Download the full version of the textbook now at textbookfull.
com
          Addiction medicine 2nd Edition John B.
                     Saunders Et Al.
          https://textbookfull.com/product/addiction-
          medicine-2nd-edition-john-b-saunders-et-al/
Explore and download more textbook at https://textbookfull.com
      Recommended digital products (PDF, EPUB, MOBI) that
        you can download immediately if you are interested.
Management John R. Schermerhorn Et Al.
https://textbookfull.com/product/management-john-r-schermerhorn-et-al/
textbookfull.com
Financial Accounting John Hoggett Et Al.
https://textbookfull.com/product/financial-accounting-john-hoggett-et-
al/
textbookfull.com
Pain Medicine Board Review Anna Woodbury Et Al.
https://textbookfull.com/product/pain-medicine-board-review-anna-
woodbury-et-al/
textbookfull.com
Radar Detection Theory of Sliding Window Processes 1st
Edition Weinberg
https://textbookfull.com/product/radar-detection-theory-of-sliding-
window-processes-1st-edition-weinberg/
textbookfull.com
Red book: 2018-2021 report of the Committee on Infectious
Diseases American Academy Of Pediatrics. Committee On
Infectious Diseases
https://textbookfull.com/product/red-book-2018-2021-report-of-the-
committee-on-infectious-diseases-american-academy-of-pediatrics-
committee-on-infectious-diseases/
textbookfull.com
Demanding Energy: Space, Time and Change 1st Edition
Allison Hui
https://textbookfull.com/product/demanding-energy-space-time-and-
change-1st-edition-allison-hui/
textbookfull.com
Tensor Algebra and Tensor Analysis for Engineers With
Applications to Continuum Mechanics Fourth Edition Mikhail
Itskov
https://textbookfull.com/product/tensor-algebra-and-tensor-analysis-
for-engineers-with-applications-to-continuum-mechanics-fourth-edition-
mikhail-itskov/
textbookfull.com
Grokking Deep Reinforcement Learning First Edition Miguel
Morales
https://textbookfull.com/product/grokking-deep-reinforcement-learning-
first-edition-miguel-morales/
textbookfull.com
Counterintelligence Theory and Practice Second Edition.
Edition Hank Prunckun
https://textbookfull.com/product/counterintelligence-theory-and-
practice-second-edition-edition-hank-prunckun/
textbookfull.com
Waves, Particles and Fields: Introducing Quantum Field
Theory 1st Edition Anthony C. Fischer-Cripps
https://textbookfull.com/product/waves-particles-and-fields-
introducing-quantum-field-theory-1st-edition-anthony-c-fischer-cripps/
textbookfull.com
OXFORD MEDICAL PUBLICATIONS
Addiction Medicine
Oxford Specialist Handbooks published and forthcoming
General Oxford Specialist                 Parkinson’s Disease and Other Movement
   Handbooks                                 Disorders, 2e
A Resuscitation Room Guide                Stroke Medicine, 2e
Day Case Surgery
Perioperative Medicine, 2e                Oxford Specialist Handbooks
Pharmaceutical Medicine                      in Oncology
Postoperative Complications, 2e           Practical Management of Complex Cancer
                                             Pain
Oxford Specialist Handbooks in
  Accident & Emergency Medicine           Oxford Specialist Handbooks
Retrieval Medicine                          in Paediatrics
Oxford Specialist Handbooks               Paediatric Dermatology
  in Anaesthesia                          Paediatric Endocrinology and Diabetes
                                          Paediatric Gastroenterology, Hepatology,
Anaesthesia for Medical and Surgical        and Nutrition
  Emergencies                             Paediatric Haematology and Oncology
Cardiac Anaesthesia                       Paediatric Intensive Care
Neuroanaesthesia                          Paediatric Nephrology, 2e
Obstetric Anaesthesia                     Paediatric Neurology, 2e
Ophthalmic Anaesthesia                    Paediatric Palliative Medicine, 2e
Paediatric Anaesthesia                    Paediatric Radiology
Regional Anaesthesia, Stimulation         Paediatric Respiratory Medicine
  and Ultrasound Techniques               Paediatric Rheumatology
Thoracic Anaesthesia
Oxford Specialist Handbooks               Oxford Specialist Handbooks
   in Cardiology                             in Pain Medicine
Adult Congenital Heart Disease            Spinal Interventions in Pain Management
Cardiac Catheterization and Coronary      Oxford Specialist Handbooks
   Intervention
                                             in Psychiatry
Cardiac Electrophysiology and Catheter
   Ablation                               Addiction Medicine, 2e
Cardiovascular Computed Tomography        Child and Adolescent Psychiatry
Cardiovascular Magnetic Resonance         Forensic Psychiatry
Echocardiography, 2e                      Medical Psychotherapy
Fetal Cardiology                          Old Age Psychiatry
Heart Failure, 2e                         Oxford Specialist Handbooks
Hypertension                                 in Radiology
Inherited Cardiac Disease
Nuclear Cardiology                        Interventional Radiology
Pacemakers and ICDs                       Musculoskeletal Imaging
Pulmonary Hypertension                    Pulmonary Imaging
Valvular Heart Disease                    Thoracic Imaging
Oxford Specialist Handbooks               Oxford Specialist Handbooks
  in Critical Care                           in Surgery
Advanced Respiratory Critical Care        Cardiothoracic Surgery, 2e
Cardiothoracic Critical Care              Colorectal Surgery
                                          Gastric and Oesophageal Surgery
Oxford Specialist Handbooks               Hand Surgery
  in End of Life Care                     Hepatopancreatobiliary Surgery
End of Life Care in Cardiology            Neurosurgery
End of Life Care in Dementia              Operative Surgery, 2e
End of Life Care in Nephrology            Oral and Maxillofacial Surgery, 2e
End of Life Care in Respiratory Disease   Otolaryngology and Head and Neck
End of Life in the Intensive Care Unit       Surgery
                                          Paediatric Surgery
Oxford Specialist Handbooks               Plastic and Reconstructive Surgery
   in Infectious Disease                  Renal Transplantation
Infectious Disease Epidemiology           Surgical Oncology
                                          Urological Surgery
Oxford Specialist Handbooks               Vascular Surgery, 2e
  in Neurology
Epilepsy
                  Oxford Specialist
                  Handbooks
                  Addiction
                  Medicine
                  Second Edition
                  Edited by
John B. Saunders                            E. Jane Marshall
Professor and Consultant Physician in       Consultant Psychiatrist, Alcohol Service,
Internal Medicine and Addiction Medicine,   South London and Maudsley National
University of Queensland, University of     Health Service Trust and the National
Sydney, and St. John of God Health Care,    Addiction Centre, Institute of Psychiatry,
Wesley Health Care, and South Pacific       King’s College London, UK
Private Hospital, Sydney, Australia
                                            Walter Ling
Katherine M. Conigrave                      Integrated Substance Abuse Program
Professor in Addiction Medicine and         (ISAP), School of Medicine, University
Public Health, Sydney Medical School,       of California at Los Angeles (UCLA),
University of Sydney, and Addiction         and formerly Commissioner for
Specialist Royal Prince Alfred Hospital,    Narcotics and Dangerous Drugs
Sydney, Australia                           Commission, Los Angeles, CA, USA
Noeline C. Latt                             Susumu Higuchi
Addiction Medicine Specialist, Royal        Director, National Hospital
North Shore Hospital, and Sydney Medical    Organization Kurihama Medical and
School, University of Sydney, Australia     Addiction Center and Director of the
                                            World Health Organization (WHO)
David J. Nutt                               Collaborating Centre on Research and
                                            Training of Alcohol-Related Problems,
Professor of Psychopharmacology,
                                            Kanagawa, Japan
Division of Brain Science, Department
of Medicine, Hammersmith Hospital,
Imperial College London, UK, and
Founding Chair of DrugScience, UK
With a Foreword by Karl Mann
                  1
1
Great Clarendon Street, Oxford, OX2 6DP,
United Kingdom
Oxford University Press is a department of the University of Oxford.
It furthers the University’s objective of excellence in research, scholarship,
and education by publishing worldwide. Oxford is a registered trade mark of
Oxford University Press in the UK and in certain other countries
© Oxford University Press 2016
The moral rights of the authorshave been asserted
First Edition published 2009
First Edition, revised and updated 2011
Second Edition published 2016
Impression: 1
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in
a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, without the
prior permission in writing of Oxford University Press, or as expressly permitted
by law, by licence or under terms agreed with the appropriate reprographics
rights organization. Enquiries concerning reproduction outside the scope of the
above should be sent to the Rights Department, Oxford University Press, at the
address above
You must not circulate this work in any other form
and you must impose this same condition on any acquirer
Published in the United States of America by Oxford University Press
198 Madison Avenue, New York, NY 10016, United States of America
British Library Cataloguing in Publication Data
Data available
Library of Congress Control Number: 2015955010
ISBN 978–0–19–871475–0
Printed and bound in China by
C&C Offset Printing Co. Ltd
Oxford University Press makes no representation, express or implied, that the
drug dosages in this book are correct. Readers must therefore always check
the product information and clinical procedures with the most up-to-date
published product information and data sheets provided by the manufacturers
and the most recent codes of conduct and safety regulations. The authors and
the publishers do not accept responsibility or legal liability for any errors in the
text or for the misuse or misapplication of material in this work. Except where
otherwise stated, drug dosages and recommendations are for the non-pregnant
adult who is not breast-feeding
Links to third party websites are provided by Oxford in good faith and
for information only. Oxford disclaims any responsibility for the materials
contained in any third party website referenced in this work.
                                                                                 v
         Preface
Origin of this handbook
This Oxford Specialist Handbook Addiction Medicine is the result of many
years, preparation by a group of colleagues who have been clinicians, teach-
ers, and researchers in the addictive disorders field for many years. The
present edition replaces the first edition, which was published in 2009. That
had its origins in a series of lecture notes produced for the University of
Sydney more than 30 years ago and clinical protocols developed separately
and in collaboration by the authors and constantly updated over this time.
   The scope of the second edition has been expanded in several ways. It
now includes the behavioural addictions such as gambling and gaming and
includes a broader range of psychoactive substances. It aims to be interna-
tional in scope. The editors are drawn from the United Kingdom, Australia,
United States of America, and Japan and there are contributing authors
from 25 countries worldwide.
   Our aim continues to be to offer a contemporary, broadly based, and
clinically grounded text that summarizes the scientific basis and the practice
of addiction medicine.
Evidence and practice
Evidence-based practice continues to increase in impact and there is an
expectation that the approaches made in management of addictive disor-
ders and the selection of medications, therapies, and overall strategy are
based on scientific data from controlled clinical trials and other relevant
studies. This applies in addiction medicine as much as it does in any other
field of healthcare. We recognize, however, that as in other areas the scien-
tific evidence base is not comprehensive, particularly when a person with an
addictive disorder has different co-morbidities or when standard treatment
approaches have been exhausted, or simply where the evidence base does
not exist.
    Our approach to the second edition has been to draw upon the follow-
ing sources:
1. Current guidelines developed according to prevailing international
    standards for clinical guidelines and which include guidelines published
    by the World Health Organization, government departments of health
    and human services (e.g. from the US, UK, Australia, Japan, Germany,
    France, Sweden, and other Nordic countries) and those produced by
    relevant professional organizations, academies, and associations, which
    have been based on systematic reviews of the literature and undergone
    extensive processes of validation.
2. Publically accessible scientific evidence on the efficacy of treatment
    (with an emphasis on systematic reviews, meta-analyses, and
vi PREFACE
     randomized controlled trials), supplemented by other scientifically valid
     clinical, psychometric, and epidemiological studies.
  3. The clinical practice and experience of the authors, ensuring that the
     recommendations are appropriate to many clinical practice settings and,
     where there is an absence of evidence from scientific studies, that the
     material published here represents a distillation of practice which we
     consider to have international relevance and to be effective and safe.
  It should be emphasized that in clinical practice, decisions need to be made
  often in the absence of scientific evidence. This may be simply because
  there is none or, very typically, the clinical situation develops beyond what
  scientific evidence exists or could ever realistically be expected to exist. In
  clinical practice, the focus is on the individual (or it may be on a couple, a
  family, or a group) and individuals and groups of individuals are infinitely
  variable. Scientific data will never exist to cover the multiple variations and
  eventualities in terms of comorbid disorders, previous treatment expe-
  rience, lack of response to an approved treatment, individual patient or
  family preference, and some of the unknowns such as vital diagnostic or
  background information not being available at the time the clinical decision
  has to be made. These are the realities of the clinical life and in producing
  this handbook we recognize these as realities. Clinical practice is not merely
  the application of the evidence base to a particular person. Rather, the evi-
  dence base informs and guides clinical practice.
  Who is this book for?
  This handbook is intended as a concise and practical guide for students and
  practitioners of medicine, nursing, psychology, and other health profession-
  als whose work brings them into contact with people with addictive dis-
  orders. In particular, it is designed for students and post-graduate trainees
  and fellows in addiction medicine, internal medicine, psychiatry, emergency
  medicine, pain management, gastroenterology, and general medical (fam-
  ily physician) practice. We believe it will be useful and relevant to nurses,
  particularly those working as specialists in addictive disorders, clinical psy-
  chologists, psychologists and counsellors, and social workers and for staff in
  specialist multidisciplinary agencies which provide help, support, and treat-
  ment for people with addictive disorders.
  Why is this book important?
  Alcohol and other substance use rank among the five top risk factors con-
  tributing to the global burden of disease. In recent years, there has been a
  rapid increase in non-substance forms of addiction such as gambling, inter-
  net gaming, and various other behavioural or ‘process’ addictions. In Asia
  and several other parts of the world, these latter disorders represent the
  biggest burden of ill health and social problems of any of the addictions.
  Substance use disorders can cause, mimic, underlie, or complicate a large
  number of medical and psychiatric conditions. All addictive disorders can
                                                                    PREFACE        vii
cause immense personal suffering as well as harm and costs to families,
communities, and society as a whole. Often this is not recognized. People
with addictive disorders may be reticent about revealing their substance use
and may not see its relevance. The fact that many patients use more than
one substance, sometimes multiple substances and sometimes a substance
used in combination with a behavioural addiction, further adds to the com-
plexity. Making a correct diagnosis of an addictive disorder can greatly facili-
tate management, often avoid unnecessary tests and procedures, shorten
hospital stays, and make both the clinician’s and the patient’s life easier.
The ability to diagnose addictive disorders and initiate appropriate manage-
ment is a responsibility for all health professionals. Historically, however,
most have not been confident in their ability to diagnose and manage these
disorders, as they have often been omitted from student and postgradu-
ate courses. Recent years have seen the development of a comprehen-
sive knowledge base and an understanding of the skill set and professional
practice behaviour necessary for good professional practice in this field.
Addiction medicine now has a range of approaches that compare in their
effectiveness with those in other areas of medicine.
What is covered?
This handbook provides a practical guide to the management of people with
addictive disorders. The first chapters provide important background infor-
mation and summarize the overall principles of diagnosis and management.
There follow several chapters on specific types or groups of psychoactive
substance. The nature of the substances, their pharmacological properties,
and the clinical syndromes that result are described, together with specific
guidance on diagnosis and management which takes into account both their
generic addictive properties and their specific pathophysiological ones. The
latter part of the book is devoted to the management of specific groups of
patients and people seen in specific settings, together with an account of
relevant medicolegal and ethical issues. Following the main text, the final
chapter comprises a series of practical tools, such as questionnaires, which
assist in systematic clinical practice.
   The handbook provides detailed guidelines on how to elicit a history
of substance use and other addictive activities, together with ways of
diagnosing the core clinical syndromes and the physical, psychiatric, and
social disorders that may flow from them. It includes practical guides to
brief intervention, management of intoxication, withdrawal management
(‘intoxication’), pharmacotherapies, and psychological therapies aimed at
relapse prevention, together with an account of support approaches and
the principles and practice of self-help.
viii
                Foreword
       Addictions are highly prevalent. They cause harm to the afflicted and their
       families and are costly to society. While the clinical symptomatology in peo-
       ple suffering from addictions is similar around the world, treatment and pre-
       vention are not. Research in recent years has provided enormous progress
       in our understanding of these disorders resulting in a multitude of new evi-
       dence-based treatments. However, most conditions remain under-served
       and treatment approaches vary substantially around the world. All of these
       facts call for an up-to-date and universal appraisal of the current situation.
       A comprehensive overview on emerging strategies would be instrumental
       in this and could help to meet the actual challenges.
          The Oxford Specialist Handbook—Addiction Medicine provides such a
       global perspective. The editors and authors are eminent researchers and
       clinicians in our field. They come from a large variety of areas such as
       Australia, Asia, Europe, and North America. While the first edition of the
       textbook in 2009 already provided a very broad view on addictions and
       ways of dealing with them, the revised version gives an update of current
       concepts and newly emanating strategies. Important extensions have been
       made providing several new chapters and incorporating new fields such as
       gambling and gaming as examples for behavioural addictions. The handbook
       now also includes evidence-based recommendations from the most recent
       clinical guidelines from around the world.
          Prof. John Saunders of Sydney and Queensland Universities and his col-
       leagues are to be congratulated for their enormous efforts. Their book
       Addiction Medicine gives the necessary detail to understand and respond to
       actual problems in an individual patient. The long standing teaching experi-
       ence of most of its authors has resulted in a text which is well structured
       and easy to read and thus offers information not only to the professional
       but also to the patient and his or her family and to others in search of some
       quick and valid information on the troublesome but also fascinating field of
       addiction.
                                                                    Karl Mann, MD
                                         Emeritus Professor of Addiction Research
                                                Central Institute of Mental Health
                                                        Medical Faculty Mannheim
                                                         University of Heidelberg
                                                                          Germany
                                                      ix
     Contents
     Acknowledgements xi
     Editors and authors xii
     Contributors xv
     Symbols and abbreviations xxiii
 1   The nature of addictive disorders	   1
 2   Epidemiology and prevention	   7
 3   Pharmacology and pathophysiology	  31
 4   The scope of intervention	  55
 5   Establishing the diagnosis	  67
 6   Acute care	  85
 7   Ongoing management of substance use disorders 103
 8   Tobacco                                           119
 9   Alcohol                                           151
10   Cannabis                                          235
11   Opioids                                           249
12   Pain and opioids                                  295
13   Benzodiazepines and the other sedative-hypnotics 307
14   Psychostimulants                                  327
15   Hallucinogens and dissociative drugs              355
16   Other drugs                                       363
17   Polysubstance use                                 391
18   Injecting drug use                                407
19   Gambling                                          427
20   Gaming                                            441
21   Other addictive disorders                         449
22   Psychiatric co-morbidity                         461
Visit https://textbookfull.com
     now to explore a rich
collection of eBooks, textbook
   and enjoy exciting offers!
x CONTRIBUTORS
    23   Specific clinical situations                     483
    24   Special populations                              493
    25   Substance use and specific healthcare settings   545
    26   Legal and ethical issues                         563
    27   Resources                                        589
         Index 629
                                                                               xi
         Acknowledgements
In presenting this handbook to our colleagues and students, we would in
turn like to thank our own teachers. We wish to dedicate this handbook to
those who helped influence and shape our own professional careers, includ-
ing Griffith Edwards, Alex Paton, David Graham-Smith, Markku Linnoila,
Boris Tabakoff, Harding Burns, Norman Sartorius, and Harold Kalant.
   We would like to acknowledge the contribution of our colleagues in
reviewing and helping finalize parts of this book, and in particular, Robert
Batey, Glenys Dore, Anne Lingford Hughes, Martin Raw and Carina Walters.
   We would particularly like to highlight and acknowledge the key role
played by Corinne Lim, Editorial Officer, throughout the preparation of
this book.
xii
               Editors and authors
      Professor John B. Saunders MA, MB BChir, MD, FRCP, FRACP, FAChAM,
      FAFPHM is a Professor and Consultant Physician in Internal Medicine and
      Addiction Medicine, with appointments at the University of Queensland and
      University of Sydney in Australia, and with several private hospital groups.
      He graduated in pharmacology and then medicine from the University of
      Cambridge, and undertook specialist medical training in internal medicine,
      gastroenterology, and addiction medicine. His career as a clinician, service
      director, researcher, and academic in addictive disorders extends back over
      40 years, and he has extensive clinical experience in hospital and community
      settings. He has been a member of many state and federal Australian gov-
      ernment committees, including the Australian National Council on Drugs
      (2001–2007). He has worked with the World Health Organization since
      1981 and was responsible for developing the AUDIT Questionnaire. He is
      a member of the WHO’s Expert Advisory Panel on Substance Abuse and
      the ICD11 Substance-Related and Addictive Disorders Workgroup. He
      has published four books and over 330 scientific papers, reviews, and book
      chapters. He is an ISI highly cited scientist.
         Professor Katherine M. Conigrave MB BS (Hons), PhD, FAFPHM,
      FAChAM is Senior Staff Specialist in Addiction Medicine and Public Health
      Medicine at Royal Prince Alfred Hospital and Concord Hospital in Sydney,
      Australia, where she provides clinical care in out-patient, general hospi-
      tal, and residential detoxification and rehabilitation settings. She has been
      involved for many years in training medical and other health professionals
      through Sydney Medical School, University of Sydney, and through training
      sessions for practising health professionals. Professor Conigrave’s research
      has a focus on detection and early intervention for alcohol problems, and
      on improving implementation of evidence-based practice in prevention and
      treatment of substance use disorders. Over the past 15 years, Professor
      Conigrave has also worked in partnership with Aboriginal communities in
      urban, regional, and remote Australia. She has over 100 peer-reviewed
      academic publications, has received the Senior Scientist Award for the
      Australasian Professional Society for Alcohol and Other Drugs, and has
      acted as a consultant to the World Health Organization on alcohol screen-
      ing and brief intervention. She is on the Editorial Advisory Boards of Alcohol
      and Alcoholism, and of Addiction Science & Clinical Practice.
         Dr Noeline C. Latt MBBS, MPhil, MRCP, FAChAM is a Senior Staff
      Specialist in Addiction Medicine at Royal North Shore Hospital, Clinical
      Lecturer at the University of Sydney, and a Foundation Fellow of the
      Chapter of Addiction Medicine, Royal Australasian College of Physicians.
      She is a Physician and Addiction Medicine Specialist with extensive experi-
      ence in clinical pharmacology and internal medicine. After a period as a
      medical director in the Pharmaceutical Industry, she became a Specialist
      in Addiction Medicine at Westmead Hospital and as Director of the Ryde
      and Hornsby Drug & Alcohol Service she developed a drug and alcohol unit
      offering consultation liaison services and teaching programmes in alcohol
                                                  EDITORS AND AUTHORS              xiii
and substance use disorders. Her research interests have focused on plate-
let monoamine oxidase activity, and treatment of alcohol and substance use
disorders, alcoholic liver disease and hepatitis C in injecting drug users, and
substance-induced psychosis.
   Professor David J. Nutt MA, MB BChir, DM, FRCP, FRCPsych,
FMedSci is Consultant Psychiatrist and the Edmund J. Safra Professor of
Neuropsychopharmacology in the Division of Brain Science, Department
of Medicine, Hammersmith Hospital, Imperial College London. Here he
uses a range of brain imaging techniques to explore the causes of addiction
and other psychiatric disorders and to search for new treatments. He has
published over 400 original research papers, a similar number of reviews
and book chapters, eight government reports on drugs, and 28 books,
including one for the general public, Drugs: Without the Hot Air, that won the
Transmission Prize in 2014. He is currently the President of the European
Brain Council and Founding Chair of DrugScience (formerly the Independent
Scientific Committee on Drugs (ISCD)). Previously he has been president
of the British Association of Psychopharmacology, the British Neuroscience
Association, and the European College of Neuropsychopharmacology. He
broadcasts widely to the general public both on radio and television. In
2010, The Times Eureka science magazine voted him one of the 100 most
important figures in British science, and the only psychiatrist in the list. In
2013, he was awarded the John Maddox Prize from Nature/Sense about
Science for standing up for science.
   Dr E. Jane Marshall MB BCh BAO MRCP (Ireland) FRCPsych is a
Consultant Psychiatrist in Alcohol Services at the South London and
Maudsley NHS Foundation Trust and Senior Lecturer in the Addictions
at the National Addiction Centre, Institute of Psychiatry, King’s College
London. She trained in Psychiatry at St Patrick’s Hospital, Dublin, and St
Bartholomew’s and the Maudsley Hospitals in London. Her clinical work
is currently focused on a specialist out-patient and in-patient alcohol ser-
vice, and also a service for addicted healthcare professionals. She is lead
clinician for the MSc programme in Addiction at the Institute of Psychiatry.
Research interests include the evaluation of treatment for alcohol prob-
lems in specialist and generalist settings and, in particular, and treatment for
addicted healthcare professionals. Dr Marshall acts as a medical supervisor
and examiner for the General Medical Council and as a medical advisor
for the General Dental Council. Within the Royal College of Psychiatrists
she is Co-Director of Flexible Training, and a member of the executive
committee of the Faculty of the Addictions and Psychiatrists’ Support
Service Committee. Dr Marshall has contributed to national guidelines, and
has been a member of a number of Working Parties, including the Royal
College of Physicians Working Party on Alcohol in the General Hospital
(2001); an Alcohol Concern Research Forum (2002); and a Department of
Health Working Group on Alcohol-related Brain Damage (2007).
   Professor Walter Ling, MD, is Professor of Psychiatry and the Founding
Director of the Integrated Substance Abuse Programs (ISAP) at UCLA,
one of the foremost substance abuse research groups in the US. He is
board certified in neurology and psychiatry, is active in research and clinical
work, and has been listed in ‘Best Doctors in America’. Dr Ling’s research
in opiate pharmacotherapy provided pivotal information for the approval
xiv EDITORS AND AUTHORS
  of buprenorphine and naltrexone. His current focus of research includes
  abuse and dependence on methamphetamine, cocaine, heroin, and pre-
  scription opiates; opiate-induced hyperalgesia, treatment of pain in opiate-
  maintained patients, including those treated with buprenorphine, and the
  role of buprenorphine in the management of pain in these patients. Dr Ling
  is a fellow of the American Academy of Neurology; he has served as
  Commissioner for the Narcotics and Dangerous Drugs Commission, Los
  Angeles County, California; and a consultant on narcotics for the World
  Health Organization, the United Nations, and the U.S. Department of
  State. As Principal Investigator of NIDA’s Clinical Trial Network’s Pacific
  Region Node, Dr Ling has extended ISAP’s research beyond the US to
  China, Southeast Asia and the Middle East.
     Professor Susumu Higuchi, MD, PhD is Director of the National Hospital
  Organization Kurihama Medical and Addiction Center and Director of the
  World Health Organization (WHO) Collaborating Centre on Research and
  Training of Alcohol-Related Problems in Yokosuka, Japan. He has principally
  worked on genetics and clinical studies of alcohol use disorders, especially
  on the implications of genetic variations of alcohol-metabolizing enzymes
  on pharmacokinetic and pharmacodynamic effects, organ damage, and
  alcohol-use disorders. He has published more than 220 scientific papers in
  well-recognized international journals, and more than 400 papers in domes-
  tic journals. He is President of the International Society for Biomedical
  Research on Alcoholism (ISBRA), congress president in 2014, a director
  of the International Society of Addiction Medicine, and President of the
  Japanese Society of Alcohol-Related Problems. For the past decade, he has
  worked on alcohol policy and programmes, and has served as chair or a
  member of many committees of the Japanese government. He has contrib-
  uted to WHO initiatives to reduce global alcohol-related harm as a member
  of the WHO Expert Advisory Panel and a delegate of the Japanese govern-
  ment to the World Health Assembly and other WHO meetings. Clinically,
  he has been the leading psychiatrist in the field of alcohol dependence and
  behavioural addiction, especially Internet addiction in Japan.
                                                                              xv
          Contributors
Professor Peter Anderson                Dr James Bell
Professor, Substance Use                Consultant Physician, Addictions
Policy and Practice, Institute of       Clinical Academic Group, Kings
Health and Society, Newcastle           Health Partners, London, UK
University, UK                          Chapter 12: Pain and opioids
Chapter 2: Epidemiology and
prevention                              Associate Professor Renee
                                        Bittoun
Associate Professor Sawitri             Associate Professor, Sydney
Assanangkornchai                        Medical School, Faculty of
Associate Professor, Epidemiology       Medicine, University of Sydney;
Unit, Faculty of Medicine, Prince       Director, Smoking Cessation
of Songkla University, Songkhla,        Unit, and Smokers Clinics, Brain
Thailand                                and Mind Research Institute,
Chapter 4: The scope of intervention;   Camperdown, NSW, Australia
Chapter 24: Special populations         Chapter 8: Tobacco
Associate Professor Tatiana             Associate Professor
Balachova                               Yvonne Bonomo
Associate Professor of Pediatrics,      Associate Professor and Consultant
University of Oklahoma Health           Physician in Addiction Medicine,
Sciences Center, Department             St Vincent’s Hospital Melbourne,
of Pediatrics and the Center            and Departments of Medicine
on Child Abuse and Neglect,             and Paediatrics, University of
University of Oklahoma,                 Melbourne, VC, Australia
Oklahoma City, USA                      Chapter 24: Special populations
Chapter 24: Special populations
                                        Dr Henrietta Bowden-Jones
Professor Robert Batey                  Consultant Psychiatrist, Director
Professor in Hepatology and             and Lead Clinician, National
Addiction Medicine, University          Problem Gambling Clinic and
of Sydney and Flinders University       Honorary Senior Lecturer, Division
South Australia; Consultant             of Brain Science, Imperial College,
Physician, Department of                London, UK
Medicine, Alice Springs Hospital,       Chapter 19: Gambling
Australia
Chapter 9: Alcohol;                     Dr Jonathan Brett
Chapter 11: Opioids;                    Consultant in Clinical
Chapter 18: Injecting drug use          Pharmacology, Toxicology and
                                        Addiction Medicine, Royal Prince
Dr Jenny Bearn                          Alfred Hospital and Clinical
Consultant in Addiction Psychiatry,     Lecturer, University of Sydney;
Maudsley Hospital, South London         Sydney, NSW, Australia
and Maudsley NHS Foundation             Chapter 16: Other drugs;
Trust, UK                               Chapter 25: Substance use and spe-
Chapter 16: Other drugs                 cific healthcare settings
xvi CONTRIBUTORS
  Dr Adam Brodie                       Professor H. Valerie Curran
  Consultant Addiction Psychiatrist,   Professor of Psychopharmacology,
  Clinical Director Addictions (NHS    Clinical Psychopharmacology Unit,
  Lanarkshire), Coathill House,        Brain Sciences, University College
  Coatbridge, UK                       London, UK
  Chapter 16: Other drugs              Chapter 10: Cannabis
  Professor Katherine                  Professor Louisa
  M. Conigrave                         Degenhardt
  Professor in Addiction Medicine      NHMRC Principal Research Fellow
  and Public Health, Sydney            and Professor, National Drug
  Medical School, University of        and Alcohol Research Centre,
  Sydney, and Addiction Medicine       University of New South Wales,
  Specialist, Royal Prince Alfred      Sydney, NSW, Australia
  Hospital, Sydney, Australia          Chapter 2: Epidemiology and
  Chapter 2: Epidemiology and          prevention
  prevention; Chapter 8: Tobacco;
  Chapter 9: Alcohol;                  Associate Professor
  Chapter 11: Opioids;                 Glenys Dore
  Chapter 16: Other drugs;             Clinical Director and Senior Staff
  Chapter 18: Injecting drug use;      Specialist Psychiatrist, Northern
  Chapter 24: Special populations;     Sydney Drug & Alcohol Service,
  Chapter 26: Legal and ethical        and Clinical Associate Professor,
  issues                               University of Sydney, Sydney
                                       Medical School -Northern; Royal
  Professor Jason P. Connor            North Shore Hospital, Sydney,
  Professor of Clinical Psychology,    NSW, Australia
  Discipline of Psychiatry and         Chapter 5: Establishing the diag-
  Centre for Youth Substance           nosis; Chapter 6: Acute care;
  Abuse Research, The University       Chapter 14: Psychostimulants;
  of Queensland, Royal Brisbane        Chapter 22: Psychiatric co-morbidity;
  and Women’s Hospital, QLD,           Chapter 24: Special populations;
  Australia                            Chapter 26: Legal and ethical issues
  Chapter 17: Polysubstance use
                                       Professor Colin Drummond
  Professor Ilana B. Crome             Professor of Addiction Psychiatry,
  Emeritus Professor of Addiction      Addictions Department, National
  Psychiatry, Keele University,        Addiction Centre, Institute
  UK; Honorary Consultant              of Psychiatry, Psychology and
  Psychiatrist, South Staffordshire    Neuroscience, King's College
  and Shropshire Healthcare NHS        London, South London and
  Foundation Trust, Staffordshire,     Maudsley NHS Foundation
  UK; Honorary Professor,              Trust, UK
  Queen Mary University,               Chapter 9: Alcohol
  London, UK; Senior Research
  Fellow, Imperial College
  London, UK
  Chapter 24: Special populations
                                                        CONTRIBUTORS           xvii
Associate Professor Gerald             Professor Wayne Hall
F. X. Feeney                           Director, University of Queensland
Consultant Physician and               Centre for Youth Substance Abuse
Medical Director, Alcohol and          Research and the University
Drug Assessment Unit, Princess         of Queensland Centre Clinical
Alexandra Hospital and the             Research, The University of
Centre for Youth Substance             Queensland, Brisbane, QLD,
Use Research, The University           Australia; and National Addiction
of Queensland, Brisbane, QLD,          Centre, King’s College London, UK
Australia                              Chapter 2: Epidemiology and
Chapter 17: Polysubstance use          prevention
Dr Emily Finch                         Associate Professor
Clinical Director and Consultant       Takayuki Harada
Addiction Psychiatrist, South          Associate Professor, Department
London and Maudsley NHS                of Psychology, Faculty of Human
Foundation Trust, and Addictions       Sciences, Mejiro University,
Clinical Academic Group,               Tokyo, Japan
London, UK                             Chapter 21: Other addictive
Chapter 26: Legal and ethical issues   Disorders
Mr Bradley Freeburn                    Professor Susumu Higuchi
Drug and Alcohol and Mental            Director, National Hospital
Health Unit, Aboriginal Medical        Organization Kurihama Medical
Service, Redfern, NSW, Australia       and Addiction Center and Director
Chapter 24: Special populations        of the World Health Organization
                                       (WHO) Collaborating Centre on
Dr Sanju George                        Research and Training of Alcohol-
Consultant in Addiction Psychiatry,    Related Problems, Kanagawa, Japan
Birmingham and Solihull Mental         Chapter 19: Gambling
Health NHS Foundation Trust,           Chapter 20: Gaming
Birmingham, UK; and now Senior         Chapter 21: Other addictive disorders
Consultant in Psychiatry, Rajagiri
Hospital, Aluva, Kerala, India         Dr Ralph Hingson
Chapter 19: Gambling                   Director, Division of Epidemiology
                                       and Prevention Research, National
Professor Paul Haber                   Institute on Alcohol Abuse and
Clinical Director, Drug Health         Alcoholism, National Institutes of
Services, Sydney Local Health          Health, Bethesda, MD, USA
District; Professor and Head,          Chapter 26: Legal and ethical issues
Discipline of Addiction Medicine,
Sydney Medical School, University      Professor Kazutaka Ikeda
of Sydney, Camperdown, NSW,            Professor, Addictive Substance
Australia                              Project, Tokyo Metropolitan
Chapter 18: Injecting drug use         Institute of Medical Science,
                                       Tokyo, Japan
                                       Chapter 3: Pharmacology and
                                       pathophysiology
xviii CONTRIBUTORS
   Dr Marianne Jauncey                  Professor Michael Levy
   Medical Director, Sydney Medically   Professor, Medical School,
   Supervised Injecting Centre, NSW,    College of Medicine, Biology and
   Australia                            Environment, Australian National
   Chapter 24: Special populations      University, Acton, ACT, Australia
                                        Chapter 24: Special populations
   Associate Professor
   Stephen Jurd                         Ms Corinne Lim
   Consultant Psychiatrist and          Editorial Officer, ‘Addiction
   Associate Professor, Discipline of   Medicine’; formerly The Australian
   Psychological Medicine, Sydney       Financial Review, Fairfax Media
   Medical School, University of        Limited, Australia
   Sydney, and Director of Training     Chapter 24: Special populations
   in Psychiatry, Macquarie Hospital,
   North Ryde, NSW, Australia           Professor Walter Ling
   Chapter 7: Ongoing management of     Integrated Substance Abuse
   substance use disorders              Program (ISAP), School of
                                        Medicine, University of California
   Ms Shivani R. Khan                   at Los Angeles (UCLA), and
   Pre-doctoral Fellow, Department     formerly Commissioner for
   of Epidemiology, College of Public   Narcotics and Dangerous Drugs
   Health and Health Professions &      Commission, Los Angeles,
   College of Medicine, University of   CA, USA
   Florida, Gainesville, FL, USA        Chapter 14: Psychostimulants
   Chapter 16: Other drugs
                                        Professor Anne
   Dr Yasunobu Komoto                   Lingford-Hughes
   Chief of Psychiatry, National        Professor of Addiction Biology,
   Hospital Organization, Kurihama      Centre for Neuropsycho
   Medical and Addiction Center,        pharmacology, Division of Brain
   Yokosuka City, Japan                 Sciences, Department of Medicine,
   Chapter 19: Gambling                 Imperial College London, UK
                                        Chapter 22: Psychiatric co-morbidity
   Dr Noeline C. Latt
   Addiction Medicine Specialist,       Dr E. Jane Marshall
   Royal North Shore Hospital and       Consultant Psychiatrist, Alcohol
   Sydney Medical School, University    Studies Services, South London
   of Sydney, NSW, Australia            and Maudsley National Health
   Chapter 5: Establishing the          Service Trust and the National
   diagnosis; Chapter 6: Acute          Addiction Centre, Institute
   care; Chapter 9: Alcohol;            of Psychiatry, King’s College
   Chapter 11 Opioids;                  London, UK
   Chapter 13: Benzodiazepines          Chapter 6: Acute care;
   and the other sedative-hypnotics;   Chapter 9: Alcohol
   Chapter 23: Specific clinical
   situations; Chapter 26: Legal and
   ethical issues
                                                        CONTRIBUTORS          xix
Professor Ross McCormick               Professor David J. Nutt
Consultant in Addiction Medicine,      Professor of Psychopharmacology,
and Associate Dean (Postgraduate       Division of Brain Science,
Studies), Faculty of Medical and       Department of Medicine,
Health Sciences, University of         Hammersmith Hospital, Imperial
Auckland, New Zealand                  College London, UK, and Founding
Chapter 24: Special populations        Chair of DrugScience (formerly
                                       the Independent Scientific
Ms Satoko Mihara                       Committee on Drugs), UK
Chief, Department of Clinical          Chapter 3: Pharmacology and
Psychology, National Hospital          pathophysiology; Chapter 9: Alcohol;
Organization Kurihama                  Chapter 10: Cannabis;
Medical and Addiction Center,          Chapter 11: Opioids;
Kanagawa, Japan                        Chapter 13: Benzodiazepines
Chapter 21: Other addictive            and the other sedative-hypnotics;
disorders                              Chapter 14: Psychostimulants;
                                       Chapter 15: Hallucinogens and disso-
Professor Hisatsugu Miyata
                                       ciative drugs; Chapter 19: Gambling
Professor, Department of
Psychiatry, Jikei University School    Dr Sally Porter
of Medicine, Tokyo, Japan              Regional Clinical Director, Turning
Chapter 8: Tobacco                     Point Substance Misuse Services,
                                       Croydon, UK
Dr Hideki Nakayama
                                       Chapter 26: Legal and ethical issues
Chief of Psychiatry, National
Hospital Organization Kurihama         Professor Richard Saitz
Medical and Addiction Center,          Chair, Professor of Community
Yokosuka, Japan                        Health Sciences and Medicine,
Chapter 20: Gaming                     Department of Community
Dr Tim Neumann                         Health Sciences, Boston University
                                       Schools of Public Health and
Senior Specialist, Department of
                                       Medicine, Boston, MA, USA
Anaesthesiology and Intensive
                                       Chapter 9: Alcohol;
Care Medicine,
                                       Chapter 25: Substance use and spe-
Charité-Universitätsmedizin Berlin,
                                       cific healthcare settings
Germany
Chapter 25: Substance use and          Dr Hiroshi Sakuma
specific healthcare settings           Chief of Psychiatry, National
Dr Daisuke Nishizawa                   Hospital Organization Kurihama
Addictive Substance Project, Tokyo     Medical and Addiction Center,
Metropolitan Institute of Medical      Kanagawa, Japan
Science, Tokyo, Japan                  Chapter 20: Gaming
Chapter 3: Pharmacology and            Dr Taku Sato
pathophysiology                        Psychiatrist, National Hospital
                                       Organization Kurihama Medical
                                       and Addiction Center, Treatment
                                       of Pathological Gambling and
                                       Research Section, Kanagawa, Japan
                                       Chapter 19: Gambling
Visit https://textbookfull.com
     now to explore a rich
collection of eBooks, textbook
   and enjoy exciting offers!
xx CONTRIBUTORS
  Professor John B. Saunders               Dr Iain Smith
  Professor and Consultant Physician       Consultant in Addiction Psychiatry,
  in Internal Medicine and Addiction       Kershaw Unit, Gartnavel Royal
  Medicine, University of Queensland,      Hospital, Glasgow, UK
  University of Sydney, and St. John of    Chapter 16: Other drugs
  God Health Care, Wesley Health
  Care, and South Pacific Private          Professor Claudia Spies
  Hospital, Sydney, NSW, Australia         Professor, Department of
  Preface; Chapter 1: The nature of        Anaesthesiology and Intensive
  addictive disorders; Chapter 3:          Care Medicine, Charité-
  Pharmacology and pathophysiol-           Universitätsmedizin Berlin, Germany
  ogy; Chapter 4: The scope of             Chapter 25: Substance use and spe-
  intervention; Chapter 5: Establishing    cific healthcare settings
  the diagnosis; Chapter 6: Acute
                                           Professor Tim Stockwell
  care; Chapter 7: Ongoing man-
  agement of substance use                 Director, Centre for Addictions
  disorders; Chapter 9: Alcohol;           Research of BC and Professor,
  Chapter 10: Cannabis;                    Department of Psychology,
  Chapter 11: Opioids;                     University of Victoria, BC, Canada
  Chapter 13: Benzodiazepines              Chapter 2: Epidemiology and prevention
  and the other sedative-hypnotics;       Professor John Strang
  Chapter 21: Other addictive disorders;
                                           Professor of Addiction Psychiatry
  Chapter 22: Psychiatric co-morbidity;
                                           and Head of Department, National
  Chapter 23: Specific clinical situa-
                                           Addiction Centre, Institute
  tions; Chapter 25: Substance use
                                           of Psychiatry, King’s College
  and specific healthcare settings;
                                           London, UK
  Chapter 26: Legal and ethical issues
                                           Chapter 18: Injecting drug use
  Professor Andrew J. Saxon                Dr Pierluigi Struzzo
  Professor, Department of
                                           General Practitioner, Head of
  Psychiatry & Behavioural Sciences;
                                           the Research and Innovation
  Director, Addiction Psychiatry
                                           Area of the Regional Centre for
  Residency Program, University of
                                           the Training in Primary Care,
  Washington; WA, USA; Director,
                                           Department of Life Sciences,
  Center of Excellence in Substance
                                           University of Trieste, Italy
  Abuse Treatment and Education
                                           Chapter 25: Substance use and spe-
  (CESATE), VA Puget Sound Health
                                           cific healthcare settings
  Care System, Seattle, WA, USA
  Chapter 11: Opioids                      Assistant Professor
  Professor Janie Sheridan                 Catherine Woodstock Striley
                                           Assistant Professor, Department
  Professor, School of Pharmacy and
                                           of Epidemiology, College of Public
  Centre for Addiction Research,
                                           Health and Health Professions,
  Faculty of Medical and Health
                                           College of Medicine, University of
  Sciences, The University of
                                           Florida, Gainesville, FL, USA
  Auckland, New Zealand
                                           Chapter 16: Other drugs
  Chapter 16: Other drugs
                                                            CONTRIBUTORS       xxi
Professor David Taylor                     Professor Kim Wolff
Director of Pharmacy and                   Professor in Addiction Science,
Pathology, South London and                King’s College London, Institute
Maudsley NHS Foundation Trust,             of Pharmaceutical Science,
Pharmacy Department, Maudsley              London, UK
Hospital, London, UK                       Chapter 24: Special populations
Chapter 16: Other drugs
                                           Professor George Woody
Associate Professor Peter                  Professor, Department of
Thompson                                   Psychiatry, University of
Senior Staff Specialist, Emergency         Pennsylvania and Treatment
Medicine, and Associate                    Research Institute, Philadelphia,
Professor, Rural Clinical School,          PA, USA
Rockhampton, QLD, Australia                Chapter 11: Opioids
Chapter 6: Acute care
                                           Professor Nicholas Zwar
Dr Sue Wilson                              Professor of General Practice,
Senior Research Fellow, Centre             School of Public Health and
for Neuropsychopharmacology,               Community Medicine, University
Division of Brain Sciences, Imperial       of New South Wales, Sydney,
College London, UK                         NSW, Australia
Chapter 23: Specific clinical situations   Chapter 8: Tobacco
Dr Adam R. Winstock
Consultant Psychiatrist and
Addiction Medicine Specialist,
South London and Maudsley NHS
Trust; Senior Lecturer, King’s
College London, UK
Chapter 15: Hallucinogens
and dissociative drugs;
Chapter 16: Other drugs
                                                              xxiii
        Symbols and abbreviations
5HIAA       5-hydroxyindoleacetic acid
5HT         5-hydroxytryptamine (serotonin)
AA          Alcoholics Anonymous
Ab          antibody
ACE         angiotensin-converting enzyme
ADH         antidiuretic hormone
ADHD        attention deficit hyperactivity disorder
ADIS        Alcohol and Drug Information Service, Australia
AFP         alpha-fetoprotein
Ag          antigen
AIDS        acquired immune deficiency syndrome
ALP         alkaline phosphatase
ALT         alanine aminotransferase
Anti-HBc   anti-hepatitis B core antibody
Anti-HBe   anti-hepatitis B e antibody
Anti-HBs   anti-hepatitis B surface antibody
Anti-HCV   hepatitis C antibody
APTT        activated partial thromboplastin time
ARND        alcohol-related neurodevelopment disorder
ASI         Addiction Severity Index
ASPD        antisocial personality disorder
ASSIST      Alcohol, Smoking and Substance Involvement
            Screening Test
AST         aspartate aminotransferase
ATS         amphetamine-type stimulants
AUD         alcohol use disorder
AUDIT       Alcohol Use Disorders Identification Test
AWS         Alcohol Withdrawal Scale
BAC         blood alcohol concentration
BAP         British Association of Psychopharmacology
BBV         blood-borne virus
BP          blood pressure
xxiv SYMBOLS AND ABBREVIATIONS
   BWS           Benzodiazepine Withdrawal Scale
   CAGE          acronym for four alcoholism screening questions
   CAL           chronic airways limitation (also known as COPD)
   CB1           cannabinoid receptor type 1
   CB2           cannabinoid receptor type 2
   CBD           cannabidiol
   CBT           cognitive behavioural therapy
   CCF           congestive cardiac failure
   CDT           carbohydrate deficient transferrin
   CIDI          Composite International Diagnostic Interview
   CIWA-Ar      Clinical Institute Withdrawal Assessment for
                 Alcohol-revised
   CIWA-B       Clinical Institute Withdrawal Assessment for
                 Benzodiazepines
   CK-MB        creatine kinase isoenzyme
   C-L          consultation-liaison
   CNS           central nervous system
   CO            carbon monoxide
   COMT          catechol-O-methyltransferase
   COPD          chronic obstructive pulmonary disease
   CPK           creatine phosphokinase
   CRP           C-reactive protein
   CT            computed tomography
   CVS           cardiovascular system
   CXR           chest X-ray
   DA            dopamine
   DALY          disability-adjusted life year
   DD            differential diagnosis
   DDS           Delirium Detection Scale
   DIS           Diagnostic Interview Schedule
   DNA           deoxyribonucleic acid
   DSM-IV       Diagnostic and Statistical Manual, 4th edition
   DSM-5        Diagnostic and Statistical Manual, 5th edition
   DTs           delirium tremens
   DVLA          Driver and Vehicle Licensing Agency (UK)
   ECG           electrocardiogram
Random documents with unrelated
 content Scribd suggests to you:
apogante kontraŭ mi kaj mi atendis, ĝis kiam liaj fortoj revenus. Fine
li rekonsciiĝis tute, kaj mi diris:
— Amiko Bjelski, aŭskultu: vi estas malsana kaj ne povas resti tie ĉi.
Kie vi loĝas? ... Mi kondukos vin hejmen.
Li ridetis grimace kaj diris per malforta voĉo:
— Mi ne havas plu hejmon.
— Kie vi do dormis la lastajn noktojn?
— En ĉi tiu dometo —, li diris, kaj tria elspiro eliris lian buŝon.
Mi ne plu aludis liajn mortigintojn, kredante lin deliranta, kiam li
parolis pri la knaboj kaj Barazof; ĉar nenie sur la mortintejo mi estis
vidinta personojn. La kompatinda vireto ne povis tamen pasigi pluan
nokton sur ĉi tiu loko, kaj ĉar li ne havis plu hejmon, restis al mi
nenia rimedo, krom konduki lin al miaj geadoptintoj, kaj mi
demandis:
— Ĉu vi estas sufiĉe forta por piediri?
— Mi kredas ke jes, sed se mi povus, mi ne kuraĝus iri sur la stratoj.
— Kial? — mi demandis, kredante ke refoje li deliras.
— Pro mia kolo; la homoj vidos, ke ĝin ĉirkaŭas ruĝa strio, kaj ili
divenos, kion mi faris.
— La strio preskaŭ foriĝis; nur ekstaru, apogu vin sur mia brako kaj
ni iros kune.
Li klopodis leviĝi, tiam li diris:
— Mi timas, ke miaj kruroj estos tro malfortaj.
— Viaj kruroj? ... Ĉu ili doloras vin?
— Ne, sed mi ne manĝis dum tri tagoj —; kaj refoje li ridetis
grimace.
— Ĉu mi alportu manĝaĵon? — mi demandis.
Li ne respondis, sed kovrante al si la vizaĝon ambaŭmane, li ekploris
mallaŭte, dum lia korpo tremetadis, kvazaŭ elektra fluo ĝin trakurus.
— Rekvietiĝu, mia amiko —, mi diris, — mi helpos al vi; mi devas lasi
vin dum momento, sed revenos tuj kun veturilo por veturilkonduki
vin al mia domo.
— Al la domo de sinjoro Romeskaŭ? ... Sed kion li diros? ... Li jam
faris por mi tro multe.
— Vi tamen ne povos resti sur la strato aŭ en tiu ĉi konstruaĵeto —,
mi diris, rigardante ĉirkaŭe. Bjelski rimarkis, ke mi rigardas la
portilojn, kiuj staris apude unu sur la alia kaj kiujn li estis uzinta por
stari sufiĉe alte por fiksi la kordon al trabeto, je kiu li estis pendiginta
sin. Li ĝemadis refoje kaj kovris al si la okulojn per la manoj, kvazaŭ
li hontus pro tio, kion li faris.
— Ho patrino, patrino! — li flustris.
Mi estis kortuŝita kaj diris:
— Kuraĝon! ... mi ja volas helpi vin.
— Ho, li diris —, mi estas tro mizera; neniu povas helpi min.
— Kial?
— Barazof ne lasus min kvieta.
— Kiu estas tiu Barazof?
Li hezitis; tiam li respondis kvazaŭ por eviti la veron:
— Mi rakontos poste ... Ho Dio, Dio!
Mi pensis, ke li aludis la grasulon, kaj diris plue:
— Ne malkvietiĝu pri Barazof; mi ja aranĝos tiun aferon por vi.
Refoje lin atakis tiu sama kvazaŭ elektra ektuŝo, kaj momenton
poste li flustris:
— Mi ŝuldas tro multe, ... multe tro multe ..., mi ja ne povus toleri,
ke vi pagu ...., vi jam pagis al mi tro multe ... —; tiam li ekkaptis
mian manon kaj premis ĝin nerveme.
— Atendu tie ĉi momenton —, mi diris, — mi tuj revenos kun
veturilo, sed promesu al mi, ke vi ne refoje ..... —, mi eksilentis, sed
fingre montris la tratranĉitan ŝnuron.
— Mi promesas —, li diris, ekfrotante al si la manplatojn.
Mi eliris la dometon kaj post kvarono da horo revenis en veturilo.
Duonan horon poste la veturilo ekhaltis antaŭ nia domo. Aleksandra
sidis ĉe la fenestro kaj turnis sin al iu en la salono, kiun mi ne povis
vidi. Kiam ŝi turnis la kapon al mi, mi signodonis, ke ŝi tuj malfermu
la pordon. Ŝi malaperis kaj apenaŭ mi helpis la vireton el la veturilo,
la pordo malfermiĝis, kaj kaptante Bjelski sub la brako, mi kondukis
lin en la koridoron, kie Aleksandra kaj ŝia patrino nin rigardis kun
vizaĝoj esprimantaj pli da demandoj ol mi povis respondi tie. Mi
eniris kun Bjelski en la studejon de Aleksandra, kaj ŝi sekvis kun la
patrino.
— Alportu tuj lakton aŭ buljonon —, mi diris, sidigante la vireton sur
la kanapo, — li mortas pro malsato.
Mia adoptintino levis la manojn pro surprizo, sed Aleksandra rapidis
for kaj alportis lakton; Bjelski tamen estis tiel nervema kaj tiel hontis,
ke li ne povis teni la glason, kaj mi trinkigis lin kiel oni trinkigas
infanon; tiam mi kuŝigis lin sur la kanapo kaj diris:
— Nun retrankviliĝu kaj dormu momenton, se vi povos, hodiaŭ
vespere ni parolos plue.
Li signodonis, ke li sekrete volas ion diri al mi. Mi klinis min super li
kaj li flustris en mian orelon:
— Mi petas, ne parolu pri .... pri tio, kion mi faris.
— Mi promesas, .... nun klopodu ekdormi.
Refoje li premis mian manon kaj fermis la okulojn.
Longe ni lin rigardis. Fine ni eksidis kaj mi metis la manon sur mian
buŝon por komprenigi, ke neniu parolu. Aleksandra rigardis demande
jen la vireton, jen min, sed mi silentis.
Kiam Bjelski dormis, mia adoptintino alproksimiĝis al la kanapo kaj
rigardis la dormanton.
— Ho-o-o! — ŝi ekkriis, — mi komprenas —, kaj ŝi montris la kolon
de la vireto; la ruĝeta strio fariĝis blua kaj ĝi pruvis klare tion, kio
estis okazinta.
Aleksandra tamen ne rimarkis ĝin; ŝi staris tro malproksime. Mi
refoje metis mian manon sur mian buŝon kaj sinjorino Romeskaŭ
sternis tukon sur la korpon de la vireto, tiel ke la strio estis
nevidebla; tiam ŝi eksidis denove.
— Kio do okazis? — fine demandis Aleksandra. Mi respondis: — La
luiganto forpelis lin, ĉar li ne povis plu pagi la lupagon, tiam li
vagadis senhejme kaj sen mono tra la urbo ĝis kiam mi lin trovis.
— Kie? — demandis ambaŭ.
— En la dometo sur la enterigejo.
Longa silento sekvis, tiam mi diris:
— Kaj mi promesis helpi al li.
Aleksandra rigardis pete sian patrinon kaj ĉi tiu diris:
— Li restos tie ĉi.
Romeskaŭ estis elirinta en la mateno; estis nun la sepa horo en la
vespero, kaj nun ni aŭdis lin reveni. Li eniris en la ĉambron, kie ni
sidis mallaŭte parolantaj. La sinjorino ekstaris kaj flustris ion al li en
la orelon. Li tuj iris al la kanapo, levis la tukon kaj rigardis esplore la
kolon de la vireto; tiam li diris, skuante la kapon:
— Mi ne vidas ĝin.
Mi alproksimiĝis kaj ekvidis, ke la strio tute malaperis, kaj mi ĝojis
pro tio.
— Bonvolu ne paroli pri ĝi —, mi diris, rigardante lin pete.
— Ne timu —, li respondis. Li eksidis apud mi kaj mi rakontis detale
ĉion, kio estis okazinta, nur ne parolante pri la maniero, en kiu mi
savis la vivon de Bjelski. Aleksandra ne devus tion ekscii. Romeskaŭ
tre miris, kiam li ekaŭdis pri la buboj kaj pri Barazof. Li pripensadis,
kaj tiam diris:
— Eble li ne deliris, sed ni ne aludu ilin, li per si mem ja rakontos
ĉion. Tiu Barazof tamen ne estas lia luiginto, sendube io mistera sin
kaŝas sub tio.
Je la oka horo Bjelski vekiĝis. Mi donis al li tason da buljono, kiun li
trinkis sen mia helpo. Li sentis sin multe pli bone kaj eksidis sur la
kanapo. Mi flustris al li, ke la postsigno tute malaperis kaj li dankis
min.
Romeskaŭ nun aliris al la kanapo kaj esprimis sian bedaŭron, ĉar li
revidis lin en tia stato, kaj diris plue:
— Mi tamen kredas, ke vi baldaŭ resaniĝos, sinjoro Bjelski, kaj mi
petas vin fari al ni la plezuron esti nia gasto. Se vi refoje estos sufiĉe
forta por daŭrigi viajn kursojn kun Jafet, tiam vi povas restadi ĉe ni
kiel lia instruisto, ĉar Jafet spertis, ke al lia kono mankas ankoraŭ
multe. Ĉu vi akceptas tiun proponon?
La vireto aspektis kiel iu, kiu ne kredas al siaj oreloj; post momento
li diris kun voĉo, kiu tremetis:
— Ĉu tio ne estus tro malmodesta miaflanke, sinjoro?
— Tro malmodesta? ... Sed mia kara, oni povas esti ankaŭ tro
modesta. Vi instruos al Jafet, kiu bezonas multajn lecionojn, kaj kiel
rekompencon mi proponas al vi ĉambron en mia domo, kaj salajron.
Ĉiu laboranto valoras sian salajron, estus do sensencaĵo paroli pri
malmodesteco, se vi akceptus ĝin —, kaj Romeskaŭ etendis al li sian
manon, kiun la vireto, interrompante la frotadon de la siaj, ekpremis.
Estis nun decidite, ke Maksimo Bjelski restus ĉe ni, kaj mi estis feliĉa
pro li.
La postan matenon ni volis venigi la doktoron, sed Bjelski certigis, ke
li sin sentas tre bone kaj ke li jam tiun saman tagon dezirus komenci
la kurson; sed la pala vizaĝo de la vireto kaj lia nervemeco montris
sufiĉe klare, ke li bezonas ripozon, ne nur korpe, sed ankaŭ spirite.
Romeskaŭ diris, ke mia instruisto ĝuos libertempon da du semajnoj,
dum kiuj li devus ne studadi, sed pasigi la tempon promenante kaj
farante absolute nenion, kio povus lacigi lin. Ni estis rimarkintaj, ke
la nigra kostumo de Bjelski estis tiel eluzita, ke li ne povus eliri en ĝi.
La tajloro venis, almezuris al li novan grizan vestaĵaron, kaj du
tagojn poste la vireto promenis kun mi tra la stratoj de Patersburgo,
kaj li aspektis, kvazaŭ li ĵus estus elpaŝinta el modobildaro.
En la vespero ni sidis kune en nia granda salono, sed Bjelski
malestis. Ni pensis, ke li estis irinta en sian ĉambron por aranĝi
malgrandan aferon, kaj ke li baldaŭ revenos. Li tamen restis for kaj
mi iris por vidi, kion li faras. Li sidis tre modeste en sia ĉambro ĉe la
fenestro kaj rigardis eksteren. Vidante min li tuj ekstaris.
— Kial do vi ne venis al ni? — mi demandis.
Li rigardis min, kvazaŭ li tute ne komprenus mian demandon.
— Ĉu vi sentas vin nebone? — mi demandis plue.
— Ho jes, eĉ tre bone —, li respondis.
— Kial do vi sidas tie ĉi tute sola?
Refoje li ŝajnis ne kompreni min; ne respondante li rigardis min
demande kaj frotadis al si la manojn.
— Nu!? — mi diris, irante al li kaj kaptante lian brakon, — vi devas
pasigi la vesperon ĉe ni en la salono; ni kune babilos kaj poste mi
ludos iom kun Aleksandra.
— Sed, ĉu tio ne estas tro malmodesta, se...
— Ho ne, tio tute ne estas tro malmodesta, sinjoro Bjelski, vi ja
estas kvazaŭ familiano kaj ne devas pasigi viajn vesperojn tutsola ĉe
tiu fenestro.
— Sed ĉu la gesinjoroj trovos...
— La gesinjoroj trovos, ke vi estas multe tro modesta —, mi diris, kaj
ili deziras, ke vi tuj revenu kun mi en la salonon.
Pasis kelkaj semajnoj kaj mia kurso jam rekomenciĝis.
Unu vesperon, kiam ni sidis kune en la salono, la servistino eniris
kun letero, kaj ĉar ŝi ne povosciis legi, ŝi enmanigis ĝin al Romeskaŭ.
— Por sinjoro Maksimo Bjelski —, li diris, leginte la adreson.
La vireton kvazaŭ ektuŝis elektra fluo; li fariĝis morte pala, liaj manoj
tiel multe ektremis, ke li nur kun peno povis akcepti la leteron. Kun
surprizo ni rigardis lin, kiam li deŝiris la koverton por elpreni la al li
adresitan leteron. Li legis, lasis fali la leteron kaj rigardis nin dirante:
— Jen vi havas!
— Kio estas? — demandis Romeskaŭ.
— Letero de Barazof —, li flustris. — Li eltrovis min.
— Kiu estas Barazof? — plue demandis Romeskaŭ.
— Negocisto.
— Negocisto!?... Nenio krom tio?
— Kaj pruntedonisto —, li diris, preskaŭ rompante al si la manojn.
Romeskaŭ signe ordonis al Aleksandra, forlasi la salonon, kaj kiam ŝi
estis for, li diris:
— Amiko Bjelski, pro nura modesteco vi kaŝas antaŭ ni ion, kio
premadas vin jam longan tempon. Forĵetu de vi tiun modestecon kaj
konfidu al ni la sekretan ĉagrenon, kiu subfosas ne nur vian feliĉon,
sed ankaŭ vian sanon. Vi scias, ke ni helpos al vi kiel bonaj amikoj.
La vireto ekbabilis kelkajn vortojn, kaj Romeskaŭ ekstaris, frapetis al
li la ŝultron kaj kuraĝigis lin, dirante:
— Nu, do; estu viro, ne fariĝu tiel nervema, sed rakontu malkaŝe kaj
kviete tion, kio vin ĝenas, kaj pri tiu Barazof.
Maksimo Bjelski viŝis al si la vizaĝon per la naztuko, nerveme
enpoŝigis la tukon, refoje eltiris ĝin, premis ĝin, kvazaŭ ĝi estus lia
plej granda malamiko, kaj rakontis, ekhaltante de tempo al tempo.
— Kiam antaŭ kelkaj jaroj mortis mia patro, li lasis post si nur tiom
da mono, kiom ni bezonis por pagi la koston de lia enterigo. Mi ĵus
akiris oficon kiel instruisto en unu el la publikaj lernejoj de la urbo,
kaj estis feliĉa, ke mi povus subteni mian patrinon. Jam tre baldaŭ
tamen mi eksciis, ke mi en realo ne taŭgas kiel instruisto; mi estis
iom nervema kaj mi ne povis estri la netaŭgajn knabojn. Kelkaj
knaboj en mia klaso estis bonaj kaj diligentaj kaj faris progresojn,
sed aliaj estis malobeemaj kaj maldiligentuloj. Kiam mi admonis ilin,
ili mokridis min pro mia nervemeco, kaj se mi volis puni ilin, ili
insultis min kaj per tio mi fariĝis ankoraŭ pli nervema, kaj fine ĉiuj
knaboj partoprenis turmentadi min. Ŝajnas al mi, ke mi jam en tiu
tempo kelkfoje frotis al mi la manojn, precipe kiam mi volis esti
severa kontraŭ la lernantoj; kaj tion ili rimarkis. Por sin amuzi, unu el
ili en unu mateno estis desegninta mian portreton sur la nigra
tabulo, kaj sub la desegnaĵo li estis skribinta la vortojn: „Maksimo
Bjelski, la frotulo“. Mi fariĝis tiel nervema, ke mi ne povis paroli kaj
eliris la klason, sed revenis post duona horo. Reveninte, mi vidis, ke
la knaboj sidis sur siaj benkoj kun serioza vizaĝo, sed ĉiuj frotadis al
si la manojn. Mi ekkoleris, admonis, sed miaj vortoj ne faris
impresojn sur la sentaŭguloj. Ili kviete daŭrigis froti al si la manojn,
kaj mi foriris por plendi al la lernejestro. Li venis, sed apenaŭ li estis
en mia klaso, ĉiuj knaboj diligente skribis. Li iris for, vidante ke la
lernantoj kondutas dece, sed ho ve, apenaŭ li fermis post si la
pordon, jen la frotado rekomenciĝis. La desegnaĵon la lernejestro
estis forviŝinta kaj li malpermesis, ke oni refoje desegnu tian bildon
kun tia subskribo. La sekvantan matenon staris sur la nigra tabulo ne
bildo, sed la vortoj: „La frotanto!!!“ kun tri ekkripunktoj. Mi iris plendi
al la lernejestro, sed kiam li venis, la vortoj estis malaperintaj, kaj
ĉiuj knaboj kondutis dece. Du monatojn mi deĵoris en tiu lernejo, sed
la netaŭgaj buboj tiom turmentadis min, ke mi preskaŭ freneziĝis
pro ĉagreno...
Ho, sinjoro Romeskaŭ, la knaboj ne estas malicaj, tia ne estas ilia
karaktero, sed ili estas senkompataj nur por sin amuzadi, kaj tiu
senkompatemeco preskaŭ mortigis min...
Ho, sinjoro Romeskaŭ, se ili scius, kion ili faras, tiom turmentadi sian
instruiston! Ili per sia turmentado mortigas la nervemajn instruistojn
korpe kaj anime...
Fine mi devis eksiĝi; mi ne povis estri la lernantojn, kaj se mi
persistus resti ilia instruisto, tiam mi fariĝus nervmalsana. Sed mi
devis subtenadi mian patrinon; mi lokigis anoncon kiel privata
instruisto, pensante, ke mi povus estri unu aŭ du knabojn, eĉ
turmentemajn. Intertempe mi estis sen mono kaj la malmultaj
lecionoj, kiujn mi poste donis al kelkaj lernantoj, ne sufiĉis por mia
patrino kaj mi...
Esperante trovi aliloke pli taŭgan por mi oficon, mi prunteprenis cent
rublojn de Barazof, promesante pagi ĉiusemajne unu rublon
procente. Tiu mono tamen baldaŭ estis elspezita, kaj post tri
monatoj mi duan fojon prunteprenis cent rublojn; sed ĉar mi ne
kapablis repagi la unuajn cent rublojn, mi de tiu dua pruntepreno
devis pagi du rublojn ĉiusemajne, tiel ke la mono ankoraŭ pli rapide
estis for ol post la unua pruntepreno... La trian fojon mi iris al
Barazof kaj denove prenis cent rublojn, sed ĉiusemajne de post tiu
tempo mi devis pagi tri rublojn por la tuta pruntepreno. Kiam por la
kvara fojo mi petis lian helpon, li postulis de mi kvindek rublojn kiel
repagon de la jam prenita sumo, sekve mi ricevis nur kvindek, sed
mia ŝuldo plialtiĝis je cent. Tiel ĉiam prunteprenante, mi fine ŝuldis
al li mil rublojn, kvankam mi estis ricevinta nur sescent kvindek, kaj
la pagota rento estis tiel alta, ke mi devis vendi multajn meblojn kaj
librojn por kontentigi mian helpanton... Mi troviĝis en tiuj
cirkonstancoj, kiam via filo fariĝis mia lernanto... Dank’ al Dio, li estis
tre fervora kaj ĉiam faris sian plej grandan eblon por lerni, kaj dank’
al lia karaktero li ne turmentis ... sed helpis al mi, kiam li ekvidis min
nervema... Li mem konsciis neniam, kiel danka mi estis, ĉar se li
estus estinta kiel preskaŭ ĉiuj aliaj lernantoj, tiam mi..., mi... —
La vireto tiel nervemiĝis, ke li refoje devis haltigi sian rakonton; post
momento li rakontis plue:
— Pro la salajro, kiun mi ricevis tie ĉi, mi ne bezonis pruntepreni pli
da mono, sed nur pagi regule mian renton..., kaj mi pagis multe,
preskaŭ tiom, kiom mi prunteprenis entute, sed spite tion, la ŝuldo
restis la sama.... Mi tamen povis modeste vivi kun mia patrino, sed
ho ve! ... vi devis foriri eksterlanden, kaj kvankam vi malavare
rekompencis miajn lecionojn, fine tuta mia mono estis for pro grava
malsano de mia patrino... La kuracisto postulis memkompreneble
sian salajron; mi devis aĉeti medikamentojn, kiuj ĉiam estas
multekostaj; mi devis regule pagi al Barazof kaj fine mortis mia kara
patrino... —
Nervema grimaco glitis sur la vizaĝo de la vireto, ĉar li volis reteni la
larmojn, kiuj jam aperis en liaj okuloj, kaj li rakontis plue:
— Restis al mi apenaŭ sufiĉe por pagi la enterigon, kaj kiam mi
revenis de la mortintejo, mia luiganto postulis de mi, ke mi tuj pagu
al li la lupagon de kvin monatoj, ĉar mi ŝuldis tion. Mi posedis tamen
nenion plu kaj vendis la lastajn meblojn, eĉ la liton, sur kiu estis
mortinta mia patrino, kaj donis al mia luiganto ĉion, sed ŝuldis
ankoraŭ por du monatoj. Li forpelis min el mia ĉambreto... Sen mono
kaj sen hejmo mi vagadis tra la urbo, ne sciante kion fari... Milfoje
mi pensis al vi, esperante ke vi revenu baldaŭ, por ke mi povu
rekomenci la interrompitajn lecionojn kun via filo; sed vi ne venis...
Mi pensis pri liaj vagadoj kaj sentis, kiom da mizero li travivis antaŭ
kelkaj jaroj... La nokto alproksimiĝis, kaj ne posedante hejmon por
dormi, mi same kiel via filo eniris la dometon sur la mortintejo por
pasigi tie la nokton. Mi dormis tie dum du noktoj, sed mi ne manĝis,
kaj almozpeti mi ne kuraĝis...
Tial post la dua nokto mi ne forlasis plu la mortintejon kaj restis en
la dometo por atendi mian morton... Mi estis jam mortonta, sed
feliĉe via filo trovis kaj helpis min ... kaj ... kaj mi estas tre danka...
—
Li eksilentis kaj ekploris.
La letero de Barazof kuŝis ankoraŭ ĉe la piedoj de Bjelski. Romeskaŭ
prenis ĝin de la planko, dirante:
— Ĉu estas permesate, ke mi legu, kion tiu vampiro skribis?
Bjelski kapjesis kaj diris:
— Ho jes, sinjoro, memkompreneble.
Romeskaŭ legis kaj estis indignata.
— Kion vi respondos al li, sinjoro Bjelski?
— Mi ne scias, sinjoro; li postulas sian renton, kaj mi jam
propraimpulse alportus ĝin, sed...
— Mi scias, kion vi ne kuraĝas eldiri; mi ankoraŭ ne pagis al vi vian
salajron. Mi antaŭsentis, ke premadas vin monaj malagrablaĵoj; mi
eĉ antaŭvidis, ke via procentegisto per si mem sin prezentus, sed ĉar
vi ne estas sufiĉe energia kaj kuraĝa por kontraŭstari tian vampiron,
mi volonte prenas sur min reguligi kun li vian konton... Ĉu vi
konsentas?
— Ho jes; sed mi promesis, neniam paroli al kiu ajn pri la kondiĉoj,
laŭ kiuj li pruntedonis al mi.
— Tiajn promesojn neniu bezonas plenumi; li malbonuzis vian
mizeran situacion.
Romeskaŭ senprokraste skribis la jenan letereton al Barazof.
  — Mi konsideras sinjoron Maksimo Bjelski kiel mian familianon; li
  konsentis, ke mi aranĝu ĉiujn liajn aferojn. Sekve de tio mi
  invitas vin al mi morgaŭ antaŭ la tagmezo je la deka horo, por
  priparoli kun vi en ĉeesto de polica inspektoro la manieron, laŭ
  kiu vi pruntedonis monon al sinjoro Bjelski. Vi povos eviti la
  priparoladon, resendante tuj la lastan ŝuldodokumenton
  (subskribitan de Sro B.) per kio la ŝuldo estos nuligita. Se vi nek
  konsentos en tio, nek aperos ĉe mi la nomitan horon, tiam mi
  persekutos vin laŭleĝe.
                                                    Atendante:
                                               S. Romeskaŭ. —
La servistino forportis la leteron kaj revenis post unu horo kun la
respondo. Sinjoro Romeskaŭ deŝiris la koverton kaj elprenis la lastan
ŝuldan dokumenton de la vireto kaj malgrandan leteron. Li legis:
  — Ĉi kune mi resendas la de vi aluditan dokumenton, Sinjoro
  Maksimo Bjelski ŝuldas al mi plu nenion.
                                                  Kun estimo:
                                                 M. Barazof. —
De post la legado de tiuj linioj la vireto fariĝis alia persono, la peza
ŝarĝo, kiu jam tiel longe turmentegis lin, estis forigita. Romeskaŭ
ankoraŭ la saman vesperon pagis al mia instruisto la salajron, kiun li
perlaboris dum la lastaj semajnoj.
— Jen, amiko Bjelski —, diris li, — jen vi havas por havigi al vi ĉion,
kion vi bezonas aŭ deziras, sed neniam plu prunteprenu de
procentegistoj, ili estas ankoraŭ pli danĝeraj ol sentaŭgaj knaboj.
Bjelski dankis modeste kaj ekpripensis, fine li diris:
— Morgaŭ mi mendos belan krucon —. Ni lin ne komprenis.
— Por kion fari? — demandis Romeskaŭ.
Kaj la vireto respondis:
— Por starigi sur la tombo de miaj gepatroj.
                        Naŭa Ĉapitro.
   Maksimo Bjelski fariĝas kvieta — Mi iras kun li Holandujon —
   Fremda lingvo, kiun mi komprenas, sed ne parolas —
   Kurhaŭskoncerto — Pri tri artistoj — Mi estas surprizata same
   kiel ĉiuj aliaj — La naŭa ĉapitro ne finiĝas — Kelkaj vortoj al
   la leganto.
Post kiam Maksimo Bjelski estis senigita de la ŝarĝo, kiu dum tiom
da tempo premegis lin, li fariĝis alia viro. Lin ne forlasis lia
nervemeco, ĉar la vireto havis nerveman karakteron, sed li forĵetis
iom post iom la strangan kutimon de la frotado. Nur de tempo al
tempo, ĉe eksterordinaraj okazoj, li senkonscie sin donis al tiu
kutimo, sed monaton, post kiam li ricevis de la procentegisto la
sciigon, ke li plu ŝuldas al li nenion, li fariĝis kvieta kaj feliĉa viro, kiu
estis kontenta je sia sorto, kaj vivis nur por servadi aliajn personojn,
precipe min, ĉar mi savis lian vivon. Regule li instruis al mi kaj faris
sian eblon, por ke mi povu sufiĉe bone paroli la francan lingvon. Sed
kvankam mi facile lernis lingvojn, mi lernis la francan nur teorie, kaj
mi konsciis, ke mi havus multan penon flue paroli en tiu lingvo. Mi
tamen persistadis.
Jaron post kiam Maksimo Bjelski estis mia samhejmano, mi refoje
deziris vojaĝi eksterlanden por doni koncertojn.
Dum miaj unuaj eksterlandaj vojaĝoj mi vizitis multajn landojn, sed
ne Holandujon. La celo de la dua vojaĝo estis tiu lando. Mia
instruisto tre bedaŭris, ke mi interrompus la studadon, ĉar kvankam
mi estis plenkreska junulo (eble dekokjara) mi ne lernis ankoraŭ tiom
multe, kiom aliaj junuloj samaĝaj kutime lernis, kaj kiel artisto mi
almenaŭ devus esti sufiĉe instruita por movadi min oportune ĉie,
kien mia kariero min vokus. Mi do proponis, ke li min akompanu, kaj
ĉar li neniam vidis fremdajn landojn, li kun ĝojo akceptis.
Ni ekvojaĝis kune Nederlandon kaj alvenis en la urbo Haag en la
monato Julio 1914a.
Mi ne volas rakonti tion, kio okazis al mi en tiu urbo tuj post mia
alveno, ĉar tio ne indas esti priskribata. Estis tamen io, kio min trafis,
kaj tion mi devas rakonti per malmultaj vortoj.
Jam tuj kiam mi la unuan fojon aŭdis la holandan lingvon, kio okazis
en Oldenzaal, mi estis surprizata en alta grado, ke tiu lingvo ŝajnis al
mi tiu sama, kiun mi aŭdis, kiam mia patrino legis al mi la rakontojn
pri „Mil kaj unu noktoj“ kaj aliaj. Sed ŝi same kiel ŝia edzo parolis
tute alian lingvon; sekve la holanda ne povis esti ŝia gepatra lingvo.
Mi do supozis, ke ŝi ie en Holandujo lernis tiom de la holanda lingvo,
kiom oni bezonas por legi kaj kompreni, ke ŝi amis la literaturon
holandan kaj tial legadis en tiu lingvo. Bjelski ĉiam certigis al mi, ke
la lingvo, kiun miaj gepatroj kun mi parolis sur la Insulo, estas
dialekto dana aŭ germana. Mi do komprenis sufiĉe bone la holandan
lingvon, sed ne povis paroli ĝin, kaj Bjelski devis esti mia tradukisto
kaj li uzis plej parte la germanan lingvon, kiun ĉiuj komprenis en
Nederlando kaj multaj parolis. Neniu tamen parolis la strangan
dialekton de mia Insulo.
Per miaj antaŭaj koncertoj mi perlaboris tiom da mono, kiom mi
bezonis por pasigi longan tempon en Haag, kaj mi ne volis tuj min
ligi al koncertejo. La okazo por ligi min al granda koncertejo tamen
baldaŭ sin prezentis laŭ eksterordinara cirkonstanco.
Monaton post kiam ni estis en Haag, la Eŭropa militego komenciĝis.
Rusujo partoprenis, kaj timante ke mi devus plenumi mian servadon
en la rusa armeo, mi decidis ne revojaĝi Rusujon, ĉar ne estante
ruso mem, mi ne sentis en mia koro la devon batali por la rusa
imperio. Krom tio, mi ne amis la militon, nek la metion de soldato,
kaj neniam fariĝus heroo; sekve mi restis provizore en mia nova
patrujo por pacience atendi la iradon de la milito. Ankaŭ mi ekpensis
ofte, ke eble mi estas germano, kaj neniu ja povus devigi min, batali
kontraŭ miaj propraj samlandanoj. Mi volis esti kaj resti neŭtrala kaj
en neŭtrala lando.
Kelkaj monatoj pasis. Ian vesperon mi legis sur publika afiŝo, ke du
fame konataj artistoj partoprenus kiel solludantoj en koncerto en
Kurhaŭs. La artistojn mi ne konis persone, sed jam multfoje mi aŭdis
kaj legis pri ili. Unu estis germana internigita militisto; la alia estis
holanda soldato.
Tuj la ekpenso eniris mian kapon, ke tria fame konata artisto
pligrandigus ankoraŭ la sukceson de la koncerto, kiu estus donata
profite de la holanda „Ruĝa Kruco“.
Bjelski kaj mi tuj iris al la Kurhaŭs en Scheveningen por paroli kun la
direktoro de tiu entrepreno. Kiam ĉi tiu direktoro aŭdis mian nomon,
li sen prokrasto per telefono priparolis mian proponon kun la estraro
de la „Ruĝa Kruco“, kaj en duona horo oni decidis akcepti min kiel
kunlaboronton.
La koncerto estus aranĝata post tri tagoj. Mi tre ĝojis konatiĝi kun la
du aliaj solludontoj, kiuj alvenus horon antaŭ la komenciĝo de la
koncerto. Tio estis en realo malfrue, sed la holanda soldato ne povis
alveni pli frue pro militaj deĵoroj kaj la germana internigito devis
alveni de internigejo sin trovanta en alia urbo, kaj la vagonaro estis
alvenonta je la sesa kaj duono.
Aldona afiŝo, kun sciigo, ke tria, nome la rusa violonisto Jafet
Romeskaŭ partoprenos kiel solludanto en la koncerto, estis algluita al
la jam algluitaj afiŝoj, kaj la ĵurnaloj la antaŭan matenon de la
koncerto anoncis tion saman.
Unu horon antaŭ la komenciĝo mi jam troviĝis kun Bjelski en la
Kurhaŭs, ĉar, se eble, mi deziris konatiĝi kun la du famaj artistoj
antaŭ la koncerto.
Tamen la oka horo sonis; la unua kaj la dua numero de la programo
pasis, sed la solludistoj ne venis. Ĉar telegramo ne sciigis ilian
forrestadon, ĉiuj esperis, ke ili baldaŭ venos. Plua numero pasis kaj
jen venis du telegramoj, kiuj anoncis, ke la artistoj alvenos la dekan
horon. Estis jam la vico de la holanda artisto por solludi, sed ĉar li
estis alvenonta nur post kvarona horo, mi prenis lian lokon kaj ludis
la de mi elektitajn numerojn, kiel la programo anoncis ilin, nome:
Zigeuner-Weise von Pablo de Sarasate, Spanischer Tanz von Pablo
de Sarasate kaj Spanische Simphonie von Lalo.
Mi estis laŭte aplaŭdata kaj ĵus estis eksidonta inter la muzikistoj,
kiam eniris la germana kaj tuj post li la holanda artistoj.
La aŭskultantaro, kiu ĵus finis sian aplaŭdadon pro mia ludado,
rimarkis ilin, same kiel mi ilin rimarkis.
Mi estis ironta al la artistoj por prezenti min, sed restis staranta ĉe
mia seĝo, kvazaŭ alnajlita sur la planko.
Dum mia vivo mi multfoje estis surprizata, sed ankoraŭ neniam
tiagrade kiel nun ... vidante tiujn du artistojn.
Ni rigardis nin reciproke kaj ĉiuj rigardantoj en la koncertejo rimarkis
nian reciprokan surprizegon. Siavice la aŭskultantaro montris sian
surprizon kaj persono post persono ekstaris por pli oportune rigardi
tiajn artistojn, ĉar ili estis ...... ĉi tiu ĉapitro estos daŭrigata ......
                    Kelkaj paroloj al la leganto.
Sendube la leganto partoprenus la ĝeneralan surprizon, post kiam mi
estus priskribinta la du alvenintajn artistojn; sed li (la leganto) devas
pacience atendi...
Kiel verkisto de romano mi havas la rajton marŝi antaŭen, paŝon
post paŝo, ekhalti kaj denove antaŭeniri, se mi volas, eĉ per paŝegoj
de giganto. Rilate al tio mi estas pli potenca ol la tempo mem, kiu
nur laŭtakte seninterrompe antaŭenpaŝas, antaŭenpaŝis kaj
antaŭenpaŝados kun ĉiamaj egalaj paŝetoj, ne havante la kapablon
deflankiĝi eĉ unu centimetron de la vojo, kiun ĝi mem por si destinis.
Mi, kiel verkisto, deflankiĝas de mia vojo tiom, kiom al mi plaĉas, eĉ
postenpaŝas centjaron, se tion mi bezonas por mia rakonto.
Ĉi tiun kapablon mi uzos tie ĉi, kaj faras returnan saltegon, ne de
centjaro, sed de dek ok jaroj:
En ĉi tiu romano la ĉapitro alproksimiĝos iom post iom, en kiu la
scivola leganto povos legi la daŭrigon de la Unua Parto de mia
rakonto, kiun mi pro gravaj motivoj tiel subite interrompis.
                        Fino de la Unua Parto.
 Dua Parto
La Trovito
                       Unua Ĉapitro.
   Malgranda vilaĝeto — Fraŭlino, kiu ankoraŭ neniam parolis,
   sendube io stranga ĉe la ina sekso — Spicisto Pentman —
   Dometo, kiu nokte kaj tage restas neŝlosita — La stranga
   kesteto kaj kion ĝi enhavas — Kiel pensas mutulino — Kion ŝi
   faras, post kiam ŝi trovis „trezoron“.
Kiu neniam vizitis la vilaĝeton Brej, geografie apartenantan al la
vilaĝo Warfum en la norda parto de la holanda provinco Groningen,
tiu tute ne povas imagi, kiel pentrinde bela estas tiu domareto.
Ĝi kuŝas ĉe la makadama vojo, kondukanta de la vilaĝo Baflo al
Warfum, kaj konsistas el nur dudeko da dometoj, unu lernejo kaj
bela malgranda preĝejo kun pinta tureto.
Laŭlonge de tiu vojo, kiu iras tra la domareto, sin trovas mallarĝaj
longfosetoj, super kiuj estas ĵetitaj tabuloj, utilantaj kiel pontetoj.
Irante de la vojo trans la tabulojn, oni atingas la dometojn, kiuj
staras apartigitaj unu de alia, kaj ĉiun dometon ĉirkaŭas
legomĝardeneto kun pirarboj.
En tiuj dometoj loĝas kamparanoj laborantaj ĉe la riĉaj farmistoj,
kies farmejoj kuŝas tre malproksime de la vojo, tiel malproksime, ke
oni ne vidas ilin pro la altaj arboj, kiuj ilin tute ĉirkaŭas.
Sablaj flankvojetoj, ankaŭ borderitaj de mallarĝaj lonĝfosetoj,
kondukas al tiuj farmejoj, kaj nur tie kaj tie ĉi staras izolita dometo,
kvazaŭ ĵetita tien laŭhazarde de kaprica giganto, kiu per tio volis
interrompi la unutonecon de la riĉaj kampoj, kie kreskas aveno,
sekalo, hordeo, pizoj, terpomoj kaj aliaj kreskaĵoj, kiuj povas
prosperi nur en grasa fruktodona tero, kian oni vidas en la nordo de
Groningen.
En unu el tiuj malmultaj izolitaj dometoj, proksime de bela kaj riĉa
farmejo, loĝas Rika, la „mutulino“.
Ordinare oni nomas ŝin per la lasta nomo, ĉar en la apudaj vilaĝoj,
kien ŝi kelkfoje iras por fari komisiojn aŭ por viziti la gefratojn, estas
multaj knabinoj kaj fraŭlinoj nomataj Rika, sed neniu el ili estas
surdmuta, kiel ŝi.
Ofte la vilaĝanoj demandis unu la alian, kial la „mutulino“ en sia
juneco ne iris urbon por vizitadi tie la lernejon de la surdmutuloj, kaj
la respondo estis ĉiam la sama: La gepatroj de Rika estis tro malriĉaj
kaj bezonadis ŝin pro la junaj gefratoj; krom tio, la vilaĝa estraro,
konsistanta el obeema cedema vilaĝestro kaj farmistoj, opiniis, ke tio
estas tute superflua. Simpla servistino, tiel ili opiniis, ne bezonas
lerni la skribarton, se tio kostas tiom da mono; sen tiu arto ŝi ja
perlaboras sufiĉe por vivi, kaj la kaso de la vilaĝo bezonas tro multe
por riparado de makadamaj vojoj, por pagi la salajron de la
instruistoj, de la policano, de la tombisto kaj cetere. Rika sekve ne
vizitadis la Instituton de la surdmutuloj kaj restadis hejme ĉe siaj
gepatroj kaj gefratoj.
Rika estas tridekjara fraŭlino. Ŝiaj gepatroj, kiuj ne vivas plu, havis
multajn infanojn kaj laboradis sur la kamparo de la mateno ĝis la
vespero, kaj ĉar ŝi estis la plej aĝa el la infanoj, ŝi devis gardadi kaj
flegadi siajn gefratojn. Tion ŝi faras kun plezuro, ĉar ŝi estas bonkora
kaj tre amas infanojn. Unue mortis la patrino, kaj kiam kelkajn jarojn
poste ŝi perdis la patron, la gefratoj jam servadis kiel servistoj kaj
servistinoj ĉe farmistoj en Brej, Warfum kaj Uskvert, kaj la mutulino
restis sola en la izolita dometo; la gefratoj lasis al ŝi la tutan
heredaĵon de la patro, konsistantan el tiu dometo kaj kelkaj mebloj.
La dometo estas simpla, malalta kaj malnova. Ĝin tute ĉirkaŭas
hedero kovranta la kvar murojn tiel, ke oni vidas nur la kvin
                                    Ĝ
fenestretojn kaj la solan pordon. Ĝi staras sur kampo apud sabla
vojeto, kondukanta de la makadama vojo al la farmejo, kie ŝi
servadas kiel melkistino kaj kuiristino por la geservistoj.
Enirante tra la sola pordo, antaŭ kiu kuŝas strateto el kvadrataj plataj
ŝtonoj, oni venas en koridoron, lumigatan de nur unu fenestreto. En
tiu koridoro, kiu estas la kvina parto de la konstruaĵeto, staras
forprenebla ŝtuparo, per kiu oni povas supreniri al la subtegmentejo,
kiu vintre utilas por gardadi torfojn. Kontraŭ la koridora fenestreto
estas pordeto, tra kiu oni povas eniri la ununuran ĉambron.
Malferminte ĝin, oni vidas rekte antaŭ si malnovmodan
kamenkapuĉon kaj fajrolokon, de kiu supre pendas je longa ĉeno
kupra kaldrono, ĉe kies flanko staras brilanta fajroprenilo. Flanke de
la kamenkapuĉo, sed iom pli malalte, estas du fenestretoj. Ĉe la
dekstra endoma tabula vando oni vidas kvar pordetojn; post la du
mezaj sin trovas la lito, post la du aliaj estas du ŝrankoj, unu por
vestoj, alia por manĝilaro kaj ceteraj domaj necesaĵoj. Antaŭ ĉiu
ŝrankpordo staras unu seĝo. Ĉe la maldekstra muro, antaŭ la du
fenestroj sin trovas du pluaj seĝoj kaj inter la fenestroj pendas iom
pli alte speguleto tiel malnova, ke oni nur kun peno povas vidi sin en
ĝi, kaj antikva kolorita bildo, kiu prezentas la filinojn de Faraono,
trovantaj sur Nilo la junan Moseon en naĝanta kesto.
En la mezo de la kahelplanko staras kvadrata tablo kovrita per ruĝa
tuko.
Estas somero kaj la kvina horo en la mateno.
La mutulino ĵus leviĝis, sin lavis kaj sin vestis por eliri, ĉar la sesan ŝi
devas esti ĉe la farmisto Klomp por melki la bovinojn.
Klomp estas farmisto laŭ ĉiuj signifoj de tiu vorto. En la provinco
Groningen, „farmisto“ signifas ne nur „kamparano“, sed ankaŭ
„aroganta, fiera, preskaŭ ĉiam malsprita homo“, pensanta tamen, ke
li estas tre spritega.
Kie ajn li estas, ĉu en sia farmejo, ĉu en la vilaĝo, ĉu en la urbo, ĉie
li agas kaj kondutas, kvazaŭ li estus hejme, kaj kvazaŭ li estus ĉefulo
kaj eminentulo, kiu rajtas ordonadi kaj komandadi. Fremduloj tamen
havas ĉe li nenion por ordoni kaj komandi, kaj eĉ ne eniras en lian
ĉiutagan ĉambron. Ili restas en la antaŭĉambro, en la kuirejo aŭ en
la grenejo, se ili deziras paroli la farmiston, ĉar la familia ĉambro
estas sanktejo, en kiun eniras nur alia farmisto aŭ eminentaj
personoj, kiel ekzemple la notario, la predikisto kaj la doktoro de la
vilaĝo.
Klomp estas kiel preskaŭ ĉiuj farmistoj en la provinco Groningen;
eble li estas pli riĉa ol multaj el ili, sed ne malpli aroganta kaj fiera.
Klomp opinias, ke li apartenas al ia „nobela“ klaso, nome al la
„farmista klaso“, al la plej eminenta el ĉiuj klasoj. De la farmistoj (tiel
li opinias) devenas ĉio, kio estas utila kaj necesa, kaj sekve ĉiuj
nefarmistoj devas esti dankaj, ke la farmista klaso ekzistas, ĉar sen
farmistoj ja ne estus produktata greno, nek terpomoj, nek hordeo
kaj tiel plu. Kion (laŭ la opinio de Klomp) farus la vilaĝanoj kaj la
urbanoj sen tiuj produktaĵoj? La bakisto ne povus baki panon, la
bierfaristo ne povus fari bieron, la buĉisto ne povus buĉi kaj la
forĝisto perlaborus tro malmulte, se farmistoj ne ekzistus; sekve: la
farmista klaso estas sen kontraŭdiro la ĉefa el ĉiuj klasoj, kaj ĉe
Klomp, ano de tiu klaso, laboradas Rika la mutulino, kies dometon ni
ĵus eniris.
Kvankam Rika ne havas horloĝon, ŝi neniam venis tro malfrue en la
farmejon. Ŝi mem estas kvazaŭ horloĝo, ĉion farante aŭtomate.
Aŭtomate ŝi vekiĝas ĉiam la saman horon en la mateno kaj
aŭtomate ŝi ĉiam alvenas ĉe sia laboro, precize la sesan horon. Dek
minutojn antaŭ la sesa, ŝi ĉiam eliras el sia dometo, kies solan
pordon ŝi fermas nur rigle, ĉar ŝtelistoj neniam forprenis ion. Ŝi
ŝlosas ordinare nur unu el la ŝrankoj, en kiu ŝi gardas kelkan monon,
perlaboritan dum la jaroj post kiam mortis la patro, kaj de kiam ŝi
laboris en la farmejo.
Kiam ŝi laŭiras la sablan vojeton al la farmejo, ŝia korpo aspektas kiel
du blue pentritaj abelujoj, unu sur la alia. Sub la malsupra aŭtomate
moviĝas la piedoj, kiujn ĉiam kovras pezaj lignoŝuoj; ĉar lignoŝuojn
ŝi portas vintre kaj somere. Sur la supra „abelujo“ staras blanka
kufo. Aŭtomate tiu stranga figuro de la mutulino iras antaŭen. Rika
ne rigardas dekstren, nek maldekstren, nek posten, sed ĉiam
antaŭen, kvazaŭ nur rekte antaŭ ŝi estus la celo, kiun ŝi neniam
devas perdi el la okuloj.
Kiam ŝin renkontas sur la vojo konato, ŝi aŭtomate kapklinas unu
fojon, sed tre rapide por kiel eble plej baldaŭ repreni la antaŭan
teniĝon.
Rika ridetas nur malofte, sed kiam ŝi ridetas, ŝi montras du vicojn de
dentoj, pli blankaj ol perloj.
Ŝia vizaĝo estas bruniĝinta de la suno.
En la vilaĝoj oni diras, ke ŝi estas beleta fraŭlino, kaj rigardante ŝin
en la vizaĝon, oni ne povas ne rimarki la bluajn okulojn, kiuj ĉiam
brilas, kaj la plenajn vangojn kun kavetoj. Ŝia mentono estas
belforma, kaj ĉar ŝi havas belan nazon, neniu povas diri, ke ŝi ne
estas beleta. Ŝiaj haroj tamen faras strangan kontraston kun ŝia
vizaĝo; fakte ili estas blondaj, sed ĉar ŝi tro ofte purigas ilin per
akvo, ili iom post iom perdis la naturan koloron.
Rika neniam pensas pri tio, ĉu ŝi estas bela aŭ melbela, ĉar tio al ŝi
estas tute indiferenta. Kviete ŝi iras jam dum jaroj sian kutiman
vojon, kaj kviete ŝi iros ĝin plue tiel longe kiel ŝi estos tia sama
laborema mutulino, kia ŝin konas ĉiuj vilaĝanoj.
Post kiam la melkado kaj aliaj laboroj okazis, Rika kelkfoje devas iri
al Warfum por aĉeti bezonaĵojn por la farmistedzino.
Ankaŭ ĉi tiun tagon post la melkado ŝi tien iras pro la sama motivo.
Laŭkutime ŝi iras kun korbo pendanta sur ŝia brako, kaj ni volas
sekvi ŝin. Aŭtomate la du „abelujoj“ kun la blanka kufo iras antaŭen
kaj sin movas supren kaj malsupren laŭ tio, kiel la lignoŝuoj paŝetas
antaŭen. La malmultaj preterpasantoj ŝin salutas ĝentile, kaj per sia
kutima rapida kapklino ŝi respondas la salutojn. Post duona horo da
tiu laŭtakta, sed rapida movado de la liguoŝuoj sur la makadama
vojo, la mutulino atingas la vilaĝon kaj tuj sin direktas al la spicisto
Pentman. Li staras post la butikotablo kaj salutas, kiam ŝi eniras.
Laŭkutime ŝi montras dum sekundo la blankajn dentojn; la kavetoj
en la vangoj pliprofundiĝas dum tiu sama sekundo, kaj post la rapida
kapklino ŝi metas la korbon sur la tablon. La spicisto elprenas
papereton kaj legas, kion bezonas la farmistedzino.
Pli ol milfoje la mutulino venis en ĉi tiun butikon, kaj ĉiam la spicisto
elprenis tian papereton kaj leginte ĝin, enmetis sukeron, sapon,
oleon kaj cetere. La mutulino instinkte konscias, ke tia papereto
kvazaŭ parolas kaj ke la viro komprenas la desegnaĵojn starantajn
sur ĝi, sed ŝi jam ne miras pri tio. Instinkte ŝi ankaŭ konscias, ke ĉiuj
homoj (nur ne ŝi mem) per movadoj de la buŝo povoscias kompreni
sin reciproke, kaj ankaŭ pri tio ŝi jam ne miras, sed estas io alia, kio
naskas ŝian miron multfoje, nome ke homoj movas la lipojn kaj per
tio parolas kun aliaj homoj, kiuj estas en alia ĉambro. Fine ŝi tamen
konsciis, ke tia interkompreniĝado okazas pere de organo, troviĝanta
interne de la oreloj, ĉar ĉiuj hundoj, katoj kaj ĉevaloj ekmovetas la
orelojn, kiam la homoj parolas al ili. Kelkfoje ŝi bedaŭris, ke al ŝi
mankas tiu organo, sed jam de longe ŝi rezignaciis kaj ŝin
kontentigis la penso, ke ŝi povoscias kompreni multajn movadojn de
la buŝo.
La korbo nun estas plena kaj Rika forlasas la butikon por returni sin
al la farmejo de Klomp kaj tuj poste la lignoŝuoj tuŝadas laŭtakte la
straton de la vilaĝo, poste la makadaman vojon kaj fine la sablon de
la flankvojeto kondukanta al la farmejo.
La farmisto Klomp okaze vidas alproksimiĝi la mutan servistinon, kiu
ĉe ĉiu paŝo postlasas sian postsignon, nome nubeton el sablo, kiun
ŝia lignoŝuo ĵetas flanken.
Klomp, kiu rigardas la geservistojn kiel necesan malbonaĵon, kaj
toleras ilin en sia domo kaj sur siaj kampoj nur por laboradi, staras
nun en la mezo de la sabla vojeto, kun la manoj en la poŝoj.
La mutulino preterpasas lin kun rapida kapklino, sed ne montrante la
blankajn dentojn, ĉar ŝi ne amas la farmiston, sentante, ke li
siaflanke tute ne estimas kaj eĉ ne ŝatas ŝin. Klomp resalutas kun
preskaŭ nevidebla mangesto, refoje enpoŝigas la manon kaj
ekmarŝas kelkajn paŝojn sur la vojeto. Tiam li iras trans tabulon, kiu
kuŝas de la vojeto ĝis unu el la kampoj, kaj iras tie plue per longaj
malgraciaj paŝoj por esplori, ĉu ĉio estas en ordo, nome: ĉu la
„necesa malbonaĵo“ diligente laboras sur la kamparo. Intertempe li
kalkulas, kiom li perlaboros tiun someron per siaj fruktoj, tute ne plu
pensante pri la mutulino, kiu eniras lian farmejon por laboradi ĝis la
vespero. —
La liberajn horojn, kiuj restas al Rika, ŝi uzis por kudri siajn vestojn
kaj triki siajn ŝtrumpojn; tiel pasis por ŝi jaro post jaro. Tiel pasas
ankaŭ ĉi tiu somero kaj alproksimiĝas nova sezono kun novaj
monatoj ĝis refoje venos la monato majo.
En tiu monato ĉiuj servistoj kaj servistinoj ĝuas liberan semajnon kaj
ordinare faras nenion krom amuziĝi en la vilaĝaj trinkejoj aŭ en la
urbo, kien ili iras por elspezi tiom da mono, ke post la sepa tago
restas al ili preskaŭ nenio.
Rika neniam partoprenis al tio, ĉar ŝi estas surdmuta; ŝi pasigas tiujn
liberajn tagojn en sia dometo, purigante ĝin de la subtegmentejo ĝis
la kahelplanko, kaj se restas kelkaj tagoj, ŝi vizitas siajn fratojn kaj
fratinojn, loĝantajn en la apudaj vilaĝoj.
Refoje venis tia libera semajno, kaj puriginte sian dometon, ŝi iris al
Uskvert, al frato, kiu loĝas tie kun sia familio. Ŝi foriris tien tute ne
ŝlosinte la pordon de sia dometo, ĉar tiu pordo estas senserura;
neniam oni forŝtelis ion el la dometo, kaj ŝi tute ne pensas pri tio, ke
ŝtelisto eniros por forpreni la meblojn dum ŝia malesto.
Du tagojn poste, en la mateno ŝi refoje forlasas sian fraton per
returni sin al sia dometo. Aŭtomate kiel ĉiam ŝi laŭiras la
makadaman vojon de Uskvert al Warfum. En Warfum ŝi aĉetas lanon
ĉe butikisto, kie ŝi kutime ankaŭ aĉetas aliajn bezonaĵojn por triki kaj
kudri, kaj duonan horon poste ŝi staras sur la ŝtona strateto antaŭ la
pordo de sia dometo. Ŝi malfermas ĝin, levante la riglilon, eniras,
trairas la koridoreton ĝis la ĉambra pordo kaj subite ekhaltas. Tiu
pordo estas fermita, kaj ŝi ne fermis ĝin, kiam antaŭ du tagoj ŝi
forlasis la ĉambron.
Ŝi pripensas pri tio laŭ sia maniero, ne per vortoj, sed per imagoj.
Enpense ŝi vidas iun eniri kaj eliri la dometon, sed kiu eniris kaj
eliris?... Kial oni eniris kaj eliris?... Ŝi kaptas la ringon, pendantan sur
la pordo kaj hezitas, ĉu ŝi eniros aŭ ne. Enpense ŝi vidas personon
en la ĉambro kaj ŝi ellasas la ringon, per kiu ŝi estas levonta la
riglilon, pripensas momenton kaj eliras la koridoreton eksterdomen
por rigardi tra la fenestro, ĉu vere iu estas en la ĉambro. Ŝi klinas sin
por enrigardi trans la vitraĵon, kiu kovras la malsupran parton de la
fenestro. Neniu enestas, sed sur la tablo staras bruna kesteto. Larĝe
Rika malfermas la okulojn kaj stranga sono eliras el ŝia buŝo. Ŝi ne
timas, ĉar kesteto ne povas fari malbonon, sed estas al ŝi enigmo,
kiel la kesteto venis tien ... kaj kio do enestas? ... Ŝi rigardas ĉirkaŭe
por vidi, ĉu eble persono ie staras, kiu enportis la kesteton, sed la
sabla vojeto estas senhoma same kiel la kamparo. Enpense ŝi vidas
la farmistedzinon, kiu enportis la kesteton por surprizi sian
servistinon, kaj vidigante por momento la blankajn dentojn, la
mutulino forlasas la fenestron kaj eniras la dometon. Ŝi turnas la
ringon de la ĉambra pordo, la riglilo sin levas kaj per du longaj paŝoj,
kiuj klaksonas sur la kahelplanko, ŝi staras antaŭ la stranga
surprizaĵo. La kovrilo estas nek najle-, nek ŝnurefermita, sed staras
tiel, ke ŝi povas vidi parton de la enhavo, nome blankan tolaĵon. Rika
ekpensas pri sia lito kaj image vidas novajn litkovrilojn, kaj singarde
ŝi forŝovas la kestkovrilon. Subite ŝi puŝas ĝin tiel forte, ke ĝi falas
sur la plankon. Ŝi ne aŭdas la bruon, kiun ŝi per tio kaŭzis, sed
rigardas kun larĝe malfermitaj okuloj en la kesteton, ĉar tie kuŝas,
duone kovrita per tola tuko, mirinde bela infaneto. Ŝi ne kredas al
siaj okuloj kaj staras momenton rigardante la „surprizaĵon“, ne
sciante, kion pensi aŭ fari. Ŝi paliĝas kaj la neatendita surprizo tiel
ektuŝas ŝin, ke ŝi devas apogi sin kontraŭ la tablo, ĉar ŝiaj kruroj
ektremas kaj tiu sama stranga sono, kiun nur mutulo povas aŭdigi,
eliras refoje el ŝia gorĝo, sed baldaŭ ŝi regas sin. La falanta kovrilo
vekis la infaneton, kiu nun per grandaj brunaj okuloj rigardas la
mutulinon. Rideto ludas sur la buŝeto de la infano, kiu kuŝas tie kiel
anĝeleto.
Strangaj pensoj kaj imagoj amasiĝas en la kapo de Rika.
— Kiel venis tien tiu infano?... Kial oni ĝin metis tie sur la tablon?...
Ĉu ĝi estas donaco?... Ĉu oni venos por repreni ĝin?
La infano ridas kaj sen timo rigardas la mutulinon. Ŝi forprenas la
tolaĵon, metas ĝin flanke de la kesteto kaj jen la infaneto estas simila
al la malgranda Moseo en la kesteto sur la akvo de Nilo. Antaŭ
Moseo staras belaj fraŭlinoj, belaj princinoj kun ventumiloj en la
mano, kaj ili estas prenontaj Moseon el la kesteto, naĝanta sur la
akvo inter la altaj kanoj. Antaŭ ĉi tiu bruna kesteto sur la tablo
staras la mutulino, kiu vole-nevole rigardas la bildon sur la muro, kaj
ankaŭ ŝi estas elprenonta sian Moseon.
— Kiel longe li kuŝis en ĝi?... Ŝi pripensas pri tio, sed subite alia
ekpenso ŝin frapas.
— Ĉu la infano soifas aŭ malsatas?... Eble ne, ĉar ĝi ne ploras, sed
ridas.
— Ĉu ĝi estas pura kaj seka?
Rika scias sperte, ke multaj infanoj kelkfoje ne ploras, kiam ili estas
malsekaj, kvankam estas necese, ke ili estu puraj kaj kuŝu en sekaj
vindotukoj.
Ŝi prenas la infaneton sur la brakon kaj ridas al ĝi; la infaneto
malfermas la buŝon kaj movetas la lipojn. Rika scias, ke ĝi eligas
                              Ŝ
sonojn, sed ŝi ne aŭdas ilin. Ŝi tamen ĝojas, ke la etulo ridas, kaj ŝi
premas ĝin al sia koro, dum larmoj rulas al ŝi sur la vangoj pro
emocio... Ŝi pensas memore al siaj gefratoj, kiam ili estis tiel
malgrandaj kiel ĉi tiu infaneto... Ŝi remetas la etulon en la kesteton,
pretigas varmetan akvon kaj forigas la vindotukon. Tion saman ŝi
faris pli ol milfoje, kiam la gefratoj estis suĉinfanoj, kaj ŝi estas
lertulino en tiu laboro. La infano (ŝi nun vidas) estas belforma
knabeto. Ŝi purigas lin kaj ekpensas pri vindotukoj, laktobotelo kaj
aliaj necesaĵoj kaj pri tio, kion ŝi devos fari kun la knabeto, kiu estas
tiel bela kaj dolĉa. Image ŝi vidas malriĉajn gepatrojn kun multaj
infanoj, tiom multaj, ke ili ne sufiĉe bone povas nutri ĉiujn. Image ŝi
vidas plue, ke la patro metas ĉi tiun knabeton en la kesteton kaj
alportas lin en ŝian dometon, ĉar ŝi estas lerta vartistino kaj havas
sufiĉan monon kaj tempon por prizorgi la etulon.
— Ĉu ŝi devas gardi lin?
Kiam ŝi denove rigardis la knabeton, ĉi tiu ridas refoje kaj Rika sin
klinas super li, kisas lin kaj ekpensas:
— Mi gardos, flegos kaj mi amos lin.
Sed jen alia ekpenso:
— Ĉu oni forprenos de ŝi la etulon?
Ŝi malkvietiĝas; oni propravole donacis al ŝi la knabeton, ŝi volas
gardi lin sekrete, por ke neniu povu lin forpreni. Ŝi ekstaras por serĉi
lokon, kien ŝi povas plej bone meti la kesteton tiel, ke neniu de
ekstere povus vidi ĝin. Flanke de la kamenkapuĉo estas sufiĉa loko
por starigi seĝon, kaj sur tiun seĝon ŝi povus meti la kesteton, kiun
ŝi uzos kiel lian liteton. Stariginte la seĝon kun la kesteto tien, ŝi
eliras kaj rigardas tra la fenestroj por esplori, ĉu el tie enrigardanto
povas rimarki ŝian etulon. Ŝi tuj reiras hejmen, turnas la dorson de la
seĝo al la fajroloko, pendigas tukon sur la apogilon, kaj refoje eliras
por esplore rigardi. Ŝi estas kontenta, ĉar ŝi vidas nur la tukon.
Enirante la duan fojon, ŝi estas kaptata de la ekpenso, ke oni povas
forŝteli la knabeton dum ŝia forestado kaj tuj ŝi decidas havigi al si
seruron por ĉiam ŝlosi la pordon, kiam ŝi devas lasi la infanon sola.
Sed tiun seruron ŝi volas posedi kiel eble plej baldaŭ. Ŝi metas la
kesteton sur la liton, fermas la litopordojn kaj eliras por senprokraste
aĉeti la seruron, ĉar jam post kelkaj tagoj ŝi regule devos esti
eksterdome por laboradi ĉe Klomp... Ŝi eliras.
Aŭtomate, sed pli rapide ol alitempe, la lignoŝuoj disĵetas la sablajn
nubetojn kaj scivole la malmultaj homoj, kiujn ŝi renkontas survoje,
rigardas posten al la mutulino kaj ekmiras pro la rapideco, kun kiu ŝi
kontraŭ sia kutimo sin direktas al la vilaĝo.
Veninte tien, ŝi iras al forĝisto kaj fingre montras seruron kun ŝlosilo
kaj du ferajn krampojn. Ŝi aĉetas ilin tuj pagante. Forlasinte la
forĝiston, kiu miras pro la tuja pagado, ĉar Klomp pagas nur unu
fojon ĉiujare, kion li bezonis dum tiu tempo, la mutulino eniras
butikon por aĉeti botelon por suĉinfano kaj aliajn bezonaĵojn por la
etulo. La butikisto komence ne komprenas, kion ŝi deziras, sed
esplorrigardinte, ŝi fingre montras kion ŝi volas aĉeti, kaj la viro
miras, ĉar la farmistedzino ne havas infanojn; sed Rika ne atentas
lian miron kaj post kapklino ŝi forlasas la butikon.
Reveninte al sia domo, ŝi per la lignoŝuo enbatas unu krampon en la
pordokadron kaj la alian en la pordon tiel, ke la kurbaĵoj preskaŭ sin
tuŝas por trairigi la seruron. Esplorinte poste, ke la krampoj sidas
fortike, ŝi eniras kaj prenas la kesteton de la lito kaj metas ĝin sur la
seĝon ĉe la fajroloko. La knabeto dormas kviete. Rika eliras, ŝlosas la
pordon, kaj aŭtomate, sed rapide la du lignoŝuoj disĵetas la sablajn
nubetojn sur la vojeto, ĝis kiam ŝi malaperas en la farmejo por preni
lakton. Tiun lakton ŝi prenas en la laktejo kaj enpoŝiginte la plenan
botelon, kiun neniu povas vidi, ĉar la plej malsupra abelujo estas tiel
larĝa, ke ŝi povus sen peno kaj nerimarkite kaŝi sub ĝi dek botelojn.
Reveninte hejmen, ŝi prenas unu alumeton el alumetujo kaj metas
ĝin sur la kamenkapuĉon, ĉar ŝi volas poste pagi la prenitan lakton,