιείοις Xen. ‖ 19  φιλονίκως Kaibel : φιλονείκως A C E ‖ 31  ὁ δὲ Πλάτων
A : Πλάτων delevi : sed fort. ὁ μὲν 〈Ξενοφῶν〉 supra scribendum est
356 deip nosop histae

505a (694c–d) φησί· ‖ μαντεύομαι δὲ περὶ Κύρου τὰ μὲν ἄλλα


στρατηγὸν αὐτὸν ἀγαθὸν εἶναι καὶ φιλόπονον, παιδείας δὲ ὀρθῆς
οὐδὲ ἧφθαι τὸ παράπαν, οἰκονομίᾳ δ᾿ οὐδ᾿ ᾑτινιοῦν προσεσχηκέναι.
ἔοικε δ᾿ ἐκ νέου στρατεύεσθαι παραδούς τε τοὺς παῖδας ταῖς
γυναιξὶ τρέφειν. πάλιν ὁ μὲν Ξενοφῶν συναναβὰς Κύρῳ εἰς 5
Πέρσας μετὰ τῶν μυρίων Ἑλλήνων καὶ ἀκριβῶς εἰδὼς τὴν
προδοσίαν τοῦ Θεσσαλοῦ Μένωνος, ὅτι αὐτὸς αἴτιος ἐγένετο τοῖς
περὶ Κλέαρχον τῆς ἀπωλείας τῆς ὑπὸ Τισσαφέρνου γενομένης, |
505b καὶ οἷός τις ἦν τὸν τρόπον, ὡς χαλεπός, ὡς ἀσελγής, διηγήσατο·
ὁ δὲ καλὸς Πλάτων μονονουχὶ εἰπών (Stesich. PMG 192.1)· 10

οὐκ ἔστ᾿ ἔτυμος λόγος οὗτος,


ἐγκώμια αὐτοῦ διεξέρχεται, ὁ τοὺς ἄλλους ἁπαξαπλῶς κακολογή-
σας, ἐν μὲν τῇ Πολιτείᾳ (e.g. 606e–7a) Ὅμηρον ἐκβάλλων καὶ τὴν
μιμητικὴν ποίησιν, αὐτὸς δὲ τοὺς διαλόγους μιμητικῶς γράψας,
ὧν τῆς ἰδέας οὐδ᾿ αὐτὸς εὑρετής ἐστι· πρὸ γὰρ αὐτοῦ τοῦθ᾿ εὗρε τὸ 15
εἶδος τῶν λόγων ὁ Τήιος Ἀλεξαμενός, ὡς Νικίας ὁ Νικαεὺς (FHG
505c iv.464) ἱστορεῖ καὶ Σωτίων (fr. 14 Wehrli). | Ἀριστοτέλης δ᾿ ἐν τῷ
Περὶ Ποιητῶν (fr. 72 Rose = fr. 15 Gigon) οὕτω γράφει· οὐκοῦν
οὐδὲ ἐμμέτρους 〈ὄντας〉 τοὺς καλουμένους Σώφρονος (test. 3)
Μίμους μὴ φῶμεν εἶναι λόγων μιμήσεις, ἢ τοὺς Ἀλεξαμενοῦ τοῦ 20
Τηίου τοὺς πρότερον γραφέντας τῶν Σωκρατικῶν διαλόγους;
† ἄντικρυς φάσκων ὁ πολυμαθέστατος Ἀριστοτέλης πρὸ Πλάτω-
νος διαλόγους γεγραφέναι τὸν Ἀλεξαμενόν. διαβάλλει δὲ ὁ
Πλάτων καὶ Θρασύμαχον τὸν Χαλκηδόνιον σοφιστὴν ὅμοιον εἶναι
505d λέγων τῷ ὀνόματι, ἔτι δ᾿ Ἱππίαν καὶ Γοργίαν | καὶ Παρμενίδην 25
καὶ ἑνὶ διαλόγῳ τῷ Πρωταγόρᾳ πολλούς, ὁ τοιαῦτα ἐν τῇ Πολι-
τείᾳ (562c–d) εἰπών· ὅταν, οἶμαι, δημοκρατουμένη πόλις ἐλευθε-

505b  Eust. p. 1228.21 = IV.475.2–3

2  φιλόπονον A C E : φιλόπολιν Pl. ‖ 3  οὐδ᾿ ᾑτινιοῦν (et δ᾿ om.) M : δ᾿


† οὐδητινι † οὖν A : τε οὐδὲν τὸν νοῦν Pl. ‖ 4–5  παραδούς τε τοὺς παῖδας ταῖς
γυναιξὶ A : ταῖς γυναιξὶ παραδούς τοὺς παῖδας Pl. ‖ 5  εἰς A : ὡς C E
8  Τισσαφέρνου M P Mus : Τησσαφέρνου A ‖ 9  διηγήσατο scripsi :
διηγησαμένου A : διηγησάμενος φαίνεται C E ‖ 10  δὲ C E : om. A
17  Σωτίων Ionsius : Σωτηρίων A ‖ 19  〈ὄντας〉 add. Kaibel ‖ 20  λόγων
scripsi : λόγους καὶ A ‖ 21  πρότερον Bake : πρώτους A | διαλόγους Kaibel, cf.
Sophr. test. 4.5 : διαλόγων A
xi 50 4f–5 0 6a 357

ρίας διψήσασα κακῶν οἰνοχόων τύχῃ καὶ ἀκράτου αὐτῆς μεθυσθῇ.


[113] λέγεται δὲ ὡς καὶ ὁ Γοργίας αὐτὸς ἀναγνοὺς τὸν ὁμώνυμον
αὑτῷ διάλογον πρὸς τοὺς συνήθεις ἔφη· “ὡς καλῶς οἶδε Πλάτων
ἰαμβίζειν.” Ἕρμιππος δὲ ἐν τῷ Περὶ Γοργίου (fr. 63 Wehrli =
5 FGrH 1026 F 41), ὡς ἐπεδήμησε, φησί, ταῖς Ἀθήναις Γοργίας (82
A 7 D–K) μετὰ τὸ ποιήσασθαι τὴν ἀνάθεσιν τῆς ἐν Δελφοῖς ἑαυτοῦ
χρυσῆς εἰκόνος εἰπόντος | τοῦ Πλάτωνος ὅτε εἶδεν αὐτόν· “ἥκει 505e
ἡμῖν ὁ καλός τε καὶ χρυσοῦς Γοργίας,” ἔφη ὁ Γοργίας· “ἦ καλόν
γε αἱ Ἀθῆναι καινὸν τοῦτον Ἀρχίλοχον ἐνηνόχασιν.” ἄλλοι δέ
10 φασιν ὡς ἀναγνοὺς ὁ Γοργίας τὸν Πλάτωνος διάλογον πρὸς τοὺς
παρόντας εἶπεν ὅτι οὐδὲν τούτων οὔτ᾿ εἶπεν οὔτ᾿ ἤκουσε. ταὐτά
φασι καὶ Φαίδωνα εἰπεῖν ἀναγνόντα τὸν Περὶ Ψυχῆς· διὸ καλῶς ὁ
Τίμων (SH 793) περὶ αὐτοῦ ἔφη·
ὡς ἀνέπλαττε ὁ Πλάτων πεπλασμένα θύματα εἰδώς·
15 Παρμενίδῃ μὲν γὰρ καὶ ἐλθεῖν | εἰς λόγους τὸν τοῦ Πλάτωνος 505f
Σωκράτην μόλις ἡ ἡλικία συγχωρεῖ, οὐχ ὡς καὶ τοιούτους εἰπεῖν ἢ
ἀκοῦσαι λόγους. τὸ δὲ πάντων σχετλιώτατον καὶ τὸ εἰπεῖν
οὐδεμιᾶς κατεπειγούσης χρείας ὅτι παιδικὰ γεγόνοι τοῦ Παρμενί-
δου Ζήνων ὁ πολίτης αὐτοῦ. ἀδύνατον δὲ καὶ Φαῖδρον οὐ μόνον
20 κατὰ Σωκράτη εἶναι, ἦ πού γε καὶ ἐρώμενον αὐτοῦ γεγονέναι,
ἀλλὰ μὴν οὐ δύνανται Πάραλος καὶ Ξάνθιππος οἱ Περικλέους υἱοὶ ‖
τῷ Πρωταγόρᾳ διαλέγεσθαι ὅτε 〈τὸ〉 δεύτερον ἐπεδήμησε ταῖς 506a
Ἀθήναις, οἱ ἔτι πρότερον τελευτήσαντες. πολλὰ δ᾿ ἐστὶ καὶ ἄλλα
λέγειν περὶ αὐτοῦ καὶ δεικνύναι ὡς ἔπλαττε τοὺς διαλόγους.
25 [114] ὅτι δὲ καὶ δυσμενὴς ἦν πρὸς ἅπαντας δῆλον καὶ ἐκ τῶν ἐν
τῷ Ἴωνι ἐπιγραφομένῳ, ἐν ᾧ πρῶτον μὲν (533e–4e) κακολογεῖ

9  καινὸν scripsi : καὶ νέον A C E : καὶ del. Meineke ‖ 11  οὔτ᾿ ἤκουσε(ν) παρὰ
Πλάτωνος A C E : παρὰ Πλάτωνος ut glossam del. Rossi ‖ 14  ἀνέπλαττε C
Mus : ἀνέπλαττ E : ἀνέπλαττεν A : ἀνέπλασσε vel sim. D.L. 3.26 : ἀνέπλασε
Suda π 316 | ὁ Πλάτων A : ὁ om. C E et D.L. 3.26 Suda π 316 : Πλάτων ὁ
Nauck | θύματα A et Suda π 316 : θαύματα D.L. 3.26 ‖ 17  σχετλιώτατον, i.e.
σχετλιώττ B M P Mus : σχετλιώτερον, i.e. σχετλιώτρ A ‖ 21  οὐδὲ ante
Πάραλος praeb. C E | υἱοὶ τελευτήσαντες τῷ λοιμῷ A C E : τελευτήσαντες τῷ
λοιμῷ del. Kaibel, cf. infra ‖ 22  τῷ C E : om. A | 〈τὸ〉 add. Kaibel, cf. 5.218b
23  οἱ ἔτι πρότερον] οἱ ε΄ (i.e. πέμπτῳ) ἔτει πρότερον Casaubon
τελευτήσαντες 〈τῷ λοιμῷ〉 ex supra Kaibel ‖ 26  ἐπιγραφομένῳ B :
ἐπιγραφομένων A
358 deip nosop histae

πάντας τοὺς ποιητάς, ἔπειτα (541c–d) καὶ τοὺς ὑπὸ τοῦ δήμου
προαγομένους, Φανοσθένη τὸν Ἄνδριον κἀπολλόδωρον τὸν
Κυζικηνόν, ἔτι δὲ τὸν Κλαζομένιον Ἡρακλείδην. ἐν δὲ τῷ Μένωνι
506b καὶ τοὺς μεγίστους | παρ᾿ Ἀθηναίοις γενομένους Ἀριστείδη καὶ
Θεμιστοκλέα, Μένωνα δὲ ἐπαινεῖ τὸν τοὺς Ἕλληνας προδόντα. ἐν 5
δὲ τῷ Εὐθυδήμῳ 〈Εὐθύδημον〉 καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ Διονυσιόδω-
ρον προπηλακίζων καὶ καλῶν ὀψιμαθεῖς ἔτι τε ἐριστὰς (271c)
ὀνειδίζει αὐτοῖς καὶ τὴν ἐκ Χίου τῆς πατρίδος φυγήν, ἀφ᾿ ἧς ἐν
Θουρίοις κατῳκίσθησαν, ἐν δὲ τῷ Περὶ Ἀνδρείας (La. 179c–d)
Μελησίαν τὸν Θουκυδίδου τοῦ ἀντιπολιτευσαμένου Περικλεῖ καὶ 10
Λυσίμαχον τὸν Ἀριστείδου τοῦ δικαίου τῆς τῶν πατέρων ἀρετῆς
506c ἀναξίους εἶναι φάσκων. | ἃ δὲ περὶ Ἀλκιβιάδου εἴρηκεν ἐν τῷ
Συμποσίῳ οὐδ᾿ εἰς φῶς λέγεσθαί ἐστιν ἄξιον ἔν τε τῷ προτέρῳ τῶν
εἰς αὐτὸν διαλόγων· ὁ γὰρ δεύτερος ὑπό τινων Ξενοφῶντος εἶναι
λέγεται, ὡς καὶ ἡ Ἀλκυὼν Λέοντος τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ, ὥς φησι 15
Νικίας ὁ Νικαεύς (FHG iv.464). τὰ μὲν οὖν κατὰ Ἀλκιβιάδου
λεχθέντα σιωπῶ· ὅτι δὲ τὸν Ἀθηναίων δῆμον εἰκαῖον εἴρηκε
κριτὴν ἔτι τε πρόκωπον, Λακεδαιμονίους δὲ ἐπαινῶν ἐπαινεῖ καὶ
τοὺς πάντων Ἑλλήνων ἐχθροὺς Πέρσας. καὶ (Alc. I 118e) τὸν
506d ἀδελφὸν δὲ τοῦ Ἀλκιβιάδου Κλεινίαν μαινόμενόν | τε ἀποκαλεῖ καὶ 20
τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἠλιθίους Μειδίαν (Alc. I 120a) τε ὀρτυγοκόπον,
καὶ (Alc. I 132a) τὸν τῶν Ἀθηναίων δῆμον εὐπρόσωπον μὲν εἶναι,
δεῖν δ᾿ αὐτὸν ἀποδύσαντας θεωρεῖν· ὀφθήσεται γάρ, φησί, περίβλε-
πτον ἀξίωμα περικείμενος κάλλους οὐκ ἀληθινοῦ. [115] ἐν δὲ τῷ
Κίμωνι οὐδὲ τῆς Θεμιστοκλέους φείδεται κατηγορίας, οὐδὲ τῆς 25
Ἀλκιβιάδου καὶ Μυρωνίδου, ἀλλ᾿ οὐδ᾿ αὐτοῦ τοῦ Κίμωνος. καὶ ὁ
Κρίτων δ᾿ αὐτοῦ † Σοφοκλέους περιέχει καταδρομήν, ὁ δὲ
Γοργίας οὐ μόνον ἀφ᾿ οὗ τὸ ἐπίγραμμα ἀλλὰ καὶ Ἀρχελάου τοῦ
506e Μακεδονίας | βασιλέως, ὃν (Grg. 471a–b) οὐ μόνον ἐπονείδιστον

6  〈Εὐθύδημον〉 add. Dindorf : 〈αὐτὸν〉 add. M Pcorr. Mus ‖ 6–7  Διονυσιόδωρον


A : Διονυσόδωρον Pl. ‖ 7  ἐριστὰς ὀνομάζων A : ὀνομάζων del. Kaibel
17  δῆμον εἰκαῖον M P Mus : δημονικαῖον (vox nihili) A ‖ 18  ἔτι τε πρόκωπον
del. Dindorf, cf. εὐπρόσωπον infra ‖ 20  ἀποκαλεῖ C E : ἀποφαίνει A ‖ 23  δεῖν
δ᾿ αὐτὸν ἀποδύσαντας θεωρεῖν A C E : ἀποδύντα χρὴ αὐτὸν θεασάσθαι Pl.
25  Θεμιστοκλέους A : Περικλέους C E ‖ 26  Ἀλκιβιάδου καὶ Μυρωνίδου A C
E : Περικλέους καὶ Μιλτιάδου Dobree, Casaubon, cf. Pl. Grg. 503c ‖ 27  〈τοῦ〉
ante Σοφοκλέους add. B (quod non sufficit) : αὐτοῦ 〈Κρίτωνος, ἡ δὲ Πολιτεία
καὶ〉 Σοφοκλέους Wilamowitz
xi 506a–507b 359

γένος ἔχειν, ἀλλ᾿ ὅτι καὶ ἀπέκτεινε τὸν δεσπότην. οὗτος δ᾿ ἐστὶν
〈ὁ〉 Πλάτων ὃν Σπεύσιππός φησι φίλτατον ὄντα Φιλίππῳ τῆς
βασιλείας αἴτιον γενέσθαι· γράφει γοῦν Καρύστιος ὁ Περγαμηνὸς
ἐν τοῖς Ἱστορικοῖς Ὑπομνήμασιν (fr. 1, FHG iv.356–7) οὕτω· Σπεύ-
5 σιππος (test. 48 Tarán) πυνθανόμενος Φίλιππον βλασφημεῖν περὶ
Πλάτωνος εἰς ἐπιστολὴν ἔγραψέ τι τοιοῦτον· ὥσπερ ἀγνοοῦντας
τοὺς ἀνθρώπους ὅτι καὶ τὴν ἀρχὴν τῆς βασιλείας Φίλιππος διὰ
Πλάτωνος ἔσχεν· Εὐφραῖον γὰρ ἀπέστειλε τὸν | Ὠρείτην πρὸς 506f
Περδίκκαν Πλάτων, ὃς ἔπεισεν ἀπομερίσαι τινὰ χώραν Φιλίππῳ.
10 διατρέφων δ᾿ ἐνταῦθα δύναμιν, ὡς ἀπέθανε Περδίκκας, ἐξ ἑτοίμου
δυνάμεως ὑπαρχούσης ἐπέπεσε τοῖς πράγμασι. τοῦτο δ᾿ εἴπερ
οὕτως ἀληθείας ἔχει, θεὸς ἂν εἰδείη. ὁ δὲ καλὸς αὐτοῦ Πρωταγό-
ρας πρὸς τῷ καταδρομὴν ἔχειν πολλῶν ποιητῶν καὶ σοφῶν
ἀνδρῶν ἐκθεατριζόμενον ἔχει καὶ τὸν Καλλίου βίον μᾶλλον τῶν
15 Εὐπόλιδος Κολάκων (test. ii). ἐν δὲ τῷ Μενεξένῳ οὐ μόνον Ἱππίας
ὁ Ἡλεῖος χλευάζεται ἀλλὰ καὶ (236a) ὁ Ῥαμνούσιος Ἀντιφῶν καὶ ὁ
μουσικὸς Λάμπρος. ἐπιλίποι δ᾿ ἄν με ἡ ἡμέρα, εἰ πάντας ἐθελή-
σαιμι ‖ ἐπελθεῖν τοὺς κακῶς ἀκούσαντας ὑπὸ 〈τούτου〉 τοῦ σοφοῦ. 507a
ἀλλὰ μὴν οὐδ᾿ Ἀντισθένη (SSR V A 147) ἐπαινῶ· καὶ γὰρ καὶ οὗτος
20 πολλοὺς εἰπὼν κακῶς οὐδ᾿ αὐτοῦ τοῦ Πλάτωνος ἀπέσχετο, ἀλλὰ
καλέσας αὐτὸν φορτικῶς Σάθωνα ταύτην ἔχοντα τὴν ἐπιγραφὴν
διάλογον ἐξέδωκεν. [116] Ἡγήσανδρος δὲ ὁ Δελφὸς ἐν τοῖς
Ὑπομνήμασι (fr. 1, FHG iv.412–13) περὶ τῆς πρὸς πάντας τοῦ
Πλάτωνος κακοηθείας λέγων γράφει καὶ ταῦτα· μετὰ τὴν Σωκρά-
25 τους τελευτὴν ἐπὶ πλεῖον τῶν συνήθων ἀθυμούντων ἔν τινι συνου-
σίᾳ Πλάτων συμπαρὼν λαβὼν τὸ | ποτήριον παρεκάλει μὴ 507b
ἀθυμεῖν αὐτούς, ὡς ἱκανὸς αὐτὸς εἴη ἡγεῖσθαι τῆς σχολῆς, καὶ
προέπιεν Ἀπολλοδώρῳ. καὶ ὃς εἶπεν· “ἥδιον ἂν παρὰ Σωκράτους
τὴν τοῦ φαρμάκου κύλικα εἰλήφειν ἢ παρὰ σοῦ τὴν τοῦ οἴνου
30 πρόποσιν·” ἐδόκει γὰρ Πλάτων φθονερὸς εἶναι καὶ κατὰ τὸ ἦθος
οὐδαμῶς εὐδοκιμεῖν· καὶ γὰρ Ἀρίστιππον (SSR IV A 26) πρὸς
Διονύσιον ἀποδημήσαντα ἔσκωπτεν αὐτὸς τρὶς εἰς Σικελίαν
ἐκπλεύσας, ἅπαξ μὲν τῶν ῥυάκων χάριν, ὅτε καὶ τῷ πρεσβυτέρῳ

2  〈ὁ〉 add. Kaibel | Ἀρχελάῳ Φιλίππῳ A C E : Ἀρχελάῳ (v.l., cf. Pl. Grg.
470d–1d) del. Gomperz, qui et Περδίκκᾳ Φιλίππῳ tentavit ‖ 17  ἐπιλίποι
Dindorf : ἐπιλείποι A : ἐπιλίπη C E ‖ 18  〈τούτου〉 addidi : τοῦ σοφοῦ
〈Πλάτωνος〉 Kaibel ‖ 21  τὸν ταύτην A C E : τὸν delevi
360 deip nosop histae

507c Διονυσίῳ συγγενόμενος ἐκινδύνευσε, δὶς δὲ πρὸς τὸν | νεώτερον


Διονύσιον. Αἰσχίνου (SSR III A 4) τε πένητος ὄντος καὶ μαθητὴν
ἕνα ἔχοντος, Ξενοκράτην, τοῦτον περιέσπασε. καὶ Φαίδωνι δὲ τὴν
τῆς δουλείας ἐφιστὰς δίκην ἐφωράθη. καὶ τὸ καθόλου πᾶσι τοῖς
Σωκράτους μαθηταῖς ἐπεφύκει μητρυιᾶς ἔχων διάθεσιν· διόπερ 5
Σωκράτης οὐκ ἀηδῶς περὶ αὐτοῦ στοχαζόμενος ἐνύπνιον ἔφησεν
ἑωρακέναι πλειόνων παρόντων· “δοκεῖν γάρ”, ἔφη, “τὸν Πλά-
τωνα κορώνην γενόμενον ἐπὶ τὴν κεφαλήν μου ἀναπηδήσαντα τὸ
507d φαλακρόν μου κατασκαριφᾶν καὶ κραζεῖν περιβλέπουσαν. | δοκῶ
οὖν σε, ὦ Πλάτων, πολλὰ κατὰ τῆς ἐμῆς ψεύσεσθαι κεφαλῆς.” ἦν 10
δὲ ὁ Πλάτων πρὸς τῇ κακοηθείᾳ καὶ φιλόδοξος, ὅστις ἔφησεν·
“ἔσχατον τὸν τῆς δόξης χιτῶνα ἐν τῷ θανάτῳ αὐτῷ ἀποδυόμεθα,
ἐν διαθήκαις, ἐν ἐκκομιδαῖς, ἐν τάφοις,” ὥς φησι Διοσκουρίδης ἐν
τοῖς Ἀπομνημονεύμασι (FGrH 594 F 7). καὶ τὸ πόλιν δὲ θελῆσαι
κτίσαι καὶ τὸ νομοθετῆσαι τίς οὐ φήσει πάθος εἶναι φιλοδοξίας; 15
δῆλον δ᾿ ἐστὶ τοῦτο ἐξ ὧν ἐν τῷ Τιμαίῳ (19b–c) λέγει· πέπονθά τι
507e πάθος πρὸς τὴν πολιτείαν, ὥσπερ ἂν εἰ ζωγράφος ἐβούλετο | τὰ
ἑαυτοῦ ἔργα κινούμενα καὶ ἐνεργὰ ἰδεῖν, οὕτω κἀγὼ τοὺς πολίτας
οὓς διαγράφω. [117] περὶ δὲ τῶν ἐν τοῖς διαλόγοις αὐτοῦ † λελε-
γμενων † τί ἂν καὶ λέγοι τις; ἡ μὲν γὰρ ψυχὴ ἡ διαπλαττομένη 20
ἀθάνατος ὑπ᾿ αὐτοῦ καὶ κατὰ τὴν ἀπόλυσιν χωριζομένη τοῦ σώμα-
τος παρὰ προτέρῳ εἴρηται Ὁμήρῳ· οὗτος γὰρ εἶπεν ὡς ἡ τοῦ
Πατρόκλου ψυχὴ (Il. 16.856–7)
Ἀϊδόσδε κατῆλθεν
ὃν πότμον γοόωσα, λιποῦσ᾿ ἀνδροτῆτα καὶ ἥβην. 25

507f εἰ δ᾿ οὖν καὶ Πλάτωνος φήσειέν τις εἶναι τὸν λόγον, οὐχ | ὁρῶ τίν᾿
ἐσχήκαμεν ἀπ᾿ αὐτοῦ ὠφέλειαν· ἐὰν γὰρ καὶ συγχωρήσῃ τις
μεθίστασθαι τὰς τῶν τετελευτηκότων ψυχὰς εἰς ἄλλας φύσεις καὶ

507c  Eust. p. 560.21 = II.97.18–19

3  Ξενοκράτην A C E : fort. ut glossa delendum | 〈καὶ〉 τοῦτον Kaibel ‖ 8  μου


A C E : del. Kaibel ‖ 9  μου A C E : del. Kaibel | κραζεῖν Jacobs : κρατεῖν A C
E : κρώζειν Dobree ‖ 10  ψεύσεσθαι Schweighäuser : ψεύδεσθαι A : ψεύσασθαι
C E ‖ 12  δόξης A C E : φιλοδοξίας Kaibel ‖ 19–20  † λελεγμενων † A :
λεγομένων B : κεκλεμμένων Kaibel : fort. λελῃσμένων ‖ 22  προτέρῳ Kaibel :
πρώτῳ A C E ‖ 24  κατῆλθεν A C E : βεβήκει Hom. ‖ 28  καὶ A C E : ἢ
Wilamowitz
xi 50 7b –50 8d 361

πρὸς τὸν μετεωρότερον καὶ καθαρώτερον ἀνέρχεσθαι τόπον, ἅτε


κουφότητος μετεχούσας, τί πλέον ἡμῖν; ὧν γὰρ μήτ᾿ ἀνάμνησίς
ἐστιν οὗ ποτε ἦμεν μήτ᾿ αἴσθησις, εἰ καὶ τὸ σύνολον ἦμεν, τίς
χάρις ταύτης τῆς ἀθανασίας; οἱ δὲ συντεθέντες ὑπ᾿ αὐτοῦ Νόμοι
5 καὶ τούτων ἔτι πρότερον ἡ Πολιτεία ‖ τί πεποιήκασι; καίτοι γε 508a
ἔδει καθάπερ τὸν Λυκοῦργον τοὺς Λακεδαιμονίους καὶ τὸν Σόλωνα
τοὺς Ἀθηναίους καὶ τὸν Ζάλευκον τοὺς Θουρίους καὶ αὐτόν, εἴπερ
ἦσαν χρήσιμοι, πεῖσαί τινας τῶν Ἑλλήνων αὐτοῖς χρήσασθαι·
νόμος γάρ ἐστιν, ὥς φησιν Ἀριστοτέλης (Rh.Al. 1420a25–7), λόγος
10 ὡρισμένος καθ᾿ ὁμολογίαν κοινὴν πόλεως μηνύων πῶς δεῖ πράτ-
τειν ἕκαστα. ὁ δὲ Πλάτων πῶς; οὐκ ἄτοπον τριῶν Ἀθηναίων
γενομένων νομοθετῶν, Δράκοντος καὶ αὐτοῦ τοῦ Πλάτωνος καὶ
Σόλωνος, τῶν μὲν τοῖς | νόμοις ἐμμένειν τοὺς πολίτας, τῶν δὲ τοῦ 508b
Πλάτωνος καὶ προσκαταγελᾶν; ὁ δ᾿ αὐτὸς λόγος καὶ περὶ τῆς
15 πολιτείας· εἰ καὶ πασῶν ἐστιν αὕτη βελτίων, μὴ πείθοι δ᾿ ἡμᾶς, τί
πλέον; ἔοικεν οὖν ὁ Πλάτων οὐ τοῖς οὖσιν ἀνθρώποις γράψαι τοὺς
Νόμους ἀλλὰ τοῖς ὑπ᾿ αὐτοῦ διαπλαττομένοις, ὥστε καὶ ζητεῖσθαι
τοὺς χρησομένους. ἐχρῆν οὖν ἃ πείσει λέγων, ταῦτα καὶ γράφειν
καὶ μὴ ταὐτὰ ποιεῖν τοῖς εὐχομένοις ἀλλὰ τοῖς τῶν ἐνδεχομένων
20 ἀντεχομένοις. [118] χωρὶς τοίνυν τούτων εἴ τις διεξίοι τοὺς Τιμαί-
ους | αὐτοῦ καὶ τοὺς Γοργίας καὶ τοὺς ἄλλους δὲ τοὺς τοιούτους 508c
διαλόγους ἐν οἷς καὶ περὶ τῶν ἐν τοῖς μαθήμασι διεξέρχεται καὶ
περὶ τῶν κατὰ φύσιν καὶ περὶ πλειόνων ἄλλων, οὐδ᾿ ὣς διὰ ταῦτα
θαυμαστέος ἐστίν· ἔχει γάρ τις καὶ παρ᾿ ἑτέρων ταῦτα λαβεῖν ἢ
25 βέλτιον λεχθέντα ἢ μὴ χεῖρον· καὶ γὰρ Θεόπομπος ὁ Χῖος ἐν τῷ
Κατὰ τῆς Πλάτωνος Διατριβῆς (FGrH 115 F 259), τοὺς πολλούς,
φησί, τῶν διαλόγων αὐτοῦ ἀχρείους καὶ ψευδεῖς ἄν τις εὕροι·
ἀλλοτρίους δὲ τοὺς πλείους, ὄντας ἐκ τῶν Ἀριστίππου διατριβῶν, |
ἐνίους δὲ κἀκ τῶν Ἀντισθένους, πολλοὺς δὲ κἀκ τῶν Βρύσωνος τοῦ 508d
30 Ἡρακλεώτου. ἀλλὰ τὰ κατὰ τὸν ἄνθρωπον ἅπερ ἐπαγγέλλεται
καὶ ἡμεῖς ζητοῦμεν ἐκ τῶν ἐκείνου λόγων, οὐχ εὑρίσκομεν ἀλλὰ

*508d  Eust. p. 1406.15–16 = i.42.36–7

3  αἴσθησις ᾖ A : ᾖ om. C E ‖ 11  πῶς; οὐκ ἄτοπον Kaibel : πως vel πῶς οὐκ
ἄτοπος A C : πῶς οὐκ ἄτοπο E ‖ 12  νομοθετῶν τῶν γε δὴ γνωριζομένων A C
E : τῶν γε δὴ γνωριζομένων ut glossam delevi ‖ 13  τῶν2 A C E : fort. τοὺς
15  ἐστιν A C E : εἴη Meineke ‖ 18  οὖν ἃ πείσει M P Mus : οὗ ἄπεισι A : οὖν
οὗ εἰσι C E ‖ 31  ὅπερ οὐχ A : ὅπερ del. Dobree
362 deip nosop histae

συμπόσια μὲν καὶ λόγους ὑπὲρ ἔρωτος εἰρημένους καὶ μάλα


ἀπρεπεῖς, οὓς καταφρονῶν τῶν ἀναγνωσομένων συνέθηκεν. ὥσπερ
καὶ οἱ πολλοὶ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ τυραννικοί τινες καὶ διάβολοι
γενόμενοι· [119] Εὐφραῖος μὲν γὰρ παρὰ Περδίκκᾳ τῷ βασιλεῖ
508e διατρίβων | ἐν Μακεδονίᾳ οὐχ ἧττον αὐτοῦ ἐβασίλευε φαῦλος ὢν 5
καὶ διάβολος, ὃς οὕτω ψυχρῶς συνέταξε τὴν ἑταιρίαν τοῦ βασιλέως
ὥστε οὐκ ἐξῆν τοῦ συσσιτίου μετασχεῖν εἰ μή τις ἐπίσταιτο γεωμε-
τρεῖν ἢ φιλοσοφεῖν· ὅθεν Φιλίππου τὴν ἀρχὴν παραλαβόντος
Παρμενίων αὐτὸν ἐν Ὠρεῷ λαβὼν ἀπέκτεινεν, ὥς φησι Καρύστιος
ἐν Ἱστορικοῖς Ὑπομνήμασι (fr. 2, FHG iv.357). καὶ Κάλλιππος δ᾿ ὁ 10
Ἀθηναῖος, μαθητὴς καὶ αὐτὸς Πλάτωνος, ἑταῖρος Δίωνος καὶ
508f συμμαθητὴς γενόμενος καὶ συναποδημήσας αὐτῷ | εἰς Συρακού-
σας, ὁρῶν ἤδη τὸν Δίωνα ἐξιδιοποιούμενον τὴν μοναρχίαν ἀπο-
κτείνας αὐτὸν καὶ αὐτὸς τυραννεῖν ἐπιχειρήσας ἀπεσφάγη.
Εὐάγων δ᾿ ὁ Λαμψακηνός, ὥς φησιν Εὐρύπυλος (FGrH 1107 F 1) 15
καὶ Δικαιοκλῆς ὁ Κνίδιος ἐν πρώτῳ καὶ ἐνενηκοστῷ Διατριβῶν,
ἔτι δὲ Δημοχάρης ὁ ῥήτωρ ἐν τῷ Ὑπὲρ Σοφοκλέους πρὸς Φίλωνα
(fr. I.1, p. 341 Baiter–Sauppe), δανείσας τῇ πατρίδι ἀργύριον ἐπὶ
ἐνεχύρῳ τῇ ἀκροπόλει καὶ ἀφυστερησάσης τυραννεῖν ἐβουλεύετο,
ἕως συνδραμόντες ἐπ᾿ αὐτὸν οἱ Λαμψακηνοὶ καὶ τὰ χρήματα 20
509a ἀποδόντες ἐξέβαλον. ‖ Τίμαιος δ᾿ ὁ Κυζικηνός, ὡς ὁ αὐτὸς Δημο-
χάρης φησί, χρήματα καὶ σῖτον ἐπιδοὺς τοῖς πολίταις καὶ διὰ
ταῦτα πιστευθεὶς εἶναι χρηστὸς παρὰ τοῖς Κυζικηνοῖς, μικρὸν
ἐπισχὼν χρόνον ἐπέθετο τῇ πολιτείᾳ δι᾿ Ἀριδαίου· κριθεὶς δὲ καὶ
ἁλοὺς ἐν μὲν τῇ πόλει ἐπέμενε πολιὸς καὶ γεγηρακώς, ἀτίμως δὲ 25
καὶ ἀδόξως διαζῶν. τοιοῦτοι δ᾿ εἰσὶ καὶ νῦν τῶν Ἀκαδημαϊκῶν
τινες ἀνοσίως καὶ ἀδόξως βιοῦντες· χρημάτων γὰρ ἐξ ἀσεβείας καὶ

4  Εὐφραῖος Casaubon, cf. 11.506e A E : Εὔφρατος A C E et 11.506 C γρEmg


5–6  ἐβασίλευε et ὃς del. Kaibel ‖ 6  ἑταιρίαν C E M P Mus : ἑταίραν A
9  Παρμενίων A : Παρμενίδης C E ‖ 14  ἀπεσφάγη C E : ἐπεσφάγη A
15  Εὐάγων A C E : Εὐαίων D.L. 3.46 ‖ 16  ἐν πρώτῳ καὶ ἐνενηκοστῷ scripsi,
ducente Kaibel (ἐνενηκοστῷ καὶ πρώτῳ) : ἐν ἐνηκοστῷ καὶ πρώτῳ A : ἐν
εἰκοστῷ καὶ πρώτῳ B M P Mus ‖ 19  ἀφυστερησάσης (sc. τῆς πόλεως)
Wilamowitz : ἀφυστερήσας C E : ἀποστερήσας A | ἐβουλεύετο A : ἐβούλετο C
E ‖ 23  παρὰ τοῖς Κυζικηνοῖς A : om. C E, fort. ut glossa delenda
24  πολιτείᾳ A : πατρίδι C E ‖ 25  ἁλοὺς καὶ ἀδοξήσας A C E : καὶ ἀδοξήσας
del. Wilamowitz, cf. ἀδόξως διαζῶν infra | πολιὸς καὶ γεγηρακώς scripsi :
παλαιὸς καὶ γεγηρακώς A C E : πλούσιος καταγεγηρακώς Kaibel
xi 508d–509e 363

παρὰ φύσιν κυριεύσαντες | διὰ γοητείαν νῦν εἰσι περίβλεπτοι. 509b


ὥσπερ καὶ Χαίρων ὁ Πελληνεύς, ὃς οὐ μόνῳ Πλάτωνι ἐσχόλακεν
ἀλλὰ καὶ Ξενοκράτει· καὶ οὗτος οὖν τῆς πατρίδος πικρῶς τυραν-
νήσας οὐ μόνον τοὺς ἀρίστους τῶν πολιτῶν ἐξήλασεν, ἀλλὰ καὶ
5 τοῖς τούτων δούλοις τὰ κτήματα τῶν δεσποτῶν χαρισάμενος καὶ
τὰς ἐκείνων γυναῖκας συνῴκισε πρὸς γάμου κοινωνίαν, ταῦτ᾿
ὠφεληθεὶς ἐκ τῆς καλῆς Πολιτείας καὶ τῶν παρανόμων Νόμων·
[120] διὸ καὶ Ἔφιππος ὁ κωμῳδιοποιὸς ἐν Ναυάγῳ (fr. 14)
Πλάτωνά | τε αὐτὸν καὶ τῶν γνωρίμων τινὰς κεκωμῴδηκεν ὡς καὶ 509c
10 ἐπ᾿ ἀργυρίῳ συκοφαντοῦντας, ἐμφαίνων ὅτι καὶ πολυτελῶς
ἠσκοῦντο καὶ ὅτι τῆς εὐμορφίας τῶν καθ᾿ ἡμᾶς ἀσελγῶν πλείονα
πρόνοιαν ἐποιοῦντο. λέγει δ᾿ οὕτως·
ἐπεὶ καταστὰς εὔστοχος νεανίας
τῶν ἐξ Ἀκαδημίας τις ὑπὸ Πλάτωνα καὶ
15 Βρυσωνοθρασυμαχειοληψικερμάτων
πληγεὶς ἀνάγκῃ † λιψιγομισθω † τέχνῃ |
συνών τις, οὐκ ἄσκεπτα δυνάμενος λέγειν, 5 509d
εὖ μὲν μαχαίρᾳ ξύστ᾿ ἔχων τριχώματα,
εὖ δ᾿ ὑποκαθιεὶς ἄτομα πώγωνος βάθη,
20 εὖ δ᾿ ἐν πεδίλῳ πολλὰ τιθεὶς ὑπόξυρον
κνήμης ἱμάντων ἰσομέτροις ἑλίγμασιν
ὄγκῳ τε χλανίδος εὖ τεθωρακισμένος, 10
σχῆμ᾿ ἀξιόχρεων ἐπικαθεὶς βακτηρίᾳ,
ἀλλότριον οὐκ οἰκεῖον, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, |
25 ἔλεξεν· “ἄνδρες τῆς Ἀθηναίων χθονός.” 509e
μέχρι τούτων ἡμῖν πεπεραιώσθω καὶ ἥδε ἡ συναγωγή, φίλτατε
Τιμόκρατες· ἑξῆς δὲ ἐροῦμεν περὶ τῶν ἐπὶ τρυφῇ διαβοήτων
γενομένων.

5  κτήματα A C E : χρήματα P Mus ‖ 13  ἐπεὶ καταστὰς A : ἔπειτ᾿ ἀναστὰς


Jacobs ‖ 14  Ἀκαδημίας A : Ἀκαδημείας Dindorf ‖ 18  ξύστ᾿ Musurus : ξυστὰ
A ‖ 19  δ᾿ Musurus : δὲ A ‖ 20  πολλὰ, i.e. ΠΟΛΛΑ A : πόδα, i.e. ΠΟΔΑ
Scaliger | ὑπόξυρον Scaliger : ὑπὸ ξυρὸν A ‖ 26  πεπεραιώσθω Casaubon, cf.
13.588a : πεπαιρεώσθω A ‖ 28  Ἀθηναίου ια΄ add. A
ἐκ τοῦ ὀγδόου βιβλίου
τὴν κατὰ Λυσιτανίαν (χώρα δ’ αὕτη τῆς Ἰβηρίας, ἣν νῦν Ῥωμαῖοι 330d
Σπανίαν ὀνομάζουσι) διηγούμενος εὐδαιμονίαν Πολύβιος ὁ Με-
γαλοπολίτης (34.8.4–10) φησὶν ὡς αὐτόθι | διὰ τὴν τοῦ ἀέρος 331a
εὐκρασίαν καὶ τὰ ζῷα πολύγονα καὶ οἱ ἄνθρωποι, καὶ οἱ ἐν τῇ
5 χώρᾳ καρποὶ οὐδέποτε φθείρονται· ῥόδα μὲν γὰρ αὐτόθι καὶ
λευκόια καὶ ἀσπάραγοι καὶ τὰ παραπλήσια τούτοις οὐ πλεῖον
διαλείπει μηνῶν τριῶν, τὸ δὲ θαλάσσιον ὄψον καὶ κατὰ τὸ πλῆθος
καὶ κατὰ τὴν χρηστότητα καὶ κατὰ τὸ κάλλος μεγάλην ἔχει
διαφορὰν πρὸς τὸ γινόμενον ἐν τῇ καθ’ ἡμᾶς θαλάσσῃ. καὶ ὁ μὲν
10 τῶν κριθῶν σίκλος μέδιμνός ἐστι δραχμῆς, ὁ δὲ τῶν πυρῶν ἐννέα
ὀβολῶν Ἀλεξανδρηνῶν, τοῦ δ’ οἴνου δραχμῆς | ὁ μετρητὴς καὶ 331b
ἔριφος ὁ μέτριος ὀβολοῦ καὶ λαγώς. τῶν δ’ ἀρνῶν τριώβολον καὶ
τετρώβολον ἡ τιμή, ὗς δείπνων ἑκατὸν μνᾶς ἄγων πέντε δραχμῶν
καὶ πρόβατον δύο, τάλαντον δὲ σύκων τριῶν ὀβολῶν, μόσχος
15 δραχμῶν πέντε καὶ βοῦς ζύγιμος δέκα. τὰ δὲ τῶν ἀγρίων ζῴων
κρέα σχεδὸν οὐδὲ κατηξιοῦτο τιμῆς, ἀλλ’ ἐν ἐπιδόσει καὶ χάριτι
τὴν ἀλλαγὴν ποιοῦνται τούτων. ἡμῖν δὲ ὁ καλὸς Λαρίνσιος, φησὶν
ὁ ῥήτωρ οὗτος, τὴν Ῥώμην Λυσιτανίαν ἑκάστοτε παρέχων
ἐμπίπλησι παντοίων ἀγαθῶν ὁσημέραι, μετὰ τοῦ ἡδέος καὶ μεγα-
20 λοφρόνως φιλοτιμούμενος, οὐδὲν φερομένοις | οἴκοθεν ἢ λογάρια. 331c
ὅτι ἐν Ἡρακλείᾳ γίνονται οἱ ὀρυκτοὶ καλούμενοι ἰχθύες.
ἱστορεῖ δὲ Θεόφραστος (fr. 171 Wimmer) καὶ περὶ τῶν πηγνυ-
μένων διὰ χειμῶνα τῷ κρυστάλλῳ, οἳ οὐ πρότερον αἰσθάνονται
οὐδὲ κινοῦνται, πρὶν ἂν εἰς τὰς λοπάδας ἐμβληθέντες ἕψωνται. |
25 εὑρίσκονται δὲ καὶ ἐν Παφλαγονίᾳ ὀρυκτοὶ ἰχθῦς ζῶντες κατὰ 331d
τόπους οὔτε ποταμῶν ἐπιχύσεις ἔχοντας οὔτε θερμῶν ναμάτων, τὸ
καινότατον.
ὅτι Μνασέας ὁ Πατρεύς (fr. 14 Cappelletto) φησι τοὺς ἐν τῷ
Κλείτορι ποταμῷ Ἀρκαδίας ἐν τῷ Λάδωνι ποταμῷ ἰχθῦς φθέγ-
30 γεσθαι, καίτοι Ἀριστοτέλους (fr. 200 Rose = fr. 252 Gigon) εἰπόν-

Tit. ἐκ τοῦ ὀγδόου λόγου E : Ἀθηναίου ἐκ τοῦ ὀγδόου βιβλίου C ‖ 10  σίκλος


A : σίκλος C E ‖ 11  Ἀλεξανδρηνῶν C E : Ἀλεξανδρινῶν A ‖ 17  Λαρίνσιος C E :
Λαρήνσιος A ‖ 20  φερομένοις A : φερομένους C E ‖ 23  χειμῶνα A : χειμῶ E :
χειμῶνος C ‖ 26–7  τὸ καινότατον verba epitomatoris ‖ 29  Ἀρκαδίας Eust. :
Ἀρκαδ C E
366 epitome

τος μόνον σκάρον φθέγγεσθαι καὶ τὸν ποτάμιον χοῖρον. Φιλο-


στέφανος δ’ ὁ Κυρηναῖός (fr. 1 Giannini) φησιν ἐν Ἀόρνῳ ποταμῷ |
331e ἰχθῦς εἶναι φθεγγομένους ὡς κίχλας καὶ καλεῖσθαι ποικιλίας.
Νυμφόδωρος (FGrH 572 F 8) δὲ ἐν Ἑλώρῳ ποταμῷ λάβρακας εἶναι
καὶ ἐγχέλεις μεγάλας, φησίν, οὕτω τιθασοὺς ὡς ἐκ τῶν χειρῶν 5
δέχεσθαι τῶν προσφερόντων ἄρτους. ἐγὼ δέ, φησὶν οὗτος, ἐν τῇ
κατὰ Χαλκίδα Ἀρεθούσῃ τεθέαμαι κεστρεῖς χειροήθεις καὶ
ἐγχέλεις ἐνώτια ἐχούσας ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ, λαμβανούσας τε καὶ
331f λαμβάνοντας ἀπὸ τῶν προσφερόντων τροφάς. | Σῆμος (FGrH 396
F 12) δέ φησιν Ἀθηναίοις θυομένοις ἐν Δήλῳ τὴν χέρνιβα βάψας ὁ 10
παῖς προσήνεγκε κἀν τῇ φιάλῃ μετὰ τοῦ ὕδατος ἰχθῦς κατέχεεν·
εἰπεῖν οὖν αὐτοῖς τοὺς τῶν Δηλίων μάντεις ὡς κυριεύσουσι τῆς
332a θαλάσσης. | φησὶ Πολύβιος (34.10.1–4) ἐν τῷ κατὰ Νάρβον ποτα-
μὸν Κελτικῷ πεδίῳ λεπτογείῳ ὄντι καὶ διάμμῳ καὶ πολλὴν
ἄγρωστιν ἔχοντι ὑπὸ δύο καὶ τρεῖς πήχεις ὑπορρεῖν τὸ πλαζό- 15
332b μενον ποτάμιον ὕδωρ· μεθ’ οὗ | ἰχθύες κατὰ τὰς παρεκχύσεις
ὑποτρέχοντες ὑπὸ τὴν γῆν χάριν τῆς τροφῆς (φιληδοῦσι γὰρ τῇ
τῆς ἀγρώστεως ῥίζῃ) πεποιήκασι πᾶν τὸ πεδίον πλῆρες ἰχθύων
ὑπογείων, οὓς ἀνορύττοντες λαμβάνουσιν. ἐν Ἰνδοῖς δέ φησι
Θεόφραστος (fr. 171 Wimmer) τοὺς ἰχθῦς ἐκ τῶν ποταμῶν εἰς τὴν 20
γῆν ἐξιόντας καὶ πηδῶντας πάλιν εἰς τὸ ὕδωρ ἀπιέναι καθάπερ
τοὺς βατράχους. |
332c ὅτι ὁ ἐξώκοιτος ἰχθύς, ὃν ἔνιοι καλοῦσιν ἄδωνιν, ὑπόπυρρός
ἐστι καὶ ἀπὸ τῶν βραγχίων ἑκατέρωθε τοῦ σώματος μέχρι τῆς
332b κέρκου μίαν ἔχει διηνεκῆ λευκὴν ῥάβδον, | ὥς φησι Κλέαρχος ὁ 25
332c Περιπατητικός (fr. 101 Wehrli). | κρατῶ δ’, οἶμαι, καὶ τῆς λέξεως
αὐτοῦ, φησίν· ἤτοι μέμνηται οὕτως ἐχούσης· ἐστὶ δὲ στρογγύλος,
ἴσος τὸ μέγεθος τοῖς παραιγιαλίταις κεστρινίσκοις· οὗτοι δ’ εἰσὶν
332d ὀκταδάκτυλοι | μάλιστα τὸ μῆκος. ἐστὶ δὲ τῶν πετραίων καὶ
βιοτεύει περὶ τοὺς πετρώδεις τόπους· καὶ ὅταν ᾖ γαλήνη, 30
συνεξορούσας τῷ κύματι κεῖται ἐπὶ τῶν πετριδίων πολὺν χρόνον
ἀναπαυόμενος ἐν τῷ ξηρῷ καὶ μεταστρέφει μὲν ἑαυτὸν πρὸς τὸν
ἥλιον. ὅταν δ’ ἱκανῶς αὐτῷ τὰ πρὸς τὴν ἀνάπαυσιν ἔχῃ, προσ-
332e κυλινδεῖται τῷ ὑγρῷ, μέχρι οὗ ἂν | πάλιν ὑπολαβὸν αὐτὸν τὸ κῦμα
κατενέγκῃ μετὰ τῆς ἀναρροίας εἰς τὴν θάλασσαν. ὅταν δ’ 35
ἐγρηγορὼς ἐν τῷ ξηρῷ τύχῃ, φυλάττεται τῶν ὀρνίθων τοὺς
παρευδιστὰς καλουμένους, ὧν ἐστι κηρύλος, τροχίλος καὶ ὁ τῇ
κρεκὶ προσεμφερὴς ἑλώριος· οὗτοι γὰρ ἐν ταῖς εὐδίαις παρὰ τὸ
viii 33 1d– 33 3d– f 367

ξηρὸν νεμόμενοι πολλάκις αὐτῷ περιπίπτουσιν, οὓς ὅταν προΐδη-


ται φεύγει πηδῶν καὶ ἀσπαίρων, ἕως ἂν εἰς τὸ ὕδωρ ἀποκυ-
βιστήσῃ. | Νικόλαος ὁ Δαμασκηνός (FGrH 90 F 74), περὶ Ἀπά- 332f
μειαν, φησί, τὴν Φρυγιακὴν σεισμῶν ποτε γενομένων ἀναφανῆναι
5 λίμνας πρότερον οὐκ οὔσας καὶ ποταμοὺς καὶ ἄλλας πηγὰς ὑπὸ
τῆς κινήσεως ἀνοιχθείσας, πολλὰς δὲ καὶ ἀφανισθῆναι, τοσοῦτό τε
ἀναβλῦσαι πικρὸν καὶ γλαυκὸν ὕδωρ, ὥστε ὀστρέων πλησθῆναι
τὸν πάντα τόπον καὶ ἰχθύων τῶν τε ἄλλων ὅσα τρέφει θάλασσα. |
οἶδα δέ, φησὶν οὗτος, καὶ πολλαχοῦ τὸν θεὸν ὕσαντα ἰχθύσι· 333a
10 Φαινίας (fr. 17a Wehrli) γοῦν ἐν Χεροννήσῳ φησὶν ἐπὶ τρεῖς ἡμέ-
ρας ὗσαι τὸν θεὸν ἰχθύας. τὸ δ’ αὐτὸ καὶ Φίλαρχος (Phylarch.
FGrH 81 F 4a) ἱστορεῖ. Ἡρακλείδης δὲ ὁ Λέμβος (fr. 3, FHG iii.168),
περὶ Παιονίαν, φησί, καὶ Δαρδανίαν βατράχους ὗσεν ὁ θεός, καὶ
τοσοῦτον αὐτῶν ἐγένετο πλῆθος ὡς τὰς | οἰκίας καὶ τὰς ὁδοὺς 333b
15 πλήρεις εἶναι. καὶ τὰς μὲν πρώτας ἡμέρας κτείνοντες τούτους καὶ
συγκλείοντες τὰς οἰκίας διεκαρτέρουν· ὡς δ’ οὐδὲν ἤνυον, ἀλλὰ τά
τε σκεύη ἐπληροῦντο καὶ μετὰ τῶν ἐδεσμάτων εὑρίσκοντο συνεψό-
μενοι καὶ συνοπτώμενοι οἱ βάτραχοι, καὶ πρὸς τούτοις οὐδὲ τοῖς
ὕδασιν ἦν χρῆσθαι οὔτε τοὺς πόδας ἐπὶ τὴν γῆν θεῖναι
20 συσσεσωρευμένων αὐτῶν, ἐνοχλούμενοι δὲ καὶ ὑπὸ τῆς τῶν
τετελευτηκότων ὀδμῆς ἔφυγον τὴν χώραν. φησὶ Ποσειδώνιος ὁ
Στωικὸς (FGrH 87 F 29 = fr. 226 Edelstein–Kidd) κροτηθῆναι μὲν
μάχην Τρύφωνι | τῷ Ἀπαμεῖ καὶ Σαρπηδόνι τῷ Δημητρίου 333c
στρατηγῷ περὶ Πτολεμαΐδα λίμνην. ἐπεὶ δὲ οἱ τοῦ Τρύφωνος
25 ὥδευον κατὰ τὸ πλησίαλον νικήσαντες τὴν μάχην, ἐξαίφνης
πελάγιον κῦμα ἐξαρθὲν μετέωρον εἰς ὕψος ἐξαίσιον ἐπῆλθε τῇ γῇ
καὶ πάντας αὐτοὺς ἐπέκλυσε διέφθειρέ τε ὑποβρυχίους, ἰχθύων τε
πολὺν σωρὸν ἀναχωροῦν τὸ κῦμα μετὰ τῶν νεκρῶν κατέλιπε. καὶ
οἱ περὶ | τὸν Σαρπηδόνα ἀκούσαντες τὴν συμφορὰν ἐπελθόντες 333d
30 τοῖς μὲν τῶν πολεμίων σώμασιν ἐφήσθησαν, ἰχθύων δὲ ἀφθονίαν
ἀπηνέγκαντο καὶ ἔθυσαν Ποσειδῶνι Τροπαίῳ πρὸς τοῖς προ-
αστείοις τῆς πόλεως. ἱστορεῖ Πολύχαρμος (FGrH 770 F 1) ἐν Λυκίᾳ
ἰχθυομάντεις ἄνδρας | καί φησι παρ’ αὐτοῖς τὸν ἱερέα τοῖς 333d–f

4  σεισμῶν, φησί C E : φησί delevi ‖ 7  γλαυκὸν A C E : γλυκὺν Cs Es B


10  Χεροννήσῳ C E : Χερρονήσῳ A ‖ 11  Φίλαρχος C E : Φύλαρχος A
21–2  ὁ Στωϊκὸς E : ὁ ἱστορικὸς C : τὸν ἀπὸ τῆς Στοᾶς A ‖ 24  λίμνην C E :
πόλιν A
368 epitome

μαντευομένοις χρησμοὺς διδόναι ὀρφῶν φαινομένων ἢ φαλαινῶν ἢ


πρηστίδων πλήθει μὲν τοσούτων ὥστ’ ἐκπλήττεσθαι τὴν ὅρασιν,
μεγέθει δὲ τοιούτων ὥστε καὶ εὐλαβηθῆναι· αἳ φαίνονται
ὀβελίσκων δύο ξυλίνων εἰς τὴν δίνην ἐμβαλλομένων ἐχόντων ἐφ’
ἑκατέρῳ σάρκας ὀπτὰς ἀριθμῷ δέκα. | 5
334a ὅτι Δαρείῳ Σκύθαι ἐπερχομένῳ αὐτῶν τῇ χώρᾳ ἔπεμψαν, ὥς
φησιν Ἡρόδοτος (4.131.1), ὄρνιν καὶ ὀιστὸν καὶ βάτραχον αἰνιτ-
τόμενοι. Πάτροκλος δὲ ὁ Πτολεμαίου στρατηγὸς Ἀντιγόνῳ τῷ
βασιλεῖ αἰνιττόμενος ἔπεμψεν ἰχθῦς τε μεγάλους καὶ σῦκα
χλωρά. | ἐτύγχανε δὲ κωθωνιζόμενος ὁ βασιλεύς, καὶ ὡς πάντες 10
διηποροῦντο ἐπὶ τοῖς δώροις, ὁ Ἀντίγονος γελάσας πρὸς τοὺς
φίλους ἔφη γινώσκειν τί βούλεται τὰ ξένια· “ἢ γὰρ θαλαττο-
κρατεῖν ἡμᾶς φησι Πάτροκλος ἢ τῶν σύκων τρώγειν.”
ὅτι ὁ φυσικὸς Ἐμπεδοκλῆς (31 B 72.1 D–K) κοινῶς πάντας τοὺς
ἰχθῦς καμασῆνάς φησι λέγων· 15

δένδρεα μακρὰ καὶ εἰνάλιοι καμασῆνες.


ὅτι ὁ τὰ Κύπρια (fr. 9.1–12, pp. 49–50 Bernabé) ποιήσας ἔπη |
334c τὴν Νέμεσιν ποιεῖ διωκομένην ὑπὸ Διὸς καὶ εἰς ἰχθὺν
335a μεταμορφουμένην ἣ Διοσκούρους καὶ Ἑλένην ἔτεκε. | φησί που
Φερεκράτης (fr. 125)· 20

μηδέποτ’ ἰχθύν, ὦ Δευκαλίων, μηδ’ ἂν αἰτῶ, παραθῇς μοι.


335b | 335a φησὶ Σῆμος ὁ Δήλιος (FGrH 396 F 4) | τὰς Δηλιάδας, | ὅταν
θύωσι τῇ Βριζοῖ — αὕτη δ’ ἐστὶν ἡ ἐν ὕπνῳ μάντις· βρίζειν δὲ τὸ
καθεύδειν καθ’ Ὅμηρον (Od. 12.7) καὶ τοὺς ἀρχαίους — |
335b προσφέρειν αὐτῇ σκάφας πάντων πλήρεις ἀγαθῶν πλὴν ἰχθύων 25
διὰ τὸ εὔχεσθαι ταύτῃ περί τε πάντων καὶ ὑπὲρ τῆς τῶν πλοίων
335c σωτηρίας. | σημείωσαι ὅτι εὕρηται αἰτιατικὴ τὸν Ζεῦν ἀπὸ εὐθείας
τῆς Ζεῦς παρὰ Πολυκράτει τῷ σοφιστῇ (AP 7.345.5 = HE 5 = SH
4.5). |
335b ὅτι Ἀρχέστρατος (test. 5 Olson–Sens) ἐπὶ ὀψολογίᾳ πολυ- 30
335e θρύλλητος, | ἦν δὲ ἐποποιὸς μηδὲν τῶν ἐπιτρῖψαι δυναμένων
335f παραλιπὼν καὶ μόνος ζηλώσας τὸν Σαρδαναπάλου | τοῦ Ἀνακυν-

2  πρηστίδων C E Eust., mel. πριστίδων : † πριστις † A : πρίστεις P


30–1  πολυθρύλλητος C : πολυθρύλλητ E : πολυθρύλητον (structura alia) A
32  Σαρδαναπάλου C E : Σαρδαναπάλλου A
viii 333d–f–336e 369

δαράξεω βίον, οὗ τῷ τάφῳ ἐπιγεγράφθαι φησὶ Χρύσιππος (xxviii


fr. 11, SVF iii.200) τάδε (Choerilus Iasius? SH 335)· |
εὖ εἰδὼς ὅτι θνητὸς ἔφυς σὸν θυμὸν ἀέξαι 336a
τερπόμενος θαλίῃσι· θανόντι τοι οὔτις ὄνησις.
5 καὶ γὰρ ἐγὼ σποδός εἰμι, Νίνου μεγάλης βασιλεύσας.
κεῖν’ ἔχω, ὅσσ’ ἔφαγον καὶ ἐφύβρισα καὶ σὺν ἔρωτι
τέρπν’ ἔπαθον· τὰ δὲ πολλὰ καὶ ὄλβια πάντα λέλυνται. 5
ἥδε σοφὴ βιότοιο παραίνεσις, οὐδέ ποτ’ αὐτῆς |
λήσομαι· ἐκτήσθω δ’ ὁ θέλων τὸν ἀπείρονα χρυσόν. | 336b
10 κρεῖττον δ’ ἂν εἶχε, φησὶν ὁ Χρύσιππος, εἰ μετελήφθη τὰ ἔπη τοῦ 336f
Σαρδαναπάλου οὕτως· |
εὖ εἰδὼς ὅτι θνητὸς ἔφυς σὸν θυμὸν ἀέξαι 337a
τερπόμενος μύθοισι· φαγόντι τοι οὔτις ὄνησις.
καὶ γὰρ ἐγὼ κακός εἰμι, φαγὼν ὡς πλεῖστα καὶ ἡσθείς.
15 ταῦτ’ ἔχω, ὅσσ’ ἔμαθον καὶ ἐφρόντισα καὶ μετὰ τούτων
ἔσθλ’ ἔπαθον· τὰ δὲ λοιπὰ καὶ ἡδέα πάντα λέλειπται. 5
Κλέαρχος (fr. 78 Wehrli) δέ φησιν Ἀρχεστράτου (test. 3 Olson–
Sens) | διδάσκαλον γενέσθαι Τερψίωνα, ὃν καὶ πρῶτον Γαστρολο- 337b
γίαν γράψαντα διακελεύεσθαι τοῖς μαθηταῖς τίνων ἀφεκτέον. |
20 ὅτι Βακχίδας τις τὸν αὐτὸν | Σαρδαναπάλῳ ζήσας βίον ἀπο- 336c | 336d
θανὼν ἐπὶ τοῦ τάφου ἐπιγεγραμμένον ἔχει (GVI 1368)·
πιέν, φαγὲν καὶ πάντα τᾷ ψυχᾷ δῶμεν·
κἀγὼ γὰρ ἕστακ’ ἀντὶ Βακχίδα λίθος. |
καὶ ἄλλος δὲ τὰ ὅμοια ληρεῖ τις (Amphis fr. 8)· 336c
25 πῖνε καὶ παῖζε· θνητὸς ὁ βίος, ὀλίγος οὑπὶ γῇ χρόνος·
θάνατος δ’ ὁ θάνατός ἐστιν, ἂν ἅπαξ τις ἀποθάνῃ. |
καὶ δοῦλος δὲ παρά τινι κωμικῷ (Alex. fr. 25.1–12) πεποίηται 336e
προτρεπόμενος ἐπὶ ἠδυπάθειαν ὁμοδούλους ἑαυτοῦ καὶ λέγων·
τί ταῦτα ληρεῖς, φληναφῶν ἄνω κάτω

1  οὗ Σαρδαναπάλου C E : Σαρδαναπά(λ)λου om. A, ut glossam delevi


3  ἀέξαι vel ἄεξαι C E : ἄεξε A ‖ 12  ἀέξαι vel ἄεξαι C E : ἄεξε A
20  Σαρδαναπάλῳ] Σαρδαναπαλ E : Σαρδαναπάλου C : Σαρδαναπάλλῳ A
27  τινι Peppink : τι C E
370 epitome

Λύκειον, Ἀκαδημίαν, Ὠδείου πύλας,


λήρους σοφιστῶν; οὐδὲ ἓν τούτων καλόν.
πίνωμεν, ἐμπίνωμεν, |
336f χαίρωμεν ἕως ἔνεστι τὴν ψυχὴν τρέφειν. 5
γαστρὸς οὐδὲν ἥδιον. 5
αὕτη πατήρ σοι καὶ πάλιν μήτηρ μόνη.
ἀρεταὶ δὲ πρεσβεῖαί τε καὶ στρατηγίαι
κόμποι κενοὶ ψοφοῦσιν ἀντ’ ὀνειράτων.
ψύξει σε δαίμων τῷ πεπρωμένῳ χρόνῳ· 10
ἕξεις δ’ ὅσ’ ἂν φάγῃς τε καὶ πίῃς μόνα, 10
σποδοὶ δὲ τἄλλα, Περικλέης, Κόδροι, Κίμων. |
337a ὅτι παγκάλως ὁ Τίμων (SH 845.1) ἔφη·
πάντων πρωτίστα κακῶν ἐπιθυμί’ ἐστί. |
337c Μάχων ὁ κωμῳδιοποιός (53–63 Gow) φησιν·
ὁ κρουματοποιὸς Δωρίων ποτ᾿ εἰς Μύλων 15
ἐλθὼν κατάλυσιν οὐδαμοῦ μισθωσίμην
δυνάμενος εὑρεῖν, ἐν τεμένει καθίσας 55
ὃ πρὸ τῶν πυλῶν ἦν κατὰ τύχην ἱδρυμένον
ἰδών τ’ ἐπιθύοντα τὸν νεωκόρον,
“πρὸς τῆς Ἀθηνᾶς καὶ θεῶν, τίνος, φράσον, 20
ἐστὶν ὁ νεώς, βέλτιστε,” φησίν, “οὑτοσί;”
ὁ δ’ εἶπεν αὐτῷ, “Ζηνοποσειδῶνος, ξένε.” | 60
337d ὁ Δωρίων δέ, “πῶς ἂν οὖν ἐνταῦθ’”, ἔφη,
“δύναιτο καταγώγιον ἐξευρεῖν τις, οὗ
καὶ τοὺς θεοὺς φάσκουσιν οἰκεῖν σύνδυο;” 25

ὅτι Δωρίωνι τῷ αὐλητῇ φάσκοντός τινος ἀγαθὸν ἰχθὺν εἶναι


βατίδα, “ὥσπερ ἂν εἴ τις”, ἔφη, “ἑφθὸν τρίβωνα ἐσθίοι.” ἐπαι-
νοῦντος δ’ ἄλλου τὰ τῶν θύννων ὑπογάστρια, “καὶ μάλα,” ἔφη·
337e “δεῖ μέντοι γε ἐσθίειν αὐτὰ | ὥσπερ ἐγὼ ἐσθίω.” εἰπόντος δέ,
“πῶς;”, “ἡδέως”, ἔφη. τοὺς δὲ καράβους ἔφη τρία ἔχειν, διατρι- 30
βήν, εὐωχίαν, θεωρίαν. ἐν Κύπρῳ δὲ παρὰ Νικοκρέοντι δειπνῶν
ἐπῄνεσε ποτήριόν τι, καὶ ὁ Νικοκρέων ἔφη, “ὁ αὐτὸς τεχνίτης
ποιήσει σοι ἕτερον ὃ ἂν βούλῃ.” “σοί γε,” ἔφη, “ἐμοὶ δὲ τοῦτο

11  Κόδροι A E : Κόδρος (recte) C


viii 336e–338f 371

δός,” οὐκ ἀνοήτως γε τοῦτο φήσας ὁ αὐλητής· λόγος γὰρ παλαιὸς


ὡς ὅτι (anon. FGE 1550–1 = adesp. eleg. fr. 19.1–2 = SH 1010.1–2)·
ἀνδρὶ αὐλητῆρι θεοὶ νόον οὐκ ἐνέφυσαν, |
ἀλλ’ ἅμα τῷ φυσῆν χὠ νόος ἐκπέταται. 337f
5 οὐκ ἀγοράσαντος δέ ποτε τοῦ παιδὸς ἰχθῦς μαστιγῶν αὐτὸν
ἐκέλευσε τῶν ἀρίστων ἰχθύων ὀνόματα λέγειν. τοῦ δὲ παιδὸς
ὀρφὼν καὶ γλαυκίσκον | καὶ γόγγρον καὶ τοιούτους ἑτέρους 338a
καταριθμοῦντος, “ἰχθύων σε”, φησίν, “ἐκέλευον ὀνόματα λέγειν,
οὐ θεῶν.” ὁ αὐτὸς Δωρίων καταγελῶν τοῦ ἐν τῷ Τιμοθέου Ναυ-
10 τίλῳ (PMG 785) χειμῶνος ἔφασκεν ἐν κακκάβᾳ ζεούσᾳ μείζονα
ἑωρακέναι χειμῶνα. περὶ τούτου φησὶν Ἀριστόδημος (fr. 8, FHG
iii.310)· Δωρίωνος τοῦ κρουματοποιοῦ κυλλόποδος ὄντος ἀπώλετο
ἐν συμποσίῳ τοῦ χωλοῦ ποδὸς τὸ βλαυτίον. καὶ ὅς, “οὐδέν”, ἔφη,
“πλεῖον καταράσομαι τῷ κλέψαντι ἢ ἁρμόσαι αὐτῷ τὸ | σανδά- 338b
15 λιον.” τοῦτον ὁ κωμῳδιοποιὸς Μνησίμαχος (fr. 10.2) ὡς πάνυ
ὀψοφάγον λοπαδοφυσητὴν ἐκάλεσεν.
ὅτι ὁ Ἑρμιονεὺς Λᾶσος παίζων ἔφασκε τὸν ὠμὸν ἰχθὺν ὀπτόν.
θαυμαζόντων δὲ πολλῶν ἐπεχείρει λέγων ὅτι ὃ ἔστιν | ἀκοῦσαι, 338c
τοῦτό ἐστιν ἀκουστόν, καὶ ὃ ἔστι νοῆσαι, τοῦτό ἐστι νοητόν·
20 ὡσαύτως δὲ καὶ ὃ ἔστιν ἰδεῖν, τοῦτ’ εἶναι ὀπτόν, ὥστ’ ἐπειδὴ τὸν
ἰχθὺν ἦν ἰδεῖν, ὀπτὸν αὐτὸν εἶναι. καὶ παίζων δέ ποτε ἰχθὺν
ὑφείλετο καὶ λαβὼν ἔδωκέ τινι τῶν παρεστώτων. ὁρκίζοντος δὲ
τοῦ ἁλιέως ὤμοσε μήτ’ αὐτὸς ἔχειν τὸν ἰχθὺν μήτ’ ἄλλῳ συν-
ειδέναι λαβόντι, διὰ τὸ λαβεῖν μὲν αὐτόν, ἔχειν δ’ ἕτερον, ὃν
25 ἐδίδαξεν ἀπομόσαι πάλιν ὅτι οὔτ’ αὐτὸς ἔλαβεν οὔτ’ ἄλλον ἔχοντα
οἶδεν· εἰλήφει μὲν γὰρ ὁ Λᾶσος, εἶχε δὲ αὐτός. τοιαῦτα | δὲ καὶ 338d
Ἐπίχαρμος παίζει, ὡς ἐν Λόγῳ (fr. 76) καὶ λόγον εἶναι·
(Α.) ὁ Ζεῦς μ’ ἐκάλεσε, Πέλοπί γ’ ἔρανον ἑστιῶν.
(Β.) ἦ παμπόνηρον ὄψον, ὦ ’τάν, ὁ γέρανος.
30 (Α.) ἀλλ’ οὔτι γέρανον ἀλλ’ ἔρανόν τοι λέγω. |
φησὶν Ἀντιφάνης (fr. 27.11) | περί τινος Καλλισθένους ὀψοφαγοῦν- 338e | 338f
τος ὅτι·
κατεσθίει γε ἐπὶ μιᾷ τρίγλῃ τὴν οὐσίαν. |

7  ὀρφὼν C E : ὀρφὸν A
372 epitome

338d μέμνηται δὲ καὶ Ἄλεξις (fr. 47) Φαΰλλου τινὸς φιλίχθυος, περὶ οὗ
καί φησι·
πρότερον μὲν εἰ πνεύσειε βορρᾶς ἢ νότος
ἐν τῇ θαλάσσῃ λαμπρός, ἰχθῦς οὐκ ἐνῆν
οὐδενὶ φαγεῖν· νῦν δὲ πρὸς τοῖς πνεύμασι 5
τούτοις Φάυλλος προσγέγονε χειμὼν τρίτος· |
338e ἐπὰν γὰρ ἐκνεφίας καταιγίσας τύχῃ 5
ἐς τὴν ἀγοράν, τοὖψον πριάμενος οἴχεται
φέρων ἅπαν τὸ ληφθέν, ὥστε γίνεται
ἐν τοῖς λαχάνοις τὸ λοιπὸν ἡμῶν ἡ μάχη. | 10

339b ὅτι Μισγόλας, οὗ καὶ Αἰσχίνης (1.41) μέμνηται, ἐσπουδακὼς


339c ἦν περὶ κιθαρῳδοὺς καὶ κιθαριστὰς ὡραίους. | περὶ οὗ Τιμοκλῆς
(fr. 32.2) φησιν ὅτι ἦν
ἀνθοῦσι τοῖς νέοισιν ἠρεθισμένος.
καὶ Ἄλεξις (fr. 3)· 15

ὦ μῆτερ, ἱκετεύω σε, μὴ ᾿πίσειέ μοι


τὸν Μισγόλαν· οὐ γὰρ κιθαρῳδός εἰμ’ ἐγώ.
339d Πυθιονίκην δέ φασι φιληδεῖν ταρίχῳ ἐπεὶ ἐραστὰς | εἶχε τοὺς
339e Χαιρεφίλου τοῦ ταριχοπώλου υἱούς. | περὶ Καλλιμέδοντος τοῦ
339f Καράβου, ὅτι φίλιχθυς ἦν καὶ διάστροφος τοὺς ὀφθαλμούς, | φησὶ 20
Τιμοκλῆς (fr. 29)·
εἶθ’ ὁ Καλλιμέδων ἄφνω
ὁ Κάραβος προσῆλθεν. ἐμβλέπων δέ μοι,
ὡς δ’ οὖν ἐδόκει, πρὸς ἕτερόν τινα ἄνθρωπον
ἐλάλει· συνεὶς δ’ οὐδὲν εἰκότως ἐγὼ 25
340a ὧν ἔλεγε ἐπένευον διακενῆς. | τῷ δ’ ἄρα 5
βλέπουσι χωρὶς καὶ δοκοῦσιν αἱ κόραι.
περὶ τούτου καὶ Ἄλεξίς (fr. 117.1–5) φησι·
(Α.) τῷ Καλλιμέδοντι θεραπεύω τὰς κόρας
τετάρτην ἡμέραν. (Β.) ἦσαν κόραι 30
θυγατέρες αὐτῷ; (Α.) τὰς μὲν οὖν τῶν ὀμμάτων,

8  οἴχεται A : οἴχετ E : οἴχετο C ‖ 12  κιθαρῳδοὺς A : κιθαρωδ E : κιθαρῳδὸν C


viii 338d–341a 373

ἃς οὐδ’ ὁ Μελάμπους, ὃς μόνος τὰς Προιτίδας |


ἔπαυσε μαινομένας, καταστήσειεν ἄν. | 5 340b
καὶ ἀλλαχοῦ δὲ περὶ τοῦ αὐτοῦ ὁ αὐτός (Alex. fr. 149.2–3) φησι· 340c
γενοίμην ἔγχελυς,
5 ἵνα Καλλιμέδων ὁ Κάραβος πρίαιτό με.
καὶ Ἀντιφάνης (fr. 77.1–2)·
ἧττον ἀποσταίην ὧν ἂν προειλόμην
ἢ Καλλιμέδων γλαύκου πρόοιτ’ ἂν κρανίον. |
Εὔβουλος (fr. 8.2–4)· 340d
10 ὃς μόνος βροτῶν
δύναται καταπιεῖν ἐκ ζεόντων λοπαδίων
ἁθρόους τεμμαχίτας ὥστ’ ἐνεῖναι μηδὲ ἕν. |
τούτου υἱὸς Ἀγύριος, περὶ οὗ Φιλήμων (fr. 43.1–3) φησίν· 340e
Ἀγύριος δὲ παρατεθέντος καράβου,
15 ὡς εἶδεν αὐτόν, “χαῖρε πάππα φίλτατε”
εἴπας, τὸν πατέρα κατήσθιεν.
Ἀνταγόρᾳ τῷ ποιητῇ | ἐν στρατοπέδῳ ἕψοντι γόγγρων λοπάδα 340f
καὶ περιεζωσμένῳ Ἀντίγονος ὁ βασιλεὺς παραστάς, “ἆρα,” εἶπεν,
“ὦ Ἀνταγόρα, τὸν Ὅμηρον οἴει τὰς τοῦ Ἀγαμέμνονος πράξεις
20 ἀναγράψαι γόγγρους ἕψοντα;” κἀκεῖνον οὐ φαύλως λόγον εἰπεῖν·
“σὺ δὲ οἴει τὸν Ἀγαμέμνονα τὰς πράξεις ἐκείνας ἐργάσασθαι
πολυπραγμονοῦντα τίς ἐν τῷ στρατοπέδῳ γόγγρους ἕψει;” ὄρνιν
δὲ ἕψων ποτὲ Ἀνταγόρας οὐκ ἔφη βαδιεῖσθαι εἰς τὸ βαλανεῖον
εὐλαβούμενος μή ποτε οἱ παῖδες τὸν ζωμὸν ἐκροφήσωσι. Φιλοκύ-
25 δους | δ’ εἰπόντος ὅτι ἡ μήτηρ τηρήσει, “ἔγωγ’ οὖν”, εἶπε, “τῇ 341a
μητρὶ ὀρνίθειον ζωμὸν πιστεύσω;” Ἀνδροκύδης ὁ Κυζικηνὸς
ζωγράφος φίλιχθυς ὢν ἐπὶ τοσοῦτον ἦλθεν ἡδυπαθείας ὡς καὶ τοὺς
περὶ Σκύλλαν ἰχθῦς κατὰ σπουδὴν γράψαι, ὡς ἱστορεῖ Πολέμων
(fr. 66 Preller). περὶ Φιλοξένου τοῦ Κυθηρίου διθυραμβοποιοῦ
30 Μάχων ὁ κωμῳδιοποιὸς (64–86 Gow) τάδε φησίν·
ὑπερβολῇ λέγουσι τὸν Φιλόξενον

20  λόγον scripsi : λόγος C E*


374 epitome

τῶν διθυράμβων τὸν ποιητὴν γεγονέναι | 65


341b ὀψοφάγον. εἶτα πουλύποδα πηχῶν δυεῖν
ἐν ταῖς Συρακούσαις ποτ’ αὐτὸν ἀγοράσαι
καὶ σκευάσαντα καταφαγεῖν σχεδὸν ὅλον
πλὴν τῆς κεφαλῆς, ἁλόντα δ’ ὑπὸ δυσπεψίας 5
κακῶς σφόδρα ἔχειν· εἶτα ἰατροῦ τινος 70
πρὸς αὐτὸν εἰσελθόντος, ὃς φαύλως πάνυ
ὁρῶν αὐτὸν φερόμενον εἶπεν· “εἴ τί σοι
ἀνοικονόμητόν ἐστι, διατίθου ταχύ,
Φιλόξενε· ἀποθανῇ γὰρ ὥρας ἑβδόμης.” | 10
341c ἔφη· “τέλος ἔχει μοι τὰ πάντα, 75
ἰατρέ, καὶ δεδιοίκηται πάλαι.
τοὺς διθυράμβους σὺν θεοῖς καταλιμπάνω
ἠνδρωμένους καὶ πάντας ἐστεφανωμένους,
οὓς ἀνατίθημι ταῖς ἐμαυτοῦ συντρόφοις 15
Μούσαις. Ἀφροδίτην καὶ Διόνυσον ἐπιτρόπους. 80
ἀλλ’ ἐπεὶ
ὁ Τιμοθέου Χάρων σχολάζειν οὐκ ἐᾷ, |
341d χωρεῖν δὲ πορθμὸν ἀναβοᾷ,
καλεῖ δὲ μοῖρα νύχιος, ἧς κλύειν χρεών, 20
ἵν’ ἔχω πάντα τἀμαυτοῦ, 85
τοῦ πολύποδός μοι τὸ κατάλοιπον ἀπόδοτε.”
καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ περὶ τοῦ αὐτοῦ φησιν ὅτι (Macho 88–90 Gow)·
εὔξατο τριῶν ἔχειν τὸν λάρυγγα πήχεων,
“ὅπως καταπίνω”, φησίν, “ὅτι πλεῖστον χρόνον 25
καὶ πάνθ’ ἅμα μοι τὰ βρώματα ἡδονὴν ποῇ.” | 90
341e καὶ Διογένης δὲ ὁ κύων ὠμὸν πολύποδα καταφαγὼν ἐπιθεμένης
αὐτῷ τῆς γαστρὸς ἀπέθανε. καὶ περὶ Ὑπερίδου δὲ τοῦ ῥήτορος ὅτι
ὀψοφάγος ἦν, δηλοῖ Τιμοκλῆς (fr. 4.1–8) λέγων ὅτε διηγεῖται τοὺς
παρὰ Ἁρπάλου δωροδοκήσαντας· | 30

341f (Α.) Δημοσθένης τάλαντα πεντήκοντ᾿ ἔχει.


(Β.) μακάριος, εἴπερ μεταδίδωσι μηδενί.
(Α.) καὶ Μυροκλῆς εἴληφε χρυσίον πολύ.

28  Ὑπερίδου C E : Ὑπερείδης (structura alia) A ‖ 30  παρὰ A : πε E : περὶ C


33  Μυροκλῆς C E : Μοιροκλῆς A
viii 341a–343c 375

(Β.) ἀνόητος ὁ διδούς, εὐτυχὴς δ’ ὁ λαμβάνων.


(Α.) εἴτ’ εἴληφε καὶ Δήμων τε καὶ Καλλισθένης. 5
(Β.) πένητες ἦσαν, ὥστε συγγνώμην ἔχω.
(Α.) ὅ τ’ ἐν λόγοισι δεινὸς Ὑπερίδης ἔχει. |
5 (Β.) τοὺς ἰχθυοπώλας οὗτος ἡμῖν πλουτιεῖ. 342a
καὶ ἀλλαχοῦ (Timocl. fr. 17.1–2, 5)·
τόν τε ἰχθυόρρουν ποταμὸν Ὑπερίδην πέρασον,
ὃς 2
μισθωτὸς ἄρδει πεδία τοῦ δεδωκότος. 5
10 ἦν δὲ πρὸς | τῷ ὀψοφαγεῖν καὶ κυβευτής. | 342b
σὺ μὲν ἀμφὶ σῦκα καὶ ἀμφὶ ταρίχ’ ἀγάλλῃ, | 342c
φησὶν Ἀξιόνικος (fr. 4.16–18) | πρός τινα, 342b | 342c
τοῦ δ’ ἐν ἅλμῃ παρεόντος
οὐ γεύῃ χαριέντος ὄψου,
15 τὰ μὲν σῦκα, ὡς συκοφάντην λοιδορῶν, τὰ δὲ ταρίχη, μήποτε καὶ
ὡς αἰσχροποιοῦντος. Τίμαιος δὲ ὁ Ταυρομενίτης (cf. FGrH 566
F 156) καὶ Ἀριστοτέλη τὸν φιλόσοφον ὀψοφάγον φησὶ γεγονέναι.
καὶ Μάτρων | δ’ ὁ σοφιστὴς ὀψοφάγος ἦν, περὶ οὗ Ἀντιφάνης 342d
(fr. 117.1–2) φησίν·
20 ὀφθαλμὸν ὤρυττεν ὥσπερ ἰχθύος
Μάτρων προσελθών. |
ὁ αὐτὸς Ἀντιφάνης (fr. 188.4–6, 8) | καὶ Φοινικίδην καὶ Ταυρέαν 342e | 342f
ὀψοφάγους φησὶν οἵους
καταβροχθίζειν ἐν ἀγορᾷ τὰ τεμάχη
25 καὶ
δεινῶς πάνυ τὴν ἀνοψίαν
φέροντας. | Μελάνθιον δὲ τὸν τραγῳδὸν (TrGF 23 T 2) Ἄρχιππος 343c
(fr. 28) ἔν τινι δράματι ὡς ὀψοφάγον δήσας παραδίδωσι τοῖς
ἰχθύσιν ἀντιβρωθησόμενον. Ἀρίστιππος ὁ ὀψοφάγος ὁ Σωκρατικὸς

4  Ὑπερίδης C E : Ὑπερείδης A ‖ 7  Ὑπερίδην C E : Ὑπερείδην A


376 epitome

343d ἐπιτιμήσαντος αὐτῷ Πλάτωνος | διότι πολλοὺς ἰχθῦς ἠγόρασε,


δυοῖν ὀβολοῖν ἔφησεν ὠνῆσθαι. τοῦ δὲ Πλάτωνος εἰπόντος διότι,
“καὶ αὐτὸς ἂν ἠγόρασα τοσούτου,” “ὁρᾷς οὖν, ὦ Πλάτων,” εἶπεν,
“ὅτι οὐκ ἐγὼ ὀψοφάγος, ἀλλὰ σὺ φιλάργυρος.” Ἀντιφάνης (fr. 50)
δὲ περὶ Φοινικίδου ὀψοφάγου φησίν· 5

ὁ Μενέλαος ἐπολέμησεν ἔτη δέκα


τοῖς Τρωσὶ διὰ γυναῖκα τὴν ὄψιν καλήν,
Φοινικίδης δὲ Ταυρέᾳ δι’ ἔγχελυν. |
343e Διοκλῆς ὁ ὀψοφάγος πυθομένου τινὸς αὐτοῦ πότερος χρηστότερος
ἰχθύς, γόγγρος ἢ λάβραξ, “ὁ μὲν ἑφθός,” ἔφη, “ὁ δὲ ὀπτός.” 10
ὀψοφάγος ἦν καὶ Λεοντεὺς ὁ Ἀργεῖος ὁ τραγῳδὸς οἰκέτης γενόμε-
νος Ἰόβα τοῦ Μαυρουσίων βασιλέως. |
344a ὅτι Φόρουσκος ἰχθυοφάγος οὐ δυνηθεὶς ὅσον ἤθελεν ἀφελεῖν τοῦ
ἰχθύος, ἀλλ’ ἀκολουθήσαντος αὐτῷ πλείονος, εἶπε (S. Ant. 714)·
“τὰ δ’ ἀντιτείνοντ’ αὐτόπρεμν’ ἀπόλλυται,” 15

καὶ ὅλον τὸν ἰχθὺν ἀνάλωσε. Βίων (fr. 81 Kindstrand) δὲ προαρπά-


σαντός τινος τὰ ἐπάνω τοῦ ἰχθύος στρέψας καὶ αὐτὸς καὶ δαψιλῶς
φαγὼν ἐπεῖπεν (E. Ba. 1129)·
“Ἰνὼ δὲ τἀπὶ θάτερ’ ἐξειργάζετο.” |
344b Θεόκριτος δ’ ὁ Χῖος τελευτησάσης τῆς γυναικὸς Διοκλεῖ τῷ ὀψο- 20
φάγῳ, ἐπεὶ ποιῶν αὐτῇ τὸ περίδειπνον πάλιν ὠψοφάγει κλαίων
ἅμα, “παῦσαι”, φησί, “κλαίων, ὦ πόνηρε· οὐδὲν γὰρ πλέον
ὀψοφαγῶν ποιήσεις.” τοῦ δ’ αὐτοῦ καὶ τὸν ἀγρὸν καταβεβρωκό-
τος εἰς ὀψοφαγίαν, ἐπεὶ θερμόν ποτε καταβροχθίσας ἰχθὺν ἔφη τὸν
οὐρανὸν κατακεκαῦσθαι, “λοιπόν ἐστιν”, ἔφησεν ὁ Θεόκριτος, “σοὶ 25
καὶ τὴν θάλασσαν ἐκπιεῖν, καὶ ἔσῃ τρία τὰ μέγιστα ἠφανικώς,
344c γῆν καὶ θάλασσαν καὶ οὐρανόν.” | Ἄλεξις ὁ ποιητής (test. 12), ἦν
δ’ ὀψοφάγος, σκωπτόμενος ὑπό τινων σπερμολόγων εἰς ἀδηφα-
γίαν ἐρομένων τε ἐκείνων τί ἂν ἥδιστα φάγοι, ὁ Ἄλεξις, “σπερμο-
λόγους”, ἔφη, “πεφρυγμένους”. Ἕρμιππος (fr. 46.1–4) δέ φησι 30
περὶ Νοθίππου (TrGF 26 T 1)· |
344d εἰ δ’ ἦν τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων τῶν νῦν τοιόνδε μάχεσθαι,

28–9  ἀδηφαγίαν] ἀδηφαγ E : ἀδδηφαγίαν C : ὀψοφαγίαν A


viii 343c–345c 377

καὶ βατὶς αὐτῶν ἡγεῖτ’ ὀπτὴ μεγάλη καὶ πλευρὸν ὕειον,


τοὺς μὲν ἄλλους οἰκουρεῖν χρῆν, πέμπειν δὲ Νόθιππον·
εἷς γὰρ μόνος ὢν κατεβρόχθισεν ἂν τὴν Πελοπόννησον
ἅπασαν. |
5 Κρατῖνος (fr. 62.3–4) δὲ περὶ Λάμπωνος τοῦ μάντεώς φησι· 344e
νῦν δ’ αὖτις ἐρυγγάνει·
βρύκει γὰρ ἅπαν τὸ παρόν, τρίγλῃ | δὲ κἂν μάχοιτο. 344f
Ἡδύλος (HE 1863–4) δὲ περὶ Φαίδωνος μέν τινός φησι·
Φαίδων δὲ φύκη αἰνεῖ καὶ
10 χορδὰς ὁ ψάλτης, ἐστὶ γὰρ ὀψοφάγος.
περὶ δὲ Ἄγιδος οὕτως (Hedyl. HE 1865–7, 1869–70)·
ἑφθὸς ὁ κάλλιχθυς· νῦν ἔμβαλε τὴν βαλανάγραν, | 1865
ἔλθῃ μὴ Πρωτεὺς Ἆγις ὁ τῶν λοπάδων. 345a
γίνεθ’ ὕδωρ καὶ πῦρ καὶ ὃ βούλεται. ἀλλ’ ἀπόκλειε· 1867
15 ἥξει γὰρ μεταπλασθεὶς τυχὸν ὡς Ζεὺς 1869
χρυσορρόας ἐπὶ τήνδ’ Ἀκρισίου λοπάδα. 1870
καὶ γυναῖκα δὲ Κλείω ἐπὶ τοῖς ὁμοίοις σκώπτει λέγων (Hedyl. HE
1874–6)· |
τὸ δ’ ὁρᾶν μὴ μόνον οὐ λέγομεν. 345b
20 ἡμετέρη σὺ Μέδουσα· λιθούμεθα πάντες 1875
οὐ Γοργοῦς, γόγγρου δ’ οἱ μέλεοι λοπάδι.
Εὐφράνωρ ὁ ὀψοφάγος ἀκούσας | ὅτι ἄλλος ἰχθυοφάγος ἀπέθανε 345c
θερμὸν ἰχθύων τέμμαχος καταπιὼν ἀνεφώνησεν· “ἱερόσυλος ὁ
θάνατος.” Κίνδων καὶ Δημύλος οἱ ὀψοφάγοι γλαύκου παρατεθέν-
25 τος, ἄλλου δ’ οὐδενός, ὁ μὲν τὸν ὀφθαλμὸν κατελάβετο, καὶ ὁ
Δημύλος ἐπὶ τὸν ἐκείνου ὀφθαλμὸν ἐπιβαλὼν ἐβιάζετο φωνῶν·
“ἄφες καὶ ἀφήσω.” ἐν δείπνῳ δέ ποτε καλῆς λοπάδος ὄψου παρα-
τεθείσης ὁ Δημύλος, οὐκ ἔχων ὅπως αὐτὴν καταφάγῃ, ἐνέπτυσεν
εἰς αὐτήν. Ζήνων ὁ Κιττιεὺς ὁ τῆς Στοᾶς κτίστης (fr. 290, SVF i.66)

7  βρύκει C E : βρύχει A ‖ 20  λιθούμεθα πάντες C : λιθούμεθ πάντες E :


λιθούμεθ᾿ ἅπαντα A ‖ 23  τέμμαχος C E : τέμαχος A ‖ 29  Κιττιεὺς C E :
Κιτιεὺς A
378 epitome

345d πρὸς τὸν ὀψοφάγον ᾧ συνέζη ἐπὶ πλείω χρόνον, | ἐπεὶ μεγάλου
τινὸς κατὰ τύχην ἰχθύος παρατεθέντος, ἀλλ’ οὐδενὸς παρεσκευα-
σμένου, λαβὼν ὅλον ὁ Ζήνων ἀπὸ τοῦ πίνακος οἷος ἦν κατεσθίειν.
ὁ δ’ ἐνέβλεψεν αὐτῷ, “τί οὖν οἴει τοὺς συζῶντάς σοι πάσχειν, εἰ σὺ
μίαν ἡμέραν μὴ δεδύνησαι ἐνεγκεῖν ὀψοφαγίαν;” Ἴστρος (FGrH 5
334 F 61) δέ φησι Χοιρίλον τὸν ποιητὴν παρ’ Ἀρχελάου τέσσαρας
μνᾶς ἐφ’ ἡμέρᾳ λαμβάνοντα καταναλίσκειν εἰς ὀψοφαγίαν. |
345e Ψαμμίτιχος ὁ τῶν Αἰγυπτίων βασιλεὺς παῖδας ἔθρεψεν ἰχθυοφά-
γους τὰς πηγὰς τοῦ Νείλου βουλόμενος εὑρεῖν· καὶ ἄλλους
ἀδίψους ἤσκησε τοὺς ἐρευνησομένους τὰς ἐν Λιβύῃ ψάμμους, ὧν 10
ὀλίγοι διεσώθησαν. περὶ Μόσυνον τῆς Θρᾴκης βοῦς ἰχθῦς ἐσθίουσι
παραβαλλομένους αὐτοῖς εἰς τὰς φάτνας. Φοινικίδης τοὺς ἰχθῦς
παρατιθεὶς τοῖς τὰς συμβολὰς δεδωκόσι τὴν μὲν θάλασσαν ἔλεγε
κοινὴν εἶναι, τοὺς δ’ ἐν αὐτῇ ἰχθῦς τῶν ὠνησαμένων. |
346b ὅτι παρ’ Ἠλείοις ἐτιμᾶτο Ὀψοφάγος Ἀπόλλων. 15
ὅτι ἐν Πισσάτιδι γραφὴ ἀνάκειται Κλεάνθους τοῦ Κορινθίου ἐν
346c ᾗ Ποσειδῶν πεποίηται θύννον τῷ Διὶ | προσφέρων ὠδίνοντι.
Ἀντίπατρος Ταρσεὺς ὁ Στωικός (fr. 64, SVF iii.257) φησι Γάτιν τὴν
346d τῶν Σύρων βασίλισσαν οὕτως εἶναι ὀψοφάγον ὡς κηρῦξαι | ἄτερ
Γάτιδος μηδένα ἰχθὺν ἐσθίειν, ἣν ὑπ’ ἀγνοίας πολλοὶ Ἀταργάτιν 20
ὀνομάζουσι· διό, φησὶ Μνασέας (fr. 31 Cappelletto), νόμιμόν ἐστιν,
ἐπὰν εὔχωνται τῇ Ἀταργάτιδι, ἰχθῦς ἀργυροῦς ἢ χρυσοῦς
346e ἀνατιθέναι, τοὺς δὲ ἱερεῖς | πᾶσαν ἡμέραν ἀληθινοὺς ἰχθῦς ἐπὶ τὴν
τράπεζαν ὀψοποιησαμένους παρατιθέναι, ἑφθούς τε καὶ ὀπτούς,
οὓς αὐτοὶ καταναλίσκουσι. κατεποντίσθη δ’ ἡ Ἀταργάτις ὑπὸ 25
Μόψου τοῦ Λυδοῦ ἁλοῦσα μετὰ Ἰχθύος τοῦ υἱοῦ ἐν τῇ περὶ Ἀσκά-
346f λωνι λίμνῃ διὰ τὴν ὕβριν καὶ ὑπὸ ἰχθύων ἐβρώθη. Ἔφιππος | ὁ
κωμῳδιοποιὸς (fr. 5.1–4, 8) παίζων φησίν· ὁππότε τῷ Γηρυόνῃ
ναέται χώρας
ἰχθὺν ἕλωσιν, 30
τῆς περικλύστου ἁλίας Κρήτης
μείζων μεγέθει λοπάς ἐστ’ αὐτῷ. |

2  ἀλλ’ οὐδενὸς C E : ἄλλου δ᾿ οὐδενὸς A ‖ 4  ὁ δ’ ἐνέβλεψεν αὐτῷ C E : τοῦ δ᾿


ἐμβλέψαντος αὐτῷ … ἔφη A ‖ 7  ἡμέρᾳ A : ἡμέρ C E ‖ 8  Ψαμμίτιχος C E :
Ψαμμήτιχον (structura alia) A | ἔθρεψεν C : ἔτρεψεν E : θρέψαι (structura alia)
A ‖ 11  Μόσυνον C E : Μόσσυνον A ‖ 16  Πισσάτιδι C E Dpc B : Πεισάτιδι A :
Πισάτιδι Schweighäuser
viii 345c –348a 379

ὕλην 347a
δέ φησι (fr. 5.9, 7–10, 12–17)
κόπτειν 9
Ἴνδους, Λυκίους, 7
5 Παφίους,
ὅταν βασιλεὺς ἕψῃ
τὸν μέγαν ἰχθύν· 10
λίμνην δ’ ἐπάγειν 12
ὕδατος μεστὴν εἰς τὴν ἅλμην,
10 τοὺς δ’ ἅλας αὐτῷ ζεύγη προσάγειν
μηνῶν ὀκτὼ συνεχῶς ἑκατόν. | 15
περιπλεῖν δ’ ἐπὶ τοῖς ἄμμωσιν ἄνω 347b
πέντε κέλητας πεντασκάλμους. |
τῶν εἰρημένων ([A.] PV 816–18) 347c
15 εἴ τι ψελλόν τε καὶ δυσεύρετον,
ἐπαναδίπλαζε καὶ σαφῶς ἐκμάνθανε·
σχολὴ δὲ πλείων ἢ θέλω πάρεστί μοι. |
ἀθερίνα φησὶν ἄτυχες ἰχθύδιον. φησὶν Εὔβουλος (fr. 35.2–4)· 347d
ἀμύλων παρόντων ἐσθίουσ’
20 ἄνηθα καὶ σέλινα καὶ φλυαρίας
καὶ κάρδαμ’ ἐσκευασμένα.
λεβητοχάρης φησὶν ὁ παρὰ τῷ Ἀθηναίῳ τούτῳ Οὐλπιανός· | καὶ 347e
ἐσθίοντά τι τῶν τραγανωδῶν ἢ χονδρῶδων ὁ καλὸς καὶ λαμπρὸς
Αἰσχύλος (test. 112a) τὰς αὑτοῦ τραγῳδίας τεμμάχη εἶναι ἔλεγε
25 τῶν Ὁμήρου μεγάλων δείπνων. φιλόσοφος δὲ ἦν τῶν πάνυ ὁ
Αἰσχύλος, ὃς (test. 113a) καὶ ἡττηθεὶς ἀδίκως ποτὲ ἔφη Χρόνῳ |
τὰς τραγῳδίας ἀνατιθέναι εἰδὼς ὅτι κομιεῖται τὴν προσήκουσαν 347f
τιμήν.
ὅτι Στρατόνικος ὁ κιθαριστὴς ἰδὼν τὸν Ῥόδιον Πρόπιν μεγέθει
30 μὲν μέγαν, τῇ δὲ τέχνῃ κακὸν κιθαρῳδόν, ἐρωτιθείς· “ποῖός τίς
ἐστιν;”, | εἶπεν· “οὐδεὶς κακὸς μέγας ἰχθύς,” αἰνιττόμενος ὅτι 348a

22  λεβητοχάρης E : λεβητοχάρις C : λεβητοχάρων A ‖ 23  τραγανωδῶν (vox


nihili) C : τραγανωδ E : τραγανῶν A ‖ 24  τεμμάχη C E : τεμάχη A Eust.
380 epitome

πρῶτον μὲν οὐδείς ἐστιν, εἶθ’ ὅτι κακὸς καὶ μέγας μέν, ἰχθὺς δὲ
διὰ τὴν ἀφωνίαν. ἔστι δὲ καὶ παροιμία (p. 85 Strömberg) λέγουσα·
“μέγας οὐδεὶς σαπρὸς ἰχθύς,” ἣν διεῖλε Στρατόνικος.
348b ὅτι τῶν παρὰ Ναξίοις εὐπόρων οἱ | μὲν τὸ ἄστυ ᾤκουν, οἱ δὲ
διεσπαρμένοι κατὰ κώμας, ὧν ἐν μιᾷ καὶ Τελεσταγόρας ᾤκει, 5
πλούσιος καὶ εὐδοκιμῶν καὶ τιμώμενος παρὰ τῷ δήμῳ καὶ τοῖς
ἄλλοις καὶ τοῖς καθ’ ἡμέραν πεμπομένοις. καὶ ὅτε καταβάντες ἐκ
τῆς πόλεως τινὲς δυσωνοῖντό τι τῶν πωλουμένων, ἔλεγον οἱ
πωλοῦντες ὅτι μᾶλλον ἂν ἕλοιντο Τελεσταγόρᾳ δοῦναι ἢ τοσούτων
ἀναδόσθαι. νεανίσκοι οὖν τινες ὠνούμενοι μέγαν ἰχθὺν εἰπόντος | 10
348c τοῦ ἁλιέως τὰ αὐτὰ λυπηθέντες τῷ πολλάκις ἀκούειν ἐκώμασαν
πρὸς Τελεσταγόραν καὶ αὐτόν τε ὕβρισαν καὶ δύο θυγατέρας
αὐτοῦ ἐπιγάμους· ἐφ’ οἷς ἀγανακτήσαντες οἱ Νάξιοι μεγάλην
στάσιν ἐποίησαν προστατοῦντος αὐτῶν Λυγδάμιδος, ὃς ἀπὸ
348a ταύτης τῆς στρατηγίας τῆς πατρίδος ἐτυράννησεν. | ἱστορεῖ 15
Ἀριστοτέλης (fr. 558 Rose = fr. 566 Gigon). |
348d ὅτι εὔστοχος ἦν ἐν ταῖς ἀποκρίσεσιν ὁ Στρατόνικος. διδάσκων
οὖν ποτε κιθαριστάς, ἐπεὶ ἐν τῷ διδασκαλείῳ εἶχεν ἐννέα μὲν
εἰκόνας Μουσῶν, Ἀπόλλωνος δὲ μίαν, μαθητὰς δὲ δύο,
πυνθανομένου τινὸς πόσους ἔχει μαθητὰς ἔφη· “σὺν τοῖς θεοῖς 20
δώδεκα.” εἰς Μύλασσαν ἐπιδημήσας καὶ ἰδὼν ναοὺς πολλούς,
ἀνθρώπους δ’ ὀλίγους, στὰς ἐν μέσῃ τῇ ἀγορᾷ ἔφη· “ἀκούετε
ναοί.” |
348e ἀπεδήμησεν εἰς Πέλλαν ποτέ,
ἀκηκοὼς δ’ ἔμπροσθεν παρὰ πλειόνων (Macho 91–2 Gow) 25

σπληνικοὺς εἶναι πολλοὺς ἐν τῇ πόλει. καταμαθὼν δὲ πολλοὺς


(Macho 95–7 Gow)
γυμναζομένους
κομψῶς τό τε χρῶμα καὶ τὸ σῶμα ἠσκηκότας
διαμαρτάνειν ἔφασκε τοὺς εἰρηκότας. 30

αὐτὸ ἰδὼν δέ,


ἡνίκα ἐξῄει (Macho 98 Gow),

21  Μύλασσαν C E : Μύλασα A | ναοὺς A C E : νεοὺς Es ‖ 22–6  ἀνθρώπους δ’


ὀλίγους … πολλοὺς2 om. E
viii 348a–349d 381

τινὰ (Macho 99 Gow)


τῆς κοιλίας τὸν σπλῆνα ἔχοντα διπλασίονα |
ἔφη (Macho 100–3 Gow)· 348f
“καθήμενος ἐνθάδε οὗτος φαίνεται 100
5 τὰ ἱμάτια τῶν εἰσιόντων λαμβάνων
τηρεῖν καὶ τοὺς σπλῆνας, ἵνα
μηδ’ ἡτισοῦν τοῖς ἔνδον ᾖ στενοχωρία.”
μεθυσθεὶς δὲ ὑπὸ ψάλτου κακοῦ παρὰ τὸ μὴ ἔχειν ἐν τῇ ἑστιάσει
ὅτῳ διαλέξεται | καὶ πεσὼν εἰς ὕπνον, εἶτα ἔξοινος γεγονὼς καὶ 349a
10 ἐρωτηθεὶς διὰ τί πολλὰ πίων ἐμεθύσθη ἔφη (Macho 117–18 Gow)·
“ὁ γὰρ ἐπίβουλος καὶ ἐναγὴς ψάλτης
ὡς βοῦν ὑπὸ φάτνῃ δειπνίσας ἀπέκτεινεν.” |
ἀποδημήσας εἰς τὸν ἐν Ἀβδήροις τιθέμενον ἀγῶνα καὶ εὑρὼν 349b
(Macho 124–7 Gow)
15 ἐν τῷ χωρίῳ κήρυκας
πολὺ πλείους κατὰ λόγον τῶν δημοτῶν, 125
ἐπ’ ἄκρων ὀνύχων ἐβάδιζε
δεδορκὼς ἀτενὲς εἰς τὴν γῆν κάτω.
ἐρωτῶντος δέ τινος | τί 349c
20 τὸ ἐξαπίνης περὶ τοὺς πόδας πάθος (Macho 129 Gow),
ἔφη (Macho 130–3 Gow)·
“τοῖς μὲν ὅλοις ἔρρωμαι, ξένε, 130
καὶ τῶν κολάκων ἐπὶ δεῖπνον πολὺ μᾶλλον τρέχω,
ἀγωνιῶ δὲ
25 μή ποτ’ ἐπιβὰς κήρυκι τὸν πόδα παρῶ.”
Κλεῶνος κιθαρῳδοῦ,
ὃς ἐκαλεῖτο Βοῦς (Macho 138 Gow), |
ἀκούσας εἶπεν (Macho 140 Gow)· 349d
“ὄνος λύρας ἐλέγετο, νῦν δὲ Βοῦς λύρας.”
30 ἐν Κορίνθῳ παρεπιδημήσαντι (Macho 149–50 Gow) |
382 epitome

349e γραΐδιον
ἐνέβλεπεν αὐτῷ
διηνεκῶς.
καὶ ὁ Στρατόνικος· “πρὸς θεῶν, μῆτερ, φράσον
τί με εἰσβλέπεις ἀεί;” (Macho 151–2 Gow) 5

καὶ ἡ γραῦς (Macho 153–5 Gow)·


“διηπόρησα, εἰ μήτηρ σε
δέκα μῆνας εἶχε καὶ ἐκράτει τῆς κοιλίας,
πόλις δ’ ἔχουσά σε ἡμέραν ἀλγεῖ μίαν.” |
349f ἀναπαύεσθαι μέλλων ἐκέλευεν ἀεὶ τὸν παῖδα προσφέρειν αὐτῷ 10
πιεῖν· “οὐχ ὅτι διψῶ,” φησίν, “ἵνα δὲ μὴ διψήσω.” ἐν Βυζαντίῳ
350a κιθαρῳδοῦ | τὸ προοίμιον ᾄσαντος εὖ, ἐν δὲ τοῖς λοιποῖς ἀποτυγ-
χάνοντος ἀναστὰς ἐκήρυξεν· “ὃς ἂν καταμηνύσῃ τὸν τὸ προοίμιον
ᾄσαντα κιθαρῳδόν, λήψεται χιλίας δραχμάς.” Φασηλίτας Παμφυ-
λίων ἔφη μοχθηροτάτους, Σιδήτας δὲ τῶν ἐν τῇ οἰκουμένῃ. ἐρωτη- 15
θεὶς πότερα Βοιωτοὶ βαρβαρώτεροι τυγχάνουσιν ὄντες ἢ Θεττα-
350b λοί, Ἠλείους ἔφησεν. ἀναστήσας δέ | ποτε τρόπαιον ἐν τῇ
διατριβῇ ἐπέγραψε· “κατὰ τῶν κακῶς κιθαριζόντων.” ἐρωτηθεὶς
τίνα τῶν πλοίων ἀσφαλέστατα, τὰ μακρὰ ἢ τὰ στρογγύλα, “τὰ
νενεωλκημένα,” εἶπεν. ἐν Ῥόδῳ ἐπίδειξιν ποιούμενος, ὡς οὐδεὶς 20
ἐπεσημήνατο, καταλιπὼν τὸ θέατρον ἐξῆλθεν εἰπών· “ὅπου τὸ
ἀδάπανον οὐ ποιεῖτε, πῶς ἐλπίζω παρ’ ὑμῶν ἔρανον λήψεσθαι;”
“γυμνικοὺς ἀγῶνας”, ἔφη, “διατιθέτωσαν Ἠλεῖοι, Κορίνθιοι
350c θυμελικούς, | Ἀθηναῖοι σκηνικούς· εἰ δέ τις τούτων πλημμελοίη,
μαστιγούσθωσαν Λακεδαιμόνιοι,” ἐπισκώπτων τὰς παρ’ αὐτοῖς 25
ἀγομένας μαστιγώσεις. παρακληθεὶς ἀκοῦσαί ποτε κιθαρῳδοῦ,
μετὰ τὴν ἀκρόασιν ἔφη (Il. 16.250)· |
350d τῷ δ’ ἕτερον μὲν ἔδωκε πατήρ, ἕτερον δ’ ἀνένευσε·
καί τινος εἰπόντος· “τὸ ποῖον;”, ἔφη· “κακῶς μὲν κιθαρίζειν ἔδω-
κεν, ᾄδειν δὲ καλῶς ἀνένευσε.” δοκοῦ καταπεσούσης καὶ ἀποκτει- 30
νάσης πονηρόν, “ἄνδρες,” ἔφη, “δοκῶ, εἴσι θεοί· εἰ δὲ μή εἰσι,
δοκῶ εἰσι.” |

32  δοκῶ A : δοκῷ C E
viii 349e–351b 383

Βιοθέα ἡ Νικοκρέοντος 349e


γυνὴ
ἀπεψόφησέ
ποτε,
5 κᾆτα Σικυωνίαν | 349f
ἀμυγδάλην ἐπιβᾶσα συνέτριψε. (Macho 156–9 Gow)
καὶ ὁ Στρατόνικος ἔφη (Macho 160–1 Gow)·
“οὐχ ὅμοιος ὁ ψόφος
ὁ ὑπὸ νύκτα.” |
10 πρὸς τὸν εἰπόντα ὅτι πάντα αὐτῷ ὑπάρχει | οἰκεῖα· αὐτὸς μὲν γὰρ 350d | 350e
ἐργολάβος εἶναι, τῶν δὲ υἱῶν ὁ μὲν διδάξει, ὁ δὲ αὐλήσει, “προσ-
δεῖ γέ σοι”, ἔφη, “καὶ θεάτρου οἰκείου.” ἐρομένου δέ τινος τί ὅτι
τὴν Ἑλλάδα πᾶσαν περινοστεῖ, παρὰ τῶν Μουσῶν ἔφη εἰληφέναι
τέλος τοὺς Ἕλληνας ἅπαντας, παρ’ ὧν πράττεσθαι Μουσῶν
15 ἀμουσίας. Φάωνος τοῦ αὐλητοῦ | φάσκοντος Μεγαροῖ ἔχειν χορόν, 350f
“ληρεῖς,” ἔφη· “ἐκεῖ μὲν γὰρ οὐκ ἔχεις, ἀλλ’ ἔχῃ.” ἔφη θαυμάζειν
τὴν τοῦ σοφιστοῦ Σατύρου μητέρα, ὅτι ὃν οὐδεμία πόλις ἐνεγκεῖν
οἵα τε δέκα ἡμέρας, ἐκείνη δέκα μῆνας ἤνεγκε. πυνθανόμενος δὲ
ἐν Ἰλίῳ ἐπιδημεῖν αὐτὸν ἐν τοῖς Ἰλιείοις, “ἀεί”, ἔφησεν, “Ἰλίῳ
20 κακά.” | φαῦλον ἰατρὸν ἀπαυθημερίζειν ἔφη ποιεῖν εἰς Ἅδου τοὺς 351a
θεραπευομένους. ἀπαντήσας τινὶ τῶν γνωρίμων, ὡς εἶδεν ἐσπογ-
γισμένα τὰ ὑποδήματα καλῶς, συνήσθη ὡς πράττοντι κακῶς
νομίζων οὐκ ἂν οὕτως ἐσπογγίσθαι καλῶς εἰ μὴ αὐτὸς ἐσπόγγι-
σεν. ἐν Τειχιοῦντι τῆς Μιλήτου μιγάδων οἰκούντων ὡς ἑώρα
25 πάντας τοὺς τάφους | ξενικοὺς ὄντας, “ἀπίωμεν,” ἔφη, “παῖ· 351b
ἐνταῦθα γὰρ οἱ ξένοι ἐοίκασιν ἀποθνῄσκειν, τῶν δ’ ἀστῶν οὐδείς.”
Ζήθου δὲ τοῦ κιθαριστοῦ διεξιόντος περὶ μουσικῆς, οὐκ ἔφη προσή-
κειν περὶ μουσικῆς λαλεῖν, “ὃς τὸ ἀμουσότατον τῶν ὀνομάτων”,
φησίν, “εἵλου, εἰ σεαυτὸν ἀντ’ Ἀμφίονος Ζῆθος καλεῖσθαι.” Μακε-
30 δόνα τινὰ κιθαρίζειν διδάσκων ἐκπικρανθεὶς ἐπὶ τῷ μηδὲν αὐτὸν
τῶν δεόντων ποιεῖν, “εἰς Μακεδονίαν”, ἔφη. πρὸς βαλανείῳ

12  τί ὅτι (v.ll.) C E : ὅ τι A ‖ 14  Μουσῶν C E : μισθὸν A ‖ 20  Ἅδου C B :


Ἄδου E D : Ἅιδου A ‖ 22  ὑποδήματα A : ὑπάκμ()τα E* : ὑπήγματα C*
συνήσθη] οὐ add. Cs Es ‖ 29  Ζῆθος καλεῖσθαι C E : Ζῆθον καλεῖς A
384 epitome

351c ψυχρῷ καὶ φαύλῳ κεκοσμημένον ἰδὼν ἡρῷον | λαμπρῶς ὡς ἐξῆλθε


λελουμένος κακῶς, “οὐ θαυμάζω”, ἔφη, “ὅτι πολλοὶ ἀνάκεινται
πίνακες· ἕκαστον γὰρ τῶν λουομένων ὡς σωθέντα ἀνατιθέναι.” ἐν
Αἴνῳ ἔφη τοὺς ὀκτὼ μῆνας εἶναι ψῦχος, τοὺς δὲ τέσσαρας
χειμῶνα· τοὺς Ποντικοὺς ἐκ τοῦ πολλοῦ ἥκειν πόντου, ὥσπερ ἐκ 5
τοῦ ὀλέθρου. τοὺς Ῥοδίους ἐκάλει λευκοὺς Κυρηναίους καὶ μνηστή-
ρων πόλιν, τὴν Ἡράκλειαν Ἀνδροκόρινθον, τὸ Βυζάντιον μασχά-
351d λην τῆς Ἑλλάδος, τοὺς Λευκαδίους ἑώλους | Κορινθίους, τοὺς δ’
Ἀμβρακιώτας Μεμβρακιώτας. ἐκ τῆς Ἡρακλείας ὡς ἐξῄει τὰς
πύλας καὶ περιεσκόπει, ἐρομένου τινὸς τί περισκοπεῖ, αἰσχύνεσθαι 10
ἔφη, μὴ ὀφθῇ, ὥσπερ ἐκ πορνείου ἐξιών. ἰδὼν δὲ ἐν κύφωνι δεδεμέ-
νους δύο, “ὡς μικροπολιτικόν”, ἔφη, “τὸ μὴ δύνασθαι συμπληρῶ-
σαι.” πρὸς ἁρμονικόν, κηπουρὸν ὄντα πρότερον, ἀμφισβητοῦντ’
αὐτῷ περὶ ἁρμονίας ἔφη·
ᾄδοι τις ἣν ἕκαστος εἰδείη τέχνην. 15

351e ἐν Μαρωνείᾳ | συμπίνων τισὶν ἔφη ἔχειν γνῶναι κατὰ τίνα τόπον
ἐστὶ τῆς πόλεως, ἐὰν κατακαλύψαντες ἄγωσιν. εἶθ’ ὡς ἦγον καὶ
ἠρώτων, “κατὰ τὸ καπηλεῖον,” ἔφη, ὅτι καπηλεῖα ἐδόκει εἶναι ἡ
Μαρώνεια. Τηλεφάνει, ἐπεὶ ἀναφυσᾶν ἤρχετο παρακατακείμενος,
“ἄνω,” ἔφη, “ὡς οἱ ἐρυγγάνοντες.” βαλανέως ῥύμμα γῆν μοχθη- 20
ρὰν καὶ ὕδωρ ἁλμυρὸν παρέχοντος πολιορκεῖσθαι ἔφη κατὰ γῆν
καὶ θάλασσαν. νικήσας ἐν Σικυῶνι τοὺς ἀνταγωνιστὰς ἀνέθηκε |
351f τρόπαιον ἐπιγράψας· “Στρατόνικος ἀπὸ τῶν κακῶς κιθαριζόν-
των”. ᾄσαντός τινος ἤρετο τὸ μέλος· εἰπόντος δ’ ὅτι Καρκίνου,
“πολύ γε μᾶλλον”, ἔφη, “ἢ ἀνθρώπου.” ἐν Μαρωνείᾳ ἔφη οὐ 25
γίνεσθαι ἔαρ ἀλλ’ ἀλέαν. ἐν Φασήλιδι πρὸς τὸν παῖδα ἀμφισβη-
τοῦντος τοῦ βαλανέως περὶ τοῦ ἀργυρίου (ἦν γὰρ νόμος πλείονος
352a λούειν | τοὺς ξένους), “ὦ μιαρέ”, ἔφη, “παῖ, παρὰ χαλκοῦν με
μικροῦ Φασηλίτην ἐποίησας.” πρὸς δὲ τὸν ἐπαινοῦντα ἵνα λάβῃ
τι, αὐτὸς μείζων εἶναι ἔφη πτωχός. ἐν μικρᾷ πόλει διδάσκων, 30
“αὕτη οὐ πόλις,” φησίν, “ἀλλὰ μόλις.” ἐν Πέλλῃ πρὸς φρέαρ
προσελθὼν ἠρώτησεν εἰ πότιμον. εἰπόντων δὲ τῶν ἱμώντων, ἦσαν
δὲ χλωροί, ὡς· “ἡμεῖς γε τοῦτο πίνομεν,” “οὐκ ἄρ’”, ἔφη, “πότι-
352b μόν ἐστι.” | πρὸς Ἄριον τὸν ψάλτην ὀχλοῦντά τι αὐτῷ, “ψάλλ’ ἐς
κόρακας” ἔφη. πρὸς νακοδέψην λοιδορούμενον αὐτῷ, ἐπεὶ ἐκεῖνος 35

34  Ἄριον C E : Ἄρειον A | αὐτῷ C E : αὐτόν A


vii i 35 1b –3 53b 385

“κακόδαιμον” ἔφη, οὗτος “νακόδαιμον” ἔφη. | φασὶ δὲ τὸν Στρα- 352c


τόνικον τοῦτον πολυχορδίαν εἰς τὴν ψιλὴν κιθάρισιν πρῶτον εἰσε-
νεγκεῖν | καὶ διάγραμμα συστήσασθαι, εἶναι δὲ καὶ ἐν τῷ γελοίῳ 352d
οὐκ ἀπίθανον καὶ ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ παρρησίᾳ αὐτὸν θανεῖν ὑπὸ
5 Νικοκλέος τοῦ Κυπρίων βασιλέως φάρμακον πιόντα διὰ τὸ
σκώπτειν αὐτοῦ τοὺς υἱούς. τεθαύμακα, φησίν, ὦ καλέ μου Δημό-
κριτε, πότε μαθὼν Ἀριστοτέλης | ἢ παρὰ τίνος ἀνελθόντος ἐκ 352e
βυθοῦ Πρωτέως ἢ Νηρέως συνέγραψε τί ποιοῦσιν οἱ ἰχθύες ἢ πῶς
κοιμῶνται ἢ πῶς διαιτῶνται, ὡς εἶναι κατὰ τὸν κωμῳδιοποιὸν
10 (adesp. com. fr. 113)
θαύματα μωροῖς·
φησὶ γοῦν ὅτι (HA 537b22–8a1) κήρυκες μὲν καὶ πάντα τὰ ὀστρα-
κόδερμα ἀνόχευτον αὐτῶν τὸ γένος· καὶ ὅτι (HA 547b8) πορφύρα
καὶ κῆρυξ μακρόβια· (HA 547b9) ζῇ γοῦν πορφύρα ἔτη ἕξ· καὶ ὅτι
15 ἐπὶ πλεῖστον χρόνον ἐν ὀχείᾳ γίνεται ἡ ἔχιδνα. καὶ ὅτι (HA
544b5–7) μέγιστον ἡ φάττα, | ἐλάχιστον δὲ ἡ τρυγών· καὶ ὅτι (HA 352f
545b18–20) ὁ ἄρρην ἵππος ζῇ ἔτη πέντε καὶ τριάκοντα, ἡ δὲ θήλεια
πλείω τῶν τεσσαράκοντα, βιῶναι φήσας τινὰ καὶ ἑβδομήκοντα
πέντε· καὶ ὅτι (HA 539b10–11) ἐκ τῆς τῶν φθειρῶν ὀχείας αἱ
20 κονίδες· καὶ ὅτι (HA 551b10–12) ἐκ τοῦ σκώληκος μεταβάλλοντος
γίνεται κάμπη, ἐξ ἧς βομβυλιός, ἀφ’ οὗ ὁ νεκύδαλλος. φησὶ (HA
554b6–7) δὲ καὶ τὰς μελίσσας βιοῦν ἔτη ἕξ, τινὰς δὲ καὶ ἑπτά, οὐκ
ὦφθαι (GA 759b21–3) δὲ οὔτε μέλισσαν οὔτε κηφῆνα ὀχεύοντα,
ὅθεν | οὐκ εἶναι διιδεῖν πότερα αὐτῶν ἄρρενα ἢ θήλεα· ὦπται (HA 353a
25 554b6–7) δέ τις μυῖα κατ’ αὐτὸν ἔτη ἓξ ἢ ἑπτὰ ζήσασα. ποῦ δὲ
εἶδεν (Mir. 831a2–3) ἐκ κέρατος ἐλάφου κισσὸν ἀναφύντα; γλαῦκες
δέ, φησί (HA 619b18–21), καὶ κόρακες ἡμέρας ἀδυνατοῦσι |
βλέπειν· διὸ νύκτωρ τὴν τροφὴν θηρεύουσι καὶ οὐ πᾶσαν νύκτα 353b
ἀλλὰ τὴν ἀρχέσπερον· καὶ (HA 492a2–12) τὰς ἰδέας δὲ τῶν ὀφθαλ-
30 μῶν τοῖς μὲν γλαυκάς φησι, τοῖς δὲ μελαίνας, τοῖς δὲ χαροπούς.
ἀνθρώποις δ’ ὅτι παντοῖος ὁ ὀφθαλμὸς ἠθῶν τε διαφορὰς εἶναι
περὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς λέγει· τοὺς μὲν γὰρ αἰγωποὺς τῶν ἀνθρώ-
πων πρὸς ὀξύτητα ὄψεως εὖ πεφυκέναι καὶ τὰ ἤθη βελτίστους·

5  Νικοκλέος C E : Νικοκλέους A ‖ 18  βιῶναι C E : βιῶσαι A : ἐβίωσεν


(structura alia) Arist. ‖ 23  ὀχεύοντα C : ὀχευ() E : ὀχεύοντας A ‖ 25  μυῖα A :
[. . 4–5 . .] C : [. . 6–7 . .] E
386 epitome

353c καὶ | τοὺς μὲν ἐντὸς ὄντας ὀξυωπεστάτους εἶναι, τοὺς δ’ ἐκτὸς
κακοηθεστάτους, τοὺς δὲ μέσως ἔχοντας ἐπιεικεῖς. καὶ τοὺς μὲν
σκαρδαμυκτικοὺς ἀναιδεῖς εἶναι, ἀβεβαίους δὲ τοὺς ἀτενεῖς· τοὺς
δὲ μέσους βελτίστων ἠθῶν. μόνον τε (HA 496a14–16; cf. 506b33–
7a2) ἄνθρωπον τῶν ζῴων τὴν καρδίαν ἔχειν ἐν τοῖς ἀριστεροῖς 5
μέρεσι, τὰ δ’ ἄλλ’ ἐν τῷ μέσῳ. καὶ (HA 501b19–21) τοὺς ἄρρενας
τῶν θηλειῶν πλείους ὀδόντας ἔχειν· τετηρῆσθαι δέ φησι τοῦτο καὶ
ἐπὶ προβάτου καὶ συὸς καὶ αἰγός. τῶν δ’ ἰχθύων (HA 509b3; GA
353d 716b15–16, 717a18–19) οὐδένα γενέσθαι ὄρχεις | ἔχοντα, μαστοὺς
(HA 521b25–6) δὲ οὔτ’ ἰχθὺν ἔχειν οὔτ’ ὄρνιθας, δελφῖνα (HA 10
353e 506b4–5) δὲ μόνον οὐκ ἔχειν χολήν. ἔτι τὰ | μαλακόδερμά φησι (cf.
HA 565b20–2; GA 755b32–5) καὶ ὀστρακόδερμα καὶ σελαχώδη καὶ
ἔντομα πλείω χρόνον ὀχεύειν· δελφῖνα (HA 540b22–4) δὲ παρακα-
τακλινόμενον, καὶ εἶναι τῶν μὲν δελφίνων βραδεῖαν τὴν μῖξιν, τῶν
δ’ ἰχθύων ταχεῖαν. ἔτι ὁ λέων, φησί (HA 516b9–11), στερέμνια ἔχει 15
τὰ ὀστᾶ, καὶ κοπτομένων αὐτῶν ὥσπερ ἐκ τῶν λίθων πῦρ ἐκλάμ-
πει. δελφὶς (HA 516b11–12) δὲ ὀστᾶ ἔχει καὶ οὐκ ἄκανθαν, τὰ δὲ
353f σελάχη (PA 655a23) καὶ χόνδρον καὶ ἄκανθαν. | εἶναι δέ τινα ζῷα
ἐφήμερα καλούμενα (HA 552b22–3) ἃ μίαν μόνην ἡμέραν ζῆν·
πάντα τε τὰ ζῷα (cf. HA 489a30–4; MA 704a11–18) δύο ἡγεμόνας 20
354a ἔχειν πόδας, καρκίνον δὲ τέσσαρας. | τῶν ζῴων (cf. PA 687a6–23)
τὰ μὲν ἔχειν χεῖρας, ὡς ἄνθρωπος, τὰ δὲ δοκεῖν, ὡς πίθηκος· οὐδὲν
γὰρ τῶν ἀλόγων ζῴων δίδωσι καὶ λαμβάνει, πρὸς ἅπερ αἱ χεῖρες
ὄργανα δέδονται. πάλιν τὰ μὲν ἔχει ἄρθρα, ὡς ἄνθρωπος, ὄνος,
βοῦς, τὰ δὲ ἄναρθρά ἐστιν, ὄφις, ὄστρεα, πλεύμονες. | 25
354b ὅτι περὶ Ἀριστοτέλους φησὶν Ἐπίκουρος (fr. 171 Usener) ὡς
καταφαγὼν τὰ πατρῷα ἐπὶ στρατείαν ὥρμησε καὶ ἐν ταύτῃ κακῶς
πράττων ἐπὶ τὸ φαρμακοπωλεῖν ἦλθεν· εἶτα ἀναπεπταμένου τοῦ
Πλάτωνος Περιπάτου παραβαλὼν ἑαυτὸν προσεκάθισε τοῖς
354c λόγοις οὐκ ὢν ἀφυής, καὶ κατὰ μικρὸν γέγονεν οἷός ἐστι. | φησὶ δ’ 30
ὁ αὐτὸς (Epicur. fr. 172 Usener) καὶ Πρωταγόραν ἐκ φορμοφόρου
καὶ ξυλοφόρου πρῶτον γενέσθαι γραφέα Δημοκρίτου (68 A 9
D–K)· θαυμασθέντα δ’ ὑπ’ ἐκείνου ἐπὶ ξύλων τινῶν ἰδίᾳ συνθέσει,
ἀπὸ ταύτης τῆς ἀρχῆς ἀναληφθῆναι ὑπ’ αὐτοῦ καὶ διδάσκειν ἐν
354d κώμῃ τινὶ γράμματα, ἀφ’ ὧν ἐπὶ | τὸ σοφιστεύειν ὁρμῆσαι. | 35
354e Σφαίρῳ (Sphaerus fr. 624, SVF i.140–1 = 40F Long–Sedley) τῷ

9  γενέσθαι C E : γεννᾶσθαι A ‖ 25  ὄφις C E : ὄφεις A


viii 353b–355f 387

Χρυσίππου συσχολαστῇ, μεταπέμπτῳ γενομένῳ εἰς Ἀλεξάνδρειαν


ὑπὸ Πτολεμαίου, κήρινοί ποτε παρετέθησαν ὄρνιθες. ἐκτείνας οὖν
τὰς χεῖρας ἐπεσχέθη ὑπὸ τοῦ βασιλέως ὡς ψεύδει συγκαταθέμενος.
ὁ δ’ εὐστόχως ἀπεφήνατο οὐχ ὅτι ὄρνις ἐστὶ συγκαταθέσθαι, ἀλλ’
5 ὅτι εὔλογόν ἐστι ταύτας ὄρνις εἶναι· διαφέρειν δὲ τὴν καταληπτι-
κὴν φαντασίαν | τοῦ εὐλόγου· τὴν μὲν γὰρ ἀδιάψευστον εἶναι, τὸ δ’ 354f
εὔλογον ἄλλως ἀποβαίνειν. | παροιμία ἀρχαῖα τό (Metag. fr. 3.1)· 355a
ἐπειδὰν δειπνῶμέν που, τότε πλεῖστα λαλοῦμεν ἅπαντες. |
ὅτι τῶν θαλασσίων ἰχθύων οἱ πετραῖοι εὔφθαρτοι, εὔχυλοι, 355b
10 σμικτικοί, κοῦφοι, ὀλιγότροφοι, οἱ δὲ πελάγιοι δυσφθαρτότεροι,
πολύτροφοι, δυσοικονόμητοι. τῶν δὲ κωβιῶν οἱ μικροὶ καὶ λευκοὶ
ἁπαλοί εἰσιν, ἄβρομοι, εὔχυλοι, εὔπεπτοι, οἱ δὲ χλωροὶ ξηροὶ | καὶ 355c
ἀλιπεῖς. αἱ δὲ χάνναι ἁπαλόσαρκοι, σκληρότεραι δὲ τῆς πέρκης. ὁ
δὲ σκάρος ἁπαλόσαρκος, ψαθυρός, γλυκύς, κοῦφος, εὔπεπτος,
15 εὐανάδοτος, εὐκοίλιος. τούτων δὲ ὁ πρόσφατος ὕποπτος, ἐπεὶ τοὺς
θαλαττίους λαγὼς σιτεῖται· διὸ καὶ τὰ ἐντὸς χολέρας ποιητικὰ
ἔχει. ἡ κηρὶς ἁπαλόσαρκος, εὐκοίλιος, εὐστόμαχος· ὁ δὲ χυλὸς
αὐτῆς παχύνει καὶ σμήχει. ὀρφὸς ἢ ὀρφώς, φησίν, εὔχυλος,
πολύχυλος, γλίσχρος, δύσφθαρτος, | πολύτροφος, οὐρητικός· τὰ δὲ 355d
20 πρὸς τῇ κεφαλῇ αὐτοῦ γλίσχρα, εὔπεπτα, τὰ δὲ σαρκώδη
δύσπεπτα, βαρύτερα, ἁπαλώτερον δὲ τὸ οὐραῖον. φλέγματος δ’
ἐστὶ δραστικὸς καὶ δύσπεπτος. αἱ σφύραιναι τῶν γόγγρων
τροφιμώτεραι. ἡ λιμνία ἔγχελυς τῆς θαλασσίας εὐστομωτέρα καὶ
πολυτροφωτέρα. τῷ μελανούρῳ ἀναλογεῖ ὁ χρύσοφρυς. σκόρπιοι
25 οἱ πελάγιοι καὶ κιρροὶ τροφιμώτεροι | τῶν τεναγωδῶν τῶν ἐν τοῖς 355e
αἰγιαλοῖς τῶν μεγάλων. ὁ σπάρος δριμύς, ἁπαλόσαρκος, ἄβρομος,
εὐστόμαχος, οὐρητικός, οὐκ ἄπεπτος, ταγηνιστὸς δὲ δύσπεπτος.
τρίγλη εὐστόμαχος, παραστύφουσα, σκληρόσαρκος, δύσφθαρτος,
ἐφεκτικὴ κοιλίας καὶ μάλιστα ἡ ἐξ ἀνθράκων· ἡ δὲ ἀπὸ τηγάνου
30 βαρεῖα καὶ δύσπεπτος, κοινῶς δὲ πᾶσα αἵματος ἐκκριτική. φάγρος
καλλίων ὁ θαλάττιος. καπρίσκος | ὃ καὶ μῦς βρομώδης καὶ 355f
σκληρός· δέρμα δ’ ἔχει εὔστομον. ῥαφὶς ἡ καὶ βελόνη καὶ ἀβλενὴς
δύσπεπτος, ὑγρός, εὐκοίλιος. θρίσσα, χαλκὶς εὐανάδοτα. κεστρεύς

4  ὄρνις ἐστὶ C E : mel. ὄρνις (i.e. ὄρνεις) εἰσὶ ‖ 5  ὄρνις C E : ὄρνεις A


9  θαλασσίων A : θαλα(ων) E : θαλασίων C ‖ 10  σμικτικοί A C : σμηκτικοί
(recte) E B ‖ 32  ἀβλενὴς C E : ἀβλεννὴς A
388 epitome

ἐστι καὶ θαλάσσιος καὶ λιμναῖος καὶ ποτάμιος· οὗτος δὲ καλεῖται


356a καὶ ὀξύρυγχος. | σάλπη κρείττων ἡ φθινοπωρινή· ὑγρὸν γάρ τι καὶ
λευκὸν καὶ ἄβρομον ἀνίησιν. ὁ γρύλλος ὅμοιος ἐγχέλει, ἄστομος
δέ. βῶξ ἑφθὸς εὔπεπτος, εὐανάδοτον ὑγρὸν ἀνιείς, εὐκοίλιος· ὁ δὲ
356b ἀπ’ | ἀνθράκων γλυκύτερος καὶ ἁπαλώτερος. ψῆττα, βούγλωσσοι 5
εὔτροφοι καὶ ἡδεῖαι· τούτοις ἀναλογεῖ καὶ ὁ ῥόμβος. θυννὶς καὶ
356c θύννος βαρεῖς καὶ πολύτροφοι. ὁ ἀκαρνὰν γλυκὺς | καὶ παρα-
στύφων, τρόφιμος δὲ καὶ εὐέκκριτος. ἡ ἀφύη βαρεῖα καὶ
δύσπεπτος· ὧν ἡ λευκὴ καλεῖται κωβῖτις. καὶ ὁ ἑψητὸς δέ, τὸ
μικρὸν ἰχθύδιον, τοῦ αὐτοῦ γένους ἐστί. τῶν σελαχίων ὁ βοῦς 10
κρεώδης, ὁ δὲ γαλεὸς ὁ ἀστερίας κρείττων. ὁ ἀλωπεκίας ὅμοιός
ἐστι τῇ γεύσει τῷ χερσαίῳ ζῴῳ· διὸ καὶ τοῦ ὀνόματος ἔτυχε. καὶ ἡ
356d βατὶς δὲ εὔστομος. ἡ νάρκη δύσπεπτος οὖσα τὰ κατὰ | τὴν
κεφαλὴν ἁπαλὰ καὶ εὐστόμαχα ἔχει καὶ εὔπεπτα, τὰ δ’ ἄλλα οὔ·
κρείττους δέ εἰσιν αἱ μικραὶ καὶ μάλιστα αἱ λιτῶς ἑψόμεναι. ἡ 15
ῥίνη, τὸ σελάχιον, εὔπεπτος καὶ κούφη· ἡ δὲ μείζων καὶ
τροφιμωτέρα. κοινῶς δὲ πάντα τὰ σελάχια φυσώδη, κρεώδη,
δυσκατέργαστα, πλεοναζόμενά τε τὰς ὄψεις ἀμβλύνει. ἡ δὲ σηπία
ἑψομένη ἁπαλή, εὔστομος, εὔπεπτος, εὐκοίλιος· ὁ δ’ ἀπ’ αὐτῆς
356e χυλὸς λεπτυντικός ἐστιν αἵματος | καὶ κινητικὸς τῆς δι’ αἱμορ- 20
ροΐδων ἐκκρίσεως. τευθὶς δὲ εὐπεπτοτέρα καὶ τρόφιμος, καὶ
μᾶλλον ἡ μικρά. ὁ δὲ πῶλυψ συνεργεῖ μὲν ἀφροδισίοις, σκληρὸς δέ
ἐστι καὶ δύσπεπτος· ὁ δὲ μείζων τροφιμώτερος. παρυγραίνει δὲ
356f καὶ κοιλίαν ἑψόμενος ἐπὶ πλεῖον καὶ τὸν στόμαχον ἵστησιν. | ἡ
πηλαμὺς πολύτροφος καὶ βαρεῖα, οὐρητική τε καὶ δύσπεπτος· 25
ταριχευθεῖσα δὲ εὐκοίλιος καὶ λεπτυντική. ἡ δὲ μείζων συνοδοντὶς
καλεῖται. ἡ δὲ χελιδὼν ἡ τῷ πουλύπῳ ἐοικυῖα ἔχει τὸ ἀπ’ αὐτῆς
357a ὑγρὸν εὔχροιαν ποιοῦν καὶ κινοῦν αἷμα. | ὁ δὲ ὄρκυνος βορβο-
ρώδης· καὶ ὁ μείζων σκληρὸς ὡς τῇ πηλαμύδι ἀναλογῶν, τὰ δὲ
ὑπογάστρια αὐτοῦ καὶ ἡ κλεὶς εὔστομος καὶ ἁπαλή. Μνησίθεός 30
(fr. 38 Bertier) φησι τῶν μειζόνων ἰχθύων τὸ γένος ὑφ’ ὧν μὲν
καλεῖται τμητόν, ὑπ’ ἄλλων δὲ πελάγιον, οἷον χρύσοφρυς,
357b γλαῦκος, φάγρος. εἰσὶ δὲ δυσκατέργαστοι· κατεργασθέντες | δὲ
πολλαπλασίαν τροφὴν παρέχουσι. τοῦ δὲ τῶν λεπιδωτῶν γένους,
οἷον θύννων, σκόμβρων, θυννίδων, γόγγρων, τὰ μὲν μήτε καθ’ 35
ἑαυτὰ φαινόμενα μήτ’ ἐν ταῖς ἀγέλαις ἐκφερόμενα μᾶλλόν ἐστιν

9  κωβῖτις vel κωβίτις C* Es : κιβώτις E : κιβωτίς A


viii 355f–358a 389

εὔπεπτα, οἷον γόγγροι καὶ καρχαρίαι. τὰ δ’ ἀγελαῖα τούτων


ἐδωδὴν ἡδεῖαν ἔχει (πίονα γάρ), βαρεῖαν δὲ καὶ δυσκατέργαστον·
διὸ καὶ ταριχεύεσθαι δύναται μάλιστα καί ἐστι τῶν ταριχηρῶν
βέλτιστα γένη ταῦτα. | χρήσιμοι δ’ εἰσὶν ὀπτοί· τήκεται γὰρ τὸ 357c
5 πιμελῶδες αὐτῶν. τὰ δὲ καλούμενα δαρτά, ὧν τραχεῖα ἡ τοῦ
δέρματος ἐπίχυσις, οὐ λεπίσιν, ἀλλ’ οἷον ἔχουσιν αἱ λεπίδες καὶ
ῥῖναι. εὔθρυπτά εἰσιν, οὐκ εὐώδη δέ. καὶ τροφὰς ἐμποιεῖ ὑγρὰς καὶ
ὑπάγει κοιλίαν μάλιστα πάντων τῶν ἑψομένων ἰχθύων· τὰ δὲ
ὀπτώμενα χείρονα. μαλάκεια δέ, οἷον πολύποδες καὶ σηπίαι, τὴν
10 σάρκα δύσπεπτον ἔχει· διὸ καὶ πρὸς ἀφροδισιασμοὺς | ἁρμότ- 357d
τουσιν· αὐτοὶ μὲν γάρ εἰσι πνευματώδεις, ὁ δὲ τῶν ἀφροδισιασμῶν
καιρὸς πνευματώδους προσδεῖται διαθέσεως. βελτίω δὲ γίνεται
ἑψηθέντα· τὰς γὰρ ὑγρότητας ἔχει πονηράς· ἰδεῖν γοῦν ἐστὶν οἵας
ἀφίησι πλυνόμενα. ταύτας οὖν ἡ ἕψησις ἐκκαλεῖται τῆς σαρκός·
15 μαλακῆς γὰρ τῆς πυρώσεως καὶ μεθ’ ὑγροῦ διδομένης οἱονεὶ
πλύσις τις αὐτῶν γίνεται, τὰ δ’ ὀπτώμενα καταξηραίνει τὰς
ὑγρότητας· ἔτι δὲ καὶ τῆς σαρκὸς αὐτῶν φύσει σκληρᾶς οὔσης
κατὰ λόγον ἔχει | γίνεσθαι οὕτως αὐτά. ἀφύαι δὲ καὶ μεμβράδες 357e
καὶ τριχίδες καὶ τἄλλα ὅσων συγκατεσθίομεν τὰς ἀκάνθας, ταῦτα
20 πάντα τὴν πέψιν φυσώδη ποιεῖ, τὴν δὲ τροφὴν δίδωσιν ὑγράν. τῆς
οὖν πέψεως οὐχ ὁμαλιζούσης, ἀλλὰ τῶν μὲν σαρκῶν ἄγαν ταχὺ
πεττομένων, τῆς δὲ ἀκάνθης σχολῇ διαλυομένης ἐμποδισμὸς
γίνεται περὶ τὴν κατεργασίαν, εἶτα φῦσαι μὲν ἀπὸ τῆς πέψεως,
ὑγρασίαι δὲ ἀπὸ τῆς τροφῆς | συμβαίνουσι. βελτίω δ’ ἐστὶν ἑψό- 357f
25 μενα, τῆς δὲ κοιλίας ἐστὶν ἀνωμάλως ὑπακτικά. τὰ δὲ πετραῖα,
κωβιοί, σκορπίοι, ψῆτται, τὰ ὅμοια ξηρὰν δίδωσι τροφήν (εὔογκα
δ’ ἐστὶ καὶ τρόφιμα καὶ πέττεται ταχέως καὶ οὐκ ἐγκαταλείπει
περιττώματα πολλά) πνευμάτων τε οὔκ ἐστι ποιητικά. γίνεται δὲ
εὐπεπτότερον πᾶν ὄψον ταῖς σκευασίαις ἁπλῶς ἀρτυθέν· τὰ δὲ
30 πετραῖα καὶ τῇ ἡδονῇ ἁπλῶς σκευασθέντα. τὰ δὲ μαλακόσαρκα,
κίχλαι, κόσσυφοι, τὰ ὅμοια ὑγρότερα τούτων, | κοιλίας καὶ οὐρή- 358a
σεως ὑπακτικώτερα διὰ τὸ καὶ σάρκας ὑγροτέρας καὶ πλείους
ἔχειν τῶν προειρημένων. χρὴ δέ, ἐὰν μὲν τὴν κοιλίαν βούληταί τις
ὑπάγειν, ἕψοντα διδόναι· μετρίως δὲ ἐχούσης ὀπτηθέντα γίνεται
35 τρόφιμα. πρὸς δὲ τὰς οὐρήσεις ἀμφοτέρως σκευασθέντα χρήσιμα.

6  ἐπίχυσις C E : ἐπίφυσιν (structura alia) A | λεπίσιν] λέπισιν C E : λέπεισιν


Es | λεπίδες C E : βατίδες A
390 epitome

ὅτι ὅπου τῆς θαλάσσης ποταμοὶ καὶ λίμναι συμβάλλουσιν, ἔτι


δὲ πελάγη μεγάλα καὶ κόλποι, ἐνταῦθα πάντες οἱ ἰχθύες |
358b ὑγρότεροι καὶ μᾶλλον πίονες καὶ ἐσθίεσθαι ἡδίους, πρὸς δὲ πέψιν
καὶ τροφὴν χείρους. ἐν δὲ τοῖς αἰγιαλοῖς τοῖς ἀναπεπταμένοις
σκληροὶ καὶ λεπτοὶ καὶ κυματοπλῆγες οἱ πλείους. περὶ δὲ τοὺς 5
ἀγχιβαθεῖς, ἐν οἷς μὴ λίαν ἔγκειται μεγάλα πνεύματα, πρὸς δὲ εἴ
που καὶ πόλεις σύνεγγυς, ἐνταῦθα δὲ τὰ πλεῖστα γένη τῶν ἰχθύων
ὁμαλῶς ἄριστα καὶ πρὸς ἡδονὴν καὶ πρὸς εὐπεψίαν καὶ πρὸς
358c τροφὴν σώματος. δύσπεπτοι δὲ καὶ βαρύτατοι | τῶν θαλασσίων οἱ
μετεκβαίνοντες ἐκ τῆς θαλάσσης εἰς ποταμοὺς καὶ λίμνας, οἷον 10
κεστρεὺς καὶ συλλήβδην ὅσοι δύνανται βιοτεύειν ἐν ἀμφοτέροις
τοῖς ὕδασι. τῶν δὲ τελείως ἐν ποταμοῖς καὶ λίμναις βιοτευόντων
ἀμείνους οἱ ποτάμιοι· σῆψις γὰρ ὕδατος τὸ λιμναῖόν ἐστι. καὶ τῶν
ποταμίων βέλτιστοι οἱ ἐν τοῖς ὀξυτάτοις τῶν ποταμῶν ὄντες. |
358d ἐγὼ περὶ τὴν ὀψωνίαν οὐ πάνυ τι 15
ἐσπούδακα,
Ἀντιφάνης (fr. 182.1–2) φησί. |
358e μαινίδας
καὶ τριγλίδας 8
φάγοις ἄν;, | 10 20

358d ὁ αὐτός φησι ποιητής (Antiph. fr. 69.7–8, 10, 11–12, 14–15)· |
358f τοὺς γὰρ μεγάλους τούτους ἅπαντας νενόμικα
ἀνθρωποφάγους ἰχθῦς. 12
ταῦτα δ’ ἐστὶν Ἑλένης βρώματα, 14
μαινίδες καὶ τριγλίδες. 15 25

ἀλλαχοῦ (cf. 7.313b–c) δὲ ὁ αὐτὸς Ἑκάτης βρώματα ταῦτά φησιν.


Ἔφιππος δὲ ὁ ποιητὴς (fr. 21.2–3) ἐκφαυλίζων τοὺς μικροὺς ἰχθῦς
φησι· |
359a φράζε
ἰχθῦς φρονοῦντας. μή μοι βρέφη. 30

ἀστείως δὲ παρὰ τῷ αὐτῷ ποιητῇ (Ephipp. fr. 15.1, 3–5, 7–8)


νεανίσκος τίς φησι κατασμικρύνων τὰ περὶ τὴν ὀψωνίαν·

27  ἰχθῦς] ἰχθύους E : ἰχθύας C


viii 358a–360a 391

ἀγόρασον εὐτελῶς, 1
μὴ πολυτελῶς, ἀλλὰ καθαρείως | 3
τευθίδια, σηπίδια, 359b
κἂν κάραβός τις ᾖ λαβεῖν, ἀρκέσει. 5
5 ἐκ τούτων λαβέ. 7
ἀλεκτρυόνιον, φάττιον, περδίκιον,
καὶ ἑξῆς οὕτω. | καὶ παρὰ Μνησιμάχῳ (fr. 3.1–7) δὲ φιλάργυρος 359c
πρὸς τὸν ἀσωτευόμενον νέον φησίν·
(Α.) ἀντιβολῶ σ’, ἐπίταττέ μοι μὴ πόλλ’ ἄγαν
10 μηδ’ ἄγρια λίαν μηδ’ ἐπηργυρωμένα,
μέτρια δέ. (Β.) πῶς
μέτρια; (Α.) πῶς; σύντεμνε καὶ
ἐξαπάτα με. τοὺς μὲν ἰχθῦς μοι κάλει | 5
ἰχθύδιον, ὄψον δὲ ἐὰν λέγῃς, κάλει 358d
15 ὀψάριον· ἥδιον γὰρ ἀπολοῦμαι πολύ. |
ὅτι Φοῖνιξ ὁ Κολοφώνιος (fr. 2.1–14, 18, p. 233 Powell) μνημο- 359e
νεύει τινῶν ἀγειρόντων τῇ κορώνῃ καὶ λεγόντων ἄλλα τε καὶ
ταῦτα·
ἐσθλοί, κορώνῃ χεῖρα πρόσδοτε κριθέων,
20 τῇ παιδὶ τοῦ Ἀπόλλωνος, ἢ πυροὺς
ἢ ἄρτον ἢ ὅτι τις χρῄζει.
δότ’, ὦγαθοί, τῶν ἕκαστός τις ἐν χερσὶν
ἔχει κορώνῃ· καὶ ἅλα λήψεται χόνδρον· | 5
φιλεῖ γὰρ αὕτη πάγχυ ταῦτα δαίνυσθαι. 359f
25 ὁ νῦν ἅλας δοὺς αὖθις κηρίον δώσει.
ὦ παῖ, θύρην ἄγκλινε· Πλοῦτος ἤκουσε,
καὶ τῇ κορώνῃ παρθένος σῦκα φέρει.
θεοί, γένοιτο πάντ’ ἄμεμπτος ἡ κόρη, 10
κἀφνειὸν ἄνδρα κὠνομαστὸν ἐξεύροι,
30 καὶ τῷ γέροντι πατρὶ κοῦρον εἰς χεῖρας
καὶ μητρὶ κούρην εἰς τὰ γοῦνα κατθείη, |
θάλος. 14 360a
ἀλλ’, ὦγαθοί, ἐπορέξατε ὧν μυχὸς πλουτεῖ. | 18

14  ἰχθύδιον A : ἰχθύδι C E
392 epitome

360b κορωνισταὶ δὲ ἐκαλοῦντο οἱ τῇ κορώνῃ ἀγείροντες, καὶ τὰ ᾀδόμενα


ὑπ’ αὐτῶν κορωνίσματα. καὶ χελιδονίζειν δὲ καλεῖται παρὰ
360d Ῥοδίοις ἀγερμός τις ἄλλος, | ὃν Κλεώνυμος ὁ Λίνδιος κατέδειξεν
360b ἐν Λίνδῳ χρείας γενομένης συλλογῆς χρημάτων· | ἐγίνετο δὲ
360c Βοηδρομιῶνι μηνί. ἐκαλεῖτο δὲ οὕτω διὰ τὸ | εἰωθὸς ἐπιφωνεῖσθαι 5
(carm. pop. PMG 848)·
ἦλθ’ ἦλθε χελιδὼν
καλὰς ὥρας ἄγουσα
καὶ καλοὺς ἐνιαυτούς,
ἐπὶ γαστέρα λευκά, 10
ἐπὶ νῶτα μέλαινα. 5
παλάθαν οὐ προκυκλεῖς
ἐκ πίονος οἴκου
οἴνου τε δέπαστρον
τυροῦ τε κάνυστρον; 15
καὶ πυρῶν ἁ χελιδὼν 10
καὶ λεκιθίταν
οὐκ ἀπωθεῖται· πότερ’ ἀπίωμεν ἢ λαβώμεθα;
εἰ μέν τι δώσεις· εἰ δὲ μή, οὐκ ἐάσομεν·
ἢ τὰν θύραν φέρομεν ἢ τὸ ὑπέρθυρον 20
ἢ τὰν γυναῖκα τὰν ἔσω καθημέναν· | 15
360d μικρὰ μέν ἐστι, ῥᾳδίως μιν οἴσομεν.
ἂν δὴ φέροις τι, μέγα δή τι φέροις.
ἄνοιγ’ ἄνοιγε τὴν θύραν χελιδόνι·
οὐ γὰρ γέροντές ἐσμεν ἀλλὰ παιδία. 25

360e φησὶν Ἐργίας ὁ Ῥόδιος (FGrH 513 F 1) | ὡς οἱ περὶ Φάλανθον ἐν


Ἰαλυσῷ Φοινίκες πόλιν ἔχοντες ἰσχυρὰν Ἀχαιίδα καλουμένην καὶ
δαιτὸς ἐγκρατεῖς ὄντες χρόνον πολὺν ἀντεῖχον Ἰφίκλῳ πολιορ-
κοῦντι· ἦν γὰρ αὐτοῖς καὶ θέσφατον ἕξειν τὴν χώραν ἕως κόρακες
λευκοὶ γένωνται καὶ ἐν τοῖς κρατῆρσιν ἰχθύες φανῶσιν. ἐλπίζοντες 30
οὖν τοῦτ’ οὐδέποτε ἔσεσθαι ῥᾳθύμως εἶχον τὰ πρὸς τὸν πόλεμον.
360f πυθόμενος δὲ | Ἴφικλος παρά τινων τὰ τῶν Φοινίκων λόγια καὶ
ἐνεδρεύσας τοῦ Φαλάνθου πιστόν τινα Λάρκαν ἐφ’ ὕδωρ ἀπιόντα
καὶ πίστεις πρὸς αὐτὸν ποιησάμενος, θηρεύσας ἰχθύδια ἐκ τῆς
κρήνης καὶ ἐμβαλὼν εἰς ὑδρεῖον ἔδωκε τῷ Λάρκᾳ καὶ ἐκέλευσε 35

3  Κλεώνυμος C E : Κλεόβουλος A ‖ 22  οἴσομεν A : οἴσομ E : οἴσομαι C


viii 360b–361f 393

φέροντα τὸ ὕδωρ ἐκχέαι εἰς τὸν κρατῆρα ὅθεν τῷ Φαλάνθῳ ᾠνοχο-


εῖτο. καὶ ὁ μὲν ἐποίησε ταῦτα, ὁ δὲ Ἴφικλος κόρακας θηρεύσας καὶ
ἀλείψας γύψῳ ἀφῆκε. | Φάλανθος δ’ ἰδὼν τοὺς κόρακας ἐπορεύετο 361a
καὶ ἐπὶ τὸν κρατῆρα· ὡς δὲ καὶ τοὺς ἰχθῦς εἶδεν, ὑπέλαβε τὴν
5 χώραν οὐκέτ’ αὑτῶν εἶναι καὶ ἐπεκηρυκεύσατο πρὸς τὸν Ἴφικλον
ὑπόσπονδος ἐξελθεῖν ἀξιῶν μετὰ τῶν σὺν αὑτῷ. συγκαταθεμένου
δὲ Ἰφίκλου Φάλανθος καταβαλὼν ἱερεῖα καὶ τὰς κοιλίας ἐκκαθά-
ρας ἐν ταύταις ἐπειρᾶτο ἐξάγειν χρυσίον καὶ ἀργύριον. αἰσθόμενος
δὲ Ἴφικλος διεκώλυε· προφέροντός τε τοῦ | Φαλάνθου τὸν ὅρκον ὃν 361b
10 ὤμοσεν, ἐάσειν ἐξάγεσθαι ὅ τι κατὰ γαστρὸς αἴρονται, ἀντισοφίζε-
ται πλοῖα αὐτοῖς δοὺς ἵνα ἀποκομισθῶσι, παραλύσας τὰ πηδάλια
καὶ τὰς κώπας καὶ τὰ ἱστία, ὀμόσαι φήσας πλοῖα παρέξειν ἄλλο δ’
οὐδέν. ἐν ἀπορίᾳ δ’ οἱ Φοίνικες ἐχόμενοι πολλὰ μὲν τῶν χρημά-
των κατώρυσσον ἐπισημαινόμενοι τοὺς τόπους, ἵν’ ὕστερον ἀνέ-
15 λωνται ἀφικόμενοι, πολλὰ δὲ τῷ Ἰφίκλῳ κατέλειπον. ἀπαλλαγέν-
των οὖν οὕτως ἐκ τῆς χώρας τῶν Φοινίκων κατέσχον | τὰ πράγ- 361c
ματα οἱ Ἕλληνες. Πολήζηλος (FGrH 521 F 6) δὲ Φακᾶν φησι καὶ
τὴν θυγατέρα αὐτοῦ Δορκίαν εἰδέναι τὰ περὶ τῶν ἰχθύων καὶ τῶν
κοράκων· τὴν δὲ ἐρασθεῖσαν Ἰφίκλου καὶ συνθεμένην περὶ γάμου
20 πεῖσαι τὸν φέροντα τὸ ὕδωρ ἰχθῦς ἀγαγεῖν καὶ ἐμβαλεῖν εἰς τὸν
κρατῆρα, καὶ αὐτὴ δὲ τοὺς κόρακας λευκάνασα ἀφῆκεν.
ὅτι τοῖς τὴν Ἔφεσον κτίζουσιν ἀπορίᾳ τόπου πολλὰ περι-
πλανηθεῖσιν | ἔχρησεν ὁ θεὸς (Delphic Oracle L54 Fontenrose) 361d
ἐνταῦθα οἰκίζειν πόλιν, ᾗ ἂν ἰχθὺς δείξῃ καὶ ὗς ἄγριος ἀφηγή-
25 σηται· ἐν γοῦν τῇ Ὑπελαίῳ λεγομένῃ κρήνῃ ἐν τῷ ἱερῷ λιμένι
λέγεται ἁλιέας ἀριστοποιεῖσθαι, καὶ τῶν ἰχθύων τινὰ ἀποθορόντα
σὺν ἀνθρακιᾷ εἰσπεσεῖν εἰς φορυτὸν καὶ ἁφθῆναι ὑπ’ αὐτοῦ λόχμην
ἐν ᾗ ἔτυχε σῦς ἄγριος ὤν· ὃς ὑπὸ τοῦ πυρὸς θορυβηθεὶς ἐπέδραμε
τοῦ ὄρους ἐπὶ πολύ, ὃ δὴ καλεῖται | Τρηχεῖα, καὶ πίπτει ἀκοντι- 361e
30 σθείς. κἀνταῦθα ἡ πόλις κτίζεται. |
ὅτι παρὰ Ῥωμαίοις ὁ πάντ᾿ ἄριστος καὶ μουσικώτατος 361f
Ἀδριανὸς Τύχης ἱερὸν ἱδρύσατο· τὴν γοῦν ἡμέραν ταύτην κατ’
ἐνιαυτὸν ἐπίσημον ἄγουσιν οἱ τὴν Ῥώμην πάντες οἰκοῦντες καὶ οἱ

11  αὐτοῖς A : αὐτοὺς C E ‖ 22–3  περιπλανηθεῖσιν C E : ταλαιπορηθεῖσιν Cs


Es : ταλαιπωρηθέντες (structura alia) A ‖ 24–5  ἀφηγήσηται C E :
ὑφηγήσηται A
394 epitome

ἐνεπιδημοῦντες τῇ πόλει. ἐκαλεῖτο δὲ ἡ ἑορτὴ πάλαι μὲν τὰ


Παράλια, ὕστερον δὲ Ῥωμαῖα. |
362a ὅτι τὸ βαλλίζειν ἤτοι κωμάζειν ἢ χορεύειν ἤ τι τοιοῦτο, καὶ τὸ
ἐξ αὐτοῦ παραγόμενον ὁ βαλλισμός, παρὰ πολλοῖς τῶν ἀρχαίων
362b | 362c εὕρηται· | Ἐπίχαρμός (fr. 68.4) τε γάρ, φησί, | καὶ Σώφρων (fr. 5
362d 11.1–2) καὶ Ἄλεξις (fr. 112.5) μέμνηται τῆς λέξεως. | οἶδα δέ, φησί,
καὶ ἀλλαχόθι τοὔνομα καὶ ἀναπεμπασάμενος ἐξοίσω. |
362a ἀπώλεσας (φησί) τὸν οἶνον ἐπιχέας ὕδωρ. (Aristias TrGF 9 F 4) |
362b σαυτὸν ἀποφαίνεις κενότερον λεβηρίδος. (Stratt. fr. 52) |
362d τὰ πρὸ τοῦ δύ’ ἄνδρες ἔλεγον, εἷς ἐγὼν ἀποχρέω. 10
(Epich. fr. 161)
362e ὅτι τὰς | λαμπρὰς θυσίας καὶ παρασκευὰς εἰλαπίνας ἐκάλουν οἱ
362f παλαιοὶ | ἀπὸ τῆς ἐν αὐταῖς παρασκευῆς καὶ δαπάνης· λαφύττειν
γὰρ καὶ λαπάζειν τὸ ἐκκενοῦν καὶ ἀναλίσκειν, ὅθεν καὶ ἐπὶ τοῦ
πορθεῖν τὸ ἀλαπάζειν τάττεται, καὶ τὰ διαρπαζόμενα παρὰ τὴν 15
363a λάφυξιν λάφυρα· εἰλαπίνη γοῦν ἀπὸ τοῦ λελαπάχθαι. | λάπτειν δὲ
τὸ τὴν τροφὴν ἐκπέττειν καὶ κενούμενον λαγαρὸν γίνεσθαι· ὅθεν
ἀπὸ μὲν τοῦ λαγαροῦ ἡ λαγών, ἀπὸ δὲ τοῦ λάπτειν λαπάρα.
λαφύττειν δέ ἐστι τὸ δαψιλῶς καὶ ἐπὶ πολὺ λαπάττειν καὶ
ἐκκενοῦν. τὸ δὲ δαπανᾶν ἀπὸ τοῦ δάπτειν λέγεται· καὶ τοῦτο δὲ 20
τοῦ δαψιλῶς ἔχεται· διόπερ ἐπὶ τῶν ἀπλήστως καὶ θηριωδῶς
362e ἐσθιόντων τὸ δάψαι καὶ δαρδάψαι τίθεται. | ἔρανοι δέ εἰσιν αἱ ἀπὸ
τῶν συμβαλλομένων εἰσαγωγαί, ἀπὸ τοῦ συνερᾶν καὶ συμφέρειν
ἕκαστον. καλεῖται δὲ ὁ ἔρανος καὶ θίασος, καὶ οἱ συνιόντες
ἐρανισταὶ καὶ συνθιασῶται. καλεῖται δὲ καὶ ὁ τῷ Διονύσῳ 25
362f παρεπόμενος ὄχλος θίασος ἀπὸ τοῦ θεοῦ· | καὶ γὰρ αὐτοὺς τοὺς
363b θεοὺς οἱ Λάκωνες σιούς φασι. | εὐωχία δὲ οὐκ ἀπὸ τῆς ὀχῆς, ἥ ἐστι
τροφή, ἀλλ’ ἀπὸ τοῦ κατὰ ταῦτα εὖ ἔχειν· εἰς ἃ συνιόντες οἱ τὸ
θεῖον τιμῶντες καὶ εἰς εὐφροσύνην καὶ ἄνεσιν ἑαυτοὺς μεθιέντες τὸ
μὲν ποτὸν ἐκάλουν μέθυ, τὸν δὲ τοῦτον δόντα θεὸν Μεθυμναῖον 30
καὶ Λυαῖον καὶ Εὔιον καὶ Ἤιον, ὥσπερ καὶ τὸν μὴ σκυθρωπὸν καὶ
σύννουν ἱλαρόν· διὸ καὶ τὸ δαιμόνιον ἵλεων ἠξίουν γίνεσθαι
ἐπιφωνοῦντες “ἰή ἰή”· ὅθεν καὶ τὸν τόπον ἐν ᾧ τοῦτο ἔπραττον
363c ἱερὸν ὠνόμαζον. | φησὶ περὶ ἑταίρας Ἔφιππος (fr. 6.2–5)·

15  παρὰ C E : κατὰ A ‖ 18  λάπτειν C E : λαπάττειν A ‖ 21  δαψιλῶς C E :


δαψιλοῦς A ‖ 30  τοῦτον A C : τοῦτο (recte) E Eust. ‖ 31  Ἤιον C E : Ἰήιον A
viii 361f–364a 395

ἐκολάκευσεν ἡδέως·
ἐφίλησεν οὐ συμπιέσασα τὸ στόμα
ὥσπερ πολέμιος, ἀλλὰ τοῖσι στρουθίοισι
χαυνοῦσα ὁμοίως. | 5
5 ὅτι οἱ ἀρχαῖοι ἰδόντες ὡς τῆς μὲν ἐπὶ τὰς ἀπολαύσεις ὁρμῆς 363d
οὐχ οἷόν τε τοὺς ἀνθρώπους ἀποστῆσαι, χρήσιμον δὲ ταύταις
εἰδότες εὐτάκτως καὶ κοσμίως ἐθίζειν χρῆσθαι, χρόνον ἀφορίσαν-
τες καὶ θεοῖς προθύσαντες, ἀνθρωποειδεῖς τούτους ὑποστησάμενοι,
οὕτω μεθῆκαν αὑτοὺς εἰς ἄνεσιν, ἵν’ ἕκαστος ἡγούμενος ἥκειν τοὺς
10 θεοὺς ἐπὶ τὰς ἀπαρχὰς καὶ τὰς σπονδὰς μετ’ αἰδοῦς τὴν συνουσίαν
ποιῆται. Ὅμηρος (Od. 3.435–6) οὖν | φησιν· 363e
ἦλθε δ’ Ἀθήνη
ἱρῶν ἀντήσουσα.
καὶ Ζεύς (Il. 1.424)·
15 χθιζὸς ἔβη μετὰ δαῖτα.
καὶ ἄλλα. κἂν ἄνθρωπος δέ που παρῇ πρεσβύτερος καὶ τῇ προαι-
ρέσει σπουδαῖος, αἰδοῦνται λέγειν τι τῶν ἀσχημόνων καὶ πράτ-
τειν, ὡς καὶ Ἐπίχαρμος (fr. 163)· |
ἀλλὰ καὶ σιγῆν ἀγαθόν, ὅκκα παρέοντι κάρρονες. 363f
20 ὑπολαμβάνοντες οὖν θεοὺς παρεῖναι κοσμίως ἦγον τὰς ἑορτάς·
ὅθεν οὐδὲ κατακλίνεσθαι τοῖς ἀρχαίοις ἔθος, ἀλλά (e.g. Od. 3.471)·
δαίνυνθ’ ἑζόμενοι,
οὐδ’ εἰς μέθην πίνειν, ἀλλ’ (e.g. Od. 3.395–6)·
ἐπεὶ ἔπιόν τ’ ἔσπεισάν θ’ ὅσον ἤθελε θυμός,
25 ἔβαν οἶκόνδε ἕκαστος.
οἱ δὲ νῦν προσποιούμενοι θεοῖς θύειν καὶ συγκαλοῦντες ἐπὶ τὴν
θυσίαν τοὺς φίλους | καταρῶνται μὲν τοῖς τέκνοις, λοιδοροῦνται δὲ 364a
ταῖς γυναιξί, πλήττουσι τοὺς οἰκέτας, ἀπειλοῦσι τοῖς πολλοῖς
μονονουχὶ τὸ τοῦ Ὁμήρου λέγοντες (Il. 2.381)·
30 ἔρχεσθ’ ἐπὶ δεῖπνον, ἵνα ξυνάγωμεν ἄρηα. |
396 epitome

364f ὅτι ὀνομάζονται παρὰ τοῖς ἀρχαίοις ἐπιδόσιμά τινα δεῖπνα, ἃ


365a Ἀλεξανδρεῖς λέγουσιν ἐξ ἐπιδομάτων. | οἴδασι δὲ οἱ ἀρχαῖοι καὶ τὰ
ἀπὸ σπυρίδος λεγόμενα δεῖπνα. εἰσὶ δὲ ταῦτα ὅταν τις αὐτὸς |
365b αὑτῷ σκευάσας δεῖπνον καὶ συνθεὶς εἰς σπυρίδα παρά τινα
δειπνήσων ἴῃ. σύνδειπνον δὲ ἄλλοι τε καὶ Πλάτων (Smp. 172b) 5
365c φασὶ τὸ συμπόσιον. καλοῦσι δέ τινα καὶ συναγώγιμα δεῖπνα, | καὶ
συνάγειν τὸ μετ’ ἀλλήλων συμπίνειν καὶ συναγώγιον τὸ συμπό-
365d σιον ἴσως | τὸ ἀπὸ συμβολῶν. τὴν δὲ εἰς τὰ συμπόσια συμβολὴν
Ἀργεῖοι χῶν καλοῦσι, τὴν δὲ μερίδα αἶσαν. |
365e ὅτι φησί που ὁ φυσικὸς Ἐμπεδοκλῆς (31 B 117.1–2 D–K)· 10

ἤδη ποτ’ ἐγὼ γενόμην κούρη τε κόρος τε


θάμνος τ’ οἰωνός τε καὶ ἔξαλος ἔμπνοος ἰχθύς.

12  τέλος τῶν ἐκ τοῦ ὀγδόου λόγου add. E


ἐκ τοῦ ἐνάτου λόγου
ὅτι οἱ κωλῆνες λέγονται παρ᾿ Ἀθηναίοις μὲν κωλεοὶ θηλυκῶς 366a
μόνως, παρὰ δ᾿ ἑτέροις καὶ ἀρσενικῶς, ὡς Ἐπίχαρμος (fr. 71)· |
χορδαί τε ἁδύ, ναὶ μὰ Δία, χὠ κωλεός. | 366b
ὅτι παρὰ τοῖς Ποντικοῖς σκευάζεται ὀξύγαρος. 366c
5 ὅτι Ἀριστοφάνης (fr. 372) τὸ τακερὸν ἐπὶ τοῦ τρυφεροῦ ἔταξε
λέγων· |
Λῆμνος κυάμους τρέφουσα τακεροὺς καὶ καλούς. 366d
καὶ Φερεκράτης (fr. 89.1)·
τακεροὺς ἐρεβίνθους.
10 ὅτι τὸ σίνηπι παρὰ Νικάνδρῳ κεῖται τῷ Κολοφωνίῳ (Th. 921;
frr. 70.16; 84). | Ἀριστοφάνης δέ φησιν ἐν Ἱππεῦσι (631)· 367a
κἄβλεψε νᾶπυ.
οὐδεὶς δὲ Ἀττικῶν σίναπυ ἔφη. ἔχει δ᾿ ἑκάτερον λόγον· νᾶπυ μὲν
γὰρ οἷον νᾶφυ, ὅτι ἐστέρηται φύσεως, ἀφυὲς καὶ μικρὸν ὄν, ὡς ἡ
15 ἀφύη, σίναπυ δὲ ὅτι σίνεται τοὺς ὦπας ἐν τῇ ὀδμῇ, ὡς καὶ
κρόμυον ὅτι τὰς κόρας μύομεν. Ξέναρχος δὲ ὁ κωμῳδιοποιός
(fr. 12.2–3) φησι·
τὸ θυγάτριόν μου | σεσινάπηκε 367b
διὰ τῆς ξένης.
20 ταῦτά σοι, ὦ καλὲ ἄνθρωπε, φησί, ζητοῦντι συνεισευπορήσαμεν. |
ὅτι παρὰ μὲν Πλάτωνι (Pl. Com. frr. 32; 43.2, 4; 190.1) παροψὶς 367b–c
ποικίλον τι ὄψον ἐστί, | παρὰ Ἀντιφάνει (fr. 61.1) δὲ ἐπὶ σκεύους 367e–f
κεῖται. | ἡ λέξις καὶ παρὰ Ἀχαιῷ (TrGF 20 F 7.1–2)· 368a
παροψίδων
25 κάτεφθα καὶ κνισσηρὰ παραφλογίσματα.

Tit. praef. ἐκ τοῦ ἐνάτου λόγου E : Ἀθηναίου ἐκ τοῦ ἐνάτου βιβλίου C


4  ὀξύγαρος C E : ὀξύγαρον scribendum ‖ 10  σίνηπι A C E : σίνηπυ (recte)
Es ‖ 16  κρόμυον C E : κρόμμυον A ‖ 23  ἡ λέξις καὶ C : Ἄλεξις δὲ E
25  κάτεφθα A C : κάτεφρα E : κάθεφθα Cs : κάθεφρα Es | κνισσηρὰ C E :
κνισηρὰ A
398 epitome

καὶ Σωτάδης (fr. 3)·


παροψὶς εἶναι φαίνομαι τῷ Κρωβύλῳ·
τοῦτον μασᾶται, παρακατεσθίει δ᾿ ἐμέ.
Ξενοφῶν δ᾿ ἐν πρώτῳ Παιδείας (Cyr. 1.3.4) ἀμφιβόλως φησί·
προσῆγεν αὐτῷ παροψίδας καὶ παντοδαπὰ ἐμβάμματα καὶ 5
368c βρώματα. | Ἀττική, φησί, λέξις, ὦ Συραττικὲ Οὐλπιανέ, τὸ ἔμ-
βαμμα. Θεόπομπος (fr. 9) οὖν φησιν·
ὁ μὲν ἄρτος ἡδύ, τὸ δὲ φενακίζειν προσὸν |
368d ἔμβαμμα τοῖς ἄρτοις πονηρὸν γίνεται.
ὅτι τὸν κωλῆνα καὶ κωλῆν Ἀττικοί φασι. συναιρούμενον, φησίν, 10
ἀπὸ τοῦ κωλέα κωλῆ, ὡς συκέα συκῆ, λεοντέα λεοντῆ. Ἀριστο-
φάνης (Pl. 1128)·
οἴμοι δὲ κωλῆς ἣν ἐγὼ κατήσθιον. |
368e Ξενοφάνης ὁ Κολοφώνιος (fr. B 6 West2)· |
368f πέμψας γὰρ κωλῆν ἐρίφου σκέλος ἤραο πῖον 15
ταύρου λαρινοῦ, τίμιον ἀνδρὶ λαχεῖν
τοῦ κλέος Ἑλλάδα πᾶσαν ἀφίξεται, οὐδ᾿ ἀπολήξει,
ἔστ᾿ ἂν ἀοιδῶν ᾖ γένος Ἑλλαδικόν. |
369a φασιανῶν, φησί, τῶν περισπουδάστων ὀρνίθων.
ὅτι τὰς γογγυλίδας Λακεδαιμόνιοι γαστέρας καλοῦσι, Βοιωτοὶ 20
δὲ τὰς κράμβας γάστρας, ὥς φησι Νίκανδρος (fr. 132 Schneider),
τὰς δὲ γογγυλίδας ζακελτίδας· Ἀμερίας (p. 8 Hoffmann) δὲ καὶ
Τιμαχίδας (fr. 27 Blinkenberg) τὰς κολοκύντας φησὶ καλεῖσθαι
369b ζακελτίδας. | Σπεύσιππος (fr. 24 Tarán) δέ φησι· ῥαφανίς,
γογγυλίς, ῥάφυς (ἣ καὶ διὰ τοῦ π̄ ῥάπυς), ἀνάρρινον ὅμοια. 25
τούτοις δ᾿ οὐδὲν ἄλλο ὅμοιον εἰ μὴ ἡ βουνιάς, ἣν ἄρρενα καλεῖ
369c γογγυλίδα Θεόφραστος (HP 7.4.3), | ὃς καὶ δύο γένη φησὶ
γογγυλίδων, ἄρρενα καὶ θήλειαν, γίνεσθαι δ᾿ ἄμφω ἐκ τοῦ αὐτοῦ
369d σπέρματος. | περὶ ταύτης φησὶ Δίφιλος ὁ Σίφνιος ἰατρός· ἡ γογ-
γυλὶς λεπτυντικὴ καὶ δριμεῖα καὶ δύσπεπτος καὶ πνευματωτική. 30
κρείττων δέ, φησίν, ἡ βουνιάς· γλυκυτέρα γὰρ καὶ πεπτικωτέρα

18  Ἑλλαδικόν A C E : Ἑλλαδικῶν Cs Es ‖ 28  ἄρρενα καὶ θήλειαν C E : ἄρρεν


καὶ θῆλυ A
i x 3 68 a– 37 0b 399

καὶ εὐστόμαχος καὶ τρόφιμος. ἡ δὲ ὀπτωμένη μᾶλλον πέττεται,


περιττότερον δὲ λεπτύνει. μέμνηται δὲ γογγυλίδος ὀπτῆς Εὔ-
βουλος (fr. 3)· |
ὀπτήσιμον γογγυλίδα ταυτηνὶ φέρω. 369e
5 καὶ Ἄλεξις (fr. 92.1)·
γογγυλίδος ὀπτῆς τόμους.
ἡ δὲ ταριχευομένη γογγυλὶς λεπτυντικωτέρα ἐστὶ τῆς ἑφθῆς καὶ
μάλιστα ἡ διὰ νάπυος γινομένη, ὥς φησιν ὁ Δίφιλος.
ὅτι κράμβης γένη τρία, ἁλμυρίς, λειόφυλλος, σελινουσία· τῇ δ᾿
10 ἡδονῇ πρώτη κέκριται ἁλμυρίς. φύεται | δ᾿ ἐν Ἐρετρίᾳ, Κύμῃ, 369f
Ῥόδῳ, Κνίδῳ καὶ Ἐφέσῳ· ἡ δὲ λειόφυλλος ἀνὰ πᾶσαν γίνεται
γῆν. ἡ δὲ σελινουσία ὠνόμασται διὰ τὴν πυκνότητα· ἐμφερὴς γάρ
ἐστι σελίνῳ κατὰ τὴν πιάνωσιν. Θεόφραστος (cf. HP 7.4.4) δέ φησι·
τῆς ῥαφάνου (λέγω δὲ τὴν κράμβην) ἡ μέν ἐστιν οὐλόφυλλος, ἡ δὲ
15 ἀγρία. Δίφιλος δὲ ὁ Σίφνιός φησι· κράμβη καλλίστη γίνεται καὶ
γλυκεῖα ἐν Κύμῃ, ἐν δὲ Ἀλεξανδρείᾳ πικρά. τὸ δ᾿ ἐκ Ῥόδου
φερόμενον σπέρμα εἰς Ἀλεξάνδρειαν ἐπὶ ἐνιαυτὸν γλυκεῖαν ποιεῖ
τὴν κράμβην, μεθ᾿ ὃν χρόνον πάλιν ἐπιχωριάζει. Νίκανδρος (fr.
85.5–7 Schneider) δέ φησι· |
20 Κύμη κακόχροος, ἣ μὲν ἔοικε 370a
πέλμασιν οἷσι πέδιλα παλίμβολα κασσύουσιν,
ἣν μάντιν λαχάνοισι παλαιόγονοι ἐνέπουσι.
μήποτε δὲ μάντιν καλεῖ τὴν κράμβην ἱερὰν οὖσαν, ἐπεί φησί τι
τοιοῦτο καὶ Ἱππώναξ (fr. 107.47–8 Degani)· |
25 ὁ δ᾿ ἐξολισθὼν ἱκέτευε τὴν κράμβην 370b
τὴν ἑπτάφυλλον, ᾗ θύεσκε Πανδώρη.
καὶ Ἀνάνιος (fr. 4.1–2 West2) δέ φησι·
καὶ σὲ
φιλέω, ναὶ μὰ τὴν κράμβην.
30 καὶ Ἐπίχαρμος ἐν Γῇ καὶ Θαλάσσᾳ (fr. 22)·

13  πιάνωσιν E* : πί[. 2–3 .]νωσιν C* : πύκνωσιν A


400 epitome

καὶ μὰ τὴν κράμβαν.


370c ἐδόκει δὲ Ἰωνικὸς εἶναι ὅρκος. καὶ οὐ | παράδοξον εἰ κατὰ τῆς
κράμβης τινὲς ὤμνυον, ὁπότε καὶ Ζήνων ὁ Κιττιεὺς ὁ τῆς Στοᾶς
κτίστωρ (fr. 32a, SVF i.12) μιμούμενος τὸν κατὰ τῆς κυνὸς ὅρκον
Σωκράτους (cf. Pl. Ap. 22a; Grg. 482b; R. 399e) καὶ αὐτὸς ὤμνυε 5
τὴν κάππαριν. Ἀθήνησι δὲ ταῖς τετοκυίαις κράμβη παρεσκευάζετο
ὥς τι ἀντιφάρμακον εἰς τροφήν, ὡς Ἔφιππος (fr. 3)·
ἔπειτα πῶς
οὐ στέφανος οὐδείς ἐστι πρόσθεν τῶν θυρῶν, |
370d οὐ κνίσσα κρούει ῥινὸς ὑπεροχὰς ἄκρας 10
Ἀμφιδρομίων ὄντων; ἐν οἷς νομίζεται
ὀπτᾶν τε τυροῦ Χεροννησίτου τόμους 5
ἕψειν τ᾿ ἐλαίῳ ῥάφανον ἠγκαλισμένην
πνίγειν τε παχέων ἀρνείων στηθύνια
τίλλειν τε φάττας καὶ κίχλας ὁμοῦ σπίνοις 15
κοινῇ τε τ᾿ ἐναύειν τευθίσι σηπίδια
πιλεῖν τε πολλὰς πλεκτάνας ἐπιστρόφως 10
πίνειν τε πολλὰς κύλικας εὐζωρεστέρας.
370e Ἀντιφάνης (fr. 181.6) δὲ ὡς εὐτελοῦς βρώματος | τῆς κράμβης μέμ-
370f νηται. | Πολύζηλος (fr. 10.1) δὲ ὑψιπετάλους που κράμβας φησίν. 20
ὅτι θλαστὰς ἐλαίας φησί που Δίφιλος (fr. 14.5).
371a ὅτι εὐχυλώτερον τὸ λευκὸν σεῦτλον | τοῦ μέλανος καὶ ὀλιγο-
370f σπερμότερον καὶ καλεῖται Σικελικόν, | ὥς φησι Θεόφραστος
371a (HP 7.4.4). | ἡ δὲ σευτλὶς ἕτερον τοῦ σεύτλου· διὸ Δίφιλος ὁ
κωμῳδιοποιὸς (fr. 46) ἐπιτιμᾷ τινι ὡς κακῶς λέγοντι καὶ τὰ 25
τεῦτλα τουταίνας καλῶν. Εὔδημος δὲ τέσσαρα γένη τεύτλων φησί,
σπαστόν, καυλωτόν, λευκόν, πάνδημον· τοῦτο δ᾿ εἶναι τῇ χρόᾳ
φαιόν. Δίφιλος δ᾿ ὁ Σίφνιος τὸ σευτλίον φησὶν εὐχυλώτερον κράμ-
βης καὶ θρεπτικώτερον μετρίως· ἐκζεστὸν δὲ καὶ λαμβανόμενον
371b μετὰ νάπυος λεπτυντικώτερον | εἶναι καὶ ἑλμίνθων φθαρτικόν. 30
εὐκοιλιώτερον δὲ τὸ λευκόν, τὸ δὲ μέλαν οὐρητικώτερον· εἶναι δ᾿
αὐτῶν καὶ τὰς ῥίζας εὐστομωτέρας καὶ πολυτροφωτέρας.

3  Κιττιεὺς C E : Κιτιεὺς A ‖ 9  πρόσθεν C : πρόσθ E : πρόσθε A ‖ 10  κνίσσα C


E : κνῖσα A ‖ 12  Χεροννησίτου C E : Χερρονησίτου A ‖ 22  εὐχυλώτερον C E :
εὐχυλότερον A ‖ 28  εὐχυλώτερον C E : εὐχυλότερον A
i x 3 70 b– 37 2d 401

ὅτι ὁ σταφυλῖνος τὸ λάχανον δριμύς, ἱκανῶς θρεπτικός,


εὐστόμαχος μέσως διαχωρητικός τε καὶ πνευματώδης, δύσπεπτος,
οὐρητικὸς ἱκανῶς, διεγερτικὸς εἰς ἀφροδίσια· διὸ καὶ ὑπ᾿ ἐνίων
φίλτρον καλεῖται. |
5 ὅτι τὸ κεφαλωτὸν τὸ καὶ πράσιον εὔχυλον· ὁ δὲ Δίφιλός φησι 371e
μέσως λεπτυντικόν, θρεπτικόν, πνευματῶδες. καλοῦσι δὲ αὐτὰ καὶ
τηθυλλίδας ἢ γηθυλλίδας. |
σκόροδα δύο καὶ γαθυλλίδας δύο. (Epich. fr. 132.1) | 372a
οἱ δὲ τὸ γήθυον καλούμενόν φασιν εἶναι τὴν γαθυλλίδα, ὃ ὅμοιον 371f
10 ἀμπελοπράσῳ Δίδυμός (16, pp. 306–7 Schmidt) φησι, τὰ δ᾿ αὐτὰ
καὶ ἐπιθυλλίδας λέγεσθαι. | Πολέμων δ᾿ ὁ περιηγητὴς (fr. 36 372a
Preller) κιττῆσαί φησι γηθυλλίδος τὴν Λητὼ κύουσαν τὸν Ἀπόλ-
λωνα, | ὅθεν τιμῆς τοιαύτης ταύτην τυχεῖν· | διατέτακται γὰρ 372b | 372a
παρὰ Δελφοῖς τῇ θυσίᾳ τῶν Θεοξενίων, ὃς ἂν κομίσῃ γηθυλλίδα
15 μεγίστην τῇ Λητοῖ, λαμβάνειν μοῖραν ἀπὸ τῆς τραπέζης. ἑώρακά
τε, φησίν, αὐτὸς οὐκ ἐλάττω γηθυλλίδα γογγυλίδος καὶ τῆς
στρογγύλης ῥαφανῖδος. |
ὅτι ὁ χαρίεις Ἀριστοφάνης (fr. 581.1–4, 6, 5, 7–10) ἐπαινῶν τὰς 372b
καλὰς Ἀθήνας ταῦτά φησιν·
20 (Α.) ὄψει δὲ χειμῶνος μέσου σικυούς, βότρυς, ὀπώραν,
στεφάνους ἴων, κονιορτὸν ἐκτυφλοῦντα.
ὡυτὸς δ᾿ ἀνὴρ πωλεῖ κίχλας, ἀπίους, σχαδόνας, ἐλάας,
χόρια, | χελιδόνα, τέττιγας. 4 372c
ἔπειτα κολοκύντας ὁμοῦ ταῖς γογγυλίσιν ἀροῦσιν. 6
25 ἴδοις δ᾿ ἂν νιφόμενα σῦκα ὁμοῦ τε μύρτα, 5
ὥστ᾿ οὐκέτ᾿ οὐδεὶς οἶδε πηνίκ᾿ ἐστι τοὐνιαυτοῦ, 7
μέγιστον ἀγαθόν, εἴπερ ἐστὶ δι᾿ ἐνιαυτοῦ
ὅτου τις ἐπιθυμεῖ λαβεῖν. (Β.) κακὸν μὲν οὖν μέγιστον·
εἰ μὴ γὰρ ἦν, οὐκ ἂν ἐπεθύμουν οὐδ᾿ ἂν ἐδαπανῶντο. | 10
30 εἶτ᾿ ἐπάγει (fr. 581.15) ὅτι σέβοντες τοὺς θεοὺς 372d
Αἴγυπτον αὐτῶν τὴν πόλιν πεποίηκας ἀντ᾿ Ἀθηνῶν.

1  τὸ λάχανον glossa ‖ 7  ἢ γηθυλλίδας glossa ‖ 22  ὡυτὸς] ὠυτὸς C E Dpc B :


† ωυετοσ † A ‖ 27  ἐστὶ C B : ἐστιν A : (ἐστὶ) E
402 epitome

μηνί, φησίν, Ἰανουαρίῳ ἐθαυμάζομεν ἐσθίοντες τὰς κολοκύντας·


χλωραί τε γὰρ ἦσαν καὶ τὸ ἴδιον ἀπεδίδοσαν τοῦ χυμοῦ. ἐτύγχα-
νον δ᾿ οὖσαι τῶν συντεθειμένων ὑπὸ τῶν τὰ τοιαῦτα μαγγανεύειν
εἰδότων ὀψαρτυτῶν.
372e ὅτι Νίκανδρος (fr. 72.1–4 Schneider) | σικύας ὀνομάζει τὰς 5
κολοκύντας λέγων·
αὐτὰς μὴν σικύας τμητῶν ἀνὰ κλώμασι πείραις
ἠέρι δὲ ξήρανον· ἐπεγκρεμάσαιο δὲ καπνῷ,
χείμασιν ὄφρ᾿ ἂν δμῶες ἅλις περιχανδέα χύτρον
πλήσαντες ῥοφέωσιν. | 10

373a ὅτι τὰ σύγκοπτα λάχανα κνιστὰ Ἀριστοφάνης (fr. dub. 938 =


Antiph. fr. dub. 323) φησίν.
ὅτι ὄρνιθας καὶ ὀρνίθια τὰς θηλείας ἡ συνήθεια ἐκάλει, ὡς
Χρύσιππος (xxviii fr. 4, SVF iii.199)· καθάπερ τινές φασι τὰς
373b λευκὰς ὄρνιθας τῶν μελαινῶν ἡδίους εἶναι — ἀλεκτρυόνας | δὲ καὶ 15
ἀλεκτορίδας τοὺς ἄρρενας. ὄρνιθας δέ φαμεν τὰς ἰδικῶς οὕτω
373c καλουμένας, | ὡς Μένανδρος (fr. 132.1–3)·
ἀλεκτρυών τις ἐκεκράγει μέγα.
“οὐ σοβήσετ᾿ ἔξω τὰς
ὄρνιθας ἀφ᾿ ἡμῶν;” | 20

373b οἱ δὲ ἀρχαῖοι τὸ ὄρνις καὶ ἀρσενικῶς καὶ θηλικῶς λέγουσιν. Ὅμη-


ρος (Od. 2.181)·
ὄρνιθές τε πολλοὶ ὑπ᾿ αὐγὰς ἠελίοιο.
καί (Il. 14.290)·
ὄρνιθι λιγυρῇ. | 25

373e | 373f καὶ τὸν ἀλεκτρυόνα φασὶ καὶ θηλικῶς. | Στράττις (fr. 61)·
αἱ δ᾿ ἀλεκτρυόνες ἅπασαι
καὶ τὰ χοιρίδια τέθνηκε
καὶ τὰ μικρὰ ὀρνίθια.

1  μηνί, φησίν, Ἰανουαρίῳ] μ() φη() Ἰανουρ() E : μήν, φησὶν Ἰαννουάριος C* :


μηνὶ Ἰανουαρίῳ A ‖ 7  κλώμασι (vox nihili) C E : κλώσμασι A ‖ 11  κνιστὰ A
Cs E : κνηστὰ C Es ‖ 21  θηλικῶς C E : θηλυκῶς A ‖ 26  θηλικῶς C E : θηλυκῶς
A
ix 37 2d–3 7 5b 403

Ἀναξανδρίδης (fr. 48)·


ὀχευομένους δὲ τοὺς κάπρους
καὶ τὰς ἀλεκτρυόνας θεωροῦσιν ἄσμενοι. |
Θεόπομπος (fr. 10.2)· 374b
5 ἀλεκτρυόνα τίκτουσαν ᾠὰ πάγκαλα.
Ἀριστοφάνης (fr. 194.1–2)· |
πολλαὶ τῶν ἀλεκτρυόνων ὑπηνέμια 374c
βίᾳ τίκτουσιν ᾠὰ πολλάκις.
λέγεται δὲ καὶ ἀλεκτορὶς καὶ ἀλέκτωρ. | εἴρηται δ᾿ οὕτως ἐπεὶ ἐκ 374d
10 τοῦ λέκτρου ἡμᾶς ἐγείρει. τὸ ὄρνις Δωριεῖς “ὄρνιξ” λέγοντες διὰ
τοῦ χ̄ κλίνουσιν, ὄρνιχος. | αἰτιατικὴ δὲ τοῦ ὄρνις οὐ μόνον ὄρνιν 373b–d
ἀλλὰ καὶ ὄρνιθα, καὶ οὐ μόνον ὄρνιθες ἀλλὰ καὶ ὄρνις. |
ὅτι δέλφαξ ὁ ἄρρην καὶ τέλειος χοῖρος παρ᾿ Ἐπιχάρμῳ (fr. 99.1, 374d–e
4). | καὶ Ἀναξίλας δ᾿ ἐν Κίρκῃ (fr. 12)· 374e
15 τοὺς μὲν ὀρεινόμους ὑμῶν ποιήσει δέλφακας ὑληβάτας,
τοὺς δὲ πάνθηρας, | ἄλλους ἀγρώστας λύκους, 374f
λέοντας.
Ἀριστοφάνης (fr. 520.6) δὲ ἐπὶ θηλείας τάττει τοὔνομα
δέλφακος (λέγων) ὀπωρινῆς. |
20 καὶ κυρίως αἱ θήλειαι οὕτω λεχθεῖεν ἄν, ὡς δελφύας ἔχουσαι ἤτοι 375a
μήτρας· ὅθεν καὶ οἱ ἀδελφοὶ ἐτυμολογοῦνται. περὶ δὲ τῆς ἡλικίας
τοῦ ζῴου φησὶ Κρατῖνος (fr. 4)·
ἤδη δέλφακες, χοῖροι δὲ τοῖσιν ἄλλοις.
Ἀριστοφάνης δ᾿ ὁ γραμματικός (fr. 170 Slater) φησιν ὅτι τῶν συῶν
25 τὰ μὲν ἤδη συμπεπηγότα δέλφακες, τὰ δ᾿ ἁπαλὰ | καὶ ἔνικμα 375b
χοῖροι. ὅθεν σαφὲς τὸ Ὁμηρικὸν (Od. 14.80–1) γίνεται·
τά τε δμώεσσι πάρεστι,
χοίρε᾿· ἀτὰρ σιάλους γε σύας μνηστῆρες ἔδουσιν. |

3  θεωροῦσιν A : θεωροῦσ C E : θεωροῦσ᾿ Schweighäuser


404 epitome

374a Ἀναξανδρίδης (test. 2) διδάσκων ποτὲ διθύραμβον Ἀθήνησιν εἰσῆλ-


θεν ἐφ᾿ ἵππου καὶ ἀπήγγειλέ τι τῶν ἐκ τοῦ ᾄσματος. ἦν δὲ τὴν
ὄψιν καλὸς καὶ μέγας καὶ κόμην ἔτρεφε καὶ ἐφόρει ἁλουργίδα καὶ
κράσπεδα χρυσᾶ. πικρὸς δ᾿ ὢν τὸ ἦθος ἐποίει τι τοιοῦτον περὶ τὰς
374b κωμῳδίας· ὅτε γὰρ μὴ νικῴη, λαμβάνων ἔδωκεν εἰς | τὸν λιβανω- 5
τὸν κατατεμεῖν καὶ οὐ μετεσκεύαζεν ὡς οἱ πολλοί. καὶ πολλὰ
ἔχοντα κομψῶς τῶν δραμάτων ἠφάνιζε δυσκολαίνων τοῖς θεαταῖς
διὰ τὸ γῆρας. |
375b ὅτι ἦν παλαιὸς νόμος τῆς ἐπιγονῆς ἕνεκα τῶν θρεμμάτων μὴ
375c σφάττειν πρόβατον ἄπεκτον ἢ ἄτοκον· διὸ τὰ ἤδη τέλεια | ἤσθιον 10
(Od. 14.81)·
ἀτὰρ σιάλους γε σύας μνηστῆρες ἔδουσιν.
ἦν δὲ καὶ ἔθος τὴν τῆς Ἀθηνᾶς ἱέρειαν οὐ θύειν ἀμνὴν οὐδὲ τυροῦ
γεύεσθαι. κατὰ χρόνον δέ τινα ἐκλιπόντων τῶν βοῶν, φησὶ
Φιλόχορος (FGrH 328 F 169b), νομοθετηθῆναι διὰ τὴν σπάνιν 15
ἀπέχεσθαι τῶν ζῴων συναγαγεῖν βουλομένους καὶ πληθῦσαι τῷ
μὴ καταθύεσθαι. χοῖρον δ᾿ οἱ Ἴωνες καλοῦσι τὴν θήλειαν. |
375d ὅτι Πτολεμαῖος ὁ τῆς Αἰγύπτου βασιλεὺς (FGrH 234 F 10)
γράφει· εἰς Ἄσσον ἐπιδημήσαντί μοι οἱ Ἄσσιοι παρέστησαν
χοῖρον ἔχοντα τὸ μὲν ὕψος δύο ἡμίσους πήχεων, ὅλον δ᾿ ἄρτιον 20
πρὸς τὸ μῆκος, τῇ χροιᾷ χιόνινον. ἔφασάν τε τὸν βασιλέα Εὐμένη
τὰ τοιαῦτ᾿ ἐπιμελῶς ὠνεῖσθαι παρ᾿ αὐτῶν διδόντα τοῦ ἑνὸς
δραχμὰς τετρακισχιλίας. |
375f ὅτι Χαμαιλέων παρατίθεται ἐν τῷ Περὶ Αἰσχύλου (fr. 39 Wehrli
375d = fr. 42 Martano) ταῦτα | εἰπεῖν τὸν Αἰσχύλον (fr. 309.1–3)· | 25

375e ἐγὼ δὲ χοῖρον καὶ μάλ᾿ εὐθηλούμενον


ἐν κριβάνῳ θήσω· τί γὰρ
ὄψον γένοιτ᾿ ἂν ἀνδρὶ τοῦδε βέλτιον;
καὶ πάλιν (fr. 310)·
λευκός — τί δ᾿ οὐχί; — καὶ καλῶς ἠφευμένος 30
ὁ χοῖρος· ἕψου μηδὲ λυπηθῇς πυρί. |
375f Ἀγαθοκλῆς ὁ Βαβυλόνιός (FGrH 472 F 1a) φησι· μυθεύουσιν ἐν
Κρήτῃ τὴν Διὸς γενέσθαι τέκνωσιν ἐπὶ τῆς Δίκτης, ἐν ᾗ καὶ ἀπόρ-

4  τοιοῦτον C E : τοιοῦτο A ‖ 32  Βαβυλόνιός C E : Βαβυλώνιος A


ix 374a–381 b 405

ρητος γίνεται θυσία· | λέγεται γὰρ ὡς ἄρα Διὶ θηλὴν ὑπέσχεν ὗς 376a
καὶ τῷ σφετέρῳ γρυσμῷ περιοιχνεῦσα τὸν κνυζηθμὸν τοῦ βρέφεος
ἀνεπάιστον τοῖς παροῦσιν ἐτίθει· διὸ πάντες τὸ ζῷον τοῦτο περίσε-
πτον ἡγοῦνται. Πραίσιοι δὲ καὶ ἱερὰ ῥέζουσιν ὑί, καὶ αὕτη προτε-
5 λὴς αὐτοῖς ἡ θυσία νενόμισται.
ὅτι Ἀχαῖος ὁ Ἐρετριεὺς (TrGF 20 F 8.1) μέμνηται πεταλίδων
συῶν οὕτω | ῥηθεισῶν ἐκ μεταφορᾶς τῶν μόσχων οἳ πέτηλοι 376b
λέγονται ἀπὸ τῶν κεράτων ὅταν αὐτὰ ἐκπέταλα ἔχωσιν. Ἐρατο-
σθένης (fr. 20, p. 64 Powell) δὲ σύας λαρινοὺς προσηγόρευσε
10 μετάγων ἀπὸ τῶν λαρινῶν βοῶν οὕτω κληθέντων ἢ ἀπὸ τοῦ
λαρινεύεσθαι, ὅ ἐστι σιτίζεσθαι κατὰ Σώφρωνα (fr. 99.1), ἢ ἀπὸ
κώμης Ἠπειρωτικῆς Λαρίνης ἢ ἀπὸ τοῦ βουκολοῦντος | αὐτὰς 376c
Λαρίνου. εἰσαχθέντος ἡμῖν, φησί, ποτὲ καὶ δέλφακος, οὗ τὸ μὲν
ἥμισυ κραμβαλέον ἦν ἐπιμελῶς πεποιημένον, τὸ δὲ ἥμισυ ὡς ἂν
15 ἐξ ὕδατος ἡψημένον τακερῶς, καὶ πάντων θαυμαζόντων τοῦ
μαγείρου τὴν σοφίαν, μέγα φρονῶν ἐκεῖνος ἐπὶ τῇ τέχνῃ ἔφη·
ἀλλὰ μὴν οὐδὲ τὴν σφαγὴν ἔχει τις ὑμῶν ἐπιδεῖξαι ὅπου ἐγένετο ἢ
πῶς αὐτοῦ ἡ γαστὴρ πεπλήρωται παντοίων ἀγαθῶν· καὶ γὰρ
κίχλας ἐν ἑαυτῷ ἔχει καὶ ἄλλα ὀρνίθια ὑπογαστρίων τε μέρη
20 χοιρείων καὶ | μήτρας τόμους καὶ τῶν ᾠῶν τὰ χρυσᾶ, ἔτι δὲ 376d
ὀρνίθων
γαστέρας
αὐταῖσι μήτραις (adesp. com. fr. 114.1–2),
καὶ τὰ ἐκ σαρκῶν εἰς λεπτὰ κατακνιζόμενα καὶ μετὰ πεπερίδων
25 συμπλαττόμενα· ἰσίκια γὰρ (E. Or. 37)
ὀνομάζειν αἰδοῦμαι
τὸν Οὐλπιανόν, καίπερ αὐτὸν εἰδὼς ἡδέως αὐτοῖς χρώμενον. πλὴν
ὁ ἐμὸς συγγραφεὺς Πάξαμος (cf. FHG iv.472) τῶν ἰσικίων μέμνη-
ται, καὶ οὔ μοι φροντὶς Ἀττικῶν χρήσεων. ὑμεῖς οὖν ἐπιδείξατε
30 πῶς τε ὁ χοῖρος ἐσφάγη καὶ πῶς ἐξ ἡμισείας μέν ἐστιν ὀπτός,
ἑφθὸς | δὲ κατὰ θάτερα. | ἀπορούντων δὲ πάντων καὶ λιπαρούντων 376e | 380c
δεικνύειν τὴν σοφίαν, ἔφη· | ὁ μὲν χοῖρος ἐσφάγη ὑπὸ τὸν ὦμον 381a
σφαγὴν βραχεῖαν (καὶ ἐπέδειξεν). | ἔπειτα ἀπορρεύσαντος τοῦ 381b
πολλοῦ αἵματος πάντα τὰ ἐντοσθίδια μετὰ τῆς ἐξαιρέσεως —
35 εἴρηται γὰρ καὶ ἡ ἐξαίρεσις,
406 epitome

ὦ στωμυλῆθραι δαιταλεῖς (adesp. com. fr. *115) —


διακλύσας ἐπιμελῶς οἴνῳ πολλάκις ἐκρέμασα ἐκ ποδῶν. εἶτα
πάλιν οἴνῳ διέβρεξα καὶ προσεψήσας μετὰ πολλοῦ πεπέρεως τὰ
προειρημένα (9.376c–d) χναυμάτια ἔβυσα διὰ τοῦ στόματος, πολ-
λὸν ἐπιχέας ζωμὸν εὖ μάλα πεποιημένον. καὶ μετὰ ταῦτα περιέ- 5
πλασα τοῦ χοίρου τὴν ἡμίσειαν, ὡς ὁρᾶτε, ἀλφίτοις πολλοῖς
381c κριθῶν ἀναδεύσας αὐτὰ | οἴνῳ καὶ ἐλαίῳ. ἔπειτα ἐνέθηκα κριβάνῳ
ὑποθεὶς τράπεζαν χαλκῆν ἐστάθευσά τε τῷ πυρί, ὡς μήτε
κατακαῦσαι μήτ᾿ ὠμὸν ἀφελεῖν. καὶ τῆς ἤδη γενομένης κραμβα-
λέας εἴκασα καὶ τἄλλο μέρος ἡψῆσθαι ἀποβαλών τ᾿ αὐτοῦ τὰ 10
ἄλφιτα οὕτω φέρων ἡμῖν παρέθηκα. |
376e ὅτι μάγειρός τις παρὰ Ποσειδίππῳ (fr. 28.7–18) ἄλλα τε
ἀστεῖα ἔφη καὶ δὴ καὶ ταῦτα· |
376f ὅστις ἂν θώρακ᾿ ἔχῃ
φολιδωτὸν ἢ δράκοντα σεσιδηρωμένον, 15
ἐφάνη Βριάρεως, ἂν τύχῃ δ᾿ ἐστὶ λαγώς.
καὶ ὁ μάγειρος ἐὰν μὲν ὑποδιακόνους ἔχων 10
πρὸς τὸν ἰδιώτην καὶ μαθητὰς εἰσίῃ |
377a κυμινοπρίστας πάντας ἢ λιμοὺς καλῶς
ἔπειτ᾿ ἦξεν. ἐὰν δ᾿ ἀληθινὸν 20
ἑαυτὸν παραβάλῃς, καὶ προσεκδαρεὶς ἄπει.
ὅπερ οὖν ὑπεθέμην, τῷ κενῷ χώραν δίδου, 15
καὶ τὰ στόμια γίνωσκε τῶν κεκλημένων·
ὥσπερ γὰρ εἰς τἀμπόρια, τῆς τέχνης πέρας
τοῦτ᾿ ἔστιν, ἂν εὖ προσδράμῃς πρὸς τὸ στόμα. | 25

377b καὶ ἄλλος δὲ μάγειρος παρὰ τῷ αὐτῷ (Posidipp. fr. 29.3–10) φησιν·
ὁ μάγειρος |
377c ἀγαθοῦ στρατηγοῦ διαφέρει οὐδέν.
οἱ πολέμιοι πάρεισιν· ὁ βαθὺς τῇ φύσει
στρατηγὸς ἕστηκε καὶ τὸ πρᾶγμα ἐδέξατο. 5 30
πολέμιός ἐστι πᾶς ὁ συμπίνων ὄχλος·
πίνει γὰρ ἁθρόος οὗτος. εἰσελήλυθεν
ἐκ πεντεκαίδεχ᾿ ἡμερῶν προηλπικὼς
τὸ δεῖπνον, ὁρμῆς μεστός, ἐκλελυμένος,

11  ἡμῖν C E : ὑμῖν A
i x 3 81 b– 37 8d 407

τηρῶν πότ᾿ ἐπὶ τὰς χεῖρας οἴσει τις. | 10


ὁ δὲ παρὰ Σώφρονι (Euphro fr. 9.11–15) μάγειρος | κληθεὶς εἰς 377d | 378e
γάμον φησὶ πρὸς τὸν μαθητήν·
ἐμὸς εἶ μαθητὴς καὶ μάγειρος οὐ κακός.
5 ὁ καιρὸς εὐκτός· ὠφελοῦ. φιλάργυρος
ὁ γέρων, ὁ μισθὸς μικρός. εἴ σε λήψομαι
νῦν μὴ κατεσθίοντα καὶ τοὺς ἄνθρακας,
ἀπόλωλας. | 15
καὶ παρὰ Σωσιπάτρῳ (fr. 1.1, 3–4) μάγειρός φησιν· 377f
10 οὐκ εὐκαταφρόνητος ἡμῶν ἡ τέχνη. 1
ἀλλὰ πέπαυται τὸ πρᾶγμα, καὶ πάντες σχεδὸν 3
εἶναι μάγειροί φασιν οὐδὲν εἰδότες. |
εἶτα φησὶν ὅτι καὶ (fr. 1.10–18, 25–36, 39–56) 378a
τρεῖς ἡμεῖς 10
15 ἐσμέν, Βοιδίων, Χαριάδης
ἐγώ τε — τοῖς λοιποῖς δὲ προσπέρδου —
οἳ τὸ διδασκαλεῖον σῴζομεν |
τὸ Σίκωνος, ὃς τῆς τέχνης ἀρχηγὸς ὢν 378b
ἐδίδασκεν ἡμᾶς πρῶτον ἀστρολογεῖν, 15
20 ἔπειτ᾿ εὐθὺς ἀρχιτεκτονεῖν.
περὶ φύσεώς τε κατεῖχε πάντας τοὺς λόγους·
ἐπὶ πᾶσι τούτοις ἔλεγε τὰ στρατηγικά. | 18
δεῖ γὰρ τὸν μάγειρον εἰδέναι πρώτιστα μὲν 25 378c
περὶ μετεώρων, ἄστρων τε δύσεις
25 καὶ ἐπιτολάς, καὶ τὸν ἥλιον πότε
ἐπὶ τὴν μακρὰν καὶ βραχεῖαν ἡμέραν
ἐπάνεισι, κἀν ποίοις ἐστὶ ζῳδίοις·
τὰ γὰρ ὄψα πάντα καὶ τὰ βρώματα | 30
ἐν τῇ περιφορᾷ τῆς ὅλης συντάξεως 378d
30 ἑτέραν ἐν αὑτοῖς λαμβάνει τὴν ἡδονήν.
ὁ μὲν οὖν κατέχων τὰ τοιαῦτα τὴν ὥραν ἰδὼν
τούτων ἑκάστοις ὡς προσήκει χρήσεται,

2  παρὰ Σώφρονι C E : ἐν τοῖς Εὔφρονος Συνεφήβοις A ‖ 17  σῴζομεν A :


σῴζομ E : σῴζομαι C ‖ 32  προσήκει Cpc E : προσῆκε A Cac
408 epitome

ὁ δ᾿ ἀγνοῶν ταῦτ᾿ εἰκότως τυντλάζεται. 35


περὶ δὲ ἀρχιτεκτονικῆς ἐκεῖνο ἴσθι· | 36
378e δεῖ τοὐπτανεῖον ὀρθῶς καταβαλέσθαι καὶ τὸ φῶς 39
λαμβάνειν ὅσον δεῖ καὶ τὸ πνεῦμ᾿ ἰδεῖν πόθεν 40
ἐστίν, 5
ὅ τε καπνὸς φερόμενος δεῦρο κἀκεῖ διαφορὰν
εἴωθε τοῖς ἕψουσιν ἐμποιεῖν τινα.
ἔτι δίειμί σοι τὰ στρατηγικά.
ἡ τάξις σοφὸν 45
πανταχοῦ, | 10
378f καθ᾿ ἡμᾶς δὲ πάνυ·
τὸ γὰρ παραθεῖναι καὶ ἀφελεῖν τεταγμένως
ἕκαστα καὶ τὸν καιρὸν ἐπὶ τούτοις ἰδεῖν,
πότε δεῖ πυκνότερον ἐπαγαγεῖν καὶ πότε βάδην, 50
καὶ πῶς ἔχουσι πρὸς τὸ δεῖπνον καὶ πότ᾿ 15
εὔκαιρον τὰ μὲν
θερμὰ παραθεῖναι, τὰ δ᾿ ἐπανέντα, τὰ δὲ μέσως,
τὰ δ᾿ ὅλως ἀποψύξαντα, ταῦτα πάντα |
379a ἐν τοῖς στρατηγικοῖς ἐξετάζεται 55
μαθήμασι. | 20

379b λέγει δὲ καὶ ὁ παρὰ Ἀλέξιδι (fr. 153.7–16) μάγειρος·


(Α.) ἂν μὲν οὖν τύχοι
ὁ ταῦτα μέλλων ἐσθίειν τε καὶ κρινεῖν
εἰς καιρὸν ἐλθών, ὠφέλησε τὴν τέχνην·
ἂν δ᾿ ὑστερίζῃ τῆς τεταγμένης ἀκμῆς, 10 25
ὥστ᾿ ἢ προοπτήσαντα χλιαίνειν πάλιν
ἢ μὴ προοπτήσαντα συντελεῖν ταχύ,
ἀπεστέρησε τῆς τέχνης τὴν ἡδονήν.
(Β.) εἰς τοὺς σοφιστὰς τὸν μάγειρον ἐγγράφω. |
379c (Α.) ἑστήκαθ᾿ ὑμεῖς, κάεται δέ μοι τὸ πῦρ, 15 30
ἤδη πυκνοὶ δ᾿ ᾄττουσιν Ἡφαίστου κύνες.
379d παρὰ Εὔφρονι (fr. 1.1–9, 11–14) δὲ | μάγειρός φησι·
πολλῶν μαθητῶν γενομένων μοι, Λύκε,
διὰ τὸ νοεῖν ἀεί τι καὶ ψυχὴν ἔχειν

22  τύχοι C Es : τύχῃ A Eac


ix 378d–381f 409

ἄπει γεγονὼς μάγειρος ἐκ τῆς οἰκίας


ἐν οὐχ ὅλοις δέκα μησί, πολὺ νεώτατος. |
Ἆγις Ῥόδιος ὤπτηκεν ἰχθὺν μόνος ἄκρως· 5 379e
Νηρεὺς δ᾿ ὁ Χῖος γόγγρον ἧψε τοῖς θεοῖς·
5 † οριον † τὸ λευκὸν οὑξ Ἀθηνῶν Χαριάδης·
ζωμὸς μέλας ἐγένετο πρώτῳ Λαμπρίᾳ·
ἀλλᾶντας Ἀφθόνητος, Εὔθυνος φακῆν. 9
οὗτοι μετ᾿ ἐκείνους τοὺς σοφιστὰς πάλαι 11
γεγόνασιν ἡμῶν ἑπτὰ δεύτεροι σοφοί. |
10 ἐγὼ δ᾿ ὁρῶν τὰ πολλὰ προκατειλημμένα 379f
εὗρον τὸ κλέπτειν πρῶτος. |
ἔνδοξοι ὅρκοι· μὰ τοὺς ἐν Μαραθῶνι κινδυνεύσαντας ἢ ἐν Ἀρτεμι- 380c–d
σίῳ καὶ τοὺς ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχήσαντας. |
ὅτι Ἀττικὴ λέξις τὸ παραφέρειν· Ἀριστοφάνης (fr. 482.1)· 380d
15 παραφέρειν τὰ ποτήρια. |
Ἄλεξις (fr. 176.1–2)· 380e
παραφέρων
ἀγαθῶν ἁμάξας.
ὡσαύτως καὶ τὸ γεῦμα. Ἔφιππος (fr. 18.1)· |
20 γεύματα οἴνων. 380f
ὡσαύτως καὶ τὸ
οἰνογευστεῖ
παρ᾿ Ἀντιφάνει (fr. 83.1). |
ἂν ὁ μάγειρος ἐξαμαρτάνῃ, τύπτεται 381a
25 ὁ αὐλητής,
φησὶν Εὔβουλος (fr. 60.3–4). |
τί δεῖ λέγειν με πολλὰ πρὸς συνειδότα; 381e
ἐμὸς εἶ μαθητής, σὸς δ᾿ ἐγὼ διδάσκαλος, |
Διονύσιός φησιν ὁ κωμῳδιοποιός (fr. 3.18–19). | 381c
30 ὅτι τῶν παλαιῶν τις, οὗ τὸ ὄνομα ὁ ῥήτωρ σιγᾷ, ἠνάγκαζε 381f
τοὺς μαγείρους τοὺς Πλάτωνος διαλόγους μανθάνοντας φέροντάς
410 epitome

382a τε τὰς λοπάδας ἅμα λέγειν (Pl. Ti. 17a)· “εἷς, δύο, τρεῖς· | ὁ δὲ δὴ
τέταρτος ἡμῶν, ὦ φίλε Τίμαιε, ποῦ τῶν χθὲς μὲν δαιτυμόνων, τὰ
νῦν δ᾿ ἑστιατόρων;” ἔπειτ᾿ ἄλλος ἀπεκρίνατο· “ἀσθένειά τις αὐτῷ
συνέπεσεν, ὦ Σώκρατες.” διεξήρχοντό τε τοῦ διαλόγου τὰ πολλὰ
τὸν τρόπον τοῦτον, ὡς ἄχθεσθαι μὲν τοὺς εὐωχουμένους, ὑβρί- 5
ζεσθαι δὲ τὸν πάνσοφον ἐκεῖνον ἄνθρωπον, καὶ διὰ τοῦτο πολλοὺς
τῶν καθαρείων ἐξόμνυσθαι τὰς παρ᾿ ἐκείνῳ ἑστιάσεις. |
382b ὅτι ὁ πρῶτος τὸν Ὀλυμπίασιν ἀγῶνα ἀναδησάμενος, Κόροιβος
ὁ Ἠλεῖος, μάγειρος ἦν καὶ οὐχ οὕτως ὠγκύλλετο ἐπὶ τῇ τέχνῃ ὡς
ὁ παρὰ Στράτωνι (fr. 1.1–7, 9–23, 26, 30–9) μάγειρος, περὶ οὗ 10
τοιαῦτα λέγει ὁ μεμισθωμένος·
σφίγγα ἄρρενα, οὐ μάγειρον εἰς τὴν οἰκίαν |
382c εἴληφα· ἁπλῶς γὰρ οὐδὲ ἓν
ὅσ᾿ ἂν λέγῃ συνίημι. κενὰ ῥήματα
πεπορισμένος πάρεστιν· ὡς εἰσῆλθε γάρ, 15
εὐθύς μ᾿ ἐπηρώτησε προσβλέψας μέγα· 5
“πόσους κέκληκας μέροπας ἐπὶ δεῖπνον; λέγε.”
“ἐγὼ κέκληκα Μέροπας ἐπὶ δεῖπνον; χολᾷς. 7
οὐδεὶς παρέσται· τοῦτο γάρ, νὴ τὸν Δί᾿, | 9
382d ἐστὶ κατάλοιπον, Μέροπας ἐπὶ δεῖπνον καλεῖν.” 10 20
“οὐδ᾿ ἄρα παρέσται δαιτυμὼν οὐδὲ εἷς ὅλως;”
“οὐκ οἴομαί γε.” Δαιτυμών; ἐλογιζόμην·
ἥξει Φιλῖνος, Μοσχίων,
ὁ δεῖνα, ὁ δεῖνα. κατ᾿ ὄνομ᾿ ἀνελογιζόμην·
οὐκ ἦν ἐν αὐτοῖς οὐδὲ εἷς μοι Δαιτυμών. 15 25
“οὐδὲ εἷς παρέσται,” φημί. “τί λέγεις; οὐδὲ εἷς;”
σφόδρα ἠγανάκτησεν ὥσπερ ἠδικημένος
εἰ μὴ κέκληκα Δαιτυμόνας. |
382e “οὐδ᾿ ἄρα θύεις ἐρυσίχθονα;” “οὐκ”, ἔφην, “ἐγώ.”
“βοῦν δ᾿ εὐρυμέτωπον;” “οὐ θύω βοῦν, ἄθλιε.” 20 30
“μῆλα θυσιάζεις ἆρα;” “μὰ Δί᾿, ἐγὼ μὲν
οὐδέτερον αὐτῶν, προβάτιον δέ.” “οὔκουν”, ἔφη,
“τὰ μῆλα πρόβατα | 23
382f Ὅμηρον οὐκ οἶσθα λέγοντα;” 26
“Ὁμηρικῶς γὰρ διανοῇ μ᾿ ἀπολλύναι;” 30 35

24  ὁ δεῖνα, ὁ δεῖνα A : ὁδ ὁδ C E


ix 381f–384f 411

“οὕτω λαλεῖν εἴωθα.” “μὴ τοίνυν λάλει


οὕτω παρ᾿ ἔμοιγ᾿ ὤν.” “ἀλλὰ διὰ τὰς τέσσαρας |
δραχμὰς ἀποβάλω τὴν προαίρεσιν; 383a
τοὺς οὐλοχύτας φέρε δεῦρο.” “τοῦτο δ᾿ ἐστὶ τί;”
5 “κριθαί.” “τί οὖν, ἀπόπληκτε, περιπλοκὰς λέγεις;” 35
“πηγὸς πάρεστι;”
“σαφέστερον λέγε.”
“ἀτάσθαλος εἶ, πρέσβυ. ἅλας φέρε·
τοῦτ᾿ ἐστὶ πηγός.” |
10 ὅτι περίεργον τὸ πολὺ τῶν μαγείρων γένος περὶ τὰς ἱστορίας 383b
καὶ τὰ ὀνόματα· λέγουσι γοῦν αὐτῶν οἱ λογιώτατοι (Zenob. 3.2)
“γόνυ κνήμης | ἔγγιον” καὶ (Archestr. fr. 2 Olson–Sens)· 383c
περιῆλθον Ἀσίαν καὶ Εὐρώπην.
ἐπιτιμῶντες δέ τινί φασι μὴ δεῖν τὸν Οἰνέα Πηλέα (Strömberg p.
15 29) ποιεῖν. | ἵνα μή τις, φησί, ἐκεῖνο τοῦ Μενάνδρου (Dysc. 644–5) | 383e
λαρυγγίσῃ· 383f
οὐδὲ εἷς
μάγειρον ἀδικήσας ἀθῷος διέφυγεν. |
ὅτι χηνῶν σιτευτῶν Θεόπομπος (FGrH 115 F 106a) μέμνηται 384a–b
20 καὶ ἕτεροι δὲ συχνοί. | εὕρηται δὲ καὶ ἀρσενικῶς καὶ θηλικῶς παρ᾿ 384b
Ὁμήρῳ (Od. 15.161, 174). | καὶ ὅτι κατὰ Ῥώμην περισπούδαστα 384c
ἦσαν τὰ χήνεια ἥπατα. |
ὅτι ὁ κρεωκάκκαβος κρέα ἐστὶ συγκεκομμένα μετὰ αἵματος καὶ 384d
λίπους ἐν ζωμῷ γεγλυκασμένῳ παρὰ Ἀχαιοῖς. |
25 ὅτι τοὺς ὄρχεις καὶ νεφροὺς ἐκάλουν· Φιλιππίδης (fr. 5.1–6) 384e
γοῦν φησι περὶ ἑταίρας·
ἔπειτ᾿ ἐπὶ τούτοις ἧκ᾿ ὄρχεις φέρων |
πολλούς. τὰ μὲν οὖν γύναια τἄλλα ἠκκίζετο, 384f
ἡ δ᾿ ἀνδροφόνος Γνάθαινα γελάσασα,
30 “καλοί γε”, φησίν, “οἱ νεφροί.”
καὶ δύο ἁρπάσασα κατέπιεν, 5
ὥσθ᾿ ὑπτίους ὑπὸ τοῦ γέλωτος καταπεσεῖν. |

15  ἐκεῖνο C : ἐκεῖνος E ‖ 20  θηλικῶς C E : θηλυκῶς A


412 epitome

385a ὁ ῥήτωρ οὗτος τὸν ἐν τῷ δείπνῳ τούτῳ Οὐλπιανὸν φιλεπιτιμητήν


385b φησι καὶ ὀλίγα ἐσθίοντα, τηροῦντα δὲ τοὺς λέγοντας | καὶ
συνάγοντα τὰς ὀφρῦς καὶ τὰς ἀκάνθας ἐγείροντα. |
385a ὅτι ὀξυλιπάρου τριμμάτων Τιμοκλῆς ὁ κωμικὸς (fr. 3.2)
μέμνηται. ἀκρολιπάρους δέ τινας ἀνθρώπους κέκληκεν Ἄλεξις (fr. 5
197)· |
385b ἀκρολίπαροι, τὸ δ᾿ ἄλλο σῶμα ὑπόξυλον. |
385c ὀξάλμης δὲ μέμνηται Κρατῖνος (fr. 150.1–5) λέγων·
πάντας ἑλὼν ὑμᾶς ἐρίηρας ἑταίρους, |
385d φρύξας, ἑψήσας κἀπ᾿ ἀνθρακιᾶς ὀπτήσας, 10
εἰς ἅλμην τε καὶ ὀξάλμην κᾆτ᾿ ἐς σκοροδάλμην
χλιερὸν ἐμβάπτων, ὃς ἂν ὀπτότατός μοι ἁπάντων
ὑμῶν φαίνηται κατατρώξομαι, ὦ στρατιῶται. | 5
385b φησί που Μεταγένης (fr. 2.1–2)· |
385c ὦγαθέ, δειπνῶμεν· κἄπειτά με πάντ᾿ ἐπερωτᾶν 15
ὅ τι ἂν βούλῃ· νῦν γὰρ πεινῶν δεινῶς πώς εἰμ᾿ ἐπιλήσμων. |
385b εἰπόντος, φησίν, Οὐλπιανοῦ τὸ ὀψάριον παρ᾿ οὐδενὶ τῶν ζώντων
385d–6a λέγεσθαι, | παρέφερέ τις πολλὰς χρήσεις δι᾿ ὧν ἐδείκνυτο ἐπὶ
385f ἰχθύος τὴν λέξιν κεῖσθαι. | λέγεται δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ προσοψήματος. |
386c ὅτι παρὰ Ἀλέξιδί (fr. 27.1–9) φησί τις· 20

ὁ πρῶτος εἰπὼν ὅτι σοφιστὴς οὐδὲ εἷς


ἔμψυχον οὐδὲν ἐσθίει, σοφός τις ἦν·
ἐγὼ γὰρ ἥκω νῦν ἀγοράσας οὐδὲν |
386d ἔμψυχον. ἰχθῦς ἐπριάμην τεθνηκότας
μεγάλους, κρέα ἀρνὸς ἐσθίειν πίονος 5 25
οὐ ζῶντος.
ἡπάτιον ὀπτὸν προσέλαβον. τούτων ἐὰν
δείξῃ τις ἢ φωνήν τιν᾿ ἢ ψυχὴν ἔχον,
ἀδικεῖν προσομολογῶ καὶ παραβαίνειν τὸν νόμον. |
386e ὅτι τὸ ὀλβιογάστωρ παρ᾿ Ἄμφιδι (fr. 10) κεῖται· 30

1  φιλεπιτιμητήν] φιλεπιτιμητής C et (structura alia) A : φιλεπιτιμητόν E


3  ἐγείροντα C E : ἀγείρων (structura alia) A ‖ 22–4  οὐδὲν ἐσθίει … ἔμψυχον
om. E
i x 3 85 a– 38 8c 413

Εὐρύβατε κνισσολοιχέ, οὐκ ἔσθ᾿ ὅπως


οὐκ ὀλβιογάστωρ | εἶ σύ. 386f
τὸ δὲ φασιανικὸς ὁ φασιανὸς παρὰ Ἀριστοφάνει ἐν Ὄρνισι (68). |
φησὶ Θεόφραστος (fr. 371 Fortenbaugh)· ἔστι τοῖς ὄρνισι τοιαύτη 387b
5 διαφορά· τὰ βραχέα καὶ μὴ πτητικά, ὡς ἀτταγήν, πέρδιξ,
ἀλεκτρυών, φασιανός, εὐθὺς βαδιστικὰ καὶ δασέα. Ἀριστοτέλης
(HA 633a29–b2) δέ φησι· τῶν ὀρνίθων οἱ μὲν κονιστικοί, | οἱ δὲ 387c
λοῦνται, οἱ δ᾿ οὐδέτερον. ὅσοι δὲ μὴ πτητικοὶ ἀλλ᾿ ἐπίγειοι,
κονιστικοί, οἷον ἀλεκτορίς, πέρδιξ, ἀτταγήν, φασιανός, κορυδαλ-
10 λός. Ἀγαθαρχίδης (FGrH 86 F 15) δὲ περὶ Φάσιδος τοῦ ποταμοῦ
λέγων γράφει· πλῆθος δ᾿ ὀρνίθων τῶν καλουμένων φασιανῶν
φοιτᾷ τροφῆς χάριν πρὸς τὰς ἐκβολὰς τῶν στομάτων. | καλεῖται δ᾿ 387e
ὁ φασιανὸς καὶ τατύρας, | ὥς φησι Πάμφιλος (fr. XXXIII, p. lxviii 387d
Schmidt). | φησί τις τῶν παρὰ τῷ ῥήτορι τούτῳ περὶ τῶν φασια- 387e
15 νῶν ὅτι μὴ ἀπεγεύσατο αὐτῶν περὶ τὰς χρήσεις ἀσχολούμενος,
οὓς ὥσπερ οἱ πυρέσσοντες περιφερομένους εἶδεν. |
ὅτι ἀτταγᾶς μείζων πέρδικος, ὅλος κατάγραφος τὰ περὶ τὸν 387f
νῶτον, κεραμεοῦς τὴν χρόαν, ὑποπυρρίζων μᾶλλον. θηρεύεται δ᾿
ὑπὸ κυνηγῶν διὰ τὸ βάρος καὶ τὴν τῶν πτερῶν βραχύτητα. ἐστὶ
20 δὲ κονιστικός, πολύτεκνος, σπερμολόγος. φησὶ δὲ Σωκράτης (fr.
17, FHG iv.499–500) | ὅτι ἐκ Λυδίας μετακομισθέντες εἰς Αἴγυπτον 388a
οἱ ἀτταγαῖ καὶ ἀφεθέντες ἕως μέν τινος ὄρτυγος φωνὴν ἀφίεσαν,
ἐπεὶ δὲ τοῦ ποταμοῦ κοίλου ῥυέντος λιμὸς ἐγένετο καὶ πολλοὶ τῶν
κατὰ τὴν χώραν ἀπώλλυντο, οὐ διέλιπον σαφέστερον τῶν παίδων
25 τῶν τρανοτάτων λέγοντες “τρὶς τοῖς κακούργοις κακά.” συλ-
ληφθέντες δὲ οὐ μόνον οὐ τιθασεύονται, ἀλλ᾿ οὐδὲ φωνὴν ἔτι
ἀφιᾶσιν· ἐὰν δὲ ἀφεθῶσι, φωνήεντες πάλιν γίνονται. | πλεονάζουσι 388b
δὲ ὡς Ἀριστοφάνης ἐν Ἀχαρνεῦσί (875) φησιν ἐν τῇ Μεγαρικῇ.
περισπῶσι δ᾿ οἱ Ἀττικοὶ παρὰ τὸν ὀρθὸν λόγον τοὔνομα· τὰ γὰρ
30 εἰς -ας λήγοντα ἐκτεταμένον ὑπὲρ δύο συλλαβάς, ὅτε ἔχει τὸ ᾱ
παραλῆγον, βαρύνεται, ἀκάμας, ἀδάμας. λεκτέον δὲ ἀτταγαῖ οὐχὶ
ἀτταγῆνες. Πολέμων (fr. 59 Preller) | τὸν πορφυρίωνα τὸν ὄρνεόν 388c
φησι διαιτώμενον κατὰ τὰς οἰκίας τὰς ὑπάνδρους τῶν γυναικῶν
τηρεῖν πικρῶς καὶ τοιαύτην ἔχειν αἴσθησιν ἐπὶ τῆς μοιχευομένης
35 ὥσθ᾿ ὅταν τοῦθ᾿ ὑπονοήσῃ, προσημαίνει τῷ δεσπότῃ ἀγχόνῃ τὸ

30  ἐκτεταμένον A : ἐκτεταμν E : ἐκτεταμένα C


414 epitome

ζῆν περιγράψας· οὐ πρότερόν τε τροφῆς μεταλαμβάνει, εἰ μὴ


περιπατήσει τόπον τινὰ ἐξευρὼν ἑαυτῷ ἐπιτήδειον· μεθ᾿ ὃν
κονισάμενος λούεται, εἶτα τρέφεται. σχιδανόποδα δὲ αὐτὸν
Ἀριστοτέλης (fr. 348 Rose = fr. 255 Gigon) φησὶν εἶναι ἔχειν τε
χρῶμα κυάνεον, σκέλη μακρά, ῥύγχος ἠργμένον ἐκ τῆς κεφαλῆς 5
388d φοινικοῦν, μέγεθος | ἀλεκτρυόνος. στόμαχον δ᾿ ἔχει λεπτόν· διὸ
τῶν λαμβανομένων εἰς τὸν πόδα ταμιεύεται μικρὰς ψωμίδας.
κάπτων δὲ πίνει· πενταδάκτυλός τε ὢν τὸν μέσον ἔχει μέγιστον.
ἐστὶ δὲ Λίβυς ὄρνις ἱερὸς τῶν ἐκεῖ θεῶν. τροφήν τε, ὥς φησι
388e Καλλίμαχος (fr. 414 Pfeiffer), λαμβάνει ἐν | σκότῳ καταδυόμενος· 10
388d ἐχθαίρει γὰρ τοὺς προσιόντας αὐτοῦ τῇ τροφῇ. | ἡ δὲ πορφυρὶς
388e διίσταται πορφυρίωνος. | μνημονεύει δὲ αὐτοῦ Ἀριστοφάνης ἐν
Ὄρνισιν (304). |
388f ὅτι τοῦ πέρδικος τὴν μέσην συλλαβὴν ἔνιοι συστέλλουσι· πολὺ
389a δέ ἐστι τὸ ἐκτεινόμενον παρὰ Ἀττικοῖς. | παραλαμβάνεται δὲ ἐπὶ 15
λαγνείας συμβολικῶς. περὶ τούτου φησὶν Ἀριστοτέλης (fr. 346
Rose = fr. 256 Gigon)· ὁ πέρδιξ ἐστὶ χερσαῖος, σχιδανόπους, ζῇ δὲ
ἔτη πεντεκαίδεκα, ἡ δὲ θήλεια καὶ πλείω· πολυχρονιώτερα γὰρ ἐν
389b τοῖς ὄρνισι τῶν ἀρρένων τὰ θήλεα. ἐπῳάζει δὲ καὶ ἐκτρέφει | ὡς ἡ
ἀλεκτορίς. ὅταν δὲ γνῷ ὅτι θηρεύεται, προελθὼν τῆς νεοττιᾶς 20
κυλινδεῖται περὶ τὰ σκέλη τοῦ θηρεύοντος ἐλπίδα ἐμποιῶν τοῦ
συλληφθήσεσθαι, ἐξαπατᾷ τε ἕως ἂν ἀποπτῶσιν οἱ νεοττοί· εἶτα
καὶ αὐτὸς ἐξίπταται. ἐστὶ δὲ τὸ ζῷον κακόηθες καὶ πανοῦργον καὶ
ἀφροδισιαστικόν· διὸ καὶ τὰ ᾠὰ τῆς θηλείας συντρίβει, ἵνα
ἀπολαύῃ τῶν ἀφροδισίων· ὅθεν ἡ θήλεια γινώσκουσα ἀποδιδράσ- 25
389c κουσα τίκτει. μάχονται δὲ καὶ οἱ | χῆροι αὐτῶν πρὸς ἀλλήλους καὶ
ὁ ἡττηθεὶς ὀχεύεται ὑπὸ τοῦ νικήσαντος· Ἀριστοτέλης (HA
614a2–3) δέ φησιν ὅτι τὸν ἡττηθέντα πάντες ἐν μέρει ὀχεύουσιν.
(HA 614a8–9) ὀχεύουσι δὲ καὶ οἱ τιθασοὶ τοὺς ἀγρίους. (HA
614a3–5) ἐπειδὰν δὲ κρατηθῇ τις ὑπὸ τοῦ δευτέρου, οὗτος λάθρᾳ 30
ὀχεύεται ὑπὸ τοῦ κρατιστεύσαντος· γίνεται δὲ τοῦτο κατά τινα
ὥραν τοῦ ἔτους. νεοττεύουσι δ᾿ ἐπὶ γῆς οἱ ἄρρενες καὶ αἱ θήλειαι,
διελόμενοι ἕκαστοι οἶκον. (HA 614a10–28) ἐπὶ δὲ τὸν θηρεύοντα
πέρδικα ὠθεῖται ὁ τῶν ἀγρίων ἡγεμὼν μαχόμενος· ἁλόντος δὲ |
389d τούτου ἕτερος ἔρχεται μαχούμενος. καὶ ὁπόταν μὲν ἄρρην ᾖ 35
θηρεύων, τοῦτο ποιεῖ· ὅταν δὲ θήλεια ᾖ ἡ θηρεύουσα, ᾄδει ἕως ἂν

21  περὶ C : πε E : παρὰ A
ix 38 8c –39 0c 415

ἀπατηθῇ ὁ ἡγεμὼν αὐτῆς· καὶ οἱ ἄλλοι ἀθροισθέντες ἀποδιώ-


κουσιν ἀπὸ τῆς θηλείας, ὅτι ἐκείνῃ ἀλλ᾿ οὐκ αὑτοῖς προσέχει· ὅθεν
πολλάκις διὰ ταῦτα σιγῇ προσέρχεται, ὅπως μὴ ἄλλος ἀκούσας
τῆς φωνῆς ἔλθῃ μαχούμενος αὐτῷ· ἐνίοτε δὲ ἡ θήλεια τὸν ἄρρενα
5 προσιόντα κατασιγάζει· πολλάκις τε ἐπῳάζουσα ἐξίσταται ὅταν
προσερχόμενον ἐπαισθάνηται τὸν ἄρρενα τῇ θηρευούσῃ, ὑπομένει
τε | ὀχευθῆναι ἵν᾿ αὐτὸν ἀποσπάσῃ τῆς θηρευούσης. ἐπὶ τοσοῦτο δ᾿ 389e
ἐπτόηνται περὶ τὴν ὀχείαν πέρδικες καὶ ὄρτυγες ὡς εἰς τοὺς
θηρεύοντας ἐμπίπτειν καθίζοντας ἐπὶ τῶν κεράμων. φασὶ δὲ καὶ
10 τὰς ἀγομένας θηλείας πέρδικας ἐπὶ θήραν, ὁπόταν ἴδωσιν ἢ
ὄσφρωνται τῶν ἀρρένων κατ᾿ ἄνεμον στάντων ἢ περιπετομένων,
ἐγκύους γίνεσθαι, τινὰς δὲ καὶ παραυτίκα τίκτειν· πέτονταί τε
περὶ τὸν τῆς ὀχείας καιρὸν χάσκοντες καὶ τὴν γλῶσσαν ἔξω
ἔχοντες οἵ τε θήλεες καὶ οἱ ἄρρενες. Κλέαρχος (fr. 36 Wehrli) δέ
15 φησιν ὅτι οἱ στρουθοὶ | καὶ οἱ πέρδικες καὶ οἱ ὄρτυγες προΐενται 389f
τὴν γονὴν οὐ μόνον ἰδόντες τὰς θηλείας ἀλλὰ κἂν ἀκούσωσιν
αὐτῶν τὴν φωνήν· τούτου δ᾿ αἴτιον ἡ τῇ ψυχῇ γινομένη φαντασία
περὶ τῶν πλησιασμῶν. φανερώτερον δὲ γίνεται περὶ τὰς ὀχείας
ὅταν ἐξ ἐναντίας αὐτοῖς θῇς κάτοπτρον· προστρέχοντες γὰρ διὰ
20 τὴν ἔμφασιν ἁλίσκονταί τε καὶ προΐενται τὸ σπέρμα. ἀλεκτρύονας
δὲ ἡ τῆς ἐμφάσεως αἴσθησις εἰς μάχην προάγεται μόνον.
καλοῦνται δ᾿ οἱ πέρδικες ὑπ᾿ ἐνίων κακκάβαι. | ὁ δὲ Ποντικὸς 390a
Χαμαιλέων (fr. 24 Wehrli = fr. 26 Martano) φησὶ τὴν εὕρεσιν τῆς
μουσικῆς τοῖς ἀρχαίοις ἐπινοηθῆναι ἀπὸ τῶν ἐν ταῖς ἐρημίαις
25 ᾀδόντων ὀρνίθων· ὧν τὴν καταμίμησιν λαβεῖν στάσιν τὴν
μουσικήν. οὐ πάντες δ᾿ οἱ πέρδικες κακκαβίζουσι· Θεόφραστος
(fr. 355b Fortenbaugh) γοῦν φησιν ὡς οἱ ἐπὶ τάδε | πέρδικες τοῦ 390b
Κορυδαλλοῦ πρὸς τὸ ἄστυ κακκαβίζουσιν, οἱ δ᾿ ἐπέκεινα τιτ-
τυβίζουσι. φησὶ δὲ Βάσιλις (FGrH 718 F 1) ὡς οἱ μικροὶ ἄνδρες οἱ
30 ταῖς γεράνοις διαπολεμοῦντες πέρδιξιν ὀχήματι χρῶνται.
Μενεκλῆς (FGrH 270 F 7) δέ φησιν· οἱ Πυγμαῖοι τοῖς πέρδιξι καὶ
ταῖς γεράνοις πολεμοῦσιν. ἐν Ἰταλίᾳ δὲ περδίκων ἐστὶ γένος
ἀμαυρὸν τῇ πτερώσει καὶ μικρότερον τῇ ἕξει, τὸ ῥύγχος οὐ
κινναβάρινον ἔχoν. οἱ δὲ περὶ τὴν Κίρραν πέρδικες ἄβρωτον
35 ἔχουσι τὸ κρέας διὰ τὰς | νομάς. οἱ δὲ περὶ Βοιωτίαν ἢ οὐ δια- 390c
βαίνουσιν εἰς Ἀττικὴν ἢ διαβαίνοντες τῇ φωνῇ διάδηλοι γίνονται,

24  ἐρημίαις A : ἐρημ E : ἐρήμοις C


416 epitome

ὡς προείπομεν (9.390a–b). οἱ δὲ περὶ Παφλαγονίαν δύο ἔχουσι


καρδίας, ὥς φησι Θεόφραστος (fr. 356 Fortenbaugh). οἱ δ᾿ ἐν
Σκιάθῳ τῇ νήσῳ κοχλίας ἐσθίουσι. τίκτουσι δ᾿ ἐνίοτε καὶ
πεντεκαίδεκα καὶ ἑξκαίδεκα. πέτονται δὲ ἐπὶ βραχύ, ὥς φησι
Ξενοφῶν ἐν πρώτῳ Ἀναβάσεως (1.5.3). | 5
390d ὅτι πολλαὶ ὠτίδες εἰς Ἀλεξάνδρειαν φέρονται ἀπὸ τῆς
παρακειμένης Λιβύης. θηρῶνται δὲ οὕτω· μιμητικόν ἐστι τὸ ζῷον,
ὁ ὦτος, μάλιστα ὧν ἂν ἴδῃ ποιοῦντα ἄνθρωπον. στάντες οὖν οἱ
κυνηγοὶ καταντικρὺ αὐτῶν ὑπαλείφονται φαρμάκῳ τοὺς ὀφθαλ-
390e μοὺς παρασκευάσαντες ἄλλα φάρμακα | κολλητικὰ ὀφθαλμῶν καὶ 10
βλεφάρων, ἃ οὐ πόρρω ἑαυτῶν ἐν λεκανίσκαις βραχείαις τιθέασιν.
οἱ οὖν ὦτοι θεώμενοι τοὺς ὑπαλειφομένους τὸ αὐτὸ καὶ αὐτοὶ
ποιοῦσιν ἐκ τῶν λεκανιδίων λαμβάνοντες, καὶ ταχέως ἁλίσκονται.
γράφει δὲ περὶ αὐτῶν Ἀριστοτέλης (fr. 354 Rose = fr. 257 Gigon)
ὅτι ἐστὶ μὲν τῶν ἐκτοπιζόντων καὶ σχιδανοπόδων καὶ τριδακ- 15
τύλων, μέγεθος ἀλεκτρυόνος μεγάλου, χρῶμα ὄρτυγος, κεφαλὴ
προμήκης, ῥύγχος ὀξύ, τράχηλος λεπτός, ὀφθαλμοὶ μεγάλοι,
390f γλῶσσα ὀστώδης, πρόλοβον δ᾿ οὐκ ἔχει. | Ἀλέξανδρος δ᾿ ὁ Μύνδιος
(fr. I.10 Wellmann) καὶ λαγῳδίαν αὐτὸν καλεῖσθαί φησι. φησὶ δ᾿
αὐτὸν καὶ τὴν τροφὴν ἀναμαρυκᾶσθαι ἥδεσθαί τε ἵππῳ· εἰ γοῦν 20
τις δορὰν ἵππων περιθοῖτο, θηρεύσοι ὅσους ἂν θέλοι· προσίασι
γάρ. ἐν ἄλλοις δὲ πάλιν φησὶν Ἀριστοτέλης (fr. 355 Rose = fr. 257
Gigon)· ὁ ὦτός ἐστιν ὅμοιος τῇ γλαυκί, οὔκ ἐστι δὲ νυκτερινός·
ἔχει τε περὶ τὰ ὦτα πτερύγια, διὸ καὶ ὦτος καλεῖται· μέγεθος
περιστερᾶς, μιμητὴς ἀνθρώπων· ἀντορχούμενος οὖν ἁλίσκεται. 25
ἀνθρωποειδὴς δ᾿ ἐστὶ τὴν μορφὴν καὶ πάντων μιμητὴς ὅσα
391a ἄνθρωπος ποιεῖ, διὸ τοὺς ἐξαπατωμένους ῥᾳδίως | ὑπὸ τοῦ
τυχόντος οἱ κωμικοὶ (adesp. com. fr. 209.1) ὤτους καλοῦσιν· ἐν
γοῦν τῇ θήρᾳ αὐτῶν ὁ ἐπιτηδειότατος ὀρχεῖται στὰς κατὰ πρόσω-
πον αὐτῶν, καὶ τὰ ζῷα βλέποντα εἰς τὸν ὀρχούμενον νευρο- 30
σπαστεῖται. ἄλλος δέ τις ὄπισθεν στὰς καὶ λαθὼν συλλαμβάνει τῇ
περὶ τὴν μίμησιν ὁρμῇ κατεχομένους. τὸ δ᾿ αὐτὸ ποιεῖν φασι καὶ
τοὺς σκῶπας· καὶ γὰρ τούτους ὀρχήσει λόγος ἁλίσκεσθαι.
μνημονεύει δ᾿ αὐτῶν Ὅμηρος (Od. 5.66)· γένος τε ὀρχήσεως ἀπ᾿
αὐτῶν καλεῖται σκὼψ λαβὸν τοὔνομα ἀπὸ τῆς περὶ τὸ ζῷον ἐν τῇ 35
391b κινήσει ποικιλίας. χαίρουσι δ᾿ οἱ | σκῶπες καὶ ὁμοιότητι, καὶ ἀπ᾿

24  περὶ C : πε E : παρὰ A
ix 390c–392a 417

αὐτῶν ἡμεῖς σκώπτειν καλοῦμεν τὸ συνεικάζειν καὶ κατα-


στοχάζεσθαι τοὺς σκωπομένους διὰ τὸ τὴν ἐκείνων ἐπιτηδεύειν
προαίρεσιν. πάντα δὲ τὰ τῶν ζῴων εὔγλωττα καὶ διηρθρωμένα
ἐστὶ τὴν φωνὴν καὶ μιμεῖται τοὺς τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν ἄλλων
5 ὀρνίθων ἤχους, ὡς ψιττακὸς καὶ κίττα. ὁ δὲ σκώψ, ὡς Ἀλέξανδρός
φησιν ὁ Μύνδιος (fr. I.11 Wellmann), μικρότερός ἐστι γλαυκὸς καὶ
ἐπὶ μολιβδοφανεῖ τῷ χρώματι ὑπόλευκα στίγματα ἔχει δύο τε
ἀπὸ τῶν ὀφρύων παρ᾿ ἑκάτερον κρόταφον ἀναφέρει | πτερά. κατὰ 391c
δὲ Καλλίμαχον (fr. 418 Pfeiffer) δύο γένη σκωπῶν καὶ οἱ μὲν
10 φθέγγονται, οἱ δ᾿ οὔ, διὸ καὶ καλοῦνται οἱ μὲν σκῶπες, οἱ δ᾿
ἀείσκωπες. Ἀλέξανδρος δ᾿ ὁ Μύνδιος (fr. I.12 Wellmann) κῶπας
χωρὶς τοῦ ς̄ τοὺς παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 5.66) φησὶ καὶ Ἀριστοτέλη (fr.
349 Rose) οὕτως αὐτοὺς ὠνομακέναι· φαίνεσθαί τε τούτους ἀεὶ καὶ
μὴ ἐσθίεσθαι· τοὺς δ᾿ ἐν τῷ φθινοπώρῳ φαινομένους δύο ἡμέραις ἢ
15 μιᾷ, τούτους εἶναι ἐδωδίμους. καὶ Σπεύσιππος (fr. 26 Tarán) δὲ |
κῶπας αὐτοὺς καλεῖ. Μητρόδωρος (FGrH 184 F 3) δ᾿ ἀντορχου- 391d
μένους φησὶ τοὺς σκῶπας ἁλίσκεσθαι.
ὅτι ἀφροδισιαστικὸς ὁ ἀλεκτρυών· φησὶ γοῦν Ἀριστοτέλης (fr.
259 Gigon; cf. HA 614a7–8) ὅτι τῶν ἀνατιθεμένων ἐν ἱεροῖς
20 ἀλεκτρυόνων τὸν ἀνατεθέντα οἱ προόντες ὀχεύουσι μέχρις ἂν
ἄλλος ἀνατεθῇ· εἰ δὲ μὴ ἀνατεθῇ, μάχονται | πρὸς ἀλλήλους, καὶ ὁ 391e
ἡττήσας τὸν ἡττηθέντα διὰ παντὸς ὀχεύει. ἱστορεῖται δὲ ὅτι
ἀλεκτρυὼν εἰσιὼν οἱανδήποτε θύραν ἐπικλίνει τὸν λόφον καὶ ὅτι
τῆς ὀχείας ἑτέρῳ δίχα μάχης οὐ παραχωρεῖ. Θεόφραστος (fr. 381
25 Fortenbaugh) δέ φησι τοὺς ἀγρίους ὀχευτικωτέρους εἶναι τῶν
ἡμέρων καὶ τοὺς ἄρρενας εὐθὺς ἐξ εὐνῆς ἐθέλειν πλησιάζειν, τὰς δὲ
θηλείας προβαινούσης μᾶλλον τῆς ἡμέρας. ὀχευτικοὶ δέ εἰσι καὶ οἱ
στρουθοί· διὸ καὶ Τερψικλῆς τοὺς ἐμφαγόντας φησὶ στρουθῶν
καταφόρους πρὸς ἀφροδίσια | γίνεσθαι. Σαπφὼ (fr. 1.9–10) δὲ διὰ 391f
30 τοῦτο καὶ τὴν Ἀφροδίτην ἐπ᾿ αὐτῶν φησιν ὀχεῖσθαι· καὶ γὰρ
ὀχευτικὸν τὸ ζῷον καὶ πολύγονον· τίκτει γοῦν, ὥς φησιν
Ἀριστοτέλης (fr. 350 Rose = fr. 260 Gigon), καὶ μέχρι ὀκτώ. φησὶ
δὲ Ἀριστοτέλης τοὺς ἄρρενας τῷ χειμῶνι ἀφανίζεσθαι, διαμένειν |
δὲ τὰς θηλείας, τεκμαιρόμενος ἐκ τῆς χρόας τὴν πιθανότητα· 392a

2  τοὺς σκωπομένους] τοὺς σκωπομν C E : τῶν σκωπτομν Cs Es : τοὺς


† σκωπτομενους † A ‖ 7  μολιβδοφανεῖ C E : μολυβδοφανεῖ A ‖ 21  ἀνατεθῇ2
C E : ἀνατεθείη A
418 epitome

ἀλλάττεσθαι γάρ, ὡς τῶν κοσσύφων καὶ φαλαρίδων,


ἀπολευκαινομένων κατὰ καιρούς. καλοῦσι δὲ τοὺς στρουθοὺς οἱ
Ἠλεῖοι δειρήτας. διὰ τί τὸ ὄρτυξ καὶ ὄνυξ οὐ χρῶνται ἐπὶ τῆς
γενικῆς τῷ αὐτῷ συμφώνῳ τῆς τελευταίας συλλαβῆς τυπωτικῷ,
δι᾿ ὅτι τὰ εἰς -ξ̅ ἀρσενικὰ ἁπλᾶ δισύλλαβα, ὅταν τῷ ῡ | 5
392b παρεδρεύηται, ἔχῃ δὲ τῆς τελευταίας συλλαβῆς ἄρχον ἕν τι τῶν
ἀμεταβόλων ἢ δι᾿ ὧν ἡ πρώτη συζυγία τῶν βαρυτόνων λέγεται,
διὰ τοῦ κ̄ ἐπὶ γενικῆς κλίνεται, κήρυκος, πέλυκος, Ἔρυκος,
Βέβρυκος· ὅσα δὲ μὴ τοῦτον ἔχει τὸν χαρακτῆρα, διὰ τοῦ γ̄,
ὄρτυγος, κόκκυγος, ὄρυγος. σημειῶδες τὸ ὄνυχος. ἐστὶ δὲ κατὰ 10
Ἀριστοτέλην (fr. 345 Rose = fr. 261 Gigon) ὁ ὄρτυξ τῶν |
392c ἐκτοπιζόντων καὶ σχιδανοπόδων, νεοττιὰν δὲ οὐ ποιεῖ ἀλλὰ
κονίστραν· καὶ ταύτην σκεπάζει φρυγάνοις διὰ τοὺς ἱέρακας, ἐν ᾗ
ἐπῳάζει. θῆλυς δὲ ὄρτυξ λεπτοτράχηλός ἐστιν οὐκ ἔχων τοῦ
ἄρρενος τὰ ὑπὸ τῷ γενείῳ μέλανα. ἔχει δὲ πρόλοβον μικρόν, 15
392d καρδίαν μεγάλην καὶ ὄρχεις | ὑπὸ τῷ ἥπατι, ὡς οἱ ἀλεκτρυόνες.
ὅτι φησὶ Φανόδημος (FGrH 325 F 2) Ὀρτυγίαν νῆσον καλεῖσθαι
παρὰ τὸ τὰς ἀγέλας τῶν ζῴων τούτων φερομένας ἐκ τοῦ πελάγους
ἱζάνειν εἰς τὴν νῆσον διὰ τὸ εὔορμον εἶναι. Εὔδοξος (fr. 284a
Lasserre) δέ φησι τοὺς Φοίνικας θύειν Ἡρακλεῖ ὄρτυγας διὰ τὸ τὸν 20
Ἀστερίας καὶ Διὸς Ἡρακλέα πορευόμενον εἰς Λιβύην ἀναιρεθῆναι
392e μὲν | ὑπὸ Τυφῶνος, Ἰολάου δ᾿ αὐτῷ προσενέγκαντος ὄρτυγα
ὀσφρανθέντα ἀναβιῶναι· ἔχαιρε γάρ, φησί, καὶ περιὼν τῷ ζῴῳ
τούτῳ. λέγεται δὲ καὶ ὀρτύγια ὑποκοριστικῶς παρ᾿ Εὐπόλιδι (fr.
226.2). καὶ Ἀντιφάνης (fr. 5.1–2) δέ φησι· 25

τί σὺ
ποιεῖν δυνάμενος ὀρτυγίου ψυχὴν ἔχων;
Πρατίνας (TrGF 4 F 1) δὲ
ἡδύφωνόν
392f φησι τὸν ὄρτυγα | καὶ τυχεῖν παρὰ Φλιασίοις ἢ Λάκωσι. φωνήεν- 30
393a τές εἰσιν, ὡς οἱ πέρδικες. ὀρτυγομήτρα δέ, ὥς φησιν ὁ | Μύνδιος
Ἀλέξανδρος (fr. I.16 Wellmann), ἐστὶ τὸ μέγεθος ἡλίκη τρυγών,
σκέλη δὲ αὐτῇ μακρά, δυσθαλὴς δὲ καὶ δειλή.
ὅτι οἱ ὄρτυγες περὶ τὸν τῆς ὀχείας καιρόν, ἐὰν κάτοπτρον ἐξ
ἐναντίας τις αὐτῶν θῇ καὶ πρὸ τούτου βρόχον, τρέχοντες πρὸς τὸν 35
ἐμφαινόμενον ἐν τῷ κατόπτρῳ ἐμπίπτουσιν εἰς τὸν βρόχον, ὡς
ix 392a–394a 419

ἱστορεῖ Κλέαρχος (fr. 3 Wehrli). | φησὶ δὲ καὶ τοὺς κολοιοὺς 393b


τοσοῦτο διαφέροντας πανουργίᾳ, ὅμως ὅταν ἐλαίου κρατὴρ τεθῇ
πλήρης, οἱ στάντες αὐτῶν ἐπὶ τὸ χεῖλος καὶ καταβλέψαντες ἐπὶ
τὸν ἐμφαινόμενον καταράττουσι· διὸ ἐλαιοβρόχων γινομένων ἡ
5 τῶν πτερῶν αὐτοῖς συγκόλλησις αἰτία γίνεται τῆς ἁλώσεως. τὴν
μέσην δὲ τοῦ ὀνόματος τοῦ ὄρτυγος συλλαβὴν ἐκτείνουσιν Ἀττικοὶ
ὡς δοίδυκος, κήρυκος. Ἀριστοφάνης | δ᾿ ἐν Εἰρήνῃ (788) συστέλλει 393c
διὰ τὸ μέτρον.
ὅτι τὸ χέννιον μικρόν ἐστιν ὀρτύγιον, ὥς φησι Κλεομένης
10 (Hipparch. SH 497.1). |
ὅτι ὁ κύκνος εὔτεκνος καὶ μάχιμος· ἀλληλοκτονεῖ γοῦν ὁ 393d
μάχιμος. εἰσὶ δ᾿ ᾠδικοὶ μάλιστα περὶ τὰς τελευτάς, ὥς φησιν
Ἀριστοτέλης (fr. 344 Rose = fr. 262 Gigon)· διαιροῦσι δὲ καὶ τὸ
πέλαγος ᾄδοντες. ἐστὶ δὲ τῶν στεγανοπόδων καὶ ποηφάγων. ὁ δὲ
15 Μύνδιός φησιν Ἀλέξανδρος (fr. I.17 Wellmann) πολλοῖς παρα-
κολουθήσας τελευτῶσιν οὐκ ἀκοῦσαι ᾀδόντων. Ἀγησιάναξ
(Hegesian. FGrH 45 F 1) δὲ ἱστορεῖ τὸν | Ἀχιλλεῖ μονομαχήσαντα 393e
Κύκνον τραφῆναι ἐν Λευκόφρυι πρὸς ὁμωνύμου ὄρνιθος· Φιλό-
χορος (FGrH 328 F 214) δέ φησιν ὑπὸ Ἄρεος τὸν Κύκνον
20 ὀρνιθωθῆναι. Βοῖος δὲ περὶ γεράνου φησὶν ὅτι ἦν τις παρὰ
Πυγμαίοις γυνὴ διάσημος, ὄνομα Γεράνα. αὕτη κατὰ θεὸν τιμω-
μένη πρὸς τῶν πολιτῶν αὐτὴ τοὺς ὄντως θεοὺς ταπεινῶς | ἦγε, 393f
μάλιστα δὲ Ἥραν καὶ Ἄρτεμιν. ἀγανακτήσασα οὖν Ἥρα εἰς
ἀπρεπῆ ὄψιν τὴν ὄρνιν μετεμόρφωσε πολέμιόν τε καὶ στυγητὴν
25 κατέστησε τοῖς τιμήσασι Πυγμαίοις· γενέσθαι τε λέγει ἐξ αὐτῆς
καὶ Νικοδάμαντος τὴν χερσαίαν χελώνην. καὶ καθόλου πάντα τὰ
ὄρνεα ἀνθρώπους ἱστορεῖ πρότερον γεγονέναι. Ἀριστοτέλης (fr. 347
Rose = fr. 263 Gigon) τὰς φάσσας φησὶ περιστερῶν εἶναι ἓν γένος,
εἴδη δὲ πέντε περιστερῶν, περιστερά, οἰνάς, φάψ, φάττη, |
30 τρυγών. οἰνὰς μὲν οὖν περιστερᾶς μείζων, χρῶμα δ᾿ ἔχει οἰνωπόν, 394a
ἡ δὲ φὰψ μέση περιστερᾶς καὶ οἰνάδος, ἡ δὲ φάττα ἀλέκτορος τὸ
μέγεθος, χρῶμα δὲ σποδιόν, ἡ δὲ τρυγὼν πάντων ἐλάττων, χρῶ-

3  οἱ στάντες A C E Eust. : τοὺς στάντας Es : στάντας τοὺς Cs


4  καταράττουσι A C E Eust. : καταράττειν Cs Es ‖ 6  τοῦ ὄρτυγος glossa, om.
A ‖ 16  Ἀγησιάναξ C E : Ἡγησιάναξ vel ᾿Ηγησιάναξ A Cs Es ‖ 18  ὁμωνύμου
A : ὁμωνύμ E : ὁμωνυμίας C ‖ 29  περιστερῶν glossa, om. A | φάττη E : φάττ
C : φάσσα A
420 epitome

μα δὲ τεφρόν· αὕτη δὲ θέρους φαίνεται, τὸν δὲ χειμῶνα φωλεύει. |


394b ἡ δὲ φὰψ καὶ ἡ περιστερὰ ἀεὶ φαίνεται, ἡ δ᾿ οἰνὰς φθινοπώρῳ
μόνῳ. πολυχρονιωτέρα δὲ τούτων ἡ φάσσα· καὶ γὰρ τριάκοντα καὶ
τεσσαράκοντα ζῇ ἔτη. οὐκ ἀπολείπουσι δ᾿ ἕως θανάτου οὔτε οἱ
ἄρρενες τὰς θηλείας οὔτε αἱ θήλειαι τοὺς ἄρρενας, ἀλλὰ καὶ 5
τελευτήσαντος χηρεύει ὁ ὑπολειπόμενος. τὸ δ᾿ αὐτὸ ποιοῦσι καὶ
κόρακες καὶ κορῶναι καὶ κολοιοί. ἐπῳάζει δ᾿ ἐκ διαδοχῆς πᾶν τὸ
περιστεροειδὲς γένος, καὶ γενομένων τῶν νεοττῶν ὁ ἄρρην
394c ἐμπτύει αὐτοῖς, ὡς μὴ βασκανθῶσι. | τίκτει δὲ ᾠὰ δύο καὶ πᾶσαν
ὥραν τοῦ ἔτους· διὸ καὶ δεκάκις τοῦ ἐνιαυτοῦ τιθέασιν, ἐν Αἰγύπ- 10
τῳ δὲ δωδεκάκις· τεκοῦσα γὰρ τῇ ἐχομένῃ ἡμέρᾳ συλλαμβάνει.
λέγει δ᾿ Ἀριστοτέλης καὶ ὅτι περιστερὰ ἕτερον, πελειὰς δ᾿ ἔλαττον,
καὶ ὅτι ἡ πελειὰς τιθασὸν γίνεται, περιστερὰ δὲ καὶ μέλαν καὶ
μικρὸν καὶ ἐρυθρὸν καὶ τραχύπουν. ἴδιον δὲ λέγει τῆς περιστερᾶς
τὸ κυνεῖν αὐτὰς ὅταν μέλλωσιν ἀναβαίνειν, ἢ οὐκ ἀνέχεσθαι τὰς 15
394d θηλείας. ὁ δὲ πρεσβύτερος, | φησί, προαναβαίνει καὶ μὴ κύσας· οἱ
δὲ νεώτεροι ἀεὶ τοῦτο ποιήσαντες ὀχεύουσι. καὶ αἱ θήλειαι δ᾿
ἀλλήλας ἀναβαίνουσιν, ὅταν ἄρρην μὴ παρῇ, κύσασαι· καὶ οὐδὲν
προϊέμεναι εἰς ἀλλήλας τίκτουσιν ᾠὰ ἐξ ὧν οὐ γίνονται νεοττοί. οἱ
δὲ Δωριεῖς τὴν πελειάδα ἀντὶ περιστερᾶς τιθέασιν. Ἀλέξανδρος δὲ 20
ὁ Μύνδιος (fr. I.18 Wellmann) οὐ πίνειν φησὶ τὴν φάτταν
394e ἀνακύπτουσαν | ὡς τὴν τρυγόνα καὶ τοῦ χειμῶνος μὴ φθέγγεσθαι,
εἰ μὴ εὐδίας γενομένης. λέγεται δὲ ὅτι ἡ οἰνὰς ἐὰν φαγοῦσα τὸ τῆς
ἰξίας σπέρμα ἐπί τινος ἀφοδεύσῃ δένδρου, ἰδίαν ἰξίαν φύεσθαι.
Χάρων δ᾿ ὁ Λαμψακηνός (FGrH 262 F 3a) φησιν, ὅτε τὸ μετὰ 25
Μαρδονίου στράτευμα ἐφθάρη περὶ τὸν Ἄθω, λευκὰς περιστερὰς
τότε πρῶτον εἰς Ἕλληνας φανῆναι, πρότερον οὐ γινομένας. |
394f ὅτι ἐν Ἔρυκι τῆς Σικελίας κατὰ καιρὸν ὃν καλοῦσιν Ἀναγω-
γάς, ἐν ᾧ φασιν Ἀφροδίτην εἰς Λιβύην ἀνάγεσθαι, αἱ περὶ τὸν
τόπον περιστεραὶ ἀφανεῖς γίνονται ὡς συναποδημοῦσαι αὐτῇ. καὶ 30
395a μεθ᾿ ἡμέρας ἐννέα ἐν τοῖς λεγομένοις Καταγωγίοις | μιᾶς προπε-
τασθείσης ἐκ τοῦ πελάγους καὶ εἰς τὸν νεὼν εἰσπτάσης
παραγίνονται καὶ αἱ λοιπαί. εὐωχοῦνται οὖν τότε οἱ περίοικοι ὅσοι
περιουσίας εὖ ἥκουσιν, οἱ δὲ λοιποὶ κροταλίζουσιν, ὄζει τε πᾶς ὁ
τόπος τότε βούτυρον, ᾧ δὴ τεκμηρίῳ χρῶνται τῆς θείας ἐπανόδου. 35

12  ἔλαττον A C E* : ἕτερον Cs ‖ 16  πρεσβύτερος A : πρετρο C E ‖ 18  κύσασαι


E : κύσασα C : κυνήσσ() γρEmg : κυνήσασαι A
ix 394a–396f 421

Αὐτοκράτης (FGrH 297 F 2) δὲ τὸν Δία ἱστορεῖ μεταβαλεῖν τὴν


μορφὴν εἰς περιστερὰν ἐρασθέντα παρθένου Φθίας.
ὅτι Ἀττικοὶ ἀρσενικῶς περιστερὸν καλοῦσιν. Ἄλεξις (fr. 217.
1–3)·
5 Ἀφροδίτης εἰμὶ περιστερός. |
οἶδε Διόνυσος, οἶδε τὸ μεθύσαι μόνον· 395b
εἰ δὲ νέον ἢ παλαιόν, οὐ πεφρόντικε.
διάφοροι δέ εἰσιν αἱ Σικελικαί. Ἄλεξις (fr. 58.1–3)·
περιστερὰς
10 ἔνδον τρέφω τῶν Σικελικῶν πάνυ
κομψάς. |
ὅτι ἐν νήτταις μείζων ὁ ἄρρην καὶ ποικιλώτερος. τὸ δὲ 395c
λεγόμενον γλαυκίον διὰ τὴν τῶν ὀμμάτων | χρόαν μικρῷ ἔλαττόν 395d
ἐστι νήττης.
15 ὅτι τῶν βοσκάδων ὁ ἄρρην σιμὰ καὶ ἐλάττω τῇ συμμετρίᾳ ἔχει
τὰ ῥύγχη· ἐστὶ δὲ ἧττον νήττης. ἡ δὲ μικρὰ κολυμβίς, πάντων
ἐλαχίστη τῶν ἐνύδρων, ῥυπαρομέλαινα τὴν χροιὰν καὶ ῥύγχος ὀξὺ
ἔχει σκέπον τε τὰ ὄμματα, τὰ δὲ πολλὰ καταδύεται. ἔστι δὲ καὶ
ἄλλο γένος βοσκάδων μεῖζον νήττης. αἱ δὲ φασκάδες μικρῷ
20 μείζους οὖσαι τῶν μικρῶν κολυμβίδων τὰ λοιπὰ νήτταις εἰσὶ
παραπλήσιαι. ἡ οὐρία δὲ οὐ | πολὺ λείπεται νήττης, τῷ χρώματι 395e
δὲ ῥυποκέραμός ἐστι, τὸ δὲ ῥύγχος μακρόν τε καὶ στενὸν ἔχει. ἡ δὲ
φαλαρὶς στενὸν ἔχουσα τὸ ῥύγχος στρογγυλωτέρα τὴν ὄψιν ἐστίν,
ἔντεφρος τὴν γαστέρα, μικρῷ μελαντέρα τὸν νῶτον.
25 ὅτι ἀπὸ νήττης καὶ κολυμβίδος τὸ νήχεσθαι καὶ κολυμβᾶν. |
παρῆσαν, φησί τις παρὰ τῷ ῥήτορι τούτῳ, καὶ οἱ παραστάται· εἰσὶ 395f
δ᾿ οἱ ὄρχεις οὕτω καλούμενοι. καλεῖ δὲ καὶ αὖθις τὸν Οὐλπιανὸν
ὀνομάτων Δαίδαλον. |
ὅτι Ἡρόδοτός (1.183.2) φησιν ἐν Βαβυλῶνι ἐπὶ τοῦ χρυσοῦ 396c
30 βωμοῦ μὴ ἐξεῖναι θύειν εἰ μὴ γαλαθηνὰ μοῦνα. |
ὅτι Κλέαρχος (fr. 61 Wehrli) εἰς τοῦτό φησιν ὠμότητος 396e
Φάλαριν τὸν τύραννον ἐλάσαι ὡς γαλαθηνὰ θοινᾶσθαι βρέφη.
ὅτι θῆσθαί ἐστι τὸ θηλάζειν γάλα. | Ὅμηρος (Il. 24.58)· 396f
γυναῖκά τε θήσατο μαζόν,
422 epitome

διὰ τὸ ἐντίθεσθαι τὰς θηλὰς εἰς τὰ στόματα τὰ βρέφη· καὶ ὁ τιτθὸς


ἐνθένδε διὰ τὸ ἐντίθεσθαι τὰς θηλάς. |
397a ὅτι σφάλλονται οἱ τὰς δορκάδας δόρκωνας λέγοντες.
ὅτι σπάνιος ἦν πάλαι ὁ ταώς, ὡς Εὔβουλος (fr. 113)· |
397b καὶ γὰρ ὁ ταὧς διὰ τὸ σπάνιον θαυμάζεται. | 5

397a πλείους δ᾿ εἰσὶ νῦν (φησί) τῶν ὀρτύγων. (Antiph. fr. 203.2) |
397b ἐστὶ δέ, Ἀριστοτέλης (fr. 351 Rose = fr. 266 Gigon) φησί, σχιδανό-
πους, ποιολόγος, τίκτει δ᾿ ἅπαξ τοῦ ἔτους ᾠὰ δώδεκα· καὶ τίκτει
τριέτης γενόμενος, ἐν οἷς χρόνοις καὶ τὴν ποικιλίαν τῶν πτερῶν 10
λαμβάνει, ἐπῳάζει δ᾿ ἡμέρας πρὸς τριάκοντα· ταύτας δ᾿ οὐκ εἰς
ἅπαξ ἀλλὰ παρ᾿ ἡμέρας δύο, αἱ δὲ πρωτοτόκοι ὀκτώ. τίκτει δὲ καὶ
ὑπηνέμια, οὐ πλείω δὲ τῶν δύο. ἐκλέπει δὲ καὶ ἐπῳάζει καθάπερ ἡ
ἀλεκτορίς. |
397c ὅτι Ἀντιφῶν ὁ ῥήτωρ λόγον μὲν ἔγραψεν ἐπίγραμμα ἔχοντα 15
Περὶ Ταὧν (fr. 57 Blass–Thalheim). ἐν αὐτῷ δὲ τῷ λόγῳ μνείαν
τοῦ ὀνόματος οὐ πεποίηται, ποικίλους δὲ ὄρνις ἐν αὐτῷ καλεῖ.
397d γράφει δὲ καὶ περὶ τῆς ἰδέας | αὐτῶν, ὡς ἐὰν τῶν πτερύγων
ἀποτέμῃ τις, τὸ κάλλος ἀφαιρήσεται· τὰ πτερὰ γὰρ αὐτῶν τὸ
κάλλος ἐστὶν ἀλλ᾿ οὐ τὸ σῶμα. λέγει δὲ καὶ ὅτι περισπούδαστος 20
αὐτῶν ἦν ἡ θέα· τὰς γὰρ νουμηνίας, φησίν, ὁ βουλόμενος εἰσῄει,
τὰς δ᾿ ἄλλας ἡμέρας εἴ τις ἔλθῃ βουλόμενος θεάσασθαι, οὐκ ἔστιν
397e ὅστις ἔτυχε. ταὧς | δὲ λέγουσιν Ἀθηναῖοι, ὥς φησι Τρύφων (fr. 5
Velsen), τὴν τελευταίαν συλλαβὴν περισπῶντες καὶ δασύνοντες,
ὡς Ἀριστοφάνης (Av. 102)· 25

Τηρεὺς γὰρ εἶ σύ; πότερον ὄρνις ἢ ταὧς;


λέγουσι δὲ καὶ τὴν δοτικὴν ταὧνι. ἀμήχανον δὲ παρὰ Ἀττικοῖς
καὶ Ἴωσιν ἐν τοῖς ὑπὲρ μίαν συλλαβὴν ὀνόμασι τὴν τελευτῶσαν |
397f ἀπὸ φωνήεντος ἀρχομένην δασύνεσθαι· πάντως γὰρ εἶναι ψιλὴν
αὐτὴν παρηκολούθησεν, νεώς, λεώς, Τυνδάρεως, πρᾶος, υἱός, 30
Κεῖος, Χῖος, χρεῖος, πλεῖος, λαιός, βαιός, πηός, γόος, ζωός, θοός,
ῥόος· φίλαρχος γὰρ οὖσα καὶ ἡγεμονικὴ τὴν φύσιν ἡ δασύτης τοῖς
τελευταίοις μέρεσι τῶν ὀνομάτων οὐδαμῶς ἐγκαθείργνυται.
398a ὠνόμασται δὲ ταὼς ἀπὸ τῆς τάσεως τῶν πτερῶν. | καὶ Σέλευκος

11  ταύτας C E : ταῦτα A ‖ 17  ὄρνις C E : ὄρνεις A


i x 3 96 f– 39 9b 423

(fr. 70 Müller) δέ φησι παραλόγως τὸ ταὼς δασύνεσθαι καὶ


περισπᾶσθαι παρ᾿ Ἀττικοῖς· τοῖς γὰρ πρώτοις τῶν φωνηέντων
κατὰ τὰς ἁπλᾶς τῶν ὀνομάτων ἐκφορὰς συνεκφέρεσθαι θέλει καὶ
ἐνταυθοῖ πράττουσα καὶ τάχιον ἐκθέουσα δι᾿ ἐπιπολῆς ἐστι τῶν
5 λέξεων. τεκμαιρόμενοι οὖν Ἀθηναῖοι καὶ διὰ τῆς τάξεως τὴν
ἐνοῦσαν τῇ προσῳδίᾳ φύσιν οὐκ ἐπὶ τῶν φωνηέντων αὐτὴν τιθέα-
σιν ὡς τὰς ἄλλας, πρὸ δὲ τούτων τάσσουσιν. οἶμαι δὲ καὶ διὰ τοῦ
Η̄ στοιχείου τυπώσασθαι τοὺς παλαιοὺς τὴν δασεῖαν· διόπερ καὶ
Ῥωμαῖοι | πρὸ πάντων τῶν δασυνομένων ὀνομάτων τὸ Η̄ προγρά- 398b
10 φουσι, τὸ ἡγεμονικὸν αὐτῆς διασημαίνοντες. εἰ δὲ τοιαύτη ἡ
δασύτης, ἀλόγως κατὰ τὴν τελευτῶσαν συλλαβὴν τοῦ ταὼς πρὸς
τῶν Ἀττικῶν προσπνεῖται. ζητήσεις σιτούμεθα, φησὶ παρὰ τούτῳ
τῷ ῥήτορι ὁ δειπνοσοφιστὴς Λαρίνσιος. ἄλλος δέ τίς φησιν ὅτι ἔθος
γραμματικῶν | παισὶ περὶ πάντων τῶν προβαλλομένων λέγειν· 398c
15 “εἶδος φυτοῦ, εἶδος ὀρνέου, εἶδος λίθου.”
ὅτι Ἀλέξανδρος ὁ Μύνδιός (fr. I.21 Wellmann) φησι περὶ τοῦ
μικροῦ τέτρακος οὕτω· τέτραξ τὸ μέγεθος ἴσος σπερμολόγῳ, τὸ
χρῶμα | κεραμεοῦς, ῥυπαραῖς στιγμαῖς καὶ μεγάλαις γραμμαῖς 398d
ποικίλος, καρποφάγος. ὅταν ᾠοτοκῇ δέ, τετράζει τῇ φωνῇ. φησί
20 που Ἐπίχαρμος (fr. 42.3)·
ἀγλαὰς συκαλλίδας.
ἐστὶ δὲ εἶδος πτηνοῦ. |
ὅτι ἐστὶ καὶ μείζων τέτραξ μέγεθος ὑπὲρ ἀλεκτρυόνα τὸν 398f
μέγιστον, ἀπὸ τῶν ὤτων ἑκατέρωθεν ἔχων κρεμάμενα ὡς οἱ
25 ἀλεκτρυόνες τὰ κάλλεα. | ἔστι δὲ τὸ ὄρνεον παρὰ Μυσοῖς καὶ 398e
Παίοσιν, οὗ ἐχεγγυώτατος μάρτυς ἐν Ὄρνισιν (884) ὁ χαρίεις |
Ἀριστοφάνης. | ὁ δὲ πολυμαθέστατος Ἀριστοτέλης οὐκ ἠξίωσεν 398f | 398e
αὐτὸ μνήμης ἐν τῇ πολυταλάντῳ αὐτοῦ πραγματείᾳ (ὀκτακόσια
γὰρ εἰληφέναι τάλαντα παρ᾿ Ἀλεξάνδρου λόγος ἔχει τὸν
30 Σταγειρίτην εἰς τὴν Περὶ Ζῴων Ἱστορίαν). |
ὅτι Σιμάριστος γράφει· | ὀσφύος αἱ ἐκ πλαγίων σάρκες 399a | 399b
ἐπανεστηκυῖαι ψύαι. τὰ δ᾿ ἑκατέρωθεν κοιλώματα λέγουσι κύβους
γαλλίας. Κλέαρχος (fr. 106a Wehrli) δέ φησι· σάρκες μυωταὶ καθ᾿
ἑκάτερον μέρος, ἃς οἱ μὲν ψύας, οἱ δ᾿ ἀλώπεκας, οἱ δὲ νευρομήτρας

4  πράττουσα A Cs Es : πρόττουσα (vox nihili) C E : προᾴττουσα Casaubon


13  Λαρίνσιος C E : Λαρήνσιος A ‖ 21  συκαλλίδας A C E : συκαλίδας 2.65b
424 epitome

καλοῦσι. μνημονεύει δὲ ψυῶν καὶ ὁ ἱερώτατος Ἱπποκράτης (e.g.


Morb. Sacr. 3 = 6.366.14 Littré). ὠνομάσθησαν δ᾿ οὕτω διὰ τὸ
ῥᾳδίως ἀποψᾶσθαι ἢ οἷόν τις οὖσα ἐπιψαύουσα σὰρξ καὶ ἐπιπολῆς
τοῖς ὀστέοις ὑπάρχουσα. |
399c ὅτι τὸ οὖθαρ σπανίως ἐστὶν εὑρεῖν ἐπὶ τῶν ἄλλων ζῴων 5
λεγόμενον· ὑπογάστριον δὲ μόνον ὡς ἐπὶ τῶν ἰχθύων λέγεται.
ἀκύρως οὖν φησι Τηλεκλείδης (fr. 33)·
ὡς οὖσα θῆλυς εἰκότως οὖθαρ φορῶ.
Στράττις (fr. 5.1) οὖν
399d ὑπογάστρια | θύννου 10

φησί. καὶ Θεόπομπος (fr. 24.1–2)·


ἰχθύων
ὑπογάστρια.
ἀλλαχοῦ δὲ τὰ αὐτὰ ὑπήτρια (Theopomp. Com. fr. 52)·
θύνων τε λευκῶν Σικελῶν ὑπήτρια. 15

Ἀρχέστρατος ὁ ὀψοδαίδαλος (fr. 57.1–9 Olson–Sens = SH 188.1–9)·


τοῦ λαγὼ (φησί) πολλοὶ τρόποι πολλαί τε θέσεις
σκευασίας εἰσί. κεῖνος δ᾿ οὖν ἐστιν ἄριστος,
ἂν πεινῶσι μεταξὺ φέρῃς κρέας ὀπτὸν ἑκάστῳ, |
399e θερμόν, ἁπλῶς ἁλίπαστον, ἀφαρπάζων ὀβελίσκου 20
μικρὸν ἐνωμότερον. μὴ λυπείτω δέ σ᾿ ὁρῶντα 5
ἰχῶρα στάζοντα κρεῶν, ἀλλ᾿ ἔσθε λάβρως.
αἱ δ᾿ ἄλλαι περίεργοι ἔμοιγέ εἰσι διὰ παντὸς
σκευασίαι, γλοιῶν καταχύσματα κατάτυρα
καὶ κατέλαια λίαν, ὥσπερ γαλῇ ὀψοποιούντων. 25

Ναυκράτης (Nausicr. fr. 2.1–3) δέ· |


399f ἐν Ἀττικῇ (φησί) τίς εἶδε πώποτε
λέοντας ἤ τι τοιοῦτον ἕτερον θηρίον;
οὐδὲ δασύποδ᾿ εὑρεῖν ἐστιν οὐχὶ ῥᾴδιον.

15  θύνων C E : θύννων A
ix 399b–401 a 425

Ἀλκαῖος (Alc. Com. fr. 17.1–2) δὲ ὡς πολλῶν ὄντων ἐμφανίζει. |


εὕρηται δὲ τὸν λαγὼν ὀξυτόνως μετὰ τοῦ ν̄. Ξενοφῶν δ᾿ ἐν Κυνη- 400a
γετικοῖς (e.g. 4.10) χωρὶς τοῦ ν̄ προάγει περισπωμένως. ἔστι δὲ τὸ
καθ᾿ ἡμᾶς | καὶ τὸ Ἰωνικὸν λαγός. | Σοφοκλῆς (fr. 111.1)· 400c | 400b
5 γλαῦκες, ἰκτῖνοι, λαγοί. |
ὡς δὲ ναὸν καὶ λαὸν λεγόντων ἡμῶν Ἀττικοὶ νεὼν καὶ λεών φασιν, 400a
οὕτω λαγὸν ὀνομαζόντων ἐκεῖνοι λαγὼν ἐροῦσιν, | ὡς Εὔπολις (fr. 400b
174.2–3)·
βατίδες καὶ λαγὼ
10 καὶ γυναῖκες εἰλίποδες.
ἀλόγως οὖν ἡ τελευτῶσα περισπᾶται. δεῖ δὲ ὀξυτονεῖν τὴν λέξιν,
ἐπεὶ τὰ εἰς -ος λήγοντα τῶν ὀνομάτων ὁμότονά ἐστι, κἂν μεταλη-
φθῇ | εἰς τὸ ω̄ παρ᾿ Ἀττικοῖς. τὸ δὲ λαγωὸς εἰ μὲν Ἰωνικόν, 400c
πλεονάζει τὸ ω̄, εἰ δ᾿ Ἀττικόν, τὸ ο̄. λαγῷα δὲ λέγεται | κρέα. 400d
15 Ἡγήσανδρος (fr. 42, FHG iv.421) ἱστορεῖ ἐν Ἀστυπαλαίᾳ τοσοῦτο
πλῆθος γενέσθαι λαγῶν ὡς τοὺς Ἀστυπαλαιεῖς περὶ αὐτῶν
μαντεύσασθαι· καὶ τὴν Πυθίαν εἰπεῖν (Delphic Oracle Q233
Fontenrose) κύνας τρέφειν καὶ κυνηγετεῖν· ἁλῶναί τε ἐν ἐνιαυτῷ
πλείους τῶν ἑξακισχιλίων. ἐγένετο δὲ τὸ πλῆθος τοῦτο Ἀναφαίου
20 τινὸς ἐμβαλόντος δύο λαγωοὺς εἰς τὴν νῆσον· ὡς καὶ πρότερον
Ἀστυπαλαιέως τινὸς ἀφέντος δύο πέρδικας εἰς τὴν Ἀνάφην
τοσοῦτο πλῆθος ἐγένετο περδίκων ἐν τῇ Ἀνάφῃ | ὡς κινδυνεῦσαι 400e
ἀναστάτους γενέσθαι τοὺς κατοικοῦντας. κατ᾿ ἀρχὰς δ᾿ ἡ Ἀστυπά-
λαια οὐκ εἶχε λαγὼς ἀλλὰ πέρδικας. πολύγονον δ᾿ ἐστὶν ὁ λαγώς·
25 φησὶ γοῦν Ἡρόδοτος (3.108.3)· ὁ λαγὼς ὑπὸ πάντων θηρεύεται,
καὶ θηρίου καὶ ὄρνιθος καὶ ἀνθρώπου, οὕτω δή τι πολύγονόν ἐστιν,
ἐπικυΐσκει τε μόνον πάντων θηρίων, καὶ τὸ μὲν δασὺ τῶν τέκνων
ἐν τῇ γαστρί, τὸ δὲ ψιλόν, τὸ δὲ ἄρτι ἐν τῇσι μήτρῃσι πλάσσεται,
τὸ δ᾿ ἐπαναιρέεται. |
30 ὅτι ὁ κούνικλος, ὥς φησι | Πολύβιος (12.3.10), | πόρρωθεν 400f | 400e
ὁρώμενος εἶναι δοκεῖ λαγὼς μικρός· ὅταν δ᾿ εἰς τὰς χεῖρας λάβῃ | 400f
τις, μεγάλην ἔχει διαφορὰν καὶ κατὰ τὴν ἐπιφάνειαν καὶ κατὰ τὴν
βρῶσιν. γίνεται δὲ τὸ πλεῖστον κατὰ γῆς. | καλοῦνται δέ τινες καὶ 401a
χελιδόνιαι λαγωοί, ὥς φησι Δίφιλος (fr. 1.2). Θεόπομπος (FGrH

2–3  Κυνηγετικοῖς C Eust. : Κυνηγετ(ικ) E : Κυνηγετικῷ A


426 epitome

401b 115 F 126a) δέ | φησι περὶ Βισαλτίαν γίνεσθαι λαγωοὺς δύο ἥπατα
ἔχοντας. πάλιν φροντιστὴν καὶ λογιστὴν τὸν Οὐλπιανὸν ὁ ῥήτωρ
οὗτός φησιν. |
401c ὅτι ἐτυμώτερον τὸ σῦς μετὰ τοῦ σ̄· παρὰ τὸ σεύεσθαι γὰρ καὶ
ὁρμητικῶς ἔχειν τὸ ζῷον εἴρηται. τέτριπται δὲ καὶ τὸ λέγειν ὗς· οἱ 5
δὲ σῦν εἰρῆσθαι οἱονεὶ θῦν, τὸν εἰς θυσίαν εὐθετοῦντα.
ὅτι Σοφοκλῆς (fr. 154) που τὸ σύαγρον ἐπὶ κυνὸς τάσσει ἀπὸ |
401d τοῦ σῦς ἀγρεύειν λέγων·
σὺ δ᾿, ὦ Σύαγρε, Πηλιωτικὸν βρέφος.
401e–2a παρ᾿ Ἡροδότῳ (7.153.1) δὲ ὄνομα κύριον ὁ Σύαγρος, | παρ᾿ 10
401d Ἀντιφάνει (fr. 44.1) δὲ καὶ ἄλλοις πολλοῖς ἐπὶ συὸς ἀγρίου. | φησὶν
οὗτος ὁ ῥήτωρ· σύ, ὦ Οὐλπιανέ, οὐδενὸς μεταλαμβάνειν εἴωθας
τῶν παρασκευαζομένων πρὶν μαθεῖν εἰ ἡ χρῆσις μὴ εἴη τῶν
401e ὀνομάτων | παλαιά. κινδυνεύεις οὖν ποτε διὰ ταύτας τὰς φροντίδας
ὥσπερ ὁ Κῷος Φιλητᾶς ζητῶν τὸν καλούμενον ψευδολόγον τῶν 15
λόγων διαλυθῆναι· ἰσχνὸς γὰρ πάνυ τὸ σῶμα διὰ τὰς ζητήσεις
γενόμενος ἀπέθανεν, ὡς τὸ πρὸ τοῦ μνημείου αὐτοῦ ἐπίγραμμα
(adesp. FGE 1612–13 = Philet. test. 21 Spanoudakis = test. 7
Sbardella) δηλοῖ·
ξεῖνε, Φιλητᾶς εἰμί· λόγων δ᾿ ὁ ψευδόμενός με 20
ὤλεσε καὶ νυκτῶν φροντίδες ἑσπέριοι. |
402a ὅτι τὸν Καλυδώνιον σῦν λευκὸν τὸ χρῶμα ὁ Ῥηγῖνος (PMG
402b 838) ἱστορεῖ. | καὶ ὅτι ἀσχέδωρον οἱ Σικελιῶται καλοῦσι τὸν
σύαγρον. τὸ δὲ μαρτύριον παρ᾿ Αἰσχύλῳ (fr. 261)·
ἔδυ δ᾿ ἐς ἄντρον ἀσχέδωρος ὥς. 25

καὶ παρὰ Σκίρᾳ Ἰταλῷ κωμωδῷ (fr. 1)·


ἔνθ᾿ οὔτε ποιμὴν ἀξιοῖ νέμειν βοτὰ
οὔτ᾿ ἀσχέδωρος νεμόμενος καπρώζεται. |
402c οὐδὲν δὲ θαυμαστὸν Αἰσχύλον (test. 92a) ἐν Σικελίᾳ διατρίψαντα
πολλαῖς κεχρῆσθαι φωναῖς Σικελικαῖς. 30
ὅτι τὸ τοῦ αἰγὸς κρέας τροφιμώτατον. Κλειτόμαχος οὖν φησί
τινα Θηβαῖον ἀθλητὴν ὑπερβαλεῖν ἰσχύι τοὺς καθ᾿ ἑαυτὸν κρέασιν

22  ὁ Ῥηγῖνος C E : Κλεομένους τοῦ Ῥηγίνου A


ix 40 1a–4 03a 427

αἰγείοις χρώμενον· εὔτονοι γὰρ ἐντεῦθεν καὶ γλίσχροι χυμοὶ καὶ


πολὺν χρόνον | ὑπομένειν ἐν τοῖς ὄγκοις δυνάμενοι. ἐσκώπτετο δὲ 402d
ὁ ἀθλητὴς διὰ τὴν ἀπὸ τῶν ἱδρώτων δυσωδίαν. τὰ δ᾿ ὕεια καὶ
ἄρνεια κρέα ἀδιαπόνητα ταῖς ἕξεσιν ὑπάρχοντα ῥᾷστα φθείρεται
5 διὰ τὴν πιμελήν. φησί τις παρὰ Ἀντιφάνει (fr. 21.1–6)·
(Α.) κρέα δὲ τίνος ἥδιστ᾿ ἂν ἐσθίοις;
(Β.) προβάτων μὲν οἷς ἔνι |
μήτ᾿ ἔρια μήτε τυρός. 402e
τῶν δὲ αἰγείων κατὰ ταὐτὰ ἃ μὴ τυρὸν ποιεῖ·
10 διὰ τὴν ἐπικαρπίαν γὰρ τῶν ἁδρῶν 5
ἐσθίων τὰ φαυλότατα ἀνέχομαι.
φησὶ δέ που παρὰ τῷ αὐτῷ καὶ ὁ Κύκλωψ (Antiph. fr. 131.1–9)·
τῶν χερσαίων δ᾿ ὑμῖν ἥξει
ταυτί·
15 βοῦς ἀγελαῖος, ταῦρος ὑληβάτας,
αἲξ οὐρανία, κριὸς τομίας,
κάπρος ἐκτομίας, ὗς οὐ τομίας, 5
δέλφαξ, δασύπους,
τυρὸς χλωρός, τυρὸς ξηρός,
20 τυρὸς κοπτός, τυρὸς ξυστός,
τυρὸς τμητός, τυρὸς πηκτός.
Μνησίμαχος (fr. 4.1–2, 5–18, 20–30) δὲ τοιαῦτα παρασκευάζει·
βαῖν᾿ ἐκ θαλάμων κυπαρισσοτρόφων |
ἔξω, Μάνη· στεῖχ᾿ εἰς ἀγορὰν 2 402f
25 τούς τε μαθητὰς τοὺς ὡραίους 5
οὓς ἀναβαίνειν ἐπὶ τοὺς ἵππους
μελετᾷ Φείδων καὶ καταβαίνειν.
οἶσθ᾿ οὓς φράζω;
τούτοις τοίνυν ἄγγελλ᾿ ὁτιὴ
30 ψυχρὸν τοὖψον, τὸ ποτὸν θερμόν, 10
ξηρὸν φύραμ᾿, ἄρτοι ξηροί· |
σπλάχνα ὀπτᾶται, ἥρπασται, 403a
κρέα ἐξ ἅλμης ἐξῄρηται,
τόμος ἀλλᾶντος, τόμος ἠνύστρου,
35 χορδῆς ἕτερος, φύσκης ἕτερος 15
428 epitome

διαλαιμοτομεῖται.
κρατὴρ ἐξερροίβδητ᾿ οἴνου·
πρόποσις χωρεῖ· λείπεται κόρδαξ· 18
πάντες ἔνδον, τὰ κάτωθεν ἄνω. 20
μέμνησ᾿ ἃ λέγω, πρόσεχ᾿ οἷς φράζω. 5
χάσκεις αὐτός·
βλέψον δεῦρ᾿, εἴ πως αὐτὰ φράσεις.
αὐτίκ᾿ ἐρῶ σοι πάλιν ἐξ ἀρχῆς.
403b ἥκειν ἤδη καὶ | μὴ μέλλειν 25
τῷ τε μαγείρῳ μὴ λυμαίνεσθαι, 10
ὡς τῶν ὄψων ἑφθῶν ὄντων,
ὀπτῶν ὄντων, ψυχρῶν ὄντων.
καθ᾿ ἕκαστα λέγω· βολβός, ἐλαία,
σκόροδον, καυλός, κολοκύντη, ἔτνος. | 30
403c καὶ μυρία τοιαῦτ᾿ εἰπὼν ἐπάγει (fr. 4.52–7, 60–5)· 15

πᾶς δὲ κατ᾿ οἴκους μάττει, πέττει,


τίλλει, κόπτει, εὕει,
χαίρει, παίζει, πηδᾷ, δειπνεῖ,
403d πίνει, σκιρτᾷ, | λορδοῖ, κεντεῖ, βινεῖ. 55
σεμναὶ δ᾿ αὐλῶν ἄγαν αἱ φωναί, 20
μολπά, κλανά, 57
ὀσμὴ σεμνὴ μυκτῆρα δονεῖ 60
λιβάνου, σμύρνης, καλάμου,
στύρακος,
λίνδου, κίνδου, μίνθου. 25
τοιάδε δόμους ὁμίχλη κατέχει
πάντων ἀγαθῶν ἀνάμεστος. | 65
402d ταῦτα δὲ πάντα ἡδίστην ἀκοὴν παρέχει τοῖς ὠσὶ μᾶλλον ἢ τῇ
φάρυγγι. |
403e ὅτι παρὰ Ξανθίππῳ τῷ κωμικῷ (Anaxipp. fr. 1.1–9, 11–22, 27– 30
41, 43–7) μάγειρός τις τοιάδε ὠγκώσατο·
Σόφων Ἀκαρνὰν καὶ Ῥόδιος Δαμόξενος

17  εὕει E D B : † ευει † A : δὕει C* : δεύει Dindorf ‖ 21  κλανά (vox nihili) C


E : κλαγγά A ‖ 30  Ξανθίππῳ C E : Ἀνθίππῳ A : Ἀναξίππῳ Valckenaer
31  ὠγκώσατο C : ὠσκώσατο E : ὠγκήσατο A
ix 403a–404d 429

ἐγένονθ᾿ ἑαυτῶν συμμαθηταὶ τῆς τέχνης· |


ἐδίδασκε δ᾿ αὐτοὺς Σικελιώτης Λάβδακος. 403f
οὗτοι τὰ μὲν παλαιὰ καὶ θρυλλούμενα
ἀρτύματ᾿ ἐξήλειψαν ἐκ τῶν βιβλίων 5
5 καὶ τὴν θυΐαν ἠφάνισαν ἐκ τοῦ μέσου,
οἷον λέγω κύμινον, ὄξος, σίλφιον,
τυρόν, κορίαννον, οἷς ὁ Κρόνος ἀρτύμασιν
ἐχρᾶτο. | 9
αὐτοὶ δ᾿ ἔλαιον καὶ λοπάδα καινήν, πάτερ, 11 404a
10 πῦρ τ᾿ ὀξὺ καὶ μὴ πολλάκις φυσώμενον
ἐποίουν· ἀπὸ τούτου πᾶν τὸ δεῖπνον εὐτρεπές.
οὗτοί τε πρῶτοι δάκρυα καὶ πταρμὸν πολὺν
ἀπὸ τῆς τραπέζης καὶ σίαλον ἀπήγαγον, 15
τῶν τε ἐσθιόντων ἀνεκάθηραν τοὺς πόρους.
15 ὁ μὲν οὖν Ῥόδιος πιών τιν᾿ ἅλμην ἀπέθανε· |
παρὰ τὴν φύσιν γὰρ τὸ ποτὸν ἦν. μάλ᾿ εἰκότως. 404b
ὁ Σόφων δὲ πᾶσαν τὴν Ἰωνίαν ἔχει,
ἐμὸς γενόμενος, ὦ πάτερ, διδάσκαλος. 20
καὐτὸς φιλοσοφῶ καταλιπεῖν συγγράμματα
20 σπεύδων ἐμαυτοῦ καινὰ τῆς τέχνης. | 22
γεύσω δ᾿, ἐὰν βούλησθε, τῶν εὑρημένων. 27 404c
οὐ ταὐτὰ προσάγω πᾶσιν ἀεὶ βρώματα·
τεταγμένα εὐθύς ἐστί μοι πρὸς τὸν βίον.
ἕτερ᾿ ἐστὶ τοῖς ἐρῶσι καὶ τοῖς φιλοσόφοις 30
25 καὶ τοῖς τελώναις. μειράκιον ἐρωμένην
ἔχον τὴν παροῦσαν οὐσίαν κατεσθίει·
τούτῳ παρέθηκα σηπίας καὶ τευθίδας
καὶ τῶν πετραίων ἰχθύων τῶν ποικίλων,
ἐμβαμματίοις γλαφυροῖσι κεχορηγημένα· | 35
30 ὁ γὰρ τοιοῦτός ἐστιν οὐ δειπνητικός, 404d
πρὸς τῷ φιλεῖν δὲ τὴν διάνοιάν ἐστ᾿ ἔχων.
τῷ φιλοσόφῳ παρέθηκα κωλέαν, πόδας·
ἀδηφάγον τὸ ζῷον εἰς ὑπερβολὴν
ἔστι. τελώνῃ γλαῦκον, ἔγχελυν, σπάρον· 40

3  θρυλλούμενα C E : θρυλούμενα A ‖ 26  παροῦσ(αν) οὐσίαν E : παροῦσαν


οὐσίαν παροῦσαν C : πατρῴαν οὐσίαν A ‖ 34  τελώνῃ Musurus : τελώνη A C E
430 epitome

ὅταν ἐγγὺς ἦν δὲ ὅδ᾿ ὕστερος, ἀρτύω φακῆν. 41


τὰ τῶν γερόντων στόματα διαφορὰν ἔχει, 43
νωθρότατα πολλῷ δ᾿ ἐστὶν ἢ τὰ τῶν νέων. |
404e παρατίθημι σίναπι τούτοις καὶ ποιῶ 45
χυλοὺς ἐχομένους δριμύτητος, τὴν φύσιν 5
ἵνα διεγείρω.
καὶ παρὰ Διονυσίῳ (fr. 2.15–20) ἄλλος μάγειρός φησι· |
405a σκευάσαι μὲν ἢ τεμεῖν 15
ἡδύσματα ἑψῆσαί τε καὶ φυσᾶν τὸ πῦρ
ὁ τυχὼν δύναιτ᾿ ἂν ὀψοποιός· 10
ὁ δὲ μάγειρος ἄλλο τι. |
405b συνιδεῖν τόπον, ὥραν, τὸν καλοῦντα, τὸν πάλιν
δειπνοῦντα, πότε δεῖ τιν᾿ ἰχθὺν ἀγοράσαι. | 20
405c καὶ μετ᾿ ὀλίγα· ἡ μαγειρικὴ (fr. 2.32–5)
ὅρον οὐκ ἔσχηκεν, 15
αὐτὴ δ᾿ ἑαυτῆς ἐστι δεσπότης. ἐὰν δὲ
εὖ μὲν σὺ χρήσῃ τῇ τέχνῃ, τὸν τῆς τέχνης
δὲ καιρὸν ἀπολέσῃς, παραπόλωλεν ἡ τέχνη. | 35
405e ἢ δρῶν τι φαίνου
καινὸν παρὰ τοὺς ἔμπροσθεν ἢ μὴ κόπτε με, 20
(Hegesipp. Com. fr. 1.3)
405f φησί τις παρὰ τούτῳ τῷ ῥήτορι. | τυραννικήν πού φησι τὴν φακῆν |
405e ὁ κωμικὸς Δημήτριος (fr. 1.6). |
406a ὅτι ἡ ῥοδουντία ἢ ῥοδωνία μαγειρικῶς καλουμένη λοπὰς
τοιαύτη τις ἦν (adesp. com. fr. *117.1)· ῥόδα τὰ εὐοσμότατα ἐν 25
ἴγδῃ τρίψας ἐπέβαλον ἐγκεφάλους ὀρνίθων τε καὶ χοίρων ἑφθοὺς
σφόδρα ἐξινιασθέντας καὶ τῶν ᾠῶν τὰ χρυσᾶ, μεθ᾿ ἃ ἔλαιον,
γάρον, πέπερι, οἶνον. καὶ ταῦτα διατρίψας ἐπιμελῶς ἐνέβαλον εἰς
406b λοπάδα καινὴν ἁπαλὸν καὶ συνεχὲς διδοὺς | τὸ πῦρ. καὶ ἅμα
λέγων ὁ μάγειρος, φησὶν οὗτος ὁ ῥήτωρ, ἀναπετάσας τὴν λοπάδα 30

1  ἦν A : ἢν C E ‖ 7  Διονυσίῳ C : Διονύ E : Διονύσῳ A ‖ 24  ῥοδουντία ἢ


ῥοδωνία C E : ῥοδωνίαν (structura alia) A ‖ 26  ἴγδῃ C E : ἴγδει A
ix 40 4d– 40 7b 431

τοσαύτην εὐωδίαν παρέσχε τῷ συμποσίῳ ὡς εἰπεῖν τινα τῶν


παρόντων (Il. 14.173–4)·
τοῦ καὶ κινυμένοιο Διὸς ποτὶ χαλκοβατὲς δῶ
ἔμπης ἐς γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἵκετ᾿ ἀυτμή. |
5 ὅτι πισσοῦ ὀσπρίου μνημονεύει που Εὔπολις (fr. 323). | 406c
ὅτι φησί που Τίμων (SH 792) 406d
λαβάργυρον ὡρολογητὴν
τὸν ἐπὶ μισθῷ ὡρολογοῦντα. |
ὅτι Ἡγήμων ὁ Θάσιος ὁ τὰς Παρῳδίας γράψας Φακῆ 406e
10 ἐπεκαλεῖτο· φησὶ γοῦν που αὐτός·
ταῦτά μοι ὁρμαίνοντι παρίστατο Παλλὰς Ἀθήνη
χρυσῆν ῥάβδον ἔχουσα, καὶ ἤλασεν εἶπέ τε μῦθον· |
“δεινὰ παθοῦσα, Φακῆ βδελυρή, χώρει ᾿ς τὸν ἀγῶνα.” 406f
καὶ τότ᾿ ἐγὼ θάρσησα.
15 εἰσῆλθε δέ ποτε εἰς τὸ θέατρον διδάσκων κωμῳδίαν (test. 4) λίθων
ἔχων πλῆρες τὸ ἱμάτιον, οὓς βάλλων εἰς τὴν ὀρχήστραν διαπορεῖν
ἐποίησε τοὺς θεατάς. καὶ ὀλίγον διαλιπὼν εἶπε· |
λίθοι μὲν οἵδε· βαλλέτω δ᾿ εἴ τις θέλει· 407a
Φακῆ δὲ καὶ ἐν θέρει καὶ ἐν χειμῶνι ἀγαθόν.
20 εὐδοκίμει δὲ μάλιστα ἐν ταῖς παρῳδίαις καὶ περιβόητος ἦν λέγων
τὰ ἔπη πανούργως καὶ ὑποκριτικῶς, καὶ διὰ τοῦτο σφόδρα παρ᾿
Ἀθηναίοις εὐδοκίμει. ἐν δὲ τῇ Γιγαντομαχίᾳ οὕτω σφόδρα τοὺς
Ἀθηναίους ἐκήλησεν ὡς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ πλεῖστα αὐτοὺς
γελάσαι, καίτοι ἀγγελθέντων αὐτοῖς ἐν τῷ θεάτρῳ τῶν περὶ
25 Σικελίαν ἀτυχημάτων. οὐδεὶς οὖν ἀπέστη, καίτοι σχεδὸν πᾶσι τῶν
οἰκείων | ἀπολωλότων. ἔκλαιον οὖν ἐγκαλυψάμενοι, οὐκ ἀνέστη- 407b
σαν δ᾿, ἵνα μὴ γένωνται διαφανεῖς τοῖς ἀπὸ τῶν ἄλλων πόλεων
θεωροῦσιν ἀχθόμενοι τῇ συμφορᾷ· διέμειναν δ᾿ ἀκροώμενοι, καίτοι
καὶ αὐτοῦ τοῦ Ἡγήμονος, ὡς ἤκουσε, σιωπᾶν διεγνωκότος. καθ᾿
30 ὃν δὲ χρόνον θαλασσοκρατοῦντες Ἀθηναῖοι ἀνῆγον εἰς ἄστυ τὰς
νησιωτικὰς δίκας, γραψάμενός τις καὶ τὸν Ἡγήμονα δίκην

5  πισσοῦ C E : πισοῦ A ‖ 9  Παρῳδίας A : Παρωδ E : Παρώδους C ‖ 10  γοῦν


E : γάρ C ‖ 20  παρῳδίαις A Eust. : παρωδ E : παρώδοις C
432 epitome

ἤγαγεν εἰς Ἀθήνας. ὁ δὲ παραγενόμενος καὶ συναγαγὼν τοὺς περὶ


407c Διόνυσον τεχνίτας προσῆλθε μετ᾿ | αὐτῶν Ἀλκιβιάδῃ βοηθεῖν
ἀξιῶν. ὁ δὲ θαρρεῖν παρακελευσάμενος εἰπών τε πᾶσιν ἕπεσθαι
ἧκεν εἰς τὸ Μητρῷον, ὅπου τῶν δικῶν ἦσαν αἱ γραφαί, καὶ βρέξας
τὸν δάκτυλον ἐκ τοῦ στόματος διήλειψε τὴν δίκην τοῦ Ἡγήμονος. 5
ἀγανακτοῦντες δ᾿ ὅ τε γραμματεὺς καὶ ὁ ἄρχων ἡσυχίαν ἦγον δι᾿
Ἀλκιβιάδην φυγόντος δι᾿ εὐλάβειαν καὶ τοῦ τὴν δίκην γραψαμέ-
νου. |
407d ὅτι ἡ παροιμία ἡ λέγουσα “Τηλεμάχου χύτρα” τοιαύτη τίς
407e | 408a ἐστιν· | Ἀχαρνεὺς ἦν τῶν δήμων ὁ Τηλέμαχος, | ὃς κυάμων χύτραν 10
ἀεὶ σιτούμενος ἦν. φησί που Ἡνίοχος ὁ κωμικός (fr. 4.2)·
ὅσῳ διαφέρει σῦκα καρδάμων. |
408b ὃς καὶ (fr. 4.7–8) ἔτνους κυαμίνου μέμνηται, ὃ καὶ φυσᾶν τὴν
γαστέρα φησίν.
ὅτι ὃ ἡμεῖς ἐν τῇ συνηθείᾳ χέρνιβόν φαμεν παρ᾿ Ὁμήρῳ κεῖται, 15
ὡς ἐν τῇ Ἰλιάδι (24.303–4)· |
408c ἡ δὲ παρέστη
χέρνιβον ἀμφίπολος πρόχοόν θ᾿ ἅμα χερσὶν ἔχουσα.
Ἀττικοὶ δὲ χερνίβιόν φασιν, ὡς Λυσίας (= And. 4.29)· τοῖς χρυσοῖς
408d χερνιβίοις καὶ θυμιατηρίοις. | Εὔπολις δ᾿ ἐν Δήμοις (fr. 129.1) 20
χειρόνιπτρόν φησιν, Ἐπίχαρμος (fr. 68.2) δὲ χειρόνιβα. ἡ πλείων
408e δὲ χρῆσις “κατὰ χειρὸς ὕδωρ” | εἴωθε λέγειν καὶ “κατὰ χειρῶν”. |
408f Ἀριστοφάνης δ᾿ ὁ γραμματικός (fr. 368 Slater) φησι παρὰ τοῖς
παλαιοῖς τὸ μὲν πρὸ ἀρίστου καὶ δείπνου λέγεσθαι κατὰ χειρός, τὸ
δὲ μετὰ ταῦτα ἀπονίψασθαι. ἔοικε δὲ τοῦτο πεφυλαχέναι παρὰ 25
409a Ἀττικοῖς, | ἐπεί τοι Ὅμηρός (e.g. Od. 1.138) πού φησι·
νίψασθαι· παρὰ δὲ ξεστὴν ἐτάνυσε τράπεζαν.
παρὰ δὲ τοῖς τραγικοῖς καὶ κωμικοῖς παροξυτόνως εὕρηται
χερνίβα. Εὐριπίδης (HF 929)· |
409b εἰς χερνίβ᾿ ὡς βάψειεν Ἀλκμήνης γόνος. 30

Εὔπολις (fr. 14)·

10  χύτραν C Eust. : χυτρ E : χύτρας A


i x 4 07 b– 41 0f 433

αὐτοῦ τὴν χερνίβα παύσεις.


ἐστὶ δὲ ὕδωρ εἰς ὃ ἀπέβαπτον δαλὸν ἐκ τοῦ βωμοῦ λαμβάνοντες
ἐφ᾿ οὗ τὴν θυσίαν ἐπετέλουν· καὶ τούτῳ περιρραίνοντες τοὺς
παρόντας ἥγνιζον. χρὴ μέντοι προπαροξυτόνως προφέρεσθαι· τὰ
5 γὰρ τοιάδε ῥηματικὰ σύνθετα εἰς ψ̄ λήγοντα γεγονότα παρὰ τὸν
παρακείμενον τὴν παραλήγουσαν τοῦ παρακειμένου φυλάττοντα
ἔχοντά τε τοῦτον διὰ τῶν δύο μ̄̄ λεγόμενον, βαρύνονται, λέλειμ-
μαι | αἰγίλιψ, τέτριμμαι οἰκότριψ, κέκλεμμαι βοόκλεψ, κατῶ- 409c
βλεψ. |
10 δότω τις δεῦρο ὕδωρ 409d
καὶ σμῆμα,
Ἀντιφάνης (fr. 134.2–3) πού φησιν. |
ὅτι ἀπόνιπτρον ἐκάλουν τὸ τῶν χειρῶν καὶ τῶν ποδῶν ἀπό- 409f
νιμμα. ἴσως δέ, φησί, καὶ τὴν λεκάνην οὕτως ἔλεγον, ἐν ᾧ τρόπῳ
15 καὶ χειρόνιπτρον. ἰδίως δὲ καλεῖται παρ᾿ Ἀθηναίοις ἀπόνιμμα ἐπὶ
τῶν εἰς τιμὴν τοῖς νεκροῖς γινομένων καὶ ἐπὶ τῶν τοὺς ἐναγεῖς
καθαιρόντων. Κλείδημος· | ὄρυξαι βόθρον πρὸς ἑσπέραν τοῦ 410a
σήματος. ἔπειτα παρὰ τὸν βόθυνον πρὸς ἑσπέραν βλέπε, ὕδωρ
κατάχεε λέγων τάδε· “ὑμῖν ἀπόνιμμα οἷς χρὴ καὶ οἷς θέμις.” |
20 ὅτι χειρόμακτρον καλεῖται ᾧ τὰς χεῖρας ἀπεμάττοντο 410b
ὠμολίνῳ· ὃ Φιλόξενος ὁ Κυθήριος (PMG 836(b).42) ἔκτριμμα
ἐκάλεσεν. |
ὅτι Κύανθον | τὸν Πύλητος ἄκων Ἡρακλῆς ἀνεῖλεν οἰνοχο- 410f | 411a
οῦντα αὐτῷ· ᾧ καὶ τέμενος πρὸς Ἡρακλέους ἀνεῖται Οἰνοχόου
25 λεγόμενον, ὡς Νίκανδρος (fr. 17 Schneider = FGrH 271–2 F 14)
ἱστορεῖ. | καὶ Ἀρχίαν δὲ ἢ Χερίαν κονδύλῳ ἀπέκτεινε παῖδα 410f
διδόντα αὐτῷ κατὰ χειρὸς ὕδωρ τῷ χερνιβίῳ ῥάναντα.

8  κέκλεμμαι C : κέκκλεμμαι E : κέκλαμμαι A ‖ 27  τέλος τῶν ἐκ τοῦ ἐνάτου


λόγου add. E
ἐκ τοῦ δεκάτου λόγου

411b φησὶ περὶ Ἡρακλέους Ἐπίχαρμος (fr. 18)· |


411c πρῶτα μὲν αἴ κ᾿ ἔσθοντ᾿ ἴδῃς νιν, ἀποθάνῃς·
βρέμει μὲν ὁ φάρυγξ ἔνδοθ᾿, ἀραβεῖ δ᾿ ἁ γνάθος,
ψοφεῖ δ᾿ ὁ γομφίος, τέτριγ᾿ ὁ κυνόδων,
σίζει δὲ ταῖς ῥίνεσσι, κινεῖ δ᾿ οὔατα. 5

Ἴων (TrGF 19 F 29.2) δέ φησι περὶ Ἡρακλέους παίζων ὅτι·


κατέπινε καὶ τὰ κᾶλα καὶ τοὺς ἄνθρακας. |
411d ἀνάκειται δὲ αὐτῷ τῶν ὀρνέων ὁ λάρος ὁ προσαγορευόμενος
βουφάγος. εἰσάγεται δὲ Ἡρακλῆς καὶ Λεπρεῖ περὶ πολυφαγίας
ἐρίζων, καὶ νενίκηκεν. 10
412a ὅτι Ζηνόδοτός (FGrH 19 F 1) | φησι Καύκωνος τοῦ Ποσειδῶνος
γενέσθαι τὸν Λεπρέα, ὃν κελεῦσαι τὸν Ἡρακλέα δεθῆναι ὅτε
Αὐγέαν τὸν μισθὸν ἀπῄτει. Ἡρακλῆς δὲ ἐκτελέσας τοὺς ἄθλους
ἔρχεται ἐπὶ Καύκωνας καὶ δεηθείσης Ἀστυδαμείας διαλύεται πρὸς
Λεπρέα. εἶτα ὁ Λεπρεὺς Ἡρακλεῖ ἐρίζει δίσκῳ καὶ ὕδατος 15
ἀντλῆσαι καὶ ὅστις ἀναλώσει θᾶττον ταῦρον, καὶ λείπεται πάντα. |
412b εἶτα θωρηχθεὶς προκαλεῖται Ἡρακλέα καὶ θνῄσκει ἐν τῇ μάχῃ.
Μᾶτρις δ᾿ ἐν τῷ Ἡρακλέους Ἐγκωμίῳ (FGrH 39 F 1) καὶ εἰς
πολυποσίαν φησὶ τὸν Ἡρακλέα προκληθῆναι ὑπὸ Λεπρέως καὶ
ἡττηθῆναι. 20
ὅτι τὸν Ὀδυσσέα ἐν πολλοῖς Ὅμηρος πολυφάγον καὶ
λαίμαργον παραδίδωσιν, ὡς ἐν τῷ (Od. 7.215)·
ἀλλ᾿ ἐμὲ μὲν δορπῆσαι ἐάσατε |
412c καὶ ἑξῆς· ὑπερβάλλει γὰρ τῇ λαιμαργίᾳ οὐκ ἐν δέοντι περὶ
γαστρὸς γνωμολογῶν· ὃν ἐχρῆν, εἰ καὶ ἐλίμωττε, διακαρτερεῖν ἢ 25
μετριάζειν τὰ περὶ τὴν τροφήν. καὶ ἐν οἷς δέ φησι (Od. 7.219–20)· |
412d πένθος μὲν ἔχω ἐνὶ φρεσίν, ἡ δὲ μάλ᾿ αἰεὶ
ἐσθέμεναι κέλεται

Tit. praef. ἐκ τοῦ Ι λόγου E : Ἀθηναίου ἐκ τοῦ δεκάτου βιβλίου C


x 41 0f –4 13d 435

καὶ τὰ ἑξῆς· ταῦτα γὰρ οὐδ᾿ ἂν ἐκεῖνος ὁ Σαρδανάπαλος εἰπεῖν


ποτ᾿ ἂν ἐτόλμησε· γέρων τε ὢν
ἤσθιεν ἁρπαλέως κρέα τ᾿ ἄσπετα καὶ μέθυ ἡδύ. (~ Od. 9.162)
ὅτι Θεαγένης ὁ Θάσιος ἀθλητὴς ταῦρον μόνος κατέφαγεν, ὃς
5 καί φησι παρὰ Ποσειδίππῳ (120.1–2 Austin-Bastianinni = HE
3126–7)· |
ἔφαγόν ποτε Μῃόνιον βοῦν· 412e
πάτρη γὰρ βρώμην οὐκ ἂν ἐπέσχε Θάσος.
Μίλων δ᾿ ὁ Κροτωνιάτης ἤσθιε μνᾶς κρεῶν εἴκοσι καὶ τοσαύτας
10 ἄρτων οἴνου τε τρεῖς χοᾶς ἔπινεν. ἐν δὲ Ὀλυμπίᾳ ταῦρον ἀναθέμε-
νος τοῖς ὤμοις | τετραέτη καὶ τοῦτον περιενέγκας τὸ στάδιον, μετὰ 412f
ταῦτα δαιτρεύσας μόνος αὐτὸν κατέφαγεν ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ. περὶ οὗ ὁ
Δωριεύς (SH 396.7–8 = FGE 165–6) φησιν· |
ὃν ἐπόμπευσε βοῦν, εἰς κρέα τόνδε 413a
15 κόψας πάντα κατ᾿ οὖν μοῦνος ἐδαίσατό νιν. |
καὶ Τίτορμος δὲ ὁ Αἰτωλὸς διηριστήσατο αὐτῷ βοῦν. | Ἀστυδάμας 412f | 413a
δ᾿ ὁ Μιλήσιος τρὶς Ὀλύμπια νικήσας | παγκράτιον, κληθείς ποτε 413b
ἐπὶ δεῖπνον ὑπὸ Ἀριοβαρζάνου καὶ ἀφικόμενος ὑπέσχετο φαγεῖν
πάντα τὰ πᾶσιν — ἦσαν δὲ ἐννέα, ὥς τινες — παρασκευασθέντα,
20 καὶ κατέφαγε. τοῦ Πέρσου δ᾿ αὐτὸν ἀξιώσαντος ἄξιόν τι ποιῆσαι
τῶνͅ κατὰ τὴν ἰσχὺν φακὸν τῆς κλίνης περίχαλκον ὄντα κλάσας
ἐξέτεινε μαλάξας. τελευτήσαντος δ᾿ αὐτοῦ καὶ κατακαυθέντος οὐκ
ἐχώρησε μία ὑδρία τὰ ὀστέα, μόλις δὲ δύο. | πάντες δὲ κοινῶς οἱ 413c
ἀθλοῦντες μετὰ τῶν γυμνασμάτων καὶ ἐσθίειν πολλὰ διδάσκονται·
25 φησὶ γοῦν Εὐριπίδης (fr. 282.1–21)·
κακῶν γὰρ ὄντων μυρίων καθ᾿ Ἑλλάδα
οὐδὲν κάκιόν ἐστιν ἀθλητῶν γένους,
οἳ πρῶτα μὲν ζῆν οὔτε μανθάνουσιν εὖ
οὔτ᾿ ἂν δύναιντο· πῶς γὰρ ὅστις ἔστ᾿ ἀνὴρ
30 γνάθου τε δοῦλος νηδύος θ᾿ ἡσσημένος | 5
κτήσαιτ᾿ ἂν ὄλβον εἰς ὑπερβολὴν πατρός; 413d

1  Σαρδανάπαλος C E : Σαρδανάπαλλος A ‖ 7  Μῃόνιον A : Μιόνιον C :


Μῃόνυον E ‖ 26  γὰρ C E Eust. : γε A Cs Es
436 epitome

οὐδ᾿ αὖ πένεσθαι καὶ ξυνηρετμεῖν τύχαις


οἷοί τ᾿· ἔθη γὰρ οὐκ ἐθισθέντες καλὰ
σκληρῶς διαλλάσσουσιν εἰς τἀμήχανα.
λαμπροὶ δ᾿ ἐν ἥβῃ καὶ πόλεως ἀγάλματα 10
φοιτῶσ᾿· ὅταν δὲ προσπέσῃ γῆρας πικρόν, 5
τρίβωνες ἐκβαλόντες οἴχονται κρόκας.
ἐμεμψάμην δὲ καὶ τὸν Ἑλλήνων νόμον,
οἳ τῶνδ᾿ ἕκατι σύλλογον ποιούμενοι
τιμῶσ᾿ ἀχρείους ἡδονὰς δαιτὸς χάριν· | 15
413e τί γὰρ παλαίσας εὖ, τί δ᾿ ὠκύπους ἀνὴρ 10
ἢ δίσκον ἄρας ἢ γνάθον παίσας καλῶς
πόλει πατρῷᾳ στέφανον ἤρκεσεν λαβών;
πότερα μαχοῦνται πολεμίοισι
δίσκους ἔχοντες ἢ δι᾿ ἀσπίδων χερὶ 20
θείνοντες ἐκβαλοῦσι πολεμίους πάτρας; | 15

414c ὅλως δὲ τὰ τῶν ἀθλητῶν


οὐ πιαίνει μυχοὺς πόλεως, |
413f ὥς φησι Ξενοφάνης ὁ Κολοφώνιος (fr. B 2.22 West2). |
414d ὅτι Ἡράκλειτος Ἑλένην φησί τινα γυναῖκα πλεῖστα βεβρω-
κέναι, Ποσείδιππος (121.1 Austin-Bastianinni = HE 3134) δὲ 20

Φυρόμαχον, πάντα φαγεῖν βορόν


φησιν. |
414f ὅτι φησὶν Ἡρόδωρον τὸν Μεγαρέα σαλπιγκτὴν γενέσθαι τὸ
μὲν μέγεθος πηχῶν τριῶν καὶ ἡμίσους, εἶναι δὲ καὶ τὰς πλευρὰς
ἰσχυρόν· ἐσθίειν δὲ ἄρτων μὲν χοίνικας ἕξ, κρεῶν δὲ λίτρας εἴκοσιν 25
οἵων ἂν εὑρήκει, πίνειν δὲ χοᾶς δύο καὶ σαλπίζειν ἅμα σάλπιγξι
δυσί. κοιμᾶσθαι δὲ ἔθος εἶχεν ἐπὶ λεοντῆς μόνης. ἐσήμαινε δὲ
415a σαλπίζων μέγιστον. Ἄργος οὖν πολιορκοῦντος Δημητρίου | τοῦ
Ἀντιγόνου, οὐ δυναμένων τῶν στρατιωτῶν τὴν ἑλέπολιν
προσαγαγεῖν τοῖς τείχεσι διὰ τὸ βάρος, ταῖς δύο σάλπιγξι 30
σημαίνων ὑπὸ τῆς ἁδρότητος τοῦ ἤχου τοὺς στρατιώτας ἠνάγκασε
προθυμηθέντας προσαγαγεῖν τὴν μηχανήν. ἐνίκησε δὲ τὴν
περίοδον δεκάκις. καὶ γυνὴ δὲ ἐσάλπισεν Ἀγλαῒς ἡ Μεγακλέους
ἐν τῇ πρώτῃ ἀχθείσῃ πομπῇ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τὸ πομπικὸν
415b περιθέτην ἔχουσα καὶ λόφον | ἐπὶ τῆς κεφαλῆς. ἤσθιε δὲ καὶ αὐτὴ 35
x 413d–415f 437

λίτρας κρεῶν δώδεκα, ἄρτων δὲ χοίνικας τέσσαρας, καὶ ἔπινεν


οἴνου χοᾶ. Λιτυέρσας δὲ υἱὸς Μίδου νόθος, Κελαινῶν τῶν ἐν
Φρυγίᾳ βασιλεύς, ἄγριος ἰδέσθαι καὶ ἀνήμερος ἄνθρωπος,
ἀδηφάγος ἦν ἰσχυρῶς· φησὶ γοῦν περὶ αὐτοῦ Σωσίθεος (TrGF 99 F
5 2.6–8)·
ἔσθει μὲν αὐτὸς τρεῖς ὄνους κανθηλίους
τρὶς τῆς βραχείας ἡμέρας· πίνει δ᾿ ἕνα |
καλὸν μετρητήν. 415c
περὶ τοιούτου καὶ Στράττις (Pherecr. fr. 1.1–4) φησίν·
10 (Α.) ἐγὼ κατεσθίω μόλις τῆς ἡμέρας
πένθ᾿ ἡμιμέδιμνα.
(Β.) ὡς ὀλιγόσιτος ἦσθ᾿ ἄρα, ὃς κατεσθίεις
τῆς ἡμέρας μακρᾶς τριήρους σιτία.
Ξάνθος (FGrH 765 F 18) δὲ Κάμβλητά φησι τὸν Λυδῶν βασιλέα
15 φάγον γενέσθαι καὶ πολυπότην, ἔτι δὲ γαστρίμαργον. τοῦτόν
ποτε νυκτὸς | τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα κατακρεουργήσαντα φαγεῖν, 415d
ἔπειτα πρωὶ εὑρόντα τὴν χεῖρα τῆς γυναικὸς ἐνοῦσαν ἐν τῷ
στόματι ἑαυτὸν ἀποσφάξαι περιβοήτου τῆς πράξεως γενομένης.
Ἀρχίλοχος (fr. 167 West2) δὲ Χαρίλαν εἰς τὰ ὅμοια διαβέβληκεν,
20 ὡς οἱ κωμῳδιοποιοὶ (adesp. com. fr. 119) Κλεώνυμον καὶ Πείσαν-
δρον. Φοινικίδης (fr. 3.2–4) δὲ περὶ Χαιρίππου φησίν· |
οὗτος, ὥσπερ οἶδας, ἐσθίει 415e
μέχρις ἂν διδῷ τις ἢ λάθῃ διαρραγείς.
τοιοῦτ᾿ ἔχει ταμεῖον, ὥσπερ οἰκίας.
25 Νικόλαος (FGrH 90 F 73) δέ φησι Μιθριδάτην τὸν Ποντικὸν
βασιλέα προτιθέντα ἀγῶνα πολυφαγίας καὶ πολυποσίας — ἦν δὲ
τὸ ἆθλον τάλαντον ἀργυρίου — ἀμφότερα νικῆσαι, τοῦ μέντοι
ἄθλου ἐκστῆναι τῷ μετ᾿ αὐτὸν κριθέντι Καλαμόδρυι Κυζικηνῷ
ἀθλητῇ. ἐπὶ Τιμοκρέοντι δὲ τῷ Ῥοδίῳ | ποιητῇ καὶ ἀθλητῇ 415f
30 ἐπίγραμμά ἐστι τόδε (FGE 831–2)·
πολλὰ πιὼν καὶ πολλὰ φαγὼν καὶ πολλὰ κάκ᾿ εἰπὼν
ἀνθρώπους κεῖμαι Τιμοκρέων Ῥόδιος. |

15  φάγον C E : πολυφάγον A
438 epitome

416a Θρασύμαχος (85 B 4 D–K) δέ φησι τοῦτον τὸν Τιμοκρέοντα ὡς


μέγαν βασιλέα ἀφικόμενον καὶ ξενιζόμενον παρ᾿ αὐτῷ πολλὰ
ἐμφορεῖσθαι. πυθομένου δὲ τοῦ βασιλέως ὅ τι ἀπὸ τούτων
ἐργάζοιτο, εἶπε Περσῶν ἀναριθμήτους συγκόψειν. καὶ τῇ ὑστεραίᾳ
πολλοὺς καθ᾿ ἕνα νικήσας μετὰ τοῦτο ἐχειρονόμησε. πυνθανομένου 5
416b δὲ τὴν πρόφασιν ἀπολείπεσθαι ἔφη τοσαύτας, εἰ προσίῃ | τις,
πληγάς. Κλέαρχος (fr. 52 Wehrli) δὲ Καντιβάριν φησὶ τὸν
Πέρσην, ὁπότε κοπιάσειε τὰς σιαγόνας ἐσθίων, κεχηνότι καθάπερ
εἰς ἄψυχον ἀγγεῖον εἰσαντλεῖν τὴν τροφὴν τοὺς οἰκείους. Ἑλλάνι-
κος (FGrH 4 F 7) δ᾿ Ἐρυσίχθονα τὸν Μυρμιδόνος φησίν, ὅτι ἦν 10
ἄπληστος βορᾶς, Αἴθωνα κληθῆναι. Πολέμων (fr. 39 Preller) δέ |
416c φησιν ἐν Σικελίᾳ Ἀδηφαγίας ἱερὸν εἶναι καὶ Σιτοῦς Δήμητρος, ἐν
δὲ Σκώλῳ τῷ Βοιωτιακῷ Μεγαλάρτου καὶ Μεγαλομάζου. |
416c–d Ἀλκμὰν δ᾿ ὁ ποιητὴς (PMG 17.4; 20.4) ἑαυτὸν ἀδηφάγον καὶ
416d παμφάγον καλεῖ. | Ἀναξίλας (frr. 25.3–4 = 30.3–4) δὲ περὶ Κτησίου 15
416e τινός φησιν, | ᾧ καὶ (fr. 29.2–3) Κραναόν τινα συγκαταλέγει·
δείπνου γὰρ οὗτος
ἀρχήν, τελευτὴν δ᾿
ἔμαθεν οὐδεπώποτε. καὶ Φιλέταιρος (fr. 3) δὲ περὶ τοῦ αὐτοῦ φησι·
κἂν δέῃ, τροχάζω στάδια πλείω Σωτάδου, | 20
416f τὸν Ταυρίτην δὲ τοῖς πόνοις ὑπερβαλῶ,
τὸν Κτησίαν τε τῷ φαγεῖν ὑπερδραμῶ.
Ἀνάξιππος (fr. 3) δὲ περὶ Δαμίππου φησίν·
(Α.) ὁρῶ γὰρ ἐκ παλαίστρας τῶν φίλων
προσιόντα μοι Δάμιππον. (Β.) τοῦτον λέγεις 25
417a τὸν πέτρινον; | (Α.) τοῦτον οἱ φίλοι καλοῦσί σοι
νυνὶ δι᾿ ἀνδρίαν Κεραυνόν. (Β.) εἰκότως·
ἀβάτους ποιεῖν γὰρ τὰς τραπέζας οἴομαι 5
αὐτὸν κατασκήπτοντ᾿ αὐταῖς τῇ γνάθῳ.
Θεόφιλος (fr. 3) δέ φησιν· 30

Ἀτρεστίδας τις Μαντινεὺς λοχαγὸς ἦν,


ἀνδρῶν ἁπάντων πλεῖστα δυνάμενος φαγεῖν. |

20  τροχάζω A C E : τροχάσω Cs Es
x 41 6a–4 18 c 439

καὶ ἔθνη δὲ ὅλα εἰς πολυφαγίαν ἐκωμῳδεῖτο, ὡς τὸ Βοιώτιον, περὶ 417b


ὧν Εὔβουλός | (fr. 11.1) φησι· 417c
πονεῖν ἄμμες καὶ φαγεῖν ἀνδρικοί.
καὶ πάλιν (Eub. fr. 33)·
5 κτίζω Βοιωτῶν πόλιν,
ἀνδρῶν ἀρίστων ἐσθίειν δι᾿ ἡμέρας.
καὶ πάλιν (Eub. fr. 38)·
οὕτω σφόδρ᾿ ἐστὶ τοῖς τρόποις Βοιώτιος
ὥστ᾿ οὐδὲ δειπνῶν, ὡς λέγουσ᾿, ἐμπίπλαται. |
10 πάλιν (Eub. fr. 52.1–2)· 417d
μετὰ ταῦτα Θήβαζ᾿ ἦλθον, οὗ τὴν νύχθ᾿ ὅλην
τήν θ᾿ ἡμέραν δειπνοῦσιν. |
Ἐρατοσθένης (FGrH 241 F 18) δέ φησι Πέμπελον ἐρωτηθέντα τί 418a
αὐτῷ δοκοῦσιν εἶναι Βοιωτοὶ εἰπεῖν· “τί γὰρ ἄλλο ἢ τοιαῦτα
15 ἐλάλουν, οἷα ἂν καὶ τὰ ἀγγεῖα φωνὴν λαβόντα, πόσον ἕκαστος
χωρεῖ.” Πολύβιος (cf. 20.4.2, 6–7; 20.6.5–7) δέ φησιν ὅτι οἱ Βοιω-
τοὶ μεγάλην δόξαν λαβόντες κατὰ τὰ Λευκτρικὰ κατὰ μικρὸν
ἀνέπεσον ταῖς ψυχαῖς καὶ ὥρμησαν | ἐπ᾿ εὐωχίας καὶ μέθας. ἐμέρι- 418b
ζον οὖν τοῖς συσσιτίοις τὸ πλέον μέρος τῆς οὐσίας, καὶ πολλοὺς
20 εἶναι Βοιωτῶν οἷς ὑπῆρχε δειλινὰ τοῦ μηνὸς πλείω τῶν εἰς τὸν
μῆνα διατεταγμένων ἡμερῶν. διὸ Μεγαρεῖς μισήσαντες αὐτῶν
τὴν τοιαύτην κατάστασιν ἀπένευσαν εἰς τοὺς Ἀχαιούς. καὶ Φαρσά-
λιοι δὲ κωμῳδοῦνται ὡς πολυφάγοι. Μνησίμαχος (fr. 8) οὖν φησι·
(Α.) τῶν Φαρσαλίων |
25 ἥκει τις ἵνα τὰς τραπέζας καταφάγῃ; 418c
(Β.) οὐδεὶς πάρεστιν. (Α.) εὖ γε δρῶντες. ἆρά που
ὀπτὴν κατεσθίουσι πόλιν Ἀχαιϊκήν;
καὶ Θετταλοὶ δὲ ὡς πολυφάγοι διεβάλλοντο, ὡς Κράτης (fr. 21.1)·
τριπήχη Θετταλικῶς τετμημένα.

13  Πέμπελον C E Eust. : Πρέπελλον, i.e. -ΕΛΛΟΝ A : Πρεπέλαον, i.e.


-ΕΛΑΟΝ Kaibel ‖ 18  ἐπ᾿ εὐωχίας A : ἐπ᾿ εὐωχ C E
440 epitome

τοῦτο δ᾿ εἶπεν ὡς τῶν Θετταλῶν μεγάλα κρέα τεμνόντων. καὶ


Φιλέταιρος (fr. 10)·
καὶ χειροβαρὲς σαρκὸς ὑείας Θετταλότμητον κρέας.
418d καὶ Θετταλικὴν δὲ ἔνθεσίν φασι τὴν μεγάλην. | Ἀριστοφάνης (fr.
507.1–2) δέ· 5

(Α.) τὰ Λυδῶν δεῖπνα (φησί) καὶ τὰ Θετταλῶν;


(Β.) καὶ τὰ Θετταλικὰ μὲν πολὺ καπανικώτερα,
οἷον τὰ ἁμαξιαῖα· Θετταλοὶ γὰρ τὰς ἀπήνας καπάνας ἔλεγον. |
418e Αἰγυπτίους δ᾿ Ἑκαταῖος (FGrH 1 F 323b) ἀρτοφάγους φησὶν εἶναι.
Ἄλεξις (Alexinus SSR II C 19) δὲ μετρίᾳ κεχρῆσθαί φησι τροφῇ 10
Βόκχωριν καὶ τὸν πατέρα αὐτοῦ Νεόχαμιν. καὶ Πυθαγόρας δ᾿ ὁ
Σάμιος μετρίᾳ τροφῇ ἐχρῆτο. οὐκ ἀπείχετο δὲ ἐμψύχων, ὡς
418f Ἀριστόξενος (fr. 28 Wehrli) εἴρηκεν. Ἀπολλόδωρος | δὲ καὶ θῦσαί
φησιν αὐτὸν ἑκατόμβην ἐπὶ τῷ εὑρηκέναι ὅτι τριγώνου ὀρθογω-
νίου τὴν ὀρθὸν γωνίαν ἡ ὑποτείνουσα ἴσον δύναται ταῖς περιεχού- 15
σαις·
ἡνίκα Πυθαγόρης τὸ περικλεὲς εὕρατο γράμμα,
κλεινὸς ἐφ᾿ ᾧ κλεινὴν ἤγαγε βουθυσίην. |
419a ἦν δὲ καὶ ὀλιγοπότης καὶ εὐτελέστατα διεβίου, ὡς καὶ πολλάκις
μέλιτι μόνῳ ἀρκεῖσθαι. τὰ παραπλήσια δ᾿ ἱστορεῖ καὶ περὶ 20
Ἀριστείδου καὶ Ἐπαμεινώνδου καὶ Φωκίωνος καὶ Φορμίωνος τῶν
στρατηγῶν. Μαίνιος δὲ Κουρίων ὁ Ῥωμαίων στρατηγὸς ἐπὶ
γογγυλίσι διεβίω πάντα τὸν χρόνον· καὶ Σαβίνων αὐτῷ πολὺ
χρυσίον προσπεμπόντων οὐκ ἔφη δεῖσθαι χρυσίου ἕως ἂν τοιαῦτα
δειπνῇ. | 25

419b τοῖς ὑπερβάλλουσι


δαπάνη πρόσεστιν, ἡδονὴ δ᾿ οὐδ᾿ ἡτισοῦν, |
419a | 419b φησὶν Ἄλεξις (fr. 261.1–2). | καὶ πάλιν (Alex. fr. 219.1–3)·
ὡς ἡδὺ πᾶν τὸ μέτριον· οὔθ᾿ ὑπεργέμων |

11  Βόκχωριν C E : Βόκχοριν A | Νεόχαμιν C E : Νεόχαβιν A Cs Es ‖ 15  τὴν


ὀρθὸν γωνίαν] τὴν ὀρθὸν γων C E : τὴν ὀρθὴν γωνία A : τὴν ὀρθὴν γωνίαν
Musurus ‖ 20  ἱστορεῖ C E : ἱστορεῖται A ‖ 22  Μαίνιος A C E : Μάλιος Cs Es
x 41 8 c–4 20a 441

ἀπέρχομαι νῦν οὔτε κενός, ἀλλ᾿ ἡδέως 419c


ἔχων ἐμαυτοῦ.
καὶ Μνησίθεος (Alex. fr. 219.3–4 = Mnesith. fr. 21 Bertier)·
 δεῖ
5 φεύγειν ἁπάντων τὰς ὑπερβολὰς ἀεί.
Πολέμων δὲ ὁ Ἀκαδημαϊκὸς παρῄνει τοῖς ἐπὶ δεῖπνον πορευομέ-
νοις φροντίζειν ὅπως ἡδὺν πότον ποιῶνται μὴ μόνον εἰς τὸ παρὸν
ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν αὔριον. Τιμόθεος δ᾿ ὁ Κόνωνος ἐκ τῶν πολυτελῶν
καὶ στρατηγικῶν δείπνων παραληφθεὶς ὑπὸ | Πλάτωνος εἰς τὸ ἐν 419d
10 Ἀκαδημίᾳ συμπόσιον καὶ ἑστιαθεὶς ἀφελῶς καὶ μουσικῶς ἔφη ὡς
οἱ παρὰ Πλάτωνι δειπνοῦντες καὶ τῇ ὑστεραίᾳ καλῶς γίνονται.
καὶ Πλάτωνι δὲ τηνικαῦτα ἀπαντήσας, ὥς φησιν Ἡγήσανδρος (fr.
34, FHG iv.420), εἶπεν· “ὑμεῖς, ὦ Πλάτων, εὖ δειπνεῖτε μᾶλλον εἰς
τὴν ὑστεραίαν ἢ τὴν παροῦσαν ἡμέραν.” Πύρρων δ᾿ ὁ Ἠλεῖος τῶν
15 γνωρίμων τινὸς αὐτὸν ὑποδεξαμένου πολυτελῶς, “εἰς τὸ λοιπόν”,
εἶπεν, “οὐχ ἥξω πρὸς σέ, ἂν | οὕτως ὑποδέχῃ, ἵνα μήτε ἐγὼ σὲ 419e
ἀηδῶς ὁρῶ καταδαπανώμενον οὐκ ἀναγκαίως, μήτε σὺ θλιβόμε-
νος κακοπαθῇς.” Ἀντίγονος (pp. 99–101 Wilamowitz = fr. 26A
Dorandi) δὲ τὴν τοῦ παρὰ Μενεδήμῳ τῷ φιλοσόφῳ συμποσίου
20 διάταξιν διηγούμενός φησιν ὅτι ἠρίστα μὲν δεύτερος ἢ τρίτος καθ᾿
αὑτόν, καὶ ἔδει καὶ τοὺς λοιποὺς παρεῖναι δεδειπνηκότας· ἦν γὰρ |
τὸ τοῦ Μενεδήμου τοιοῦτον ἄριστον. μετὰ ταῦτα εἰσεκάλουν τοὺς 419f
παραγενομένους· ὧν ὅτε προτερήσειαν ἔνιοι τῆς ὥρας, ἀνακάμ-
πτοντες παρὰ τὰς θύρας ἐπυνθάνοντο τῶν ἐξιόντων παίδων τί τὸ
25 παρακείμενον εἴη καὶ πῶς ἔχει τῆς τοῦ χρόνου συμμετρίας τὸ
ἄριστον. ὅτε μὲν οὖν ἀκούσειαν λάχανον ἢ τάριχος, ἀνεχώρουν,
ὅτε δ᾿ ὅτι κρεᾴδιον, ἐσῄεσαν εἰς τὸν ἐπὶ τοῦτο παρεσκευασμένον
οἶκον. | ἦν δὲ τοῦ μὲν θέρους ἡτοιμασμένη ψίαθος ἐφ᾿ ἑκάστης 420a
κλίνης, τοῦ δὲ χειμῶνος κώδιον· προσκεφάλαιον δὲ αὐτὸν φέρειν
30 ἕκαστον ἔδει. τὸ δὲ περιαγόμενον ποτήριον οὐ μεῖζον κοτυλιαίου,
τράγημα δὲ θέρμος μὲν ἢ κύαμος συνεχῶς, ποτὲ δὲ καὶ τῶν ὡρίων
εἰσεφέρετό τι, τοῦ μὲν θέρους ἄπιος ἢ ῥόα, τοῦ δὲ ἔαρος ὦχροι,
κατὰ δὲ τὴν χειμερινὴν ὥραν ἰσχάδες· παρὰ γοῦν Λυκόφρονι τῷ
Χαλκιδεῖ (TrGF 100 F 2.1–9) σάτυρος πρὸς τοὺς σιληνούς φησι·
35 παῖδες κρατίστου παιδὸς ἐξωλέστατοι, |
442 epitome

420b ἐγὼ μὲν ὑμῖν, ὡς ὁρᾶτε, στρηνιῶ·


δεῖπνον γὰρ οὔτ᾿ ἐν Καρίᾳ, μὰ τοὺς θεούς,
οὔτ᾿ ἐν Ῥόδῳ τοιοῦτον οὔτ᾿ ἐν Λυδίᾳ
κατέχω δεδειπνηκώς. Ἄπολλον, ὡς καλόν. 5
ἀλλὰ κυλίκιον 5
ὑδαρὲς ὁ παῖς περιῆγε τοῦ πεντωβόλου
ἀτρέμα παρεξεστηκός· ὅ τ᾿ ἀλιτήριος
Μενέδημος ἐξεχόρευσεν. |
420c ἑξῆς δὲ ζητήσεις, φησίν, ἦσαν παρὰ πότον (TrGF 100 F 3.2–3)·
τράγημα γὰρ 10
ὁ σωφρονιστὴς πᾶσιν ἐν μέσῳ λόγος.

πολλάκις δὲ
συνόντας αὐτοὺς
ἐπὶ πλεῖον ὄρνις κατελάμβανε 15

τὴν ἕω καλῶν,
τοῖσι δ᾿ οὐδέπω κόρος. (TrGF 100 F 4)
Ἀρκεσίλαος ἑστιῶν τινας ἐλλιπόντων τῶν ἄρτων, νεύσαντος τοῦ
παιδὸς ὡς οὐκ ἔτ᾿ εἰσὶν ἀνακαγχάσας καὶ τὼ χεῖρε συγκροτήσας,
“οἷόν τι”, ἔφη, “τὸ συμπόσιον ἡμῶν ἐστιν, ἄνδρες φίλοι· ἄρτους 20
ἐπιλελήσμεθ᾿ ἀρκοῦντας πρίασθαι. τρέχε δή, παῖ.” καὶ τοῦτο
420d ἔλεγεν αὐτὸς γελῶν· | καὶ τῶν παρόντων δ᾿ ἅθρους ἐξεχύθη γέλως
καὶ διαγωγὴ πλείων ἐνέπεσε καὶ διατριβή, ὥστε ἥδυσμα γενέσθαι
τῷ συμποσίῳ τὴν τῶν ἄρτων ἔνδειαν. ἄλλοτε δὲ Ἀπελλῇ τῷ
γνωρίμῳ προστάξας καθυλίσαι τὸν οἶνον, ἐπεὶ διὰ τὴν ἀπειρίαν 25
ἐκεῖνος τὰ μὲν ἐτάραττε, τὰ δ᾿ ἐξέχει, καὶ πολὺ θολώτερος
ἐφαίνετο ὁ οἶνος, ὑπομειδιάσας ἔφη· “ἐγὼ δὲ καθυλίσαι προσέταξα
ἀνθρώπῳ μηδὲν ἑωρακότι ἀγαθόν, ὥσπερ οὐδ᾿ ἐγώ. ἀνάστηθι οὖν
420e σύ, Ἀρίδικε· σὺ δὲ ἀπελθὼν † τὰ | ἑκτὰ τρύπα †.” ταῦτα δ᾿ οὕτως
εὔφραινε καὶ ἐξιλάρου τοὺς παρόντας ὡς εὐθυμίας πληροῦσθαι. οἱ 30
δὲ νῦν συνάγοντες τὰ δεῖπνα καὶ μάλιστα οἱ ἀπὸ τῆς καλῆς
Ἀλεξανδρείας βοῶσι, κεκράγασι, βλασφημοῦσι τὸν οἰνοχόον, τὸν
διάκονον, τὸν μάγειρον· κλαίουσι δ᾿ οἱ παῖδες τυπτόμενοι κονδύ-

8  ἐξεχόρευσεν C : ἐχεχόρευσεν E : ἐπεχώρευε A


x 42 0b –4 21d 443

λοις ἄλλος ἄλλοθεν. καὶ οἱ κεκλημένοι μετὰ πάσης ἀηδίας


δειπνοῦσιν, ἀλλὰ κἂν τύχῃ θυσία τις οὖσα, παρακαλυψάμενος ὁ
θεὸς οἰχήσεται καταλιπὼν οὐ μόνον τὸν οἶκον ἀλλὰ καὶ τὴν |
πόλιν ἅπασαν· γελοῖον γάρ ἐστιν εὐφημίαν κηρύξαντα καταρᾶ- 420f
5 σθαι τῇ γυναικὶ καὶ τοῖς τέκνοις. καὶ τοῖς δειπνοῦσι δ᾿ ἂν εἴποι ὁ
τοιοῦτος (Il. 2.381)·
νῦν δ᾿ ἔρχεσθ᾿ ἐπὶ δεῖπνον, ἵνα ξυνάγωμεν Ἄρηα·
τῷ γὰρ τοιούτῳ ὁ οἶκος (S. OT 4–5)
ὁμοῦ μὲν θυμιαμάτων γέμει, |
10 ὁμοῦ δὲ παιάνων τε καὶ στεναγμάτων. 421a

ἀτελὲς δεῖπνον οὐ ποιεῖ παροινίαν,


Ἄμφις (fr. 29.1) φησί. φησὶν Ἄλεξις (fr. 160.1–6)·
φιλεῖ ἡ μακρὰ συνουσία
15 καὶ τὰ συμπόσια τὰ πολλὰ καὶ καθ᾿ ἡμέραν | ποιεῖν 421b
σκῶψιν. ἡ σκῶψις δὲ λυπεῖ πλέον ἢ τέρπει πολύ·
τοῦ κακῶς λέγειν γὰρ ἀρχὴ γίνεται. ἂν δ᾿ εἴπῃς ἅπαξ,
εὐθὺς ἀντήκουσας. ἤδη λοιδορεῖσθαι λείπεται, 5
εἶτα τύπτεσθαι.
20 Φιλιππίδης δὲ παράγει που συμπόσιον πολέμου παρασκευὴν
ἐπαγγελλόμενον διὰ τὸν ὑπερβάλλοντα κόρον (Mnesim. fr. 7)· |
ἆρ᾿ οἶσθ᾿ ὁτιὴ πρὸς ἄνδρας ἐστί σοι μάχη 421c
οἳ τὰ ξίφη δειπνοῦμεν ἠκονημένοι,
ὄψον δὲ δᾷδας ἡμμένας καταπίνομεν;
25 ἐντεῦθεν εὐθὺς ἐπιφέρει τραγήματα
ἡμῖν ὁ παῖς μετὰ δεῖπνον ἀκίδας Κρητικὰς 5
ὥσπερ ἐρεβίνθους, δορατίων τε λείψανα
κατεαγότα. ἀσπίδας δὲ προσκεφάλαια καὶ
θώρακας ἔχομεν, πρὸς ποδῶν δὲ σφενδόνας
30 καὶ τόξα, καταπέλταις δ᾿ ἐστεφανώμεθα. |
καὶ ὁ Κολοφώνιος δὲ Φοῖνιξ (fr. 3.1–3, p. 234 Powell) φησί· 421d

12  ἀτελὲς A C E : εὐτελὲς Cs Es ‖ 20  Φιλιππίδης C E : Μνησίμαχος δὲ ἐν


Φιλίππῳ A ‖ 23  ἠκονημένοι C E : ἠκονημένα Cs Es Eust.
444 epitome

Νίνου κάδοι μάχαιρα, καὶ κύλιξ αἰχμή,


κόμη δὲ τόξα, δήιοι δὲ κρατῆρες,
ἵπποι δ᾿ ἄκρητος, καὶ ἀλαλὴ “μύρον.”
Ἄλεξις (fr. 183) δὲ περὶ πολυφάγου τινός φησι·
καλοῦσι δ᾿ αὐτὸν πάντες οἱ νεώτεροι 5
Παράσιτον ὑποκόρισμα· τῷ δ᾿ οὐδὲν μέλει.
δειπνεῖ δ᾿ ἄφωνος Τήλεφος νεύων μόνον
πρὸς τοὺς ἐρωτῶντάς τι, ὥστε πολλάκις |
421e αὐτὸν ὁ κεκληκὼς τὰ Σαμοθρᾴκι᾿ εὔχεται 5
λῆξαι πνέοντα καὶ γαληνίσαι ποτέ. 10
χειμὼν ὁ μειρακίσκος ἐστὶ τοῖς φίλοις.
ὅτι ὁ Βορυσθενίτης Βίων (fr. 14 Kindstrand) ἔλεγεν οὐ δεῖν
421f ἀπὸ | τῆς τραπέζης τὰς ἡδονὰς πορίζεσθαι ἀλλ᾿ ἀπὸ τοῦ φρονεῖν.
Εὐριπίδης (fr. 213.4) δέ φησι·
φαύλῃ διαίτῃ προσβαλὼν ἥσθην στόμα, 15

ὡς τῆς ἀπὸ τῶν προσφορῶν τέρψεως περὶ τὸ στόμα μᾶλλον


γινομένης. ὁ αὐτὸς ἐν Σθενεβοίᾳ (fr. 670) φησί·
βίος δὲ πορφυροῦς θαλάσσιος |
422a οὐκ εὐτράπεζος, ἀλλ᾿ ἐπάκτιοι φάτναι.
ἁ γᾶ δὲ μήτηρ, οὐ πεδοστιβὴς τροφὸς 20
θάλασσα· τήνδ᾿ ἀροῦμεν, ἐκ ταύτης βίος
βρόχοισι καὶ πέδαισιν οἴκαδ᾿ ἔρχεται· 5
μέγα γὰρ κακὸν ἡ γαστήρ, περὶ ἧς Ἄλεξίς (fr. 215.1–5) φησι·
μάθοις ἂν οἷον κακὸν ἀνθρώποις
ἔσθ᾿ ἡ γαστήρ, διδάσκει δ᾿ οἷα ἀναγκάζει θ᾿ ὅσα. 25
εἴ τις ἀφέλοι τοῦτ᾿ ἀφ᾿ ἡμῶν τὸ μέρος ἀπὸ τοῦ σώματος, |
422b οὐδ᾿ ἂν ἀδικοῖτ᾿ οὐδὲν οὐδεὶς οὔθ᾿ ὑβρίζοιτ᾿ ἂν ἑκών.
νῦν δὲ διὰ ταύτην ἅπαντα γίνεται τὰ δυσχερῆ. 5
Δίφιλος δέ φησιν (fr. 60)·
εὖ γ᾿ ὁ κατάχρυσος εἶπε πόλλ᾿ Εὐριπίδης· 30
“νικᾷ δὲ χρεία με ἡ ταλαίπωρός τέ μου
γαστήρ·” ταλαιπωρότερον γὰρ οὐδέν ἐστι
τῆς γαστρός, εἰς ἣν πάντ᾿ ἂν ἐμβαλεῖς
x 421d–423e 445

ἀλλ᾿ οὐχ ἕτερον ἀγγεῖον. ἐν πήρᾳ φέροις | 5


ἄρτους ἂν ἀλλ᾿ οὐ ζωμόν, ἢ διαφθερεῖς. 422c
εἰς σπυρίδα μάζας ἐμβαλεῖς ἀλλ᾿ οὐ φακῆν,
οἰνάριον εἰς λάγυνον ἀλλ᾿ οὐ κάραβον.
5 εἰς τὴν θεοῖς ἐχθρὰν δὲ ταύτην εἰσφόρει
πάντα ἑαυτοῖς μηδὲν ὁμολογούμενα. 10
κοὐ προστίθημι τὰ ἄλλα, διότι πανταχοῦ
διὰ τὴν τάλαιναν πάντα ταύτην γίνεται.
ὅτι ὁ κυνικὸς Κράτης ἐπερράπισε Δημήτριον τὸν Φαληρέα (fr.
10 58b Wehrli = fr. 33a Fortenbaugh–Schütrumpf) | σὺν τῇ πήρᾳ τῶν 422d
ἄρτων καὶ λάγυνον πέμψαντα οἴνου· “εἴθε γάρ”, ἔφη, “τὰς κρήνας
καὶ ἄρτον ἦν φέρειν.” Στίλπων (SSR II O 21) καταφαγὼν σκόροδα
καὶ κατακοιμηθεὶς ἐν τῷ τῆς Ῥέας ἱερῷ· ἀπείρητο δὲ τῷ τούτων
φαγόντι μηδὲ εἰσιέναι· ἐπιστάσης αὐτῷ τῆς δαίμονος καθ᾿ ὕπνους
15 καὶ εἰπούσης ὅτι· “φιλόσοφος ὤν, ὦ Στίλπων, παραβαίνεις τὰ
νόμιμα,” ἔδοξεν ἀποκρίνασθαι κατὰ τοὺς ὕπνους· “σὺ δέ μοι
πάρεχε ἐσθίειν, καὶ σκορόδοις οὐ χρήσομαι.” οὐ καταπληκτέον
οὖν αὐτοῦ τὴν ἐγκράτειαν. |
ὅτι εὕρηται παρὰ Ἀλέξιδι (fr. 114.1) τὸ δεδείπναμεν καὶ (fr. 91.1) 422e
20 τὸ δεδειπνάναι, | καὶ παρ᾿ ἄλλοις δὲ συχνοῖς καὶ τὸ ἠρίσταμεν καὶ 422f
ἀριστάναι. Ἀριστοφάνης (fr. 513)·
ὑποπεπτώκαμεν, ὦ ἄνδρες, καὶ καλῶς ἠρίσταμεν. |
Ἕρμιππος (fr. 60)· 423a
ἀριστάναι καὶ παρεστάναι τουτῳί.
25 εὕρηται δὲ καὶ τὸ καταριστᾶν καὶ τὸ παραδειπνεῖν.
ὅτι Πλάτων ἐν Φιλήβῳ (61c) φησί· | καθάπερ γὰρ ἡμῖν 423b
οἰνοχόοις τισὶ πάρεστον αἱ κρῆναι, καὶ μέλιτος μὲν ἂν ἀπεικάζοι
τις τὴν ἡδονήν, τὴν δὲ τῆς φρονήσεως νηφαντικὴν καὶ ἄοινον
αὐστηροῦ τινος καὶ ὑγιεινοῦ ὕδατος· ἃς προθυμητέον ὡς κάλλιστα
30 συμμιγνύναι. |
ὅτι τὸ παρ᾿ Ὁμήρῳ (Il. 9.203) ζωρότερον οὐκ ἄκρατον σημαίνειν 423e
τινές φασιν ἀλλὰ θερμόν, ἀπὸ τοῦ ζωτικοῦ καὶ τῆς ζέσεως·

20–5  καὶ παρ’ ἄλλοις … παραδειπνεῖν om. E ‖ 20  ἠρίσταμεν scripsi, cf.


infra : ἀρίσταμεν C : def. E ‖ 27  παρέστον αἱ C : παρεστον αἱ E : παρεστᾶσι A
446 epitome

ἑταίρων γὰρ παρόντων νέον ἐξ ὑπαρχῆς κεράννυσθαι κρατῆρα


ἄτοπον. ἄλλοι δὲ τὸν εὔκρατον, ὡς τὸ δεξιτερὸν ἀντὶ τοῦ δεξιοῦ.
τινὲς δέ, ἐπεὶ οἱ ἐνιαυτοὶ ὧροι λέγονται καὶ τὰ ζῷα ὅτι μέγεθος ἢ
πλῆθος σημαίνει, ζωρὸν τὸν πολυέτη λέγεσθαι. Δίφιλος (fr.
57.1–3) δὲ τὸν ἄκρατον νοεῖ· | 5

423f ἔγχεον πιεῖν


εὐζωρότερον· τὸ γὰρ
ὑδαρὲς ἅπαν τοῦτ᾿ ἔστι τῇ ψυχῇ κακόν.
Θεόφραστος (fr. 574 Fortenbaugh) δὲ τὸ κεκραμένον, παρατιθέμε-
νος ἐκεῖνο τοῦ Ἐμπεδοκλέους (31 B 35.14–15 D–K)· | 10

424a αἶψα δὲ θνητὰ φύοντο, τὰ πρὶν μάθον ἀθάνατ᾿ εἶναι,


ζωρά τε τὰ πρὶν ἄκρητα διαλλάσσοντα κελεύθους.
424b–c ὅτι παρὰ πολλοῖς κεῖται κύαθος ὁ ἀντλητήρ· | τούτους δὲ καὶ
ἀρυσάνας τινὲς καλοῦσι καὶ ἀρυστῆρας καὶ ἀρυστίχους ἀπὸ τοῦ
424c–d ἀρύσασθαι. ὅθεν καὶ ἡ ἀρύταινα. | παρὰ Πολυβίῳ (vol. III p. 55 15
424b Buettner–Wobst) δὲ καὶ ποταμὸς Αἰτωλίας ἐστὶ Κύαθος. | φασὶ δὲ
423d τὰ ὑπώπια κυάθοις περιθλώμενα ἀμαυροῦσθαι. | Λάμπων φησί
που (Antiph. fr. 137.1)·
κέρασον εὐζωρέστερον. |
424d Ὑπερίδης (p. 24 Jensen) τε· ἀκρατέστερον ἔπιε. τούτῳ ὅμοιον καὶ 20
τὸ ἀνιηρέστερον καὶ παρ᾿ Αἰσχύλῳ (fr. 72) τό·
ἀφθονέστερον λίβα.
καὶ Ἐπίχαρμος (fr. 119) δὲ εὐωνέστερόν φησι. καὶ Ὑπερίδης (fr. 86
424e Jensen) δὲ ῥᾳδιεστέραν πόλιν. | παρ᾿ ᾧ (Hyp. fr. 69 Jensen) κεῖται
καὶ τὸ κεραννύειν· καὶ τὸν κρατῆρα τὸν Πανιώνιον οἱ Ἕλληνες 25
κεραννύουσιν.
ὅτι ᾠνοχόουν παρὰ τοῖς ἀρχαίοις οἱ εὐγενέστατοι παῖδες, ὡς ὁ
τοῦ Μενελάου υἱός. Θεόφραστος (fr. 576 Fortenbaugh) δέ φησι·
πυνθάνομαι δ᾿ ἔγωγε καὶ Εὐριπίδην τὸν ποιητὴν (test. 33b)
424f οἰνοχοεῖν Ἀθήνησι τοῖς ὀρχησταῖς καλουμένοις. | Σαπφώ (fr. 203a) 30
425a τε ἡ καλὴ πολλαχοῦ Λάριχον τὸν ἀδελφὸν | ἐπαινεῖ ὡς

17  Λάμπων C E : ἐν δὲ Λάμπωνι A ‖ 21  ἀνιηρέστερον C : ἀνηϊρέστερον E :


ἀνιαρέστερον A
x 42 3e –42 6c 447

οἰνοχοοῦντα ἐν τῷ πρυτανείῳ τοῖς Μιτυληναίοις. καὶ παρὰ


Ῥωμαίοις δὲ οἱ εὐγενέστατοι τῶν παίδων τὴν λειτουργίαν ταύτην
ἐκτελοῦσιν ἐν ταῖς δημοτελέσι τῶν θυσιῶν πάντα τοὺς Αἰολεῖς
μιμούμενοι, ὡς καὶ κατὰ τοὺς τόνους τῆς φωνῆς. |
5 ὅτι καὶ οἰνόπται ἀρχὴ παρὰ Ἀθηναίοις | εὐτελής. | Εὔπολις 425a | 425b |
(fr. 219)· | 425a
οὓς δ᾿ οὐκ ἂν εἵλεσθ᾿ οὐδ᾿ ἂν οἰνόπτας πρὸ τοῦ, 425b
νυνὶ στρατηγούς. ὦ πόλις, πόλις,
ὡς εὐτυχὴς εἶ μᾶλλον ἢ καλῶς φρονεῖς.
10 οἱ δὲ οἰνόπται ἐφεώρων τὰ ἐν τοῖς δείπνοις, εἰ κατ᾿ ἴσον πίνουσιν οἱ
συνιόντες. ἦσαν δὲ τρεῖς οἰνόπται, οἳ καὶ παρεῖχον τοῖς δειπνοῦσι
λύχνους καὶ θρυαλλίδας· ἐκάλουν δέ τινες τούτους καὶ ὀφθαλμούς. |
παρὰ δὲ Ἐφεσίοις οἱ οἰνοχοοῦντες ἠΐθεοι τῇ τοῦ Ποσειδῶνος ἑορτῇ 425c
ταῦροι ἐκαλοῦντο. Ἑλλησπόντιοι δ᾿ ἐπεγχύτην ὀνομάζουσι τὸν
15 οἰνοχόον καὶ τὴν κρεανομίαν κρεωδαισίαν. τινὲς δὲ Ἁρμονίαν τε
καὶ Ἑρμῆν οἰνοχοοῦντας τοῖς δαίμοσι παριστοροῦσιν. | οἱ δὲ 425d
παλαιοὶ τοὺς πρὸς ταῖς ὑπηρεσίαις ταύταις κήρυκας ἐκάλουν. καὶ
ζήτει τὸν Ὅμηρον. | Κλείδημος (FGrH 323 F 5c) δὲ τοὺς μαγείρους 425e
κήρυκάς φησι καλεῖσθαι. καὶ Ἥβην δὲ οἰνοχόον πλάττουσί τινες,
20 ἴσως διὰ τὸ ἡβητήρια, φησί, καλεῖσθαι τὰ συμπόσια.
ὅτι Κλίνης τῆς οἰνοχόου Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου | ἐν 425f
Ἀλεξανδρείᾳ ἀνδριάντες ἵστανται κατὰ πολλὰ μέρη τῆς πόλεως
μονοχίτωνες ῥυτὸν κρατοῦντες ἐν ταῖς χερσί. | φησί που Ἄμφις (fr. 426a
18)·
25 ὁ παῖς σοβείτω τοῖς ποτηρίοις συχνούς.
καί (Xenarch. fr. 3)· |
πίμπλα σὺ μὲν ἐμοί, σοὶ δ᾿ ἐγὼ δώσω πιεῖν· 426b
ἀμυγδαλῆ μὲν παιζέτω παρ᾿ ἀμυγδαλῆν. |
ὅτι Ἡσίοδος (Op. 596) παραινεῖ· 426c
30 τρὶς ὕδατος προχέειν, τὸ δὲ τέτρατον ἱέμεν οἴνου.

23  μονοχίτωνες] μονοχίτν C E : μονοχίτωνας (structura alia) A | κρατοῦντες]


κρατοῦντας (structura alia) A : κρατοῦντα C E ‖ 25  συχνούς A C E : συχνά Cs
Es
448 epitome

Ἄλεξις (fr. 228.1–5) δέ πού φησιν· |


426d (Α.) ἐγχέωμεν
ἕνα καὶ τέτταρας.
(Β.) ὑδαρῆ λέγεις· ὅμως δὲ ταύτην ἐκπιὼν
λέγε τι καὶ διατριβήν γε τῷ πότῳ 5
ποιῶμεν. 5
Διοκλῆς (fr. 7.1–2) δέ φησι·
κεκραμένον
πίνειν τὸν οἶνον δεῖ μετὰ τέτταρα καὶ δύο.
ἡ δ᾿ οὖν κρᾶσις αὕτη παρὰ τὸ ἔθος οὖσα ἐπέμνησε τάχα καὶ τὴν 10
θρυλλουμένην παροιμίαν (adesp. com. fr. *732)·
ἢ πέντε πίνειν ἢ τρί᾿ ἢ μὴ τέσσαρα·
426e ἢ γὰρ δύο πρὸς | πέντε πίνειν φασὶ δεῖν ἢ ἕνα πρὸς τρεῖς. περὶ δὲ
ταύτης τῆς κράσεως Ἴων (FGrH 392 F 2) φησὶν ὅτι εὑρὼν μάντις
Παλαμήδης ἐμαντεύσατο πλοῦν ἔσεσθαι τοῖς Ἕλλησι πίνουσι 15
τρεῖς πρὸς ἕνα κυάθους. οἱ δ᾿ ἐπιτεταμένως χρώμενοι τῷ ποτῷ δύο
οἴνου ἔπινον πρὸς πέντε ὕδατος. Νικοχάρης (fr. 2.1) οὖν παίζων
πρὸς τὸ ὄνομα τοῦ Οἰνομάου φησίν·
426f Οἰνόμαος | οὗτος, χαῖρε· πέντε καὶ δύο.
καὶ Ἀμειψίας (fr. 4)· 20

ἐγὼ δὲ Διόνυσος πᾶσιν ὑμῖν εἰμὶ πέντε καὶ δύο. |


427a παρὰ δὲ Ἀνακρέοντι (PMG 356(a).3–4) εὕρηται εἷς οἴνου πρὸς δύο
ὕδατος, ὃς καὶ (PMG 356(b).3) τὴν ἀκρατοποσίαν Σκυθικὴν καλεῖ
427b πόσιν. | φησὶν Ἡρόδοτος (6.84.1) Κλεομένη τὸν Λακεδαιμονίων
βασιλέα Σκύθαις ὁμιλήσαντα καὶ ἀκρατοπότην γενόμενον μανῆ- 25
ναι ἐκ τῆς μέθης. οἱ δὲ Λάκωνες, ὅταν βούλωνται ἀκρατέστερον

4  ὑδαρῆ C E : ὑδαρὴν A Cs Es : ὑδαρὴν ἢ ὑδαρῆ Eust. ‖ 5  γε, i.e. ΓΕ C E : τε,


i.e. ΤΕ A ‖ 11  θρυλλουμένην C E : θρυλουμένην A ‖ 15  Παλαμήδης
Musurus : Παλαμήδ C E : Παλαμήδην A ‖ 25  ἀκρατοπότην Musurus :
ἀκρατοπότ C E : ἀκρατοπότης (structura mutata) 10.436e : ἀκρατοπώτην A :
ἀκρητοπότην Hdt.
x 42 6c –42 8b 449

πίνειν, ἐπισκυθίσαι φασί. | παρ᾿ Ἀχαίῳ (TrGF 20 F 9.1) δὲ οἱ 427c


σάτυροι δυσχεραίνοντες ἐπὶ τῷ ὑδαρῆ πίνειν φασί·
μῶν Ἀχελῷος ἦν κεκραμένος πολύς; |
ὅτι τὸ σπένδειν μὲν θεοῖς ἀπεδέδοτο, ὁ δὲ κότταβος τοῖς 427d
5 ἐρωμένοις. Σικελικὸν δὲ παίγνιον οὗτος, ὡς Ἀνακρέων (PMG
415.1) φησίν.
ὅτι τοῖς τετελευτηκόσι φίλοις | ἀπένεμον τὰ ἐκ τῶν τραπεζῶν 427e
πίπτοντα· διὸ καὶ Εὐριπίδης (fr. 664) περὶ Σθενεβοίας φησίν, ἐπεὶ
νομίζει Βελλεροφόντην τεθνάναι·
10 πεσὸν δέ νιν λέληθεν οὐδὲν ἐκ χερός,
ἀλλ᾿ εὐθὺς αὐδᾷ· “τῷ Κορινθίῳ ξένῳ.”
ὅτι οὐκ ἐμέθυον οἱ πάλαι, ἀλλὰ καὶ Πιττακὸς Περιάνδρῳ τῷ
Κορινθίῳ παρῄνει μὴ μεθύσκεσθαι μηδὲ κωμάζειν, “ἵνα μὴ
γνωσθῇς”, ἔφη, | “οἷος ὢν τυγχάνεις, ἀλλ᾿ οὐχ οἷος προσποιῇ·” 427f
15 κάτοπτρον (γὰρ) εἴδους χαλκός ἐστιν, οἶνος δὲ νοῦ· (A. fr. 393)
διὸ καλῶς ἡ παροιμία (Strömberg p. 30) φησὶν οἶνον οὐκ ἔχειν
πηδάλια. Ξενοφῶν οὖν ὁ Γρύλλου παρὰ Διονυσίῳ ποτὲ τῷ Σικελι-
ώτῃ πίνειν ἀναγκάζοντος τοῦ οἰνοχόου προσαγορεύσας ὀνομαστὶ
τὸν τύραννον, “τί δή,” ἔφη, “ὦ Διονύσιε, | οὐχὶ καὶ ὁ ὀψοποιὸς 428a
20 ἀγαθὸς ὢν καὶ ποικίλος ἀναγκάζει ἡμᾶς εὐωχουμένους ἐσθίειν καὶ
μὴ βουλομένους, ἀλλὰ κοσμίως ἡμῖν παρατίθησι τὴν τράπεζαν
σιγῶν;” Σοφοκλῆς (fr. 735) δέ πού φησιν ὡς ἄρα·
τὸ πρὸς βίαν
πίνειν ἴσον κακὸν πέφυκε τῷ διψῆν βίᾳ·
25 ὅθεν εἴρηται καὶ τό·
οἶνος ἄνωγε γέροντα καὶ οὐκ ἐθέλοντα χορεύειν.
καὶ Σθένελος (TrGF 32 T 4 = SH 736)·
οἶνος καὶ φρονέοντας εἰς ἀφροσύνας ἀναβάλλει. |
Φωκυλίδης (fr. 14, i.60 Diehl3) δέ φησι· 428b
30 χρὴ δ᾿ ἐν συμποσίῳ κυλίκων περινισσομενάων
ἡδέα κωτίλλοντα καθήμενον οἰνοποτάζειν.
450 epitome

ἔτι δὲ καὶ νῦν τοῦτο παραμένει παρά τισι τῶν Ἑλλήνων. ἐπεὶ δὲ
τρυφᾶν ἤρξαντο, κατερρύησαν ἀπὸ τῶν δίφρων ἐπὶ τὰς κλίνας καὶ
λαβόντες σύμμαχον τὴν ἀνάπαυσιν καὶ ῥᾳστώνην ἀνειμένως ἤδη
καὶ ἀτάκτως ἐχρῶντο τῇ μέθῃ χορηγούσης, οἶμαι, τῆς παρα-
σκευῆς εἰς τὰς ἡδονάς· διὸ καὶ Ἡσίοδος ἐν ταῖς Ἠοίαις (fr. 239) 5
φησίν· |
428c οἷα Διώνυσος δῶκ᾿ ἀνδράσι χάρμα καὶ ἔχθος.
ὅστις ἄδην πίνοι, οἶνος δέ οἱ ἔπλετο μάργος,
σὺν δὲ πόδας δεῖ ὅτε δέει γλῶσσάν τε νόον τε
δεσμοῖσιν ἀφράστοισι, φιλεῖ δέ ἑ μαλθακὸς ὕπνος. 10

καὶ Θέογνις (477–86) δέ φησιν·


οἶνος χαριέστατος ἀνδρὶ πεπόσθαι·
οὔτε τι νήφων εἰμὶ οὔτε λίαν μεθύων.
ὃς δ᾿ ἂν ὑπερβάλοι πόσιος μέτρον, οὐκέτι κεῖνος |
428d τῆς αὐτοῦ γνώμης καρτερὸς οὐδὲ νόου, 480 15
μυθεῖται δ᾿ ἀπάλαμνα, τὰ νήφουσι γίνεται αἰσχρά,
αἰδεῖταί θ᾿ ἔρδων οὐδὲν ὅταν μεθύῃ,
τὸ πρὶν ἐὼν σώφρων τε καὶ ἤπιος. ἀλλὰ σὺ ταῦτα
γινώσκων μὴ πῖν᾿ οἶνον ὑπερβολάδην,
πρὶν μεθύειν ἄρξῃ δ᾿, ἀπανίστασο, μή σε βιάσθω 485 20
γαστὴρ ὥστε κακὸν λάτριν ἐφημέριον.
Ἀνάχαρσίς (fr. A24 Kindstrand) τε ὁ σοφὸς ἐπιδεικνύμενος τὴν τῆς
428e ἀμπέλου δύναμιν τῷ Σκυθῶν βασιλεῖ καὶ τὰ κλήματα | αὐτῆς
δεικνὺς ἔλεγεν ὡς εἰ μὴ καθ᾿ ἕκαστον ἔτος ἔτεμνον οἱ Ἕλληνες τὴν
ἄμπελον, ἤδη κἂν ἐν Σκύθαις ἦν. οὐ καλῶς δὲ οἱ πλάττοντες καὶ 25
γράφοντες τὸν Διόνυσον, ἔτι τε οἱ ἄγοντες ἐπὶ τῆς ἁμάξης διὰ
μέσης τῆς ἀγορᾶς οἰνωμένον· ἐπιδείκνυνται γὰρ τοῖς θεαταῖς ὅτι
καὶ θεοῦ κρείττων ὁ οἶνος. καίτοι γ᾿ οὐδ᾿ ἄν, οἶμαι, ἄνθρωπος
σπουδαῖος τοῦθ᾿ ὑπομείνειεν. εἰ δ᾿ ὅτι κατέδειξεν ἡμῖν τὸν οἶνον,
428f ποιοῦσιν αὐτὸν οὕτω διακείμενον, δῆλον ὅτι καὶ τὴν | Δήμητρα 30
θερίζουσαν ἢ ἐσθίουσαν ποιήσουσιν. ἐπεὶ καὶ τὸν Αἰσχύλον (test.
117a) φαίην ἂν διαμαρτάνειν τοῦτό γε· πρῶτος γὰρ ἐκεῖνος — καὶ
οὐχ, ὡς ἔνιοί φασιν, Εὐριπίδης — παρήγαγε τὴν τῶν μεθυόντων
ὄψιν εἰς τραγῳδίαν τοὺς περὶ Ἰάσονα εἰσάγων που μεθύοντας. ἃ δ᾿

9  δεῖ ὅτε δέει C E : χεῖράς τε δέει A


x 4 28 b– 42 9e 451

αὐτὸς ὁ τραγῳδιοποιὸς ἐποίει, ταῦτα τοῖς ἥρωσι περιέθηκε.


μεθύων οὖν ἔγραφε τὰς τραγῳδίας· διὸ Σοφοκλῆς (test. 52a) αὐτῷ
μεμφόμενος ἔλεγεν· “ὦ Αἰσχύλε, εἰ καὶ τὰ δέοντα ποιεῖς, ἀλλ᾿ οὖν
οὐκ εἰδώς γε ποιεῖς.” ἀγνοοῦσι δ᾿ οἱ λέγοντες πρῶτον Ἐπίχαρ-
5 μον | ἐπὶ σκηνὴν παραγαγεῖν μεθύοντα, μεθ᾿ ὃν Κράτητα. καὶ 429a
Ἀλκαῖος δὲ ὁ μελοποιὸς καὶ Ἀριστοφάνης ὁ κωμῳδὸς μεθύοντες
ἔγραφον τὰ ποιήματα, πολλοί τε μεθυσκόμενοι λαμπρότερον ἐν
τῷ πολέμῳ ἠγωνίσαντο. παρὰ δὲ Λοκροῖς τοῖς Ἐπιζεφυρίοις εἴ τις
ἄκρατον ἔπιε μὴ προστάξαντος ἰατροῦ θεραπείας ἕνεκα, θάνατος
10 ἦν ἡ ζημία Ζαλεύκου τὸν νόμον θέντος. παρὰ δὲ Μασσαλιήταις
νόμος τὰς γυναῖκας ὑδροποτεῖν. καὶ ἐν Μιλήτῳ δὲ | οὗτος ὁ νόμος 429b
ἦν, | φησὶ Θεόφραστος (fr. 579b Fortenbaugh). | παρὰ δὲ Ῥωμαίοις 429a | 429b
οὔτε οἰκέτης οἶνον ἔπινεν οὔτε γυνὴ ἐλευθέρα οὔτε τῶν ἐλευθέρων
ἔφηβος μέχρι τριάκοντα ἐτῶν. ἄτοπος δὲ Ἀνακρέων ὁ πᾶσαν
15 αὑτοῦ τὴν ποίησιν ἐξαρτήσας μέθης· τῇ γὰρ μαλακίᾳ καὶ τῇ
τρυφῇ ἐπιδοὺς ἑαυτὸν ἐν τοῖς ποιήμασι διαβέβληται οὐκ εἰδότων
τῶν πολλῶν ὅτι νήφων ἐν τῷ γράφειν καὶ ἀγαθὸς ὢν προσποιεῖ-
ται μεθύειν οὐκ οὔσης ἀνάγκης. οἱ δὲ ἀγνοοῦντες τὴν τοῦ οἴνου
δύναμιν τὸν Διόνυσον φάσκουσι μανιῶν εἶναι αἴτιον τοῖς ἀνθρώ-
20 ποις. | Ἀριστοτέλης δὲ ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 107 Rose = fr. 669 429c
Gigon) φησίν· εἰ ὁ οἶνος μετρίως ἀφεψηθείη, πινόμενος ἧττον
μεθύσκει· τὴν γὰρ δύναμιν ἀσθενεστέραν αὐτοῦ ἀφεψηθέντος
γίνεσθαι. μεθύσκονταί τε, φησίν, οἱ γεραίτεροι τάχιστα δι᾿ ὀλιγό-
τητα καὶ ἀσθένειαν τοῦ περὶ αὐτοὺς φύσει θερμοῦ. καὶ οἱ παντελῶς
25 δὲ | νέοι τάχιον μεθύσκονται διὰ τὸ πλῆθος τοῦ ἐνυπάρχοντος 429d
θερμοῦ· τῷ γὰρ ἐκ τοῦ οἴνου προσγινομένῳ ῥᾳδίως κρατεῖται.
μεθύσκονται δὲ κἀν τοῖς ἀλόγοις ζῴοις ὕες μὲν σταφυλῆς στεμφύ-
λων χορτασθέντες καὶ τὸ τῶν κοράκων καὶ τῶν κυνῶν γένος τὴν
οἰνοῦτταν καλουμένην φαγόντα βοτάνην, πίθηκος δὲ καὶ ἐλέφας
30 πιόντες οἶνον· διὸ καὶ τὰς θήρας ποιοῦνται τῶν πιθήκων καὶ τῶν
κοράκων μεθυσθέντων, τῶν μὲν οἴνῳ, τῶν δ᾿ οἰνούττῃ.
τὸ δ᾿ ἐνδελεχῶς μεθύειν | τίν᾿ ἡδονὴν ἔχει, 429e
φησὶ Κρώβυλος (fr. 3),
ἀποστεροῦντα ζῶνθ᾿ ἑαυτὸν τοῦ σωφρονεῖν,

26  κρατεῖται C E : κρατοῦνται A
452 epitome

ὃ μέγιστον ἡμῶν ἀγαθὸν ἔσχεν ἡ φύσις;


καὶ Ἄλεξις (fr. 257) δέ φησιν·
εἰ τοῦ μεθύσκεσθαι πρότερον τὸ κραιπαλᾶν
προσεγίνεθ᾿ ἡμῖν, οὐδ᾿ ἂν εἷς οἶνόν ποτε
προσίετο πλείω τοῦ μετρίου. νυνὶ δὲ τὴν 5
τιμωρίαν οὐ προσδοκῶντες τῆς μέθης
ἥξειν προχείρως τοὺς ἀκράτους πίνομεν. | 5
429f τὸν δὲ Σαμαγόρειον οἶνον καλούμενόν φησιν Ἀριστοτέλης (fr. 109
Rose = fr. 670 Gigon) ἀπὸ τριῶν κοτυλῶν κερασθεισῶν μεθύσκειν
ὑπὲρ τεσσαράκοντα ἄνδρας. 10

σοὶ μὲν ταῦτα δοκοῦντ᾿ ἐστιν, ἐμοὶ δὲ τάδε,


φησὶν Εὔηνος (fr. 1.4 West2). |
430a ὅτι Ἀλκαῖος κατὰ πᾶσαν ὥραν καὶ πᾶσαν περίστασιν πίνων
εὑρίσκεται, χειμῶνος μὲν οἷον (fr. 338.1–2, 5–7)·
ὕει μὲν ὁ Ζεύς, ἐκ δὲ ὠρανῶ μέγας 15
430b χειμών, πεπάγασι δὲ ὑδάτων | ῥοαί. 2
κάββαλε τὸν χειμῶνα ἐπὶ μὲν τιθεὶς 5
πῦρ, ἐν δὲ κιρνὰς οἶνον ἀφειδέως
μελιχρόν·
θέρους δέ (Alc. fr. 347.1–2)· 20

τέγγε πλεύμονας οἴνῳ, τὸ γὰρ ἄστρον περιτέλλεται,


ἀ δ᾿ ὤρα χαλεπά, πάντα δὲ διψᾷ ὑπὸ καύματος.
ἔαρος δέ (fr. 367)·
εἴαρος ἀνθεμόεντος ἐπάιον ἐρχομένοιο.
ἐν δὲ κιρνᾶτε τοῦ μελιήδεος ὅττι τάχιστα 25
κρατῆρος. |
430c καθόλου δὲ συμβουλεύων φησί (fr. 342)·
μηδὲν ἄλλο φυτεύσῃς πρότερον δένδρον ἀμπέλῳ. |

4  προσεγίνεθ᾿ C : προσγίνεθ᾿ E : παρεγίνεθ᾿ A ‖ 11  δοκοῦντ᾿ ἐστιν E :


δοκοῦντι C : δοκοῦντες τ᾿ A : δοκοῦντ᾿ ἔστω 9.367e ‖ 28  ἀμπέλωι vel ἀμπέλῳ
A C : ἀμπέλω E Eust.
x 42 9e –4 31e 453

καὶ πού φησιν (fr. 346.4,1)· 430d


ἔγχεε κιρνὰς ἕνα καὶ δύο. |
πίνωμεν· τί τὸν λύχνον | σβέννυμεν; 430c | 430d
ὁ δ᾿ Ἀνακρέων (PMG 409) ἔτι ζωρότερον κιρνῶν φησι·
5 καθαρῇ δ᾿ ἐν κελέβῃ πέντε καὶ τρεῖς ἀναχείσθω.
Φιλέταιρος (fr. 15) δὲ δύο ὕδατος πρὸς τρεῖς ἀκράτου λέγων·
πεπωκέναι δοκεῖ τὸν | κατὰ δύο 430e
καὶ τρεῖς ἀκράτου.
Φερεκράτης (fr. 76.2–5) δέ πού φησι·
10 (Α.) παντάπασιν ὕδωρ
εἰργάσω. πῶς, ὦ κατάρατε, ἐνέχεας;
(Β.) δύο ὕδατος, ὦ μάμμη. (Α.) τί δ᾿ οἴνου; (Β.) τέτταρας.
(Α.) ἔρρ᾿ ἐς κόρακας. βατράχοις οἰνοχοεῖν σ᾿ ἔδει. 5
Ἔφιππος (fr. 11.1–3) δέ φησι | τρεῖς πρὸς τέτταρας· 430f
15 (Α.) οἶνον πίοις ἂν
ὑδαρῆ. (Β.) μὰ τὴν γῆν, ἀλλὰ τρία καὶ τέσσαρα.
(Α.) οὕτως ἄκρατον, εἶπέ μοι, πίῃ; τί φῄς; |
ἴσον δὲ ἴσῳ κεκραμένον ἄλλοι τέ φασι | καὶ Ἄλεξις (fr. 232.4–5), 430f–1a | 431b
ὅπου κἀκεῖνο κεῖται·
20 δίκαιον τοὺς ξένους
πίνειν ξενικόν, τοὺς δ᾿ ἐγγενεῖς ἐπιχώριον· |
ὃς καὶ τοῦτό φησιν (Alex. fr. 21.1–2)· 431c
οὐ συμποσίαρχος ἦν γὰρ ἀλλὰ δήμιος
ὁ Χαιρέας κυάθους προπίνων εἴκοσι. |
25 κἀκεῖνο (Alex. fr. 9)· 431d
(Α.) κομψόν γε τοῦτ᾿ ἐστὶ παρ᾿ ὑμῖν |
ἐν ταῖς Ἀθήναις δεξιῶς θ᾿ εὑρημένον, ὦ Σόλων. 431e
(Σο.) τὸ ποῖον; (Α.) ἐν τοῖς συμποσίοισιν οὐ πίνετ᾿

15  οἶνον A C E : οἴνου Cs Es ‖ 16  ὑδαρῆ C E : † ὑδαρην † A : ὑδαρὴν Cs Es


454 epitome

ἄκρατον. (Σο.) οὐ γὰρ ῥᾴδιον· πωλοῦσι γὰρ


ἐν ταῖς ἁμάξαις εὐθέως κεκραμένον, 5
οὐχ ἵνα τι κερδαίνωσι, τῶν δ᾿ ὠνουμένων
προνοούμενοι τοῦ τὰς κεφαλὰς ὑγιεῖς ἔχειν
ἐκ κραιπάλης. τοῦτ᾿ ἔσθ᾿, ὁρᾷς, Ἑλληνικὸς 5
πότος, μετρίοισι χρωμένους ποτηρίοις
λαλεῖν τι καὶ ληρεῖν πρὸς αὑτοὺς ἡδέως. | 10
431f τὸ μὲν γὰρ ἕτερον λουτρόν ἐστιν, οὐ πότος,
ψυκτῆρι πίνειν καὶ κάδοις. (Α.) θάνατος μὲν οὖν.
πίνειν δὲ εἰς μέθην, φησὶν ἐν ἕκτῳ Νόμων (775b–c) Πλάτων, οὐδ᾿ 10
ἄλλοθί που πρέπει πλὴν ἐν ταῖς τοῦ τὸν οἶνον δόντος θεοῦ ἑορταῖς
οὐδ᾿ ἀσφαλές, οὔτ᾿ οὖν περὶ γάμους ἐσπουδακότα, ἐν οἷς ἔμφρονας
εἶναι πρέπει μάλιστα νύμφην καὶ νυμφίον μεταβολὴν βίου οὐ
μικρὰν μεταλλάττοντας, ἅμα δὲ καὶ τὸ γινόμενον ὅπως ὅτι
432a μάλιστα ἐξ ἐμφρόνων ἀεὶ γίγνηται· | σχεδὸν γὰρ ἄδηλον ὁποία 15
νὺξ ἢ φῶς αὐτὸ γεννήσει. ἐν δὲ ἑνδεκάτῳ Νόμων (637d–e) ὁ αὐτός
φησι Λυδοὺς, Πέρσας, Καρχηδονίους, Ἴβηρας, Κελτούς, Θρᾷκας
πάνυ ἀκρατοπότας, οἳ κατὰ τῶν ἱματίων χεόμενοι τὸν οἶνον καλὸν
καὶ εὔδαιμον ἐπιτήδευμα ἐπιτηδεύειν νενομίκασιν. |
432b ὅτι πολλοὶ ἀπαλφιτίζοντες τὸν οἶνον ἔπινον· Ἐπίνικος (fr. 20
1.6–10) γοῦν πού φησι· |
432c γέροντα Θάσιον τόν τε γῆς ἀπ᾿ Ἀτθίδος
ἑσμὸν μελίσσης τῆς ἀκραχόλου γλυκὺν
συγκυρκανήσας ἐν σκύφῳ χυτῆς λίθου,
Δήμητρος ἀκτῇ πᾶν γεφυρώσας ὑγρὸν 25
κατῃσίμωκα πόμα, καύματος λύσιν. 10
ὁ δ᾿ αὐτὸς (Hegesand. fr. 23, FHG iv.418) ἱστορεῖ τινας ἐπιπάττον-
432d τας λέκιθον ἀντὶ ἀλφίτου πίνειν καὶ λέγεσθαι | ταύτην τὴν πόσιν
καλλίω τῆς ἐξ ἀλφίτων.
ὅτι προπόσεις ἐν τοῖς συμποσίοις οὐκ ἐποίουν Λακεδαιμόνιοι. 30
Κριτίας (fr. B 6.1–3, 7–21 West2)·
καὶ τόδ᾿ ἔθος Σπάρτῃ μελέτημά τε κείμενόν ἐστι·
πίνειν τὴν αὐτὴν οἰνοφόρον κύλικα,

26  κατῃσίμωκα] κατησίμωκα C E : κατῃσίμωσα A ‖ 28  ἀντὶ ἀλφίτου A :


ἀντ᾿ ἀλφίτου E : αὐταλφίτου C
x 4 31 e– 43 3e 455

μηδ᾿ ἀποδωρεῖσθαι προπόσεις ὀνομαστὶ λέγοντα | 3


ᾧ προπιεῖν ἐθέλει. 7 432e
εἶτ᾿ ἀπὸ τοιούτων πόσεων γλώσσας τελέουσιν
εἰς αἰσχροὺς μύθους σῶμά τ᾿ ἀμαυρότερον
5 τεύχουσι· πρὸς δ᾿ ὄμμ᾿ ἀχλὺς ἀμβλωπὸς ἐφίζει, 10
λῆσις δ᾿ ἐκτήκει μνημοσύνην πραπίδων, |
νοῦς δὲ παρέσφαλται· δμῶες δ᾿ ἀκόλαστον ἔχουσιν 432f
ἦθος· ἐπεισπίπτει δ᾿ οἰκοτριβὴς δαπάνη.
οἱ Λακεδαιμόνιοι δὲ κόροι πίνουσι τοσοῦτον,
10 ὥστε φρέν᾿ εἰς ἱλαρὰν ἀσπίδα πάντ᾿ ἀπαγαγεῖν 15
εἴς τε φιλοφροσύνην γλῶσσαν μέτριόν τε γέλωτα.
τοιαύτη δὲ πόσις σώματί τ᾿ ὠφέλιμος
γνώμῃ τε κτήσει τε· καλῶς δ᾿ εἰς ἔργ᾿ Ἀφροδίτης |
πρός θ᾿ ὕπνον ἥρμοσται, τὸν καμάτων λιμένα, 433a
15 πρὸς τὴν τερπνοτάτην τε θεῶν θνητοῖς Ὑγείαν, 20
καὶ τὴν Εὐσεβείης γείτονα Σωφροσύνην. |
καὶ ἑξῆς δέ φησιν (Critias fr. B 6.26–7 West2) ὡς οὐκ ἔστιν αὐτοῖς 433b
ἀπότακτος
ἡμέρα οἰνῶσαι σῶμ᾿ ἀμέτροισι πότοις.
20 ὅτι φίλοινος ὁ πρὸς οἶνον ἕτοιμος, φιλοπότης δὲ ὁ πρὸς πότους,
κωθωνιστὴς δὲ ὁ μέχρι μέθης. πλεῖστον δ᾿ ἔπιε τῶν ἡρώων ὁ
τριγέρων Νέστωρ καὶ αὐτοῦ Ἀγαμέμνονος, ὃν ὡς πολυπότην
Ἀχιλλεὺς ἐπιπλήττει. | καὶ μόνου δὲ τούτου τὸ ποτήριον Ὅμηρος 433c
(Il. 11.632–7) ἡρμήνευσεν, ὡς τὴν Ἀχιλλέως ἀσπίδα· ἐστρατεύετο
25 γὰρ μετ᾿ αὐτοῦ (Il. 11.632), | ὃς καὶ τῆς μεγίστης μάχης 433b
ἐνεστηκυίας οὐκ ἀπείχετο | τοῦ πίνειν, ὥς φησιν Ὅμηρος (Il. 14.1). 433c
οὐκ ἂν ἁμάρτῃ δέ τις τὸ ποτήριον αὐτοῦ λέγων φιάλην Ἄρεος. |
καὶ παρὰ τῷ Ἐπὶ Πατρόκλῳ γοῦν Ἀγῶνι φιάλην παρὰ Ἀχιλλέως 433d
λαμβάνει δῶρον. Εὔμηλος δὲ λαμβάνει θώρακα (Il. 23.558–64)
30 δραμὼν ἆθλον ἐπισφαλῶς καὶ εὐμυχθείς (Il. 23.394–7), ἀσφαλείας
ὅπλον. τῆς δὲ δίψης οὐδὲν | πολυποθητότερον· διὸ Ἄργος 433e
πολυδίψιον (Il. 4.171), τὸ πολυπόθητον διὰ τὸν χρόνον· τὸ δίψος

6  λῆσις A C E : λῆστις Cs Es ‖ 22  πολυπότην Musurus : πολυπότ C E :


πολυπώτην A ‖ 27  Ἄρεος C E : Ἄρεως A ‖ 28  γοῦν C E : Ἐπιτελουμένῳ A
30  εὐμυχθείς C E : ἀμυχθείς A Es
456 epitome

γὰρ πᾶσιν ἰσχυρὰν ἐπιθυμίαν ἐμποιεῖ τῆς περιττῆς ἀπολαύσεως·


διὸ Σοφοκλῆς (fr. 763 = adesp. com. fr. *120) φησί·
διψῶντι γάρ τοι πάντα προσφέρων σοφὰ
οὐκ ἂν πλέον τέρψειας μὴ πιεῖν διδούς.
καὶ Ἀρχίλοχος (fr. 125 West2)· 5

μάχης τε τῆς σῆς, ὥστε διψέων πιεῖν,


ὣς ἐρέω.
καὶ τραγικὸς δέ τίς (adesp. tr. fr. 96) φησιν· |
433f ἴσχειν κελεύω χεῖρα διψῶσαν φόνου.
καὶ ὁ Κῦρος παρὰ Ξενοφῶντί (Cyr. 5.1.1) φησι· διψῶ ὑμῖν χαρίσα- 10
σθαι. καὶ Πλάτων (R. 562c–d)· ὅταν, οἶμαι, δημοκρατουμένη
πόλις ἐλευθερίας διψήσασα κακῶν οἰνοχόων προστατούντων τύχῃ
434a καὶ πορρωτέρω τοῦ δέοντος ἀκράτου μεθυσθῇ. | ἔπινε δὲ καὶ
Πρωτέας ὁ Μακεδὼν πλεῖστον καὶ εὐρώστῳ τῷ σώματι διῆγεν·
Ἀλέξανδρος γοῦν αἰτήσας ποτὲ ποτήριον δίχουν καὶ πιὼν προὔπιε 15
τῷ Πρωτέᾳ· καὶ ὃς λαβὼν καὶ πολλὰ ὑμνήσας τὸν βασιλέα ἔπιεν,
ὡς ὑπὸ πάντων κροταλισθῆναι. καὶ μετ᾿ ὀλίγον τὸ αὐτὸ ποτήριον
αἰτήσας ὁ Πρωτέας καὶ πάλιν πιὼν προὔπιε τῷ βασιλεῖ. ὁ δὲ
434b Ἀλέξανδρος λαβὼν | ἔσπασε μὲν γενναίως, οὐ μὴν ὑπήνεγκεν,
ἀλλ᾿ ἀπέκλινεν ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον ἀφεὶς τῶν χειρῶν τὸ ποτή- 20
434a ριον. καὶ ἐκ τούτου νοσήσας ἀπέθανε τοῦ Διονύσου, | φησὶν Ἔφιπ-
434b πος (FGrH 126 F 3), | μηνίσαντος αὐτῷ, διότι τὴν πατρίδα αὐτοῦ
τὰς Θήβας ἐπολιόρκησεν. ἔπινε δὲ καὶ ὁ Ἀλέξανδρος πλεῖστον, ὡς
καὶ ἀπὸ τῆς μέθης συνεχῶς κοιμᾶσθαι δύο ἡμέρας καὶ δύο νύκτας·
φησὶ γοῦν που Μένανδρος (Kolax fr. 2.1–4 Sandbach)· 25

434c (Βι.) κοτύλας | χωροῦν δέκα


κόνδυ χρυσοῦν, Στρουθία,
τρὶς ἔπιον μεστόν. (Στ.) Ἀλεξάνδρου πλέον
πέπωκας τοῦ βασιλέως.
δειπνῶν δέ ποτε παρὰ Μηδείῳ τῷ Θεσσαλῷ εἴκοσιν οὖσιν ἐν 30
συμποσίῳ πᾶσι προὔπιε παρὰ πάντων τὰ ἴσα λαμβάνων, καὶ
434d ἀναστὰς τοῦ συμποσίου μετ᾿ οὐ πολὺ ἀνεπαύετο. | Δαρεῖος δὲ ὁ

13  ἀκράτου A : ἀκράτ C E ‖ 23  δὲ καὶ E : δὲ A : καὶ per lig. C


x 43 3e –4 35d 457

τοὺς μάγους ἀνελὼν ἐπιγεγραμμένον εἶχεν ἐπὶ τοῦ μνήματος·


ἠδυνάμην καὶ οἶνον πίνειν πολὺν καὶ τοῦτον φέρειν καλῶς. Κτη-
σίας (FGrH 688 F 50) δὲ παρ᾿ Ἰνδοῖς φησιν οὐκ εἶναι τῷ βασιλεῖ
μεθυσθῆναι· | παρὰ δὲ Πέρσαις τῷ βασιλεῖ ἐφίεται μεθύσκεσθαι, 434e
5 ὡς Δοῦρίς (FGrH 76 F 5) φησι, μιᾷ ἡμέρᾳ, ἐν ᾗ τῷ Μίθρῃ θύουσιν,
ὅτε καὶ τὸ Περσικὸν ὠρχεῖτο· τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς τηνικαῦτα.
Πέρσαι δὲ ὥσπερ ἱππεύειν οὕτω καὶ ὀρχεῖσθαι μανθάνουσι, καὶ
νομίζουσι τὴν | ἐκ τῆς ἐργασίας ταύτης κίνησιν ἐμμελῆ τινα 434f
λαμβάνειν γυμνασίαν τῆς τοῦ σώματος ῥώμης. εἰς τοσοῦτον δὲ
10 Ἀλέξανδρος ἐμέθυεν, ὥς φασιν, ὡς καὶ ἐπὶ ὄνων ἅρματος κωμά-
ζειν· ἐποίουν δὲ τοῦτο καὶ οἱ τῶν Περσῶν βασιλεῖς. μήποτ᾿ οὖν διὰ
τοῦτο οὐδὲ πρὸς τὰ ἀφροδίσια εἶχεν ὁρμήν· ἐξυδαροῦσθαι γάρ
φησὶν Ἀριστοτέλης ἐν τοῖς Φυσικοῖς Προβλήμασι (872b20–5) τῶν
τοιούτων τὴν γονήν. | φησὶ δὲ Θεόφραστος (fr. 578 Fortenbaugh) 435a
15 περὶ αὐτοῦ ὅτι οὐκ εὖ διέκειτο πρὸς τὰ ἀφροδίσια· Ὀλυμπιὰς γοῦν
ποτε παρανέκλινεν αὐτῷ τὴν Θετταλὴν ἑταίραν Καλλιξείναν
περικαλλεστάτην οὖσαν, συνειδότος καὶ τοῦ Φιλίππου (εὐλα-
βοῦντο γὰρ μὴ γύνις εἴη), ἣ δὲ πολλάκις ᾔτει αὐτῇ τὸν Ἀλέξαν-
δρον συγγενέσθαι. καὶ περὶ Φιλίππου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Θεόπομ-
20 πος (FGrH 115 F 282) | λέγει· Φίλιππος ἦν τὰ μὲν φύσει μανικὸς 435b
καὶ προπετὴς ἐπὶ τῶν κινδύνων, τὰ δὲ διὰ μέθην· ἦν γὰρ πολυπό-
της καὶ πολλάκις μεθύων ἐξεβοήθει. |
ὅτι Φίλιππος φιλοπότης ὢν καὶ τὸν τρόπον ἀκόλαστος καὶ 435c
βωμολόχος εἶχε περὶ αὐτὸν συχνοὺς καὶ τῶν περὶ μουσικὴν
25 ὄντων, | ὡς τόν τε κιθαρῳδὸν Ἀριστόνικον καὶ τὸν αὐλητὴν 435b
Δωρίωνα, | καὶ τῶν τὰ γέλοια λεγόντων. πιὼν δέ ποτε τὴν νύκτα 435c
πᾶσαν καὶ μεθυσθεὶς πολλὰ καὶ παίξας, ἀφεὶς ἅπαντας τοὺς
ἄλλους ἀπαλλάττεσθαι ἤδη πρὸς ἡμέραν ἐκώμαζεν ὡς τοὺς
πρέσβεις | τῶν Ἀθηναίων. ὅτε δέ, φησὶ Καρύστιος (fr. 3, FHG 435d
30 iv.357), μεθύειν προῃρεῖτο, ἔλεγε· “χρὴ πίνειν· Ἀντίπατρος γὰρ
ἱκανός ἐστι νήφων.” κυβεύοντος δέ ποτε αὐτοῦ καί τινος ἀγγεί-
λαντος ὡς Ἀντίπατρος πάρεστι, διαπορήσας ὦσεν ὑπὸ τὴν κλίνην
τὸν ἄβακα. φιλοπότης δὲ ἦν, ὥς φησι Θεόπομπος (FGrH 115 F
283a), καὶ Διονύσιος ὁ νεώτερος, Σικελίας τύραννος, ὃς καὶ τὰς

21–2  πολυπότης Musurus : πολυπότ C E : πολυπώτης A ‖ 23  φιλοπότης


Bedrot : φιλοπότ C E : φιλοπώτης A ‖ 33  φιλοπότης] φιλοπότ C E :
φιλοπώτας (structura alia) A
458 epitome

435e ὄψεις ὑπὸ τοῦ οἴνου διεφθάρη. Ἀριστοτέλης (fr. 605.1) δέ | φησιν
αὐτὸν ἔσθ᾿ ὅτε συνεχῶς ἐπὶ ἡμέρας ἐνενήκοντα μεθύειν· διὸ καὶ
ἀμβλυωπότερον γενέσθαι τὰς ὄψεις. Θεόφραστος (fr. 548 Forten-
baugh) δέ φησι τοὺς ἑταίρους αὐτοῦ κολακεύοντας τὴν τυραννίδα
προσποιεῖσθαι μὴ βλέπειν καὶ ὑπ᾿ αὐτοῦ τοῦ Διονυσίου 5
χειραγωγεῖσθαι καὶ μήτε τὰ παρατιθέμενα τῶν ἐδεσμάτων μήτε
τὰς κύλικας ὁρᾶν· διὸ κληθῆναι Διονυσιοκόλακας. ἔπινε δὲ
πλεῖστον καὶ Νυσαῖος καὶ Ἀπολλοκράτης οἱ Διονυσίου τοῦ |
435f προτέρου υἱοί· φησὶ γοῦν Θεόπομπος (FGrH 115 F 188)· ὁ δὲ
Νυσαῖος, ὡς ἐπὶ θανάτῳ συνειλημμένος καὶ προειδὼς ὅτι μῆνας 10
ὀλίγους ἤμελλε βιώσεσθαι, γαστριζόμενος καὶ μεθύων διῆγε. |
436a τέθριππόν τε κατεσκευάσατο καὶ τὴν ἐσθῆτα τὴν ποικίλην
ἀνέλαβεν, ἔτι δὲ καὶ τὴν ὀψοφαγίαν καὶ τὴν οἰνοφλυγίαν καὶ τὴν
436b τῶν | παίδων καὶ τὴν τῶν γυναικῶν ὕβριν. καὶ περὶ Τιμολάου δὲ
τοῦ Θηβαίου φησὶν ὁ αὐτὸς (Theopomp. FGrH 115 F 210) ὅτι· οὐκ 15
ὀλίγων ἤδη γενομένων ἀσελγῶν περὶ τὸν βίον τὸν καθ᾿ ἡμέραν
καὶ τοὺς πότους οὐδένα νομίζω τῶν ἐν ταῖς πολιτείαις ὄντων οὔτ᾿
ἀκρατέστερον οὔτε λιχνότερον οὔτε δοῦλον γεγενημένον μᾶλλον
τῶν ἡδονῶν, εἰ μὴ Τιμόλαον. καὶ περὶ Χαριδήμου δὲ τοῦ
436c Ὠρείτου, | ὃν πολίτην Ἀθηναῖοι ἐποίησαν, φησί (Theopomp. FGrH 20
115 F 143)· τήν τε δίαιταν ἑωρᾶτο τὴν καθ᾿ ἡμέραν ἀσελγῆ καὶ
τοιαύτην ποιούμενος, ὥστε πίνειν καὶ μεθύειν ἀεί, καὶ γυναῖκας
ἐλευθέρας ἐτόλμα διαφθείρειν· καὶ εἰς τοσοῦτον προῆλθεν ἀκρα-
σίας, ὥστε μειράκιόν τι παρὰ τῆς βουλῆς τῆς τῶν Ὀλυνθίων
αἰτεῖν ἐπεχείρησεν ὃ τὴν μὲν ὄψιν ἦν εὐειδὲς καὶ χάριεν, ἦν δὲ καὶ 25
αἰχμάλωτον ἐκ Μακεδονίας. ἔπινε δὲ πλεῖστον καὶ Ἀρκαδίων, |
436d ὥς φησι Πολέμων ἐν τῷ Περὶ τῶν κατὰ Πόλεις Ἐπιγραμμάτων
(fr. 79 Preller)·
τοῦ πολυκώθωνος τοῦτ᾿ ἠρίον Ἀρκαδίωνος, (anon. FGE 1624)
ὃς θάνεν 30

ἐκ χανδῆς ζωροποτῶν κύλικος. (anon. FGE 1627)


καὶ Ἐρασίξενον δέ τινα πολυπότην φησὶ τὸ εἰς αὐτὸν ἐπίγραμμα
(Call. HE 1325–6 = AP 7.454)·
οὐ βαθὺν οἰνοπότην Ἐρασίξενον ἡ δὶς ἐφεξῆς |
436e ἀκρήτου φανερῶς ᾤχετ᾿ ἔχουσα κύλιξ. 35
x 43 5d –43 7e 459

Ἀλκέτας δ᾿ ὁ Μακεδὼν Χώνη ἐπεκαλεῖτο διότι ἐντιθέμενος τῷ


στόματι χώνην ἀπαύστως ἔπινεν ἐπιχεομένου οἴνου. Κλεομένης
δὲ ὁ Λακεδαιμόνιος ὅτι ἀκρατοπότης ἦν καὶ διὰ τὴν μέθην ἑαυτὸν
κατέτεμε μαχαίρᾳ ἱστόρησεν | Ἡρόδοτος (6.75). καὶ Ἴων δὲ ὁ 436f
5 ποιητὴς καὶ Ἀλκαῖος φιλοπόται. Ἴων δὲ καὶ ἐρωτικώτατος ὁμολο-
γῶν ἐν τοῖς Ἐλεγείοις (fr. 31 West2) ἐρᾶν Χρυσίλλης τῆς Κοριν-
θίας, Τελέου θυγατρός· ἧς καὶ Περικλῆς ἤρα ὁ Ὀλύμπιος. Ξέναρ-
χος δὲ ὁ Ῥόδιος διὰ τὴν πολυποσίαν Μετρητὴς ἐπεκαλεῖτο.
ὅτι Καλάνου | τοῦ φιλοσόφου ῥίψαντος ἑαυτὸν εἰς τὴν πυρὰν 437a
10 διέθηκεν Ἀλέξανδρος γυμνικὸν ἀγῶνα καὶ μουσικόν. ἔθηκε δὲ καὶ
διὰ τὴν τῶν Ἰνδῶν φιλοινίαν, | ὥς φησι Χάρης (FGrH 125 F 19), | 436f
ἀκρατοποσίας ἀγῶνα, καὶ ἦν ἆθλον τῷ πρώτῳ τάλαντον, τῷ 437a
δευτέρῳ τριάκοντα μναῖ, τῷ τρίτῳ δέκα. τῶν οὖν πιόντων
παραχρῆμα μὲν ἐτελεύτησαν ὑπὸ τοῦ ψύχους τριάκοντα καὶ πέντε,
15 μικρὸν δὲ διαλιπόντες ἐν ταῖς σκηναῖς ἕξ. ὁ δὲ πλεῖστον πιὼν καὶ |
νικήσας ἔπιε μὲν ἀκράτου χοᾶς τέσσαρας καὶ τὸ τάλαντον ἔλαβεν, 437b
ἐβίωσε δὲ ἡμέρας τέσσαρας· ἐκαλεῖτο δὲ Πρόμαχος.
ὅτι Διονυσίου τοῦ τυράννου τῇ τῶν Χοῶν ἑορτῇ ἆθλον θέντος
στέφανον χρυσοῦν τῷ πρώτῳ ἐκπιόντι χοᾶ πρῶτος ἐξέπιε Ξενο-
20 κράτης ὁ φιλόσοφος, καὶ λαβὼν τὸν χρυσοῦν στέφανον καὶ ἀνα-
λύων τῷ Ἑρμῇ ἐπέθηκεν ᾧ εἰώθει καὶ τοὺς ἀνθίνους ἐπιτιθέναι,
καὶ ἐθαυμάσθη. |
ὅτι Δημοφῶν ὁ βασιλεὺς βουλόμενος ὑποδέξασθαι Ὀρέστην 437c
Ἀθήναζε, πρὸς δὲ τὰ ἱερὰ οὐ θέλων αὐτὸν προσιέναι οὐδ᾿ ὁμό-
25 σπονδον γενέσθαι μήπω δικασθέντα, ἐκέλευσε συγκλεισθῆναι τὰ
ἱερὰ καὶ χοᾶ οἴνου ἑκάστῳ παρατεθῆναι, τῷ πρώτῳ ἐκπιόντι
εἰπὼν ἆθλον δοθήσεσθαι πλακοῦντα· παρήγγειλέ τε τοῦ πότου
παυσαμένου τοὺς στεφάνους οἷς ἐστεφανώσαντο πρὸς τὰ ἱερὰ μὴ
τιθέναι διὰ | τὸ ὁμωροφίους γενέσθαι Ὀρέστῃ, τῇ δὲ ἱερείᾳ 437d
30 ἀποφέρειν πρὸς τὸ ἐν Λίμναις τέμενος, περιθέντας ἕκαστον περὶ
τὸν ἑαυτοῦ χοᾶ, ἔπειτα θύειν ἐν τῷ ἱερῷ· καὶ ἔκτοτε κληθῆναι τὴν
ἑορτὴν Χοᾶς | φησὶ Φανόδημος (FGrH 325 F 11). | ἐν ταύτῃ τῇ 437c | 437d
ἑορτῇ ἔθος Ἀθήνησι πέμπεσθαι δῶρα καὶ τοὺς μισθοὺς τοῖς
σοφισταῖς, οἳ καὶ αὐτοὶ συνεκάλουν ἐπὶ ξένια τοὺς γνωρίμους. | ἐν 437e

1–2  ἐπεκαλεῖτο διότι ἐντιθέμενος τῷ στόματι χώνην ἀπαύστως om. E


28  παυσαμένου C E : παυσαμένους A ‖ 29  ὁμωροφίους C E : ὁμορρόφους A :
ὁμορόφους Schweighäuser
460 epitome

ταύτῃ τῇ ἑορτῇ ποτε Διονύσιος ὁ Μεταθέμενος ἐπικληθεὶς ὁ


Ἡρακλεώτης (fr. 428, SVF i.94) τοῖς οἰκέταις συνεορτάζων καὶ μὴ
δυνάμενος διὰ γῆρας χρῆσθαι ᾗ παρείληφεν ἑταίρᾳ ὑποστρέψας
εἶπε πρὸς τοὺς συνδειπνοῦντας·
οὐ δύναμαι τανύσαι, λαβέτω δὲ καὶ ἄλλος. (~ Od. 21.152) 5

437f ἦν δὲ ἐκ νέου πρὸς τὰ ἀφροδίσια | ἐκμανὴς καὶ πρὸς τὰς δημοσίας


εἰσῄει παιδίσκας ἀδιαφόρως. καί ποτε πορευόμενος μετά τινων
γνωρίμων ὡς ἐγένετο κατὰ τὸ παιδισκεῖον εἰς ὃ τῇ προτεραίᾳ
παρεληλυθὼς ὤφειλε χαλκοῦς, ἔχων τότε κατὰ τύχην ἐκτείνας τὴν
χεῖρα πάντων ὁρώντων ἀπεδίδου. Ἀνάχαρσις δὲ παρὰ Περιάνδρῳ 10
τεθέντος ἄθλου περὶ τοῦ πίνειν ᾔτησε τὸ νικητήριον πρῶτος
438a μεθυσθεὶς τῶν συμπαρόντων, | ὡς ὄντος τέλους τούτου καὶ τῆς ἐν
τῷ πότῳ νίκης ὡς καὶ τῆς ἐν τῷ τρέχειν. Λακύδης δὲ καὶ Τίμων
οἱ φιλόσοφοι κληθέντες πρός τινα τῶν γνωρίμων ἐπὶ δύο ἡμέρας
καὶ βουλόμενοι συμπεριφέρεσθαι τοῖς παροῦσιν ἔπινον προθυμότε- 15
ρον. τῇ μὲν οὖν πρώτῃ τῶν ἡμερῶν ὁ Λακύδης ἀπῄει πρότερος
ἐπιπολάσαντος αὐτῷ τοῦ πότου, καὶ ὁ Τίμων ὁρῶν αὐτὸν ἀπιόντα
ἔφη (Il. 22.393)·
ἠράμεθα μέγα κῦδος· ἐπέφνομεν Ἕκτορα δῖον.
τῇ δ᾿ ὑστεραίᾳ προαπιόντος τοῦ Τίμωνος διὰ τὸ μὴ δυνηθῆναι 20
438b ἐκπιεῖν τὴν προποθεῖσαν αὐτῷ κύλικα | Λακύδης ἰδὼν αὐτὸν
ἐπανάγοντα εἶπε (Il. 6.127)·
δυστήνων δέ τε παῖδες ἐμῷ μένει ἀντιόωσι.
Μυκερῖνος ὁ Αἰγύπτιος, ὡς Ἡρόδοτος (2.133.4) ἱστορεῖ, ἀκούσας
παρὰ τῶν μάντεων ὡς ὀλιγοχρόνιός ἐστι, λύχνα ποιησάμενος 25
πολλά, ὅτε γένοιτο νύξ, ἔπινε καὶ εὐπάθει οὔτε ἡμέρας οὔτε νυκτὸς
ἀνιείς· καὶ εἰς τὰ ἕλεα δὲ καὶ τὰ ἄλση νεμόμενος, ἔτι τε ὅπου
πύθοιτο ἡβητήρια εἶναι, ἐμεθύσκετο. καὶ Ἄμασιν δὲ τῶν Αἰγυ-
πτίων βασιλέα ὁ αὐτὸς (Hdt. 2.173.1, 174.1) πολλὰ πεπωκέναι
438c φησί. | φιλοπότης δὲ καὶ Νικοτέλης ὁ Κορίνθιος. καὶ Κόττας δὲ 30
φιλοποτῶν διετέλει καὶ τὴν ἀπὸ συμποσίου ἐπάνοδον ἐποιεῖτο ἐπὶ
θρόνου καθήμενος καὶ ὑπὸ τεσσάρων βασταζόμενος. καὶ Ἀντίοχος
438d δὲ ὁ βασιλεύς, ὥς φησι Φύλαρχος (FGrH 81 F 6), | ἐμεθύσκετό τε
καὶ ἐκοιμᾶτο ἐπὶ πλέον, εἶθ᾿ ἑσπέρας πάλιν ἀφυπνιζόμενος ἐπέπι-
νεν. ἐχρημάτιζε δὲ νήφων μὲν βραχέα τελέως, μεθύων δὲ τὰ 35
x 4 37 e– 43 9d 461

πολλά· διὸ περὶ αὐτὸν δύο ἦσαν διοικοῦντες τὰ τῆς βασιλείας,


Ἄριστος καὶ Θεμίσων, Κύπριοι ἀδελφοί, ἐρώμενοι. Πτολεμαῖος δὲ
ὁ Εὐεργέτης (FGrH 234 F 3) ἱστορεῖ Ἀντίοχον τὸν Ἐπιφανῆ, τὸν
παρὰ Ῥωμαίοις ὁμηρεύσαντα, | εἰς Ἰνδικοὺς κώμους καὶ μέθας 438e
5 τραπέντα πολλὰ ἀναλίσκειν. καὶ τὰ περιλειπόμενα δὲ τῶν χρημά-
των, φησί, μεθ᾿ ἡμέραν κωμάζων ὁτὲ μὲν ἐξέχει, ἄλλοτε δ᾿ ἐν ταῖς
δημοσίαις ὁδοῖς ἱστάμενος ἔλεγε· “τίνι ἡ τύχη δίδωσι, λαβέτω·”
καὶ ῥίψας τὸ ἀργύριον ᾤχετο. πολλάκις δὲ καὶ πλεκτὸν στέφανον
ῥόδων ἔχων ἐπὶ κεφαλῆς καὶ χρυσοϋφῆ τήβενναν φορῶν μόνος
10 ἐρέμβετο λίθους ὑπὸ μάλης ἔχων, οἷς ἔβαλλε τῶν ἰδίων τοὺς
ἀκολουθοῦντας. ἐλούετό τε καὶ εἰς τοὺς κοινοὺς λουτρῶνας μύροις |
ἀλειφόμενος, καί ποτε συνιδών τις αὐτὸν ἰδιώτης ἔφη· “μακάριος 438f
εἶ, ὦ βασιλεῦ· πολυτελὲς ὄζεις.” καὶ ὃς ἡσθεὶς κατὰ τῆς κεφαλῆς
αὐτοῦ ὑδρίσκην ὑπὲρ δύο χοᾶς ἔχουσαν παχέος μύρου καταχυθῆ-
15 ναι ἐκέλευσεν, ὡς καὶ τὸ πλῆθος τῶν ἀγοραίων εἰς τὸ ἐκχυθὲν
συγκυλισθῆναι. ὀλίσθου δὲ γενομένου αὐτός τε ὁ Ἀντίοχος ἔπεσε
καγχάζων καὶ οἱ πλεῖστοι τῶν λουομένων τὸ αὐτὸ ἔπασχον. |
Πολύβιος (26.1a) δὲ αὐτὸν Ἐπιμανῆ φησι καὶ οὐκ Ἐπιφανῆ διὰ 439a
τὰς πράξεις· οὐ μόνον γὰρ μετὰ δημοτῶν ἀνθρώπων κατέβαινεν
20 εἰς ὁμιλίας, ἀλλὰ καὶ μετὰ τῶν παρεπιδημούντων ξένων καὶ μετὰ
τῶν εὐτελεστάτων ξυνέπινεν. εἰ δὲ καὶ τῶν νεωτέρων ξυναίσθοιτό
τινας εὐωχουμένους ὁπουδήποτε, παρῆν μετὰ κεραμείου καὶ
συμφωνίας, ὥστε τοὺς πολλοὺς διὰ τὸ παράδοξον ἀνισταμένους
φεύγειν. πολλάκις δὲ καὶ τὴν βασιλικὴν ἐσθῆτα | ἀποβαλὼν 439b
25 τήβενναν ἀναλαβὼν περιῄει τὴν ἀγοράν. ἀγῶνας δέ ποτε ἐν
Ἀντιοχείᾳ τελῶν τοὺς παραγενομένους ἐν τοῖς γυμνασίοις πάντας
ἐκ χρυσῶν ὁλκίων ἤλειφε κροκίνῳ μύρῳ καὶ κινναμωμίνῳ καὶ
ναρδίνῳ καὶ ἀμαρακίνῳ. καὶ συγκαλῶν αὐτοὺς εἰς εὐωχίας ποτὲ
μὲν χίλια τρίκλινα, ποτὲ δὲ χίλια πεντακόσια | συνεπλήρου μετὰ 439c
30 πολυτελεστάτης κατασκευῆς, καὶ ὁ χειρισμὸς τῆς διακονίας δι᾿
αὐτοῦ ἐγίνετο· κατὰ γὰρ τὰς εἰσόδους ἐφιστάμενος οὓς μὲν
εἰσῆγεν, οὓς δὲ ἀνέκλινε, καὶ περιπορευόμενος οὗ μὲν προσεκάθι-
ζεν, οὗ δὲ προσανέπιπτε· καί ποτε μὲν ἀποθέμενος μεταξὺ τὸν
ψωμόν, ποτὲ δὲ τὸ ποτήριον, ἀνεπήδα καὶ μετανίστατο καὶ
35 περιῄει τὸν τόπον προπόσεις λαμβάνων ὀρθὸς ἄλλοτε | παρ᾿ 439d
ἄλλοις, ἅμα δὲ τοῖς ἀκροάμασι προσπαίζων. καὶ παρὰ τῶν μίμων

22  κεραμείου C E : κεραμίου A
462 epitome

εἰσεφέρετο ὅλος συγκεκαλυμμένος καὶ ἐτίθετο εἰς τὴν γῆν ὡς εἷς


ὢν τῶν μίμων· καὶ τῆς συμφωνίας προκαλουμένης ὁ βασιλεὺς
ἀναπηδήσας ὠρχεῖτο καὶ προσέπαιζε τοῖς μίμοις, ὥστε πάντας
αἰσχύνεσθαι. τοιαῦτα ἀπεργάζεται τοὺς ταλαιπώρους ἡ πρὸς τῇ
μέθῃ ἀπαιδευσία. φιλοπότης δ᾿ ἦν καὶ ὁ ὁμώνυμος αὐτῷ Ἀντίοχος, 5
439e ὁ ἐν Μηδίᾳ πρὸς Ἀρσάκην πολεμήσας. | ἀναιρεθέντος οὖν αὐτοῦ
ἔλεγεν Ἀρσάκης θάπτων αὐτόν· “ἔσφηλέ σε, Ἀντίοχε, θάρσος καὶ
μέθη· ἤλπιζες γὰρ ἐν μεγάλοις ποτηρίοις τὴν Ἀρσάκου βασιλείαν
ἐκπιεῖν.” Ἀντίοχος δὲ ὁ μέγας, ὃν Ῥωμαῖοι καθεῖλον, παρελθὼν
εἰς Χαλκίδα τῆς Εὐβοίας συνετέλει γάμους, πεντήκοντα μὲν ἔτη 10
γεγονὼς καὶ δύο τὰ μέγιστα τῶν ἔργων ἀνειληφώς, τήν τε τῶν
439f Ἑλλήνων ἐλευθερίαν, ὡς αὐτὸς ἐπηγγέλλετο, καὶ τὸν | πρὸς
Ῥωμαίους πόλεμον. ἐρασθεὶς οὖν παρθένου Χαλκιδικῆς κατὰ τὸν
τοῦ πολέμου καιρὸν ἐφιλοτιμήσατο γῆμαι αὐτὴν οἰνοπότης ὢν καὶ
μέθαις χαίρων· ἦν δὲ αὕτη Κλεοπτολέμου θυγάτηρ ἑνὸς τῶν 15
ἐπιφανῶν, κάλλει πάσας ὑπερβάλλουσα. καὶ τοὺς γάμους συντε-
λῶν ἐν τῇ Χαλκίδι αὐτόθι διέτριψε τὸν χειμῶνα, τῶν ἐνεστώτων
οὐδ᾿ ἡντινοῦν ποιούμενος πρόνοιαν· ἔθετο δὲ καὶ τῇ παιδὶ ὄνομα
Εὔβοιαν. ἡττηθεὶς οὖν τῷ πολέμῳ ἔφυγεν εἰς Ἔφεσον μετὰ τῆς
440a νεογάμου. | Ἄγρων δὲ ὁ Ἰλλυρίων βασιλεύς, ὁ τοὺς Αἰτωλοὺς 20
νενικηκώς, πολυπότης ὢν καὶ εἰς μέθας καὶ εὐωχίας τραπεὶς
439f | 440b πλευρίτιδι ληφθεὶς ἀπέθανε, | φησὶ Πολύβιος (2.4.6). | καὶ Δημή-
τριος δὲ ὁ ἐκ Ῥώμης τὴν ὁμηρείαν διαφυγών, πολυπότης ὢν τὸ
πλεῖστον τῆς ἡμέρας ἐμεθύσκετο. καὶ Ὀλοφέρνης δὲ ὁ Καππαδο-
κίας βασιλεὺς τοιοῦτος ἦν, ὥς φησιν ὁ αὐτός (Plb. 32.11.10)· διὸ ὁ 25
θειότατος Πλάτων (Lg. 666a–b) καλῶς νομοθετεῖ παῖδας μέχρι
ἐτῶν ὀκτωκαίδεκα τὸ παράπαν οἴνου μὴ γεύεσθαι· οὐ γὰρ χρὴ
440c πῦρ ἐπὶ πῦρ ὀχετεύειν, οἴνου δὲ μετρίου γεύεσθαι | μέχρι
τριάκοντα ἐτῶν, μέθης δὲ καὶ πολυοινίας τὸ παράπαν τὸν νέον
ἀπέχεσθαι· τεσσαράκοντα δὲ ἐπιβαίνοντα ἐκ τῶν ἐν τοῖς συσσιτί- 30
οις εὐωχηθέντα καλεῖν τούς τε ἄλλους καὶ δὴ Διόνυσον εἰς τὴν τῶν
πρεσβυτέρων τελετὴν ἅμα καὶ παιδείαν, ἣν τοῖς ἀνθρώποις
ἐπίκουρον τῆς τοῦ γήρως αὐστηρότητος ἐδωρήσατο τὸν οἶνον
φάρμακον, ὥστε ἀνηβᾶν ἡμᾶς καὶ δυσθυμίας λήθην γίνεσθαι. καὶ
440d ἑξῆς δέ φησι (Lg. 672b)· | φήμη ὑπορρεῖ, ὡς ὁ θεὸς οὗτος ὑπὸ τῆς 35

5  Ἀντίοχος A : Ἀρσάκης C E ‖ 24  Ὀλοφέρνης C E : Ὀροφέρνην (structura


alia) A et Ael.
x 43 9d –44 1b 463

μητρὸς Ἥρας διεφορήθη τῆς ψυχῆς τὴν γνώμην· διὸ τάς τε


βακχείας καὶ τὴν μανικὴν πᾶσαν ἐμβάλλει χορείαν τιμωρούμενος,
ὅθεν καὶ τὸν οἶνον ἐπὶ τοῦτ᾿ αὐτὸ δεδώρηται. Φάλαικος (HE
2935–8) δὲ γυναῖκά τινα ἀναγράφει πολυπότιν Κλεὼ ὄνομα
5 λέγων·
χρυσωτὸν κροκόεντα περιζώσασα χιτῶνα 2935
τόνδε Διωνύσῳ δῶρον ἔδωκε Κλεὼ
οὕνεκα συμπίοισι μετέπρεπε, ἶσα δὲ πίνειν |
οὔτις οἱ ἀνθρώπων ἤρισεν οὐδαμά πω. 440e
10 ὅτι δὲ φίλοινον τὸ τῶν γυναικῶν γένος κοινόν. Ξέναρχος (fr. 5)
οὖν γυναῖκά τινα παράγει φρικτότατον ὅρκον ὀμνύουσαν τόνδε·
ἐμοὶ γένοιτο σοῦ ζώσης, τέκνον,
ἐλεύθερον πιοῦσαν οἶνον ἀποθανεῖν.
παρὰ δὲ Ῥωμαίοις, φησὶ Πολύβιος (6.11a.4), ἀπείρητο γυναιξὶ
15 πίνειν οἶνον· τὸν δὲ καλούμενον πάσσον πίνουσιν. οὗτος δὲ
ποιεῖται μὲν ἐκ τῆς ἀσταφίδος, ἐστὶ δὲ παραπλήσιος τῷ Κρητικῷ
πινόμενος τῷ | γλυκεῖ· διὸ πρὸς τὸ κατεπεῖγον τοῦ δίψους χρῶν- 440f
ται αὐτῷ. λαθεῖν δ᾿ ἐστὶν ἀδύνατον τὴν γυναῖκα πιοῦσαν οἶνον·
πρῶτον μὲν γὰρ οὐδ᾿ ἔχει οἴνου κυρείαν ἡ γυνή· πρὸς δὲ τούτοις
20 φιλεῖν δεῖ τοὺς συγγενεῖς τοὺς ἑαυτῆς καὶ τοὺς τοῦ ἀνδρὸς ἕως
ἐξανεψιῶν καὶ τοῦτο καθ᾿ ἡμέραν, ὅταν ἴδῃ πρῶτον. λοιπὸν
ἀδήλου τῆς ἐντυχίας οὔσης τίσιν ἀπαντήσει, φυλάσσεται· τὸ γὰρ
πρᾶγμα, κἂν γεύσηται μόνον, οὐ προσδεῖ διαβολῆς. | Ἄλκιμος 441a
(FGrH 560 F 2) δέ φησι πάσας τὰς ἐν Ἰταλίᾳ γυναῖκας μὴ πίνειν
25 οἶνον ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας· Ἡρακλῆς περὶ τὴν Κροτωνιᾶτιν
γενόμενος, ἐπεὶ πρός τινα οἰκείαν οὖσαν παρὰ τὴν ὁδὸν ἀφίκετο,
προσελθὼν ᾔτει πιεῖν ἐντεῦθεν. ἔτυχε δ᾿ ἡ γυνὴ τοῦ τὴν οἰκίαν
κεκτημένου πίθον οἴνου λαθραίως ὑποίξασα· καὶ πρὸς τὸν ἄνδρα
δεινὸν ἔφη ποιήσειν αὐτόν, εἰ ξένου χάριν τὸν πίθον ἀνοίξειεν,
30 ὕδωρ δὲ ἐκέλευσε δοῦναι. | Ἡρακλῆς δ᾿ ἐπὶ θύραις ἑστὼς καὶ 441b
ἀκούσας τὸν ἄνδρα σφόδρα ἐπῄνεσεν, ὃν καὶ ἐκέλευσε παρελθόντα
εἴσω σκοπεῖν τὸν πίθον· καὶ ὃς εἰσελθὼν λίθινον εὗρε τὸν πίθον

1  μρς`, i.e. μητρὸς C : μ()ρος, i.e. μητρὸς E : μητρυιᾶς A ‖ 8  συμπίοισι C E :


γρ. ἴσως συμποσίοισι Cs Emg : συμποσίοισι A | μετέπρεπε C : μετέπρεπ E :
μετέπρεπεν A
464 epitome

γεγονότα. τοῦτο δὲ τὸ σημεῖον ἔτι καὶ νῦν ἐστιν ἐν ταῖς ἐπιχωρί-


αις γυναιξὶ πάσαις ἐν αἰσχρῷ κεῖσθαι τὸ πίνειν οἶνον διὰ τὴν
προκειμένην αἰτίαν. οἷαι δὲ εἰσὶν αἱ παρ᾿ Ἕλλησι μεθύουσαι δηλοῖ
Ἀντιφάνης (fr. 163) λέγων· |
441c (Α.) βούλει καὶ σύ, φιλτάτη, πιεῖν; 5
(Β.) καλῶς ἔχει μοι. (Α.) τοιγαροῦν φέρε·
μέχρι γὰρ τριῶν φασι τιμᾶν τοὺς θεούς.
καὶ Ἄλεξις (fr. 172.1–7)·
(Α.) γυναιξὶν ἀρκεῖ πάντ᾿, ἐὰν οἶνος παρῇ
πίνειν διαρκής. (Β.) ἀλλὰ μήν, νὴ τὼ θεώ, | 10
441d ἔσται γ᾿ ὅσον ἂν βουλώμεθ᾿, ἔσται καὶ μάλα
ἡδύς γε, ὀδόντας οὐκ ἔχων, ἤδη σαπρός,
γέρων δαιμονίως. (Α.) ἀσπάζομαι 5
γραῦν Σφίγγα· πρὸς ἐμὲ ὡς αἰνίγματα
λέγε καὶ τὰ λοιπά. 15

ὁ αὐτὸς (fr. 56.1–2) Ζωπύρας τινὸς μνησθεὶς λέγει·


Ζωπύρα,
οἰνηρὸν ἀγγεῖον.
Ἀντιφάνης (fr. 58.1–3)·
κακοδαίμων σφόδρα 20
ὃς γαμεῖ γυναῖκα, πλὴν ἐν τοῖς Σκύθαις·
ἐκεῖ γὰρ μόνον οὐ φύεται ἄμπελος. |
441e Ξέναρχος (fr. 6)·
ὅρκον δ᾿ ἐγὼ γυναικὸς εἰς οἶνον γράφω. |
442a Ἀξιόνικος (fr. 5)· 25

γυναικὶ δὴ πίστευε μὴ πίνειν ὕδωρ.


442b καὶ ὅλα δὲ ἔθνη περὶ μέθας διατρίβοντα | μνήμης ἠξίωται. Τάπυ-
ροι οὖν φίλοινοι οὕτως ὡς ἀλείμματι ἄλλῳ μηδενὶ χρῆσθαι ἢ τῷ
οἴνῳ, ὥς φησι Βαίτων (FGrH 119 F 1). Κτησίας (FGrH 688 F 54) δὲ
καὶ δικαιοτάτους αὐτούς φησιν εἶναι. Ἁρμόδιος (FGrH 319 F 2) δὲ 30
x 441b–44 3a 465

φιλοπότας λέγει γενέσθαι Φηγαλεῖς Μεσηνίοις ἀστυγείτονας


ὄντας | καὶ ἀποδημεῖν ἐθισθέντας. Φύλαρχος (FGrH 81 F 7) δέ φησι 442c
Βυζαντίους οἰνόφλυγας ὄντας ἐν τοῖς καπηλείοις οἰκεῖν, ἐκμισθώ-
σαντας τοὺς ἑαυτῶν θαλάμους μετὰ τῶν γυναικῶν τοῖς ξένοις,
5 πολεμίας σάλπιγγος οὐδ᾿ ἐν ὕπνοις ὑπομένοντας ἀκοῦσαι· διὸ καὶ
πολεμουμένων ποτὲ αὐτῶν καὶ οὐ προσκαρτερούντων τοῖς τείχεσι
Λεωνίδης ὁ στρατηγὸς ἐκέλευε τὰ καπηλεῖα ἐπὶ τῶν τειχῶν
σκηνοπηγεῖν, καὶ μόλις ποτὲ ἐπαύσαντο λειποτακτοῦντες.
Μένανδρος (fr. 66) δέ φησι· |
10 πάντας μεθύσους τοὺς ἐμπόρους 442d
ποιεῖ τὸ Βυζάντιον. ὅλην ἐπίνομεν
τὴν νύκτα διὰ σὲ καὶ σφόδρ᾿ ἄκρατόν μοι δοκῶ·
ἀνίσταμαι γοῦν τέσσαρας κεφαλὰς ἔχων.
μέθυσοι δὲ καὶ Ἀργεῖοι καὶ Τιρύνθιοι. Ἔφιππος (fr. 2.2–3) οὖν
15 φησιν·
οἳ μεθύοντες ἀεὶ τὰς μάχας |
πάσας μάχονται. τοιγαροῦν φεύγουσ᾿ ἀεί. 442e
Πολέμων (fr. 80 Preller) δὲ παρατίθεται τόδε τὸ ἐπίγραμμα περὶ
Ἠλείων (FGE 1628–9)·
20 Ἦλις καὶ μεθύει καὶ ψεύδεται. οἷος ἑκάστου
οἶκος, τοίη καὶ συνάπασα πόλις.
τοιοῦτοι κατὰ Θεόπομπον (FGrH 115 F 139) καὶ οἱ ἐν Θρᾴκῃ
Χαλκιδεῖς, | καὶ οἱ Θρᾷκες δὲ κατὰ Καλλίμαχον· φησὶ γοῦν (Call. 442f
fr. 178.11–12 Pfeiffer)·
25 αὐτὰρ ὁ Θρηϊκίην μὲν ἀπέστυγε χανδὸν ἄμυστιν
οἰνοποτεῖν, ὀλίγῳ δ᾿ ἥδετο κισσυβίῳ.
τοιοῦτοι καὶ Μηθυμναῖοι, οὓς ἔπαυσεν ὁ τύραννος | Κλεομένης, ὁ 443a
καὶ τὰς μαστροποὺς τὰς εἰθισμένας προαγωγεύειν τὰς ἐλευθέρας
γυναῖκας, τρεῖς ἢ τέσσαρας τὰς ἐπιφανεστάτας ἐνδήσας εἰς
30 σάκκους κᾆτα ποντίσαι τισὶ προστάξας. Ἕρμιππος (Theopomp.
Hist. FGrH 115 F 39) δέ φησιν ὅτι Ἰλλυριοὶ δειπνοῦσι καθήμενοι

1  Φηγαλεῖς Μεσηνίοις C E : Φιγαλεῖς Μεσσηνίοις A ‖ 30  κᾆτα ποντίσαι C


E : καταποντίσαι A
466 epitome

καὶ πίνουσιν. ἄγουσι δὲ καὶ τὰς γυναῖκας εἰς τὰς συνουσίας, καὶ
καλὸν αὐταῖς προπίνειν οἷς ἐντύχωσι τῶν παρόντων· ἐκ δὲ τῶν
443b συμποσίων | αὗται τοὺς ἄνδρας ἀπάγουσι. κακόβιοι δὲ πάντες εἰσὶ
καὶ ζώννυνται τὰς κοιλίας ζώναις πλατείαις ὅταν πίνωσιν. ἐπειδὰν
δὲ σφοδρότερον πίνωσι, μᾶλλον ἀεὶ συνάγουσι τὴν ζώνην. Ἀριαῖοι 5
δέ, φησὶν ὁ αὐτός, εἶχον προσπελατῶν ὥσπερ εἱλώτων τριάκοντα
μυριάδας, ἐμέθυον δὲ ἀεὶ καὶ ἐποιοῦντο συνουσίας· διὸ Κελτοὶ
πολεμοῦντες αὐτοῖς καὶ εἰδότες αὐτῶν τὰς ἀκρασίας παρήγγει-
443c λαν | ἅπασι τοῖς στρατιώταις δεῖπνον ὡς λαμπρότατον κατασκευ-
άσαντας κατὰ σκηνὴν ἐμβαλεῖν εἰς τὰ σιτία πόαν τινὰ φαρμακώδη 10
δυναμένην διακόπτειν τὰς κοιλίας καὶ διακαθαίρειν. γενομένου δὲ
τούτου οἱ μὲν καταληφθέντες ὑπὸ τῶν Κελτῶν ἀπώλοντο, οἱ δὲ εἰς
τὸν ποταμὸν ἔρριψαν ἑαυτοὺς ἀκράτορες τῶν γαστέρων γενόμενοι.
443d μητρόπολις τῶν δεινῶν ὁ οἶνος, δι᾿ ὃν | αἱ μέθαι, αἱ μανίαι, αἱ
παροινίαι· οὗ τοὺς ἐκπαθῶς μεταλαμβάνοντας οὐ κακῶς ὁ 15
Χαλκοῦς Διονύσιος (fr. 5.2 West2) κυλίκων ἐρέτας ἔφη. παρὰ δὲ
Ἀλέξιδί (fr. 113.1–6) φησί τις·
ὁ μὲν οὖν ἐμὸς υἱός, οἷον ἀρτίως
443e εἴδετε, τοιοῦτος γέγονεν, Οἰνοπίων | τις ἢ
Μάρων τις ἢ Κάπηλος ἢ Τιμοκλῆς· 20
μεθύει γάρ, οὐδὲν ἕτερον. ὁ δ᾿ ἕτερος — τί ἂν
τύχοιμ᾿ ὀνομάσας; βῶλος, ἄροτρον, γηγενὴς 5
ἄνθρωπος.
καλῶς οὖν πρὸς τοὺς οὕτω λάπτοντας τὸν οἶνον ὁ αὐτός φησιν (fr.
169)· 25

οἶνον πολὺν
οὐ κεκραμένον πίνεις μεστὸς ὢν κοὐκ ἐξεμεῖς; |
443f καὶ πάλιν (fr. 82)·
πολὺς γὰρ οἶνος πόλλ᾿ ἁμαρτάνειν ποιεῖ.
444a Πλάτων | δ᾿ ἐν ἕκτῳ Νόμων (773c–d) φησί· τὴν πόλιν εἶναι δεῖ 30
δίκην κεκραμένην κρατῆρος, οὗ μαινόμενος μὲν ὁ οἶνος ἐκκεχυμέ-
νος ζῇ, ὑποκολαζόμενος δὲ ὑπὸ νήφοντος ἑτέρου θεοῦ καλὴν |
444b κοινωνίαν λαβὼν ἀγαθὸν πόμα καὶ μέτριον ἀπεργάζεται· τὸ γὰρ
παροινεῖν ἐκ τοῦ μεθύειν γίνεται· διὸ καὶ Ἀντιφάνης (fr. 42) φησίν·
x 44 3a–4 45 b 467

οὔτε γὰρ νήφοντα δεῖ


οὐδαμῶς, πάτερ, παροινεῖν, οὔθ᾿ ὅταν πίνειν δέῃ
νοῦν ἔχειν. ὅστις δὲ μεῖζον ἢ κατ᾿ ἄνθρωπον φρονεῖ,
μικρῷ πεποιθὼς ἀθλίῳ νομίσματι,
5 εἰς ἄφοδον ἐλθὼν ὅμοιον πᾶσιν αὑτὸν ὄψεται, | 5
ἐὰν σκοπῇ τὰ τῶν ἰατρῶν τοῦ βίου τεκμήρια, 444c
τὰς φλέβας ὅποι φέρονται, τὰς ἄνω καὶ τὰς κάτω
τεταμένας, δι᾿ ὧν ὁ θνητὸς πᾶς κυβερνᾶται βίος.
πάλιν ὁ αὐτός πού φησι (fr. 19)·
10 Μακαρεὺς ἔρωτι τῶν ὁμοσπόρων μιᾶς
πληγεὶς τέως μὲν ἐπεκράτει τῆς συμφορᾶς
κατεῖχέ θ᾿ αὑτόν· εἶτα παραλαβών ποτε
οἶνον στρατηγόν, ὃς μόνος θνητῶν ἄγει |
τὴν τόλμαν εἰς τὸ πρόσθε τῆς εὐβουλίας, 5 444d
15 νύκτωρ ἀναστὰς ἔτυχεν ὧν ἠβούλετο.
καλῶς οὖν ἄρα καὶ Ἀριστοφάνης (fr. 613) φησίν·
ἡδύς τε πίνειν οἶνος, Ἀφροδίτης γάλα.
Ἡγήσανδρος (fr. 20, FHG iv.417) δὲ ἐξοίνους τινὰς λέγει. |
Θεόπομπος (FGrH 115 F 121) δὲ περί τινῶν φησι Ῥοδίων· | καὶ 444e | 444f
20 πολλὰς μὲν γυναῖκας εὐγενεῖς καὶ τῶν πρώτων ἀνθρώπων
ᾔσχυναν, οὐκ ὀλίγους δὲ παῖδας καὶ νεανίσκους διέφθειραν. εἰς
τοῦτο δὲ προέβησαν ἀσελγείας, ὥστε καὶ κυβεύειν ἠξίωσαν πρὸς
ἀλλήλους περὶ τῶν γυναικῶν τῶν ἐλευθέρων, καὶ διωμολογοῦντο
τοὺς ἐλάττω τοῖς ἀστραγάλοις βάλλοντας ἥντινα χρὴ τῶν πολιτί-
25 δων | τῷ νικῶντι εἰς συνουσίαν ἀγαγεῖν, ὅπως ἂν ἕκαστος ἦν 445a
δυνατὸς πείθων ἢ βιαζόμενος. καὶ ταύτην τὴν κυβείαν ἔπαιζον μὲν
καὶ ἄλλοι, ἐπιφανέστατα δὲ Ἡγησίλοχος ὁ προστατεῖν τῆς
πόλεως ἀξιῶν. Ἀνθέας (SH 46) δὲ ὁ Κλεοβούλου τοῦ σοφοῦ συγγε-
νής, πρεσβύτερος καὶ εὐδαίμων ἄνθρωπος | εὐφυής τε περὶ ποίησιν 445b
30 ὢν πάντα τὸν βίον ἐδιονυσίαζεν, ἐσθῆτά τε Διονυσιακὴν φορῶν καὶ
πολλοὺς τρέφων συμβάκχους ἐξῆγε κῶμον ἀεὶ μεθ᾿ ἡμέραν καὶ
νύκτωρ. καὶ πρῶτος εὗρε τὴν διὰ τῶν συνθέτων ὀνομάτων ποίησιν,

20  ἀνθρώπων A : ἀν(θρώπ)ων C E B P
468 epitome

ἐποίει δὲ καὶ κωμῳδίας καὶ ἄλλα πολλὰ ἐν τούτῳ τῷ τρόπῳ τῶν


ποιημάτων, ἃ ἐξῆρχε τοῖς μετ᾿ αὐτοῦ φαλλοφοροῦσιν. |
445c ὅτι Εὐμένης ὁ Περγαμηνὸς ὑπὸ μέθης ἀπέθανεν. |
445d ὅτι Τίμων (SH 778.1–2) ἀριθμοπότας φησὶ τοὺς πολὺν |
445e σπῶντας ἄκρατον λέγων· 5

βαρὺν βουπλῆγα τομώτερον ἢ Λυκόοργος,


ὅς ῥα Διωνύσου ἀριθμοπότας ἐπέκοπτε.
τὸ δὲ καὶ τὰς ὄψεις πλανᾷ, ὡς ἔδειξεν Ἀνάχαρσις (fr. A31A
445f Kindstrand) | δι᾿ ὧν ἔδειξεν ὅτι ψευδεῖς δόξαι τοῖς μεθύουσι γίνεται·
συμπότης γάρ τις ἰδὼν αὐτοῦ τὴν γυναῖκα ἐν τῷ συμποσίῳ ἔφη· 10
“ὦ Ἀνάχαρσι, γυναῖκα γεγάμηκας αἰσχράν.” καὶ ὃς ἔφη· “πάνυ
γε κἀμοὶ δοκεῖ· ἀλλά μοι ἔγχεον, ὦ παῖ, ποτήριον ἀκρατέστερον,
446a ὅπως αὐτὴν καλὴν ποιήσω.” | οἶνον δὲ ἀρκεσίγυιον Εὐριπίδης (fr.
1098 N2 = Philox. PMG 832 ap. Antiph. fr. 205.7) πού φησιν. |
446b ὅρα ὅτι τὸ ἀπεσκοτώθης ἀντὶ τοῦ ἐζοφώθης τὸν νοῦν φησί. καὶ 15
446c ὅτι ἐν χρήσει κεῖται παρὰ Ἀντιφάνει (fr. 161.1) | τὸ πίσομαι ἀντὶ
446d τοῦ πίω. | καὶ ὅτι πίομαι ἄνευ τοῦ ῡ λεκτέον, ἐκτείνοντας τὸ ῑ,
φησίν· οὕτω γὰρ ἔχει καὶ τὸ Ὁμηρικόν (Il. 13.493)·
πιόμεν᾿ ἐκ βοτάνης. |
446e εὕρηται δὲ καὶ τὸ πιοῦμαι, ὡς Ἀριστοφάνης (fr. 614.1)· 20

πικρότατον οἶνον τήμερον πιῇ.


446f ἐνίοτε δὲ καὶ συστέλλεται τὸ ῑ· | Ὅμηρος (Od. 9.347)·
τῆ, πίε οἶνον. |
447a ὅτι οἱ τὸν κρίθινον πεπωκότες, ὃν πῖνον καλοῦσιν, εἰς τὰ νῶτα
καταπίπτουσιν, ὥς φησιν Ἀριστοτέλης ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 106 25
447b Rose = fr. 671 Gigon)· | καίτοι ὑπὸ τῶν λοιπῶν, φησί, μεθυστικῶν
οἱ μεθυσθέντες ἐπὶ πάντα τὰ μέρη πίπτουσι, μόνοι δὲ οἱ τῷ πίνῳ
ὕπτιοι κλίνονται. τὸν δὲ κρίθινον τοῦτον καὶ βρῦτον καλοῦσι
447c Σοφοκλῆς (fr. 610.1) τε καὶ Ἀρχίλοχος (fr. 42.1 West2) | καὶ ἄλλοι.
Ἑλλάνικος (FGrH 4 F 66) δέ φησι· πίνουσι δὲ βρῦτον ἐκ τῶν ῥιζῶν, 30
καθάπερ οἱ Θρᾷκες ἐκ τῶν κριθῶν. Ἑκαταῖος (FGrH 1 F 323a) δὲ

9  ἔδειξεν C E : εἴρηκε A | γίνεται C : γιτ(αι) E : γίνονται B : γίγνονται A


x 4 45 b– 44 8e 469

περὶ Αἰγυπτίων εἰπὼν ὡς ἀρτοφάγοι εἰσὶν ἐπιφέρει· τὰς δὲ κριθὰς


εἰς τὸ πόμα καταλέουσιν. |
ὅτι φησί που Ἴων ὁ Χῖος (fr. 26.2–12 West2)· οἶνος 447d
πρόφασις παντοδαπῶν λόγων,
5 αἵ τε Πανελλήνων ἀγοραὶ θαλίαι τ᾿ ἀνάκτων,
ἐξ οὗ βοτρυόεσσ᾿ οἰνὰς ὑπὸ χθονίων |
πτόρθον ἀνασχομένη θαλερῷ ἐπήξατο πήχει 5 447e
αἰθέρος· ὀφθαλμῶν δ᾿ ἐξέθορον πυκινοὶ
παῖδες, φωνήεντες ὅταν πέσῃ ἄλλος ἐπ᾿ ἄλλῳ,
10 πρὶν δὲ σιωπῶσι· παυσάμενοι δὲ βοῆς
νέκταρ ἀμέλγονται, μόνον ὄλβιον ἀνθρώποισι,
τοῦ χαίρειν φάρμακον αὐτοφυές. 10
τοῦ θαλίαι φίλα τέκνα φιλοφροσύναι τε χοροί τε |
τῶν ἀγαθῶν βασιλεὺς οἶνος ἔδειξε φύσιν. 447f
15 εἶτα ἑξῆς ἐπεύχεται (fr. 26.16 West2)
πίνειν καὶ παίζειν καὶ τὰ δίκαια φρονεῖν.
Ἄμφις (fr. 33.1–3) δὲ παράγει φιλοπότην τινὰ λέγοντα· |
ἐπαινῶ μᾶλλον ἡμῶν τὸν βίον 448a
τὸν τῶν φιλοποτῶν ἤπερ ὑμῶν τῶν μόνον
20 ἐν τῷ μετώπῳ νοῦν ἔχειν εἰωθότων. |
ὅτι γρῖφός ἐστι κατὰ τὸν Σολέα Κλέαρχον (fr. 86 Wehrli) 448c
πρόβλημα ἐπιπαιστικόν, προστακτικὸν τοῦ διὰ ζητήσεως εὑρεῖν
τῇ διανοίᾳ τὸ προβληθὲν τιμῆς ἢ ἐπιζημίου χάριν εἰρημένον. ἑπτὰ
δὲ εἴδη γρίφων φησίν· ἐν γράμματι, οἱονεὶ ἐροῦμεν ὄνομά τι
25 ἰχθύος ἢ φυτοῦ ἀπὸ τοῦ θ̄ ἀρχομένου, ὁμοίως κἂν | ἔχειν τι κελεύῃ 448d
ὁ γρῖφος τῶν γραμμάτων ἢ μὴ ἔχειν, καθάπερ οἱ ἄσιγμοι καλού-
μενοι γρῖφοι· ἐν συλλαβῇ, οἱονεὶ εἴπωμεν ἔμμετρον ὁτιδήποτε οὗ
ἡγεῖται βα-, οἷον βασιλεύς, ἢ ὃ ἔχει τελευτὴν τὸ -ναξ, ὡς
Καλλιάναξ, ἢ ὧν ὁ λέων καθηγεῖται, οἷον Λεωνίδης, ἢ ἔμπαλιν
30 τελικόν ἐστιν, οἷον Θρασυλέων· ἐν ὀνόματι, οἱονεὶ εἴπωμεν ὀνό-
ματα ἁπλᾶ ἢ σύνθετα δισύλλαβα, | οἷς μορφή τις ἐμφαίνεται 448e
τραγικὴ ἢ πάλιν ταπεινή, ἢ ἄθεα ὀνόματα, οἷον Κλεώνυμος, ἢ
θεοφόρα, οἷον Διονύσιος, καὶ τοῦτο ἢ ἐξ ἑνὸς θεοῦ, οἷον ἀπὸ Διὸς

13–14  τοῦ θαλίαι … φύσιν om. E


470 epitome

Διοκλῆς καὶ Ἑρμοῦ Ἑρμόδωρος, ἢ πλειόνων, οἷον Ἑρμαφρόδιτος·


ἢ εἰ εἰς -νικος τύχοι λήγειν.
ὅτι περὶ τῶν γρίφων Ἀντιφάνης (fr. 122.4–11) φησί που ὅτι |
448f πρότερον μὲν ἀκούων
ὅ τι φέρων τις μὴ φέρει, 5
ἐγέλων νομίζων λῆρον, οὐκ ἂν γενόμενον 5
οὐδέποτέ γε, οἶμαι, πρᾶγμα παντελῶς λέγειν, |
449a ἐνέδρας δ᾿ ἕνεκα. νυνὶ δὲ τοῦτ᾿ ἔγνωχ᾿ ὅτι
ἀληθὲς ἦν· φέρομεν γὰρ ἔρανόν τιν᾿
ἄνθρωποι δέκα, οὐ φέρει δὲ τούτων τὴν φορὰν 10
οὐδὲ εἷς. σαφῶς οὖν ὅ τι φέρων τις μὴ φέρει, 10
τοῦτ᾿ ἔστι. |
449b καὶ ἀλλαχοῦ φησι (Antiph. fr. 55.2–4)·
τροχοῦ ῥύμασι τευκτὸν κοιλοσώματον κύτος,
πλαστὸν ἐκ γαίης, ἐν ἄλλῃ μητρὸς ὀπτηθὲν στέγῃ, 15
νεογενοῦς ποίμνης δ᾿ ἐν αὑτῇ πνικτὰ γαλακτοθρέμμονα.
εἶτ᾿ ἐπάγει ὅτι (Antiph. fr. 55.6–7)·
κρεῶν χύτραν
λέγω. |
449c καὶ πάλιν (Antiph. fr. 55.7–9)· 20

ξουθῆς μελίσσης νάμασι συμμιγὴς


μηκάδων αἰγῶν ἀπόρρους θρόμβος, ἐγκαθήμενος
εἰς πλατὺ στέγαστρον ἁγνῆς παρθένου Δηοῦς κόρης·
ἔστι δὲ πλακοῦς.
Βρομιάδος τε ἱδρῶτα πηγῆς (Antiph. fr. 55.12) 25

τὸν οἶνόν φησι· καὶ


λιβάδα φαιὰν δροσώδη (Antiph. fr. 55.13)

14  ῥύμασι C et Eust. : ῥήμασι E : † ρυμασι † A ‖ 21  νάμασι C : νάμαϊ E :


νάμασιν A ‖ 22  ἀπόρρους θρόμβος E Eust. : ἀπόρρους θρόμμος C : ἀπόρρουν
θρόμβον A
x 44 8e –45 0b 471

τὸ ὕδωρ. | Ἄλεξις (fr. 242.1–6, 8–9) δὲ περὶ ὕπνου τοιοῦτόν τινα 449d
γρῖφον προβάλλει·
(Α.) οὐ θνητὸς οὐδ᾿ ἀθάνατος, ἀλλ᾿ ἔχων τινὰ
σύγκρασιν, ὥστε μήτ᾿ ἐν ἀνθρώπου μέρει
5 μήτ᾿ ἐν θεοῖς ζῆν, ἀλλὰ φύεσθαί τε ἀεὶ |
καινῶς φθίνειν τε τὴν παρουσίαν πάλιν, 449e
ἀόρατος ὄψιν, γνώριμος δ᾿ ἅπασιν ὢν 5
ἀεί. 6
(Β.) τίς οὖν τοσαύτην ἔσται φύσιν ἔχων; 8
10 (Α.) ὕπνος, βροτείων, ὦ κόρη, παυστὴρ πόνων.
Εὔβουλος (fr. 106.1–4) δὲ τοιοῦτον προβάλλει·
ἔστι λαλῶν ἄγλωσσος, ὁμώνυμος ἄρρενι θῆλυς,
οἰκείων ἀνέμων ταμίας, δασύς, ἄλλοτε δ᾿ |
ἀξύνετα ξυνετοῖσι λέγων, νόμον ἐκ νόμου ἕλκων· 449f
15 ἓν δ᾿ ἐστὶ καὶ πολλά, καὶ ἂν τρώσῃ τις, ἄτρωτος. |
πάλιν ὁ αὐτός (fr. 106.10–11)· 450a
ἀττελεβόφθαλμος, μὴ πρόστομος, ἀμφικέφαλος,
αἰχμητής, παίδων ἀγόνων γόνον ἐξαφανίζων.
ἐστὶ δὲ ἰχνεύμων Αἰγύπτιος·
20 τῶν γὰρ κροκοδείλων (φησίν) οὗτος ᾠὰ λαμβάνων
πρὶν θηριοῦσθαι τὸν γόνον κατάγνυσιν,
ἔπειτ᾿ ἀφανίζει. διότι δὲ ἀμφίστομος;
κεντεῖ κάτωθε, τοῖς δὲ χείλεσιν δάκνει. (Eub. fr. 106.12–15)
πάλιν (Eub. fr. 106.16–17)·
25 οἶδ᾿ ἐγὼ ὃς νέος ὤν ἐστι βαρύς, ἂν δὲ γέρων ᾖ,
ἄπτερος ὢν κοῦφον πέταται καὶ γῆν ἀφανίζει.
λύσις πάππος ἀπ᾿ ἀκάνθης· οὗτος γὰρ
νέος μὲν ὢν | ἕστηκεν ἐν τῷ σπέρματι, 450b

13  ἄλλοτε Musurus : ἀλλοτι C : ἄλλοπε E* : † ἀλλοτει † A


17  ἀττελεβόφθαλμος A E : ἀττελεαβόφθαλμος, i.e. v.ll. ἀττελεβόφθαλμος et
ἀττελαβόφθαλμος in unam confusas C : ἀττελαβόφθαλμος Es
20  κροκοδείλων A : κροκοδλ C E ‖ 23  κάτωθε A : κάτωθ C E
472 epitome

ὅταν δὲ ἀποβάλῃ τοῦτο, πέτεται κοῦφος ὤν,


δήπουθεν ὑπὸ τῶν παιδίων φυσώμενος. (Eub. fr. 106.18–20)
πάλιν (Eub. fr. 106.21–4)·
ἔστιν ἄγαλμα βεβηκὸς ἄνω, τὰ κάτω δὲ κεχηνός,
εἰς πόδας ἐκ κεφαλῆς τετρημένον ὀξὺ διάτρωτον, 5
ἀνθρώπους τίκτον κατὰ τὴν πυγὴν ἕν᾿ ἕκαστον,
ὧν οἱ μὲν μοίρας ἔλαχον βίου, οἱ δὲ πλανῶνται. |
450c καὶ ζήτει λύσιν. παρὰ δὲ Ἀντιφάνει (fr. 192.7–12) κεῖται τοιοῦτος
γρῖφος· |
450d (Α.) ἔστι τις ὃς τὰ μὲν ὄντα διδοὺς οὐκ οἶδε δεδωκὼς 10
οἷσι δέδωκ᾿ οὐδ᾿ αὐτὸς ἔχων ὧν ἐδεῖτο.
(Β.) διδοὺς δέ τις οὐκ ἔδωκεν οὐδ᾿ ἔχων ἔχει;
οὐκ οἶδα τούτων οὐδέν. (Α.) οὐκοῦν ταῦτα καὶ 10
ὁ γρῖφος λέγει· ὅσα γὰρ οἶσθα οὐκ οἶσθα νῦν
οὐδ᾿ ὅσα δέδωκας οὐδ᾿ ὅσ᾿ ἀντ᾿ αὐτῶν ἔχεις νῦν. | 15

450e παρὰ τῷ αὐτῷ (fr. 194.1–3)·


ἔστι φύσις θήλεια βρέφη σῴζουσ᾿ ὑπὸ κόλποις |
450f αὐτῆς, ταῦτα δ᾿ ἄφωνα βοὴν ἵστησι γεγωνὸν
καὶ διὰ πόντιον οἶδμα.
εἰπόντος δέ τινος (Antiph. fr. 194.6–7) πόλιν εἶναι τρέφουσαν 20
ῥήτορας, οἳ (Antiph. fr. 194.8–10)
κεκραγότες τὰ διαπόντια
τἀκ τῆς Ἀσίας καὶ τἀπὸ Θρᾴκης λήμματα |
451a ἕλκουσι,
καὶ μὴ καλῶς λύσαντος λέγει ἡ Σαπφώ (Antiph. fr. 194.17–21)· 25

(Σα.) θήλεια μὲν οὖν ἐστὶ φύσις ἐπιστολή,


βρέφη δ᾿ ἐν αὐτῇ περιφέρει τὰ γράμματα· |
451b ἄφωνα δ᾿ ὄντα τοῖς πόρρω λαλεῖ
οἷς βούλεθ᾿· ἕτερος δ᾿ ἂν τύχῃ τις πλησίον 20
ἑστὼς ἀναγινώσκοντος οὐκ ἀκούσεται. 30

15  νῦν Cs Es : om. A ‖ 18  αὐτῆς vel ἀυτῆς A C E : αὐτοῖς Cs Es


x 450b–452a 473

καὶ παρὰ Διφίλῳ (fr. 49) δὲ τρεῖς κόραι Σάμιαι γριφεύονται παρὰ
πότον· “τί πάντων ἰσχυρότατον;” καὶ τὰν μὲν εἰπεῖν· “ὁ σίδηρος,”
καὶ φέρειν τοῦ λόγου τὰν ἀπόδειξιν, διότι τούτῳ πάντ᾿ ὀρύσσουσί
τε καὶ τέμνουσι. τὰν δευτέραν | δ᾿ ἐπάγειν τὸν χαλκέα πολὺ 451c
5 κρείττω φέρειν ἰσχύν· τοῦτον γὰρ κάμπτειν, μαλάσσειν, ὅ τι τ᾿ ἂν
χρῄζῃ ποεῖν. τὰν δὲ τρίταν ἀποφῆναι πέος ἰσχυρότατον πάντων,
διδάσκειν δ᾿ ὅτι καὶ τὸν χαλκέα στένοντα πυγίζουσι τούτῳ.
Ἀχαιὸς (TrGF 20 T 7) δὲ γλαφυρὸς ὢν ποιητὴς περὶ τὴν σύνθεσιν,
ἔσθ᾿ ὅτε μελαίνει τὴν φράσιν καὶ πολλὰ αἰνιγματωδῶς ἐκφέρει.
10 λέγει γοῦν που (TrGF 20 F 19.1–4)·
λιθάργυρος δ᾿ |
ὄλπη παρῃωρεῖτο χρίσματος πλεκ- 451d
τὸν Σπαρτιάτην γραπτὸν
κύρβιν·
15 τὸν γὰρ λευκὸν ἱμάντα ἐξ οὗ ἡ ἀργυρᾶ λήκυθος ἐξήρτητο Σπαρτι-
άτην γραπτὸν ἔφη κύρβιν ἢ Σπαρτιᾶτιν σκυτάλην. ὅτι δὲ λευκῷ
ἱμάντι περιειλοῦντες τὴν σκυτάλην οἱ Λάκωνες ἔγραφον ἃ
ἠβούλοντο, πολλοὶ εἶπον. καὶ Στησίχορος (PMG 188) δὲ
λιθαργύρεον ποδονιπτῆρα
20 ἔφη. Ἴων (TrGF 19 F 40.1–2) δέ πού φησι περὶ τοῦ ἰξοῦ·
δρυὸς μὲν ἱδρὼς
καὶ θαμνομήκης ῥάβδος. |
ὅτι Θεοδέκτης ὁ Φασηλίτης (TrGF 72 T 10) ἱκανώτατος ἦν 451e
ἀνευρεῖν τὸν προβληθέντα γρῖφον καὶ αὐτὸς προβαλεῖν ἐπιδεξίως·
25 ἔφη (TrGF 72 F 18.3–5) γοῦν περὶ σκιᾶς εἶναί τινα φύσιν ἣ περὶ τὴν
γένεσιν καὶ περὶ τὴν φθίσιν μάλιστά ἐστι μεγίστη, περὶ δὲ τὴν
ἀκμὴν ἐλαχίστη. | καὶ περὶ νυκτὸς δὲ καὶ ἡμέρας φησίν (TrGF 72 451f
F 4)·
εἰσὶ κασίγνηται διτταί, ὧν ἡ μία τίκτει |
30 τὴν ἑτέραν, αὐτὴ δὲ τεκοῦσ᾿ ὑπὸ τῆσδε τεκνοῦται. 452a

2  σίδηρος A : σίδρ C E ‖ 8  περὶ A : πε E : παρὰ C ‖ 13–14  γραπτὸν κύρβιν A


E : γραπτὸν κύρκιν C Es
474 epitome

ὅτι πολιορκουμένης Κρώμνης τῆς περὶ Μεγάλην πόλιν ὑπὸ


Ἀρκάδων Ἱππόδαμος ὁ Λάκων, εἷς ὢν τῶν πολιορκουμένων,
διεκελεύετο τῷ παρὰ Λακεδαιμονίων ἥκοντι κήρυκι ἐν αἰνιγμῷ
εἰπεῖν τὴν περὶ αὐτοὺς κατάστασιν λέγων λύεσθαι τὸ γύναιον δέχ᾿
452b ἡμερῶν τὸ ἐν Ἀπολλωνείῳ δεδεμένον, ὡς οὐκέτι | λύσιμον 5
ἐσόμενον ἐὰν αὐτὰς παρέλθωσιν· ἦν δὲ αὕτη παρὰ τὸν τοῦ Ἀπόλ-
λωνος θρόνον διὰ γραφῆς ἀπομεμιμημένος Λαιμὸς ἔχων γυναικὸς
μορφήν. φανερὸν οὖν ἐγένετο πᾶσιν ὅτι δέκα ἡμέρας ἔτι καρ-
τερῆσαι δύνανται οἱ πολιορκούμενοι διὰ τὸν λιμόν. συνέντες οὖν οἱ
Λάκωνες τὸ λεχθὲν ἐβοήθησαν κατὰ τάχος. 10

ὅτι τό·
ἄνδρ᾿ εἶδον πυρὶ χαλκὸν ἐπ᾿ ἀνέρι κολλήσαντα |
452c οὕτω συγκόλλως ὥστε σύναιμα ποεῖν,
σικύας σημαίνει προσβολήν. τοῦ δὲ Πανάρκους γρίφου τοῦ ὅτι·
“βάλοι ξύλῳ τε καὶ οὐ ξύλῳ καθημένην ὄρνιθα καὶ οὐκ ὄρνιθα ἀνήρ 15
τε καὶ οὐκ ἀνὴρ λίθῳ τε καὶ οὐ λίθῳ”, τὸ μέν ἐστι νάρθηξ, τὸ δὲ
452d νυκτερίς, τὸ δ᾿ εὐνοῦχος, τὸ δὲ κίσσηρις. | αἰνίγματα δέ φησι
Δημήτριος ὁ Βυζάντιος (FHG ii.624) καὶ ἐκεῖνα τὰ Πυθαγόρου·
“καρδίαν μὴ ἐσθίειν” ἀντὶ τοῦ “ἀλυπίαν ἀσκεῖν”. “πῦρ μαχαίρᾳ
μὴ σκαλεύειν” ἀντὶ τοῦ “τεθυμωμένον ἄνδρα μὴ ἐριδαίνειν”. 20
“ζυγὸν μὴ ὑπερβαίνειν” ἀντὶ τοῦ “πᾶσαν πλεονεξίαν φεύγειν καὶ
452e στυγεῖν, ζητεῖν δὲ | τὸ ἴσον”. “λεωφόρους ὁδοὺς μὴ στείχειν” ἀντὶ
τοῦ “γνώμῃ πολλῶν μὴ ἀκολουθεῖν· εἰκῇ γὰρ ἕκαστος ὅ τι ἂν
δόξῃ, ἀποκρίνεται· τὴν δ᾿ εὐθεῖαν ἄγειν ἡγεμόνι χρώμενον τῷ
νῷ”. “μὴ καθῆσθαι ἐπὶ χοίνικα” ἀντὶ τοῦ “μὴ σκοπεῖν τὰ ἐφ᾿ 25
ἡμέραν, ἀλλὰ τὴν ἐπιοῦσαν ἀεὶ προσδέκεσθαι”. |
453e | 453f ὅτι Δρομέας ὁ Κῷος | καὶ Κλέων ὁ μίμαυλος, ὃς καὶ τῶν
Ἰταλικῶν μίμων ἄριστος γέγονεν αὐτοπρόσωπος ὑποκριτής,
453a ἔπαιζον γρίφους τοιούτους· | ἀγροίκου τινὸς ὑπερπλησθέντος καὶ
κακῶς ἔχοντος, ὡς ἠρώτα ὁ ἰατρὸς μὴ εἰς ἔμετον ἐδείπνησεν, “οὐκ 30
ἔγωγε,” εἶπεν, “ἀλλ᾿ εἰς τὴν κοιλίαν.” καὶ πτωχῆς τινος τὴν
γαστέρα πονούσης, ἐπεὶ ὁ ἰατρὸς ἐπυνθάνετο μὴ ἐν γαστρὶ ἔχει,
“πῶς γε”, εἶπε, “τριταία μὴ βεβρωκυῖα;”
ὅτι Σωσιφάνης (TrGF 92 T 3) Κηφισοκλέα τὸν ὑποκριτὴν
λοιδορῶν ὡς εὐρύστομον, “ἐνέβαλον ἄν σου”, φησίν, “εἰς τὸ ἰσχίον 35

17  κίσσηρις C E : κίσηρις A
x 4 52 a– 45 4b 475

λιθόν, εἰ μὴ καταραίειν ἔμελλον | τοὺς περιεστηκότας.” ἀρχαῖος 453b


δέ, φησί, λογικός ἐστι γρῖφος οὗτος· “τί πάντες οὐκ ἐπιστάμενοι
διδάσκομεν;” καί· “τί ταὐτὰ οὐδαμοῦ καὶ πανταχοῦ;” καὶ πρὸς
τούτοις· “τί ταὐτὸν ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς καὶ ἐν θαλάσσῃ;” τοῦτο
5 δ᾿ ἐστὶν ὁμωνυμία· καὶ γὰρ ἄρκτος καὶ ὄφις καὶ ἀετὸς καὶ κύων ἐν
οὐρανῷ καὶ ἐν γῇ καὶ ἐν θαλάσσῃ. τὸ δὲ χρόνον σημαίνει· ἅμα γὰρ
παρὰ πᾶσιν ὁ αὐτὸς καὶ οὐδαμοῦ διὰ τὸ μὴ ἑνὶ τόπῳ τὴν φύσιν |
ἔχειν. τὸ δὲ προάγον ἐστὶ ψυχὰς ἔχειν· τοῦτο γὰρ οὐδεὶς ἡμῶν 453c
ἐπιστάμενος διδάσκει τὸν πλησίον.
10 ὅτι πρῶτος εὗρεν ἣν Γραμματικὸν καλεῖ Θεωρίαν ὁ Ἀθηναῖος
Καλλίας (Call. Com. test. *7), καθ᾿ ἣν πρῶτα μὲν λέγει ἕκαστον
τῶν στοιχείων | χορὸς γυναικῶν πεποιημένος αὐτῷ ἐμμέτρως καὶ 453d
μεμελοπεποιημένως, | εἶτα καταστρέφει εἰς τἄλφα | τόνδε τὸν 453c | 453d
τρόπον· βῆτα ἄλφα βα, βῆτα εἶ βε, βῆτα ἦτα βη, καὶ οὕτω δι᾿
15 ὅλων τῶν φωνῶν. καὶ πάλιν ἐν ἀντιστρόφῳ τοῦ μέλους καὶ τοῦ
μέτρου· γάμμα ἄλφα, γάμμα εἶ, γάμμα ἦτα, καὶ ἑξῆς. καὶ ἐπὶ
τῶν λοιπῶν συλλαβῶν | ὁμοίως ἑκάστων τό τε μέτρον καὶ τὸ 453e
μέλος ἐν ἀντιστρόφοις ἔχουσι πᾶσαι ταὐτό· διὸ οἱ λοιποὶ τὰς
ἀντιστρόφους ἀπὸ τούτου παρεδέχοντο πάντες, ὡς ἔοικεν, εἰς τὴν
20 τραγῳδίαν. | δεδήλωκε δέ, φησί, καὶ διὰ τῶν ἰαμβείων γράμμα 454a
πρῶτος οὗτος ἀκολαστότερον μὲν κατὰ τὴν διάνοιαν, πεφρασμένον
δὲ τὸν τρόπον τοῦτον·
κύω γάρ, ὦ γυναῖκες. ἀλλ᾿ αἰδοῖ, φίλα,
ἐν γράμμασι σφῷν τοὔνομ᾿ ἐξερῶ βρέφους.
25 ὀρθὴ μακρὰ γραμμή ἐστι· ἐκ δὲ ταύτης μέσης
μικρὰ παρεστῶσ᾿ ἑκατέρωθεν ὑπτία.
ἔπειτα κύκλος πόδας ἔχων βραχεῖς δύο. | 5
παρ᾿ Εὐριπίδῃ δὲ καὶ Ἀγάθωνι καὶ Θεοδέκτῃ τὴν ἐγγράμματον 454b–f
ῥῆσιν ποιοῦσι. | βοτήρ ἐστί τις | ἢ ἀγροῖκος ἀγράμματος | δηλῶν 454b | 454d |
30 τοὔνομα τοῦ Θησέως ἐπιγεγραμμένον οὕτως. Εὐριπίδης (fr. 382)· 454b
ἐγὼ πέφυκα γραμμάτων μὲν οὐκ ἴδρις,
μορφὰς δὲ λέξω καὶ σαφῆ τεκμήρια.
κύκλος τίς ἐστιν ὡς τόρνοισιν ἐκμετρούμενος,

1  καταραίειν C E : καταρραίνειν A ‖ 4  θαλάσσῃ] cf. infra : θαλάττῃ A : θαλάῃ


C : θαλα() E ‖ 10  Γραμματικὸν C E : Γραμματικὴν A
476 epitome

οὗτος δ᾿ ἔχει σημεῖον ἐν μέσῳ σαφές. |


454c τὸ δεύτερον δὲ πρῶτα μὲν γραμμαὶ δύο, 5
ταύτας διείργει δ᾿ ἐν μέσαις ἄλλη μία.
τρίτον δὲ βόστρυχός τις ὣς εἱλιγμένος.
τὸ δ᾿ αὖ τέταρτον ἦν μὲν εἰς ὀρθὸν μία, 5
λοξαὶ δ᾿ ἐπ᾿ αὐτῆς τρεῖς κατεστηριγμέναι
εἴσι. τὸ πέμπτον δ᾿ οὐκ ἐν εὐμαρεῖ φράσαι· 10
γραμμαὶ γάρ εἰσιν ἐκ διεστώτων δύο,
αὗται δὲ συντρέχουσιν εἰς μίαν βάσιν.
τὸ λοίσθιον δὲ τῷ τρίτῳ προσεμφερές. 10

Ἀγάθωνος (TrGF 39 F 4)· |


454d γραφῆς ὁ πρῶτος ἦν μεσόμφαλος τύπος·
ὀρθοί τε κανόνες ἐζυγωμένοι δύο·
Σκυθικῷ τε τόξῳ τρίτον ἦν προσεμφερές.
ἔπειτα τριόδους πλάγιος ἦν προσκείμενος· 15
ἐφ᾿ ἑνός τε κανόνος ἦσαν ἐζυγωμένοι δύο. 5
ὅπερ δὲ τὸ τρίτον, ἦν καὶ τελευταῖον πάλιν.
Θεοδέκτου (TrGF 72 F 6)· |
454e γραφῆς ὁ πρῶτος ἦν μαλακόφθαλμος κύκλος.
ἔπειτα δύο οἱ κανόνες ἰσόμετροι πάνυ, 20
τούτους δὲ πλάγιος διαμέτρου συνδεῖ κανών.
τρίτον δ᾿ ἑλικτῷ βοστρύχῳ προσεμφερής.
ἔπειτα τριόδους πλάγιος ὣς ἐφαίνετο, 5
πέμπτοι δ᾿ ἄνωθεν ἰσόμετροι ῥάβδοι δύο,
αὗται δὲ συντείνουσιν εἰς μίαν βάσιν· | 25
454f ἕκτον δ᾿ ὅπερ καὶ πρόσθεν εἶφ᾿, ὁ βόστρυχος.
Νεοπτόλεμος δὲ ὁ Παριανός (fr. 7 Mette) φησιν ἐν Χαλκηδόνι ἐπὶ
τοῦ Θρασυμάχου τοῦ σοφιστοῦ μνήματος ἐπιγεγράφθαι τόδε τὸ
ἐπίγραμμα (anon. FGE 1568–9)·
θῆτα ῥῶ ἄλφα σὰν ὖ μ̄̄ ἄλφα χῖ οὖ σάν, 30
πατρὶς Χαλκηδών· ἡ δὲ τέχνη σοφίη.
ὅτι Καστορίων ὁ Σολεὺς ἐπίγραμμα εἰς Πᾶνα (SH 310.1 bis)
455a ἐποίησε | πάντας ὁμοίους τοὺς πόδας ἡγεμονικοὺς καὶ
x 454b–456a 477

ἀκολουθητικοὺς ἔχον, ὧν ἕκαστον, ὡς ἂν τῇ τάξει θῇς, τὸ αὐτὸ


μέτρον ἀποδώσεις, οὕτω·
σὲ τὸν βόλοις νιφοκτύποις δυσχείμερον, |
νιφοκτύποις σὲ τὸν βόλοις δυσχείμερον. 455b
5 οὗτος δὲ ὁ ῥήτωρ φησὶν εἶναι καὶ ἑτέρως ποιῆσαι, ὥστε πλείω
πρὸς τὴν χρῆσιν ἐκ τοῦ ἑνὸς ἔχειν·
οὐ βούλομαι γὰρ τῶν ποδῶν μέτρον λαβεῖν,
λαβεῖν μέτρον γὰρ τῶν ποδῶν οὐ βούλομαι.
ὅτι εὕρηται παρὰ Πινδάρῳ (fr. 70b) ἀσιγμοποιηθεῖσα ᾠδή. |
10 καὶ Ἑρμιονεὺς (Lasus PMG 704) δὲ ἐποίησεν ἄσιγμον ᾠδήν, καὶ 455c
Λᾶσος ἄσιγμον ὕμνον εἰς Δήμητρα (PMG 702.1). |
ἐν Φανερᾷ γενόμην, πάτραν δέ μου ἁλμυρὸν ὕδωρ 455d
ἀμφὶς ἔχει· μήτηρ δ᾿ ἔστ᾿ Ἀριθμοῖο πάις,
ἤτοι Κοίου· κοῖος γὰρ παρὰ Μακεδόσιν ὁ ἀριθμός. | καὶ ἐπὶ τῆς 455e
15 πισσάνης δέ, ἣ πεποίηται παρὰ τὸ πτίσσειν καὶ ἀνεῖν, ἔστι γρῖφος
οὗτος·
κριθῆς ἀφλοίου χυλὸν ὀργάσας πίε.
καὶ ἐπὶ τοῦ κοχλίου·
ζῷον ἄπουν ἀνάκανθον ἀνόστεον ὀστρακόνωτον
20 ὄμματ᾿ ἐκκύπτοντα προμήκεα κεἰσκύπτοντα.
Ἀντιφάνης (fr. 51) δέ πού φησι· |
τροφαλίδας τε λινοσάρκους, μανθάνεις; τυρὸν λέγω. 455f
Τιμοκλῆς (fr. 13)·
(Α.) ὡς δ᾿ ἦν ἠρμένη
25 βίου τιθήνη, πολεμία λιμοῦ, φύλαξ
φιλίας, ἰατρὸς ἐκλύτου βουλιμίας, |
τράπεζα. (Β.) περιέργως, νὴ τὸν οὐρανόν, 456a
ἐξὸν φράσαι “τράπεζα” συντόμως. 5

2  ἀποδώσεις C γρEmg : ἀποτελ(ε)σθ(ε)ίς vel sim. E : ἀποδώσει A ‖ 12  Φανερᾷ


A C E : τῇ νήσῳ Δήλῳ Cs Emg ‖ 13  μήτηρ A C E : Λητώ Cs Emg
15  πισσάνης C E : πτισάνης A
478 epitome

ὅτι χρησμὸς ἐδόθη Κινύρᾳ περὶ τοῦ υἱοῦ Ἀδώνιδος (Pl. Com. fr. 3)·
ὦ Κυπρία, βασιλεῦ Κυπρίων, ἀνδρῶν δασυπρώκτων,
παῖς σοι κάλλιστος μὲν ἔφυ θαυμαστότατός τοι
πάντων ἀνθρώπων, δύο δ᾿ αὐτὸν δαίμον᾿ ἔχετον, |
456b ἡ μὲν ἐλαυνομένη λαθρίοις ἐρετμοῖς, ὁ δ᾿ ἐλαύνων. 5

ἤρων γὰρ Ἀδώνιδος Ἀφροδίτη καὶ Διόνυσος. τὸ δὲ τῆς Σφιγγὸς


αἴνιγμα Ἀσκληπιάδης (FGrH 12 F 7a = AP 14.64) τοιοῦτον εἶναί
φησιν·
ἔστι δίπουν ἐπὶ γῆς καὶ τετράπουν, οὗ μία φωνή,
καὶ τρίπουν, ἀλλάσσει δὲ φύσιν μόνον ὅσσ᾿ ἐπὶ γαῖαν 10
ἑρπετὰ γίνονται ἀνά τ᾿ αἰθέρα καὶ κατὰ πόντον.
ἀλλ᾿ ὁπόταν πλείοσιν ἐρειδόμενον ποσὶ βαίνῃ,
ἔνθα τάχος γυίοισιν ἀφαυρότερον πέλει αὑτοῦ. | 5
456c παρὰ δὲ Σιμωνίδῃ (fr. 69 Diehl) γριφώδη ταῦτα·
μιξονόμου τε πατὴρ ἐρίφου καὶ σχέτλιος ἰχθὺς 15
πλησίον ἠρείσαντο καρήατα· παῖδα δὲ νυκτὸς
δεξάμενοι βλεφάροισι Διονύσοιο ἄνακτος
βουφόνον οὐκ ἐθέλουσι τιθηνεῖσθαι θεράποντα.
φασὶ δ᾿ οἱ μὲν ἐπί τινος τῶν ἐν Χαλκίδι ἀναθημάτων τοῦτο γεγρά-
φθαι, πεποιῆσθαι δ᾿ ἐν αὐτῷ τράγον καὶ δελφῖνα, περὶ ὧν εἶναι τὸν 20
456d λόγον | τοῦτον, οἱ δὲ εἰς τὸ ἐπιτόνιον ψαλτήριον δελφῖνα καὶ
τράγον εἰργασμένον εἰρῆσθαι, καὶ εἶναι βουφόνον καὶ Διονύσου
θεράποντα τὸν διθύραμβον. οἱ δέ φασιν ἐν Ἰουλίδι τὸν Διονύσῳ
θυόμενον βοῦν παίεσθαι πελέκει, πλησίον δὲ τῆς ἑορτῆς οὔσης εἰς
χαλκεῖον δοθῆναι τὸν πέλεκυν· τὸν Σιμωνίδην οὖν νέον ὄντα 25
βαδίσαι πρὸς τὸν χαλκέα κομιούμενον αὐτόν· ἰδόντα δὲ καὶ τὸν
τεχνίτην κοιμώμενον καὶ τὸν ἀσκὸν καὶ τὸν καρκίνον εἰκῇ κείμε-
456e νον καὶ ἐπαλλήλως ἔχοντα τὰ ἔμπροσθεν, | οὕτως ἐλθόντα εἰπεῖν
πρὸς τοὺς συνήθεις τὸ πρόβλημα· τὸν μὲν γὰρ ἐρίφου πατέρα

1  Κινύρᾳ A E : Κινύρω Es : Κινύραω, i.e. v.ll. Κινύρᾳ et Κινύρῳ in unam


confusas C ‖ 3  τοι A C E : τε Cs Es ‖ 10  φύσιν] φυὴν Cs Es ‖ 11  γίνονται C E
B : γείνονται A Es ‖ 13  ἀφαυρότερον, i.e. ἀφαυρότρ C E : ἀφαυρότατον, i.e.
ἀφαυρόττ A et AP ‖ 17  Διονύσοιο A E : Διωνύσοιο C ‖ 25  Σιμωνίδην B :
Σιμωνίδ C E : Σιμωνίδη A
x 456a–457d 479

ἀσκὸν εἶναι, σχέτλιον δὲ ἰχθὺν τὸν καρκίνον, νυκτὸς δὲ παῖδα τὸν


ὕπνον, βουφόνον δὲ Διονύσου θεράποντα τὸν πέλεκυν. τὸ δὲ
ἐπίγραμμα αὐτοῦ τό (fr. 70.1–2 Diehl)·
τὸν οὐκ ἐθέλοντα φέρειν τέττιγος ἄεθλον
5 τῷ Πανοπηϊάδῃ δώσειν μέγα δεῖπνον Ἐπείῳ, |
τοιοῦτόν ἐστιν· ἐν Καρθέᾳ διατρίβων μακρὰν τῆς θαλάσσης ἐδίδα- 456f
σκε τοὺς χορούς. ὑδρεύοντο οὖν αὐτός τε καὶ οἱ ἄλλοι ἐκ τῆς κάτω
κρήνης, ἀνακομίζοντος αὐτοῖς τὸ ὕδωρ ὄνου ὃν ἐκάλουν Ἐπειὸν
διὰ τὸ κἀκεῖνον ἀναγεγράφθαι ὑδροφορεῖν τοῖς Ἀτρείδαις, | ὡς 457a
10 Στησίχορος (PMG 200)·
ᾤκτειρε δ᾿ αὐτὸν ὕδωρ
ἀεὶ φορέοντα Διὸς κούρα βασιλεῦσιν.
ὑπαρχόντων οὖν τούτων ταχθῆναί φασι τῷ μὴ παραγενομένῳ τῶν
χορευτῶν εἰς τὴν ὡρισμένην ὥραν παρέχειν τῷ ὄνῳ χοίνικα
15 κριθῶν. τοῦτ᾿ οὖν κἀν τῷ ποιήματι λέγεσθαι, καὶ εἶναι τὸν μὲν οὐ
φέροντα τὸ τοῦ τέττιγος ἄεθλον τὸν οὐκ ἐθέλοντα ᾄδειν, Πανοπηϊ-
άδην δὲ τὸν ὄνον, μέγαν δὲ δεῖπνον τὴν χοίνικα τῶν κριθῶν. ἔστι
γρῖφος καὶ παρὰ Θεόγνιδι (1229–30)· |
ἤδη γάρ με κέκληκε θαλάσσιος οἴκαδε νεκρός, 457b
20 τεθνηκὼς ζωῷ φθεγγόμενος στόματι·
σημαίνει γὰρ κόχλον. τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ ῥήματα λέγειν ἀνθρώ-
πων ὀνόμασιν ὅμοια, οἷον (adesp. tr. fr. 97)·
λαβὼν ἀριστόνικον ἐν μάχῃ κράτος.
καὶ τὸ περιφερόμενον·
25 πέντ᾿ ἄνδρες δέκα ναυσὶ κατέδραμον εἰς ἕνα χῶρον, |
ἐν δὲ λίθοις ἐμάχοντο, λίθους δ᾿ οὐκ ἦν ἀνελέσθαι· 457c
δίψει δ᾿ ἐξώλλυντο, ὕδωρ δ᾿ ὑπερεῖχε γενείου.
ὅτι Ἀθήνησιν οἱ μὴ λύσαντες τὰ προτεθέντα γρῖφα ἔπινον
φιάλην κεκερασμένην. ἦν δέ, φησὶ Κλέαρχος (fr. 63.I Wehrli), ἡ
30 τῶν γρίφων ζήτησις οὐκ ἀλλοτρία φιλοσοφίας, καὶ οἱ παλαιοὶ τὴν
τῆς παιδείας ἀπόδειξιν ἐν τούτοις ἐποιοῦντο· προέβαλον | γὰρ 457d

17  μέγαν C : μέγ(αν) E : μέγα A


480 epitome

παρὰ τοὺς πότους οὐχ ὡς οἱ νῦν ἐρωτῶντες· “ποῖος τῶν συν-


δυασμῶν ἢ τίς ἰχθὺς ἥδιστος;” καί· “τίς μετ᾿ Ἀρκτοῦρον ἢ μετὰ
Πλειάδα ἢ μετὰ Κύνα μάλιστα βρωτός;” καὶ ἐπὶ τούτοις ἆθλα μὲν
τοῖς νικῶσι φιλήματα μίσους ἄξια τοῖς ἐλευθέραν αἴσθησιν ἔχουσι,
ζημία δὲ τοῖς ἡττηθεῖσιν ἄκρατον πιεῖν, ὃν ἥδιον τῆς Ὑγιείας 5
πίνουσι· κομιδῇ γάρ ἐστι ταῦτά τινος τοῖς Φιλαινίδος καὶ
457e Ἀρχεστράτου (test. 4 Olson–Sens) συγγράμμασιν | ἐνῳκηκότος,
ἔτι δὲ περὶ τὰς λεγομένας Γαστρολογίας ἐσπουδακότος. βούλεται
458a δὲ ὁ Κλέαρχος ταῦτα | λέγων τοιαῦτά τινα προβάλλειν· στίχον
εἰπεῖν Ὁμηρικὸν ἀπὸ τοῦ ᾱ ἀρχόμενον καὶ εἰς ᾱ καταλήγοντα· 10

ἀγχοῦ δ᾿ ἱσταμένη ἔπεα πτεροέντα προσηύδα. (Il. 4.92)


ἀλλ᾿ ἄγε νῦν μάστιγα καὶ ἡνία σιγαλόεντα. (Il. 5.226)
πάλιν ὁμοίως ἰαμβεῖα·
ἀγαθὸς ἀνὴρ λέγοιτ᾿ ἂν ὁ φέρων τἀγαθά.
(adesp. com. fr. 121.1) 15
ἀγαθὸς ἂν εἴη καὶ ὁ φέρων καλῶς κακά.
(adesp. com. fr. 121.2) |
458b Ὁμηρικοὶ ἀπὸ τοῦ ε̄ ἐπὶ τὸ ε̄·
εὗρε Λύκωνος υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε. (Il. 4.89)
ἐν πόλει ὑμετέρῃ, ἐπεὶ οὐκ ἔμελλον ἐγώ γε. (Il. 5.686) 20

πάλιν ἰαμβεῖα·
εὐκαταφρόνητός ἐστι πενία, Δερκύλε. (adesp. com. fr. 121.3)
ἐπὶ τοῖς παροῦσι τὸν βίον διάπλεκε. (adesp. com. fr. 121.4)
Ὁμήρου ἀπὸ η̄ ἐπὶ τὸ η̄·
ἡ μὲν ἄρ᾿ ὣς εἰποῦσ᾿ ἀπέβη γλαυκῶπις Ἀθήνη. (Il. 5.133) | 25
458c ἡ δ᾿ ἐν γούνασι πῖπε Διώνης δῖ᾿ Ἀφροδίτη. (Il. 5.370)
ἴαμβος·
ἡ τῶν φίλων σοι πίστις ἔστω κεκριμένη.
(adesp. com. fr. 121.5)

1–2  συνδυασμῶν E : συνδιασμῶν C : συνδυασμένων A ‖ 21  ἰαμβεῖα E : ἰαμβ


C : ἰαμβία A ‖ 26  πῖπε, i.e. ΠΙΠΕ C E : πίπτε, i.e. ΠΙΠΤΕ A
x 457d–459b 481

ἀπὸ ῑ ἐπὶ ῑ Ὁμήρου·


Ἰλίου ἐξαπολοίατο ἀκήδεστοι καὶ ἄφαντοι. (Il. 6.60)
Ἱππόλοχος δ᾿ ἔμ᾿ ἔτικτε, καὶ ἐκ τοῦ φημι γενέσθαι.
(Il. 6.206)
5 ἀπὸ σ̄ εἰς σ̄·
συμπάντων Δαναῶν, οὐδ᾿ ἢν Ἀγαμέμνονα εἴπῃς. (Il. 1.90)
σοφός ἐστιν ὁ φέρων τἀπὸ τύχης καλῶς.
(adesp. com. fr. 121.6) |
ἀπὸ τοῦ ω̄ ἐπὶ τὸ ω̄· 458d
10 ὡς δ᾿ ὅτ᾿ ἀπ᾿ Οὐλύμπου νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω.
(Il. 16.364)
ὠρθωμένην πρὸς ἅπαντα τὴν ψυχὴν ἔχω.
(adesp. com. fr. 121.7)
στίχος δὲ ἄσιγμος οὗτος·
15 πάντ᾿ ἐθέλω δόμεναι καὶ οἴκοθεν ἄλλ᾿ ἐπιδοῦναι. (Il. 7.364)
στίχοι ἀπὸ τῆς πρώτης καὶ ἐσχάτης συλλαβῆς δηλοῦντες ὄνομα·
Αἴας δ᾿ ἐκ Σαλαμῖνος ἄγεν δυοκαίδέκα νῆας. (Il. 2.557) |
Φυλείδης, ὃν τίκτε διίφιλος ἱππότα Φυλεύς. (Il. 2.628) 458e
ἰητροὶ μὲν Ποδαλείριος ἠδὲ Μαχάων. (Il. 2.732)
20 καὶ σκευῶν δὲ ὀνόματα ὡσαύτως·
ὀλλυμένων Δαναῶν ὀλοφύρεται ἐν φρεσὶ θυμός. (Il. 8.202)
μυθεῖται κατὰ μοῖραν, ἅ περ κ᾿ οἴοιτο καὶ ἄλλος. (Od. 17.580)
λυγρὸς ἐών, μή πού τι καὶ μεῖζον ἐπαύρῃ. (Od. 18.107) |
καί τι ὡσαύτως ἐδώδιμον· 458f
25 ἀργυρόπεζα Θέτις, θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντος. (Il. 1.538)
μή τι σὺ ταῦτα ἕκαστα διείρεο μηδὲ μετάλλα. (Il. 1.550)
Ἀντιφάνης (fr. 75.10) δὲ περὶ τῶν μὴ λυόντων τοὺς γρίφους οὕτω
φησίν· |
ἅλμης χρῆν περιφέρειν ποτήριον. 459b
30 εἶτ᾿ (fr. 75.13–14)·
482 epitome

ὀπίσω τὼ χέρε ποιήσαντα δεῖ


ἕλκειν ἀπνευστί.
κατὰ τὸν Μεταγένους, φησί, Φιλοθύτην (fr. 15)·
459c κατ᾿ ἐπεισόδιον | μεταβάλλω τὸν λόγον, ὡς ἂν
πολλαῖς παροψίσι καὶ καιναῖς εὐωχήσω τὸ θέατρον. 5

1  χέρε C E : χεῖρε A ‖ 5  τέλος τῶν ἐκ τοῦ δεκάτου add. E


ἐκ τοῦ ἑνδεκάτου λόγου
ἄγε δή, τίς ἀρχὴ τῶν λόγων γενήσεται;, 459d
κατὰ τὸν κωμῳδιοποιὸν Κηφισόδωρον (fr. 13). |
ὅτι οἱ ἀρχαῖοι καθήμενοι ἐδείπνουν. | 460a
οἰνοπότης πεποίημαι, 460c
5 φησὶν Ἀνακρέων (eleg. fr. 4.1 West2). |
ὅτι τιμᾶται ἐν Ἀχαίᾳ Δημήτηρ Ποτηριοφόρος. 460d
ὅτι κυλικεῖον λέγεται ἡ τῶν ποτηρίων σκευοθήκη. Ἀριστο-
φάνης (fr. 106)· |
ὥσπερ κυλικείου τοὐθόνιον προπέπταται. | 460e
10 καὶ Κρατῖνος ὁ νεώτερος (fr. 9.3–5)· 460f
μόλις
εἰς τὸ κυλικεῖον ἐγράφην· Ζεύς ἐστί μοι
Ἑρκεῖος, ἐστὶ Φρατόριος, τὰ τέλη τελῶ.
ὅτι Δικαίαρχος | ὁ Ἀριστοτέλους μαθητὴς (fr. 98 Wehrli = fr. 461a
15 105 Fortenbaugh–Schütrumpf) μικροῖς φησι τοὺς ἀρχαίους
ἐκπώμασι κεχρῆσθαι καὶ ὑδαρέστερον πεπωκέναι. Χαμαιλέων (fr.
9 Wehrli = fr. 10 Manzano) δέ φησιν· οὐδὲν καινὸν ἐὰν οἱ ταῖς
ἐξουσίαις χρώμενοι προτιμῶσι τὴν μέθην· οὐκ ἔχοντες γὰρ ἑτέραν
ἡδονὴν ταύτης καλλίω οὐδὲ μᾶλλον εὐχερῆ καταφεύγουσιν
20 εἰκότως ἐπὶ τὸν οἶνον· ὅθεν καὶ τὰ μεγάλα τῶν ἐκπωμάτων
ἐπιχώρια γέγονε τοῖς δυνάσταις· | οὐδὲ γὰρ παλαιὸν οὐδὲ τοῦτό 461b
γέ ἐστι παρὰ τοῖς Ἕλλησιν, ἀλλὰ νεωστὶ εὑρέθη πεμφθὲν ἐκ τῶν
βαρβάρων· ἐκεῖνοι γὰρ ἀπεστερημένοι τῆς παιδείας ὁρμῶσιν ἐπὶ
τὸν πολὺν οἶνον. ἐν δὲ τοῖς περὶ τὴν Ἑλλάδα τόποις οὐχ
25 εὑρήσομεν ποτήριον εὐμέγεθες εἰργασμένον πλὴν τῶν ἐπὶ τοῖς
ἡρωικοῖς· τὸ γὰρ ῥυτὸν ὀνομαζόμενον μόνοις τοῖς ἥρωσιν
ἀπεδίδοσαν· | χαλεποὺς γὰρ καὶ πλήκτας τοὺς ἥρωας νομίζουσι 461c
καὶ μᾶλλον νύκτωρ ἢ μεθ᾿ ἡμέραν. ὅπως οὖν μὴ διὰ τὸν τρόπον
ἀλλὰ διὰ τὴν μέθην φαίνωνται τοιοῦτοι, δημιουργοῦσιν αὐτοὺς
30 πίνοντας ἐν ἐκπώμασι μεγάλοις. καί μοι δοκοῦσι λέγειν οὐ κακῶς

Tit. praef. ἐκ τοῦ ια΄ λόγου E : Ἀθηναίου ἐκ τοῦ ἑνδεκάτου βιβλίου C


484 epitome

οἱ λέγοντες τὸ μέγα ποτήριον φρέαρ ἀργυροῦν εἶναι. ἀγνοεῖ δέ,


φησίν, ὁ Χαμαιλέων τὸ παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 9.346) διδόμενον τῷ
461d Κύκλωπι ὑπ᾿ Ὀδυσσέως κισσύβιον· | οὐ γὰρ ἂν τρὶς πιὼν οὕτω
κατηνέχθη ὑπὸ μέθης τηλικοῦτος ὤν. ἦν οὖν καὶ τότε μεγάλα
ποτήρια, εἰ μὴ αἰτιάσεταί τις τὴν δύναμιν τοῦ οἴνου, ἣν αὐτὸς 5
Ὅμηρος (Od. 9.208–10) ἐξηγήσατο, ἢ τὸ ἄηθες τῆς πόσεως τοῦ
Κύκλωπος, ἐπεὶ τὰ πολλὰ ἐγαλακτοπότει (cf. Od. 9.248–9, 297). ἢ
τάχα καὶ βαρβαρικὸν ἦν τὸ ἔκπωμα, εἰ μέγα ἦν, ἐκ τῆς τῶν
Κικόνων εἰλημμένον λείας (cf. Od. 9.41–2). τί οὖν ἔχομεν περὶ τοῦ
Νέστορος ποτηρίου, ὃ μόλις ἂν νέος βαστάσαι ἴσχυσε, 10

Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρε (Il. 11.637); |


461e κατὰ τὸν Φλιάσιον, φησί, ποιητὴν Πρατίναν (PMG 710.1–2),
οὐ γᾶν αὐλακισμέναν
ἀλλὰ σκύφον μαστεύων
κυλικηγορήσων ἔρχομαι, οὐ τῶν Κυλικράνων εἷς ὢν οὓς χλευάζων 15
Ἕρμιππός (fr. 4 West2) φησιν·
εἰς τὸ Κυλικράνων βαδίζων σπληνόπεδον ἀφικόμην·
εἶδον οὖν τὴν Ἡράκλειαν, καὶ μάλ᾿ ὡραίαν πόλιν.
461f Ἡρακλεῶται δ᾿ εἰσὶν οὗτοι οἱ ὑπὸ τῇ Οἴτῃ ἀπὸ Κύλικος, | Λυδοῦ
γένος, ὀνομασθέντες. μνημονεύει δ᾿ αὐτῶν καὶ Σκυθῖνος ὁ Τήιος 20
(FGrH 13 F 1) λέγων· Ἡρακλῆς Εὔρυτον καὶ τὸν υἱὸν κτείνας
φόρους πρήσσοντας παρ᾿ Εὐβοέων Κυλικρᾶνας ἐξεπόρθησε, καὶ
462a αὐτόθι πόλιν ἐδείματο Ἡράκλειαν | τὴν Τρηχινίαν καλεομένην. |
462b | 462a Λιβύων δὲ τῶν νομάδων τινές, | ὥς φησιν Ἑλλάνικος (FGrH 4 F
462b 67), | οὐδὲν ἄλλο κέκτηνται ἢ κύλικα καὶ μάχαιραν καὶ ὑδρίαν, 25
οἰκίας δ᾿ ἔχουσιν ἐξ ἀνθερίκου πεποιημένας μικρὰς ὅσον σκιᾶς
ἕνεκα, ἃς καὶ περιφέρουσιν ὅπου ἂν πορεύωνται. ἐν Ἰλλυριοῖς δὲ
τόπος διαβόητός ἐστιν ὁ καλούμενος Κύλικες. |
462d κρατὴρ ἕστηκε μεστὸς εὐφροσύνης·
ἄλλος δ᾿ οἶνός ἐστιν ἑτοῖμος, ὃς οὔποτέ φησι προδώσειν, 5 30
μείλιχος ἐν κεράμοις, ἄνθεος ὀσδόμενος.

9  ἔχομεν C E : ἔχομεν λέγειν A ‖ 22  Κυλικρᾶνας C E : Κυλικρινας Cs Es :


† κυλικρινας † A ‖ 31–485,2  μείλιχος … ἐστὶν om. Cac, add. Cmg
xi 46 1 c–4 63d 485

ἐν δὲ μέσοις ἁγνὴν ὀσμὴν λιβανωτὸς ἵησι,


ψυχρὸν δ᾿ ἐστὶν ὕδωρ καὶ γλυκὺ καὶ καθαρόν, |
παράκεινται δ᾿ ἄρτοι ξανθοὶ γεραρή τε τράπεζα 462e
τυροῦ καὶ μέλιτος πίονος ἀχθομένη, 10
5 βωμὸς δ᾿ ἄνθεσιν ἀν τὸ μέσον πάντῃ πεπύκασται,
μολπὴ δ᾿ ἀμφὶς ἔχει δώματα καὶ θαλίη.
χρὴ δὲ πρῶτα μὲν θεὸν ὑμνὲν εὔφρονας ἄνδρας
εὐφήμοις μύθοις καὶ καθαροῖσι λόγοις |
σπείσαντάς τε καὶ εὐξαμένους τὰ δίκαια δύνασθαι 15 462f
10 πρήσσειν·
πίνειν δ᾿ ὁπόσον κεν ἔχων ἀφίκοιο
οἴκαδ᾿ ἄνευ προπόλου μὴ πάνυ γηραλέος,
ἀνδρῶν δ᾿ αἰνεῖν τοῦτον ὃς ἐσθλὰ πιὼν ἀναφαίνει,
ὡς ἡ μνημοσύνη καὶ τόνος ἀμφ᾿ ἀρετῆς 20
15 οὔ τι μάχας διέπει Τιτήνων οὐδὲ Γιγάντων
οὐδὲ κενταύρων, πλασμάτων προτέρων, |
φησί που Ξενοφάνης ὁ Κολοφώνιος (fr. B 1.4–22 West2). | καὶ ὁ 462c | 463a
χαριέστατος δὲ Ἀνακρέων (eleg. fr. 2 West2) φησίν·
οὐ φιλέω, ὃς κρητῆρι παρὰ πλέῳ οἰνοποτάζων
20 νείκεα καὶ πόλεμον δακρυοέντα λέγει,
ἀλλ᾿ ὅστις Μουσέων τε καὶ ἀγλαὰ δῶρ᾿ Ἀφροδίτης
συμμίσγων ἐρατῆς μνήσκεται εὐφροσύνης. |
ὅτι ἐποιοῦντο καὶ οἱ ἑπτὰ σοφοὶ συμποτικὰς ὁμιλίας· παρα- 463c
μυθεῖται γὰρ ὁ οἶνος καὶ τὴν τοῦ γήρως δυσθυμίαν, φησὶ
25 Θεόφραστος (fr. 569 Fortenbaugh)· διὸ συνιοῦσι, φησί, καὶ ἡμῖν
ἐπὶ τὰς Διονυσιακὰς ταύτας λαλιὰς
οὐδεὶς εὐλόγως
φθονήσει, οἵ,
κατὰ τὸν Ἄλεξιν (fr. 222.3–17),
30 οὐδὲν ἀδικοῦμεν οὐδένα. ἆρ᾿ οἶσθ᾿ ὅτι
τὸ καλούμενον ζῆν τοῦτο διατριβῆς χάριν |
ὄνομ᾿ ἐστίν, ὑποκόρισμα τῆς ἀνθρωπίνης 5 463d
μοίρας; ἐγὼ γάρ, εἰ μὲν εὖ τις ἢ κακῶς

3  παράκεινται C : πεκεινται E : πάρκεινται A


486 epitome

φήσειέ με κρίνειν, οὐκ ἔχοιμ᾿ ἂν φράσαι·


ἔγνωκα δ᾿ οὖν οὕτως ἐπισκοπούμενος,
εἶναι μανιώδη πάντα τἀνθρώπεια ὅλως,
ἀποδημίας δὲ τυγχάνειν ἡμᾶς ἀεὶ 10
τοὺς ζῶντας, ὡς εἰς πανήγυρίν τινα 5
ἀφειμένους ἐκ τοῦ θανάτου καὶ τοῦ σκότους
εἰς τὴν διατριβὴν εἰς τὸ φῶς τε τοῦθ᾿, ὃ δὴ
ὁρῶμεν. ὃς δ᾿ ἂν πλεῖστον γελάσῃ καὶ πίῃ |
463e καὶ τῆς Ἀφροδίτης ἀντιλάβηται τὸν χρόνον 15
τοῦτον ὃν ἀφεῖται, τύχῃ τ᾿ ἐράνου τινός, 10
πανηγυρίσας ἥδιστ᾿ ἀπῆλθεν οἴκαδε.
ὅτι τρόποι εἰσὶ πόσεων κατὰ πόλεις ἴδιοι· ὁ μὲν Χῖος καὶ
Θάσιος ἐκ μεγάλων κυλίκων ἐπιδέξια, ὁ δ᾿ Ἀττικὸς ἐκ μικρῶν
463f ἐπιδέξια, ὁ δὲ Θετταλικὸς | ἐκπώματα προπίνει ὅτῳ ἂν βούλωνται
μεγάλα. Λακεδαιμόνιοι δὲ τὴν παρ᾿ αὑτῷ ἕκαστος πίνει, ὁ δὲ παῖς 15
ὁ οἰνοχόος ὅσον ἂν ἀποπίῃ. |
464a ὅτι παρὰ Πέρσαις ὃν ἂν βασιλεὺς ἀτιμάσῃ, κεραμέοις ποτη-
ρίοις χρῆται, φησὶ Κτησίας (FGrH 688 F 40). Χοιρίλος δ᾿ ὁ
464b ἐποποιός (fr. 9.1–3, p. 195 Bernabé) | φησι·
χερσὶν ὄλβον ἔχω, κύλικος τρύφος ἀμφὶς ἐαγός, 20
ἀνδρῶν δαιτυμόνων ναυάγιον, οἷα πολλὰ
πνεῦμα Διονύσοιο πρὸς Ὕβρεως ἔκβαλ᾿ ἄνακτος.
ἐγὼ εὖ οἶδα, φησίν, ὅτι ἥδιστα πολλάκις ἐστὶ τὰ κεράμεα ἐκπώ-
ματα, ὡς τὰ παρ᾿ ἡμῖν ἐκ τῆς Κόπτου καταγόμενα· μετὰ γὰρ
ἀρωμάτων συμφυραθείσης τῆς γῆς ὀπτᾶται. καὶ Ἀριστοτέλης δὲ 25
464c ἐν τῷ | Περὶ Μέθης (fr. 110 Rose = fr. 672 Gigon) φησίν· αἱ Ῥοδια-
καὶ προσαγορευόμεναι χυτρίδες διά τε τὴν ἡδονὴν εἰς τὰς μέθας
παρεισφέρονται καὶ διὰ τὸ θερμαινομένας τὸν οἶνον ἧττον ποιεῖν
μεθύσκειν· σμύρνης γὰρ καὶ σχίνου καὶ τοιούτων ἑτέρων εἰς ὕδωρ
ἐμβληθέντων ἕψονται, καὶ παραχεόντων εἰς τὸν οἶνον ἧττον 30
μεθύσκουσι. καὶ ἐν ἄλλῳ δὲ μέρει φησίν· αἱ Ῥοδιακαὶ χυτρίδες
γίνονται σμύρνης, σχίνου, ἄνθους, κρόκου, βαλσάμου, ἀμώμου,
κιναμώμου συνεψηθέντων· ἀφ᾿ ὧν τὸ πινόμενον τῷ οἴνῳ παραχυ-

3  τἀνθρώπεια C : ἀνθρώπεια E : τἀνθρώπων A ‖ 29  σχίνου C E : σχοίνου A


32  σχίνου C E : σχοίνου A
xi 463d–465b 487

θὲν οὕτω μέθας | ἵστησιν ὥστε καὶ τῶν ἀφροδισίων παραλύειν τὰ 464d
πνεύματα πέττον. τὴν μανίαν φησὶν ὁ Χρύσιππος (fr. 667, SVF
iii.167) πολλαχοῦ προσάπτεσθαι· καλεῖσθαι γοῦν τὴν μὲν γυναικο-
μανίαν, τὴν δ᾿ ὀρτυγομανίαν· τινὲς δὲ καὶ δοξομανεῖς καλοῦσι τοὺς
5 φιλοδόξους, καθάπερ τοὺς φιλογύνας γυναικομανεῖς, | ὥστε καὶ τὰ 464e
λοιπὰ μὴ ἀλόγως καλεῖσθαι τὸν τρόπον τοῦτον· καὶ γὰρ ὁ
φίλοψος οἷον ὀψομανής ἐστι, καὶ ὁ φίλοινος οἰνομανής, οὐκ
ἀλλοτρίως τῆς μανίας κειμένης ἐν αὐτοῖς. |
ὅτι Ἀθηναῖοι, ὥς φησι Φιλόχορος (FGrH 328 F 171), ἐν τοῖς 464f
10 Διονυσιακοῖς ἀγῶσι τὸ μὲν πρῶτον ἠριστηκότες καὶ πεπωκότες
ἐβάδιζον εἰς τὴν θέαν καὶ ἐστεφανωμένοι ἐθεώρουν, παρὰ δὲ τὸν
ἀγῶνα πάντα οἶνος αὐτοῖς ᾠνοχοεῖτο καὶ τραγήματα παρεφέρετο,
καὶ τοῖς χοροῖς εἰσιοῦσιν ἐνέχεον πίνειν, καὶ διηγωνισμένοις ὅτ᾿
ἐξεπορεύοντο ἐνέχεον πάλιν. |
15 ὅτι Λίμναι τόπος ἐν Ἀττικῇ, ἔνθα Ἀθηναῖοι γλεῦκος φέροντες 465a
καὶ κιρνῶντες τῷ Διονύσῳ εἶτ᾿ αὐτοὶ προσεφέροντο. Λιμναῖος δὲ
καλεῖται Διόνυσος, ὅτι μιχθὲν τὸ γλεῦκος τῷ ὕδατι πίνεται κεκρα-
μένον· διὸ ὀνομασθῆναι τὰς πηγὰς νύμφας καὶ τιθήνας Διονύσου,
ὅτι τὸν οἶνον αὐξάνει τὸ ὕδωρ κιρνάμενον. | καὶ Θεόφραστος δ᾿ ἐν 465b
20 τῷ Περὶ Μέθης (fr. 573 Fortenbaugh) φησὶν ὅτι τοῦ Διονύσου
τροφοὶ αἱ νύμφαι κατ᾿ ἀλήθειαν· αἱ γὰρ ἄμπελοι πλεῖστον ὑγρὸν
χέουσι τεμνόμεναι καὶ κατὰ φύσιν δακρύουσιν. Εὐριπίδης (fr. 896)
πού φησιν ἕνα τῶν τοῦ Ἡλίου ἵππων εἶναι
Βακχείου φιλανθέος
25 Αἴθοπα πεπαίνοντ᾿ ὀρχάτους ὀπωρινούς·
ἐξ οὗ βροτοὶ καλοῦσιν οἶνον αἴθοπα. |
Τιμόθεος δέ φησιν ἐν Κύκλωπι (PMG 780.1–5)· 465c
ἓν μὲν δέπας κίσσινον μελαίνας
σταγόνος ἀμβρότας ἀφρῷ βρυάζον,
30 εἴκοσιν δὲ μέτρ᾿ ἀνέχευεν, ἀνέμισγε
δ᾿ ἅμα βακχεῖα νεορρύτοις
δακρύουσι πηγᾶν. | 5
ἔστι δὲ παρὰ τὸ Ὁμηρικόν (Od. 9.209–10)· | 465b

30  ἀνέχευεν C : ἀνεχευ- A : ἐνέχευ(εν) E : ἔχευεν Eust. ‖ 32  δακρύουσι A E :


δακρύοισι C
488 epitome

465c ἓν δέπας ἐμπλήσας, ὕδατος ἀνὰ εἴκοσι


χεῦεν, ὀδμὴ δ᾿ ἡδεῖα ἀπὸ κρητῆρος ὀδώδει.
ὅτι πολλοὶ μέγα ἐφρόνησαν οὐχ οὕτως ἐπὶ πλούτῳ ὡς ἐπὶ τῷ
465d κεκτῆσθαι πολλὰ ἐκπώματα ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ. Πυθέας | οὖν ὁ
Ἀρκὰς οὐκ ὤκνησεν ὑποθέσθαι τοῖς οἰκείοις ἐπιγράψαι τῷ αὐτοῦ 5
μνήματι τάδε (FGE 315–18)·
Πυθέα μνῆμα τόδ᾿ ἔστ᾿, ἀγαθοῦ καὶ σώφρονος ἀνδρός, 315
ὃς κυλίκων ἔσχε πλῆθος ἀπειρέσιον
ἀργυρέων χρυσοῦ τε καὶ ἠλέκτροιο φαεινοῦ
τῶν προτέρων πάντων ἀσπασάμενος. | 10

465e Ξενοφῶν δὲ ἐν ὀγδόῳ (8.8.18) Παιδείας περὶ Περσῶν λέγει ταῦτα·


καὶ μὴν ἐκπώματα ἢν ὡς πλεῖστα ἔχωσι, τούτῳ καλλωπίζονται·
κἂν ἐξ ἀδίκων φανερῶς ᾖ μεμηχανημένα, οὐδὲν αἰσχύνονται· πολὺ
γὰρ ηὔξηται ἐν αὐτοῖς ἡ ἀδικία τε καὶ αἰσχροκέρδεια.
ὅτι Οἰδίπους δι᾿ ἐκπώματα τοῖς υἱοῖς κατηράσατο παραθεῖσιν ἃ 15
ἀπηγορεύκει· φησὶ γοῦν ὁ τὴν Θηβαΐδα πεποιηκὼς τὴν κυκλικήν
(fr. 2.1–8, pp. 23–4 Bernabé)· |
465f αὐτὰρ ὁ διογενὴς ἥρως ξανθὸς Πολυνείκης
πρῶτα μὲν Οἰδιπόδῃ καλὴν παρέθηκε τράπεζαν
ἀργυρέην Κάδμοιο θεόφρονος· αὐτὰρ ἔπειτα 20
χρύσεον ἔμπλησε καλὸν δέπας ἡδέος οἴνου.
αὐτὰρ ὅ γ᾿ ὡς φράσθη παρακείμενα πατρὸς ἑοῖο 5
τιμήεντα γέρα, μέγα οἱ κακὸν ἔμπεσε θυμῷ, |
466a αἶψα δὲ παισὶν ἑοῖσι μετ᾿ ἀμφοτέροισιν ἐπαρὰς
ἀργαλέας ἠρᾶτο· θεὸν δ᾿ οὐ λάνθαν᾿ Ἐριννύν. | 25

466b ὅτι ὁ παρὰ Σοφοκλεῖ (fr. 378.1–4) Ἀκρίσιος πολλὰ εἶχεν


ἐκπώματα· φησὶν γοῦν·
πολὺν δ᾿ ἀγῶνα κηρύσσεται
χαλκηλάτους λέβητας ἐκτιθεὶς φέρειν
καὶ κοῖλα χρυσόκολλα καὶ πανάργυρα 30
ἐκπώματ᾿, εἰς ἀριθμὸν ἑξήκοντα δίς. |

25  Ἐριννύν C E : Ἐρινύν A
xi 46 5c– 46 7e 489

Ποσειδώνιος (FGrH 87 F 13 = fr. 65 Edelstein–Kidd) δὲ Λυσίμαχόν 466c


φησι τὸν Βαβυλώνιον καλέσαντα ἐπὶ δεῖπνον τὸν Βαβυλωνίων καὶ
Σελευκέων τύραννον Ἵμερον, μετὰ τὸ τὰς τραπέζας ἀρθῆναι
τετράμνουν ἑκάστῳ τῶν σὺν αὐτῷ τριακοσίων ὄντων ἔκπωμα
5 δοῦναι, καὶ σπονδοποιησάμενον προπιεῖν ἅμα πᾶσι· καὶ ἀποφέρε-
σθαι δοῦναι τὰ ποτήρια. | Ἀγαθοκλῆς ὁ τύραννος, ὥς φησι Καικί- 466a
λιος (FGrH 183 F 2), ἐκπώματα χρυσᾶ ἐπιδεικνὺς τοῖς ἑταίροις
ἔφασκεν ἐξ ὧν ἐκεράμευσε κατεσκευακέναι ταῦτα. |
ὅτι τοῖς περὶ Γρᾶν ἀποικίαν εἰς Λέσβον στέλλουσι χρησμὸς 466c
10 ἐδόθη καταθεῖναι διαπλέοντας τῷ Ποσειδῶνι εἰς τὸ πέλαγος
παρθένον, καὶ δὴ καὶ ἔρριψαν. | ἐρασθεὶς δέ τις αὐτῆς Ἔναλος 466d
ἐξεκολύμβησε βουληθεὶς ἀνασῶσαι τὴν παιδίσκην. τότε μὲν οὖν
ἀφανεῖς ἀμφότεροι ὑπὸ τοῦ κύματος ἐγένοντο, χρόνῳ δ᾿ ὕστερον
ἤδη τῆς Μηθύμνης οἰκουμένης παραγενόμενος ὁ Ἔναλος
15 διηγεῖτο τήν τε παρθένον παρὰ ταῖς Νηριίσι διατρίβειν, αὐτὸν δὲ
τὰς τοῦ Ποσειδῶνος βόσκειν ἵππους· καί ποτε κύματος

et quae sequuntur ex C E edita


στρογγύλον, μικρὸν πάνυ, 466d
παλαιόν, ὦτα συντεθλασμένον σφόδρα, |
20 ἔχον κύκλῳ τε γράμματα. (Alex. fr. 272.2–4) | 466e
ὅτι πάντες οἱ ἀρχαῖοι τῷ ου ἀντὶ τοῦ ο̄ στοιχείου προσ- 466f–7a
εχρῶντο, | παραπλησίως δὲ καὶ τῷ ει ἀντὶ τοῦ ε̄. σαν δὲ τὸ σίγμα 467a
Δωρικῶς. οἱ δὲ μουσικοί, ὡς Ἀριστόξενός (fr. 87 Wehrli) φησι, τὸ σ̄
λέγειν | παρῃτοῦντο διὰ τὸ σκληρόστομον εἶναι καὶ ἀνεπιτήδειον 467b
25 αὐλῷ. τὸ δὲ ρ̄ διὰ τὸ εὔκολον πολλάκις παραλαμβάνουσι. καὶ τοὺς
ἵππους τοὺς τὸ σ̄ ἐγκεχαραγμένον ἔχοντας σαμφόρας καλοῦσιν,
ὡς Ἀριστοφάνης ἐν Νεφέλαις (122). |
γυάλα. ποτήρια Μεγαρικά. οἴνου πλήρη γυάλαν ἔχοντά τινα. | 467c
Θηρίκλειον καὶ Δεινιὰς ἀπὸ τῶν κατασκευασάντων ἔχουσι τὰ 467e
30 ὀνόματα. λέγεται δὲ ἡ Δεινιὰς καὶ δεῖνος. Ἀρχέδικος (fr. 1)·
(Α.) Νικοστράτην τινὰ ἤγαγον πρῴην σφόδρα

9  Γρᾶν C E : Γρᾶ A ‖ 15  Νηριίσι C E : Νηρῇσι A


490 epitome

γρυπήν, Σκοτοδίνην ἐπικαλουμένην, ὅτι |


467f δεῖνόν ποτ᾿ ἦρεν ἀργυροῦν ἐν τῷ σκότῳ.
(Β.) δεῖνον; δεινόν, ὦ θεοί.
Τελέσιλλα (PMG 723) δὲ τὴν ἅλω καλεῖ δεῖνον, Κυριναῖοι δὲ τὸν
ποδονιπτῆρα. | 5
468c δακτυλωτόν. Ἴων (TrGF 19 F 1.2–3)·
ἔκπωμα δακτυλωτόν, ἄχραντον πυρί,
Πελίου μέγ᾿ ἆθλον, Κάστορος δ᾿ ἔργον ποδῶν.
δηλοῖ δὲ κατ᾿ Ἐπιμένην τὸ ἄμφωτον ποτήριον εἰς ὃ οἷόν τε τοὺς
δακτύλους διείρειν ἑκατέρωθεν· ἄλλοι δὲ τὸ κύκλῳ τύπους ἔχον 10
οἷον δακτύλους ἢ τὸ ἔχον ἐξοχὰς ἢ τὸ λεῖον. “ἄχραντον δὲ πυρί”
παρὰ τὸ Ὁμηρικὸν (Il. 23.267)
468d ἄπυρον | λέβητα
τὸν ἐπιτήδειον εἰς ψυχρῶν ὑδάτων ὑποδοχὴν ἢ τὸ πρὸς ψυχροπο-
σίαν εὔθετον· τινὲς δὲ τὸ κέρας. περὶ δὲ τὴν Μολοσσίδα οἱ βόες 15
ἱστοροῦνται ὑπερφυῆ κέρατα ἔχειν. πλησίον δὲ Μολοσσίας ἡ
Ἰωλκός, ἐν ᾗ ὁ ἐπὶ Πελίᾳ ἀγὼν ἐτέθη· ἐξ ὧν πιθανὸν καὶ αὐτὸν
ἐσχηκέναι. Δίδυμος (6.8, p. 89 Schmidt) δέ φησιν ὅτι παρήκουσεν
Ἴων Ὁμήρου εἰπόντος (Il. 23.270)· |
468e πέμπτῳ δ᾿ ἀμφίθετον φιάλην ἀπύρωτον ἔθηκεν· 20

ἔδοξε γὰρ ἔκπωμα εἶναι· ἐστὶ δὲ χαλκεῖον ἐκπέταλον λεβητῶδες,


ἐπιτηδείως ἔχον πρὸς ὑδάτων ψυχρῶν ὑποδοχάς· δακτυλωτὸν δὲ
οἷον κύκλῳ τὴν φιάλην κοιλότητα ἔχουσαν ἔνδοθεν οἷον δακτύλων
ἢ ἐπεὶ περιείληπται τοῖς τῶν πινόντων δακτύλοις. τινὲς δὲ “ἀπύ-
ρωτον φιάλην” τὸ κέρας· οὐ γὰρ γίνεται διὰ πυρός. | 25
468f ἐλέφας. Δαμόξενος (fr. 1.2–3)·
(Α.) ἐλέφας. (Β.) τί δ᾿ ἐστι τοῦτο, πρὸς θεῶν; (Α.) ῥυτὸν |
469a δίκρουνον ἡλίκον τι τρεῖς χωροῦν χοᾶς.

1  Σκοτοδίνην C E : Σκοτοδείνην Cs Es : † Σκοτοιδείνην †, i.e. v.ll. Σκοτοδίνην


et Σκοτοδείνην in unam confusas A ‖ 4  δεῖνον A Cs E : δῖνον Cpc Es, cf.
(structura mutata) Eust. δῖνος | Κυριναῖοι C E : Κυρηναῖοι A
x i 4 67 e– 47 0f 491

ἔστι δὲ καὶ ἔφηβος ποτήριον, ὃ καὶ ἐμβασικοίτας, ὥς φησι


Φιλήμων. |
ἡδυποτίδες. ταύτας Ῥόδιοι ἀντεδημιουργήσαντο πρὸς τὰς 469b
Ἀθήνησι Θηρικλείους, Ἀθηναίων μὲν πλουσίως διὰ τὰ βάρη
5 χαλκευσαμένων τὸν ῥυθμὸν τοῦτον, Ῥοδίων δὲ διὰ τὴν ἐλαφρό-
τητα τῶν ποτηρίων | καὶ τοῖς πένησι τοῦ καλλωπισμοῦ τούτου 469c
μεταδιδόντων.
Ἡράκλειον. | δέπας ἐν ᾧ διέπλευσεν Ἡρακλῆς τὸν ὠκεανόν· ἦν 469d
δὲ Ἡλίου. μήποτε δέ, ἐπεὶ μεγάλοις ἔχαιρε ποτηρίοις, διὰ τὸ
10 μέγεθος παίζοντες πλεῖν αὐτὸν ἐν ποτηρίῳ ἐμυθολόγησαν. |
μελανίππου προφυγὼν 469f
ἱερᾶς νυκτὸς ἀμολγόν,
φησί που Αἰσχύλος (fr. 69.6–7). |
ὅτι δὲ καὶ ὁ Ἥλιος ἐπὶ ποτηρίου | διεκομίζετο ἐπὶ τὴν δύσιν 469d | 469e
15 Στησίχορός (PMG 185) φησιν, | ὃ ποτήριον Μίμερμνος (Mimn. fr. 470a
12.5–7 West2) |
εὐνὴν 470b
κοίλην (φησί), Ἡφαίστου χερσὶν ἐληλαμένην,
χρυσοῦ τιμήεντος. |
20 Φερεκύδης (FGrH 3 F 18a) δέ φησιν ὅτι κυμαίνοντα τὸν Ὠκεανόν, 470c–d
ὅτε εἰς Ἐρύθειαν διέπλει Ἡρακλῆς, μικροῦ κατετόξευσεν Ἡρα-
κλῆς, εἰ μὴ δείσας ἐπαύσατο. |
ἠθάνιον. ἔκπωμα παρ᾿ Ἑλλανίκῳ (FGrH 4 F 53). 470d
καὶ ἡμίτομος. παρ᾿ Ἀττικοῖς ἀπὸ τοῦ σχήματος οὕτως ὀνο-
25 μασθέν.
Θηρίκλειος. ἡ κύλιξ | αὕτη ἐγκάθηται περὶ τὰς λαγόνας ἱκανῶς 470e
βαθυνομένη ὦτά τε ἔχει βραχέα, ὡς ἂν κύλιξ οὖσα. | Θεόφραστος 470f
(HP 5.3.2) οὖν διηγούμενος περὶ τῆς τερμίνθου φησί· τορνεύεσθαι
ἐξ αὐτῆς καὶ κύλικας Θηρικλείους, ὥστε μηδένα διαγνῶναι πρὸς
30 τὰς κεραμέας. κατασκευάσαι δὲ λέγεται τὴν κύλικα ταύτην
Θηρικλῆς ὁ Κορίνθιος † κεραμέαν †, ἀφ᾿ οὗ καὶ τὸ ὄνομα ἔσχε,
γεγονὼς τοῖς χρόνοις κατὰ τὸν κωμικὸν Ἀριστοφάνην.
Θεόπομπος (Theopomp. Com. fr. 33.1–2)·

15  Μίμερμνος C E : Μίμνερμος A Eust. ‖ 23  ἠθάνιον] ἠθάλιον γρEmg


31  κεραμέαν C : κεραμέας E : κεραμεύς A ‖ 32  γεγονὼς] γεγονότος Cs Es
492 epitome

χώρει σὺ δεῦρο, Θηρικλέους πιστὸν τέκνον,


γενναῖον. |
471b οἱ δὲ Θηρίκλειον αὐτὸ καλοῦσι διὰ τὸ δορὰς θηρίων αὐτῷ ἐντετυ-
471c πῶσθαι. | Πάμφιλος (fr. X Schmidt) δ᾿ ἀπὸ τοῦ τὸν Διόνυσον τοὺς
θῆρας κλονεῖν σπένδοντα ταῖς κύλιξι ταύταις κατ᾿ αὐτῶν. μνημο- 5
νεύει αὐτοῦ καὶ Ἀντιφάνης (fr. 172.2–4)·
Θηρίκλειον ὄργανον,
τῆς τρυφερᾶς ἀπὸ Λέσβου σεμνοπόνου σταγόνος
πλῆρες, ἀφρίζον. |
471d πάλιν (Eub. fr. 56.1–7)· 10

μαλ᾿ ἀνδρικὴν
τῶν Θηρικλείων ὑπεραφρίζουσαν † παρα †,
κωθωνόχειρον, ψηφοπεριβομβήτριαν,
μέλαιναν, εὐκύκλωτον, ὀξυπίνδακα,
στίλβουσαν, ἀνταυγοῦσαν, ἐκνενιμμένην, 5 15
κισσῷ καταβρύουσαν, ἐπικαλούμενος |
471e εἷλκον Διὸς Σωτῆρος.
καὶ Ἀραρώς (Eub. fr. 42)·
ὦ γαῖα κεραμῖτι, σε Θηρικλῆς ποτε
ἔτευξε κοίλης λαγόνος εὐρύνας βάθος, 20
ἦ που κατειδὼς τὴν γυναικείαν φύσιν,
ὡς οὐχὶ μικροῖς ἥδεται ποτηρίοις. |
472b λέγει δὲ καὶ θηλυκῶς Μένανδρος (Theophor. fr. 4 Köerte–Thier-
472a felder) τὴν Θηρίκλειον καὶ ἄλλοι. | παρὰ δὲ Ἀλέξιδι (fr. 124.1–3)
καὶ Θηρίκλειος κεῖται κρατήρ· 25

φαιδρὸς δὲ κρατὴρ Θηρίκλειος ἐν μέσῳ


ἕστηκε λευκοῦ νέκταρος παλαιγενοῦς
πλήρης, ἀφρίζων. |
470e Ἄλεξις (fr. 88) περὶ Ἡρακλέους φησί·
γενόμενος δ᾿ ἔννους μόλις 30
ᾔτησε κύλικα, καὶ λαβὼν ἑξῆς πυκνὰς

31  κύλικα C : κύλικ E : † κυλην † A


xi 470f–474e 493

ἕλκει καταντλεῖ, κατά τε τὴν παροιμίαν


ἀεί ποτ᾿ εὖ μὲν ἀσκός, εὖ δὲ θύλακος
ἅνθρωπός ἐστιν. | 5
ἴσθμιον. Κύπριον ποτήριον. 472e
5 κάδος. ποτήριον (Hedyl. HE 1855)· |
κάδοις Χίου με κατάβρεχε. | 473a
ὡσαύτως καὶ καδίσκος (Stratt. fr. 23)· 473c
Ἑρμῆς, ὃν ἕλκουσ᾿ οἱ μὲν ἐκ προχοιδίου,
οἱ δ᾿ ἐκ καδίσκου ἴσον ἴσῳ κεκραμένον. |
10 φησί που Διογένης ([Anticleides] FGrH 140 F 22 = Autocleides 473b
FGrH 353 F *1)· | εἶτ᾿ εἰσχέαι ἀμβροσίαν. ἡ δ᾿ ἀμβροσία ὕδωρ 473c
ἀκραιφνές, ἔλαιον, παγκαρπία· ἅπερ ἔμβαλε. |
κάνθαρος. πλοίου ὄνομα καὶ ποτηρίου. | Ἐπιγένης (fr. 4)· 473d | 474a
ἀλλ᾿ οὐδὲ κεραμεύουσι νῦν τοὺς κανθάρους,
15 ὦ τάλαν, ἐκείνους τοὺς ἁδρούς, ταπεινὰ δὲ
καὶ γλαφυρὰ πάντες, ὥσπερ
αὐτὰ τὰ ποτήρι᾿ οὐ τὸν οἶνον πιόμενοι.
Σωσικράτης (fr. 2) δὲ ἐπὶ πλοίου·
λεπτὴ δὲ κυρτοῖς ἐγγελῶσα κύμασιν
20 αὔρα, κόρη Σκείρωνος, ἡσύχῳ ποδὶ |
προσῆγε πρᾴως καὶ καλῶς τὸν κάνθαρον. | 474b
Πολέμων (fr. 63 Preller)· Ἀθήνησιν ἐν τῷ τοῦ Πειρίθου Γάμῳ 474c
πεποίηκεν Ἵππευς τὴν μὲν οἰνοχόην καὶ τὸ κύπελλον | λίθινα, 474d
χρυσῷ τὰ χείλη περιτεραμνίσας, τὰς δὲ κλισίας εἰλατίνας χαμᾶζε
25 ποικίλοις στρώμασι κεκοσμημένας, ἐκπώματα δὲ κεραμέους
κανθάρους, καὶ τὸν λύχνον ἐκ τῆς ὀροφῆς ἐξηρτημένον ἀνακεχυμέ-
νας ἔχοντα τὰς φλόγας. ὅτι δὲ καὶ ἀπὸ Κανθάρου κεραμέως
ὠνομάσθη τὸ ἔκπωμα φησὶ Φιλέταιρος (fr. 4)·
Πηλεύς· ὁ Πηλεὺς δ᾿ ἐστὶν ὄνομα κεραμέως, |
30 ξηροῦ λυχνοποιοῦ, Κανθάρου, πενιχροῦ πάνυ. 474e

10  Διογένης C E : Ἀντικλείδης A ‖ 17  ποτήρι᾿ Meineke : ποτήρια A : ποτηρ


C : ποτρ E
494 epitome

ἐστὶ δὲ καὶ γυναικεῖον κοσμάριον κατὰ Ἀντιφάνην (fr. 62).


καρχήσιον. ποτήριον ἐπίμηκες, συνηγμένον εἰς μέσον ἐπι-
εικῶς, ὦτα ἔχον μέχρι τοῦ πυθμένος καθήκοντα· καὶ τάχα διὰ τὸ
474f ἀνατετάσθαι οὕτως ὠνόμασται. ἐστὶ δ᾿ ἀρχαιότατον, | εἴ γε ὁ Ζεὺς
ὁμιλήσας Ἀλκμήνῃ δέδωκε δῶρον αὐτὸ μίξεως κατὰ Φερεκύδην 5
(FGrH 3 F 13a). Ἀσκληπιάδης (fr. 6 Pagani) δὲ ἀπό τινος τῶν ἐν τῇ
νηὶ κατασκευασμάτων κεκλῆσθαι αὐτό φησι· τοῦ γὰρ ἱστοῦ τὸ μὲν
κατωτέρω πτέρνα καλεῖται, ἣ ἐμπίπτει εἰς τὸν ληνόν, τὸ δ᾿ εἰς
475a μέσον τράχηλος, τὸ δὲ πρὸς τῷ τέλει καρχήσιον. | ἔχει δὲ κεραίας
ἄνω συννευούσας ἐφ᾿ ἑκάτερα τὰ μέρη, καὶ ἐπίκειται τὸ λεγόμενον 10
θωράκιον, τετράγωνον πάντῃ πλὴν τῆς βάσεως καὶ τῆς κορυφῆς·
αὗται δὲ προὔχουσι μικρὸν ἐπ᾿ εὐθείας ἐξωτέρω. ἐπὶ δὲ τοῦ
θωρακίου ἡ εἰς ὕψος ἀνήκουσα καὶ ὀξεῖα γινομένη ἐστὶν ἡ
475b λεγομένη ἠλακάτη. | ὠνομάσθη δὲ καρχήσιον διὰ τὸ τραχύσματα
ἔχειν κεγχροειδῆ, καὶ εἴρηται κατ᾿ ἐναλλαγὴν τοῦ ε̄ πρὸς τὸ ᾱ ἀντὶ 15
τοῦ κερχήσιον· διὸ καὶ Ὅμηρος (Il. 21.541) τοὺς ὑπὸ δίψους
κρατουμένους καρχαλέους φησί. |
475c κάλπιον. εἶδος ποτηρίου.
κελέβη. ἴσως πᾶν ποτήριον ἀπὸ τοῦ χέειν εἰς αὐτὸ τὴν λοιβὴν
475d | 475c ἢ τὸ λείβειν, | ἀφ᾿ οὗ καὶ λέβης. | Ἀνακρέων (PMG 356(a).1–5)· 20

ἄγε δὴ φέρ᾿ ἡμίν, ὦ παῖ,


κελέβην, ὅπως ἄμυστιν
προπίω, τὰ μὲν δέκ᾿ ἐγχέας
ὕδατος, τὰ πέντε δ᾿ οἴνου
κυάθους. | 5 25

475d Νίκανδρος δὲ ὁ Κολοφώνιος (fr. 138 Schneider) ποιμενικὸν ἀγ-


γεῖον μελιτηρὸν τὴν κελέβην φησί· Σιληνὸς δὲ τὸ ποτήριον Αἰολι-
κῶς, Πάμφιλος (fr. XIII Schmidt) δὲ μόνην τὴν θερμοποτίδα
καλουμένην. |
476a κέρας. τοὺς πρώτους λέγεται τοῖς κέρασι τῶν βοῶν πίνειν· ἀφ᾿ 30
οὗ τὸν Διόνυσον κερατοφυῆ πλάττεσθαι ἔτι τε ταῦρον καλεῖσθαι. ἐν
δὲ Κυζίκῳ καὶ ταυρόμορφος ἵδρυται. καὶ μέχρι δὲ νῦν τὴν τοῦ
οἴνου μῖξιν τῷ ὕδατι κεράσαι φαμὲν καὶ τὸ ἀγγεῖον ἐν ᾧ κιρνᾶται
476b κρατήρ, | οἱονεὶ κερατήρ, ἀπὸ τοῦ εἰς κέρας ἐγχεῖσθαι τὸ πόμα.

8  κατωτρ, i.e. κατωτέρω C E : κατωτάτω, i.e. κατωττ A | τὸν C E : τὴν A


33  τῷ ὕδατι C : ὕδατι tantum Eust. : τῶν ὑδάτων E
xi 47 4e –47 7b 495

διαμένει δὲ ἔτι καὶ νῦν ἡ τῶν κεράτων κατασκευή, καὶ καλοῦνται


ῥυτά. Πίνδαρος (fr. 166.1–5)·
ἐπεὶ Φῆρες δάεν
ῥιπὰν μελιηδέος οἴνου,
5 ἀπὸ μὲν λευκὸν | γάλα χερσὶ τραπεζᾶν 476c
ὤθεον, αὐτόματοι δ᾿ ἐξ ἀργυρέων κεράτων
πίνοντες ἐπλάζοντο. 5
Ξενοφῶν Ἀναβάσεως ἑβδόμῃ (7.2.23)· κατὰ τὸν Θρᾴκιον νόμον
κέρατα οἴνου προὔτεινον. καὶ ἐν τῇ ἕκτῃ (6.1.4)· ἔπινον κερατίνοις
10 ποτηρίοις. Αἰσχύλος (fr. 185)·
ἀργυρηλάτοις
κέρασι χρυσᾶ στόμια προβεβλημένοις. |
φασὶ δὲ Φίλιππον τὸν βασιλέα προπίνειν κέρατι οἷς ἐφιλοφρο- 476d
νεῖτο. Θεόπομπος (FGrH 115 F 38) δέ φησι τοὺς Παιόνων βασιλεῖς
15 βοῶν παρ᾿ αὐτοῖς γινομένων μεγάλα κέρατα φυόντων ὡς χωρεῖν
τρεῖς καὶ τέσσαρας χόας ἐκπώματα ποιεῖν ἐξ αὐτῶν τὰ χείλη
περιαργυροῦντας καὶ χρυσοῦντας. |
κέρνος. ἀγγεῖον κεραμεοῦν ἔχον ἐν αὑτῷ πολλοὺς κοτυλισμοὺς 476e
κεκολλημένους ἐν οἷς εἰσι μήκωνες, | κριθαί, πισοί, λάθυροι, 476f
20 ὦχροι, φακοί, κύαμοι, ζειαί, βρόμος, παλάθιον, μέλι, ἔλαιον,
οἶνος. ὁ δὲ βαστάσας αὐτὸ οἷον λικνοφορήσας τούτων γεύεται·
ἱστορεῖ Ἀμμώνιος (FGrH 361 F 2).
κισσύβιον. μόνωτον ποτήριον. Νεοπτόλεμος δὲ ὁ Παριανός (fr.
10a Mette) φησι τὸ κίσσινον εἶναι ποτήριον, ὡς Εὐριπίδης (fr.
25 146)· |
πᾶς δὲ ποιμένων ἔρρει λαός, 477a
ὁ μὲν γάλακτος κίσσινον φέρων σκύφος,
πίνων ἀναψυκτῆρα, ὁ δ᾿ ἀμπέλων γάνος.
Εὔμολπος δὲ γένος τι νοεῖ ποτηρίου, ἴσως, φησί, κατ᾿ ἀρχὰς ἐκ
30 κισσίνου κατασκευασθὲν ξύλου. Νίκανδρος (fr. 1 Schneider) δέ |
φησι· τῷ Διδυμαίῳ Διὶ κισσοῦ σπονδοποιέονται πετάλοισιν, ὅθεν 477b
τἀρχαῖ᾿ ἐκπώματα κισσύβια φωνέεται. Ἀσκληπιάδης (fr. 4
Pagani)· κισσυβίῳ τῶν μὲν ἐν ἄστει καὶ μετρίων οὐδεὶς ἐχρῆτο,
συβῶται δὲ καὶ νομεῖς καὶ οἱ ἐν ἀγρῷ, ὡς Πολύφημός (Od.
35 9.346–61) τε καὶ Εὔμαιος (Od. 14.112). Καλλίμαχος (fr. 178.12–13
496 epitome

477c Pfeiffer) | δὲ ἄλεισον τὸ αὐτὸ καλέσας καὶ κισσύβιον τὴν ἀκριβῆ


477d τῶν ὀνομάτων θέσιν οὐ διαφυλάττει. εἰκάσειε | δ᾿ ἄν τις ὑπὸ ποιμέ-
νων τὸ πρῶτον ἐργασθῆναι ἐκ κισσίνου ξύλου, ἄλλοι δὲ ἀπὸ τοῦ
χεῖσθαι, ὅ ἐστι χωρεῖν· ὅθεν καὶ ἡ τοῦ ὄφεως κατάδυσις χειή· καὶ
κήθιον τὸ χήτιον τὸ χωροῦν τοὺς ἀστραγάλους. τινὲς δὲ καὶ 5
κυμβίον τὸ αὐτὸ καλοῦσι. |
477e κιβώριον. Ἡγήσανδρος ὁ Δελφὸς (fr. 21, FHG iv.417) Εὐφο-
ρίωνά (test. 5 van Groningen) φησι τὸν ποιητὴν δειπνοῦντά που,
τοῦ κώθωνος εὖ μάλα προβεβηκότος λαβόντα ἓν τῶν κιβωρίων ὡς
ἔξοινον καὶ μεθύοντα ἐνουρῆσαι. συνῆκται δὲ κάτωθεν εἰς στενὸν | 10
477f ὡς τὰ Αἰγύπτια, φησί, κιβώρια.
κόνδυ. ποτήριον Ἀσιατικόν.
στρουθίον. Περσικὸν ποτήριον. |
478b λέγονται δέ τινες καὶ κύλικες Κονώνιοι.
κότυλος. μόνωτον ποτήριον ἐπιπολάζον Σικυωνίοις καὶ 15
Ταραντίνοις, λουτηρίῳ ἐοικὸς βαθεῖ. |
478d | 478e κοτύλη. | ἡ κύλιξ, οἱ δὲ τὸ λεπτὸν ποτήριον. Διόδωρος δέ φησι
478f τὸν παρά τισι κότυλον κοτύλην ὠνομάσθαι, | ὡς Θουκυδίδης
(7.87.2)· κοτύλην ὕδατος καὶ δύο κοτύλας σίτου. Ἀριστοφάνης (fr.
481.1–2)· 20

ἀλφίτων χοίνικας τρεῖς


κοτύλης δεούσας. |
479a Ἀπολλόδωρος (FGrH 244 F 254) δὲ ποτηρίου τι γένος ὑψηλὸν καὶ
ἔγκοιλον. πᾶν δὲ τὸ κοῖλον κοτύλην ἐκάλουν οἱ παλαιοί, ὡς καὶ τὸ
τῶν χειρῶν κοῖλον· ὅθεν καὶ 25

κοτυλήρυτον αἷμα (Il. 23.34)


τὸ ἀμφοτέραις ταῖς χερσὶν ἀρυσθῆναι δυνάμενον. καὶ ἐγκοτύλη τις
παιδιὰ καλεῖται ἐν ᾗ κοιλάναντες τὰς χεῖρας δέχονται τὰ γόνατα
τῶν νενικηκότων οἱ νενικημένοι καὶ βαστάζουσιν αὐτούς. Διόδω-
ρος δὲ τὴν κοτύλην φησὶ καλεῖσθαι καὶ ἡμίναν, ὡς Ἐπίχαρμος (fr. 30
289.1)· |
479b ὕδωρ χλιαρόν, ἡμίνας δύο.
Σώφρων (fr. 100)· κατάστρεψον, τέκνον, τὴν ἡμίναν. εἴρηται δὲ καὶ
κοτυλίσκη καὶ κοτυλίσκιον. Ἀριστοφάνης (Ach. 459)·
x i 4 77 b– 48 0d 497

κοτυλίσκιον τὸ χεῖλος ἀποκεκρουμένον.


κοτύλη δὲ καλεῖται καὶ ἡ τοῦ ἰσχίου κοιλότης (Il. 5.305–6), καὶ αἱ
τοῦ πολύποδος ἐν ταῖς πλεκτάναις ἐπιφύσεις παραγώγως κοτυλη-
δόνες (e.g. Od. 5.432–3). καὶ τὰ κύμβαλα δὲ παρ᾿ Αἰσχύλῳ (fr. 57.6)
5 κοτύλαι·
χαλκοδέτοις κοτύλαις ὀτοβεῖ.
Μαρσύας (FGrH 135/6 F 23) δὲ | τὸ ἐν τῷ ἰσχίῳ ὀστοῦν καλεῖσθαί 479c
φησιν ἄλεισον.
κοτταβίς. Ἁρμόδιος (FGrH 319 F 1.15)· καθαγισάντων ἐν
10 κεραμεᾷ κοτταβίδι. | Ἡγήσανδρος (fr. 32, FHG iv.419) δὲ οὕτω 479d
φησὶ τὸν καλούμενον κότταβον τοῖς Σικελιώταις εἶναι περισπού-
δαστον ὡς καὶ | οἴκους κατασκευάζεσθαι κυκλοτερεῖς, ἵνα πάντες 479e
εἰς τὸ μέσον τοῦ κοττάβου τεθέντος ἐξ ἀποστήματος ἴσου καὶ
τόπων ὁμοίων ἀγωνίζοιντο περὶ τῆς νίκης. καὶ ἦν σπούδασμα εἰς
15 τὸν ἀριστερὸν ἀγκῶνα ἐρείσαντα καὶ τῇ δεξιᾷ κυκλώσαντα ὑγρῶς
ἀφεῖναι τὴν λάταγα· οὕτω γὰρ ἐκάλουν τὸ πῖπτον ἐκ τῆς κύλικος
ὑγρόν· ὥστε ἔνιοι μεῖζον ἐφρόνουν ἐπὶ τῷ καλῶς κοτταβίζειν τῶν
ἐπὶ τῷ ἀκοντίζειν μέγα φρονούντων.
κρατάνιον. μήποτε τὸ νῦν καλούμενον κράνειον ἔκπωμα. |
20 κρουνεῖον. εἶδος ποτηρίου. 480a
κυαθίς. κοτυλῶδες ἀγγεῖον. |
ὅτι κύλιξ λέγεται ἀπὸ τοῦ κυλίεσθαι τῷ τροχῷ. | Ἀθηναῖοι δὲ 480b | 480c
καὶ τὴν ἰατρικὴν πυξίδα κυλικίδα καλοῦσι διὰ τὸ τῷ τόρνῳ
κεκυλίσθαι. ἐγένοντο δ᾿ ἐπίσημοι κύλικες αἵ τ᾿ Ἀργεῖαι καὶ αἱ
25 Ἀττικαί. | φοξαὶ δὲ τὸ χεῖλος αἱ Ἀργεῖαι, ὡς Σιμωνίδης (Semon. fr. 480d
27.1 West2)·
αὕτη δὲ φοξίχειλος,
ἡ εἰς ὀξὺ ἀνηγμένη. τὸ δὲ φοξὸν ἐπὶ τούτου τάττουσι, καθότι
Ὅμηρος (Il. 2.219) ἐπὶ τοῦ Θερσίτου·
30 φοξὸς ἔην κεφαλήν.
καί ἐστιν οἷον φαοξός, ὁ πρὸς τὰ φάη ὀξὺς ὁρώμενος. |
498 epitome

480e ὅτι ἐν Ναυκράτει πολλοὶ κεραμεῖς, ἔνθα καὶ βάπτονται εἰς τὸ


δοκεῖν εἶναι ἀργυρᾶ τὰ κεράμεια. ἐπαινοῦνται δὲ καὶ αἱ Χῖαι
κύλικες. Ἕρμιππος (fr. 55)·
Χία δὲ κύλιξ ὑψοῦ κρέμαται
περὶ πασσαλόφιν. | 5

480f Ἀχαιὸς (TrGF 20 F 14.2) δὲ κυλιχνίδας εἴρηκε παραγώγως,


481a | 481b Ἀλκαῖος (fr. 346.2) δὲ | κυλίχνας. | Φερεκράτης (fr. 152.1–2) δὲ
παίζων φησί·
τοῖς μὲν ἀνδράσι κεραμεύεσθαι ποτήρια |
481c πλατέα, τοίχους οὐκ ἔχοντ᾿ ἀλλ᾿ αὐτὸ τοὔδαφος μόνον. 10

ταῖς δὲ γυναιξὶ (fr. 152.4–5, 7–10)


βαθείας κύλικας ὥσπερ ὁλκάδας
οἰναγωγούς, περιφερεῖς, λεπτάς, μεστάς, 5
ὅπως ἀνεκλογίστως πλεῖστος οἶνος ἐκποθῇ. | 7
481d εἶθ᾿ ὅταν τὸν οἶνον αὐτὰς αἰτιώμεθ᾿ ἐκπιεῖν, 15
λοιδοροῦνται κὠμνύουσι μὴ πιεῖν ἀλλ᾿ ἢ μίαν.
ἡ δὲ κρείττων ἡ μί᾿ ἐστὶ χιλίων ποτηρίων. 10
κυμβία. γένος ποτηρίων βαθέων ὀρθὸν πυθμένα μὴ ἔχοντα
481f μηδ᾿ ὦτα. | Δίδυμος (5.40, p. 75 Schmidt) δὲ ἐπίμηκες, στενὸν τῷ
482d σχήματι, ὅμοιον πλοίῳ. | ἐστὶ δὲ καὶ πλοῖον ἡ κύμβη. Σοφοκλῆς 20
(fr. 127)· |
482e ἵπποισιν ἢ κύμβαισι ναυστολεῖς χθόνα;
ἐστὶ δὲ καὶ κύμβα ποτήριον.
κύπελλον. διαλλάσσει ἀλείσου καὶ δέπαος τῷ κυφὸν εἶναι· ἀπὸ
482f γὰρ τῆς κυφότητος τὸ κύπελλον, ὡς καὶ τὸ ἀμφικύπελλον. | ἢ ὅτι 25
παραπλήσιον ἦν ταῖς πέλλαις, συνηγμέναις μᾶλλον εἰς τὴν
κυφότητα; ἢ ἀμφικύπελλα οἷον ἀμφίκυρτα ἀπὸ τῶν ὤτων, διὰ τὸ
τοιαῦτα εἶναι τῇ κατασκευῇ; Ὅμηρος (Od. 22.10)·
χρύσεον ἄμφωτον. |

2  κεράμεια C E : κεράμια vel κεραμεᾶ scribendum est ‖ 18  ὀρθὸν A C E :


ὀρθῶν Cs Es ‖ 24  δέπαος scripsi : δέπας C E ‖ 26  συνηγμέναις C : συνηγμ() E :
συνηγμένον A
xi 480e–485a 499

Σιμάριστος δὲ παρὰ Κυπρίοις τὸ δίωτον ποτήριον. 483a


κύμβη. κύλικος εἶδος, ὃ Πάφιοι κύμβαν καλοῦσι.
κώθων. Λακωνικὸν ποτήριον. | Ἡνίοχος (fr. 1.1–3)· 483e
πιεῖν τις ἐγχείτω λαβὼν
5 πυριγενῆ κυκλοτερῆ βραχύωτον παχύστομον
κώθωνα παῖδα φάρυγγος.
Θεόπομπος (fr. 55)·
ἐγὼ γὰρ κώθωνος ἐκ στρεψαύχενος
πιόμαν τὸν τράχηλον ἀνακεκλασμένη;
10 ἐντεῦθεν ἀκρατοκώθωνες οἱ ἄκρατον σπῶντες πολύν. | Μνησίθεος 483f
ὁ Ἀθηναῖος ἰατρὸς (fr. 45 Bertier) περὶ κωθωνισμοῦ φησι· συμβαί-
νει τοὺς μὲν πολὺν ἄκρατον ἐν ταῖς συνουσίαις πίνοντας μεγάλα
βλάπτεσθαι καὶ τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχήν. | τὸ μέντοι κωθωνίζεσθαι 484a
διά τινων ἡμερῶν δοκεῖ μοι ποιεῖν τινα καὶ τοῦ σώματος κάθαρσιν
15 καὶ τῆς ψυχῆς ἄνεσιν· γίνονται γάρ τινες ἡμῖν ἐκ τῶν καθ᾿ ἡμέραν
συμποσίων ἐπιπόλαιοι δριμύτητες. ταύταις οὖν ἐστι τῶν μὲν
πόρων οἰκειότατος ὁ διὰ τῆς οὐρήσεως, τῶν δὲ καθάρσεων ὁ διὰ
τῶν κωθωνισμῶν πρέπει μάλιστα· κατανίζεται γὰρ τὸ σῶμα τοῖς
οἴνοις· ὑγρὸν γὰρ καὶ θερμὸν ὁ οἶνος, τὸ δὲ ἀφ᾿ ἡμῶν διηθούμενον
20 οὖρόν ἐστι δριμύ· τὰ γοῦν ἱμάτια τούτῳ χρώμενοι ῥύμματι |
πλύνουσιν οἱ βαφεῖς. τρία δὲ παραφύλαττε ὅταν κωθωνίζῃ· μὴ 484b
πονηρὸν οἶνον πίνειν μηδ᾿ ἄκρατον μηδὲ τραγηματίζεσθαι ἐν τοῖς
κωθωνισμοῖς. ὅταν δ᾿ ἱκανῶς ἔχῃς ἤδη, μὴ κοιμῶ πρὶν ἂν ἐμέσῃς
πλέον ἢ ἔλαττον. εἶτα ἐὰν μὲν ἐμέσῃς ἱκανῶς, ἀναπαύου μικρὸν
25 περιχεάμενος· ἐὰν δὲ μὴ δυνηθῇς ἱκανῶς κενῶσαι σαυτόν, πλείονι
χρῆσαι τῷ λουτρῷ καὶ εἰς τὴν πύελον κατακλίθητι σφόδρα εἰς
θερμὸν ὕδωρ. |
λαβρώνια. ἔκπωμα Περσικὸν παρὰ τὴν ἐν τῷ πίνειν λαβρό- 484c
τητα, πλατύ, μέγα, ἔχον ὦτα μεγάλα. | εὕρηται δὲ καὶ ἀρσενικῶς 484d–e
30 ὁ λαβρώνιος. |
Λάκαιναι. κυλικίων εἶδος ἢ ἀπὸ τοῦ κεράμου οὕτω λεγόμενον, 484f
ὡς τὰ Ἀττικά, ἢ ἀπὸ τοῦ σχήματος ἐπιχωριάσαντος ἐκεῖ.
λεπαστή. οἱ μὲν ὀξυτόνως, ὡς καλή, οἱ δέ, ὡς μεγάλη, παρο-
ξυτόνως. | ὠνομάσθη δὲ ἀπὸ τῶν εἰς τὰς μέθας πολλὰ ἀνα- 485a
35 λισκόντων, οὓς λαφύκτας καλοῦμεν. κύλικες δ᾿ ἦσαν μεγάλαι.
Ἀριστοφάνης Εἰρήνῃ (916)·
500 epitome

πίοις οἴνου κύλικα λεπαστήν;


ἀφ᾿ ἧς ἐστι λάψαι, τουτέστιν ἁθρόως πιεῖν· φησὶ γάρ που ὁ αὐτός
(Ar. fr. 615)·
τὸ δέμας λέλαφας τοὐμόν, ὦναξ δέσποτα,
οἷον “ἅθρουν μ᾿ ἐξέπιες”. καὶ ἀλλαχοῦ (Ar. fr. 174.2–3) δὲ | 5
485b | 485d λεπαστὴν κυανοβενθῆ φησι. | Νίκανδρος (fr. 142 Schneider) δέ
486a φησι Δόλοπας οὕτω καλεῖν τὴν κύλικα. | Ἕρμιππος (fr. 45)·
ἂν ἐγὼ πάθω τι τήνδε τὴν λεπαστὴν ἐκπιών,
τῷ Διονύσῳ πάντα τἀμαυτοῦ δίδωμι χρήματα.
λοιβάσιον. ᾧ τὸ ἔλαιον ἐπισπένδουσι τοῖς ἱεροῖς, σπονδεῖον δὲ 10
ᾧ τὸν οἶνον.
486b Λέσβιον. ποτηρίου εἶδος. | καὶ λουτήριον. |
486c Λυκιουργεῖς. φιάλαι ἀπὸ Λύκωνος τοῦ κατεσκευασμένου, ὡς
486d καὶ Κονώνιοι αἱ ὑπὸ Κόνωνος ποιηθεῖσαι. | Δίδυμος (19g, pp. 314–
15 Schmidt) δὲ τὰς ὑπὸ Λυκίου· ἦν δὲ οὗτος Βοιώτιος ἀνδρι- 15
αντοποιός. ἀγνοεῖ δὲ ὁ γραμματικὸς οὗτος Δίδυμος ὅτι τὸν
τοιοῦτον μετασχηματισμὸν ἀπὸ τῶν τοιούτων ὀνομάτων οὐκ ἄν
486e τις εὕροι γινόμενον ἀλλ᾿ ἀπὸ πόλεων | ἢ ἐθνῶν. Ἀριστοφάνης
Εἰρήνῃ (143)·
τὸ δὲ πλοῖον ἔσται Ναξιουργὴς κάνθαρος. 20

Κριτίας (88 B 35 D–K)· κλίνη Μολοσσιουργὴς καὶ κλίνη Χιουρ-


γής.
μέλη. θηλυκῶς. ποτήριόν τι. |
486f μετάνιπτρον. ἡ μετὰ τὸ νίπτρον ἐπὰν ἀπονίψωνται διδομένη
487a κύλιξ. | ἔνιοι δὲ τὴν μετὰ τὸ νίψασθαι πόσιν. | 25
487b | 487c μαστός. παρὰ Παφίοις τὸ ποτήριον. καὶ ἡ μασθαλὶς | δὲ κύλιξ
τις. |
487f Νεστορίς. περὶ τῆς ἰδέας τοῦ Νέστορος ποτηρίου φησὶν ὁ
ποιητής (Il. 11.632–7)·
πὰρ δὲ δέπας περικαλλές, ὃ οἴκοθεν ἦγ᾿ ὁ γεραιός, 30

4  δέμας C E : δέπας Eust. : δ᾿ αἷμα A ‖ 13  κατεσκευασμένου A :


κατασκευασμένου E : κατασκευασαμένου C ‖ 16  Δίδυμος (C E, om. A) glossa
24  νίπτρον C E : δεῖπνον A
xi 485a–488e 501

χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον· οὔατα δ᾿ αὐτοῦ


τέσσαρ᾿ ἔσαν, δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο, δύο δ᾿ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν. | 635
ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης 488a
5 πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν.
ἐν τούτοις ζητεῖται τί τό (Il. 11.633)·
χρυσείοις ἥλοις πεπαρμένον,
εἶτα τί τό (Il. 11.633–4)·
οὔατα δ᾿ αὐτοῦ
10 τέσσαρα·
τὰ γὰρ ἄλλα ποτήριά φησιν ὁ Μυρλεανὸς Ἀσκληπιάδης δύο ὦτα
ἔχειν. πελειάδας δὲ πῶς ἄν τις ὑπόθοιτο νεμομένας περὶ ἕκαστον
τῶν ὤτων; πῶς δὲ καὶ λέγει δύο πυθμένας εἶναι τοῦ ποτηρίου;
ἰδίως δὲ καὶ τοῦτο λέγεται, ὅτι οἱ μὲν ἄλλοι μογοῦντες | ἐβάστα- 488b
15 ζον τὸ ποτήριον,
Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν. (Il. 11.637)
οἱ μὲν οὖν φασιν ἔξωθεν δεῖν ἐμπείρεσθαι τοὺς χρυσοῦς ἥλους τῷ
ἀργυρῷ ἐκπώματι κατὰ τὴν ἐμπαιστικὴν τέχνην, ὡς καὶ τὸ τοῦ
Ἀχιλλέως σκῆπτρον (Il. 1.246) χρυσείοις ἥλοις ἦν πεπαρμένον | καὶ 488c
20 (Il. 11.29–30) τὸ Ἀγαμέμνονος ξίφος. κατὰ δέ τινας ἐξοχὴ ἦν ὀλίγη
τοῖς κολαπτῆρσιν ἐπηρμένη καὶ οἱονεὶ κεφαλίδας ἥλων ἀποτε-
λοῦσα. πεπάρθαι δὲ λέγει τοὺς ἥλους ὁ ποιητὴς οὐχ ὅτι ἔξωθεν
πρόσκεινται καὶ | πεπαρμένοι εἰσίν, ἀλλ᾿ ὅτι ἐμπεπαρμένοις 488d
ἐοίκασιν ἔξω τε ὀλίγῳ προὔχουσι, μετέωροι τῆς ἄλλης ἐπιφανείας
25 ὄντες. περὶ δὲ τῶν ὤτων οὕτω διορίζονται, ὅτι εἶχε μὲν δύο ὦτα
ἄνω, καθότι καὶ τὰ ἄλλα ποτήρια, ἄλλα δὲ δύο κατὰ τὸ κύρτωμα
μέσον ἐξ ἀμφοῖν τοῖν μεροῖν μικρὰ παρόμοια ταῖς Κορινθιακαῖς
ὑδρίαις. οἱ δὲ ἐκ μιᾶς οἱονεὶ ῥίζης, ἥτις τῷ πυθμένι προσκυρεῖ,
φασὶ καθ᾿ ἑκάτερον τὸ οὖς διασχιδεῖς εἶναι | ῥάβδους ἐπ᾿ ἀμφοῖν, οὐ 488e
30 πολὺ ἀλλήλων διεστώσας διάστημα. αὗται μέχρι τοῦ χείλους
διήκουσαι τοῦ ποτηρίου καὶ μικρὸν μετεωριζόμεναι κατὰ μὲν τὴν
ἀπόστασιν τοῦ ἀγγείου φυλάττουσι τὴν διάσχισιν, κατὰ δὲ τὸ
ἀπολῆγον πρὸς τὴν τοῦ χείλους ἔρεισιν πάλιν συμφύονται. καὶ
γίνεται τοῦτον τὸν τρόπον τέσσαρα ὦτα. τοῦτο δὲ οὐκ ἐπὶ πάντων
502 epitome

ἀλλ᾿ ἐπ᾿ ἐνίων ποτηρίων, μάλιστα δὲ τῶν λεγομένων Σελευκίδων.


488f τὸ δὲ περὶ τῶν δύο πυθμένων | λύουσιν οὕτω· τῶν ποτηρίων τινὰ
μὲν ἕνα πυθμένα ἔχει τὸν φυσικὸν καὶ συγκεχαλκευμένον τῷ ὅλῳ
ποτηρίῳ, ὡς τὰ κυμβία καὶ αἱ φιάλαι καὶ εἴ τι φιαλῶδες τὴν ἰδέαν·
τινὰ δὲ δύο, ὡς τὰ ᾠοσκύφια, τὰ καρχήσια, αἱ Σελευκίδες· ἕνα μὲν 5
γὰρ εἶναι πυθμένα τὸν κατὰ τὸ κύτος συγκεχαλκευμένον τῷ ὅλῳ
ἀγγείῳ, ἕτερον δὲ τὸν πρόσθετον, ἀπὸ ὀξέος ἀρχόμενον, καταλή-
489a γοντα δὲ εἰς πλατύτερον, ἐφ᾿ οὗ ἵσταται τὸ ποτήριον. | καὶ τὸ τοῦ
Νέστορος οὖν δέπας φασὶν εἶναι τοιοῦτο. δύναται δὲ καὶ δύο
πυθμένας ὑποτίθεσθαι, τὸν μὲν οἷον τοῦ ποτηρίου φέροντα τὸν 10
ὅλον ὄγκον καὶ κατὰ μείζονα κυκλοειδῆ περιγραφὴν ἔξαρσιν
ἔχοντα τοῦ ὕψους σύμμετρον, τὸν δὲ κατ᾿ ἐλάττω κύκλον συνεχό-
μενον ἐν κύκλῳ μείζονι, καθ᾿ ὅσον συννεύειν συμβέβηκεν εἰς τὸ ὀξὺ
τὸν φυσικὸν τοῦ ποτηρίου πυθμένα, ὥστε ὑπὸ δυοῖν πυθμένοιν τὸ
ἔκπωμα φέρεσθαι. Διονύσιος δὲ ὁ Θρᾲξ (test. 5 Linke) ἐν Ῥόδῳ 15
λέγεται τὴν Νεστορίδα κατασκευάσαι τῶν μαθητῶν αὐτῷ
489b συνενεγκάντων | τἀργύριον· ὅ φασι σκύφον εἶναι παρακειμένως
ἔχοντα τὰ ὦτα, καθάπερ αἱ δίπρῳροι τῶν νεῶν, περὶ δὲ τὰ ὦτα
τὰς περιστεράς· ὡσπερεὶ δέ τινα ῥοπάλια δύο ὑποκεῖσθαι τῷ
ποτηρίῳ πλάγια διὰ μήκους· ταῦτα δ᾿ εἶναι τοὺς δύο πυθμένας. 20
ὁποῖόν τι ἦν ἐν Καπύῃ πόλει τῆς Καμπανίας ἀνακείμενον τῇ
489c Ἀρτέμιδι ποτήριον, ὅ φασιν ἐκεῖνοι Νέστορος γεγονέναι. | ἐγὼ δέ,
φησὶν ὁ Μυρλεανός, τάδε λέγω περὶ τοῦ ποτηρίου. οἱ παλαιοὶ καὶ
τὰ περὶ τροφὴν πρῶτοι διαταξάμενοι τοῖς ἀνθρώποις, πειθόμενοι
τὸν κόσμον εἶναι σφαιροειδῆ, λαμβάνοντες ἐκ τε τοῦ ἡλίου καὶ τῆς 25
σελήνης σχήματος ἐναργεῖς φαντασίας, ἀφομοιοῦν εἶναι δίκαιον
ἐνόμιζον· διὸ τὴν τράπεζαν κυκλοειδῆ κατεσκευάσαντο καὶ τοὺς
489d τρίποδας τοὺς τοῖς θεοῖς | καθαγιζομένους, κυκλοτερεῖς καὶ
ἀστέρας ἔχοντας, οὓς καὶ καλοῦσι σελήνας. καὶ τὸν ἄρτον δ᾿ ἐκάλε-
σαν ὅτι τῶν σχημάτων ὁ κύκλος ἀπήρτισται καί ἐστι τέλειος. καὶ 30
τὸ ποτήριον οὖν τὸ δεχόμενον τὴν ὑγρὰν τροφὴν κυκλοτερὲς
ἐποίησαν κατὰ μίμημα τοῦ κόσμου. τὸ δὲ τοῦ Νέστορος ποτήριον
καὶ ἰδιαίτερόν ἐστιν· ἔχει γὰρ καὶ ἀστέρας, οὓς ἥλοις ὁ ποιητὴς
ὀνομάζει διὰ τὸ τοὺς ἀστέρας περιφερεῖς εἶναι τοῖς ἥλοις ὁμοίως
καὶ ἐμπεπηγέναι τῷ οὐρανῷ, ὡς Ἄρατός (Phaen. 453) φησιν· | 35

33  ἥλοις C et (structura alia) A : ἥλ(οις) E : ἥλους scribendum


xi 48 8e –49 0b 503

οὐρανῷ αἰὲν ἄρηρεν ἀγάλματα νυκτὸς ἰούσης. 489e


περιττῶς δὲ καὶ τοῦτ᾿ ἔφρασεν ὁ ποιητὴς τοὺς χρυσοῦς ἥλους
παρατιθεὶς τῇ τοῦ ἀργυροῦ ἐκπώματος φύσει, τὴν τῶν ἀστέρων
καὶ τοῦ οὐρανοῦ ἐκτυπῶν κατὰ τὴν ἰδέαν τῆς χρόας οὐσίαν· ὁ μὲν
5 γὰρ οὐρανὸς ἀργύρῳ προσέοικεν, οἱ δ᾿ ἀστέρες χρυσῷ διὰ τὸ
πυρῶδες. ὑποθέμενος οὖν κατηστερισμένον τὸ τοῦ Νέστορος ποτή-
ριον μεταβαίνει καὶ ἐπὶ τὰ κράτιστα τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων, οἷς
δὴ τεκμαίρονται τὰ περὶ ζωὴν οἱ ἄνθρωποι. | λέγω δὲ τὰς πελειά- 489f
δας· ὅταν γὰρ εἴπῃ (Il. 11.634–5)·
10 δύο δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο,
πελειάδας οὐ σημαίνει τὰς ὄρνιθας, ὥς τινες ὑπονοοῦσι, περιστε-
ρὰς εἶναι, ἁμαρτάνοντες· ἕτερον γὰρ εἶναί φησιν Ἀριστοτέλης (HA
544b1–2) πελειάδα καὶ ἕτερον περιστεράν. πελειάδας δ᾿ ὁ ποιητὴς
15 καλεῖ νῦν τὰς Πλειάδας, πρὸς ἃς σπόρος καὶ ἀμητὸς καὶ τῶν
καρπῶν ἀρχὴ γενέσεως καὶ συναίρεσις, ὡς Ἡσίοδος (Op. 383–4)·
Πληιάδων Ἀτλαγενέων ἐπιτελλομενάων |
ἄρχεσθ᾿ ἀμητοῖο, ἀρότοιο δὲ δυσομενάων. 490a
καὶ Ἄρατος (Phaen. 264–7)·
20 αἱ μὲν ὁμῶς ὀλίγαι καὶ ἀφεγγέες, ἀλλ᾿ ὀνομασταὶ
ἦρι καὶ ἑσπέριαι, Ζεὺς δ᾿ αἴτιος, εἱλίσσονται, 265
ὃς καί σφισι καὶ θέρεος καὶ χείματος ἀρχομένοιο
σημαίνειν ἐπένευσεν ἐπερχομένου τ᾿ ἀρότοιο.
τὰς οὖν τῶν καρπῶν γενέσεως καὶ τελειώσεως προσημαντικὰς
25 Πλειάδας οἰκείως ἐνετόρνευσε τῷ τοῦ σοφωτάτου Νέστορος ὁ
ποιητὴς ποτηρίῳ· καὶ γὰρ | τοῦτο τῆς ἑτέρας τροφῆς δεκτικὸν 490b
ἀγγεῖον· διὸ καὶ τῷ Διὶ τὴν ἀμβροσίαν τὰς Πελειάδας φέρειν
φησὶν ἐν Ὀδυσσείᾳ (12.62–3), οὐ τὰς πελειάδας τὰς ὄρνις, ὡς
πολλοὶ νομίζουσιν (ἄσεμνον γάρ), ἀλλὰ τὰς Πλειάδας· οἰκεῖον γὰρ
30 τὰς προσημαινούσας τὰς ὥρας τῷ τῶν ἀνθρώπων γένει, ταύτας
καὶ τὴν ἀμβροσίαν τῷ Διὶ φέρειν· διὸ ἀπὸ τῶν πτηνῶν αὐτὰς
χωρίζει (Od. 12.62)· |

3  φύσει A : φύ(σ)ει C : φύει E


504 epitome

490c τῇ μέν τ᾿ οὐδὲ ποτατὰ παρέρχεται οὐδὲ Πέλειαι.


ὅτι δὲ τὰς Πλειάδας τῶν ἐνδοξοτάτων καὶ ἀπλανῶν ἄστρων
ὑπείληφε δῆλον ἐκ τοῦ προτάττειν αὐτὰς κατὰ τὴν τῶν ἄλλων
συναρίθμησιν (Il. 18.485–7)·
ἐν δὲ τὰ τείρεα πάντα, 5
Πληιάδας θ᾿ Ὑάδας τε τό τε σθένος Ὠρίωνος
Ἄρκτον τε. |
490d ἐπλανήθησαν δ᾿ οἱ πολλοὶ νομίζοντες τὰς Πλειάδας ὄρνις εἶναι
πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ ποιητικοῦ σχηματισμοῦ τοῦ κατὰ πρόσθεσιν
γράμματος· ἔπειτα δ᾿ ὅτι καὶ τὸ τρήρωνες μόνων ἐδέξαντο ἐπίθε- 10
τον εἶναι τῶν πελειάδων, ἐπεὶ διὰ τὴν ἀσθένειαν εὐλαβὴς ἡ ὄρνις
αὕτη· τρεῖν δ᾿ ἐστὶ τὸ εὐλαβεῖσθαι. πιθανὸν δ᾿ ἐστὶ τὸ ἐπίθετον καὶ
ἐπὶ τῶν Πλειάδων τιθέμενον· μυθεύονται γὰρ καὶ αὗται τὸν
Ὠρίωνα φεύγειν διωκομένης τῆς μητρὸς αὐτῶν Πληιόνης ὑπὸ τοῦ
490e Ὠρίωνος. | ἡ δὲ τοῦ ὀνόματος ἐκτροπή, καθ᾿ ἣν αἱ Πλειάδες 15
λέγονται Πέλειαι καὶ Πελειάδες, παρὰ πολλοῖς ἐστι τῶν ποιητῶν·
πρώτη γοῦν ἡ Βυζαντία Μοιρὼ (fr. 1.2–4, p. 21 Powell) φάσκει τὴν
ἀμβροσίαν τῷ Διὶ τὰς Πλειάδας κομίζειν. Σιμωνίδης (PMG 555.5)
490f δὲ | Πελειάδας οὐρανίας τὰς Πλειάδας φησί. καὶ Πίνδαρος (N.
2.11–12) δέ φησιν· 20

ὀρίαν Πελειάδων
μὴ τηλόθι ὁ Ἀρίων ἀνεῖσθαι·
σύνεγγυς γὰρ ὁ Ὠρίων τῇ ἀστροθεσίᾳ τῶν Πλειάδων· διὸ καὶ ὁ
περὶ ταύτας μῦθος, ὅτι φεύγουσι μετὰ τῆς μητρὸς Πληιόνης τὸν
Ὠρίωνα. ὀρίας δὲ λέγει τὰς Πλειάδας ἐν ἴσῳ τῷ οὐρίας κατὰ 25
491a παράλειψιν τοῦ ῡ, ἐπεὶ κεῖνται ἐπὶ | τῆς οὐρᾶς τοῦ Ταύρου. καὶ
Αἰσχύλος (fr. 312.4) δὲ ἐκφανέστερον προσπαίζων τῷ ὀνόματι
κατὰ τὴν ὁμοφωνίαν φησίν·
ἄπτεροι Πελειάδες.
καὶ Μοιρὼ (fr. 1.1, p. 21 Powell) περὶ Διὸς λέγει· | 30

491b Ζεὺς δ᾿ ἄρ᾿ ἐνὶ Κρήτῃ τρέφετο,

10  τρήρωνες A Eust.(5) : τρίρωνες C E* ‖ 24  Πληιόνης A, cf. (structura


mutata) Eust.(5) Πληϊόνην et supra : Πλειόνης C E
xi 49 0c –49 1f 505

καὶ ὅτι ἔτρεφον αὐτὸν (fr. 1.3–10, p. 21 Powell)


ὑπὸ ζαθέῳ ἄντρῳ τρήρωνες
ἀμβροσίην φορέουσαι ἀπ᾿ Ὠκεανοῖο ῥοάων·
νέκταρ δ᾿ ἐκ πέτρης μέγας αἰετὸς αἰὲν ἀφύσσων 5
5 γαμφηλῇς φορέεσκε Διὶ μητιοέντι.
τὸν καὶ νικήσας Κρόνον εὐρύοπα Ζεὺς
ἀθάνατον ποίησε καὶ οὐρανῷ ἐγκατένασσεν.
ὣς δ᾿ αὕτως τρήρωσι Πελειάσιν ὤπασε τιμήν, |
αἳ δή τοι θέρεος καὶ χείματος ἄγγελοί εἰσι. 10 491c
10 Λαμπροκλῆς (PMG 736.1–2) τέ φησιν·
αἳ ποταναῖς
ὁμώνυμοι πελειάσιν αἰθέρι κεῖνται. |
οὐδὲν οὖν ἄπιστον καὶ Ὅμηρον τὰς Πλειάδας ποιητικῷ νόμῳ 491d
Πελειάδας ὠνομακέναι. ἀποδεδειγμένου οὖν τοῦ ὅτι Πλειάδες
15 ἦσαν ἐντετορευμέναι τῷ ποτηρίῳ, καθ᾿ ἕκαστον τῶν ὤτων δύο
ὑποθετέον εἴτε βούλεταί τις ὀρνιθοφυεῖς κόρας εἴτ᾿ αὖ καὶ ἀνθρω-
ποειδεῖς, ἄστροις δὲ πεποικιλμένας. | τὸ μέντοι (Il. 11.634–5)· 491e
ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο,
20 οὐχ ὡς περὶ ἓν ἕκαστον ἀκουστέον· γενήσονται γὰρ οὕτως ὀκτὼ
τὸν ἀριθμόν. ἀλλ᾿ ἐπείπερ ἔσχισται μὲν ἑκάτερον τῶν ὤτων εἰς δύο
σχίσεις, τούτων δ᾿ αὖ συνάφεια κατὰ τὴν τελευταίαν ὑπόληξιν,
“ἕκαστον” μὲν ἂν λέγοιτο καθὸ τέσσαρες αἱ πᾶσαι σχίσεις τῶν
ὤτων, ἑκάτερον δὲ καθὸ συμφυῆ πάλιν ἐπὶ τέλει γίνονται τῆς
25 ἀνατάσεως αὐτῶν. ὅταν οὖν εἴπῃ (Il. 11.634–5)·
δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
χρύσειαι νεμέθοντο, δύο δ᾿ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν,
καθ᾿ ἑκατέραν | σχίσιν τῶν ὤτων ἀκουσόμεθα μίαν Πελειάδα· ἃς 491f
δοιὰς εἶπε καθὸ συμφυεῖς εἰσιν ἀλλήλαις καὶ συνεζευγμέναι· τὸ
30 γὰρ δοιοὶ καὶ δοιαὶ σημαίνει καὶ τὸ κατ᾿ ἀριθμὸν εἶδος, οἷον (Od.
16.253)·

24  γίνονται C E : γίνεται A
506 epitome

δοιὼ θεράποντες,
καί (Od. 4.129)·
δοιοὺς τρίποδας.
σημαίνει δὲ καὶ τὸ συμφυὲς καὶ συνεζευγμένον κατ᾿ ἀριθμόν (Od.
5.476–7)· 5

δοιοὺς δ᾿ ἄρ᾿ ὑπήλυθε θάμνους


ἐξ ὁμόθεν πεφυῶτας. |
492a ἔπειθ᾿ ὅταν ἐπενέγκῃ τό (Il. 11.635)·
δύο δ᾿ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν,
ἀκουστέον οὐ πυθμένας δύο, οὐδὲ κατὰ διαίρεσιν ἀναγνωστέον, ὡς 10
ὁ Θρᾲξ Διονύσιος, ἀλλὰ κατὰ σύνθετον ὑποπυθμένες, ὅπως ἐπὶ
τῶν Πελειάδων ἀκούσωμεν ὅτι τέσσαρες μὲν ἦσαν ἐπὶ τῶν ὤτων,
δύο δὲ ὑποπυθμένες, τουτέστιν ὑποπυθμένιοι· ὥστε διακρατεῖσθαι
492b τὸ δέπας ὑπὸ | δυεῖν Πελειάδων ὑποκειμένων τῷ πυθμένι, ἓξ δὲ
τὰς πάσας γενέσθαι Πελειάδας, ἐπείπερ ὁρῶνται τοσαῦται, ὡς καὶ 15
Ἄρατος (Phaen. 261, 258)·
ἑπτὰ δὲ κεῖναι ἐπιρρήδην καλέονται,
ἓξ οἶαί περ ἐοῦσαι ἐπόψιαι ὀφθαλμοῖσι. |
492c τὸ ὁρώμενον οὖν ἐν τοῖς ἄστροις καὶ ἐν τῇ φαινομένῃ κατασκευῇ
προσηκόντως ἐτόρευσεν. ἐν δὲ τῷ (Od. 12.62–5)· 20

τῇ μέν τ᾿ οὐδὲ ποτητὰ παρέρχεται οὐδὲ πέλειαι


τρήρωνες, αἵ τ᾿ ἀμβροσίην Διὶ πατρὶ φέρουσιν,
ἀλλὰ καὶ τῶν αἰεὶ ἀφαιρεῖται λὶς πέτρη·
ἀλλ᾿ ἄλλην ἐνίησι πατὴρ ἐναρίθμιον εἶναι, | 65
492d ὑπὸ τῆς ὀξύτητος τῶν πλαγκτῶν πετρῶν καὶ τῆς λειότητος 25
ἀφαιρεῖσθαι λέγει μίαν τῶν Πλειάδων, ἄλλην δὲ πρὸς τοῦ Διὸς
ἐνίεσθαι χάριν τοῦ σῴζειν τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, ποιητικῶς αἰνιττό-
μενος ὅτι τῶν Πλειάδων ἓξ ὁρωμένων ὅμως ὁ ἀριθμὸς αὐτῶν οὐκ
ἀπόλλυται, λέγονται δὲ καὶ τῷ ἀριθμῷ καὶ τοῖς ὀνόμασιν ἑπτά.
πρὸς δὲ τοὺς λέγοντας οὐκ οἰκείως τῷ ποτηρίῳ ἐντετυπῶσθαι τὰς 30

15  Πελειάδας C Es : Πλειάδας A E
xi 491f –493e 507

Πλειάδας ξηρῶν τροφῶν οὔσας σημαντικὰς λεκτέον ὅτι τὸ δέπας


ἀμφοτέρων τῶν τροφῶν | ἐστι δεκτικόν· κυκεὼν γὰρ ἐν αὐτῷ 492e
γίνεται, τοῦτο δ᾿ ἐστὶ πόσις ἐν τῷ κράματι τυρὸν ἔχουσα καὶ
ἄλφιτον. ἄμφω δὲ ταῦτα κυκώμενα καὶ οὕτω πινόμενα λέγει ὁ
5 ποιητὴς ἐν τῷ (Il. 11.624)·
τοῖσι δὲ τεῦχε κυκεῶ ἐυπλόκαμος Ἑκαμήδη,
καὶ τὰ ἑξῆς. | τὸ δέ (Il. 11.636–7)· 492f
ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης, |
Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν, 493a
10 οὐκ ἀκουστέον ἐπὶ μόνων Μαχάονος καὶ Νέστορος, ὡς οἴονταί
τινες λέγοντες (Il. 11.636)·
ἀλλ᾿ ὃς μὲν μογέων,
ἐπὶ Μαχάονος, τὸ μογέων ἡγεῖσθαι νομίζοντες, ἐπεὶ τέτρωται·
ὅτι γὰρ καθ᾿ Ὅμηρον ὁ Μαχάων οὐ τέτρωται ἐν ἄλλοις δειχθήσε-
15 ται. ἀγνοοῦσι δ᾿ ὅτι ἐπὶ τούτων οὐκ “ἄλλος” | ἀλλ᾿ “ἕτερος” εἶπεν 493b
ἂν Ὅμηρος· | δύο γὰρ οὗτοι πίνουσιν. | ἐπὶ δὲ δύο τὸ ἕτερος, ὡς τό 493a | 493b
(Il. 3.103)·
οἴσετε δ᾿ ἄρν᾿, ἕτερον λευκόν, ἑτέρην δὲ μέλαιναν.
ἔπειτα δὲ τὸ ὃς ἀντὶ προτακτικοῦ τοῦ ὃ Ὅμηρος οὐδέποτε τίθησι·
20 τοὔμπαλιν δ᾿ ἀντὶ τοῦ ὃς ὑποτακτικοῦ παραλαμβάνει τὸ προτα-
κτικὸν ὅ (Il. 6.153)·
Σίσυφος ἔσκεν, ὃ κέρδιστος γένετ᾿ ἀνδρῶν.
ἐλλείπει οὖν τό τις μόριον· τὸ γὰρ πλῆρές ἐστιν (~ Il. 11.636)·
ἄλλος μέν τις μογέων ἀποκινήσασκε | τραπέζης 493c
25 μέγα ὂν κατὰ τὸ κύτος καὶ βαρὺ τὴν ὁλκήν, Νέστωρ δ᾿ ὁ γέρων
φιλοπότης ὢν ἐκ τῆς συνεχοῦς συνηθείας ῥᾳδίως βαστάζειν
ἔσθενε. | τί δὲ καὶ Διομήδους καὶ Αἴαντος καὶ Ἀχιλλέως γενναιότε- 493d
ρον ἀείρει τὸ δέπας ὁ τῇ ἡλικίᾳ προβεβηκὼς Νέστωρ;, | φησὶ 493c
Σωσίβιος (FGrH 595 F 26), | καὶ λύει αὐτὸς τῇ ἀναστροφῇ | ἀπὸ τοῦ 493d | 493e
30 μέσου ἐξελὼν τὸ γέρων, ὡς ἂν λέγῃ (~ Il. 11.636)·

11  λέγοντες C : λέτ(ες) E : λαμβάνοντες A


508 epitome

ἄλλος μὲν γέρων μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης,


ὁ δὲ Νέστωρ μόνος τῶν λοιπῶν πρεσβυτῶν φαίνεται τὸ δέπας
ἀμογητὶ ἀείρων. ταῦτα ὁ θαυμάσιος λυτικὸς Σωσίβιος, ὃν οὐκ
ἀχαρίτως διέπαιξε διὰ τὰς πολυθρυλλήτους ταύτας καὶ τὰς τοιαύ-
493f τας | λύσεις Πτολεμαῖος ὁ Φιλάδελφος· λαμβάνοντος γὰρ αὐτοῦ 5
σύνταξιν βασιλικὴν μεταπεμψάμενος τοὺς ταμίας ἐκέλευσεν, ἐὰν
παραγένηται ὁ Σωσίβιος ἐπὶ τὴν ἀπαίτησιν τῆς συντάξεως, λέγειν
αὐτῷ ὅτι ἀπείληφε. καὶ μετ᾿ οὐ πολὺ παραγενομένῳ καὶ αἰτοῦντι
εἰπόντες δεδωκέναι τὰς ἡσυχίας ἦγον, ὁ δὲ τῷ βασιλεῖ προσελθὼν
κατεμέμφετο τοὺς ταμίας. ὁ δὲ βασιλεὺς ἥκειν αὐτοὺς κελεύσας 10
494a μετὰ τῶν βιβλίων | ἐν οἷς αἱ ἀναγραφαί εἰσι τῶν τὰς συντάξεις
λαβόντων, λαβὼν ταύτας εἰς χεῖρας καὶ κατιδὼν ἔφη καὶ αὐτὸς
εἰληφέναι αὐτὸν ταύτας οὕτως· ἦν ὀνόματα ἐγγεγραμμένα ταῦτα,
Σωτῆρος Σωσιγένους Βίωνος Ἀπόλλωνος, εἰς ἃ ἀποβλέψας ὁ
βασιλεὺς εἶπεν· “ὦ θαυμάσιε λυτικέ, ἐὰν ἀφέλῃς τοῦ Σωτῆρος τὸ 15
σω- καὶ Σωσιγένους τὸ -σι- καὶ τοῦ Βίωνος τὴν πρώτην συλλαβὴν
καὶ τὴν τελευταίαν τοῦ Ἀπόλλωνος, εὑρήσεις σαυτὸν ἀπειληφότα
τὰς σὰς ἐπινοίας. καί·
494b ταῦτα οὐχ | ὑπ᾿ ἄλλων ἀλλὰ τοῖς σαυτοῦ πτεροῖς,
ἁλίσκῃ κατὰ τὸν θαυμάσιον Αἰσχύλον (fr. 139.4). 20
ὅλμος. ποτήριον κερατίου τρόπον εἰργασμένον, ὕψος ὡς
πυγονιαῖον.
ὀξύβαφον. ἡ κοινὴ συνήθεια τὸ ὄξους δεκτικὸν σκεῦος. ἐστὶ δὲ
καὶ ὄνομα ποτηρίου. Κρατῖνος (fr. 199.6)· |
494c οὐδ᾿ ὀξύβαφον οἰνηρὸν ἔτι κεκτήσεται. 25

Ἀντιφάνης (fr. 161.5) δὲ εἶδος κύλικος μικρᾶς κεραμεᾶς αὐτὸ


παρίστησιν· |
494d ἐξ ὀξυβάφων κεραμεῶν ἐπίνομεν. |
494e καὶ τὸ τοῖς ἀποκοτταβίζουσι δὲ ὀξύβαφον τιθέμενον, εἰς ὃ τὰς
λάταγας ἐγχέουσιν, οὐκ ἄλλο τι ἂν εἴη ἢ ἐκπέταλον ποτήριον. | 30
494f ποτήριον δέ τι καὶ ἡ οἰνιστηρία.
ὄλλιξ. ξύλινον ποτήριον.

4  πολυθρυλλήτους C E : πολυθρυλήτους A
xi 49 3e –49 6b 509

Παναθηναϊκόν. |
πρόαρον. κρατὴρ ξύλινος εἰς ὃν τὸν οἶνον κιρνῶσιν Ἀττικοί. 495a
Πάμφιλος (fr. XXX Schmidt)·
κοίλοις ἐν προάροις. (adesp. SH 1011) |
5 πέλλα. ἀγγεῖον σκυφοειδὲς πυθμένα ἔχον πλατύτερον εἰς ὃ 495c
ἤμελγον τὸ γάλα. Ὅμηρος (Il. 16.642)·
εὐγλαγέας κατὰ πέλλας.
παρ᾿ Ἱππώνακτι (fr. 21 Degani) δὲ πελλίς· |
ἐκ πελλίδος πίνοντες· οὐ γὰρ ἦν αὐτοῖς 495d
10 κύλιξ· ὁ παῖς γὰρ ἐμπεσὼν κατήραξε.
Φοῖνιξ δ᾿ ὁ Κολοφώνιος (fr. 4.4, p. 234 Powell)·
πελλίδα (φησί) χρυσῆν,
ἤτοι φιάλην. | κατὰ δὲ Κλείταρχον παρὰ Θεσσαλοῖς καὶ Αἰολεῦσι 495e
πελλητὴρ ὁ ἀμολγεύς, πέλλα δὲ τὸ ποτήριον.
15 Βοιωτοὶ δὲ τὴν κύλικα πενταπλόαν φασίν, ὡς Φιλήτας (fr. 5
Dettori = fr. 33 Spanoudakis). Ἀριστόδημος (FGrH 383 F 9) δέ |
φησιν Ἀθήναζε ἀγῶνα ἐπιτελεῖσθαι τῶν ἐφήβων δρόμου· τρέχειν 495f
δ᾿ αὐτοὺς ἔχοντας ἀμπέλου κλάδον κατάκαρπον, τὸν καλούμενον
ὦσχον. τρέχουσι δ᾿ ἐκ τοῦ ἱεροῦ τοῦ Διονύσου ἄχρι τοῦ τῆς
20 Σκιράδος Ἀθηνᾶς, καὶ ὁ νικήσας λαμβάνει κύλικα τὴν λεγομένην
πενταπλόαν, | οὕτω λεγομένην καθ᾿ ὅσον οἶνον ἔχει καὶ μέλι καὶ 496a
τυρὸν καὶ ἄλφιτα καὶ ἐλαίου βραχύ.
πένταχνον. ποτήριον ἐκπέταλον. Ἀριστοφάνης (fr. 301)·
πάντες δ᾿ ἔνδον πενταχνευταί.
25 πλημοχόη. σκεῦος κεραμοῦν βεμβικῶδες ἑδραῖον ἡσυχῇ, ᾧ
ἐχρῶντο ἐν Ἐλευσῖνι τῇ τελευταίᾳ τῶν μυστηρίων ἡμέρᾳ, ἣν καὶ
ἀπ᾿ αὐτοῦ | Πλημοχόας καλοῦσι· ἐν ᾗ δύο πλημοχόας πλήσαντες 496b
τὴν μὲν πρὸς ἀνατολήν, τὴν δὲ πρὸς δύσιν ἀνιστάμενοι
ἀνατρέπουσιν ἐπιλέγοντες ῥῆσιν μυστικήν.
30 πρίστις. ποτηρίου εἶδος.

27  πλήσαντες C E : πληρώσαντες A
510 epitome

496c προχύτη. εἶδος ἐκπώματος. | Ἴων (fr. 27.2–3 West2)·


ἡμῖν δὲ κρητῆρι οἰνοχόοι θεράποντες
κιρνάντων προχύταισιν ἐν ἀργυρέοις.
Φιλήτας (fr. 6 Dettori = fr. 34 Spanoudakis) δὲ ξύλινον ἀγγεῖον ἀφ᾿
οὗ τοὺς ἀγροίκους πίνειν. Ξενοφῶν δ᾿ ἐν ὀγδόῳ (8.8.10) Παιδείας 5
προχοίδας τινὰς λέγει. ἦν δέ, φησί, τοῖς Πέρσαις νόμιμον μὴ
496d προχοίδας εἰσφέρεσθαι εἰς τὰ | συμπόσια. νῦν δὲ τὸ μὲν μὴ εἰσφέ-
ρεσθαι ἔτι αὖ καταμένει, τοσοῦτο δὲ πίνουσιν ὥστε ἀντὶ τοῦ εἰσφέ-
ρειν αὐτοὶ ἐκφέρονται ἐπειδὰν μηκέτι δύνωνται ὀρθούμενοι ἐξιέναι.
Προυσίας. ἔξορθον ποτήριον τὴν προσηγορίαν σχὸν ἀπὸ 10
Προυσίου τοῦ Βιθυνίας βασιλεύσαντος καὶ ἐπὶ τρυφῇ καὶ μαλακίᾳ
διαβοήτου. |
496e ῥέοντα. ποτήριά τινα. Ἀστυδάμας (TrGF 60 F 3.3–4)·
ῥέοντα δώδεκα, τόσα ἀργυρᾶ,
δύο δὲ χρυσᾶ γρυψί, τὸ δ᾿ ἕτερον Πήγασος. 15

ῥυσίς. φιάλη χρυσῆ. τῶν ᾀδομένων δὲ καὶ ἡ Ῥοδιάς. |


496f ῥυτόν. βραχύνεται καὶ ὀξύνεται. Δίφιλος (fr. 5.2)· |
497a τῶν Ῥοδιακῶν ἢ τῶν ῥυτῶν.
καὶ πάλιν (Epin. fr. 2.4–6)·
ῥυτὸν 20
χωροῦντα δύο χοᾶς, ὃν οὐδ᾿ ἂν ἐλέφας ἐκπίῃ. |
497b ἐγὼ τοῦτο πέπωκα πολλάκις.
ἐκαλεῖτο δὲ πρότερον κέρας. δοκεῖ δὲ σκευοποιηθὲν ὑπὸ πρώτου
τοῦ Φιλαδέλφου φόρημα γενέσθαι τῶν Ἀρσινόης εἰκόνων· τῇ γὰρ |
497c εὐωνύμῳ χειρὶ ἐκείνη τοιοῦτον φέρει δημιούργημα πάντων τῶν 25
ὡραίων πλῆρες ἐμφαινόντων τῶν δημιουργῶν ὡς καὶ τοῦ τῆς
Ἀμαλθείας ἐστὶν ὀλβιώτερον τὸ κέρας τοῦτο. Θεοκλῆς (p. 173
Powell)·
ἐθύσαμεν σήμερον Σωτήρια
πάντες οἱ τεχνῖται· 30
μεθ᾿ ὧν πιὼν τὸ δίκερας ὡς τὸν φίλτατον

1  προχύτη E : προχύτῃ C : προχύτης A


x i 4 96 b– 49 8e 511

βασιλέα πάρειμι. |
Θεόφραστος δ᾿ ἐν τῷ Περὶ Μέθης (fr. 575 Fortenbaugh) τὸ ῥυτόν 497e
φησι ποτήριον τοῖς ἥρωσιν ἀποδίδοσθαι. Δωρόθεος δὲ τὰ ῥυτὰ
κέρασιν ὅμοια εἶναι, διατετρημένα δ᾿ εἶναι, ἐξ ὧν κρουνιζόντων
5 λεπτῶς κάτωθεν πίνουσιν, ὠνομάσθαι δὲ ἀπὸ τῆς ῥύσεως.
σαννάκρα. ὡς Κράτης (FGrH 362 F 10 = fr. 110 Broggiato) φησὶν
ἔκπωμα Περσικόν. | Φιλήμων (fr. 90)· 497f
σαννάκρα, ἱπποτραγέλαφοι, βατιάκια,
σαννάκια,
10 προσπαίζων τῇ γελοιότητι τοῦ ὀνόματος.
Σελευκίς. ἀπὸ Σελεύκου βασιλέως. φησὶ δὲ Πολέμων (fr. 57
Preller)· ποτήρια παραπλήσια Σελευκίς, Ῥοδιάς, Ἀντιγονίς. |
σκύφος. ὡς λύχνος. ἐστὶ δὲ καὶ οὐδέτερον, ὡς τεῖχος. Ἡσίοδος 498a
δ᾿ ἐν τῷ δευτέρῳ Μελαμποδίας (fr. 271.2) μετὰ τοῦ π̄ σκύπφον
15 φησί· |
πλήσας δ᾿ ἀργύρεον σκύπφον φέρε, δῶκε δ᾿ ἄνακτι. | 498b
καὶ Ἀνακρέων (PMG 433.1) δὲ μετὰ τοῦ π̄ φησίν. 498c
ὅτι κυρίως προπίνειν τὸ πρὸ ἑαυτοῦ διδόναι τινί, ὡς Ὀδυσσεὺς
παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 13.57) τῇ | Ἀρήτῃ καὶ ἐν Ἰλιάδι (9.224) 498d
20 Ὀδυσσεύς·
δείδεκτ᾿ Ἀχιλλῆα·
πληροῦντες γὰρ προέπινον ἀλλήλοις μετὰ προσαγορεύσεως.
Εὐριπίδης (fr. 379)·
σκύφος τε μακρός,
25 ἀρσενικῶς. | καὶ Σιμωνίδης (PMG 631)· 498e
οὐατόεντα σκύφον.
Ἴων (TrGF 19 F 26) δὲ οὐδετέρως·
οἶνος οὐκ ἔνι
ἐν τῷ σκύφει.
30 καὶ Ἐπίχαρμος (fr. 72)·
φέρ᾿ ἐγχέας εἰς τὸ σκύφος.
512 epitome

καὶ Φαίδιμος (SH 669)·


δουράτεον σκύφος εὐρὺ μελιζώροιο ποτοῖο. |
498f τὸ δὲ παρ᾿ Ὁμήρῳ (Od. 14.112) Ἀριστοφάνης (p. 201 Slater) μὲν
γράφει·
πλησάμενος δ᾿ ἄρα οἱ δῶκε σκύφος, ᾧ περ ἔπινεν. 5

Ἀρίσταρχος δέ·
σκύφον, ᾧ περ ἔπινεν.
499a ἐστὶ δὲ κατ᾿ Ἀσκληπιάδην ποιμενικώτερον ἀγγεῖον. | Αἰσχύλος (fr.
184) δέ φησι·
ποῦ μοι τὰ πολλὰ δῶρα κἀκροθίνια; 10
ποῦ χρυσότευκτα κἀργυρᾶ σκυφώματα;
Στησίχορος (PMG 181.1–2) δὲ περὶ Ἡρακλέους· |
499b σκύφιον λαβὼν δέπας ἔμμετρον ὡς τριλάγυνον
πί᾿ ἐπισχόμενος, τό ῥά οἱ παρέθηκε Λόφος κεράσας.
λάγυνον δὲ μέτρου ὄνομα παρ᾿ Ἕλλησιν, ὡς χοὸς καὶ κοτύλης, 15
χωροῦν κοτύλας Ἀττικὰς δώδεκα. ἐστὶ δὲ καὶ ἐν Πάτραις ἡ λάγυ-
νος. εἴρηται δὲ καὶ ἀρσενικῶς. Νικόστρατος (fr. 10.2)· |
499c λάγυνος τρίχους.
καί (fr. 10.3)·
τὸν μεστὸν ἡμῖν φέρε λάγυνον. 20

καί (fr. 14.1–2)·


δυσχερὴς λάγυνος οὗτος πλησίον
ὄξους.
καὶ Δίφιλος (fr. 12)·
λάγυνον ἔχω κενόν, ὦ γραῦ, θύλακον δὲ μεστόν. | 25

14  Λόφος C : Λότφο(ς) E : Φόλος A ‖ 17–22  εἴρηται … λάγυνος bis E


xi 49 8 e–5 01b 513

Ἀριστοτέλης δὲ ἐν τῇ Θετταλῶν Πολιτείᾳ (fr. 499 Rose = fr. 503 499d


Gigon) θηλυκῶς λέγει τὴν λάγυνον. ἀλλαχοῦ δὲ Δίφιλος (fr. 3.2)
οὐδετέρως | λαγύνιον. τὸ δὲ παρὰ Στησιχόρῳ (PMG 181.1)· 499e
ἔμμετρον ὡς τριλάγυνον,
5 τὴν τῶν τριῶν γενῶν ἀμφιβολίαν ἔχει. σκύφος δ᾿ ὠνομάσθη ἀπὸ
τῆς σκαφίδος, ἥ ἐστιν ἀγγεῖον ξύλινον στρογγύλον γάλα καὶ
ὀρρὸν | δεχόμενον. Ὅμηρος (Od. 9.223)· 499f
γαυλοί τε σκαφίδες τε, τοῖς ἐνάμελγεν.
εἰ μή που σκύφος εἴη οἷον σκύθος τις διὰ τὸ τοὺς Σκύθας περαι-
10 τέρω τοῦ δέοντος μεθύσκεσθαι· Ἱερώνυμος δὲ καὶ τὸ μεθύσαι
Σκυθίσαι φησί· συγγενὲς γὰρ εἶναι τὸ φ̄ | τῷ θ̄. ὕστερον δὲ κατὰ 500a
μίμησιν εἰργάσαντο κεραμεοῦς καὶ ἀργυροῦς σκύφους· ὧν πρῶτοι
ἐγένοντο καὶ κλέος ἔλαβον οἱ Βοιώτιοι χρησαμένου διὰ τὰς
στρατείας πρώτου Ἡρακλέους τῷ γένει· διὸ καὶ Ἡρακλεωτικοὶ
15 καλοῦνται. ἔχουσι δὲ καὶ διαφορὰν πρὸς τοὺς ἄλλους· ἔπεστι γὰρ
ἐπὶ τῶν ὤτων αὐτοῖς ὁ λεγόμενος Ἡράκλειος δεσμός. | μετὰ δὲ 500b
τούτους διήνεγκαν οἱ Ῥοδιακοί· τρίτοι δ᾿ εἰσὶν οἱ Συρακόσιοι.
καλεῖται δ᾿ ὑπὸ Ἠπειρωτῶν λυρτός, ὑπὸ δὲ Μηθυμναίων σκύθος.
ἐκαλεῖτο δὲ καὶ Δερκυλλίδας ὁ Λακεδαιμόνιος | Σκύθος. Ἔφορος 500c
20 (FGrH 70 F 71)· Λακεδαιμόνιοι Δερκυλλίδαν ἔπεμψαν εἰς τοὺς ἐν
Ἀσίᾳ πάντα μετὰ δόλου πράττοντας βαρβάρους ἥκιστα νομίζοντες
ἐξαπατηθήσεσθαι· ἦν γὰρ οὐδὲν ἐν τῷ τρόπῳ Λακωνικὸν οὐδ᾿
ἁπλοῦν ἔχων ἀλλὰ πολὺ τὸ πανοῦργον καὶ τὸ θηριῶδες· διὸ καὶ
Σκύθον αὐτὸν οἱ Λακεδαιμόνιοι προσηγόρευον.
25 ταβαίτη. | ξύλινον ποτήριον. καὶ τραγέλαφος δὲ | καὶ τριήρης 500d | 500f
καὶ ὑαστικόν.
φιάλη ἀμφίθετος παρ᾿ Ὁμήρῳ (Il. 23.270), | οὐ τὸ ποτήριον 501a
ἀλλὰ χάλκεόν τι ἐκπέταλον λεβητῶδες, ἴσως δύο ὦτα ἔχον ἐξ
ἀμφοτέρων τῶν μερῶν. Παρθένιος δὲ φιάλην ἀκούει ἀπύθμενον.
30 Ἀπολλόδωρος δ᾿ ὁ Ἀθηναῖος (FGrH 244 F 220) τὴν κατὰ τὸν
πυθμένα μὴ δυναμένην τίθεσθαι καὶ ἐρείδεσθαι ἀλλὰ κατὰ στόμα.
τινὲς δέ φασιν ὃν τρόπον ἀμφιφορεὺς λέγεται ὁ ἀμφοτέρωθεν κατὰ
τὰ ὦτα δυνάμενος | φέρεσθαι, οὕτω καὶ ἀμφίθετος φιάλη. 501b

7  ὀρρὸν C E : ὀρὸν A ‖ 26  ὑαστικόν C E : ὑστιακόν A ‖ 31  δυναμένην A :


δυναμένη C E
514 epitome

Ἀρίσταρχος δὲ τὴν δυναμένην ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν τίθεσθαι,


κατὰ τὸν πυθμένα καὶ κατὰ τὸ στόμα. Διονύσιος δ᾿ ὁ Θρᾲξ (fr. 28
Linke) τὴν στρογγύλην τὴν ἀμφιθέουσαν κυκλοτερεῖ τῷ σχήματι.
Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ Μυρλεανός (fr. 8 Pagani), ἡ μὲν φιάλη, φησί,
κατ᾿ ἀντιστοιχίαν ἐστὶ πιάλη, ἡ τὸ πιεῖν ἅλις ἔχουσα· μείζων γὰρ 5
τοῦ ποτηρίου. ἡ δὲ ἀμφίθετος καὶ ἀπύρωτος ἢ ψυχρήλατος ἢ ἐπὶ
501c πῦρ οὐκ ἐπιτιθεμένη, καθότι καὶ λέβητα καλεῖ ὁ ποιητὴς | τὸν μὲν
(Il. 23.702) ἐμπυριβήτην, τὸν δὲ (Il. 23.885) ἄπυρον, τὸν δεχόμενον
ἴσως ψυχρόν, ὥστε καὶ τὴν φιάλην εἶναι χαλκείῳ προσεοικυῖαν
ἐκπετάλῳ δεχομένην ψυχρὸν ὕδωρ. τὴν δ᾿ ἀμφίθετον πότερα δύο 10
βάσεις ἔχον δεῖ νομίζειν ἐξ ἑκατέρου μέρους, ἢ τὸ μὲν ἀμφὶ
σημαίνει τὸ περί, τοῦτο δ᾿ αὖ τὸ περιττόν; ὥστε λέγεσθαι τὸ
περιττῶς πεποιημένον ἀμφίθετον, ἐπεὶ τὸ ποιῆσαι “θεῖναι” πρὸς
501d τῶν ἀρχαίων ἐλέγετο. δύναται | δὲ καὶ ἡ ἐπὶ πυθμένα καὶ στόμα
τιθεμένη. ἡ δὲ τοιαύτη θέσις τῶν φιαλῶν Ἰωνική ἐστι καὶ ἀρχαία. 15
καὶ Μασσαλιῶται ἔτι τιθέασι τὰς φιάλας ἐπὶ πρόσωπον. Κρατῖνος
(fr. 54.1) δὲ
φιάλας βαλανειομφάλους.
501e καὶ ἕτεροί τινές φασιν ὅτι, | ὡς ὁ αὐτὸς Ἀσκληπιάδης (fr. 9 Pagani)
φησίν, οἱ ὀμφαλοὶ αὐτῶν καὶ τῶν βαλανείων οἱ θόλοι ὅμοιοί εἰσι. 20
Λυκόφρων δέ· ἀπὸ τῶν ὀμφαλῶν τῶν ἐν ταῖς γυναικείαις πυέλοις.
501f Τίμαρχος δέ φησι διότι τὰ | πλεῖστα τῶν Ἀθήνησι βαλανείων
κυκλοειδῆ ταῖς κατασκευαῖς ὄντα τὰς ἐξαγωγοὺς ἔχει κατὰ μέσον,
ἀφ᾿ οὗ χαλκοῦς ὀμφαλὸς ἔπεστιν. Ἴων ἐν Ὀμφάλῃ (TrGF 19 F 20)·
ἴτ᾿ ἐκφορεῖτε, παρθένοι, κύπελλα καὶ μεσομφάλους. 25

502a οὕτω δ᾿ εἶπε τὰς βαλανειομφάλους. | Ἀθηναῖοι δὲ τὰς ἀργυρᾶς


502b φιάλας ἀργυρίδας φασί, τὰς δὲ χρυσᾶς χρυσίδας. | Ἕρμιππος (fr.
38)·
χρυσίδ᾿ οἴνου πανσέληνον πιὼν ὑφείλετο.

10  πότερα A : ποτρ C E ‖ 11  ἔχον C E : ἔχειν A ‖ 12–13  τὸ περιττῶς


πεποιημένον C E : τὴν περιττῶς πεποιημένην A ‖ 23  τὰς C E : τοὺς A Cs Es
x i 5 01 b– 50 3e 515

et quae sequuntur ex C E edita


ἐγὼ Πτολεμαίου τοῦ βασιλέως τέτταρα
χυτρίδι᾿ ἀκράτου προσλαβὼν |
διατί νῦν μὴ κωμάσω 502c
5 ἄνευ λύχνου πρὸς τὸ τηλικοῦτον φῶς; (Alex. fr. 246.1–2, 5–6)
Ἡρόδοτος ἐν τῇ πέμπτῃ (5.88.2) φησὶ νόμον θέσθαι Ἀργείους καὶ
Αἰγινήτας Ἀττικὸν μηδὲν προσφέρειν εἰς τὰς θυσίας μηδὲ
κέραμον, ἀλλ᾿ ἐκ χυτρίδων ἐπιχωρίων τὸ λοιπὸν αὐτόθι εἶναι
πίνειν.
10 ψυγεὺς ἢ ψυκτήρ. Πλάτων | ἐν Συμποσίῳ (213e)· “ἀλλὰ φέρε, 502d
παῖ,” φάναι, “τὸν ψυκτῆρα ἐκεῖνον,” ἰδόντα αὐτὸν πλέον ἢ ὀκτὼ
κοτύλας χωροῦντα. Ἄλεξις (fr. 65)·
τρικότυλον ψυγέα. |
ἐν ἄλλοις δὲ καὶ ψυκτήριον αὐτὸ καλεῖ (Alex. fr. 2.7)· | 502f
15 ψυκτηρίδιόν τε δύ᾿ ὀβολοὺς ἄγων. 503a
Ἡρακλέων δ᾿ ὁ Ἐφέσιός (fr. 7 Berndt) φησιν· ὃν ἡμεῖς ψυγέα
καλοῦμεν, ψυκτηρίαν τινὲς ὀνομάζουσι· τοὺς δ᾿ Ἀττικοὺς καὶ
κωμῳδεῖν τὸν ψυγέα ὡς ξενικὸν ὄνομα, ὡς Εὐφορίων (Euphro fr.
3.1–3)·
20 ἐπὰν δὲ καλέσῃ ψυγέα τὴν ψυκτηρίαν,
τὸ σευτλίον δὲ τεῦτλα, φακέαν δὲ τὴν φακῆν,
τί δεῖ ποιεῖν; |
Διονύσιος δὲ ὁ τοῦ Τρύφωνός φησι· τὸν ψυγέα ἐκάλουν οἱ ἀρχαῖοι 503c
δῖνον. ὁ Θυατειρηνὸς δὲ Νίκανδρος (FGrH 343 F 17) καλεῖσθαί
25 φησι ψυκτῆρας καὶ τοὺς ἀλσώδεις καὶ συσκίους τόπους, ἐν οἷς
ἐστὶν ἀναψῦξαι. Αἰσχύλος (fr. 146)·
σαύρας ὑποσκίοισιν ἐν ψυκτηρίοις. |
ᾠδός. εἶδος ποτηρίου. | 503d
ᾠοσκύφιον. διπύθμενον ποτήριον, ὡς ἐν τῷ Περὶ Νεστορίδος 503e
30 (Asclep. Myr. fr. 10 Pagani) ἐρρέθη, ἕνα μὲν πυθμένα ἔχειν τὸν
κατὰ τὸ κύτος αὐτῷ συγκεχαλκευμένον, ἕτερον δὲ τὸν πρόσθετον

4  διατί A : Δτ C E ‖ 14  ψυκτήριον C E : ψυκτηρίδιον A, cf. infra


516 epitome

503f ἀπὸ ὀξέος ἀρχόμενον, καταλήγοντα δὲ εἰς πλατύτερον, ἐφ᾿ | οὗ


ἵσταται τὸ ποτήριον.
ᾠόν. οἶνος κεκραμένος ἐν ᾠῷ χρυσῷ.
504a φιάλαν | ὡς εἴ τις ἀφνεᾶς ἀπὸ χειρὸς ἑλὼν
ἔνδον ἀμπέλου καχλάζοισαν 5
δωρήσεται, (Pi. O. 7.1–3)
οὐ μόνον (Pi. O. 7.4)
νεανίᾳ γαμβρῷ προπίνων,
ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς φιλτάτοις.
ὅτι τὸ περισοβεῖν ἐν κύκλῳ τὸ κύκλῳ πίνειν δηλοῖ. Μένανδρος 10
(Perinth. fr. 5.2 Koerte = fr. 4.2 Sandbach)·
πίνει τὴν κύκλῳ.
καὶ (Theophor. fr. 3.2–3 Sandbach)·
πάλιν τὸ πρῶτον περισόβει ποτήριον
αὐτοῖς ἀκράτου. | 15

504b Εὐριπίδης (fr. 468)·


τὰ δ᾿ ἄλλα χαῖρε κύλικος ἑρπούσης κύκλῳ.
“κρατηρίζωμέν” (Sophr. fr. 101) φησιν ἀντὶ τοῦ συμπίνωμεν. |
504c ὅτι ὁ ἥδιστος καὶ χαριέστατος Ξενοφῶν ἐν τῷ Συμποσίῳ
(2.24–6) φησίν· ὁ δ᾿ αὖ Σωκράτης εἶπεν· “ἀλλὰ πίνειν μέν, ὦ 20
ἄνδρες, καὶ ἐμοὶ πάνυ δοκεῖ· τῷ γὰρ ὄντι ὁ οἶνος ἄρδων τὰς ψυχὰς
τὰς μὲν λύπας, ὥσπερ ὁ μανδραγόρας ἀνθρώπους, κοιμίζει, τὰς δὲ
φλόγας ἐγείρει. δοκεῖ μέντοι μοι καὶ τὰ τῶν ἀνθρώπων σώματα
τὰ αὐτὰ πάσχειν ἅπερ καὶ τὰ τῶν ἐν γῇ φυομένων· καὶ γὰρ
504d ἐκεῖνα, | ὅταν μὲν αὐτὰ ὁ θεὸς ἄγαν ἀθρόως ποτίζῃ, οὐ δύνανται 25
ὀρθοῦσθαι οὐδὲ ταῖς ὥραις διαπλοῦσθαι· ὅταν δὲ ὅσῳ ἥδεται,
τοσούτῳ πίνῃ, καὶ μάλα ὀρθά τε αὔξεται καὶ θάλλοντα ἀφικνεῖται
εἰς καρπογονίαν. οὕτω δὴ καὶ ἡμεῖς, ἢν μὲν ἀθρόον τὸ ποτὸν
ἐγχεώμεθα, ταχὺ ἡμῶν καὶ τὰ σώματα καὶ αἱ γνῶμαι
σφαλοῦνται, καὶ οὐδ᾿ ἀναπνεῖν μὴ ὅτι λέγειν δυνησόμεθα· ἢν δὲ 30

8  νεανίᾳ Pind. : νεανία (suo more) C E P Mus : νεανίαν A ‖ 10  περισοβεῖν A :


περισοβ C E ‖ 23  ἀνθρώπων C : ἀν(θρώπ)ων E* : ἀνδρῶν A Cs et Xen.
xi 503e–505d 517

ἡμῖν οἱ παῖδες μικραῖς κύλιξι μικρὰ ἐπιψεκάζωσιν, ἵνα καὶ ἐγὼ


Γοργείοις ῥήμασιν εἴπω, οὕτως οὐ βιαζόμενοι μεθύειν | ὑπὸ τοῦ 504e
οἴνου ἀλλ᾿ ἀναπειθόμενοι πρὸς τὸ παιγνιωδέστερον ἀφιξόμεθα.”
εἰς ταῦτά τις ἀποβλέπων τὰ τοῦ καλοῦ Ξενοφῶντος εἴσεται ἣν
5 εἶχε πρὸς αὐτὸν ὁ λαμπρότατος Πλάτων ζηλοτυπίαν, ἢ τάχα
φιλονείκως εἶχον ἀρχῆθεν οἱ ἄνδρες πρὸς ἑαυτοὺς αἰσθόμενοι τῆς
ἰδίας ἑκάτερος ἀρετῆς, καὶ ἴσως καὶ περὶ πρωτείων διεφέροντο, οὐ
μόνον ἐξ ὧν περὶ Κύρου εἰρήκασι τεκμαιρομένοις ἡμῖν ἀλλὰ κἀκ
τῶν αὐτῶν ὑποθέσεων· Συμπόσια γὰρ γεγράφασιν ἄμφω, | καὶ ἐν 504f
10 αὐτοῖς τὰς αὐλητρίδας ὁ μὲν ἐκβάλλει, ὁ δ᾿ εἰσάγει. καὶ ὁ μὲν
παραιτεῖται πίνειν μεγάλοις ποτηρίοις, ὁ δὲ τὸν Σωκράτην
παράγει τῷ ψυκτῆρι πίνοντα μέχρι τῆς ἕω (Pl. Smp. 213e–14a,
223c–d). κἀν τῷ Περὶ Ψυχῆς (Phd. 59b) δὲ ὁ Πλάτων
καταλεγόμενος ἕκαστον τῶν παρατυχόντων οὐδὲ κατὰ μικρὸν τοῦ
15 Ξενοφῶντος μέμνηται. καὶ περὶ τοῦ Κύρου οὖν ὁ μὲν (X. Cyr. 1.3.1)
λέγει ὡς ἐκ πρώτης ἡλικίας ἐπεπαίδευτο πάντα τὰ πάτρια, ὁ δὲ
Πλάτων ἐν τρίτῳ Νόμων (694c) | στρατηγὸν μὲν αὐτὸν ἀγαθὸν 505a
οἴεσθαί φησι καὶ φιλόπονον, παιδείας δὲ ὀρθῆς οὐδὲ ἧφθαι τὸ
παράπαν. πάλιν ὁ μὲν Ξενοφῶν συναναβὰς Κύρῳ ὡς Πέρσας μετὰ
20 τῶν μυρίων Ἑλλήνων καὶ ἀκριβῶς εἰδὼς τὴν προδοσίαν τοῦ
Θεσσαλοῦ Μένωνος, | καὶ οἷός τις ἦν τὸν τρόπον, ὡς χαλεπός, ὡς 505b
ἀσελγής, διηγησάμενος φαίνεται· ὁ δὲ καλὸς Πλάτων μονονουχὶ
εἰπών (Stesich. PMG 192.1)·
οὐκ ἔστ᾿ ἔτυμος ὁ λόγος,
25 ἐγκώμια αὐτοῦ διεξέρχεται, ὁ τοὺς ἄλλους ἁπαξαπλῶς κακολογή-
σας καὶ ἐν μὲν τῇ Πολιτείᾳ (e.g. 606e–7a) Ὅμηρον ἐκβάλλων καὶ
τὴν μιμητικὴν ποίησιν, αὐτὸς δὲ τοὺς διαλόγους μιμητικῶς
γράψας, ὧν τῆς ἰδέας οὐδ᾿ αὐτὸς εὑρετής ἐστιν ἀλλ᾿ ὁ Τήιος
Ἀλεξαμενός, ὡς | Ἀριστοτέλης ἐν τῷ Περὶ Ποιητῶν (fr. 72 Rose = 505c
30 fr. 15 Gigon) φησι. διαβάλλει δὲ Πλάτων καὶ Θρασύμαχον τὸν
Χαλκηδόνιον σοφιστὴν ὅμοιον εἶναι λέγων τῷ ὀνόματι, ἔτι δ᾿
Ἱππίαν, Γοργίαν, | Παρμενίδην καὶ ἐν Πρωταγόρᾳ δὲ πολλούς. 505d
λέγεται δὲ ὅτι Γοργίας αὐτὸς ἀναγνοὺς τὸν ὁμώνυμον αὑτῷ
διάλογον πρὸς τοὺς συνήθεις ἔφη· “ὡς καλῶς οἶδε Πλάτων ἰαμβί-
35 ζειν.” Ἕρμιππος (fr. 63 Wehrli) δέ φησιν· ὡς ἐπεδήμησε ταῖς

1  ἐπιψεκάζωσιν C : ἐπιψηκάζωσιν E : ἐπιψακάζωσιν A et Xen.


518 epitome

Ἀθήναις Γοργίας μετὰ τὴν τῆς ἑαυτοῦ χρυσῆς εἰκόνος ἐν Δελφοῖς


505e ἀνάθεσιν εἰπόντος | τοῦ Πλάτωνος ὅτε εἶδεν αὐτόν· “ἥκει ἡμῖν ὁ
καλός τε καὶ χρυσοῦς Γοργίας,” ἔφη ὁ Γοργίας· “ἦ καλόν γε αἱ
Ἀθῆναι καὶ νέον τοῦτον Ἀρχίλοχον ἐνηνόχασιν.” ἄλλοι δέ φασιν
ὅτι ἀναγνοὺς τὸν Πλάτωνος διάλογον πρὸς τοὺς παρόντας ἔφη ὅτι 5
οὐδὲν τούτων οὔτ᾿ εἶπεν οὔτ᾿ ἤκουσε παρὰ Πλάτωνος. ταὐτά φασι
καὶ Φαίδωνα εἰπεῖν ἀναγνόντα τὸν Περὶ Ψυχῆς· διὸ καλῶς ὁ
Τίμων (SH 793.1) περὶ αὐτοῦ ἔφη·
ὡς ἀνέπλαττε Πλάτων·
505f Παρμενίδῃ μὲν γὰρ καὶ ἐλθεῖν | εἰς λόγους τὸν τοῦ Πλάτωνος 10
Σωκράτην μόλις ἡ ἡλικία συγχωρεῖ. ἀδύνατον δὲ καὶ Φαῖδρον
κατὰ Σωκράτην εἶναι, ἀλλὰ μὴν οὐ δύνανται οὐδὲ Πάραλος καὶ
506a Ξάνθιππος οἱ Περικλέους υἱοὶ | τελευτήσαντες τῷ λοιμῷ τῷ
Πρωταγόρᾳ διαλέγεσθαι. ἐκ πολλῶν δὲ καὶ ἄλλων ἐστὶ δεῖξαι ὡς
ἔπλαττε τοὺς διαλόγους. ὅτι δὲ καὶ δυσμενὴς ἦν πρὸς ἅπαντας 15
δῆλον ἐξ ὧν πάντας κακολογεῖ πανταχοῦ καὶ τοὺς μεγίστους |
506b παρ᾿ Ἀθηναίοις γενομένους Ἀριστείδην καὶ Θεμιστοκλέα, Μένωνα
506c δ᾿ ἐπαινεῖ τὸν τοὺς Ἕλληνας προδόντα. | ἃ δὲ περὶ Ἀλκιβιάδου
εἴρηκεν ἐν τῷ Συμποσίῳ οὐδ᾿ εἰς φῶς λέγεσθαί ἐστιν ἄξιον, Λακε-
δαιμονίους δὲ ἐπαινεῖ. ἐπαινεῖ καὶ τοὺς πάντων Ἑλλήνων ἐχθροὺς 20
Πέρσας. καὶ (Alc. I 118e) τὸν ἀδελφὸν Ἀλκιβιάδου καὶ Νικίαν
506d μαινόμενόν | τε ἀποκαλεῖ καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἠλιθίους Μειδίαν
(Alc. I 120a) τε ὀρτυγοκόπον, καὶ (Alc. I 132a) τὸν τῶν Ἀθηναίων
δῆμον εὐπρόσωπον μὲν εἶναι, δεῖν δ᾿ αὐτὸν ἀποδύσαντας θεωρεῖν·
ὀφθήσεται γάρ, φησί, περίβλεπτον ἀξίωμα περικείμενος κάλλους 25
οὐκ ἀληθινοῦ. ἐν δὲ τῷ Κίμωνι οὐδὲ τῆς Περικλέους φείδεται
κατηγορίας, οὐδὲ τῆς Ἀλκιβιάδου καὶ Μυρωνίδου, ἀλλ᾿ οὐδ᾿ αὐτοῦ
Κίμωνος. καὶ ὁ Κρίτων δ᾿ αὐτοῦ Σοφοκλέους ἔχει καταδρομήν, ὁ
δὲ Γοργίας οὐ μόνον ἀφ᾿ οὗ τὸ ἐπίγραμμα ἀλλὰ καὶ Ἀρχελάου τοῦ
506e Μακεδονίας | βασιλέως, ὃν (Grg. 471a–b) οὐ μόνον ἐπονείδιστον 30
ἔχειν γένος, ἀλλ᾿ ὅτι καὶ ἀπέκτεινε τὸν δεσπότην. οὗτος δ᾿ ἐστὶ
Πλάτων, ὃν Σπεύσιππός (test. 48 Tarán) φησι φίλτατον ὄντα
Ἀρχελάῳ Φιλίππῳ τῆς βασιλείας αἴτιον γενέσθαι· Εὔφρατον γάρ,

9  ἀνέπλαττε C Mus : ἀνέπλαττ E : ἀνέπλαττεν A ‖ 20  ἐπαινεῖ. ἐπαινεῖ C Eac :


ἐπαινῶν ἐπαινεῖ A Epc ‖ 21  καὶ Νικίαν C E : Κλεινίαν A ‖ 26  Περικλέους C
E : Θεμιστοκλέους A ‖ 33  Εὔφρατον C γρEmg : Εὐφραῖον A E
xi 505d–507d 519

φησίν, ἀπέστειλε τὸν | Ὠρείτην πρὸς τὸν Περδίκκαν Πλάτων, ὃς 506f


ἔπεισεν ἀπομερίσαι τινὰ χώραν Φιλίππῳ. διατρέφων δ᾿ ἐνταῦθα
δύναμιν, ὡς ἀπέθανε Περδίκκας, ἐξ ἑτοίμου δυνάμεως ὑπαρχούσης
ἐπέπεσε τοῖς πράγμασι. τοῦτο δ᾿ εἴπερ ἀληθείας οὕτως ἔχει, θεὸς
5 ἂν εἰδείη. καὶ ἐν Μενεξένῳ δὲ πολλοὺς διαβάλλει. ἐπιλίπῃ δ᾿ ἄν
με ἡ ἡμέρα, εἰ πάντας ἐθελήσαιμι | λέγειν τοὺς κακῶς ἀκούσαντας 507a
ὑπὸ τοῦ σοφοῦ. ἀλλὰ μὴν οὐδ᾿ Ἀντισθένην (SSR V A 147) ἐπαινῶ·
καὶ γὰρ καὶ οὗτος πολλοὺς εἰπὼν κακῶς οὐδ᾿ αὐτοῦ τοῦ Πλάτωνος
ἀπέσχετο, ἀλλὰ καλέσας αὐτὸν Σάθωνα τὸν ταύτην ἔχοντα τὴν
10 ἐπιγραφὴν λόγον ἐξέδωκεν.
ὅτι μετὰ τὴν Σωκράτους τελευτὴν ἐπὶ πλεῖον τῶν συνήθων
ἀθυμούντων, ὥς φησιν Ἡγήσανδρος (fr. 1, FHG iv.412–13), ἔν τινι
συνουσίᾳ Πλάτων συμπαρὼν λαβὼν τὸ | ποτήριον παρεκάλει μὴ 507b
ἀθυμεῖν αὐτούς, ὡς ἱκανὸς αὐτὸς εἴη ἡγεῖσθαι τῆς σχολῆς, καὶ
15 προέπιεν Ἀπολλοδώρῳ. καὶ ὃς εἶπεν· “ἥδιον ἂν παρὰ Σωκράτους
τὴν τοῦ φαρμάκου κύλικα εἰλήφειν ἢ παρὰ σοῦ τὴν τοῦ οἴνου
πρόποσιν·” ἐδόκει γὰρ Πλάτων φθονερὸς εἶναι καὶ κατὰ τὸ ἦθος
οὐδαμῶς εὐδοκιμεῖν· καὶ γὰρ Ἀρίστιππον (SSR IV A 26) πρὸς
Διονύσιον ἀποδημήσαντα ἔσκωπτεν αὐτὸς τρὶς εἰς Σικελίαν
20 ἐκπλεύσας, ἅπαξ μὲν τῶν ῥυάκων χάριν, ὅτε καὶ τῷ πρεσβυτέρῳ
Διονυσίῳ συγγενόμενος ἐκινδύνευσε, δὶς δὲ πρὸς τὸν | νεώτερον 507c
Διονύσιον. Αἰσχίνου (SSR III A 4) τε πένητος ὄντος καὶ μαθητὴν
ἕνα ἔχοντος, Ξενοκράτην, τοῦτον περιέσπασε. καὶ Φαίδωνι δὲ τὴν
τῆς δουλείας ἐφιστὰς δίκην ἐφωράθη. καὶ τὸ καθόλου πᾶσι τοῖς
25 Σωκράτους μαθηταῖς ἐπεφύκει μητρυιᾶς ἔχων διάθεσιν· διὸ
Σωκράτης οὐκ ἀηδῶς περὶ αὐτοῦ στοχαζόμενος ἐνύπνιον ἔφησεν
ἑωρακέναι πλειόνων παρόντων· “δοκεῖν γάρ”, ἔφη, “τὸν Πλάτω-
να κορώνην γενόμενον ἐπὶ τὴν κεφαλήν μου ἀναπηδήσαντα τὸ
φαλακρόν μου κατασκαριφᾶν καὶ κρατεῖν περιβλέπουσαν. | δοκῶ 507d
30 οὖν σε, ὦ Πλάτων, πολλὰ κατὰ τῆς ἐμῆς ψεύσασθαι κεφαλῆς.” ἦν
δὲ πρὸς τῇ κακοηθείᾳ καὶ φιλόδοξος, ὃς ἔφησεν· “ἔσχατον τὸν τῆς
δόξης χιτῶνα ἐν τῷ θανάτῳ αὐτῷ ἀποδυόμεθα, ἐν διαθήκαις, ἐν
ἐκκομιδαῖς, ἐν τάφοις.” καὶ τὸ πόλιν δὲ θελῆσαι κτίσαι καὶ τὸ
νομοθετῆσαι τίς οὐ φήσει πάθος εἶναι φιλοδοξίας; λέγει γοῦν ἐν τῷ
35 Τιμαίῳ (19b)· πέπονθά τι πάθος πρὸς τὴν πολιτείαν, ὥσπερ ἂν εἰ

5  ἐπιλίπῃ] ἐπιλίπη C E : ἐπιλείποι A : ἐπιλίποι Dindorf ‖ 10  λόγον C E :


διάλογον A
520 epitome

507e ζωγράφος ἐβούλετο | τὰ ἑαυτοῦ ἔργα κινούμενα καὶ ἐνεργὰ ἰδεῖν,


οὕτω κἀγὼ τοὺς πολίτας οὓς διαγράφω. περὶ δὲ τῶν ἐν τοῖς
διαλόγοις αὐτοῦ τί ἂν καὶ λέγοι τις; ἡ μὲν γὰρ ψυχὴ ἡ δια-
πλαττομένη ἀθάνατος ὑπ᾿ αὐτοῦ παρὰ πρώτῳ εἴρηται Ὁμήρῳ.
ψυχὴ δέ, φησίν, ἡ τοῦ Πατρόκλου (Il. 16.856) 5

Ἀϊδόσδε κατῆλθεν.
507f εἰ δ᾿ οὖν καὶ Πλάτωνός φησί τις εἶναι τὸν λόγον, οὐχ | ὁρῶ τίν᾿
ἐσχήκαμεν ἀπ᾿ αὐτοῦ ὠφέλειαν· εἰ γὰρ καὶ συγχωρήσει τις
μεθίστασθαι τὰς τῶν τετελευτηκότων ψυχὰς εἰς ἄλλας φύσεις καὶ
πρὸς τὸν μετεωρότερον καὶ καθαρώτερον ἀνέρχεσθαι τόπον, ἅτε 10
κουφότητος μετεχούσας, τί πλέον ἡμῖν; ὧν γὰρ μήτ᾿ ἀνάμνησίς
ἐστιν οὗ ποτε ἦμεν μήτ᾿ αἴσθησις, εἰ τὸ σύνολον ἦμεν, τίς χάρις
ταύτης τῆς ἀθανασίας; οἱ δὲ συντεθέντες ὑπ᾿ αὐτοῦ Νόμοι καὶ ἔτι
508a πρότερον ἡ Πολιτεία | τί πεποιήκασι; καίτοι ἔδει καθάπερ τὸν
Λυκοῦργον τοὺς Λακεδαιμονίους καὶ τὸν Σόλωνα τοὺς Ἀθηναίους 15
καὶ τὸν Ζάλευκον τοὺς Θουρίους καὶ αὐτόν, εἴπερ ἦσαν χρήσιμοι,
πεῖσαί τινας τῶν Ἑλλήνων αὐτοῖς χρήσασθαι· νόμος γάρ ἐστιν, ὥς
φησιν Ἀριστοτέλης (Rh.Al. 1420a25–7), λόγος ὡρισμένος καθ᾿
ὁμολογίαν κοινὴν πόλεως μηνύων πῶς δεῖ πράττειν ἕκαστα. ὁ δὲ
Πλάτων πῶς οὐκ ἄτοπος τριῶν Ἀθηναίων γενομένων νομοθετῶν 20
τῶν γε δὴ γνωριζομένων, Δράκοντος καὶ αὐτοῦ Πλάτωνος καὶ
508b Σόλωνος, τῶν μὲν τοῖς | νόμοις ἐμμένειν τοὺς πολίτας, τῶν δὲ
Πλάτωνος καὶ προσκαταγελᾶν; ὁ δ᾿ αὐτὸς λόγος καὶ περὶ τῆς
πολιτείας· εἰ καὶ πασῶν ἐστιν αὕτη βελτίων, μὴ πείθοι δ᾿ ἡμᾶς, τί
πλέον; ἔοικεν οὖν ὁ Πλάτων οὐ τοῖς οὖσιν ἀνθρώποις γράψαι τοὺς 25
Νόμους ἀλλὰ τοῖς ὑπ᾿ αὐτοῦ διαπλαττομένοις, ὥστε καὶ ζητεῖσθαι
τοὺς χρησομένους. ἐχρῆν οὖν οὗ εἰσι λέγειν ταῦτα καὶ γράφειν καὶ
μὴ ταὐτὰ ποιεῖν τοῖς εὐχομένοις ἀλλὰ τοῖς τῶν ἐνδεχομένων
508c ἀντεχομένοις. | ἐν οἷς δὲ περὶ τῶν ἐν μαθήμασι διεξέρχεται καὶ
περὶ τῶν κατὰ φύσιν καὶ πλειόνων ἄλλων, οὐδὲ διὰ ταῦτα θαυμα- 30
στέος ἐστίν· ἔχει γάρ τις καὶ παρ᾿ ἑτέρων ταῦτα λαβεῖν ἢ βέλτιον
λεχθέντα ἢ μὴ χεῖρον. Θεόπομπος (FGrH 115 F 259) οὖν φησι·
τοὺς πολλοὺς τῶν διαλόγων αὐτοῦ ἀχρείους καὶ ψευδεῖς ἄν τις
εὕροι· ἀλλοτρίους τε τοὺς πλείους, ὄντας ἐκ τῶν Ἀριστίππου
508d διατριβῶν, | ἐνίους δὲ κἀκ τῶν Ἀντισθένους, πολλοὺς δὲ κἀκ τῶν 35

27  οὗ εἰσι λέγειν C : οὗ εἰσὶ λέ(ειν) E : οὗ ἄπεισι λέγων A


xi 507d–509b 521

Βρύσωνος τοῦ Ἡρακλεώτου. καὶ οἱ πολλοὶ δὲ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ


τυραννικοί τινες καὶ διάβολοι γεγόνασιν. Εὔφρατος μὲν γὰρ παρὰ
Περδίκκᾳ τῷ βασιλεῖ διατρίβων | ἐν Μακεδονίᾳ οὐχ ἧττον αὐτοῦ 508e
ἐβασίλευε φαῦλος ὢν καὶ διάβολος, ὃς οὕτω ψυχρῶς συνέταξε τὴν
5 ἑταιρίαν τοῦ βασιλέως ὥστε οὐκ ἐξῆν τοῦ συσσιτίου μετασχεῖν εἰ
μή τις ἐπίσταιτο γεωμετρεῖν ἢ φιλοσοφεῖν· ὅθεν Φιλίππου τὴν
ἀρχὴν παραλαβόντος Παρμενίδης αὐτὸν ἐν Ὠρεῷ λαβὼν
ἀπέκτεινε. Κάλλιππος δ᾿ ὁ Ἀθηναῖος, μαθητὴς καὶ αὐτός, ἑταῖρος
Δίωνος καὶ συμμαθητὴς γενόμενος καὶ συναποδημήσας αὐτῷ | εἰς 508f
10 Συρακούσας, ὁρῶν ἤδη τὸν Δίωνα ἐξιδιοποιούμενον τὴν μοναρχίαν
ἀποκτείνας αὐτὸν καὶ αὐτὸς τυραννεῖν ἐπιχειρήσας ἀπεσφάγη.
Εὐάγων δ᾿ ὁ Λαμψακηνὸς δανείσας τῇ πατρίδι ἀργύριον ἐπὶ
ἐνεχύρῳ τῇ ἀκροπόλει καὶ ἀφυστερήσας τυραννεῖν ἐβούλετο, ἕως
συνδραμόντες ἐπ᾿ αὐτὸν οἱ Λαμψακηνοὶ καὶ τὰ χρήματα ἀποδόν-
15 τες ἐξέβαλον. | Τίμαιος δ᾿ ὁ Κυζικηνὸς χρήματα καὶ σῖτον ἐπιδοὺς 509a
τοῖς πολίταις καὶ πιστευθεὶς εἶναι χρηστός, μικρὸν ἐπισχὼν
χρόνον ἐπέθετο τῇ πατρίδι δι᾿ Ἀριδαίου· κριθεὶς δὲ καὶ ἁλοὺς καὶ
ἀδοξήσας ἐν μὲν τῇ πόλει ἐπέμενε παλαιὸς καὶ γεγηρακώς,
ἀτίμως δὲ διαζῶν. τοιοῦτοι δ᾿ εἰσὶ καὶ νῦν τῶν Ἀκαδημαϊκῶν τινες
20 ἀνοσίως καὶ ἀδόξως βιοῦντες· χρημάτων γὰρ ἐξ ἀσεβείας καὶ
παρὰ φύσιν κυριεύσαντες | διὰ γοητείαν νῦν εἰσι περίβλεπτοι. καὶ 509b
Ξενοκράτης δὲ τῆς πατρίδος πικρῶς τυραννήσας οὐ μόνον τοὺς
ἀρίστους τῶν πολιτῶν ἐξήλασεν, ἀλλὰ καὶ τοῖς τούτων δούλοις τὰ
κτήματα τῶν δεσποτῶν χαρισάμενος καὶ τὰς ἐκείνων γυναῖκας
25 συνῴκισε πρὸς γάμου κοινωνίαν, ταῦτ᾿ ὠφεληθεὶς ἐκ τῆς καλῆς
Πολιτείας καὶ τῶν παρανόμων Νόμων.

7  Παρμενίδης C E : Παρμενίων A ‖ 26  τέλως (sic) τῶν ἐκ τοῦ ἑνδεκάτου


λόγου E

You might also like