Can Yücel - Bütün Şiirleri 4 - Rengahenk - Papirüs Yay-1998-Cs
Can Yücel - Bütün Şiirleri 4 - Rengahenk - Papirüs Yay-1998-Cs
BÜTÜN ESERLERI 4
RengAhenk
Papirüs Yayınları
Şiir Dizisi
ISBN 975-7432-06-7
975-7432-10-5
12.Basım, Hazi ran 1998
RENGAHENK
Can Yücel
© Papirüs Yayınevi
••
CAN YUCEL
BÜTÜN ESERLERI 4
RENGAHEN K
�iRÜS
"GÜN AYDINDIR GECE DE GECE"
REFIK DURBAŞ
5
zıyorsunuz" sorusuna yüzünü ışığa kapar g ibi yaparak
şu yanıtı veriyordu:
"ŞIIr bir umutsuzluktur. Elbette bir umutsuzluktur.
Niçin ml? Umutsuz olmayan adamlar şiir yazamaz.
Umutsuz olmayan adamlar resim yapamaz, mımar
olamaz. Yaratıcı olamaz. Bu dedi{Jim elbet yaşadı{Jı·
mız bu dünya Için bir söz. Çünkü ka{Jıt bir umutsuz
luktur. Boş bir ka{Jıt.. . Tu{Jialar, blrlketıer, çimantalar
hepsi umutsuzluktur. Demirler bile umutsuzluktur."
(Düşün Dergisi, Aral ık 1985).
Ama hepsi bu değil. Bundan sonrası önemli. Can Yü
ce l b irden yüzünü ışığın yüzüne çeviriyor:
"Onların Içinden bir umudu bulmaktır şiir. Onu bul
mak Için yazıyorum ben de. . . Birdenbire, bütün bu
dünyada, deli olan bu dünyada tek akıllılı{Jı, uslanma
yan akıllılı{Jı anlatmaktır şiir. Ben haberclylm, deprem
haberclslylm."
Çünkü deprem geldiğinde Istanbul yakılıp yıkılsa da
bir "umut" kalacak ayakta . . .
Bu umudu n bir yüzü martılarsa, öteki yüzü serçeler
Can Yücel'in şiirinde. Bir yan ı ba{Jbozumu , bir yanı yap
rak dökümü ... Önü de{Jişim, arkası yakı n tarih.. .
Sa{J yanı renk, solu ahenk.
Hayır, sağ yakışmıyor onun şiirine.
Ne d iyordu "Halime Tercümandım" baŞlıklı şiirinde:
"Dipdlrl o sol yanım."
"Rengahenk"in Can Yücel'ce Türkçesi de bu olsa ge
rek . .
.
6
RENGAHENK
"Beynin Piri Reisi
Gazi Yaşargil'e"
YAPRAK DÖKÜMÜ
11
ISTEMEYEREK
Toz
Toprak
Çer
Çöp
Ve ya�mur eskisi
Ve altı ndaykan böyle
Sana karş ı n seni sevmenino o o
Cumadan beri
Istesen de sen
Ölmek,
Cumadan beri
Ölmek,
Nerdeee
Neerde ölmek
Çimieniyorum sevgilim
Ve böbre�imde bişey
Çim çim çim
12
GARCIA LORCA'YA GRASIYA
Yeri mi?
Ikinci Meandros'un orda
Ç ine
Ve bindokuzyüzaltmışdokuz sene
13
MARTlLAR KI...
14
BASUR BADEL MEVT
15
PRIMA VERA
Bu duvarlar bu a{ıaçlar
Bu a{ıaç V E bu duvar. . .
Arkadaşın dolmuşuyla gidiyoruz
Beykoz'dan do{ıru Üsküdar...
Böyle giderse böyle giderse bu bahar
Bu a{ıaçlar bu duvarı yıkacaklar. . .
Bu geçmişi de{ıil, gelece{ıi kınalı
Bu yemyeşil davarlar
Bu duvarı yıkacaklar. . .
16
ILAÇ ILANI
Bi de
Bi de
Bi de
Ölmelerine ait
Bu pis ama nasıl pis denizde
17
SERT BIR ADAM
Kuzguncuk'daki vişne,
Bak şu dünyamn işine!
18
ENVER GÖKÇE'YE
Sene 1 966
Kayı nvaldenin evinde oturuyoruz Kınalı'da
Gözü yaşl ı bir sonbahar günü
Güler sökük dikiyor pencere nin ö nünde
Ben odanın gerisinde masa başında
Hatırımda kalmamış kimden
Çeviri yapıyorum harıl harıl
Telifini parça-buçuk alaca{Jımı bile bile.
. .
19
ISTAN BUL LlSELI GENÇLER SORDU
ŞIIRDE USLÜP NEDIR DiYE?
20
NEŞEYE SONE
Laf!
21
ÇIN IŞI
Şıp ıtık terliklerini çıkarı nca gördüm
Amma da küçükmüş ayakları şu nisan yağmu runun
Şimdi pekiy
ç
i
n
c
e
k
o
n
u
ş
m
a
s
ı
n
a
n
e
b
u
y
r
u
ı
u
r
?
n o inden di a
e n 1 n e
B u i 1 d
n d ıyorum
Ve tahtaboş kahkahas ından kaçmayıp demin
Bile b ile bu afete tutulduğum için
Bi temiz yıkandı içim
22
ŞAŞKlN ŞAŞKlN
Can Belge'ye
Bense bakıyerum
yattıOım yerden
şaşkın şaşkın
Baharın gelişine
SERÇELEME
23
GÖRSEL
VURA VURA
24
ALTAN BÜYÜKYALÇIN'A
25
GIDIP GELME
26
Şeytan minareleriyle nasıl okunurmuş ezan
Ve düşmez-kalkar bir Allah gibi tuzlar içinde
Varaca{Jım ki cenazenize
Bir kızım daha olmuş denizamlarından
Ve tıpkı ve tıpkı bir insan
Kaptı{Jım gibi onu da ataca{Jım ki dalgalara
Ayrı düşmesin garip, sütanamızdan
Anladınız mı şimdi Can
Niye gelirmiş hep Bo{Jaz'dan
27
LAPACI
Ayaklarım donuyor
Içim öyle eziliyor ki
Bir tabak lapa olsa şimdi
Anamın hanımelleriyle pişirdi{Ji
Akpak ve onun elleriyle sıcak
Bir tabak lapa olsa
Anamın pişirdi{Ji
Bir tabak lapa
Lapa ...
Olmayacak da olsa
Ne güzel dua
28
AGIT
29
DELIRIYORUM TIREMENS
30
SAKSlDAKlLERE
31
MERHUM BIR NEFER-1 MERKUMA
32
ŞEY GIBI
Fethi Naci'ye
33
GENÇ BIR ŞAIRE MEKTUPTAN
34
TANILLl'YE BAŞSAGLIGI
35
KARIŞMAMACA
36
NAFILE NAMAZI
Papirüse bakıyerum
- Çaydanlı{la dikmiştim şu kadarcık
Amma da büyüdü! -
Papirüsü suluyorum
Şiir yazaca{lıma
ŞEREFEN E
37
YARADANA KURBAN
38
BIR KOVA SU DA BENDEN
39
TARIHLI BAGBOZUMU
KARARI KARAR
40
1976 BAHARINDA BIR GÜN
EVSAHIBiM - EMEKLI YÜZBAŞI -
ÇÖMLEKÇI FETHI BEY ÖLDÜ AMA... AMASI
VAR
41
DINLEME BAŞINI!
42
YAŞASlN CUMHURIYET
(2 Kastm, 1980)
43
ÖFFFF ...
Karanlıktayız gene
Yukarda çılgın çı�lıklarıyla Kerem.
Dargın bana, bu gece de gelmeyecek bi tanem,
Poyrazda a�açlar ehlen ve sehlen
Bo�uşuyorlar kendi hayaletleriylen,
Ocakta karnabaharın kokusu
Unutturuyor baharı hasseten,
Hangi karnusu açarsan aç
Ister Larousse'u, ister Kabus'u
Mutluluk denemez bu halimize...
44
CENNEŞANÜHU
45
DEGIŞIM
SABAH SABAH
46
HERZE
D ÜNYA HALl
47
MAYERLING FACIASI
Üzüm
Şampanya
Habsburg
Fransa
48
SON GÜRLÜK
49
GELINCIK ŞURUBU
50
DEDEM All RlZA EFENDI
51
OLMUYOR
52
DAYILAR DAYlLAN lP YAYLAR
VAYLANDIKÇA
53
EVRIM
54
MAARIF ,JAKVIMI
SENDIKAL
YAKIN TARIH
55
VETO ILE TOTO
56
GERARD DE NERVAL'LE
Oktay'a
Üçotuzlarında mı asla
Ben yarın ölece{Jim
Bir sokak lambasım ışı{! ını
Murassa bir saat gibi asarak boynuma
Ne kadar çok sevdi{Jimi
Aleme ilan için
57
NISAN TEZI
CENAZE DÖNÜŞ Ü
Anlaşıldı bu
R'lerin intikamı
Onlar yuttu Özdemir Asaf'ı
58
HALIME TERCÜMANDlM
Sözümona insandım
Hamsiydim buğulandım
Koynurndaki hatunu
Havva anamız sandım
Beyazıt Kulesiydim
Hem Kumkapıdaki yangın
Arap itfaiyeciynen
Kendi derdime yandım
Banazdaydı baziamam
Ve radyodaki reklam
Yaşamı yandaş sayıp
Bana bir ekmek bandım
59
CAN'IN CANI CEHENNEME
Can çıkıyor
Canı çıkasıca
Canı sıkılmış evden
Can çıkıyor
Evden bahçeden bayırdan
Can çıkıyor Çamlıca'ya
60
ÜSKÜDAR ISKELESIN DE IKI LOSTRACI
ÇOCUGUN KONUŞMASIN DAN
AHMET HAŞIM'CE
61
PATLAYAN TANKER
Mengü Erte/'e
62
IBO GIBI
63
NAAT
D D
ö ü D
N ş ö
E E N
R N E
E B R
K ı E
R K
y
A
p
R
A
K
64
MERDÜMGIRIZ
65
SORU-SUAL
GEBE GIBIDIR
GIBI DE GEBE
66
HASBELKADER
67
BIR ELEŞTIRIYE KARŞILIK
TEŞHIS
68
ERGEÇSEL ERGEÇ
DÜŞ BIRLIGI
69
HAVAiBUHRAN
RUHUNU TESLIM
70
SONE
71
DÜNYALIK
72
MATERYALIST
73
IŞTE BU IŞ
Shakespeare
Beautiful is terrible
Terrible is beautiful demiş
74
ANI
75
ŞU IŞE BAK!
KAÇAMAK
76
KURT AHMED'IN AGZINDAN
HISARBUSELIK
77
REKLAMCillK
ll
78
lll
79
ILANI HARP DEGIL
ILANI AŞK
KANUNI
eo
FERAYI
DUBARAI
81
ANI
HIYARARŞI
Hıyar diyorum
Yoo, ben turşuyum diyor
82
ORHAN PEKER'E
83
ORHAN PEKER DER KI
84
ADA YAPURUNDA
pr
BAROK
morsalkım
Morsalkım
Mor
mor
Mor
Ömrümün duvarından
Iniyar gözyaşları
Iniyar
Iniyar
86
KIBAR HlASIZIN TÜRKÜSÜ
87
GÖTÜMSER
R9
MON-TON-SON
90
HAMLET'E HAMLE
ÇIÇEKÇILIGE HAZIRLIK
91
ŞIIR-I PENÇE
92
HAVAiCIVA
Döşümdeki döşeğinde
Sakızlardan düşleriyle
Dişliyor Mem-elmalarımı
Bir haftadır Hazret-i Hawa
93
HALKI
94
MÜZEKKER
1 AGUSTOS, 1981
Güneşin tutuklandığı gü n
Hem de bayram arifesi
95
YESA-YiSA.
96
KEREVIZYON
ll
97
GÖZLERIM DOLUYOR
98
Karşıda Eşek Adası, uyuz
Oysa yeşil kısraklardı bu adalar eskiden
Başladılar mıydı dalgalarla öpüşmeye
Ben diyeyim üç, sen de beş tay
Salınırdı baharları deryanın çayırına
Gözlerim doluyar
Gözlerim doluyar
Ama aOiamıyorum
Çünkü kirpiklerimden inen her yaş
Mermer bir hançer olacak yarın
Marmaraya saplanmış
99
YAŞ
RAHMET SONRASI
100
TAVZIH
KÖROGLU ÜZRE
IKTISADI
101
E.E. CUMMINGS ÜZRE
102
ŞARLaNUN LOLOLOLOLOSU
103
Dördüncü Dünyanın, yani Çocuklarımızın
Terk edilmiş köşe başları ve köprü altlarında
Çakmak kokusuna dayamış başını
Yarılmış yığılmış Hasan Hüseyin var ya
Şarların, şerlerin Çariisi
Şarlo'nun ta çerisi
104
RENGAHEN K
BeOenmediysen o yeşili
-Nefti mi? De{lii
CamgöbeOi olabilir mesela
Suların pöstekisinde sevişmek için
Bitkiniz tatlı-işerneden
Böyle böyle deryadil oluyor derya
Derunumuzdaki...
Uyuyalım mı dedin vre sevgilim?
Gaflet ki, o bayra{lı al yelkenliden
-Mor da olabilir-
Dalgalarla dalga geçer geçerken
KucaOımıza atıayan bir lapindir
105
Menzilimiz Po ntus değil Azrail
Ve önümüz sırf e babi l . . .
Lakin o da ölecek bir gün mutlak
Bizcileyin yaşarsa bir yaz
Güler'le Can . . .
Ikisi de birbirinden ala
Ikisi de mubalağa!
106
DOKUNMATIK
Görmüyor musun
Su içiyorum
Şiir yazıyorum
Ne dokunuyorsun
107
IÇINDEKILER
RENGAHENK
Önsöz . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. ...
...... ...... .. . 5
....... .. . . . . . . . .... . .. ....
Yaprak Dökümü . . .
. ............ . .
.......... .. 11
..... ..... . . . . . . . . . ............
Istemeyerek . . . . . . .. . . ... .
.... .. ...... . . . . . . .. 12
............... . . . . . . . . ..........
Enver Gökçe'ye .. � .. .
........ . .
............ .......... 19 ... ............. ........
Neşeye Sone .. ..
............. . ...
.......... . 21
. . . . . ........ ...... . . . . . . . . ......
Görsel . .
...... .
....... ........... . .. 24
. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... .....
Gidip Gelme .
. . ........... . . . .. . 26
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .
Lapacı . 28
. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . ........................ . . . . . ................. ...... .
A{Jıt 29
.............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... ................. ...... ..... .............
Saksıdakilere . .
...... .
.... . . . . . . . . . . . .. 3 1
........ .................... ... . . .. ....
Şey Gibi . . . ..
. . . ................. ........ . ... ... 33
. . . . . . . .. . . .... . . . . . . . . . . . . . .....
Karışmamaca . .. . .. . .
. . .. . ...... ............... ... .... 36 . ... ............ .. ......
Nafile Namazı . .
.......... . ....... ...... . .. . 37
. . . . . . . .......... ............ .....
Şerefene . . . . . ....... . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . 37
........... ........................... ..
Yarada·na Kurban . . .. .
......... ..... . . .
. ...... 38
. . . . . . . . . ........ ... .... ......
109
Bir Kova Su Da Benden . ............................... . . . . . . . . . ........ 39
Tarih li Bağbozumu 40
. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . .......
Kararı Karar 40
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . ........
CenneşanCıhu 45
. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
Evrim 54
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .
Maarif Takvimi 55
. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......
Sendikal .
. . . .. . . . . . . . . . 55
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................
Yakı n Tarih 55
. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gerard De Nerval'le 57
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............
Nisan Tezi 58
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........
Cenaze Dönüşü 58
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . ..... . . . . . . . . . . . . . . .....
Halime Tercümand ım 59
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Patlayan tanker .
. . ................. 62
. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Naat 64
. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ............
11o
Merdümgiriz . . . . . . . . .. . . . . ... . .
.. .......... ... . . .. . . . .. . .... . . . . 65 ...............
Soru-Sual . . . . . . . . . . . . . . . ..
. . . . . . . . . . . . . 66
............ . .. . . . . . . . . . . . ...............
Teşhis . . .
........ ... ... .
............ .. . . .. . . . . ...... . . .. . 68
. . .......................
Ergeçsel Ergeç . . .
. . . . . . . . . . . . 69
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Düş Birliği . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .
. . . . . . . ........... . ...... . . . . . .. 69
. . . . . . . ........
Ruhunu Teslim .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . 70
. . . . . . . . .............. .. ... ........
Materyalist 73
. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Işte Bu lş . . .. .
. ..... .. . ... . ..... .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . ... . . . . . 74
... .. ........ .. . . ....
Anı .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . 75
..... ..................... . . ....
H isarbuselik .
. . . . . . . . . . . ............ . . . . . . . . . . .. . . . . . . 77
.. .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reklamcılık .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .
Ferayi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Dubarai .. . . . . . ...... . ...... . ............ . . .. . . . . . . . . . . . . . . 81
. . .............. . . . . ...
Anı 82
. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
H ıyararşi .................. . .
.... . . . . . . . . . . . . . . . ........ . .. . ... ........ 82 ... . . .....
Orhan Peker'e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 83
Orhan Peker Der ki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Ada Vapurunda . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 85
....................... ... .... . . . . . .
Barok . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ........ . . . . . . . . . . . . . 86
Kibar H ı rsızın Türküsü . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 87
Götümser . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Devr-i Saadet . . . . . . . .... .. . ... . ....... . . . .. ............ . ... . . . 89
.. . . . . . . ........
111
Şi ir-i Pençe . ............... . .
........ ......... . . .
. . .. . . . . . . . . . . . . . ... 92 ... .......
Hava i C ıva .. . .
. .... .... . . ... . . .
....... .. . . .....
. . . ....... . . . . 93
........... .... . . .
Halki �
........ . . . .. .
...... .. . .. . . . ..
........ . . . .. .
......... .... . .
. . ..... 94
...... .......
Müzekker . . ..
......... . .
.......... . . .
. . . . . .. . . . ....... . . . . . . . . . . . . .. 95
... .. .......
Kerevizyon .
. . .. . . . . . . ....... .... . .
... ........ ... ..
. . . . . . . .... . . . . . . . . . 97 . . . . . . . . .
Gözlerim Doluyor . .
.............. . . . .
......... ... . ..... .. ...... . 98
........... .
Yaş 1 00
. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tavz ih .
........... .
......... ..
. . . . . . . . . . . .. .
... ..... .... 1 01
........................
Iktisadi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . 1 0 1
E. E. Cummıngs Üzre 1 02
. . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Şarlo'nun Lololololosu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . 1 03
Rengahenk . . . . . . . . .. . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 1 05
Dokunmat ik . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . . . . . . . 1 07
112