0% found this document useful (0 votes)
78 views24 pages

Mechanics 07

The document covers advanced concepts in physics, specifically focusing on mechanics and rotational motion. It includes detailed explanations of angular displacement, angular velocity, angular acceleration, and their relationships with linear motion. Additionally, it discusses equations of rotational motion and the principles of rolling motion, providing a comprehensive overview of the topic.

Uploaded by

matefig577
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
78 views24 pages

Mechanics 07

The document covers advanced concepts in physics, specifically focusing on mechanics and rotational motion. It includes detailed explanations of angular displacement, angular velocity, angular acceleration, and their relationships with linear motion. Additionally, it discusses equations of rotational motion and the principles of rolling motion, providing a comprehensive overview of the topic.

Uploaded by

matefig577
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 24

Explore the World with a New Vision...

Advanced Level Examination


PHYSICS MECHANICS
hdka;% úoHdj
Unit 02
ieliqu ( iñ; r;akdhl Part VII

N%uK ^fldaKsl& p,s;h [ Rotational (angular) motion ]


O
jia;=jla ;ud u; msyá
s ,CIHhla fyda ;ud yryd hk wCIhla jgd isÿ lrk p,s;h N%uK p,s;hla f,i
ye¢kafõ'

oDV jia;= - [ Rigid objects ]

p,s;fha§ wxY=j, idfmaCI msysgqï fjkia fkdjk wdldrfha jia;=jla oDV jia;=jla f,i ye¢kafõ'

fldaKl
s úia:dmkh - [ Angular displacement ]

hï ld,hla ;=, jia;=jla isÿ l, fldaKsl úia:dmkh hkq tu ld,h ;=, jia;=j N%uKh jQ
O
fldaKhhs'

• ffoYsl tl;=j ms<sn| kHdfoaY kshuh (a + b = b + a) (commutative law of addition) ms<s 


fkdmÈk neúka fldaKsl úia:dmkh ffoYslhla f,i fkdie,fla'
t = t
• fldaKsl úia:dmkfhys SI tallh rad jk w;r Bg udk fkdue;' t=0
• oDV jia;=jla u; msysá iEu ,CIHhlau iudk ld, ;=, iudk fldaKsl úia:dmk isÿ lrhs'

fldaKsl m%fõ.h $ fldaKsl ixLHd;h - 


[ Angular velocity / Angular frequency ]

fldaKsl úia:dmkh fjkia ùfï iS>%;dj fldaKsl m%fõ.hhs'


t ld,hla ;=, fldaKsl úia:dmkfha isÿ jQ fjki  kï"

 rad
  s
t

rad s–1

•   u.ska ,efnkafka t ld,h ;=, mej;s uOHl fldaKsl m%fõ.hhs' (average angular velocity)
t

•   " t  0 u.ska hï fudfyd;l fldaKsl m%fõ.h (instantaneous angular velocity) ,efí'
t

• oDv jia;=jla u; msysá iEu ,CIHhlau iudk ld, ;=, iudk fldaKsl úia:dmk isÿ lrk neúka tu iEu
,CIHhlu fldaKsl m%fõ.h ^uOHl $ fudfyd;l& iudk fõ'

Samitha Ratnayake -1- Innovative Physics


fldaKsl m%fõ.fhys ÈYdj - [ Direction of angular velocity ]

fldaKsl m%fõ.fhys ÈYdj iEu úgu jia;=fõ N%uK ;,hg ,ïNlj msyg
s hs' my; ±lafjk
mßÈ tys ÈYdj iqr; Ndú;fhka fiúh yelsh'
ys ÈYdj
iqrf;a uymg weÕs,a, wfkla weÕs,sj,g ,ïNlj ;nd tu weÕs,s jia;=fõ N%uK ;,h
Tiafia jia;=fõ N%uK ÈYdjg fhduq l, úg uymg weÕs,a, fhduq ù we;s ÈYdfjka iqr;
fldaKsl m%fõ.fha ÈYdj ,efí'

iam¾YSh m%fõ.h (V) yd fldaKsl m%fõ.h () w;r iïnkaOh


[ Relationship between tangential velocity and angular velocity ]
O
t fnfyúka l=vd jk úg t  0), s o l=vd jk w;r túg s pdm È. wdikak jYfhka
ir, f¾Çh hehs ie,lsh yelsh' 
s = r  u.ska
s 
s = r.  = r. , t  0 s
t t t = t
 t=0
fuys = hkq i,ld n,k fudfydf;a fldaKsl m%fõ.hhs'
t
s
= v hkq i,ld n,k fudfydf;a iam¾YSh m%fõ.hhs' ^jD;a; pdmhg we¢ iam¾Ylh Tiafia msyg
s k neúka
t
Bg iam¾YSh m%fõ.h hehs lshkq ,efí'&

V = r

• oDV jia;=jl iEu ,CIHhlu  tlu jqjo r fjkia ùu u; iam¾YSh m%fõ.h fjkia fõ'

wdj¾; ld,h (T) - [ Time period ]

N%uKh jk jia;=jg tla jghla iïmQ¾K lsÍug .; jk ld,h wdj¾; ld,h f,i ye¢kafõ'

 2
 = " tla jghloS N%uKh jk fldaKh 2  neúka  =
t T

ixLHd;h (f) - [ Frequency ]

jia;=j ;;amrhl§ N%uKh jk jg ixLHdj ixLHd;h f,i ye¢kafõ'

wdj¾; ld,hl§ (T) N%uKh jk jg .Kk = 1


1
;;amrhl§ N%uKh jk jg .Kk =
T
1
f = s
T

rev s–1
• N%uK ixLHd;h bÈßm;a lrkq ,nkafka —;;amrhg N%uK˜ (rev s–1) keue;s tallfhks'
• ñks;a;=jg N%uK .Kk (revolutions per minute - rpm) § we;s úg th 60 ka fn§fuka f ys w.h fidhd .; yelsh'
2 1
•  =   = 2  ×   = 2 f
T T

Samitha Ratnayake -2- Innovative Physics


fldaKsl ;ajrKh () - [ Angular accelaration ]

fldaKsl m%fõ.h fjkia ùfï iS>%;dj fldaKsl ;ajrKhhs'


t ld,hla ;=, fldaKsl m%fõ.fhys isÿ jQ fjki  kï"

 rad s–1


 
t s

rad s–2

•  = u.ska t ld,h ;=, mej;s uOHl fldaKsl ;ajrKh (average angular accelaration) ,efí'
t

•  = " t  0 u.ska hï fudfyd;l fldaKsl ;ajrKh (instantaneous angular accelaration) ,efí'
t

fldaKl
s ;ajrKfhys ÈYdj - [ Direction of angular accelaration ]

 =  ys ÈYdj jkafka fldaKsl m%fõ. ffoYslh fjkia jk ÈYdjhs'
t
I wjia:dj ^jia;=fõ N%uK ;,h fjkia fkdjk úg&

   = 
t –
2  1
= t
ys ÈYdj
2  1 
t = t

II wjia:dj ^jia;=fõ N%uK ;,h fjkia jk úg&



   =
t 
 
2  1
= t

2  1  ys osYdj


= t
t

iam¾YSh ;ajrKh at [ Tangential accelaration ]

v 
V = r   v = r = r , t  0
t t
v
fuys = at hkq iam¾YSh m%fõ.h fjkia ùfï iS>%;dj fyj;a iam¾YSh ;ajrKhhs'
t

=  hkq fldaKsl ;ajrKhhs'
t
at = r 

• at hkq f¾Çh ;ajrKhla jk w;r tall ms–2 fõ'


• iam¾YSh ;ajrKhla mej;Sug fldaKsl ;ajrKhla mej;sh hq;=uh'

flakø
a dNsidß ^wÍh& ;ajrKh - ar [ Centripetal (radial) accelaration ]

v2
ar = = r 
r
• ar = v
Samitha Ratnayake -3- Innovative Physics
• fldaKsl ;ajrKhla mej;sho fkdmej;sho flakaødNsidÍ ;ajrKh mj;S' fldaKsl ;ajrKhla mj;S kï ar ys
w.h fjkia jk w;r fldaKsl ;ajrKhla fkdmj;S kï ar ys w.h ksh; fõ'

• flakaødNsidß ;ajrKho f¾Çh ;ajrKhla jk w;r tall ms–2 fõ'

N%uKh jk jia;=jla u; msysá wxY=jl iïm%hqla; f¾Çh ;ajrKh


[ Resultant linear accelaration of a particle on a rotating object ]

r a = a r2 + a t 2
a
ar ar
Tan  = at

at

N%uK p,s; iólrK [ Equations of rotational motion ]

 (t = t) o  wdrïNl fudfydf;a fldAKsl m%fõ.h


  wjidk fudfydf;a fldaKl
S m%fõ.h
    fldaKsl ;ajrKh
o   fldaKsl úiA:dmkh
(t = 0) t  .; jQ ld,h
fldaKsl m%fõ. fjki
fldaKsl ;ajrKh =
.; jQ ld,h
–
 =     + t 
t

uOHl fldaKsl m%fõ.h = A
t

;ajrKh ksh; kï wdrïNl yd wjidk fldaKsl m%fõ.j, uOHkH u.skao uOHl fldaKsl m%fõ.h ,efí'

uOHl fldaKsl m%fõ.h = B
2

A = B

 = ( 
2
)t

–
 ka "  g wdfoaYfhka"  ka" t = ,  g wdfoaYfhka"

1
  0t + t2  2  02 + 2  
2

• by; iólrK fhdok ld,h ;=, jia;=fõ fldaKsl ;ajrKh () ksh;j mej;sh hq;=h'

Samitha Ratnayake -4- Innovative Physics


fmr¿ï p,s;h ( Rolling motion )

fmr¿ï p,s;h" W;a;drK p,s;hl;a N%uK p,s;hl;a tl;=jla f,i ie,lsh yelsh'

m%fõ.h ( Velocity )


v v1 v + v1

v1
v1 R
v v v v v
v O
v1 v1
P
v v1 ;,h v – v1
v 11
Y=oO
a W;a;drK p,s;h Y=oaO N%uK p,s;h
^f¾Çh m%fõ.h - v& fmr¿ï p,s;h
^fldaKsl m%fõ.h-  & v1 = R

• ,siaiSulska f;drj fmrf<k jia;=jl P ,CIHfha m%fõ.h" th .eà we;s ;,fha m%fõ.hgu iudk fõ'

v – v1 = v11 ;,h ksYap, kï" v – v1 = 0  v = v1

wp, ;,hla u; ,siaiSulska f;drj fmrf<k jia;j= l flakøa fha m%fõ.h u.ska Y=oaO W;a;drK p,s;hg wkqrEm
m%fõ.h ,efnk w;r flakaøfha m%fõ.h" wrfhka fn§fuka ( V/R ) Y=oaO N%uK p,s;hg wkqrEm fldaKsl m%fõ.h
,efí'
jD;a; p,s;h
;ajrKh ( Accelaration )


a at a + at
ar
at
R
a a
ar a
a ar
O

ar at
P a – at
a at
;,h a1
Y=oO
a W;a;drK p,s;h Y=oaO N%uK p,s;h
^f¾Çh ;ajrKh - a& ^fldaKsl ;ajrKh- & fmr¿ï p,s;h
at = R

• flakøa dNsidß ;ajrKh jk ar , wm i,ld n,k ixisoê


a hg n,mEula fkdlrhs' tneúka wjidk rEmfha th ,l=Kq
lr fkdue;'

• ,siaiSulska f;drj fmrf<k jia;=jl P ,CIHfha ;ajrKh" th .eà we;s ;,fha ;ajrKhgu iudk fõ'
a – at = a1
;,h ;ajrKh fkdfõ kï" a – at = 0  a = at

;ajrKh fkdjk ;,hla u; ,siaiSulska f;drj fmrf<k jia;=jl flakaøfha ;ajrKh u.ska Y=oaO W;a;drK
p,s;hg wkqrEm ;ajrKh ,efnk w;r flakaøfha ;ajrKh" wrfhka fn§fuka ( a/R ) Y=oaO N%uK p,s;hg wkqrEm
fldaKsl ;ajrKh ,efí'

Samitha Ratnayake -5- Innovative Physics


wjiaÓ;sh [ Inertia ]

´kEu jia;j= la ish j¾;udk p,s; iajrEmh fjkia lsÍug wlue;a;la olajhs' fuu .=Kh wjiaÓ;sh f,i ye¢kafõ'
wjiaÓ;sfhys m%fNao folls'
1' f¾Çh wjiaÓ;sh ( 2' N%uK wjiaÓ;sh (
jia;=jla ish j¾;udk f¾Çh p,s; iajrEmh jia;=jla ish j¾;udk N%uK p,s; iajrEmh fjkia
fjkia lsÍug olajk wlue;a; f¾Çh wjiaÓ;sh lsÍug olajk wlue;a; N%uK wjiaÓ;sh f,i
f,i y÷kajk w;r th m%udKd;aulj ukskq ye¢kafjk w;r th m%udKd;aulj ukskq ,nkafka
,nkafka wjiaÓ;s ialkaOh u.sks' wjiaÓ;s >Q¾Kh u.sks'

wxY=jl wjiaÓ;s >Q¾Kh - I [ Moment of inertia of a particle ] m

N%uK wCIhla jgd wxY=jl wjiaÓ;s >Q¾Kh w¾: olajd we;af;a wxY=j i;= ialkaOfha;a" r
wxY=fõ isg N%uK wCIhg we;s ,ïn ÿfrys j¾.fha;a .=Ks;h f,ih'

• wjiaÓ;s >Q¾Kh wÈY rdYshla jk w;r tys udk ML2 fõ' I = m r2


kg m2 kg m2
wxY= moaO;shl wjiaÓ;s >Q¾Kh
[ Moment of inertia of a system of particles ]
m1
N%uK wCIhla jgd wxY= moaO;shl wjiaÓ;s >Q¾Kh ,nd .ekSu i|yd tla tla wxY=j
fjk fjku tu wCIh jgd ìys lrk wjiaÓ;s >Q¾K fidhd tajdfha tl;=j .; hq;=h' r1
m3
r2
I = m1r12 + m2r22 +m3r32 + – – – – r3
m2
2
I = mr

• wxY= moaO;shl wjiaÓ;s >Q¾Kh


i. wxY=j, ialkaOh u; yd
ii. N%uK wCIfha isg wxY=j,g we;s ÿr ^wxY= jHdma;sh& u; r|d mj;S'

jia;= lsysmhl wjiaÓ;s >Q¾K (Moment of inertia of several objects)

1' ialkaOh m yd wrh r jQ ;=kS jD;a;dldr j<,a,l flakaøh yryd hk I = mr2


ish ;,hg ,ïnl wCIhla jgd wjiaÓ;s >q¾Kh I kï

2' ialkaOh m yd wrh r jQ ;=kS l=yr is,skv


a rhl ^jl% mDIaGh muKs& wCIh
jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh I kï
I = mr2

3' ialkaOh m yd È. l jQ taldldr iDcq oKavl tla fl<jrla yryd hk 1


I= m l2
oKafâ È.g ,ïnl wCIhla jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh I kï 3

4' ialkaOh m yd È. l jQ taldldr iDcq oKavl flakøa h yryd hk oKafâ È.g 1


I= m l2
,ïnl wCIhla jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh I kï" 12

Samitha Ratnayake -6- Innovative Physics


5' ialkaOh m yd wrh r jQ taldldr jD;a;dldr ;eáhl flakaøh yryd hk
1
;eáfha ;,hg ,ïnl wCIhla jgd" wjiaÓ;s >q¾Kh I kï" I = 2 mr2

6' ialkaOh m yd wrh r jQ taldldr >k is,skv


a rhl wCIh jgd wjiaÓ;s
>Q¾Kh I kï" 1
I= mr2
2

7' ialkaOh m yd wrh r jQ taldldr l=yr f.da,hl úIalïNhla jgd wjiaÓ;s


>Q¾Kh I kï" 2
I= mr2
3

8' ialkaOh m yd wrh r jQ taldldr >k f.da,hl úIalïNhla jgd wjiaÓ;s


>Q¾Kh I kï" 2
I= mr2
5

wjiaÓ;s >Q¾Kfha m%dfhda.l


s fh§ï (Applications of moment of inertia)

1' fudag¾ r: tkaðul cj frdao fh§u


fuu frdao ;kd we;af;a ^frdaofha ialkaOh th lrlefjk wCIfhka yels ;rï wE;aj flakaø.; fldg& wjiaÓ;s
>Q¾Kh jeä jk mßÈh' msiagk l%shdldÍ;ajfhka WmÈk cjh m<uqj fuu cj frdao j,g ,nd§ tajd N%uKh
flf¾' wjiAÓ;s >Q¾Kh jeä neúka wdrïNfha§ l/lùu wmyiq jqjo l/ljQ miq kj;ajd .ekSuo wmyiq fõ'
msig
a k uÕska cjh kQmojk ld,dka;r ;=,§ o tu frdao uÕska r:fha p,s;hg wjYH cjh ,ndfok neúka p,s;h
iqugj yd wLKavj mj;ajd .; yels fõ'

2' we;eï fi,a,ï jdykj, we;=<; ;rula f,dl= frdaohla fh§u


m<uqj r:h ìu w;=,a,d tu frdaohg N%uK pd,l Yla;shla ,nd foa' frdaofha wjiaÓ;s >Q¾Kh jeä neúka ta ;=<
.nvd jk N%uK pd,l Yla;sho jeäh' r:h uqod y, úg frdaoj, we;s N%uK pd,l Yla;sh" r:fha W;a;drK
pd,l Yla;hs njg mßj¾;khfõ'

3' i¾lia ixo¾Ykj,§ ;ka;=jla u; .uka lrk mqoa.,fhl= È.= ßgla ±Íu
fuu ßfgys ialkaOfhka jeä fldgila fofl<jr flakaø.; fldg we;' tneúka ;ka;=j jgd ixo¾Yklref.a
wjiaÓ;s >Q¾Kh tuÕska jeä flf¾' túg N%uKh g we;s úfrdAOh jeä neúka ixo¾Yklreg ;ka;=j u; ish
iu;=,s;;dj /l .ekSu myiq fõ'

4' taoKavla jeks ia:dkhlska .uka lsÍfï§ ±;a fomig úysoùu


óg wod< meyeÈ,s lsÍuo 3 jk ixisoaêh mßÈu fõ'

5' j÷rka yd f,akk


q a jeks i;=kag È.= j,s.hla ;sîu'
j,s.h yeisrùu uÕska N%uK wCIhla jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh jeä l, yelsh' fuuÕska by< ia:dkfha§ ish
iu;=,s;;dj /l .ekSug tu i;=kag jeä yelshdjla ,efí'

6' t,af,a ms;a;l fnda,h jÈk fl<jrg je,s jeks fohla oud nr jeä lsÍu
fuuÕska ms;af;a wjiaÓ;s >Q¾Kh jeä flf¾' túg p,kh jk ms;a; i;== N%uK pd,l Yla;sh by< hhs' ms;af;a
jÈk fnda,hg fuuÕska jeä W;a;drK pd,l Yla;h s la iïfm%aIKh l< yelsh'

7' flá ÿr Odjlhka yels ;rï ish m;=,a oKysia olajd yl=¿jd .ekSu
fuuÕska l<jh jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh wvq lr .kakd l%svlhdg kej; ish mh b;d blaukska Odjk m:h fj;
f.k taug wjia:dj ie,fia'

8' fõ.fhka ÿjk i;=kaf.a md fl<jr jkakg isyska njla ±laùu


fuu.ska N%uK wCIh jgd mdoj, wjiaÓ;s >Q¾Kh wvq lr .ekSfï yelshdjla ,efí'

Samitha Ratnayake -7- Innovative Physics


fldaKsl .uH;dj - L [ Angular momentum ]
O
hï wCIhla jgd N%uKh jk wxY=jl fldaKsl .uH;dj w¾: olajd we;af;a f¾Çh .uH;djfha
N%uK wCIh jgd >Q¾Kh f,ih'

P = mv
V
m
L = P×r  L = mv × r
tfy;a V = r
L = mr × r = m r2
fuys m r2 = I hkq N%uK wCIh jgd wxY=fõ wjiaÓ;s >Q¾Khhs'
L = I

• fldaKsl .uH;djfha tall kgm2 s–1 (kgm2 rad s–1) jk w;r tys udk (ML2 T–1) fõ'

• fldaKsl .uH;dj ffoYsl rdYshla jk w;r tys ÈYdj fldaKsl m%fõ.fha ÈYdjhs'
^fldaKsl m%fõ.fha ÈYdj iqr;a kshufhka ,efí'&

fldaKsl .uH;dj fjkia ùfï iS>%;dj


[ Rate of change of angular momentum ]
L P
L = P×r  L = P × r  t = ×r
t
P
ksõgkaf.a fojk kshuhg wkqj = F hkq ndysr wiu;=,s; n,hhs'
t
L
 t = F × r

fuys F × r =  hkq ndysr wiu;=,;


s jHdj¾;hhs'
L
= 
t
L L
• =  f,i ,efnkafka SI tall Ndú;fha§h' idOdrK jYfhka   fõ' fuu m%;sM,h N%uK
t t
p,s;h i|yd ksõgkaf.a fojk kshuh f,i ye¢kafõ' bka lshefjkafka"
—hï ÈYdjla Tiafia fldaKsl .uH;dj fjkia ùfï iS>%;dj" tu ÈYdj Tiafia l%shd l, ndysr wiu;=,s;
jHdj¾;hg iudkqmd;sl fõ'˜ hkakhs'
L 
• L = I  L = I    = I. t
t
L 
fuys = yd  fõ'
t t

  = I

•  = I iólrKh" f¾Çh p,s;fha F = ma mßÈu fõ' tneúka th Ndú;fha§o


i. jia;=jla f;dard .; hq;=h' ii. ÈYdjla f;dard .; hq;=h'

 ,nd .ekSu i|yd wod< jia;=j u; we;s ish¿ ndysr jHdj¾;" f;dard .;a ÈYdj Tiafia úfNaokh l, hq;=h'

Samitha Ratnayake -8- Innovative Physics


fldaKl
s wdfõ.h - (J) [ Angular impulse ]

N%uK p,s;h i|yd ksõgkaf.a fojk kshufhka"


L
 =  ×t = L
t

ndysr wiu;=,s; jHdj¾;fha;a tu jHdj¾;h l%shd l, flá ld,fha;a .=Ks;h fldaKsl wdfõ.h f,i ye¢kafõ'
× t = L
}

J = L

• fldaKsl wdfõ.h" fldaKsl .uH;d fjkig iudk fõ'

• fldaKl
s wdfõ.h" ffoYsl rdYshla jk w;r tys ÈYdj ndysr wiu;=,s; jHdj¾;fha ÈYdj fyj;a fldaKsl .uH;d
fjkfiys ÈYdjhs'

• ndysr wiu;=,s; jHdj¾;h () yd ld,h (t) w;r m%i:


a drhla hgf;a we;s j¾.M,fhka fldaKl
s wdfõ.h ksrEmKh
fõ' 

j¾.M,h = × t = L = J

t
t

fldaKsl .uH;d ixiaÓ;s kshuh


[ Law of conservation of angular momentum ]

L

t
  kï L = 0

— N%uKh jk jia;=jla fyda jia;= moaO;shla u; lsishï N%uK wlaIhla jgd hï ÈYdjla Tiafia ndysr wiu;=,s;
jHdj¾;hla l%h
s d fkdlrhs kï tu N%uK wlaIh jgd tu ÈYdj Tiafia we;s fldaKsl .uH;dj fkdfjkiaj mj;S'˜

• by; kshuho ffoYsl iïnkaO kshula neúka th fh§ugo ^ndysr wiu;=,s; jHj¾;hla l%shd fkdlrk& ÈYdjla
f;dard .; hq;h
= '

fldaKls .uH;d ixiaÓ;s kshufha fh§ï


( Applications of consrvation of angular momentum )

flda'.'i'ks' wkqj kï L = 0 fõ' fuúg L = I ksh;j mej;sh hq;=h' fï wkqj I jeä fõ kï wvqjk
w;r" I wvqfõ kï  jeä fõ'

1' ;rula úYd, Ndr folla oE;ska orñka iqug N%uK mqgqjl isák mqoa.,fhl= ish oE;a
yl=¿jd .;a úg Tyqf.a N%uK fõ.h jeäjk nj fmfka' fufia jkafka I wvq jk úg
L ksh;j ;nd .ekSug  jeä úu ksidh'

2' whsia u; N%uKh jk l%Säldjla ish oE;a yl=¿jd.;a úg wehf.a N%uK fõ.h
jeäjk nj fmfka' fufia jkafka I wvq jk úg L ksh;j ;nd .ekSug  jeä ùu
ksidh'

Samitha Ratnayake -9- Innovative Physics


3' by< isg msyskqï ;gdlhlg mksk l%svlfhl= ish YÍrh yl=¿jd .;a úg Tyq fõ.fhka
N%uKh jk nj fmfka' fufia jkafkao I wvq jk úg L ksh;j ;nd .ekSug  jeä ùu
ksidh'

• fldAKsl .uH;dj ffoYsl rdYshla neúka th wdrCId lr .ekSu i|yd tys ÈYdjo
wdrCId lr .ekSug moaO;s W;aidy orhs'

4' rEmfha ±lafjk mßÈ l=reïnd f.ähla isria wCIh jgd lrljd w; yeßh úg isria
ÈYdj Tiafia Bg we;s fldaKl
s .uH;dj wdrCId lr .ekSug th orK W;aidyh fya;f
= jka
wCIh isriaju msysgk mßÈ th fmdf<djg <Õ fõ' fuúg ìu jÈkafka tys myáh ^my<
fldgi& neúka th ì£fuka wdrCId fõ' ffoYsls h

5' nhsisl,hla mÈk úg ix;=,kh lr .ekSu myiq jkafka;a" lrljk ,o rndkla isyska ßgla u; ix;=,kh lsÍu
myiq jkafka;a" N%uKhla iys;j ;=jlal= lfgka msgjk WKavhla b,lal .; lsÍu myiq jkafka;a fldaKsl
.uH;d ffoYslfha ÈYdj wdrCId lr .ekSug moaO;s orK W;aidyh ksidh'

6' 1 rEmfha ±lafjk mßÈ ksi, N%uK mqgqjla u; jdä ù isák YsIHhl= L L
yg lrlefjk nhsil s ,a frdaohla ,nd fohs' frdaofha fldaKsl .uH;dj x y
L fõ' ál fõ,djlg miq YsIHhd fojk rEmfha ±lafjk mßÈ y x
L1
frdaoh uqkska w;g yer jQ úg frdaofha kj N%uK ÈYdjg úreoaO ÈYdjg
YsIHhd iuÕ mqgj q N%uKh ùug mgka .kS' fufia jkafka moaO;sh ish
uq,a fldaKsl .uH;djfha úYd,;ajh yd ÈYdj wdrlaId lr .ekSug
W;aidy ork ksidh' YsIHhd iuÕ mqgqfõ fldaKsl .uH;dj L1 kï"
1 rEmh 2 rEmh
 fldaKl
s .uH;d ixiaÓ;s kshuh fh§fuka

L = L1  L  L1 = 2 L

jHdj¾;hlska flfrk ld¾Hh (W)


[ Work done by a torque ]

jHdj¾;hla hgf;a jia;=jla fldaKsl úia:dmkhla isÿ lrk úgo ld¾hhla isÿ jkafka hehs lshkq ,efí' isÿ jQ
ld¾h m%udKh jHdj¾;fha úYd,;ajfha;a" isÿ jQ fldaKsl úia:dmkfha;a .=Ks;hg iudk fõ'

W = 

 J Nm rad

• jHdj¾;h cQ,a j,ska ukskq fkd,efí'

Samitha Ratnayake - 10 - Innovative Physics


N%uK pd,l Yla;sh
[ Rotational kinetic energy ]

N%uK p,s;h ksid jia;j


= lhg ysñjk pd,l Yla;sh fukñka ye¢kafõ'

I I
0  
 

wdrïNfha§ ksYap,j we;s N%uK wCIh jgd I wjiaÓ;s >Q¾Kfhka hq;a jia;=jla u; ksh;  jHdj¾;hla fh§u ksid
th  fldaKsl úia:dmkhla isÿlrk úg  fldaKsl m%fõ.hla ,nd.kakd wdldrh rEmfha ±lafõ'

jia;=j wh;a lr.;a N%uK pd,l Yla;sh =  jHdj¾;fhka l< ld¾hh


=  × 


kuq;a  = I  wkqj =
I

;jo  = + 2  wkqj


 1
 = 0 + 2 = I
I 2

1
N%uK pd,l Yla;sh = I
2

• jia;=jla u; fhfok iïm%hqla; jHdj¾;h u.ska flfrk ld¾hh" tys N%uK pd,l Yla;s fjkig iudk fõ'

• E = ½ I 2 • E = ½ I 2
I2 2
= ½ I  × =½
I
L2
E = ½ L E =
2I

fuys L hkq fldaKl


s .uH;djhhs'

• fmr<Su (Rolling)


fmrf<k jia;=jla i;= uq¿ pd,l Yla;sh (E) iudk jkafka th i;= W;a;drK pd,l
v
Yla;f
s ha;a N%uK pd,l Yla;sfha;a tl;=jghs'

1 1
E = mv2 + I
2 2

Samitha Ratnayake - 11 - Innovative Physics


jHdj¾;hl CIu;dj [ Power of a torque ]

w
P =
t
by; w ld¾h jHdj¾;hlska isÿ fõ kï w =  

 
 P =  × fuys =  hkq fldaKsl m%fõ.hhs'
t t

P = 

 jHdj¾;hla hgf;a jia;=jla  fldaKsl m%fõ.fhka N%uKh jk úg tu jHdj¾;h u.ska ld¾hh lsÍfï iS>%;dj
fyj;a jHdj¾;fha CIu;dj by; iólrKh u.ska ,ndfoa'

Samitha Ratnayake - 12 - Innovative Physics


wNHdi

01. mDÓúfha wrh 6400 km la f,i i,ld mDÓú iulh u; we;s jia;=jl fldaKl
s m%fõ.h;a f¾Åh m%fõ.h;a
fidhkak'

02. iqug f,i Èfjk m%;siu Trf,daiqjl


i. ;;amr lgqfjys ii. ñks;;
a = lgqfjys iii. meh lgqfjys
fldaKsl m%fõ.h fidhkak'

03. úÿ,s mxldjla ;;amrhg jg 10 l is>%;djhlska N%uKh fjñka mej;=Ks' úÿ,sh úikaê lsÍu ksid úÿ,s
mxldj ;;amr 10 l § taldldr fldaKl
s ukaokhlska ksYap,;djhg m;aúh' úÿ,s mxldfõ fldaKsl ukaokh
fidhkak'

04. frdaohlg 3 rad s–2 l ksh; fldaKsl ;ajrKhla ;sfí' th tla;rd 4 s ld, m%dka;rhl§ 120 rad l fldaKsl
úia:dmkhla isÿlrhs' ksYap,;djfhka p,s;h werUqfõ kï by; 4 s ld, m%dka;rh werfUk úg frdaoh
fldmuK ld,hla p,kh ù ;sfío @

05. ndysr jHj¾;hla fhdod lrljk nhsisl,a frdaohl fldaKsl ;ajrKh 3 rad s–2 fõ wdrïNfha§ frdaoh
ksYap,j we;s úg frdao odrfha ,CIHhl fldaKsl msysàu  fõ'
2 s g miq fuu ,CIHfha fldaKsl úia:dmkh yd frdaofha fldaKsl m%fõ.h fidhkak'
by; .eg¿fõ nhsisl,a frdaofha wrh 0.5 m kï" ksYap,;djfhka mgka f.k 2 s g miq frdao odrfha ;sfnk
wxY=jl iam¾YSh fõ.h" iam¾YSh ;ajrKh yd flakaødNsidÍ ;ajrKh fidhkak'

06. ksYap,;djfha mej;s frdaohla 20 s la ;=<§ 3000 rpm olajd tys N%uK fõ.h jeälr .kakd ,È' frdaofha
fldaKsl ;ajrKh fldmuKo @ fuu ld,h ;=< th N%uKh jQ jg .Kk lSho @

07. ix.S; ;eá jdok hka;%hl N%uK fïih wdrïNfha§ 33 rpm fõ.hlska N%uKh jk w;r th 20 s ;=<§
ksYap,;djhg m;afõ'
i. N%uK fïifhys fldaKsl ;ajrKh taldldr hehs i,ld tys w.h fidhkak'
ii. N%uK fïih ksYap,;djhg m;a ùug fmr jg lShla lrlefõo @
iii. N%uK fïifha flakaøfha isg 14 cm ÿßka isák lDñfhl=f.a wdrïNl f¾Çh fõ.h l=ulao @
iv. lDñhdf.a iam¾YSh ;ajrKh fldmuKo @

08. ksYp a ,;djfhka p,s;h wrUk frdaohla tys wCIh jgd ksh; fldaKls ;ajrKhlska N%uKh fõ' hï fudfyd;l
frdaoh 10 rev s–1 iS>%;djfhka N%uKh fõ' t;eka isg jg 60 lg miq th 15 rev s–1 iS>%;djfhka N%uKh fõ'
i. frdaofha fldaKsl ;ajrKh
ii. 10 rev s–1 N%uK iS>%;djla ,nd .ekSug wdrïNl fudfydf;a isg .; jQ ld,h
iii. 10 rev s–1 N%uK iS>%;dj ,nd.kakd úg wdrïNl fudfydf;a isg N%uKh jQ jg .Kk fidhkak'

09. nr cj frdaohla >¾IK jHdj¾;h fya;=fjka ukaokh fjñka mj;S' m<uq ñks;a;=j wjidkfha§ tys N%uK
fõ.h wdrïNl N%uK fõ.h jk 250 rpm ka 0'90 la kï fojk ñks;;
a j
= wjidkfha§ N%uK fõ.h fidhkak'

10. úYalïNh 40 cm jk frdaohla 3.6 s l ld,hla ;=<§ 80 rpm isg 300 rpm olajd jQ ;ajrKhlg Ndckh fõ'
i. frdaofha fldaKsl ;ajrKh
ii. ;ajrKh mgka .ekSfuka 2 s g miq frdaofha odrfha msysá ,CIHhl f¾Çh ;ajrKfha wÍh yd iam¾YSh
ixrpl fidhkak'

Samitha Ratnayake - 13 - Innovative Physics


11. rEmfha ±lafjk mßÈ oCIsKdj¾; ÈYdjg N%uKh fjñka mj;sk cj frdaohla i,lkak' t = 0 È Bg 2 rad s–1
fldaKsl m%fõ.hla ;sfnk w;r AB f¾Ldj  = 0 msysàfï mj;s' cj frdaoh – 0.25 rad s–2 l fldaKsl
ukaokhlska N%uKh fõ'
i. oCIsKdj¾; N%uKh + f,i i<ld + ÈYdjg cj frdaoh isÿlrk 2 rads –1

Wmßu fldaKsl úia:dmkh fidhkak'


ii.  = – 10 rad ùug .;jk ld,h fidhkak'
^ iDK ms<s;=frys fN!;sl w¾:h l=ulao @ & =0
A B
iii. t = 0 isg  = – 10 rad fudfyd; olajd ld,h iuÕ  ys úp,kh
m%ia:dr .; lr ( i ) yd ( ii ) fldgia j,g wod< msysgqï m%ia:drh u;
olajkak'

12. rEmfha ±lafjk frdaoh i;=j iu ÿßka msysgqjd we;s .rdÈ 8 la we;'
frdaofha wrh 30 m jk w;r th tys wCIh jgd 2.5 rev s–1 ksh; iS>%;djhlska
N%uKh fõ' 20 cm la È. B;,hla frdaofha wCIhg iudka;rj lsisÿ .rdÈhl
fkd.eà úÈh hq;= kï B;,hg ;sìh hq;= wju m%fõ.h l=ulao @ .rdÈ yd B;,h
b;d isyska nj i,lkak'

13. wdf,dalfha m%fõ.h uekSu i|yd fhdod .;a merKs l%uhla rEmfha ±lafõ'

Light
beam
Light Mirror
source perpendicular
to light beam

Rotating
slotted wheel

odrfhys ±;s iys; N%uKh jk frdaohl ±;s folla w;r we;s ysveiska .uka .kakd wdf,dal loïnhla frdaohg
500 m la ÿßka ;enq ;, o¾mKhlska mrdj¾;kh ù kej; meñfKkafka hdka;ñka B<Õ ysvei yryd hd yels
mßoafoks' odrfhys ±;s 500 la we;s wrh 5 cm la jQ fujeks frdaohla fhdod .;a mÍCIKhl§ wdf,dalfha
m%fõ.h 3 × 105 km s–1 f,i wkdjrKh lr .;af;a kï frdaofhys ksh; fldaKsl m%fõ.h;a odrfha jQ ,CIHhl
f¾Åh m%fõ.h;a fidhkak'

14. rEmfha olajd we;s A frdaofha wrh 10 cm la o B frdaofha wrh 25 cm


la o fõ' A ksYap,;djfhka p,s;h wrUd 1.6 rad s–2 fldaKsl
;ajrKhlska N%uKh jkafka kï 100 rpm N%uK iS>%;djla ,nd
.ekSug B g .; jk ld,h fidhkak' máh ,siaid fkdhkafka hehs
A
Wml,amkh lrkak' B

15. fudag¾ r:hla ukaokfhka .uka lsÍfï§ tys fõ.h 80 km h–1 isg 55 km h–1 olajd wvqjk úg" tys frdao N%uK
55 la isÿ lrhs' frdaohl úYalïNh 1 m fõ' frdao ,lajQ fldaKsl ;ajrKho" fuu ukaokfhka È.gu p,kh
jqjfyd;a fudag¾ r:h k;r lsÍug .; jk ld,ho fidhkak'

16. wp, ;sria r¿ ;,hla u; wrh R jQ is,k s avrhla ;nd ta u; ;enQ r¿ oKavla V
V fõ.fhka p,kh flf¾' lsis÷ ia:dkhl ,siaiSula isÿ fkdjk nj i,ld R
is,skavrfha fldaKsl m%fõ.h;a flakaøfha f¾Çh m%fõ.h;a fidhkak'

Samitha Ratnayake - 14 - Innovative Physics


17. V1 yd V2 fõ.fhka V1
i. tlu osYdjg
ii. úreoaO ÈYdjg p,khjk iudka;r o~q folla w;r ;nd we;s wrh R jq R

is,skv
a rhl fldaKls m%fõ.h;a flakaøfha f¾Åh m%fõ.h;a fidhkak' V2
is,skavrh o~q w;r fkd,siaik nj i,lkak'

18. ialkaOh M ne.ska jQ l=vd f.da, 4 la" mdohl È. a jk ieye,a¨ iup;=ri%dldr ,S rduqjl YS¾Ij,g iúlr
we;' rduqjg ,ïNlj tla ialkaOhla yryd hk wCIhla jgd moaO;sfha wjiaÓ;s >q¾Kh fidhkak'

19. ialkaOh 0.56 kg jQ taldldr ógr rE,l 20 cm i,l=K yryd hk rE,g ,ïNl wCIhla jgd wjiaÓ;s >q¾Kh
fidhkak' rE, isyska oKavla f,i Wml,amkh lrkak'

20. ialkaOh m yd wrh r jq l=yr is,skavrhlg tll ialkaOh m yd wrh r jq mshka folla iúlr ;sfí'
is,skavrfha wCIh jgd moaO;sfha wjiaÓ;s >Q¾Kh fidhkak'

21. wxY= 4 l ialkaO iy msysgqï LKavdxl my; mßÈ fõ'

50 g : x = 2 cm , y = 2 cm
25 g : x= 0 , y = 4 cm
25 g : x = –3 cm , y = –3 cm
30 g : x = –2 cm , y = 4 cm

i. x wCIh jgd"
ii. y wCIh jgd"
iii. z wCIh jgd" wxY= moaO;sfha wjiaÓ;s >q¾K fidhkak'

22. È. 0.5 m jQ ;ka;=jlg .eg .id we;s 2 kg ialkaOhla ;ka;=fõ fl<jr jgd jD;a;dldr m:hl 10 rad s–1
fldaKsl m%fõ.fhka hq;=j N%uKh fõ' N%uK wCIh jgd ialkaOfha fldaKsl .uH;dj fidhkak'

23. mDÓúh iy pkaøhd w;r udOHkH ÿr 3.84 × 105 km jk w;r pkaøhdg mDÓúh jgd tlajrla hdug Èk 27'3 la
.;fõ' pkaøhdf.a ialkaOh 7.3 × 1022 kg f,i i,ld mDÓúh jgd pkaøhdf.a fldaKl
s .uH;dj fidhkak'

24. rEmfha ±lafjk fla;= wj,ïnfha A yryd hk isria wCIh jgd fldaKsl .uH;dj
A
m2 g l3 Sin4  
L= Cos 
 f,i ,súh yels nj fmkajkak'

Samitha Ratnayake - 15 - Innovative Physics


25. m1 yd m2 ialkaO folla l È.e;s ieye,a¨ iDcq oKavl fofl,jrg we|d" moaO;sfha ialkaO flakøa h yryd
hk oKavg ,ïnl wCIhla jgd ksh; fldaKsl m%fõ.hlska N%uKh flf¾' moaO;sfha fldaKsl .uH;djh
l2  f,i ,súh yels nj fmkajkak'
m1 m2
fuys"  fõ'
m1 + m2

26. rEmfha ±lafjk moaO;sfha ^lmamsfha wCIh jgd& fldaKsl .uH;dj


fidhkak'
m1 = 3 kg yd m2 = 1 kg fõ' lmamsfha wrh 0.3 m jk w;r wCIh jgd tys
wjiaÓ;s >q¾Kh 0.14 kg m2 fõ' moaO;sh 2 ms–1 l f¾Çh m%fõ.hlska
p,kh jk nj;a ;ka;=j fkd,siaik nj;a i,lkak'

27. wjiaÓ;s >q¾Kh 80 kg m2 jQ cj frdaohla 6000 rad s–1 iS>%;djfhka N%uKh fjñka ;sìh§ taldldr ukaokhlg
,la lr 30 s l§ ksi,;djg muqKjk ,È' ukaokh lsÍu i|yd fhÿkq jHj¾;h fidhkak'

28. ialkaOh 0.5 kg jQ frdaohl wCIh jgd wjiaÓ;s >q¾Kh 0.05 kg m2 fõ' th ;;amrhlg jdr 30 l iS>;
% djfhka
N%uKh fjñka ;sìh§ 0.26 Nm n, hq.u a hla fh§fuka taldldr ukaokhlg ,la lrk ,È' frdaoh ksi,;djhg
meñKsug fmr lSjdrhla N%uKh fõo @

29. wjiaÓ;s >q¾Kh 0.3 kg m2 jk nr cj frdaohla th yd ieie÷ l, fkdi,ld y, yels ;rï l=vd ialkaOhla
we;s" wrh 0.01 m jQ ;sria wCI oKavla u; kxjd we;' >¾IKh fkdi,ld yer"
i. wCI oKavg iam¾Yl f,i 40 N l n,hla fhÿúg cj frdaofha fldaKsl ;ajrKh yd
ii. ksYap,;djfha isg 10 s g miq cj frdaofha fldaKsl m%fõ.h fidhkak'

30. rEmfha olajd we;s taldldr jD;a;dldr ;eáfhys wrh 20 cm o ialkaOh 2.5 kg o
fõ' ;eáh tys flakaøh yryd hk ish ;,hg ,ïnl wCIhla jgd iqugj N%uKh
fõ' ;eáfhys mßêh jgd t;+ ieye,a¨ wú;kH ;ka;=jlg ialkaOh 1.2 kg jQ
jia;=jla wE|d ;sfí'
i. jia;=fjys ;ajrKh
ii. ;eáfhys fldaKsl ;ajrKh
iii. ;ka;=fõ wd;;sh fidhkak'
1
;ka;=j ,siaid fkdhk nj Wml,amkh lrkak' ( I = mr2 )
2
31. úYalïNh 1 m jk frdaohlg ;sria wCIhla ^ish flakaøh yryd hk& jgd >¾IKfhka f;drj N%uKh úh
yelsh' wCIh jgd frdaofha wjiaÓ;s >q¾Kh 5 kg m2 fõ' frdaofha mßêh jgd T;d we;s ,Kqjla u; ksh; 20
N l wd;;shla fhdod we;s w;r tu.ska frdaoh ;ajrKhg Ndckh lrhs' t = 0 úg frdaoh ksYap,;djfhka
N%uKh i|yd uqod yefrkafka hehs i,ld"
i. frdaofha fldaKsl ;ajrKh
ii. t = 3s úg frdaofha fldaKsl m%fõ.h
iii. m<uq 3s ;=<§ È. yeÍ ;sfnk ,Kqfõ È. m%udKh fidhkak'

Samitha Ratnayake - 16 - Innovative Physics


32. wrh 0.20 m jQ lmamhs lg ieye,a¨ wú;kH ;ka;j = lska wE÷ 2.0 kg ialkaOh
we;s jia;=jla iqug ;sria ;,hla u; ;nd P = 3.0N jQ ksh; ;sria n,hlska P
wÈkq ,efí' N%uK wCIh jgd lmamsfha wjiaÓ;s >q¾Kh 0.050 kg m2 fõ'
lmamsfha N%uKh >¾IKfhka f;dr hehso ;ka;=j lmamsh u; ,siaikafka
ke;ehso i,ld lmamsfha fldaKsl ;ajrKh fidhkak'

33. ialkaOh 12 kg jk m jia;=jla P keue;s lmamshla jgd T;d we;s ;ka;=jlg we|d P
;sfí' lmamsfha wrh 10 cm jk w;r ialkaOh 2 m s–2 ;ajrKfhka >¾IKfhka
f;drj wdk; ;,h u; .uka lrùug i,iajkq ,efí' lmamf s ha N%uKho >¾IKfhka
f;dr hehs i,ld" m
i. ;ka;=fõ wd;;sh
ii. lmamsfha wjiaÓ;s >q¾Kh
iii. 2 s g miq lmamsfha fldaKsl m%fõ.h 370
^lmamsh N%uKhg uqod yefrkqfha ksYap,;djfhka hehs i,ld& fidhkak'

34. ialkaOh 2kg yd wrh 25cm jq >k is,skavrhla u; T;d we;s ieye,a¨ ;ka;=jl ksoyia fl<jr wp,j
r|jd is,skavrhg my,g jeàug ie,eiaiq úg tys f¾Åh ;ajrKh;a ;ka;=fõ wd;;sh;a fidhkak'

35. ialkaOh m yd wrh r jq >k is,skavhla jgd T;d we;s ieye,a¨ ;ka;=jla
we§fï§ tu.ska is,skavrh u; ksh; F ;sria n,hla we;s jk mßÈ is,skavrh
F
fmrf,a' is,skavrh fkd,siaik nj Wml,amkh lrñka

i. ialkaO flakaøfha ;ajrKh;a


ii. ;,h u.ska we;s lrk >¾IK n,h;a
iii. ;,h u; d ÿrla fmr<S .sh miq is,skavrfha ialkaO flakaøfha f¾Åh m%fõ.h;a fidhkak'

36. taldldr >k is,k


s avrhla ;srig  fldaKhla wdk; r¿ ;,hla u; ,sii
a Sulska f;drj fmr<Sug is,skavrh
1
yd ;,h w;r mej;sh hq;= wju >¾IK ix.=Klh tan nj fmkajkak'
3
37. T2 P
m2

iqug ;,h T1
m1

ialkaOh m1 iy m2 jk jia;= folla ieye,a¨ ;ka;j = la u.ska we|d ;sfí' ;ka;=j wrh R iy wjiaÓ;s >Q¾Kh
I jk iqug P lmamhs la u;ska .uka lrhs' ;ka;=fõ lmamh s u; ,siaikafka ke;ehs i,ld"
i. ialkaOj, ;ajrKh
ii. T1 yd T2 wd;;s fidhkak'
iii. lmamsfha wjiaÓ;s >q¾Kh fkdi,ld yeßh úg Tng ,efnk ms<s;=re by; úi÷ï
iuÕ ii|kak'

38. olajd we;s rEmfhys M = 500 g o" m = 460 g o " fõ' lmamf
s ha wrh 5 cm jk w;r th tys
wCIh jgd iqugj N%uKh fõ' moaO;sh ksYp a ,;djfhka p,s;hg uqod yeßh úg M ialkaOh
5 s l ld,hla ;=< 75 cm la my<g jefÜ'
i. M yd m ys ;ajrKh
ii. M g iïnkaê; ;ka;= fldgfia wd;;sh m
iii. m g iïnkaê; ;ka;= fldgfia wd;;sh
iv. lmamsfha fldaKsl ;ajrKh
M
v. lmamsfha wjiaÓ;s >Q¾Kh fidhkak' ;ka;j = lmamh
s u; ,sii a d fkdhk nj i,lkak'
Samitha Ratnayake - 17 - Innovative Physics
39. úYalïNh 1.0 cm la jk wCI oKavla iys; cj frdaohla >¾IKfhka f;dr bis¨ï u; kxjd ;sfí' wCI
oKav jgd ;Èka t;= isyska kq,lg 2 N ksh; wd;;shla fh§fuka cj frdaoh p,kh lrjkq ,efí' N%uK
wCIh jgd moaO;sfha wjiaÓ;s >q¾Kh 5.0 × 10–4 kg m2 fõ'
i. cj frdaofha fldaKsl ;ajrKh
ii. kqf,ka 1 m l È.la wCI oKafvka weÈ .sh úg" kqf,a wd;;sh iïmq¾Kfhkau bj;a fõ kï cj frdaoh
tla iïmq¾K jghlska ksYap,;djg f.k taug Bg fhÈh hq;= ksh; ukaok n, hq.auh fidhkak'

40. I1 wjiaÓ;s >q¾Kfhka hq;= ;eáhla 0 fldaKsl m%fõ.fhka ish flakaøh yryd hk ;eáhg ,ïnl isria
wCIhla jgd >¾IKfhka f;drj N%uKh fõ' ish flakaøh yryd hk uq,a wCIh jgdu I2 wjiaÓ;s >q¾Kfhka
hq;a N%uKh fkdjk ;j;a ;eáhla m<uq ;eáh u;g w; yßkq ,efí' ;eá j, mDIaG r¿ neúka tajd tlu 
fldaKsl m%fõ.hlska N%uKh ùug mgka .kS'  ys w.h i|yd m%ldYkhla ,nd .kak'

41. uqød kdáldx.kdjla ish w;a úysÿjdf.k ;;amrhg mßN%uK 1 la isÿ lrñka isria wCIhla jgd nuhs' w;a
yl=¿jd .;a úg isria wCIh jgd wef.a wjiaÓ;s >q¾Kh 60] lska wvq fjhs kï wef.a kj mßN%uK iS>%;dj
fidhkak'

42. wjiaÓ;s >q¾Kh 5 × 10–4 kg m2 jk ;eáhla 40 rpm iS>%;djfhka tys flakaøh yryd hk wCIhla jgd
ksoyfia N%uKh fjhs' 0.02 kg ialkaOfhka hq;= bá iaj,amhla wCIfha isg 0.08 m la ÿßka ;eáh Wvg
iSrefjka w; yeßh úg ;eáfha kj mßN%uK iS>%;dj fidhkak'

43. N%uK fïihla u; we;s .%eufmdaka ;eáhla 45 rpm ksh; iS>%;djhlska N%uKh fjhs' 20 g l l=vd ialkaOhla
N%uK wCIfha isg 4 cm ÿßka ;eáh u;g iSrefjka fy¿ úg th ;eáh yd we,Su ksid mßN%uK iS>%;dj 36
rpm olajd my; niS' ish flakaøh jgd ;eáfha wjiaÓ;s >q¾Kh .Kkh lrkak'

44. mDÓúh taldldr >k f.da,hla f,i i,ld tys ialkaOfhys fjkilska f;drj wrh wvla jqfha kï mDÓú
2
Èkh fldmuK jkq we;a o @ ^úIalïNhla jgd >k f.da,hl wjiaÓ;s >Q¾Kh mr2 fõ'&
5
45. mDÓú flakaøh foig t,a, jQ ÈYdjla Tiafia meñfKk ialkaOh m jQ l=vd W,aldmd;hla" iulh wi,
ia:dkhlg jefÜ' mDÓúh" ialkaOh M yd wrh R jQ taldldr >k f.da,hla f,i i,ld W,aldmd;h jeàu
fya;f
= jka mDÓúh u; —ojil˜ ld,h 5mT / 2M m%udKhlska jeäjk nj fmkajkak' fuys T hkq W,aldmd;h
jeàug fmr —ojil˜ ld,hhs'

46. O jgd iqugj N%uKh úh yels frdaohl mßêh u; isgf.k isák


ialkaOh M jQ <ufhla ialkaOh m jq jia;=jla V m%fõ.fhka
;sriaj frdaohg iam¾Yl ÈYdjg úis lrhs' frdaofha wjiaÓ;s >q¾Kh
I yd wrh R fõ' moaO;sh wdrïNfha§ ksYap,j mej;=ks kï tys O
fldaKsl m%fõ.h;a <uhdf.a f¾Çh m%fõ.h;a fidhkak'

A
47. ialkaOh 0.5 kg jQ ,S l=Üáhla A yryd hk ;sria wCIhla jgd N%uKh úh yels 0.60 m È.
taldldr fkdjk oKavl fl<jrg we|d ;sfí' A jgd oKafâ wjiaÓ;s >q¾Kh 0.060 kg m2
fõ' 1 g l ialkaohla we;s WKavhla ;sriaj .uka fldg ,S l=Üáfha je§ tys .sf,a' moaO;sfha
wdrïNl fldaKsl m%fõ.h 4.5 rad s–1 kï WKavfha wdrïNl m%fõ.h fidhkak' ,S l=Üáh
wxY=jla f,i i,lkak'

Samitha Ratnayake - 18 - Innovative Physics


48.
v
r

ialkaOh 2kg yd wrh R = 20 cm jq >k is,skavrhlg ish wCIh jgd iqugj N%uKh úh yelsh'
V = 2ms–1 m%fõ.fhka .uka .kakd 100 g l ialkaOhla we;s wxY=jla ksYap, is,skavrfha je§ tys wef,a'
.egqfuka miq moaO;sfha fldaKsl m%fõ.h fidhkak' r = 15 cm f,i i,lkak'

49. mDÓúfha WIaK;ajfh by, hdu fya;=fjka O%ejdikak whsia l÷ Èh ùu ksid id.r .eUqr 30 m lska jeä jqfha
hehs i,ld mDÓúfha —Èkhg˜ ñka isÿjk o< n,mEu fidhkak'
^ mDÓúfha wrh 6400 km jk w;r mDÓúh >k f.da,hla f,i i,lkak' >k f.da,hl úIalïNhla jgd
2
wjiaÓ;s >Q¾Kh mr2 fõ'&
5
50. wú;kH ;ka;=jl tla fl<jrlg ialkaOh m jk wxY=jla .eg.id we;s
w;r" ;ka;=fõ wfkla fl<jr iqug fïi mDIaGhl we;s isÿrla yryd hjd
we;' ;ka;=fõ ksoyia fl<jr isriaj my<g weo ;sìh§ m ialkaOh iqug m
fïi mDIaGh u; wrh 0.8 m jq jD;a;dldr m:hl 2.4 ms–1 fõ.fhka
mßN%uKh fõ' jD;a;fha wrh 0.48 m jk fia ;ka;=j tys ksoyia fl<jßka
my<g w¢kq ,enqfõ kï m ys kj fõ.h fldmuKo @

51. 25 Nm jHj¾;hla hgf;a N%uK wCIh jgd 5 kg m2 wjiaÓ;s >q¾Khla we;s jia;=jla 4 s la ;=< N%uKh ùfï§
ta u; flfrk ld¾hh fidhkak'

52. ;sria ;,hla Èf.a ,siaiSulska f;drj fmrf<k ;eáhlg tys flakaøh jgd 2.5 kg m2 l wjiaÓ;s >q¾Khla o"
5 kg l ialkaOhlao ;sfí' ;eáfha ialkaO flakaøfha m%fõ.h 2 m s–1 ls' ;eáfha wrh 1 m kï"
i. tys fldaKsl m%fõ.h;a"
ii. uq¿ pd,l Yla;sh;a fidhkak'

53. cj frdaohlg 200 J l pd,l Yla;shla ;sfí' tu cj frdaohg 5 N m l ksh; m%;súreoaO n, hq.auhla
fhdokafka kï" th ksYap,;djg meñfKkafka N%uK lShla isÿ l, miqo @ ish flakaøh jgd cj frdaofha
wjiaÓ;s >q¾Kh 4 kg m2 kï" th ksYap,;djhg meñKSug .;jk ld,h fidhkak'

54. mDÓúh taldldr >k f.da,hla fia i,lkak' mDÓúfha wrh 6.4 × 103 km o tys ialkaOh 6.0 × 1024 kg o fõ
kï" mDÓúh ish wCIh jgd N%uKh ùfï§ th i;=jk N%uK pd,l Yla;sh fidhkak'
2
^ >k f.da,hl wjiaÓ;s >Q¾Kh = mr2 )
5

55. Tlaiscka wKqjl ialkaOh 5.3 × 10–26 kg jk w;r Bg Tlaiscka mrudKq fol hd lrk f¾Ldjg ,ïnlj
ialkaO flakaøh yryd hk wCIhla jgd 1.94 × 10–46 kg m2 l wjiaÓ;s >q¾Khla ;sfí' Tlaiscka wkqj
500 ms–1 m%fõ.hlska .uka lrhs kï yd tys N%uK pd,l Yla;sh" W;a;drK pd,l Yla;sfhka 2/3 la kï
Tlaiscka wKqfõ fldaKsl m%fõ.h fidhkak'

56. fmdf<dj uÜgfï isg h Wilska we;s l=[a[hla uqÿfka rEmfha ±lafjk whqre
ialkaOh m yd wrh R jk >k is,skavrhla ;nd we;' th ,siaiSulska f;drj
fmrf,a hehs i,ld is,skavrh ksYap,;djfha isg uqod yeßh úg l=[a[h my<§
1
tys fõ.h fidhkak' ^ I = mr2 )
2
Samitha Ratnayake - 19 - Innovative Physics
57. rEmfha ±lafjk wdldrhg >k is,skavrhla  fldaKhlska wdk; r¿ ;,hla u;
2
,siaiSulska f;drj fmrf<a' is,skavrfha W;a;drK ;ajrKh g Sin  ksh;
3
w.hla .kakd nj fmkajkak'
1
^>k is,skavrhl wCIh jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh mr2 fõ&
2
58. wrh 5 cm jQo ialkaOh 0.5 kg jQo >k f.da,hla ;sria ;,hla Èf.a fmr,Sf.k
ths' fuu f.da,hg ;srig 300 la wdk; ;,hla yuqjk fudfydf;a§ tys
flakaøfha ;sria m%fõ.h 2 m s–1 fõ' ,siaiSulska f;drj fmrf,a hehs i,ld
f.da,h wdk; ;,fha fldmuK ÿrla by< k.S ±hs .Kkh lrkak'
2
^>k f.da,hl úIalïNhla Tiafia jQ wCIhla jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh mr2)
5

59. ialkaO m yd wrh R jQ jia;=jla ;sria ;,hla Èf.a fmr,Sf.k ths'


fuu jia;=jg olajd we;s wdk; ;,h uqK .efik fudfydf;a§ tys
flakaøfha ;sria m%fõ.h V fõ' ;,h Èf.a jia;=j .uka .kakd Wmßu
Wi jk h , h = 3v2 / 4g uÕska ,nd foa kï" jia;f
= õ ialkaO flakaøh h
yryd hk wCIhla jgd wjiaÓ;s >q¾Kh fidhkak' fuu jia;=j l=ula
úh yelso @ ^jia;=j fkd,siaik nj Wml,amkh lrkak'&

60. rEmfha fmkajd we;s 1 m la È. taldldr oKav O ys§ wiõ lr we;af;a isria ;,hl
ksoyfia N%uKh úh yels mßÈh' th ;sriaj w,a,d ksoyia lrkq ,efí' oKav rEmfha
fmkajd we;s msysgqu miq lrk úg tys fldaKsl fõ.h yd ksoyia fl<jfrys f¾Çh
1
fõ.h fidhkak' ^ I = ml2)
3

61. iïmq¾K wjiaÓ;s >q¾Kh 0.002 kg m2 jk pl%hla iy wCI oKavla" wCIh jgd T;d we;s ;ka;=jlg .eg .id
we;s 800g u.ska ;sria wCIhla jgd N%uKh lsÍug i,iajd we;' wCI oKafâ wrh 2 cm fõ' frdaohg
;;amrhg N%uK 3 l fõ.hla we;s lsÍu i|yd ialkaOh ksYap,;djfha isg fldmuK ÿrla my<g jeáh
hq;=o @
M ,R
I ,r
62.

moaO;sh iqugj p,kh jk w;r >k f.da,h u; yd lmamsh u; we;s ;ka;= fldgia ,siaid fkdhhs' moaO;sh
ksYap,;djfhka p,s;hg uqod yeßh úg" m ialkaOh h ÿrla my< jegqKq miq tys m%fõ.h fidhkak' >k
2
f.da,hl wjiaÓ;s >Q¾Kh mr2 fõ'
5

63. rEmfha ±lafjk moaO;sfha m1 = 7 kg yd m2 = 12kg jk w;r iqug lmamsfha wrh 5cm ls'
ksYap,;djfha isg ksoyia l, úg m2 , 2 s l§ 1m la my, jefÜ kï lmamsfha wjiaÓ;s
>q¾Kh fidhkak'

Samitha Ratnayake - 20 - Innovative Physics


64. iqug wdk; ud¾.hla wjidk jkafka" wrh r jQ jD;a;dldr mqvqjlsks' ud¾.h u;
l=uk wju isria Wil isg wxY=jla ksoyia l, úg th mqvqj ;=< iïmq¾K jghla
.uka lrhso @

65. wjiaÓ;s >q¾Kh 2 kg m2 jk cj frdaohla ñks;a;j


= lg jg 6 × 102 ksh; fõ.hlska N%uKh lsÍu i|yd úÿ,s
fudagrhla u.ska tu frdaoh fj; 5 × 10 W cjhla imhkq ,efí' úÿ,s fudagrh k;r l, úg cj frdaoh
2

ksYap,;djhg m;a ùu i|yd fldmuK ld,hla .; fõo @ ^cj frdaofha p,s;hg tfrys >¾IK jHj¾;h
ksh; nj Wml,amkh lrkak'&

MCQ
Time target : 20 minutes

01. wdrïNfha§ ksYap,;djfha mej;s frdaohla u; 50 Nm l ksh; jHdj¾;hla l%shd lsÍu ksid th 10 s l§
200 rad la N%uKh fõ' frdaofha fldaKsl ;ajrKh jkafka"
1' 1 rad s–2 2' 2 rad s–2 3' 4 rad s–2 4' 6 rad s–2 5' 8 rad s–2

02. fok ,o isyska lïìhlska P yd Q keue;s jD;a;dldr mqvq folla idokq ,efí' P ys wrh r jk w;r Q ys wrh
nr fõ' ish ;,hg ,ïnlj flakaøh yryd hk wCIhla jgd Q ys wjiaÓ;s >Q¾Kh " tn÷u wlaIhla jgd P ys
wjiaÓ; >Q¾Kh fuka isõ .=Khla kï n ys w.h
1' 41$3 2' 42$3 3' 41$2 4' 41$4 5' 43$4

03. wrh 2 m jQ jD;a;dldr ;eáhla rEmfha ±lafjk mßÈ ;sria ,E,a,la u; ,siaiSulska f;drj fmrf<a' wod<
;ajrK rEmfha olajd we;' ;eáfha fldaKsl ;ajrKh jkqfha"
1' 4 rad s–2
2' 3 rad s–2
3' 2 rad s–2
4' 1 rad s–2
5' 0

04. rEmfha ±lafjk mßÈ ;sria ;,hla u; jD;a;dldr ;eáhla ,sii a uS lska f;drj fmrf<a' ;eáfha flakøa h C jk
w;r P yd Q hkq C ys isg iuÿßka msysgd we;s ,CIH folls' VP , VQ yd VC hkq ms<f
s j,ska P , Q yd C ,CIH j,
f¾Çh m%fõ.hkaf.a úYd,;aj kï "
1' VQ  VC  VP
2' VQ  VP  VC
3' VQ  VP  VC = 1/2 VP
4' VPVQ  VC
5' VC  VP  VQ

05. ksYap,;djfha mj;sk N%uK ;eáhlg ish wCIh jgd >¾IKfhka f;drj N%uKh úh yelsh' tys wrh R o
wCIh jgd wjiaÓ;s >Q¾Kh I o fõ' ialkaOh m jQ <ufhla ;eáfhys mßêhg iam¾Yl ÈYdjla Tiafia V
fõ.fhka ÿjf.k ú;a thg f.dvfõ' túg <uhd iys; ;eáfha fldaKl
s m%fõ.h jkafka ^<uhd wxY=jla f,i
Wml,amkh lrkak'&

mV2R mVR mV2R mVR 2 mVR


1' 2' 3' 4' 5'
(mR2+I) (mR2+I) 2(mR2+I) 2(mR2+I) (mR2+I)

Samitha Ratnayake - 21 - Innovative Physics


06. taldldr jD;a;dldr j<,a,la ;srig 300 la wdk; ;,hla u; ,siaiSulska f;drj fmrf<a' tys ialkaO
flakaøfha ;ajrKh jkqfha " ^ g - .=re;ajc ;ajrKhhs&
1' g $ 2 2' g $ 3 3' g $ 4 4' g $ 6 5' g

07. wrh R jq taldldr jD;a;dldr j<,a,la ;sria ;,hla u; ,siaiSulska f;drj ksh; V fõ.fhka fmr<Sf.k
hhs' j<,af,a my,u ,CIHhg idfmalaIj tys by,u ,CIHfha ;ajrKh jkqfha "
1' V2 / R 2' 2V2 / R 3' V2 / 2R 4' 4V2 / R 5' V2 / 4R

08. ialkaOh M yd È. L jQ taldldr iDcq oKavl flakaøh iómfha tll ialkaOh m jk iqug mn¿ folla r|jd
we;af;a rEmfha olajd we;s mßÈh' wdrïNfha§ oKav  fldaKsl m%fõ.fhka ish flakaøh yryd hk oKavg
,ïnl wCIhla jgd N%uKh fjñka mj;S' mn¿ fol oKafâ fofl<jrg <Õdjk fudfydf;a§ moaO;sfha
fldaKsl m%fõ.h jkqfha " ^ialkaOh m yd È. l jq iDcq oKavl flakaøh yryd hk oKavg ,ïnl wlaIhla jgd
wjiaÓ;s >Q¾Kh 1 $ 12 ml2 fõ&
1' M/ (M + 6m)
2' M/ m
3' M/ (M +12m)
4' M/ (M + m)
5' 

09. 30 cm la È. oKavl fofl<jrg i¾jiu B yd C keue;s wxY= folla wE|d iqug ;sria ;,hla u; ;nd ;sfí'
tu ;,h Tiafia rEmfha ±lafjk mßÈ 60 cms–1 fõ.fhka .uka .kakd A keue;s i¾jiu wxY=jla B yd .eà
tys wef,a' .egqñka fudfyd;lg miq moaO;sfha ialkaO flakaøh jgd fldaKsl m%fõ.h jkqfha "

1' 1 rad s–1


2' 2 rad s–1
3' 3 rad s–1
4' 4 rad s–1
5' 5 rad s–1

10. iqug ;sria ;,hla u; ;nd we;s ialkaOh m yd wrh r jq jD;a;dldr ;eáhl mßêh jgd ieye,a¨ ;ka;=jla
T;d tys fl<jrg l=vd m ialkaOhla .eg .id ;sfí' wdrïNfha§ ;ka;=j nqre,ajk mßÈ ;nd rEmfha ±lafjk
mßÈ ialkaOhg 5 ms–1 ;sria m%fõ.hla ,nd foa' ;ka;=j ;o jk úg ialkaOfha m%fõ.h jkafka " ^ ;eáh tys
flakaøh yryd hk ;eáfha ;,hg ,ïnl wCIhla jgd ksoyfia N%uKh úh yels mßÈ r|jd we;s w;r tu
wlaIh jgd tys wjiaÓ;s >Q¾Kh 1 $2 mr2 fõ &'

1' 3 ms–1 2' 2'5 ms–1


3' 5 $ 3 ms–1 4' 10 $ 3 ms–1
5' 2 ms–1

Samitha Ratnayake - 22 - Innovative Physics


ms<s;=re - wNHdi
01. 7.26 ×10–5 rads–1 , 465 ms–1 02. i. /30 rads–1 ii. /1800 rads–1 iii. /21600 rads–1
03. 2 rads–2 04. 8 s
05. 6 rad , 6 rads–1 , 3 ms–1 , 1.5 ms–2 , 18 ms–2 06. 15.7 rads–2 , 500
07. i. –0.173 rads–2 ii. 5.51
iii. 48.4 cm s–1 iv. 2.42 cm s–2
08. i. 6.54 rads–2 ii. 9.6 s iii. 48 09. 200 rev / min
10. i. 6.4 rads–2 ii. 90 ms–2 , 1.3 ms–2
11. i. 8 rad ii. 20 s 12. 4 ms–1 13. 3.8 × 103 rads–1 , 190 ms–1
V V
14. 16 s 15. –1.5 rads–2 , 20 s 16. ,
2R 2
17. i. 1/2R ( v1 – v2 ) , 1/2 ( v1 + v2 )
ii. 1/2R ( v1 + v2 ) , 1/2 ( v1 – v2 ) 18. 4 Ma2
19. 0.097 kg m2 20. 2m r 2
21. i. 1305 g cm2 ii. 545 g cm2 iii. 1850 g cm2
22. 5 kg m2 s–1 23. 2.8×1034 kgm2s–1 26. 3.33 kgm2s–1
27. 16000 Nm 28. 543.7
29. i. 1.3 rads–2 ii. 13 rads–1
30. i. 4.9 ms–2 ii. 24.5 rads–2 iii. 6.1 N 31. i. 2 rads–2 ii. 6 rads–1 iii. 4.5 m
32. 4.6 rads–2 33. i. 46.8 N ii. 0.234 kgm2 iii. 40.0 rads–1
34. 6.67 ms–2 , 6.67 N 35. i. 4F/3m ii. F/3 iii.  8Fd/3m
37. i. m1g / (m1+m2 +I/R2)
ii. T1 = m1g ( I + m2R2) / [ I + (m1 + m2) R2 ] , T2 = m1 m2 g / (m1+m2 +I/R2)
38. i. 6 cm s–2 ii. 4.97 N iii. 4.63 N iv. 1.20 rads–2 v. 0.0142 kgm2
39. i. 20 rads–2 ii. 0.32 Nm 40. I10 / I1 + I2 41. 2.5 rev s–1
42. 31.8 rpm 43. 1.3 × 10–4 kg m2 44. 6 hours
46. mvR / (MR2 + I ) , mvR2 / (MR2 + I ) 47. 1802.7 ms–1
48. 0.365 rads–1 49. 0.8 s lska oS¾> fõ' 50. 4.0 ms–1 51. 1000 J
52. i. 2 rads–1 ii. 15 J 53. 6.4 , 8 s 54. 2.6 × 1029 J
55. 6.7 × 1012 rads–1 56. 2  (gh / 3) 57. 58. 56 cm
59. ½ mR2 , jD;a;dldr ;eáhla $ >k is,skavrhla 60.  3 g Sin  ,  3 g Sin 
61. 5.15 cm 62.  ( 2 mgh ) / (m + I/r2 + 2M/5) 63. 0.2 kgm2
64. 2.5 r 65. 15.8 s

ms<s;=re - MCQ

01. 3 02. 1 03. 2 04. 1 05. 2


06. 3 07. 2 08. 1 09. 1 10. 4

Samitha Ratnayake - 23 - Innovative Physics


igyka

F:\B\S~\2025-T-U2 - Part VII.pm7_Net 01 2024/03/29


Asanka Printers - 0777 555 399

Samitha Ratnayake - 24 - Innovative Physics

You might also like