Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

c. Bố trí, sắp xếp trong sản xuất

Như đã trình bày, hiện tại trong xưởng có rất nhiều vật dụng, thiết bị hỗ trợ sản xuất,
nhưng chưa có vị trí đặt cụ thể, sau giờ làm việc công nhân thường hay để luôn trên
bàn làm việc nên thường hay gây ra tình trạng thất lạc, không kiểm soát được và khi
cần thiết thường đi kiếm mất thời gian. Để khắc phục tình trạng đó, xưởng bố trí lại
mặt bằng cụ thể theo sơ đồ như sau:
 Khu vực tháo dỡ xe: Gồm 6 gian, bên tay trái cửa vào của xưởng.
Tất cả các loại xe trung xa, thiết bị mỏ khi vào xưởng có chiều dài tổng thể không
vượt quá 6 m sẽ được được tháo ở khoang này. Ở khoang này sẽ bao gồm các công
đoạn:
+ Tháo tổng thành các cụm trên xe xuống.
+ Tháo tách chi tiết các cụm.
+ Vệ sinh, tẩy rửa chi tiết các cụm.
+ Phân loại trước khi chuyển về vị trí lắp cụm riêng của các tổ sản xuất.
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

 Khu vực sửa chữa vỏ xe: Bao gồm 7 gian, bên tay trái, tiếp theo của khu vực
tháo dỡ xe.
+ Gian đầu tiên của khu vực sửa chữa vỏ xe (gian số 7) sẽ là gian để vật tư để
sửa chữa phần vỏ: thép tấm, thép góc…
+ Gian thứ 2: (gian số 8) sẽ là gian để gia công chế tạo phôi và sửa chữa các chi
tiết nhỏ như cánh cửa, ba đờ xốc, chắn bùn ca bin, thùng dầu..
+ Gian thứ 3, thứ 4 và thứ 5 : (gian số 9, số 10, số 11) sẽ là gian để sửa chữa ca
bin và toa ben.
+ Gian thứ 6 và thứ 7: (gian số 12, số 13) sẽ là gian để sửa chữa hoàn chỉnh ca
bin và toa ben.
 Khu vực sơn ca bin, toa ben xe: Bao gồm 6 gian, 3 bên tay trái, tiếp theo của
khu vực sửa chữa vỏ xe và 3 gian đầu tiên tính từ hương Đông nhà xưởng.
+ Khu vực gõ rỉ và bả ma tít vỏ xe là các gian 14B,15B,16B.
+ Toàn bộ các cụm của xe sẽ được sơn trong 02 phòng sơn chính 16C và 16E.
+ Khu vực trả hàng sản phẩm sơn là gian 16D.
 Khu vực lắp cụm cho 2 tổ gầm: Bao gồm 5 gian, gồm các gian 10C, 11C, 12C,
13C, 14C.
+ Khu lắp cụm của tổ gầm 2 là các gian 14C,13C.
+ Khu lắp cụm của tổ gầm 1 là các gian 10C,11C.
+ Khu lắp cụm của chung của 2 tổ gầm 12C.
Tất cả các cụm chi tiết của phần Gầm sẽ được lắp ghép tại vị trí này. Sau đó mới
chuyển ra lắp cụm lên xe tại vị trí lắp hoàn chỉnh xe.
 Khu vực lắp cụm cho tổ động cơ: Bao gồm 2 gian, gồm các gian 8C, 9C.
Tất cả các cụm động cơ sẽ được lắp ghép tại vị trí này. Sau đó mới chuyển ra lắp
cụm lên xe tại vị trí lắp hoàn chỉnh xe.
 Khu vực lắp hoàn chỉnh xe: Bao gồm 15 gian, gồm các gian thuộc dẫy D.
Tất cả các sản phẩm của phân xưởng sẽ được lắp hoàn chỉnh tại vị trí này.
+ Xắp xếp tại khu vực này Cụm xắt xi + ca bin xẽ được xếp trước, toa ben xếp
sau.

4.4.4 Đánh giá việc sắp xếp

Sau khi đã tiến hành sắp xếp chúng ta cần phải đánh giá xem việc sắp xếp được tiến hành
đến đâu, có đạt được các mục tiêu đã đề ra hay không, hạng mục nào đã được và chưa
được, hạng mục nào cần phải tiến hành tiếp, ai phụ trách và khi nào thực hiện. Ban quản
lý sẽ đánh giá việc sắp xếp Bảng đánh giá sắp xếp như Bảng 4.11.
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

Bảng 4.11 : Bảng đánh giá Seiton

Checksheet Bộ phận:
Ngày …………….
Seiri Người kiểm tra:
Không Người thực Thời gian thực
Hạng mục Điểm cần kiểm tra Đạt Biện pháp cải tiến
đạt hiện hiện
Có vẽ vạch phân chia lối đi và mặt bằng
sản xuất
Sàn nhà và Có vẽ vạch chỗ để cho các vật dụng:
lối đi chổi, xe nâng …
Đường đi thông thoáng rõ ràng, không có
vật cản lấn ra lối đi
Không có có sự lộn xộn, bừa bộn
Vật dụng,
thiết bị dùng Có dán quy định vị trí của từng loại vật
trong sản dụng
xuất
Sắp xếp trên kệ theo vị trí đã hoạch định

Đặt đúng vị trí quy định

Máy móc Có dán nhãn quy cách vận hành
Có dán nhãn thông báo đối với các vị trí
nguy hiểm
Sắp xếp đúng vị trí quy định

Nguyên vật Có dán nhãn cho từng vị trí

liệu Có sắp xếp theo từng chủng loại/ màu sắc
Có sự phân biệt NVL dùng dở dang và
NVL còn nguyên
Bán thành
Có dán nhãn quy định từng vị trí
phẩm/Thành
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

Sắp xếp đúng vị trí quy định

phẩm Sắp xếp theo nguyên tắc FIFO

Có phân biệt vật tư mới và vật tư cũ

Có khu vực để riêng

Đồ dùng cá
nhân
Sắp xếp ngay ngắn, gọn gàng

Có quy định vị trí cụ thể

Dụng cụ vệ
sinh
Đặt đúng vị trí quy định

Thiết bị Đặt đúng vị trí quy định

phòng cháy
Không có sản phẩm ở gần các thiết bị
chữa cháy
trên
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

4.5 SẠCH SẼ

4.5.1 Nơi nào cần sạch sẽ ?

Sạch sẽ là luôn giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, triệt tiêu các nguồn gây dơ bẩn. Sạch sẽ là một
trong các hoạt động chính của 5S.
Sau sàng lọc loại bỏ mọi thứ không cần thiết và sắp xếp mọi thứ còn lại đúng vị trí,
chúng ta bắt đầu tiến hành vệ sinh sạch sẽ. Hiện tại ở xưởng tình hình vệ sinh chưa
được tốt, mọi người cũng vệ sinh cuối mỗi giờ làm việc nhưng chưa chiệt để,. Để hiểu
thêm về thực trạng vệ sinh của xưởng chúng ta sẽ xem các hình sau đây.

Hình 4.22 Hình thực tế cho việc vệ sinh tại xưởng – Khu vực để chi tiết trong kho của
tổ Gầm
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

Vật tư, chi tiết để trong kho nhưng chữa được vệ sinh sạch sẽ đã để lên các giá để chi
tiết.

Hình 4.23 Hình minh họa cho việc vệ sinh tại xưởng – Khu vực tảy rửa chi tiết.
Theo quy trình hiện tại các thiết bị khi vào xưởng chưa được vệ sinh sạch sẽ mà đã cho
vào xưởng tháo ngay, chính vì vậy tại khu vực tháo rỡ chi tiết là khu bẩn nhất của
xưởng.
Ở trên là một số hình ảnh phản ánh thực trạng vệ sinh tại xưởng, một vấn đề mà ban
quản đốc xưởng rất quan tâm để tìm ra giải pháp khắc phục. Muốn như vậy phải có sự
phối hợp và hợp tác chặt chẽ của toàn bộ nhân viên trong xưởng.

4.5.2 Một số biện pháp cải thiện vấn đề rác tại xưởng

Như đã thấy ở trên nguồn gây ra rác chính trong xưởng là đất ở trên các thiết bị khi
vào xưởng không được vệ sin. Sau quá trình quan sát quá trình làm việc đưa ra một số
biện pháp cải tiến sau:
 Đối với thiết bị trước khi vào xưởng: Công ty nên có một khu vực tảy rửa, vệ sinh
cho thiết bị trước khi vào xưởng, đảm bảo thiết bị trước khi vào xưởng không còn
hoặc số lượng đất bám vào vỏ thiết bị không còn nhiều.
 Đối với khu vực tháo và tảy rửa chi tiết:
- Tất cả các cụm chi tiết sau khi tháo khỏi thiết bị đều phải đưa qua tảy rửa mới đưa
sang khu vực tháo rã chi tiết.
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

- Trong quá trình tháo rã tổng thành các cụm ra khỏi thiết bị phải có công nhân vệ
sinh công nghiệp trực ngay tại vị trí đó, khi có đất dơi ra nền nhà xưởng phải được
quét rọn ngay.
- Sau khi tháo ra xong một xe công nhân phụ trách khu vực tảy rửa phải cạo đất bám
trên nền xương khu vực tháo rã.
- Trước khi hết ca làm việc 15 phút, toàn bộ nhân viên làm việc tại khu vực này phải
làm vệ sinh công nghiệp lại một lần tại vị trí làm việc của mình, toàn bộ phế liệu
phải được đưa ra khỏi xưởng, tập hợp về khu vực quy định để phế liệu của phân
xưởng. Đưa các thiết bị máy công cụ về đúng vị trí quy định.

 Đối với khu vực sửa chữa vỏ xe: Rác thải tại vị trí này bao gồm sỉ hàn, đầu
mẩu que hàn, phế liệu là sắt thép han gỉ, đất bám trên vỏ thiết bị sửa chữa.Rác
thải tại khu vực này là nhiều nhất của xưởng. Vì vậy vệ sinh tại khu vực này
cần tăng cường nhiều nhất. Bên cạnh đó cần một sô yêu cầu nghiêm ngặt sau:
- Đối với thợ hàn điện phải có một ống thu hồi đầu quen hàn mang theo bên người,
sau khi hàn hết que hàn, đầu mẩu que hàn phải được cho vào ống thu hồi.
- Công nhân vệ sinh chuyên nghiệp của phân xưởng phải túc trực tại khu vực này
nhiều nhất. Làm công tác thu gom đất và rác thải ngay khi khu vực này có.
- Trước khi hết ca làm việc 15 phút, toàn bộ nhân viên làm việc tại khu vực này
phải làm vệ sinh công nghiệp lại một lần tại vị trí làm việc của mình, toàn bộ phế
liệu phải được đưa ra khỏi xưởng, tập hợp về khu vực quy định để phế liệu của
phân xưởng. Đưa các thiết bị máy công cụ về đúng vị trí quy định.

 Đối với khu vực sơn vỏ xe: Rác thải tại vị trí này bao gồm rỉ sắt, đất bám trên
vỏ thiết bị và bột ma tít.Rác thải tại khu vực này cũng tương đối nhiều. Nhưng
do đặc thu công việc nặng nhọc, vì vậy vệ sinh tại khu vực này cần một sô yêu
cầu nghiêm ngặt sau:
- Đối với thợ sơn: Tất cả băng dính, giấy dán, giấy nhám thợ sơn phải tự thu hồi
phân loiaj và cho vào thùng rác thải đúng quy định.
- Công nhân vệ sinh chuyên nghiệp của phân xưởng phải làm công tác thu gom đất
và rác thải ngay khi khu vực này nếu có. Quét nền xưởng 3 lần một ngày tại khu
vực này.
- Trước khi hết ca làm việc 15 phút, toàn bộ nhân viên làm việc tại khu vực này
phải làm vệ sinh công nghiệp lại một lần tại vị trí làm việc của mình, toàn bộ phế
liệu phải được đưa ra khỏi xưởng, tập hợp về khu vực quy định để phế liệu của
phân xưởng. Đưa các thiết bị máy công cụ về đúng vị trí quy định.

 Đối với khu vực lắp ráp cụm:

- Tất cả các chi tiết sau khi tháo rã đều phải tảy rửa, nau khô mới đưa về vị trí lắp
cụm của các tổ sản xuất.
- Các chi tiết phải đữa vào tủ, trừ các chi tiết quá to và cồng kềnh.
- Công nhân làm việc tại khu vực này phải tự thu hồi và phân loại cho vào
thùng rác đúng loại đã quy định.
- Nhân viên vệ sinh chuyên nghiệp của phân xưởng quét rọn nền xưởng trong
khu vực này 1 lần một ngày.
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

- Trước khi hết ca làm việc 15 phút, toàn bộ nhân viên làm việc tại khu vực này
phải làm vệ sinh công nghiệp lại một lần tại vị trí làm việc của mình, toàn bộ phế
liệu phải được đưa ra khỏi xưởng, tập hợp về khu vực quy định để phế liệu của
phân xưởng. Đưa các thiết bị máy công cụ về đúng vị trí quy định.

 Đối với khu vực lắp ráp hoàn chỉnh xe:

- Tất cả các cụm chi tiết khi đưa đến khu vực này đều đã được sơn chống rỉ và
sơn màu hoàn chỉnh.
- Rác thải tại khu vực này không nhiều vì vậy yêu cầu công nhân làm việc tại
khu vực này phải tự thu hồi và phân loại cho vào thùng rác đúng loại đã quy
định.
- Khi thiết bị cần đổ hay tháo dầu phải có khay đựng để hứng, tránh rơi vái ra
nền xưởng.
- Nhân viên vệ sinh chuyên nghiệp của phân xưởng quét rọn nền xưởng trong
khu vực này 1 lần một ngày.
- Trước khi hết ca làm việc 15 phút, toàn bộ nhân viên làm việc tại khu vực này
phải làm vệ sinh công nghiệp lại một lần tại vị trí làm việc của mình, toàn bộ phế
liệu phải được đưa ra khỏi xưởng, tập hợp về khu vực quy định để phế liệu của
phân xưởng. Đưa các thiết bị máy công cụ về đúng vị trí quy định.
4.5.3 Các công việc vệ sinh sạch sẽ cần tiến hành
Dựa vào tình hình thực tế tại xưởng, để đảm bảo mọi thứ đều được vệ sinh sạch sẽ,
những công việc cần thực hiện đối với mỗi hạng mục như sau:
 Đối với sàn nhà: Quét và cạo sạch đất, dầu trên nền nhà tại khu vực tháo rã chi tiết.
Đối với sàn nhà khu vực lắp ghép tổ thì quét dọn các mảnh vụn, giấy, rác, lau chùi
các vết dầu mỡ. Công việc lau chùi, quét dọn này phải được duy trì thường xuyên,
hàng ngày.
 Đối với máy móc thiết bị, dụng cụ: Lau chùi sạch các vết dầu mỡ trên thân máy, và
dưới gầm máy và làm sạch các bề mặt thiết bị. Đồng thời sơn lại những chỗ bị bong
tróc, những dấu hiệu nguy hiểm, những dấu hiệu vận hành nhằm tạo thuận lợi cho
thao tác của người công nhân.
 Đối với các kệ, tủ, bàn ghế: Sơn phết lại kệ tủ đã bị cũ, bị trầy. Thường xuyên lau
chùi quét bụi, giấy rác.
 Đối với dụng cụ vệ sinh: Phải đặt ở vị trí rõ ràng và phải được thu gom hàng ngày
để tránh tình trạng giấy, giẻ lau đổ ra bên ngoài như hiện tại, đồng thời người công
nhân cũng phải có ý thức trong việc vứt rác, giấy vào giỏ rác, khi vứt phải cẩn thận
để chúng không đổ ra sàn nhà. Điều đó thể hiện tinh thần hợp tác, tính kỷ luật của
mỗi người công nhân.
 Bản thân người công nhân: Việc vệ sinh sạch sẽ không chỉ thể hiện ở bản thân
dụng cụ máy móc hay mặt bằng xưởng mà còn ngay chính ở bản thân người công
nhân. Vì vậy khi làm việc người công nhân phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, đầu tóc
gọn gàng, luôn mặc đồng phục và đồ bảo hộ, khẩu trang sạch sẽ, lành lặn.
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

4.5.4 Tiến hành tổng vệ sinh xưởng

Tổng vệ sinh là công tác đầu tiên của chương trình 5S, là ngày bắt đầu sàng lọc cũng
như sắp xếp. Đầu tiên là nhân viên mỗi khu vực tiến hành loại bỏ những thứ không cần
thiết theo kế hoạch, sau đó sẽ sắp xếp các đồ vật theo vị trí đã quy định, cuối cùng là
quét dọn, vệ sinh máy móc sạch sẽ.
Ban chỉ đạo 5S quyết định chọn một ngày nghỉ, ngày có lượng xe ở trong xưởng ít hay
một ngày nào đó sau ngày đào tạo cho nhân viên để tiến hành tổng vệ sinh toàn bộ khu
vực xưởng, bao gồm cả khu văn phòng và khu sản xuất.

4.5.5 Đánh giá Seiso

Cũng như việc thực hiện Seiri hay Seiton, sau khi thực hiện Seiso chúng ta cũng tiến
hành đánh giá xem chúng ta đã thực hiện đến đâu, cái gì đã làm được và chưa được để
từ đó có biện pháp cải tiến hay khắc phục những gì chúng ta chưa làm được. Việc đánh
giá sạch sẽ cũng dựa trên các khoản mục và các kế hoạch làm sạch mà chúng ta đã đề
ra và được đánh giá theo Bảng 4.15.

4.6 SĂN SÓC

Săn sóc là duy trì thường xuyên 3S trên, nghĩa là duy trì nâng cao giá trị công việc
chúng ta đã làm được. Để duy trì được việc như trên chúng ta cần phải chuẩn hóa một
số công việc để mọi người làm theo. Đầu tiên đó phải là việc tiến hành duy trì vệ sinh
hàng ngày. Việc vệ sinh hàng ngày sẽ quy ra người chịu trách nhiệm cho mỗi công
việc hàng ngày. Sau đó sẽ tiến hành một số biện pháp khác như: tổ chức thi đua giữa
các bộ phận, khuyến khích mọi người đóng góp ý kiến cải tiến công việc…
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

Bảng 4.15 Bảng đánh giá Sạch sẽ

Checksheet Bộ phận:
Seiso Ngày …….
Người kiểm tra:
Không Người thực Thời gian
Hạng mục Điểm cần kiểm tra Đạt Biện pháp cải tiến
đạt hiện thực hiện
Sàn nhà sạch sẽ, không có rác, bụi và vết
dầu mỡ

Trần nhà sạch sẽ, không còn mạng nhện

1. Sàn, trần giăng
nhà và cửa
sổ Cửa sổ sạch sẽ, không còn bụi bà vết
băng keo dính

Không có rác, bụi bẩn trong các góc

xưởng, đằng sau kẹt cửa

Đã sơn phết lại những chỗ bị trầy, mòn

Sạch sẽ, không còn bụi, vết dầu mỡ trên

máy và dưới gầm máy và xung quanh
2. Máy móc máy

Có sơn báo hiệu vị trí nguy hiểm

Không bị chảy nhớt

Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

Không còn bụi bẩn, gỉ sắt hay vết dầu

3. Thiết bị, mỡ trên dụng cụ thiết bị
dụng cụ sản
xuất Các loại cân, dụng cụ đo được làm vệ
sinh sạch sẽ bề mặt

Chổi, sọt rác sạch sẽ và còn sử dụng

được
4. Chổi, sọt
rác, bình Sọt rác không bị tràn rác ra bên ngoài
cứu hỏa

Bình cứu hỏa sạch bụi và còn mới

5. Bảng Sạch bụi, không có mạng nhện giăng

thông báo,
khẩu hiệu Không có những thông tin quá cũ, giấy
công ty thông báo đã vàng ố

6. Tủ, kệ,
Sạch bụi, không có vết bẩn
bàn ghế

Trong hộc bàn, kệ tủ, đằng sau bàn ghế

không có rác, bụi bẩn
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

4.6.1 Vệ sinh công nghiệp hàng ngày

Để luôn thực tốt 3S ở trên thì hàng ngày ta sẽ tiến hành vệ sinh xưởng 10 phút đầu
ngày và 15 phút cuối ngày. Dựa trên sổ giao việc hàng ngày của tổ sản xuất mà mỗi
khu vực sẽ có mỗi công nhân hay nhóm làm việc trên khu vực đó vì vậy công nhân đó
sẽ tham gia vào công việc vệ sinh xưởng tại khu vực đó, và đều cảm thấy cụ thể, rõ
ràng và công bằng, đồng thời căn cứ trên đó để phân xưởng dễ dàng xác định trách
nhiệm nếu công việc vệ sinh không tiến hành như sổ giao việc.
 Những công việc có thể tiến hành trong 10 phút vệ sinh đầu ngày
- Quét dọn nơi đã được phân công như: sàn nhà, quét bụi trên kệ, bàn ghế, lau cửa
kính
- Bỏ đi những thứ không cần thiết và sắp xếp lại mọi thứ còn bừa bộn của ngày hôm
trước.
- Sắp xếp mọi thứ ngăn nắp đúng vị trí, kiểm tra có vật nào lấn ra lối đi thì sắp xếp
lại.
- Cuối cùng là đặt các dụng cụ vệ sinh về đúng vị trí của nó và chuẩn bị dụng cụ cho
ngày làm việc mới.
 Những công việc có thể tiến hành trong 15 phút vệ sinh cuối ngày
- Quét dọn xung quanh khu sản xuất, thu gom rác
- Kiểm tra và cất các vật dụng vào đúng vị trí
- Sắp xếp lại mọi thứ ngăn nắp
- Đối với thành phẩm hay bán thành phẩm thì sắp xếp đúng khu vực của từng loại và
từng loại sản phẩm để có tránh nhầm lẫn, lộn xộn.

4.6.2 Đánh giá việc thực hiện 5S hàng ngày

Đối với mỗi bộ phận chúng ta nên thực hiện đánh giá 5S hàng ngày để theo dõi tình
trạng thực hiện 5S trong giai đoạn đầu khi mọi người chưa quen việc và nhằm để theo
dõi, so sánh việc thực hiện ở các bộ phận khác nhau. Việc đánh giá sẽ do quản đốc
thực hiện vào cuối mỗi ngày.(Xem Bảng 4.16). Quản đốc sẽ đánh dấu “X” vào những
khoản mục với kết quả “Đạt” hay “Không đạt” cho từng ngày. Chúng ta sẽ căn cứ vào
đó để tính điểm thưởng cho việc đánh giá thực hiện 5S chung cho mỗi bộ phận. Bảng
đánh giá này được treo ngay tại nơi làm việc của mỗi bộ phận để họ có thể thấy kết
quả thực hiện của mình, thấy được những gì mình chưa thực hiện được để từ đó có ý
thức hoàn thành tốt nhiệm vụ.

4.6.3 Vệ sinh công nghiệp hàng tuần

Lúc đầu khi mới triển khai chương trình 5S mọi người chưa thích nghi ngay được bởi
vì thay đổi thói quen từ trước đến giờ là một việc khó khăn. Điều này phụ thuộc vào ý
thức của bản thân mỗi người nên phải từ từ từng bước thì mới có kết quả. Do đó việc
tiến hành vệ sinh công nghiệp và kiểm tra vào cuối tuần là rất quan trọng.
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

Những công việc vệ sinh hàng tuần cần tiến hành

- Thời gian để tiến hành vệ sinh hàng tuần là vào 16 giờ chiều ngày thứ 7.
- Quét dọn nơi đã được phân công như: sàn nhà, quét bụi trên kệ, bàn ghế, lau cửa
kính
- Bỏ đi những thứ không cần thiết và sắp xếp lại mọi thứ còn bừa bộn.
- Sắp xếp mọi thứ ngăn nắp đúng vị trí, kiểm tra có vật nào lấn ra lối đi thì sắp xếp
lại.
- Cuối cùng là đặt các dụng cụ vệ sinh về đúng vị trí của nó.
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S
Bảng 4.16 Bảng đánh giá vệ sinh hàng ngày
BỘ PHẬN:
KẾT QUẢ (ngày) Đ : ĐẠT
NỘI DUNG ĐÁNH KĐ : KHÔNG ĐẠT
STT
GIÁ Ngày .…. Ngày .…. Ngày .…. Ngày .…. Ngày .… Ngày .… Ngày .…

Đ KĐ Đ KĐ Đ KĐ Đ KĐ Đ KĐ Đ KĐ Đ KĐ

Đã loại bỏ những vật dụng thừa ,

1 rác, giẻ lau… ra khỏi nơi làm
việc
Đã sắp xếp mọi vật ngay ngắn,
2
không lấn ra lối đi.
Đã trả các dụng cụ, thiết bị về
3
đúng vị trí của nó
Đã vệ sinh, quét dọn sạch sẽ nền
4
xưởng

Giữ vệ sinh trong quá trình làm

5
việc
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

4.6.4 Khuyến khích mọi người đóng góp ý kiến

Xưởng nên khuyến khích các công nhân mạnh dạn đóng góp ý kiến cải tiến công việc
và thực hiện cải tiến công việc. Mỗi ý kiến đóng góp sẽ được phản hồi trực tiếp cho
Ban chỉ đạo 5S thông qua thùng thư đóng góp ý kiến đặt trước cửa xưởng. Nhiệm vụ
của Ban chỉ đạo là kiểm tra, ghi nhận tiếp thu và xem xét các ý kiến đó. Ý kiến được
chọn sẽ được tuyên dương trước toàn thể xưởng và sẽ được tặng thưởng. Điều này rất
tốt trong việc cải thiện môi trường làm việc, kêu gọi sự tham gia của toàn bộ nhân viên
trong xưởng, bởi công nhân là người trực tiếp tham gia vào công việc sẽ phát hiện ra
những vấn đề và chỉ có họ mới là người giải quyết những vấn đề mà họ gặp phải một
cách hiệu quả.

4.6.5 Tiến hành chụp ảnh vấn đề

Chụp ảnh vấn đề nhằm mục đích giúp cho mọi người thấy được hình ảnh khi chưa
thực hiện 5S và khi đã thực hiện xong khác biệt như thế nào. Đồng thời chúng ta cũng
tiến hành chụp ảnh khi mọi người đang làm việc để mọi người thấy được điều mình
làm chưa đúng để cải thiện hay làm xuất sắc để mọi người cùng học tập theo. Các hình
trước và sau, hay các hình thực hiện công việc sẽ được dán lên bản tin 5S hay la bảng
thông báo của xưởng để mọi người cùng nhìn thấy. Đây là một công cụ trực quan rất
tốt tác động trực tiếp lên tâm lý của người công nhân, có tác dụng tốt trong việc kiểm
tra công việc cũng như hành động cải tiến, ngăn không lặp lại các việc làm sai trái.

4.7 SẴN SÀNG

Sẵn sàng là làm các việc trên một cách tự giác và thành thói quen, tạo cho người công
nhân có tính kỷ luật. Muốn vậy vai trò của người lãnh đạo đơn vị rất quan trọng.

4.7.1 Vai trò của người lãnh đạo

Người lãnh đạo phải làm gương cho công nhân noi theo. Bản thân người lãnh đạo là
một tấm gương tốt cho cá nhân thực hiện tốt 5S, nơi làm việc, quần áo đầu tóc luôn
sạch sẽ, gọn gàng. Ngoài ra, trong các cuộc họp, những người lãnh đạo như Ban quản
đốc hay Giám đốc điều hành luôn cam kết và thể hiện bằng hành động ủng hộ chương
trình 5S và luôn quyết tâm cải tiến đi lên.

4.7.2 Tuân thủ các nội quy và nguyên tắc của 5S

Những nguyên tắc mà chương trình 5S đặt ra là nhằm phục vụ tốt cho chương trình,
đáp ứng được các mục tiêu mà chương trình đề ra, cải tiến môi trường làm việc. Vì
vậy đòi hỏi bản thân mỗi người công nhân có ý thức thực hiện đúng các nguyên tắc
trên. Không có cách nào hay hơn để thực hiện tốt các nguyên tắc trên là thực hiện nó
nhiều lần cho cho đến khi quen thuộc. Vì vậy, Ban quản đốc phải có ý thức nhắc nhở,
điều chỉnh để cho công việc luôn được làm đúng ngay từ đầu, từ đó tạo ra thói quen
cho người công nhân. Chỉ khi người công nhân thấm nhuần được các nguyên tắc, các
quy định của công việc thì lúc ấy công việc mới tiến hành được hoàn hảo bởi lúc này
nó đã trở thành thói quen.

PL 16
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

4.7.3 Tiến hành các khóa đào tạo định kỳ

Ban lãnh đạo phải luôn học hỏi và tìm tòi các phương thức sản xuất hiệu quả hơn và
tạo điều kiện cho công nhân được bổ sung kiến thức. Do đó, định kỳ nên thuê các
chuyên gia đến nói chuyện trước toàn thể anh chị em công nhân về các kế hoạch sản
xuất cũng như chất lượng. Ngoài ra, Ban lãnh đạo công ty cũng nên cử người tham gia
các khóa đào tạo ngắn hạn nhằm tiếp cận với các phương thức quản lý mới nhằm giúp
cho hoạt động công ty ngày càng hiệu quả hơn, cũng như các biện pháp mới nhằm
nâng cao hiệu quả của chương trinhg 5S.
Thực ra, việc thực hiện Shitsuke được tiến hành trong suốt quá trình áp dụng 5S. Yếu
tố con người trong 5S được đưa lên hàng đầu trong các công ty Nhật. Một triết lý sản
xuất dù hiệu quả đến đâu chăng nữa thì cũng không thể phát huy hiệu quả tối đa nếu
không có sự hỗ trợ của con người. Chính vì vậy, chuẩn bị sẵn sàng cho công nhân về
mặt thể chất cũng như tinh thần chính là yếu tố quan trọng nhất trong 5S.

4.7.4 Tổ chức các cuộc thi đua về 5S

Công ty nên tổ chức thường xuyên các cuộc thi đua giữa các nhóm nhằm gây sự thích
thú và sự chú ý cho mọi người. Sự cạnh tranh sẽ thúc đẩy các nhóm, cá nhân làm việc
hết sức mình để đạt kết quả cao nhất. Ngoài ra việc tổ chức các cuộc thi đua còn nhằm
duy trì việc thực hiện 5S trong công ty, tạo cho nó thành thói quen của mọi công nhân.
Việc tổ chức của thi phải được phát động trong toàn xưởng kêu gọi sự tham gia của
mọi người, kết hợp với những phần thưởng mang ý nghĩa khuyến khích động viên.
Thực hành là cách tốt nhất để đảm bảo rằng mọi người đều quen với công việc hàng
ngày. Mặc dù có những thói quen hàng ngày là những thói quen tốt thúc đẩy công
việc, thì cũng có những thói quen mọi người cứ tưởng là đúng nhưng thật ra nó chưa
hợp lý và có những cách còn phù hợp hơn. Vì vậy công ty cần phải có những buổi thực
hành đối với những kỹ năng cần thiết để đảm bảo mọi người đều có nhận thức đúng về
cách thức thực hiện công việc. Ngoài ra công ty cũng nên tổ chức một số cuộc thi như:
Thi 5S nhanh, sẽ có trọng tài giám sát xem đội nào làm vệ sinh sạch sẽ nhất, nhanh
nhất và có cách làm hay nhất. Các cuộc thi như vậy ngoài tính chất giải trí còn là một
cuộc cạnh tranh làm cơ sở để chấm thành tích cá nhân. Có thể mọi người đã biết cách
làm sao cho đúng thì thông qua các cuộc thi này họ sẽ có dịp nhớ lại và hoàn thiện hơn
kỹ năng của mình.

4.7.5 Sử dụng các khẩu hiệu tại công ty

Những câu khẩu hiệu hay câu thơ, câu nói dí dỏm có tác động tích cực đến hành vi thái
độ và còn có tác động nhắc nhở mọi người hoàn thành tốt công việc của mình. Công ty
nên tổ chức một cuộc thi thiết kế khẩu hiệu 5S: có thể là thơ, vè hay là những câu khẩu
hiệu đơn giản sao cho ngắn gọn và dễ nhớ để mọi người cùng học theo. Công ty sẽ
tổng kết và khen thưởng cho những ai có khẩu hiệu hay, xuất sắc và chọn đó làm khẩu
hiệu cho 5S của công ty. Đây là một họat động rất tốt kéo mọi người cùng tham gia
vào chương trình 5S để họ cảm thấy yêu và hiểu về chương trình hơn. Các câu khẩu
hiệu này nên được dán ở Bản tin 5S để mọi người cùng nhìn thấy.
Sau đây là một số khẩu hiệu mà công ty có thể tham khảo:

PL 17
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

“ Sàng lọc đi thôi lộn xộn rồi

Sắp xếp gọn gàng sạch sẽ thôi
Săn sóc hàng ngày như sắc đẹp
Sẵn sàng mọi lúc đẹp mọi nơi ”
“ 5S hôm nay, thành công ngày mai ”
“ Trồng cây 5S, hái quả thành công”
“ Một phút cho 5S bằng 1 giờ tìm hồ sơ”

4.7.6 Tạo một môi trường làm việc thân thiện

Một môi trường làm việc an toàn và thân thiện tạo điều kiện thuận lợi cho con ng ười
làm việc tích cực và hiệu quả hơn. Để tạo một môi trường làm việc thân thiện hơn thì
xưởng nên thực hiện một số công việc sau:
 Xưởng nên tổ chức các buổi tập thể dục nhẹ trong khoảng 5 phút trước khi vào làm ở
khu vực sân trước của công ty. Việc này sẽ tạo không khí hứng khởi cho một ngày
làm việc mới, đồng thời về lâu dài sẽ tạo thành một nếp văn hóa đẹp của công ty.
 Công ty nên định kỳ tổ chức các cuộc gặp mặt nhỏ để giải đáp các thắc mắc cũng
như tư vấn cho anh em công nhân trong cách làm việc và giao tiếp hằng ngày, đồng
thời sẽ kết hợp với việc tuyên dương những cá nhân xuất sắc trong công việc cũng
như vấn đề vệ sinh, an toàn công nghiệp. Cuộc gặp mặt này nên có sự tham gia của
Ban giám đốc để tạo sự gần gũi, cùng với đó là sự góp vui của các tiết mục văn nghệ
của anh chị em công nhân. Hoạt động trên có ý nghĩa rất lớn lao đối với mọi người
sau những giờ làm việc mệt nhọc và căng thẳng.
 Khuyến khích mọi người thân thiện, giúp đỡ nhau trong công việc, ý thức giữ gìn
bảo vệ công ty như ngôi nhà thứ hai của mình.

PL 18
Chương IV: Thiết kế chương trình 5S

BẢNG CÂU HỎI

5S là một triết lý về quản lý môi trường tại nơi làm việc, là nền tảng cho việc nâng cao
năng suất và chất lượng. Vì là xưởng tiên phong, mới bước đầu triển khai thử nghiệm
ở xưởng nên không thể tránh khỏi sai sót. Vì vậy chúng tôi mong nhận được ý kiến
đóng góp của anh chị để có những điều chỉnh thích hợp, nhằm đưa chương trình triển
khai thành công ở xưởng chúng ta!
Anh chị vui lòng đánh dấu (X) vào câu trả lời mà các anh chị cho là đúng nhất về
việc triển khai 5S ở xưởng của chúng ta:
Câu 1. Anh chị có tham gia vào chương trình đào tạo hay không?
 Có  Không
Câu 2. Anh chị hiểu như thế nào về chương trình 5S?
Rất không hiểu Không hiểu Bình thường  Hiểu  Rất hiểu
Câu 3. Anh chị cảm thấy qui cách triển khai 5S trong công ty như thế nào?
Rất phức tạp  Phức tạp Bình thường  Đơn giản  Rất đơn giản
Câu 4. Anh chị cảm thấy việc phân công công việc như thế nào?
Rất không hợp lý  Không hợp lý Bình thường  Hợp lý  Rất hợp lý
Câu 5.Anh chị cảm thấy môi trường làm việc như thế nào sau khi triển khai 5S?
(Trả lời cả 4 ý)
Giảm Bình thường Tăng
 Mức độ an toàn   
 Mức độ thông thoáng   
 Mức độ ngăn nắp/thuận tiện   
 Mức độ sạch sẽ   
Câu 6. Anh chị cảm thấy kết quả công việc như thế nào so với trước đây? (Trả lời
cả 2 ý)
Giảm Bình thường Tăng
 Mức độ nhanh chóng   
 Năng suất   

Xin cảm ơn các anh chị !

PL 19
PL 20