0% found this document useful (0 votes)
69 views23 pages

FLORENTINO Banghay Aralin Sa FILIPINO 5 Week 3

filipino 5 week

Uploaded by

Dindin Maria
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as DOCX, PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
69 views23 pages

FLORENTINO Banghay Aralin Sa FILIPINO 5 Week 3

filipino 5 week

Uploaded by

Dindin Maria
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as DOCX, PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 23

Republic of the Philippines

DEPARTMENT OF EDUCATION
Region VII, Central Visayas
DIVISION OF CITY SCHOOLS
CITY OF NAGA, CEBU
Ecology Center, West Poblacion, City of Naga, Cebu

BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 5

Week 3
UNANG ARAW
Petsa: September 5-9, 2022

I. LAYUNIN
Sa araling ito, 80% ng mga mag-aaral ay inaasahang:

a. Natutukoy ang wastong baybay ng mga salitang natutuhan sa aralin; salitang


hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F5PU-lc-1;
b. naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin; salitang
hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F4PU-lla-j-1; at
c. napapahalagahanang ang pagbababybay ng mga salitang natutuhan at mga
hiram na salita sa pagsulat nang may kawastuhan.

II. PAKSANG ARALIN


A. Paksa: “Wastong Pagbabaybay ng mga Salitang Natutuhan sa Aralin;
Salitang Hiram; at Salitang Kaugnay ng ibang Asignatura”
B. Sanggunian: Mahalom, Arnel B. “Panghihiram Ng Mga Salita” Huling binago
noong Hunyo 29, 2012. https://bit.ly/3cNPOWx
“Mga Hiram na Salita”, 2020. https://bit.ly/2Sf8Trb
Ignacio, Christen. Mga tuntunin sa pagbabaybay. Published on July 28, 2013.
https://bit.ly/3ijVhFv
“Mga Tuntunin sa Pagbabaybay ng Salitang Hiram.’’Published on December
4, 2014. https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6956
“Mga Salitang Hiram sa Ingles.” https://www.tagaloglang.com/salitang-hiram-
sa- wikang-ingles/
C. Kagamitan:Teksto, tsart, mga larawan,powerpoint presentation
III. PAMAMARAAN

A. Paghahanda

Nasubukan niyo na bang makatanggap ng isang regalo? Minsan


makatanggap tayo ng regalo bilang isang gantimpala sa ating pagsisikap sa
pag-aaral o pagiging mabait. Ngayon, aalamin natin mula sa tula kung anong
regalo ang ibinigay ni titser sa isang bata.

Panuto: Basahin ang tula ng may angkop na damdamin.

Ang Regalo ni Titser ni: Gng. Christina B. Catigbe

Ako’y batang mahirap lang,


Kabilang sa populasyong maliit lamang.
Wala kaming telebisyon,
Ngunit pangarap kong tumira sa mansyon.

Kahit mahirap ang buhay,


Sa pag-aaral di ako naging matamlay,
Upang makapasa, at makapag hayskul,
Perpektong iskor lagi kong hinahabol.

Sa bawat perpektong pasulit,


Regalo’y gusto kong makamit,
Ngunit dahil wala kaming pera,
Palaging regalo ko ay wala,

Ngunit isang araw, akoy natuwa,


Sa regalo ni titser akoy nanghula,
Nang ito’y aking buksan,
Kompyuter pala ang laman.

Sagutin ang mga katanungan:

1. Ano ang gustong makamit ng bata?


2. Ano ang ibinigay na regalo ni titser sa bata?
3. Bukod sa kagustuhan na magkaroon ng regalo, bakit kaya pinagbubutihan
ng bata ang kanyang pag-aaral?
4. Kung ikaw ang bata sa tula, magpupursige ka rin ba sa pag-aaral kahit
wala kang regalong natatanggap? Bakit?
5. Napansin mo ba ang mga salitang sinalungguhitan sa tula? Ano kaya ang
tawag sa mga ito?
B. Paglalahad

Maraming mga salita ang lumalabas sa ating bibig araw-araw. Alam


mo ba kung alin sa mga salitang ito ang hiram natin? Ano-ano ba ang mga
salitang hiram?

Muli mong basahin ang mga salitang sinalungguhitan na


matatagpuan sa tula.

Populasyon titser
Mansyon hayskul
Telebisyon kompyuter

Ilan lamang ito sa mga salitang hiram na kalimitan nating ginagamit sa


araw-araw.

Ang ating wikang Filipio ay hindi puro. Maraming wikang banyaga ang
ating ginagamit sa pang araw-araw. May mga salitang banyaga na hindi
matatagpuan sa salitang Filipino kapag isinasalin. Dahil dito, ang tanging
magagawa ay manghiram ng salita o lumikha ng bagong salita. Ayon sa
pag-aaral, limang libong salitang Kastila, tatlong libong salitang Malay, isang
libong salitang Ingles at daan-daang salitang Arabe, Latin, Sanskrito, Aliman
at iba pa ang hiniram nating mga Pilipino.

Halaw mula sa: https://bit.ly/3ndXGWa

C. Pagtatalakay

May dalawang paraan ng panghihiram ng salita. Nalalaman natin ang


uri nito sa kung paano ito binabaybay.

a. Tuwirang Hiram – hinihiram ng buo ang salitang banyaga at inaangkop


ang bigkas at ispeling sa ortograpiyang Filipino. Binabaybay ito sa
pamamagitan ng pagsasaayos ng mga letra sa kung paano ito binibigkas
sa wikang Filipino.

Halimbawa:
Teacher – titser
High school – hayskul
Antenna – antena
Mansion – mansyon
Population – populasyon
b. Ganap na Hiram – dahil sa praktikalidad, hinihiram ng buo ang salitang
banyaga na walang pagbabago sa anyo nito. Kung paano ito binabaybay
sa wikang ingles ay ganun din ang pagbaybay nito sa wikang Filipino.

Halimbawa:
door bell
hamburger
siomai
carbon dioxide
oxygen

Halaw mula sa: https://bit.ly/3igI3JG

Ang pagbaybay ay ang pagsusulat ng salita o mga salita sa


pamamagitan ng lahat ng kinakailangan na letra sa tama nitong
pagkakasunod-sunod. Ito ay isa sa mga napaka-importanteng bahagi ng
isang wika. https://bit.ly/3kQWh5I

Pasulat na Pagbaybay – mananatili ang isa sa isang tumbasan ng tunog at


letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino.

Kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung ano sulat ay siyang basa.

Halimbawa:
 janitor = dyanitor
 formal = pormal
 computer = kompyuter
 television = telebisyon
 magazine = magasin

D. Paglalapat

Panuto: Ihanay ang mga salitang nasa loob ng kahon ayon sa dalawang
paraan ng panghihiram ng mga salita (tuwirang hiram, ganap na
hiram). Isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.

basketbol ice cream klinika tren pizza


keyk laser party artery kemistri

Tuwirang Hiram Ganap na Hiram


E. Paglalahat

Paano naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin


at salitang hiram?

Ang salitang hiram ay ang mga salitang walang katumbas na salita sa


Filipino kaya hiniram ang pagbigkas at pagbaybay nito. Ang dalawang uri ng
panghihiram ng salita ay tuwirang hiram at ganap na hiram. Ang mga salitang
tuwirang hiniram gaya ng mga salita mula sa tulang ating binasa na titser at
mansyon ay binabaybay ayon sa kung paano ito binibigkas sa wikang Filipino
habang hinihiram ang buong salitang dayuhan.

IV. PAGTATAYA

Panuto: Ayusin ang mga salita ayon sa tamang baybay nito. Isulat ang sagot sa
iyong kuwaderno.

Halimbawa: Magkasamang nanunuod ng bagong palabas sa


(ntoyebesil) __________ an gaming buong pamilya.
Sagot: telebisyon
1. Ang damit ay nakalagay sa loob ng (binetka) __________.
2. Isinakay sa (kart)_________ ang mga tubo.
3. Ginagamitan ko ng (poosham)_________ ang aking buhok sa tuwing ako
ay naliligo.
4. Mapula ang labi ng dalaga dahil sa inilagay na (sticklip)________.
5. Isinugod kaagad sa (talhospi) __________ si Ana dahil sa trangkaso.

V. TAKDANG ARALIN
Panuto: Gamitin sa pangungusap ang mga salitang hiram na nasa loob ng
puso. Isulat ito sa iyong kuwaderno.

zoo
trak

sandwich

ballpen
bag

1. ________________________________________________
2. ________________________________________________
3. ________________________________________________
4. ________________________________________________
5. ________________________________________________

Republic of the Philippines


DEPARTMENT OF EDUCATION
Region VII, Central Visayas
DIVISION OF CITY SCHOOLS
CITY OF NAGA, CEBU
Ecology Center, West Poblacion, City of Naga, Cebu

BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 5

Week 3
IKALAWANG ARAW
Petsa: September 5-9, 2022

I. LAYUNIN
Sa araling ito, 80% ng mga mag-aaral ay inaasahang:

a. Natutukoy ang wastong baybay ng mga salitang natutuhan sa aralin; salitang


hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F5PU-lc-1;
b. naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin; salitang
hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F4PU-lla-j-1; at
c. napapahalagahanang ang pagbababybay ng mga salitang natutuhan at mga
hiram na salita sa pagsulat nang may kawastuhan.

II. PAKSANG ARALIN


A. Paksa: “Wastong Pagbabaybay ng mga Salitang Natutuhan sa Aralin;
Salitang Hiram; at Salitang Kaugnay ng ibang Asignatura”
B. Sanggunian: Mahalom, Arnel B. “Panghihiram Ng Mga Salita” Huling binago
noong Hunyo 29, 2012. https://bit.ly/3cNPOWx
“Mga Hiram na Salita”, 2020. https://bit.ly/2Sf8Trb
Ignacio, Christen. Mga tuntunin sa pagbabaybay. Published on July 28,
2013. https://bit.ly/3ijVhFv
“Mga Tuntunin sa Pagbabaybay ng Salitang Hiram.’’Published on December
4, 2014. https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6956
“Mga Salitang Hiram sa Ingles.” https://www.tagaloglang.com/salitang-hiram-
sa- wikang-ingles/
C. Kagamitan:Teksto, tsart, mga larawan,powerpoint presentation

III. PAMAMARAAN
A. Pagbabalik Aral

Panuto: Tingnan at kilalanin ang mga larawan at isulat sa patlang ang


pangalan ng mga ito. Piliin ang iyong sagot mula sa kahon na nasa
ibaba. Gawin ito sa iyong kuwaderno.

https://bit.ly/30d3HbA https://bit.ly/3n00Zjl
1. ____________________ 2. ____________________

https://bit.ly/36dkFKA https://bit.ly/337NoyE

3.____________________ 4. ___________________

https://bit.ly/3kXe4Z7 https://bit.ly/3j9bheP
5._____________________ 6.____________________

https://bit.ly/342x4hX https://bit.ly/2EBZiY2

7._____________________ 8.____________________
https://bit.ly/341BLsp https://bit.ly/3cA6OiK

9._____________________ 10.__________________

toothpaste mouse
tablet lipstik
keyk cellphone
laptop lighter
brush envelope

B. Paglalahad

Maraming mga salita ang lumalabas sa ating bibig araw-araw. Alam


mo ba kung alin sa mga salitang ito ang hiram natin? Ano-ano ba ang mga
salitang hiram?

Muli mong basahin ang mga salitang mula sa itaas.

toothpaste mouse
tablet lipstik
keyk cellphone
laptop lighter
brush envelope
Ilan lamang ito sa mga salitang
hiram na kalimitan nating ginagamit sa araw-araw.

Ang ating wikang Filipio ay hindi puro. Maraming wikang banyaga ang
ating ginagamit sa pang araw-araw. May mga salitang banyaga na hindi
matatagpuan sa salitang Filipino kapag isinasalin. Dahil dito, ang tanging
magagawa ay manghiram ng salita o lumikha ng bagong salita. Ayon sa
pag-aaral, limang libong salitang Kastila, tatlong libong salitang Malay, isang
libong salitang Ingles at daan-daang salitang Arabe, Latin, Sanskrito, Aliman
at iba pa ang hiniram nating mga Pilipino.

Halaw mula sa: https://bit.ly/3ndXGWa

C. Pagtatalakay
May dalawang paraan ng panghihiram ng salita. Nalalaman natin ang
uri nito sa kung paano ito binabaybay.

Tuwirang Hiram – hinihiram ng buo ang salitang banyaga at inaangkop


ang bigkas at ispeling sa ortograpiyang Filipino. Binabaybay ito sa
pamamagitan ng pagsasaayos ng mga letra sa kung paano ito binibigkas
sa wikang Filipino.

Halimbawa:
Teacher – titser
High school – hayskul
Antenna – antena
Mansion – mansyon
Population – populasyon

Ganap na Hiram – dahil sa praktikalidad, hinihiram ng buo ang salitang


banyaga na walang pagbabago sa anyo nito. Kung paano ito binabaybay
sa wikang ingles ay ganun din ang pagbaybay nito sa wikang Filipino.

Halimbawa:
door bell
hamburger
siomai
carbon dioxide
oxygen
Halaw mula sa: https://bit.ly/3igI3JG

Ang pagbaybay ay ang pagsusulat ng salita o mga salita sa


pamamagitan ng lahat ng kinakailangan na letra sa tama nitong
pagkakasunod-sunod. Ito ay isa sa mga napaka-importanteng bahagi ng
isang wika. https://bit.ly/3kQWh5I

Pasulat na Pagbaybay – mananatili ang isa sa isang tumbasan ng tunog at


letra sa pagsulat na pagbaybay ng mga salita sa wikang Filipino.

Kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung ano sulat ay siyang basa.

Halimbawa:
 janitor = dyanitor
 formal = pormal
 computer = kompyuter
 television = telebisyon
 magazine = magasin
D. Paglalapat
Panuto: Tingnang mabuti ang larawan. Piliin ang mga bagay na nagtataglay
ng mga hiram na salita. Isulat sa iyong kuwaderno ang tamang
baybay o ispeling sa Filipino pagkatapus gamitin ito sa pangungusap.

1. _____________________________________________________
2. _____________________________________________________
3. _____________________________________________________
4. _____________________________________________________
5. _____________________________________________________

E. Paglalahat

Paano naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin


at salitang hiram?

Ang salitang hiram ay ang mga salitang walang katumbas na salita sa


Filipino kaya hiniram ang pagbigkas at pagbaybay nito. Ang dalawang uri ng
panghihiram ng salita ay tuwirang hiram at ganap na hiram. Ang mga salitang
tuwirang hiniram gaya ng mga salita mula sa tulang ating binasa na titser at
mansyon ay binabaybay ayon sa kung paano ito binibigkas sa wikang Filipino
habang hinihiram ang buong salitang dayuhan.

IV. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang tamang baybay sa Filipino ng mga sumusunod na hiram na
salita. Isulat ito sa iyong kuwaderno.

1. English ______________
2. train ______________
3. Nitrogen ______________
4. artificial ______________
5. taxi ______________
6. control ______________
7. leader ______________
8. barangay ______________
9. basket ______________
10. August _______________

V. TAKDANG ARALIN

Republic of the Philippines


DEPARTMENT OF EDUCATION
Region VII, Central Visayas
DIVISION OF CITY SCHOOLS
CITY OF NAGA, CEBU
Ecology Center, West Poblacion, City of Naga, Cebu

BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 5

Week 3
PANGATLONG ARAW
Petsa: September 5-9, 2022

II. LAYUNIN
Sa araling ito, 80% ng mga mag-aaral ay inaasahang:

d. Natutukoy ang wastong baybay ng mga salitang natutuhan sa aralin; salitang


hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F5PU-lc-1;
e. naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin; salitang
hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F4PU-lla-j-1; at
f. napapahalagahanang ang pagbababybay ng mga salitang natutuhan at mga
hiram na salita sa pagsulat nang may kawastuhan.

II. PAKSANG ARALIN


D. Paksa: “Wastong Pagbabaybay ng mga Salitang Natutuhan sa Aralin;
Salitang Hiram; at Salitang Kaugnay ng ibang Asignatura”
E. Sanggunian: Mahalom, Arnel B. “Panghihiram Ng Mga Salita” Huling binago
noong Hunyo 29, 2012. https://bit.ly/3cNPOWx
“Mga Hiram na Salita”, 2020. https://bit.ly/2Sf8Trb
Ignacio, Christen. Mga tuntunin sa pagbabaybay. Published on July 28, 2013.
https://bit.ly/3ijVhFv
“Mga Tuntunin sa Pagbabaybay ng Salitang Hiram.’’Published on December
4, 2014. https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6956
“Mga Salitang Hiram sa Ingles.” https://www.tagaloglang.com/salitang-hiram-
sa- wikang-ingles/
F. Kagamitan:Teksto, tsart, mga larawan,powerpoint presentation

III. PAMAMARAAN
A. Pagbabalik Aral

Panuto: Isulat ang tamang baybay sa Filipino ng mga sumusunod na hiram na


salita. Isulat ito sa iyong kuwaderno.

1. English ______________
2. train ______________
3. Nitrogen ______________
4. artificial ______________
5. taxi ______________
6. control ______________
7. leader ______________
8. barangay ______________
9. basket ______________
10. August _______________

B. Paglalahad

1. Ano ang paksa ng iyong binasa?


2. Paano magiging ligtas laban sa Covid-19?
3. Bakit mahalagang ingatan ang sarili at maging ligtas?
4. Ano-ano ang bagong salitang natutuhan mo sa iyong binasa? Itala ito.
5. Ano ang napansin mo sa mga salitang nakaitaliko?
6. Ano kaya ang tawag sa mga salitang ito?
7. Pansinin ang mga salitang nakaitaliko, paano kaya ito binaybay?

C. Pagtatalakay

Ang tawag sa mga bagong salitang dumagdag sa ating wika, na hindi


orihinal o hindi likas sa atin ay mga Salitang Hiram. Sa araling ito, tatalakayin
natin ang wastong pagbaybay ng mga salitang hiram na maaaring
matututuhan mo sa aralin at sa ibang asignatura.
D. Paglalapat

E. Paglalahat

Paano naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin


at salitang hiram?
Ang salitang hiram ay ang mga salitang walang katumbas na salita sa
Filipino kaya hiniram ang pagbigkas at pagbaybay nito. Ang dalawang uri ng
panghihiram ng salita ay tuwirang hiram at ganap na hiram. Ang mga salitang
tuwirang hiniram gaya ng mga salita mula sa tulang ating binasa na titser at
mansyon ay binabaybay ayon sa kung paano ito binibigkas sa wikang Filipino
habang hinihiram ang buong salitang dayuhan.

IV. PAGTATAYA

Panuto: Piliin ang tamang baybay-Filipino ng salitang hiram na sinalungguhitan


sa bawat pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
kwaderno.

1. Isa sa mahalagang kagamitan sa pag-aaral ng mga kabataan ngayon


ang computer.

A. computer B. kompoter C. kompyuter D. kompuyter

2. Ang mga doctor ay gumagamot ng mga taong may karamdaman.

A. duktor B. doktor C. doctor D. doktur

3. Hinuhuli ng mga police ang mga taong lumalabag sa batas.

A. polis B. poles C. pules D. pulis

4. Binibilhan ako ni Nanay ng cake tuwing kaarawan ko.

A. kik B. kiyk C. ceyk D. keyk


5. Nakikinig kami ng mga awitin sa radio tuwing hapon.

A. radyo B. radio C. radyu D. radeo

6. Mataas ang score na nakuha ni Mark sa pagsusulit.

A. skor B. iskor C. eskor D. iskur

7. Binibigyan ng mga module ang mga mag-aaral para hindi na sila


lumabas pa ng kanilang bahay.

A. modyul B. mudyol C. mudyul D. modyule


8. Nagtutulong-tulong ang mga artista para makalipon ng donation para sa
mga nasalanta ng bagyo.

A. donesyun B. donasyun C. donasyon D. donasion

9. Itinago ni Marlon ang bola sa loob ng cabinet.

A. kabinet B. cabenet C. kabenit D. kabenet

10. Mahilig magbasa ng mga magazine si ate Joy.

A. magazine B. magasin C. magasen D. magasine

V. TAKDANG ARALIN

Panuto: Gamitin sa pangungusap ang mga salitang hiram na nasa loob ng


puso. Isulat ito sa iyong kuwaderno.

police
nurse

doctor
pandemic

alcohol

6. ________________________________________________
7. ________________________________________________
8. ________________________________________________
9. ________________________________________________
10. ________________________________________________
Republic of the Philippines
DEPARTMENT OF EDUCATION
Region VII, Central Visayas
DIVISION OF CITY SCHOOLS
CITY OF NAGA, CEBU
Ecology Center, West Poblacion, City of Naga, Cebu

BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 5

Week 3
IKA-APAT NA ARAW
Petsa: September 5-9, 2022

I. LAYUNIN
Sa araling ito, 80% ng mga mag-aaral ay inaasahang:

a. Natutukoy ang wastong baybay ng mga salitang natutuhan sa aralin; salitang


hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F5PU-lc-1;
b. naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin; salitang
hiram; at salitang kaugnay ng ibang asignatura, F4PU-lla-j-1; at
c. napapahalagahanang ang pagbababybay ng mga salitang natutuhan at mga
hiram na salita sa pagsulat nang may kawastuhan.

II. PAKSANG ARALIN


A. Paksa: “Wastong Pagbabaybay ng mga Salitang Natutuhan sa Aralin;
Salitang Hiram; at Salitang Kaugnay ng ibang Asignatura”
B. Sanggunian: Mahalom, Arnel B. “Panghihiram Ng Mga Salita” Huling binago
noong Hunyo 29, 2012. https://bit.ly/3cNPOWx
“Mga Hiram na Salita”, 2020. https://bit.ly/2Sf8Trb
Ignacio, Christen. Mga tuntunin sa pagbabaybay. Published on July 28,
2013. https://bit.ly/3ijVhFv
“Mga Tuntunin sa Pagbabaybay ng Salitang Hiram.’’Published on December
4, 2014. https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6956
“Mga Salitang Hiram sa Ingles.” https://www.tagaloglang.com/salitang-hiram-
sa- wikang-ingles/
C. Kagamitan:Teksto, tsart, mga larawan,powerpoint presentation
III. PAMAMARAAN

A. Pagbabalik Aral

Panuto: Piliin ang tamang baybay-Filipino ng salitang hiram na sinalungguhitan


sa bawat pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
kwaderno.

1. Isa sa mahalagang kagamitan sa pag-aaral ng mga kabataan ngayon


ang computer.

B. computer B. kompoter C. kompyuter D. kompuyter

2. Ang mga doctor ay gumagamot ng mga taong may karamdaman.

B. duktor B. doktor C. doctor D. doktur

3. Hinuhuli ng mga police ang mga taong lumalabag sa batas.

B. polis B. poles C. pules D. pulis

4. Binibilhan ako ni Nanay ng cake tuwing kaarawan ko.

A. kik B. kiyk C. ceyk D. keyk


5. Nakikinig kami ng mga awitin sa radio tuwing hapon.

A. radyo B. radio C. radyu D. radeo

B.Paglalahad

Panuto: A. Basahin ang sumusunod na mga salitang hiram sa ibaba at


iugnay sa bawat larawan. Isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.

nurse police doctor pandemic alcohol

______1. ______ 2.

https://bit.ly/2IEEZeO https://bit.ly/36JG5Om
_____ 2. ______ 4.

https://bit.ly/35HMqKG https://bit.ly/3lKzt8t

Panuto: B. Ibaybay sa Filipino ang mga sagot mo sa Gawain 1 A. Punan


lamang ng patlang sa ibaba ng iyong tamang sagot at isulat ito
sa iyong kuwaderno.

1. _________________________
2. _________________________
3. _________________________
4. _________________________

C. Pagtatalakay

Narito ang mga halimbawa ng salitang hiram mula sa salitang orihinal.

Orihinal Bay-bay - Filipino


Doctor Doktor
Nurse Nars
Police Pulis
Alcohol Alkohol
infection impeksyon

Iba pang halimbawa ng mga salitang hiram na binaybay sa wikang


Filipino.

believe – bilib suspect – suspek interview – interbyu


basket – basket tricycle – traysikel score -- iskor
export – eksport training – treyning

Halimbawang pangungusap:

1. Mataas na iskor ang nakuha ni Joy sa pagsusulit sa Filipino.


2. Matinding treyning ang dinaanan ni Cardo bago naging isang pulis.

D. Paglalapat
A. Panuto: Isulat ang wastong baybay-Filipino ng mga sumusunod na
salitang hiram. Sa kwaderno isulat ang iyong mga sagot.
1. principal -
2. traffic -
3. driver -
4. ballpen -
5. basketball –

B. Panuto: Piliin at isulat sa kwaderno ang wastong baybay-Filipino ng


mga salitang hiram sa ibaba.
1. economics - (ikonomiks, ekonomiks)
2. communication - (kumonikasyon, komunikasyon)
3. local - (lokal, lukal)
4. magnetic - (magnitik, magnetik)
5. ambition – (ambision, ambisyon)

E. Paglalahat

Paano naisusulat nang wasto ang baybay ng salitang natutuhan sa aralin


at salitang hiram?

Ang salitang hiram ay ang mga salitang walang katumbas na salita sa


Filipino kaya hiniram ang pagbigkas at pagbaybay nito. Ang dalawang uri ng
panghihiram ng salita ay tuwirang hiram at ganap na hiram. Ang mga salitang
tuwirang hiniram gaya ng mga salita mula sa tulang ating binasa na titser at
mansyon ay binabaybay ayon sa kung paano ito binibigkas sa wikang Filipino
habang hinihiram ang buong salitang dayuhan.

IV. PAGTATAYA

Panuto: Isulat sa iyong kwaderno ang wastong baybay-Filipino ng mga


sumusunod na salitang hiram. Pagkatapos, gamitin ito sa pangungusap.

Halimbawa:
cake - Napakatamis ng ginawang keyk ni Lola Flora.

1. doctor - ______________
Pangungusap:
_____________________________________________________

2. police - ______________
Pangungusap:
_____________________________________________________

3. teacher - _____________
Pangungusap:
_____________________________________________________

4. television - ____________
Pangungusap:
_____________________________________________________

5. education - ____________
Pangungusap:
_____________________________________________________

V. TAKDANG ARALIN

Panuto: Kopyahin sa iyong kwaderno ang mga pangungusap sa ibaba. Bilugan ang
wastong baybay-Filipino ng mga salitang hiram.

1. Ang Cagayan ay isa sa mga lugar na may malaking (produksion, produksyon)


ng bigas sa bansa.
2. Maraming naglalakihang (truk, trak) ang dumadaan sa kalsada araw-araw.
3. Magpapatawag ng (miting, meting) ang aming guro sa darating na Lunes.
4. Bumangga ang sasakyang minamaneho ni Mang Atoy dahil nawalan siya ng
(kontrol, kontrul) sa manibela.
5. Maraming tao ang nakapila sa estasyon ng (trin, tren) dahil gusto na nilang
umuwi sa kanila-kanilang probinsya.

Inihanda ni:

ARNIEL P. FLORENTINO
Master Teacher

You might also like