Working With Oracle Goldengate 12c From

Implementation To Troubleshooting Powell

download

https://ebookbell.com/product/working-with-oracle-
goldengate-12c-from-implementation-to-troubleshooting-
powell-10509242

Explore and download more ebooks at ebookbell.com

Here are some recommended products that we believe you will be
interested in. You can click the link to download.

Working With Oracle Goldengate 12c From Implementation To

Troubleshooting 1st Edition Gavin Powell

https://ebookbell.com/product/working-with-oracle-goldengate-12c-from-
implementation-to-troubleshooting-1st-edition-gavin-powell-11063690

Working With Ai Real Stories Of Humanmachine Collaboration Thomas H

Davenport

https://ebookbell.com/product/working-with-ai-real-stories-of-
humanmachine-collaboration-thomas-h-davenport-46093500

Working With Complexity In Ptsd A Cognitive Therapy Approach Hannah

Murray

https://ebookbell.com/product/working-with-complexity-in-ptsd-a-
cognitive-therapy-approach-hannah-murray-46110730

Working With Communication And Swallowing Difficulties In Older Adults

Rebecca Allwood

https://ebookbell.com/product/working-with-communication-and-
swallowing-difficulties-in-older-adults-rebecca-allwood-46240604
Working With Families An Integrative Model By Level Of Need 5th
Edition Allie C Kilpatrick Thomas P Holland

https://ebookbell.com/product/working-with-families-an-integrative-
model-by-level-of-need-5th-edition-allie-c-kilpatrick-thomas-p-
holland-46703738

Working With Children Experiencing Speech And Language Disorders In A

Bilingual Context A Home Language Approach Sean Pert

https://ebookbell.com/product/working-with-children-experiencing-
speech-and-language-disorders-in-a-bilingual-context-a-home-language-
approach-sean-pert-46820604

Working With Refugee Families Lucia De Haene Ccile Rousseau

https://ebookbell.com/product/working-with-refugee-families-lucia-de-
haene-ccile-rousseau-47314750

Working With Attachment Trauma Clinical Application Of The Adult

Attachment Projective Picture System Carol George

https://ebookbell.com/product/working-with-attachment-trauma-clinical-
application-of-the-adult-attachment-projective-picture-system-carol-
george-47551214

Working With Boys Creating Cultures Of Mutual Respect In Schools

Andrew Hampton

https://ebookbell.com/product/working-with-boys-creating-cultures-of-
mutual-respect-in-schools-andrew-hampton-47581720
Working with
Oracle GoldenGate 12c
From Implementation to Troubleshooting
Working with
Oracle GoldenGate 12c
From Implementation to Troubleshooting

Gavin Powell
UNIX is a registered trademark in the United States and other countries, licensed exclusively through X/
Open Company Ltd.

Linux is a registered trademark of the Linux Foundation.

Oracle and Java are registered trademarks of Oracle and/or its affiliates. Other names may be trademarks of
their respective owners.

Windows is a registered trademark or trademarks of Microsoft Corporation in the United States and/or other
countries.

CRC Press
Taylor & Francis Group
6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300
Boca Raton, FL 33487-2742

© 2019 by Gavin Powell

CRC Press is an imprint of Taylor & Francis Group, an Informa business

No claim to original U.S. Government works

Printed on acid-free paper

International Standard Book Number-13: 978-1-138-19757-2 (Hardback)

This book contains information obtained from authentic and highly regarded sources. Reasonable efforts
have been made to publish reliable data and information, but the author and publisher cannot assume
responsibility for the validity of all materials or the consequences of their use. The authors and publishers
have attempted to trace the copyright holders of all material reproduced in this publication and apologize to
copyright holders if permission to publish in this form has not been obtained. If any copyright material has
not been acknowledged please write and let us know so we may rectify in any future reprint.

Except as permitted under U.S. Copyright Law, no part of this book may be reprinted, reproduced, transmit-
ted, or utilized in any form by any electronic, mechanical, or other means, now known or hereafter invented,
including photocopying, microfilming, and recording, or in any information storage or retrieval system,
without written permission from the publishers.

For permission to photocopy or use material electronically from this work, please access www.copyright.
com (http://www.copyright.com/) or contact the Copyright Clearance Center, Inc. (CCC), 222 Rosewood
Drive, Danvers, MA 01923, 978-750-8400. CCC is a not-for-profit organization that provides licenses and
registration for a variety of users. For organizations that have been granted a photocopy license by the CCC,
a separate system of payment has been arranged.

Trademark Notice: Product or corporate names may be trademarks or registered trademarks, and are used
only for identification and explanation without intent to infringe.
Visit the Taylor & Francis Web site at
http://www.taylorandfrancis.com

and the CRC Press Web site at

http://www.crcpress.com
Dedication

For Mei Mei - Tienshing

vii
Contents

Dedication vii

Contents ix

List of Figures xiii

List of Tables xiv

About the Author xvii

Introduction 1

Chapter 1 GoldenGate Architecture 3

1.1 Different Replication Methods 4
1.1.1 Master-to-Slave Replication 5
1.1.2 Master-to-Master Replication 5
1.1.3 GoldenGate Options for Use with Oracle Database 6
1.2 The Architecture of GoldenGate 6
1.2.1 The Manager Process 7
1.2.2 The Extract Process 7
1.2.3 The Replicat Process 8
1.2.4 The Collector Process 9
1.2.5 Checkpoints 9
1.2.6 Extract Files 10
1.2.7 Groups 13
1.2.8 The Commit Sequence Number (CSN)s 13
1.2.9 Support for Globalized Character Sets 14
1.3 So What’s Next? 14

ix
x Working with Oracle GoldenGate 12c

Chapter 2 Installing GoldenGate 15

2.1 Pre-Installation Steps 16
2.2 Downloading and Installing 17
2.2.1 Downloading GoldenGate Software 17
2.2.2 Installing GoldenGate Software 19
2.2.3 Testing GoldenGate Software 22
2.3 Setting up Oracle Database for GoldenGate 23
2.3.1 Oracle Transparent Network Substrate (TNS) 23
2.3.2 Replication Logging 26
2.4 So What’s Next? 36

Chapter 3 Configuring GoldenGate 37

3.1 The Architecture of Capture (Extract) and Apply (Replicat) 38
3.1.1 Capture Method Architecture 38
3.1.2 Apply Method Architecture 40
3.1.3 Mixing Methods of Capture and Apply 41
3.2 Configuring Classic Capture 41
3.2.1 Adding Data Pump to the Extract Configuration 43
3.2.2 Limitations of Classic Capture 45
3.3 Configuring Integrated Capture 46
3.4 Configuring Apply 47
3.4.1 Limitations of Non-Integrated Apply 49
3.5 Configuration Limitations for both Capture and Apply 50
3.6 Process Group Configuration 53
3.7 Starting Up Oracle GoldenGate Replication 55
3.7.1 Deinstall and Rebuild Replication 57
3.7.2 A Simple Installation of Extract and Replicat 59
3.8 So What’s Next? 66

Chapter 4 Basic GoldenGate Administration 67

4.1 Configuring Credentials for GoldenGate 68
4.1.1 Identities in the Credential Store 68
4.1.2 Password Encryption 73
4.2 Using the GGSCI Command Line Interface 76
4.2.1 GGSCI Commands 77
4.2.2 More on the Manager Process 82
4.2.3 More on the Extract and Replicat Processes 84
4.2.4 Automation in GGSCI 85
4.2.5 Working with Parameters and Parameter Files 89
 Contents xi

4.3 GoldenGate Backups 90

4.4 So What’s Next? 91

Chapter 5 Loading Data into GoldenGate 93

5.1 Cold Copying a Database with Data Pump 94
5.1.1 Recovering with Data Pump up to a System
Change Number (SCN) 96
5.2 Hot Copying a Single Table with SQL*Loader 99
5.3 Other Load Options 104
5.4 So What’s Next? 105

Chapter 6 Applying Replication 107

6.1 Using GoldenGate for Live Reporting 108
6.2 Using GoldenGate for a Standby/Failover Database 112
6.2.1 Implementing Standby for Two Oracle Databases
Using GoldenGate 113
6.3 Using GoldenGate for Data Distribution to Many Targets 120
6.3.1 Implementing Data Distribution to Two Targets 120
6.4 Using GoldenGate to Consolidate a Warehouse from
Many Sources 130
6.4.1 Implementing Data Warehouse Consolidation with
GoldenGate 130
6.5 High Availability with Master-to-Master Replication 139
6.5.1 Implementing Master-to-Master Replication with
GoldenGate 140
6.6 So What’s Next? 141

Chapter 7 Wrapping It Up 143

7.1 Deinstalling GoldenGate 144
7.1.1 Stop the GoldenGate Processes 144
7.1.2 Removing DDL 144
7.1.3 Removing Objects 145
7.1.4 Uninstalling Oracle GoldenGate 145
7.1.5 Removing GGATE User and Tablespace in
Oracle Database 146
7.2 Reinstalling GoldenGate 146
7.2.1 Restart Oracle Databases 147
7.2.2 Recreate Tablespace 147
7.2.3 Reinstall GoldenGate Software 147
7.2.4 Database-Level Logging and Configuration 155
xii Working with Oracle GoldenGate 12c

7.2.5 Schema-Level Application Logging 155

7.2.6 Supporting DDL Replication 156
7.2.7 Extraction and Application Users 156
7.2.8 Configure and Start the Source 156
7.2.9 Test Replication 159
7.2.10 Add New Schemas 160
7.2.11 Script Only Basic Replication 162
7.2.12 GoldenGate Silent Installations 165
7.3 References 168
7.4 The End 169

Glossary 171

Index 179
List of Figures

Figure 1.1 Master-to-Slave Replication Duplicates Change from

One Database to Another 5
Figure 1.2 Master-to-Master Replication Duplicates Change from All
Databases to All Other Databases 6
Figure 1.3 The Internal Architecture of Oracle GoldenGate Software 7
Figure 1.4 GoldenGate Internal Architecture and Trails 11
Figure 1.5 Data Pump Runs on Source into a Local Trail 12
Figure 1.6 GoldenGate Extract Trail Must Be a Remote Trail if Data
Pump Is Not Used 13
Figure 2.1 Finding the GoldenGate Software Download 17
Figure 2.2 Moving GoldenGate Software to a Server 18
Figure 2.3 Linux .bash_profile for Oracle Database with
GoldenGate Added 20
Figure 2.4 Inside GGSCI, Type HELP to Show All Options Under the
GGSCI Command Summary 24
Figure 3.1 Basic GoldenGate process flow from source to target 38
Figure 3.2 How Classic Capture works on the source 39
Figure 3.3 How Integrated Capture works on the source 40
Figure 3.4 How Non-Integrated Apply works on the target 40
Figure 3.5 How Integrated Apply works on the target 41
Figure 4.1 GGSCI available commands 71
Figure 5.1 Finding the DATA_PUMP_DIR Location 95

xiii
xiv Working with Oracle GoldenGate 12c

Figure 6.1 Removing Live Reporting to a GoldenGate Target 108

Figure 6.2 Reporting on the Source Can Overtax the Resources of
the Source Database 109
Figure 6.3 Adding the Target Database to the Reporting Tool 110
Figure 6.4 The Target Database can Execute Reports and Remove
Some Processing from the Source 111
Figure 6.5 Active Standby from Source to Target 112
Figure 6.6 Temporary Standby from Target to Source 112
Figure 6.7 Distributing Data from a Single Source to Two or More Targets 121
Figure 6.8 Distributing Data from a Single Source to Two or More Targets
—Testing on the Source 126
Figure 6.9 Distributing Data from a Single Source to Two or More Targets
—Testing the First Target 127
Figure 6.10 Distributing Data from a Single Source to Two or More Targets
—Testing the Second Target 128
Figure 6.11 Consolidating from Multiple Sources into a Single Data
Warehouse 131
Figure 6.12 Starting all Three Replicat Processes on the Source 137
Figure 6.13 Starting the Extract and Data Pump Processes on all
Three Sources 138
Figure 6.14 Master-to-master Replication Can Substitute for Non-
Colocated Source and Target Servers 140
Figure 7.1 Emulate a Server on a Client Machine 149
Figure 7.2 Connect to a Server Using VNC and TightVNC 149
Figure 7.3 Starting an xterm in TightVNC to Emulate Linux X to a
Client Machine 150
Figure 7.4 The oracle Linux user .bash_profile for Oracle Database
and GoldenGate 150
Figure 7.5 Running the Runinstaller Script 151
Figure 7.6 GoldenGate Installation Screen 1 152
Figure 7.7 GoldenGate Installation Screen 2 153
Figure 7.8 GoldenGate Installation Screen 3 153
Figure 7.9 GoldenGate Installation Screen 4 154
Figure 7.10 GoldenGate Installation Screen 5 154
List of Tables

Table 4.1 GGSCI Available Commands 78

Table 4.2 Miscellaneous Commands Available in the GGSCI
Command Line Interface 79

xv
About the Author

Gavin Powell is a veteran IT practitioner and author of a number of Oracle

publications. Gavin has extensive experience in many databases, including
over a decade working with Oracle databases.
Gavin has authored the following books:

• Database Modeling: From Zero to 60 in 4 Seconds

• Oracle Performance Tuning for 10gR2
• Oracle SQL Jumpstart with Examples (with Carol McCullough-Dieter)
• Oracle Data Warehouse Tuning for 10gR2
• Oracle High-Performance Tuning for 9i and 10g

xvii
Introduction

The overall goal of this book is to demonstrate the basics of using

GoldenGate with Oracle® Database. GoldenGate is an excellent replica-
tion tool that can be used to replicate between one or more Oracle data-
bases, as well as other non-Oracle databases transparently. The road map
for this book includes chapters covering GoldenGate architecture, instal-
lation, configuration, basic administration, loading data into a replicated
GoldenGate Oracle database, and finally applying GoldenGate in vari-
ous practical scenarios. The end of the book includes a chapter covering
both installing and deinstalling GoldenGate as easy to follow sequences of
events (Linux® only).

1
Chapter 1
GoldenGate Architecture

The goal of this chapter is to describe the general architecture and pur-
pose of GoldenGate, divided up as a description of various replication
methods, followed by detailed internal architecture, including various pro-
cesses, checkpoints, extract trails, groupings, internal change sequencing,
and globalization.

3
4 Working with Oracle GoldenGate 12c

1.1 Different Replication Methods

Replication in computer science is the process of duplicating both informa-
tion and active change on that information. This process can occur in one
direction, in both directions, between two computers, or even between
many computers. Oracle Corporation likes to label each one of these archi-
tectural structures (called topologies) with distinctive names, where each
of these topologies has a very specific application function:

• Unidirectional. Replication occurs from a source to a target machine

in one (uni) direction (master to slave). This creates a constantly main-
tained copy of a source database, replicating typically to a reporting
database or standby (failover) database, where no changes can be
made on the target.
• Broadcast. Classic replication is where a database is distributed from
a single source to two or more targets (master to slave). This topol-
ogy is somewhat of a dated approach. Its purpose is to spread source
database information to multiple locations in order to improve access
times to information by localizing data. With the advent of exten-
sive broadband network installations, this topology has become less
important to individual companies; however, it has become useful for
cloud services such as Amazon Web Services, but at the server and
not the database level.
• Consolidation. The opposite of broadcast where multiple sources
are consolidated into one target (master to slave), such as in a data
warehouse or data mart (a data mart is a subset of a data ware-
house). Data warehouses tend to gather and reprocess information
from disparate sources, and mold it into a data set that can be used
to predict patterns and trends.
• Cascading. Allows for dividing up databases into multiple layers of
source and target environments (master to slave), with the purpose
of allowing for performant scalability.
• Bi-Directional. Used for standby or automated real-time failover
environments in order to help cater to high-availability applica-
tions. If a source database fails, then the target database automati-
cally takes over servicing the end user population, and preferably
instantaneously. This topology can allow for changes on the target
without disrupting the information on the source. This structure is
 GoldenGate Architecture 5

a master-to-master form of replication, where all information and

change is replicated from both source to target, to both source and
target.
• Peer-to-Peer. This topology is used to provide for high availability in
the form of connecting multiple databases into an inter-connected,
inter-related, concurrently available processing environment. All infor-
mation and change is replicated from all sources to all targets (and
visa versa), constantly and simultaneously. This is a master-to-master
replicating system that creates a form of a clustered or grid con-
nected environment.

1.1.1 Master-to-Slave Replication

Master-to-slave replication, as shown in Figure 1.1, means that information
and changes to that information are passed from a source database to a
target database; however, information is never passed back from target to
source, and nothing can be changed on the slave database. All changes
originate on the source database, but some database engines would allow
new additions into the target as long as they don’t conflict with anything
from the source. Also, database changes are divided up into two different
categories: (1) Data Manipulation Language (DML) that changes data in
tables, and (2) Data Definition Language (DDL) that changes tables and
other metadata objects (data about the data). With respect to replication,
not all database engines and configurations will support DDL changes,
where DDL changes might have to be replicated manually.

1.1.2 Master-to-Master Replication

Master-to-master replication, as shown in Figure 1.2, is extremely com-
plex, in that its objective is to replicate information between two or more

Figure 1.1 Master-to-Slave Replication Duplicates Change from One Database

to Another
6 Working with Oracle GoldenGate 12c

databases, to all the other databases in the group, regardless of in which

database a change is made. Master-to-master replication copies informa-
tion from all servers to all other servers, where each is both source and
target.

Figure 1.2 Master-to-Master Replication Duplicates Change from All Databases

to All Other Databases

1.1.3 GoldenGate Options for Use with Oracle® Database

These options are already covered previously in this chapter but are worth
mentioning again from the perspective of the application of the architec-
ture, as opposed to the architecture itself:

• Unidirectional. A reporting database

• Broadcast. Single direction replication that distributes the same infor-
mation geographically
• Consolidation. Aggregate data from multiple sources into data ware-
houses, data marts, and BigData databases
• Cascading. Scales up a system into multiple layers
• Bi-Directional. Implements standby (failover) databases
• Peer-to-Peer. Clustered or grid database for high availability

1.2 The Architecture of GoldenGate

Like many other parts of Oracle software, GoldenGate consists of a struc-
ture that encompasses a number of appropriately named locations, in addi-
tion to named processes that connect those locations. The basic structure
is two databases, consisting of a source and target database, plus extract
files that contain the sequence of DML and DDL changes from the source
database, to be applied to the target database through replication files
located on the target server. Figure 1.3 shows a general picture of the
architecture of Oracle GoldenGate software.
 GoldenGate Architecture 7

Figure 1.3 The Internal Architecture of Oracle GoldenGate Software

1.2.1 The Manager Process

The Manager process controls GoldenGate and must be up and running on
all databases to allow for the Extract and Replicat processes to be started
up. The Manager process starts and stops GoldenGate processing, any
dynamic processes, assigns port number allocations, purging of trail files,
as well as managing reporting.

1.2.2 The Extract Process

The Extract process captures changes from a source database and usually
runs on the source database but can run on a target database as well. The
Extract process can be used to run initial loads from a single set of source
tables between source and target databases. After the initial load, the
Extract process is used to synchronize (replicate) DML and DDL changes
between source and target databases on an ongoing basis, by using logs
of change to replicate (copy) changes from sources to targets, duplicating
the sequence of changes on target environments. There are some impor-
tant points to note:

• Commit and rollback of change is part of the normal transactional

logging sequence of a database and will simply be duplicated to tar-
get databases as it occurs on the source. This replication of persisted
change is achieved simply by writing committed changes to trails,
where a rollback would undo changes before a commit occurred.
So commits are persisted to the trail and rollbacks are not, because
rollbacks are not needed.
8 Working with Oracle GoldenGate 12c

Rollbacks are part of transactional logs in a standard trans-

actional database, because the fastest approach is to write
all changes to a database, and then reverse those changes
in the event of a rollback, regardless of when a commit is
executed. The assumption is that commits are far more fre-
quent than rollbacks, and thus duplication of activity is sac-
rificed to cater to overall performance.

• Source and target databases can be explicitly configured where not

all objects (such as tables) on a source database are to be replicated
to target databases. The Extract process will simply not replicate
changes to objects that are not configured to replicate (excluded
from replication configuration).
• Replication can be performed in parallel using multiple matching
sets of parallel executed Extract processes, Replicat processes, and
extraction (persistence) trails.
• Online Extract and Replicat processes run until stopped by a user,
continuously extracting and replicating DDL and DML changes
occurring on the source, to the target.

The EXTRACT and REPLICAT parameters help to configure

Extract and Replicat processing.

1.2.3 The Replicat Process

The Replicat process essentially executes the replication (or repetition) of
DML and DDL processing as executed on the source and copied into the
trails, where those same trails are subsequently used to provide DML and
DDL change feed information into the target database. Replicat is used
to execute what are called initial loads (loading a database from scratch),
as well as to apply changes that synchronize between source and target
databases; this is called change synchronization (syncing changes between
source and target to cause the target to be synchronized with the source).
Some points to remember:
 GoldenGate Architecture 9

• Replicat can be configured in coordinated or integrated modes,

where integrated mode applies to Oracle databases, and coordi-
nated mode can be used to coordinate between Oracle and some
other type of target database environment.
• Replicat can have a delay configured to allow for a delay of errone-
ous application using a parameter called the DEFERAPPLYINTERVAL
parameter.
• Further information on GoldenGate parameters can be found in the
online Oracle GoldenGate documentation on Oracle’s website, at
docs.oracle.com.
• An initial load of a target replication database can be executed using
a special run of the Replicat process, where there are known start-
ing and ending points in time for the replication. The SPECIALRUN
parameter can be configured in this case in order to allow for reading
between two points of the Extract process trails.

See the video “Finding, Downloading, and Navigating

Oracle GoldenGate Documentation” at www.ezoracle
tutor.com.

1.2.4 The Collector Process

The Collector process runs on the target database, writing changes from
the source database into the trail files, to be consumed by the Replicat
process on the target database.

1.2.5 Checkpoints
A checkpoint in a database environment is a set of pointers that describe
the state of a database at a specific juncture (point in time), and that check-
point is stored so that the checkpoint can be reverted to if necessary. A
recovery back to a previous checkpoint places a database into the state
of change it was in at the juncture of the checkpoint. So the failure of any
of the parts between a constantly synchronizing (extracting) source, and a
constantly (replicating) target database, can be recovered back to a previ-
ous checkpoint juncture (a previous point in time).
10 Working with Oracle GoldenGate 12c

In reality, GoldenGate only has to re-read the transaction logs on the

source database in order to recover to a checkpoint. Checkpoints are a
part of the target database in GoldenGate and are stored by the Replicat
process on the target database as a table called the checkpoint table. So
GoldenGate checkpoints themselves are stored as part of backup process-
ing on the target database, which is more secure in maintaining recover-
ability. Checkpoint information stored includes read and write details, what
is captured by the Extract process, and what is applied by the Replicat
process. It is, however, important to note that checkpoints are not trans-
actional based with respect to a DML change on the source database, and
thus a checkpoint can be created within a database change transaction,
and controlled by a time interval using a GoldenGate configuration param-
eter called CHECKPOINTSECS. So when database backups are performed
for source and target GoldenGate databases, one should also include the
GoldenGate trail files, given that the trails are not stored inside source or
target databases.

1.2.6 Extract Files

In general, GoldenGate can perform different types of extraction depend-
ing on the phase of implementation, where (1) an initial load takes an
initial consistent snapshot of the source for an initialization loading into
the target; (2) continuously updating is later performed by applying DML
and DDL changes from source to target, in the sequence in which those
changes have already been applied to the source database; and (3) initial
loads and continuous replication can be sent outside of an Oracle data-
base to a target database other than Oracle.
As shown in Figure 1.3, the trail files are a file system stored sequence
of transactions produced after the Extract process (the Collector process).
Those trails are in turn read as a record of committed source database trans-
actions, as a way to form an architecture in the replication process that: (1)
allows for recoverability outside of the source and target environments;
and (2) allows the Extract and Replicat processes to execute without being
dependent upon each other—failure on one server will not cause failure on
others, which is important for a replication tool that can also function as a
failover. The trail can be located on the source (Extract or Local Trail) or tar-
get (Remote Trail) database server, and even on another server in between
(Remote Trail), or any combination thereof. The Extract Trail can even be
stored as an Extract File (one or more recycling files), where checkpoints
 GoldenGate Architecture 11

do not exist (Extract and Remote Trails do record checkpoints). Extract

processes must each be linked to a trail into which committed transactions
can be generated, which must be unique if local (on the source server).
When using data pump processes to write trails, there should be one trail
for each data pump, and those trails can even have the same name, as long
as those trails are located on separate remote servers.

Figure 1.4 GoldenGate Internal Architecture and Trails

As shown in Figure 1.4, the trail can be located on either server (or both)
and even be accessed by data pump processing, which extracts DDL and
DML from a local trail where changes are moved to another trail that would
be read by the Replicat process.

Data Pump

Data pump is Oracle Database technology used primarily for making con-
sistent, re-playable DDL and DML export dumps from an Oracle database.
Data pump can also be used to perform a small amount of expression-
based data and object filtering (copy only specific objects or data items),
data mapping (change the names of objects and data structures), as well
as data conversion (transform data between different formats) during the
export data pumping process. So data pump can be used to pump data
from one server to another, much like data warehousing Extract Transport
and Load (ETL) processing.

Expression-based processing is functional based where

one value is passed in and another single value is passed
out, as in x = (y+1), where substituting y=3 results in x=4;
the point is that a single value is returned so that the
expression (x+1) can be embedded inside a Structured
Query Language (SQL) coded query.
12 Working with Oracle GoldenGate 12c

Data pump can also be configured in pass-through mode, where no ETL

data manipulations occur. Data pump processing is effectively an addi-
tional Extract process and runs on the source database and writes to the
trail on the source database server, as shown in Figure 1.5.

Figure 1.5 Data Pump Runs on Source into a Local Trail

When not using data pump, then the Extract process that runs on a
source server database must send extracted committed transactions to
the trail (file or files), which must be running on a remote trail. The remote
trail is running on the target, which is another server that protects from
failure, as shown in Figure 1.6.
Data pump allows for the effective further isolation between source and
target databases in order to allow for easier recovery from failure without
disconnecting the source and target systems. Data pump builds another
layer, in that it allows for both consolidation (many sources to one target
such as in a data warehouse) and distribution (one source to many targets
that distribute data as in large cloud service providers). The further isola-
tion between source and target inherently provides the following:

• Insurance against network failure.

• Insurance for failure at one or more targets.
• ETL processing capabilities within replication processing helping to
limit processing time further down the processing chain of events.
 GoldenGate Architecture 13

Figure 1.6 GoldenGate Extract Trail Must Be a Remote Trail if Data Pump Is Not Used

• Consolidation into a single data warehouse target should not be

halted by the failure of one of many sources, where the data pump
processing occurs on the sources. Warehouse processing is not
dependent upon committed transaction trails that are generated on
one specific source database server.
• Multiple targets can be serviced by multiple data pump Extract pro-
cesses running on a single source database server, and thus network
failure to a single target server does not affect all target servers at once.

1.2.7 Groups
Processing groups are used to describe and create multiple sets of related
Extract or Replicat processes, where each group runs in parallel to other
groups. So a group can contain a process such as an Extract or a Replicat
process, along with configuration parameter files, trails, and checkpoints
(Replicat). The ADD EXTRACT and ADD REPLICAT commands are used
to create groups in the GoldenGate Software Command Line Interface
(GGSCI); GGSCI is the GoldenGate character-based shell interface.

1.2.8 The Commit Sequence Number (CSN)

A GoldenGate CSN is used to identify GoldenGate replicated transactions,
which are used to ensure data integrity (consistency) on target databases
14 Working with Oracle GoldenGate 12c

by identifying the juncture of a committed transaction. The CSN can be

used to link between where to place the Extract process in the transaction
log on the source database, and the Replicat process in the trails on the
target database. So a CSN identifies the point in time at which a transac-
tion is committed on the target replicated database by the Replicat pro-
cess. The CSN can be useful in placing the Extract process at a specific
juncture in the sequence of transactions, or also to place the Replicat pro-
cess on the trail.

Oracle and DB2 have variable-length CSNs. Oracle depends

on Oracle System Change Numbers (SCNs), whereas other
databases generally have fixed length CSNs.

1.2.9 Support for Globalized Character Sets

GoldenGate allows for replication between source and target databases
using what is called native language encoding, based on the character sets
of those source and target databases. In other words, character-based
content is replicated by GoldenGate between differing character sets; the
detailed mechanics of this process is out of the scope of this book. A very
useful online posting on this topic can be found here:

jinyuwang.weebly.com/core-platform/oracle-goldengate-
globalization

1.3 So What’s Next?

As a first chapter in a book introducing Oracle GoldenGate, it is important
to get an overall non-detailed picture of how GoldenGate works as a piece
of replication software. Thus, this chapter briefly describes the general
architecture of GoldenGate, including all the pieces, what they do, and
how they all fit together to make a whole. The next chapter covers install-
ing and basic configuration of GoldenGate within source and target Oracle
databases.
Chapter 2
Installing GoldenGate

The goal of this chapter is to demonstrate installation of GoldenGate soft-

ware, as well as some basic required logging configuration that must be
added to source and target Oracle® databases. Also included are pre-
installation steps, downloading software, and Oracle connectivity.

15
16 Working with Oracle GoldenGate 12c

2.1 Pre-Installation Steps

GoldenGate is just another piece of software in some respects, and as
with any piece of software, it has certain requirements before installing.
For example, one would not want to try to install the Windows® operating
system onto an Apple Mac computer; thus the requirement of needing a
Windows-compatible computer is a prerequisite or pre-installation step.
At the time of writing this book, the basic system-level requirements for
GoldenGate were found at this URL:

http://www.oracle.com/technetwork/middleware/ias/downloads/
fusion-certification-100350.html

The Oracle GoldenGate manuals can be found at http://

docs.oracle.com/golengate/c1221/gg-winux/index.html

The servers used to write this book are two 64-bit Dell servers containing
Oracle Linux (Red Hat 5), with 8Gb of Random Access Memory (RAM) and
a terabyte (Tb) of disk space each. Installing software generally requires
super-user or administration-type privileges for installing, which implies
root for Linux® or UNIX®, and Administrator for Windows. The graphical
Oracle Universal Installer (OUI) is an Oracle built in Java ® application and
can be used to install GoldenGate; there is also a character-based inter-
face that will not be used in this book.
GoldenGate obviously requires two databases, given that GoldenGate
is primarily a replication tool, where a source database replicates or dupli-
cates information, and its operations are replicated to at least one other
target database. The two databases should be properly installed, able to
communicate with each other in both directions using Oracle’s Transparent
Network Substrate (TNS), and must both be in archivelog mode because
GoldenGate replicates using log entries in various modes.
Some of the more exotic data types can cause problems for replication
and possibly not be replicatable at all. Some datatypes can impose restric-
tions on available replication modes—see the following URL to understand
what is and is not allowed:
 Installing GoldenGate 17

https://docs.oracle.com/goldengate/1212/gg-winux/GIORA/
system_requirements.htm

2.2 Downloading and Installing

Downloading is usually very simple, but there has been a lot of software
available from Oracle Corporation in recent times, and it can be tough to
navigate through the clutter; the process begins with downloading.

2.2.1 Downloading GoldenGate Software

Acquiring and downloading GoldenGate is free (licensing is not), and the
easiest way to get the software is by using the following steps:

• www.oracle.com
• Rollover (move the mouse over) the Downloads link and click See All
under the Middleware section, as shown in Figure 2.1.
• The GoldenGate link is under Middleware on the next page—click it!

Figure 2.1 Finding the GoldenGate Software Download

Figure 2.2 Moving GoldenGate Software to a Server
 Installing GoldenGate 19

• Click the Accept License Agreement radio button at the top of the
page.
• The version selected for this book is the Linux 64-bit version of
Oracle GoldenGate, titled Oracle GoldenGate V12.2.0.1.1 for Oracle
on Linux x86-64.
• At this stage a login may be forced; if an account is not already avail-
able, then do create a free account.
• At the end of the process, a prompt to download a zip file will be
encountered; select to download. The file will be called something
like fbo_ggs_Linux_x64_shiphome.zip. Ship the downloaded file
onto a server (if used) and into a path that it can be installed from
as the Oracle Database super-user, such as the oracle Linux user in
Linux, as shown in Figure 2.2.

2.2.2 Installing GoldenGate Software

Begin the installation process by extracting the zip file on both source and
target servers, which in Linux uses the unzip command as follows:

unzip fbo_ggs_Linux_x64_shiphome.zip

Once the zip file is unzipped, check that the ORACLE_HOME and
ORACLE_SID variables are set on a source server something like this:

[oracle@bigdata oinstall-bigdata]$ set | grep ORACLE

ORACLE_HOME=/u01/app/oracle/product/12.1.0/dbhome_1
ORACLE_SID=bigdata

And on a target server:

[oracle@failover oinstall-failover]$ set | grep ORACLE

ORACLE_HOME=/u01/app/oracle/product/12.1.0/dbhome_1
ORACLE_SID=failover

Next add the GoldenGate requirements to the .bash_profile, as in the

example .bash_profile shown in Figure 2.3, which includes lines that are
added for GoldenGate.
The next step is to run the Oracle Universal Installer (OUI) tool runIn-
staller for GoldenGate. You will need to execute it in X Windows either
Figure 2.3 Linux .bash_profile for Oracle Database with GoldenGate Added
 Installing GoldenGate 21

directly on your server with an attached and appropriate screen, or using

terminal emulation, such as Virtual Network Computing (VNC); the follow-
ing link can help you to get VNC working:

http://www.oracletroubleshooter.com/using-vncserver

For most *nix commands, you can find the long format
name of the command using the man page for that com-
mand in the operating system. Type man vncserver into
a Linux shell to find that VNC is an acronym for Virtual
Network Computing.

The unzipped GoldenGate download file should have been decom-

pressed into a subdirectory, such as the following:

[[email protected] Disk1-bigdata]$ pwd

/oinstall/fbo_ggs_Linux_x64_shiphome/Disk1
[[email protected] Disk1-bigdata]$ ls
install response runInstaller stage

So now cd (Change Directory) into the subdirectory and run the installer
connected first as root and then as the oracle Linux user:

xhost +
su – oracle
cd /oinstall/fbo_ggs_Linux_x64_shiphome/Disk1
. runInstaller

The trail of graphics takes you through an easy-to-understand, step-by-

step process. Remember to do the following:

• Select Oracle 12c.

• Pick the correct GoldenGate home (see Figure 2.3)—the installer
might select the Oracle Database home, which is incorrect.
• Don’t forget that there is a software (GoldenGate) and a database
location, which are two separate things. The OUI will create the new
directory if not already done so manually.
• Click various Next, Install, and Finish buttons at obvious junctures.
22 Working with Oracle GoldenGate 12c

• Don’t forget to run the OUI tool in the same way on both the source
and the target servers.

See the video “Installing Oracle GoldenGate with the OUI”:

www.ezoracletutor.com

Remember, there is also what is called a silent installation (command

line in a shell) available for Oracle GoldenGate, but it is more complex and
harder to use. You can find information on that installation in the Oracle
manuals.

2.2.3 Testing GoldenGate Software

Test the GoldenGate command utility GGSCI on all source and target servers:

cd $ORACLE_GG
ggsci

The result should look like that below, where the necessary working
directories can be subsequently verified, as well as created on both source
and target server installations:

GGSCI (bigdata.localdomain) 1> create subdirs

Creating subdirectories under current directory /u01/app/
oracle/product/12.1.0/oggcore_1

Parameter files /u01/app/oracle/

product/12.1.0/oggcore_1/dirprm: already exists
Report files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirrpt: already exists
Checkpoint files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirchk: already exists
Process status files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirpcs: already exists
SQL script files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirsql: already exists
Database definitions files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirdef: already exists
 Installing GoldenGate 23

Extract data files /u01/app/oracle/

product/12.1.0/oggcore_1/dirdat: already exists
Temporary files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirtmp: already exists
Credential store files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dircrd: already exists
Masterkey wallet files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirwlt: already exists
Dump files /u01/app/oracle/
product/12.1.0/oggcore_1/dirdmp: already exists
GGSCI (bigdata.localdomain) 2>

There are many commands available in the GGSCI tool, which can be
accessed using the HELP command inside GGSCI, as shown in Figure 2.4
(on next page).

2.3 Setting up Oracle Database for GoldenGate

Thus far in this chapter, only the GoldenGate software has been installed,
and there is still much more to do. The next step in using GoldenGate is
to configure the software and make it work, beginning with the Oracle
Database networking layer.

2.3.1 Oracle Transparent Network Substrate (TNS)

The first point is to establish the Oracle TNS connection between both a
source and a target database. On both servers, there needs to be connec-
tivity to both the source and the target database by changing the tnsnames.
ora file on each server. Begin by adding the IP address plus host name
value pairs into the /etc/hosts files on each server, assuming IP addresses
are not used in the Oracle software’s tnsnames.ora files:

# Do not remove the following line, or various programs

# that require network functionality will fail.
127.0.0.1 localhost.localdomain localhost bigdata
::1 localhost.localdomain localhost6 localhost bigdata
10.29.102.156 bigdata.localdomain bigdata
10.29.102.158 failover.localdomain failover
24 Working with Oracle GoldenGate 12c

Figure 2.4 Inside GGSCI, Type HELP to Show All Options Under the GGSCI
Command Summary

And change the $ORACLE_HOME/network/admin/tnsnames.ora files

on both servers to allow the source and the target to communicate with
each other through TNS at the Oracle software layer:

LISTENER_BIGDATA =
(ADDRESS = (PROTOCOL = TCP)(HOST = bigdata.localdomain)
(PORT = 1742))

BIGDATA =
 Installing GoldenGate 25

(DESCRIPTION =
(ADDRESS = (PROTOCOL = TCP)(HOST = bigdata.localdomain)
(PORT = 1742))
(CONNECT_DATA = (SERVER = DEDICATED) (SERVICE_NAME =
bigdata))
)

FAILOVER =
(DESCRIPTION =
(ADDRESS = (PROTOCOL = TCP)(HOST = failover.
localdomain)(PORT = 1863))
(CONNECT_DATA = (SERVER = DEDICATED) (SERVICE_NAME =
failover))
)

The registered listener is different for the target server:

LISTENER_FAILOVER =
(ADDRESS = (PROTOCOL = TCP)(HOST = failover.localdomain)
(PORT = 1863))

At this stage both servers should be tnsping’able from both as below:

[[email protected] dbs-bigdata]$ tnsping failover

TNS Ping Utility for Linux: Version 12.1.0.2.0 -

Production on 04-SEP-2016 12:04:17

Copyright (c) 1997, 2014, Oracle. All rights reserved.

Used parameter files:

/u01/app/oracle/product/12.1.0/dbhome_1/network/admin/
sqlnet.ora

Used TNSNAMES adapter to resolve the alias

Attempting to contact (DESCRIPTION = (ADDRESS = (PROTOCOL =
TCP)(HOST = failover.localdomain)(PORT = 1863)) (CONNECT_
DATA = (SERVER = DEDICATED) (SERVICE_NAME = failover)))
OK (0 msec)
26 Working with Oracle GoldenGate 12c

Extract and Replicat process parameter files can be used

to encrypt usernames and passwords for connections
between source and target database.

2.3.2 Replication Logging

Oracle Database redo logs store changes to metadata, such as a table
creation in the form of a CREATE TABLE command. DML commands are
stored as efficiently as possible, where INSERT stores the INSERT data
only, UPDATE stores the changed column value and row address only, and
DELETE stores the address of the deleted row only. Redo log change vec-
tors are stored to be as efficient as possible, but only to be replayable back
into a source database in order to recover that failed source database, and
to bring that failed Oracle Database back to a desired state and point in
time again. The trouble with change vectors when replicating is that the
information stored to recover a source database is not enough information
when replicating to a different database. For example, a DELETE com-
mand needs more than the source database internal logical row address
in order to find a row to be deleted—it needs the filter to delete that row
in addition to the table name—internal logical addressing values are dif-
ferent between source and target databases. In reality, replication needs
the entire DELETE command DML statement so that the DELETE transac-
tion can be replicated from a source to a target database without hav-
ing to refer to the source database as the task is performed. Oracle calls
this extra logging supplemental logging, meaning that more information is
generated into the Oracle source database redo logs to enable replication
to a target database, and it comes in three flavors:

• Database-level supplemental logging. Mandatory and essentially

adds supplemental logging to Oracle database redo logs. Forces all
transactions to be logged and adds row chaining information.
• Schema-level supplemental logging. Configured inside Golden-
Gate software with a number of options:
o Additionally logs all primary key and valid unique indexes for all
tables in a schema, but DDL replication is not supported. This is the
minimum required for schema-level logging, maintaining unique-
ness of values that are required to be unique, and using the ADD
 Installing GoldenGate 27

SCHEMATRANDATA GGSCI command with the NOSCHEDULINGCOLS

option (non-integrated Replicat only).
o Additionally logs primary key, unique key, and foreign key (refer-
ential integrity) information, meaning that all keys and values are
logged and DDL is supported, which allows generation of all key
values inside the target. This is the default setting and uses the
ADD SCHEMATRANDATA GGSCI command.
o Additionally logs all columns in all tables in a schema, regardless of
whether a column value is changed or is not in a transaction, using
the ADD SCHEMATRANDATA GGSCI command with the ALLCOLS
option.

Replication allows selection of the level of detail to be rep-

licated, such as an entire database, or one or more specific
schemas, or even as specific as one or more tables within
specific schemas within a database.

• Table-level supplemental logging. Configured inside GoldenGate

software with the same options as schema-level logging, but with
the very simple difference that one can replicate table by table as
opposed to schema by schema, implying that one could replicate
a single schema in a database, but also a single table or a group of
tables.

Database-Level Supplemental Logging

Redo logs in Oracle Database allow for transactional consistency and real-
time recoverability in the case of local failure. It is important to note that
when writing data to a table in an Oracle Database, the redo logs are the
most important written record and are thus always written to first, storing
each and every change to the database as reusable or replayable change
vectors of transactions. Check first that archive logging is enabled in source
and target databases in SQLPLUS:

ARCHIVE LOG LIST;

If the result shown is “No Archive Mode”:

28 Working with Oracle GoldenGate 12c

sqlplus / as sysdba
SQL> archive log list;
Database log mode No Archive Mode
Automatic archival Disabled
Archive destination USE_DB_RECOVERY_FILE_DEST
Oldest online log sequence 206
Current log sequence 208
SQL>

then enable archive logging using the following commands:

SHUTDOWN IMMEDIATE;
STARTUP MOUNT;
ALTER DATABASE ARCHIVELOG;
ALTER DATABASE OPEN;

Supplemental logging can be configured on both source and target,

depending on the configuration of GoldenGate:

SQL> SELECT supplemental_log_data_min, force_logging FROM

v$database;

SUPPLEME FORCE_LOGGING
-------- ---------------------------------------
NO NO

If supplemental or forced logging is not implemented (set to NO as

above and not YES), then change as below:

ALTER DATABASE ADD SUPPLEMENTAL LOG DATA;

ALTER DATABASE FORCE LOGGING;

Forced logging ensures that all changes are written to redo logs. Note
that supplemental logging is only needed on the source, but it’s prudent to
configure on source and target databases. Now verify at least one log file
switch on both source and target just in case:

ALTER SYSTEM SWITCH LOGFILE;

 Installing GoldenGate 29

Using Flashback

Oracle allows replication of specialized data types by use of flashback tech-

nology, which allows an object to be flashed backwards to a point in time in
the past by reading both data and rollback spaces (records of recently non-
committed transactions). Specialized Oracle Database data types include
user-defined datatypes, nested tables, and XMLType datatypes. Further
details can be found on flashback at the following URL:

https://docs.oracle.com/goldengate/1212/gg-winux/GIORA/
setup.htm#GIORA374

Set the size of the amount of undo (rollback) information retained to

allow for larger transactions (on source and target):

ALTER SYSTEM SET UNDO_RETENTION=86400 SCOPE=BOTH;

The STREAMS_POOL_SIZE Parameter

Even though Oracle Database automates low-level memory parameters

such as the streams pool, current GoldenGate documentation denotes
that the streams pool parameter requires 1GB plus an extra 25% for each
extract process:

ALTER SYSTEM SET STREAMS_POOL_SIZE=1280M SCOPE=BOTH;

Many online sources cite disabling the recycle bin for

GoldenGate, but this does not apply to Oracle11g and
beyond.

Schema-level Supplemental Logging

Where database-level supplemental logging allows replication of an entire

database, schema-level logging will enable replication of specific schemas,
such as a single application schema. In reality, one does not have to repli-
cate an entire database—schema-level replication can be a more efficient
option, and even less intrusive and complicated. The first thing needed is
30 Working with Oracle GoldenGate 12c

a GoldenGate schema owner on the source database that supports rep-

lication of DDL—make these changes in Oracle using SQLPLUS for both
source and target:

CREATE BIGFILE TABLESPACE ggate

DATAFILE '/u02/app/oracle/oradata/bigdata/ggate01.
dbf' SIZE 1G AUTOEXTEND ON;
CREATE USER ggate IDENTIFIED BY ggate
DEFAULT TABLESPACE ggate TEMPORARY TABLESPACE TEMP;
GRANT DBA, CONNECT, RESOURCE, UNLIMITED TABLESPACE TO ggate;
GRANT EXECUTE ON UTL_FILE TO ggate;
GRANT FLASHBACK ANY TABLE TO ggate;

Add a similar user to the target database as follows, where one could use
the same username on both source and target, but for the purposes of
avoiding confusion, separate names are used in this book:

CREATE BIGFILE TABLESPACE ggate

DATAFILE '/u02/app/oracle/oradata/failover/ggate01.
dbf' SIZE 1G AUTOEXTEND ON;
CREATE USER ggate IDENTIFIED BY ggate
DEFAULT TABLESPACE ggate TEMPORARY TABLESPACE TEMP;
GRANT DBA, CONNECT, RESOURCE, UNLIMITED TABLESPACE TO
ggate;
GRANT EXECUTE ON UTL_FILE TO ggate;
GRANT FLASHBACK ANY TABLE TO ggate;

Enable GoldenGate Configuration Parameter

There is a parameter new to Oracle12c that applies to both the capture

(Extract on the source) as well as the apply (Replicat on the target) servers:

ALTER SYSTEM SET enable_goldengate_replication=true

SCOPE=both;

If the above parameter is not set, then the following commands:

cd $ORACLE_GG
ggsci
 Installing GoldenGate 31

DBLOGIN USERID ggate, PASSWORD ggate

ADD SCHEMATRANDATA email

may produce the following errors:

GGSCI (bigdata.localdomain as ggate@bigdata) 2> ADD

SCHEMATRANDATA email
ERROR: Operation not supported because enable_goldengate_
replication is not set to true.

The next step is to execute the GGSCI on the source database server,
logging in with the DBLOGIN command using the alias of a user with the
privilege of enabling schema-level supplemental logging:

[[email protected] ~-bigdata]$ $ORACLE_GG/ggsci

Oracle GoldenGate Command Interpreter for Oracle

Version 12.2.0.1.1
OGGCORE_12.2.0.1.0_PLATFORMS_151211.1401_FBO
Linux, x64, 64bit (optimized), Oracle 12c on Dec 12 2015
02:56:48
Operating system character set identified as UTF-8.

Copyright (C) 1995, 2015, Oracle and/or its affiliates.

All rights reserved.

GGSCI (bigdata.localdomain) 1> DBLOGIN USERID ggate

Password:
Successfully logged into database.
GGSCI (bigdata.localdomain as ggate@bigdata) 2>

Next issue commands against schemas in the source database, configur-

ing data capture on the source:

ADD SCHEMATRANDATA email

The result should look something like this:

GGSCI (bigdata.localdomain as ggate@bigdata) 2> ADD

Other documents randomly have
different content
honig was, mijnheer!”—„Waarlijk?”—„Hij kwam,” zeide hij, „vanwege
den kardinaal, die u zeer genegen is, om u te verzoeken, hem naar
het Palais-Royal te volgen.”—„En wat hebt gij hem geantwoord?”—
„Dat het niet mogelijk was, uit hoofde gij uit waart, zooals hij zag.”—
„Wat zeide hij toen?”—„Dat gij niet moest verzuimen in den loop van
den dag aan te komen; vervolgens voegde hij er zacht bij:
„‚Zeg uw meester, dat Zijne Eminentie hem volkomen genegen is,
en zijn fortuin misschien van dit bezoek afhangt.’”
„Die list is niet zeer slim van den kardinaal,” hernam
glimlachende de jongeling.—„Ook ik merkte den valstrik en ik heb
geantwoord, dat gij bij uw terugkomst wanhopend zoudt zijn. De
heer de Cavois vroeg mij verder, waarheen gij getrokken waart.
„‚Naar Troyes, in Champagne,’ antwoordde ik.—‚En wanneer is hij
vertrokken?’—‚Gisteren avond.’”
„Planchet! mijn vriend! gij zijt waarachtig een kostelijk man.”—
„Gij begrijpt, mijnheer! dat ik gedacht heb, het altijd tijd genoeg
zoude zijn, indien gij den heer de Cavois mocht willen spreken, mij
tot een leugenaar te maken en te zeggen, dat gij niet vertrokken
waart; dan ben ik in dat geval de leugenaar en daar ik geen edelman
ben, is het mij geoorloofd te liegen.”—„Stel u gerust, Planchet! gij
zult den naam van een waarheidlievenden man behouden; binnen
een kwartier vertrekken wij.”—„Dat was de raad, dien ik mijnheer
wilde geven; en zonder nieuwsgierigheid, waarheen gaan wij?”—
„Pardieu! naar de tegenovergestelde zijde van die, welke gij hebt
gezegd, dat ik gegaan was. Bovendien, gij zijt immers even
ongeduldig, eenige tijding van Grimaud, Mousqueton en Bazijn te
krijgen, als ik het ben om te weten, wat er van Athos, Porthos en
Aramis geworden is?”—„O ja, mijnheer!” antwoordde Planchet, „en
ik vertrek, wanneer gij verkiest; de buitenlucht is, naar ik geloof, op
dit oogenblik beter voor ons, dan die van Parijs. Dus....?”—„Dus pak
in, Planchet! en vertrekken wij; ik ga vooruit, met mijn handen in
den zak, opdat men niets vermoede. Gij zult u met mij in het hotel
der gardes vereenigen.... A propos, Planchet! ik geloof, dat gij, ten
aanzien van onzen huisheer, gelijk hebt en hij inderdaad een
gemeene kerel is.”—„O! geloof mij, mijnheer! als ik u iets zeg; ik ben
een goed gelaatkundige, dat verzeker ik u.”
D’Artagnan vertrok het eerst, zooals was afgesproken; toen, om
zich niets te wijten te hebben, richtte hij zijn schreden voor de
laatste maal naar de woningen zijner drie vrienden; men had niet de
minste tijding van hen ontvangen; alleen een welriekende brief met
klein, zeer fraai schrift was voor Aramis gekomen. D’Artagnan
belastte zich met de bezorging.
Tien minuten later vervoegde Planchet zich bij hem in den stal
van het hotel der gardes. D’Artagnan, om geen tijd te verliezen, had
reeds zijn paard gezadeld.
„Goed!” zeide hij tot Planchet, toen deze het valies op het zadel
had gebonden; „zadel nu de drie andere en vertrekken wij.”—
„Gelooft gij, dat wij spoediger zullen reizen met elk twee paarden?”
vroeg Planchet spotachtig.—„Neen, mijnheer de spotboef!”
antwoordde d’Artagnan; „maar met onze vier paarden kunnen wij
onze drie vrienden terugbrengen, indien wij ze althans levend
terugvinden.”—„Dat nog al vrij toevallig zou zijn,” antwoordde
Planchet; „maar men mag aan de barmhartigheid Gods niet
twijfelen.”—„Amen,” zei d’Artagnan te paard springende, en beiden
verlieten het hotel der gardes, elk de tegenovergestelde zijde van de
straat inslaande, de eene Parijs door de poort de la Villette, de
andere door die van Montmartre uitgaande, om elkander voorbij St.
Denis weder te ontmoeten; welke krijgskundige beweging van
weerszijden met dezelfde stiptheid volbracht en met den
gelukkigsten uitslag bekroond werd. D’Artagnan en Planchet
kwamen dus gelijktijdig Pierrefitte binnen.
Wij moeten bekennen, dat Planchet moediger overdag dan ’s
nachts was. Intusschen week van hem niet één oogenblik zijn
aangeborene voorzichtigheid; hij had geene der geringste
bijzonderheden van de vorige reis vergeten en hij beschouwde
iedereen, dien hij tegenkwam, als een vijand. Het gevolg hiervan
was, dat hij steeds den hoed in de hand had, hetgeen hem van de
zijde van d’Artagnan hevige berispingen op den hals haalde, die
vreesde, dat, tengevolge zijner overdreven beleefdheid, men hem
als den knecht van een zeer geringen persoon zou aanzien.
Intusschen, hetzij dat de voorbijgangers werkelijk voor de
beleefdheid van Planchet gevoelig waren, hetzij dat nu niemand op
den weg des jongelings op post was gesteld, bereikten onze beide
reizigers Chantilly zonder het minste ongeval en stegen af voor het
hotel de Groote St. Maarten, hetzelfde, waar zij de eerste reis hun
intrek hadden genomen.
De herbergier, een jongeling ziende, gevolgd door een lakei met
twee handpaarden, naderde eerbiedig voor de deur. En dewijl men
reeds elf mijlen had afgelegd, oordeelde d’Artagnan zich dáár te
moeten ophouden, al was Porthos dan ook niet in het hotel.
Vervolgens dacht hij, dat het niet voorzichtig was, dadelijk navraag
te doen, wat er van den musketier geworden was. Tengevolge dezer
overwegingen steeg d’Artagnan, zonder in het minst naar iemand te
vernemen, af, de paarden zijn lakei aanbevelende, waarop hij in een
kleine kamer trad, bestemd tot ontvangst dergenen, die verlangden
alleen te zijn. Hij verzocht den herbergier om een flesch van zijn
besten wijn en een zoo goed mogelijk ontbijt, welk verzoek den
herbergier nog te meer versterkte in de goede meening, die hij bij
den eersten aanblik zich van den reiziger gevormd had.
D’Artagnan werd dan ook met een wonderbare snelheid bediend.
Het regiment der gardes bestond uit de eerste edellieden van het rijk
en d’Artagnan, gevolgd van een lakei en met vier paarden reizende,
moest ondanks de eenvoudigheid van zijn uniform niet weinig indruk
maken. De herbergier wilde hem in persoon bedienen; d’Artagnan,
zulks bespeurende, liet twee glazen komen en begon het volgende
gesprek:
„Wel, mijn waarde gastheer!” zeide d’Artagnan, de beide glazen
vullende, „ik heb u den besten wijn gevraagd; hebt gij mij nu
bedrogen, dan wordt gij gestraft in hetgeen, waarin gij hebt
gezondigd, dewijl, daar ik het verfoei alleen te drinken, gij met mij
zult drinken. Neem dus uw glas en drinken wij.... Maar op wiens
gezondheid zullen wij drinken, om niemands denkwijze te kwetsen?
Welaan, laat ons op den voorspoed van uw huis drinken!”—„Uwe
edelheid doet mij veel eer,” zeide de herbergier, „en ik dank u
oprecht voor uw wensch.”—„Maar bedrieg u niet,” zeide d’Artagnan,
„er is meer baatzucht in mijn toast dan gij misschien vermoedt,
immers alleen die huizen, waarin men wel ontvangen wordt, zijn
voorspoedig, maar in die herbergen, welke achteruit gaan, gaat alles
verkeerd en de reiziger is het offer der verlegenheid, waarin de
herbergier zich bevindt; derhalve ik, die veel op reis ben, en vooral
langs dezen weg, wil gaarne al de herbergiers fortuin zien maken.”—
„Inderdaad,” zeide de herbergier, „ik geloof, dat het niet voor het
eerst is, dat ik de eer heb mijnheer te zien?”—„O! ik ben ten minste
tien malen te Chantilly geweest en van de tien keeren heb ik mij
zeker vier of vijf malen in uw herberg opgehouden. Zie, ik was hier
nog een tien of twaalf dagen geleden; ik vergezelde eenige
vrienden, waarvan er een in twist met een vreemdeling, een
onbekende geraakte, die uit ik weet niet wat oorzaak twist met hem
zocht.”
„O ja, inderdaad,” zeide de herbergier, „ik herinner het mij
volkomen. Is het niet de heer Porthos, dien uwe edelheid
bedoelt?”—„Dat is juist de naam van mijn reisgenoot. Mijn God! mijn
waarde gastheer, zou hem een ongeluk zijn overkomen?”—„Maar
uwe edelheid heeft immers moeten opmerken, dat hij de reis niet
heeft kunnen voortzetten?”—„Inderdaad hij heeft beloofd ons te
volgen, maar wij hebben hem niet weergezien.”—„Hij heeft ons de
eer aangedaan te blijven.”—„Hoe, heeft hij u de eer gedaan te
blijven?”—„Ja, mijnheer! in het hotel, en wij zijn zeer ongerust.”—
„En waarover?”—„Over zekere verteringen, die hij maakt.”—„Zoo,
maar wat hij verteert, zal hij betalen.”—„Ach, mijnheer! gij giet
waarlijk balsem in mijn wonden. Wij hebben zeer groote
voorschotten gedaan en nog heden morgen verklaarde de
wondheeler, dat indien de heer Porthos hem niet betaalde, hij mij
zou aanspreken, uit hoofde ik het was geweest, die hem had doen
roepen.”—„Is Porthos dan gekwetst?”—„Dat zou ik u niet kunnen
zeggen, mijnheer!”—„Hoe! kunt gij mij dat niet zeggen? gij moest dit
echter het beste weten.”—„Ja, maar in ons beroep zegt men niet
alles wat men weet, mijnheer! vooral wanneer men ons waarschuwt,
dat onze ooren voor onze tong verantwoordelijk zullen zijn.”—
„Welnu, kan ik Porthos spreken?”—„Welzeker, mijnheer! ga de trap
op tot aan de eerste verdieping en klop aan No. 1; maar zeg, dat gij
het zijt.”—„Waarom moet ik zeggen, dat ik het ben?”—„Omdat er
anders voor u een ongeluk uit zou kunnen ontstaan.”—„En welk
ongeluk denkt gij, dat mij zou overkomen?”—„De heer Porthos zou u
voor iemand van het huis kunnen aanzien en in een aanval van toorn
u den degen door het lijf rijgen, of u door het hoofd kunnen
schieten.”—„Wat hebt gij hem dan toch gedaan?”—„Wij hebben hem
om geld gevraagd.”—„O, duivelsch! nu begrijp ik het; dat is een
vraag, die Porthos volstrekt niet kan verdragen, wanneer hij het niet
heeft; maar ik weet, dat hij geld moet hebben.”—„Wij dachten zulks
ook, mijnheer, en dewijl alles hier in huis zeer geregeld gaat en wij
alle weken de rekeningen opmaken, gaven wij, na verloop van acht
dagen, hem zijn rekening; maar het schijnt, dat wij een slecht
oogenblik hadden gekozen, want bij het eerste woord, dat wij
omtrent de zaak zeiden, heeft hij ons naar alle duivels gezonden;
het is waar, dat hij den vorigen avond gespeeld had.”
„Hoe! had hij den vorigen avond gespeeld, en met wien?”—„Ach,
mijn God! wie kan dat weten? met een edelman, die hier aankwam
en wien hij een partij lansquenet voorsloeg.”—„Zoo is het! de
ongelukkige zal alles verloren hebben.”—„Zelfs zijn paard, mijnheer!
want toen de vreemdeling zich gereed maakte om te vertrekken,
zagen wij zijn lakei het paard van den heer Porthos zadelen. Wij
deden hem dit opmerken, maar hij heeft ons geantwoord, dat wij
ons met zaken bemoeiden, die ons niet aangingen, en dat het paard
hem behoorde. Wij gaven toen dadelijk den heer Porthos hiervan
kennis; maar deze liet ons antwoorden, dat wij schurken waren, als
wij het woord eens edelmans betwijfelden, en zoo deze had gezegd,
dat het paard hem behoorde, zulks wel waar zou zijn.”—„Alleen
hieraan herken ik hem,” mompelde d’Artagnan.
„Toen,” hernam de herbergier, „liet ik hem zeggen, dat van het
oogenblik, dat wij bestemd schenen elkander omtrent het artikel van
geldzaken niet te verstaan, ik ten minste hoopte, dat hij met zijn
gunst mijn beroepsgenoot, den eigenaar van de Gouden Arend, zou
vereeren; maar de heer Porthos liet mij weten, dat, mijn hotel het
beste zijnde, hij er zou blijven. Dat antwoord was al te vleiend om
op zijn vertrek aan te dringen. Ik bepaalde mij dus hem te
verzoeken, mij zijn kamer af te staan, die de fraaiste van het hotel
is, en zich met een lief kamertje op de derde verdieping te
vergenoegen. Maar hierop antwoordde de heer Porthos, dat, dewijl
hij elk oogenblik zijn minnares wachtende was, een der grootste
dames van het hof, ik moest begrijpen, dat de kamer, welke hij mij
de eer deed te bewonen, nog tamelijk gering was voor een dergelijk
persoon. Intusschen, hoezeer ik de waarheid van zijn gezegde
erkende, meende ik echter te moeten aandringen; maar zonder zich
de moeite te geven in de minste woordenwisseling te treden, greep
hij zijn pistool, legde het op zijn bedtafel en verklaarde mij, dat bij
het eerste woord, dat men hem over een of andere verhuizing naar
binnen of naar buiten zou spreken, hij dengene voor het hoofd zou
schieten, die onvoorzichtig genoeg zou zijn zich met een zaak te
bemoeien, die hem alleen aanging. Sedert dat oogenblik, mijnheer,
is niemand in zijn kamer geweest dan alleen zijn knecht.”
„Is Mousqueton dan ook hier?”—„Ja, mijnheer, vijf dagen na zijn
vertrek is deze ook in zeer slechte luim teruggekeerd; het schijnt,
dat ook hij eenige onaangenaamheden op reis heeft gehad.
Ongelukkig is hij vlugger dan zijn meester, hetgeen tengevolge heeft
dat hij, ten behoeve van zijn meester, alles het onderste boven
werpt, omdat hij, vreezende dat men hem zal weigeren wat hij
vraagt, alles zonder vragen neemt, wat hij noodig heeft.”—„Ik moet
bekennen,” antwoordde d’Artagnan, „dat ik steeds in Mousqueton
een bovenmatige gedienstigheid en veel verstand heb opgemerkt.”—
„Dat is mogelijk, mijnheer! maar veronderstel dat het mij slechts
viermaal in het jaar gebeure met een dergelijken dienstvaardigen en
verstandigen knecht in aanraking te komen, dan word ik een arm
man.”—„Neen, want Porthos zal u betalen.”—„Hm!” liet de kastelein
op twijfelachtigen toon hooren.—„Hij is de gunsteling eener zeer
voorname dame, die hem voor een bagatel, als hij u schuldig is, niet
in den steek zal laten.”—„Indien ik durfde zeggen, wat ik hiervan
denk.”—„Wat gij hiervan denkt?”—„Ik zal meer zeggen: wat ik
weet.”—„Wat gij weet?”—„En zelfs waar ik zeker van ben.”—„Laat
hooren, waarvan zijt gij zeker?”—„Ik zal u zeggen, dat ik die groote
dame ken.”—„Gij?”—„Ja ik.”—„En hoe kent gij haar?”—„O, mijnheer!
indien ik mij van uw stilzwijgendheid kon verzekerd houden.”—
„Spreek! ik geef u mijn woord als edelman, dat uw vertrouwen u niet
zal berouwen.”
„Welnu dan, mijnheer! gij beseft wel, dat ongerustheid tot vele
dingen doet overgaan.”—„Wat hebt gij gedaan?”—„O! niets, niets,
waartoe een schuldeischer geen recht heeft.”—„Kortom?”—„De heer
Porthos heeft ons een brief voor de hertogin ter hand gesteld, om
dien op de post te doen. Zijn knecht was nog niet aangekomen.
Daar hij zijn kamer niet kon verlaten, moest hij ons wel met zijn
boodschappen belasten.”—„Verder?”—„In plaats van den brief op de
post te doen, hetgeen nooit geheel zeker is, hebben wij van de
gelegenheid gebruik gemaakt, dat onze knecht naar Parijs ging, en
we hebben hem belast, den brief in persoon bij de hertogin te
bezorgen. Dit was immers volkomen het oogmerk van den heer
Porthos vervullen, die ons had aanbevolen de grootste zorg voor
dien brief te hebben, niet waar?”—„Ja, min of meer.”—„Welnu,
mijnheer! weet gij wel, wie die groote dame is?”—„Neen, ik heb er
alleen den heer Porthos over hooren spreken, anders niet.”—„Kent
gij die voorgewende hertogin niet?”—„Ik herhaal het u, ik ken haar
niet.”—„Zij is de oude vrouw van een procureur bij het Châtelet,
mijnheer! genaamd Cocquenard; zij is ten minste vijftig jaren oud en
doet nog alsof zij jaloersch was. Ook kwam het mij zeer zonderling
voor, van een prinses te hooren gewagen, die in de Berenstraat
woont.”—„Hoe weet gij dat?”—„Omdat zij in een hevige gramschap
ontstak, toen zij den brief ontving, zeggende, dat de heer Porthos
een losbol was en het zeker voor eene of andere vrouw was, dat hij
een degensteek had opgeloopen.”—„Hij heeft dus een degensteek
opgeloopen?”—„Ach, mijn God! wat heb ik daar gezegd?”—„Gij hebt
gezegd, dat Porthos een degensteek heeft ontvangen.”—„Ja, maar
hij heeft ons streng verboden, het te zeggen.”—„Waarom dat?”—
„Wel, mijnheer! omdat hij zich beroemd had dien vreemdeling te
doorsteken, met wien hij in twist was, toen gij hem verliet, terwijl
het integendeel de vreemdeling is geweest, die hem, ondanks zijn
gepoch, heeft overwonnen. En wijl de heer Porthos een zeer
hoovaardig mensch is, behalve jegens zijn hertogin, die hij heeft
gemeend belang in te boezemen door haar zijn avontuur te
verhalen, wil hij aan niemand bekennen, dat hij een degensteek
heeft ontvangen.”—„Dus is het een degensteek, die hem te bed
houdt?”—„En een meesterlijke degensteek, dàt verzeker ik u. Uw
vriend moet de ziel in het lijf geschroefd zijn.”—„Waart gij er bij
tegenwoordig?”—„Mijnheer! ik was uit nieuwsgierigheid gevolgd,
zoodat ik het gevecht heb gezien, zonder dat de strijders mij
zagen.”—„En hoe is het afgeloopen?”—„O, de zaak liep spoedig ten
einde, op mijn woord. Zij stelden zich in postuur, de vreemdeling
deed een loozen steek en viel daarop uit en zulks zoo snel, dat toen
de heer Porthos wilde pareeren, hij reeds drie duim staal in de borst
had. Hij viel achterover. De vreemdeling zette hem dadelijk de punt
van zijn degen op den hals, en de heer Porthos, zich in de macht
van zijn vijand ziende, bekende zich overwonnen, waarop de
vreemdeling hem zijn naam vroeg, en hoorende dat hij Porthos
heette en niet d’Artagnan, bood hij hem den arm, bracht hem naar
het hotel terug, steeg te paard en verdween.”
„Het was dus de heer d’Artagnan, dien die heer zocht?”—„Het
schijnt van ja.”—„En weet gij wat van dezen is geworden?”—„Neen,
ik had hem nooit vroeger gezien en wij hebben hem sedert ook niet
meer gezien.”—„Goed, ik weet nu, wat ik wilde weten. Gij zegt, dat
de kamer van den heer Porthos op de eerste verdieping No. 1 is?”—
„Ja, mijnheer! de fraaiste van het huis; een kamer, die ik reeds tien
malen in de gelegenheid was te verhuren.”—„O, wees gerust,” zeide
d’Artagnan lachende, „Porthos zal u betalen met het geld der
hertogin Cocquenard.”—„Ach, mijnheer! het is onverschillig of zij een
procureursvrouw of een hertogin is, als zij slechts haar beurs opent;
doch zij heeft stellig geantwoord, dat zij de eischen en
ongetrouwheden van den heer Porthos moede was, en zij hem geen
penning zou zenden.”—„En hebt gij dat antwoord aan uw logeergast
overgebracht?”—„Wij hebben er ons wel voor gewacht; hij zou
bemerkt hebben, op welke wijze zijn boodschap was verricht.”—
„Zoodat hij steeds het geld wachtende is?”—„Ach, mijn God, ja. Nog
gisteren heeft hij geschreven; maar nu heeft zijn knecht den brief op
de post gebracht.”—„En gij zegt, dat de procureursvrouw oud en
leelijk is?”—„Vijftig jaar, ten minste, mijnheer! en in het geheel niet
lieftallig, naar hetgeen Pataud heeft gezegd.”—„In dat geval, wees
gerust, zij zal zich laten verteederen; bovendien, Porthos kan u niet
veel schuldig zijn.”—„Hoe! niet veel?.... Reeds een twintigtal pistolen,
zonder den heelmeester te rekenen. O, hij laat zich niets ontbreken,
weet gij; men ziet, dat hij aan een goed leven gewoon is.”
„Welnu, indien zijn minnares hem verliet, zal hij vrienden vinden,
dat verzeker ik u. Dus, mijn goede man! wees niet ongerust, en ga
voort met hem al die zorgen te bewijzen, die zijn staat vereischt.”—
„Mijnheer heeft mij beloofd, geen woord over de procureursvrouw te
spreken, noch van de wonde te reppen.”—„Dat is overeengekomen,
gij hebt mijn woord.”—„Ach! hij zou mij om het leven brengen, weet
gij.”—„Wees niet bevreesd, hij is zoo kwaad niet, als hij er uit ziet.”—
En dit zeggende, klom d’Artagnan de trap op, den herbergier een
weinig hebbende gerustgesteld omtrent twee zaken, over welke hij
zich zeer scheen te bekommeren: zijn geld en zijn leven.
Op de eerste verdieping, boven aan de trap, op de meest in het
oog vallende deur van den overloop, stond met zwarte inkt een
reusachtig geschilderd No. 1. D’Artagnan klopte en op de
uitnoodiging om voorbij te gaan, welke hem van binnen werd
gedaan, trad hij binnen. Porthos lag te bed en speelde een partij
lansquenet met Mousqueton, om er de gewoonte niet van te
verliezen, terwijl een spit, waaraan patrijzen staken, voor het vuur
draaide, en in beide hoeken van een grooten schoorsteen op twee
komforen twee pannen stonden, uit welke een gemengde geur van
gestoofde hoenders en visch steeg, die de reukzenuwen streelde.
Daarenboven waren het bovenste van een secretaire en het
marmeren blad van een latafel met ledige flesschen bedekt.
Op het zien van zijn vriend slaakte Porthos een luiden
vreugdekreet en Mousqueton, eerbiedig opstaande, gaf hem zijn
plaats over en ging een blik werpen op de beide pannen, over welke
hij het bijzonder toezicht scheen te hebben.—„Wel, pardieu! zijt gij
het!” riep Porthos tot d’Artagnan. „Wees welkom en verontschuldig
mij, indien ik u niet tegemoet kom; maar,” ging hij voort, terwijl hij
d’Artagnan aanzag, „gij weet wat mij is overkomen?”—„Neen.”—
„Heeft de herbergier u niets gezegd?”—„Ik heb alleen naar u
gevraagd en ben rechtstreeks naar boven gegaan.”—Porthos scheen
ruimer adem te halen.
„En wat is u dan overkomen, waarde Porthos?” vroeg d’Artagnan.
—„Het ongeluk wilde, dat, terwijl ik een uitval op mijn vijand deed,
wien ik reeds drie steken had toegebracht en met wien ik met een
vierde wilde afrekenen, ik toen over een steen struikelde, neerviel en
mijn knie verstuikte.”—„Waarlijk?”—„Op mijn eer; gelukkig voor dien
schelm, want ik had hem op de plaats gedood, dat verzeker ik u.”—
„En wat is er van hem geworden?”—„O, dat weet ik niet; hij heeft
genoeg gehad en is zonder meer te vragen vertrokken; maar wat is
u gebeurd, mijn waarde d’Artagnan?”—„Zoodat die verstuiking u in
het bed houdt, mijn goede Porthos?”—„Ach, mijn God! ja, niets
anders, trouwens binnen eenige dagen zal ik weder op de been
zijn.”—„Maar waarom hebt gij u niet naar Parijs doen vervoeren? Gij
moet u hier vreeselijk vervelen.”—„Dat was mijn voornemen, maar
mijn beste vriend, ik moet u iets toevertrouwen.”—„Wat?”—„Wel,
dewijl ik mij, zooals gij zegt, vreeselijk verveelde en ik in mijn zak de
vijf en zeventig pistolen van het onder elkaar gedeelde nog vond,
verzocht ik, om eenige uitspanning te hebben, een hier zich
ophoudenden edelman bij mij, om met hem een partij te spelen. Hij
nam den voorslag aan; en op mijn woord, de vijf en zeventig
pistolen zijn uit mijn in zijn zak overgegaan, zonder daarbij te
rekenen mijn paard, dat hij nog bovendien heeft medegenomen.
Maar gij, mijn waarde d’Artagnan?”
„Wat wilt gij, beste Porthos! men kan niet op alle wijzen
bevoorrecht worden,” zeide d’Artagnan; „gij kent het spreekwoord:
Ongelukkig in het spel, gelukkig in de liefde. Gij zijt al te gelukkig in
de liefde, dat het spel zich hierover niet zou wreken; maar wat raakt
u de slechte fortuin? Hebt gij niet, gelukkige schurk! hebt gij niet uw
hertogin, die niet kan nalaten u te hulp te komen?”—„Ja, maar
luister, waarde d’Artagnan, hoe alles mij tegenloopt,” zeide Porthos
op een ongedwongen toon; „ik heb haar geschreven, mij vijftig louis
d’or te zenden, die ik volstrekt noodig had, de gesteldheid, waarin ik
mij bevind, in aanmerking genomen.”—„En?”—„Wel, zij moet zeker
op haar landgoederen zijn, want zij heeft mij niet geantwoord.”—
„Inderdaad!”—„Neen; ik heb haar dan ook gisteren een nieuw epistel
gezonden, nog dringender dan het vorige. Maar, nu zijt ge hier
terug, spreken wij dus over u. Ik begon, ik verzeker het u,
eenigszins over u ongerust te worden.”
„Maar uw gastheer gedraagt zich jegens u, naar het schijnt, zeer
goed, mijn waarde Porthos!” zeide d’Artagnan, den zieke de gevulde
pannen en de ledige flesschen aanwijzende.—„Stil, stil!” antwoordde
Porthos. „Reeds drie of vier dagen geleden bracht de onbeschaamde
mij de rekening, maar ik heb ze beiden, hem en zijn rekening, aan
de deur gezet, zoodat ik mij hier als een soort van overwinnaar of
overweldiger bevind. Ook ben ik omringd van wapens, zooals gij
ziet, als voorzorg om niet uit mijn vesting te worden verjaagd.”—
„Intusschen,” zeide d’Artagnan lachende, „schijnt gij nu en dan
uitvallen te doen.”—En hij toonde met den vinger de flesschen en de
braadpannen.—„Neen, ik ongelukkig niet,” zeide Porthos. „Die
ellendige verstuiking houdt mij te bed; maar Mousqueton gaat
verkenningen doen en brengt levensmiddelen mede. Mousqueton,
mijn vriend! gij ziet, dat er versterking is gekomen; wij zullen wat
meer victualie noodig hebben.”
„Mousqueton!” zeide d’Artagnan, „gij zult mij een dienst moeten
doen.”—„Welken, mijnheer!”—„Uw recept aan Planchet te geven; ik
zou op mijn beurt belegerd kunnen worden, en het zou mij in dat
geval niet onaangenaam zijn, dat hij mij dezelfde voordeelen
bezorgde, als die waarvan gij uw meester doet genieten.”—„Ach,
mijn God! mijnheer! niets is gemakkelijker, er behoort slechts eenige
behendigheid toe. Ik ben op het land opgevoed en mijn vader was in
zijn ledigen tijd min of meer een wilddief.”—„En wat deed hij in den
overigen tijd?”—„Mijnheer! hij oefende een beroep, dat ik steeds
tamelijk voordeelig heb gevonden.”—„Welk?”—„Daar het in den tijd
der religie-oorlogen tusschen de roomschen en de hugenooten was,
en hij de katholieken de hugenooten en de hugenooten de
katholieken zag vernielen, en dat alles in naam van God, had hij een
gemengd geloof omhelsd, hetgeen hem veroorloofde nu eens
katholiek, dan weder hugenoot te zijn. En daar hij gewoonlijk achter
de heggen, die den weg begrenzen, met zijn vuurroer op den
schouder, een wandeling ging doen, gebeurde het wel eens, dat hij
een katholiek eenzaam zag aankomen, in welk geval het
protestantsch geloof dadelijk in zijn ziel bovenkwam en hij zijn roer
in de richting van den reiziger liet neerzinken, en dan op tien
schreden afstands een gesprek met hem aanving, aan hetwelk
gewoonlijk de reiziger een einde maakte door zijn beurs af te staan
om zijn leven te redden. Het spreekt vanzelf, dat wanneer hij een
hugenoot ontmoette, hij zich door een zoo heiligen ijver voor het
katholicisme voelde gedreven, dat hij zich niet kon begrijpen, hoe hij
een kwartier te voren eenigen twijfel had kunnen koesteren omtrent
de meerderheid van onzen heiligen godsdienst. Want ik, mijnheer!
ben katholiek; mijn vader, getrouw aan zijn grondbeginselen, deed
mijn oudsten broeder hugenoot worden.”
„En hoe is het met dien waardigen man afgeloopen?” vroeg
d’Artagnan.—„Ach, op de rampzaligste wijze, mijnheer! Op zekeren
dag was hij in een hollen weg tusschen een hugenoot en een
katholiek ingesloten, met wie hij reeds te doen had gehad en die
hem beiden herkenden, zoodat zij met elkander samenspanden en
hem aan een boom ophingen; daarna gingen zij zich beroemen op
hun fraaie verrichting in de herberg van het naaste dorp, waar wij,
mijn broeder en ik, zaten te drinken.”
„En wat deedt gij?” vroeg d’Artagnan.—„Wij lieten hen praten,”
hernam Mousqueton. „Vervolgens, daar zij bij het verlaten der
herberg elk een tegenovergestelde richting insloegen, begaf mijn
broeder zich in een hinderlaag op den weg van den katholiek en ik
op dien van den protestant. Twee uren later was alles afgeloopen;
wij hadden van elk hunner de rekening opgemaakt, terwijl wij
intusschen het doorzicht van onzen armen vader bewonderden, die
de voorzorg had genomen, ons beiden in een verschillenden
godsdienst op te voeden.”
„Waarlijk, zooals gij zegt, uw vader schijnt mij een zeer
verstandige snaak te zijn geweest. En hij was dus in zijn ledigen tijd
jachtstrooper?”—„Ja, mijnheer! hij was het, die mij heeft geleerd
een strik te leggen en een vischlijn te hangen. Hiervan trok ik partij,
want toen ik zag, dat de schurkachtige herbergier ons met wat grof
vleesch voedde, alleen goed voor kinkels en dat volstrekt niet
geschikt was voor zulke zwakke magen als de onze, vatte ik min of
meer mijn oud handwerk weder bij de hand. Al wandelende, legde ik
in de bosschen mijn strikken en mij aan den kant der vischvijvers tot
slapen neerleggende, liet ik de vischlijnen in het water zinken.
Zoodat thans, Goddank! zooals mijnheer zich kan overtuigen, ons
geen patrijzen, konijnen, karpers en paling ontbreken en wij
voorzien zijn van een licht en gezond voedsel, vooral dienstig voor
zieken.”
„Maar den wijn?” vroeg d’Artagnan, „wie levert u den wijn? de
herbergier?”—„Dat is te zeggen, ja en neen.”—„Hoe! ja en neen?”—
„Hij levert hem, dat is waar, maar hij weet niet, dat hij die eer
heeft.”—„Verklaar u, mijnheer! uw gesprek is vol leerzame zaken.”—
„Luister, mijnheer! het toeval wilde, dat ik gedurende mijn
omzwervingen een Spanjaard ontmoette, die veel had gereisd en
onder anderen in de nieuwe wereld was geweest.”—„Wat gemeens
heeft de nieuwe wereld met de flesschen, die op die secretaire en
die ladetafel staan?”—„Geduld, mijnheer, alles op zijn beurt.”—
„Goed, Mousqueton, ik wil aan uw verlangen voldoen en luisteren.”—
„De Spanjaard had in zijn dienst een lakei, die hem op zijn reis door
Mexico vergezeld had. Die lakei was een mijner landgenooten,
zoodat wij spoedig vrienden werden, te meer, daar wij bijna
hetzelfde karakter hadden. Beiden hielden wij vooral van de jacht;
en bij die gelegenheid verhaalde hij mij, hoe in de vlakten van
Pampas de inboorlingen op de tijger- en buffeljacht gingen, alleen
met strikken, die zij om den nek dier vreeselijke dieren wierpen.
Eerst wilde ik niet gelooven, dat men een zoo hoogen graad van
behendigheid kon bereiken, om op een afstand van twintig of dertig
voetstappen een koord te werpen en met het einde er van te
bereiken wat men wil; maar door het bewijs moest de waarheid van
het verhaal wel erkend worden. Mijn vriend plaatste een flesch op
twintig schreden afstands en bij elken worp vatte hij den hals van de
flesch in den strik. Ik begon mij hierin te oefenen en daar de natuur
mij met eenige behendigheid heeft begaafd, slinger ik tegenwoordig
den lazzo evengoed als de beste. Begrijpt gij nu? De herbergier
heeft een zeer goed voorzienen kelder, maar de sleutel er van
verlaat hem nooit; intusschen is er een luchtgat in dien kelder en
door dat luchtgat slinger ik den lazzo, juist op de plaats, waar ik
bemerkt heb, dat de beste wijn ligt.... Ziedaar, mijnheer! op wat
wijze de nieuwe wereld in verband staat met de flesschen, welke gij
op die secretaire en op die ladetafel ziet. Wilt gij nu onzen wijn eens
proeven, dan kunt gij ons zonder vooringenomenheid zeggen, wat
gij er van denkt.”
„Ik dank u, mijn vriend, ik dank u, ongelukkig heb ik juist
ontbeten.”—„Welnu,” zeide Porthos, „dek de tafel, Mousqueton! en
terwijl wij zullen ontbijten, zal d’Artagnan ons zijn wedervaren
verhalen gedurende de acht dagen, welke hij van ons gescheiden
was.”—„Gaarne,” zeide d’Artagnan.
Terwijl Porthos en Mousqueton, met een honger van pas
herstelden en met die broederlijke eensgezindheid, welke de
menschen in de ramp tot elkander brengt, ontbeten, verhaalde
d’Artagnan, hoe Aramis, gewond zijnde, genoodzaakt was geweest
te Crèvecoeur te blijven; hoe hij Athos te Amiëns had gelaten, zich
verdedigende tegen vier mannen, die hem beschuldigden een
valsche munter te zijn en hoe hij, d’Artagnan, genoodzaakt was
geweest over den buik van den graaf de Wardes te stappen om in
Engeland te komen. Maar daartoe bepaalde zich slechts het verhaal
van d’Artagnan; hij vermeldde alleen, dat, bij zijn terugkomst van
Groot-Brittanje, hij vier prachtige paarden had medegebracht, van
welke een voor hem en een voor elk zijner vrienden was bestemd;
vervolgens eindigde hij, Porthos verwittigende, dat het zijne reeds in
den stal der herberg was.
 Op dat oogenblik kwam Planchet binnen; hij berichtte zijn
meester, dat de paarden genoeg hadden gerust en het mogelijk was
nog te Clermont te gaan slapen. D’Artagnan, nu tamelijk
gerustgesteld omtrent Porthos en ongeduldig naar tijding zijner twee
andere vrienden, reikte den zieke de hand en zeide hem, dat hij de
reis ging vervolgen, om zijn nazoekingen voort te zetten. Overigens
rekende hij langs denzelfden weg te zullen terugkomen, om, indien
na acht dagen Porthos nog in het hotel de Groote St. Maarten zou
zijn, hem in het voorbijkomen mede te nemen.
Porthos antwoordde, dat volgens alle waarschijnlijkheid zijn
verstuiking hem niet zou veroorloven vóór dien tijd op te staan.
Bovendien moest hij te Chantilly blijven, om een antwoord zijner
hertogin af te wachten.
D’Artagnan wenschte hem toe, dat hij dit antwoord spoedig en
naar begeeren mocht ontvangen, en na opnieuw Porthos aan
Mousqueton aanbevolen en zijn vertering aan den herbergier betaald
te hebben, ging hij met Planchet op weg, die nu van een zijner
paarden was bevrijd.
 HOOFDSTUK XXVI.
De thesis van Aramis.

D’Artagnan had aan Porthos niets van de wonde of van de

procureursvrouw gezegd. Hoe jong ook, was onze Bearnees een
zeer wijs jongeling, en hij had den schijn aangenomen alles te
gelooven, wat hem de ijdele musketier had verhaald, daar hij
verzekerd was, dat de vriendschap door een ontdekt geheim
verloren gaat, vooral wanneer door zoodanig geheim de eigenliefde
wordt gekwetst, en men in dat geval een zekere zedelijke
meerderheid verkrijgt op dengene, van wien men het leven kent.
D’Artagnan, die voornemens was zijn toekomstige fortuin door
intrigues te bewerken, en besloten had zijn drie vrienden als de
werktuigen hiertoe te gebruiken, beijverde zich dus om reeds bij
voorbaat die onzichtbare draden in zijn hand te vereenigen, met
welke hij zich voornam hen te leiden.
Intusschen bleef langs den geheelen weg een diepe droefheid
zijn hart beknellen door de gedachte aan die jonge, lieve juffrouw
Bonacieux, die hem den prijs zijner diensttoewijding moest
schenken. Doch haasten wij ons het te zeggen; die droefheid
ontsproot bij den jongeling minder uit leedwezen wegens zijn
verloren geluk, dan wel uit de vrees, die hij koesterde, dat de arme
vrouw aan een of ander ongeluk was blootgesteld. Immers, hij
twijfelde er niet aan of zij was het offer der wraak van den kardinaal
geworden, en zooals men weet was de wraak Zijner Eminentie
vreeselijk. Hoe hij nog genade in de oogen van den minister had
gevonden, wist hij zelf niet; maar de heer de Cavois zou hem dit
zeker hebben geopenbaard, indien die kapitein der gardes hem had
thuis gevonden.
 Niets doet sneller den tijd voorbijgaan en verkort meer den weg
dan een gedachte, die uitsluitend al de zielsvermogens van hem, die
overweegt, tot zich trekt. Het uitwendige leven gelijkt dan een slaap,
van welken dat denkbeeld de ziel is; door dien invloed heeft de tijd
geen maat, de uitgestrektheid geen afstand meer: men vertrekt van
de eene plaats, men komt aan de andere aan, dat is al. Van de
doorgeloopene tusschenruimte blijft niets in het geheugen over dan
een onduidelijke nevel, die duizend beelden van boomen, bergen en
landschappen omhult.
Het was ten prooi aan deze zinsbegoocheling, dat d’Artagnan,
zich aan de bewegingen van zijn paard vrijwillig overgevende, de zes
of acht mijlen aflegde, die Chantilly van Crèvecoeur scheiden, zonder
dat hij, in dat dorp komende, zich iets meer herinnerde van hetgeen
hij op zijn weg ontmoet had. Toen eerst werd het geheugen in hem
levendig, hij schudde het hoofd, bespeurde de herberg, waar hij
Aramis had gelaten, en zijn paard in den draf brengende, hield hij
aan de deur stil. Nu was het niet de herbergier, maar een vrouw, die
hem ontving.
D’Artagnan was een gelaatkundige; een blik op het vroolijke
gezicht der dikke meesteres van de herberg geslagen was voldoende
om hem te doen begrijpen, dat hij met haar niet behoefde te
veinzen, en hij van een zoo vergenoegd uiterlijk niets te vreezen
had.
„Mijn lieve juffrouw!” vroeg d’Artagnan, „zoudt gij mij kunnen
zeggen, wat er van een mijner vrienden is geworden, dien wij
genoodzaakt waren hier, eenige dagen geleden, achter te laten?”—
„Een fraai jongeling van drie of vier en twintig jaar, zacht van aard,
beminnelijk en welgemaakt?”—„Dezelfde.”—„Daarbij aan den
schouder gewond?”—„Juist.”—„Wel, mijnheer! hij is nog altijd hier.”—
„Ha, pardieu! mijn lieve juffrouw!” zeide d’Artagnan, van zijn paard
springende en den toom Planchet op den arm werpende, „gij geeft
mij het leven weder; waar is hij, die waarde Aramis, dat ik hem
omhelze, want ik beken, dat ik met ongeduld verlang hem te
zien?”—„Vergeef mij, mijnheer! maar ik twijfel, of hij u op dit
oogenblik wel zal kunnen ontvangen.”—„Waarom! is er een dame bij
hem?”—„Jezus, mijn God! wat zegt gij daar? De arme jongen! Neen,
mijnheer! hij heeft geen dame bij zich.”—„Wie is er dan bij hem?”—
„De pastoor van Montdidier en de overste der jezuïeten van
Amiëns.”—„Mijn God!” riep d’Artagnan, „is het dan erger met den
armen jongeling?”—„Neen, mijnheer! integendeel, maar tengevolge
zijner ziekte heeft de genade hem getroffen en hij is besloten in een
geestelijke orde te treden.”—„Het is waar ook,” zeide d’Artagnan, „ik
had vergeten, dat hij slechts musketier ad interim was.”—„Dringt
mijnheer er steeds op aan, om hem te spreken?”—„Meer dan ooit.”—
„Welnu, mijnheer! de trap op de plaats aan de rechterzijde
opgaande, komt gij op de tweede verdieping aan No. 5 en dat is zijn
kamer.”
D’Artagnan volgde de aangewezen richting en vond een dier
uitwendige trappen, zooals men er nog op de binnenplaatsen der
ouderwetsche herbergen aantreft; maar men naderde zoo
gemakkelijk niet den toekomstigen abt; de toegang tot de kamer
van Aramis was niet minder goed bewaakt dan de tuinen van
Armida. Bazijn stond in de gang en versperde hem den doorgang
met te meer kordaatheid, daar Bazijn, na veeljarigen proeftijd, zich
eindelijk nabij het doel waande, waarnaar hij zoo lang had
gestreefd. Immers de droom van den armen Bazijn was steeds
geweest een geestelijke te dienen, en hij wachtte ongeduldig het
oogenblik af, hetwelk hij in de toekomst voorzag, dat Aramis
eindelijk het krijgsmanskleed zou afwerpen om zich in het
priestergewaad te hullen. De dagelijks door den jongeling
vernieuwde belofte, dat dit oogenblik niet ver meer af was, had hem
alleen in dienst van een musketier doen blijven; een dienst, waarin
het, naar zijn zeggen, niet kon missen of hij moest zijn ziel verliezen.
Bazijn was dus ten toppunt van vreugd. Volgens alle
waarschijnlijkheid zou voor dezen keer zijn meester niet meer van
besluit veranderen. De vereeniging van lichamelijke met zielesmart
had de zoolang verwachte uitwerking teweeggebracht.
Aramis, zoowel naar ziel als naar lichaam lijdende, had eindelijk
oog en hart op den godsdienst gericht en als een waarschuwing des
hemels het dubbel ongeluk beschouwd, dat hem was overkomen,
namelijk: de plotselinge verdwijning van zijn minnares en zijn wonde
aan den schouder.
Men begrijpt dat voor Bazijn, in de gesteldheid van geest, waarin
hij zich bevond, niets onaangenamer kon zijn dan de komst van
d’Artagnan, die zijn meester wederom in den maalstroom der
wereldsche denkbeelden kon medesleepen, waarin hij reeds zoo lang
zich gewenteld had. Hij besloot dus de deur standvastig te
verdedigen, maar daar de meesteres der herberg hem verraden had,
kon hij niet zeggen, dat Aramis afwezig was, en hij trachtte nu den
pas aangekomene te bewijzen, dat het alle grenzen van
betamelijkheid zou overschrijden, zijn meester in de vrome
samenkomst te storen, waarin hij zich sedert den ochtend bevond en
die, volgens zeggen van Bazijn, niet voor den avond kon geëindigd
zijn.
Maar d’Artagnan stoorde zich volstrekt niet aan de
welsprekendheid van meester Bazijn, en daar hij geen de minste
neiging gevoelde met den knecht van zijn vriend in
woordenwisseling te treden, duwde hij hem eenvoudig met de eene
hand ter zijde, terwijl hij met de andere den knop van deur No. 5
omdraaide. De deur ging open en d’Artagnan trad de kamer binnen.
Aramis, gekleed in een zwarten rok en bedekt met een soort van
plat en rond hoofddeksel, dat veel op een priesterkapje geleek, zat
voor een langwerpig vierkante tafel, die zwichtte onder een aantal
rollen papier en dikke folianten; aan zijn rechterhand zat de overste
der jezuïeten en aan zijn linkerhand de pastoor van Montdidier. De
gordijnen waren ten halve neergelaten en lieten slechts een
geheimzinnig licht doordringen, dat voor vrome overwegingen als
bestemd scheen.
Al de wereldsche voorwerpen, die het oog boeien, wanneer men
de kamer eens jongelings binnentreedt, en vooral wanneer die
jongeling musketier is, waren als door toovernij verdwenen en
ongetwijfeld uit vrees, dat het zien van den degen, de pistolen, den
gevederden hoed en de borduursels en kanten van allerlei aard en
soort zijn meester tot wereldsche gedachten zou hebben
overgehaald, had Bazijn op een en ander de hand gelegd. Maar in
hun plaats meende d’Artagnan in een donkeren hoek iets naar een
roede gelijkende te zien, die aan een spijker tegen den muur hing.
Op het gerucht, dat d’Artagnan bij het openen der deur maakte,
richtte Aramis het hoofd op en herkende zijn vriend. Maar tot groote
verwondering van d’Artagnan scheen zijn tegenwoordigheid op den
jongeling geen grooten indruk te maken, zoozeer was zijn ziel van
het aardsche ontheven.
„Goeden dag, mijn waarde d’Artagnan!” zeide Aramis, „het is mij
aangenaam u te zien.”—„Mij ook,” zeide d’Artagnan, „ofschoon ik
nog niet zeker ben, dat het Aramis is, tot wien ik spreek.”—„Tot hem
zelven, mijn vriend! tot hem zelven; maar wat heeft u kunnen doen
twijfelen?”—„Ik vreesde mij in de kamer bedrogen te hebben en
meende aanvankelijk in die van een of ander geestelijke binnen te
gaan; vervolgens overviel mij een andere schrik, door u in het
gezelschap dier heeren te zien, namelijk dat gij ernstig ziek waart.”
De twee zwarte mannen wierpen op d’Artagnan, wiens bedoeling
zij begrepen, een eenigszins dreigenden blik, maar deze stoorde er
zich niet aan.—„Ik hinder u misschien, waarde Aramis,” ging
d’Artagnan voort, „want naar hetgeen ik zie, moet ik gelooven, dat
gij dien heeren uw biecht zegt.”—Aramis bloosde bijna onmerkbaar.
—„Mij hinderen! wel neen, in het geheel niet, waarde vriend! dat
zweer ik u, en ten bewijze van hetgeen ik u zeg, veroorloof mij
vooreerst mij te verblijden u gezond en ongedeerd terug te zien.”
„Ha! hij komt nader,” dacht d’Artagnan, „dat is gelukkig.”
„Want mijnheer, die mijn vriend is, is aan een groot gevaar
ontkomen,” ging Aramis voort met zalving, d’Artagnan aan beide
geestelijken voorstellende.—„Dank God, mijnheer,” antwoordden
deze, zich gelijktijdig buigende.—„Ik heb het niet verzuimd,
eerwaarden!” hernam de jongeling, hun groet beantwoordende.—
„Gij komt juist te stade, waarde d’Artagnan!” zeide Aramis, „om aan
de woordenwisseling deel te nemen en die met uw oordeel bij te
lichten. Mijnheer de overste van Amiëns, mijnheer de pastoor van
Montdidier en ik redetwisten over eenige godgeleerde vraagpunten,
wier belangrijkheid ons sedert een geruime poos bezig houdt; ik zou
ook gaarne uw oordeel er over hooren.”—„Het oordeel van een
krijgsman is van zeer weinig gewicht,” antwoordde d’Artagnan, die
ongerust begon te worden over de wending van het gesprek, „en gij
kunt u, geloof mij, aan de kundigheden dier heeren volkomen
onderwerpen.”—Beide zwarte mannen bogen zich.—„Integendeel,”
hernam Aramis, „uw oordeel zal zeer nuttig zijn. Ziehier wat het
betreft: mijnheer de overste meent, dat mijn thesis vooral leerstellig
en onderwijzend moet zijn.”—„Uw thesis! maakt gij dan een
thesis?”—„Zeker,” antwoordde de jezuïet; „voor het examen, dat de
wijding voorafgaat, wordt een thesis volstrekt vereischt.”—„De
wijding!” riep d’Artagnan, die nog niet kon gelooven, wat
achtereenvolgens de meesteres der herberg en Bazijn hem gezegd
hadden; „de wijding!” en hij liet zijn verbaasden blik over de drie
personen weiden, die hij voor zich zag.—„Derhalve,” vervolgde
Aramis, op zijn leuningstoel een bevallige houding aannemende,
alsof hij in een stalle had gezeten, en met welgevallen zijn witte en
als die eener vrouw zoo vleezige hand beschouwende, die hij in de
hoogte hield om het bloed er uit te doen zakken; „derhalve, zooals
gij hebt gehoord, d’Artagnan! mijnheer de principaal zou willen, dat
mijn thesis leerstellig ware, terwijl ik tot het denkbeeldige van het
onderwerp overhel: het is dan uit dien hoofde dat mijnheer de
overste mij dit onderwerp voorstelde, hetwelk nog niet is behandeld
geworden, en waarin ik genoegzame stof zie, om het heerlijk te
ontwikkelen: Utramque manem in benedicendo clericis inferioribus
necessariam esse.”
D’Artagnan, wiens geleerdheid wij kennen, gaf evenmin eenig
teeken deze aanhaling te verstaan, als toen de heer de Tréville er
hem eene deed bij het zien van den ring, welken hij meende, dat
d’Artagnan van Buckingham had ontvangen.—„Hetgeen wil zeggen,”
hernam Aramis, om het hem gemakkelijk te maken, „beide handen
zijn onontbeerlijk aan den priester van minderen rang, wanneer hij
den zegen geeft.”—„Een heerlijk onderwerp!” riep de jezuïet.—„Fraai
en leerrijk,” herhaalde de pastoor, die, bijna even goed het latijn
verstaande als d’Artagnan, aandachtig naar den jezuïet luisterde, om
met dezen gelijk te blijven en dan zijn woorden als een echo
herhaalde.—Wat d’Artagnan betreft, deze bleef geheel koel bij de
geestdrift der beide zwarte mannen.—„Ja, voortreffelijk, prorsus
admirabile!” vervolgde Aramis, „maar het vereischt een grondige
studie der kerkvaders en der H. Schrift. Ik heb dan ook, met alle
nederigheid, aan die geleerde heeren geestelijken verklaard, dat de
nachtwachten en de dienst des konings mij de studie een weinig
hadden doen verzuimen. Het zou derhalve voor mij gemakkelijker
zijn een onderwerp mijner eigen keuze te bewerken: facilius natans,
dat, ten aanzien der moeilijke godgeleerde vraagpunten, zou wezen
hetgeen de zedekunde, ten aanzien van de bovennatuurkunde, in de
wijsbegeerte is.”
D’Artagnan verveelde zich doodelijk; de pastoor ook.
„Zie eens wat exordium!” riep de jezuïet.—„Exordium!” herhaalde
de pastoor, om ook iets te zeggen.—„Quem ad modum inter
coelorum immensitatem.”—Aramis wierp een schuinschen blik op
d’Artagnan en hij zag, dat zijn vriend geeuwde als om zijn
kaakbeenderen te ontwrichten.—„Laat ons Fransch spreken,
eerwaarde vader!” zeide hij tot den jezuïet, „de heer d’Artagnan zal
des te meer van onze woorden vrucht hebben.”—„Ja, ik ben
vermoeid van de reis,” zeide d’Artagnan, „en al dat latijn ontgaat
mij.”
„Vooreerst,” zeide de jezuïet met zekere teleurstelling, terwijl de
vergenoegde pastoor oogen vol dankbaarheid op d’Artagnan sloeg:
„zie het voordeel, dat er uit deze verklaring te trekken is. Mozes,
Gods dienaar, hij is niets meer als dienaar, verstaat gij? Mozes geeft
met de handen den zegen; hij laat zich beide armen ondersteunen,
terwijl de Hebreërs hun vijanden verslaan; bijgevolg zegent hij met
beide handen. Bovendien, wat zegt het Evangelie? Imposuite manus
en niet manum, leg de handen op en niet de hand.”—„Leg de
handen op,” herhaalde de pastoor, die beweging makende.—„Tot den
heiligen Petrus integendeel, van wien de pausen de opvolgers zijn,”
ging de jezuïet voort: „Porrige digitos, hef de vingers op; begrijpt gij
het nu?”—„Zeker,” antwoordde Aramis met zekere zelfvoldoening,
„maar het is iets zeer scherpzinnigs.”—„De vingers,” hernam de
jezuïet, „de heilige Petrus zegent met de vingers, de paus geeft dus
ook zijn zegen met de vingers. En met hoeveel vingers geeft hij
dien? met drie vingers, één voor den Vader, één voor den Zoon en
één voor den Heiligen Geest.”—Alle aanwezigen kruisten zich;
d’Artagnan meende dit voorbeeld te moeten volgen.—„De paus is de
opvolger van den heiligen Petrus en vertegenwoordigt de drie
Goddelijke machten; de overige ordines inferiores5) der kerkelijke
hiërarchie zegenen door den naam der heilige aartsengelen en
engelen. De minste klerken, zooals onze diakens en kosters,
zegenen met den wijwaterskwast, die een oneindig getal zegenende
vingers voorstelt. Ziedaar het onderwerp vereenvoudigd:
Argumentum omni denudatum ornamento. Ik zou hierover twee
boekdeelen van de dikte als dit kunnen schrijven,” eindigde de
jezuïet, en in zijn geestverrukking sloeg hij op den H. Chrysostomus
in folio, dat de tafel onder dat gewicht boog.—D’Artagnan rilde.
5) De lagere graden.

—„Het is waar,” zeide Aramis, „ik ben overtuigd van de

schoonheden dezer thesis; maar tegelijk moet ik bekennen, dat ze
voor mij te zwaar is. Ik had dezen tekst gekozen: zeg mij eens,
waarde d’Artagnan, of hij niet naar uw zin is? Non inutile est
desiderium in oblatione, of liever: Een weinig leedwezen misvoegt
niet bij een offerande aan den Heere.”—„Ho!” riep de jezuïet, „die
tekst riekt naar den brandstapel; een dergelijk voorstel vindt men in
den Augustinus van den ketter Jansenius, wiens boek vroeg of laat
door de handen des beuls zal worden verbrand. Wees op uw hoede,
mijn jonge vriend! gij helt over tot valsche grondstellingen; gij zult
verloren gaan, mijn jonge vriend!”—„Gij zult verloren gaan,”
herhaalde de pastoor, smartelijk het hoofd schuddende.—„Gij raakt
die vermaarde leerstelling aangaande den vrijen wil, die doodelijke
klip. Gij geeft u onbesuisd over aan de overtuigingsmiddelen der
Pelasgisten en der half-Pelasgisten.”—„Volstrekt niet, eerwaarde!”
hernam Aramis, min of meer onthutst door de hagelbui van
tegenwerpingen, die op hem neervielen.—„Hoe zult gij bewijzen,”
vervolgde de jezuïet, zonder hem den tijd te laten één woord te
spreken, „dat men de wereld moet betreuren, wanneer men zich
Gode toewijdt. Luister naar deze tweeledige bewijsrede: God is God
en de wereld is de duivel. De wereld betreuren is den duivel
betreuren; ziedaar mijn denkwijze.”—„Dat is ook de mijne,” zeide de
pastoor.—„Maar een oogenblikje,” hernam Aramis.—„Desideras
diabolum,6) rampzalige!” riep de jezuïet.—„Betreurt hij den duivel?
Ach! mijn jonge vriend!” hernam de pastoor zuchtende: „betreur den
duivel niet, ik smeek het u.”
6) Gij begeert den duivel terug.

D’Artagnan begon half mal te worden; hij meende in een

gekkenhuis te zijn en even gek te worden als degenen, die hij zag.
Maar hij was genoodzaakt te zwijgen, volstrekt de taal niet
verstaande, welke in zijn tegenwoordigheid gesproken werd.
„Maar luister dan toch,” hernam Aramis met een beleefdheid,
onder welke men een weinig ongeduld bemerkte, „ik zeg niet dat ik
betreur; neen, nooit zal ik dat woord uitspreken, dat niet rechtzinnig
is.”—De jezuïet hief de handen ten hemel; de pastoor deed evenzoo.
—„Neen, maar ik beken, dat het niet fraai is, den Heere datgene aan
te bieden, waarvan men volkomen afkeerig is geworden. Heb ik
gelijk, d’Artagnan?”—„Ik geloof het wel, pardieu!” riep deze.—De
pastoor en de jezuïet deden een sprong op hun stoelen.—„Ziehier
van waar ik uitga; het is een sluitrede; der wereld ontbreekt het niet
aan bekoorlijkheden: ik verlaat de wereld, derhalve offer ik iets op;
en de H. Schrift zegt uitdrukkelijk: Offert den Heere!”—„Dat is waar,”
zeiden de tegenstrevers.—„En vervolgens,” ging Aramis voort, zijn
oor knijpende om het rood te doen worden, zooals hij zijn handen
bewoog om ze wit te doen blijven; „en vervolgens heb ik een
rondeau7) hierop gemaakt, dat ik verleden jaar aan den heer Voiture
heb laten lezen, en waarmee die groote man mij heeft geluk
gewenscht.”—„Een rondeau!” zeide de pastoor werktuigelijk.—„Zeg
op, zeg op!” riep d’Artagnan, „dat zal min of meer het gesprek
veranderen.”—„Neen, want het is godsdienstig,” antwoordde Aramis;
„het is berijmde godgeleerdheid.”—„Duivelsch!” liet d’Artagnan
hooren.—„Hier is het,” zeide Aramis, op min of meer nederigen toon,
die echter niet vrij was van huichelarij:
„Gij! die beweent een vreugdevol verleden,
In treurigheid uw dagen thans verslijt;
Van uwe ramp zult gij dra zijn bevrijd,
Indien gij Gode wijdt uw tranen en gebeden.
Gij! die beweent enz.”

7) Oud soort van vers, waarvan de eerste en de vierde regel rijmen, zoo
ook de tweede en de derde, de vijfde bestaat uit de eerste helft van
den eerste.

D’Artagnan en de pastoor schenen tevreden. De jezuïet bleef in

zijn denkwijze volharden.—„Hoed u voor een ongewijden stijl in
godgeleerde voorstellingen. Wat zegt dan ook de H. Augustinus?
Severus sit clericorum sermo.”8)—„Ja, dat het Sermoen duidelijk zij,”
zeide de pastoor.—„Derhalve,” haastte zich de jezuïet hierop in te
vallen, ziende dat zijn helper in de war was; „derhalve zal uw thesis
aan niemand dan aan de dames behagen, zij zal geschat worden als
een pleidooi van meester Patru.”—„Dat geve God!” riep Aramis
verheugd.—„Gij ziet,” riep de jezuïet, „de wereld verheft in u nog
luide haar stem: Altissima voce. Gij volgt de wereld, mijn jonge
vriend! en ik vrees, dat de genade niet krachtig genoeg zij.”—„Stel u
gerust, eerwaarde heer! ik stel mij zelven verantwoordelijk.”—„Dat is
wereldsche verwatenheid.”—„Ik ken mij zelven, eerwaarde vader!
mijn besluit is onherroepelijk.”—„Dan wilt gij volstrekt die thesis
uitwerken?”—„Ik voel mij geroepen die te behandelen, en morgen
hoop ik, dat gij zult tevreden zijn over de verbeteringen, die ik er op
uw raad in heb gemaakt.”—„Werk langzaam,” zeide de pastoor; „wij
verlaten u in de heerlijkste gesteldheid.”—„Ja, de grond is reeds
genoeg bezaaid,” zeide de jezuïet, „en wij behoeven niet te vreezen,
dat een gedeelte van het zaad op de rots is gevallen, het andere
langs den weg verloren gaat en dat de vogels des hemels het
overige hebben verslonden. Aves coeli comoederunt illam.”—„Dat de
pest u verstikke met uw latijn,” dacht d’Artagnan, wiens geduld ten
einde raakte.—„Vaarwel, mijn zoon! tot morgen.”—„Vaarwel, jonge
roekelooze!” zeide de jezuïet; „gij belooft een der lichten van de kerk
te worden; de hemel geve, dat dit licht geen verslindend vuur
worde!”—D’Artagnan, die gedurende een uur zijn nagels van
ongeduld had afgeknaagd, was aan het vleesch begonnen.
8) De priesters moeten een deftige taal voeren.

De beide zwarte mannen stonden op, groetten Aramis en

d’Artagnan en naderden de deur. Bazijn, die er voor was blijven
staan en die dezen godgeleerden twist in vrome verheffing des
harten had aangehoord, ijlde naar hen toe, nam den pastoor het
getijdeboek en den jezuïet het misboek af, waarop hij, eerbiedig
vooruit gaande, hun den weg baande. Aramis vergezelde hen tot
beneden aan de trap en keerde toen dadelijk naar d’Artagnan terug,
die nog in zijn overwegingen verzonken was.
Nu alleen zijnde, bewaarden beide vrienden aanvankelijk een
onaangename stilte; echter moest een van beiden die het eerst
verbreken, en daar d’Artagnan scheen besloten te hebben die eer
aan zijn vriend te laten, zeide Aramis:
„Zooals gij ziet, mijn vriend! ik ben weder tot mijn
oorspronkelijke denkbeelden teruggekomen.”—„Ja, de uitwerkende
genade heeft u getroffen, zooals die heer van daareven zeide.”—
„Ach! dat voornemen, mij der wereld ontrukken, heeft reeds sedert
lang vastgestaan en gij hebt er mij reeds van hooren spreken, niet
waar mijn vriend?”—„Zonder twijfel; maar ik beken, ik meende, dat
gij schertstet.”—„Met die soort van zaken? O, d’Artagnan!”—„Wat
duivel! men schertst wel met den dood.”—„En men doet niet wel,
d’Artagnan! want de dood is immers de poort, welke tot de
verdoemenis of tot de zaligheid leidt?”—„Dat stem ik toe; maar, als
het u belieft, spreken wij over geen godgeleerdheid, Aramis! gij
moet er voor den geheelen dag van verzadigd zijn; wat mij betreft,
ik heb bijna het weinige latijn vergeten, dat ik trouwens nooit
gekend heb; vervolgens moet ik u bekennen, dat ik sedert heden
ochtend niet gegeten en een duivelschen honger heb.”—„Wij zullen
zoo aanstonds samen het middagmaal nemen, waarde vriend! maar
herinner u, dat het heden vrijdag is; bijgevolg kan ik op zoodanigen
dag noch vleesch eten noch het zien eten. Wilt gij u met mijn maal
vergenoegen, dan krijgt gij tetragones en vruchten.”—„Wat verstaat
gij onder tetragones?” vroeg d’Artagnan ongerust.—„Hieronder
versta ik spinazie,” hernam Aramis, „maar ik zal er voor u eieren bij
laten voegen, hoewel dit een geweldige inbreuk op de voorschriften
is; want eieren is vleesch, omdat zij het hoen voortbrengen.”—„Dat
maal is niet zeer smakelijk; maar om bij u te blijven, zal ik mij er aan
onderwerpen.”—„Ik ben u voor de opoffering erkentelijk,” zeide
Aramis; „en mocht het u al niet lichamelijk tot nut zijn, het zal
echter, dit verzeker ik u, uw ziel voordeelig zijn.”
„Dus hebt gij waarlijk besloten, Aramis! tot den geestelijken
stand over te gaan? Wat zullen onze vrienden zeggen! wat zal de
heer de Tréville denken! zij zullen u als een deserteur behandelen,
dat verzeker ik u.”—„Ik ga niet tot den geestelijken stand over, ik
keer er toe terug. Het was de kerk, die ik voor de wereld verliet,
want gij weet, dat ik mij geweld heb aangedaan, om mij in het
musketiersgewaad te steken.”—„Ik! ik weet er niets van.”—„Weet gij
niet, waarom ik het seminarie heb verlaten?”—„Volstrekt niet.”—„Nu,
luister dan; de H. Schrift zegt: Belijdt u aan elkander, en ik belijd mij
aan u, d’Artagnan!”—„En ik geef u vooraf de absolutie; gij weet, ik
ben een goede jongen.”—„Spot niet met de heilige zaken, mijn
vriend!”—„Nu, verhaal dan, ik luister.”
„Ik was dan van af mijn negende jaar in het seminarie en een en
twintig jaar oud; nog drie dagen en ik zou tot priester worden
gewijd, en alles ware gedaan geweest. Op zekeren avond, dat ik mij
volgens gewoonte naar een huis begaf, waar ik mij steeds naar
genoegen bevond—men is jong, wat zal ik zeggen, men is zwak—
trad een officier, die mij met een afgunstig oog het leven der
Heiligen aan de meesteres des huizes zag voorlezen, eensklaps en
zonder aangediend te zijn binnen. Juist had ik dien avond de episode
van Judith in verzen overgebracht en herhaalde ze aan de dame, die
mij allerhande soort van komplimenten maakte en op mijn arm
geleund ze met mij opnieuw overlas. De houding, die, ik beken het,
wel wat los was, kwetste dien officier; hij zeide niets, maar toen ik
heenging, volgde hij mij en sprak mij aan:
„‚Mijnheer de abt! houdt gij van rottingolie?’—‚Ik kan het u niet
zeggen, mijnheer!’ antwoordde ik, ‚want niemand heeft mij die ooit
durven geven.’—‚Welnu, luister dan, mijnheer de abt, indien gij in
het huis terugkeert, waar ik u heden avond heb ontmoet, dan zal ik
het durven.’
„Ik geloof, dat ik bevreesd werd; ik werd zeer bleek, ik voelde
mijn knieën knikken; ik trachtte een antwoord te geven, dat ik niet
vond en zweeg. De officier wachtte een antwoord, maar ziende dat
het weg bleef, lachte hij mij uit, keerde mij den rug toe en trad het
huis weder binnen. Ik keerde naar het seminarie terug.
„Ik ben een echt edelman, zooals gij hebt kunnen bemerken en
heb tamelijk driftig bloed, mijn waarde d’Artagnan. De beleediging
was vreeselijk, en hoewel ze volstrekt der wereld onbekend was
gebleven, voelde ik ze als leven en diep in mijn hart zich bewegen.
Ik verklaarde aan mijn oversten, dat ik mij niet genoegzaam
voorbereid vond om de wijding te ontvangen, en op mijn verzoek
stelde men de plechtigheid een jaar uit. Ik ging den behendigsten
schermmeester van Parijs bezoeken en trof met hem een
overeenkomst, dat hij mij dagelijks een les zoude geven, en alle
dagen, gedurende een jaar, nam ik die. Vervolgens hing ik, juist op
den verjaardag dat ik beleedigd was geworden, mijn geestelijk
gewaad aan een spijker, kleedde mij volkomen in een edelmans
kleeding en begaf mij naar een bal, dat een dame mijner kennis gaf,
waar ik wist, dat mijn man zich zou bevinden. Het was in de straat
der Trouwe Burgers, dicht bij het slot la Force. Mijn officier was er
werkelijk; ik naderde hem op het oogenblik dat hij een minnelied
zong, terwijl hij teederlijk een vrouw toelonkte; ik sprak hem aan te
midden van het tweede couplet.
„‚Mijnheer!’ zeide ik hem, ‚mishaagt het u steeds, dat ik in zeker
huis in de straat Payenne ga en wilt gij mij nog rottingolie geven,
indien ik er toe overga u ongehoorzaam te zijn?’—De officier
beschouwde mij met verwondering en zeide: ‚Wat wilt gij, mijnheer?
ik ken u niet!’—‚Ik ben,’ antwoordde ik, ‚de jonge geestelijke, die het
leven der heiligen voorleest en Judith in verzen overbrengt.’—‚Ha! nu
herinner ik mij,’ zeide de officier op spottenden toon, ‚wat wilt gij?’—
‚Ik wenschte, dat gij zoo vriendelijk wildet wezen een kleine
wandeling met mij te doen.’—‚Morgen ochtend, als het u belieft en
dan met het grootste vermaak.’—‚Neen, neen, niet morgen ochtend,
oogenblikkelijk.’—‚Als gij het volstrekt begeert?’—‚Wel ja, ik begeer
het.’—‚Welaan dan, dames!’ zeide de officier, ‚een oogenblikje; alleen
den tijd om mijnheer naar de andere wereld te zenden; en ik kom
het tweede couplet eindigen.’
„Wij vertrokken. Ik bracht hem in de straat Payenne, juist op de
plek, waar hij, een jaar te voren, op hetzelfde uur, mij het
kompliment had gemaakt, dat ik u heb medegedeeld.... Het was een
heerlijke maneschijn. Wij stonden met den degen tegenover
elkander, en bij den eersten uitval stak ik hem dood.”
„Duivelsch!” zeide d’Artagnan.
„En,” ging Aramis voort, „daar de dames hun zanger niet zagen
terugkeeren, en men hem in de straat Payenne vond, met een
degensteek in het lijf, geloofde men, dat ik het was, die hem dus
had toegetakeld, en de zaak werd ruchtbaar. Ik was dus
genoodzaakt voor zekeren tijd den geestelijken stand vaarwel te
zeggen.... Athos, met wien ik omstreeks dien tijd in kennis kwam, en
Porthos, die mij buiten mijn schermlessen met eenige aardige
stooten had bekend gemaakt, haalden mij over een plaats bij de
musketiers te verzoeken. De koning was mijn vader, die gedurende
het beleg van Arras sneuvelde, zeer genegen geweest, en men stond
mij mijn verzoek toe.... Gij begrijpt dus wel, dat het oogenblik voor
mij nu is gekomen, om in den schoot der kerk terug te keeren?”
„En waarom liever nu dan gisteren of morgen? Wat is u dan toch
gebeurd, om zulke akelige denkbeelden te koesteren?”
„Die verwonding, mijn waarde d’Artagnan! is voor mij een
waarschuwing des hemels geweest.”—„Die verwonding, och! ze is
bijna genezen, en ik ben zeker, dat het deze niet is, die u thans het
meest doet lijden.”—„En welke dan?” vroeg Aramis blozende.—„Gij
lijdt aan een hartwonde, die pijnlijker, bloediger is, en u door een
vrouw is toegebracht.”—Het oog van Aramis schitterde ondanks hem
zelven.—„Och,” zeide hij, zijn ontroering onder een schijnbare
onverschilligheid verbergende, „spreek mij van die zaken niet; zou ik
hierover denken! zou ik liefdesmart gevoelen, vanitas vanitatum, zou
ik, volgens uw gevoelen, mij het hoofd hebben op hol gemaakt, en
voor wie? voor een of ander naaistertje, voor de kamenier van dezen
of genen kanunnik, aan welke ik in een of ander garnizoen het hof
zou hebben gemaakt? foei!”—„Vergeef mij, mijn waarde Aramis!
maar ik dacht, dat gij uw oog op iets hoogers had gevestigd?”—„Op
iets hoogers? En wat ben ik, om zooveel eerzucht te koesteren?....
Een arme musketier, van duistere, onbeduidende afkomst, die voor
dienstbaarheid een afschuw heeft en in de groote wereld volstrekt
niet op zijn plaats is.”—„Aramis! Aramis!” riep d’Artagnan, zijn vriend
twijfelachtig aanziende.
„Als stof,” ging Aramis voort, „keer ik tot stof terug.... Het leven is
vol vernedering en smarten,” vervolgde hij, al meer en meer somber
wordende; „al de draden, die het aan het geluk hechten, verbreken
alras in de hand des menschen, vooral de gouden draden.... Ach,
mijn waarde d’Artagnan!” hernam Aramis met een zweem van smart,
„geloof mij, verberg wel uw wonden, wanneer gij gekwetst mocht
zijn. De stilte is de laatste vreugd der ongelukkigen; wacht u
iemand, wie het ook zij, op het spoor uwer smarten te brengen: de
nieuwsgierigen zuigen onze tranen op, als de vliegen het bloed van
een gewonde hinde.”—„Welaan, mijn waarde Aramis!” zeide
d’Artagnan, op zijn beurt een diepen zucht slakende, „dat is mijn
eigen geschiedenis, die gij daar verhaalt.”—„Hoezoo?”—„Ja, een
vrouw, die ik beminde, die ik aanbad, is mij gewelddadig ontrukt
geworden. Ik weet niet waar zij is, en werwaarts men haar heeft
gevoerd; misschien is zij in de gevangenis, misschien is zij dood.”—
„Maar gij hebt ten minste den troost te kunnen zeggen, dat zij u niet
vrijwillig heeft verlaten; dat, indien gij geen tijding van haar
ontvangt, zulks ontstaat, doordien elke gemeenschap met u voor
haar is afgebroken, terwijl....”—„Terwijl?”—„Niets, niets,” antwoordde
Aramis.—„Dus gij hebt besloten volkomen afstand van de wereld te
doen, dat besluit is onherroepelijk vastgesteld?”—„Voor altijd. Heden
zijt gij nog mijn vriend, morgen zult gij voor mij niets meer zijn dan
een schaduw, of liever, gij zult voor mij niet meer bestaan.... Wat de
wereld betreft, deze is een graf, anders niets.”—„Duivelsch! hetgeen
gij mij zegt, is zeer treurig.”—„Wat zal ik u zeggen, mijn roeping
drijft mij.”
D’Artagnan glimlachte en antwoordde niet.—Aramis vervolgde:
„En echter, zoolang ik nog tot de wereld behoor, wil ik u over u, over
onze vrienden spreken.”—„En ik,” zeide d’Artagnan, „ik wilde over u
zelven spreken; maar ik zie u van alles vervreemd: de liefde verfoeit
gij, uw vrienden zijn schimmen, de wereld is een graf.”—„Helaas!”
zeide Aramis met een zucht, „gij zult het bij u zelven ondervinden.”—
„Spreken wij er dan niet meer van,” hernam d’Artagnan, „laten wij
dien brief verbranden, die u zeker de een of andere getrouwheid van
uw naaistertje of uw kamenier bericht.”—„Welken brief?” vroeg
Aramis haastig.—„Een brief, die in uw afwezigheid is bezorgd
geworden en dien men aan mij heeft ter hand gesteld.”—„Maar van
wien is die brief?”—„Och! van de een of andere beproefde
gezelschapsjuffer, van een wanhopende naaister, misschien wel van
de kamenier van mevrouw de Chevreuse, die genoodzaakt zal zijn
geweest met haar meesteres naar Tours terug te keeren en die, om
eens fraai voor den dag te komen, welriekend papier genomen en
haar brief met een hertogelijke kroon zal hebben verzegeld.”—„Wat
zegt gij daar?”
„Zie, ik geloof hem verloren te hebben,” zeide d’Artagnan, zich
houdende alsof hij dien zocht. „Gelukkig, dat de wereld een graf, dat
de menschen en bijgevolg ook de vrouwen schimmen zijn en de
liefde een gevoel is, dat gij verafschuwt.”—„O, d’Artagnan!
d’Artagnan! gij doet mij sterven.”—„Eindelijk heb ik hem,” zeide
d’Artagnan en haalde den brief uit zijn zak.
Aramis sprong toe, greep den brief, las of liever verslond dien,
terwijl een glans op zijn gelaat verscheen.
 „Het schijnt, dat de kamenier een fraaien stijl heeft,” zeide de
boodschapper onverschillig.—„Ik dank u, d’Artagnan!” riep Aramis in
vervoering. „Zij is genoodzaakt geworden naar Tours terug te
keeren; zij is mij niet ontrouw en bemint mij steeds. Kom, mijn
vriend, kom, laat ik u omhelzen. Het geluk benauwt mij.”—En beide
vrienden begonnen rondom den foliant van den H. Chrysostomus te
dansen, terwijl zij aardig de bladen der thesis vertrapten, die op den
grond gevallen waren.
Op dat oogenblik trad Bazijn met de spinazie en de eierstruif
binnen.—„Verwijder u, ongelukkige!” riep Aramis, hem zijn
priesterkapje in het gezicht werpende, „keer terug vanwaar gij komt;
neem die afschuwelijke groente en dien ellendigen koek mede.
Vraag een gelardeerden haas, een vetten kapoen, een schapenbout
en vier flesschen oude Bourgonje.”
Bazijn, die zijn meester aanzag en niets van die verandering
begreep, liet treurig de eierstruif en de spinazie op den grond vallen.
„Ziedaar nu het oogenblik, om uw leven aan den Koning der
Koningen te wijden,” zeide d’Artagnan, „indien gij er op gesteld zijt,
Hem een beleefdheid te doen, non inutile desiderium in oblatione.”—
„Ga naar den duivel met uw latijn, mijn waarde d’Artagnan! laat ons
drinken, morbleu! laat ons drinken; en vertel mij eens, wat er ginds
zoo al is voorgevallen.”
 HOOFDSTUK XXVII.
De vrouw van Athos.

„Thans blijft ons nog over, eenig nieuws van Athos te vernemen,”
zeide d’Artagnan tot den lustigen Aramis, na hem te hebben
verhaald, wat er in de hoofdstad was voorgevallen sedert hun
vertrek, en een voortreffelijk maal den eenen zijn thesis, den
anderen zijn vermoeidheid had doen vergeten.—„Gelooft gij dan, dat
hem een ongeluk is overkomen?” vroeg Aramis; „Athos is zoo
koelbloedig, zoo dapper, gaat zoo behendig met den degen om.”—„O
ja! zonder twijfel, en niemand erkent meer den moed en de
behendigheid van Athos dan ik; maar ik voel liever op mijn degen
den stoot eener lans dan dien van stokken: ik vrees, dat Athos door
de knechts is afgerost geworden; knechts zijn lieden, die er hard op
slaan en niet gauw uitscheiden. Ziedaar, waarom ik, om het u te
zeggen, zoo spoedig mogelijk wilde vertrekken.”—„Ik zal trachten u
te vergezellen,” zeide Aramis, „hoewel ik mij nog niet sterk genoeg
gevoel te paard te rijden. Gisteren beproefde ik de roede, die gij
daar ziet hangen, maar de smart dwong mij, die vrome oefening af
te breken.”—„Stil, mijn vriend! men heeft immers nooit gehoord, dat
men geweerschoten met roedeslagen geneest; maar gij waart ziek
en de ziekte verzwakt, zoodat ik u verontschuldig.”—„En wanneer
vertrekt gij?”—„Morgen, zoodra de dag aan den hemel is; rust van
nacht goed uit, en morgen, indien gij kunt, zullen wij samen
vertrekken.”—„Tot morgen,” zeide Aramis, „want hoe ijzersterk gij
ook moogt zijn, moet gij rust hebben.”
Den volgenden dag, toen d’Artagnan de kamer van Aramis
binnentrad, vond hij dezen voor het venster.—„Wat beschouwt gij
toch?” vroeg d’Artagnan.—„Wel, ik bewonder die drie kostelijke
paarden, welke de staljongen bij den toom houdt: dat is een
vorstelijk vermaak, op dergelijke paarden te reizen.”—„Welnu, mijn
waarde Aramis! gij kunt u dat vermaak verschaffen, want een dier
paarden behoort u.”—„Och kom! En welk?”—„Dat van de drie wat gij
verkiest, ik heb geen verkiezing.”—„En behoort dat rijke dekkleed mij
ook?”—„Wel zeker.”—„Gij schertst, d’Artagnan!”—„Ik scherts niet
meer, sedert gij Fransch spreekt.”—„En die vergulde pistoolholsters,
dat fluweelen schabrak en dat met zilveren spijkers beslagen zadel
behooren mij?”—„Aan u, zoowel als dat brieschende paard aan mij,
en dat steigerende paard aan Athos.”—„Duivelsch! dat zijn schoone,
drie schoone paarden.”—„Het is mij aangenaam, dat zij naar uw zin
zijn.”—„Heeft de koning ze u ten geschenke gegeven?”—„De
kardinaal althans niet; maar bekommer er u niet over van wien zij
afkomstig zijn, en wees slechts indachtig, dat een der drie u
behoort.”—„Ik houd dat, hetwelk door dien rossen staljongen wordt
vastgehouden.”—„Best!”
„Lieve God,” riep Aramis, „dat verdrijft het overblijfsel van al mijn
pijn; ik zou dat paard berijden met dertig kogels in het lijf. O, bij
mijn ziel! wat heerlijke stijgbeugels! Hier, Bazijn! rep u, kom
oogenblikkelijk!”—Bazijn verscheen zwijgend en stil op den drempel
der deur.—„Scherp mijn degen, maak mijn hoed in orde, klop mijn
mantel uit en laad mijn pistolen!” beval Aramis.—„Die laatste
aanbeveling is overbodig,” viel d’Artagnan hem hierop in de rede, „er
zijn geladen pistolen in de holsters.”—Bazijn zuchtte.—„Welaan,
meester Bazijn! stel u gerust,” zeide d’Artagnan, „men verdient het
koninkrijk des Hemels in alle betrekkingen.”—„Mijnheer was reeds
een zoo goed theologant,” zeide Bazijn, bijna huilende, „hij zou
bisschop, misschien kardinaal zijn geworden.”—„Maar, mijn arme
Bazijn! komaan, overweeg eens: waartoe dient het een geestelijke te
zijn, bid ik u; men vermijdt hierdoor toch niet ten oorlog te gaan; gij
ziet wel, dat de kardinaal den eersten veldtocht mede zal maken,
met den helm op het hoofd en den degen in de vuist; en wat zegt gij
van den heer Nogaret de la Valette? Ook deze is kardinaal, maar
vraag eens aan zijn lakei, hoe dikwijls hij pluksel voor hem heeft
gereed gemaakt.”—„Helaas!” zuchtte Bazijn, „ik weet het, mijnheer!
alles is tegenwoordig in de wereld omgekeerd.”
Welcome to our website – the perfect destination for book lovers and
knowledge seekers. We believe that every book holds a new world,
offering opportunities for learning, discovery, and personal growth.
That’s why we are dedicated to bringing you a diverse collection of
books, ranging from classic literature and specialized publications to
self-development guides and children's books.

More than just a book-buying platform, we strive to be a bridge

connecting you with timeless cultural and intellectual values. With an
elegant, user-friendly interface and a smart search system, you can
quickly find the books that best suit your interests. Additionally,
our special promotions and home delivery services help you save time
and fully enjoy the joy of reading.

Join us on a journey of knowledge exploration, passion nurturing, and

personal growth every day!

ebookbell.com