0% found this document useful (0 votes)
2K views5 pages

Xitsonga HL P3 May-June 2023

The document is the paper for the 2023 Xitsonga: Home Language (HL) Paper 3 (Senior Certificate/National Senior Certificate examinations). It provides instructions for candidates on the structure and requirements for the exam. The exam consists of two sections - Section A involves six comprehension questions, and Section B involves writing two short narrative or descriptive pieces. Candidates are advised to use their time wisely between the sections and write legibly.

Uploaded by

mhlongoa032006
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
2K views5 pages

Xitsonga HL P3 May-June 2023

The document is the paper for the 2023 Xitsonga: Home Language (HL) Paper 3 (Senior Certificate/National Senior Certificate examinations). It provides instructions for candidates on the structure and requirements for the exam. The exam consists of two sections - Section A involves six comprehension questions, and Section B involves writing two short narrative or descriptive pieces. Candidates are advised to use their time wisely between the sections and write legibly.

Uploaded by

mhlongoa032006
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 5

SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS/

NATIONAL SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS

XITSONGA: RIRIMI RA LE KAYA (HL)

PAPILA RA VUNHARHU (P3)

2023

TIMARAKA: 100

NKARHI: Tiawara ti3

Papila leri ra swivutiso ri na tipheji ta 5.

Mfanelo yo kopa yi pimiwile Phendla


Xitsonga: Ririmi ra le Kaya (HL)/P3 2 DBE/2023
SC/NSC

SWITSUNDZUXO NA VUXOKOXOKO

1. Papila leri ra swivutiso ri avanyisiwile hi swiyenge SWIMBIRHI:

XIYENGE XA A: Xitsalwana (50)


XIYENGE XA B: Xitshuriwa xa xitsalwambiko (2 x 25) (50)

2. Hlamula xivutiso XIN'WE eka XIYENGE XA A na SWIMBIRHI eka


XIYENGE XA B.

3. Tsala hi ririmi leri u kamberiwaka hi rona.

4. Sungula xiyenge XIN'WANA na XIN'WANA eka pheji YINTSHWA.

5. U fanele ku kunguhata (xikombiso: hi ku tirhisa mepe wa


miehleketo/dayagiramu/chati ya nkhuluko/marito ya nkoka), hlela na ku
hlayisisa ntirho wa wena. Nkunguhato wu fanele ku RHANGELA xitshuriwa.

6. Minkunguhato hinkwayo yi fanele ku kombisiwa hindlela leyi kombisaka


leswaku i minkunguhato. U tsundzuxiwa ku ba nkhwati emakumu ka
nkunguhato wun'wana na wun'wana.

7. U tsundzuxiwa swinenenene ku tirhisa nkarhi wa wena hindlela leyi


landzelaka:

XIYENGE XA A: Timinete ta kwalomu ka 100


XIYENGE XA B: Timinete ta kwalomu ka 80 (2 x 40)

8. Nombora tinhlamulo himfanelo tanihilaha ti nomboriweke hakona eka papila


leri ra swivutiso.

9. Nhlokomhaka A YI KATSIWI loko ku hlayiwa marito.

10. Tsala swi basa no vonaka.

Mfanelo yo kopa yi pimiwile Phendla


Xitsonga: Ririmi ra le Kaya (HL)/P3 3 DBE/2023
SC/NSC

XIYENGE XA A: XITSALWANA

XIVUTISO XA 1

SWILERISO:

 Hlawula nhlokomhaka YIN'WE ntsena leyi u yi twisisaka swinene kutani u tsala


xitsalwana lexi nga na marito ya le xikarhi ka 400–450 (tipheji ti2–2½) hi yona.
 U nga ha tsala NHLOKOMHAKA kumbe NOMBORO ya xivutiso.
 Rhanga u endla nkunguhato u nga si sungula ku tsala.

1.1 A ndzi ta va ndzi nga welangi ekhombyeni. [50]

1.2 Lexi i xihundla xa mina! [50]

1.3 Leswi nga endliwaka leswaku vaaki va Afrika-Dzonga va thoriwa emintirhweni


yo hambanahambana himfanelo. [50]

1.4 Ku va vanhu va nga hakeli eswibedhlele na le titliliniki ta mani na mani swi


kahle swi tlhela swi nga vi kahle. [50]

1.5 Vaxavisi va le handle ka mavhengele va fanele va arisiwa ku xavisa eka


tindhawu leti. Pfumela kumbe u kaneta. [50]

Xiyaxiya swifaniso leswi landzelaka kutani u hlawula xin'we eka swona u tsala
xitsalwana hi nhlokomhaka leyi u xi nyikeke yona.

1.6

[Xifaniso lexi xi huma eka webusayiti ya www.timeslive.co.za] [50]

Mfanelo yo kopa yi pimiwile Phendla


Xitsonga: Ririmi ra le Kaya (HL)/P3 4 DBE/2023
SC/NSC

1.7

[Xifaniso lexi xi huma eka webusayiti ya www.guardian.org] [50]

1.8

[Xifaniso lexi xi huma eka webusayiti ya www.food.caritas.org] [50]

NTSENGO WA XIYENGE XA A: 50

Mfanelo yo kopa yi pimiwile Phendla


Xitsonga: Ririmi ra le Kaya (HL)/P3 5 DBE/2023
SC/NSC

XIYENGE XA B: XITSHURIWA XA XITSALWAMBIKO

XIVUTISO XA 2

SWILERISO:

 Hlawula tinhlokomhaka TIMBIRHI ntsena leti u ti twisisaka swinene kutani u tsala


switsalwambiko leswi nga na marito ya le xikarhi ka 180–200 (mintila ya 20–25) hi
tona.
 Sungula nhlamulo yin'wana na yin'wana eka pheji yintshwa.
 Rhanga u endla nkunguhato u nga si sungula ku tsala.

2.1 PAPILA RA XINGHANA

Munghana wa wena u kumile basari yo ya dyondza entsungeni wa


malwandle. N'wi tsalele papila u n'wi khensisa. [25]

2.2 TSALWAVUTITIVISI NA PAPILA RO SEKETELA

Phephahungu ra Nyiko ri na swinavetiso swa swivandla swa mintirho ya ku


hlayisa swiharhi entangeni wa swiharhi lowu nga ekusuhi na le ka n'wina.
Tsala tsalwavutitivisi na papila ro seketela leswi u nga ta swi rhumela eka
ntanga lowu u tirhisa adirese leyi landzelaka:
Hlomani Park, Private Bag X2371, Ribye, 0167. [25]

2.3 NHLUTO

Eholweni ya muganga wa ka n'wina a ku ri na mphikizano wa van'wambhuri


laha a ku hlanganile miganga yo hambanahambana. Tsala nhluto wa leswi
humeleleke siku leri. [25]

2.4 N'WANGULANO

Ku khomiwile xigevenga lexi tshoveke evhengeleni ra le kusuhi na le ka


n'wina. Tsala n'wangulano lowu veke kona exikarhi ka n'wini wa vhengele na
phorisa leri lavisisaka nandzu lowu. [25]

2.5 XIVIKO

Mi yile ehofisinkulu ya xifundzankulu xa n'wina hikokwalaho ka xiyimo lexi nga


tsakisiki xa gondzo ro ya edorobeni leri nga ekusuhi na n'wina. Tanihi
matsalana wa wadi, tsala xiviko lexi u nga ta xi hlayela vaakatiko. [25]

2.6 MATIMU YA MUFI

Mudyondzisi wa wena u khukhuriwile hi mati a lova loko a ri karhi a


tsemakanya nambu lowu a wu tele ku tlula mpimo. Tsala matimu ya mufi
lama nga ta hlayiwa hi siku ra ku heleketiwa ka yena endlwini ya yena yo
hetelela. [25]

NTSENGO WA XIYENGE XA B: 50
NTSENGO WA TIMARAKA: 100

Mfanelo yo kopa yi pimiwile

You might also like