tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
The Light of Asia
Or
The Great Renunciation
(Mahabhinikkhamanam)
By
qm tuf 'Gi f tef;vf 'f
Sir Edwin Arnold,
M.A,K.C.I.E tm &S wdk uf &JU t v if ; a &m if
ed'gef;a&;yD; bmomjyefol
a rm if om Edk;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 1
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oAÁ'geH "r®'geH Zdemwd
cyfodr f;tvSL w&m;vSL rSwf ,ltjrwfqHk;
jrefrmtGefvdkif;vufzuf&nfqdkif ....
h t t p : / / m m t e a s h o p . c o m
nyisay & yaybawal rS
"r®'gejyKygonf/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 2
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rmwdum
1/ bmomjyefolq Du pum;wpf cGef;
2/ pma&;ol&JU pum;csD;
3/ tm&Swd kuf&JU tvif;a&mif
yxrusrf;
'kwd,usrf;
wwd,usr f;
pwkw¬u srf;
yOörusrf;
q|rusrf;
owårusrf;
t|rusrf;
4/ pl V tbd" mef
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 3
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
bmomjyefolqDu pum;wcGef;
vef'efjrdKU Ak'¨b momtoif; wnf&mXme jycef;xJr Sm
ukvm;xdkif tdk wpfvH k; &dSw,f/ 'Dukvm;xdk ifud k olY taz arG;ES p f
w&mjynfhw Jh 1932 (qm tuf' Gif tef;vf 'fu 1832 ZG efv rSm
arG;ygw,f) rS m om;BuD; jzpf olu Ak'¨bmom toif;udk vSL'gef;cJ hwm
jzpfw,f / tJ' DES pf Zlvdk if Mo*kw f pmapmif rSm toif;&JU a0u;aMumfo H
]t*Fv efr Sm Ak '¨bmom} r*¾ Zif;udk tuf 'Gif tef;vf 'f txdrf; trSw ftjzpf
xkwfawmh olY 'kwd ,om; a'gufwm tD rmqef tef;vf 'fu
olhtaztaMumif; aqmif;yg;a&;yD; r*¾Zif;rSm xnfhw,f/ ukvm;xdk i f
uawmh qmtuf'G ift ef;vf' f ]tm&Swdku f&Jh tvif;a&mif} a&;pOfu
trsm;qHk; xdk ifc JhwJh ukvm;xd kif ygyJ/
taemuf Edk ifi HrSm Ak '¨bmom a&muf &dS ysHUESH YyHk ordki f;udk ajym&if
]tm&S wdkuf &Jh tvif;a&mif} udk xnf hrajymvdkY rjzpfz l;/ 'Dp mtk y f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 4
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yxrqHk; tBudrf xkw fwmu 1879 ck ESpf rSm jzpfw,f / ('D
yxrtBud rf ½dkuf pmtky fwpf tky fudkvJ ta':BuD; wpfa,mufu vSLvd kY
vef'ef Ak '¨bmomtoif; jycef;rSm jyxm;w,f/) tJ'D tcsdef w0dku f[m
taemuf Edk ifi HrSm Ak'¨b mom taMumif; avhvmorI pwifjyKMuwJht csdef?
bm;El;? [m'D? azmhpf bvf? rufp frnfvm? pwJh ynm&Sifw d kh
yd#uusrf;awGu dk ygVduae Oa&my bmomtoD;oD; jyef qdka eMuwJh
tcsdef jzpfw,f / pyifhp f[m'Dv dk c&pf, efomoemjyKawG&JU Ak'¨b mom
taMumif; a&;om;csufa wGvJ ay:xG ef;aew,f / 'D tcsdef rSm ]tm&Swdkuf &JU
tvif;a&mif} xGufvmwJht cg? wcgxJ ta&mif;&qHk; Ak'¨u srf;pmtk y f
jzpfoGm;yg awmhw,f / ESp fteJi,f twG if;rSm yJ t*Fvef rSm tBud r f
ajcmufq,f? tar&du efrS m tBudrf &S pfq,f xyf - xyfyD; ½d kufcJ h&w,f /
ckvJ ½dk uf&qJ / tBudr f &mausm foGm;ygyD / tkyfa &t&qdk &ifa wmh
oef;csDcJh yD/ vef 'ef Ak' ¨bmom toif;&JU Ouú| c&pfrwf [rf;z&D;u
]&mpk eSp f w0ufv Hk; ynm&Sifa wG avhvmMuvdkh &Edk ifr,f r[kwfw Jh
"r®y &dowfu dk 'D pmtkyf r[mu &cJhw,f qdk& if vGe fvGe f&m rusy gzl;} vd kY
a&;w,f/
wu,fvJ 'Dpmtky faMumif h Ak'¨b mom jzpfolawG 'keJ Ya';
qdkEdk ifw,f / taemufEdk ifi Hu Ak'¨bmom0ifwOD;udk b,f vdkvk y f
Ak'¨bmom0if jzpfvm&ygovJvdk Y ar;&if ]tm&Swdk uf&JU tvif;a&mif}u dk
zwfyD; jzpf vmaMumif; ajzolu trsm;tjym; jzpfvdr fhr,f / Oyrm -
1901 u 1914 xd Armjynf rSm &[ef;b0eJY aeoGm;cJhwJ h t*Fv dyfv lrsKd;
tmeE´marawå,s (q&mBuD; yDrd k;eif; &JU q&mwOD; qd kygawmh/ 18
ESpfom; (1890 ck ESpf) rSm ]tm&Swdku f&JU tvif;a&mif} zwfrd &mu
aemufqHk; Armjynfa&mufvm? &[ef; cH? omoemjyK vk yfi ef;awG
aZmufc s vk yfwJhx d jzpfoGm;awmhw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 5
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
1937 arv? uqk efvjynf haeYu Ak'¨ yGJawmf usif;ypOf aumifh
tufZJvf a&mif;vf Amprdki fpwm qd kolu ]od '¨w¬ rif;om;} qd kyD;
atmfy &mjyZmwf wZmwf t*Fv rfrS m ½Hkw ifcJ h&mrSm tawmf atmifjrif
cJhw,f / 'DjyZmwf rSm pum;vHk; awmfawmfr sm;rsm;ud k ]tm&Swdku f &JU
tvif;a&mif} xJu ,lo Hk;xm;w,f/ (wjcm; usrf;rsm;uvJ ,lo y/)
*Dwudkawmh oludk,fw dkif pD uHk;cJ hoaygh/
taemuf Ak '¨omoem avmurSm rSwfwdk ifwql pdku fxlvdku fwJh 'D
]tm&S wdkuf &JU tvif;a&mif} uAsmudk a&;zGJ Yol tuf'G ift ef;vf' f[m
i,fpOf uwnf;u uAsm ADZ ygvmol jzpfw,f / atmufpz'f
wuúodkvf rSm &dSp Ofu e,l;'d *pf qk &&dSv dkuf& mrSm uAsmq&m&,fv d kY
todt rSwfjyK cHcJ h&awmhw,f/ 1856 ck ESp frSm t*Fvefu ae
£Ed́,jynf udk ylemjrdKUu 'uú maumvd yfr Sm ausmif; tky fBuD; tjzpfe JY
a&mufvm cJhw,f / tJ'D tcsdefu pyD; ol £Ed́ , bmompum;awG
avhvmcJh wm ouú#bmomrS m txl; usGrf;usi fcJh ordk Y? ouú#
bmomjyefu srf;awG trsm;yJ jyKpk cJhw,f / a&S;a[mif; £Ed́, pmayu dk
urÇmeJ Y rdwfqufay;ol tjzpf xif& Sm;vmawmhw ,f/ emr,fausm f
usrf;awGu awmh [dawmya'o? *Dwa*g0d E´? r[mbm&wu
vufa&G;pifr sm; jzpfwJh ]£Ed́,vG rf;csif;rsm;} eJY ]aumif;uifaw;oH } wd kY
ygyJ / ]tm&Swdku f&JU tvif;a&mif} udk t*Fvefj yefa &mufvd kY ]a';
w,fvD*&yfz f} owif;pmrSm acgif;BuD;a&;ol t,f 'Dwm tjzpf
aqmif& Gufawmh rS pDuH k;wm jzpfw,f / a,½Ic &pf &JU b0udk ]urÇm h
tvif;a&mif} qdk yD; a&;ao;w;,f / ]tm&Sw dkuf& JU tvif;a&mif} u dk
rrSD zl;vdkY ynm&Si ft rsm;u a0zefMuw,f/ 1904 ck ESp f (touf 72 eS pf)
t&G,f rSm uG,fv Gef cJhw,f /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 6
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
qm tuf 'Gif tef;vf'fu olY uAsmudk b,fu srf; tajccHw,fv d kY
twdtus ajymjyrxm;zl;/ ol Y pum;csD; tqdkuawmh usrf;aygif;pHku
avhvmyD; a&;w,f/ pyifh pf[m'D& JU pmtkyfu tcsufawG ,lo Hk;w,fv d kY
jzpfw,f (pma&;ol&JU pum;csD; ½I) 'gayrJh Ak '¨ pmayt&m ESH pyfw Jh
ynm&S ift rsm;uawmh tef;vf 'f[m olY uAsm udk ]vvdw 0dw¬m &}
ouú#usrf;ay: t"d u tajccHyD; a&;zGJYw m jzpfw,fvdkY axmufjyMu
ygw,f /
]vvdw 0dw¬m&] qdk wm uawmh ouú #bmomeJY &dSa ewJh Ak '¨0 if
usrf;yg/ ouú # qdkayr,fhvd kY ajrmuf ydk if; r[m,me Ak' ¨bmomvd kY
rrSwfv dkuf ygeJ Y/ awmif ydk if; [D e,meAk'¨ bmom *dkPf;cG Jjzpfw Jh
r[moHCdu *kdPf;u usr f;yJ jzpfw,f /) 'kw d, oH *g,em wifyD;
aemufr Sm [D e,me Ak'¨bmom[m r[moHC du? oAÁw¬d 0g'd ef?
ax&m0g' pojzifh *dkPf; 18 *kdPf; uGJo Gm;cJhw,f/ Armjynfud k ax&0g'
xGef;um;cJ hw,f/ urÇmat;xk wf uxm0w¬Kusrf; ed' gef; ½I/)
£Ed́,jynf xJudk r[mar'ifawG 0ifa &muf zsufqD;awmh Ak'¨ *dkPf;
toD;oD;u usrf;pmawG rD;xJy goGm;ayrJh? r[moHCdu *dkPf;&JU usr f;pm
trsm;tjym; rysuf pD;yJ usef cJhw,f/ r[m0w¬KeJY vvdw 0dw¬m &wdk Y[m
txif &Sm;qHk;awG ygyJ/ emr,f ausmf uAsmq&m tóaCmo (c&pfES pf 1
&mpk) [mvJ r[moH Cdu *dkPf;0ifwOD;aygh /
r[moHCdu *d kPf;u usrf;wpfusr f;udk tajccHxm;wJh twGu f
ax&m0g' Armjynf u rSw fwrf;awG eJY tcsKdU ae&mrS m uGJjym;wmav;awG
awGY& ygvd rfhr,f/ Oyrm - bk&m;avmif; edrdw fjrif &mrS m &[ef;rygwm?
awmxGufawmh &m[kvm rarG;ao;wmrsKd;/ 'g rqef;ayzl;/ usa emfw d kY
ax&m0g'*d kPf;u usr f;awGxJr Smawmif rluG Juawmh &dSaewmyJ / Oyrm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 7
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
edrdw fav;yg;udk w&uf xJ jrifovm;? w&ufpDjcm;yD; jrifwmvm;
qdkwmrsKd;/ 'gayrJ h 'D rluG Jwm[m tao;tzGJ tcsu frSm yg/ t"du
tcsu fjzpf wJh w&m;oabmrSmawmh *dkPf; tm;vHk;u vuf cHEd kifw Jh tajccH
tcsu frsm;om jzpfaMumif; ynm&Si ft rsm;u 0ef cHxm;Muygw,f/
tef;vf 'fu Ak' ¨0ifudk uAsmtjzpf jyif yD; a&;&wm jzpfw JhtwGu f
ae&m awmf awmfr sm;rsm;rSm pdwful;eJY zefqif;xnfhoG if; xm;&wmrsKd;vJ
&dSy gw,f/ 'gudk ol Y pum;csDxJr SmvJ 0efcHx m;w,f/ aemufyD;?
c&pf, mef tawG; tac:eJ Y BuD;jyif;vmwJh taemufwdk if;u y&dowfu dk
wifjy&wmjzpfw JhtwGuf ta&SUwdkif;u usaemfwdk YtzdkY *GusaewmrsKd;vJ
awGY& ygvd rfhr,f/ Oyrm - &aohawG ysHvmw,fqdk &if tawmif yHe JY
ysHvmav[ef a&;xm;w,f / c&pf,mef aumif;uifewfa wGu
tawmif yHe JY ysHMuwmudk;/ taemufu vlawGu bk& m;avmif;?
bk&m;jzpf yD; bk&m;? a&a&vnfvnf em;rvnfMuao;wmrdk YvJ?
olwdkYwawG a&mruk ef& avatmif wkodwmewfjynf rSm pH pOfuae bk&m;
jzpfwJhx d wa&Smufv Hk; ]Ak'¨ } vd kYyJ oH;k xm;wmudkvJ awGY &ygvdrf hr,f /
bmomjyefo l taeeJ Y 'gawGud k rjyify J 'D twdk if; xm;vd ku f
ygw,f / odyft a&;rBuD;vSv dkY ygyJ / pum;csD;rSm aemufy dkif;acwf
Ak'¨bmom0ifawG csJUxG ifMuyH keJY ywfouf yD;waMumif; ESpfaMumif;
rSwfc sufc sxm;wmud kawmh tjiif;yG m;p&m &d Svdr fhr,f vdkY ,lqwJhtwGu f
jzKwfypfc Jhy gw,f/
yxruawmh rl &if;uAsmud k pum;ajyeJY yJ tptqH k; Armv dk
jyefcJ hygw,f/ aemuf 'kw d,tBud rf pOf;pm;rd& mrSmawmh uAsmu dk
pum;ajyeJ Y jyefa&;&if uAsmh t&om txdkuf tavsmuf ayghoGm;r,f /
uAsmud k uAsmvdk jyef rSom t&om &wefoa&GU &r,fvdkh ,lqNyD;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 8
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
uAsmjyKzd kY BudK;pm;cJhy gw,f / ol Y rl& if;uAsmu AvmuAsm
(um&ef roHk;wJh uAsm) yg/ £trÁ *dkPfe JY yOörMw yg'jyK zGJ Yqdkxm;w,f /
(qdkvdkwmu wyg'rS tu©&m q,fv Hk;? ESpfv Hk;w*dkPf; eJY wyg'rSm
ig;*dkPf;zGJYw,f/ *d kPf;wckp DrSm a&SUv[k? aemuf*½k qdkwJh £trÁ *dkPf;
«1-2» udk oHk;xm;w,f /) usaemfh bmomjyef uAsmrSm awmh olYv dk rMwm
pepfu dk roHk;awmh zl;/ yg' zGJY &mrSm yJ tu© &mq,fvH k; ,lw,f /
tu©&mawGudk rMwm*d kPf; rzGJ YyJ pum;ajym &pfo rfeJ YyJ pDuH k;vdkufw,f /
bmompum; ES pfc k rwl uGJj ym;rIu cGifhj yKoavmuf? tydkt vdkr yg?
yg'csi f; yg'csif; vHk;aph ygXfa ph omomjyefxm;½Hk ru uAsmwpf ckvH k;&JU
tu©&m ta&twGufe JY yg'ta&twG ufudk yg rl &if;eJ Y twlwl usatmif
vkyfxm;ygw,f/
bmomjyefo l&JU &nf&G,f csu fuawmh usaemwdkY ArmawG tzd kY
vlwdkif; od yD;jzpfaewJ h tjyif trsm;tjym;uvJ uAsm zGJY zl;vSy Djzpfw Jh
taMumif; t&mwpfcku dky J (a&S;a[mif; uAsm trsKd;tpm; jzpfapawmh)
uAsmajrmufatmif b,fvdk zGJYovJ qdkwmudk usaemfw dkY &JU vlBuD;vl i,f
uAsmq&mawG EIdif;,SOf avh vmapcsi fwmygyJ / tef;vf'f &JU ]tm&Sw dkuf& Jh
tvif;a&mif} [m uAsmtaeeJ Yudku *E¦ 0ifw yg; jzpfa eao;w,f/
'DuAsmudk bmomjyef&wJ h ukod kvfaumif;rI tusKd;;aMumifh
jynfolawG b0qif;&J taygif;u vGwfajrmufa&; 0dr kwåd &&dSMuum
edAÁm efc srf;omudk tjrefqHk; cHpm;&Muygapaom/
armifomEdk;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 9
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pma&;ol&JU pum;csD;
atmufy guAsmrSm usKyf[m Ak '¨bmomudk wnfaxmifol?
£Ed́,jynf u a*gwr rif;om;? 'D jrifhj rwfwJh ol&Jaumif;eJY
jyKjyifa&;orm;&JU b0eJY pdw f"mwfudk o½k yfaz:zd kY? tbd" r®mud k jynT efz dkY?
pdwful; zefqif;xm;wJh Ak '¨bmom Oygoum wOD;&JU r@dKifudk oHk;yD;
BudK;pm;xm;w,f/
vlom;quf wqyf txufu? Oa&mywdkuf rSm tm&Swdku fu 'D
,HkMunfrIBuD; taMumif; vHk;0rodMuoavmufyJ / 'gayrJh ol[m &mpkES p f
ESpfq,fhav;pk twG if; wnfw HhaecJh yD/ 'DaeYrS m qdk &if? aemufv dkufO D;a&
t&? ysHUESHY& m a'o tus,f t0ef;t&? b,fbmom t,l 0g'bufrq dk
omvGef aew,f/ usKyfwdkY vl om;rsKd;EG ,f oef;aygif;av;&mh
ckepfq,f[m a*gwr&JU t,ltqawGeJ Y aexdk ifMu - aoMuw,f /
'Da&S;acwf q&mjrwf &JU pdwf" mwfa&; vTrf;rdk;rI[m avmavmq,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 10
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tcsdef rSm edaygeJ Y oD[ dkVf uae? tv,f tm&S? qdkuf AD;&D;,m;? qDG' pf
vufyvef wdkYx d ysHUESH Yaew,f / £E´ d,udk, fwdki fudkvJ 'Djrifhjrwfw Jh
,HkMunfrI tifydk if,mrSm xnfhoGi f;vdkY &aumif;ygw,f/ trsm;tm;
jzifhawmh? Ak'¨b momudk ouf0if udk;uG,f rI[m olY Zmwd t&yfu ae
vGefoGm;&yD jzpfa yr,h f? a*gwr&JU jrifhjrwfw Jh oifjyrI&JU trSw f
tom;[m cka cwf jA[®P 0g'ay:rSm azsmuf zsuf r&atmif cyf ESd y f
&ufom; jzpfa ew,f/ [d E´LawG &JU p½d kuft yDqH k; "avhawG ,HkMunf r I
awG[m Ak'¨ &JU oDvawG& JU od rfarGYwJh MoZmanmif;rI ruif;zl;qdk wm
xif&Sm;w,f/ 'Dawmh vlom;xk oHk;yHkwpf yHk[ m rd rdw d kY
tusi fhoDva&; bmoma&; pdwful;awGudk 'D ausmfMum;wJh rif;om;qDu
&MuwmygyJ/ olY yk*K¾d vf b0[m vuf&d S tudk;tum;rsm;t&
rjynfhr pHko m od&ayr,f h vdkY? tawG;tac: ordki f;rsm;rSmjzifh
tjrifh rm;qHk;? todrfa rGYq Hk;? tjrwfq Hk;? tMuif emqHk; jzpfaMumif;yJ
ay:vG ifaew,f/ jcGif;csufw pfck yJ &dS&JU? Ak'¨ bmom qd kif &m pmtky fawG rSm
tcsu ftvuf rnD rnGwfw m yrm'avc jzpfwm? jznfhp Gufwm?
t"d yÜg,f taumufr Sm;wmawG ygaew,f / 'gayrJh wae&mrSmawmh
wnDwnGwfxJ ygyJ/ tJ'guawmh - rif;om;wyg;&JU taumif;qHk;
t&nf tcsif;awGu dk ynm&Si f wOD;&JU tod ÚmPf? tmZmenf wpfO D;&JU
tm;oGef jr§KyfE SHY rIwdk YeJY aygif;pnf; nDnGw fxm;ol 'D£Ed́,om;
q&mjrwf &JU pifMu,frI eJY MuifemrIudk ysufj y,fapr,fh t&m? tjyKwck?
pum;wcG ef; rSwfwrf;wifxm;wm r&dS zl;/ trf? bmxJvrDq ef
tDav;&fv dk vl rsKd;uawmifrS? Ak'¨ bmom&JU tcsuf trsm; tjym;udk
,Gif;rSm;pGm tuJjzwfxm;ayr,fh vJ? rif;om; od '¨w¬ taMumif;
ajymjy&mrSmawmh? ygarmu© rmufpf rnfvm udk;um;r,fq dk
udk;um;xdkuf ygw,f / ]olY b0 ajcmufjypfuif;w,f/ olY &JUxm0&
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 11
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ol&Jaumif;yDo rI[m ol ,HkMunf rIeJ Y nDwlw,f/ ol az: xkw fcJhw Jh
oDtdk &D[m rSm;awmifrS oljyooGm;wJ h yk *K¾d vfe rlemawGujzifh
tjypfq dkzG ,f r&dS zl;/ ol[m olajymoG m;wJh t&nftaoG;aumif;awG &JU
ouf&dS jy,k* f jzpfw,f/ ol& JU udk ,fusKd; pGef YrI? olh&J h arwåmapwem?
olY&JU rajymif;vJ wJh odr farG YrIw dkY[m wcPav;awmif rysufjy,f cJh zl;/
ajcmufES pf awmxG ufum awG;awm qifjcif&if; olYw&mu dk
olNidrfq dwfp Gm jyifqif cJhw,f/ EIwfe JY ajymjyjcif;? aoG;aqmifj cif;
pGrf;yum; wckx JeJy J 'D w&m;udk &mpkES pf w0ufomom jzefY csdcJhw ,f/ o lY
wynfhawG &JU vufxJ rSm ol vGef cJhawmh? wb0vHk; aumif;wmu dk
jyKusifhc Jhol? trS efw&m;ud k awGY &dS cJhy Dvdk Y aocsmayguf ,HkMunfo l
ynm&S ifwOD;&JU wnfN idrf rI tjynf heJY yJ jzpfw,f } wJh / 'gaMumifhvJ?
vlom;xktay: ckvdk tH hzG,f o&J atmifEd kif rIudk Ak' ¨ &&dSc Jhwm jzpfw,f /
0wfjyK tusifh "avhud k olu wm;cJ hayrJh (ed AÁm ef wHc g;0 a&mufaecsde f
rSmawmif? wjcm; vl rsm;vd kyJ jyKMuzd kY olu dk,fw dkif ajymcJ hayrJh) tm&S &JU
arwåmeJY aus;Zl;w&m;[m olY rd efY rSm csufu dk remcHy J olYud k xufoefw Jh
udk;uG,frI jyKcJhawmhw,f / yef;awmawGu dk ol Y&JU tpG ef;tpufuif;wJh
apwDawG rSm csMuw,f/ ra&wGuf Edk ifwJh EIwfc rf; oef;aygif;rsm;pG m[m
aeYp Of ]Ak' ¨udk udk;uG,f yg&JU} az:jrLvmudk &Gwfa eMuw,f /
'DuAsmxJu Ak '¨[m (wu,f&dS cJhwm ,HkrSm;p&m r&dS yg)
eDayge,f pyf rSm c&pf rwdk ifrD 620 ckES pfu arG;zGm;NyD; Mo'e,f
ukodem*&rSm 543 u vG efcJ hygw,f/ 'Dawmh oufw rf;t& Munfh &if? 'D
av;pm;zG,f bmomw&m;eJY EId if;,SO fvdkuf awmh? tjcm; t,l0 g'
trsm;pk[m i,fEku kef ygawmhw,f/ olYrS m tm;vHk; twGuf ajr§ mfvifhc su f
xm0& jrJ rI? twdkif; tqrJ h arwå m&JU raoEd kif pGrf;? tqHk;pG e f
aumif;usKd;udk rysufjym;Edki fatmif ,HkMunf rI tajccH? vlom;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 12
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vGwfvyf rIe JY ywf oufvdk Y ay:zl;orQ *kPf, lzG,f taumif;qHk;
xkwfaz:csu frsm; yg&dSw ,f/
usKyfuAsmudk Ak'¨b mom0ifwOD;&JU yg;pyfx J xnfhxm;w,f /
tm&S tawG;tac:awG&JU pdwf"mwfudk cH pm;Ed kif zdkYu? ta&SUwdk if; ½Ia 'gifhu
MunfhrSom oifhjrwf w,f/ 'D rSwf wrf;rS m ygwJh tHh zG,fo &J jzpf&yfawG?
ol az:jyaewJh tbd "r®mwdkYud k tjcm;enf;eJ Y qdk &if obm0usu s
jyefvnf cif;usif;jyEdkif vdrf hr,f r[kwfa yzl; / Oyrm - acwfo pf
odyÜH ynmtzdkY tvef YwMum; jzpfc sif p&m? b0ul;ajymif; rI t,l tq
qdk&if Ak'¨a cwfu [dE´LawG tzdk Y tcd kif trm wnf& dSyD;? vHk;0 vufc HyD;
jzpfaew,f/ a,½k&S vifud k eJvl csp feJZ mu odrf;ydkufa ecsdef? ed eJA J[m
rJ'Jw dkY vufxJ usoGm;aecsdef? rmaqvfud k az:um,efwdkY wnfaxmif
csde faygh/ 'Davmuf a&S;usvSw Jh pepfw ckudk 'DrS m &Si f;vif; wifj yxm;wm
[mjzifh rvTJ ra&S mifom rjynfhpH kao;zl;aygh/ uAsmtEkynm&JU
Oya'owdkYu dk vkdu femwh J taeeJh vJ? tbd "r® mt& ta&;tjuD;qHk;
jyóem trsm;tjym;? a*gwr&Jh &Sn fvsm;vSw Jh 0gawmfp Of rSwf wrf;
wdkYudk uysmu,m ausmfv Tm;cJh &ygw,f/ 'gayrJ h 'Dj rifhj rwfwJh rif;om;&JU
BuD;jrwfvSwJh p½dkufobm0? ol Y0g'&JU a,bk, s oabmudk rQr Qww
oabmaygufrI ay;Edki fw,f qdk &ifjzifh usKyf &nf &G,fc suf atmifj rif ygyD /
'kwd, tcsuf eJY ywfoufv dkY ynm&Si fr sm; twGi f; tBuD;tus, f
tjiif;yGm;rI ay:aeygw,f/ usKyfuawmh pyifh[m'D& JU pmtk yfxJ rSm
rjynfhr pHk ygwJ h Ak '¨pmay tudk;tum;awGudk ,l oHk;xm;w,f / trsm;
vufcHMuwJh Zmwfvrf; rsm;xJu wydk'f ruudk jyKjyifxm;w,fqd kwm
ynm&S ifr sm; awGYMuygvdrf hr,f / 'gayrJh 'DuAsmrsm;rSm ]edAÁm ef}? ]"r®}?
]ur®} eJY tjcm; Ak '¨bmomqdki f&m tcsufBuD;rsm;eJY ywfoufyD;
az:jyxm;wJ h tjrif awGuawmh? teJqHk; ajym&&if? txdkuf tavsmuf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 13
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
avhvmrI &JU? aemuf yD; vlom;xk oHk;yHk wyHk[m AvmcsD oabmw&m;
qGJrIawG? bmrS r&dSw mudk tqH k;pGe f yef;wdk if qdkwmawGrSm twif;
t,Hkc dkif;vdkY &r,f r[kwf zl;qdkw Jh cdk ifr mwJh ,HkMunf csu fwdkY &JU
toD;tyGif hrsm; jzpf ygw,f/
aemufqHk; taeeJY? 'D ]tm&S&JU tvif;a&mif } udk xkw fvTi fhcJ ho l
t&S ifjrwfu dk Munfn dKwJh taeeJY? ol Yudk owd& &m&aMumif;
tvkyfj rwfawG vk yfc JhMuwJh xif&Sm;wJh okawoDa wGudk av;pm;wJh
taeeJY (usKyf rSm 'Dvdk tvkyf vk yfz dkY em;csdefa&m tpG rf;tpyg r&dS yg)?
tavmwBuD; a&;&wJ h usKyf avhvmcsu f&JU cRwf,G if;csu frsm;udk
cGifh vTwfMuzdkY usKyf awmif;yefw,f / em;csde fr&dSwJh tcsdefawGtwGif;
pDuHk;&wmyg? ta&SUeJY taemuf tjyef tvSef em;vnfa&; taxmuf tul
jyKcsifwJ h qE´aMumifh psm ef0 ifcJ hwmyg/
'Dpmtkyf &,f? usKyf&JU ]£E´ d́, aw;wumhaw;} &,f? ]£Ed́,
vGef;csif;rsm;} &,f [mjzifh? £E´ d,jynf eJY £Ed́,jynfo lawGud k cspfcJ ho l
wpfOD;ud k tpOf owd&atmif xd ef;xm;r,fh tcsdef a&mufvm
aumif;r,f vdkY usKyf ajr§mf vifh &JU/
tuf'Gif tef;vf'f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 14
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yxrusrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 15
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
edAÁm efe JY w&m;awmfw dkYud k oifolq &m/
*kPfjyKtyf qHk;? ÚmPft&ifhq Hk;? tMuifemqHk;/
ajrwdkY rdk;wd kY i&Jw dkY rSm twk rJhol?
ajray: rif;od'¨w f wG ifwJh Ak '¨bk &m;?
urÇmavmuudk u,fwif &Si f&JU usr f;pm
vlwdkY twGuf arG;jyefz dkY olvmcJhw,f /
tjrifh qHk; bH katmuf rif;av;yg; pH aew,f /
wdkYurÇm tkyf csKyf olawG? olwdk Yatmufu
ydkeD;ayrJ h jrifhwJh bHka wGrS mawmh
tjrifh qHk; 0dnmOfwdkY ESpfoH k;aomif; apmifhMu?
yD; &S ifMujyefw,f? tJ' DrSm apmifh pOf
Ak'¨ rSm oaE¨ edrdw f wd kYt wGuf ay:vmw,f/
ewfawGu ed rdwfawG taMumif; odord kY qdkyD –
]urÇmu,f zdk Y Ak'¨ oGm;&OD;r,f }wJh/
]tdr f;}wJh olu? ]urÇmu,f zdk Y oG m;awmhr,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 16
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tBudrfBud rfrS m aemufqH k;y/ iga&m ighw &m;
odolawGy g arG;jcif;? aojcif; qHk;yD /
[dr0ef&JU awmifzuf rd k;ESif;wdkY atmufrSm?
w&m;usi fh jynfol? w&m;apmifh rif;wdkY pH& m?
ouswdkY twGif;ud k ig qif;awmh r,f}
tJ'Dn bk &if oka'¨g'e&JU ty,fr,m;
rm,m rdzk &m;? ol Y ocifab; arS;pufpOf
tdyf rufq ef; jrifw,f/ aumif;uifu Mu,fwpif;?
crf;em; a&mifjcnfajcmufoG, f? ES if;qD ykvJa &mif?
oP²mef vu©Pmuawmh qifajymif &JU oP²m efe JY?
tpG,f ajcmuf ck? umr"ku fEdk Yvdk jzLazG;um?
,muae olY0 rf;xJ 0ifo wJh? Edk;awmh
vl rd cifxuf ydkwJh yD wd ol Y& if
vTrf;yD ajrBuD; w0ufr Sm csp fzG, f tvif;a&mif
va&SUu vif;w,f/ awmifwdk Y vI yf? vIdif;wd kY
Nidrfu s? aeYrSm yGi fhjrJ yef;awG rGef;wnf h
csde fES, f yGifhv mMu? ta0;qHk; i&Jwd kYwd kif
rdzk &m;&JU yDwd ysHUcJ h/ aea&mif aEG;
awmif tarSmif a&Ta&mifjyKovdk y? atmuft &yfq D
wD;wdkoHEk Ek wcku - ]td k toifw dkY?
&Sif &r,f h aool? aowJh &S ifolw dkY?
xMu? Mum;Mu? arQmfMu? Ak' ¨ vmyD}wJ h/
'DwGi f i&JbHk toacsFrSm Nid rf;csrf;rI
ysHUoGm;? urÇmh ESvH k;cke f? avwpif; vwfqwfr I
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 17
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
topf eJY ukef;awG a&awGay: wdkufvmw,f/
reuf tm½kPf usi f;? 'D taMumif;ud k ajymjy&m?
qHjzL tdyf rufzwfwdkYu - ]tdyf rufaumif;y?
uuú#wm&m[m aeeJ Y ,S Ofa ew,f/
rdzk &m; om;zGm;r,f / tHhz G,f ynm&Sif?
owå0g taygif; tusKd;jyKr,fh uav;jrwfayyJ/
vlwdkYud k rodrI u,fw ifvd rfhr,f/
'grS r[k wf ol pd k;csif urÇmud k pdk;r,f /}
'Dvdk enf; jrwf Ak' ¨ arG;zGm;cJhw,f /
rdzk &m; rm,m rGef;wnfhrS m &yfaew,f/
eefawmf O,smOf tifMuif;yif atmufr Smy/
bk&m;ausm if;wdk ifvdk ajzmifh pif;wJh yifpnf eJY /
opf&Gu f0if;0if;? yef;yGifh arT;arT;awGeJ Y/
tcsdefu syD tyif opfu dkif;awGudk nGwfud kif;um
rm,m wifhw,frI txuf yef;½H k jyKw,f /
ajrBuD; yef;waxmifu dk ½kwfw &uf yG ifha pyD;
ovGef cif;w,f/ a&oefYp ifzd kY& m tqifo ifh /
tem;&d S ausmif aqmif u ovif;a&mif a&pD;eJY
prf;MunfMunf pD;apw,f/ ovdk eJY om;udk
remrusif zG m;cJhw,f/ aMumh&S if;wJh udk, frSm
a,mufsm;jrwf vu©Pm oHk;q,f hES pfy g; yg&JU/
'D r[m owif; eef;awmfq D a&mufoG m;awmhw,f /
'gayrJh olYud k eef;awmf aqmifusOf;zdk Y
a0g,mOf ,l vm&m? a0gxrf;olawG rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 18
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
okar½k awmifu qif;vmwJh urÇmpdk;
rif;BuD; av;yg;om - vl Y vk yf& yfawGu dk
aMu;jym;eJY a&rSw folawG - ta&SU ewfr if;?
wyfom;awGu aiG 0wf ½Hk 0wf? ykvJ 'd kif;
udkifMuw,f / awmif t&yf& JU ewfrif;? olY &JU
jrif;onf ukrÇ E´awGu jrif;jym pD;?
eDvm 'dki f; udk ifMuw,f / taemuf t&yf ewfrif?
aemufvdk uf em*awG? aoG;eDa&mif jrif;pD;?
oEÅm 'dkif;awGeJ Y/ ajrmuf t&yf& JU ewfrif;?
a&Ta&mif0 if;0if; ,u©a wG 0ef;&H vdkY /
jrif;0gawGudk pD;? a&T'd kif; udki fMuw,f/
rjrif &wJh crf; em;rI eJY vmMuum?
a0gxrf;Muw,f/ wu,fu tBuD;qHk; ewfawGom/
ewfeJ Y vl twl oGm;Mu&JU? vluom rod/
ajrBuD;twGuf aumif;uif yDwd jynfh aew,f /
Ak'¨ t&S if vmjyef yD odvdk Yrdk YyJ /
'gayrJh bk& if ok a'¨ g'e 'grod zl;/
edrdw faMumifh pd wfy sufae&m? tdy fruf zwfwdk Y
urÇmpd k;r,fh rif;om;yg a[mMuawmh w,f/
pMu0aw;y/ tESp fwaxmifrSm wcgay:wJh
rif;rsKd;/ ol YrSm &wem cke pfy g; &dS &JU/
pMu&wem ewfb D;0ef; rPd &wem/
jrif;? tó &wem? wd rfawG rSm jrL;wJh
0um;0if h0ifh jrif;rsKd;? ESi f;vdk azG;wJh qif?
olY bk &if xrf; zdkY arG;wJh [w¬d &wem/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 19
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yg;eyf vd rfrmwJh 0efBuD;? tEd kif rcHwJh
Adkvf csKyfBuD;/ NydKif zufuif; tvSydk if& Sif ZeD;?
omwd &wem? tm½kPfxuf cspfz G,fy /
'D qka wG &r,fh 'D tHhzG, f ol i,f twGuf
olY NrdKUrS m yGJawmfBuD; usif;yzdkY bk& if
trd efYa y;vdkufw,f/ 'geJY vrf;awG wHr sufvS nf;/
ESif;qD &eH Y vrf;ay: usJyuf? tyifawG rSm
rD;tdr fawG? tvHawG qGJ? vlxk Munfhp &m
'g;upm;orm;? [efa &;jyorm;? vufvSnfh orm;?
tvrÜ g,f? 'ef;orm;? BudK;wef;a&Smuf orm;rsm;?
wzdwfz dwf xrDawG? tNidrf raewJh ajcaxmuf rmS
&,foGr f;oH jrnfusL;wJh qnf;vnf;awG eJY
uacsonf rsm;? 0uf0 H- orifa& 0wfol rsm;?
usm;,Ofa pol? eyrf;orm;? iHk;wdkufo rm;rsm;?
trd efY t& jynfolud k aysmfa tmif vk yf& SmMu?
aemufy D; ta0;u uk efonfa wG a&mufvmum?
om;zGm;rI owif; tMum; a&TAsu feJ Y vuf aqmif
,lvmMu/ qdwfa& wbuf? eHYo mqD? ausmuf pdrf;?
“nae aumif;uif” ta&mif ausmufr suf? &ufxnf rsm;?
(EkvGef;ordkY q,f ESpf vTm xyfawmif rsu fESm ruG,f)
ykvJ pDc s,fwJ h cg;0wfxnfrsm;? pE´ul;
tNrdKUNrdKUu yPÖm y/ 'geJY rif;om;udk
oAÁw¬od '¨? “tukefj ynfhol” twdkaumuf
od'¨w¬ rSn fhMuw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 20
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olpdr f;awGxJr Sm
qHjzL &aoh todw yg&JU/ olYe m;wdkY
ajrqefwm rMum;MumyD? ewfo Hudkom
Mum;ordkY anmif yif atmuf 0wfjyKpOf ewf wdkY
Ak'¨ zGm;aMumif; aw;oDw m Mum;cJ hw,f/
touft & tusifh t& ynmt&m tHh zG,f y/
MunfndKzG,f toG ifeJ Y ol csOf;uyfvm&m?
bk&if OD;nGw f? rd zk& m; rm,m om;i,fudk
olawmfp if&JU ajc&if; csr ,f jyKw,f /
'gayrJh rif;om; jrif awmh tzdk;tdk u
“tdk rdzk &m;? rjyKeJY” wJh/ yD; ajrjyifudk
&SpfBud rf tdk rif; rsu fESm eJY cdk ufawmhw ,f/
“tdk cav;? ig &dScd k;&JU? rif;[m olyJ /
ESif;qD tvif;? ajcz0g; vu©Pmrsm;? El;nH h
auG;vdrf pMum EG,f yef;? vu©PmBuD;aygif;
oHk;q,fES pfy g;/ vu©Pmi,f &S pfq,fw dkYud k
ig jrif& yD? rif;[m Ak '¨ ayyJ /
rif; w&m;udk a[mr,f? w&m;ud k Mum;&ol
tm;vHk;udk u,fr ,f/ igawmh Mum;r,f r[kwf /
apmapmu aocsif ol taoapmcJh yD/
'gayrJh rif;udk zl;&yD rif;jrwf?
'g[m ESp f toacsFrS m wcgom yGi fhwJh?
yGifh yD;&if? urÇmudk ynm&eH Y? arwåm
ysm;&nf vS srf;apwJh? vl om; opfyify
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 21
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yef;yG ifh jzpfw ,f/ oifh awmf0 if opfjrpfu
ewf Mumyef; yGi fhyD / csr f;ompG eef;awmf?
vHk;vHk; csrf;ompGawmh r[kwf? oifh 0rf;udk
'D ol i,faMumifh 'g;pd kuf vdrf h/ toif rdzk &m;?
'D arG;rIaMumifh vlewf wdkY cspf tyfo l?
jrifhjrwf vGef;ordkY aemuf 'ku© rcH xdkuf yD?
b0qdkwm 'ku ©yJ / ckepf&uf ae&if
remrusif oifh 'ku© ed *Hk; a&mufvd rfh r,f/”
'Dwdk if; jzpf&JU ck epf &ufajrmuf naerSm
rdzk &m; rmwm jyHK;puf&m? rEd k;awmhzl; /
wm0wðom ewfjynfudk toma&mufo Gm;&m?
ewf toacsFwdk Y &dSc dk;Mu 0if;ywJh
rdcifjrwfud k c, vk yfaußG;Muw,f/
cav;i,f twGuf arG;außG;jyKpkol &w,f -
r[m yZmywd rif;orD;wJ h? olY &if` rGm[m
avmutaygif;ud k EIwfe JY ESp fodrf hol& JU
EIwfudk Ed kY&nf außG;cJ hw,f/
&Spf ESpf tMum
owd&dSo l bk &ifh om;udk rif;om; twwf rsm;
oifay;zdkY pOf; pm;w,f/ Ak '¨ *kPfr sm;?
'ku©r sm; tHhz G,f edr dwfudk y,f vdkw,f /
'geJ Y rl;rwf pHkn D nDv mcH rSm?
“rif;BuD;wdkY? om;awmfud k rif;om; wwfp&m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 22
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oifzd kY bol ynmt&dSqH k;vJ” ar;w,f/
'D tcg tajz woHx J xGu fvmcJ hwmu
“rif;jrwf 0dó rdwå ynmt&d SqHk;
usrf;pmawGrS m tESH YpyfqHk;? ok wa&m
vufrI ynmyg? t&m&m tawmfqH k;yg/”
'geJ Y 0dórdw åa&muf? trde fY emcH?
aeYaumif;&ufo m; waeYrSmawmh rif;om;[m
abmifywfvnf ausmufrsufawG pD cs,fx m;wJh?
ausmuf rIef Y EkEknufnuf jzef YjzL;xm;wJh?
EGm;eDa &mif pE´ul; oify kef;udk ,l? ynm&Sif a&SU rSm
rsufvT mudk csyD; &yfvd kufw,f / q&mu
“om;? 'D pmudka &;” qdk yD; ajz;ajz;csi f;
Zmwfjrif hwdkYo m Mum;&wJh “*g,wd” &Gwf w,f –
MoH? wwfo0d &G a&Ek rf
b&fa*g a'0os "d r[d
"da,m a,m Ekjyaom',mwf /
jA[®Pwdkif ; reuf - n bk& m;&dS cdk;&mrSm &Gwfw Jh *gxm/ / o"dBwd0g? aeudk
zefqif; toljzpf ac: xm;vdk Y o"dBwdv J ac:w,f/ t"d yÜg,fu “pMu0Vmudk
zefqif;awmfrlo l&JU jrwfE dk;zG, f tvif;udk pDjzef;Muygw,f/ udk, fawmf (igwdkY
pdwfxJrS m &d SaewJh tvif[m igwdkY ÚmPftodudk (trSefw &m; &SmazG &mrS m)
vrf;nTef ygapom;” wJh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 23
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tmp&d,? ig a&;yD?” rif;om; tEl; tnHh
ajzw,f? yD; *gxmudk jrLrI efay:rS m -
wrsKd;xJ r[kwf? tu© &m trsKd;rsKd;eJYo m tjref
a&;awmhw,f? em*&D 'u©dP? eD?
r*Fv? y½k oSs? ,0? wd &xd? Owf?
'&'f? odc smeD? re? rZö spm&/
½kyf yHk pmeJ Y oauFw bmompum;?
*lae? yifv,fae vlwdk Y trSw ftom;rsm;?
ajratmuf a`rGw dkYud k &dScd k;Muolrsm;?
rD;vQHe JY ae0ef;udk udk;uG, folr sm;?
rm*D, efr sm;? ajryHkay: aexdk ifol rsm;?
vlrsKd; taygif;&JU xl;qef;wJh ta&;tom;rsm;
wckyD; wpf ck unpfe JY ola&;jcpfawmhw,f/
q&mh *gxmudk pum;tpHke JY zwfjyw,f/
'Dawmh 0dó rdwåu “awmfavmufyD?
*Pef; oifMupdk Y/
igaemufu vdkufqd kav?
vcf ud k a&mufwJ hxd a&wGufMu&atmif/
wpf? ESpf? oHk;? av;? wq,f xd? yD; q,fawGu
&mawG? axmifawGxdy /” ol Yaemufu cav;
ckawG? q,fawG? &mawG &Gw fw,f? rem;zl; /
em*&D .. rZösmpm& / / a&S;acwf £Ed́, oHk; tu©&mta&;tom;rsm;? tck em*&D y J
usefawmhw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 24
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vcf = wpfode f;
vcf jynfhyD? 'gayrJ h tom; quf &Gwfw,f
“'DaemufrSm aum#d? e[kw? ed Eé[kw?
crÁ? 0du©r Á? tArf? wuúw?
ukrk'? *k@du? OyÜv yD;/
yk@&du uae y'kr a&mufoGm;w,f /
aemufqHk;[mu [w¬ *D& dudk trIef Y
axmif;yD; jrLawGud k a&wJhc g oH k;w,f/
'DaemufvJ udef;*Pef; wck &dSy gao;&JU/
umxwJh? n&JU Mu,fawG a&&w,f /
aum#dumx? orkj'm a&puf a&zdkY /
£*F? 0ef;0dk if;wmawG&JU uJukv /
oAÁeda u©y? 'geJY **F g&JU
oJawG a&w,f/ 'D vdke JY tEÅ &uyf
a&mufvm&m? yrmPuawmh **Fgaygif;
q,fuka#&JU oJ awGy g/ 'Dxuf us,fwJh
wdkif;wmp&m &Sm &ifawmh *Pef; ocsFm[m
tocsFmudk a&mufvmygw,f / 'guawmh
tES pfwaomif;rSm aeYpOf rdk;&Gm &if tm;vH k;
urÇmawGa y: usr,fh a&puftaygif;ygyJ/
'Daemuf r[muyÜ? 'geJY ewfjA[®mwdk Y
udk,fh tem*wf eJY twdw fudk wGuf csufMuw,f/
aum#d ... r[muyÜ / / a&S; £Ed́,rSm oHk;wJ h a&wGufenf ;/ odef;u wufoGm;&m
teEÅrSm qHk;w,f uaeYxdvJ 'Da&wGufenf ;udk oHk;qJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 25
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“aumif;y” wJh okcrdefu? “tjrwf qHk; rif;om;?
'gawG rif;od&if? tvsm; twdk if;twmudka&m
ig oifay;p&m vdky gOD;awmhrvm;uG, f/”
usKd;EGHpG m ol i,fu ajzw,f - “tmp&d,?
wqdwf em;qif yg/ y&rmEkjrL q,f ck
y&okc kr wpf? 'D[m q,fc k
Mwom&e wpf? Mwom&e ck epf cku
aejcnfxJ arsmwJh jrLwpf? jrL cke pfck
MuGuf EIw fcrf;arG warG;? tarG; q,f yifu
vDcs wpf? q,f vDcs w,ku? q,f
,ku rk a,m pyg;aph ESvHk;om; wpf? 'g&JU
ckepfq eus,fa umif &JU cg;/ 'Dvd keJ YyJ
rk*F? rke fnif;? rka,m pyg;wdkY &JU taphrsm;?
'g q,faph vufwqpf? q,f hES pfvpfqpf
wxGm? 'Du ae qufjyefawmh awmif? wkwf tvsm;
av;tvsm;? vS Htvsm;? vSH tvsm;aygif; ESpfq,fu
w “½dI uf” vd kY ac:wJh[m jzpfw,f/ 'guawmh
tqkyf av wcg jznfh a,muf sm; wa,muf vSrf;r,fh tvS rf;?
'grsKd; av;q,f w*g0kwf? av;*g0k wfu
w,lZem yD;awmh q&m? em;qifvdk yg&if
w,lZem wzuf pGef;u wzufpGe f;xd twGi f;rSm
aejrL b,f ESp fck &dS aMumif; ig&Gwfjyr,f”
yD; csufc sif; ußGrf;ußGrf;usifusif rif;omi,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 26
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a&S; £Ed́ ,oHk; tvsm; wdki f;yHk jzpfw ,f/ ae&m&JU tvsm;udk wdk if;&mrSm oHk;w,f/
tcsdefwdkif ;enf; t&iftyd kifrS m az:jyNyD;/
tEkjrL pk pkaygif;ud k &Gwfjyawmhw,f/
'gayrJh 0dó rdwå oli,f a&SUrSm
OD;cdkuf em;qifaeyD/ olu “rif;[m
rifh q&mawG&JU q&myJ/ rif;u *k½k?
ig r[kwf zl;/ tdk? ig &dS cdk;&JU? rif;om;/
pmtk yf rvdk? tm;vHk;ud k rif; odaMumif;eJY
*g&0w&m; odaMumif; jyzd kY ighausmif;udk
rif; vmcJhw myJ /”
'D *g&0w&m;udk
Ak'¨ t&Sif olYq &mwd kif;tay:rSm xm;w,f?
olwdkY ynmudk vG ef oifjy&JU/ pum;
nifom? ynmawmh &ifh/ toGif rSm rif;om;?
[efrl El;nH h/ r0ifhMuGm;? olY tvdkv dkufwwf?
ESvHk;om; odrfa rGY? aMumif pdwfawmh uif;wJh aoG;/
rif;om;ysKdwdkYx JrSm olYx uf &J& ifhwJh
jrif;onfawmf orifvd kuf jrif;oD; roGm;pzl;/
olYxuf pdwfx ufoef wJh &xm;armif;orm;rsKd;
eef;,ifj yif rS NydKifyG J0if armif;roGm;pzl;/
'gayrJh vdkuf &if;u oli,f wefYaeordk Y
orif vGwfxG ufoGm;wwf &JU? rif;om;awG
½IH;vdk Y 0rf;eJo Gm;&if? tdyf ruf wckc k
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 27
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olY pdwfxJ jzpf vm&if? Ed kifv k NydKifyGJ
t½I H;ay;ypfwwf& JU/ 'Dvdk eJY ES pfawG
Mumav wdkY t&Si f u½kPm BuD;xG m;vmw,f/
&GufE k ESpf &Guf opf yifBuD; aygufyGm;um
t&d yf jzefYu sufovd ky/ 'gayrJh oli,f[ m
aqG;rI? emrI? rsuf &nf taMumif; rodwwfao;?
bk&ifw dkY rcHpm;&? rcH pm;zl;wJ h t&m
trnfq ef;awGy J xif&JU? MuHK&yHku
O,smOfawmfx JrSm aEG OD;&JU waeYrSm
[oFm wtkyf ajrmufzuf [dr 0EÅm &ifcG if
odkufjrHKqD ESi f&if; jzwf ysHo Gm;Muw,f/
ESif;azG;azG; vrf;twdkif; arwå moHawG ac:
iSuf0 if;wdk Y ysHMu? arwåm OD;aqmif&JU /
rif;om; nD tpfudkawmf a'0'wå[m
av;udk csde f&G,f / jrm;udk vTwfvdku fwJh tcg?
tjyma&mif vrf;us,frS m a&Smzd kY jzef Yxm;wJh
a&SUqHk; [oFm&JU awmifyHu m; xdo rdkY?
cg;oD;wJh jrSm;wef;vef;eJ Y usvmaygh?
&J0if;wJh aoG;yef;awG tarG;rSm pGef;vd kY/
'gudkjrifawmh od '¨w¬ rif;om;u
iSufudk w,kw, aumuf? aygifa y:rSm wifxm;?
(Ak'¨ t&S if xdkif ovdk wif yv’if csdwf xdkif &uf)
t½d kif;aumif&JU taMumufudk txdeJY ajzod rfha y;?
zGmvH tarG; oyfay;? jrefqef ESvHk; Nidrfa p?
wem&Du rS yGi fhtmwJh iSufa ysm &Gufv dk
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 28
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
EkwJh vufz 0g;eJ Y ,k , yGwfoyfay;?
b,fvufu udkif? nmbufu &uf pufwJ h
oHrPdudk 'Pf& mu EIwf? at;apwJ h
t&Guf rsm;? aysm ufapr,fh ysm;&nf wifa y;w,f/
emrI taMumif; oli,f[m tode JvSao; ordk Y
odvdkpd wfeJ Y rdrd vufaumufêwfudk
jrSm;OD; xd k;Munfh? emawmh rsu fvHk; ayuvyf?
rsuf &nf&T Jum iSufu dk ESpfo drfhj yefw,f/
'DwGi f wpHkwOD; a&mufvmyD; - “igh rif;om;
[oFm ypfwm 'D ES if;qDy ifwdk YMum;
usw,f/ yd kYay;zdkY cdk if;w,f / ay;rSmvm;”
“ray;zl;” wJh od'¨w¬ u/ “iSuf ao&if
owfolxH ydk Yay;zd kY oifhjrwfayr,f/
[oFm &Sifa ew,f/ 'D awmify efjzLrSm
vIyfwJh ewfwrS s t&dS efom igh tudk owf&JU /”
a'0'wåu ajzw,f - “t½dk if;aumif[m?
&Sif &Sif aoao? ypf cso l&JU [myJ /
wdrfxJ rSm bolrS rydki f? ustvm igydki f/
igh qkvmyfudk ay;? ighnD /” wdk Y t&S ifu
[oFmh vnfudk rd rd yg;rGw frSm uyf?
wnfMunfpGm eJY - “rqdk eJY? iSuf[ m igyd kif?
u½kPm - arwåm tcGifh tmPmt& igydk if
jzpfr,f h owå 0g teEÅr Sm yxryJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 29
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
twGif;u vIy f&Gvmordk Y ck igod yD?
ig vl wdkYu dk u½kPmw&m; oifjyr,f?
pum;rJh avmuud k zGifh qdkol jzpf r,f?
vlY 'ku©wif r[kwf? 'ku© a&tvsO fudk
pJapr,f/ 'gayrJ h rif;om; tjiif; yGm;
vdku ynm&S ifwdk YqD wifoG if;av/
olwdkY tqdk apmifhp dkY /” 'Dvdk jyKMua&m/
obifpH knDr Sm jyóem tajctwif jiif;Mu?
trsm;u 'Dv dk xif? trsm; [dkv dk xifMu?
aemufqHk; trnfrod &[ef;wyg; xqdk avw,f -
“touf[m wpHk wck jzpf &if? touf u,fo l[m
owfzdk Y tm;xkwfolxuf ouf&dSo wGmudk
ydkyd kifx dkufw,f / owfol zsu fwm? jzHK;wm?
u,fol xd ef;wm/ iS uf ol Yudk ay;ygav/”
qHk;jzwfc suf w&m;w,f tm;vHk; xif &JU/ bk& if
ynm&dS udk *kPfjyKzd kY &Smawmh? r&dSy D?
yg;ysOf;axmif a`rGwaumif a&SmoGm;wm wOD;jrifowJ h?
ewfr sm; 'D vdk vmjrJy J/ Ak' ¨ t&S if
u½kPm vkyf ief; pcJ hyD /
'gayrJh
iSuf' ku©xuf? ydkw Jh 'ku© rodao;/
iSufvJ temaysmufawmh jrL;~uGjyefoGm;aygh/
aemuf waeY rSmawmh bk &ifu rd efYw ,f - “vmav?
om;cspf? aEG OD;&JU om,myHk ½I prf;/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 30
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oD;xGufaumif; ajr &dwf oludk olY &wem
ay;csi fatmif jrLqG,f &yHk? ighEdk ifi H
(okómef rD;rSm igavmif &if rifhE dkif iH)
yg;pyf tm;vHk; außG;? bk &ifh b@m jznfha y;yHk
½Iy / &GufopfawG? tyG ifh 0if;awG? jrufp drf;?
xGefoH ,ufoH eJY &wk ompG/” 'geJY
a&wGif;awG? jcHawGeJ Y vrf;xJ a&mufoG m;?
Ekef;ajraumif;rSm acgufw HkY acgufjyef EG m;wdkY
wußGdu ßGd xrf;yd k;rSm yk cHk;BuD;awGe JY ½k ef;?
x,fqGJaeMu&JU/ x,fha emuf rSm ajrqD
acsmarGY euf ½Idif; vI dif;awG ~uGvd rfhae&JU/
armif;olw dkY xGef aMumif; eufa tmif ckef~uG~uG
x,fay: ajcESpf zufvHk; wifMu? xef;yifwdk Y
Mum;rSm vId if;wG efYwG efY a& wcßGif cßGif jrnf&JU /
a&pD;av&m 0rf;ajrmuf ajru opf qD
arT;yif? pyvif yif vSHawG eJY cs,fay;w,f/
wae&mrSmawmh ysKd;usJz dkY oGm;olawG/
wawmvHk; od kufjrHKaw;awG eJY &,fa ew,f /
jcHKawGrSm aEG OD;csdef MunfEl;aewJh
ykwfoif? ysm;? EG m;acs;ydk;? wGm;oGm;aumif pwJ h
owå0gi,fwdk Y vI yf& G&G / o&ufudk if;wdk YrSm
yef;&nf pkwfw dkY vl;vm;/ zm;zd k pdrf;rSm
iSufy ef;wdr f waumifxJ tvkyf rsm;/ ysm;wl iSufvJ
c&rf;a&mif vd yfjym wGefj rnf vdkufz rf;/ atmufrS m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 31
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&SOfh usm;wdk Y ajy;? Z&ufwd kY em;Mu? aumufMu?
nDrndK ckepfaz: ql;xJ pum; wwGwfwG wf/
wifusD; iSuf a&tdki fxufr Sm wG JvJom/
ußGJwdk YMum; AsKdif;wdk Y ig;vdku f acsmif;aeMu/
a&Ta&mif avxJ pGe fwdkY puf 0dk if;[ef vTi fh?
a&mif pHk apwDxuf Oa'gif;wdk Y ysHoef;/
a&wGif;wd kif; csKd;jymwd kY wulul;/ ta0;rSm
r*Fvmaqmif wck rS &Gm AHkw dkY wD;jrnfMu/
tm;vHk; Nidrf;csrf; - 0aysmoH/ rif;om;jrif?
&Tifv ef;&JU? eufe uf Munf hrdwJ h tcgrawmh?
b0 ES if;qD rSm ayguf wJh ql;awG jrifa ygh /
tom;rJ vuform; vky fc twGuf acßG;'D;us?
touf& Sifa &; vHk;yef;&S m&/ yl avmifw Jh
tcsdefawGrSm rsufjyL; EGm;awG armif;ES if&?
uwåDyg eH yg; ESuf &/ aemuf jrifj yefw,f-
ykwfoif y&Gufu dk pm;? olYu dk a`rGupm;/
ESpf OD;vHk;udk pG efp m;? odef; iSuf wifu sD;udk
ol zrf;rdxm;wmuav; vk,l awmhw,f /
ausmuf rsuf pD vdyfjymudk vdkuf zrf;aewJh
AGufudk iS ufbDbl;u vdkuf / ae&mwumrSm
owfolu owfjzwf? olYt vSnfhu s towfc H?
b0[m aorIay: wnf/ tvS jyyG Ju
BuD;rm;? ½dk if;pd kif; &ufp ufwJh b0wl csif;
owfjzwfyG Judk uG,fxm;w,f/ ydk;u vl
txdy / vl vlc sif; owfjyef/ 'gjrifawmh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 32
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
(iwfrGw fwJh v,form;? yifyef;wJh EGm;awG?
qdk;&Gm;wJh xrf; ydk;aMumifh ycHk;om;awG temjzpf?
touf &Si fa&;aMumifh b0udk &efyGJ jzpfap)
od'¨w¬ rif;om; nnf;rdw,f/ “'gvm;?
ighudk Munfh zdkY ac:wJh aysmfz G,f ajrBuD;/
v,form;&JU xrif;acßG;eJY iefpG / EGm;wdk Y
yify ef;pG / jcHKxJrSm tm;EGJ tm;BuD;
ppfy GJ jyif;xef pG/ av vkyfMuH wwfpG /
a&xJawmif em;cdk &m r&d Szl;/ teJi,f
ab;z,fy/ oifwdkY jywm awG;y&ap/”
'Dvdk qdky D; Ak '¨ t&Sif oajyyifa tmuf
wifyv’ if csdwf? ½kyf yGm;wdk Y xd kif[ efr sKd;eJY
xdkif csvdk ufw,f / yxrOD;qHk; b0&JU
euf½Idif;wJ h a&m*gudk qifjcifMunfhw,f/
olY jrpfz sm;[m bm? ukp m;&m bmvJ/
u½kPm BuD; rm;? owå0 gwdk Y twGuf arwå m
us,fjyefY? 'ku© ukpm;vd kpdw f jyif;ordk Y
'gawG t&dSef eJY rif;om; pdwf0 ifpm;rI
ouf0ifv m? umr*kPf eJY twå tnpft aus;
y,f&Sm;um? “vrf;” &JU yxrtqif h psmefxJ
oli,f a&mufo Gm;awmhw,f/
tJ'D tcsdef ydk if;rSm
rdk;ay:u oljrwf ig;yg; ysHoGm;w,f /
opfyifudk tjzwf psmef&dS ef[k ef wHkYoG m;owJh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 33
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tb,f ydkBuD;wJh wefcdk; wdkY ysHwm qGJovJ”
jrwfpGe f;tifudk cHp m;rd? BuD;jrwfwJh
pifMu,fol &d Swm odord kY ar;Muw,f/
'DwGi f iHkYMunfh &m? u,fzdk Y tawG; xufoef?
ESif;qD a&mifjcnf 0ef; o&zl aqmif;aewJh
Ak'¨u dk jrifaygh/ tyif tky fxJu toH
woHu “&aohwdkY? 'g avmu u,fr ,fhol /
qif; &d Scdk;Mu/” 'geJ Y awmufyolw dkY
vm? ajrjyif oufq if;? csD;usL;aw; oDMu/
c&D;quf? owif;aumif; ewfwdk YqD o,foGm;&JU/
bk&if hqDu wOD; rif;om;udk vdku f&Sm &m?
rGef;vGJ yD? ae taemuf awmifawG qD aomhyD?
rif;om;uawmh 0ifpm;&uf awGY& w,f/
t&d yf tm;vHk; a&GUayrJh oajyyif& dyfu
wae&mxJ wefY olYt ay: jzefYusu fae&JU?
acgif;jrwfudk aea&mifa pmif; xd rSm pdk;xifh/
'Djrifu Gif; jrifo l oajy yef;yGi fhwdk YMum;
toHwoH ajymqd kwmudk Mum;cJh &owJh -
“bk&ifh om; aeap/ olY ESv Hk;om;xJu t&dyf
rxGufoGm; rcsif; igh t&dy f a&GU&Sm;r,f r[kwf zl; ”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 34
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'kwd,usrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 35
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
igwdk Y ocif q,fh& Spf ESpf &G,f a&mufwJh cg?
cefYx ,fwJh eef;oHk;aqmif aqmufapvdkY bk& if
trd efYawmf rSwfw,f / waqmif pwk &ef; ausmuf,ufr
qD'gom; &Hvd kY? aqmif;&ufrSm aEG; zG,f /
waqmif a&mifpH k ausmufjzL? aEGy lrSm at;zG,f /
waqmif tkw fom;? tk wfußGwf jymjym cs,f ovdkY
pum; zl;wJ h ysKd;usJ&moD MunfEl;zG,f/
trnfawGu ok b? ok& r®? &r® /
0ef;usifrS m &ompH k O,smOfawG a0vdk Y?
prf;acsmif; woGi foGi f? &eHY arT;jcHKawG ysHUvdkY?
cef;aqmif 0if;0if; rsm;pG m? jruf cif;vSv S?
'gawG tv,f od '¨w¬ xif &m vl;vm?
wem&D wrsKd; &T ifjrL;p&m topf jznfh pGrf; &JU/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 36
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aysmf p&m tcsd efawG csnf h? Ek ysKdwJ h aoG;om;
t~uGqHk;rd kY b0pdkajy&JU/ 'gayrJh
wdrfajy;wdk YeJ Y twl uefa iG rIefv m&if
olY awG; rI t&d yfawG jyefvmqJy gyJ /
'gudk bk& if jrifawmh trwfa wGudk ac:w,f?
“trwfwd kY? &aoh tdkBuD; ajymcJh wm? tdyf ruf
q&mwdkY a[mcJhwm pOf;pm;MuygOD;/
igh ESvHk;aoG;xuf csp f&wJ h 'D ol i,f[m
wavmuvHk;udk pd k;ydk ifool jzpfu m?
&efol taygif; vnf wufeif;wJh bk&ifhwumh bk& if -
jzpf& ifvJ jzpf ('g ighESv Hk;om; qE´)?
pdwft vdk csKd;ES drf? qif;&J cH usi fh? pdk;ydk if
xdkufwm tm;vHk; pG efY? b,fvdk tusKd;&dSr ,f
rod&wJ h? ausuGJz G,f edrf husu s vrf;
vdkuf& ifvJ vdkuf r,f? 'g olY rsu fvHk;awG
eef;aqmifv,fuae wd rf;nTwf aeavw,f/
ynm&dS awGuyJ? ighudk tMuHa y;ygh /
b,fvdkr sm; ol Yajcwd kYudk a&S mufoifhwJh
vrf;rGe fzuf vSnf hatmif? pdk;csif &if urmÇ udk
pdk;r,fh ed rdwf twdkif; jzpfa tmif? vk yf& ygh rvJ/”
touftBuD;qHk; ajzw,f - “r[m&mZ? tcspf[m
pdwfavawG uk pm;vdrf hr,f / [maewJh
olY ESvHk;rSm rdef;r rm,m jyKpm;yap/
rdk;udk arha pwJh rsufvHk;wd kY? aq;ozG,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 37
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
EIwfc rf;wdk Y? tvSaMumifh 'Doli,f b,fo drvJ /
ZeD;acsmawG? upm;az: tvSawG &Smay;vdkuf /
aMu;BudK;awGeJY xd ef;r&wJh pdwfawGudk vHkr qH yif tomcsnf aESm if& JU/”
trsm; oabmnD &JU/
bk&ifu ajzw,f - “wdkY olY zdk Y ZeD;&Sm &if?
tcspf qdkwm wjcm; rsufa phe JY a&G;wwfw,f/
wkdYu tvS O,smOfx JrSm vSnf hvnfy g?
BudKuf&m yef;cl;yg cdki f;&if? ol jyHK;yD;
ol rodw Jh csrf;omudk tom a&Smifv drf hr,f /”
'Dawmh wOD;u wifw,f - “Mur®m jrSm; rysHr csif;
Am&od *F vSnfhvnf ry? wOD; ESp fvdkz G,f?
wOD; rsufE Sm edAÁ mef xif &r,f / wOD; ½kyf
urÇmudk EI d;ol tm½kPf azsmhx uf vS r,f /
rif;jrwf? 'Dvd kjyK? yGJa wmf wck trdefY rSwf?
Edkif iHh vHk rrsm; Ek ysKdr I? vSr I?
ouswdkY xHk; tm;upm;rI NydKifMuap/
rdef;rvSwdk Yudk rif;om; qkay;ygap/
cspf zG,f atmifol wdkY olY cHk jzwfoGm;&m?
wOD;wav ol Yy g;Eku taqG; ajymif;apovm;
tuJcwfr,fh ol rsm; &dSa eMu&r,f/
'Denf; tcspf &JU rsuf aph eJY tcspf udk a&G;?
rif;om;udk aysmfr IqD ÚmPfqif vSn fhac:Mur,f /”
'g aumif;w,f xif &w,f / 'geJ Y waeYr Sm
armif;aMu;eif;vnf? i,f&G ,f vS yolawG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 38
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
eef;awmf vmapw,f/ trdef Yawmf rSw fwmu
aysmf yGJawmfBuD; usif;yr,f/ rif;om;u
qk csD;jrSif hr,f / tm;vHk;tzdk Y taumif; pm;awG?
tvSqHk; ta&G;cH taumif;qHk;qk / 'Dvdk eJY
uydv0w¬K olawG eef;0 pkaygh?
rJarSm if qHau topf zD;oif; - xH k;zGJY vdkY?
rsufawmifawGudk aq;abmif eJY ta&mifcs, fvdkY?
a&rdk;csKd;? eH Yomo? tvGi fqHk; wbufawG
t0wfawGjcHK? wdvfu trSwfa wG 0if;vdk Y/
vSayh jyyGJ - £E´ d, ola v;awG
rsufjyL;us,f ajrrSm pdk uf yv’if a&SU ajz;ajz;
a&SmufoG m;&SmMu/ rif;om;udk jrifw Jhc g
&mZ*kPfxuf ydkwJh t&dS efwck ES vHk;om;udk
ckefa pawmhw,f/ xdki fyHk u &m*uif;?
odrfarGY? tvSr f;a0;vS& JU/ vHkr toD;oD;
rsufvT mcsum qk, lw,f / rMunh f 0hH0 Hh/
vlawGu rdef; rvSwOD; NydKif zufawGx uf
awmf0if tjyHK; xdkuf wefaMumif; [pfa~uG;Mu&if;?
vefYa ewJh orifrES,f &yf? vufawmf udk
rxd0H h0Hh? wHk& D qk, l? taz:awGqD
ajy;awmhw,f/ a'0 qefvG ef;? jrif hrm;vG ef;?
olawmfp if? vH kr avmu txuf rSmuyJ/
'geJ Y NrdKUawmf &JU yef;? vHk;racsmawG
wOD;yD; wOD; wef;pD? vSywJ h csDy GJ
qHk;cgeD;? qkawG uke fcsdef? aemuf qHk;rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 39
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vHkr ,aom"&m vmaygh / od'¨w¬ teD;
&yfaeolr sm;u 0if;yy vH kr
csOf;vm&m rif;om; wHkY oGm;wm jrifowJh/
ewfoGi f ½kyf oP²mef? y&0wDvdk [ef yef rsKd;/
cspf wif;aESmcsdef orifr rsufvHk;? pum;eJ Y
yef;csDc s,fr &wJh vSr sufE Sm? ol wpf a,muf yJ
(vufESp fzuf &ifrSm yd kufum) rif;om;&JU tMunfh
tjynfhjyefMunfhw ,f/ cefYnm; vnfwH rauG;/
“ighzd kY vufaqmif &dSp” ar;yD; jyHK;&JU/
“vufaqmif uke fyD” wJh rif;om;u? “'gayrJ h
'gudk tpm; ,lawmh? ig ESr? rif htvS[ m
wdkYNrdKU *kPf,lp &my/” 'DwGi f rdrd
vnfu jr vnfqGJu dk cßGw f? vHk r&JU
rJeuf? ydk;vd kEdk cg;rSm ywfa y;w,f/
rsufvH k;csif; aESm? tMunfhu tcspf aygufy Gm;aygh/
aemufMumawmh (aAm"d ÚmPf jynfhp HkwJh tcg)
bmaMumifh ousv Hkarudk jrifjrifc sif;
ESvHk;om; rD;pGJ &ovJ ar;&m Ak'¨
t&S if ajzw,f - “xifMu&ovdk wdk Y[m wpdr f;
r[kwfMuzl;? vGefa vyD; urÇmawGwke f;u
rkqdk;om; wOD;? eE´ma'0D wnf& m?
,rkef OD;rSm awmvHkarawGeJ Y upm;pOf?
ncsr f;csdef ,kefawG 0ef;0d kuf ajy;aqmhovd k
xif;½I;awm olwd kY ajy;&m 'dk if;vkyf w,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 40
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wa,mufudk ca&yef;awG? wa,mufudkawmh bkwfeJ Y
awmMuuf tarG;tawmif awG? wa,mufudk xif; ½I;oD;
qifjref;ay;w,f/ 'gayrJh aemufqH k;rSm
ajy;ol olY twGu f yxr/ olYu dk ol i,f
orif, Of waumif eJY ESv Hk;om; arwåm ay;&JU/
awmxJrSm olwd kY ESp frsm;pGm aecJh?
awmxJrSm ruGJruG m aovGef cJhMuw,f /
taph ykef; rdk; rJh ESp frsm;aemuf? tyifa ygufo vdk
aumif;rI - raumif;rI? 'ku© - okc? trkef;eJY
tcspf? vG efy D; trIr sm;? jyefvnf ay:aygufum
&Guf0 if; - &G ufrJ h? toD;csKd - toD;csOf aqmif&JU/
'Dvdk eJY igu ol? 'if;u ,aom"&m/
arG;jcif; - aojcif; oHo&m bD;0ef; vnf pOf?
jzpfyD;orQ wdkY ESp fa,mufMum; jzpf &ayr,f/”
qkay;yGJ rSm rif;om;udk apmifholwd kY
tukef jrifMu? Mum;Mu? owd& dS bk &if udkvJ
r[m ok yÜA k'¨ orD; ,aom"&m rvmcif
od'¨w¬ *½kr pdkuf xdk ifaeyHk? olYud k
½kwfw &uf jrifawmh ajymif;vJo Gm;yHk? 'if;av;
olYudk Munhf? ol u 'if;udk Munfhy Hk? &wem
vufaqmif ay;yHk? pum;ajymwJh tMunfhrS m
bm ygyHk avQmufMuw,f/
bk&if jyHK;&JU/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 41
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“udkif;? jrSL p&mawmh awGYy D? wdk Y&JU pG efudk
wdrf,Hu qGJ csz dkY aqG;aEG;Muuk ef/
ighom; xdrf;jrm;aqmif ESif;&m vH krudk
awmif;zd kY wref apMuuk ef/” ouswdkY rSm
xHk; &dS wmu - rsKd;½dk; jrif hjrwf? vSy?
ESpfv dkzG, f vH krudk awmif;&rf;cJh &if?
pdefa c:r,fh NydKifzufawG tm;vHk; eJY ol
ppfynm ußGrf;usif rI tpG rf;jy&r,f/
'DxHk;udk bk &ifwd kYawmif rcsKd;azmif Edk ifzl; /
'gaMumif h orD; zcifu - “bk& ifudk avQmufy gh?
orD;udk ta0; - teD; rif;om;wdkY awmif;aew,f /
oifh tEk qHk; om;[m olwd kYxuf av;udk
wifEd kif? 'g;udk &rf;Edk if? jrif;ES ifEd kif &if?
tm;vHk;rSm tawmfqH k;? wdkY tzd kY tawmf qHk;y/
olYvdk &aoh[ efe JY? 'g b,fjzpf Edk ifrvJ”
bk&if h ESvHk; ausuGJ &? rif;om; crsm ,aom"&m
Muif&mtjzpf awmif;cJhw m tcsD; ESD; jzpfy D/
a'0'wåu av;t&mrSm a&SUwef;u?
tZÆKe a'grmefjyif; jrif;taygif;&JU ocif?
eE´ 'g;upm;rSm Adkv fyJ / 'gayrJh
rif;om;u tom &,fum - “'gawGvJ ig
wwfw,f/ oif hom;[m vmoltm;vHk;udk
BudKuf&m tm;upm; NydKifr,f aMunmvd kufy g/
'grsKd;aMumifhjzifh igh tcspf qHk;r,f rxif” wJh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 42
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'geJ Y xkw fjyef & - ckepf&uf ajrmuf aeY rSm
od'¨w¬ rif;om;u a,mufsm;wdk Y twwf
,SOfvdk ol bolYrqdk “,S OfvSn fh qifha c:aMumif;?
atmif Edk ifol o&zlrSm ,aom"&m jzpf aMumif;/
'gaMumif h? ckepf &ufajrmufaeY? ousrif;rsm;?
0ef;usif NrdKUae awmaersm; NydKifuGi f;qD
oGm;Muaygh / vHk rvJ om;csif;wdk Y tv,f?
yef;u BudK;qif a&T csKd& Sif EGm;awGeJ Y?
0if;y qif, if xrf;pifxuf? twD;trIwf eJY /
owdkYorD;tjzpf xrf;aqmifum a&mufvmcJhw,f/
rif;aoG; a'0'wåua&m? cwåd,
eE´? tZÆKewdk Yy g ydkifv dkol?
vkvif taygif; &JU yef;y/ aemufqHk; rSmawmh?
jrif;jzL u@u pD;vd kY rif;om; vmaygh/
jyify urÇm qef;udk tHhMo? jrif; [D;&JU /
od'¨wfv J wtHhwMo rsuf vHk;eJ Y ai;rd -
&mZyv’ ifa tmuf arG;cJhol jynfol taygif;?
bk&ifv dk eef;xuf rpH&? bk&ifvdk rpm;&?
okc 'ku©awmh wlo lawG csn fhom?
'gayrJh rif;om; ,aom"&m tvS jrif awmh
0if;yy jyHK;? yd k;om; ZufBudK;udk qGJ?
u@u ausm us,fa y:u ajray: ckef qif;?
atmfw,f - “txd kufwefqHk; r[kwfo l? 'D ykvJ eJY
rxdkufw efz l;/ ol Yudk awmif;&mrSm ig[m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 43
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
0hHpm;vG ef;a&mhvm; NydKifzufw dkY jyMu/”
'Daemuf eE´ jrSm;NydKif yGJ pde fac:um?
aMu;0g pnfudk ajcmuf *g0kwf tuGm xm;w,f/
tZÆKeu ajcmuf? a'0'wåu &Sp f/
od'¨w¬ rif;om;uawmh olY pnfu dk
rsOf; eJY q,f* g0kw f ta0;rS m xm;apordk Y
ypfp &m a~uGaph rSs xif &/ jrSm;vTw fMu&m?
eE´ olYp nf? tZÆKe ol Ypnf? azmuf&JU /
a'0'wå jrS m;udk tuscsdefvTw fvdkuf &m
ypfuG if; ESpf zufpvHk; azmufxG if;oGm;ordkY y&do wf
tHhrqHk; - atmf[pfMuw,f/ ,aom"&m tvS crsm
&GHUwJh rsufvHk;ay: a&Tqm&D qGJrd?
olY rif;om; jrSm;vGJr Sm rjrif &uf& Smzl; /
oluawmh? Avaumif; vuf rS wifE dkifw Jh?
aiGBudK;eJY wef;? om;a&BudK;eJY csnf xm;wJh?
olwdkY &JU opfap;okw f Bud rfav;udk ,l?
acgufMunf h? tom &,fvdkuf? BudK;udk qGJ vdkuf &m?
tpG ef; ES pfp Gef; erf; rd? xlx JwJh av;0rf; jywfa &mh/
“'g upm;zdk Y twGuf? tcspf twGuf r[kwf” wJ h “ous
rif;wdk YeJ Y ydkwef wJh av; r&dSz l;vm;/”
wa,mufu “b,facwf u rod bk &m;ausm if; xm;wJh?
bolrS BudK;rwyfE dkif? wifv J rwifE dkif wJh?
oD[ bmEk av;awmh &dS&JU” ajymw,f/
“'D a,mufsm;wd kY vufeuf ,lc JhMu” wJ h/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 44
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ußGJ½dki f;csKdudk av;udk if;auG;rS m a&Tcuf
cs,fum oHrPd teuf eJY vkyfx m;wJh
av;BuD; ,lcJhMuw,f/ ESp fBudrfw dkif od '¨wf
av;&JU tm;udk 'l;rSm prf;yD; “'geJY
ypfMuprf;? tudkwdk Y” wJ h/ 'gayrJh olwd Yk
acgif; rmwJh av;udk if; wxG mawmif rauG;Edk ifMu/
'DwGi f rif;om; teJ i,f udkif;? av;udk auG;?
BudK;pudk txpfr Sm tuste wyf? BudK;udk
qwfceJ cyf&m? avwke foGm;wJh vif;,kef
tawmif vdk yDjrnf - us, favmif jrnf[ D;oGm;ord kY
tdrf rSm roefpG rf;olwdk Y tJ'D aeYu
“bmoHvJ” ar;Muw,f/ vlr sm; ajz&JU -
“tJ'g oD[bmEk av;u toHaygh/
bk&if hom;u BudK;wyf yD; ypfrvdk vkyfwm”
'Daemuf? jrSm;wpif; wyf? BudK;qGJ? vTwfvk dufw,f /
jrSm;cßGef rdk;udk azmufcG J? ta0;qHk; pnf;udk
wnfhwnfh xGi f;awmhw,f / 'DwGi fvJ r&yfao;?
uGif;jyif wzuf ysHoG m;&m rjrif &awmh zl;/
'Dawmh a'0'wå 'g;t&m pd efac:w,f/
vufajcmufvH k; wkwf wJh xef;yifudk vSJv dkufw,f /
tZÆKe cke pf? eE´ udk;vHk;wkw f ckwf&JU /
'gayrJh ovdk yif pnf ES pfy ifyl; aygufae?
ESpf yifv Hk;udk od'¨w ¬ 'g; vS syfwjywf ckwf?
xuf&JU? acsm rGwfvG ef;ord kY yif pnf rwf rwf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 45
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
eE´u “olY 'g; vGJyD” atmf? vH kr
tyifawG rwfr wf jrifjyeford kY wHk&D rd/
'DwGi f avxJ u Munfha eol ewfawG
awmifu avnSi f; wdku faprS tyifpd rf;ES pfy if
oJay: wdwdjywf vJ &JU
'Daemuf wef;jrifh
arG;jrL? owåda umif; jrif;awG ,lvmMu?
uGif;udk oHk;ywf ywfMu? jrif;jzL u@u
tvQi fqHk;udk ta0;BuD; csef cJh? jrefvG ef;ord kY
olY ypyf u tjrSKyf ajrBuD;ay: ruscifrSm
tvH ESpf q,f ajy; a&mufES ifhy D/ eE´ u
“u@uvdk jrif;eJ Yawmh wdkvJ Ed kif rSmy/
rusi fh&ao;wJ h jrif; ,l cJh/ bol taumif;qHk;
wufpD;Ed kif rvJ? Munfh ap/” jrif;xdef;wdk YvJ
nvdk rJeuf? oHBudK; oHk;BudK; csnf&?
aMumufzG,f rsufvHk;? ESm 0us,f? vnfqHv Gef Y?
cGmr½dku f? uke f;rwif? bolr S rpD;zl;ao;wJ h
jrif; ,l cJhw,f / oHk;Budrf ousa rmifwdkY
olY r[m ausmjyif ckefwufMu? a'gxef jrif;
trsu f acsm if;acsmif; ywyf &yf? olwd kYudk zH kxJ
t&Suf wuGJ vTif hcs&JU? tZÆKe wa,mufy J
cHk cP jrJ cJh? oHBudK;wdkY tavQmhcd kif;yD;
eHyg;eufudk ½dkuf? Zuf vI yf? rmef 0if hwJh
ar;½dk;awG yd kif Edk ifpGm qk yfudk if xm;&m?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 46
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a'go? trsuf? aMumuf pdwf rk efwdk if; xwJhum
jrif;½d kif; ,Ofw 0ufeJ Y uG if;wywf ywfawmhw,f/
'gayrJh ½kw fw&uf oGm;ud k jzJv dkY vSnfh
tZÆKeudk ajceJY ukyf? atmufqGJc s?
tao owfr,f jyK&m? jrif;xde f;awG ajy;vm?
½l;rl;aumif csKyfMuvd kYomy? 'D awmh
vltaygif;u “toJ rk efwdk if;? aoG; rD;vQHeD
'Dbkwfaumifu dk od '¨w¬ rpGufa peJY”
atmfMuw,f / rif;om;uawmh “oHBudK;awG
jzKwf? ighud k ol YOD;qH yJ ay;” qd kum
OD;qH tom qkyfud kif? wD;wdk;pum; qdk yD;?
jrifvm; rsufv Hk; tpHka y: nmvuf 0g;wif?
a'go rsuf ESmay: nifo mom qG Jc s?
vnfwHa&m arm[dkuf eH yg; wa&Smuf a&my/
'DwGi f narSmifjrif; vnfudk if;us? usKd;EGH?
odrfarGY &yfa ewm wtHwMo awGY &w,f /
wdkY ocifu dk odum ylaZmf ae[efyJ /
od'¨w¬ wufp Of tcgrSm vJ rvIyf r&G?
'l;eJY zufBudK;xd& m wnf wnfNid rfNid rf
trsm;a&SU oGm;jyord kY vlawG atmfMuw,f -
“rprf;eJYawmh? od' ¨w¬ tawmfqHk;yJ a[h/”
NydKifzuf tm;vHk; ajzw,f - “ol tawmfqH k;yJ/”
vHkr&JU zcif oky ÜAk '¨u -
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 47
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tcspfqHk; rdkY tawmfqHk; awGY csi fwm
wdkY ESvHk;om;xJ rSm yg? ppf eJY avmuD
trIu oifw mxuf ydkw Jh a,mufsm;twwf
ESif;qD ½Hk? td yfrufMum; rif; b,f wef cdk;eJY
wwfcJhovJ/ atmifqk &wem qifavawmh?
rif;om;/” vSrf; tac: £Ed́, vHkr tvS
vltky f txuf& dS ae&mu x? jrwfav;
yef;o&zludk ,l? teuf eJY a&Tyk 0gyg;
ezl;uae tomt,m qGJ csvd kufum?
vl&G,fw dkYa &SU 0ifh~uG m;~uGm; a&S mufwJh um
ewf[ef eJY od' ¨w¬ &yf &mqD vmcJ h?
narSmif jrif;ay:u qif;yD;p? jrif;u
olY vuf atmufrSm vnfud k tEl;tnGwf auG;vdkY /
rif;om;a&SU vHk r OD;nGwf? arwåm eJY
0if;aewJh ewfvdk rsufE Sm vS pfjyw,f/
vnfrSm arT;ysHUysHU yef;uH k; pG yfay;w,f/
&ifr Sm ajcmufjypfuif; OD;acgif; wifv dkufw,f /
*kPf,l rsuf vHk;eJ Y ol Yajcudk iHkYxd?
“cspf rif;om;? oif ydk ifwJh ighudk Munfhy” wJh /
olwdkY Munfhum vlxk taygif; 0rf;om rqH k;?
teuf eJY a&T yk 0gyg; qGJ cs vdkufj yefa ygh /
aemif Mumawmh (aAm"dÚ mPf a&muf& dSyD; tcg)
Ak'¨ t&Sif hudk taMumif;pHk eJY wuG bmhaMumifh
ol teufe JY a&T 0wf? ~uG m;0ifh 0if h a&SmufovJ
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 48
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ar;&m avmu xd yfwif ajz&JU “igh tzdkY
'g rodcJ h? rodw0uf odw 0uf[ef &dS&JU /
arG;rI aorI bD;0ef; vnf cJh &mrSm?
twdwf tjzpf? tawG;awG? jrSKyfb0awG jyefvmjrJ/
ck ig owd&yD/ rdk; toacsF txufu?
[dr0g awmtky f qdk if;qdk if; ig usufp m;chJ?
usm;aygh? tpif;ygwJh tiwfr sKd;awGeJ Y aygh/
Ak'¨ jzpfo l ig[m oref;jrufxJ 0yf?
ig atmif;&m w0dkuf aorif;qD eD;oxuf eD;
jrufpm;wJh EGm;tky fudk rsu fvHk; pdr f;pdrf;
ayuvyf eJY ai;/ 'grS r[kwf Muyfw dkYa tmuf
½dki f;pdk if;? ra&mif h&J? ig om;aumif;udk vdkuf& Sm?
vrf;awGrS m vlu dk orifu dk teH Y cH&JU /
awmeufxJ? usL tdki fteD; MuHKqHk&wJh?
tJ'D wke f;u ighb0wl om;wd kY tv,f?
awmwcGi f taMumhqHk; usm;rwaumif txD;awGudk
ppfy GJ ETJa pw,f/ olY ta& a&Tvdk 0if;?
teuf cs,f? igh twGu f ,aom"&m qifjref;vS mwJh
yk0g vdk y/ oGm;eJ Y ajcoJeJ Y awmwGif;
wdkufyG J jyif;xefv mcsdef wrmyif atmufrS m
tvSaumifwdk Y aoG;xGufwm Munhf? tydk; cH&JU /
rSwfr dao;awmh - tqHk;rSm ig atmifEd kifwJ h
pkwfjywfo l [d k 'D awmbk&ifa&SU [de f;um
jzwf&if; olvm? ysKdE kwJh ar;½dk;eJ Y
ckefa ewJh igh eHyg; ,uf? igeJ Y twl
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 49
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
awmxJ ~uGm;0ifh 0if h vS rf;? cspf rqHk;? vd kufc Jh/
arG;rI aorI bD; edrf hcsnf jrifhc snf vnf& JU/”
'gaMumif h vH krud k rif;omqD ay;yD?
tvdkwl vuf & ypönf;y/ eu©wfwd kY
omcsdef (odk;eD rdó aumif;uif rif; rlc sdef)
ous xH k;wrf; vufxyf yGJ usi f;yw,f /
a&Ta&mif xdki fzHk;xl? aumfaZmudk jzef Ycif;/
r*Fvm yef;uHk;rsm; qGJ? vufjcnf rsm; pnf;/
rkef YcsKdud k zJh? qefeJ Y arT;eH Yom usJ?
teD;a&mifqd k; EG m;Edk Yay: aumuf½dk; ES pfp arQm?
'D ESpf p eD;oGm;&if “aoxd cspf” edrd wfaygh/
rD;zdkud k ywf ajccke pfvS rf; oH k;Budrf vSrf; /
&[ef; orPawG vSL'gef;? pG efYu sJrIawG?
bk&m;ausm if; ylaZmf rIawG jyK? rEÅmef &Gwf?
owdkYom; owdkYo rD; 0wf½Hkp rsm; csn faESm if?
'Daemuf zcif pum;qd kw,f “rif;om;jrwf?
wdkY ydki fcJh ol ckup oif ydk ifyD?
oifhqD b0 ES if;vSmolu dkMuif emygh/”
'DwGi f olw dkY ,aom"&m tvSud k aw;oH?
c&moH eJY rif;om; vuf tyfES if; vd kuf&JU /
arwåm txGw f txdyf y/
'gayrJh arwåm
wckxJ bk&if r,Hkao;? arwåm tusOf;axmifudk
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 50
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cefYn m; vSy pGm aqmufa pawmf rlo rdk Y
urÇmajr wcG ifvHk; rSm rif; om;&JU pHeef;
0dó&r®0efvdk tH hzG,f o&J r&dSzl; /
us,fjyefwJh eef;O,sm Ofr sm; tv,fr Smu
pdrf;vJh awmifuk ef;? awmifajcrSm a&m[dPD?
[dr0ef ajc&if;u oGi foGif qif;cJhum
**Fg vId if;awGxJ tcGef yPÖm qufo&JU/
awmifzufrSm aumif;uifa zsm ha&mif *EÅd yef;
xlxJ&m refusnf; eJY tifMuif;yift kyfu
urÇmeJ Y tqufjzwfxm;ord kY? NrdKU&JU qloH
avxJ ygvm&if rjrif &wJh jcHKu
ysm;oH w0D 0Dr Qom/ ajrmuf zufqD rSm
[dr0EÅ m r[m wH wdki f;&JU ukef;a&SmjzLawG?
tjyma&mif rSm tazG;om; wef; pDaeMuw,f/
tHzG, f? vl ra&mufwJh teEÅ/ olwdk Y&JU
ukef;jrif hus,f awG? awmifxGw f - awmif? awmifp G,f
awmifausm? pdrf;vJh awmifa&Sm? pdrfha t;awmifxdy f?
uGJ[ awmifacsmuf? pdw frTm awmifurf; yg;awGe JY
pMu0Vm[m tawG; jrifhoxuf jrifhwufa p?
rdk;rSm &yf? ewfwdkY eJY pum;qdk& xifh /
ESif;wdk Yatmuf awmarS mifwd kY jzef Y? ck ef~uG~uG
a&wHcG efawG Zmayguf? wdrf yk0 g vT rf;&JU /
atmufe m;rSm 0ufo pfc s - xif;&SL;tk yfr sm;/
bkwfiSu f ac: oH? usm;opf atmfo H? ausmufwHk;ay:
awmqdwf wcGy fcG yfoH? 0Ja ewJh vif;,k ef
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 51
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[pfoH yJhw if xyfa e&JU/ 'gawG atmuf rSm
vGifjyif[m tjrwfq Hk; yv’if &if; 0wfjyK&m
aumfaZmES,f vif;&JU / 'gudk rsufES mjyK&m
eef;aqmif 0if;0if;udk pdku fxlc JhMuw,f/
awmifuk ef; nDn Dxuf vSvSwnf? wzuf wcsu f
arQmf pifa wG? ywfvnfr Sm jyom'fawGeJ Y/
,ufrawG rSm a&S;yH kjyif awG xkxm;?
&m"? c&do QeeJY awmwGi f;olav;rsm;?
oDwm&,f? [mEk rmef&,f? aj'mywd&,f?
tv,f rkwfa y:rSmawmh *aeoQ ewf rif;[m
ynm? Opöm aqmif &m t0ef;eJY csdwf eJY?
olY ESmarmif; apmif;apmif;acG? r*Fvm[ef xdk if&JU /
O,smOfeJ Y eef;,ifj yif vrf;auGYawGu
yef;a&mif taMumoef; ausmufjzLeJY vkyfx m;wJh
twGif;wH cg;rqD a&mufw,f / ausmufj ym wH cg;xkw f/
ausmufjzLEk wHcg;cHk? wH cg;awGu pE´ul;
rSefu luGuf ½k yfy HkawG xGi f;xkxm;&JU /
'Du cef;jrifhawG? &dy fom yef; ½HkawGqD
cefYx nfwJh avSum;ay: ZmuGuf az:wJh
pBuøwa&Smuf? a&mifp Hk trd k;eJY `yGr f;pkp k
wdkifawGatmuf jrL;~uG vSrf;oG m;&? 'D rSm
MumrsKd; &Hw Jh a&yef;wdkY uckefa e?
a&MunfxJ ig;wdk Y eD? a&T? jym vif;ae?
rsufjyL;orifwd kY aeomwJ h uGu fvyf rSm
ESif;qDa~uG pm;ae? oufw efY tawmifeJ Y iSufwd kY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 52
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
xef;yifMum; vl;vmae? pd rf;? ndK csKd;wdkY
a&Twdku faxmifh0 ef;rSm odkufj rHK aqmufaeMu?
0if;vuf cuf ab;vrf;awGa y:rSm a'gif;wdkY
tNrD;vS '&Gw fqGJa e&m Edk YjzL AsKdif; eJY
ao;auG;auG; ZD;uGufw dkY Nidr fMunfha e&JU/
qD;a&mif vnfwd kif aus;wd kY woD;u woD;ul; /
t0ga&mif yef;&nf pkwfw dkY wyG ifhu wyG ifhy sH?
aMumufwwfwJh ykw foif ZmuGu fay: taMumufr Jh
aepmvI H/ &SO fhwdk Y vuf xJu tpm pm;?
t&m&m Nid rf;csrf;pG/ vmyfaumif;apwwfwJh
a`rGeuf td yfc sif rl; tacG vyef;wdkY atmuf
aevSrf; &mrS m uwd k;aumif aqmhu pm;ae&JU/
rsufndK arsmufwdk Y usD;wdkY eJY pum;nH ae?
'D arwåm pH tdrf wck vHk;rSm csKdom
jyKpkrI vdkavao;r&dS? ½I cif;om
ae&mwd kif;rSm od rfa rGYwJ h rsuf ESmawG?
pum; csKdom? jyKpk zdkY tqifoifh? aysmf atmif
jyK&wm aysmf? emcH &wm *kPf,l /
xm0& yef;awG urf;rSm a0wJ h acsm if;yrm
vSnfhpm;cH& if; b0 pD;oG m;&JU/ ,aom"&m
jyKpm;&m eef;&JU bk& ifr /
tv,faumifrawmh/
'Dcef;r &maxmif&JU crf;em;rI tvGef rSm?
pdwfudk Nid rf;apzdkY pdw ful;vS tpG rf;uke f
oHk;xm;wJh vQKdU0Suf cef;aqmif waqmif& dS&JU /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 53
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
t0if0 EGm;Ed kYvdk ausmufjzLeJY aqmufum?
EGm;Edk YjzL ausmufjym; cif;xm;wJh pBuø
pwk&ef;om/ trdk;u aumif;uif? tv,frSm uef?
uefywfv nfrS m? avSum; xpfa wG ay:rSm?
ezl;pnf; wa&S mufr Sm ususee r[l& m
ausmufawG pDwyf cs,fvS,f rG ef;rHx m;w,f/
'DrSm vSnf h&wm aEG &moD ES if;ay:
eif;&ovdk at;&JU/ aejcnfwdk Y a&Ta&mif
usJc s? rkw feJ Y eH&Hu yf vdIPfrk wf tjzwf
aysmfq if; t&d yfjzpf? aiG? jzLaysmh? yD;rI Haygh/
'Dyef;½Hk t0rSm cspfMunf - Nidr f;qdwfp Gm
aeY udk,fwd kif wef Y&yf? nae jzpfoGm;xifh/
tJ'D rSm wHc g;tvG efrS m cef;raqmifav/
vSygh? om,mygh? urÇm tHh zG,f wyg;ygh /
qDrD;arT;wd kY& JU tvif;aysmh[m urmeJY
a&mif pHk yg;vsm; Mu,fy Gifh jywif;wdkYu ae
a&Tt cif; jyefYj yef Yrsm;? ydk;om; td yf&mrsm;?
cspf tyfqHk;udko m 0ifz dkY jrSi fhay;wJ h
wif;wdrf Nrdwf vSwdk Y tay: xdk;usaew,f/
'DrSm aeYvm; nvm; bolr S rodzl;/
aexGuf pxuf vif;? naeavmuf Ekw Jh
tJ'D tvif;azsmha zsmh tjrJ xG ef;yaew,f/
reufavxuf Munf El;zG, fzef? oef;aumif,H
avavmuf at;jrwJh avcsKd tjrJaoG;w,f /
aeYa&m napmif;wd kY nnf;ae? aeYa&m n
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 54
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pm;aumif; zG,f &mawG? ES if;at; opfoD;awG
[dr0efES if;eJ Y at;p &Sm&bwf&nf awG?
odrfarGY nHhEk rIe JY vkyfx m;wJh rkef YawG?
qifpG, fcGu fxJu tyifxGuf Ed kYc sKdawG/
aea&m n caewmu vufa &G;pif
uacsonf awG? zvm;udki fawG? vif;uGi f;wD;awG?
El;nHh ndKrJrJ arwåm 0efx rf;awG/
rif;om; rsufv Hk; tdyf csif& if ,yfc yfay;?
Edk;vm&if? yef;awGMum;u wD;wdk;[ef
*Dw? tcspfaw;? tdyf rufq efqef tuawG?
ajcqnfvnf;oH? vuf& rf;[ef? aiGa pmif;BudK;
cyfoH rsm;eJY olY tawG;ud k ok cqD
jyefyd kYay;Muw,f / uwdk;eJ Y pum;yGi fh &eH Y?
avmifu ßGrf;qJ opf arT;ay: jyefYw Jh tjyma&mif
jrLESif;wd kYu olY0 dnmOf Nid rf;apum
,aom"&m tvSab; arS;apw,f / 'Dvdk eJY
od'¨w¬ arha vsmh aecJh& JU/
aemufy D;?
bk&if h trde fYawmfu 'DeH &Hr sm; twGif; rSm
aojcif;? tdkjcif;? ylaqG;jcif;? emusOfjcif;?
zsm;jcif; taMumif; pum; rpyf &wJh / eef;wGi f;rSm
wOD;OD; EGrf;vscJ h (tMunfhrI Hvm? u&m
ajcaysm hvmcJ h) &if? tjypfrJh &mZ0wfom;
'D aumif;uif bHku jynfE Sifh cH &a&mh/
'ku©udk rif;om; jrif - cHpm;rpdk;vdk YwJh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 55
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tem - a&m*g? rsuf&nf? aMumuf pdwf? rom&Sifw dkY
idkoH? rom ½IdU rD;u rD;cdk;xlwdk Y
&Sd&m jyify urÇm Murf;taMumif; ajymolud k
pD&ifzdk Y rsufjyL; tapmif hawG Munfhae&JU/
tqdkawmf? 0g? uacsonf wOD;&JU qH rSm
aiGjcnfw rSsif oef;&if opömazmufrI yJ/
tm½kPf usif;wdk if; EGrf;p ES if;qDud k EIwf?
t&Guf EGr f;awG0S uf? tjrifq dk;orQ z,f&w,f /
bk&ifu -“ai;rId ifrI? tusKd;rJh tawG;awGudk
awG;rIqD ydk Yay;wJh t&mrsKd;awGeJ Y
a0;um vl &G,fb 0 uk efvG efoGm;cJh& if?
vlom;tzd kY BuD;vGef;wJh 'DMur®m t&dyf[m
rSdefj y,faumif;&JU / bk &ifwumh bk&if? olYa cwf &JU
bkef;orÇ m&S if tjzpf? (ol pdk;vdk &if) Ed kif iH
taygif;udk pdk; rdk;r,f h? rif;{u&mZf qd kwJh
tqifhj rwf ola&mufwm igjrif& r,f” wJ h/
'gaMumif h? arwåmu axmif rSL;? pnf;pdrf u
wef; jzpfaewJ h 'D axmifom,m ywfvnf?
rjrif Edki fatmif a0;&mrSm bk&if {&mr
wHwdkif;wck aqmufapw,f/ wHwd kif;rS m wH cg;r wck?
aMu; acgufw Hcg;awG eJY? 'gawG ywåmrSm
jyefYvS drfh zdk Yudku vufaygif;w&m vdkw,f /
BuD;us,fvdkuf wJh 'DwH cg; zGif hwJh toHu dk
,lZem w0uf jynfjynfhu Mum;Mu&w,f/
'D wH cg;twGif;rSm aemuf wHc g;wck vkyfx m;w,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 56
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
twGif; rSm aemufw ck? aysm fpH eef;u cGm &if
'D wH cg; oHk;ckud k rif;wHk; csv dkY? ydwfv dkY/
wck wck tay: opöm&d S uif;wyfc sao;/
bk&if h trde fYu - “rif;om;yJ jzpfyap? b,fv dk
vlrS wHcg;awGu jzwf oGm;cG ifh rjyKeJ Y/
rif;wdk Y toufe JY apmifh - ighom;yJ jzpfyap/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 57
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wwd,usrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 58
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'D aysmf &Ti f b0eJY arwåm &dyfN idrf rSm
Ak'¨ t&S if tusOf;uscJh? 'ku©? vdkr I?
emrI? zsm;rI? tdkrI? aorI rodzl;/
tdyfa ysm fol tdy frufx J yifv,f awG vSnfh?
aeYc if;&JU urf;ay: EGrf;[dkufp Gm qdkufu yf?
tarSm ifc &D;u ukefq ef;awG o,fvmovdkom/
'Dvdk eJY rMum rMum El;nHhwJ h acgif;ud k
,aom"&m&JU &if`rGm rJrJ ay: arS;wif -
tdyf csif rsuf cGH r,fh vuf ,yfc yfay;cdkuf?
ol vef YEd k; - atmf&JU - “igh avmu? tdk avmu?
ig Mum;yD? ody D? vmyD?” olav;u
rsufjyL; vefYx dyf ar;w,f - “bmjzpfvJ ocif /”
'D csde frsKd;rSm ol YtoGifa y:u u½kem
tHhz G,f? ol Yr sufES m ewfr sufES mvdk yJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 59
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olav; rsuf&nfawG wefYa tmif olj yHK;&JU?
ADP twD;cdk if;&JU/ 'gayrJh BudK;wyf
Al;udk atmuf cHka y: wifwmeJY av[m
oHpOfw dkYa y:us? xif &m wD;Edk if&m
(aiGBudK;ay:rSm av *Dw ½d kif; zefjrJ)
tem;w0dkuf avsm if;aeol awG 'gyJ Mum;w,f /
rif;od' ¨wfawmh ewfwdk Y wD;oH Mum;&JU?
olY em;xJ ovd k pum;awG oDMuowJh –
igwdk Y[m vSnfha ewJh av&JU toH awG?
Nidrf;rI wrf;w nnf;? Nid rf;rI r&Muay/
Munfhyg? avvdky J vl Yb0 qdkwmvJ?
nnf;oH? idk oH? ½Idufo H? rk efwd kif;? wd kufy GJ/
igwdk Y bmh aMumifh? b,fu? b0 b,frSm p?
b0 b,fu dk oGm;vJ? oifwdkY rodEdk ifMu?
wdkYvJ oifh vdk v[mjyifu wapäawG yJ?
rjrJwJh 'ku ©rSm bm okc &rvJ/
rajymif;wJh oifhp nf;pdr f bmaysm fp&m &dSvJ /
arwåm jrJcJ h&ifjzif h? MunfE l;p&myJ/
b0&JU vrf; av&JU vrf;/ t&m tm;vHk;awG?
BudK; trsKd;rsKd;ay: jrnfwJh w'*F toHawG /
tdk rm,m&JUom;? wdk Y urÇm vSnfhMu&m?
'D BudK;awGay: idkr d? raysmf tm;Muyg/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 60
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tjynfjynf rSm 'ku ©pHk wdk Y jrifcJ hay?
rsuf &nf&T J rsufvH k;? qky fxm;wJh vufawG /
idk& if; avS mif rdw,f / ol ½dkU rodv dkYom?
olwdkY pGJw Jh b0 tES pfr Jh jy½ky fom/
rdk;wdrf udk t&yfc dkif;xm? jrpfa &pD;udk
vufeJY wef YwmurS &OD;r,fh yHkvd k/
u,fwif& r,fh toif? oifh tcsde f eD;vmaygh?
aMuuGJ urÇm 'ku©e JY apmifhaeygaygh /
rsufu ef; urÇm qif;&J oHom vnf& if; vJ?
xawmh? rm,mh &ifa oG;? rtdyf eJYa wmh uGJY /
igwdk Y[m vSnfha ewJh av&JU toH awG?
rif;om;? Nid rf;rI &S mzdk Y oifvJ vSnfhav/
cspf olawGud k csp fvdkY tcsp fpG efY? 'ku©
wGufwm 'ku©bH k pGef Y? vGwf a&; &Smy/
'gaMumih f? aiGBudK;awGay: jzwf wdkY id kw,f?
avmu "r®wm rodao;wJh oifh wGufuG, f/
'Dvdk yJ jzwfoGm;&if; wd kY avSmif ajymif vdkY
oif jrL;wl;ae&m cspfzG ,f t&d yfawGu dk/
'Daemuf naecsdef vSywJh eef; tv,f
,aom"&m tvS vuf udki fum ol xdk ifa epOf?
qnf;qmcsdef ukefv G,fz dkY vHkr wpfa,mufu -
toHom usoGm;&if *Dw 0ifaxmuf vdkY -
tcspft aMumif;? arSmfjrif;taMumif;? tom;jzL vl rsKd;awG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 61
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ae&m? nrSm ae yif v,fxJ qif;&m?
tHhz G,f aumif;wJ h? a0;vefwJh wdk if;jynfr sm;
taMumif; a&S;yHkjyif wyHkudk ajymjyavw,f/
'DwGi f ol oufjyif;cs - “pdMw yHkaMumifh
BudK;ay:u av&JUaw; ig owd &yD /
,aom"&m? rif; ykv JuHk; olY qkc svdkuf yg/
ighy kvJ toif? 'Dv dk us,fwJ h urÇm &dSvm;/
vIdif;awGx J aeqif;oGm;wm jrif&wJ h
wdkif;jynf &d Svm;/ wdkYv dk ESvHk;om;awG aum
ra&Ed kif? rod Edki f? raysm fEdk if? &dSvm;/ igwdkY
od&&if? olw dkYud k u,f Edk ifaumif;r,/
aeYc if;&JU ocif a&Ta&mif ta&SU vrf;awmfudk
eif;vmawmh? urÇm tpG ef;rSm olY tvif;a&mifud k
b,folawG? reuf cif; &JU om;orD;awGu
tOD;qHk; BudKovJ ig rMumrMum tHhMo&JU/
rMum rMumvJ? ZeD; 0if;? rifhv ufxJ &if xJ?
igav ae0ifc sdef aeeJY taemufq D vdk uf?
naecif;&JU jynfolawG udk Munfhzd kY
EGrf;vsvs wrf;wrd&JU/ igwdkY wawG
cspf &r,fh ol awG trsm;BuD; &d Sr,f - aemf /
rifh EIw fcrf;EkawG erf;,lr ypf Edki fwJh
cspfj cif;wck tck ighrSm &d SyD / vHk r?
tdk pdMw? ewforD; wdki f;jynf odol toif?
yHkxJu jrif; ysH? b,frS m vHx m;vJ/
olY ausmay:wuf ES ifum ESi fum urÇm tESHY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 62
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
Munfhzdk Y w&ufwm igh eef;awmfeJ Y vJ &JU/
ighxuf us, fwJh wdki f;wdkY &Sif tyky fpm;aumif
[dk tarG;csKdU vif;w&JU tawmif& &ifvJ?
tjrifh qHk; [d r0efqD ig vl;vmcsif zd /
ESif;awGa y: ES if;qDt vif; zif hETJ &m em;?
0ef;usifudk azG&Sm ai;Munfhv dkuf prf;r,f/
bmhaMumifh ig rjrif zl;/ r&Sm zl;cJ h &ovJ/
aMu;wHcg;wdkY tvGef bmawG &d Sp ajzprf;/”
wa,mufu ajzw,f - “yxr NrdKUy? rif;om;?
bk&m;ausm if;awG? O,smOfawG? opf yif tk yfawG?
'Daemuf v,fa wG? 'Daemuf v,fu Gif; topfawG?
½dk;awG? upm;uG if;awG? waumoyD; waumo?
aemuf? bk &if Ad rÁdo m&&JU Ed kif iH? 'Daemuf
vlawG uk a#uk #meJ Y us,fvSw Jh urÇmjym;/”
“aumif;pG?” wJh od'¨w ¬u? “qEé udk
igh&xm; jyifzdk Y rSmvdku f? eufjzef rG ef;wnfh
igh &xm; pD;yD; [dkrS mzuf xGufMunf hr,f /”
'geJ Y bk &ifu dk avQmufMu - “wdkY t&S if? om;awmf
olY &xm; rG ef;wnfh rSm jyifa pcsif ygowJ /h
tjyif xGuf pD;? vlY avmuudk Munfh rvdk YwJh/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 63
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tdrf;” wJh owd&S if bk&ifu? “Munfh csdefwefyD?
'gayrJh armif;aMu;eif; vnfap? NrdKUawmf
qif,if ap? qln HnH jrifuG if;rsKd;awG
rawGYa peJ Y/ rsuf uef;awG? t*FgcsKdUawG?
zsm;emol? oufBuD;&G,ft dkvG ef;olawG?
tElawG? roefpG rf;olawG rxGufMuapeJY /”
'gaMumif h ausmufw Hk;awG vSJusif;Mu? tacguf acguf?
a&onfwdk Y a&yef; om;a&tdwfa wGeJ Y
vrf;awG a&jzef;Mu? tdr f&S ifrwdkY wHc g;0
trIH YeD topf jzL;Mu? yefuH k;opf uHk;Mu?
wHcg;a&SUu yifp drf;jcHKudk oifMuw,f/
eH&Ha y:u yef;csDawGudk aumif;aumif;BuD;
zHkokwfMu? opf yifawG tvH qif,ifMu?
½kyf wkawG a&T cs? vrf;av;cGw dkY rSm
ol&d, a'0eJY ewfBuD;wd kY[m
opf&Gu f ewfpifwdk Y tv,f 0if;Mu? NrdKU[m
ewfzefqif;wJ h jynfu NrdKUawmf xif&/
'ghjyif pnfawG armif;awGe JY vSnfhvnfum
atmf[pf ausnmw,f - “wdki f;oljynfom;wdkY?
bk&if h trde fYawmf - ted|m½Hk rS efo rQ 'DaeY
rjrifa p&/ rsufrjrifol? t*Fg csKdUol?
zsm;emaeol? oufBuD; &G,ft dkvSol /
Elol? roef pGrf;ol bol rS rxGufa peJ Y/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 64
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
n ra&mufr csi f; olaoudk xkwf,lvmjcif;?
rD;½IdUjcif; rjyK&? oka '¨g 'e trdef Yawmf /”
'Dawmh uydv 0w¬K wcGifv Hk; wifhw,f?
tdrfa wG oyf,yfaecsde frSm rif;om;[m
xGif;xk opfa p;okwfxm;wJh xrf;ydk;rSm
ydkYBuD;awG ta&wG efY? yg;ysOf;wGJ vJeJ Y?
ESif;jzL EGm;wpf,SO f; qGJ &xm;pD; xGuf vmw,f /
rif;om;udk EIw fqufol vlwd kY aysm fyHk
awGY&wm MunfE l;zG,f / b0qdkwmrsm;
aumif;av[ef &,fvdk Y? 0wf aumif; pm;vS 0wfvdk Y
jynfolawG jrif &? od '¨w¬ aysmfrqHk;/
“avmu vSa y&JU? ig ESp fcsKdu fay&JU/
bk&if r[kw fwJh 'Dv lawG cspfMuif emMu?
tvkyf vkyf? xdef;,ol ighE Srrsm; vS ayh
olwdkY ovdk &dSa tmif ig bm vk yfc JhyvJ /
ig csp f&ifawmif 'Dcav;awG ody ghrvm;/
wdkYudk yef;eJY aygufwJ h [dk ous ol i,f
wifvdku fprf;? igeJY twl &xm; pD;yap/
'Dvdk jynfr sKd; tk yfp dk;&wm aumif;pG/
ig xG ufvmvd kY olwdkY aysmfMuw,fq dk/
aysmf &Ti fa&; vG ,fpG / ovdk tdr fav;awGu
wdkYNrdKUudk tjyHK;vQHapatmif ~uG,f 0&if
b,favmufr sm;rsm; t&mawG igrvd kyDvJ /
wHcg;awG jzwfa rmif;? qEé? ig rodc JhwJh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 65
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'D wifhw,fw Jh urÇm aemuf xyf MunfhO D;pdkY /”
'geJ Y wH cg;awG jzwf cJhMu? &xm;bD; w0dkuf
aysmf rqHk; vltk yfBuD; ½Hk;pkae? wcsKdUu
EGm;a&SUu ajy;? yef;uHk;awG ypf? wcsKdUu
ydk;ES,f eH yg;awG oyf? xrif;eJY rk efY außG;?
tm;vHk;u atmfMu - “rif;om; jrwf? Z,? Z,/”
wpfvrf;vH k; jrL;~uG toGi fawGy J awG Y&um?
vSwJh tjrifawGy J jynf haepOf (bk& ifu
ovdk jzpfap rd efYoudk) vrf;&JU cv,fa cgifrS m?
ykef;&m wJ ykwfu ajz;nif; wHkc sdc sd
pkwfjywf? a[mif;0wf? ykyf a[mif wJh 'ku©d w
tzdk; tdk xGufvmaygh? aeavmif usKHUwG ta&
tom;rJh t½dk;rSm om;a& yrm uyfa e&JU /
aeY&uf trsm;&JU 0efe JY cg; ukef;ae&JU/
a&S;rsu f&nf wdku fpm;ordkY rsu fwGi f; eDv dkY /
rsufvH k;awG t&nf eJY rI Hay? oGm;rJhw Jh
ar;½dk;[m vlr sm;yH k? aysmf yHk jrifvd kY
aMumufpdwf eJY? oGu©m yg'aMumifh cg&rf;?
vufyde fwzufu wHk &DwJ h udk ,fudk xde f;zdk Y
awmifa0S; qk yf? wpfzufu eH ½dk; NzdKif;NzdKif; zd?
eHMum;u emusO f cufcJ oufjyif;xGuf /
“pGefY usJMuyg? ay;Muyg? t&yfuwdk Y” wJh /
“eufjzef obuf ao&awmhrS myg/” ajym&if;
acsmif;qdk;vdk Y qd kY? vufj zef YjrJ? rsufv Hk;u
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 66
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ayuvyf? taMumqG Jvdku f nnf;vd kuf? “ay;Muyg/”
'DwGi f ab;u vlawG olYajccsu dk
vdrfz Jhum vrf;ay:u wGef;xdk; ypfMu?
“rif;om;? rjrifvm;/ wJ pkwfxJ 0if” qd k&JU /
'gayrJh od'¨w ¬ - “aeyap? aeyap/
qEé? vlv dkY xif &ayrJh xif ½Hk?
ukef;uG? qif;&J? aMumufrufp&m? 0rf;eJ p&m
'Dt &m 0w¬K bmvJ / vl awG wcgwav
'Dvdk yJ arG;vmovm;[if/ “eufjzef obuf
ao&rSm yg” qdkwm bmajymwmvJ/
tpm &Sm r&vd kY t½dk;aigaig jzpf wmvm;/
oem;zG,f olYu dk bm'ku© MuHKcJhv J/”
'Dawmh &xm;rSL;u ajzw,f - “rif;om;cspf?
'g wjcm; r[k wfzl;? oltd kyJ jzpf ygw,f /
tES pf &Spfq ,f txufu olY cg;ajzmifh pif;&JU
rsufvH k; 0if;vuf? ud k,fae aMumh &JU/ ckawmh
cdk;om; ESpfw dkYu olY aoG; pkyf cJh yD/
olY rD;cGuf qDuk ef? rD;pm ußGrf;cJh yD/
&dSao;orS s touf[m rNidrf;cif vif;vufw Jh
aES;auG;auG; rD;yGm;av;rQ/ 'g Z&myJ /
t&S ifhom;/ bmvd kY rI& rvJ/” rif;om;u -
“'g wjcm; olr sm;qD? tm;vHk;qD? vmrvm;/”
olYvdk jzpf &wm MuHKawmifh MuHKcJvm;/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 67
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tjrwfqHk; t&Sif? olYavmuf touf &Snf& if tm;vHk;
olYvdk yJ jzpf& r,f“ qEé ajzw,f /
rif;om;u - “EdkY? ig oavmuf touf&Snf &if aum
'Dvdk jzpf rSmvm;? EdkY yD; ,aom"&maum
touf &Sp fq,f &dS &if 'Dvd k tdkr Smvm;/
ZmvdeD? [w¬? a*gwrD? **Fgaum/
yD; tjcm; olawGaumvm;/” “td rf;? t&Si fhom;” vd kY
&xm;rSL;u ajzw,f/ 'Dawmh rif;om;u
“jyefvSnf hawmh? igh pH tdr fom jyefa rmif;awmh/
jrifr,f rxifc Jhwm ig jrif cJh &yD /”
'gudk qifj cif yD;? olY eef;awmf tvSq D
ylaqG; ½ky foGi f od '¨w¬ jyef cJhw,f/
naepm wnfvSm wJh rk efYjzLawGeJ Y
opfoD;awG rjrnf; prf;? uacsonfwdkY u
jrSLzdkY BudK;pm;wmvJ wcsufarmhrMunfh zl;/
(wcGef;u vGJvd kY) pum;rqd k? 'D wGif ,aom"&m
0rf;eJ yuf vuf olYajc&if; yHkvJ um
idk&JU - “ocif ighrS m ajz&m r&yDvm;”
“tdk? tcspf? ovdk ajz&m igh 0d nmOf wrd?
'g qH k;&r,f? qHk;vd rfhr ,f? ,aom"&m?
tcspfr Jh? cspf zG,f? csdeJY? td k? uk ef;uG/
tcspfe JY b0udk EI rf;crf;awGeJ Y wif;wif;
avSmifxm;ordkY aeYn touf ½SLoH woHxJ
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 68
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jzpfcJ hayrJh tcsdef u Mum;0if? igh tcspf
rifh tvSud k cdk;,lvd rfhr,f/ teufa&muf n
[dkawmif xGwfu ES if;qDtvif; cdk;ovdk y/
rSdef oGm;&JU? rSd efp Of rjrif &/ 'gudk ig
awGYyD? 'g aMumuf pdwfe JY igh ESvHk; rJa ygh /
igh ESvHk; pl;pdkuf awG;aewmu arwåm[m
olY tvSudk vlawG tdkapwJh tcsdef
olowfvufu u,fE dkif rvm;/” 'Dn ol
rtd yfyJ? ajzr&yJ? xdki f&JU/
tJ'D wnvHk;
bk&if oka '¨g'e tdy frufq dk;awG rufw,f /
olY tdyf ruf& JU yxr aMumufzG, fu tvH/
us,f0 ef;? crf;em;yD; £E´ &JU trSw ftom;
a&T aeeJ Y 0if;&JU / rkefw dkif; wdkuf cwfvm?
ewf atmifvHudk qkwfj zJum ajrrIH xJ
vTifh csy pfw,f / 'DwGi f t&d yfvdk y&dowf
a&mufvmum ydk;p tpkw fudk aumuf, lyD;
NrdKU wHcg;uae ta&SUqD o,fo Gm;Muw,f/
'kwd, aMumufzG ,fu qifBuD;awG q,faumif?
aiG tpG, fawGe JY? urÇm wkefw Jh ajcawGeJ Y?
awmifzuf vrf;twd kif; csDw ufvmMuawmh w,f/
a&SUqHk;u qifa y: xdki fvmoluawmh
om;awmfy/ wjcm; vlawG aemufvdkufa wGy /
wwd, aMumuf zG,fu &xm;? rsu faph pl;zG,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 69
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tvif;eJY xGef;yw,f/ rD;cdk;jzL rIwfxkw f?
rD;vQHtjrSKyf 0g;wJh jrif;av;aumif uw,f/
&xm;xJrSm od '¨w¬ rif;om; xdk ifvdk Y/
pwkw¬ aMumufzG ,fu vnf? vnfa ewJh bD;?
yHkawmifu a&T0 if;? uefYaxmufawG ausmufpD?
bD;uGyfr Sm txl;tqef;awG a&;om;xm;yD;?
bD; vnfawmh rD;vdkvdk? *Dw vdkvd k?
yOör aMumufz G,fu pnfBuD;? NrdKUawmfeJ Y
awmifr sm; tMum; vrf;ckvwf rSm csx m;w,f/
'gudk rif;om; oHwk wfeJ Y wD; cwf&m?
toH[m rdk;BudK;rke fwdk if;ES,f jrnf[ nf;yD;
aumif;uif tESHYe JY ta0;qD [d ef;oGm;awmhw ,f/
q|r aMumufzG, fu arQmf pif / NrdKUawmfxuf
jrifh - jrifhoG m;cJh &m cef Yjim;wJh xdyf [m
wdrfo&zle JY 0if;y? xdy frSm rif;om;
&yfwJ hyD; vufES pfzufeJ Y [dk [dk' D'D
cspf zG,f awmuf ywJh ausmufawG usJawmh& m?
ausmuf eDeJ Y ywåjrm; rdk;&G mxif h/ wurÇmvHk;
vm? t&yfav;rsufE Sm uswJh &wemawG
vlaumufMu&JU / owår aMumufzG ,fuawmh
idka~uG;wJh toH? Munfhp rf;awmh - vlajcmufa,muf
idk,dk? tHawGudk Budwf? vuf0g;awG udk
ypyf rSm wif? ,lusKH;r& a&Smufo Gm;Muaygh /
'DaMumufz G,f cke pfy g; ol td yfrufygyJ/
'gayrJh tawmfqHk; tdy fruf zwf q&mawG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 70
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
t"d yÜg,f rzGif hEdk ifz l;/ bk &if a'go jzpfum?
“igh eef;awmf tukodkv f usa&mufvm&m
rif;wdk Y wpfa,mufw avrS ewf rif;wd kY bmed rdwf
nTef;vdkaMumif; ighud k ajymrjyEdkifMuzl;/”
'Dawmh? bk&if aMumufzG,f ck epf yg; tdy frufu dk
jrif&m bol rS rzwf Edki ford kY NrdKUawmfrSm
vlwdkY pdwf raumif;Mu? 'gayrJ h wH cg;qD
bolrS rodwJ h? &aoh toGif eJY? orifa&ud k
0wf½Hkxm;wJh tzdk;td k wpfOD; 0ifvmum?
“ighudk bk& ifhq D ac: oGm;? ol td yfrufudk
igzwf Edk ifw,f” wJh / 'Daemuf ol oef;aumif,H
tdyf ruf& JU vQKdU 0Suf cke pfy g;udk Mum;awmh?
tav;tjrwf OD;nTwf avSsmufxm;w,f? “r[m&mZ?
'D eef;awmf ig c&D;OD;BudK&JU / 'Du
aexuf ysHUwJh tvif;a&muf xGufa y: vdrf hr,f /
aMumufzG,f ck epf yg;[m r*Fvm cke pfy g;om/
yxr? us,f0 ef;? crf;em;? £E´ trSw ftom;
a&Tc sxm;wJh tvH uso Gm;? yD; aumuf,l
oGm;wm jrifwJh t"dyÜ g,fu t,la[mif;awG
tqHk;owf? topf pwifr ,fwJh / ajymif;vJ rI
qdkwm vl wif ru ewfwdk YvJ vGefw myJ /
urÇmudk wke fapwJh qifBuD; q,f aumif u
yg&rD q,fyg;ud k t"dy Üg,f aqmifaew,f/
'gawG cG eftm;eJY rif;om; eef;udk pGe fY?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 71
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
urÇmudk w&m;rSef eJY wke fvIy fapvd rfh r,f/
&xm;qGJ rD;vQHxGuf jrif;av;aumifuawmh
oifhom;udk oHo,eJY tarSmifxkuae
tvif;qD ydk Yay;r,fh w&m; av;yg;ygyJ/
a&Ta&mif avmifn D;wJh yHkawmif eJY bD;uawmh
wavmuvHk; jrifomatmif ol vnfa pr,f h
tzdk; txdkuf qHk; jrwfw&m;bD;0ef; jzpfayw,f/
rif;om; wD; cwfvdk uf&m pnf oH Edki fiH
tm;vHk; vQHoGm;wJ h r[mpnfBuD;uawmh
ol a[mr,fh” w&m;awmfu k a[majymrI &JU
rdk;csKef;oHyJ / rdk;xd jrifhw Jh arQm fpif
'D Ak'¨ &JU w&m;jrwf zGH YNzdK;yHky /
'Duae usJw Jh &Sm;yg; &wemawGu
ewfvlud k jrwf Edk;tyf vdkvm;tyfwJ h
ajymruk efwJh w&m;jrwf &wemawG ygyJ/
'g arQmf pif &JU t"d yÜg ,f zGif hqdkc suf yg/
EIwfudk yd wfum idko l ajcmufOD;uawmh
oifhom;u w&m;ppfeJ Y? racsyEd kifwJ h
pum;eJY? trdkuf trJa wG jzpfaMumif; jyor,fh
q&mBuD; ajcmufOD;yg/ rif;BuD;? 0rf;ajrmufawmh?
t&S ifr if;om;&JU Opö[ m rif;tjzpfxuf
ydkw,f / ol Y ouF ef;pk wf[m EkvSw Jh
a&Txnfwd kYxuf vGe fr,f / 'g oifh td yfruf/
ckepf&uf ck epfn aph&if 'gawG jzpf r,f/”
&aohBuD; 'Dvdk ajymqd kum ysy f0yfjcif;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 72
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&Spf rsKd;jyK? ajrqdk oHk;Budr f xd yD;aemuf
vSnfh xGufoGm;w,f / bk&ifu vSL 'gef;p&mrsm;
olYaemuf vd kuft ydkY cdk if;wJh tcg wrefawmfawG
qdkyHku - “p`E´a usm if;xJ ol0ifvdkY
oGm;&mqD a&muf awmh twG if;rSm bol rS r&dS?
ZD;uGufndKwaumifom ysHx GufoGm;&JU” wJ h/
ewfwdk Y 'Dvdk vmwwf &JU/
bk&if crsm rawmh
tHhMoyD;? pHe ef; uacsonfwdkY tv,f
od'¨w¬ ESv Hk;om; ußGefjyK xm;Edk ifzd kY
aysmf rI topfawG zefw D;Mu rd efYv dkufw,f /
aMu; wHcg; tm;vHk;rSmvJ tapmif hwyf ES pfxyf
csvdku fw,f/
uHudk bol ydwfy ifE dkifv drfh /
aemufxyf wBud rf rif;om;&JU pdwf0d nmOf[ m
wHcg; jyify urÇ mudk? tcsde f&JU oJjyif u
'ku© ed* Hk;qD? tysu fqDom vId if;wdkY
rajy;cJh &if om,mr,fh vlwdk Y b0udk
jrifvdkv mjyefw ,f/ “NrdKUawmfudk t&dS twdk if;
MunfhcGi fhjyKyg” vdkY bk &if oka'¨g'eqD
cGifh yef vdkufw,f/ “rif;BuD;[m vlawGu dk
raumif;wmawG? jrifaeusawG z,f &Sm;zd kY?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 73
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
igaysmfa tmif ol ½dkU rsu fESm awG aysm fzdk Y?
vrf;awG vGifa ezd kY? wMuifwem *½kwpdkufe JY
t&ifu cdkif; cJhw,f / 'g[m aeY pOf b0
r[kwfz l; igodcJ hyD / zcif? ig[m
Edkif iHe JY oife JY teD;qHk; qdk &if?
jynfolawG? vrf;rawG? omref ½d k;½dk;
"avhawG? aeY pOf tvk yfawG? bk& if r[kwfMuwJh
olawG ae&wJ h b0awG odcsifbd /
O,smOfwdk Yudk vGefu m tnMw toGif
oGm;cGif hay;yg? t&Si f rif;BuD;/ Nidrf; csr f;wJh
O,smOfawGqD igydk ausause yfe yf?
rause yfvJ yd k todwdk; jyef cJhr ,f/ tz/
'gaMumif h? awmif;yefy&ap? eufjzef vrf;ay:
ußGef rsm;eJY oGm;vdk &m oG m;cGi fh jyKyg/”
bk&ifu olY 0efBuD;awG a&SU? rde fYMum;w,f -
“'kwd, tacgufu yxrudk jyifaumif;&JU /
odrfi Suf acgif;pGy f cßGwfa wmh tjrifopf awGY wdki f;
vefYy Hk rSwfom;/ 'gayrJh vGwfv yf& if
rsufa ph NidrfjrJ/ igho m; tm;vHk; jrifap?
olY pdwf& JU owif;pum; ighqD yd kYMuap/”
'geJ Y aemufa eYrS m rGef;wnf h a&mufwJ hcg/
rif;om;eJ Y qEé wHcg;awG vG efcJ hw,f/
bk&if h wHq dyfawmf jyawmh wHcg;zGifh ay;Mu&JU /
ukefonf 0wf ½HkeJYu bk &ifh &JU om;awmf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 74
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pma&; t0wf eJYu olY &xm;rSL; qdkwmudk
wHcg;BuD;awG jyef ydwfol wdkY rodMuzl;/
omref vrf;u olwdk Y ajcusi f xGu fcJh /
ous jynf ol tm;vHk;eJY a&maESmum?
NrdKU&JU aysmfz G,f? aqG;zG,f rsm; &SmMuw,f /
cs,fo vrf;awG rGef;wnfh qlo H vI yf&G?
[if;arT;awG? taphawG Mum;u aps;onfawG?
t0wf peJ Y ydkufqH udk ifol aps;0,fawG?
[dk[m - 'D[m aps;a&Smhz dkY pum;ppfy GJ?
vrf;z,f zdkY atmfoH? ausmuf bD;vHk;BuD;awG?
oefrm aES;auG; EGm;awG? wußGDußGD 0ef pnfawG?
aw;waMumfaMumfeJ Y a0g,mOf xrf;vmolawG?
a&tdk; &Gufum a&cyf vmMuwJh
tdrf h&S ifrawG? cg;xpf cG&uf ygvmwJ h
rsuf rJ cav;awG? ,ifwtHkt Hk rkef Yqdk ifawG?
,uúef;pifu ,uúef;onf? 0g;zwfav;
wcßGifc ßGif? BudwfqHk awG trI efYBud wf? acG;awGu
twdk tp&Sm? ußGrf;usifwJ h oH csyf vkyfo rm;
nSyfe JY wleJY oH csy f tusÐawGpyf?
yef;yJu aygufwl;eJY vSHudk rD;usD;xJ
twl eDeD &Ja tmif xm;? pmoifa usm if;rSm
vjcrf; oP²m ef wnfhwnfh *k ½kud k 0dki f;um
ous cav;awG rEÅ& m;rsm; &Gwfa eMu?
r[mewf pl Vewf wdkY taMumif; oif,lMu?
yef;qdk;olw dkY pnfx Ju aq;pdkpd k
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 75
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cg;0wfawG aevSrf;? vdar® mf? ESif;qD? tpdrf;/
ppfom;awG 'g; - 'dk if; wcßGifc ßGif jzwfo Gm;Mu/
ukvm;tky f armif;ol wdkY zka y: ,drf;xdk;Mu/
rmef 0ifh jA[®P? ppf rmefj ynfh cwåd ,?
edrfh us vkyfo m; ok' ´/ 'Dr Sm vl wtk yf
pum;aygwJh tvrÜ g,fu a`rGi,feJ Y e*g;
ouf&dS ausm ufr sufudk vuf rSm &pfj ywm?
yg;ysOf;awmif aorif;ud k Al;ajcmuf *Dw eJY
a'grmefy g uapwm 0dk if;tH kMunfhMu/
[dkrSm pnf awG - csKdawG wef;&S nfBuD; wwef;?
ydk; trdk;awG vG ifvGi f cs,fo jrif;awGeJ Y?
owdkY orD; tac: oGm;Mu/ 'DrSm rd ef;r wOD;
a,mufsm; ukefo G,f& mu ab;roD jyefa&;
qkacßGzdk Y? om;qk yef zdkY yef;uHk;awG
rkef YawGe JY ewfqDv Srf;/ tem;rSm qdk ifawG?
tom;ndK tdk;xdef;wd kY rD;cGu feJ Y aMu;td k;
vkyfz dkY aMu;udk ql nH xkMu/ 'Du
oGm;awmh bk&m;ausmif; eH& HeJ Y wH cg;rsm;? yD;
NrdKU wHwdki f;atmuf jrpfeJ Y wHw m;/
'gawG vGef tvm?
vrf;av;u oem;zG,f nnf;oH xGufvmw,f/
“u,fyg? ocifw dkY? xlay;Muyg? u,f yg/
tdrf jyefra&mufc if ao&ygvdr fhr,f” wJh /
a&m*gonfy? qwfqwfwk ef olYud k,f[m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 76
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a&m*gqdk; zdpD;? temjyif eD& JawG
tuGuf tuGu fx? zHkxJ wGef Yvdr f aeav&JU /
ezl;rS m acßG;at; pd rfhp drfh oD;ae? yg;pyfu
emvGef;vdkY taMum qGJwmeJY &TJUapmif;ae?
rsufvH k;½dk if;wdk YrSm twGif; 'ku© vQH&JU/
oufjyif; ½Ium jrufu dk qkyf yD; xMunfh /
w0uf xrd? vJu s? csdeJY vufajc wkef?
xdyfvefYwMum; atmfa &mh -“trav;? emvSc snfh?
u,fMuygAsmwd kY/” od'¨ w¬ ajy;oGm;?
nHEk vufawG eJY 'ku©o nfudk xl?
tjyHK;csKdc sKdeJY rrmol acgif; 'l;ay:wif?
tawGY EkEk aMumifh 'k u©dw oufomcdkuf?
ar;w,f - “tudk? bmjzpfvd kYvJ? bm 'ku©
usa&mufovJ? bmhaMumif h rxEdk if&wmvJ/
qEé? ol arm[dkuf jrnfwrf;? pum;ajym&if
yify ef;? oem;zG,f nnf;wm bmaMumifhvJ/”
'Dawmh &xm;rSL;u - “rif;om; jrwf? 'Dvl
a&m*gqdk;wck pG Jw,f/ olY r[mbkwfawG
0½k ef;okef;um;/ ol Y aoG;aMumawGrS m aoG;[m
jrpfaumif;wpif; pD; &mu rD;vQH'DES ,f
ckefa yguf - qlyG ufyD / tcsdef rSe fwJh olY ESvH k;
twD; rwwfwJh pnfo m;a&vdk jrefcsnf - aES;csn f?
~uGufom;awG avQmhw dkifw Jh avBudK;vdk a&mh?
aygif? cg;? vnfwdk YrSm cG eft m; uif;uGmyD?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 77
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a,mufsm;wd kY tvS? yDwd tm;vH k; rJ hyD?
'g a&m*g wuf csdef vlem wOD;ygyJ /
olY 'ku© zrf;,l zdk Y vS rf; - vS rf;qGJy Hk?
aoG;csi f;csif;eD rsu fvHk;vnf? tHBudw f?
rD;cdk; rTe fovdk touf ½SLaeyH k Munfh y?
Munfh? ck ol aorSm / 'gayrJh raocif
a&m*gu vk yfp &m &dSwm vky fOD;r,f?
b0 t&if aowJh eAfaMumawG owfOD; r,f/
'ku©aMumifh olY BudK;awG jywfuk efawmhrS?
t½d k; tm;vH k;rSm emusnf;wwfwJ h tm½Hk
crf;awmh rS? a&m*g xGu fcG g? wjcm; em;r,f /
tdk ocif? olYu dk ckvdk udk ifwm raumif;zl;/
tem ul;r,f / oifhudk - oif hudkawmif - xdr,f /”
vlemudk ES pfod rfh &if;yJ rif;om;u -
“'grsKd; wjcm;ol &dSvm;? trsm;BuD; &d Svm;/”
ck ol YrSm vdk igh rSmaum jzpfEdk ifovm;/”
“ocifjrwf?” &xm;rSL; ajzw,f? “vlt m;vHk;qD
o@mef trsKd;rsKd;eJ Y vmw,f? aqG;pdwf? 'Pf &m?
zsm;rI? cl em? oGu ©sm yg'? Ele m?
tjyif;zsm;? t&nf crf;ajcmufrI? ,if;em? a&mife m
owå0gwd kif; jzpfw,f? ae&mwum 0ifw,f/”
“'D temawG rjrif& yJ vmovm;” rif;om;
ar;&m qEéu - “rjrif &yJ udk ifwJh
a`rGpOf;vJudk? awmvrf; ab;rSm yk ef;um
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 78
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
um½kE ´ jcHKu ck eftk yfz dkY apmifhwJ h
tpif;tusm; olowfv dk? [d kvlY rS ef 'DvlY
csef wJh rdk;BudK;vdk? a&mufc sif &m a&muf
olwdkY vm&JU /”
“vlawG vefYa erSm y/”
“vefY& JU rif;om;/”
“'Dn usef;rm - csrf;om
tdyf? ovdk Edk; r,f bolrS rajymEdk ifzl;vm;/”
“rajymEd kif yg/”
“rjrif& yJ? vmcsifwJ htcg
vmwJh 'D emrIa wG&JU tqHk;pGe fu
tufuGJw Jh udk,f? ausuGJ wJh pdwf? yD;awmh
tdkjcif;wJhvm;/”
“tdrf;? ae&&ifa yghav/”
“'ku©awGu dk rcH Edki fMuzl; qdk& if?
rcHE dkif vdkY? pnf;urf; wck &S mr,f qdk &if?
cHr,f? 'Dvl vdk csdv Gef;vd kY nnf;½Hk
nnf;Edki fr,f? 'Dvd k quf aer,f? tdkr,f?
tdkoxuf tdkvmr,f qd k&if tqHk; bmvJ/”
“aow,f? rif;om;/”
“aow,f?”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 79
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“rSef ygh? wenf;enf;?
wcsdefc sdef? aemufqHk;rS m aojcif; a&mufvmw,f/
vlteJ tdkw,f? trsm; emMu zsm;Muw,f/
tm;vHk;awmh ao&r,f - a[m? aool yJ/”
'DwGi f od '¨wf armhMunfh&m jrpfurf;qD
tjref a&S mufvmaewJh idka~uG;ol vlw tk yf
jrifw,f / a&SUqHk; vlu rD;usD;cJeJY
ajrtdk;udk vI yf& if;? aemufrS m om;csif; rsm;?
qH&dy fjzwf? 0rf;eJ trSwf eJY? cg;pnf; ryg?
“&mr? &mr? Mum;y? &mrqDrS m
awmif;cHMu? tudk wdkY” atmf&JU / 'Daemuf
tavmif; pif? 0g;awG &Su fum wdkif av;wdki feJY /
tay:rSm rmawmifha wmif h? ajc a&SUxkw f? yd efc sd?
acgif; idk ufpd kufus? tjrifrJ h? eH yde f? oGm;jzJ?
teD t0g trI efY jzL;vdkY avsmif;vsu fu - olao/
vrf;av;cGr Sm olYudk acgif;jyef vS nfhum
“&mr? &mr” atmf &if; qufo,f oGm;&m
acsmif; eab; xif;yHk yHkxm;&m a&mufvmw,f/
'Dtay: olYud k wif? xif;rD; jznfhwif;Mu
('D tdyf &m tdy fol aumif;aumif; tdy f&&JU?
avtaygif; wdkuf cwfp Of 0pfv pfpvpfa yrJh
at;vdkY rEdk;yD) rMumcif a'gifhav;a'gif hrSm
rD;vQHe DeD nSdv dkuf& m? rD; wGm;wuf?
vQmeJ Y &uf? awmufavmif? olY tom;udk awGYawmh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 80
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
w&TJ& TJ jrnfwJh vQmawGeJ Y tjref pm;oHk;?
ta&ajcmuf wazsmufazsmufjrnf? tqpfawG jzwfu eJ jyKwf
aemufqHk; rD;cdk;xl yg;vm? jymwdkY om
eD&J - rGJjym usvm? [dk rSm 'D rSm
tjymxJ jzLwJh t½dk; - vl &JU pkpk aygif;/
'DwGi f rif;om;u “'g tm;vHk; MuHK&wJh
tqHk;yg” wJh qEé u? “rD;yHkay:u
olY (½kyf~uGif; vSordk Y usD;wdk Y iwfrGw fpGm
tm? yD; tcsD;ESD; pm;yGJud k pGef YMu) vJ
pm;? aomuf? &,f? cspf? &Sif? b0 jrwfEd k;cJh& JU/
'Daemuf (bol odr vJ) awmwGif; rk efwdk if;us?
vrf;ay: acsmfvJ? a&uefxJ npfu sKap?
a`rG udk uf? a'gowBuD;eJ Y oH rPd txGm 0wf?
tat;rd? ig;½dk;? jyKwfu svmwJ h tkwf~uGy f?
'DwGi f b0 tqHk;owfum vlom; aoa&m/
pm;vdkpd wf? aysmf &Tif rI? emusu frI? bmrS
r&dSawmh/ olY EIw fcrf;ay: erf;vJ tvum;/
rD; ylv J tvum;/ olY tom; avmif ußGrf;vJ
ol reH? 'gayrJh pE´u l;eJY tarT;awmh
½IdUMuwmyJ/ olY yg;pyf t&nf uif;yD/
olY em;wdkY &JU Mum;rI ydwfyD / tjrifvJ
rsufa phrS m uef;yD/ ol cspfc JholawG
udk;&mrJ h idkMuaygh/ b0&JU qD rD;
jzpfwJh udk, fcE¨mawmif qH k;&awmh r,f?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 81
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
EdkY rdkY &if ydk;wdkY 'g pm;yGJ usif;vd rfh /
'g owå0g tm;vH k;&JU bHkMur®m ygyJ/
jrifhol - edr fhol? aumif;ol; qdk;ol? ao&r,f/
'Daemuf tqdk;uawmh wae&mrSm wenf;enf;
topf pwif &Sif r,f (rodwwf zl ) 'geJ Y
emjcif;? cGJ cGgjcif;? rD; yHk pjyefr,f /
'g oH o&myJ/”
'gayrJh od'¨w ¬
jrwfrsu f&nf 0if;wJh rsu fvHk;? ajrBuD;ud k
jrwfu½k em vif;wJh rsufvHk; eJY rdk;qD
Munfh? rdk;u ajr? ajru rdk;? Munfhvd kufw,f /
aysmuf cJh? vGef cJha yrJh? &Sm Edk if? jrif&
od&wJh 'geJY [dk qufp yf? olYpd wf
xD;xD; ysH&if; ta0;utjrif &Sm[efyJ /
'Daemuf ol YrsufES m[m ajymrjyEdki fwJh
arwåm&JU jyif;jyrI? twdk if;tq r&SdwJ h?
ra&mifh&J Edk ifwJh arSsmfv ifh csuf xufo efr I
awGeJY 0if;yum - “tdk;? qif;&Jw Jh urÇm?
tdk;? aorI-emrI ay;wJh b0eJY
aorl emrI bHk uGe fxJ rdaewJh
odol-rodol b0wlw dkY? ig jrif yD?
urÇmajr&JU 'ku©& JU us,f0ef;vSyH k?
okc tcsD;ESD; jzpf yHk? taumif;qHk; [l orQ
avSmif yHk? tqdk;qH k; qif; &JyH k igody D/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 82
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aysmf rI[m aqG;rI? ysKd rI[m tdk rI?
tcspf[m qHk;rI? b0[m rk ef;zG ,f aorI?
aorI[m okc twk awG? twk r[kwfw Jh
'ku©awG 0Jv nfr,f bDqD vlud k
xrf;ydk; wyfa y;r,fh rodw Jh b0rS m qH k;w,f/
ighudk vJ 'D trSm; vSnfh ordk Y &Sif &wm
vSy? b0[m rajymif;wJh Nidrf;rIeJY tNrJ
pD;wJh aea&mifc acsmif;uav; xif cJh yD/
wu,fu a&pD;&JU aygcsmcsm vd Iif;[m
yef;eJ Y jrufcif;em; oGu foGuf uck efwm
tyk yf tief yifv,f xJ a&Munfvdk jrefjref
oGef;cszdk Yom/ ighudk uef;apwJh yk0 g
pkwfNyJ yD/ ig 'D vlawGvd kygyJ/
olwdkY ewfawGqD awmif;ayrJh rMum;zl;?
0g? *½k rpdku fzl;/ - tul tnDawmh &Sd& r,f /
ewfawGud k,fwdk if tul vdk yHk &a&mxifh?
oem;p&m EIw fawG idka wmh rMum; EdkifMuwm
roefp Grf;Muvdk Yaygh/ ig u,f Edki fr,fh ol
wOD;rS rid kap&zl;/ jA[®m[m urÇmudk
zefqif;yD; qif;&Ja pwm jzpf Edki frvm;/
teEÅ wef cdk; &Sd &uf 'Dwdk if; ypfxm;&if
ol raumif;zl; / teEÅ wef cdk;&Sif r[kw f&ifvnf;
ol a*gh'f r[k wfzl; / qEé?? td rfjyefarmif;awmh /
awmfyD? igh rsufvHk;awG tawmfjrifcJ hyD /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 83
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gudk bk& if Mum;wJ ht cg wHcg;wk dYr Sm
tapmifh oHk;q csxm;vd kufw,f / tJvdk td yfr uf&uf
raphr csif;? 0if&m? xGuf &m? aeYn r[l
b,folrS jzwf roGm;& trdef Yay;vdk ufw,f /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 84
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pwkw¬usrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 85
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gayrJh &ufa phwJh tcg? jzpf& r,fh
wkdYocif cGJ cGgoG m;rI jzpf& awmhw,f /
'gaMumif h a½Te ef;awmfw Gif;rSm idka~uG;rI?
bk&if tzd kY aqG;rI? Edk ifiH t0S ef; 0rf;eJrI /
owå0g taygif; tzdkYa wmh vGwfajrmufa&; Mum;em
&olwdk if;udk vGwfv yfapr,fh w&m;jrwf/
El;nHhpG m £Ed́, n[m pdMw
ok'´ vjynfhu vGifj yifa y: usy D?
o&ufwdk Y eD&J? tmaomu zl;iHkwd kY
avnif;udk xHko if;? &mr arG;aeY a&muf?
v,ftm;vHk; NrdKUtm;vHk; 0rf;ajrmufa eaygh/
El;nHhpG m n 0dó &r® 0efa y:us?
yef;awG eJY arT;? Mu,fa wGeJ Y ausmuf pDvdk Y?
jrifhr m; us, fjyef Y [d r0ef ESif;jyifawGu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 86
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
nnf;qif;vmwJh awmifay:aveJ Y at;jrvkd Y/
v[m ta&SUu awmifx Gwfwk dYay:aveJY at;jrvkd Y/
v[m ta&SUu awmifx Gwfwk dYay: wG JvGJ?
tajymuf rTef; rdk; cHk;xuf wuf? a&m[d eD&JU
vdIif;av;awG? awmif awG? vG ifawG? td yfaewJh
Ekdif iHw 0Sef;wd kYudk vif;apyD? teD;u
pHeef;awmf acgifrd k;wdkYu dk aiGc s,fy D?
'DrSm bmrS rvIyf ½G? tapmifh t&dy ftajc r&Sd?
jyify wHc g;wkdY rSmom tapmif hwdkY pum;0Suf
“rkj'”? jyefvSe fpum; “t*F e” atmfMuum?
uif;pnfwd kY xuf0 ef;usi f wvS nfh wD;Mu&JU/
urÇmajr Nidr fqdwfa ew,f/ tpm&Sm vnfwJh acG;twdkY atmfoH?
O,smOfxJ y&pfwdk Y
rem;wrf; jrnfoH yJ &Sdav&JU/
twGif; rSm-
ZmuGufazmf ausmufo m;xJ vrif;0if;y
ykvJc GH eH&Ha wG? a&mufp Hk ausmuf cif;wJh
Murf;awGudk vif;ap? El;nH hnHh va&mif
£Ed́, vHkar woif;tay: usae&m?
ewfr,fw kdY arS; puf&m aumif;uifb Hku
cef;aqmif waqmifvm; xif &w,f / od '¨w¬
rif;om; pHe ef;u vuf a½G; pifawGy/
eef;awmf rSm t0if;qHk;? opöm t&S dqHk;rdkY
toGif wdki f; td yfjcif;&JU Nidrf; rIrS m vSv Gef;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 87
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ae&m? “tm;vHk;rSm 'g ykvJ” qdkr d&if?
olY ab;rSm ol YtvGef rSm vSJaeolu
vSoxuf vSaejyeford kY? yDwd tai;[m
'D tvSyG JrSm vSnh frd yHk[m? ausmufrsuf
&wem jyyGJ rSm &wem wcku wck
Munfhawmh wa&mif rjrif cif wa&mif pGJ rdy Hkr sKd;/
trI rJh tvS eJY vSJa eordk Y ndKjymnuf
vufajc zHk;w0uf -azmfw0uf/ rJeuf qHa u
a½Te JY yef;eJY xHk;zGJ Y? tcsKd; tqpf vSwJ h
vnf*kwf rSm vdIi f;euf o@mef ajyusae&JU/
aysmf zG,f tvk yfu td yfrufvSqD arS;od yf
tdyfa eMu? waeukef aw;oDMu? csp fMu?
yD; awmifyHa tmuf acgif;,Su fMu? reufa&mufawmh
oDjyef cspfjyefwJh &wem iSufr sm;ES, fy/
trdk;u aiGBudK;eJ Y qG Jum eHYomqD
avmif;wJh yef;xk aiG qDrD;wdk ifr sm;eJ Y
va&mifu tvif;Ek t&dy fEkawG zef& m?
wifhw,f rI rsOf;vSawG jrif ae&w,f
&if tHk& JU Nid rfh t~uG? atmufc s&uf -,Suf &uf
vufz0g;eDEk awG? tjzL-tndK rsufE SmawG?
rsuf cHk;auG;BuD;awG? EIwf crf; [[awG?
ukefonfu yk wD; uHk; zdkY a½G;r,fh ykv Jvdk
oGm;awG? zJ rsu fcGH rsufvHk;awG? yg;Ekay:
usaewJ h rsufawmifawG? 0dk if;puf vufa umuf0 wf?
jcLeJY ajcusif; qif&m ajcrGwfav;awG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 88
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tdyfo lwOD; vGef Y& if *DwEk wcßGi fcßGif?
tuopf rif;om; csD;usL;yH k? arSmfvuf pGy f?
ewfvufaqmif &Sm yHk tjyHK; tdyf rufav;ud k
csKd;zsuf av&JU / 'DrSm apmif;udk yg;tyf
wOD; avsmif;pufaew,f? olY aw;&JU aemufq Hk;
oHpOfw kdY [dk rsu fvHk;0if;wdkY tdrfa p?
rdrd rsufvHk; ydwfa pcd kufuvd kyJ
apmif;BudK;xJ vufacsmif;wd kY aMumhvdr fqJ/
wOD;uawmh uEÅm & orifi ,f vufrSm
ayGY& if; tdy fae&m? aemufjyefcsKdav;eJY
acgif; Ekav;udk &ifom;ES pf`rGm tMum; arS;
wifxm;&JU / tdyfMuawmh ESif;qDeDawG
pm;wkef;rdkY? a&mh &J&J vufu 0gw0uf
ESif;qDu dk udkifx m;qJ? ES if;qD zuf wck
orifh EIw fcrf;Mum; auG;vdk Y/ 'Dr Sm ol i,f csi f;ESp fOD;
jrwfav; zl;awG qif twl tdy faeMu&m?
nDtr tvS udk Mu,fBudK;eJY csnf aESm ifovdk?
vufudk vufc sif;? ESvHk;ud k ESvHk;csif; ,Sufum?
wOD; yef;yG ifha y: ? wOD; olY tay: acgif; tHk;&JU /
tjcm;wOD;u rtdyf cif ausm ufr sufawG vnfqG J
odaewm (r[l &m? Moepf? qmh 'f oEÅm?
vausmuf) olY vufaumuf0wf rSm a&mifpk tacG
0if;aeyD;? tqHk;owfp &m ausmuf? a½Tewfa wG?
pmawG xGif;xkx m;wJh wmhupf tpdr f;udk-
BudK;rSm rwyfroDa o;zJ udkif xm;av&JU /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 89
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
O,smOf prf;acsmif;&JU pnf;oHu odyfo rdk Y?
aumfaZmpkay: avsmif;aeMu/ wOD;pD[ m
t½Gu f ydwfxm;wJh vHk r ESif;qD / zGi fhr,f h?
aeYtvif; vSapr,fh tm½kPfudk apmifhq J/
'g rif;om;&JU jyifycef;raqmify g/
wif;wdrf tpGef; rSm tvSq Hk;wdkY tdyfa e&JU?
'D Nid rfqdw fwJh arwå meef;rSm armif;r
tcsKyf -- t*F geJY a*gwrD / /
a½Tjcnf eJY
yef;xdk;xm;wJ h? teDe JY tjym? wif;wdr f[m
pE´ul;om;eJY xkwJh wHc g;rSm wGJvG J/
'Duae oHk;vS rf;vSrf; &if twG if;qHk; tvS
cef;jrHKeJ Y r*Fvm ukwif/ aiG 0wfe JY
aysmh tdwJ h pifjrifhay:rS m wifxm;ord kY
ajc usav&m wrmyGifh yH kawGa y:ud k
eif;&ovdkyJ / eH&H tm;vHk; vuFm
vdIif;&JU tcGHawGu xG if;wJh ykv Jjyifa wG/
ausmufjzL acgifr dk;rSm ausmufjymeJY ausmufpd rf;?
ausmuf eDeJ Y ausmuf eufudk ußGrf;ußGrf;usifu sif
xGif;xkxm;wJ h MumeJY iSuf yHk pDw yf
rGef;rHxm;w,f/ trdk;cH k;ywfvnf? ab;wa&Smuf?
tajymiftrTrf; ZmuGufw dkY azmf xkwfxm;wJ h
abmifr sm; 0ef;usifw 0dkuf ,uf& S,fc s,fxm;w,f/
'Duae va&mif avat;wkd YeJ Y twl?
oif;ysHUvmwmu ½GJ vfeJ Y py,f &eHYr sm;?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 90
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gawGo,fvmwJh wif hw,fr I? El;nHh
rIawG[m pH tdr ftwG if; tvS& Sif rsm;u
xGufxmxufawmh roif; -vSvG ef;wJh ous
rif;om;? cefYjim;? 0if;ywJh ,aom"&m/
olYeab; odkufjrHKEl;nHhu xw0uf eJY?
tay:vTrf;xnf cg;xd a&SmusvdkY?
ezl;udk vufE Spf zufr Sm xnfh& if;? rif;orD; tvS[m
~uGwJh &if? pD;usr qHk; rsuf &nfe JYi HkY/
od'¨w¬ vuf EIwf crf;eJY oHk;Budrf xd?
wwd, terf; rSm idkawmhw,f - “Edk;ygh? t&S if?
t&S ifh pum;&JU ES pfod rfhr I ay;ygh /” olu
“bm jzpfv kdYv J? touf&,f”wJh/ crsmuawmh
pum;udk xGufrvmcif topfom id kawmhw,f/
yD;rS “tdk? rif;om;? ig aysmfrqHk; tdyfa rm
uscJhw ,f/ oifh zdk Y ig aqmifa ewJh cav;
uaeY nae oGufvmw,f/ igh ESv Hk;om;[m
b0? yDw d? arwåmeJ Y ESpfq ck efc JhordkY
'D *Dw ighud k od yfcJ h-- 'gayrJh
tdyfa wmh aMumufzG, f oH k;yg; jrif& awmhw,f /
'g awG;yD; ckxd ESvH k; wke faekw ef;yg/
jrifruf yHku csKdum;um; EG m;jzLwaumif?
pm;usufwd kY& JU ocif? vrf;ay: a&Smufvmygw,f?
a&SU&Sm ausmufr suf wvHk; qifxm;yHkujzifh
Mu,fwvHk; a~uGu s vmyD; vif;aeovd kyJ /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 91
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
e*g;rif; ajratmuf rSm aeES,f vif;zd kY& m
aqmifwJh uEÅ ausmufvdk vJ jzpfy gw,f/
vrf;awG jzwf? wH cg;qD ajz;ajz; ol Y oGm;&m?
bolrS wm;r&? £E´ ausm if;qDuawmh
“olYudk rwm;&if NrdKUawmf&JU *kPf toa&
uG,faysmufvd rfh r,f”qdkw Jh toH xGufvm&JU/
bolrSawmh rwm;Ekd ifMu/ ig atmf idkum?
olYvnfud k ighvuf eJY zuf yD; ½ke f;w,f?
wHcg;awG tydwfc dkif;w,f? 'gayrJh EGm;rif;
atmfjrnf? olYa cgif;udk tom&rf; vGwfxGu f&if;?
ig zufxm;&mu xGu f? wHc g;awG csKd;azmuf?
tapmihfawG wufa cseif;um xGufoG m;awmhw,f /
aemuf td yfruf qef;u 'Dvdk yg/ rsufvH k;
0if;vJh eJY xGe f;ajymifw Jh Ekwfav;yg;/ vSorS
odae½k awmifa y: pH urÇm pdk;rsm;vdkY
xif&ol awG? ewf Adkvfajc teEÅw dkY
jcH&Hum rdk;ay:u qif;ouf cJh yD;
wkdYNrdKUxJ tjref 0ifMu&m? wHc g;0rS
£E´&JU a½TtvH vGi fhyD; usoG m;xm
ig jrif&w,f/ olYa e&m xde fxdefN iD;
tvHwck ay:vmaygh / 'DtvHw Gef YawG[m
aiGjcnf eJY csKyfxm;wJh ywåjrm;awG&JU
rD;tvif;eJY vdI if;xae? a&mifjcnfawGu
pum;vHk;opf 0gusav;wd kY xGufap&m
pmom;u owå 0gtm;vHk; ½T ifapw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 92
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ta&SUu aexG uf&JU av[m nhHE kEk
wdkufcwfordk Y ausmuf pD pmvd yfawG yG ifhvm?
tm;vHk; zwfMu&w,f / tHh zG,f yef;rdk;
(b,fa'ou cl;cJ hw,f rod) ½G mcs/
wdkY yef; ½kHawG uvdk ta&mif rsKd; r[kwfz l;/”
'Dawmh rif;om;u “igh MumyGif hiJh? 'g
tdyf rufaumif;yJ /”
“tdrf -? ocif”wJh rif;orD;u?
“'gayrJh? qH k;awmh aMumufz G,f toHwoH u
atmfw,f av-‘]tcsde f eD;yD? tcsdef eD;yD}wJh /
'DwGi f wwd, tdyf ruf vmw,f/ oif hab;
ig &Smawmh? td k ocif? tdy f&may:rSmu
ryDwJ h acgif; tHk;eJ Y 0wf½kHtvGwf&,fom/
ocifhu dk rawGY &zl; igh b0? igh tvif;? igh
bk&if? igh urÇm jzpfol ocifhudk rawGY& zl;/
tdyf &uf xwJh tcg? 'D igh &ifatmufr Sm
pnf;aESm if;xm;wJh ocifh ykvJ cg;ywf wm a`rGqdk;
jzpfoGm;wm td yf&uf jrif&w,f? ig&JU
ajcusif;awG ußGwf? a½TvufaumufawG jyKwfu s
igh qHauu py,f awG EGrf;vs ausrG?
a[m'D cef; 0if ukwif ajrxJ epf0 ifoGm;?
eDwsm wif;wd rfvJ pkw fjyJh uso Gm;w,f/
ta0;rS m EGm;jzL atmoH Mum;vdkuf& w,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 93
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ta0;rS m yef;xkd; tvH wzswfz swf vGifh aew,f /
[dk atmfoH vmjyefw,f ‘]tcsdef usy D}wJh /
'D toHeJ YeJ Ytwl (igh 0dnmOf wk efvS csnf h)
ig Edk;w,f / tdk rif;om;? bm edrdwf ayvJ /
ig aorvm;? (aowmxuf qdk;wmuawmh)
ocif igh udk pGe fY -- uG,fa ysmuf oGm;rS mvm;/”
ae
0ifc sde f&JU aemufqHk; tjyHK;ES,f od' ¨w¬
idkaeol ZeD;tay: ikHY wJh tMunfh csKd &JU?
“ajzyg? tcspf”wJ h? “rajymif;wJh tcspfrS m ajzp&m
&SdcJ h&ifayghav/ rifh tdy frufa wG[m
jzpfrS m awG &JU t&d yfawG jzpfOD;awmh?
rif;eJ Y ighr Sm bmyJ jzpfv mygap?
ig ,aom"&mudk cspfc Jhw,f -cspfw,f qdkw m
odxm;/ jrifc JhwJh 'ku © urÇm u,fzdk Y
'Dv trsm;rSm ig awG;cJ hwm rif; tod?
tcsdef usvm&if jzpfr,hf [m jzpfrS myJ /
rodwJh olawG twGuf ighpd wf qif;&J &if?
igh 'ku© r[kwfw Jh 'ku© twGuf aqG;&if?
igh b0 rQ,l -½Tifv ef;apwJ h b0rsm;
&Sd&m 'D rSm igh tjrifh ysH tawG;awG[m
0JaerSm csi fhawmh/ rif;b0u tcspfqH k;?
tMuifqH k;? taumif;qHk;? teD;qH k;/ tdk? igh cav;tar?
rifhu dk,fe JY ighu dk,f 'gudk ajr§ mf aESm cJh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 94
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ukef;awG yif v,fawG jzwf yD; ighpd wf[m
(ta0;ysHwJh csKd;iSuf om;ESp faumiftwG uf u½ke m
jynfhovdk vlawG twGu f u½kem tjynfhe JY)
vSnfh&m 0rf;ajrmufw Jh tawmif? cspfMuifwJh tarG;eJY
rifhq D ysHc Jhwmcsnfh / rif;[m ightrsKd;
vSorQ tvS qHk;? aumif;orQ taumif;qHk;? Eko rQ
tEkqH k; &,f vdkY awGYMu&ol jzpfw,f/
tm;vHk;xJr Sm igtydk ifqHk; ol jzpfw,f /
'gaMumif h 'DaemufrSm bmyJ jzpfy gap?
atmfjrnf wJh [dk EGm;bk &if? tdy frufx Ju
wvGefYv Gef Y vG ifhwJ h ausmuf rsuf pd tvHwd kYudk
qifjcif? 'gudk aoaocsmcsm ,H kawmh
tNrJ ig rif hudk cspfc Jh? tNrJ cspfaew,f?
tm;vHk;twGuf &Sm? rifh twGu f trsm;qHk; &Smw,f?
'gayrJh rif; ajzawmh? aqG;p&m MuHK&if?
igwdk Y 'ku©aMumifh urÇmay:rSm Nidrf;rI
&SdEd kifaumif;r,f ,H kMunfyD; rif; ajzawmh/
'DtayGY rSm opömod tcsp fu aus;Zl;
pum;qdky Hk? arwåmydkYy Hk cH,lawmh/
(cspf pdwfq dkwm jyif;oavmuf csdo rdkY eJ &JU/)
ighudk EI wfc rf;rSm erf;? ESv Hk;om;u ESvHk;om;
'Dpum;awG aomufoHk;? 'gudk odp rf;awmh
(olrsm; odr,f r[kwf) owå0g tm;vHk;udk
cspf ordk Y igrifhud k tcspfqHk; jzpfa vw,f/
uJ? rif;orD;? tdyf? ig x? Munfh &OD;r,f/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 95
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'DwGi f rsuf& nf pufvuf td yf? tdy f&if;u
[dk tdyf ruf jrifjyefovd k nnf;&Smw,f - “tcsde f?
tcsdef usy D” wJ h/ od'¨w ¬ vSn fhvdku fw,f?
a[m? v[m uuú# em; 0if;y/ Mu,fa wG
a&S;u edrdwf zwfcJho vdk aiGa &mif tpOf eJY
wef;pD? ajymaeMu[ef - “'DnyJ / toif
BuD;jrwfrIvm;? aumif rIvm;? vrf; a½G;awmh/
bk&ifwumh bk&if vk yfrvm;? o&zlrJh? td rfr Jh
wudk,fxJ vSnfh vSnfum avmuudk u,frvm;/”
aemufy D;? tarSmif&JU wD;wdk;oH rsm;eJ Ytwl
ewfwdk Y avxJ u pum; qdka eav[ef
[dk owda y; aw; olY em;xJ ay:vmw,f/
wu,fvJ 0ef;usifr Sm ewfawGo m/ 0if;vJh
Mu,fawG Munfho l wd kY ocif udk Munfhae&JU/
“ig xGu fawmh r,f”wJh olu? “tcsde f usyD?
ty,f td yfol? oifh EIw fcrf;Ekwd kYu ighu dk
urÇmudk u,f r,fh? wdkYud k cGJr,fhqD qifh yD/
[dk rdk;&JU wdwfqdw frI rSm igh Mur®m &JU
o0Pf vif;jywm ig zwf& yD/ 'D udk
igvm? 'Dudk yJ aeYn taygif;wdkYu
ighudk yd kYc JhyD / ig ydk ifEd kifaumif;r,fh
o&zl ig r,l yD/ igh 'g;vGwf ta&mifu dk
apmihf aewJ h Edkif iHawG ig ab;z,fyD /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 96
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
igh &xm;[m aoG;pG ef; bD;awG eJY atmif yGJ
wcku wck rvdr fhap&/ ajrBuD;[m igh
emr,f &JU rSwfw rf;eD rqifap&/ ajr&JU
vrf;wdkYu dk ajzn§if;? tpG ef;rJh ajcwd kYe JY
eif;um? ajrudk tdyf &m? qd wfnH uEÅm&
ight drf? tedrfh qHk;wdk Yudk ihg tazmfjyKr,f/
ty,f cHwkd Y 0wfwmxuf rajymifw Jh t0wf 0wf?
tvSL&S ifwkd Y apwem t& ay;urf;orS som
pm;oHk;? rI H0g;0g;*l? awmjcHKwdk Yu
ay;wmxuf ryd kwJh crf; em;rI eJY aer,f/
'Dvdk ighj yKwmu b0eJY ouf &Sd
tm;vHk;&JU idk a~uG;oH ighe m;xJa&muf
vmum? igh0dn mOf wckv Hk; 'DurÇm &JU
a&m*gudk oem;rI jynfh vQr f;aevdk YyJ /
tBuD;qHk; pGef Yjcif;? tjyif;txef tm;xkwfjcif;eJY
ukvdkY &Edkif r,fqd k&if igukr,f/
ewfBuD;-ewfi,f b,fol rsm; wef cdk;&S dovJ?
u½kem &S dovJ/ bol jrif cJhovJ- b,fol /
udk;uG,folawGtwG uf bm vk yfay;cJhovJ /
&Sdcd k;? pyg;eJYq D tcG efquf? rEÅ efawG
½Gwf? pl;0g;0g; atmf& SmwJh ,Zfud kowf?
bk&m;ausm if; wcrf;wem; wnf? orPawG außG;arG;
0doQEk? oD 0? ol &d,wdk Y ac:vd kY
vlom;rSm bmrsm; xl;cJhovJ / tcsD;ESD;
rD;cdk;vdk aeYpOf wuf aewJ h~uGm;vHk;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 97
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajcmufvHk; bk&m;pmawG oGefo ifolw dkYu kd
'ku©u ru,f Edki fMuwJh ewfawGyJ /
'Dvdk vkyf vkdY ightud k bol rsm; b0&JU
'ku©awG? cspfjcif;-qHk;jcif; 'Pf csu fawG?
rD;ES,f ylw Jh zsm;rI? wke f&D zsm;rI?
ajz;ajz;csif; td krif; &ifha&mfoGm;&rI?
aMumufzG,f rJ eufwJ h aorif; (yD; wrvGef rSm
apmifh aewmu) bD;waMumh jyef vnfvmum?
b0opfu 'ku ©opfawG aqmifu sOf;vm?
qE´opf awGtwGuf tjzpfopfa wG? tqHk;rS m
vSnfhpm;rIa[mif;awG- 'gawG vGwf cJh yvJ/
ighE Sr b,folr sm; tpma&Sm ifwJh toD;tyG ifh?
bk&m;pm ½G wfwJh aumuf ESH &&SdcJ hovJ/
EdkY 'ef;jzL? yifpd rf;½Gu fvS vSLcJhv dkY
om;zGm;csdef rSm wcsu f oufo mcJh &JUvm;/
wcsKdU ewfwdk Yaumif;? wcsKdU ewfwd kYqd k; jzpf aumif;
jzpfr,f? tvk yfr Smawmh csde JYMuwmcsnfh /
oem;zG,f eJY oem;rJhc snfh / twdwf eJY tem*wf
b0awG Munf h&if vl awGvdk yJ a[m'D
ajymif;vJ rI bD; rSm ruif;olawGc snfh yJ/
wkdY usrf; pmawG oifMum;xm;wJ h tvdk t&?
b,frSm yJ pp? b,fuyJ pp?
b0awG Munf h&if vl awGvdk yJ a[m'D
ajymif;vJ rI bD; rSm ruif;olawGc snfh yJ/
wdkY usrf; pmawG oifMum;xm;wJ h tvdk t&?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 98
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
b,frSm yJ pp? b,fuyJ pp?
b0 puf0ef; vSnf yHku? ajrrI ef? rSuf? ydk;
a`rG? ig;? iSuf? tarG;xl om;&Jwd &päm ef? vl?
bDvl;? a'0? a*g'fwd kYu wufvmcJhum?
ajrrIef qD jyef&wmcsnfh/ 'gaMumifh wdk Y
ouf&Sd taygif;eJYb 0wly J/ vlom;udk
usdef pmu u,fEd kif &if wavmuvH k;yJ
ausmcsrf;p&m t&d yf? &ufpufrI tvk yf vkyf wJh
'D rodrI ab;qdk;u vGwfajrmufrI udk
rQa0Edk if& r,f/ tif;? u,f Edki f&ifjzif h/
vrf; &S d&r,f/ cdkv IH&m &S d&r,f/
vlawG aqmif;avxJ aoae&m aemuf qHk;
ausmufxJ at;pufpuf 0Sufxm;wJh? ae&JU
tzdk;wef tvQHeD rD;udk cwf ,lcJ hw,f/
0HykavGvdk tom;pm;ae&m pyg;udk usJ?
tyifayguf? vl &JU toufud k arG;jrLcJhw,f/
½IHUrJh- AvHk;AaxG; jrnf &mu pum; jzpfvm?
pdwf& Snf vufwdkY tu©&m a&;Edkif cJhw,f/
&Smjcif;? tm;xkw fjcif;? pGe fYjcif;u vGJv dkY
b,fewf ay;vdk Y &wmrsm; &S dcJh ovJ/
'Dawmh? BuD;jrwf? uHaumif;? ~uG, f0? csr f;om
usef;rmjcif;eJY jynfh? pdk;csif &if rif;wumh
rif;tjzpf pdk;zdkY arG;vmol wOD;uom?
rEGr f;? rwG efY? r&ifhao;? 'kp ½dkuf wdkY eJY `yGr f;wJh
bkef;orÇ m- usufoa&wdk Yudk arG YavsmqJ ol?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 99
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
urÇm&JU cspf zG,f taumif;qHk;wd kYudk tvdkus
a½G;yd kifol wOD;uom? udk, fydk ifr [kwfwJ h
'ku©u vGJvdk Y? vl taeu vGJv dkY?
rqif;&J? rem? rvdkwJh igvdk vluom?
ay;p&m trsm;&S dwJh ovdk vlr sKd;uom?
ay;r,f? vl awG cspfwJh twGuf pG efYv Twfr,f?
opöm &Smzd kY udk,fu dk toHk;cs oG m;r,f?
i&Jr Sm &Sd& Sd? aumif;uif awGrS m 0Suf0 Suf?
tem;rS m uyfum rjrif&zJ 0Jaeae?
vGwfajrmufa &;vrf;ud k qGw fvSr f;r,fqd k&if?
aemufqHk;? ta0;rSm? wcsdefc sde f? wae&m&mrSm?
olY pl;prf; rsu fvHk;rSm yk0g vS pfoGm;r,f?
olY emusOf ajcwdkY tzd kY vGrf; yGi fhoGm;r,f?
urÇm pGef Y &SmcJhwm atmifjrif &&Sd r,f/
aojcif; atmifoltjzpf aorif;u awG Yr,f?
'g ig vkyf r,f? Edkif iHud k tqHk; cHr,f?
Edkif iHud k cspfv kdY? emusifwJ h ESvHk;taygif;
ckefo HeJY twl ighESv Hk; ck efa evdkY yJ/
odol? rodol? 'Du igh vlawG? igh
vl jzpf vmr,f h ola wG? uka #uk# mawGud k
tck ig jyKr,fh pG efYjcif;u u,fvdr fhr,f /
tdk ac:wJh Mu,fw dkY / tdk idkaußG;wJh urÇ m?
oifht wGuf ig pG efYy D -- igh &JU Eky sKdrI?
igh xD;eef;? pnf;pd rf? igha ½T aeYn awG?
igh pHe ef; -- yD; rifh vufawG? ty,f rdz k&m;?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 100
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
usef tm;vHk;xuf tpGef Y& cufv Sav&JU /
'gayrJh urÇm u,f &m rifhv J u,f r,f /
yD; rifh om;td rfEk twG if;rSm vIy f½Gaeol?
ighcav;/ wd kY arwåm &JU ykef;qJ yef;yG ifh/
olYudk apmifhE Iwfquf &if t"d|mef ysu fvdrf h/
ZeD;? cav;? zcif? jynfo lwkdY? 'grS
tvif; xGufay:r,f? owå 0gwdk Yudk w&m;od r,f /
ck pdwfy dkif;vd kufy D? ck xGuf cGgawmhr,f/
tjyif; &SmvdkY? tm;xkwfv kdY atmifpwrf;qdk &if
ig &Smwm rawG Yrcsi f; jyef vmr,f r[kwfzl; /”
'geJ Y? ezl;eJ Y ajcwdkYud k xd? toH rJh?
rsufvH k;wdkY &JU EIwfc Gef; pum;udk tdyfqJ?
rsuf &nf½TJqJ rsu fESm ay: iH kYudk if;um?
,Zfyv’i fyrm wav;wpm; tdyf &mudk oHk;ywf
ckefa ewJh &ifay: vuf &Suf wifx m;&if;
ol nifo mom vSrf;~uGa ew,f/ olu
“b,fawmhr S 'DrSm ig wzef rtd yfy D”wJh /
oHk;cg oGm;r,f jyK? oHk;cg jyefvSnf hrd?
olav; tvS jyif;vGef;? olY arwåm BuD;vGef;?
'Daemuf acgif;ay: 0wf ½kH qGJ cs? vS nfhxGu f?
wif;wdrf pGe f; rvd kufw,f /
MumyGifh wdkY &JU
ykef;0Suf tdy fjcif; eJY Nidrf qdwf avsm if;aeMu-
olY £Ed́, vHkar cspf zG,f O,smOf /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 101
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[dk yGifh zwfndKndK Mumzl;ES pf`rGmu
**Fg eJY a*gwrD wzufw csu f pDrSm av/
[dk wzufrSm yd k;om;½Gu f nD tr woif;av/
“rif;wkd Y ightay: aumif;Mu&JU? taqGc spfw dkY?
cGJzd kY 0efa v;rd? rif;wdk Yudk rcGJ& if
wkdYt m;vHk; bm MuHK&rvJ? ajz&mrJh
tdkjcif;eJY u,f &mrJ h aojcif;wkd Yomy/
Munfh? ck rif;wdkY avsm if;ovdk aowJ h cgvJ
avsmif; &r,f / ESif;qD ao&if &eH YeJ Y tvS
b,fqD a&mufoG m;vJ/ qDrD; Nidrf; cJh& if
rD;awmuf b,fajy;vJ / tdk n? olwkd Y&JU
atmufc s rsuf vTmawG zd? EIwf crf;awG ydwfy /
rsuf &nfeJ Y opöm pum; igh rwm;apeJY /
olwkdY igh b0udk awmufyapwmxuf?
olwkdY? ig? owå0gtaygif; opf yifawGvdk
aeMu&wm ydkq kd;&JU/ aEG rnfrQ?
yD; a&mf½Guf/ roum aEG MuHKvmjyefr,f?
tjrpf rSm ykqd efu sr,f -'g ig rjzpfa p½k /
ewfb0 ae&wJh ig - 'grjzpfa &/
ig ewfvdk ae&apawmh? tarSm ifa tmufr Sm
vlawG nnf;aeyD / cGJawmhr,f? taqG wdkY?
b0[m pGef Yzd kY aumif;wk ef;? pG efY r,f? oGm;r,f?
vGwfajrmufa &;eJ Y rodwJh tvif; &Smr,f /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 102
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Daemuf? tdyfol wdkY avsm if;&m azmheif;um?
nxJ od' ¨w¬ xGufa ygh/ n rsu fvHk;
Mu,fawG arwåmeJY olYudk Munfh? n touf
vSnfhvnfav olY 0wf½kHpud k erf;&JU /
tm½kPftwGu f auG;qJ O,smOf yef;wkd Yu
uwådyg ESv Hk;awG zGi fhum yef;EkeJ Y c&rf;
eHYomcGufawGu &eHYa wG ol YqD vTif h&JU /
ajr&JU 0dnmOf[m ajr§mfvifhc suf topfeJ Y
vIyf ½G vmovdk [dr 0efu £Ed ´,
ork'´ &m? uk ef;w0S ef; wkef cgoGm;w,f / (wkdYo cif
txkyÜ wf qd kif &m) usrf;awGrSm qdkwmu?
nvif;xdef oGm;atmif ta&SUzuf taemuf zufr Sm?
urÇm ½Ti fy soGm;atmif ajrmuf zuf awmufz ufrS m
pkvmwJh ewfj A[®m Adkv fajcawGq Du
ewf*DwoHawG avxJ vSsrf;oGm;owJh /
avmuygv ewfBuD; av;yg;wk dYvJ?
eDvm? aiG? a½T? ykvJ vufeufawG udkif wJh
0if;yy ewfppfonf Adkv fajceJ Y twl?
ESpfa,mufpD wH cg;0rSm qif;ouf? vufc sif;
quf&if;? £Ed́, rif;om;udk MunfhMu?
olY rsuf &nf rsufv Hk;awG Mu,fawGqD armh?
arwåm t"d|mefeJ Y EIwfc rf;aph? &yfae&JU/
'Daemuf ol tarSmifxJ xGufc Jhum atmfw,f-
“qE´? Ed k;awmh? u@uudk xkwfc Jh”wJh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 103
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wHcg;ab; rdrda e&mu tom x&if;
“ocif? bmudkvd ky” &xm;rSL;u ajzw,f?
“vrf;wkdY arS mif pOf nrS c&D;xGufrvdkYvm;/”
od'¨w¬u “wdk;wdk; ajym? jrif; ,l cJh?
tcsdef a&mufyD / igh ESvHk;om;udk avSmifx m;&m
'D a½Tt usO f;axmifu dk pGef YyD; opömudk
&Smawmh r,f/ vl tm;vHk;wdk Y&JU tusKd;twGuf
opömudk rawG Yr csi f; ig azG&Smawmhr,f/”
“tvdkav;? rif;om;iJh” &xm;rSL; ajzMum;w,f/
“oka'¨g 'eJ &JU om;jrwf[m tjynfj ynfudk
tkyf pdk;vdk Yrd kY rif;wumhrif; jzpfr,fh tcsde f
apmifh awmhvd kY Mu,f awG Munf hum ynm&Sd
oljrwfwdk Y rdef YcJhw m tcsD;ESD; jzpfy vm;/
'Du xGu fum ~uG ,f0wJ h urÇmBuD;udk
vufvTwf? olawmif;pm;cGuf vuf pGJawmh rvdkvm;/
'Du pHeef;awmfud k ydkifw Jh toif[m
azmfrJ h uEÅm&xJ xGuf oGm;rvd kYvm;/”
rif;om; ajzw,f “'Dudk ig vmcJhwm
xD;eef;twGuf r[kwfa cszl;/ ig wrf;wwJ h
Edkif iHu tjynfjynfxuf omw,f / t&m&m
ajymif;NrJ? aoNrJ? u@uudk xkwfc Jhawmh /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 104
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tav;pm;tyfqHk; iJh” &xm;rSL; qdkjyefw,f?
“oifom csrf;om jzpfolw dkY taqG; csifh y/
olwkdYud k jzwf&if ul &m b,fa&mufrvJ /”
od'¨w¬u “wudk, faumif; tcsp ft &om twGuf
cspf zdk Y wG, fwmwJh tcspf[m rppfzl;? taqG /
igh& JU csrf;om? olwkd Y&JU csrf;omxuf
olwdkYuk d csp fwJh ig[m olwk dYe JY
owå0g taygif;udk arwåm pG rf;orQ u,f zdkY
xGufr,f / u@u ,lc Jh/”
“ocif? oGm;yD” qdkum idk, dk& if; csuf csi f;
jrif;apmif;qD oGm;? pifay:u aiGZuf eJY
ZufBudK;rsm;? &ifodk if;BudK;? tmaxmufwdkY udk
cs,lum? ywfBudK;awG cdk ifc dkif xHk;zGJY?
csdwfa wG wG ,fc sdwf? u@uudk xkwf cJhw,f?
uGif;rSm vHxm;yD;? zD;oif? qif,if ay;?
ESif;jzL tarG;wkdYu dk ydk;om;a&mif vufa tmif oyf?
'Daemuf jrif;ay: av;axmif uk ef;cH t0wf wif
ukef;ESD; cif;ud k uefYvefY jzwfc if;? yD; rS
ukef;ESD; wif? ausmufpD cg;BudK; wif;wif; qGJ?
aemufy dkif; BudK;eJY ar;awGBudK;udk toD; wyf?
a½Tudk oG ef;vkyf wJh eif;uG if;awG usa p?
ykvJapheJ Y ydk;jcnf yef; yGm;awG qif, ifwJh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 105
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a½Ty dkufw ckudk tm;vH k;tay: vTrf;vkd ufum?
jrif;awmfud k rif;om;&yf&m eef;wHc g;qD
ac:cJhw,f? olYocifud k jrifwJh tcg ol
yDwd jzmum 0rf;om tm;& ESmayguf
eDwsmawG jzefY -[nfawmhw,f/ usrf;*efrSm
qdkwmu “u@u [nfo H? olY oHcG g
jyif;jyif; eif;oHudk tm;vHk; Mum;rSm yJ?
rjrif &wJh awmif yHawG eJY ewfwdkYu
tdyfo lwkdY em;awG ydw fay;Muvdk Yom/”
od'¨w¬ rmef0 ifh acgif;udk tomqGJc s?
vnf0if; 0if;udk yG wfoyf ay;yD; -“Nidrfa wmh?
u@ujzL? Nidr f? jrif;onfawmf pD;zl;orS s
ta0;qHk; c&D; rSm ighu dk o,faqmifawmh /
uaeYn opöm &Sm zdkY ig jrif; pD;r,f/
&SmyH kawmf b,fr Sm qH k;r,f ig rod zl;/
rawGY rcsif; vrf;rqHk; rSm wck yJ ig od&JU/
'Dawmh? jrif;aumif;? uaeYn pGrf;ap? &Jap?
'g;oGm; waxmifu vrf; ray; qdka pOD;awmh?
rwefY aveJ Y/ b,fwHwk dif; b,fusKH;urS igwkdY
c&D;udk rwm;apeJ Y/ Munfh? rifh eH yg;udk
wkdYum “oGm;? u@u” atmf &if avayGwkd Y
aemuf use fap/ rD;vd k avvdkusifh? ighjrif;/
rifh ocifudk o,f? 'grS urÇmudk u,f r,f 'D
BuD;jrwfwJh trI rSm rif;a0pk ygr,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 106
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'DwGuf ig xGufw m? vlawG wGu fwif r[kw f?
pum;rJha yrJ h wkd Yvdk qif; &J? rajr§mfwwf?
ajr§mfzdk Y tod uif;rJ hol tm;vHk; twGuf yJ/
udkif;? rifho cifu dk owdåajymifajymif o,fa&mh/”
'Daemuf uk ef;ESD;ay: ayghyg;yg; ckefwuf?
acgif; cHk;cH k;vdk txdvd kufr Sm u@u ck ef
xGuf&m oHcG mwdk Y ausmufwH k;ay: rD;yGifh?
Zufudkufo H wcßGi fcßGif yJ? bolrSawmh rMum;?
ok'¨ a'0wdkY pk ½kH;vmMuum?
arm& yef; eDawG cl;? olY ajcatmufrSm
xlxl cif;? rjrif &wJh vufawGuvJ
wcßGifc ßGif Zuf eJYZufBudK; toH ydwfa y;w,f/
EdkY yD;? usrf;*eftqd kt &? twGif; wHcg;rsm;teD;
vrf;ay:udk olwkdY a&mufvmMuwJh tcg?
rdk;ay:u ,u©w kdYu arS mf t0wf awG
jrif;&JU ajcatmuf csa y;ordk Y ol oGm;yH k nifom wdwfqdw f&JU /
aMu; oHk;xyf wHc g;qD
a&mufMuawmh? wef;jzKwf zkdY zG ifhz dkY vlw&m
ravmufa yrJh? Munfh? wH cg;awG tukef toH qdwfqdw f
yGifhMuaygh? aeY cif;om qdku aMumuf zG,f
ywåmwdk Y? tudki f cufwJh aMu;jym;wkdY &JU
rdk;csKef;oH ESpfaumou Mum;&rSm /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 107
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tv,fe JY jyify wH cg;wkdY vJ 'Dvdk yJ
od'¨w¬ eJY olYjrif;wkd Y vmwJht cg?
{&mr wHcg;BuD;awG toH qd wfqdwf yJ
yGifhMu&JU? wH cg;wkd Yt &dyf atmufrS mawmhum
olaovdk qdwfqdw f? vufa ½G;pif uif;awG?
vSH-'g; ab;us? 'dk if; rudki fzJ? ppf Adkv fawG?
ppfom;awG vSJa e&JU / rif;om; rvmcif?
rv’ tdyf arGY v,fa y: wdkufw Jh avxuf
tdyfa iGY jyif;wJh av wkd ifordkY ½SL rd& if
tm½kHawG rl;arhuke fw,f/ 'geJY ol
eef;u vGwfcJ haygh/
rdk;aomufMu,f ta&SUzuf
rdk;tpGef;rSm vSHw0ufcefY twGi f; a&muf&S dcsdef?
ajray:rSm reuf cif; avoufjyif; csum
e,fjzm;jrpf taemrmh vdIif;udk vl;vGefY csdef?
ol ZufBudK;udk qGJ? ajray:cke fcsu m?
u@uudk em;½Gu fMum;rSm erf;? qE´u dk
csKdompG m qd kw,f “'D rif;jyKwJh trI
rifh aumif;usKd;? owå0 gtaygif; aumif;usKd; aqmifr ,f/
rifh arwå mtwG uf ig rifh udk cspfw,f od/
ighjrif; jyefac: oGm;? 'D igha cgif;u ykvJ?
igeJ Y rtyfawmhwJ h igh rif;om; 0wf ½kH?
igh ausmuf pD 'g;vG, f cg;ywf eJY 'g;? a[m'D rSm
'g;oGm;jreJ Y igh acgif;u jzwfvkdu fwJh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 108
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
qH&SnfawG ,oG m;/ tuke f bk &if hudk ay;vdku f?
tvif;twGuf wudk,f a& azG& Sm tm;xkwf cJhvd kY
&wJh ynmawmfeJY q,fjyef rif; tjzpf
rvm rcsif; arhzd kY od'¨w ¬ rSmw,f ajym/
ig atmifjrif &if wurÇ mvHk; igh urÇ myJ /
r[m tusKd;jyKrIaMumifh? arwåmaMumifh igh urÇm/
vltwGuf ajr§mf vifh csu f vl rSmyJ &Sdw,f /
igh urÇmudk u,fzkd Y igh urÇmudk pGef YwJh
ig &Smovd k bol rS r&Sm ao;cJh pzl;/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 109
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
yOörusrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 110
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&mZN*dK[fywfvnfr Sm awmifvS ig;vHk;wdkY
AdrÁom&rif;&JUNrdKUudk &Haew,f /
pyvif eJUxef;eJY pdr f;wJh {0bm&/
ajc&if;rSmom okwd vdIi f;aEG;av;eJ Y
pD;&m a0yk v’/ taiGYv QH uefwdk YrS m
ausmuf euf&d yf xif[ yfum ausmufrdk;wd kYu
ajrqDjruf pdr fh&m &d yfom wayg0ef/
ta&SUawmif rSm vif;wawmif aovm*D &/d
ta&SUqD rSm &wemawmif &wem*D&d /
ajceif;aus ausmufjym;cif; vrf;aumufav;u
ql;yef;cif;awG 0g;½kHawG em;uae?
rIdif;ndKUndKU o&ufy ifawG qD;yifawG atmuf?
azG;azG; ausmuf wef;awG? e*g;oGJY ausm ufaqmifawG?
awmifapmufe drfha wG? awmyef; cif;awG jzwfvm?
aemufqHk;awmif ESmarmif; taemufajy;qif;oGm;yD;
ozef;yif tky frdk;wJ h *lxufr dk;ae&JU/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 111
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
½Iy gh? 'Da&mufvmol toif? zdeyf cßGwfav?
OD;nGwfav? us,fajymwJh 'D urÇm ajrw0S ef;
'DYxuf cspf tyf? jrifhj rwfwJh ae&mr&Sd /
'DrSm Ak '¨ocif yljyif;wJh aEG rsm;/
rdk;oJr sm; ? at;pd rfhr dk;aomuf? naersm;
xdkif cJhw,f / vl taygif; tusdK;twGuf ouFe f;qD;?
vIolwdkUqDu &wuforS s rjzpf pavmuf
tpmav; olawmif;pm;[efeJY pm;um? nrSm
tdrf rJh? wpfud k,fxJ? jrufay: vS Javsm if;cJ hw,f/
ttd yfrJ hwJh awmacG;wdkY olY *l w0dku fa[mif?
jcHKxJrSm iwf rGwfwJ husm; acsmif;[efY& JU/
aeYa&mn avmuocif 'DrSmaecJ h
pnf;pdr ftwG uf arG;cJh wJh udk,fu dk csdK;EdS rf?
tpma&Smif cPcP rtdyf bJae/ Nid rfqdw fqdwf
ur®|mef;eJ Y jyif;yspl;prf; - MumvGef;ordkY
&Hzef? olY xdki fcHk ausmufwHk; ES,f rvI yfr &Suf
ol pD;jzef;cdk uf? ol Y'l;ay: &SOf Yu ckef?
aMumufwwfol iHk;u rd rd om;orD;awG
olY ajcMum;u ac: oGm;ydD;? csdK;jymwdkY
olY vuf ab; cGu fxJu xrif; EI dufMu&JU /
'Dvdk eJY ol uk ef;ajr tyl wzdwfz dwf? wH wdki f;
ausmif;wd kY avylx J ucsde f rGef;wnf hu
ae0if xd awG;w,f? rD;vQHtvHk;BuD; vd rfh
qif;oGm;wm? v,fEk tdwdk Yay: r&rf;a&mif
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 112
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
nae a&Smajy;oGm;wm? Mu,fwdk Y Nid rfNid rf
vmaeMuwm? vl pnfum;&m NrdKUu
pnfom;a&wdkY cke fwm? ZD;uGuf? ajr0yfw dkY
atmfwmvJ rMum;zl;/ tawG; jcnf jr§ ifawG udk
xufxufoef oef ajz&S if;? b0 0uFygudk
NrJNrJ a&Smif&if; twåu cGgcJhw,f /
'Dvdk eJYxd kif &m oefaumifu urÇm Nidr fap?
tarSm if& Jh om;aumifw dkYom jcHKxJ wGm;Mu?
atmfMu? vl &Jh rod rI awmeufBuD;xJ
b,eJY? trk ef;wdk Y atmfovd krsdK;/ wPSm?avmb?
a'gowdk Y wG m;oGm;aeMuovd krsdK;y/
wdrfy ifv,f &Jh q,fy HkwyH k ul; cyf zdkY
ajcjref v Mumoavmufom ol tdyf pufw,f?
tm½kPfwk t&if tdyf &mu x? awmif&J h
pifjrifharSmif arSm ifr Sm tawG;eJ Y &yfwJ h um?
tdyfq J urÇmudk xufo efwJh rsufvH k;awG?
ouf&Sd tm;vH k; yd kufaxG;wJ h pdwfeJ Y½I?
ajrwdkYud k EId;wJh reuf&Jh terf; avnif;
vIdif;wG efY v,fwdk Yay: vI yf& Sm;vmawmhw ,f/
ta&SUqD rSm aeY qdkw Jh tHh zG,fo &J trI
pk½kH;-BuD;xGm;vmaygh? yxr qnf;qm
rIHrI Hrdk Y tm½kPfaysmhud k n rodao;?
rMumcif -awmMuuf z ESpf cGe f; rwG efvd kuf& yg---
tjzLem; wck? us,fvm? awmufvmwJh tjzLa&mif?
aiGa&mif a&vQHxJ rSd ef0 if? a½Taysmh tjzpf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 113
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aEG;vmwJh a&SUajy;Mu,fvdkY jrifhrm;? xdyfqH k;
wdrfwdk YrS m rd? wdr fem;awG rSm a½T a&mif
nD;nD; avmifußGrf;um? tem;pGef;uae eEGif;?
MuufaoG;? eDw sm? a*:rkwfwdk Y jzmawmhw,f?
'DwGi f tjymrS m 0if;0if; aumif;uif avmifußGrf;?
yDwd tvif;a&mif 0wf½kH ½kHum? b0eJY
bkef;wef cdk; bk&if vmacsa ygh /
'Daemuf wk dYt &Si f
wufvmwJh ae0ef;udk &aoh xHk; pHtwdkif;
EIwfquf -- udk,fv uf ok wfoif rI jyKyD;aemuf---
auGYaumuf aumuf vrf;u NrdKUxJ vmcJhw,f /
&aoh xHk;pH twdk if; wvrf;0if wvrf;xGufwJ hum
oydwfud k vuf rSmpGJvdk Y rdrd vdko rSs
rjzpf pavmuf teJi,f qG rf;cH cJhw,f / rMumcif
jynfhwmyJ/ NrdKUae tm;vHk;u qdkw,f --
“wdkYtvSLcHy g? t&S if” “wd kYqDu ,ly g/”
ewfvdk rsufES m? psmef 0if rsufvHk;ud k jrifMu/
rdcifawG wdkYo cif jzwfo Gm;wm jrifawmh?
cav;awGudk olYajc uk ef;terf;cdkif;Muw,f /
ouFef;pG ef;udk ezl;qD r,lMu? ol Y
oydwf ajy; jznf hMu? Edk YeJ Yrk efY vSLMuw,f/
&Hzef? omomajz;ajz;? ewfu ½kPeJY
awmufy? b0wl tjzpfeJ Yom ol odw Jh?
olwkdY twGuf arwå m vQrf;um a&S mufvmpOf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 114
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
£Ed́, olwOD; &JU rsufv Hk;rJr sm;
wtHhwMo ½kw fjcnf; arwåm eJYMunfh? cefYjim;
½kyf udk av;jrwf &Sdc dk;? tawG;Ek td yfruf
½kyf vkH;ay:vmwm jrif &? vlxuf vS
Muufoa& &if rSm rD;pG Jovdk y/ olu
oydwfe JY ouFef;eJY a&SUquf a&SmufoG m;&JU/
ESvHk;om; 'geudk El;nHh pum;eJY wkef Y?
qdwfNidr f a'oqD jyefvmcJh yD;aemuf?
awmifay:rS m ola wmfp ifwdk YeJ Y twlxdk if?
ynmtaMumif;? vrf;taMumif; Mum;em ar;jref;&JU/
&wem*D&d &JU tyiftk yfNid rfwk dY tv,f?
NrdKUawmf&JU tvG ef? *lawG& JU atmufqD rSm?
udk,fudk 0dn mOf &JU &efol? aoG;om;udk
emrI tod aoum? tn§i f;cH tm½kHwd kY
n§if;oludk raESmifh&Su fawmhw Jhxd tjyif;txef
emusi frIa wGeJ Y BudK;csn fum ,Ofa tmif
vkyf& r,fh wd& pämefvdk Y ,lo l a,m*D?
jA[®pm&D? bdu©K? ydef usKHU-ylaqG;
tkyf pk wpk wuGJp D aew,f/ wcsKdU aeYn
vufajr§muf &yfae&m? aoG;cef;? a&m*gaMumifh
EGrf;vsordk Y wajz;ajz; jyKef;uke fwJh tqpfr sm;
awmifha ewJh vufajcrsm;[m yifpnf u
udkif;cG aorsm;ES ,f t&nf rJh yk ckH;uae
jyKwfxGuf/ wcsKdUvJ vufoD;udk MumMumeJY
jyif;jyif; qkyfx m;&m vufonf;cGHawG[m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 115
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vuf0g;yk yfud k azmufxG if;/ wcsKdU oHql;wyf
zdeyfeJ Y vrf;a&Smuf? wcsKdU rD; cwfc ßGef eJY &if?
ezl;? aygifu dk jcpf? trm½Gwf xifap? tom;udk
awmql;? wHp dkYwk dYe JY csKyf? ½THU? jymwdk Y vd rf;
cg;rSm olao t0wf 0wf? ykyfa [mifa eMu/
wcsKdUvJ olao rD;yHku dk avmif &mrS m
aexdki fum taoaumifwk dYudk tazmf vkyf yD;
npfywf ayusH avsm if;aeMuw,f? pG efawG
tem;w0dkuf olao~uGi f;wkdYa y: atmfae&JU/
wcsKdU oD 0 emr,fu dk waeY tBud rf ig;&m
atmfMuyD;? cke fxGufv kvk a`rGawGud k
aeavmif vnf yif;? a[mufyuf eHyg;wk dYr Sm
&pf? ajcaowzuf udk aygifaemuf ypfxm;&JU/
'Dvdk eJY 'ku©o m; wpk pk ae&JU/
rD;vdk tyl aMumifh acgif;temvT rf;? rsufc rf;pyf?
tom;qdki f tom;jr§ifa wG ½IHUwG? rsufES mawG
ig;&ufu vlaovd k a[mufyuf -csKdifh 0if?
wa,muf zHkxJ rSm 0yf? wrG ef;wnfhu wrGef;wnf h
vl;qyf taphw axmif udk a&wGu f xkw f,lum?
tiwf &JU ZG JeJ Y waphc sif; waph csi f; pm;um
tiwf cHaew,f/ wa,mufu awmh &o&ruf
ray:atmif t½G ufcg;awGeJ Y tem&Smae&JU/
aemuf? ud k,fh t*F g ud k,fjzwfw Jh 'ku©om;?
rsufvH k;rJh? vQm rJh? vd ifr Jh? usKd;? em;uef; /
udk,fudk pdw fu ckvdk uif;uG m apwm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 116
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'ku© toa&twGu f? (usrf;pmtqdk) &Mur,fh
okctwGufwJh / ol Yudk 'ku ©awG[m
'ku© apol ewfw dkY &Suf? vlawGu dk
i&Jqd k;wmxuf cHE dkifw Jh ewfjyKaygh/
olwdkYud k oem;p&m jrif&m? 'ku©onf
tBuD;tuJud k wd kYocifu “qif;&JpG? t&S if?
'D vaygif;trsm;rSm ig awmifay: aeum
(igvJ opöm &Smol zJ) tudkw kdYe JY
oifhudk oem;pzG, f udk ,fhud k,fudk, f n§ if;Muwm
jrif&w,f/ qdk;vSwJh b0udk bmhaMumifh
'ku© avmif;jznfhovJ /”
ynm&Sd ajz&JU-
“usrf;tqdku emusOfr Iudk aeY pOf b0?
aojcif;udk csrf;ajrUem;&m jzpfwJ htxd?
udk,fh tom;udk zsu f&uf? 'D emrIawGu
'kp ½dkuf acs;an§mf pif apr,f? 0d nmOfv J
pifMu,f? 'ku© rD;zdku wuf? tawG;vGe f
jrifhjrwf -wifhw,fwJ h bH krsm;qD ysHr wJh/”
rif;om;u “£E´ yv’i fudk a½T yk0 gvdk
&pfxm;wJ h? rd k;ay: vGi fhaewJh [d k wd rf
rkefw dkif;xef yifv,fu wuf cJhw myJ /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 117
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gayrJh rsu fa&pufawG jzpf? jyefu s
tufaMumif;? acsmif; ½dk;? ½THUxl jrpf a&wkd YrS m
Murf;wrf; emusOf pD;aMumif;awG eJY? **Fg?
ol xvm&m yifv,f wkdYq D pD;r,f/
'ku© trsm; cHyD;aemuf okc pHol
t&S ifwkd YvJ 'Dwkd if; jzpfwm rodv m;? tud k/
wufwJh t&m usNrJ? 0,fwJh t&m uk efNrJ /
i&J& JU jyif;xefwJ h aps;rS m oifh aoG;eJY
ewfbHku dk 0,f& if? 0,fxm;wm ukefa wmh
'ku© p&jyefa&m/”
“paumif; pr,f/”
&aoh nnf;&Smw,f? “tvd k? wkd Y 'gudk rodzl;?
bmrS rodz l;/ 'gayrJh n yD;&if
aeY? rkefw dkif;aemuf Nidrf; rI vmw,f/ wkd Yu
wufvdkwJh 0d nmOfu dk ydwfqd kYaewJh
'D tom;pkwf udk rke f;w,f/ 0dnh mOf tusKd;twGuf
okcBuD;awG &zd kY 'ku©w dkawG
ewfwdk YqD avmif;upm;w,f”
“ESpf toacFsyJ
MumOD;awmh? aemufqH k; 'D ok cawGvJ
csKyf& rSm yJ”wJh olu? “EdkY rdkY &if
b0eJY rwlzJ rajymif;vJwJ h b0&,fvd kY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 118
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
atmuf? xuf? [dk zuf? &Sdovm;/ qd kprf;? aemifwdk Y?
ewfawG NrJMuovm;/”
a,m*Dwdk Yu-“rNrJ?
r[m jA[®myJ NrJw,f / ewfawG rNrJyg/”
'Dawmh Ak '¨ t&S ifu - “jrifhjrwfMu[ef?
pdwfc dkif rm[efeJ Y ynm&Sd toifwd kY?
csKyf& r,fh? td yfrufrQ jzpfwJh tusKd; twGuf
nnf;oH id koH 'D tef pmawG vTif hypf/
0dnmOf udk qufro,fatmif udk,fu dk ½dIUMu
zwfMuovm;/ jrif;aumif;udk twif;armif;odk rsKd;?
tdrfu dk &Sm&m n ruscif vrf;ay:rSm
yHkvJa pawmh rvm;/ oem;zG,f &m q&mwdk Y?
twdwfuH aMumifh aezdkY a&mufvmMu&wJh
'D tdrfa v;udk zsufMu NzdKMuawmhr vm;/
olY jywif;awGu tvif;ay;-'D tvif;av;eJY
tjyifu dk ajr§ mfMunfh yD; tm½kPf usif;awmh rvm;?
vrf;aumif; b,fqD oGm;vJ odMu&wmudk/”
olwkdYu -“wdkY 'gvrf; tjzpf a½G;cJh yD?
&mZykw å? vrf;ausmufa wG rD;jzpf OD;?
ao&rSm ,Hk tqHk;wdki f eif;a&S mufMur,f/
ydk aumif;rGefwJ h vrf; od &if? ajymygav/
rod&if usef;rmapAsm;”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 119
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ol qufE Sif cJhw,f/
vlawG aozdkY aMumufv Sord kY aMumufzd kY ½GHU?
&Sif zdkY wyf vSord kY b0udk rcsp f&JMu?
vl aysmfwm 0efwdkw Jh ewfawG BudKufatmif
vkyfovd kvdk? udk,fwd kifn§ d i&Je JY i&Ju dk
wm;ovdkvkd? udk,f ysufjyKef;&if 0dnmOft zdkY
xdk;azmufv G,fr,f t½l;pdwfe JY ajr§mfovd kvdk?
tjyif; txef tusif hawGe JY n§ if;yefaeMuwm
awGY&awmh tvGe ftrif; oem;pdw f jzpfrd &JU/
od'¨w¬ qdkw,f “tvif;aMumifh 0rf;ajrmufum?
oif;ysHU ysHU arT; &eH YeJY? a½T? aiG? r&rf;a&mif
qifxm;wJh ylaZmfrI 0wf½kHawGe JY
aus;Zl; jyMuum? rsuf ESm Ekav;awG
aezuf vSnfhMuol v,f &JU yef;uav;wk dY/
rif;wdk Y b,fo lrS b0udk a&Smif? udk, fhtvSudk
rzsu fqD;Muzl;/ td k? rd k;udk azmufx Gif;um?
rmvm,k eJY yif v,fjymat;wdkY u
wdkufvmwJ h av aomufv dkol xef;yifwd kY?
iSufarG; ½Guft kyfu aeaw;awG nnf;um?
yifayguf Eke,f t½G,f u oD;wJ h tcsdefxd?
auseyfaewm bm vQKdU0Su fcsuf od ovJ/
tyifawGr Sm aysmfj rL; aeMuwJ h toifwk dY?
tck efoGuf aus;wd kY? ysm;awGw dkY? AGwfw dkY? csKd;wdk Y?
rif;wkd Y b0udk rrk ef;Mu? rif;wkdY bol rS
vdktif csKyfwD;um aumif;zdk Y r&nfMuzl;/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 120
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rif;wdk Y owfo l? t&Si f? vlu ynm&Sd?
aoG;eJY arG;wJ h ynmu ud k,fhud k,fudk ,f
n§if;rIqD yd kYaygh”
ocifajymMum;aecd kuf?
wcGyf cGy f ajc&JU zHkvd yf awmifa y:u vTi fh?
qdwfjzLawG odk;rJ awG ajz;ajz;qif;vm?
zifh ETJp &m t½GufawG cPcP vSr f;udkuf pm;?
a& vif;&m? ozefo D; wGJu s&m? vrf;u
aoGzDMuw,f / olw kdY vrf;acsmf oGm;wdk if;
odk;xdef; atmfu m? av;udk vTJumeJY yJ?
irdku fom; tkyfu dk ajrjyef YqD csDa pw,f /
tkyfx JrSm om;wpHkeJ Y od k;r ygw,f /
odk;i,fwaumif 'Pf&m &xm;ordkY aemufu
aoG;&J&J eJY vSr f;? a&SUu tazmf ck efayguf?
pdwfy lol odk;r [dk 'D ajy;&Smw,f /
'D om;i,f [d k om;i,f aysmufrSm wxifhxif h/
'gudk wdkY t&Sif jrifa wmh MuifMuif emem
odk;ajcusKd;av; vnf yif; rSm xrf;vdku fum
qdkw,f “oem;p&mh tarG;xl tar? pdwfa t;awmh?
rif; oG m;&m ig rif hom;udk o,fc Jhr,f/
qkacßGwJh &Si fawGe JY [dk *lawG rSm
urÇmh 'ku© awG xdkif ½Iaewmxufawmh
wd&päm efwaumif 'ku© a&mhwmu jrwf& JU/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 121
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“'gxuf?” od k;xdef;wk dYud k olu“taqGwd kY?
rGef;wnf hBuD;rSm odk;tkyf b,f armif;MurvJ/
naerS odk;tkyfu dk jcHoGif;NrJyg/”
awmifolw kdYu ajzw,f --“,Zf qdwf w&meJY
odk;w&m tyd kYc dkif;vd kYy g? 'D,ZfawGu dk
igwkd Y ocif bk& ifu 'DaeYn ol Y&JU
ewfawG ylaZmf yo owfj zwfy gr,f /”
'Dawmh ocifu “igvJ vkduf r,f” qdkum
zHkxJ aeylxJ odk;xde f;wdkY ab;u
odk;i,fudk xrf;? pdwf &Snf &Snf a&S mufcJ hw,f /
odk;r crsm atmf& if; ol YeJ Y wz0g; rcG g/
olwkdY jrpfu rf;ezl; a&mufvmMuwJ htcg?
csKd; rsufvHk;? i,f ½G,f? rsu fESm rsuf&nf½GJ
rdef;r wOD; vuf tkyf csDu m OD;nGwf& if;
“t&Si f” wJ h? “raeYu 'Du ozef;yif tky frSm
ighudk u½kem jycJhwm t&Sif ygyJ /
ig 'DrS m wud k,fxJ cav;eJ Y aecJ hw,f?
ol yef;awGxJ a&Sm ufvnf &m a`rGudk awGY?
a`rGu ol Y vuf udk ywfawmh &,farmyD;?
at;pufp uf upm;azmf &JU vQmESpf cGe JY
yg;pyf [udk aqmhu pm;cJhw ,f/ rMumcif ol
jzLa&mf Nidrfo ufoGm;ordkY? bmhaMumifh rupm;ovJ?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 122
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
igh &ifu dk olYEI wfc rf;u uG musa povJ
ig pOf;pm;r&zl;/ wa,mufu “ol aoawmhr,f”wJh/
tzdk;wefom; tqHk; rcH Edk ifol iguawmh
olY rsufvH k;awGqD tvif; jyefaqmifay;r,fh
aq; awmif;cJhw,f / a`rG&JU terf;trSwfav;[m
i,fvGe f;w,f? ol Yvdk cspfp &m aumif;olu dk
rrke f;wef& mzl;? ol aqmhu pm;wmuvJ
emapr,f r[kwf zl; xifrdw,f/ wa,mufu
“awmifay:rS m ola wmfp ifwyg;&Sdw,f/ [m!
ouFef;0g0geJY ol tck vmaeyD /
rifhom; a&m*gtwGuf aq;rsm; &S davrvm;
&aohqD awmif;”wJ h/ 'geJY igvJ ewfvdk
ezl;eJ Y oifhqD wHkw Hk&D &D vmcJh?
idk,dk? cav;rsufE SmvTr f; t0wfud k vS pfy D;
bm aq;rsm; aumif;rvJ nTe fzdk Y awmif;cJ hw,f/
oifu ighud k ry,f yg t&S if? El;nHhwJ h
rsufvH k;awGeJ Y pdkufMunf h? pd wf&Sn f vuf eJY
xd? rsu fESm vGrf; t0wf jyefzH k;yD; qdkw,f
“tdrf;? ESr i,f? rif; wck &Sm Edki f&if? yxr
rifhu dk? yD; olYu dk ukEdk ifr Sm &Sd& JU/
aq;q&mqD vm&if nT ef;wmudk ,lvm
&NrJ jzpfw,f / 'gaMumifh? rkefn if;euf aph
wusyfom;&Smacs/ wck awmh owdxm;av? tz?
tar? omorD;? ußGef? aocJ hzl;&m tdrfu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 123
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vufuawmh r,l cJhaveJY / 'Dtaphr sKd;
&SmEd kif r,f qdk& ifawmh uk Edki fr,f”wJ h/
'Dvdk oif ajymcJhw,f? t&Sif /”
ocif tvG efw&m
MuifempGm jyHK;vdkufw,f -“td rf;? igajym&JU?
ty,f udoma*gwrD? EdkY taphudkaum rif;
&yvm;/”
“t&Si f? at;oxuf at;vmwJh cav;ud k
&ifr Sm ayGYv dkY 'DawmrSm NrdKUem;rS m
wJwdkif;ud kyJ ig vdku fawmif;cJh ygw,f /
“wqdwf&S if? oem;ojzif h rkefn if;aph ay;Muyg?
wusyfom;? teufaemf/” &Sdol wdki f; ay;Mu&JU?
qif;&Jom;wd kif; qif;&J om;udk oem;oudk; /
'gayrJh igu ‘]taqG& JU tdrf rSm vif?
ZeD;? om;orD;? ußGe f? wa,mufa,muf aocJhwmrsm;
&Sdovm;} ar;wJh cg olwkd Yu qd kw,f-
“tdk nDr? bJ hES, f ar;ygvd rfh? aool
tvGef rS rsm;jym;? &Si fol eJwmy”wJh /
aus;Zl;pum;eJ Y rkef nif;aph jyefay;yD;
wjcm;rSm awmif;jyefw,f / wjcm;olwkdY uvJ
“a&mh rkef nif;aph? ußGefawmhjzifh qH k;cJh &JU/”
“a&mh rkef nif;aph? tdrfuvljzif h aoaygh /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 124
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“a&mh rkef nif;aph? taphud k pdkufola wmhjzifh
rdk;eJ Y aumuf&dwf csdefMum; aocJh yD” wJh/
tdk? t&S if? rkefn if;aph &S dyD; aowJhol
r&Sdw Jh tdrf wtdrfav;rS rawGY cJh &yg/
'geJ Y EdkY rpdk Y? jyHK;vJ rjyHK;wJh cav;udk
acsmif;ab; pysp f½dkif;wk dYa tmufr Sm xm;cJhum
oihfr sufE Sm&S m? oif hajc erf; yD;? olwk dY”
ighudk ajymovdk? ig pdk;rd ovdk? ck wu,f
cav; raocJh &if? b,frS m 'Dtaphudk &Sm?
aojcif;rJ h &SmrvJ ar;zdkY vmcJhw,f /”
“ighES r?” ocifu qdkw,f? “bolr S rawGYwm?
rifhu dk ig ay;&r,fh aq;jyif; &Sm&if;
rif; awGYc JhyD / rif; csp fwJh olav; rif h
&ifc Gif rSm raeY aocJhw,f / 'DaeY
wurÇmvHk; rifht ylr sKd; id kwm rif;od yD/
rifh rsuf&nf awG wefY zdkY? tcsp fudk taqG;jyK?
a[m'D EIwf t wd&pämefawGudk armif;ovdk
yef;cif; jrwf cif;awGay:rSm olwkd Y ocif
vlawGudk ,Zfy v’if armif;yd kYaewJh
usdef pmudk atmif zdkY ighaoG;awG oGe f;r,f/
'Daq; ig&Sm &JU/ cav;ud k ajrjr§Kyfav/
'geJ Y? odk;xd ef;wkd YeJ Y rif;om;? olw dkY
twl,S Of NrdKUxJ 0ifcJ hMuw,f/ aeu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 125
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ta0;qD ajz;nif; aomP&JU acsmif; a½T cs,f?
vrf;ay: ? bk &ifh wyfom;wdkY apmifh& m wH cg;xJ?
t&d yf&Sn frsm; xdk;csde f/ wdkYo cif odk; i,fudk
xrf;vmwm jrifawmh? tapmifhwdk Y aemufqk wfMu?
aps;om;wkd Y vSn f;awGudk ab;uyfa y;Mu?
aps;xJr Sm 0,fol a&mif;ol vQm ppf yGJ
&yfum nifo mwJh rsu fESm udk ai;Mu?
wludk vufeJ Y ajr§mufc sD&uf u yef;yJq &m
xkzdkY arhoG m;? ,ufuef;onf ,ufxnf ypf?
pmcsD pmvTm arh? aiG trf;ol a~uGaph
a&wm rSm;oGm;? apmif hol rJhwJ h pyg;udk
oD0 EGm;jzL xifovdk pm;? El;nHhoavmuf
vSycefYnm;rIeJ Y vS rf;wJh wdkY ocif
jzwfoGm;wmudk EdkYn§ pfolwd kY Munf hcdk uf
EGm;Edk YawG aMu;tdk;ay: vQHxGu fuke fw,f/
wHcg;awG rSm ½kH; pkaewJh rdef; rwdkY
tar;qHk;y - “,Zfaumif xrf;vmwm bolvJ /
oGm;yHk vSvdkf uf? Nid rf;csrf;rI ay;vdkufwm/
bmZmwfEG ,fygh? rsufvk H;vSawG b,fu
&ygh? odMum;vm;? a'0&mZmvm;”wJh/
wcsKdUuvJ-“'g awmif ay:rSm &aoha wGeJ Y
twl oDwif;oH k;wJh ol awmfp ifa ygh”wJ h?
ocifuawmh psm ef0 ifpm;um a&S mufvm&if;?
awG;&JU-“aMomf? odk;xd ef; r&SdwJ h/ vrf;jyr,fh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 126
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ol ryg nrSm vSnfhv nfMuwJh? olwdkY
rsKd;aqG 'D taumifawGvd k aorifh 'g;qD
rjrif rprf; atmfjrnfoG m;aewJh igh odk;awG/”
'DwGi f wOD;u bk &ifud k”,Zfy ozdk Y
rif;BuD;rSmvkdufw Jh od k;awGudk ac:yD;
&aohjrwfw yg; 'D a&mufv maMumif;yg/”
bk&ifu ,Zf cef;rxJrSm &yfaew,f?
wzufwcsufr Sm 0wfjzLpifMu,f jA[®PawG
rEÅ&m; ½Gu fMu? tv,facgifu ,Zfyv’ifxuf
[def;a[mufa ewJh rD;ud k xd k;ay;Muw,f/
opfarT;awGuae rD;vQH vQmawG vuf?
axmywf? tarT;tBudKif? £E´tBudKuf aomr&nf
yowmawGud k &uf& if;? ½GJ½GJjrnf?
vl;vGefYa eMu&JU / rD;yHk ywfvnfrSm
aES;auG;? xljypf? eD&J acsmif; i,f? “tcdk;vl
pD;qif;? oJu pk wf,la yrJh pD;NrJ?
watmfa tmf ,Zpfa umifw dkY aoG;y/ vSJ aewJh
waumifu csKd &Snf? tajymufajymuf eJYq dwf? acgif;udk
rkOjöH rwfeJ Y aemufjyefc snf? pif;xm;wJh
vnfrSm 'g; zd& if; ykPÖm;-“aMumufzG,f
ewfwdk Y 'gAd rÁom&&JU ,Zftjzpf eJY
,lZem trsm;u vmwmyg/ yef;xGu fwJh
aoG;udk Munfh êrf;ajrmufawmh / oif;ysHU rD;rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 127
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
avmifu ßGrf;wJ h tom;eHY cHum MunfE l;awmh?
bk&if h jypfrIawG 'D qd wfay: wifxm;ap?
'gawGud k rD;u avmifußGrf; zsu fqD;ap?
'gawGud k rD;u avmifußGrf; zsu fqD;ap?
ck ig ckwfa ygh /”
Ak'¨u El;nh HpGm -
“rckwfa peJ Y? rif;BuD;” qdkw m ,Zfa umif &JU
BudK;auG ajz&m? bolrS rwm;? olYt &Sd eft 0g
BuD;vGef;&JU/ yD;? cGi fh yefum ol b0taMumif;
a[mw,f? b0udk tm;vHk; ,lEd kif? bolrS
ray;Edk ifz l;? b0ud k owå 0gwd kif; cspfum
xdef;zdk Y BudK;w,f/ tedr fhqHk;xd owå 0gwdk if;
jrwfEdk;? om,m? tHhz G,f/ u½kem &Sd &m?
tm;vHkt zdk Y qkw yg;/ u½kemaMumifh urÇm [m
tm;eJol tzd kY aysmh? oefolt zdk Y jrwf w,f/
odk;tky f&JU qGH twJh EIwf crf; rSm ol
toem;cH pum; xnfha y;um? ewfwdk YqD
toem;cH vl[ m toem; uif;w,f?
oif;wdkY tzd kY ewfvd kyJ / b0 tm;vHk;[m
trsKd;awmf w,f/ wdk Y owfw Jh owå0gawGu
EdkY eJY odk;arT; yPÖmo&Smw,f / udk,fhu dk
owfwJh vufawGud k pdwfc s ,Hk&Sm w,f/
usrf;pmawG wu,f oifjywmudkvJ ol
a[mwmu-aocsdefr Sm wcsKdUiSu f? wd &päm eff
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 128
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
b0 ed rfhq if;? 'gawGu wzef rD;vQHBuD;
jzpfwJh rD;yGm; c&D;rS m vl wufjzpf&JU /
owå0g&JU Mur®m vrf;udk [efY wm;cJh &if
,Zf yl aZmfwm jypf rI topfom jzpfw,f /
0dnmOf udk aoG;eJY oefYp ifa tmif aq;vdk Y
r&zl; / ewfawG aumif;ordkY aoG;eJYaysmfa tmif
vkyfr &? qdk;ordkY vmbfx dk;r&/ w&m;rJh rJh
jyKcJhorQtwGu f tm;vHk; ay;Mu&r,f h
tajz&JU qHwjr§ if tav;udk tjypfr Jh taES mif cH
wd&päm efwd kY acgif;ay: yH kvdkY vJ r&zl;/
'gudk udk,f pD udk,f iS pMu0Vm&JU
wnfNrJwJh *Pef;ocFsmeJY wGu f&w,f?
'DocF smu owd&S d? tod&Sd? tcJraus
ra½GU r&Sm;? um,? 0pD? raemwd kY tzdk Y taumif;udk
taumif; eJY? tqdk;ud k tqdk;eJ Y? twdtus wGufw,f /
tem*wftm;vHk; twdwf& JU toD; jzpfapw,f/
'Dvdk u½kPm opö m cefYjim;rIe JY
oem;zG,f pum;vH k;rsm; oHk;um olajym&m?
ykPÖm;wkdY owf rIeJ Y eDapG;aewJh
vufay:tusÐ qGJ cs? bk&if csOf;uyfvm?
vuftk yfc sD &yf? Ak' ¨udk &Sd cdk;aygh/
wkdYocifu qufvuf yD; a[mjy&mrSm?
ouf&Sd tm;vH k; rdw faqGp dwf yGm;Mu&if?
aoG;uif;pifMu,fwJh tpmawG? a½Ta &mif pyg;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 129
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
opfoD;0if;0if;? tm;vHk; twGuf aygufaewJh
tyifcsKdawG? a&Munf? vHkavmufwJh aomuf zG,f
pm;zG,fawG pm;oHk;&if 'DurÇ m vS pG/
'g Mum;&m? El;nH hrI tm;u atmifordk Y
,Zfq&mwd kYudk ,fwdk if ,ZfrD;vQHawG n§drf;?
,Zf oHrPd 'g;udk vTifh ypf vkdufMuw,f/
Edkif iHw 0Sef; aemuf aeY armif;aMu;eif; vSnfh yD;
trd efYawmf jyefwJhu m ausmufjym; ausm ufwdk ifrS m
'g xG if;xkw,f--“bk&ifh qE´awmf 'D vdk?
,Zf yl aZmfz dkY owfwm? pm;zd kY owfwm
&SdcJ havyD / 'DaemufrS mawmh bolr S
b0 aoG;ud k rzdwf pifa p&? tom; rpm;&
todynm wdk; yGm;NrJ? b0 wckxJom?
u½kem &S dolqD u½kem a&mufvmNrJ /”
'g ausmuf pmyJ? tJ 'D acwfu pum?
olawmfp if u½k em El;nHhwJ h pum;eJY
wdkYt &Si f oG efoif&m **Fg urf;wkd YrSm
vleJY olY 0efx rf; wd &pä mef rsm;? iSufr sm;?
ouf&Sd taygif;rSm Nid rf;csrf;rI ysHUawmhw,f/
w'*F b0&JU toufudk ½SL? okceJY
'ku© wnDwnGwf xrf;ydk; wyfc HMu&ol
taygif;udk ocifh ESvHk;om;u oem;wwfvGef;ordkY?
usrf;pmjrwfwkd YrS m a&;xm;yHkuawmh?
a&S;wacwfu? Ak '¨[m jA[ÁP rsKd;rSm
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 130
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jzpfum? 'gvd ' ½Gm teD;? rkE´a c:
ausmufawmifa y: aexdk ifp Of tcg? rd k;acgifvdk Y
ajrjyifw 0Sef; n§dK;vs? awmowå0gtaygif; tpma&pmtwG uf
upOfhuvsm; xGufajy;Mu&JU / tJovdk tcsdefr Sm
½dk;wck &JU eH& Hylw kdYMum;? [if;vif;
ausmufwH k;awGay: pefY pef Y? tpmiwf usm;r
wdkYocif jzwfoGm;&if; jrifr d? rsufvHk; rSm
i,frIu rD;vQHp drf;pd rf; vif;? wHk Y&D
ar;½dk;? ½IHUwG yg;½dk;u vQm wef;vef;/
rdk;aMumif h aqG;aewJh oufi,f 'dkif;Mum;u
usovdk? a&mifpHk ta&wGef Y eH½dk;Mum;u
wGJusa e&JU/ Ed kYy defajcmufudk iwfrGwf
atmfjrnf usm;i,fE Spfaumif qGJ pdkYa eMu/
bmrS rxGufw Jh EdkY rJh Edk YoD; 0g;Mu/
rdcifyd efvJ qlqlnH nH ESpfa umifu dk
rdcifpdw ftjynf h &ufay;? vnfu nnf;oH?
r&Sd rIxuf ydk wJh arwåm eJY cg;ydki f;
vTwfay;xm;? yxratmfoH ,Jh, JheJ Y?
iwfrGw f EIwfoD;ud k oJa y: wifw Jhum?
'ku© rdk;csKef;oH ½dki f;udk [pfawmhw,f/
'D qif;&Jud k jrif&m Ak '¨& JU r[m
u½kemu vGJ vkdY bmurS rrIawmhzJ
“'D awmwGif; olowfr udk u,fzk dY vrf;
wvrf;yJ &Sdw ,f” vd kY wkdYo cif pOf;pm;w,f /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 131
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“tpmr&vkd Y ae0ifcsdef aoMuawmh r,f/
om;aumif aoG;pG ef;? aoG; r&vk dY yde fvSDwJ h
olYudk b,fouf &Sd ESvH k;om;urS roem;/
ig ol YudkaußG;&if igu vGJvk dY bol
qHk;rvJ/ arwåm[m tvG efqHk; trI jyKvJ
b,frSm qHk;½IH;rvJ /” 'Dvdk ajymyD; ol
zdeyf? wkwf? rsKd;jrwfj cnf? acgif;aygif;? t0wfwkd Yudk
NidrfNid rfqdw fqdwf cßGwfxm;cJhyD;? oJay:
tap;yif jcHK aemuf uG,fu xGufvmcJhw,f/
“udkif;? rdcif? 'D rSm oif hzkd Y tpmav” wJh /
'DwGi f aoqJ taumif pl;pl;½dk if;½dkif; atmf?
cav;awGqDu ck ef? apwem om;aumifudk
ajray: vSJc s? vufoJ 'g;aumuf awGeJ Y
olY tom;udk zJh? tpG,f0 g0gawG aoG;eJY
½TJ ½TJ? yGJawmfwnfawmhw,f? aMumifBuD;&JU
avmifu ßGrf; touf ½SLoH [m aMumufjcif;uif;wJh
arwåm&JU aemufqHk; oufr eJY a&myD/
'Dvdk ocifhES vHk;om; a&S;uyJ BuD;cJh?
ckvdk olY r[m u½kemeJY ewfawGudk
&ufpuf pGm yorI &yfr SwGi f r[kwf/
rif;rsKd; jzpfaMumif;? w&m;jrwf &SmaMumif;? odawmh
bk&if Ad rÁdom& wk dY t&S ifudk olYNrdKUrSm
aezdk Y trsm;BuD; awmif;yefw,f/ ol qdkw,f ---
“oifh rif;om;b0[m 'Dtusif hawGe JY rtyf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 132
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oifh vufawG &mZvS HtwGuf? awmif;zd kY r[kwf?
igeJ Y aeygvSnfh? igh rSm om; r&Sdz l;?
owdkYorD; vSvS eJY igeef; rSm pHum?
ig aowJhxd igh jynfu dk oGefo ify gh/”
od'¨w¬ jywfom;wJ h pdwfe JY qdkw,f --
“rif;jrwf? 'gawG ighrS m &SdcJ h? pG efY cJh /
opöm&Sm cJh? ck &SmqJ? &S mOD;r,f/
odMum; eef;awmf&JU ykv J wH cg;wkd Y yGif hMuum
ewfr,fw dkY zsm;apawmh aer,f r[kwf zl;/
w&m; Ek dif iH xlaxmifzdk Y igoGm;aew,f?
*,meJ Y awmNrdKif &dy frsm;qD c&D;ES ifr,f?
tJ'D rSm igh qD tvif; vmr,f xif&JU /
'D tvif;[m 'Du &aohwkdYMum;rSma&m?
oQMwwdkYua&m? 0dnmOfaMumif h iwfjywf?
udk,f arh arsm whJxd usifhvd kYy g rvmzl;/
& p&m tvif;? atmifp &m opöm &Sdav&JU/
qdk aqG ppf? ig &&SdcJ h&if rkc s
jyefvmum oif h arwåm qyfr ,f/”
'DwGi f
bk&if Ad rÁom& rif;om;udk oHk;Budr f ywf?
ocifh &JU ajcwdkYu dk OD;nGwf &Sd cdk;yD;
EIwfc Gef;qufw,f/ yD; O½k a0vqD
wdkYt &Suf qufc Jhw,f / ESpfo drfh rI r&ao;/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 133
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajcmufES pf &Sm cJhorkdY csdeJ Y? rsufES vs?
awmifay:eJ Y awmtk yfwG if; olw kdYuawmh
(tmVm& O'´ueJY &aoh ig;OD;wkdY)
olYudk wm;MuyD; oQMwusrf;awGr Sm
a&;xm;wm t&Si f;om;yJwJ h? okwdx uf?
owdxuf jrifh yD; b,fo lrS r&Edk ifwJh /
oljrwfBuD;awGawmif r&wJh/ vlom;[m
ÚmPu@xuf b,f ydk odEdk ifr vJ/
'Dusrf;rSm jA[®[m um,rJh? tjyKrJh
wPSmrJh? Nidrfouf? *kP frJh? rajymif;vJ? b0ppf
tawG;ppfwJh? yDwd ppf / vl [m b,f yHk
ur®u@xuf awmf rvJ/ 'Du srf; rSm
wPSmeJY uHudk cG g&S if;um? twå& JU
taESm if tzGJ Yu xG uf? 'Dvdke JY t0ef;rJ hum
a*gh' f jzpf? us,fjyefYr IxJudk aysmf0 ifoG m;?
trSm;u trSef? umr ppfyGJu xm0&
Nidrf;rIq D ysH? 'Dr Sm Nid rfqdw faeowJh/
rif;om; ol wdkY pum; Mum;&JU/ rESpfo drfh Edk if/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 134
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
q|rusrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 135
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tvif; aemufq Hk; vm&mudk jrifvdkol toif?
**Fg jrpf0Sr f; “O,smOf waxmif”u taemufajrmuf
oGm;av? aemufqHk; eDvmZefeJ Y arm[e
acsmif;ESp foG,f pwif&m awmifuke f;pdr f;wkdYa y:
ajccsr dr,f / 'Dacsmif;awGtwdkif; vdkufo Gm;/
t½G, fus,f r[ltyifwk dYa tmuf oHom&feJ Y
bd&f csKHwdk Y tv,f auGYaumuf pD;oGm;&mu
ajrjyefY rSm nDr ES pfazmfwkd Y qH kpnf;&m
zvf*l[ m ausmufu rf;awG jzwf? *g,eJ Y
awmife D Am&Amefwd kYqD pD;qif;oGm;w,f /
'D jrpfem;rSm ql; uEÅm jyefYae&JU?
a&S;acwfu O½ka0v, wG ifc Jhw,f /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 136
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oJawmif usKd;usm;eJY / ol Y tpGe f;rSm awmwawm
tarG; tawmif pdr f;awG rdk;eJ Y wapmif; &rf;ae&JU/
atmufc sKHudk jzwfum a&Nidrf pD;ae&m?
Mumjym - MumjzLawGe JY ajymufajymufusm;usm;?
ig;awG vdyfawGvJ aexkd ifMuav&JU/
teD;rS m aoemed ½Gm [m xef;wkdYMum;
todkuf zGJY wJh jruft rdk;awG vTi fhxlum?
½dk;om;jynfo l? awmif,mtvkyf eJY at;&JU/
'Du vlo lreD; awmxJrSm aemufwBudrf
Ak'¨ t&Sif ae? vlwkd Y 'ku©? uH &JU
vkyfenf;rsm;? usrf; pmwkd Yu t,lt qrsm;
awmowå0 gwkdYq Du oifc ef;pmrsm;?
tm;vHk; vm&m Nidrf rI& JU vQKdU0Sufc sufr sm;
jrLESif; t*Faw? a&aiG Y abmifwef;awGeJ Y?
eDvm? qD;ausmuf? rsu f½GJ a&mifaoG;awGeJ Y
vSvGef;wJh? oknqD aysmf 0ifoG m;wJh?
rdk;v,f wdrfw cku wck vTif hwifx m;wJh
cHk;vdk? Mum;rSm wnfwJh b0taMumif; awG;w,f/
wvyD; wv wkdY t&Sif awmxJ rSm xdkif um
'gawG qifjcifvG ef;ord kY &Hz ef pm;csdef
arhoGm;w,f / aexGuf eJY rG ef;wnfh vGef atmif
MumoGm;wJh tawG;wdk Yu xvdkufwJ ht cg
oydwf rjznfh &ao;ordkY ~uGuf~uGufn H arsmufu
ajray:vI yfc s? c&rf;a&mif aus; qGwf cswJ h?
acgif;ay:u opfu dkif;wd kYu a~uGusw Jh?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 137
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
awmoD;yJ pm;&w,f/ 'Dawmh ol YtvS
awmoD;yGJ pm;&w,f/ 'Dawmh ol YtvS
jy,faygh? pdw f tm;xkwfr IeJ Y EGrf;wJ h udk ,f
bk&m;jzpf rSm jywJh vu©P oHk;q,fh ESpf
aeYp OfeJ Y trQ uG, faygh/ tifMuif;udk if;u
olY ajcqD ajcmufaoG Y - a&mfvs vGif hvmwJh
opf½Guf[m aEG OD; pdrf;vefrI Ek Ek
t&d yfa,mifudk aqmifoavmuf rS ol[m olYjynf
tvHk;&JU rif;rsKd; yef;yGifh[ ef raqmifyD zl;/
'Dvdk tcsde f wcsdef yif yef;vG ef;wJh rif;om;
toufr ½SL? aoG;rvIy fawmhw Jh towf cH&ol
yrm? tm;tif uk efc rf;um ajray: rl;arh
vJoGm;awmhw,f/ odyfjzLa&mfa eawmhw,f?
vHk;0 rvIyf r&S m;/ 'DwGi f tJ'Dv rf;udk
odk;ausmif;om;wOD a&mufvm? rsuf cGHawG ydw f?
trnf rJh tem&JU ta&;awG EIwfc rf;rSm xifum?
rGef;wnf hae&JU rD;yl acgif;ay: usvkdY
od'¨w¬ vJaewm jrifawmh? awmoajy
tudki f;awG csKd;? yef;½k Hw½k HozG, f ,Su foG,f yD;
jrifhjrwf wJh rsu fESmay: t&dyf jyKay;w,f /
ocifh EIw fcrf;awGay: qdw fa&tdwf n§pf yD;
EdkYa EG;aEG;ud k wpufc sif; avmif; csay;w,f/
Zmwfed rfhol rdkY? jrif hjrwf[ ef xif&ol
wOD;udk rxda p&zl;ay/ usrf;tqd ku?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 138
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tJoudk pd kufvdku fwJh ZrÁK udkif;wk dY[m
t½Gu ft yGif h a0a0 tjref touf0 if aygufvmyD;
toD;0if;0if;awG `yGw fody f usyfn yfaeum?
aiGyG ifhawG a½TeD azmif;~uG ½k yfawG eJY
cs,fv,fxm;wJh? awmvdkuf xGufol bk& if twGuf
xdk;wJh? ydk;wJe ef;ES, f wlao;awmhowJh /
aumifav; olYudk ewf xifyD; &Sd cdk;w,f /
wkdYt &Si f touf jyef ½SLvm? xyD; od k;xdef;
aMu;tdk;xJu EdkY awmif;w,f/ “tdk;? ight &Sif?
oifh ig ray;Ekdi fyg” wJh oli,fu? “ig
ok'´qdk wm jrifap? xd& if ,kwfr,f/”
'Dawmh avmuxd yfwifu “u½k emeJ Y
vdkrI[m tm;vHk;udk aqGr sKd;jyKyD/
wa&mifx J &SdwJh aoG;rSm Zmwfr &Sd/ tm;vHk;
iefwJ h rsuf& nfrS m Zmwf r&S d/ vlqdkw m
ezl;rS m wdv fu trSwf eJY? vnfr Sm rsKd;jrwf
jcnfeJY arG;cJhwm r[k wf? rSefwmjyKol
ESpfx yf Zmwd? raumif;jyKol ,kwfn hHNrJ /
aomufp&m ay;yg? ighnD? ig &S myHk awmf
usL;wJht cg rif; tzdk Y aumif;usKd; jzpfvd rfh r,f/”
'DwGi f awmom; ESv Hk;jrL;um ay;awmhw,f /
aemufwaeYr Smawmh tJ 'Dvrf;udk ukvm;a½T
qif,ifw Jh vHkrwodkuf? NrdKUxJ £E´
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 139
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ewfpifu uacsonfrawG Y? twD;trIwf
orm;awGeJ Y twl jzwfoGm;Muw,f --wOD;u
a'gif;arG; &HwJh pnfudk wD;ol? wOD;u
Aefokv d a`yG rIwfol / wOD; oHk;BudK;wyf
oDwm&f cyfol/ ausm ufwef;wwef;u wwef;?
yqpfuGu f vrf;awG jzwf? aysmf zG,f yG J wckqD
ayghy g;yg; ESi fMu&m? aiGjcLawG u
ajcndKav;awGrSm wcßGif cßGif jrnfoHo m?
vufMuyf vufaumufw dkY pl;&S cGef;wHk Yjrnf /
oDwm&f b,folu aMu;0g BudK;wdkYudk
zsif;um n§i f;um? ab;u vHk;r aw;oDaygh/
“oDwm&fu dk n§ if;awmh tuvSvSav;yguG,f
ra&mh rwif; oDw m&fud k n§ if;vdkY ay;yguG,f?
vlawG toJc dkufa tmif wkd Y ujyygr,f/
wif;vGef;wJ h BudK; jywf? aw;oH xGufajy;a&m
a&mhvG ef;wJh BudK;t? aw;oH aoyga&m/
ra&mh rwif; oDw m&fud k n§ if;ay;yguG,f/ ”
a`yGeJY BudK;tvdku f uacsonf aw;oDum/
awmvrf; wa&Smuf ajruGufvyf wcku wckqD
a&mif pHk vdyfj ym trdk uft rJvdk ysHajy;aygh?
ayghqq olY pum; vrf;ab; oajyyifa tmuf
tawG;xJ arsm xkd ifa eol olawmf pifh em;
yJhwifxyf r,f rawG;rd zl;/ 'gayrJ h
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 140
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&Syfaw;wk dY vGefa wmh Ak' ¨ acgif;armhum?
qdkw,f- “vl rdkuf ynm&Si fudk oifNrJ/
u,fwifr ,fh *DwjyKr,f &nf½G,fum
igvJ b0 apmifBudK; wif;vG ef;cJh yD xifh /
opömudk jrif rS rsu fvHk;awG 0g;yD
tvdkqH k; tcsdefrS mrS ighcG eftm; a&mhyD?
vlom; vdkw Jh tulr sKd; &rS jzpfr,f?
ig aovdrfh? ighb0 vltaygif; ajr§m fvifh csu f/”
tJ'D jrpfteD;rSm ajr&S ifw OD; aew,f?
w&m;usi hf? csrf;om? EGm;tkyf trsm;udk ydk ifol?
oabmaumif;ol? olq if;&J taygif;&JU rdw faqG/
olYtd rfudk rS DyD; ½Gm emr,f wG ifwm--
“aoemeD ”wJh / csrf;ajrUom,m aecJ h?
ZeD;u okZ mwmwJh / rsufv Hk;rJ rJ
vGifjyifol tm;vHk;rSm tvSqHk;ygyJ /
El;nHh-opöm&Sd? ½dk;om;-Muifemwwf?
jrifhjrwf wJh ½k yfoGi f? tm;vHk;udk pum;csKd
ESpfv dkzG, f ½kyf &nf? rde f;r b0&JU ykvJ
£Ed́, td rfqdwfN idrf rSm olY t&S ifeH ab;
tdrfa xmifo kc at;jrjr ukef cJh &m?
om;a,mufsm; r*F vm uif;rJh wm wckyJ /
'gaMumif h vuf &Sr DqD tBudr frsm;pGm qkawG
acßGcJhy D/ vjynfhn rsm;pGm rSm xrif;?
py,fuH k;? pE´ul;qD vufaqmif yPÖmawG eJY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 141
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
udk;q udk;vD r[mvd*øud k ywfum
om;qk awmif;yD/ okZmwm uwdjyKcJh-
'Dqk jynfh& if? olYopfyifatmuf? a½TcGu feJ Y
wnfcif;um? aygrsm;wJh? El;nHhvSwJ h
tpmud k ½ku© pdk;udk ylaZmfy ghr,f wJh/
'g jzpfc JhyD / ol Yudk om;vSvSu av;
zGm;jrif cJh yD/ ck oHk;vom;av;y/
okZmwmh &ifMum; avsm if;vdk Y/ olvJy J
aus;Zl;wif ajcvS rf;eJY ewfqD vmaygh/
vufwzufu qm&DeDaxG;udk udkifu m
ol yDw d&JU ausmufrsuf om;udk jcHKay;
vufwzufu vSvSa v; auG;ajr§mufxm;um?
ewfrif;zdk Y pm;Nrdef pmawG xnfhx m;wJh
cGufe JY yef;uefudk acgif;ay:rSm xd ef;xm;&JU /
'gayrJh ajrudk wHr sufvSn f;? opf yifu dk
jcnfeDawG ywfzdk Y vT wfvkdu fwJh &m"
vmwJhyD; -“td k? ocifr? Munfhawmh? ½k u©pd k;
udk,fxifjyyD; ae&mrSm xdk ifaew,f/
'l;ay: vuf& Sufvk dY/ olYa cgif; ywfvnfr Sm
tvif;a&mif xGe f;yaevdkufy Hk Munf hygprf; /
ewfr sufvHk;awGeJY El;nHh BuD;jrwf ayh /
ewfr sm; zl;awGY&wm uHa umif;vS &JU/”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 142
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'geJ Y (ol Yudk ewfx ifum) okZmwm
wHkwHk& D&D csOf;vm/ ajrud k erf;um
rsuf ESmiHkYy D-“opfy ifrS m aexdki fwJh
t&S ifjrwf? aumif;usKd;ay;ol? ußGefa wmfrudk
Muifemol? udk,fx ifjy zl;awG YcHo l?
xGif;xky D;p qifpG ,fvdk jzLqGwfw Jh
EGm;Edk Yu vk yfy D;p 'D ESif; yGif hES, f
EdkY cJwdk Yudk vufc Hapcsif aMumif;yg/”
'Daemuf a½Tzvm;xJudk 'd efeJ Y EdkYw dkY
avmif;xnfhu m? Ak '¨& JU vuf tpH kay:rSm
ESif;qDw kdY ESvH k;om;u aygif; cH,lwJ h
eHYomud k ausmufovif; Al;xJu oGef;&JU/ ol
pm;w,f/ pum;wcGef; rqdk / 0rf;ajrmufwJh rd cif
wav;wpm; tem;u &yfa e&JU / 'Dt pmu
tmedo if xl;jcm;vSordkY wdkY t&S ifr Sm
cGef tm;eJ Y b0 jyefvnf &cJ h ttd yfr Jh
nrsm;? tpm;rJ h aeYr sm; tdyf ruf yrmom
xif&awmhw,f/ pd wfvJ aoG;om;eJ Ytwl
'Dt pmaumif; rQ? tarG;tawmifo pf qif[ efyJ /
tqHk;rJ h oJjyifa y: ysHvkdY yef;wJhi Suf
½kwfw &uf acsm if;awG Y&m 0rf;ajrmufr d? vnf eJY
acgif;u oJr Ief YawG aq;aMumypf [ef yJ/
wdkYt &Si f ydkvS? ½k yfoGi f ydk 0if;ywm
jrif&awmh ok Zmwm ydk &Sdc dk;&JU /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 143
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
“oif wu,f ewfvm;” tomt,m ol ar;vkdufw,f /
“ylaZmfw m ESpf csKdufy gp/”
Ak'¨u -
“ighqD rif; ,lvmwm bmvJ/”
“t&S ifjrwf”
okZmwm ajzw,f-“EGm;tkyfawGxJu
om;zGm;yD p EGm;r w&m&JU Ed kYud k,l?
'D EdkY eJY EGm;jzLr ig;q,fudk außG;?
olwkdY Edk YeJ Y ESpfq,fhi g;aumifu dk außG;?
olwkdY Edk eJY q,fh ESp faumif? olwk dY EdkY eJY
EGm;tk yfxJu tjrwfqHk; taumif;qHk; ajcmufaumif?
'D EdkYud k? topf xGef ajrrSm vufa½G;pif
rsKd;aphu pdku f? taphwd kif; yHkv Jvdk &atmif
qGwft yfwJh qef eJY? pE´ ul;eJY? tarT;eJ Y
aiGtd k;awGrS m xnf hyD; usKdc sufy gw,f/
'Dvkd apwemeJ Y vk yfwmu om;av;
arG;cJh &if? MunfEl;0rf;om ylaZmfyGJ
vkyfy r,f oifh tyifatmuf uwdcH cJh &m
ck om; &yD? b0 csrf;ajrh yDrd kYy g/”
tEl;tnHh wkdY t&S if t0wf eD wsmudk qG Jz,f?
acgif;av;ay:rSm urÇmud k u,f wJh vufawG
wifyD; qdkw,f “oifh okc t"G efY &Snfa p?
olYtay: b0&JU 0efxk yf aygh yg;ygap?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 144
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rif; ighud k uln DcJh yD? ig ewf r[kwf?
rifh tud k wOD;yJ? t&ifuawh m rif;om;yJ?
ck c&D;onf wOD;? odcJh &if vlawG &JU
tarSm ifud k vif;ay;r,f h? wae&mrSm vif;wJh
tvif;udk ajcmufES pfvHk; aeYn &S mcJh w,f/
tvif;udk igawGY r,f? *kPfajymif? ul u,fr,fh
tvif; tm½kPf usif; rS ighud k,f tm;jywf &m?
b0 vQifz dkY b0 tvDv Du xkw ft yfwJh
'D tapmrGefu jyefjznfh cJhw,f? ES racsm?
b0 udk, fwdk if Zmwd trsm;jzwf? ydkjrwf wJh
tjrifh awGqD a&muf? 'k p½dkuf pifMu,fovdk y/
rif;aum b0eJYwif ok ccsrf;omudk
&yvm;/ b0eJY arwåm eJY yJ yD;yvm;/”
okZmwm ajzw,f “t&Sifjrwf? ighESv Hk;om;
ao;i,f&JU? ao;i,fwJ h rdk; v,fu Gufudk
rpGwfwwfayrJh MumcGufu dkawmh jznf hw,f/
ighocif tvS? igh cav; tjyHK;rSm b0aejcnf
xGef;vif;um? wkdY td rfrS m arwåm aEG& wk
usa&mufwm od &&if igh tzd kY awmfyD /
tdrf rItjynfh eJY aeY &ufawG om,m&JU/
aexGuf rSm ig Ekd;x? ewfawG &S dcdk;?
oD;ESHYu dk xk wfay;? yif pdrf; yifudkn§d?
tapcHrawG udk wm0efudk,f pD cdk if;?
rGef;wnf hrSm ight &Sif ighaygifa y: acgif;wif?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 145
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aw;oHEGJY EGJ YeJY ,yftcyfr Sm arS;ody f/
'Dvdk eJY naecsrf; npm pm;csde f
olYab;rSm ig &yfvkd Y rkef YawG außG;arG;/
bk&m;ausm if; oGm;? taqGrsm;eJY pum;ajymyD;aemuf
Mu,fav;awG tdyf zdkY aiGqDrD; n§daygh/
'Dvdk csrf;ajrhw,f? om;arG;awmh om;&JU
vufuav;awGu vdkt yf& if olY0 dnmOf
o*¾qD ac:r,f? ig b,fraysmf &Sd rvJ /
usrf;pmawGrS m c&D;onf t&dyf &zd kY
tyifpdku f? vlawG oHk; zdkY a&wGif; wl;r,f?
om;&w,f qdk& if aoyD;aemuf aumif;rwJh/
usrf;awGq dkwm ig ESd rfh csp Gm ,Hk&JU /
a&S; oljrwfwdkY xuf ynmr&Sd zJudk;/
olwkdYu ewfa wGeJ Y pum;ajym? *gxm
rEÅ&m;? ykn? okc vrf;awG odw,f /
tm;vHk;tzdkY ae&m ra½G;? tcsde fra½G; rkc s?
taumif;u taumif;? tqdk;u tqd k; vm&r,fvk dY
ig xifw,f / aumif;rG efwJh opfjrpfu ae
toD;csKd? tqd yfjrpfuae toD; cg;cg;awG
oD;wm? touf &Si fpOfrSm yJ &efN idK;u
trk ef;? arwå mu taqG? cEÅDu Nid rf;rI
ay;wm jrif&oud k;/ aoaeY MuHKwJhc g?
“tck”avmuf aumif;wJ h “aemif ”wkdY rMuHK&yDvm;/
ydk aumif;rSmy/ pyg;aphav; waphuae
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 146
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ykvJ ig;q,f pDw Jh iSufawmifp drf; aygufNrJ/
Munfvdk pHum; tjzLeJ Y a½Ta&mif[ m aEGOD;
0wfvpf pvpf tiHkn dKav;awGxJ ykef;NrJ/
tdk? t&S if? cH&r,fh qif;&J onf;cHol
rsuf ESm ajray: vJa pr,f ig od &JU/
'D ighcav; t&if vGe f&if igh ESvHk; uGJr ,f
xifw,f- igh ES vHk; uG Jygap qkawmif;&JU/
'grS? olY tcsdef aph wJhxd jyKpkol?
wm0efo d? opöm &Sd rd ef;r a&muf &m
bêuae? olaoav; ydku f? t&Si fh apmif hr,f /
aorif;u aoemeDudk ac:&ifawmh?
xif;yHka y:wuf? aeYpOf vk yfovd k ol Yacgif;
igh aygifay:wif? rD;n§d vkduf vkdY rD;awmuf?
rD;cdk;awG vdr fhwufv m&if 0rf;ajrmuf r,f /
pmqdk t& £Ed́,ol wOD; 'Dvdk
ao&if? olY arwåm [m ol YcifyG ef;&JU
0dnmOf udk qHwyif ESpfw uka# useJY
o*¾rSm aeapowJh / 'gaMumifh ig raMumuf /
'gaMumif h ig b0[m aysm f½Tifw,f? t&Sifj rwf?
emusO f? qif;&J? &ufpuf? 'ku ©`yGr f;wJh
wjcm; b0awG udk ig arhw mawmh r[kw fzl;/
olwkdYud k ewfr sm; r ygap/ igawmh/
aumif;w,f jrifw muav;udk vkyf zdk Y BudK;w,f/
w&m;udk ½dka oapmifhxd ef;w,f / vmr,fh[m?
vm&r,f h[m? aumif;aumif; vmr,f ,Hk&JU /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 147
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Dawmh wkdY t&Sifu ---“oifo lawGudk rif;
oGefoifyD? ½dk; ½dk; arwåm eJY rif;[m
ynmxuf ynm&ifh &J/ rod wmyJ /
auseyfawmh / wm0ef 0wå &m; od yDy J/
at;&dy frSm rsKd;wlwdkYMum; aygufa&mufawmh?
yef;uav; toif? opöm tvif;&JU rG ef;wnfh[m
wjcm; aea&mif rSm yG ifh& r,fh? aemif b0rS
rdk;qD acgif;armf r,fh ½GufEk wkdYw Guf r[kwf /
ighudk &S dcdk;ol? ig oifh &Sdc dk;&JU /
arwåmeJY tdr fqD ysHw Jh csKd;iSu fyrm
rodzJ wwfa ewJh rG efjrwfw Jh ESvHk;om;/
bmhaMumifh vl rSm ajr§mfp &m &Sdw,f/ b,frS m
b0 bD; xdef;Muw,f oif hrSm ig awG YyD /
rif; Nidrf;csrf;ap? b0 tvH k; csrf;ajrh apaom/
rif;atmifjrifovd k ig atmif yg&ap/ rif;u
ewf xifolu rifhudk qkawmif;cd kif;&JU/”
“t&S ifatmif ygap?” olu qdkum? om;udk
½Ir 0 ikHYMunf h&m? cav; vuf Ekav;rsm;
Ak'¨q D vS rf;w,f (wdkY xifw mxufy J
cav;awG ydk odNrJ twkd if;od? &Sdcd k;[ef)/
olvJ tpmrGefaMumifh tm;jynfhvmum? x?
r[m opfy if ayguf &m a&S;½I vS rf;~uGcJ h?
aAm"d yify ('D aemif ESpf taygif;wk dYr Sm
rn§dK;awmh? urÇm tav;tjrwf jyK&m tjzpf xm0&
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 148
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
xm;&SdcJ hMuw,f)/ olY t½Gufw dkY atmufrS m
Ak'¨q D opö m a&mufvmr,f jzpfw,f/
'gudk ck ocif od yD? 'gaMumifh ajcvSr f;
nDnD? rS efr Sef? cef Yc efYjim;jim;eJY ol
ynm tyifqD oGm;aygh/ tdk toif urÇmwkdY?
0rf;ajrmufMu/ wk dYo cif tyifqD ~uGavyD/
wdkifvH k;ozG,f tudkif;awG pkus? pdr f;vufvuf
trdk;cHk;awGe JY rdk;vd kY? t&d yf omwJhqD
ol vSr f;~uGcJh &m? odw wfwJh ajru
olY ajc&if;rSm vdIif;vG efYj rufawG? ½kw fjcnf;
yef;awG eJY ylaZmfw,f/ awm opfu dkif;wdkY
ikHYud kif; t&dyfjyMuw,f/ a&ewfwdkY u
rIwfvT ifhwJ h MumeHYoif; avat;EkawG
jrpfqDu nnf;vmw,f / awmowåm 0gwdk Y
(opf? awm0uf? orif) naerSm Nidrf; csr f;pGm
&Sd&mu rsufvH k; jyL;us,fu m? *l xJ
jcHKxJu rsufES mnHh Ekudk MunfhMu/
usif;at;pdrf hu a`rGajymuf yg;ysOf;axmif uyD;
wkdY t&S ifudk *kP fjyKw,f/ vdyfj ym0if;wdkY
tjym? tpd rf;? a½T awmify HawG wzsyfz syf olY udk
,yfcyfay;Muw,f / aMumuf zG,f pGe f om;aumif
vTwfcsyD; atmfw,f/ xef; &SOf husm; wyifu
wyif ajy;yD; Munf hw,f/ pm Al;awmif; olY todkuf
wGJvGJu nHaew,f/ ykwf oifajy;w,f/
OMo wGe foHc sKd/ csKd;wdkY 0d kif zGJYMu/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 149
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wGm;oGm;aumif awGawmif odyD; 0rf;ajrmufMu/
ajreJYav toHwdkY aw;oH woHxJ aygif;?
Mum;wJh em;awG xJrS m--“t&Sif eJY rdwf aqG?
cspf ol? u,fw ifol? trsuf? rme? &r®uf?
taMumuf? oH o,wdk Yudk csKd;ES drf cJhol toif?
olig tm;vHk; twGuf oif hb0 vlol toif?
tyifqD ~uG ygh? 'ku© n§dr f;r,fh Ak '¨
jzpfol oifhu dk vGrf;urmÇ aumif;csD;ay;aygh /
*kPfjyKtyf ol? ~uGy gh? aemufqH k; BudK;ygh /
rif;jrwf? atmifEd kifo ljrwf? oifh tcsdef a&mufyD /
'g acwft qufquf apmifh cJh&wJh nyJ/”
'Daemuf tyif atmufrSm wkd Yocif xd kif pOf yJ
n usa ygh/ 'D wGif 'g vlawGu u,fr,fh
Ak'¨? tckopömudk awGYyD; urÇ mudk
u,fr,fh tcsdef jzpfaMumif; tarSm ifxk &JU rif;om;
rm&u od&S dordk Y olY&JU 'k p½dkuf
tif tm;pk tm;vH k;qD trd efYa y;awmhw,f /
'gaMumif h teuf ½dI if;qHk; wGif; toD;oD;uae
ynmeJ Y tvif;udk? ppfcif;wJh bDvl;awG?
tm&wd? wPSm? &m*eJY olwkdY wyfom;
tvdk? taMumuf? rodr I? &rufwd kY csDv mMuaygh /
tarSm ife JY aMumufzG, f&JU om;awGy / tm;vHk;
pdwf cgzdkY BudK;ol Ak '¨udk rk ef;&JU /
tJ'Dn Ak '¨ trSef r&atmif o&JawG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 150
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
wdkufMuyH k ynmt&SdqHk;awmif rod zl;/
&Hzef NydKuGJ qJ aumif;uifu c&rf;a&mif
a'go vSHc ßGef awGe JY vTifhw Jh pl;&S
vQyf ppf eJY? rdk;csKef;oHeJ Y? avwjyifvH k;
wdrfz Hk;apwJ h bDv l;wyf rke fwdk if;awGeJ Y?
aMumufzG,f av½dki f;eJY / &Hzef pGJrufzG, f
tvSo@mefawGu wdwfquf opf½Guf? nH hEk
avxJrSm rm,mawG? oH om pum;awGe JY?
aw;yvDawG cspfoHw dk;awGe JY? &Hzef
rif;tjzpf jrLqG,fumeJY? &H zef trSefu dk
ysufa tmif 'Gd[awG eJY / 'gawG tjyifrS m
jrifomatmif MuH&ovm;? olY twGi f; ES vHk;xJ
pdwf,kw fawGe JY Ak'¨ ½kef;uef&ovm;?
csif hMuawmh- -ig a&S;pm tqdk a&;wmyJ/
'kp ½dkufBuD; q,fy g; (rm&&JU ol& J?
rdpäm ewfr sm; ) vmaygh/ twå0g'D
yxryJ / ig t,l / olu rS efr Smvdk
pMu0VmrSm udk,fh rsu fESmudk jrifum?
“ig” vdkY atmf urÇmvJ “ig” qdk apcsifw ,f/
olwnfNrJ& if t&mtm;vH k; ysufpD;NrJ/
olu--“oif Ak' ¨jzpf &if? wjcm;olr sm;
tvif; &Smayhap/ oif[m rajymif;vJz J oif
jzpf& if awmfyD / rajymif;? rrI? rBudK;wJh ewfwd kY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 151
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
csrf;om x cHp m;av”wJh Ak '¨u-
“eifhq Du trS ef ,kwfnhH? trSm; usdef pmyJ/
udk,fhud k,fudk, fh cspfolawG udk vSnfh pm;acs/”
'Daemuf ,H krSm;rI? jiif;wwf? avS mifwwfwJh/
ocifh em;0 qdkw ,f- -“tm;vH k; jy½kyfa wG/
olwdkY tcsD;ES D; jzpfyHk od rI tcsD;ESD;/
oif[m oifh t&d yfoif vd kufz rf;aewmyJ/
x? jyefawmh/ tom ½G HU&Sm ½kHx uf aumif;wJh
vrf; r&Sdy D/ vludk u,fp &mvJ r&Sdy D/
oHo&m bD;udk wefYv dkYv J r&yD” wJh/
wdkYt &Si fu-“vl Y &efol awG teuf tEkqH k;
0dpdu dpäm? rif; eJY ig rqd kif zl; ”wJh /
wwd,? t,larSm ifawG udk tpG rf;wefcdk;ay;ol
oDvAÁwy&mrmo? ua0r? vmaygh
oDvAÁwy&mrmo? ua0r? vmaygh
tjynfjynf rSm t,l edr fhtjzpf qif, ifxm;um?
0wfawG? y&dw fawGe JY pdwfu dk aqmhupm;&JU/
i&Jud k ydwf? ewfbHku dk zGif hwJh aomhawG
xdef;olaygh/ olu -“oif 0H h0Hh pm;pm;
wdkY usrf;jrwfawG y,f? wdkY ewfawG eef;cs?
bk&m;ausm if;awG vlr Jhapum? &[ef;awG außG;?
Edkif iHawG apmifhw Jh w&m;udk cgrvdk Yvm;/”
Ak'¨u ajzw,f -“eif txde f;cdk if;wmu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 152
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rNrJwJh ½kyf yJ/ trSefw &m;[m wnfNrJw,f/
ESifh tarSm ifxJ jyef 0if /” aemuf &J &J& ifh& ifh
csOf;vmwJh owdåc J aoG;aqmifol u
umr wJ h/ &r®u fwdk Y bk &if / ewfawGud kyJ
pdk;ydk ifol? arwåm tm;vHk; &JU t&S ifocif?
aysmf rI Edk ifiH &JUrif;/ &,fa rmum ol
tyifqD vmaygh/ yef;eDawG rT ef;xm;wJh
a½Tav;? xd rSe f&m ESvH k;om;udk tqd yfvl;
txpfxuf emapwJ hvSsm ig;cG rD;vQH
tcßGef yg qE´ jr§m;wdkYu dk aqmifxm;&JU/
olYudk 0dk if;um qdwfNid rf t&yfqDudk ewf
rsufvH k;? EIw fcrf;eJY o@mef0if;awG vmMuw,f/
rjrif &wJh BudK;u *Dw oHeJ Y tnD
pum;vHk;vSvS eJY arwå mzGJ Y oDMu?
n§dKUpGrf;ord kY nawmif Nid rfqdwf pGm &yfyD;
em;qif? Mu,f awGeJ Y vvJ N*dKvfv rf;rSm
&yf em;axmif[efx ifh / ol wdkY Ak '¨udk
uG,fcJh wJh aysm frIawGtaMumif;? vlom;tzd kY
vSolu ay;tyf wJh oif;ysH &if`rGm?
tcspf& JU ywåjrm; ESif;qD &iftH k yef;xuf
cspf zG,fa umif;wmudk avmuoHk;yg;rSm
rawGY &aMumif;/ 'gtaumif;qHk;? 'g vlom;awG
ewfvdk? zef qif;olvd k? ocifvd k ae&m
aumif;uif bHk tppf? 'g tNrJ opfo pfaeyD;
'ku© taxmif taomif; xdku fwh qkwumh qk vdkY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 153
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
odordk Y? ck efum zrf;,lol vkd& r®ufu
udk;uG,fwJh? wck efc kef aoG;om;u ydki fwJh?
ajym rjzpfa yrJh pdw f-pdwfc sif; ajymwwfw Jh?
tvS rsO f;awG- rufp &mawG rSm jrif &wJh /
½kyf oH pHkNid rfhxuf xdawGYz G,f r&S daMumif;/
vufEkawG u odk if;zuf xm;? b0 wckv Hk;
yifhoufxJ aysm f0ifum? avmuwckv Hk;
terf;aEG; jzpfoGm;&m? bol pdw fqif;&JovJ/
'Dvdk Nidr fhNidr fhajimif;ajimif; vuf, yf oDMuw,f/
n§dKUtjyHK;awG? tcsp frD;vJh vJh rsuf vHk;awG /
ta&mif jyayr,fh ESvHk; 0Sufw Jh yGi fhtmp
zl;iHk yrm? tuEkEk rSm ajcvufe JY
ab;om;tdawGu 0Su fMu azmfMuw,f/
oavmuf twkr Jh Munf El;zG, frsKd; rjrifzl;ao;?
oefaumif uacsonfwdkY wokwf yD; wokwf tyifem;
eD;oxufeD;? wOD;xuf wOD; vSoxuf vSum?
“tdk r[mod '¨w¬? igh udk oif ydk ifw,f?
EkysKd rI csKdy gp ig EIwf crf; jrnf;ygh/”
bmurS wkdYo cif pdw fudk rvI yfapwJht cg
bmurS wkdYo cif pdw fudk rvI yfapwJht cg
a[m? umr olY ewfa v;udk a0SYa ygh? a[m?
uacsonf pk yGi fhoGm;? tvSqH k; tcef YqHk;
o@mefwck ,aom"&mh toGi f aqmifum xGufvmaygh /
rsuf &nfpd k½TJeJ Y rsufvH k;ndKawG&JU
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 154
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&r®ufa Zm Ekay&JU/ awmif hw[ef vufawG
olYqD qefYw ef;? *Dwudk nnf;oHe JY
t&d yfvSu olY emrnf udk ac:vdkufw,f /
“rif;om;? oif r&Sdv kdY ig ao&awmhr,f/
a&m[de D urf;yg; pHe ef;awmf rSm wkdY
&cJhw Jh b,f edAÁm efr sKd; oif awG YyvJ /
'D ESpf EGrf;awGtvH k; oif hwGuf ig id kyD /
jyefcJ h od '¨w¬? jyef cJh/ igh EIwfc rf;awG
xdygOD;/ oifh &ifxJ wcg 0if &&if?
'D tdyf rufqd k;awG qH k;vdrf h/ tdk? Munfhy?
ig oif csp fwJh ol r[kwfv m;/” Ak'¨ u-
“olYudk, fpm; ckvdk eif t&d yfwk vSvS
ujy&m? eifh ujyrI tcsD; ESD;om/
cspf vSwJh o@mef aqmifol eifh ig rusdefqJ /
eifhv dkyJ? ajrom; t&d yf tm;vkH;[mvJ/
eifh oknxJ aysmf0 ifawmh”wJh / 'DwGi f
toHwoH awmxJ pl;&Sum? tvS wyfz GJY
rSdwfwk wf rD;vQHv Gifh? taiGY tcdk; BudK;wef;eJY
rIH0 g;oGm;aygh/
'Daemuf aumif;uif rJa tmuf?
rkefw dkif;oHx J? 'kp ½kduf ½dk if;awG vmaygh/
q,fyg;teuf aemuf qHk;u y#dC -trkef; y/
olY cg;rSm a`rGawG ywfxm;yD; olwkd Y
olY EdkYwG JvGJawGu tqdy fEdk Y pdkYa e?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 155
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olY qJo H? olwd kY a'gooH a&mcJ h/
t&ifjrwfud kawmh ol bmrS rwwf Edki fzl;/
rsufvk H;Nidrfw dkY eJY olY EIwfqd k; ydw fap?
a`rGeufawG vd rfwG efYum tpG,f 0Su fapw,f /
'Daemuf ½ly &m* - b0 wyfrufrI /
b0udk rufa rmord kY b0udk arhwwfwJh
umr 'kp ½dkuf / olY aemuf rSm ydkjrwfwJh
t½l y&m* -- ausmfMum;vd kpdw f/ olY
wefcd k; ynm&Sdud k vSn fhpm;&JU/ ppfyGJ?
&J0Hh wJh trI? BudK;pm;rIwk dY rdc if/
bDvl;qdk; rme? udk,fhu dk,fud k,f trS ef,l rI?
O'¨pö / yD;? zm;jyKwf ES,f vif;ESdYE S,f
wGm;Mu ysHMuwJh o@mef rJh taumif,kw fpk
trsm;tjym;eJ Y- rodrI / taMumuf eJY trSm;wdkY &JU/
awmifNid rfwdk Y vIyfMu? av½dk if;wdk Y atmfMu/
wdrfNydKawGu vS syfp pf0 if; rdk;jrpfawG
*lxJu xkwf? rdk;ay:u Mu,fa wG a~uG?
olY em0xJ rD;vQH xnfha y;vdkufovdk
ajrBuD; &rf;cgoGm;/ pkwfjywf wJh aveuf
w½TD ½TD abmifyHawG? atmfoH [pfoH awG?
jyL;Munfh rsufES mqdk;awG? aMumufzG ,f cef Ynm;wJh
½kyf oGifa wG jynfhaeaygh / i&J ewf rif;awG
i&JbH k taxmif axmifu wyfawG csDcJhu m
ocifhu dk prf;Mu&JU /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 156
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
Ak'¨uawmh rrI?
wHcg;awG NrdKU½dk;awGeJ Y cHwyfNrdKUyrm?
yg&rD wH wkdi f;umvkdY wnfwnf xd kifa e&JU /
jrifhjrwf wJh opfy if? aAm"dyif[mvJ?
tHk;tH k;oJoJr Sm rvIyf &Suf? va&mifc
ncsr f;rSm ESi f;&wemvJhwd kYavaMumifh
rvIyfovdk opf ½Gufwd kif; Nidrf ouf 0if;y&JU/
qlnHoH xefwmu tyif pk jzefY &m
t&d yf&JU jyif yrS mom/
wwd, ,H rSm?
ajrNidrf cdkuf? i&JwyfawG xGu fajy;MuyD?
usqif;qJ vu avEk aoG;vmcsde f
wdkYt &Si f or®m oarÁm "d &awmhw,f/
vlYÚmPfu kd vG efwJ h tvif;eJY turÇ mrSm
rdrd b0 wpOfwwef;ud k aemufjyefwJhu m?
a0;pGm? ydka 0;pGm? ta0;qH k;xd jrifyD /
b0aygif; ig;&mh ig;q,f y/ awmif xdyf rSm
em;aeol wOD; acsm ufurf;yg;awG awmifapmufawG
auGYwufvmwJh olYvrf;udk jrifovdky /
tuGuf rQ i,fa ewJh awmtkyf jzwf? tpd rf;wk
vufaewJh EG Htd kifawG Mum;? touf r½SLEdk if
yef;cJ h&wJh csKdifh rsm;? ajcracsmf ½kH wr,f
rlcsifp &mh awmifwef;? aea&mifjzm jruf cif;
'g vG efawmh a&wHcG ef& ,f *l&,f tdkif &,f
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 157
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aemufqD rawmh rdk;jymqD ol c&D p &m
ajrjyefY rIH 0g;0g;/ 'Dvdky J Ak'¨
b0a[mif; ysKd;cJhwm &dwf yHk? c&D; jywf& m
c&D; pyHk? tjrwfudk odrf;? t½IH;udk ay;qyf?
b0wdki f;rSm taumif;u ydkaumif;wm? tqdk;u
tqdk;opf &yHk? aorif;u ay;p&meJY
&p&m wGuf csuf um? rSefuk ef rQwwJh
aocsmwJh *Pef;ocsmeJ Y (wa½G;om;rvJG)
ukodkvf tuko dkvf pm&if;csKyf wckud k
topfa y:vmwJh b0wck ay: csay;yH k
'DrSm twdwf tawG;eJY tjyKrsm;? BudK;yrf;rI?
atmif rIr sm;? a&S;b0 rSwfw rf; rSwf& mrsm;
aygif; pkxm; - a&;rSwfxm;yHkwk dYudkv J
Ak'¨ jrif &JU/
nv,f ,H rSm wdkY t&S if
tbdnm &w,f -- 'D bHkuae trnf rJh
bHkrsm;? pMu0Vm tqif hqifh? uGJa yrJh
wckxJ? uGJ&uf qufa ewJh wzG JYyD; wzG JY?
twdki f;twmBuD;awG eJY a½GUaewJ h? ra&Ed kif
urÇmrsm;eJ Y aersm;? r&yfr em; ajymif;vJr I
'Da&rSm vdrfh aewJh vdI if;wkd Y vI yf&m?
rwdki f;Edki f? rqHk;Edk if? urf;rJh eD vmyifv,f
aiGußGef;rsm;wkdY wdki f us,f0 ef;wJh ÚmPfy /
rjrifom aESmifBudK;awG eJY urÇmawG xd ef;ol
tvif;ocifwk dYudk jrif&JU / olw dkY udk,fw dkif
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 158
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ydkBuD;wJh t0ef;awG usKd;EG H ywfMu&?
'gawGu ydkj rwfwJh tvif;awG cMu?
wMu,fu wMu,f? tjrwfq Hk;rJh puf 0ef; rsm;qD
a½GUaewJh A[dkwd kYuae b0 tvif;udk
rem;wrf; vif;aeMu&JU/ 'gawGudk ol
tuG,f rJh tjrifeJ Yjrif yD/ tJ 'D urmÇa wG?
wywfyD; wywf? olwdk Y&JU Zmwfv rf;pHk awG?
uyÜ? r[muyÜawG (jrpfz sm;uae
yifv,fw dki f **Fg &JU a&pufa wGudk
odayrJ h? vlom; riHkrd Edk if? pum;eJY
rwdki f;Edki fwJh tcsdefyd kif;awG?) 'D twGi f; olwk dY
wufMu qkwfMu/ 'DtwG if; 'D Mu,f pkawG
tvif; b0 &Mu? rJa rSm ifarSmif aoMu&/
puú0gyD; puú0 g? teuf tjrifhawGu dk vGef?
tjyma&mif teEÅawGx J ol aygufa&mufcJ h?
aemufy D;--o@mef tm;vHk; aemuf? bHkt m;vHk; txuf?
t0ef;wckp D&JU avmif ußGrf;wJh NrJwJh trdefY u
tarSm ifud k tvif;? taoudk t&Sif? oknud k tjynfh?
rjzpfao;ud k tjzpf? taumif;udk yd kaumif;? ydkaqmif;
taumif;qHk;? pum;rJh w&m;eJ Y zefwD;ae&JU /
cdkif; r,fhol wOD; rS r&Sd? wm;r,f holvJ
wOD;rSr &Sd? 'g ewf tm;vHk;ud k vG efw,f /
ajymif;vJvk dY r&? ajymvkd Y rjzpf? tjrifhjrwfq Hk;/
aqmufvky f? zsufy pf? aqmufvk yfjyef wJh wefc dk;awmf /
tvS? trS ef? toHk;qdkw Jh t&nf tcsif;aumif; w&m;eJ Y
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 159
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ndnGwfp Gm t&mtm;vHk;ukd pd k;rdk;&JU/
wefcd k;awmf ½dku sKd;ol aumif;usKd;? [efYwm;ol
qdkusKd; jzpf& / udk ,fh trsKd; apmifhwJh ydk;aumif
tusKd;jzpf? aoG;&J &J om;aumifa wGudk olY
cav;i,fawG qD o,fwJh pGe f tusKd;jzpf &JU/
ESif;pufeJ Y Mu,f nDrozG,f 0if;yum?
AHkvk yfi ef;rSm twl wl 0ef;0dkif;ae&JU /
b0vrf;udk tjypf rJhr IeJY nT efjyum?
BuD;i,frwl b0 &Sdw Jht &m tm;vHk;ud k
rzsu fqD;zJ ulnD zdkY pdw fom apm&if?
aozdkY &S ifwJh vl t&Sifa umif;zdkY ao&JU /
'gawGud k wk dYocif tv,f, HrSm jrifyD /
pwkw¬,H a&mufwJh cgrawmh 'ku© &JU
vQKdU0Suf csuf vmaygh/ tpdke JY acsmf yef;yJrD;
zsufovdk 'geJ Y 'kp ½dku fw&m;udk zsuf& JU/
'DwGi f “jrwf opöm” av;yg;rSm yxr
'ku©opö m ol rSm yGi fhy D/ 'ku©
b0&JU t&dyf? b0 a½GUav&m vdkufa ½GUw,f /
arG;zGm;rI? BuD;xGm;rI? ysufrI? tcsp f? trke f;
aysmf rI? emrI jzpf rI? jyKrI qd kwJh
ajymif;vJ rI tzHk zHk eJY b0ud k rz,fr csif;
y,fvdk Yr&zl;/ ausm huGif;awG rodwJho l
b,folrS 'D aqG;zG,f aysm frI? aysm fzG, f
aqG;rIwdk Yudk rz,f&Sm;Edki f/ vSnfh pm;rI
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 160
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
t0dZÆ mu 'D ausmhuG if;awG axmifaMumif;ud k
odol b0udk rcspfawmh? vGw fa&; vdkuf yD/
'Dvdk vlr sKd;&JU rsufv Hk;awG us,f &JU/
t0dZÆ mu vrf;vGJvd kufrI ocFg&
jzpf? vrf;vGJvdk ufrIu pG rf;tif - 0dnmOf?
'DurS emr½l y vm? ckb 0
½kyf eJY emrfe JY cE¨m pk? cHpm;p&m
cHpm;r,fh tm½kHawG vlYq D,lvm?
ESvHk;om;rSm jzwfoef;orSs jy½kyf taygif;&JU
oem;p&mh aMu;rH ky/ 'Dv dkeJ Y a0'em?
“tm½kHb0”-ola ysmf wm rSm;? aqG;wm Murf;?
aqG;aqG;-aysmfa ysmf? wPSm &r®u f&JU rdc ifom?
wPSm tmomu ouf&Sd taygif;ud k olw kdY
arsm&m rrSe f vd Iif;iefawGu dk eufoxuf euf
aomufapw,f-aysmf rI? avmbaZm? Opöm "e?
csD;usL;pum;? ausm fMum;rI? pdkr dk;a&;rsm;?
atmif yGJ? tcspf? tpm;aumif;? t0wfaumif;?
aetd rfaumif;?
rsKd;½dk; rme? b0pnf; pdrf? b0wd kufy GJ?
wcsKdU csKd? wcsKdUcg;? b0wdkuf yGJu vmwJh
'kp ½dkufa wG/ 'Dvd keJ Y b0 tmom[m
aomufav ESpf qwdk; iwfav/ ynm&Sd [m
'D wPSmudk udk,fh pdwfu z,f? tm½kHudk
jy½ky frSm;awG raußG;awmh NrJjrHwJh pdw f
r&Smawmh? rBudK;awmh? rrSm;awmh/ twdwf' kp ½dkufu
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 161
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pD;vmwJh qif;&Jtaygif;udk tom onf;cH?
&rufawGudk csKyf wnf;xm;ord kY tpmiwfr Gwf
aoukefw,f/ 'Dvdk eJY tqHk;b0 &v'f?
uH? ol vkyf cJhorSs t&m? xm;cJ horQ pdwf
pkpka ygif;/ tjrif rJh tcsdef&JU tazmufjcnfudk
rjrif &wJh jyKrI twdk ifay: &Sufo ef;um
&ufvky fwJh “twå ”? pMu0Vmay:rS m
ol&JU aemufq Hk;tusKd;puf[m pifMu,fvm?
'kp ½dkuf uif;vmw,f/ udk,f eJY ae&mudk
&Smzd kY rvdkawmhzJ &S dcsifvJ &S dr,f /
½kef;uefrI topfawG r&Sdawmhoavmuf ayghoxuf
ayghy g;aer,fh b0opfrSm b,fvd krsKd;
o@mefopfudk ,lr,f today;aumif; ay;r,f /
'geJ Y “vrf; yD;qHk;?” urÇm vSnfhp m;rI uif;?
aoG;om;&JU cE¨m taygif;u vGw fajrmuf cJh?
taeSm if Oyg'geu jywfxGuf? bD;ay:
vnf&mu vGwfvm? td yfrufqdk;awGu
Edk;vmolvd k vI yf& Sm;-tod0 ifvmw,f /
aemufqHk;(bk&ifwkdYx uf jrwf? ewfwdkYx uf aysm f)
&Sifa ezd kY wyfr Iqdk; tqHk;owf / b0[m-
b0rJh rJh - trnfrJh tNidrf? trnfrJh csrf;om?
tjypf rJh? tvI yfrJ hwJh em;&m - jrwfe dAÁm ef?
rajymif;awmhwJh tajymif;qD pD;aygh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 162
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a[m? Ak '¨&JU
atmif yGJ eJY twl tm½kPfusif;yD / ta&SU rSm
n0wf½kHeuf&JU ajy;qJ acgufw Gef YawG
azmufum aeY tvS &JU rD;OD; tvQHnD;yD /
us,fjyefYwJh tjymjrif hqDr Sm a&SUajy;Mu,f
aiGa&mifr Sdef yD/ rG JjymjyifrS m awmufoxuf
awmufywJ h ESif;qDa &mif tvif;wef;awGu
wufvmyD;ud k;/ [d kta0; t&dy farSm if awmif awG
urÇm rodc if r[maeudk jrifMuyDrd kY
eDwsm o&zl aqmif;MuyD / yef;wyGihf yD;
wyGif h reuf av;awG; xdu m rsufc GHEk awG
zGifhMuawmhw,f / Mu,f yGif hajymuf wJh jrufay:
cspf zG,f tvif;u ajcvSrf; oGufoG ,f vS rf;um?
n&JU rsuf &nfawGu dk ausmuf rsuf vSjyK/
ajrudk awmufy rI qif,if? usq if;qJ
rkefw dkif;wd rfwk dYudk a½Tt em;uGyf ay;ae/
OD;nTwfa0SY& rf;wJh xrf;vuftawmifwk dYudk
a½Tc say;/ awmvrf;awGxJ a½TjcnfawG
ypfoG if;/ acsmif;udk arSmfawmifa0S;eJY wkd Yum
vdIif;ywåjrm; jyK? csKHxJr Sm '&,fwk dY& JU
El;nHhnHh rsufvHk;wdkYud k awG YwJh tcg
“aeYa&mufy D”vdkY ajym/ od kufjrHKrS m arS;puf?
awmify Htrsm;atmufu acgif;av;awGud k xd?
“cav;wkdY? aeY tvif; &S dcdk;Mu” wD;wdk;ajym?
'DwGi f iSuftaygif;&JU aw;oHawG xGufvm/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 163
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
OMo&JU a`yGaw;? AG wfuvHk &JU omcsif;?
a&mif pHk ajrvl;iS uf&JU “reufc if;? reufc if;?”
ysm;awG rxGu fMucif ysm;&nf &Sm &atmif
xGufvmwJh yef;&nf pkwfwk dY wwGwfwG wfoH?
usD;ndK&JU t t? aus;wkdY &JU [pfoH?
iSufy ef;wdr fpd rf;&JU wloH? Z&uf nHpmpm?
csKd;wdkY &JU rqHk;awmhw Jh cspfwif;aESmoH?
trf? atmifyG JeJY twl usif;wJ htm½kPfjrwf
MoZm anmif;rI[m jrif hjrwfvG ef;ayordkY?
ta0;teD;? vlwd kY td rfr sm;rSm xl;qef;wJh
Nidrf;csrf;rI ysHUw,f / olo wf 'g;udk 0Su f?
cdk;ol cdk;cJ hwm jyefxm;/ aiGvJol
'*Fg;awG aphatmif a&? ESvHk;qd k; tm;vH k;
odrfarGY? ESvHk;aumif; ydkod rfarGYvm? tjrwfq Hk;
rdk;aomuf &JU aq;urÇmud k vif;apyD udk;/
ppfjyif;wdkuf rif;wkdY ppf& yf/ vlemudk
tem td yf&mu &,farm ck ef? aoqJwkdY
'D reuf[m ta&SUzuf tusqH k;xuf a0;&m
pdrfh prf;awGu vmaMumif;odovdk jyHK;Mu/
od'¨w¬ &JU tdyf &mrSm aqG;vsvs
xdkifa eol ,aom"&m crsm&JU ESvH k;om;xuf
½kwfw &uf yDwd vm&JU/ arwåm ruk efc rf;?
'DrQ 'k u© ok crS m qH k;rSm rvGJ /
urÇmajr aysmfae&JU-bmhaMumifh rSef;awmh rod?
vlreD; uEÅm & wêSe f; jrL;~uGaw;awG
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 164
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ysHUaygh/ Ak '¨ edr dwfjrifwJh Nydwåm eJY
bkwfwkdY toHy/ avxJu ewfawGu
atmfMu “yD;yD? yD;yD”wJh / yka&m[dwfwdk Y
vrf;ay:rSm wtH hwMo vlawGeJ Y &yfum
rdk;ay:rSm a½Ta&mifw0if;0if; vQHwm Munf h&if; -
“{&mr tjzpf wckawmh jzpfcJh yD”wJh/
tJ'Da eYu awmxJ NrdKifx JrSmvJ
owå0gwd kY cspfMunfMu/ usm;r om;wdk Y
EdkYwd kuf& mrSm orifajymuf taMumufr Jh jrufpm;/
orifwd kYab;rS myJ usm;opfwdk Y tdki f a&aomuf /
vif;,kef &JU ausmuf aqmifa tmuf ,Hkn dKwdkY ajy;?
aMumufzG,f olY EIwfo D; tawmfyJ oae?
a`rG ol Y &wemtm;vHk; aea&mif jy&m
tpG,f awG zHk;xm;/ iSu fbDvl;u odkufjrHK0yf
iSufy kwD;udk rodu sKd;usif / atmuf rSm ig;wdk Y
aqmhpOf jrwd rfn if;wdkY pdw ful;,Of ae/
ysm;xdk;iSufwkd Y rzrf;/ vd yfjymawGuawmh
eDwsm? tjym? y,if;a&mif? ol em;&m w0dkufr Sm
vl;vm rqH k;/ wdkY t&S if&JU pdw f"gwf[m
tm;vHk;twGuf &wJh atmify GJ&JU *kPfajymif?
aeYtvif;xuf BuD;wJh tvif;eJY 0if;yum
aAm"d yifa tmuf 0ifpm;aecdk ufrSm yJ
vl? iSuf? wd& pämefwkd Ytay: MoZm vT rf;aygh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 165
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Daemuf ol? 0if; y? 0rf;ajrmuf? cG eftm;eJY?
tyifatmufrSm x? toHudk jr§i fhwif vdk ufyD;?
umv-avmu tm;vH k; Mum;zdk Y rdef YyD -
taeuZmwd oHo m&H
oE¨m 0dóH tedAÁd oH?
*[ um&uH* *a0oaEÅm
'ku©m Zmwd yke yÜKeH /
*[um&u 'da |mod?
yke a*[H e um[od?
oAÁm aw zmokum b*¾g
*rmul #H 0docFwH?
0docF g& *wH pdwåH
wPSmeJY c,rZös* g/
'ku©`yG rf; 'D umr
tusO f;axmif rsm; aqmufv kyfol udk &SmazG& if;?
b0 tdrf tajrmuftjrm; ighudk aES mif zGJY zdjcif; ?
rem;wrf; ig tjyif; BudK;&/
ck yif?
toif? 'D taqmuft tHkud k
aqmufvky favol- toif?
oifh ig odyD? 'D qif;&J eH&HawG
jyef raqmuf &av/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 166
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vSnfhpm;rI acgif½dk; rxl &? ajray:rSm
'dkif; topfawGv J rwif& m/
oifh tdr f ysuf yD? acgif wef; tufuG JcJh aygh?
a,mifr Sm;rI zef;qif;oaygh/
vGwfajrmuf rI &zd kY ab;rJh ig oGm;ay/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 167
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
owårusrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 168
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pdwfqif;&Jum bk& if oka'¨ g'e ae&?
'D ESpf &SnfawG twGif; oustrwfw dkY tv,f?
olYom; r&Sd? olYp um;oH rMum;&zJ &,f /
pdwfqif;&Jum ,aom"&mtvS pHy,f&?
'D ESpf &SnfawGtwG if;? b0 csrf;omudk rod?
olY t&S if? ol Y rif;om;eJ Y &Sif &uf uGJc Jh/
tjrwft pGe f;twGu f vrf;aumuf a&Sm ufwJh uke fonfawG?
ukvm;tky fausm if;orm;awG ta0;rS m jrifcJ hwJh
&aohwyg;yg; owif;Mum;&wd kif; Mum;&wdki f;?
bk&if hqDu wref awG oGm;Mu vmMuum
wudk,fxl; tdk;rJh tdr frJh &aoh olj rwft rsm;
owif;awG ,lvmMuw,f / owif; r& ol u
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 169
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
NrdKUjzL uydv 0w¬K rif;quf o&zl?
bk&if rif;&JU toa&? olY& JU ajr§mf vifh csu f?
,aom"&m tvS&JU ESvH k;om; vdk tifjznfhol /
ta0; vG ifha e? arhae? ajymif;ae? aoaea&mh/
'gayrJh 0oEÅ csdef waeYqDr Smawmh?
aiGpuf wdkY o&uf yif awGay: [D;av;cdk?
urmÇajr wckv Hk; aEGOD; 0wfp Hk qifp Of?
rif;orD; O,smOfa csm if;vJha b; xdk ifaew,f/
MumcGuf tem;owfwJh acsmif;a& rS efom;[m
a&S;ya0 aysmfp Ofu ol½dkU vufcsif;quf?
EIwfc rf;csif; xdwm aMu;rHkoGi f xifcJ hoaygh/
rsuf cGHawG rsuf&nfeJ Y a&mf? yg;Ek vs?
EIwfc rf;auG; csKdc sKdwdkY taqG;wwfaMumifh usKHUae?
0if;vJhv Jh qHau usufo& zH k;uG,fxm;?
rkqdk;r[ef ydy d xH k;xm;? tvS wef qm
rqif? (Murf;xrf;? aususifr Ita&mif jzLjzLazG; )
&ifvT rf; têwfrSm bmausmuf rsuf rS rwG,fx m;/
t&if ESpfawGu ol Y arwåm toH Mum;&if?
orifr [ef? ES if;qD ½Guf a~uG[ef &S dwJh
ajcEkrav;wkdY ajz;aES; cJcuf vS rf;aygh/
teufq Hk; tarSm ifxJu aea&mif xGuf vif;um
n Nidrf; rIudk aeYtvif;eJY xG ef;ovdkom
&SdcJ hwJh? arwåmqDrD; rsu fvHk;awG
ckawmh rvif;yD? &nf ½Gufc suf rJh vSnfh &m
aEGOD;&JU edrdw f tpkud krS jrif[ ef rwl?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 170
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ydk;rsu fawmifawG rsu f0ef;ay: id kufus&JU/
vufwpfz ufrS m ykvJtjynfh cg;ywf-od '¨wå &JU
cg;ywf -ol ajy;wJh nuwnf;u wjrwfwEd k;ay/
(tdk cg;oD;wJhn / idk& ufwdk Y rdcif/
tcspf[m tcsp fudk b,fc g toem;rJhcJ hovJ?
tcspfudk b0eJY usOf;ypfwmawmh rk ef;&JU)
vufwzufu om;av;? ewfvdk vSywJ h
oli,fav;? od '¨w¬ csef cJhwJ h &ifE Spf /
&m[kvmwJ h? ck ck epf ESp fom;/ rdc if
ab;rSm jrL; udkufvm/ aEGO D;yef;yGif hawG
urÇmay: a0vmwm jrif yD; ½Ti fysv dkY /
'geJ Y olw kdY Mumuefa b; av;wGJ Yum?
tom &,f& if; &m[kvm xrif;awG ypf yD;?
tjyma&mif c&rf;a&mif ig;awG tpmaußG;cdkuf? ol
ysHvmwJh BudK;MumawG aqG;vs Munfh& if;?
]tdk vSnfhv nfwJh awmifyH &Sif owå 0gwk dY?
igh cspfocif ykef; &m rif;wkd Y em;rd &if?
olYEIw fpum;wcGef;? olYtxdwck wrf;w&if;
,aom"&m aovk eD;aygh ajymvkduf ygh }wJh/
'Dvdk om;-trd aqmhum nnf;um aecdkuf?
eef;wGi f;ol vH karwcsKdU a&mufvmMuum
qdkw,f- ]r[m rif;orD;? [w¬dy l&u
ukefonfa wG awmif zuf wHcg;rSm 0ifvmMu?
wykoeJ Y bv’duwJh? olaumif;awG/
yifv,f pGe f;u c&D;a0; vSnfhvm? a½T ½kyf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 171
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
a&;wJh tHh zG,f vSywJ h txnfawG eJY?
a½Tc s oH rPd "m;awG? aMu;0g cGufawG?
qifpG, fawG? [if;arT;? aq;? xl;qef; iSufa wG
&yfaê;vlwkd Y b@mawG o,fvmMu/
txl;qHk; o,fvmbmu-olYu dkawG YyD /
oifh t&S if? wkdY t&S if? wjynfvHk;&JU ajr§mf vifh csuf /
od'¨w¬ / olw kdY &ifqdki f awGYcJ hyD /
tdrf;? olwdkY olY udk 'l;wky f OD;cdku fcJh?
vSLzG,fawG vSL cJhy D? ol[m ed rdwf twdk if;
avmu OD;nGwfwJh? tH hzG,f? jrif hjrwfwJ h
ynm&Sd wkdY &JU q&m? tcsKdq Hk; pum;eJY?
rdk;vdk us,fajymwJh u½kemeJY? vleJ Y
owå0g taygif;udk b,fol Ak'¨ jzpfyD /
uJ? ol 'D~uGvmywJh? olwkdY qkd &JU/}
'DwGi f-jrpfzsm;qDrS m awmifES if;wkd Y t&nf
aysmf OD;p **F g ckef ovdk yDwda oG;
taMumxJ cke fum? ,aom"&m xkd if& m x?
vufcky f wD;? &,f& Smord kY? rsufa wmifa wGrSm
rsuf &nf ykvJoD &JU/ ]tdk 'D ukefonfawG
igh wif;wdr fqD tjrefac:y/ ighem;awG
r*Fvmowif;udk vnfajcmufES ,f aomufvkd Yaygh/
oGm;ac:acsMu-olwdkY owif;rSe fcJh &if?
bk&ifa wG remvd kp&m ausmufawG a½TawG eJY
olwkdY cg;ywf jznfhr,f ajym/ rif;wkd YvJ vm?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 172
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vHkrwdk Y? aus;Zl;wifaMumif; jyzdkY qka y;&if?
rif;udkv J 'DtwG uf ay;&r,f /}
'geJ Y uk efonfa wG pHe ef;qD oGm;Mu?
jyLMunfhaewJh vHk rwdk Y tv,f? zde yf ryg?
a½Tvrf;awGxJ nifomom ajc eif;um?
eef;&JU crf;em;rIa wG tvGe f thHMoMu/
wif;wdrf tjyifzuf a&mufwJh cg olwkd Yudk
wHk&D *Dw jynfhv Ssr f; ES pfvd k zG,f&m
nHhEk xufoefwJh toHu -]t&S if aumif;wkd Y?
oifwdk Y ta0;uvmcJh? igh t&S if awGYc Jh?
tdrf;? &Sd cdk;cJ hw,f-ol avmu xd yfwif;?
jrifhjrwf wJh? vl awG u,fwifw Jh Ak' ¨
jzpfyD 'D ~uGvmyD/ ajymygh? [k wf& if?
oifwkd Y igh eef;&JU taqGawG? BudKqdk&JU}
'Dawmh wyko ajzw,f -]jrwfpGm ocifudk
wdkY awGYc Jhw,f? rif;orD;/ olY ajc&if;rSm
OD;nGwfc Jhw,f / rif;om;tjzpf aysmufoGm;ol
bk&ifwumh bk&ifxuf jrwfol tjzpf awG Y&yD/
zmvf*l &JU urf;yg; aAm"dy ifa tmufr Sm
urÇmudk u,f r,fh[mudk rMumrDu ol
jyKyD-tm;vH k;taqG? tm;vH k;&JU rif;om;?
oif tydk ifqH k;y? &Sif r? oif h rsuf &nfaMumifh
ocifh pum;awmf ESpfo drfh rI vlwkd Y &yD/
a&m*gtaygif; uif;olv dk ol usef;rm&JU/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 173
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ewfES, f ajrBuD; &JU 'ku©awG vGe fajrmuf?
opömeJ Y xG ef;y? a½T tqif;? Munfvif &JU/
'gwGi f ru? wNrdKUyD; wNrdKU ol 0if wJhum?
Nidrf;csrf;a&;oG m; vrf;jrwfudk a[mMum;&m?
avaemuf opf ½Guf wdkY ygvmovdk? pm;usu fodwJh
odk;aemuf odk;wdk Y vd kufovd k vlw dkY ESvHk;om;
olYvrf; vdkufMuaygh / igwkd Y ud k,fwdk ify J
*,m teD; pD& efu awmtkyf pdrf;xJ rSm
'DtH hzG,f EI wfoH Mum;um &Sdcd k;yD/
ol rd k;OD; rusc if 'Dudk vmvd rfh r,f}
'Dvdk olajym&m? ,aom"&m 0rf;om;vdkY
touf ½SL rSm;rwwf? ajz&S mw,f- ]aqGp pfwd kY
owif;aumif; o,fvmol oifwdk Y[m cka&m
tNrJy g usef;rmMuygap/ 'Dr[m tjzpf
jzpfcJ hyHk od ygp/}
bv’du u-
csKdifh 0Sr f;u vlawG odovdk ajymjyw,f?
tJ[dk aMumufz G,fn wkduf yGJ taMumif; / bDv l;o&J
t&d yfawG eJY av arSmifrJvmyHk / ajrBuD;
vIyfy Hk/ a&jyif rm& trsuf eJY ~uGyHk /
vlwkdY tzdkY wufvmwJh ajr§ mfvifhc sufe JY
0if;um reufcif; *kPfajymif pGm vif;vmyHk/
tyifatmuf t&S if 0rf;ajrmufaewm awG Y&yHk/
'Gd[ rke fwdki f; tm;vHk;udk vGefajrmufum
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 174
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
opöm&JU urf;ay:qdk ufa&;? vGwfajrmufa&;?
0efxk yf[m &ufa ygif;rsm;pGm olYp dwfxJ
a½T0 efxk yf jzpfa eyHk / Ak'¨ awG;owJ h
'kp ½dkufa wG csp f? tm½kH vSn fhpm;rI wG, f?
pdrfh prf;aygif; waxmifu trS m;udk aomuf? jrifvdk pdwfv J
r&Sd? aESm ifxm;wJh aoG;om;ausmhuG if;
azmufz dkY tm;vJ r&SdwJh vlawG b,fv dk
vkyfy D; ed 'ge q,fh ESp fyg;? tusKd;xl;wJh
tm;vHk; vG wfa&; w&m;wkd Yudk vufc HrvJ /
avSmifh csKdi fhpH iSuf yG ifhwJ h wH cg; a&Sm ifovdko m/
udk;&mrJ h 'DajrrSm vrf;udk awGYo l
Ak'¨u 'Dv rf; cufordkY vlwdk Yajc
rvdkuf Edki f ,lu m aemufvd kufrJ h vG efc Jh& if?
u,fr,fh atmif yGJudk wdk Y vG JcJh rSm yJ/
wdkYt &Si f u½kemw&m;uawmh qifjcif &JU/
tJ'D tcse frSm om;zG m;rI a0'emeJ Y
urÇm nnf;ovdk? om;zGm;oH ES,f pl;&Sw Jh
atmfoH ay:vmu,f -]eosrd t[H bl
eoswd avmu/} ig wu,f ysuf pD;aygh?
iga&mh ighowå 0grsm;/ yD;? cP em;? yD;
taemuf avrSm ygvmwJh awmif;yefoH nnf;?
]MoK,wmrf "&fr? b*0wf/} td k? tjrwfqHk;?
oifh w&m;jrwfu dk rdef YMum;ywJh / 'DwGi f
ocif owå0 gwkdY tay: jrifuG if; jzefYu suf& m?
Mumuefwkd Yay: a½Tc s,fwJh aerif;[m
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 175
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
b,f zl; iHk olY a&mifjcnf rSm yGi fhvdr fhr,f?
b,fzl;iH k tjrpfu rxG ufao;zl; jrifovdk?
bol Mum;oif hw,f? bol Mum;zd kY apmifh& r,f
jrifum? e,fE S,fjyHK;yD -]td rf;? ig a[mr,f /
em;axmifo l bol rqdk? w&m;udk oda p}wJh /
tJ'Da emuf ol awmif awGudk jzwf cJhum
Am&mPoD oGm;? yOö0 *¾w D kd Y oG efo if?
arG;jcif;eJY aojcif; b,fyH k zsuf &r,f /
vlrSm twdw fuHu vGJvkd Y Mur®m r&Sd aMumif;?
ol vky fwmu vGJvdk Y i&J r&Sd / wPSm udk
csKd;ESd rfol ra&mufEd kifw Jh aumif;uif r&SdaMumif;
a[mjyw,f/ 'g a0oQ q,fhi g;&ufa eY
aeYv,f y/ tJ 'Dn vjynfh jzpfowJh/
&aohawGx JrSm yxrqHk; aum@n
opömav;yg; ydk if? vrf;ay: 0ifa&mufw,f /
olYaemufrSmawmh bj'u? toGZdwf?
Aó0f? r[memr? aemufy D; tJ'D rSm
orif awmtwGif; Ak' ¨&JU ajcawmf &if; rSm
,o'f rif;om;eJY trwf ig;q,fhav;OD;
wkdY ocif a[mwJ h r*Fvmpum;udk Mum;yD;
udk;uG,f? aemufvd kuf& JU/ Mum;ol tm;vH k;rSm
vlwkdY twGuf acwf opf tod eJY Nid rf;csrf;a&;
ay:vmw,f/ oJ vG ifjyifxuf a& vuf& if
yef;awG jrufawG ay:aygufvmMuovd ky/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 176
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tusi hfoDv jynfh pHk? &m* uif; yD;wJh
'D ajcmufusdyfud k vrf;jrwf oifz dkY wkdY ocif
vTwfvdkuf owJh/ avmu OD;cdkufo luawmh
orifawmeJY £od ywefu awmifzuf vSnf h?
,ofwdeJ Y bk &if Ad rÁom& Edkif iH ~uG?
tJ'D rSm &uf trsm; a[mMum;w,f/ 'Da emuf
bk&if Ad rÁom&eJY jynfo lwdk Y ,HkMunf?
arwåmeJY b0uH w&m;udk odoG m;&JU/
yD;awmhvJ ol ocif hudk acsmif;awG? *lawG
ESpfv dkzG, f awmvrf;awG eJY a0VK0e
ac: 0g;O,smOf udk Ak' ¨ vuf awmfa y:
a& oG ef;avmif;yD;awmh vSL'gef;vkd ufy gowJh /
bk&if ausmufwHk; pdku fxl? 'gudk xGi f;xm;owJh-
a,"r®m a[wk yÜb0g
a,oH a[wH k wxm*awm
tm[ a,oOö a,m eda&ma"m
{0H 0g'D r[moraPm/
]bm b0&JU vrf;eJ YtaMumif; jzpf
'gawG wxm*w &S if;vpf?
b0 'k u©u bmu u,f
wdkY t&S if wkdYu dk od apw,f /}
yD;? tJ 'D O,sm Ofr Sm? tpnf;ta0;BuD; w&yf
usif;y&mrS m q&mjrwfu ynmeJY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 177
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pGrf;tif taMumif; a[m&m Mum;olwdk if; pGJo rdkY
udk;&m (ocif 0wf ovdkr sKd; ) ouFef; 0g0g
0wfqifMuyD; ol Y w&m;udk jzefYMuowJh/
a[m'g olY ed *Hk; csKyf &m *gxmaygh
oAÁ ygyó tu&PH?
ukovó OyorÜ 'g?
o pdwå y&da,m'gyeH?
{wH Ak '¨g eomoeH/
]raumif;rI a~uG;NrD wd k;apw,f?
aumif;rI vGwfa p uif;apw,f?
raumif; a&Sm if? taumif;vkyf? udk,f h pdwf0,f
xdef;csKyfap/ 'g vrf; jzpfw,f /}
'Dvdk olwkd Y ol YtaMumif; ajymvdkY qHk;awmh?
qkawG? ausmufr sufud k rSde fapwJ h aus;Zl;
pum;awGeJ Y rif;orD; ay;qyfw,f / ]igh ocif
b,fvrf;u vmrvJ } ar;w,f/ ukefonfwkd Y-
]NrdKU½dk;uae &mZN*dKvfxd ,lZemaygif;
ajcmufq,f a0;w,f / tJ'Du ae 'Dudk
aomPeJY awmif awG vrf;aumif; jzpfvmw,f /
wdkYEG m;awG waeY &S pfaumo ajz;ajz; vm?
wveJY a&muf &JU/}
'Daemuf bk &if owif; Mum;&m?
rSL;rwfawG (jrif;onfawmfaumif;awG) vTwf yD?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 178
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oD;jcm; wref ud k;OD;yJ / oH toD;oD;udk
rSmawmf rly Hku-]aozdk Y&m cG J&uf
ckepfES pf ydke D;vmol? 'DtwGif; oifhu dk
t&Sm rpJcJ hol oka'¨ g'e rif;BuD;u?
oifhr sufE Sm rjrif zJ ao&rSm pdk; vkd Y
xD;eef;eJ Y vG rf;olY wdki f;jynfu jynfol?
udk,fh& yf vmzd kY om;awmfudk yef&JU}wJh/
,aom"&muvJ jrif;onf udk;OD; apum
rSmvkdu fyHk u-]oifh pHe ef;u rif;orD;?
&m[kvmh rd cifu? nyG ifh vyef;
vudk ajr§m fovdk? tmaomu zl;aysmhwdk Y
rdef;r ajcud k apmifh pm;ovdk? oifh rsufE Sm
jrifvdkv Sygw,f/ qHk;½IH;cJh wmxuf
ydkwm &xm;&if? &m[kvmh a0pk?
olYa0pk? trsm;qHk; oifhudk? &y&ap/}
'geJ Yous trwfawG tjyif;ES ifMuw,f /
MuHK&yHku toD;oD; rSm pum; EIwfr Sm
o,fvdkY 0g;O,sm Of 0ifawmh? tJ'D tcsdef
Ak'¨ w&m; a[maew,f/ 'gudk Mum;awmh
ajymzdk Y arhuke f? bk &if eJY vmcJ h&if; taMumif;?
vGrf; rif;orD;taMumif; owd r&awmh? ocifhud kom
rsuf pd pl;pdku f ai;Munfh? MoZmanmif;? jynf hpHk?
pifMu,f? tm;vHk; vif;apwJh rde fYoHom
ESvHk;pG JNida eaygh/ Oyrm - ysm;tH kqD
ysHwJ h ysm; jyefYa ewJh jrwfav;awG jrif?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 179
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
BudKifrqHk; &eH Yudk avxufu arT; rd&m?
ol ysm;&nfjynfh& &if? bmurS rrIawmh /
n eD;eD;? rdk; ½Gm ½Gm? ol *½k rpdkuf awmh/
'D csKdNrde fwJh yef;awGay: em;&r,f?
0wf&nf pkw f&r,f/ 'D wrefawmfawGvJ
wa,muf r~uGif;ruse f? Ak '¨& JU pum;udk Mum;&m?
ESif cJh& if; taMumif;udk owd vGw f? bmurS rrI?
ocifh y&dowfMum; a&maESmoGm;Muaawmhw,f/
'gaMumif h bk &if O'g,Du dk ap&w,f /
eef;awmfx JrSm tcsKyfq Hk;? opö m t&Sdq Hk;?
aysmf pOfu od '¨w¬& JU upm;azmf y/
olY O,sm Ofem; csOf;vmawmh yift kyfu
yifarG;Ekw pk qG wfum Mum;rI wHcg;ud k
ydwfqdk Yvdku fw,f/ 'geJY ol 'D t&yf& JU
jrifhr m;wJh tEÅ &m,fu vGef ajrmuf cJhum
bk&if eJY? rif;orD;&JU rSm pum; ajymjyw,f /
'Dawmh tEl;tnGw f acgif;udk nG wfum wdkY t&S if
y&dowf a&SU rde fYy D ]rkc s ig oG m;r,f/
ig wm0efj zpfovdk igh tvdkvJ jzpfw,f/
udk,fhud k b0 ay;ol udk t½dkt ao jyKzd kY
bolrS rysufuGu fapeJY/ b0 &vd kYom
w&m;udkusifh? twdw f tjypfawG y,f? aemufxyfvJ
rjznfhavmif;? arwåm u½kP eJY jynfh pHk& if?
&Sif zdkY? raozdkY vrf;ay:aygufvm? ed AÁmef
csrf;omudk qdkufq dkufNrdKufNrdKuf &&Sd r,f??
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 180
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rif;BuD; oda pawmh? rif;orD; Mum;apawmh /
ig csuf csif; c&D; pr,f /} 'g Mum;od &m?
uydv0w¬K NrdKUeJYawm jynf olwdk Y
olwkdY rif;om; 0ifvmzdkY toifhjyifaygh/
awmifwH cg;rS m? yef;&pf wJh wdki fawG? teD eJY
tpd rf;ay:rSm a½Tj cnfh azmuf,ufwJh yd k;om;
eH&HawGeJ Y r@myf 0if;0if; ay:vm/
vrf;awGrS mvJ arT;eH Yoif; wrmeJY o&uf
tudki f;rsm; &H? ajray:rSm om;a&tdwfawGeJ Y
pE´ul;eJY pHy,f a&rsm; jzef;um? tvHawG
wvlvleJ Y/ ol a&mufvmr,fh aeYrSmvJ
aiGUuawG? a½Tu Gyf tpG,fawG eJY qif u
b,fESp faumif jrpfwzufu apmif h&r,f? b,f rSm
pnfawG ]od' ¨w¬ vmyD} wD;&r,f?
b,frSm trwfawG qif;yD &Sdcd k;&r,f?
uacsonf awG b,frSm tutckefawGeJY
yef; usJy D; ol pD;wJh jrif; ES if;qDeJ Y
'ef;yG ifh 'l;epfap? vrf; vSap&r,f
trd efY rSwfv kdufw,f/ wNrdKUvHk; rSm wD;rI wfoH
½Tifj rL;oH qln Haeawmhw,f/ 'D vdk
cdkif;xm;ordkY vlawG tm;vHk; wtm½kPfu
wtm½kPf yxrpnfoH&JU ]olv myD}
ausnmoH em;pGifha eaygh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 181
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jzpfyH ku
OD;OD;zsm;zsm; jzpf csifaZmeJY ,aom"&m
r@myf 0if;0if; rdk;rwf &m NrdKUwHwdki f;qD
xrf;pif eJY vmcJhw,f / ywf0 ef;usi frSm
O,smOfvSwck jyHK;ae - edaj*m"wJh /
AJyifawG? ½Guf pdr f; pG HyvGH yif awGeJ Y
nd§jzwfxm;p? wvGifv Gif y/ auGYaumuf
vrf;awG? toD;tyGif hwef;awG eJY / jrufcif;udk
awmifzufvrf; ywfa e/ 'D zufrS m t½Gu ft yGif h?
[dkzuf? wHcg;jyify rSm NrdKUpGe f wJa wG?
pdwf& Snf qif;&JZ mwfed rfhw kdY aeMuw,f /
olwdkY xd& if cwdå, jA[®Pwkd Y
roefY pif awmhz l;/ crsmrsm;vJ ajr§m fvif hpdwf
jyif;ysyseJY? tm½kPf rusif;rD xMu?
vrf;ay: jyLMunfhMu? ta0;u qifa tmfo H?
bk&m;ausm if; AHkoH Mum;&if opfyifawGa y:
wufMunfhMueJ Y/ b,folr S rvmavawmh?
rif;om; Munfa tmif wwftm;oa½GU vkyf &SmMu?
wHcg;ausmufwHk;ud k wH rsu fvSnf;Mu/ tvH xlMu?
toD;eJ YwuG ozef; ½GufawG uH k;oDMuw,f/
vd*øudk topf yGwfwd kufMu? EGrf;aewJh
raeYu opf udki f; cH k;udk topf qifMuw,f/
c&D;oGm;wk dYudkv J r[mod' ¨w¬& JU
vrf;rSm bmoH Mum;p tNrJ ar;Muw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 182
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gawG rif;orD; yef;vs rsufvHk; eJYMunf h?
olwkdYvd k awmifz uf vG ifjyifarQmf? vrf;owif;
c&D;oGm;awG u ay;rvm; olw kdYvd kyJ
em;pGi fhae&JU/ 'DwG if OD;jynf;opfeJ Y
ajz;ajz; csOf;vmolw OD; ol jrif&w,f?
t0wf 0g0g wxnfudk ykc Hk;xuf ypf wifxm;?
&aoh &[ef; wkdYv dk 0wfqifxm;? vufx JrSm
z&JoD;o@mef ajroydw fudk udk ifqGJx m;yD;?
wJ0wdk if;rSm odr farG YpGm oydwfudk [?
ay;orQ nifo mwJh aus;Zl;pum;eJY ,l?
ray;vJ nifn ifomomyJ vGefo Gm;w,f/
olYaemufu ouFef;0g0wf ES pfO D;yg&JU/
oydwfp GJol[m cefYjim; x,f0 gvGr f;vS?
MunfndKzG,f? vS rf;~uGy Hk oyÜg,f vSum?
0ef;usifwckvHk;udk vTr f;rdk;? jrifhjrwfrI
rsufvH k;awGeJ Y tm;vHk;udk zrf;pm;ordkY?
qGrf;avmif;&if;u olY rsuf ESmudk wtHhwMo
ai;rdMuawmhw ,f/ wcsKdUvJ OD;nGwfum
&Sdcd k;Mu? wcsKdU topf vSL p&m ajy;,lMu
qif;&Jvk dY ylaqG;/ wajz;ajz; wokwf yD; wokw f
cav;awG? a,mufsm;awG? rd ef;rawG olY aemuf
vdkufvm? EIwf crf;udk uG,f wD;wdk; ar;Muw,f /
]ol bolv J/ 'Dvd k &aohr sKd; MuHKzl;p/}
Nidrfqd rf ajcvSrf; eJY ol r@myfqDudk
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 183
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
eD;uyfvmwJht cg/ a[m? ydk;om; wHc g;[m
ajrmufoGm;yD;? rsu fESm vTrf; yk0gryg? ,aom"&m
olY vrf;rSm &yf atmfa &mh- ]od'¨ w¬/}
rsufvH k;awG pdk ½JT? vuft pHk yl;&Su fvkd Y/
yD; ½dIUufum olYajcay: vJu sawmhw,f/
aemif tcg? 'D id kol trsKd;orD; vrf;jrwfxJ
vGefy D;aemuf rSm? Ak'¨ udk bmaMumif hrsm;
vlom; &r®uf tm;vHk;eJ Y yef;vdk Eku m
atmifw wfwJh rd ef;rom; vuf txd tawGY uif; zdkY
xdef;ol jzpf &ufeJ Y ckvdk ayG Yzuf rI
cGifhj yKovJ ar;avQmuf &m ocifu ajzw,f-
]BuD;wJh arwåmu ti,fudk onf;cH rS
tjrifh qD vG,fvG,f eJY jr§i fhwif ay;Ed kif r,f/
taESm ifu vGwf yD;ol bolrS vGwf yDvdk Y
~uGm;um aES mifqJ wdkY pdw f rqif;&J apeJY/
oifwkd Y vGw fajrmufw m pdwf&S nf&Sn f? ynmom; ygyg
vGwfajrmufa &; jzefY csDzdkYo m/
'D tarSm ifavmuudk vrf;jy ulnDr ,fh
aAm"dowfwdk Y vGw fajrmufa &; BudK;yef; &m
acwf oHk;acwf &S dw,f/ yxr acwf trnf u
]t"d |mef }wJh / 'kwd,u ]BudKyrf; rI}wJh /
wwd,u ]csdef;qdkjcif;}wJh / tJ? ig[m
t"d |mef acwf rSm aepOf? aumif; rI vd kvm;
ynm &SmcJ h&JU? rsuf vHk; ydwfqJo m?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 184
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[dk Muufql awmu taphndKawG a&Munfh?
tJoavmuf rdk;awG t&ifu ig &mr wJh /
vuFmeJY ykvJwdk Y ykef;&m awmifzufqD
rsuf ESmrlwJh urf;ay:u ukefonfy/
tJ'D a0;vefwJh acwf u ,aom"&mvJ
yifv,f urf; ½G mrSm igeJY aecJhw,f/
ckvdk EGJ Yaemif;? emr,fu vu©r D wJ h/
wdkY tdr faxmif qif;&J edr fhusv Sord kY ig
pD;yGm; t&S m xGu fcJh yHk owd& rdw,f /
ckxuf reJw Jh rsuf &nfawGeJY ighudk
ol roG m;zdkY? uke f;vrf; a&vrf; tEÅ &m,fa wG
r&Sm zdkY awmif;yef w,f/]tcspf[ m cspf &mud k
b,fvdkvk yf ypf Edki frvJ }vdkY id k&JU / ig
a&vufMum;qD pGe fYxGu fvm? rkefw dkif;MuHK
yify ef;? a& owå 0gawG eJY wkd ifyG J jyif;?
oefaumifa&m rG ef;wnfh 'ku ©awG awGY yD;aemuf?
vdIif;xJ &Sm &m? a½Twd kuf oGef yD; bk &ifawG
0wfr,f h vvd k 0if;vuf cefYjim;vSw Jh
ykvJ wvHk; &w,f/ 'Dw Gif ig 0rf;ajrmuf pGm
awmifawGq D jyefcJ hw,f/ 'Da'ow0Sef;
tiwfab; MuHKae&m? td rftjyef vrf;rSm ig
toufqufa &; cuf? tdrfw Hcg; cJ,Of;pGm a&muf
tpm rJhv dkY em? yifv,f&JU Opö m&JU jzL
cg;ywf rSm csnf vkdY / tpm 'D rSmvJ r&Sd/
wHcg;0rSmawmh ol (ighzdk Yxuf olzk dY tyef;cH cJhwm) pum;rJhwJh EI wfc rf;eJY
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 185
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
qeft eJ r&vd kY ao vk eD; vJa e&JU /
'DwGi f ig]qef&Sdo lrsm; &S dcJh &if?
a[m'Dr Sm toufwacsm if;twG uf jynfwefw Jh[m/
vu©rDud k xrif; ay;? va&mif ykvJ ,lawmh}
atmf& m/ wOD;u olpkx m;orQ aemufqHk;
vl;qyf - oHk;vr,f - ,lvm? &wem qkyfa ygh /
vu©rD &Si fcJh yD? tm;uav; zsp fnSpf um
“oif ighud k cspf om;” wJ h/ tJ' D b0u
wjcm;enf; ajzodrfh r&wJh pdwf ESvH k; ajzzdkY
ykvJudk aumif;pGm oHk;cJhyD / ydke ufwJh
vIdif;u &wJh? igh aemufqHk;qk? a[m'D
ykvJawG (ed 'ge q,fh ESp fyg;eJY jrwfw&m;)
uawmhjzif h oH k;vdkY ruk efEd kif? ta&mif rjy,fEdk if?
t&ufa &mqHk; ay;&if vSyrI tjyqHk;/
jrifhr dkeJ Y jcuav;wdkY pk yHkxm;wJ h
[dk awmify dkYvd k? ck efqGq G orifr &JU
ajc&mxJ uswJ h ESif;puf&JU urf;rJh
yifv,fv dk? [d kpOf ay;wmeJY ck b0
ig ay;wm EIdif; tyfw ,f/ tm½Hk wyf rI
uif;ordk Y ydkBuD;rm;wJ h arwåm[mvJ
tm;EGJ Y ESvHk;om; tvdk vdku fa&m&m toif hqHk;/
nifompGm vrf;jyord kY ,aom"&mh ajcwdk Y
Nidrf;csrf;rIeJY ok cqD vSrf;cJhyD /”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 186
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'gayrJh od'¨w ¬ OD;jynfhuwHk;eJY?
olawmif;pm;&JU ausuGJ zG,f ta&mif t0wf 0wfum/
Zmwfed rfhwd kY pm;~uGif;pm;usef oydwfurf; cH, l&if;
vmyHk bk& if Mum;&m? 0rf;eJ a'gou
arwåmudk ol YESvH k;u ESifa ygh / oHk;Bud rf
ajray: wHawG; axG;/ aiG rkwf qdwfqG J wef;yD;
xGuf? wHk Y&D &D trwf awG vdkuf / rsufa rSmifukyf
ppfjrif;ay: wuf? zaemifh ql;wdk Y? a'goBuD;?
vrf;awG vlwef;awG Mum; 'kef;pdkif;oGm;aygh /
“bk&if a[h? OD;nGwf” ajymcsde fawmif r&vdku fcif
jrif;wyf wcG yfc Gyf jrnf[d rf; jzwfoGm;awmhw ,f/
bk&m;ausm if; wHwdki f;teD; vrf;auGYrS m awmifwH cg;udk
jrif& &m? {&mr vltk yfBuD;eJ Y
wdk;awmhr,f/ vltk yf tpGefwd kif;rSm vlawG
0ifvmrpJ / vrf;awG uG,faysmufu kefa tmifyJ
vlawG pk½Hk;vm? BuD;xGm;vm? olYa emuf
uyfvdku fvmMuw,f/ olY &JU wnfNid rf tMunfh
bk&if tdk tMunf heJY qHk aygh / zatBuD; a'go
rMumvdkuf / Ak'¨ &JU El;nHh rsu fvHk;rsm;
olY a'go rsuf cHk;ay: wav;wjrwf a&mufo Gm;?
'Daemuf rmef 0ifh ES drfh cspGm ajray:udk
'l;axmuf qif;cJhaygh/ rif;om;udk jrif&?
usef;usef;rmrm awGY&? ajrqefwmxuf
BuD;jrwfwJh olY acgif;u toa&? vltaygif;udk
tHhMo qdwfNid rf olY vrf;udk vdkuf apwJh
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 187
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cefYn m;rIudk awG Y&? jrwfEdk; zG,f y/
'gayrJh bk& if aygufu GJ&JU - “'Dv dkr sKd;
qHk;&owJhv m;/ r[m od '¨w¬ jynfawmf
0ifwmu tzmtax; 0wf? acgif;&d wf? nS yfzd eyf
pD;? Zmwf edrf hwdkY tpm awmif;owJ h/ ewfb 0rsKd;
aecJho l/ igho m;/ 'DjynfBuD; tarGcH?
ajrBuD;ay;wm &zdk Y? cd kif;csifw mudk
pdwfwdk if; uszd kY vufazsmufy J wD; &wJh
bk&ifw dkY tarGcH / oifh tqif heJY 0wfpm;yD;
vSHw0if;0if; cGg oH? ajcoH wcGyf cGyf eJY
vma&my/ Munf h? igh ppfom;awG vrf;ay:
pcef; cs? wNrdKUvHk; wHc g;rSm apmifha eMuyD /
'D ESpfq dk;awG twG if; b,fq D vSn fhaevJ/
rifh crnf;awmf idka~uG; cJh&? olY crsmrvJ
rkqdk;rvdk aexdk if? ok c uif; cJh?
wBudrf wcgrS aw;oH wD;oH em;rqifcJ h/
yGJvrf;t0wf wcgrS rqifjref;cJh? ckawmh
a&Tt 0wf 0wfvd kY olcrsm t0ga&mif t0wf pkwf
0wfwJh olawmif;pm; vifud k BudKae&aygh/
om;? bmhaMumif hvJ/”
“crnf;awmf” wJ h tajzvmw,f /
“'g igh trsKd;&JU "avh jzpfw ,f/”
“oifh trsKd;[m”
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 188
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
bk&ifu ajzw,f / “r[m or®wu a&&if
rif;quf w&m &dS yD/ 'grsKd;awmh rvkyf pzl;/”
“vlom; rsKd;qufudk ig ajymwm r[k wf” wJh
ocifu? “rjrifomwJh rsKd;quf? yG ifh cJhy D;
yGifh r,f Ak '¨wdk Y&JU tqufu dk ajymwm/
ig ol wdkY trsKd;? olwd kY vkyfwm vk yfw,f /
ck MuHK&wm a&S;uvJ MuHK&yD/
NrdKU wHcg;0rSm ppfcsyf0 wf bk &if wyg;[m
olYom;? rif;om;udk &aoh &[ef;toG ife JY awGY?
arwåmeJY csKyfwnf;rIaMumifh? tBuD;jrwfqH k;
bk&ifw dkYxuf bk ef;wef;ckd;t&m omvGefo lrdk Y?
avmu taygif;udk u,fwifol[m ck ig
jyKovdk OD;nG wf? ta~uGudk wifav&mrSm?
olaqmif;vmwJh Opöm eJY toD; OD;udk
ESdrf hcswJh arwåm eJY ay;qyfjrJy J/
ck ig ay;qyfr ,f/”
'Dawmh bk& if wtHhwMo
ar;w,f - “bm Opö mvJ/” q&mjrwf bk&if&JU
vufudk nifom udk if,l / &dScd k;aewJh
vrf;xJudk? rif;orD;eJ Y bk &ifu wzufwcsuf?
vmMupOf? Nidrf;csr f;rIeJ Y pifMu,f rI
&aMumif; w&m;rsm;? urf;wd kY yifv ,f ydkufovdk
ynmudk aqmifwJh jrwf opöm av;yg;?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 189
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tqifh av;qif h oD v &Spf yg; yg0ifwJh
vrf;jrwfay: a&Smuf vdkol? bk& if jzpfjzpf? ußGef
jzpfjzpf? a&S mufE dkifw Jh? BuD;jrwfo l? edrfho l?
ynm&dS? ynmrJh? a,mufsm;? rd ef;r? BuD;i,f r[l?
usifho lwdk if; taES;eJY tjref oHo &mpufu
vGwfxGuf? jrwfe dAÁm ef a&mufa pr,f h vrf;rS ef
&Spf &yf taMumif; ajymjyw,f/ ovdke JY olwdk Y
eef;awmf rkw f a&mufvmMu&m? oka '¨g 'e
rsufa rSmif rMuKyf zJ r[mpum;wkdYu dk aomufoHk;
olYvufe JYy J Ak'¨ oydw f ydkufvm&JU/
tvif;opfwck ,aom"&mtvS& JU jrwf Edk;zG,f
rsufvH k;wdkY vif;ap? rsuf&nf ajcmufapyD?
tJ'D n olwkdY Nid rf;rI vrf; 0ifa ygh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 190
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
t|rusrf;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 191
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aum[me jrpfu rf;e*& jrufcif;us,f
jyefYa ew,f/ Am&mPoDbk &m;ausm if;awGu
'Dudk EGm;vSn f;eJY ta&SUeJY ajrmuf pl;pl;
c&D;ES if& if ig;&ufMumr,f / jzLazG;azG;
[dr0g&JU xdyf cßGefwdk Y iHkYMunf hae&JU/
wESpfv Hk;yef;awGeJ Y jrL;~uG? acsm if;i,f &JU
vdIif;0if;0if;aMumifh tyif tky fwdkY pd rf;pd kpdk?
awmifa&Smwkd Y nifom? arT;&d yfwdk Yat;jr/
0ef;usif wckvH k;&JU pdwf" gwf[m uaeYxd
jrifhjrwf qJ/ EG,f ozef;&JU tjrpf? yifpnf wdkY
cGJtuf&m? t½Gufe JY jruf vdIif;wG efY yk 0gyg;
jcHKvTrf;&m? ausm ift kwfeD tyHkwdk Ytay: ?
csKH½IyfaxG;wkdY tay: ? naeavEk av;
Nidrfqdw f n§i f;vmw,f /a`rGNid rf qD'geJY
csdy f ,uf rtNydKwdkYu 0if;vuf xG ufvm?
xGif;xk ausmufj ym;wdkY ay: acG vmawmhw,f/
bk&ifw dkY vSrf; cJh& ma&mifpH k Murf;jyifxuf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 192
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
zGwf cke fayguf aexdki faygh/ yv’ifN ydKwdkYa tmif
ajracG;ndK om;arG;aeaygh/ awmifxGwf awG?
acsmif;? ed rfha &Sm jrufc if;awG? avnif;wkd Yom
rajymif;vJzl;? b0t&dyf tm;vH k;vdkwjcm;t&m
tm;vHk;r&Sdy D/ -- 'g bk& if oka'¨ g'e&JU
NrdKUawmf wnf cJh& my/ 'D uawmif ay:
aetapmif; a½Ta &mif tjyma&mif naecsr f;rSm
Ak'¨ t&Sif udk, fawmf rlyD;ol Y trsKd; taqG
taygif;wdk Y Mum;emzdkY w&m;a[mcJh av&JU /
tdrf;? usrf;jrwfwdkY rSm oifw dkY zwf &r,f?
a&S;tcgu &dyf omvrf;awG? a&yef;awG?
uefawG? ESi f;qD&Hw Jh pBuøjrifha wG?
ywfvnfr Sm r@myfawG cef YxnfvSw Jh
eef;aqmifawG woDwef;eJY O,smOf? om,m
MunfEl;zG,f pcef;bmrSm? pnf;a0;Mucd kuf?
ylaZmf cHvdk Y ocifxl;uJ xkd ifa ew,f/
y&dowf taygif; olY EIwf t[udk apmihfp m;um
wdkYt m&Sud k ,OfapwJh ÚmPf Mum;Mu?
ouf&Sd owwå 0g uka#av;&m 'DyGJu dk
MuHKBudKufMuw,f/bk&ifh vufsm zufrS mol
xdkifw,f? ywf vnfrS m ous rSL;rwfawG?
teE´? a'0'wå? --- weef;vHk; yJ/
aemufr Smawmh oif uef;0g0,f oHCmxk?
olawmfp if taygif;&JU tBuD;tuJ om&d ykwf?
arm*¾vmefwdk Y &yfa e&JU / ol Y 'l;Mum;rSm?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 193
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
MunfndKzG,f rsuf ESmudk cav;&JU tHhMo
rsuf pdeJ Y pdkufMunf h &m[kvm; jyHK;ae/
ajc&if;rSm ,aom"&m? vG rf;aqG;rI uif; yD?
rNrJwJh tm½kH udkr rSD 0JwJh arwå m?
tdkjcif;uifwJ h b0? aojcif;aovGe f&m
aemufqHk;aojcif;jrwf? olwdk YES pfO D; atmif yGJ
a&SU½I odjrifc JhyD / 'gaMumifh vufudk
olYvufa y: wifxm;? rdrd aiG wbufr Sm
olY ouF ef;p0g0gudk &pfxm;&JU?
oHk;yg;avmu em;pGifh ae&ol& JU
teD;qHk; rSmy/ Ak'¨ EIw fawmf zsm;u
xGufvmwJh w&m;jrwf&JU teJi,f udkawmif
igrajymEdk if/ igu aESmif;acwf pma&;wOD;rQ?
ocifhu dk? olv lawG cspfwmud kcspfol?
ÚmPfawmf ,Hkvd kY? 'DZmwfv rf; ajymorS s?
'gayrJh usr f;awG ausmf yD;awmh rajymwwf?
wcsdefu opfvG if tm;aumif; vl taygif; pGJ& m
usrf;ta&;eJ Y a&S;t"dyÜ g,f tcsdef aMumifh 0g;yD?
£Ed́, naeEkEk rSm Ak' ¨
a[mwJh w&m;udk eJ eJawmh ig od &JU/
emolawGuvJ jrif&wmxufudk
uka#uk #m csDyD; yd kaMumif; usrf;rSm qdkw,f/
ewfawG 0dnmOfawG tukefvmpkMuordkY
aumif;uif owå r bH ktxd ajymifwvif;cgum?
tarSm ifqH k; i&JawGvJ twm;tqD; yGi fhuke fowJh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 194
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
aeYtvif;[m i&J awGvJ twm;tqD; yGih fukef owJh/
aeYtvif;[m tcsde fudk vGef yD; zifh ETJ YcJh?
awmifxGw fwkdY ay: ES if;qDa &mif 0if;yae?
nu ½I dajr§mifxJ? aeYu awmif ay:u
em;axmifa eMu[ef yJ/ olwd kY ESp fOD;Mum;
naecif;[m cspf pdwf rTe f? psmef 0if pm;
ewfunm[ef &yfa e&JU / nifom vdyfwuf
wdrfawGu olY qHau? Mu,f yGi fhawGu
olYo&zl&JU ykv JawG pde fawG? vuf
olYezl; ausmufr suf? euf ½dIi f;vmwJh tarSmifu
olY0wf ½kHy/ olY yifho ufav;awGu
oifhjyefYjyefYe JY jrufc if;ay: jzwf vmcd kuf
wkdYt &Si f w&m;a[mw,f / ol a[mwk ef; Mum;ol
'D jynf rSm olp drf; jzpfjzpf? ußGef jzpfjzpf?
Zmwfed rfh? Zmwfjrifh? tm&d, ef aoG;u vmvm?
rdvu©L awmwGi f;om;jzpfjzpf? ud k,fhaqG
udk,fhr sKd;ajymwJh bmompum;yJ Mum;owJh /
BuD;i,frwl? jrpfu rf;yg; pk olwkd Ytjyif?
iSufawG? wd& pämefawG? wGm;oGm;aumifawGvJ?
Ak'¨ &JU r[m arwåm t"dyÜ g,f odMu?
olY u½ke m pum; uwdud k cH,lMuowJh /
arsmuf? usm;? orif? tarT;xl 0uf0 H? acG; teJ Y
0HykavG? tnpf taus;pm; pG ef? ykvJc sKd;? ausmufpD
a'gif;? aqmif haMumif h zm;jyKwf? tpuftajymuf a`rG?
zGwf? vif;Edk Y?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 195
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tdrf;? jrpfvd Iif;wJh wzswfz swf vl;vmwJh ig;
o@mefawG eJY tusOf;usaewJ h olw dkYb 0?
olwkdYavmuf tjypfuif;rI r&SdwJ h vl eJY
b0wl tjzpf rSm tEl;tñGw f qH krdMuum?
taESm if tzGJ Y jywfyD pum;rJh 0rf;om odaygh/
bk&if ha&SU Ak '¨ a[mMum;wmawGuawmh-
Moif? trdw,/ rwd kif;wmEdk ifwJh [mudk
pum;eJY rwd kif;eJY/ twdkif; tqrJ hxJudkv J
tawG;jcnfjr§ if rcseJY / ar;ol rSm;w,f?
ajzol rSm;w,f/ rajymeJY /
usrf;pm tqdkt & yxrOD;qHk; tarS mif &,f
tJ'Dn wudk ,f awG;aewJh jA[® &,fom/
jA[®meJ Y tpwdk tJ'D rSm r&Sm aveJ Y/
olYudka &m tvif;udkyg
vlom; rsufapheJ Y awG Y&r,f r[kwf zl;/
&Smol vlY pdwfe JY odr,fw Jh r[kwf zl;/
uefYv efYum wck yD; wck uGmr,f? 'gayrJ h
aemufr SmvJ wck yD; wck/
Mu,fawG jyef&JU? rar;Muzl;? b0? aojcif;?
okc? 'ku© &Sdw,f qdk awmfy Dom/
taMumif;eJYt usKd; tcsdef& JU vrf;aMumif;? yD; b0&JU
rpJawmhwJh 'Da &[m
rajymif; rvJ pD;oGm;? jrpfwpif;vdk tquftpyfe JY?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 196
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vdIif;wokw faemuf vdI if;wokw fvdkuf? aES;csnf jref csnf?
olyJ? ol awmhvJ r[k wf- ta0;jrpfzsm;u
a&awG yifv ,fxJqD
pD;qif;oGm;w,f / 'gawG aeqD taiG YysH?
uG,fcJh vdI if;wdk Yudk wdrf tjzpf jyefay;um?
awmifawG ay: pD;us? avS smufq if;oGm;jyefw,f?
r&yf em;? Nid rf;rI r&Sdy g/
'g od &if awmf yD? t&d yf ta,mifawG csnf hom-
rdk;? ajr urÇmawG? olw dkYud k ajymif;apwJh
ajymif;rI awG? ½kef; & uef& r[m puf 0ef;?
bolrS r&yfem;Edki fcJh /
rawmif; eJY? tarS mif vif; rvmzl;? qdwfNid rfqDu
bmuHrS awmif;cHraeeJ Y? pum; rajymwwfz l;/
emusO f tusihfawG eJY pdw fqif;&J rcHe JY/
nDtudk trwdkY? emOD;?
ulu,frJ h ewfawGqD yo rawmif;eJ Y/
aoG; rylaZmf eJY? opfoD;eJY rke fY raußG;eJY /
udk,fh twGif; rSmom vGwfajrmufa &; &Sm &r,f?
udk,fh tusO f;awmif udk, fjyK&JU/
tjrifh qHk; rif;vdk tmPm vlw dkif;&Sdw,f /
xufatmuf nmaus wefc dk;&Si fawGr Sm vdkyJ /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 197
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ouf&Sdw dkif; owå0 grS eforQwdk if;rSm vJ?
qif;&J csrf;om uHjyK&JU/
qdk;? aumif;? aemufq Hk;udk yxr? yxr aemufqHk;
jzpfrS m? jzpfqJudk jzpfyD;u aqmifw ,f/
okc csr f;om bHk awGu ewfawGvJ
twdwf toD; tyGifh cH pm;w,f /
atmuf urÇmu? ewfq dk;awG twdw f a&S;qDu
raumif; rIuH cHp m;aeMu&wmyJ/
bmrS rNrJ? aumif;rI tcsdefMumawmh uk efoG m;?
raumif; rI Mumawmh &yf pJ/
aumif;rI ukod kvf jyKcJhrd wJh twGuf aMumifh
ußGef cHae&ol rif; topf jzpfvmEdk ifw,f /
vkyfr d rvkyf rdwmawGaMumifh rif; pHol
pkwfjywf vSnf hvnf& r,f /
þxuf jrifhwJh b0rsKd; wuf csuf wuf?
ydk;avmufxuf edrfh edr fh qif;csifvJ qif;r,f?
b0 toacF sacswdkY &JU tqHk;u 'Dv dk?
toacF s tqHk;u 'DE S,fh /
rjrif &wJh 'Dp uf vnfaepOf twG if;rSm
r&yf em;? rNidrf;csrf;? wefY &yf &m r&S dEdk ifz l;/
wufol us? uso l wuf eJY?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 198
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
bD;axmufawG vnfwm r&yfe m;awmhz l;/
ajymif;vJ rI pufrS m wk yfaESmif cHMuum?
aESmifBudK;udk csKd;azmuf xGufv rf; r&Sd cJh& if
teEÅ jA[®m &JU ESvHk;om;[m usdef pmrQ?
emaygh owå 0gwd kY 0dnmOf/
oifwdk Y csnfa ESmifrxm;/ owå 0gwdk Y 0dnmOfvJ
csKd&JU? jA[®m&JU ES vHk;om; Nidrf;csrf;rIyJ /
'ku©xuf apwem tm;BuD;? aumif;wmu
ydkaumif;-taumif;qHk;-ajymif;vJ/
ighnDa emifwkdY rsuf&nfeJ Y idkwJh ig?
urÇm 'ku©aMumifh toJu GJol ig Ak '¨?
&,f&JU? aysmf&JU? vGwfajrmufa&; &Sda ew,f?
'ku©om;wdk Y? odMu
udk,fhaMumifh udk,f cH pm;&wm/ bol urS
&Sif zdkY aozdkY? puf0 ef;ay: vnf ywf zdkY
'ku© vSnf;axmufa wGeJ Y? rsuf& nf bD;acG?
ewDå vSnf;yawmif; erf;zdkY
ayGYz ufzd kY twif; t"r® cdk if;aewm r[kwf/
MunfhMu? ig trSefjyr,f / i&Jxuf ed rfh pGm?
rdk;xuf jrifh pGm? ta0;qH k; Mu,fwdk Y jyify?
jA[Ám ae&mxuf a0;&m?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 199
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tp rwdk ifc ifrS m? tqHk;&,fv dkY r&SdzJ eJY?
xm0& av[mjyifvdk aocsm rkc s?
aumif;&m a½GUwJh wef cdk;awmfw ck wnf&S dw,f/
olY w&m;wkdYo m NrJo y/
ESif;qD yGif hay: ol wdk Yxd xm;wmaygh?
Mum½Gufwd kY olYvuf yH kazmfxm;wmyJ /
ajrarSm ifrS m? taphwdk Y wdwfqdwf rIxJ rSm?
aEG0wf ½kH ol ,ufwmyJ/
xdefnD;wJh wd rfawGa y: olY yef;csDum;aygh/
a'gif;NrD;ay:rSm ol&JU jrawG yJy /
Mu,fawGrSm olYu Gef;/ vQyfp D;? av? rdk;wdkY
ol&JU aus;ußGefawG y/
tarSm ifxJu ae vlYE SvHk; ol zefqif;w,f?
tcGHn dKawGeJ Y bkw f&JU a&mifpH k vnfw H?
tNrJBudK;yrf;ae&m a&S;acwf trsufeJ Y tysuf csp fzG, frI jyKcJhjyef/
a½T yef;&nf pkwfi Suf todk ufxJu OawG
olYb@m? ysm;&JU ajcmufem;yg tcef;i,f
olY ysm;&nf tdk; / y½Gu f ol Yenf;awG udk od?
csKd;jzL aumif;aumif; odw,f /
trJaumif; tdr f o,f csdef vif; ,k efY awmifyHha wG
ysHUzdkY jzef Yay;um? 0Hy kavGr udkv J
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 200
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
om;wdkYqD ydk Yay;w,f / tcspf rJhwdk Yudk
tpmeJY taqG &S may;&JU /
b,ftoHk; rSmrS zsufwm - wef Ywm rcH &?
tm;vHk;u BudKuf &JU? Ed kY& nfc sKd jzLjzL
trdwd kY& if ,lay;? a`rGi,fw dkY udkuf &m
tjzLpufw dkY aqmifwm ol /
csDwuf ol N*ØKvfw dkY& JU aw;*Dwudk
tjrif rJh rdk;cGif rSm ol zefq if;ay;w,f /
ajr&JU usif;eufrS m a½T r[l& m? eDv m?
ausmufjymwdkY ol 0Sufw ,f/
vQKdU0Suf csufawG tNrJ azmfx kwfaeusrd kY
awmajr pdrf;vJ hvJhr Sm ol xkd ifwJ hum
qD'gyif ajc&if; tyifa ygufawG ,k,?
t½Gu ft yGif h yHkazmfawmhw m/
owfvJ owf? u,fvJ u,fw,f/ vGwfajrmufa&;
BudK;pm;rIu vGJv dkY bmhaMumifhr S ra½GU &Sm;/
olY jcnfjr§if arwå meJ Y b0/ aojcif; eJY
qif;&Jjcif; ol Y vG ef;rsm;/
jyKvJ jyK? zsuf vJ zsuf? tm;vH k; jyKjyif?
ol jyKwm jzpfcJ hwmxuf yd k aumif;&JU?
olY vuf wkdY pD pOf tyfw Jh vSy o@mef
wajz;ajz; yHka y:vmcJh /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 201
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oifwdk Y jriforQrSm olY vuf &myJ aygh?
rjrifwmu ydk&JU / vl Y ESvHk;awG? pdw fawG?
vlwdkY &JU tawG;? trl tusifh? pdwfq E´awG?
r[m “w&m;” csnfa ESmifxm;ay/
rjrif &zJ? opöm&Sd vufeJ Y uln D?
rMum;&? rk efwd kif;xuf jyif;jyif;pum;qd k&JU /
Mum&Snf qif;&J j'yfuef;ud k yHkazmford kY
arwåm u½k em vl &cJh /
bolYudk rS ol rxDrJhj rif rjyKwwf zl;/
olYudk y,fo l ½IH;? vdk ufol jrwfwmyJ/
aumif;rIu dk Nidrf;rI? csrf;omrI ay;qyf?
raumif; rI &&JU qif;&J/
ae&mwumudk jrif? tm;vH;udk ol jyK?
trS efjyK qk csvd rfhr ,f/ rSm;wm jyKav
nDwlwJh wkHYj yef rI jyKvk yfvdr fhr,f/
"r®[m Mumwm wcka y/
olrSm trsufxG ufwm? cGif hvTwfw mr&Sd? ol Y
twdki f;twm wdusvS/ olY csdefcG if trSm;uif;/
tcsdef ta&;rBuD;/ eufjzef r[kwf cJh& if aemuf aemif
tcgrsm; qHk;jzwf rSmyif/
'gaMumif h olo wf 'g; rdrdu dk,f jyefx dk;?
rw&m;wJh w&m;olBuD; umuG, frJh &/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 202
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
vSsmvd rf rkom;aMumifh ysuf pD;? cdk;om;'g;jr
cdk;cJhw m jyefay;&/
'g w&m;rQw rIqD a½GUaewJ h w&m;?
b,folrS ra&SmifuGi f;Edki f? qD;wm;vkd Y r&?
olYESv Hk;u arwåm? ol Y tqHk;owf uawmh
Nidrf;csrf;rI? NyD;jynf hpHk rI? vd kufe mMu/
usrf;pmtqdk rSe f&JU? nDtudkwkd Y? vlY b0
a&S;twdw fb0&JU tusKd;puf rQom jzpfw,f/
twdwf raumif;jypf 'k u© aomuudk aqmifusO f;?
twdwf rSef csrf;om aqmifw,f/
pdkufwmudk &dwfwmyJ/ [dk v,fawG Munhf?
ESrf;[m ES rf; jzpfw,f / pyg;[m pyg; jzpfw,f/
qdwfNidr frI eJY tarSmifxkwkd Y odMuom;/
vlYuH ovdk jzpfvmw,f/
ESrf;? pyg;? twdwf b0u usJcscJhavorQ
udk,f pdkuf cJhwmudk &dwfo l vm&w,f/
oleJY ajrBuD;udk zsufwJh aygif;yifawG
tqdyf yif awGvJ 'D ES,fh /
enf;rSe f BudK;pm;? 'gawGud k EIwfy pfr,f?
ysKd;yifa umif;awG ajrrSm pdkuf r,f qdk &if?
ajrvJ atmifj rif? vSy? oefY pif vmr,f?
oD;xGuf aumif;rG efr Smyif/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 203
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'ku© b,fu ayguf zGm;aMumif; odol wOD;?
onf;cHpdw f arG;? twdwfu raumif; jyKcJh orQ
ta~uG;awG arwåm opöm eJY jyef qyf zdkY
BudK;yrf; tm;xkw fygu
bolrS rvdka p&? twå wPSmeJY trS m;
aoG;xJu vHk;vHk;vsm;vsm; xkwf ypf u?
edrfh usp Gm qif;&J cH? raumif; jyKwmudk
taumif; eJY wHkYj yef ygu?
aeYp Of aeYwd kif; u½k emw&m;eJY? jrifhj rwf?
rQw? Muifem? rSe fuef pGm aexdk ifu?
tvdk &rufudk aoG;&J &J tjrpfeJY EI wfy pf?
b0 wPSm tqH k;owfygu?
aowJhcg ol rd rd aemuf rSm b0Zmwf
ydwfxm;cJhw,f / raumif;rIawG aoysufyD?
aumif;rIa wG jrefqef? BuD;rm;? a0;eD; jyefY
toD;tyGif hawG vdkufvmyD/
oifwdk Yb0 ac:wm ol aezdkY rvd kawmh?
ol pwifp Ofu pwif cJhw Jh t&m
yD;qHk;yD / ol Yudk vl jzpfa pcJhw Jh
OD;wnfc suf yD;yDo m/
awmif;wrI awG rESd yfp ufawmh? 'k p½d kufawG
raypG ef;? ajrqefwJ h ok c 'ku© 'Pf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 204
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
olY xm0& Nidrf; rIxJ rusL;0if? aojcif; ?
&Sifjcif; rjzpfa wmh/ ed AÁmef
a&mufoGm;aygh / ol[ m b0eJY wom;xJo m/
&Sifawmh r&S if/ csrf;om&JU? jzpfrI rjzpfawmh
Moif? rPd y'f arh? Moif? ESif;puf 0if;ywJh
yifv,fx J usqif;aygh /
'g ur® w&m;awmf yJ? avh vmMuukef /
'kp ½dkuf acs;an§mf tm;vHk; ukef pif rSom?
Nidrf;oGm;wJh rD;vSsHv dk b0 aorSom?
aojcif;vJ aoawmhwm/
“ig jzpfw,f ”? “ig jzpfcJ hyD”? “ig jzpf r,f”
rqdke JY/ wnf;&mqdk;? wnf;&maumif;? arho l
owd&ol c&D;onfawGvd k aoG;om; wtd rfu
wtdrf ul;w,f rxift yfz l;/
b0awG& JU aemufqHk; jzpfw Jh 'D &v'f
pMu0Vmay:rSm xGufay:vdk Y vmwm/
ydk;[m ydk;jcnf iifovdk td rfud k jyKyD;
aewm jzpfw,f / a`rG[m
OcGHu aygufyD; ta~uG;eJY tpG,f &ovdk
vIyft m;eJY j'yf &w,f/ tarG;yg usLaph
ausmufaqmif? ajrEk? oJay: ysH0 JcJh um
EGHxJ a&muf? aygufyG m;avh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 205
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
u,fzdk Y? 0g? emapzd kYvJ xGufvm&JU/
olowfqdk; aorif; xdk;ESufvmwJhcg?
ol&JU roef Yao;wJh tydkif;[m tema&m*g
awmify HeJ Y vSn fhvnfwm/
El;nHhol w&m;ol ao&if? avcsKdaoG;?
urÇm ydkvSv m? uEÅ m& pdr fhp rf;
edrfh qif;oGm;yD; yd koef Y? ydk 0if;yum
jyefxGufa y: vmav[ef/
ukodkvfaMumifh csrf;omwJh b0 &&Sdw,f /
tukodkv faMumif h ouf wrf; wdk&jyefw,f /
'gayrJh uyf rqHk;cif 'D arwåm w&m;
rif;wum rif; pdk; &r,f /
bmu jzpfapovJ / tcsif;wdk Y? tarSm ify Jy/
tarSm ifu rod rI jzpfap? roda wmh t&d yfawG
wu,fxif? &csif? &awmh wG,f wm? 'gu
jzpfapaygh 'ku ©awG/
qifjcif wHk w&m;u jyñTef? Nidr f;rIu
tacsmudk ifwJh tv,fvrf;ud k vdk ufr,f h toif;
jrwfedA Ámef &JU vrf;udk vdku fr,fh toifwd kY?
opöm av;yg; em;qif/
yxr opömu 'ku© / tvSnf h rcHe JY/
oifwdk Y txifBuD;wJ h b0 'k u©&Sn fom?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 206
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
emrI yJ NrJ&JU/ aysmf rI qdkwmawG
em;yD; ysH iSuf wkdY yrm/
arG;pOf 'k u©? ulu,frJ h t½G, f 'ku©?
vli,f ½G,f 'ku©? b0 txGw ftxd yf 'ku© /
at;puf qHjzLt½G, f 'ku©? ao&jcif;?
'gawG jynfh &JU oifh b0/
tcspf csKd& JU/ 'gayrJh rom rD;vQHu
acgif; tHk; &if`rGm? wG, fuyf EIw fcrf; erf;vdrf h/
ppfr mef pG rf; 0ifh &JU? Ad kvfr SL;eJY bk& if&JU
½dk;qpf vif;w qdwf vdrf h/
urÇmajr vS&JU / awm owå 0gwd kYuawmh
&Sifa &; iwfrGwf ordk Y csi f;csif; owfa eMu/
aumif;uif wdkY eDv ma&mif/ vlawG iwf rGwf
idkawmh? wpufu avrS ray;Mu/
emoludk? ylaqG;oludk ar;? wud k,fa&
azmfrJ h awmifa 0S;eJY ',d',dk if oGm;ola r;/
“b0 cspf vm;”vdkY / arG;vmawmh idkwJh cav;
rSefw,f olw kdY tajzay;/
'kwd, opömu 'ku ©&JU taMumif;&if; /
&r®uf rvm? zmom ay:wJh 'ku© b,f
&SdrvJ/ tm½kHod eJY tm½kH aESmrd?
&r®uf rD;yGm; aumufvmw,f /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 207
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Dvdk eJY wyf rufrI &r®uf wPSm avmifu ßGr f;?
t&d yfawG wG,fwm? td yfrufudk pGJv rf;Mu/
tv,fr Sm twår Sm; pd kufxl? 0ef;usif rSm
xif& ½kH urÇmjyKMu/
[dkrSm zuf tjrifhudk rjrif? ta0; £E´& JU
rdk;cG ifu vGifhw Jh aw;oHomudk rMum;/
trSm;ud k y,folt wGuf xm;wJh b0rSef &JU
ac: oHudk EIwf tjim;/
'geJ Y ajr&JU ppf? &ef awG &r®u fawG yGm;/
'geJ Y tvSnfh cH ESvH k;wdkY aqG;? rsuf& nfpD;
'geJ Y &r®uf? remvdk pdwf? trsuf? trkef;wdk Y wd k;/
'geJ Y aoG; pGef ES pf toD;oD;
ajc½dk if;eDawGeJ Y vd kufMu/ 'geJY pyg;
ayguf &r,fh ae&m tjrpfawG tyGifha wGeJ Y
tqdyf yif aygufawmhw,f/ rsKd;aphaumif;wdkY rSm
us - aygufp &myif r&Sd cJh /
tqdyf &nf rl;arhum 0dnmOf xG ufcG gvm
aomufvdk pdwf jyif;ys uH jyefvnfa &muf cJh
tm½kH pGJjyefum twå pwif&m?
vSnfhpm;rIopf awG &cJh /
wwd,u 'ku©& JU tqHk;/ Nidrf; csr f;rI
twå csp frI? b0wyfrI atmifE dkif a&;?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 208
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tjrpfw G,fwJh wPSmud k &ifr S EIwfy pfa&;?
twGif; &efyGJ Nid rf;at;a&;/
arwåmtwGuf? xm0& tvSudk qkyf udki fa&;?
toa&txGuf? twå Edk ifa &; aysmfr ItwG uf
ewfwdk Y [dk zuf aea&;? ra&;Edki f "etwGuf?
taumif; rGef qHk; ul nDc suf
ay;jcif;? arwåmeJY wm0ef xrf;aqmifj cif;?
pum;csKdom? tjypfrJ h b0? xm0& &wemrsm;
odkrSD;a&;? 'D "eawG b0rSm rarS;jy,f?
aovJ tjypf rwif &mom;/
'geJ Y 'ku©qHk;? b0eJY aojcif; pJ?
qD crf;&if qD rD; b,fv dk vif;vuf rvJ/
aqG;zG,f pm&if;a[mif; &Sif;yD? topf pifMu,f&JU/
'geJ Y auseyfrI &cJh/
pwkw¬ opömu vrf;/ us, fajymay&JU?
ajc tm;vH k; eif;Edk ifa tmif &S if;? vG, f? eD;oy/
jrwf &S pf& yf vrf;/ Nid rf;rIe JY cdk &mqD
wef;wef; a&muf &JU/ Mum;Mu/
[dkawmif xGwf ESpf ckqD ajcvrf; trsm; a&muf w,f?
ESif;wdk Y ywfvnf a½Twdr fvdyf wdkY 0ef;ae/
vrf;rwf vrf;jy BudKuf&mu wufvmol
urÇmjcm; p&m a&mufrav/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 209
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajcoefolw dkY jrif hrm; ab;xl? awmif&JU
&ifc Gif wdkuf cdku fwJh vrf; Murf; vdk uf&JMu/
tm;EGJ Yol ukef;edrfh wck yD; wck auGY0 dkuf
em;em;aeae wufMu/
'Dvdk yJ Nidrf;rI ay;wJ h &Spf &yf vrf;?
vrf;edr fh - vrf;jrif hwdkY eJY aygufa&mufEd kifw,f/
pdwfc dkifo l jref? csde JYol aES; / tm;vH;k
ESif;c awmifxdy f a&mufr ,f/
yxr tqif hu t,lr Sef / "r®ud k aMumuf pGm
a&Smufav/ jypfr Itm;vH k;udk y,fa&Smif av/
vlom; Mur®m pD &ifo l uHu dk owdxm;/
tm½kHudk Edk ife if;ap/
'kwd,u &nf ½G,f csuf rSe f/ ouf&S dtaygif;
arwåm xm;av/ &uf pufrI? avmbeJY
a'go csKyfa p/ udk,f hb0ud k nif;vmwJh
avajyyrm &S dapuG JY/
wwd,uawmh tajymrS efY/ EI wfc rf;wdkYu dk
twGif;u bk& if &Sd &m eef;wH cg;udk yrmvdk
apmifh xdef; / bk &if ES pfc sKdufatmif pum;wd kY at;aq;?
vSy ,Ofaus;apvdk /
pwkw¬ trltusifh rSe f/ jyKorQ trIwdki f;[m
trSm;ud k wdk uf? aumif;rIu dk wdk;yGm;Edki fap/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 210
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ovif; ykwD;vHk;wkd YMum; aiGjcnf jrif &ovdk
aumif;rIMum; arwå m jyap/
ydkjrifhwJh vrf;av;oG ,f/ avmuD udpö
vGefy D; olwd kY[m eif;a&Smuf Edk ifMu&JU /
pifMu,f rIrS ef? tawG;rS ef? txD;usefr IrS ef?
0ifp m;rIr Sef / tarG;rJh
taxmif eJY toif;aeqD ysHz dkY tawmif rjzefYe JY/
atmufajcav csKdjr? ab;uif;&JU/ udk, fht &yf
&if;ES D;&JU/ cG eft m;BuD;olwdkYo myJ
udk,fh odkufNrHKu cGm w,f/
om;r,m;udk cspfpdw f BuD;pG? ig od &JU/
taqGawG? b0&JU aysmf rIawG MunfEl; p&m/
b0aumif; &JU arwåm EkawG tusKd;&Sd& JU/
aMumufpdwf cd kifa yrJ h rrSe fyg/
'Dvdk b0 ae&r,fh toifwkd Y? aeMu
udk,fh tm;eJr Iudk a½TavSc g; jyKav/
'D pdwful;,OfawGe JY aeY pOf ae&if;
ydkvSwJ h trS efqD wufMu/
'geJ Y ydk xif& Sm;wJh tjrifhawGq D a&muf?
wuf& vG ,f? 'kp ½dkuf 0efxky f ayghvmr,f?
tm½kH taES mif tzGJ Y csKd;azmufvdkp dwf BuD;vm?
vrf; a&mufvmvd rfh r,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 211
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'Dvdk tp pol yxr tqif h a&mufa ygh/
jrwfopöm rsm;? &Spf &yfv rf;? ol odw,f /
ajcvSrf; teJ -trsm; vdkufu m 'Dvdk vlr sKd;
edAÁm ef csrf;om &r,f /
'kwd, tqifhrS m &yfol ,Hk rSm;rI uif;?
vSnfhpm;rIawG uif;? twGi f; wkdu fyGJ Nid rf;um?
wPSmudk Edki f? yk a&m[d wfawG usr f;awG pGef Yy,f /
aemuf wb0yJ aeawmhr Sm/
a&SUrSm awmh wwd,tqifh / cefY x,fwJh pdw f
oefY& Sif;? pifMu,f cJh yD/ Nidr f;rI tppfeJ Y
ouf&Sd tm;vH k;udk arwåm yGm;cJhy D/
b0 qHk; yDrd kY b0&JU
tusO f;axmif NydKyD / tdrf;? touf &Sd pOf rsu fjrif
b0rSm yJ olawmf pifawG Ak'¨awG?
pGef;pufrJh pd wf &Sif awG pwkw¬ tqifhe JY
yef;wkd ifjrwf a&mufMuay/
ppfonf owfxm;wJh aMumufzG, f &efol rsm;yrm
'D tqifh wdkYv rf; tjypf q,fy g; vJa eyg/
twåc spf pwkw ¬rI? t,l rSm;? ,H krSm; - oHk;ck?
aemuf ESp fck -trkef;eJY wPSm/
'D ig;ckud k atmif Edk ifol av;qifh rSm
oHk;qifh a&mufyD / 'gayrJh use fwmu?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 212
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ajray: b0 cspfr I? ewfb 0 vdkc sif rI?
~uGm;rI? rS m;rI? rme/
[dk ESif;azG; awmifxGwf rSm &yfaewJ hol
rdk;jymu vGJ bmrS olY txuf r&Sdovdko m?
'D tjypfawGudk owfjzwfyD;wJh olvJ
edAÁm ef tpGef; a&mufv kdYvm/
olYudk ewfjA[®mwdk Y ted rfhuae tm;us?
olYudk ysu fqJ oHk;avmu rvI yfEd kifav/
olYb0 aeyD;yD? aojcif; aocJh yD/
uHw&m;u tdr fopfawG
rjyKawmhzl;/ bmurS r&Sm zJ? tm;vHk; &/
twå y,f&m? pMu0Vm “ig” jzpf oGm;/
edAÁm ef[m jywfwmvdkY oifo l &Sd& if?
olwdkY vdrf b,f ajymygh/
edAÁm ef[m touf&S ifwmwd kY oifjy&if?
olwkdY rSm;w,f ajymygh / 'gudkv J rod?
qD;rD;ysu fwdkY tvGef bmtvif; vif;rS ef; rod?
b0rJh? tcsde frJh csrf;om rod /
vrf;xJ 0ifMu/ jypfrI wcku dk ajceJY
eif;acsol c&D; aygufvSy D/
vrf;xJ 0ifMu/ pd rfh prf;wd kY pD;ae&m
a&iwf ajyapvdrf h/ raoyef;wdk Y yGifha e?
wvrf;vHk; aumfaZm0if;0if; cif; &JU / tvQifqHk;
tomqHk; tcsde fwdkY jynf hae/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 213
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ausmuf rsuf pdwkd Yxuf w&m; &wem yd kuJw,f /
w&m;t&om ysm;ovufxuf csKd&JU / w&m;"r®
csrf;om Ed Iif;&mrJh w,f/ w&m;eJY aea&;
ig;yg; oDv emMu-
rowfeJ Y? u½kem xm;? ted rfhqHk; owå0 gudk
txufqD wufvS rf;&Sm pOf rowfrda pvdk /
&ufa&mpGm ay;av? ,lav/ bolYq DurS
avmbeJY? t"r®e JY? tvdr feJ Y r,l&/
rrSe foufao rxGu feJ Y? *H k;racsmeJ Y? rvdrf eJY
opöm[m twG if; pifMu,f rI&JU pum;uG JY/
todÚmPf arSmufr Sm;r,fh aq;eJ Y t&nf a&S mif &m?
pdwfMunf? udk,fo efY &Sif;? aomr&nf rvdky g/
tdrf eD;csif; ZeD;udk rxd eJY / w&m;r0ifwJh?
rawmfa&mfwJh aoG;om; jypf rI rusL;vGe feJ Y/
'Dpum;awG eJY wdk Yocif tz? trd? om;orD;?
taqGc ify Gef;wkd Y 0wå&m;taMumif; a[mcJhw,f /
ajc roefao;ord kY vrf;jrifhudk rvd kufE dkifa o;?
tm½kHaES mifBudK; rjzwfawmufEdk ifao; olwdkY
'D aoG;om; b0ud k aexdki f&mrSm?
arwåm u½k em yGm;rsm;um? tif &Spf &yf
vrf;ay: yxr ajcvSrf;rSef csEdk ifa&;
b,fvdk tjypfrJh rJh ae&r,f oifw ,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 214
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pifMu,f? av;jrwf? onf; cH Muifem&r,f /
udk,fhvd k touf&S ifol tm;vHk; cspf &r,f /
taMumif;u raumif; MuHK&um twdwfu raumif;rI
jyKwJhtusKd;? aumif;wm aumif; rI&JU tusKd;yJ/
tdrf &Si f[m rdrd udk, fu twåudk
y,fxkwfu m avmuudk ulnDavoavmuf?
aemuft qifh rSm csrf;om okc &&Sdum?
ydkjrwfw Jh b0 &&Sd r,f/ 'gudk ol
[dk t&if ua&m &mZN*ØK[fu 0g;awmtwGif;
wdkYt &Si f vrf;a&SmufpOfuyg a[mcJhw,f /
wrdk;aomuf rSm ol tJ' D vrf;a&SmufcJh &m?
tdrf h&S if od *Fgv a&rdk;csKd;? ajrudk
rdk;udk? t&yfav;rsufE Smwkd Yudk OD;cd kuf?
&Sdcd k;ae? qefjzLqefeD vufE Spf zufeJ Y
usJaewm jrifawmf rlw,f / “bmaMumifh rsm;
'Dvdk &Sd cdk;ovJ? taqG ” ocifu ar;&m?
“t&S ifjrwf? tm½kPfwuf? vky fief; rpcif rSm?
txufaumif;uif? atmuf ajrBuD;? wkduf cwfvmorSs
avwdkYu tr*FvmawG [efYwm;zdkY
zdk;az;pOfquf oifjycJhw Jh tavh yg/”
'Dawmh avmuxd yfwifu- “qef rusJe JY?
tm;vHk;udk arwå m tawG;-tjyK a0av/
rdzwk dYudk tvif;a&mif xGuf& m? ta&SUtjzpf?
q&mwdkY udk vmbfoyfyum 0if&m awmiftjzpf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 215
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
om;eJY r,m;udk cspf rI Nidrf;rI ta&mifwdk Y
vif;vuf&m? aeY tm;vHk; qHk;&m taemuf tjzpf?
taqG? cif yGef;? vltm;vH k;wdkYud k ajrmuftjzpf?
ted rfhqHk; ouf& Sdwkd Yudk atmuf? &[EÅmrsm;?
ewfaumif; ewfjrwfr sm;wdk Yudk txuf &yf tjzpf /
'Dvdk enf; tr*F vmtaygif; wm;Edkif r,f?
'Dvdk enf; t&yf ajcmuf rsuf ESm vHkjcHKr,f/”
olYwynf h&if; ouF ef;0g0wfr sm;udkawmh?
Edk;x vif;,kef ES,f? b0 csKdi fh0S rf;ed rfhu ysHwufum aeqD
ysHol rsm;ud kawmh?
olwdkYud k apmif hxdef; &m q,fyg;? 'o
oDv oifj yw,f/ &[ef;omrP wyg;[m
wHcg; oHk;ayguf? tawG;tac: oHk;vD?
pdwft ajcae
ajcmuf& pf? wefcdk; tpG rf;ig;yg;? pifMu,fr I&JU
wHcg;jrwf &S pfy g;? em;v,f rI enf;vrf; rsm;?
£'D̈? Oyu©m? olawmf pif pd wft zdkY
ewfMoZmxuf csKdw Jh tpm;pmjzpfw Jh
pD;jzef;rIBuD; ig;yg;? psmefrsm;? yD;awmh
udk;uG,f&mBuD; oHk;yg; od &r,fw Jh/
wynfhwd kYudk b,fvk d aeenf;vJ oif w,f/
tcspfe JY "e ñGwfuG if;u uif;uif; aezdkY?
bmudk pm;? aomuf? o,faqmif-ajymif txnf oHk;p?
t0ga&mif? csKyfyD;om;? ykc Hk;vGwf qifjref;&?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 216
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
cg;ywf? oydwf? a&ppf/ 'D vdke JY jrifhjrwfwJh
ouFef;0g tzGJ Ytpnf;? igwdkY oHC&JU
tajccHBuD;udk ol aumif;pGm cscJh &m?
uaeYxd urÇm udk u,fzd kY &yfw nfae&JU/
'geJ Y wnvHk; ol w&m; a[majymcJhw,f /
b,frsu fvHk;rS mrS td yfjcif; rouf? Mum;ol
rarm ryef; yDwde JY 0rf;ajrmuf&JU / bk &ifv J
w&m; qHk;awmh? &mZyv’ ifay:rS xum?
zdeyf cßGwfu m? olY om; a&SUrSm OD;cdkuf yD;
ouFef;pud k erf;um? “tdk om;? ighudk
oifh y&dowfrSm tedr fhqHk; tjzpf vufcH ygh /”
csrf;ajrhaeyD jzpfwJh ,aom"&mtvSu -
“jrwfpGm bk& m;? oifh w&m; Ed kif iHh b@mudk
&m[kvmud k tarG tjzpf ay;ygav” vdk Y
ajymjyw,f/ 'D vdke JY 'Dol oHk;OD;
vrf;ay: a&mufaygh/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 217
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
plVtbd"gef
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 218
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
]Armpmzwf y&dowf tzd kY r&if;ESD;ao;zl; xif &wJh a0g[m&rsm;
udkom ay;xm;ygw,f / opö m? 'ku©? Ak' ¨? ed AÁmefpwJh ArmwdkY em;,Ofy D;
pum;vHk;wdk Yudk ray;awmhyg/
yHkES dyf pmvHk; tcuft cJaMumifh ouú# pum;vHk;awG Arm
ynm&S ifr sm; oHk;aeus tu©&mrsm;eJY razmfjyEdki fygzl;/ tvsOf;oifh
ovdkom tu©& mzvS, f xm;ygw,f /}
qifhav;qifh - aomwmywdå? ou'g*grd? tem*grd?
t&[wåq dkwJh? r*fav;wef? zdkv fav;wef
twå0 g' - rdrd udk,f rdrd &S dw,fqd kwJh ,HkMunf pdwf? wenf;
ouúm,'d |d
tawG;rS ef txD;usefrI rSe f - 'DE Spfc keJ Y pifMu,fr IrS ef? 0ifpm;rIrS e f
pkaygif;yD; or®m tmZD0? or®m 0g,r? or®mowd? or®morm"d wkdYu dk
jyefqdkx m;wm jzpfw,f/ ]tawG;rS efu} or®mowd? ]0if pm;rI rSe fu}
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 219
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
or®morm"dud k qdkvd kaMumif; xif&Sm;ayrJ h? ]pifMu,frI rSef } ESi fh
]txD;usefr IrS ef} b,f[mu or®mtmZD0? b,f[mu or®m 0g,ru dk
jyefxm;rS ef &dy fzrf; r&yg/
tajymrSef - ]ygVd} or® m0gpm
tbdnm - jrifhrm;wJh ÚmPf ynm? tbdnmOf
trdw, ]wnf;? trd w} - rwdki f;wmEdk if
trlt usifhr Sef - ]ygVd} or® mur® EÅ/ wenf;? tvS yfrS ef
t,lr Sef - ]ygVd} or®m 'd| d? wenf;? tjrifrS ef
t&d, ef - ]ouú# t&f,ef? ygVd t&d,} jrifhjrwf? pifMu,f w,f
qdkwJh t"dyÜ g,f &w,f / £E´ Oa&my vlrsKd;pkBuD;udkvJ 'D vdky J ac:w,f /
'Dusrf; wae&mrSm txufw ef;vTm vl wef;pm;wkdY nT efw,f? rdvu©L eJY
,SOfxm;w,f /
t½ly &m* - ½ky fr[kw fwJh t&mrsm;udk (ausmf aZmrI? &J &ifh rI?
ynmponf) vdk csifwyf ruf pdwf/ wenf;? ½k yfr Jh bH ku b0udk wyf ruf
vdkcsifp dwf
t0dZ Æm - ]ouú# t0d 'sm } rodrI
todw - &aoh trnf? wcsKdUusrf;rsm;rS m umva'0Dv &aohv d kY
qdkw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 220
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
tm
tmp&d, - ]ouú# tmpm&f, } q&m
£E´ - ]ouú# £jE´} ewfwk dY& JU bk &if? odMum;rif;
£ody we - &aoh wdkY aexd kif &m t&yf? &dyfom
O
O'¨p ö - udk,fhud k,fudk rQw w,fxifrI? [kw fyDx ifr I/ wenf;? ysHUvGifh rI?
awGa0rI
Oyg'ge - Oyg'gef? pGJv ef;rI
Mo
Moepf - ausmuf rsuf wrsKd;
MoH? Moif? Morf - bk&m;&Sdr cdk;cif? w&m;rxd kif cif ½G wf&wJ h tu©& mjrwf?
Armvdk OKH
MoH rPd y'fa r [krf - ]ouú#} OKH MumyG ifha y:u ausmufr suf?
ajrmufyd kif; Ak' ¨bmom0ifwd kY ½Gwf zwfavh&Sdw Jh azmfjrLvmwck
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 221
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
uEÅ - ausmufr sufwrsKd;
ur®u@ - ]ouú # - u&f ru@} a0'usrf;wdk YrSm ygwJh tyd kif; wydkif;?
0wfjyKyHk jyKenf;rsm; taMumif; wifjy oHk;oyf xm;w,f /
umr"ku f - ]ouú#} EGm;EdkY? EGm;wrsKd;u &w,f/
um½kE ´? u&E´ - usLyifwrsKd;
ukr Ç@ - ukrÇ ef? ewfwrsKd; vl rsKd;pk wrsKd;&JU trnfv dkYvJ trSwf tom;
&Sdw,f /
uko - jrufw rsKd;? oref;jruf
udk;uG,f& mBuD;oHk;yg; - wdo&P? o&P*H k;oHk;yg;?
uJu kv - ]t*Fv dyf} ocFsmwrsKd;
aumo - ESpfr dkif cef YeJ Y nD rQr,fvdk Y wcsKdUqdk &UJ
usef;rmapAsm; - rl&if;rSm ]Nidr f;csrf;ygap}vdk Y jzpf w,f? a&S;acwf
EIwfquf enf; wenf;jzpf yD; vlr sKd; tawmfrsm;rsm;rSm awG Y&w,f /
'Dae&mrSm (yOörusrf;) &aohawGu bk &m;avmif;udk pum;
qufrjiif;csifawmhw Jh twGuf ,Of,Ofa us;aus;eJY oGm;ygawmhv d kY
ESifv Twf wmygyJ/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 222
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
usrf;pm - bk&m;avmif; (0g) Ak '¨u ajym&mrS m tJ' Dacwf £Edé, rSm
wGifus,faewJh a0'pwJh a&S;usrf;awGu dk qdkvdk wm jzpfy D;? pma&;olu
nTef;&mrSmawmh yd#uwf usrf;rsm;udk qdkvdkw ,f/
cwdå, - a&S;acwf £Ed́, rSm vlw ef;pm; av;&yf &SdwJ ht euf
ppfonf awmfvlw ef;pm;? rif;rSL;rwf vlwef; pm;
cEdÅ - onf;cHp dwf
c&Do QHe - [dE´L ewfb k&m;wyg;
acwfoHk;acwf - bk &m;avmif;uae bk&m;jzpfwJhx d tydk if;tjcm; oHk;ck /
(1) 'la&ed'ge - ta0;acwf (t"d |mef) bk&m;jzpfzd kY t"d |mefw Jh
b0upyD; wkodwm ewfjynfrSm jzpfw Jhtxd (av;oacFse JY
urÇmwod ef;)/ (2) t0d'la &ed 'ge - ra0;wJhacwf (BudK;yrf; rI)? wko dwm
ewfjynfu pkawcsdefupyD; bk &m;jzpfw Jhxd / (3) oEdÅ aued 'ge -
eD;wJhacwf (csde f;qdkjcif;) bk &m;jzpf csdefuae y&de dAÁm ef0 ifwJh xd/
c&Do Qe - [dE´L ewfbk &m;wyg;
**Fg - £Ed́,jynfu emr,fausm f jrpfBuD; &JU trnf jzpfwJh tjyif? 'D
pmtk yfrS m trsKd;orD;&JU trnfvJ jzpfw,f? od'¨w¬ &JU udk,fv kyfa wmf
wOD;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 223
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
*aeoQ - [dE´L ewfbk& m;wyg;
*g,wd - a0'usrf;rsm;rS m awG Y&wJ h tu©&m ES pfq,fh av;vHk;yg uAsm
tzGJ YwrsKd;/ jA[®P vlrsKd;awG 0wfj yKwdkif; ½G wfwJh a0'usrf;vm
*gxmwyk'fu dkbJ “*g,wd”yJ ac:w,f /
*k½k - q&m? bmoma&; qdk if&m q&mjrwf
a*gh' f - ]t*Fvd yf} xm0&bk& m;/ [dE´L usrf;rsm;u jA[®m? r[mjA[®m
qdkwmeJ Y twlw l jzpfa yrJ h uAsm q&mu pum;vHk;tay:rSm
upm;xm;wmaMumif h bmomrjyef zJ ckvd k tu© &mzvS,f yD;awmhom
a&;vdkufw,f / Oyrm - wae&mrSm “a*gh 'f”ud k “*G 'f” (aumif;w,f)
qdkwJh pum;eJY ,SO fay;yD; upm;xm;wm awGY& r,f (wwd,usrf;
tqHk;yk 'f ½Iav/)
p
puf - (ygVd puú? ouú# pMu) bD;? bD;0ef;/ &H zef oHo &m puf tpm;
oHk;xm;w,f
puú0 g - ]ygVd} puú0gv? ]ouú #} pMu0gV - pMu0Vm
pMu - ]ygVd} puú 0wåd? ]ouú# } pMu0g&fwde f
pMumrif; - av;ußGef;vHk;udk yd kifw Jh rif;? wurÇmvH k;udk ydki fwJh rif;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 224
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
pMum - ]ygVd} aomwd¬u? ]ouú#} oGofwdu [dE´LwdkY &JU jrifhjrwfw Jh
trSwf tom;wck? [pfwvm emZDw dkYu ,ly D; oHk; zl;yDr dkY vlw d kif;
jrifzl;Mur,fh trS wfvu©Pm
pifMu,fr It rSe f - tawG;rS ef Munf h
pjE´ - ]ygVd} pE´ - [dE´L ewfw yg;trnf
pdwft ajctae - ]ygVd} £NEd́, - £ajE´
pdMwH - Mu,f trnf? vHkr wOD;&JU trnf
pdMwHok' ´ - aEGO D;&moD? rwf{NyD (waygif; wef cl; ) wkdY eJY nDrQwJh &moD
qm'f - ausmuf rsufw rsKd;
qm&D - £Ed́, trsKd;orD; t0wf
qD' g - (t*F vdyf) opf yifw rsKd;trnf
Z, - atmifjcif;? atmif ygap/ bk &if polud ka~uG;aMumf EIwfquf enf;
(ckacwf “Z”[m'Duqif;ouf vmyHk &w,f)
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 225
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
ZmwD - arG;zGm;jcif;? b0
n
ÚmPu@ - ]ouú#ZfÚ mPu@} a0'usr f;rsm;xJu tod ynmeJY
ywfoufwJ h tydki f;? tod ynmenf;vrf;eJ Yom b0vGwfajrmufa&;?
twåp ifMu,fa&;&Edk ifw,f qdkw Jh ,HkMunfr I
w
wefcdk; tpGrf;ig;yg; - ]ygVd} ]yOöAvmed} o'¨gAvH - ,HkMunfrI tpGrf;?
0D&d, Av - tm;xkwfrI tpG rf;? owdAv - owdtpG rf;? orm"dAv -
orm"d tpG rf;? ynmAv - ynmtpG rf;
wxm*w - Ak'¨udk ac:a0gyH kwrsKd;? jrwfpG mbk& m;u rdrdu dk,f rd r d
“wxm*w”vd kY ajymavh& Sdw,f / &if;jrpfeJY ywfoufy D; ynm&Sif awG
MuHqyHk trsKd;rsKd;&Sdw,f? wrsKd;uawmh “a&S;a&S;bk&m;&Sif rsm; vmov dk
vmcJhol” vdkY jzpfygowJh
wayg0ef – awmift rnf
wdv fu - [dE´L trsKd;orD;awG ezl;rSm? 0g? rsufc Hk;ES pfck Mum;rSm
tvSqif,if a&;jc,fw Jh tpuf uav; tajymufuav;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 226
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
'
'ooDv - q,fyg;oDv
'kp ½dku fq,fy g; - rl&if;t*F vdyf pmrSm &SdwJ htwd kif; jyefq dkvdku fwm
jzpfw,f / wu,fu oHa,mZOf q,fy g;om jzpfw,f (ygVd 'o0d " H
oHa,mZeH)? q,f yg;uawmh 1/ ouúm ,'d| d (0g? twå0 g') ig &Sd w,f
,HkMunfrI? 2/ 0dp du dpäm - ,Hk rSm;rI? 3/ oDv AÁw y&mrmo - 0wfjyKjcif;?
udk,fudk nSO f;qJjcif; pwmawGeJ Y pdwfp ifMu,f r,f xifwJ h t,ltq? 4/
umr&m* - umr*kPfeJ Y ,SO fwJh &r®u f? 5/ Asmyg' (0g? y#dC) -
trsu fa'go? 6/ ½ly &m* - ½kyfeJ Y ,SO fwJh &r®uf? 7/ t½ly &m* - ½kyfe JY
r,SOfw Jh &r®uf? 8/ rme-axmifvTm;jcif;? 9/ O'¨p ö - ysHUvGi fhjcif;? 10/
t0dZÆ m - rodj cif;/
a'0 - ewf? a*gh'f / &Hz ef ewf½dk;½d k;udk qdkvdkw m jzpfyD;? &Hz ef i&J?
Nydwåmwdk Yudk yg nTef;w,f? &H zef xm0&bk& m;udk nTef;w,f /
a'0&mZm - ewfwdk Y&JU bk& if
aj'mywd - [dE´L ewf yHkjyifxJu Zmwfa umifw OD;
"
"r® - (ygVd) w&m;? a[mMum;tyfwJh w&m;udka &m? rNrJj cif; pw Jh
obm0 w&m;? "r®wm w&m;wd kYud ka&m? pdwf apwodu f pwmwdk Yudk yg
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 227
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
nTef;xm;w,f/ t|rusrf;vm wef cdk;awmf &Si f “"r®”u obm0 w&m;?
"r®wm w&m;? uHw&m;ud k qdk vdkwm jzpw,f/
"&fr - (ouú#) w&m;? "r®
e
eAfaMum - ]t*Fvd yf + Arm} a&S;u tm½kHaMumvdkY ac:cJhMuwJ h taMum
eoswd - ]ouú #} = eówd ]ygVd} ysuf pD;aygh (emra,m* - {u0kpf)
eosr d - ]ouú #] = eórd ]ygVd} yspf pD;aygh (trSa,m* - {u0kpf)
em* - e*g;? ewfwrsKd;
em;vnfrI enf;vrf; - ]ygVd aAmZö s*F } aAmZösif/ owd? 0d& d,? "r®0 dp,?
yDwd? yó'd̈? orm"d? Oayu©m /
ed'ge - taMumif;w&m;? y#dpö ork yÜg'frSm ygwJ h t0dZÆm? ocF g&?
0dnmPwdk Y wckp D wckp Dudk ed'gevdk Yac:w,f? aygif; ed' ge 12 yg;
&Sdw,f /
y
y#dC - trk ef;? trsu fa'go
y'fr - ]ouú #} - y'kr ]ygVd } Mumyef;
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 228
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
y&0wD - ]ouú # y&f 0wD? ygVd yAÁwD } [d r0EÅ mawmif&JU orD;ysKdtjzpf
arG;zGm;vm,l 'k&*g&JU trnf/
ykn - aumif;rI? ukodkv f
z
zmvf* l – jrpf trnf
Aefokv D - £Ed́, a`rGwrsKd;
Am&od* F - orif? '&,f
AdrÁo m& - rif;trnf? wjcm; usrf;rsm;rSm “AdrdÁo m&”vd kY a&;Muw,f/
aAbm& - awmiftrnf? wjcm; usrf;rsm;rS m “a0bm&” vd kY
a&;Muw,f/
aAm"d – todÚmPf
aAm"do wf - ]ygVd aAm"dowå? ouú # aAm"d owå 0g} bk&m;tavmif;/
jA[® - jA[®m - a*gh'f? jrif hjrwfr I? wefcdk;awmf
jA[®pm&D - &aoh&[ef;wrsKd;? jA[®meJ Y twl vrf;a&Smufo l? jA[®&JU
vrf;udk vdkufo l? tusif hjrwfud k usifho l
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 229
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
jAm[®P - a&S;acwf £Ed́, vlw ef;pm; av;&yft euf bmoma&;
BuD;Mu&ol vlwef; pm;? Arm usrf;rsm;rS m “ykPÖm;”vdkY jyefqdk avh
&SdMuayrJh ckacwf Armjynfu ykPÖ m;rsm;eJY wjcm;pD? cka cwfvJ £Ed́, rSm
jA[®PawG &Sdav&JU
b*0wf - b*0'f ]ygVd b*0g} t&S if? ocif? bk&m;
bdu ©K - &aoh&[ef; wrsKd;? bmoma&; usifh ol (Ak'¨ bmomrSm rS
r[kwf? wjcm; bmomrsm;rSmvJ bdu©K &Sdw,f)
bd& f - jcHKyifw rsKd;
rif;av;yg; - pwkr[m&mZf ewf rif;BuD; av;yg;? avmuygv
ewfrif;BuD; av;yg;vkd YvJ ac:w,f? urÇm avmuudk apmif ha&S muf
Muolrsm; jzpfw,f? ajrmuf ydk if;udk apmifhol "w&|? awmif ydki f;udk
apmifh ol 0d ½kV? taemufy dkif;ud k apmifhol 0d ½lyu©? ta&SU ydki f;udk
apmifh ola0ó0PÖ ("Z*¾okw fudk Munfhav)
r[mjA[®m - £ó& ed r®me? xm0&bk& m;? a*gh'f
r[m&mZ - t&Sif rif;BuD;? bk &if rif;jrwf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 230
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
rm*d, ef - aeudk udk;udk,f ol? a&S;acwf ygoQu bmoma&;
*dkPf;0ifwrsKd;
rm& - raumif;rIoabm (udavorm&f? cE¨r &Sd ponf) / rm&f ewf
rdvu©L - ]ygVd rdvu©? ouú# rdavu©} Ekd ifiHj cm;om;? t½dki f; tpdkif;?
awmwGif;om;? qif;&Jo m;
rdk; - a&S;u “ESpf”udk ac:yHk wrsKd;/ “q,fr dk;” qdkwm q,fES pf?
“rdk;toacFs ” qdk awmh EspftoacF s
arm& - yef;wrsKd;
jrwf&Sp f& yfvrf; - ]ygVd t&da,m t|*Ðaum ra*¾ g? t&d,ef &Spf &yfv rf;}
r*¾if &S pfy g;? or® m'd |d? or®mouF yÜ ponf/
jrwfopöm av;yg; - ]ygVd pwåm &d t&d,opöm ed? t&d ,ef trSef w&m;
av;yg;} opömav;yg;? 'ku©? ork ',? eda&m"? r*¾
,u© - bDvl;? ewfwrsKd;
a,m* - [dE´L usif hpOf wrsKd;/
a,m*D - a,m* tusifh usifhol &aoh&[ef;
a,mZe - ,lZem? 4 *g0kwf eJY nDrQw ,f? 12 rdk if omomcefYv d kY
cefY rSe f;Muw,f/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 231
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
&
&wem*D&d - &wemawmif? awmift rnf/
&mr - [dE´Lewfbk& m; trnf? &mrZmwfxJu t"du Zmwfaumif
½ly &m* - ½k yfy dkif;qd kif &m t&m0w¬Krsm;udk vd kc sifw yfrufjcif;
a&m[de d - jrpf trnf
&SJvf - (t*Fvdyf) yef;trnf/
v
vuFm - tck oD&dvuFm? wcsdefu od[dk VfußGef;
vrf;rSe f&Sp f& yf - r*¾ if &Spf yg; (jrwf &Spf &yf vrf; ½I)
vd* ø - t*Fg o@mef ausmufudk xG if;xk xm;yD; [dE ´LawG
udk;uG,fMuwJh t½ky f
0ifp m;rIt rSe f - or®morm"d? orm"drS ef/
0oEÅ - rdk;&moD/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 232
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
0dnmOf - ]ygVd 0dn mP} odjcif;? todw&m;/ &H zef pd wft "dyÜ g,f? &Hz ef
ewfjA[®m t"dyÜ g,fe JY oHk;xm;w,f / ]yxrusrf; tpydki f; ½I}
0dórdw å - emr,fausmf a&S;acwf ausmif;q&mwOD;/
0dó&r®0 ef - od' ¨w¬r if;om; aysmf pH&m eef;aqmif waqmif&JU trnf /
0dpdu dpäm - ,Hk rSm;jcif;/
0dPm - £Ed́,BudK;wyf wl&d, m wrsKd;? apmif;wrsKd;/
a0ykv ’ - awmift rnf/
a0oQ - ]ygVd 0aomr} 0gqdkv
a0VK0ae - 0g;awm? 0g;O,sm Of/ &d yfom&JU trnf/ ]ausm if;trnf
r[kwf? jcHBuD;xJrS m ausmif;oifc ef; trsm;tjym;eJ Y jzpfw,f /}
ous - ]omuD[? omus trsKd;rsKd; pmvHk;aygif;Muw,f/ } r*"wk dif;
ajrmufzuf e,f edrd wfem;rSm aewJh vl rsKd;pk &JU trnf? trsm;pk
v,f,mvky fief; vkyfMuw,f / teJ pk rif;rSL;rwf jzpfMuw,f? Ak' ¨[m
'Dvlr sKd;pkrS m ayguf zGm;cJh wmaMumifh ol Yudk “ous” (ous&Juom;?
“ousrk ed” (ous&[ef;? “ousoD[” (ousjcaoF h) pojzifh
ac:Muw,f / “omuD0if” rif;rsKd;vkdY tod rsm;Muw,f /
o*¾ - ]ouú # o&f*} ewfjynf? aumif;uifbHk
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 233
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
owd - ]ouú # ofNrdwd } a&S;a[mif; £E´ d, *E¦ 0ifu srf; wusrf; trnf?
“rSwfr dorQ”vdkY t"dy Üg,f &w,f /
or®oarÁm"d - tvHk;pH kudk aumif;aumif;jynfhj ynf0 0 odjrifwJh ÚmPf?
bk&m;ÚmPfawmf? bk &m;tjzpf
oHC - tzGJY tpnf;? &[ef; tzGJ Y (ArmrSm oHk;ovdk &[ef;wyg;pDu dk
ac:wm r[kwfzl;? &[ef;tzGJYw if r[kwf? bmtzG JYt pnf;udk rq dk
oHk;vdkYvJ &w,f? v,form; tzGJ Ytpnf;? tvkyfo rm; tzG JYt pnf;
pojzifh? £Ed ´,rSm uaeYxd 'Dwk dif; oHk;aeMuw,f)
oHo m&f - tyif wrsKd;
omokwd – jrpf trnf
oDw m - &mr&JU ZeD;? &mrZmwfxJu Zmwfaumif
odw m&f - £Ed́ , BudK;wyf wl&d, m wrsKd;/
oDv AÁw y&mrmo - 0wfjyKjcif;? ½Gwfzwfjcif;? tpma&Smifjcif;? udk,fu dk
n§Of;qJjcif; pwmawG jyKyD; pdwf& JU pifMu,frI &r,fvd kY ,HkMunf rI?
t&d,m y,f &r,fh oHa,mZe w&m; q,fy g;rSm wyg; ('k p½d kufq,f yg;
½I/)
oD0 (ouú# - &S D0 ) [dE´L ewfb k&m; oHk;yg;teuf wyg;? zsufq D;jcif;
trIud k jyKvkyfolv kdY qd w
k ,f? &if;jrpf t"dy Üg,fu csr f;omjcif;?
0ajymjcif;/
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 234
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
oD[ bmEk - wenf;? oD[[Ek (jcaoF h&JU ar;½d k;&Sdo l)? a&S;acwfu
tvGef cG ef tm;awmif hwif;w,fvkdY xif &Sm; ausmf apmcJhwJh ol &Jaumif;
okw d - (ouú# &S½kw d) q&mpOfo m;quf EIw fwdku fqifh urf;
vmcJhMuwJh a0'usrf;trnf/
ok' ´ - a&S;acwf £Ed ´, vlwef; pm; av;&yf teuf tef rfhqH k; vlwef;pm;?
tvkyf orm; vlwef;pm;? qif;&J om; vlwef; pm;? Zmwfed rfhawG &,fv d kY
txufwef;vTmawGu ES drfh cscH&olrsm;/
ok' ´a '0 - pifMu,fw Jhewf? ewf aumif; ewfjrwf /
oka r½k - jrifhr dkawmif
aovm*D& d - awmif& JUtrnf/
aomP - acsmif;trnf /
aomr - tyifrsm; bk &ifv dkY qd kwJh aomrtyifu &&Sd tyfwJh t&nf?
aomr&nf? ewfo dMum;wdkY aomufw Jh t&ufwrsKd;/
MoK,wmrf - (ouú #) Mum;apawmh? a[mygawmh/
[
[oFm - rl&if;uAsm rSm “awmief;” jzpfw,f? Armusrf;rsm;eJY nD atmif
“[oFm” vk dY jyifxm;ygw,f /
[w¬* D& d – awmif trnf
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 235
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
[mEkr mef - &mrZmwfxJu arsmufZmwfaumif
[dr 0ef? [dr 0g - [dr0EÅm awmif udk trsKd;rsKd;ac:yHk rsm;
rSwfp&m
ygVd *gxmwdkY &JU wk duf ½dkufb momjyefrsm;
(1) “taeuZmwd oHom&H..”csD
rsm;jym;vSwJ h b0oHo&mrSm?
tdrfa qmufolu dk &SmazG& if;
rawGY zJ usifvnfcJh &yD?
b0qif;&J xyfcgxyfc gom/
tdrfa qmufol? rifhudk jrif yD?
aemufxyf tdrf udk raqmuf &awmh zl;/
rif;&JU xkwfawG usKd;ukefy D?
tdrf txGwf NydKysufy D/
zefqef;rI rcH awmhwJ h pdwf[m
wPSmwdkY ukef crf;jcif;qD a&muf yD/
(2) “a,"r®m a[wkyÜbm0g ..”csD
tMuif w&m;wdk Y taMumif;aMumifh jzpf?
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 236
tm&Swdkuf&JUtvif;a&mif
,if;wkdY &JU taMumif; &if;ud k wxm*w ajymjycJ hw,f? oif;wkdY &JU
csKyfNid rf;rIu dk a&my/ 'Dvdk r[morP a[mMum;avh &Sd&JU /
(3) “oAÁy gyó tu&PH” csD
raumif; rI tm;vHk; rvky fwm?
ukodkvfud k &,ljznfh wif;wm?
'g Ak'¨w kdY &JU tqHk;tryJ /
NyD;ygNyD /
Nyisay & yaybawal \ "r®'ge 237