एक दुराशा (निबंध) बाल मुकुंद गुप्त
एक दुराशा (निबंध) बाल मुकुंद गुप्त
2 ila¥-qft,;i:q
◄ IC'l'jcfiRt ~ cf;T ;JT1f ~ ,t-tlltrll c), q;:;;:n- ~ ~ 'Q'q; fcn),si q~iJl-1 Sif<j<1 ~
~I ~ cIT ◄ IC'l'jcfi.-a ~ ~ fliltfll c), Si641<1 {iJcrlicfij,( t, e>lfc\;crl ~ crlcfoililj,(Dj c), ~
~ ~ ~ f31<1crll fcfl Jrrt ~ ~ crll1cfi" cf,)' 3fWT ~ qJ.ITI '!T. {IA~C'll,t-t ~11n' °' cric:1"1i"i<Di
~ M{Ui ~ 3f@T ~I
~ 1886 ~ 3if '3t&iill~ WJR' crii'1cfi q~cfil q;r ,Hqracfi iilcrll41 ~ 3tt"{ ~~ 3ifcfiT
_,ncl.,t q;ict,1~<11 cti)- ,t-t'1~<1 -ml 3r({l9' :it&◄ I~ ¥" (1886-88), ct,)lt1,< (1888-89),
1i~,@1o1 (1889-91) c); ,Hq1acr1 ifiT m fcfl41'1 ~ clf<j<1 : 'Q'q; q;icfir:t ~ c); ~~
cfifct, Jtcrlcllacfi, ~ . 31i<'flilcfi 3fn" 31=GT ~iJl:t-fcrmft ~I ~T3t~ , ~ 3tt"{
~
~ P1R ~T cf:1- ,t-tl'11f31cfi c4clftrr f:l&{lcl cf:1- 3tR 3rolR" ~ ~ tft°, ~ .ficf:lo~
~ flfc!r-~c:11.:if tfllmc:4" ,t-tF4<1i c), 1jffflcl'" ~ ~Ito\" ~ ~ ~. ~T ~ 7ltlifr ~ ~ ~ 3tt"{
w.m-ar ~ ~ '1'[p" ~. ~ ~ cl.f:iitflcri ~~ ~. ~ ,t-tllil.rll c), siRl~\1:t 3tmi ~
~ ~ "1'1,~ ~ c-m rr ~. ~ ~rn ~ 3fcl}";;ft ,t-tlli,.rll ~ ~ ~ (1'trr 3-t,:tJl4
;:i1a1Rctil # ,(1~4 3lJqifl' ''""ld m * ~ ~ ;,ft' * 6q3.£jjc-J-icf, ~ cf,T ~ ~
~ ~ oicfotl3I,(UI ~ ~ ,(ifiilJrr ~ ~ fcf;"lrr1 'iliilA ~ ct,;,\;:i' ~ # ~
1'i' Q' ftmlr qftt:ql il;" cAi' h111 tt al; 3rp * il4¥-< ;rf tr ~ <-1a1a1il ~ mfl'
~ q',t" 3'ifqif ~ -041C"Acfi ~ mtl" ~ ti ~ 311 3qfil~~l'cffG fcrotft 'd'tIT
~ ~ 3lJqofl' ~ ~ ~ '~11=3J Rl~6' # ~I '~ T3j * * Rl~6 #
iill<-i'jcf>i-4 a_fo" cf>T c4Tif 3ro',,ft" ~ *
,;rfc!r" stmf ~ ~~&I~ ti ~ 'cf,J',(l1T t ~ '{ifii'T
~ ~ ~1lte~Jtl· cf,T 3a1~,cu1 m.rr ~ t°I fmnt1j 'cf>1 Rl~oi' c4Tif ~ * ~ :c1@o-?1Rlcf>
~ cf>T ~R111101 t-1 ~ ~ cf><-ilfflcf> ~ ~ ~ ,HiJiihi-lla1a ~ iil~41 ~ cffiift'
~ q;Jf' ,(ifiilcfii-0 ~ 4,icf>i-0 # trr$° ~ ti
3cfci *~ # ~ft1e1
.:, ~ q',(" Rlifi< ~ ~ ~
~~ ~ 'lJt:\l
.:, ;,ft' * 3rrll' f.!tiit.11" ~
ilra ~ m•J!f111101 cf,T fq,a,a• ~~ f.!tiitl" ~ m~Jfra tr c4Tif ~ M t "ini1 mir-l'
~ tu # ~ qc:41401 fiRT, fR' 111 'lfJI' ~ Jt'I fa\41..t \4..1'1t1..t i1tn fai41{41..t ~
al;'1l"J'ftm' ,P11t-f, Q'~..r~tl'
~ ~ 'tfi3 JRt" ~~~· ~ # an- ~ 6q3.qq,(cf, ,tf-:iloilc-J-icfie1i ~ tR R&I$
a-JI' ~I 3ro',,ft" ~Tmif * ~ ~ ~ ~It 3f1t1R" ~ ~ ~ ~--c@a1dj q',t" aft
c;7 1 ~
!.f l tt:<t• I ~4,l ii! I g,~~,t,i. 161~15
•~ i~;r!,:!J!•i~ii!I· ~!:!
-46- ~ i h, ; ~ ,If i "'- 1'D - II' ~
11 iifii!:t:i:!t~=iti
1f [t~~~~~>l<i~lr ~i~i~ ~t}t,
:1 16 wi
1 1· i' 1 1 i ~ i -~1 i I I t I i ~ m~ i ~ 1 I i ,
! >l<~tt!i!tttt!~1!1~~~ .. E1~• 4r :.. ffi l:;t J - cii ~ ~
~
<F -
Jc tt f
i:,-
11\c, 11\c,
-Ale,
•
.
·I! ro
I• ~ i : t ~ i ~ ~ ~ ! 1 i t i ~ ~ 1i .1, ~ l ;
i.-o • 1!. ~ ~ ~ IE I ~ ~ ~ ~ t "" E ~ e * ~ ~ i I ~ ~ . . ~
>I<
!,
"' Ii B
t= l ~ m 1f ... -w
n;_
r ~ . ~ .,. . , , - -~.,. i Ii ~ i i , i ~ ~-.i ,. it [ "" •
1W i
·I .: iiiiiilJi!rliiB'~~li l i i l i
3-@' ~~ trail' * Slfc?lf.!lfit cfi)" ~ * ,HAlcri mtJR"01 .5tcr1<1i * ~:ffl' cfi)" ~ ~ ~ ~
~11
~ ~ ~ ~ i Fcf;" qJift- ~ ~ ~ ~ 'EJr1" ~ ~ ifR"-ifR 3m 3{@T
i1 ~ 3orct f "1RT Cli1ft '9ft,u.w ~ ~ ~ ll1IT fcft 3Aift v.;rr # Q.fi4 ~ ilt
ft1ffilT ~ 3ml' f M° ~ 311c:Jft * ~ii¥< ~ Jl'if' cfr 1ffif \U" lll 311M& cfr -.ra
ffl' 3ff Jl'if' iA mil ?' ~ ifR" cQfl" ifra ~ ~ ~ ~ ~ qtc\cU< ftR' 1R m
~ ~ 31 .i•ft-t(I{ iiri'i_4i ffl'1l' ili1c5' clt 1Jc1ill 1't lri1it
lht' clt ~ 1R (Olf4'11-t•14-IAoc.
Wct f. 3111'c11' 1lfft 1't lriffl" am f'R-31R fr.@'~ tta16 tel' f. 1fi1ft ~ 'lil' * aft
~ \Uf t 1';' ~ '81i«f t ? ~ m ~ tN{I~ 3l'lf41 &lil.fii'11 1'ilft' ~ \Uf *
1';' it;"t mt ~ 1 p ff ifr ~ Tllir...r.r t 1 cJ..tu\ ff * ..m P1R ~ iA m
.fiAfl~ f 1· ~ ,Hq,<>fl ~ ~ ~ ~c;fo1f.!lm * ~ ~ * ~ cr1.:i11'Q ~ 1&,~4ia
i1 ~ ~~ *
~ '&iF(<1q4 ~ 3ntfc?I ~ ~ tlcficfl t ~ aft 311<-l1i:1cr1I * ~
liF(cfl4i *
ilR" ~ ~ ~ ~ ~ Ulf cfi)" ~ 3f1tm' &lcril41 im m1 3-@' ~ ill<'l'fta ~
* -qr;r ~Pj ~ f.!lbcfi~ q{ ~ f Fcf;" '){if trail' ,;r-;rr * ~<'lcfi,( ~ ~ cfiT ~
im1 ~fc\icr1 ~ ~ Qcfit-i<4i, ~ ~ if4ifc\i ·mir ~ FcR:ft" m ~ t1-,1flqcfi q;r 3ft' w
mnl" ~ ~• .5tl' ~ *~ ~ * Jt~'i:lcri ~ *~ ~ ~ tR'4T <RI' ~JR,cfi
~~nil@* ifRl' ~ ~ * ~ ~ 31<-t•llq cfi)" ~ ~ ~ ifra ~ 'cfiPTTI
~ ~Tmif * w
~ ,HAI-,! ~ ~ q1'qdcr1 cfi)" '3f[q *
.:, q~c1dcr1 ~ ~ q~(1 ~
s1r ~ ~ ~&~ f Fcf;" •4.ftrc-1 al .fi11lil' aa¥< lAii1" ~ tiff< al ~I fat11<il .ral" fcft
1l"iA' °ffit .\ JfilR' 1l1ilT 'f4 •"Q lff, ii' fcft tcnftl ffllr lfi girr.r 31AT f1'i 4.fird ~ failil.fi ~
lPl1f t. ilJ ~ ~ ii' 1fit ? ~ M 1l"iA' ffit 1't ;qt, fa1b' 1't 'lil' t. fJl.fl-11 4.fird #
lflilif -...r h t1 iQi M t11r4;ft fbc.all M. r.tAe1 cl11f" qcft', ¥lc1.a 1't 31141a ~
.,
~ I 1'iJi Ind 1't lft 311'1icii~ t, cl1n' ifr ~ Fit If tJ lQ'1 m 11[cJ faq:4c1 tJ• ~
., ~--
qfcht<fi ~ ~ ~ ~ c:114,H,(14 cfi)" fcrfll" ~ 3tfm ~ f ~ ~ ~ ~ Slfc?lf.!lftr
~ ~ 1% .ftiiltii ~
.:, ~~
ilif&i:t 1t-tftiid
.:,
ti t, a;sur
~ .
34114
'
t, 'R' ~ 3iRi" f-'ifie aft iflt
Cfic.ifi.l 'flal ti"i{ t, t1i<-ft illfft ifff" ;rll{ ft Jl t, tR H1fti"-4tt-,'"'!..,. ~ ~ ~ ~ ~
~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ tth~-' tR m u ~ 1RT m
'1-51\,( .nt 1'tT at
9'cn "1rl ~ yq;f t a;,c11 1l Dlila\i ~ --. ta1uc11 ~ 31N f, ~ lt ~ii¥-< ~
1'iJ ~ ~ ? ~ ~ ~ ~Tmif c4i:l:ft4I ~
~ Qt,,AFH f°a<'fl.fl ~ U ~ ~ ~
~<'f iii, 3.=t~ q;fi,zoa 3ftt ~ ~ cf;f mctl (Uj
~ "Qq; ~~ ~ cnt cf,Ac4 ~ trrl
~ tr a -51e1c11 ~ 3ft ~ ~ ~ .mil-' * m
~ ~ ~ cf;1ft" ~ ctirt -'" 3'T'ra
~<'t9 ' cf;f fcho:t ~ I ~ ~ ~ ~ ~ ~
qfc@:zt11 ~ ~ 3tl:tcfl4 ~ * ~ *
# ;Jq" -,1I,,:toI cf;f ~ ~ ~ ~ fcl:;' ~ ~ ~r ~ ~ ~
~ ~ q,fi:ztIa ~
¥ ,Acfictl, ~ ~ cfiT f.!tctl.(UI ~ ~ ,Acf,c1i, 3lf
~ ~ ~T # ~ cf;f ~ ~
~I 3Tm a i:1I4,A.(I4 ~ ~ ~ ~ fcl:;' cAT .15ft1t1.:t ~ ~ f 1'i' 3Nil' 1fil' fflil' ;\;" ~
tnil.:t # ~ tt ~ i11Q1,<01 a;,a, 1A 1RT ~ 3itt 3lRl' cAT
~ lllT? ~ tr atffe a
3Tm ~ 3ft' ~ f fcl:;' ~ 1lffit ~ iqq<(,:tn 3l1fcl1' a,..,i liltl
lt 1filft' ~ 1l8J' 1';' "
ffil' "1 cp:tc,\ tt ~ ~ 1'Tif-mr t? ¥l'R' t1r--. "'11- P'R ~ ~
m illtfl~ f?
~ 'SwfT ~ iITTf m ~ ~ ~ tfl' ~~ fa ir- m l~
~~ *~ t ~ ~ m
3.f {i.:il~ i:l~l ~ 3ft q.(qit, ~ tfl-1 ~ ~ 3ft itffe
q"cfT ~ ~ ~ -Hltli(UI ~ m
~ ~ f. ~ ~ ~. fcfilr )1cl:ft41 Jt ~ f? ~ ~ 3ft'
~ {t- U fcfi ~ ~ 'lm'
~ -51.=tc1I ~ ~<'fcfi.( ~ q,fi4 1a ~ cf;f 3ftt ~ -t1'1$
~
19' cf;f ~ ~ trr, mcfi1,
~ ~ ~ ~ ~ ~ct~ l ~ ~TT am ~ ~ ~
"'1-t" ~ I ~ "'1-t" ~ ~
ftl.(~ 4 ~ 3fm il'R" Jt ~ ,A~il ~ ~ 3ftfaT ~
~ -H'1$1cfl t?
i:1I4-tHl4 * ~ cfilra
~T amvT tR rr
1.fc1" ~ ~ ~ ~ "4ftlti-{ 9" 1'ir -lT~ ff
'ffiITI 1R '{f.'4ffla --. q~..,cnu1 mill ~ n-r # ijiilil-< ~ G(11'T
qe..,•-< .nt 3' *
31~' 1ctl 1J1I?: Ct, 3ff ~ "' ~ 1'i' ~
3ri"al lt 3..f1;;l taf, T-m W h' lit .ra
~ 1f:t trfta' if tft'I" ~ ~ ~ i ~ ~ cti4,A:tl4 ~r cf;f
l1Jt"CJT cfi'{ 3ft' ~ ~
ffi&d f 3<t1¥i • ~ ta «t"cftc11 1W ~ 11:t ~ ¥1ft.¥1ft 4T" tt clcli' .r.n . - *
3<t1ifii 'QrAlilil ft1I ~ t, ffl ft1I ti "1•fr1I ~ u-;IT * ~<-i.\ ~ Slfsh41
orraT ~ cl<-ioil
* *
..:,
1':r° ~ ~ 11.ra M q' tacl' ~ ~ if1R 1#:r . . 3IPr 31itQf 3ieictl IQl lit ~ 1#:r
lrifft' ~ ~q.,
.. # illecft t1 3if1t; JIRl"..qm' ~ ~ lftt tt~ ~ cl;" il1W Qit ,.
~ lftt ~ *h
ll1d llR il'at !V fl ~ ~ .iiitct, mR ~ tt q;t'.fnt fftcrt *
JQ' fl 3iPl' ll' ~ 3IPr "'1ff ~ :.,11,ilh,it <lelt< :.,r;:;r Jtt<' mt<' Ri.t ~ ~ ~ llliictll
dlQl(UI iil1i' ~ # ~ ll° ~ iR <J ~ f lit 1Pff # ~ ~ lpra il1IT .QT~
~r cf:t ~ 313ili:lttl@ .ilo1c1I cf:t ~TT cfiT ~ 3ft 111rncfi n'll' pm- ~T #
3qcitaJ ~ . c-1\%.:t 3'fl' ~ * ~ ~ 3fn° ~ cf:t Jrrq~licfic il tft 3fn° ~ * tfm
ii11~1·~·""
~. ~; l~ fi lli'''t ~l i'l t~ 11 ;
li'..w :~r li, ~1ii•
1t• i"'
~i t~ l~ l. •tii
- i~ ,t::~ i, ta l!e
& .. 1$-_ g,..,,
~
!i l~ il
'l ~ i -re I ~t i~~
m
~!~~~
4f
tf
4f
I -
l• ~•
4!cfi
:.:.
~! !} •mt 1; fl~ if
;i; ~ - i
~g
~,•~'~r ~t
it16 ""'
5.~ ft~ ~¾ ~i
~~ ~e~ t1~
...
•~ 1! ,~i,;~~
-J llw ~i
'1 111~
•~m
i~il6[
~1 111~,1~111 1:•11;!~
1
~ii~~1~ ~~@• 1 i ... l* !!,·1:·~
• ~~
r~ r!e
~l~ ·~1~~ •i ~1~~; 1 Ji.• l!ii16
i,im·~11~~ ~.it~ 11 !1~ 1~ ,1~ ~
g. ~•
• ~i , ;il f'~
~,:i;i'!t,!~. i~~~~t!J•~id!ii~1ii!~~:i,.,;:.l
iii
i
~ .~ t ~. ii ti t~ ?i ; ' • i • - ~ Ii ~ i.
I
i1l j e ft ~l1 c~ jlf ~ - l6 Ii ;l . . ~ ! ~ ~.., ~ i1ic-
1f ;
~ ~-~ ·t~ i 1~~
l•t ;i~ ~" 'tt .11 1~i ~''~,
• ~ -
~~~ii
fd! ... !'li 1~~ri:
. ~ I-~
r
• • i l i'i-1 6i. iii f ~
11 ~. 1, ,~ 1, ~l l~i li~ ,1 1, 1, .~
ftl4tclAJ 1li' att # 1ft' ~ i1it ~ 1';- f t ~ VoTT 1'; ~ii¥{ ~ ttir.l' cti1' ~ 11'111'1
".fcT ~ ~ ~ ~ ~ ~ 3fiif ~ ~mr.r 64qftlj *~t ~ 31Ftc:fl4 ~rm;:r
c.qq~ ~
..:,
~ ~ t. F-;1,HA uar ~ ~ ~ ,3rq;n Sirilcfii("#icfi qfiqj.( -HA$-ld t)' 3fn'
~ ~ ~ ~ i-4le;F( ~ tR' ~ Aoiid ~I ~f%o1 3fiif ~ ~ aio1c11 t ~ Ac1<'iiil
.=rtt. ~ err iif,H" ~mt 11c1<'iiii trr 3fn' ~ ~rm;:r m cfiT Ya@i:( ~fr~
QcfiAI~ ~ 4 ' trrl mt7RVi" aio1c1i ~ 4'(i" 3ifil<'i115fl ~ uaT ~ cfi'CSc1' cfiT ~qF(Ui ~ . cf(i"
65 1~
fch~ iii<-l?a-e; ~ ~ ~ o1a-,t1a1,to1 1'° ~ ~ ~ ~I ~ ~ ~
~ ~ •l-U~f,Qcfil,( ~ mtf 1,1ffiftU~<1 ~h "1T .ftcfic11 I
1.5 Rm-M
·~i,J
' --
',lrn4fu ita-i113(,(UI cl; ~~ ~
'
cl; Rt~~· # -A4i~c1 ~, ~ ~ 1"
m ~ 71'\I c,43,lN,(cfi ~ cl;
c'l'B" cl;
f.!liitif"
~Tmif cl; ~ ~ mr ~
~ ~ ~ ~. ~