100% found this document useful (1 vote)
617 views240 pages

အာရှတိုက်ရဲ့အလင်းရောင်

Uploaded by

Taste 4U
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
100% found this document useful (1 vote)
617 views240 pages

အာရှတိုက်ရဲ့အလင်းရောင်

Uploaded by

Taste 4U
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 240

tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

The Light of Asia

Or

The Great Renunciation


(Mahabhinikkhamanam)

By
qm tuf 'Gi f tef;vf 'f
Sir Edwin Arnold,
M.A,K.C.I.E tm &S wdk uf &JU t v if ; a &m if
ed'gef;a&;yD; bmomjyefol
a rm if om Edk;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 1


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

oAÁ'geH "r®'geH Zdemwd


cyfodr f;tvSL w&m;vSL rSwf ,ltjrwfqHk;

jrefrmtGefvdkif;vufzuf&nfqdkif ....
h t t p : / / m m t e a s h o p . c o m

nyisay & yaybawal rS

"r®'gejyKygonf/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 2


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

rmwdum
1/ bmomjyefolq Du pum;wpf cGef;
2/ pma&;ol&JU pum;csD;
3/ tm&Swd kuf&JU tvif;a&mif
yxrusrf;
'kwd,usrf;
wwd,usr f;
pwkw¬u srf;
yOörusrf;
q|rusrf;
owårusrf;
t|rusrf;
4/ pl V tbd" mef

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 3


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

bmomjyefolqDu pum;wcGef;

vef'efjrdKU Ak'¨b momtoif; wnf&mXme jycef;xJr Sm


ukvm;xdkif tdk wpfvH k; &dSw,f/ 'Dukvm;xdk ifud k olY taz arG;ES p f
w&mjynfhw Jh 1932 (qm tuf' Gif tef;vf 'fu 1832 ZG efv rSm
arG;ygw,f) rS m om;BuD; jzpf olu Ak'¨bmom toif;udk vSL'gef;cJ hwm
jzpfw,f / tJ' DES pf Zlvdk if Mo*kw f pmapmif rSm toif;&JU a0u;aMumfo H
]t*Fv efr Sm Ak '¨bmom} r*¾ Zif;udk tuf 'Gif tef;vf 'f txdrf; trSw ftjzpf
xkwfawmh olY 'kwd ,om; a'gufwm tD rmqef tef;vf 'fu
olhtaztaMumif; aqmif;yg;a&;yD; r*¾Zif;rSm xnfhw,f/ ukvm;xdk i f
uawmh qmtuf'G ift ef;vf' f ]tm&Swdku f&Jh tvif;a&mif} a&;pOfu
trsm;qHk; xdk ifc JhwJh ukvm;xd kif ygyJ/
taemuf Edk ifi HrSm Ak '¨bmom a&muf &dS ysHUESH YyHk ordki f;udk ajym&if
]tm&S wdkuf &Jh tvif;a&mif} udk xnf hrajymvdkY rjzpfz l;/ 'Dp mtk y f

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 4


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yxrqHk; tBudrf xkw fwmu 1879 ck ESpf rSm jzpfw,f / ('D
yxrtBud rf ½dkuf pmtky fwpf tky fudkvJ ta':BuD; wpfa,mufu vSLvd kY
vef'ef Ak '¨bmomtoif; jycef;rSm jyxm;w,f/) tJ'D tcsdef w0dku f[m
taemuf Edk ifi HrSm Ak'¨b mom taMumif; avhvmorI pwifjyKMuwJht csdef?
bm;El;? [m'D? azmhpf bvf? rufp frnfvm? pwJh ynm&Sifw d kh
yd#uusrf;awGu dk ygVduae Oa&my bmomtoD;oD; jyef qdka eMuwJh
tcsdef jzpfw,f / pyifhp f[m'Dv dk c&pf, efomoemjyKawG&JU Ak'¨b mom
taMumif; a&;om;csufa wGvJ ay:xG ef;aew,f / 'D tcsdef rSm ]tm&Swdkuf &JU
tvif;a&mif} xGufvmwJht cg? wcgxJ ta&mif;&qHk; Ak'¨u srf;pmtk y f
jzpfoGm;yg awmhw,f / ESp fteJi,f twG if;rSm yJ t*Fvef rSm tBud r f
ajcmufq,f? tar&du efrS m tBudrf &S pfq,f xyf - xyfyD; ½d kufcJ h&w,f /
ckvJ ½dk uf&qJ / tBudr f &mausm foGm;ygyD / tkyfa &t&qdk &ifa wmh
oef;csDcJh yD/ vef 'ef Ak' ¨bmom toif;&JU Ouú| c&pfrwf [rf;z&D;u
]&mpk eSp f w0ufv Hk; ynm&Sifa wG avhvmMuvdkh &Edk ifr,f r[kwfw Jh
"r®y &dowfu dk 'D pmtkyf r[mu &cJhw,f qdk& if vGe fvGe f&m rusy gzl;} vd kY
a&;w,f/
wu,fvJ 'Dpmtky faMumif h Ak'¨b mom jzpfolawG 'keJ Ya';
qdkEdk ifw,f / taemufEdk ifi Hu Ak'¨bmom0ifwOD;udk b,f vdkvk y f
Ak'¨bmom0if jzpfvm&ygovJvdk Y ar;&if ]tm&Swdk uf&JU tvif;a&mif}u dk
zwfyD; jzpf vmaMumif; ajzolu trsm;tjym; jzpfvdr fhr,f / Oyrm -
1901 u 1914 xd Armjynf rSm &[ef;b0eJY aeoGm;cJhwJ h t*Fv dyfv lrsKd;
tmeE´marawå,s (q&mBuD; yDrd k;eif; &JU q&mwOD; qd kygawmh/ 18
ESpfom; (1890 ck ESpf) rSm ]tm&Swdku f&JU tvif;a&mif} zwfrd &mu
aemufqHk; Armjynfa&mufvm? &[ef; cH? omoemjyK vk yfi ef;awG
aZmufc s vk yfwJhx d jzpfoGm;awmhw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 5
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
1937 arv? uqk efvjynf haeYu Ak'¨ yGJawmf usif;ypOf aumifh
tufZJvf a&mif;vf Amprdki fpwm qd kolu ]od '¨w¬ rif;om;} qd kyD;
atmfy &mjyZmwf wZmwf t*Fv rfrS m ½Hkw ifcJ h&mrSm tawmf atmifjrif
cJhw,f / 'DjyZmwf rSm pum;vHk; awmfawmfr sm;rsm;ud k ]tm&Swdku f &JU
tvif;a&mif} xJu ,lo Hk;xm;w,f/ (wjcm; usrf;rsm;uvJ ,lo y/)
*Dwudkawmh oludk,fw dkif pD uHk;cJ hoaygh/
taemuf Ak '¨omoem avmurSm rSwfwdk ifwql pdku fxlvdku fwJh 'D
]tm&S wdkuf &JU tvif;a&mif} uAsmudk a&;zGJ Yol tuf'G ift ef;vf' f[m
i,fpOf uwnf;u uAsm ADZ ygvmol jzpfw,f / atmufpz'f
wuúodkvf rSm &dSp Ofu e,l;'d *pf qk &&dSv dkuf& mrSm uAsmq&m&,fv d kY
todt rSwfjyK cHcJ h&awmhw,f/ 1856 ck ESp frSm t*Fvefu ae
£Ed́,jynf udk ylemjrdKUu 'uú maumvd yfr Sm ausmif; tky fBuD; tjzpfe JY
a&mufvm cJhw,f / tJ'D tcsdefu pyD; ol £Ed́ , bmompum;awG
avhvmcJh wm ouú#bmomrS m txl; usGrf;usi fcJh ordk Y? ouú#
bmomjyefu srf;awG trsm;yJ jyKpk cJhw,f / a&S;a[mif; £Ed́, pmayu dk
urÇmeJ Y rdwfqufay;ol tjzpf xif& Sm;vmawmhw ,f/ emr,fausm f
usrf;awGu awmh [dawmya'o? *Dwa*g0d E´? r[mbm&wu
vufa&G;pifr sm; jzpfwJh ]£Ed́,vG rf;csif;rsm;} eJY ]aumif;uifaw;oH } wd kY
ygyJ / ]tm&Swdku f&JU tvif;a&mif} udk t*Fvefj yefa &mufvd kY ]a';
w,fvD*&yfz f} owif;pmrSm acgif;BuD;a&;ol t,f 'Dwm tjzpf
aqmif& Gufawmh rS pDuH k;wm jzpfw,f / a,½Ic &pf &JU b0udk ]urÇm h
tvif;a&mif} qdk yD; a&;ao;w;,f / ]tm&Sw dkuf& JU tvif;a&mif} u dk
rrSD zl;vdkY ynm&Si ft rsm;u a0zefMuw,f/ 1904 ck ESp f (touf 72 eS pf)
t&G,f rSm uG,fv Gef cJhw,f /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 6


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
qm tuf 'Gif tef;vf'fu olY uAsmudk b,fu srf; tajccHw,fv d kY
twdtus ajymjyrxm;zl;/ ol Y pum;csD; tqdkuawmh usrf;aygif;pHku
avhvmyD; a&;w,f/ pyifh pf[m'D& JU pmtkyfu tcsufawG ,lo Hk;w,fv d kY
jzpfw,f (pma&;ol&JU pum;csD; ½I) 'gayrJh Ak '¨ pmayt&m ESH pyfw Jh
ynm&S ift rsm;uawmh tef;vf 'f[m olY uAsm udk ]vvdw 0dw¬m &}
ouú#usrf;ay: t"d u tajccHyD; a&;zGJYw m jzpfw,fvdkY axmufjyMu
ygw,f /
]vvdw 0dw¬m&] qdk wm uawmh ouú #bmomeJY &dSa ewJh Ak '¨0 if
usrf;yg/ ouú # qdkayr,fhvd kY ajrmuf ydk if; r[m,me Ak' ¨bmomvd kY
rrSwfv dkuf ygeJ Y/ awmif ydk if; [D e,meAk'¨ bmom *dkPf;cG Jjzpfw Jh
r[moHCdu *kdPf;u usr f;yJ jzpfw,f /) 'kw d, oH *g,em wifyD;
aemufr Sm [D e,me Ak'¨bmom[m r[moHC du? oAÁw¬d 0g'd ef?
ax&m0g' pojzifh *dkPf; 18 *kdPf; uGJo Gm;cJhw,f/ Armjynfud k ax&0g'
xGef;um;cJ hw,f/ urÇmat;xk wf uxm0w¬Kusrf; ed' gef; ½I/)
£Ed́,jynf xJudk r[mar'ifawG 0ifa &muf zsufqD;awmh Ak'¨ *dkPf;
toD;oD;u usrf;pmawG rD;xJy goGm;ayrJh? r[moHCdu *dkPf;&JU usr f;pm
trsm;tjym; rysuf pD;yJ usef cJhw,f/ r[m0w¬KeJY vvdw 0dw¬m &wdk Y[m
txif &Sm;qHk;awG ygyJ/ emr,f ausmf uAsmq&m tóaCmo (c&pfES pf 1
&mpk) [mvJ r[moH Cdu *dkPf;0ifwOD;aygh /
r[moHCdu *d kPf;u usrf;wpfusr f;udk tajccHxm;wJh twGu f
ax&m0g' Armjynf u rSw fwrf;awG eJY tcsKdU ae&mrS m uGJjym;wmav;awG
awGY& ygvd rfhr,f/ Oyrm - bk&m;avmif; edrdw fjrif &mrS m &[ef;rygwm?
awmxGufawmh &m[kvm rarG;ao;wmrsKd;/ 'g rqef;ayzl;/ usa emfw d kY
ax&m0g'*d kPf;u usr f;awGxJr Smawmif rluG Juawmh &dSaewmyJ / Oyrm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 7
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
edrdw fav;yg;udk w&uf xJ jrifovm;? w&ufpDjcm;yD; jrifwmvm;
qdkwmrsKd;/ 'gayrJ h 'D rluG Jwm[m tao;tzGJ tcsu frSm yg/ t"du
tcsu fjzpf wJh w&m;oabmrSmawmh *dkPf; tm;vHk;u vuf cHEd kifw Jh tajccH
tcsu frsm;om jzpfaMumif; ynm&Si ft rsm;u 0ef cHxm;Muygw,f/
tef;vf 'fu Ak' ¨0ifudk uAsmtjzpf jyif yD; a&;&wm jzpfw JhtwGu f
ae&m awmf awmfr sm;rsm;rSm pdwful;eJY zefqif;xnfhoG if; xm;&wmrsKd;vJ
&dSy gw,f/ 'gudk ol Y pum;csDxJr SmvJ 0efcHx m;w,f/ aemufyD;?
c&pf, mef tawG; tac:eJ Y BuD;jyif;vmwJh taemufwdk if;u y&dowfu dk
wifjy&wmjzpfw JhtwGuf ta&SUwdkif;u usaemfwdk YtzdkY *GusaewmrsKd;vJ
awGY& ygvd rfhr,f/ Oyrm - &aohawG ysHvmw,fqdk &if tawmif yHe JY
ysHvmav[ef a&;xm;w,f / c&pf,mef aumif;uifewfa wGu
tawmif yHe JY ysHMuwmudk;/ taemufu vlawGu bk& m;avmif;?
bk&m;jzpf yD; bk&m;? a&a&vnfvnf em;rvnfMuao;wmrdk YvJ?
olwdkYwawG a&mruk ef& avatmif wkodwmewfjynf rSm pH pOfuae bk&m;
jzpfwJhx d wa&Smufv Hk; ]Ak'¨ } vd kYyJ oH;k xm;wmudkvJ awGY &ygvdrf hr,f /
bmomjyefo l taeeJ Y 'gawGud k rjyify J 'D twdk if; xm;vd ku f
ygw,f / odyft a&;rBuD;vSv dkY ygyJ / pum;csD;rSm aemufy dkif;acwf
Ak'¨bmom0ifawG csJUxG ifMuyH keJY ywfouf yD;waMumif; ESpfaMumif;
rSwfc sufc sxm;wmud kawmh tjiif;yG m;p&m &d Svdr fhr,f vdkY ,lqwJhtwGu f
jzKwfypfc Jhy gw,f/
yxruawmh rl &if;uAsmud k pum;ajyeJY yJ tptqH k; Armv dk
jyefcJ hygw,f/ aemuf 'kw d,tBud rf pOf;pm;rd& mrSmawmh uAsmu dk
pum;ajyeJ Y jyefa&;&if uAsmh t&om txdkuf tavsmuf ayghoGm;r,f /
uAsmud k uAsmvdk jyef rSom t&om &wefoa&GU &r,fvdkh ,lqNyD;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 8
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
uAsmjyKzd kY BudK;pm;cJhy gw,f / ol Y rl& if;uAsmu AvmuAsm
(um&ef roHk;wJh uAsm) yg/ £trÁ *dkPfe JY yOörMw yg'jyK zGJ Yqdkxm;w,f /
(qdkvdkwmu wyg'rS tu©&m q,fv Hk;? ESpfv Hk;w*dkPf; eJY wyg'rSm
ig;*dkPf;zGJYw,f/ *d kPf;wckp DrSm a&SUv[k? aemuf*½k qdkwJh £trÁ *dkPf;
«1-2» udk oHk;xm;w,f /) usaemfh bmomjyef uAsmrSm awmh olYv dk rMwm
pepfu dk roHk;awmh zl;/ yg' zGJY &mrSm yJ tu© &mq,fvH k; ,lw,f /
tu©&mawGudk rMwm*d kPf; rzGJ YyJ pum;ajym &pfo rfeJ YyJ pDuH k;vdkufw,f /
bmompum; ES pfc k rwl uGJj ym;rIu cGifhj yKoavmuf? tydkt vdkr yg?
yg'csi f; yg'csif; vHk;aph ygXfa ph omomjyefxm;½Hk ru uAsmwpf ckvH k;&JU
tu©&m ta&twGufe JY yg'ta&twG ufudk yg rl &if;eJ Y twlwl usatmif
vkyfxm;ygw,f/
bmomjyefo l&JU &nf&G,f csu fuawmh usaemwdkY ArmawG tzd kY
vlwdkif; od yD;jzpfaewJ h tjyif trsm;tjym;uvJ uAsm zGJY zl;vSy Djzpfw Jh
taMumif; t&mwpfcku dky J (a&S;a[mif; uAsm trsKd;tpm; jzpfapawmh)
uAsmajrmufatmif b,fvdk zGJYovJ qdkwmudk usaemfw dkY &JU vlBuD;vl i,f
uAsmq&mawG EIdif;,SOf avh vmapcsi fwmygyJ / tef;vf'f &JU ]tm&Sw dkuf& Jh
tvif;a&mif} [m uAsmtaeeJ Yudku *E¦ 0ifw yg; jzpfa eao;w,f/
'DuAsmudk bmomjyef&wJ h ukod kvfaumif;rI tusKd;;aMumifh
jynfolawG b0qif;&J taygif;u vGwfajrmufa&; 0dr kwåd &&dSMuum
edAÁm efc srf;omudk tjrefqHk; cHpm;&Muygapaom/
armifomEdk;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 9


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

pma&;ol&JU pum;csD;

atmufy guAsmrSm usKyf[m Ak '¨bmomudk wnfaxmifol?


£Ed́,jynf u a*gwr rif;om;? 'D jrifhj rwfwJh ol&Jaumif;eJY
jyKjyifa&;orm;&JU b0eJY pdw f"mwfudk o½k yfaz:zd kY? tbd" r®mud k jynT efz dkY?
pdwful; zefqif;xm;wJh Ak '¨bmom Oygoum wOD;&JU r@dKifudk oHk;yD;
BudK;pm;xm;w,f/
vlom;quf wqyf txufu? Oa&mywdkuf rSm tm&Swdku fu 'D
,HkMunfrIBuD; taMumif; vHk;0rodMuoavmufyJ / 'gayrJh ol[m &mpkES p f
ESpfq,fhav;pk twG if; wnfw HhaecJh yD/ 'DaeYrS m qdk &if? aemufv dkufO D;a&
t&? ysHUESHY& m a'o tus,f t0ef;t&? b,fbmom t,l 0g'bufrq dk
omvGef aew,f/ usKyfwdkY vl om;rsKd;EG ,f oef;aygif;av;&mh
ckepfq,f[m a*gwr&JU t,ltqawGeJ Y aexdk ifMu - aoMuw,f /
'Da&S;acwf q&mjrwf &JU pdwf" mwfa&; vTrf;rdk;rI[m avmavmq,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 10
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tcsdef rSm edaygeJ Y oD[ dkVf uae? tv,f tm&S? qdkuf AD;&D;,m;? qDG' pf
vufyvef wdkYx d ysHUESH Yaew,f / £E´ d,udk, fwdki fudkvJ 'Djrifhjrwfw Jh
,HkMunfrI tifydk if,mrSm xnfhoGi f;vdkY &aumif;ygw,f/ trsm;tm;
jzifhawmh? Ak'¨b momudk ouf0if udk;uG,f rI[m olY Zmwd t&yfu ae
vGefoGm;&yD jzpfa yr,h f? a*gwr&JU jrifhjrwfw Jh oifjyrI&JU trSw f
tom;[m cka cwf jA[®P 0g'ay:rSm azsmuf zsuf r&atmif cyf ESd y f
&ufom; jzpfa ew,f/ [d E´LawG &JU p½d kuft yDqH k; "avhawG ,HkMunf r I
awG[m Ak'¨ &JU oDvawG& JU od rfarGYwJh MoZmanmif;rI ruif;zl;qdk wm
xif&Sm;w,f/ 'Dawmh vlom;xk oHk;yHkwpf yHk[ m rd rdw d kY
tusi fhoDva&; bmoma&; pdwful;awGudk 'D ausmfMum;wJh rif;om;qDu
&MuwmygyJ/ olY yk*K¾d vf b0[m vuf&d S tudk;tum;rsm;t&
rjynfhr pHko m od&ayr,f h vdkY? tawG;tac: ordki f;rsm;rSmjzifh
tjrifh rm;qHk;? todrfa rGYq Hk;? tjrwfq Hk;? tMuif emqHk; jzpfaMumif;yJ
ay:vG ifaew,f/ jcGif;csufw pfck yJ &dS&JU? Ak'¨ bmom qd kif &m pmtky fawG rSm
tcsu ftvuf rnD rnGwfw m yrm'avc jzpfwm? jznfhp Gufwm?
t"d yÜg,f taumufr Sm;wmawG ygaew,f / 'gayrJh wae&mrSmawmh
wnDwnGwfxJ ygyJ/ tJ'guawmh - rif;om;wyg;&JU taumif;qHk;
t&nf tcsif;awGu dk ynm&Si f wOD;&JU tod ÚmPf? tmZmenf wpfO D;&JU
tm;oGef jr§KyfE SHY rIwdk YeJY aygif;pnf; nDnGw fxm;ol 'D£Ed́,om;
q&mjrwf &JU pifMu,frI eJY MuifemrIudk ysufj y,fapr,fh t&m? tjyKwck?
pum;wcG ef; rSwfwrf;wifxm;wm r&dS zl;/ trf? bmxJvrDq ef
tDav;&fv dk vl rsKd;uawmifrS? Ak'¨ bmom&JU tcsuf trsm; tjym;udk
,Gif;rSm;pGm tuJjzwfxm;ayr,fh vJ? rif;om; od '¨w¬ taMumif;
ajymjy&mrSmawmh? ygarmu© rmufpf rnfvm udk;um;r,fq dk
udk;um;xdkuf ygw,f / ]olY b0 ajcmufjypfuif;w,f/ olY &JUxm0&
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 11
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ol&Jaumif;yDo rI[m ol ,HkMunf rIeJ Y nDwlw,f/ ol az: xkw fcJhw Jh
oDtdk &D[m rSm;awmifrS oljyooGm;wJ h yk *K¾d vfe rlemawGujzifh
tjypfq dkzG ,f r&dS zl;/ ol[m olajymoG m;wJh t&nftaoG;aumif;awG &JU
ouf&dS jy,k* f jzpfw,f/ ol& JU udk ,fusKd; pGef YrI? olh&J h arwåmapwem?
olY&JU rajymif;vJ wJh odr farG YrIw dkY[m wcPav;awmif rysufjy,f cJh zl;/
ajcmufES pf awmxG ufum awG;awm qifjcif&if; olYw&mu dk
olNidrfq dwfp Gm jyifqif cJhw,f/ EIwfe JY ajymjyjcif;? aoG;aqmifj cif;
pGrf;yum; wckx JeJy J 'D w&m;udk &mpkES pf w0ufomom jzefY csdcJhw ,f/ o lY
wynfhawG &JU vufxJ rSm ol vGef cJhawmh? wb0vHk; aumif;wmu dk
jyKusifhc Jhol? trS efw&m;ud k awGY &dS cJhy Dvdk Y aocsmayguf ,HkMunfo l
ynm&S ifwOD;&JU wnfN idrf rI tjynf heJY yJ jzpfw,f } wJh / 'gaMumifhvJ?
vlom;xktay: ckvdk tH hzG,f o&J atmifEd kif rIudk Ak' ¨ &&dSc Jhwm jzpfw,f /
0wfjyK tusifh "avhud k olu wm;cJ hayrJh (ed AÁm ef wHc g;0 a&mufaecsde f
rSmawmif? wjcm; vl rsm;vd kyJ jyKMuzd kY olu dk,fw dkif ajymcJ hayrJh) tm&S &JU
arwåmeJY aus;Zl;w&m;[m olY rd efY rSm csufu dk remcHy J olYud k xufoefw Jh
udk;uG,frI jyKcJhawmhw,f / yef;awmawGu dk ol Y&JU tpG ef;tpufuif;wJh
apwDawG rSm csMuw,f/ ra&wGuf Edk ifwJh EIwfc rf; oef;aygif;rsm;pG m[m
aeYp Of ]Ak' ¨udk udk;uG,f yg&JU} az:jrLvmudk &Gwfa eMuw,f /
'DuAsmxJu Ak '¨[m (wu,f&dS cJhwm ,HkrSm;p&m r&dS yg)
eDayge,f pyf rSm c&pf rwdk ifrD 620 ckES pfu arG;zGm;NyD; Mo'e,f
ukodem*&rSm 543 u vG efcJ hygw,f/ 'Dawmh oufw rf;t& Munfh &if? 'D
av;pm;zG,f bmomw&m;eJY EId if;,SO fvdkuf awmh? tjcm; t,l0 g'
trsm;pk[m i,fEku kef ygawmhw,f/ olYrS m tm;vHk; twGuf ajr§ mfvifhc su f
xm0& jrJ rI? twdkif; tqrJ h arwå m&JU raoEd kif pGrf;? tqHk;pG e f
aumif;usKd;udk rysufjym;Edki fatmif ,HkMunf rI tajccH? vlom;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 12
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vGwfvyf rIe JY ywf oufvdk Y ay:zl;orQ *kPf, lzG,f taumif;qHk;
xkwfaz:csu frsm; yg&dSw ,f/
usKyfuAsmudk Ak'¨b mom0ifwOD;&JU yg;pyfx J xnfhxm;w,f /
tm&S tawG;tac:awG&JU pdwf"mwfudk cH pm;Ed kif zdkYu? ta&SUwdk if; ½Ia 'gifhu
MunfhrSom oifhjrwf w,f/ 'D rSwf wrf;rS m ygwJh tHh zG,fo &J jzpf&yfawG?
ol az:jyaewJh tbd "r®mwdkYud k tjcm;enf;eJ Y qdk &if obm0usu s
jyefvnf cif;usif;jyEdkif vdrf hr,f r[kwfa yzl; / Oyrm - acwfo pf
odyÜH ynmtzdkY tvef YwMum; jzpfc sif p&m? b0ul;ajymif; rI t,l tq
qdk&if Ak'¨a cwfu [dE´LawG tzdk Y tcd kif trm wnf& dSyD;? vHk;0 vufc HyD;
jzpfaew,f/ a,½k&S vifud k eJvl csp feJZ mu odrf;ydkufa ecsdef? ed eJA J[m
rJ'Jw dkY vufxJ usoGm;aecsdef? rmaqvfud k az:um,efwdkY wnfaxmif
csde faygh/ 'Davmuf a&S;usvSw Jh pepfw ckudk 'DrS m &Si f;vif; wifj yxm;wm
[mjzifh rvTJ ra&S mifom rjynfhpH kao;zl;aygh/ uAsmtEkynm&JU
Oya'owdkYu dk vkdu femwh J taeeJh vJ? tbd "r® mt& ta&;tjuD;qHk;
jyóem trsm;tjym;? a*gwr&Jh &Sn fvsm;vSw Jh 0gawmfp Of rSwf wrf;
wdkYudk uysmu,m ausmfv Tm;cJh &ygw,f/ 'gayrJ h 'Dj rifhj rwfwJh rif;om;&JU
BuD;jrwfvSwJh p½dkufobm0? ol Y0g'&JU a,bk, s oabmudk rQr Qww
oabmaygufrI ay;Edki fw,f qdk &ifjzifh usKyf &nf &G,fc suf atmifj rif ygyD /
'kwd, tcsuf eJY ywfoufv dkY ynm&Si fr sm; twGi f; tBuD;tus, f
tjiif;yGm;rI ay:aeygw,f/ usKyfuawmh pyifh[m'D& JU pmtk yfxJ rSm
rjynfhr pHk ygwJ h Ak '¨pmay tudk;tum;awGudk ,l oHk;xm;w,f / trsm;
vufcHMuwJh Zmwfvrf; rsm;xJu wydk'f ruudk jyKjyifxm;w,fqd kwm
ynm&S ifr sm; awGYMuygvdrf hr,f / 'gayrJh 'DuAsmrsm;rSm ]edAÁm ef}? ]"r®}?
]ur®} eJY tjcm; Ak '¨bmomqdki f&m tcsufBuD;rsm;eJY ywfoufyD;
az:jyxm;wJ h tjrif awGuawmh? teJqHk; ajym&&if? txdkuf tavsmuf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 13
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
avhvmrI &JU? aemuf yD; vlom;xk oHk;yHk wyHk[m AvmcsD oabmw&m;
qGJrIawG? bmrS r&dSw mudk tqH k;pGe f yef;wdk if qdkwmawGrSm twif;
t,Hkc dkif;vdkY &r,f r[kwf zl;qdkw Jh cdk ifr mwJh ,HkMunf csu fwdkY &JU
toD;tyGif hrsm; jzpf ygw,f/
aemufqHk; taeeJY? 'D ]tm&S&JU tvif;a&mif } udk xkw fvTi fhcJ ho l
t&S ifjrwfu dk Munfn dKwJh taeeJY? ol Yudk owd& &m&aMumif;
tvkyfj rwfawG vk yfc JhMuwJh xif&Sm;wJh okawoDa wGudk av;pm;wJh
taeeJY (usKyf rSm 'Dvdk tvkyf vk yfz dkY em;csdefa&m tpG rf;tpyg r&dS yg)?
tavmwBuD; a&;&wJ h usKyf avhvmcsu f&JU cRwf,G if;csu frsm;udk
cGifh vTwfMuzdkY usKyf awmif;yefw,f / em;csde fr&dSwJh tcsdefawGtwGif;
pDuHk;&wmyg? ta&SUeJY taemuf tjyef tvSef em;vnfa&; taxmuf tul
jyKcsifwJ h qE´aMumifh psm ef0 ifcJ hwmyg/
'Dpmtkyf &,f? usKyf&JU ]£E´ d́, aw;wumhaw;} &,f? ]£Ed́,
vGef;csif;rsm;} &,f [mjzifh? £E´ d,jynf eJY £Ed́,jynfo lawGud k cspfcJ ho l
wpfOD;ud k tpOf owd&atmif xd ef;xm;r,fh tcsdef a&mufvm
aumif;r,f vdkY usKyf ajr§mf vifh &JU/
tuf'Gif tef;vf'f

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 14


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

yxrusrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 15


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

edAÁm efe JY w&m;awmfw dkYud k oifolq &m/


*kPfjyKtyf qHk;? ÚmPft&ifhq Hk;? tMuifemqHk;/
ajrwdkY rdk;wd kY i&Jw dkY rSm twk rJhol?
ajray: rif;od'¨w f wG ifwJh Ak '¨bk &m;?
urÇmavmuudk u,fwif &Si f&JU usr f;pm
vlwdkY twGuf arG;jyefz dkY olvmcJhw,f /
tjrifh qHk; bH katmuf rif;av;yg; pH aew,f /
wdkYurÇm tkyf csKyf olawG? olwdk Yatmufu
ydkeD;ayrJ h jrifhwJh bHka wGrS mawmh
tjrifh qHk; 0dnmOfwdkY ESpfoH k;aomif; apmifhMu?
yD; &S ifMujyefw,f? tJ' DrSm apmifh pOf
Ak'¨ rSm oaE¨ edrdw f wd kYt wGuf ay:vmw,f/
ewfawGu ed rdwfawG taMumif; odord kY qdkyD –
]urÇmu,f zdk Y Ak'¨ oGm;&OD;r,f }wJh/
]tdr f;}wJh olu? ]urÇmu,f zdk Y oG m;awmhr,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 16
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tBudrfBud rfrS m aemufqH k;y/ iga&m ighw &m;
odolawGy g arG;jcif;? aojcif; qHk;yD /
[dr0ef&JU awmifzuf rd k;ESif;wdkY atmufrSm?
w&m;usi fh jynfol? w&m;apmifh rif;wdkY pH& m?
ouswdkY twGif;ud k ig qif;awmh r,f}
tJ'Dn bk &if oka'¨g'e&JU ty,fr,m;
rm,m rdzk &m;? ol Y ocifab; arS;pufpOf
tdyf rufq ef; jrifw,f/ aumif;uifu Mu,fwpif;?
crf;em; a&mifjcnfajcmufoG, f? ES if;qD ykvJa &mif?
oP²mef vu©Pmuawmh qifajymif &JU oP²m efe JY?
tpG,f ajcmuf ck? umr"ku fEdk Yvdk jzLazG;um?
,muae olY0 rf;xJ 0ifo wJh? Edk;awmh
vl rd cifxuf ydkwJh yD wd ol Y& if
vTrf;yD ajrBuD; w0ufr Sm csp fzG, f tvif;a&mif
va&SUu vif;w,f/ awmifwdk Y vI yf? vIdif;wd kY
Nidrfu s? aeYrSm yGi fhjrJ yef;awG rGef;wnf h
csde fES, f yGifhv mMu? ta0;qHk; i&Jwd kYwd kif
rdzk &m;&JU yDwd ysHUcJ h/ aea&mif aEG;
awmif tarSmif a&Ta&mifjyKovdk y? atmuft &yfq D
wD;wdkoHEk Ek wcku - ]td k toifw dkY?
&Sif &r,f h aool? aowJh &S ifolw dkY?
xMu? Mum;Mu? arQmfMu? Ak' ¨ vmyD}wJ h/
'DwGi f i&JbHk toacsFrSm Nid rf;csrf;rI
ysHUoGm;? urÇmh ESvH k;cke f? avwpif; vwfqwfr I
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 17
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
topf eJY ukef;awG a&awGay: wdkufvmw,f/
reuf tm½kPf usi f;? 'D taMumif;ud k ajymjy&m?
qHjzL tdyf rufzwfwdkYu - ]tdyf rufaumif;y?
uuú#wm&m[m aeeJ Y ,S Ofa ew,f/
rdzk &m; om;zGm;r,f / tHhz G,f ynm&Sif?
owå0g taygif; tusKd;jyKr,fh uav;jrwfayyJ/
vlwdkYud k rodrI u,fw ifvd rfhr,f/
'grS r[k wf ol pd k;csif urÇmud k pdk;r,f /}
'Dvdk enf; jrwf Ak' ¨ arG;zGm;cJhw,f /
rdzk &m; rm,m rGef;wnfhrS m &yfaew,f/
eefawmf O,smOf tifMuif;yif atmufr Smy/
bk&m;ausm if;wdk ifvdk ajzmifh pif;wJh yifpnf eJY /
opf&Gu f0if;0if;? yef;yGifh arT;arT;awGeJ Y/
tcsdefu syD tyif opfu dkif;awGudk nGwfud kif;um
rm,m wifhw,frI txuf yef;½H k jyKw,f /
ajrBuD; yef;waxmifu dk ½kwfw &uf yG ifha pyD;
ovGef cif;w,f/ a&oefYp ifzd kY& m tqifo ifh /
tem;&d S ausmif aqmif u ovif;a&mif a&pD;eJY
prf;MunfMunf pD;apw,f/ ovdk eJY om;udk
remrusif zG m;cJhw,f/ aMumh&S if;wJh udk, frSm
a,mufsm;jrwf vu©Pm oHk;q,f hES pfy g; yg&JU/
'D r[m owif; eef;awmfq D a&mufoG m;awmhw,f /
'gayrJh olYud k eef;awmf aqmifusOf;zdk Y
a0g,mOf ,l vm&m? a0gxrf;olawG rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 18
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
okar½k awmifu qif;vmwJh urÇmpdk;
rif;BuD; av;yg;om - vl Y vk yf& yfawGu dk
aMu;jym;eJY a&rSw folawG - ta&SU ewfr if;?
wyfom;awGu aiG 0wf ½Hk 0wf? ykvJ 'd kif;
udkifMuw,f / awmif t&yf& JU ewfrif;? olY &JU
jrif;onf ukrÇ E´awGu jrif;jym pD;?
eDvm 'dki f; udk ifMuw,f / taemuf t&yf ewfrif?
aemufvdk uf em*awG? aoG;eDa&mif jrif;pD;?
oEÅm 'dkif;awGeJ Y/ ajrmuf t&yf& JU ewfrif;?
a&Ta&mif0 if;0if; ,u©a wG 0ef;&H vdkY /
jrif;0gawGudk pD;? a&T'd kif; udki fMuw,f/
rjrif &wJh crf; em;rI eJY vmMuum?
a0gxrf;Muw,f/ wu,fu tBuD;qHk; ewfawGom/
ewfeJ Y vl twl oGm;Mu&JU? vluom rod/
ajrBuD;twGuf aumif;uif yDwd jynfh aew,f /
Ak'¨ t&S if vmjyef yD odvdk Yrdk YyJ /
'gayrJh bk& if ok a'¨ g'e 'grod zl;/
edrdw faMumifh pd wfy sufae&m? tdy fruf zwfwdk Y
urÇmpd k;r,fh rif;om;yg a[mMuawmh w,f/
pMu0aw;y/ tESp fwaxmifrSm wcgay:wJh
rif;rsKd;/ ol YrSm &wem cke pfy g; &dS &JU/
pMu&wem ewfb D;0ef; rPd &wem/
jrif;? tó &wem? wd rfawG rSm jrL;wJh
0um;0if h0ifh jrif;rsKd;? ESi f;vdk azG;wJh qif?
olY bk &if xrf; zdkY arG;wJh [w¬d &wem/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 19
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yg;eyf vd rfrmwJh 0efBuD;? tEd kif rcHwJh
Adkvf csKyfBuD;/ NydKif zufuif; tvSydk if& Sif ZeD;?
omwd &wem? tm½kPfxuf cspfz G,fy /
'D qka wG &r,fh 'D tHhzG, f ol i,f twGuf
olY NrdKUrS m yGJawmfBuD; usif;yzdkY bk& if
trd efYa y;vdkufw,f/ 'geJY vrf;awG wHr sufvS nf;/
ESif;qD &eH Y vrf;ay: usJyuf? tyifawG rSm
rD;tdr fawG? tvHawG qGJ? vlxk Munfhp &m
'g;upm;orm;? [efa &;jyorm;? vufvSnfh orm;?
tvrÜ g,f? 'ef;orm;? BudK;wef;a&Smuf orm;rsm;?
wzdwfz dwf xrDawG? tNidrf raewJh ajcaxmuf rmS
&,foGr f;oH jrnfusL;wJh qnf;vnf;awG eJY
uacsonf rsm;? 0uf0 H- orifa& 0wfol rsm;?
usm;,Ofa pol? eyrf;orm;? iHk;wdkufo rm;rsm;?
trd efY t& jynfolud k aysmfa tmif vk yf& SmMu?
aemufy D; ta0;u uk efonfa wG a&mufvmum?
om;zGm;rI owif; tMum; a&TAsu feJ Y vuf aqmif
,lvmMu/ qdwfa& wbuf? eHYo mqD? ausmuf pdrf;?
“nae aumif;uif” ta&mif ausmufr suf? &ufxnf rsm;?
(EkvGef;ordkY q,f ESpf vTm xyfawmif rsu fESm ruG,f)
ykvJ pDc s,fwJ h cg;0wfxnfrsm;? pE´ul;
tNrdKUNrdKUu yPÖm y/ 'geJY rif;om;udk
oAÁw¬od '¨? “tukefj ynfhol” twdkaumuf
od'¨w¬ rSn fhMuw,f/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 20


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olpdr f;awGxJr Sm
qHjzL &aoh todw yg&JU/ olYe m;wdkY
ajrqefwm rMum;MumyD? ewfo Hudkom
Mum;ordkY anmif yif atmuf 0wfjyKpOf ewf wdkY
Ak'¨ zGm;aMumif; aw;oDw m Mum;cJ hw,f/
touft & tusifh t& ynmt&m tHh zG,f y/
MunfndKzG,f toG ifeJ Y ol csOf;uyfvm&m?
bk&if OD;nGw f? rd zk& m; rm,m om;i,fudk
olawmfp if&JU ajc&if; csr ,f jyKw,f /
'gayrJh rif;om; jrif awmh tzdk;tdk u
“tdk rdzk &m;? rjyKeJY” wJh/ yD; ajrjyifudk
&SpfBud rf tdk rif; rsu fESm eJY cdk ufawmhw ,f/
“tdk cav;? ig &dScd k;&JU? rif;[m olyJ /
ESif;qD tvif;? ajcz0g; vu©Pmrsm;? El;nH h
auG;vdrf pMum EG,f yef;? vu©PmBuD;aygif;
oHk;q,fES pfy g;/ vu©Pmi,f &S pfq,fw dkYud k
ig jrif& yD? rif;[m Ak '¨ ayyJ /
rif; w&m;udk a[mr,f? w&m;ud k Mum;&ol
tm;vHk;udk u,fr ,f/ igawmh Mum;r,f r[kwf /
apmapmu aocsif ol taoapmcJh yD/
'gayrJh rif;udk zl;&yD rif;jrwf?
'g[m ESp f toacsFrS m wcgom yGi fhwJh?
yGifh yD;&if? urÇmudk ynm&eH Y? arwåm
ysm;&nf vS srf;apwJh? vl om; opfyify

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 21


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yef;yG ifh jzpfw ,f/ oifh awmf0 if opfjrpfu
ewf Mumyef; yGi fhyD / csr f;ompG eef;awmf?
vHk;vHk; csrf;ompGawmh r[kwf? oifh 0rf;udk
'D ol i,faMumifh 'g;pd kuf vdrf h/ toif rdzk &m;?
'D arG;rIaMumifh vlewf wdkY cspf tyfo l?
jrifhjrwf vGef;ordkY aemuf 'ku© rcH xdkuf yD?
b0qdkwm 'ku ©yJ / ckepf&uf ae&if
remrusif oifh 'ku© ed *Hk; a&mufvd rfh r,f/”

'Dwdk if; jzpf&JU ck epf &ufajrmuf naerSm


rdzk &m; rmwm jyHK;puf&m? rEd k;awmhzl; /
wm0wðom ewfjynfudk toma&mufo Gm;&m?
ewf toacsFwdk Y &dSc dk;Mu 0if;ywJh
rdcifjrwfud k c, vk yfaußG;Muw,f/
cav;i,f twGuf arG;außG;jyKpkol &w,f -
r[m yZmywd rif;orD;wJ h? olY &if` rGm[m
avmutaygif;ud k EIwfe JY ESp fodrf hol& JU
EIwfudk Ed kY&nf außG;cJ hw,f/
&Spf ESpf tMum
owd&dSo l bk &ifh om;udk rif;om; twwf rsm;
oifay;zdkY pOf; pm;w,f/ Ak '¨ *kPfr sm;?
'ku©r sm; tHhz G,f edr dwfudk y,f vdkw,f /
'geJ Y rl;rwf pHkn D nDv mcH rSm?
“rif;BuD;wdkY? om;awmfud k rif;om; wwfp&m

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 22


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oifzd kY bol ynmt&dSqH k;vJ” ar;w,f/
'D tcg tajz woHx J xGu fvmcJ hwmu
“rif;jrwf 0dó rdwå ynmt&d SqHk;
usrf;pmawGrS m tESH YpyfqHk;? ok wa&m
vufrI ynmyg? t&m&m tawmfqH k;yg/”
'geJ Y 0dórdw åa&muf? trde fY emcH?
aeYaumif;&ufo m; waeYrSmawmh rif;om;[m
abmifywfvnf ausmufrsufawG pD cs,fx m;wJh?
ausmuf rIef Y EkEknufnuf jzef YjzL;xm;wJh?
EGm;eDa &mif pE´ul; oify kef;udk ,l? ynm&Sif a&SU rSm
rsufvT mudk csyD; &yfvd kufw,f / q&mu
“om;? 'D pmudka &;” qdk yD; ajz;ajz;csi f;
Zmwfjrif hwdkYo m Mum;&wJh “*g,wd” &Gwf w,f –
MoH? wwfo0d &G a&Ek rf
b&fa*g a'0os "d r[d
"da,m a,m Ekjyaom',mwf /

jA[®Pwdkif ; reuf - n bk& m;&dS cdk;&mrSm &Gwfw Jh *gxm/ / o"dBwd0g? aeudk


zefqif; toljzpf ac: xm;vdk Y o"dBwdv J ac:w,f/ t"d yÜg,fu “pMu0Vmudk
zefqif;awmfrlo l&JU jrwfE dk;zG, f tvif;udk pDjzef;Muygw,f/ udk, fawmf (igwdkY
pdwfxJrS m &d SaewJh tvif[m igwdkY ÚmPftodudk (trSefw &m; &SmazG &mrS m)
vrf;nTef ygapom;” wJh/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 23


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tmp&d,? ig a&;yD?” rif;om; tEl; tnHh
ajzw,f? yD; *gxmudk jrLrI efay:rS m -
wrsKd;xJ r[kwf? tu© &m trsKd;rsKd;eJYo m tjref
a&;awmhw,f? em*&D 'u©dP? eD?
r*Fv? y½k oSs? ,0? wd &xd? Owf?
'&'f? odc smeD? re? rZö spm&/
½kyf yHk pmeJ Y oauFw bmompum;?
*lae? yifv,fae vlwdk Y trSw ftom;rsm;?
ajratmuf a`rGw dkYud k &dScd k;Muolrsm;?
rD;vQHe JY ae0ef;udk udk;uG, folr sm;?
rm*D, efr sm;? ajryHkay: aexdk ifol rsm;?
vlrsKd; taygif;&JU xl;qef;wJh ta&;tom;rsm;
wckyD; wpf ck unpfe JY ola&;jcpfawmhw,f/
q&mh *gxmudk pum;tpHke JY zwfjyw,f/
'Dawmh 0dó rdwåu “awmfavmufyD?
*Pef; oifMupdk Y/
igaemufu vdkufqd kav?
vcf ud k a&mufwJ hxd a&wGufMu&atmif/
wpf? ESpf? oHk;? av;? wq,f xd? yD; q,fawGu
&mawG? axmifawGxdy /” ol Yaemufu cav;
ckawG? q,fawG? &mawG &Gw fw,f? rem;zl; /

em*&D .. rZösmpm& / / a&S;acwf £Ed́, oHk; tu©&mta&;tom;rsm;? tck em*&D y J


usefawmhw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 24
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vcf = wpfode f;
vcf jynfhyD? 'gayrJ h tom; quf &Gwfw,f
“'DaemufrSm aum#d? e[kw? ed Eé[kw?
crÁ? 0du©r Á? tArf? wuúw?
ukrk'? *k@du? OyÜv yD;/
yk@&du uae y'kr a&mufoGm;w,f /
aemufqHk;[mu [w¬ *D& dudk trIef Y
axmif;yD; jrLawGud k a&wJhc g oH k;w,f/
'DaemufvJ udef;*Pef; wck &dSy gao;&JU/
umxwJh? n&JU Mu,fawG a&&w,f /
aum#dumx? orkj'm a&puf a&zdkY /
£*F? 0ef;0dk if;wmawG&JU uJukv /
oAÁeda u©y? 'geJY **F g&JU
oJawG a&w,f/ 'D vdke JY tEÅ &uyf
a&mufvm&m? yrmPuawmh **Fgaygif;
q,fuka#&JU oJ awGy g/ 'Dxuf us,fwJh
wdkif;wmp&m &Sm &ifawmh *Pef; ocsFm[m
tocsFmudk a&mufvmygw,f / 'guawmh
tES pfwaomif;rSm aeYpOf rdk;&Gm &if tm;vH k;
urÇmawGa y: usr,fh a&puftaygif;ygyJ/
'Daemuf r[muyÜ? 'geJY ewfjA[®mwdk Y
udk,fh tem*wf eJY twdw fudk wGuf csufMuw,f/

aum#d ... r[muyÜ / / a&S; £Ed́,rSm oHk;wJ h a&wGufenf ;/ odef;u wufoGm;&m


teEÅrSm qHk;w,f uaeYxdvJ 'Da&wGufenf ;udk oHk;qJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 25
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“aumif;y” wJh okcrdefu? “tjrwf qHk; rif;om;?
'gawG rif;od&if? tvsm; twdk if;twmudka&m
ig oifay;p&m vdky gOD;awmhrvm;uG, f/”
usKd;EGHpG m ol i,fu ajzw,f - “tmp&d,?
wqdwf em;qif yg/ y&rmEkjrL q,f ck
y&okc kr wpf? 'D[m q,fc k
Mwom&e wpf? Mwom&e ck epf cku
aejcnfxJ arsmwJh jrLwpf? jrL cke pfck
MuGuf EIw fcrf;arG warG;? tarG; q,f yifu
vDcs wpf? q,f vDcs w,ku? q,f
,ku rk a,m pyg;aph ESvHk;om; wpf? 'g&JU
ckepfq eus,fa umif &JU cg;/ 'Dvd keJ YyJ
rk*F? rke fnif;? rka,m pyg;wdkY &JU taphrsm;?
'g q,faph vufwqpf? q,f hES pfvpfqpf
wxGm? 'Du ae qufjyefawmh awmif? wkwf tvsm;
av;tvsm;? vS Htvsm;? vSH tvsm;aygif; ESpfq,fu
w “½dI uf” vd kY ac:wJh[m jzpfw,f/ 'guawmh
tqkyf av wcg jznfh a,muf sm; wa,muf vSrf;r,fh tvS rf;?
'grsKd; av;q,f w*g0kwf? av;*g0k wfu
w,lZem yD;awmh q&m? em;qifvdk yg&if
w,lZem wzuf pGef;u wzufpGe f;xd twGi f;rSm
aejrL b,f ESp fck &dS aMumif; ig&Gwfjyr,f”
yD; csufc sif; ußGrf;ußGrf;usifusif rif;omi,f

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 26


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

a&S; £Ed́ ,oHk; tvsm; wdki f;yHk jzpfw ,f/ ae&m&JU tvsm;udk wdk if;&mrSm oHk;w,f/
tcsdefwdkif ;enf; t&iftyd kifrS m az:jyNyD;/
tEkjrL pk pkaygif;ud k &Gwfjyawmhw,f/
'gayrJh 0dó rdwå oli,f a&SUrSm
OD;cdkuf em;qifaeyD/ olu “rif;[m
rifh q&mawG&JU q&myJ/ rif;u *k½k?
ig r[kwf zl;/ tdk? ig &dS cdk;&JU? rif;om;/
pmtk yf rvdk? tm;vHk;ud k rif; odaMumif;eJY
*g&0w&m; odaMumif; jyzd kY ighausmif;udk
rif; vmcJhw myJ /”
'D *g&0w&m;udk
Ak'¨ t&Sif olYq &mwd kif;tay:rSm xm;w,f?
olwdkY ynmudk vG ef oifjy&JU/ pum;
nifom? ynmawmh &ifh/ toGif rSm rif;om;?
[efrl El;nH h/ r0ifhMuGm;? olY tvdkv dkufwwf?
ESvHk;om; odrfa rGY? aMumif pdwfawmh uif;wJh aoG;/
rif;om;ysKdwdkYx JrSm olYx uf &J& ifhwJh
jrif;onfawmf orifvd kuf jrif;oD; roGm;pzl;/
olYxuf pdwfx ufoef wJh &xm;armif;orm;rsKd;
eef;,ifj yif rS NydKifyG J0if armif;roGm;pzl;/
'gayrJh vdkuf &if;u oli,f wefYaeordk Y
orif vGwfxG ufoGm;wwf &JU? rif;om;awG
½IH;vdk Y 0rf;eJo Gm;&if? tdyf ruf wckc k
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 27
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olY pdwfxJ jzpf vm&if? Ed kifv k NydKifyGJ
t½I H;ay;ypfwwf& JU/ 'Dvdk eJY ES pfawG
Mumav wdkY t&Si f u½kPm BuD;xG m;vmw,f/
&GufE k ESpf &Guf opf yifBuD; aygufyGm;um
t&d yf jzefYu sufovd ky/ 'gayrJh oli,f[ m
aqG;rI? emrI? rsuf &nf taMumif; rodwwfao;?
bk&ifw dkY rcHpm;&? rcH pm;zl;wJ h t&m
trnfq ef;awGy J xif&JU? MuHK&yHku
O,smOfawmfx JrSm aEG OD;&JU waeYrSm
[oFm wtkyf ajrmufzuf [dr 0EÅm &ifcG if
odkufjrHKqD ESi f&if; jzwf ysHo Gm;Muw,f/
ESif;azG;azG; vrf;twdkif; arwå moHawG ac:
iSuf0 if;wdk Y ysHMu? arwåm OD;aqmif&JU /
rif;om; nD tpfudkawmf a'0'wå[m
av;udk csde f&G,f / jrm;udk vTwfvdku fwJh tcg?
tjyma&mif vrf;us,frS m a&Smzd kY jzef Yxm;wJh
a&SUqHk; [oFm&JU awmifyHu m; xdo rdkY?
cg;oD;wJh jrSm;wef;vef;eJ Y usvmaygh?
&J0if;wJh aoG;yef;awG tarG;rSm pGef;vd kY/
'gudkjrifawmh od '¨w¬ rif;om;u
iSufudk w,kw, aumuf? aygifa y:rSm wifxm;?
(Ak'¨ t&S if xdkif ovdk wif yv’if csdwf xdkif &uf)
t½d kif;aumif&JU taMumufudk txdeJY ajzod rfha y;?
zGmvH tarG; oyfay;? jrefqef ESvHk; Nidrfa p?
wem&Du rS yGi fhtmwJh iSufa ysm &Gufv dk
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 28
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
EkwJh vufz 0g;eJ Y ,k , yGwfoyfay;?
b,fvufu udkif? nmbufu &uf pufwJ h
oHrPdudk 'Pf& mu EIwf? at;apwJ h
t&Guf rsm;? aysm ufapr,fh ysm;&nf wifa y;w,f/
emrI taMumif; oli,f[m tode JvSao; ordk Y
odvdkpd wfeJ Y rdrd vufaumufêwfudk
jrSm;OD; xd k;Munfh? emawmh rsu fvHk; ayuvyf?
rsuf &nf&T Jum iSufu dk ESpfo drfhj yefw,f/

'DwGi f wpHkwOD; a&mufvmyD; - “igh rif;om;


[oFm ypfwm 'D ES if;qDy ifwdk YMum;
usw,f/ yd kYay;zdkY cdk if;w,f / ay;rSmvm;”
“ray;zl;” wJh od'¨w¬ u/ “iSuf ao&if
owfolxH ydk Yay;zd kY oifhjrwfayr,f/
[oFm &Sifa ew,f/ 'D awmify efjzLrSm
vIyfwJh ewfwrS s t&dS efom igh tudk owf&JU /”
a'0'wåu ajzw,f - “t½dk if;aumif[m?
&Sif &Sif aoao? ypf cso l&JU [myJ /
wdrfxJ rSm bolrS rydki f? ustvm igydki f/
igh qkvmyfudk ay;? ighnD /” wdk Y t&S ifu
[oFmh vnfudk rd rd yg;rGw frSm uyf?
wnfMunfpGm eJY - “rqdk eJY? iSuf[ m igyd kif?
u½kPm - arwåm tcGifh tmPmt& igydk if
jzpfr,f h owå 0g teEÅr Sm yxryJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 29
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
twGif;u vIy f&Gvmordk Y ck igod yD?
ig vl wdkYu dk u½kPmw&m; oifjyr,f?
pum;rJh avmuud k zGifh qdkol jzpf r,f?
vlY 'ku©wif r[kwf? 'ku© a&tvsO fudk
pJapr,f/ 'gayrJ h rif;om; tjiif; yGm;
vdku ynm&S ifwdk YqD wifoG if;av/
olwdkY tqdk apmifhp dkY /” 'Dvdk jyKMua&m/
obifpH knDr Sm jyóem tajctwif jiif;Mu?
trsm;u 'Dv dk xif? trsm; [dkv dk xifMu?
aemufqHk; trnfrod &[ef;wyg; xqdk avw,f -
“touf[m wpHk wck jzpf &if? touf u,fo l[m
owfzdk Y tm;xkwfolxuf ouf&dSo wGmudk
ydkyd kifx dkufw,f / owfol zsu fwm? jzHK;wm?
u,fol xd ef;wm/ iS uf ol Yudk ay;ygav/”
qHk;jzwfc suf w&m;w,f tm;vHk; xif &JU/ bk& if
ynm&dS udk *kPfjyKzd kY &Smawmh? r&dSy D?
yg;ysOf;axmif a`rGwaumif a&SmoGm;wm wOD;jrifowJ h?
ewfr sm; 'D vdk vmjrJy J/ Ak' ¨ t&S if
u½kPm vkyf ief; pcJ hyD /
'gayrJh
iSuf' ku©xuf? ydkw Jh 'ku© rodao;/
iSufvJ temaysmufawmh jrL;~uGjyefoGm;aygh/
aemuf waeY rSmawmh bk &ifu rd efYw ,f - “vmav?
om;cspf? aEG OD;&JU om,myHk ½I prf;/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 30
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oD;xGufaumif; ajr &dwf oludk olY &wem
ay;csi fatmif jrLqG,f &yHk? ighEdk ifi H
(okómef rD;rSm igavmif &if rifhE dkif iH)
yg;pyf tm;vHk; außG;? bk &ifh b@m jznfha y;yHk
½Iy / &GufopfawG? tyG ifh 0if;awG? jrufp drf;?
xGefoH ,ufoH eJY &wk ompG/” 'geJY
a&wGif;awG? jcHawGeJ Y vrf;xJ a&mufoG m;?
Ekef;ajraumif;rSm acgufw HkY acgufjyef EG m;wdkY
wußGdu ßGd xrf;yd k;rSm yk cHk;BuD;awGe JY ½k ef;?
x,fqGJaeMu&JU/ x,fha emuf rSm ajrqD
acsmarGY euf ½Idif; vI dif;awG ~uGvd rfhae&JU/
armif;olw dkY xGef aMumif; eufa tmif ckef~uG~uG
x,fay: ajcESpf zufvHk; wifMu? xef;yifwdk Y
Mum;rSm vId if;wG efYwG efY a& wcßGif cßGif jrnf&JU /
a&pD;av&m 0rf;ajrmuf ajru opf qD
arT;yif? pyvif yif vSHawG eJY cs,fay;w,f/
wae&mrSmawmh ysKd;usJz dkY oGm;olawG/
wawmvHk; od kufjrHKaw;awG eJY &,fa ew,f /
jcHKawGrSm aEG OD;csdef MunfEl;aewJh
ykwfoif? ysm;? EG m;acs;ydk;? wGm;oGm;aumif pwJ h
owå0gi,fwdk Y vI yf& G&G / o&ufudk if;wdk YrSm
yef;&nf pkwfw dkY vl;vm;/ zm;zd k pdrf;rSm
iSufy ef;wdr f waumifxJ tvkyf rsm;/ ysm;wl iSufvJ
c&rf;a&mif vd yfjym wGefj rnf vdkufz rf;/ atmufrS m

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 31


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&SOfh usm;wdk Y ajy;? Z&ufwd kY em;Mu? aumufMu?
nDrndK ckepfaz: ql;xJ pum; wwGwfwG wf/
wifusD; iSuf a&tdki fxufr Sm wG JvJom/
ußGJwdk YMum; AsKdif;wdk Y ig;vdku f acsmif;aeMu/
a&Ta&mif avxJ pGe fwdkY puf 0dk if;[ef vTi fh?
a&mif pHk apwDxuf Oa'gif;wdk Y ysHoef;/
a&wGif;wd kif; csKd;jymwd kY wulul;/ ta0;rSm
r*Fvmaqmif wck rS &Gm AHkw dkY wD;jrnfMu/
tm;vHk; Nidrf;csrf; - 0aysmoH/ rif;om;jrif?
&Tifv ef;&JU? eufe uf Munf hrdwJ h tcgrawmh?
b0 ES if;qD rSm ayguf wJh ql;awG jrifa ygh /
tom;rJ vuform; vky fc twGuf acßG;'D;us?
touf& Sifa &; vHk;yef;&S m&/ yl avmifw Jh
tcsdefawGrSm rsufjyL; EGm;awG armif;ES if&?
uwåDyg eH yg; ESuf &/ aemuf jrifj yefw,f-
ykwfoif y&Gufu dk pm;? olYu dk a`rGupm;/
ESpf OD;vHk;udk pG efp m;? odef; iSuf wifu sD;udk
ol zrf;rdxm;wmuav; vk,l awmhw,f /
ausmuf rsuf pD vdyfjymudk vdkuf zrf;aewJh
AGufudk iS ufbDbl;u vdkuf / ae&mwumrSm
owfolu owfjzwf? olYt vSnfhu s towfc H?
b0[m aorIay: wnf/ tvS jyyG Ju
BuD;rm;? ½dk if;pd kif; &ufp ufwJh b0wl csif;
owfjzwfyG Judk uG,fxm;w,f/ ydk;u vl
txdy / vl vlc sif; owfjyef/ 'gjrifawmh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 32
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
(iwfrGw fwJh v,form;? yifyef;wJh EGm;awG?
qdk;&Gm;wJh xrf; ydk;aMumifh ycHk;om;awG temjzpf?
touf &Si fa&;aMumifh b0udk &efyGJ jzpfap)
od'¨w¬ rif;om; nnf;rdw,f/ “'gvm;?
ighudk Munfh zdkY ac:wJh aysmfz G,f ajrBuD;/
v,form;&JU xrif;acßG;eJY iefpG / EGm;wdk Y
yify ef;pG / jcHKxJrSm tm;EGJ tm;BuD;
ppfy GJ jyif;xef pG/ av vkyfMuH wwfpG /
a&xJawmif em;cdk &m r&d Szl;/ teJi,f
ab;z,fy/ oifwdkY jywm awG;y&ap/”
'Dvdk qdky D; Ak '¨ t&Sif oajyyifa tmuf
wifyv’ if csdwf? ½kyf yGm;wdk Y xd kif[ efr sKd;eJY
xdkif csvdk ufw,f / yxrOD;qHk; b0&JU
euf½Idif;wJ h a&m*gudk qifjcifMunfhw,f/
olY jrpfz sm;[m bm? ukp m;&m bmvJ/
u½kPm BuD; rm;? owå0 gwdk Y twGuf arwå m
us,fjyefY? 'ku© ukpm;vd kpdw f jyif;ordk Y
'gawG t&dSef eJY rif;om; pdwf0 ifpm;rI
ouf0ifv m? umr*kPf eJY twå tnpft aus;
y,f&Sm;um? “vrf;” &JU yxrtqif h psmefxJ
oli,f a&mufo Gm;awmhw,f/
tJ'D tcsdef ydk if;rSm
rdk;ay:u oljrwf ig;yg; ysHoGm;w,f /
opfyifudk tjzwf psmef&dS ef[k ef wHkYoG m;owJh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 33
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tb,f ydkBuD;wJh wefcdk; wdkY ysHwm qGJovJ”
jrwfpGe f;tifudk cHp m;rd? BuD;jrwfwJh
pifMu,fol &d Swm odord kY ar;Muw,f/
'DwGi f iHkYMunfh &m? u,fzdk Y tawG; xufoef?
ESif;qD a&mifjcnf 0ef; o&zl aqmif;aewJh
Ak'¨u dk jrifaygh/ tyif tky fxJu toH
woHu “&aohwdkY? 'g avmu u,fr ,fhol /
qif; &d Scdk;Mu/” 'geJ Y awmufyolw dkY
vm? ajrjyif oufq if;? csD;usL;aw; oDMu/
c&D;quf? owif;aumif; ewfwdk YqD o,foGm;&JU/

bk&if hqDu wOD; rif;om;udk vdku f&Sm &m?


rGef;vGJ yD? ae taemuf awmifawG qD aomhyD?
rif;om;uawmh 0ifpm;&uf awGY& w,f/
t&d yf tm;vHk; a&GUayrJh oajyyif& dyfu
wae&mxJ wefY olYt ay: jzefYusu fae&JU?
acgif;jrwfudk aea&mifa pmif; xd rSm pdk;xifh/
'Djrifu Gif; jrifo l oajy yef;yGi fhwdk YMum;
toHwoH ajymqd kwmudk Mum;cJh &owJh -
“bk&ifh om; aeap/ olY ESv Hk;om;xJu t&dyf
rxGufoGm; rcsif; igh t&dy f a&GU&Sm;r,f r[kwf zl; ”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 34


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

'kwd,usrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 35


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

igwdk Y ocif q,fh& Spf ESpf &G,f a&mufwJh cg?


cefYx ,fwJh eef;oHk;aqmif aqmufapvdkY bk& if
trd efYawmf rSwfw,f / waqmif pwk &ef; ausmuf,ufr
qD'gom; &Hvd kY? aqmif;&ufrSm aEG; zG,f /
waqmif a&mifpH k ausmufjzL? aEGy lrSm at;zG,f /
waqmif tkw fom;? tk wfußGwf jymjym cs,f ovdkY
pum; zl;wJ h ysKd;usJ&moD MunfEl;zG,f/
trnfawGu ok b? ok& r®? &r® /
0ef;usifrS m &ompH k O,smOfawG a0vdk Y?
prf;acsmif; woGi foGi f? &eHY arT;jcHKawG ysHUvdkY?
cef;aqmif 0if;0if; rsm;pG m? jruf cif;vSv S?
'gawG tv,f od '¨w¬ xif &m vl;vm?
wem&D wrsKd; &T ifjrL;p&m topf jznfh pGrf; &JU/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 36
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aysmf p&m tcsd efawG csnf h? Ek ysKdwJ h aoG;om;
t~uGqHk;rd kY b0pdkajy&JU/ 'gayrJh
wdrfajy;wdk YeJ Y twl uefa iG rIefv m&if
olY awG; rI t&d yfawG jyefvmqJy gyJ /
'gudk bk& if jrifawmh trwfa wGudk ac:w,f?
“trwfwd kY? &aoh tdkBuD; ajymcJh wm? tdyf ruf
q&mwdkY a[mcJhwm pOf;pm;MuygOD;/
igh ESvHk;aoG;xuf csp f&wJ h 'D ol i,f[m
wavmuvHk;udk pd k;ydk ifool jzpfu m?
&efol taygif; vnf wufeif;wJh bk&ifhwumh bk& if -
jzpf& ifvJ jzpf ('g ighESv Hk;om; qE´)?
pdwft vdk csKd;ES drf? qif;&J cH usi fh? pdk;ydk if
xdkufwm tm;vHk; pG efY? b,fvdk tusKd;&dSr ,f
rod&wJ h? ausuGJz G,f edrf husu s vrf;
vdkuf& ifvJ vdkuf r,f? 'g olY rsu fvHk;awG
eef;aqmifv,fuae wd rf;nTwf aeavw,f/
ynm&dS awGuyJ? ighudk tMuHa y;ygh /
b,fvdkr sm; ol Yajcwd kYudk a&S mufoifhwJh
vrf;rGe fzuf vSnf hatmif? pdk;csif &if urmÇ udk
pdk;r,fh ed rdwf twdkif; jzpfa tmif? vk yf& ygh rvJ/”
touftBuD;qHk; ajzw,f - “r[m&mZ? tcspf[m
pdwfavawG uk pm;vdrf hr,f / [maewJh
olY ESvHk;rSm rdef;r rm,m jyKpm;yap/
rdk;udk arha pwJh rsufvHk;wd kY? aq;ozG,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 37
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
EIwfc rf;wdk Y? tvSaMumifh 'Doli,f b,fo drvJ /
ZeD;acsmawG? upm;az: tvSawG &Smay;vdkuf /
aMu;BudK;awGeJY xd ef;r&wJh pdwfawGudk vHkr qH yif tomcsnf aESm if& JU/”
trsm; oabmnD &JU/
bk&ifu ajzw,f - “wdkY olY zdk Y ZeD;&Sm &if?
tcspf qdkwm wjcm; rsufa phe JY a&G;wwfw,f/
wkdYu tvS O,smOfx JrSm vSnf hvnfy g?
BudKuf&m yef;cl;yg cdki f;&if? ol jyHK;yD;
ol rodw Jh csrf;omudk tom a&Smifv drf hr,f /”
'Dawmh wOD;u wifw,f - “Mur®m jrSm; rysHr csif;
Am&od *F vSnfhvnf ry? wOD; ESp fvdkz G,f?
wOD; rsufE Sm edAÁ mef xif &r,f / wOD; ½kyf
urÇmudk EI d;ol tm½kPf azsmhx uf vS r,f /
rif;jrwf? 'Dvd kjyK? yGJa wmf wck trdefY rSwf?
Edkif iHh vHk rrsm; Ek ysKdr I? vSr I?
ouswdkY xHk; tm;upm;rI NydKifMuap/
rdef;rvSwdk Yudk rif;om; qkay;ygap/
cspf zG,f atmifol wdkY olY cHk jzwfoGm;&m?
wOD;wav ol Yy g;Eku taqG; ajymif;apovm;
tuJcwfr,fh ol rsm; &dSa eMu&r,f/
'Denf; tcspf &JU rsuf aph eJY tcspf udk a&G;?
rif;om;udk aysmfr IqD ÚmPfqif vSn fhac:Mur,f /”
'g aumif;w,f xif &w,f / 'geJ Y waeYr Sm
armif;aMu;eif;vnf? i,f&G ,f vS yolawG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 38
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
eef;awmf vmapw,f/ trdef Yawmf rSw fwmu
aysmf yGJawmfBuD; usif;yr,f/ rif;om;u
qk csD;jrSif hr,f / tm;vHk;tzdk Y taumif; pm;awG?
tvSqHk; ta&G;cH taumif;qHk;qk / 'Dvdk eJY
uydv0w¬K olawG eef;0 pkaygh?
rJarSm if qHau topf zD;oif; - xH k;zGJY vdkY?
rsufawmifawGudk aq;abmif eJY ta&mifcs, fvdkY?
a&rdk;csKd;? eH Yomo? tvGi fqHk; wbufawG
t0wfawGjcHK? wdvfu trSwfa wG 0if;vdk Y/
vSayh jyyGJ - £E´ d, ola v;awG
rsufjyL;us,f ajrrSm pdk uf yv’if a&SU ajz;ajz;
a&SmufoG m;&SmMu/ rif;om;udk jrifw Jhc g
&mZ*kPfxuf ydkwJh t&dS efwck ES vHk;om;udk
ckefa pawmhw,f/ xdki fyHk u &m*uif;?
odrfarGY? tvSr f;a0;vS& JU/ vHkr toD;oD;
rsufvT mcsum qk, lw,f / rMunh f 0hH0 Hh/
vlawGu rdef; rvSwOD; NydKif zufawGx uf
awmf0if tjyHK; xdkuf wefaMumif; [pfa~uG;Mu&if;?
vefYa ewJh orifrES,f &yf? vufawmf udk
rxd0H h0Hh? wHk& D qk, l? taz:awGqD
ajy;awmhw,f/ a'0 qefvG ef;? jrif hrm;vG ef;?
olawmfp if? vH kr avmu txuf rSmuyJ/
'geJ Y NrdKUawmf &JU yef;? vHk;racsmawG
wOD;yD; wOD; wef;pD? vSywJ h csDy GJ
qHk;cgeD;? qkawG uke fcsdef? aemuf qHk;rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 39
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vHkr ,aom"&m vmaygh / od'¨w¬ teD;
&yfaeolr sm;u 0if;yy vH kr
csOf;vm&m rif;om; wHkY oGm;wm jrifowJh/
ewfoGi f ½kyf oP²mef? y&0wDvdk [ef yef rsKd;/
cspf wif;aESmcsdef orifr rsufvHk;? pum;eJ Y
yef;csDc s,fr &wJh vSr sufE Sm? ol wpf a,muf yJ
(vufESp fzuf &ifrSm yd kufum) rif;om;&JU tMunfh
tjynfhjyefMunfhw ,f/ cefYnm; vnfwH rauG;/
“ighzd kY vufaqmif &dSp” ar;yD; jyHK;&JU/
“vufaqmif uke fyD” wJh rif;om;u? “'gayrJ h
'gudk tpm; ,lawmh? ig ESr? rif htvS[ m
wdkYNrdKU *kPf,lp &my/” 'DwGi f rdrd
vnfu jr vnfqGJu dk cßGw f? vHk r&JU
rJeuf? ydk;vd kEdk cg;rSm ywfa y;w,f/
rsufvH k;csif; aESm? tMunfhu tcspf aygufy Gm;aygh/
aemufMumawmh (aAm"d ÚmPf jynfhp HkwJh tcg)
bmaMumifh ousv Hkarudk jrifjrifc sif;
ESvHk;om; rD;pGJ &ovJ ar;&m Ak'¨
t&S if ajzw,f - “xifMu&ovdk wdk Y[m wpdr f;
r[kwfMuzl;? vGefa vyD; urÇmawGwke f;u
rkqdk;om; wOD;? eE´ma'0D wnf& m?
,rkef OD;rSm awmvHkarawGeJ Y upm;pOf?
ncsr f;csdef ,kefawG 0ef;0d kuf ajy;aqmhovd k
xif;½I;awm olwd kY ajy;&m 'dk if;vkyf w,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 40
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wa,mufudk ca&yef;awG? wa,mufudkawmh bkwfeJ Y
awmMuuf tarG;tawmif awG? wa,mufudk xif; ½I;oD;
qifjref;ay;w,f/ 'gayrJh aemufqH k;rSm
ajy;ol olY twGu f yxr/ olYu dk ol i,f
orif, Of waumif eJY ESv Hk;om; arwåm ay;&JU/
awmxJrSm olwd kY ESp frsm;pGm aecJh?
awmxJrSm ruGJruG m aovGef cJhMuw,f /
taph ykef; rdk; rJh ESp frsm;aemuf? tyifa ygufo vdk
aumif;rI - raumif;rI? 'ku© - okc? trkef;eJY
tcspf? vG efy D; trIr sm;? jyefvnf ay:aygufum
&Guf0 if; - &G ufrJ h? toD;csKd - toD;csOf aqmif&JU/
'Dvdk eJY igu ol? 'if;u ,aom"&m/
arG;jcif; - aojcif; oHo&m bD;0ef; vnf pOf?
jzpfyD;orQ wdkY ESp fa,mufMum; jzpf &ayr,f/”
qkay;yGJ rSm rif;om;udk apmifholwd kY
tukef jrifMu? Mum;Mu? owd& dS bk &if udkvJ
r[m ok yÜA k'¨ orD; ,aom"&m rvmcif
od'¨w¬ *½kr pdkuf xdk ifaeyHk? olYud k
½kwfw &uf jrifawmh ajymif;vJo Gm;yHk? 'if;av;
olYudk Munhf? ol u 'if;udk Munfhy Hk? &wem
vufaqmif ay;yHk? pum;ajymwJh tMunfhrS m
bm ygyHk avQmufMuw,f/

bk&if jyHK;&JU/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 41


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“udkif;? jrSL p&mawmh awGYy D? wdk Y&JU pG efudk
wdrf,Hu qGJ csz dkY aqG;aEG;Muuk ef/
ighom; xdrf;jrm;aqmif ESif;&m vH krudk
awmif;zd kY wref apMuuk ef/” ouswdkY rSm
xHk; &dS wmu - rsKd;½dk; jrif hjrwf? vSy?
ESpfv dkzG, f vH krudk awmif;&rf;cJh &if?
pdefa c:r,fh NydKifzufawG tm;vHk; eJY ol
ppfynm ußGrf;usif rI tpG rf;jy&r,f/
'DxHk;udk bk &ifwd kYawmif rcsKd;azmif Edk ifzl; /
'gaMumif h orD; zcifu - “bk& ifudk avQmufy gh?
orD;udk ta0; - teD; rif;om;wdkY awmif;aew,f /
oifh tEk qHk; om;[m olwd kYxuf av;udk
wifEd kif? 'g;udk &rf;Edk if? jrif;ES ifEd kif &if?
tm;vHk;rSm tawmfqH k;? wdkY tzd kY tawmf qHk;y/
olYvdk &aoh[ efe JY? 'g b,fjzpf Edk ifrvJ”
bk&if h ESvHk; ausuGJ &? rif;om; crsm ,aom"&m
Muif&mtjzpf awmif;cJhw m tcsD; ESD; jzpfy D/
a'0'wåu av;t&mrSm a&SUwef;u?
tZÆKe a'grmefjyif; jrif;taygif;&JU ocif?
eE´ 'g;upm;rSm Adkv fyJ / 'gayrJh
rif;om;u tom &,fum - “'gawGvJ ig
wwfw,f/ oif hom;[m vmoltm;vHk;udk
BudKuf&m tm;upm; NydKifr,f aMunmvd kufy g/
'grsKd;aMumifhjzifh igh tcspf qHk;r,f rxif” wJh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 42
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'geJ Y xkw fjyef & - ckepf&uf ajrmuf aeY rSm
od'¨w¬ rif;om;u a,mufsm;wdk Y twwf
,SOfvdk ol bolYrqdk “,S OfvSn fh qifha c:aMumif;?
atmif Edk ifol o&zlrSm ,aom"&m jzpf aMumif;/
'gaMumif h? ckepf &ufajrmufaeY? ousrif;rsm;?
0ef;usif NrdKUae awmaersm; NydKifuGi f;qD
oGm;Muaygh / vHk rvJ om;csif;wdk Y tv,f?
yef;u BudK;qif a&T csKd& Sif EGm;awGeJ Y?
0if;y qif, if xrf;pifxuf? twD;trIwf eJY /
owdkYorD;tjzpf xrf;aqmifum a&mufvmcJhw,f/
rif;aoG; a'0'wåua&m? cwåd,
eE´? tZÆKewdk Yy g ydkifv dkol?
vkvif taygif; &JU yef;y/ aemufqHk; rSmawmh?
jrif;jzL u@u pD;vd kY rif;om; vmaygh/
jyify urÇm qef;udk tHhMo? jrif; [D;&JU /
od'¨wfv J wtHhwMo rsuf vHk;eJ Y ai;rd -
&mZyv’ ifa tmuf arG;cJhol jynfol taygif;?
bk&ifv dk eef;xuf rpH&? bk&ifvdk rpm;&?
okc 'ku©awmh wlo lawG csn fhom?
'gayrJh rif;om; ,aom"&m tvS jrif awmh
0if;yy jyHK;? yd k;om; ZufBudK;udk qGJ?
u@u ausm us,fa y:u ajray: ckef qif;?
atmfw,f - “txd kufwefqHk; r[kwfo l? 'D ykvJ eJY
rxdkufw efz l;/ ol Yudk awmif;&mrSm ig[m

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 43


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
0hHpm;vG ef;a&mhvm; NydKifzufw dkY jyMu/”
'Daemuf eE´ jrSm;NydKif yGJ pde fac:um?
aMu;0g pnfudk ajcmuf *g0kwf tuGm xm;w,f/
tZÆKeu ajcmuf? a'0'wåu &Sp f/
od'¨w¬ rif;om;uawmh olY pnfu dk
rsOf; eJY q,f* g0kw f ta0;rS m xm;apordk Y
ypfp &m a~uGaph rSs xif &/ jrSm;vTw fMu&m?
eE´ olYp nf? tZÆKe ol Ypnf? azmuf&JU /
a'0'wå jrS m;udk tuscsdefvTw fvdkuf &m
ypfuG if; ESpf zufpvHk; azmufxG if;oGm;ordkY y&do wf
tHhrqHk; - atmf[pfMuw,f/ ,aom"&m tvS crsm
&GHUwJh rsufvHk;ay: a&Tqm&D qGJrd?
olY rif;om; jrSm;vGJr Sm rjrif &uf& Smzl; /
oluawmh? Avaumif; vuf rS wifE dkifw Jh?
aiGBudK;eJY wef;? om;a&BudK;eJY csnf xm;wJh?
olwdkY &JU opfap;okw f Bud rfav;udk ,l?
acgufMunf h? tom &,fvdkuf? BudK;udk qGJ vdkuf &m?
tpG ef; ES pfp Gef; erf; rd? xlx JwJh av;0rf; jywfa &mh/
“'g upm;zdk Y twGuf? tcspf twGuf r[kwf” wJ h “ous
rif;wdk YeJ Y ydkwef wJh av; r&dSz l;vm;/”
wa,mufu “b,facwf u rod bk &m;ausm if; xm;wJh?
bolrS BudK;rwyfE dkif? wifv J rwifE dkif wJh?
oD[ bmEk av;awmh &dS&JU” ajymw,f/
“'D a,mufsm;wd kY vufeuf ,lc JhMu” wJ h/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 44
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ußGJ½dki f;csKdudk av;udk if;auG;rS m a&Tcuf
cs,fum oHrPd teuf eJY vkyfx m;wJh
av;BuD; ,lcJhMuw,f/ ESp fBudrfw dkif od '¨wf
av;&JU tm;udk 'l;rSm prf;yD; “'geJY
ypfMuprf;? tudkwdk Y” wJ h/ 'gayrJh olwd Yk
acgif; rmwJh av;udk if; wxG mawmif rauG;Edk ifMu/
'DwGi f rif;om; teJ i,f udkif;? av;udk auG;?
BudK;pudk txpfr Sm tuste wyf? BudK;udk
qwfceJ cyf&m? avwke foGm;wJh vif;,kef
tawmif vdk yDjrnf - us, favmif jrnf[ D;oGm;ord kY
tdrf rSm roefpG rf;olwdk Y tJ'D aeYu
“bmoHvJ” ar;Muw,f/ vlr sm; ajz&JU -
“tJ'g oD[bmEk av;u toHaygh/
bk&if hom;u BudK;wyf yD; ypfrvdk vkyfwm”
'Daemuf? jrSm;wpif; wyf? BudK;qGJ? vTwfvk dufw,f /
jrSm;cßGef rdk;udk azmufcG J? ta0;qHk; pnf;udk
wnfhwnfh xGi f;awmhw,f / 'DwGi fvJ r&yfao;?
uGif;jyif wzuf ysHoG m;&m rjrif &awmh zl;/
'Dawmh a'0'wå 'g;t&m pd efac:w,f/
vufajcmufvH k; wkwf wJh xef;yifudk vSJv dkufw,f /
tZÆKe cke pf? eE´ udk;vHk;wkw f ckwf&JU /
'gayrJh ovdk yif pnf ES pfy ifyl; aygufae?
ESpf yifv Hk;udk od'¨w ¬ 'g; vS syfwjywf ckwf?
xuf&JU? acsm rGwfvG ef;ord kY yif pnf rwf rwf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 45
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
eE´u “olY 'g; vGJyD” atmf? vH kr
tyifawG rwfr wf jrifjyeford kY wHk&D rd/
'DwGi f avxJ u Munfha eol ewfawG
awmifu avnSi f; wdku faprS tyifpd rf;ES pfy if
oJay: wdwdjywf vJ &JU
'Daemuf wef;jrifh
arG;jrL? owåda umif; jrif;awG ,lvmMu?
uGif;udk oHk;ywf ywfMu? jrif;jzL u@u
tvQi fqHk;udk ta0;BuD; csef cJh? jrefvG ef;ord kY
olY ypyf u tjrSKyf ajrBuD;ay: ruscifrSm
tvH ESpf q,f ajy; a&mufES ifhy D/ eE´ u
“u@uvdk jrif;eJ Yawmh wdkvJ Ed kif rSmy/
rusi fh&ao;wJ h jrif; ,l cJh/ bol taumif;qHk;
wufpD;Ed kif rvJ? Munfh ap/” jrif;xdef;wdk YvJ
nvdk rJeuf? oHBudK; oHk;BudK; csnf&?
aMumufzG,f rsufvHk;? ESm 0us,f? vnfqHv Gef Y?
cGmr½dku f? uke f;rwif? bolr S rpD;zl;ao;wJ h
jrif; ,l cJhw,f / oHk;Budrf ousa rmifwdkY
olY r[m ausmjyif ckefwufMu? a'gxef jrif;
trsu f acsm if;acsmif; ywyf &yf? olwd kYudk zH kxJ
t&Suf wuGJ vTif hcs&JU? tZÆKe wa,mufy J
cHk cP jrJ cJh? oHBudK;wdkY tavQmhcd kif;yD;
eHyg;eufudk ½dkuf? Zuf vI yf? rmef 0if hwJh
ar;½dk;awG yd kif Edk ifpGm qk yfudk if xm;&m?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 46
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a'go? trsuf? aMumuf pdwf rk efwdk if; xwJhum
jrif;½d kif; ,Ofw 0ufeJ Y uG if;wywf ywfawmhw,f/
'gayrJh ½kw fw&uf oGm;ud k jzJv dkY vSnfh
tZÆKeudk ajceJY ukyf? atmufqGJc s?
tao owfr,f jyK&m? jrif;xde f;awG ajy;vm?
½l;rl;aumif csKyfMuvd kYomy? 'D awmh
vltaygif;u “toJ rk efwdk if;? aoG; rD;vQHeD
'Dbkwfaumifu dk od '¨w¬ rpGufa peJY”
atmfMuw,f / rif;om;uawmh “oHBudK;awG
jzKwf? ighud k ol YOD;qH yJ ay;” qd kum
OD;qH tom qkyfud kif? wD;wdk;pum; qdk yD;?
jrifvm; rsufv Hk; tpHka y: nmvuf 0g;wif?
a'go rsuf ESmay: nifo mom qG Jc s?
vnfwHa&m arm[dkuf eH yg; wa&Smuf a&my/
'DwGi f narSmifjrif; vnfudk if;us? usKd;EGH?
odrfarGY &yfa ewm wtHwMo awGY &w,f /
wdkY ocifu dk odum ylaZmf ae[efyJ /
od'¨w¬ wufp Of tcgrSm vJ rvIyf r&G?
'l;eJY zufBudK;xd& m wnf wnfNid rfNid rf
trsm;a&SU oGm;jyord kY vlawG atmfMuw,f -
“rprf;eJYawmh? od' ¨w¬ tawmfqHk;yJ a[h/”

NydKifzuf tm;vHk; ajzw,f - “ol tawmfqH k;yJ/”


vHkr&JU zcif oky ÜAk '¨u -

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 47


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tcspfqHk; rdkY tawmfqHk; awGY csi fwm
wdkY ESvHk;om;xJ rSm yg? ppf eJY avmuD
trIu oifw mxuf ydkw Jh a,mufsm;twwf
ESif;qD ½Hk? td yfrufMum; rif; b,f wef cdk;eJY
wwfcJhovJ/ atmifqk &wem qifavawmh?
rif;om;/” vSrf; tac: £Ed́, vHkr tvS
vltky f txuf& dS ae&mu x? jrwfav;
yef;o&zludk ,l? teuf eJY a&Tyk 0gyg;
ezl;uae tomt,m qGJ csvd kufum?
vl&G,fw dkYa &SU 0ifh~uG m;~uGm; a&S mufwJh um
ewf[ef eJY od' ¨w¬ &yf &mqD vmcJ h?
narSmif jrif;ay:u qif;yD;p? jrif;u
olY vuf atmufrSm vnfud k tEl;tnGwf auG;vdkY /
rif;om;a&SU vHk r OD;nGwf? arwåm eJY
0if;aewJh ewfvdk rsufE Sm vS pfjyw,f/
vnfrSm arT;ysHUysHU yef;uH k; pG yfay;w,f/
&ifr Sm ajcmufjypfuif; OD;acgif; wifv dkufw,f /
*kPf,l rsuf vHk;eJ Y ol Yajcudk iHkYxd?
“cspf rif;om;? oif ydk ifwJh ighudk Munfhy” wJh /
olwdkY Munfhum vlxk taygif; 0rf;om rqH k;?
teuf eJY a&T yk 0gyg; qGJ cs vdkufj yefa ygh /
aemif Mumawmh (aAm"dÚ mPf a&muf& dSyD; tcg)
Ak'¨ t&Sif hudk taMumif;pHk eJY wuG bmhaMumifh
ol teufe JY a&T 0wf? ~uG m;0ifh 0if h a&SmufovJ
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 48
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ar;&m avmu xd yfwif ajz&JU “igh tzdkY
'g rodcJ h? rodw0uf odw 0uf[ef &dS&JU /
arG;rI aorI bD;0ef; vnf cJh &mrSm?
twdwf tjzpf? tawG;awG? jrSKyfb0awG jyefvmjrJ/
ck ig owd&yD/ rdk; toacsF txufu?
[dr0g awmtky f qdk if;qdk if; ig usufp m;chJ?
usm;aygh? tpif;ygwJh tiwfr sKd;awGeJ Y aygh/
Ak'¨ jzpfo l ig[m oref;jrufxJ 0yf?
ig atmif;&m w0dkuf aorif;qD eD;oxuf eD;
jrufpm;wJh EGm;tky fudk rsu fvHk; pdr f;pdrf;
ayuvyf eJY ai;/ 'grS r[kwf Muyfw dkYa tmuf
½dki f;pdk if;? ra&mif h&J? ig om;aumif;udk vdkuf& Sm?
vrf;awGrS m vlu dk orifu dk teH Y cH&JU /
awmeufxJ? usL tdki fteD; MuHKqHk&wJh?
tJ'D wke f;u ighb0wl om;wd kY tv,f?
awmwcGi f taMumhqHk; usm;rwaumif txD;awGudk
ppfy GJ ETJa pw,f/ olY ta& a&Tvdk 0if;?
teuf cs,f? igh twGu f ,aom"&m qifjref;vS mwJh
yk0g vdk y/ oGm;eJ Y ajcoJeJ Y awmwGif;
wdkufyG J jyif;xefv mcsdef wrmyif atmufrS m
tvSaumifwdk Y aoG;xGufwm Munhf? tydk; cH&JU /
rSwfr dao;awmh - tqHk;rSm ig atmifEd kifwJ h
pkwfjywfo l [d k 'D awmbk&ifa&SU [de f;um
jzwf&if; olvm? ysKdE kwJh ar;½dk;eJ Y
ckefa ewJh igh eHyg; ,uf? igeJ Y twl
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 49
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
awmxJ ~uGm;0ifh 0if h vS rf;? cspf rqHk;? vd kufc Jh/
arG;rI aorI bD; edrf hcsnf jrifhc snf vnf& JU/”
'gaMumif h vH krud k rif;omqD ay;yD?
tvdkwl vuf & ypönf;y/ eu©wfwd kY
omcsdef (odk;eD rdó aumif;uif rif; rlc sdef)
ous xH k;wrf; vufxyf yGJ usi f;yw,f /
a&Ta&mif xdki fzHk;xl? aumfaZmudk jzef Ycif;/
r*Fvm yef;uHk;rsm; qGJ? vufjcnf rsm; pnf;/
rkef YcsKdud k zJh? qefeJ Y arT;eH Yom usJ?
teD;a&mifqd k; EG m;Edk Yay: aumuf½dk; ES pfp arQm?
'D ESpf p eD;oGm;&if “aoxd cspf” edrd wfaygh/
rD;zdkud k ywf ajccke pfvS rf; oH k;Budrf vSrf; /
&[ef; orPawG vSL'gef;? pG efYu sJrIawG?
bk&m;ausm if; ylaZmf rIawG jyK? rEÅmef &Gwf?
owdkYom; owdkYo rD; 0wf½Hkp rsm; csn faESm if?
'Daemuf zcif pum;qd kw,f “rif;om;jrwf?
wdkY ydki fcJh ol ckup oif ydk ifyD?
oifhqD b0 ES if;vSmolu dkMuif emygh/”
'DwGi f olw dkY ,aom"&m tvSud k aw;oH?
c&moH eJY rif;om; vuf tyfES if; vd kuf&JU /
arwåm txGw f txdyf y/
'gayrJh arwåm
wckxJ bk&if r,Hkao;? arwåm tusOf;axmifudk

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 50


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cefYn m; vSy pGm aqmufa pawmf rlo rdk Y
urÇmajr wcG ifvHk; rSm rif; om;&JU pHeef;
0dó&r®0efvdk tH hzG,f o&J r&dSzl; /
us,fjyefwJh eef;O,sm Ofr sm; tv,fr Smu
pdrf;vJh awmifuk ef;? awmifajcrSm a&m[dPD?
[dr0ef ajc&if;u oGi foGif qif;cJhum
**Fg vId if;awGxJ tcGef yPÖm qufo&JU/
awmifzufrSm aumif;uifa zsm ha&mif *EÅd yef;
xlxJ&m refusnf; eJY tifMuif;yift kyfu
urÇmeJ Y tqufjzwfxm;ord kY? NrdKU&JU qloH
avxJ ygvm&if rjrif &wJh jcHKu
ysm;oH w0D 0Dr Qom/ ajrmuf zufqD rSm
[dr0EÅ m r[m wH wdki f;&JU ukef;a&SmjzLawG?
tjyma&mif rSm tazG;om; wef; pDaeMuw,f/
tHzG, f? vl ra&mufwJh teEÅ/ olwdk Y&JU
ukef;jrif hus,f awG? awmifxGw f - awmif? awmifp G,f
awmifausm? pdrf;vJh awmifa&Sm? pdrfha t;awmifxdy f?
uGJ[ awmifacsmuf? pdw frTm awmifurf; yg;awGe JY
pMu0Vm[m tawG; jrifhoxuf jrifhwufa p?
rdk;rSm &yf? ewfwdkY eJY pum;qdk& xifh /
ESif;wdk Yatmuf awmarS mifwd kY jzef Y? ck ef~uG~uG
a&wHcG efawG Zmayguf? wdrf yk0 g vT rf;&JU /
atmufe m;rSm 0ufo pfc s - xif;&SL;tk yfr sm;/
bkwfiSu f ac: oH? usm;opf atmfo H? ausmufwHk;ay:
awmqdwf wcGy fcG yfoH? 0Ja ewJh vif;,k ef
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 51
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[pfoH yJhw if xyfa e&JU/ 'gawG atmuf rSm
vGifjyif[m tjrwfq Hk; yv’if &if; 0wfjyK&m
aumfaZmES,f vif;&JU / 'gudk rsufES mjyK&m
eef;aqmif 0if;0if;udk pdku fxlc JhMuw,f/
awmifuk ef; nDn Dxuf vSvSwnf? wzuf wcsu f
arQmf pifa wG? ywfvnfr Sm jyom'fawGeJ Y/
,ufrawG rSm a&S;yH kjyif awG xkxm;?
&m"? c&do QeeJY awmwGi f;olav;rsm;?
oDwm&,f? [mEk rmef&,f? aj'mywd&,f?
tv,f rkwfa y:rSmawmh *aeoQ ewf rif;[m
ynm? Opöm aqmif &m t0ef;eJY csdwf eJY?
olY ESmarmif; apmif;apmif;acG? r*Fvm[ef xdk if&JU /
O,smOfeJ Y eef;,ifj yif vrf;auGYawGu
yef;a&mif taMumoef; ausmufjzLeJY vkyfx m;wJh
twGif;wH cg;rqD a&mufw,f / ausmufj ym wH cg;xkw f/
ausmufjzLEk wHcg;cHk? wH cg;awGu pE´ul;
rSefu luGuf ½k yfy HkawG xGi f;xkxm;&JU /
'Du cef;jrifhawG? &dy fom yef; ½HkawGqD
cefYx nfwJh avSum;ay: ZmuGuf az:wJh
pBuøwa&Smuf? a&mifp Hk trd k;eJY `yGr f;pkp k
wdkifawGatmuf jrL;~uG vSrf;oG m;&? 'D rSm
MumrsKd; &Hw Jh a&yef;wdkY uckefa e?
a&MunfxJ ig;wdk Y eD? a&T? jym vif;ae?
rsufjyL;orifwd kY aeomwJ h uGu fvyf rSm
ESif;qDa~uG pm;ae? oufw efY tawmifeJ Y iSufwd kY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 52
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
xef;yifMum; vl;vmae? pd rf;? ndK csKd;wdkY
a&Twdku faxmifh0 ef;rSm odkufj rHK aqmufaeMu?
0if;vuf cuf ab;vrf;awGa y:rSm a'gif;wdkY
tNrD;vS '&Gw fqGJa e&m Edk YjzL AsKdif; eJY
ao;auG;auG; ZD;uGufw dkY Nidr fMunfha e&JU/
qD;a&mif vnfwd kif aus;wd kY woD;u woD;ul; /
t0ga&mif yef;&nf pkwfw dkY wyG ifhu wyG ifhy sH?
aMumufwwfwJh ykw foif ZmuGu fay: taMumufr Jh
aepmvI H/ &SO fhwdk Y vuf xJu tpm pm;?
t&m&m Nid rf;csrf;pG/ vmyfaumif;apwwfwJh
a`rGeuf td yfc sif rl; tacG vyef;wdkY atmuf
aevSrf; &mrS m uwd k;aumif aqmhu pm;ae&JU/
rsufndK arsmufwdk Y usD;wdkY eJY pum;nH ae?
'D arwåm pH tdrf wck vHk;rSm csKdom
jyKpkrI vdkavao;r&dS? ½I cif;om
ae&mwd kif;rSm od rfa rGYwJ h rsuf ESmawG?
pum; csKdom? jyKpk zdkY tqifoifh? aysmf atmif
jyK&wm aysmf? emcH &wm *kPf,l /
xm0& yef;awG urf;rSm a0wJ h acsm if;yrm
vSnfhpm;cH& if; b0 pD;oG m;&JU/ ,aom"&m
jyKpm;&m eef;&JU bk& ifr /
tv,faumifrawmh/
'Dcef;r &maxmif&JU crf;em;rI tvGef rSm?
pdwfudk Nid rf;apzdkY pdw ful;vS tpG rf;uke f
oHk;xm;wJh vQKdU0Suf cef;aqmif waqmif& dS&JU /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 53
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
t0if0 EGm;Ed kYvdk ausmufjzLeJY aqmufum?
EGm;Edk YjzL ausmufjym; cif;xm;wJh pBuø
pwk&ef;om/ trdk;u aumif;uif? tv,frSm uef?
uefywfv nfrS m? avSum; xpfa wG ay:rSm?
ezl;pnf; wa&S mufr Sm ususee r[l& m
ausmufawG pDwyf cs,fvS,f rG ef;rHx m;w,f/
'DrSm vSnf h&wm aEG &moD ES if;ay:
eif;&ovdk at;&JU/ aejcnfwdk Y a&Ta&mif
usJc s? rkw feJ Y eH&Hu yf vdIPfrk wf tjzwf
aysmfq if; t&d yfjzpf? aiG? jzLaysmh? yD;rI Haygh/
'Dyef;½Hk t0rSm cspfMunf - Nidr f;qdwfp Gm
aeY udk,fwd kif wef Y&yf? nae jzpfoGm;xifh/
tJ'D rSm wHc g;tvG efrS m cef;raqmifav/
vSygh? om,mygh? urÇm tHh zG,f wyg;ygh /
qDrD;arT;wd kY& JU tvif;aysmh[m urmeJY
a&mif pHk yg;vsm; Mu,fy Gifh jywif;wdkYu ae
a&Tt cif; jyefYj yef Yrsm;? ydk;om; td yf&mrsm;?
cspf tyfqHk;udko m 0ifz dkY jrSi fhay;wJ h
wif;wdrf Nrdwf vSwdk Y tay: xdk;usaew,f/
'DrSm aeYvm; nvm; bolr S rodzl;/
aexGuf pxuf vif;? naeavmuf Ekw Jh
tJ'D tvif;azsmha zsmh tjrJ xG ef;yaew,f/
reufavxuf Munf El;zG, fzef? oef;aumif,H
avavmuf at;jrwJh avcsKd tjrJaoG;w,f /
aeYa&m napmif;wd kY nnf;ae? aeYa&m n
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 54
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pm;aumif; zG,f &mawG? ES if;at; opfoD;awG
[dr0efES if;eJ Y at;p &Sm&bwf&nf awG?
odrfarGY nHhEk rIe JY vkyfx m;wJh rkef YawG?
qifpG, fcGu fxJu tyifxGuf Ed kYc sKdawG/
aea&m n caewmu vufa &G;pif
uacsonf awG? zvm;udki fawG? vif;uGi f;wD;awG?
El;nHh ndKrJrJ arwåm 0efx rf;awG/
rif;om; rsufv Hk; tdyf csif& if ,yfc yfay;?
Edk;vm&if? yef;awGMum;u wD;wdk;[ef
*Dw? tcspfaw;? tdyf rufq efqef tuawG?
ajcqnfvnf;oH? vuf& rf;[ef? aiGa pmif;BudK;
cyfoH rsm;eJY olY tawG;ud k ok cqD
jyefyd kYay;Muw,f / uwdk;eJ Y pum;yGi fh &eH Y?
avmifu ßGrf;qJ opf arT;ay: jyefYw Jh tjyma&mif
jrLESif;wd kYu olY0 dnmOf Nid rf;apum
,aom"&m tvSab; arS;apw,f / 'Dvdk eJY
od'¨w¬ arha vsmh aecJh& JU/
aemufy D;?
bk&if h trde fYawmfu 'DeH &Hr sm; twGif; rSm
aojcif;? tdkjcif;? ylaqG;jcif;? emusOfjcif;?
zsm;jcif; taMumif; pum; rpyf &wJh / eef;wGi f;rSm
wOD;OD; EGrf;vscJ h (tMunfhrI Hvm? u&m
ajcaysm hvmcJ h) &if? tjypfrJh &mZ0wfom;
'D aumif;uif bHku jynfE Sifh cH &a&mh/
'ku©udk rif;om; jrif - cHpm;rpdk;vdk YwJh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 55
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tem - a&m*g? rsuf&nf? aMumuf pdwf? rom&Sifw dkY
idkoH? rom ½IdU rD;u rD;cdk;xlwdk Y
&Sd&m jyify urÇm Murf;taMumif; ajymolud k
pD&ifzdk Y rsufjyL; tapmif hawG Munfhae&JU/
tqdkawmf? 0g? uacsonf wOD;&JU qH rSm
aiGjcnfw rSsif oef;&if opömazmufrI yJ/
tm½kPf usif;wdk if; EGrf;p ES if;qDud k EIwf?
t&Guf EGr f;awG0S uf? tjrifq dk;orQ z,f&w,f /
bk&ifu -“ai;rId ifrI? tusKd;rJh tawG;awGudk
awG;rIqD ydk Yay;wJh t&mrsKd;awGeJ Y
a0;um vl &G,fb 0 uk efvG efoGm;cJh& if?
vlom;tzd kY BuD;vGef;wJh 'DMur®m t&dyf[m
rSdefj y,faumif;&JU / bk &ifwumh bk&if? olYa cwf &JU
bkef;orÇ m&S if tjzpf? (ol pdk;vdk &if) Ed kif iH
taygif;udk pdk; rdk;r,f h? rif;{u&mZf qd kwJh
tqifhj rwf ola&mufwm igjrif& r,f” wJ h/
'gaMumif h? arwåmu axmif rSL;? pnf;pdrf u
wef; jzpfaewJ h 'D axmifom,m ywfvnf?
rjrif Edki fatmif a0;&mrSm bk&if {&mr
wHwdkif;wck aqmufapw,f/ wHwd kif;rS m wH cg;r wck?
aMu; acgufw Hcg;awG eJY? 'gawG ywåmrSm
jyefYvS drfh zdk Yudku vufaygif;w&m vdkw,f /
BuD;us,fvdkuf wJh 'DwH cg; zGif hwJh toHu dk
,lZem w0uf jynfjynfhu Mum;Mu&w,f/
'D wH cg;twGif;rSm aemuf wHc g;wck vkyfx m;w,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 56
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
twGif; rSm aemufw ck? aysm fpH eef;u cGm &if
'D wH cg; oHk;ckud k rif;wHk; csv dkY? ydwfv dkY/
wck wck tay: opöm&d S uif;wyfc sao;/
bk&if h trde fYu - “rif;om;yJ jzpfyap? b,fv dk
vlrS wHcg;awGu jzwf oGm;cG ifh rjyKeJ Y/
rif;wdk Y toufe JY apmifh - ighom;yJ jzpfyap/”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 57


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

wwd,usrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 58


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

'D aysmf &Ti f b0eJY arwåm &dyfN idrf rSm


Ak'¨ t&S if tusOf;uscJh? 'ku©? vdkr I?
emrI? zsm;rI? tdkrI? aorI rodzl;/
tdyfa ysm fol tdy frufx J yifv,f awG vSnfh?
aeYc if;&JU urf;ay: EGrf;[dkufp Gm qdkufu yf?
tarSm ifc &D;u ukefq ef;awG o,fvmovdkom/
'Dvdk eJY rMum rMum El;nHhwJ h acgif;ud k
,aom"&m&JU &if`rGm rJrJ ay: arS;wif -
tdyf csif rsuf cGH r,fh vuf ,yfc yfay;cdkuf?
ol vef YEd k; - atmf&JU - “igh avmu? tdk avmu?
ig Mum;yD? ody D? vmyD?” olav;u
rsufjyL; vefYx dyf ar;w,f - “bmjzpfvJ ocif /”
'D csde frsKd;rSm ol YtoGifa y:u u½kem
tHhz G,f? ol Yr sufES m ewfr sufES mvdk yJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 59
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olav; rsuf&nfawG wefYa tmif olj yHK;&JU?
ADP twD;cdk if;&JU/ 'gayrJh BudK;wyf
Al;udk atmuf cHka y: wifwmeJY av[m
oHpOfw dkYa y:us? xif &m wD;Edk if&m
(aiGBudK;ay:rSm av *Dw ½d kif; zefjrJ)
tem;w0dkuf avsm if;aeol awG 'gyJ Mum;w,f /
rif;od' ¨wfawmh ewfwdk Y wD;oH Mum;&JU?
olY em;xJ ovd k pum;awG oDMuowJh –
igwdk Y[m vSnfha ewJh av&JU toH awG?
Nidrf;rI wrf;w nnf;? Nid rf;rI r&Muay/
Munfhyg? avvdky J vl Yb0 qdkwmvJ?
nnf;oH? idk oH? ½Idufo H? rk efwd kif;? wd kufy GJ/
igwdk Y bmh aMumifh? b,fu? b0 b,frSm p?
b0 b,fu dk oGm;vJ? oifwdkY rodEdk ifMu?
wdkYvJ oifh vdk v[mjyifu wapäawG yJ?
rjrJwJh 'ku ©rSm bm okc &rvJ/
rajymif;wJh oifhp nf;pdr f bmaysm fp&m &dSvJ /
arwåm jrJcJ h&ifjzif h? MunfE l;p&myJ/
b0&JU vrf; av&JU vrf;/ t&m tm;vHk;awG?
BudK; trsKd;rsKd;ay: jrnfwJh w'*F toHawG /
tdk rm,m&JUom;? wdk Y urÇm vSnfhMu&m?
'D BudK;awGay: idkr d? raysmf tm;Muyg/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 60


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tjynfjynf rSm 'ku ©pHk wdk Y jrifcJ hay?
rsuf &nf&T J rsufvH k;? qky fxm;wJh vufawG /
idk& if; avS mif rdw,f / ol ½dkU rodv dkYom?
olwdkY pGJw Jh b0 tES pfr Jh jy½ky fom/
rdk;wdrf udk t&yfc dkif;xm? jrpfa &pD;udk
vufeJY wef YwmurS &OD;r,fh yHkvd k/
u,fwif& r,fh toif? oifh tcsde f eD;vmaygh?
aMuuGJ urÇm 'ku©e JY apmifhaeygaygh /
rsufu ef; urÇm qif;&J oHom vnf& if; vJ?
xawmh? rm,mh &ifa oG;? rtdyf eJYa wmh uGJY /
igwdk Y[m vSnfha ewJh av&JU toH awG?
rif;om;? Nid rf;rI &S mzdk Y oifvJ vSnfhav/
cspf olawGud k csp fvdkY tcsp fpG efY? 'ku©
wGufwm 'ku©bH k pGef Y? vGwf a&; &Smy/
'gaMumih f? aiGBudK;awGay: jzwf wdkY id kw,f?
avmu "r®wm rodao;wJh oifh wGufuG, f/
'Dvdk yJ jzwfoGm;&if; wd kY avSmif ajymif vdkY
oif jrL;wl;ae&m cspfzG ,f t&d yfawGu dk/
'Daemuf naecsdef vSywJh eef; tv,f
,aom"&m tvS vuf udki fum ol xdk ifa epOf?
qnf;qmcsdef ukefv G,fz dkY vHkr wpfa,mufu -
toHom usoGm;&if *Dw 0ifaxmuf vdkY -
tcspft aMumif;? arSmfjrif;taMumif;? tom;jzL vl rsKd;awG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 61
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ae&m? nrSm ae yif v,fxJ qif;&m?
tHhz G,f aumif;wJ h? a0;vefwJh wdk if;jynfr sm;
taMumif; a&S;yHkjyif wyHkudk ajymjyavw,f/
'DwGi f ol oufjyif;cs - “pdMw yHkaMumifh
BudK;ay:u av&JUaw; ig owd &yD /
,aom"&m? rif; ykv JuHk; olY qkc svdkuf yg/
ighy kvJ toif? 'Dv dk us,fwJ h urÇm &dSvm;/
vIdif;awGx J aeqif;oGm;wm jrif&wJ h
wdkif;jynf &d Svm;/ wdkYv dk ESvHk;om;awG aum
ra&Ed kif? rod Edki f? raysm fEdk if? &dSvm;/ igwdkY
od&&if? olw dkYud k u,f Edk ifaumif;r,/
aeYc if;&JU ocif a&Ta&mif ta&SU vrf;awmfudk
eif;vmawmh? urÇm tpG ef;rSm olY tvif;a&mifud k
b,folawG? reuf cif; &JU om;orD;awGu
tOD;qHk; BudKovJ ig rMumrMum tHhMo&JU/
rMum rMumvJ? ZeD; 0if;? rifhv ufxJ &if xJ?
igav ae0ifc sdef aeeJY taemufq D vdk uf?
naecif;&JU jynfolawG udk Munfhzd kY
EGrf;vsvs wrf;wrd&JU/ igwdkY wawG
cspf &r,fh ol awG trsm;BuD; &d Sr,f - aemf /
rifh EIw fcrf;EkawG erf;,lr ypf Edki fwJh
cspfj cif;wck tck ighrSm &d SyD / vHk r?
tdk pdMw? ewforD; wdki f;jynf odol toif?
yHkxJu jrif; ysH? b,frS m vHx m;vJ/
olY ausmay:wuf ES ifum ESi fum urÇm tESHY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 62
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
Munfhzdk Y w&ufwm igh eef;awmfeJ Y vJ &JU/
ighxuf us, fwJh wdki f;wdkY &Sif tyky fpm;aumif
[dk tarG;csKdU vif;w&JU tawmif& &ifvJ?
tjrifh qHk; [d r0efqD ig vl;vmcsif zd /
ESif;awGa y: ES if;qDt vif; zif hETJ &m em;?
0ef;usifudk azG&Sm ai;Munfhv dkuf prf;r,f/
bmhaMumifh ig rjrif zl;/ r&Sm zl;cJ h &ovJ/
aMu;wHcg;wdkY tvGef bmawG &d Sp ajzprf;/”

wa,mufu ajzw,f - “yxr NrdKUy? rif;om;?


bk&m;ausm if;awG? O,smOfawG? opf yif tk yfawG?
'Daemuf v,fa wG? 'Daemuf v,fu Gif; topfawG?
½dk;awG? upm;uG if;awG? waumoyD; waumo?
aemuf? bk &if Ad rÁdo m&&JU Ed kif iH? 'Daemuf
vlawG uk a#uk #meJ Y us,fvSw Jh urÇmjym;/”
“aumif;pG?” wJh od'¨w ¬u? “qEé udk
igh&xm; jyifzdk Y rSmvdku f? eufjzef rG ef;wnfh
igh &xm; pD;yD; [dkrS mzuf xGufMunf hr,f /”

'geJ Y bk &ifu dk avQmufMu - “wdkY t&S if? om;awmf


olY &xm; rG ef;wnfh rSm jyifa pcsif ygowJ /h
tjyif xGuf pD;? vlY avmuudk Munfh rvdk YwJh/”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 63


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tdrf;” wJh owd&S if bk&ifu? “Munfh csdefwefyD?
'gayrJh armif;aMu;eif; vnfap? NrdKUawmf
qif,if ap? qln HnH jrifuG if;rsKd;awG
rawGYa peJ Y/ rsuf uef;awG? t*FgcsKdUawG?
zsm;emol? oufBuD;&G,ft dkvG ef;olawG?
tElawG? roefpG rf;olawG rxGufMuapeJY /”
'gaMumif h ausmufw Hk;awG vSJusif;Mu? tacguf acguf?
a&onfwdk Y a&yef; om;a&tdwfa wGeJ Y
vrf;awG a&jzef;Mu? tdr f&S ifrwdkY wHc g;0
trIH YeD topf jzL;Mu? yefuH k;opf uHk;Mu?
wHcg;a&SUu yifp drf;jcHKudk oifMuw,f/
eH&Ha y:u yef;csDawGudk aumif;aumif;BuD;
zHkokwfMu? opf yifawG tvH qif,ifMu?
½kyf wkawG a&T cs? vrf;av;cGw dkY rSm
ol&d, a'0eJY ewfBuD;wd kY[m
opf&Gu f ewfpifwdk Y tv,f 0if;Mu? NrdKU[m
ewfzefqif;wJ h jynfu NrdKUawmf xif&/
'ghjyif pnfawG armif;awGe JY vSnfhvnfum
atmf[pf ausnmw,f - “wdki f;oljynfom;wdkY?
bk&if h trde fYawmf - ted|m½Hk rS efo rQ 'DaeY
rjrifa p&/ rsufrjrifol? t*Fg csKdUol?
zsm;emaeol? oufBuD; &G,ft dkvSol /
Elol? roef pGrf;ol bol rS rxGufa peJ Y/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 64


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
n ra&mufr csi f; olaoudk xkwf,lvmjcif;?
rD;½IdUjcif; rjyK&? oka '¨g 'e trdef Yawmf /”
'Dawmh uydv 0w¬K wcGifv Hk; wifhw,f?
tdrfa wG oyf,yfaecsde frSm rif;om;[m
xGif;xk opfa p;okwfxm;wJh xrf;ydk;rSm
ydkYBuD;awG ta&wG efY? yg;ysOf;wGJ vJeJ Y?
ESif;jzL EGm;wpf,SO f; qGJ &xm;pD; xGuf vmw,f /
rif;om;udk EIw fqufol vlwd kY aysm fyHk
awGY&wm MunfE l;zG,f / b0qdkwmrsm;
aumif;av[ef &,fvdk Y? 0wf aumif; pm;vS 0wfvdk Y
jynfolawG jrif &? od '¨w¬ aysmfrqHk;/
“avmu vSa y&JU? ig ESp fcsKdu fay&JU/
bk&if r[kw fwJh 'Dv lawG cspfMuif emMu?
tvkyf vkyf? xdef;,ol ighE Srrsm; vS ayh
olwdkY ovdk &dSa tmif ig bm vk yfc JhyvJ /
ig csp f&ifawmif 'Dcav;awG ody ghrvm;/
wdkYudk yef;eJY aygufwJ h [dk ous ol i,f
wifvdku fprf;? igeJY twl &xm; pD;yap/
'Dvdk jynfr sKd; tk yfp dk;&wm aumif;pG/
ig xG ufvmvd kY olwdkY aysmfMuw,fq dk/
aysmf &Ti fa&; vG ,fpG / ovdk tdr fav;awGu
wdkYNrdKUudk tjyHK;vQHapatmif ~uG,f 0&if
b,favmufr sm;rsm; t&mawG igrvd kyDvJ /
wHcg;awG jzwfa rmif;? qEé? ig rodc JhwJh

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 65


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'D wifhw,fw Jh urÇm aemuf xyf MunfhO D;pdkY /”
'geJ Y wH cg;awG jzwf cJhMu? &xm;bD; w0dkuf
aysmf rqHk; vltk yfBuD; ½Hk;pkae? wcsKdUu
EGm;a&SUu ajy;? yef;uHk;awG ypf? wcsKdUu
ydk;ES,f eH yg;awG oyf? xrif;eJY rk efY außG;?
tm;vHk;u atmfMu - “rif;om; jrwf? Z,? Z,/”
wpfvrf;vH k; jrL;~uG toGi fawGy J awG Y&um?
vSwJh tjrifawGy J jynf haepOf (bk& ifu
ovdk jzpfap rd efYoudk) vrf;&JU cv,fa cgifrS m?
ykef;&m wJ ykwfu ajz;nif; wHkc sdc sd
pkwfjywf? a[mif;0wf? ykyf a[mif wJh 'ku©d w
tzdk; tdk xGufvmaygh? aeavmif usKHUwG ta&
tom;rJh t½dk;rSm om;a& yrm uyfa e&JU /
aeY&uf trsm;&JU 0efe JY cg; ukef;ae&JU/
a&S;rsu f&nf wdku fpm;ordkY rsu fwGi f; eDv dkY /
rsufvH k;awG t&nf eJY rI Hay? oGm;rJhw Jh
ar;½dk;[m vlr sm;yH k? aysmf yHk jrifvd kY
aMumufpdwf eJY? oGu©m yg'aMumifh cg&rf;?
vufyde fwzufu wHk &DwJ h udk ,fudk xde f;zdk Y
awmifa0S; qk yf? wpfzufu eH ½dk; NzdKif;NzdKif; zd?
eHMum;u emusO f cufcJ oufjyif;xGuf /
“pGefY usJMuyg? ay;Muyg? t&yfuwdk Y” wJh /
“eufjzef obuf ao&awmhrS myg/” ajym&if;
acsmif;qdk;vdk Y qd kY? vufj zef YjrJ? rsufv Hk;u

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 66


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ayuvyf? taMumqG Jvdku f nnf;vd kuf? “ay;Muyg/”
'DwGi f ab;u vlawG olYajccsu dk
vdrfz Jhum vrf;ay:u wGef;xdk; ypfMu?
“rif;om;? rjrifvm;/ wJ pkwfxJ 0if” qd k&JU /
'gayrJh od'¨w ¬ - “aeyap? aeyap/
qEé? vlv dkY xif &ayrJh xif ½Hk?
ukef;uG? qif;&J? aMumufrufp&m? 0rf;eJ p&m
'Dt &m 0w¬K bmvJ / vl awG wcgwav
'Dvdk yJ arG;vmovm;[if/ “eufjzef obuf
ao&rSm yg” qdkwm bmajymwmvJ/
tpm &Sm r&vd kY t½dk;aigaig jzpf wmvm;/
oem;zG,f olYu dk bm'ku© MuHKcJhv J/”
'Dawmh &xm;rSL;u ajzw,f - “rif;om;cspf?
'g wjcm; r[k wfzl;? oltd kyJ jzpf ygw,f /
tES pf &Spfq ,f txufu olY cg;ajzmifh pif;&JU
rsufvH k; 0if;vuf? ud k,fae aMumh &JU/ ckawmh
cdk;om; ESpfw dkYu olY aoG; pkyf cJh yD/
olY rD;cGuf qDuk ef? rD;pm ußGrf;cJh yD/
&dSao;orS s touf[m rNidrf;cif vif;vufw Jh
aES;auG;auG; rD;yGm;av;rQ/ 'g Z&myJ /
t&S ifhom;/ bmvd kY rI& rvJ/” rif;om;u -
“'g wjcm; olr sm;qD? tm;vHk;qD? vmrvm;/”
olYvdk jzpf &wm MuHKawmifh MuHKcJvm;/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 67
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tjrwfqHk; t&Sif? olYavmuf touf &Snf& if tm;vHk;
olYvdk yJ jzpf& r,f“ qEé ajzw,f /

rif;om;u - “EdkY? ig oavmuf touf&Snf &if aum


'Dvdk jzpf rSmvm;? EdkY yD; ,aom"&maum
touf &Sp fq,f &dS &if 'Dvd k tdkr Smvm;/
ZmvdeD? [w¬? a*gwrD? **Fgaum/
yD; tjcm; olawGaumvm;/” “td rf;? t&Si fhom;” vd kY
&xm;rSL;u ajzw,f/ 'Dawmh rif;om;u
“jyefvSnf hawmh? igh pH tdr fom jyefa rmif;awmh/
jrifr,f rxifc Jhwm ig jrif cJh &yD /”
'gudk qifj cif yD;? olY eef;awmf tvSq D
ylaqG; ½ky foGi f od '¨w¬ jyef cJhw,f/
naepm wnfvSm wJh rk efYjzLawGeJ Y
opfoD;awG rjrnf; prf;? uacsonfwdkY u
jrSLzdkY BudK;pm;wmvJ wcsufarmhrMunfh zl;/
(wcGef;u vGJvd kY) pum;rqd k? 'D wGif ,aom"&m
0rf;eJ yuf vuf olYajc&if; yHkvJ um
idk&JU - “ocif ighrS m ajz&m r&yDvm;”
“tdk? tcspf? ovdk ajz&m igh 0d nmOf wrd?
'g qH k;&r,f? qHk;vd rfhr ,f? ,aom"&m?
tcspfr Jh? cspf zG,f? csdeJY? td k? uk ef;uG/
tcspfe JY b0udk EI rf;crf;awGeJ Y wif;wif;
avSmifxm;ordkY aeYn touf ½SLoH woHxJ
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 68
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jzpfcJ hayrJh tcsdef u Mum;0if? igh tcspf
rifh tvSud k cdk;,lvd rfhr,f/ teufa&muf n
[dkawmif xGwfu ES if;qDtvif; cdk;ovdk y/
rSdef oGm;&JU? rSd efp Of rjrif &/ 'gudk ig
awGYyD? 'g aMumuf pdwfe JY igh ESvHk; rJa ygh /
igh ESvHk; pl;pdkuf awG;aewmu arwåm[m
olY tvSudk vlawG tdkapwJh tcsdef
olowfvufu u,fE dkif rvm;/” 'Dn ol
rtd yfyJ? ajzr&yJ? xdki f&JU/
tJ'D wnvHk;
bk&if oka '¨g'e tdy frufq dk;awG rufw,f /
olY tdyf ruf& JU yxr aMumufzG, fu tvH/
us,f0 ef;? crf;em;yD; £E´ &JU trSw ftom;
a&T aeeJ Y 0if;&JU / rkefw dkif; wdkuf cwfvm?
ewf atmifvHudk qkwfj zJum ajrrIH xJ
vTifh csy pfw,f / 'DwGi f t&d yfvdk y&dowf
a&mufvmum ydk;p tpkw fudk aumuf, lyD;
NrdKU wHcg;uae ta&SUqD o,fo Gm;Muw,f/
'kwd, aMumufzG ,fu qifBuD;awG q,faumif?
aiG tpG, fawGe JY? urÇm wkefw Jh ajcawGeJ Y?
awmifzuf vrf;twd kif; csDw ufvmMuawmh w,f/
a&SUqHk;u qifa y: xdki fvmoluawmh
om;awmfy/ wjcm; vlawG aemufvdkufa wGy /
wwd, aMumuf zG,fu &xm;? rsu faph pl;zG,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 69
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tvif;eJY xGef;yw,f/ rD;cdk;jzL rIwfxkw f?
rD;vQHtjrSKyf 0g;wJh jrif;av;aumif uw,f/
&xm;xJrSm od '¨w¬ rif;om; xdk ifvdk Y/
pwkw¬ aMumufzG ,fu vnf? vnfa ewJh bD;?
yHkawmifu a&T0 if;? uefYaxmufawG ausmufpD?
bD;uGyfr Sm txl;tqef;awG a&;om;xm;yD;?
bD; vnfawmh rD;vdkvdk? *Dw vdkvd k?
yOör aMumufz G,fu pnfBuD;? NrdKUawmfeJ Y
awmifr sm; tMum; vrf;ckvwf rSm csx m;w,f/
'gudk rif;om; oHwk wfeJ Y wD; cwf&m?
toH[m rdk;BudK;rke fwdk if;ES,f jrnf[ nf;yD;
aumif;uif tESHYe JY ta0;qD [d ef;oGm;awmhw ,f/
q|r aMumufzG, fu arQmf pif / NrdKUawmfxuf
jrifh - jrifhoG m;cJh &m cef Yjim;wJh xdyf [m
wdrfo&zle JY 0if;y? xdy frSm rif;om;
&yfwJ hyD; vufES pfzufeJ Y [dk [dk' D'D
cspf zG,f awmuf ywJh ausmufawG usJawmh& m?
ausmuf eDeJ Y ywåjrm; rdk;&G mxif h/ wurÇmvHk;
vm? t&yfav;rsufE Sm uswJh &wemawG
vlaumufMu&JU / owår aMumufzG ,fuawmh
idka~uG;wJh toH? Munfhp rf;awmh - vlajcmufa,muf
idk,dk? tHawGudk Budwf? vuf0g;awG udk
ypyf rSm wif? ,lusKH;r& a&Smufo Gm;Muaygh /
'DaMumufz G,f cke pfy g; ol td yfrufygyJ/
'gayrJh tawmfqHk; tdy fruf zwf q&mawG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 70
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
t"d yÜg,f rzGif hEdk ifz l;/ bk &if a'go jzpfum?
“igh eef;awmf tukodkv f usa&mufvm&m
rif;wdk Y wpfa,mufw avrS ewf rif;wd kY bmed rdwf
nTef;vdkaMumif; ighud k ajymrjyEdkifMuzl;/”
'Dawmh? bk&if aMumufzG,f ck epf yg; tdy frufu dk
jrif&m bol rS rzwf Edki ford kY NrdKUawmfrSm
vlwdkY pdwf raumif;Mu? 'gayrJ h wH cg;qD
bolrS rodwJ h? &aoh toGif eJY? orifa&ud k
0wf½Hkxm;wJh tzdk;td k wpfOD; 0ifvmum?
“ighudk bk& ifhq D ac: oGm;? ol td yfrufudk
igzwf Edk ifw,f” wJh / 'Daemuf ol oef;aumif,H
tdyf ruf& JU vQKdU 0Suf cke pfy g;udk Mum;awmh?
tav;tjrwf OD;nTwf avSsmufxm;w,f? “r[m&mZ?
'D eef;awmf ig c&D;OD;BudK&JU / 'Du
aexuf ysHUwJh tvif;a&muf xGufa y: vdrf hr,f /
aMumufzG,f ck epf yg;[m r*Fvm cke pfy g;om/
yxr? us,f0 ef;? crf;em;? £E´ trSw ftom;
a&Tc sxm;wJh tvH uso Gm;? yD; aumuf,l
oGm;wm jrifwJh t"dyÜ g,fu t,la[mif;awG
tqHk;owf? topf pwifr ,fwJh / ajymif;vJ rI
qdkwm vl wif ru ewfwdk YvJ vGefw myJ /
urÇmudk wke fapwJh qifBuD; q,f aumif u
yg&rD q,fyg;ud k t"dy Üg,f aqmifaew,f/
'gawG cG eftm;eJY rif;om; eef;udk pGe fY?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 71
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
urÇmudk w&m;rSef eJY wke fvIy fapvd rfh r,f/
&xm;qGJ rD;vQHxGuf jrif;av;aumifuawmh
oifhom;udk oHo,eJY tarSmifxkuae
tvif;qD ydk Yay;r,fh w&m; av;yg;ygyJ/
a&Ta&mif avmifn D;wJh yHkawmif eJY bD;uawmh
wavmuvHk; jrifomatmif ol vnfa pr,f h
tzdk; txdkuf qHk; jrwfw&m;bD;0ef; jzpfayw,f/
rif;om; wD; cwfvdk uf&m pnf oH Edki fiH
tm;vHk; vQHoGm;wJ h r[mpnfBuD;uawmh
ol a[mr,fh” w&m;awmfu k a[majymrI &JU
rdk;csKef;oHyJ / rdk;xd jrifhw Jh arQm fpif
'D Ak'¨ &JU w&m;jrwf zGH YNzdK;yHky /
'Duae usJw Jh &Sm;yg; &wemawGu
ewfvlud k jrwf Edk;tyf vdkvm;tyfwJ h
ajymruk efwJh w&m;jrwf &wemawG ygyJ/
'g arQmf pif &JU t"d yÜg ,f zGif hqdkc suf yg/
EIwfudk yd wfum idko l ajcmufOD;uawmh
oifhom;u w&m;ppfeJ Y? racsyEd kifwJ h
pum;eJY? trdkuf trJa wG jzpfaMumif; jyor,fh
q&mBuD; ajcmufOD;yg/ rif;BuD;? 0rf;ajrmufawmh?
t&S ifr if;om;&JU Opö[ m rif;tjzpfxuf
ydkw,f / ol Y ouF ef;pk wf[m EkvSw Jh
a&Txnfwd kYxuf vGe fr,f / 'g oifh td yfruf/
ckepf&uf ck epfn aph&if 'gawG jzpf r,f/”
&aohBuD; 'Dvdk ajymqd kum ysy f0yfjcif;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 72
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&Spf rsKd;jyK? ajrqdk oHk;Budr f xd yD;aemuf
vSnfh xGufoGm;w,f / bk&ifu vSL 'gef;p&mrsm;
olYaemuf vd kuft ydkY cdk if;wJh tcg wrefawmfawG
qdkyHku - “p`E´a usm if;xJ ol0ifvdkY
oGm;&mqD a&muf awmh twG if;rSm bol rS r&dS?
ZD;uGufndKwaumifom ysHx GufoGm;&JU” wJ h/
ewfwdk Y 'Dvdk vmwwf &JU/

bk&if crsm rawmh


tHhMoyD;? pHe ef; uacsonfwdkY tv,f
od'¨w¬ ESv Hk;om; ußGefjyK xm;Edk ifzd kY
aysmf rI topfawG zefw D;Mu rd efYv dkufw,f /
aMu; wHcg; tm;vHk;rSmvJ tapmif hwyf ES pfxyf
csvdku fw,f/
uHudk bol ydwfy ifE dkifv drfh /
aemufxyf wBud rf rif;om;&JU pdwf0d nmOf[ m
wHcg; jyify urÇ mudk? tcsde f&JU oJjyif u
'ku© ed* Hk;qD? tysu fqDom vId if;wdkY
rajy;cJh &if om,mr,fh vlwdk Y b0udk
jrifvdkv mjyefw ,f/ “NrdKUawmfudk t&dS twdk if;
MunfhcGi fhjyKyg” vdkY bk &if oka'¨g'eqD
cGifh yef vdkufw,f/ “rif;BuD;[m vlawGu dk
raumif;wmawG? jrifaeusawG z,f &Sm;zd kY?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 73
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
igaysmfa tmif ol ½dkU rsu fESm awG aysm fzdk Y?
vrf;awG vGifa ezd kY? wMuifwem *½kwpdkufe JY
t&ifu cdkif; cJhw,f / 'g[m aeY pOf b0
r[kwfz l; igodcJ hyD / zcif? ig[m
Edkif iHe JY oife JY teD;qHk; qdk &if?
jynfolawG? vrf;rawG? omref ½d k;½dk;
"avhawG? aeY pOf tvk yfawG? bk& if r[kwfMuwJh
olawG ae&wJ h b0awG odcsifbd /
O,smOfwdk Yudk vGefu m tnMw toGif
oGm;cGif hay;yg? t&Si f rif;BuD;/ Nidrf; csr f;wJh
O,smOfawGqD igydk ausause yfe yf?
rause yfvJ yd k todwdk; jyef cJhr ,f/ tz/
'gaMumif h? awmif;yefy&ap? eufjzef vrf;ay:
ußGef rsm;eJY oGm;vdk &m oG m;cGi fh jyKyg/”
bk&ifu olY 0efBuD;awG a&SU? rde fYMum;w,f -
“'kwd, tacgufu yxrudk jyifaumif;&JU /
odrfi Suf acgif;pGy f cßGwfa wmh tjrifopf awGY wdki f;
vefYy Hk rSwfom;/ 'gayrJh vGwfv yf& if
rsufa ph NidrfjrJ/ igho m; tm;vHk; jrifap?
olY pdwf& JU owif;pum; ighqD yd kYMuap/”
'geJ Y aemufa eYrS m rGef;wnf h a&mufwJ hcg/
rif;om;eJ Y qEé wHcg;awG vG efcJ hw,f/
bk&if h wHq dyfawmf jyawmh wHcg;zGifh ay;Mu&JU /
ukefonf 0wf ½HkeJYu bk &ifh &JU om;awmf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 74
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pma&; t0wf eJYu olY &xm;rSL; qdkwmudk
wHcg;BuD;awG jyef ydwfol wdkY rodMuzl;/
omref vrf;u olwdk Y ajcusi f xGu fcJh /
ous jynf ol tm;vHk;eJY a&maESmum?
NrdKU&JU aysmfz G,f? aqG;zG,f rsm; &SmMuw,f /
cs,fo vrf;awG rGef;wnfh qlo H vI yf&G?
[if;arT;awG? taphawG Mum;u aps;onfawG?
t0wf peJ Y ydkufqH udk ifol aps;0,fawG?
[dk[m - 'D[m aps;a&Smhz dkY pum;ppfy GJ?
vrf;z,f zdkY atmfoH? ausmuf bD;vHk;BuD;awG?
oefrm aES;auG; EGm;awG? wußGDußGD 0ef pnfawG?
aw;waMumfaMumfeJ Y a0g,mOf xrf;vmolawG?
a&tdk; &Gufum a&cyf vmMuwJh
tdrf h&S ifrawG? cg;xpf cG&uf ygvmwJ h
rsuf rJ cav;awG? ,ifwtHkt Hk rkef Yqdk ifawG?
,uúef;pifu ,uúef;onf? 0g;zwfav;
wcßGifc ßGif? BudwfqHk awG trI efYBud wf? acG;awGu
twdk tp&Sm? ußGrf;usifwJ h oH csyf vkyfo rm;
nSyfe JY wleJY oH csy f tusÐawGpyf?
yef;yJu aygufwl;eJY vSHudk rD;usD;xJ
twl eDeD &Ja tmif xm;? pmoifa usm if;rSm
vjcrf; oP²m ef wnfhwnfh *k ½kud k 0dki f;um
ous cav;awG rEÅ& m;rsm; &Gwfa eMu?
r[mewf pl Vewf wdkY taMumif; oif,lMu?
yef;qdk;olw dkY pnfx Ju aq;pdkpd k
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 75
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cg;0wfawG aevSrf;? vdar® mf? ESif;qD? tpdrf;/
ppfom;awG 'g; - 'dk if; wcßGifc ßGif jzwfo Gm;Mu/
ukvm;tky f armif;ol wdkY zka y: ,drf;xdk;Mu/
rmef 0ifh jA[®P? ppf rmefj ynfh cwåd ,?
edrfh us vkyfo m; ok' ´/ 'Dr Sm vl wtk yf
pum;aygwJh tvrÜ g,fu a`rGi,feJ Y e*g;
ouf&dS ausm ufr sufudk vuf rSm &pfj ywm?
yg;ysOf;awmif aorif;ud k Al;ajcmuf *Dw eJY
a'grmefy g uapwm 0dk if;tH kMunfhMu/
[dkrSm pnf awG - csKdawG wef;&S nfBuD; wwef;?
ydk; trdk;awG vG ifvGi f cs,fo jrif;awGeJ Y?
owdkY orD; tac: oGm;Mu/ 'DrSm rd ef;r wOD;
a,mufsm; ukefo G,f& mu ab;roD jyefa&;
qkacßGzdk Y? om;qk yef zdkY yef;uHk;awG
rkef YawGe JY ewfqDv Srf;/ tem;rSm qdk ifawG?
tom;ndK tdk;xdef;wd kY rD;cGu feJ Y aMu;td k;
vkyfz dkY aMu;udk ql nH xkMu/ 'Du
oGm;awmh bk&m;ausmif; eH& HeJ Y wH cg;rsm;? yD;
NrdKU wHwdki f;atmuf jrpfeJ Y wHw m;/
'gawG vGef tvm?
vrf;av;u oem;zG,f nnf;oH xGufvmw,f/
“u,fyg? ocifw dkY? xlay;Muyg? u,f yg/
tdrf jyefra&mufc if ao&ygvdr fhr,f” wJh /
a&m*gonfy? qwfqwfwk ef olYud k,f[m

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 76


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a&m*gqdk; zdpD;? temjyif eD& JawG
tuGuf tuGu fx? zHkxJ wGef Yvdr f aeav&JU /
ezl;rS m acßG;at; pd rfhp drfh oD;ae? yg;pyfu
emvGef;vdkY taMum qGJwmeJY &TJUapmif;ae?
rsufvH k;½dk if;wdk YrSm twGif; 'ku© vQH&JU/
oufjyif; ½Ium jrufu dk qkyf yD; xMunfh /
w0uf xrd? vJu s? csdeJY vufajc wkef?
xdyfvefYwMum; atmfa &mh -“trav;? emvSc snfh?
u,fMuygAsmwd kY/” od'¨ w¬ ajy;oGm;?
nHEk vufawG eJY 'ku©o nfudk xl?
tjyHK;csKdc sKdeJY rrmol acgif; 'l;ay:wif?
tawGY EkEk aMumifh 'k u©dw oufomcdkuf?
ar;w,f - “tudk? bmjzpfvd kYvJ? bm 'ku©
usa&mufovJ? bmhaMumif h rxEdk if&wmvJ/
qEé? ol arm[dkuf jrnfwrf;? pum;ajym&if
yify ef;? oem;zG,f nnf;wm bmaMumifhvJ/”
'Dawmh &xm;rSL;u - “rif;om; jrwf? 'Dvl
a&m*gqdk;wck pG Jw,f/ olY r[mbkwfawG
0½k ef;okef;um;/ ol Y aoG;aMumawGrS m aoG;[m
jrpfaumif;wpif; pD; &mu rD;vQH'DES ,f
ckefa yguf - qlyG ufyD / tcsdef rSe fwJh olY ESvH k;
twD; rwwfwJh pnfo m;a&vdk jrefcsnf - aES;csn f?
~uGufom;awG avQmhw dkifw Jh avBudK;vdk a&mh?
aygif? cg;? vnfwdk YrSm cG eft m; uif;uGmyD?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 77
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a,mufsm;wd kY tvS? yDwd tm;vH k; rJ hyD?
'g a&m*g wuf csdef vlem wOD;ygyJ /
olY 'ku© zrf;,l zdk Y vS rf; - vS rf;qGJy Hk?
aoG;csi f;csif;eD rsu fvHk;vnf? tHBudw f?
rD;cdk; rTe fovdk touf ½SLaeyH k Munfh y?
Munfh? ck ol aorSm / 'gayrJh raocif
a&m*gu vk yfp &m &dSwm vky fOD;r,f?
b0 t&if aowJh eAfaMumawG owfOD; r,f/
'ku©aMumifh olY BudK;awG jywfuk efawmhrS?
t½d k; tm;vH k;rSm emusnf;wwfwJ h tm½Hk
crf;awmh rS? a&m*g xGu fcG g? wjcm; em;r,f /
tdk ocif? olYu dk ckvdk udk ifwm raumif;zl;/
tem ul;r,f / oifhudk - oif hudkawmif - xdr,f /”
vlemudk ES pfod rfh &if;yJ rif;om;u -
“'grsKd; wjcm;ol &dSvm;? trsm;BuD; &d Svm;/”
ck ol YrSm vdk igh rSmaum jzpfEdk ifovm;/”
“ocifjrwf?” &xm;rSL; ajzw,f? “vlt m;vHk;qD
o@mef trsKd;rsKd;eJ Y vmw,f? aqG;pdwf? 'Pf &m?
zsm;rI? cl em? oGu ©sm yg'? Ele m?
tjyif;zsm;? t&nf crf;ajcmufrI? ,if;em? a&mife m
owå0gwd kif; jzpfw,f? ae&mwum 0ifw,f/”
“'D temawG rjrif& yJ vmovm;” rif;om;
ar;&m qEéu - “rjrif &yJ udk ifwJh
a`rGpOf;vJudk? awmvrf; ab;rSm yk ef;um
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 78
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
um½kE ´ jcHKu ck eftk yfz dkY apmifhwJ h
tpif;tusm; olowfv dk? [d kvlY rS ef 'DvlY
csef wJh rdk;BudK;vdk? a&mufc sif &m a&muf
olwdkY vm&JU /”

“vlawG vefYa erSm y/”


“vefY& JU rif;om;/”
“'Dn usef;rm - csrf;om
tdyf? ovdk Edk; r,f bolrS rajymEdk ifzl;vm;/”
“rajymEd kif yg/”
“rjrif& yJ? vmcsifwJ htcg
vmwJh 'D emrIa wG&JU tqHk;pGe fu
tufuGJw Jh udk,f? ausuGJ wJh pdwf? yD;awmh
tdkjcif;wJhvm;/”

“tdrf;? ae&&ifa yghav/”


“'ku©awGu dk rcH Edki fMuzl; qdk& if?
rcHE dkif vdkY? pnf;urf; wck &S mr,f qdk &if?
cHr,f? 'Dvl vdk csdv Gef;vd kY nnf;½Hk
nnf;Edki fr,f? 'Dvd k quf aer,f? tdkr,f?
tdkoxuf tdkvmr,f qd k&if tqHk; bmvJ/”

“aow,f? rif;om;/”
“aow,f?”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 79
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“rSef ygh? wenf;enf;?
wcsdefc sdef? aemufqHk;rS m aojcif; a&mufvmw,f/
vlteJ tdkw,f? trsm; emMu zsm;Muw,f/
tm;vHk;awmh ao&r,f - a[m? aool yJ/”
'DwGi f od '¨wf armhMunfh&m jrpfurf;qD
tjref a&S mufvmaewJh idka~uG;ol vlw tk yf
jrifw,f / a&SUqHk; vlu rD;usD;cJeJY
ajrtdk;udk vI yf& if;? aemufrS m om;csif; rsm;?
qH&dy fjzwf? 0rf;eJ trSwf eJY? cg;pnf; ryg?
“&mr? &mr? Mum;y? &mrqDrS m
awmif;cHMu? tudk wdkY” atmf&JU / 'Daemuf
tavmif; pif? 0g;awG &Su fum wdkif av;wdki feJY /
tay:rSm rmawmifha wmif h? ajc a&SUxkw f? yd efc sd?
acgif; idk ufpd kufus? tjrifrJ h? eH yde f? oGm;jzJ?
teD t0g trI efY jzL;vdkY avsmif;vsu fu - olao/
vrf;av;cGr Sm olYudk acgif;jyef vS nfhum
“&mr? &mr” atmf &if; qufo,f oGm;&m
acsmif; eab; xif;yHk yHkxm;&m a&mufvmw,f/
'Dtay: olYud k wif? xif;rD; jznfhwif;Mu
('D tdyf &m tdy fol aumif;aumif; tdy f&&JU?
avtaygif; wdkuf cwfp Of 0pfv pfpvpfa yrJh
at;vdkY rEdk;yD) rMumcif a'gifhav;a'gif hrSm
rD;vQHe DeD nSdv dkuf& m? rD; wGm;wuf?
vQmeJ Y &uf? awmufavmif? olY tom;udk awGYawmh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 80
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
w&TJ& TJ jrnfwJh vQmawGeJ Y tjref pm;oHk;?
ta&ajcmuf wazsmufazsmufjrnf? tqpfawG jzwfu eJ jyKwf
aemufqHk; rD;cdk;xl yg;vm? jymwdkY om
eD&J - rGJjym usvm? [dk rSm 'D rSm
tjymxJ jzLwJh t½dk; - vl &JU pkpk aygif;/

'DwGi f rif;om;u “'g tm;vHk; MuHK&wJh


tqHk;yg” wJh qEé u? “rD;yHkay:u
olY (½kyf~uGif; vSordk Y usD;wdk Y iwfrGw fpGm
tm? yD; tcsD;ESD; pm;yGJud k pGef YMu) vJ
pm;? aomuf? &,f? cspf? &Sif? b0 jrwfEd k;cJh& JU/
'Daemuf (bol odr vJ) awmwGif; rk efwdk if;us?
vrf;ay: acsmfvJ? a&uefxJ npfu sKap?
a`rG udk uf? a'gowBuD;eJ Y oH rPd txGm 0wf?
tat;rd? ig;½dk;? jyKwfu svmwJ h tkwf~uGy f?
'DwGi f b0 tqHk;owfum vlom; aoa&m/
pm;vdkpd wf? aysmf &Tif rI? emusu frI? bmrS
r&dSawmh/ olY EIw fcrf;ay: erf;vJ tvum;/
rD; ylv J tvum;/ olY tom; avmif ußGrf;vJ
ol reH? 'gayrJh pE´u l;eJY tarT;awmh
½IdUMuwmyJ/ olY yg;pyf t&nf uif;yD/
olY em;wdkY &JU Mum;rI ydwfyD / tjrifvJ
rsufa phrS m uef;yD/ ol cspfc JholawG
udk;&mrJ h idkMuaygh/ b0&JU qD rD;
jzpfwJh udk, fcE¨mawmif qH k;&awmh r,f?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 81
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
EdkY rdkY &if ydk;wdkY 'g pm;yGJ usif;vd rfh /
'g owå0g tm;vH k;&JU bHkMur®m ygyJ/
jrifhol - edr fhol? aumif;ol; qdk;ol? ao&r,f/
'Daemuf tqdk;uawmh wae&mrSm wenf;enf;
topf pwif &Sif r,f (rodwwf zl ) 'geJ Y
emjcif;? cGJ cGgjcif;? rD; yHk pjyefr,f /
'g oH o&myJ/”
'gayrJh od'¨w ¬
jrwfrsu f&nf 0if;wJh rsu fvHk;? ajrBuD;ud k
jrwfu½k em vif;wJh rsufvHk; eJY rdk;qD
Munfh? rdk;u ajr? ajru rdk;? Munfhvd kufw,f /
aysmuf cJh? vGef cJha yrJh? &Sm Edk if? jrif&
od&wJh 'geJY [dk qufp yf? olYpd wf
xD;xD; ysH&if; ta0;utjrif &Sm[efyJ /
'Daemuf ol YrsufES m[m ajymrjyEdki fwJh
arwåm&JU jyif;jyrI? twdk if;tq r&SdwJ h?
ra&mifh&J Edk ifwJh arSsmfv ifh csuf xufo efr I
awGeJY 0if;yum - “tdk;? qif;&Jw Jh urÇm?
tdk;? aorI-emrI ay;wJh b0eJY
aorl emrI bHk uGe fxJ rdaewJh
odol-rodol b0wlw dkY? ig jrif yD?
urÇmajr&JU 'ku©& JU us,f0ef;vSyH k?
okc tcsD;ESD; jzpf yHk? taumif;qHk; [l orQ
avSmif yHk? tqdk;qH k; qif; &JyH k igody D/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 82


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aysmf rI[m aqG;rI? ysKd rI[m tdk rI?
tcspf[m qHk;rI? b0[m rk ef;zG ,f aorI?
aorI[m okc twk awG? twk r[kwfw Jh
'ku©awG 0Jv nfr,f bDqD vlud k
xrf;ydk; wyfa y;r,fh rodw Jh b0rS m qH k;w,f/
ighudk vJ 'D trSm; vSnfh ordk Y &Sif &wm
vSy? b0[m rajymif;wJh Nidrf;rIeJY tNrJ
pD;wJh aea&mifc acsmif;uav; xif cJh yD/
wu,fu a&pD;&JU aygcsmcsm vd Iif;[m
yef;eJ Y jrufcif;em; oGu foGuf uck efwm
tyk yf tief yifv,f xJ a&Munfvdk jrefjref
oGef;cszdk Yom/ ighudk uef;apwJh yk0 g
pkwfNyJ yD/ ig 'D vlawGvd kygyJ/
olwdkY ewfawGqD awmif;ayrJh rMum;zl;?
0g? *½k rpdku fzl;/ - tul tnDawmh &Sd& r,f /
ewfawGud k,fwdk if tul vdk yHk &a&mxifh?
oem;p&m EIw fawG idka wmh rMum; EdkifMuwm
roefp Grf;Muvdk Yaygh/ ig u,f Edki fr,fh ol
wOD;rS rid kap&zl;/ jA[®m[m urÇmudk
zefqif;yD; qif;&Ja pwm jzpf Edki frvm;/
teEÅ wef cdk; &Sd &uf 'Dwdk if; ypfxm;&if
ol raumif;zl; / teEÅ wef cdk;&Sif r[kw f&ifvnf;
ol a*gh'f r[k wfzl; / qEé?? td rfjyefarmif;awmh /
awmfyD? igh rsufvHk;awG tawmfjrifcJ hyD /”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 83


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gudk bk& if Mum;wJ ht cg wHcg;wk dYr Sm
tapmifh oHk;q csxm;vd kufw,f / tJvdk td yfr uf&uf
raphr csif;? 0if&m? xGuf &m? aeYn r[l
b,folrS jzwf roGm;& trdef Yay;vdk ufw,f /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 84


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

pwkw¬usrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 85


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

'gayrJh &ufa phwJh tcg? jzpf& r,fh


wkdYocif cGJ cGgoG m;rI jzpf& awmhw,f /
'gaMumif h a½Te ef;awmfw Gif;rSm idka~uG;rI?
bk&if tzd kY aqG;rI? Edk ifiH t0S ef; 0rf;eJrI /
owå0g taygif; tzdkYa wmh vGwfajrmufa&; Mum;em
&olwdk if;udk vGwfv yfapr,fh w&m;jrwf/

El;nHhpG m £Ed́, n[m pdMw


ok'´ vjynfhu vGifj yifa y: usy D?
o&ufwdk Y eD&J? tmaomu zl;iHkwd kY
avnif;udk xHko if;? &mr arG;aeY a&muf?
v,ftm;vHk; NrdKUtm;vHk; 0rf;ajrmufa eaygh/

El;nHhpG m n 0dó &r® 0efa y:us?


yef;awG eJY arT;? Mu,fa wGeJ Y ausmuf pDvdk Y?
jrifhr m; us, fjyef Y [d r0ef ESif;jyifawGu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 86
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
nnf;qif;vmwJh awmifay:aveJ Y at;jrvkd Y/
v[m ta&SUu awmifx Gwfwk dYay:aveJY at;jrvkd Y/
v[m ta&SUu awmifx Gwfwk dYay: wG JvGJ?
tajymuf rTef; rdk; cHk;xuf wuf? a&m[d eD&JU
vdIif;av;awG? awmif awG? vG ifawG? td yfaewJh
Ekdif iHw 0Sef;wd kYudk vif;apyD? teD;u
pHeef;awmf acgifrd k;wdkYu dk aiGc s,fy D?
'DrSm bmrS rvIyf ½G? tapmifh t&dy ftajc r&Sd?
jyify wHc g;wkdY rSmom tapmif hwdkY pum;0Suf
“rkj'”? jyefvSe fpum; “t*F e” atmfMuum?
uif;pnfwd kY xuf0 ef;usi f wvS nfh wD;Mu&JU/
urÇmajr Nidr fqdwfa ew,f/ tpm&Sm vnfwJh acG;twdkY atmfoH?
O,smOfxJ y&pfwdk Y
rem;wrf; jrnfoH yJ &Sdav&JU/

twGif; rSm-
ZmuGufazmf ausmufo m;xJ vrif;0if;y
ykvJc GH eH&Ha wG? a&mufp Hk ausmuf cif;wJh
Murf;awGudk vif;ap? El;nH hnHh va&mif
£Ed́, vHkar woif;tay: usae&m?
ewfr,fw kdY arS; puf&m aumif;uifb Hku
cef;aqmif waqmifvm; xif &w,f / od '¨w¬
rif;om; pHe ef;u vuf a½G; pifawGy/
eef;awmf rSm t0if;qHk;? opöm t&S dqHk;rdkY
toGif wdki f; td yfjcif;&JU Nidrf; rIrS m vSv Gef;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 87


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ae&m? “tm;vHk;rSm 'g ykvJ” qdkr d&if?
olY ab;rSm ol YtvGef rSm vSJaeolu
vSoxuf vSaejyeford kY? yDwd tai;[m
'D tvSyG JrSm vSnh frd yHk[m? ausmufrsuf
&wem jyyGJ rSm &wem wcku wck
Munfhawmh wa&mif rjrif cif wa&mif pGJ rdy Hkr sKd;/
trI rJh tvS eJY vSJa eordk Y ndKjymnuf
vufajc zHk;w0uf -azmfw0uf/ rJeuf qHa u
a½Te JY yef;eJY xHk;zGJ Y? tcsKd; tqpf vSwJ h
vnf*kwf rSm vdIi f;euf o@mef ajyusae&JU/
aysmf zG,f tvk yfu td yfrufvSqD arS;od yf
tdyfa eMu? waeukef aw;oDMu? csp fMu?
yD; awmifyHa tmuf acgif;,Su fMu? reufa&mufawmh
oDjyef cspfjyefwJh &wem iSufr sm;ES, fy/
trdk;u aiGBudK;eJ Y qG Jum eHYomqD
avmif;wJh yef;xk aiG qDrD;wdk ifr sm;eJ Y
va&mifu tvif;Ek t&dy fEkawG zef& m?
wifhw,f rI rsOf;vSawG jrif ae&w,f
&if tHk& JU Nid rfh t~uG? atmufc s&uf -,Suf &uf
vufz0g;eDEk awG? tjzL-tndK rsufE SmawG?
rsuf cHk;auG;BuD;awG? EIwf crf; [[awG?
ukefonfu yk wD; uHk; zdkY a½G;r,fh ykv Jvdk
oGm;awG? zJ rsu fcGH rsufvHk;awG? yg;Ekay:
usaewJ h rsufawmifawG? 0dk if;puf vufa umuf0 wf?
jcLeJY ajcusif; qif&m ajcrGwfav;awG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 88
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tdyfo lwOD; vGef Y& if *DwEk wcßGi fcßGif?
tuopf rif;om; csD;usL;yH k? arSmfvuf pGy f?
ewfvufaqmif &Sm yHk tjyHK; tdyf rufav;ud k
csKd;zsuf av&JU / 'DrSm apmif;udk yg;tyf
wOD; avsmif;pufaew,f? olY aw;&JU aemufq Hk;
oHpOfw kdY [dk rsu fvHk;0if;wdkY tdrfa p?
rdrd rsufvHk; ydwfa pcd kufuvd kyJ
apmif;BudK;xJ vufacsmif;wd kY aMumhvdr fqJ/
wOD;uawmh uEÅm & orifi ,f vufrSm
ayGY& if; tdy fae&m? aemufjyefcsKdav;eJY
acgif; Ekav;udk &ifom;ES pf`rGm tMum; arS;
wifxm;&JU / tdyfMuawmh ESif;qDeDawG
pm;wkef;rdkY? a&mh &J&J vufu 0gw0uf
ESif;qDu dk udkifx m;qJ? ES if;qD zuf wck
orifh EIw fcrf;Mum; auG;vdk Y/ 'Dr Sm ol i,f csi f;ESp fOD;
jrwfav; zl;awG qif twl tdy faeMu&m?
nDtr tvS udk Mu,fBudK;eJY csnf aESm ifovdk?
vufudk vufc sif;? ESvHk;ud k ESvHk;csif; ,Sufum?
wOD; yef;yG ifha y: ? wOD; olY tay: acgif; tHk;&JU /
tjcm;wOD;u rtdyf cif ausm ufr sufawG vnfqG J
odaewm (r[l &m? Moepf? qmh 'f oEÅm?
vausmuf) olY vufaumuf0wf rSm a&mifpk tacG
0if;aeyD;? tqHk;owfp &m ausmuf? a½Tewfa wG?
pmawG xGif;xkx m;wJh wmhupf tpdr f;udk-
BudK;rSm rwyfroDa o;zJ udkif xm;av&JU /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 89
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
O,smOf prf;acsmif;&JU pnf;oHu odyfo rdk Y?
aumfaZmpkay: avsmif;aeMu/ wOD;pD[ m
t½Gu f ydwfxm;wJh vHk r ESif;qD / zGi fhr,f h?
aeYtvif; vSapr,fh tm½kPfudk apmifhq J/
'g rif;om;&JU jyifycef;raqmify g/
wif;wdrf tpGef; rSm tvSq Hk;wdkY tdyfa e&JU?
'D Nid rfqdw fwJh arwå meef;rSm armif;r
tcsKyf -- t*F geJY a*gwrD / /

a½Tjcnf eJY
yef;xdk;xm;wJ h? teDe JY tjym? wif;wdr f[m
pE´ul;om;eJY xkwJh wHc g;rSm wGJvG J/
'Duae oHk;vS rf;vSrf; &if twG if;qHk; tvS
cef;jrHKeJ Y r*Fvm ukwif/ aiG 0wfe JY
aysmh tdwJ h pifjrifhay:rS m wifxm;ord kY
ajc usav&m wrmyGifh yH kawGa y:ud k
eif;&ovdkyJ / eH&H tm;vHk; vuFm
vdIif;&JU tcGHawGu xG if;wJh ykv Jjyifa wG/
ausmufjzL acgifr dk;rSm ausmufjymeJY ausmufpd rf;?
ausmuf eDeJ Y ausmuf eufudk ußGrf;ußGrf;usifu sif
xGif;xkxm;wJ h MumeJY iSuf yHk pDw yf
rGef;rHxm;w,f/ trdk;cH k;ywfvnf? ab;wa&Smuf?
tajymiftrTrf; ZmuGufw dkY azmf xkwfxm;wJ h
abmifr sm; 0ef;usifw 0dkuf ,uf& S,fc s,fxm;w,f/
'Duae va&mif avat;wkd YeJ Y twl?
oif;ysHUvmwmu ½GJ vfeJ Y py,f &eHYr sm;?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 90
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gawGo,fvmwJh wif hw,fr I? El;nHh
rIawG[m pH tdr ftwG if; tvS& Sif rsm;u
xGufxmxufawmh roif; -vSvG ef;wJh ous
rif;om;? cefYjim;? 0if;ywJh ,aom"&m/

olYeab; odkufjrHKEl;nHhu xw0uf eJY?


tay:vTrf;xnf cg;xd a&SmusvdkY?
ezl;udk vufE Spf zufr Sm xnfh& if;? rif;orD; tvS[m
~uGwJh &if? pD;usr qHk; rsuf &nfe JYi HkY/
od'¨w¬ vuf EIwf crf;eJY oHk;Budrf xd?
wwd, terf; rSm idkawmhw,f - “Edk;ygh? t&S if?
t&S ifh pum;&JU ES pfod rfhr I ay;ygh /” olu
“bm jzpfv kdYv J? touf&,f”wJh/ crsmuawmh
pum;udk xGufrvmcif topfom id kawmhw,f/
yD;rS “tdk? rif;om;? ig aysmfrqHk; tdyfa rm
uscJhw ,f/ oifh zdk Y ig aqmifa ewJh cav;
uaeY nae oGufvmw,f/ igh ESv Hk;om;[m
b0? yDw d? arwåmeJ Y ESpfq ck efc JhordkY
'D *Dw ighud k od yfcJ h-- 'gayrJh
tdyfa wmh aMumufzG, f oH k;yg; jrif& awmhw,f /
'g awG;yD; ckxd ESvH k; wke faekw ef;yg/
jrifruf yHku csKdum;um; EG m;jzLwaumif?
pm;usufwd kY& JU ocif? vrf;ay: a&Smufvmygw,f?
a&SU&Sm ausmufr suf wvHk; qifxm;yHkujzifh
Mu,fwvHk; a~uGu s vmyD; vif;aeovd kyJ /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 91
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
e*g;rif; ajratmuf rSm aeES,f vif;zd kY& m
aqmifwJh uEÅ ausmufvdk vJ jzpfy gw,f/
vrf;awG jzwf? wH cg;qD ajz;ajz; ol Y oGm;&m?
bolrS wm;r&? £E´ ausm if;qDuawmh
“olYudk rwm;&if NrdKUawmf&JU *kPf toa&
uG,faysmufvd rfh r,f”qdkw Jh toH xGufvm&JU/
bolrSawmh rwm;Ekd ifMu/ ig atmf idkum?
olYvnfud k ighvuf eJY zuf yD; ½ke f;w,f?
wHcg;awG tydwfc dkif;w,f? 'gayrJh EGm;rif;
atmfjrnf? olYa cgif;udk tom&rf; vGwfxGu f&if;?
ig zufxm;&mu xGu f? wHc g;awG csKd;azmuf?
tapmihfawG wufa cseif;um xGufoG m;awmhw,f /
aemuf td yfruf qef;u 'Dvdk yg/ rsufvH k;
0if;vJh eJY xGe f;ajymifw Jh Ekwfav;yg;/ vSorS
odae½k awmifa y: pH urÇm pdk;rsm;vdkY
xif&ol awG? ewf Adkvfajc teEÅw dkY
jcH&Hum rdk;ay:u qif;ouf cJh yD;
wkdYNrdKUxJ tjref 0ifMu&m? wHc g;0rS
£E´&JU a½TtvH vGi fhyD; usoG m;xm
ig jrif&w,f/ olYa e&m xde fxdefN iD;
tvHwck ay:vmaygh / 'DtvHw Gef YawG[m
aiGjcnf eJY csKyfxm;wJh ywåjrm;awG&JU
rD;tvif;eJY vdI if;xae? a&mifjcnfawGu
pum;vHk;opf 0gusav;wd kY xGufap&m
pmom;u owå 0gtm;vHk; ½T ifapw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 92
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ta&SUu aexG uf&JU av[m nhHE kEk
wdkufcwfordk Y ausmuf pD pmvd yfawG yG ifhvm?
tm;vHk; zwfMu&w,f / tHh zG,f yef;rdk;
(b,fa'ou cl;cJ hw,f rod) ½G mcs/
wdkY yef; ½kHawG uvdk ta&mif rsKd; r[kwfz l;/”

'Dawmh rif;om;u “igh MumyGif hiJh? 'g


tdyf rufaumif;yJ /”

“tdrf -? ocif”wJh rif;orD;u?


“'gayrJh? qH k;awmh aMumufz G,f toHwoH u
atmfw,f av-‘]tcsde f eD;yD? tcsdef eD;yD}wJh /
'DwGi f wwd, tdyf ruf vmw,f/ oif hab;
ig &Smawmh? td k ocif? tdy f&may:rSmu
ryDwJ h acgif; tHk;eJ Y 0wf½kHtvGwf&,fom/
ocifhu dk rawGY &zl; igh b0? igh tvif;? igh
bk&if? igh urÇm jzpfol ocifhudk rawGY& zl;/
tdyf &uf xwJh tcg? 'D igh &ifatmufr Sm
pnf;aESm if;xm;wJh ocifh ykvJ cg;ywf wm a`rGqdk;
jzpfoGm;wm td yf&uf jrif&w,f? ig&JU
ajcusif;awG ußGwf? a½TvufaumufawG jyKwfu s
igh qHauu py,f awG EGrf;vs ausrG?
a[m'D cef; 0if ukwif ajrxJ epf0 ifoGm;?
eDwsm wif;wd rfvJ pkw fjyJh uso Gm;w,f/
ta0;rS m EGm;jzL atmoH Mum;vdkuf& w,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 93
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ta0;rS m yef;xkd; tvH wzswfz swf vGifh aew,f /
[dk atmfoH vmjyefw,f ‘]tcsdef usy D}wJh /
'D toHeJ YeJ Ytwl (igh 0dnmOf wk efvS csnf h)
ig Edk;w,f / tdk rif;om;? bm edrdwf ayvJ /
ig aorvm;? (aowmxuf qdk;wmuawmh)
ocif igh udk pGe fY -- uG,fa ysmuf oGm;rS mvm;/”

ae
0ifc sde f&JU aemufqHk; tjyHK;ES,f od' ¨w¬
idkaeol ZeD;tay: ikHY wJh tMunfh csKd &JU?
“ajzyg? tcspf”wJ h? “rajymif;wJh tcspfrS m ajzp&m
&SdcJ h&ifayghav/ rifh tdy frufa wG[m
jzpfrS m awG &JU t&d yfawG jzpfOD;awmh?
rif;eJ Y ighr Sm bmyJ jzpfv mygap?
ig ,aom"&mudk cspfc Jhw,f -cspfw,f qdkw m
odxm;/ jrifc JhwJh 'ku © urÇm u,fzdk Y
'Dv trsm;rSm ig awG;cJ hwm rif; tod?
tcsdef usvm&if jzpfr,hf [m jzpfrS myJ /
rodwJh olawG twGuf ighpd wf qif;&J &if?
igh 'ku© r[kwfw Jh 'ku© twGuf aqG;&if?
igh b0 rQ,l -½Tifv ef;apwJ h b0rsm;
&Sd&m 'D rSm igh tjrifh ysH tawG;awG[m
0JaerSm csi fhawmh/ rif;b0u tcspfqH k;?
tMuifqH k;? taumif;qHk;? teD;qH k;/ tdk? igh cav;tar?
rifhu dk,fe JY ighu dk,f 'gudk ajr§ mf aESm cJh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 94
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ukef;awG yif v,fawG jzwf yD; ighpd wf[m
(ta0;ysHwJh csKd;iSuf om;ESp faumiftwG uf u½ke m
jynfhovdk vlawG twGu f u½kem tjynfhe JY)
vSnfh&m 0rf;ajrmufw Jh tawmif? cspfMuifwJh tarG;eJY
rifhq D ysHc Jhwmcsnfh / rif;[m ightrsKd;
vSorQ tvS qHk;? aumif;orQ taumif;qHk;? Eko rQ
tEkqH k; &,f vdkY awGYMu&ol jzpfw,f/
tm;vHk;xJr Sm igtydk ifqHk; ol jzpfw,f /
'gaMumif h 'DaemufrSm bmyJ jzpfy gap?
atmfjrnf wJh [dk EGm;bk &if? tdy frufx Ju
wvGefYv Gef Y vG ifhwJ h ausmuf rsuf pd tvHwd kYudk
qifjcif? 'gudk aoaocsmcsm ,H kawmh
tNrJ ig rif hudk cspfc Jh? tNrJ cspfaew,f?
tm;vHk;twGuf &Sm? rifh twGu f trsm;qHk; &Smw,f?
'gayrJh rif; ajzawmh? aqG;p&m MuHK&if?
igwdk Y 'ku©aMumifh urÇmay:rSm Nidrf;rI
&SdEd kifaumif;r,f ,H kMunfyD; rif; ajzawmh/
'DtayGY rSm opömod tcsp fu aus;Zl;
pum;qdky Hk? arwåmydkYy Hk cH,lawmh/
(cspf pdwfq dkwm jyif;oavmuf csdo rdkY eJ &JU/)
ighudk EI wfc rf;rSm erf;? ESv Hk;om;u ESvHk;om;
'Dpum;awG aomufoHk;? 'gudk odp rf;awmh
(olrsm; odr,f r[kwf) owå0g tm;vHk;udk
cspf ordk Y igrifhud k tcspfqHk; jzpfa vw,f/
uJ? rif;orD;? tdyf? ig x? Munfh &OD;r,f/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 95
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'DwGi f rsuf& nf pufvuf td yf? tdy f&if;u
[dk tdyf ruf jrifjyefovd k nnf;&Smw,f - “tcsde f?
tcsdef usy D” wJ h/ od'¨w ¬ vSn fhvdku fw,f?

a[m? v[m uuú# em; 0if;y/ Mu,fa wG


a&S;u edrdwf zwfcJho vdk aiGa &mif tpOf eJY
wef;pD? ajymaeMu[ef - “'DnyJ / toif
BuD;jrwfrIvm;? aumif rIvm;? vrf; a½G;awmh/
bk&ifwumh bk&if vk yfrvm;? o&zlrJh? td rfr Jh
wudk,fxJ vSnfh vSnfum avmuudk u,frvm;/”
aemufy D;? tarSmif&JU wD;wdk;oH rsm;eJ Ytwl
ewfwdk Y avxJ u pum; qdka eav[ef
[dk owda y; aw; olY em;xJ ay:vmw,f/
wu,fvJ 0ef;usifr Sm ewfawGo m/ 0if;vJh
Mu,fawG Munfho l wd kY ocif udk Munfhae&JU/

“ig xGu fawmh r,f”wJh olu? “tcsde f usyD?


ty,f td yfol? oifh EIw fcrf;Ekwd kYu ighu dk
urÇmudk u,f r,fh? wdkYud k cGJr,fhqD qifh yD/
[dk rdk;&JU wdwfqdw frI rSm igh Mur®m &JU
o0Pf vif;jywm ig zwf& yD/ 'D udk
igvm? 'Dudk yJ aeYn taygif;wdkYu
ighudk yd kYc JhyD / ig ydk ifEd kifaumif;r,fh
o&zl ig r,l yD/ igh 'g;vGwf ta&mifu dk
apmihf aewJ h Edkif iHawG ig ab;z,fyD /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 96
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
igh &xm;[m aoG;pG ef; bD;awG eJY atmif yGJ
wcku wck rvdr fhap&/ ajrBuD;[m igh
emr,f &JU rSwfw rf;eD rqifap&/ ajr&JU
vrf;wdkYu dk ajzn§if;? tpG ef;rJh ajcwd kYe JY
eif;um? ajrudk tdyf &m? qd wfnH uEÅm&
ight drf? tedrfh qHk;wdk Yudk ihg tazmfjyKr,f/
ty,f cHwkd Y 0wfwmxuf rajymifw Jh t0wf 0wf?
tvSL&S ifwkd Y apwem t& ay;urf;orS som
pm;oHk;? rI H0g;0g;*l? awmjcHKwdk Yu
ay;wmxuf ryd kwJh crf; em;rI eJY aer,f/
'Dvdk ighj yKwmu b0eJY ouf &Sd
tm;vHk;&JU idk a~uG;oH ighe m;xJa&muf
vmum? igh0dn mOf wckv Hk; 'DurÇm &JU
a&m*gudk oem;rI jynfh vQr f;aevdk YyJ /
tBuD;qHk; pGef Yjcif;? tjyif;txef tm;xkwfjcif;eJY
ukvdkY &Edkif r,fqd k&if igukr,f/
ewfBuD;-ewfi,f b,fol rsm; wef cdk;&S dovJ?
u½kem &S dovJ/ bol jrif cJhovJ- b,fol /
udk;uG,folawGtwG uf bm vk yfay;cJhovJ /
&Sdcd k;? pyg;eJYq D tcG efquf? rEÅ efawG
½Gwf? pl;0g;0g; atmf& SmwJh ,Zfud kowf?
bk&m;ausm if; wcrf;wem; wnf? orPawG außG;arG;
0doQEk? oD 0? ol &d,wdk Y ac:vd kY
vlom;rSm bmrsm; xl;cJhovJ / tcsD;ESD;
rD;cdk;vdk aeYpOf wuf aewJ h~uGm;vHk;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 97
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajcmufvHk; bk&m;pmawG oGefo ifolw dkYu kd
'ku©u ru,f Edki fMuwJh ewfawGyJ /
'Dvdk vkyf vkdY ightud k bol rsm; b0&JU
'ku©awG? cspfjcif;-qHk;jcif; 'Pf csu fawG?
rD;ES,f ylw Jh zsm;rI? wke f&D zsm;rI?
ajz;ajz;csif; td krif; &ifha&mfoGm;&rI?
aMumufzG,f rJ eufwJ h aorif; (yD; wrvGef rSm
apmifh aewmu) bD;waMumh jyef vnfvmum?
b0opfu 'ku ©opfawG aqmifu sOf;vm?
qE´opf awGtwGuf tjzpfopfa wG? tqHk;rS m
vSnfhpm;rIa[mif;awG- 'gawG vGwf cJh yvJ/
ighE Sr b,folr sm; tpma&Sm ifwJh toD;tyG ifh?
bk&m;pm ½G wfwJh aumuf ESH &&SdcJ hovJ/
EdkY 'ef;jzL? yifpd rf;½Gu fvS vSLcJhv dkY
om;zGm;csdef rSm wcsu f oufo mcJh &JUvm;/
wcsKdU ewfwdk Yaumif;? wcsKdU ewfwd kYqd k; jzpf aumif;
jzpfr,f? tvk yfr Smawmh csde JYMuwmcsnfh /
oem;zG,f eJY oem;rJhc snfh / twdwf eJY tem*wf
b0awG Munf h&if vl awGvdk yJ a[m'D
ajymif;vJ rI bD; rSm ruif;olawGc snfh yJ/
wkdY usrf; pmawG oifMum;xm;wJ h tvdk t&?
b,frSm yJ pp? b,fuyJ pp?
b0awG Munf h&if vl awGvdk yJ a[m'D
ajymif;vJ rI bD; rSm ruif;olawGc snfh yJ/
wdkY usrf; pmawG oifMum;xm;wJ h tvdk t&?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 98
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
b,frSm yJ pp? b,fuyJ pp?
b0 puf0ef; vSnf yHku? ajrrI ef? rSuf? ydk;
a`rG? ig;? iSuf? tarG;xl om;&Jwd &päm ef? vl?
bDvl;? a'0? a*g'fwd kYu wufvmcJhum?
ajrrIef qD jyef&wmcsnfh/ 'gaMumifh wdk Y
ouf&Sd taygif;eJYb 0wly J/ vlom;udk
usdef pmu u,fEd kif &if wavmuvH k;yJ
ausmcsrf;p&m t&d yf? &ufpufrI tvk yf vkyf wJh
'D rodrI ab;qdk;u vGwfajrmufrI udk
rQa0Edk if& r,f/ tif;? u,f Edki f&ifjzif h/
vrf; &S d&r,f/ cdkv IH&m &S d&r,f/
vlawG aqmif;avxJ aoae&m aemuf qHk;
ausmufxJ at;pufpuf 0Sufxm;wJh? ae&JU
tzdk;wef tvQHeD rD;udk cwf ,lcJ hw,f/
0HykavGvdk tom;pm;ae&m pyg;udk usJ?
tyifayguf? vl &JU toufud k arG;jrLcJhw,f/
½IHUrJh- AvHk;AaxG; jrnf &mu pum; jzpfvm?
pdwf& Snf vufwdkY tu©&m a&;Edkif cJhw,f/
&Smjcif;? tm;xkw fjcif;? pGe fYjcif;u vGJv dkY
b,fewf ay;vdk Y &wmrsm; &S dcJh ovJ/
'Dawmh? BuD;jrwf? uHaumif;? ~uG, f0? csr f;om
usef;rmjcif;eJY jynfh? pdk;csif &if rif;wumh
rif;tjzpf pdk;zdkY arG;vmol wOD;uom?
rEGr f;? rwG efY? r&ifhao;? 'kp ½dkuf wdkY eJY `yGr f;wJh
bkef;orÇ m- usufoa&wdk Yudk arG YavsmqJ ol?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 99
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
urÇm&JU cspf zG,f taumif;qHk;wd kYudk tvdkus
a½G;yd kifol wOD;uom? udk, fydk ifr [kwfwJ h
'ku©u vGJvdk Y? vl taeu vGJv dkY?
rqif;&J? rem? rvdkwJh igvdk vluom?
ay;p&m trsm;&S dwJh ovdk vlr sKd;uom?
ay;r,f? vl awG cspfwJh twGuf pG efYv Twfr,f?
opöm &Smzd kY udk,fu dk toHk;cs oG m;r,f?
i&Jr Sm &Sd& Sd? aumif;uif awGrS m 0Suf0 Suf?
tem;rS m uyfum rjrif&zJ 0Jaeae?
vGwfajrmufa &;vrf;ud k qGw fvSr f;r,fqd k&if?
aemufqHk;? ta0;rSm? wcsdefc sde f? wae&m&mrSm?
olY pl;prf; rsu fvHk;rSm yk0g vS pfoGm;r,f?
olY emusOf ajcwdkY tzd kY vGrf; yGi fhoGm;r,f?
urÇm pGef Y &SmcJhwm atmifjrif &&Sd r,f/
aojcif; atmifoltjzpf aorif;u awG Yr,f?
'g ig vkyf r,f? Edkif iHud k tqHk; cHr,f?
Edkif iHud k cspfv kdY? emusifwJ h ESvHk;taygif;
ckefo HeJY twl ighESv Hk; ck efa evdkY yJ/
odol? rodol? 'Du igh vlawG? igh
vl jzpf vmr,f h ola wG? uka #uk# mawGud k
tck ig jyKr,fh pG efYjcif;u u,fvdr fhr,f /
tdk ac:wJh Mu,fw dkY / tdk idkaußG;wJh urÇ m?
oifht wGuf ig pG efYy D -- igh &JU Eky sKdrI?
igh xD;eef;? pnf;pd rf? igha ½T aeYn awG?
igh pHe ef; -- yD; rifh vufawG? ty,f rdz k&m;?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 100
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
usef tm;vHk;xuf tpGef Y& cufv Sav&JU /
'gayrJh urÇm u,f &m rifhv J u,f r,f /
yD; rifh om;td rfEk twG if;rSm vIy f½Gaeol?
ighcav;/ wd kY arwåm &JU ykef;qJ yef;yG ifh/
olYudk apmifhE Iwfquf &if t"d|mef ysu fvdrf h/
ZeD;? cav;? zcif? jynfo lwkdY? 'grS
tvif; xGufay:r,f? owå 0gwdk Yudk w&m;od r,f /
ck pdwfy dkif;vd kufy D? ck xGuf cGgawmhr,f/
tjyif; &SmvdkY? tm;xkwfv kdY atmifpwrf;qdk &if
ig &Smwm rawG Yrcsi f; jyef vmr,f r[kwfzl; /”

'geJ Y? ezl;eJ Y ajcwdkYud k xd? toH rJh?


rsufvH k;wdkY &JU EIwfc Gef; pum;udk tdyfqJ?
rsuf &nf½TJqJ rsu fESm ay: iH kYudk if;um?
,Zfyv’i fyrm wav;wpm; tdyf &mudk oHk;ywf
ckefa ewJh &ifay: vuf &Suf wifx m;&if;
ol nifo mom vSrf;~uGa ew,f/ olu
“b,fawmhr S 'DrSm ig wzef rtd yfy D”wJh /
oHk;cg oGm;r,f jyK? oHk;cg jyefvSnf hrd?
olav; tvS jyif;vGef;? olY arwåm BuD;vGef;?
'Daemuf acgif;ay: 0wf ½kH qGJ cs? vS nfhxGu f?
wif;wdrf pGe f; rvd kufw,f /
MumyGifh wdkY &JU
ykef;0Suf tdy fjcif; eJY Nidrf qdwf avsm if;aeMu-
olY £Ed́, vHkar cspf zG,f O,smOf /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 101
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[dk yGifh zwfndKndK Mumzl;ES pf`rGmu
**Fg eJY a*gwrD wzufw csu f pDrSm av/
[dk wzufrSm yd k;om;½Gu f nD tr woif;av/
“rif;wkd Y ightay: aumif;Mu&JU? taqGc spfw dkY?
cGJzd kY 0efa v;rd? rif;wdk Yudk rcGJ& if
wkdYt m;vHk; bm MuHK&rvJ? ajz&mrJh
tdkjcif;eJY u,f &mrJ h aojcif;wkd Yomy/
Munfh? ck rif;wdkY avsm if;ovdk aowJ h cgvJ
avsmif; &r,f / ESif;qD ao&if &eH YeJ Y tvS
b,fqD a&mufoG m;vJ/ qDrD; Nidrf; cJh& if
rD;awmuf b,fajy;vJ / tdk n? olwkd Y&JU
atmufc s rsuf vTmawG zd? EIwf crf;awG ydwfy /
rsuf &nfeJ Y opöm pum; igh rwm;apeJY /
olwkdY igh b0udk awmufyapwmxuf?
olwkdY? ig? owå0gtaygif; opf yifawGvdk
aeMu&wm ydkq kd;&JU/ aEG rnfrQ?
yD; a&mf½Guf/ roum aEG MuHKvmjyefr,f?
tjrpf rSm ykqd efu sr,f -'g ig rjzpfa p½k /
ewfb0 ae&wJh ig - 'grjzpfa &/
ig ewfvdk ae&apawmh? tarSm ifa tmufr Sm
vlawG nnf;aeyD / cGJawmhr,f? taqG wdkY?
b0[m pGef Yzd kY aumif;wk ef;? pG efY r,f? oGm;r,f?
vGwfajrmufa &;eJ Y rodwJh tvif; &Smr,f /”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 102


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Daemuf? tdyfol wdkY avsm if;&m azmheif;um?
nxJ od' ¨w¬ xGufa ygh/ n rsu fvHk;
Mu,fawG arwåmeJY olYudk Munfh? n touf
vSnfhvnfav olY 0wf½kHpud k erf;&JU /
tm½kPftwGu f auG;qJ O,smOf yef;wkd Yu
uwådyg ESv Hk;awG zGi fhum yef;EkeJ Y c&rf;
eHYomcGufawGu &eHYa wG ol YqD vTif h&JU /
ajr&JU 0dnmOf[m ajr§mfvifhc suf topfeJ Y
vIyf ½G vmovdk [dr 0efu £Ed ´,
ork'´ &m? uk ef;w0S ef; wkef cgoGm;w,f / (wkdYo cif
txkyÜ wf qd kif &m) usrf;awGrSm qdkwmu?
nvif;xdef oGm;atmif ta&SUzuf taemuf zufr Sm?
urÇm ½Ti fy soGm;atmif ajrmuf zuf awmufz ufrS m
pkvmwJh ewfj A[®m Adkv fajcawGq Du
ewf*DwoHawG avxJ vSsrf;oGm;owJh /
avmuygv ewfBuD; av;yg;wk dYvJ?
eDvm? aiG? a½T? ykvJ vufeufawG udkif wJh
0if;yy ewfppfonf Adkv fajceJ Y twl?
ESpfa,mufpD wH cg;0rSm qif;ouf? vufc sif;
quf&if;? £Ed́, rif;om;udk MunfhMu?
olY rsuf &nf rsufv Hk;awG Mu,fawGqD armh?
arwåm t"d|mefeJ Y EIwfc rf;aph? &yfae&JU/
'Daemuf ol tarSmifxJ xGufc Jhum atmfw,f-
“qE´? Ed k;awmh? u@uudk xkwfc Jh”wJh /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 103


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wHcg;ab; rdrda e&mu tom x&if;
“ocif? bmudkvd ky” &xm;rSL;u ajzw,f?
“vrf;wkdY arS mif pOf nrS c&D;xGufrvdkYvm;/”

od'¨w¬u “wdk;wdk; ajym? jrif; ,l cJh?


tcsdef a&mufyD / igh ESvHk;om;udk avSmifx m;&m
'D a½Tt usO f;axmifu dk pGef YyD; opömudk
&Smawmh r,f/ vl tm;vHk;wdk Y&JU tusKd;twGuf
opömudk rawG Yr csi f; ig azG&Smawmhr,f/”
“tvdkav;? rif;om;iJh” &xm;rSL; ajzMum;w,f/
“oka'¨g 'eJ &JU om;jrwf[m tjynfj ynfudk
tkyf pdk;vdk Yrd kY rif;wumhrif; jzpfr,fh tcsde f
apmifh awmhvd kY Mu,f awG Munf hum ynm&Sd
oljrwfwdk Y rdef YcJhw m tcsD;ESD; jzpfy vm;/
'Du xGu fum ~uG ,f0wJ h urÇmBuD;udk
vufvTwf? olawmif;pm;cGuf vuf pGJawmh rvdkvm;/
'Du pHeef;awmfud k ydkifw Jh toif[m
azmfrJ h uEÅm&xJ xGuf oGm;rvd kYvm;/”

rif;om; ajzw,f “'Dudk ig vmcJhwm


xD;eef;twGuf r[kwfa cszl;/ ig wrf;wwJ h
Edkif iHu tjynfjynfxuf omw,f / t&m&m
ajymif;NrJ? aoNrJ? u@uudk xkwfc Jhawmh /”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 104


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tav;pm;tyfqHk; iJh” &xm;rSL; qdkjyefw,f?
“oifom csrf;om jzpfolw dkY taqG; csifh y/
olwkdYud k jzwf&if ul &m b,fa&mufrvJ /”

od'¨w¬u “wudk, faumif; tcsp ft &om twGuf


cspf zdk Y wG, fwmwJh tcspf[m rppfzl;? taqG /
igh& JU csrf;om? olwkd Y&JU csrf;omxuf
olwdkYuk d csp fwJh ig[m olwk dYe JY
owå0g taygif;udk arwåm pG rf;orQ u,f zdkY
xGufr,f / u@u ,lc Jh/”

“ocif? oGm;yD” qdkum idk, dk& if; csuf csi f;


jrif;apmif;qD oGm;? pifay:u aiGZuf eJY
ZufBudK;rsm;? &ifodk if;BudK;? tmaxmufwdkY udk
cs,lum? ywfBudK;awG cdk ifc dkif xHk;zGJY?
csdwfa wG wG ,fc sdwf? u@uudk xkwf cJhw,f?
uGif;rSm vHxm;yD;? zD;oif? qif,if ay;?
ESif;jzL tarG;wkdYu dk ydk;om;a&mif vufa tmif oyf?
'Daemuf jrif;ay: av;axmif uk ef;cH t0wf wif
ukef;ESD; cif;ud k uefYvefY jzwfc if;? yD; rS
ukef;ESD; wif? ausmufpD cg;BudK; wif;wif; qGJ?
aemufy dkif; BudK;eJY ar;awGBudK;udk toD; wyf?
a½Tudk oG ef;vkyf wJh eif;uG if;awG usa p?
ykvJapheJ Y ydk;jcnf yef; yGm;awG qif, ifwJh

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 105


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a½Ty dkufw ckudk tm;vH k;tay: vTrf;vkd ufum?
jrif;awmfud k rif;om;&yf&m eef;wHc g;qD
ac:cJhw,f? olYocifud k jrifwJh tcg ol
yDwd jzmum 0rf;om tm;& ESmayguf
eDwsmawG jzefY -[nfawmhw,f/ usrf;*efrSm
qdkwmu “u@u [nfo H? olY oHcG g
jyif;jyif; eif;oHudk tm;vHk; Mum;rSm yJ?
rjrif &wJh awmif yHawG eJY ewfwdkYu
tdyfo lwkdY em;awG ydw fay;Muvdk Yom/”

od'¨w¬ rmef0 ifh acgif;udk tomqGJc s?


vnf0if; 0if;udk yG wfoyf ay;yD; -“Nidrfa wmh?
u@ujzL? Nidr f? jrif;onfawmf pD;zl;orS s
ta0;qHk; c&D; rSm ighu dk o,faqmifawmh /
uaeYn opöm &Sm zdkY ig jrif; pD;r,f/
&SmyH kawmf b,fr Sm qH k;r,f ig rod zl;/
rawGY rcsif; vrf;rqHk; rSm wck yJ ig od&JU/
'Dawmh? jrif;aumif;? uaeYn pGrf;ap? &Jap?
'g;oGm; waxmifu vrf; ray; qdka pOD;awmh?
rwefY aveJ Y/ b,fwHwk dif; b,fusKH;urS igwkdY
c&D;udk rwm;apeJ Y/ Munfh? rifh eH yg;udk
wkdYum “oGm;? u@u” atmf &if avayGwkd Y
aemuf use fap/ rD;vd k avvdkusifh? ighjrif;/
rifh ocifudk o,f? 'grS urÇmudk u,f r,f 'D
BuD;jrwfwJh trI rSm rif;a0pk ygr,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 106
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'DwGuf ig xGufw m? vlawG wGu fwif r[kw f?
pum;rJha yrJ h wkd Yvdk qif; &J? rajr§mfwwf?
ajr§mfzdk Y tod uif;rJ hol tm;vHk; twGuf yJ/
udkif;? rifho cifu dk owdåajymifajymif o,fa&mh/”

'Daemuf uk ef;ESD;ay: ayghyg;yg; ckefwuf?


acgif; cHk;cH k;vdk txdvd kufr Sm u@u ck ef
xGuf&m oHcG mwdk Y ausmufwH k;ay: rD;yGifh?
Zufudkufo H wcßGi fcßGif yJ? bolrSawmh rMum;?
ok'¨ a'0wdkY pk ½kH;vmMuum?
arm& yef; eDawG cl;? olY ajcatmufrSm
xlxl cif;? rjrif &wJh vufawGuvJ
wcßGifc ßGif Zuf eJYZufBudK; toH ydwfa y;w,f/
EdkY yD;? usrf;*eftqd kt &? twGif; wHcg;rsm;teD;
vrf;ay:udk olwkdY a&mufvmMuwJh tcg?
rdk;ay:u ,u©w kdYu arS mf t0wf awG
jrif;&JU ajcatmuf csa y;ordk Y ol oGm;yH k nifom wdwfqdw f&JU /
aMu; oHk;xyf wHc g;qD
a&mufMuawmh? wef;jzKwf zkdY zG ifhz dkY vlw&m
ravmufa yrJh? Munfh? wH cg;awG tukef toH qdwfqdw f
yGifhMuaygh? aeY cif;om qdku aMumuf zG,f
ywåmwdk Y? tudki f cufwJh aMu;jym;wkdY &JU
rdk;csKef;oH ESpfaumou Mum;&rSm /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 107


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tv,fe JY jyify wH cg;wkdY vJ 'Dvdk yJ
od'¨w¬ eJY olYjrif;wkd Y vmwJht cg?
{&mr wHcg;BuD;awG toH qd wfqdwf yJ
yGifhMu&JU? wH cg;wkd Yt &dyf atmufrS mawmhum
olaovdk qdwfqdw f? vufa ½G;pif uif;awG?
vSH-'g; ab;us? 'dk if; rudki fzJ? ppf Adkv fawG?
ppfom;awG vSJa e&JU / rif;om; rvmcif?
rv’ tdyf arGY v,fa y: wdkufw Jh avxuf
tdyfa iGY jyif;wJh av wkd ifordkY ½SL rd& if
tm½kHawG rl;arhuke fw,f/ 'geJY ol
eef;u vGwfcJ haygh/
rdk;aomufMu,f ta&SUzuf
rdk;tpGef;rSm vSHw0ufcefY twGi f; a&muf&S dcsdef?
ajray:rSm reuf cif; avoufjyif; csum
e,fjzm;jrpf taemrmh vdIif;udk vl;vGefY csdef?
ol ZufBudK;udk qGJ? ajray:cke fcsu m?
u@uudk em;½Gu fMum;rSm erf;? qE´u dk
csKdompG m qd kw,f “'D rif;jyKwJh trI
rifh aumif;usKd;? owå0 gtaygif; aumif;usKd; aqmifr ,f/
rifh arwå mtwG uf ig rifh udk cspfw,f od/
ighjrif; jyefac: oGm;? 'D igha cgif;u ykvJ?
igeJ Y rtyfawmhwJ h igh rif;om; 0wf ½kH?
igh ausmuf pD 'g;vG, f cg;ywf eJY 'g;? a[m'D rSm
'g;oGm;jreJ Y igh acgif;u jzwfvkdu fwJh

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 108


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
qH&SnfawG ,oG m;/ tuke f bk &if hudk ay;vdku f?
tvif;twGuf wudk,f a& azG& Sm tm;xkwf cJhvd kY
&wJh ynmawmfeJY q,fjyef rif; tjzpf
rvm rcsif; arhzd kY od'¨w ¬ rSmw,f ajym/
ig atmifjrif &if wurÇ mvHk; igh urÇ myJ /
r[m tusKd;jyKrIaMumifh? arwåmaMumifh igh urÇm/
vltwGuf ajr§mf vifh csu f vl rSmyJ &Sdw,f /
igh urÇmudk u,fzkd Y igh urÇmudk pGef YwJh
ig &Smovd k bol rS r&Sm ao;cJh pzl;/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 109


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

yOörusrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 110


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

&mZN*dK[fywfvnfr Sm awmifvS ig;vHk;wdkY


AdrÁom&rif;&JUNrdKUudk &Haew,f /
pyvif eJUxef;eJY pdr f;wJh {0bm&/
ajc&if;rSmom okwd vdIi f;aEG;av;eJ Y
pD;&m a0yk v’/ taiGYv QH uefwdk YrS m
ausmuf euf&d yf xif[ yfum ausmufrdk;wd kYu
ajrqDjruf pdr fh&m &d yfom wayg0ef/
ta&SUawmif rSm vif;wawmif aovm*D &/d
ta&SUqD rSm &wemawmif &wem*D&d /
ajceif;aus ausmufjym;cif; vrf;aumufav;u
ql;yef;cif;awG 0g;½kHawG em;uae?
rIdif;ndKUndKU o&ufy ifawG qD;yifawG atmuf?
azG;azG; ausmuf wef;awG? e*g;oGJY ausm ufaqmifawG?
awmifapmufe drfha wG? awmyef; cif;awG jzwfvm?
aemufqHk;awmif ESmarmif; taemufajy;qif;oGm;yD;
ozef;yif tky frdk;wJ h *lxufr dk;ae&JU/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 111


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
½Iy gh? 'Da&mufvmol toif? zdeyf cßGwfav?
OD;nGwfav? us,fajymwJh 'D urÇm ajrw0S ef;
'DYxuf cspf tyf? jrifhj rwfwJh ae&mr&Sd /
'DrSm Ak '¨ocif yljyif;wJh aEG rsm;/
rdk;oJr sm; ? at;pd rfhr dk;aomuf? naersm;
xdkif cJhw,f / vl taygif; tusdK;twGuf ouFe f;qD;?
vIolwdkUqDu &wuforS s rjzpf pavmuf
tpmav; olawmif;pm;[efeJY pm;um? nrSm
tdrf rJh? wpfud k,fxJ? jrufay: vS Javsm if;cJ hw,f/
ttd yfrJ hwJh awmacG;wdkY olY *l w0dku fa[mif?
jcHKxJrSm iwf rGwfwJ husm; acsmif;[efY& JU/
aeYa&mn avmuocif 'DrSmaecJ h
pnf;pdr ftwG uf arG;cJh wJh udk,fu dk csdK;EdS rf?
tpma&Smif cPcP rtdyf bJae/ Nid rfqdw fqdwf
ur®|mef;eJ Y jyif;yspl;prf; - MumvGef;ordkY
&Hzef? olY xdki fcHk ausmufwHk; ES,f rvI yfr &Suf
ol pD;jzef;cdk uf? ol Y'l;ay: &SOf Yu ckef?
aMumufwwfol iHk;u rd rd om;orD;awG
olY ajcMum;u ac: oGm;ydD;? csdK;jymwdkY
olY vuf ab; cGu fxJu xrif; EI dufMu&JU /

'Dvdk eJY ol uk ef;ajr tyl wzdwfz dwf? wH wdki f;


ausmif;wd kY avylx J ucsde f rGef;wnf hu
ae0if xd awG;w,f? rD;vQHtvHk;BuD; vd rfh
qif;oGm;wm? v,fEk tdwdk Yay: r&rf;a&mif
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 112
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
nae a&Smajy;oGm;wm? Mu,fwdk Y Nid rfNid rf
vmaeMuwm? vl pnfum;&m NrdKUu
pnfom;a&wdkY cke fwm? ZD;uGuf? ajr0yfw dkY
atmfwmvJ rMum;zl;/ tawG; jcnf jr§ ifawG udk
xufxufoef oef ajz&S if;? b0 0uFygudk
NrJNrJ a&Smif&if; twåu cGgcJhw,f /
'Dvdk eJYxd kif &m oefaumifu urÇm Nidr fap?
tarSm if& Jh om;aumifw dkYom jcHKxJ wGm;Mu?
atmfMu? vl &Jh rod rI awmeufBuD;xJ
b,eJY? trk ef;wdk Y atmfovd krsdK;/ wPSm?avmb?
a'gowdk Y wG m;oGm;aeMuovd krsdK;y/
wdrfy ifv,f &Jh q,fy HkwyH k ul; cyf zdkY
ajcjref v Mumoavmufom ol tdyf pufw,f?
tm½kPfwk t&if tdyf &mu x? awmif&J h
pifjrifharSmif arSm ifr Sm tawG;eJ Y &yfwJ h um?
tdyfq J urÇmudk xufo efwJh rsufvH k;awG?
ouf&Sd tm;vH k; yd kufaxG;wJ h pdwfeJ Y½I?
ajrwdkYud k EId;wJh reuf&Jh terf; avnif;
vIdif;wG efY v,fwdk Yay: vI yf& Sm;vmawmhw ,f/
ta&SUqD rSm aeY qdkw Jh tHh zG,fo &J trI
pk½kH;-BuD;xGm;vmaygh? yxr qnf;qm
rIHrI Hrdk Y tm½kPfaysmhud k n rodao;?
rMumcif -awmMuuf z ESpf cGe f; rwG efvd kuf& yg---
tjzLem; wck? us,fvm? awmufvmwJh tjzLa&mif?
aiGa&mif a&vQHxJ rSd ef0 if? a½Taysmh tjzpf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 113
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aEG;vmwJh a&SUajy;Mu,fvdkY jrifhrm;? xdyfqH k;
wdrfwdk YrS m rd? wdr fem;awG rSm a½T a&mif
nD;nD; avmifußGrf;um? tem;pGef;uae eEGif;?
MuufaoG;? eDw sm? a*:rkwfwdk Y jzmawmhw,f?
'DwGi f tjymrS m 0if;0if; aumif;uif avmifußGrf;?
yDwd tvif;a&mif 0wf½kH ½kHum? b0eJY
bkef;wef cdk; bk&if vmacsa ygh /
'Daemuf wk dYt &Si f
wufvmwJh ae0ef;udk &aoh xHk; pHtwdkif;
EIwfquf -- udk,fv uf ok wfoif rI jyKyD;aemuf---
auGYaumuf aumuf vrf;u NrdKUxJ vmcJhw,f /
&aoh xHk;pH twdk if; wvrf;0if wvrf;xGufwJ hum
oydwfud k vuf rSmpGJvdk Y rdrd vdko rSs
rjzpf pavmuf teJi,f qG rf;cH cJhw,f / rMumcif
jynfhwmyJ/ NrdKUae tm;vHk;u qdkw,f --
“wdkYtvSLcHy g? t&S if” “wd kYqDu ,ly g/”
ewfvdk rsufES m? psmef 0if rsufvHk;ud k jrifMu/
rdcifawG wdkYo cif jzwfo Gm;wm jrifawmh?
cav;awGudk olYajc uk ef;terf;cdkif;Muw,f /
ouFef;pG ef;udk ezl;qD r,lMu? ol Y
oydwf ajy; jznf hMu? Edk YeJ Yrk efY vSLMuw,f/
&Hzef? omomajz;ajz;? ewfu ½kPeJY
awmufy? b0wl tjzpfeJ Yom ol odw Jh?
olwkdY twGuf arwå m vQrf;um a&S mufvmpOf?

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 114


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
£Ed́, olwOD; &JU rsufv Hk;rJr sm;
wtHhwMo ½kw fjcnf; arwåm eJYMunfh? cefYjim;
½kyf udk av;jrwf &Sdc dk;? tawG;Ek td yfruf
½kyf vkH;ay:vmwm jrif &? vlxuf vS
Muufoa& &if rSm rD;pG Jovdk y/ olu
oydwfe JY ouFef;eJY a&SUquf a&SmufoG m;&JU/
ESvHk;om; 'geudk El;nHh pum;eJY wkef Y?
qdwfNidr f a'oqD jyefvmcJh yD;aemuf?
awmifay:rS m ola wmfp ifwdk YeJ Y twlxdk if?
ynmtaMumif;? vrf;taMumif; Mum;em ar;jref;&JU/
&wem*D&d &JU tyiftk yfNid rfwk dY tv,f?
NrdKUawmf&JU tvG ef? *lawG& JU atmufqD rSm?
udk,fudk 0dn mOf &JU &efol? aoG;om;udk
emrI tod aoum? tn§i f;cH tm½kHwd kY
n§if;oludk raESmifh&Su fawmhw Jhxd tjyif;txef
emusi frIa wGeJ Y BudK;csn fum ,Ofa tmif
vkyf& r,fh wd& pämefvdk Y ,lo l a,m*D?
jA[®pm&D? bdu©K? ydef usKHU-ylaqG;
tkyf pk wpk wuGJp D aew,f/ wcsKdU aeYn
vufajr§muf &yfae&m? aoG;cef;? a&m*gaMumifh
EGrf;vsordk Y wajz;ajz; jyKef;uke fwJh tqpfr sm;
awmifha ewJh vufajcrsm;[m yifpnf u
udkif;cG aorsm;ES ,f t&nf rJh yk ckH;uae
jyKwfxGuf/ wcsKdUvJ vufoD;udk MumMumeJY
jyif;jyif; qkyfx m;&m vufonf;cGHawG[m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 115
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vuf0g;yk yfud k azmufxG if;/ wcsKdU oHql;wyf
zdeyfeJ Y vrf;a&Smuf? wcsKdU rD; cwfc ßGef eJY &if?
ezl;? aygifu dk jcpf? trm½Gwf xifap? tom;udk
awmql;? wHp dkYwk dYe JY csKyf? ½THU? jymwdk Y vd rf;
cg;rSm olao t0wf 0wf? ykyfa [mifa eMu/
wcsKdUvJ olao rD;yHku dk avmif &mrS m
aexdki fum taoaumifwk dYudk tazmf vkyf yD;
npfywf ayusH avsm if;aeMuw,f? pG efawG
tem;w0dkuf olao~uGi f;wkdYa y: atmfae&JU/
wcsKdU oD 0 emr,fu dk waeY tBud rf ig;&m
atmfMuyD;? cke fxGufv kvk a`rGawGud k
aeavmif vnf yif;? a[mufyuf eHyg;wk dYr Sm
&pf? ajcaowzuf udk aygifaemuf ypfxm;&JU/
'Dvdk eJY 'ku©o m; wpk pk ae&JU/
rD;vdk tyl aMumifh acgif;temvT rf;? rsufc rf;pyf?
tom;qdki f tom;jr§ifa wG ½IHUwG? rsufES mawG
ig;&ufu vlaovd k a[mufyuf -csKdifh 0if?
wa,muf zHkxJ rSm 0yf? wrG ef;wnfhu wrGef;wnf h
vl;qyf taphw axmif udk a&wGu f xkw f,lum?
tiwf &JU ZG JeJ Y waphc sif; waph csi f; pm;um
tiwf cHaew,f/ wa,mufu awmh &o&ruf
ray:atmif t½G ufcg;awGeJ Y tem&Smae&JU/
aemuf? ud k,fh t*F g ud k,fjzwfw Jh 'ku©om;?
rsufvH k;rJh? vQm rJh? vd ifr Jh? usKd;? em;uef; /
udk,fudk pdw fu ckvdk uif;uG m apwm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 116
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'ku© toa&twGu f? (usrf;pmtqdk) &Mur,fh
okctwGufwJh / ol Yudk 'ku ©awG[m
'ku© apol ewfw dkY &Suf? vlawGu dk
i&Jqd k;wmxuf cHE dkifw Jh ewfjyKaygh/

olwdkYud k oem;p&m jrif&m? 'ku©onf


tBuD;tuJud k wd kYocifu “qif;&JpG? t&S if?
'D vaygif;trsm;rSm ig awmifay: aeum
(igvJ opöm &Smol zJ) tudkw kdYe JY
oifhudk oem;pzG, f udk ,fhud k,fudk, f n§ if;Muwm
jrif&w,f/ qdk;vSwJh b0udk bmhaMumifh
'ku© avmif;jznfhovJ /”
ynm&Sd ajz&JU-
“usrf;tqdku emusOfr Iudk aeY pOf b0?
aojcif;udk csrf;ajrUem;&m jzpfwJ htxd?
udk,fh tom;udk zsu f&uf? 'D emrIawGu
'kp ½dkuf acs;an§mf pif apr,f? 0d nmOfv J
pifMu,f? 'ku© rD;zdku wuf? tawG;vGe f
jrifhjrwf -wifhw,fwJ h bH krsm;qD ysHr wJh/”

rif;om;u “£E´ yv’i fudk a½T yk0 gvdk


&pfxm;wJ h? rd k;ay: vGi fhaewJh [d k wd rf
rkefw dkif;xef yifv,fu wuf cJhw myJ /”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 117


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gayrJh rsu fa&pufawG jzpf? jyefu s
tufaMumif;? acsmif; ½dk;? ½THUxl jrpf a&wkd YrS m
Murf;wrf; emusOf pD;aMumif;awG eJY? **Fg?
ol xvm&m yifv,f wkdYq D pD;r,f/
'ku© trsm; cHyD;aemuf okc pHol
t&S ifwkd YvJ 'Dwkd if; jzpfwm rodv m;? tud k/
wufwJh t&m usNrJ? 0,fwJh t&m uk efNrJ /
i&J& JU jyif;xefwJ h aps;rS m oifh aoG;eJY
ewfbHku dk 0,f& if? 0,fxm;wm ukefa wmh
'ku© p&jyefa&m/”

“paumif; pr,f/”
&aoh nnf;&Smw,f? “tvd k? wkd Y 'gudk rodzl;?
bmrS rodz l;/ 'gayrJh n yD;&if
aeY? rkefw dkif;aemuf Nidrf; rI vmw,f/ wkd Yu
wufvdkwJh 0d nmOfu dk ydwfqd kYaewJh
'D tom;pkwf udk rke f;w,f/ 0dnh mOf tusKd;twGuf
okcBuD;awG &zd kY 'ku©w dkawG
ewfwdk YqD avmif;upm;w,f”

“ESpf toacFsyJ
MumOD;awmh? aemufqH k; 'D ok cawGvJ
csKyf& rSm yJ”wJh olu? “EdkY rdkY &if
b0eJY rwlzJ rajymif;vJwJ h b0&,fvd kY

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 118


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
atmuf? xuf? [dk zuf? &Sdovm;/ qd kprf;? aemifwdk Y?
ewfawG NrJMuovm;/”

a,m*Dwdk Yu-“rNrJ?
r[m jA[®myJ NrJw,f / ewfawG rNrJyg/”
'Dawmh Ak '¨ t&S ifu - “jrifhjrwfMu[ef?
pdwfc dkif rm[efeJ Y ynm&Sd toifwd kY?
csKyf& r,fh? td yfrufrQ jzpfwJh tusKd; twGuf
nnf;oH id koH 'D tef pmawG vTif hypf/
0dnmOf udk qufro,fatmif udk,fu dk ½dIUMu
zwfMuovm;/ jrif;aumif;udk twif;armif;odk rsKd;?
tdrfu dk &Sm&m n ruscif vrf;ay:rSm
yHkvJa pawmh rvm;/ oem;zG,f &m q&mwdk Y?
twdwfuH aMumifh aezdkY a&mufvmMu&wJh
'D tdrfa v;udk zsufMu NzdKMuawmhr vm;/
olY jywif;awGu tvif;ay;-'D tvif;av;eJY
tjyifu dk ajr§ mfMunfh yD; tm½kPf usif;awmh rvm;?
vrf;aumif; b,fqD oGm;vJ odMu&wmudk/”

olwkdYu -“wdkY 'gvrf; tjzpf a½G;cJh yD?


&mZykw å? vrf;ausmufa wG rD;jzpf OD;?
ao&rSm ,Hk tqHk;wdki f eif;a&S mufMur,f/
ydk aumif;rGefwJ h vrf; od &if? ajymygav/
rod&if usef;rmapAsm;”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 119


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ol qufE Sif cJhw,f/
vlawG aozdkY aMumufv Sord kY aMumufzd kY ½GHU?
&Sif zdkY wyf vSord kY b0udk rcsp f&JMu?
vl aysmfwm 0efwdkw Jh ewfawG BudKufatmif
vkyfovd kvdk? udk,fwd kifn§ d i&Je JY i&Ju dk
wm;ovdkvkd? udk,f ysufjyKef;&if 0dnmOft zdkY
xdk;azmufv G,fr,f t½l;pdwfe JY ajr§mfovd kvdk?
tjyif; txef tusif hawGe JY n§ if;yefaeMuwm
awGY&awmh tvGe ftrif; oem;pdw f jzpfrd &JU/
od'¨w¬ qdkw,f “tvif;aMumifh 0rf;ajrmufum?
oif;ysHU ysHU arT; &eH YeJY? a½T? aiG? r&rf;a&mif
qifxm;wJh ylaZmfrI 0wf½kHawGe JY
aus;Zl; jyMuum? rsuf ESm Ekav;awG
aezuf vSnfhMuol v,f &JU yef;uav;wk dY/
rif;wdk Y b,fo lrS b0udk a&Smif? udk, fhtvSudk
rzsu fqD;Muzl;/ td k? rd k;udk azmufx Gif;um?
rmvm,k eJY yif v,fjymat;wdkY u
wdkufvmwJ h av aomufv dkol xef;yifwd kY?
iSufarG; ½Guft kyfu aeaw;awG nnf;um?
yifayguf Eke,f t½G,f u oD;wJ h tcsdefxd?
auseyfaewm bm vQKdU0Su fcsuf od ovJ/
tyifawGr Sm aysmfj rL; aeMuwJ h toifwk dY?
tck efoGuf aus;wd kY? ysm;awGw dkY? AGwfw dkY? csKd;wdk Y?
rif;wkd Y b0udk rrk ef;Mu? rif;wkdY bol rS
vdktif csKyfwD;um aumif;zdk Y r&nfMuzl;/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 120
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rif;wdk Y owfo l? t&Si f? vlu ynm&Sd?
aoG;eJY arG;wJ h ynmu ud k,fhud k,fudk ,f
n§if;rIqD yd kYaygh”

ocifajymMum;aecd kuf?
wcGyf cGy f ajc&JU zHkvd yf awmifa y:u vTi fh?
qdwfjzLawG odk;rJ awG ajz;ajz;qif;vm?
zifh ETJp &m t½GufawG cPcP vSr f;udkuf pm;?
a& vif;&m? ozefo D; wGJu s&m? vrf;u
aoGzDMuw,f / olw kdY vrf;acsmf oGm;wdk if;
odk;xdef; atmfu m? av;udk vTJumeJY yJ?
irdku fom; tkyfu dk ajrjyef YqD csDa pw,f /
tkyfx JrSm om;wpHkeJ Y od k;r ygw,f /
odk;i,fwaumif 'Pf&m &xm;ordkY aemufu
aoG;&J&J eJY vSr f;? a&SUu tazmf ck efayguf?
pdwfy lol odk;r [dk 'D ajy;&Smw,f /
'D om;i,f [d k om;i,f aysmufrSm wxifhxif h/
'gudk wdkY t&Sif jrifa wmh MuifMuif emem
odk;ajcusKd;av; vnf yif; rSm xrf;vdku fum
qdkw,f “oem;p&mh tarG;xl tar? pdwfa t;awmh?
rif; oG m;&m ig rif hom;udk o,fc Jhr,f/
qkacßGwJh &Si fawGe JY [dk *lawG rSm
urÇmh 'ku© awG xdkif ½Iaewmxufawmh
wd&päm efwaumif 'ku© a&mhwmu jrwf& JU/”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 121


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“'gxuf?” od k;xdef;wk dYud k olu“taqGwd kY?
rGef;wnf hBuD;rSm odk;tkyf b,f armif;MurvJ/
naerS odk;tkyfu dk jcHoGif;NrJyg/”

awmifolw kdYu ajzw,f --“,Zf qdwf w&meJY


odk;w&m tyd kYc dkif;vd kYy g? 'D,ZfawGu dk
igwkd Y ocif bk& ifu 'DaeYn ol Y&JU
ewfawG ylaZmf yo owfj zwfy gr,f /”

'Dawmh ocifu “igvJ vkduf r,f” qdkum


zHkxJ aeylxJ odk;xde f;wdkY ab;u
odk;i,fudk xrf;? pdwf &Snf &Snf a&S mufcJ hw,f /
odk;r crsm atmf& if; ol YeJ Y wz0g; rcG g/

olwkdY jrpfu rf;ezl; a&mufvmMuwJ htcg?


csKd; rsufvHk;? i,f ½G,f? rsu fESm rsuf&nf½GJ
rdef;r wOD; vuf tkyf csDu m OD;nGwf& if;
“t&Si f” wJ h? “raeYu 'Du ozef;yif tky frSm
ighudk u½kem jycJhwm t&Sif ygyJ /
ig 'DrS m wud k,fxJ cav;eJ Y aecJ hw,f?
ol yef;awGxJ a&Sm ufvnf &m a`rGudk awGY?
a`rGu ol Y vuf udk ywfawmh &,farmyD;?
at;pufp uf upm;azmf &JU vQmESpf cGe JY
yg;pyf [udk aqmhu pm;cJhw ,f/ rMumcif ol
jzLa&mf Nidrfo ufoGm;ordkY? bmhaMumifh rupm;ovJ?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 122
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
igh &ifu dk olYEI wfc rf;u uG musa povJ
ig pOf;pm;r&zl;/ wa,mufu “ol aoawmhr,f”wJh/
tzdk;wefom; tqHk; rcH Edk ifol iguawmh
olY rsufvH k;awGqD tvif; jyefaqmifay;r,fh
aq; awmif;cJhw,f / a`rG&JU terf;trSwfav;[m
i,fvGe f;w,f? ol Yvdk cspfp &m aumif;olu dk
rrke f;wef& mzl;? ol aqmhu pm;wmuvJ
emapr,f r[kwf zl; xifrdw,f/ wa,mufu
“awmifay:rS m ola wmfp ifwyg;&Sdw,f/ [m!
ouFef;0g0geJY ol tck vmaeyD /
rifhom; a&m*gtwGuf aq;rsm; &S davrvm;
&aohqD awmif;”wJ h/ 'geJY igvJ ewfvdk
ezl;eJ Y oifhqD wHkw Hk&D &D vmcJh?
idk,dk? cav;rsufE SmvTr f; t0wfud k vS pfy D;
bm aq;rsm; aumif;rvJ nTe fzdk Y awmif;cJ hw,f/
oifu ighud k ry,f yg t&S if? El;nHhwJ h
rsufvH k;awGeJ Y pdkufMunf h? pd wf&Sn f vuf eJY
xd? rsu fESm vGrf; t0wf jyefzH k;yD; qdkw,f

“tdrf;? ESr i,f? rif; wck &Sm Edki f&if? yxr


rifhu dk? yD; olYu dk ukEdk ifr Sm &Sd& JU/
aq;q&mqD vm&if nT ef;wmudk ,lvm
&NrJ jzpfw,f / 'gaMumifh? rkefn if;euf aph
wusyfom;&Smacs/ wck awmh owdxm;av? tz?
tar? omorD;? ußGef? aocJ hzl;&m tdrfu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 123
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vufuawmh r,l cJhaveJY / 'Dtaphr sKd;
&SmEd kif r,f qdk& ifawmh uk Edki fr,f”wJ h/
'Dvdk oif ajymcJhw,f? t&Sif /”

ocif tvG efw&m


MuifempGm jyHK;vdkufw,f -“td rf;? igajym&JU?
ty,f udoma*gwrD? EdkY taphudkaum rif;
&yvm;/”

“t&Si f? at;oxuf at;vmwJh cav;ud k


&ifr Sm ayGYv dkY 'DawmrSm NrdKUem;rS m
wJwdkif;ud kyJ ig vdku fawmif;cJh ygw,f /
“wqdwf&S if? oem;ojzif h rkefn if;aph ay;Muyg?
wusyfom;? teufaemf/” &Sdol wdki f; ay;Mu&JU?
qif;&Jom;wd kif; qif;&J om;udk oem;oudk; /
'gayrJh igu ‘]taqG& JU tdrf rSm vif?
ZeD;? om;orD;? ußGe f? wa,mufa,muf aocJhwmrsm;
&Sdovm;} ar;wJh cg olwkd Yu qd kw,f-
“tdk nDr? bJ hES, f ar;ygvd rfh? aool
tvGef rS rsm;jym;? &Si fol eJwmy”wJh /
aus;Zl;pum;eJ Y rkef nif;aph jyefay;yD;
wjcm;rSm awmif;jyefw,f / wjcm;olwkdY uvJ
“a&mh rkef nif;aph? ußGefawmhjzifh qH k;cJh &JU/”
“a&mh rkef nif;aph? tdrfuvljzif h aoaygh /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 124
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“a&mh rkef nif;aph? taphud k pdkufola wmhjzifh
rdk;eJ Y aumuf&dwf csdefMum; aocJh yD” wJh/
tdk? t&S if? rkefn if;aph &S dyD; aowJhol
r&Sdw Jh tdrf wtdrfav;rS rawGY cJh &yg/
'geJ Y EdkY rpdk Y? jyHK;vJ rjyHK;wJh cav;udk
acsmif;ab; pysp f½dkif;wk dYa tmufr Sm xm;cJhum
oihfr sufE Sm&S m? oif hajc erf; yD;? olwk dY”
ighudk ajymovdk? ig pdk;rd ovdk? ck wu,f
cav; raocJh &if? b,frS m 'Dtaphudk &Sm?
aojcif;rJ h &SmrvJ ar;zdkY vmcJhw,f /”

“ighES r?” ocifu qdkw,f? “bolr S rawGYwm?


rifhu dk ig ay;&r,fh aq;jyif; &Sm&if;
rif; awGYc JhyD / rif; csp fwJh olav; rif h
&ifc Gif rSm raeY aocJhw,f / 'DaeY
wurÇmvHk; rifht ylr sKd; id kwm rif;od yD/
rifh rsuf&nf awG wefY zdkY? tcsp fudk taqG;jyK?
a[m'D EIwf t wd&pämefawGudk armif;ovdk
yef;cif; jrwf cif;awGay:rSm olwkd Y ocif
vlawGudk ,Zfy v’if armif;yd kYaewJh
usdef pmudk atmif zdkY ighaoG;awG oGe f;r,f/
'Daq; ig&Sm &JU/ cav;ud k ajrjr§Kyfav/
'geJ Y? odk;xd ef;wkd YeJ Y rif;om;? olw dkY
twl,S Of NrdKUxJ 0ifcJ hMuw,f/ aeu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 125
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ta0;qD ajz;nif; aomP&JU acsmif; a½T cs,f?
vrf;ay: ? bk &ifh wyfom;wdkY apmifh& m wH cg;xJ?
t&d yf&Sn frsm; xdk;csde f/ wdkYo cif odk; i,fudk
xrf;vmwm jrifawmh? tapmifhwdk Y aemufqk wfMu?
aps;om;wkd Y vSn f;awGudk ab;uyfa y;Mu?
aps;xJr Sm 0,fol a&mif;ol vQm ppf yGJ
&yfum nifo mwJh rsu fESm udk ai;Mu?
wludk vufeJ Y ajr§mufc sD&uf u yef;yJq &m
xkzdkY arhoG m;? ,ufuef;onf ,ufxnf ypf?
pmcsD pmvTm arh? aiG trf;ol a~uGaph
a&wm rSm;oGm;? apmif hol rJhwJ h pyg;udk
oD0 EGm;jzL xifovdk pm;? El;nHhoavmuf
vSycefYnm;rIeJ Y vS rf;wJh wdkY ocif
jzwfoGm;wmudk EdkYn§ pfolwd kY Munf hcdk uf
EGm;Edk YawG aMu;tdk;ay: vQHxGu fuke fw,f/
wHcg;awG rSm ½kH; pkaewJh rdef; rwdkY
tar;qHk;y - “,Zfaumif xrf;vmwm bolvJ /
oGm;yHk vSvdkf uf? Nid rf;csrf;rI ay;vdkufwm/
bmZmwfEG ,fygh? rsufvk H;vSawG b,fu
&ygh? odMum;vm;? a'0&mZmvm;”wJh/
wcsKdUuvJ-“'g awmif ay:rSm &aoha wGeJ Y
twl oDwif;oH k;wJh ol awmfp ifa ygh”wJ h?
ocifuawmh psm ef0 ifpm;um a&S mufvm&if;?
awG;&JU-“aMomf? odk;xd ef; r&SdwJ h/ vrf;jyr,fh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 126
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ol ryg nrSm vSnfhv nfMuwJh? olwdkY
rsKd;aqG 'D taumifawGvd k aorifh 'g;qD
rjrif rprf; atmfjrnfoG m;aewJh igh odk;awG/”

'DwGi f wOD;u bk &ifud k”,Zfy ozdk Y


rif;BuD;rSmvkdufw Jh od k;awGudk ac:yD;
&aohjrwfw yg; 'D a&mufv maMumif;yg/”
bk&ifu ,Zf cef;rxJrSm &yfaew,f?
wzufwcsufr Sm 0wfjzLpifMu,f jA[®PawG
rEÅ&m; ½Gu fMu? tv,facgifu ,Zfyv’ifxuf
[def;a[mufa ewJh rD;ud k xd k;ay;Muw,f/
opfarT;awGuae rD;vQH vQmawG vuf?
axmywf? tarT;tBudKif? £E´tBudKuf aomr&nf
yowmawGud k &uf& if;? ½GJ½GJjrnf?
vl;vGefYa eMu&JU / rD;yHk ywfvnfrSm
aES;auG;? xljypf? eD&J acsmif; i,f? “tcdk;vl
pD;qif;? oJu pk wf,la yrJh pD;NrJ?
watmfa tmf ,Zpfa umifw dkY aoG;y/ vSJ aewJh
waumifu csKd &Snf? tajymufajymuf eJYq dwf? acgif;udk
rkOjöH rwfeJ Y aemufjyefc snf? pif;xm;wJh
vnfrSm 'g; zd& if; ykPÖm;-“aMumufzG,f
ewfwdk Y 'gAd rÁom&&JU ,Zftjzpf eJY
,lZem trsm;u vmwmyg/ yef;xGu fwJh
aoG;udk Munfh êrf;ajrmufawmh / oif;ysHU rD;rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 127
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
avmifu ßGrf;wJ h tom;eHY cHum MunfE l;awmh?
bk&if h jypfrIawG 'D qd wfay: wifxm;ap?
'gawGud k rD;u avmifußGrf; zsu fqD;ap?
'gawGud k rD;u avmifußGrf; zsu fqD;ap?
ck ig ckwfa ygh /”

Ak'¨u El;nh HpGm -


“rckwfa peJ Y? rif;BuD;” qdkw m ,Zfa umif &JU
BudK;auG ajz&m? bolrS rwm;? olYt &Sd eft 0g
BuD;vGef;&JU/ yD;? cGi fh yefum ol b0taMumif;
a[mw,f? b0udk tm;vHk; ,lEd kif? bolrS
ray;Edk ifz l;? b0ud k owå 0gwd kif; cspfum
xdef;zdk Y BudK;w,f/ tedr fhqHk;xd owå 0gwdk if;
jrwfEdk;? om,m? tHhz G,f/ u½kem &Sd &m?
tm;vHkt zdk Y qkw yg;/ u½kemaMumifh urÇm [m
tm;eJol tzd kY aysmh? oefolt zdk Y jrwf w,f/
odk;tky f&JU qGH twJh EIwf crf; rSm ol
toem;cH pum; xnfha y;um? ewfwdk YqD
toem;cH vl[ m toem; uif;w,f?
oif;wdkY tzd kY ewfvd kyJ / b0 tm;vHk;[m
trsKd;awmf w,f/ wdk Y owfw Jh owå0gawGu
EdkY eJY odk;arT; yPÖmo&Smw,f / udk,fhu dk
owfwJh vufawGud k pdwfc s ,Hk&Sm w,f/
usrf;pmawG wu,f oifjywmudkvJ ol
a[mwmu-aocsdefr Sm wcsKdUiSu f? wd &päm eff
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 128
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
b0 ed rfhq if;? 'gawGu wzef rD;vQHBuD;
jzpfwJh rD;yGm; c&D;rS m vl wufjzpf&JU /
owå0g&JU Mur®m vrf;udk [efY wm;cJh &if
,Zf yl aZmfwm jypf rI topfom jzpfw,f /
0dnmOf udk aoG;eJY oefYp ifa tmif aq;vdk Y
r&zl; / ewfawG aumif;ordkY aoG;eJYaysmfa tmif
vkyfr &? qdk;ordkY vmbfx dk;r&/ w&m;rJh rJh
jyKcJhorQtwGu f tm;vHk; ay;Mu&r,f h
tajz&JU qHwjr§ if tav;udk tjypfr Jh taES mif cH
wd&päm efwd kY acgif;ay: yH kvdkY vJ r&zl;/
'gudk udk,f pD udk,f iS pMu0Vm&JU
wnfNrJwJh *Pef;ocFsmeJY wGu f&w,f?
'DocF smu owd&S d? tod&Sd? tcJraus
ra½GU r&Sm;? um,? 0pD? raemwd kY tzdk Y taumif;udk
taumif; eJY? tqdk;ud k tqdk;eJ Y? twdtus wGufw,f /
tem*wftm;vHk; twdwf& JU toD; jzpfapw,f/
'Dvdk u½kPm opö m cefYjim;rIe JY
oem;zG,f pum;vH k;rsm; oHk;um olajym&m?
ykPÖm;wkdY owf rIeJ Y eDapG;aewJh
vufay:tusÐ qGJ cs? bk&if csOf;uyfvm?
vuftk yfc sD &yf? Ak' ¨udk &Sd cdk;aygh/

wkdYocifu qufvuf yD; a[mjy&mrSm?


ouf&Sd tm;vH k; rdw faqGp dwf yGm;Mu&if?
aoG;uif;pifMu,fwJh tpmawG? a½Ta &mif pyg;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 129
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
opfoD;0if;0if;? tm;vHk; twGuf aygufaewJh
tyifcsKdawG? a&Munf? vHkavmufwJh aomuf zG,f
pm;zG,fawG pm;oHk;&if 'DurÇ m vS pG/

'g Mum;&m? El;nH hrI tm;u atmifordk Y


,Zfq&mwd kYudk ,fwdk if ,ZfrD;vQHawG n§drf;?
,Zf oHrPd 'g;udk vTifh ypf vkdufMuw,f/
Edkif iHw 0Sef; aemuf aeY armif;aMu;eif; vSnfh yD;
trd efYawmf jyefwJhu m ausmufjym; ausm ufwdk ifrS m
'g xG if;xkw,f--“bk&ifh qE´awmf 'D vdk?
,Zf yl aZmfz dkY owfwm? pm;zd kY owfwm
&SdcJ havyD / 'DaemufrS mawmh bolr S
b0 aoG;ud k rzdwf pifa p&? tom; rpm;&
todynm wdk; yGm;NrJ? b0 wckxJom?
u½kem &S dolqD u½kem a&mufvmNrJ /”
'g ausmuf pmyJ? tJ 'D acwfu pum?
olawmfp if u½k em El;nHhwJ h pum;eJY
wdkYt &Si f oG efoif&m **Fg urf;wkd YrSm
vleJY olY 0efx rf; wd &pä mef rsm;? iSufr sm;?
ouf&Sd taygif;rSm Nid rf;csrf;rI ysHUawmhw,f/
w'*F b0&JU toufudk ½SL? okceJY
'ku© wnDwnGwf xrf;ydk; wyfc HMu&ol
taygif;udk ocifh ESvHk;om;u oem;wwfvGef;ordkY?
usrf;pmjrwfwkd YrS m a&;xm;yHkuawmh?
a&S;wacwfu? Ak '¨[m jA[ÁP rsKd;rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 130
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jzpfum? 'gvd ' ½Gm teD;? rkE´a c:
ausmufawmifa y: aexdk ifp Of tcg? rd k;acgifvdk Y
ajrjyifw 0Sef; n§dK;vs? awmowå0gtaygif; tpma&pmtwG uf
upOfhuvsm; xGufajy;Mu&JU / tJovdk tcsdefr Sm
½dk;wck &JU eH& Hylw kdYMum;? [if;vif;
ausmufwH k;awGay: pefY pef Y? tpmiwf usm;r
wdkYocif jzwfoGm;&if; jrifr d? rsufvHk; rSm
i,frIu rD;vQHp drf;pd rf; vif;? wHk Y&D
ar;½dk;? ½IHUwG yg;½dk;u vQm wef;vef;/
rdk;aMumif h aqG;aewJh oufi,f 'dkif;Mum;u
usovdk? a&mifpHk ta&wGef Y eH½dk;Mum;u
wGJusa e&JU/ Ed kYy defajcmufudk iwfrGwf
atmfjrnf usm;i,fE Spfaumif qGJ pdkYa eMu/
bmrS rxGufw Jh EdkY rJh Edk YoD; 0g;Mu/
rdcifyd efvJ qlqlnH nH ESpfa umifu dk
rdcifpdw ftjynf h &ufay;? vnfu nnf;oH?
r&Sd rIxuf ydk wJh arwåm eJY cg;ydki f;
vTwfay;xm;? yxratmfoH ,Jh, JheJ Y?
iwfrGw f EIwfoD;ud k oJa y: wifw Jhum?
'ku© rdk;csKef;oH ½dki f;udk [pfawmhw,f/
'D qif;&Jud k jrif&m Ak '¨& JU r[m
u½kemu vGJ vkdY bmurS rrIawmhzJ
“'D awmwGif; olowfr udk u,fzk dY vrf;
wvrf;yJ &Sdw ,f” vd kY wkdYo cif pOf;pm;w,f /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 131
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tpmr&vkd Y ae0ifcsdef aoMuawmh r,f/
om;aumif aoG;pG ef;? aoG; r&vk dY yde fvSDwJ h
olYudk b,fouf &Sd ESvH k;om;urS roem;/
ig ol YudkaußG;&if igu vGJvk dY bol
qHk;rvJ/ arwåm[m tvG efqHk; trI jyKvJ
b,frSm qHk;½IH;rvJ /” 'Dvdk ajymyD; ol
zdeyf? wkwf? rsKd;jrwfj cnf? acgif;aygif;? t0wfwkd Yudk
NidrfNid rfqdw fqdwf cßGwfxm;cJhyD;? oJay:
tap;yif jcHK aemuf uG,fu xGufvmcJhw,f/
“udkif;? rdcif? 'D rSm oif hzkd Y tpmav” wJh /
'DwGi f aoqJ taumif pl;pl;½dk if;½dkif; atmf?
cav;awGqDu ck ef? apwem om;aumifudk
ajray: vSJc s? vufoJ 'g;aumuf awGeJ Y
olY tom;udk zJh? tpG,f0 g0gawG aoG;eJY
½TJ ½TJ? yGJawmfwnfawmhw,f? aMumifBuD;&JU
avmifu ßGrf; touf ½SLoH [m aMumufjcif;uif;wJh
arwåm&JU aemufqHk; oufr eJY a&myD/
'Dvdk ocifhES vHk;om; a&S;uyJ BuD;cJh?
ckvdk olY r[m u½kemeJY ewfawGudk
&ufpuf pGm yorI &yfr SwGi f r[kwf/
rif;rsKd; jzpfaMumif;? w&m;jrwf &SmaMumif;? odawmh
bk&if Ad rÁdom& wk dY t&S ifudk olYNrdKUrSm
aezdk Y trsm;BuD; awmif;yefw,f/ ol qdkw,f ---
“oifh rif;om;b0[m 'Dtusif hawGe JY rtyf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 132
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oifh vufawG &mZvS HtwGuf? awmif;zd kY r[kwf?
igeJ Y aeygvSnfh? igh rSm om; r&Sdz l;?
owdkYorD; vSvS eJY igeef; rSm pHum?
ig aowJhxd igh jynfu dk oGefo ify gh/”

od'¨w¬ jywfom;wJ h pdwfe JY qdkw,f --


“rif;jrwf? 'gawG ighrS m &SdcJ h? pG efY cJh /
opöm&Sm cJh? ck &SmqJ? &S mOD;r,f/
odMum; eef;awmf&JU ykv J wH cg;wkd Y yGif hMuum
ewfr,fw dkY zsm;apawmh aer,f r[kwf zl;/
w&m; Ek dif iH xlaxmifzdk Y igoGm;aew,f?
*,meJ Y awmNrdKif &dy frsm;qD c&D;ES ifr,f?
tJ'D rSm igh qD tvif; vmr,f xif&JU /
'D tvif;[m 'Du &aohwkdYMum;rSma&m?
oQMwwdkYua&m? 0dnmOfaMumif h iwfjywf?
udk,f arh arsm whJxd usifhvd kYy g rvmzl;/
& p&m tvif;? atmifp &m opöm &Sdav&JU/
qdk aqG ppf? ig &&SdcJ h&if rkc s
jyefvmum oif h arwåm qyfr ,f/”

'DwGi f
bk&if Ad rÁom& rif;om;udk oHk;Budr f ywf?
ocifh &JU ajcwdkYu dk OD;nGwf &Sd cdk;yD;
EIwfc Gef;qufw,f/ yD; O½k a0vqD
wdkYt &Suf qufc Jhw,f / ESpfo drfh rI r&ao;/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 133


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajcmufES pf &Sm cJhorkdY csdeJ Y? rsufES vs?
awmifay:eJ Y awmtk yfwG if; olw kdYuawmh
(tmVm& O'´ueJY &aoh ig;OD;wkdY)
olYudk wm;MuyD; oQMwusrf;awGr Sm
a&;xm;wm t&Si f;om;yJwJ h? okwdx uf?
owdxuf jrifh yD; b,fo lrS r&Edk ifwJh /
oljrwfBuD;awGawmif r&wJh/ vlom;[m
ÚmPu@xuf b,f ydk odEdk ifr vJ/
'Dusrf;rSm jA[®[m um,rJh? tjyKrJh
wPSmrJh? Nidrfouf? *kP frJh? rajymif;vJ? b0ppf
tawG;ppfwJh? yDwd ppf / vl [m b,f yHk
ur®u@xuf awmf rvJ/ 'Du srf; rSm
wPSmeJY uHudk cG g&S if;um? twå& JU
taESm if tzGJ Yu xG uf? 'Dvdke JY t0ef;rJ hum
a*gh' f jzpf? us,fjyefYr IxJudk aysmf0 ifoG m;?
trSm;u trSef? umr ppfyGJu xm0&
Nidrf;rIq D ysH? 'Dr Sm Nid rfqdw faeowJh/
rif;om; ol wdkY pum; Mum;&JU/ rESpfo drfh Edk if/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 134


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

q|rusrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 135


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

tvif; aemufq Hk; vm&mudk jrifvdkol toif?


**Fg jrpf0Sr f; “O,smOf waxmif”u taemufajrmuf
oGm;av? aemufqHk; eDvmZefeJ Y arm[e
acsmif;ESp foG,f pwif&m awmifuke f;pdr f;wkdYa y:
ajccsr dr,f / 'Dacsmif;awGtwdkif; vdkufo Gm;/
t½G, fus,f r[ltyifwk dYa tmuf oHom&feJ Y
bd&f csKHwdk Y tv,f auGYaumuf pD;oGm;&mu
ajrjyefY rSm nDr ES pfazmfwkd Y qH kpnf;&m
zvf*l[ m ausmufu rf;awG jzwf? *g,eJ Y
awmife D Am&Amefwd kYqD pD;qif;oGm;w,f /
'D jrpfem;rSm ql; uEÅm jyefYae&JU?
a&S;acwfu O½ka0v, wG ifc Jhw,f /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 136


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oJawmif usKd;usm;eJY / ol Y tpGe f;rSm awmwawm
tarG; tawmif pdr f;awG rdk;eJ Y wapmif; &rf;ae&JU/
atmufc sKHudk jzwfum a&Nidrf pD;ae&m?
Mumjym - MumjzLawGe JY ajymufajymufusm;usm;?
ig;awG vdyfawGvJ aexkd ifMuav&JU/
teD;rS m aoemed ½Gm [m xef;wkdYMum;
todkuf zGJY wJh jruft rdk;awG vTi fhxlum?
½dk;om;jynfo l? awmif,mtvkyf eJY at;&JU/

'Du vlo lreD; awmxJrSm aemufwBudrf


Ak'¨ t&Sif ae? vlwkd Y 'ku©? uH &JU
vkyfenf;rsm;? usrf; pmwkd Yu t,lt qrsm;
awmowå0 gwkdYq Du oifc ef;pmrsm;?
tm;vHk; vm&m Nidrf rI& JU vQKdU0Sufc sufr sm;
jrLESif; t*Faw? a&aiG Y abmifwef;awGeJ Y?
eDvm? qD;ausmuf? rsu f½GJ a&mifaoG;awGeJ Y
vSvGef;wJh? oknqD aysmf 0ifoG m;wJh?
rdk;v,f wdrfw cku wck vTif hwifx m;wJh
cHk;vdk? Mum;rSm wnfwJh b0taMumif; awG;w,f/
wvyD; wv wkdY t&Sif awmxJ rSm xdkif um
'gawG qifjcifvG ef;ord kY &Hz ef pm;csdef
arhoGm;w,f / aexGuf eJY rG ef;wnfh vGef atmif
MumoGm;wJh tawG;wdk Yu xvdkufwJ ht cg
oydwf rjznfh &ao;ordkY ~uGuf~uGufn H arsmufu
ajray:vI yfc s? c&rf;a&mif aus; qGwf cswJ h?
acgif;ay:u opfu dkif;wd kYu a~uGusw Jh?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 137
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
awmoD;yJ pm;&w,f/ 'Dawmh ol YtvS
awmoD;yGJ pm;&w,f/ 'Dawmh ol YtvS
jy,faygh? pdw f tm;xkwfr IeJ Y EGrf;wJ h udk ,f
bk&m;jzpf rSm jywJh vu©P oHk;q,fh ESpf
aeYp OfeJ Y trQ uG, faygh/ tifMuif;udk if;u
olY ajcqD ajcmufaoG Y - a&mfvs vGif hvmwJh
opf½Guf[m aEG OD; pdrf;vefrI Ek Ek
t&d yfa,mifudk aqmifoavmuf rS ol[m olYjynf
tvHk;&JU rif;rsKd; yef;yGifh[ ef raqmifyD zl;/
'Dvdk tcsde f wcsdef yif yef;vG ef;wJh rif;om;
toufr ½SL? aoG;rvIy fawmhw Jh towf cH&ol
yrm? tm;tif uk efc rf;um ajray: rl;arh
vJoGm;awmhw,f/ odyfjzLa&mfa eawmhw,f?
vHk;0 rvIyf r&S m;/ 'DwGi f tJ'Dv rf;udk
odk;ausmif;om;wOD a&mufvm? rsuf cGHawG ydw f?
trnf rJh tem&JU ta&;awG EIwfc rf;rSm xifum?
rGef;wnf hae&JU rD;yl acgif;ay: usvkdY
od'¨w¬ vJaewm jrifawmh? awmoajy
tudki f;awG csKd;? yef;½k Hw½k HozG, f ,Su foG,f yD;
jrifhjrwf wJh rsu fESmay: t&dyf jyKay;w,f /
ocifh EIw fcrf;awGay: qdw fa&tdwf n§pf yD;
EdkYa EG;aEG;ud k wpufc sif; avmif; csay;w,f/
Zmwfed rfhol rdkY? jrif hjrwf[ ef xif&ol
wOD;udk rxda p&zl;ay/ usrf;tqd ku?

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 138


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tJoudk pd kufvdku fwJh ZrÁK udkif;wk dY[m
t½Gu ft yGif h a0a0 tjref touf0 if aygufvmyD;
toD;0if;0if;awG `yGw fody f usyfn yfaeum?
aiGyG ifhawG a½TeD azmif;~uG ½k yfawG eJY
cs,fv,fxm;wJh? awmvdkuf xGufol bk& if twGuf
xdk;wJh? ydk;wJe ef;ES, f wlao;awmhowJh /
aumifav; olYudk ewf xifyD; &Sd cdk;w,f /
wkdYt &Si f touf jyef ½SLvm? xyD; od k;xdef;
aMu;tdk;xJu EdkY awmif;w,f/ “tdk;? ight &Sif?
oifh ig ray;Ekdi fyg” wJh oli,fu? “ig
ok'´qdk wm jrifap? xd& if ,kwfr,f/”
'Dawmh avmuxd yfwifu “u½k emeJ Y
vdkrI[m tm;vHk;udk aqGr sKd;jyKyD/
wa&mifx J &SdwJh aoG;rSm Zmwfr &Sd/ tm;vHk;
iefwJ h rsuf& nfrS m Zmwf r&S d/ vlqdkw m
ezl;rS m wdv fu trSwf eJY? vnfr Sm rsKd;jrwf
jcnfeJY arG;cJhwm r[k wf? rSefwmjyKol
ESpfx yf Zmwd? raumif;jyKol ,kwfn hHNrJ /
aomufp&m ay;yg? ighnD? ig &S myHk awmf
usL;wJht cg rif; tzdk Y aumif;usKd; jzpfvd rfh r,f/”
'DwGi f awmom; ESv Hk;jrL;um ay;awmhw,f /

aemufwaeYr Smawmh tJ 'Dvrf;udk ukvm;a½T


qif,ifw Jh vHkrwodkuf? NrdKUxJ £E´
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 139
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ewfpifu uacsonfrawG Y? twD;trIwf
orm;awGeJ Y twl jzwfoGm;Muw,f --wOD;u
a'gif;arG; &HwJh pnfudk wD;ol? wOD;u
Aefokv d a`yG rIwfol / wOD; oHk;BudK;wyf

oDwm&f cyfol/ ausm ufwef;wwef;u wwef;?


yqpfuGu f vrf;awG jzwf? aysmf zG,f yG J wckqD
ayghy g;yg; ESi fMu&m? aiGjcLawG u
ajcndKav;awGrSm wcßGif cßGif jrnfoHo m?
vufMuyf vufaumufw dkY pl;&S cGef;wHk Yjrnf /
oDwm&f b,folu aMu;0g BudK;wdkYudk
zsif;um n§i f;um? ab;u vHk;r aw;oDaygh/

“oDwm&fu dk n§ if;awmh tuvSvSav;yguG,f


ra&mh rwif; oDw m&fud k n§ if;vdkY ay;yguG,f?
vlawG toJc dkufa tmif wkd Y ujyygr,f/
wif;vGef;wJ h BudK; jywf? aw;oH xGufajy;a&m
a&mhvG ef;wJh BudK;t? aw;oH aoyga&m/
ra&mh rwif; oDw m&fud k n§ if;ay;yguG,f/ ”

a`yGeJY BudK;tvdku f uacsonf aw;oDum/


awmvrf; wa&Smuf ajruGufvyf wcku wckqD
a&mif pHk vdyfj ym trdk uft rJvdk ysHajy;aygh?
ayghqq olY pum; vrf;ab; oajyyifa tmuf
tawG;xJ arsm xkd ifa eol olawmf pifh em;
yJhwifxyf r,f rawG;rd zl;/ 'gayrJ h
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 140
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&Syfaw;wk dY vGefa wmh Ak' ¨ acgif;armhum?
qdkw,f- “vl rdkuf ynm&Si fudk oifNrJ/
u,fwifr ,fh *DwjyKr,f &nf½G,fum
igvJ b0 apmifBudK; wif;vG ef;cJh yD xifh /
opömudk jrif rS rsu fvHk;awG 0g;yD
tvdkqH k; tcsdefrS mrS ighcG eftm; a&mhyD?
vlom; vdkw Jh tulr sKd; &rS jzpfr,f?
ig aovdrfh? ighb0 vltaygif; ajr§m fvifh csu f/”

tJ'D jrpfteD;rSm ajr&S ifw OD; aew,f?


w&m;usi hf? csrf;om? EGm;tkyf trsm;udk ydk ifol?
oabmaumif;ol? olq if;&J taygif;&JU rdw faqG/
olYtd rfudk rS DyD; ½Gm emr,f wG ifwm--
“aoemeD ”wJh / csrf;ajrUom,m aecJ h?
ZeD;u okZ mwmwJh / rsufv Hk;rJ rJ
vGifjyifol tm;vHk;rSm tvSqHk;ygyJ /
El;nHh-opöm&Sd? ½dk;om;-Muifemwwf?
jrifhjrwf wJh ½k yfoGi f? tm;vHk;udk pum;csKd
ESpfv dkzG, f ½kyf &nf? rde f;r b0&JU ykvJ
£Ed́, td rfqdwfN idrf rSm olY t&S ifeH ab;
tdrfa xmifo kc at;jrjr ukef cJh &m?
om;a,mufsm; r*F vm uif;rJh wm wckyJ /
'gaMumif h vuf &Sr DqD tBudr frsm;pGm qkawG
acßGcJhy D/ vjynfhn rsm;pGm rSm xrif;?
py,fuH k;? pE´ul;qD vufaqmif yPÖmawG eJY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 141
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
udk;q udk;vD r[mvd*øud k ywfum
om;qk awmif;yD/ okZmwm uwdjyKcJh-
'Dqk jynfh& if? olYopfyifatmuf? a½TcGu feJ Y
wnfcif;um? aygrsm;wJh? El;nHhvSwJ h
tpmud k ½ku© pdk;udk ylaZmfy ghr,f wJh/
'g jzpfc JhyD / ol Yudk om;vSvSu av;
zGm;jrif cJh yD/ ck oHk;vom;av;y/
okZmwmh &ifMum; avsm if;vdk Y/ olvJy J
aus;Zl;wif ajcvS rf;eJY ewfqD vmaygh/
vufwzufu qm&DeDaxG;udk udkifu m
ol yDw d&JU ausmufrsuf om;udk jcHKay;
vufwzufu vSvSa v; auG;ajr§mufxm;um?
ewfrif;zdk Y pm;Nrdef pmawG xnfhx m;wJh
cGufe JY yef;uefudk acgif;ay:rSm xd ef;xm;&JU /

'gayrJh ajrudk wHr sufvSn f;? opf yifu dk


jcnfeDawG ywfzdk Y vT wfvkdu fwJh &m"
vmwJhyD; -“td k? ocifr? Munfhawmh? ½k u©pd k;
udk,fxifjyyD; ae&mrSm xdk ifaew,f/
'l;ay: vuf& Sufvk dY/ olYa cgif; ywfvnfr Sm
tvif;a&mif xGe f;yaevdkufy Hk Munf hygprf; /
ewfr sufvHk;awGeJY El;nHh BuD;jrwf ayh /
ewfr sm; zl;awGY&wm uHa umif;vS &JU/”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 142


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'geJ Y (ol Yudk ewfx ifum) okZmwm
wHkwHk& D&D csOf;vm/ ajrud k erf;um
rsuf ESmiHkYy D-“opfy ifrS m aexdki fwJh
t&S ifjrwf? aumif;usKd;ay;ol? ußGefa wmfrudk
Muifemol? udk,fx ifjy zl;awG YcHo l?
xGif;xky D;p qifpG ,fvdk jzLqGwfw Jh
EGm;Edk Yu vk yfy D;p 'D ESif; yGif hES, f
EdkY cJwdk Yudk vufc Hapcsif aMumif;yg/”

'Daemuf a½Tzvm;xJudk 'd efeJ Y EdkYw dkY


avmif;xnfhu m? Ak '¨& JU vuf tpH kay:rSm
ESif;qDw kdY ESvH k;om;u aygif; cH,lwJ h
eHYomud k ausmufovif; Al;xJu oGef;&JU/ ol
pm;w,f/ pum;wcGef; rqdk / 0rf;ajrmufwJh rd cif
wav;wpm; tem;u &yfa e&JU / 'Dt pmu
tmedo if xl;jcm;vSordkY wdkY t&S ifr Sm
cGef tm;eJ Y b0 jyefvnf &cJ h ttd yfr Jh
nrsm;? tpm;rJ h aeYr sm; tdyf ruf yrmom
xif&awmhw,f/ pd wfvJ aoG;om;eJ Ytwl
'Dt pmaumif; rQ? tarG;tawmifo pf qif[ efyJ /
tqHk;rJ h oJjyifa y: ysHvkdY yef;wJhi Suf
½kwfw &uf acsm if;awG Y&m 0rf;ajrmufr d? vnf eJY
acgif;u oJr Ief YawG aq;aMumypf [ef yJ/
wdkYt &Si f ydkvS? ½k yfoGi f ydk 0if;ywm
jrif&awmh ok Zmwm ydk &Sdc dk;&JU /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 143
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“oif wu,f ewfvm;” tomt,m ol ar;vkdufw,f /
“ylaZmfw m ESpf csKdufy gp/”

Ak'¨u -
“ighqD rif; ,lvmwm bmvJ/”
“t&S ifjrwf”
okZmwm ajzw,f-“EGm;tkyfawGxJu
om;zGm;yD p EGm;r w&m&JU Ed kYud k,l?
'D EdkY eJY EGm;jzLr ig;q,fudk außG;?
olwkdY Edk YeJ Y ESpfq,fhi g;aumifu dk außG;?
olwkdY Edk eJY q,fh ESp faumif? olwk dY EdkY eJY
EGm;tk yfxJu tjrwfqHk; taumif;qHk; ajcmufaumif?
'D EdkYud k? topf xGef ajrrSm vufa½G;pif
rsKd;aphu pdku f? taphwd kif; yHkv Jvdk &atmif
qGwft yfwJh qef eJY? pE´ ul;eJY? tarT;eJ Y
aiGtd k;awGrS m xnf hyD; usKdc sufy gw,f/
'Dvkd apwemeJ Y vk yfwmu om;av;
arG;cJh &if? MunfEl;0rf;om ylaZmfyGJ
vkyfy r,f oifh tyifatmuf uwdcH cJh &m
ck om; &yD? b0 csrf;ajrh yDrd kYy g/”

tEl;tnHh wkdY t&S if t0wf eD wsmudk qG Jz,f?


acgif;av;ay:rSm urÇmud k u,f wJh vufawG
wifyD; qdkw,f “oifh okc t"G efY &Snfa p?
olYtay: b0&JU 0efxk yf aygh yg;ygap?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 144
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rif; ighud k uln DcJh yD? ig ewf r[kwf?
rifh tud k wOD;yJ? t&ifuawh m rif;om;yJ?
ck c&D;onf wOD;? odcJh &if vlawG &JU
tarSm ifud k vif;ay;r,f h? wae&mrSm vif;wJh
tvif;udk ajcmufES pfvHk; aeYn &S mcJh w,f/
tvif;udk igawGY r,f? *kPfajymif? ul u,fr,fh
tvif; tm½kPf usif; rS ighud k,f tm;jywf &m?
b0 vQifz dkY b0 tvDv Du xkw ft yfwJh
'D tapmrGefu jyefjznfh cJhw,f? ES racsm?
b0 udk, fwdk if Zmwd trsm;jzwf? ydkjrwf wJh
tjrifh awGqD a&muf? 'k p½dkuf pifMu,fovdk y/
rif;aum b0eJYwif ok ccsrf;omudk
&yvm;/ b0eJY arwåm eJY yJ yD;yvm;/”

okZmwm ajzw,f “t&Sifjrwf? ighESv Hk;om;


ao;i,f&JU? ao;i,fwJ h rdk; v,fu Gufudk
rpGwfwwfayrJh MumcGufu dkawmh jznf hw,f/
ighocif tvS? igh cav; tjyHK;rSm b0aejcnf
xGef;vif;um? wkdY td rfrS m arwåm aEG& wk
usa&mufwm od &&if igh tzd kY awmfyD /
tdrf rItjynfh eJY aeY &ufawG om,m&JU/
aexGuf rSm ig Ekd;x? ewfawG &S dcdk;?
oD;ESHYu dk xk wfay;? yif pdrf; yifudkn§d?
tapcHrawG udk wm0efudk,f pD cdk if;?
rGef;wnf hrSm ight &Sif ighaygifa y: acgif;wif?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 145
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aw;oHEGJY EGJ YeJY ,yftcyfr Sm arS;ody f/
'Dvdk eJY naecsrf; npm pm;csde f
olYab;rSm ig &yfvkd Y rkef YawG außG;arG;/
bk&m;ausm if; oGm;? taqGrsm;eJY pum;ajymyD;aemuf
Mu,fav;awG tdyf zdkY aiGqDrD; n§daygh/
'Dvdk csrf;ajrhw,f? om;arG;awmh om;&JU
vufuav;awGu vdkt yf& if olY0 dnmOf
o*¾qD ac:r,f? ig b,fraysmf &Sd rvJ /
usrf;pmawGrS m c&D;onf t&dyf &zd kY
tyifpdku f? vlawG oHk; zdkY a&wGif; wl;r,f?
om;&w,f qdk& if aoyD;aemuf aumif;rwJh/
usrf;awGq dkwm ig ESd rfh csp Gm ,Hk&JU /
a&S; oljrwfwdkY xuf ynmr&Sd zJudk;/

olwkdYu ewfa wGeJ Y pum;ajym? *gxm


rEÅ&m;? ykn? okc vrf;awG odw,f /
tm;vHk;tzdkY ae&m ra½G;? tcsde fra½G; rkc s?
taumif;u taumif;? tqdk;u tqd k; vm&r,fvk dY
ig xifw,f / aumif;rG efwJh opfjrpfu ae
toD;csKd? tqd yfjrpfuae toD; cg;cg;awG
oD;wm? touf &Si fpOfrSm yJ &efN idK;u
trk ef;? arwå mu taqG? cEÅDu Nid rf;rI
ay;wm jrif&oud k;/ aoaeY MuHKwJhc g?
“tck”avmuf aumif;wJ h “aemif ”wkdY rMuHK&yDvm;/
ydk aumif;rSmy/ pyg;aphav; waphuae
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 146
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ykvJ ig;q,f pDw Jh iSufawmifp drf; aygufNrJ/
Munfvdk pHum; tjzLeJ Y a½Ta&mif[ m aEGOD;
0wfvpf pvpf tiHkn dKav;awGxJ ykef;NrJ/
tdk? t&S if? cH&r,fh qif;&J onf;cHol
rsuf ESm ajray: vJa pr,f ig od &JU/
'D ighcav; t&if vGe f&if igh ESvHk; uGJr ,f
xifw,f- igh ES vHk; uG Jygap qkawmif;&JU/
'grS? olY tcsdef aph wJhxd jyKpkol?
wm0efo d? opöm &Sd rd ef;r a&muf &m
bêuae? olaoav; ydku f? t&Si fh apmif hr,f /
aorif;u aoemeDudk ac:&ifawmh?
xif;yHka y:wuf? aeYpOf vk yfovd k ol Yacgif;
igh aygifay:wif? rD;n§d vkduf vkdY rD;awmuf?
rD;cdk;awG vdr fhwufv m&if 0rf;ajrmuf r,f /
pmqdk t& £Ed́,ol wOD; 'Dvdk
ao&if? olY arwåm [m ol YcifyG ef;&JU
0dnmOf udk qHwyif ESpfw uka# useJY
o*¾rSm aeapowJh / 'gaMumifh ig raMumuf /
'gaMumif h ig b0[m aysm f½Tifw,f? t&Sifj rwf?
emusO f? qif;&J? &ufpuf? 'ku ©`yGr f;wJh
wjcm; b0awG udk ig arhw mawmh r[kw fzl;/
olwkdYud k ewfr sm; r ygap/ igawmh/
aumif;w,f jrifw muav;udk vkyf zdk Y BudK;w,f/
w&m;udk ½dka oapmifhxd ef;w,f / vmr,fh[m?
vm&r,f h[m? aumif;aumif; vmr,f ,Hk&JU /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 147
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Dawmh wkdY t&Sifu ---“oifo lawGudk rif;
oGefoifyD? ½dk; ½dk; arwåm eJY rif;[m
ynmxuf ynm&ifh &J/ rod wmyJ /
auseyfawmh / wm0ef 0wå &m; od yDy J/
at;&dy frSm rsKd;wlwdkYMum; aygufa&mufawmh?
yef;uav; toif? opöm tvif;&JU rG ef;wnfh[m
wjcm; aea&mif rSm yG ifh& r,fh? aemif b0rS
rdk;qD acgif;armf r,fh ½GufEk wkdYw Guf r[kwf /
ighudk &S dcdk;ol? ig oifh &Sdc dk;&JU /
arwåmeJY tdr fqD ysHw Jh csKd;iSu fyrm
rodzJ wwfa ewJh rG efjrwfw Jh ESvHk;om;/
bmhaMumifh vl rSm ajr§mfp &m &Sdw,f/ b,frS m
b0 bD; xdef;Muw,f oif hrSm ig awG YyD /
rif; Nidrf;csrf;ap? b0 tvH k; csrf;ajrh apaom/
rif;atmifjrifovd k ig atmif yg&ap/ rif;u
ewf xifolu rifhudk qkawmif;cd kif;&JU/”

“t&S ifatmif ygap?” olu qdkum? om;udk


½Ir 0 ikHYMunf h&m? cav; vuf Ekav;rsm;
Ak'¨q D vS rf;w,f (wdkY xifw mxufy J
cav;awG ydk odNrJ twkd if;od? &Sdcd k;[ef)/
olvJ tpmrGefaMumifh tm;jynfhvmum? x?
r[m opfy if ayguf &m a&S;½I vS rf;~uGcJ h?
aAm"d yify ('D aemif ESpf taygif;wk dYr Sm
rn§dK;awmh? urÇm tav;tjrwf jyK&m tjzpf xm0&
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 148
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
xm;&SdcJ hMuw,f)/ olY t½Gufw dkY atmufrS m
Ak'¨q D opö m a&mufvmr,f jzpfw,f/
'gudk ck ocif od yD? 'gaMumifh ajcvSr f;
nDnD? rS efr Sef? cef Yc efYjim;jim;eJY ol
ynm tyifqD oGm;aygh/ tdk toif urÇmwkdY?
0rf;ajrmufMu/ wk dYo cif tyifqD ~uGavyD/

wdkifvH k;ozG,f tudkif;awG pkus? pdr f;vufvuf


trdk;cHk;awGe JY rdk;vd kY? t&d yf omwJhqD
ol vSr f;~uGcJh &m? odw wfwJh ajru
olY ajc&if;rSm vdIif;vG efYj rufawG? ½kw fjcnf;
yef;awG eJY ylaZmfw,f/ awm opfu dkif;wdkY
ikHYud kif; t&dyfjyMuw,f/ a&ewfwdkY u
rIwfvT ifhwJ h MumeHYoif; avat;EkawG
jrpfqDu nnf;vmw,f / awmowåm 0gwdk Y
(opf? awm0uf? orif) naerSm Nidrf; csr f;pGm
&Sd&mu rsufvH k; jyL;us,fu m? *l xJ
jcHKxJu rsufES mnHh Ekudk MunfhMu/
usif;at;pdrf hu a`rGajymuf yg;ysOf;axmif uyD;
wkdY t&S ifudk *kP fjyKw,f/ vdyfj ym0if;wdkY
tjym? tpd rf;? a½T awmify HawG wzsyfz syf olY udk
,yfcyfay;Muw,f / aMumuf zG,f pGe f om;aumif
vTwfcsyD; atmfw,f/ xef; &SOf husm; wyifu
wyif ajy;yD; Munf hw,f/ pm Al;awmif; olY todkuf
wGJvGJu nHaew,f/ ykwf oifajy;w,f/
OMo wGe foHc sKd/ csKd;wdkY 0d kif zGJYMu/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 149
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wGm;oGm;aumif awGawmif odyD; 0rf;ajrmufMu/
ajreJYav toHwdkY aw;oH woHxJ aygif;?
Mum;wJh em;awG xJrS m--“t&Sif eJY rdwf aqG?
cspf ol? u,fw ifol? trsuf? rme? &r®uf?
taMumuf? oH o,wdk Yudk csKd;ES drf cJhol toif?
olig tm;vHk; twGuf oif hb0 vlol toif?
tyifqD ~uG ygh? 'ku© n§dr f;r,fh Ak '¨
jzpfol oifhu dk vGrf;urmÇ aumif;csD;ay;aygh /
*kPfjyKtyf ol? ~uGy gh? aemufqH k; BudK;ygh /
rif;jrwf? atmifEd kifo ljrwf? oifh tcsdef a&mufyD /
'g acwft qufquf apmifh cJh&wJh nyJ/”

'Daemuf tyif atmufrSm wkd Yocif xd kif pOf yJ


n usa ygh/ 'D wGif 'g vlawGu u,fr,fh
Ak'¨? tckopömudk awGYyD; urÇ mudk
u,fr,fh tcsdef jzpfaMumif; tarSm ifxk &JU rif;om;
rm&u od&S dordk Y olY&JU 'k p½dkuf
tif tm;pk tm;vH k;qD trd efYa y;awmhw,f /
'gaMumif h teuf ½dI if;qHk; wGif; toD;oD;uae
ynmeJ Y tvif;udk? ppfcif;wJh bDvl;awG?
tm&wd? wPSm? &m*eJY olwkdY wyfom;
tvdk? taMumuf? rodr I? &rufwd kY csDv mMuaygh /
tarSm ife JY aMumufzG, f&JU om;awGy / tm;vHk;
pdwf cgzdkY BudK;ol Ak '¨udk rk ef;&JU /
tJ'Dn Ak '¨ trSef r&atmif o&JawG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 150
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wdkufMuyH k ynmt&SdqHk;awmif rod zl;/
&Hzef NydKuGJ qJ aumif;uifu c&rf;a&mif
a'go vSHc ßGef awGe JY vTifhw Jh pl;&S
vQyf ppf eJY? rdk;csKef;oHeJ Y? avwjyifvH k;
wdrfz Hk;apwJ h bDv l;wyf rke fwdk if;awGeJ Y?

aMumufzG,f av½dki f;eJY / &Hzef pGJrufzG, f


tvSo@mefawGu wdwfquf opf½Guf? nH hEk
avxJrSm rm,mawG? oH om pum;awGe JY?
aw;yvDawG cspfoHw dk;awGe JY? &Hzef
rif;tjzpf jrLqG,fumeJY? &H zef trSefu dk
ysufa tmif 'Gd[awG eJY / 'gawG tjyifrS m
jrifomatmif MuH&ovm;? olY twGi f; ES vHk;xJ
pdwf,kw fawGe JY Ak'¨ ½kef;uef&ovm;?
csif hMuawmh- -ig a&S;pm tqdk a&;wmyJ/

'kp ½dkufBuD; q,fy g; (rm&&JU ol& J?


rdpäm ewfr sm; ) vmaygh/ twå0g'D
yxryJ / ig t,l / olu rS efr Smvdk
pMu0VmrSm udk,fh rsu fESmudk jrifum?
“ig” vdkY atmf urÇmvJ “ig” qdk apcsifw ,f/
olwnfNrJ& if t&mtm;vH k; ysufpD;NrJ/
olu--“oif Ak' ¨jzpf &if? wjcm;olr sm;
tvif; &Smayhap/ oif[m rajymif;vJz J oif
jzpf& if awmfyD / rajymif;? rrI? rBudK;wJh ewfwd kY

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 151


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
csrf;om x cHp m;av”wJh Ak '¨u-
“eifhq Du trS ef ,kwfnhH? trSm; usdef pmyJ/
udk,fhud k,fudk, fh cspfolawG udk vSnfh pm;acs/”
'Daemuf ,H krSm;rI? jiif;wwf? avS mifwwfwJh/
ocifh em;0 qdkw ,f- -“tm;vH k; jy½kyfa wG/
olwdkY tcsD;ES D; jzpfyHk od rI tcsD;ESD;/
oif[m oifh t&d yfoif vd kufz rf;aewmyJ/
x? jyefawmh/ tom ½G HU&Sm ½kHx uf aumif;wJh
vrf; r&Sdy D/ vludk u,fp &mvJ r&Sdy D/
oHo&m bD;udk wefYv dkYv J r&yD” wJh/
wdkYt &Si fu-“vl Y &efol awG teuf tEkqH k;
0dpdu dpäm? rif; eJY ig rqd kif zl; ”wJh /
wwd,? t,larSm ifawG udk tpG rf;wefcdk;ay;ol
oDvAÁwy&mrmo? ua0r? vmaygh
oDvAÁwy&mrmo? ua0r? vmaygh
tjynfjynf rSm t,l edr fhtjzpf qif, ifxm;um?
0wfawG? y&dw fawGe JY pdwfu dk aqmhupm;&JU/
i&Jud k ydwf? ewfbHku dk zGif hwJh aomhawG
xdef;olaygh/ olu -“oif 0H h0Hh pm;pm;
wdkY usrf;jrwfawG y,f? wdkY ewfawG eef;cs?
bk&m;ausm if;awG vlr Jhapum? &[ef;awG außG;?
Edkif iHawG apmifhw Jh w&m;udk cgrvdk Yvm;/”
Ak'¨u ajzw,f -“eif txde f;cdk if;wmu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 152
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rNrJwJh ½kyf yJ/ trSefw &m;[m wnfNrJw,f/
ESifh tarSm ifxJ jyef 0if /” aemuf &J &J& ifh& ifh
csOf;vmwJh owdåc J aoG;aqmifol u
umr wJ h/ &r®u fwdk Y bk &if / ewfawGud kyJ
pdk;ydk ifol? arwåm tm;vHk; &JU t&S ifocif?
aysmf rI Edk ifiH &JUrif;/ &,fa rmum ol
tyifqD vmaygh/ yef;eDawG rT ef;xm;wJh
a½Tav;? xd rSe f&m ESvH k;om;udk tqd yfvl;
txpfxuf emapwJ hvSsm ig;cG rD;vQH
tcßGef yg qE´ jr§m;wdkYu dk aqmifxm;&JU/
olYudk 0dk if;um qdwfNid rf t&yfqDudk ewf
rsufvH k;? EIw fcrf;eJY o@mef0if;awG vmMuw,f/
rjrif &wJh BudK;u *Dw oHeJ Y tnD
pum;vHk;vSvS eJY arwå mzGJ Y oDMu?
n§dKUpGrf;ord kY nawmif Nid rfqdwf pGm &yfyD;
em;qif? Mu,f awGeJ Y vvJ N*dKvfv rf;rSm
&yf em;axmif[efx ifh / ol wdkY Ak '¨udk
uG,fcJh wJh aysm frIawGtaMumif;? vlom;tzd kY
vSolu ay;tyf wJh oif;ysH &if`rGm?
tcspf& JU ywåjrm; ESif;qD &iftH k yef;xuf
cspf zG,fa umif;wmudk avmuoHk;yg;rSm
rawGY &aMumif;/ 'gtaumif;qHk;? 'g vlom;awG
ewfvdk? zef qif;olvd k? ocifvd k ae&m
aumif;uif bHk tppf? 'g tNrJ opfo pfaeyD;
'ku© taxmif taomif; xdku fwh qkwumh qk vdkY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 153
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
odordk Y? ck efum zrf;,lol vkd& r®ufu
udk;uG,fwJh? wck efc kef aoG;om;u ydki fwJh?
ajym rjzpfa yrJh pdw f-pdwfc sif; ajymwwfw Jh?
tvS rsO f;awG- rufp &mawG rSm jrif &wJh /
½kyf oH pHkNid rfhxuf xdawGYz G,f r&S daMumif;/
vufEkawG u odk if;zuf xm;? b0 wckv Hk;
yifhoufxJ aysm f0ifum? avmuwckv Hk;
terf;aEG; jzpfoGm;&m? bol pdw fqif;&JovJ/
'Dvdk Nidr fhNidr fhajimif;ajimif; vuf, yf oDMuw,f/
n§dKUtjyHK;awG? tcsp frD;vJh vJh rsuf vHk;awG /
ta&mif jyayr,fh ESvHk; 0Sufw Jh yGi fhtmp
zl;iHk yrm? tuEkEk rSm ajcvufe JY
ab;om;tdawGu 0Su fMu azmfMuw,f/
oavmuf twkr Jh Munf El;zG, frsKd; rjrifzl;ao;?
oefaumif uacsonfwdkY wokwf yD; wokwf tyifem;
eD;oxufeD;? wOD;xuf wOD; vSoxuf vSum?
“tdk r[mod '¨w¬? igh udk oif ydk ifw,f?
EkysKd rI csKdy gp ig EIwf crf; jrnf;ygh/”
bmurS wkdYo cif pdw fudk rvI yfapwJht cg
bmurS wkdYo cif pdw fudk rvI yfapwJht cg
a[m? umr olY ewfa v;udk a0SYa ygh? a[m?
uacsonf pk yGi fhoGm;? tvSqH k; tcef YqHk;
o@mefwck ,aom"&mh toGi f aqmifum xGufvmaygh /
rsuf &nfpd k½TJeJ Y rsufvH k;ndKawG&JU
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 154
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&r®ufa Zm Ekay&JU/ awmif hw[ef vufawG
olYqD qefYw ef;? *Dwudk nnf;oHe JY
t&d yfvSu olY emrnf udk ac:vdkufw,f /
“rif;om;? oif r&Sdv kdY ig ao&awmhr,f/
a&m[de D urf;yg; pHe ef;awmf rSm wkdY
&cJhw Jh b,f edAÁm efr sKd; oif awG YyvJ /
'D ESpf EGrf;awGtvH k; oif hwGuf ig id kyD /
jyefcJ h od '¨w¬? jyef cJh/ igh EIwfc rf;awG
xdygOD;/ oifh &ifxJ wcg 0if &&if?
'D tdyf rufqd k;awG qH k;vdrf h/ tdk? Munfhy?
ig oif csp fwJh ol r[kwfv m;/” Ak'¨ u-
“olYudk, fpm; ckvdk eif t&d yfwk vSvS
ujy&m? eifh ujyrI tcsD; ESD;om/
cspf vSwJh o@mef aqmifol eifh ig rusdefqJ /
eifhv dkyJ? ajrom; t&d yf tm;vkH;[mvJ/
eifh oknxJ aysmf0 ifawmh”wJh / 'DwGi f
toHwoH awmxJ pl;&Sum? tvS wyfz GJY
rSdwfwk wf rD;vQHv Gifh? taiGY tcdk; BudK;wef;eJY
rIH0 g;oGm;aygh/

'Daemuf aumif;uif rJa tmuf?


rkefw dkif;oHx J? 'kp ½kduf ½dk if;awG vmaygh/
q,fyg;teuf aemuf qHk;u y#dC -trkef; y/
olY cg;rSm a`rGawG ywfxm;yD; olwkd Y
olY EdkYwG JvGJawGu tqdy fEdk Y pdkYa e?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 155
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olY qJo H? olwd kY a'gooH a&mcJ h/
t&ifjrwfud kawmh ol bmrS rwwf Edki fzl;/
rsufvk H;Nidrfw dkY eJY olY EIwfqd k; ydw fap?
a`rGeufawG vd rfwG efYum tpG,f 0Su fapw,f /
'Daemuf ½ly &m* - b0 wyfrufrI /
b0udk rufa rmord kY b0udk arhwwfwJh
umr 'kp ½dkuf / olY aemuf rSm ydkjrwfwJh
t½l y&m* -- ausmfMum;vd kpdw f/ olY
wefcd k; ynm&Sdud k vSn fhpm;&JU/ ppfyGJ?
&J0Hh wJh trI? BudK;pm;rIwk dY rdc if/
bDvl;qdk; rme? udk,fhu dk,fud k,f trS ef,l rI?
O'¨pö / yD;? zm;jyKwf ES,f vif;ESdYE S,f
wGm;Mu ysHMuwJh o@mef rJh taumif,kw fpk
trsm;tjym;eJ Y- rodrI / taMumuf eJY trSm;wdkY &JU/
awmifNid rfwdk Y vIyfMu? av½dk if;wdk Y atmfMu/
wdrfNydKawGu vS syfp pf0 if; rdk;jrpfawG
*lxJu xkwf? rdk;ay:u Mu,fa wG a~uG?
olY em0xJ rD;vQH xnfha y;vdkufovdk
ajrBuD; &rf;cgoGm;/ pkwfjywf wJh aveuf
w½TD ½TD abmifyHawG? atmfoH [pfoH awG?
jyL;Munfh rsufES mqdk;awG? aMumufzG ,f cef Ynm;wJh
½kyf oGifa wG jynfhaeaygh / i&J ewf rif;awG
i&JbH k taxmif axmifu wyfawG csDcJhu m
ocifhu dk prf;Mu&JU /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 156


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
Ak'¨uawmh rrI?
wHcg;awG NrdKU½dk;awGeJ Y cHwyfNrdKUyrm?
yg&rD wH wkdi f;umvkdY wnfwnf xd kifa e&JU /
jrifhjrwf wJh opfy if? aAm"dyif[mvJ?
tHk;tH k;oJoJr Sm rvIyf &Suf? va&mifc
ncsr f;rSm ESi f;&wemvJhwd kYavaMumifh
rvIyfovdk opf ½Gufwd kif; Nidrf ouf 0if;y&JU/
qlnHoH xefwmu tyif pk jzefY &m
t&d yf&JU jyif yrS mom/
wwd, ,H rSm?
ajrNidrf cdkuf? i&JwyfawG xGu fajy;MuyD?
usqif;qJ vu avEk aoG;vmcsde f

wdkYt &Si f or®m oarÁm "d &awmhw,f/


vlYÚmPfu kd vG efwJ h tvif;eJY turÇ mrSm
rdrd b0 wpOfwwef;ud k aemufjyefwJhu m?
a0;pGm? ydka 0;pGm? ta0;qH k;xd jrifyD /
b0aygif; ig;&mh ig;q,f y/ awmif xdyf rSm
em;aeol wOD; acsm ufurf;yg;awG awmifapmufawG
auGYwufvmwJh olYvrf;udk jrifovdky /
tuGuf rQ i,fa ewJh awmtkyf jzwf? tpd rf;wk
vufaewJh EG Htd kifawG Mum;? touf r½SLEdk if
yef;cJ h&wJh csKdifh rsm;? ajcracsmf ½kH wr,f
rlcsifp &mh awmifwef;? aea&mifjzm jruf cif;
'g vG efawmh a&wHcG ef& ,f *l&,f tdkif &,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 157
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aemufqD rawmh rdk;jymqD ol c&D p &m
ajrjyefY rIH 0g;0g;/ 'Dvdky J Ak'¨
b0a[mif; ysKd;cJhwm &dwf yHk? c&D; jywf& m
c&D; pyHk? tjrwfudk odrf;? t½IH;udk ay;qyf?
b0wdki f;rSm taumif;u ydkaumif;wm? tqdk;u
tqdk;opf &yHk? aorif;u ay;p&meJY
&p&m wGuf csuf um? rSefuk ef rQwwJh
aocsmwJh *Pef;ocsmeJ Y (wa½G;om;rvJG)
ukodkvf tuko dkvf pm&if;csKyf wckud k
topfa y:vmwJh b0wck ay: csay;yH k
'DrSm twdwf tawG;eJY tjyKrsm;? BudK;yrf;rI?
atmif rIr sm;? a&S;b0 rSwfw rf; rSwf& mrsm;
aygif; pkxm; - a&;rSwfxm;yHkwk dYudkv J
Ak'¨ jrif &JU/
nv,f ,H rSm wdkY t&S if
tbdnm &w,f -- 'D bHkuae trnf rJh
bHkrsm;? pMu0Vm tqif hqifh? uGJa yrJh
wckxJ? uGJ&uf qufa ewJh wzG JYyD; wzG JY?
twdki f;twmBuD;awG eJY a½GUaewJ h? ra&Ed kif
urÇmrsm;eJ Y aersm;? r&yfr em; ajymif;vJr I
'Da&rSm vdrfh aewJh vdI if;wkd Y vI yf&m?
rwdki f;Edki f? rqHk;Edk if? urf;rJh eD vmyifv,f
aiGußGef;rsm;wkdY wdki f us,f0 ef;wJh ÚmPfy /
rjrifom aESmifBudK;awG eJY urÇmawG xd ef;ol
tvif;ocifwk dYudk jrif&JU / olw dkY udk,fw dkif
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 158
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ydkBuD;wJh t0ef;awG usKd;EG H ywfMu&?
'gawGu ydkj rwfwJh tvif;awG cMu?
wMu,fu wMu,f? tjrwfq Hk;rJh puf 0ef; rsm;qD
a½GUaewJh A[dkwd kYuae b0 tvif;udk
rem;wrf; vif;aeMu&JU/ 'gawGudk ol
tuG,f rJh tjrifeJ Yjrif yD/ tJ 'D urmÇa wG?
wywfyD; wywf? olwdk Y&JU Zmwfv rf;pHk awG?
uyÜ? r[muyÜawG (jrpfz sm;uae
yifv,fw dki f **Fg &JU a&pufa wGudk
odayrJ h? vlom; riHkrd Edk if? pum;eJY
rwdki f;Edki fwJh tcsdefyd kif;awG?) 'D twGi f; olwk dY
wufMu qkwfMu/ 'DtwG if; 'D Mu,f pkawG
tvif; b0 &Mu? rJa rSm ifarSmif aoMu&/
puú0gyD; puú0 g? teuf tjrifhawGu dk vGef?
tjyma&mif teEÅawGx J ol aygufa&mufcJ h?
aemufy D;--o@mef tm;vHk; aemuf? bHkt m;vHk; txuf?
t0ef;wckp D&JU avmif ußGrf;wJh NrJwJh trdefY u
tarSm ifud k tvif;? taoudk t&Sif? oknud k tjynfh?
rjzpfao;ud k tjzpf? taumif;udk yd kaumif;? ydkaqmif;
taumif;qHk;? pum;rJh w&m;eJ Y zefwD;ae&JU /
cdkif; r,fhol wOD; rS r&Sd? wm;r,f holvJ
wOD;rSr &Sd? 'g ewf tm;vHk;ud k vG efw,f /
ajymif;vJvk dY r&? ajymvkd Y rjzpf? tjrifhjrwfq Hk;/
aqmufvky f? zsufy pf? aqmufvk yfjyef wJh wefc dk;awmf /
tvS? trS ef? toHk;qdkw Jh t&nf tcsif;aumif; w&m;eJ Y
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 159
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ndnGwfp Gm t&mtm;vHk;ukd pd k;rdk;&JU/
wefcd k;awmf ½dku sKd;ol aumif;usKd;? [efYwm;ol
qdkusKd; jzpf& / udk ,fh trsKd; apmifhwJh ydk;aumif
tusKd;jzpf? aoG;&J &J om;aumifa wGudk olY
cav;i,fawG qD o,fwJh pGe f tusKd;jzpf &JU/
ESif;pufeJ Y Mu,f nDrozG,f 0if;yum?
AHkvk yfi ef;rSm twl wl 0ef;0dkif;ae&JU /
b0vrf;udk tjypf rJhr IeJY nT efjyum?
BuD;i,frwl b0 &Sdw Jht &m tm;vHk;ud k
rzsu fqD;zJ ulnD zdkY pdw fom apm&if?
aozdkY &S ifwJh vl t&Sifa umif;zdkY ao&JU /
'gawGud k wk dYocif tv,f, HrSm jrifyD /
pwkw¬,H a&mufwJh cgrawmh 'ku© &JU
vQKdU0Suf csuf vmaygh/ tpdke JY acsmf yef;yJrD;
zsufovdk 'geJ Y 'kp ½dku fw&m;udk zsuf& JU/
'DwGi f “jrwf opöm” av;yg;rSm yxr
'ku©opö m ol rSm yGi fhy D/ 'ku©
b0&JU t&dyf? b0 a½GUav&m vdkufa ½GUw,f /
arG;zGm;rI? BuD;xGm;rI? ysufrI? tcsp f? trke f;
aysmf rI? emrI jzpf rI? jyKrI qd kwJh
ajymif;vJ rI tzHk zHk eJY b0ud k rz,fr csif;
y,fvdk Yr&zl;/ ausm huGif;awG rodwJho l
b,folrS 'D aqG;zG,f aysm frI? aysm fzG, f
aqG;rIwdk Yudk rz,f&Sm;Edki f/ vSnfh pm;rI

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 160


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
t0dZÆ mu 'D ausmhuG if;awG axmifaMumif;ud k
odol b0udk rcspfawmh? vGw fa&; vdkuf yD/
'Dvdk vlr sKd;&JU rsufv Hk;awG us,f &JU/
t0dZÆ mu vrf;vGJvd kufrI ocFg&
jzpf? vrf;vGJvdk ufrIu pG rf;tif - 0dnmOf?
'DurS emr½l y vm? ckb 0
½kyf eJY emrfe JY cE¨m pk? cHpm;p&m
cHpm;r,fh tm½kHawG vlYq D,lvm?
ESvHk;om;rSm jzwfoef;orSs jy½kyf taygif;&JU
oem;p&mh aMu;rH ky/ 'Dv dkeJ Y a0'em?
“tm½kHb0”-ola ysmf wm rSm;? aqG;wm Murf;?
aqG;aqG;-aysmfa ysmf? wPSm &r®u f&JU rdc ifom?
wPSm tmomu ouf&Sd taygif;ud k olw kdY
arsm&m rrSe f vd Iif;iefawGu dk eufoxuf euf
aomufapw,f-aysmf rI? avmbaZm? Opöm "e?
csD;usL;pum;? ausm fMum;rI? pdkr dk;a&;rsm;?
atmif yGJ? tcspf? tpm;aumif;? t0wfaumif;?
aetd rfaumif;?
rsKd;½dk; rme? b0pnf; pdrf? b0wd kufy GJ?
wcsKdU csKd? wcsKdUcg;? b0wdkuf yGJu vmwJh
'kp ½dkufa wG/ 'Dvd keJ Y b0 tmom[m
aomufav ESpf qwdk; iwfav/ ynm&Sd [m
'D wPSmudk udk,fh pdwfu z,f? tm½kHudk
jy½ky frSm;awG raußG;awmh NrJjrHwJh pdw f
r&Smawmh? rBudK;awmh? rrSm;awmh/ twdwf' kp ½dkufu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 161
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pD;vmwJh qif;&Jtaygif;udk tom onf;cH?
&rufawGudk csKyf wnf;xm;ord kY tpmiwfr Gwf
aoukefw,f/ 'Dvdk eJY tqHk;b0 &v'f?

uH? ol vkyf cJhorSs t&m? xm;cJ horQ pdwf


pkpka ygif;/ tjrif rJh tcsdef&JU tazmufjcnfudk
rjrif &wJh jyKrI twdk ifay: &Sufo ef;um
&ufvky fwJh “twå ”? pMu0Vmay:rS m
ol&JU aemufq Hk;tusKd;puf[m pifMu,fvm?
'kp ½dkuf uif;vmw,f/ udk,f eJY ae&mudk
&Smzd kY rvdkawmhzJ &S dcsifvJ &S dr,f /
½kef;uefrI topfawG r&Sdawmhoavmuf ayghoxuf
ayghy g;aer,fh b0opfrSm b,fvd krsKd;
o@mefopfudk ,lr,f today;aumif; ay;r,f /
'geJ Y “vrf; yD;qHk;?” urÇm vSnfhp m;rI uif;?
aoG;om;&JU cE¨m taygif;u vGw fajrmuf cJh?
taeSm if Oyg'geu jywfxGuf? bD;ay:
vnf&mu vGwfvm? td yfrufqdk;awGu
Edk;vmolvd k vI yf& Sm;-tod0 ifvmw,f /
aemufqHk;(bk&ifwkdYx uf jrwf? ewfwdkYx uf aysm f)
&Sifa ezd kY wyfr Iqdk; tqHk;owf / b0[m-
b0rJh rJh - trnfrJh tNidrf? trnfrJh csrf;om?
tjypf rJh? tvI yfrJ hwJh em;&m - jrwfe dAÁm ef?
rajymif;awmhwJh tajymif;qD pD;aygh /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 162


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a[m? Ak '¨&JU
atmif yGJ eJY twl tm½kPfusif;yD / ta&SU rSm
n0wf½kHeuf&JU ajy;qJ acgufw Gef YawG
azmufum aeY tvS &JU rD;OD; tvQHnD;yD /
us,fjyefYwJh tjymjrif hqDr Sm a&SUajy;Mu,f
aiGa&mifr Sdef yD/ rG JjymjyifrS m awmufoxuf
awmufywJ h ESif;qDa &mif tvif;wef;awGu
wufvmyD;ud k;/ [d kta0; t&dy farSm if awmif awG
urÇm rodc if r[maeudk jrifMuyDrd kY
eDwsm o&zl aqmif;MuyD / yef;wyGihf yD;
wyGif h reuf av;awG; xdu m rsufc GHEk awG
zGifhMuawmhw,f / Mu,f yGif hajymuf wJh jrufay:
cspf zG,f tvif;u ajcvSrf; oGufoG ,f vS rf;um?
n&JU rsuf &nfawGu dk ausmuf rsuf vSjyK/
ajrudk awmufy rI qif,if? usq if;qJ
rkefw dkif;wd rfwk dYudk a½Tt em;uGyf ay;ae/
OD;nTwfa0SY& rf;wJh xrf;vuftawmifwk dYudk
a½Tc say;/ awmvrf;awGxJ a½TjcnfawG
ypfoG if;/ acsmif;udk arSmfawmifa0S;eJY wkd Yum
vdIif;ywåjrm; jyK? csKHxJr Sm '&,fwk dY& JU
El;nHhnHh rsufvHk;wdkYud k awG YwJh tcg
“aeYa&mufy D”vdkY ajym/ od kufjrHKrS m arS;puf?
awmify Htrsm;atmufu acgif;av;awGud k xd?
“cav;wkdY? aeY tvif; &S dcdk;Mu” wD;wdk;ajym?
'DwGi f iSuftaygif;&JU aw;oHawG xGufvm/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 163
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
OMo&JU a`yGaw;? AG wfuvHk &JU omcsif;?
a&mif pHk ajrvl;iS uf&JU “reufc if;? reufc if;?”
ysm;awG rxGu fMucif ysm;&nf &Sm &atmif
xGufvmwJh yef;&nf pkwfwk dY wwGwfwG wfoH?
usD;ndK&JU t t? aus;wkdY &JU [pfoH?
iSufy ef;wdr fpd rf;&JU wloH? Z&uf nHpmpm?
csKd;wdkY &JU rqHk;awmhw Jh cspfwif;aESmoH?
trf? atmifyG JeJY twl usif;wJ htm½kPfjrwf
MoZm anmif;rI[m jrif hjrwfvG ef;ayordkY?
ta0;teD;? vlwd kY td rfr sm;rSm xl;qef;wJh
Nidrf;csrf;rI ysHUw,f / olo wf 'g;udk 0Su f?
cdk;ol cdk;cJ hwm jyefxm;/ aiGvJol
'*Fg;awG aphatmif a&? ESvHk;qd k; tm;vH k;
odrfarGY? ESvHk;aumif; ydkod rfarGYvm? tjrwfq Hk;
rdk;aomuf &JU aq;urÇmud k vif;apyD udk;/
ppfjyif;wdkuf rif;wkdY ppf& yf/ vlemudk
tem td yf&mu &,farm ck ef? aoqJwkdY
'D reuf[m ta&SUzuf tusqH k;xuf a0;&m
pdrfh prf;awGu vmaMumif;odovdk jyHK;Mu/
od'¨w¬ &JU tdyf &mrSm aqG;vsvs
xdkifa eol ,aom"&m crsm&JU ESvH k;om;xuf
½kwfw &uf yDwd vm&JU/ arwåm ruk efc rf;?
'DrQ 'k u© ok crS m qH k;rSm rvGJ /
urÇmajr aysmfae&JU-bmhaMumifh rSef;awmh rod?
vlreD; uEÅm & wêSe f; jrL;~uGaw;awG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 164
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ysHUaygh/ Ak '¨ edr dwfjrifwJh Nydwåm eJY
bkwfwkdY toHy/ avxJu ewfawGu
atmfMu “yD;yD? yD;yD”wJh / yka&m[dwfwdk Y
vrf;ay:rSm wtH hwMo vlawGeJ Y &yfum
rdk;ay:rSm a½Ta&mifw0if;0if; vQHwm Munf h&if; -
“{&mr tjzpf wckawmh jzpfcJh yD”wJh/
tJ'Da eYu awmxJ NrdKifx JrSmvJ
owå0gwd kY cspfMunfMu/ usm;r om;wdk Y
EdkYwd kuf& mrSm orifajymuf taMumufr Jh jrufpm;/
orifwd kYab;rS myJ usm;opfwdk Y tdki f a&aomuf /
vif;,kef &JU ausmuf aqmifa tmuf ,Hkn dKwdkY ajy;?
aMumufzG,f olY EIwfo D; tawmfyJ oae?
a`rG ol Y &wemtm;vHk; aea&mif jy&m
tpG,f awG zHk;xm;/ iSu fbDvl;u odkufjrHK0yf
iSufy kwD;udk rodu sKd;usif / atmuf rSm ig;wdk Y
aqmhpOf jrwd rfn if;wdkY pdw ful;,Of ae/
ysm;xdk;iSufwkd Y rzrf;/ vd yfjymawGuawmh
eDwsm? tjym? y,if;a&mif? ol em;&m w0dkufr Sm
vl;vm rqH k;/ wdkY t&S if&JU pdw f"gwf[m
tm;vHk;twGuf &wJh atmify GJ&JU *kPfajymif?
aeYtvif;xuf BuD;wJh tvif;eJY 0if;yum
aAm"d yifa tmuf 0ifpm;aecdk ufrSm yJ
vl? iSuf? wd& pämefwkd Ytay: MoZm vT rf;aygh/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 165


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Daemuf ol? 0if; y? 0rf;ajrmuf? cG eftm;eJY?
tyifatmufrSm x? toHudk jr§i fhwif vdk ufyD;?
umv-avmu tm;vH k; Mum;zdk Y rdef YyD -

taeuZmwd oHo m&H


oE¨m 0dóH tedAÁd oH?
*[ um&uH* *a0oaEÅm
'ku©m Zmwd yke yÜKeH /

*[um&u 'da |mod?


yke a*[H e um[od?
oAÁm aw zmokum b*¾g
*rmul #H 0docFwH?
0docF g& *wH pdwåH
wPSmeJY c,rZös* g/

'ku©`yG rf; 'D umr


tusO f;axmif rsm; aqmufv kyfol udk &SmazG& if;?
b0 tdrf tajrmuftjrm; ighudk aES mif zGJY zdjcif; ?
rem;wrf; ig tjyif; BudK;&/
ck yif?
toif? 'D taqmuft tHkud k
aqmufvky favol- toif?
oifh ig odyD? 'D qif;&J eH&HawG
jyef raqmuf &av/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 166
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vSnfhpm;rI acgif½dk; rxl &? ajray:rSm
'dkif; topfawGv J rwif& m/
oifh tdr f ysuf yD? acgif wef; tufuG JcJh aygh?
a,mifr Sm;rI zef;qif;oaygh/
vGwfajrmuf rI &zd kY ab;rJh ig oGm;ay/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 167


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

owårusrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 168


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

pdwfqif;&Jum bk& if oka'¨ g'e ae&?


'D ESpf &SnfawG twGif; oustrwfw dkY tv,f?
olYom; r&Sd? olYp um;oH rMum;&zJ &,f /
pdwfqif;&Jum ,aom"&mtvS pHy,f&?
'D ESpf &SnfawGtwG if;? b0 csrf;omudk rod?
olY t&S if? ol Y rif;om;eJ Y &Sif &uf uGJc Jh/
tjrwft pGe f;twGu f vrf;aumuf a&Sm ufwJh uke fonfawG?
ukvm;tky fausm if;orm;awG ta0;rS m jrifcJ hwJh
&aohwyg;yg; owif;Mum;&wd kif; Mum;&wdki f;?
bk&if hqDu wref awG oGm;Mu vmMuum
wudk,fxl; tdk;rJh tdr frJh &aoh olj rwft rsm;
owif;awG ,lvmMuw,f / owif; r& ol u
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 169
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
NrdKUjzL uydv 0w¬K rif;quf o&zl?
bk&if rif;&JU toa&? olY& JU ajr§mf vifh csu f?
,aom"&m tvS&JU ESvH k;om; vdk tifjznfhol /
ta0; vG ifha e? arhae? ajymif;ae? aoaea&mh/

'gayrJh 0oEÅ csdef waeYqDr Smawmh?


aiGpuf wdkY o&uf yif awGay: [D;av;cdk?
urmÇajr wckv Hk; aEGOD; 0wfp Hk qifp Of?
rif;orD; O,smOfa csm if;vJha b; xdk ifaew,f/
MumcGuf tem;owfwJh acsmif;a& rS efom;[m
a&S;ya0 aysmfp Ofu ol½dkU vufcsif;quf?
EIwfc rf;csif; xdwm aMu;rHkoGi f xifcJ hoaygh/
rsuf cGHawG rsuf&nfeJ Y a&mf? yg;Ek vs?
EIwfc rf;auG; csKdc sKdwdkY taqG;wwfaMumifh usKHUae?
0if;vJhv Jh qHau usufo& zH k;uG,fxm;?
rkqdk;r[ef ydy d xH k;xm;? tvS wef qm
rqif? (Murf;xrf;? aususifr Ita&mif jzLjzLazG; )
&ifvT rf; têwfrSm bmausmuf rsuf rS rwG,fx m;/
t&if ESpfawGu ol Y arwåm toH Mum;&if?
orifr [ef? ES if;qD ½Guf a~uG[ef &S dwJh
ajcEkrav;wkdY ajz;aES; cJcuf vS rf;aygh/
teufq Hk; tarSm ifxJu aea&mif xGuf vif;um
n Nidrf; rIudk aeYtvif;eJY xG ef;ovdkom
&SdcJ hwJh? arwåmqDrD; rsu fvHk;awG
ckawmh rvif;yD? &nf ½Gufc suf rJh vSnfh &m
aEGOD;&JU edrdw f tpkud krS jrif[ ef rwl?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 170
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ydk;rsu fawmifawG rsu f0ef;ay: id kufus&JU/
vufwpfz ufrS m ykvJtjynfh cg;ywf-od '¨wå &JU
cg;ywf -ol ajy;wJh nuwnf;u wjrwfwEd k;ay/
(tdk cg;oD;wJhn / idk& ufwdk Y rdcif/
tcspf[m tcsp fudk b,fc g toem;rJhcJ hovJ?
tcspfudk b0eJY usOf;ypfwmawmh rk ef;&JU)
vufwzufu om;av;? ewfvdk vSywJ h
oli,fav;? od '¨w¬ csef cJhwJ h &ifE Spf /
&m[kvmwJ h? ck ck epf ESp fom;/ rdc if
ab;rSm jrL; udkufvm/ aEGO D;yef;yGif hawG
urÇmay: a0vmwm jrif yD; ½Ti fysv dkY /
'geJ Y olw kdY Mumuefa b; av;wGJ Yum?
tom &,f& if; &m[kvm xrif;awG ypf yD;?
tjyma&mif c&rf;a&mif ig;awG tpmaußG;cdkuf? ol
ysHvmwJh BudK;MumawG aqG;vs Munfh& if;?
]tdk vSnfhv nfwJh awmifyH &Sif owå 0gwk dY?
igh cspfocif ykef; &m rif;wkd Y em;rd &if?
olYEIw fpum;wcGef;? olYtxdwck wrf;w&if;
,aom"&m aovk eD;aygh ajymvkduf ygh }wJh/
'Dvdk om;-trd aqmhum nnf;um aecdkuf?
eef;wGi f;ol vH karwcsKdU a&mufvmMuum
qdkw,f- ]r[m rif;orD;? [w¬dy l&u
ukefonfa wG awmif zuf wHcg;rSm 0ifvmMu?
wykoeJ Y bv’duwJh? olaumif;awG/
yifv,f pGe f;u c&D;a0; vSnfhvm? a½T ½kyf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 171
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a&;wJh tHh zG,f vSywJ h txnfawG eJY?
a½Tc s oH rPd "m;awG? aMu;0g cGufawG?
qifpG, fawG? [if;arT;? aq;? xl;qef; iSufa wG
&yfaê;vlwkd Y b@mawG o,fvmMu/
txl;qHk; o,fvmbmu-olYu dkawG YyD /
oifh t&S if? wkdY t&S if? wjynfvHk;&JU ajr§mf vifh csuf /
od'¨w¬ / olw kdY &ifqdki f awGYcJ hyD /
tdrf;? olwdkY olY udk 'l;wky f OD;cdku fcJh?
vSLzG,fawG vSL cJhy D? ol[m ed rdwf twdk if;
avmu OD;nGwfwJh? tH hzG,f? jrif hjrwfwJ h
ynm&Sd wkdY &JU q&m? tcsKdq Hk; pum;eJY?
rdk;vdk us,fajymwJh u½kemeJY? vleJ Y
owå0g taygif;udk b,fol Ak'¨ jzpfyD /
uJ? ol 'D~uGvmywJh? olwkdY qkd &JU/}

'DwGi f-jrpfzsm;qDrS m awmifES if;wkd Y t&nf


aysmf OD;p **F g ckef ovdk yDwda oG;
taMumxJ cke fum? ,aom"&m xkd if& m x?
vufcky f wD;? &,f& Smord kY? rsufa wmifa wGrSm
rsuf &nf ykvJoD &JU/ ]tdk 'D ukefonfawG
igh wif;wdr fqD tjrefac:y/ ighem;awG
r*Fvmowif;udk vnfajcmufES ,f aomufvkd Yaygh/
oGm;ac:acsMu-olwdkY owif;rSe fcJh &if?
bk&ifa wG remvd kp&m ausmufawG a½TawG eJY
olwkdY cg;ywf jznfhr,f ajym/ rif;wkd YvJ vm?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 172
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vHkrwdk Y? aus;Zl;wifaMumif; jyzdkY qka y;&if?
rif;udkv J 'DtwG uf ay;&r,f /}
'geJ Y uk efonfa wG pHe ef;qD oGm;Mu?
jyLMunfhaewJh vHk rwdk Y tv,f? zde yf ryg?
a½Tvrf;awGxJ nifomom ajc eif;um?
eef;&JU crf;em;rIa wG tvGe f thHMoMu/
wif;wdrf tjyifzuf a&mufwJh cg olwkd Yudk
wHk&D *Dw jynfhv Ssr f; ES pfvd k zG,f&m
nHhEk xufoefwJh toHu -]t&S if aumif;wkd Y?
oifwdk Y ta0;uvmcJh? igh t&S if awGYc Jh?
tdrf;? &Sd cdk;cJ hw,f-ol avmu xd yfwif;?
jrifhjrwf wJh? vl awG u,fwifw Jh Ak' ¨
jzpfyD 'D ~uGvmyD/ ajymygh? [k wf& if?
oifwkd Y igh eef;&JU taqGawG? BudKqdk&JU}

'Dawmh wyko ajzw,f -]jrwfpGm ocifudk


wdkY awGYc Jhw,f? rif;orD;/ olY ajc&if;rSm
OD;nGwfc Jhw,f / rif;om;tjzpf aysmufoGm;ol
bk&ifwumh bk&ifxuf jrwfol tjzpf awG Y&yD/
zmvf*l &JU urf;yg; aAm"dy ifa tmufr Sm
urÇmudk u,f r,fh[mudk rMumrDu ol
jyKyD-tm;vH k;taqG? tm;vH k;&JU rif;om;?
oif tydk ifqH k;y? &Sif r? oif h rsuf &nfaMumifh
ocifh pum;awmf ESpfo drfh rI vlwkd Y &yD/
a&m*gtaygif; uif;olv dk ol usef;rm&JU/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 173
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ewfES, f ajrBuD; &JU 'ku©awG vGe fajrmuf?
opömeJ Y xG ef;y? a½T tqif;? Munfvif &JU/
'gwGi f ru? wNrdKUyD; wNrdKU ol 0if wJhum?
Nidrf;csrf;a&;oG m; vrf;jrwfudk a[mMum;&m?
avaemuf opf ½Guf wdkY ygvmovdk? pm;usu fodwJh
odk;aemuf odk;wdk Y vd kufovd k vlw dkY ESvHk;om;
olYvrf; vdkufMuaygh / igwkd Y ud k,fwdk ify J
*,m teD; pD& efu awmtkyf pdrf;xJ rSm
'DtH hzG,f EI wfoH Mum;um &Sdcd k;yD/
ol rd k;OD; rusc if 'Dudk vmvd rfh r,f}
'Dvdk olajym&m? ,aom"&m 0rf;om;vdkY
touf ½SL rSm;rwwf? ajz&S mw,f- ]aqGp pfwd kY
owif;aumif; o,fvmol oifwdk Y[m cka&m
tNrJy g usef;rmMuygap/ 'Dr[m tjzpf
jzpfcJ hyHk od ygp/}

bv’du u-
csKdifh 0Sr f;u vlawG odovdk ajymjyw,f?
tJ[dk aMumufz G,fn wkduf yGJ taMumif; / bDv l;o&J
t&d yfawG eJY av arSmifrJvmyHk / ajrBuD;
vIyfy Hk/ a&jyif rm& trsuf eJY ~uGyHk /
vlwkdY tzdkY wufvmwJh ajr§ mfvifhc sufe JY
0if;um reufcif; *kPfajymif pGm vif;vmyHk/
tyifatmuf t&S if 0rf;ajrmufaewm awG Y&yHk/
'Gd[ rke fwdki f; tm;vHk;udk vGefajrmufum
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 174
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
opöm&JU urf;ay:qdk ufa&;? vGwfajrmufa&;?
0efxk yf[m &ufa ygif;rsm;pGm olYp dwfxJ
a½T0 efxk yf jzpfa eyHk / Ak'¨ awG;owJ h
'kp ½dkufa wG csp f? tm½kH vSn fhpm;rI wG, f?
pdrfh prf;aygif; waxmifu trS m;udk aomuf? jrifvdk pdwfv J
r&Sd? aESm ifxm;wJh aoG;om;ausmhuG if;
azmufz dkY tm;vJ r&SdwJh vlawG b,fv dk
vkyfy D; ed 'ge q,fh ESp fyg;? tusKd;xl;wJh
tm;vHk; vG wfa&; w&m;wkd Yudk vufc HrvJ /
avSmifh csKdi fhpH iSuf yG ifhwJ h wH cg; a&Sm ifovdko m/
udk;&mrJ h 'DajrrSm vrf;udk awGYo l
Ak'¨u 'Dv rf; cufordkY vlwdk Yajc
rvdkuf Edki f ,lu m aemufvd kufrJ h vG efc Jh& if?
u,fr,fh atmif yGJudk wdk Y vG JcJh rSm yJ/
wdkYt &Si f u½kemw&m;uawmh qifjcif &JU/
tJ'D tcse frSm om;zG m;rI a0'emeJ Y
urÇm nnf;ovdk? om;zGm;oH ES,f pl;&Sw Jh
atmfoH ay:vmu,f -]eosrd t[H bl
eoswd avmu/} ig wu,f ysuf pD;aygh?
iga&mh ighowå 0grsm;/ yD;? cP em;? yD;
taemuf avrSm ygvmwJh awmif;yefoH nnf;?
]MoK,wmrf "&fr? b*0wf/} td k? tjrwfqHk;?
oifh w&m;jrwfu dk rdef YMum;ywJh / 'DwGi f
ocif owå0 gwkdY tay: jrifuG if; jzefYu suf& m?
Mumuefwkd Yay: a½Tc s,fwJh aerif;[m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 175
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
b,f zl; iHk olY a&mifjcnf rSm yGi fhvdr fhr,f?
b,fzl;iH k tjrpfu rxG ufao;zl; jrifovdk?
bol Mum;oif hw,f? bol Mum;zd kY apmifh& r,f
jrifum? e,fE S,fjyHK;yD -]td rf;? ig a[mr,f /
em;axmifo l bol rqdk? w&m;udk oda p}wJh /

tJ'Da emuf ol awmif awGudk jzwf cJhum


Am&mPoD oGm;? yOö0 *¾w D kd Y oG efo if?
arG;jcif;eJY aojcif; b,fyH k zsuf &r,f /
vlrSm twdw fuHu vGJvkd Y Mur®m r&Sd aMumif;?
ol vky fwmu vGJvdk Y i&J r&Sd / wPSm udk
csKd;ESd rfol ra&mufEd kifw Jh aumif;uif r&SdaMumif;
a[mjyw,f/ 'g a0oQ q,fhi g;&ufa eY
aeYv,f y/ tJ 'Dn vjynfh jzpfowJh/

&aohawGx JrSm yxrqHk; aum@n


opömav;yg; ydk if? vrf;ay: 0ifa&mufw,f /
olYaemufrSmawmh bj'u? toGZdwf?
Aó0f? r[memr? aemufy D; tJ'D rSm
orif awmtwGif; Ak' ¨&JU ajcawmf &if; rSm
,o'f rif;om;eJY trwf ig;q,fhav;OD;
wkdY ocif a[mwJ h r*Fvmpum;udk Mum;yD;
udk;uG,f? aemufvd kuf& JU/ Mum;ol tm;vH k;rSm
vlwkdY twGuf acwf opf tod eJY Nid rf;csrf;a&;
ay:vmw,f/ oJ vG ifjyifxuf a& vuf& if
yef;awG jrufawG ay:aygufvmMuovd ky/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 176
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tusi hfoDv jynfh pHk? &m* uif; yD;wJh
'D ajcmufusdyfud k vrf;jrwf oifz dkY wkdY ocif
vTwfvdkuf owJh/ avmu OD;cdkufo luawmh
orifawmeJY £od ywefu awmifzuf vSnf h?
,ofwdeJ Y bk &if Ad rÁom& Edkif iH ~uG?
tJ'D rSm &uf trsm; a[mMum;w,f/ 'Da emuf
bk&if Ad rÁom&eJY jynfo lwdk Y ,HkMunf?
arwåmeJY b0uH w&m;udk odoG m;&JU/
yD;awmhvJ ol ocif hudk acsmif;awG? *lawG
ESpfv dkzG, f awmvrf;awG eJY a0VK0e
ac: 0g;O,smOf udk Ak' ¨ vuf awmfa y:
a& oG ef;avmif;yD;awmh vSL'gef;vkd ufy gowJh /
bk&if ausmufwHk; pdku fxl? 'gudk xGi f;xm;owJh-
a,"r®m a[wk yÜb0g
a,oH a[wH k wxm*awm
tm[ a,oOö a,m eda&ma"m
{0H 0g'D r[moraPm/
]bm b0&JU vrf;eJ YtaMumif; jzpf
'gawG wxm*w &S if;vpf?

b0 'k u©u bmu u,f


wdkY t&S if wkdYu dk od apw,f /}
yD;? tJ 'D O,sm Ofr Sm? tpnf;ta0;BuD; w&yf
usif;y&mrS m q&mjrwfu ynmeJY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 177
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pGrf;tif taMumif; a[m&m Mum;olwdk if; pGJo rdkY
udk;&m (ocif 0wf ovdkr sKd; ) ouFef; 0g0g
0wfqifMuyD; ol Y w&m;udk jzefYMuowJh/
a[m'g olY ed *Hk; csKyf &m *gxmaygh

oAÁ ygyó tu&PH?


ukovó OyorÜ 'g?
o pdwå y&da,m'gyeH?
{wH Ak '¨g eomoeH/
]raumif;rI a~uG;NrD wd k;apw,f?
aumif;rI vGwfa p uif;apw,f?
raumif; a&Sm if? taumif;vkyf? udk,f h pdwf0,f
xdef;csKyfap/ 'g vrf; jzpfw,f /}

'Dvdk olwkd Y ol YtaMumif; ajymvdkY qHk;awmh?


qkawG? ausmufr sufud k rSde fapwJ h aus;Zl;
pum;awGeJ Y rif;orD; ay;qyfw,f / ]igh ocif
b,fvrf;u vmrvJ } ar;w,f/ ukefonfwkd Y-
]NrdKU½dk;uae &mZN*dKvfxd ,lZemaygif;
ajcmufq,f a0;w,f / tJ'Du ae 'Dudk
aomPeJY awmif awG vrf;aumif; jzpfvmw,f /
wdkYEG m;awG waeY &S pfaumo ajz;ajz; vm?
wveJY a&muf &JU/}
'Daemuf bk &if owif; Mum;&m?
rSL;rwfawG (jrif;onfawmfaumif;awG) vTwf yD?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 178
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oD;jcm; wref ud k;OD;yJ / oH toD;oD;udk
rSmawmf rly Hku-]aozdk Y&m cG J&uf
ckepfES pf ydke D;vmol? 'DtwGif; oifhu dk
t&Sm rpJcJ hol oka'¨ g'e rif;BuD;u?
oifhr sufE Sm rjrif zJ ao&rSm pdk; vkd Y
xD;eef;eJ Y vG rf;olY wdki f;jynfu jynfol?
udk,fh& yf vmzd kY om;awmfudk yef&JU}wJh/
,aom"&muvJ jrif;onf udk;OD; apum
rSmvkdu fyHk u-]oifh pHe ef;u rif;orD;?
&m[kvmh rd cifu? nyG ifh vyef;
vudk ajr§m fovdk? tmaomu zl;aysmhwdk Y
rdef;r ajcud k apmifh pm;ovdk? oifh rsufE Sm
jrifvdkv Sygw,f/ qHk;½IH;cJh wmxuf
ydkwm &xm;&if? &m[kvmh a0pk?
olYa0pk? trsm;qHk; oifhudk? &y&ap/}
'geJ Yous trwfawG tjyif;ES ifMuw,f /
MuHK&yHku toD;oD; rSm pum; EIwfr Sm
o,fvdkY 0g;O,sm Of 0ifawmh? tJ'D tcsdef
Ak'¨ w&m; a[maew,f/ 'gudk Mum;awmh
ajymzdk Y arhuke f? bk &if eJY vmcJ h&if; taMumif;?
vGrf; rif;orD;taMumif; owd r&awmh? ocifhud kom
rsuf pd pl;pdku f ai;Munfh? MoZmanmif;? jynf hpHk?
pifMu,f? tm;vHk; vif;apwJh rde fYoHom
ESvHk;pG JNida eaygh/ Oyrm - ysm;tH kqD
ysHwJ h ysm; jyefYa ewJh jrwfav;awG jrif?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 179
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
BudKifrqHk; &eH Yudk avxufu arT; rd&m?
ol ysm;&nfjynfh& &if? bmurS rrIawmh /
n eD;eD;? rdk; ½Gm ½Gm? ol *½k rpdkuf awmh/
'D csKdNrde fwJh yef;awGay: em;&r,f?
0wf&nf pkw f&r,f/ 'D wrefawmfawGvJ
wa,muf r~uGif;ruse f? Ak '¨& JU pum;udk Mum;&m?
ESif cJh& if; taMumif;udk owd vGw f? bmurS rrI?
ocifh y&dowfMum; a&maESmoGm;Muaawmhw,f/
'gaMumif h bk &if O'g,Du dk ap&w,f /
eef;awmfx JrSm tcsKyfq Hk;? opö m t&Sdq Hk;?
aysmf pOfu od '¨w¬& JU upm;azmf y/
olY O,sm Ofem; csOf;vmawmh yift kyfu
yifarG;Ekw pk qG wfum Mum;rI wHcg;ud k
ydwfqdk Yvdku fw,f/ 'geJY ol 'D t&yf& JU
jrifhr m;wJh tEÅ &m,fu vGef ajrmuf cJhum
bk&if eJY? rif;orD;&JU rSm pum; ajymjyw,f /
'Dawmh tEl;tnGw f acgif;udk nG wfum wdkY t&S if
y&dowf a&SU rde fYy D ]rkc s ig oG m;r,f/
ig wm0efj zpfovdk igh tvdkvJ jzpfw,f/
udk,fhud k b0 ay;ol udk t½dkt ao jyKzd kY
bolrS rysufuGu fapeJY/ b0 &vd kYom
w&m;udkusifh? twdw f tjypfawG y,f? aemufxyfvJ
rjznfhavmif;? arwåm u½kP eJY jynfh pHk& if?
&Sif zdkY? raozdkY vrf;ay:aygufvm? ed AÁmef
csrf;omudk qdkufq dkufNrdKufNrdKuf &&Sd r,f??
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 180
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rif;BuD; oda pawmh? rif;orD; Mum;apawmh /
ig csuf csif; c&D; pr,f /} 'g Mum;od &m?
uydv0w¬K NrdKUeJYawm jynf olwdk Y
olwkdY rif;om; 0ifvmzdkY toifhjyifaygh/
awmifwH cg;rS m? yef;&pf wJh wdki fawG? teD eJY
tpd rf;ay:rSm a½Tj cnfh azmuf,ufwJh yd k;om;
eH&HawGeJ Y r@myf 0if;0if; ay:vm/
vrf;awGrS mvJ arT;eH Yoif; wrmeJY o&uf
tudki f;rsm; &H? ajray:rSm om;a&tdwfawGeJ Y
pE´ul;eJY pHy,f a&rsm; jzef;um? tvHawG
wvlvleJ Y/ ol a&mufvmr,fh aeYrSmvJ
aiGUuawG? a½Tu Gyf tpG,fawG eJY qif u
b,fESp faumif jrpfwzufu apmif h&r,f? b,f rSm
pnfawG ]od' ¨w¬ vmyD} wD;&r,f?
b,frSm trwfawG qif;yD &Sdcd k;&r,f?
uacsonf awG b,frSm tutckefawGeJY
yef; usJy D; ol pD;wJh jrif; ES if;qDeJ Y
'ef;yG ifh 'l;epfap? vrf; vSap&r,f
trd efY rSwfv kdufw,f/ wNrdKUvHk; rSm wD;rI wfoH

½Tifj rL;oH qln Haeawmhw,f/ 'D vdk


cdkif;xm;ordkY vlawG tm;vHk; wtm½kPfu
wtm½kPf yxrpnfoH&JU ]olv myD}
ausnmoH em;pGifha eaygh/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 181


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jzpfyH ku
OD;OD;zsm;zsm; jzpf csifaZmeJY ,aom"&m
r@myf 0if;0if; rdk;rwf &m NrdKUwHwdki f;qD
xrf;pif eJY vmcJhw,f / ywf0 ef;usi frSm
O,smOfvSwck jyHK;ae - edaj*m"wJh /
AJyifawG? ½Guf pdr f; pG HyvGH yif awGeJ Y
nd§jzwfxm;p? wvGifv Gif y/ auGYaumuf
vrf;awG? toD;tyGif hwef;awG eJY / jrufcif;udk
awmifzufvrf; ywfa e/ 'D zufrS m t½Gu ft yGif h?
[dkzuf? wHcg;jyify rSm NrdKUpGe f wJa wG?
pdwf& Snf qif;&JZ mwfed rfhw kdY aeMuw,f /
olwdkY xd& if cwdå, jA[®Pwkd Y
roefY pif awmhz l;/ crsmrsm;vJ ajr§m fvif hpdwf
jyif;ysyseJY? tm½kPf rusif;rD xMu?
vrf;ay: jyLMunfhMu? ta0;u qifa tmfo H?
bk&m;ausm if; AHkoH Mum;&if opfyifawGa y:
wufMunfhMueJ Y/ b,folr S rvmavawmh?
rif;om; Munfa tmif wwftm;oa½GU vkyf &SmMu?
wHcg;ausmufwHk;ud k wH rsu fvSnf;Mu/ tvH xlMu?
toD;eJ YwuG ozef; ½GufawG uH k;oDMuw,f/
vd*øudk topf yGwfwd kufMu? EGrf;aewJh
raeYu opf udki f; cH k;udk topf qifMuw,f/
c&D;oGm;wk dYudkv J r[mod' ¨w¬& JU
vrf;rSm bmoH Mum;p tNrJ ar;Muw,f/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 182


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gawG rif;orD; yef;vs rsufvHk; eJYMunf h?
olwkdYvd k awmifz uf vG ifjyifarQmf? vrf;owif;
c&D;oGm;awG u ay;rvm; olw kdYvd kyJ
em;pGi fhae&JU/ 'DwG if OD;jynf;opfeJ Y
ajz;ajz; csOf;vmolw OD; ol jrif&w,f?
t0wf 0g0g wxnfudk ykc Hk;xuf ypf wifxm;?
&aoh &[ef; wkdYv dk 0wfqifxm;? vufx JrSm
z&JoD;o@mef ajroydw fudk udk ifqGJx m;yD;?
wJ0wdk if;rSm odr farG YpGm oydwfudk [?
ay;orQ nifo mwJh aus;Zl;pum;eJY ,l?
ray;vJ nifn ifomomyJ vGefo Gm;w,f/
olYaemufu ouFef;0g0wf ES pfO D;yg&JU/
oydwfp GJol[m cefYjim; x,f0 gvGr f;vS?
MunfndKzG,f? vS rf;~uGy Hk oyÜg,f vSum?
0ef;usifwckvHk;udk vTr f;rdk;? jrifhjrwfrI
rsufvH k;awGeJ Y tm;vHk;udk zrf;pm;ordkY?
qGrf;avmif;&if;u olY rsuf ESmudk wtHhwMo
ai;rdMuawmhw ,f/ wcsKdUvJ OD;nGwfum
&Sdcd k;Mu? wcsKdU topf vSL p&m ajy;,lMu
qif;&Jvk dY ylaqG;/ wajz;ajz; wokwf yD; wokw f
cav;awG? a,mufsm;awG? rd ef;rawG olY aemuf
vdkufvm? EIwf crf;udk uG,f wD;wdk; ar;Muw,f /
]ol bolv J/ 'Dvd k &aohr sKd; MuHKzl;p/}
Nidrfqd rf ajcvSrf; eJY ol r@myfqDudk
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 183
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
eD;uyfvmwJht cg/ a[m? ydk;om; wHc g;[m
ajrmufoGm;yD;? rsu fESm vTrf; yk0gryg? ,aom"&m
olY vrf;rSm &yf atmfa &mh- ]od'¨ w¬/}
rsufvH k;awG pdk ½JT? vuft pHk yl;&Su fvkd Y/
yD; ½dIUufum olYajcay: vJu sawmhw,f/

aemif tcg? 'D id kol trsKd;orD; vrf;jrwfxJ


vGefy D;aemuf rSm? Ak'¨ udk bmaMumif hrsm;
vlom; &r®uf tm;vHk;eJ Y yef;vdk Eku m
atmifw wfwJh rd ef;rom; vuf txd tawGY uif; zdkY
xdef;ol jzpf &ufeJ Y ckvdk ayG Yzuf rI
cGifhj yKovJ ar;avQmuf &m ocifu ajzw,f-
]BuD;wJh arwåmu ti,fudk onf;cH rS
tjrifh qD vG,fvG,f eJY jr§i fhwif ay;Ed kif r,f/
taESm ifu vGwf yD;ol bolrS vGwf yDvdk Y
~uGm;um aES mifqJ wdkY pdw f rqif;&J apeJY/
oifwkd Y vGw fajrmufw m pdwf&S nf&Sn f? ynmom; ygyg
vGwfajrmufa &; jzefY csDzdkYo m/
'D tarSm ifavmuudk vrf;jy ulnDr ,fh
aAm"dowfwdk Y vGw fajrmufa &; BudK;yef; &m
acwf oHk;acwf &S dw,f/ yxr acwf trnf u
]t"d |mef }wJh / 'kwd,u ]BudKyrf; rI}wJh /
wwd,u ]csdef;qdkjcif;}wJh / tJ? ig[m
t"d |mef acwf rSm aepOf? aumif; rI vd kvm;
ynm &SmcJ h&JU? rsuf vHk; ydwfqJo m?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 184
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[dk Muufql awmu taphndKawG a&Munfh?
tJoavmuf rdk;awG t&ifu ig &mr wJh /
vuFmeJY ykvJwdk Y ykef;&m awmifzufqD
rsuf ESmrlwJh urf;ay:u ukefonfy/
tJ'D a0;vefwJh acwf u ,aom"&mvJ
yifv,f urf; ½G mrSm igeJY aecJhw,f/
ckvdk EGJ Yaemif;? emr,fu vu©r D wJ h/
wdkY tdr faxmif qif;&J edr fhusv Sord kY ig
pD;yGm; t&S m xGu fcJh yHk owd& rdw,f /
ckxuf reJw Jh rsuf &nfawGeJY ighudk
ol roG m;zdkY? uke f;vrf; a&vrf; tEÅ &m,fa wG
r&Sm zdkY awmif;yef w,f/]tcspf[ m cspf &mud k
b,fvdkvk yf ypf Edki frvJ }vdkY id k&JU / ig
a&vufMum;qD pGe fYxGu fvm? rkefw dkif;MuHK
yify ef;? a& owå 0gawG eJY wkd ifyG J jyif;?
oefaumifa&m rG ef;wnfh 'ku ©awG awGY yD;aemuf?
vdIif;xJ &Sm &m? a½Twd kuf oGef yD; bk &ifawG
0wfr,f h vvd k 0if;vuf cefYjim;vSw Jh
ykvJ wvHk; &w,f/ 'Dw Gif ig 0rf;ajrmuf pGm
awmifawGq D jyefcJ hw,f/ 'Da'ow0Sef;
tiwfab; MuHKae&m? td rftjyef vrf;rSm ig
toufqufa &; cuf? tdrfw Hcg; cJ,Of;pGm a&muf
tpm rJhv dkY em? yifv,f&JU Opö m&JU jzL
cg;ywf rSm csnf vkdY / tpm 'D rSmvJ r&Sd/
wHcg;0rSmawmh ol (ighzdk Yxuf olzk dY tyef;cH cJhwm) pum;rJhwJh EI wfc rf;eJY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 185
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
qeft eJ r&vd kY ao vk eD; vJa e&JU /
'DwGi f ig]qef&Sdo lrsm; &S dcJh &if?
a[m'Dr Sm toufwacsm if;twG uf jynfwefw Jh[m/
vu©rDud k xrif; ay;? va&mif ykvJ ,lawmh}

atmf& m/ wOD;u olpkx m;orQ aemufqHk;


vl;qyf - oHk;vr,f - ,lvm? &wem qkyfa ygh /
vu©rD &Si fcJh yD? tm;uav; zsp fnSpf um
“oif ighud k cspf om;” wJ h/ tJ' D b0u
wjcm;enf; ajzodrfh r&wJh pdwf ESvH k; ajzzdkY
ykvJudk aumif;pGm oHk;cJhyD / ydke ufwJh
vIdif;u &wJh? igh aemufqHk;qk? a[m'D
ykvJawG (ed 'ge q,fh ESp fyg;eJY jrwfw&m;)
uawmhjzif h oH k;vdkY ruk efEd kif? ta&mif rjy,fEdk if?
t&ufa &mqHk; ay;&if vSyrI tjyqHk;/
jrifhr dkeJ Y jcuav;wdkY pk yHkxm;wJ h
[dk awmify dkYvd k? ck efqGq G orifr &JU
ajc&mxJ uswJ h ESif;puf&JU urf;rJh
yifv,fv dk? [d kpOf ay;wmeJY ck b0
ig ay;wm EIdif; tyfw ,f/ tm½Hk wyf rI
uif;ordk Y ydkBuD;rm;wJ h arwåm[mvJ
tm;EGJ Y ESvHk;om; tvdk vdku fa&m&m toif hqHk;/
nifompGm vrf;jyord kY ,aom"&mh ajcwdk Y
Nidrf;csrf;rIeJY ok cqD vSrf;cJhyD /”

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 186


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gayrJh od'¨w ¬ OD;jynfhuwHk;eJY?
olawmif;pm;&JU ausuGJ zG,f ta&mif t0wf 0wfum/
Zmwfed rfhwd kY pm;~uGif;pm;usef oydwfurf; cH, l&if;
vmyHk bk& if Mum;&m? 0rf;eJ a'gou
arwåmudk ol YESvH k;u ESifa ygh / oHk;Bud rf
ajray: wHawG; axG;/ aiG rkwf qdwfqG J wef;yD;
xGuf? wHk Y&D &D trwf awG vdkuf / rsufa rSmifukyf
ppfjrif;ay: wuf? zaemifh ql;wdk Y? a'goBuD;?
vrf;awG vlwef;awG Mum; 'kef;pdkif;oGm;aygh /
“bk&if a[h? OD;nGwf” ajymcsde fawmif r&vdku fcif
jrif;wyf wcG yfc Gyf jrnf[d rf; jzwfoGm;awmhw ,f/
bk&m;ausm if; wHwdki f;teD; vrf;auGYrS m awmifwH cg;udk
jrif& &m? {&mr vltk yfBuD;eJ Y
wdk;awmhr,f/ vltk yf tpGefwd kif;rSm vlawG
0ifvmrpJ / vrf;awG uG,faysmufu kefa tmifyJ
vlawG pk½Hk;vm? BuD;xGm;vm? olYa emuf
uyfvdku fvmMuw,f/ olY &JU wnfNid rf tMunfh
bk&if tdk tMunf heJY qHk aygh / zatBuD; a'go
rMumvdkuf / Ak'¨ &JU El;nHh rsu fvHk;rsm;
olY a'go rsuf cHk;ay: wav;wjrwf a&mufo Gm;?
'Daemuf rmef 0ifh ES drfh cspGm ajray:udk
'l;axmuf qif;cJhaygh/ rif;om;udk jrif&?
usef;usef;rmrm awGY&? ajrqefwmxuf
BuD;jrwfwJh olY acgif;u toa&? vltaygif;udk
tHhMo qdwfNid rf olY vrf;udk vdkuf apwJh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 187
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cefYn m;rIudk awG Y&? jrwfEdk; zG,f y/
'gayrJh bk& if aygufu GJ&JU - “'Dv dkr sKd;
qHk;&owJhv m;/ r[m od '¨w¬ jynfawmf
0ifwmu tzmtax; 0wf? acgif;&d wf? nS yfzd eyf
pD;? Zmwf edrf hwdkY tpm awmif;owJ h/ ewfb 0rsKd;
aecJho l/ igho m;/ 'DjynfBuD; tarGcH?
ajrBuD;ay;wm &zdk Y? cd kif;csifw mudk
pdwfwdk if; uszd kY vufazsmufy J wD; &wJh
bk&ifw dkY tarGcH / oifh tqif heJY 0wfpm;yD;
vSHw0if;0if; cGg oH? ajcoH wcGyf cGyf eJY
vma&my/ Munf h? igh ppfom;awG vrf;ay:
pcef; cs? wNrdKUvHk; wHc g;rSm apmifha eMuyD /
'D ESpfq dk;awG twG if; b,fq D vSn fhaevJ/
rifh crnf;awmf idka~uG; cJh&? olY crsmrvJ
rkqdk;rvdk aexdk if? ok c uif; cJh?
wBudrf wcgrS aw;oH wD;oH em;rqifcJ h/
yGJvrf;t0wf wcgrS rqifjref;cJh? ckawmh
a&Tt 0wf 0wfvd kY olcrsm t0ga&mif t0wf pkwf
0wfwJh olawmif;pm; vifud k BudKae&aygh/
om;? bmhaMumif hvJ/”

“crnf;awmf” wJ h tajzvmw,f /

“'g igh trsKd;&JU "avh jzpfw ,f/”


“oifh trsKd;[m”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 188
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
bk&ifu ajzw,f / “r[m or®wu a&&if
rif;quf w&m &dS yD/ 'grsKd;awmh rvkyf pzl;/”
“vlom; rsKd;qufudk ig ajymwm r[k wf” wJh
ocifu? “rjrifomwJh rsKd;quf? yG ifh cJhy D;
yGifh r,f Ak '¨wdk Y&JU tqufu dk ajymwm/
ig ol wdkY trsKd;? olwd kY vkyfwm vk yfw,f /
ck MuHK&wm a&S;uvJ MuHK&yD/
NrdKU wHcg;0rSm ppfcsyf0 wf bk &if wyg;[m
olYom;? rif;om;udk &aoh &[ef;toG ife JY awGY?
arwåmeJY csKyfwnf;rIaMumifh? tBuD;jrwfqH k;
bk&ifw dkYxuf bk ef;wef;ckd;t&m omvGefo lrdk Y?
avmu taygif;udk u,fwifol[m ck ig
jyKovdk OD;nG wf? ta~uGudk wifav&mrSm?
olaqmif;vmwJh Opöm eJY toD; OD;udk
ESdrf hcswJh arwåm eJY ay;qyfjrJy J/
ck ig ay;qyfr ,f/”
'Dawmh bk& if wtHhwMo
ar;w,f - “bm Opö mvJ/” q&mjrwf bk&if&JU
vufudk nifom udk if,l / &dScd k;aewJh
vrf;xJudk? rif;orD;eJ Y bk &ifu wzufwcsuf?
vmMupOf? Nidrf;csr f;rIeJ Y pifMu,f rI
&aMumif; w&m;rsm;? urf;wd kY yifv ,f ydkufovdk
ynmudk aqmifwJh jrwf opöm av;yg;?

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 189


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tqifh av;qif h oD v &Spf yg; yg0ifwJh
vrf;jrwfay: a&Smuf vdkol? bk& if jzpfjzpf? ußGef
jzpfjzpf? a&S mufE dkifw Jh? BuD;jrwfo l? edrfho l?
ynm&dS? ynmrJh? a,mufsm;? rd ef;r? BuD;i,f r[l?
usifho lwdk if; taES;eJY tjref oHo &mpufu
vGwfxGuf? jrwfe dAÁm ef a&mufa pr,f h vrf;rS ef
&Spf &yf taMumif; ajymjyw,f/ ovdke JY olwdk Y
eef;awmf rkw f a&mufvmMu&m? oka '¨g 'e
rsufa rSmif rMuKyf zJ r[mpum;wkdYu dk aomufoHk;
olYvufe JYy J Ak'¨ oydw f ydkufvm&JU/
tvif;opfwck ,aom"&mtvS& JU jrwf Edk;zG,f
rsufvH k;wdkY vif;ap? rsuf&nf ajcmufapyD?
tJ'D n olwkdY Nid rf;rI vrf; 0ifa ygh /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 190


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

t|rusrf;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 191


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

aum[me jrpfu rf;e*& jrufcif;us,f


jyefYa ew,f/ Am&mPoDbk &m;ausm if;awGu
'Dudk EGm;vSn f;eJY ta&SUeJY ajrmuf pl;pl;
c&D;ES if& if ig;&ufMumr,f / jzLazG;azG;
[dr0g&JU xdyf cßGefwdk Y iHkYMunf hae&JU/
wESpfv Hk;yef;awGeJ Y jrL;~uG? acsm if;i,f &JU
vdIif;0if;0if;aMumifh tyif tky fwdkY pd rf;pd kpdk?
awmifa&Smwkd Y nifom? arT;&d yfwdk Yat;jr/
0ef;usif wckvH k;&JU pdwf" gwf[m uaeYxd
jrifhjrwf qJ/ EG,f ozef;&JU tjrpf? yifpnf wdkY
cGJtuf&m? t½Gufe JY jruf vdIif;wG efY yk 0gyg;
jcHKvTrf;&m? ausm ift kwfeD tyHkwdk Ytay: ?
csKH½IyfaxG;wkdY tay: ? naeavEk av;
Nidrfqdw f n§i f;vmw,f /a`rGNid rf qD'geJY
csdy f ,uf rtNydKwdkYu 0if;vuf xG ufvm?
xGif;xk ausmufj ym;wdkY ay: acG vmawmhw,f/
bk&ifw dkY vSrf; cJh& ma&mifpH k Murf;jyifxuf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 192
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
zGwf cke fayguf aexdki faygh/ yv’ifN ydKwdkYa tmif
ajracG;ndK om;arG;aeaygh/ awmifxGwf awG?
acsmif;? ed rfha &Sm jrufc if;awG? avnif;wkd Yom
rajymif;vJzl;? b0t&dyf tm;vH k;vdkwjcm;t&m
tm;vHk;r&Sdy D/ -- 'g bk& if oka'¨ g'e&JU
NrdKUawmf wnf cJh& my/ 'D uawmif ay:
aetapmif; a½Ta &mif tjyma&mif naecsr f;rSm
Ak'¨ t&Sif udk, fawmf rlyD;ol Y trsKd; taqG
taygif;wdk Y Mum;emzdkY w&m;a[mcJh av&JU /
tdrf;? usrf;jrwfwdkY rSm oifw dkY zwf &r,f?
a&S;tcgu &dyf omvrf;awG? a&yef;awG?
uefawG? ESi f;qD&Hw Jh pBuøjrifha wG?
ywfvnfr Sm r@myfawG cef YxnfvSw Jh
eef;aqmifawG woDwef;eJY O,smOf? om,m
MunfEl;zG,f pcef;bmrSm? pnf;a0;Mucd kuf?
ylaZmf cHvdk Y ocifxl;uJ xkd ifa ew,f/
y&dowf taygif; olY EIwf t[udk apmihfp m;um
wdkYt m&Sud k ,OfapwJh ÚmPf Mum;Mu?
ouf&Sd owwå 0g uka#av;&m 'DyGJu dk
MuHKBudKufMuw,f/bk&ifh vufsm zufrS mol
xdkifw,f? ywf vnfrS m ous rSL;rwfawG?
teE´? a'0'wå? --- weef;vHk; yJ/
aemufr Smawmh oif uef;0g0,f oHCmxk?
olawmfp if taygif;&JU tBuD;tuJ om&d ykwf?
arm*¾vmefwdk Y &yfa e&JU / ol Y 'l;Mum;rSm?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 193
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
MunfndKzG,f rsuf ESmudk cav;&JU tHhMo
rsuf pdeJ Y pdkufMunf h &m[kvm; jyHK;ae/
ajc&if;rSm ,aom"&m? vG rf;aqG;rI uif; yD?
rNrJwJh tm½kH udkr rSD 0JwJh arwå m?
tdkjcif;uifwJ h b0? aojcif;aovGe f&m
aemufqHk;aojcif;jrwf? olwdk YES pfO D; atmif yGJ
a&SU½I odjrifc JhyD / 'gaMumifh vufudk
olYvufa y: wifxm;? rdrd aiG wbufr Sm
olY ouF ef;p0g0gudk &pfxm;&JU?
oHk;yg;avmu em;pGifh ae&ol& JU
teD;qHk; rSmy/ Ak'¨ EIw fawmf zsm;u
xGufvmwJh w&m;jrwf&JU teJi,f udkawmif
igrajymEdk if/ igu aESmif;acwf pma&;wOD;rQ?
ocifhu dk? olv lawG cspfwmud kcspfol?
ÚmPfawmf ,Hkvd kY? 'DZmwfv rf; ajymorS s?
'gayrJh usr f;awG ausmf yD;awmh rajymwwf?
wcsdefu opfvG if tm;aumif; vl taygif; pGJ& m
usrf;ta&;eJ Y a&S;t"dyÜ g,f tcsdef aMumifh 0g;yD?
£Ed́, naeEkEk rSm Ak' ¨
a[mwJh w&m;udk eJ eJawmh ig od &JU/
emolawGuvJ jrif&wmxufudk
uka#uk #m csDyD; yd kaMumif; usrf;rSm qdkw,f/
ewfawG 0dnmOfawG tukefvmpkMuordkY
aumif;uif owå r bH ktxd ajymifwvif;cgum?
tarSm ifqH k; i&JawGvJ twm;tqD; yGi fhuke fowJh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 194
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aeYtvif;[m i&J awGvJ twm;tqD; yGih fukef owJh/
aeYtvif;[m tcsde fudk vGef yD; zifh ETJ YcJh?
awmifxGw fwkdY ay: ES if;qDa &mif 0if;yae?
nu ½I dajr§mifxJ? aeYu awmif ay:u
em;axmifa eMu[ef yJ/ olwd kY ESp fOD;Mum;
naecif;[m cspf pdwf rTe f? psmef 0if pm;
ewfunm[ef &yfa e&JU / nifom vdyfwuf
wdrfawGu olY qHau? Mu,f yGi fhawGu
olYo&zl&JU ykv JawG pde fawG? vuf
olYezl; ausmufr suf? euf ½dIi f;vmwJh tarSmifu
olY0wf ½kHy/ olY yifho ufav;awGu
oifhjyefYjyefYe JY jrufc if;ay: jzwf vmcd kuf
wkdYt &Si f w&m;a[mw,f / ol a[mwk ef; Mum;ol
'D jynf rSm olp drf; jzpfjzpf? ußGef jzpfjzpf?
Zmwfed rfh? Zmwfjrifh? tm&d, ef aoG;u vmvm?
rdvu©L awmwGi f;om;jzpfjzpf? ud k,fhaqG
udk,fhr sKd;ajymwJh bmompum;yJ Mum;owJh /
BuD;i,frwl? jrpfu rf;yg; pk olwkd Ytjyif?
iSufawG? wd& pämefawG? wGm;oGm;aumifawGvJ?
Ak'¨ &JU r[m arwåm t"dyÜ g,f odMu?
olY u½ke m pum; uwdud k cH,lMuowJh /
arsmuf? usm;? orif? tarT;xl 0uf0 H? acG; teJ Y
0HykavG? tnpf taus;pm; pG ef? ykvJc sKd;? ausmufpD
a'gif;? aqmif haMumif h zm;jyKwf? tpuftajymuf a`rG?
zGwf? vif;Edk Y?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 195
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tdrf;? jrpfvd Iif;wJh wzswfz swf vl;vmwJh ig;
o@mefawG eJY tusOf;usaewJ h olw dkYb 0?
olwkdYavmuf tjypfuif;rI r&SdwJ h vl eJY
b0wl tjzpf rSm tEl;tñGw f qH krdMuum?
taESm if tzGJ Y jywfyD pum;rJh 0rf;om odaygh/
bk&if ha&SU Ak '¨ a[mMum;wmawGuawmh-

Moif? trdw,/ rwd kif;wmEdk ifwJh [mudk


pum;eJY rwd kif;eJY/ twdkif; tqrJ hxJudkv J
tawG;jcnfjr§ if rcseJY / ar;ol rSm;w,f?
ajzol rSm;w,f/ rajymeJY /

usrf;pm tqdkt & yxrOD;qHk; tarS mif &,f


tJ'Dn wudk ,f awG;aewJh jA[® &,fom/
jA[®meJ Y tpwdk tJ'D rSm r&Sm aveJ Y/
olYudka &m tvif;udkyg

vlom; rsufapheJ Y awG Y&r,f r[kwf zl;/


&Smol vlY pdwfe JY odr,fw Jh r[kwf zl;/
uefYv efYum wck yD; wck uGmr,f? 'gayrJ h
aemufr SmvJ wck yD; wck/
Mu,fawG jyef&JU? rar;Muzl;? b0? aojcif;?
okc? 'ku© &Sdw,f qdk awmfy Dom/
taMumif;eJYt usKd; tcsdef& JU vrf;aMumif;? yD; b0&JU
rpJawmhwJh 'Da &[m
rajymif; rvJ pD;oGm;? jrpfwpif;vdk tquftpyfe JY?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 196
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vdIif;wokw faemuf vdI if;wokw fvdkuf? aES;csnf jref csnf?
olyJ? ol awmhvJ r[k wf- ta0;jrpfzsm;u
a&awG yifv ,fxJqD

pD;qif;oGm;w,f / 'gawG aeqD taiG YysH?


uG,fcJh vdI if;wdk Yudk wdrf tjzpf jyefay;um?
awmifawG ay: pD;us? avS smufq if;oGm;jyefw,f?
r&yf em;? Nid rf;rI r&Sdy g/
'g od &if awmf yD? t&d yf ta,mifawG csnf hom-
rdk;? ajr urÇmawG? olw dkYud k ajymif;apwJh
ajymif;rI awG? ½kef; & uef& r[m puf 0ef;?
bolrS r&yfem;Edki fcJh /
rawmif; eJY? tarS mif vif; rvmzl;? qdwfNid rfqDu
bmuHrS awmif;cHraeeJ Y? pum; rajymwwfz l;/
emusO f tusihfawG eJY pdw fqif;&J rcHe JY/
nDtudk trwdkY? emOD;?
ulu,frJ h ewfawGqD yo rawmif;eJ Y/
aoG; rylaZmf eJY? opfoD;eJY rke fY raußG;eJY /
udk,fh twGif; rSmom vGwfajrmufa &; &Sm &r,f?
udk,fh tusO f;awmif udk, fjyK&JU/

tjrifh qHk; rif;vdk tmPm vlw dkif;&Sdw,f /


xufatmuf nmaus wefc dk;&Si fawGr Sm vdkyJ /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 197


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ouf&Sdw dkif; owå0 grS eforQwdk if;rSm vJ?
qif;&J csrf;om uHjyK&JU/
qdk;? aumif;? aemufq Hk;udk yxr? yxr aemufqHk;
jzpfrS m? jzpfqJudk jzpfyD;u aqmifw ,f/
okc csr f;om bHk awGu ewfawGvJ
twdwf toD; tyGifh cH pm;w,f /
atmuf urÇmu? ewfq dk;awG twdw f a&S;qDu
raumif; rIuH cHp m;aeMu&wmyJ/
bmrS rNrJ? aumif;rI tcsdefMumawmh uk efoG m;?
raumif; rI Mumawmh &yf pJ/
aumif;rI ukod kvf jyKcJhrd wJh twGuf aMumifh
ußGef cHae&ol rif; topf jzpfvmEdk ifw,f /
vkyfr d rvkyf rdwmawGaMumifh rif; pHol
pkwfjywf vSnf hvnf& r,f /
þxuf jrifhwJh b0rsKd; wuf csuf wuf?
ydk;avmufxuf edrfh edr fh qif;csifvJ qif;r,f?
b0 toacF sacswdkY &JU tqHk;u 'Dv dk?
toacF s tqHk;u 'DE S,fh /
rjrif &wJh 'Dp uf vnfaepOf twG if;rSm
r&yf em;? rNidrf;csrf;? wefY &yf &m r&S dEdk ifz l;/
wufol us? uso l wuf eJY?

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 198


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
bD;axmufawG vnfwm r&yfe m;awmhz l;/
ajymif;vJ rI pufrS m wk yfaESmif cHMuum?
aESmifBudK;udk csKd;azmuf xGufv rf; r&Sd cJh& if
teEÅ jA[®m &JU ESvHk;om;[m usdef pmrQ?
emaygh owå 0gwd kY 0dnmOf/
oifwdk Y csnfa ESmifrxm;/ owå 0gwdk Y 0dnmOfvJ
csKd&JU? jA[®m&JU ES vHk;om; Nidrf;csrf;rIyJ /
'ku©xuf apwem tm;BuD;? aumif;wmu
ydkaumif;-taumif;qHk;-ajymif;vJ/

ighnDa emifwkdY rsuf&nfeJ Y idkwJh ig?


urÇm 'ku©aMumifh toJu GJol ig Ak '¨?
&,f&JU? aysmf&JU? vGwfajrmufa&; &Sda ew,f?
'ku©om;wdk Y? odMu
udk,fhaMumifh udk,f cH pm;&wm/ bol urS
&Sif zdkY aozdkY? puf0 ef;ay: vnf ywf zdkY
'ku© vSnf;axmufa wGeJ Y? rsuf& nf bD;acG?
ewDå vSnf;yawmif; erf;zdkY
ayGYz ufzd kY twif; t"r® cdk if;aewm r[kwf/
MunfhMu? ig trSefjyr,f / i&Jxuf ed rfh pGm?
rdk;xuf jrifh pGm? ta0;qH k; Mu,fwdk Y jyify?
jA[Ám ae&mxuf a0;&m?

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 199


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tp rwdk ifc ifrS m? tqHk;&,fv dkY r&SdzJ eJY?
xm0& av[mjyifvdk aocsm rkc s?
aumif;&m a½GUwJh wef cdk;awmfw ck wnf&S dw,f/
olY w&m;wkdYo m NrJo y/

ESif;qD yGif hay: ol wdk Yxd xm;wmaygh?


Mum½Gufwd kY olYvuf yH kazmfxm;wmyJ /
ajrarSm ifrS m? taphwdk Y wdwfqdwf rIxJ rSm?
aEG0wf ½kH ol ,ufwmyJ/
xdefnD;wJh wd rfawGa y: olY yef;csDum;aygh/
a'gif;NrD;ay:rSm ol&JU jrawG yJy /
Mu,fawGrSm olYu Gef;/ vQyfp D;? av? rdk;wdkY
ol&JU aus;ußGefawG y/

tarSm ifxJu ae vlYE SvHk; ol zefqif;w,f?


tcGHn dKawGeJ Y bkw f&JU a&mifpH k vnfw H?
tNrJBudK;yrf;ae&m a&S;acwf trsufeJ Y tysuf csp fzG, frI jyKcJhjyef/
a½T yef;&nf pkwfi Suf todk ufxJu OawG
olYb@m? ysm;&JU ajcmufem;yg tcef;i,f
olY ysm;&nf tdk; / y½Gu f ol Yenf;awG udk od?
csKd;jzL aumif;aumif; odw,f /

trJaumif; tdr f o,f csdef vif; ,k efY awmifyHha wG


ysHUzdkY jzef Yay;um? 0Hy kavGr udkv J

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 200


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
om;wdkYqD ydk Yay;w,f / tcspf rJhwdk Yudk
tpmeJY taqG &S may;&JU /
b,ftoHk; rSmrS zsufwm - wef Ywm rcH &?
tm;vHk;u BudKuf &JU? Ed kY& nfc sKd jzLjzL
trdwd kY& if ,lay;? a`rGi,fw dkY udkuf &m
tjzLpufw dkY aqmifwm ol /

csDwuf ol N*ØKvfw dkY& JU aw;*Dwudk


tjrif rJh rdk;cGif rSm ol zefq if;ay;w,f /
ajr&JU usif;eufrS m a½T r[l& m? eDv m?
ausmufjymwdkY ol 0Sufw ,f/
vQKdU0Suf csufawG tNrJ azmfx kwfaeusrd kY
awmajr pdrf;vJ hvJhr Sm ol xkd ifwJ hum
qD'gyif ajc&if; tyifa ygufawG ,k,?
t½Gu ft yGif h yHkazmfawmhw m/

owfvJ owf? u,fvJ u,fw,f/ vGwfajrmufa&;


BudK;pm;rIu vGJv dkY bmhaMumifhr S ra½GU &Sm;/
olY jcnfjr§if arwå meJ Y b0/ aojcif; eJY
qif;&Jjcif; ol Y vG ef;rsm;/
jyKvJ jyK? zsuf vJ zsuf? tm;vH k; jyKjyif?
ol jyKwm jzpfcJ hwmxuf yd k aumif;&JU?
olY vuf wkdY pD pOf tyfw Jh vSy o@mef
wajz;ajz; yHka y:vmcJh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 201
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oifwdk Y jriforQrSm olY vuf &myJ aygh?
rjrifwmu ydk&JU / vl Y ESvHk;awG? pdw fawG?
vlwdkY &JU tawG;? trl tusifh? pdwfq E´awG?
r[m “w&m;” csnfa ESmifxm;ay/

rjrif &zJ? opöm&Sd vufeJ Y uln D?


rMum;&? rk efwd kif;xuf jyif;jyif;pum;qd k&JU /
Mum&Snf qif;&J j'yfuef;ud k yHkazmford kY
arwåm u½k em vl &cJh /
bolYudk rS ol rxDrJhj rif rjyKwwf zl;/
olYudk y,fo l ½IH;? vdk ufol jrwfwmyJ/
aumif;rIu dk Nidrf;rI? csrf;omrI ay;qyf?
raumif; rI &&JU qif;&J/

ae&mwumudk jrif? tm;vH;udk ol jyK?


trS efjyK qk csvd rfhr ,f/ rSm;wm jyKav
nDwlwJh wkHYj yef rI jyKvk yfvdr fhr,f/
"r®[m Mumwm wcka y/
olrSm trsufxG ufwm? cGif hvTwfw mr&Sd? ol Y
twdki f;twm wdusvS/ olY csdefcG if trSm;uif;/
tcsdef ta&;rBuD;/ eufjzef r[kwf cJh& if aemuf aemif
tcgrsm; qHk;jzwf rSmyif/
'gaMumif h olo wf 'g; rdrdu dk,f jyefx dk;?
rw&m;wJh w&m;olBuD; umuG, frJh &/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 202
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vSsmvd rf rkom;aMumifh ysuf pD;? cdk;om;'g;jr
cdk;cJhw m jyefay;&/
'g w&m;rQw rIqD a½GUaewJ h w&m;?
b,folrS ra&SmifuGi f;Edki f? qD;wm;vkd Y r&?
olYESv Hk;u arwåm? ol Y tqHk;owf uawmh
Nidrf;csrf;rI? NyD;jynf hpHk rI? vd kufe mMu/
usrf;pmtqdk rSe f&JU? nDtudkwkd Y? vlY b0
a&S;twdw fb0&JU tusKd;puf rQom jzpfw,f/
twdwf raumif;jypf 'k u© aomuudk aqmifusO f;?
twdwf rSef csrf;om aqmifw,f/
pdkufwmudk &dwfwmyJ/ [dk v,fawG Munhf?
ESrf;[m ES rf; jzpfw,f / pyg;[m pyg; jzpfw,f/
qdwfNidr frI eJY tarSmifxkwkd Y odMuom;/
vlYuH ovdk jzpfvmw,f/

ESrf;? pyg;? twdwf b0u usJcscJhavorQ


udk,f pdkuf cJhwmudk &dwfo l vm&w,f/
oleJY ajrBuD;udk zsufwJh aygif;yifawG
tqdyf yif awGvJ 'D ES,fh /
enf;rSe f BudK;pm;? 'gawGud k EIwfy pfr,f?
ysKd;yifa umif;awG ajrrSm pdkuf r,f qdk &if?
ajrvJ atmifj rif? vSy? oefY pif vmr,f?
oD;xGuf aumif;rG efr Smyif/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 203


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'ku© b,fu ayguf zGm;aMumif; odol wOD;?
onf;cHpdw f arG;? twdwfu raumif; jyKcJh orQ
ta~uG;awG arwåm opöm eJY jyef qyf zdkY
BudK;yrf; tm;xkw fygu

bolrS rvdka p&? twå wPSmeJY trS m;


aoG;xJu vHk;vHk;vsm;vsm; xkwf ypf u?
edrfh usp Gm qif;&J cH? raumif; jyKwmudk
taumif; eJY wHkYj yef ygu?
aeYp Of aeYwd kif; u½k emw&m;eJY? jrifhj rwf?
rQw? Muifem? rSe fuef pGm aexdk ifu?
tvdk &rufudk aoG;&J &J tjrpfeJY EI wfy pf?
b0 wPSm tqH k;owfygu?
aowJhcg ol rd rd aemuf rSm b0Zmwf
ydwfxm;cJhw,f / raumif;rIawG aoysufyD?
aumif;rIa wG jrefqef? BuD;rm;? a0;eD; jyefY
toD;tyGif hawG vdkufvmyD/
oifwdk Yb0 ac:wm ol aezdkY rvd kawmh?
ol pwifp Ofu pwif cJhw Jh t&m
yD;qHk;yD / ol Yudk vl jzpfa pcJhw Jh
OD;wnfc suf yD;yDo m/
awmif;wrI awG rESd yfp ufawmh? 'k p½d kufawG
raypG ef;? ajrqefwJ h ok c 'ku© 'Pf

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 204


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olY xm0& Nidrf; rIxJ rusL;0if? aojcif; ?
&Sifjcif; rjzpfa wmh/ ed AÁmef
a&mufoGm;aygh / ol[ m b0eJY wom;xJo m/
&Sifawmh r&S if/ csrf;om&JU? jzpfrI rjzpfawmh
Moif? rPd y'f arh? Moif? ESif;puf 0if;ywJh
yifv,fx J usqif;aygh /
'g ur® w&m;awmf yJ? avh vmMuukef /
'kp ½dkuf acs;an§mf tm;vHk; ukef pif rSom?
Nidrf;oGm;wJh rD;vSsHv dk b0 aorSom?
aojcif;vJ aoawmhwm/

“ig jzpfw,f ”? “ig jzpfcJ hyD”? “ig jzpf r,f”


rqdke JY/ wnf;&mqdk;? wnf;&maumif;? arho l
owd&ol c&D;onfawGvd k aoG;om; wtd rfu
wtdrf ul;w,f rxift yfz l;/
b0awG& JU aemufqHk; jzpfw Jh 'D &v'f
pMu0Vmay:rSm xGufay:vdk Y vmwm/
ydk;[m ydk;jcnf iifovdk td rfud k jyKyD;
aewm jzpfw,f / a`rG[m

OcGHu aygufyD; ta~uG;eJY tpG,f &ovdk


vIyft m;eJY j'yf &w,f/ tarG;yg usLaph
ausmufaqmif? ajrEk? oJay: ysH0 JcJh um
EGHxJ a&muf? aygufyG m;avh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 205
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
u,fzdk Y? 0g? emapzd kYvJ xGufvm&JU/
olowfqdk; aorif; xdk;ESufvmwJhcg?
ol&JU roef Yao;wJh tydkif;[m tema&m*g
awmify HeJ Y vSn fhvnfwm/

El;nHhol w&m;ol ao&if? avcsKdaoG;?


urÇm ydkvSv m? uEÅ m& pdr fhp rf;
edrfh qif;oGm;yD; yd koef Y? ydk 0if;yum
jyefxGufa y: vmav[ef/
ukodkvfaMumifh csrf;omwJh b0 &&Sdw,f /
tukodkv faMumif h ouf wrf; wdk&jyefw,f /
'gayrJh uyf rqHk;cif 'D arwåm w&m;
rif;wum rif; pdk; &r,f /

bmu jzpfapovJ / tcsif;wdk Y? tarSm ify Jy/


tarSm ifu rod rI jzpfap? roda wmh t&d yfawG
wu,fxif? &csif? &awmh wG,f wm? 'gu
jzpfapaygh 'ku ©awG/
qifjcif wHk w&m;u jyñTef? Nidr f;rIu
tacsmudk ifwJh tv,fvrf;ud k vdk ufr,f h toif;
jrwfedA Ámef &JU vrf;udk vdku fr,fh toifwd kY?
opöm av;yg; em;qif/

yxr opömu 'ku© / tvSnf h rcHe JY/


oifwdk Y txifBuD;wJ h b0 'k u©&Sn fom?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 206
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
emrI yJ NrJ&JU/ aysmf rI qdkwmawG
em;yD; ysH iSuf wkdY yrm/
arG;pOf 'k u©? ulu,frJ h t½G, f 'ku©?
vli,f ½G,f 'ku©? b0 txGw ftxd yf 'ku© /
at;puf qHjzLt½G, f 'ku©? ao&jcif;?
'gawG jynfh &JU oifh b0/

tcspf csKd& JU/ 'gayrJh rom rD;vQHu


acgif; tHk; &if`rGm? wG, fuyf EIw fcrf; erf;vdrf h/
ppfr mef pG rf; 0ifh &JU? Ad kvfr SL;eJY bk& if&JU
½dk;qpf vif;w qdwf vdrf h/

urÇmajr vS&JU / awm owå 0gwd kYuawmh


&Sifa &; iwfrGwf ordk Y csi f;csif; owfa eMu/
aumif;uif wdkY eDv ma&mif/ vlawG iwf rGwf
idkawmh? wpufu avrS ray;Mu/

emoludk? ylaqG;oludk ar;? wud k,fa&


azmfrJ h awmifa 0S;eJY ',d',dk if oGm;ola r;/
“b0 cspf vm;”vdkY / arG;vmawmh idkwJh cav;
rSefw,f olw kdY tajzay;/
'kwd, opömu 'ku ©&JU taMumif;&if; /
&r®uf rvm? zmom ay:wJh 'ku© b,f
&SdrvJ/ tm½kHod eJY tm½kH aESmrd?
&r®uf rD;yGm; aumufvmw,f /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 207


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Dvdk eJY wyf rufrI &r®uf wPSm avmifu ßGr f;?
t&d yfawG wG,fwm? td yfrufudk pGJv rf;Mu/
tv,fr Sm twår Sm; pd kufxl? 0ef;usif rSm
xif& ½kH urÇmjyKMu/

[dkrSm zuf tjrifhudk rjrif? ta0; £E´& JU


rdk;cG ifu vGifhw Jh aw;oHomudk rMum;/
trSm;ud k y,folt wGuf xm;wJh b0rSef &JU
ac: oHudk EIwf tjim;/

'geJ Y ajr&JU ppf? &ef awG &r®u fawG yGm;/


'geJ Y tvSnfh cH ESvH k;wdkY aqG;? rsuf& nfpD;
'geJ Y &r®uf? remvdk pdwf? trsuf? trkef;wdk Y wd k;/
'geJ Y aoG; pGef ES pf toD;oD;

ajc½dk if;eDawGeJ Y vd kufMu/ 'geJY pyg;


ayguf &r,fh ae&m tjrpfawG tyGifha wGeJ Y
tqdyf yif aygufawmhw,f/ rsKd;aphaumif;wdkY rSm
us - aygufp &myif r&Sd cJh /

tqdyf &nf rl;arhum 0dnmOf xG ufcG gvm


aomufvdk pdwf jyif;ys uH jyefvnfa &muf cJh
tm½kH pGJjyefum twå pwif&m?
vSnfhpm;rIopf awG &cJh /
wwd,u 'ku©& JU tqHk;/ Nidrf; csr f;rI
twå csp frI? b0wyfrI atmifE dkif a&;?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 208
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tjrpfw G,fwJh wPSmud k &ifr S EIwfy pfa&;?
twGif; &efyGJ Nid rf;at;a&;/
arwåmtwGuf? xm0& tvSudk qkyf udki fa&;?
toa&txGuf? twå Edk ifa &; aysmfr ItwG uf
ewfwdk Y [dk zuf aea&;? ra&;Edki f "etwGuf?
taumif; rGef qHk; ul nDc suf
ay;jcif;? arwåmeJY wm0ef xrf;aqmifj cif;?
pum;csKdom? tjypfrJ h b0? xm0& &wemrsm;
odkrSD;a&;? 'D "eawG b0rSm rarS;jy,f?
aovJ tjypf rwif &mom;/
'geJ Y 'ku©qHk;? b0eJY aojcif; pJ?
qD crf;&if qD rD; b,fv dk vif;vuf rvJ/
aqG;zG,f pm&if;a[mif; &Sif;yD? topf pifMu,f&JU/
'geJ Y auseyfrI &cJh/
pwkw¬ opömu vrf;/ us, fajymay&JU?
ajc tm;vH k; eif;Edk ifa tmif &S if;? vG, f? eD;oy/
jrwf &S pf& yf vrf;/ Nid rf;rIe JY cdk &mqD
wef;wef; a&muf &JU/ Mum;Mu/
[dkawmif xGwf ESpf ckqD ajcvrf; trsm; a&muf w,f?
ESif;wdk Y ywfvnf a½Twdr fvdyf wdkY 0ef;ae/
vrf;rwf vrf;jy BudKuf&mu wufvmol
urÇmjcm; p&m a&mufrav/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 209
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajcoefolw dkY jrif hrm; ab;xl? awmif&JU
&ifc Gif wdkuf cdku fwJh vrf; Murf; vdk uf&JMu/
tm;EGJ Yol ukef;edrfh wck yD; wck auGY0 dkuf
em;em;aeae wufMu/

'Dvdk yJ Nidrf;rI ay;wJ h &Spf &yf vrf;?


vrf;edr fh - vrf;jrif hwdkY eJY aygufa&mufEd kifw,f/
pdwfc dkifo l jref? csde JYol aES; / tm;vH;k
ESif;c awmifxdy f a&mufr ,f/
yxr tqif hu t,lr Sef / "r®ud k aMumuf pGm
a&Smufav/ jypfr Itm;vH k;udk y,fa&Smif av/
vlom; Mur®m pD &ifo l uHu dk owdxm;/
tm½kHudk Edk ife if;ap/

'kwd,u &nf ½G,f csuf rSe f/ ouf&S dtaygif;


arwåm xm;av/ &uf pufrI? avmbeJY
a'go csKyfa p/ udk,f hb0ud k nif;vmwJh
avajyyrm &S dapuG JY/
wwd,uawmh tajymrS efY/ EI wfc rf;wdkYu dk
twGif;u bk& if &Sd &m eef;wH cg;udk yrmvdk
apmifh xdef; / bk &if ES pfc sKdufatmif pum;wd kY at;aq;?
vSy ,Ofaus;apvdk /

pwkw¬ trltusifh rSe f/ jyKorQ trIwdki f;[m


trSm;ud k wdk uf? aumif;rIu dk wdk;yGm;Edki fap/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 210
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ovif; ykwD;vHk;wkd YMum; aiGjcnf jrif &ovdk
aumif;rIMum; arwå m jyap/
ydkjrifhwJh vrf;av;oG ,f/ avmuD udpö
vGefy D; olwd kY[m eif;a&Smuf Edk ifMu&JU /
pifMu,f rIrS ef? tawG;rS ef? txD;usefr IrS ef?
0ifp m;rIr Sef / tarG;rJh
taxmif eJY toif;aeqD ysHz dkY tawmif rjzefYe JY/
atmufajcav csKdjr? ab;uif;&JU/ udk, fht &yf
&if;ES D;&JU/ cG eft m;BuD;olwdkYo myJ
udk,fh odkufNrHKu cGm w,f/
om;r,m;udk cspfpdw f BuD;pG? ig od &JU/
taqGawG? b0&JU aysmf rIawG MunfEl; p&m/
b0aumif; &JU arwåm EkawG tusKd;&Sd& JU/
aMumufpdwf cd kifa yrJ h rrSe fyg/
'Dvdk b0 ae&r,fh toifwkd Y? aeMu
udk,fh tm;eJr Iudk a½TavSc g; jyKav/
'D pdwful;,OfawGe JY aeY pOf ae&if;
ydkvSwJ h trS efqD wufMu/
'geJ Y ydk xif& Sm;wJh tjrifhawGq D a&muf?
wuf& vG ,f? 'kp ½dkuf 0efxky f ayghvmr,f?
tm½kH taES mif tzGJ Y csKd;azmufvdkp dwf BuD;vm?
vrf; a&mufvmvd rfh r,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 211
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Dvdk tp pol yxr tqif h a&mufa ygh/
jrwfopöm rsm;? &Spf &yfv rf;? ol odw,f /
ajcvSrf; teJ -trsm; vdkufu m 'Dvdk vlr sKd;
edAÁm ef csrf;om &r,f /

'kwd, tqifhrS m &yfol ,Hk rSm;rI uif;?


vSnfhpm;rIawG uif;? twGi f; wkdu fyGJ Nid rf;um?
wPSmudk Edki f? yk a&m[d wfawG usr f;awG pGef Yy,f /
aemuf wb0yJ aeawmhr Sm/
a&SUrSm awmh wwd,tqifh / cefY x,fwJh pdw f
oefY& Sif;? pifMu,f cJh yD/ Nidr f;rI tppfeJ Y
ouf&Sd tm;vH k;udk arwåm yGm;cJhy D/
b0 qHk; yDrd kY b0&JU

tusO f;axmif NydKyD / tdrf;? touf &Sd pOf rsu fjrif


b0rSm yJ olawmf pifawG Ak'¨awG?
pGef;pufrJh pd wf &Sif awG pwkw¬ tqifhe JY
yef;wkd ifjrwf a&mufMuay/
ppfonf owfxm;wJh aMumufzG, f &efol rsm;yrm
'D tqifh wdkYv rf; tjypf q,fy g; vJa eyg/
twåc spf pwkw ¬rI? t,l rSm;? ,H krSm; - oHk;ck?
aemuf ESp fck -trkef;eJY wPSm/

'D ig;ckud k atmif Edk ifol av;qifh rSm


oHk;qifh a&mufyD / 'gayrJh use fwmu?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 212
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajray: b0 cspfr I? ewfb 0 vdkc sif rI?
~uGm;rI? rS m;rI? rme/
[dk ESif;azG; awmifxGwf rSm &yfaewJ hol
rdk;jymu vGJ bmrS olY txuf r&Sdovdko m?
'D tjypfawGudk owfjzwfyD;wJh olvJ
edAÁm ef tpGef; a&mufv kdYvm/
olYudk ewfjA[®mwdk Y ted rfhuae tm;us?
olYudk ysu fqJ oHk;avmu rvI yfEd kifav/
olYb0 aeyD;yD? aojcif; aocJh yD/
uHw&m;u tdr fopfawG
rjyKawmhzl;/ bmurS r&Sm zJ? tm;vHk; &/
twå y,f&m? pMu0Vm “ig” jzpf oGm;/
edAÁm ef[m jywfwmvdkY oifo l &Sd& if?
olwdkY vdrf b,f ajymygh/
edAÁm ef[m touf&S ifwmwd kY oifjy&if?
olwkdY rSm;w,f ajymygh / 'gudkv J rod?
qD;rD;ysu fwdkY tvGef bmtvif; vif;rS ef; rod?
b0rJh? tcsde frJh csrf;om rod /
vrf;xJ 0ifMu/ jypfrI wcku dk ajceJY
eif;acsol c&D; aygufvSy D/
vrf;xJ 0ifMu/ pd rfh prf;wd kY pD;ae&m
a&iwf ajyapvdrf h/ raoyef;wdk Y yGifha e?
wvrf;vHk; aumfaZm0if;0if; cif; &JU / tvQifqHk;
tomqHk; tcsde fwdkY jynf hae/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 213
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ausmuf rsuf pdwkd Yxuf w&m; &wem yd kuJw,f /
w&m;t&om ysm;ovufxuf csKd&JU / w&m;"r®
csrf;om Ed Iif;&mrJh w,f/ w&m;eJY aea&;
ig;yg; oDv emMu-

rowfeJ Y? u½kem xm;? ted rfhqHk; owå0 gudk


txufqD wufvS rf;&Sm pOf rowfrda pvdk /
&ufa&mpGm ay;av? ,lav/ bolYq DurS
avmbeJY? t"r®e JY? tvdr feJ Y r,l&/
rrSe foufao rxGu feJ Y? *H k;racsmeJ Y? rvdrf eJY
opöm[m twG if; pifMu,f rI&JU pum;uG JY/
todÚmPf arSmufr Sm;r,fh aq;eJ Y t&nf a&S mif &m?
pdwfMunf? udk,fo efY &Sif;? aomr&nf rvdky g/
tdrf eD;csif; ZeD;udk rxd eJY / w&m;r0ifwJh?
rawmfa&mfwJh aoG;om; jypf rI rusL;vGe feJ Y/

'Dpum;awG eJY wdk Yocif tz? trd? om;orD;?


taqGc ify Gef;wkd Y 0wå&m;taMumif; a[mcJhw,f /
ajc roefao;ord kY vrf;jrifhudk rvd kufE dkifa o;?
tm½kHaES mifBudK; rjzwfawmufEdk ifao; olwdkY
'D aoG;om; b0ud k aexdki f&mrSm?
arwåm u½k em yGm;rsm;um? tif &Spf &yf
vrf;ay: yxr ajcvSrf;rSef csEdk ifa&;
b,fvdk tjypfrJh rJh ae&r,f oifw ,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 214
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pifMu,f? av;jrwf? onf; cH Muifem&r,f /
udk,fhvd k touf&S ifol tm;vHk; cspf &r,f /
taMumif;u raumif; MuHK&um twdwfu raumif;rI
jyKwJhtusKd;? aumif;wm aumif; rI&JU tusKd;yJ/
tdrf &Si f[m rdrd udk, fu twåudk
y,fxkwfu m avmuudk ulnDavoavmuf?
aemuft qifh rSm csrf;om okc &&Sdum?
ydkjrwfw Jh b0 &&Sd r,f/ 'gudk ol
[dk t&if ua&m &mZN*ØK[fu 0g;awmtwGif;
wdkYt &Si f vrf;a&SmufpOfuyg a[mcJhw,f /
wrdk;aomuf rSm ol tJ' D vrf;a&SmufcJh &m?
tdrf h&S if od *Fgv a&rdk;csKd;? ajrudk
rdk;udk? t&yfav;rsufE Smwkd Yudk OD;cd kuf?
&Sdcd k;ae? qefjzLqefeD vufE Spf zufeJ Y
usJaewm jrifawmf rlw,f / “bmaMumifh rsm;
'Dvdk &Sd cdk;ovJ? taqG ” ocifu ar;&m?
“t&S ifjrwf? tm½kPfwuf? vky fief; rpcif rSm?
txufaumif;uif? atmuf ajrBuD;? wkduf cwfvmorSs
avwdkYu tr*FvmawG [efYwm;zdkY
zdk;az;pOfquf oifjycJhw Jh tavh yg/”
'Dawmh avmuxd yfwifu- “qef rusJe JY?
tm;vHk;udk arwå m tawG;-tjyK a0av/
rdzwk dYudk tvif;a&mif xGuf& m? ta&SUtjzpf?
q&mwdkY udk vmbfoyfyum 0if&m awmiftjzpf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 215
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
om;eJY r,m;udk cspf rI Nidrf;rI ta&mifwdk Y
vif;vuf&m? aeY tm;vHk; qHk;&m taemuf tjzpf?
taqG? cif yGef;? vltm;vH k;wdkYud k ajrmuftjzpf?
ted rfhqHk; ouf& Sdwkd Yudk atmuf? &[EÅmrsm;?
ewfaumif; ewfjrwfr sm;wdk Yudk txuf &yf tjzpf /
'Dvdk enf; tr*F vmtaygif; wm;Edkif r,f?
'Dvdk enf; t&yf ajcmuf rsuf ESm vHkjcHKr,f/”
olYwynf h&if; ouF ef;0g0wfr sm;udkawmh?
Edk;x vif;,kef ES,f? b0 csKdi fh0S rf;ed rfhu ysHwufum aeqD
ysHol rsm;ud kawmh?
olwdkYud k apmif hxdef; &m q,fyg;? 'o
oDv oifj yw,f/ &[ef;omrP wyg;[m
wHcg; oHk;ayguf? tawG;tac: oHk;vD?
pdwft ajcae
ajcmuf& pf? wefcdk; tpG rf;ig;yg;? pifMu,fr I&JU
wHcg;jrwf &S pfy g;? em;v,f rI enf;vrf; rsm;?
£'D̈? Oyu©m? olawmf pif pd wft zdkY
ewfMoZmxuf csKdw Jh tpm;pmjzpfw Jh
pD;jzef;rIBuD; ig;yg;? psmefrsm;? yD;awmh
udk;uG,f&mBuD; oHk;yg; od &r,fw Jh/
wynfhwd kYudk b,fvk d aeenf;vJ oif w,f/
tcspfe JY "e ñGwfuG if;u uif;uif; aezdkY?
bmudk pm;? aomuf? o,faqmif-ajymif txnf oHk;p?
t0ga&mif? csKyfyD;om;? ykc Hk;vGwf qifjref;&?

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 216


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cg;ywf? oydwf? a&ppf/ 'D vdke JY jrifhjrwfwJh
ouFef;0g tzGJ Ytpnf;? igwdkY oHC&JU
tajccHBuD;udk ol aumif;pGm cscJh &m?
uaeYxd urÇm udk u,fzd kY &yfw nfae&JU/

'geJ Y wnvHk; ol w&m; a[majymcJhw,f /


b,frsu fvHk;rS mrS td yfjcif; rouf? Mum;ol
rarm ryef; yDwde JY 0rf;ajrmuf&JU / bk &ifv J
w&m; qHk;awmh? &mZyv’ ifay:rS xum?
zdeyf cßGwfu m? olY om; a&SUrSm OD;cdkuf yD;
ouFef;pud k erf;um? “tdk om;? ighudk
oifh y&dowfrSm tedr fhqHk; tjzpf vufcH ygh /”
csrf;ajrhaeyD jzpfwJh ,aom"&mtvSu -
“jrwfpGm bk& m;? oifh w&m; Ed kif iHh b@mudk
&m[kvmud k tarG tjzpf ay;ygav” vdk Y
ajymjyw,f/ 'D vdke JY 'Dol oHk;OD;
vrf;ay: a&mufaygh/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 217


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

plVtbd"gef

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 218


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

]Armpmzwf y&dowf tzd kY r&if;ESD;ao;zl; xif &wJh a0g[m&rsm;


udkom ay;xm;ygw,f / opö m? 'ku©? Ak' ¨? ed AÁmefpwJh ArmwdkY em;,Ofy D;
pum;vHk;wdk Yudk ray;awmhyg/
yHkES dyf pmvHk; tcuft cJaMumifh ouú# pum;vHk;awG Arm
ynm&S ifr sm; oHk;aeus tu©&mrsm;eJY razmfjyEdki fygzl;/ tvsOf;oifh
ovdkom tu©& mzvS, f xm;ygw,f /}

qifhav;qifh - aomwmywdå? ou'g*grd? tem*grd?


t&[wåq dkwJh? r*fav;wef? zdkv fav;wef
twå0 g' - rdrd udk,f rdrd &S dw,fqd kwJh ,HkMunf pdwf? wenf;
ouúm,'d |d
tawG;rS ef txD;usefrI rSe f - 'DE Spfc keJ Y pifMu,fr IrS ef? 0ifpm;rIrS e f
pkaygif;yD; or®m tmZD0? or®m 0g,r? or®mowd? or®morm"d wkdYu dk
jyefqdkx m;wm jzpfw,f/ ]tawG;rS efu} or®mowd? ]0if pm;rI rSe fu}

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 219


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
or®morm"dud k qdkvd kaMumif; xif&Sm;ayrJ h? ]pifMu,frI rSef } ESi fh
]txD;usefr IrS ef} b,f[mu or®mtmZD0? b,f[mu or®m 0g,ru dk
jyefxm;rS ef &dy fzrf; r&yg/

tajymrSef - ]ygVd} or® m0gpm


tbdnm - jrifhrm;wJh ÚmPf ynm? tbdnmOf

trdw, ]wnf;? trd w} - rwdki f;wmEdk if


trlt usifhr Sef - ]ygVd} or® mur® EÅ/ wenf;? tvS yfrS ef
t,lr Sef - ]ygVd} or®m 'd| d? wenf;? tjrifrS ef
t&d, ef - ]ouú# t&f,ef? ygVd t&d,} jrifhjrwf? pifMu,f w,f
qdkwJh t"dyÜ g,f &w,f / £E´ Oa&my vlrsKd;pkBuD;udkvJ 'D vdky J ac:w,f /
'Dusrf; wae&mrSm txufw ef;vTm vl wef;pm;wkdY nT efw,f? rdvu©L eJY
,SOfxm;w,f /

t½ly &m* - ½ky fr[kw fwJh t&mrsm;udk (ausmf aZmrI? &J &ifh rI?
ynmponf) vdk csifwyf ruf pdwf/ wenf;? ½k yfr Jh bH ku b0udk wyf ruf
vdkcsifp dwf

t0dZ Æm - ]ouú# t0d 'sm } rodrI


todw - &aoh trnf? wcsKdUusrf;rsm;rS m umva'0Dv &aohv d kY
qdkw,f/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 220


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

tm

tmp&d, - ]ouú# tmpm&f, } q&m


£E´ - ]ouú# £jE´} ewfwk dY& JU bk &if? odMum;rif;
£ody we - &aoh wdkY aexd kif &m t&yf? &dyfom
O

O'¨p ö - udk,fhud k,fudk rQw w,fxifrI? [kw fyDx ifr I/ wenf;? ysHUvGifh rI?
awGa0rI
Oyg'ge - Oyg'gef? pGJv ef;rI

Mo

Moepf - ausmuf rsuf wrsKd;


MoH? Moif? Morf - bk&m;&Sdr cdk;cif? w&m;rxd kif cif ½G wf&wJ h tu©& mjrwf?
Armvdk OKH
MoH rPd y'fa r [krf - ]ouú#} OKH MumyG ifha y:u ausmufr suf?
ajrmufyd kif; Ak' ¨bmom0ifwd kY ½Gwf zwfavh&Sdw Jh azmfjrLvmwck
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 221
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

uEÅ - ausmufr sufwrsKd;


ur®u@ - ]ouú # - u&f ru@} a0'usrf;wdk YrSm ygwJh tyd kif; wydkif;?
0wfjyKyHk jyKenf;rsm; taMumif; wifjy oHk;oyf xm;w,f /
umr"ku f - ]ouú#} EGm;EdkY? EGm;wrsKd;u &w,f/
um½kE ´? u&E´ - usLyifwrsKd;
ukr Ç@ - ukrÇ ef? ewfwrsKd; vl rsKd;pk wrsKd;&JU trnfv dkYvJ trSwf tom;
&Sdw,f /
uko - jrufw rsKd;? oref;jruf
udk;uG,f& mBuD;oHk;yg; - wdo&P? o&P*H k;oHk;yg;?
uJu kv - ]t*Fv dyf} ocFsmwrsKd;
aumo - ESpfr dkif cef YeJ Y nD rQr,fvdk Y wcsKdUqdk &UJ
usef;rmapAsm; - rl&if;rSm ]Nidr f;csrf;ygap}vdk Y jzpf w,f? a&S;acwf
EIwfquf enf; wenf;jzpf yD; vlr sKd; tawmfrsm;rsm;rSm awG Y&w,f /
'Dae&mrSm (yOörusrf;) &aohawGu bk &m;avmif;udk pum;
qufrjiif;csifawmhw Jh twGuf ,Of,Ofa us;aus;eJY oGm;ygawmhv d kY
ESifv Twf wmygyJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 222
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
usrf;pm - bk&m;avmif; (0g) Ak '¨u ajym&mrS m tJ' Dacwf £Edé, rSm
wGifus,faewJh a0'pwJh a&S;usrf;awGu dk qdkvdk wm jzpfy D;? pma&;olu
nTef;&mrSmawmh yd#uwf usrf;rsm;udk qdkvdkw ,f/

cwdå, - a&S;acwf £Ed́, rSm vlw ef;pm; av;&yf &SdwJ ht euf


ppfonf awmfvlw ef;pm;? rif;rSL;rwf vlwef; pm;
cEdÅ - onf;cHp dwf
c&Do QHe - [dE´L ewfb k&m;wyg;
acwfoHk;acwf - bk &m;avmif;uae bk&m;jzpfwJhx d tydk if;tjcm; oHk;ck /
(1) 'la&ed'ge - ta0;acwf (t"d |mef) bk&m;jzpfzd kY t"d |mefw Jh
b0upyD; wkodwm ewfjynfrSm jzpfw Jhtxd (av;oacFse JY
urÇmwod ef;)/ (2) t0d'la &ed 'ge - ra0;wJhacwf (BudK;yrf; rI)? wko dwm
ewfjynfu pkawcsdefupyD; bk &m;jzpfw Jhxd / (3) oEdÅ aued 'ge -
eD;wJhacwf (csde f;qdkjcif;) bk &m;jzpf csdefuae y&de dAÁm ef0 ifwJh xd/
c&Do Qe - [dE´L ewfbk &m;wyg;

**Fg - £Ed́,jynfu emr,fausm f jrpfBuD; &JU trnf jzpfwJh tjyif? 'D


pmtk yfrS m trsKd;orD;&JU trnfvJ jzpfw,f? od'¨w¬ &JU udk,fv kyfa wmf
wOD;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 223
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
*aeoQ - [dE´L ewfbk& m;wyg;
*g,wd - a0'usrf;rsm;rS m awG Y&wJ h tu©&m ES pfq,fh av;vHk;yg uAsm
tzGJ YwrsKd;/ jA[®P vlrsKd;awG 0wfj yKwdkif; ½G wfwJh a0'usrf;vm
*gxmwyk'fu dkbJ “*g,wd”yJ ac:w,f /
*k½k - q&m? bmoma&; qdk if&m q&mjrwf
a*gh' f - ]t*Fvd yf} xm0&bk& m;/ [dE´L usrf;rsm;u jA[®m? r[mjA[®m
qdkwmeJ Y twlw l jzpfa yrJ h uAsm q&mu pum;vHk;tay:rSm
upm;xm;wmaMumif h bmomrjyef zJ ckvd k tu© &mzvS,f yD;awmhom
a&;vdkufw,f / Oyrm - wae&mrSm “a*gh 'f”ud k “*G 'f” (aumif;w,f)
qdkwJh pum;eJY ,SO fay;yD; upm;xm;wm awGY& r,f (wwd,usrf;
tqHk;yk 'f ½Iav/)
p

puf - (ygVd puú? ouú# pMu) bD;? bD;0ef;/ &H zef oHo &m puf tpm;
oHk;xm;w,f
puú0 g - ]ygVd} puú0gv? ]ouú #} pMu0gV - pMu0Vm
pMu - ]ygVd} puú 0wåd? ]ouú# } pMu0g&fwde f
pMumrif; - av;ußGef;vHk;udk yd kifw Jh rif;? wurÇmvH k;udk ydki fwJh rif;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 224


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pMum - ]ygVd} aomwd¬u? ]ouú#} oGofwdu [dE´LwdkY &JU jrifhjrwfw Jh
trSwf tom;wck? [pfwvm emZDw dkYu ,ly D; oHk; zl;yDr dkY vlw d kif;
jrifzl;Mur,fh trS wfvu©Pm
pifMu,fr It rSe f - tawG;rS ef Munf h
pjE´ - ]ygVd} pE´ - [dE´L ewfw yg;trnf
pdwft ajctae - ]ygVd} £NEd́, - £ajE´
pdMwH - Mu,f trnf? vHkr wOD;&JU trnf
pdMwHok' ´ - aEGO D;&moD? rwf{NyD (waygif; wef cl; ) wkdY eJY nDrQwJh &moD

qm'f - ausmuf rsufw rsKd;


qm&D - £Ed́, trsKd;orD; t0wf
qD' g - (t*F vdyf) opf yifw rsKd;trnf

Z, - atmifjcif;? atmif ygap/ bk &if polud ka~uG;aMumf EIwfquf enf;


(ckacwf “Z”[m'Duqif;ouf vmyHk &w,f)

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 225


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ZmwD - arG;zGm;jcif;? b0
n

ÚmPu@ - ]ouú#ZfÚ mPu@} a0'usr f;rsm;xJu tod ynmeJY


ywfoufwJ h tydki f;? tod ynmenf;vrf;eJ Yom b0vGwfajrmufa&;?
twåp ifMu,fa&;&Edk ifw,f qdkw Jh ,HkMunfr I
w

wefcdk; tpGrf;ig;yg; - ]ygVd} ]yOöAvmed} o'¨gAvH - ,HkMunfrI tpGrf;?


0D&d, Av - tm;xkwfrI tpG rf;? owdAv - owdtpG rf;? orm"dAv -
orm"d tpG rf;? ynmAv - ynmtpG rf;
wxm*w - Ak'¨udk ac:a0gyH kwrsKd;? jrwfpG mbk& m;u rdrdu dk,f rd r d
“wxm*w”vd kY ajymavh& Sdw,f / &if;jrpfeJY ywfoufy D; ynm&Sif awG
MuHqyHk trsKd;rsKd;&Sdw,f? wrsKd;uawmh “a&S;a&S;bk&m;&Sif rsm; vmov dk
vmcJhol” vdkY jzpfygowJh

wayg0ef – awmift rnf


wdv fu - [dE´L trsKd;orD;awG ezl;rSm? 0g? rsufc Hk;ES pfck Mum;rSm
tvSqif,if a&;jc,fw Jh tpuf uav; tajymufuav;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 226


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif

'

'ooDv - q,fyg;oDv
'kp ½dku fq,fy g; - rl&if;t*F vdyf pmrSm &SdwJ htwd kif; jyefq dkvdku fwm
jzpfw,f / wu,fu oHa,mZOf q,fy g;om jzpfw,f (ygVd 'o0d " H
oHa,mZeH)? q,f yg;uawmh 1/ ouúm ,'d| d (0g? twå0 g') ig &Sd w,f
,HkMunfrI? 2/ 0dp du dpäm - ,Hk rSm;rI? 3/ oDv AÁw y&mrmo - 0wfjyKjcif;?
udk,fudk nSO f;qJjcif; pwmawGeJ Y pdwfp ifMu,f r,f xifwJ h t,ltq? 4/
umr&m* - umr*kPfeJ Y ,SO fwJh &r®u f? 5/ Asmyg' (0g? y#dC) -
trsu fa'go? 6/ ½ly &m* - ½kyfeJ Y ,SO fwJh &r®uf? 7/ t½ly &m* - ½kyfe JY
r,SOfw Jh &r®uf? 8/ rme-axmifvTm;jcif;? 9/ O'¨p ö - ysHUvGi fhjcif;? 10/
t0dZÆ m - rodj cif;/
a'0 - ewf? a*gh'f / &Hz ef ewf½dk;½d k;udk qdkvdkw m jzpfyD;? &Hz ef i&J?
Nydwåmwdk Yudk yg nTef;w,f? &H zef xm0&bk& m;udk nTef;w,f /
a'0&mZm - ewfwdk Y&JU bk& if
aj'mywd - [dE´L ewf yHkjyifxJu Zmwfa umifw OD;

"
"r® - (ygVd) w&m;? a[mMum;tyfwJh w&m;udka &m? rNrJj cif; pw Jh
obm0 w&m;? "r®wm w&m;wd kYud ka&m? pdwf apwodu f pwmwdk Yudk yg

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 227


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
nTef;xm;w,f/ t|rusrf;vm wef cdk;awmf &Si f “"r®”u obm0 w&m;?
"r®wm w&m;? uHw&m;ud k qdk vdkwm jzpw,f/
"&fr - (ouú#) w&m;? "r®
e

eAfaMum - ]t*Fvd yf + Arm} a&S;u tm½kHaMumvdkY ac:cJhMuwJ h taMum


eoswd - ]ouú #} = eówd ]ygVd} ysuf pD;aygh (emra,m* - {u0kpf)
eosr d - ]ouú #] = eórd ]ygVd} yspf pD;aygh (trSa,m* - {u0kpf)
em* - e*g;? ewfwrsKd;
em;vnfrI enf;vrf; - ]ygVd aAmZö s*F } aAmZösif/ owd? 0d& d,? "r®0 dp,?
yDwd? yó'd̈? orm"d? Oayu©m /
ed'ge - taMumif;w&m;? y#dpö ork yÜg'frSm ygwJ h t0dZÆm? ocF g&?
0dnmPwdk Y wckp D wckp Dudk ed'gevdk Yac:w,f? aygif; ed' ge 12 yg;
&Sdw,f /
y

y#dC - trk ef;? trsu fa'go


y'fr - ]ouú #} - y'kr ]ygVd } Mumyef;

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 228


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
y&0wD - ]ouú # y&f 0wD? ygVd yAÁwD } [d r0EÅ mawmif&JU orD;ysKdtjzpf
arG;zGm;vm,l 'k&*g&JU trnf/
ykn - aumif;rI? ukodkv f
z

zmvf* l – jrpf trnf

Aefokv D - £Ed́, a`rGwrsKd;


Am&od* F - orif? '&,f
AdrÁo m& - rif;trnf? wjcm; usrf;rsm;rSm “AdrdÁo m&”vd kY a&;Muw,f/

aAbm& - awmiftrnf? wjcm; usrf;rsm;rS m “a0bm&” vd kY


a&;Muw,f/

aAm"d – todÚmPf
aAm"do wf - ]ygVd aAm"dowå? ouú # aAm"d owå 0g} bk&m;tavmif;/
jA[® - jA[®m - a*gh'f? jrif hjrwfr I? wefcdk;awmf
jA[®pm&D - &aoh&[ef;wrsKd;? jA[®meJ Y twl vrf;a&Smufo l? jA[®&JU
vrf;udk vdkufo l? tusif hjrwfud k usifho l
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 229
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jAm[®P - a&S;acwf £Ed́, vlw ef;pm; av;&yft euf bmoma&;
BuD;Mu&ol vlwef; pm;? Arm usrf;rsm;rS m “ykPÖm;”vdkY jyefqdk avh
&SdMuayrJh ckacwf Armjynfu ykPÖ m;rsm;eJY wjcm;pD? cka cwfvJ £Ed́, rSm
jA[®PawG &Sdav&JU

b*0wf - b*0'f ]ygVd b*0g} t&S if? ocif? bk&m;


bdu ©K - &aoh&[ef; wrsKd;? bmoma&; usifh ol (Ak'¨ bmomrSm rS
r[kwf? wjcm; bmomrsm;rSmvJ bdu©K &Sdw,f)
bd& f - jcHKyifw rsKd;

rif;av;yg; - pwkr[m&mZf ewf rif;BuD; av;yg;? avmuygv


ewfrif;BuD; av;yg;vkd YvJ ac:w,f? urÇm avmuudk apmif ha&S muf
Muolrsm; jzpfw,f? ajrmuf ydk if;udk apmifhol "w&|? awmif ydki f;udk
apmifh ol 0d ½kV? taemufy dkif;ud k apmifhol 0d ½lyu©? ta&SU ydki f;udk
apmifh ola0ó0PÖ ("Z*¾okw fudk Munfhav)
r[mjA[®m - £ó& ed r®me? xm0&bk& m;? a*gh'f
r[m&mZ - t&Sif rif;BuD;? bk &if rif;jrwf

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 230


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rm*d, ef - aeudk udk;udk,f ol? a&S;acwf ygoQu bmoma&;
*dkPf;0ifwrsKd;
rm& - raumif;rIoabm (udavorm&f? cE¨r &Sd ponf) / rm&f ewf
rdvu©L - ]ygVd rdvu©? ouú# rdavu©} Ekd ifiHj cm;om;? t½dki f; tpdkif;?
awmwGif;om;? qif;&Jo m;

rdk; - a&S;u “ESpf”udk ac:yHk wrsKd;/ “q,fr dk;” qdkwm q,fES pf?
“rdk;toacFs ” qdk awmh EspftoacF s
arm& - yef;wrsKd;
jrwf&Sp f& yfvrf; - ]ygVd t&da,m t|*Ðaum ra*¾ g? t&d,ef &Spf &yfv rf;}
r*¾if &S pfy g;? or® m'd |d? or®mouF yÜ ponf/
jrwfopöm av;yg; - ]ygVd pwåm &d t&d,opöm ed? t&d ,ef trSef w&m;
av;yg;} opömav;yg;? 'ku©? ork ',? eda&m"? r*¾

,u© - bDvl;? ewfwrsKd;


a,m* - [dE´L usif hpOf wrsKd;/
a,m*D - a,m* tusifh usifhol &aoh&[ef;
a,mZe - ,lZem? 4 *g0kwf eJY nDrQw ,f? 12 rdk if omomcefYv d kY
cefY rSe f;Muw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 231
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&

&wem*D&d - &wemawmif? awmift rnf/


&mr - [dE´Lewfbk& m; trnf? &mrZmwfxJu t"du Zmwfaumif
½ly &m* - ½k yfy dkif;qd kif &m t&m0w¬Krsm;udk vd kc sifw yfrufjcif;
a&m[de d - jrpf trnf
&SJvf - (t*Fvdyf) yef;trnf/
v

vuFm - tck oD&dvuFm? wcsdefu od[dk VfußGef;


vrf;rSe f&Sp f& yf - r*¾ if &Spf yg; (jrwf &Spf &yf vrf; ½I)
vd* ø - t*Fg o@mef ausmufudk xG if;xk xm;yD; [dE ´LawG
udk;uG,fMuwJh t½ky f

0ifp m;rIt rSe f - or®morm"d? orm"drS ef/


0oEÅ - rdk;&moD/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 232


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
0dnmOf - ]ygVd 0dn mP} odjcif;? todw&m;/ &H zef pd wft "dyÜ g,f? &Hz ef
ewfjA[®m t"dyÜ g,fe JY oHk;xm;w,f / ]yxrusrf; tpydki f; ½I}
0dórdw å - emr,fausmf a&S;acwf ausmif;q&mwOD;/
0dó&r®0 ef - od' ¨w¬r if;om; aysmf pH&m eef;aqmif waqmif&JU trnf /

0dpdu dpäm - ,Hk rSm;jcif;/


0dPm - £Ed́,BudK;wyf wl&d, m wrsKd;? apmif;wrsKd;/
a0ykv ’ - awmift rnf/
a0oQ - ]ygVd 0aomr} 0gqdkv
a0VK0ae - 0g;awm? 0g;O,sm Of/ &d yfom&JU trnf/ ]ausm if;trnf
r[kwf? jcHBuD;xJrS m ausmif;oifc ef; trsm;tjym;eJ Y jzpfw,f /}

ous - ]omuD[? omus trsKd;rsKd; pmvHk;aygif;Muw,f/ } r*"wk dif;


ajrmufzuf e,f edrd wfem;rSm aewJh vl rsKd;pk &JU trnf? trsm;pk
v,f,mvky fief; vkyfMuw,f / teJ pk rif;rSL;rwf jzpfMuw,f? Ak' ¨[m
'Dvlr sKd;pkrS m ayguf zGm;cJh wmaMumifh ol Yudk “ous” (ous&Juom;?
“ousrk ed” (ous&[ef;? “ousoD[” (ousjcaoF h) pojzifh
ac:Muw,f / “omuD0if” rif;rsKd;vkdY tod rsm;Muw,f /
o*¾ - ]ouú # o&f*} ewfjynf? aumif;uifbHk
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 233
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
owd - ]ouú # ofNrdwd } a&S;a[mif; £E´ d, *E¦ 0ifu srf; wusrf; trnf?
“rSwfr dorQ”vdkY t"dy Üg,f &w,f /
or®oarÁm"d - tvHk;pH kudk aumif;aumif;jynfhj ynf0 0 odjrifwJh ÚmPf?
bk&m;ÚmPfawmf? bk &m;tjzpf
oHC - tzGJY tpnf;? &[ef; tzGJ Y (ArmrSm oHk;ovdk &[ef;wyg;pDu dk
ac:wm r[kwfzl;? &[ef;tzGJYw if r[kwf? bmtzG JYt pnf;udk rq dk
oHk;vdkYvJ &w,f? v,form; tzGJ Ytpnf;? tvkyfo rm; tzG JYt pnf;
pojzifh? £Ed ´,rSm uaeYxd 'Dwk dif; oHk;aeMuw,f)
oHo m&f - tyif wrsKd;
omokwd – jrpf trnf
oDw m - &mr&JU ZeD;? &mrZmwfxJu Zmwfaumif
odw m&f - £Ed́ , BudK;wyf wl&d, m wrsKd;/
oDv AÁw y&mrmo - 0wfjyKjcif;? ½Gwfzwfjcif;? tpma&Smifjcif;? udk,fu dk
n§Of;qJjcif; pwmawG jyKyD; pdwf& JU pifMu,frI &r,fvd kY ,HkMunf rI?
t&d,m y,f &r,fh oHa,mZe w&m; q,fy g;rSm wyg; ('k p½d kufq,f yg;
½I/)
oD0 (ouú# - &S D0 ) [dE´L ewfb k&m; oHk;yg;teuf wyg;? zsufq D;jcif;
trIud k jyKvkyfolv kdY qd w
k ,f? &if;jrpf t"dy Üg,fu csr f;omjcif;?
0ajymjcif;/

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 234


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oD[ bmEk - wenf;? oD[[Ek (jcaoF h&JU ar;½d k;&Sdo l)? a&S;acwfu
tvGef cG ef tm;awmif hwif;w,fvkdY xif &Sm; ausmf apmcJhwJh ol &Jaumif;
okw d - (ouú# &S½kw d) q&mpOfo m;quf EIw fwdku fqifh urf;
vmcJhMuwJh a0'usrf;trnf/
ok' ´ - a&S;acwf £Ed ´, vlwef; pm; av;&yf teuf tef rfhqH k; vlwef;pm;?
tvkyf orm; vlwef;pm;? qif;&J om; vlwef; pm;? Zmwfed rfhawG &,fv d kY
txufwef;vTmawGu ES drfh cscH&olrsm;/
ok' ´a '0 - pifMu,fw Jhewf? ewf aumif; ewfjrwf /
oka r½k - jrifhr dkawmif
aovm*D& d - awmif& JUtrnf/
aomP - acsmif;trnf /
aomr - tyifrsm; bk &ifv dkY qd kwJh aomrtyifu &&Sd tyfwJh t&nf?
aomr&nf? ewfo dMum;wdkY aomufw Jh t&ufwrsKd;/
MoK,wmrf - (ouú #) Mum;apawmh? a[mygawmh/

[
[oFm - rl&if;uAsm rSm “awmief;” jzpfw,f? Armusrf;rsm;eJY nD atmif
“[oFm” vk dY jyifxm;ygw,f /

[w¬* D& d – awmif trnf

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 235


tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[mEkr mef - &mrZmwfxJu arsmufZmwfaumif
[dr 0ef? [dr 0g - [dr0EÅm awmif udk trsKd;rsKd;ac:yHk rsm;

rSwfp&m
ygVd *gxmwdkY &JU wk duf ½dkufb momjyefrsm;

(1) “taeuZmwd oHom&H..”csD

rsm;jym;vSwJ h b0oHo&mrSm?
tdrfa qmufolu dk &SmazG& if;
rawGY zJ usifvnfcJh &yD?
b0qif;&J xyfcgxyfc gom/
tdrfa qmufol? rifhudk jrif yD?
aemufxyf tdrf udk raqmuf &awmh zl;/
rif;&JU xkwfawG usKd;ukefy D?
tdrf txGwf NydKysufy D/
zefqef;rI rcH awmhwJ h pdwf[m
wPSmwdkY ukef crf;jcif;qD a&muf yD/

(2) “a,"r®m a[wkyÜbm0g ..”csD

tMuif w&m;wdk Y taMumif;aMumifh jzpf?


Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 236
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
,if;wkdY &JU taMumif; &if;ud k wxm*w ajymjycJ hw,f? oif;wkdY &JU
csKyfNid rf;rIu dk a&my/ 'Dvdk r[morP a[mMum;avh &Sd&JU /

(3) “oAÁy gyó tu&PH” csD


raumif; rI tm;vHk; rvky fwm?
ukodkvfud k &,ljznfh wif;wm?
'g Ak'¨w kdY &JU tqHk;tryJ /

NyD;ygNyD /

Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 237

You might also like