J

BIBUOTH;Q JES

6.

LdRARIES

ARITHMETICA
UNIVERSALIS.

ARITHMETICA UNIVERSAL
IS;
S
I

V E
E T

D E

COMPOSITION E

RESOLUTIONS ARITHMETICS.
Auftore IS.

NEWTON,
Cum
Commentario

Eq. Aur.

JOHANNIS CASTILLIONEI,
in

almo Lyc&o Trajettino Pbikfophia, Matbefeos

AftfOtwmA

Profeffbris

Qrdinarii
S.

TOMUS
rv,

E C U N D U

Apui

MARCUM MICHAELEM
MDCCLX1
>*

KEY.

-/

Pag.

ARITHMETICA UNIVERSALIS
S
I

V E D E

COMPOSITIONE RESOLUTIONE
E T

ARITHMETICA
LIBER.

PARS
C A

AL TER A
P

U T

I.

Quomodo ^quat tones

refolvendtf funt*

vcntum Poftqtiam
titates quae in numcris,

igitur in quarftionis alicujus folutionc clt, 6c acquatio ilia dcbite ordinata eft

ad

&

xquationem perredu&aj ubi quan-

per (pecics defignantur c pro datis habcntur, revera dantur habepro ipfis fubftituendi funt numeri illi in sequatione, bitur scquatio numeralis, cujus radix cxtracba tandem fatisfaciet quasftioni.

&

quinque partcs sequalcs , fumendo r pro radio x q pro fubtcnfa complement! anguli propofiti ad duos reftos, pro fubtenfa complement! quintcc partis anguli illius, pervcniflcm ad bane
fi

Ut

in feftione ang.ull in
,

circuli

&

zquationem
-v
?

f rr.v

-JT

fr

4 .v

r*

q zz o.

Ubi

dantur in numeris radius r, 6c lirea dati an fubtenfa 5, guli complementum fubtendcns q; ut quod radius fit 10 fubftituo numeros illos in acquationc pro r q y 8c proveni: xquatio nu
in cafu aliquo particular!

&

&

meralis

x5
//.

5 f oo x ~h f oooo

x. 30000

so,
cuju?

DENJTVRJ
tandem
extrr.cta

cujus radix
anguli

eritx, feu linca complemcntum quintae partis

rilius dati

lubtcndens.

CAP.
*De
ft

II.
<equationis.

at ura

radicum
in

I.T^

<i4ix

?ero numcrtts

efl qtti fr
,

<eqnatione

XX.

gnificantc fubftituatur

efficiet

pro lit era vcl fpccie omnes terminos evanefcere.

Sic sequationis
-\

--

-v

pxx -4- 49*

- 30^0,
.

unitas eft radix,

quoniam

fcripta

pro x producit
30,
pofTunt radices,

hoc
fi

eft nihil.

in

Sed jequationLs cjufdcm plures hac eadem xquationc

efl"e

Nani

x4
pro # fcn bas producetur

numerum

- - \J
1

i$xx

-4-

4>x

-x

30

^o

i, Sc pro poteftatibus

fimiles poteftatcs

numeri

2}

76-4-pS-

-p,
3

hoc

vum

vis in hifce

utroque calu producetur nihil, terminis nffirmativis &c negatiquatuor cafibus fe mwuo deftruentibus. Proinde cum numerorum i, i, 3 6c ^ quilibet fcriptus in acquatione pro x im pleat conditioners ipfius x , efHciendo lit termini omncs rcquationis conjunbim
f
,

eft nihil. -

Atque

ita

fi

pro

fcrihas

numerum

vel

numerum

negati-

icquentur nihilo, erit quilibet eorum radix xquationis. II. Et ne mireris eandem sequationem habere poflc plures radices

fcien
in-

dum c&fJures ejfe poj/e folutioues cjufdcm problematic. Ut fi circulorumduorumdatorumquxreretur;/fr/<:^?;oi^^funt eorum

terfectiones, atqueadeoqu^;lUoadmittit^ttore//5owy^3 6c proindc
a.
-

TAB.

Y 111
^

quatio interfebionemdeterminans habebit duiis radices, quibus interfeclionemutramque de terminer ,/ modo nihil in datis fit quo refponfum ad imam interfettionew determinetur, Sic 8c fi arcus APB pars quinta AP invenienda eflet, quamvis anirnum forte advertas tantum ad arcum APB, tamcn aequatio qua quasftio folvetur, determinabit quintain partem arcuurn omnium qui terminantur nd punfta

cc

B
ft

& APBS APBSAPB,

partes
,

nempe quintam partem arcuum ASB, APBSAPB, ASBPASB,

aeque ac quintam partem arcus APB> quas quintac totam circumferentiam in asquales quinque partes PQ^5

dividas

quicrendo quintas partes arcuum quos recta AB fubtendit,ad cafus omnes determinandos circumferentia tota fecari debet in quinque pundis P 3

QR, RS,

SF, FP, erunt AF, AQ^,

AFS, AQR.

Quoniam

igitur

R
R,
S, F,
,

AT>

I C

JE

quinquc.
datis

omncs cafus detcrminandos habebit radices quimse partcs horum omnium arcuum pendent ab iifdem calculum inveniuntuvj ita ut in eandem Tem per ejufdcm generis five quxras quintam partem arcus APB, five per sequationem incideris quintam partem arcus ASB, five alterius cujufvis ex arcubus quintnm par tem. Unde fi cequatio qua quinu pars arcus APB dcterminatur, non haberet plures radices quam unam, dum qurerendo quintam paitem arcus ASB incidimus in eandem ilhm jequationem , fcquererur majorem hunc arcum habere eandem quintam partem cum priorc qui minor eft, eo quod In omni igitur fubtenfa ejus per eandem acquationis radicem exprimitur.

Nam

ideo squatio ad

&

problemate

neeejje eft

<equationem

diverfi quxjitte quantitatis cafus rat tone determwandi.

ITT.

qua refpondetur y lot habere radites , quot Junf ab iifdem datis ptndentes eadem argumentandi

&

Pot eft vtro

<e%ttatio

tot

habere radices quot funt dimenfiones cjus

&

non

f lures.
Sic aequatio

X*

- AT J

IPATX

Nam quilif j non autem plures. quatuor habet radices r, t, 9, &c bet ex his numeris fcriptus in aequationc pro x efficiet terminos omnes fe mutuo dellrucre , ut diftum ell j praetcr hos vero nullus eil numcrus ciijus fubftitutionc hoc evenict. natnra radicum ex generation! tquationis opt ime inIV. Ceterum numerus

-f-

4P.V

JO =3 0,

&

telligetur.

Ut
5, Sc

li

fcire

vellcmus

quomodo generetur
ambigue
,

f, fupponendurn erit.v

fignificare
,

jrquatio cujus radices fint i, z, numeros illos,feu elTe

^
o

j ,

.v

=; i
vel

.v

=;

&

.v

=;

f,

quod perinde

-iso,*
xx

eft,
5

=
o,

0,

&

x --

Et muhiplicando hxc
hsec aquatic

in fc, prodibit

multiplicationc x

J-

:- o

r, in

2,

3-v-i- z

eft dimenfionum ac duas quac duarum 3 prodibit multiplicatione in x

habet

radices

&

z.

Et hujus

#}

<Sxx

-f-

ix

6 zz o

xquatio trium dimenfionum totidemque radicum , quac iterum multiplicata per x + f fie
*"*

- x

ipxx

-+-

4px

30 r

.ut fupra,

Cum

igitur hacc aecuatio generetur ex quatuor Fa6boribus z

.v

in fe continue*

du&is, ubi faftorum

aliquis nihil eft,

eft,

nihil erit
nihil efTe

ubi vero

horum

nullus nihil
eft,

non

poteft.

eflfe

o, i xqualc ut oportet, nifi his quatuor cafibus ubi eft x o , proinde foz r: o, vel x o , vel denique x -+ f vcl x 3 li numeri I, i, 3, f valere poflunt x feu radices effe aequationis. tali multipliEt fimile eft ratiocinium de omnibus xquttionibut. catione imaginari poflumus omnes generari quamvis Faftores ab invicem fecernere folet efle difficillimum, 5c ipfum eft quod xquationeai icfolvere Habitis enim radicibus habentur Fa<5tores. radices extrahere.
nihilo

- &x*

Hoc

quod Tub omnibus fit quod Tub omnibus cominetur

non potcft

ipxv

Nam

&

V.

negative,

Radices vero funt duphces ^ affirmative, / in allato exemplo i, i, / Ex bis vcro ah%u<e non raro evadunt impoflibiles. f.

&

3,

&

Sic acquationis

tax + bb
radices duac

o,

a -- V(aa

qux

bb)

&a

funt

V(aa

bb)

rcales quidem funt ubi aa majus eft quam bb , at ubi aa minus eft quam bb tune evadat negativa quantitas, bb, evadunt impoflibiles eo quod aa Omnis enim ra ncgativas quantitatis radix quadratica eft impoflibilis. dix poflibilis five afHrmativa fit, five negativa, fi per feipfam multiplicetur, producet quadratum affirmatirum j proinde impoffibilis erit qua: quadratum negativum produccre debet. Eodem argumento colligitur acquar tionem 6 =: o,

--

&

tinam quidem realem radicem habcre qus

i

eft i,

duas vera impoflibiles,

i.

^.

&

Nam
2, I-+-V
fcripta in acquationc re j funt ver&

quaclibet ex his

2,

&

- Vv

2
fe

pro *,
i -4-

efficiet

omnes
,

ejus terminos

rautuo deftrae*

&

numeri impoflibiles , eo quod cxtra&ionem radicis quadratics ex numero i pr^fupponant. negative

VL

A D 1C
VI. jEquationum *ucro radices mat urn, qui fafe impojfibiles jititt
e*.
>

JL
-

_,

-\

poffibiks e/e
fo/tbiL>.

/^;

r.ecafuipi.

pro circuli Ut fi rectac 6c circuli mterfec:io detcrmmanda cffct, ubi xqu.no inreftce a ccntro cjus diftantia pon:.:uur liters dio recto: a tcrfcctionem definicns tiabetur, fi pro litera dcfignantc diftantiam fin major, centro pon.uur numcrus minor ividio, intevfecho poflibilis critj intcrfcftioncs duas deter fict impoffibilisj scquarionis radices dux qu* vel impoilibiles ut rem iplam vere minant, dcbcnt pflc pcrinde pollibiles fe mutuo fe- TAB c ellipfis Atque ita fi circulus cxprimanc. dartm AB,\ 1II. cent in C, D, E, F, 5c ad rcfhm aliquam poiuionc
:

&

&

tiuvt>

&

GDEF,
El,

ACBF

pundis dcmittamur pcrpendicula

CG, DH,

FK,

Sc

qu^rendo longimdinemF

S. 9-

tandem ad requationcm, acquatio ilia alicujus e pcrpendiculis, pcrveniatur ubi circulus fecat ellipilm in qu.uuor pundis, habebit quauior radices reales quse erunt quatuor ilia pcrpendicula. Quod fi circuli radius, mancnte F coalcfccnnbus, circulus tan centro ejus, minuatur donee , punftis dem tangat ellipfim, ex radicibus duae iliac qua: pcrpendicula El 5c Et fi eirculus adhuc micvadent acqualcs. coincidentia

E &

FK

jam

nuatur ut ellipfim
teris

in punfto EF ne quidcm tangat fed fccet tantum duobus pun6tis C, D, tune ex quatuor radicibus dux illce qux perfieiu una cum pcndiculaEI, FK, jam facia impoflibilia, cxprimcbanr, Et hoc modo in omnibus ruquationibus pcrpendiculis illis impoffibilcs. dux augcndo vel minuendo terminos earum, ex inasqualibus radicibui EL inde fit quod radievadere iblent. primo zequales , deinde impoflibilcs numerus Temper lit par. cum impoffibilium VII. Sunt tamen radices xqiiationum aliquando poffibiks ubi fchema impoffibiles

exprimunt,

in al-

cxhibet.
ftat.

Sed hoc fit ob

fi

limit ativncm aliqitam

in

fchcmatc quod ad aquatlonem nil

Ut
---

in femicirculo

ABD
DC,
eft

datis

demiflbque pcrpendiculo

diametro AB, qusererem diametri

&

linea infcripta

AD, TAB.

fegmemum AC,
cxhibetur quantitas ubi

AC.

Et per hanc xquationem

AC

realis

linca infcripta

AD

major

tune evadii impoffibilis. icribi incirculo, arque adeo diametro circuli major cffc non poteftj in equatione vero nihil eft quod a conditione ilia pendet:- Ex hac fola linearum conditione colligitur a:quatio, quod fint AB,.AD, 6c AC conti

quam diameter ABj per fcliema vero AC Nimirum in fchematc linea AD fupponitur in-

nue proportionales. EC quoniam arquatio non corr;plcli[Hriomnes.conditionesfchematis, non necefle eft ut omnium conditionun3.teiica.tur limitibus. Quicquid amplius eft in fchemate quam in jequationer, pot-eit illud limitibus ar5r.are, hanc non item. Qua de caufa ubi sequatioaes funt imparium dimcnfionum, adeoquc radices omnes impoffibiles haberc non poiluntj fchemata quantitatibus a quibus radices omnes pendent , faepe limites imponunt, quos tranfgredi fervatis fchematum conditionibus impoflibile eft. VIII. Ex radicibus vero reales funt affirmative negative ad plagii
qu<e
>

&

folcnt

tenders.

s;c

DENATURA
^* C
^

TAB
VIII.
Fig. 9.

n Figura nona quaerendo perpendiculum CG, incidetur in aequatioa punctis C 8c D tenac nern cujus duas erunt affirmative radices denies verfus unam phgam, 6c dux negative El & FK, tcndcntes a pun-

CG

DH

F verfus plagam oppoiitam. Aut fi in linca AB ad qu^m perE a punpendicula demmumur, detur aliquod punctum P , &pars ejus PG, fc extendens, quceratur, indato ad perpendiculorum aliquod do illo cidemus in equationem quatuor radicum PG , PH, PI, PK , quarum PG ten^iunt (ut quas a pun&o P ad eafdem partes cum quanta PG PK) affirmative erunt, quae vero tcndunt ad partes contrarias (ut PH,PI)
ftis

&

CG

&

negativac.

IX

fivarum ne^ativarum tx fignis termmorum xquationis cognofci potclt. Tot enim funt radices affirmative q uot fignorum in continue ferit mutationes dc-*-in ^ in +-; cetera negative funt.

Vbi cequafionh radres null*

impojjil ttes flint

numerus radicum

affirma-

&

&

\Jt in

icquatione

ipxx

-4-

4px

30

o,

ubi tcrminorum figna

fe

fequuntur hoc ordinc

a prime -4-, quart! -4- a tertio a variationes fecundi , Sc quinti tres affirmativas effe radices, adcoque quartam ncg:itiquarto -t- 5 indicant vam efle. At ubi radices aliquae impojjibilcs funt rcgula non valet, nifi quatenus impoflibiles illae , qu^c nee ncgativa: funt ncc affirmative , pro ambi-

guis

habeantur.

Sic in equatione
.v*

-+-p\ X -h typx

^
&

o,

duas negatives. unam cfle affimativam radicem Finge figna indicant x zz ip feu x ip rr o, 6c mulriplica zquationcm priorcm per hanc x zp :=: o, ut una adhuc radix affirmativa addatur prioribus, 6c prodibit hxc sequatio

__

X*

px ^-ppxx

P X
5

-+- 2.pq

O,

quar habere deberet duas affirmativas ac duas negativas radices, habct tamen, (i muntionrm fignorum fpeftcs, affirmativas quatuor. Sunt ergo impojjibiles quae pro ambiguitate fua, priori cafu negativas jpofteriori affirmativae effe videmur. Vcrum quot radices impoflibiles Cunt, cognofci fere poteft per hanc regulam. X. Conftitut fcriem fraftionum quarum denominator esjunt uunttri in hac progrefdu<

fane
iionis

I,
-,

z, 3, 4, f, &c. pergendo ad numcr.it ores vero eadem feries

mtmerum

ufque qt .i
:n

eft

dimenfionum
conlrario.

<equa-

numerorum

or dim

Divide
cclloca, ftt-

fraftionem pofletiorem per priwem.

Frtftiom s ft odeuntf ;

per

R AD

U
.

A/

U AT.
mum
tot

Et fub quolibet mcd termini mediis tequntioris. cntem Jit turn e;us duff urn in frattionem capiti
minorum utrinque
primo
v.i o

&

confiftentium^ ultimo tcrntino coUocti

colloca

Jlgnum
.>;-+-.

-+- j

tenriinorum, ft quadramajas quam rcElangulum termihus , fignum -Sub fin

.

a not funt in fuhjcriptorunt /trie mutatiottcs de Uc ii habeatur acquatio

x* -Hp.v.v
-4-

-+- in

- Et
6?

erunt radices imfojjlbiles

*

-*

$pj?x

(7

Divido

feriei

hujus ^-

8c rertiam
3

per fecundam

123 ~
,

frationum fecundam
2

perprimam
I

c fraftiones

prodcuntcs

*\
I
.

& 33

colloco

fuper mediis tcrminis acquationis ut fequitur.

I

pxx

7 rs o
-t-

Dein quoniam quadratum fccundi termini pxx du6tum

ftionem
v
tertii
,

in

imminentem
6c

fra
tertii

nimirum
4
,

minus

eft

quam primi

termini x j

rcdangulum 5pp^

Tub termino

colloco fignum
in

--

At quia
,

termini $ppx quadratum pp*xx

eft

du6bum

imminentem

fra<5tionem

maju^
f<

multo majus quam fecundi termini pxx, quarti q rc&angtilum ncgativum, colloco fub tertio illo termino fi colloco figna -f-. gnum -+-. Dcin fub primo termino A; 3 6c ultimo lit fignorum \- +- mutationes fubfcriptorum qunc in hac funt ferie H iua: , una de -+- in alia de in -+- indicant duas cfle radices impolli,

quam

nihil, atque adeo

biles.

Sic

& acquatio

--<j

4*

6 zz o ,

duar habct radices impoflibiles.

i

T
<5

Aquatic item

6xx

3*

o
duas

ft

N A TU R A
dim
habet.

5*
A:
4

sT
6.v;c

8 v

i
-4-

:=:

-+- -f-

-H

Nam

ha:c iractionum ferics

prirmm,

tertiim per fecundam,

.

i i*34 &
.

dividcndo fecundam per

quartam per tcrtiam, dat hanc feriem

i
8
tern

i
.9

L
o

collocandam. fuper mediis cequationis terminis

Dein fccun-

di termini, qui hie nihil eft,

|-

quadratum

du&um
eft

in

fraftionem immincnnegati-

producit nihil, quod tamcn majus

6.x
6

quam reftangulum
6xx contcntum.

vum
re

fub terminis utrinque pofitis x*

illo

&

fub termino

deficiente

fcribo-+-.

fuperiorij

fignorum fubfcriptorum prodit hare dux mutationes indicant duas radices impoflibiles.
in ^equatione

&

In ceteris pergo ut in
feries

cxemplo
h, ubi

-Et ad

H cundcm
-4-

modum

i.vx

f.v

4^0,

detegantur impoiTibiles dux.

Z
A

^
J

f LX4

f*
I

I*
1~

r*
~~~"~"

4^

A ^-1

V 1*

r
/-% -v

J
<^-

w
t~\

XI. Ubi termini duo vel plurcs fimul defunt, fub pr.imo tcrminorum fub deficientium collocandum eft fignum Tub fecundo fignum , fie deinccps, Temper variando figna , nifi quod Tub tertio fignum , ultimo terminorum fimu) dcficicntium lemper collocandum eft fignum -f. ubi termini deficientibus utrinque proximi habent figna contraiia. Ut in

->-

&

sequationibus

***_+_ a*

so
zz o

&
-4-

H----

* *
1

a<

h-

-4-

quarum prior quatuor,po{terior duashabet

impoiTibiles radioes.

Sic&acquatio

RAV
i. 7

1 C

M & $^V
i.
r
r
-f-

AT.

L. p

ll.i.
p
J

7
:

IX*

=J

fcx habet impoflibiles.

inter affirmainapoffibiles fubfigna tcrminorum fignis tot affimativas e(Tc impoflibiles fcriptis variantibus immincmium indicant tot negativas quot funt ipforum (ucceflloquot funt ipforum variationes, Sic in jcquatione ncs fine variatione.

XII. Hinc etiam cognofci poteft utrum radices

tivas radices lateant an inter negativas.

Nam

&

4
quoniam
fibilcs

fignis infra fcriptis variantibus H indicantur, immincntes termini

--

^-,quibus radices

dux impel*

, figna habent vas radices j ideo radices

\

-- --

qux dux

duas nffirmatiper duas variationes indicant

impolTibilrs inter affirmativas latebunt.

Cum

itaquc

omnium

scquationis

terminorum figna

per tres variationes inJicent trcs

negativas
aequationis
cfle,

efTc

&

inter

affirraativas

affirmativas radices, Sc reliquas duas lateant dua; impoflibiles , fequitur

unam

efle
fi

radiccm vere affirmativam, duas negativas, ac duas

acquatio fuiflct

mpoflibiles.

Quod

tune termini fubfcriptis fignis prioribus variantibus -\ imminentcs, ni- indicant unam mirum - - 4-v 4 - -4v } per figna fua non variantia ex negativis radicibus impoflibilem eflcj termini fignis fubfcriptis poftcvariantibus 2xx rioribus h immincntes, nimirum j-x per figna fua non variantia indicant aliam ex negativis radicibus impoilibilem cum xquationis figna cffe. Quamobrcm

-&

6<:

--& - -

per

unam variationcm indicent unam affirmativam radicem, ceteras quatuor negativas efTei fequitur unam efle affirmativam, duas negativas, ac duas impoflibiles. Atque base ita fe habent ubi non funt plures in:poffibiles ra dices quam per regulam allatam deteguntur. Poflunt enim p.ures cffe, li cet id perraro eveniat.
II.

COM-

10

COMMENTARIUS
A D

C A P U T

II.

ex rcinatura, ex tot fuperius evolutis exemplis conftat dari Jnm geometrica. quxftioncs, feu problemata arithmetica, Hie de arhhmeticis agit Auctorj fed qux dicara, utrisque po/Tunt ap-

&

&

&

tari.
I.

^Equatio igitur

eft

aggregation plurium
eji

rum quomodocunqae rnixtarum^ quod totum

bus problemalis legtbus algebraize exprejjis.

nihilo

quantitatum notarum^ G? qu<efitafar , &? quod oritur ex omni

z. Igitur quantitas quaefita , ubi icquationis ope reperitur , fatisfacit om nibus problematis le^ibus. Etfi plures fint quanritates ita comparatae, plures quoqueper sequatio3. ncrn invenientur jific vidimus feftione III. C.ip. I. N". 17 dec .-4f pag. xop. 4 Invcntio autem harum quantitatum per scquationem dicitur arquatio.

nis rcfolutio.
f. 6.

Quantitates vero

fie

invenra; dicuntur

<equationis

radices.

ScJ
illx

cum

\ero qucefita:

exdem

toca Jcquatio nihilo par fit, ncc datae quantitates mutenturj imt ante, poflquam nobis nota: funt (nos enim ,

&

non
fpecie

mutatinnem patimur) liquet quod Ncwtoniana

fi

radix in

<equatione

pro litera

vel
:

rs.diccm fegnificante
ert

qiur
1.

fubftituatur , effidet omnes I. radicis defcriptio.

terminos

N.

evancfcere 6cc

Hinc oft.-ndcndum
rcs.

proponit Au6tor. ^Equationem tot habcre poffe radices, quot dimenfiones,

fibi

& non plu-

2. kEquationcs generari per continuam radicum multiplicationem. 3. Radices efle aut reales aut imaginarias j realium vero alias eile affirmativas feu vcras, alias negativas feu falfas. 4. Cur aliquando radices aequationis fint imaginariac. y. Quid indicent radices affirmativa;, quid negative. 6 Quot radices affirmativas, quot negativas habeat sequatio ab imaginariis immunis. 7. Si vero quas habeat imaginarias , quot imaginarias habeat. Horum capitum nonnulla jam exphcavimusj alia melius c brevius me cxplicaturum confido , fi mutem Au6toris ordincm. Quure totum hoc caput, non per partes, uc ha6fcenus feci , fed explicationc continua explanare conabor. 7. Poteftas, cujus index eft numerus par, pofitiva eft, feu radix fit pafitiva, feu negativa (Tom. I. Se6t. I. Cap. V. N. So. pag. 11.) Er-

in

go omnis radix formse dratis , vel quaado n zz

V
1 5

tf,

eft impoflibilis,

quod pro radicibu- qua8.

faepius

jam obfervavimus.

Cum

,,
eft

8. CuTYi auteffl poteftatis

negative, cujus index

numerus impar,

ra

dix invcniri poflit, conftat. Omncm quanmatem impoflibilcm eflc vadicalcm, cujus cxponcns eft par. i i. Omnci quantitates impoflibiles revocari ad formam by i.
.

eft

- js-t-J -in
n

in

i,

& V
-,

- a^V+a.Vin

Nam

in

n
i.

in
poflibilis eft

Semper
in

autem
.

quamitas V-+- A

ea ergo exponatur per 3,

&

fict

^ lV-~i

Eft enim
9.

V-\

V-i.

ex quantitatibus impofli/iggregatum ex quantitatibus poflibilibus eft impoffibile. Cum cnim adfit pars im poflibilis 5 patet aggredtfiniri non po/Te, gatum atquc idco efle impoffibile. 10. Quantitates impoffibiles algcbraicas omnes revocantur ad formam a ir bV -- i. Nam hujufmodi quantitas concrefcit ex quantitatibus pofli bilibus & ex impcflibilibus , vel additione, vel fubdu&ione, vel inultiplicarione, vel divifionej nam elevatio ad poteftttem cujus exponens eft nu merus integer, recidit in
bilibus

&

Jam c cum fit

ponendo

_t-

V--

+cV

ir/--^ V
i

multiplicationem. i facile revocatur ad indicatam formam, , i7/-^i/_i t+^f+. (t-*-g) V i qua: quantitas,

Pariter

cVi}

(/^^v

i)

(<*/-*-

eg}

^ cf+efvi ^-eoVi V s a-*-b V

i

eg

poncndo
ff
eg =: a

&
e

<r/-t-

eg =; b

denique
c
.4.

V-.

v-i

(C

t/_j)

(f+g v-i] (/e

<>

O
,

cf+efV-i -egV-.i^
ponendo
.
.

<?

-+-

V
,

tf-

Pera.

efi

propofitio etiam de yuantitatilus tranfcendentibus

fed fa

his nunc non

tyuimur.

ii

11. Radix scquationis eft impoffibiiis vel imaginaria, qunndo rjus N" i 9. to. aliqua eft imaginaria, cujus formula eft fupra invcnta tf-4- b V 11. Radix eft poflibilis vcl realis, quando cjus nulla purs ell imaginaria, etiamfi contineat partem radicalem, fed poflibilcoi.
.

fuprrius vidimus.
nal!

Radices reales cflc pofle vcl amrmativas, vcl ncgativas, jam fcupo Renles inquam, Temper enim comparari poteft pars ratior.alis a cum imtionali Vc , quando hxc realis eft, fed non cum irratio
15.
14.
1.
i bV , quas nullo Hinc patet optime
pnc"bo

poteft definiri.

diftribui radices.

tcm
2.

in irrationalcs. In rationales, Rationalis eft quoe nullam habet parirrationalem irrational;* quae vel tota vel pro pane irracionalis eft.
>

&

&

Irrationalcs vcl furdz dividuntur

\i\

poj/i biles

u.\.a^Vb t a-j^V j^b^.C f

i. in imfojfibiles i quarum ibrma eft a 1: b imaginarias. Renles funt quos vcl 5. In reales

&

tionales

quidem, fed

poffibiles.

rationales funt, vel irraImaginari* funt tantum irrationalcs 8c im

poflibiles.

4.
if.

Tandem reales Quid accidat

ex.

-j^
,

ces

&

m oj

Cuntfo/ttiv* aut ver* , alia: negative aut falfe. li ex eadem incognita c ex fingulis cognitis xir y =:o, 6cc. efficinntur ^quationes flmplirii -114. pag. 28, hae invicem ducantur, vidimus I. /
alia:

in

.vir/3

genere
0}

Tom

Con (tat autem aggregatum futurum zqualem

alios

nihilo.

habcc terminos praeter altifli\6. ^Equatio dicitur afeffa, quando terminum omnino cognitum , qui a nonnullis vocatur mum incognitae , Sic x ir ax ... +7 b zz o eft aequatio affeclia, homogenetim compareitionis.

&

fimplicibus formae x +7 (i hsec aequatio exprimat lit realis feu imaginaria) in fcdu&is, (feu omnes conditiones problematis, conftat ex xquationibus fimplicibus formac ex continue multiplicatione acquationum fimplicium o. PC 4j a,

feu unus adfit terminus, prater primum A; affeta conftat ex Fadoribus 17. Si a^quatio

&

ulrimum ^, feu

plures.

&

^
>

Nam

x =: 4!* x
ubi

=5

/3y

&c. ad numerum wa , oritur sequatio non &c. ad eundem numerum m.

Ifl/^j

afFe6la

zz

A,

continua multiplicatione acquatienum fimplicium x-4o, x-f-3 =5 o , &c. ad numerum pj &x-4-ju z=J vj A?-V-^ c3 TT, &Cc, ad nu
18.

Ex

merum

(pono autem p-i-w

,,

z=;

w)

oritur

quidem

aequario affecfca

T>

A;

-|_Av

-*-Bx

^ ^-C^

...

fed qu:e non exprimit omncs conditiont-s problematis 5 quandoquidern r, 5cc, qux non funt in primo membro acquationum fimplicium, non furt nam hujus primum in primo membro acquationis affeftse hinc oriundac
:

membrum
funt in

conficitur ex primis illarum

membris
QJ fed

in fc

duHs.

Sed nequc

fecundo

membro, quiahoc efts o; fiquidem

dant faftum

>;-+-

&c, mukiplicando

X =5

.*c-*-f*

O}^-4-,GzS c vj x-4-$ zz v &c.

d

AD
dant

AP U ?

I.

multiplicando ordine hocc fafta , habetur XZ; :=: o vir &c. z=t o. DeTunt ergo prorTus in aequatione compofita li5cc ideo non cxprimit omnes conditiones problematis. terae TJ quse atet autcm utrurnque fieri Tecundum Utrumquc eft contra hypothefim. fi id eft A: i7 afTumanrur Faftorcs fimplices form , hypothefim tcquatio poteft habcre tot radices, quot dimcnfiones. nam ha: ex prefix per totidem ip. Non autem poteft habere p lures

fuccum
.

Z3

\>TF

Sec

&

>

>j

o>

>

asquationes fimplices inter Te multiplican deberent, ut conficiatur a;quatio ;i 44. &c. complcftens omncs leges problematis (Tom. I. Seft. III. Cap.l. hinc oriretur arquatio plurium dimenficnum ,quam propofipag. [ 1 2. &c) ta. Quarc propofita haberet minorem dimenfionum numerum, per hypothe non minorem quia exponere debet omnes conditioncs problematis. fim, 20. Nunc, fi arquationcs fimplices fint forma? x at o j id eft fi om

&

&

a. nes radices fint affirmalivae, (nam fi x , atque profcfto eft x ideo omnes reales (N f 12. 15. ); tune arquatio hinc oriunda habcbit omncs terminos aliqtiam fedem numero imparem occupantcs (primum , tertium, quintum,Teptimum , 6cc.,) affirmatives) reliquos autem negatives. (Tom 1. Seft. I. Cap. V. 114. pag. 28; Sc 77.79. pag. 11.).

&

s,)

N.

Nam

omnis terminus, prxtcr ultimum , eft aliqua potcftas quantitatis x (Tom. I. Seft. I. in. in. pag. 28.), quas eft Temper pofitiva, Cap. V.
N"

&

quia radix
ciens tcrtii
6bij

A;
,

binorum, quaternorum , Tenorum 6cc. Faftorum fccundoium (ibidem 114 )} quo: fafta Tunt pofitiva, quia Faftores Tunt quidem ncgativi, Ted numero pares aggregatum ex faftis pofitivis eft pofitivum. Sed coefficiens termini Tccundi , quarti, fexti, &c, eft ordine aggregatum ex Faftoribus Tecundis, ex Taftis ternorum, quinorum, Teptenorum, fingulis 6cc. Faftorum Tecundorum , qui Temper numero impari Tumendi Turn, atquc ideo Temper prasbent fafta negativa.

Coefficiens primi termini eft unitas; coeffiquinii, Tcptimi, &c. teimini, eft ordine aggregatum ex faeft pofitiva.

N.

>

&

21. Si vero tequationes fimplices, fint formic x -+- a r^ 5 id eft fi om nes radices jequationis affeftae fint negativa:, aequatio habebit omnes ter
Tc patet. 22. .^Lquatio, cujus omnes radices Tunt pofitiva, aut omnes negative, Temper completa eft, vel nullo termino caret, quia non Tunt in coefficientibus fingulorum terminorum fafta contr-ariis fignis affecta, quse Te mutuo

minos pofitivosj quod per

deftruerc poflint.

tem numero m-+-

do primum eft & Tequens eft -H. Succeilionem autem dico, quando figna duo proxima Tunt vel utraquc pofitiva, vel utraqtie negative. in aequatione, 24. Sunt, cujus radices Tunt omues pofitivse, tot permu-

25. ^Equatio completa ordinis ?, habet radices numero w, terminos au r. Quapropter fi ea omnes habeat radices pofitivas, habebit fignorum permutationes ad numerum fi ea habeat omncs ra j dices negativas, habcbit Tuccefliones ad eundem numerum m. Signorum autem permutationem voco duorum fignorum proximorum alternationem, aut contra, quanquando nempe primum fignum eft -+Tequens eft ,

&

6>:

tatio-

J4

COMMEN74RIUS
&
m

in rationes, quot radices} scquationc , cujus radices funt omnes negativse, tot fucceffiones quot radices. zf. Sine in y n\p-y numeri integri&pofitivi, fit non minor quam -+-; &. fit numerus Fa&orum omnium ac ruibeanttir omnia faba diverfa ex

&

>

Factorum diverfomm numcro w, atque haec fingula ducantur in ahquod fa&um ex p Fadtoribus, qui non funt in multiplicandis ex n Faftoribus, hinc oriemur omnia iacta diverfa ex 0-4-p Fa6boribus, qua: poiTunt
fa<5hs

complec^i Faftores poftremo fumtos,

Ex.

gr.

fit

zz 8,
c>,

&

omnes Fa6bores

fint

a; b;
ponatur n
r=l

d; c;

f,

h;

p; omnia fafta diverfa ex Faftorum diverforum numero,erunt Faftorcs ipfi, e quibus eligatur unum a ; manebunt Fa6lores diverfi, prxterj, ad nu me rum 75 nempc
I

mi

qui

fi

ducantur

in rf, fient

feptcm fada
AC-,
ad>

in

quibus

eft

nempc

ab t

ac; af; ag\ ah.

,

Nunc

feptcm

rcliquis

eximatur b
c>

manebunt fex Fa&ores

b.

diverfi

d;

e>

f; g;

qui finguli du6ti in b dabunt fex fa&a ex binis Facloribus continentia b

id eft

bc

bdy

be-,

bf-y

lg, bb.

Paritcr, omnia facta ex binis, in quibus non eft a, funt

be-,

bd; be-y bf\ bg\ bb. Cdy CC y Cfj Cgy Ck.

de-y

df\ dg; db.

eh
ef> <?,

J&

>

ft-

ducta in a, dabunt omnia fafta ex ternis Factoribus comprehendenria facile intelligitur de fuperioribus faftis , quae Hunt multiplicand Fadtorem unius dimenfionis. ex binis FaSumatur nunc factum duarum dimenfionum ab j omnia ftoribus carentia turn turn 3, funt ,

qux
a
.

Idem

facl:um aliquod per

fa<5ta

<*

cd;

ce-y

cf;
<if;

eg-,

tb.

fie;

dg; dh.

cf; eg; eh.

faftum j3, habebuntur omnia facta ex quaternis, qua: fi multiplicentur per complectemia fa&um ab. Et fie de cetcris. Factum conftani Evidens autcm in genere eft theorem* propofitum. ex Factonbus diverfis, nwnerop, fit A j & omnia fa&a diverfa, qua: contrunt &c. fici poflunt ex Fadoribus diverfis, fine B; C } D* ADj AE ; &c. dmnia fafta diverfa, quse haberi poprofefto Fa^ioribus diverfis, 2c qu^ continebunt idem faftum A. terunt ex Omnes Fa&ores divcrfi funt numcro m ; ex his aufcruntur Faaorcs nuFaclores divcrfi p, niero/?, ut conficiatur faclum A fuperfunt ergo omnia faqui.. eni jungcndi funt, quot modis poflunt, ut obtineantur Horum autem numerus Sec. Ej
E>

AB>

AC>

#-*-/>

>

aadiverfaex^Faaonbusi Bi Cj
eft

D>

wp
I.

mp

......

-p

n-\-

ut conftat conferendo numeros icp.

Scui.

Se<5t.I.

Cap. V. pag.

2.7.

&

Tomi

Ergo eadcm

leries
i
2.

m
i

m ~p

p
5

t ......
.

n w

-\.

i_

cxprimet numerum faclorum diverforum AB; ACj ADj AE; Sec. D ; E ; &c. ex n Fa6loribus , mul 1.6. Si vero cun&a fata diverfa B ; C tiplicentur per a unttm ex p Fa6loribus ipfius A , tune habebuntur omnia faclra diverfa ex -+- r FacTionbus, CJUIT: ilium Fa<5lorem a compledi poffunt; ncc complcc^tuiuur reliquos fadrorcs ipfius A.
>

Sine, ex. gr.

cde\ cdf; trig; cdb, ccf; cc*; ccb-

d<f-,

Je;

tick;

y t cfe- tfb; d[g- dfb\

cgb; fob;

omnia fa&a diverfa ex do ex o6bo Faftoribus

ternis

Fadcnbus,
;

qua: obtincri pcflimt multiplican-

a; b; C; d; f

f; g; k;

confident ncc tamen compleftunrur Faftorcm b. Si vero eadcm facia ex ternis ducantur in 3, obtinebuntur omnia faci.i diverfa ex quaternis quae coiupledi b , pofTunt nee tamen comple^tuniur a.

ss ab. fex pofteriores; 6c fit Ilh fafta ex ternis ducl:ft in /?, omnia facia ex quaternis, qua; compk6ti poflunt Faftorem j,

Qiiod

W
Quod
ribus
,

COMMENfJRIVS
fi

fa&um A
haberi

quas
in
,

ducantur

Fa&oeflet unius dimenfionis, omnia fafta ex .. nos ex m--i Faftoribus, poffunt multiplicando habebuntur omnino omnia fafta diverfa ex w-f-i (aut a)
,

&

Fa&oribus

qux complcctumur Fa&orem A

*i 03 y; $;

(aut a).

&C.

17. Si

diverfa A ; Bj ribus fa&is *9

omnia fa&a diverfa ex pFactoribus diverfis,ducantur in omnia fa#a C j D &c. ex Fadoribus diverfis , qui non funt in priounum idcmque fa6lura ^^T, repetitum invc/3; y, S; &c,
>

metur

toties quoties indicat fraftio

Ex. gr. fitp ^3 3 r^ 4, atque ideo -t- w =3 7 fa&um abcdcfg ex feptem Faftoribus diverfis, componetur ex uno fa&o ternorum Fa6torum,
;

&

ex uno quaternorum, modis 3f

g;
.

^
.
.

LJ
abg
bcf
.

7
cdcfo

nempc ex
befg; ace,

cdfa; abf cdcg; ccfg; abe bdrf; ade bcfg-, adf bdcg; acg bfdf; aj bcde\ bed aefg\ bee adfg*, ffg acef; bef *cfg , bdf acdg^ beg acfg; bdg a bdg; ccg . abdj\ edf abef; cef abeg y cdg abed. abcf, dfg . abce-, efg
.
.

aid

acd
beefa

acf

bceg\
.

adg

aef bcdg$
.

adeg\ beg adcf-, bde. acdc; cde abfg\ acdf, bfg aide; def efg abcg; dcg*
.
.

Sic autem demonflrari potcft theorem*. Hujusmodi faftum habebit omnino Faftores /?-+c quibus Tumi debcnt w quot modis diver/is fieri poteft, (ut nempe habeantur omnh fafta diverfa ex w Faftoribus) 5 fed c quantitatibus numero p n, fumi poflunt /;, modis
,

+
i

p ^.n
i.

.p

-Jr-n --

.p-*-n--2.p-*~v--3 ...p+i
3.

L.

4.

Harnm combinationum
in
,

qucevis dat fuftum ex n Fa&oribus, quod factum ex p Fa6toribus, cui non funt in primo fafto, dat ftctum ex Faftovibus quod faftum erit femper idem,quia iidem funt Fa6torcs -4-p & -*-p. E-rgo idem faftum repctitum invenietur modis &c.

Obfervandum, quod idem modorum numerus invenirctur, fi confiJerarctur faftum ex p Faftoribu ;, qui defumuntur a totali Faiftorum numero Tune cnim numerus hie diet, ponendo n minorem quam p -j- p.
1

p^n - -i
i
.

+ ni
3

...p-t-i
...
i

p
#

p
-4-

T
i

-. ^

...

n-4-i

-+.

n-^-i

...

-+-

p,

ubi uniratem a:cuat fra6lto

AD
p
.

C
.

AP V T
-

II,
4-

p
-+-

2.

...

.-*-$

is

quae unitas cum per multiplicationem non mutet numerum cui junfta eft, relinquitur qualis crat in pricccdente j cui facile aptatur idem ratio-

N.

cinium quando p minor

ip.
Si

eft

quam
\

n,

numerus alteruter n tune omnia facta diverfa ex w

rcs qui ab
iis

vcl/>,

unitas, ~ puta p n Fadoribus ducta in

,

fiat

&

fit;/-+-i

m-t
Quan-

fingulos Facto-

abfunt

doquidem

fractio
i

N
n
.

pnebebunt idem factum

n

w... ies repetitum.

18. tune fiet

n-\i

n --

2.

f
...

2-

.2.5
in
.

7~

^.n

z.n

j.

qua ad unitatem revocaiur

.

fraftio

n
5

i
.

--

2.

-- 3

....

i T

4
m.

....

w-3-

i.

i.

manct ergo
30.

Quando radices omnes funt rationales oftenfum eft Seel:. I. Cap. V. N*. I. cfle coefficientem cognitum feeundi termini fummam 114. pag. iS. Tomi omnium radicum coefficientem termini tertii fummam omnium factorumex binis radicibus; coefficientem quarti termini fummam omnium factorum
j

in gencre coefficientem termini locum n occupantis in j i radicibus. omnium fa6torum ex n Nunc vijequationc efie fummam dendum eft quid accidat quando radices aliquze funt irrationales, quando funt imaginarise. Ex eo quod cocfTiciens termini feeundi eft fumma omnium radicum, 31. fluit hunc coefficientem efie vere fummam , 1! radices lint vcl omnes pofitivar,

ex

ternis radicibus

&

vel

omnes ncgativas
>

aliqucc negativze
id ell

Sc
fi

cum

ncgativum negativarum , c contra. 32. Ideo, fi fumma radicum pofitivarum xquct

,

fumma radicum

fed efle diffcrentiam , fi radicum aliqux fint pofitivas , hanc differentiam habituvam lignum fummae majoris} pofitivarum fit major quam fumma radi

fummam radicum

negati

varum coefficiens termini feeundi erit o , aut deficiet terminus fccundtis, Et fi terminus fecundus deficiat , jequalis erit fumma radicum pofitivarum fummx radicum negativarum. Secus cnim fupercfTct harum fummarum dif
ferentia, 6c coefficiens feeundi termini non pofiet etfe zz o. de coefficientibus reliquorum ter33. Idem, verbis mutatis , intelligitur

minorum.
34. Quando c^quatio libera eft fc deftruant in coefficientc feeundi

ab irrationalibus oportet ut irrationales termini , fi quse funt in Fa6toribus.

n
n
erit

?f.

Si eft
II.

a->r

b VA. =3

c-v^V Bj

a zl

6c

bV&

dV%.

Non

18

COMMENfJRIUS
Non
cnim, fed, ex hypothefi
n
fi

fieri

poteft,

fit

c-+-f,

&

t ZZ e.

crat

1%

ft

S3 c-t-^KB} erit J

* -f-

/A
n

efyE =3 o S3 tf-h^KA
n n

Fiat nunc ut b ad

</

fie

t/B ad

VC;

eritque

bVC

33

dVR
>/A

ac

+b

(v

- VC)

=3 03 vel

^3

^C

id

eft

differentia

duarum furdarum xqualis

abfurdum.

36. Fortius veracftpropofitiofiv

no B^
V

quantitati rationali,

quod
ft

e/t

Atunc

enimj-f-3v/ A

dVh zZ

o^

&
37.

Quare
Sc

fi

polynomium aliquod

e pluribus furdis, fitque totum polynomium tionnlium turn irr.itionalium pariter feorfim o.

conflct e pluribus termini s rationalifumma turn ra-

^oj

crit

fi 58. polynomium conftet 6c pluribus terminis renlibus cc pluribus imaginariis , fitque totum polynomium 03 fumma imaginariorum pariter feorfirn^! Q fumma realium feortim Oj ^p, Radices imaginari^e revocantur (per N-<. 10.; ad fbrmara

Eodem pato oltendemus quod

&

radices reales, ut conftat, ad formam-

ubi
vel

w&

incomptexx,

nem
ticis.

funt quamitates quxtibet, vel rationales, vel furdas ; complexarfed reales. Earum formam, qua conficere poflint a:quatiofolliciti de.

rationalem, mine Ron qucerimus, tantum

radicibus quadra-

40. Omne faftum ex pari numero Fa5lorum , quorum finguli continent quantitatem wv -f-p, complectiiur rationalem ipfius nV-+-p expreflionem, nempe faftum ex binis fecundam, e quatcrnis quartam, e fcnis fextam &C; potcilatcm ejus radicalis vel primam, fecundam, tcrtiam, ipfius p. 41 Omne fatum ex impari Facborum numero complcclitur ipfmi radicalem; nempe fumma radicum, ipfiim radicalem j faftum ex ternis, quinis, feptenis, radicalem eandem du6bam in ejufdem fecundam, quartam ^ icxtam &c. poteftatem.

41. Si qiuinuras furda eft realis, ejus potcftates

fitiv;u,

omnes funt
1

rationales

feu

fit

+KVp

feu

V>.

Eftenim

(+r

Kp)

5=!

lr

-p

poScd

AVCAPUriL
funt irrationales pofitivoe potcf;Ates imparcs
_+_#j>

19
r
fit-hVj>i

fi

nam
.

(-*-nVp}
.

& &

negative

fi fit

nVp t quia

nVp]

S3

45. Si
tes

eft rarionalis

negative &
(ir

quantitas furda eft imaginaria &-rnumerus par, quantitas n p pofitiva ; fecus vcro rationalis negativaj ita ui ejus poteftafccunda, quarta, fexta , odava , decima, duodccima 6cc; fine alternc
pofitiva:.

Nam
i

i)

S3

-4-

=3

(ir

i)

-4-

.1=3

-*-*.

Harum
a

vcro exponcntcs funt

z.rj 4 s5 1.2;

<5

^5

1.35-8 ss 4-ij 10 S3
itaque eft, ordine

rs3

ijrs^ijr^ 3;r^4irs3f;rs3
&
&
2;
s

<$

&c.
p)

44. Si quantitas furda eft imaginaria, 8c r numerus impar,eft (irV Sit enim r S3 alterne pofitiva negativa. quantitas imaginaria
~
~>-~ .

erit (ir
j

.~p

Cum autem

fit, ordine, s s3

s3

2v

n* fed ipfas 4f. Si arquatio

o S3
fit divifibilis

_
^

S3

c. hi
r

reddent ipfas -+-*

alterne negativas 6c

pofitivas>

alternc pofitivas 5c negativas.

-f.

NX -+- Mx

H- L.v H,

K.\"

-f-

Ix y

-4-

Hx

-i-

5cc.

per x-f-

m-*-nVp S3 o

crit divifibilis

etiam per x-t-w

-v-

V^.

Cum

enim

acquatio propofita dividi poflit per

^3

-m

Z-

nVp ,

&

eft

-m

x -+-m
-

p si o, eft

E r g ea fubftituta pro una radicum sequationis. nihilo aequalcm. Sed h^c fubititutio prxbet
os3

AT,

dabit quantitatem

Eft ergo

(N

9
.

35-.)

10 b rs

MME N fAR
-+;>

MmnVp

L(

quac xquatio dividi poteft turn per -\~nVp , turn per utraque radix hujus tequadonis. 46. Obfervandum non ideo confici pnfTe, ergo nVp cequatio non compleftitur omnes conditiones problematis
pars propofitx , qux omnes compkclrebatur. 47. Eadem propofitio demonftrari poteft ctiam ex eo

~
,

wv^p.

Eft ergo

nam cadem
fit

cum

tantum
pars

quod

ipfr.

^ O

continent tantum potentates pares ipfius

- NwVp

-j-

l/p. Ergo hsec eadem pars altera imparcs cjusdem Turn vero Vp, cominebit tantum ejusdem potcftates pares. feu obtinetur omnino eadem, feu ponatur -4- nVp utraque arquatio nV$. Ergo 2cc. 48. Si quantitas realis ~^nVp fieret imaginaria +7 nV p t requatio orirctur eadem , practer aliquot figna mutata fccundum oflenfa N 42.. 45. 44. Qu fignorum mutatio vim praecedentis non infringic. Jgitur o, eadem habet 49. Siqua jequatio Fadrorem habet x +7 m -f- nVp etinm Faftorcm .v +7 wKj) z^ o 8c fi qua sequatio Fa6torem habet x 7 w 4- V wv j? =3 o o , eadem. habet etiam Faftorcm x +7 w p

omnes
divifa

poteftates

iMww/p -

V^j
tiyp
-j-

altera vero pars

L($m

n^pVp) -+ &c.

per-

Sc viciflim.

Idem ctiam
per x pofitam
,

oftendi poteft. Quoniam aequatio propofita dividi potefl ^7 m->r~nV+^p =; o, una e quantitatibus folventibus iequationcm profie

tes

continctur in hac xquatione fimplicij ergo etiam alias quantit.ihnc necefTario junftx funt, fiquas funt , folvunt xquationcn o , neceffario .v nV +7 p propofitam. Atqui ii x +7 m -\- /ir p xv +7 zm\- +- mm 6c nn.+^p. Hujus autcm a-quationis radices nccci;

qux cum

im^

rio funt
.

4- nV-j^ p 6c .v zz; +1 w i7 p- Ergo &c. Qiiare hujusmodi xquatio dividi poteft per Factorcm trinomialem
.v
i
2.

+1 m

--

xx 7^7 mx 4- mm ^L vvp

:=:

o r^ (x ^7
funt

-H

V+7 p)
,

(.-c

Tune autem \-nVp. -nVp =:

fi.
-

tur 4-

>/;;/>

quia 4-

wV p

fz. Factor trinomiaiis

- - ~ nV~p N
fi

radices

realcs

habebitur
.

nnp.
.

Scd,

(i

radices

-nn

funt imaginaria:, habebi p =5 -f- p.

fo. fcmper eft realis

&

nnp

nam

immunis

rajicali

quadratica V+jp. 5j. Ex demonftratis fub

tio

*.47.48. fluere videturquod abfurda eft sequapr&bens unum e duobus Faftoribus ibi defcriptis, & non alterum Ideo qua arquacio comperiatur habere radicem unam *^: -^m^r-nV^p^
aur

nut neceflario habebit aliam 3

~
,

prxbens

at

;=:

w -{-

+7p

Tw -- n*/P & excludens

ordinis imparis f4. ./Equatio

i;+-

nut falfa crit hypothefis t J3 r=; +r w ir p. haber ultimum tcrminum conflatum

>

ex Faftoribus 2.; -f- i. Ergo jequano ordinis imparis, habere Fadtores omnts formae poteft

fi

rationales eft,

non

Nam

ultimus terminus necefiario e(Tet irrationalis. Quare omnis asquatio ordinis imparis habet frit em urum radicem realem, & , fi plurcs habct rea es, earum numerus cil iemper impar. ^Blquatio ordinis paris 2.5, habet ultimum terminum conflatum ex Fa&oribus numero is. iladcm confici poteft ex s Fa6toribus trinomialibus defcriptis N. fo. Sed ubi radices fingtilorum Faftorum trinomialium funt imaginariae, hi Fiiftores ultimum tcrminum habent pofitivum. Ergo f/. Si a;quatio oidinis paris zs habet omnes radices irmginarias, habet ul timum terminum pofitivum. Et fi xquatio ordinis paris is habet ukimura terminum negalivum, ea habet laltcm duos Fa&ores reales, formae
f f.
5"6.

x+Z m-\-

~
n<Jp

& x^ m

n^lp

f8. Sed ultimus terminus Faftoris trinomialis hinc orti eft ttf) 9 fupcrat n\ p, vel quando utraque radix cequaqui pofitivus eft quando v p, ell tionis J+ ni +7 6c fi hujusmodi clTent omnes ultimi ter pofitiva-,

mm

mini
nis

omnium Faftorum trinomialium

darent ultimum terminum acquario-

& x^mIgimr

compofita: pofitivum. Ergo , quando uhimus terminis xquationis compofitse, ordinis paiis, negativus eft, ultimus terminus unius fidtem Faftoris trinomialis negativus ell, acque ideo m eft minor quam n\ p. Tune o dat x .nitcin x-^m -\-n\lp n ^p, qu^ radix eft negativa; +1 m o prxbet x zz +1 w-4-v/ /, qusc radix eft -n\p politiva,

fp. Omnis xquatio ordinis paris habens ultimum terminum ncgativum , habet faltem duns radices reales, alteram pofitivam , alteram negativam. 60. Cum vcro ukimi termini Fa<5torum binomialium, formic g/y, dent

fatum pofitivum,

fi

eorum numerus

eft

ultimum terminum negativum, liabere radicum realium numerum impariter parem , ncmpe duas, quod oftendimus, vcl, fi plurcs , auc kx, aut dccem, Sac. nunquam quatuor,.
ordini paris is, habens

omnem xquationem

par, negativum

fi

imparj conftat

61. Qujevis radix rcalis

-

geometrice poteft detcrminari

^

quarrcndo

-i medias proponionales inter unitatcm

inter
i

&

A.

Sic

BU.duannn proportionalmm
i

inveniiur pri-

6c

A,
ut

ell

enim.

ad v

ut

ad

/AA

\/AA ad
3

^ A

COMMENfJRIUS
Pariter

VAj

A &c,

eft

prima trium, quatuor

Sec.

proportionaliura

inter, 6c A.

vel per curvarum interfcftioncm , vel mecha* nice per inftrumenta, poflunt fcmper inveniri. Licer ergo quamlibet quan-

Has mediae proportionates

titatem realem exponere fine figno, emmfi non femper ex datis in acquatione liccat exponere valorem incognitas fine figno , quinimo etiamfi aliquando nullo pafto poflimus exponere. Aliud ell asquationem folvcre, invenirc ideft exponere per datas in requationc valorem incognita:, aut pro incognita: poteftatibiis quantitatem fimplicem, cujus poteftates refpondentibus,reddant a^quationem nihilo acqualem, aut tandem qux jurt6ta fimbolo incognitae per fignum aptum, icquationem dividat fine refiduo: aliud eft inquirere quid accidat quando oinnes radices asquationis funt
pofit<

les.
r* r*

62..

Cum
fieri

poni

poffit

VA

zz a, quando

VA

eft

quantitas realis

patet

VB ir i C ir v Dir 6cc. Nam ex N. quando VA LXXXIII. Seel:. I. Cap. VIII. Tom. I. pag. 76, omnes radicales revocafi ri poflunt ad eundem exponcntem w. Singular radicales exponi poflunt ne figno per |3j yy ^, & harum aggregatum per unicum fimbolum, quoidem
pofle

modocunque ea 63. Idem fieri

jtmc"ta;

fint

per figna

-+-

& --

poteft

quando funt radicales radicalium

ut

fi

effet

^
Nam

V(C-D-h!/E));exgr.fihaberctur

inveniri poteft valor ipfius

n

VE

*; deindc valor v^(C

D-t-)

/3>

ac tandem valor ipfius v (BirS). 64. Ponamus igitur asquationem ordinis les, conflari ex xquationibus fimplicibus
A:

habentem omnes

radices rea-

-H a

~
o>

x -f- b

zz oj

.v -t-

O)

-\-

zz o

&c

donee numerus

Fa<5borum
,

fimplicium

fit

feu adfint radicales mera:

feu radicales

&

w, quandoquidem hoc
x
zz
1

fieri poteft, rationales, feu meras rationales.

l

6f. Conftat coefficientem fecundi termini, vel

eiTe

harum fum-

niam
-\--+6<c

A
fummam
factorum ex

& coefficientem
binis
,

tertii

termini, vel ipfius

efle

nempe

8cc)

-t-

&c. ss B

jD
66.

c
:=3

AP ur

iL B

X3

Nunc

dico quod
fit

fi

o, erit, in hac hypothefi,

quantitas ne

gativa.

Enim

erit

a zz

cf

Sec.

(b-cdef-g
-4-

Sec) in

See) =!

Scd

in

hoc quadrate complexo

-

fimplicia, ideft

-bb-3

&

negative, fUnt negative fumta quadrata

-

ff,

dd-,

ee-,

ffj

&g>

gative

2c prarterea bina re<5langula fumta, idefl

ex fingulis

in

ftimmam fequentium,

pariter ne

&c.
reclrangula , fed fimpla 6c pofitive fumta, funt in reliqua B. Manet igiuir omnino in h*c hypothefi, pro B fumma parte coefficientis

Atqui cadem

quadratorum
67. poteft
Tint

&
;

rec~rangulorum negative fumtorum.

Hoc ratiocinium fe extendit ad alias hypothefes fecundum A :=; o qux tandem ad duas revocantur. Nam
fieri

quas eflc

Pri mo

potcft ut quantitates a; b\ c, 6cc. in coefficiente

fignis -+.

utcunque
fieri

&

junfta:

Secundo

binse, ternac , zz g-*-b &c , a -\-b 68. ftatim,

so s
,

Nam

poteft, ut esc fe deftruant per partes, quemadmodum, fi o =: c-\-d e-+-f quatcrna; &c. fe deftruant, ut fi fit a -+-b vel a -+- b -i- c z^ o d -+- e -+- f zz g -f- h -4- / &c vcl c -\-d -t-e zz / ~*~ -+-h~+-i 6cc, 6c fie de reliquis.

quomodocumque

erit erit

eorum aggregatum
etiam

addendo

o. conllai ex hypothefi, ex qua eft A fcmper eadem invenitur fumma faftorum ex binis, ut poftea videbimus. t?nt quantitates a\ b; c; Sec in coefficien69. Qiiomodocumque junctx te s o , ex- omncs, prxter earn qua? reliquarum fummce ponitur sequaex. qr. prater J, habebunt in valore ipfius a figna contrar a iis,. lis

nihilo cequale, ut patet quia aequalia xqualibus a -+- b _H c

,

has quantitates fc deftruant, femper fi a-*-b o o^&c-t-d

-4-

rum idem

&c s o. Tamcn non

Cece-

>V

qurc
ni&.

habebant

in.ipfo coefficiente

A,

ut patet

per regulas tranfpofitio-

Ex.

gr.

fit

14

MME N?A R
o

S
-+-

-t-

c-hd
crit

/-+-^

cc

a z3
70.
figna

_3-hf

d-

--

Sec.
rf,

Semper
oppofita

igitur rcctangula poft fubftirutionem valoris pro

iis

habebunt

qux

prius habebanr.

Quod

ut pateat

ponatur

fumma

omnium
a
-4-

<x

A
binis crit
by..

fumma faftorum ex
a (b
*)

r^ o

:=;

-4-

- Et quando
3

atque idco a ss

s-4- ba,

-t-

<

fit

tf

(3

r^(

Habent ergo- -3*

partis

a (b

- --) in
)

(-t-3-

-) s

(3- -*)

-W-*-a*3
in

& for-

fumma faftorum ex

binis, 8c
,

valore prioris
;

invento per fubftnutionem

fupereft

B
autem
^*.
fit

bb-r-b&

figna contruria
.

&

haclenus

Cum

tius

quam

bb ad b Eft ergo

ut b* ad bb + b*

Ponatur nunc

a Z3

3(
13,

eft bb-4-aat,
.

major quam

i^,

quantitas negativa.
r-4-/3
binis
,

eft

a(b

Quia vcro

eft

tf

zz

fumma factorum ex
c -*/3) -t-

crit

<

--

b-+-c

|3)

crit

prima pars hujus fati,

id

eft

Habent
b(

traria,

& hadenus

c$ in fumma faftorum ex binis, c-f-0) Sc ergo -40-4-0) ac-f-<r3 in valore prioris partis a\^b <r-+-/3) figna con3(

zz

fc

-H if ,3

jS,3

&

fupereft

bb-*-bc

ubl

ADCAPUfll.
ec ubi quantitas idem rattocinium eft

isfi

iT
fupra.

33 probabitur negativa, ut
ut

Sed, per

bb ad b(- e

-f- ,3)

b(-

c -4- 3) ad

(-

c -4- 3)*

atque ideo
-4- (

c -4- 3)

major quantitas quam

erit

i(

c -4-

/3)

& -^ bb
-i-

ergo quantitas negativa

ib(
c

+ 3)

<rc

-4-

if |3

fortius, quant itas

c -j- 3)

-4-

b(

-- fr-k

f/3

33

33

qua dimidiata pars quantitatum podtivarum fumta eft. Conftat hoc ratiocinium extendi poffe in mfinitum, poncndo utcunquc
in

primo 3

ir^+T^j

deinde y

f 71. Quarc oftenfum eft id quod propoiltum fuerat hue recidit. carens fecundo tennino , habet tcrtium itegatiimm , Omuls
<J6.

($7.

&

quod

<equatio

_/?

omnes ejus

radices font reales.

jequatio carens fecundo tcrmino habet tertium terminum radices imaginarias. pofitivum, ea habet aliquot, fahem, Tumen fie oftendi potcft. Hoc neceflario fequitur ex demonftratis.
72..

Quare,

fi

Quando fecundus terminus

B
quantitas tune ergo

evanefcit, eft

-Ib+b*

r=i

a. (N.
eft

70.)

Ea

erit pofitiva,

quando #

minor quam
V(

um zz

bo,

- bb

erit

jj

- bat

bb.

Sit

^bb

^cc\

qux
75

quantitas eft imaginaria.

Ncque tamen dici poteft, fiquz fint radices imaginarix; in aequatione caret fccundo termino, ea habebit tertium pofitirum. a-quatio ^usevis
qiiJE

Nam

^-

Cx

r~

o
,

ducatur formula

in
eft

Factorem trinomialem

cujus radices funt imaginarix

6c cujus

Tern. //.

**

imx

-+-

mm
fit!

+.

nnp

:=:

f-

Ax

"*"

-4r-4-l

B*
r>

r
-fr

o &C

t-zmx

-t-imAx

-t-

etc
=:

-+-

&C

qua, ut evanefcat fccundus terminus, cfle dcbet A =3 ponendo in coefficicntc t-crtii termini 4ww pro-+-iwA ,
in

is,

iw

; quaredcletis dc-

Icndis,

fit

&
Sit

fieri

poteft ut

B B

-f/>

fit

major

vel minor,
G.
<x

quam

Vel, ex
a

N.

70, erit

quantitas negativa

eft

major quam b

zS ^x

VT

bb-*-cc;

&

ideo

<t

>

i:

^-

^(

quam

major eft ^bb -f- 4^^) fit imaginaria, nempe fi acquatio habens terminum fecundum cvanefccntem, 6c terhabere poteft radices imaginariaj. tium negativum, 74. Ceterum , fi fumma omnium radicum A zz o quia radices fe deftruunt binx, ternas, &c j fumma faftorum ex binis Bj ex tcrnis Cj ex quaternisD j 6cc. libera erit a tot radicalibus diverfis, quot funt xquationcs
fieri

poteft ut
^cc.

3^

Ergo

oriundae ex raaicibus

fe

deftruentibusj
-tr-d-tr-e

fie fi

fumma radicum
b-*-i-*-k -^

fit

A
ad
in

a -+.b-irc

-^H--J-

cc

numerum w,

& ponatur unatf

m

fummis 65 Cj Dj &c.

aequnlis
I

fummx

reliquarum omnium, crunt

radices diverf^e..
Si
fit

c-y

g-,

b zs

iti

ut habeantur xquationes ad numerum , minorem quam m, erunt in fum mis Bj Cj DJ &c. , m n radicales divcrfx. Quia ncmpe totidem ex-

terminantur, pro

iis

pothefi quod

N*. 70. ex generali hyex binis, quot funt ajquationcs pcSic erat culiares nihilo a-quales per bypothcfim.
7f
.

Practerea in A zz o, tot delcntur

ponendo valores fuos. valorc quantitatis B invcnto ad

faclra

S3

JJ

Sinunc

fit

^4-f4-/4-

:=:

:=!

/&4-/4- *-*-

dclebuntur
Sec)

3(0-4-0)

5cc)

& Tupererit
B
=3
J6

omnino

be

ec

dd

manebunt fola quadrata. Tune au Quaproptcr radicum numcrus eft par. Conftat autem hujusmodi mutatio nes in valorc ipfius B, non infringere vim ratiocinii fuperius allati. Hinc ctiam , asquatio rationalis nullum habcns cocfficicntcm fraftum, nul lam habct radiccm fraftam.
7<J.

fibinac fe dcftruant,

tern ncccflario

Nam

fi

ell

4-6 *-*+-

.....

4-

ftatim cocfficicns termini fecundi fraftus eft.

Si eft

A
.

^
.

44-54-^4.

nt
.....

w
n

4-

ent

fraftjo

-nn

in

cocfhcientc tertii termini

Si una fra&io

fit

acqualis pluribus

ut

fit

S3

^4-54-^4-

.....

Z _

2-

^.

ent

in

fractio

COMMENT4RIVS
C

acquatio cujus orancs radices funt affirmative , habet terminos altcrne pofitivos negatives j &: quod a:quatio habet omnes terminos affirmatives. cujus radices omnes funt negativx, tamen dici potcft, xquatio cujus figna alternant , habet omnes 78. Neque
;
<

Dcmonflratum

J eft N

f
20.

+-

Scc/

te

fV
&

n. quod

radices pofitivas^ quia potelt habere radices imaginarias

tivae funt,

quae neque pofi-

Nam

neque negative.
formjc

sequiitio quadratic*

---

a.x

+-

zz o
Si plures
fine

--

habet duas radices imaginarias, quando eft a* minor quam 4A. Equationc3 hujusmodi , in quibus coc fficientes fecundi termini ^&c. & ultimi termini lint 4- B j -f- C j 4 y y,-

/3j

-f-

5cc.,

inter

fe

ducamur

conficient

compofitam

cujus omm.i figna alternabunt,

mx

ut conlrat c fupcriorc demonftratione. 7P. Pntcft igitur hujusmodi sequatio oriri rum e radicibus realibus , turn c radicibus imaginariis, quin ex acquationibus limplicionbus , quorum aliqun: habeant radices realcs, aliquac imaginarias. 80. jEquatio rationalis omnes radices forimparis habere

gradus

nequit

m+-nVf>.

(N".

54.)

acquatio gradus imparis, cujus figna alternant, habet ultiSit enim ir-h- i exponens altiffimi termini, Ultimus ergo occupabit scquatio habebit terminos numcro zr-f- i. fcdem numero parem , conftabit ex impari Faftorum numero , quod etiam conftat ex eo quod ultimus terminus fit fa&um ex omnibus radicibus j at-

81.

Omnis

rnum tenninum negativum.

hasc

in Fa<5toribus fimplicibus. qui hse habent omnes fignum trgo &c. Si. Omnis ccquatk) gradus paris habet in cadcm hypothcfi ultimum terminum pofitivum. 85. Si omnes arquationis radices funt negativa;,atque ideo omnes Factores formas.
,

A; -j-

zz

Omnes

termini crunt poiitivi.

(N

10.

n.)
j

Scd cum radices quadratics: Temper fint bine, xqualcs & oppofitae narum racium, ut omnia figna fint pofitiva, effc dcbct forma:

bi-

XX +px +
cujus radices funt reaks
fi

pp fupcrat q, fccus imaginarijc, jequatio cu-

jus omnia figna funt pofitiva, habere potefc radices vel omncs realcs, vel omncs imagmariasj vel partim reales, pardm imaginarias.

84

AP UT

II.

omnia figna nee alternant nee pofitiva hint, lu84. Ergo asquatio cujus aut omncs imaginarias. bct aliquot radices pofitivas, aliquot ncgativas ex duobus Factonbus rationulibus. ^Equatio quadrauca oriri poteft
>

fi

ejus Factores fint imaginarii formsc

x-^m + n^

53.

o,

&

A;

+r

- n<j

o,

orietur xquatio

** +7 iwx
Si ejus

-4-

mm

+-

tittp.

Fa&orcs

fint

reales, 6c formac

x^m~*-)lp

zz oj

x;m

//>

^5 e,

orietur aquatio

x +7 im +
1

mm

tinp

:=?

8(5.

Harum

Kqu<\tionuon

teimini ultimi differunt quantitatc 101^.

87. ^Equatio quasvis.

^ ^.

1
Ax""

H-

Bx"~

^-

Cx

tt

~~ 3
-4-

DxB
,

~
w>

4
....

NX -i- O
4

pj o

du&a
x
K-+-I

in

x ^T^

fit

--

Ax

-h

-y

Bx

-4-

f* Cx

t
-4-

Dx

-4-

Lx

...-$. Ox"-t-#Om

,-.

88.

Qua

proptcr

fi

arquatio propofita refolvi potcft in Factores

erit

poncndo

a-y

by

c 6cc. cfTe coefficientcs acquationis

uno gradu
...

inferioris

x*

ax
in

4- bx*
>

-I

cx

&c

o
.

x 4- 3 ut conficiat propofitam ordinis Hoc tiocinium profequi licet quamdiu arquatio refolvi poteir, in Fa&ores.
hanc
cflc

&

ducl^m

ra-

89. Ouinis jequatio, cujus radic s hint reales, rcfokua in Fatores concipi poteftj ut conlrat ex terminis. CoNcipi inquam poteft , n*n rejbk

quia latet adhuc

methodus gencralis detcrmmandi radices arquationum ex

carum

coefficiencibus.
Si arquatio

habcat omncs radices reales, c ex ca exercer-pnntur trcs po. termini continui, quorum primus ultimas habcant eadem figna, Temper fadrutn c cocfEcientibus primi 8c ul mi t imini ex excerptis , niajus crit

&

C
3<>

MME N?AR
Nam

S
cxccr

quadnuo
pantur

coefficiente termini medii.

ex sequatione ordinis

ires

termini cominui

Erit

rs

+- *%

>

sa

w -H

/}

rs w -H

w &c

ideft , quivis coefficiens propofitae conftabit ex duobus cocfficientibus centi nuis cequationis ordinis n i, altero ut erat, pnccedente du6lo in ra

&

dicem rcalem

*.

Quare

LN

=!

atquc

MM
Eritque

S3

minor quantitas quam minor eft quam ww, fi In vel km // minor quam a.lm vcl nk , quam // , 6c minor quam /t; minor quam //. Sunt autem k, I; rn-y coefficientes cequationis inferioris, i $ nempe ordinis n qui finguli conficicntur ex coemciemibus cequationis inferioris Sc ordinis n 2 in radicem realem /3 j fiquidem a^quatio propofita radices omnes habct reales> & fie progrediendo per radices reales dcveniemus tandem ad sequationem quadraticam
* *rtk
,

LN

MM,

&

- -

du<5tis

In qua, fi $? fit minor quam ;, vera erit propofitio de acquationc trium dimenfionum; atquc ideo de sequatione quatuor dimenfionum &Ci cum veritas propofitionis in requatione ordinis ab ejus veritate in xqua, pendcat tione ordinis n i, &c. fi duo termini extremi habeant eadcm Atqui aequatio quadratica , figna, donari poteft hac forma

cujus radices font

quac reales non funt

nifi fit

>?jTnaior

quantitas

quam

4<Tj

Ergo

fortitis eft

major quam !; quando radices ejus asquationis funt reales. Sic *equatio 5? i. Hsec autem propofitio convcrti ncquit.

4
in

qua pono
<yn

mm

6 1 ac 6/w ,w 4 - - n*p ) zz 6m 6w*tt*p minor quam ^m^.^m* men ea a:quatio duas habet radices imaginarias x-{-m-*-n^

quam

.^m

quam wp, ita ~majorem & ^.m .^m* zz i6m* conftituta ut 6nf 6m minor quam
eft
i
.

-,

6m 6m
l

fit
1

minor
6
.

^r

i6"/%

^, Tao 6c

_t_

nV

p.

Si vero termini

extremi aequationis quadratics

ad

tur, habcrcnt figna contraria, nihil poflet confici.

Nam

quam random dcvcnia:quatio

xx

~T~

-f

habet radices fcmpcr realcs

VJ7l>

Li
feu
t r.carcm ^. Ut Ir.dicarcm
.

2*J

fit

^j

major feu minor

quam

duos terminos continues, r..ww, Cr^.l...imym,h uos termnos contnues, bcre cadem figna, dixi N. z^, cfle fignorum fucceffionem ut eijtlicarem duos terminos continues habcre figna contraria, dixi mutationem; nunc fuccefHonem vel mutationem ambiguc vocabo fignorum relationem. conftat ex fignorum rclationes .93. v^L-qtiatio ordinis H habet i-. P4. ^Equatio ordinis w, quam dicam componcntem , du6ta in Faftorem fimplicem formas x ir * , dat asquationem ordinis w-t-i, quam vocabo compofitam, in qua termini funt numero fignorum reJationes #-*- i; 3c termini quorum coefficicntes conftant duabus panibus , numero JNam bare acquatio compofita conftat duabusyfr/>^i, quarum una
;
:

N\

-*-!>

-*-!

-H

Ax

-4-8*

r,

^- C.v

,>

^Dx
T-.
.

1
...

-K

Hx

eil ipfa
>J

-4-A.v

-+-Bv
du6ta

componenss

-4.

^ n Cx

j
"i

-t-Dx

4.

....

^-

in x.

Altera vero leries.

tertio,
rcrici

jft eadem componens ducla in a. f ta vero difponendae funt hx feries ut pri mus fccundus tertius &c. terminus fecunda; feriei lubfit oromc, ftcundo, Hinc ultimus terminus iccundx quarto &c termino primz.
,
,
,<R

fequctur ultimum

Rx

primje, ut primus

,v"

primae prr^cedit; pri-

mum

31

C O
-j.x"

MM E N ? A R I U S
;

fecundx. Igitur primus & ultimus terminus compofita: funt incomplcxi; reliqui omnes complex! 6c quid cm duabus partibus. Omnium autem tcrminorum numcrus in compofita eft ablatis dtiobus, primo -+- 1 &: ultimo qui funt incomplexi, manct complcxorum numcrus #, qui pariler eft numerus relationum iignorum in componentc. Qiurcunquc fie relatio fignorum in components , manebit omnino ddem , fi componens multiplicetur per quamitatem incomplcxam feu pofitivam, feu negativam; fed in prima hypothefi figna manebunt in faclro qualia erant in componente; in fecunda hypothefi figna pofitiva mutaPatet ex legibus fignorurn buntur in negativa, & negativa in politiva.

mum

P5".

in multiplication. 96. Jgitur tot

&

iisdcm locis erunt

mm

fucceffiones turn mutationcs in

quot quibus locis eiant in componentc. p/. Atqui componens prius ducitur in A , qux qtiantitas Temper eft pofitiva. tot t iisdem locis prima ferics compofitx habebit mutatio Igitur ncs Sc fuccefliones, quot compofita, fi numerus locorum computetur ab Si vcro confidercntur exponcntcs ipfius .v, altiflimo tcrmino in utraquc. hi erunt in prima feric compofitJe auclri imitate , ita ut fi cxponentcs duorum terminorum fine n r, Sc n - - r i, atque hi habeant eadem in componente j termini quorum exponentes funt n ~r -+- i 6c n r iigna in prima ferfe compofitse habcant eadem figna. Si vcro tcrmfni quorum n funt n f ---i in componente habcant figna p cxponentcs p -*- i, c n contraria, termini quorum exponentes funt n p, habcant Et quidcm eadem crit mutatio in figna oppofita in prima ferie compofitx. in -+ , vel c -4- in id eft vel c utraque j pS. Idem conftat de fecunda ferie compofitx, fl Factor fimplcx fit pp. Cum autem termini fecundas fcrici in cornpofita uno loco promovcantur finguli, dum fecunda fcries jungitur primae ut compleatur xquatio com
fafto
,

&

&

>:--.

pofita, conftat tot futures in compofita cocfficientcs complexes, quorum hanc partcs habcnt figna oppofita, quot funt mutationcs in componente; fignorum oppofitlonem accidcrc in iis terminis compofiue qui habcnt cosdem ac primi termini fingularum mutationum in exponentes componentc. Tot autem in compofita erunt termini complexi , quorum dux panes habent eadem figna, quot funt fuccefliones in componente; 6c hxc fignorum fimil-tudo locum habebit in terminis compofittc, qui habent eofdem exponentes ac termini fucceffivi in componente , prxter ultimos cujufque fuccefTionis.

&

Ex.

gr.

fit

componens
B.v

A.x 8
in
-

-t-

- Cx 6
;
2

D.v H- E.vf

F#
}

F.vJ

H7

Gx
in

F* -+- Gx ; quarta ex quinta dcnique ex -+- G.v Igitur primi termini fingularum mu tationum , habent exponentes 7; f; 4-, 3; z. Termini, qui in compofita ex hac .v -4habent hos eosdem exponentes conftabunt duabus
v*
in -4-

-D

qua funt quinque mutationes, prima

E# 4

tertia -4- E-V- in

in -- H.v.

ex -- B.v
,

_ _ -- m Cx
l

H.v
6
;

fecunda ex

&

partiPi 8j

bus oppofltis.

Exponentes terminorum fucccflivorum

in

componente, funt

ADCAPVTIL
&

35

hinc dcmtis 7 ac f, (qui funt communes i ac o; 6 ac f, y, 8j 7. eft cxponcns uldhi rcrminis ac primis fingularum mutanonuin,) 6c o, (qui mi urminij m.ment 9; 8j 6; i, exponentes terminorum conftantium duabus Rcvera compofita eft fimilibus in compofita ut fupra.
partibus

&

^A
.+.

x,

+
-f-

B *A

-+-

B
,-,

-D _ C
IT

+
I

-H ah,

+C
<

_.

ai<

^-

-t-

vj

x1

hue repetenda erunt neganva, & contra. per x -- *, ficc

.

ioo. Si vero Factor fimplex fir X fed in fecunda pro Sic eadcm aquatic
>

A;

quae

fignis pofitivis

diximus de prima ferie, fcribenda erunt

multiplicata

novem dimcniionum

-*-

_ *A

+B

-C
B
x1
.o *G

x
~
-j-

-D
-H

,-f-E
H4- cd

*C
.v

*D

F E

^.G
-t-

,-

T ^H
r

101. Qiiapropter ubi cram fignorum oppofitiones in prima hypothefi , ubi erant fimilitudines, erunt oppo erunt fimilitudincs in hac fecunda 5

&

fitiones.

Sic exemplum pracbebat terminos in quibus X habet exponentes 9; Sj/J; T, eos in quibus x exponentes habet conftantes duabus partibus fimilibus;

&

y;

con ftantes duabus partibus oppofitis , quando nempe propofita dufta erat in .v-f-: nunc, (cadem propofita duels in .v--) termini, in quibus x habet exponentes y\ 8j i, conitant duabus partibus oppodtisi & termini, in quibus x habet exponemes 73 fj 33 2, conihnt dua bus partibus fimilibus. 101. Una radix ncgativa addita azquationi ordinis w, ut fiat tequatio oraddct unicam iucceffionem. Et ima radix pofitiva unicam dinis -4- i mutationcm. eaidcm funt mmationes 6c fucceffioncs in eompofita ab Nam, quatenus
j-j

4i

^j

2,

6">

4>

altiffimo

termino

ad penullimum S.v,

qux

funt in

tota eompofita,

nempe

ejus altifllmo tcrmino x ad ulumum S; fi radix eft negativa, una additur iuccellio in eompofita, a penultimo tcrmino sx ad ultimum S, tune fern per habet idem lignum ac ultimus componentis, aut penultiqui mus compoiitx. -Hoc autem accidit.
ao

quando omnia llgna componentis funt pofitiva. , quando funt quidem figna turn pofitiva turn ncgativa-, fed eft femper at minor quam coefficiens unius termini ex componente divifus per
Pritno

Secundo

coefficientem termini prctcedentis

pariter

Tcm. 11.

componcme

defumci.

Quando-

C
doquidcm
fi

MME N?AR
;

U
j

S
C*

eft

minor quam A

&

compofita prsevalebunt figna ieriei fuperioris, quse func eadem ac fi^na componentis (N. #4.) 101. Sed quando radix eft pofitiva, ultimus terminus compofirx habet fignum contrarium figno quod habebat ultimus terminus componentis hoc autem fignum idem eft ac fignum penukimi termini compofita:. Quarc in hac hypothefi addita eft compofita una mutatio a penultirao termino ad ul<Scc.
:

erit pariter Jgitur in

A minor quam Bj

B quam A 8c quam B minor quam C;

D
;

^ D

8t

quam

iL

a.C

minor quam

timum.
^Equatio multiplicata per Factorem x a habet ab altiflimo termino ad penultimum S.v easdem fucccfllones &C mutationes quas habebat compo
.v""

fita,

fupcrioris (N. loj. In hac hypothefi compofita hubebit mutationes

fcriei

quando prevalent omnia figna

,

&

looj
fucccfTiones
iis-

dem

quibus eas habebat componcns. 104. Qure diximus de toto iniclliguntur de parte.
locis
in

Tot

funt termini in

ad aliquem (F..E)x , quot in compofita ab altiflimo x componente ab altiflimo x ad F.v Quare tot efle pofTunt mutationes 6c fucceflioncs in compofita, quot in componente, intra hos limites. Quod ubi accidit nulla ncque mutatio neque fucceflio introdudta eft in compofita, ut ex terminis. patct i of. Ncque mutari poteft relatio fignorum in aliquo compofit.C termi no nifi is conftet duabus partibus oppofitis. Hoc autcm ut accidat , quan aut radix negativa , neceflario duo termini continui do Fator eft x Sint ergo duo termini jcquationis componentis habebimt figna contraria.
. ,
-+-<*,

continui ^equationis componentis

n
-4r

F.v

Gx
f~,

vel pro fecunda hypothefi.

T-,

FJV

H..

-^ Gx

e quibus cc c termino

prxcedente
n

Ex
_, Cv

fiant

x-4-ot,

duo termini continui compofitrc

JT

multiplicando per

Fx

r-,

r-fr-i

vel pro fecunda hypothefi

F*
T-,

r-i-

^ -f- Gx

Quando autem Faftor eft .v -- , aut radix pofitiva terminus duo termini compofuas habebit duas partes affcclas figno contrario, quando cominui ex sequatione componente habent cadcm figna. Sint ergo duo termini sequationis componentis
ic6".

Fx

w-t

ft

f
-4-

GV
f-\

vcl, pro fecund a hypothefi

n

^ w Gx
..
E.v""

-T

cquibus,

&

e termino praecedcnte

fiant

multiplicando pe/

duo termini continui compofitac

T*

r-t-i

vel, pro fecunda hypothefi

Fx
c nulla
fiat
.

.-,

r-t-i

^ n G.v

mutatio

in
.

turn

iof. turn

primo horum terminorum, fed ea

106.

fiat in

fecundo

107. Eft ergo

F major quam G,

G
atque ideo * major
in

quam

rr

>

& quan
ad

do radix eft ncgativa, mutatio quas erat

Ip.

componente ab ir
in

Fx

Gx

N.
-f-

i-cy

fafta

eft

fucceflio

compofita

quandoquidena

poncndo

..

^
n

-f-/ 5c

-+-

zz

termini compofita ficnt

;

H-i

vel pro fecunda hypothefl

A
ioS.

r n

r-f-

-* n

At quando
ad ir

radix eft pofitiva,

""

fucceflio quo: crat in

componente

106.) facl:a eft mutatio in compolita, fiquidem, ex fuperiore denominatione, termini compofitiC fient
G.v"

(N.

3<J

MMEN
, n

A R
r.

I
r

r-f-i

-+-/V

gX

vel pro fecunda hypothcfi

n

r-f-

iop.

Nunc

nem

introduftam

dico aut, quando radix eft ncgativa , nullam aliam fucceflioefle in compofita; aut fiquae praeterea mutariones compo-

in fuccefliones in compofita, viciflim totidcm fuccetliones componentis verfas eflc in mutationes in corapofita. Aut enim termini fequences componentis habent eadem figna ac terminus

ncntis

verfae fine

G*
Si TT
"

aut funt qui figna habent

contraria>

-HAT
r

omnes habent eadem figna,

*

Ix

-r
1 3

crit reliqua

3 *

K.v

-r r

componens
"

H 4

Lx

-r

____

/~\

Qx

Rx
rt

c 5

-r
H"

-4-Ix
fict
-

- - --K.v - - -L.v - - ^...-^xVR^H-S^: o n

T^

vcl in fecunda hypothcfi

n

/^

undc

arquatio compofita, addendo

-

terminum prxcedentem

r- 4
...

- R^ - Sx
1

aut in fecunda hypothefii

n-r

rT

n-r-i

nr-i

r,

-r-3

M r-4

^.
J

S.V

lam patmntur matationem.

ubi finguli termini conftant duabus parlibus habentibus eadem figna, nul Erat autcm mutatio in componente a termino
ad

&

Fx
gx

terminum

Gx

l ;

&

eft

mutatio

in

compofita a termino

ad fcquentem. Tot autem funt termmi in compofita quot in compo nente , a termino cujus cxponens eft w r i ad ulnmum inclufive. Ergo in utraque a termino cu|us r ad uhimum inclufive, una exponens eft n eft mutatio, idem lucceflionum numerus. Una ergo addita eft fucccflio

&

in compofita a rcrmino fx ad proximum^x Si qui termini habent figna contraria , ita ut reliqua aequatio
fit

componens

vel in fecunda hypoihcii

JDCAPUTII.
atquc ideo compofita

j7

-H
~G
4-Hv"

M
vel in fecunda hypothefi

4-S

-4- I.V

-t-H

...

-t-M

...

aut figna ferici inferioris in termiaut prarvalebunt nis quorum duae partes habent figna oppofita. Si prxvalcnt figna feriei fuperioris, toe erunt in compofita mutationes 6c
figna feriei fuperioris,

ad ultimum quot in componcnte, ut luccefliones a termino^.v" c fupcrioribus. Si prevalent figna feriei inferioris , fiet jcquatio compofita
;j

patct

-r

n . hx.
erit

i
...

/.v

nx

j-t-i

rc-r-M-i

n-r-t

-4-w.v

OK

-*. .....

mutario totidemquc fucceffiones turn in compofita turn in r ad terminum, cujus expotermino cujus exponcns ell w -- J-+- i. Pariter una eft mutatio in utraque a termino cu -- r c ab hoc termino ad ultimum totidem funt sy jus exponens ell n fuccefliones in utraque. Ergo rurfus una eft in componente introdu6ta fucIdem per fe intclligitur de altera hypothcfi. ceflio. Tandem quatenus alternant termini in componcnte, ab illo qui primam mutationem in compofita, rurfus in hac nulla nova fuccelTto intropatitur ducicur, quia alternant pantcr in componente, mutatis fignis , quod conSit enim componens , fignis ahernantibus ad terminum flat c fupcrioribus. / 3 r usque cujus exponens ell w
atque una
eil

componente
n
-

a
-

nens

G.v

-r

T
-+.

H.v

-r
?;

r.

-r
r

I.v

3 5

T-

-+.

Kx
n
r

-r 3

4 %

ccc.

unde compofita
f n -4-/X

M-l

r.r

G.v

r -*-H#

_
-h

T n I.v

+-

kv
I

ccc.

+
&

F
,

aG
*

H
}

H- &C.
a.

& &

fit

per hypothefim
;

major quam r
PD).

erit fortius

major quam

CJ

quam

quam-- &c. (K.

fit

Prevalent ergo figna

feriei infe

rioris,

& compofita

-*-/*

/
&
ad
in

r-J-r

COMMENTJRIUS --r
.

terminum cujus exponens eft n r -- s. no. Scd , quando radix eft pofitiva, aut
,

utraque totidem funt mutationes a tcrmino cujus cxponcns

eft

to

nulla alia mutatio ihtrodu&a

compofita j aut fiqua: pricterea fucctfliones componentis facias lunc mutationes in compofita tntidem viciflim mutationes componentis facTtae
eft in

funt fucccffiones in compofira.

Aut enim lequentes

nus

in

componente termini habent eadem figna ac termi

prima hypo-

Gx
omncs
j

Si

aut funt qui habent figna contraria. habent cadem figna, erit rcliqua componens, in
,

quam folam
r
2.

perpendiilc fufficiet,
r
\ 3

T T

H.v

T n -+- I.v

H- K.v

Tr

%4-Lx

r
-

^v

, l

_,
-+-

Rx -4- S
fiet

unde, multiplicando per x compofita

n
r

-i

5c

addcndo terminum praecedentem,

gx

-t-Hv

TT

-hiA;

-t-K.v

t, J

-t-Lx

n-r-A,

r\
...-+-

_t_

Qx

t 3

-+-R% J H- SAT
"

-n

in qua prrcvalere debcnt

G
^-

G
r

figna feriei

inferioris, quia

I
i ,

pofita

eft

major

quam
per
,

oc

quantuatcs

7;

^r

VJT

-7 1

r? Iv

ccc.

temper decrcfcunt

Ny
ri
,

po.

Quarc
n
r
.

fiet
n

compofita
r
I
.

-4-r

-K/.v

gx
aurera
funt

kx

ix

y -KX

T.

n-r-

ix
in

...-qx^-rx -sx-aS
a

tot

fuccefliones
eft

no cujus exponens
componente ab
tatio in

in

compofita quot

componente
mutationes
ad /v

r ad

ultimumj
termino
ad F.v

tot erant
x"

&

termifuc-

cefliones in compofira ab
altiilimo
a

altiflimo

quot in

ccrmino

Una

ergo fupervenit

mu-

compofita

termino /x^

ad terminum
fit

fequentem^.v"

Si qui termini habent figna contraria, ut

2 quatio componens

-t-Gx

r^

unde
r-4-l

fict

compofita, rctinendo primum terminum

n

ic8.
x,
r-s

TT

-,

i
...

-f-Ix

4..

M.v

w-r-;-f-i

-t-Nx

-f-&c.

id eft

qu a
w

ncns

eft

a termino cujus exponcns eft n r- - s -t- z incluuve, prevalent

>i

r ad

tcrminum cujus expo(N".

figna infcriora

po.;

&

duo icquentes conftant partibus iimilibus,

r-4-i
r

gx

ox

/.v

-H

i
...

_wx

-r-4-i

H-.V

ir:c.

Jam totidem funt fucccfiloncs in compoiita ac in componente a tcrmino - -r ad terminum - - reft j-t- r. cujus exponens ell w cujus exponens In utraque eft mutatio a termino cujus exponens eft w- -r~ ~s -u i ad fequemcm cujus exponens eft n- -r- -i;&in componente rurfus muta Hxc mu s ad fequentem. tio eft a termino cujus exponens eft n - -r
-

tatio, aut Sc

componente, fi ncmpc fit-4-w-v* compenfabit mutationem jam introductam -t-fx"

fit
lie.

fucceflio in

-+-ox
n~

gx

aut ma*

nebit mutatio., ita ut

i
c>\

Tune autem

in omnibus terminis fequentibus Eruntque duo ultimi termini compoiicx vel

-+-

prae.v ale bunt

figna infcriora.

S.v
!<.

n
^>

vel
-t-

Sv
,, aR

-j-

habebunt fuccedioncm, quac comqui , prxvalentibus fignis inferioribus, penfabit novam mutationem introduftam. Quatenus vero pergunt alternare termini componentis, stlternabuot eciam termini compofita;, qui finguli conftabunt duabus partibus habentibus earr! o, terminus prcccedcns 6c terminus fcquens habebunt figna contraria , quare feu ponatur -4- feu pro termino una vaviatio. evanefceme, fempcr habebiiur una fucceflio

dem figna. Ergo 6cc. in. Sit mine (r G rp F) x

&

Subfumiimus terminos, quorum exponcntes funt in compofita n r^-\ i habere Sc n r femper figna contraria, quando nihilo aequalis eft eft n- -r. Hoc autem iic probatur. terminus cujus exponens in. Si compofita multiplicatur per Faclrorem .v-t-, vel fi nova radix introducla eft negativa, duo termini continui componentis, e quibus conficitur

terminus

(N

(>

icf.)

evanefccns compofita:, neceflario habent figna coniraria. continui termini cequationis compouentis effe pofIgitur tres

funt.

L
H- F.v
T,

^ n Gx
tres

4- fix

TT

unde

compofitnc termini

40

COMMENfARIUS
T,

M-l

FA?

^ K Gx
I I.

TT
-4-

Hx

G
n
r
.-,

T-,

Fx

-*-Gx

TT

unde
-r,

tres compofitce termini r--l

-+-

F.v

Gx
,-,

u vn H
-t-G

,,.E

F
I I I.
r

~^ Gx

TT

Hx

;;

undc
r-,

tres
r-4-i

compofitze termini
,, Gx
r

-4-Fx

TT n Hx

I
r

V.
r
I

Fx
-TI

-+-

Gx

.^

-t-

TT Hx

unde

tres

compofitas termini
.^ Gx

Fn

r-hl
-*-

-4-4-

T Hx n
.

n^. Quando autem sequatio componens multiplicatur per Fa6toremx , vel quando pofitiva ell nova radix introducta , duo termini continui acquationis componentis , qui conficiunt evanefcentem compofitas terminum,neceffario habent eadem Cgna (N. 106.) Igitur tres continui componentis termini cfle pofTunt.
I.

-+-Fx

T,

-+-

Gx
,

-^
-4-

Hx

undc

in

hac hypothefi
-i-Fx -4-Fx
t^ T?

trcs continui

compofita: termini
r
1

r ~*- J r-\-l

-4^.

^ n Gx
/

Hx n
tj

..E

AD
_ nr F#

.C

AP Ur
I I.

4j

^ n Gx

-H
+

-tj*~~ r v

unde,

in

hac hypothefi, tres continui compofitae termini

-+-

I I I.

_
H- FA;

-f-

GA;
,

s~,

HA;

2.

undc

in

hac hypothefi
-,1

trcs

continui compofitze termini

n

r _t_i

-+-

F.x

-f-

GA;

- Hv G
I

V.
w
r

unde

FJV

T,

GA?

^,

-f-

T H.v

tres continui

compofitas termini in hac hypothefi

^,

Gv

rj
-f.

H.v

Eft autem
fita

s
eft

p,

quia ponitur evanefccre terminus, cujus in

r.

compo-

exponens

114. Scd in duobus prioribus cafibus turn

112. turn

113. eft ^r

mj\jor

(N. po). Ergo a major quam j^. Qiiaie in termino hoquam rum duorum cafuum prac valet fignum inferius. Ponitur autem primus ter
minus nullam fubirc mutationem
infeiioris in
6c fervarc

H ^

in. in tertio termino compofitac idem quod fi hypothefi gnum fccundi termini in componente, atque ideo contrarium figno primi termini, quod idem eft in compofira 5c in componente 5 fed in fecunda hypothcfi, fignum feriei inferioris in tertio termino compofitae, contrarium elt figno fccundi termi in componente, quod idem eft ac fignum primi ter mini turn compofita: turn componentis. Ergo in his duobus prioribus caflbtis primus c ultimtis compofitae terminus habent figna contraria. In aliis duobus cafibus tuin iii. turn 113. fignum tcrtii termini Tom. II. F
.

fuum lignum

&

fignum

feriei

C O A/ A/ E
ni in

ccmponente ponitur oppofitum figno prioris termini turn in compotcrtius terminus compofita: conftat duabus nente, turn in compofita t ultimus terminus compofitae partibus fimilibus. Quarc Temper primus
-

&

&

habent figna contraria.

i

if.

minorum

Igitur, quando mcdius terminus cvancfcit, figna trium funt , vcl

horum

ter-

vel
y

*}
erit una fuc, ponatur-f-, feu hac hypothefi radix negativa intro

inrer
ccflio

qux
&;
in

feu pro tcrmino dtficicnte

variatio.

una

& radix pofitiva unam mutationem. xquatio habens omnes radices potitivas , atque idco omnia figna altcrnantia, muhiplicetur per Fa6torem x -4-, vcl auSi ha:c rurius multigcatur radice negativa, unam acquiret iucceilionem. plicetur per fimilem Factorcm, adhuc unam acquiret fucceifionem. Sec. 117. Si vcro xquatio habens omnes radices negativas, atque ideo omnia vel augeatur radice figna pofitiva, muhiplicetur per Facborem x Si haec rurius muhiplicetur per fi pofitiva, acquiret unam mutationem. milem Factorem, adhuc unam acquiret mutationem &c. Ergo 118. ^Equatio , cujus omnes radices funt realcs , tot habet radices pofi6c tot radices negativas, tivas quot mutariones fignorum continuorum quot fignorum continuorum fucceffiones. Si quis autem a:quationis termi ad arbitrium. nus defit , licet pro eo ponere H- vel lip. Sed fi quac funt radices imaginarix in csquatione, fallit regula, turn quia deficit propofitio demonftrata N.po. turn quia radices imaginariaeducer

Quure etiam

in
,

:cquuione unam fucccflionem

fi

116.

Qiiapropter,

-,

RIOT 1
arr.

neque pofitiva: funt, nequc negativa;. Atque ha:c ell notiffima regula CARTESII, vel, ut
I, de qua (in Addit. pag. 47.), fed

NEWTON US

alii

volunt

HAR
omnes

artic.

IX.

Hanc

fallcre affirmatHallejus

funt poflibiles.

nunquam Hanc conditioncm

fallit, quando difertis verbis

asquationis radices

IX. CARTESIUS autem (Epill. LXIX. part. III. pag. 186. Edit. Blavianx Amftelodami i6S^. datam ad D. de CARCAV1) ait, fecunda ejus
objeflio
riiera,

apponit

NEWTON US

vilrum totidcm

unquam
bis

/neque enim pag. 575. dixi quod me dixiffe vult , dari radices quotics figna -\inveniuntur mitt at a weque id tltccndi animum babui. dart tot idem t vet difertis Dixifaltem poffe ;--ji pag. ^80. quando to .lam nan habcantur ^ tiiminim , turn cum ahfalfitate nititur;
"jo\is

&

&

bcirum radicurn funt imaginarix. Addcre potuilTct , cum noftro 8c omni b us rccentioribus, veram efic reguK.m, etiam ubi funt imaginariae , dunio illrc, qua; neque pofitivas funt neque negative, habeantur pro ambignis, id eil vel pofitivac cenfeantur, vel negative , pro re nata. Hauc rcgulani primus, quod fdam , dcmon(lr.\vit Joannas Andreas SE-

GNER,

JDCAPUfIL
GNER,

45

poftea Cclcberriimis Profe/Tor in .AcademiaGottingana, in epiftoanno 1718. la data ad celeberr. Georgium Erhardum , Id , ut viderur , edita Jcnx apud Chriftianum Tranclfcum Eucbium. atquc anno 1741. fuam concinnavit dcmonnelciens acutiffimus Abbas

HAMBLRGERUM

^GUA,

ftrationem, quat anno 1744 edita fuit in libro, cui titulus ; Paris de rimprimerie royalc. cademie desfciences , annee 1741. 6?.

de I A-

<]uc

no. Quantitas imaginaria fpeciem quidem prxbet quantitatis, quandoquidem exprimi poteft , fed quantiias non eft, quia neque arithmeiicc, negeometrice potcft dcfiniri, uno vcrbo quia eit impoflrbilis. Igitur acquatio quac omnes habet radices imaginarias, nullam habct radiccm, id
cit nulla

problcmati refpondeat, vel qua^fb onis leges pofllnt quxftiones, quarum leges in ter ie pugnent, ctiamli fortafTe alte recondita jaceat repugnantia , ex ad asquationem dedtifta: pra;bere debent xquationem omnino radicibus carenquantitas eft

implere

poffit.

Cum

qua:

autcm proponi

habentem radices nifi imaginari;is. Et quando leges qusepugnant in ccrtis cafibus, non in aliis , sequationes certis in cafibus habebunt radices imaginariasj in aliis rcalesj ut Newtonus N-/ V. & VI.

tem

vcl nullas

ftionis

pag. 4,

^.

hujus.

US primus eas obfcrvnlTe dicirur. agnovcrunt radices negativas. Recentiorcs omnes illas admittunt, prater aciuiifimum qui in libro anglice fcripto & in gallicam linguam verfo a Filio mco, e;vs reipuit. in bonis, motu, & lineis, docuit Qiiid fignificent quuntitates negative Art. VI. 8cct. I. Partis I. pag. 4. ubi videri pofiunt ob\ n, pag. 4. & fub N. 77. pag. 2.1. & iub fervationes noflrx tub

videri potefl quod omnis aquatic gradus imparis unam faltem habeat radiccm vcalem , cum nequeat intelligi cur proponi non poflmt dcdu centes ad orquationcm gnidus imparis 5 qiuium leges inter quxftiones Tamen res eft demonltrata. fe pugnent. 12.1. Veteres Algebra fcriptores, vcrfati cfrca (]ucuftiones arithmeticas, non

in. Mirum

CARD AN

MAZERE,

NEWTONUS

N.

78. 79 pag. 11. ii}. In gencrc dici pofTe rcor quod radices negative indicant Problem* alio proponi pofle , quam quo propoiitum fucrat. Rcm expliccmus excmplis. In XH.Probl. Arithm. part. I. pag. in. quacrunttir morus duorum corpa<5lo

motorum fibiquc occurrcntium. Ubi porum phxricortim in cadem corpora fibi obviam cunt ante conflictum , accedunt unum ad aliud diffe rentia velocitnium. Different iam pariter vclocitatum poit ccnflifbum afTu1
re<5r..i

/7

A
^

mit Auclor
id eft

2c ponit vclocitatcm ipfius

/7,

y-

poft confliiSlum effe

^~Hl

velociratem

minutnm quiccm

efle, fed tendere ad

easdem plagns:

atque ideo fie proponit problema. Datis fphfricoruni corforum In eadem reftci viotor urn , ad casdem plagas tenrlnitht-n , ftbi^tts occurrcntium , mAgnltudnnbus
fHotibtts
,

&

detcrminarc vclocitatcm

qua unumqttcdquc pergtt tendere ad easdeni plagas

folvit

poft conflittum.

Problema

fie

propofitum

~~
-

A
[

-H-

undc
pro-

44

C O

MME N fA R IVS
poft con fiictum
:

prodit velocitas ipfius

=r

^-^~A -+- B

&

velocitas

ipfius *B pariter poft conflictum

= B A -+- ^0^
,

^ed ^ velocitas

ipfius

conflictum invenitur ncgativa reftc monet auctor hoc indicarc quoJ corpus A poft conflicTrum tcndit ad plau,am contrariam , vel retrocedit. Tune autem non differentia, led fumma velocitatum recedunt cor
poft

pora

8c

8c fie
,

proponendum

eft

problema.

Ds.tis

qitue

fupra

dctermi-

nare velacltatem

turn

dem ,

tiiK

qua corpus

qua poft conflictum corpus P, pergit tendere ad plagas eas In hac hypothefi celcritas corporis A poft retrocedit.
*^

confliclum exponenda

eft

per

_ A
-

quia

celeritas

quam corpus

minuit celeritatem quam habebit poft confliclum. In prima hypothefi, ut A pergeret fern ad easdem phigas, oportcbat ut x effct minor quara ^A. In fccunda, ut A retrocedat, oportet ut .v fit ma Hie obiter obfervandum quam hare conveniant cum doclrijor quam J.A. na quantitatum negativarum ac pofiuvarum. Nam, in prima hypotheli
,

habcbat ante confliclium

eft

-.-

quantitas pofitiva, tendcns

,

nempe

ad easdem plagasj ca
:

fit

ne

gativa in altera hypothefi

.

ent

-a\
-j

in

qua tendit ad plagas contrarias quare pofitiva

Nunc ponendo

erit rurfus

fed

a\
quoc quantitas eft oppofita qnantitati invents in prima hypothefi j tiva eft quando corpus A retrocedit, fed viciflim fit negativa quando proHa:c facile accommodantur ad alterum grcditur. cafum, corporum nempc

&

obviam euntium.
1^
*~

Aliud

excmplum videbimus

intra
,

N. no

:ivu:

(vide infra

XIV.

Exemph
pag.

radices asquationi: rtfolent non autem fewper indicant : 118.) quantitates inxqualcs Problema propofitum folvenvideri poflunt in parte I. Probl. XIII. 121.

i^. ubi duo numeri

pag.

Probl.

adcorum

major

Sc

uifferentiam, revocati fuerunt

in nota.

minor, ad unum , nempe ad Item Probl, XV. pag.

134,

AD
&

A P C f

I L

4r

vitandam efTe ambiguitatem monct Auctor, qui candem 134. &C feq., ubi explicat pag. toi ; 6c ejus militatem oftendit excmplo regulam affert
ad Probl.
I2f.

XL

I.

pag.
eft

2.64.

Certum

quantitates diverfas funt quantitatcs diverfas

iiones.

oriri faltcm tot dimenfionum , quot funt idem problema folventet. Sed viciflim dici nequit toe problema folventes, quot funt asquationis dimen-

ajquationem

Nam

126. Primo efle poflunt cafus, in qtiibus

problcma

eft impoffibile.

Hos

ctiam complefti debet xquatio, qurt habcbit aliquot radices imaginarias. alio pafto , quani 117. Secundo ^ fieri potett ut problcma proponi poflic Tune acquatio habebic radices 1-13. quo propofuum fuit , ut vidimus

N.

negativns. 1 18 farttO) etiam radices pofitivce aliquando indicant non quantitatcs folventes problems propofitum , fed quantitates folventes aliud problems affinc. Exemplum prabet Probl. V. Geometricum partis J. propofito Ibi , datis trianguli reftanguii bafi b, &: pag. \6i. 6c fequentibus. x , $c fumma laterum ac perpcndiculi =: a , quxritur perpendiculum

&

~ ^

laterum differentia zr

_y,

quibus co^nitis cognofcitur triangulum.

Prima

iblutio dat jequationcm finale m.

xx

zx-

(a-*-b)

aa

+ bb

cnjus pcquationis duas funt radices

a->r-b

V(iab-*-i.bb}

&

-t-b

-*

Harum prima
pag.

fola folvit

problema propofitum

ut oftenfum

eft

in

nota

Altera nutem folvit affine problema datis trianguli reftanguli 165. bad ^; ^, ac pcrpcnaiculo z^ a , quseritur fumma laterum &; perpendiculi Tune enim fumma laterum fupereft :n x x. &, poiita ut in

loco citato, laterum differentia zz

latus

minus

__
/j

y
,

eft latus

majus ^U

- _ --<2;

j^
:

ft

y ,

&

iy

unde

prcmendo Auftoril

veftigia, dcveni-

tur ad

eandcm sequutionem

finalenr.

xx

z3

i.v(<n-3)

aa

+ bb.

119. Parirer in ProM. fequente png. 16^., ubi datis trianguli ir&anguH zr: perpendiculn ~^, qux-ritur latus nrum z x, cC alterum rr ^ x, devenitur xquationem finalem quatuor dimenfionum , cujus trcs i unt radices pofitivn:.

fumma laterum

<7,

&

I.

II.

I.

H. V(

~ H. 33

I.

bV(aa

bb}}.

I I

~
i

V(

-f.

33

-*-

3/(<M

-+-

33))

4
I

V.
3
-4-

-+-

V(

bV(aa

-f-

33

4
Conftabit,
fi

Has
quod

efTe

dico pofitivas

practcr tcrtiam.

conftat de primaj

facile oitcnditur.

Eli cnim
at-it-bb major

quam

bb

ergo

V(aa-*-bb] major

quam 3,

&

multiplicando per 3,

Hinc

44
major
eft

major quam ^rquarc negativaeft quanutas -4-^ -- bV(aa-*-bb).

quam
-t-

-+-

bb

lV(aa + bb}
-f-

&

cxtrahendo radicem

mai

jor

quam

V(>

33

bV(aa

33).

Igimr &c.

duoc priores folvunt problema propofitum ; dux pofteriorcs fcrviunt problcmati datam ponenti laterum diffcrentiam rz; A , qu;ca:rui cox- ut obfervatum fuit ad pag. 170. rum fummam y dcvemum ad Sed pag. 171. qusefita fuit bafis x,

Nunc

&

&

x
in

:=:

}.

Harum radicum

fola

pofuiva

b-\-V(bb-+-aa}

folvit

problema propofitum. Alters ,quac

hoc problemate negariva

ritur datis

Tune cnim, pofita

perpcndiculo zr 3 laterum

&

eft, infcrvit problcmati in laterum differentia zz a.

:r;

quo

bafis

fumma

jy,

dcvenitur ad xquationem
tf

23.v -+-

cujus radix pofitiva eft b V(bb-+-aa)i qui^ erat negativa propofiti, viciffim hujus negativa radix b Idem Y(bb-t-a*} fit pofitiva propoliti.
accidit in

&

probkmatc VJI.
I

30.

JDCJPVflL
150. Cafus
pariter
rertius

47
rei

Problem. XIII. pag. 185. cxhibet ejufdem

,

exeinrc<5tum

plum obfervatione dignum

quia ridix negativa pertinet ad aliam lineam

fubtenderc ut rcda duftaTab. A pariter return. Ibi diximus r ad datum pun&am A, conficiat angulum BA zz a zz x; (nota b,) invcnimus asquationem
:=:<!,

CBD, data recta CD

problcma folvcntem

Problema cafus
ita

tcrtii

hoc

eft.

Angulum

(Tab. a Fig.

CD
-4-

i.)

DA

a.

& BD

&

^
Prima

&
i

bbxx

aabb

cujus quatuor funt radices

fecunda reales

:=s

*(
tertia

&

quarta imaginarie

bb

,bb

i; V(
2.

bV(~-*4

quarum dua: prima: folvunt problema, pofitiva pro BDj negative pro Sed fi, reliquis manentibus, dicatur AD x, quia eft BA ad AD ut AD

ad

AC,

erit

AC ^

VV

~.

Eft autem

CA
-

s AD*-i-DC
.
.

id eft

rt

JP

t*"

cujus quatuor funt radices

Prima

fecunda reales
b*
"

bb
"

tertia

&

quarta imaginarias
b*
(

bb
2.

^4
fieri

in fecunda,

Patetcrgo, radices qua: erant reales in prima hypothefi, Hoc autem accidit quia quamitas 5c contra.

imaginarias

xx

=3.

bV(~

i,,

-4-

aa)

qua:

48

CO M M

TJ R

quve eft radix negativa acquitionis pertinentis ad pvimam hypothcfim^ fit !ix pofitiva nam ca arquaxquationis pertinentis ad alteram hypothefim icbet
>

.w

bb
.

-f-

by

bb
-*-*a]

4
fit

Ex
131.

his patet

quam

caute procedendum

in

radicum ele&ione.

paucis abfolvam, diilinguendum puto inter quantitates Qua: quantitates , vel imaaequationis Factorcs. problema folventes, vcl reales j pofitiva: vel negativac , aequationem propofitam redginaria? dune evanefcentcm, pofitae pro incognita j ex jun&as cum incognita per viciflim sequationem eanfigna npta , dividunt xquationcm propofitam, dem reltituunt multiplicatmne continua, aut tandem prsebcnt ^quationis fed non omncs Fa&orcs sequationi*; folvunt problema propofitum. Faclrores j Quantitatcs folx reales problema folvuntj & five pofitivce five negativa: funt itquationis Faiftorcs ; fed radices negativa: fnlvunt direc~r.e problema diverfum a propofito 6c in alia iequationc Hunt poiitivae, ut melius vidcbimus in .. 14. Neque femper o nines radices pofitivce folvunt capite fequente problema propofitum fed aliquando pertinent ad aliud priori quidem fed diverfum tamen j aliquando ad quantitates diverfas , quas folvunt affine, idem problema. Hie aurem diltinguimus quantitates diverfas ab in<equalibus. In 130. fi rcba BD habcre polTet duos valores inasquales , haberenSed cum ctiam tur dux radices inaequales requationis. folvere poffit funt dua: quantitates diverfic. problema, reclx Multis aliis modis, (quis enim omnes recenfebit ?j fieri poteft utnon omncs radices acquationis., etiamfipofitivx fint, folvant problema propofitum. per continuam multipli131. Sponte patet Fa6tores forma; x -\cationem gignerc oequationes omnium graduum, fecumh fi duo funt Factores ; fi tres , quatuor, quinquc , .. w, tertii , quart / , quint i , ... n ... mi. Sed non quncvis data arquatio conficitur e^x Facloribus rcalibus , cum fint radices funt imaginarias. nrquationes quarum Neque conftat quomodo ex datis xquationis coefficicntibus detegi poflint Fnftores vel reales vel imaFieri poteft ut ginarii, lie enim haberetur generalis acquationum folutio. fint a quationes , in quibus relatio inter cognitas incognitas nullo alao

Ut rem

&

&

N.u

>

N.

BD & DA

DA

mo

&

pa6co potefb exprimi quam per aiquationem ipfam. Regula qua detegitur numcius radicum impoffibiljum
,

cxplicata repe-

ritur in

Addicamento.

CAP.

4*

CAPUTIII.
tranfmntationibus aquationum.
f~\tterum
cujufois radices ownes affirmative in negativas

I.

<eqaationis

&

nc-

gativa; / affirmativas mutari poffnnt ^ idque wutando tantum figna terwinorum alternorum.

\^/

Sic aequationis
f_

4\

i.v.v

f.v

4
6c

radices tres affirmative

firmativas

mutabuntur in negativas, mutando tantum figna fecundi , quarti , 8c

due negative

in af
fir,

fexti termini ut hie

#5

+- 4-v

.+.

4*

-i-

zxx

f .v

-t-

=3 o.

Eafdem habet hec equatio radices cum priore, nifi quod hie affirmative funt que ibi erant negative , c hie negative qua: ibi erant affirmative} radices dux impoilibiles que ibi inter affirmativas latebant , hie latent inter negativas, ita ut his deduftis reftet unica tantum radix vere negativa. II. Sunt 6c alie zequationum tranfmutationes quac diverfis ufibus inferviunt. Poffumus cnim fupponcre radicem tequationis ex cognita incognita atiqua.

&

fupponamus radicem equalem efle fumme vel differentia cogititr. gnite alicujus Sc incognite quantitatis. Nam poflumus hoc pafto radicei equationis cognita ilia quantitate augere vel diminuere, vel de cognita prius erant quantitate fubducercj atque ita efficcrc xit earum alique, qu negative, jam riant affirmative, vel ut alique ex affirmativis cvadant ne omncs evadant affirmative. Sic in equatione gative} vel etiam ut

quantitate utcttnquc componi

& perinde pro ea fubflituere quod

&

^equipollent ej/e

fin"

Ut

fi

+-

4Px

30 =5 o

radices unitatc augeri vellem , fingo .v-t- i feu x ^=J y i, perinde pro A: fcribo in equutione y i, 5c pro quadrate, cubo, quade x fimilem poteltatcm de y i ad hunc modum. , drato-quadrato
fi
y>

&

ip.v.v.
-*

49 v.
s>6

Summa
Et xquationis prodeuntis
Y/.

^j o.

DE
radices erunt i,

TRANS MUfATIONIBUS
y
3,4,

fi
1

J7

-4-

-ptf zs c,
3,

4, qua; prius crane r, i,

f,

imitate

jam

fabx

majorcs.

Quod
1

pro

x
i:

fcripfiflem

y +

prodiiflet

xquatio

.y

-*-*?

2x

-y-*-

f^
j

~
ac

cujus

dux

fuiflent radices affirmative,

, Zv

&

&

- 6.

Pro

-v

vero fcribendo y

dux negative,

6 prodiiflet aquatic cujus radices

i, omnes nimirum affirmative, 5c pro eodcm fcribendo ^, i, 5, ^-4-4radices jam numero quaternario diminute evafiflcnt -2,

fuiflent 7, 8, 9,

negative omncs.

hx

Et hoc modo augendo

aliquando facilius detegentur

.v
3

vcl diminuendo radices, fiquae impoflibilcs funt quam prius. Sic in acquatione

-- $aax

3^

o,

At fi auradices nullx per prxccdentcm rcgulam apparent impoflibiles. - -a geas radiees quamitate a fcribcndojy pro x, in sequationc refultanre -i2 J z^ o, radices dux impoflibilcs jam per regulam illam de3^7 y^
tegi pofTunt. III. Eadem opcratione po/~uwus etiam Jecundos terminos
<equationum

t oiler e.

Hoc

cnim

numerum dimcnfionum

cognitam quantitatem fecundi termini xquationis propofitae per jcquationis divifam, lubducamus de quantitate quas novx acquationis radice fignificanda aflumitur, & refiduum fubilituapro mus pro radice xqiutionis propolitx. Ut fi proponatur xquatio
fict
fi

.v

4-v.v -f.

4v

id

6 zz o

cognitam quantitatcm fecundi termini, qux eft- -4, divifam per nu me rum dimenfionum xquationis, 3 , fubduco de fpecie qux pro nova radice fignifi.
A

canda aflumitur, puta dej,

&
-t-

refiduum y

-+-

fubftituo pro:v,Scprovenit,

y*

4)7

-*-

-7
5

477

31

+ 64 71 */ ~ 64 ~
-id ~
6"

4
-77

M6 - -7-,

o,

IV.

JEQUJTIONUM.
IV. Eadem mtbodQ
Jequatio
fotcft

fi
tolli.

&

tcrtius tquationis

terminus

Proponatur

finge

.V

:=:

y<

_ ~
y

f.v

2.

:=:

o,

^,

&

fubflitucndo

--jy

pro * orictur hire ccquatio. --

y^
3

-*-

c vc

yy

*.j

_ _
<frf

--

-^
z
->-

H-

>

-+- 9^ Ubi Hujus icquationis tertius terminus e ft 3 dti^um myy. il 6^H-P^-+-3 nullum eflet, evenircc ipium quod volumus. Fingamus inde colligamus quinam riumerus ad hunc cflneftum itaque nulluin efle , ut
.

fubftitui debet pro e

& habebimus
-+--<

a:quationcm quudraticani 6ee-i-9e-i-$

quoe divifa per

6
^

fiet ee

-*-

cxtrada radice
^5
-^

=5

--t- i.

V(

-16

r^o,

feu ee

-i <?

~ o,
,

- 44
ir
*

4
,

atque adeo vel -^

feu

vel zz
i

-4 -

z
,

&
eft

ir V
16
.

hoc
y

4
i

Unde

crit veljK -K

vel/

Qiiampbrem, cum y
vel y-+r

c fcriptum fuit pro

AT,

vice^- -e

dcbetjx-4-

fcribi

pro

A:,

ut tertius aiqtiationis reid evenict.

fultantis terminus nullus

fi

fit.

Et

in

utroquc quidem cafu

a:quatio

Nam

pro X fcribatur y

-+-

orictur

h^c
if

/
s

--4[y
i
,

rtf
.

io

=5 o,

in fcribatur y-f-

orictur hose

-4-

-6

o.

V. Po/unt
hoc

pa&o
fi

datos numeros mttltipJicari vel dividi; <equatitwis per termini xquationum diminui , radicales quantitatcs altfrgftionefyte
cjf

TW/ fttf

&

&

yiando

tolli.

Ut

xquatio

fit

4 j
-^>

146

ao,
d

DE
i z,

7R A

NSMU T A TfO NIB

-

US
y
fubftituendo

ad tollendas fraftiones fingo cfle/ =3

provenit arquatio nova

z,

6c

perinde pro

Z?

27
rejefto

*7

2-7

terminorum communi denominatore,

Et rurfus ad dimi cujus xquationis radices funt triple majorcs quam ante. nuendos tcrminos sequationis hujus fi fcribatur iv pro z, prodibiti
^

24^

146 =3 O,
fict
,,

&

divifis

omnibus per 8,

4
cujus xquationis radices dimidiac funt radicum prioris.
veniatur
tionis
i/,

ponendum ent

2.t>

=3

.,

~
i

Et hie 4
:=J

fi

tandem

in*

z,

~Z2

cC^-4-

x,

ck acqua-

primo propofitas
xj

4x-^^-4x

<5

=3

habebitur radix x. in aequatione Sic

&

x* ad tollendam quantitatem equatio

5

i.v_+_>/5

radicalcm v j, pro x fcribo^

V\

6c provenit

37

Kj

2jy

VT) -4-V3 =3 o

qua:, divifis omnibus termini s per

1

37

17

-t-

=3 o.
,

VI.

Rurftts tfquatienis radices in car urn reciprocal tranfmutari fojfunt

xquatio (lUquando ad Sic iequatio noviilima

formam commodiorem

rcduci.

JE

QU A r 1 N U M.
3jy*_ iy-+i

o,

fcribendo

pro y evadit

&
feu tcrminis
z.\

3.

--z,

.+.

omnibus multiplicatis per z*

22,^13

5c ordinc
o.

terminorum mutato

asquationis terminus penultimus hoc pa&o tolli, cundus prius tollatur, ut fahim vidcs in exemplo prascedente.

Poteft ctiam

fi

modo

fe-

Aut fi anraScd tertium prius tollas. tepcnultimum cupias, dix minima hoc pafto in max imam convertitur, c maxima in minimam quod ufum nonnullum habere potell in fequentibus. Sic in <equatione
tolli

id fiet

fi

modo

&

>

x4
cujus radices funt
I,

#*

lii.v.v -+-

4px

30

3,

i,

f,

fi

fcribatur

pro x refultabit xquatio

i
-

IP ^^
yy

49
.

-^

_
r

-t
<

r\

y
perjy* ac divids per 30, (tgnifquc

qua;,

terfriinis

omnibus mulriplicatis
4

mu

tatis, fict

4P
y*
3

ip

H3

yy

H-3

-3

r
-

o,

cujus radices funt

3

radicum affirmativarum maxima 5

i

jam converfa
gativa
j-

in

minimam

&

minima

jam

flicta

maxima,

c radice ne-

qux omnium maximc

diftabat a nihilo,

jam omnium maxime

accedente ad nihil. Sunt & alix asquationum tranfmurationes, fed quce omnes ad exemplum tranfmutationis illius, ubi tertium xquationis tcrminum fuMulimus, confici Addamus potius aliqua de poflunt, ut non opus fit hac de re plura dicerc. imitibus arquationum. VII. Ex eequationum generationc conflat quud eognit* qtmntitas fecundi termini aqnalioms^ f. fignum ejits mutelur fit aggregalo omnium radicum fitb fignis frcprtis} ea rortii jquatis aggregato reftangulorum (lib (ingulls binis r adlei bus y ex
,

<equalis

Ji jiffiltm ejus mutetur^

<?quaUs

aggregato content or urn fitb fingulh teniis ra-

dui-

D E
(tidbits
i
,

TRJNSMVTJtlONIBUS
trf.txlis

tn

quinti

agpregato contentorum fub fingulis qudttrnis

3,
.v

nfi ni turn.

.v

Aflumamus x A =; o, x

a, x zi
zr
,

-4- r

.v

-- d
tic

=u r, .v r: o, ex

-&
Jam
H- ab

a =20, ^, Sec. feu x horum continua multiplica-

&

ftc in

rione gencicmus cequationes, producetur jequauo

"

iupra.

multiplicando

x- -a

per

.v

.v,v

.v

termini, ft figna ejus mutentur , nimirum illud unia-*-b, eft fumma diurum radicum a &: b , 6c cognita tertii cum quod Tub utraque continetur rc6tangtilum. Rurius multiplicando hanc cubica acqiutionem per x-+-r producetur sequatio
ubi cognira quantitas fecundi

x*

-,

a
b

--

xx

ab ac

x+abc

o,

c eft fum ubi cognita quantitas fecundi fub fignis mutatis nimirum a-\-b c ac be, fumma reftangulocognita tertii ab 6 Sc a &c binis a 6c cognira quarti fub f, ^, fj abc illud unicum contentum eft quod omnium continua figno mutato c. Adh^c multiplicando cubicam ilmultiplicatione generatur, a in b in d producetur hascce quadrato-quadratica lam a^quationem per x

ma radicum a, b rum fub fingulis

&

&

X*

-t-

a
b
c

_4-if-

ab ac
be
.

aa

x^

-4_(_

ate

abd
tf lica

jX

T abed

o:

-4-

bd

-+

ubi cognita quantitns fecundi termini fub fignis mututis

a-^b

c-^d,

eft

fumma omnium radicum

ea tertii
ac

ab

be

+ a d -4- I)d
j

cd

fumma rectangulorum

fub fingulis binis

abc -H abd

ea quarti fub Cgnis mutatis

bed

acd

abed contentum unicum fub fingulis ternis; ea quinti Et hinc primo colligimus omnes asquationis cujufcunque, fub omnibus. terminos nee fractos nee furdos habentis, radices non furdas , radicum binarum rec"hmgula, ternarumque aut plurium contenta efle aliquos ex diTiforibus integris ultimi termini atque adco ubi conftiterit nullum ultimi

fumma contentorum

&

>

ter-

JE

uA r

u M.

termini diviforem cfTe nut radicem asquationis, aut duarum nidicum reftangulum,plunumve contentum, fimul conftabit null-am elle radicem, ra~ dicumve reftangulum aut contentum , nifi quod fit furdum. VIII. Ponamus jam cognitas quantitates terminorum a:quanonis Tub fignis &c. earn nempc fecundi p, tertii mutatis efTe p, 9, r, J, /, quarti r, Et fignis terminorum probe obfervatis fit quinti J, & fie dcinceps.
i>,
<?,

=: a-

u iq zz b
pb pc
->

-4-

qa

-+i>r

=4 G
s :=:

-qb-+-ra+>4[

d
ss
tf

pd-\- qc
-4-

j^r

rb -4-

w -t- f^
/i? -4-

(jY-H

^<r

-h J^ -I-

6f

^J

5c fic in

infinitum
b

dicum

fumma quadratorum

Et erit a obfervata ferie progrcfllonis. ex fingulis radicibus, c fumma

,

d fumma quadrato-quadratovum

cubo-cuborum,

&

lie in reliquis.

X3

fumma racuborum, e fumma quadrAio-cubomm, / fuoma Ut in a-quatione

-

Ip.VAT -4- 4P;V

ubi cognita quantitas fccundi termini eft quinti 30 j ponendum erit i z3 p, ip inde oricntur

- ^
I
,

JO

S O

tertii-

rp, quarti -h 49,

^,

3,

4p ^5

^o zz

s.

Et

-*-

$8 J3

3P
)

^p-f- ip

147 =3
+-

Sp
z3

no

fumma radicum erit r, fumma qundratorum radicum ^p, fumma cu borum --8p, &: fumma quadrato-quadratorum 713. Nimirum asquationi: - f &c liarum fumma -+- i -tillius radices funt z, 3 & 3 f eft fumma quadra tor um i_ _4H-pH_2.f eft 39, fumma cuborum 1-4-84-^7 if eft _ 8p, 6c fumma quudrato-quadratoium i-+16-4-81^-625 eft 723.
Qiiare
i
, ,

GO

M<

COMMENTARIUS
A D

C A P
I.

U T
n-

III.
x
3

Si a- b; Cy d; t

5cc exponant valores ipfius

n
-f.

Ax

T,

-t-

Bx

H-

^ n Cx

in a:quation.e

_*.

&c. ^n o

&
*

ponatur
,

b -+-c

-f.

-+-

&c; vel fummae radicum reliqumim

prater

fl

vel fummac faftorum ex +- Sec , prater fafta in quibus eft i7. fummae fa&orum ex ternis j J fumm^ fa<5torum c ^ arqualis fie de reliquisj eric quaternis, prxrcr ca tad:a in quibus eft tf,
binis
,
1

i. Pariter

&

<s-f-*j

tf^-h/3j

J,3-i-^

Conftat ex regulis multiplicationis , 114. Sect. I. Cap. V. Tom. I. pag. 28. c patet idem accidere reliquis litteris , ex. r. b j po& fie de reliquis ,fcribendo b ubi eft nunc =: j -(-C--^H-^-H &c. ncndo a , 8c ^ ubi nunc eft ^. In fcqucntibus rctincbimus litteram a. Pariter conftat pro x & ejus .potellatibus poni pofle valorem j, & 5.
;

&

ex

D N.

ejus poteftates.
4. Hsec littera habebit figna contraria in coefficicntibus 8: in fubftiuitioFaftor aequationis ergo .v --Sit enim A; -4- rf. o ne. 6c littera 4 debet in cocfficientibus habere lignum 5c in fubllitutione -h. ,

<^

-,

Qiia-

propter xquatio

fiet,
-

^c
-

T.

8cc

*
fi

_
"

nempe
,
fu<Sta

^
)3>

fi

^>

\x

litcera

-v (. r ir y) x*~ x =: -J, Factor xquationis eft f. Qiiando vero eft propter litrera ^ in coefficientibus habebit fignum-t-,
.

ex carum fingulis in ex gr. y habebit figna

"

n t quantitates pofltivx , fiqucc vero eflent negari-#, eiTent politiva> 6c Temper eadcm

contraria
J

in

&

duobus

terminis

contiguis

"

fignum
.

x
n

&

XH-^
in

z o. Quafubfthutione
partis
I.

quod tamen
n

2.2.}.

Tune
ax -H*
-4-

in poteftatibus paribus fict a:quatio fiet

1

-+-

(N.

80.

^
-t-^.S-v

-i-aocx
-*-/3

3 D

-+-ay\

4 ^_j_&:c __

H-y

-h^

AD
Ci

C
>

A P U T 111.
&
fi
<\

*; Si

larum fafta
habebit

^unc Pfi tivae in-ntf crunt negativaj

c<

&

fie

ux curum funt negative, finguTemper eadcm iittcra, ex. gr. y,

contiguis
(tf/3ir

cadem figna
w
4<

in

duobus

tcrminis

y)**

&

x ejus poteftatibus, valorem cjus potc6. Nunc fubftitucndo pro fhtes, quilibet terminus habebic partem unam quantitatc parcm led figno alteram sequc quantitacum una parte termini praecedentis j oppofitam cum termini fequcntis parte. te parem, figno oppofitam, r x zz -+-fl,tres termini continui eiunt formx (

(ir*yi"0*

&

&

&

Nam, quando~
r

-,

(_^^-0^~
Quare ponendo
in

(-^^^x"~
a
pro
.x-

~\ (N.
in

4).
l
;

-4a"

horura primo

-4.0*

pro x

fecundoi

8c --

teftaces e ridicc pofitiva

in tertio, funt pofiiivic, fient

pro x

quandoquidcm omncs por-4-l

_
o

Primus
j

a*
/

-t- (}

a
N

nr
n

=5
J

-xa

+
-+-

%a
*
<ra

Secundus
Tertius

(a( + ff)a
n
J<r

~
=n

"

$a
r
-<

I
-4-T<z

-t-T;4

Sed, ubi

eft

A;

53 --/t, tres termini continui , erunt formas

korum tcrminorura
,-

Poteftates autcm c radicc negativa- -j, pares funt pofitivse, impares r rurfus negativirj 6c fi n- -r eft numerus par, impar crit n i, - 2.. - -r Si vero ell impar n - - r , par crit w r 1 rur par w 1 - - r eit numerus n- -r- .^. Igitur, quando fus impar par, fict

-n
r

&

&

Primus (-H

s
<jjr-t-

f)

4
\

^
n
i

r-4-i

Hr
i

TT^

H-^a

Secundus
rr^

/
(

-+-

<7

-+-

<r)

^
r

^j

^
K
;

r
<r<?

Tertius
6c

(-f.^<r^-T)

4
r

^-

<sa

quando

eit

>.

+va
fient

numerus impar,

illi

Primus (H
Secundus
rp 1
,

( -j- rf

-t- r) -f-

^"

^
i

-fr
i

-^-to*
r

-^r

ertius

(-4-

tf

<r

-H

T)

Tom.

II.

~ H

?a

Tti

Er-

f3

Ergo Temper prima pars termini medii dcftruit fecundam przecedent^s, 8c fecunda medii primam fcquentis. Hinc, pro x cc. fubftitucndo valorem 6cc. primus jcqiutionis terminus deftruet prim.im partem fecundi: fecunda pars fecundi primam tertii fecuhda tertii primam quarti, 8c lie Temper.
>

Exemplurn primi

cafus

fit

aquntio
a
s=s

_ ax
.+.*
in

6
rfot.v

-1-0

afctf-t-ayx^ $ y

+ alx* --aix
H-e
-h fubftituendo

qua
a
7

eft

-+-

a.

Hxc

fit

&a 6

Exemplurn
ax 6 H- j*x f
*
in

cafus polterioris

fit

a&x*

-/3

-y
x
?

ay\* + a$x* - atx -- a^ -t -+- T. H-^

a.
4

qua

eft

Hsec fubrtituendo

fiet
1

+-^.._^
in qua-fl 7 -f-a .a^zrj

<^.3.^

^..
-+-

a l -+-a .J.a

-a

.t

d 7 _hrt 7

s o =;

.a

6
-*-

.of.

-a 1

:=: -^-flj^*

&c.

Hinc

fubftitutus in sequatione, cam red7. Primo , quomodo valor incognitas dat nihilo aequalem. 8. Secundo, quomodo radices quales funt, vel incognitx valores qualesfunt Scd fubftituti in cequationc pro incognita, non mutent ligna terminorum. &: hoc de nomi radices iis oppofitse mutent figna terminorum alternorum
,

intelligitur.

ne transformetur

Nam
n

equatio.

Vide Auftorem Cap. Kujus

N.
n

1.

pag. 40.

sequatio

Ax

Bv
x,

ponendo

^ -^Cx

H- DA;

-4-Ev
fit,
T-

,-,

fi

_,

F.v
eft

Q ctc.^o

i ejus potentates
;

pron-x,
n

w
5 J

numcrus par
n

x
in

Ax

Bv

^ n _CA:

J 3

-f-Dx

TX

4 *

L.v
fi

Fx
T->

-H&C.

qua mutata funt figna terminorum parium: 6c,

eft
c
5

numerus impar
_,

n Ax

T,

_
-f-Cx

-+-Bx

Dx
j^.

*-t-Ex
,

_,

-+-Fx

&c.

in

qua muuntur fi^na terminorum imparium

vel tranfponcndo

o
in

-4-x n-A.v

TJ

B.v

^ Cx

3 5

-4-D.v

.-,

Ex

e
>

,_

Fx

6
-+-

&c.

qua mutantur figna terminorum parium, ut antea p. TertiO) quod cequatio transformata per fubftitutionem radicis negative, rcftituitur cadem rurlus fubftituendo ali^m radicem negativum. Rui ius enim mutantur figna terminorum alternorum.
10.
n

Jam ergo,

quatenus propoiita:

ex. gr.
72

Ax

n Bx

-f-Cv

*-f-

_^ D^

H-Ex

c 5

Fx

_,

5cc.

so

radix quacvis pofitiva a , manet pofitiva, acquatio mnnet eadem. radix pofuiva ^ mutatur in negativarn , propofita transtbrmatur in

Quando

-t-Ax

T,

T;

B.v
rcftituit

^x

3 ^

;;

^-4-Dx
fi

,,

72

lix

,-,

>?

-+-6cc.

b. Propropofitam ponatur radix negativa pofita pariter invcnitur fi in ea ponatur radix pofitiva --b. (N.8.) Ergo. i r . Mutantur figna teri,;inoi urn alter nor UM , quando omnes radices <e%uationis ,
qu<e

Hsec autem

so.

n.

erant pofitivte , fiunt negative , qu# negative crant ^ fiunt pofitivte. fict/fim t mutatis Jigtus tcnninorum alternorum y omnes radices fojitivte
in negativas
,

mutantur

Nam

(3 negative in pofitzvas.

&

cadem,
13.

(i qua radix c, mancrct in transformata qualis erat in propofita, iubltituta pro x, pracberet duas icquationcs diverias, propofitam,

transformatam.

Quod
eft

eft

abfurdum.

Rurius

ii

pofitiva, duo termini continui propofita: fint

qui pofitis
72
/

c"

pro
/-f-i

x"

fiunt

-4-1

ubi -h

^c

6c

%c

fe

deftruunt.

In transformata alterutrius

fignum mutatur,

manet
n

r-+

qui termini fe non dcftruunt.

Non

ergo

eft

-f- e

radix transformats

Sed quando

c eft

negativa, duo termini continui propofita; iunt

r-V-l
., , i

quorum

altcruter

poft

cxponcntium impar.

Ergo

fubflitutioncm fignum mutat, eft enim alterutcr Sed in transforhi ie dcitruunt in propofita.

mata

60
mata, alterutrius
,

CO

MML NTJR

S
termini fiunt

puta primi, fignum mutatur,

&

atquc
tes

^_
-t

horum altcruter fignum n -- rH-i H /-4-i r

rmitat

pod

fubftitutionem

igitur

dux

par-

?c fie

.|_ ec

le

non dettruunt.

Idem
fit

demonilrari

folet.

Quoniam
erit

in

^>rofe<5to

propofita funt radices poficivse

rr:

-+-

mutando fignum fecundi termini radices negative mutanrur in pofitivns, Nunc dico terminorum imparium llgna tfle fervanda, parium contra. efie mutanda, quia coefficientes terminorum imparium habent parem Facto-

& &

rum numerum,
fed coefficientes

qui, feu pofitivi

feu negativi,

dant

factum

pofirivum

terminorum parium habent iinparcm Faftorum numtr rum , qui dant faftum politivum quando funt poiuivi, &: ncgativum quando ne Hoc ratiocinium evolvent t lub oculum ponent exempla lui;c gativi.
Sit

a =5

-*-

-t-

P,

&:

-4-^

-4- /3 ,

ac

-A r^
(-*-b
,

-+-

feu

=5

Erit

--/3)-

- 3

-*- /3

/3)^.^._/3
fumamur
coefficientis

Ergo exdem
negative
j

quantitates bina: dant

eadcm

facta

6c

mutato figno

ipfius

feu pofitive

non mutatur fignum

Sit

nunc

<*-

ft

~
:n
-i-

c^.y>;

& A s
Quando A
b
-

c-^y, ac

=:

a-h^-n^_y

pofitive fumitur,

erit

C
t

c +. y] -4.

-+-

^~ a be
fed

<7^j/

y
^cy
facl:a

-+-

y z3

tft j -f-

fignum

quando

H- b (+~c

negative fnmitur,
0)

enmt

ex
.

ternis-

-t- *

|.

aCy

-*. c

y =:

be y

& mutato figno coefficientis A mutatur etiam Et gradatim augendo htterarum numerum, idem codem pafto patebit de reliquis. Hinc, obirer, explicantur, quac docct Auftor N. VI. Cap. III. pag. f j.-./f. Tom. II.
quar prioribus funt oppofitaj
coefficientis

C.

ADCAPUfllL
14. Mutatis autem mutatio in propoiiia, fignis

oi
,

terminorum

ahernorum

jbi ell fucccflio in

transformata,

&

Tot ergo funt fuciucccffio in propofita, ibi cit mutatio in transformata. mutationcs in transformata, quot- viciflim erant mutationcs c celliones fuccetTiones in propofita. Atqui toe funr in asquatione radices pofitivrc

ubi crat fignonim ubi erat ilgnoium

&

tot radices negativae quot fignorum fucccfquot fignorum muiationcs, 118. pag. 42. Tom. II.). fiones (N. [X. Cap. II. pag.6". c Ergo transformata habet radices pofitivas qu^t negativas habcbat propofita, contra.

&
,

l)

&

if.

Alia eft transformatio

6c

ex cognita

Tom.

incognita.

qua radix xqu.uionis componitur utcunque Vide- Audorcra N. II. Cap. III. pag. 40.

II.

Haec compofitio fieri potcfl per additionem ,pcr fubducl-ionem, per multiplicationem, per diviilonem, per eveftionem ad potclUtcm, &: per cxtraftionem radicis. Transformatio per additionem vel fubdu<5lionem nihil habet difficultatis.

Nam,
(y-*-c)
yj

fi

ponatur
;

.v

=: jy-t-^,
-<-

5-:

per theorema binomiale quasrantur (y+.e}

n
-

t j

(f-*-c")

aii]ue

hx

r u.tit^tc5

ponanrur pro

A;"J

.v

x*

6cc.
n

in
.

aequatione
n
I

-+-

A.v

-f-

Bx-

fl

-4-

Cx

i -

_.
-4-

DAT

4 *.*- Sec. -+-S

hibcbitur transformata
n

n
H_
-

-+-tiey

n
,

n
-4-

ey

n
i

n -2.

2
^

jV

-f.

See.

;;_>

n
By

-Jf-n

hey
w

^-6vc.
1

vcy
i

^
16.

_+-

&c.

__ &c.

-+-&C.
In hac transfoimatione hsec funt obfervanua.

Ultimus tnmsformatac terminus, qui conftat ex ex ultimis tcrminis ipfaium

ultinio tcrmino pro-

4
o""

&c.

erc
* c
"

-4- A"

~l ^. Be~ H- C
n

"

H.

D"
5

H. &c.

r^.
id eft

61
id eft ipfa propofita
,

C
in

MME
qua pro x

AT

fA R

pofita eft e.

17. Henuhimus tiMnsformatx nis earundem potellaium, cnc

termiterminus, qui conftat ex penultimis

ubi quantitas per quim multiplicatur y vel primus transrormatx cocffiadhibebo ciens, incipiendo ab ultimo termino pir ordincm retroyadum , quern in feqitentibus ^ eft ultimus terminus cnmplexus transformata: nuper invcntus, cujus termini iinguli mulcipl:caci iunt ordine per terminos progrefllonis
t

arithmeticas

__
i

~i~

- ~ ~ T.

\ /

^J*

i ^_^

f\

18. Sectindus transformata: coefficiens, conftat ex minis poteftatum

tertiis,

ab ultimo, ter-

vel ex tertiis terminis

earundem

ordine pariter inverfo, id eft

Hie fecundus

transformatac coefficient , eft ipfe primus , cujus termini finguli ordine multiplicati funt per terminos hujus pro^reilionis arithmeticas

- -i

i
j

ie

2
j

zc

if

ie

4 f
j

f i

....

if

2.e

ip.

Ex hoc
n
3

fecundo invenietur tertius ope progrefllonis

2,

w
t 3

5
i

4
.

n
i

f
3

-~-~
3

6
..i.

i
*

>

Et

fie

femper.

prascedentis

ri..mi,
i

In gencre transformata! coefficicns r..mus^ invenitur ope &: progrefllonis antHmetica;

r-\-

n
re

r
re

-i

r re

re

*rc

Hxc
Part. I.

non

difficile

deducuntur

termino generali theorematis binomialis

Vide ctiam Addit. png. S^. Lcm. X. to. Ex his inveniuntur transformatac
cvolutionem.

termini

etiam facilius

quam per
Ex. gr.

Ex.
6
5

gr.

Transformata
3

ipfius

x ^. Ax -h Bx^-f.C* -f-Dx -+-E#-t-F

habebit

primum tcrminum

(ordine reirogado ut

jam monui)

Primum

cocfficientcm

tB^-fe

io n-

~D<r-H

ie

f Ar

-t-

4B*

-t-

30^*

-t-

iD^^- E.

Hinc multiplicando per

IS
fit

2.C

fccundus coefficiens
-t-

D.
i
>

Et multiplicando per
.

4 1*^
3

3 ^ J

i
.

tertius coefficiens

ioA^*

-f-

48^

-4-

6c
>

multicando per

quartus coefficiens

rn- B.
2
j

Sec. multiplicando per

i

quintus coefficiens

6e+
it. Si
>

A.

poncrctur .v rr: jx^ * rnutanda eflent in trans formats figna terEt fi poneretur in quibus im pares lunt cxponenres ipfius e. , y , in transform-.ua mutanda cffcn: figna terrainorum 5 in quibus funt exponentes ipfius y. impares

minorum
=2 e

C
11.

MME NrJ

IU

Bed y exponit e Quando eft x +t, pariter eft x y. radices transformatae, & x omncs radices propofit* ergo omnrs ra dices transformata; deficiunt a radicibus data quar.ntate e. propofira23- Tune autem vere minuuntur radices pof tiv* , fed ncgativ* augentur. Sit enim a una radicum Eiunt ergo 6c b una negativarum. pofitivarum,

omncs

~y

duo Faftores propofita;.

Sed quia ponitur

^

x
Ergo

zz

-f.

erit

~ y -\-e

o>

radix pofitiva propofitae minuta eft quantitatc e in transformata.

eric

Pantcr

rransforrrma quantitatc e. 24. Ergo quando e a;quat a unam e radicibus pofitivis propofitrr , fit a e zz o j ultimus terminus, qui conilat ex facto omnium rudicum , cvancfcit, atque ideo transformata uno pradu dcprimitur. e eft major quani maxima radicum polltivarum propofitac, af. Qiiando ponegativa fit hxc maxima radix pofitiva, atque ideo reliquas rainores fitivse. Krgo transforma Negativas autem manent, qua; erant ncgativx. ideo omnia terminorum figna pota tune habet omnes radices ncgacivas , ihivai 6c contra li transformata habet omnis termmos pofitivos,eft t major

ergo radix negativa propofitac aufta

eft in

&

&

&

quam maxima
26".

radix pofitiva pfopofitx.

eft

Quando^

radices in transformata

minor quam minima radicum pofitivarum propofitcc manent quales in propofita.

y , quapropter radices y+-e y eft eriim x27. Quando eft .v transformatae fuperant radices propofi[?e data quantitate e.
radices politivac ,& minuuntur negative 5 quarc ip. Si e acquat aliquam radicem negativnm, ultimus transformatse termi nus evanefcit. ea fit pofitiva, ut 30. Si e major eft quam maxima radicum negativarum, minorcs j& asquatio transformata habet omnes reliquar negative quae funt li alternantia transformatas figna alradices pofitivas, 6c omnia figna ,
2.8.

- e =:

Tune autem augentur

&

&

ternent quantitas e major eft quam maxima radicum negativarum propofitas. 31. Sed, quando e eft quantitas realis , quantitates imaginarins au6r.se vel minutsc quantitates, manet imaginarios. Ergo radices imaginaria;, quos crant in propofita, manent ctiam in transformata. Si prarterea eft quantitas rationales, radices furdae, qua: erant in 32.. propofita, manebunt ctiam in transformata, fed aufta; vel minutx quan
,

titate e.

33. tur. ipfius

Num
y""

Hinc reguh
in

generalis , qua fecundus a^quationis terminus exterminacoefficiens termini fecundi ;ordine directo) \ id eft cocfiicicns

transformata,

eftf-h-A.

Hie

evanefcit

fir-i-A

o-,

id eft

JDC4PVTI1L
id
eft t
:=)

~.
#

Eliminabitur ergo terminus

fccundus

fi

coefficients

termini fccundi in propofita dix idatur per exponemem primi 8c altiflimi termini, 6: mut-ato figno jungauir novas incognita, atque quantitas III. Cap. III. compoina ponatur pro .v in seqiutione propofua. Vide
h<ec

N.

pag. fi.
34.

Tom

JI.

Hinc confirmatur quod afTcruimus

<equatio

cmnis

carens fecundo

tamlno

71. pn. 2f. Tom. JI quod halet tertium Kegarivum , ft omnes ejus ra~

N.

dices funt reales.

Nam,

poncndo

nn
,

pro ee* 6c
fie

pro

At

in

coef-

ficiente tertii termini transformatse

tc -t- (w

i)

Ae

+.

20
1

(*-

::

=-

DV

AA-4-B.

Quoniam aurem eft A fumma radicum, ad numerum w, arquationis profitre, & B fumma factorum ex binisj erit A A fumma quadratorum fingularum radicum, una cum dupla fumma reftangulorum. Eft autcm faftum ex duabus quantitatibus medium proportion.\le inter quadratum prima= & quadratum alterius (Eucl.i i. VI1[.) atque ideo fumma duorum qua dratorum major quam bis factum (Euci. Zf. V.) Et in noflra hypothefi quadratum tinius radio s additur ordine quadratis reliquarum ad numerum i... es fumma n Erit ergo n i. quadratorum ex omnibus radicibus major quam iB. Scd ut habeamr AA n 1.. cs fumma: quadrato rum addi dcbet i(n 1) B, ergo addendo hanc quantitatcm hinc inde , erit ( 2.B zz i) A A major quam zB -*- z(n i) B ^2,B-t-zB
,
,

aique tandem

AA

major quam

&

coefficiens termini tertii

Ut excmplo

crit negati\ us.

fit

illu fu

emus hoc ratiocinium,

-Jr-b-*-

erit

AA

aa

+ ia(b-*-c + d-Jre}-*-bb-*a

B
//

(b+c + d- t.f)-*-

(c -*-

e] -*- c

Hie

CO M M
Hie
aa ad 03 ut
tfj
;id
tf<r

E
f.

-N

A R fU

cfl

s
<:*

Sed poni dcbct

tf3

ad bb ac

aa^-bb major quam

ut
ut

7<r

ad

ac aa-\-cc major

quam

aa ad ad
tfj

#d ad dd ac aa-\-dd major quam

ad

rf?

ut ae ad

a
r<r

r.c

aa^-ee major quam

5 ad be ut /T ad

ac bb-\-cc major

quam ibc

bb ad bd ut

<W

ad dd ac bb-\-dd major

quam ibd
2^<r

bb ad

ut be ad
f*/

ac

bb-^ee major quam

rr ad cd ut
cc ad

ad dd ac cc-^-dd major

quam icd
quam 2^

f<?

ut ce ad *^ ac cc-^-ee major
die

ad de ut

ad ff ac dd-\-ee major

quam

iclc

dd; ee inveniuntur in quatuor, vcl n I, fummis duorum quadratorum ergo addendo majora majoribus & minora mmoubi
aa-j

bb;

cc

>

>

ribus

fuperant ia( (d -+- e] -4- ide

iB

i(n rum 4 zB i) B-, 1) A A major quam 2B. (n c formx ^7 m + nVp 3f- Quando radices Hint realcs ~ A A. & B eft earum fummair iw ^ A, ac 4?w

Ut autem habeatur4AA, ~

vel (n

AA,addi dcbent fummse quadrato ergo 4AA major quam loB S f iB , fie
.

-- 1)

(T w

wVp) r

-4-

nim

maiorcm quam iB
ria:,

2wi

ac ir =5 (i

nnp

rs (2 i)A patct autem cfle 4/i Sed quando radices funt imaginainnp.
;

forma;

p
eft

ac +r TW

iterum

:=:

+7 2/j

AA
fed

^ s

-4-

ww -i- w^

ac

zB

^-

zmm
ert-

AD
erirque A A major aut minor nor quam twp. Poncndo cocfficicntem
j<5.

P U f I

r.

6?
inm major aut mi

quam iB, cum

cfle poflit

mini

&c, sequalcm
Sed

terminus.

non fccundi, fed tertii, quarti, quinti ter , nihilo, exterminabitur tcrtius, quan.us,quintus,&ci tcrtius terminus eliminatur folutionc sequationis quadratic*
ce

dat

nn

n .n

-\

quartus folutione arquationis trium dimcnficnum, quinuis sequationis quan i IV. Cap. III. png. f } T; m. II. tuor dimcnfionum 2\:c. Vide 37. Ponendo coefficientem fecundi termini transformatae a;qualcm datae

quantitati,

nempc
a

propofita transformabitur in aliam cujus fectindus terminus habebit coeffi cientem datum a. Idem, mutatis mutandis intelligitur de reliquis cocfficientibus. 38. Reliqua; transformationes facile peificiuntur. y --

Ponantur

in

propofita

pro x orejus poteilucibus,

n
.

&

hujus poteflatesi

y y
-f-

Ay
-f-

T*

Ty
-4-

Z
fi

&

propofita fict

-4-

&C. =50.

39- Qiiarc

z,

:=:

crit a

ad 3 ut x ad y, 5c radices transformatoc ad

radices pvopofuo: in da: a rationc b ad J. ^.v , radices transformatse 40. F-r^o ii a =; i, ciitjy sequabunt ra dices Jequationis propolita: multiplicatas per datum numcrum b.

&

41.

Tune, multiplicando

per b

transfonnata

fiet

Quarc omncs termini prxtcr primum,

I i

dividi poterunt per ^.

4:.

Hinc

<58

CO M M
4*.-

rJ R

Hinc,fi propofita habet non unitatcm,

in aliam,

fed b cocrficientcm nl

termini, transformacur bet unitatcm.

4?. Rurfusjfi
fit

cujus terminus altiffimus coefticicntcm ha

d>

fadum ex denominatoribus,

e;

j
q

cc.,

terminoium

propofita;
n
_j_

transformata orietur libcra a fra&ionibus.

w
.
n.

Ea autem
e Xr
/-

eric

r
.

<__,

Ay J

By
-^

Cy
-^
;
"

^^

^^

^"

;.^

id eft
n

y
44. Et

-4-

Ar/y
^ z^

-4-

Bd*ff*y

-+-

Cdtyf y

^- 5cc. ^3 o

fi

ww
tf ,

transformata

fiet
tn

Quapropter

fi

"

aV

tf

x
j

r5 (S/A*

^5 ^v/

>

<j"

orietur transformata

libera a furdis.

Hsec autem

feries

toties redire

de-

aut ejus multiplex j fit r , coefficientes xqualis propofitas , qui multiplicandi funt per aliquam potcftatem rationalem ipfius tf debent rationales. Sit ex. gr. , efTe

bet

quoties in

Va

&

Cx

.x-tt:ansformata

.v^-

=s o

&

ponatur x ^:

fiec

v^.v

CV

DV
-

l ?

y*

Ei
H.

^-^--H
quz multiplicando
fit

Y
4f. Si

rationalis,

4f.

Si

It

rr:

i ,

crit

ay zz

x
,

Sc radices
a.

transformatae aequa*

bunt radices propofux

divifas

per datum numerum

transformata eric
-4-

Tune
n n
n
1

ay
quare

-H Atf

jy

^ Ca
a

1
_y

1
-4-

z=i

o
poterit per
Sit

GfitJfSjJW-t-r,&
m

T,

tota

orquatio dividi

Sc orictur

4<5.

transformata, cujus ultimus terminus minor. Hinc etiam aliquando aufcriintur radicales e propofita.
n

enim

~
m
\ic

n
,

Vc

fict

transformata
_r

It

-h

A
ft

w
.Vc"

n
-4-B.3"

m
".V<r

.b

-y

.y

...-t-S

qux,

*Vf

=
Vf

/3y-ff

dividi poterit per

4

44
i

yVc

cc.

^ T
gr.

^,

8c crit libera a furdis.

Ex.

fit

ponatur

.v

^=,

7^5,
3

propofita transmutabitur in

\f / 5

-4- 5

A^ ^

3 -4-

}B;y

+-

jCy

-H

D^ ^

3 -+-

E^ V

3 -v-

Fv

qucc per divifionem liberabitur

a furdis.

47. Radices aequationis mutantur in reciprocals, fcribcndo

ultimum
in
jr

ter6-cc.

minum

propofita:

dudum

my

;.

coefficientcm

penukimum

Sic propoiua.

fit
4-

Bx

"

-t-

Cy

-^-

Dy

-4- ....

-4-

Fy

-4-

Rj

-4-

S/

=s o

48 Eft

&

alia transformatio
pote(latcm>

terius incognita;

poncns pro incognita propofitx aliquam alw; ut x tune propofita, qvia fapius uil, jy

>

mn

ma
H- By-

im

"

A/

^1
3

Cf

mil

"

H- &c, =3 o
4P-

49.

Hoc

dem numcn

pafto deprimuntur muhipliccs.

it

quationes

in

funt cjusquibus cxponentcs

Sint exponcntcs scquationis propofit*

pr>,

pr- -r; pr- -zr-,pr.

$r

pr

4? &c.
transformatae crunt

ponendo

in/"N

48,

w^:
3

vcl

x r zzy, cxponcntcs
-3
5

P-,

p-

-i

p- -*
gr.

>

P-

P
fie

p- -

Ex.

propofua

scquatio

-D ^
rn _y j ponendo transformabitur in
AT*

o
-,

atque

idco

4
\"

jy

>

x 6 ^y~*

x s zZ y*

propofita

B/ ^9

Cy

-+-

Sic paritcr
.v

^C:v; -f-D.v -+-E

o
4

ponendo

.v

zn y, ac x*

_y"

*9

^7

3
>

:1

^
E

JX

* 1J
>

j/S ea

fit

^: o

fo. Nunc demonftrandus eft Artie. VIII. hujus Capiris, tigcns dc potcftatibus radicum xquationis. Thcorcmata hue pcninentia revoc.tbo ad unum Ex ea patcc gencrale, fcquutus, quantum potero , notationem Aucloris. a/Tumi poflc sequationcm gcncralcm hujus forma:.

n
-t-X"

~i

-4-V

n-

<

6
-4- ...

-+-rX

-t-5X

-4-/X

-4-

.V

OCC.

fi.

Pono terminorum fequcriuura,

b;
c

fiqui funt poft

ux"

coefficientcs

ordine eflc
a--,

^/j

^j

2cc.

&litteras^j
tinent ad

/:

indicare in gcncre trcs coefficientcs continues, qui per

j

x
r; r-+-r.

l~

r
j
x-""

J
.

Ideo

hi coefficientcs
,

continebunt
ad

fummas
r

--

faftorura ex
j

acquationis radicibus iuratis

efTe

ordine

numeros

Pariter

pono k

cocfficicntcm termini penultimi, (qui idco continebit

JD
timum
,

AP UT
numcrum nw
*

11 L
\

nebit facta e radicibus fumris ad

(vcl
ru<5him

6V / erfe
z,;

terminum

ul-

c wdicibus omnibus;)

atquc/j

f coefficienies

m-

determinates x

J-hi
<>

i
.

Hos au tern coefficicntes fumo cum fignis, qua: habent in icquatio5-3. winorum tquatione, recedens ab Autcorc, qui accipit cognitas ^ c figna muto in theorem.. mutatis , nis fignis
fub
5-4.

Radices ajquationis cxponantur

littcris gra-cis

ad

numcrum

potcltatum

qui

Sc

asquationis

gradum cxponit,

c\:

qiKTratur

fumma

ex

his radicibus.

5f. Potcitates radicum,

quarum

pot c datum cxponcntes funt

m
in

m-

-i;

m-

m-

-45

i.

unum coadx, cxponantur

littcris latinis

majufculis

Aj Bi Cj Dj E

O.
,

&

fumma poteftatum primarum,

littera

ponatur
tionis
,

idcft

fummam

vcl, quod idem eft, fumma radicum exhanc cnim pofuimus coefficicntem fcctmdi tcririini aequa* radicum. Scd lummx poteltatum, quarum cxpo
,

ncntes funt gcncralcs 6c indctcrminati

led coniinui,
r
-,

-r+.

exponantur

littcris

f<5.

cxponatur per

Tandem fumma M.

poteflatum quarumvis, quarnm cxponcns

eft in

/,

Ut

fub oculos ponamus has notationes,

fit

A
*

BW^
=3 a
ST a

-f-p
1

-hV

n
[

>

-hcJ
-*~y.
i
>,;

-h.=
-I

-+-^
-+-<*

-h CCC.
-I
?,/--[
fH

H- P

-+-

HHP

w
-+-J
Bcc.

-f- ^

-h CCC.

-i
-t-e

l
-+-

-f-y

4-7

&C.

&c.

= Hw
,

_ w ^*
i

r-t-r
r

-+-3

f .m

r-4-l

r-J-r

^r

r-f-r

w
-he
,

r-4-i

rH-i

m
-4-y
j t

-+-y
r

-I-

m
r
I

m
_H
r

-h^
r

/;

-*-3
r
i

_K,T

-h^
1

CxC.

-H3

H-

H-J

-he

,^J

-h

-h CCC.

COMMENfJRIVS
&

=3

a"""

.4.

3*-

-*- /"

-.

*"""

-4-

*^
O)
p

f7- His pofitis, conftituantur

B>

feries

C>

Dj Ej Fi

cc .....

&
Dico
cfle

A
Hoc
cujus
f3.
eft

:=j>B-gC-f.rD

JE-4-/F

....

^ yO +L z
theoremau Nentoni.
Pro

gencrnle theorcma, ad quod rcvoco

.

demon ftratione, obiervo quod

Omnes

termini

pB
i numero m (N / numerus dimenfionum

<]Cj

rDj jE ; /F &c.
eft

habent eundem dimenfionum

ff.
fafti

numerum m.
eft

6c f6.)}

pB

w.

Nam ipfa B eft dimenfionum autem p unius dimenfionis ergo Sed in ipfis/5j rj-, r\ i , t\ cc. nu:

merus dimenfionum femner

ipfarum fionum
j*p.
C>

crcfcit

unicatc

qua

decrcfcunt exponemes

Bj Ej &cc, ergo numerum m. Sumamus nunc tria quxvis fafta

D>
F>

fingula fad a habent

eundem dimcn-

continua

fecundum dentis^Gj

fi. &; ff; prima pars ipfius feH deftruit fecundam prrcccfecunda pars ipfius &H deftruitura prima fequentis ifl(N Comment, ad Cap. III. pag. tfz). Penultimi autem termini 4! z.p pars de ftruit partem pnecedentis j pars altcra deftruitur ab ipfo &f 2c pars ipfius gC deftruit partem ipfius pE , pars reliqua deftruitur ab rD. iManct er go tandem prima pars ipfius pB , qure eft ipfii quamitas A. do. Dixi prime , medium e tribus faclis continuis dcftrui partim a par5

6c

.<J.

tc pro:cedentis,

partim

demon ft ravi de
r
~

a parte fequentis, t appellavi ad ea qua; fupra quavis iequationis radice, quce in sequatione fubttituitur
1
x"

pro

x Id nunc accidere patet j quod cum verum fit, feu fubftir.uatur *} feu 3; feu quccvis alia, ctiam verum erit aliam. Rcm licet pcrfpicuAm,cxcmquando fubftituuntur omnes una poft
AT"

-,

plo tamen illuitremus.

Sit

xquatio gcneralis fex dimenfionum

x*

JU.
X* 4- px* 4-hujus radices fint qua; fupra Eric 3
.v

73

4-

/-A

4- J#* 4- /# 4- U
5c
fit

- r-t-i~mG ^
m -^

(N.
$

& w
3

f4>)

exponens
i

r
-f-

-/

r rs

w>

4.

f.

Quapropter

5 4- f

w~

+-

5/"-

^~

4-

f
+-

Hare fumma debet multiplicari per

- e -f)

4- *Je

-)-

-H

Hinc

conficietur

- e

-- *

Hic vides quam partcm voco fummura fa<5lorum rum cxp^-neas eft m -- 3, in fuos Fa&orcs.
Puritcr eric

ppteJtatibus

qu-

H 5

4
^"

4-

W~4
/3

^~

+-

^~ 4 4-

""^

funima debct mukiplicari per

=3

unde

fit

C
~
"

MME
4- SJO 4/r
"

A T

AR

(/3 /v ;j-i-

4-

(/3vJ ( e

4- T) 4- fo:? 4--

V J.x -J-

^g

>j

64-

44-

*c f :

-t-

4*)

+-

4-

4-

4- 3*

4-

4-

4- J 4-

4>

4J

4-

,3J^
)

4>

4-

4-

[J

4Jg
>

44-

ct.lt

4-

/3>(^

4-

e)

4-

|5J

4~

yj;-)

4-

4-

4-

*& 4-

?-,

JO.

contraria. Ergo hx dux partes fc deflruunt. Si nunc invenietur ejus prima pars a-qualis fecund a: parti ipfius 5Hj fed jH Sc /I habcnt figna contraria. Igitur cc. 61. Dixi fecit n do parcem pcnukimi termini z,p dcftrui a parte praecedentis , conltat e fupcnonbus. Addidi alteram partcm ipfius z,p dcilrui quod
8c

rG

cujus parsprima, nempe fumma fafborum e potcflatibus, quarum cxpoHabcnt autcm nens elt w 3, eadem eft ac lecunda pars ipfius rG.

sH

figna

cvolvatur

/I

ab ultimo tcrmino wf.

Dcmonftrandum

cas eiTc

a:qualcs>

oppofuae enim

fabx

funt.

rum rn fumma debet

I

e radicibus fumtis ad numefS.jj atque horum fadlorum numerus eft m. fummam radicum. Conficientur ergo primo multiplicari per fecundse poteftates fingularum radicum, dutcs fingulse in fummam fa6bo^ radicibus, przcter cam cujus potcitas fccunda fumta eftj rum ex

Coefficiens

z continct fumrnam fa6torum

fN".

Hxc

faftis divcrfis m i Faftorum , vel ra dicum in fingulas radices, quas ab iis abfunt j id eft factum ex m radici w..ies rcpetetur Comment, ad Cap. II. pag. 17.) id eft zp. bus, qui

&

deinde producta ex omnibus

, (N".

r/Jf.

63. Dixi
ftat:
eft

tertio

primam partem
I

ipfius

pB
m
i

cfle

quantitatem
tn~ I

A j quod

con-

cnim

Bm
ES

Q 4-P

-\-

4-J

4- &C.

Haec quantitas multiplicari debet per

f =24-/34-y4-cT4- &C.
conficictur ergo

AD

AP UT

I I

I.

Quare
.

patet propofitum.

(exponens potcftatum e radicibus,) srqualis (exponent! altiflimi termini itquationis,) tundem terminorum numerum
eft
,

Nunc autem,fl
feries

habebunt

-,

C; D; Ej Fj
g>
r->

....

pi

n
m

/;

^iz-if
minorcm terminorum
coefficientcm a:quaprouudtorum , qua:

critque f ultimus acquationis terminus. eft minor quam ferics prior habebit , 6f. Si numerum, quam pofteriorj cadet fupra aliquem

tionis, qui

ultimum prxcedit

&

ibi

abrumpctur

feries

crit, ex. gr.

i

qC;

rD>

;E

/F

....

ma.

peculiaria Newtoni theoremnta ; in quibus nos ponemus majufcuLis italicas A ; B ; C Sec. pro minuiculis a; b- c &c, qui t

66.

Hinc oriuntur
utitur.

bus

ille

Sit

enim
z.

zz z

Summa

Pot.

pd
3 ,

erit

crit

zq

s B
C
fj
<5j

Si

;=!

Summa
Pariter

3.

Pot.

p5

-g//-t- ?r

poncndo pro
S. 4. Pot.
S.
.

Pot.

S. 6. Pot.

pC - qE^rA pE -- qD
-+.

ordine numeros 41
4;

&c.

erit

= D

rC

sB + tA

6tt

z*

Et
.

fie

Temper.
,

Si

tandem

eft

;;;

major quam

Cub aliqua

fumma poteftatum

pB
68.

-qC -4-rD

atquc

cadet ultimus xqimionis terminus f ibi abrumpctur feries , qua; eiit

....

sE-+-tF

+; fAL

afTertnm, 6f., facile patent quod habetur fub J ultimum fenci bicvioiis tciminum icnbantur aliquot 0; fie pro
.

Hoc

&

,
.

(i

pofl

6>".

Bj
Pi

C-, 3
i

D>

E-,
^ i

F;
t i

....

p
M

-,

?//;

o;

o>

oj

o>

5cc.

-,

d
>

r
>

&c.
unde

7*

COMMENT4RIUS
unde conflabicur
feries
.

compofita

pB

flC

rD

>

*E

/F

pv

w# 5

05 o

Sec.

&

poft wtf abrumpctur.

At pro
....
....

N.
o
i

67. feries crime

....
>....

A; B
Pi

Cj Ej F;
ry

M
f

}
>

Nj O
o

9i

5j

p; Oi

w
o.

undc orictur

feries

compofita

pB

gCj rD

*Ei /F

....

fM
.

o* o Sec

ca poft fM abrumpetur j nullus ergo hujus terminus crit multip.licatus Seel ultimum comper w, quandoquidem m cadit fupra o, 6c w o =5 o. non duccnaum e(Tc in w alio pato demonftran poteft. polkae terminum f 69. Eft cnim f faftum unicum ex omnibus arquationis radicibus /3^J^&cj quod duftum in M, ex notationc f6. , dabit

&

ccc.

nm
-+-

-f-i
.

,
i

Sec. H-

w M-l
.

p
ab

.,

ccc. -t- occ.

,.

hujus autem fummac quxvis incomplexa pars diverfa

eft

refpondcntem incomplexam partcm prsecedentis

petitaj quse repetitio inveniebatur
in

hypothefi

Nulla ergo
.

aliis, eft

&

6"f

ut patct ex

deftruit pars rc64.

Demonftratio ibi allata transfcrri nequic ad hypothcfim quam nunc prae manibus habemus, quia nunc eft f factum ex omnibus radicibu^, &C in N*. 6^. habebamus fummam faftorum ex omnibus radicibus, una demta. 70. Nunc dico feries allatas N. tfrt. ita cum NeWtonianis concidcre, ut
, term, quinta, 2cc. etiarn fignis conveniant , fccunda, -quarta, icxA cum figno habeant figna contraria. Nos enim fumimus p US fignum mucat ; illc igitur hahabet in oequatione, quod Sed ^L p +7 A ts bet ir p , ir A , quando nos contra +- P ^ +- A. -f-pA z^ 4! p. 4! A, & quantitas q utrinque fumitur cum figno contrario. Ergo prima feries utrinque cadem eft, & ctiam fignis congruit. Sed in fccunda, ubi ille habet irpB, nos contra habemus +L pB illc nos T A q q+L A-, ille 4! ^r j nos +r 3^. Ei go iigna funt con-

prima
ta

&c

&

NEWTON

>

bet

>

>

tram
T
,

Ratiocinium primac
fe

tiocmium fecundre ultro

&
-

nos +L
j
<j

C
ir

fponte aptatur tcrtiae, quintae &c., raaccommodat quartce, fextas &c. Nam ille ha
fcriei

fed +7

47 B
71.

ac -

ille

&

C =

-i>

ir ^ ; nos +-

pC

zz!

&+lrj

1+ p +1 C j utcrquc ficde reliquis.

.

Ceterum ncque
x*

imaginarias fallunt

vim thcorematis.

Exemplo

cflc

poteft o^quatio

8x f H-

jiA;

1 fox H- p^ H- 78^
j

-*- 3

38 =5 o

cujus radices funt

4P U?

1 1

1.

77

omnes imaginaricc. In hoc excmplo, turn clcvando has radices fingulas ad ex theorcmate, invenientur poteftates, turn

fumma

i.

Poteft. zl o.

fumma
484.

3.

Poteft.

~ ^

iotf
-

fumma4.

Poteft. =5

fumma fumma

f.

Poteft.

241

fumma

6. Poteft.

o.

7. Poteft. zz -+-4124 8cc.

Hoc

theorema

in Aduit. pag.

no.
,

Sc

quo dcmonftrationem mcam,anItem alio pafto demonftratum tea inrentam , communicavcram anno i/4Pfuit ab illuftri Colin MAC-LAUR1N in ejus Algebra anglicc cdita anno Ufum trader Audor in capite fcquen1748. cap. XII. pag. 2.8(5. 6c fcq. te, Demultiplex e(t in Maihefi fuMimiore. Vide,fis, Clar. EULERI inin analyfim infinitomm Lib. I. Cap. X. pag. liS. & feq. troduftionem datum binomium 71. Eft & alia transformatio , qua
rrraunn a Celeb.

B A-ERiMANNO

cum

feq.

invenitur alio paclo

demon-

m
per multiplicationem transformatur
,

in aliud , in quo quantitns a datum habeat exponentem quantitas b non multiplicara fit per a. 3 Leges funt i . ut quacilti binomii primus terminus exponentem habeat

&

datum
ia
.

Ut

rs n. termini medii fc deftruant.

eft

Qiuxirendum

polynomium,pcr quod

fi

mukiplicetur datum binomium,

obtincatur propofitum. defumti e polynomio quxfito. 71. Sint duo termini continui

x ,y
-f-

a b
fa<5lum

Ex horum &

binomii propofiti ruultiplicatione oritur

gcnerale

a
73.

--.y _
,

V+Z0

-4-y

--.
-*-a
efle

+r a b

Jam

primus fadi terminus debet

w-t-.v

a".

Ergo
6c y zz

riwj x

~ n -n

jj

o
eft

quare primus multiplicatoris terminus

&

fa<5tum,

per fubftitutionem

C
n
,

MMENfAR
n

1
_

U
z. ,

a ir a

, I

nf-i-z.

-f-

i-t-x

a b

Sed
n

efle

debct
W-+-Z.M

m ,1
b
-+-0,

:=:

o
eft

quare primus horum duorum terminorum Temper jnium propofltum ell

negativusj 6c

fi

bino

a
fecundus terminus muhiplicatoris, (itum binomium eft
b
74. Prseterea efle debet

,1

-t-0
eft

negativusj at pofitivus
1

eft

fi

propo

m
b

-m ^

m-tr- z.t

2c/

unde

z,

im ;

atqwe it =: u

-*-

Et jam
A
n

eft "muhiplicator
n

^a
m
h-

im

,1

b -*-a

T.m ,iZ

Faftum autem
4
n

+ an

tn,l

_
^

iWiJ./

7f. Ponatur nuncuhimus

riujus fafti

terminus sequalis prime termincv f

generalise quia hi termini ie duftruere debent, eric

n

l/w.i
/

+T^
ftatimque recurret obfervatio
toris.

z^ -^ a

wi-hx.

N
=;

75. pro figno quarti termini muhiplica-

Erit pra;terea

zm

zz

m-irXy hinc
6c

AT

^wj atque^ zl
fa<5lum

it,

ac

fubftituendo,

evadet
n

--

tr?.l

+ a

m ,1
b

irn ,i\

zw.ii

-*-a

ir a

,_

w i3
b

f"

V+raV
efle

ubi debet
j

ac

z,

S3 w

4Wj

6c

=S 3/, ac l-\-u

z=t

4!

76.

JD
76.

A P UT
n

1 2 I

Hinc

invcnitur mulriplicator

it

ii

b -*-a

;*

77. Itaque manifefta eft lex progreilionis. Eadem autem progrcfllo invenietur iubftirucndo in fafto gcncralc, ut jam fecinms. 78. Ultimus autem product terminus efTe dcbct liber a poteftatibus ipfius a. Hie ultimas produ<5H terminus oritur ab ultimo tcrmino multipliSi ergo ukimu? catoris dufto in uhimum tcrminum propoHti binomii. muhiplicatoris terminus fit ejus terminus /...///;. Erit ergo ex lege progreilionis, Sc ex obfervatis, exponens ipfius a in ultimo fafti termino
i

n
eft

vm

n
-

unde p zz
in

c
fa6ti gendralis.

autem

z,

exponens

ipfius
,

ultimo termino

79- Item ex lege progixillonis

exponens

ipfius b in

ultimo fati termi

no

eft

(p
v

i) / :=;

-4-i hinc u

exponens ip/iu.s 3 in ultimo termino fafti genera* lis, & exponens ejufdem / in ultimo termino multiplicatoris. 80. Sed , fi binomium propoiitum ell
a
multiplicatoris terminus fecundus
negativi. (N / 73. 7f. hujusj.3i Erit ergo
,

Eft autem iterum /_-

m
-if

,l

quartus

fextus

&:

reliqui
fi

pares funt
cadic in fe-

dem parem
Sz
vcl
:

muhiplicatoris

terminus ultimus negativus

in

Si

vcro, vel ultimus multiplicatoris terminus cadat

lit

fi

propofitum binomium

fedcm impure m,

,1

b
erit

Temper ultimus multiplicatoris terminus

85.

pofidvus.

Hujus transformationis ufus duplex eft. Et primo quidem dato binomio irrationali invenietur polynomium, per quod fi ducatur datum bi nomium irrationale , producatur binomium rationale. Sint enim dati bmomii irrationalis exponentes dati w, c l- 6c quasi;a.tur y
. .

minimus numcrus integer n\

ponentes polynomii quxliti.

ita

ut

fie

numerus integer,

dati erunt

ex

Sit

8o
Sit

COMMEN7JRIUS
binomium datum
;

*/a

- V.
w
3

Hie
,

eft

m ^

15
/ zz
j

atque ideo

ac

Quapropter
r*

w
4*

:=:

iw

:=:

:=:

2,5

_2,

;=!

-7
2.

S
3

7-

2.

<

i>

$;=:

I
>

6m

^o

fepofito ultimo exponente, manent quinque exponentcs ipfius tfj quinque Eit enim facile fit. igitur invenicndi iunt cxponentcs ipfuis b ; quod

^.

2 / =3

i j

4/

^
L
i
eft
>

f/

= ~

Quare polynomium quxfitum

eft

I
4
i
-+-

L
(fb

J
^

i
j-t-tfi-f-rt

4
b
3

1
-t-^3

3-4-^2.

&

binomium produdum

Quando

eft

m ~

I; utique eft

zz

zz

84. Hinc fra&iones furdis implicatx f;epe raducuivur ad fimplifciorem cx preffionem, qucerendo polynomium quod, ran tiplicatum per fraftlonis denominatorem iurdum, dec fa6Vum rationale, & per iucm polynomium mul

tiplicando ctiara numeratorem.

Sic invcnictur

Vf

4 _H
3

\>

Nam

binomium transformandum
Ideo
/w

eft v f

^3.

Quarc
<

^z^/j5c^;i. z

--

xi

zw

r5 o

flc

ALCAPVflll.
-I
}

it

ii

atque multiplicator qusefitus

Vf

-4-

Vj.

Eft autem
V^f-t-

Vj) =3

fH-Vlf- Vlf

numerator muhiplicatus

Ht^)
85-.

f-4-atf jf-*-$

8-4-zVif

Alter ufus

eft hie.

Dato

facto

5c

Faftorum uno
a

invenire alterum
M

Fadorem

m
^1<

iw,/ b -t-a

V b

n L-l ~+

+La

mn

Vn O H L$l
J

vitatis divifionis

ambagibus.
r

Exempla defumernus
x
i

e poteftatibus unitatis.
efle
j

86. Ponamus x numerus impar, & x

in

vel

i
fi

si o.

Conftat

s
eft

ii
i

r eft

prima hypothcfi,

6c

A;

jj ir

r eft

numerus par

id

AT

--

mo

in altera, efle
i

unum

e binomiis iimplicibus.,

^uibus conflatur acquatio

nl

x
x7

:=?

o.

Eft ergo

F a
w

i ,

& *w
n

Quarc
:=S 1
5

^o
*
r

^
r

r.

Igitur alter Factor eft

-p. .V

^-A?

+1

-t-Af

qiOCC^d
zl
i

Ubi ultimus terminus

Sit r
3.
;=;

erit

zz

Fador

x*

-t- A: -+-

i ,

habcbit omncs tcrminos pofltivos

(N*
Xs

Sc 81. hujus pag, 77. 6c yp;, . //.

Scd

8*

C
#
-+- -v -+- 1

MME NrAR
i

U
r

S
i

=5 o dat

.v

Jgitur radix

cubica unitatis

eft

nempe
I
;

ii
h
j

triplex, una realis,

r i

&
V

dux

imaginariae

Z
Sit r

3 ;
2.
2.

Z.

z4-

Factor
is

erit

-4-

x*

-*- .v -4- i

=S o
-

quando

niter
i

eft

Quando vcro

eft

-+

i ,

habctur Factor x 3

-x

-*-x

rr o
l

x i; (N.8o).

dant x -4- i i , Sed prior dtvifa per X-H i j vel poftcrior divifa per A: o, ra ^- - i 5 quarta unitatis poteftas quatuor habet atque ideo x ss dices j dius reales , &c duas imaginarius

&
j

^_
Sit r zz f

_+.

V
erit
-+.

i j

V
i

Fa&or unus
#*
-+.

A;

o, alter autem

X 3 H- X 1

X Hi

^
i

Sit r zz 6.

Faftor x

r^ o, dat alterum

-+-

Ar^-^-x^H-x^-f-x-t-

=5

&
X*
fed turn

Factor x +.

:=:

o, dat
=5 O

X-f-X J
x .+.
o
>

X 1 -!-!
i

prima

divifa per

^o

turn fecunda divifa per

dant

-4-

x*

-4-

vcl x =3 ir V(
2.

ir
2.

3)

Habet ergo
ginarias

fexta unitatis poteftas fex radices, duas reales, Sc quatuor ima-

87.

Et

fie

de reliquis cxemplis.
r
I

Conftat

amcm

in

gcnere

quando

r eft

X numerus impar, quotum X

-i.

dividi
-4I

non pofle nee per x-t_i, nee per

numero

pracrer obfervara 86., quotum illui habebit terminos fi dividi r, impari, poflet per binomium, quotum hinc ortum m
.

Nam,

&

habers dcbcret terminonim

numcrum

(N

3
.

i4p.

Nota

ad Sect.

I.

Cap.

VI. Tom.

I.

png. 41.)

Hoc

r;utcm eft abfurdum.

C A-

8]

C A
<

U T

V.

Limitibus /Equationum,

hinc colliguntur Limites inter quos conliftent radices arouationis, Nam cum radicum omnium quuubi nulla earum impoflibilis eft.

draca lint affirmativa, quadratorum fumma affirmative cm, idcoquc quadrato maximse radicis major. Et eodem argumento, fumma quadrato-qua-

wim

dratorum radicum omnium major erit quam quadrato-quadratum radicis maximx, 6c fumma cubo-cuborum major quam cubo-cubus radicis muxinuc -unQuamolnem ft limitem defideres quern radices nulltf tranfgt cdiuntiir , ^
quadratorum radicum
erit

& extrahe &

ejus

radicem quadratic am.

II<*c

etiim ladix

major
II.

quam radix maxima

5?

eequationis.

fi quseras fxmmam qua-. raextrahas ejus radicem quadrato- qtiadi aticam , adbitc magis extrabas cjits radicem culo-cubicam : Et ita in Ji quaras fuiiimam cubo~cuborum infmltnm.

Scd ad radicem maximam propius accedes

to-qitudratorn/n

&

Sic in aequatione prxcedente radix quadratica fumma: quadratorum ra

dicum, feu /3P,

eft

Cy->

quam proxime,
f-

Sc 6-*
^

jnagis

diftat

nihilo

quam

ulla

radicum

1,1,3,-

^c

rac 4

x quadrato-quadratica fumma;
j

quadrato-quadratorum radicum, nempe /yi 3 qux

prius accedit ad radicem a nibilo rcmotiflimam f. III. Si inter fummam fummam quadrate- quadratdrum ra quadratorum dicum inveniatur media proportionals, erit ea paulo fumma

&

eft f

circitcr

pro-

cuborum radicum fub

di:c proportionalis ts, femifumma erit

major quam

&

connexorum. tt inde hujus mefummse cuborum fub propriis fignis, ut pi ins inven
fignis affirmativis

femidifferentia major quam fumma cuborum radicum negativarum. IV. Atque adeo maxima radicum affirmativarum minor erit quam radix cubica iflitts maxima radicum negativarum minor quam radix cuLica Hints femifvmm* , 5?
femidifferentia
.

&

major quam fumma cuborum radicum affirmativarum,

Sic

in

sequatione pr.Tcedente, media proportionalis inter

fummam
i<58

torum radicum, jp, &c fummam cuadrato-quadratorum,?!?, elt Summa cuborum fub propriis fignis fupra erat 8p. Hujus

quadra
circiter.

&

168

fe

mifumma
3

eft

39

femidifferentia iiS

Prioris radix cubica,

qua! eft

j-

circitcr,

major

eft

quam maxima radicum

affirmativarum

3.

Pofterio-

ris

radix cubica, *quae eft f proxime, tranfcendit radicem negativam

f.

Quo

exemplo videre eft qunm prope ad radicem hac methodo acceditur,ubi unica tantum radix negativa cit, vcl unica affirmativa. V. Et tamcn propius a, ibuc accederetur , fi, inter fummam quadratorum radicum fummam cubo-cuborum, media proportionals inveniretur ; atquc ex hujus Sc fumm:c quadrato-cuborum radicum femifumma Sc femidifferentia Nam radix quadrato-cubica fcmi-radices quadratocubicx extraheremur. radix quadratofurnmas tranfcenderet maximam radicem aflirmativam, cubica femidirFeremire maxirnam feu extimam negativam, fed exceilu multo minore quam anre. Cum igittir radix quxlibet, augendo vel diminuen* do radices omnes, fieri polTit minima, dein minima in maximam convert!,

&

&

&

maximam , fieri negative, conftat quomodo radix poftea- omnes , praeter imperata quam proxime poteft obtineri. VI. Si radices omnc s 5 prater dus.s negative fort , poffunt ilia fitnul boc modo ern t.
,
dtt<e

radicum, ut & fumma quadraco- cuborum & fumma quadrate -quad ratb-cuborum radicum omnium inter pofteriores duas fummas quaere mediam propo-rtionalem , Sc ea enr differentia inter lummam cubo-cuborum radicum affirmativarum , & fummam cubo-cuborum radicum negativarum , quam proxime j adeoqu-e hujus mediie propo-rtionalis 6c fummse cubo-cuborum radicum omnium femilumma enc (limma cuborum radicum afHrmativarum Ha8c femidifFcrentia eric iumma cubo-cuborum radicum negativarum.
-,

Inventa, juxra

methodum prcecedentem, fumma cuborum duarum

illarum

>

bita igitUr turn

fumma cuborum,
de

turn

fumma cubo-cuborum

radicum- duar

, duplo fumma; pofterioris aufcr quadratum fummte reliqui radix quaJratica eric differentia cuborum duarum radi prioris, cum. Habica vero turn fumma turn differentia cuborum habentur cubi

rum affirmntmirum

&

ipfi.

habcbuntur a quationis radices dux afHrmativse quam proxime. Et (i in altioribus poieftatibus opus coninftitueretur magis adhuc accederetur ad radices. Sed ha: limitafimile tiones ob difficilcm calculum minus pfui funt, &: ad nsquationcs tantum fe extendunt , qux nullas habenc radices imaginarias. Quaproptcr limites alia ratione invenirc jam docebo, qtue 6t facilior fit 6c ad omnes rcquationes Te
Rxtrahe
radices cubicas
c
,
.

eorum

extendac.
e -ns

rmerum dimenftonum Mbltipttcetur <equa!ionis nnn^T[US multiplicetur unufper radicem tcrminoruw prodeuntium per nunicram u;ii1ntt minorem quam piius , faEt (ic pergat ur fcmpsr multiphcando per dividatur per radicem ^qitdtwrns. -tores os nni: quam print C5X fuctum dlvidcndo per radicem , donee tan dem termini omnes deftruantur , quorum figna diverfa funt a figno primi feu alEt numerus ilk erit omni affirmativa radice major ^ iiljim i termini iftkfttr ultimum. in terminis prodeuntihas fbiptus pro radice , efficit eorum , qui fengulis vicibus q,ii
tc
,

VH.
e

y dmldAtur faflum

<eqit-<

&

per
l~eu

iionem producebantur

aggregation ejufdem femper

effe

figni

cum .pnmo

tcrmino

<equntionis.

Ut

fi

proponatur asquatio

-5?X

U5

=S O-

UA T
Hanc primum
f X5

NU
i

/.

8)*

fie

multiplico

- 4
2A"*

2.
}

IGX 4-

XX-h

6X
i

110.
fie-

Deia terminos prodeuntes, divifos per x,rurfum multiplico

4
4
j-.x

&

terminos prodeuntes rurfum dividendo per x,prodeunt

ao.v 3

quos -minuend! giatia divide per

- - 3

8x 3

30ATX-+.

6o#

-+-<5j

z^xx

6ox-+ 60 ,
diviforem 4 fiunt

maximum
ip;

fx

6x x

-4- ij-.

itidem multiplicati per progrcflionem

-ly.VA?
&
ruvfum
fA
_

12^

divifi

4x

per
5

3.2.1 .o,
If,
3

5c

divid per x,fianc

fiunt
.

2. Et hi multiplicatr per progreflloncm 2. r. o, &divifi per zx fiunt f# Jam, cum terminus acquationis altifTimus x affirmativus fit, tento quinam
,

numerus Tcriptus in his produdtis pro x, efficiet ea omnia affirmati-va eiTe. Et quidem tentando i , fit fv -- i ^u 3 affivmativumj fed fxx - -4\5-, fit4 negaiivum. Qiiare limes erit major quam i. Tento itaque numerum aliquem majorem 5 puta z. Et in iingulis fubftituendo i pro x ^
evadunt

- -

Z3 8

-6w -- if.r
-8x
}

4 .v

7
-H
i

z=I

30XX-J-60X- -4-63 ri iox 3 -4-3o.vx-t--63xi

.

7^
120
sr;

45.

Qiiarc,cum numeri prodeuntes 8. 7. 79. 46, fint omnes affirmativi, erit numerus t major quam raa icum affirmativarum maxima. Similiter fi limitcm negativarum radicum invenirc vellcm, tento numeros negatives. Vel , quod perindc clt,muto iigna terminorum altcrnortim 6c tento affirmatives. Mutatis autcm terminorum alcernorum fignis jquantitates, in quibus numcri

fubilituendi iunt

fienc

t-3

DE LIMITIBUS JEQVATIONUM.
f.v

4-1

-+-

2X

&

:o;c

quantitatem aliqu.im , ubi termini negarivi maxime 4 re videnturj (5ox-+-6$, c hie fubftituendo puta f,Y -t-8x 30** x numeros I Unde i prodeiint numcri negativipro 14 Sc- -33. limes erit major quam i. Subitituendo aurem nirmerum 3 prodic nuraerus affirmativus 1^4. Et fimiliter in cetens quanticatibus fubftituendo numcrum 3 numerus afiirmativus. Id quod ex inhis feligo
-

Ex

Q.V.\:-4-6#-4- II*?.

--

omnes ra fola colligere licet. 3 trantcendit Qiuire numerus dices negativas. 3, inter quos radices Atque ica habcnr.ur limitcs, 2. omnes confiftunt. VII f. Horum vero limitum inventio ufiii eM turn in reduftione arquatioiium per radices rationales, turn in excra&ionc radicum furdarum ex Sic in ipiisj ne forte radicem extra hos limites aliquando quaEramus. xquatione noviffima ii radices rationales, fiquas forte habeat invenire vel-

prox,prodit Temper

ipedione

& --

lem ; ex fuperioribus ccrtum ell has non alias effe poffe qiiam divifores ultimi termini aequationis , qui hie eft no. Proin tentando omnes ejus divifores, fi nullus earum fcriptus in itquatione pro radice A:, cfficeret omnes terminos evancfcerej certum eft a;quationcm non admitterc radicem mil At ultimi termini no, divifores permulti funt, nimirum quac fit furda. i --- 1.1. 6 8. 8.10 10. 1.3.- -3-44-ff

--

--

12..
1

-~-

20.

&

eft

12. if. -

-if.

2.0. -

-10.14.
2.

no.

Et hos omnes

divifores tcntare,

libcramur a tanto 3 confillunt, labore. Jam enim non opus erit djvifores tentare nifi qui funt inter hos fi horum nullus radix limites, nimirum divifores r, i, 6c i. eft,
radices inter limites

autem quod

- - &6>

--

2 4-

^- ---

30.40.

tjcdio ellct.

40.60 __ Cognito

<5o.

Nam

certum

asquationem non habere radicem

nili

qux

fit

furda.

COM

COMMENTARIUS
A D

C A P U T
i.

IV

quantitas , infra quam continental- radices sequationis, diciiur Igirur i. Quantity, qua: fuperat maximam arquationis radiccm, eft rcquatiovocabitur limes maximum. nis limes , minima radix arquationis, eft parirer ejus 3. Quantitas , quam fuperat dicetur limes minir: limes, vis fufficit mutare Radices hie intclligo pofitivas. Pro negativas in I. contra, ut tradidit Auctor Cap. III. pag. 4^. pofitivas,
limes

Omnis

aquation; s.

&

&

&

N.

6c nos

dcmonftravimus

hujus,

8...

4. quantitatcs, quarum cadem radix acquationis, dicuntur Invites radicum \ 6c quidem limes major , quantitas radice major, limes minor quant itas radice minor. Limitcs turn a;qu^tionis (N. i ) turn radicum (N. 4.) co mcliorcs 5-. funt,quo propius accedunt ad radiccm quam Jimitant.

Dux

15. pag. f&...6o. hujus. altera major eft, altera vero

minor quam

Aiifbor variis modis dctermiimt limitem

maximum

N.

I.

ad totum

VI. hujus

deinde per reliquum Captu hoc quaerit limites turn maximum Ha?c explicabimus ac demonftrabimus, turn minimum. nonnulla addemus.
>

&

6.

Seu

radices fint pofitivcc,

feu negative

illai

um

poteftates pares funt

fitivjc.

Harum
radix

radicis.

Ergo

fuperat

maximam radicem,
+r>

poteftatum fumtna fuperat eandcm potcftatem maximse hujusfummx, denominata ab cxponente porcftatum,

&

eft asquationis

limes maximus.
&c.-.

(IS!

i).

Sic

ir^i i-xs

i-^ iro

ad poteftatem , cujus exponens eft par earn dant pofitivam , nempc ,

in
r.\n

s
-4-

c in

unam fummam

in

.in

1-1

^_

H-/3

-4-^
"

-KcJ

-4-E

Sec. =;

T L

7.

Haze fumma fuperat

i

ipfatti

etiamfi fu

radicum longe maxima.

Ergo quod

in

eft

trad it

major quim radix maxima * , atque ideo limes maximus j r 1. Auclor II. pro paribus hujus, pro quadra tils, 6c N
N".
.

poteftatibus altiorum graduura.

8

?S
8.

obfcrvat nofter in hujus Capitis initio, limitcs maximos hoc pafto- determinates locum habcre quando radices omnes lunt rcales , non vero quando aliqua: lunt maginariae facile conftat. Nulla emm, neradix qir.intitaus imaginariae , fed, que per , habcri

Quod autem

approximationem poteft faltem verae proxima radix obtinetur quantitatis lurda; rcalis.
limites determinantur in numcris rationalibus.

Hie autem

Sed neque

in lurdis deterreinari
i

xt*-*-*^
Cap.
II.

N\

Sit enim Factor, poflunt pro imiginariis. o (Comm. ad .v T a binomiah 4f pag. ip. hujus.). Eft autem ex formula

oj

alter aderit

>/-

3 5

.otV-

H-

2
-

ZW

1W

1 .3 .4

in

in-\

in-i ^n-^. ^-4. jn-i

.

tt

Sed
*

.3.4-

Eric
2 A;

harum fumma
.

in

la

ZfcMV-Irf

I//

1W

1. 2

<*-!--

; -*f

4
<*

-4

atque Iiuic omnino fimilis erit fummi poteftntum e reliquis Faftoribus Sit ergo fumma tota 6. hujus. Hacc aut erit ut , imaginariis. pofitiva, aut negativa. 9 Si eft pofitiva, cjus radix in..ma , extrafta in nnmcris proximis , -ctiamfi forte accedat ad max imam radicis partem rationakm a^ non indi-

^ L

i. cabit partem imaginariam &\! Sc quamvis forte 10. Si vero eft negativa, ejus radix par eft imaginaria , accedat nihil docebit de parte reali. partem imaginariam,
a<i

Sit,

ADCAPVTIV.
Sit, ex. gr.
X<

asquatio quatuor

dimenfionum
-4-

14* -^8}.V*

214*

2f2 53

orta c Factoribus imaginariis

#
#

2-<-V

53 O 53 O

AT

V -

53 O 53 O
,

f-t-V

II

X- -f
e radicibus
5-

I I

Hrcc dat fummam quadratorum

meri quadrata radix
pcrat
eft

omnibus 53 30

cujus nufu~

major quam

&

minor quam 5--.

Utraquc

maximum partem
quartarum

Summa
radix eft 6

realem f , Ted non indicat partcm imaginan am. 1902 j hujus quarta poteftatum eft negativa zz

circiter, qui

numerus non accedit ad partcm realem.

2
.

Ejuf-

dem numeri

func Faftorcs
2
*

317.
Si 53

Si

ponas
.

ipoi 53pfi.
3 ,

z,
circi-

cnt radix quarta fere f

w

z.

654

radix quarta,

tcr f

\f

2c
>

nunquam accedes

ad radicum partem imaginariam.

Si vero foret zquatio

x*

I4\-

-t-

ff.v

66.V-+- 14 53

orta e Factoribos realibus

2 _^_ v 3 -

53 O

.V

2.

53 O 53 O

-f-f-VlI530
e radicibus
p^> I

AT-

-f
85
f
,

V^II

Summa

quadratorum

omnibus
major
eft

elTet

cujus radii: quadrata

paulo minor eft

quam

UCE
<1

quam

-+-

Vu, cum
u.

fit

minor quam
quarta eft 8
ir.

4.

Sed fumma quartarum poteftatum

.

eft
-+-

4^86, cujus radix

circiter, propius accedens ad

eft fieri pofle

ut, quando adfunt radices imaginarix , fumma poteftatum pariiim fit negativa, quod patet ex p. hujus , quia quantitares negative poffunt fup era re pofitivas, 5c exemplo diipicittir in N". 10. Qiiarey/ qua fumma potcftatum panum fit negativa y xqnatio habet

1024 Obiter oitenfum

N.

t\ i

dices

imaginarias

eft propofitio Sint fummae poteftatum e radicibus politive

12.

Nunc demonftranda

IT.

hujus, qu*e hue reciJit:

Tom. II.

fumptarum

5=

COMMKNTARIUS

Lin ^
at

~nt
-4-

m
-4j/
"

jm
-4- d

p
"

m
-4-e
"

-4-

OCC.

.._

^3 *

-4- /3

-4-

y"

-4-

^"

-*-

-f-

J.

Dico

cflc

777

majorcm quam P
ita

]3

maxima reliquarum,

Ponantur enim radices ordine decrefcere, & fie de ceteris.

ut

fit

maxima omnium,

Eft tarn

L m quam

JV

"^"

major quam

(N

D
.

7.

hujus pag.S/.). Sit ergo

Hinc, evehendo ad
T L

poteftates refpondentes,

m
-f-Wet

mi XH

-H-P
Ow
>-t-

m.wi mi X
K
-f- J

m.nt

-f-

\.m-z

z.

m
at.

w
-ho
,

m
t

5CC.

vtl,

dcmendo hinc indc *

&

refiduum ducendo
i

in

<

m*

wi-t-j

xH

-wi.w
i

x1
r?

-+-

m .m w
-4=

r-t-

x*

-*- occ.

_,

i.}
H.^CT
(/3

-f-

-H
>

h
4

m
H-

Pariter, erit

=3

oce.

,5--^
-|-y

w--w

n"~
1

-^-J

H-e

-f-occ.

Qiiare, auferendo utrinquc

manebit

m-^-n

W-f-tf.W-4-W

I
<*

m-^-n

_+_

y -H occ.

~
14. Eft autcm

_-P
+-

TO-+-

jn-+-n

WJ--TJ WJ-+-TJ

-f-J

-f-6

-i-

&C.

"r

>

ad

m ~*

r>

ut

ad p

1 an
,

m
^

ad y
j

W-4-W

ut

ad y

&
atqui

fie

de reliquis
5

major

eft

quam

qunm

j/"

quam

ccj quoniam * major

eft

quam

flngulae rcliquas.

Erga
n
-4-

m .m * -4-6

w-h

JW-4-W
-+- j/

^H- W
-4-*

o,

ccc.)

major

eft

quam p

-4-cCc.

id eft

XJ

-f-

&C.

i.j
major
eft

quam

if.

Sed

in fingulis terminis
i

refpondentibus funt aequalcs

z
i

.-4j

m-+-n

T
,

W.-+-K

4
i

OCC.

coefficientes vero prim^e quanticatis

i

m,m

i.m
z.}

i.

tn.m

\.m

i.nt

&c.

a.}. 4

ordine minores funt

quam

coefficientes fecundas
i

j?i

COM M ENTJRIVS
m-+-n
.m-ir-n
i

w-4-.w-i_

i.w -2.3

OCC.

quam y j nam fi cfTct .v =r ^ ; atqne ideo potcftntes : fortius ii .v dTrt xquales rcfpondcnubus potcftatib is ipfiuminor quam ^),fmguli termini fumma: ppoiis client minores quam fin r uli fumma prima minor quam fctermini refpondentes fummx pofteri cunda quod clt contra 14. luijus. 1 6. HSKC vcra eflent fi prior fumma tot haberet tcrminos quot fecunda. Sed prior habet rerminorum numerum m -i- i , minorem quam -i_ n H-. i ,
Qiiare eft x major
.v

ipfius

>ns,-

&

}it

-\

f/>

qui eft numerus terminorum fccunda; j eft quAin fecunda. Ergo fortius x major
r

&

tamen prior iumma

y.

eft

major

quam

17.

Cum

igitur ad

obtinendum
i
! "
"

Lw

ipfi

addita fint major quantitas x,

ad obtinendum
18.

eidem a addita

fit

minor quantinas/

patet.pro-r

poll turn.

funt numeri pares, pofitivx funt poteftntes racontra. dicum turn pofitivarum turn ijegativarum , Ergo hoc pafto obtinetur limes maximus qitantitMis^ non qnalitatis , vcl radix, cujus habetur turn pofitiva. eiTe poteft turn negativa limes ,
Sc

Quando m

w-*-

&

19.

In

genere, faftum
t

LP

eft

dimenfionum numero iw-4_.

Sit

numerus par zr,

natur

fumma potcilatum
,.-r~
-f.

m jr~
-f-J

r e radicibus, Ct

N,

vcl po-

N-^
y.

--

.--f-e

m-\-r
-|-

^.y

&C.

Dico fatum

LP
i

8c

quadratum

NN
,

Iiaberc

c fingulis radicibus

has efTc p61uivas

omnes negative, feu tandem aliqua: fint effc , pe femper turn in LP, turn in

NN

poteftatcs feu radices oinncs fjnt pofitivac, feu poficiva; aliqurc npgativac, nern-

communes

-a,

--

_
)3

Sed
ita

in facto

jungi

nentem

facta e duabus litteris diverfis, quot elTe poffunt pofle bina, ut Factor qui in uno termino iimplici habet ?, in altero habeat exponentcm m-}- ir-, iccft eife

LP efTe

expo

a p

^--4-

--. r

-y

.--4-

P
?

& y
.
.

m
^
--.
<?j

fn

z-4-ir

n m-\-ir

m
>

-cT

H-/3

-+-/3

&C.

At

in

NN,

c duabus litteris diverfis

pro his fummis duorum factorum, efle totidcm fafba dupla codem exponente jv+-r prazditis, vel L*

r.-*rr r

m-*-r
}

1*

m-\-r m-^-r

n.-\-r .tn-\-r
,

y
w-hr
J

&c.
i

w-f-r w-+-r
2/3

-w-t-r
i

n fw ~*
>

r
e

m-\rr

1/5

2/3

&c.

&g.
Singulu hina facta ex
iNl
,

LP

haberc eadcm figna ac dupla fafta rcfpondentia

ii

etedem

litterae

pommur

pnvrdita: iifdem (ignis in

eflc

>

fingulas priorcs

fummas duorum fa6torum

majorcs

quam dupla

rcipondentia pofterioraj vel cflc

-w---r
|3

-H

m+^r r m
/5

majorem quam
w-4-r

majorem quam
-n
|3

2
J

^
n"

m-f-ir

4-

,m-4-lji

~*~ r

?-<->

y,

majorem quam
6cc.
erit

2,3

y.

20. Sit enim p radicum numerus fimplicium conltiiucniium iummas

L;

Nj

pariter p nirmerus terminorurn P. Erunt in fafta

ergo

LP

m
ad

m-\rir
"*

i;;;-t-ir
>

m P
-

-S6<

numerum
-r..
)

p.

EC

in

NN

crunt earundcm litterarum cxponcnte

m 4- r

Jicarum fccujidje potcllates

=3 *
-4-ir
i

O,,,
)

S3
,

/3

ad

numerum

p.

Ergo fa&um LP,

-iw-t-ir
i

6c

quadratum

NN

communes

abebunt tcrminos
*
atque hi in
^m-{~ir
;

.uw-t-ir
i

.f

6cc.
ir

utroquc erunt pofitivi,

See.

cum

W
r
.

"*"

s^ 4-

+T (*
i.i.

)*

Quod

crat

primum.
duabus
3

Conftat

cfTe in

LP

facia e
w-4-zr

litteris diverfis,

quot
4-r

cfle

poffunt

* (P

w. n--ir
W-+-1;-

+~ y

+~
w-t-ir
-f^-j.,-

---4-ir

-He
-He
4g
;>.-+-;

-f

P
3,

,;>,.

( (*. ;w-t-ir
(

4-

}/

.w-4-lr
>-h:r

w-Hzr

4- 6ccj 44_
c )_t_.

w. M-4-2r

^-+-ir
r

4-/3

4-J>

.w

4-3
4- p

fl

;-4-ir

4- y
-*-ir

w,-t-ir

4-6
w-f-ir

4- 5cc) 4s r 4- KCJ 4- &c.

x

4- y

4-

,v;-4-ir
<J

Quod

MME NTAR
Quod

em

fccundum.

funt fa&a incomplcxa ad numcrum p.p funt additione jungi ita ut litteva, qua* in uno habet
12.

Hie

qua: bina pofin

altero habeat

exponentem
f
,-,

exponentem w,
r

4- ir, hoc pacto

"+-

e e

pnmo

facto

f complexo * p
y>

+-t-

rt>

TO-t-ir

/3

fecundo

w-f-ir

w
y
&.

w.-t-ir

pnmo
litera

y
jungatur

e tertio
aliis litteris

&: fie de reliquis ita ut bane legem. Item

e
r
,

cum omnibus
r
-

fecunduna

fecundo complexo p y
/-

r,

4- y
;J

,3

e tertio
-1~-

e fecundo

ow
/3

W ~t~ ir

4- S $

^"

e quarto,

etc.

Atque idem

conftat de

omnibus

aliis litteris.

Quod
.

erat tertium

Erunt

igitur

fummx binorum

factorum hujufmodi ad

numcrum

P-P
l
14.
in

Sed in NN, prxter quadrata, erunt dupla f;.ta omnes fequentes , & fingukrum litterarum exponens

e
efl

fingulis litteris
r/>

+-rj

quern-

admodum
la

w4 r/^wUr
(/3

?-

^.-.ir

4- y

+- S

-He

w?4

+- &c)

m-\

.wJ (*
.

;-l

4-

4- &c) 4-

^~ r

4- &c) 4- &c.

In complexis
r

hoium Facloribus
-Tt"

44-

y"

+-

4- dec.

primij
fecund ij

"4

e"

4- 6cc.

&c.

fimplicium imitate decrefcit continue,

ita

ut

in ul

timo

ADCAPUTI7.
timo
fit

pf

unus terminus fimplex,

facia fimplicia in

cum

in

primo

fueric

omnino dupla

NN,

i.

Sunt ergo

quali.i,

&c. numero
;

_
m

quot ncmpe erant fummas: duorum fa&orum

in

LP
illis

(No. i;. hujus). Quod crat quartum. if. Pofiunc ergo hiec dupla fact a fingula comparari cum totidem fummis, 6c quidcm in ut dus littcrx line ubique ecedem, hoc pado,

~m+-t.r

4-

m+-^r

rn

p
y

cC

1* m-\~r

/3

Item

&c.
2(5.

&c.
litterae, ex. gr.
at

Quando

igitur

exdem

6c /3,

habent eadem

figna-

in faclis

n
i

p
}

ot,

hxc
27.

facta

habebunt eadcm

jflgna

fecus vero contraria.

fignis

Ponuntur autem exdem litters prseditx iifdem

fi

inLj Nj
Ergo

ac

P; quare
"

in

"

fuerit *
in
P>

poficiva,

&

$"

in

L &

ac negative

negativa, pofitivje erunt

in

P
|

ac

,3

in

L.

fafta

in

ac

^
erunt negativa.

*"*-

--

P"*-

inNN
c

fuerint pofitivit, Hare autem erant quinto demonllranda.

.

Idem conftat de reliquis, aut omnes negative.

(It

melius

fi

poteflates

omnes

Cum
"

autem

*6
"

C
"-t-

MME NrAR
"

U
r

S
-W>-4

* 3

ad M

"-

lr
/3

4r

ut

nr
/3

ad *

ut

mJf

/3

ad

mJflr

..m
/3

&

fie de reliquis elem littcrx

>

quandoquidem

in his

comparationibus exponentcs cjus-

funt fcmper sequidifferentes.

Ergo (Eucl. prop.

.

if. lib. V.)

r

<-!

ir

4- *

w4

ir

major

n eft

quam 2

w-4

~m-\
/S

&

fie

de reliquis omnibus.

Ergo

ip.

Quando omnes

termini pofitivi funt turn in

LP,

turn in

NN,eidem

poteftatum fummae
30.

(N. 20. hujus pag. 93.) major quantitas complendum fa&umLP, quam ad complendum NN.
Tune
igitur
v

addita eft ad

LP
z

major

eft

fun: numeri pares, eft v LP major cibus pofitive fumptarum.

31. Sit

quam N. Et quando m ac m +- ir quam fumma poteftatum m-^-r e radi,

nunc

c
:

erit

+- r =:

ac
,

w +,

Quire VLP, media

drat o- quadrat or urn
pitis.

proportionalh inter
,

fttmmam quadratorum

& fummam quafumma duo-

ir r^ 4.

radicum
-

ajfirmativis oonnexorum

^^w fumma cuborum radicnm f//w /r ^wV quod primo loco docet Auclor N. III. hujus cawo/ or ?;//
asquationis eficnt sequales, qu^elibet

32. Si radices

omnes

rum fa6lorum
cnim tune

in

LP
*

squalls eflet duplo faclo refpondcnte in

NN.

Eifcr

m n-{

-r

m
.

o :?; -4

-r

:=;

^
zx
v

iw-l

ir

=: M

w-f-ir

-TO
jS

a,

z=,

~
LP
eflet

m
to-

zr;

.a
r e rndi-

ergo cum fignis fuis connexarum. Igitur, quo minus inter fc difTerunt xquationis radices, eo minus v LP diftert a fumma poteftatum m 4 r radicibus cum fignis affirmatives connexarum. Ita, quando radices funt ij ij 3^- -4, fumma cuborum fub fignis afcibus
firmativis

&

fie

de reliquis.

Tune

fumma poteftatum m +-

connexorum

eft

100, 6c

LP

eft

meri (quod maximum) quaternario differunt.

fi

VLP
dem
tivis

fumma cuborum cum fignis affirmativis connexorum eft 161, Sc major quam 167, qui duo numeri, faltem, fenario differunt. 1 -- i ij fumma cuborum cum 3; 7$ quando radices funt fignis affirma connexorum eft 1702, Sc V LP major quam 175-5- ; &: hi duo numeri
i>

minor quam 1041 qui duo nu Qiiando radices funt i; i-y ^

differunt, faltem, fj.

?

Ex

eo quod
7

|3--T
a

|3

atque

Tint

sequales
1

quando
i

a
,

fumma
lliaiiia magis

fuperec alteram uni\- uiidifterunt * |3.

&

, 0, quidem ita ut prior confecimus co magis has quantitates difFcrrc quo Hoc etiamfi per fc conftat , tamen facile dcmon-

fecus inasquales

&

ftratur.

ft cnim. Eft cnim

&

fimt ergo has

dux

quantitates in ratione

Factorum inacqualium.
Erit
r
/3

Ponatur *
rr
-|-

zz

x;
1

& ^ y.
r

lr
:=;

x*-!-^

atque z*
^r

zz
z, ,

i.vy.

Sit

nunc major quantuas x ^J

- z, 1

4-

erit -

&

ix
1

s
8c

a*

Hac duse quantitates difFerunt quantitate

erit
<*,

z,

quo major

fuerit

&

eo

*/. ft major propofitarum difFerentia 34. Quando funt in aequatione radices pofitivx ac negativac,6c m+-r eft conftat e poteftatibus pofitivis numerus impar, negativis, quarurn

&

communis exponens

eft

m+- r.

Sit

ergo
a,

Summa

poteftatum pofitivarum si
poteftatum negativarum
Erit

Summa

N
Jf
.

zz a

b 8c

vTP

major quam
Igitur

a+-b

(N.
Addendo

30. hujus).

acqualia inrequalibus

N
.

-H v^LP major

f quam za-

tque ideo
//.

MM
v
-

N-H LP
X

E
i

rA R

U
a.

major quam

36.

Hinc

quando
,

:=?
i\

c r

i, bujus medl* fnpirtbnaJls

9

& f*mm*
radicum
,

atborum fu j
affirm. it
pitis.

KM um

prop;- Us fignls

jinnma

cube* urn

quod fecundo loco docet nofter eodcm

fi

N.

III. hujus ca-

37. Parker,

in

34.

ex inaequalibus hujus, demantur sequalia

net

v/LP
Idco
f

-N

major quam

i>

&

v/LP

N
major quam
.

fumna

, quando m =3 2. c r =3 I, earundem femidifferentia major quam cubcrum radicum negativarum^ quod tertio loco nflerit Auftor ibidem. : w/x 3f. 8c 38. conltat quod maxima radicum affirmattvartan 39 maxima radicum negttivwum mi -dix culrica illius fcrtiifnmm* * c;-. or r IV. hujus. nor quam radix cubica illius femidifferentia j ut nofter

38.

&

N.

40. Si, mancnte r

^=:

ij ponatur, ortiinc

m
Summa Summa
rum

:=s

4i

^5

6>

zz 8

>

re.

&c.

&
potcftatum pofitivarum
=: a.

fit,

ordine,
,

quintarum, fcptimarum, nonarum

un-

dccimarum &c.

poteilatum negativarum pariter quintarum, fcptimarum ,

,
5

nona

undecimarum 8cc. =2 b. , Erit Temper ipfms a radix quinta quam maxima radicum affirmativarum

&

fcptima
hujus).

ipfius b radix

maxima radicum negativarum (N

Sed, quo magis
crefcit

nona, untlecima, rrujor eadem major quam

39.

tur radix denominata ab

exponens potcflatum , e quarum uimma extrahiexponcnre poteftatum , eo minor fit radix ilia

12.. pag. 8p. hujus). Ergo propius accedetur ad maximam radicura turn affirmativarum turn negativarum , quo major afTumetur exponens i id eft V. hujus capitis. fequcndo prxceptum Auftoris

(N.

N.

41.

Quando una

eft
-

radix pofinva, vel,

fecundum
wj-f-r

OT

N".

34. hujus,

m-ir-r
i

V^LP-f-N
major quam
2*

cir

(N

XT

3f. hujus).

cc ipims

VLV+. ---

radix

w-i-r, major quam

ct,

Quando autem
p
n m--r

plures funt radices affirmativx, aut

.

-HcCc,cC

- --

-r-

N
major quam

m-^rr

-Hp

rt

w-4-r

4-&C;
a;-

AD
v

LP -

atque ipfms

AP VT N radix
r
,

IV.
major quatn

w-Hr,

qua; rurfus major

quam

(N. 7. pag. 87. hujus), fed multo minor quam --/34-&c, ut conftat radix pofitiva, magis ad c theoremate binomial!. Igitur quando una^elt earn acceditur hac methodo, quam quando funt plures pofilivae. de radicibus negativisj itaut demonftnitione conftet 45. Idem intelligitur hac methodo propius accedi ad radicem, quando ur.ica eft radix negaL vel unica affirmativa , quam quando plures funt turn negative turn affirma vero accedatur, exemph videre eft , ut ait Auftor in fine
prope tives quam IV. hujus Capitis. habctur limes major quam maxima radix acqua44. Hac methodo femper En Eft & methodus inveniendi limitem maxima radice minorem. tionis.

earn, qualem tradit

MAC-LAURINUS
f. in fine.
1
/;

in dlgcbr* fuse anglicc fcriptas

Pane fecunda, Cap.

x
-t-

Sit aequatio
l

A,v

-f.

B.v

r>

-h C.v

/"

3 J

-4-D*

r\^ w

4
....

occ.

9r,

^Oi

quxre

BB
hujus radix qunrta
erii

lAC-t-

iD
5

~^~
paulo minor

quam maxima

radix xquationis.

Ex.

gr.

fit

aequatio

50

cujus radices funt i; zj 60 zAC =3 p8j iD

?i

fi

harum maxima

eft 3.

Jam BB

3^1

quare
S3 So ~ 5 cujus radix quarta vix minor eft =3 4 quara ;, quandoquidem ipfius 3 quarta poteft as eft 8r. 4f. Sic autem demonltrari potcit hoc. theorema, quod ha6tenus inob-

44
fed
fine
1

fervatum

aft ert

Au6tor

demonltratione.

Cocfficicns

termini compleftitur fafta omnia e binis radicibus. Primo quadrata omnium fuclorum c binis radicibus
:

Qu^re
c
1

BB

B fccundi conunebic.

*
;

a^

a d

&cj

iV>

b"d*

6cc i

^-, c

Si,

ioo

C O

MME N?AR
a; b;

Si, ex. gr., quatuor tantum ponantur radices

d;

ita

poterunt ordinari hsec quadrata

l

a1

(b

-+-c*

+ d^ + b*
ia"

-f(<r

</

) .4-

^
facta e quadratis fin-

Secundo bina facta e quadratis fingularum in binas reliquas

2a*bc; za bdj

cd

&Cj

zb*ad

ib cd; Sec.

Et, manendo in hypotheli quatuor radicum, bina gularum in binas reliquas , erunt
za* (bc--bd+-cd)
Terfio bina
-+-

ib* (ac-+.ad-+-cd)

-+-

if (ab+ad^rbd} +- id1 (ab-*-ac+bc)

fa<5ta

ficiuntur ex
in
alia
f.i6ra

fiiftis

ergo, (per

Sed fingula haec fa6ta e quaternis condiverfis,quas finguh habent duos Factores diverfos , du&is. diverfa,qure fingula pariter habcnt duos Fatores diverfos. Hie n -^ i t 2,7. Comment, ad Cap. II. hujus pag. 16,) erilp
e fingulis quaternis.
<;

&

unum idemque

faftum

fcmper

repetitum
erit

invenictur

5..ies.

Hoc
46. Sed

in noflva

hypothefi
e

6abcd.
,

eft

fumma faftorum

ternis radicibus

gulavum. Qiiare AC comple&etur, Primo quadruta fingularum radicum ducta in binas reliquas^ ut cundo locoj fed femel fumta in AC, 6c bis in 2.AC.
Secundo fact
a.

&A

eft

fumma

fin-

BB

fe-

6c

e fingulis
5
j

quarernis

ut

BB

tertio

loco.

Hie autem

eft

quare

unum idemque fatum

5

repetitum invenietur Temper

2.3

zl 4-.ies in

2AC continebit exceflum omnium fa(5tomm e qua47. Igitur BB diMtis birjarum radicum, qux ncmpe continet BB pvimo loco, fupra bis fummam fadorum e quaternis j id eit , in exeoiplo aflumto
a
1

AC

8c

o&ies

in 2.AC.

(b

+i

-+-

!>*

(c*

+ d^ +. c\i -- zabcd
l

tur

Sed hxc fumma rcftituitur addendo iD , id eft omnino eft BB lAC -- 2.D fumma oirnium narum raJicum.

in
i

exemplo iabcd.

Igi

aJtorum

e quadratis bi-

4S*. /\tqui ha?c fumma continet fa<5tum ex quadrato maxima: radicis in fun-imam quadratorum e reliquis j fattum ex quadrato iecundae radicis in fummam quadratorum e reliquis, lie in Temper j ut per fe conftat,

&

&

exemplo

difpicitur.

Di-

ADCAPUT1,
Dicatur hcec fumma
dicibus zz
*>

101
c

;=:

j3,

fumma quartarum poteftatum

fingulis ra-

In noftro cxcmplo eft

a.

a4

+-

4 4 -f- f -+- ^/ .

de

Harum quartarum Add it. pag.

ft

poteftatuin, ut

&

radicum jnumerus

eft

Ejgo (Vi

<5i.

minor

eft

quam

Lcmra. IV.)
*,
eft

n
autem
fortius

--

i a,

minor quam na*

>

pom-

Lur

cnim J radix maxima. Qnarc

/3

BB
z^

AC-4-zD
-

--

minor

elt

qnam

4^.

minor 49. Habetur ergo duplex limes, major per regulam maxima inter quos confiilk per regulam obfcrvandum illud cxhibcre fo. Circa hoc theorema

MAC-LAURINl MAC-LAURINI
,

NEWTONI,

ra<Jix

quantitatem vera radtce minprem. Qiupropter perficcretur theorema, fi invcnirctur methodus determinandi aliam quuntitatem, ilia majorem quarn
procbet theorema, tamen vera radice minorem. fi. Sed, fi pro coefficient tertii termini, quadrandus fumeretur coefadhiberemiir correcliioficiens aliquis fequens, ex.gr. C quarti termini , nes ncccflariie, ut manerent iecundar potellates inter fe multiplicatXj

&

-f-

1 &c) H- a* c

(d* -+- t

-4-

cc)

+ frd
quoninm
eft

1
(<?*-+-

&c)-+-2cc.

vcrum

eft

minor quam , quia ponitur 3 radix maxima, Sc idem de ceteris , adhuc minor cfTet limes fie determinatus limite
a*b
1

a"

priore. fz. Si vero eflet sequatio trium

dimenfionumj tune

;=:

6c limes

determinarctur per

Sit

nunc, ex hypothefi N/. VI. hujus, radicum fumma

jta

ut radices duse

&
-H
l

/3,

fint

pofidvae, reliqu^ negaiivas.

Erit

fumma

uadrttorum

+-

-H

--

l
e

&C

=5 K.

COMMEN74RIUS
fumma cuborum
4-* +JS

-^-Ji
,

_&c

rs

fumma quartarum poteftatum

4afi

4- fS 4-

+-

<J<

+-

t<

+- &c. =3

Has autem fummae poteftatum inveniuntur per VIII. Cap. III. pag. ff. hujus, 6c per Ny fo. &c. pag. 70. &c. hujus. Hinc v^KM pauJ w io major quam 4- J ++- /3 3 +4- 6cc. (per 30. pag.p6. hujus).
3

M NT

>

N".

-atque ideo

VKM-HL
paulo major

quam

4-

j
^i

(N^. 4z.pag.p8. hujos). atque

radicibus pofitivis.

m-

Tcnta eft, quam proxime ,

f4- Pariter, eric

fumma cuborum e duubus fumma quintarum poteftatum

-/
*
_t_

JJ

- &c
&c

=5

N
O
p
ab

fumma fextarum
_.
6
/3

^-

/
7

-*- A

6 -4t

6
-t-

=;

8c

fumma feptimarum
?

4-

7 7 -+/3

_ J7 _ _
7

&c

._,

Quapropter v^NP non multum

differet

Quare

NP-f- O -v

parum

difFeret ab *

4-

6
/3

&
VNP
Nos,
pofito

O
parum
differet

ab

&

6
t

&c.

brcvitatis gratia,
,

ponemus

asquales, negligendo differentiam.

Hoc

eft
*

+-

zjp

4-

& a

-1)*

VNP

ADCAPUZ1.
cujus radix quadratica eft a 0. , politivarum

10$

/3,

differentia
eft

cuborum duarum radicum

&

Jam
(<*

+-

/3 )

-I(<*

fi*)

~
:=J

2# J

hinc invenitur a

f:d
(a*
.

4-

|S

(<*

/3

2/3

unde invenitur

/3.

Conftat autcm ex

3
.

n.

pag. Sp. hujus,

quod

fi

pro poteftatibus, quarum exponentes funt.

2>
V>

4>

fi

<*i

7-

fumerentur poteftates, quarum exponentes eflent

4>
f>

6j

7>

8j

p>

vel 6i 75 85 pi iOi

See.

propius accederetur ad veram radicem. ,s. Nunc ad N- VII.

"

Hsc

tradit

Auctor

N.

VI. Hu-

fundamenta jacla jam funt ab Audtore in N. II. Cap. III. pag. 40. hujus, Sc a nobis in / if.. .52. pag. 6 [...64. hujus. Nim ibi oftendimus quod, fubftituendo in propofita ,y +- e pro .Y, fi transfor mata habet omnes terminos pofitivos, eft e major quam maxima radix poilTune enim transformata habebic tiva propofita (N. if. pag. 64. hujus).
5.

Totius

rei

omnes terminos
13. hujus).
eflcj)

pofitivos

Pofuimus autcm

atque ideo radices omnes negativas (N .25. pag. \ i &jX AT y 4- e e, debct an tern

illx func quantitas ncgativai quia y exponit transfer mat at- radices, -- e quantitas negativa, ac s major quam x, id eft negativae i eft igitur \ quam qui\!vis radix propofitre. Ut ergo inveniatur.limes major qu avis raJicc ut omnes in affirwativa, ita erit in transformata quantitas e determinanda transformata termini fiant affirmatml\ id eft ejusdcm figni cum altijjimo termlno VII. in fine) , qui poni folet affirmativus, oequationis (N. e dttermincmda , quovis figno poteft 5*7. Sed quantitas exponi ; ergo Sc per x j dummodo intelligamus quod hrcc littera, qua; in propofita exponit radices a-quationis, in noftia hypotliefi exponit quantitatem c ita deternu,

&

transformata fiant pofitivi. ncmpe ;v fit idem ac e in transformata \6 p?^ 61. ipfa propofita locum tenet ultimi termini in transformata 62. hujus). Propofita ordinis ?/, ut loco citato, poftquam ejus termini finguli du6ti fuerunt in exponentes.
,

nandam
f8.

ut

omnes termini

in

Atqui, hoc pofito, quod

N.

nt n

\ t

2, n

5>

4$ n

f.

...

&

104

COMMENfJRIUS
tf,
<3.

&

vcl per x, locum tenet penultimi termini in transformau per &c. (N 20. pag 6i. ft 5 hiijiu). 17.. Igi-ur. Si multiplied ur <equationis terminus f unusquisque per numerum dimenfionum multiejtts (vel per cxponentcm , quern habet incognita v in ipfo termino plicato), &? dividttvr fa Hum per radicem <equationis , (id eft per ipiam incodivifi

Dein rurfus multipliec: gnitam *) numerum unitate minorem qitam f-rius

term:;. 01 inn frodtuntium per ut conllat, exponcns quern in qu;intitate invenca per primam operationem, habcbit incognita in ipfo termino inultiplicato); faff urn etividafur per radicem <equajioms , ut fupra. Et (ic pcrgatur donee deveniatur ad binomium. Si base, inquam , fiant, invenientur transformatze coefficicntes ab ultimo , primus, fecundus, terte

qui erir,

tius

&c..

His igitur peraftis, fupcrerit determinandus numerus , qui eveus ad aptam potedatem &: pofitus pro A:, ejus poteftatibus, in his cocfficientibus, eos reddat omnes pofitivos. 6r. Sed hie numerus ita deteiminaiulus eft, ut fit minimus illorum , qui mftgr/funCj propofitum prxftant. Hoc autcm effichur facih tentamine. 61. Dixi numeros tentandos ciTc deberc integros\ nam propofita ponitur a fraftionibus libera, coefficiente prasdita unirare, in alufllmo termino. Atqui hujusmodi aequatio nullam habct radicem fraclam. (N\ 76. pag. 27. Ubi lex, quod altiflimus terminus habeat coefficientem unitatem, hujus.).
60.

&

&

&

&

eft intelligcndaj alioquin, multiplicando tio rationalis, cuj us radices font fraclar.

per fra&ionem

haberctur zequa-

6^. Conftat binomium, quod hoc paclo invenitur ultimo loco, efTe coef ficientem termini fecundi t a primo, rransformatce , id eft ne ir A. Sed
eft

fumma radicum,
Erit ergo

fi

ea: funt

vel

omnes

pofitiva;
A

vel

omnes negative
fi

eft

autem n exponens termini

altifljmi,

atque ideo numerus radicum ipfa>

rum.

maxima

radix major

qnam w

t fortius

adfint radices

turn negative

tumpofitivx, quarum

differentia eft
.

A.

Qtiare tentandus

fiatim eft

numerus proxime major quam

Sic, xquatio

x 4 --

i^.v

4- if v
i

z^6x+- So
,

uaclata fecundum Auftoris regulam

1

4-v

78** +- 302.v

2.46

vcl dividcndo per i

AP UT
78*4-231
ac

12*

78 =5 4*
16
=3

16.

Hie autem Hie numcrus,

eft

4;

ac

r \

tentamcn

ergo incipio a

7.

fubftitutus pro .v, dat, ut 8, tcnto iOj hinc tertio

:
26"

fecundo loco numcros negati:=!

Z3
:=:

4025
<*o?>

14
i
3
1

-231

780 +-

:=S-4-fi

pofitivumy ut
1

$p.x *4-

15 ix

403
>

:=!

2coo

]poo -1-1310
radix major

403

fed ipfa acquatio dat 80 eft ergo hujus aequationis radices (unt

maxima

quam

10.

Reipfa

Patct autem quantitatem

utilem efle

quando radices funt vel omnes

pofitivas vel omnes negative, quod c fignis zequationis intelligiturj Sc illam eo propius ad radicem accedere, quo minus ipfa: radices quamitate differunt.

inventus erit limes major maximac radicis ; numerus vequi dant aliquod ex faftis per hanc regulam repertis, negativum , erit limes minor maxiniic radicis. hoc pafto inventus eft limes w, qui fuperat maximam tff. Poftquam x , 8c fubftiuiendo in propolua uequarionis raJicem, aflumaiur z. :=: m z, hujufque poteftatcs, ejus poteftatibus, habcbitur transpro x formata, cujus omnes radices crunt affirmative i fiquidem ci\ major x , velz-, quantitas pofitiva> quare pofitivss funt quam .v, atquc idco r omnes radices transformatae quas exponit littera z. Sic igitur teqitatio qutvis transform: f.; : potcfl in alLun, cujus radices omnes ft64.
fie

Numerus

ro

maximus eorum,

<

fitiv<e

/int.

66. Eadem transformatio perficictur, fi rc^criatur limes n, qui fuptret nL\xlmam radicem negatwam propofits , x +- n , atqnefiatfoaffumatur z lita fubftitutio Cum enim fit major quam qusevis radix negativa propoiita;, quas exponitATj erit x--n quantitas pofitiva, atque ideo &, vel

&

quxvis transformatas radix, crir pofitiva. Hxc omnia congruunt cum N"- 2.1 ... 30. png. 61. hujus. 67. Cum ergo nou fit facilis methodus propofitam transformandi
.

in

21.

alum,

TC6

MME NrA

aliam, cujus radices omnes fint pofitiva*,atque idco figna omnia alternantia (N I f. 1O. pag. 61.61.63. hujus)} has tamum arquationes confiderabimus in icquentibus, fi quando ucile id eric ad faciliorem re-rum cxplic.uioncm. Limes minimus pro hujufmodi aiquationibus, ell o , qui profeclro minor ell qu^m quxvis quantitas pofitiva. Limes autem maximus facile invenietur methodo jam traoita. Supereft ut videamus quomodo poflint dcfiniri limites ipiarum radicum.

&

<58.

Sit a:quatio ordinis

1

habens omncs radices pofinvas,

1

-4-Bv"-

ex*"

&c
par>

o
fi

in

qua

erit

S quantitas pofitiva

fi

eft

numcrus

fed nrgativa

im,

par.

70 Si in hac aequatione ponatur o pro x , omncs termini evanefcent manebit uttimus cum figno quod habct in propofita.
71.

&

Hujus sequations
u
j

radices tint
I

^} Z

u
">

A
>

^i ^i
in

a<

^>

*">

numerum

quaevis prrcccdens, a minor quam dextram, vel

fit

&

dextram, minor quam fequens ad & 4/ minor quam ^j 5c fie de reliquis. 4/ ; Faclores ad eunJem numerum w, erunt Propofita: jequationis
(inirtra

oj x

\J/

0-,

x_^

=3

o>

({>

...

:=;

oj &c,

71. AiTumatur mine quantitas -4-^, major quamv, 8c minor quam ju. Erit * ^ Sc reliquae ad finiftram,Sc minor quam A; .. /j ^-, 8c forriusmijor quam ;.. ponatur pro x, Factor # y erit pofitivus reliquae fequcntes ad dextram. Si ut 6c reliqui aJ linirtram, 6c Factor x u ncgztivui ut reliqui ad dextram. Ex. gr. fit v zz $-*- a-, p =3 |-4-*-t--4-f A =3 l-t-^^.^^.^ d; 5c fiet Facloi Z a-t-b; atque pro x inFftftoribus, ponatur ^2 %-+ a -- b ?
4>j

S +

>

X
pofitivus
fitivij
,

33 X

J 33 i-H^-t-^

-+-^

omnes Faclores prjccedentes ad finiftram, erunt ponam ex cadem quaotitatc ^~h^^-^, dcmitur quamitas continue
fortius
v.

&

minor quam
x
erit

Sed Factor
a
b
c

p 33 x

zz Z-t-a

+b

e ^3

-~e

fortius negativi fient omncs Factores fequentcs ad dex negativus j tram, quia ex eadcm quantnatc |^-/JH-/ , demitur quantitas continue

&

major quim ,u. 75. Sit mine w =3 w-t_/>, 6c fit Uiirnerus Faftorum negativorum.

numerus Fadorum pofitivorum

fi:

ar

Fafrum
eft

e Faftoribus

pofiiivjs, quictinque

numerus eorum

Temper

pofitivum ^3 -hP.

Faftum

sfDc^purrr.
ftum
impar
,

107
li

&

Facloribus negativis, ncgativum eft, tune fit 53 Q.

c

fi

eoium numcius
tune =5
-+-

eft

idem

ell

pofiuvum,

Fadorum numcrus cft/wj

Eft aiuem

&

Q.

-HP. -Q^=2

-PQj

&-4-P.-t-Q.=: -t-PQ;

Et numeri vulgares alternc funt pares impares, vel contra. Ergo alterne facta oriunda ex his fubftitutionibus, erunt pofitiva &c negativa, vel
contra.
74. Si
tf vel & p erit m r5 o n eft numerus impar, turn fa&ufli PQj turn ultimus propofitse terminus S , habebunt lignum Si vero fit n numcrus par, turn factum PQ^j turn ultimus propofita; ter minus, habebunt fignum-4-. & minor quam fcquens d; erit , 7f. Sit ^ major quam radix minima Tune, fi n eft i, vel unus erit Faftor pofitivus. c faclum numevus impar, par erit n - - i PQ^habebit fignum -K. Si vero fit n numcrus par, impar erit n i & factum PQ^habcbit
^>

&

Quapropter. fit minor quam minima radicum

negativi.

omnes Faclores erunt

Tune

li

--

wrsij&pz^w
fignum

>

i|, (& major quam quam minima w) , fed -- ijvel duo eromFafto* erit m =; i } & p =3 minor quam fcquens j Tune, fi n eft numei us impar, respofitivi, cetcris manentibus negativis. z, & fact urn PQ^habebit lignum impar quoque erit n Sed fi n fit numerus par, par rcque erit n 2, 6c faclum PQ^h.-bcbit (Lem. XIII. png. 8f. Addit.) fignum +. Hare, puto fufficcre poflunt ad illuftrandam propofitioncm ncftrnm. fj. Hinc facile ad arquationes omnes extenduntur quoe diximus Sit enim n z5 /-*-^ zn m-*-p; 8c prorofita habeat / radi ...7}.hujus. ces ncg-.vtivas ac A* radices pofitivasj vel propofiu conitet ex numcro / Fa-

76. Sit

fccunda radix

fort ins

<^p.

formac
zz 05 .v^-Z? z5 05

x+C

=s

0} &c.

&
R

ex numero
j

/t

Faborum
o
j

formze
n; oj Sec.

^o

x
,

78. Faclores prioris formae

per continuam muhiplicationem, conficient

ulti

jequationem ordinis /, cujus omnes termini erunt pofitivi) igitur 8c

mus

pofitivus erit.

7P. Faftores pofterioris forniae, pariter per muhiplicationem continuam, conficient xquationem ordinis k, cujus termini erunt alternc pofirivi 6c
negativi. Igitur ultimus ejus terminus impar , fecus vero pofitivus , ut fupra
j

erit

So. Mukiplicando aequationem

6p. 78. ordinis / per aequationem

N.

negativus

fi

k eft numerus

79. or-

loS
ordinis

C
k conficictur

MME NTAR
ordinis

n , in qua erunc radices l-*-k aquatic turn pofitivse turn negative, cujus ultimus terminus -+ S +TJ =5 T S, erit pofitivus , fi numcrus radicum negativarum eft par, fccus vero negativus 69. parirer ut fupra 81. In hac , fi ponamr o pro x, mancbit dumtaxat ultimus terminus,

&

N.

figno quod habebat in propofita, ut N. 70. 8i. Si in eadem pro A: ponatur-+-, feu major feu minor quam qusevis radix negativa, ex illis orti Faftorcs pofitivi

cum

X +

:=:

oj x

-t-

&c

fient

^ -4-

yf =5

o>

$-*-

:=s

&c

Hinc ergo nulla fiet mutatio in fignis aequationisquod oritur ex hac fubititutione. N 71. 8c 75. quando pro x 83. Sed mutatio fict, fecundum obfcrvata in a;quatione propofita ponitur -tmajor quam aliqua radix pofitiva v, (atquc idco qu;\m rcliqua; hac minores) , c minor quam proxime major ^ & quam reliqua: hac majores.
manebunt pofitivi. propofitae, ncquc in
fa<5bo

&

84.

tiva; turn negarivas

rum

in , qua funt radices turn pofi confiderari poifit tanquam conflata ex duabus, quauna complecliitur omnes radices negativas propofita:, altera omnes ra

Cum

ergo quasvis icquatio ordinis

,

dices pofitivas ejusdem j cum omnis mutatio, quE fit in propofita pel* fubltitutionem , oriatur ex sequatione habcnte omnes radices pofitivas, conflat in

&

genere, quod.
,
,

8f. Si in aquationc cujus radices aliqu funt pojitivce , aUyioe negative , pro x fonatur -t- % inodo major wodo minor quam c.liuua, propofitte radix pofitiva duo conficicntnr ex bac duplici fttbftitutione , habebunt figna, oppofita. 8(5. Manifcita eft hujus convcria. Si pro tequationis propofita incognita
-tqu<e

>

ejas poieftatibus quantt fates ,

fubftitnantur or dine
conficiuntur ex
qu<e

qn<e

ta;

bj

du<

quantities ,

dux quant itates inoequales duabus fubftitutionibus , habeant figna oppofi fubjlituuntttr , eiunt limites twins faltem radicis.
du<e

&

&

nov<e

bis

utraque quantitas eflet minor quam radix aliqua ^u, major prsecedens v, utrumque productum haberet idem fignum ut idem in utroque cafu eflet numerus quia nenjpe turn negativorum. Fa<5borum, turn pofitivortim, In exemplum aflumamus aiquationem 63. pagi 104. hujus

Nam,

fi

&

quam

radix

patet ex demonftratisj

X* -

- l6*

-4- 2-3

IX 1

806X^.880

3
fj
z.

cujus radices

omnes

pofitivae funt 113 8j

o

In hac flatim fubftitucndo

fubfliiuendo
I
-4i

pro x manct-*-S8o.

qui numerus minor eft

1

26 4- 23

minima radice 2,
;=$

fit

806 -- 880

H- i8o.

Eft

Eft ergo i limes minimum minor quam f, fit

Subftituendo-f-

3 ,

qtii

eft

major quam 2
80

&

81
Si

702

-t-

2.072

2:41

8-f-88o

;=!

pro

-4-

x ponatur-4-4,

qui numerus pariter major eft

quam
76
j

&

minor

quam f, produdtum
2f<5

pariter erit viegativum,

1

nempe
:=!

664

-436"9<5

--

3244-+- 880

Si vero pro .v ponatur.4- tf, deinde-+-7, qui numeri funt ma ores quam z f , led minorcs quam 8, prodibunt duo facta pofitiva, id eft ex 6

&

1196

2401

fditf-t-Sjitf

4836-1-883 =j -4-40

6Ce 7
85)18^-1131^

5642^-880 ss -t-4-

&
Pariter fumatur acquatio

fie

dc

reliquis.
ilia,

10. pag. 88.

cujus radices funt rcalcs,

ncmpe
X*

Ponendo
o

pro x, manet-4- 14;

Ponendo -h
i

major quam minima radix 2

14^-j-y

66

-+-

14 =i

&

V^-,

fit

10

Ponendo -4-1,
Z turn
3

fic4-o"i

ponendo
2

mm quia

& Ncque tantum iplius v^ii minor eft quam 4, profecto f V majoi eft quani 5-4=: i. Sed i 6c 3 limites funt utriufque nam v 1 1 major eft quam 3, ac f v^ir minor quam f =S 2. Ideo diximus 3 Sd.hujus, hos effe limites unius

majores funt

quam

2^3

fit -t- 14, reipfa turn r, turn fed minores quam 2-- ^3. 2 ; fed etiam ipfius f Vir; limites funt i
-+- 3
^"3,
"u

faltem radicis.

Ponamus nunc

in

funt limites radicis 2-1-^3. Ponendo -t-f, fit 66} reipfa dix f -+- i I I.

eadem xquatione^4;
4

fiet

10;

5c

numeri

ac

&

f minores funt

quam maxima

ra

87. Supeifluum duco monere, quod fi radices omnes eflent negativar, w i. p. 4P- Sc N^y atit mutanda eflent iigna akerna, fecundum Nf p.
f8. fp. hujus, aut a/Turn enda eflet. S8. Sit nunc aequatio generalis ordinis

8...ii>-

^.

03

io.
1

C O
x*
-4A.v"""

M ME N
1

T
3

A R IV
D
4
v"~

fix"""

C/"~

-*-

H------h S

qua coerKcientcs ? quamvis omncs fcripri fint pofitivi, intelliguntur quifque cum fuo figno, ita ut Tint figna turn pofitiva turn ncgativa, tuque Ha: autem ra ideo radices turn pofitiva: turn negative, ad arbimum. Tint qua: dices, qujevis cum fuo figno hujus, 6c crefcant 71. p. transformetur , fccundtim codem ordme. Ha:c if. pag. 61. hujus,
in
,

N.

106".
;

</

poncndo y Sp. Terminus uhimus transformata:

n
tf
I

.v

:=:

-+ f.

erit
3 ^

(N
-TV

3
.

16. pag. (Jr.

4

hujus)
c

^. Atf

-+-

n Btf

-t-

Cf
,->

-f-

DC

H------hS

in

quo

polita.

bus , minus

&

habebant in prohabebunt quifque eadem figna, qu Si in eo pro-4-tf fubftituatur irjw, una nempe e propofitas radiciquidem -t- p fi radix fubftituta fuerit pofitiva, -jw fi fecus, ter illc evanefcet. ha:c fubrtitutio conficiet ex ultimo tcrmino
cocfficientes

Nam

eandem quantitatem, quam conficcret e propofita (N. \6. pag. 6\. hujus.). Sed propofita per aptam radicis fubftitutionem evanefcit (N. 4. .7. pag. 24. pag. 64. hujus). hujus). Reliqua pars Ergo &c. (Vide I , aequationis dividi poterit per y ^5 o, & manebit arquatio ordinis n in qua y erit incognita, & +T I* ac c jus poteftates erunt pro e & ejus potcftatibus. Huic fc aptant jam dicta: tamen non pigebit rem cxponcrc.
f<5...f8.
N"/*
-

po. Propofita; aequationis radices fint

pofitivae
fi

TJ

yt

f,

TT;

o;

6cc.

negative
t in

AJ xj

<j

flj

>?3

&c.

fubftituatur quantitas pofitiva

,

minucntur

&

transformata, radices pofitivae negativx augebunttirj ac transformatae Fatores fient

pro

y -+-/*

s S

05 yn-^u

o-

:=:

OJJ H.^

Oj

Sec.

orti e radicibus pofitivis;

-t- f
-tA.

&
z^oj
Sec.

>

Ojjx-t-^-i-x

y-4_u-H<

orti e radicibus ncgativis

(N\
XJ

13. pag. 64. hujus.)

!.v
4

Sic,
1

fi

proponatur xquatio 1450,

if8,v -h fdS.v

-t-

lOHAf

cujus radices pofitiva: funt

ij
r>

Hi

6c

negative

Po-

AD

AP u r
-+. i
,

i r.

Ponatur autem x zz y

ea transformabitur in

4747-

if8
f<58

*-4-n$6y-f.

-4-I01I/-+- 1011

delcto ultimo termino evanefcente, 8c divifa per y

fit

S
cujus Fadores func

^H-i-f:=:^_4i^-4-i--M sy--io;^^-i-4-i ~
y -ti

s ^-f- Ji
ium-

-4-

y 4- 4
I

pi
fuiffct

Si vero alia quantitas, prseter

unam

e propofitae radicibus, a/Tumta 6c conitaret e differentiis ac

mis

pro
.

,w,

manfiflet

ukimus terminus,
j

po. inter fc
(/*

muhiplicaiis

atque

eflet

T) Cn*

(,"

&C. (#*H-A) Cp-l-)

(jUH-6)

&C.

pi. Sed fi in transformata pro ^ fubftituatur quantitas negativa, axigcnac Fa<5bores iunt tur radices pofitivse , minuuntur negativae

&

>

^O

<r

s^oj

p-~x =o; &c.

,

orti e radicibus pofitivis

jf_^_f.^

Oi^

ju-4->t

=: Oj

jun-d ^J o

>

&c.

orti e radicibus negatiyis.

(N n

18. pag. 64. hujus). Quare , nifi fit wiancbit ultimus terminus, ficconftabit, ut
.

N. pi.,, iumaiis

p una

e propodcae radicibus , 6c differentiis

inter [c multiplicatis.

F;ictum e fummis po. eft Temper pofirivum. 93. Faftum e i ummis pi. cit polnivum quando ex i unm::v iunt numao pari, fecus vero ne.
.

gativum.
turn

94 Si in transformata ponatur pro e quant itas/;//mz, numerus mutet lignum, id eit, aliquot differentia:
f*

& par

d ffertnt

ii~

f*

^
">
>

]"

P~5

C^C.

ad

numerum parem,

pari

mgalii* ncgativorum Faliorum numero

,

fiant

ccteris
erit

manentibus pofitivis, fnclnrn e poiitivumi politivum paritcr eft

fa<5tum

xii

C O

MME NTA R

factum c Fa&oribus pofitivis. Ergo faft um ex omnibus mattebit poftivum. Pf. Si vero, dum iubftituitur quantitas pofitiva, impar fit numerus dif ferentiarum qux fiunt negative, ractum ex his erit ncgativum , 6c negati-

uum reddct fatfuw ex omnibus. p6. Contra, fi iubftituatur quantitas numerum vel parem vel imparcm
^-4-Aj
fiant pofiti-c*
,

negativa,

&
|u

aliquot differentiae, ad

^-i-xj

_^H-IJ
j

4-

5 j

&C.
crit

reliqux maneant negative

fact urn

c pofitivis Temper

po

facium e negativis, paiiter pofitivum, fi carum numerus eft parj Faclum e fummis pariter eft pofitivum, fi fummarum numcrus eft par. Qiiarc, fi par eft turn numerus turn differentinnim negadvarum^ turn fummarum^ fa Hum ex omnibus eft pofitivum. Scd fi altcrutcr numerus, vel differentiarum ncgativarum , vel fum marum, iit impar , faft tun ex omnibus crit ncgativum. p8. Si tandem uterque numerus, turn differcntiarum , turn fummarum negativarum, eft itnpi.it , faction ex omnibus eft pofiiii-nm.
fitivum
y
r>j.

fummarum xquat numemm radi pp. Quando numerus differentiarum fubftituitur quantitas pofitiva, minor quam minima propofitx , radix pofitiva asquationis , tot crunt differentia: ncgativse , quot radices illarum factum habcbit idem fignum ac fa6tum harum j pofitiva; } atque atque ideo ultimus transformata: terminus idem fignum ac ultimus propo-

&

cum

&

iltx.

100. Idem accidit fi fubftituitur quantitas negativa, minor quam mini radix negativa propofitx. 101. Sed, quando in transformata ponitur pro e una e radicibus pofitivis &, evanefcente ul propofitx, numerus differentiarum unitate minuitur timo transformatx termino (N. 8p. pag. ito. hujus), manet in penultimo

ma

>

fadtum
fi.

e diff ercntiis,

qui eft

par

6c

rs i/,
I i
:

in propofita erat

impar-t&

I/H-

numerus radicum pofitivarum contra eft impar &: :=: zl i,

fi

i/. numerus radicum pofitivarum eft par 6c Parircr fubftituitur & fit par quantitas negativa, numcrus differentiarum imitate decrcfcit ac rr zk, fi numerus radicum ncgativaium in propofita, eft impar c
fi
,

C3 2,^-H

&

contra.

Sint propofitx sequationis radices, ordinc crefcentes

u
>

^J

v
^>
<?i
>

Sec-

pofitivxj AJ XS
in

>;

Yi

5cc. negative,
Fa<5lores

fubftituendo

-+-

*>

transformata, eiunt ejus

o zz y, 7-+-*

=
i

0} )/n-a;_^ =:oj y
}

-*-

cp

zn o &c.

omnes

ncgatiN

ra;ter

primum

=: o

Subftitucndo

v>

Fuclores erunt

Jv

M =2 o;

y ^, Oi y-Jr^
practcr

=: o; 7-4-

4/_

^ =; oj &c.
o.

omnes ncgativi,

primum pofitivum,

&

fccundura ss

Subftitucndo -t-^i Faftores crunt

quorum duo primi

liquis.

funt pofitivij tertius cs o

>

reliqui negativi

&
j>

fie

dc re-

tas

Hie obfrrvandum bane fubftitutionem reducere difFerentias jam invcnrr o) fuit fed Tub figno contrario } &: quidcm ut quze fncgligendo
,
>

prima fubrticutione, primaj fccunda, tertia, 8cc-, fie prima fubflitutionis iccunda:, tcrcia:, quarts, &c. qux in fccunda fubiluutione eft fccun da, tertia, quart* , &c, fit fecunda fubftitutionis tertise, quarts, quintx &c. 10;. Igitur terminus, qui manct in transformata 5c per fubftitutjonem redufta, ultimus, qui nempe cil penukimus transformatae non icduc t^^ ideft tandem quantitas
in

nx*~
jfit

kx"~*

(n

z)

Bx"~

+ (n

Cx*~ 4

-f-

&c.

negativa per fubftitutionem or^inat;m radict;rn proterminus eft ha c ipfa quantitas, pro e vel pofita: in transformata, cujus pro x j licet enim quantitutem indcterminatam quocurque fimbdo cxpohie liueram x non cxponerc propofii^ nere; fed nnimadvcrtendum radices, ut in propofita. Sic , fi proponatur sequatio in cxemplum jam afiumta ad po. hujus,
alterne pofitiva
c

N^

pag.

no.
x*

- i.v
4

ifS^H-fdS.v

-*-

loi ix

-*-

1450 cj o

ex hac per notas regulas cducetur penukimus transformatae terminus

-

474*

-+-

n$6x

ion

Inliacpro x
pofitiva
-4- I
,

ficejus

poteftatibus ponatur, primo, minima propofita: radix

inveniemus refiduum

4. io.

j.-

-14=:

- iu f,

Ponatur fecundo

-f.

&

crit

refiduum

-3014 S3-4.-4-6.

7.i8 ^(i-f)(-f)(-i
tertio -*~ 1
1
>

Ponatur

refiduum

erit

Tarn.

2L

Sub-

Ii 4

C
Subilituendo

-0

MME NfJ
i

c:i&,to

in e

radkibus ncgativis
(ii

1,

fit

3003 =:

.7.1 j.

ii

Tandem
.4-6*65-18
in

fub ft itueado

(i

-hi) (f-hi)

-HI)

(15 -*-i)

13, refiduum invenitur

(i $

14.18.14.11 53 (13-4-1) (15-4-f) (13-hiO

his ea accidunt quse attulimus

pi. ..103. hujus. pag.

m...ii3.

104.

Cum

in ergo radices xquationis propofitac, ordine, fubftitutae

"~

4
-4-

&c.

dent fafta alternc pofitiva Nam quanthatis radices. (N. 4. pon.itur qmntitas ilia =: o, feu fecus, Temper fubfthutio fupra defcripu. dabit refidua alterne negativa pofitiva.

&

&

ncgativa, radices 86. pag. 37.

illas

&

funt limites inter hujus leu 108. hujus). ,

&

Of. Sint nunc radices acquationis

-h
-

3)

pofitivac,

&/;

d3

c>,

b &c. negativae
iblito.

&
Jam una ex

hse ordine crefcant

more

rat ordi^ejus radicibus eft o, quia haec sequatio ab origine divifa fuic per x o. Eft nutcm o minor quam propofitae ra nis , limes arquarionis nuper inventce ; oportet ergo ut fit dix minima w, 6c eft miner quam S; 8cc. u minor quam r Quare ^ erit major quam / cfle nequeat w major quam /, res fie probari poteft. Radi Quod

&

8>c

io<5.

ces pofitivac zquationis ordinis n fint

numero zs

I; fubftituta

minima

in

transformata, vel ponendo uhimum transformatas terminum evancfcere , quod idem eft, (N. 89. pag. 110. hujus); radices pofitivas asquationis or1. Si eflct erunt numero z; n minor Jinis n major quam /

\J/

--

&

quam
radix

j;

major quam

&

minor quam

miximze zcquationis ordinis w, quas

minor quam r\ & fie de rcliquis} erit con nor quam 5}. ^ major quam s / major minor quam vj/j s major quam tra o minor quam quam , & minor quam ^,- &c. Quare radices arquationis ordinis n , erunt His addi debet & limes maxilimites radicum aequationis ordinis

\. cequationis ordinis n--- i, darent duo fafta cum iifdcm fignis, quod eit sequatione ordinis contra demonltrata 105. hujus. minor quam /; mi 107. Cum fit u major quam o major quam t

6cc., fupcreflcnt dux radices fingulas majores eflent quam maxima Idco hx fubftitutae una poft aliam in
ry

N.
>

&

v!>

&

&

&

--

vj>

o>

mus jam

inventus.

108.

AD
.

4P U

7 I

r.

altcrius

^Equationcs dicuntur aquationcs iimitum. ,

,

ita

comparatie, ut unius radices tint limites radicum

quas

Quaproprer arquationes 84^ct quarum cxcmplum

tioncs limirum.
i

Ncwtonus

defcripfit

atiulit in fine

pag. 8f ., funt

fibi

VII. hujus pag. mutuo xqua-

vcl quo minor eft -p. Quo mag is receditur ab requatione propofira, limites recedunt a propofitce radicxponcns aequationis Iimitum , eo magis Sit enim propofita sequatio gcneralis cibus. qua farpius ufi fumusj dicitur de pofitivis facile mducitur ad necjus radices pofitivae (nam quod 8 N ici.pag. ut. hujus; defignentur ncmpc gativns) illx ipfse , qua: fupra litteris grxcis incipiendo ab ultima, quit cxponit minimam propofitae radicem, & pcrgendo ordine. Paiiter xquationis Iimitum prims
,

&

-.-^
radices exprimnntur

2)

Bx~-t-(

3)

quas cxponit
tionis

minimam hujus radicem,

n.n\ x nt
i

Iimitum fecundse,
-i-

xi.n
2.

literis

latinis

minoribus

&
H
n

itaiicis, incipiendo a f , t 9 pcrgendo ad s- r- cc. ^Equa-

&

z -

A Ax

3 *

---i.n
2.

^ i

D Bx

ft H. &c. =: o

radices exponantur litteris minoribus

t}
s
}
r>

romams

pi qj &c.

jflEquationis terciae radices litteris

majoribus

ital cii

-/Equationis quartx litteris majoribus romanis

Tj
Oftenfum
<{>

S>

R} Pi Cb &c.
5

eft

c(Tc f

inter w 6c

v]/;

inter

vj,

&

^>

r inter

Pariter effc t inter t 5j s inter v, &c. JT inter t s inter r S inter s &: r j p j

inter

&

&

& & ^j R
>

&
&c.

&

<$

inter

rj
j

r inter r 6c

&

inter 7*

&

pj &:c.j
5"

intei

Rk P

ficc.j

unde patet propofitum.

no- Qua: demonltrata fuerunt de propofita multiplicata in fingulis tcrminis per exponentem incognita in iplb tcrmino, vera funt etiam fi ifTumatur quscvis alia progrcffio arithmctica, 2c per hujus terminos rrultiplicentur ordine finguli termini propofitse. Sit enim ultimus prog re (lion is arithmetical arfumtx terminus w, Ea dedifferentia terminorum fit p. bet habere terminorum nurnerum n -t- I , quot nempe funt termini pro manet numerus pofitae, quac eft ordinis u- demto ultimo, qui eft zz tn t n atqui in fingulis progreflioterminorum, atque ideo difFcrcmiarum, nis terminis numerus differentiarum unitate crcfcit ; ergo in primo terP z mino

&

\i6

M M E N r A R IV S
/>,&
i)/>;

in (n mino adjungi ipfi fequemibus (# & quidem per additionem, fi terminus ukimus m eft minimus Erit ergo progreflio ftractionem , fi is ell maximus.

debet

per fub-

In qua poteft terminus aliquis

efle

:=:

o,
>

&

tune,

fi

progreflio decrefcit a

primo termino m-*-np ultimum veifus, illi qui fequumur (ad dcxtram) terminum evanefcentcm, erunt negativi fi vero progreflio crelcat a prime termino m p ultimum vcrfus, illi qui prsecedunt (ad finiftram) ter

minum evanefcentem

erunt negativi.

Nunc
x"-t-

propofita
"

Ax

"~

"

3
"H^CAT""

-*.B.v

^-

4
....

DAT"

4- PAT*
,

-+-

Rx^-

do

multiplicata per hanc progreffionem

dac

Harum duarum fericrum prima eft ipfa zquatio dufta in m. Sed ea ? o ncc mutat valorem ergo ejus multiplex zz per hypothefim, Alters autem eft alterius.

&

o>

~
.v

""

^- Sec.)

Fa<5bor compofitus eft ipfa sequatio, qua: oritur e cujus divifor eft px propofira muhiplicando terminos fingulos per exponentem. Haec, ex demonftratis, fabftituendo, ordine, propofitac radices a minima ad maxidu6ba in manenc. mam, dat faba aherne pofuiva negativa, qu alterne pofiiiva 6c negativa, qualia erantj fed du&a in jp fiuiit alterne

&

&

-+-;>,

negauva

8c

pofuiva.

Ergo &c.

Exemplo
x3

fit

aequatio trium

dimenfionum
Z4
o
rj

ix* -h

rx

cujus radices

pofitivae

omnes, funt

jj 7.
,

dufta in exponcntes 5c divifa per^f

BX*
,

dac

zix-h

51

fubftitucndo ordine

cAPuriy.
3;

dat

-4-

n>

117
8
i

-f.

24

eadem du&a per terminos

05 ij Zj 3, dat

feriei

iix*-+- fix

65

qua: per

eandem fubftitutionem prxbet

lii -+-24;

f,

2.3

Eadcm
ij

ducta in terminos feriei

-4

fit

pc

- i<5S

iix 2

5ix-*

&,

per folitam fub/litutionem, invcnitur

funt ergo otnnes

ii.

hx

icquationes limitum propofitae.

Si

propofiw

sequatio cflet potcftas

n binomii

A =:

:=;

n .n
zs

-J

._! -i
i

.#__!.

^-i 3
i 5

*--*
i

vel

fi

cflet

.n

a.

w4

8cc.

1.3.4
.

tune prima feries

N
m

iia. prrecedentis maneret

-t-

(x

a)

fed fecunda fieret

(n

--i)
.

n .n

J).
i.
3

to ,V

, 5

4
...

TV

H-

id eft

i
-*-

(x

4.(i^.i;x

-*
I

i
w*x

i.

M.

*-

H^M)*

112.

Ii8

M M E N7JR IUS

Si quis propofitce terminus abcflet, afterifco fupplendus cflec, ut fuus terminorum numerus acquationi conftct. 113. Conftat hsec cflc vera, quatenus radices funt rcalcs in propofita,

in.

etiamfi prastcr realcs, aliquce fmt imaginariz. Sic, fi xquatio trmm dimcnfionum, nupcr in

cxcmplum

allata, multi-

plicetur per
:=:

cujus radices daas funt imaginaria:

X*

2.-+z

IfX -t-8lX

o
z
,

2II# -4-170X
unde

&

2.

- V

25

fiet

116 =! O

hacc, fubftitucndo,

-Hii

-4-5>

H-75

dat

-*-5<5>

24

>

-f

pro tribus radicibus rcalibus.

omncs
tio

114. Sed , qurevis quantitas fubftituatur in sequatione, cujus radices funt imaginariae, fahim orietur femper pofitivum. Si enim equa-

hujusmodi

mm + nn
fi

o
ex. gr.

pro x fubftituatur quantitas quxvis minor

t quam m-

fict

acquatio

^- w* -vid eft,
fi

fit

-\-2mx
-f-w*,
fi

fit
J?. iplius zw vel quanti

quae fcmpcr eft pofitiva, quia pofitivum Fortius manebit quantitas pofitiva, fi pro
tas
i

eft

quadratum

fubftituatur vel

major quam
if.
fit

nt.

effe demonftratum idem accidere eti.irn fi quantitas ncgativa, quia quadratum femper erit pofitivum. res demonftrata fit pro sequationibua quadraticisi fem ergo per biiur imaginariae coeant in atquationem quadraticam , faftum ex his faftis p^culiaribus, erit pofitivum , 8c propofitio in genere eft demonftrata. 117. QuanJo igittir tot inveniuntur paria limitum, quot funt radices

Obfervanuum

fubftituta
1

15.

Cum

&

acquationis propofitac, ea habet

omncs

radices realesj

&

in

genere

pro-

po-

D
realcs pofita tot habet radices 118. Prima limitum aquatio
,

AP U

transformatae tcrmino(N-.i7..io.pag.6i.63. hujusj. Hxc tota nihilo a:quaiis eft. Nihilo paritcr asqualis oftenfus eft cjus ultimus terminus, quanco pro e fubftituitur aliqua e propofitcE radiabus. Qiure tota transformatn, una cum rermino qui crat pcnultimus, nunc ultimas faft us eft, nihilo sequalis eft. radices funt differentiae vel fummae radicum arquationis propofuse,

quod inveniuntur limitum paria. jam toties nominata, dcducitur ab uhimo

Ejus

quarum faftum
n

eft

illc

terminus

f~

H- (n

i)

Atf""

i)

B~ +

(n

3)

C~H- &c.

qui profefto non evanefcit; neque evanefcet quia pro e fcripta fit littera Scd, fi terminus illc ponatur x, quod pendet a fcribentis voluntate. nihilo asqualis, illius radices fqus nee funt differentia; nee fummae radi-

cum propofitas) demonftratx funt limitcs radicum propofitse, c fingula: ideft illius minima major majores quam refpondentes radices propofitiE quam minima propoHtac
>

Sic xquatio trium dimenfionum

IIX*-i-^I.V

jam

allata

2.1

Z5O
.v

fubftituendo y

-4-

pro

lit

1
I Itf

__

-*- 3

/+-

le

zi

Hicc transformata, ponendo e 53 i, qux eft una e propofitac radicibus, habet ultimum terminum nihilo xqualem,, fed penultimum 11. Non ergo eft

3^*

2,z,v-f-;i

=5 o

Reliquse traosformaue
1

r: o

radices funt
llituta.

6"j

&
fi

i; differentiae

duarum radicum reliquarum 7

+. 31 eric
:=:

&

3 a fub

Interim

ponatur

n
~*

7
eft

ii3
eft

c O
autem ^7

MM E

N rA
.v

IV
*>-

S
D

2, ^ 4r; quare

=;

^ velf ,450 vel i,poj

&

Pofterior numerus medius eft inter i inter $ 7 3, prior up. Sed pcnultimus transformatce terminus Merer nihilo zqualij, fi dux fada fubftitutione radices eflent aequales. acquationis propofitx Nam,

&

po. pag.

no. hujus,
ft

ille

conftabit e difFerentis

- - - Tj
JW
<Tj

*i

&

fummis

ij ha2 aueritquc numerus fummarum ac dirTerentiarum fimul tern jungendx per muhiplicarionem (urn ad numcrum w 1, in quovis e faftis fimplicibus, qua; fimul fumta conficiunt coefficienrcm termini peerit in omnibus fal is fim nultimi} Faftor autem quivis, ex. gr. p --plicibus, uno dcmpto compleftente reliquos Factores omnes (N. lod.pag. v y id efl fi una radix propofua: lublhtuafi 2-7. Tomi I. !. p
<r,

Ergo,

tur in transform ata, non evanefcet penultimus hujus terminus

bit
fa<5tum

fimplex

illud, in
TT)

quo non

eft

Faclor p

,u

fed

mane-

o, nempc
H6)

(,u

T)

(,a_^) C^

&C. (UH-A) (JU^-K)

(/*-*-

Cf*

&C.,

quod confirmat qu:e diximus

aliam radiccm
^ ,

N.
ju

tune

erit

16".

hujus.
<r

Sed

fi

aequet etiam aliquam

<r

:=:
/x

terminum penultimum. Erat antem

&

dux
n

o, 8c omnino evanefcentcm reddet nunc eft p zz ^j quare j ^

radices sequationis propofitac funt acqualcs.

120. Igitur aequado

nx

^- (u

1)

Ax"~~

i)

Bx

^ (_ 5)

4
Cx*"
....

r^ o

&

infervit propofitx, quando ea habet duas radices arquales, compl<Htur limites radicum propofita;, fi fint ina^quales. Quapropter vocabitur

&

vel arquatio limitum, vel sequatio radicum iequalium. in. Si a^quatio ordinisw, in qua funt dux radices a:quales, exponatur

ubi $ po; ejus a:quatio radicum asqualium cxponi debet per K nitur una e ra.iicibus arqualibus. in. Si arquatio ordinis habeat radicum asqualium numerum 7, multipliccmur finguli propofitx termini per exponcntes, xquatio ordinis

&
1.

qua: hinc conficitur, habcbit radicum icqualium

Sit acquatio generalis confueta.

numerum

ADCAPUTir.
&
potutur n 53 q-+*r:
ea per mukiplicationem confefta erit ex (x (quas defignabo per ,) 5c ex aequationc ordinis r,
-(_

m
,

quia sequatio propofita habct q radices arquaks

w) ?

+
atquc idco ipfa propofita poteric cxprimi hoc pu6lo

=! o

+ Jx~
*

(X

3/"

(V ^.
?

7
a,)
...

+.

P*
o.
i-4-i
r

(X ^.

(AT -4-

/ -+fit

^.v

(A: -f-

+
r

5"

(.v

H-

?
)

:=:

r haberc, pro termino 113. Conftat aequationem ordinis

..

mo ,

ipfius

* exponentem
fi

/j

ille

terminus

M*

fahim

7l/x

ordine fcribantur finguli potcftatis termini, habebit exponentes

q^rT-

S;

q+r

- -S

q+r -- S--2.; q^-r--S

no.
pag. 116. hujus
;>;

....

r~f.
s

Nunc

&9
p,
.,

--

. in progrefllone 1 , q- - i Sec.
>

pro

--

i)p>

,
I

ponatur r
z^p

&c

prow,
I

id elt

pro

5c 2

pro n;
,

6c

pro a^quatione ibidem propoiita fubftituatur,

r
j

MX

x<J

(x-+-r

*, ~ MX

a
t

(x

+.ux

a 1

-t-

O q ^ .

i
-*- ......

a
?

invenietur xquatio multiplicata per progreflionem arithmeticam,cujus

prima

ferics

Scries altcra

llfx

;-4-I

(qx

-*-q-q

l*x*

q.q
-t-

I.fl J

-x ?

^ 3

a Y

..,^-

ubi Factor compofitus (x

114.
vidi poteft per

+ u^

Summa terminorum

,habet radicum asqualium numerumg r. conftituentium icrminum hunc generakm, diis

xj quo fa&o manet

Tom. //,

iaa
(r

C O
5)

MMENTAR
~~ x

1
s

S
-

Jf/~~

(x

)*+.qMx~
7

(x

Eftautem(rT
r

Mx
__ r

compoiitas divifus per x

1

&

(.v-j-w)

ipfc

multiplicatus per

terminus generalis icqnationis cxponcntcm ipfms A- j 6c

gA/x
tus per

(x

-v-

w)

eft

idem terminus

divifus per

x-t-,

multiplica

exponentem

pofTint fmguli termini.

I2.f.

Jam,
zz
s

Rem tamcn cxpliccmus aliquot exemplis. -jell nihilo major, mancbit utraque quamdiu r ~ q Scd quando r (x -*- u) (x +. *}* &. qMx
.

ipfius TV +- *)*.

Hinc

conftat

quomodo

facile invcniri

fcries
s :=:

o,

id eit r

atque
?
j

*-t-+-

r-f.

evanefcet fcries (r

s)

MX

&
r

manebit g:l/x (x
i

*)

Hoc autem
ordinis
r

accidet in ultimo compofitae

termino S (x-t- w)
-4:=:

nam xquatio

habet

terminorum numerum

$-1-

ac terminus j-t- \..ntus

eft ipfe

ultimus.

cam

Igitur ultimus compofitae terminus, multiplicatus per feriem arithmetic

q,

g--ij

(?

2.}

7
fit

Ji

4i

....

qSx (X
In termino prcccedente
eft

+ u)
ij

5^:r

hinci^r

s9

& q+f$

quarc

RATertius

((X-H-O,) -4.

*)

XH-.*"

^ Rx
r

A"

-- S
*
r

ab ultimo,
g
5

-+-

terminus dat s quaproptcr tune

L; hinc

2.

zz r

j ,

&

s)Mx
"

- Q\

Quartus ab ultimo dat

atque

^r

3; unde

s;

&

3-1-

rszz

Et

AD
Et
fie

AP UT

I V.
in ipfo

quare r
(r

progrediendo ab ultimo primum vcrfus. Scd undc J -*- r - -s r, &. g-i_r>

primo

eft

^r^oj

<j

Secundus terminus dat 1 } unde

r ~" J
:=;
i

acquc idco r

~r

1,

(r-s)Mx
vT J
(.v -4)

^4 yfx
"
"

(r.v

x
-f-

-4-

rw

w 4- gx) (x +"

\ /

u>y

^5

^.v

((rH- q
z
;

i).v
5

(r

i)

(.v

^s

In tertio

eft s zz
s

8c
f

r
f

zn r
/

z, ac
\J
I

g-^-r

=3 g-t-r
N

z: hinc
~q
.

rs) (s MX
>

\?

(x+uY

+ qMx
zs

M-I

(x+vy.
7
(rv
i.v-t-r

T,

r
.\

(r

i)

(*-*-)
"

-5.x

In quarto

eft

zz

55 r

~ ^
s

ac q-t-r

35 quare

(A?

"

"

~
!

C.v

Abunde, ptito , ad cafus pcculiarcs aptatum eft theorema generale Nunc. 114. 116. Qiioniim finguli termini aequationfs propofitx, multiplicati quifque per fuos exponentcs, compkcliuntur poreitates
.

(,v

+-

7
)

&

(x 4-

ultimus autem compleftitur tantum (x +- w) 7 , patct totam propofitam, poft aptam muhiplicationem per exponentes, continere radices aequales ad numerum g i. Poteft autcm hxc dividi per x, per quem m.iltiplicati funt finguli 1 ;=; n --- i fie , termini, c acquatio ordinis r +- 3

in-

inventa,

eft ipfa propofita, cujus termini finguli muhiplicati funt per fuos rgo &c. cxponentes. ity. ^Equatio fupra invcnta fpontc diftribuitur in duas ferics, quarum una , divifa per x , eft
r

""-

(rx

4-

(r-

i)

AK""-

4- (r-z)

r ~~ 3

J3.v

4-

(r_

3)

Cx~~

*~~ 4
...

-+

dtera, pariter divifa per x,

*

eft

4-

3
C/~"

...

-HPx 4-

* H-

4-

Eft autem prima feries fadum ex quse fimul additx eomplent inventam. x -4 g in aequationem radicum asqualiuRi ipfius ipfius x 4poteftate

Ax~

4- Sec.,

& fccunda feries

/
in

eft

factum viciffim ex sequatione radicum

sequalium poteftatis (x 4-

propofitam x +-

Ax

-H Sccj

quod"

eft

obfervandum.

Prsebeamus exemplum arithmeticum.

A;

2.o* } -f-ifo.v

conficitur ex
foox-f-<5tf

^
1)

(x

(x

&
ix
l

ex

-+- 3

ix

ii

zs o z2 (x
,

(x

5)

7)

JEquatio propofita feptimi gradus

fuum exponentem,
6

&

fadum diviJcndo

multiplicand per x , dat

quemque terminom per

yx

i86x -t-2.oofx 4

n I64x
f.

1 -+-33f8fx -- fiopx-t-ipSyf 55 o

Hie
x
r

^3i^^45crj
x^r)
(x-f-wf

Igitur, ex theoremate prascedente,

(r-hg)

r^ X^JAT-IJ)

(x-j)
-

=; (7A: 4 -ifx
4
-ti

(x

5-;

ps

iox*

-i-

7 fox

looox

&

^ - ux
iiox
1

a
(<5x-

10)

(x-f)
fic

(x

f)

Et dux partcs jam invents, fimul

Jam
?
~

Iff*

1480X

-*-

IJpp.V

quam adde fummas

priori, 5c invenies

Tandem Cx

~3
((r-j-g-

3)

Ar^-(r_3)a )(x^-^~
)

4 84A -v n6oAi

sa-ii
ioj*oo>;

(4*:,

(^-f)

63COX*

-4-

Et, addenda fummac jam inventae

tioncm fuperiorem. Patet autem hanc habere
(x
j

ac dividendo per x

reperics acqua-

tres

radices squalcs, quia dividi poteft

per

f)

mancnte quoto
:=:

I2.S.

Si

vero plures eflenc xquationes radicum acqualium inter fc mulun

f
-4- o,)

tiplicatae,

(x

(x -h -I/ (*

-+

^)

&c.
diridi pof-

acquatio inventa poft confuetam fet,

/
\<J

exponentium multiplicationem
IN
I
N"

I ;

per (^-f-)^

per

C*-*-40
fit

per (^

-+-

^)

Ex. gr.

acquatio

(x

1 1

a)

(x

$V (x

jO

s
+-

trafbata

fecundum regulam
i8x 3 -f. i f c
1

dat

pox* ^.4yox 4

.v

8 1 4x

172

^
re

quae divifa

(x

i)

^
Q.

(x
3

"

U6
4

C O J/

ME NTAR IUS
relinquic
-4-

7*

7<V

iprx*

quotum
47?*
-+-

171

s
~

Quotum hoc divifum per

X

~
3

.V

Z/ Zl

(X

136

7*

prxbet
62.x- -Hi

^7*

& base
i

x pofterior requatio neque per

nequc per x

z dividi poteft.
eft ipfe ter

zo.

Hujus

rei ratio eft,

quod ukimus compofitas terminus

r

minus ultimus quantitatis

S(x-t-y

(x^-4/)

(*-4-x)"

&Ci ncmpe

So.

<c.

Cum

autem tota hzc quantitas

faclra e

poteftatibus inter

fe

multiplicntis

in fingulis terminis per exponentes ipfius x , terminus multiplicari debeat Hoc evanefcente , tota feries dividi poultimus mukiplicatus erit per o. teric perx, qui per multiplicationem adjungi potent ipfi S , Sc manebic, negleftis terminis feriei arithmetics ,

Sx

(x -|- w)

(x

-t-

v}/)

(x ^-

^)""

x -t-^ir v ^, atque ideo fi quantitas furd:i eflet 130. Si efl~et * +- a in jequatione radicum aequalium rationale, neceflario cHet eadem poteftas alterius binomii ,v-f-\|/ zs x-^a^L \ib (N\ 45-. pag. ip. Tune hujus.). ultimus compofitas terminus eflet

&
X*
t

fupereflet zqaatio rationalis.

Ita sequatio

4*

-i-2# .4-4*-I

^
I

(A^

Vl)

(AT

I-

fit,

ex regula, poft divifionem per 4

=5 O =3 (AT-

x1

}** ^- x-t-

-ix

-- i)

(x- -i).

151. Patet idem accidere quando radices sequales flint imaqinari^, quia &: ipfas Temper funt binac oppofitac, c factum ex binis erit form*e

-f-

zax -+- tf

-*-

b
Sit

AD
x

C
ex..

AP UT
r.

Sit

:rqu:..

x*4x*+icx

ix -IT 9 ZZ

(#

I -r

~i)* (x
,

2)*

Hinc, per methodum confueram

habetur

Ubi una
151. Conftat ex

eft poteflas

ejusdem

radicis (x +-

uf

N\
J

113. pag.

in. huju5, sequauonem compofitara

di

vifam per (x + w)

rclinqucre
_i-

quotum, quod
i

fie fcribi
4

poteft

rax r

-t- (r

i)i\(i>x

..

-f-

4\la#

-+-

**-!

133. Quare fi cognofcatur una c radicibus aequalibus w, & earum nwmerus q, facile dctegetur acquatio qux cum (x-+-u)i confecit propofitam. Nam quoci fccundum tcrminum mukundo quanticate , &: reliquum dividcndo per r-*-q--i, invenietur A, coefficient inveniendus fecundi ter mini. Hunc multiplicand per (r i)w, auferendo a quoti tcrtio termino, 5c refiduum dividendo perr-t-^ 2, invenietur 65 &c. Sic, N. 12.4. pag. in. hujus, erat q =; 45 w =3 5-, $c quotum
,
r<a

^X

-g

Six*

-}- 2,(j)-

3 j

ijf)

cum
atque

fit

q^r

s=I

7,
:=:

&
^4.

^
Jam

4>

ell r

ii

(r

^ 1)0 ^
31.

ac rw

^ O ^

i f

fed 81
vv/
:=:

if -3

tftf,

103

2c (r

i)

no.
(r

Ac-

qui i6f
f

no

rs iff,

& -- s
&

Quarc

(r_i)5

iff;

i^P-- iff

S4i

5^31. & -4
4

Tandem

i^

zi j.crgo-C

& acquatio

inveftiganda eft
21

Qualis
134.
,

reipfii erat.

Quotum jam invemum nempe

,

divifum per y

continet
,

duabus xquationibus limitum

r
r

qua: infcrviunt ipfi multiplicanti

3
r

x H-

dx

-4-

5x

H-

Cx

-+- Z),v

...

H-

^^

-t-

/ x 4-

Rx

\-

^O

148

C O
feriei.

MM 2 frfJR IV S
,

Harum una dedu&a

per terminos

eft e propofna aruhmciicx

,

muhiplicando fingulos tcrminos

alteram vcro dat propofiu., cujus termini, more folito, mukiplicati func per -i)} (r-4-g-4)j (r-4-fl-j) ... (g-H)i

Hf

Quando

eft
<?

=3

vel una eft radix fibi squalls, aut, (quod

fit

idem

eft,) radices

omnes

insequales funt, propofita

-f.

^/~

^-

Bx

~
-t- C/"

3 ...

-v

-H

P^

^-

Rx

-f-

S z^ o tr

a t/?>

-4-

(/2 -H S)x 4-

S =3

&
1

quotum
(r-i)
l

133. evadet

(^+-

JB)/"

+- (r-t)

(5

""

-H C)x

-H

-H

iP-H /2>+-^+-

Prorfus ut
eft,
ftas

N.
fi

mine
(x+-

alio
)

Qua re id quod ibi demonftratum 104. pag. 1 14. hujus. pafto demonftratur. dlio paflo ^ inquamj nam quod potecjus finguli termini multiplicentur per

exponentes ipHus.v,

110. pag. , ctfi quad corollarium dedu<5tum fit prsebeat nx lx 4- ) 1 6. hujus a propofitione gcnerale , tamen per fc patet. Quandoquidem
1

N.

omnes poteftatis (x -I- u) termini, pncter primum & ultimum, habebunt n inter coefficientium Faftorcs, per theorema binomiale. Scd o^ultiplicatio per exponentes ipfius x delct ultimum terminum qui multiplicatur pero, 6c primum multiplicat per n. krgo poft hanc multiplicatic nem, omnes termini hint multiplicati per; fed 8c per x, quod conftat. Quapropter Factor ttx prseponi potent lummac tcrminorum fuperftitum, quo rum primus exponcntem habebit n 1 frcundus n ij &c., qui iunt , Item fecundus ejus terminus, qui nunc exponentes poteftatis (v 4 habet coefficicntcm unitatem , multiplicatur per n tertius, qui nunc
,

I
:

u>Y

ft

^^^_ ~

r ,

habet coefficientem

multiplicatur per n

z,

&

coefficientem
w

"

-} &cc.

Hi autcm funt

coefficientes poteftatis ^-j_ w )

,

"^

debct haberew terminos, quot relinquit

poft multiplicationem^ potcftaj

tcftas (x -4-

)"

pundus

eft.

haec enim habcbat Ergo &c.

;

-+-! tcrminos,

quorum uliimus ex-

136. Quanquam (AT -tut habeatur aquatic vera

comineat

Faftores arquales,

umen,
"*.

&

complcta,fumi debet ejus multiplex

fx-t-w/"

Factorcs ajquales numero w, quojum quisquc, orErunt trgo omnmo n quotientes didine, potcft auferri per divifioncm.

Sunt enim
verfi.
1 37. res efle

in (x -f-

w)"

Ut lux

affundatur huic aflerto

pon.imus arquacionis ordinis n

Fa<5to-

Si hscc dividi ad ntimerum n\ Sc arquatiorrem ex his conflatam efle Q. tur per fingulos ordine Fa<5tores , manebit polt hngulas diviliones

-2u
x H- a
>

-Q
x H- c

>

O
j x -)-a

-2. jc\c.
x
-+-

,v-j-

&

Nunc denotet x -+- m ambigue fingulos quotientes erunt numero n. divifores hujus quotientis , vel fingulos Factores acquationis Q^, habebitur

_q
ad

..

a
x+-

a
x+-m

x+-

-SL & c m
.

numcrum
158

n.

Scd omnes exprimi debent. Fict ergo

e Factoribus asqualibus,

M^r-m

-*.

Exprimat quod

nunc x 4-

m unum
nt

Ex

obfervatis

N.

patebit propofitum. 117. p:ig. 114. hujus, potefl intelligi

vi

&

fi

eflet

x-t-u

^y
in

m
-+ ay
^Equatio

m
+;;

~i

+-fy
,

cy

...

~\-

fy*+-qy*+-ry+-i

s
J~H

.^

Q.

quae ex
i

radicibus arqualibus iplius

-i

m
-4-

w
+- cy

(y

ay

+- fy

...

-H0
,

4- qy +- ry +-

,n
5)

=5

Q.

unam
/

adimit
.

eft

nt

(my

-\-

(m
potefl ex

Idem deduci

N*. 114. pag. in.

in.

hujus.

Sed rem demonftrarc non pigcbit.

159. Sint aequationis

Q^ Faftores

Tom. IL

C O

MME NfJ R IV S
ad

numerum m;
...
by""*

vcl

fit

m
=: y

m~l
i- ay

+-

-H/y -H

97* -H

7 4-

=3

quxritur quomodo cxprimcnda

fit

per

Q sequatio ambigue repnefentans

Jam

quantitas

+- (m

m~^
^rty
...

-H
iff. pag.-f raecedcn-

ca eft quae oritur ex xquatione Q^transfoxmau ut te , atque idco exponit ambigue

N.

J^,
O -^
7-H*
ss
(

^,
y

JjL., JjL^,

&c

Eft autem

4-

/3)

4- y) (y +-

T)

6cc.

&

Qiiapropter

Q
i Faftores asquales ipfi y -rContinet igirur n Sed ea ut completa habeatur, multiplicari dcbet per w. 152. hujus). Ergo &c.
.

(N.
1^

Eft auiem

dimenfionum
eft

& Q^

dimenfionum

mn

Wj

quarc quamitas inventa

dimenfionum

mn

-i, ut debebat.

Sit, ut

excmplum demus,
I

=2 A J

ix* +- UAC

21

&,
x
6

elevando ad fecundam poteftatem,

ax<+-

i8^v

724^-1- 1413**

Hacc muhiplicata per experiences,

1 1

o 4 -i-73J Al

i]7iA3

-f-

i(3#

-- 2ZA- 4-31)
3*
-

(A-

2.846*
i

& J

301*-!- 441
,

divifa per *

fie

Kv

-f- 3

A-

1301
:.

o ts

Ubi

sequatio limitum propofitrc eft Factor unus

-

2.2.x

+- 31.

140. Si

exponens

ipfius Q^eft fraftus, relut

--

dico zcquationem

quae continet

numcrum Fa&orum xqualium

imitate

minorem quam ante,

conftare ex acquatione limitum ipfius Q^ducla in

exponentem fra6bum

&

in ipfius

ncns

eft

n.

Qpoteftatem *
+- r

--

unitate
r
.

s=j

minorem quam ante, cujus nempe expo*

+- r

Nam,

quia exponens ipfius

eft

ponitur

Q^

conftare e

numc-

Faftorum acqualium, qui earn reilituunt inter fe multiplicati , vel quorum unus cveftus ad poteftatem +-r conficit ipfam Q^. Sit ergo
n
n +~ r
,

ro4-r

n
/
\

n
r
->\

+"

w +- r

quxritur quomodo per Q_6c cjus poteftates cxponi debeat

-

~
n
eft

n
(y +- ,-)*
*- r
cc.

+-

r>)

Jam
Sec.,

&

atquc
r

&c.

Qua-

C O

MME NTA R
Quarc
r

Eft autem

~
ipfas

r4r

4-

4-

S3

n
>

4- r

Outre patet propoinventa

fitum

quod pertinet ad

quamitates.
totics repeti

Quod
i-

fpe&at ad coefHcicntem,
-r
,

debet quamitas

quoties divifor^-Ha contmetur in fjht-*;

contmetur autem

...?<r/j

n
quia jr+- * eft
..

ma
Eft

potcflas ipfius (y 4- a)
irrationali
,

Ergo &c.

Exemplum dabimus rationale fub forma

theorematis difpiciatur.

ut melius vcritas

56^4- 8 =S
quapropter

0-

S3

Hujus
*

scquatio radicum

xqualium
z

eft

3^ 4- 2) S3 4**

i$x 4ipfi

fed
.

fccunJum regulam hujus numeri, sequatio radicum a:qualium

2
eft

2
I^_J

_ll __

J.

_
Q.

S3 # x 4- 2 j per quam fi dividatur praccedcns, inrenictur scquatio radicum acqualium, qualis efTe debet. 141. Tandem quando sequatio propofita frafta eft, qualem repracfentat

Et Q^

2>r

ejus aquatio radicum sequalium eft exceflus,

quo fa&um

e clcnomina-

torc

AD
rore-R
in

P U 7

j.

V.

13$

aequationcm radicum xqualium numerators Q^ iuperat fac~him vjciffim c denominatoris sequatione radicum arqualium in numcratorem divifus per denominatoris quadratum.

Nam
ta: erit

ponamus

JT~

S,. aequatio

radicum arqualium fractionis propofl-

Eft autem Q. rs RSj azquain azquationem radicum radicum xqualium ipfius Q^eft fcctum ex una cum faclo ex sequatione radicum rcqualiurn R in S (N. sequalium S, 117. pag. 114. hujus). Ergo utrinque aufercndo poftcrius facium , excrfTus, quo arquatio radicum xqualium ipfius fuperat fatum ex S in in xquatioa;quationem radicum a:qualium R, requalis eil facl.o ex ncm radicum sequalium ipfius S , ac multiplicando per R, cxcefTus quo radicum arqualium ipfius Q^, Iuperat faclum in a^quationcm faftum ex vel ex Q^, in ajquarionem radicum arqualium ipfius R, xqualis ex RS eft quadrate ipfius mulnplicato per sequationeni radicum arqualium ipfius
arqualis fimili ^equation! ipfius S.
tio

&

S, ac dividendo per quadraium

Rj

6cc.

z FacTores acquales, 141. Si quarritUi ajquatio , quce contincat w n 1 Factores sequaks trabanda eft fecundum meacquatio quas continet c flc pergcndiim c(t donee unus fuperfic Factor thodos jam trad us,

--

aequalis.

rational is ordinis w, 8c ca habeat ra i4z. Quare fi asquatio fit integra dices xqu-ales numero g, ut una fupcrfit radix xqualts, ftatim multiplicari i fciicrum aritinncticarum inter fe dudbarum in poteft per numerum q~ ilngulistcrminis vcl columnis.
-

&

n; w

i}.

zj

3^ w

4
f

...

4; $j 2j ij o
5>

w_ij
w

2.-,

n
n

5>

4;
f; w

i>

rj o

ij n

-,

4i n

...

z; 15 o

143.

Hie

redit

lint radices aequales,

fcrici

&

ctiam quartus fi c prarcedentc, multiplicando fingulos prcccedentis tei mines per tenninos arithmetics divifos per eundem diviforcm (N. i>P^ng. 61. huji pro his terminis a flu mi poflint termini altcrius fcriei arithmcticae (N. 110. pag. 114. i if. hujus), atque idco muitiplicis 5 hinc optimc confir
=

up. pag. no. h ujusi nempe fi tic: cvanefcet tertius ab ultimo tein .inus tiansformatae j quatuorj vc. Cum nutem hi termini dcducantui quilibet
ob fcrvatio N/.

matur Numerus prarcedens.

Rcgulam hanc primus

tradidit

HUDDENIUS

TElNIUM,

quae eft in

CARTESII

in epiftola^li;

ad

SCHOAmftelo-

Gcometria &c.
5*07.

latine cdiia

dami ex Typographic Blas iana anno 1683. pag. cam traducit ad maxima 8c minima, (quod 6c nos
aptat ad ceqtutiones fraclas
,

Auctor

acutiilimirs;

ftatim

fafturi

plures incognitas complcftbntur. Eand-em demonftravit (Oper. vax. vol. i pag. 4. edit. Lugd. Batav. apud Janfonius van der Aa 1714).

&

fumus,)i

HUGENJUS

ad eas, qune

MME NT A R IUS

144. Urerque pro fra&ionibus hanc tradit regulam. Quantirates c gnitx, fi qua; ad fine, dclcantur, prater cas quac hint in tr.i<5honis dcnominatorc. Quamitatcs reliqua:, (i non habem tundcin dcnominatorem , eo reducantur. Singuli termini numeratorem conftituentes ducantur in fin-

gulos terminos denominatoris

&C

producVa

cundum numerum, quo cxponcns

fingula multipla fumantur feincognita; in tcrmino numeratoris dif-

fcrt ab exponente ejusdem in termino denon inatcris. Signa ponantur ex lege multiplicationis, quoties exponens numeratoris major ell exponente denominatoris j q.uando fecus, figna contrana. Hanc regulam reciderc in illam , quam attulimus, facile patcbit. carc em qua: 71. 145*. Si in aequatione, cujus radices pofitiva: funt hujus. pag. 106 , (ncmpe exprefla; litteris gra^cis, &: crcfcentes ab ultima w, primam verfus,) ordine, fubltituatur pro incognita quantitas J, major omnes prsecedentes , ultimam verfus, fed minor quam ( , quam mnes fcquentes primam verfus j fa6lum quod hinc orietur, conilabit c

<r,

&

&

differentiis

u; a

x- a y

...

r; a

$-,

-*-,

&c.

r Sc omnes quce pra-cedunt ad (N. jpi.hujus, pag. in}-, quarum a finiftram, lunt pofitiva: , quia e majore a demuntur minores w \ \|/j ^ j &c; {eda%; a 7r; & reliquce fequentes ad dextram , funt negative, fiquidem a minore a auferuntur majores ^ ; * &c.. 145. Quia hie tantum quaero fafti quantitatem, non fignum (quando,

qu^e funt inter duas proximas fubthtutionibus habent idem fignum, radices, quantitate comparanda funt) afTumam, pro negativis defectibus, exceffus a qui defeftibus icqiules funt, fed oppofiti. a- * y pofitivos ^ 147. Quo magis crefcit J, eo magis crefcunt primas quantitates

quidem agitur de fubftitutione quantitatum

&

fa6la oriunda

tx

his

&

4/;

^j a

<p

...

<r

6c co magis decrefcunt alias illx

^

J}

TT

a j o~

->

&c.
Qiiarc faclum

Crefcit igitor facTrum e primis, 8c decrefcit faftum ex aliis. ex omnibus inde crefcit, hinc decrefcir. 148. Tamen hjec fafta crefcunt ad certum finem ufque , fcunt.

deinde Decre

Quoniam enim pofuimus a

>

<r

1 praccedens a pofitiva eft quia fubftimuntur numeri integri. Stores pofitivi erunt

&

ultimam quantitatum pofitivarum, ctiam minimum a <rrsi;ac=:T-H-r}

Quapiopter

in

prima fubititutione Fa

T-h-I

WJ

T -f-

4- J

T^-I

T-4-I

(J)

...

&

&
,

Faftorcs ncgaiivi, fignis mutatis, atque ideo

I 3 7T

facti

pofitivi,
-

_T

Ij

IJ

T--IJ

IJ

/*_ T-

Ij

&C.

Sed, quia fubftituuntur,

fubftitutione

ordine, numcri naturalcs,

erunt in fecund*

Fadores
1

pofitivi
}

7 -f-

tt

T-t-1

4* i

-i-

T -f. 2

-$

....

& Faftores negativi,

^__
T

paritcr fignis mutatis,

|

1}

jr

25

25

T--IJ

2} a

25

&c.

N.

minores func quam finguSinguli Fa6borcs pofitivi primrc fubftitutionis, fecundae fubftitutionis. li Fa6torcs Ergo hadtenu* pofitivi refpondentcs fadum e primis minus eft quam fkdum e fccundis, ut j*m obfcrva.tum eft
prxccdente.
Praetcrca eft

AB

H-

A
r^:

-4-

-+-

ponendo -f.r-f.i--w

A>

^Cr-f-i--^
e tribus

B.

Eodcm

pafto

fuftum

-1 (AB-t-A^-B)

ponendo
14*?.

Ergo quando fnclum ex omnibus

exponitur per

flitutionvs

MN;

FncTroribus pofitivis primse Tub

facTrum e Factoribus

omnibus

pofitivis fe

cundic fubftiiutionis expcrnciiiium erit per

ifo. Eodem pafto probabitur, quod quando factum ex omnibus Fafto fac"h Junn pofirivi mutatione fignorum, pri ribus, qui erant negativi ma: fubftitutionis , exponitur per PQ^, ta<5tum refpondens c FacTtoribus ie cundac iubftitutionis, exponendum eft per

&

Hoc autem facl:um pofitivum eft , quia oritur e Faclroribus pofitivij. Sid majus eft quam unitas j nam hxc theoreniata cxcludunt radices imagiT i narias, & fi ^Tcflct quintitas minor quam unitas, eflet e quantiras fi T T zz oj neutrum fieri poteft in noitro ^ i, eflet negativa>& *^

>>

ca<u.

Cum
*"*

3*

C
ergo
feu
lit

MME NTAR
T
T
,

U
i

S
T major quam unus , femper
r,

Cum
&cj P(^

plures

fint
i

Q^-

major unitate, 5c hujusmodi Faclores major unitate, quare 6c

i

feu

fit

erit

(MN-f- M-+-

N -+-i)

(PQ^-P-Q^-h

i)

major quam

Nunc demonftrandum ifi. Crefcunt ergo facta a primo ad fccundum. ca pariter crefcerc ab ultimo ad penult imum. Quod eft facilius.
cnim debeat
Sc

:=3

efle
i.

Tune

l quantitas negativa, minimum, erit ^ ergo ultima: fubftitutionis Faclores pofitivi crunt

Cum - ^-

& negativi,
Sed
in

fignis mutatis

ut fupra
t*

penultima fubftitutione, Fa&ores pofitivi

ac negativi, fignis mutatis

8c

ponendo

erunt debet

MN -- M^
Cum

ut fupra, fafta H-

-N

ex ultimis
i

MN
-i

ac
erit
^

PQ^-P-j-Q-h

efle quantitas pofitiva,

ac PQ^, fa6ta e penultimis

i.

Etquia^

<r

major uniute, unde factum

e penultimis majus taclo ex ultimis. i ergo facia crefcant, turn incipiendo a primo ulrimum veifus, fi. turn incipiendo ab ultimo primum verfus , conftat eadcm, incipiendo a pri Eil ergo crefcere ad certum finem ufque , 6c deindc dccrefcere.

mo

faltem

unum factum omnium maximum.

if 5. Exponat littera y, facia quae oriuntur e fingulis fubilitutionsbusX Erit ergo

A x ^. Ax

T,

-t-

Ex

H- C.v

f*

3
....

_
vel

-H P.v*

r\
-f-

QA;

-4-

n Rx

-f-

S =s

_y

^Px H-Qx ^-Rx ^

Nunc,
aut plures funt ipfiusjy valores

=3 o

maximi, atque ideo jequalesi aut maximus. Si plures fint maximi, habebit rcquatio Si unus plures radices sequales. eft maximus, duo erunt valores jequales hinc inJe a maxiraoi nam, etiamfi per nuraerorum naturalium iubftitutionem fada crefcant per fahum, reipfa
unus
eft

crefcunc

crefcunt fluxu continue.

Si

enim pro

ij

2j

&cj ponerchtur numeri

i

i>

i~

vel

i,

f>

2,&c., factum medium inveniretur inter duo oriunda ex

1

cx z; in-,

vel

fi numeri i, 2 exponerentur lineis, quse crefcunt fluxu invenirentun continue, innumerabilia. Quoniam autem codem pacto decrefcunt facta

&

i,2f}

vel 1,5-35
2,

i-i

vel

&

1,75-5

2, tna media

quo creverant, oportet ut duo iint hinc inde sequalia. if4- Sumatur igitur aequatio, quae propofitas til mdicum acqualium, & habebitur numerus radicum cequalium unitate minutus. Hxc ergo conti-

At hrec acquatio eft ipfa cequatio limitum , quia nebit maximum valorem. hie ultimus terminus eft s y, qui evanefcit dum multiplicatur per o. limitum continet maxima fafta. Ergo aequatio In exemplum aflumamus a;quationem x3

f7A.

-4-P36Ar

2780 =; o
regula habetur

cujus radices funt 6; iij

30.

Ex
x*

S3 o

cujus radices funt 12,

cile invcnitur

&

26.

Ponendo x

12, propofitae factum

fie fa

53 (12

Et

s
(

45** + P3^ v =5
H-3P<5-v

f40.+- 036)* 53

53

unde auferendo 3780, manet fadum-4-972

fed ponendo
l

x
l

53

1 1

habetur
J7)#* 53

f7x

53 (x

^)x

53

(n

Item
^-p26AT =:(

46 X-t-26*)# 53 (-^-f O^-fPJ^)^ 53 430* 53 47^0,

-t-

unde auferendo 3780 , manct factum

pjo priorc minus

eft

*3
.

Item ponendo x 53
17**
J=5

(-*-!?

3 ,

57)**

44**

//.

&

M M E N T A R I US

undc aufcrendo 3780, manet fadum pfi, item priore minus.

diffcrunt duo fafta pf o , & pf i $ unde conftat quod vel paur ad arqualiutcm, augendo 1 1, vel minuendo i 3 , magis acccderetur Ponatur nunc x sr 10, habcbitur

Vix autem

lifpcr

J7-V

=S (10

f7)x

53

eric

4-AT

&
x =;(
47*-+- $36,* =^(fa<5tum

-47

unde auferendo 3780, manet

adhuc minus 8So

Tandem
f/x*

ponatur x
1

(14-

-f7>

^14,
43*

&

unde auferendo 37So, manet factum

8jp6, item minus.

Igitur turn augendo, turn minuendo numeros fubllitutos , fa6ta minuunPrarterea faftorum refpondentium diftercntix augentur, quandoquitur. dem duoium maximo proximorum differentia eft ^ t remotiorum diffe

&

rentia ell
niret 74.
i

6.

Siquis

autcm poneret p
inter

&

f differentiam

fadorum

invc-

flatim recideremus in w -t r \ t-L4"

f4.

Vcra quantitns media

qux

iubitituta dat

carum fumma dimidiata. Hinc duas radices sequales, nam inter a & ^ media eft W4 4/ ^ i-cr
duas
eft

unam
,

diftcrcntrarn

--

u z5

--

a>

5c

aliam
liar

4,

z^

quae funt

aequales, quamvis oppofitiu.

>

Sed

non Tnnt xquales ; atque ideo radices, inter quas qmeritur media propofira non habet radices acquales. Ergo ea , quae lecundum regulam deducitur e propofita, continere non potelt unam e duabus radicibus asquaSi vero veilemus ut edufta habcat duas radices libus, qux non funt. ada:qiules, hcec multiplicari deberet per progreilionem arithmeticam ,

dux

&

duccret ad iecundam xquationem limitum. iff. In exemplo if 3. attigi rationem fubftitucndi numerum datum in arquatione propofua. Hacc ratio rem reddit facillimam, libcrat a poteftatum formatione, Idco fualiquot multiplicationes tantuni poftulat. fius explicanda videtur, cum nemini quod fciam, venerit in mentem, quod miror.

&

Hue

ADCAPurir.
Hue
ita

i; 9

tota res recidit, ut in

ximij ilaiim
Sit

unam fummam cogantur duo termini proprimus fitfecundusj deindc horum lumma & teruus, aiquc

beat a.

porro. in ea pro , confueu, sequatio generalis , ordinis Cum fit Incipio a duobus terminis altiflimis.

&

x poni

de-

x
pono
at,

n
-t-

A*

S3

(AT -+-

A) ss x

-*-

A)

"

pro a -+- A. [gitur fumma duorum priorum terminorum huic adjur.gatur tertius, ericquc

eft

*""

*x*~
fir

+ Ex
/3;

~=3
x^"

(ax H- B)

1
x""

(a
fiet

-4-

B^

*tf

--

=5

fumma trium priorum terminorum

fiet
^^,

>x"

"i

&,

ad-

dendo quartum tcrminum,

^^ \

"~

<

^^ ^

ponatur /3^ -K- C fie de reliquis.

&

*f

-^

}/ j

crtit

yx

fumma quatuor priorum terminorum

>

if<5.

bi uulli dcficiant in jequationc

fi^nis

Una additio vcl fubduftio (pro

rum cerminorum condnuorum.

ficiunt termini in zequatione.

termitM, una erit multiplicatio, coefficicnuum) in conjuriftione duoDcficiet additio vcl lubciuctio, ii qui de,

&

Primus

ex. gr.

terminus poft
.

*
Cx"

fit

Gx
3 J

Summa hadenus
TA
K

inventa, erat
-TVN

yx
4
/

Ell ergo

-+-Dx

~4

"

4/

^(^x-t-D)

^
:

"

(J.XH-O)

"

H
*

ytzz**

Item

iV.vH-o)

^x""

ia

=:~
,

Pariter
%

=3

* -6

(*-4-o) z^ x

^x

Denique
=3
7
x""

(fj^-G)

x*- 7

&c.
hoc

Tamen, qaando ^
)

res facilior videbitur, omitti poflunt termini nulli,

t,

157

4o
if 7.

C
Hinc demonftrari
pofit rvam.

M M E N f A,R JUS
poteft in

genere theorema
,

quod

tradi

folet.

jEquationis miximtts

coefficient

negations

unit ate aufius, fuperat

maximam

pro-

radicem
fojit<

Sit zequatio, cujus

omnes termini negativi,

1
Ex""

prseter

primum

*"

Ax*"

--

C**~ 3 _____

~
H.v

....

&

fit

maximus coefficientium negativorum.

Fiat

H-j-

dico transformatam habere omnes coefficientes pofitivosj atque ideo (per N" p d^.liujus,) efle H-t-i majorem quavis radice pofitiva propofitas. ... S j ponatur Nam, quia major eft quam A 5 B; Cj
35".

-A =-H-Hi-B
H
X
-+-<

^-.H^./3;_CZ5 _H^-y..._S
Fict ergo propofita

-H-f-ir

S-

H
1
x"-

H
2*"-3
,.,.

H^~
H -H

r
...

-H a
-t-r

H-3
j
,

-4-y
Sc pro
.v

Nunc

aflumatur exponens

pooendo

i j

habebitur

Hujus fumma invcnietur

pofitiva per regulam

prascedcntis.

Eft enim

fumma duorum priorum terminorum.

Scj d

"

n./3-H) (H-h i) Etiumma

major
eft

=!
eft

(H ^-*H-^-4negativi
funt

trium priorum terminorum

fi

ta invcnietur pofitiva

poiitivaj atque, pergendo, to,

If8. Qiiare,
tivi, qui vel

omnes termini, poft primum,

}

primus

quam fumraa reliquorum 8c fortius fi inter eos aliqui fint pofiprimum pofitivum augent , vel reliquos negatives minuunt. p. Ergo fi turn primus, turn fumma if reliquorum muluplicetur per eundem numerum p ent fa6tum e primo termmo in p majus quam fad urn e fumma reliquorum pariter in p & fortius primus terminus ducatur in p; fumma reliquorum in numerum minoremp y q- atque adhuc fortius, ft
j
;

fi

primus terminus ducatiu

in

pj fecundus inp

gj teruus inp

ig,

&

fie

j
fie
N"

D-

4P u r
<ji.
<5z.

i r.

141

Temper minuendo numerum multiplicantem. 160. Hinc & ex pag. hujus, conftat trans formfttae c demonftratum eft theorema coefficientes omnes efle pofitivos, propofitum. Qiundo quidcm/>n>/w, ponendo s n, habebitur ultimus transfori Ponendo s zs habebitur mattE terminus, pofitivus per N*" if 7.
i<5...ip.

coefficiens penultimi, cujus finguli termini ducendi func in fingulos tcrmi-

nos progrcfllonis arithmetical

n\ n

ij

iv
,

$j n

4; n

fj 6cc.

& erit pofitivus

ifp per quem etiam inveniuntur pofitivi reliqui per facile determinandi. Secundo, cum hscc vera lint de aequatione , cujus om nes termini funt negativi, prxtcr primum, fbrtius vera- crunt de propoTune autem propofitn habet plures fita, in qua funt alii termini pofitivi. radices pofitivas, t maximus negativus coefficiens, au6tus unitate fuperat earum maximam. Raro quidem fatis propc accedit hie limes 5 ramen
,

N* w

utilis elTe poteft. diesis conftat nullos efle i6r.

Ex

limites

radicum imaginariarura
in

Si-

quidem limites, major

6c

minor, fubllituti

scquatione

dam

fadla alter-

ne pofitiva 6c negativa (N. b f. pag. 108. hiijus)} 6c nulla eft quantitas, qiire fubftitdta in aequatione , cujus radices omncs funt imaginariae , dat fabum negativum, { 114. pag. 118. hujus.) j fortius nulla qua: dat faftum nihilo arquale j nam illud femper eft pofitivum.

,.it<).

nulla eft quantitas inter eas media, i5z. Si dux radices funt rcqualcs ncmpe minor quum una 8c major quam altera. Tune autem zequatio limii ip. turn continet unam e duabus radicibus xqnalibus, (N ill. pag. radicem habet nihilo cequalcm ( N. iOf. iio. hujus j) eadein unam radicum lequalium limes eft vcl v vel una e ra Ergo pag. 14. hujus.) dicibus sequalibus. Hinc
,

Qjuando tot inveniuntur limitum paria, qnot funt radices asquationis propofitse, nee o eft limitum unus, sequatio habet omnes radices realcs
165.

habet aliqua ex asquatjpnib us limitum, etiam harum numerus facile determinarur. propofita habet radices aquales; ..ma, velordinisw w, Propofita fit ordinis , & xquatio limitum fit quoniam a-quatio limitum unitate depreflior eft quam prxcedcns, prima unirate depreflior quam propofita. Nunc asquatio limitum w..ma habcat

6c inxquales. 164. Siquas radices asquales

&

<:

radicum aequalium numerum

erit

/)j

numerus radicum sequalium

in

propofita

>-+-p, quia unam aufert quxvis aequatio limitum. 16^. Qunpropter fiqua e radicibus alicujus requationis limitum fubftituta in propofita, earn reddit nihilo afqualem, propofita habet aliquot ra L t fi plures radices inaequales alicujus icquationis limi dices ;rquales. tum fubftitutas in propofita, earn reddant nihilo asqualem, plures funt in

propofna
aequalibus
feriei.

feries

radicum requalium inter

feriei
,

fe>

ita

umus

inxqualis

lit

uni

tamen ut una e radicibus radicibus aequalibus alterius

166.

i
<i

COMMENTJRIUS
Nam

166. Si a:quatio limitum habet radices imaginarias, ctinm propofita hafi bet radices imaginarias. propofita haberet omnes radices renles,

negasequatione limitum, darent facia alterne pofitiva ww tiva (N. 103. pag. 113. hujus,) quod eft contra pag. 114... 1 1 1 8. hujus. Sed fi aequatio limitum nullas habet radices imaginarias , non 167. in ^equations ideo confici poteft nullas efle imaginarias in propcfita. rationali , duse radices imaginarix necefTario conficiunt urquanoncm qua10. hujus) , qune ideo draticam rationalem (N 4f. 47. 48. pag. ip.
cae fubftituta: in

&

16".

Nam

&

habet radices imaginarias, quia terminus ultimus pofitivus it 6c major quadrato dimidiati coefficientis pro fecundo termino. Faclum ex his om nibus invenitur in ultimo propofitse termino, quern delet multiplicatio per exponentem. Igitur fieri potelt ut quantitas , quas radices reddebat imaginarias, minuta fit, ita ut radices fiant reales. 168. ./Equatio limitum Itatim eft ejusdem ordinis ac propofira 5c,cum dividi poflit per x o, una radix imaginaria ftatim forte ablata eft. Ergo tune 6c alia, quas earn femper comitatur. Si propofita eft ordinis paris, ejus prima sequatio limitum, ut habet faltem unam radicem tertia, quinta, &c. , eft ordinis imparisj realem (N. ff.pag. ai. hujus ergo qusvis cequatio limitum auferre poteft duas radices imaginarias. Quare nunc fi duce tantum funt imaginariae in quinta fi fcx , propofita, ipfa prima limitum sequatio j fi quatuor tertia reliquac fequentes nullam haberc poterunt radicem imaginariam, a quibus tamen immunis non eft propofita. 170. Si propofita eft ordinis imparis, ejus prima aequatio limitum habere poteft tot imaginarias radices, quot propofita $ fed fccunda a:quati redibunt oblervata in N. prarcedcnte. limitum eric impar,
>

& &

i<Sp.

&

&

>)

&

&

C A P U T

V.

/Eqitationum Reduttio fcr *Divifores furdos.

A rium dimenfionum
,

I.

TTTadcnus

reductionem arquationum tradidi qua: rationales divifores

Sed antequam sequationem quatuor , fex , aut pluudmittunt. irreducibilcm efle concludere poflumus , tentandum crit ctiam annon per furdura aliquem diviforem reduci queac j vel quod perinde eft, tentandum eric annon sequatio ita in duas xquulcs partcs dividi Id autcm fict per fequentem mcpoflit ut ex utraque radix extrahatur.
rhodum.
il. Difpone tquationeni ftcundum dinrenfones liter* aticujus , ita ut orxKts cjus termini fub fignis fuis conjunttim equates fint nibilo , terminus aJtijffimui affirmativo (l^no ajjiciatur. Deinde ft ocqnaiio quadratica fit (nam hunc cafum ok rci anaiogiam eidjicere lubet] aufer ivminum infimum , (jf addc quartam utrobique

&

&

partem quadrati cognittf quantitatis termini medii.

Ut

fi

zequatio

fit

x<x

ax.

s
r

aufer utrobiquc

fie

iddc

&

emergcc
.

ax H4

aa.

zz b

&
x
III.

extrattt ntrobique radice ^ fiet

a
1

:=:"

v^^-v-^^/f), five
4.

A-

=5

~a-tf(&-t.-* 2 4
,

Quod fe

tquatioftt quatuor

dimenfionum

//

ea

z? o

ubi p, 9, r,
ptiis AdfeRas.

&

5, denotant c*gnitas quanritates tcrminorum

* qwt ioms

ji^ttis

Fac

--4-pp ^

-T
*

ap

-** Dein pone pro n communem aliquem lerminorum &

quadrat urn terminorum p
9ton

&

qui 6? impar effe debet r alter trier fit imp dr.

i diviforem inte&rum , per 4 divifus umtatcm relinquere , fi Pone etiam pro k divijbrem aliqucm quan

&

&

&

tity

44
fi

MgVATIONUM RE DUCT JO
p fit
par-, vel imparts diviforis

titatis

dimidium

ft

p fit impart
Dein

dividuum

|3

//
/V
I

nibll
V)

Jufer quotum de
5?

pk,

&

die L rchqui dimitium

pre jg pone
fts

ff ,

tent a

ft

n dividat jgj^

s ,

fcf

quoti

radix fit

& tfqualis

1.

Si hoc contigerit ad utramquc partern tquationis adde

nkkxx-*- inklx
S?

-H

radicem extrabes utrobique

pyodeunte

xx
Exempli gratia

-+-

px

-t-

Q^

in

kx+- /.

proponatur zequatio

.& quiap meris fiet

8c g hie

&
&

1,

defunt, o, 3

n &
,

&r

eft

n, & s 17 =J o,
5

&:

eft

17,

ipforum
.

17, fubftitutis hifcc nu/3 z^ feu 12

&

24.

communis

divifor unicus,

nimirum

2,,

eric

Porro

n
,

eft

6
-^

ejus diviforcs I, 2, 5,
I

&

6 fuccelfivc tentandi funt pro

a
i

- Eft&

H-

pro

refpe<5bive.

Eft autem
4
"

cum

6c

3 ,

nii<

id eft kk sequale

Q.
6

^(^rrJ)
&

id eft VC"
2.

I7
)

Ubi numeri

pares 2

&
&

J numerus erit irnpar icribuntur pro k, Q^fit 4 &: 56, QC^ adeoquc dividi non poteil per n feu z. Quare numeri illi x &; 6 rejiciendi funt. i 6c s fit 18 fcribuntur pro Ubi vcro i , p, p8, Q^fit 3

&

--

&

qui numeri dividi poflunt per w,

ji7 5

&

sa

77

quarum tamen

fola

3, 6c

CL^x

&

3 congruit quantitatem

&

QQ -/.

quotorum

radices extrahi.

Sunt enim Pono itaque k i,

id eft

ixx

11x^-18,
6c prodit

addo ad utramque partem asquationis,

x<

+ zxx -+5c

5-

IATA:

nx-j-iS,

extra<5ta

utrobique radicc,

x^Ji

^1.

Quod

PER DiriSORES SURDOS.

Quod
fi

147
,

radicis

extra&ionem
i

cfiFugcre malucris

pone

z
&C invenictur ut ante
-+. I

S3
fi

V^l(.V

3).

Et ex hac scquatione

radices iterum extrahas proveniet

S3
2,

Lj

b.

e.

fecundum fignorum

variationcs

AT

S3

i-v^

-Vl-fX>

Cj/l

1), *

&X
Item

S3

iv^l
2

2,

=5

tH_^(

jv i

^-),&x^

i-v^i

Quas quidem quatuor

funt radices a:quationis fub initio propofitx,

-*i

x*

ix

17 =: o

Sed earum ultimx dux funt

impoflibiles.

Proponamus jam xquationem

x*

6*

fS.vA?

1133

114*

C-

ii

rr;

o,
j

&

fcribendo

tf,

f8, --114,
315"

6c

n prop,

5, r, 6c

refpective, oric/3

tur

67 s,

<5

5c

Numerorum
adeoque hie
35-,

& i^,fcu.
w,

3if
ipfius

&
/3,

communis

divifor eft unicus,

erit

&
ita

,fcu

lofjdivifores funt 3, f, 7, if, 21,

k.

&
I

iof

qui

que tentandi funt pro A

Quare tento primum

,feu
2

3,

&

quotum
pk, feu
~
,

*~ prodit dividendo per

iof per 3, fubduco de

*
1

3^, qui

3.3,

^c reftat 26
(id eft

cuius dimidium

efle

debet

/.

Scd

^
2.

feu
2.

quoti

s erit 41 1 , 10) crit Q^i qui dividi poteft per n^ feu 3, fed tcnto f pro k. 37 radix non poteit cxtrahi. Quamobrem rejicio J

&

QQ

Tom. 11.

&

Quo-

14*

JE$UjriONVM REDUCflO
&
dividentfd
feu -

Quotus qui jam prodit

hunc fubducendo de

per
f

feu

icf perf,

eft

21,
/.

&

p,

reftato*, cujus

dimidium

erit

Eft

l!!** id eft

---

-^l
*

numerus
5;,

4.

Et Q.Q.3

fcu l6

^
fi

I]t

dividi poteft per #-,

&
-\-

quoii, qui eft

cllc
/

radix extrafta

Quamobrem

conclude

n:

3,*

f
,

congruit
==;

cum

/.

;=;

4,

Sc

/*

3 ,

&

nkkxx

mklx -+-

//, id eft

7f -vx -4- pox --

2-7

ad utramque partem xquationis addatur prodire

&

radiccm utrobique extrahi pofle

I),

feu,

xx

3.

& extrada

iterum radice

Haud

iecus

11

proponatur arquatio haeccc

4

9\ -h If VX
3

r7X-4-r? Z3 O

fcribcndo

p,

-+-

-27, &-+-P, prop, ^, r,

o

&

refpedive,
/3

emer-^
o

get
&C

=: *,

fo-r;

/3,

6c 2,--

^.

4
-,

64

Ipforum

&

i?

communes

divifores funt 3, f, p,

if, 27, 4f,

&

I3fj fed p qua-

dratus eft,

ttm,
li

ut

&

c 3, if, *7, ijf divifi per numerum 4 non relinquunt unitaob imparem tcrminum p oporterct. His itaque reftant fo81 3 feu 4f tcntandi pro n. Ponamus primo n f , & ipfius
reje<5tis

~
p
2

diviiores impares

dimidiati
i

nempe
quotus

pro

A:,

bi k ponatur

22
3
,

17
,

8
,

r .

tcnrandi erunt

81

3
qui prodit dividendo
i>

per

^,

fubductus de

Q,

6c

Q(^-

*-pk,fcu
*
*>

fru

relinquit 18 pro 2/ ? Sc

-,

feu
,

2,eft

f diviJi

quidem
fi

poteft per w, feu f

fed

quoti

nc^ativi-

-i radix
efle

impoflibilis eft, quze

i
->

tamen dcberet
**.

efle p.

Quarc

concludo k non

&

tento jam

fit

Qiiotum qui oritur dividen

do

PER DIP1SORES SURDOS.

do
feu

147
i
>-/>*,

3
#
per
A*,

feu

A:

-3 per

nempe quotum

3,

27 r ,fubducodc

4
Eft auccm
i
,

"^i

* xqualis Q^, vifi per n radix eft, invenitur nihil.

>

& rcftat o. Unde / jam nihil crit. & QQ^- - nihil eft unde rurfus
:=:

feu
s

3,

/, qui hujus
his ita

QQ.--

di-

Quamobrem
6c

quadrantibus con

clude efle

f,

rs

~,

o,

Q^:

adcoqnr

addondo

aJ

utramque partem a^quationis propofna^ tcrminos

nkk.xx r\-inlkx-t.ll\& eft
"i-v.v,

4
c

radicem quadraticam titrobique extrahendo,prodire

v

KX

-4-

~px -+. Q Z

(.v --/j, id e ft

x#

4 T

x
Z

<+

=5
fi

^f

v.

IV. Eadem methodo

reducuniur etiam tuAtiones

liter ales.

Ut

fuerit

CC

-t-^ z^ o,
itf ,
j

Cubftituendo

- 1,
/3

iaa>

cc,

6c-4-a ,pro p, g, r,

&

refpe&ire,

obtinebuntur aa

cc zz

*,

ace

a* js/5,

42
duarum
eft

~
4

Quantitatum
feu
tf,

6c z^divifor
i

communis

eft aa-+-cc

qui proinde crit

;&*-,

divifores habet
nifi

Sc J.

Sed quia

*/

non

unius elfe

dcbet, idco k nullius erit,

,

dimenfionum, 5c adeoque non poteft

a de
>-p,feu

cfle a.

Sit ergo k

^
&

divifo

perWaufer quotum
-

a
a*

inde rurfus prodit nihil pro /. Quod arguit quantitates n, k y /, additis ad utramque partem Q^, rcftc inventas eflcj sequationis propolita? terminis
fl
,

&

reftabit nihil pro

4

/.

Porro

,f(gu Ji7, eft

Q^,

6c

QCJ^-J feu,

nihil eft

>

&

&

nkkxx -f- znkjx -f.

//, id

c ft

aaxx extractione
ilia

radicem utrobique extnihi pofle,

&
xx

prodire

xx -f. ^px^-Q^^

w^x

-+-/),

id eft

/zx-t-<7^r

ss +TX^(<WH-).

Et

extra6la iterum radice

J=-

148

&$UAT1QNVM REDUCflO
f

#
V.

11~
I
1
"^i"

v (dd-^-cc]

-f.

vel

V((

412
I I

cc

tftfir

h-*

<;

Ha&enus regulam applicui ad extraclionem railicnm furdcu um : potamen eadem ad e\cra<5tionem etiam rativthilium applicari, fi modo pro quantitate w ufurpeiur unitasj coque pafto una vice examinare poffumus
teft

utrum sequatio fra&is 5c Turdjs terminis carens diviforem aliquem duarura dimcnfionum aut rationalcm aut rurdum admittat. Ut xquatio

proponatur, fubftitucndo
peftivc invenicntur

^
4

f
,

-f-

n,

Sc
/3,

&
fi

6, pro p,

<;,

r, 5c

rcf-

p^- Z5 B
5,

ponendo
7^: quorum
pro
/&

^3 i,

quan-

B
ticatis

7C
,feu
(it

,divifore$funt

i,

f,

15, 25,

cfimidia (fi-

quidcm
^-p4
5c -=

/?

impar) tentanda funt pro

=: 53

k.

Et
=3

tentemus

&

/iet

--

f, 5c cjus dimidium
6*
,

/.

Item
/.

^=s

"=:Q,

cujus radix congruit

cum

Conclude itaque quamitates w, #, /, Q^, rcdc inventas cflc; ad utramque partem nsquationis terminis
nkkxx-+- znktx
-*-

&

additi?

nit , id eft

6~xx
4
j

- \z~x-^6
2.

4
ilia

radicem utrobiquc extrahi pofTc

Sc

cxtra&ione

prodirc

adcoque per hafce duas icquationcs quadraticas arquationem propofitata quadrate- quadraticnn divjdi poflc. Sed hujufmodi divifprcs rationales expeduius inveniuntur per aliam methodum fupra traditam.

VJ
tcntare

Si

quando

quantitatis

^- multi funt divifores ita

ut omrres pro

moleftum

fucrit, poteft
J

eorum numcrus

cito minui quarrendo

omncj

divifores quantitatis

--

rr.

Nam

horum

alicui ,aut

imparis alicujus di-

midie

PER DIPISORES SURDQS.

midio
eft
,

debct quantitas Q^aequalis

cflc.

Sic in jxcrnplo novifllmo *s

4
-,
,

rr

c cujus diviforibus i, 3,

p,aut irfdem dimidiatis

3
aliquis

dcbet

eflc

Q. Quare fingilkuim tcntando

/
.
.

quantitatia

diviforcs di-

midiatos
i

~
i.

~
z
i

i
^/t,

i
i
t

Sc
i

pro

rejicio

omncs qui non erKaliquem c numcris

ciunt

* -H ^

feu

-pr

-42,

id eft

Q,
,

eflc

5?

&>

^i 4

^
2.

T-

Scribendo auccm
,
,
.

~,
>

~j
e quibus foli

prodcunt rcfpcdivc
>

--

-4-

&c. pro Q^,

,

8c

rcpcriuniuv in pvxclidis numciis

i, 5, p,

^-,

adeo^-

quc,

cetcris rcje&is, aut crit

^^!

*,

&

Q^
fit

i.

aut

/^

&

Qui duo

cafus examinentur.

Atquc

ha<5lenus

dc xquationibu?

dimenfionum.

VII. Si

<equatio

fcxi-dinteitfiirntm
5
-+-/>v

rtducenda
?

eft ,

ca

-fq\-<

-4- r.v

-H sxx

-f-

/x -f-

&fac

ger per

Dein fumatur pro #, communis uliquis terminorum 2.^, 16, divifor inte & non quadratus, ncc per numerum quauratum divifibilis, qui etiana numerum 4 diviius relinquit unitatcmj ii modo terminorum p, r, f
>,

aliqurs
fit

fit

impar.

Pro k fumatur divifor

ali<]uis

integer quantitatis

- fi

par,

vcl diviforis impaiis

dimidium
nkk.

fi

fit

impar, vcl nihil

divifor aliquis

fi

mhU

fit.

Pro Q_, quantitas

-4-

Pro
5

quantitatis

Or

REDUCflO
^

ve i diviforis imparis

dimUium
fi

fi

Q^fit
iftud

fraftus

denominatorem habens numcrum i; vcl

SiS..__? n
fi

Dein tenta

RR

fit

nihil
1/

El

quantitas
,

Lr

it~ Qp
f/ -.,

nihil,

dividuura
-+
;

nkl.

dividi

poflit p.cr

6c-quoti radix extr.ihi

&

QR
praetcrea
tati
ift
K.

fi

radix

ifla

arqualis

fit

tarn

quantiuti

quam

quanti-

^-^"

"

^~~~ n
.

Si hare

omnia evencrint

die radicem illam

ri

&

vice scquationis propofic^ fcribe hanc

3

A;

-f.

pxx -t-

Qx -f. R

if ^(^vx-+-/-v-4-w).

auferendo utrobiquc tcrminos Etenim hxc acquatio, quadrando partes ad dcxtram, producer azquationem propofitam. Quod fi ea omnia in nullo cafu evenerint , reducltio crit impoiTibilis, fi modo prius conltet tior.cm per diviforem rationalem reduci non pofle.
Exempli gratia
,

&

proponatur a:quatio
laabb

xx
&: fcribendo
-

.,,

zz o,

za

-,

+- 2.bb

-4-

iabb

zaabb

+- ia*b

^ab*
i/

Oj

&

-- a ^aab*
a*

bb pro p, q, r,
,

s, t

&

refpeftive

prodibunt
2a^b-*-iaabb

aa

*j ^abb

fi>

4^

a 4 zz y

a6

6.

Et terminorum
erit #.

2,^,

>?,

&i9 communis
fie.

divifor eft
efle.

perinde ut aa vel ibb majus

Sed

efto *ia

Dcbet enim n Temper afHrinativum

aa ^bb^ feu ibb majus quam i^, c aa Porro

aa ibb f

PER DiriSORES SURDOS.

~
eft

02
^
eft
6

j
<i

-f.

iaab

v- eft

^4

-i-

4
adcoque
-

-&

r
-3

feu

on*

00
%-a

eft

a^b

^a*bb+-

~aW
2,

*
o

cilc

nifi unius dimenfionis fed quia cujus divifores funt i, fl, ideo k nullius eric; proindc non nifi numerus poteft, 8c Vw unius eit,
fltf j

.^

non

elTe poteft.

Quare

rejcftis a

aa

reftat

Tolum
.

pro

k.

Practerea

^.

i-*^
i

dat nihil pro Q.,

&

->*

-s^ *

etiam nihil eftj adeoquc

>-*

/,

divifor efle debet, erit nihil. qui ejus

Deniquc ~r

PQ.-+- nkl

dan

abb pro R. aa ibb-y & quoii

EtRR
tf4

v,

-laabv-t-avbb^ quod dividi poteft per feu radix extrahi, 2v radix ilia negative fumpta, nem
-

eft

2,

O
-, feu

pe
titati

^3, indefinite; quamitati

vcro definitx
l

ti-i

non

eft insequalis,

quanilia 5

asqualis eft.

Quamobrem

radix

ab,

eft

Wj

6c loco sequaiionis

propofitx fcribi poteft

x3

-f-

p.v.v -4-

QAT H-

R ^
eft
V (a a

<x

vx -+- /x -+-

id

s
ratione producetur ^equatio

ibb}

(xx

ab~]

Cu]us conclufionis veritarem probare potcs quadrando partes zquationis inventx 6c auferendo terminos ad dextram ex utraquc parte. Ea cnim op-

quai

REDUCTIO
quac reducenda proponebatur

VIII. Si

<tquatio

eft

octo dimenfionum

//

^
-s S3 o

&
i
i

fiat
I

q-~pp
;

=: aj r

-/><*

r= 3;

--py -- *3 i
Z
I
u>

/j

-2.

,.3j3

4
>;.

|3y

S3
<;

tx

yy ZS

Et tcrminorum
2c

2<T.,

z,

i^, 8?, quzcrc

communcm

diviforem qui integer

fir,

non quadratus nee per quadratum divifibilis, quique etiam per 4 divifus relinquat unitatem, fi modo terminorum akernorum p, r, /, w aliquis fit imSi nullus eft ejufmodi divifor communis, certum eft xquationem per par. extra&ionem furdae radicis quadraticae reduci non pofle & fi non poteft ea
,

ita reduci, vix occurrct illarum

omnium quatuor quantitatum

divifor

com

munis.

igitur hactcnus inftiiutum examinatio quxdam eft utrum aequatio reducibilis fit necne, adeoque cum ejufmodi redw6tione$ rajo poffibiles fint, firitm operi ut plurimum imponct. IX. Et fimili rAtionc fi <cquat!o fit dectm ^ duodectm^ vel plurium

Opufculum

irttpoj/tkilitas

reduftionis cognofci poteft.

fit

Ut

fi

ea

4-^v-H

:=:

faciendum
i
_-/?/>
i

erit

rs

r
>

4
*& =3
<fj

px

:=;

PJ

tpp~. i
ES
^-

11
4
^ j

zz y

v
i

--- aty --- 33

1

^
i i

3^^^>

^_ 3f_ *

~
>-yy

>

VT ^H

9.

^
4

//

X}

.4

&
fi

integer

quxrendus communis divifor terminorum quinquc 2, 2& 8ij, 49, 8x, qui fit & non quidratus, quique etiam per 4 divifus relinquat unitatem, modo tcrminovum ahernorump, r,f 9 a 9 C aiiquis fit impar.

X.

PER DIFISORES SURDOS.

X. Sic
fi

duodecim

dimenfionum arquatio

fit

~o
faciendum
I
I

crit

ss
/>p

4
i
r
2.

as

i-fis

II

*-W
i

6:

tf

II v
2.

2.

X$

s
&

xj ?

,.
<

H-

hs5A5/*-cS5fi
4

&

non quadratus terminorum fex qucerendus communis divifor integer fi modo ter 8*j, 46, 8)t, 4*., 8/x.,qui per 4 divifus rclinquat unitatem, minorum p, r, /, fl, c, c, aliquis fit impar. c xquatio propoCta Tem XI. Atque ita in infinitum progredi licebit per per extraftionem furda: radicis quadraticse irreducibilis erit, ubi ejufmodi divifor communis nullus eil. Siquando vero ejuimodi divifor n inventus fpem faciac futurx redu6lionis, potelt ea inftitui infiftendo veftigiis operis in jcquationc ofto dimenfionum fubjungimus. quod

i,

Quasrc numerum quadratum cui per n multiplicato uhimus aequationis Id z, , fub figno proprio adnexus , quadratum numerum cfficit. ubi n eft par ,vel ad 4^., ubi n ell impar, fucautcm expedite fict fi ad , ceflivc addantur w, }, fw, y 5 p, nw, & deincep?, donee fumma acquaterminus
z>

lis

fiat

numero

efie

fuppono, quam fumrnas

tabula numerorum quadratorum , quam ad manus nullus ejufmodi quadratus numcrus prius occurrit illius radix quadratica, au6ta radice quadratica excefius illius
alicui in

Et

fi

fummae fupra ultimum sequationis terminum , quadruple major fit quam maximus terminorum asquationis propofit* p r, /, /, v^ c-, non opus erit rem ultra tentare. ^Equatio enim reduci non poteft, Std fi ejuf modi numerus quadratus prius occurrit, fit ejus radix S, li n eft par 5 vel
^
<j,

eft

impar i

&

die h.

Debent autem S

6c

efTe

nu-

meri integri,fi n eft par, at fi n impar eft, poftunt efle fra&i denominatorem habentes numerum binarium. Et fi unus corum fra&us eft, alter fr6lus efle debet. Quod idem de numeris R &;, Q^6c/,p&X:, poft Et omnes numeri S & h^ qui intra prarfainveniendis,obfervandum eft.

tum limitcm
Tern. II.

invcniri poflunt, in catalogum referendi funt. Poftea pro k tentandi funt omncs numeri fucceflive , qui non efficiunt

nit

if4
nk ir

jEQUJTIONUbf REDUCT1O
p, quadruple majus quam maximus terminus jequationis,
** t^

6:

pofuc-

nendum
ceillve

t*

eft

in

omni cafu
,

Q:

Dein pro
;;/

tentnndi funt

numcri omnes

qui non cflkiunt

ct in

ir

quadruple majus quam

-

maximus terminus acquanoms,

-\-nkl
r=!

omni tcntannne ponendum

_ npkk--+- 2,3

R.

Dtniquc pro

non

efiiciunc

tionis,

&

w ir

R quadruple
in

tenrindi funt fucccfHve

omnfs numeri qui

videndum an

mujus qu-im maximus caru quovis, fi fiat

nil zs

termmorum xqua=; S

2H &
,

H H-

^w

fit

S aliquis
ii

numerorum
numerus
ei

tcrea

a tcr

qui prius pro S in catalogum relati erantj & praeS rcfpondcns, qui pro b in cundcm catalogum re-

latus erat,

fit

his tribus

zRS
znm
aequnlis.

iv
1

iQS

+-

RR
~"

nmm
y

ml
in aliqiio

OC

pS -*-

iQR

/
"-*

r.nlm

zttk

Si

hxc omnia
eric ha:ccc

cafu cvcnerint, vice oequationis propofi*

tx fcribend.i

J
<px

+.

Qxx

H-

Rx -if

*Jn(kx*

-t-

Ixx -H w.v

-4-

b)

gratia
8
A.

proponatur acquatio
15

-v 4\ 7

.v

ox

-+- f^;^

f.v

0.0;

o,v

Et

eric

#>

^_i_4

^:

5-

r:*i

*-pi

io-*-ioz:o^,

,,

=:

~"

IO

"^

,
>

"^-^

10 =s

_j

^
>x

Ergo

PER DlflSORES SURDOS.

rcfpe&ivc, func
5-5
;

iff
;

10

& earum

communis f , qui per 4 divifus relinquit i , perinde ut , ob terminum imparem *, oportuit. Cum itaque inventus fit divifor communis w,feu f , qui fpem facit future redu&ionis, quoniam ilte impar eft,
divifor

10, fuccefilve

addoj
feu

3^5

fj

705 pwj

fi

Ti

ifi

3fi

4f>

&c-.

& prodcunt
oj

105; i5oj iifi 3ooj ^Sf; 480^

f8f>

7001

ii6oj i4ifi i6co.

Ex
i

quibus folum
lif} 6C I(SOO
^-j
-^5
2

2f>

quadrat!

flint.

Quarc horum

radices dimidiate oj

logum referenda
b.

funt pro S, 5c

gc V(W

Z0 f
<7

in catt-

), id eft rj

^2.

;
2.

-1

p,

rcf-

Scd quia S^-/j, fi fcribatur 20 pro S & p pro A, fi,t tff , peftive pro numerus major quadruple maximi terminorum ^quationis, ideo rejicio lo 2c p, & reliquos folum rcicro in tabulam ut fequitur.

His

ita difpofitis,

tento pro

^numeros omnes

qui non efficiunt

id eft

numeros
<^i

feu iirf/t, majus quadruple

maximi termini ^quationis 40,

~8i ~7i ~^i

fi

~4i

-3i - 2

>

! i

J i

*>

3>

4i fi

7i

ponendo

id

lf

<5

JLQU4TIONUM REDUCflO
id eft

numeros

ill. I10
1

IZf.
2.

rto

7.
Z

M
2.

_r
i

7 j0| \. wj 1 1

itfo>

af,, t o. *

refpeftive pro

majus

efle

Q. fmo vero cum Qir/, quam 40 , rejicicndos cfle fcmio

,

&

multo magis Q,nondebcat

&

4>

qui his refpondent

85

75

<*i

r>

fi

<5i

7>

adeoque
3>

folos

ii
pro ^
Sc

ii oji

ii

$i 45

7T
>-

2.O jAU,

if
I

._

f
!

,<->,

"T^J

if H
!
7>

? ,T iu

7f
^
!

2*

2^

^>

2v

o pro Q^, I pro k pro Q^ rcfpcftive tcntandos. Tcntemus autem in hoc cam pro / tcntandi deinceps erunt fucceifive omncs numeri qui non - io cfficiunt Q^r l majus quam 40, id ell omnes numeri inter 10 r S: pro refpe&ive numeri

&

&

&

nfikk
,

feu

- li
fi 40;
3

ft

id efl

fi

~4fi

405

3f>

Pi

~2.fi

If i

-10;

f j 0}

fi 10} I^

20J 2f } $0}

quorum
licebit.

ultimum , quia majores quam 40 , autt-m i pro / in hoc cafu f pro R, pro tn tcntandi pranerea erunt omnes numeri qui non efficiunt +7/ leu y+T fw majus quam 40, id eft numeri omnes inter 7 p, tic vidcndum an fi
tres priores
5

tamen

Tentemu

& -

&

&

& --

ponendo

QL

pRn-//,

id eft

2.0

^- 20, feu

^ iH

fit

PER DIFISORLS SURDOS.

fit

if7
numeris

H-^/fcw,feu 5

f>

=3 S, id

eft,

fi

ex

his

6f

ff
*

~V
2 2

4?.

3f

~V
2*
2

1
2

*f.

T
2

= :/.
z

i.

2*

aliquis

xqualis

fie

alicui

numerorum O; ir

+T

*-}

qui prius in tabulam

pro S

relati crant.

Et hujufmodi quatuor occurrunt

r.
.

r..

M;.

quibus rcfpondcnt

pro b in eadcra tabula fcripti,

uc
i

&

2,

i.j

oj

pro
5

pro
,

fubflituti,

Verum

tcntcmus

pro S,

pro

w,
-f.

&
10

+r

Sc fiet

2RS ~

2iA

Zf

&
iQS
^-

RR

warn

if

_*.

o
2.O

&
/S-f-zQR
/-~ 2W/W
I

O -4- f -|io

2,0

5
:

i^
/

2.

Qiiare

cum

prodcat omni cafu

feu #, conclude

numeros omnes

rcc>e

inventos eflc, sdcoque vice jequationis propofitx fcribendum cflc

x<

REDUCTIO
*
.4.

~p.V

-t-

Q*.Y -f. R.V H- S

S V(&

-4-

to -4-

id eft

A,

-f-

IX

-4- f.V

Z3

Vff

lAT.V-f-

I
Z,

).

Etenim quadrando partcs hujus, producctur xquatio ilia oto dimcnfionum quse Tub initio proponebatur. XII. Quod fi tcntando cafus omncs nuraerorum, prarditi valores omncs jpfius b nullo in cafu inter fe confenfiffent, argumento fuiflet o;quationem per extra&ionem furd?c radicis quadratics rcduci non potuiiTe.
XIII. Debcrent

qux
ufus,

amem aliqua liic in operis tbbreviationem annotari, fed brevitatis caufa prxtereo, cum tantarum redu&ionum perexiguus fie

&

rei poflibilitatem

poi>ere.

potius quari) praxin coramodillimam voluerimexSunt igicur h& redu6biones cequationum per extraclrionem furda

radicis quadratics.

XIV. Adjungere iam liceret reduftiones zquationum per extraftioncm furd* radicis cubic , fed & has, ut qua; perruro utiles ilnt, brevitatis gratia prxtereo. XV. Sunt tamen rcdu<5biones quasdam cubicarum <squationum vulgo notx, quas, fi penitus prseterircm, Leclor foriafle dcfidcraret. Proponatur aquatic cubica r o
<

Ad forniam asquationem omncm cujus fecundus cubicatn rcduci pofTe conilat ex pr^ccdentibus. EC fupponatur x elle Eric a b.
terminus deeit.

hanc enim

*-P

(id eft

\ J)

+ qx + r

=5 o.

Sit
(id eft

)abx)+.qx =5 o,

&c erit tf

+P+r
^
23

=3 o.

Per priorem a:qua.tionem

per poftcriorem
eft

eft

&

cubice b*

^
fi,

-^

Ereo

o, feu

j^.r

PER DinSORES SURDOS.

Sc per

extra&ioncm affedz

radicis quadratics

*:=:
i

: J(

rr -*-*--\

4
a.

17
<7

Extrahe radicem cubicam Sc habebirur

a

Et fupra

crat,

:rj

3*
-t-

x.

Ergo J

>

radix eft xquationis propofitac.

Exempli

gratia,

proponatur Jequatio
yl
6yy-+-6y-*-

ri O.

Ad

&

rollcndum fecunJum xquationis hujus terminum porwtur x-f-i

orietur

ubi eft

r
Sc ^-*-2

=
,

8,

-rr =:
4-

itf,

=id eft

~y

.^7 v 3) -t-

i_^_

y.

Et hoc modo

erui poflunt radices

"omnium

cubicarum xquationum ubi q

eft
,

affirmativum eft; vcl ctiam ubi q negativuni

&

nJ

non majus quam

rr, ;W

r/?

/;;

<///^

c.v

radicibus

<fquationis

funt impofflbilet.
I
Cl^

At ubi

q negativum

IT*

eft, 5c

^-

fimul majus

quam

rr

fit

<j(rr

i-J

quantius

impofll-

Sci licet hoc cafu frcs font radices poffihik s , quac rrnncs codem modo fc hubfnc ad xquarionis tc rn-.inos 6c y, indiltercmcr dcfign. r.tur per literam x* vcl v adeoquc omnes cadem deberenr l.-ge crui cxprimi, qua aliqua cruitur & exprimitur:
jx,

bilis, atque ndeo arquationis radix x vcl

hoc cafu

impcflibilis erit.

<]

&

&"

um

Quantitas a

--,

qua

.v

}*

defignatur, multiplex eiTe non poccft, caque de

i6o

MQUjriONUM REDUCTIO
x
,

caufa hypothecs quod

hoc

in cafu

ubi triplex eft, arqualis eflc poteft

a*-*-b
]

binomio a
tur r,

2L, feu
3

#--,

cujus

nominum cubi

conjunftim sequen-

triplum reftangulum ^ab sequctur g, plane impoflibilis cftj ex hypothefi impoffibili conclufionem impofllbilcm colligi mirum efTe non

&

&

debet.

XVI.
id eft

Eft &? alius modus has radices exfrimendi. de nihilo, aufer

Nimirum de 4

^-

-4-

r, feu

"i"

V^(

rr-t-?-),

&

reftabit

4
Eft itaque

2.7

a V-

&

vel

&

2.7

i-rW(i>r+ ~)). 2-

17

adeoque horum fumma

erit

XV
trui

I.I.

Pojfunt etiam tquationum biquzdraticarum radices mediantibus cubicis

ttefriiai.

Tol-

DiriSORES SURDOS
Tollcndus
tio refultans
eft

autcm primura fecundus acquationis terminus.

x* -+

Sit sequa-

qxx

-t-

rx -+

o.

Pone bane multiplicationc duarum

K#-4-rx-f./:=i o,
generari-,
id

&

xx

**-*effe

s=!

eft,eandem

cum

hac

collatis

terminis

fict

Quarc

r
-*

=5

f+g*

^5 -/i

-- - -^
i

ft

*
&

(a A)

per rcdudionem
"

ee

n^
&
fict

Pro

ee

fcribo^.

dum

xquatio cubica,cujus teminus fecundus tolli poteft, & radix deinccps per regulam prccccdentem 5 vel fecus,extrahi. Dein habita ilia radicc regrcdienerit

ponendo

Vy

<ri

r
-

s /;
duae

& sequationcs
.

//.

REDUCTIO

^
cxtra&is earum radicibus
,

O,

&

XX

tX-hg

=2.

0,

dabunt quatuor radices aequationis biquadraticae

-5 =3

o,

nmrum
-v

14
e

+: V
fi

f*

/,

.v

14
^
T

Ubi notandum

eft

quod

srquatinnis biquadraticae radices quatuor pofllbilcs

funt, sequationis cubic*

-4- ^74

I? x
radices tres pofllbilcs erunt

;r

atque adeo per regulam pnecedentem extrahi

vel plurittm dimenfiomwi radices affetlx terminis quoquo pafto fublatis , con-verubi f lures quam una radix ,
du<e

nequeunt.

XVIII.
in radices

Sic

&

mn

fi aquationis quinque
,

affeflas

mediis

<eqttationis

tantur
in
tione

ilia

radicum

exprejfio fenifer erit impoffibilis

<equatione

in impariwn dimenfionum pojffibiles funt , aut f hires quant p&rium dimenfeonum, per extr.aftionem furda radicis quadratic* , method*
<equaqu<e

fupra expoftta, reduci nequeunt.

XIX. Docuit
traditas reduccre.

Carte/ius

E.
x*

- x
3

g.

xquationem biquadraticam per regulas ultimo proponatur a;quatio a nobis fupra reducta
.vx-f-iix

6 =5

o.

Tolle fecundum tcrminum fcribenJo

T/-+-

>

pro x.

6c orietuv

4
-

.=30.

Ad

tollendas fracViones fcribc

*-*&

pro

&

orietur

=5 o.

Hie
36
g, 600

eft

r, 8c

Sf i z5

5,

adeoque

PER DIFISORES SURDOS.

y*

16$

2.

fubftitutis zquipollentibus fiet

ijiyy -* io8ocy

3
>

360000 zs o.

Ubi tcntando omncs

i
>

ultimi termini diviforcs

--

i ,

"
>

4j f

>

&

loo. Quod idem miilto deinceps ufque ad oo, invenietur tandem y Dcin cxpeditius per methodum a nobis fupra cxpofitam inveniri potuit. habico^, radix cjus 10 crit f ,

r
*-*

^
,

_8<5-4-roo-+-<^o ia eft -

pro x,
loz,

&
,

qjf.ee+~
"

r feu

/-

23 ent/,

6c

-s3 o
,

ieu 37

ent>

adeoque ^cquationes

xx + ex+.f
fcripto
z,c
z,

zz o,

&

.vx

&

^-v-t-^

&
2
}

fubftitutis cequipollentibus

evident

s
v

5c z.s

?c

-f-

37 ^5 o.

Refiituc

pro
T

s,

oricnrur

~v
2
2

v
>

15 -1(5

=: o

Reftituc infuper

-+-

i(5

r^ o.

&

pro ^,

5c

emergent

ix

-- x

:=;

o, &. #.v

3^ -H

arqimiones duac,

quarum

radices quatuor

=3

ir

eaedcm funt

cum

radicibus quatuor sequaticnis biquadratics Tub initio pro

ilx

6^0.
COM-

JSed hre facilius per methodum inveniendi divifores a nobis fupra explicainveniri potuerunt.

Um

2.

COMMENTARIUS
A D

C A P
affcram regulse
a

U T

V.

in hoc capite contentac cxplicationcm demonmult is annis habeo , communicatam a celeberriolim apud mo Nic&lao BERNOULLIO, Bajjjfenfes Juris Profcflore, ne* Similesn poftea tradidit acutiffimus Co que hactenus publici juris factam. lin MAC-LAURIN, in Algebra fua anglicc fcriptaj fed teftari pofTum hanc Bernoullianam fcriptam efle ante alterius editionem. i. In omni furdis carente, rationalemque radicem asquatione, fraftis integram habente j radix eft aequalis divifori alicui termini infimae dignitafeu termini in quern quantitas incognita non ingreditur. tis, A nobis oftenfum eft N. i-i. pag. 18. Tomi I. z. Si talis asquatio habeat radicem rationalem frafbam, radix haec eft sequalis fraftioni , cujus numerator eft divifor aliquis ultimi termini, in quo quantitas incognita eft nullius dimenfionis, Sc denominator acqualis
<5c

ftrationem, quam Statira

&

divifori alicui coefficientis termini akiflimx dignitatis. i. Sequitur facile ex prsecedente

N.

altiflima: dignitatis fola unitate afficitur, radix jequalionis rationalis neceflario eft quantitas integra.
3.

Hinc,

fi

terminus

jC. pag. 27. hujus. reduftio in eo confiftit, ut quarratur an non sequatio in duas dividi pofllt, quarum una fit perfedum , altera partes a^quales multiplum ex. gr. rcducenda zquatio quadrati. Proponatur
4.

Demonftratum

N.

H^c

qxx -** rx +. s
in qua/), g, r, ;,

rrj

fignificant quantitates, vel

numeros integros affirmatives

vel negatives.

Hsec

aequatio fingitur in duas partes difpefci

Hoc

eft

fou

omnibus terminis ad unam partem

tranflatis,

AD

AP Ur

nkkxx
ns

arquatio

cum
.

propofita>

termino tenus, collars prebci

nkk zz

q>

zPQ.

wkl

r;

feu

PP -+-**
!

(pofito 3

- -^ a
r

*-4

.)

(pofito

-^-=: 2

3)
9

i-f*

4
/,

-T
1
illi

NUS
2. 3.
fuit.

qui

valores
in

hujus. pag. 143. conditiones. y. Prxfcribit prxterea fequcntes 1. Quantitas n debet efTe integra, non fra&a.

quantiutum P, Q^, Regula fua adhibet N.

6c //, funt

ipfi

quos

NEWTO-

III.

Eadera non dcbet Eadem nan debet

eflc

quadratum.
in

efle divifibilis

quentibus cxemplis adje6ta,

4.
f. 6.

per quadratum j hxc conditio in feexemplo propofito per incuriam omifla

Eadera debet

eflc divilbr. quantitatis 0* efTe divifor qunntitatis efle

2.<^,

Eadem debet
Eadem debet
Eadem debet

exiflente ^^=f

one.

impar^ &., per 4 divifa, unitatem rclinqucre,

fi

quantitas
<j.

p (it impar. Item fi r fit impar.

eiie

5.
9.

divifor quantitatis
eflc

QQ..
<n

fi

/
fit

Quantitas ^ debet

divifor ipfius

par.

10.

Eadem. debet

efle

dimidium

3
diviforis qitantiutis
,

fi

fit

impar.
imparis

n. Quantitas Q^debet
diviforis

efTc divifor quantitatis

a,s

rr,

vel

dimidium. 6. Hie primo obfervandum eft, quod viforibus fermo elt, (it fiaftai diviforcm numeratoris illius fradionis*

fi

NEWTONUS
X

quantitas

aliqua, de cujus diper diviforem iotelligai

Vc-

166

COMMENfJRTUS
i

Veritas autem conditionum prsefcriptmm , fie dcmonftratur. 7. Conditio i. Hxc conditio ad vubirnum afiumpta eft, commodioris calculi gratia, nam omnis quantitas c per muhiplica-tionera ex duobus Factor ibus , five integris five fia6tis, quorum unus fit quad ratus, alter non quadratus, Temper in tales Faftores refolvi poteft, quorum unus fit integer non quadraius} alter quadratus, five integer five fra&us. 8. Conditio 2.. Si n elTl t quauratum , radix quantitatis n \kx-+-l)* iutura
effet rationalis

non furda
5.

9.
titas
titatis

Conditio.

Hxc
.

contra hypothefin. conditio etiam ad arbitrium

,

(k\

-4- /)*

n(kx H-

componi 1
I)

intelligitur

10.

Si in arquatione nil zs

QC^

affumitur , quia quan ex omnibus Fafloribus quadratis quan

^,

pro

//

ponatur ejusdem alter va

lor fupra inventus

OPQ-r) _

--

^-

Cob

<-c

_ ^

SQJ

4*0.0.

Hoc

efl:

vel (ob

4*
J

8Q.

4 flQO

~ ^^-^-

^4 a rr
"

o,

cujus aequationis termini procedtmt per potcftates ipfius iQ^habentes cocfficientes intcgrps, quarc (perNy i.& 3.) radix sequationis , zQ^, eft divifor integer quantitatis 4013 rr, fi fcilicet hsec quantitas fuerit impar, quod non divcrfum eft ab eo, quod US invenit, in conditions imde-

NEWTON
ipfius as

cima.

Ille

enim per diviforem

4
^,

rr intelligit diviforem inte-

grum
<]uod

numcratoris hujus fraftionis

cujus dimidium ponit

idem
rq =3

eft

ac

fi

dixiflet
fit

iQ^
par,

cflc

4^-pp;_rr

&

diviforem ipfius 45 rg. Sed fi p etiam par, oportcbit ut r quoquc

fit

JD
fit

AP U

-r.

par, quo

cafu finguli termini fcquationis

rr

crunt per 4 divifibiles,

&

aquatic reducetur ad
a,S

4
in
I.

qua finguli termini habebunt cocfficientes intcgrosj proinde (per

5c 2.) radix sequationis

Q^erit ^qualis divifori quantitatis #f

rr rel imparis diviforis dimidio. Quod fi vero 4*; par, poterit r efle par vei impar, prout s eft par, vel
fi

rr

N/
rr
,

4
fit

par, fed p imimpar^ c quid era

J fit

id eft per pariter par,

divifibilis, erit

quoque
,

4*;
3c quilibet terminus

- rr

=! 45;

pps

icquauonis per 4 divifibilis, unde idem obtincbit , quod piiusj in rcliquis vero cafibus ubi ; eft impariter par, aut s r, rr non poterit generaiiter per fed foluoi per impares, quaniitas 4^5 2 dividi; divifis igitur omnibus terminis per 2 prodibit arquatio

&

4>

cujus rcquat ion-is radix Q^eft vel divifor quantitatis imparis

(per

2;

>-

<

i.

hujus), vel
lots

xqualis fnvctioni

cujus numerator

eft divifor

cjusdem quantitatis

rr,6c denominator divifor aliquis coefficientis

4.aUiflimi termini 4QJ (per fed folum t, quia, ut fupra

qui divifor
eft,
I

tamen non poterit

efre

efle

45

quod iterum non diMeit

as

NEW TON

inventum

integra, affertione, quia divifor quantitatis

,

quantkas 2Q^debet

rr

in cafu

ubi ^as

rr, eft divifibilis per 2, nihil aliud eft

i_

quarn divifor numeratoris hujus fraftionis

Quia

nlI-=.

QC^- /,neutra
fit

quoqutr fnnul

integra:

nam

quantitatum /ScQ^poteft fi / fit integra, erit etiam #//=

eft

efle intrgra, nifi altera

integr, quia,pcrConjiiionem i.,quantitas

QQj-^ quantiras integra, unUe aecefiario Q_e ft

quan-

arititas

Integra, 8c

fi

Q^fit integra, debebit nil cfle Integra, quia

,

QQ^

eft quamitas intcgra> at quia n nequit effe multiplum quadrat! //,per Conditioncm 3., non poteft nil efle quantitas Integra exiftcnte // fracta. Quia vero, ut antea demonftratum eft, pro Conditione if., quantitas 2.Q^ femper eft integra, Q^non poteft alia efle fra&io, quam quz pro denominatore habet i, unde fequetur quando Q^eft fra&a quantitas, fore ctiam / filiter fratam , id eft, arqualem fra&ioni cujus denominator i. Fingai

THUS

enim Q_z=! *-#,

Z

&

Y
/

:s

& fubftituamus

hos valores

in

Xf

nil zz

QCL
nyy
r
-

*, provenict

xx
t

45
,

f leu.

-(xx

4.5}.

zz

per hypothefim, xx, adeoque etiam per 4 , ponatur igitur z, zl t, per^y> , - AS} AU14 r XX AS , (X.V -^ eftquanleu z,& zz AUU; entque n z3 led quia , yy yy titas integra, quantitas n evaderet hac ratione mukipla quadrati uu, -contra Conditionem 3.5 quod ut vitetur, oportet u xqualem efle unitati, adeo-

fit divifibilis

xx -- 4*, non

miae quantitas non poteft efle integra , z,z per 4>nam per yy ,

fecundum Condit.
,
z,z>

&

i.,

nifi

xx

4/,

eft divifibilis

nee

-^
xx

que &

19
tarn

&/
w

V
J=S
.

Hinc porro fequitur /ore

y_y

^
&

adeoque

quam

efle

numerators

hujus

fractioms

-xAf
fi

diviforcm
4/
,

quamitatis
cui quantitas

xx

_
,

4/5
feu
eft.

4^
/

QQ^

par

Quae
per
fe

eft

conditio odava.
fi

Quod

patet ex xquationc nil

ii.

Quod

in

^quatione

nil

~ QQ^_ 5,
i

vero quantitates /fine integra?, Q^ QQ. J, efle n diviforem ipfius QQ-_/.

pro Q^fubftituatur

J3 2,

proveniet hsec aequatio

>

4
feu per Ak.k

T^

*T

multiplicando, 5c terminos a^quationis fecundum poteftates ipfius nkk ordinando

BS>

zz o

quae

quae asquatio llbera crit a fra&ionibus , fip fucrit par, turn

~pp, 4

&*

rt

g-

ifl>,

&/3

:=:

r_

JMJ, *

9 crunt quantitatcs integrac; proinde (per / i. 6c 5. pag. 164.) radix sequicrit divifor integer quantitatis data: /3/3 tionis quia w eft quantitas fi rraaa efict, Integra, perCondit. i., erit quoque& quantitas Integra (nam ut nkk poffit effe quantitas Integra j dcberet effe muhipla ipfius Condit. 3., non potelt non eft divifibilis perquadratum , juxta at quia cfle cadcm multipla ipfius kk)\ erit igitur tarn w quam kk divifor inte
:

&

H>

ger ipfius /2/3i feu, quia nullus divifor quadratus ipfius /3/3 poteft effe , -t divifores integri quantitatis /3. crunt n Quz eft Conditio quarta. Vocetur h quotus, qui provcnit dividendo |3/3 per nkk\ five fit /3/3 ^5 /^wA ^, funt quadrataj hinc ipfe quotus ^ dec crit ^ quadratum , quia /3/3,

&

bcbit effe sequalis quantitati , multiplicatas vel divife per aliquod qua fed poftcrior sequalitas locum habere non poteft proptcr Con y ^^ dudo in aliquod quadrature , 8c bnkk =3 erit igitur 33 dit.

dratum
3>

cxtrahendo utritnque radicem quadratam, a multiplum ipfius , ut habet

hujus.
ii.
eft
fi

erit

|3

multiplum

ipfius

nk 8c
i5f.

NEWTONUS.
5

Conditions 9. pag.

Porro
,

fi

i/ =3

"^^T

^ c P ar
c

debebit

etiam f

.effe

parj quia p
>

ferentia

quarc confequens etiam iQJmpar, 6c quia dif eft divifibilis duorum quadratorum imparium femper per 4, erit ^ differet ab // differentia ipfarum //, &: QC^ quantitas integra, & QQ.
par

per hypothefim

Q_

quantitas

integra

ob

integram

r fuerit

impar,

erit i/,

cV per

"

quantitate integra, proinde

leu

--

erit unitas

cum

quantitate Inte

gra divifa per //, id eft (quia il eft

ditionem
i.)

impar,

&n

quantitas integra per

Con-

quantitatis integral, hoc eft,w erit quan titas impar, quac per 4 divifa relinquit unitatem , qune ell conditio fcptima. // zz ; fubftituatur folus valor ipfius 15. Si in sequatione

unitas

cum quadruple
,.

-at

QQ.

-H nkk
,

habebitur jequatio
nil

^mA
z

4
fecundum dimenfiones
ipfius n ordi-

feu per

4 muhiplicando,

& terminos
*

nando
z * kk * + a *

_ 45 a
Y

in

qua, ob
//.

2/, *,

&

*, quantitates imegras per fupcrius dcmonftrata

(fi

cem-

i;o

COMMENTJRIVS
NV
)
;
<**

nempcj) fit par,) omnes cocfficientes poteftatum ipflus w funt quanti rates */ n effe diviforem quantitatis datx* integral, unde fcquitur(pcr 41,
feu (poncndo
conditio

aa

quantiratis 4^,

vcl potius ipfius

z,

(quac eft

quinta ,) quia divifores ipGus 4^, qui per quadratum 4 muhiplicantur, propter Cond. 5., funt rejicicndi. J 14. Ocmonitratas itaque funt generaliter conditiones 1. t. 3|. J. II. 1C Conditional 4. 5. p. pro quod p fit par. Si p fucric impar,
7.

hypothefi

crit

n: 5

pp, quantiras frafta

habens pro dcnominatorc

quantitatem

4>

pona;

A
tur igitur
,

ubi

4
^

fignificat

integram

imparcm

Similrcr

^ r- pp ^ rn
R>

erit quantitas fracta

habens pro denominatore

ponatur igitur
,

/3

^:
o

etiam fignificat quantitatem integram imparcm acquatione

ubi
-t-

quibus valoribus

in

tetXttk*

_f.

xvnlik
|3,3

=3 o

pro *

5c

fubflitutis, habcbitur

4J**

^-BB

o,

feu per

64 multiplicando

ubi

cocfficientes funt imcgri, quapropter (per N" i.) divLTor impar quantitatis BB, vcl ipfius B, reje&is nempc diviforibus per quadratum divifibilibus ("qua: funt conditiones tertia quar-

omnium terminorum
erit

radix
ta)

quod congruit cum

|3

NEWTONI
eft

&

affertione, ipfc

cnim divifor quan

titatis fraftje

-5

- idem

ac divifor quantitatis B.

Scd

fi

in

eadem
sequa-

i. 3. )non folum aequntione 4kk habettur pro radice, crit (per hacc radix 4nkk; fed ipfa quantitas 4** divifor termini BB, hoc eft 2*, divifor ipfius B. Ponatur, ut fupra, b quotus qui provenic dividcndo BB

&

&

pcr4/*/Ur, five
lls

fie

BB n^hnkk)
in
,

quantitati

n du6bsc

in aliquod

quadratum

Sc

erit hn quadratum, ipfe quotus h squa ymkk dufto aliquod quadratum, fietque BB B =5 2 duto in aliquam quantitatcm imegram,

&

adeoque
cima.
if.

sequalls dimidio diviforis quantitatis

Et hxc

eft conditio

dc-

Quia

igitur i eft
eft
/>

dimidium

diviforis imparis

ponatur

^r

fimiliter quia

impar,
eritquc

ponaturp n: 27-1-1,

&

quia

eft

impar po

natur n ZZ

^z,

+-l

2Q^ zu
i
.

nkk

~~pp

-t-

nk

~
I

yy

~ +.
4

nkk

4
g _^fy _jf
_.

yy

N- _.

U&JM ^. ^^

4
I

-+-

4
in

^_*7_y^_ ijcx.v H

qua expreflione omnes termini fed fupra demonftratum eft, per

integram
fcxtn.
1 5. Si refumatur scquatio
,

funt quantitatcs integral condit. u., quantitatem

quantitas impar

oportec igiiur ut z, fit , quas per 4 divifa

fi z fuerit par; 2Q^ femper efle par, per confequens n zz zz, + i , eft eft condith relinquit uniutem.

Hc

quod p

Cquac fupra fuit adhibita pro demonftranda conditione quinta, in hypothefi fit par,) 5t eadem multiplicetur per 16, ita ut habcatur
"

-;
,,

\6k nn

64;

zz o,

dium

evadent omnes termini intcgri (in hypothefi quod p fit impar, radix asquationis w quantitatis imparis per condit. 10.),

&

&

dimi
crit (per

Nf

OT

i.) divifor quantitatis

1

6*

645 , vel 645

<5*

zz (pofito

zz

4)
nam

6*4*

AA

quod non abludit

aNEWTONI

conJitionc quinta,

ipfe divifor quanti-

COMMENTJRIUS
titatis

64J
--:-

AA -^

nihil
is

aliud
i

eft

quam
if

divifor

nuracratoris hujus

fraftionii

*-#

=5

17. Brevitatis caufa omitto

demonftrationem regularum pro reducendis

plurium dimenfionum. acquationibus fex, ofto, dccem, hie pofitis infiftct, earn baud difficuhcr invcnict.
18.
Si altiflimus

&

Qui

veftigiis

terminus xquationis rcduccndx pro cocfficiente habeat non unitatem fed aliam quantitatem, poterit arquatio Temper in aliam mutari, fubftituendo aliam incognitam, ita ut coefficiens akiiTimi termini fiat unitas, & regul^e prxfcriptae ad novam xquarionem applicnri poflint.
Sic
(i

propanatur aequatio
-4-

px*

+ qvx

-*-

rx ^-

S3 o

muhiplicetur ca per

&

fiet

ponatur

wx

jy,

& habebitur
+-

w^
3

Z5 o

ad quam aequationem regulae prsefcriptie applicari poflunt. centur termini sequacionis folummodo per /, ut habeatur

Vcl multipli

mrx

-f.

im zl

o.

Aflumatur zquatio

quae cvoluta,

& ordinata

evadit

&
P

cum
wr<7

propofita termino tenus collata prae-bet

I*,

Cl=

LAURINUS

ex quibus acquationibus fequendo methodum a nobis ufurpatam fimilcs re, ^, Q, /, elicientur. gulac pro deterrninandis valoribus quantiiatum ip. Haftenus BERNOULLIUS. Quoniam vero turn ipfe tin i A/^fahiorum regularum dcmonftrationem Icdori quaerendanv
re-

JDCJPUTr.
&

173

relinqimnt, quod fuam habet difficultatem, nonnulla addenda cflc puto. Coefficientes acquationis cujusvis exponam per litteras romanas minores j a fit coefficient fecundi termini, &c... it a ut ordincm alphabet! fequamur, Eric ergo nunc requatio generalis ordinis , hujusmodi

n
.+. a.v

<

-4-

ox

i
-+-

cx

-4-

dx

4
...
.

-t- p.v

-t- q.v

.4-

r*

-4- s

=5 o

eft numerus pri 20. Quoniam hie agitur de radicis extra&ione, fi extrahenda fit radix /?;.. ma, mus, res confici nequir. Sit-igiiurw zs r/Jr } ut fupcrfit icquatio ordinis r. multi2.1. Primus e tcrminis addendis exponentem habcbit exponentis plum fecundum numerum aliquem , non exclufa unitate. Patet enim po-

&

lynomium
dinis
s.
fi

ordinis

ms
fit

efTe po/Tc

pcrfe<5tam

potellatem

w..mam polynomii

or

Sic, quatuor, fex, o5bo , decem, duodecim &c-, dimenocquatio rn ij fiooum, priaius terrainorum qua:ratur radix quadrataj erit addcndorum habebit, pro sequatione quatuor dimenfionum, exponentem pro fex, vel4, vel i) pro ofto vel 6, vel 4, vel i-, pro decem vel 8, vel 6, vel 4, vel i , pro duodecim, vel 10, vel 8 , vel 6 , vel 4, vel

&

&

i>

z>

Si vero arquatio fex, novero, duodecim, quindecim 8tc. dimenfionum rcfolvenda fit per extractionem radicis cubicas , primus terminus addendus habebit exponentem 3} vel 6; velpj cc. zi. Erit ergo exponcns primi termini addendi maximusw-^/w ^m(r i), Jc minimus m.

w, eft *-j-i..us acquationis 13. Sed terminus, cujus exponens eftr/vr propofua;j 6c terminus cujus exponens eft w, eft mr m-*~\. mus. Oportet ergo ut tot termini e propofita, quot praecedunt ilium unde incipic
additio, fint ipfi termini poteftatis alicujus binomii. Quando in zz 2, duo priores termini e. propofita efle debent ipfi termi elevati ad fecundum potcftatem. Primus propofitse ni alicujus polynomii

terminus

di poteft

fed & fecundus, cujus coefficient fempcr divifemper talis non tantum per , fed per numerum quemvis. 24. Semper igitur duo priores termini sequationis reducl:e per diviforca
eft
;

2.

furdos, erunt
r

a
-f-

if. Si vero firw binario major; tune reliqui termini, qui augendum praecedunt, quales efie debeant inveftigandum eft per theorema binomiale. Ex.
t^r.

fit

acquatio fex

dimenfionum
J

x 6 -4-ax

-t-

bx 1 ^-

cx*

-i-

dx 2

+-

ex

-t-

f zl o

&
ni

ea reducenda

fit

per exrra&ionem

radicis cubical.

quiUuor, qui

cubum perfedum

tfficere

debent

&

Addi debent termi xquationem propofitam

tarn paritcr rcddcre

tcm

$ i

& cum

cubum perfe&um.
}

tcrmino cx

fint

addendi, qui conilituent rcdufta fit

cubum

binomii.

Horum primus habcbit exponenquatuor termini j quatuor pariter crunt Faftum ponaturj sequatio

&

-t-

-v-f-A

Erit, elcvando ad tcrtiam poteftatcm

27
-4-

6 Scd propofitac tribus prioribus tcrminis x

ax* -+-b.v 4 , nihil additum

eft.

Erit igitur
a
1

b =3 :A-f-

>

& A

:b
=s

ftatim ergo oportct ut a dividi poflit per tcrnarium jalioquin eflet

n
1

quan-

titas

frad"ra;

atque ideo 2 A -+

velb

quod

eft

contra hypothefim; poeft

nitur enim propofita a fracl:ionibus libcra.

ipfius

Deinde necefle

ut cxceflus
facile de-

b fuper a. ^-,

dividi poflit per tcrnarium.

Tune autcm

terminatur quantitas addenda.

Trinomium
a -- X-h
3

X1
elcvetur ad
praebet

^b

a*

-*

tertiam potcftatem.

nis propofitae dividatur per

communes

Differentia hujus potcftatis divifores, c quibus illc

erit

&

zquario-

pro quoto , faftum Proponatur rcducenda xquztio

cubum

eligatur, qui

quod pctcbaiur.

Hie
a

eft

1
3

ii-b

-=:8-2
3

6-

"~~

i^ 9

Igitur

Hu-

Hujus

&

requationis propofuae differentia eft

1

f.x

-^ ifx ^-

ifx-h
f
,

quam totam dividit unus

.v

numcms
-H
i

&

relinquit
J
>)

quotum

-+-

$x*

.+. ^.v

=5 (X-H-

Ergo propofita redu&a per extraftionem

radicis cubicae,
3

cfl:

*
i)>/f

-*- l.v

H-

Z^ (x

-f-

I )

^f

ubi quantitas (x-pofitive fumcnda eft, quia propofita cubo minor eft , ideoque per additionem complenda. Si relolvenda proponereiur u:quacio
-f.

iffitf.v-f. if Ji(5Jt--H

1037^

inveniretur
a ~

=: j, a

a ~

=: i 7i

b =s PPJ

?b aa .___ 2_- - pp~8r - 18 -

^
4

Eft igitur
1

(**

jA-^-i)

=s

6
-v
p*<

-+- 3

jx

6 ix 1

-*-

1 S3* -- 36*

-4-

Hujus

propofitx differentia eft

negative fumenJa, quia propofita cubo major eft, ideoque minucnda ut fiat cubus. Hu:c differentia divifi per 2. , dat

in

tia divifa fit

qua cubi non fuut 648, & f 184. per 41 6c invenio

Iterum divide per i, ut

ipfa differen

ubi rurfus cubi non funt numeri 524 & i^pz. Iterum non divide per 2} tune enim differentia divifa effet per 8, nurnerum cubum , non baberetur divifor furdus. Differcntiam ergo divide per 6 , vel primum quo* turn per 3 , 5c prodit

&

-f-

ifpi.v-+- 172,8

ubi eft

115 S3 6

1718 S3

i2,

451

5Mi>

=:

854

rsj

quare zequatio reducta per extractionem radicis cubicae, eft

3

:=:

(6x

-+-

1 2.

Eadem sequatio fcx dirnenfionum reducenda proponatur per cxtractionem radicis quadratics. Additio terminorum cam complentium inci2 4 Incipiet ab hoc ultimo fi quatuor priores pere poteft vel a bx , vel a dx
i<5.

termini pertineant ad quadrinomium aliquod eveftum ad fccundam poteftatem. Aflumendum eft quadrinomium, quia radix quadratica ipfius x ell # J , primus nempe terminus sequationis cubicse, qux habet quatuor terminos. Ponatur quadrinomium illud
o
JC J -4-

X*

-+-

A.V

-f-

Eft

^(/t^^-l-t/.VH-/

&
1

quantitas hsec pofterior utrinque addenda eft.

nihil addi

Quoniam ponimus

AlA-f.

a --j atque

40
A

quatuor prioribus terminis,

a*
j

erit

4b -s

&:

iB-t-aA

a* 4^3 iB-j-^ =-

unde
8c

16
^

Hoc autem fi accidat, facile detcrminabitur quantitas addenda; fee us ad regulam Auftoris eft confugiendum. Determinabitur autem quantitas addenda, definitis A & B, ut fttpra-, hinc conficietur quadrinomium, cujus evefti ad fecundam poteftatem dif
ferentia ab csquatione propofita, debet eiTe multiplex alicujus binomii quadratij quod nifi inveniatur, sequatio rcduci nequit hoc pafto. Quantitas autem complens per additionem eft jungenda, quando propo fita minor eft tune radix erit realis j fed quarn aflumta poteftas j per fub-

&

du-

jjp.
quando propofua major
dix
crii imu^inaria.
i-x.

177

eft

quam

aflumta poteftas,

&

tune ra

Sit,

gr., arquatio *~- I6v

17 =3

0.

Hie
a =; i

eft

S3

I s

S3

f5 b
a

--.=5r-i:=34jA:=:ij
a*
:=;

aA

:=$

c rs 6i c

:=:

25

&

B^
1

Quare aflumendum quadrinomium, cvchendum ad fccundum potcftatem

}

(#

_-

Jt-*-{-

ix

i)

:=S

.v

2.x*

H-

f-v

d.v

-f-dA;

4^-*-

i.

Hoc quadratum
-f.
I

majus
S =3

eft

quam
<S-V

propofita, quantitatc
-+-

IX

-t-

2.C-V* -4-

p) =3 i(x

Eft iicur reduda

Si vcro fuiflet
-*- 8.v
z

-j- 8.v -4-

ip

ii

!cm invcnircntur valores ipfnium A , Sc B atquc idem quadrinomium, cujus fccunda poteftas minor eft quam arquatio propofuii, quantitatc ea;

dem

ncmpe

----

M.VH-

?)

^>

unc rcdu&a
ix
i

fuiflet

.v- -+~

=;
fi

v
fuiflet

Tandem

ov

dificrentia iuiiFct

cujus termini dividi nequeunt per eundem numerum, nee dant quadratum. Quare tune propofita per hanc methodum reduci non polTet. 2.J. In gencre, sequano ordinis n tzwr, reduci poterir per extraftionem radicis m...mse , fl aifumarur polynomium ordinis r, fi hujus coefficicntes ad numerum r i determinari poflint per totidem coefficicntes -Tquationis propofita: t c 11 difterentia inter polynomium ordinis r eve&um ud Tom. IL Z po-

17*

A/

*f

NfARIUS

poteftatem w, 6c aequationem propofitam, fit multiplex alicujus polynomii evecti ad poteftatem eanJem m. 2.8. Determinandi funt coefficientes ad nurncrum r nam primus I 5
*i

terminus temper

eft

>:

fecundi coefficiens ferrrper

eft

Sed

rolyno-

mium

ordinis r habet r-t-i terminosj e quo numero fi fubducatur binarius, I numcrus de(numerus tcrminorum qui ftatim inveniuntur ,) manet r

terminandorum.
ip. Ordinis J fit polynomium, cujus cvecK ad poteftatem aliquod mul tiplex addi debet cuquationi propoutse, ut ea compleatur 5 illud habebit

tcrminorum numerum
habebit ms-+30.
i.

J-4-i>

&

ejusdem poteftas

numerum terminorum

ftatem

Oportet ut differentia fit multiplex hujus polynomii evecti ad pote w, & quidem per numerum qui non fit eadem poteftas, ut invenia-

tur divifor furdusj divifor

emm

rationalis inventus

ponitur alio paclo,

fi

quis adfit. 31. Differentia divifa per communem diviforcm, debet efle poteftas w, ut cjus radix extrahi poflit, nee incognita habeatur fub figno, undc nihil conficeretur.
31.

In hac hypothcfi problcma

eft

determinatum, quando
-}I

ms

plus

quam determinatum , quando

ws-+r iuperat
i

j
i

contra indeterminatum, quando

c r deficit a
,
.

ms H-

i i

Nam ab cxponente altiffimi termini mr ad exponcntem MS funt termini numero mr w, qui comparantur cum totidem terminis polynomii ordinis r evecti ad poteftatem w, 6c determinant totidem coefficientes ipfius po lynomii ordinis r, inter quos nunc recenfeo primum 6c fecundum. Hu jusmodi coefficientes habet polynomium ordinis r ad numerum r-t- i. Igitur

--

problems
r
-4i

erit

determinatum
.

ii

mr
fit

ws

-,

vel

ms

-f- i

s-

mr

r r: r(m
erit

(ms -+
1)5

) -

53

r.

Si vero

r-M

minor quam mr

WJ, minor

numerus terminorum
de-

ma em plusquam

determinandorum, quam numerus terminorum dctcrminantium, & problcdeteirniaatum. Tune autem r+ i -+- ms minor quara w, ts minor quam r- atquc ideo r maminor quam jwr-r, ac t
-

r.

ior

auam

w
;"!

major eft quam mrrns^ major erit numerus terminoblema erit rum detcrminandorum, quam numerus determinant ium, 6c MS-*remiiivauim. Time autcm r-t-^J-f- i major quam major
r-ti
pr<
;

mr>

quam ?r.rr-y

-4-

cc

major quam

TONUS
tando.
3;.

H .nc

liquet indeterminata efle

in

problcmata } quorum rcgulas tradit hoc Capitej atquc ideo quaiuj tares efle dttermmandas renintelligi

NEWquod

Face tandem

debent,

fi

aequatio propofita nihil offerat

problcma detc iminet. 34. Hinc aliqu.mdo minui potelt numenn tentamintim. Ex. gr. Si proIII. pag. 146. hujus , afponatur a-quatio, quim pro tcrtio cxcmplo N fcrt Auftor , nempe
J .

^
confidero ultimum affumti triuomii,

pX

-t- I f^f*

p.v

2.JX

-4-

p ?5 O

terminum

<?

cfle

& quadrati
4- A) 2 s5
-v

quadratum^ ut

& ukimum
s-A.v

tcrminum

-h-

2A.V

4-

-4

AT*

quarc pono

ss

3.

Hinc bhiomii
}
<?-V

allumti poteftas fecunda

fit

X4

-f-

i^JC*

5-

17.V

-H p

4
qua: congruit cum ccquatione propofita, in omnibus tcrminis prxter ter tium, tit autem

iQf

X,,

4
eft

_ ^ _ 4^1^
go.v

4fx

quantitas utrinque addenda acquationi

redu&x

quo: eft

Proi>

MME NTAR

U $

Prorfus ut invcnit no Her.

Parker

in

excmplo N/. IV. pag, 147. hujusj

X*

tiltimus propofitas

- MX
1

"

14V
CC

20V4-<3<

Z4 O

terminus a*,

eft

quadratus^ hujus radiccm a

ponendo pro
3

in aflumto

trmomio, invenitur
*-

(,

<7,v

+- a*)

zz

.v

lax* +- jtfV

ia x 4- a*

Eft autem differentia

Quare

fit

reducla

eo clevato ad potcflatem }f. Aflumto polynomio ordinis r, fent,ejus fingulos tcrminos comparando cum terminis acquntionis gcneralis, determinari valores fingularum litcerarum graccarum, qu;is adhibet. Qiio fato quxrendi fupereffent valores Divifovum, 6c leges quibus adrtrifti funr. Scd prarftabit rem in genere cfficere pro zz t vcl pro reduftione per extra^ionem radicis quadratics. Sic ergo xquatio ge-

&

NEWTONUS
m
>

neralis ordinis paris

lr
ir
i
,

ir

i
-

ir

3 J

it

zr
-

r ir

in

qua litters romanx minorcs a; b; cj dj &cj refpondcnt ordinc mino&c. Au6torisj 6c aflumatur polynuinium t q; r- s
>

42.

4-

cujus fecunda poteftas square debet propofiram ad quadrature) completam. 36. Coefficicntes flnguioram teiminorum hujus quadrati, facile determinabuntur confiderando exponentes fingulorum terminorum polynomii a/Tumti conficere progrcffionem arithmencam , atque ideo aequales efle fummas fi corum numerus binorum irquidiftantium , medii duplum fit impar. Quare fi quseritur coefficiens termini, qui in quadraio exponentem habet is ; coefficiens primi termini, nempe unitas, ducanumerum parem 2r tur in coefficientem termini , qui in binomio aflumto exponentem habet

&

fu

25

deinde coefficiens termini fecundi

in

cedenris , cujus cta dupliccntur,

nempe exponens

eft r

- zj

4-

&

mm w

coefficientem termini prei fie fempcrj hsec fa>

&

dibit

coefficientem quaefitum.

Si vero

exponens

AD
nens
efiet

AP Ur

r.

181

par, medius coefficiens quadrandus ctfet, 5c non duplicandus. Per hanc? regulam inveniemur.

terminorum
ir
i

in

quibus

eft

coefficientes

ir^
ir

_
~4

........ ........
Sc fie dc reliquis.

lA H-4 zB ~4- aA
.

"

37. Nunc jequales eflent asqmtio propofira & afTumti polynomii quadracum, efTet, rd iiniilram fcabendo iimbola noilra 2c. limbo la Au6toris ad dcxtram,
fi

a--

iA

+-

undc b

c
>

a1

^! 2.A

n^

/?

p* -

Qua re
aA

>

cc c

ir ib

-f-

;ijc

2,

^
n

iB

z^

/3

2.

/>*

Hinc
d=5 iC-4-aB^-AAi d
<

-- aaf i-ssaCsyS/ *-z

T

14

Hinc

fcxti termini coefficien-s

Et

coefficiens fcp:imi termini

ac

lE

-,

= ~
i

Paritcr coefficiens tsrmini oclavi

i8i

COMMENT4RIVS
2F-+-aE-4-zAD-4-zBC

s
Sc

zF

-t-

~H- ~

-t-

-^

gi

"

/3y

T"

~r

C:

rp?

i^ a

J^
"

;-

Sed Coefficiens noni termini

5 G-+-aF-4-zAE^.zBD-f.CC

^
Z

&

1124
Cocfficicns decimi termini

iH + aG -f- zAF -H zBE -4- zCD

=:

iH -t2>

-+-

~ -4- L
2r
2i

Coefficiens undecimi termini

i T H_ a H-+-2AG-+-2BF-+-zCE-t-DD:=:zI-i-

~
Z

-^

-V^ --h Z

_ _ __ 22224
Coefficiens termini duodecimi
Sc
ax
>-

- ^- -----

22222
Coef-

jDCjpvzr.
CoefFiciens termini decimi tertii

183

zL-t-aK-+-zAI-4-zBH-t-2CG-i-2DF-i-E
-J
1
i

^ zL

-t-

h
z

&
T
a

&
a
i

fie

fcmper, Faftores
y
i

P
;

r
jungendo ordinc cum
phabeto grarco.
in

ri

r
in
>

litteris grsecis,

quas propius accedunt ad finem in al-

Sic in decimo tertio erat

Oy

decimo quarto
a

erit

decimo quinto

2cc; 6c

in

omnibus terminis denominatis

numero

impari jungendo quadratum quarts partis litterae eo pertinentis. Et pri-. 58. Nunc videndum quid accidat acquaiionibus fingulis finitis. mo quidem fit zr zz 45 ac r zz z, polynomium afllimtum fiet trinomium

X1
in

-4-

-4-

quarc

in valoribus litterarum

coefHcientibus quadrati evanefcent littcrae omnespoftAj ut grrccarum. Erit igitur, non mutatis coefficiemibus
*j

&

fecundi

&

f+

tertii

termini, coefficiens quarti a A

:=!

&

manebit

zz

/5

r^ r
i

px

Et
:

ultimi coefficiens fiet

AA

=J

unde d

zz y

Sil zr

UtNEWTONUS N. III. pag. 143. hujus. ^j 65 ac r ^ 3, polynomium afllimtum rut quadrinomium

i$4

MM E N fA R
A.J.+-

ix*4-A*4-B
i
ficnt coefficients

fe evanefcentibus

Cj
,

D>

&c.

detcrminandi, manenti-

bus duobui prim is

Tertius
^
*"

24"

Quartus
e
-

-"

zl J zz

<8

>j

quintus

_ ~ zz ^ v
t

IIlc

qui valores conveniunt cum quidem ponit ad arbitrium

I
2.

NEWTONIAN IS
T

44
T

3,3

=;

VII. pag. i4p. hujus.

.
2.

4
Addit etiam,

4
de caufTa,

fubdituendo pro y valorem.

alia

4^
40. Sit zr

ac r

>

habebitur quinquinomium aflumtum

x 4 -iEvanefcent igitur
primis
,

^-.v 3 -f-

A^

-f-

B.v 4-

C.

Dj Ej &c, &

fient coefficientes,

manemibus

tribus

av
c

* -- ^
6

<r

IT
py
at;

Quartus
quintus f

*y
2.

fifi

|3 i

rr

r^

14
>

IT

3/3

Sextus

^y

^^J

0y

feprimus

,h

^^*j

Prorfus ut

NEWTONUS N

44
2i

VIII. pag. i;i. hujus.

41. Sit if S3 10, ac r =5

fj

erit

fcxinomium

D
Evanefcent igitur Ej F}
tibus quales

cram

in

N.

&cj

&

manentibus quatuor primis cocfficien,

precedence

fict

Qutntus
t

- -- ~ a<?

0/3

53

1;

ill - r
P<f

*y

^33

fextus

zz
*l

7-^; ^^fl

^a^

ii
I

/3^3

feptimus h
o6tavus

14
4

^^>js3

~/3J

14
<M

^-vy.

y*. *- S3

CS *

yJ

>

nonus k

//i
s^ x S3
f/

Quos
42. Sit zr

valorcs rcperit Au6tor

r =j 5.

N.

IX. pag. ifi. hujus,

crit

s Hi &
x-

Affumtum
J

feptinomium

+-

l-.v

-f-

A.v"

4- B\- 4- CAT* -H D.v 4- E.

2c

cvan^fcentibus

F>

quales erant

N.

Gj

6cc.

mancbunt quatuor primi

40., quintus qualis

N.

prxcedente,

&

coefficicntes,

fient

fextus
as

fc

primus
i i

at

n
x

&t
i

yy

z5 ^

^-e
i

pd

o6tavu$

-//.

_,,_ *

,, nonus

__
z

ail arf_

_
i

Aa

De

11
Si

Decimus
,

r^A^d

/ej

undecimus

:=;

w :^
162. hujus.
in

Qui
refte

funt valores invent! ab Auftore

N\

X. pag.

Hinc, nil! fallor, conftat quoraodo facile Newronus N. XI. pag. if$. hujusj)

liccat progredi in inventione

infimtum

ut

harum quanrira-

leges , quibus obftringunuir quazrenda faciliora redduntur tentamina. 43. ^Equationis generalis reducendas , atquc ideo datae cujusvis, duo priores termini Temper refpondent duobus prioribus tcrminis polynomii affumti quadrati (N. 2.4. pag. 175. hujus). Ergo primus terminus com2.; plendus in aequatione propofita, is eft qui exponentem habct ir nunc agimus de reduftionc per cxtra&ionem radicis quadraquandoquidem

tum.

Nunc

eft

ratio

determinandi

&

&

ticic.
,

Aflumatur ergo polynomium

r

kx

+. fa

>

T.

^-w.v

o.v

-+-v

-f-x

+sx

-*.

occ.

Hie evehendus eft ad fccundam poteftatem j multiplicandus per , (numerum non quadratum, neDivifor hat rationalis,) in fingulos terminosj &
hi finguli termini jungendi funt tcrminis rcfpondentibus iequationis reduccndz, ut ca fiat quadrata 6c requalis quadrato polynomii aiTumti 3f. ... / pag. 180. hujus. Hinc complebuntur coefficientes inventi 42.

^6

pag. 1 8 1. ..i 85. hujus. 44. Coemcientcs polynomii poteftatem, facile determinantur per

prcccedcntis
N"

evcc^i

ad
>

fecundam

36. pag. 180. hujus.

& termino8j
<5cc.,

rum
ir

quorum
2.3

ir

cxponentes funt
3>

zr

45 zr

5-3

ir

6; 2r

75 zr

coefficientes multiplicati per

n , ordinc, crunt
>

nk

1
-,

znU;

znkrn +-

nP 3 znkoi-2tm- znkp +- znh +- im?

c

&c.

Quare coefficientes completi arquationis reducendas , coefficientibus quadrati polynomii aflumti, crunt hactcnus
^

verc xquales

iA+-

1
j

iD4-aC-H lAB
4f.

1 12

^kp
&c.

->c-

into -\-

nm

s
fit

2AC-t-B

Nunc idem polynoaiium

43., a fine defcriptum,

ADCAPvrr.
1 4-yx 4ivx 41

187

K* 4- /x4 4- ;X 4- &c.
T

coefficients tcrminorum, in quibus

x exponentes habet

0* ii ii
crunt
1
,

3>

4J
,

f>

6} 7} 8} &c.
,

ordinc

per n muhiplicandi

z,

ity

izivl-y* , iz.9t-t-2.yw, zzt-t-iyit-t-w-j iz,s-t-zyl+-

zuiu-,

&c.

46 Polynomium aflummm, cujus fccunda pofium, poltquum completa fucnr, pariter a

S 4-

poteftas square debet profine defcriptum, fit

Rx +- Q-y* +-

P.v

-f-

O.v* 4igit

MX* 4- &c.

Sc cocfficientcs terminoium, de quibus

z i

N
&c.

J
(

prxcedens, erunt

iSR; aSQ4-R*i iSP-i-iRQ^} iSO

3

47.
fit

Tandem xquatio

propofita
SX* 4-

&
r.v
1

complenda, pariter
4- q V 4- p*
s

a fine defcripta,

U 4- t* -H

4- Sec.

Erit

u4-wfc
48. Qiiare
ticns
fit

r^ S

atqtie

S1

S1

nz?
6c

eft

unus

c diviforibus ipfius

-- uj

dicens III. 5 prig. quadratusj ut prascipic s, 6? fo// rtdix fit ration&lis\ 8c idem 144. hujus, ttnta fi n druidat QQ. VII. pag. ify. hujus> in gcnere X. -v, pr.ccipicns de png. if^. hujus, ^/^r? numerum quadratum^ ci.i per n multiplicato ultimas terminus fub proprio Jigno adnexus quadrature tnnner-um aqit.itionis freducenda:) Nam in genere &c pro omnibus sequationibus intclligenda funt hac efficit. verba, uc patet, quoniam in gencrc ell
.

RR-

N.

NEWTONUS,

quidem

ita lit

quo-

&

N.

114-^

ZZ S

1
.

4p. Quod autem prascJpit Audor, niendum namerum quadrat tun, CHI per n multtflicato ultimas xquatioms reducendae terminus fub froprio jigno adnexus quadratum numerum efficiat , ipfi ulti mo termino reducend^, ubi n eft par ^ id cjusdem quudruplo, ubi n eft ifft~ par^ fuaeffive addantur

N.

XI. pag. if 3. hujus ut, ad inve

nj
5?

pi
hx

fnj

7n>

pn;

nnj

i^nj ifnj

&<:.,

Jrinttps. donee
clt quafi

fumma

gendum

wumero quadrato , non fie intcllifummac efle dcbeant, ordine, ubi n eft par, poncnAa * do,
aqualis fiat aticui

do, more noftro, u pro ultimo cujusvis sequationis reducendx termino,

u-t-*; u-h- p;
fed ut cuique
;

u-h-

fj

u 4- jn

u 4-

<jn-

u4fcric

ii

&c.
ita

fumms
u4- 04-

fumm*e

addatur terminus fcqucns in

allata

ut

fint, ordine
3

u4Idem
fo.

>

U-H

4j
eft

-f

40

-f-

^3 u-f-

pj

6cc.

facile intelligitur quando numeruin Conftat furn

mam

impar, ponendo nempe 4u, pro u.

fumtorum., conficcre fcripto, habetur femper numerus quadratus per n multiplicatus.

feries
1
5

impanum e ferie natural! arithmetica defemper numerum quadratum. Ergo ex Auftoris prxSit

enim

35

6} 7

>.

>

-.

4-

iC

quoniam

mum
crit

Scd , poft pridifferentiarum. qai nullam habet differentiam, tot funt termini, quot differentiar j, omnino numerus tcrminorum C H- I quarc fumma progrcffionis ergo
differentia eft t, erit
,
>

C numerus

eric

-i)

(C^-i)

fi.

186. hujus.

Confidercmus attentius coefficicntes dcfcriptos in Erat primo

-f.

fine

44. pag.

nJC

=3

iA

a
-+r

1
j

&

4
per

-^
a
1

^-

2.A.

a H-

l
/t

4
37. pag. 181. hujus.

zz

aA ,

Hinc

/fe*

&
vel

at

dividi ncquit

A
.

per,

nee per

nifi

fit

per n vel per *

divifibilis,

sn o.

Eft autera eadem quantitas.

iA
coefficiens tertii termini

a*

b H-

nk*

4
j

&

quando a

eft

impar, ctiam i.

fra&usj integer autem

4
eft

impar

eft

b =5

zA-K ~._mt*
4

AD

AP Vr

F.

A H

44
a
1

Igitur, aut

oj aut

nk~

oj aut vel

-+-

44
a*
>

a*

vel

&*

dividi poterunt per 4.

lium

fieri

poteft,

frA

clt

Sed neque primum, neque fecundum, neque quantitas Integra j manct ergo ultimum. 1 2
a a
;=:

ter-

Non primum,
per hypothenm}
lis

quia tune

2.A

eft

autem

&

4
fempcr
a*

zA

eft

par.

EiTct igitur
l
>

- numerus impar, 4 numerus impar sequa-

pari.

Non Non

fecundum, quia tune

,

>

zz nk

&

a*
.

4
quiidratus

n\

&

cflet

numerus

4*
poteft

contra conditionem fecundam.

fit

tertiumj

cnim,

fi

fieri

zA
fed

-4-

=3

numero

intego.
2

Ergo 8A

-f-

:n

4^

8A eft ut 8c 4* numerus par: a impar, fumma vel differentia duorum numerorum, paris imparis , fempcr eft impar, quse tamen ucquarc dcbet numerura parcm 4%. Hinc aliquando minuitur numerus tentaminumj nam difpiciendum eit

&

&

a*

an

nk* conficiat numerura divilibilcm per quatcraarium.

/j. Erat fecundo

c
.

-4-

vel

nkl .

2.B

_
a
.4

per
ax

N-/*
1

37.

Unde

*--+.!*/
2.

2.

53

aB
w

s
37.

inkl
i

per eundem

Quarc

13

A
,

5c neque (3 dividi poterit per o. vel per k, vel B

neque per

.t

nifi

fu vel

divifibilis

Tcrtio crat

iC

-- aB

-4-

AA

Aa

&
l

-.iC-aB
Jdco

=3

AA

per

N ;*
4

praecedentcm.

Hinc

a3

**

<

i
?

4
y

4
a

/i

4
+-<*(

#
) -f-

^(iww
tandem

aw/)

per

N*"*

37., vel

a1

y =!
*r

&y
,

non potcrit per w, nifi vel Sed y tune dividetur per ^ quando /
dividi
(J

^ o&

dividi poffir per

pr<eterca

?/,

vel

fit

E-Q

vel

vel

divifibilis per

=; o,

f /. Erat quarto

Ell autcm

4
Erit igitur

(~oo-

r- -*

-h

(a*

-4-

aw/)

^.

r
2.

Hinc

Hinc

2D

S3

*-

*Y

k* (-=-

-2,

3
2.

L
Sc

iD

*,

---f.

^nlm

-+.
2.

zz c

- -2,

zz

<f

per
fit

w
N".

aut
4-

40. pag. 184. hujus.

per n divifibilis
,

aut

, nifi Quarc nequc f dividi potcrtt per nifi cvanefcat D o; ncquc per ,

/^

a;;/

&

prxcerea vcl

dividatur per A

vcl iterum

fit

zz o.

Quinto crat
f -4- 2-^/ -+ znto
Z

-f.

OT

t^

zE -^ aD

-4-

AC -4- BB

Eft autcm

aD

10

2
a*;;/

lo

4
a
1
1

k(

--

-+ zno) -+-

vum +

--h
;;/

&

BB

i6

atque

-z

h*

(w /

Quarc
:

f ^- iito

-4-

ink

-t-

nm~ =3 2.E

?; ifk* , A/ 3a "sr^-W^-g o

-04
?

16

M M E N TAR
nm
-h
i
,/-

IV

S
-h

a 1 /;/
-

-t-

MO +
<f

**? a

nl)

4
*y
z
3*

t;

4
,

UnJc

facile

dcducetur

quod

per
,

Nf
vcl

41. pag. i8f, hujus, dividi nequit per ^: neque per A:,
o>

nifi vcl

dividatur per

lw*

nm

&

prreterea vel

dividi pofllt per ^, vel rurfus

o.

hujus, confta44. pag. 57. Infpiciendo coefficientcs defcriptos nifi praccedentes bit tot efle coefficientcs , qui dividi nequeunt per , omnes vel nihilo xquentur vel per n dividi pofllnt, quot funt litterse A ,
i8<5.

N.

Bj Cj &c.
potcftatem.

in

polynomio ordinis r, quod evec~him ponitur ad fecundam Sunt autem in eo hujusmodi litterx ad numerum r ; quia
1

polynomium iliud habet terminos numero r-+- j quorum primus cocfficientem habct unitatcm i fecundus datum a. Nunc conftat idem accidere littcris grjccis j /3j y ; J ; &c. Quare, recle monet Auctor N. III. pag. 14?. hujus, n non quneren\

dam

inter diviforcs unius

;

fionum

tune enim

Et N. VII. pag. priorum (imam enim

ibi

,
i

quando xquatio reducenda

i.

eft

quatuor dimen-

hujus, non qua:rendam inter diviforcs dunruni i rr: ij , quia tune r tcquatio nempe reducenda eft fexti ordinis. Item N*. VJII. pag. 151. hujus, non inter divifores trium priorum. Nam arquatio reducenda eft qurerendam ocl:o dimenfionum, 8c r i Quod etiam obfervat in numeris feJ. quentibus. f8. Reducenda ordinis ir habct ir coefTlcicntesj pro fmgulis haben*
145?.

addit fruftra)

tur fingulas fubftitutiones dcmto primo. Habebuntur ergo litters graecac zr i. Sed aflumta ordinis r habet coefficicntes determinandos r i. Erunt ergo zr i r-4- I r\ littcrac grxcx , in quarum valoribus nihilo aequales erunt r poftcriores litcrac in aflumta, nempe

Sj
quarc hi valores ad

Rj Qj

?>

Oi

&c.

numerum r, babebunt n pro communi diviforc, Haec c III. pag. 141. N. VII. optimc congniunt cum iis quae mdit Audor N
.

pag. i4p.

IX. pag. ifi. N*. X. pag. if;, hujus. Patet autem profi aequatio reducenda fit in genere ordinis ir , greflus in infinitum, quia in genere dequasrendus eft numcrus n communis divifor quanticatum, ad numerura r. 37. pag. 181. hujus, fcriptariim in omni tentamine, cujufcunque ordinis fit a^quatio reducenda, j-p. Jam

NV

N.

poni dcbec

A
B
.

6L T-t

;=j

flKK.
,

per

N*^

f i. pag. 181. hujus.

^H
4
d

J_ _/
+

per

Ny

5*3.

pag. i8p. hujus.

AA

aB.f-/

D
E
si

zz

^.nkm^ per

N"

^4. pag. ipo. hujus.

^5

AB

-4-

w&o

+ nlm,

per

fj. pag.

ipo.

hujus."

f_BB

aD

--

AC-HP^p-Hwfi per N* *

yo. pag. ipr. hujus,

Etfic Temper, donee deveniatur ad ultimam litteram S, cujus valor

inventus
eft

ciendum
minatus

48. pag. igitur eft an hi

N.

187.

&N

4p. fo. pag. 187. 188. hujus.

Difpi-

eft

via cxplananda dum tradetur quomodo detegendi fint 5*0. citatisi primus Ex his, quas generalia funt, facile devalores ipfarum k.-, I; w-, o ; &c. ducuntur prscccpta peculiaria , qux pro sequatione ofto dimenfionum tradit XI. pag. 1^4. hujus-, obfervando ilium fcribcre Q.ubi nos A; noftcr ubi nos Bj convenire in ultimo termino S , 6c in arquatione reilium duccnda me non iisdem uti fimbolis, quibus Newtonus. nu60. Quod autem addit loco citato, efle debere b (nos dicimus ,

duo valores conveniant, quoniam uterque deterper conjec~r.uram j uhimus quidem via explanata N f 43. 5c

N. K

z>}

mcrum

ipli

S rcfpondentem, Jcqualem

his

tnbus
j>S

2RS-TO
inm
facile

iQS
in

H-

RIl

- v -nri_

+ zQR ink
:

ifa

inl

deducitur

genere

mino, delcripfimus

e cocfficientibus,

;;

4f.

&

46. pag. 186. hujus

quos incipiendo ab ultimo ter unde patet cfle pro

termino fccundo ab ultimo

znzy+t

zz

iSRj

2SRatque
z,

zz

zny

pro tertio verfus primum

Tom,

II.

Bb

COMMENfJRIUS
5

pro quarto pariter verfus primura

- r

iSP-4-RQj

&

iSP-t- 2.RO

-^J

facile deducentur reliqui valores, quorum ultimus illc uS, & ut nofter pS. autem litterse majores dcterminandae funt numero r Quoniam i , & ultima S ordine jungitur cum praecedentibus, ad numcrum r in reducendaj erunt ergo prasterea cum a, coefficientc fecundi termini Sic au&or loco citato invenit trcs I. hujusmodi valores ad numerum rpro sequatione o&o dimeniionum quatuor erunt pro dccenij quinque pro duodecim i atque ita porro. 61. Quod autem S jungatur cum przecedentibus cocfficientibus fui polynomii, nempe cum Rj Q^; Pj &c. Et quod Aj Bj Cj &c. jungantur cum fequentibus; item quod ^jun m &c. jungantur cum fequentibus, atur cum^j v, &C} quod ad quern numerurn facile conftat e formationc fecundx poteftatis. Nam

Ex eodcm numero

trit, qui habebit

1>

&

>

a^>

k->

l>

Polynomium afliimtum

r -f-

a
A;
2.

r~~l
-4-

Ax

H- B.v

-+-

^ CA:

4
-f.

Dx

-,

-{-

Ex

cujus quadratum asquarf debet propofitx, portquam ea completa fuerit , B 5cc. , determinandas ad numerum r habet litteras majores A i, (N. 5-7. pag. rpi. hujus). Harum quxvis,in quadrate, per multiplicationem jungitur cum coefficientibus omnium polynomn quadrandi terminorum , primo non excluib-, invenietur ergo in r -+- terminis quadrati. Ha bet autem quadratum illud terminos numero ir-t-i. Sunt ergo omnino
-,
>

termini numero r, e quibus abeft littcra qusevisj &, demto primo x , qui co efticientem habet unitatemj demto paricer fecundo, qui habct coefficientem a determinatum, manent termini numero r 2. e quibus abeit , littera qua: vis major determinanda. Eft itaque prima A in r -*- i primis terminis quadrati, incipiendo a rertio ejusdem terminoj abeft ab r- - i poftcrionbus. Ultima S invenitur in ultimis terminis r--i-, abeft ab r 2. Sccunda B eft in prionbus. r -v. I primis terminis quadrati incipiendo a quarto; abeft a tertio, 8c ab Penulrima invenitur in r-f. ulrimis terminis, r $ pofterioribus. 5 prio quorum primus eft quadrati penuhimusj abeft ab ultimo Scab r nbus, &c. fqmper intelligcndo quamvis litteram abeffe a duobus primis.

61. Sed aliud

aflumtum polynomium, quadrandum

&

poftca per n mul-

tiplicandum

ncmpe

*C

terminos habct numero r, Sc totidem coefficientes detcrminandos j /} &c. Horum quifque per multiplicationem jungitur cum fequentibus, quo rum numerus c it r i. Sed quifque coefficiens quadrandus eft, vcl (quod idem eft) quifque coefficiens jungitur cum omnibus, illo ipfo non cxclufoj invcnictur igitur in terminis numero r. Illud autem polynomium 1 j quadrature terminos habet numero zr quare quilibet coefficiens aberit a terminis numero r -- i. 1 Sic k erit in r prioribus, abcrit nb r 7 erit in r pofterioribus ab r aberit a primo 1 pofterioprioribus, incipiendo a fccundo,

&

--

&

fit

&

&

ribus:

m em
6c

in r

cundo
63.

ab

Cum

prioribus, incipiendo a teitio, r - - 3 poftcrioribus : 6cc.

&

>

aberit

aprimo,

a fe-

per

47. pag.

187. hujus,

z^ S

z^ u
j

per

N^ fo.
X,

png. 188. hujus

erit

C-4-I

XI. pag. if}, hujus) definitur ex quas fiunt ad ultimum propofita: terminum, fecunw 49. pag. dum 187. hujus, eoque vel intcgro vcl dimidiate. 1 Sic in exemplo , quod loco citato afFert Auctor, ut fiat S Z5 o, dux Tunt faciendae additiones,
z,

& numerus
N

(vcl

b apud noftrum
,

N.

numero additionum

prima
6c

2.0 +.

f zl

ij"i

fecunda

15

-4-

if z5 o
eft

numerus

ipfi

S refpondens S
z

eft

^
if, 8c

quia

nempe n

impar.

Pari-

ter ut inveniatur

r^ 2f, tres faciendic funt additiones,

nempc

duns

jam

defcripta:, 6: prxterea o +- if

2- eft

numerus tune

ipfi

S ref

pondens.
^4.

ubi

z,

Nam
titas

6f. Nunc dicoquod, fi S eft quantitas frafta, nullum alium denominatorem haberc poteft, quam binarium; &c quod tune n eft numerus irapar atque unitate fuperans multiplicem quaternarii. Nam, quia eft u

sequatione facile conficitur efle S quantitatem integram^ vicillim. integra, zequaiio rcducenda ponitur a fraftionibus liberaj ideo eft u quartintegraj integra patitcr ponitur wj ergo &c.
eft

Ex eadcm

&

quantitas integra, 8c

Bb

!=s

u =3 S 1
quantitas Integra debet
cefTario
cfie
2

*,*

&

neS , wz, } quare fi fractal font S & habebunt cu"dem denominatcrem unius pars altcram delh uet, Ponatur rcliqua confident quantitatem intcgram.
1
>

c S

C _ * &^^ Vr _ ^ -^-. j-5

>*~

A*

--fit

Erit

nrf^.
A~

Ut

hujus quantitatis pars dcftruat ipfam

unitate

^,
i

oportet ut

cxponatur per

numerum aliquem

au&umj

D+

fubftitutione fafta,

..

A DA
c,

A*~T-

2.D4C+. lAC

DC*

-dclcndo qua:

fe

dcftruunt,

DA

r.
5

iDAC 4! z^C - DC ^ C
Stjitim conftat poni non-po;
(Z>-

quss dcbct cfle qaantitas Integra.

D-

i
>

tune cnim

:
>f

i)

A: zz

-DA

.+-

ncque pars partem deftrueret.

Si

Debet autem

A Sc

rcliqua. quantitaa cflc Integra.

D ponamur
&:

divifibilc? per J5; ex.

A ^ RE

D s

5.F, mancbit

-gr.
tt

--^-C-

=5

lEC + FC - -n-

C
-

Prarterea erit 3 =s
Si y/

H- z^
z>

5, quantitas Integra,
per

& mancbit u
turn

quantitas fradra,
in-

& C

ponantur

divifibiles

erunt

S turn a quantates A.
zz

fieri poteft ut quantitas iupra dcfcripta debeat cfle Integra, ponatur

fit

tegra. Igitur nullo pafto

divifor ipfius

Cum

taraen

F- habebitur t

AD
unde vel

AP UT

r.

=
lAC

CF
B
: .

& C*,
B

vel turn
,

C
=5

turn
2.

2AC

dividitur per Si turn C turn C

eiit

&
j

dividentur per =; iG.

3

Si

non C fed

dividumur per

.5

quoniam

coefficiens

termini penul-

timi prxbcre debet quantitatem integram

&, ille

dat

z=!-

iSR

h
tertii

etiam

R dividentur
,

per B.

timo

etiam

Q^ demondrabitur

primes terminos, reliqux p.iritcr dividi debct per B , ergo erit A nee lA quamitas

litterx majores,
frafta.

per B^ & procedendo veifus donee perv-cniatur ad Aj qux idem eft., efle ejus multiplex ; noa vel, quod
divifibilis

Hinc per coefficientem

termini

ab uf-

Tune autem (N.

i

fi. pag.

188.

18^?.

hujus),

^*

dividi debet per

a
ita
4>

ut fraftio

deleatur,

&

4
i

maneat quantitas integra, ponatur erga

x ir

mancnte
2

=s Z) ^-

:rj

5 F -f-

critquc
a*
t
1

ubi quantiws integra efle debet

crat

->

nequit autena

nifi

i,

quod

unum. 66. Demonftratum autem

.

eft e(Tc

Z)

-+-

z=!

B^-ir-

ergo

^r;

4?

Quod
67.

erat alterum.
fiet

Nunc

fubftituendo z pro

.B

u =:

^.2.40_
debent nitcgrae
effe
-

~
ac
2,

_ CF
>

C
^
ergo
3

s.

Bb

COMMENTARIUS
C
=3

iGj

eric

=3

Quare

-*
1

ss S

=2

u-t-(-;-f-O

~
4

&
4S
=3 4 U

-+-(4-H

Igitur quando valor ipfius S inveftigandus eft per additionem prsefcriptara Isl. pag. if 5. hujus, arque ideo per numcros integros, additio imparium ipfius n multiplorum fieri dcbet non ad ultimum reJucendx termifed ad ipfius quadruplum t num, quadrati iic invcnii radix erit 2.S , ut monet nofter loco citato. 68. Hie, puto, locus eft explicandi ratiocinium Bernoullianum iz. pag. i6p. hujus, quod mihi quidem obicurius videiur. Ibi poniiur p, fim-

XL

&

N.

bolis Audloris, Scanoftris, numerus parj impar autcm r vel demonDemon ftranJum eft cfle i/ cxprefftratum eft eflc k numerum integrum fioncm fallacem, qux mentitur numerum parem , cum revera fit impar.
/>

&

Nam,
q
turn
jpQ^

A*

4 4 numerus integer j par vel impar rihil refertj ergo *) turn /?Q^ erunt pares. Sed r impar eit p, per hypothefiraj ergo r eft numerus impar.

quia

eft

par

iA-t

integer erit

^ ^
,

quare q

~ a

erit

Jam,
n
efle
_.
tup

aut

eft

par, aut impar

fi
>

par, impar erit r

/>}

^
j

/3.

Sed

debet numerus integer,

.

&

divifor ipfius

ergo n impar
turn a

eft.
et.ee,

bi

impar eit, oportet ut impares

fint turn

ergo

eft

^uantitas fraftaj quare

^^

Par autem

eft 45

&

tx impar, ac n fumitur divifor denominatoris,

vel 2^} ergo n impar eft} ut Sc k zz

^ 4*4

-.
qui

conftituit valorem ipfius

3
.

Qua-

je etiam w^eft impar.

Sed

eft

eft,

r impar impar, quinpQ^ impar eft factor w/^j igitur quamvis fpcciem pra:beat numeri paris. Sit ergo.
eft>

&

2/

impar

69.

a = Vt

, ,

erit /

-- & *
S

&

JDCJPUTF.
&
atque

199

eft / qunntitas integra; quarc Q^eft quantitas fracTra denominatorem habens i ; Sic hujus fraftionis numerator eft

impar.

70.

d^

ent

^n QJi
Erit

Debet autem
71.

ftio valoris prxcedentis,

Hxc

numerus integer, quare ad integrum revocabitur & ;; xquabit quadrupli muhiplum auilum imitate, redte proccdunt quando fradio
eflc

per 4 multiplicata unitati junSi vcro ca eflec pofitiva. negatune valor ipfius w eflet negativus, deberet unitate minor etfc tiva, reduceretur per radiccm ; quam aliquis multiplex quaternarii atque nequatio quadraticam imaginarium. Velut fi , proponeretur sequatio

(qua prxbere debet numerum integrum, valor) eft gcnda eft ut inveniatur ipfius

&

&

Hiccd
a ^5

^i

=!

a*

r-s i

7 4

=3

9 ^-i
4
Ideo

b =:n-443 c

^_i2j;

_~_ _
aa

^<5

44

-_167

a
3

^
atque

-__
_^

5-0 1

_
Pariter

*
"
"

^27889^
4

16

4
funt }i 7^ 133

iff 1-17889 16
font

Divifbrcs ipfius

&

ipfius

5c

87793 communis
cil:

200
eft

COMMENTARIVS
qui a quaternaries deficit unitate,* ergo sequatio Sumo n S3 radicis realis reduci nequit. 3 (quia

unus, 3 j extraftionem
;=:

propofita per tcnto an j

&

.+.

Z,

nempe

a eft

impar) rcm conficcrc

Eft ergo

poffit.

a* S3

2,1
j

^=!

483
8<v

i<5i

/3

161
-

=1

-*- -rr- }

--7,-+-nk.

2; -

"3

44
5

44

Hinc
~
8
3-

facile invenitur

4P 4
Sc

167-147
8

AA
Hie numerus

ir
53

^; AA

zf -1

4
divifus per n S3

444
5>7

J s if
,

288 ?

S3

dat

cujus

radix eft ir

Quapropter acquatio propofita reduci poteft,

&

prasbct

2.

2.

jz. Si quis vero fumeret

vel per aliquem alium

ternarium,

nem

numerum imparem unitate fupcrantem numerum quautramque partem quadraret, nunquam conficcret a^quatiofractionibus liberara. Oriretur enim in cxemplo noftro
c

x4
quae

IX) j

-t-

68
* i

.0

#l

zoox-+- if? *
*

* 2

s3 o

tamen reduci poteft multiplicando per 2,

&

adhibendo primam

duabus

ADCAPUTF.
bus methodis, quas
Sic cnirn eric

201
e
.

BERNOULLIUS

tradidit
2

N
if

18,

pag. 171. hujus,

x*~ 40CA--+-

:=:

} rr 8. SubfHtuen2 5 :=: 4; w ponatur ix r: ^, atquc ideo / do y pro .V, ac mulciplicando tertium propofitx coefficientcm per i , quarultimum per 8 ; prodibit tum per 4,

Nunc

&

)*

-- 6y

-t-

2.747

i6oqy-4-ij*lo

o.

Erie igitur
a

a*
:=; 5 ;

^H-Pib
Hinc

a*

^l 174

105- =5

Qua re

***

.-

_
f>

70 1 ^f
fi0

^
funt fj 155 fij.

^
Divifores ipfius
^5
r.

Divifores ipfius
re aut

/3

funt

75 13.
2.?.

s
a/t

r, aut

Sumo
75 eric

Em &
a/t

__8of
rz;
.

f
a.

Qua

^
;=j
-

&

&
-t

=: -t-7j vel k ^-+-25. Sit

iz:

-7

^ 2?i&
/

=:

ir.

Quare

-_^;^:
/;/(:

/3

21

3?=

44

2/5 6c

zz

21.

Jam

_
ac

I0

A;

& AA a

ISO

AA-d a ioo~Ato=! .

//,

Cc

Eft

io

COMMENfJRtUS
Eft ergo sequatio redufta
y*

#-+jy*

=3 (jy

")V

& reftituendo

4\"

pro

*c iv
>

pro^,
(

&

terminos omnes dividendopcr 4

_i^I2.
2.

Z,_li )V Z
2.

Si vero pofuificm

n =5

-4-

f redu&io

fieri

non

potuiflet.

pag. rpf. 196. &: 65. pag. 1^7. hujus, dcmonftrata Qua: fupra funt , fie in genere polTunt oltcndi. In polynomio ordinis r, quod quadrandum aflumitur, eft
f
<Sf.
.

cujus exponcns eft r exponens eft r B,coefficiens termini, cujus exponcns eft r
,

a coefficicns termini

coefficiens termini, cujus

z
3

Sed aliud afTiimitur polynomium iinguli termini muhiplicandi funt per

&

quadrandum
.

ordinis r

In hoc eft

m coefficiens

k coefficiens primi termini, cujus exponens eft r / coefficiens termini, r cujus exponens eft r termini, cujus exponens eft

1
z,

I, cujus

&c.

Quare

fibi

refpondent

74. Coefficientes complcti, defcripti N. 44. pag. 186. Iiujus, ita funt comparati, ut fimul adfir.!. vel abfint quadrata litterarum refpondentium. Ergo fi qua littcra major fit quantitas frafta, ctiam ei refpondens minor, debet efle fracla, ita ut utraquc habear eundem dcnominatorcm, (ut pncm ; Q^6c/j ^Sc/^j) h; R cipit Auftor N.XI. pag. -fj. hujus, de S

&

&

in quidem ut minoris quadratx & pars vel deftruat quadrafra&um majoris, vel cum co conficiat quantitatem integram. Scd prima determinand-c rum littcra A , primum eft in teitio fui qua7f. drati termino, cujus exponens ell zr- - Z; littrra / ei refpondcns primum
ita
duc>as

&

turn

eft in

fecundo

fui

5c 62,. pag. 194. illius coefficiens

--- 3 N" 61 quadrati termino, cujus exponcns eft zr hujus), & fie de reliquis. Igitur femper primus termini
in

completus
ille

mmori
tus

quie

ei

rcfponJet,

& qux

quo

eft littcra aliqua major M, caret littera indicabitur per t. fit quantiIgitur fi

mancbit frulus, contra hypothefim; nee fieri potent integer quin tora xquatio mulriplicetur per ejus dcnominatorem; atque ideo cjus primus terminus, quoci rurfus eft contra hypothcfimi nam
frafta, coefficiens

ta-

AD
tacite ponit

A P Vf

r.

NEWTONUS
&

primum reduccndz terminum coefficientem

habere unitatem, intcgram eflc acquationcm reduccncJam. 76. Atqui littera ilia, in primo termin> in quo ell, ducitur in i; igilit quantitas frafta denominato tur illc terminus potent efle integer fi rem habens binanum. Si quis hoc ratiocinium exemplis illuftrarum ctipiat , infpiciar coefTicien-

tes

tcjn tertii

44 pag. 180. hujus complctos idcfcriptos termini in quadrato efle

N\

Sc

vidcbit coefficien-

b-^nk 1
in

zz

lA

-t-

4
quo primum
eft

A,

&

gligendo quadrata poltea

eft /, Igitur, nequae ei refpondet. con{ideranda,ii eft quantitas frafta, vel denomi
in

quo non

natorem habebit z , vel aderit fractio in coefliciente, quod efle nequit , quia ponitur b coefficiens proporuae , quantitas integra, t eft
a

o t,

4
Paritcr coefficiens quarti termini in quadrate, eft
c -\-inkl zz

hie fponte redit ra , refpondens ipfi Bj unde tiocinium praccedens, fie de reliquis. 77. Si vero primus propofitse terminus alium haberct coefflcientem ,pra;terunitatem, propofita cfiet transformanda in aliam, cujus primus termi nus cocfficicntem haberet uniratcm , 6c truisformata eflei reducenda, atque in ea vim fuam baberct ratiocinium phecedcns. \ XI. pag. S ky Quarc vere nofter 15-3. hujus, addit poffe &cc. , efle fraclos , denominatorem babentcs binarium. Ponit enim altiflimi ter mini coefficientcm in reducenda efle unitarem , quod jam monuimus.
in

quo non

eft

littera

&

&

&

R&Wj

trs

78. His pofitis, reliqua facile demonftrantur in genere. Suit, ut fupra 74. pag. 101. hujus, quantitatcs fraclas 5c refpondcn/. Quoniam utraque eft frafta 6c denominatorem habct bina-

M&

N.

rium, utruque

eft

impar.

Sit

ergo

M^
i

z
coefficiente

Erat

in

eodem

M - nt a
1

n 4

CC

2.

G.

n
-j-

eft

numerus pofiavus.
"

Tune autem

eft

4A

rl

4A

4w"
-

-m
>

4tfV

qviantiws integra
I

fed

manet fra&a

quae fra&io delcri nequit

ple.

nifi

conftet ex unitatc

&

ex quaternarii multi

5i vero ponatur
i
i
,

tune

Tune
.

ergo debet ^
,

efle

numerus impar, qui per quaternarium

fiec

divifus rc-

linquit unitatem

ut nofter pluribus locis.

Sed

G.

cii

numerus negativus,

4
delebitur fra6tio
fi

conftet ex multiple binarii unitate minuto.

Nam

ponatur
=U
zz;
i ,

ent

4
n zl

-4- iz,

4
fi

4
ijv
j

2.

qux

erit quantitas Integra

z,

^
.

atque ideo

numeru^ negativus impar, unitatc deficere debet a multiHinc, plo quaternarii, ut jam obfervavimus N. 71. pag. ipp. hujus. 80. Si quis in propofita 6c reducenda coefficient termini fecundi , vel quartl ,
fi

eft

"jelfextt)

iiel

alicujus denomlnatl a

numero }ari,

fit

mpar ,

debet effe

n numerus

impar. tisec

regula generalis facile deducitur e N. X. pag. 1^-3. hujus, 6c e prctcedentibusi ad earn in gencre demoaftrandam utiles erunt fequcntes ob,

terminorum denominatorum a nunnero pan funt imp-ares Quare horum termiquovis binomio evefto ad fccundam potellatera. noium coefficientes in utroque poJynomio afiumto quadrato, confiilnnt 3 ex binis fine ullo quadrate (N Er 36. pag. 180.. hujus.). rcftaft-guiis, fi binomium aflumtum conftat e quantiutibus mtegrii, hi cocfficientes go, i unt pare^,
in

fervaciones. 81. hxponentes

&

Ex,

AD
Ex.
r. r

A? UT
4
-f. Cx"~
-fr ~>

aflumatur quadrandum polynomium

"

+ ax

H-

Ax7

""

-H

B/~

D*

Ex*""*

+ 3cc

hoc quadratum hubebit

termini fecundi
quarti
fexti

coefficientem

..

ia

o&avi

&c.
Pariter aliud

polynomium aiTumtum
,

quadrandum,
4
r
(

&
r

poflca per n mul-

tiplicandum,
r
I

fa

-4-

/*

-4-

WX

r*

3 J

6
-4-

H-

O.V

-4-^JS

-ff-X
,

CCC.
coeffi-

habebit terminorum fuorum, fccundi, quani, fexti cientes per w muhiplicatos, ordinc
,

O(5bavi, &.Cj

inko -it- inlm

-j

inkq-t-tntp-t-inmo;

mkS
in

+-tfilr-*-ifflnq-t-inop; 8tc.

duorum coefficientium, qui inroque binomio pertinent cundem terminum , conficil coefficientcni ejusdem termini in reducendaj duorum nuraerorum parium eft numerus par. Nullus ergo coefficiens propofita; denominatus a numero pari poteft elte inipar,nifi oria81. Differentia

ad

Sc differentia
a fradio

tur

reduftas coefficiente.

Sed

in aliquo

e coefficientibus, qui fe-

quuntur in quadrate, adell hujus coefficientis tVafti quadratum quod etiam Totus coefficiens reducendus ell ad eundividi debet per quaternarium. dem dcnominatorcm , ergo omnes termini crime pares prceter quadratum illud quod etHmpar. Orictur ergo numerator iinpar frationis, cujus divilbr eile dcbet n atque ideo erit n numerus imparj &, fi poiitivus per quaterntriuin diviius relinquet unitatem. Sit, ad majorem iiiuftrationem , numerus impar
,

2.D H-

2aC -h iAB.
fit

inko

oportet ut aliqua littera

ciitque

ex.gr. D,

numerus fra^us.

Ponamr

zz

D
k

numerus impar.
2.1

Eric autem in coefficiente termini undecimi

- - - aAG
2aH
multiplicando per 4,
81

zBF -- zCE

&

4k

8aH

- SAG _ - 8CE C
8BF
3

conficietur rumerator impar.

L-D
c v. BJ

105

MME
&

JR

, quern fi dividerc debet profe&o crit impar j fi hunc dividerc non debet, exponetur hie numcrus impar per ahquam litteram graecam , (vide

184. hujus hujus liitcric quadrature divifum per quateraliqua e lequennbus quii intatibus, quae per w dividi debenc, ad eundem denominatorem. L nde reaibit pnecedcns ranempc tiocinium. 85 Si quis vero redu&a: coefficiens fit numerus impar, impar efie pote7"

57. pag.

narium ent

in

reduftae

rit in
ri

reducenda propofiia coefficiens termini

in

quo

eft

quadratum nume-

imparis. Sic propofita

cujus redufta eft

2.

Z3 (X

AT-f- l)

cum , (N. 7f. pag. 101. hujus): nine efle n numerum irnparem, unitate neceflario (uperarc aliquem quaternarii muldpliccm, fi ell numerus pofitivus, (N. 78. pag. 205 hujus): fed fi eft numerus negativus, efle debere imitate minorem quam aliqnis quarernarii multiplex (N. 79. pag. re104. hujus )} in genere demon ft rat as iunt pra^cipuac
tem

ompares funt cocfficientes terminorum fccundi, quani , 6c fexti, reliqui eft impar. i nes impares, quia n , 5i 84. Cum auu-ni lit oftenium aliqucm reduftae terminum efle fraftum , fit impar fi quis coefficiens alicujus termini denominati a numero pari , 80. pag. 104. hujus fractionis denominatorem efle binarium, (N". feq.) fi altifTimus reducendic terminus coefficientem habeat unitapropofita:

&m

&

&

&

NEWT ONI
I.

gulac. 8f.

Regulam, quam
3

tradit

Auftor

hujus, dicunt Regulam

Hiftoire des
.

CARDANI.

IV. N V. Theorcma ita dilucide expofuit nofter, ut quid addere poflim, non videam prarter formula: generalis applicationem ad peculiarcs. Theorematis invcftigationem tradiderunt C^OLSONUS (Vide Addittmentum in fine hujus, pag. 19 ,) 6c LULERUS in Commentanis Petrcpolilanis Tom. VI. pag. 2.16. 6c feq. $6. ./Equationes cubicx fecunJo termino carentes omnino rcvocantur
j

Mathematics par

N XV. 5c XVI. pag. if3... Hiftoriam vide in libro cui titulus, MONTUCLAS Tom. Part. JH.
c
.

irfo.

lib.

ad has quatuor formulas.

1. x *
l

+ qx + r
qx

zz o

2..

.X

-4-

qx

z=i

&
3. x**

+r

=2034*. #

qv

r Z5 O.

87. Quoniam ha: formulae carent fecundo termino, vel una radix pofitiva asqualis eft fumma; duarum negativarum, vcl una negativa aequalis

lummsc

AD
fummre duarum pofitivarum. 88. Ponendo x 55 *H-,
fit

Ap ur
eft

r.

Semper

faltem una radix pofitiva,

Eft autem
1

:=:

T>ab(a

->r-

b]

:=:

quapropter formulas evadent

&
r

a, 4

*
_
fl

^^^

- a
1

89,

Ponamus

in

prima

6c

fccunda formula
*

-4-g.v

o>

unde b zz
3

2;

& b*

53

& in
x
qx 53
o>

tercia ac

quarta
O
^- 8c ^ }
3

uude

^
fe

Quorum valorum
mancbunt

fubftitutione,

formulas, dclctis $abx,.qx

de

ftruenribus,

i. a

-tf

-t-

^
r

o
>

i*.

-*-=
J

r ^J o

27*3

&
-*-

<?

4. 4 J -*

Prima dat

s
17
r
1

6 o, vcl a =2

tfV-4-

atquc ideo
9*
3

(--V-^

r-

Sed

COMMENfJRIUS
Sed

Secunda dat

o*

2-_rfV
17

:=:

o, vel ** =S
id efl

rt

-*-

-i:

^~
Sed

2-

2-7

Tertia

2--+-dV ^5 o. vel
17

tf*

_tfV

&
*^
z,

17

2.

2.7

- 1 a -

Sed

-=*,

Quatta tandem
o. vel
tf

su
2.7

&

Sed

AD

-C

AP V
Sed

pi.

Undc

crit in

prima formula
r
.

rr
~

q^

4
in fccunda

17

formula
o1
.

J.

rr

?z

in tcrtia

formula

A x z2 a +-D

It v(

-+-

J,"

v(

*\\ ^-);
27

-*-

x
in

17

17

quarta tandem

.V

I.

vj
pi. Scd seque dici potcrat.

Eft in prima formula, ob ipfius b valorem

negativum

(N.

8p. pag. 107. hujus).

+ rzz
Erat

Ergo

&
//.

17

Quapropter
/

Vel x ss

a-

ss2.7
3
2.

4
a1
?-))
eft

y
-i-

yr

In prlma cxpreffionc major quantitas

3c

V(

Vf

-4-

ncgativa

negativus eft valor ipfius x, quod etiam patet c fecunda expreflione. p?. Scd hie occupanda eft difficultas, quas fortaflc nonnullos turbarc

poflct.

Cum

enim

lit

a? ~s

r _ - ^. V( rr ^- a\ -), a

vel

:=!

--r
2.

rr

/(

- -H

tf
^

2,7

i?

prima hypothecs
A^ =5

---K
y

rr

Vc

--* 4

9\
;

-)

dat

2.

At

altera hypothefis
H-

*
dat

Duo yalores ipfius ^ 3 quatuor modis jungi poHunt per fubduclionem cum duobus valoribus ipfius conficientur ergo quatuor radices sequationis cubicx, quo: tamen tres tantum habere poteft. Erunt autem quaiuor vab>

lores

incognitse x

fie

invent!
Pri-

D CAP UT
Primus

r.

tu

17

*7

Sccundus

Tcrtius

Quartus tandem

a - a

Sed horum quatuor valorum primus & quartus coincidunt, &, cum fpcfunt. Secundus 8c tertius pertinent ad aiiara hypothefim, noftne quidem affincm, attamen diverfam. Nam
cic diffcrant, rcipfa iidem

Primus valor
r
.

3 ipfius ^

nempc

rr

^-^_ *

v^(

--4 4 17

& pofterior
J^

valor ipfius 4*, id eft

,

_ T_
^
i

rr_
{
"*"

i/

funt rcciproci, fcilicct oppofiti

&
(-4-

aequales,

cum

fit

^c --*- --j 17 4

/,

i
l

4
valor

z7

Pariter poftcrior ipfius b

-t-

-i
r

9\ V( --i- -) 4 17
i,

rr

6c

primus valor

ipfius a-

rtf
Dd
i

font

COMMENTJRIUS
funt rcciproci.
3

Qiiare
,

r
*

-+-

VY

-t-

rr
>

9
-f-

r
>

Yr

-M

vf-4-

H- V

$
-t-

\\

-)]

^2

i
?

4
r

2.

4
r
i"

47
rr
*4

fr

o
X/
"-7

9
"27

2
id eft

4
.v

incognitx

valor primus idem eft ac quartus.

Item.

Quarc fccundus valor incognitas x

fit

Tandem

Z7

Qui duo valores funt rejiciendi, primo quia eorum fummaz^ valori a- - 3, quod oportebat, quia aequatio aequalis non eft tertio 2.avcnda caret fecundo termino-, fecundo quia alter ponit x t b. x zz i^, & noltru hypothecs ponit x zz a

i^
refolalter

Secunda formula, ob valorem

ipfius b pariter

negativum, mutata

fuit

in,

-fr-r

=s o =4

-*-

ir ^(^4

atque ideo

ubi reciproci funt

rr

-f4-

o -)

&

=3

17

r - 4

&
H--- K( *
r
rr
*f-

^-) ac

q\

*7

r rr a ---h f( *

-t-

q\ -)
2-7

Qua-

Qiure unicus valor incognita: #, rccipiendus,

erit

vcl

:-

a-b

=3
2
5

4
^
>T

27
1

2.7

ubi major quantitas K(n

ipfius x.

---h V

Q H- *-)) eft poficiva,

&

pofuivus valor

Tcrtia formula fa6la crat, proptcr b pofitivum,

tf

-K^4_r

f -

fr
r v/(

--

-) ^27

^ -*-r

atque ideo

2
in

27

qua iidem prorfus funt

_
4

.)

2,

27

&.* S.
item

4.- - 27 4

2-

17

4
eft.

Ergo unicus

incognita;

x valor

rr
-

--Mj-v^-^-vc-* 1Z 4 4
y ff

c?

rr

<?

I-)),
2-7

cf

Inprima exprcfTionc utraquc quantitas V(

,

+: V(

2L)) eft

&

ncgativus eft valor incognitas x,

In altcra idem facile intelligituiv

Dd

In

Dcmum

quart* formula

faU

crat

-r

+.
&

-J-v

C-- 27 + -r 4
V

fr

Unde

ubi iidcm funt valores

tem

2-7

4
ipfius

Quarc unicus habcntur valor

nerapc

2-7

2,

27

>

in

eft pofitiva, 5c pofitiquo valorc utraque quantitas V(-+- 2 4 27 vus manet valor ipfius x. Duas priores formulae Temper funt poflibiles, quia fcmper pofllbilis
>-)) .

q irV( --

f^

YY
eft

V(
4

-*--) a7

&

habent duas radices imaginarias

(N.

71. pag. if.

hujus).
.

Duac formulas pofteriores tune funt im poflibiles, cum

C?

impoffibilis

YY
eft

V(
4
27

); ideft

cum

0*

*- negativus eft 6c major

YY

quam
4

27
font formulae tcrtia

Hujusmodi

&

quarta, qua:

fie

cxpritni iimul poflunt

Interim tamen hujusmodi formula, quae dicitur irreduRibitis , confici confici nequit ex radicibus imaginariis. poreft ex radicibus realibus, 71. pag. 2f. Quod confici poflit ex radicibus realibus , conftat ex fie oftendi poteft. Sumantur aequationes fimplices hujus. Sed
-

&

&

N.

S3 o

~b
X
2tf

so ^O
Er

JD
Ex.

A.

P U T

P.

harum multiplicatione nafcetur aquatic cubica

L bb
l

in qua major

eft
eft

-& q
:rj

quam ^aa;
:=:
fr-

bb y $aa ($aa -+ bb}

.

&

zs

ia

-f.

zalb.

major quam (3^^)

Sed

aa
>

+ bb
ergo

i/tf*

6 major quam 4

Iterum 2^

i? major

eft
j

quam
i3*

1^33

&
:

(itf )

=5 4^* major

quam
*,er-

ztbby
q*

ergo

major quam

erat

27

major quam

ff

go

fortius

t-

major quam

6c acquatio conftans

ex meris rationalibus

eft irredu&ibilis.
v

Exemplo
1

fit

J*

- 79*
r
>

xquatio-

210 s: o
rr

in

qua j
Z3

^ypj

45>5^P

=5 iof

=S uoij-j
radices funt

rr ^-

17 ts
o>

&
O>

minor quim
AT

Hujus autem

x -h 7 zs

IO ^3 O.

Si fumtiE fuiflent sequationes firaplices

X
x

A-lr-

a a

b zz o

ss o
,

acquatio hinc oriunda

foret

in

qua

facile oftenditur,

ut fupra,

>

major quam ^.

Hujusmodi
x
cujus
radices funt

eft a:quatio

37x4-84
j

S3 o :r o
i
;

x -H 7
^

sa o
"^

x
r

-s o
rr ^

&
.

in qua;
tS-

37

f^53

*4 5 ^"^:*4 i L

^^J
4

rr

I7<J4i

27

47618..

COMMENfARIUS

poteft b major quam a ; tune enim coefficiens tertii termini bb^ Temper manet ncgativus. Uhimus quidem terminus fignum ^aa miuati quandoquidem fi b major quam a , erit bb major quam na , & labb 14* +-1*46 Ideo in prinia ^quatione ultimus terminus major quam i* fiet negativus. in alrera ultimus terminus 10 fiet pofitivus y Sed hxc figni mumio nihil ad rem facit.

$6.

Ee

&

--

itf^>

yj. Poteft efle ^ quanritas iurda ss cd-y arquatio fiet

i/^>

nam tunc-H

V^

in

&

--

aa

ant

Hujusmodi

funt sequationes

x
eujus radices funt x-f- f

- Vi
x

77^
zn o
j

130
A;

:=:

4- y-t-

Vi

0} A

10

o>

&
cujus radices funt
.

.v

4- i

Sed

4- A

in

fi

ponatur ^ ss

idcft-HV

- V-- V Vf
=3 03

17x4-4

z: o

x-Hz-t-Vf

6; x

4 rs

o.

cd in

cd^ quae eft quantitas imagirarii-, tune cd^ dat-Hfrfj quaproptcr requa-

tio fiet, vel

4-^

A; *

vel

fumendo x-f- a-\-V cd =2 o vel x cd z= AT a-\-V

o>

Jam,
eil

- -- -fi

Ar-f-tf

_ V_ V-

cd

oj

&x

u scj
t

cd; 6c

x+-za

zz o.

reductibilis. Si vero

pofitiva.

elt quantitas pofitiva, ftatim aequatio non eft ireadem quantitas negativa elt, cjus oppofita ^aa cd Sed I&A- -cd minor eft quam $aa y & (}aa -- cdy ~ f

^aa-^-cd

minor quam ($aaY

6
:=:

i7^

aut *-

minor quam

/i*j

&

4
<a

minor quarn

AD
Tf

AP Ur

V.
confici

)%
cubica
bili.

id eft

quam

Igitur nullo

paclo

potcft

acquatio

irreductibttis

ex duabus radicibus imaginariis

&

tcnia commenfura-

Scd nulla asquatio trium dimcnfionum confici poteft ex tribus radi cibus quatlraticis (N. 44. pag. 19, &: 47. pag. 21. hujus ,) atquc ideo neque ex tribus imaginariis (N. 47. eadcra pag. 21.) Supereft igiefle poflc tur ut aequatio irreduftibilis habeat tres radices realesi quod oftcndimus. jam pp. Unde ergo radices impoflibiles arquationis, qua: omnes radices reales habet? Rationem reddiderunt Viri duo ClariiTimii mihi, dum vivcret, amiciflimus , in Commentariis Regiac fcientiarum 8c humaniorum litterarum Academic Berolincnfis , pro anno 1749 pag. 180.

N.

KOENIGIUS,

fic

US, quern fequentibus cyclop. littera C. verbo Cat irreducible. Sic fere ratiocinacur Cl.
>

& ALEMBtRT

nomen

laudat, in Di&ion.

En-

KOENIGIUS. Quoniam
-,

hie deeft fccundus

terminus,

tcrtiac asqualis eft oppoGta) aut minima 6c media pofitivx funt, 6c maxima r.egativaj aut maxima nima funt pofitivac, 5c media ncgativa tune r eft quantitas pofitiva

fumma duarum radicum

&

&
}

ergo

mi
aut

minima

ma

media negative funt, & maxima pofitivaj aut maxima media pofitivaj tune r eft quantitas negativa. negative funt

&

&

&

mini

./Equatio limitum propofit^ dat x zi

V
in

=*.

Si

nunc ponatur x

Z=*

O,

manebit ir

r.

Si

ir

V^

manebit
in

primo cafu
r.

fccundo

Sed quia ponitur

r
x

ql minor quam **7

r
eft

minor quam

q =,

cc r

minor quam

zq *
5

Ergo Temper

valor mutatus eft, quapropter eft

V~

major quam mini

ma

asquationis radix. (N. 85. pag. 108. hujus). Si ponatur x zz -j^Vq-) manebit ir r, eft

&

+7 K^ major

quam media

xquaiionis radix.
Si ponatur

a
&

ir 2V

manebit iterum

vt^-y
//.

in

primo cafu,

-q tf!L

r in altcro, 5c erit

^7^2Scd

major quam maxima radix acquationis.

EC

Scd

in

hac hypothefi radix sequationU folvcndae, eft

-i

3*

debet ergo y
ponitur

eflTc

minor quam

2.Y

ac

minor quam

Scd

quit

Eft ergo imnginarius valor ipfius

a-,

8c

quidem quia pofuimus *^4t

exponcre propofitiae radiccm. Ergo hsec hypothcfis falfa eft j nequc minim fi ex falfa hyporhefi deducarur falla conclufio, quod ncmpe radices imagiBarias habeat propofita, qux omnes habet realcs. Si vero propofita haberet duas radices sequales, ca fieret
S3 o

&
ncm ;

ftatim a S3

?*,
3

ac<lz3

f^-j
3

&J-h3^^-f-^3^

quae cflet

maxima

radix

&

hypothefis vcra duceret ad vcram conclufio-

tune enira

4
ac cvancfceret quantitas imaginaria.

IOO. Ita difHcultatem folvit vir acutiffimus , ex eo quod ponat regula

indicarc pofle

a+>

~
3*

quancumque quantitatcm, quod non Temper poteft. Celcberrimus ALEMBkRTUS, loco citato, planiorem imt viam 5 6c obfcrvac fingi quidem pofle

ss a-*~b; hinc verc

x z3
}

atque ideo

Scd hinc nullo pafto confici pofle quod

S3 o.

Hanc

ADCAPVTV.
Hanc
tae
,

up

efle

novam hypothefim ad arbitrium

natura ipfarum a fie b; (nam \\x. quantitatcs funt indctcrminapoflunt aiFurai , ut earum faftum acquec datam quantitatemj) led qua; efficit ut illae duse quantitates (int, non reales, quales eflc debercnt, fed imaginaria:. 101. Culpant nonnulli hoc leco quad malam huju*

pugnat

cum
ita

introducl:am$ qurc quidcm non

&

rationcm rcddiderit: ego vero puto cum defend] pofle. Nam rcgula quae neceflario prxbct aliquid diverfum ab co quod efl, necefTario ducit ad ex regula eft aliud; vel abfurdum j quoniam ex rei natura eft unum , I Scd tota tliquid fimul eft 5c non eft id quod eft. regula conomnis quantitas habet tres radices fiftii in cxcrabione radicis cubicx; cubicas, unam realem duas imaginarias: aquatic autem folvenda tres habet fimul unam radices reales: igitur habet tres reales per rei naturam, duas imaginarias per regulamj id eft fimul eft non eft acquarealem, rcclc nofter, pag. 159. hujus, onmes tio habens tres radices reales. Er^o
rci

NEWTONUM,
&

CARD AN

&

&

& &

tres

lege prtefata exprimere impnjfibih eft. 101. Idem eadem dc caufTa accidit in sequationibus biquadraticis , ubi hse habent quatuor radices reales, folvuntur via, quam defcribit noftcr XVII. pag. i6o..i6z. hujus. Tune enim res recidit in extra&ioncra N"*.

&

quartas radicis.

Reponantur enim pro

f-4- V

kf valores

Vy

&

eft

r
>

t/v

1Z

in

zz

e ^-

fiet

-i- --~
42,
f

ubi quarta radix cxtrahenda eft e termino

cujus radix quadratic* de-

bet cxtrahi

quandoquidem

5c

omnis quarta potcftas duas habet radices

reales ac duas imaginarias.

103. Quod autcm triplex inveniatur radix cubica, quadruples biqua80. pag. 81. hujus j atquc dratica, &c., oftenfum eft de unitate fub ideo de omni quantitate, quac Temper multiplicatur per unitatem, 6c quantitatis radix fcoc obfervandum, quod in geper radiccm unuatis. Ubi

N.

&

ncrc eft

EC

CO
x
"i-t

M MEN f AR IU S
<

(-V

i)

(x
A:

.+-

^n

^n

-HA:

3 5

_ -i
-f.

occ.)
o_
\

-t- A;

in

+- Sec.;

ttque ideo Temper poteftas par unitatis habet duas radices reales-4- i s p Reljquas omnes efle imaginarias facile patebit per regulam qua: extat in Additamento pag. ro8 ad calccm hujus. Nam, per earn numcrici coefficientes binomii evecti ad poteftatem i i, unitate minuti, dividi debent finguh per eundcm coefficientcm, non unirate minutum, &; ciuplicatum Hinc orientur fraftiones proprix, quac fingulx fupra medics xquationis terminos ponendce funt, quadratum cujufque termini per fuam frafHonem eft multiplicandum; deinde re&angula conjficicnda e terminis haec pofitiva &: negativa funt alterne fumcnda. Otrmque adjacentibus Jam termini omnes acquationis dcnominati a numero pari, vclut fecundus, quartus, fextus, cc., habcnt hinc indc imparcm terminorum nume-

&

&

&

rum j omnia ilia rcftangula funt scqualia, quia omnes sequationis termini coefficientem habent unitatemj manebit ergo unitas, qua minor eft quasvis fraftio. Quarc omnes termini denominate a numero pari, habebunt fubfcriptum fignum

--

a numero impari, velut tertius , quintus, feptimus, &c; habent hinc inde parem tcrminorura numerum, qui bini dint parem re&angulorum numerum j hsec ergo fc deftruent , 5c manebit

Sed omnes termini denominati

Qiiare omnes termini denominati* nihil, quo major eft fraftio quacvis. numero impari fubfcriptum haocbunt fignum -4~. Idem fignum -- ponendum eft fub primo termino 6c fub ultimo ultimus denominatur a numero pari , quoniam sequatio eft ordinis imparis; igitur duo termini, ultimus 2c pcnultimus, habebunt duo figna fimiliaj bini reliqui continui figna contraria, atquc aequatio radices omnes impofGbilejj
:

lit, quod non videtur, cum fuperius ntiocinium (N. 101 pag. zip hu Non jus,) ita breve fit &: planum , ut non vidcamubi latere poffit error. omnibus Logices ac Metaphyfices prinin propofitione, quae certa eft, confentanea. cipiis Non in affumtione, omnis radix cubica triplex eft,quas demonftrara eft,

practcr unam. re6fcc 104. Auftorem vero ea fenfiflc, qua; piito , quidcm cogitafTe, MOT XVIII. fed non fatis aperuc fententiam dixifle, patebit confideranti pug. i6z. hujus. Refte cum cogitaflc dico, nempc fi me mens non fal-

&

&

auam agnofcunt omnes Algebriitx. Videatur Additam. pag. if. c 2.0. ad hujus libri calcem. Additam. ad lOf. Qiiod autem addit vir acutiflirrus in fine pag. 2.1. more vulgari in fe hujus calccm, quod hse tres radices dtbice conncx* , continuo duff* ,

&

&

JD
reftitttunt)

J P UT

r.
refpondet.

ex opinione

di&um

videtur, ncque res verbis

Su-

mantur cnim binomia

tria

~vt

o-

&

l
.

l
J*

Ex horum multiplicationc continua ftatim conficietur c 3 ; fccundus termi tcrtius nus cvanefcct , quoniam fumma radicum eft nihilo sequalis. Sed terminus evanefcet, quia pariter nihilo aequalis eft fumma fa&orum ex binis

&

^--t-

~V 12.

ii

l-

~
z

ii~Vi-\---t.v ii
z

44

i i 5- v-V-3- -

Hinc ergo
propofita,

conficietur
(i

nc quidem

sequatio non afFcba , nunquim rcftituctur fumantur binomia qua:visj nam quantitas, ex. gr.

&

eft per tres illas unitntis radices , qux fumitar, multiplicanda cubicas, ut conficiantur, ex hac regula, radices tres iequationis cubicx affect. ANI non dat veras radices sequationis io5. Quapropter formula cubicse , eas nempe, que inter fe multiplicatse rcftituant xquationcm ne quidem quando propofita habet unam radicem rcalcm Sc propofitam> duas imaginarias. Quid ergo? Viam aperit, fat is quidem difHcilcm, ad cxcudendas veras radices. Nam fi fit

CARD

id eft
la,

fi radix cubica poflit extrahi e quantitate, quam prcebct hcec formu tune habebuntur vcrae radices j nam binomia

ss 05 *-f-w

- V1

oj

&

-f.w-4-v/

2,

^. ^s

-m }

dabunt

im (j^

-4-

*)

&

binomia

oj

iw

Jw c: oj ac
d-bunt

&_w^-^-^3

S3 o

EC

CQMMENfJRIUS
t-s

-f.

im

+ m* ~

107. Scd hac aequationes ncccfTario habebunt unam radicem commenfuin additamcnto ad hujus rabilem, confenticntibus, ut videtur, calcem pag. n.,Co// in Algebra fua anglice fcripta, Pane II. Cap. 8. ypj Algebra fcriptoribus, quos vicierim, omnibus. 108. Tune autem radix commenfurabilis mvcnicur per Newtoniarn Diviforum methodum. Quod fi hoc pafto ncqucat inveniri radix commcnfurabilis, cum tamcn conltet in cubicis zquationibus fnlccm unam effc rca-

COLSONO

N.

MAC-LAURIN &

1cm,
rcales
j

fatendum puto

ha

yumerice per datos

ita comparatas ^ ut babe ant qutdem radices ejffe tfjuatiwes detcrminari j Jed nullo paffo exprinri algebraice Mel geometricc pojjint coefficients : tune radices cfle qusercndas per ap<equ.itionis

proximationem j id clt invcltigandam cflc aequationcm qux quam minime fie ri cujus radices poflint arithmeticc vel algepoteft a propofita diffcrat, braicc exponi. 109. Ceterum Newtoniana dirifores inveniendi methodus facile adhibctur in acquatiombus cubicis, nam plcmrr.que fufficic pro incognita fubftinon raro ex refolvuntur tcntando I. tuere numeros I j 0; Quin divifionem per incognitam aliqucm c diviforibus ultimi termini. Sxpc

&

-&

&

rninimum ejusque poteltates poncndo

ta

in arquatione propofita pro incogni ejusque poteftatibus , asquationis terminos fc comperi dcftrucnres , arque ideo radicem xquationis extudi. Sed rcdeamus ad inventas radicis

expreflioncs. 110. E duabus

formulis prima hoc habet commodi, quod fccunda pars radicis invenitur dividcndo q per primam radicis partem. Eadem fecunda pars invenicnda eft per extraCtioncm radicis cubica; in fccunda Eft autem divifio facilior quam extratio radicis cubicas. cxpreflione.
TV
<?

CARDANI

Altera vero Temper praefcrt V(

+r -)

divcrfis

fignis afFeftam.

Qua-

radices cubicae conftent ex rational! ex irrationali partc , partes irrationales fe mutuo deftruent. it i. Utraque nullius efl ufus in problcmatis gcometricis , quse geoIn problcmatis mere metrice conftruuntur , ut infra docebit Au&or.

propter

fi

&

algebraicis nulla eft

methodus invenicndae radicis cubicac pro binomio algebraico conftante ex duabus parriVns, altera rarionali , altera irrationali, nifi ponatur aut refolutio xquationis cubica:, quod cffet quxrerc idem per idem , aut inventio divifons umus dimenfionis pro acquationc cubi ca, quod ego faciendum contendo.
Sit

pars inacionalis.

enim hujusmodi binomium Air V B, & fit A pars rationalis Ponatur hujus binomii radix cubica m-^Vn. Eric
J (m ir ^w;

-,

^w

+7 jw

Vn

-K

mn ir

ttVn

Quantitas irrationalis erit

mane-

jl

D
1

AP U
3*)
3,

r.

mancbic

^(m

-H

A.

Hinc cxtcrminari dcbcret altcrutra incognitarum fet mcthodo tradita Tom. I. Cap. VII. pag. 106. J A Eft ex hypothefi A-+-VB <WM-V) 5

Wj

Vj
=3
J

quod

fieri

Scd

facilius fie.

&
J

KB

(A-4-VB)

(A-VB)

53

AA

(w-V)
53 (wiw
B).

quare
J

53
,

(w-4-V)
53

(/

K)
B)

ErgoV(AA
fubftituendo,

-B) si

ww
?)
53 4i

aut
3

mm

V(AA

Ergo,

m(m

-4-

-jwvYAA

A.

xquationis Societatis Londincnfis, Poftea in Transaftionibus philofophicis Rcgi X. pag. 463. vol. 40. pro annis 1747 j 1748. 45-1. Artie. fequen-

VR^EI , qui hoc idem obin cujus fine Icgitur cpiftola Ccleberrimi fervat, cxtraftioncm nempe radicis cubica; ex binomio asquc difficilcm efTc ac folutioncm xquationis trium dimcnliomimj 6c pro imaginariis rent id eft docet quomodo nota iblutio unius deducic ad anguli trife&ioncm cubicar aptetur ad folutionem aliarum fimilium.
-,

Aut igitur refolrenda cfl hsc aequatio cubica per regulas hie cxplicatas, aut per diviforum invcntionem j qua quin utimur flatim in acquatione propofica? Diu poftquam hsec fcripfcrarn, incidi in Algebram

MO1

SAUNDERSONI,

N.

&

quomodo quodvis binomium formre V (rf-f-V^) fit per extrafttonem radicis ad fimpliciores terminos reducendum, etiam quando Vb eft imaginariaj atque hinc quomodo per multife&ionem anguli folvi poffint Sic autem breviter ejus asquariones omnium gencium, fed ccrtte formae.
tibus, oftendit

dodtrina tradi potelt, mutata demonflratione, mata in hoc libro explicata. in. Extrahenda fir radix ;; e binomio

ut adhiberi poflint theorc-

-+-

Vb. Fiat (x

+ Vy)

53 a

+ Vb;

critquc

x+.Vy

53

dcrerminandi funt per a &: b valorcs ipfarum x 6c y. Jam, cvehendo binomium x+.Vy ad potcftatem cujus exponens cfl:; termini primus, tertius, quintus, aliique denominati a numero impari, crant raiionalcs, (N\4O. pag. 18. hujus-,) nam in primo termino deeft Vy 9 in terrio, quinto, feptimo &Cj ea quantitas evefta eft ad lecundam , quar-

tam, fexram, &c. potertatcm. Termini fccundus^ quartus, fextus, aliique denominati
crunt irrationales Vy-i ejusque tcrriam
aequat

a numero pan, eadem pag. 18. hujus}} continent enim ipfam quinram &c. poteilatem.

41.

n^. Summa omnium termmorum

turn rationalium, turn irratiomlium,

ipfum binomium a^-Vb. Quare fumma terminarum rationulium fumma terminorum irrationulium a:quac par*quat partem rationalem a , tcm irrationalcm Vb. (N*. 35-. pag. 17. 18. hujus).

&

COMMENT4RIUS
1:14.

Igitur
,

fi

fumma terminorum
pariter

rationalium

furama irrationalium,
ftcrioris b
fiec

quadrata,

&

quadrata,

deducatur

c prioris valore

aa valor po-

XX

(N

y)
".

aa

>

b =3

(*-4-v>)*

(x

Vyf

2.16.

pag. 88. primi tomi hujus.)

I if. Sed ex ipfa fumma rationalium terminorum fubduccndo ipfam fumterminorum irrationalium & c prioris valore a fubducendo Vb , va lorem poitcrions , manct

mam

quod
n

facile conftat e

formula binomiali.
n

Dantur ergo
n

-,

x-Vy s v^-VJ)j

(.v

&
(*-+-

quaerendus fupereft utriufquc valor.

V*

Eft

f / =3 ^H(x -H

&

(A:

v"

tf- V^.
/i

Ergo

^- (x y^)"
B

v/)"

^5 2J ^5
z,

-+-

*
Hinc
b

ponendo

=3 (x ^- v^)
ttz,

&

S3

(A?

Vy)".

CJ

ac

?3

(x+

Vy)"

C^~ Vff

**

a 2^

Quare

Sed

Igitur

ii5. Statim ergo, propofito binornio reducendo, ccbettfj irrationalis autem Vb ; turn quia

pars rationalis dici

*)

--

=3

x>;

quae quantitas eft rationalis,

trahi.

videndum an

ipfius

aa-

I radix

pofllt
b)
,

cxca

Si ncquit,

binomium reduci non

dicatur

poteft. Si rcpcritur

V(aa

w>

eritquc

ac

.v.v

Supereft igitur detcrminanda quamius

117.

.v

quod

fie fict.

Tentandum

an fumrna
n

binomiorum
n

conficiat

invcnto

jus quadvato lubducendus

pro^.

nem

numcrus w jam invenius, refiduus ponendus Quo fafto difpicicndum an binomium fie inventum per clevatioad datam potcftatem rcllituat propoiitum.
gr.

numerum intcgrum quam proximcj fumcndus numcrus integer quam proximus, ^c hujus dimidiata pars ponenda pro x. Ex hu*

&

Ex.

rcducendum proponatur binomium

).

Eft

zzi; a

ViS>$6

^
ct

44
rcfolvi pofle.
;=?

Unde

fpes eft

binomium

Nunc

proximei

+ Vb

81,3045);

*-V

^p,

136 ferej V(tf

V^) =24, 76*33 V(* -v K^) -h V(a -

i3,ppp zz 14
fere.

Undc

75 xx

-M s

49-44

=: f r= ^j

&

Purircr,

reducendum Cc binomium

Si

?3

M* V;

I4,fpp

fere,-

V(a-*-Vb)

=;

3,15
2.

v(<i_

|/^)

^
^-s
8

fumma 3,17;
ITbw. //.

ve l Jj quare

ij i

AT*

s ^=5

44

Ff

&

X -f. Vy

S3

^-^

non igitur reduci poteft binomium propofitum,

fit

Tcrtio reducendum

binomium
S3 V( 2025-- 1682)

68i)i

eft^3;

* =3

4f>

-itfS2i /(**-*)
=3 7

V343

"

Sed
3 3

S3

4T,oi2ip

fere;

V(a+Vl>}
3

V86,oi2ip
3

4,4 4 J

Y(*--

m ~

~J

&

Tandem reducendum
=3 f
i

fit

binomium

^ =! 4 1

s=!

ip2

^J 41,0121*)

ferej hinc

^
5

82, 0121^

&:
>

Vb

S3

5C

0,01219.

Eft autcm

V8l,oi2ip major quani 2, quia

s

2 J zs

243.
5
/

Scd

32

>

minor quam 3, quia

Oj 2.

o,

oi2ip

eft

paulo major

quam

Ergo

V (j^_V Z )-4.l/ (^

Vb] =j 2 quam proxime,

5v

53

Jam
T

y(aa

3)

^(1681

1682) =5

W3

XAT

=3 2

s/

Ergo
5
5

V(4i

29/2)^1

1/2

s^(i

fVn-io.i

10.

2^1 -hf. 4

118. IJaec regula facile transfertur ad imaginarias,

ponendoj

pro aa

b, ob (a

-4-

Vin n

- b} (a

-V

=-

aa^b.

Sed quia quxri debet

n

numeris proximis

& radix imaginaria ncquit haberi confugiendum & ad multifeftionem angulorum; hoc pafto.
,

eft

ad tabulas finuum

up. Sitx
n

55 V(a -t

ubi

\fb

rcpraeicntarc poteft imaginariam, 8c

n

tt;

V(a

Vb)

critque

Ubi
*
1

ftatim primus terminus crit

tf -4-

V3 j
e

&

ultimus

2;"

rf

;2

1/

ac

u"

+-

z?
&C

^*.
fa-

20.

Cctcrorum omnium

6lum zu, ut conftat

,

coefficicntes comple^lentur

formula binomial!.

./_

H- n

nz,u(z,

"3

z.

H-

_i
i
.

ft-,

termini

Sic igitur

exprimi poterunt

_i
z,

_4
2\
)

u1

-4-

w -

i.

i.w

i.}
...

1.3.4
n

&

72

_!_

ubi pro
121. In altero Faftore

poni poteft

;.

ni
-4-

J & ^3

H
j
,

_!._! --1.3
...

_4
->

01.0
"-+--

.0

1.3.4
J
2,

>;

-W
I

^.

fi ponatur in gencrc mini coefficiens

r exponens ipfius

z>,

erit in

gencre ejusdem ter

- - 1.t

.0

3.4.

-3.0

- 4.0
5-

..

^
r

....

- (y

2.r

Ffi

Sed

MM E
4.

?A R

S
"

Sed cocfficicns termini rcfpondentis

in

(z-t-u")

eft

1.2. 3.4.
3

2.

f.#
f

....

(r

O
3

(r- -i)
2,

refTe pri

.r-

lii,

Dico nunc fccundum cocfficiemem

(*

1 & in numeratove f-4-i. in cujus denominatore fcraper deerit r Nam utriusquc denominator habct omncs Fa<Stores communes prseter r-i,. t abeft a fecundo. Quare fecundus nu qui eft in. prim denominatore, merator revocatus ad primi dcnominationem, fiet
i

1234
-**-

mo majorem numeroy-t- t)
(

....

y)

....

r-

(n

2.- -3.w--4,

-$.n

....

- -(r-

-2).- -(r-

-r)) (r

1).

i ,quo Jam numcratores in co differunt quod primus habct Fuctorem Faftorem (n (r i)) (r caret fecunJus i) quo ca qui viciflim habet Eft ret primus.

(_(r-i
i.H
n

(r-i)

^
$

r-4-i)

(r

i>

nr

-rr +T.r
eric

Quapropter exccflus fecundi fupra primum

3
.

-tti -

....

(r

x))

(nr-rr -+ir

n
i

--

5.
i

....

r--3r--i,r
Sed".

ir
r 2
3
,

-4-

---r
1

r^

-+-

ir

r.

Ergo &c,
121. hujas,
in

12.3.

In

fecundo termino

Faftoris
j

defcripti

N.

r zz

3-j

ejus termini coefficicns

z

&

coefficicns fecuadi termini

(-+.)""

eft

25 atque

horum

differentia eft

In

."

""V

coefficicns tertii termini in (z-*.u}

renua

z .n

tertio ejus

termino

eft r

4
-

cjus coefficient

eft

-:

21

-i horum

diffe-

fa

AD
In
5

AP U
,

iT

219
ccefficiens eft
in

z,*~

quarto ejus tcrmino

j

cil r

ri

&

coefficiens

2.3.4
3-4
T

quarti
"

termini
:

(z-*-u**

cfb

7^
4 n.

differentia
>

2
>w

-4
1
~r"

In

"$

clc cocfficicns

/r

f;

n~

~4
5

A-

2.3.4.7
"

cocfficiens

__,.

cjuinti

ini termini in

(z, -4-

efl

-2.7?

- - 3 ~~
.

4.^?

r
i difrcrentia

~^
j
|s<

j-

t.j.f
124.

Cum

autem

fit

(*-t-)

^
3

A;

"j

habcbitur ex

120.

&

fc-

quentibui

-2
5;

2.

"

u jus pars negativa, dividcndo

ncndo /,

&w
M JL

Faftorem compofitum per addcndo Fa&ori incomplcxo,

z>u

pro

i/v

p-

,W>\

_ 2

3 ?

_4

^H

--i. 3
-f-

4 y

n_ ?
JD

~5

-.t w

,. ^.

l.-i.-4
X<

-"t;

H-

~}.n-f 2
2.4

K
-C

*--..,

_2 2

"

vel

-4-

n-l.n-f Z 96\ U

Eft autcm

&
7
,

-*-4

H-

2.-2.-4 T
3---3
\

-n-i.n
4
5
-i

fn
l Z,
-^

-\

-l

ni.n ~A..n-6
J.f
n-A.n
-f.

t 5

-4-c)^^
-*-

t-r

^.

42

--4._r * __6 -J

f.-6" -JJ ,

7
5

&C)

_ ^L
n
-

-4-w-f. 1 L

-z,

-8

u*

Ff

At-

ip
Atquc hujus pars

COMMENTARIES
pofitiva eft (an~4
)"
"

=-

4
.

Fit ergo

#-c. L_ 4

&

n _5 if

H_4.#_6 H--2--i-r

7 i
6

_>

w u
\

_^_

_2 4._f._7.W-8
i-3-f
f
;:

3.11-3
7N
9

8
a,

_5._6

>2

Fa6bor compofitus dividatur per

datur Fadori Cmplici, fcribendo

z,u

6c divifor

hie ad

pro ^,, habcbitur

__
7 ;

-n.n

4-

r
l
(JB

6
-+-

5._2._6 a
?

49
j J

2.5

-4

-f-

2.w ^

2.

6.w

7 -

8
s.

. *

-f

z.j-.w-f

_2._7._8
4.6

^._2._5
4

_/5

4
in

Atquc hie Fator compofitus difcerpetur

n6

7i

-8.

p
S

i*

^H----

n6.n -- -j.n% -

s
tt

Z.

r--r

n-6 n7 --._
-

n
Z.U

t
)

&, ponendo
i

x""

11.

V
2,

pro

4
_f_

-?_1
4.

__f

2-

m *x

7.

**

2.2.3. r

_^_

4~

^.

.7.

Atquc

Tr

1.

M:

r.

4.

A.

n.n

r.

6 n

dividendo per Atque hoc factum negativum Factorem fimplicem & hunc multiplicand

\7~~
?/;
3

T ~( vclw

)i

per

quotienrem difccrx* ,

pendo

(z, in duas partcs quarum fus illius quotientis fupra hunc poteltatcm, rr-,infnnnpnHo . inrcnictur invCnietUl" -+-

una

fit

uf
6c
fie

&

altcra excef,

pcrgendo

ac

tandem

tranfponeodo

n.n

wx
,

4
"1.3"

<

-^

-H*
nullo negotio eruuntur cequationes peculiares

Hinc

s
*

2J,
fi

fi

m; 2j,

~ ^

2.;
7

-$MX

2J,
A?

fi

jj
fi

-v

4>

--- ywx -t-jw

;=;

20,

funt arquitioncs ipfe, quas invenit

fe<5cione,

if.

Comparando

j problematc gcomctricorum noflras cum Newtonianis, inveniemus

NE.WTONUS pro anguli multiXXIX pag. 236. Tomi primi.

w
ubi
indicat

rr

m
in

z3 r cc q

^ ^

~ 20
p

quas dividcndus eft arcus , cujus diamctrum plementum ad duos rectos iubtenfara habet ita ut i fit i pro bifecnohe, 2, pro trifedione &c. :=; iv^Wj
g>

numerus partium,

com-

&

2r
ta-

12(5.

Et h^ec quidem pro diametro

&

fubtenfisj fed

cum habeamus

bulas pro finubus 5c cofinubus, non pro fubtcnfis, arquationcs ad anguli mukiicctionem ita mutanda: funt, ut fiat q cofinus anguli dividend! 3 hoc y facile fiet in iia poncndo radium pro diametro, id eft r pro ar; Sc

pro

r.

Quo

2.x x

facto rr

poft ablatas fractiones habcbitur

3

qr-,

4\r

^x
in

zz qr

1
-,

8.v 4

r -8r ^ -t-r*

g/^

127.

Ut

analoga

fiat

mutatio

teftates, pro

cjus poteftatibus, poni dcbent jEquatio hinc oriunda dividi potcric per i, &C fict

&
n

scquatione gcnerali ad binomii furdi poz.v atque hujUs poteitates,

3
.

>.

--

<

-4-2,

-w.W

.X

&C.

^^
128.

i)t
118
fit

COMMENfJRIUS
Jam
r =3
<J(q(i

eft
,

q cofinus anguli multipli

eit

fit

p cjusdcm

finusj quicunque

ille

angulus

+ pp}

(v

fa+pv
in

- -i)

(V(q--p</-

-I})

:=!

Quapropter

luc hypothcfi

crit

Undc facile transferentur vel defignabit factum e Fuclroribus imaginanis. nd redufrionem binnmiorum imaginaiiorum regula. traJita 116. pag-

N.

224.

&

fcq.

hujus.

Nempe
n
ft

I2p. Propofito binomio iimginnrio v ftf-t- v* b} , quaere ^(aa-4-b]\ hanc die w j fubftituc in arquatione ordinis w valorem ejufque potcltmes m ejufque poteftatibus. Hinc invenies sequationem determinatam , pro quam comparando -cum rcipondente axjuatione ad n felionem anguli, dcterminabis hujus cofinum q. Cofinus ex tabulis dabit arcum, cujus facile fumes n.. mampartem, atquc hujus cofinus erit valor ipfius x. m xx. Hinc inve in hypothcfi binomii Eratautem, imaginarii jK nies partem imaginamm.
.

Ex.
81
-+-

gr.

Extrahenda

fit

radix cubica e binornio

j

2700. Eft a

s 81
~a

a*

^X6f6i

b zz 2700

aa^-b zz$i6i

s 21 \

Ergo
*

^3 2I34-V 3

$mx

s=r

4v

J
<5$v

81

r^

4^

$r*x Z2 qr*

Igitur
*
l

Rr

^[
zj

1<

Fac

ii.ad

^7.27
!

fie

(looooo) (iooooo) ad
a

27.17 -

(iocooo)

-3

.p.

27 ~

7.7.11

7
,

habebis quadratum cofinus tabuhris

>

qui ideo eric

fi

ooooo p
.

N/

pooooo 17320
.

./

A J^

ftff

qui numerus fere

eft

cofinus tabularis pro

arcu

52. 4^3

hujus tcrtia pars

eft

JD
eft

AP UT
,

F.

10. f;

fere.

Sumc
-

>

hujus cofinus 98201 habebis

rcvocandus ad radium /ir :n 4,5-825%

f.pSzoi zz 4,9ioor S3 I 00000

81

P
2
? ~

,.

proximc

ATJ

nine

m
i
/

^ n
3 j
>

81

zz

53 j r

>

ac V

y j

&
-3, unaj
-

radix quxfita

i-^.
v^

i-i/

3)

(7--*-^^
5),tcrtia.

?),altcra;

5)

(--J-

-V

Extrahenda
i

fit
1

radix quarta c binomio

eft

75

f?

^ -4-495
Ergo
:

<5

^=J

f75j ^4-+-^

Swx ^-w*

^ ^
<?

8x<

4o.v -4-i5

s S#

8r*

Igitur
r
1

r^f i

r^

v^^}

jHss

75

q~
j

-y

>

atquc

eft

5-

ad (looooo)

ut

ad

quidratum cofinus tabuhris

qui cofinus erit

.

si 18000.
.

Hie au-

cofinus pertinens ad arcum 75 44 Hujus quarta pars 1 26 , cujus cofinus 4869. Jam (looooo) ad (94869)* ut f eft arcus 18 ad 4, j-0006 35-80.5- cujus radix quadrata eft 2, 1213 circiterj eft ergo
eft
.

tem numerus

s=j

JCA:

w
eft

S3

f =3

i j

&

radix 2

-4-

."

Cetcrum, notum
jorem
contra. j 130. Obfervavit

&

cofinum ncgativum indicarc arcum quadrante ma-

N*. II. pag. 2. hujus , eandem aequationcm,qua: determinat quintam partem dati arcus, determinare etiam quintam partem quinquc arcuum a dato diverforum j 6c a multis oitenfum eft , fit C lota circumferentia^ quod fi arcus A fit in n partes dividcndus,

NEWTONUS
arcuum

&

qua; ft ion cm Iblvent cofinus

donee eorum numcrus fit ;;. Si hi cofinus finguli ponantur pro x, habebuntur omncs radices binomii propofici. Sic in primo cxcmplo, prxtcr cofinum arcus 10. 5-3 etiam cofinus arcuum
>

iop.f

2tfo-3z.4c ~

&

150.

f3

3<to

-f.

-- 51. 4f

rcvocati ad radium

Vii, quxftionem

folvent>

cruntquc
^3
-* 3

hi cofinus

22,

:=:

xi

&

* J unde y
tres radices

s=!

21

44
v

ccy ^411

p^iia

quare

binomii propofiti crunt

quarum fecunda

eft

-h
-

2)

(_
2.

_
-t-

*-V
2.

5)

.*

Tcrtia autcm

eft

~ -f.
i

*-^
2,

a)

^-vr z
,

3).

At

in

ultimo exemplo, prater

cofinum arcus 18. 26

folvunt quzftio*

nem

cofinus

arcuum

ac

Horum primus revocatus ad radium v f, eft 0,71 116, cui proximus eft nuI -* merus -+- i f =: 45 8c radix ergo jr =5 x.v - - w H-i-f-iv^ 1, cujus quarta poteftas reftituit binomium propofitum. arcus complcmentum ad duos rc&os eft fecundus, quarc x Hujus primi

S -

>

fumi debet negative

&: radix tercia crit

illius

-+-

iV

r.

tem

eft

complementum

^ i. quarta radix crit Quod etiam optime congruit cum iis, quae inveneramus hujus j quod quarta poteftas unitatis radices habeat
-41
>

^-

qui primo inventus fuerat

nempc

Tertius auac i8*.i<5 i

87. pag.Sl..

N.

1
>

-f-

- - 1 j

r.

Nam

prima radix polynomii propofiti eft

AD
i)j fccunda (i+v

C
i)

AP VT
(_V-i)}
i)
(

tertia
i.)

(n-V-0

(-+-/

i)j

quarta (z-hV
131.

Tandem ope hujus thcorematis folvuntur sequationcs omncs qua: forhabcnt defcriptam N*. 117. pag. i}r. hujus. ^Equatio gcneralis cjus numeri habct coefficientem fecundi termini, ii confidcrcntur termini qui adfunt, vel tertii , fi ratio habcatur cvanefcentis

mam

_ .w,
,

&

fi

radices funt realcs,

eft

^ (aa

b]

(N.

114. pag.

in.

hujus) tune

ergo

m"

eft

minor quam at.

:

Scd quando radices funt

imaginariz

quam

eft rs <J(aa-*-b) (N. i 8. pag. 217. hujus) j 5c /// major , aa. Scd duta ?cquatione datur coefficiens fccundi termini cxiftentis j datur
altiflimi termini, vel n; atque ideo dividatur coefficiens termini fccundi, quotiens crit
z"

etiam exponens

.;
wj

numcrum

per hunc hie quo-

tiens evehatur ad poteftatern n;

fi eft minor quam quadratum ultimi termini omnirio cogniti , squatio folvctur per methodum traditam 117, fi modo folvi 8c defcnbetur ejus radix per poteft, pag. iif. hujus,
w"

N.

Sed ha:c radix per

earn

fe &: direcle n

non
v

folvit

xquationem propofifamj nam

6c ejus poteftatibus

non

rcftituit,

nifi
.v

pro

V(<z-t-

^)-+-

V(a -- ^ b)

ftibindc rcftituantur

Sc ejus poteltatcs.

Conftat e fuperibribus.

Si vero fit m major quam quadratum uhimi termini, confuciendum ad izp. anguli multifcftioncm , &: folvetur a;quatio mcthodo expofua pag. 151 hujus. 1^1. Qiiomodocunque reperiatur valor incognita; in sequationibus cubi-

cis,

nempe

^
realis crit

at

harum fumma,

6c

.v

?2

z.

Alice

dux

radices crtint

_ 0;

3-n-i- ^
Zr

3)^.(

3,

(- i-i

-V
2

,3)

s-

Gg

Et

CQMMENTARIVS
Et tres radices reales erunt, rem oftendemc in peculiar! diflcrUtionc quam iJeo confcriptit. Si ncmpe binomii imaginarii radix cubica poflit inveniri fine folutione acquationis cubicse. Hinc autcm orictur
sequatio cjus format, quae dicitur irreduftibilis
,

K^STNERO
nempe,
;=j

106. pag. 22,1. hujus, duobus illis, quac tantum difFcrt ab a-quationc N qua: hanc rcddunr irredu&ibilem. 133. Hsec apcrte quidtm oitcndunt quomodo radix xquationis irreducllbilis lub forma imaginaria compkfti poflit tres radices rcales, fi modo bi nomii imaginarii tertia radix cxtiahi pofTitifed non oftendunt cur per CARK gulam radix h.ibcatur fub forma imaginariai idco non deftruunt ID N
;

... 222. difficultatem, dc qua (N" pp.. 107. pag. hujus). 134. Monftratum jam fuit pr-.p/. pag. 214. .216. hujus, ^quationcm irreduftibilem oriri pofTe e tribus radicibus realibus, quarum una faltem, eft commenfurabilis. Nunc dico in ipfa scquacione inventa 131.

nj

N\

hujus,
tio

quantitatem commenfurabilcm aut rationalem, fi ipfa asquaeriamfi forte minus necefTanum fit id oflcndcre poll ca qua: jam. obfcrvavimus.
efTe
eit rationalisj

Sit

enim,

fi

fieri

poteft,

at

"^

-,

erit a

lr

Vy

qux

quantitas deeft

bet

efle rationalis

ut acquatio rationalis cxfurgat.

Krgo n

numerui

integer

>

&

aut
r

2i 5c

<ty

=:

V?

aut r

ns-,

6c

V/

=J

In ultima hypothefi ftatim

erit
n

V/,
r

atque ideo * 9

eft rationalis.

In ah era

\ly

zl

Vy
efle

hinc

r^ y

^y

quac quantitas paritcr dcbet

rationalis, ne irrationalem habeat ultimi

termini partem asquatio propofita. Igitur

vel *, eft itcrum quantitas rationalis.

eft

numerus integer

&

AP-

APPENDIX ,QU A TIONUM

Conflruffio
Imearis.
arquationum proprictatcs, transmutationes, limites,5c omnif generis reducliones , docui. Demonftrationes non fcmper adjunxi quoniam fatis facilcs mihi vifaefunt, 6c nonnunquam abfque nimiis anibagibus tradi non poflcnt. Reltat jam unrum ut xquationum , poftquam ad formam commodifTimam rcdu6tze funt, radices in numeris cxtraherc doceam. Et hie praecipua difficultas eft in figuris duabus vcl tribus prioribus obtinendis. Id quod commodiiTimc per a:quationis conftruftionem aliquam feu geometricam five mechanicam conficitur. Qua dc caufa non pigebit hujusmodi conftructiones aliquas fubjungere. II. Veteres, ut ex difcimus, trifecliionem anguli , 6c inventionem duarum medic proportionalium, Tub initio per reftam lineam circulum , fruftra aggrciTi func. Poftca conddcrare coeperunt alias permultas lineas, ut conchoidem, ciflbidem, 5c conicas ietiones, 6c per harum Tandem re penitius examinau, conicis aliquas iblverunt problcmata. fcftionibus in Geometriam receptis, problemata dirtinxcrunt in tria gene
accentis

PAPPO

&

&

ra: Plana qux per lineas, a piano originem derivantes, retam nempe 6c circulum folvi poflintj Soliela quac per lineas ortum a folidi, id eft coni, confideradonc derivantes folvcbanturi 6c Ltneria ad quorum folutionem reET juxta hanc diftinftioncm , pro quirebantur linea: magis compofita:. blemata folida per alias lineas quam conicas feclioncs folvere a Geomotria alienum eft , praefertim fi nullx ali^e linex prarter rcftam , circulum, 6c conicas fccl:ioncs in Geometriam recipiantur. At recenriores longius progrcffi reccpcrunt lineas omnes in Geometriam qux per sequationes expro dimenfionibus sequationum dillinxerunt lineas illas in primi poiTunt, genera, legemquc tulerunt non licere problcma per lineam fupcrioris ge neris conftruere quod conftrui potcft per lineam infcrioris.

&

In lineis contcmplundis , 6c erucndis earum proprietatibus, diftinin genera juxta dimcnfiones arquationum per quas definiunAt aequatio non eft, fed defcriptio qua; curvam geometricam tur,lauJo. cfficit. Circulus linea geometrica eft , non quod per a;quationem exprimi
III.

tionem earum

poicftj fed quod defcriptio ejus poflulatur. ^Equationis fimplicitas non eft, fed defcriptionis facilitas, qux lineam ad conftructiones problematum prius admittendam eiTe indicat. cequatio ad paraboliim fimplicior eil

Nam

quam

nem

tamen circulus ob limpliciorem defcriptioarquatio ad circuium j Circulus t coni fe<5liones , fi a-quationum dimenprius admiititur.

&

Gg

fioncs

4VC70RIS APPENDIX DE
hones fpectentur , ejufdem funt ordinis & tamen circulus in con ft nidi one problcmatum non connumcratur cum his, fed ob limplicem dcicnptionem deprimitur ad ordincm inferiorcm linese recta: ita ut per circulum conftrucre quod per rectas conftrui poteft, non fit illicitumj per conicas vero fcctiones conftrucrc quod per circulum conftrui potert vitio vcrta-,
>

tur.

Aut

igitur

Icgem

dam
ita

effe ftatue,

&

fie

conftru&ione problcmatum cum lineis inferioIn conftructiombus qua: funt acque geomeHasc lex omni exceptionc tricac, prarferendas fcmper funt fimpliciores. major eft. Ad fimplicitatcm vero conftructionis expnfiloncs algcbraicx Has nil conferunt. Solcc defcriptiones linearum hie in cenfuni veniunt. folas confidcrabnnt Geometrx qui circulum conjungrbant cum re&a. Prout
aliis

vitiofam ,tollcj aut concede legem illam in lincis fuperiorum gcnerum non obfervandam efle,quin aliquaj ob fimpliciorcm dcfcriptionem praefcrantur

dimcnfionibus aequationtim in circulo obfervandiftinctioncm inter problemata plana Scfolidn, ut

cjufdem ordinis

&

in

rum ordinum connumerentur.

hx
que

funt faciles vel difficiles, conftruftio facilis vel oifficilis rcdditur.

a rei

Adco-

natura alicnum

i.^itur lineas

omnes

leges conftru&ionibus aliunde prsefcribere. Aut forte conicns fccl:iones,e prseter rcftam &: circulum ,&
eft

Geometria cum veteribus excludnmus, aut admittamus omnes fecundum deSi trochoides in Geometriam icciperetur, licefcriptionis fimplicitntem. ret ejus beneficio angulum in data ratione fecare. Numquid ergo reprehen-

deres fiquis hac linea ad dividendum angulum in ratione numcri nd numerum uteretur, contendercs hanc lineam per a^quationnn non definiri, Jineas vero quse per eequationes definiuntur,adhibenda efle ? Igiiur fi angulus

&

e, g. in

lOooi partes dividendus eflct tcnercmur curvam lineam sequatione plufquam centum dimenfionum definitam in medium arferre, quam nimen nemo mortalium dcfcribere, nedum intelligerc, valcret; & hnnc untepone,

re trochoidi

per motum rotse vel circuli facilqua; lin.ca notiflima eft , lime dcfcribitur. Quod quam abfurdum fit quis non videt ? Aut igitur trochoides in Geometriam non eft admittenda, aut in conftruclione proble-

&

matum

curvis

omnibus
curvis.

difficilioris defcriptionis

antcferenda.
an.^uli

eadem

eft

ratio de reliquis

per conchoidcm quas Archimedes in Lemmatis Pappus in collefttonibus poluere, prae aliorum hac de re inventis omnibus, laudamus; iiquidem lineas practer reel: am circulum e Geometria excludere debeamus, aut fecundum defcriptionis conchoides fimplicitatc defcriptionis nulli curfimplicitatcm admitterc, vac prxter circulum cedit. ^Equationes funt expreffioncs computi arithme
trifeftiones

Quo nomine

&

&

&

tic! , 6c in Geometria locum proprie non habcnt, nifi quatenus quanritates vere geomctricjE (id eft linear, fuperficies, folida , 6c proportiones) aliqux aliis sequales enunciantur. ejufmodi comMultiplicationes, Divifiones, contra puta in Geometriam recens mtrodu&a funtj idque inconfulto, primum inftitutum fcientivc hujus. Nam qui conftru&iones problemaium circulum a primis Geometris adinventas confiderabit, hcilc per rec~lam fcntiet Geometriam excngitntam effc ut expedite linearum c uclu efVugereProinde hce dua: fcicntia; confu ndi non dcbent. inus computandi tacdium. Vcteres tarn fedulo diftinguebant eas ab invicem , ut in Geometriam tcr-

&

&

&

roi-

CONSTRUCTIONE LINE4RI.
Et recentes utranoquc confunminos aritmeticos nunquam inrroduxcrint. dendo amiferunt fimplicitatem in qua Geometric elcgantia omnis confiftit. IV. Eft itaquc arithmetics quidem fimplicius quod per fimpliciorcs aequationes determinatur at geometries fimplicius eft quod per fimpliciorcm duftum linearum colligitur & in Gcometria prius pneftantius efTe debct quod eft ratione gcometrica fimplicius. Mihi igitur vitio vertendum non
:

&

erit Principe, Arcbimede , aliifque vetcribus , conchoidcm ad folidorum problematum conftructionem adhibeam. Attamen fiquis aliter fcnferit, fciat me hie dc conftruftione non geometrica fed jualicunque, follicitum efle, qua radices xquationum in numeris proximc affcfi
<ju.u\

cum Mathematicorum

Cujus

rei

gratia

pr^mitto hoc problema lemmaticum.

,

Inter datas dnas lineas /IB

tter e

AC
B

qntf produffa tr anfeat per

rcffam data longitudinis datum pun flum *P.

fimul terminus ejus

BC po
Fig>

V.

Si circa

polum P gyret

linca

BC,

per recta
cet haec

AC,

lineam AB in punfto B. Junge PB, Sc ejus pars BG eric recta quam ducere oportuit. Et eadem legc linea BC duci potcft ubi vice redac linea aliqua curva adhibetur. VI. Sicui conftructio hascce per conchoidem minus placeat> potcft alia per conicam fcftionem ejus vice fubftitui. A pun&o P ad j AEi age PD ; PEj conflituentes parallelogrammum EADP, Sc a punclis C ac ad rectam AB dcmitte perpendicula ut 6c a pun6lo E ad reclam CF; verfus A productam perpenr

ejus alter terminus

clefcribet

conchoidem vetcrum.

incedat fu-Tab. IX; x Se-

AC

rc<5tas

AD

DG

AC

diculum

EH, & diclis AD s a-, PD ^ b-, BC ^

Eric

AG

=: d\

AB

x\

& AC
&.
a

y.

ADadAG

ut

ACadAF,

adcoauc

AF

Erit 5c

AB ad AC

ut

PD ad CD, feu x ad^r ut b ad a

y.

Ergo
II.

by zz

ax

yx

quac nequatio eft ad hyperbolam.

Rurfus per 13.

id
eft ee

Elem.crit

BC 3

=3

ACgn-ABg

2-FAB,

^ yy + xx
6c rcftabit

Prioris sequationis partes du6tas in

aufcr de partibus hujus,

ft

yy

+ xx

tax

asquatio ad circulum

ubi x

&y

ad rcdos fimt angulos.

Quare

il

hafcc

dim
I-

lineas, hyperbolam circulum, ope rum interfectione habebis x feu

AUCTORIS APPENDIX DE & harum

&7,

AB

arquationum componas, earedlse

determinant.

Tab. IX. VII. Due redbs duas quafvis s lf continentcs angulum return

Componentur autcm

linear

AC,qu;e pofitioncm illas ad hunc modum.

c

BC
t

KL

&

afymptotis

VIII. In lem BC. Et

KM
in

LN,
in

MN

MKL.

sequulem

AD,

& KM

cequalcm

PD

Comple pnrallelogrammum

verfus

KL

parallelogrammum PKRT, 2c centro T, inSecet hie hyperbolam in pundo X. Ad tervallo TS, defcribe circulum. KP demitte perpendiculum XY, & erit aequalis AC & a;qualis AB. Qiias dux linear, AC & AB, vel una earum , cum punfto P determi nant pofitionem quxfitam refta; BC. Cui conftruftioni demonllrandas, 6c ejus cafibus fecundum cafus problematis dcterminandis non immoror. IX. Hac, inquam, canftruftione folvi poteft problema, ficui ita vifum fit. Sed hacc folutio magis compoiita cil quam ut ufibus ullis infervire Nuda fpeculatio eft, & fpeculntiones geometrical tantum habent poflit. cleganti^ quantum fimplicitatis , tantumquc laudis merentur quantum utiliEa de caufa conftruftionem per conchoidem prsefetatis fecum afferunt. ro ut multo fimpliciorcm , & non minus gcometricam, 6c quac refolutioni a nobis propofita; optime conducit. Pra;miflb igitur prseceaequationum dente Lemmate, conltruimus geometrice problemata cubica, & quadrato(ut pole que ad cubica rcduci fojfunt) ut fequitur. quadratica
sequalcm

RS

per punctual producta, cape produfta verfus

dcfcribe hyperbolam

KP

K,

eequalem cape

KR

1KX. AG; & KQsequaacqualem

KLNM,
AH;
6c

RQ. Comple

XY

KY

X.

Proponaittr aquatio cubica

X"*

-+-

qx

+r ~

o,

terminus fecundus deefl , iertius verofub figno fuo defignatur per -h q tus per + r.
c ujits

^ quar*
#

Tab. IX.
Fjg. 3.4.5.

Due

quamlibet

ad eafdem partes cum in C , centro K, radio f

KA ,quam KA

die n. In

KA utrinque produfta, cape KB ~

&

habeatur -f- g, aliter ad contraries, Bifeca KC, fac circulum CX, cui infcribe reclam
fi

BA

CX

sequalem
Utrinque.
tudinis

&

produc earn utrinque.

inter has lineas

Dein junge

AX,

5c

produc earn
&:

Deniquc

CX & AX

infcribe

EY

cum CA,

ejufdem longi-

quceque produdta tranfrat per punclum

K,

XY crit

crit radix aequationis

cadunt ad verfus C, & negative quse cadunt ad partes contrarias, fi habea partes r -*-r, Sc contra ii habeatur r.

Et ex

his radicibus affirmativac erunt quar

Demonftrtttio.

Ad

demonflrationem prxmittimus

Lemmata

fequentia.

LEM-

CONSTRVCtlONE LINEAR I.

441

LEMMA
XI. Eli YX ad jfKut CXad KE. ob fimilia triangula ACX; AKF &

I.

CX

ad

KF, &

YX

turbatc,

YX

ad

AK
ad

ad ut

YE

CX

(feu

ad

AC) KE. Q.

EYX EKF ut KF ad KE
;

Etcnim age

KF
,
j

eric

parallelam ad

AC

CX,

8c

AK

ut

adeoque ex *quo per-

E. D.
IT,

LEMMA
AKut CY ad XII. Eft TX ad AK ut YX-+-CX, id e(t CY
ad

AK. -H KE.

Nam AK + KE. Q.
III.

cnmponendo
E. D.

eft

YX

LEMMA
XIII. Eft

KE BKad YX
eft

ut

YX ad

Nam

per 13. II. Eleru.

CK?
hoc
eft,
fi

CYq

CY.CX
in

=:

CY.YX,
,

theorema rcfolvatur

CY

ad

YK

- CK

proportionem
ad

ut

YK-+-CK

YX.

Sed

eft

YK

CK s YK
=3

YE-4-CA
Et

CK

53

KE

BK.

YK-+-CK

YK
KE

YE-f.CA-4-CK
Adeoque
eft

ss

KE^-AK.

CY

ad

BK

ut

KE-4-AK

ad

YX.

Sed per Lemma fecundum erat

Ergo ex xquo
ad

eft

YX

ut

YX

YX

CY ad KE + AK ut YX ad AK. ad KE BK ut AK ad YX.

Seu

KE

- BK
.

ad

AK.

Q. E. D.
dempnftrabitur theorema ut fequitur.
ad
ut

XIV. His

In primo Lemmaie erat In tertio erat

Untie

-YX AK CX KE KE YX ^ AK BK YX YX YX KE.YX - BK. YX YXg YX AK,

ad

prsemiflls

KE
fi

feu

CX.

ad

ut

ad

AK.

prioris

mionis termini ducantur

ad ut

in

fict

ad

id eft
fora. If.

Hh

AK

4UCTORIS APPENDIX DE AK.CX BK.YXad YXq ut YX ad AK & ducbis extremis & mcdiis in fe AK.BK. YX s YX AKg.CX
/i

*"*

Denique pro

r Q. E. D. Quod vcro nd ad fignorum variationes attinet, problematum dcrerminandis non immoror.

XV.

YX; AK
*
5
.

BKj & CX;

reftitucis A:;

n;
iftis

5c

ww

orictur

4* =2

fccundum

cafus

XVI. PrepOH&ur jam

<equatio

cujus

t erf ins

terminus chifl
o.

f-r

Et ad

cjus conftruftioncs affumpto quolibec f

cape

in re6ta aliqua longitufi

dines duas

KA ~

6c

KB s

p. idque ad eafdem partes

r 6c

p ha

bcant eadcm figna, nlitcr ad contrarias. Bifeca BA in C, Sc centre K, ra dio KG, defcribe circulum cui infcribe acqualem w, produc earn Item junge AX, earn utrinque. produc utrinque. Denique inter has lineas inlcnbc ita ut ea,fi ejufdcm longitudinis cum , erit radix aequutionis. Radices autem, producauir, tranfeat per K, affivmativac fum ubi pun6tum cadit a partc punfti vcrfus C, nega tive ubi pun&um cadit ad alteras partes pun&i li modo habeatur -+r, r. 6c contra fi habeatur

CX & AX

& EY & KE Y

CX

&

CA

&

Ad
ri

XVII. Per Lemma

hujus Propoiltionis demonftrationem fchemata 6c lemmata de propofitione mtituo fumantur,. 6c demwjlraiio crit ut fcquitur.
i ,

pno*

erat

YX
&

ad

AK

ut

CX

ad

per Lemma, 3,

KE

KE,

YX KE =s AK CX, KB ad YX ut YX ad AK
feu
.

,..

aut (fumpto

KB
ad

ad contrarias partes) ut

KE-j-KB

YX
feu

YX

ad

AK,

adeoquc

(KE^KB)inKEad YX.KE,
KE.

AK.CX
c

ut

YX

ad

AK,fcuCXad

Qurire ductis extremis

mediis in fe, eft

KE cub. + KB KEq
.

AK

8c
l

ipfarum

KEj KB AK}
j

&.

CX,

reflitutis valoribus

x ~**$xx

fupra aflignatis,

zz r.

XVIII.

TAB

CONSTRUCTIONS LIN EARL

XV III.
Proponitnus

jam

*quationetn trium dimenftonum

4-v-f r
terwino

carentem
fi

&? cujus

tres radices

nan funt omnes ajfirmativ*

omnes negative.

Et primo
tudines duse
*~

terminus q negative eft,

i

in recta aliqua
,

KB

capianrur longi-Tab. IX;

KA ^
9

6c

KB

=3
/>

idque ad eafdem panes pun&i

Bifeca

K
,

fi

.pi

&

habent figna diverfaj

alitcr

ad contrarias.

AB

in

Sc

ad punftum illud zquale radici quadraticse ter erige pcrpendiculum Sc Et inter lineas rectas , mini q. ufrinque produdas in infinitum infcribatur reda produ6ba tranfeat per qua: sequalis fit re&ae

CX

AX

CX

EY,

erit radix xquationis , quae quic em affirmativa erit atque cadat inter pundta A &; E , negativa vero fi puncture E cadat Ci pun<flum vcrfus A. ad partes punfti XIX. Quod fi terminus q affirmations eft, in rela capiantur longi-

pundtum

K,

KE

AC,

&

tudines

iliac

dure

KA
p

^j V

_ f

KB

& KB
C

zz

^3,
j

idque ad eafdem
alicer ad contrarias.

partes

runcti
feca

K,
in
:

fi

V~
5c

& ~rcda

KA

habent fiena diverfa

Bi-

AB

C,

termino p

&

nd pundtum illud

inter lineas reftas

tum
feat

infcribatiir

per punftum
fi

K,

va

erit

punctum

&: CX, utrinque productas in infini quas aequalis fit reftas AC, producta tran erit radix aequationisj quse quidem atque negati affirmativa vero fi punSum cadat inter pundta A

AX

crige perpendiculum

CX

aequalc

EY,

XY

&

cadat ad partes pundi

&E,

vcrfus

punctum C.

)e;nonftratio cafus prioris.

XX.

Per Lewna primum

erat

KE

ad

CX

ut

AKad YX,
eft

8c ita

Ccomponendo)

KEn-AK, ideftKY-f-KC, adCX^-YX, id eft, CY. Sed in triartgulo rtftangulo KCY eft YCg sequale YK^-KCg, id zqualc (KY+KC)
(KY
ad

KCi
ut

CY

CY

Quare cum
6c erit

KE^

refolvendo terminos sequales in proportionalcs, KY-^KC ut ad KB. KG, feu KE-f-AK ad ad in hac proportionc fuent , duplicctur proportio , ad ad duftis extremis ut
,

5c

ad

KY

niediis in fc

KE

CX$

KE ^ AK
.

KE KE

cub.

KB KE^
X
3

tutis valoribus fupra affignatis

=5

CX^ KE -*- CXj AK.

.
.

- KB

CY CX

CY

EK

-,

&

&

Et

refti-

fxx

=5 qx -*-r.
2,

Hh

JUCfORIS APPENDIX DE
Devionftratio cafus ficundi:

XXI.
tremis ribus

KE zriCX^-t-CX YX duclifque omnibus in AK hubebitur AK KEf -AK.KB.KE =3 AK CX? -+- AK. CX YX. Ac rurfus fcripto KE.YX pro CX. AK, fict AK KEj AK.KB.KE - KE.YX CX KE YXg: & applicatis omnibus ad KE, orictur AK KE AK KB r2 YX CX CX-4- YXq: duclriique omnibus in YX emerget AK .KE.YX AK.KB YX =3 YXg.CX-t-YX cub. & pro KE.YX fiet CX fcriptis in primo termino CX AK AKq AK KB.YX ^ CX cub. AK feu, quod perinde eft, YX cub. -4-CX YX<7-4-YX .KB.YX- - CX AK c KB; fub=; o. Atquepro YX;
. :
.

KE-+-CX.KE. YX.

eft KE ad CX ut AK & mediis in fe, KE YX s CX AK. KE.YX pro CX AK, & fict KE cub.

Per

Lemma primum
fit
.

- KB
KE,

ad YX, ductifque ex Scribe ergo in fuperio.

KE?

=2

CX$.

EC applicuis omnibus ad
.

crir.,

KEg-KB

-4-

YX<7

-+-

AK<?

CX>

flitutis valoribus

fupra affignatis x\

p-,

cra-ergec

tandem

tones ducendo re&am lineam data longitudinis Solvuntur etiam <equat aliam rettam pofttione dates , ea lege ut reft a ilia duel a conveygat ad punftum datum. 3 * o , cujus terminus ftcundus Profonatur enlm xquatio cubica x qx -4- r
b<e

pxx XXII.
-4-

-*-

qx -h r zz o, sequatio conftruenda.

inter circulum

&

deeft

Tab. IX.
?

Due
cape

recliam

KA
q
,

ad arbitrium.

Earn die n.

In

KA
cum

utrinque
linea

produfta
fl

KB

habeatur
lo

zs

idque ad eafdcm partes puncti

ad diverfas.
Bifeca

K
C,

KA
A,

rnodo

g, aliter

BA

in

&

centro

interval,

AC,
per

defcribe circulum

CX.

Ad hunc

apta lineam reflatn

CX ^
AX, &

&
in

punfta K, C,

&X

nn

defcribe circulum

KCXG.

Junge

jun-

KG
&

ftam produc donee ea iterum fecet circulum ultimo defcriptum KCXG, punfto G. Denique inter hunc ultimo defcriptum circulum & reftam urrinque produc~hm infcribc reclam EY ejuldem longitudinis cum re&a AC, ita ut ea convergat nd punftum G. Et a&a recla EC etit una ex radicibus xquationis. Radices auttm affirmativa; funt quac cadunt in majori
legmento
fi

circuli

KGC, &

contra

habeatur-*-

r, affirmativac

negativse quse in minori in rninori fegraento

KEC

fi

habeatur

r
>

KFC, negative

in

majori is.GC repericntur. Ad hujus vero conilrudionis demonftrationem fequenta.

pracmktimus

Icmtruta

LEMMA
XXIII.

I.

CX *d

Pofjtis

qutinconftruRionefuperiore*

eft

CE

*d

KJ ut CE+CXad
Nam

CONSTRUCTIONS LINEARL
Nam,
lia

rcfta

triangula
circuli

quippe quar

codem
ad

AC

ut , quod Collate autem hacce cum fuperiore projuxta hypothefin, aequantur. ad ut ad perturbate quod fit portionalitate colligitur ex ad KY. Unde componendo fit ad ut Sc viciflim ad id eft ut ad K ut ad -4, viciflim -t,
,

EY

KCG fegmento EGCK atquc adeo scquales. KG ad KY id eft Cli, ad AC ut KG ad KY eo

,

ACX, AKG. Sunt etiam triangula YEC communem habent anguluoi ad Y &C angulum
,
,

KGdufta,

eft

AC

ad

AK

ut

CX

ad

KG,

idquc ob fimi-

YKG fimilia ad G & C in

Inde
fir

CE EY &

KY,

CE

CX

CX
ad

KA
ut

CE-^CX
XXIV.
le reftangulo

AY

KA CX KY KY CX ad KY hoc

<equo

CE

KA

CX

AY

CE

Y &

eft ut

CE
I
I.

ad

KA.

Q. E. D.

LEMMA
De;niJ/b adlineam GTpcrpendiculo

CE CX.
.

//, fiet reftangulum

zflET^ua-

ECH
KG

Nam,

demiflo etiam ad lineam rectos habcnm angulos ad L 5c

AY

circuli

CGK
KG M,

perpendiculo GL, triangula KGL, H, &: angulos ad K 6c E in eodcm

arquales, xquiangula funt
,

fcgmento

de hmilia. lineam
in

KAM, KGL ob angulum ad K communem, 6c & inde eft AK ad KM ut KG ad AK ad KM ita eft lAK ad iKM , feu KG, & ira (ob KL. & (ob xquales AC & EY) fimila triangula AKG, ACX) eft 2 AC ad CX ita eft *EY ad CX. Er^o eft lEY nd CX ut KG ad KL. Sed erat KG aJ KL ut EC ad EH, ergo eft iEY ad CX ut EC ad EH, ergo eft iEY ad CX ut EC ad EH, atque adeo rectangulurn tHEY (ductis mmirum exCX. Q. E. D. trc-mis c mediis in fc) sequale eft rcctangulo EC AG sequales cffe. Nimirum rectanXXV. AfTumpfimus hie linens gula CAK, XAG (per Coral. Prop. Prop. $6. lib. 111. Elan.) itqualia funr, atque adeo ut CA eft ad XA ita AG eft ad AK. Sed CA, XA arqualts
angulos ad

ad ut Eft ergo dcmiflb perpendiculo

KG

CKEG,ndeoque

&

KL

EC ad EH. Porro a pun&o A ad AM, ob squales AK, AG bifccabitur

proin-

M&L
eft

t triangula rectos, ficnt fimilia

Scd ut

AK>

funt per hypothefin ; ergo &.

AGj AK.
III.
Hne<e

LEMMA
XXVI.
Conjlruftis omnibus utfupra,
IT.
ires

JBT-,

CE\ KA\

funt cwti*

tme proportion ales. Nam, (per Prop. iz. lib. .EH. Et ablato utrinque

CY^ EYg-4-CEg-4-2EX EYg fit CY^- - EY^ = CEr; -*. iEY .EH. zEY EH (per Lem. 2.) jequale eft re&ansjulo CE.CX, & addito utrinque CE? fit CE7^- 2 EY EH =: CEg^-CE. CX. Ergo CY^-EY^ EY) sequale eit acquale eft CErjH-CE.CX, id eft (CY-.-EY) (CY
eft

Ekm.^

=-

Sed

CEg^-CE.CX.
tt

Et

EYj CA; CB:

CY H- CA =3 AY & E Y = CY CY CB ^ BY. Sciibantur itaque AY pro CY-^-EY, & BY pro CY CX ad AY BY ad CE. Sed EY, & fict CE Hh 5
^quales

CE^-CX

refolutis aequalibus rectangulis in latcra proportionalia

ad

CY-t-EY

ut

CY

EY

ad

CE. Sunt autem

zz

tres

line*
,

&

inde

CY-+-*-

EY

4UCTORIS APPENDIX DE
(per

Lem.
ad

i.) eft

CE

ad

KA

BY

CE,

hoc

ell

lintx

ut CE-+trcsBY,

CX

*d AY, ergo eft CE ad KA ut CE, KA, lunt continue proportiofie

nalcs.

Q^ Tandem ope horum Lemmatum

E. D.

conftru&io fuperioris problematis

ad

ih~

monftratur.

S KY CE &
.

XXVIf.

Per Lemma
,

i.

eft

CE

KA-m CX

ad

gulis ad
lia

CE

K
fit

applicatis his asqualibus

cxtremorum

KY &

adeoque

KA.CX

mediorum redan-

fy s KY. / CE
,

His latcribus aequalibus addeBK.

& zequa-

&BY. Unde per Lemma ttrtium eft BK KA Sc inde, du6bis extremis 6c mciiiis in, fe provenit ir C*\ in CE fit, 6c omnibus pr^terea CEq aequale BK KA -CE ^-KA^ CX. CE sequalc BK KA His & CX CE erat radix squationis diclra x KA erat n KB c, pro CE; KA; KBj & CX fubftitutis oritur x :=: ^x-4-r, feu ^ -fv-r ubi q & r negativa pvodcunt fumptis KA &C KB ad quatio conftvuenda
erunt

BK n--

ad

CE

ut

CE

ad

\
.

"

du<5lis

<.

cafdem panes puncli

exiftente.

Hie

Ducatur
jpfius

KB
vel
3

radice nffirmativa in majori fegmento conftructionis demonftrandae. ad partes contraries, id eft,mutetur fignum ejus, feu fignutn
,

&

CGK

units cafus eft

^,

quod perinde
r
rrj

eft,
:

fignum termini g, Sc habebitur conftrudlio

eft

asquationis x -+-gx

qui cjifus

alter.

In his cafibus

CX,

c radix affirmativa

CE

cadunt ad eafdcm partes

li-

nex AK.

XXIX.

Cadant
Y

CX &

radix negativa ad
eft)

eafdem mutato figno

ipfius
tertius

CX,
#
J

Tcu

vel

(quod perinde

figno ipfius r, &C habebitur ctfus

_4-

gx ~H r

o, ubi radices omncs funt negativsc.

rurfus figno ipfius

XXX.
in cafum

Et mutato
j

KB,

feu

*-

,vel folius g, incidetur

o. Qiiorum omnium cafuum conftructio-fyv-+-r nes percurrere licebit, figillatim demonftrare ad modum cafus primi. Nos uno cafu demonftrato ceteros leviter attingere fatis e(Te putavimus. Hi verbis iifdem mutato folum linearum fitu demonilramur.

quartum x

&

XXXI.

Conftruenda
.

jam

fit tfquatio cubica

-f-px.v*-+-r
,

o,

cnjus ter

tius terminus dee ft

In figura fupcriorc aflurapta longitudine quavis n

infinita

capias in

refta quavis

AY KA; & KB;

}

quarum

KA

valeat

& KB

valeat p.

Ha*

, cape ad eafdem partes pun&i dem, fccus ad contrarias. Bifeca

modo figna terminorum p Sc r fint ear BA in C, & centro A, intervallo AC,

fi

dc-

CONSTRUCTIONS LINEJRT.
^cfcribe circulum

247
longitudini affiat

CX.

In eo aptcs rectam
&C
C>.

CX,
G,
,

equalem
ita

fumptae

n.

AK, &
circulum

Junge
rectam

per puncta

AX, K

produc junctam nd

ut

AG

&

KC
:

X; G;

equalis

delcribe circulum.

Denique

inter

mrinque productam

infcribc rectam

EY

hunc

AC, longitudiniscum G, fi modo ipfa producatur equatioSunt autcrn radices amrmativru que cadunt ad partes puncti nis. verfin habeatur fus punctum A fi modo habeatur -+ r r, affirmative funt Lr fi affirmative radices jacent ex una quo; cadunt ad partes contrarias. parte puncti A,, negative funt qus jacent ex ahern. Dcmonftratur autem hec conftructio op-e lemmatum trium noviffimorum

recta

&

ea lege , ut hxc infcripta tranfeat per punctum acta recta erit una ex radicibus

ejufdem

KY
;

in

hunc
per

modum
tertium
eft

XXXI I.

ad KY. Ergo BY eft CE ut CX ad KY. Scd BY idem eft quod KY KB. Ereo KY CE ut CX ad KY. Sed ut eft KY KB eft ad KB ad CE ita eft KY KB in KY nd CE in KY, idque per Prop, \.llb. VI. Elem. & ob CE ad KA ut CX ad KY eft CE in KY equale KA in proportionales CX. Ergo (KY KB ad CE, KB; KY eft ad KA in CX (ut KY hoc eft) ut CX ad KY. Et ductis extremis & mediis in fe inviccm fit KB) KYq asquale KA in CX?: id eft KY cub.- -KB.KY?/W. (KY Erat autem in conftructione KY radix equationis scquale KA CX quad.

&

Per Lemma Lemma frimum ut

BY; CE; KA
ad

KA

ita eft

CX

continue proportionales;

ad

dicta

#i
,

KB
-,

equalis p;

KA
pro

xqurJis

& CX
8c

jequalis

Scribantur igic
fiet

tur

tf

XXXI

->&;;}

pxx
1 1

r, feu

^J

KY; KB; KA;

p.v.v

CX

rcfpectivc,

-- r ^

o.
in hafce

Refolvi poteft conftruclio demonftranda

quatuor

tionum cafus,

-- pxx

^ o, x pxx + r o, ~ o, 5c xi+pxx-i-r ^ o.
j

s=j

Cafum primum jam demonftratum dcdi 3 cetcri tres iifdem- verbis, mutate; tantum linearum fitu, deraonftrantur. Nimirum, uti fumcndo KA & KB ad eafdem partes puncti K, Sc radicem afHrmarivam KY ad contrarias partes, KB KYq zz KA . CX^, 8c inde x o; r pxx jam prodiit KY cub. fie fumendo KB ad contrarias partes punc~H K, prodibit fimili argumcntaiio* KA CXj, 6c indc KY ^.-^KB KYg nis progrcdu,
.

o.

Et in hifce duobus cafibus fi mutetur fitus radicis affirmative cam ad alteram partem puncti K, per (imilem argumenjiationi
nietur ad alteros duos cafus

KY
Jerii
.

fumcndc* m devefeu

KY

cub.

H-

KB KY^
.

^;

KA

CX,

4UCTORIS APPENDIX DE
+. r =: o
,

& KY

cub.

KB

KYg

XXX
nullo

pxx-*-r =; o. Qui omnes calus erant demonilrandi. IV. Pronatur jam <equatio cubic*
x*-*-pxx-+-q\:

KA CXg
.

+r

:n o, ad hunc

(nifi

forte tertio) termino carens.

Ea conftruerur
n.

modum.
aequale

Tab. IX.

Cape ad arbitrium longitudinem

quamvis

Ejus dimidio zequalem due rcctam

GC, &
fi

ad

punftum

erigc perpcndiculum

GD

Deinde

termini

Tab. X. defcribe circulum defcribe circulum Pig. i.

r habent contraria figna, contro C, intervallo PBE. Sin eidem funt eorum figna, centre D, intervallo

p&

CD,

GC,

occultum fecantem rec~hm

GA

in

Hidein
ft

centre C,

intervallo

GH,

defcribe circulnm

PBE.

Turn

fac

GA
C

zz

camque due

in linea

GC

ad partes puncli

no

verfus

fi

moJo

quar.tius

y (fignis terminorum p- q; rj in sequatione conftruenda pron np ad alteras partes punli be obfervatis) affirmativa obvencrit fecus age G, & ad punftum A ered"bo perpendiculo AY, inter hoc & circulum PBE fupenus defcriptum infcribe lineam EY sequalem termino p, ta lege ut hzec
:

GA
&

erit linea

punclum G. Quo fafto produfta ilia EY ad G, una ex radicibus jequationis conftruendas. Qua: quidem radi affirmative funt ubi punctum E cadit inter punfta ces c Y, negativse ubi E cadit extra, fi modo habeatui -4-pj 8c contra fi p. Demonrtrationi hujus conftruftionis pracmittimus lemmata fequentia.
infcripta convergat ad

EG

&

LEMMA
XXXV.
=3

I,

ECq

+ zCGF.
=3

Demi/o ad AG
la.

perpendiculo
II.
fiet

EF^
eft

tf atla rcffa

EC

cfl

EGq + GCq

Nam,

per Prop.

Jib.

Addatur utrinque GCg Sed zGCg-f-zGCF eft

&

EJem.^
in

EGg
=s
id

ECg-*-GCg-f-2GCF.

zGC
Q..

EGg-+-GCg

GC

-*-

CF

ECg H- 2GCg _f- 2GCF. ell zCGF. Ergo EGa

ECg-f-iCGF.

E. D.

LEMMA
TY
.

II.

t.

XXXVI. In conftruttionis cafu primo ubi circulus PBE tranfit per punftum D, ft GDq ^ zCGF. Nam per Lemma primum, ell EG^-t-GCg ECg-4-*CGF, ~ ECq - GCg-+-iCGF. Sed ECg& ablato utrinque GCq^ fit EGq idem eft quod CDg- -GCg, hoc eft idem quod GDg. Ergo LG? s: GDq ^-iCGF, & fubdufto utrobiquc GDq fit EGg GDg ^ zLGF,
,
EG<1

-.

Q. E. D.

LEM-

CONSTRVCT10NE LINEARL
LE

MMA
>

1 1.

XX XVII. h
/;,
eft

EGq
Lc

+ GDq & s
ergo

lionis cafu fecundo

ubi

circuit*!

PJ3K

non tr**/!t p:r Tah.

I
>=

aCGF.
EGrj
-4-

Namque

in

primo erat
fk-t

utrinqnc ECq 6c EC =z CP =s

&

GH:

EGg -4- GCg

GOj

GCg ~
=s

ECg EC?
IV.

ECg-j- iCGF. iCdl Scd GC

.

Aufcr
:=

DH

atquc adco

EGg-t-GDj

iCGF.

DHg-

Q. E. D.

LEMMA
XXXVIII/
Namque, ob
j

/?

rCGF

in

GT
//^.

=j

fimilia triangula
I.

GEF, GYA,
VI.
/fw.) ut

eft

GF
. .

ad r^

GE

ut

AG
.

ad

hoc

eft

(per Prop.

iCG AG

Dticantur extrcma 6c media

in fe, 8c fiet

iCG.

G Y GF

ad zCG GY. zCG.AG.GE.

fie dfmovflra-

Q.

E.

D.
Tandem
ope

XXXIX.

hornm Lemmatiim confruttlo Problematis

tur.

In cafu primo eft iper

Lem.

nibus In

GY

Lem.

EG cub. EG a;b.+ EY E^
.

4.)

(hoc eft EG? GY GD0.GY Pro GY fcnbe EG -f- EY & fict =3 iCG AGE. -f-EY .EGgGD^ EG- - GDrj EY s 2CGA.EG,
fit
.
.
.

2.)

EG(j

- GDg zCGF GY & iCGF, =

=2
,
.

duftis

om
feu

Tab. IX.

EG ~ GD
.

LY =
.

omnibus

i.)EGq+GDg r=iCGF,8c duftis Tab. 8 GD? GY s zCGF GY (hoc eft Pro GY fcnbe EG-+-EY, & fict Z,rw 4.) = iCG. AGE. EG r -f- EY EGg H- GDg EG H- GDg EY ^ zCGA EG feu EG H GD EY ^ EG +EY EGg
In cafu fecundo eft (per Lem. in fit HEG^

XL.

X.

GY
.

GY

per"

*//,.

"

0<

Jam

vero

em EG radix
iCG

xquationis conftruflze difta x; item

rs

GD s

r
;

EY
vel r

zl p\

& GA
.

- ^
w
7^?

id eft in cafu

primo ubi

terminorum p

&

r diverfa funt fignai at in cafu fecundo ubi akerutrius p

ft

mutatur fignum
j

fiet,

>2.-f-

z^

GA.
v
i

Scribantur ieitur pro

6c

EG;

np
.v;
/>i

GD
cafu

EY; iCGj
fiet

5c

GA^

quantitates

n->

^-3

/>wv0

id

eft

x*

+ fxx H- qx

cafu
.

//.

li

AVCTORIS APPENDIX DE /EQUATIQNUM

Px
*

-4-

S3 o

id eft

-f-

px#

-t-

fv

-t-

S3

Eft igitur in utroque cafu vcra longitude radicis x. Q. E. D. XLI. Subdiftinguitur autem cafus urerquc in cafus plures particularcs Nimirum prior in hofce

EG

x*
.V 3

- + - pxx
pXX,
pofterior

r S3 o,

x*+pxx -- qx
qx-t-r S3 o,

-r S3 o,

qX

-4-

r S3 o, 6c

*
in

r S3

Qj
r

pxx +

o^

hofce
?#-*-;
fx.

=3 o, x*-*-pxx

pxx + qx -- r

S3 o,
5c

x*-*-xx-*-r S3 o

xj

_px* x.^

^?o,
o

-- r ^
o..

r S3

Quorum omnium

demonftrationes verbis iifdem ac

duorum jnm demonftra*

torum, mutaro tantum linearum fitu, compinguntur. Hce funt problematum conftruftioncs prarcipuse per infcriptionem re&re longitudine datar inter circulum & relam lineam poficione datam , ea legc uc infcripta ad datum punftum convergat. Iiifcribitur autem talis refta duccndo concboidcm veterum , cujus polus lit pun6tum illud ad quod refta infchbenda dcbct convergerc, regult/cu afymptotos refta altera pofitione da conchoita, & intervallum longitudo refta: infcribend^e. Secabic enim
hs2<:

des circulum pratfatum in punfto E, per quod refta infcribenda duci debet. Suffecerit vcro in rebus prafticis reftam illam inter circulum c alteram pofitione datam rectam ratione quacunque mechanica interponere. XLI1. In hifce autem conftru&ionibus notandum eft quod qtiantitas , ubique indeterminata 6c ad arbitnum afTumenda relinquitur, id adeo ut fingulis problematis conflru&iones commodius aptctitur. Hajus rei excmpla. dabimus. in inventione duarum medie proportionalium , anguli trife6tione b dux medie propoit tonalts x &^. III. Iiweniend< fint inter A Quob , adeob continue evit ad ad xx ut x ad nianv. funt a \ ,

XL

.y

Tab. X.

j aab zn o. Kic defunt acquationis termini p que x S3 aab , feu x aab. & l oco termini r habetur Jgitur in conftructionurn formula
1

ma,

ubi refta

EY

--

&

&

proportionales

&: q ,

ad datum

pundum
2c

prialia*

convcrgcns infcritur inter

duns pofitione

datas reftas

EX

YC,

c refta

CX

ponitur zqualis

CONSTRUCTIONS LINEJRf,
*

id eft,

nrquaiis

affumo n arqualem

rt,

fie

fie fit

CX

aqualis

b.

Unde tails Duco quamvis KA xqualem a., camque bifcco in C , centroque K, intcrvallo KG, defciibo circulum CX, ad quern apto rccl.im CX xqualcm ,
emcrgit conftructio.

vcrgentem ad punctum K. Sic erunt KA, XY, KE , CX, continue proc KE dux medie proportionates inters 6c b. Conportionales, id ell

&

inter rccfcas

AX, CX

infinite

productas pono

EY

xqualcm

CA

8c

con-

XY

ilrnctio nota eft.

In altcra autem

ctum

G
:=2
fit

CX

ad datum punconftructionum formula ubi recta p*J Sc reftam AK, eftque convergens ponitur inter circulum _ dab T id eft (in hoc problemate) a, , pono ut prius

EY

GECX

b) ccteraquc peraguntur ut fequitur. Duco reclram quamvis i^qualcm j, eamque bifeco in Cj Sc centre A, -p a b. X intcrvallo AK,defcrido circulum ad quom apto rcctam xqualem Fig. 3. conftituendo triangulum a:quicrurum AKG. Deinde per puncla C; z^, inter hujus perimetrum reclam produK.; G; tirculum dcfcribo ftam infcribo recl:am EY xqualem KC, convergentem ad pun&: fie
r=l

CX

KA

KG

KG

&

AK

&

&

KG; AK; EC} KY EC & KY dux medie proportionates erunt inter datas a 8c b. XLIV. Secandus jam fit angulus in parfes tres bitque anguhis fe- Tab. X. canclus 4CB Fig. 4. partcs ejus invcniend* ACt); DCE-, LCB. Centro C, intcrvallo CA, dcfcribatur circulus ADEB fecans reftas CA B Junganrin AD; EB; ut & AB CD; CEj CBj in Aj D; in F H & ipfi CE parallcla agatur DG ocfecans reft as CD; CE Ob fimilia triangula CAD; ADF; DFG continue currcns AB in G. dicatur AC :=; a 6c DFj FG. Ergo proportionates funt CAj xv AT Eft nutem AB - BH^-HG 6c FG a -. AD a x to DF s
ctum G. Quo
id eft

fafto continue proportionates erunt

>

<equales.

E>

DE>

<Sc

>

AD>

fi

-,

aa

GF
^

^
z=!

^AD
?.v

GF
"

^
feu,

3*
AJ

~.

Die

v3
, s

Ai

AB

=j

A-,

&

fict

3Jj\--t-^7^3 ^4 o,

Hie

dceft nsquntionis terminus fccundus)),

&

loco q 5c r habentur

&c tf^6.

Ergo
j

in

conftructionum formula prima ubi erat p

^:

jKA ^wj

KB s
^aa
.

& CX CA & fie

^.
z=J

nn aab
;

id

eft

in

problemate jam conftruendo,

KB s
,

<x

ut
;=4

nx

quantitates evadant

quam

(imphciflima:
talis

pono

a,

fit

KB

30}

& CX

b.

Undc

cmergit

problematis

conftruftio.

li z

Ago

Tab. X.

I ig-

4-

4UCTORIS APPENDIX DE ALQVJTIONUM & ad contraries partes KB ^ 3*. Bifcco RA Ago quamvis KA = in C, centroque K intcrvallo KG, defcribo circulum cui inicribo rccVam C5C ~ EC acla refta AX inter ipiam infinite productam rccVam CX porio reclam EY scqualcm AC, convergemcm ad puncluni K. Sic XY x. Quinctiam ob arquales circulos ADEBj CXA & aequales
rf,
,
,
.

fcv

\i

fit

fubtenfas

AB; CXj

BCHj atque ndco anguli Dati igitur cujusvis anguli angulus pars tertia inter chordas infinite productas j invcnietur, ponendo diametro ACj rectam convergentem ad circuli ccntium K. arqualem ad fubrenfam demittas perpendiculum KH, Hinc fi a circuli centro adeo ut li detur quilibet antertia pars anguli erit angulus invcnni podk cjus pars tertia eulus dcmittendo a quolihct Tateris utriufvis ad latus alterum punfto perpendiculum
erunt anguli

CKX

ACBj CKXj

nee non arquales fubtcnfarum partes

ut cv anguli

BHi XYj

requales

XKY
EY

tertia pars erit

XKY.

XKY, CX AX

CKX

&

HKY

CX HKX,

HKX,

Fjo

cujus pars YE interjaccns latcri AX producto, 6c cjus perpendiculo XH, dupla lateris XK,v erit angulus KEA tertia pars anguli dati AXK. Turn rurfus erecto perpendiculo EZ & aclra KF cujus pars ZF inter EF 6c fiet ~EZ dupla ipfius KE angulus KFA tertia pars anguli KEA, c
fit
,

KE

duccndo parallelam XE, dcin reel am YE duplam ipfius KX, & XE. convergentem ad punftum K ponendo inter reclas Vel fie. Detur angulus quilibet AXK. Ad latus alterutrum erigatur punfto quovis K agatur rccla perpendiculum XH, &: a lateris altcrius
6c latcri

KX

HKY,

KH

&

KH

XH,

XH

XK

AX

fit

pergitur per contirmam anguli trifecl ionem in infinitum. hsec trikftio apud Pappum lib. 4. Prop 31.
fie
,

E;:Hat autem

Tab. IX.

XLV.

&>uofl

aliam reffam

&

fi

angidum

per alteram
eft
^

erunt

KB ^ ~
3 X*
1

circulum ponenda f q
,

conftruttionum formulani, nbi reel a inter /r:/\ ;;;.///; dividfre malueiis : Hie etiam

Sc

CX
&:

id eft. in
/*/^

problematc de quo nunc *

agiO

rnus,

KB

s
:

CX

=:

-,

adeoque

ponendo

:=5

fiet

Tab X
Fig. 7.

KB ^ P unc^ KB ^; 3^.
:=}

3<?,

CX b. Et inde talis emerget conflntflio. quovis K ducantur ad cafdem partes rtclx, duac KA ^
:=:

a-,

Sc

Bileca

AB

in

culum. In eo pone rectam CX :=: b. Junge AX, Sc iunclam produc, donee ea iterum lecet circulum jam deicriptum in G. Turn inter hunc circu lum & reclam KG infinite produftam , pone reclam EY sequalem rec~lsc AC, 6c convergentem ad punftum G, c acla recta EC erit longitude quanta AT,
qua
tertia pars anguli dati fubtenditur. Talis conrtructio confequitur formulam fupcrius allatam ,qua; tamen ficevadet concinnior. Ob requales circulos A DEB} c cequales fubtenfas five , ACB, adeoAB, equa(es funt anguli dnto quovis angulo fubtenla ell tertian partis anguli Quare que ut ejus inveniatur pars tertia CAE, pone inter circulum c infimte productum rectam a;qualem circuli lemidiame anguli latus Sic docuit Archimedes angulum tro AG, Sc convergentem ad punctum G.

C, centroque A,

intei vallo

AC

defcribe cir-

S-

4-

CX & CE

CAX

&KXG,

KAG} &

KAG.

KAG,

KA

EY

KGC,

...:_

CONSTRUCTIONS LINEJRI.
tnfariam fecarc.

Easdem conftruftioncs

fncilius explicari pnfTent

radium cftj Ud in his voiui oilendcrc quomodo ex generalibus problematum conftru&ionibus fupa.us expo (ids, conlhuftiones fimpliciilimas particulaiium probleraatum derivare liceat.

quam

hie

XLVI.
Ut Al\

mas.
vis

em
cape

Printer conftrucrJoncs hie expofitas adjungcre liccret quampluri- Tab. X. b inveniendte cffent wcdie frojprtu Age quam- Fig. 8 Bifeca in I, :=: a. ik huic perpcnJicularern in ~_t>; AK, fubtenfse BL xqualem pone AH> ut ot in linea prodndbi
ft inter

a&

dn<e

AB

AK

&

AB

fubtenfae

BH

, cujufvis longitudinis, 6c huic tuqualcm ccmrifque 6c inter cos pone E, intervallis DBj ECi defcribe circulos duos BF, rcilacn a;qualem rectx AI, c convergentcm ad punftum A , &c enc

AD

aequalem

AC.

Turn

in

linea

AK

ad nlteras partes puncti

DE

D &

FG

CG,

AF

prima duarum medic proportionalium quas invenire oportuit. Docuci uot Vetercs inventioncm duarum medic proponionalium per ciffoickM; fed linex hujus dcfcriptioncm commodam manu.ilcm nemo, quod Sit diameter & F centrum circuli ad quem ciffbis per- Tab. X fcio, nppofuit. tiner. Ad punftutn F erigatur normalis FD, eaque producatur in infioi-Fig. 9. turn. Et producatur F G rid P, ut FP jequalis fit circuli diametro. Moveatur norma rccl:ringula.PED ea U G;C ut crus ejus EP perpctuo tranfeat feu FP a;quaper punftum P, 6c crus alterum F,D circuli diametro le j tcrmino fuo D tangat temper lineain FD, & cruris hujus medium pun-

AG

AG

ftum

delideratam ut fupra expofui. Quare fi p?.^.-^ b invemendae fint dux medix propor-tionales, cape [ oni I z3 b. Junge ; , crige pcrpendiculum Icge prxfata raovcauir norma , ufque dum punclium ejus C incidat in rt&am AN. & ad BG, ut e(t Turn demifTo ad AP perpendiculo CB, cape t ad , erunt JN1N ad BC,.6c. ob continue proportionales AB, BH, BG, etiam continue proportionales a, /, -v, b VI I. Simili norm A afplications conft mi pojfitnt etiam alia, problemata faVcrbi gratia proponatur xquatio cubica
defcribet
cifloidem

GCK

inter duas quafvis

AM

&

^r;

MN

AN &

PED

BH

BC

XL

x>

^r fxx
fit,

-t-

qx

~
,

ubi

q Temper affirmativum

r negativtim

p figni utriuf/is.

Fac

AG
A
fi

zz

eamque
-+-./>,

bifeca in

F,

&

cape

FR & GL ^

p, idque verfus

aliter verfus P. Erige infuper normakm FD, inque huic eci.im eri^e normalcm QC. In normx autcm ciu4 cape iptis aqualcs rcfpcctive, 5v npp!icc;ur tangat recliam FD, deinccps norraa ad fchema, fie ut pun<5lum ejus

cape

re

ED

babeatur FQ^ zn v

ED & EC

fj,

AG
fi

<Sc

AR

LB

pundlum

C Kchm

QjC,

turn

compleatur parallelograuimuai -BQj

eni;

ocquationis radix quicfita x.

XLVIII. Hactenus conclruclionem Tolidorum problematnm per operaticnes,q.uarum praxis manualis maximc Cmplex eft fie expedita ,cxpnnere vifum Sic Vetercs poltquam confeftioncm horum problem; -turn per compoiitionem locorum iolidorum allccuti fuerant, fcnticnus e^ufmodi con^ufuit.

4UCTORIS APPENDIX DE
ftioncs

ob difficilcm conicarum fcctionum defcriptionem inutilcs efle, quaercbant conftructiones faciliorcs cxtenfionem fiper conchoidem cilTbidnn lorum &c figurarum adaptiones quafcunque n echanicas praclata mechanic! utilitate inutili fpeculationi geometries, ut ex Pzppo dilcimus, Sic inagnus ille drcbiwecks trife&ionem anguli per coni lectioncs a fuperforibu* geometris cxpoiitam vieglexii: , c in Lemnutis fuis angulum modo a nobis tupe,
.

rius expoiito rrifariara fecare docuir. Si Veteres problemata per figuras ea teinpeftate in Geometriam non receptas conftruere maluerint , quanto ma-gis prsefcrendjc nunc liint illcc figurx , in Geometriam sequc ac ipfac coni icttioncs n plcrifque receptx.

XLIX. Verum tamen novo huic Gcometrarum gcneri baud afTentior, Eorum regula admitqui figuias hafce omnes in Geometriam recipiunt. tcndi Tineas omnes ad conltru6lionem problem.uum eo ordine, quo a^quatiolinex illx dcfiniuntur, numero dimenfionum afcendunc, arbines, quibus Imo faifaelt, propin Geometria fundamcntum non habe:. trariaeft, terea quod circulus hac lege cum coni (Vcftionibas conjungendus efTet, quern tamen Geometra: omnes cum linca rccla conjungunt. Vacillanre autcm hac regula tollicur fundamentum admittcndi certo ordine lineas omnes anaIn Geometriam planam , raeo quidem judicio, lilyticns in Geometriam. nex nullse, prccter relam 6c circulum , admitti dcbcnt , nifi forte linea-

&

genda

quidem auGeometria plana numero linearum. Nnm, figurac omnes funt admittuntur in Geometriam planam , id cil quas Geometra: poplanzc qux itulent in piano defcribere. Et problema omne planum eft, quod perfigurns planas conftrui Sic igitur admifTis in Geometria-m plannm conipoteft. cis feclionibus , aliilque magis com-pofitis iiguris, problemata omnia folida
eft

um cum
I

diftinciio aliqua prius excogitetur , qua recta , : a reliquis omnibus fegregetur.

linea circularis

conjungatur

Quinimo ne

turn

&: plus

quam

folida, qua; per

has figuras conftrui poflunt,

cvadent plana.

Sunt autem problemata omnia plana ejufdem ordinis. Linea recta analytice (Implicior eft quam circulus j hoc non obftantc , problemata ejufdem
funt ordinis

qux

per rectas folas,

&

qua- per circulos conftruuntur.

Solis

eundem crdinem cum recta. Et multo magis cllipfis, qux minus differt acirculo quam circulus are6ta,poftulando comfimiliter dcfcriptionem ejus in piano, reduceretur ad eundem ordinem cum circulo.
poftulatis reducitur circulus ad

Siquis fpeculando ellipfin , incideret in problema aliquod folidum, 6c ipfum beneficio ejufdem ellipfeos 6c circuli conftrueret; hoc problema jam pro piano habendum eflet, eo quod ellipfis jam ante in piano delcripta habtri lupponitur, cpnftructio omnis, quac fupereft, abfolvitur per circuli folius defcriptioncm. Eadem de caufa problemata quxvis plana per datam reconftruere licitum eft. Vcrbi gratia fi data: ellipfeos Tab. Xl.cllipfin fr g- i. centrum O, ducerem parallelas duas AE ; ellipfi occurrenquireretur in E ; tesinA; Bj Cj Dj aliafque duas EFj ellipfi occurrentes F i H. Has biiecarem in I; K} ; pro3 junctas IK 5 duccrcm ufque ad concurlum ruum in O. Legitima eft hxc conftrudio

&

ADFG

GH

CD

M; &

LM

plani problematis per ellipfin. tur per aequationem duarum dirncnfionum.

Nil

refcrt

quod ellipfis analyiice definiaNil quod ellipfis geometrice

CONSTRUCTIONS LIN EARL

Hypothcfis Tola, quod ellipfis jam degcneretur fedtione figurx folidse. fcripta habetur in piano, problcmata omnia folida per ipfnm conftru<5ta reducit ad ordincm plnnorum, cfficitque uc plana omnia per ipfnm le^i timc

Et cadcm eft ratio poftulati. Quod vi poftuiatorum fieri c^nltruantur. datum afiutnere conccfTum eft. Poflulctur poteft, uc jam fact urn igiad ordincm planorum problematum retur ellipfin in piano defcribere,

&

&

ducentur ea omnia qua; per ellipfin confirm poiTunt, planaquc omnia per
ellipfin licebit conftruere.

aut linens

L. Neccfle eft igitur nut problemata plana 6c folida inter fe confundi , omnes rejici e Geometria plana, prartcr rectam & circulum, &
Rejiciantur

Yerum
rednm

fiqua forfan alia detur aliquando in Itatu conftruendi alicujus problematis. genera problematum confundi nemo ccrtc pcrmiferit.
igitur c

conies, aliscque figurse omnes, prxtcrflatu problematum dari. , Aliensc funt igitur n Geometria defcriptiones iliac omncs conicarum fe6tionum in pfano, quibus hodierni Geometry fantopere Nee tamen ideo indulgent. coni fcdtiones c Geometria rejiciendns erunt. Hie in piano non defcribuntur geometrice, generantur vero in folidi gcometrici fuperficie plana. Conus conltituitur geometrice, c piano geometrico fecatur. Tale coni fegmcntum figura geometrica eft, eundcmque habet locum in Geometria fo
Sc

Geometria plana
circulum

feftiones

5c quas contigerit in

lida, ac

fegmentum

circuli in

plana

&

folidi geometrici. Alia aurem nulratione geometrice, quam folidi fcclrione gcncratur, ideo non nifi iit Gcometriam folidam antiquitus admifHi fu-it. Talis autem conicarum feclionum generatio. difficilis eit, 6v in rebus practicis, quibus Geometria potifliinum infervire. debet, prorfus inutrlis. Idea Veteres fe ad yarias figurarum
la

fcftionem ,vocant, figura geomttrica eft. in Geometria, quatenus ca fuperficies eft

hac ratione bnfis ejus, quam- coni Looum igitur habcc coni fcclio,

&

mechanicas reccperunt , nos ad eorum exemplar prxcedentes concinnavimus. Sunto conftruftiones ilia: mc-conftruftioncs per coi fe<5tiones in piano (ut jam moris eft) Sunto conftructiones per datas coni fectioncs dcfcriptas .mechanics funt. conftru&iones per alias quafcunquG.figuras datas gcom, geometries lie
in piano deferiptiones

&

conftruclriones

chanicas:

fie

&

&

& ejufdem ordinis cum conftrudtionibus- planorum problema Nulla ratione pnefcrcndae funt in Geometria fecUones conicx fi T uris alik, nifi quatenus ilia; a fccKone coni, praxi ad folutionem problerr,: turn prorfus inutili, dcrivantur. Vrrum tamen nc conlbuctioncs per conivifum fuit aliqua de his. cas fetiones omnino prartcrcam fubjungere, in quibus etiam praxi manuali non incommode confuhtiir. fe&ionum fimplicidima eft ellipfis. Hxc notior eft , LI. Conicarum
trica; hint,

tum.

circulo magis
rur.

bolam pra;ferunt plerique ob fimr

Verum
quam
fir.

tra

Parapraxi manuali facilius dcfcribitur in piano; iicitatcm i.quatronis per quam eac:;primihac ratione parabola ipfo etiam circulo prasferenda elTcc , con Falfa eft igitur argumentario a fimpiicir.-ar.eaffinis.,

&

&

^Lquationum fpcculationi nimium indulgent hodierni Gcometrai.

fimplicitas eft

?jqaatronum.

Haru:

confiderationis analytics. Nos in compofitione verfamur, &. Manuducit analyfis ad cor..compofitioni leges dandas- non func ex analyfi.

pc

2
j-<5

AUCTORIS APPENDIX DE
:

&UATIONUM
&

pofitionem compofitionon prius vere confieltur qu-.im liberatur abcmni Infit compofitioni vcl minimum analykos, analyfi. compolltionem \va m xtura ram nondum alTccums es. Compofitio in fe perfecta eft fpej l endet culationum analyticarum abhorret. figurarum fimplicitas a (implifed

&

citate

genefeos
fi\e

mrtrica
nc.s

Sc idearum , CY aquatic non mechanics) qua figura generator

eft

&

fed dtfcriptio (five georedditur conctpru facilis.

A
.

Ellipfi igitur CJ

primum locum tribuentes, docebirnus J jam quomodo arauathoJ 1

LI I.

per iplam conftruere lice*. Proposal ur <eqv.atio qit*i-is cubicA

x
nli

pxx -i-

g.v .4-

terminorum <pquationis coefficient*! cum fignh fuis -f- c - ... p; q\ vel etiam tttcwtt dtejffe alteruter terminorum p Sic q fignificant , pttcft. enim jsquationum omnium cubicarum conftructioncs una ilia operaticne
r d&tas

& &

&

qua: fequitur, e^hibcbimus. A puncto B in recta quavis data cape duas quafcunque rcctas XI. ad eai dem partes ; ut 6c inter ipfas mediam proportionakm BD. i.
dicta
,

BC

Et

cape etiam

in

cadem

recta

BA

idque

verfiis

punctum

BE BC C
fi

habeatur

culum AI,
jr

g, inque eo cape
in ratione

aliter

ad partes contrarias.

Ad punctum A erige perpendiAFsequalemp) FG equalem AFj FI icqualcm

ut eft

nn

FH

ad

FI

BC

ad

BE.

FH

vero

&

FI

capiendze
ali-

fi termini funt ad partes puncti F verfus p &: r habent eadcm figna, ter ad partes verfus A. Compleantur parallelogramma intervallo dcfcribatur circulu?. Turn in linea , ccntroque

K &

KG

IACK & HAEL,

fit

BD
cjus

&: puncto STuper linea EL incedente, donee terdefcnbcndo cllipfin , occurrat citculo, quemadmodum videre eft in pofitione y^. Nam dimidium pcrpendiculi ^-X ab occurfus illius puncto y in rectam AE dcmifii crit radix aequationis. Potcft autem rgulre GRS vcl y^ terminus G vcl y, circulo in tot punctis occurrere funt pofllbiles radices. Et e radicibus hx funt affimiativre qua; cadunt quot ad eas partes rectas AE ad quas recta FI ducitur a puncto F 8c illse nega tive quas cadunt ad contrarias partes linex AE, fi modo habeatur -+- r

capiatur ad utramvis partem puncti longitude qux fccans ad BE. in S, moveatur linea Agatur

GR

EL

&

HR,

ad

HL HL ut
puncto

GRS

fuper linea

HL,

tium ejus punctum

&

contra

fi

habeatur

r.

DemonfratHf autem ha:c conftructio fubfidio Lcmmatum fequentium.

LEMMA
LIII.
Pefitis
qu<?

I.

in fuperiore conftruclione
eft

eft

iCdX

4Xq

yXq

Namque
Sed
eft

ex narura circuli
a^quale

Kyq
Si

CXq,

K>g

Glgn-ACg,

CXg

xquale quadrato ex quale quadrato ex

AX

yX A I.
AC,
hoc

CONSTRUCTIONE LINEAR I.
hoc eft.jequale

Gig

-+-

yXy

iCAX
.

zCAX
2AI

AX# - AXg
.

iCAX
,

j/X-4-AIg.

AXg,

&

>Xg

sequatur

ACg , atquc adeo horum differentia -AI, id eft ipfi quadrato ex yX Auferatur utrinqueGIg, 8c manebunt zequalia
+-

2AJ

.
>X

-*-+-

Alg

Gig.

Prop. 4. /#. II.

/.)
eft

aequale eft

AGg

iAGI

-4-

Vcrum AJg (per Gig, atque adeo Alq

in

Gig xquale

AGg-4-iAGI, hoc

eft acquale

feu acquale

zAG

.FI,

&

proinde

aCAX

2AG

AG n- GI
2
eft

AXfl, acquale

jXg

iAL

jX-^-iAG.FI.

(i E. D.

LEMMA
LIV.
2tyf/j/ftf

II.
r/f

fupiriore conjl) uttionc

lE/lX

Fl

FI.

Notum
fcribit

five iGR, 6c alter in LH quorum qui in LE seqiutur five iGS. Et horum ratio ad invicem ea eft quae lineas aequatur ad liner. m HL, five lineas BD ad lineam BE. Unde latus transverfum eft ad htus reclum principale ut BE ad BC, five ut FI ad FH. Quare cum

cnim quod punftum y motu regular y^ fupcrius aflignato deellipfin, cujus centrum eft L, & axes duo cum rectis LE &
eft
,
!>

LH

coincidunt

iy<r

HR

yT

ordinatim

applicetur ad

HL,

erit

ex natura

FI
sequale

autcm

- AH. - AXg GSg - AEg

AEfl-t-^EAX
eft trianguli
>:

r;

Tyq.

Eft autcm

LT
F

squale

AE

- AX,
ipfis

ellipfcos

GSq

- LTg
sequale

& Ty

Scrfbantnr horum quadnita pro

=j
in

r hi

LTg 6c Tj-g, 6c fiet iAH .Xy-i-AHj. Xyq

Eft

acquale quadrate ex

GH-f-LS,
latera lent
v.t

propterea quod

hypottnula
a;qualia. Sc

rc&anguli cujus

Eft

(ob fimilia triangula

HR,

rationcs,

componendo GH-v-Lb ad -GH quadr.uum ex G-H-t-LS, eft .id

RGHj RSL) LS HL ad HR, &: duplicando GHg ut HL/? ad HKg, hoc eft
ki-cft
v.t

AE& GH-+-LS ad GH ut LR ad
feu

GS

(per conftiuaionemj ut

BEg

ad
-f.

BDg,

BE

ad
-rz

BC,
GHq.

FI
Eft

ad

FH,

adeoquc quAtinuum

ex

GH

LS

FI
irquale
eft

itaque

GSq
FI

in

FI

AEg

xqualc
2
.

=,

GHg,

atquc adeo

GH^H-iEAX

AXg t
,

ftabit

- AH xEAX - AXq S
X^^

XJ/H- AHg.

Auferatur urrinque

^~ GHg

FI

Sc rc-

Eftautem
c

AH

:=:

AG-t-

lubdufto utrinquc
fern.

iAH Xy ^- AHg GHj. GH, adeoque AHg =- AGq -f- zAGH ^ GHfl s= AGg-hiAGH, hoc GHf reftat AHg
>

X;g

1L

Kk

eft

if*
eft

JUCTORIS APPENDIX DE

a *AG in ~AG
FI
in

-*-

GH,

feu

aAG FH,
.
.

atque adeo
id eft,

eft

zEAX
X>g

- AX - FH
\

5 ss

r rl

Xyg

- zAH.Xy + zAG
Q. E. D.

FH,

ss

FJ TTQ

AH.Xy.4-iAG.FI.

LEMMA
LV.

Nam
frimo
.

lifdem pofitis
fi

eft

AX ad Xy
in
.

- AQ
6c
,

III.
ut

Xy adiBC.
in

Ducatur zFI Xy? adeoque iFl iFI

Xy.

iFI
.

- AH Xy FH & iFH CE. AX AH.Xy-*-iAI.FH,Xy. AH - iFHAAH - zFH A = = .AH - iFHA & aAHI zFH CE AX AF AH _ iFH s HI FH zCE AX X AF
,

dc a;qualibus

Lemmate fecundo fubducantur xqualia

Lcmmats
-4-

refhbuiu xqualia
pars

iCE AX
in

Xyg

zAI

utraque
.

fiet

arquale

HI

Eft autem

Al

zFI
,

r^

iAHI;

iFHI

AH-f-HI, -iFHI. Sed zHI AF. Ergo

=:
.

AI

zHI

adcoquc
uc

r=

zHI
,

Xy.

Et indc

ad

ad

>9

HI lAF

Xy.

Sed
lib.

ut

iCE.AXadiBC. AXj &

V. Elcm.) erunt

I eft ad per conftruftioncm , proinde zBC.

Prop. 9.

portionalia funt latcra,

AX

a;qualia.

ad

Xy

FH ut CE ad BC atquc adco AX & XH - zAF.Xy (per

,

^Equalium vero rcftmgulorucn prout Xy zAF, id eft ad Xy

- AG

ad zBC. Q. E. D.

LEMMA
LVI.

IV.

Nam
.
.

Xy,

iAB ut Xy ad iBC. lifdem pofitis i cfl iFI *.i de xqualibus in Lemmate tertio y nimirum iBC. Xyq fubducantur aequalia in Lemmate primo & rcftabunt ^qualia

AX

AX ^

>

AX-fiFI

htera, zFI
tertium} ut

lAG FI hoc eft AX in AXg s iFI Xy in Xy AG. ^Equalium vcro reftangulortMD proportionalia funr ad AX- -zAB ut AX ad Xy AG, hoc eft (per Lemma

ad

AX ,

lAF zAB zAB

Xy

zBC.

Q. E. D.
,

LVI I.
Jlratur.

Prxftratis bis Lnnmatibus

conftruftio

probkwath

lAB hoc eft (per qnartum eft Xy ad iBC ut iFI ad zFI ad zBC (AX Prop. i. lib. VI. E/em) ut zBC zABi, feu ad - zBC zBC zAB. Sed per Lemma tertium eft zAF ad Xy ad zBC, feu iBC =3 Xy^ ut Xy zAF Xy , adeoque Xy eft ad ?BC ut zBC aFI ad Xy? zAF zBC zAB. Et, duftis ex mediis in fe , fit Xy cub --- zAF Xyq tremis 4BC AB Xy =3 8BCg FJ. Addantur utrinque zAF Xyq -*- 4BC AB Xy , fiet Xy cub. . S3 lAF . Xyg-f-4BC . Xy -4-SBCg FI. Erat autem in conftruftione dcPer

Lemma

AX
.

AX &

AX

.
.

-_ AX
.

fie ta;:dcw

demon-

Xy_-

AB

&

CONSTRUCTIONS LINEAR I.
dcmondranda
,
2>

if 9
} z=ip- BCr=>

Xy
FI

radix asquationij difta

x\ necnonAF

AB

=5

&

s ~ *
x
j

>

adcoquc
p.v* -+

BC AB
.

*.

Et

BC?

FI S3

r.

Quibus

fubftitutis ficc

5=3

yx

-t- r.

Q. E. D.

COROLLARIUM.
LVIII. Hinc fi AF & AB ponantur nulla, per Lc,m,Li tertium & quarUndo conltat invcn* c X-/ ad iBC. tum, fict 2.FI ad AX ut AX ad tio duarum medic proportionalium inter datas quaflibct FI &c BC.
X>

SCHOLIUM.
LIX. Haftenus sequationis cubicse con(lru<fbioncm per cllipfin folummodo expofui fed reguhi fua natura gencralior eft , fefe ad omnes coni ftdtiones indiffercntcr exrcndens. ii loco elliplcos velis hypcrbolam adhiad contrarias panes punc~H B, dein punfta beri, cape lineas BC, determincmur ut ante, excepto tantuni quod F-, Gj Ij
:

Nam

BE

A>

F contra I, non in linea quod ad utramquc partem punfti vice reft* c-api dcbcc, hinc inde duel rcftx a punfto L ad punfta duo 6c defcribe j pro afymptotis hyperbolae. Cum iftis inquc afymtotis circulum centro K, intervallo hyperbolam per punctum G, ut dimidia perpendiculorum nb eorum inrerftftionibtis ad rcclam demiffoium trunt radices arquationis piopofitae. Qux omnia , fignis-*-2c demonitrantur ut prius. probe mutatis,
dcbet fumi ad partes ipfius
linca

FH

H; KjLj
AI

&Rj

&

fed in

GRS

HR
;

duse

alicc

&

HL,

LR LR

&

&

KGj
*

AE

LX. Quod fi parabolam vtlis adhiberi, afcibit pun6tum E in infinitum, cum punfto F coincidet; atque adeo nullibi capicndum crit, 6c punftum cum latere rcfto principal! BC per punfla eritque parabola circa axem &c A dcfcribenda, fito vertice ad partes punfti F ad quas punctum B fitum eft rcfpeftu puncti C. Si funt con itrufti ones per parabolam, fi fimplicitatem analyticam

HL

LXL
,

omnium, ex per hyperbolam proximum locum obultimum locum tcnent qua: per cllipfin abfolvuntur. Quod (I praxeos manu.ilis in dcfcribendis figuris fpc&etur fimplicitas, mutandus eft
fpeftes

tinent,

&

fimplicifTIma:

ordo.

LXII.
fcos

In

liifcc
rccl:i

autem conftruftionibns obfervandum venit quod proporprincipalis ad latus trunlVerfum dctcrminatur fpecies ellip-

tionc lateris

tiiex

&: hyperbola;, 5c proportio ilia eadcm ell qux linearum BC BE, atque atque adeo afTumi poteft. Parabolic vero fpecies eft unica, quam arBE infinite longam affcquitur. Sic igitur penes artificem ponendo clt cequationem quamcunque cubicam per conicam feclionem imperatte fpeciei conftruere. A figuris autem fpecie datis ad figuras magnitudine da tas devenietur augendo vcl diminuendo in ratione data lineas omncs quibas figure fpecie dabantur , atque ita xquationes omnes cubicas per da-

&

Kk

2.

tatn

4UCTORIS APPENDIX DE JEQUATIONUM

tarn

quamvis conicam

fectionem conftruere licebic.

Id

quod

fie

plenim

explico.

LXllI.

PyoponAti!,- {equal iouem

-V
1

qnamcunquc

tpe

dat<

Tab. XI.
r S- 3- 4

3CE, cape duas quafcunque ad eafdem partes ii data coni fe&io fit ellipfis, ad longitudines BCj ad BE ut data: fectionis kSit autcm contraries fi ea fit hyperbola. nominata w. Cape tus retum principale ad latus tvanfverium , 6c
punfto quovis

cujitfcnnqn: Je&ionis conies conjlrmre. B in rc&a quavis infinica

BE C

BC

BC

BA

:=:

idque verfus

fi

habeatur

g, aliter ad

panes contraries.

Ad pun,

ftum

erige perpcndiculum
AF>

AI, inquc eo cape

.

AF

xqualem
verfus

& FG
termi-

aequalem
ni

item FI xqualcm

nm

Capiatur vero

FI

ad FI p Sc r habent eadem figna, aliter verfus A. Dein fac ut fit ut ad BE, &: hanc cape a punfto F verfus I fi icctio fit ellipfis, Porro corppleamur paralleloaut ad partes contraries fi ea fit hyperbola. hac omnes jam defcripta: lines transferangramma IACK. &; HA.EL, tur ad datam fe&ionem conicam, aut quod perinde eft, his fuperponatur curva, ita ut axis ejus, five transverfa diameter principalis, convcniat cum His ita conftitutis agatur rc6ta KL, reba 6c centrum cum pun&o L. fecans conicam fecHonem in g. In ut Sc refta cape L quac fit ut Lg ad LG, centroque k 6t intervallo kg defcribc circulum. A ad punftis ubi hie fecuerit curvam impofitam demitte perpendicula ad lineamr ad LH,cujufmodi fit ^T. Deniquc verfus y, cape TYquse fit ad

G FH
fi

BC

FH

&

LH

GL

LK

LK
5c

T^utLG
z

Lf,

hxc

TY

produ<5ta

fccct reftam

AB

in

X,

eritque recta

XY una

ex radicibus

Sunt autem radices affirmative qux jacent ad par jequationis. ad quas rcfta FI jacet a puncto F, tes rehe negntivce qusc jaccnt ad contrarias partes fi modo habeatur -t-r, c contra fi- -r obvcnerit.

AB

&

LXIV. Hoc modo

perbolas datas.
recto ipfiusintervallo

Dein punctis A, F, G, I & K inventis ut ante, centro defcnbendus eft circulus , c parabola ita appiicanda ad fchema jam dcfcriptum (aut fchema ad parabolam) ut ipfa tranfeat per puncta A & G, & axis ejus ipfi AC parallelus per punfbum F, cadente verticc ad partes puncli illius F ad quas punctum B cadit a punfto C. His ita con-

Quod

conftruuntur aequationes cubicce per ellipfes fi detur parabola, capienda eft BC aequalis

&

hy

latcri

KG

flirutis,

fi

perpendicula ab ejus occurfibus

cum

circulo demittantur ad

li-

neam BC,.eorum dimidia erunt radices asquationis conftruendse. LXV. Et notes quod ubi fecundus asquationis terminus deefr , 2c latus rcclum parabola ponitur numerus binarius, hxc conftruftio evadet eadeni cum ilia quam Cartefius attulit in Geomctria fua, prseterquam quod linea-

mema hk

funt illorum duplicia.

CONSTRUCTIONS LINEJRI.
conftrnctionum vegula gencralis. Vcrum ubi problemata partit;ul iria proponuntur , confulendum eft conftructionum formulis fimpliciflimis. Libera enim mnnct quantitas , cujus a(Tumptione conftrudio plerum-

Haec

eft

que

LXV1

Ejus rei exemplum firoplicior vcddi poteft. Dctur ellipfis, &: inter uacas lineas *
Sit

unum
c
"

fubjungo. b inveniendx
.

fint

duse

media: proportionales.

earum prima

AT,

6c a. x.

b crunt continue

proportionalcs,.adeoquc ah
ftvuere oportet.

~,
FI
efc

feu

.v

^
,

aab aequatio

eft

quam con^^3, adco-

Hie

dcfunt termini p, 6c ^
c,
1

8c terminus r eft

quc

BA & AF

b
.

nulla; funt, 6c

fimpticior affumatur bebit.

n r5 a^

6c fiet

nn Fl ri

Ut
^.

terminus noviflimus evadac

Deinde conftru&io

ita fe

ha-

A
dem

pun6to quovis
partcs

pundi

cape

ad latus tranfverfum.

Al

ut eft

AC

in refta quavis infinita cape ad ut eft elJipfeos latus I Turn in perpendiculo cape

AE
A

AC
AI

AC

AE

zz a,

&

ad eaf- Tah.Xl:

rectum principle =5 h, ad

& AH

ad

AE.

Compleantur

parallelogramma

IACK, HAEL.

Secet ea reJungantur ut L ad LA. Centre k intervallo ctam AL in puncto g. Fiat Lk ad defcribatur circulus fecans cllipfin in y. Ad demittatur perpendicuJt^ ut fit in T, ad Ty (icut lum 2-X fecans producatur id ad

LA, LK,

Huic fchemati imponatur

LK

ellipfis data.

AE

HL

LA

ad

L,

Sic

fiec

& XY prima

TY

duarum medie proportionalium x Q.E.I*

t

Kk

COM-

COMMENTARIUS
A D

AUCTORIS APPENDICEM
<De

aqnationum conjlrufltone

llncari*

i.

Tfrroblema

quod per sequationem

\

folvitur, eft

JL
mi

arithmeticum

id eft vel

quseritur
,

quomodo

aut gtometritum , determinnri dcbeat

aut
iltus

punctij pofitio 6c
I.).

&c., probleraa folventisj vel quserimagnitude tur numerus qui problcmati refpondcat. i6..ip pag. if4 To(Vide /
rectae

fi

II. pag. Ad arithmeticam pertinent problem. I. pag. 171. Tomi I. Reliqua per fc geometric^ funt ; fed fieri poflunt data fucrint per numeros determinata. Sed exemplum luculentum defumemus nb anguli trife^ionc.
if>.

if<S

XI. pag.
+

aritbineti(a

yEquatio

nem pro hoc problematc jam

invenit nofter

ut

XXIX.

mormimus,

dicis pag. ifi.

&

Tomi I. 8c alio pafto repcrit N*. XLIV. hujus Appena; fubtenia arcus trifecandi nempe, difto radio fubfenfa tertia; partis zz .v, quodita
pag. 156.

probl. gcom.

b>

x. J

jj.v

-t.

aab

Hoc

problema geometricum eft, fi detur circulus 8c arctis gcomctrice j arithmeticum fi per numeros detur radius circuli & fubtcnfa arcus trilecandi, atque

horum

ratio

quod,

ex. gr.

fit

b =;

unde pro a poni

poflit

unitas, 5c n^quatio fieret i

.x
3

$.v-t-

z^ o.

2.

Problemata revocari pnfTunt nd arithmetical!! quando datovum

ratio nu-

merica aut data elt aut potelt inveniri. 3. Sed problemata geometrica compiecl:untur ca
revocari poflunt,

non

eft,

, qux qux r.on poflunt, five quia datovum ratio numcrica ea funt incommenfurabili.i, ut fi in exemplo, eflet quando nempe

ad arithmcticam

&

ea

D AU
b 53
fci

T.

AP P E
,

N D.
fubtenfa arcus rrifccandi
five quia ratio

rfH

vcl ratio cognofci nequit

ut
c

fi

efiet

tcrtia proportionalis

pod peripheriam
tamen nota non
eft.

diametrum,

cogno
ut dici

quiJem potcft , 4 Problemata geometrica

folura.
f.

neccflario

conftruftionem

flagiunt,

poflint

habcnt iequationem cujus radices accu Ad primurn genus pertinent omnes rate detcrminari poflunt , aut (ecus. radices funt commcnfurabiles, ck qua; determinari cequationes, quarum poffunt vel per radicis extractionem , vcl per invcntionem Diviforum, vel per Ad fecundum pertinent non tantum arquatio aliarn raethodum. quamlibet

Problemata arithmetica aut

ncs , quarum radices inveniri nequcunt , funt incommenfurabiles. Quasnam enim

in fcientiis pra&icis?
I.

fed

ctiarn

ilia; ,

quarum

radices

Quxrit,

ex. gr.

quancitatum furdarum Gravefande (Phyf. Elem. math. lib.

eft utilitas

Cap.

XXI.

Scholio III.

png.

acHonem

totalcnj in mechanicis,

&

141. Tom. I. Edit. 1744.) minimarn vcnit ad cuquationem

XX

bx
-H

X.

*.

in ea

fit

^ ^

6: erit

XX

J*--5

?
*++>

V2.1,
2.

2.

Profcclro nihil
tf.

adhuc fcimus^ quia nota non

eft

n.

id eft, ut va , ita determinetur , ut error negligi figurh duabus vel tribus prioribus obtinendis, poiTit. I. pai;. 257 hujus j id eft in valore ut monet nofter inveftigando, non quid cm fat is accurato, fed qui facile ccrrigi pofiit 6c apt us reddi ad ufum.

Tune

oportet ut arquatio folvatur per approximationem

qusefitas

lor

quantitatis
Jllc

vero proximus

fY<ecipua,

N.
in

thfficnltiis eft in

Hujusmodi

ell

Vzi,

addendo nempe aliquot o t numero pari , fatis accuratam pro re nata. 7. Sed fepe faepius res eft magis ardua.
nantur, vel per conjeclruram , ut primum valorem qucefitas z. ponit
10

qui facile corrigirur per arithmeticam decim.ilem, ii , 2c cxtrahendo ludiceni ipfi

HALLEJUS

Tune primse fTgurae determiAdd it. pag, 9 inexemplo,

, qunrtam radicem ultimi termini fed RU: prima: 3 vel alio quovis pneloj figurze nimis vcro, nee fine tnuhis hiboribus ambagibus corrigi pofluat 3 aut non fine muhis laboribus 6c ambagibus primse figurae l^ris vero proximo Vitantur hare incommoda per conftrufiioncm a]:quam , feu gevn:e~ deteguntur. jricam , feu mcchanicam (N\ I. pag. 137. hujus), quas determinates prarbet

loooo;

vel per limit es

nbfunt

&

reclas radicibus sequationis folvendas refpondeiues j has aptantvr fcalae geometricac , id eft reft as divilie in raagnum partium perexiguarum numerum;
ita

8,

radicum valor numericus vero proximus facile extunditur. Facile, inquam , ntmpe confidcrando conftruftionem ut jam per;.ftam

MME

AR

temporc vel opera minorc poterat obtineri, & praeterea, quod pejus eft, augentur crrores, quos nunquam manus & oculus vicare omnino pofllint, falttm ob inftrumentorum vitia. Ideo totum conftructionum negotium vi occur in duos cafus diftribuendum aut cnim quxritur dtmonflratio thcorematis , & linear duccndx funt quas demonftrationcm fuppeditenr, id eft inre
:

atque ideo a difficultatum cenfu cxcludcndo ipfam difficultatem conftru&ionis. Sed ha:c eft confideranda , quando non fufficit figuram habcrc cnim ea defcribitur, pro dcfcripta, quin figura elt cclu defcribendn. inlumitur tempus c opera, quas fruilra perduntur quando idem vel brevio-

&

Dum

auc quicrirur flituenda eft prteparatio ad demonftrationcm, ut loqui folent folutio problematis, ncmpe rrgula qua propofitum five geometrice perficiarur, five quxficum aritbmetlce detei minetur , id eft proprie conjli uftio ell pera>

genda.

9 Quod pertinet ad demonftrntionem propofitioxis * recbe Vctercs voluerunt ut ne adhiberentur problcmata nondum fbluta. Ideo EL CLIDES itatim ponit tria problemata, quibus opus habct ad prtvparationem demonftrationis propof. 5. lib. i., quam male nonnuili rccentiores demonftrant bilecando angulum quem duo latera .Tqualia conftituunt y nondum emm tiro fcit angulum bifecare ideo etiam per rota elementa prudcntiflimus auftor theorcmatis ea mifcet problemata, quibus ufurus eft. Scd quia prxparatio
7
-

non

perngenda, quin potius fufficit fi peracla concipiatur, dum mentc comprchendenda , ea videtur eligenda prreparatio, qua? faciliorcm fuppeditat demonftrationem j ita ut non eo melior exiftimanda videatur praeparatio, quo fimplicior 6c facilioreft, fed qno brevior eft c facilior demonftratio, cui locum dat j quia
eft neceiTario

ipfa demonftratio eft intelligenda, &: tota

nempe
autem

in

theoremate pra:cipuum locum occtipat demonftratio, prxparatio

demonftrationi infervicns. , Fortaflc fufficerct, fi geometra figurarum naturam 3c proprictates confieadem conciperet, vel fsfta derans, ea enumerarct, qua: poflunt effici, circuli nuram expendens EUponeret in pncparntionej velut reclx,
accefToria eft

&

&

&

CLIDES
eft

trium

fern per

Ubi

quin ad probl. 2., poftulatum hoc necefTario requirere ut centrum fit ipfum alterum dati intervalli cxtremura. Sed nd rem. Eodcm pacto in Datorum libro confidcrans EUCL1DES nonnulla dari 5c dererminari ab eo , qui problema proponit, qua? data per convcntionem dici poiTunt j hinc nonnulla neceffario data elTe & determinata, quia nempe cum datis per convent ionem neccfTariam habent relationem., c qua data per confequois appellari porTunt , at or urn libro, non tamen in illo libro quacnam ea efTent demonftravit in acl;u determinari olttndit quomodo revera pofTent, quod cffecifTe vidctur Ad hunc reftituendum non pauca colligerc in depcrdito Porismatum libro. fed cum audiviffem virum doctiflimum Robertnm cceperam, fua fcripta reliquiae, ab incepto rein perfcciffe, deftiti, fpcrans &: rout tanti viri cogitatines in publicam luccm cmiuaniur. Si i^uur, fine

&

pronunciat, vel petit rcdlam per duo pun&a duci, 6c ad arbiintcrvallo. produci poflcj ac circulum dcfcribi cjuovis centro obfcrvandum, contra falfam fententhm nonntillorum reccntiorum lib. 3. in Eucl. Elcm lib. veterum, docentc -primum

&

PROCLO

&

&

SIMSONUM
eno-

AD A V

r.
fieri

A P P E N &.
eiTct

erroris timore, enumcrarentur quae tanquam facta confiderare, cC tune

poffunt, ca liceret in preparations demonftratio prop. f. lib. I. Eucl. j quam anguli bikftioncm, quod ad angulos intra triangulumj non quod ad angulos extra triangupertinct lum , quorum tamen icqualuatc cget cafus unus prop. 7. lib. i. 10, Contra in problematis, prsecipuus locus eft conjlrtiiiionis; conftruclio actu eft peragenda;accedit demonftratio qux eo tendit ut oftenqutcritur , dat rcgulam efle certam ideo ea przferendfl ell conftruclio quse iimplicicr eft 6c facilior, non qux faciliorem demonftrationem fuppeditat. 11. Qusenam vero e(t conllruftio fimplicior 6c facilior? Hie confiderandum puto prinio linearum defcribendarum naruvnm, fecundo numcrum. Linea,

bona

afferunt recentiorcs per fuppofitam

&

>

qua: facilius acl:u defcribitur, prxfcrenda ell illi, qua; difficilius dcfcribitur; ell cnim dcf.riptionis facilitas , qua line am ad conflruftione s problernatunt III. pag. z$7- hujus. prius admitlendam effe intltcat , ut optimc noller circiditS , ideo has jure prasfcfacilitate defcriptionis eminent linea re Eta runt Geometric, &C geontctrica dumtaxat appellant problemnta quac rcftis 8c circulis condiuuntur. Sunt quidcm qui ajunt lineam rcc"tim geometricc

&

non defcribi, fed mechanice delcriptam efle in regida , fecundum quam duciturj eodem pnclo defcribi pofle lineam quamvis , li ncmpe ligneus aflcrculus aut lamina c mctallo in linear defcribendo: figuram circumcidatur. Sed primo, eadcm regula, quantumvis brevi , linea rcclra duci potclr. qunmtumvis longa; eodem typo non quanta libet curva drfciibi potcft. S^cunfacile fabri lineam reclam defcribunt dum regulas conficiunt j difficile recurvas. vcro eas fatis accurate defcriptas habeat, uti potcft ad liquas Siquis primas figuras arithmcticas extundendas. circulum facillime defcribi potefl conchois , de 15. Pod lineam reel: am

do

&

qua

fatis, nili
,

rnetricorum

filler, png. 1^0. quod rcclc obfervat

fatis

151.

Tom.
N".

I.

ad

prob.

XXXIV.

geo-

liqux curva:, ipfx quoque

funt cnim initrumema
re velit,

fccliones
efTc

Auclor conicx

difficile defcribi

IH. pag. 138. hujus. Repouunt, de,

accr.rata, 6x fiquis eas per plura puncla dclinea-

expcrtus difcct rcm

operofam

arduam

Sc multis

crroribus

videtur inter lineas , qua* non diffici fir, defcribuhtur, aniumerare I rocboiJeui vel Cyckldfin (N". III. pag. 2.58. defer! ptio hujus) , cujus proprictates habentur pluribus in locis, fed pros-. lertim apud de Jiurologio ofeillatcrio , qui mira elegantia hoc imentum pertraftavit. Sed an hasc linea per motum continuum, circuli pc ror.nionc , facile c accurate defciibi poflit, dubito. Saltern s \ I US monet magis commodum e(Tc per puncla ipfam delineare (Phyf. Elem. mathem. lib. I. Cap. XX. Schol. z. pag. 111. Edit. 1741.)} multis erroribus obnoxia. Quomotamen defcriptio qua: operofa eft do vero per cam datus arcus circuli in datam rationem fecctur, facile patet ex hujus curvns natura, neque hie locus ell cxplicandi. Locus P APPI, de quo noller initio fl. pag. 2^7. hujus, eft CollecT:. mnthcm. lib. 3. poft theor. 4. prop.4iC\c lib. 4. poft. Probl 7. prop. 30 In
le

obnoxiam. 14. Quidquid

NEWTONUS

& HUGENIUM

SAND

GRA-

&

&

eodem
lorn.

libro 4. poft propof. li.tradit

PAPPUS
LI

ortum

f0*ttfojtftf )

&

1L

propof. 13.

C
25. qua;

MME NrA R
dati

S
msgnirudine data ipfum NFAVTC
in
,

quomodo
produ&a

inter crura
tranfeat per

anguli ponatur

refta
eft

problcma fub N \ V. png. 239. hujus. Ibi rocet radcm fufius pcrtr,<c~tnfTe EUTOCIUM in commemariis

datum ptin&um, quod

COMMANDING
fecundum librum

ARCHIA1EDIS

de fplijera & cylindro. 6c quo hie minor if. Po(t linearum tv.uur.-.m numetus confidcrandu eft, co mclior eft conftvuctio, turn quia minori labore Sc breviorc temporc perficitur, turn prsefertim quia minuitur numerus errorum , quos nemo in manuali defcriptione vitari- poteft. His pracmiflis, docct Ncivtonus, quomodo xquationcs trium uimcnfionum Conilruancur per conchoidem, dcinde per ledtiones conicas. \6. Rccentiorcs, fortafle Vetcrcs fcquuti , qui , ut infra docct US ipfe, problcmata folida per fcdliones conicas prius folvere conabnmur, deindc, kntientcs cju.smodi conftrucliiones ob difficilcm conicmum fcftionum dticriptionem inutiles eflc, quxrebant conftruftioncs faciliorcsj hos inquam fecuti reccntiorcs multa de probiematibus folidis per feftiones Nos autem lci:orem ad cximias COLconicas componcndis tradidcrunt. SONI rAddir. pag. f.. 30.) HALLEil (Addit. png. 3^.42.) diflertaNonnulla tamen, quac fefe fponte tiones huic libro fubditas delcgnmus. obviam dabunt , adnotarc non pigcbit. Contra noflcr primum indicat folutionem faciliorem , dcinde per iccliones conicas, incipif-ns a Lemnv.irc ,
cft>

TON

NEW

&

quod cxp icat PIT conchoidem N. V. pag. 159. & per fcftiones cor.icas ]N V VI. pag. eadem hujus. Sratim patet ^Equationem ad hyperbohm N/. Vf. png. z^p. hujus a\ xy non fufficere ad problcma folvendum j non cnim omncs by
.

problematis
bleinatis

lei;cs

invol^it,

&

ea de re eft indcterminata,
;

cum

natura pro-

determinatam
alia cc

flagitet

igitur alia qujerenda eft.

Neque
nata
fit.

zz

yy-^XK-

Tola

problema

folvit,

quia quantita-

rem 3, problemati neceHariam non compleftitur,

c hinc fit ut indetermi-

Siquis cuperet arquationem determinatam, erucre deberet ex fuperiori in polleriore pro indcterminata icquatione valorem alte<utrius x veljy, ilia fubftiiuere qui tamen labor evitavi potcft, fi animadvertas , quod ex funt quaefitce x & y in certa hyperbola, ex polleriore fuperiori aequaiiont-, autem in ccrta ellipfi , qua: dux cuiva; <.ai?em habcnt coordinatasj fed hac diiae jequatinnes jun^i nr*jc hint ur pjc<blema lolvatur, debent igitur X &C y cfle in pur.cTiis. iliii qua; ln.ui funt ad unamque curvam , id eft in earum in-

&

-,

terfeftionibus.

AOumpfimus locum aequationis poftrema: c(Te ad ellipfim, quod facile faepe fecimus. patct extrafta aequationis radice , ut fupra docuin.us Hinc fequitur quod. 17. )n probiematibus df-tciminaris necffle non eft ad cequationcm determinatam devenire, fed fufficit habcre duas acquationcs locales, quac conftruftae dent, locorum interfeclionibus , radices Cavendum tune eft, quselitas.

&

ne

fie

incidamus in compofuionem iatricutiorcxn, quam qua: ex sequatione

de-

JD A UC

r.

AP P E

N D,

Ex. gr. , fi in aliquo problemate folvendo devcndeterminata prociiifTet. turn cflet ad has duas jequauones locales
y

ed

ex

-,&-+/

bbyy

zi aa

+ xx,
6c

ilia;

cundu>

oftendfrcnt conftruendas rfTe rcftam pro attumcn fubftituto valcrc y , aequutio

prima>

hyperbohm pro

fc-

fit

.\X

cc

aaff

=! O,

//

sequatio plana.
18. ^Equiuio quzevis dctcvminata poteft in duas cequationes locales, fiquidem, ut vidimus , ex duahus sequ tionibus localibus componi poteft. Id quomodo fiur, infra vidcbimus. autem pcninet ad cas, quas prae Quod
;

manibus habemus.
Qiiia circulus ellipfi fimplicior eft, idco
r

tarum cequationum combina ione ellipfim

I.Q.

optime ex dain circulum mutauic. unimadvertcndi quod dua; locales ncqiruiones ndd tione 6c lubdudlione, ut res fert, ita jungi poflunt, ut curva f pecic daca cbtinea-

NEWTONUS

Hie

locus

eft

tur.

En methodum.
alteram*ex datis scquarionibus in aflumptam fraftionem
re

Due

jautaliam

commodiorcm pro

mraj addc duas

.

has u:quaiioncsj

&

hinc, fecundum

data^ erne valorem ipfms

.

Ex.

gr.

ducatur

in

arquatio prior

VI. pag. 259, Lnjus,

"

id eft

AvftS

Wf* W

~^^~~

^ Iff Jd

ft

-n

hanc adde pofteriori ejufdem

cc zz vf

ncmpc

& invenies
cc

ibmy --/;

zarnx -

zd\y a

iwxy

xy

id eft

Liz

C O
XX
IT;

id\y A

-f-

M iM E N r A R I U S ^amx - - ---2.mxy
=

VV

-4-

n
,

-t-

tf

11

,v

ant

dy

~-+a

wy

--

(i-n

iT

,d -

an
.

-h .-

z.y 7

-/-f- n
;

-^-</

am -- )+CC+ a m*. T-;

l

Efle dcbeat hacc acquuio ad parabolam igitur omncs termini, in 106. p. g. zip. no. l omi I.) qu.;ra bus eitjK/, dcbent cvancfccrc ^M
r

qu>

*a

dm. - -- /
H

6c

dm _f.

s.

i ;

aut

m n

a~d
=5

&
x

fiet

equac;o
-

a-**d;

<J(ay

(~

(b

a)

-t- f

<r

-*-

C^

d}

).

Ad hoc cxemplum

determinnri poteft ^quat:o,

<

lit

fit

ad ellipfim, vcl ad
:

hyperbolam, ponendo

i-

unitate

minorem

vel

majorem
,

fed,

cum

in

hac hypothefi mancat indererminata quantitas

aliunde, puta
t

--h

ea oetcrminanda

eft.

per datam rationcm diametrovum.

Si vero acquatio debeat effc ad-circulum
;

tune-

an dm-., --h /
Au&or

5c

dm m -an =!c;ac -d
u H

id eft

-~ xquatio prima mukiplicnri debet per

fecit
in fine
,

potleriorc fubduci

quod
TaH.IX.
2.0

Pro conitruciionc

ab indeterminads fact us necefTario reclus nonipfi figura, quia angulus e(t j unde intricatior orirc.tui* conitructio , circulus in ellipfim circa a:qua-

BAG

VI. png. 159. hujus. noluit acutiflimus Au6tor qucefitam determinare

.

in

&

Suam vero compofiiionern viIcs diametros degc-ncraiet detur invernifle met hod is a nobis lupra relatis. Narn extendente fe y ex x ex in P , sequatio ad hyperbolam in L, 6c by-^-xy zz ax, fuppeditat

NEWTONUb

per divifionemjx
r
ii

db ------

:.

Sume
x

igitur
.

KL

asqualem.AD

a;

&y

ponas^

a Z2 n- ent u zl y

----

5c

mcipiet ab

>

tendent autt

4D AU
ux
=n

r.

APPEND.
jequatio

- LN,

u ab

in

R.
,

Pofterior
aut
.v

#0

- 0i.

hxc

dat.VH-^

z:

al>,

vel

*>

t^

quaproptcr cape negativam

pirem (Fig. .) PD nut autem le ipfbe extcndunt ex

i

KM

crunt

dem

hyperbola, quie quiaiymptori, li clauderetur angulo illo , qui ad veiiicem eft ipfl uz, efTec quantitas pofitiva, qviia vero negative ell, accipi. debet cjus oppofit^, ut (N. VII. png. 140. hujus.) optime l io circulo autem^. aequatio invcnta fie dilpofita

NM

AE

=;
in
} (
;

erit :8cfi x-*-b s =: ideo comple reftnngulum

^z,

rt;

KLNM,

inter quas defcribenda ell

LNM

NEWTONUS

XX

zz idx-t-cc

- -*
yy

idly

pracbct

x
I.lco

^
KP

-j-

V (dd+-cs

yy
=3 ^/ (Fig. i.). Age (Fig. 2.JPT i?T indefinite producer, centrum ve

ipft ro erii

RS

(Fig. i.) cape

sequalem parailelam, 6c diameter eiit

AG
in

T.

Nunc pone

^
ipfa ordinata, quJCrin .:ur; jam

#;

erit

z^

^(dd^cc

- yy
)

^)
a circulo fe-

nihilum cvanefcit, quando circuli diameter

*te

ibdy ~
yy
dbt

=;

yy

^
fig.

^dd^fc,

.,

s
(^)
::

bd

ddbb

+7

Eft autcm (in

igirur

i.)

DA

(j)

AG

que ex

KP

negativam KR. nequalem

abfcinde

KQ

parcm
-4-^),

BC

EA (- PD =^. AH ^H, & comple re&angulum

c
j

=
:

-.

=:

6v erit
*

R<i=:

RS -s

^(

ncTS-=!

^(^cc^dd],

radius.

D&monftratio
fupenora, b.ene

St dcterminatio

perl"pcO;A

cafuum diverforum adeo facilis jam habent,.ut omittcndas cenlcaui. L\

eitiis

5 -qui

Vcr-

c a
Verba, qua;
in fine

MM n N rA R ius

an Auftoris finr, Italicis litteris fcripta funt , an ab aliquo addita, non liquct. Quomodo vero asquationes biquadratic^ ad cubicas revocentur per CARTESII methodum tradidit nofterN". XVII.

N-. IX.

pag.

161. hujus. Quia mihi videor nonnullorum Lcmmatum faciliorem demonflrationcm invcnuTe, ea omnia repetam , fimui explicato , ac, ubi res tulent , nova demonflratione firmabo.
i<5o.

&

L
KE.

MMA
fimilia

I.

N.

XI. pag. 141.

hujus.

21. Pofita, prtcedente conftruttione , proportionates funt reft*

TX; AX; CXt

Nam

fun:

CA
Prxterca,
in Fig.
5.

ad

AKF, triangula ACX AK ut CX ad KF.

;

undc

4., fimilia func triangula

EX

Y>

EKFj

quapropter

XY ad YE
Sed
in Fig.
J.,

ut

FK
FK

ad

KE.

fimilia primo func triangula

YXiE
KiE.

lEKFj
*

quare

XrY
Secundo
i

ad

rYiE

ut

ad

fimilia funt triangula

lYXiE

FKiE

ideo

XiY
;7/0,

ad

iY2E

ut

FK

ad

KiE.
quare

fimilia funt triangula

^YX5Ej FR^Ej
ad

X Y
5

ad

Y E mFK
5
5

KjE.
Ergo
ex

Atqui sequales
perturb ate

faftas funt

CA
If.

YEj lYiEj zYiEj 3YJE.

XII. pag. 241. hujus.

LEMxMA
2,2.

N.

& fumma
que

C\Y&
AK.

lisdem pofitis , proportionates funt ipfis TX; JR. in Fig. 5. ; ipftrum KE; Of in Fig. f.)j $TC fmttna 4K;

4K

excej/us

siK ftiprn KiE;

&

tandem Ci2

& &

&

4)

TC
at

exce/us

ipjius KiE Ju-

K^E\

pra

Patet refumendo proportiones Lemm.itis I., 6c addendo anrecedemem anteccdenci , ac conlequentem conlequenti, vel ex anteccdentc dtmendo
a ntcccdentem

&

ex confequentc confequeniem
III.

ut in hujus enunciatione.

LEMMA
25. lisdem pofitis
f:im
ipftits
,

N.
Fig.

XIII. pag .241. hujus.

3. 4.) *^AZ proportionally inter exac (in Fig. f.) media proportionalis

erit

TX (m
6?

&

EKfupraKBi

RA;

XiT

inter

AD JU
inter exceffum tcr cx:cjji.

?.

APPEND.
;

271
f>?.

fupra ipfms f}K jupra KT.L

.;

EK

A i,
,

inter I i

Pcrticc ciicuium

opus eft,i
gulus
31.
lib.

DCX
?)

BK, K^E & siK. CXfD* occurrentcm rects YK (produc~t;c quatenus Tab. Z. ac rcftse AK, Cparitcr produftas) in C & D. & An-Fig-i-*;r,n

XzY media & ^K; tandem X]Y Mctfia

{$

& AK

port:nalis in-

froportionalis

eft

in

ma jo re fegmcnto

D>:CX;

quadratum
to fub

fub

YC} CX
verum
(

YC-,

YK minus quam CR (Eucl. prop.

eft
.

Quare, ducla ex

centro K in quadrata ex
i$. lib.
3.

eft (Eucl. prop. pcrpcndiculari , eric bis conten, rcc~hngulo 2.), vel re&angulo fcmel contcnto

CK & CY
prop.
\

YC
i.

ergo ncurus

3- 4-

KR

caufTa

Fig. f angulus lYOK obtuius eft} ideo quadratum lYK majus eft quam quadrata KC & CiY rcctangulo fern el contcnto fub lYC; CX (Eucl. prop. 12. lib. 2 & prop. 3. lib. 3. ac i. lib. z.)

(Eucl. prop 3. lib. (in Autt. Fig. f.)

)

lib.

KiYC

&

2.).

Idem eadem dc

K\YC.

Sed

in Autt.

Quin, defcripro toto circulo, ftatim patet cfle reftangulum xYc cxccf- Tab. Z. fum quadrati vel CK quadratum } fupra c K lib. 2.) ^- * (EuclTprop. & 1-

YK

rc<5tanguluin

vcro

CYX
s

6".

ri

(Eucl. prop. KR) fupra

2. lib. 2.

exceflum quadrati fupra rcftangulum id eft , ac~ta per centrum in perpcndicula-

XC

CY

YCX

duplum reftangukim

At
toris

(in Fig.
,

vel

2). (Eucl. prop. (in Fig. 4.), inqua refta EfYK refpondet rcclx Auftoris, eft reclangulum vYc excedus quadrati cK vel .dracum (Eucl. prop. f. lib. 2) ; rc6tangulum vcro

YCX

KC

rccla; lEKiY 3.), in qua recla Fig. j-. Aumanet reftangulum vXc cxcedus quadrati fupra quadratum xK
;

YCR. EKxY refpondct

eft

rcfbangulum

vcro

CYX

YK

Tab. 7.
Fi S3-

fumma

quadrati

YC &
CYX
Jam

re&anculi

5. lib.

Dcnique

lEiYK

f.

YK

CK

rcclranguli Hinc facile

YCX
YK
ad
ut

fupra quadratum

YC

Fig. Tab. Z. Fi 4. fupra qua- 5eft cxcefTus

(Eucl. prop.

5.

lib. 2).

deducitur reliqua demonftratio.

res ita facilius confici viderur.

eft

KEj &

Sed, perfefto circulo, duftoris 3.) arquamur

eric

AK

ut

YC
Yx

AK

aiqualis
,

EK abfcinde K parem KB, reliqua be requabit reliquam Jam ncmpe CA aut YE; quarc, addita communi EC erit Y^ zqualis E nut cxceflui EK fupra KB. Sed (in Fig. 2. qua: eft Auctoris 4.) eft CB azqualis EY adde xqualesTab. Z. CK, Kc atquc EY rK fimul arquabunt KB aut ei paicm K^} decne hinc^S- 1
ex
BC,"
}
;

CY

ad

cY ad

YX

KE

AC, YE, adde AK, KE fimul:

}

ccqualcs fed, per

fimul, nempe, ad ut ergo cY ad

YK

CK, KY. & communtm Lemma II, eft XY ad

(Fig.

i. ^//^Tab. Z.
Vl>

YX

YX

-,

&

per naturam circuli

ad

AK.

inde

communes
in

i>Y

cK

nc rcmanebit

Ye

icqualis
eft

Eb

cxceflui

EK

fupia

KB.
At
cafu

primo (Fig.

AC, YE;
YK
ut
1

deme
;

ad

eft cxcefTus AK YC a YK & YX ut XY ad AK.

jrquales

ex noftris) ccquales ft:ntTab. 7. YK fimul: crgo^S- 3, ad Atqui. per Lemma II, eft fupra AE. ad YK ut tY ad : per circuli nuturam ergo cY
f.

Newtoniana, ea
c\:

CK, Kx;

AK

5.

a:quabit

KE

CY

YX YX

AK

Jam

COMMENT4RIUS
Jam
eft
"

BK

aquat

YE

&:

KG

fimul

cxceflus fupra KE. In cafu fccurvJo Fig. f.

BK

id eft,

Y*

6c

KE

fimulj quarc

Yr
exa4

Fig

quocirca exccflus
c efTus

EK

cY YX Nunc BK

AK

ut nd

CY

fupra ad Y ut

EY fup-a AK ell CK vcl KA eric Y/.: eft aiuem

,
,

Newtoni,

aut 4. ex his) aequales funt

5c

YX

per naturam

circuli

CY

Kx; addc utrinquc K Y per Lemma fecundum ,

ad Y/. ut

AC, EY;
;

fY

ad

YX

YX
>

&

ergo

ad

AK.
8c

arquat

EY
;

iupra Tib. 7, Denique in cafu tcrtio (Fig. f. Newtoniana, 5c f. ex hifce noftris.) rcqua5addita igitur 5c les func fimul, 6c pares erunt fimul aiquales Yx,; Kx. , erunt ; 6c, demtis acqualibus ad eft ut ad Y/. ; Ted per Lemma fecundum per circuli naad AK. ut ad Yx. ut cY ad turam, ergo cY ad

cquac exccilum

BK

cK KE,

fimul, id eft,

KE &

cY

fimul, ideo

cY

AC

EY

KY

KE,

YX

CK,

AK
.

CY

AC, KE AK, KE

CY

YX;

YX

YX
,

&

fimul rcquabunt cY Divcrfos cafus, quibus determinandis immorari noluit evolvere vidctur operac pretium, quam in rcm prKmittam aliquot lem mata. eft extra puncta A (Sc B, una rccla datse longiQuando punftum 24.

KE; BK, KE

Qiioniam vcro

BC

aequatYE;

additis

icqualibus

CK

Kc

&

com muni

NEWTONUS,
FXY
carum
ci

poni poteft in onguio qure tranfeunt per pun6tum K. oftenfus eft Tab. 7. Nam, angulus

tudinis

CA

CXA,k

una
,

EY

in

angulo

XCK
&

acutus
CAH>

deinceps
16. lib.

XCA
C

quare obtufus

eft

angulus

XA
det

I.)

in

H,
per

erit

XC Ergo, dufta quavis KH, qux major quam KA (Eucl. prop.

fortius angulus

HK

qui eo major eft (Eucl. prop. occurrat in G,.c ip(i ipfi

2.9 lib.
a:

Jam

agatur
I

CI

parallcla ipfi
I.)

angulum XCA (Eucl. prop. if. lib. i.) ad AK (Eucl. prop. Eft nutcm HI nd AC ut HI, & fortius major eft quam AC.

KAH

punftum

inter

punfta
lib.

AH & occurrens reft KH in I ca G & H, nam angulus KCI a:qualis angulo

:

I.).

(Eucl. prop. 29.

major

eft

quam angulus
*.

KCG,
lib.

qui scquat

HG

HK

6.),

quarc
often-

Si vero-intra triangulum

CXA

ducatur qua: vis

detur
Tib. Z.
7t

gb minor quam CA.

Kg^, codem paclo

ex

ducuntur intra angulum AXC. Pro us vero quit ducuntur intra angulum
bitur acutus per Fig.
eft
i.
c

Fig. 7.; Eft nngulus dufta AI parallela ipfi major j gh vero minor quam
iled in

KCG obtufus & major angulo KAH quare CG dcmonftrabitur, ut fupra, GH quidcm AC. Et ha:c quidem pro reftis, qux ex K
,

i.

HEKj & major angulo YEX HEK major eft quam angulus EYX vel GYK
in Fig.
<S.

triangulum

KRY.

Ideo

in

demonftraYXE, angulus hujus tabula;, in quibus rectangulum ad Fig. 6. 7. obtufus eft angulus in Fig. 7. contra angulus vcl ,

CYK

GYK, &

unde redibit demon it ra

.

tio fuperior.
"1

ab.

Z.
--

lf

tranicat per

vcl CB poni poteft, quae In angulo his deinceps nulla xqualis in Fig. i., angulus hie eft CXE, cujus punftum K.

CA

Nam

latus

AD AU
latus

T.

AP P

N D.
XC K

YCK; CKY
CA

fola pars extra circulum , eft intra lateris conveniunt in puncto Yj anguli circulum. \ Quoniam rcctx fimul duobus rrctis minoresfunt. Ergo quarvis ducta per occurret inter purcta C c Y. Eadcm de intra angulum ipfj occurret inter puncta A &: Ej quire, fiqua cjus pars cequat caufla recta recta unique ea pars erit in angulo EXY. oo j , Ergo iplam ad verricem CKx; cadet intra angulum currens in angulo , eiquc
eft

XE

totum

CY KY

&

XC

CKY

CY

AE

EX

XC

EXC,

atque idco ent diametro major.

nor.

Eft autem

EKD AC vel CB
;

femidiamctro mi

z. , angulus de &Tab. quo agltur , eft cadet intra angulos Fl SSc occurrens ipfis , idco extra circulum cxcurret faltem ad partes Yj atque nam ad alteram partem occurrere poteft rectac intra circulum, nempc inter puncla A 6c ; Temper erit radio major, quo minor efle debet. z6. Sed quando arquatio conftruenda habet --q-, ipfa: fumi debent ad casdcm partes (N. X. pag. hujus). Igitur hujus sequatio-

Quod autem

pertinet ad Fig.

recta

duccnda per

EK.D

& CKx;

K,

XY YA
XA

AXYj

x.

&

KA & KB

nis

unam radicem

praebebit

conftructioi

atquc hujufmodi xquatio

unam

tantum habet radicem realem. 27. Nulla recta acqualis ipfi

(N.
fi

14. pag. 140. hujus). xquatio habet + r , quia

cadcre poteft in nngulo praster Ergo una radix erit *XY , qua: ncgadva eft,

CA

AXC

CA

aquatic

xi+.qx-*-r
radices pofitivas acquatio

o
erit
fi

non habet j eadem pofitiva

r
:=:

arquntio habet

r, quia

o
in fine

habet
hujus.

unam radicem pofitivam

Qiiando punctum

ut

monct noftcr

X. pag. 240.

ib

pclle per
tra

angulum angulum ad verticem AX5Y. Ha? obfervationcs non difficile aptantur ad ad quem tranfco. Sed prius obfervo quod.
2p.

K cadit inter punfta A & B, patet tres rrct;is poni K azquales datas CA, qux radio major eft, unam lEiY intra Fig. alternm zEiY intra angulum CXiEj tertiam jEjX in CXEj
rcliqua ad

Nf
.

LIT. ufque

^quatior.,

q\-

,v

qua: habctur in fine

XIV.

pag. 142.

hujus

iclolviLur in analogiam,

gv ad xx ut x ad n w

&

y
ut

duo primi termini evadant

//

linenres.

faciendum

eft

ad

ut

nn

ad^j

critque
>

Mra

ME N TAR
xz, z*

~
n

xz

i- ad

xx

ut

* ad n

ut

-*
n

ad x.

Prima analogia x ad
tcrtio.

ut

nn

detcrminatur primo

Lemmate,

fecunda

30.

Quia vcro

r hie

unde
.

n
ad

-4-"

n
ut

ad

xx

ut

eft

quamitns pofitiva, fcribi dcbet

.v

XV

ad n\ tune autcm

cffet

~ ^
n

:=:

x,

xc
\

nam

ad;z,}

quapropter

X&-H
,s

ad

xx

ut

dendo primos duos tcrminos per -- x}

r-t-gv
aut x 3 31. Si vero habcrctur
rz:
. 1
,

gia

efTet

x
fi

-f.

ad

- x
ut

ad H

ac (divi-

ad

&

.v.v

_!_,,# _4_ r

r,

s o. tune XY
eflct

eflct quantitas pofitiva

3c analorn: o.
ra
:

ad

ut

ad n , atque

^2.

Quod

sequatio propofita

dix pofitiva

H-.V,

&

analoeia fieret

- <jjv

gv

^x r ^
j

feu

-f-gx

o,

eflet

XY
-t-

^- ad

.v.v

ut

x ad n

ut

ad

ATJ

6c

conftrudio

fieri

deberet ut

in cafu

tertio

fig. f. Auc~t. aut f.

noflra.

33. Si dcnique

aequatio
2-

fuiflct

x*

qx -~r

o, baberemus **

ad xx ut x ad n ut

in

&

ad

#,

&

conftruclio facienda cflet ut in cafu

primo

8c

Hd
^4.

fecundo,

fig.

Auclovis, aut 3. 4. ex noftris.

facile

ad

exemplum,

determinabuntur cafus

Obiter obfcrvo

triangula

etiam

KA

ACX; AKG cequalem AG,

244. hujus, facile dcmondrari efle fimilia, fada eft xqualis CX, cfle quia quod alio paclo demonftrat nofter

N.

in rcliquis formulis.

XXIII.

&

pn2;.

CA

N XXV.
.

pap;. 145-. hujus.

quia arquales funt reclx j per conftruftionem , asquales func anguli (Eucl. prop.f. lib. i.) Sed anguli fimul confidant duos rc<5tos (Eucl. prop. ^^. lib. ?.) atque ideo xquales funt angulis j fimul, qui pnriter conficiunt duos rcftosj c eadcm dc cuufla icquales angulis KCX> j angulis j ergo demptis iequalibus communibus, xqualcs manent

Nnm,

KCX

>

CXG

CA

AX,

KCXjXGK
>

CXG GKC

XCA &

<St

CXG CXA^ ACX AKG;

ellipfis,

KGAj CXA.

tamen libet addere analyfim geometriam , qux perfacilis elt. $? D^.ta magnitudine reffa DE ita moveatur per reftas indefinite! IK, Tab a DE extremitas alt era frmper V.-. \. ft ad refium (indium interfecantes in C, tit
dat<s

Tandem venio ad N ^ LIT. qux quanquam explicata fuerit

Jbi docet

probl.

XXXV.

Auctor defcriptionem pag. pag. ifi.

Tomi

1.

LM

ft

in refta

F puntto

A D A U C T. A P P E N D. LM altera wo E femper in reffa IK;

DE
9

ipfi us

it a

in

F produft*

qu<eritur

ttt

LF data Jit

locus defer iff us

.

a&

magmtudinc

ANALYSIS.
Ponatur prius punftumD
sequalis toti
efTc in

tune punftum
,

erit in

eritque

AC

ut progrcdiatur verfus L , aliquando punctum E cadet in C , &c tune dcFeratur pun&um E verfus K, liquct pun&um crit Cb par ipfi EF. fccnfurum verfus C, ubi rurfus incidet; 6c tune erit Ca squalls toti vcrfus aut CA. Defccndat nunc pun&um rccrcdietur pun&uxn E , tune erit CB par datze EF vel vevfus C, nd quod aliquando deveniet verfus C , ubi Eat denique punftum E verfus I , afcendet punftum Hinc patet pufta A, c rc6la rurfus cadet-, coincidet iterum cum CA. B, a^ b futura ad locum quasfitum. in locum Nunc fit refta ex F ipfi parallela quemlibet DEF,
recta

FD.

Movcatur nunc

punclum

fervatis legibus propofitis,

ita

D
>

OF

&

C.

DF

jigatur ind finita

.

DF FN

ralleh ut

AC &

ipfi

occurrens
a

FE

DH
c

FN

1C occuncns in G atque ex D ngatur DH pa-in H. Eft ergn quadratum DF ad quadratum

,

&

ML

quadratum OF ad quadratum FE ut excefTus quadrati DF fupra quadratum ad exccflum quadrati FEfuprn EG quadratum. Eft autem FD quadratum cequale quadrate AC, & FE par CB j & exceflus quadrati AC fupra vel CG eft reftangulum AGj, cxceffus vero quadrati FE fupra EG quadratum eft quadratum ergo ad quadratum GF. quadratum AC ad CB quadratum ut rcttangulum Igitur locus eft cllipfis , cujus major femiaxis tota DF , minor vero EF. 36. Ceterum fons, unde omnes conftrucliones dimanant, hie eft. Omnis zequatio trium dimenfionum ad quatuor afcendet, fi per incognitam cognita quavis au<5lam rel diminutam mukiplicetur. Exempli gratia,
dente,

quadratum ad quadratum
confequcnte,

GE & ablato
,

antecedente ab antece-

confequente

erit

DH

DH

GF>

AG<7

acquatio cubica

x 3 -t-p.v.v-tduclia in

gA:-+-r zz o

-4-

fit

i-*-9

o.

H-tfp

zquatio quadrato-quadratici determihata fingi potefl compoiirs ex duabus quadraticis indeterminatis , quarum una fumi poteft ad libitum, ahera ex niTumpta 6c propolita deducitur. Sic cequatio propofita

fingi poteft

compofita ex hac ad arbitrium fumpta

Mm

&

ex

alia

quam

facile

repemm ponendo bane aflutnpum

in

fic fit:

aflumpta quadretur

&

propofita; quod

eric

4
ergo

quo valorc pofito

in acquationc propofita,

ca

fie

4
z/tp

xx

4
1

quse itidem quadratica eft

indetcrminata.

Hujus

rei

ratio

eft,

quod

xquatio
=3

xx

convenit infinite quantitatum numero , ideoque eas etiam qux Tub propofita contincntur, complcftitur. Altera vero complcfti quidcm debct innnicai quantitatcs, c propterca dcbec cflc indetcrminata j fed alia ad aliam ita rcferri debct, ut contineant ambae junftac quanticatcs tantum illas quas propo fita continebat: quod fieri nequit nifi fccundi a propofita dcducatur. 37. Rem cxpedire potes, fi fumas duas xquationcs indcterminatas ad li

bitum, c quarum altcra , primac opc,altcram incognitatneliminesj unde xquationcm

AD AU
pofita:,

r.

AP P E N

D.

277

tionem determinritam confides, cujus terminos comparabis

cum

&

terminis pro

ita

conftantcs dcterminabis.

Aflunapfi

y =3 xx-}-

px-4-ax
-

non

,--y

=5

xx

nut

fry

zl .v.v-t-xx,

quia fie, quadrando ftatim obtineo duos primes propofitas terminos, quo* fimul ejicio. Si vcro propofita fecundum terminum non haberet, nut cum xx aut /3y manere pratlarct, fufficeret ponerc &y .VA -HXV, ubi K indicat quantitatcm contlamcm pro re nata detcrminandam. Si quando asquatio cubiea ad quadrato- quadr.iticam effcrenda efr, g8. prjcltat plerumquc ita computum inftitucre, ut quadrato-quadratica fee un

do termino careat, quod facile fit, fi a^quatio cubiea ducatur in incognifi fecund us tam cognita fecundi termini propofitaq minutam propofita: ter minus fit affirmativusj aut eadem auclam, fi fit ncgativus. Sic, in propo,

fito

excmplo,

fi

sequatio
j-^v-t- r

o ducatur

in AT

o.

/>

habctur a^quatio quadrato-quadratica

-x

~~

-fp
Si vero propofita fecundo

xx~

.V

pr

termino deflituta

efiet, fufficeret

cam ducere

in

iocognitara.
gp. Scd

jam

animadvertcndum
nes, quaium

propofita aut ultro aut per has artcs fit quadrato-quadratica , etl ex propofita plures haberi pofle a:quatioaflumpta dux commodiorcs, ut res fert , funt feligendae. Sic in fecuuda

&

cx inventis ponatur pro

.v.v

cjos valor

/3y

- -p.v

rt.v

in flv.v

habebitur

lap
4>

PP
.v.v

-4-r

x+ar

4
aa

ai
2

4
.<-.

fi

in

(-=

xx ,

r
fiet

Mm

rt

</

>.

j,?i]

_4

JL

pp
"

&n

>

*T
*li,

_2
4

I***-*-"-

52
4
-*-

-4

&
43.

fie

de ceteris.

Quinimo

Sc

cuicumque ex

his fecundis

addendo priroam xquationera

alterac conficientur.

ncquatio hinc exfurgens po41. Aquatic ficYitia eft ad parabolam, ad circulum, aut ellipfin. Si habeas parabolam datam, id ell, cuveitetur in hanc jus laws re&um datum (it , ^quatio ad parabolam
teft efle

&

by

xx

-+-

p *

v -v ax

Conftruenda nunc
culum>

datam hanc parabolam 5c ciN fit sequatio propofita per libcrctur , verti in patet xquationem fecundam , fi xx- fra&ionibus

hanc

_
numquam
eric

ad circulum,

nifi

coefficiens ipfius

Yf

fit

zz

ergo

4bb

49 -H zap

pp

aa

aut40H-i<^P-

-pp

&&

hoc
aa

eft

+-

iap-*-4q
^

pp

4^3, Sc a zz -t-pir
ei

aut igitur 9 fuperat bb duo fun: valores ipfius

tf

aut ab eo fupcratur, aut ad arbitrium fumendi ,

<\bb)

mafolventes

nam pone V(^q

If

ideo duo circuli problc/; erit acquatio ad parabolam

&

xquntur.

Si

primum

xx ir

fa

h qx

&

sequatio ad circulum

D AU
(4r

T.

P P E
4V

N D.

Sifecundum}
folverct.
42,.

res

perfici

non

poflct.

Si

tertium

unus circulus probleraa

eft

Ceterum dum agimus dc circulo, Temper intelligendum

coordina-

tas efle ad rectos angulos. 43. Simili modo vcrti poflet asquatio fccunda in cllipfin fpecie

nendo
ad qq-iriap
id eft, in

- pp
efTe

datam,

aa ut

ad

data diametrorura rationcj unde rurfus habcrctur a

V
;

jcquaret

bola aucem nullo pafto pofTct obtincri:

minus

-+-

pir

(43

pp

quze tune

:
")

u ^^ cadem qua; fupra notanda funt.

Hyper

zap

--

nam

fi

curva
,

cfTct

hyperbola, ter

debcret

aa

pofitivus
id eft

&: idcirco divifcr nc-

gativus, igitur 45-1- lap minor pp

+ aa

ir 2pv

(4/j

-,

minor quam

+ 4?
vel o
tiva

minor

pp

--

-, quod

eft

abfurdum

fiqaidem omnis quantitas nega-

minor

eft nihilo; feu,

quod idem

eft, tune
//

aa Stt-4t*#T2jMr<4g
.

4bbn }

- pp
eft.

pp ^i

48-

bbn

*-

bbn

dcberet efTc quanjitas negativa, quod non

ex ilia, quac inde & ex propofita exori44. Scd ex asquatione afTumpta c tur, obtineri poiTunt, ut diximus, aliw acquationes , quoe dant alos circulos

&

hypcrbolam.

Etenim
zap -

4-

pq
*
-*-

4
PP --

x-

^r

fii

MME NrAR
fit

quidcm

aa

2.jp-

nequit cflc ad circulum ncque ad ellipfinj quando quidcm ob

aa ad ap ut 4p ad pp,

eft

iap-4-pp amhz pofius je, eft autcrn ad hyperboquantities ^Lb ac aa datam hubeic lam, cujus fpecics definitur ponendo ^bb ad

&

aa+pp

major quam zap,

aa.iap+pp
^~~~.

rationem.
.

Scd,

fi

ex

ilia

fubduceretur nrquatio^ (by

habcretur

xx) zl o,

=J o,

bb

*T~

^t

abb
1

quas verterctur in

^,

qua; efle poteft ad circulum,

fi

fiat

aa

in

unde orietur
zap-t-pp-k-^bb

^bb , undc a

p-,

&

ad aliam quamvis hyperbohm fpecie datam , fi 4^6 ad ^bb in data ratione i denique ad ellipfim,

fiat
fi

aa

aa
46.

ztfp

-+-/>/>

- 4^ ad
in aliis

&

ponas

^bb in data ratione.

Nota quod

41
3

..-if.

imus gimus ob datam parabolam hibendus eric.

pro /3/3 pofuimus , quia ipfam /3 datam fir vcro hypothefibus alius valor ipfius /5 ad

,___

TA-R.X/I.

1
,

P P

AD A U C

f.

AP P

N D.

381

conicis , is Temper 47. Quoniam autcm circulus fimplicior eft ftdionibus adhibetur cum alia feftione conica data falrcm fpecie. Ex. gr. dccurellipaxes lint e, b. hanc ellipfin cxponendam aflumamus ali/\d fis, cujus quam ex jam repertis xquatiombus, quae ad ellipfin efle poflunc, puu

49-*-dcbet ergo

-PP
efle

aa

-- ^^
/>/>

CC
z=!

(ponendo

brevitatis gr.uia

>y

49

-f2<7/>

-- fp
,

igitur altern

aa
(2/7
-<-

arquatio quze

poteft cflc

ad circulum
4/33
}

ubi

i#p

-*-//>

4-Q/3

nempc

4r

fiet

pritno

fed tune

JJ

/>>

inp-irpp

:=:

03 ergo xquatio

^7^

ht
>

m
Ww

<

ex

/3/3

^rj

4*9
-

quare cequatio ad cllipfim evadit

.

pr

&
ccr

iequatio ad circulum

quse facile conftrui pofTunt.

4p. Quse diximus de ellipfi data, datam , turn ad hyperbolam.
co.
facile aptantur turn

ad ellipfim fpecie

Hoc pado
II.

tbruiFe invenit Nevvtonus

Tom.

Nn

rationem quam tradidit

(N. LIL

C O Af
LII. pag.

M E N TA R
r
,

no.

hujus) conftrucndse xqutionis

qx

vel

"

pxx

gv

r zx

a,
in

aut certc hoc pafto potuit earn invenire.

/>&habebis

Nam

a-quationem illam due

"

J
"?

-v-v
-*/>?

-*-#>

Pone nunc
a

nn
_

crit,

quadrando,

=;

A?

^4
i>.vJ

"*

J.M
x>;

-*

hoc

eft,

^-

ftttXX

MlpX

X4

2/x

-^/^

XX+pqX}

fed ex propofiu cequatione eft

rx
ergo (dividendo per nn
07
ttu -4-

6c

mukiplicando per 4)
n

4*x

- - 4^x-

nn

zq

nn

aut

feu
//

(~4X.v -i- 4px

+- 1

nn

^-

nn

-f-

zg

-4-

--nn

),

arqua-

AD AV
acquatio ad circulum,
eric
//
<J(zz+-

T.

A P P E X D.
fi

if *
enira

quod melius
itz
-+--

videbis

pro zx fcribaszj tune

S3

nn

+.

-+-

zn

nn
fibi

-4-

nn

-in

Si ergo rectae tur tcndeve ex

CE CK C in D
,
,

ad angulos re&os

z vcro ex C

in

occurrnnt tnufibit

trum.

Quando autem

CK

C,

o,
^rz

id eft

in ipfa

CK cit
4pr

# pomn-Tab. XI. 6- * per ciiculi ccn^

&

S3 o

id eft,
irz,
-

qq

2.q

-h

>-

Apr

vel

r P
-4-

^ ~

-*-

2*

-i-

^pr -- -4-PP-+-

rr
).

Captns pone

C/

^3 p^ /K. z^

erit

centrum

circuli, cujus radius eft

Sume
per

igitur

CB

S3

Sc

BA

r^

per

nge nd rectos angulos AI;

occurrentes
:=:

&
q *-j

K &/age
IG
f

KI, /F

parallelas ipfi

AE &

AI

in I

&
S3

F.
-v-

De-

hinc abfcinde
ac

GF
/>>

arqualcm
igitur

FA,

parem

/C

^,

c erit

IK

S3

nn

GK

radius quaeiltus.

Ou

conftru6lio nc hilura

quidem
<i.

difFert a
7

Ncwtoniiina.
-

N unc
zatt

jcquatio aflumpta ducatur in Fraftionem

8c fiet

init

s:

4*x

44 x\n

/Lap*
--"

i.aq 2

huic addatur aequatio ad circulum

S3
qq

Utt

00

Nn

f-

00

4<7.V.V

nn

nn
-c)

feu (ordinando

&

pro zx reponendo
irz,

z3 lau

inu

AZZ, -

-t-

zapz n

-f-

laq *-

qq
-*?:>;

-t-

z*

nn
,

nn

4P r nn

nempe

U&
n
,

1<2<1

nn

nn

nn

cujus axes funt in data rationc, fcilicet fubdtiplicata, arquatio ad cllipfira Tab. XI a, ad Abfcinde igitur BE cujusvis longitudmis , fi ellipfis fpecie data non Fig. i. t fecj ta ut a(j n J^tam habeat rationem, fi ellipfis fpccie detur, 2c fcm Pone nunc t qualeni arbitrariae a- erit li centrum ellipfeos.
. .

^rz, ^apz, -t-~ -H--t-

nn

+ nn

-nn

<M

Oj

nvenies

<?

tf/2

Ouapropter abfcinde

BE
lari

^V,

&
in

per

age

FH s HL ipfi AE
,

id-

eft,

fr.c

tf

ES

L,

erit

parallelam

FM &

ad FI

ut

BC

f)

occuirenccm perpendicu

centrum

ellipfeos.

Jam
^ /((T^Jan

^-

aann

~)
1

=^

-4-

vV;;)*-*-

(an
^

& eft HG
faciendum

z3

-- p:
tf

reft.it

igitur fumend;i

HR
1

=3

-*~
v

-j-

^w
BE

id

eft

eft

HR
BD
1

ad-

HL
1

(AE

=:

-^ a} ut

BD (v^)
1

ad

(a)
1

erit

GR
aut
yis

minor diameter

&:

AE%
.

ut

ad

SG BE
,

major 5 fiquidem

RG ad GS ut RH ad HL* utad^, utad5 qux eft ipilflima Auclro,

coni\vu6tio.

SumGfllmus
2.

S3

xx

^.v
2,

-, quia

fie,

quadraado

inveni-

D AU
tnus
,

r.

AP P E N

D.

1cm
fita:

qumtitatcm totis primo & fecundo 6c parti tertii & quarti termini ;equationis propoquo pacto computatio facilior redditur. Poterat tamcn Jcquatio cubi*.--j>,

in

qua incognita u eft

duarum tantum dimenfionum , xqua-

ca propofira multiplicari per

*

&

tune habuiffbmus

xx

AT-

pr zl o,
veftigia, conftrui

quce fuiflet fimpliciorj

tut

&
.v.v

per aequationcm
f
5.

zz

-quse,
ff

GF

prerendo eadem
nn
,

poflet

itiucm hmpliciorem.

quod quantity n indeterminata rclinquitur ut conftruftioncs pecul-iarcs faciliorcs cvadant. Sed quoque conltru.iftio poteft confiei per ellipSm datam c circulum rei ftatui dabitur majoris latus rcftum j aptum. Denrur enim axes ellipleos, minorem axem n indeterminate-, latus re&utn ^5 a pariter indetcrrni* natce i fie cllipfis erit data, circulus, qui in Auftoris conftruflione podtus fuerat datus, ant ad arbitrium dcterminandus ob indcfihitam , qu.-c inParitcr animadvcrte
ita poffit

determinari

& &

poe

&

greditur in ejusdem radio, erit detcrminatus &pendebit a dataellipfi. Item quod xquatio , quam conftruximus, habet radices quatuor; conflruenda vero tres. Secunda e quatuor elt vclp, quam quantitatem ipfi .v a;qua-

lem fecimus, quando xquationem proppCcaiD duximus

ta, reftant tres
ilia:

in

/>;

qua dem-

quae quxrebantur. Ccterum quit monet Au<5bor de pofitionc linearum 6c radicum negativarum ac ppfitivarum tendcntia, rcclufo cgnllrudlionum fonte , ultro patented fefc cuivis ofFlrunr.

Lcmmatibus
dicam quod
advocp.nda.

6c regulis a

Viro fLimmo

traditis

res

minore computations

conficiunrur; fed

fcntio,

nefcio an fie Algebrse fua fervetur clegantia, qu:e, uc tota in eo ell ut perpauca theorcmata fint in auxilium

dus autem Receniiorum

Multitude theorematum methodo Veterum convenit; mcthoidea invents mihi videtur, ut paucis. &.facilliir,
c conilrui
j

principiis problemata folvi poflint harum fontcs aperirem , laboravi. f4- Conitruftio principiis noflris..

idcirco

ut conftructionura

quoquc

LIX.

pag. 2,fp. hujiis, facile

deducitur ex

-<.quatio

iau-*-mi zZ

H.

nn

-t- zatt

eft aj cllipfim

quia termini r/,

it
:

utrinquc-ab xqualitr.tis figno no^iti^

muta igitur omnes -quod codem recidit, rcquationem, quam fupra duximus mus in 2H-zj, & habcbimus

habent (igna contraria

ad liyperbolam , debent eadftn figna habere a a in-+-tf, 6c idcirco ctiam omnes-+-J in

ut ea
fit
5

;.

".tit,

in i

2^,

Nn

C
axx
3

M ^f E N ? A R I U S
4.0px -

--

---

4.rx
-

&

2.

aa

qa
-*--

nn

five (pro

ix rcponendo c,

ordinando)

tfW

(2

ilH

&
r
2/>r

=3
<r

ir r (W-H

an

-^- *

a Ann

rr

P.-

-+-

i^

an

-a

-+

a
efl-,

a
in

Pofita ergo fupcriore circuli conftrutione, quia circulus idem

Tab. A

AI

cape, ut iubet

Au&or, ex F

verfus

A rc&am FH
ipfi

-5 6: erit
8c

AH

zr^

-&n

&

per

H age HL
HL.

indcfinitam

AD

parallelam

hyperbolic

diameter jacebic in tex i pone igitur

zpr

Nunc,

ubi ordinata nulla eft, ibi eft figurse ver

an

-*-

rr

aann

-*-

an

aa v? --*H- inn

mmi
-4-

-a
-

nun.
)

0,

&
uu

habebis, quadrando 2c ordinando

2 au

aw

ia* __+.

qq

_,

^aq 2

rr

ipr nn

app , n

A-

Jam

^ ex E dcw: fume igitur BE ex B verfus A r^ eft CB =3 mitte perpendicularem EL; eritque L hyperbolse centrum, cjus major Debet autem quadraaxis dimidiatus erit quantitas rndicalig fupra invents. eife ut a ad turn dimidii axis majoris ad quadratum dimidii minoris ergo
:

vnn

rr ---

an*

nn

-&

;;>

MM

=5

-^

+ an

^,(^an

~--

~p

eft

quadratum dimidii miaoris

axis

xqualc rcdangulo ex partibus ordinatc

AD JU
t# ab afymptoto ad curvam

C
a

7*.

A
6c

P P E

D.
}

&

curva

ad afymptotum

atque eft

GF
if

-4-FH

-*-

an

quapropter inter

CB

BE

fume mcdiam

AD

:=j

an*

&

abfcinde hinc indc a puncto

facicndo
(a): 2c

nempc

HR

ad

HI, (EB

reclas

HR, HR BA =; a

finguhs jequales Vav~q,

-p)

ut

DA

(Van) ad

BE

afymptoti, atquc hyperbola tranfibit per punctum G. Hie repete qu;c conftruclioni per ellipfin adjunta funt. zx.v- Pro parabola a flumes xquationem n:i , q j-f. i id ell, affumptarn duces in ; quia tune nullum debec effe quadr.uum alterius incognitx fub figno radicali , 6c omnes termini dufti in a, debenc
2/>.v

cruntRL,

LR

evanefcere.
eft,

In hac a^quatione

fi

ponas

.v

r^ o,
5c
fi

erit

u z^

--~ _
n
erit
/>,

id

rs

parabola tranfibit per

-

punccum A

>

fingas

:=:

iterutn
efle

-, &

parabola tranfibit per

fie

H H,

unde patct

ejus

axem

reclam F/i quod etiara

perfpici poteft.

Eft

Ergo

~
quod mondrat
efTe

ir

(PP +-

F/axcm.

Ubi nunc
(7

ordinnta nulla eft, habetur

;;

Sumi

igitur

debet

in

/F

cx/vcrfus
eft

rcfta sequalis

<L

^_ n

-+-

aut ultra

refta par
z;;

-,

quare p

ordinata ad pArabolam.

Supra monftravimus quomodo.data aequatione ou:idrato-qundratica,una detevminatos & alia indetcrmirma ad ellipfim , hyperbolam aut parabolam
56.
,

datum, inveniatur circulus,qui

radices jcquationis propofitx.

fuis

meihodum, quxhabetur
mittenda funt.
Sit
ellipjis

N. LI
AM,

cum data curva interfccr,ionibus,cxhibeat Sed, ut explicemus elc:;entiflimam Auftoris

1

1.

pag. z o. hujus jfequcntia lemmata praetrj;:rccrfum fit

ant hyperbola
thio
j

cujtis latns

LH
ag
,

? in later* tr*iKvcrJb

ad

Lh

atgite ut

AH ^^/ AG

fttmantur ftuiBa
,

L
,

jf

a,
j

(5?
5*

^rt?

AH, rcRum AG jTab. LA ^^ La, /Jt^g?

.

u.
-

fie

ah

^^/ aj:

/rt/r;r

r/2>

ha
trc.i

reclo

defcribttur

ellipjis alt era

aut bypeibola

am

5?

bar urn fmilia latcra

iS8
fafint

COMMENTARIVS
AH
;

ah

td

eft

bar urn ordinal* fmt parelleU

dico

&
uc

occur rens cltuilus tius in ffcliot. contra &:c.

pun ft is

M&m

quod qutvh refta

ibi

fccatur in ratione

AL

LM,
j

ad La

Centrum
ut

HL
CA

figurac

AM

fit

C;

&

ad Lbj erit etiam ad fj, ut ad **.

AG

AL

figurx
^vcl

fit c.

ad La,

HL

Quoniam

LA

ad

La
>

eft

ad Lb,) ut

AH
&

ad ah

vel

; w; agantur ordinatse par.iilelce j puudis jungantur occurrcntes in ; /? in n. Quoniam funt m cadem ratione ad PN; ba ad ad AG; ineadem bp ad/wj crunt ex reliqux AP; ad ag, ve! ratione ad (tb, aut A Cad ar. Igitur reftangula AlJ H,^/>^, func fimilia 6c ut quadrata AGj ^; vel AC; rfr. E(t autem recftangulum ad rc6langulum ad AG; ut ha ad dg jut hp ad/>^j ut HP ad PN; ut ur rcbangulum hpn, ad re6langu!um npa;& reftangulum APN a*qualcclt quadrato PM>ac veftangulum apn quadrafo/>w: ergo quadrata PM;/> funt ut re-

Nunc

MP

HA

HU;

/;*;

PM

w/>>

<3\:

HP

AG

AH

<z^;

#/>;

APN

HA

APH

dlangula quadrata
aut

APH; aph;
PL>

ML;

Lw.

ut quadrata Lp. Lrgo reftae Q. E. D.

AC;

ac.

Sed quadrata eadcm

AH>

PM;^/, funt
rcftce
PL>

ut

AC>

f, vel

ah, func ut
fed

L/>,

Tab
Fig.

a.

6.

ML ad LO; fed, per hypothcfim, ut AH ad ah itaML ad ergo ML ad Lw,--ut ML ad LO .xquales itaquc funt Lw & LO. facile ad hyperbolam transfcruntur, ideo figuram Sequentia hyperbolae omifi. u f fop a cffa LM fetmatttr quodvis pitnftiun K & GL ^7 Siipofiti *^ Lq ut KL ad Lk dico quod pun um k fuerit intra aut extra curvam AM etiam punRnm k paritcr intra aut extra curvam am. KL Nam, quia GL ad Lf elt ut ML ad Lw, eft per hypothefira ad L^; evit alternando ML ad LK ut Lw ad L/tj ergo, ML major aut
go

Pro convcrfa. ad Ah ut

Non

fit

AH

punftum

in

figura
;

JA/;,

punclum O. Erit
,

er-

Lf/;>

<

t>l

<!

->

fiat

>

ft

ft

erit

id

trt

li

minor

KG KL P; & centr* erit LP major fcribat ur alter circulus occurrens recipe cldetn Lp. ad Lk ut KG ad ^, vel ut KP ad Nam KL ergo KL ad Lk ut PL ad Lp: fed eft KL major quam L^, ergo PL major Lp.
6";

eft quam LK, erit parirer major aut minor quam Lk. A funt parallclx. 58. Junctse rf///;o K^raaio in fp. defer ibatur circulus occurrens retire

Lw

GK,

radio kg

tie

////>,

*/>;

GP

60. Si circulus gy ellipfe occurrat in alt era quovis puncto y, &? jungatur Ly : dibane prodnflam donee ellipft occurrat in 2\ tl/i occuirct e in puriclo^ ubi circulus cllipfim majeremfecat. ad Lk ita ad L.y: erunt itaque parallela Junge A-y, IvY. Eft, tit reft a: ky, KY. ad Lk ut ad ky. fed ut ad L* ita Igitur ad kg; ergo ad ky- ut ad -(;; aequales autem funt ^(-, ky , ergo 6c eft ad circulum GP, ad ellipfin. , , quapropter punftum 6\. Igirur duftae ad re&os nngulos Y/, yT funt ut ad L^. Sed erat ut 3 (pofiia Au<ftoris conftruftione) dupla radix; igitur , ubi habetur fieri debet yT ad /Y LG. obtineatur ut^L ad Solutio asquationum per approximationem fatis accurata fiicilis habetur
to

KL KL

GK KY

KY

KG

YL KY

KL
&

KG

GL

YX

XY,

X^

&

<in

Additamento.
excrefcat.

Nonnulla quidcm

afferri poiTcntj

fed ea ornitto ne

liber

ADDITAMENTUM
SOLUTIONE
E

V E L D E

CONSTRUCTIONE
^IQUATIONUM
SGRIPTA VARIA
ET AL1UNDE E X C E R P T A.
&c.

EX TRANSACTION1BUS PHILOSOPHICIS

Pag.

ADDITAMENTUM.

METHODUS NOVA
? facilis inveniendi radices accurata <cquationum quarumcunque generaliter fine
>

pr<evia

re duff tone.
3

Per Edm.

Hal ley

Geom. Prof. SaviL

ART

is analytics priecipuus quidcm ufus eft problcmata mathematicA ad rcquationes perducerc, cafque tcrminis, quantum fieri poffit, fimArs autem iita manca quodammodo, nee fatis anapljcillimis exhibere. rnethodi quaedam fubminfilnrentuf , quaruni lytica merito viderciur, ope radices, five lincx" five numeri (int, ex jam inventis asquationibu*
r>i(i

elicere liceret,

innotuic

coquc nomine problcmata tbluca dare. Veteribus fane vix quicquam fupra quadraticarum xquationum naturarn , quzccunque vero icripferc de lolidorum problcmatum effcftionc
calibus

ciflb idis, aliufvc curvas, paiticularia tantum particularibus deflinata; de ntimerica vero extra&ione ubiquc ahum filentiunii ita ut quicquid in hoc gencrejam calculo prac-ilamus, modcrnorum inventis fere totum dcbeatur. Ac primus quidcm ingens ille Algebra! hodiernse rcpertor ac reftaurator F;- andfeus f iefa, annis abhinc circiter centum, methodum gcneralem aperuit pro cduccndis radicibus ex arquatione qualibct; eamque fub litulo

gcometrica ope parabolic,

lime, ac

De

numerfif.i pettftatum ad exegefin refoluilonc^ publico donavit, unique ,ut air, obfer-vando rctrogradam compojitionis I iam. Hujufque veftigiis infittentcs JAirn ottus , Oughtredus aliique, tarn noftrates quam extranci, quaecunquc de hac re fcriptis mandarunt, a fieta delumpta debent agnofcere. Qualia

vero

iii

hoc ncgotio
fpecimine

conrraftiorc

Ac dum edito, potius obllinnta Authoris modellia amicorum prccibus devicra cedat , inventaque hare fua pulchcrrima in luccm promere dignetur, expe6tare cogimur.
Tom.
//.

prseftiterit fagacilUma ingenii Newtoniani vis, ex a Clarirlimo iraHifto, Cap. xciv. algebrx fuse, conjccliura aflcqui quam pro ccrto compcriri licet.

Nil

/? juvenis D. Jof cfhus Rtipbfon, R. S. S. ft an tiara anno evulgavic fuxque mcthodi prz pmribus cxemplis abunde illultravit quo genii raatheraatici maxima quxque polliccntis nobile indicium prodidit. haud vulga;ut pjr eft credere) D. de La?ny Hujus exemplo ac

Nuper

vcro cximius

illc

tquatiflH tm tiniverfaltnt

i6f>o.

-,

du<5hi

apud Pzrifienks Mathcmatum Profeflbr, idem argumcntum aggrefTjjs eft; qui cum totus fere fit in eliciendis potcllatum puvarum radicibus , pncfertim cubica, paucatanrum, eaque perpicxa ncc fatis demon ftrata , de affeAarum radicum extrac"tionc fubjungit. Rcgulas autcm binas, comris

pendioias admodum pro approximationc radicis cubica: profert, altcram, rationalem, alteram irrationalem } nempc cubi aaa-k- b latus efle inter
,

a +:

ab

r
)

JJJ

-7 ac V(
it

aa +j. 2

H
2.

Radicem autem

5 potcllaris quintx a

-r-

fie

exprimit
I

b
-f
-

a -H
2

V((V~ a*
4

00)

ftf

4
impreflb.)

(non

00 ut perperam legitur

in libro gallico

Has

rcgj.

librum vidcram, ab amico communicatas habui , quarum vi res experimento edoftus, compendiumque admiratus, volui etiam demonflrationcm invelligare. Ea vero inventa ad univerfalern a-quationum omni um refolutionem eandem metbodum accommodari poffe ilatim cognovi; coque magis eas excolcre ftatui,qui.iuno intuiturcm totam fynopticccxplicari poffe vidcbam, quodque hoc pafto fingulis calculi reftaurati vicibus ihltem triplicarentur nota^ five ciphrns in radice jam invenr^,quas quidem omnibus aliorum omnium compurationibus non nifi pari cum datis numcro augentur. Demonftrantur autcm rcgnla: prxdic"tic ex genefi cubi 6c poteftatis quint*. Poiito cnim latcrc cubi cujufquc a-r- e , cubus inde conflatus fit
>

cum nondum

+fi

eec

numcrus cubus proximo minor datoquovis noncuadeoque fupponatur minor eric imitate, ac rciiduuin, five b^ xquabitur rcliquLs cubi membris
a.-ia - ccc
:

reje&oque
b

fee

ob parvitatem v

s
quara aee
^

Cumquc

aae multo majus

fit

non multum exccdet ipfam

t.

pofiroquc

HAL

L E T
f S3

M
b

T H.
b

V A.

tic.

tail

proxime scqimur quantiiasf, invenictur

b
,

r live

b
:

^aa 4- ^ao

^u
eft

+t

hoc

i~<

adcoque

larus cubi

ab
b habebitur a-{

$iiaa-}-b

qux
rus

rationalis eft ip fa formula cubus proxime major dato,

;
>

D>"

de Lagny.

Quod
-b

fi

aaa

fuerit

numcex-

latus

cubi aaa-

pari ratiocinio invc-

nietur a

^aaa
pedita ac facilis
radicis
la
,

atque

hxc

radicis cubicre

approximatio
fcilicet e
,

fatis

pavum admodum

fullit in

defcdu, cum
jufto
fit.

hoc

p.icto

inventum, paulo miiui5

refiduum Inationalis vero formu

etiam ex

eodem

ibnte dcrivatur, videlicet

b zz

]aae +- ^aee

five

rr;

ae

-i- ft-,

adeoque

V(

aa

H
jtf

atque
i

a -* a

five radici qucefitsc.

Latus vero cubi aaa

eodem modo habebitur

~a
1

-H v\--

i
<?

b
)

4
a

rf

2,

At-

+
Atque

jD D
hc quidem
>

rA

ME

Nru

formula aliquanto propius ad fcopum collimar, in excemi peccins iicut: altera in defcctu, ac ad praxin magis commoda videtur, cum vetluutio calculi nihil aliud {it quam continua additio vel fubdu-

#io ipfms

-, iccundum ac quantitas e innotefcatj iu u: potius fcriben3*

i

dum

lit

V 4

aa 4-

eee -J

4-

in priori cafu

ac in pofteriori
~

^
r

12

-.-

V
4

fee

3^

b
).

,7J-f.

Utraquc autcm formula ciphric jam cognitx in radice extrahcnda ad mini mum triplicantur, quod quidem arithmetics lludioils omnibus gratum fo re confido, atquc iplc invcntori abundc gratulor. Ut autem harum rcgularum utilitas melius fentiatur, excmplum unum vel altcrum adjungere placuir. Quxratur latus cubi dupli ^&\eaaa-+-b -^ i.

Hie a

=;

atque -"=;,

tus prope veruiru

^3

adeoque
2.

_^.v
eft

ii

five 1,16 invcnictur

U-

Cubus autem ex

i,z6

1,000376, adeoque

five

0,65

-f-

v^

quod quidem tredecim figuris latus cubi dupli exhibct nullo fere ncgoriu, lateris quadrati extractione, ubi vulgari videlicet, una divifione operandi modo quantum defudallct arithmeticus norunt experti. Hunc etiam cal-

&

culum quoufque

velis continuarc licet,

in cafu

augendo quadratum additionc,

nil! unitatis in radicis

Qux

quidem correctio hoc

non

figura decirna-

quarta augmentum affert. Excmp. II. Quasratur latus cubi arqualis menfuroe Anglic* , Gallon di(ft;r, uncias folidas z?[ continent s. Cubus proxime minor ell 2.16 cujus latus 6 ss a 3 HC refidtiuin if adeoque pro prima approximatione provenir

~b

Cunt

H4
Cumque
u (5,1378

L L E Y
fit
ex.

ME

T H.

NO

FA.

&c.
-+ f.

f
Supponatur

^(9,8333...)

3,1378...

patet 6,1378
ejus

l.abebimus

cubum

231,00087382471 i,
ac juxta

reguhm
_,

:,^o~2 -t-V(p,4i 101041

00087 3 8947 1

-2)

^074
jtquatur nccuratiiTime obcinui
lateri

cubi dati

id

quod

inrra IrorK fpatium calculo

Hxc vero for in octodccima figura jurtum, at deficiens in decima nona. mula merito prxfercnda eil r.uionali ob ingentcm diviforcm, non fine magno labore traftandum cum latevis quadrati extractio rauko facilius pro>

cedat, ut experientia multiplex

altioris indaginis elt,atque tas enira in radice

me docuit. radice iurfolidi puri , five porefbatis quintoc, paulo ctiam adhuc muko perfcCtius rem pracftat: damuki ciphras ad minimum quintuplicat , neque nee operofi ell calculi. Author autem nullibi invcniendi methodum ejufve demonftrationcm concedit , etiamfi maxime defiderari videatur: prasiertim cum in libro imprcflb non refte fe hnbeati id quod impcritos facile ilRegula autem pro

emm

ludcre poflit.
bris

Poteitas autem quinta laceris a

-t-

conricitur ex his

mem-

undc
b

~
b

4 fa t-t- lotfee

-+

rejefto

&

ob parvitatem fuam: quo circ*

atque utrinque addendo

b

a*

habebimus

45-^4
a*iaa
-4)

=;

Y(~ ^44- &e+ ia

I
2

tf

-+-

zae

-t-

*<):

aa
i

Dein utrinque fubducendo

aj,
i-

2.

~J
-

-f-

xqmbhur VW(
tui

^-a*

-+-

aa)

T*

Ci

addatur

~rf, crit

<i

-e

z=i
=-

-4-

V(V(

~2
4
fi

-+-

a a]

r
fuiflet
5

4
fl

a ? -4-. qualis radici poteftatis

raajore,) rcgula
iu- fc

Quod

(aflumpta a judo

haberet,

~a + V(V(
z

~a<

~
4

frf

modum approximat, ut vix reftitutione penfitavj , incidi in formularum methodum quandam generalem pro quavis potentate fatis concinnam, quamque celare nequeo j cum etiam in iuperioribus poteftatibus datas radicis figuras triplicare valeant.
Atque hasc rcgula mirum
fit}

in

opus

at

dum

hscc

mecum

Hx

autcm formula

ita fe

habent, tarn rationales quam

ab

irrationales.

if
;=!

7- J

4- v (

--

*
</j

-f-

16

vel

Et

fie

dc ccteris etiam adhuc fupcrioribtis,

Quod

fi

aflumcretur a

ra-dicr

qua:-

//
ta
j

A L L E Y
cum

ME
fie

H.

NO

V A.

(quod major quoties poteftas refolvenda multo propior fit poteftati numcri inregri proxime majoris quam proxime minomutandis ccedem radicum exprefllo ncs provcniunt. ris,) mutatis
fruchi

Vaa

ab

V(aa

b} vel a

~a
2.

4-

b
ui* an

ab
vcl a w*.
T^aaa
.

v \ r ( v

/ )

^a

3^:

fii

V^Cr^

TT.) vel a

"

4
b

15

r;

vcl a

i#4- V(^

ab
>

3
z.itf 5

.
^

ab
7^"

36

Atque

inter hos duos tcrminos Temper confiflit vera radix, aliquanto proprior irrational! quam rational! j e vero juxta formulum irrationakin inventa, Temper peccat in exceiTu 7 ficut in deTt<5cu a ratioi^li Toimula rtTul-

quotus adeoquc fi fuerit 4^, irr.uionalis majorem juilo exhibtt E contrario vero fi hicrit b. radiccm, rationalis minorem. Atquc h.rc dc elicicndis radicibus e poteitatibui puris di6la Tun to , quse quidem, ad ufus ordinarios Tufficientes , muho facilius habcmur ope logarithmorum: quoties vero ultra tabularum logarithmicarum vires accuratitrime definicnda ell radix, ad hujuTmodi methodos necelfario recurrendum eft. Pi:ctcrca, cum- ex harum formularum inventione ac contemplatione, univerTalis regula pro asquationibus affecliis (quam non fine Tru&u Geometriac a-. Algebra: lludiofis omnibus uTurpandam confido) mihi ipli oblata fit, volui
f.xns
-,

ipfius invcnti

primordia qua poffim claritate aperire.

^Equationum quidem arTec^arum quadrato- quadratum non excedcntiunt, conftruftionem grneralem concinnam admodum ac Tacilem, Num. 188. ha

rum frtnfaft. jam turn invcntam publici juris feci ex quo ingens cupido animum incciTit idem numeris efficiendi. Atque brevi poft Raphde Lagny ciwm magna ex pane voto T.uisfecifle viius eit, uTque dum
:
D>
D>

adt

adhuc compendiofuis rcm peragi pofTe hoc fuo thodus autem no lira hxc eft
Supponatur radix cujufvis arquationis
z,

libcllo

mihi fuggeffit.
partibus<74-

Mc^,

compofita ex

vel

quarum a ex hypotheli niiumatur

ipfi z quantum fieri poilit propinqua, (quod tamcn commodum eft, non neceflaritim) Sc ex quintitatc a +- vel e formentur poteftates oranes ipfius z, in cequatione invents:, iifquc affiganlumeri coefHcientcs refpe6tive deinde poteftas relblvenda iubducatur tu c fumma partium datnrum in prima columna, ubi e non repcritur, quani homogcneum comparationis vocant, ilque differentia +7 b. Dein hnbeatur fumma omnium coefficientium ipfius lareris t in fecunda columna, qux lit S-, denique in tertia addantur omnes coefficientes quadrati ee , quarum fummum vocemus /. Ac radix qucefita z,, formula -rational! habebitur
:

sb

-t-

vel
ss

+- vcl

ib

irrational! vero fict

-*s +r v~ss-{- bt

****
id

quod excmplis illtiftrare fortafTe operas pretium erit. Inflrumenti vero loco adlit tabclla, poteftatum omnium ipfius a -+- vel e genelin exhibens,quo: fi opus fucrit, continuari facile poflit. A fcptima vero incipiam, cum pauca problemata eouiquc aflurgere dcprehendantur. Hanc tabellam
jure opiimo ffeculem analyticum generate appellare licet. Poteftates nutcm z, ortse , fie pr&dictx ex continua multiplicatione per a -H e proveniunt Cura fuis coefficientibus adjun6tis.

Tabella Totejlatum.
s f

iv

-4-

S.

C*

ida
i

e-+-

ee

zz c a -H
fi

r e

Quod
gatis

fixer it

e rs

c, ex iifdem memibris conficitur tabclla, neipfius e,

tit

folummodo imparibus poteftatibus 1

paribus*
,

es

e7

&

affir-

^,

f*.

Sitque

fumma

coefficientium lateris

^: 53 ium-

HAL LET
ma
di
*<

MEfff.
w,
furfolijy>

coefficientium quadrat! ee =: /i cubi :=; } biquadrati s2 JV. A?} fumma vero coefficientium cubo-cubi s=:

exigua tamum pars radicis inquirerdae , omnes evadunt umilibus ipfius a poteftatibus adeoque pro prima hypothefl rejiciamur fuperiores , (ut in poteftatibu* ollcnfum eft) ac formata sequatione nova,fubftituendu a + e 55 ^hapuris bebimus ut diximus,
^

Cum

autem fupponatur

potentates ipfius e multo minores

b =!

irJ*T/tt.
intclligatur.

Cujus rei cape exempla fequentia, quo mclius Exemp. I. Proponatur jequatio
+- JfZ,

0000.

Pro piima hypothefi ponatur

rf

=; 10, ac confequenter prodibit zquatic.

...

^
cz,

a*

s
r5

+- a 4
da*

...

4<aV+-6jVr

...

IOOOO
500

...

...

60

ye

IOOOO

-Kf 4 53
U

o.

(refpeftu e ac f ) in dubio reli&is, ufque dum fciatur negativa vel amrmativaj quod quidem aliquam parit difficultatem, cum in sequationibus plures radices admitrentibus fa;pe augeantur homogenea comparationis , ut appellant, a minuta quantitate a , ac e contra ea au6la minuaiuur. Determinatur autem fignum ipfius e ex figno quantitatis b\ fublata enim refolvenda ex homogeneo ab a formate, fignuin ip

Signis4-ac
e fit

an

se, ac proinde partium in ejus compofitione praevalentium , Temper contrarium erit figno differentia b. Unde patebit an fuerit rvcl-f-f, five an a major vel minor radice vera aflumpta fit. Jpfa autem e femper
fius
s
2.

- V(ss A-

jequatur

bt)
,

queries b ac /

codem

figno notantur;

quoties vero diverfo figno

conne&untur
fit

Poftquam
II.

vero

compertum

fore

eadetn e
,

fit

in

affirmaus

aequatio3

10
in negatis affirmentur; fcribamur fci4- ^, uffij-mentur in affirmatis, negen hoc noftro cxemplo 1045*0 loco vefolvendac IODOO, five b 4-450, unde conltat a majorem jufto aflumptam, ac proinde haberi- -e\ Hinc arquatio fit

nis

membris negentur

?,

^,

&V.

licct figno contrario j fi vero fuerit tur in negatis. Habemus autem in

104 j-o

40 if ^4-

ee
fs>7

<

40tf4-r
eft

55 10000.

4fo

Hoc
40
r

f ^

+-

<f9jee

=5 o.

Adeoque

cuius radix

e fit

-ss

Sive

Vel

tee

bt)
fi

mavis
z/

SJ

V(
4//

*/

id eft, in prasfenti
r

cafu,
i

:=3

1007

P
z,

^3761406

unde provenit radix

quacfita

prope verum

, p,88<5.

Hoc

pothefi fubftituto,emergit

a+-ezz

vero pro fecunda hy-

accuratiflime P,886i6o^p3649f...., in

V(~ss+bt)~~s
ultima figura vix binario juftum fuperans
j

nempe cum
verificari
i
^

Atquc hoc etiam,

i
^

fi

opus fuerit, multo ulterius

i

poflet,fubducen-

do

fi

fuerit

4-^, vel addendo

V(
ss

radici

prius in-

V(

ss

4- tb)
fit

tb

4
fi

4
fola

vcntac,

e. Cujus compendium eo pluris asftimandum quod quanprima fuppofitione, femper vero ex fecunda, iifdem conquoufque velis calculum continuare poflis. Ceterum acquatio prxdifta etiam negativam habet raJicem,id eft.x=: 10, 16

doquc, ex

fervatis coefficientibus,

quam

cuilibet accuratius expifcari licet.

ExenipL

H ALLEY
ExtwpL
II. Sit

A/

E f

H.

N O V A.

(Jc.

c
ac ponatur #

i7*s 4- f 4-s =:
prsefcripto
>iit

=
a.

10.

Ex

regular,

+dz,z,
-*- cz.

-+-

ece

zz daa
:r:

idac
-+-

dcce
t
-4-

c e
s

Id

eft -f-

1000

-+-.
-

1700

300* 340^

30^
ij.t

Sive

fio

-f.

14^

-+-

Cum
de
e

autem habeaturfro, conflat a minorem judo affumi, ac proinafHrmaiivam efle, ac ex fio =5 14^4- \$ec fit

13^-4-

cte =:

unde

z,

fit

tur fecundo a ZZ

if ,7... qure nimia quidcm eft ob late fumptam a; ideo fupponaif , ac pari ratiocinio habebimus

~s
--

i.i V(~ss
4
r

__
3fo major
eft

tb)

lop

_i

^11710
18

ac proinde & r^ 14,95*4068. Quod fi calculum adhuc tertio reftaurare vclis, ufque in vigefimam quintam figuram vero conformem invcnics radicem. Paucioribus vero contentus, fcribcndo tb+z tcec loco tb^ vel fubtrahendo
i

aut addcndo radici prius invents

eee

ad fcopura

ftatim

pcrvc-

V(

JJ

+1 tb}

nies.

^Eqtiatio vero propofita nulla alia radice explicari poteft, quia po-

teftas

refolvenda

cubo ex

vel

4.

Exempl. III. Sit sequatio ilia quam in refolutione difficillimi problematis arithmetic! adhibet Clariflimus JVaUifius, Cap. LXII. Algebras fuac, methodo accuratiflime quidem affccutus eft eanderaquo radicem
Piet<e
:

quc exemplum methodi

fuae afFert laudatus

Raphfonpag. if, 26. nempe

b i

&

4DDITAMENTUM
4- 19982,

I4P37-

Haze autem a^quatio cjus formula: eft, ut plures habeat radices affirmative?, ac quod difficuhatem cjus augeat, praegrandes funt coefficientcs rcfpcou
refolvendx datae.

Quo

melius autcin traftetur, dwidatur, ac juxta

nous

punftationum regulas ponutar

i

f^ ss o,f

(ubi

eft

-a

in sequatione propofita) ac

pro piiraa hypothcG habcamus

a zz i. PioinJc

+- i

- f^

zee *- 4? J

o; f

o.

Hoc

eft

ff +-

itffj

hinc

adeoque z; =: vero vicinam.

tabcllic

1,2.7:

Unde conftat 11,7 radicem efle aequationis propofuae Secundo loco fupponatur z, =3 11,7 ac juxta prseicripium

potcftatum oritur
^

26014,40*41

f
8ip5,f3i<r

-H
,

1(5

5870,640

4- 3870^,60
5-0749,1
* ^

6p7, 74 4- 3048
1.PP8
ee

fo,8^

4- 80

3111^-7,41

4- 189699,9

4-I49J7

fOOO

Adeoque
_f

196,1 31* 4-

JL,
cujus radix ^ juxta regulam

-- vtLss
4 l

^48,066

^6987686,106011

HAL
i
i

L E T

ME

H.

r J.

minori vero.

Ut autem

corrigatur,

U(

>

t,

live-

,0026iOI ---fit

joooccoppi rr,

4
ac proinde
<?

correfta rr

,0^41 72448.
foimetur ex
s

Quod

fi

adhuc plurcs

racicis figuras defideras,

te* zz
1

corrc&a.

0,43 0^60241 3...,

ac

i
j

y(

>55

_
r

unde a

-\~

zz

z,

radix accuratiflima

fin

1,75-544

75*44807440 1..,.

Ubi obfervandum redintequalem invenit Cl. Wallifius in loco citato. grationem calculi Temper triplicare notas veris in afTumpta a y quas prima
correftio, live-

V(-ss 4
de per logarichmos

quidem
,

quintuplices reddit, quaeque etiam coramo-

bt)
,

efficitur. Alrera autcm corrc&io poft primam etiam ut omnino aflumptas feptuplicct } tamen plerumque ufibus arithmetices abunde fufficit. Quae vero prima dicl:a func de numero ciphrarum in radice re&e aiTumptaium, ita intelligi velim, ut cum a non nifi decima parte diftet a vera radice, prima figura re6be aiTumatur} fi intra ccntefimam partem duas primas: Si intra millefi-

duplum ciphrarum numerum adjungit,

mam tres priores rite ie habeantj quac deinde juxta noflram regulam tradata; fiatim novem evadunt. Reftat jam ut nonnulla adjiciam de noftra formula rationali, videlicet
e

^j
cum

quas

fatis

expedita videbitur,

nee multum cedit

etiam datas ciphras triplicare valcat. Formata autem aequapriori, tione ex a ir e z, ut prius, ftatim patebit an a aflfumpra fit major vel minor vero, cumfcilicet se figno Temper notari debeac contrario figno dif-

fc-

t4
ir b

4D D
Ij

fA

ME NfVM

ferentise rcfolvendae ac
se

Deindc pofito quod ex a produ&i. homogenei +- vel tb quoties b ac / iisdem fitee rs o j divifor fit ss Praxi augnis notantur; idem vero fit ss +- bt , fi figna ifta diverfa fine. tcm magis accommodau videtur, fi fcriberctur thcoreraa,
fui

b
r S3

tres multiplicationcs ac

nempe cum una muhiplicationc ac duabus divifionibus res peragatur, qucc unam divifionem alias requireret. Hujus etiam methodi exemplum capiamus a pnedi&se acquatioriis radice n, 7...: ubi
4-

+-

i9,ze Jf-u

zz o

adeoque

>

zn

hoc

eft, fiat ut

ad

f ita

^ ad

- :=:

y^

j
2.p8,<5ffp

in 81, 25 (4,6387^-...

quocirca divifor

fit

=3 fipi,4P3if...O

2.p8,6ffp (o, of644i

..... )

z:^,

id

eft

quin-

que figuris veris adjeclris radici aflumptas. Corrigi autem nequit hare for mula ficut prajfens irrationalisj adeoque fi plures defiderentur radicis figu

re, prasftat aflumpta nova hypothefi calculum de integro repetere ac novus quotus triplicando figuras in radice cognitas fupputatori ctiam maximc fcrupulofo abunde fatisfacict.
:

/EQUA-

C O L S O

JE

U AT. C V E

C.

^EQUATIONUM
Et
a
J.

CUBICARUM
&
mechanic-a , refolut io
S

biquadraticarum* turn geometric A univsrfulis ,

CO L

N.

quationis

cubiox

univerfalis
"*-

39

radices tres funt

x-

:=:

-i-

V Cr
l

-4- t^(r

^))

2,

Vel,ut calcu us arithmeticus facilior ac paratior evadat, fi pofueris binomii irrationalis r-j-V(r- - q*j radicem cubtcam cfle m-+-Vn, crunt ejuf-

dem

xquationis radices tres

x =3^-4- iw

&

A;

r^jp

wr v

30.

Igiturdata a^quatione quavis cubica, inter ejus hujufque aequationis univerfalis terminos fingulos inftituenda eft comparatio, quo pado facillimc hifce cognitis, innotefcent aequaiionis datae invenientur ipfsc p, rj radices omnes. Hujus vero folutionis exempla fint fequentia in nuraeris.
<j,

&

i.

jlEquationis

cubica
x j rs i^*
fit
-4-

3X-+-

radix

x indaganda.

Erit prime

jima

prajfcriptum $p

i,

five
/>

-.

Se-

\6

AD D
Secundo 35

7A
l

MENTUM
;=:

Tcrtio ir(-*-

W .p)

- i - ^ ~4,
($p
)

five q =3

~.

fivers

~ & r*

=3

~^.

Et propterea

=:
3

-4-f(

-t-V
17

)_f.w>-

y*7

).

Reliquas duce radices funt im

*7

*7

polfibiles.
2.

In aequatione

erit

primo 3p
1

12, fivep
;=:

4.

Secundo $q
Tertio ir
-*(/>

(
jj>

48

41

five q

s
:=;

-.

r>

55. p; 56 =3 41, fiver

Et inde

At binomii

furdi

+V --

(=; r-i-^(r*
eft

- m-

))

radix cubica, perme-

thodos ex aritbmetica petendas extradfca,

& proinde radix

f-2

s4
vel etiam

2 S3) *

0>

--

m;V :

=3

4^-

(^4) i =3

vel

3.

Vel rurfus, eiusdem binomii

gnofcit) eft

-4-V

--17

radix alia cubica (tres enim

&

N & ^U A
&

r.

CUBIC,

tfc.

proinde radix

8c etiam

(p

-w

HH

30 53 4

-i
-

+r

(^i)
cubic.i

SS

vcl i,

Vcldcnuo, ejusdem binomii

4-

--

radix

term

eft

&
v =5
Q>

proinde radix

+-

zw

=:

=:)

9,

atque ctiam
\

za

w +: V

=2

44-

I-

ir

V ^-)
4

=:) 7 vel

i.

5.

In arquationc
AT
5

crit

~
eft
3

cubica

-H

q sa
11.

^ -3 ,

i-rx

84^4- 100,
i

r =;

jj-

6c

binomii

5f -H

Vi8ifi

radix

Igitur radix

.v

=-

5-

S -- f+- 6 =3 & 5+7^

3<*

8+rv

.j6,

impoflibilcs.
4.

In acquationc
.V

S3

:
34>tf

3IOX+- 10 [2,

cnc p =3 **, a =3
3

34

n5
p
.

rr 56
:=;

;J-2-

&

.^77f^ radixcu^ jbmormi 5736 ^-2-4-f"

..
,

17
Irirur radix

17

17

bica

eft
3
.

n.

I<5

10
3

-H-V^
//.

i8

4D D
*

fJ

MEN
r

T
2 ~

7^
&
x

^
impo/Hbiles.
f.

= U

i^>

^
.

10

6 ir

10

In xquatione
-v
3

iS.v

4-

<5r.v

.4048,

cm,

=
-f>/

radix cubica efl

_ -^
4
18

l"itur

rt

41
1
;

In aequatione
-!i<56v

66:,
:

cut p

-I

n^

-149
-

r =:

jX>f-8

--^-

17
radix cubica cil

27

^4 ---

- V-"-

4-

Z^

If,

T
>

Z1
2

4"~*

"""*

irrationales.
7.

In srquatione

L S O

.%

T.

CUBIC.
& binomii
185 +-

erit

p z;

2.1 ,

<j

47887175-0421^ radix cubic*

x+-P9f 1705*3
,

6051680)
eft

6:31680
rip
.

-f-

vcl

f-ltur

ii4- 566

587,

&
*

1*3

i"

(Vflp) 15

- np
-+>j^

iS.
ad moa -4- b ,

Ncc fccus in cereris proccdcnduin. Invcftigatur aurem thcorema dum fcqucntem. Pono ;ccuationis cujusdam cubica; radiccm z, zz
v

cubicc mule ip lie ando piovenict

z?

(a

-t-

3^^^.

1 ^j^ -f-^

<?

(<7-*-3)

-f-^

Jam

loco ipfius a

b valorem ejus

z,

fubflitucndo

fiet

qux eft xquatio cubica ex radice s r^ .7 -+. b confuuclia, cui terminus fe cundus deelt. Lit ha:c vcro ad formaai nngis cominoJum, m igisque concinnam revocentur, fumo rrquationcm
i
3

z^

3<jc-j-2r,

quae pofthac ipfius

vices
five
</

gerat zz

a -i-q*.

Igitur transmutatione hujus in illam , fiet primo^^ri 6 1 a* &. fecundo zr 6* , five 27- a* zz j (a -*- a b* zz Et foluia hue arquation; quadratica, eric

^3

a* =3

(ir

&
a*

hinc
)

- vTr*

Atque
a =s

igitur

tandem

^ Vr

- V>

2.

El

Et proptcrea

in it

putione cubica & =: 39 &

^

--

=: (./--

~
)

r-+,(r

<?

-^ X(r

-<?

At vero h^c radix

potcft

ixvera. triplex eft, pro

tr;~>Iici

valorc.

quern

ir.Ju.cre-

&(K(r^v ^cubica
vel

-^)).&l<(rt

-V(r

Q )).

Cujusvis enim quantitutis radix cubica triplex

erit,

Sc ipfius unitatis radix

vcl eft

11 -12
.4, ?

N-

i/

vel

-r

z
fit

;.

Atque

id

adeo

proptcrea quod h.arum altcujus cubus

j
1

uoitas.

Igiuir

ii

aut

>

))

radicem aliquam [quam fupra nominavimus

g
?

-+~V

aut

(m

+ Vn)~]

cubji

defignctj
T

. V

_
V.

*
.

KCrH-k

Cr

G--

I
2.

[id eft-

-5.

(m+Vn) &

^JZlJ. (^^. y
Similitcr

alias

duas ejusdem cubi radices. defignabunt.

&

3-

V(r

^(r
[id

OLSON & QU A
[id eft]

T.

CUBJC.tf;.

2.1

m
trcs cubica: radices

.(m

- y),
r
-

--

;,

erunt npotomc:
riet

(r*

q>).

/\tquc has radicc

buc conncftendo
x,

(r -*r v: (r

r ;;

_t-

^r

j -

r
q
.
.

iJ eft-

5
i)

_,

>

v rr

fr
v

z
id eft

_ _ l/_j
[ .

(m-t-V.n)

-+.

-V
(

(m -~V]

i
-

i/ .

=5

=~
~ ~ ~
T

~^

V^

(r

- V (r - gi

id eft

^5

-m

nexar

3 Debite autem qua; rres crunt radices xquationis cubicx z- r^ 59^-4- ir. conneftuntur radices iftae ad modum prarccdentem quippe qux fie con,

&

more vulgari
X*-- 3P*

in

fe

invicem
fac
3

continue duc~he

zr refticuunt.
-4r

Denique
^P

z,

^
J

p,

&

sequationem xquatio fiet

,

AT-p

=3
c
3

3*

qux

AD D
uo! univerfalis eft,

fA

M E N 7V M

cujus radices eva^unt ut fupra fuerunt exhibi Hie obiter notaui -lignum eft, quod .rquationis CU .MCX cujujcunque ra dices omnes fint pofiibiles realcs, queries binomii membrum irnuionale in fe complcftiturj hoc eit, quoties q eft quanv /(r rjj) impoflibilitatem titas affirmativ. , &. fimul cubus ejus major ell quadrate ex Jatcre r. At Ci membrum illud v/ v g) fit poflibile, hoc ell li q lit quantitas negativa, aut etiam fi affirmative cubus fit minor quadrato ex latere r, umc unicam tantuni agnofcit arquatio radicem .poflibilem realem, reliqurcque du^x: erunt im poflibiles. hoc eft, fi defit xquationis terminus In hoc thcnremate fi fiatp o, fecundus, tune deventum erit ad catum regularum qiuu dicuntur cujus folurio continetur in prascedentibus.

&

&

>

&

2.

^Equarionis biquadratics univerfalis

=; 4P v 3 -f-ig

x n-Rr
>

H-4

4P
radices quatuor funt

-4PJ"

.v

a-

V(p

-^-(i

- a"-

-),
W9

^ p 4- a ir v^(p
Ubi
^2

-H q

a-

+-

) ,

eft

radix ccquationis cubica

*

^ ^

pi

&

2/>r

Jam data xquatione quavis biquadratica, inter ejus hujufque ^quationis univerfalis terminos fingulos inttituenda eft comparatio , quo pafto citishifce cognitis, non latebic valor ipfime invenientur ipfaep, q y r, $;
fuperiori inveniendus, &; turn demum innotefccnc aequationis datae radices omnes. Huic folutioni illuftrandas exemplum unum aut alterum fufliciat.
fius

#, ex theoremate

I.

^Equationis biquadraticac
.v 4

SA;^

+- Sj^ 1

--

i6ix

fint radices

extrahendas.

Erit primo juxta prxfcriptum

,

ss 8

live

p S3

i.

s c*

L S

N
(4P

JE Si

U A

T.

UL

C.

tfc.

LI

Sccundo

iq

"*

P9
3 5

liVC

<7

>

2r

Tertio

Sr

(4^5)

596

i6i,

live r

Quarto
pF
4*
(2
)

:n

4
Hiac
107
i

956

nve

"

f7
.

7919

3689

6c proinde

16

i-i

Jam

ut xquario h;^c r nliquatenus cubica, in radices cjus rcfolvatur, ad theorcma pntcedcns rccurrcndum clt, in quo eric

_
J

,
i

144

18

16

Acqui binomii

_
li
6c propterea

16

radix cubica eit

^
6
Sc

&
6

ctiam

Vcl, quod perinde

funt * C3

eft, aequationis prfcmifTac

revera cubicse fex radices

tf

i7

**
>

&

<*

~ ir
Puta

2.

-2r

*?

quarum quxvis

indifcr

m3
,

natim propofuo noftro facict eric juxta thcorema

fatis.

fi

in pnefenti cafu fit

a zz

(V ij) f

.=3 )

4 vcl

6,

+- g

l
<2

-t-

QO

20

-P4-

t-)

=iTir(^64)

s)

13 vcl

func. a-quationis datas radices quatuor.

2.

In acquatione

x4
erit

icx-^ -}25-1**

6fpi.v -H 11
-

q =: 176, r =3
,

384,
Sc r
*}l

2c
:=:

13071.

+-g=:

loi

zpr-i-szz pi 32,
<z^

/z^

=; 201
in

14745-63 &c inJe

pi 32.

1
tf

i474frf.
erit

Jam
rz:
/>

theoremate pro cubicis

, *8c

67, q =5

^fiipj eritque binomii

dfllp +-

38889507071 *

radix cubica

+-

-3L.

-Igitur a*

:=:

67 -H 77

144

five
>

fl

u>

<E

U A
proinde

7.

U B

I C.

6c

*~

r --

12.

ir v(if +- 176

144-1-64);=; --7

(t

m) u ~
T

vcl

18,

&
x us f 4- iiiri/(if 4- 176
144
eft

64) z^ 17

7,impoffibiles.
rcquatioc

Hujus autem theorematis inventio

fe

z tionum quadraticarum z? -I- inz, i^cb ^5 o, c z, invicem mukiplicatione, acquationem conficio biquadracicam

hujufmodi.

Ex duarum

in

&n
ctii

(4 a*

+- b 4-

c)

4-

terminus fecundus deeft, quamque huic ^equation!

ftatuo xquipollere.

Unde primo
Secundo lac

4-3

-\-b-\-c

e, five

:=!

f-

4<*

tab

:=:

/, hoc

eft,

2(?f

iae +. Sa* *- tar

five^- --H 1 A
$
2.

la*

6c inde

Tertio

be z^

^,

five

idtf

= r*

ill/
hoc
eft,

ir* *-r 4
>

qux xquatio quafi cubica eft, ex radice ^ c notis vel affumptis lia vcro radix per thcorema fuperius exhiberi poteft conflatu. calculo innotcicent ipfic b 6c f At xquationum
.

&

r, /,

eodern

radices funt

Tom.

II.

^S

16

AD D
&

?A
+-

M E N TV
.

v(3*

=:

five

4*

~),

&

je

=5

*T f(
:

quac proinde erunt radices jequationis cet tf vel 4* ex acquacione

c4

:=:

<fz,

-+-/s

-t-;

cognita videli

H-^
2

- ^^ 2

^a* -+-*-. 64
>

Jam,
fac
z,

ut nsquatio

.V

ilia
,

evadat univeriulis &; omnibus fuis termini s in(liucla

eritque
l

4P -V

+p

zz ex*-

ipe\-

-^pe -4-/v

~e
2.

- a*
<r

item 2c

-)

.v

Tandem

concinnitatis

&
l

compendii gratia, fac

23

-t-

ip
turn

&/

SV

.V

^
x-

--

^7

-V-

^f^

-4-

--

<?

-,

/>

H. a ir

v Cp

-i-

-4-

;,

(p

-.(j)

- 442^ +
(-7!-*-

7P

-+-

-7

45

Denique
r/-^-8j>r

- 4
j>

fac

ip g,

6c fiunt xqiiationes prcccedentcs

.

-4-

4*
*

OLSON

JE

U A

T.

V E

C.

Scilicet
.

Ha&enus dc a:qu:itionum cubicarum & biquadraticarum refolutione analytica. Quoniam autem earundem effcffio gcanctrica per parabolam
3.

omnia evadunt ut fupra funt

pofii.x.

vulgo

tradi folet, Sc nonnullis in

pretio eft, ipfam

o-uvo^Ti/cw f

cc quidcm,
eft

univerfalius

non pigebit hie exhi ocre. Data aequatione quavis vel cubica vel biquadratica, inilituenda
1
i

com-

paratio inter terminos ejus, terminosque rclpondentes hujus a:quationis

4pr
i

^p *

*-

facile fat is eruenttiripfse^,^,*,*; earum interim uiualiqua ntcunquo TAB. XII. que pro lubitu allumpta. Turn in parabola quavis data AVB, cujtis vertex lg l% principalisV, axisVS, 8c axi perpendicularis VT capiatur VS zz p verfus
pa<5bo
1
"

mVcriora parabolas

6c in

angulo

parabolam
agatur ducatur

il-cer in

MA

punftis binis

SVT inlcribatur ST ^ q, qux N cC O. Bifecctur ON in M, &:

produ<5ta

AL,

axi parallela 6V parabola: occurrens in A. Ipfl ut iu latus rectum parabola; ad diametrum

ON

per

AL

parallela

AG

In (utrinque, fi opus eft, produfba) capiatur axi parallclu, quie parabolam feducatur puncto A novifTime invcnto punclo cct in B, a quo capiatur BR. zz s. duca tur RlLipfi parailch 5c aequalis, qiuv flniilram verfus jaceat, rcfpcftu ip fius R, fi g fit quantitas affirmativa, a: verfus dextram fi q fit neg.i iva. Atquc idem de ipfis intelligitur, quo: ad contrarias j[idem partes duci debcnt, fi modo valores ipfarum r 6: s prodcant net defcribatur circulus CKkc centre E 2c radio , Denique gativi. qui parabolam in totidcm fccabit punctis, quot lunt requationis data^ ra Etenim a punctis iltis C, K, &c. ducantur CP, Kn &c. dices rcnles. ad rectam (fi opus eft, produftam) terminatce, ipfi ST parallels,
unitas.
rr;

quc hcec eadcm

r, &: a

AL

AM,

fit-

GR

VT

AG

<Sc

BR

EC ^

&

GR

critque harum quiuvis x , feu ccquationis data; radix quxfita; ex fcilicet ad dextram jaccntes erunt radices affirmative , quce vcro ad finiftram funt run&uoi contaclus, fi quod fuerit, hie pofit.T, erunt radices negative, fumitur pro intcrfeftionis punclis duobus ad invicem viciniflimis.
Inter xquationcs cubicas 6V biquadraticas ita conilrudlas hoc tantum inrercedic diferiminis, quod in prioribus, ob terminurn uhimura in priecentc a-quatione deficientem , temper fit
,

2.

18

D D
P"

T A

ME NTU
f-T-r

-4-

five

Igitur centro

C & CP

radio

EB
defer ip to circulo

V(BRg-H(ERg) STq
t

AM in H, eric CH ^ AL AH^: AH,

.

CKkc

radicum una

in priore conftriictione in nihi-

him abit. Hzec autcm demon ftramur ad modum fcquenrem. Manentibus jam conftructis, 5c produfta

CP,
=;

il

ordinaca parabola ad

ob

AL ^

i.

At

CH

diamcmim

CP
.

opus ell, donee fccct proindc CH^ GB H-H AG,

AH,& & AH ^
+- AGrj

BP,
j

Sc propteres,

CP 3 -f- iAG
fed

CP

ob naturam parabola
+- 2.AG
.

- GB +- BP erit AGg ^ GB, unde CP s BP.

CD,
qua: occurrar etinrn
I.

Jam
ipfi

pun<5to

El, ad BP
erit

ad ipfam

BP

demittatur norma
in

adtx; parallela:,

punfto

Propter fimilia triangula

CDP

& TVS,

DP=3
o.

SvCD1

&

proindc

CP<2+-iAG.CP=:

BPs DP 4- BD
Sive

v s rp
=3
c>

~~
1

-HER

IE,

CPq -H lAG CP
.

VS
Aft

CP - BR

=s

IE.

STy
(ob

VT 5 s

STq

SVj)

L S O

A"

,E

QU J
-f<J

T.

CUBIC. &.
STrt 4-

zr

=: Cr.q

- C?q

fl2 CP? O 1
.

qux

iST

CP

+.

CP,
.

igiuir xqualis erit quadrate ex Litere

CP 2
tio

-4-

2.AG

CP
_p,

- ^o
<j,

VS
,

CP - BR.
f

Atque here xquatio ad tcrminos

propohra.

r,

;,

revocata ipfiiUma

fit

xqua-

Hincliquet, quod eadem qurcvis cequario biquadratica innumcras per parabolam conftructiones fortiri poflit , pro indefinite valorc quancitacis Scd caius cit hniillius, quam ad arbitrium allumi pofTc jam diximus. ^5 o, ik migrat conftruftio, li rem ipiam pliciilimus facicndo VS ^n p fpectcs , in vulgarcm illam, in qua radicum rcpr^fcnratrices reft* CP, iunt ad axem perpcndiculares. Sec. ^Equatio autcm fit
,

15

A!

qurc facile conftruitur ut fupra. in 4. Sed ne parabola defcriptio organica difficilis nimium vidcatur , promptu eft artificium quoddam mpcbanicuin,opc fili penduli pondcre inftru.

fti

per(5tum,cu jus axtxilio quam exaftilUme &facillimc acquationoviiTiraacon-

llrui

pote(t,& proinde x-quationum quarumcunque cubicarum&biquadraticarum radices inveniri \ idque fine ullo linearum duftu nifi reftarum & circuli. Conftruftio autem, quam .ippellare libet mccbanicam , clt ad hunc modum. Contra parictcm ercftum, vel pLtnum aliud quodvis horizonti perpen- TAT,. XII. !l z diculare, ad punftum aliquod F iufpendatur filum tcmiiflimum 8c flexile =FP; pondere quovis P ad ^xrremitatem P appenfb. In hoc filo notetur punftum aliquod N, a punfto lafjenfionis F fat is remotum vel filo parpro vulus, fi id mavis, inneftatur no.iui N. B .t fumpta. mcunque
>

NO

piano prxdifto) recta AQ^horizonti parallcla, utrinque quantum fat is prouufta. Hifcc gcncralitcr r\ ipfis 5, r, 5,/, ut paratis, pro particular: jam applicatione fac AQ^ vel arithmetice vel geometrice, pro data; cujusvis frcpius inculcatum, Tune in aequatione noviffima prius determinatis. sequationis exigentia, acu vel ftylo tcnuilTimo, aut etiam cufpidc circini admodum gracili , flecadat ftatur filum a loco fuo ad punftum quoddam B, ita ut punftum
unitate ad
v

punftum medium

ucatur

&

(in

in noviflime

=: J, In BQ^ab ifto B capiatur invento punfto Q. ad ipfam Verum enim vero perpendicularis erigatur F,R z=t q. BR , ad contrarias parccs ab eaium initiis cadere debent ,

BR

&
,

in

BR

ifi.x
II

RE

^
vento

ADD
E

r A

ME NTU
~

forte valorcs ipCarura r,

j, q , prodeant ncgativi. Denique in pun<5lo int extenfum, figamr circini cms unum, c, ad diftamiam EZ Hac agatur crus alterum in orbem, fecumque circumducat filum FZP. fili circulatione P nunc afcendec mine defccndct mom reciproco, pondus ut nodus mine iupra reftam extabit , nunc vcro infra candem in ipfa AQ^, p^uta in deprimetur. Quoties autem reperietur nodus ille punclis D, d, A , J, abfcindet is rccias DQ^, ^Q^, AQ_j ^Qj qux erunc ocquationis datx" radices omnes realesj bx ncmpe ad dextram crunt radi ces affirmative , illx vero ad finiftram radices negative. Dcmonllratio eft manifefta ex praeccdemibus, habira tantum rationc parabolse, per pun-

&

AQ

<5ta

B, C,

c, k,

K,

tranfeuntis.
i

Nam

poflto

F foco
linea:

parabolse, (cujus
,

diftantia a vertice eft

FC-+-CD,

8cc

4 eandem ubique

ON,)

notum

eft

quod

omnes utFB-t-BO

conficiant

fummam.

Atque ex principiis hie pofitis proclive eric inftrumentum haud inconcinnum 6c quantumvis accuratum tabricari , cujus bcncficio hujusmodi aequationum quarumcunque radices nullo fere negoLio inveniri poflint, & Hoc autem quilibet, fi id curse lit, variis modis pro pros oculis exhibcri. ingenio iuo efficere poteft, 6c de his jam fatis.

AQUA-

MO I PR E

JE^JSAT.

RESOL. JNAL.

jEQUATIONUM QUARUNDAM
Poteftdtis tert la
y quint tf , feptim<c nona, &fuferiorum, ad infnitwnufquepergendQi in terminis jiuitis, ad /;//. -vocantur Cardan/ 9 regular um pro cublcis
, ,
qn<e

refolittio analytics.

Per AB.

DE MOIVRE,

R.

S. S.

n numcrus quicunque , y quintitas incognita, five xqmtionis radix , iuque a quantuas quaevis omnino cognit;i, live ut vocant homogencum comparationisj atquc horum inter fe relatio exprimatur per

Sit

scquadonem

nn

-i.

an-

I N

nn

9.

*? +

nn

c &c

"

Ex luijus ferici natura manireftum eft, quod ii n fumatur numerus aliquis impar (integer fcilicet, nee refer: utrum fit affirmativus ve) vus") tune feries Cponte lua terminabitur, i5c aequatio fiet una ex
i

eft fimtis, cujus radix

i

CO 7

~ Vel
"

-+-

a}

V(y( i

*-)

Vel
i

V(V(i

-j-rf/0

a]

Vel

(4)

~
/(/(I-*

Ezcm*

Exempli

gratia,

fit

hujus arquationis poteftatis quinta:

57
-+-

10

-f.

i6y* =2 f

radix invenienda, quo in caiu erit

&

4.
i

Radix juxta formam

pnmarn

eric

qux
Lil

in

17 4o.

numeris vulgaribus expeditiflime cxplicari poteil ad hunc modum. 4 ^n 8. 12.31, cujus logarithmus o. pop/164, hujus pars

i8ip^5?, huic rcfpondens numerus eft i. fio; quinca V(y\j 4J itus vero o. 1^^433 complcmentum arithmeticum cil, p. 81805*675 cui
4").

refr
fenii

..let

numerus

o.

6f77 ^3 *(
5

fife

rentia

0.4^1

V V

17-*-

4
?
<5y

).

Icitur

horum

numerorum
fu-

_y.

H;
mcretu
fatis

venit obfervandum
"

quod loco
i
7"

radicis generalis,

non incommode

i
-

_y

z^

Vi^
ll

--r_

quando numerus

<z

refpeftu unitatis, eft

K ZJ

nus, ut

a:quatio fuerit

57

-*-

zqy

-^

682

za 5.1548145, cujus pars quinta 0.62.6962.$ , &. huic rcfpondens nu ncrus 4.256. Complementi autem arithmecici p. 3750572 nume rus CLI o .256 horum numerorum femi differentia z

eht

lo;:

&

~ y.

Atqui pra^terea, (I in xquatione prcecedenti figna akernatim fint affirmantia negvmtia, vel quod eodemredit, fi feries obvenerit fcujusmodi

&

_
4
f

crit

hujus radix
T
>

(1)7

C^

IJ)

vel

Ar. RES. A
vel

NA
V(**

L.

(i)

y =3

- n*

-4-

^(aa

i))

-t-

v>

O)

vcl

J)

^
V(aa
-

~ n*

V(**

0)

0)

TC!

~
i))

V(a
numerus

+V(aa
extiterit

i))

Hie autem notandum, quod

fi

impar, radicij

invents fignum in ci contrarium permutandum Proponatur sequatio

eft.

undc n Z3 f

&

J S3 ^. Erit radix =3
.

^(5 -*- 1^ J f )

-*-

Vel, quoniam 6
Horutn femifumma

5c cjus pars quinta o

i
.

erit hujus logarichmus i -\-V jf ^J 11 .0762804 1 1 f if 6 1 , complementum vcro arithmeticum p 7847439. I o.<Sopi logarithmorum numeri funt .<54if refpedbive, quorum
.
f>i<5,

iifj

&

7.

Verum fi accident ut ^ fit minor unitate, tune radicis forma fecunda , ut quac propofito eft magis conveniens, prx rcliquis leligendii eft. Sic fi acquatio fucrit

erit

i-

a
//.

Et

34

ADDITAMENVUM
fi

Et quidem
Einomialis
binomialis

binomialium radix quintana ullo pafto extr.ibi qu:,it, pibit radix proba c poiiibilis, etli cxpreilio jpU impofiibilitatem meniiatur.
vcro
\-

V ^^
4.-JKS
5

64

radix quintana efl

H-

V
4

if,

4
4
z5
~j>.

V
64

radix itidem quintana eft

^V
4

if

<^tf

quorum binomialium femifurnma

Si

autcm extractio ilia vcl non peragi pofTct, vel etiam diificilior videretur, res ubique confici poieit per tabulam flnuum naturalium ad modum fequentem.

Ad
de

radium
71":

fit

~*

o.pf^ri

finus

arcus cujufdam, qui proin-

erit

23

cujus pars quinta (co quod w

f)

efl

14: 18
in.

liujus-

finus o.

24981

^
4

proxime.

Nee

fecus procedenduni

xquationibus.

graduum ruperiorum.

HALLEY

COJfSTK.

PROBL SOLID.

DE CONSTRUCTIONE PROBLEMATUM
folidorum^ five tquatiohum fertile vel quarts potefratis, unica data parabola ac circuLo tfficienda\ differ tat inuaila.
Authore
pafto

EDM. HALLIiY.
vel quadrate- quadratum

quationes omnes cubum

quantita-

Quo

incognita involventes, ope parabola: cujufcurqu^ datae 2c circuli, conltrui pofTint, clare tradit ac liquide dernonltrat prscLirus ille Cartefnts in Lib. III. Geomctrue fuse. Sed prinium jubet fecundum zequationis tcrminum, fi adfuerit, tollcrc, nc dcindc rcdu<5ta: scquationis radices regula ibidem cxpolita. clicerc. Cum vero operatic ifta r.imis laboriofa videatur, nonnullis vilum elt conllruclrioncm iimilem ctiam abfquc ulla prorvia redu6tione comminifcii inter qtios Francifcus a Scluoten mcthodum valde facilem ac Gmpliciilimam pro conllruendis cubicis quomodolibet affectis prodkliffct , fi modo, expoiito principio unde regulam dcrivavit, Lecloris memorise, quam plurimis ac intricatis cautionibus obruit, melius ftuduilTet. Nuper vero Vir Cl. D. Tbowxs Baker no (Iras, iiuegro libello de contlruftiombus hi fee confcripto, non folum cubicas, led etiam
lis

biqundraticas omnes cujufcunque generis imica generali regula complcxus c(t, eamque demonltrationibus ac exemplis per omnes cai us abunde iatis illultravitj nee non Tub finem modum proponit unde regula ilia genernlis Hand tamen ilium ipfum ortendit, cujus ope (uti fuiinvcftigari poflitpicor) clavem iuam geometricam catolicam obtinuit, vel, faltem mill to facilius obtinere potuic. Cumque perplcxis cautionibus de fignis +- 6c , regula hofc D. Bakcri non minus obnoxia fuic quam ilia Schooteni * ut vix abfente libro condrudliones illas quis tuto peragatj baud injucundum nee tyronibus incommodttm fore vifum cit, utriufque fundamemum exponere,
ac llmul, cmendata
after re.

methodo,
tradit

in

re tarn difHcili,

lucem quantum valeam

requationum vel biquadraticarum, ubi deficit fecundus terminus , iupponi poteftj attamen cum cardo lit a quo fubfequentia pendent, ne diiicrtatiuncula h^ec capite truncata videamr , ex illius Oeometria dcfumptam placuit regulam adjungere, pauculis nonnullis in melius, uti reor , tranfpolitis. Deficientc fecundo termino omnes *equationes cubicac rcducuntur ad

Ckpnilni^tio

quam
,

Cartefius^ quarqtie fr.cillimc radices

omnium

cubi:.iium

emit,

ut nota

hanc formarn
z,*

*. apx,. aaq

ac biquadratics ad hanc
C
2,

4 D D
**. *.

r4

M E N fV M
a^r zz
o.

apzz. aaqz,

(ubi a defignat latus reftum parabola; cujusvis dutx , quam in conftruftione adhibere licet,) vcl fumcndo a pro unitatc, ad hanc

z} *. fz. q ZZ
vel ad hanc
z,*
1

*.

pzz.

qz,.

r zz

o.

Jam
fiat

AC

ac latus data parabola cujus axis fit ejus dimidium, ac collocetur Temper a Venice
:

FAG

ACDKL

re&um
verfus

a vel

i,

imenu-

ra figuroe

dein

fumamr

vel verfus alteram partem fi habeauir 4- p. C, fi in aequatione fuerit auc ex puncl;o fi non habeatur Porro e punc"bo quantitas p, erigenJa
/>,

CD s
DE

in linea

ilia

AC

continuata verfus

D,

eft
rit

arquatio fuerit tantum cubica, parabolam tot puninterfccabit quoc veras habet radices, quarum quidem affirmsfcis F erunt ad dextram axis partem, negative ut TL ad iiniltram. tivae ut At fi xquatio biquadratica fuerit, augeri vcl minui debet circuli radius

radio

-AE
17,

ad

axem

perpendicularis

asqualis
fi

q, fuerit

dextrorfum quidem
+-<yj

fi

fue

ad alterum vero axis latus

defcriptus,
fi

ac

circulus centro

&G

GK

AE,

fi fuerit , r, vel fubducendo , fi fit r, ex ejus quadrato re&angulum ar , feu contentum fub latcre rccl:o 6c quantitare datar> id quod nullo fere negotio efficitur geometrice. Hujus vero circuli interfec"fciones cum parabola omnes veras biquadraticse aequarionis radices dimifaxem perpendiculis exhibebunt i affirmativas quidem ad dextram fis ad Totius dcmonftrationcm Cartefio ejus negativas vero ad finiftram. inventori rclinquo. Notandum hie me operam dare ut femper habeantur radices affimativac ad dextrum axis latus, ut evitetur confufio a pluribus cautionibus, quarum caufa minime evidens ell, neceflario oritura. His pr-jemidis , ut aditus pateat ad conftructionem etiam enrum sequationum ubi reperitur terminus fecundus , confideranda venit regula pro tollendo termino fecundo, ac reducenda xquatione ad aliam, quse methodo prascedente conftrui poffit. Omnes vero hujus claffis xquationes cubicac ad hanc formam

addendo

-i

axis>

z,

1
.

buz.,

apz. aaq zz

vel ad hanc

biquadraticac vero ad hanc

jfci

COXSTR. PRO EL. SOLID. bz\ apzz. aaqz. a^r s *

5

37

vel hanc
*

z,

4
.

bz*. *. ajqz.

j>

0,

vel

x 4 &&
.

apzz. *.

<?V

;=:

vel denique ad hanc

*/.

bz\

*. *.

tf

r ^S o

divcrflmode coni poffunt: e quibus omnibus, prom {Ignis -InecStantur, ingens oritur varietas , unde regula generalis omnibus inicrviens obfcura ac maxime difficibs rcdditur } nifi methodo quam fubjungimus illuttruta uodifque excricata ira&etur.
Tollitur in biquadratic-is fecundus terminus, ponendo
fueric

&

x
:

zz

z,

+-

*- b

(I

4
hinc

4- 3

in cequatione vel

.v

zS

Ci

fuerit- - b

x-

~
4

in

primo cafu,

&

-tz,

^ in altero aequatur ^; 5c in cequatione quavis proquantitate sequali

pofita, fub ftituta loco

prodibit nova scquatio termi

b vel exce-

no fecundo carens, cujus radices omnes x data differentia

dunt vel deficiunt a radice qusefita z,. Cum vero in rebus iftiusmodi plus exempla quam prxcepta valere foleant, proponatur una vel alters aequa.tio condruenda.

Exempliim
sS +bx,*
.

I.

apzz,
Sic

aaqz, -H aaar

AT

:=:

&

4
Et
1

erit
r

bx +z

LL ~bb

z=l

z.&

16

&

D D
x
1

<T

A
1

^f E
i-.v

U
64

+- vl
6

-~

hinc

4 6

+-

Harum omnium Tumma

fit

apbx
Jrf^Af

4-H

64
-r
1 \j

icquatio nova fccundo terniino carcns

poflic
,

qux-

que proinde juxta regulam cartefianam conftrui

fumendo loco
return,
diviii,

p
hoc

dimidium
eft
:

- -

coefficientis termini

tertii

per

tf,

five latus

i6a
.

pj ac loco
z
2.

<?,

dimidium
i
>

coefficientis termini quarti

.

per

<^<2

,. r r divifi. live H

--i6aa

bbb

pb
-i

{iniftrorfum ab axe, figno

g.

Cujus partes

ficrno

+-

n-.ti,

notatx dextrorfum collocandx funt

ut

habeatur centrum circuli ad conftru&ionem requifiti, ac cujus interftcliiones cum parabola, dimiflls in axem perpendiculis, radices omnes verus x dcfignent, affirmativas quidem ad dextram axis,negativas vero ad {ioiflram.

Cum

vero

^, ducendo lineam axi parallekm, ad dextrum

^, perpendicula
ilia

cjus latus 6c ad diftantiam

ad hr.nc parallelam tcr-

minata defignabunt omncs radices quxGtas z, , p.ffirmativas ad dextram , Radium circuli quod attinet, habetur ille ncgativas vero ad finiftram. iiddcndo partes negatives ac auferendo partes affimativas termini quimi per aa divifi, e quadrato line* AE , a centre invento E ad verticem parabo id quod maxima ex pane efficitur cnpiendo, loco linex Ali, las A duftas
:

lineam, quse ad interfecliionem panibolse ac parallclie prxdifta: tcrminaturj cjus enim quadratum omnes termini quimi partes ex ablatione termini fecundi acquationi novae ingeftas compleftirur (uti facile probabitur :) ac re.llat folummodo ut hujus linece quadratum augeatur, fi in arquatione habcatur

HJLLET CONSTR.
tur
/*,

PR

B L.

SOLID.
D

vcl minuatur

fi

fit

4- r, additionc vcl fubductione re&anguli

ni

ar, unde conflumr quadratum radii circuli qaaefi H.tc eft methodus inveftigandi regulam centralem cautionibus libera ac iatis facilis , ac Tola differentia
ille

Eakeri omnibus ex co provenit , vero juxta axi parallelam circuli cjusdem cen quod ego juxta axem* trum dcterminat: quodque ego Temper radices affirrmuivas ex axis dextro Intere invenio, quas illc mine dextro nunc finiftro conltituit. ./Equationes cubicas quod attinct, ese reduci debent ad biquadratics, antcquam eadem. regula general! confirm poflmt j id quod tit duccndo a:quationem propofitam in radicem fuam ^,, unde provenit xquatio biquadratica in qua deficit terminus ultimus five r: quapropter fublato Tecundo termir.o &. invento centra E, circulus ducendus ell per iplam intcrfcclionem parabolas 6c parallclar ad axem fuperius memorat^j cum fcilicet ar lit rr; o , 6c in nova arquatione totus terminus quintus ex ipla ablatione termini fccundi oriatur. Conftruenda fit ha:c

Exemplum
-1

II.
-H
z,

apz,

^7,77

-^ o

ducla in

fit

Ad

tollcndum fccundum termiinum ponatur

3 r

#4- ^
i

c,

5c

fict

8*
*

16 16
i

If6

4
4
J/LV.V

64
r

4
2.

illpx 4

16
I

#p/

7
<5

Z^

4 4

apzz
aaqz,

4In hac nova arquatione,

eft

.v

4
<7<3<2/>

4
tertii

termini femicoefEciens
ac

per

fl

divifa, id

r
16^2

42,

p, loco

^ ufurpanda eftj

coefficicntis
,

termini

quarti

dimidium, divifum per

4- v- 4<7.

flJ, lateris rccti

quadratum
in

id eft
C:irtef.i

vicem

I6^i2
4<2

ipflus
2.

<7

conftruftione

fu-

bitj unde

centrum

determinatur.

Dcinde

du6ta axi parallela ad diftanb

tiam

4
parabola

b ad finiftrum ejus latus (ob

fit

x 4radio

a) cujus interfeftio

cum

Oj

circulus centre

E,

EO

defcriptus parabolam fecabit

40

JDDITAMENfUM

vel tanget in tot punctis quot azquatio veras habet radices: qua: quidcm radices, feu z., funt perpcndicula de punctis illis in nxi parallelam demifla, ad dextram quidem affirmative, negative ad finiftram. Si in zquatione defuerit terminus tertius, vel quartus, veluterque, in inveftiganda regula centrali nulla omnino obfervanda eft methodi differen tia , fed deficiente ac quantitatcp vel q, deerunt partes illx lincarum

aliquo modo deducts, ac procedendum eft cum rcliquis coefficientibus termini tcrtii 6c quarti in cequationc nova, ficut in prxmiflis excmplis prsefcriptum eft. Hatftenus Cl. Bakeri methodum generalem pertraclavimus, qua quidem nulla alia facilior ac paratior expeclranda eft, afTumpta ad conftructionem

DE

CD

ex quantitate

ilia

five parabola, five alia quacvis linea curva, cum fcilicet asquatio ad biquadraticam afcendit. Etenim dum base fcnbo mihi occurrit regulx centralis etTictio gcometrica praster omncm fpem expedita, ac harum rerum cunofis abunde latisfaftura. TAB.XU. Defcripta parabola cujus vertex A, axis ABC ac latus rcflum t! o- 4a, reducatur xquatio ad hanc formam

NAM,

vel ad hanc
1

fc

fizz.

apz>.

aaq

~
BD

fi

cubica tantum fuerit: dein ad diftantiam

=:
>

~
4

b ducatur linea
,

DH
p.i-

axi parallela, ad finiflram

quidem
D>

rabolx occurrens

in

pun&o

ad dextram fi -f- b dc quo dimittatur perpcndiculum in

fi

Fucril

axem
li

BD.
nea

In linea

AB

continuata verfus

fiat

BK

:=;

<7,

6c ducatur

utrinquc interminata. Porro fit continuatoj ac fi habeatur quantitas p figno

DK

KG ^

2.AB

axe Temper ultra affe&a, verfus easdcm

in
fi

partes etiam fumatur

CE

^
2*

p, vel

in contrarias,

habeatur 4- p, ac

e puncto E erigatur axi pcrpendiculum punfto C fi defuerit fi , opus etl convinuatce, occurrens in puncto P , quantitas p) linear quod quidem circuli requifiti centrum eft, fi defuerit quantitas q. AH fi

EF

DK

(vel e

habeatur 9, fumenda
fmiftrorfum quidem

eft in
fi

FE,

fi

opus

eft

continuata, linea

FG ^

7,

4- 7, dextrorfum fi q collocanda: Sc punclrum G erit centrum circuli ad conftructionem propofiram idonei, ejufque radius, fi defuerit quantitas r, hoc eft fi tantum cubica fuerit, erit linea r, vel GDj cujus quadratum in biquadratics augendum eft, fi fuerit minuendum fi -f- r, additione vel fubduclione re&anguli fub r dc latere reclo. fie circulo, ab intcrieftionibus ejus cum parabola deDefcripto
fuerit
miffis

HALLZT CONSTR. PROEL. SOLID.

miffis in

41

radi pcrptndiculis, quo; ad finiftram funt, ut ces xquationis negativas iempcr deiignant, qua; ad dexiram, ut ML, affirimuivas. Aliter ac paulo fimplicius orquationes cubica: juxra ScLocteni regulam conftruuntur, quaque etiam radices ad axem refemntur: quoniam vcroipfe inventor nee modum invenicndi nee demonftrationem invent! exponit, non abs re erit cjusdem fundamentum hie adjicere, fimulatquc crFcclioncm gcometricam concinniorcm reddere , atque cautionibus, quibus implicatur,

lineam

DH

NO,

cxtricarc.

Haec regula derivatur ex eo quod omnis aequatio cubica reduci

poffit

ad

biquadraticam , in qua dcficiet terminus fecundus. Hoc fit ducendo aequavcl in tioncm propolitam in z,- -b :r: , fi fuerit +- b in sequatione o , fi fuerit bK +- b y squatio nova produfta easdem habebit b ^qualem, fi iueric radices cum cubica, atque infuper alteram ipfi

&

b in aequationej vel contra.

Proponatur conftruenda
fc
1
,

zSb +- apt: 4in

z,

^7^73

o.

Haec duba
2-"*

-\1

fit

2 3 3 4+- zJb

apz,

4- aaqz

bbzz, +- abpz, +- aaqb.

Hie

deficit
_-

fecundus terminus

ac
in

coefficicns

tertii

bb +- ap dat
Fl S- 3 J

ia

4-

_p
J

oco

_-

2.

yd

CD

conHruclione Cartcfii. 6c ex dimi-

dio cocfficientis termini quarti

fit -fn vel ufurloco q +2. Z Z^ determinatur centrum circuli qua: fiti atque ob datam unam panda jadeoque ex radicibus afquationis novse , id eft dabitur etiam pur.dlum vein , in circumfcrentia, id eft radius ejus. Denique defcripto circulo, ab in:

DE

tcrfc(5lionibus ejus cum parabola dcmifla in axem perpendicula xquationis radices exhibebunt, affirmativas negativas eadcin lege ac fupra.

&

Inveftigatur autrm centrum circuli conftruclione perquam facili, cete-TAB. fit ver-Xlll. Defcriptas parabolce rifque omnibus cubicis prarferenda. ad diftantiam ipfi b sequalcm ducatur axi paral-^ S- x tc\ A, atque axis AF lela DK, ad dextram fi fuerit 4- b in asquationc, ad finiftram fi b^ A defcribantur radiis qux parabolas occurrat in punfto D. Centris arcus occulti utrinque fefe interfecantes ac per fcclionum punruqalibus 6ta ducatur linea interminata BC, quas medio linex fuppofitrc perAbE, inferne quipendiculariter infillat, c axi occunat in punfto E. A fi fuerit dem fi in aequatione habcatur _p , vel fuperne verfus

AMD

D &
,

AD

4-/>i

IL

pona-

4D D
ponatur

fA

ME NTUM
E
in
(I

EF
FG,
q
Zr

"^

pi 5c ex F (vel ex

defucrit p) educatur perpcndi-

culum

linear
y

BC

occurrtns

in
fl

puncto

5c
>

in

GF

producta
5,
,

fi.it

GH

zz

dextrorriim.

quidcm

irquationc liabcatur

aliter

erit centrum qturfitum vcfiniftrorfum, applicanda: ac punftum ro circuli radius, qui demillis in axcm pcrpendiculis ab interfe &iotiiblii fuis cum parabola, ut radices omncs, ut prius, commonftrabit. Quomodo vcro conitrudtio hjec ex pra:miilis confequatur, per fe fatis evidens eft, nee opus eft ut in eudem dcmonftranda diutius immorer. ex aliorum inventis Nc in his edendis fruitraneam navafle operam , gloriolam captare videar, confulat Lector Cl. Bikcri librum Anno 1684. Londlni editum, qux de hoc argumento fcripfu a Schooten in commentario fuo in Librum III. Geometric cartefianze. Brevi concefTo otio

HD

LM,

&

&

tra6tatulum alium de numero radicum in hujusmodi sequarionibus , earumque limitibus , ex contemplationc conftru6tionum prsecedentium, aggredi ac in

lucem proferre

ftatuo,

DE

IIALLET DE NUM. RADIC.

&e.

4)

DE NUMERO RADICUM
/;/

aqttationibns folidis ac biquadraticis^ Jive tertia ac quart* foteftatJS) ear unique limit ibus^ tracJattilus.

Authore E.

H ALLEY.

Num. iSSj Cumminimo

quern nuper publici juris feci in actis Philofophicis, apcruilTem , qua problcmata folida utcunquc nlifcta circulo, fimplicifiime connegotio, unica data parabola llrui pofTint j Tub finem mihi fefe obtulit contcmplatio jucunda fatis,nemex his confbructionibus numcrum radicum in quavis scquanone, earumpe quc limitcs ac figna facile coniequi ac determinari quocirca fidcm dcdi me brevi dc hac materia diflertatiunculam aliquam fcripturum, in qua fi non Principibus, faltem fecundac claflis Geometris,mc non ingratum nee inu tile prseftituruia omnino perfuafum habui. Propius vcro infpicienti mihi compenum eft, me imprtidentem inter ar-

in tractatulo,

methodum

&

dua geometrica illapfum, ac jam iis traclrandis delignatum, quibus olirn laboravcre Viri illultres Harriet tits noftras, ac C trtc/ins-y in quibus pari fato utrique parulogismum (forian in eorum fcriptis geomerricis unicum) divcrfo t.imcn modo, admifcre, uti pofthac probabitur: fed Qhiandoquc bo
,

Imprimis vcro Leftorem monitum velim, quod cum his legendis operam m diflertationem Num. iS8. editam, ad manum ha5 oportet pr bere , ac conltrucHones ibidem traditas probe callerc; quia qucc tequuntur ab illis maxima ex pane pendent, qiuis tamen iiic repetcre vix inte*

nus cloYinitat Qiuiproptcr agnita rei turn difficultate turn prseltantia, totis viribus incumbcre llatui, ne promifiis cxequcndis impar crederer, ac nc geomctrix pars tarn eximia, tamque parum culta, diutius tenebris involuta lateret ; fed ope noltra lucide his paucis expofita daretur.
.

dm

^rum

cfTct.

Carte fro c ex ibi diclis conMat, tam in cubicis, quam in biquadraticis aequationibus, radices exponi poflc dcmittendo pcrpendicula in axem, d-.uamve diametrum purabohx; datit , ab intcrfe&ionibus CUIM/CK illius cum

Ex

Cumque circulus parabolam fccans, vel in quatuor vel duobus punftis earn interfccare necelTe eft, confrat in biquadraticis vel duas vel quatuor radices veras, affirmativas vel negativas , femper habcri j uti etiam fi forte circulus illam tangat, quo in cafu xqualitas duarum radicum ejufdem ligni concluditur. In cubicis autem , quoniam una ex interfcclioniad conftru^tionem requiritur, non nid una vel tres reliqiur radices deunde conftac ciuas scquales ii^nant unam vel tres } uti in cafu contactus cile. repcriri radices, problemaque, unde rcfultat zcquaiio , revera planum
circulo.
,

f z

CM-

44

J D D If 4
,
,

M E NU M
affc<5V

Cubicae itaque omnes

:

quomodocunque

una vcl

triplici radice

explicabiles funt utique Temper poiTibilcs, nempe li radices ncgativas pro veris admiferis fed biquadratics: , quaium terminus ultimus r fignofectus eft, duibus vel quatuor. Aft fi habeatur +- r in a;quationc, eaque TAB. Xll.tanta ut V (GDq - - ar] , minor, lie quam ut circulus, eo radio ac ceulit, Fl o- 4tro defcriptus, pmibolam contingcre in aliquo puncto poflit requatio data omnino impoflibilis eit, nee ulla radice negativa vel affirmutiva c\-

plicabilis.

his plura in fequentibus. tanra intercedit differentia inter cafus cubicarum Sc biquaut fimul comprehendi ncqueant draticarum, primum cubicas deinde aheCubicae vero infinitis circulis in data parabola conltruunras trActabimus. tur , biquadraticae autem unico tantum , faltcm his methodis: id adeo qi, ^, five indeterminata aliqua, icqualcm nihilo, aquatic cuponendo z, bica rcducitur ad biquadraticam eafdem radices cum cubica habcntcm, araliam ipii e a:qualemj ur.dc fit ut tot circulis diverfis conilrui que inluper

Sed de

Quoniam vero

-,

poffit
eft.

cubica, quot imaginari has vevo conftrucliiones, ilia

veils quantitates e

id

eft

infinitis.

Inter-

quam fuperius (. vilt.) dedi, longe facillima Huic tamen non multum cedit alia, quo: ad enucleationem numeri

TAB.
XIII.
Fig. i.

radicum, earumquc limitum raagis accommodara videtur, quarquc ortumz, -t- vcl trahit ex ablatione fccundi termini, ponendo modo vulgari x Httc autem clt. Data parabola tertia parte cocfficientis termini fecundi. oc latcre redo fl, reducatur ejutquc verticc A, axe xquatic

ABY

AE
.

fonrum coniuetam,

id ell

tf.-bz?

apz. aaq

-zz

o.

Deinde ad diftamiam
fi

3 ducatur axi parallela

BK,

dextrorfum quidcm

occurrens in Bj ac lineae fuppofltx AB erigatur perpendicularis utrinque interminata DP , axi occur De B in axem demitte perpendiculum BC, 2c ipfr rens in puncto G.
fuerit
aliter finiftrorfum, parabolne

+- by

AC EH
fi

fiat

GE

fern per

asqualis,

ac vcrfus inferiora
fi

ponatur.

Ab E

fiat

z^

p,

fur (Tim

quidem,

in

requatione fuerit -i-p, dcorfum vero

p, ac e punfto H (vel ex E fi defuerit quamitas p) cducatur per pendiculum HQ^interminatas DP occurrens in puncto O. Dcnique in linea

HQ^ interminata
fi-t

fiat

OR

^3

5, ab

dextrorfum

fi

fuerit

q,

9, collocanda: ac circulus centro R, radio defcriptus, tot pun6tis fecabit parabolam , quot xquatio propofita vcras habet ra in axi dices j exque erunt perpendicula a punftis interfcctionum parallelam BK. demiffaj quarum qux ad dextram linea; affirmativae funt, ad finiftram negariva;. Hujus conftrucT:ionis commoditas in eo confiftit, quod circulo per vcrticcm tranfeuntc peragitur, perinde ac fi dcfuifTct fecundus terminus j ideoflniftrorfum

RA
Y

ZY

BK

que

HALLEY DE NUM.

RAblC.tfc.

4f

linea: curvas quc ad radicum numerum dctcrminandum, fufficit loci five ubi fi ponatur cen proprietatcs perfpcftas habere, quae fpatia difcriminat, trum circuli qui per parabola: verticem tranfeat, circumfcrentia ejus vel nno vcl iribus aliis punctis earn fccabit} hoc clt lineae curvx, in quam incidunt centn omnium circulorum per vcrticem tranfcuntium ac deinde

parabolam tangentium, naturam definire. Locus autcm ille eft parabolois, quam
appellare licet, five in qua
axis.

cum

Cl.

JTallifio fcraicubicalem

cubi applicatarum ad

axem
-^

funt inter
recti
lateris

fe

ut

quadrata portionum

Hnjus
eft,
fi

latus

re&um

eft

lateris

datie
rccti

parabolas, vertex vero

punclum

exiftente

AV

dimidium

cjusdem parabolas.
rabola:,
tri, five

Hoc

ponatur unitas pro latere

rec~bo data:

pa

cubi ordinatim applicatx

xquabumur

diamequadrato partis

cubus ex

VH quadrato

ex

HR,

fi

fcilicct

fit

centrum

cir

culi qui per verticem parabolse tranfeat,

eft

eamque deinde contingat.

H;rc
>

curva ilia quam primus mortnlium Nelius noftras reftae data: acqualem demon ft ravit, eaque occafione apud principes Geometras dudum Celebris ^f Hugenius cjufquc proprietates CL It- alliftus fub finem libri de Cijffoide
,

de line arum curvarum Evolutione , aliique acri ingenio diiquiHa:c curva urrinque ab axe pa fivere, quorum fcripta confulat Lector. rabola; defcripta, id eft VPX,fpatium complcctitur, in quo fi po natur centrum circuli, qui per vcrticem A tranfeat, interfecabit ille parabolam in tribus aliis puncKs; fpatia vcro ub axe remotiora centra proebent circulis non nifi uno praeter vcrticem pun<5lo paj-abolam fecantibus.

Prop. 8. 6c

<j.

VNL,

His probe intellects, jam ad dcterminandum radicum numerum accingimur. Ac primum deficiat fccundus terminus j fitque latus rectum i, vel

AV

^3

in conftructione

VH eft
fuperiora

p, HR. vcro

cumque
,

fi

fuerit

-Hp,

ab

verfus

ponenda
fi

fit

centrum

circuit extra fpatium femper conltituitur v ce explicabilis eft, affirmativa fi q y negativa

LVX

radiideoque una tantum

-f-

q:

qux quidcm
p
,

ra

dices

d.irdiini

regulis inveftigantur.
fieri

Si

vero fuerit

VH
quarri

zz

infcrne ponitur, ac

poteft ut

HR
five

cadat inter

axem
major
in

&
fit

curvam

VX vel
quadra-

VL

fi

fcilicet

cubus ex

VH,

ex

turn ex H<],

five

2.

IT pi major
fi

quam
^.

qq,

quo

cafu tres

dantur ra-

dices,

dux negative,

fuerit

g, ac una

affirmativa

earum fummac aqua-

46

ADDIT
unaque negativa.

aequalisj vel fi-h-g, dua; affirmative

Quod
fi

fi

mi

nor

fit

quam

>

qq una tantum repcritur radix, nffirmativa

q, nc-

gativa fi -4- q. Atque tern tra&arunt.

hxc

paflim docentur ab

iis

qui hanc geometric pat

e.

Jam

adfint

omncs termini, ac primum poponatur,

z?
*

g. a:quatio

hxc

z?b +-

z,p

cui etiam

Figuram
zz

z.

adaptavimus.

In cujus

conftru<5tione

BC
>

VG a ~ AC
2.

4 ^i VE o
hinc

i-33,
(j

VHi-W 6
;

-p,GH-^-^ Z
?

vel

^-

HO
q
fr
-,

:=s

p, vcl

//p

at-

que
ter

HR,
>

five diftantia centri circuli

b*

ab axe,
,

eft

Temper

differentia
j

mfi

bp 6c
fit

+-

qua:

(I

xquantur

centrum cadit in axe

^D major

quam
2.7

+z

g ad finiftram axis, fin minor ad dcx-

tram.

Si itaque cubi ex
3

VH,
five

(hoc

eft

ex

Ib

p quam nomi3

P
majus
fit

ncmus
inter

d) latus
bi

quadratum
o 6c
-L

V ddd^

quam

HR,

five differentia

R intra fpatium NPV, 6 paraboloidibus VPX, VNL, ac recta interminata DNP ,circumfcriptum:
+^/>j

reperitur centrum

2.7

ac proinde circulus parabolam fecabit in tribus punftis Y, Y, Y, ad dcxtram linex fitis, atque adco arquatio tres habet radices affirmativas. Centre vero extra hoc fpatium conftituto, non nifi una radice affirmativa explicari poteft. Hie obiter notandum rcctam paraboloidcm

BK

NVP

DP

VPX
pars

tangere in punfto P, exiftente

EP

ss

&

altcram vero
,

VNL
fit

fecare in punclo

ita

ut demiflb in axem penpendiculo

-

NF VF

quma

ipfius

EV,

five

W, NF

vero

b\

VW

autem, qurc
in

punfto
eft

V axi perpendiculariter - h five ~ EP.

*
fi

erecta linear

DP

occurrit

W,

a:qu

f4

Hinc tuto concluditur,

in zquationc vel

p major

fit

quam ~bb^

vel

q ma-

HALLET DE NVM. RAD 1C.

q major quam
Fullit
>

tf c ;

47

*,

non

nifi

unam eamque

affirmativam radicem reperiri.

A;ft. i6fp. pag. 70.) ubi tot veras dari radices quot funt in xquatipne mutationes fignorum 4 pronunin commentariis fuis fphalma hoc excufante Scbottenio. ciat, frultra ctiam

haque vcguU

Cartejii

(Edit.

&

prrecedemis formula; tres iihabcntis, qux unam tantum , quam quae tres hab:. gnortim mur. / IL.rrictti ^- oradices. Propofitio ctlam quints, fcftionis quints Art:;, 18. Nnmerof* Poteft. Rcfol. Piet* , vix lluis fit ma eil, cum, Jlri , uti Pro! id contx limitationibus quas ibi poiuerunt, toti parallelogrammo veniat , quod foli fpatio hoc ert ut jam compctere probavimus centrum prarbeat circulo tribus aliis punclis, prx-ter veniccm, parabolam
infinite plures arquationes
A>:fi

Fingi cnim poffunt

ytic<e

NVP

P1VW
,

fee ante.

Quantitas autem g,
i

five

terminus ultimus
accurate

datis

&

ea

lege

uC

f minor
Vddd 55
gat.
fi

fit

quarn
b*

>

bb

limitatur ex

praecedente aequatione

+-

7)

+r 7*
effe

cum

^c ^i cet circulus parabolam contin-

Itaque
fuevit

minor

debet quam
,

bp

i5

+-

V ddd
z

ac

p major
5p

quam

bb

majorem etiam ede oportet

in

quam
Atque

^3
2.7

V&,

ne cadat centrum

fpatiolo

NVW.

his conditionibus

aequatio femper triplici radice explicabilis erit , aliter non nifi una. Semper vero, five tres five una, affirmativae funt, ob pofitionem centri R, ad dextram lini.x DP. Atque hie eft cafus maxime difficilis, ita ut quicunque prarmilTa bene
calleat, fequentia facili negotio intelliget.

Detur jam xquatio

o.

z*

bz.

+-

pz,

+- q zz

Hie ut
tium
riri
j

tres

PNA,

habeantur radices, oportet centrum circuli alicubi intra fpacurva paroboloidis NA, definitum, repe reclrisPN, PA,

&

quapropter

cum EF

fit

z=l
2.

bb

$ minor

efle

debet

quam
p
*-

-*bb:

4
,

jam ad determinationem
antea
,

quantitatis 3,

exiftente

--65

ut
ut

Vddd +-

bbb

bp femper major efTe debet

quam

conftimatur centrum circuli in fpatio pnedicto PNA: quod cum fit, sequatio talis duas habet radices affirmativas ac unam Si vero p ncgativam.

major

4$
major
eft

AD D
quam
.-

TA
q

M E N TUM
-\

bb, vel

major quam Vddd

eft.

--\bbb

-~

non

nifi

una eaque negativa radice explicabilis

Proponatur jam tequatio

z?

bz?

fz,

o.

aequatio tres habeat radices, oportet centrum circuli alicubi inveniri 6c curvam in fpatio indefinite, inter rebam j hlc quanparaboloidis

Uthrec

DFD

PX

titas

p non

eft

obnoxia

bet

quam Vddd

lirnitationibus-,

>

jL

q vero Temper minor efTe

dHoc

^
2-7

lib

&p. pofito

^ ~ bb
^

9$
+-

p.

pacto

dux dantur
fit

radices negative, ac una affirmativa, aliter vero

fi

major

quam V ddd

lib

q
:

zj
unica tantum affirmativa exponi poteft.

Ip

pofito

II +-

Quarto loco

fit

acquatio
-t-

pz,

q ZZ o,

qux
li

duas affirmativas habet radices ac

reperiatur in fpatio indefinite inter

unnm negativam fi centmm circarechs PA, PD, ad curvam parabop)

fi

loidis

AL

hoc

eft, (pofito

b& +-

q minor

fit

quam
una

Vddd 4-

III-]-

>-*

Ip

-,

fi

vero

major hac quantitate fuerit,

tantum negativa ineft radix. Qiiatuor autem sequationes reliqux, in quibus habetur 4- 5, quoad limitationem numeri radicum non diflFerunt a pra:di6tis, fi fignum termini ultimi mutetur, fervato figno termini terriij qua; vero affirmatives
radices in illis, hie fiunt negativae,

&

vice verfa.

Sic in cequatione,
o
f

^
>

uaa vel

tres erant affirmative radices

in
o

hac vero,

vcl una vel tres negative funt 3 fub iifdem conditionibusj nulla vero omnino affirmativa. Sic in

Iz,*

+-

fz,

o,

dux

HALLET DE NUM.
ducc funt negative
c

RADIO.
fit

&c.
bb^ ac

49
q

una affirmative,
-

fi

p minor

quam
in

minor quam

Vd

4-

T^
fo
1

quemadmodum
=3 0,

&
dux

4- /* 4-

una ncgativa , excedentibus autem leges praeerant affirmative fcriptas p vel g, una tanmm hie eft radix affirmativa , qua? ibi ncgativa Pari modo in erat.
4- fo
1

&

pz +-

q Zl o

vcl duae funt affirmativae ac una negativa, vel una negativa tantum. nique lisdcm de caufis in xquatione
z>*

Dc-

4- bz*

fz,

q,
,

dux

funt negative in acquationc

&

una affirnutiva, vel una affirmativa tantum

quibui

duas erant affirmative

& una

negativa, vel una negativa

fuerit

tantum, nempc
3p.
in linei

prout

q major vel minor

quam V

<P

4-

>-

33

+-

Si dcfuerit terminus tertius, five fi fuerit , quocirca

p^, centrum

JR.

femper cadit

vel

4- As 1

*.

uni tantum

cffe

poteft radix

fi,

3, affirmativa

fi
>

4- B

negativa.

At

vel

4dune pofTunt effe affirmativae ac una negativa in priore, vel una affirmati va &; duz negative in pofteriore, cadence centro in linea PA interPacA,

?om.

II.

hoc

ADDir
eft
fi

hoc

minor

fit

quam

Sin major fucric, Una tantum

nc-

gativa

in priore

Ha&enus
fumus,
fectione
|^(
fit

, vel una affirraativa in poflcriore, dari poteft. numcrum radicum in cubicis asquationibus plenius aflequuti

tandum quod omnis

fcilicet

reftat uc nonnulla adjiciam dc quamitatc radicum. Hie primum nocequatio tres habens radices ope tabula nnuum , tri-

anguli
,

fatis

expedite rcfolvi poflit

>

ponendo
V(

fcilicet

Z. bb
_p,

p)

vel

V ^d
I r

fuerit -\-p in sequatione, vcl

66-4- ip),

pro radio circuli; angulum vero

I,
,

trifccandum qui flnum

habeat

^-6

^4.

MJjp
-

l-*-q
*-ipartis
.

m tabula finuum tis ejus, ut & (inus

que fumma V(
,

Invento hoc angulo, Cnus

tertiir

par

tertise

complcmenti ad femicirculum

eorumradium

ex
3-

tabula

iinuum dabuntur.
,

Hi

vero

iinus

in

~ bb ir

p) ducendi funt
6 vcl

6c

habebuntur quantitates (Yj? , Yfc? , YCJ J

vel differentia, prout cafus poftulat,

in Fig.)

quarum &

fumma

veras radices aequationis exhibebunt. Hsec omnia ex inventis Cartefit deUt vero cafus omnes, quantum fieri poflit , breviter complerivantur. itar, dico quod centre R, in prima aequationum formula, cadente in fpatio fecliones duse Y, Y, cadunt inter B, ac proinde utraque

VGP,

A&

cx minoribus radicibus minor

per fuperat majores funt

eft

quam ^-5,
5.

tertia

autem

6c

major fem--

&, fuperatur vero a

Quod

li

cadat in fpatio

GNV,

duac

quam

B, minores vero

quam
L.

&, tertia vero eft 5

duabus

alteris, ac proinde

minor quim

Sed adhibita

limitatione
radix-

quantitatis p,

arcliioribus terminis radices includuntur.

Maxima cnim
>

minor
at

eft

quam

V( ^ bb~p) 4-

>

major vero
ille
fit

quam V(

blp}^+/>)

>~l;

cum

bb minor eft

quam^,

limes

V( ~lb
p) 4I
j

j.

radix media femper minor eft

quam V(~bb

major

vero

quam
minima,

\s(~blb

_p)}

hunc vero limitcm nunquam excedit radix

To

fed

cum

quantitate g evanefcit.

HALLLr DE NUM.
altera

RADlC.tfc.

f:

In fecunda formula prsefcriptis legibus duie funt affirmative ac una negaitva, ac cadente ccntro in ipado GPt, altera ex amrrftativii major eft,

minor quam

>-3,

major vero nonexcedit3, ncgariva autem major

>-

non

efle potcft

quam V ~bb-

b,

eft

autcm

differentia

ipfius b

&

fummse affirmativarum.
affirmativa major eft
tiva vero

Centre autem
>

in fpatio

EGNA

pofito, utraquc
*

quam
eft

3, minor vero
b.

quam V

bb 4

3,

nega-

Temper minor
radicis

quam

>

Limites autem propiores ex data

p evadunt,

quidem maximac affirmativx V{

c

bb- -p)44
p)

^,
2-

qua
ta-

fcmper minor

eft, ut

major quam V(

bb

+-

~b;

hoc

men

limite

minor

eft altera affirmativa, quas

eft

cum

quantitate

q minuitur.

Ncgativa vero fempcr minor

quam V

bb

**f)

b^ ac de-

ficiente quantitate, q evanefcit.

in quarta, radices

In tertia formula duac negative funt ac una affirmativa: in hac, ut non limitantur a quantitate b ; affiimativa vero fcmper

&

minor eftqusunf

(~

-f-

~/>)

4-

^j major
eft

tamenquam K(/H- ~bb}+-

&

Maxima

vero ex negativis fcmper major

3)
>-

quam V(~bb 4Minor autem ex

p)

minor vero quam V(p 4-

3.

negativis fem

pcr minuitur cum minuta quantitate q. In quarta formula civ ente centre intra fpatium LAPDj fi duse fint affir mative ac una negative, maxima ex affirmativis major cfle nequit quarn

V(p 4-

3^) 4-

nee minor quam

V/ (

bb 4
q.

p) 4-

-,

minor

vero radix ab hoc limite minuitur, minuta quantitate

nor
eft quam V{~bb-\Notandum vero hie

Negativa autero mi
3.

p)

b; major vero

quam V(p-\- ~bb]

radices negativas ubique figno affirmativo notari, quia liae funt radices affirmative quatuor xquationum illarum, in quibu^ habetur 4-3, ac q figno contrario notaturj ut fupra monui. Horum om

nium demonftratio ex eo confequitur, quod ubicunque centrum

incidit in lineas curvas

circuli

VPX,

vel

V^L,
g
2

circumferentia

ejtis

parabolam
fccat

tangit in

pundo,

cujus diftamia ab axe

eft

V ^ VH, camquc

ex

altc-

fz
altcra axis partc

JDDIfJMENTUM
,

ad diftantiam iV

ahera ex radicibus fit 0, ac proinde cubica rcducitur ad bz, +- p =3 0, cujus radices limites defignant, quadraticam, five ad sf eo propius ad has limites ubi evanefcit quantitas q: ac quo minor eft ^ hoc accedunt radices. Quadratica eft etiam cum centrum cadit in
,
axe>

lineam

DPD,

VH ^

cum vero centrum

cadit in

eft,

cum
2.

^bp -2,7

in

prima formula j vel

at in quarta

~q^
w

*_
2.7

2.

ia

fecundai
in cafu

in tertia impoffibile eft

cum
,

qzZ

3 J -fbb 4-/>)-f-

quo

minor ex radicibus
bb 4- #)
p).

affirmativrs eft

major V(

b;

negativa vero V(

b.

In prima

radices funt
bb
3

l>

&
&

33
irV(
Atque

&

In fecunda vero formula,

5

b, 2v V(
5.

p)+3

funt affirmative

negativa autcm

V(-*bb

- />)

haec in cubicis fufficere pofle videnturj ob eximium vero ufum methodi, qua ope tabulae finuum radices harum asquationum inveniuntur, unum vel alterum exemplum adjungere, ut praxis illius compeijplacuit

cjium inde innotefcat,

Proponatur sequatio

quxrumur

radices

z,.

V(*~ 65

p)

:=}

V$~

-zl

Vd

cujus

duplu

V 57
1

radius eft circulij Sc

ta 3

+"

-bp
^

np7

-H

40

~
!
2r

M^
2>

five

V$

p ~

eft

Hnus tabularis anguli, hoc

eft, fadta divifione

ope

la-

garithmorura, Log.

<?,

925- 15-6*0, cui refpondct angulus

f/gr. ipw.

;.

Hujus

PALLET DE NUM. RAD 1C.

Hujus
tertia pars

fcffj

5$
;.

ipr.

6 m.

2.4. s.

&
,

complement 40

gr. r$ m. 56

finus

dant Log. p. f i4<?8$.

& 9- 81601
o.

qui ducti in radium v 37

producunt

Yfc?, vero
1

lis

4, tertia eil eorum fumma; five 6. Ideoquc radices funt 2 ==! ii , c 134-6;=: ip, ex quibus fingup, 15 Ubi notandum duns minores radices non conflatur predicka requatio.

Y&

&

Yfc?, Log.
,

501030.

==!i,&

Log.

o.

6oi~fp

asqualis

==;

cxcedere
3

b vel 15, quia centrum

bp minor eft

R
b*

in

conftru&ionc cadit ad dextram

axis, id eft

quam

4-

q.

Excmplum

alterum Ht

quxrantur radices.

raJius circuli

^4or

101 ^- I/JOI
finui tabular! arcus, cujus

33
.

Log.

p.

P7}64i6,
5c
c p.

&

arcus

101
3
3

ipfe

70

r.

14

21

s.

hujus pars tertia

^3

eft

23

jjr.

24 w. 47

;.

menti ^6 gr, 3f /. ia
quibus
addito

quorum

finus

Log.

funt p. rppi 83,

775-27^

Log. ^40^ ^-,

fiunt

Log.

o.

pojoSp

&

Log,
b
,

I.07pi8r =3 12,

& eorum

fumma

=3 20.

Hinc concluditur 20 4-

vel af, asquari radici affirmativse,

tivis.

&8 &

12-i^

3, five

&7,

nega-

Quod

fi

acquatio fuiffet

X 1 4- Ip; 1
3

22PAT 4- f2f =3 O,

7 fuifTent aff\rmativxj 2f vero negativa. Ceterx autem cubicae,unica tantum radice explicabiles, juxta regulas Cardani refolvendae funt, poftquam demptus fuerit fecundus terminus nee video quo pa&o minori calcu*
>

&

f4
lo

JDDITJMRNfUM
hoc negotium pcragi
<j,

poflh.

At

fi

dcfideretur radix base in quantitati-

bus b, p,

expreita

dico

cam

effe in

prima formula,

b +- vel

fumma

vel differentia radicum

cubicarum ex

aa
^

-fi

l
-l
-o/>

-zj
q

108*

b*q

~
6
fit

-f-

17*

-^

)ir

^ ^

-- 1
j

~
6

id eft

-H

6*

42,

major

27
quoties

quam +-? bb6

fin

aliter

fumrna vero
In-

bb major eft

quam

j>;

minor

fuerit

bb, differentia.

Temper conflatur ex iisdem elementis, variatis que ut facile percipiet qui velit expcriri. tnmen fignis -i, Ope vero tabula: logarithmicie finuum verforum radices ha: Tatis prompac ra te inveniuntur , nempe fi coefficientes numeri fint iurdi vel autem eft regular in pri dices numeris ineffabiles^ ut plerumque fit.
ceteris formulis radix

&

fra<Sti

Hxc

ma

ac fecunda formula,

fi

bb minor
3

fit

quam; fit
3

p
in

bb

d^ 6c
in*

pofita differentia inter

ter B
3

*--l>p&

6}
/

4-

hoc ^ g,

eft

HR,

prima, ac

>--bp+-

>-(7&:

in

fecunda, pro radio; invcniatur angulus cujus

tangens

eft

fum

ita

differentia

d Vd. Deinde ut co-finus hujus anguli, ad ejusdem finum vcrpro radio habita, ad quartum j cujus latus cubicum

trifecando logarithmum habebitur: ac divifo

lb per

hoc

latus

cubicum

e quoto fubducatur divifor, refiduum erit qtiantitas

Y^.

Hujus

refidui ac

fumma,

fi

centrum cadit ad dcxtram axis,

aliter differen

tia

earundem, radix
radio,
fit

erit quxfita.

Quod

fi

bb major

fit

quamp,

pofito

HR pro
iusdam.

d V d^

five diftantia paraboloidis ab axe^ finus arcus cu-

Huius

finus verfus

ducatur in radium

five

>

trifecto produfti

vidatur

bb

-~
5

logarithmo, habebitur ejus latus

p. J

2 6 17 cubicum, per quod

bp

+r

(/,ac

di-

Dico quoti
5,

ac diviforis

fummam

eadern lege addi-

tarn vel ablatam

ex

radicem qusfitam cxhibere.

Ac

par eft ratio

af-

in tertia ac quarta formulis, nifi

quod

b1

-H

~ bp +z ~

q pro radio

27
fu-

JI

ALLEY DE
bb
-t-

A V
T

M.

RAD 1C.
/>)

fumendaeft, ac

in

V(

5 +-

five rfVrf

pro

firm.

Sed

bxc

praecepta cxemplis fonafle melius percipicntur.

Sit zquatio cubica,

ac qurcratur radix &.

Hie

major

eft

quamp,

fed
</

major

eft

quam

cubus ex

-.

ideoque una tantum affirmativa radice cxplicabilis

d, ac
1^5

eft.

eft
3

+-

jyj-

^ 99
V
eft

Jam

pro
:

(inu

habenda

eft

ad

radium
if gr.

hoc

arcus vero competens

,

fie

w. 49
I.

dat o.

Hujus 84^7882, cujus

finus vevfi

Log.

S. f

36137(5

addiius Log. Radii

eft

i.

309^91

3,

tei tra

pars

o. 2.8ipij6

Log.

radicis

cubicac

pi 394, quo

divifore divi:

five ^/,

fit

quotus 7. 37181; quoti ac

,

diviforis
Sec.

fumma,

auc

3,

fit

radix qusrlita

nempe

14.95*34,

Exadtis cubicis biquaJraticas jam aggrediamur. **H3Cc Temper vel nulvel duas, vel quatuor radices veras habent, quamm determinatio, partim a coefficienribus partim a figno 6c magnitudine numeri abfoluti Harum omnium coiifcrucliionem generalem fuperius farisf Ar ; dati , pendct. concinnam podidi, quam Ic6tor jam vidifle fupponitur. In conftru6tione I.

lam,

XH
Fi o-

asquationis

3-

z*

bz? +-

pz,z,

qz, -j-

fit

BD

^
-

^-l,

AB

;=!
^t6>

BK ^

five

dimidio

lateris

recti

KG FE
ss

lAB
k

s
G

^55, KE
bp+ ac

16 z 16 4 4 radio (GD S culus, centre , r), interfecabit parabolam velnullo, radices duobus, aut quatuor punftis , quae perpendiculis in lineam omnes exhibent. Ut autem quatuor fint, evidens eft centrum circuli

-~

^5 - i EG ^
ss
2.

p
J

AE ^ X
Co4-

=3

^616

-/>,

^j quo faclo cir-

HD

alicubi conftitui debere intra fpatium, de cujus punclo quovis tria perpendicula in curvam parabolse demitti polfinti atque fimul radium mino-

rem

rem efTe maximo ex illis pcrpendiculis, majorem vero medio. Quod fi cen trum conftituatur extra hoc fpatir.m, ut non nifi una perpendicularis in
vel fi minor fit media ex poffit, qua major fit radius tribus perpendicularibus, major vero quam minima ex illis, duae 1tantum efie radices* nufla vero omnino datur, quoties radius poffunt r\

parabolam demitti

>

^(GD

minima ex tribus, vel una ilia, quoties una tantum eft. Jam quale fpatium hoc fit, quibusque limitibus difcernitur, ac quibus conditionibus radius circuli minor vel major fit praedictis perpendicularibus, nobis reftat inquirendum> ac primum quo pacto perpendicularis in parabo lam demitti poflit oftendendum eft.
minor
eft

TAB.

XI IL
Fj o- 4-

axis ejus-, Sit femi-latus rectum, parabola, punctura de quo demittenda eft perpendicuiaris. Ducatur axi perpendicularis GE, in F, Sc erccta ac bifecetur ad idem axis latus , perpendicular!
fiat

ABC

AE

AV

FH

zrj

VE GE

FH

dico quod circulus, centro

H,
Z>

radio

HA

defcriptus,

Fig.

^.

ad qua; ductae reftas parabolam interfecabit in pun&is tribus, vel uno, curva; parabolicac pendiculariter infiftunt. Ut autem tres fint hujusmodi interfeftiones, oportet centmm circuli ita coilocari, ut fit intra fpatium paraboioidibus inclufumj hoc eft ut

GZ

FH

minor
adeo

fit

quam V
=5

VF

five

FH

minus quam cubus ex

^-

VF
3

arque

GE

4FG,

minor

erit

quam

V ~ VF

five A.V

VE

hoc

eft

quadratum ex

GE

minUS

crit

quam

VE

}
:

coiucidunt itaque hi limitcs

cum

paraboloi dibus duabus ejusdem generis

latus

cum

iis

quibus in cubicis
latevis

ufi

Cumus, fed quarum

retum duplo minor

eft>

id eft

refti

parabola:, hoc eft *g ipfius AV: ideoque ea ipfa eft linea curva cujus evolutione generatur parabola, fie demonftrante Hugcnio j quamque feraper conFig. 3.

2.7

tingit linea

Pun6tum autem P,

qua; parabolas perpendiculariter infiftit in punclro D. five in quo contingit recta paraboloidem centrum eft circuli, qui radio coincidit,, defcriptus cum parabola in puncto five ejusdem curvitatis eftj ut per fe fatis conftat. dibus V X!P , utrinque ab Deifcriptis itaque hujusmodi paraboloi axej perfpicuum eft quod, nifi centrum circuli conftituatur intra hos li-

DF,

DF

DP

VNA,

non poffit ille pluribus quam duobus in puncti s parabolam inter fecare: unde determinare licet quibus fub conditionibus coefficients termimites
,

norum intermediorum coercentur,

tur quatuor radices.

Ac prima

in sequationibus biquadraticis, ut habeanfronte clarum eft p majorem efie non po-flc

quam

^,

(fcilicet in formulis

ubi habetur -H

nee g quam

^L

Ge
ne-

HALLET DE NUM. R4DIC.

ncraliter vero
J
>-3

tfe.

57
axe

16

!p.

pb+ss

id
<7,

eft

diflantia

centri ab

EG,
p)

minor

efle

dcbet

quam

EH

4^ ~VE
17

hoc

eft

(ob

VE

^56H 162.

quam
lit

bb +7 in dubio reli&is , P) V( ( bb+L p) ; (ignis -H & 16 6 4 3 fecundum sequationis cujusvis naturam variari poflint; quemadmodum
eft.

in

cubicis fuperius oftenfum

Termini autem ultimi r limitatio eadem facilitate inveniri nequitj id adeo, quia problema eft folidum, in cur yam* parabolas demittere perpendicularem , quodque non fine folutione aequationis cubicac refolvi poteft. Iraque prirno loco deficiat fccundus terminus, vel, fi adfuerit , tollatur, ut acquatio habeat formulam,
zt. *. pz,\ qz. r. r^
o.

Ac

Temper duabus vel quatuor radicibus explicari poteft; ut autcm quatuor unt,oportet centmrn circuli intra paraboloides prxdi&al
fi

fuerit

/-,

2.

conftitui, five ut

fit

p, ac 57 minus quam

-2

p*, five

cubo ex
r=J
<?,

p.

Deinde habeantur
titatibus

radices sequationis hujus

?
.

*.

q * py. 4

quan-

iifdem fignis annexis quibus in biquadratica. Has autem radices auxilio tabulae finuum fans expedite inveniuntur. Inventis autem tribus illis^, func ordinatim applicata; ad axem parabolse, de pun4 6tis ubi incidunt perpendicula in curvam ejus.fciiicet ZY( /;^.4.)) pyy jy ex minorej) , qu.mtitatem maximam r defignabit, fi fuerit rj qua fi minor fuerit /, aequaiio qu.ituor habebit radices, aliter duas. Aft fi fue

Sc

tj

(<^ux

earn minorem e(Te quam $y* pyy ex media y, nam non mfi duas habere poteft radices, fahcm fi minor fit r, ex minima^. Mac vero fi major lit, nulla omnino radicc quam y* pyy vera explicabilis eft itquatio. Hi vero iidern limites aliter dcfignantur ex
rit
fi

4-r, oportebit
fit,

major

quantitate q, fcilicet
in tertio.

qy-y*

in

prima cufu,_y

qy infecundo,acjfi-H-

>~qy

Fieri autem poteft ut dune minores quantitates y non longc diftent ab invicem, unde evenit quod utraque ex perpendicularibus major fit quam
refca

GA

fcilicet

cum

qq majus

fit

quam

^p

minus vero quam

cadente centre intra fpatium paraboloidtbus (utriusque Figune z 3) interjcftum. Hoc in cafu, li fuerit +- r % non nifi duas poflunt cfle radices,
4 ^exiftentcjy +qy ex maxima_y, major

&

qmm
h

r, aliter nulla.

At Ci^qy

y<

Tom. 1L

f8

A D D
,

fA

ME NfV M
nota r a, r vero major
at du:c
>

ex minima y
*fi

major

fuerit

quam

r figno

quam

qy
vel

y* ex media_y, tune habentur quatuor radices

fit

tantum,

major priore vcl minor poftcriore inventa Si vero in ajquatione fuerit -i p, vel fi fit

r.

&

177

ma jus

fuerit

quam
eft,

;equatio^

*.

py

7, unica tantum explicarur radicejy

:

>

hoc

Una tantum perpendicularis de centro circuH demitti poteil unde certo concluditur duas tantum radices haberi pofTe in aequatione data, quarum

fumma,

fi

fuerit

r,
,

cum quantUate
ilia

r augetur

at

fi

habeatur
y* +-

-i

r, ob-

tenta quantitate
fi

quantitas

r minor efTe debet

quam

nam
qy>

ea major fit, cequatio propofita abfurda 8c impoflibilis eft. fuperfluum efTet omnes hujus fenfus xquationes percurrere, Longum cum ex jam diftis attendenti fatis evidens fit, qux negativac qux affirma-

&

atque, quod radicum harum limires ex quantitatibus inventisy In exemplum vero, quod cuivis in ceteris imitari licet, proponantur indagandi limites five conditiones, fub quibus in zquatione biquaHoc aurem fit quoties drarica quatuor radices affirmativae dari poifint. centrum circuli G, ponitur in fpatio ? c fimul habetur +-r, (Fig. ^.) five circuli radius minor quam GD. Unde patet , requationem de qua agitur hujus effe formula: ,
tivce fintj

pctanrur.

VPK

af

bz}

-r-

pi

qz,

+- r
nee

o;

p vero majorem
^

efle

non pofle quam

eft ut

4-3<^,

4
p
3

p^, hoc

in

cafu,quam
p] major
rt

4i

16
fit

q-y

deinde opus

~bb
4

in

V( ~*bb
16

quam
i<5

b^

+-

- pb

&

ex his limitibus certo conftubit cen-

2. 4 trum intra fpatium VPK inveniri. venda primum eft cubica,

Ut

vero

definiatur quantitas

r, fol-

7 ..

*.

_( J
in

._.
qu^

:.,),

-i

*.+.
cle

&

habebuntur punfta,

pcrpendiculares
9

centro in curvam para

efle

bolas cadunt. Inventis auteni tribus valoribus hujus y

minor

debet

quam

J_

+_

Lb q

b ty

^ ^

L
ex

HALLL1 DE NVM. RADlC.

ex media 7, major vcro quam

tfc.

fp

- if
ex minima
poiTunt.
jy.

b<

4-

b(]

6"

4 bbp 4- ?r

3 vy +- pyy

Hos
fi

vero limites

fi

excedat r^ non

nifi

dux

radices haberi

Denique

ex maxima y

minor

fuerit

quam

r, xquatio propofita impoffibilis eft.

nt quatuor fine affirmative, cum centrum tuitur in fpatiolo VTS, ducla fcilicet perpend;culiri in

Accidit etiam

RTS

conrti-

medium
*! bb
,

fuppofitae

lincse

AD
lo

hoc

nutem

fit

cum p major
quam
bp

eft

quam

ac(

bb

- ~$}V(~bb ^
Temper dua;
,

^
Qiio
in cafu

p) major

-- ~~,bbb
1

>-

2.0

q.

aliquando tres, ex radicibus Hunt majorcs

quam

Lb
4

vero hie limitem ilium ex minima^ produlum , aliquindo five rninorem nihiloj quoties fcilicct maxima ex tribus Hoc, fi accident quan(Fig. 3.) perpendicularibus major eft quarn titas -4-r, a limite praefcvipto ex media r, in nihilum minui poteft. Defeclrus vero limitis ex minima y monftrat quanta pofiit eflc -- rin a^quatione , fi habeanrur tres radices affirmative ac una neg.iriva-, quam fi exce

Notandum

negativum

fieri,

GD

nifi duic, altera affirmariva, altera negativa , dari Hiuc pofTunt. limites quintitatis r fint nutem omnia demonftrantur ex eo quod linex GD 6c perpendicularium in curvam padifterentia: quadratorum
prsedi<5li
,

dat, non

rabolx.
perplexas vero cautiones, qu.is parit in acquationibus hifce fignorum diverfitas, prceftat fcmpcr fecundum terminum tollcre, ac deinde juxta pr.vceptajam tradita radicum numcrum ac iigna inquirerej pncfertim fi
quantitates \\\x y non

Ob

multum

diftent ab invicem.

Ex quaiuorautem
3,
<?uae

hifce

radicibus affirmativisj

dux Temper
minor
fit

funt mi n ores

quam
4

vcromaq.

jores

nempe

fi

DG

quam

AG,

five

pb quam

-2

b* -t-

64
media,
five

Tres autem minores funt quam

3 quoties perpendicularis

ex

2.

me-

mediajr inventa

major

eft

quam AG,

five

~ bby
o

major quam

pyy

ex cadem media y.
y +r

Quarta vero

&

maxima

radix major eft

quam maxima

b; xquatur autem differentia ipfius b

& fummx

ceterarum trium

radicum, ideoqu* minor eft b. Sed jam Manum de Tabula. Fortallis illi qui naturam parabolac penitius perfpetam habent , major! compendio hzc omnia peragere vafebunt 3 at fi quantitates hx omnes ^. p. /. 6c r, abfque refolutione cubica: Eequationis rite determinari poffint, non fine caufa ambigiturj quaccunque enim aequationibus planis hac in re fiunt, non. veros limites , fed approximations tantum exhibent.

EPI-

COLIN MAC-LAUR1N DE R4DIC.

IMP.

61

EPISTOLA DOMINI

COLIN MAC LAURIN

Mat hefees Profefforts
in jlcademia, Edimbitrge
>;//

&

R.

S. S.

DATA

D. MARTINO FOLKES,
De
tzquationibus
,

R.
i

S.

V,

in quibus da/:tur radices

hyemc ad

te fcripfi

methodo Practcrita demon ftrandi

regulam, qua Hepe cognofcitur num aequatio aliqua habcat radices impofiibiles, nee ne quae merhodus fpcro fore ut non difpliceat, cum communi tantum nitacur Algebra, fundeturque obviis quantitatum proprietatibus, qua: fequentibus Lemmaubus demonftrantur, nee opus habeat curvarum confidcratione , quod non ltd
:

NEWTON

me

cogitafTe de facillima
I

fimpliciflima

convenire videtur fubje&o mere algebraico.

L E
Summa
Y tndem pyodutto. Sic a? 4-/>* majus eft quam 1 6) , idcirco pofitiva j cum (a

MMA
n.im

I.

quadratorum duarum quantitatum realium femper major

zal>;

eft
1

du[lo eA-

eorum

differentia J -H 6

zab ~z

fit

Temper pofitivura quadratum eujusvis

quantitatis,

fiv^ pofitivx, five negativac.

LEMMA
Summa
quadra tor am
,

II.

quantitattim reatium, femper major eft quam fiunt multiplicando binas illas quant i fates inter fe. fumtna produftorum 1 Sic 4 -t- b* +- c* majus Temper eft quam ab +-ac+-bc patct enim quod
qu<e

trium

_ ^ab
zbc

-Lac

aa

^(lb *+-

bb -.

4tf

iac

-*-

cc -- bb

- -

+ cc ^

cY
,

id eft

femifumnue quadratorum

differentia-

,.,v

rum quantitatum

<?,

/>,

<TJ

cum
l

vero haze
<r

1 l quod excefTus ipforum a -+- b -+fupra ab-+-ac-*-bc eft emm polirmisj & fumma quadratorum trium quantitatum major eft fumma produ&orum ,

cuadrata fintpofidva, fcquitur

qux

fiunt multiplicando binas quantitates inter fe.

L E
Triple,

M M

I I.

fumma, qttzdratcrum quatuor quantit.itum major

,

tfi

quam

drtpla

fum-

ma

ft oduft orum

qiue fiunt multiplicando

binas quantitates ex bis inter fe.

4- jrf

a*
_+. (b

-- f)

uuium

id eft _f.(r_ -^/) d t ideo a, b^

>

-- - = fummx
1

Nam

tab

tac i

c*

d*

(a

/>r-4-(*

fY -4- (a ciy (b- d? quadratorum ditfcrentiarum quan-

<r,

majus

eft

quam

cum

excelTus

fit

Temper pofitivus.

LEMMA
Sit

V.

numerus quant it at urn

fumma produfi orum

//

Jemper

--

a, b, c, d, e &V,, fumma quadratorum ex.bims qulbujcunque illaritm quant it at nm in fe duflis

i

sA ~ B,

-)

majus quam B.

rum
(a

Addendo cnim quadrata differentiarum a a -- f, a d, I e, , b d Stc.jd 1 fumitur tot vicibus, quot dantur quantitates prrtier ^, c 1 &c. Red:angula autcm - -tab- -zaca, idem dicendum de ^*, , ibc &c. femel tantum oriuntur> ergo fumma omnium quadrato 2.ad

tr

ly

+ (a
i

O
:

--(*
i

1)

d}

+. (b
1 i )

_
-H

tf

-*-

(b

d)*

-+- (c

dy- Sec.

s
fw
("

per pofitiva, ergo (m

i

_ _ ~
(w

(OT

i)

- - A_
zB-, fed (a
)

-*- (CT

H- (w

&c

lab
1
,

i&c

(a
eft

to

*T &c.
,

zB

etiam pofitivum

fcm, funt ac proindc

majus

eft

quam B.

COROL-

COLIN MAC-LAV RIN DE RAD 1C. IMP.

C O R O L L A R
Patet ex hac
I

U M.

demon ftratione exccfTum ipfius (m i) A fupra iB Tem per efie requiem fummie quaciratorum ditteicntiarum havum quantitatum d &c.j t ubi ha; quantitates funt omnes ajqualcs, ell \m i) j, ^, c, iB 2 , aque cum hac modificatione intelligcnda lunt prascedcnA tia Lemmata. ^/ &c. elTe Oblervandum, quod licet fuppofuerim quantitates, rf, ,
<?

<r,

politivas

pvopodtiones etiam verrc Cunt dc quantitatibus negativis, quarum quadrata eadem funt, ac fi efTent pofitiv^- produclorum vero fumma vel eadem vel minor, quam fi eflenc pofitiv:c.
,

PROPOSITIO
///

I.

aquatione qitadratica

fujus radices funt reales , quadrati fccundl termini tertio femper majtts e(Je dslet , quam jitat.r ; rcduct i-.w ex ^rimo
,

&

Sint radices -H J,

-t-

^, x incognita.
\*
-

^Elqaatio erh

a\

-+-

dl zz o.

Jam cum ^ -4- ^ fit majus quam per Lcm. T, crit ^* -+- b- -i.v fccundi termini, majus -j-^) , quadratum majus quam 4^7^} ideoque 2 quam ^ab .v ,quater produdbum ex primo &: tertio tcrmino.
l
ial>

(<7

PROPOSITIO

II.

In omni cubica nfquatione cujus otnnes radices funt realcs, quadratum fccundi tertio. termini femper majus ejl quam triflutn produtlnm ex primo

&

./Equatio cubica cujus omnes radices funt realcs

}

fie

ay*
ly~

-t-

_4_

aly acy

potcfl exprimi

ale

z=:

o.

cy*

^_ Icy
eft

Per Lem.
que 2* H-

2..

^* -t- b* -4- c

majus

quam ab H- ac-bc j addendo

^
1 2^V s^ (a +. I -H r)

utrin-

2^7^ -4-

ilc

erit

1 ^* -H I ^. ^* ^. 2^^ ^. ij^

fecundi termini

ac proinde (t2 -+- I -t-c Y .y , quadratum majus quam $al -4- Jjf -fmajus quam (^ab +. ^c -*- 3^) y* , triplum produ&um ex
^<r,

primo

&

tertio termino.

COROL-

ADD

IT AMENTUM COROLLARIUM
1-

I.

fummx trium quantitatum realium (a +- 1 -4- c} Temper majus eft, quam tripla fumma omnium produ&orum, quae fiunt multiplicando binas quafcunque ex illis quant iuIn genere patct ex demon(lratione,quod quadratum
tibus inter
fe.

COROLLARIUM
Ex
fit

II.

hac propofitione fcquitur, quod fi quadratum fecundi termini non ten io, radices icquationis non poffinc majus triplo produclo ex primo

&

omnes

efle reales, fed

una parte regulce

NEWTONI,
,

diue erunt impoffibiles. qua detegitur

fcribi fupra

Quod plane coincidit cum num aequationis cubicas ra

dices Tint impoifibiles.

Cupit enim Vir Celeberrimus

fractionem hanc
ut hie videsj
6c

medios terminos xquationis

6c

fignum

+-

poni Tub

primum

ukimum terminum,

i
>

3
2

*
>+

-4- p-v

-H qx

-4-

r zl 9
-t-

deinde multiplicat quadratum fecundi termini per fraftionem , qux fupefi reminet, produftum illud majus fit produ6to ex ter/nims adjaccntibus, ponit fignum -4- fub fecundo termino; fi vero illud producUum mi nus inveniatur, ponit fignum - - , atque affirmat tot dari radices impoffibi Jam per hanc Propotmonem , fi les, quot dantur mutationcs inter figna.

&

/7

.v*

non

eft

majus quam

3g.v

vcl

4
*"

non majus qium

g.v

radices

&

dat pofiiint omnes efle reales j eadem fuppofitio -duas tiones, quodcunque fignum fit fub tertio termino, cum

non

inter figna

muta-

figna fub

primo

ultimo

fint

ambo H-i

ha:c ergo Propofitio demonftrat

primam partcm

rcgulx newtonianx, quantum fpeftat cubicas sequationes.

COROLLARIUM

III.

Si fecundus terminus dcfit in cubica icquatione 8t tertius te^mi^as fit enim fe pofitivus, zequatio habebit duas radices impofljbiles^ quadratum cundi termini (in hoc cafu :=: 0} minus erit triplo produdo ex terminis Sed hoc clarius patebit confiderando adjacentibus. quod ubi fecundus terminus evaneicit in asquatione, radices pofitivce negarivx font acqua^ c i in hoc fe mutuo deftruunti pone radices effc-t-a&C Ics, cafu /* =3 b -f-* } Sc tertii termini coefficiens erit
,

&

&

-- --

cc, idco-

COLIN AUC-LJURIN DE R^DIC. IMP.

idcoque ncgativusj vel
fi
-+-^>

6?

ponas duns radices po itivas, c imam negati-r- c t erit nihilominus tertii termini coefticiens vam, fintque- -rt, cc. bb - -be Qua re fi radices Tint rcales, neg itivus, nempe eric tertii termini coefficiens Temper eft negativus (deficientc fcilicet fecundo termino) fi vero coefficiens ille fit pofitivus, cerium eft indicium duas
dari radices impofllbiles.

PROPOSITIO
<7,

III.

In ontni aquations cubic* , cnjus omnes radices font realty quadratum termini tertii , fcmper majus effe debet , quam ter produftum ex fecutulo , quarto.

&

In ctibica aequatione, cujus radices funt ^, f, quadratum coefficientis tertii termini eft (ab-i-ac-4- be) ; producl:um ex ccefRcientibus iecuneft (a*bc -+- afrc -f- a be*) , ut patet ex fola di quart infpectione a:quatio1 nis j porro clarum eft, a be -+. ab e -4- a be* efle fummam produftorum ex binis quantitatum ab^ ac, be y ideo, per Cor. I. Propof. II., quadratum fum1 rmx: harum quantitatum (id eft, (ab n- ac + be} ) majus efle debet quam 1 l be} y ^ id eft quadratum tertii $a*6c -+ ^ib c -*- ^abc ) itaquc (ab -^ ac l termini, majus ell e debet quam ($a bc -+- ^ab c -^ ^abc } y ^ id eft, quam quarto termino. triplum produdum ex fecundo
1

&

&

COROLLARIUM
Sequitur ex hac dcmonftratione,
(a
-*-

I.
1

quod

(ab

-+-

ac

-}-

be)

majus

eft

quam

-*- c~)

COROLLARIUM
Si quadr.xtum tertii termini

II.

e fecund o quarto termino , radices xquationis non polFunt omncs efle realesj quod convenit cum fecunda parte reguhu newtoniana-; hie cnim, cafus dat poncndum fub termino. Itaque duse funt mutationes figno-

&

minus inveniatur, quam triplum produclum

rum

quodcunque

fit

lignum fub fecundo termino.

qx

-i-

v
-f-

Zl *

+-

SCHOLIUM.
in cubica a^quatiore fecunfi tix partis rertii termini pofitive fumti,femper major eft qu.idrato ultimi termini dimidiati. fitSint xquationis radices +- a t -c , vcl a, -H^ 5 ^,
"Eodern

modo

demonftrari poteft, quod

tej

dus terminus defit, cubus

-*-<">

I m. 1L

quc

66

AD D

rA

ME NTUM
fecundus terminus, ipfaquc icquatio
e

que a =3 b^f. m hoc caiu hanc formam induct,

dcficiec

o.

Quadrature
titates reales.

ipfius

3
-

bey

cy

Ponamus
-4-

illud

fcmper eft pofitivum, cum -5 Sc c fint quanquadratum (16 ilc-\-cc} aequale D, eric
-4-

O
*

I*

lc

-+- c

=:

5^,
*-

&

(^ -f-

s D
D*
,

-f-

4^
/}

-^
17

.4-

Q*

_ = r 7

D^

D^ c

~r
4
cfl

&
4

Jam clarum
1

quod
eft

-f-

^Y

*7

majus

(totum majus parte), ciim

radices

fit

eodem

iigno
(&*
(

figno mutato,

----_f_
1

affefta:.

fa _+_ f )!

nam & 6c f funt } pofitivum ut etiam Idcirco cubus tercize partis tcitii termini, 1
)

Temper major

eft

quadrate ukimi ter

j

mini dimidiati (^V

fi

---- .) 4
<?

In cubica a^quatione v
i

* + q\

-+-

(It

pofitivum, vel

fi

minus
fi

fit

quam

>

l
,

patet xquationenuiuas

habere radices impoflibiles

hoc Corel, confcratur

cum

Cor. III. Prop

II.

PROPOSITIO
/
aquations quadrato-quadratica
tl
,

IV.
,
*=

a//

^w^j

radices funt reales

termini fecundi fempe r fuperant produflum ex frimo

&

tcrlio terniino

j.

5f

5- quadraii quart i termini femper fuperant

produttum ex

I,

Sit jcquatio

x*

px* +

qx"-

rx H-

f.

Cum

COLIN MAC-LAVRIN DE RAD 1C. IMP.

Cum
omnes
radices ponantur rcales, vocentur
tf

d.

Erit

fzza-+-b-*-c
q
zr;
ai>

+
3.

-4-

ac

-+-

ad

-4-

be

+-

-f-

<^

Scd patet per Lcm.

quod

majus

ell

quam

addendo utrinque
6.ib -f- 6rff

-H 63 d +- 6&c
3

-f-

pacebit

(a -+-

-4-

f -

majus

eflc

quam

id eft Jp

m.tjus cfic

quam 8j, ideoque

~
11

p*x* majus
^,

quam
;

^x"

2..

Cum
qs

fit

r =: abc-it-aLd

--acd-{- bed; Sv

af>c.

6c

cum

a*fr~cd -+- a~ c Id-jf.

a d- bc -^-

frcad-\- frd ac

-4- c

d jl^

qux fumma componituv ex

fequitur
}r~

produftis
,

qux
abd
8,7*.
,

binas quafcunquc ex quantitatibus abc

oriuncur multiplic^ndo inter fe jftf, ^;/, quarum lumma zn rj

Temper majus

clle,

quam

leant

^- quadrat!

fccundi vcl

quarti termini fempcr fupercnt productum ex terminis utrinqu-j adjacencibus.

C O R O L L A R
>

U M.
in arquatione

Mukiplicetur quadra turn fccundi vcl quarti termini

drato-quadratica per fra&ionem

qua-

^,Sc o

fi

productum

illud

non excedat proradices impof-

duftum ex terminis adjacentibus, xqu.uio habcbit quasJam

libiles.

PRO

PROPOSITIO
Sit
radices y/
-fint

V.
,

tfquatio cujuscunque dimenfionis , ut m, (i-itque coefficient es fecundi , tertii ////; , periuhimi ^ antepcnultimi y termini rcfpccJiie A, B, E, D, C;

omnes rcales
&?

zmB,
i.

(m

1)

(m femper D* femper majus quam im CE.

,

frit

1)

inn jus

Nam

pone radices

effe a,

r,

^/,

*,

Sec. erit

per

Lem.
2.)

4.

(;

&c.>

i)

dendo utrinque
erit

dm-

majus quam
-2.)

ab

-4-(27 fa*
-t-

-- 1}

2tf/ -t(:r/>

-4-

(#>

i.ac-+-iad

ad-

^,
i)

&c. fumma
1

major quam iWJ^-f- zmac quam swB.

i.

imad

+- 6cc.

id eft

majus

erit

In gcnere fequitur ex hac demon (Fratibne, quod quridratum fummac 1), ma quarumvis quantitatum, quarum nuraerus eit?/;, ducl;um in (m binas quasjus eft quam fumma productoritm, quae fiunt multiplicand cunque ex illis quantitatibus inter fe, dufta in za. Sed facile cognofcieft fumma tur ex formatione azquationum, quod produ&orum qua:

CE

fiunt ex multiplicationc binarum quantitatum, qua rum 1 re fequitur etiam (m 1) majus eiTc quam 2.?CE.

fumma

eft

D. Qua-

SECUNDA EPISTOLA EJUSDEM AD EUNDEM,

De
radicibus tfquationum
,

cum

rum

demonftratiorie attar urn quanitidam regula* Algebras.

I7if- ad te fcripfi me babe re methodum demonftrandi NE\VTOregulam dc radicibus impoflibilibus in aequationibus , quae mcthodus ex hoc claro principio deduciturj quadrata fcilicet differentiarum quanti tatum rcalium femper efle pofitiva. Deinde prima bujus mcthodi principia tibi mill, quac in Tranfactionibus Philofophicis Menlis IMaji Anni

Anno

NI

1716".

lucem fuere edita. Propofitum, quod ante aliquod tempus habui , edere Tradt.uum de Algebra, in quo & hunc & quosdam alios fubjectos traftarem nova via, in caufa fuit cur non operae pretium putarem reliqua tibi mitterej fed quaidam me jam movent rationes, ut una cum continuatione prxcedentis method!,, parvum tibi rnittam fpccimen duarum aliarum methodorum, quas in eodem fubjefto fum fecutus, cum quibusdam in
in

xquationes obfervationibus, quas novas

i

eflc
/

forfan magis opinorj 6t quae1*1 /T r^

i
_

ea, quam NEWTON US edidit, turn ab omnibus aliis, quas jam in lu cem prodiemntj unam fpeciatim exponam, omnibus hue ufque notis uti-

ranseque

liorem.

Po-

COLIN MAC-LAURIN DE RAD 1C. IMP. Ponamus dari aequationem dimenflonum w, & hujus formas
x
.+-

6*

n
.

-- Ax n-i
w-8
.

-H
-9

r, Bv

-i

/->

C.v

"-3

T^
-f.

DAT

-4

TE*

"-J

-H F.v

T^

^ 6

_ Gx
/"-

"*7

H.v

\x

-+-

K.v

T-

-io

ccc.

s.o.
,.
<,.</,

crit

* /, _f, , /, ^, / See. Sintquc hujus zcquationis radices tf, A z^ ^ -4- 3 -i- -4- /-i- i--i-8cc. VocoitaqueJ, ^, r, 2cc. Prf;-;^ feu Terminus cocfficicncis Aj candcm ob can him voco tf/ , ^f, t?. /, ac , ^r,
,
<r

^.y, ^r

cc.

Panes feu

terminos coefficientis

Bj

<2^<r

Partes feu terminos cocfficientis C, c he de cetcris. cujus termini intelligo numcrum radicum , OU.TC in ejus pariibus inter fc funt multiplicatx, q -ii numcrus femper sequalis eft numero tcrminorum , Sic A. eft coefficicns qui in xquatione Juinc coefTicientcm prarcedunt. Partcm feu unius dimenfionis, B duarum, C trium, ft fie de ccteris. terminum coefficieiuis C dicoJimHtm parti feu termino coefficientis G,ubi ilia pars ipfius continet omnes radices partis ipfius C, fie abc Stabcdefg

&c. ^^/, Per dl;)i:nj;oncm ali<?^,

^f<r/,

C G eodem modoj^f^, c abcdfffunt paripforum D &c Fj cum pars ipfius F contineat omncs radices partis ipfius D. Diffimiles voco partes, qux communem radicem non habent, uc abc , & deftjb funt partes dilTimilcs cocfficientium C & F. Summam omnium proJuctorum, multiplicando partes alicujus coefficientis, uc fie cxprimo C G , ducen, C, per fimiles partes alius coefficientis,, ut do lincolam fupra utrumque coefficientem cod em modo D .F cxprimit fummam omnium produftoriim, quce fieri pofTunt multiplicando partes fi miles ipforum D & F inter fe, 8c C exprimit fumrnam qu^dratortim omnium partium coefficientis C j fed .C,, exprimit fummam omnium redactor urn qu.x; fiunt muhiplicando binos quofcunque terminos ipfius G p C -t- zC Hifce fignis incclleinter fe. (unde fequitur C* :=J .) 6c quinquePropofitionibus pra;cedeiuis epiftolo; pnemiilis, fequitur jamt
Hint partcs fimiles ipforum
tcs fimiles
<5c

-,

C O

<5bisj

PROPOS1TIO.
Si different la dixtenjionum tfuon.m qtiorxwi-:.
cetttr
;

VI.
ut

m,

crit

prvditilum hontm

coefficient

mm

coefficientium

aqnale

C G +

&
-t-

G,
ijB

vo-

(m

..
i

<5c

cieutes adjacentcs ipfis

funt coefficientes adjacentes ipfis G, A 6c I coeffit. coefficientes adjaccntcs ipfi H, i 6v

B&

C &

A&

Notum
ale
-t-

eft

C
-t-

efTe cequale

aid -h ale
-}-

alf

+-

alg
-4-

-4-

&c.

G ^

alcdcfg

alcdejb

.+.

alcdffi

Icdej gb H- 6cc.

Pa-

AVD
i.

T A

M E N T U M.
G

Patet ulterius

C femel oneQuod in produfto unusquisque terminus ipfius ut ffrrdcfg. Sed z. Quivis terminus ipfius B ut cffrcdefgh , poteft elTc pro duct urn vel , c^abc in ai.lefgh vei ex abd in abcefeh, vel ex abc in abcdfgh, vel ex in &bf in abcdcgh) vel ex tf^ in abcdcfh, vel tandem ex a&cdcfg; itaque poteft tile produclum ex quovis termino ipfius C qui cum radicibus , ab , contineat unam ex reliquis r, d, ?,/-,& multipiicato per ilium terminum ipfius G, qui cum ab ceteras quinque radices continet j id eft produ6lum illud eflftdtfgb tot dabitur vicibus, quot continet radices pro:tcr a , ex b \ vel in genere toties quoties unitas datur in differentia dnncnfionum ipforum B 6c H. , id eft -4- z vicibus , quia exprimit diftcreii-

CG

r,

<zM

h->

tiam dimcnfionum ipforum C cocfficiens fecundi termini ,

CG

m & G

>

idirco, in expreffione

valoris

ipfius

crit/-t-z.
ut A lcdefghl ^ poteft efl*e produradice a contineat duas quascun-

3. Unusquisque terminus, ipfius AT, ftum cujusvis partis ipfius C, qiice cum que e reliquis ^, f, d, e, f\ ^, h, /, (quarum numerus requalis eft uifferentias dimenfionum ipforum A & I, id eft in genere r: w-t-4^ multiplicata:

cum ilia parte ipfius quor cum a reliquas fex radices continet j itaquc terminus) tot dabitur vicibus, jfbcdefghi (vel quivis alius alius ipfius quot dari pollunt diverfa produtSta ex binis quantitatibus, quarum numerus

AT
i

fff

j_

eftw-i-4
idco ad

id eft vicibus

(m

-+.

4)

bet

eile

exprimendum valorem -4- ? w -4- 4 ?J

>

ipfius

CG

coefficiens tertii termini

AT

de-

-2.

"

4. Unusquifque terminus ipfius I in K, ut tbcdefghik , poteft c(Tc produftum ex quavis parte ipfius C, qu:t continet tres radices ipfius K, in ilhm partcm ipfius G, qua; alias omnes continet radices i idco I in K tot
orietur vicibus in produfto
nis
(

CG

quantitatibus, m-if fs ,w-4-4,

)
(

- 2.

quot

fieri

quarum numerus eitw-t-6,

polTunt diverfa pvodufta ex terid eft vicibus (*-*- 6)

-)-,

ideoque coemciens quarti termini

+- 4 W-4-f --?) (-^-L
i
2.

,.

Qione valons

r ipfius

CG,

^^

tf

W-4-6.
]

ent(

(-^~~
3

In genere , ad exprimcndum valorem producli duomm quorumvis cocfficientium, ut C c Gj fi x exprimat ordinem alicujus termini hujus va ut ex: gr: ipfius AT, idcll,ii .v fit xqualis numero terminorum qui lons, m i iv zx-f-w .,,, I coefficiens ent ( () prrccdunt I, ipfius )

--

->-

J.

(tur unitates in

6cc. tot
,v.

fumcndo

fracliones in hac progrcffione

quot dan-

CO-

COLIN MJC-LAURIN

E
I

RAD
U M
I.

C O R O L L A R
Si per

hanc Propofitionem quceratur quadratum alicujus coefficiemis, ut E, erit m rr 0, differentia dimcnfionum coefficicnrium in hoc cafu evancfccnte, 6c habebimus

^
E

E
.

E
E

H-

zD F

-4-

i CG
2.

-*-

L
X

1
3
[

&c. t=

H-

iD F

-t-

6C

G
.

H- loB

^-

joA
.

-4-

i-iK:

binis partibus quibufcunqiic ipfius E, erit E*

E*

r>K

CG BH
AI

Ki
idcirco,
fi

(ut in dcfinitionc)

E, exprimat fummani produftorum ex

^E
-4-

[L

-+-

if E
.

ideo-

que

E,

-4-

3CG

-H loB

^yAT

-4-

n6K.

COROLLARIUM
iD F
H-

II.

Sequitur ex hac Propofnione, quod

=5

E
-

-4-

:=:

DF

-*-

6C G 4CG

-+-

=3

CG

-*-

-4-

z-B ifB 6B

H H H B H
U

-4-

-i-

-4- zfiK. 70 jtfAT-,- iioK.

AT
AT

-4-

iSAT

.4.

n:K.
4fK.

.4-

SAT

H-

;=;

----------C O R O L L A R

-4-

oK.
K.

III.

Facile quoque patet ex Corol. prsccedente, quod

aK.
f
-

3fK. toK.

PROPOSITIO
V/
1

VII.
tot

:=:

-)

&c.
(

fumendo
:

fraft loves

quot coeffidcn:

babet dimenfiones
yf

m/ femper

majus quant

DF

A I -4- K,
Patet
/

radices equation : s funt omnes reales.

cxpriraerc

numerum partium

feu tcrminorum qui dantur in cori^fici

7t
ficientc

AD D
Ej

TA

ME N?UM
V. quod
1 :

patet quoque ex Prop.

-j-)

E-

Temper majus

cfl

debet

quafcunque iplius E inner fe E* E =5 (per Theor.

quam fumma productorum,

,

qua: fiunt

multiplicando binas partcs

id eft

_E

majus quam
2

.E,; Sed lE

r.

Corol. ukimi)
j

zDF

- CG
.+

M-

E ~ zBH
.

iAI
quod
fi

-+-2.K} idcirco,
(

cum

I
(

fempcr majus quam

E E,

fequitur

~7 a

E,

etiam majus eft

quam DF.

- CG

BH

AI + K.

ccquationis radices fint

omncs

reales.

SCHOLIUM.
"Hxc

prima

fuit generalis propofitio, qune

hi occurrebat.

Cum

fequendo methodum meam mienim primo obfervarcm, quod, (I / exprimat nume/

rum quarumvis quantitatum, quadratum illarum fumma: ductum in fcmper majus eflet fumma produborum quae fiunt multiplicando binas
curque ex
fi

_
r

quaf-

illis

inter fc, &C

quod exceflus
divifa:

efTet a-qualis

fummx

quadratoium

differentiarum
in acquatione

harum quantitatum
* 1

per 2/ 5 facile inde patebat,quod

4ubi

B*

+-

4
-D.v"-

Sec.

*-,

eft

fumma produclorum
fe,
fi

qua: oriuntur ex multiplicarione birurum

in acquatione, (-

radicum inter

cKprimat numerum radicum

^-) A

Deinde Temper efTe majus quam B ; atque hx-c eft una pars Prop. V. comparavi fummam produftorum ex binis partibus ipfius B, cum produDj AC, illamque fummam inveni xqualem non ipfi AC, fed AC
du<5bo

unde collcgi quod

fi

exprimat

fcmper eft majus quam AC generalem Propofitioncm.

numerum partium

ipfius

I
,

tune

-r

B*

D,

haccque
*

facile

me duxciunt

ad hanc

PROPOSITIO
JLxprimat r dlmenfiones tium C 6? B , fint
(n

VIII.

G -r

s) r

CG

&H

coefficiently

6?

coeffcientes adjacent es ipfi majus quam (s4- i) (s 4- i)

,

differentiae dimenfionum cotfficicnerit Jenifer 3 6? ,

BH, fi
ij-fius

omnes *%iu*

tionis radices fint quahtitates reales

codcm figno

aff<.ft*e*

Nam

fumendo

difFeientias

omnium harum partium

quas habent
oftinca

COLIX M.1C-LAURIN DE RAD 1C.

omncs radices communes prseter unam, ut abc , plicando quadmta harurn different! arum per illns panes
abh, abi
,
,

IMP.
coefficientis

7}

Sec. Sc multi-

D,

qux
ciens

funt diflimiles utrique parti fumta: differentia:

fit

dimenfionum

s) ,

Aim ma omnium ho

mm

(requiritur ut coeffi-

liplicatorum confiftet ex terminis ipfius C pofitivc fumtis, minis ipfius B negative fumtis. Multiplicando hoc modo

quadratorum
c

ita

mul-

ex ter

(abc

-- abbY

4- (abc 4- (abc

4- (abc

achy 4- (abc

bcby 4- (abc

(c.
(b

abiy 4- (abc

abky
-

ficc.

aciy 4- (abcbcr* 4- (abc

ack/ &c.
btlCy

&c.

per dcfgi (terminum ipfius

r (n

D,

qui eft diflimilis omnibus hi fee partibus ip-

(lUsC,; patcbit quod a b cdcfg dabitur in fumma produclorum vicibus r J)j h^c enim produdta pofTunt etiam lie exprimi

h/ 4-

b^ 44- defgb c ((a

/)

4- (c2

ky -+&c.)

/)

+- (b

-.

*)

-+&c.)
Sec.)

by 4- (a

ubi mimerus differentiarnm c / , c k t cc. quarum A, c drata ducuntur in dejga b*, rnanifeftc aeqiulis eft numero radicum cequanon dantur in a frfdef", vel in abctielg^ id eft, xqualis extionis, qux cefiui numeri radicum sequationis, fupra dimenfiones ipfius abcdefg^ qui ell terminus ipfius G, idelt tandem tequalis s. bed coliigcndo r ;; in unam fummam omnia ilia produda, terminus r (ffcfdcfe tounitas datur in r j quia termini, qui fubtrahumur ex ties dabitur, quoiies abc , pofl unt ab illo dift erre vel per defetfcum radicis c , ut abb^ abi, abk, cc, vel per defeclum radicis b-, ut neb ^ act , ack :c., vel per defeclum b^k i^cc. ideit terminus ( r j) a b efv tot radicis^, utbcb^ vicibus debet oriri, quo: dantur dimenfiones in abc ,\i\\o ex terminis ipfius in numero r, C, vel quoc dantur unitates quicxprimitdimenfioti.es ipfius C-, i^eoquc ce; minus a b~c*defg dabitur in fumma ui&orum produ<5toruni r vicibus r s). Pars negativa confiftec ex terminis ipfius B duplicatis, quorum unusquisque, ut a^b^cdcfgh^ tot oriri debet vicibus, quot dari poflunt diffe-- e &c. inter terminos d^ ,/J&c., c d rjnti:x: c f, c /, c , numevus eft a^qualis s+-i-9 id cil, terminus ia*tfcdtjgb dari de-

iY -H (a

kY -+

--

--

--

bc>,

--

c\<

- - - <r/,

quorum

bet vicibus (s+-i) (

c>

>

ideoque a^cdcfgb

vel quivis

alius

ipfius

B
ta

terminus dari debet

fit

eft

fumma quam

parte neg ativa pofitiva, fequitur quod (

l)
(s

in

(S

+-

4- i)

(s

4r

i)

autem to(5 4- 1)5 cum s) r C femper majus

Tom.

II.

CO-

JDDITAMEN7UM COROLLARIUM
Sit

1.

D
(n

cafu

F fumma produclorum ex
cvaneicic, r} r zz

comparandum E E

&

\H

fumma quadratorum partium

partibus fimilibus

r) r

E E
(r

debet

file

m
(

ipforum D & F y in hoc majus quam iD F. Sic

-

ipfius

cum

- r
_
-

eric

i)

i)

^ mw

-H-

j.

2.)

(r

i) =:

+-

4.;

(*

-- r

5)

(r

3)

;-

w m
,

quod

4_ p

,.

8t

(0

/- -4)

(>

-- 4)

5=5

- 4+-id,
g# 4- gg ^j
,

(?)

(r

patet enim in generc

q)
=!,
(

Tune, per hanc propofitionem

(w (m(w
Quantitates ^
,

--$+4* +c
,
</

#+2W-H

i)

4) p)
i<5;

- - iD D - nC G CG H BH r) r

fupponendo

=j j =; 3 ^j c ^oB j-tfAT =5

^ , lemper debcnt cfle pofitivar, ubi omnes sequationis radices funt quantitates reales eodem figno affectrej coefficientes partibus negativis prefix! funt numeri i, 12, 30, f5, quarum diffe rentiae crefcunt per 8 in progreflionc arithmecica.
, ,

C O R O L L A R

Ponendo ut fupra ( r^r +- i) =: / , w, ut etiam w(w * w t +-4) ^5 ( poteft detnonftrari 3+- p) s=J codem modo, quo ha:c Propofitio demonftrata fuit, quod fi fit

(w_

II.

*",

w"

^"5

rriW
w"

m EE

E E TE E

iD
2

F
ii
.

i. iiC
.

=3 a =s

2.12. zoB
30
.

^
=:

"

ftfAT

Sec.

Erunt

COLIN MAC-LAURIN DE RAD 1C. &$VAT.

Erunt #
fiunt

7f
Tint

a \ realcs, live iifdcm

,
a"

a"",

6cc.

ferapcr

pofiriva,
five
1

fi

radices

rcojiutionis

(ignis

afficiantur

diverfis.

Coefficientes ncgativi

duccndo

coerficicntcs

z, ii, 30

y<5,

po, Cor. prxcedentis

fc

invicem.

PROPOSIT1O
Exprimant
a
,

IX.

e
,

? 5?

m
erit

ultimo Propofitionis
"=:

eafdem yuanti fates ac in CoroUariis rnE 1 (m 4- n +- i)

DF

4-b +-c 4-

fd -H 140

Nam
E
1

per Cor.

2.

Prop. VI.

E E -HiD F

+-

6C

-I-

loB

-H

yoA

+-

ifiK,

5c per

idem Cor.
4- ifB

DF
1

zz

+-

4C

G
=:

-H f6A

-H aioK

_.

(>

-H

iw--i)iCG

4+-( w
,

__!+_

j-

j-)

42.K ^: (fubltituendo fucceffive pro

4)

CG

(w

DF - --wE E H - -_ D iE
4- (m
-f-

Ergo

i)

5)fB

(w-

4^

4)

F/, (j

4-

F 4I4AT4v
i)D
f
,

5-i-

9)

H\

(w-

-4/>

4- 16)

AT,

ipfo-

funt

K
in valoribus i o, 2

- Cum
fit

iplbrum
1,
(5

-- 4,

6c

zo

DF -

dcfumtis ex Corol.

a.

if,

70 -- f6,

6c

-- 110. 2.fi

Prop. VI. {unique

m ^
(

fequitur, quod

(r,

COROLLARIU M.
r)
(

+-

-- -^

r, ideoque
u

m
)

-t-

w 4-

s=!

r 4- i)

(H-i),

r -]-

E 1 Temper debet
I

efle

niaius quarn

ipfl E; atque indc dcduregula fcribuntur fupra tcvminos terminorum , quibus fupereivquationis, quit multiplicatx per quadrata minent, Temper debcnt cfficere produclrum majus produdo ex terminis adradices sequationis ti realcs. Maniieitum enim ell, quod Tradio jacentibusjfi r n # /4-I n r /L y -i j ,T-r r , per icnbendaluperterminum E.v eftquotus diviuoms ipfius

DF,

produftum ex coefficientibus adjacentibus

fra6biones,
c

cumur

qux

in

NEWTON

j>

--

PRO-

PROPOSITIO
lisdem notis fcrvafis ac
i;i

X.
codcm niodo
>

Propof:
.

p;\?cedentibiis

(m

4-

T)

i4-

4) 3#-i_ p)

- (4-i4CG BH DF
AI
(w-i--

./;.

., quod
i)

ut
</4

#4-

~5-t-

4) p)

DF a CG S3 BH S3
A
I

(704-4*4-1$)

*&M-4-i.

S3 S3

-j

Haec theoremata facile deducuntur ex iis , qucs habcntur in Cor. i. in Cor. i. c coefficientcs prxfixi ipfis Prop. VllL Prop. VT. a , h, c ) d\ e\ iunt dificreniise coefiicientium terminoium refpondtntium in valoribus ipforum CG. BH, AI, c , in Corol. 2.. DF, Prop. VI.

&

E%

COROLLARIUM.
Indc produ&a duorum quorumvis coefficientium inter fe pofTunt conferri, ut DF & AI, fi fumma dimenfionum ipforum D 8c F fit acqualis fummae dimenfionum ipforura A & I. Sint dimenfiones ipforum A & F refpeftive 3?quales
tot
ipfis j,

&

w, Ctque p zz(-^) ,

fumendo fraftiones,in eadcm progreilione quot dantur unitates in diffen m \ n ~mi\ ,nmi. r c r\ & r A cf rcntia dimenhonurn ipforum D oc A. bit Q S3 ( ) ) (( ) WH-2. Wr-I w-J-j
,

-- -D

6cc., tot furacndo fradioncs, quot fumta* fuerunt

in

valore ipfius p.

Erit

femper

2- in

DF

majus qium

AI

fi

omnes

radices requationis fint quan-

titates reales,

eodem figno affe&se. Hsec rcgula etiam locum habet, li Sc F fint cet radices diverfis afficiamur fignis, fi modo coefficientes
sequales.

PROPOSITIO
erit
i.

XI.
,

aE* r4-i) zDF^-rw-l-4) iCG (w-Hp) iBH7 5 (w-i-if) 2.K 4-(w4- 16) zAI 4-pBH/ (w w+-0 DF -H4)4CG-H(w

lisdem pojitis ac in Propofitionibus pr^cedcntibus

- (w
(m

.......
-

loAI

4
f.

W _34_p) ..... (w
(

CG - BH (w

,,

i4-p) 6BH4-(w
-

24-2.f) foK

.....

2W+-

167

$+-

16)

404-

COLIN MAC-LAVRIN DE RAVIC. JEQUAf.

rc

77

Hsec theoremata facile deducuntur ex Cor. 3. Prop. VI. Primum clazD F =; (per dictum Corollarium) putct hoc modo, a z^ wE E
1

mE
(

i)

2.m

DF

+-

w+

iD;

2wCG 8CG --1-4) iCG

- 2/BH -

-J-

2wA I
ja-AI

_w
XII.
VIIL

r-

iSBH-h-

(w-J-p) 2,BH-i-(H-i6) 2AI-(i-t-zjO iK.

qua theoremata deducuntur ex eodem Corollario coliato Prop. VIII.

cum

Cor.

i.

PROPOSITIO
Ihdem
i.

fofitis

c.c

in Ccr. 2. Prop.

erit

m E

(m
1

-h-i)

iDF +-(/ ^4) zCG

-H

(W-HP) iBH-1- (w-Hi

2.

w E

2.m

DF

(/
2w"

12)

2CG
2K

2BH (m .......
72)
y/
(w>

4- ?

.
"

DF
8
.

-H-

iAf

2AI

- 2DF -2CG +(m"

CG -- W
(
.

_
-i-

4- 360)

iBH
18)

360) 5r

2BH) 4- (m

7200

28)

zK

- 7P ........
G
j"

Hnec theoremata fluunt ex Cor. 5. Prop. VF. coliato cum Corol. Prop. VIII. Primum idem eft ac primum in Propolitione pracedeme. Secundum demonftratur fubftituendo in ?E E ^5 valores 24 C C ex Corol. 3. Prop. VI. Tertium invenitur fubfti ip forum E J. tuendo in zz a valores ipforum E E 5c B 710 B i atquc
.

WE

&

/imili fubftitutione continuari poflunt h*ec theoremata.

COROLLARIUM GENERALE.
Ex
hifcc Propofitionibus
inveniri poteft,

num
regula;

, rnagna deducitur varietas regularum, quibus aequatio aliqua habeat radices imaginarias, nee ne j

Fundtmentum
fius Corollariis.

NEWTONIANS demonftratur
fi

Septima Propofitio oftendit, quod

Prop.
)

IX.&ipE non
2

fie

-t- K, quacdam zquationis radices demajus quam bcnt efle imaginari^ j atque ha:c regula aliquando deteget radices imagi I narias, quse per regulam non apparent. Hue ufque nulla Sed regula;, quae ex theoreregula practer hafce duas publicata fuerat. raatibus propofitio&um XI. XII. deducuntur, utrique prsecedemi funt

DF

CG-t- BH

AI

NEW TON

&

78
przefercndac
;

AD D
&

rA

M E N T U A!
&
XII,

quia qua; radices imaginarijE poffunt cognofci propofitiom-

bus VII.
parent
,

IX., ha; Temper patebunt per propofitioncs XI.

&

fa?pe per has propofitiones deteguntur radices impoflibiles,

fi

aquationcs per propofitiones VII. regular ex prop. XI. deducts, pras illis, qux ex pnccedentibus dcducuntur, plane patebit, fi confideretur, quod per prop. XI. habemus valores quandtatum a , A , c , d , e feparatim, cum per
Utilitas,

&

ap IX. tantum cxaminentur.

qux non

quam habent

propofitioncs prsecedentes habeamus tantum valores quarundam fummarum carundera qunntitatum eodem figno unitarum. Jam facile patet, quod hse quaiititates feparatim fumtac inveniantur pofitiva;, aggregatum quodcunque quarumvis ill;;rum quantitaturn debet etiam efic pofitivumj fed illud aggregatum poteft efie pofitivum , licet quxdam ex hifce qaantitatifi.

bus, #
fibilis,

afHciantur

c , /, e fint negative. Undc fequitur fi radices xquationis omnes eodem figno, nulluque appareat per prop. XI. radix impolnullam quoque apparere per propofitiones prascedentcsj quasdam

vero radices imaginarias per XI. detegi pofle ubi nullac per propofitiones, Si qux-dam arquationis radices fint pofiapparent. tiva:, quasdam negative, (quod facile patebit confiderando figna terminorum) tune in multis cafibus XII. propofitio utilior erit ad detegendas radices imaginarias, quam quaevis ex prxcedentibus. Regula, qux fequitur ex primo theoremate prop. XII. locum habct ,

qux hanc prxcedunt,

&

live

radices sequationis divei

r

fis

afficiantur fignis

five

cetur numerus, qui

exprimit, quo: termini in xquatione

eodem. Multiplidatum termi-

num,

cadem asquatione , dicaturque produdum

-I

numerum terminorum qui feqimntur in illud m; fintque +- D , C -f- B, r A, -I- i cocffictentes terminorum, qui prarcedunt ipfum Ex , fintque I, K, coefficientes terminorum feqi^entiunii fi 4-F, --G, 4- H,
ut
EA;"

praecedunt, per

mE

non

fit

majus quam
y)

DF

0#-4) CG+- (m

BH-(w^- 15) A I -}-(+- if) K,

a:quatio habebit aliquas radices imaginarias j coefHcientes m i- I , w-h-p, 6cc. oriuntur addendo ipfi m quadrata numerorum 1,2, 5 Secundum theoqui denotant diftantias coefficientium , a coefficiente E.

rema prop. XII.

oflendit

quod

fi

wE

non
1^

fit

majus quam

-(w _i2) CG4- w -i BH

Kquatio habebit aliquas radices imaginarias. Exempli gratia Si quatuor radices acquationis quadrato quadratics, ut

-H

B*

C.v 4-

D S

o fint

COLIN MAC-LAURIN DE
fint

RADIC.

quantitates reales, deduci poteft ex quavis propofitionum

Sc

V,

VII,

IX,

XI, quod

debet

cflc
-

majus quam B,
1

cc ~-

majus quam

BD.

Prop. VII. ulterius oftendit, quod

-B dcbctcflcmajiuquamAC Dj

nona demonftrat, quod

B* dcbet excedere

AC;

fed rcgula noftra

ducta ex prop. XI. oftendit quod 2B l debct excedere

cxceflus
oftendit:,
fit
*

fAC

de-

SD, cum

tf 5

regula

Jedufta ex fccundo
cfle

thcoremate prop. XII.

1 quod B debet Temper

majus quam

iAC+- 4D, cum

exceffi

fus

fit

a".

4
.

Patct ex plurimis prxccdentibus propofitionibus, quod

;

AC

radices requationis habeant omnes idem fignum i6D Sint diH excefliis fB iiAC-t-

.(zp
r.

i6D

&
s

nD
.

AC
p

debet efle majus

^:
(7

quam
5

:=:

^.

patet

quod a

(=:

46

joAC-H i6D)

p2

5), 8c
j

quod

a"

5-15

.i^-f-4/.

Ponamus nunc,

poiitivum , patebit, quod fi fit vel p , vel q negatiefl*e negativumj per confequens ubi VII. vel IX. propofitio oftendit radices aliquas effe imaginarias, prop. XI. easdem quoque
eft

Quod

vum,tf debet etiam

detegitj fed quia a

^
&

2,

z3

^(ip

r.v

-0

poteft inveniri negati-

ubi tamen p q eft utrumque pofitivum, fequitur, quod regula , ex prop. XI. dedu<5hi , pofliimus in data aequatione detcgcre radices ima ginarias, qua; per propofitiones praccedentes non apparent j fie fi per NE.VVTONI regulam, vel per prop. VII. examinemus hac zequationem^

vum,

4
>tf

6*x

+-

lo.v*

4-

S3 0,

^ulla apparebit radix iraaginanaj fed

zoo
i.

210 +- 8
5 fit

cum

iB*

- fAC+-8D

(z^

a)

z,

fiat in

hac iuquatione negativum, patet duas

hie dari radices imaginarias.

Ponamus
>

negativum,& quod pateat ex fignis acquationis aliquas radices cfTe poiitivas , aliquas negativas in hoc cafu ut fciamus an asquatio habeat ra dices imaginarias, utiliffima eft regula quam deduximus ex z theor. prop. XII; 1 fcilicet, quod, fi B non (it majus quam z AC+-4D , qusedam acquationis radices debent efle imaginariac j cum enim exceflus ipfius B* fupra 2AC-H4D fit ts

Quod

44
a"

(q

+-S2>

10
fit

(1^^.45), atque

s fit

negativum, manifeftum

eft,

quod

fi

q vclp

negativum,

*- ef debet efle

negativum; poteft etiam

a"

4
eiT

efTe negativum licet utrumque p Hasc itaquc regula q fit pofitivum. femper deteget, quasdam dari radices imaginarias, fi quredam detegantur per Prop. VI I. vel IX. j St faspe ubi peHiafce Propoi". nullje tales dete* guntur radices, quasdam tamen dcteguntur per di&am regulam. Exemp.gr.
,

&

Si

cxaminemr hxc xquatio

x-*

-+-

fx

-t-

6".v

12.

-o

nullse

negativura, non tamen inde fcquitur dari in arquatione radices impoflibiles, quia patet ex {ignis terminomm radices hujm 1 udonisdiverfisaffici fignisj fed quia B 2.AC-4-4D (z^ 56-4-10 48^5 2.) eft negativum, patet per noftram regulam hanc aequationem habere allradices imaginari:s. quas PofTem oftendere prsnerea, quomodo ope regularura ex propofitionibus XI 6c XII. deduftarum detcgi poflit, num orquatio habeat plus quam du iices impoflibiles , in genere, quomodo hifce regulis dcterminetur numcrus radicum impoflibilium j fed ut hoc ftricte dcmonlcrctur , longani& quibusdam Lemmatibus indigerem-. hoc tantum obmis explicatione, XII. utiliflimr: invcnientur fervandum, quod hx propofitiones XI.
.0
fit

AC

dcteguntur

radices imaginaria: per

Prop. VII. vel IX,

&

licet

i6D (~

&

&

inter

omnes, quas

in

hunc ufum explicavij Ex.

-v

gr.
-i-

ii

aequatio ha-c
*

examinetur per regulam impofllbilcs, fi a fit majus quam b

NEWTONI
j

licet

invenietur habere quituor radices cnim quadratuni fecundi termini

du6tum
in

in

fraftioncm
o

hoc cafu tamen fignum

fit

a^quale produfto ex

primo

&

tertio

termino

poncndumefl fub fecundum terminum. Idem

dari
radices
.

l a fit majus quam , vel fi b 1 lit m.ijus quam Sed regula deduta ex Prop. XI. oftenclit quatuor radices eflc fcmper imaginarias, 1 ubi a eft majus quam b, vel majus quam pa ; unde patet regular hujus excellentia prx duabus hifce aliis. Tam multa dixi dc xquarionibus qua-

diccndum de quarti termini quadrate. Regula dedufta ex Prop. VII. oftendit quatuor
ii

ima;

i-

narias,

if<z

b"

drato-quadraticis, ut obfervationes, qu;^ in oequationes plurium dimenfionum fieri poflunt, iis relinquere cogar, qui hoc fibi penium inponere volent.

Dum

catas mihi fuit

thodum hanc
go

proecedentes Propofitiones inveftigarem, fupputationes tam intriineundum, ut fxpe conatus fuerim taciliorem dctegere meH^c , qux fequitur, muhum mihi protra6tandi materiam.
;
>/.

-im inveftifuit, nee tibi forte injucunda videbiturs per hanc facillima via, quee vulgari methodo non ita commode polTcnt demonftrari.

L E M-

COLIN MAC-LAURIX DE RADIC.

JEQJJAT.

LEMMA
tet

V.
ut in

Data linea AB in duas partes ad libitum fe&a lum ex partibus AP & PB fore maximum ^ fi hx
ex Elementis Eudidis.

P, dico reftangu-T

AB.

partes fint zquales.

Pa- XIII.
Fig. *.

LEMMA
Si linea

I.

dividamr in partes quotcunque AC, CD, DE, EB , pro- TAB. ductum ex omnibus hifcc partibus em maximum , ubi har partes funt xqua- x111
-

AB

les inter fe.

ubi placeat, manifeftum eft, Sit enira punftum in duas partes scquales in E, productum
. .

D
.

C & D,
fint

quam quum De

AC CD
.

cE.

De quia per Lemma Eandem ob rationemAD c

<rB,

per confequens necefTe eft ut acquales, ut produftum ex iis omnibus

DB fecetur quod AC CD DE EB majus erit, DE EB majus eft prsecedens CE debent zcqualiter fccari in omnes partes AC, CD, DE, EB
fi
.
.

fit

maximum.

LEMMA
Summa produ&orum, qux
w,?.v///Y,r,

VII.
AB
,

fieri

AC CB
.

ubi h:e partes funt

-f-

CD DB -+.

Summa horum produ&orum eft DE EB. Jam ut DE EB fit maximum DB

cequalcs.
.
.

poflunt ex binis partibus ipfius

eft

debet seqiulitcr
d

fecari

in

E,

bmt

EB

acqualitcr fecari in debent eiTe acquales , Ut

per
oC

Lem. V. Eandem ob caufam

ideft

AD & CE
fit

omnes partes AC, , fumma omnium horum productorum

CD, DE,
maxima.

LEMMA
Summa
produclrorum ex tcrnis partibus
-4-

VII
linccc
.

I.

AB
.

eft

maxima

AC
AE

partes funt sequales.

.

DE

CD

debet a-qualiter fecari in C 8c D ut AC fit maximum -ut AC fit maximum -+per Lem. VI. Unde fequitur, quod omnes hx- partes AC, CD, DE, er Lem VII. B debent efie xquales, ut fumma productorum ex tcrnis illis fit maxima.
.
.

Haec fumma eft AC DE). Sit punctum

.

CD DE

,-

ubi omnes
.

-+-

EB (AC
.

E datum,

manifeftum

&

CD

AC

CD DE DE CD DE

eft,

CD-fquod

LEMMA
Manifeftum
eft
fi
,

IX.
,

efTe generalcra &, quod fumma quarumvis quantitatum fit data, fumma omnium produclorum, qux fieri pofTunt multiplicando datum illarum numerum inter ie, debet effe t/;u. \inhi ubi hie qtiantitates funt rcquaks; fed fumma quadratorum, cuborum, vel in genere, fingularum hamm quantitatum ad quamvis po-

hanc ratiocinandi methodum

tcnti:im elevatarum, eft

//.

minima ubi

hue quantitates funt a;quales.

1

THEO-

AD D IfAME NTU T H E O R E M
fonanuis

^f
A.

+. Bx" -*tequationem c itjus omnes radices non funt

*Jici!Juscocfficierttis>utipfius

- Ax

- Cx

r 3
"

Dx

n 4

Ex
(5

n~ 5
-4?

&c.
r

=
)

dimcnfiv

D ,fitque

zz n (-

-)
i

(-

&c.

tot

*
r
W;<T///S

fumendo /affww,

qitut

c.

wtitates in r.

m
>

femper

~ A
.

J.MW;

D /
,

radices tcquaiionis fint quantities reales

codem Jlgno affeRs.

>

Hoc poteft demonfcrari per Prop, prxcedentes Ted ut demonftrcmus per poftrema Lemmata, iumamus icquationem , cujus omnes radices fine icquales , illarumquc radicum fumma ^r; A , fummx radicum arquationis
propofitse, cequatio afTumta eric
(.v

n
vel

A)"

&

fi

nis (ideft

r exprimat dimenfionem coefficientcs alicujus termini hujus arquationumerum terminorum, qui ilium coefficicntem prxccduntj manifi \r r
eft

feflum

quod
eft

ipfe terminus eric

.v

fed per fuppofitionem

M
D.v
cfle

terminus correfpondens in arquatione propofita,

quse
fieri

& D
debet

debet

Tumma omnium produ6borum ,

,

poffimt mukiplicando tot Ik?

in r.

radices arquationis inter fe

quot dantur unitates

&

e/le

fumma fimilium produftorum, ex radicibus tcquationis aflumtas, qua; ul tima fumma maxima eft, per Lem: przecedens, quia sequationis aflumtae radices funt omnes sequales, earumque fumma a;qualis fumma; radicum sequationis propofita: , & fumma ejusmodi produ<5lorum eft maximaj ubi
quantities funt
ct-quales inter fe.

Sequendo canqcm methodum

femper majus
effe

poteft

demonftrari, quod
.v

-.

debet quam coefficiens termini

in

radices funt quantitates reales,

eodem

figno affeclra;,

dummodo
r
^~*

xquatione, cujus r fit nu-^

merus major quam

2.

Eodem modo

(-,

^-Vl
i; (
7>

debec

cfi^

i;

majus

COLIN MAC-LAURIN
majus dicto coefficente,
fi

JD

RADIC.
3.

fit

numcius major quam

Hxc

theorem*-

ta facile poffunt continuari.

Tcvtia methodus, dc qua initio hujus epiftolse mentionem feci , deducitur ex confideratione limitum nidicum asquationis, & licet, quod ad hos limitcs adtinet, jam ab aliis auctoribus fuerit cxplicatum, quia rrmen illud diverfa via demonftro, a:que huic mutcriac appiico, breviter hujus methodi dabo racionem.

LEMMA
4

X.

Si transfbrmetur zequatio quadrato*quadratica

A.v 3

-*-

Bx a

Cv

^-

=5 o,

in aliam quce
.V,

habeat omncs fuas radices refpeftive minores valoribus ipfius

data quantitate e y transforni.ua, inverfo

ponendo^ ^3 .v -- c, vcl y -+. e zz :;, termmorum ordine, hanc induct formam.

4
tf

acquatio

jy

+- 6

e^y*

-D Cc
+xt
2..

3^^^*

-H 4^y J 4- ^ 4 z2

o.

Ubi manifeftum eft i. Quod primus terminus ^ 4 titas , qux oritur fubftituendo

e
-t3

A<r

^- Er

-O
D.

-f.

D,

eft

quan-

Quod

coefficiens fecundi termini

i

4<r

- Ax -

pro x
B.v
1

in arqiutione prcpoilta,

C.v H-

Ac

-*-

iB^

-C
-

eft

quantitas, qua: oritur multiplicand

unamquamque partcm primac

D
per
e.

per indicem ipfius e in ilia pane, l 3. Coefficiens tertii termini 6c

&

dividendo

produ&um

$\c + B oritur ex prrecedentev

multiplicando unamquamque partem per indicem ipfius e, Sc dividendo produbum per 2.e. 4. (Coefficiens quarti termini oritur eodem modo ex prxcedente, ubi

produdum dividcndum

ell

per

$e.

Et

in
1

tergcncre coefficiens cujusvis mi2.

$4
mini deduci

JDDIT
potcft ex
coefTicicnte
in

termini

unamquamque partem per indicem

&

ipfius e,

&

praccedentis,

mukiplicando

dividendo

produdum ferr,

per indicem ipfius y

termino, qui qiucritur.

LEMMA
Si

XI.

quxvis a:quatio transformetur ecdcrn modo, ut

x
fupponendo y
Ax"

- Ax
A

"T>

-+-

B.v

C,v

r*

K ~l

-f-

cCc.

c.

^*,
x
zz

z=J

x-

-- ^,
,

vel
"

.v

~
t-*-y>

&

per confequens

zz

(^-4-y)

IVv

(^H-

cc.

a-quatio transformata, in-

verfo terminorum ordine hanc induct formam.

-4-

n
.

y
_

-f-

_
i

n--L

^*
^

&c.

J7____

Af

r)

A?

1)(

Ac

Y
4
jy*

&c.

6cc.

1
""-y

&c.

&c.

&c.

&c.

Ubi
i.
r"

patet
1 -t.v
B^""

A/ Quod primus terminus titas, quas oritur fubftituendo e loco ipfius

l

C^

"

6cc. eft quaa-

in cequatione

T
-f.

Bx

-l

C.v

*^i

-"?

&c.

Quod
-I

coefficiens fecundi termini

nt

i)Ac

-2

-4-(0

\r>"3

ijBf

-/

(n

3)0

\/-^

-4 k

&c.

deducitur ex pr^cedente, mukiplicando quasvis ejus partes per indicem. ipfius e in ilia parte, c dividendo produftum per ^, 3. Quod coefficiens tertii termini deducitur ex coefficiente fecundi, multiplicando eodemmodoquamvis ejuspartem per indicem ipfius e in ilia parte,

& dividendo

per if.

In genere, coefficiens cujusvis termini, ut

jy

dedu
>

citur

COLIN MAC-L4URIN DE RJDIC.

citur ex coefficiente termini prxcedcntis, videlicet y , multiplicands quamvis part.-m hujus coefficientis , per indiccm ipfius e in ilia parte, dividendo produdum per re , id ell per e du&um in indicem ipfius y.

&

LEMMA
Si fubftituantur
in acquatione
x<

XII.

per vices d\ix quaelibet quantities

K 5c L
oy

loco ipfius

Ax

-f-

Bx

Cx

-4-

&

quantities, quae ex hifce fubftiturionibus oriuntur, fint afFefta: diverfis limitcs unius vel pluiium raJicum realium aequationis crunt 1C pr^p^firx j uicit una haruin qu:mtitatum debct elfe m.ijor, altera minor, una aut plures radices realrs hujus arquationis. quam Si unim Tuy a, / , c, d effe radices hujus xqmtionis, patet, ex 3cquationum genefi, quod
figftis,

&L

x*

A.v 3

-+-

B.v

idecque
(*

C.v
fi

+ D =:

fubdituatur
3.

*) (v

K L - - C.v

a}

(.v

b)

(v
in

c)

(x

<0

>

5c

pro x
(x

(.v

ff)

d]

pro uctum (it in uno cafu pofitivum, 5c in altero negativum , fequitur unus ex difti, f.ictoribus , li K pro je tubltituatur, drbet hnbcre fignum diverfum ab eo qu^d habct, fi L pro x fubltituatur. Ponamus ilium fafint quanritarcs , qu.irum ftorcm cDo x b, & L A, cum K una ell pofitiva,6v altcn ncgitiva, fcquitur quod ,una e radicibus ruquadebut cflc minor quam un., & mujor quam alters harum quintitationis, f u c limites hujus radicis. L. Ideft K. 5c turn K. Dico porro, quod radix cu|iis K & L funt 1 mites, dcbet efTe radix o ufti cnim ex factoribus, qui radices imreal s propofiuc ;uquationis oteft fignum mutari continent inequation: nu -cqiutvis poffibilcs realis fubftituatur pro .v, qui.i nuir.nus ejusmodi radicum temper quarritas e duabus ralibus va.iicibus, ut (x n1} m Vcit parj produ&um
!

&

quo

/>

>S:

&

(x

rn-Jt-y

eft (x -

-m

-+-n

cunque quantitas pro x fubftiruarur, dum dum hit dux radices manent impofiibilcs.

quod femper eft pofitivum, quaen- munet pofitivum , id eit,

LEMMA
K&L

XIII.

K&

-t- Bx Si fubfUtuantur A.v per vices pro x in arquationc x c, 6c quantitates , quce inde oriuntur, diverfi.s afficiantur fignis, enint L limites unius vel plurium radicum sequationis propofita; hoc Lem ma eodem modo ac praecedens potefl demonflrari.
:

THEO.

85

JVDir

THEOREM A
Si a, by c,

I.

d fmt
x<

radices arquationis

Ax

H-

Bx

iBx

Cx

-H

D s
zZ
0.

o,

erunt has limites cequationis

3

Ax

.4-

Ponamus

fl

efle

minimam

e radicibus sequationis quadrate- quadratics

H Bx*
5 fecundam, c tertiam,

Cx

-4-

53

0.

valorcs ipflus y in zequationc y dcinde A.ibftitucndo fucc, c ^, d fi ceffive 0, , f, pro e in dicca aequationc ipfms y , unus c valoribus huprimo termino aequationis jus evanefcet in una quaquc fubftitutionci 4 -A^ J -4-B^ 1 evanefcente, requatio reipfius^, videlicet tf

Lemmaiis X, a- -e t b

^ quartam; erunt

--

-f

& - O-f-D,

ducetur ad cubicam hujus format,

6c y

B
Per confequens ^e*

- jA^ + - C
iBe y , mutato fignoj

debet
id eft

tribus radicibus ipfius osqualc

eiTe produclum ex reliquis hoc produccura debet die

quando

- - - - - - j) (c
(a
b] (c

*)

e fupponitur ^quale 3)

debet

eflc

(</-*),

quando
(

e zz
c}

b; debet
c}

eflc

(b

(d

c}
efle

quando
(a

:=!

cj

tandem debet
d)
(c

d} (b

</)

quando e zz

d.

Jam
affici

hzec producla patet, quod

(5-j)

(c

l)

(d-a};

(a

t) (c

- ft

(</-*)*

a-*) (b~
-, -H,
i

(*-d) (b-d)

(c

d); debent

rcfpcftivc fignis H-,

cum
pri-

COLIN MJC-L4URIN DE RJDIC.

primum fit producTum ex tnbus quantitatibus pofitivis ; flcundtim, ex una negativa &: duabus pofitivis rertium ex duabus negativis & una pofnivaj quartum ex tribus negativis: idco, cum fubftnuendo rf, , r, d, _- C , hxc 3 Ae* -t-aB^ per vices pro e in quantitate 4? quantitas alternatim fiat pofitiva oc negativa, fequitur ex ultimo Lemmatc, a^ , c, d C cfle limites rcquationis 4?* 2Av l -t3 Ar~ + zEe 0, vel 4\*
;

zBxC ^

o.

COROLLARIUM.
c fint radices , Sequitur ex hoc thcoremate, quod fi a , xquationis J o, debent ercdem elle limites radicum a, b, c, fi 4^ -- ;A^ H- ifte -- C 4 A,v ^-B.v 1 radices asquationis quadrate quadratics .v o ; C.v-4- D (I enim a, debent rcciproce hac efle r, d Tint limites radkum a 3 b , c,
/>

limites inter

tf,

b^ c,

&

d.

THEOREM
~
limites

II.

Multiplicentur termini sequationis cujusvis quadrate quadraticx , ut I x* A.v J -h BAT C.V-+-D 0, per aritbmeticam feriem quantitatum /-+-4W, /^-j;^, I -IT 2.W, /-f-w, /, erunt radices sequ.ationis propofitiC

radicum xquationis, qux ex dicla multiplicatione oricur,

ideft

hu-

jus a:quationis
-t-

/Bv

7C.v ^-

/D

=s

0.

ponamus enim,1 quod fubftituendo

.\^

_ Ax

-*-

Bx

Cx -4- D

^z,

^>,

c,

^/,

radices aquationis
in

datrc

ss

<?

fucceflive pro

4^
-+-

Ax
fi

qiumtitates qu;x: inde oriuntur,fint ftituantur in a:quatione

R,
7Bx*

-t-

T,

C, cacdem Tub-

-H

B*

7C.v -.

7D

4 7Ax 3 -- 7B.v* 7C.v -4- /D , evanefcat, in quavis fubftitutione, 7x #;Rv, -t-^S.v, patct evidcnter, quod reliquum evader iuccefiive scquale wT.v, -4-tny.X , ubi, cum figna harum quantitatum fint altcrnatim ne gativa &poiiuva, pitct tf, ^, f, d eflc liraices ukimce acquationis , per Lern. XII.

cum

COROLLARIUM.
Hinc
fequitur a^ b^ r, 8c
^/

efle limites sequationis cubicae

-f-

Ax

-, zB.v 1

$C.v -.

4D

o.

&

88

AD D

rA

ME NTUM
radicum rrquationis quadrt-

&

converfim radices hujus cubicx to- quad rat ic as

x<

eiTc limites

A.v 7

-t-

B.v 1

Cv

-+-

=; o;

nam multiplicando bane quadrato-quadraticam sequationem per progreflioi ncm arhhmeticam, o, , 2, 4, oritur hxc cubica 3,
.

A*

iB.v

jC.v -H

D ^
III.

a.

T H E O R E
In genere
,

Al

radices squationis
n
.v

n-i

A.v

-,

-z

B.v

__ C.v n-\
.~,

-j-

ccc.

^:<?,

funt limites radicum acquationis

nx

-i

7*

A.v
1

^-

_i)

3
B.v""

vel cujusvis asquationis,

qua deducitur ex prima, multiplicando ipfius tcrmines per quamvis arithmeticam progreflloncm , uc (/H-^, (/-f-i^/), (/ -+ 3^), &c i 8c converfim radices hujus novas a-quationis crunt limites radicum x-quationis propofitiE ,
AT

AAT

n-l
-4-

BAT

>:-i

&c.

^.

HU JUS Theorematis demonflratio deducitur ex Lemmatibus XI. vXIIT, codem modo, quo pra^cedentia Theoremara dedufta fuere ex Lcmmatibus X , 8c XII. atque per haec Thcoremata facile perveniiur ad ea 9 qux
fuper hac materia tra6tantur ab algebraicis fcriptoribus.

THEOREM A
Aquatic

IV.

n-l
-+-

w-i

A.v

B.v

~ n Cx ~l +
,

cc r^ 0)
in scquatione

tot habcbit radices imaginarias

1

quot dantur
3
B.v*"

(w-i)

A""

+
^

(-z)

&c. ss

o,

vel in asquatione
x
A,v"

iB.v*-*

jCv*

&c. ss

0.

Ponas aliquam radicem a:quationis

nx

COL!N MIC-LAURIN DE RAD 1C.

1
;
"

IMP.

89

-f-

(-z)
ambx
I,
ii

B.v

Sec.

s
-t-

o,

utp.

fieri

imaginiriam dux
;

radices xquationis

x*

Ax"

Bx*"*

fltc. :=? *,
;

non polTum qure hujus p iunt limites,

clfe

cnim ex demondratione Theorematis ks, & fubiluuani.ur pro x in

b.x radices lint

quamitates rrnlcb patec quantiutcs rca-

nx

(n--i)

Ax

"*

-+-

(a

t)

Bx

"" ""

ccc

indc oricntur, contrariis dcbere affici figris, quantitatcs, qux iequens radix/?, cujus illx funt limitts, debct cflciauix rtaiit poiitionerai idem locum habct, 11 agatur de ;rquationc
Ax"

&
,

per concontra fup-

iBx

-+-

$Cx"

6cc.

candcm ob rationcm.

COROLLARIUM
/Equatio qtiadrato-qiudratica,
duas habcbit. radices imaginarias
fi

I.

dux demur

t~les in acquaticnc

4# J

Ax

-4-

iBv

zn ot

vel in xquatione

A.v

iB.v

-t-

$Cx

4!) r=

<t.

Sed dux radices arquationis

funt imaginarix

Ci

fint

imaginarice
:
<5x

ambx
-t-

radices

-jcquationis quadraticsc

$Ax

=; o,

vel xquationis
3

A.v

4B.v ^-

30

*,

ia

radices

aequationis,

harum ^quationum quadraticarum funt limites illius cubicac Eandem ob caullim diuc radices arquationis per Theor. III.
A.v J

iD^ ^- jCv

//.

40

JDDIT4MENTUM
crunt imaginarix
fi

fint impoffibiles radices

4B,v

-t-

}C

:=:

vel hujus B.v*

quadratic*
3

CAT

-+-

6D

Idco

dux ex
}

*4

- Ax
,

radicibus cequationis
B.v
1

-T-

C.v H-

D =

crunt imaginarirr^ quando radices harum quadraticarum

=: o, B.v
1

cvadunt impoiTibiles
vel

id eft, per

Prop.

I.

quando

A
BD.
II.

minus

eft

quam

B,

minus quam AC,vei

C- minus quam

COROLLARIUM
-*-

Procedendo eodcm mode ex quavis xquatione, ut

Bx

- C*

&c.

0,

tot poflunt dcduci arquationes quadratics, quot dantur termini in acquaultimo exceptis: c omnium harum a quarionum tione propofita, primo quadraticarum radices debent cfTe reales, fi propofita nullas habeat ima-

&

ginarias.

Quadratica dedu6ta ex tribus primis terminis,.v habebit hanc formam ,

Ax

n (n
(

i)

1)

9)

Sec. x*

1)

1)

3}

(#
4) (0

4)

&c.
5-)

(0

2} (n

3)

(0

&c.

B,

continuando feriem faclorum donee tot dantur quot dantur imitates in ttz: deinde dividendo a^quationetn per tuctores n 2, n 3, 6cc. qui in quovis coefficiente apparent, squatio evadet ejusmodi,

0(0

i).x

(0

i)

z.

Ax

-4-

:n 0j
(

Cujus radices erunt imaginarice, per Prop. I, quando

mojus
eft

i)

i
I

^B

quam

(n

O ^A

vel

quando B

majus

eft

quam

A
IS

iu ut

propofita sequatio debcat habere aliquas radices imaginarias,

fit

COLIN MAC-LAURIN DE RADIC. &QUAT. ^^

2
T

B majus quam
sequationis

ut demonftratum fuit alio

modo

in

Prop. Vta.
terminis

Quadratics xquatio eodem

modo

deduclia

ex

tribus

primis

hanc

induet

formam
4)
&<f-

(n - - i) ( 2.B* -4.
.

(_

& 1)
( -3) &c. .Av*z) 4 (V- -f) &c. 30 =oi cuivis tennino, reJucitur ad hanc

(n-

-3)

(2}

qusc, dividendo per faftores

(n

communes
1

1)

(-

-a)

Ax

- -

cujus radices erunt imaginarix, quando

M
;

48 v

-+-

6C
:

0}

B minus

eft

quam

ACj

ideoquc ctiam imaginarix.

in

hoc cafu, quasdam

e radicibus arquarionis propofitae erunc

C O R O L L A R
In gcnere fint
TX

III.

Dx

n-r

trcs
n-i

T-.

Ex

n-r
-f-

,-,

utcunque
n
.V
.

termini xquarionis
-i

AX

+-

CvC.

o,

fe

mutuo fequentcsj multiplicentur hujus

//

progreflioncni w, turn per w 2.,

--

--- 3,
1

orcllioncs, quot dantur unitates in

- - -1 2cc.

pef -- 1 , --- 1 , primo3 2cc, // donee imihiplicaveris per tot procc, 1. w r Porro termini, qui ex pri
deinde pcr

sequationis termini

mis multiplicationibus oriuntur, multiplicentur toties per progreflionem i 6c pervenietur tandem ad unitas datur in r o, i, z, 3 5cc, queries formx quadraticam xquationcm hujus

--

_i)

(-r-i>&c.
..

(r-i) (r-i) (r_3) (r-4) Sec.

r (r

i)(r

i) (r

3)

&c.

&
(n

qui

1 cc. & r r 1 , r i,r dividendo per fadores # in quovis coefficiente dantur, asquatio ad hanc formam reducetur
r-t-i)
(

- - - -D.v

--

--

r) i

(w

-r)i
111

r.

iE.v^-i

.(r-f-i)rF

^^
CU-.

cujus radices crunt imaginaria: (per Prop.

I.)

quando ( w

-~
+9

M
) (

^ r -t-

)E

7"-f-i

minus

eft

quam DF.
il

Unde
n

patet

quivis terminus hujus fcrici

"

fracHonum
t

n-^-\

_^}

p.

r -4~

Sec. dividarur per

terminum proxime antcccdentcm,

n

&

qiuiientcs ponjin-

tur fuper terminos xquatioms

AT

Ax

x-i
-t-

_
B.v

-i

.->

CAT

ccc. ni o,

incipiendo a fecundo tcrmino,

ni

fi

hoc pera&o, quidratum cujusvis termi

ductum in fra&ioncm fuperemincntcm inveniatur minus quam pro.-iuftum ex terminis adjaccntibus, qunsdam hujus cequationis radices efle muginarias.

Plura poffent addi fupcr hnnc materiam, fed vercor ne putes

dixifle, quac fufficiunt, ideo regularum algcbraicarum , 8c

me

Lcmmate XI.
I.

addam tantum demonltrationem quarundam .quorundam Theorematum , quce faciJlinic ex

jam ca

deducuntur.

Regula, qua cognofcitur, num du^c vcl plures radices arquationis fint Pone duas radices arqua apquales , immediate fequitur ex dido Lemmate.
tionis
n
-v

A.v

^- B.v

/-

Cv

n 3

&c.

*,

eflexquales,erunt etiam sequalesduovalores ipfius_y, fquod Temper eft arquale .v e). Ponamus e efle jcquale uni ex duobus valoribus requalibus ipfius fecundus termi x, 5t evanefcent duo valores ipiiusjxj ideoque primus 1 nus sequationis ipfius y in Lem. XI. debenc evanelcere 3 quiajy debet dari in quo vis tcrmino crime ergo

--

&
-

,.

w-i

A<r

-+- Btf

T,

-i

-^

Ctf

-3

ccc.

=;c,

&
n?
,

- (

, )

Ae"~

+ (n

B/

&c.

s 0*

has a^quationes habebunt unam radicem communem, quse debet effe una ex radicibus ipfius x , qu*e a:quales fupponebantur. Eft rgo manifeftuni , quod ubi duo valores ipfius x iunt a;quales in aequationc

per confequens dux

n
\-

- Ax
.

n-i
-+-

n-z.

BAT

T>

CCC.

S3 9

Jllorum unus debet

cfle radix asquationis

px

COLIN MAC-LAV&IN DE R4DIC.

"

nx
Si

1
.

i)
.v

Ax"*

+
,

:)

Ex"

&c s
.

o.

trcs valorcs
,

ipfus

fupponantur xqu.ilcs, inter

tics
eric

lores ipfius
ipfius

y
(

in

c c] cvanefccnt y (zz.\ Lem. XI, cvunefcunt, ideoque

l

fe tres va, ipfi primi termini cequationis

<"

&

/;

~~

- (

2.

Ae"

+-

(n

(n --

3 )

Be"~

Sec. zz

o
>

&
;i

unus ex aequalibus valoribus ipfius x crit una ex radicibus hiijus duo horum vulorum cequalium crunt inter radices ijuationisi
<5c

tiltim.T

n is
T
.v"

- (w
n

i).

Ax"

-4-

z)

B/

&c. =^

o.

In generc

fi

acquatio
-i

- Ax
. ,

K-I
-4-

.,

Bx

KC.

m
in

<?

tot habeat radices nequales

quot dantur unitates

tot ex

hifce radi

cibus dabuntur in a:quatione

_
-i

N
i

A.v
i.

-i

..

-4-

( tf

\ )
.

-n

Bv

"-3

5cc, r:

quot dantur unitntes in S

libus in a:quatione
i

Eodem modo

tot erunt

ex valoribus oequa-

n L
(

i )

i)
in

Ax
S

72

"

4 -t- (
2.)

3)Bx"

quot dantut unitates

II. Genrralis regula,

z,

fie

deinccps.

in jfrticulo de limit idcdit bus <eguationum , qua invenitur limes major quovis ex valoribus ipfius x , immediate deducitur ex Lem. XI. Paten enim, quod fi e tilis fit quantitas , ut poilta in omnibus coefficientibus ipfius y, videlicet in

quam

NEWTONUS

n e

A/-

z
Ec"

&c. nc*

- (

1).

A/ 1 +

z)

Be"*

8cc,

&c,
det omncs quantitates, quce inde oriuntur, pofitivas, in hoc cafu , cum nulla fit mutatio fignorum in jcquatione ipfius y , fequitur omnes ipfius y r 5 patct AT valores effe negatives 5 cum fit Temper^ cflcqutn-

&

ta-

94

JDDITJMENTUM
xn
III.

titatem majorcm quovis valore ipfius x, id eft e debet efTc majus quavis radice xquationis

Ax

K-l
->-

r.

-i

B.v

Cx

n-1

ccc.

zn

0.

Ex eodem Lem. XI. Thcoremata

Lemmate
eft fluxio

dum
y

Serierum

cuntur.

8c Fluxionum , & refolutionem sequationum facillime deJuPatetenim, quod coefficiens fecundi termini in csquatior.e ipfius

qusedam uriHiTima circa metho-

in difto

primi termini divifa per fluxioncm ipfius

2

coefficiens tertii termini eft fecunda

c fluere uniformiter
j

fiuxio primi divifa per i e j ponendo termini tertii coefficiens eft tertia fluxio primi divifa

per i

3^,

&

acquatio

qua^
c

deinceps: ideoque fupponendo e determinari debet, erit

fie

Ae

-*-

Ty

c
1

-+

:
y"

i.

<r

TAB.
XIII.
Fig.
5.

propemodum valor ipfius x, Theoremata deduatque inde, quando ci poffunt, quibus approximarc poflumus ad^r, ac proinde ad x, quod fupponitur sequale y -H e. IV. Si AP (=: x) abfcUTa, (=; z,} ordinata cujusvis curvx ^: ^ zz ^, ordinatam ponamus aliam quamcunque abiciflam
^ eft

PM

&

AK

&

KL

BLMj

cric

=3

PM)

^c^LjK^
e

ic*

1
.

2.

5
.

Ponattir enim
tatibus, Uo t 4!

&
y

potemiis ipfius x, ut Ax" -4loco ipfius x habebimus eodem

requale cuicunque feriei, qua: confiftit ex datis quanti6c fubftitucnBx -4- Cx modo ac in Lem.
<Scc.

XL

z zl Ae +- n ^ e

n-l

n
y
+-

"

M
.

77-1
tf

cvc-

nr

+ Be

4^.

rB/

~
y
-f-

B
1
-

_y

6cc.

&c.

Sec.

Sed ubi x =J r , tune

COLIN MAC-LAVRIN DE
K,

RAT*

1C.

JLgUAT.

9f

=3 c

A*"

-4-

B/

-f-

C/

Sec.

* ccc.
*
?

1)

A*

.4-

r (r

-i)

B"- -t- j

(j

O C/ V

&c.

idcoque

Eodem modo
t

invenies

z>

x,

+L

t,

AT

y H- -r^ 2X

y~

+T

.
z>

r1

-f-

6cc.

3-V

nam

B/

-f-

C/

=}

A (AT

y/

^-

(x

jr)"

-4-

C (*?)

&c.

Area

KLMP

acqualis eft fluent! ipfius

zy , vel

cy.

Scd

if*

2,

Per confequcns , fumendo fluentes,

KLMP ^

fy

-A
zr

l r y n

--^-r
*

f3
->

tf

rd

Yd

KLMP

*
=: *x
1

*
-*-

-4-

-r 7 ,

Hoc ultimum Thcorema

illud eft, quod Dodifllmus Dominus Bernoulli in lucem dedic iti Abis Lipfienfibus Anni MDCXC1V} fed jam tempus eft huic epiltol* finem imponcndi, longz

ME-

METHODUS DETERMINANDI
nnmerum radicum
tmpojjibilium in
affectis.

Auftore

GEORGIO CAMPBELL.
L E

M M

I.

Ex -+- A : o , cujus requatione qnadratica , , quarta pars quadrau coefficicntis fccundi termini numero abfoluto. Idmajor eft re<5tangulo ex cocfficiente pnmi termini
omni
affefta

ax*

IN
eft

fit

radices fun: rcalcs

&

majus

ell

quam a

&

vice verfa

ii

B majus quam a
.

A,

radices sequationis crunt rcales

ces crunt impofTibiles

funt
1

C minus quam a fed fi fir 4 enim radices xquarionis

}
.

radi

-iB-^v/i-B

A)

^
2

B -

_
II.

-^

A)

LEMMA
Quictmque
.\"

fit

numcrus radicum impofiibilium

-

in arquatione

"

B.v

Cx"

- D.v

-^

&c.

!
<fc

^*

^ ^- A so,
i

tot exa5be crunt radices impoffibilci in acquaiionc

: 1

Ax"

l>x*

+cx

l
A-"

-h

&c

i: D,x

4! C.v ir B.v 4!

a.

Radices enim pofterioris a*quationis reciprocx funt radicum prioris , ut Sint radices squationis quadrato- quadratics patct ex vulgan Algebra.
*<

Bv-+.C*
fint f,

D.\^4-

A so,

Tow.

a, b, c y d^ c II.

quibus

5c

impoflibiles, radices scquationis

j>8

JD D
Ax*
I
I
,

I
3

TA
.+.

Dv

Cx

Bx
T

-t-

I
,

erunt

T*

I
;

idcoque harum duac

c

d
I I

etum

impoilioiks.

L E

M M
^"1

I.

In omni zquatione

ut

"

Bx
T>

^~

-t-

Cx
^"^

T^\

Dx
1

^"1

_-

Ex

^ A

ccc.

Ip.

rfv

j^
fl

^rx

4!

+7

ss o,

cujus omncs

radices funt rcales,

indiccm
orietur ,
"

ipfius

xy

unusquisque terminus multiplicetur per proJuctumque dividatur per x ; jequatio , qua; inJc

-_(
Ex"

i)

B:/"

-<-(- 2)

Cx"

4
(

j )

D.v"

-*- (

4)

&c. +7

4/x-

+L 3^x

+7 irx ^- b
Sic
fi

habebit etiam omnes radices funs reales.

.v

omnes
o.

radices sequatior.

Bx

^-

Cx 1

Dx-t- A

fint rcales,

erunt etiam reales radices jcquadonis

1

^-i

Cx

=; o.

Lemma

hoc convcrConcm non patitur, innumeri enim dantur cafus ubt

radices sequationis

-z)
4- 2^X X
<

3
Cx"

^(__
b

)DV

M
-+-

&c.

4!

2fAf

funt reales,
L
__Bx""
"

cum tamen
3

aequatio

H-

C^

1
Dx"

H- &c.

A ^
}

rx

^7 3x +1

A -

habeat velaliquas, vel quandoque omnes radices impoflibiles. in a:quatione cunque fit numerus radicum impoffibilium

Sed qui-

nx

ni

1
(
i )
Ex""

H-

i)

Cx

-- &c.

w.v^l * =3

^
tot

CAMPBELL DE NUM. RADIC. IMPOSS.

tot ad

minimum
n
....

crunt radices irapollibiles in xquatione

1

n-

B.v

/-

>

n-i

-+-

C.v

^ccc.

;tr

_ # _ 4!
.

r;

0.

Sic
4-v

omnes
3

radices xquationis
-*-

B.v*

iCx

D ^o
omncs radices xquationis
-4-

poflunt efTe realrs,

x<

tamen duae vel

B.v
5

_
4-v

-j-

Cx
fi

forte

D.v

-o

crunt impofllbilcs; fed

-

dux

radices xquationis

DAT

--

zCx

D =, o
erunt
impoffibilcs in ccquationc

fint impoilibiles,

duae etiam ad

minimum
*

Dx

-h

A =0.

H;rc omnia fuerc d^monftrara ab algebraicis fcriptoribus, fpeciatim a Do mino Rcyneau in iuo Galiico Tiaclatu cui Titulus clt L dnalyfe Demontrtc t
&. iiicile

apparent per

Methodum

cle

Alaximis

&

Minimis.

COROLLARIUM.
Sint

omncs
1

radices xquationis
3

x"

__

B^
ir

H.

Cx*
<r.\

Dx"

-H

4
Ex"

Fx
3>?

?:

"

_t-

&c.

/x<

^1

-K

^/A-

^1

r.v*

+7

+1

Azzo
radices xquationis

renles, ciunt etiam, per

r
.v"-

hoc

Lemma

rcales
3

omnes

fl

(n

i)

B^-"

^.(_a)C.v
&c.

(omnes
radices zequationis

"

-"

idcirco, per idem

Lemma,
i; (

realcs crunt

n(n

- ^1)
6\ c.

i) B.V* "-VC
6

1)

?)

-+-(

4)
1

jO
1

Ex""

+T io/c

^L

n^x

ir 6dx ^L LC =3
i)

0,

vel"(dividendo

per n i

\eo

("=*)
*

v"

-_ (._
*

=?, i

t_

"

^V(-i) -"
"-=,

C.v"

3)

"-

7
F*"

.+-

Eodcm modo
n

1 (

^-7-) ~7~

- )x
1

reales erunt
n -\

omnes

radices sequationii
.

iv
(

O(-Y"^

1.

&c. i: lo/x- 4! ^.v t-

<l~

,.

&

fie

pofluraus defcenderc donee perveniamus ad arquationem quadraticanx

C-)

- (

1)

BXH. C

=3

o.

Esedcm

requationcs

fie

afccndunt

**

(^~)Bx z

-4-(

i)Cx

=s

2
3

(~) (^)^ 4
J

(-)

DAT-4-E

<?.

4 ) E.v

-F

=3

o.

& fie

deinceps.

Sit Al aliquis ex coefficientibus scquationij

CJMPBE LL DE HUM. RADIC. 1MPOSS*

x
fintquc
n
-.

10*

Be
Sc

r.-i

x-,

_,

+. C.v

Dx

H-3

H- E.v

,,

?2-4 h

_.

cc.

jt

S3

cocfficicntcs ipfi adjacentesj fitque cients M, (per exponcns coefficients intelligo numcrum coefficiens aliquod occupac inter alia, fie cum, qucm

m
,

exponens
fi

coeffi

qui denotat lo

quod

coefficiens inter

ideoqtie

:=:

D,

6c

N ~

F,

crir

m ~

rcprefcmct

4.) facile patcbit,

lutus eft

prxccdcntes xquationcs afcendentcs, hanc obtincbi: formam

2.

ilia

cujus numerus abfo-

; 3

&c.

-)^ (w-+-i
.

nm

w-*-r

_o_i)(
Cv
.

23
i.
>

(.

&c.

n-m m )

&c.
+1

W -;
I

_ &c
N
j

L.v

(_) MX
fi
I
t~>
>:

ir

=;

a.

Cujus omnes
A;

radices crunt reales,

-p,

fine reales radices

o

xquationis

E.v

-4-

C.v

ccc.

_ ir A
t

o.

Sit

=;

F,
,

erit

M=:E,L

D,&w^4.
eft

Et icqatio

cujus numerus abfolutus

F,

erit

PROPOSITIO
Sit

I.

xquatio cujtiscunquc dimenfionis, cujus omnes radices

aliquis coefficiens hujus sequationisj

fint reales

fit
j

cxponens
(rn+.
;

- ipfius
i)

L & N

coefficientes adjacientes

M.

Erit quadratum coefficientis

M ductum

in fraftionem

r^T (n

--m-*j

-T Temper mai us
i)

L.N,
1

rc6langulo ex coefficientibm

adjacentibus

fie

in a:quationc

B.v

H- C.v

- D*
n
3

-h

zz 9,

lot ubi n
eric
r

4, facicndo
2.
f

z=
,
I 1

C,

idccque I J
vcl ?-

rsB )

N^;D,6cwr^2,
.

---

,_

(1+

I)

(4

--

">

l-v

C 1 maius quam B

D, duramodo

omnes radices itquationis Quia (per Lcm. III.;

n
"~~

lint rcales.

radices xquationis quadratics

xl

funt rcales, eric (per

a
,
.

Lcm.

cc

dwidcndo ucrumque per

in sequacione
~

(;/

I.)
(

- (n

i)

-i)*

.i

")

n
,

cnt

B majus quam n
i
.

2-

-) C,

~
B~ raajus

quam

i.C>

idcoque

H-

r*

Cx

D.v

T-X

-"i l

-+-

Sec.
reales
*2

n A

s
i

dimenfionum

6c

cujus omncs

radices funt

__
-

coefficients fccundi termini,

i
.

dudum

in frac"Honem

quadratum ipfius B majus eft quum

j,

rectangulum

ex cocfHcientibus adjaccntibus.
n

Scd (per Lem.

II.)

omnes

radices arquationis
n

A.v"

b\

+-

cx

See.

ir CAT* ~1
radices

B#

ir

s
^
A

vcl, dividendo per

n

A,
.

cquationis

n-i
-v
T"

r A

"r"

r.-L

^ ^ C Cx c _j_ A
modo
(
2,

r*

^ x

^
-j

B
*~*

j_
-v

__^
^

^_,

*"r

funt rcales, ideoque (ex

iis

qua:

diximus)
fr

majus

cifc

Jc-

bet

quam

&

per confcquens

majus

cfi

qu:m

id-

circo in ^equationc

dimenfionum
cientis
.v

&
in

cujus omncs radices

i

funt realcs,

quaJratum cocfn_

^^

__^ J

duftum

frsclionem

majus

eft

rechingulo

ex cocmi

cicnte termini .v%

radices
scquationis

&

numcro abiblutoj

fed, (per Cor.

Lcm.

Ill

omncs

CJMPBEL L DE

AT. ./.
m,
-,,

P.A&1C.
r

IMPOSS.
N

(-)( -~
n
i.
Bv"

2.

fce.

n
(

T.-K

(.

2
)

&c.

,*->.

-H(

i)

(1=35; ^

&; C

7W

m)

"j

Cj

,~<

Cv c

t(s
,

_+

!)("--";

L*

O
hxc

MX
fit
f>/.

funtrcalcsj idcoquc, cum \ \* rv

turn (w

aeqyatip

dinjenfionum (w-h i), quadra-t-l)

I

m)

auctum

r r, in fr.iccionem

maius cnt quam rc-

ftangulum ex (w
majus
crit

quara

- w^i)(_~ (

w-t-i)

queperf*

w-+-0

)
2>

L
)

Nj
.

id eft

(n-m)

ft

___~ffl

-m

L N.
rn (n
)

idcoque dividcndo utrum-

crit

)>

(n

L.N. Q.

m)

--

m^f

maius

E. D.

COROLLARIUM.
Fiat ferics fracbionum
i

2.

&c. ufque ad
4

quarum denominatores Gnt numeri

usque ad

in progrefTionc

arithmetica , 1,1,5,4, 6cc,

numerum
x

;/,

qui indicat dimcnfiones arquationis

B.v
-t-

Cx

&c. ^r A zr^j

rum

numcvatorcs (int in eadem progreflione fed invcvfi-, divi htur fecunda ba6V: {ic dcmceps rVaftionutn per primim, tertia per fecundam, ponantur fra<5tioncs, qux ex hifce diviilonibus oriuntur, fupra incdios tciminos orquationis, hoc rnodo.

&

T. B*

-i

/^
-4-

W i
"

C.v

TX - D.v

"

^-

r-

Ex

"

&c. ir A z^

o.

quadratum cujusvis cocfficientis,du6tum in fra6tionem,quaefupereminet,majus erit reftangulo ex coefficientibus ad jacentibus. Hoc corollarium convert! non potefr,innumersc enim
fi

Tune

omncs

radices zequationis funt reales,

dantur aequationes, in quibus quadratum coefficients cujuscunque, ductum in fraclioncm fupereminentem majus efle poteft produfto ex coefficicntibus efle imagiadjaccntibus, 6c tamen aliquae yd forte ornnes radices poiTunt

na-

104
narix.

4DD1TJMENTUM.

Idcirco, ubi quadratum coefficients du&um in fr.iftionsm fupeVeminentcm ma jus eft produ&o ex cocfficiemibus adjacentibus, nihil indc
poteft concludi, quoad poflibiliutcm radicum aequationis; fed ubi talc quadra turn ita multiplicatum , mjnus eft ejusmodi produclo , id ccrtum eft indicium duis dari radices impollibiles. Exdictis, immediate deducitur demon ftratio regulz, quam dedit illuftriffimus qua determinate numerus radicum impoflibilium, in quavis data acquatione.

NEWTONUS,

SCHOLIUM.
./Equationis

E\
T>

n~ l

a-

Cv
/->

"-

r\

D.v

n l
s

_f.

r E.v

"4

F.v

-n

-? -t-

2cc.
;

radices defigncntur litteris

B lumma omnium

a, t, c, d^ r,f,g, &c.

erit (ut

notum

eft)

radicum

C fumma produ&orum

ex binis radicibus

fib -4-

ac

+ ad

H- ae

+ af

-f-

ag

+-

3c

fumma proJutorum ex

ternis radicibus
+- dkc.
+-

~
E
F
dcinceps. cicntibus, L c

ale

-t-

abe
-i-

-+-

abf + abg

abed

abcf -- ab:g

&c.
-+-

^
N

abcde H- abidf -- abcdg +. bcdef

&

ita

quad ratoi urn omnium difterentiarum, qua; daii poflunt inter v-.vfumma ex omnibus dictis qu.idratis quorum fit minos coefficientis termini difFerunt una littera, /5 iumma illorum quadratorum quorum ter mini duabus difFerunt 1 tterisj y fumma iJLorum, quorum teimini tnbus
M>

Z fumma

nliquod ex coeffiReprcfcntct, ut in Propofitione, coefficicmes adjacentes; fit fie exponens ipfius

-,

difFerunt litteris; $
teris,

fumma
Si

&

de

ceteris.

illorum
fit

quorum

termini quatuor different

lit

a;quale
-4-

.F

abcde -+ abcdf
.erit

abcd^ +- 8cc.

(abcde

abcdf}

-^ (abcde

-abcJgf

+-

(abcde

nbcfvy

CAMPBELL DL
* =5 (abide

Kl\>>f.

RJD 1C, JMPOSS.

abcd&f
-+ (Abcde-

abcdff+.
-+-

(abcde

vbcdhf

(bcdef

bcdegS M-

See.

/3

(abcclc

Abcfef

-4-

abcde
-*-

abcfh^ + (bcdef(abcdj"

bf
c\

-4-

Sc.c.

y =: (abcde
d

abfeh*

~ abcgh)

-+-

(abcde
,

Vghky

-*-

(tcdfg

abckk)* -- &:c.

riifce pofitis
in

dico, quod quadratum cujusvis coefficicntis, uc

-_

fraftionem

J
(

-WH2.

M,

duftum

exccdic reclanciulum ex coefficicn.tibn

fW-4-

adjacentibus

L.N,

quiintuace

hi)
i

(n

m-Jr
i

i)

5
i

4
/ &c.
tot

-f

Series
\
\

3
in

nos, quot dantur umtates

4 w.

y
f

dcbct

lubere termi-

Sit tcquatio

Bv ^fiiu
t7,

C.v 3
in

DA

-i-

E.v

zs 9*
Sit

cujus radices
J-4-ffj

b^

cnt

=:

i,

c } d^ e;

=5

C, w

quo cafu
i.

;;

~ f.

M zz B

Idcirco

(1^.1) ff-f-0 Z
1

--

B
5

vd
.

f
i

B"

IH-I;
i

exccdet
r

C
i

quantitatc

#
i
l

rr:

L
2
-4-

quia

Z, ^r;

Z
10

=3

^*
i

(j

3)

(j-<r)

_f-

H-

IO
rf,

IO
^/,

(ady
J<r

&c. qui Temper

H-^C
i

eft

numerus pofitivus.
five

cum
Si

radices

M=
Z
.

^,

ff,

=:

^
1

e iunt rcales,- five fint pofitivcc,

H-

H:=s

negative.

-4-

j<

-*-

2<c,

erit

B,

=s-D,

s5 i,

(abac}
* z5
77.

^- (ab-ady +. (ab-cdY -h
-+-

(ab-de?
-t-

(abacY

(abaff
o

H- (ab-acY

&c.

D D

I
-4-

TA

ME

fV

(*b-ce)*

-4-

jdco

fe:

1^ ____ C

vel

-C
3

cxcedet B.Dquantitate

L*

-I

(qui*

-v-3)

GUI Temper eft numerus pofuivus,.cum radices hve fint pofitivx , {ive negativre. =; Su

tf,

^, f, ^, ^, iunt rcaJcs,

M s D
Z
a

crit

=5
-4-

C,

N ^

E,
-4-

=3

5.
-4-

(abc-abdf
l

(abc-*btY

(*bc-adc}*

8cc.

(abc-(ibd\

H- (abc-abc?

-4-

(abc-acdf

-4-

&c.

V =3

*.

Ideo

--

3!=3}-- D
;

vel

i-

D
u

excedet

C.
/3|

quantitate

(f

-t-

i
(

z=

_
J<l

=:

-H
o tivus, ubi radices funt reales. 4- abce E =s Sit

&c,

eft numerus pofi qui Temper

M^

d^
eric

JF-

abde H-

=:

D,

=3

A,

#W +w^ 4

>

oantute
<

v fl

^_

__
^-(fl^rf 10

_
;
1

abcc? +-

3r^)

+- &c, qui numerus

eft

Temper po-

fuivus,

fi

radices fine nmner; rcaley.

PItO-

CAMPBELL DE NUM.

RAD1C. IMPOSS.
II.

107

PROPOSITIO
Sit
,v"

-V
adjacentcs

1
-fCx"

,
-,

3
Dx""

H.

*"

Sec.

irAss,

ipfarum figm s expriSit rruimur littcristf, b, c, d, e, f, Sec. cocfficicns quicunque hujui Tint L cv cocfficientes adjacemes ipfi Mi K, O, cocffi arquationis ,

aquatic cujuscunque dimenfionis

cujus radices

cum

<;ientes

& Z, ut in cxponens coefficient s fummx omnium quadratorum , qua: fieri poflunt ex diflferen* Scholio, tiib tcrminorum Quadratum cujufcunque cocfficicittis, ut ipfius M.
ipfis

&

ipfls

L & N

I,

P,

fie

dcinccps. Sit

adjacentes ipfis

K,

&:

H,

Q^,

>

duftum

in

hanc fraftionem

1 (i
I
.

-- _
(ff

l}

(a

_
3

cxcedit

-K
lz

-i-

-H

Q^ 4- &c. quamiute
quantitas

n~m-\
c
c

fcmpcr

eft

numerut

pofitivus , cum radices a, b, c^ d^ &c. iunt realcs, five pofitivae, five negative. Sit xquatio feptem dimcnfionum , ut
,\-7

Bx* --

C.v f

- Dv
^7,

-H

Ex

-in

Fx

-4-

Gx

^
-*1

=:
Sit

o.

cujus radices fine

3, r, ^, r, /, ^.
-+-

hoc cafu n
-+-

7.

M
crit

:=:

4^f^ ^- abce

w Z

4,

L =:-D, ^r)
-

^^ ^^ N--F, K ^ C, O-G,!^
tf^f/ +-

&c.

B,Pz=5-*.

(ji^

-H (abed
--

Idcirco i-.(i 3

- --1
i
<5

!
3

-abc/ Y

-4-

(abcd--abcg]
z

&c.

vcl

i
4

- E excedctD.F-C.G-^

*"*

B.A,

quantitatc

--f
. .

7
vcl
fc.
r

...I

*-

(flW

>abecy

H-

70

70

4
O 4

4D D
Ex
dicum impoffibilium E binomio elcv.it-)
tionis propofitLY,
;

T
i

4
i-

ME
:ie.

AT
numerum
IM-

hac propofitionq dcJuc;

in data arq

tjuens regulu dctcrminandi

ad potennam, cujus index exprimit dimenfiones arquafumantur uncias terminorum inediorum, imitate dcpreflie demiruita, dividntur per rclpondcntem unciam dupli-ortes. qu:e in .e oriuntur, p -nanmr fupra medics terminos catam & ll quad rat urn cujusvis termini du corrcfpondcntes in d.ira acquati el urn m fradionrm fupci-cminentcm m:\jas lit quam rcctangulum c termini s ntiimmediate ajjacenuhu , minus r cr HiL.ulo ex proxime utrinqu u rinque llqucntibus, minus &c, tune lignum bus r Jt.m^i: fuit multiplicatum per th ipUim tcrminum -4.jiiaJraturn icni hi nr fignum ncgatlvum arcuc .ntcmj fin minus, ,mum cv -ult:fnum tcrminum ro- arur Tot .ul n^mmurri
fx

qiuirvis unci
,

<\>L-

.t

radic
-4-

import
,

quot d.^ntaf tnutiuioncs

vcl a
,

figno

ad

figum .-

{i^nunT_4_.

in

feric

fignorum a

-s

Ex.

gr. deierminandar

lint radices impolnbi-lcs in

arquatione hac,
+-

24

n.

jcptima poteiitii cujusvis binomit .Lrahendo umrr.rem , Si divideniunt 7 , 21, 5f, ^ , 7. ex quib do vcliquum per ipfam unciam duplic.UAnt, o lo .icntis crv
in

Uncix terminorum intermcdiorum

n,

20

^4
>~

^4 ^

10
>

6
,

c|

4*

70

70

4*

^ >

>-

17
.

17
t
i

10
>

ii

5)

5f
.I..M:

^
Licnis

quae fracliones ponendn: funt fupra medimotto*

3

t<

ninos

hoc

IO

17

I"?

fO

Deinde,
tern

^-, ideft v-

uni

77
in
f,
.

qtiia

quadratum

i^fius
eil

f.v

ductuui
A;
r

ia

fraccjonem Pupcremuicn-

11

minus
r
_/

quam
Po vo

,if.v^, ideft

quam
10
x:

I/AT",

pon

^ Ojb terminura
aclionem

, *

quia quadratum tonus A X i

x

ifv* aueft

bum
(

funenminentem

-^, id eft

majus

quam
i

p.-*

i^

U
etiani

num

irx*.

Video

<iuod

i8x 5 ) P7* , porro lignum -4- fub rcrmiSyo?.vs, (quadratum termini z;.x* ductuii
3f
*

in rractionem .^)

minus

eft

qu;\m

(if-*

1$**)

(r*

6
.

18^)

CAMPBELL DE
pono figrmm
id eft

NUM.

RAD 1C. IMP OSS.

4
.

I-T

Tub terminum 23-v quara

Dcinde quia
5

p?*

)*-

^,

-*%majus
,

i$x*.io* )(
iS.v?.

if.v

i8x)

(f ^.
1

vel

1000
zi
1

pono flgnum
.

-4-

fub terminum

Porro, cum

(i ox*)

.
->

**

minus

fit

quam

pono fignum
-V

eft

fub terminum iox

lo.v
1
.

Tandem,

quia (iS.v)

vcl
<Sf,

, 24 =; 24o.v% pono Tub 2o.v fignum -i-} qiiam ut dixi, Tub primum arque ulcimum terminum fcribo -+-. Cum autcm iint fcx mutaiiones in fignis , video fex dari radices impolTibiles. Si radices imponibiles fuiffent inveniendac per regulam

majus

NAM

NEWTONIA-

fie fuiflet

operandum.

T
>;

4-

7 -fx
6
,

L
P*
-4-

If* 1 -H

L
4*

I
4*
4

L
P*
J

25^
+-

-t-

i8^ +-

-t-

lox

-7
\-}-V
i.

28.v-f-

+-

+-

24 =5 +,

*.

per quam regulam

tuv iox
fcilicet

dux tantum

iJt-V

- i-H

V V

radices impoflibiles inveniuntur

3
,

5 ,
1 9

- V --

cum
I

den-

1,

.-V

ly

feptima radix ell

E-

io

AD D

I T

ME N7

DEMONSTRATIO
Theorematis de Totcntiif radicum
r.

AUCTORE GEORGIO FRIDER. BAERMANNO

L. A.

M.

&

Math. Prof. Vitcmbcrgac.

9>

+- ta +- 6v / , & fie in inlinitum, obEt erit a fumma radicum b fumma qua,, fcrvata ferie progrcflionis. dratorum ex fingulis radicibus, c fumma cuborum , d fumma quafumma cubo-cu3 , drato- quadratorum , e fumma quadrato-cuborum, / borum, Sc fie in in reliquis." Cujus regulx cum aliquotics magnuni ufum, non folum in theoria de limitibus aequationum , fed & in aliis non contentus ejus per inqus:lUonibtis traftandis, expertus eflem du6bionem probatione, perfeclam demonltrationcrn haberc exoptabarn. Sed UC ipfe hujus theorematis inventor id fine omni demon ft ratidne vel anxlyfi cxpofuit; ita nee ab aliis mathematicis , quorum fcripta evolvcre mihi licuit, ejus aliquam dcmonitrationem traditam reperi. Ego vero demonflrationem hujus regulx aliquoties pertcntans quoniam ex theoria forma-

cxcellenti Opere ISA ACT NEWTONI , quod Arithmetics UmverfciIh inicriptum ell , extat inter bcne multa eximia inventa, quibus incomparabilis ille mathematicus Algebrx fines prorogavit , prrelegms quoddam theorerna , quo ille in loco de limitibus radicum xquationum ufus eft. Legitur id hifce verbis enuntiatum. ,, Ponamus cogni3, tas quantitates terminorum arquationis fub fignis mutatis efle p, q, r, /, fie /, i/, Sec. earn nempe fecundi p, tertii , quarti r, quinti 5, &c fignis terminorum probe obfcrvatis , fiat pz=!^, p a 45, deinceps ; d pd+- qc 4- rb +- sa +- ra +- 45 27 6, pb-\-q2 -f- ^r zs pc

IN

?>

&

<r,

+-q!>

4-f/z=!^, pe +- qd

-4-

r^

+-

sb

>

tionis

poteftatum cam ducendam

6c
,

elfe

dudlionem value incomplctam,

intricatam, rejeclus

jam

fcopum
fe

meum

falfo perfuafus cram, fempcr in inin cafu quintarum potcftatum nimis

hand eram affecutus.

Nuper autem
in

cumJoANNis BERNOULLI! Opera

quo
illuih-is ille

Geometra

evolvens , forte inciiliffem Ne-wtoniani iftius theorematis ,

locum,

ia

tiifimum appellat , dcmonftrationem inveniffe dicit, (*) operibus frultra qua^fiviflem: incitabatur animus, ut rem denuo aggredercrj aliam nunc viam ingrellus ad veram ejus regulx dcmonftrationcm pervc-

ele^aneamquc iifdem

qud

&

Vide Operum

Tom.

IV.

p.

u.
C
j

BAERMAN. DE POTENT. RAD 1C.

e
.

in

mihi vidcor. Quam ergo inveni hudati thcorcmatis demonftrationcm, cam nunc, hac fcriptione analytice exponcrc confhtui.
I..

Sint feries fequentes.

feriei primitive a, b, c Sec. funt qusrlibet quintitates Tub fignis In qualibec autem fccundarum Icrierum terminus ordinis -H vcl iniuo numerandi htto a cyphris ) formatus cil ex n i terminis fe ( riei proximac prsecedentis, mukiplicando iingulos per tcrminum n ttm in ferie I. Commata , quibus uniufcujufque termini partes diltincta: funt, fidenotant, qua; iis partibus ex lege muhiplicationis congna -H- vel

Termini
fuis

ycniunt.
.

II. Sic

fumma n terminorum fub

terminorum fub
rie III. zr:

y,

fumma fignis fuis in ferie I. fignis fuis in ferie IF.m/S, fumma n terminorum in fo Ev ideas in fcric IV. J, in fcric V.z;?, ^c fie deinccps.

^*,

ergo

eil fore.

zs

fumma: produftorum ex

fingulis binls inter

n tcrminos

fcrici I. feriei

y z3 fummcc produ&orum ex fingulis ternis n terminos cjufdem.

t
i

fummx produftorum

ex fingulis quaternis
fingulis quinis Sec. 6cc.
rn ferie
I.

s
.

fumma: produftorum ex

III.

Quoniam,
d*.

fi

numerus terminorum n
-i

unitatc crefccrc

ponitur,

terminus ordinis
Si e. gr. n t ran lit in

fit

mcrememum iummx
e
,

tcrminum

+ i ) tu feriei 11 fi i, 3 crefcit tcrmino ( ^4, erit dfi^af, appellabimus hunc terminum d$. Sic, fi iterum fuerit Eadem ratione terminus ordinis n -I- in ferie III dicatur zs be, se, de. dy\ terminus ordinis -Hi in ferie IV^^> in ferie Vzzd*, 6c fie porro. Ex his c Icgc formiindarum illarum ferierum (. i.) apparet , ciTs
liter, quia,
/>+-

^^4,

eft

d*~

fin

:=;

3,

ell dx.

*, vocabirnus zzd. Simi:

yd&
3d*

iz
:

ADDIfJMENTUM
fi

Et

gencralitcr minus T ordinis

.

in ferie
i ,

i.

,
</u

/3, :=:

y &c.
T^<.

fit

quantitas

ordinis w,

&

ter

fore

IV. Si porro fumma n terminorum feriei I. ( ) y/, fumma qua$ , fumma cuborum ex totidcm dratorum ex totidem terminis feriei I. fumma terminis feriei I. fub (Ignis fuis =: C, fumma biquadratorum :=: =: &c. Manifeftum inde eft, (\ , quintarum poteftatum fub iignis (ins

iterum

littera

terminis feriei primae capit,

d incrementum defignemus, quod fumma poteftatum ex n dum n unitate crefcit, fore.

dB dC

=j

dD
ex fmgulis n terminis d* Nam e. gr. dC notat incrementum, ^uod accipit iumma cuborum ex n terminis primitivx feriei, dum n trani. C ergo creicit cubo termini ordinis w.-t i in eadem fcricj -ilt in n qui terminus cum lit d* ($. 3 ) necefle eft ut (Ic dC-=z dcJ.

Et generatim

Si

fit

feriei primiti /ae,

fore

dy~

fumma poteftatum gradus

,

-i

$.

V.

Ex

his

autem

&

iis

qua:

5.

di&a hint, fcquitur

cfie.

^.3^/C

=;

^rt

=5

</

rf/^Z) fj3^ZJ

=3 sg

^
|

^i/Z) ^</Z)

^ =

/&//)
/3^
0<C.
I

&c. &CJ &c.

C
]

&c.

&C.

&C. [-&C.
.

Et

generaliter: Si T,
.

^ fint

duo termini
)
TT

duo termini in ferie 4. ndf7 Etenim (. nda, m d^dT

.Ergo

fe
3

in ferie z. continui , atque 7^ invicem, nullo inrerpofito, excipicntes , crit

?r^x,

&

pofito

dTzzd&n-i

erit

VI. Jam primo inveniam rclationem inter A, B, & /3 intueor xquationem (. ^.) d$^*dot,, fie difpicio, quccnam, per methodum incrementorum addi debeant fecundo mem-bro ut id quantita? incrcmcnr.ilis completa fiat. Deinde, his ad pofterius membrum additis, & iifdem (vel totidem aliis, fed illis figillatim requalibus) quamitanbus priori mcmbro adjeclis, ut xqualiras utrinquc confervctur, redeo ad fummas termi norum qu,^ rehtionem quxfitam inter & 3 ollendent. Itaque 5, cum quantitati etdx addenda (int udot +- dot?, ut quantitas incrementalis ^* completa habcatur (*) 5 lit autem doS -^ dB : ad aequationcm ^3
.

>/,

addo xquationem d$ 4- dB z*

da+-d*

1 ;

fit

zdfi

-i--

</^

=S

</.

**.

Hinc
(*) Si

hajus demonftraticncm defider

,^vidc

{.

11.

BAERMAN. DE POTEST. RADIC.

Hinc redcundo ad fummas
2/3

nj

invenitur

4-

7- Sccundo inveftigaturus relationem inter y/, 5, C, *, $, cy 5 fumo fequentem nrquationcm 3. ^y =5 /3/*. Cujus poilerioii mcmbro , ut id completa incrcmentalis fiat, addere oportet ^3 4- d$d*. Ell autem .d$ A+d* (. 3. 4,), Sc d$d* -zz ndS (. 5.) zz dB (.4). Er
.
.

go ad scquationcm dy

zs

|3^/*

addita jequatione

A&d* 4Aadot,

i/5

rr a^/3 4- ^//3^

fie

dy 4

<^.Z?

^/.

yf/3

Nunc

ex

6. fubftituatur

valor

quantitatis

A* ;

2c

prodibit

fequens

aequatio

4- ^pd* 4- Bda,

^/.

quae,

cum

fit

/3*/<*

^/y,

huic acquipollet

44-

via

Denique, ut complcatur quantitas incrementalis in fecundo termino obd*dB dC =; o (. f ) ; & habebimus , addatur a-quatio
Bdx,

dC

adB

Unde, capiendo fummas fingulorum terminorum ,

invenitur

=
A,
B, C,

8.

Similiter, ut definiatur rclatio inter

.

confideremus lequationem

3.

^ s y^*.

<*,

/?,

j/

6c

<J

Hujus fecundo membro, ut

ad/ 4(.
dyda..

4).

id fummabile fiat, adoi debent quantitatcs ell 4), atque dyd*-^ fid** sx dy =; ^,3^ (. 5. ad ccquaiia xqualibus adjeftis, fit Ergo,

Atqui

&

4-

$B

=:

Et
.

in

locum
fit.

quantitatis ^/3

(iibftituto ipfius valore

ex scquatione ultima

7.

U4
d

4 D D IT A
4- tyd* 4- B*d*
feu, quia y/d*
:z:

>

M E N TV
CJ* 4-

4-

Quare, addita sequatione 4:^5 bcmus

4C.-/3
|3</C

*dC
7

d*dC 4- dD zz o (.

f),

la-

r-

C"

6i

dD

-Zl

d.

Ay.

44-

Ex

qua xquatione, fummas fingulorum tcrminorum capiendo,

clicitur hare

C* 4-

D =
j

via rclationem inter /^, #, C, D, , , 3, y, ^, 5c e inSed ur, qua ad continue ad altiora progrcffum facere licet. pcrfectam Newtoniani theorcmatis demonrtraiionem aohuc requiri videnuniverie perfequamur, fcquens theorema oitcnderc lutur, gcneratim
.

p.

Eadcm

venire,

&

&

bet.

Sint in ferie quantitatum //, 5, C, ^:c. 4. expofltariim trcs quxvis y, ^, fe invicem ordine excipientes, 2c poftrema quidcm r fit lumnu ex quotvis fingulis terniinis feriei prim.v i f. poteftatum gradus m 4 fumma poteftatum gradus m ex totidem terminis i prxcedens autem u in feric quantitatUQi 6cc. 2.. lint porro o, TT, ^, T, , ,?, expolitarum fefe ordinatim excipientes, fie ut ultima quidcm u fit fumma produi. ftorum ex fingulis (m 4- \} enis terminis feriei prnnx prxcedcns veterminis cjufdem fcric i, ro T fumma produ&orum exlingulis
.
4$",

<r,

>,

Dico,

li

fuerit

fignis litterarum
i

Z>,

^-

5<r

C,

D,
-4-

....

alcernantibus

to

D3r....Tx

AT.

quzr eft ordinis w, fcilicct dv nt fecundum ejus membrum quanticas incrementalis complera rcddatur, ad? -4- dtd*. Sed (. 3.) arfV ^; addere illt oportet
inter ajquationes
.
.

Nam

fumta

ilia,

(.
i) ^y

4).
<r^/^

Ergo gencratim habcmus

-4-

H-

Aed* zZ

d.

At.

Jam

fubftituto hie pro

As

ipfius valorc, eric

BAERMAN. DE POTEST. RADIC.

rdB
-4-

m-tdx

-+-

Sctda.

B^d* \

C*dx Tdx ^, d.
rr

Atqui per .xquationem

initio
,
<r

fumtam

eft

nndx

(w
ell
cl*

.4. i)

du
.

&

cum

Wv, ideoque dv-+- mid*

.

lint quantitatcs in

ex

3.

fore ^da,

</?.

hadcm

continues, cvidcus ratione patct, efle id* ZZ

ferie
2.

W*

df>

&c.

Itaque, fubftitutionc
5 )
)

rite facta,

habetur

Cujus xquationis priori mcmbro addatur 4! df^ y & fupplcantur in finguejufdem menibri termini s ex quantitates, qux acccdere dcbent, ut ex Quibus faftis quolibet termino quantitas integralis feu fumma erui poflit. priccedens icquatio fub nova tantQm fpccie retiibit
lis

4) (/-+-

Jv

Ddx
Cd*
*dl)

-Ldr^

d.A

Etcnim

vi

f.

^<r^5

^dC zn

o,

5c

Dr

dxdD
^/;^/C -4-

-xdD

8cc.

Ergo

cujufquc terminorum, qui fecundum rermintim fequuntur, pars media, 6c pars ima termini prxcedentis, ic mutuo dellruunt. Denique effe quoz^ o, ex f. Ergo arquationem 3) falva que +7 dttdT +7 apparct.

mcmbrorum
ka

tranfmutari poflc, certum eft. Quod cum fit, eliciendo ex fingulis tcrminis xquationis 4) quantitates integrales,
arqualitatc
in 4)

(w-4- l)
10.

v -f- Bo-

zZ At.

theorem:! legem progrcfTus aequationum, quibus relatio-" j. nes inter quotvis ex quantitatibus A^ B, C, jD, &c. 5c totidcm ex quantitatibus continet. /3, y, J Sec. definiuntur, in fc , Nimirum, quia in-

Hocce

venimus (.

6. 7. 8.)

2/344
y +,r +*r 6 C +
3

C C
C,3

^
-f-

/)

4-

D*

Cy 4- D,3 &c.
fiat ilia

^: - E ^^ -- E*4-F
=2
=!

erir vi thcor.

p.

ZZ

At

Verum,
primi
,

verbis poflit diftinlius cxprogrefTionis lex, terminos harum xquationum, alio ordine poiitos,hic infra exhibebo.

ut clarior

&

C,3

-\

By
p i

A$

+~

fi.

Ma-

Manifeftum

igitur eft, ad
.

inveniendum valorem quantitatis

littera

aliqua

4. expreflae, fcribendas efTe omnes majufculas illam majuscula in ierie antecedentcs , fecundum alphabet! ordintm, inchoando ab ca qua: illi proxima eftj deinde fingulas majuiculas ducendas efle in liiteras alphabet!

gra^ci, ordine fuccedemes, fie ut prima majufcula in a, fequens in /3, c ficporro, ducaturj ultimo autcm norum produtorum jungenJum fafturu ex fequenti littera grxca in numerum, qui ejus in alphabcto locum indi.-

catj tandem feriei lie formatre tcrminis prxfigenda cffe figna -i- 5c alternatim , incipiendo a figno H 11. Et hx quidem, quas poftremo loco reccnfui ;equationes, ex ipfas funt, quae in theorematc Nc ivtorriano , quod demonltrandum mihi fumferam, traduntur. Conilat enim, cognitam quantiutem fecundi termini in
. .

omni xquatione, figno ejus mutato,cfle fummas omnium radicum arquatioI. fit fcries radicum nis acqualem. Hinc, fi feries prjma alicujus ^quaa vcl p in fofmulis I. Coefficiens tionis erit noftrumy/vel *
:

cognita

tertii

termini cequationis, qu:e

NEWTON NEWTONO -- q, icqualis

eft
,

etc

quod aggregate produ6lorum ex fingulis binis radicibus Tub fignis fuis nobis erat zz & Cognita quantitas quarti termini sequationis, ligno dixit r , eft fumma fatorum ex linipfius mutato, quam y. Cognita quantitas quingulis ternis radicibus, quam nos pofuimus I denominauone ti, figno ejus manente, & qus ergo ex crit 5, eft fumma produ6borum ex fingulis quatcrnis radicibus, quam nos vocavimus ef. Coefficiens termini fexti fub figno contrario, qua;

NEWTO-NUS

NEWTON
j

TONO

eft

NEW

/, quia
in noltra

nis radicibus,
<?,

^quatur aggregato nomenclatura eft =:

.

produ&orum ex

&

fingulis quir

fie

deinceps.
<j,

Ergo pro
r,
5,

e &c. in poftcrioribus formulis , 3, y, &c. refpeftive, 6c pro y/5 y C, D cc. *, b t c t d &c. fit.

10. fcriptis p, fubftitutis litteris

NEWTON!

Summa

quadratorum

b~ap
r
^ z^

-+.
-+-

cuborum
quadrato-cubor.

bq

iq aq

-f-

%r

biquadratorum d-^cp + bq
dp

-4-

ar
br

-4-

4^

-f- c q -*.

de incrementis quantitatum variabilium, $. 12. Qiiac in fuperioribus de inventione sequationis integrals ex a-quatione incremental! , fine deaffumfi , ne filum analyfeos rumperem , ea in gratiam eorum monftratione leftorum , quibus forte methodus incrementorum nota vel familiaris non eft, hoc loco, quoniam id breviter fieri poteft, demonftrabo. InteMigantur dua; quantitates variabiles A, B, & dum altera earum A erefc.- qua -.tirite altera B ponatur crefcere quantitate /3. Dico produ6ti ex urraque dB incrernentum fimultaneum efie B* -f- -df/3 +- a$. Nam -f- *, B^r-fc: necellc eft ut produc~tum quia ^, B crefcendo faftas funt iis nunc faftum fit Verum (d -t-. * ) (B -h /3 ) zz 4B ~*-B*-+ A$ -f,
,

&

c>

<*/3.

ia

ZAERMAN. DE POTEST. X AD 2 C.
primo carum quantitatum ftatu erat productum ex ipfis AB. Evidens incrementum hujus product! efle B* -*-A$ -f-/3. Cui confequens eft , incrementum, quod capit AA, dum A crefcende fit A-*-*, cflc zy/*-t-. E convcrfo igitur, il Bo.-*- A-\-afi fpeclari poteft ut quantitas incrementialis poteft autem ut talis fpectari, fi conftet, * efle incre mentum variabilis A 6c/3, fimultaneum incrementum variabilis B): quantitas integralis^ feu fumma, ad quam iftud incrementum pertinet, erit^f^. Porro , fine plures yf,5,C, &c. quarum relatio generaliter & perpctuo Sint earum valores prarfenC. definiatur atquatione e. gr. hac, tes fimuhanei a, b, c refpecliive, 6c incrementa, quae mox, cum mutabuntur , accipienc, 3 y refpetive. Ergo in ftatu praefenti illarura variabilium obtinet hxc ^Zc; & in ftatu mox futuro locum hain

itaquc eft,

B~

bebit base

fcurum

b /3 , Igitur, prarcedcnte a:quatione huic fubtracta, necefle eft, ut fit etiam *- -/3y. Quare , econverfo, obefle nequit , ex aequatione incremental! completa, veltit /3;=s y. refte colligi aequitionem integralem Aqux variabilium coir ftantem ad fe mutuo relationem definiat. Atque h^ec quidcm eorum,quac

-B^C^

in luperioribus fumta fucic, illultrationi fufliciuiu.

ARRA-

ABRAHAMI GOTTELPHI K^ESTNER

PROFESSORIS GOTTINGENS1S

DEMONSTRATIO
Thcortmatis Harriotfi.

PROPOSITIO
IN
per
(4)
tivar, 8c in

I.

DEM.
A
2

JEQJJATIONE quadratica tot funt pcrmutationcs quot radices pofiadeo tot fucceiliones quot negativac. Pono autem hie & Tem fequcntibus, nifi contrarium moneatur, omnes radices efle reales.
SIT. (i) jvr-4-p.v-f. q

~ 0,

(i)

x*px-*-q^o

(3)

-*-px

qzz
p^

px

<?,erit

pro duobus prionbus cafibus.v t.

2.

^irK(

6c pro pofterioribus

AT

tr.

pi7V

(^p"-l-2),notante

pun<5to

fignum

ipfius

pfigno

in requatione
i.

oppofitum. Jam,

erit caflbus primis T/ (

&

adco cafu

fu 2.

diut lucccflioncs, cautraque radix negativa, funt vero c pcrmutatio. altera pofitiva altera negativa, adeft vero fucceflio
eft

&

p*-q)

minor
2.

Deinde cafibus poMremis

erit

V(

p^-^q) major
2-

p unde

tarn cafu

quam 4

una radix pofitiva altera negativa, adeft vero ethm utroque cafu una fucccffio 6c una permutatio. (^ E. D.

PROP.

SERIES fignorum -- 5c utcunquc permixtorum, habet pcrmutationes numero pari fi finiat per -t-, impart il finiat per
,

II.

LEMMA.

DEM. PONATUR
ita

tamen ut

4- vel

5c

icrics aliquot in ferie aucla ,

ejusmodi fignorum augeri accedente uno, primum fignum fit -+- 5c ultimum adhuc

prout erat antea: Dico permutationum

numerum

vel

non au
geri

GOTfELPHI K.ESTNER.
tumque permutatio

119

geri, vel augeri binario. Infcratur enimnovum fignum utcunque in medium U-nem,& ponctur vcl inter duo fimilia (puta-f-inter duo-t-, aut inter

duo)

nulla acccdit, vcl inter duo diiTimilia, acceduntquc dilTimile, dcftnuturque permutatio permutationes dua^, vel inter fimile inter haec duo, accedit vero alia permutatio loco ante qux ejus, at que nova etiam fucccilio, Si vero- accedens lignum debct addi nnte privel poll ultimum , oportet ut ci fimile fit, adeoque addat fucceilionem, non permutationem. Omnibus ergo his cafibus vel non augcntur perrautationes, vel augentur binario. Quibus intellcctis perfpkitur, fi in una aliqua fcric fignis quam pauciiTimis conltante propofitio vcrafit, ve-

em

&

mum

ram etiam

fore in alia quavis plura figna habcnte. Scd fcrierum, quce a figno-4-incipientcs pcr-f-finiunt, atque permutationes habcnt, pjuciflimis terminLs conftans, ell H \- in qua fum permutationes numero pari , quare fi augeatur in ca fignorum multitudo ita tamen ut extrema mancanc vel non crefcet permutationum numcrus vel creicet binario, mancblt-f-,

que adeo iemper

p-.ir.

INTER
rtat

eas
-t-

hacc
,

vero feries quas finiunt per , pauciffimis terminis conhabens permutationem unicam. Jgiuir perrmnationum
vel crclcens binario
,

numerus vel non creicens

fcmper manet impar. Q^E.D.

PROP.
^ CURVA
.

III.
tn
i

- - - - -4-/.v-4=1 y .v -+-p\ -i-gv per m numero pofitivo mregro, duobus ciuribus divergit in infimtum, ad easdem axis partes fi ferit m par, nd diverl^s fi m im vicibus c quavis iritcrfcdfcionc tranlit y in par, potcit vero axcm fecare

quam

acquatio

definit,

intellecl:o

oppofitum.*

DEM.

SIT

AP

zz

.v,

PM

z^ y, cadant vero abfcifTrc

fi

pofitivo ad dex-

x zr: oo c& y par, qualccunque fignum habeat A;, determinafed ncgativum pro negativo fi fit rn impar. Porro sequatio ta qua; prodit ponendojy -^o habet radices w, unde poteft y cvanefccrc m fi ex radices omnes fine realcs. vicibus, Dcnique ad quamvis interfc<5li"ncm, putii ad E , curva axem tranfit, 6v pioindc y etiam tranfit in oppofi tum, nifi forte coeuntibus duabus interfeftionibus curva axem tangat.Q-E.D.
tram
pun<5ti
>^,

ordinatas pofitiviE fupra axcm.

infinitum, pofitivum

quidem

Jam

ad

jv

fit

.v

COR.
>*-(m

I.

COGITETUR

alia

curva, pro qua

fit

f
w.v"*

-+-

m Op v

ut dy ^ pofita d\ zn r. Et fie pcrgi poteft, igitur curva potcft prxcedcntis differentialis vocari. formando hujus .fluxionalis fluxionalem, atque opus urgendo donee dever. ad lineam rcdam , qua; erit curvas prop, .differentialis gradus niatur COR. II. AD ea v ad qux eft o, eft quoque dj =:o,8c adco_y aut minimum, vel, fi utrumque communi vocabnlo compkcti vel c Sic fi limes. fitordinata, nccativarum inter C Sc D, maxima,
i)qx"

-4-/

Z\ erunt

Z~

mum

GH

AGi
* Vide
fig.

ad hanc pag.

no
AG
abfcifla, ad
fi

ADDITAMENTUM
erit

quam difTVrentialis curvas propofitse axem fuum fccat. Kf (s AG adeoquc ad x idem,) HI ordmata minima pofitivarum qux cadunt inter C Sc ,D in novum axem. COR. III. SECET curva axem m vicibus, & fit F ultima interfe&io verVel
fus

dextram,

adeo ad

ordinance inter F mterleftionem proxime limes inter cos, eft maximum ne prx-cedcntem E funt negative, vero limes PA/ eft maximum politivum , t inter gativum. Inter
finiftrurn infra.

curva ad dextram punch

Undc

cjusdem cum minrmo HI

fi

interfc<5liones C ex D oiaximum maximis duoqux contigiflcnt bus RS PA/oppofitum, curva relata ad axem y/F,ubi fpeclafTet ad xquationem quinque dimenfionum, habent-em omnes radices realcs. Non diili-

D, C rurfus eft negativum, atque fie porro omnes limitcs funt maxima, {ignis fuis alternantia ab ultimo negative, a quavis enim inlerfectione ad proxime prxcedentem ordinat*e crefcere atquc rurfum dec re fee re debcnt. COR. IV. I ROTNDE fi ad x aliquod ubi eft dy 0, fit y non maxi fed minimum, pereunt ibi dux interfe&iones &c fiunt in acquatione Sic fi curva in fig. referaPro/). y pofito y :=; o, dune radices impoflibiles. tur ad axcm per ATtranseuntem , fpeclabit ad zequationem quinti gradus cujus radices funt impoflibiles, dux proptcr minimum HI^ dine propquatuor Nam fi y fiat minimum, nccefle ell ut antca dccreter minimum WX. verit poft rurfus crefcat, &: proinde fi tale y non fit ultimus ex limitibus, fed ex intermediis uiHI , ordinatac , nee ante ex infinite decrcverunr, nee poll in infinitum crefcunt, fed cadunt utrinque duo maxima t

& D GH maximum

& VW

&

pcrpetuo fupra axem, 6c

mum

&

57",

Mj^

figni, patetquc perire duas

fuifiet

loco

HI minimi,

GH

mili ratiocinio oftenditur perirc duas interfectioncs ultimas, , f, fi limes ultimus ad fnon fit maximum negativum ut ^7f, fed minimum pofitivum ut WX, nee non perire duas interfeliones maximc verlus finiilram fit as o (vcl miniC fi ad abfciffam maximam negativam ad quam eft fly ,
t
,

pofitivam, pari.s, negativus

attinct.

mam

fi

tales

negativx non adfint) limes

in

cafu

eft pofitivus

in cafu

imparis.

Hxc

autem

latius perfequi hie

mini

COR. V. SPECTET curva ad xquatlonem cujus radices omnes funt rcales , hoc eft contingant interfeftiones w, fint vero abfciflx pofitivx a quas cadunt limitcs , numero w , 6c erunt limites omnes maxima , fignis fuis alternan\

ff^f

& rcliqui MP

tia, ita

quidem ut
,

fi

ultimus verfus dextram, fcilicet fTf,

dicatur
v

i.

ac

GH, w
xegatwtts

2.

&c.

fit

tus
i

tut

ik

i.

Proinde,

fi

quaeratur qualis

r, patct cflc

debere

fit

ik zz

primus ad abfciflam AG , firquc w imfeu efle cum negativum, ut GH in fig.

ubi

GOTTELPffI KASfNER.
n
5^
fi.

in
maximum

vero

fit

par, crit w

tk

:=:

i,

fie

limes

pofitivum.

COR. VI. IN HYPOTHESI Cor. prtc. cadent fcmper non pauciores quam n interfcctioncs ad abfcifTas pofitivas. Nam inter qiuvvis duo maxi ma proxime fe fequcntia , cum lint oppofita (Cor. 3.), cadit inrcrfcftio, & adeo inter maxima n cndunt intcrfechoncs I. Porro cum ultimum

maximum
prioribus

fit negativum (Cor. 3.)} dabitur adhuc n intcrfcctio F,accedens n i, puta duabus , qua: cadunt inter tria maxima r/T, PM, GH. COR. VII. SIT AG abfcifTd nd quam fpcctat maximum primum GH ex
>,

prxfatis

;/,

atquc

fit

nis Prop, ultimus A, clt curva fupni

negativum, (Cor. f.;: lie a*quatioimpar, erit terminus 0, feu ad pofitivus, feu fit-*-//, Sc ad x debct axcm inter G 5t A t ran fire vel feaxem. Unde

GH

numero impari. Scd cum inter quosvis mcl, tluos tmnfiuis cadat maximum, darentur maxima adhuc inter G 5c A , adcoad ubfcifTas pofitivas , contra hyp. Ergo tranfit axcm faltem fern el, tin Si vero fit in C. ,eft ad A infra axem ,eumquc adeo inter G & A vel non tranfit, vel tranfit bis, quater, &c, numero pari ,quod rurfus fieri nequit, nc pltira quam n maxima oriantur. Ergo non tranfit. Proinde fi lit n fi fit-f-, impar, erunt interfeclrioncs ad abfciflas pofitivas, numero w -tvel ter, vel quinquies Stc.,
<juc

6c

fi

fit- -u.
si

Nam

n femper funt, etiam

fi

nulU

fit

inter

5c

A (Cor.

fr#c.)

COR. VIII.

fimiliter, ut ante,

SIT n par , erit limes primus pofitivus (Cor. i deducitur fore inccrfccbioncs numero n
+>

f.)
fi

Undc
,

fie

&

fi

lit -4-

PROP.
AEQUATIO
:

IV.

in Cor.i. prac , hadeterminata qua: prodit poncndo numerus utrasquc beat tot radices pofitivas quot habet pcrmu tationcs j dico &: a:quationem quic prodit Prop. III., fato y S3 0, indicans fit tot radices pofiuvas, quot ipfa habet permutationcs. habere o habet tot permutationes , DEM. PER HYP. xquatio pro quot

Z ~o &

Z ^
-

habet formula*

,-

rn
.

in
.

p\-

qx

t\:

Sit pr/wo

9 n par, cc

^t?r
.

Lemma

critH-/*.

Ergo

in ^quationcP?-o/). ///. velert-W-tf-i-w vel -+ /.v

axe ad abfciflas pofitivas, (hoc eft radices pofitivre .xquationis quit prodit pofitoy =3 o) cafu I. numero n 5c --i. At manifcllum ctiam eft permutationibus n qu^ i. numero cafit
Stint vero interfedliones curvae
1

cum

erant in

x"

.
/>.v

\ q\

-+- /.v,

accederc nullam.fi

fit -4-w,

uni-

cam
cafu

fi

fit

u.

u (per Lemma] tx vel fi fit n fv_4_ impar, crit vel rurfuserunt radices pofitivae w-t-i , c lfu z. faltem n (Cor. 7. E. D. que patet tot efle radices pofitivas quot funt permutationcs. Q;
i.
pr<ec.)

DEINDE

&

ftm. IL

ill

JDDIfJMENTVM
^

PROP.
IN OMNI
sequitione tot funt radices
/.

V.

pofitivx quot funt permutationes,

".

Tub conditione Prop

DEM. VALET cnim hoc de quadratica Prop. /. Ergo per Prop, // dc cubica, cujus differentials eft quadratic*, ergo de ea cujus fluxionalis cit cubica hoc eit de biquaJratica , lie in inhnitum, cum quacvis a;quatio fit diffcrentialis ejus , cujus gradus eft proxime fuperior. CK E. D. COR. CUM cequatio gradus m habeat terminos &: figna numero m-\-\, fequitur ut fi habeat pcrmutationes numero n , fuccclliones fint numero m-n. Sed fi radices pofitivse fint numero , enint negative numero m adeo, que totnegativx quot fucceiTiones. Cafus fi :r: o turn in his continetuntum etiam ex genefi acquit ionum pcrfpicitur, cum in oculos incurrat , ii omnes radices fine negative, meras dari fucceflioncs.
,

&

SCHOL. CUR rcgula non poffit npplicari fi arquatio radices imaginarias contineat, patec ex Car. 4. Pr. III.; pcreuntibus cnim interfc^aonibus , hoc eft ingredicntibus xqtiationem radicibus imaginariis,ccflat hypothefis cui innititur Cor. f 6. 7. 8. Pr. III. adeo tota hire theoria Cetcrum ex harum cur v arum confideratione pcrfpicitur ctiam,duobus modis incfle poffc Vel cnim dirlcrcntialis xquationis radices quaedam funt imaimaginarias. ginariaej vel hx quidem omnes rcalcs funt, efficiunt vero quosdam limitcsminima, qua? maxima efficerc debcbant. Poftremum genus pendet a conditione termini ultimi in scquatione, adeoque co mutato tollitur. Jta parabolois in fig. exhibits, fi referatur ad axetn , fpc&abit ad sequationem gra dus f. habcntem 4. im:iginarias ob unicam interfcclrionem Jam fit apb , plicata quacvis M>^ =3 -w ejusdem curva: ad AP axem zz y eritque y rz vt (i ante relatsc applicata quxvis fucric b; x 1 p.v 4 - - - tx u erit jam x* .pv 4 - - b r=jy, folaque tx.u in u mutatione ultimi termini ex abiit ajquatio in talcm cujus om b, nes radices funt reales. Quando vero differentialis arquationis radices fiunt imaginarize^ limites plane fiunt impoflibilcs atque y continuo crcfcunt. Tune autem principals arquationis ima^inarias ab cjus coefficientibus pen1 dere manifcftum eit. Sit .v *. p\. r Z,, ubi Z z^ o ad y c j.x *. q
.

&

4>

"f.

MP

& AK ^

&

&

u>,

s2 jjV.

^, patet

fi

arquationc

fit

numcrus pofitivus,fore ambnc

,

sequationis differentialis,

&

adeo duas cubicae

"

generc

in

quacunque xquatione cujus fecundus terminus deeft,

in radices imaginarias, fore ima

&

ginarias, (i tertii termini , feu ipfius .v quod evincitur formando differentiales

(Cor.
i. Pr. III.)

cocfficiens
fit

fuerit
fit

pofitivus,

usque ad cam quac

quadratics

Porro,
pofiibilis
,

fi

in

cubica ante addu&a

,

^- gx,

&

adeo

V -~

q quantitas

requiretur tamen

quo omnes cubicar radices

reales fint, ut

adhibito ante di&o ipfius x valorc cum figno inferiorc, prodcac in cubica^ poiltivum, 6c figno lupcriore y negativum (Cor. 4.
Pr.

AXRAIUMI GOTTELPHI K&SfNER.

Pr. III.)
,

113
q -4-f

hoc

eft

ut cafu priorc

fit

--gv
4

-K>-<7

-*-<?!/-+-

quantitas pofidva undc habctur

2-7

^major

r^quod idem etiam fequitur ex

His in vulgus notis , illuftratur duplex modus, quo imaltera hypothefi. Inde etiam inrelli^itur quousqiie fe exinefTe pofllin!:. poflibiles ncquationi tendant regulx varisc a complurious traditas , pro impoffibilibus cognofcendis.

Quatenus enim inde pendent, ut dat;e icquationis differentiales formentur, ufque ad eas qux fiant quadratics, colligaturquc fi ha: habent imaginarias, habituvam etiam principalem, utique non poflunt id imaginariarum genus detcgere quod a iblius ultimi termini conditionibus pendet.

Equidcm quomodo
lem
,

fubftituendo radices icquationis difFerentialis in principa poflmt hujus imaginariie detcgi perfpicictur ex Cor. 4. Pr. ///.; fed quac applicationem hujus methodi valde incommodam reddant quivis fa cile animadverted.

124

P.

ROGERII JOSEPHI EOSCOVICH

S.
/.

Tubkci Mathcftos

7 r ofefforts

in Collegio

Romano.

OBSERVATIO
IN

PROBLEM
NEWTON
terra, y

LVL
qu<*-

INmodi
poteft

I Ivabetur Arithmetica Univcrfali problcmn ftf. hujufComet* motu uniform! rcRilineo per Cflum trajicifntis loch
:

tuor obfe rvatis

diftantiam a

pernicea colligere.

Hoc problema,

gruit cum illo, quod fimpliccs geometrices

motufaue diterrninatiotiem in !>}^t,il:cti Cout hie a lolvitur, conhabet Pvinc. lib. i. prop. 2.6. corol. i. ubi id ad

NEWTONO
autcm
ibi

terminos reduciturj

fie

habct

re ft a duel

, cujus partes reftis quatuor fofitione datis dAto otJinc InterjcRa datam ex quatuor obferviuioniHus r.omebetbebunt proportionem ad :ni icem. tje vifi e quatuor divcrfisTerrae locis rcdactis ad eclipticam, dctcrminantur

Nam

quatuor rctx pofitione data:, qua: nimirum tcndunt a quatuor locis vcris Terrac ad quatuor loca vifa cometx, recta, qucr duci debct , ell ipl*

&

orbita

comets

rcua<fta

ad eclipticam, cujus partes,

illis

quatuor rc&i pu-

fitione datis interccptae , funt in hypothefi motus rctilinci, in rationc mtervallorum temporis inter illas quatuor obicrvationes, qiuc ratio daturc* datis

obfervationum momentis.

Profert autcm

ibi trcs

conftruftion.es,
gitatas.

&

cjui problematic

innuit alias

aWrenno,

fie

Walliuo ante ipfum cxco-

Cometx diftantiam a Terra is mquirit lib. $. 1cm. 4- ^nod confcq tur Prop. ^9., ac utituv hypotheh motus comers ix.. uinet uniformis, negligendo nimirum inaequalitatcs , qu.t b.ibcntur in orbe comets, qi;. Solut orbis ncc revera reftilineus eft, ncc motu uniformi percurritur. quam ibi profert, rcducitur itidern ad iblutionem cjufliiim problem

&

i. refolvi facile po(aliam cjufdeni iblutionem exhibcret. bit autem fiocus cometx in pVmo \ cium vereor, ne ipfe nueclipticze) orbe Jovis inferior effe folct. meros ad ejufmodi invcftigationcm e feieftis obfervationibus adhiberc omi-

&

ejus ope illud ipfum

problema gcometricum

lib.":

fet

rcduftione idonea adhibita,

Addit ibidem

NEWTONUS

qux

illud:

fati.>

fcritj

rum

quod fi przftitiflet , ego quidem aibitror, ipfum fuiflc perfpeclu, quam inepta fit ea methodus ad determinandam etiam craflb modo cometoe diftantiam. Id ego cafu compcd, &c demonftravt in mca difTertatione de cometis edita anno 1744. Er quidem Euftachius Zanotttis
,

Bononaenils

Acadcmix AltronomviSj

doftiffimus fane*

Sc

tarn

geometrije,
ito

P.

ZOSCOriCH OBSERP. IN PROB. LFL

115

quam aftronomix pcritiflimus ,cum ad folutioncm cjus problematis a traditam in Arichmetica Univerfali numeros applicuiflct, ufus obfervationibus Cometae , quas cenfebat admodum accuratas, qua; vero a fc invicem ditfarcnt per binos circitcr dies, invenic diftantiam prorfus abfurdiim, orbiram nimirum cometse, qui apparuerat ad partcs folis, invenic jaccnrcm ad parces prorfus oppoficas, five, fi quorundam Geomctrarum \ ocabulis uri licet, diMantiam invenic plusquam infinitam , qua: nimirum

TON O

NEW

per infinitum
infinite.

tradufta in negativam abierit e pofitiva, crrore plusquam quidem rum cenfuit errorem proveniflc ex co , quod obfervationes aflumfilFet non fatis proximas ad negb gendam inarqualitatem. rnotus cometjc acrribuco errore non iatis magnaz obfcrvationum propiaquitati , qui ab ipfius methodi vhio pendet, ut ibidem ollendi. Vitium autem methodi in co confiftit, quod problcma dctcrminans pofitionem re6b:c a quatuor retis pofitione datis fcfta: dato ordine in ratione data, habet cafum, in quo evadit indeterminatum, infinitas numero folutiones admittens, ita ut per quodvis pun ft urn cujufpiam e quatuor rccbfs pofitione datis duci poflit refta qux ab iis eo dato ordine fecetur in ea fi data ratione: 6c is ipfe cafus occurrrt 6c motus cometx c motus Terras aflumantur pro reftilineis uniformibus. Nimirum inveni illud,

Et

is

&

in fingulis tria fegmenta eodcm or affumantur utcumque bina: reft;^, dine jacemia verfus plagam utramlibet, qua^ fmt ad fe invicem in aliqua vis homologa fegmentorum extrema, duratione data, ac per bina qua: cantur reftx, qua: erunt quatuor rectas pofitione datjej pofle duci alias numero infinitas, nimirum aliam in quavis diltantra ad arbitrium nfTumta, qua: ab illis quatuor reft is fecetuf in ilia cadem ratione data illo eodem or dine. Quamobrem fi motus Sc Terra: 6c cometx efTet revera reftiliuniformis , derminaiio evaderct fruttranea, ut in ejusmodi cadncus, bus accidit, in quibus problcmata, qua: gcneraliter funt detcrminata, evadunt indetcrminata in quopiam cafu particulari quoniam, quo magis ad
fi

&

&

&

;uquabilcm accedit motus comets, quod non fie, nifi afTumotus Terror mendo interval);! inter obfcrvationes minora, eo magis accedit ad rcftilineum Scuniformemj idcirco, quo magis inter fc proxieo magis ad indetcrminationcm pioblcnutis mx aiTumantur obfcrvationes,
rcftilineum
,

&

&

acceditur.

Determinatio igitur problematis oritur ab iis quantitatibus, quibus ii motus recedunt a reftilineis & uniformibus, & quibus obfervationcs aberrant a veris pofitionibus reftarum jungcntium vera loca Tenx, 6c loca comctac redafta ad eclipticam \ femper enim committuntur in obfcrvatioSi motus cometcE parum ab ca hypothcfi nibus errorucli , utut exigui. recederct, motus autcm Terras recederet, ita ut is recclTus efTet niuko rcceifus ille,, quam C-xigui obfervationum errorcsj turn major quam detcrminatio haberetur verx proxima. Sed quoniam receiFus motus Tcrr;c ab ea hypothefi eft minor, quam rcceflus motus cometrej determinatio oritur a quantitaribus, qucc aberrant a pofitionibus pro ipfa determinabini

&

tionc faciendisj 6c

ii

funt practcrca cxigua

temporum

intcrvalla, utcrquc
rc

U5
eft exiguus etiam refpe&u crrorum admiffbrum in obfcrvationibus; undc fit ut dcterminatio ipf.i provcnire poftu utcumque remota a vera, nee nifi cafu quodam, quo fe crrores cmncs compenfent, ad veram cum aliunaccederej quam ob caufrm illud fufpicor, NE\\ de noffet, cometas, ubi Tub afpec~tum cadunt, infra Jovcm defccndcrc, method! autem, quam proponebat, vitium nequaquam animadvcrtiflet, illud afErmafle, diltantiam ea methodo inveniri plerumque minorem diftantia orbitx Jovis. Id autcm nihil omnino minuit artcrnum dccus, quod fibi, ut ceteris tam muhis 6c gcomctricis & aftronomicis compertis , it* & hoc ex capite immortalis fua: cometarum theorize comparavit, quorum orbitx qua ratione definiri debeant non in falfa hypotheil motus rectilinei, 6c uniformis, fed in vera motus fafti in cllipfi, qua; ad parabolam accedat
p<<flu

TONUM,

in codem Principiorura lib. piurimum, compcrit primus, 5. expofuit, ac demonftravit. Uc ea, qure ad hanc problcmatis indeterminationem pertinent, demonflrentur omnia , proponam analyfim geometricam problematis refta: ducendx inter quatuor rc6tas pofitione datas , ex qua orietur contlru&io fe re prorfus congrucns cum ca , quam admodum fimplicem propofuit Simpfonus in fuis Gcomctriac elementis, quam tanmmmodo reddet paullo fimex ea vcro cafus hie indeterminatus fponte fluet. pliciorem
:

&

Quatuor

recta: pofitione datse fint in fig.

i.*

ita, ut ejus fcgmenta HI, IK, quas oporteat duccre rectam intercepta , fint in rationc datarum TV, VX, XY. Sit factum, 6c occurfus primae e re&is datis cum quarta fit cundx cum prima, quarca, irv A , &c Qj, ac tertix cum iisdem

HL

AB.AC, DE, FG, inter KL, iis

in in

&

F,

fe-

Pi concipiantur autem per K,

tan, qua: fibi invicem occurrant

&

I,ret*e parallels primas

primx
S,
la
las

in

M:

a rectis FO, DK, RN, eadem ratione , ut & , FR, transeuntibus per idem punctual P itidem in ratiouc communi utiiquc. Hinc habebuntur hujusmodi proportiones

IMH, INK, LOK a lateribus parallelis MN, FG a rectis FM, QJ, SN, tranfcuntibus
debere
in

&

refta per P,

in O, poflerior , ac prior quartx concipiatur prxterea refta per A, N, occurrcns quartie in N, occurrens primae in R: patet , fore fimilia trianguin
conftituta>

&

D,

5c

quar

ac rectas parallcpun<5him

fecari

ON

per idem

FQ
FD
.

OS

:: ::

DR
N

OK KN
.

MI

IN

::
::

HI

LK

IK KI

::
::

TV VX XY VX
.

Datur
tur

ex

&

quartas, per nabunt pofitioncm IK rectx quxCitsc HL, adeoque ipfam rectam. Q^E.F. Ex hac analyfi fponte confequitur hujusmodi conllru<5bio, Fiat QS ad

ad rectas adeoquc dan, igitur ratio datanim FCX, rectae AS, hce rectx, proinde etiam puncta S, R, adeoque ductx rectac , parallels rcc~be primx quarum concurfu fecunda in I, deterrnifuos concurfus cum tertia in K,

FD

&

QS DR,

NO,

NM

&

RP,

&

Illarum

^ti

ad hanc comraeatationem pcrtinen^quod

8c dersliquis

intclligendum

eft.

P.

EOSCOnCH OBSERF. IX
ad

PROBL. LFL
XY.
Per A, S,

127

ducantur refta: , ex quarum concurfa N ducantur NK, NI parallels, ilia ,primx,hacc quana? c reftis datis, & occurrences ilia tertirc in K, haec fecundac in I, ducaturque per I & K, refta occurrcns prim<e in H, quarta: in L & dico, reftam fore feftam ml, & K in eadem
>

FQ^utVX

VT, & Da

ad

FD
,

ut

VX

ad

&R,P,

in
in
lis

fecatur in V, X. qua refta Produces enim reftis NI, NK, donee occurrant

TY
&

HL

ratione,

primse
,

&

M, O,

quartie

erunt fimilia rriangula

reel:*

IMH, INK, LOK,

a lareribus

conftituta,

parallels

MN,

FS,

a reftis

FM

QI,

paralleSN, trans-

cunt ibus per idem punctum A, iccabuntur in eadem rationej ac FR,. a. reftis FO, DK, RN, transcuntibus per idem punctual P itidem in ea.dcra vaiione. Quamobrem habebumur hujusmodi proponiones

ON,

HI
IK
Sunt igitur
<

IK

:: ::

MI

KL

NK KO
.

IN

tres rcft^ HI, IK, iaE. F. In hac general! conftruftione concurfus reftamm AS, RP, in probleina determinat , quod unicam folutionem habet determinatam , fi illx binas retC in unicam non coalefcunt at iis coalefcemibus in imicam reSi nimirum punftum S abeat in fcam, problcma evadit indcterminatum. in refta: AS, RP, congruent, & in ea unica recia a flu mi P, dc poterit punclum folutionem cxhibebit. 1 um autem quodcumque, quod cafus redibit ad fcquentem pofitioncm, atque conltruftionem. Sint in fig. i. eaedem reclra: AB, AC, DE, FG, qua: in prima, ac fie
:cr fe.

FQ QS TV VX RD DF VX XY KL inter fe, ut TV, VX, XY

::
.

:.

::

::

>

A>

FQ.- QT.
matur

"

TV

problematis fore numero

in ipfa

Dufta enim per A , & P, reclra, alTucjuodcumque punctum N, 6c per ipfum ducantur NKO, NIM parallels primx , & quartns c rcftis datis, & refta HL dufira Eric enim, ut in folmione general! per I, 6c K problema iblvet.
infinites.

VX, & FD

DA

::

XY

VX

d,co folutioncs
re<5tac

HI IK

IK

:: ::

KL

NK KO
.

MI

IN

::
::

AD

FQ^..
.

QP DF

::
::

TV
VX

VX XY
AC,

NK, vel NI, habebuntur punfta I, K , & coca refta HL. Quoniam autem licet confiderarc quovis ordine rcftas datas , appellando primam,fecundam,&c. quam libuerir, & femper dabitur ratio fegmentorum,
dufta
,

Problema igitur in hoc cafu cvadit indetermirmtum. Poteflr autem duci refta quxfita in quacumque diftantia. vcl AHumpto enim in refta paquovis punfto I, vcl K, duci potcft IN parallela FG, vel c per ipfum determinabit puncTum rallela AB, qua: in recta ,

DE

AP

KN

duccndor interceptomm iis confideratis eo ordine; potell per quodcujusvis ex rectis datis duci refta qu^efitaj efficiendo nimi re ft a data coniideretur un^uam iecunda, vcl tcrtia e datis. ouatuor.
reftse

punclum rum, ut ca

vis

Sint

JDDITAMENfUM
eadcm ratione t per puncta H, H I, I K, K L, V; tranfeant quatuor rec~hcAB, AC, DE, FGj oportet oftendere, hunc dTe cafum indctermi, j }
j

Sim jam

in

fig.

3.

binsc reclx

HL H L
,

fec"be

in I,

K,

&

F,

K m

Dationis problematis
fint,

ita

ut inter hujusmodi reftas infinitae

aliae

duci pos-

ac in data quavis diftantia duci pofTit occurrentes AB in M, M*; Ducantur per I , \\ YC&X parallels: occurrentes reftac F in O, turn per , K, , parallelsc N\ Erit MI. IN :: HI. IK :: in 1 , :: , reftis, MI, ad punclum IN. Quare tres recta; M, FI, convergant unica reb, 6c cemmune, adeoque ad pundtum P. Eft igitur MI .IN :: HI IK, :: :: idcircoeft FQ^. :: in ea ratione, nd KI. Sunt igitur FQ^ ad QP, quam e tribus legmentis re&as ducenda; ad medium debent habere extrema ,

qux

in e-adem ilia ratione

&

fecemur ab iisdem quaiuor ejusmodi re&a.

rccl:is,

FG

MT
LK

re<5he

AB
V

QP

APNN & DF DA & FD DA

.
.

NN

O & HT.IK
v

OK.KN

quod indeterminationem expofitam inducit, Patent igitur omnia , quas fuerant propofita, nimirum haberi cafum in hoc problemate in quo id evadat indeterminatum, c hanc ipfum efle cafum quo motus Terrx , & comctx accipiantur pro uniformibus, c reftilineis , quo nimirum quatuor reftas pofitione datx tranfeant per puncta binarum rcftarum fe&arum in eadem quapiam ratione, quo nimirum cafu infinitce alix duci polTunt eodem modo feclac, ita ut in quavis diilantia ex datis pofitione ejusmodi qnatuor poflit duci aliquaj unde confequitur,
,
,

reftis,

&

ea ratione

fcgmentomm

rctac inter cas interjacentis, non pofle

dcterminari hujus diftantinm.

Prxter hunc cafum indeterminatum hujusce problematis, funt alii ex gcnerali conftruftione cvolvendi, in quorum quibusdam oportct ipfum ctiam conftruclrionem gencralem nonnihil immutare. evadant parallels, punftum in primis fi in fig. i. binae reftx AS, Turn abit in infinitum, ita ut nufquam jam fit. redla qurefita in ac problems haberi potcft pro iminfinitum ita abit, ut nufquam jam fit-, ita duci potelt, ut a re&is pofi Nimirum eo cafu nulls pollibili. Is caliis habetur, ubi fit FS .FP :: tione datis fccctur in ilia ratione data. FR. Facile autem eruetur determinatio ejusdem cafus per rcclas

&

RP

&

re<5ba

FA

FQ^, FP,
.

FD, FA,
erit
.

datas,

proportione pofita

FS

& per fcgmcnta FR ^ FP FA.

.

datac rcctjc

TY.
fit

Porro

cum
9

TV VX, erit TV TX FQ^. FS =2 VY.FD Hmc FS ad FR =3 TX.VY -. FR zz

::

~.

FQ^.

Nam ex QS

::

6c

eodem

~rV~~

ad :: valor debeat zquari FP.FA ,erit FQ^.FDad FP FA, quar ratio fi habeatur, problema nullam folutionem admittet. fi in vel FE, tribus reftis tranfeuntibus i. evanefceret fig. Quod per idem punftum ; oportcrct in eo cafu aflumere ad arbitrium in prima
i6
. .

TV XY

XY~ TX VY

FQ^.FD

S ltur

FD

reka pun6lum/,

vel in

quarta/"",

&

ducere rec~bam /} parallelam quartos

qua-

P.
quatuor
da:

BOSCOVICII OBSERP. IN PROB.

LPI.

119

rectis datis, vel fr parallelam primac, donee occurrat ilia fecun* in /, vel h^cc tertix in d, ac in iildem affumere is ad //, vel dr ad df vel ad ad in ratione c occurfus rectamm tranfeuntium

VX

per A;,

&

TV,

XY,

Pr exhiberet

illud

idem punctum

M,
is
::
::

quod eodem modo pro

blema

folveret.

Eflet cnim.
.

HI
IK
Si tranfirent

IK

::
::

MI

IN

:: ::

KL

NK

KO
&:
in

//

rd

elf

TV VX

VX. XY.

autem evanefcercnt c FD, per idem punctum F,

puncta

A, D, Q, P

ctum F,

&

dem

vcl

nufquam alibi fibi invicem occurrercnt, abeunte Sc N eo Priorcm cafum exabirent in unicam rcctam, congruentes fimul.
vel
4.,

tune omnes quaruor datx. rectae quod idcirco abirent omnia quatuor Eo cafu rectce A;, Pr tranfirent itidem per pun

FQj

primit figura

ubi quatuor rectis

FB
Ftf

FC, FE,

FG

TV VX
.

idem punctum F, ac aiTumptis

::

concurrunt,

:: ad. dr , bina: recta; F; Fr nufquam autem cafus habetur in fig. f. , ubi cadcm In primo cafu conltructione facta , rcctae Fr, F; in unicam coalefcunt. folutio nulla habcri poteil cum nullum occurrat punctum N , quod in utrae rectis Fr, F; fimul pofitum , poflk exhibere fimul illas duas rationes que in fecundo cafu VX, 6c problema eft indercrminatum infinitas numero folutiones admittens. Afiumpto enim ubicumque puncto

ft .is, ac
in

XY VX
.

F/",

ad arbitrium,

&

tranfeunlibus per fadtis , ut prius

,

nifi

F;

poftcrior

TV N in

VX XY
.

recta Fr;

c reliqua conftructione peracta,

ut in folutione gcncrali,

habebitur.

HI
IK
Hie
in fig.

IK

::
::

KL

MI

NK KO
.

IN

:: ::

//

//

:: ::

rd

da

TV VX

VX. XY.

cam AP

pofterior cafus pertinet ad illud ipfum problema indeterminatum , quod z. exhibuerant recta: AS, figura^ prima: , coalcfcentes in uni

RP

ipfius figura:
fi

2,.

Quod

prima,

&

fecunda, vcltcrtia,

&

quarta e rcctis datis efTent in

ter fe parallels: ; abiret punctum A, vel P in infinitum j 5c tune in fig. i. fecunda , vcl per per S, vcl s ducenda eflet recta parallela prima:, vel r ducenda eflet recta parallela tcrtia; , quarta! , quorum concurfus

&

&

R,

in

grucnte

mum
la

parallela rectis

cum recta detcrminacujus concurfus in ta codcm pacto, quo in figura T., exhibet conftructionem , ducta itidem Ex eo autem cafu recta HIKL. quxfita parallela GF, 8c per I, paret ctiam fecundus.

cum AS, vcl As folutionem exhiberet, conRP , vel Pr Priin primo cafu, SN cum ON, ex in fecundo PN cum MN. cafum exhibet figura 6., in qua fecunda recta QC exiftente pnrallc:: FQ. QS ducenda eft refta SKN prim:c FB, 5t faftis TV.

cum

vel

VX
K

QC

FB>,

RP

NIM
lae
j

Quod

fi

tres

e rcctis datis, vcl

eflet impoflibile

omncs quatuor,
,

forent inter fe paralle-

problema aut
21.

aut haberet folutiones

r

numero

infinitas
:

1 5

&

4DDIT4MENTUM
QP

MS: verucn eo cafu gcneralis ilia conftru&io locum non haberet , fed longiore ambitu alia inae dcrivari debcret, quo; in lequentem admodum cxpcditam defineret.
fecet in
ter

Sint in fig. 7. tres rcftse datse inter fc parallels AB, , non funt , ut F, Q., P quarta FG. Si FQ^, fore impoflibile ; quia duda quavis erunt , problema

HIKL
;

AC DE, TV, VX
HI
,

quas
,

pa

ut

FQ,, Qp.

Si

Cum

du<fta folvec per L, c null.\ alia erunt ut FQ^, quia HI, IK, , PL, XY. Patet fecundum, quia qua:vis alia, qua; occurfive ut alicubi in /, habebit Ik ad ki ut /Pad PQ., adeoque non ut rat ipfi ad PQ, ad XV. proindenec ut Sed fi c quarta lit iridem parallels , ut F , 5c dufta quavis , ut nulla alia hikL, erit ita fefta , cum debcanc j ipfa non fucrit FQPL. cjus fegmenta eiTe , ut fcgmenta Si aucem fuerit ita fcta , quxvis alia hikL du6la in quacumquc 6c in quacumque direftione erit itidem fefta in cad em ratione. diftantia,

uti eft

XY

problems.

ad Patet

XV

autem ha: funt rela , quxvis

in

ilh

ratione

LH

aflumpta

PL

IK,
PQ^,

ad

LP

TV, VX FG &

primum,
,

KL

QP

XY

fe<5ta

TVXY

FQPL

re<flae

FQPL

autem

&

di(hmia punfti

per quod

re<5ta

ducatur,

& cjus

inclinatio

turn folutiones fore infinities infinitas , 6c problema indetcrminatum indeterminatione fccundi ordinis. Hi funt cafus prcccipui hujus problematis , quod, ut plerumque generalia problemata , cafus habct plurimos , qui evolutionem particularem exigant finguli fuam , 6c occurrunt cafus, in quibus evadit impofTibile, ac caIn hoc problemate illud eft dolenfus, in quibus evadit indeterminatum.
variari poffint

utcumque;

patet

dum maxime, quod

ubi ipfum problema rat confideratum.

unus ex cafibus indeterminatis maxime ufum habere poITet,

ibi

&

potidimum accidac,
in

pro quo

primis

MONITUM
benigne Quamquam LECTOR; doc~r.us ab Amico haruni

EDITORIS.
&
&

pro viribus laboraverim , ut opellam hanc tibi approbarcm, tamen nonnulla muranda explicandu video , rerurn peritiffimoj nonnulla txplanda ad

denda

ipfe intelHgo,

SAN DEj
Juliis anni

Quoniam

quam
in

hunc virum fcripta ipfis Kal. 1740. quae continet totam hujus commentarii delineationcm , vir himmus, dicere dcbeo cur mulra deleverim, alum probavic
<Sc

in Dictionario eruditi edita eft epiftcla a me ad illuftrem

MARCHAND,

articulo

GRAVE-

faciem commentario induxcrim.

Primo
libris

brevitati

confulens
leguntur.

>

oniifi

nonnullas demonftrationes
eft

qua:

nlifs
,

imprefTas

Hujusmodi

demonltratio theorematum

qua: pro inventions Diviforum tradidit nofter, excogitata turn as turn a Nic. HujusmoJi pariter eft

SANDE
tria
viri

GRAVEGeome-

CURVARUM

BERNOULLIO.
poft

& Leonardos pertra&aiunt, inter quos eminent Gabriel EULERUS. PriCterea non prorfus h me tra<5t;itioncm fl;.gitnbat inflitutum nottrum. Hujusmodi pariter funt Phyfices, Allronoraix &c. principia, qua; neceffaria funt ut intelligantur nonnulla problemata a quae ideo pollicitus fueram, ne tiro ad alios libros confugere cofoluta, geretur. Tune fcilicet, quac eft Juvenum confidentia, fpcrabam me confcribere pofTe librum, quern tiro fine duce poffet inrelligerej nunc autem viginti annorum in docendo confumprorum experientia doftus , fatcor me rem rune nggrefTum efTe, quam nee ego, nee nemo, puto, perficcre potcft.

quam

hunc commentarium inceptum plures do6H

CRAMMERUS

NEXV1ONO

&

Qiiis

enim
?

quodam

difficile,

ingcnio , 6c ilbs ipfas cnuclcandas fu imclligat quas notiones auditor fupplcre ncquic , fcipiat, reliquas negligens , quse difcipulo fponte fe fiftunr. Ceterum in Tomo I. longior videri porcft demonftratio theorf matis linoSed excufatum, obfecro, me 94... 155. miatis, quae eft pag. 2^.54. habeat Lrclror rcm a primis principiis deduccre fatagentrm quatuor diver10. trado regular* "Nam a fa theoremata demonltrantem. 94. ad totum

affcrrc poteft notiones prorfus omnes, quie infunt in argumcnto Sed ex notionibus, quse omirtuntur, has facile fupplet hie, illc Hmc fit uc idem liber pro Lcclorum alter nc difficile quidem. videatur pcrfpicuus huic , illi obfcurus. Prxceptore opus eft, qui

&

N.

fro

nultiplicandis binomiis quilnslibet

I ad 114. regulam pro multiplicand!! binomiis unum compcrietur. Faftorem cwimunem babentibvs, quae pariter farpe ufuv nit, pra:fertim in evolvendis a:quationum proprictatibus. Ipfum tbcarcma binomials , quando nempe 1 uf. ad 112. Reliqui comphcluntur integer eft exponens, tradirur a
.

AN

-qua;

in

Algtbra

forrafTe

non mutilis

theorema pertinens ad
104. 6c lOf.

i*ft*itinomium.

Docet Pap. multarum dimcnfionum. Has regnlas

explanatae a Gabricle

NEWTONUS quomodo eliminetur quantitas Turn quia habcninexplicatas reliqui CRAMERO ad calcem Gewietria curvarum, turn
,

2.

quia

32

M NITUM

E D IT O R
>

1 S.

cum bac regulx mi quia fine multis ambagibus res explicari non potcrat nus utilcs fine ad intdligendum totum librum Lector, quando iis opus habebit, ad confugerc potcft, vel ad ea qu;s alio loco tradam a me de hac re ante hos aliquot annos. cxcogitaca Pag. i 13. col. i. , ut pilcndam quamitatem imaginariam efle provoco ad Sect. I. N". 80. Eo loco eft oftenfum quadrattsm c.Tc poluivum, feu radix fit pofitiva, feu ncgativa. Ergo quadratum negativum radiccrn ncque pofitivam neque ncgativum habet, id eft vcre quadmum non eft ,

&

CRAMERUM

NEWTONI,

Vy,

quod ipfum cxponit vox

Eadem
x

imaginariutn.

pag. 113. col. 2

z,

ex
.y
::

+ s
s 30,

303

6c

y .z;

ac

y^-

=:
3<5,

fit

6-t-x

quod multo
x-t-z
cjx^-z. 5= ad

facilius confici poterat.

crit y-f.

3<5i

-x

Qtiia
z,

enim
6.

~yx ~ 30-30
N
.

Nunc pauca
quibus

Tomum

II.

confinnntur

thcorema enunciuum

omnii asquatio
poteft etinm

rationalis quas

per^-+-w
s3 o

eft

Siquis contentus non fit dcmonftrationibus , c 4f. quod nempe pag. 19 -j-w \lp ^=. o, dividi per x-to, videat an hare iufficcre poffit. nVp
dividi potell

Quoniam

jcquatio propofita dividi poteft per

j

.v

ss

- w-

^>

&O

r^

Q^>/;

-f- ;;

ultimus terminus sequationis conficitur per multiplicationem ex omni bus quamitatibus cognitis Fadorum limplicium i inter quas eft m-+-nVpy faclum ex reliquis dico Q. Cum vero fit x rS rn nVp , poterit in prnpofita poni m n^ip^ ttquehujus potentates, prox Sc ejus poteftatibus. Quo fafto propofita evadct

Nam

&

- =w
38.
-+-

;=:

Q(WH-V

/>)

H-

N(

Hinc fcribendo
tionales
,

poteftates ipfas

erit

per

Qnt

- NB

5c feparando

tcrminos

rationales

ac irra

ejusdem loci,

M (** -H

*/>)

- 3

3 mn-p]

^- Sec.

&
o

s
Ergo fubducendo
o
sequalia ab a^qualibus,

fecundam
1

prima

^ Qw
L(

-w
Q^

\
j

p
-*- 3J

Nm
t

+.

Nw Vp -4- M (w
id eft

zw# Vp

wV/>-

MO NITr M
o

rO R

$.

v Hare nutem sequatio dividi poteft per w p; ejus potcltates pro hoc bmomio 6c cjui poteftates,

c fubftituendo AT Sc reftituu propofitam.

Lrgo quando

rz:

-- m

n\jp

etiam x
potcft

m-^n\f^^
terminus.
:

&

x-^-m

tfv p

=: o.
cffc

Negotium

facefTerc
).

uln nms

Scd dico necefTario

quantitas
nalis,

pofito nequit rationalis , nam tune Q^m^n^p] cflct quantitns irratio Scd ncquc potcft elTe Q^ quanntas furda unius contra hypothcdm. V /3i zr w v /3-t- a.n\l$p^ nominisj ex. gr. Q^.^; quia tune efTec faltcm irnuionalis efTet pars am\l$. Ncque potefl pars radicalis habere cx,

Per hypothefim

efl

Quandoquidcm
quaniitns

O s

rationalis

hoc

e(Te

&

ponentem

r a binario diverfum.

Si

cnim

eflct

Q^^

R(y-v-v

3)5 eflet

&

effet quanticas

irrationalis.

Sit

ergo r

i.

Eritr

quantitas dcbet effe rationalis.

<{

Hoc autem

fiai nequit
a\/|3

nid

fi+.yn\ p

=4 Oj TWaV

/B

^5

j^^pj Sew
Qtiare efc

=3 y; ac

^4

6c

O s

Ri ,

ultimus a;qtiationis rationalis terminus dividi etiam potelt per n^p.

id eft

qui dividi poteft per

5

Tune
bimus
o zz

ergo, poll fubiiitutionem, feparationem

5c

fubdudionem

habc-

R(^ w^-f-Nf-w^-wV^^-Mf-w-Hwv^
in

qua omnes termini dividunttir per

pag. ip. Tub
n

Theorema quod habetur

aequatio
fit

N.
_^

88. Sic cxplico.

PropoHta,

n
-t

3 J

atque hzec condet ex

i
"

+-OX
r
5

^ 3

+CX

4
....

^p)

O
cr;t
a

MONITUM EDITOR!
erit, multiplicando,

#
-4-J

n~-~t
-+-

n1
-4-

X
f

X
-4.^

K~-^
....

f\

-4-

#3

=1 0,

qua; xquatio non tnntum acquatio totam asquct,

&

propofitse aequalis eft, fed idcntica\ ita ut tota Eft igitur linguli termini fingulos termmos.

A
Neque
riores vifi funt.
five
r

&+-$) B

~
N

b H.

fl/3 j

zsr-+
j-8,

difficilius

Nam

explicantur

8.. .10.

pag.

fpj qui pariter obfcu-

In equatione propofita literal exponit ambigcre omnes radices, five po(itivas,

negativas.

Quando
ipfise
x"

ipfius
\

x exponentes duo

r,

6c

funt pares, poteftatcs

c radicibus pofi-

funt pofitivx , five x exponat tivis , five unam e radicibus negativis. Sint ergo duo quivis propofitas termini
r
"

&x

unam

Hquaterrus

MX*"

8c

Px*"

,
r
eft-j-x""
>
"

exponentes funt pares, unus Factor ipfius

-4-

-t-

MX
"

quare alter eft

r
:

fed unus Factor ipfius

,

Px""

eft

-t-x

&

alter

P.

id eft pofitivas qua; erant Igitur five radices mancant quaks funt pofitivre, erant negativaej five mutentur in contrarins, ita ut nega-ncgativa;, qu erat negativa:-, mancbunr tivx fiant qux erant pofitiv.x pofitivse quas gualft trant termini aiquationis propofitx, in quibus x habet exponentem pnrcm.

&

&

Sed quando exponentes n

r
,

&

funt numeri impares

e radicibus negativis.

potcllates ipfas

x"

&

funt pofitivas

quando x exponit unam

vel negativas,

e radicibus pofitivis,

negativas tquando

x exponit unam

Cum

autcm x
"

exponat ambigue radices pofitivas r erit ir j atque ideo alter ir

x"

unus Factor

r
,

ipfius-+-Mx"
"""

M
j

pariter unus Factor ipfius

erit

Sed coefficientes T *; atque idcirco alter +1 P. contra tantur quando radices politiva: fiunt negativse
x""

&

M&
;

P non rnumutantur autem

fiunt ipfae poteftates, 6c

4!

x"

fc^lx""

atque eft
,-,
.

i7

4! x

MX
r

>

n>

r j

^ & 4! P
et
,

4! x

=5

_,

-*-

Px

Mutantur ergo figna terminorum in quibus x habet exponentes integros, quando radices pofirivas mutantur in negativas, & negative in pofitivas. Atque h-ec fufficiant. Plura quar emendanda proculdubio comperict Lector, ipfius ingenio corriffenda, & benignitati condonanda relinquo.

FINIS.

TAB
D

A
i

t;

a.jj.a t tetivfr.

ERRATA

TOMI

II.

CORRIGE
inter i,

Pag. 12. I m. i. inter, Sc A pag. 2p. Yin. 5. Faftoribus rationalibus x*-i-x* x*+\ pag. 81. lin. 16. * pag. 104. lin. f. a fine l x* z6x } -*-if ix 24d.v-f.8o zz o

& A

Faftoribus irrationalibus

x 4 i6x*+ii 4*
78#
1
-f-4<5ix

Ibidem
i
1

lin. 5. a fine

4x _78* -f-3Gix
Ibidem
1*3
lin.

146
ultima

806