0% found this document useful (0 votes)
306 views39 pages

Short Note Physics - 10 All Units 2

Uploaded by

fjfhfbfhdsfdsdfg
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
306 views39 pages

Short Note Physics - 10 All Units 2

Uploaded by

fjfhfbfhdsfdsdfg
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 39

idudkH fm< fN!

;sl úoHdj

^02& ir, f¾Çh p,s;h (Linear Motion)


rdYs (Vectors)

ffoYsl rdYs (Vector Quantity) wosY rdYs (Scalar Quantity)


úYd,;ajhla yd osYdjla hk folu úYd,;ajhla muKla we;s mj;sk
rdYs rdYs
Ex - úia:dmkh" m%fõ.h" ;ajrKh" ukaokh" Ex - ÿr" fõ.h" ld,h" ialkaOh
n,h" .uH;dj

ÿr (Distance)
lsishï p,s;hloS f.jdhk .uka uf.a uq¨ os. ÿr fõ' óg¾ j,ska ukshs' wosYhls'

úia:dmkh (Displacement)
lsishï p,s;hloS ish wdrïNl msysgqu;a wjidk msysgqu;a w;r we;s fláu ÿr fõ' óg¾ j,ska
ukskq ,efí' ffoYslhls'
A
A isg B yryd Cg meñKs úg"
ÿr = 14 m
6m 10 m
úia:dmkh = 10 m .sKsfldK foig

B 8m C

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 2


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

wrh 14 m jQ lThl .eg.id we;s .jfhl= 10s fN!;sl rdYsj, tall


oS A isg B olajd meñfKa'
ÿr$È. =m
(i) ÿr =2 × úia:dmkh =m
(ii) úia:dmkh = ×14 j¾.M,h = m2
mßudj = m3
= 44 m
fõ.h = ms-1
28 m ngysrg
m%fõ.h = ms-1
(iii) fõ.h
;ajrKh = ms-2
fõ.h = ÿr $ld, ukaokh = ms-2
.uH;dj = kgms-1
W;=r = ialkaOh = kg
øjH m%udKh = mol
= 4.4 ms-1 Odrdj =A
14m úNj wka;rh =V
A m%;sfrdaOh =
Odß;dj =F
wdfrdamK m%udKh =C
fN!;sl rdYsj, tall .ekSu
nr = N/Kgms-2
tall ,nd .ekSu uQ,sl tall u.ska isÿl< n,h = N/Kgms-2
yel' mSvkh =Kgm-1s-2/Nm-2/Pa
ir,j id'fm<' uÜgfï§ wod, jdhqf.da, mSvkh =Kgm-1s-2/Nm-2/Pa/atm
iólrKhg tall wdfoaY lsÍfuka jqjo Yla;sh = J/Kgm2s-2
wjYH fN!;sl rdYsfha tall ,nd .; yel'
l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 3
idudkH fm< fN!;sl úoHdj

p,s;hg wod, iuSlrk – Formulation of motion


fõ.h = ÿr uOHl fõ.h = wdrïNl fõ.h + wjidk fõ.h
ld,h 2

idudkH fõ.h = .uka l< uq¿ ÿr m%fõ.h = úia:dmkh


.; jQ uq¿ ld,h ld,h

m%fõ. fjki = wjidk m%fõ.h - wdrïNl m%fõ.h ;ajrKh = m%fõ. fjki


ld,h

fõ.h (Speed)

talSh ld,hloS .uka lrk ÿrhs' fyda ÿr fjkia ùfï iS>%;djhhs' ms-1ka ukskq ,efí' wosYhls'

m%fõ.h (Velocity)

talSh ld,hloS isÿjk úia:dmkhhs'$úia:dmkh fjkia ùfï YS>%;djhhs' ms-1ka ukskq ,efí'
ffoYslhls'

;ajrKh (Acceleration)

m%fõ.h jeäùfï YS>%;djh ;ajrKhhs'$talSh ld,hloS isÿjk m%fõ. jeä ùu ms-2ka ukskq ,efí'
ffoYslhls'
Wod - .ilska jefgk f.ähla" jdykhl ;ajrlh jeä l< úgjk p,s;h

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 4


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

ukaokh (Deceleration)

m%fõ.h wvqùfï YS>%;djhhs'$talSh ld,hloS isÿjk m%fõ. wvq ùu ukaokhhs' ms-2 ka ukskq ,efí'
ffoYslhls' ;ajrKh fijqúg iDK w.hla ,efí' tys >DK bj;a lr ,shqúg ukaokh f,i
i,lkak'
Wod - by<g úisl< jia;=jla" .uka lrk r:hla ;sßx. fhoSu

p,s; m%ia;dr (Graphs)


m%ia;dr j¾.h wkql%uKfhka ,efnk j¾.M,fhka ,efnk
rdYsh rdYsh
úia:dmk - ld, m%ia;dr m%fõ.h -
ÿr - ld, m%ia;dr fõ.h -
fõ. - ld, m%ia;dr - ÿr
m%fõ. - ld, m%ia;dr ;ajrKh úia:dmkh
;ajrK - ld, m%ia;dr - m%fõ. fjki

ÿr - ld, m%ia;dr (Distance – Time Graphs)


ÿr ÿr ÿr ÿr

ld,h ld,h ld,h ld,h


ksYap, taldldr fõ.h p,s; osYdjg ;ajrKh p,s; osYdjg ukaokh

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 5


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

úia:dmk - ld, m%ia;dr (Displacement - Time Graphs)


úia:dmkh úia:dmkh úia:dmkh úia:dmkh

ld,h ld,h ld,h ld,h


ksYap, p,s; ÈYdjg p,s; osYdjg p,s; osYdjg
taldldr m%fõ.h ;ajrKh ukaokh

fõ. - ld, m%ia;dr (Speed - Time Graphs)


fõ.h fõ.h fõ.h fõ.h

ld,h ld,h ld,h ld,h


ksYap, taldldr fõ.h jeäjk fõ.h wvqjk fõ.h
^;ajrKhla úh yel& ^ukaokhla úh yel&

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 6


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

m%fõ. - ld, m%ia;dr (Velocity - Time Graphs)

m%fõ.h m%fõ.h m%fõ.h m%fõ.h

ld,h ld,h ld,h ld,h


ksYap, taldldr m%fõ.h ;ajrKh ukaokh
;ajrKh = 0

;ajrK - ld, m%ia;dr (Velocity - Time Graphs)


;ajrKh ;ajrKh ;ajrKh

ld,h

ld,h ld,h
taldldr m%fõ.h taldldr ;ajrKh taldldr ukaokh

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 7


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

p,s;h myokak - úi÷ .eg¨


úia:dmkh m%fõ.h

ld,h
0 ld,h
0
ksYap,;djfhka .uka wrUd taldldr ksYap,;djfhka .uka wrUd taldldr
m%fõ.fhka .uka lr ksYap,;djfha yso p,s; ;ajrKfhka .uka lr taldldr
ÈYdjg m%;súreoaO ÈYdjg taldldr m%fõ.fhka m%fõ.fhka .uka lr ukaokh ù ksYap,
.uka lrhs' úh'

úia:dmkh úia:dmkh

ld,h
0 ld,h
0
ksYap,;djfha isg p,s; ÈYdjg úreoaO ÈYdjg ksYap,;djfhka .uka wrUd taldldr
taldldr m%fõ.fhka .uka lrhs' m%fõ.fhka .uka lr ksYap,j yso p,s;
ÈYdjg ;ajrKfhka .uka lrhs'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 8


idudkH fm< fN!;sl úoHdj
úia:dmkh
;j;a úi÷ .eg¨
= × 50
m%fõ.h - 20
=75/2 x 50
=1875
- 50
0 10 30 40
m%fõ.h (i) p,s;h úia;r lrkak'
ld,h
ksYap,;djfhka .uka wrUd
0 10 40 45 - 20 taldldr m%fõ.fhka 10S .uka lr
fmkajd we;af;a fudag¾ 20S ksYap,j yso p,s; ÈYdj úreoaO
r:hl p,s; m%ia:drhls' ÈYdjg taldldr m%fõ.fhka .uka
ld,h
fudag¾ r:fha" 0 t 20 lrhs'
(ii) .uka l< ÿr = 40m
;ajrKh 5ms-2 kï by;
(i) p,s;h úia;r lrkak'
jia;=j tu ld<h ;=, (iii)30S jk úg úia:dmkh = 20m
(ii) ;ajrKh yd ukaokh jQ (iv) uq,a 10S olajd m%fõ.h
úia:dmkh fidhkak'
ld<h;a ?
;ajrKh = wkql%uKh m%fõ.h = wkql%uKh =
;ajrKh = 10s ,
5= ms-2 = = 2ms-1
ukaokh = 55
(iii);ajrKh = wkql%uKh t = 4ms-2 (v) wjidk 10s m%fõ.h
úia:dmkh = j¾.M,h
= = 5ms-2 m%fõ.h = wkql%uKh =
= × 4 × 20
(iv) ukaokh = wkql%uKh = = -2ms-1
= 40m
= 2 (vi) m%ia;drhg wkqrEm
ukaokh = -10ms-2 30 m%fõ.-ld<
m%ia:drh w¢kak'
(v) isÿl< uq,q úia:dmkh
-2 -
úia:dmkh = j¾.M,h
l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 9
idudkH fm< fN!;sl úoHdj

m%ia;drj,g wkqrEm m%ia;dr we£u

^1& úia:dmkh ^2& m%fõ.h


100 -
50 -
40 -

ld,h ld,h
0 10 30 40 0 10 15

m%fõ. - ld< njg ;ajrK - ld< njg


;ajrKh
m%fõ.h
5
4 -
ld,h
ld,h 10 15
10 30 40
-10 -
-10 -

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 10


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

.=re;ajc ;ajrKh (Acceleration due to Gravity)


.=re;ajdl¾IK n,h ksid yg.kakd ;ajrKhhs'

ksoyfia my<g jefgk jia;=jla u; 9.8 ms-2 ;ajrKhla mj;S' mD:sú mDIaGfha isg by<g hk úg
.=re;ajdl¾IKh wvq fõ'

.=re;ajc ;ajrKh nr

fï ksid jia;=jl nr

fmd<fõ isg by<g hk

mD:súfha isg Wi mD:súfha isg Wi


ÿr - ld,
;ajrK - ld,
ld,h wkqj ÿr fjkiaùu olajk
m%ia;drhls' x wlaIhg ld,h" y wlaIhg
ld,h wkqj ;ajrKh fjkiaùu olajk m%ia;drhls' ÿr .kS'
x wlaIhg ld,h" y wlaIhg ;ajrKh .kS'
m%ia;dr
m%fõ. - ld, úia:dmk - ld,

ld,h wkqj m%fõ.h fjkiaùu olajk m%i; a drhls' ld,h wkqj úia:dmkh fjkiaùu
olajk m%ia;drhls'
fõ. - ld,
x wlaIhg ld,h" y wlaIhg m%fõ.h .kS' x wlaIhg ld,h" y wlaIhg úia:dmk .kS'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 11


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

^4& p,s;h ms<sn| ksõgka kshu (Newton’s Laws of Motion)


.uH;dj (Momentum)

p,kh jk jia;=jl ialkaOfha;a m%fõ.fha;a .=Ks;hhs' tall jkafka kgms-1 fõ’

n,mdk idOl 1. m%fõ.h .uH;dj = ialkaOh x m%fõ.h


2. ialkaOh
.uH;dj .uH;dj

ialkaOh m%fõ.h

wiu;=,s; n,h (Unbalanced Force)/ iïm%hqla; n,h


n, lSmhla fjkqjg fhosh yels ;ks n,h wiu;=,s; n,hhs'

tlu ÈYdjg kï" úreoaO ÈYdjg kï"


10N 20N 10N
10N 20N 10N

tl;= lrkak' fjki .kak'


w'n = 10 + 10 + 20 w'n' = 20 + 10 - 10
= 40N = 20N

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 12


idudkH fm< fN!;sl úoHdj
.uH;djh úi÷ .eg¨
úi÷ .eg¨
(1) 100 ms-1 m%fõ.fhka jdx.=jl 200g jk
10N WKavhla i;= .uH;dj fidhkak'
20N P = mv
P= x 100
30N
= 20 Kgms-1

w'n' = 20+10+30 (2) 5000 Kgms-1 .uH;djla we;s 100 Kg jk


= 60 N jia;=jl m%fõ.h yd pd,l Yla;sh jkafka"

50N 50N P = mv pd'Y = mv


5000 = 100 × v = x 100x50x50
v= = 125000J
10N
= 50ms-1

w'n = 10 (3) 20 Kgms-1 .uH;djla we;s 10g jk lerï


b;af;la p,kh jk m%fõ.h fidhkak'
20N 30N
P = mv
20 = v
×
50N v =
= 2000 ms-1
w'n' = 0 N

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 13


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

ksõgka kshu (Newtons law)


m,uqjk kshuh
ndysr wiu;=,s; n,hla fhfok ;=re ksYap, jia;= ksYap,;djfha mj;sk w;r p,kh jk jia;=
taldldr m%fõ.fhka p,kh fõ'

fojk kshuh
jia;=jla u; fhfok ndysr wix;=,s; n,h" n,h fhfok osYdjg jia;=fõ .uH;dj fjkia ùfï
YS>%;djhg wkqf,dauj iudkqmd;sl fõ'

fyda
jia;=jl we;sjk ;ajrKh thg fhdokq ,nk wiu;=,s; n,hg wkqf,dauj iudkqmd;sl jk w;r
jia;=fõ ialkaOhg m%;sf,dauj iudkqmd;sl fõ'

f;jk kshuh
iEu l%shdjlgu úYd,;ajfhka iudk jQ;a osYdfjka m%;súreoaO jQ;a m%;sl%shdjla yg.kS'

n,h" ;ajrKh yd ialkaOh w;r iïnkaOh


;ajrKh ;ajrKh
n,h = ialkaOh x ;ajrKh
F = m x a

fuys F g wdfoaY lrkafka wiu;=,s; n,h ialkaO


n,hhs
;ajrKhg n,mdk idOl a F

1. n,h ^wiu;=,s; n,h& a a F = ma


2. ialkaOh
l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 14
idudkH fm< fN!;sl úoHdj

a fidhkak' (1) a = 5ms-2 kï


f fidhkak' (6) isoaêhg .e,fmkafka
(3) 2 Kg 20N ksõgkaf.a lSjeks kshuh
10 Kg 100 N
±hs ,shkak'
F = ma f
20 =2×a 1. .%yf,dal p,s;h - 1
a = 10ms-2 f = ma
2. Tre me§u - 3
100 - f = 10 × 5
3. msyskSu - 3
(4) 40N f = 100 - 50
4. jia;= bms,Su - 3
50Kg = 50N
5. md meÈhl msgqmi
40N frdaoh p,kh - 3
F = 3a (2) 5Kg f
F 6. ìuÈf.a hk fnda,hla
80 =5a k;r ùu - 2
a = 16ms-2
fmkajd we;s jia;=fõ F
(5) 10N >¾YKh 100N jkafka
20N 1Kg kï 10ms-2 ;ajrKhla
10N ,nd .ekSug fhÈh hq;=
F = ma n,h (f) jkafka"
O=1×a f = ma
a = 0 ms-2 f - 100 = 5 × 10
f = 50 + 10
f = 150N

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 15


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

ialkaOh (Mass)
jia;=jl wvx.= mod¾: m%udKhhs' th mj;sk ia:dkh wkqj fjkia fkdfõ' ialkaOh ksh; fõ'
cd;Hka;r tallh kg fõ'

nr (Weight)

jia;=jla fmd<j foig weo.kakd n,h nr fõ' nr ukskafka N j,sks' fmd<j uÜgfï isg we;s
Wi wkqj nr fjkia fõ'
Ex = 200g jk jia;=jl
ialkaOh yd nr w;r iïnkaOh fmdf<dj u;§ nr@ g = 10
W = mg
nr = ialkaOh x .=re;ajc ;ajrKh = ×10
W = mg = 2N
Ex = i| u; g ys w.h
w.fhka ls' fmdf<dj
nr nr
u; jQ 60 Kg jia;=jl nr

g=9× =
fmd<j uÜgfï ialkaOh w = mg
isg Wi
= 60 ×
= 100 N

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 16


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

^5& >¾IKh (Friction)


lsishï mDIaGhla u;ska jia;=jla p,kh jk úg fyda p,kh ùug m%h;ak ork úg Bg úreoaOj
ms<sfh, jk n,hhs'

>¾IK n,fha wjia:d"

1' iSudldÍ >¾IK n,h

iam¾Il mDIaG w;r we;sjk Wmßu >¾IK n,hhs'

2' .;sl >¾IK n,h

p,kh jk úg l%shd;aul jk >¾IK n,hhs'

3' ia:s;sl >¾IK n,h

p,s;h weröug fmr l%shd;aul jk >¾IK n,hhs'


iSudldÍ
>¾IKh
.;sl >¾IKh fhdok n,h

ia:s;sl

ld,h
ia:s;sl .;sl

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 17


idudkH fm< fN!;sl úoHdj
f
>¾IK n,h flfrys n,mdk idOl
f
1. wNs,ïn m%;sl%shdj
2. mDIaGfha iajNdjh

n, fkdmdk idOl f ^p,kh&


1. mDIAGsl lafIa;%M,h f
>¾IKh jeä lr.kakd l%u

1. gh¾ j, lÜgd lemSu


2. mdjyka j, mDIaGh r¿ lsÍu
3. uv mdrj,a j,g je,s fndr¿ fhoSu
4. iam¾Yl mDIaG r¿ lsÍu
f f
>¾IKh wvq lr.kakd l%u

1. frda, fnhdßka lsÍu


2. fnda, fnhdßka lsÍu
3. iam¾Yl mDIaG w;rg .%Sia" ,sysis f;,a fhoSu
4. iam¾Yl mDIaG iqug lsÍu

>¾IKfha jdis

1. mDIaGhla u; weúo hd yelafla >¾IKh ksihs


2. r:jdyk j, ;sßx. fhosh yelafla >¾IKh ksihs
3. we÷ï ìug ,siaiS fkdjefgkafka >¾IKh ksihs'
4. .ia ke.Sug yelsj we;af;a >¾IKh ksihs'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 18


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

>¾IKfha wjdis

1. jdykj, gh¾ f.ù hkafka >¾IKh ksihs


2. f;; mdrj,a ,siaid hkafka wvq >¾IKh ksihs
3. ;sßx. ;eá f.ù hkafka >¾IKh ksihs
4. we;eï øjH ;oska iam¾Y ùfïoS .sks .ekSï isÿ jkafka >¾IKh ksihs

meof.k hdu fkdmeo bosrh


s g p,kh

f1 f2 f1 f2

f2> f1

iqug mDIaGh yd r¿ mDIaGh

iqug mDIaGj, >¾IK n, ls%hd;aul fkdfõ'


mDIaGh r¿ jk úg >¾IK n,h jeä fõ'
mDIaGh isksoq jk úg >¾IK n,h wvq fõ'
mDIaGh iqug jk úg >¾IK n,h wvq fõ'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 19


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

n,mdk idOl iólrK weiqßka ,nd .ekSu

iólrKh ,shd" wjYH idOl iólrKh fomig .kak'


±ka tu idOl w;r iïnkaOh wkqf,dau±hs" m%;sM, n,kak'

.uH;dj = ialkaOh × m%fõ.h

n ialkaOh ^wkqf,dauhs" tkï ialkaOh jeäjk úg .uH;dj jeä fõ'&

n m%fõ.h ^wkqf,dauhs" tkï m%fõ.h jeäjk úg .uH;dj jeä fõ'&

F = ma a F wkqf,dauhs" F jeäkï a jeäh

a= a m%;sf,dauhs m jeä fõ' a wvq fõ'

^9& iïm%hqla; n,h (Consaltant Force)


iïm%hqla; n,h

jia;=jla u; n, tllg jvd jeä .Kkla fhfok úg tu n, ish,a, ksid we;sjk m%;sM,h we;s
lrk ;ks n,h iïm%hqla; n,hhs'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 20


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

1' tal f¾Çh n, foll iïm%hqla;h ,nd .ekSu

tlu osYdjg we;s úg úreoaO osYdjg we;s úg


F1 F2 F1 F2

F2 > F1
n, tl;= lrkak úYd, n,fhka l=vd n,h wvq lrkak
iïm%hqla;h = F1 + F2 iïm%hqla;h = F2 – F1

2' iudka;r n,j, iïm%hqla;h

tlu osYdjg we;s úg úreoaO osYdjg we;s úg


F1 F1
F2 F2
F1 > F2
n, tl;= lrkak úYd, n,fhka l=vd n,h wvq lrkak
iïm%hqla;h = F1 + F2 iïm%hqla;h = F1 – F2

F1 F2
3' wdk; n, foll iïm%hqla;h
R
R
n, wdk; úg iïm%hqla;h tu n, hq.,
w;r osYdfõ msysghs'
F2
jeä úYd,;ajhla we;s n,fha osYdjg F2
iïm%hqla; n,h ióm fõ'
F1 = F2
F1 >F2
l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 21
idudkH fm< fN!;sl úoHdj

^11& n,hl N%uK wdprKh ^Turning effect of force&


n,hla fhoSu ksid jia;=jl we;sjk N%uK M,h n,fha N%uK wdprKhhs'

n, >Q¾Kh

d
n, >Q¾Kh = n,h x N%uK wlaIfha isg l%shd f¾Ldjg we;s ,ïN ÿr

F = Fd
wlaIhl isg n,hl l%shd f¾Ldjg we;s ,ïN ÿr yd n,fha úYd,;ajfhys .=Ks;h n, >Q¾Kh f,i
y`ÿkajhs'

n, >Q¾Khg n,mdk idOl


F
1. n,fha úYd,;ajh
2. N%uK wlaIfha isg we;s ,ïN ÿr
d
n, hq.auh ^Couple of force&

iudk iudka;r m%;súreoaO n, hq.,la n, hq.auhls'


F
n, hq.auh = n,h x n, hq., w;r ,ïN ÿr
= Fd

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 22


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

n, >Q¾Kh fhfok wjia:d


d1 d2

1. lrduh weÍu" jeiSu


2. iqlaldku lrleùu F1 F2
3. nhsisl,a ye`v,h lrleùu
4. bial=remamq weKhla .e,ùu iu;=,s; kï"
olaIsKdj¾; >Q¾Kh = jdudj¾; >Q¾Kh
F2d2 = F1d1
n, >q¾Kfha ÈYdj .ekSu
úi÷ .eg¨ ^iu;=,s; hhs i,lkak'&

(1) 5m x

olaIsKdj¾; jdudj¾; 10N 20N

F2d2 d1 d2 F1d1

F1 F2 x fidhkak'
F1× d1 = F2 d2
n,h fhfok ÈYdjg p,kh l< úg
lrlefjk ÈYdj Trf,daiq lgq N%uKh jk 10 × 5 = 20 ×x
ÈYdjg kï olaIsKdj¾; fõ' wfkla ÈYdjg x = 2.5m
kï jdudj¾; fõ'
iu;=,s; kï iïm%hqla; >Q¾Kh Y=kH fõ'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 23


idudkH fm< fN!;sl úoHdj
(2) F
(4) wrh 40cm jQ iqlaldku 400N
8m 10m n, hq.auhla fhdohs' n,hq.aufha
>q¾Kh fidhkak'
5m
100 N
100N 100N
40cm
F1d1 = F2d2

F8 + 100x5 = 100x10
8F + 500 = 1000 100N
8F =1000 - 500
F = 500/8 n, hq.aufha = n,h × n, 2 w;r
>q¾Kh ,ïN ÿr
= 62.5N
= 400N × m
(3) 10N
= 320 Nm
6m 8m

400N F

F1d1 = F2d2
fuu ,laIHh jgd >q¾K .;a
400 × 6 = F × 8
× úg 10N .Kkfhka bj;a fõ'
F =
= 300 N
l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 24
idudkH fm< fN!;sl úoHdj

^12& n, iu;=,s;;dj ^Equilibrium of force&


n, folla hgf;a iu;=,s; ùug wjYH;d"
yuqjk ,laIH
1. n, talf¾Çh úh hq;=h
2. n, tal ,laISh úh hq;=h F F
3. n, tal ;,Sh úh hq;=h
4. n, úYd,;ajfhka iudk úh hq;=h
5. n, osYdfjka m%;súreoaO úh hq;=h

tal ;, iudka;r n, 3la hgf;a iu;=,s; ùug wjYH;d"

1. n, tal ;,Sh úh hq;=h'


2. ´kEu n, foll iïm%hqla;h f;jk n,hg úYd,;ajfhka iudk úh hq;= w;r osYdfjka
m%;súreoaO úh hq;=h'
T1 T2

W = T1 + T2
wdk; n, 3la hgf;a iu;=,s; úg
W
1200 wdk;j iudk n, 3la fhdok úg iu;=,s; fõ' n, tal ;,Sh yd tal ,laISh úh hq;=h'
jia;=j ksYap,hs F
n, we;=,g fyda msg;g hk wjia:d 2ysu
1200 1200 iïm%hqla;h Y=kH fõ

F F
.=re;aj flakaøh 1200
jia;=jl iïmQ¾K nr l%shd lrk ,laIHhhs' th jia;=j ;=< fyda bka msg; mej;sh yel'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 25


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

.G .G .G .G

jia;= u; n, ,l=Kq lsÍu


1. R = mDIaGhg ,ïNlj .; hq;=hs'
2. W = isriaj my<g .; hq;=hs'
R
3. U = jia;=j u; isriaj by<g .; hq;=hs'
4. F = p,kh jk fyda p,kh ùug W;aidy ork
ÈYdjg m%;súreoaO ÈYdjg .; hq;=hs'
T1 T2
R

W F
W
f N
^15& øjia:s;s mSvkh yd fhoSï R
U F R
R

p,kh
u

w f

w
w w

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 26


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

wdlsñäia kshuh

iucd;Sh ksYap, ;r,hl jia;=jla mQ¾K jYfhka fyda w¾O jYfhka .s,S we;s úg jia;=j úiska
úia:dms; ;r, mßudfõ nr Wvql=re f;rmqug iudk fõ'

jia;=jla ;r,hl mj;sk wdldr Wvql=re f;rmqu = úia;dms; ;r, mßudfõ nr

A - bms,Su
Wvql=re f;rmqu = nr
A B - .s,S bms,Su
Wvql=re f;rmqu = nr A
B C - .s,Su
Wvql=re f;rmqu < nr B 10N
C
Wvql=re f;rmqï n,h = ;r,h u.ska jia;=j u;
úia;dms; mßudj = nr
we;slrk n,h

Wvql=re f;rmqu = .s,S we;s mßudj x ;r,fha >k;ajh x .=re;ajc ;ajrKh


U=V g 10N

mSvkh - Pressure ^>k u.ska we;sjk&

talSh j¾.M,hla u; Bg ,ïnlj fhfok uOHkH n,hhs' tall jkafka Nm-2 / Pa

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 27


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

n,mdk idOl
mSvkh = n,h
1. n,h
j¾.M,h
2. j¾.M,h
P = F/A
øj mSvkh (Hydrostatic Pressure)

øjhl Bg by<ska msysá øj lf|a nr ksid we;sjk mSvkh øj mSvkhhs'

øj mSvkh = øj lf|a Wi x øjfha >k;ajh x .=re;ajc ;ajrKh


P=h g

øj mSvkfha jeo.;a ,laIK 3' øj mSvkh n`ÿfka yevh


u; r|d fkdmj;S
1' .eUqr jeäjk úg mSvkh
jeä fõ øj
mSvkh

4' øj mSvkh iEu osYdjla


Tiafiau l%shd lrhs
2' tlu ;sria uÜgfï øj
mSvk iudkhs

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 28


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

úi÷ .eg¨
(1) 10m c,l|la ksid we;sjk
mSvkhg iudk mSvkhla
øj mSvkh flfrys n,mdk idOl we;slrk N+ñf;,a lol Wi
fidhkak' (P^c,h& = 1000,
1. øj lf|a Wi P^N=ñf;,a& = 800, g = 10)
2. øj j¾.h hPg = hPg
3. .=re;ajc ;ajrKh
10×1000×10=h×800×10
h = 10×1000×10
n, fkdmdk idOl = 12.5m
1. øjh wvx.= n`ÿfka yevh
(2) øjhl 40cm Wi øj lola ksid
we;sjk mSvkh 8000 Pa fõ'
(3) c,dYhl m;=, u; fhdok g=10ms-2 kï øjfha >k;ajh
mSvkh 106 Pa fõ' c,dYfha fidhkak'
.eUqr fidhkak' P = hPg
(P=1000, g = 10) 8000 = ×P × 10
P=
P = hPg
106 = h × 1000 × 10 =2000Kg-3

h= ×
h = 100m

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 29


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

jdhqjla u.ska mSvkhla we;s ùu


jdhq u.ska we;sjk mSvkh nÿfka iEu ÈYdjla
Tiafiau ls%hd lrhs'
WIaK;ajh" wxY= m%udKh yd ndysr mSvkh jeks
idOl jdhq u.ska we;sjk mSvkh flfrys
n,mdhs'

^18& ld¾hh" Yla;sh yd cjh


Yla;sh øjh

ld¾hh lsÍug we;s yelshdj Yla;shhs' th J j,ska ukskq ,efí'

Yla;s j¾.

1' úNj Yla;sh 5' wdf,dal Yla;sh


2' pd,l Yla;sh 6' èjks Yla;sh
3' ridhksl Yla;sh 7' iQ¾h Yla;sh
4' ;dm Yla;sh 8' kHIaál Yla;sh

Yla;s ixia:s;sl kshuh


Yla;sh ueùug fyda úkdY lsÍug fkdyel' l< yelafla tla Yla;s j¾.hla fjk;a Yla;s j¾.hla
njg mßj¾;kh lsÍu muKs'
fyda
úYajh ;=, we;s uq¿ Yla;s m%udKh ksh;hls

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 30


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

ld¾hh
n,hla fhoSu u.ska n,fha Wmfhda.S ,laIHfha isg jia;=jl úia:dmkhla isÿ l< yels kï tu
n,h u.ska ld¾hhla isÿ jQfha hehs i,lkq ,efí'
ld¾hh = n,h x n,fha Wmfhda.S ,laIHfha isg isÿ jQ úia:dmkh

laIu;djh

talSh ld,hloS isÿlrk ld¾h m%udKh laIu;djhhs' th ukskqfha W ^fjdÜ& j,sks'

laIu;djh = ld¾hh pd,l Yla;sh = x ialkaOh x ^m%fõ.h&2


ld,h
KE = mv2
pd,l Yla;sh
p,kh jk jia;= j, .nvd jk Yla;sh pd,l Yla;shhs'

Wod-
.uka lrk r:hla
.ilska jefgk f.ähla
ÿjk Odjlfhla
p,kh jk fnda,hla

úNj Yla;sh
jia;=jl msysàu fyda yevh fjkia ùu ksid tys .nvd jk Yla;sh úNj Yla;shhs'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 31


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

Wod - .il we;s f.ähla úNj Yla;sh = ialkaOh x .=re;ajc ;ajrKh x Wi


weÿKq ÿkakla
.il isák l=re,af,la PE = mgh
úNj Yla;sfha Ndú;
úi÷ .eg¨
1. c, úÿ,sh ksmoùu
2. cïndrh (1) fmdf<dj uÜgug 100m by<ska 20ms-1 ka
3. l=¨ f.äh mshdir m%fõ.fhka mshdir lrk 10kg
jk Wl=iafil= i;=j we;s Yla;sh @
Yla;s mßKduh g = 10 l=re,a,d úNj yd pd,l Yla;sh
hk folu we;'
tla Yla;s wdldrhla fjkia Yla;s wdldrhla Yla;sh = ú'Y + pd'Y
njg mßj¾;kh ùu'
= mgh + mv2
1. n,anh
= 10 × 10 × 100 + × 102 × 20× 20
úµq;a Yla;sh wdf,dal Yla;sh = 10000 + 2000
2. c, úÿ,s n,d.drh = 12000 J

úNj Yla;sh pd,l Yla;sh úµq;a Yla;sh (2) 10m Wilg c,h mqrjd we;s n÷kl m;=,

3. ySgrh u; we;sjk mSvkh @ P=1000, g = 10

úµq;a Yla;sh ;dm Yla;sh P = hpg


4. .fika jefgk f.ähla = 10 × 1000 × 10
= 100000Nm-2
úNj Yla;sh pd,l Yla;sh

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 32


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

(3) h Wila we;s .il uqÿfka isg (5) 2kg jia;=jl pd'Y 104 g fõ' g
jefgk yd m ialkaOhla we;s = 10ms-2 kï jia;=j k.sk
jia;=jla ìu jÈk m%fõ.h V kï Wmßu Wi fidhkak'
m<uqj m%fõ.h fidhkak'
v = 2 nj fmkajkak'
pd'Y = ½ mv2
g = .=re;ajc ;ajrKh
úNj Yla;sh = mgh 104= × 2 × v2

pd,l Yla;sh = mv2 v2 = 10000


Yla;s ixiaÓ;sl kshuh wkqj v = 10000
pd Y = ú'Y v = 100ms-1
by<g hk úg ;;amr 1§
mv2 = mgh
10ms-1 ne.ska wvq fõ'
= gh Wmßu Wi hdug 10s .;fõ'
2
v = 2gh
v= 2 h = wdrïNl m%fõYh + wjidk m%fõYh ×ld,h
2

(4) h = 5m kï ìu jÈk m%fõYh@ = × 10


v= 2
= 2 × 10 × 5 = 500 m
= 100
=10ms-1

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 33


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

^19& Odrd úoHq;h ^Current Electricity)


ia:s;s úoHq;h
mDIaG u; mj;sk wdfrdamK ia:s;s úoHq;h f,i y`ÿkajhs'

Odrd úoHq;h
p,kh jk wdfrdamK$wdfrdamK .e,Su Odrd úoHq;hhs'

2' iam¾Y lsÍu


1' msßueoSu wdfrdams; jia;=jla
úh<s jia;= folla ;oska jia;=jla wkdfrdams; jia;=jla iam¾Y
we;s,a,Sfuka wdfrdamK wdfrdamKh lsÍfuka fuh isÿ lrhs'
yqjudre ù wdfrdamKh fõ' l< yels l%u

3' fm%arKfhka
iam¾Y lsÍfuka f;drj
wdfrdamKh l< yels l%uhls'

iaj¾K m;% úµq;a o¾Ylh

wdfrdayK y÷kd .ekSu i|yd fhdod .kS

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 34


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

1' ikakdhl 2' mßjdrl $ l=ikakdhl

úÿ,sh fyd|ska .uka lsÍug bv úÿ,sh .uka lsÍug bv fkdfok


fok øjHh øjHh
hlv" ñksrka" ;U fndfyda wf,day" ma,diaála" ùÿre
úoHq;a
ikakdhl;dj
3' w¾O ikakdhl

úoHq;a ikakdhl yd mßjdrl w;rueos


mßm: ixfla; .=K fmkajk øjH $ u| jYfhka úÿ,sh
ikakhkh lrk øjH
is,slka" cZfïkshï
m%;sfrdaOlh
úoHq;a úÉfþoH Odß;%lh
úp,H m%;sfrdaOlh
vfhdavh$Rcqldrl vfhdavh
n,anh
l%siag,a vfhdavh
n,anh
fik¾ vfhdavh
iaúph (Off)
wdf,dal úfudapl vfhdavh
iaúph (On)
m%ldY vfhdavh
fldaIh$úh<s fldaIh$úNj
iemhqu A weógr
Odß;%lh
úp,H Odß;%lh

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 35


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

ñ,s weógrh
uhsfl%da weógrh
V fjda,aÜ ógrh
G .e,ajfkdaógrh
M fudagrh

iul m%;sfrdaOh
fY%aKs.;
R1 R2 R3 R

m%;sfrdaOl moaO;s iul m%;sfrdaOh = m%;sfrdaOl j,tl;=j


R = R1 + R 2 + R 3
R1
R2 R
R3
iudka;r.; 1 = m%;sfrdaOl j, mriamr j, tl;=j
iul m%;sfrdaOh

= + +
iul m%;sfrdaOh
m%;sfrdaO; lSmhla fjkqjg fhosh yels ;ks m%;sfrdaOlh iul m%;sfrdaOlhhs'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 36


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

m%;sfrdaOh
úoHq;a Odrdjla .,d hdu i|yd we;sjk ndOdj m%;sfrdaOhhs' th ´ï ^ & j,ska ukskq ,efí'

m%;sfrdaOl
úoHq;a mßm:j, .,dhk úoHq;a Odrdj fjkia lsÍu i|yd m%;sfrdaOl fhdod .kshs'

´ï kshuh
ikakdhlhla ;=<ska úoHq;a Odrdjla .,dhk úg tys fofl<jr we;sjk úNj wka;rh th ;=<ska
.,dhk úoHq;a Odrdjg wkqf,dauj iudkqmd;sl fõ'
úNj
úNj wka;rh = Odrdj x m%;sfrdaOh wka;rh
V= IR
ikakdhlhl m%;sfrdaOh flfrys n,mdk idOl
0 Odrdj
1. ikakdhlfha os. wkql%uKh = úNj wka;rh
2. ikakdhlfha yrialv j¾.M,h Odrdj
3. ikakdhl j¾.h wkql%uKh = m%;sfrdaOh
4. WIaK;ajh
wkql%uKh u.ska úNj wka;rh ,efí'
úNj wka;rhg n,mdkafka"
1' Odrdj yd
2' m%;sfrdaOhhs

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 37


idudkH fm< fN!;sl úoHdj

m%;sfrdaOlj, j¾K fla; l%uh


1 2 3 4

m%;sfrdaOh ,nd.kakd l%uh

1. m<uq j¾K hq.f,ys wxl ,shd.kak


2. f;jk j¾Khg wod< wxlh ,ndf.k th
10 n,hg kxjkak
3. oeka tu 1" 2 ys w.hka .=K lrkak
4. iyk w.h ,nd.kak
5. m%;sfrdaOlfha w.h bosßm;a lrkak

weñgrh yd fjda,aÜñgrh ksjerÈj fhdfok whqre


weógrh fjd,aÜógr
V

X 6 lr
A 20 × 100
2000
w.h = 2400 - 1600
fYa%Ks.;j fhdohs
Odrdj ukS iudka;r.;j fhdohs
weógrj, wNHka;r úNjh ukS
iyk w.h = 2000 × = 400
m%;sfrdaOh Y=kH fõ' wNHka;r m%;sfrdaOh
wmrsus; fõ'
l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 38
idudkH fm< fN!;sl úoHdj

m%;sfrdaO 2 la iudka;r úg iul tlu j¾.fha m%;sfrdaOl iudka;r.;j


m%;sfrdaOh fiùu we;s úg iul m%;sfrdaOh fiùu

R1 R = iul m%;sfrdaOh
R=
R1
R
R2 R= R1

m%;sfrdaOh = .=Ks;h R1
tl;=j
R1 n = m%;f
s rdaO .Kk
EX- 1 10 EX- 2 12

m%;sfrdaOh = tll .Kk


10
m%;sfrdaO .Kk
4
9
200
9
R = .=Ks;h R = .=Ks;h 200
9
tl;=j tl;=j 200
× × R = tll w.h
= =
.Kk 200
= = = R=200/4

=5 =3 =3 R-50
l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 39
idudkH fm< fN!;sl úoHdj
I = 4A ksid
m<uqj iul m%;sfrdaOh fidhd
mßm:h ir, lr V = IR fhdokak' A = 4A
I = 2A ^iudkj fn§hk ksid&
4-A V2

A
4-C V1 fiùu
I
B n,anhg V = IR fhdokak'
4-B R = .=Ks;h V = IR
V tl;=j
× V = 2×4
2 4 =
= 8V
=2 V = IR
V2 fiùu
24 = I × 6
fYA%Ks.; ksid C n,anh V = IR fhdokak'

R=2+4 I = V = IR

= 4A V2 = 4 × 4
R=6
= 16 V
6 oeka n,an 3 la we;s n,anj, Èma;sh
mßm:h 6 iul jeä Odrdjla .,dhk n,anh
m%;sfrdaOhla we;s
I 24v mßm:hls' thg V=IR C §ma;sfhka jeähs'
fhdod Odrdj ,nd C §ma;sfhka jeähs'
.kak
A, B oSma;sfhka iudk fõ'

l;D - Wiia fm< PSj úoHdj foaYl - ffjoH ks,ka; fmdkakïfmreu 40

You might also like