The Politics of Evangelical Identity Local Churches

and Partisan Divides in the United States and Canada

Lydia Bean - PDF Download (2025)

https://ebookultra.com/download/the-politics-of-evangelical-
identity-local-churches-and-partisan-divides-in-the-united-
states-and-canada-lydia-bean/

Visit ebookultra.com today to download the complete set of

ebooks or textbooks
 We believe these products will be a great fit for you. Click
the link to download now, or visit ebookultra.com
to discover even more!

Religion and Politics in the United States Religion

Politics in the United States 6th Edition Kenneth D. Wald

https://ebookultra.com/download/religion-and-politics-in-the-united-
states-religion-politics-in-the-united-states-6th-edition-kenneth-d-
wald/

War Plan Red the United States secret plan to invade

Canada and Canada s secret plan to invade the United
States First Edition Lippert
https://ebookultra.com/download/war-plan-red-the-united-states-secret-
plan-to-invade-canada-and-canada-s-secret-plan-to-invade-the-united-
states-first-edition-lippert/

Turfgrass insects of the United States and Canada Third

Edition Patricia J. Vittum

https://ebookultra.com/download/turfgrass-insects-of-the-united-
states-and-canada-third-edition-patricia-j-vittum/

Economic Rights in Canada and the United States 1st

Edition Rhoda E. Howard-Hassmann

https://ebookultra.com/download/economic-rights-in-canada-and-the-
united-states-1st-edition-rhoda-e-howard-hassmann/
Courts and Federalism Judicial Doctrine in the United
States Australia and Canada 1st Edition Gerald Baier

https://ebookultra.com/download/courts-and-federalism-judicial-
doctrine-in-the-united-states-australia-and-canada-1st-edition-gerald-
baier/

Indians in the United States and Canada A Comparative

History Second Edition Roger L. Nichols

https://ebookultra.com/download/indians-in-the-united-states-and-
canada-a-comparative-history-second-edition-roger-l-nichols/

Canada and the United States Differences that Count 4th

Edition David M. Thomas

https://ebookultra.com/download/canada-and-the-united-states-
differences-that-count-4th-edition-david-m-thomas/

Perception and Prejudice Race and Politics in the United

States 1st Edition Jon Hurwitz

https://ebookultra.com/download/perception-and-prejudice-race-and-
politics-in-the-united-states-1st-edition-jon-hurwitz/

Nuclear Politics Energy and the State in the United States

Sweden and France James M. Jasper

https://ebookultra.com/download/nuclear-politics-energy-and-the-state-
in-the-united-states-sweden-and-france-james-m-jasper/
The Politics of Evangelical Identity Local Churches and
Partisan Divides in the United States and Canada Lydia
Bean Digital Instant Download
Author(s): Lydia Bean
ISBN(s): 9781400852611, 1400852617
Edition: Pilot project. eBook available to selected US libraries only
File Details: PDF, 1.08 MB
Year: 2014
Language: english
 THE POLITICS OF
EVANGELICAL IDENTITY
 Toronto
Mississauga
io
n tar
Kitchener a k eO
Waterloo L
Burlington

Hamilton
St. Catherines North
Brantford Niagara Falls Tonawanda
Amherst
C A N ADA Buffalo
West
Seneca
DA
NA .
Lake Er i e CA .A Orchard Park
U.S .A . U.S

Buffalo, New York, and Hamilton, Ontario

 THE POLITICS OF
EVANGELICAL IDENTITY

Local Churches and Partisan Divides

in the United States and Canada

LYDIA BEAN

PRINCETON UNIVERSITY PRESS

PRINCETON AND OXFORD
 Copyright © 2014 by Princeton University Press
Published by Princeton University Press, 41 William Street,
Princeton, New Jersey 08540
In the United Kingdom: Princeton University Press, 6 Oxford Street,
Woodstock, Oxfordshire OX20 1TW

press.princeton.edu
Jacket art copyright © Marques/Shutterstock and David Lee/Shutterstock.
Jacket design by Carmina Alvarez

All Rights Reserved

Library of Congress Cataloging-in-Publication Data

Bean, Lydia, 1985–

The politics of evangelical identity : local churches and partisan divides
in the United States and Canada / Lydia Bean.
pages cm
Includes bibliographical references and index.
ISBN 978-0-691-16130-3 (hardcover : alk. paper) 1. Evangelicalism—
United States. 2. Evangelicalism—Canada. I. Title.
BR1642.U5B43 2014
322′.10973—dc23
2013039985

British Library Cataloging-­in-­Publication Data is available

This book has been composed in Sabon

Printed on acid-­free paper. ∞

Printed in the United States of America

1 3 5 7 9 10 8 6 4 2
 Contents

Timelinevii
Preface and Acknowledgmentsxi
Introduction1
Chapter 1
Comparing Evangelicals in the United States and Canada 20
Chapter 2
The Boundaries of Evangelical Identity 45
Chapter 3
Two American Churches: Partisanship without Politics 62
Chapter 4
Two Canadian Churches: Civil Religion in Exile 88
Chapter 5
Evangelicals, Economic Conservatism, and National Identity 112
Chapter 6
Captains in the Culture War 133
Chapter 7
The Boundaries of Political Diversity in Two U.S. Congregations 166
Chapter 8
Practicing Civility in Two Canadian Congregations 193
Conclusion
Politics and Lived Religion 221
Methodological Appendix: Ethnographic Methods227
Notes235
Bibliography275
Index307
 Timeline

United States Canada

1910 1910–­15: The Fundamentals pub-
lished by the Bible Institute of Los 1915–­16: Saskatchewan, Manitoba,
Angeles, defining Protestant or- Ontario, British Columbia, Alberta,
thodoxy against modernist threats and New Brunswick enact prohibi-
1914: Founding of Assemblies of tion laws with evangelical Protes-
God tant support
1917: Protestant churches rally Cana-
dians for conscription in WWI; rad-
ical Anabaptists and some Pente-
costals resist conscription
1918: Federal government bans inter-
provincial trade of liquor
1919: Founding of Pentecostal Assem-
blies of Cana da
1920 1920: Eighteenth Amendment be-
gins Prohibition 1925: United Church of Canada
1925: Scopes trial founded as merger of Congrega-
1928: Fundamentalists mobilize tionalists, Presbyterians, and
against Catholic presidential Methodists
candidate Al Green 1925: William “Bible Bill” Aberhart
begins radio broadcasts that be-
come “Back to the Bible Hour”
1927: Fundamentalist-­Modernist con-
troversy among Canadian Baptists;
77 churches split off to form Union
of Regular Baptists
1929: Great Depression Begins
1930 1931: Carl McIntire forms Ameri-
can Council of Christian 1932: Baptist minister Tommy Douglas
Churches founds Co-­operative Common-
1933: Prohibition repealed wealth Federation (precursor to the
New Democratic Party)
1935: William Aberhart’s Social Credit
Party wins Alberta election with
evangelical support
 viii · Timeline

continued

United States Canada

1940 1943: National Association of Evan- 1944–­61: Tommy Douglas becomes
gelicals founded premier of Saskatchewan, intro-
1947: NAE forms National Associa- duces Provincial Medicare
tion of Christian Schools
1950 1950: Howard J. Pew funds Chris-
tian Freedom Foundation to pro- 1953: Merger creates Fellowship of
mote free-­market ideas in Chris- Evangelical Baptists in Canada,
tian language fundamentalist alternative to Cana-
1951: Bill Bright founds Campus dian Baptist Federation
Crusade for Christ with support 1953: Dutch Reformed immigrants
from politically conservative, found Christian Labour Associa-
anti-­communist businessmen tion of Canada
1952: Billy Graham rallies northern 1958: United Church of Canada hosts
evangelicals in support of presi- Billy Graham crusade
dential candidate Dwight D.
Eisenhower
1954: Brown v. Board of Education
of Topeka, Kansas
1955: Carl McIntire begins using
radio program as anti-­Communist
conservative platform
1955: Slaying of Emmett Till (Au-
gust), Montgomery Bus Boycott
(December)
1957: Founding of Southern Chris-
tian Leadership Conference
1960 1960: Quiet Revolution begins in
1962–­63: Supreme Court rulings Quebec; dramatic secular shift
limit school prayer (Engel v. Vi- 1964: Evangelical Fellowship of Can-
tale and Abington School District ada founded
v. Schempp) 1965: Implementation of the New
1963: California white evangelicals Curriculum begins in the United
mobilize against Fair Housing Church of Canada
legislation 1967: Canada’s centennial celebra-
1963: Stonewall Riots; growing visi- tion, Protestants join in celebrating
bility of gay rights movement Canadian civil religion
1968–­69: Therapeutic abortion and
homosexuality decriminalized by
Criminal Law Amendment Act, op-
posed by Fellowship of Evangelical
Baptists
 Timeline · ix

continued

United States Canada

1970 1971: Phyllis Schafly campaigns to 1970: October Crisis begins when
block the ERA members of the Front de Libération
1972: Tim and Beverly LaHaye du Québec kidnap two government
launch Family Life Seminars officials; rise of the Québec sover-
1973: Roe v. Wade strikes down eignty movement, crisis of Cana-
abortion laws as unconstitutional dian national identity
1973: White Presbyterians from 1974: Ken Campbell founds Renais-
Mississippi, Alabama, and South sance Canada
Carolina withdraw from PCUS,
form National Presbyterian
Church
1974: Southern Baptist Convention
passes resolution affirming thera-
peutic abortion
1974: Network of right-­wing activ-
ists found Third Way Publishers
to link Christianity and right-­
wing politics
1974: Protests against new curricu-
lum in Kanawha County, fuse
concerns about sex, race, and sec-
ular humanism
1976: Jimmy Carter elected president
1976: Francis Schaeffer publishes
How Should We Then Live?
1977: James Dobson founds media
empire; Anita Bryant campaigns
against Miami non-­discrimination
ordinance
1978: Campaign to defend tax sta-
tus of private Christian academies
1979: Fundamentalists take over
Southern Baptist Convention
1980 1980: Ronald Reagan elected presi- 1982: Charter of Rights and Free-
dent with evangelical support doms adopted
1987: Randall Terry founds Opera- 1983: Founding of Focus on the Fam-
tion Rescue ily Canada
1987: Elimination of the Fairness 1983: Evangelical Fellowship of Can-
Doctrine in broadcasting ada begins engaging in policy
1988: Pat Robertson runs for Re- advocacy
publican presidential nomination 1985: Supreme Court of Canada rules
Lord’s Day Act as unconstitutional
 x · Timeline

continued

United States Canada

1980, 1987: Reform Party founded by Pres-
cont’d ton Manning with prominent evan-
gelical leadership
1987: Founding of Christian Heritage
Party
1988: Supreme Court of Canada
strikes down federal abortion law
as unconstitutional
1988–­89: Canadian members of Op-
eration Rescue block access to
abortion in Ontario
1990 1990: Vote to replace Abortion law
1992: Pat Buchanan gives Republi- fails
can Convention speech on “Cul- 1990–­92: Bans on Sunday shopping
ture War” between liberals and lifted in Ontario
conservatives 1998: Canadian Family Action Coali-
1996: Defense of Marriage Act tion founded as U.S.-­style Christian
1998: Dr. Barnett Slepian murdered Right group
by anti-­abortion activist 1998: Attempt to murder Hamilton-­
area doctor who performed
abortions
2000 2000: George W. Bush elected 2000: Stockwell Day defeated in fed-
president with Christian Right eral election, after attacks on his
support evangelical faith, alleged creationist
2004: Focus on the Family steps beliefs, and moral conservatism
into political role 2003: Conservative Party of Canada
2004: Re-­election of George W. formed, as merger between Cana-
Bush with evangelical support; dian Alliance and Progressive Con-
Bush promises to push constitu- servative Party
tional amendment against same-­ 2004: Supreme Court of Canada rules
sex marriage in favor of marriage equality for
2008: Proposition 8 in California same-­sex couples
bans same-­sex marriage 2006: Conservative Party wins federal
election, its evangelical leader Ste-
phen Harper becomes prime
minister
 Preface and Acknowledgments

To honor the many people who made this book possible, I want to share
how they have shaped my perspective on American religion. I have strug-
gled to be as objective and systematic as possible, but one’s choice of re-
search questions is always guided by a particular perspective. The reader
will naturally ask if I am a cultural insider or an outsider to American
evangelicalism. The answer is neither. I was raised in an evangelical-­
inspired faith that was idiosyncratic to my family—­what sociologists call
a microculture. When I became an adult and stepped out to face Ameri-
ca’s religious landscape on my own, I felt like an alien discovering a for-
eign world. My own perspective on American evangelicalism is inevitably
shaped by that particular history.
My parents, Alan and Nancy Bean, met at Southern Theological Sem-
inary in Louisville, Kentucky. My mother came there answering a call to
the ministry—­a call that was even more controversial in 1977 than it was
today. My parents recognized in each other a common passion for what
they called the Kingdom of God: a holistic vision that included justice,
discipleship, and personal transformation. My mother was from Texas,
my father from Canada. But their own family histories had converged on
this overlap between faith and justice.
My father’s parents, Muriel and Gordon Bean, were blue-­collar Cana-
dian Baptists who joined the charismatic movement in the 1970s. My
father, Alan, was raised in strict Christian home where television watch-
ing was forbidden on Sunday. Growing up, his father Gordon told him
about his hero and former pastor, T.C. Douglas. T.C. Douglas is now
known as the father of the Canadian Medicare system, voted the Most
Important Canadian of all time by Canadian Broadcasting Corporation
viewers in 2004. But in the 1930s, he was my grandfather’s pastor at
Calvary Baptist Church in Weyburn, Saskatchewan. Grandpa often
talked about his hero Tommy Douglas, who modelled every Christian’s
responsibility to “stand up for the little guy.”
My Grandpa Gordon was a New Democratic Party supporter who
read the Bible literally and insisted that Prohibition could have worked,
if Canada had only given it more time. My Grandma Muriel was active
in her Baptist church and Women’s Aglow International, a nondenomina-
 xii · Preface and Acknowledgments

tional charismatic women’s ministry. Returning from a charismatic con-

ference in the United States in the mid-­1980s, my grandparents reported
to my father that strange political trends were going on south of the
border. They loved Pat Robertson’s preaching, but they found his politi-
cal ideas bizarre.
After high school, my father attended an unaccredited Bible college,
the Baptist Leadership Training School, where he discerned a call to the
ministry. He had never really thought about college, but he headed to the
University of Alberta because it was a prerequisite for seminary. Then he
moved to Louisville, Kentucky to attend the Southern Baptist Theological
Seminary, then one of the most academically respected Baptist schools in
North America.
There he met my mother, Nancy Kiker, the daughter of a Baptist min-
ister. Her parents, Charles and Patricia Kiker, were from a tiny farming
community in Swisher County in the Texas Panhandle. When my grand-
father answered the call to ministry, he became the first boy in his family
to go to college, and ultimately earned a Ph.D. in Old Testament Studies.
Nana became a teacher and Grandad pastored American Baptist churches
in Colorado, Idaho, and Kansas City, Kansas. Throughout his ministry,
he was a strong voice for justice and civil rights, and he paid a steep cost
for his courage. My Grandpa taught me about the Hebrew prophets and
their cry for social justice, and he always amazed me by using words and
phrases in the original Hebrew. In Kansas City, Kansas, he led an aging,
white congregation to reach out to their predominantly black and His-
panic neighborhood. When his integration efforts began to succeed, the
resulting conflict ended in his early retirement.
Growing up, my parents ministered in Baptist churches across western
Canada and the United States. My parents had a strong, shared vision for
what the church was called to be, and they often came into conflict with
laypeople who saw things differently. I was born in Medicine Hat, Al-
berta, and grew up in whirlwind of small cities: Edmonton, Alberta;
Peachland, British Columbia; Glenrock, Wyoming; Pueblo, Colorado;
Derby, Kansas. My two brothers and I received an intense, round-­the-­
clock religious education that went far beyond Sunday school and wor-
ship. Most of my Biblical education took place around the dinner table,
reading Scripture aloud and discussing the text’s relationship to everyday
life and current events. Between church and home, my parents surrounded
us with an idiosyncratic brand of Christianity that combined evangelical
piety with a strong commitment to social justice. Even though my parents
imparted to us a clear, countercultural set of values, they gave us room to
ask hard questions. Growing up, I never felt a conflict between critical
thought and faith, or between science and the Bible.
 Preface and Acknowledgments · xiii

In 1989, my father went back to get his Ph.D. at the Southern Baptist
Theological Seminary in Louisville, Kentucky. But the seminary had
changed dramatically since the late 1970s, when he had last attended
there. Shortly after he arrived, the school was taken over by a well-­
organized movement of theological conservatives. Professors were forced
to sign a statement that they opposed the ordination of women. The fac-
ulty began to resign in protest. My middle-­school friends were the sons
and daughters of seminary professors, and we often talked about South-
ern Baptist politics over lunch. In 1991, I was baptized at Crescent Hill
Baptist Church, a moderate Southern Baptist church that was subse-
quently expelled from the denomination. By my twelfth birthday, the de-
nominational culture that I knew best no longer existed.
In 1998, my parents decided to move back to my mother’s hometown
of Tulia, Texas, to be closer to my maternal grandparents after they re-
tired there. In 1999, we read in the paper about a massive drug sting in
our tiny town of 5,000 people. A police task force had arrested forty-­
seven people based on the testimony of an undercover cop, thirty-­nine of
them African-­American. We started to ask questions: how could a town
of 5,000 people support forty-­seven drug dealers? Why did the sting pick
up only black people and people closely associated with the black com-
munity? My parents and grandparents joined with the defendant’s fami-
lies and other citizens to make sure the defendants got a fair trial. We
called our little group the Friends of Justice.
Friends of Justice met on Sunday nights to worship, read the Bible, and
plan strategy. Ultimately, we were able to draw in national allies to help
us bring the Tulia drug sting to national attention. It turned out that the
cases were built on the faulty testimony of an unsupervised undercover
agent named Tom Coleman, who likely invented cases and pocketed po-
lice money to pay off old debts. We won: negative media coverage and a
public outcry forced Governor Rick Perry to pardon the Tulia defen-
dants. The Texas Legislature passed the Tulia Corroboration Bill, which
has led to the exoneration of dozens of innocent people by raising the
evidentiary standards for undercover testimony.
After our victory, my parents started getting letters from all over the
country, asking about how to fight back against similar problems in other
cities. We incorporated Friends of Justice as a nonprofit and started orga-
nizing across Texas and the South. Learning from our experience in Tulia,
we helped affected communities hold public officials accountable in
places where due process had broken down. This was a formative expe-
rience for me, as a scholar and as a person. Many of my research ques-
tions come out of my practical experiences organizing for justice in places
like Texas, Louisiana, and Mississippi.
 xiv · Preface and Acknowledgments

When I first arrived at Harvard University to start a Ph.D. in sociology,

I actually expected to write a dissertation on the politics of mass incarcer-
ation. My interest in American evangelicalism emerged after the 2004
election. Suddenly, people around me were bewildered and threatened by
people who I considered entirely ordinary. Evangelicals, conservatives,
people in small and medium-­sized cities, people in the so-­called flyover
states. The kind of people that I knew best. Where did this mutual mis-
comprehension come from? Why had the battles lines hardened in these
particular ways? And so I became part of a second generation of scholars
who sought to explain and interpret the Culture Wars, a generation who
came of age at the height of partisan conflict over abortion, sexuality, and
religion.
I come to these topics from a peculiar vantage-­point, as neither an in-
sider nor an outsider to evangelicalism. I didn’t exactly grow up in the
evangelical subculture—­I grew up in the vibrant, countercultural world
of evangelical piety that my parents created together. I’m not exactly a
product of the liberal Mainline Protestantism either. Many of my mentors
were strong liberal Protestant activists like Rev. Henry Bucher, my Pres-
byterian chaplain at Austin College, who participated in the civil rights
movement and sued the Selective Service in opposition to the Vietnam
War. I appreciate the liberal Protestant openness toward science, experi-
ence, historical scholarship, and the ordination of women. But when I try
to make the Mainline Protestant tradition my own, gatekeepers inform
me that I’m doing it wrong. Liberal Protestantism is a good tradition, but
it is quite different from the one that I was raised in.
This is why I am so grateful to the people and communities who sus-
tained me through the writing of this book. The last decade has made me
painfully aware that strange perspectives are too much to bear without
social support. I am grateful to the people who made me feel a little less
strange, including Jeff and Tara Barneson, Susan Chamberlain, Made-
leine Currie, Andrew Friedman, Alison Jones, Lauren Rivera, Christina
Salib, and Lisa Thiebaud. Sylvia Keesmaat, David Krause, Matt Thomp-
son, and Brian Walsh kept me grounded in community during my field-
work. I also thank my thought-­partners at the intersection of evangelical-
ism and organizing, including Rachel Anderson, Aaron Graham, Troy
Jackson, and all the amazing folks at the PICO National Network. In
addition to my parents and grandparents, I owe a debt to my younger
brothers, Adam and Amos Bean. Finally, I want to thank my husband,
Norman Lee, who shares my conviction that the moon is a cabbage.
Thank you for being my helpmate and best friend.
I am grateful to the many people who provided feedback on this man-
uscript, including my editor Fred Appel and three anonymous reviewers
at Princeton University Press. From the neighboring field of political sci-
 Preface and Acknowledgments · xv

ence, Steven Teles has been a valuable thought-­partner and collaborator.

My wonderful colleagues at Baylor University gave feedback and support
along the way, including Candi Cann, Victor Hinojosa, Mark Long, Jerry
Park, Chris Pieper, and Lenore Wright. Nancy Ammerman, Jason
Kaufman, Robert Sampson, and Theda Skocpol all provided pivotal feed-
back on the doctoral dissertation, which bore fruit in a more ambitious
book. Marshall Ganz deeply shaped my approach to both scholarship
and organizing.
The writing of this book was made possible by a sabbatical from Bay-
lor University and support from the Canada-­U.S. Fulbright Award, the
Canadian Embassy, the National Science Foundation, and grants from
Harvard’s Weatherhead Center, Hauser Center, and Center for American
Political Studies. Chapter Five is reprinted with permission from the Jour-
nal for the Scientific Study of Religion, which appeared in the March
2014 issue under the title “Compassionate Conservatives?: Evangelicals,
Economic Conservatism, and National Identity.”
Most of all, I want to thank my research participants, who showed me
such hospitality and generosity. Thank you for sitting down with me and
sharing your lives.
 THE POLITICS OF
EVANGELICAL IDENTITY
 INTRODUCTION

[S]omewhere along the way, faith stopped being used to

bring us together. . . . Faith started being used to drive
us apart. Faith got hijacked.
—Presidential candidate Barack Obama,
quoted in the New York Times

On the 2008 campaign trail, candidate Barack Obama accused Christian

Right pastors and television pundits of hijacking the evangelical Chris-
tian movement for partisan gain. Has evangelical Christianity been hi-
jacked? This top-­down explanation makes sense to Christians who feel
marginalized by the Christian Right. Randall Balmer, Episcopal priest
and historian, protests that the evangelical faith “has been hijacked by
right-­wing zealots who have distorted the gospel of Jesus Christ, de-
faulted on the noble legacy of nineteenth-­century evangelical activism,
and failed to appreciate the genius of the First Amendment.”1 Progressive
evangelical Jim Wallis argues that “God is not a Republican or a Demo-
crat.”2 These politically liberal and moderate Christians insist that evan-
gelical beliefs do not naturally support a conservative agenda. Rather, a
small minority of partisan activists have co-­opted the language of faith to
manipulate people in the pews. Since the 2004 election, Democrats have
courted evangelical voters by framing their progressive agenda in moral
and religious language.3 A more diverse set of evangelical leaders and
interest groups has emerged, attempting to mobilize evangelicals around
other “moral issues” like poverty and care for the environment.4
But white American evangelicals remain remarkable in their political
homogeneity. In 2004, 77.5 percent supported the Republican candidate
for president,5 and their support for the Republican Party was largely
unchanged in 2008, 2010, and 2012.6 Progressive faith outreach may
have borne some fruit among under-­thirty evangelicals, who voted for
Obama 8 percent more than their elders in 2008. Even so, 70 percent of
younger evangelicals voted for Senator John McCain in 2008 and a ma-
jority still identify as politically conservative.7 For white evangelicals, it
has not been enough for Democrats and progressive activists to make
 2 · Introduction 

top-­down appeals to religious faith. The coalition between evangelicals

and the Republican Party is not just constructed from the top down, by
political elites who frame conservative issues in religious language. In The
Politics of Evangelical Identity, I show how this relationship is anchored
from the bottom up within the worlds of local congregations. Setting
American evangelicals in cross-­national perspective, I show how political
conservatives have reshaped what it means to be an evangelical Christian
within everyday religious practice.
The hijacking metaphor paints a fundamentally distorted picture of
how local evangelical churches have become politicized. Guided by this
metaphor, scholars and pundits have looked for evidence that evan­
gelical churches have been co-­opted in top-­down, heavy-­handed ways.
We imagine that politicized religion looks something like this: A corpu-
lent, balding minister gets up in the pulpit and rails against the sins of
Sodom, beads of sweat pouring down his brow. He shakes his finger at
the faithful, framing his opposition to gay marriage in terms of the core
values of the faith. The congregation listens obediently from the pews,
nodding their heads in humorless disgust. Then all rise to sing the clos-
ing hymn: “Onward Christian Soldiers.” The ushers distribute a Chris-
tian Right voter guide that identifies which candidates support a “Chris-
tian agenda.” The self-­satisfied flock pours out of the church doors and
into the polls, commissioned to wage a culture war on gays, abortionists,
and secularists.
But this image does not capture how most rank-­and-­file evangelicals
experience the political climate of their local churches. Local congrega-
tions have a particular organizational logic that is different from the
worlds of politicians and interest groups.8 While Christian Right elites
promote a coherent culture war ideology, evangelical congregations favor
pragmatism, self-­help, and local concern. Sermons on political topics and
“moral issues” are rare in evangelical churches. According to the Na-
tional Congregations Study, only 10 percent of evangelical congregations
report distributing Christian Right voter guides.9 For more than twenty
years, a majority of evangelicals have distanced themselves from the
“Christian Right” as a political movement, expressing negative attitudes
toward Jerry Falwell, Pat Robertson, and the Moral Majority.10 There is
a large divide between the worlds of evangelical congregations and the
conservative power brokers who speak for them.
Ironically, white evangelicals report that they engage in fewer political
discussions at church than mainline Protestants Catholics, and Black
Protestants.11 Using the 1998 National Congregations Study, Kraig Bey-
erlein and Mark Chaves found that evangelical churches engaged in a
fairly limited set of political practices, compared to mainline, Catholic,
and Black Protestant churches. Mainline congregations tend to organize
Other documents randomly have
different content
 VII. 521. Christina Louisa Franssen geboren te Tegelen 26 April
1883, huwde aldaar 8 Mei 1911 met Thomas Franciscus Hubertus
Sterck geboren te Maastricht 17 Augustus 1881.
Uit dit huwelijk is:
VIII. 522. Christina Carolina Hubertina Sterck geboren te
Tegelen 9 April 1912.
VII. 523. Joannes Jozef Franssen geboren te Tegelen 12 Mei
1884, overleden aldaar 18 Juni 1885.
VII. 524. Christina Helena Franssen geboren te Tegelen 8 Maart
1886, overleden aldaar 4 December 1886.
VII. 525. Joannes Jozef Franssen geboren te Tegelen 19 April
1887, overleden aldaar 26 Maart 1888.
VII. 526. Hubertina Christina Franssen geboren te Tegelen 1
Januari 1889.
VII. 527. Joannes Wilhelmus Franssen geboren te Tegelen 9
Januari 1890, overleden aldaar 18 Mei 1891.
VII. 528. Andreas Jozef Reinier Franssen geboren te Tegelen 16
Maart 1891.
VII. 529. Henricus Jozef Franssen geboren te Tegelen 21 Maart
1893, overleden aldaar 30 Mei 1901.
VII. 530. Petrus Joannes Franssen geboren te Tegelen 8
Augustus 1896.

Uit het huwelijk van VI. 496. Ida Hubertina Wilhelmina Franssen
met Peter Martin Scheutwinkel werden 8 kinderen geboren:
VII. 531. Christina Elisabeth Scheutwinkel geboren te Krefeld 8
October 1887.
VII. 532. Josephina Margaretha Scheutwinkel geboren te Krefeld
23 December 1888.
VII. 533. Maria Gertrud Scheutwinkel geboren te Krefeld 5
September 1890.
 VII. 534. Johann Bernhard Scheutwinkel geboren te Krefeld 24
October 1891.
VII. 535. Peter Franz. Wilhelm Scheutwinkel geboren te Krefeld
20 September 1895.
VII. 536. Paul Stephan Scheutwinkel geboren te Krefeld 19
Januari 1897.
VII. 537. Louisa Catharina Scheutwinkel geboren te Krefeld 6
November 1899.
VII. 538. Ida Catharina Scheutwinkel geboren te Krefeld 8 Juni
1902.
 BIJLAGEN.
A
Carel bij de gratie Godts Coninck van Castilien, van Leon, van
Arragon, van beijde de Secilien, van Hierusalem, van Portugal, van
Navarre, van Grenade, van Tolede, van Valentien, van Gallicien, van
Mailloirken, van Cicilien, van Sardinien, van Cordube, van Corsijcke,
van Murcie, van Jean van de Algarben, van Algezire, van Gibraltar,
van de Eijlanden van Canarien, van dʼIndien soo Orientael als
Occidentael, van de Eijlanden en de vaste landen der Zee Oceane;
Artshertogh van Oostenrijck; Hertogh van Bourgondien, van
Lottrijck, van Brabant, van Limbourgh ende Lutzenborgh, van Gelre
ende van Milanen; Grave van Habsbourgh, van Vlaenderen, van
Arthois ende van Bourgondien; Palsgrave van Thirol, van Henegauw
ende van Naemen; Prince van Swave; Marckgrave des heijligh Rijcx
van Roomen; Heere van Salins ende van Mechelen, ende
Dominateur in Asien en Affricken, allen den gene die dese sullen sien
off hooren lesen saluijt, doen te weten, dat wij hebben ontvangen
die supplicatie van Michiel Franssen ende sijne suster Maria
Franssen, inhoudende hoedat hun goedt de Munte off Bongaerts
hoff tot Tegelen, neffens hunne halve thiende aldaer, aen ons als
Hertogh van Gelre leenroerich, door wijlen hunnen vaeder Willem
Franssen den 12. 7bris 1686 weren belast ende verbonden worden
voor eene somme van duijsent pattacons tot behoef van wijlen Joês
Bapt. Reijs, sulcx voor den tijd van ses achtereen volgende jaeren,
welcke were comment exspireren, ende die suplten, ongelegen viele
bij dese coninucture van tijdt hunne voors: Goederen daervan
tʼontlasten, ende des wegen van noden hadden brieven van
prolongatie om de selve alnoch bij continuatie te moegen belasten,
soobaeden ende versochten die supplten seer oedtmoedel, ten
eijnde hun die voors: brieven van prolongatie in behoerlijcke forme
mochten worden verleent, Waeromme soo ist, dat wij, tʼgene voors:
aengemerckt, genegen sijnde ter oedtmoedige Bede van de
Supplten, bij deliberatie van onse seer lieve ende getrouwe die
Cancellaer ende Raeden onses voors: Vorstendombs Gelre,
prolongerende ende vernieuwende die voors: brieven van Octroij,
hebben gepermitteert, geconsenteert ende octroijeren mits desen,
dat tot verseeckeringe van de voors: Capitaele somme het voors:
Goet die Munte offte Bongaerts Hof tot Tegelen, neffens die halve
thiende aldaer, aen ons als Hertogh van Gelre leenroerich, voor
andere ses jaeren sal sijn ende blijven verbonden, loopnemende van
den tijt dat de leste jaeren sijn geexpireert naer inhoudt vantʼ voors:
octroij, mits dat de Realisatie ofte vernieuwinge van dien geschiede
voor onsen Stadthouder ende Mannen van leen ende betaelt worden
die rechten daertoe staende, ende dat daerenboven de suplten naer
omganck van dese ses jaeren, het voors: leengoet wederom sullen
ontlasten ende bevrijen, off andere brieven van prolongatie te
versoecken op pene van verbeurte van tʼselve leengoedt ende daer
van te geven hun behoirlick Renversael, ende vorts met dienst ende
eedt van Getrouwicheijt sijn ende blijven verbonden, al off het selve
leengoet niet en waere beswaert, behoudelick ons ende een iegelijck
sijn recht ende Gerechticheijt. Want ons alsoo gelieft. Gegeven
binnen onse Stadt Ruremonde den 30. dagh van den Maendt Junij in
den jaere ons Heeren sesthien hondert drijent negentich, ende van
onse Rijcken het 27 :/: va: vt.
Bij den Coninck
In sijnen souverainen Raede
des vorstendombs Gelre
Mij present
Twinckel Ssl.

Carel bij der gratie Godts Coninck van Castilien, van Leon, van
Aragon, van beijde de Sicilien, van Hierusalem, van Portugal, van
Navarra, van Grenada, van Toleden, van Valencia, van Gallicien, van
Mallorchen, van Secilien, van Sardinien, van Cordube, van Corsijcke,
van Murcie, van Jean van Algarben, van Algezire, van Gibraltar, van
de Eijlanden van Canarien, van de Indien soo Orientaele als
Occidentaele, van de Eijlanden ende vaste landen der zee Oceane;
Artshertoge van Oostenrijck; Hertog van Bourgundien, van Lothrijck,
van Brabant, van Limborgh, van Luxenborgh, van Gelre ende van
Milanen; Grave van Habsbourgh, van Vlaenderen, van Arthois ende
van Bourgundien; Palsgrave van Thirol, van Henegouwe ende van
Namen; Prince van Swave; Marckgrave des Heijligh rijckx van
Roomen; Heere van Salins ende van Mechelen, ende Dominateur in
Asien ende Africken, doen condt dat voor onsen seer lieven ende
getrouwen Heere Philips Franccis van Warick, Ertsborghgrave van
Brussel, Heere van Boondael, Huijsingen, Buijsingen ende Dijsingen,
Cancelier onses Vorstendomb Gelre ende Stadhouder van onse
leenen aldaer, ende onse mannen van leen hiernaer beshr,
Erscheenen sijn Michiel Franssen ende Joannes à Theur daartoe
mede consent hebbende van sijne huijsvrouwe Maria Franssen, als
ons is gebleecken, ende hebben uijt cracht van onse opene brieven
van octroij hun verleent ende ge-expedieert in onse Rade van
Gelderlandt den 25. deses, aen onse voorg. Stadthouder in stadt
onser, opgedraegen twee leenen, voor het eerste dat goedt die
Munte alias Bongartshoff ofte Bergh gelegen onder den kerspele van
Tegelen, aen ons als Hertogh van Gelre ten Gelderschen rechten met
vijfthien goltgulden te verheergewaeden leenroerigh, ende voor het
tweede de wederhellichte van ʼt een heere thiende gehoort
hebbende totten huijse Holtmeulen, insgelijcx onder den voors
kerspele oft Gerichte van Tegelen, aen ons ten CSuppelleert rechten
met vijfthien alde grooten te verheergewaeden leenroerigh,
hebbende tesamen daerop met handt palm ende mondt vertegen
naer behooren, alsoo dat onse naebessr mannen van Leen voor
rechtwijsen datten voorn. Michiel Franssen ende Joannes à Theur
ende sijne huijsvrê Maria Franssen van voors: twee leenen geheelich
ontleent ende onterff waeren, ende dat onse voorg. Stadthouder
instadt onser sijnen vrijen wille daermede doenmochte, edoch
biddende de voorg. Michiel Franssen ende Joannes à Theur seer
oitmoedelick, dat onsen voorg. stadthouder believen wilde mit de
voors: twee leenen wederomme te beleenen Johan Borss, postmr.
deser stadt Ruremonde, als dit alle tesamen aldus geschiedt was als
voorss. staat, geeft onsen voorg. stadthouderig stadt onser genegen
sijnde terselver oitmoedige bede, met het voorsr goedt die Munte
alias Bongartshoff ofte Bergh, ende die voorss. halve thiende tot
Tegelen onder den Gerichte van Tegelen, wederomme beleent den
postmr Johan Borss, die deselve van onsen voorg. Stadthouder
instadt onser alsoo te leen ontvangen heeft, ende ons daervan
manschap ende eedt van trouwe gedain, ende alles voorder geloift
te doen, dat eenen goeden ende getrouwen leenman sijn den
leenhever te doen schuldigh is, dergelijcken den voorss. postmr
Johan Borss ende sijne erven ende naercomelingen, ons onse erven
ende naercomelingen Hertogen voornt. altijd soo druck des noodt
gebuert ende deselve twee leenen erledigen, oock doen sullen,
Verheltelickeg alles ons als Hertoge van Gelre onses ende ijeder den
sijn goedt recht sonder archlist sijn onser endaer geweest onse
mannen van Leen Adam Francis van Hillen beijde der rechten,
Licentiaet, ende den procureur Johan de Vlen des tʼoirconde hebben
wij Cancsr. onsen segel aen desen onsen brieff doen hangen.
Gegeven binnen onse stadt Ruremonde den 25 dagh van den
maendt Januarij in den jaere ons heeren sesthien hondert ses en
negentigh 30 va. vt.

Carel bij der Gratie Godts Coninck van Castilien, van Leon, van
Arragon, van beijde de Secilie, van Hierusalem, van Portugal, van
Navarra, van Grenada, van Tolede, van Valentie, van Gallicien, van
Mailiorcken, van Seccilien, van Sardinien, van Cordube, van
Corsijcke, van Murcie, van Jean van de Algarben, van Algezire, van
Gibraltar, van de Eijlanden van Canarien, van dʼIndien soo Orientaele
als Occidentaele, van de Eijlanden ende vaste landen der Zee
Oceane; Artshertogh van Oostenrijck; Hertogh van Bourgondie, van
Lottrijck, van Brabant, van Limborgh, van Luxenbourgh, van Gelre
ende van Milanen; Grave van Habsbourgh, van Vlaendere, van
Arthois ende van Bourgondien; Palsgrave van Thirol, van Henegauw
ende van Naemen; Heere van Salins ende van Mechele, ende
Dominateur in Asie ende Affrijcken, allen den ghene die dese sullen
sien of hooren lesen saluijt, doen te weten dat wij hebben
ontfanghen de supplicatie van Michel Franssen woonende tot Seems
omtrent onse Stadt Mechelen, ende behoort als man ende momboir
van Maria Franssen inhoudende, hoe dat sij in eijgendomb besaeten
ende te leen hadden ontvanghen het goet de Munte alias Bongarts
hoff, ofte Bergh, gelegen tot Tegelen, lande van Gulick, mitsgaeders
de wederhellichte van de tiende gehoort hebbende tot den huijse
Holtmeulen ende vande voors. parceelen de Supplten niet wel
waeren gelegen, ende hij daeromme deselve tot hun meerder
prouffijt geerne soude vercoopen, ʼt welck alsoo niet en mochte
geschieden sonder preallabel octroij, ofte permissie van onzen hove
als representerende deze Leenfaesie in onsen voorn. Vorstendombs
vacerende, voors. twee parceelen weren leenroerig, ofte
releveerden, soo versochten de Supplten, seer oodtmoedelich, ten
eijnde hun octroij, permissie, oft consent tot dese alimatie noodigh
bij brieven in forma mochte worden verleent. Waeromme soo ist dat
wij ʼt geene voors. aengemerckt, genegen sijnde ter oodtmoedige
Bede van Supplten, ter deliberatie van onse seer lieve, ende
getrouwe die Cancellaer ende Raeden van onsen Rade in onsen
Vorstendomb Gelre, hun Supt. hebben gepermitteert, geconsenteert,
ende geoctroijeert, permitteren, consenteren, ende octroijeren mits
desen, dat sij de wederhellichte van de thiende gehoirt hebbende tot
den huijse Holtmeulen, aen ons als Hertogh van Gelre leenroerich,
sullen moegen vercoopen ende transporteren, voorbehouden ons,
ende een jeder sijn recht ende gerechtigheijt, ende dat dʼopdraghte
ofte transport gedaen sal worden voor onsen Stadthouder, ende
mannen van leen, ende dat deselve vercoopinge niet en geschiede
aen eenighe cloosters, Bastaerden, ofte andere doode handen,
mitsgaeders betaelt worden de rechten daertoe staende, op pene
dat de vercoopinge geenerwert sal sorteeren. Want ons alsoo gelieft.
Gegeven binnen onse Stadt Ruremunde den seven en twintighsten
dagh van den maendt Januarij in den jaere ons Heeren duijsent ses
hondert ses en negentigh ende van onse rijcken het 30s va vt.
Bij den Coninck
In sijnen souverainen Raede
des Vorstendombs Gelre
mij present
W. Suren.

Op den 28 Januarij 1696 hebben wij ondergs. Michiel Franssen

en Jan Theúr, als man & momboir van Maria Franssen, met desselfts
consent verkocht aende Heer Johan Boors, post meester des
overquartiers van Gelderlant, ende aengelegene Landen, het adelijck
goet de Munth, mits gaders eenen Tient onder Tegelen gelegen,
sijnde beijden Coninckx leenen leenroerigh aent Vorstendoms Gelder,
soo en als de voorss. verkopers deselven panden tot noch toe
hebben beseeten ende genoeten met alle de rechte gerechtigheden
ap- en dependentien daer toe gehoorende, niets eruijt gesondert,
ende sulckx eijt besondere consideratien ons daer toe bewegende
ende speciaelijck om de promotie & goede diensten die wij bij
gelegentheijt van tijden vande voor genʼ Heer Boors. sijn
verwachtende, alles op de naer volgende conditien.
Dat de Heer Boors aenstonds naer de overdraght van dese
goederen aende verkoperen sal betaelen de somme van ses duijsent
Rixdallers specie gelt, de helftte daer van in wissel op Amsterdam &
de weder helfte in goude France pistollen te voldoen, en dan noch
hondert goude souveraine in specie, dat de Heer koper daer en
boven noch tot sijne laeste neeme een malder Rogh en een malder
Eeven soo Hendricus Winckels, te Venlo, daer eijt is jaerlix heffende,
mits gaders twee guldens twaelft stuijvers lopen soo jaerlix daer eijt
gaen ten profite vande kerck van Tegelen en dan noch het
onderhout van eene var, ofte Dúrh, tot diensten van het dorp,
belovende de verkopers voor de meer rest deselve Goederen de
lantschat uitgesondert van alle andere lasten te suijvere ende vrij te
houden de pacht en alle andere vruchten van dit loopende jaer, en
volgende jaeren sullen blieven tot profite vanden Heer koper, oock al
het houtgewas soo daer tegenwordigh staet op waessende sullende
des Lants Beeden, Subsidien, fouragie, onderhout van soldaeten en
hoedaenigh die mogen genoempt werden blieven tot lasten van
verkoperen tot den halven Meij, naest komende, als wanneer den
tegenwordigen besitter Johannes a Theur het selve goet sal
inruimen ende verlaeten, mits genietende de vruchte bij hem
gebouwt en gecultiveert, en daer voor uit eijnde vant jaer eijt
keerende aende Heer koper elft vat van ieder morgen soo en als hij
tot noch toe aen sijn mede consort heeft betaelt, Beloovende oock
verders de verkoperen den Heere kooper van alle verdere
aenspraeck op deze goederen te indemmitteere en schadeloos te
houden onder verbant van Haere personne en goederen als naer
rechte.
Sullen de onkosten van octroij, transport, investiture lickoop, en
armen geldt beijder sijets gedraegen werden volgens Lant rechten
daer dese goedere gelegen ende te leen verheeven worden. Aldus
gedaen en geteeckent binnen Ruremonde den 30 Januari sestien
hondert ses en negentigh.
J. Borz.
M. Franssen
JOES à THOR.

Den onderghesr: geft mets desen vollen last en macht aen sijn
Broeder Goert Franssen ghelijck doett mets desen om te ontfanghen
van mijn Heer Borst postmr. van hett over Gelderlandt et ea alle de
penninghen de welcke mij souden ofte moeghen competeren
weghens de coop van de mij Munte gheleghen tott Tegelen, den
Voorss. Franssen de penninghen ontfanghen hebbende van Voorss.
Heeren Borst ende quitie verleent hebbende sace van onderghessr:
altijdt voor goett en werde ghehouden worden tott welcker oirke
hebbe dese onderteekend desen tweeden Meert 1696.
M. Franssen.

MEMORIE.
Om te seggen mijn broeder datt schaesh de goederen van mijn
swaegher sullen verkocht sullen sijn hem sall schrijven om alsdan
hier tecomen om de penninghen van den vercoop van de Munte
twell te ramplaceren ende dat Borsts iets als dan de penninghen
gegeven aen Peter Engels sael restitueren.

Carel bij der gratie Godts Coninck van Castilien, van Leon, van
Aragon, van beide de Secilien, van Hierusalem, van Portugal, van
Navarra, van Grenada, von Toleden, van Valentien, van Gallicien, van
Maillorcken, van Secilien, van Sardinien, van Cordube, van Corsijcke,
van Murcien, van Jean van de Algarben, van Algezire, van Gibraltar,
van de Eijlanden van Canarien, van de Indien soo Orientaele, als
Occidentaele, van de Eijlanden ende vaste landen der Zee Oceane;
Artshertogh van Oostenrijck; Hertogh van Bourgondien, van
Lottrijck, van Brabant, van Limborgh, van Luxenborgh, van Gelder
ende van Milanen; Grave van Habsbourgh, van Vlaenderen, van
Arthois ende van Bourgondien; Palsgrave van Thirol, van Henegouw
ende van Namen; Prince van Swave; Marckgrave des Heijligh Rijck
van Roomen; Heere van Salins ende van Mechelen; Dominateur in
Asie ende Affrijcken. Allen den ghene die dese sullen sien oft hooren
lesen saluijt, Doen te weten dat wij hebben ontfanghen de
supplicatie van Michel Franssen inhoudende, zoodat hij mit
goedvinden ende tot genoegen van de Momboirs van sijne
voorkinderen bij sijne eerste huijsvrouwe salr geprocreert, ende bij
ons octroij hadde verkocht de hellifte van ʼt leengoedt de Munte mit
de tiende daertoe gehoorende onder Tegelen gelegen ende aen
onsere Vorstendomb leenroerich aen den postmeester Bors, ende
sulcx om redenen, dat het voors. goedt van oudts belast sijnde met
eene capitaele somme van twee duijsent drij hondert rixdaelder,
ende den Suppll. mit sijne kinderen sijn domicilie, ende
coopmanschap, oock vaste goederen tot Semst in Brabant
hebbende, hem ongelegen ende schaedelich waere soo verre van
der handt, ongedeijlde goederen te besitten, de welcke mit soo een
merckelieke last beswaert waeren, sijnde het spreeckwoord alte
waer, verre van sijne goederen, naer bij sijne schaede, waer entegen
den Suppll. de gelegere thijt hadde om de cooppinninghen daervan
procederende tot meerdere prouffijt van hem, ende desselfs
kinderen aenteleggen tot aenkoop van goede erven ende goederen
tot Semst van haer wel gelegen, maer alsoo den Postmeester Bors
swaerigheijt maeckte om de belooffde cooppenninghen vrije te
richten voor ende aleer den voorss. coop bij besonder octroij sij
bevestight ende geapprobeert soo gaeve den Suppl aldaer mede
over de schriftelieke geteekende declaratie vande Momboirs van
sijne voorkinderen, waerbij deselve de vercoopinge voor seer goedt
ende dienstigh voor de kinderen oordeelden, ende belooffden de
handt daeraen te houden neffens den Suppll. dat de
cooppenninghen wederom tot meerder proffijte van sijne
voorkinderen souden worden aengeleijt in manire voors. wiens
volgens dat den Suppll. sich keerde tot die van onsen Hove mit
ootmoedigh versoeck dat wij den voorss. coop van de Munte ende
daertoe gehoorende Thiende aen den Postmeester Bors gedaen bij
octroij geliefde te bevestigen ende te approberen tot een jeders
gerechtigheijt. Waeromme soo ist dat wij ʼt gene voorss.
aengemerckt genegen sijnde ter oodmoedige Bede van den Supplt.
bij deliberatie van onse seer lieve, ende getrouwe die Cancellaer
ende raeden van onsen raede in onsen Vorstendomb Gelre,
aggreeerde voor goedt vast ende van weerden houdende den coop
vande Munte ende daertoe gehoorende thiende, hebbende voors.
partijen contrasenten gecondemmeert, ende condemmeert mits
desen tot onderhoudinge observatie ende voltrekkinge vanden
inhoudt desselfs in alle sijne puncten clausulen, ende conditien in al
sulcke forme ende maniere als hier voorre is vermelt, ende derselven
niet te contravenieren in wat manieren tʼ zij directelich oft
indirectelich mits dat den Supplt. sal doen reeckeninghe, ende
blijcken van aemplacement van cooppenningh daer ende alsoo ʼt
behoort accorderende vanʼt gene voors. denselven dese
tegenwoordige acte, om hem daer van te dienen, daer ende alsoo ʼt
behoort ende van nooden wesen sal, gegeven binnen onse Stadt
Ruremunde onder onsen grooten segel den veertienden dagh van
den maendt Maij in den jaere ons heeren duijsent ses hondert
sesennegentigh ende van onse rijcken het 30s vavt.
Bij den Coninck
In Sijnen Souverainen
Rade des Vorstendombs Gelre
mij present
G. W. Suren.

Ich voerss. Geurt Franssen als gevolmachtigde van mijn broeder

Michil Franssen mits gader als mede momboir van sijne onmundige
cinderen in sijn eerst howelick verweckt vor die eene helfte ende ich
onderss. Joês à Thor als man en momboir van Maria Franssen vor
die andere helfte bekenne bij dese dat der Hr postmeister Borz aen
ons betaelt heft die ses duijsent rixdalers ende hundert souveraine in
spees, in desen koopbrief vermelt tot betaelinge van de Munte, ende
den Tient daerbij gehoorende, sijnde onder die vorss. somme
begrepen. De vierthien hundert ende vijftig rixdalers aen Mr Mouts
tot Venlo; ende duijsent ende vijftig rixdalers aen de heer Scholtis
tot Neerwesat betaelt tot aflossinge van twee rentbrieven so die
twee vorss. respectivelick tot laste van dese verkochte goederen
waren hebbende, bedankende ons oversulck van goede betaelinge.
Acty tot Tegelen op die Munte den 24 Juni 1696.
Goert Franssen,
Joês à Thör.
 Het leengoed „de Munt” voorheen Bongershof of den Berg,
thans klooster „Nazareth”, bewoond door Benedictijner-nonnen of
Zusters der Gedurige Aanbidding, is gelegen ten Noord-Oosten van
het dorp Tegelen, beslaat eene vrij groote vierkante oppervlakte,
door grachten omgeven. Aan de Noordzijde, ter plaatse waar thans
het kerkhof der Zusters is, bevond zich voorheen een vrij hooge
berg, waarop een kasteel, dat door brand vernield en daarna
afgebroken is. Later is de berg geslecht en de grond tot het
vervaardigen van tichelsteenen gebruikt; de waterput heeft nog
langen tijd, nadat de berg geëffend was, ter plaatse gestaan en
gelijkte vrijwel op een fabrieksschoorsteen. Het tegenwoordige
klooster was weleer de heerenwoning, waarschijnlijk gebouwd door
baron van Wevelickhoven. De boerderij, heden de woning van den
eerw. heer Rector Jos. Moubis, dagteekent van 1697.

B
Op heden dato den sevenden April 1768 hebben de broeders
Willem en Henri Franssen gedeijlt de erfgoederen en capitalen, de
welcke sij ab inteztato van haere nichte Cornelia Clucker weduwe
van Henric Daers saeliger, geerft hebben int jaer 1761, ende dezelve
gestelt in twee deelen waervan het eerste lot sal weesen en bestaen
in de naervolgende porcelen:
No 1. Het panhuijs met de bleijckerij, camp, en bandt, voor het
panhuijs gelegen, getaxeert sijnde ad 3000 gld. cleefs, ittem de
helfte van Muijsenmohlen, de helfte van dat hoefken gelegen an den
weijer, met de helfte van groes en land neffens de voorsijde mohlen
gelegen, getaxeert op 800 gld. cleefs.
Alnoch een capitael van hondert twintigh vuijff gld., alle
Ruremondse waerde, ten laste van Arnold Fischers, ittem noch een
hoefken bij de voorseide muhlen gelegen anschietende neffens het
erf van de heer raetsverwandt Mooren, getaxeert sijnde ad 150 gld.
cleefs.
 Bij ʼt 2e Lot sijn gestelt Gruzenhof an gen Dam onder Straelen
gelegen, met sijne bijgehorige landerijen, benden en holtgewasch
getaxeert ad 1000 gld. cleefs, een capitael van twee hondert
patacons staende ten laste van de heer raetsverwandt Duckers tot
Venlo, item een capitael van vuijf en twintigh goude pistolen ten
laste en op het erf van Agatha Canoy, gelegen hier an Steijl, item
hondert vuijf en twintigh patacons staende ten laste van de weduwe
Nabben tot Sevenum, item noch een hoefken an de Helbeeck
gelegen getaxeert ad 100 gld. cleefs, alnoch een capitael van
hondert gld. Ruremonds staende ten laste van de weduwe Lambert
Fournier tot Blerick, ten laesten een capitael van vier hondert
pattacons staende op het erf ten laste van Gerardus Deckers en
Helena Canoy, eheluijden tot Arssen.
Bij deze deelinge word voorbehouden dat in cas over de
voorschreeve goederen en porcelen eenige questionen ofte
proceduren mochten ontstaen binnen den tijdt van dartigh drij
jaeren, dat bij sulk geval sij gebroeders of hunne descendenten
sullen gehouden sijn malkanderen te mainteneren en kost en
schaatlos te houden bij aldien dat den een of anderen door de
familie van Daers of wel van de weesen souden aengedaen ofte tot
proces beroopen woorden; verders woord conditionirt dat de rinten
of opkomstende van de voordeelde goederen sullen getrocken
woorden van de twee broeders tot den jaere 1768 inclusive verders
de reparatien aengaende de nu begonnen sijn het muhlenrat
aengaende sullen van hunne beijde geschieden en bekostight
woorden.
Naer het trecken der lotten is het eerste lott bevallen an Willem
Franssen en het tweede an Henri Franssen.
In oirkonde der warheijt hebben wij sulcks onderteekent.
W. Franssen.
H. Franssen, Anna Margaretha Schopkens.
Als getuigen:
C. Franssen,
G. Franssen, pastoor tanquam testis,
P. Henric Franssen.
 C
Bekennen Wij ondergess. eheluijden geleent te hebben van
onsen swaeger Matthijs Clucker de somme van tachentigh pattacons
specie Spaense munte ten behoeve van onsen Heersoen den eerw.
heer Gisbertus Franssen, ende beloven de selve somme ten allen
tijde, soo onsen swaeger de selve noodig sal hebben, te sullen
restitueren; des ʼt oirconde.
Venlo den 4 Martij 1720.
Goert Franssen.
Agata Stockem.
Den 5 Xbre 1721 op dese obligatie ontvangen 21 patac. segge
21 patac. spetie Matth. Clucker.
Bekenne dese boven gemeldte somma door mijnen swaeger
Goert Franssen den 2. Jan. 1723 ontfangen te hebben.
Matth. Clucker.

D
Wir von Gottes Gnaden Carl Anselm des Heil. Röm. Reichs Fürst
von Thurn und Taxis, Graf zu Valsasina, Freyherr zu Impden, Herr
der Freyen Reichs-Herrschaft Eglingen und Osterhofen, auch deren
Herrschaften Tischingen, Demmingen, Ballmerzhofen, Wolferthem,
Rossum und Meusighem, der Souverainen Provinz Hennegau, Erb-
Marschall der Königl. Pohlnischen weissen Adlers und
Churphälzischen St. Huberti Ordensritter, beider Röm. Kays. und
Königl. Apostol. Maj. Maj. würcklicher Geheimer Ratt und Principal
Commissarius bey der allgemeinen Reichs Versammelung, auch Erb-
General, Obrist Postmeister im Heil. Röm. Reich, Burgund und denen
Niederlanden.
Alle und jede von Deroselben über die von dem Erb-Post-
Generalat dependirende Aemter, und übrige Posten ertheilte
Patenten und Commissionen gänzlich erloschen und aufgehoben
seynd; also uns als rechtmätzigen Sucussoren, kraft wohl
hergebrachter Kayserl. Patenten, und des Post-Regals Privilegien
zustehen und obligen thut, die Postämter, Posten, deren Verwalter,
und Posthaltere zu des Heil. Röm. Reichs, deren Herren Churfürsten,
Herren Ständen, und des gemeinen Wesens mehrren Dienst und
aufnehmen aufzurichten, und zu verordnen, die Oerten, da sie
anjetzo gelegen, Unserem Gefallen, und der befindenden Nothdurft
nach, zu confirmiren, oder zu verändern, und dieselbe in andere
Oerter zu verlegen, auch diejenige Postbeambte, welche ihre
anbefohlene Schuldigkeit der Gebühr nicht verrichten, zu bestrafen,
selbige abzuschaffen, und an ihre stelle andere einzusetzen; und Wir
dann genüchsam berichtet seynd, mit was für Treu, Fleisz und
Sorgfalt Wilhelm Franssen, die Ihm zu Tegelen anvertraut gewesene
Postverwaltung eine geräume Zeithers versehen und bedienet habe;
Also haben Wir aus diesen und andern Uns bewegenden Ursachen
obgemeldeten Wilhelm Franssen zu weiterer Bedienung
angedeuteten Postverwaltung zu Tegelen mit allen gewöhnlichen,
und darzu von Ihre Kayserl. Maj. allergnädigst verliehenen
Privilegiën, Gerechtigkeiten, Freyheiten und Exemptionen confirmiret
Ihn darzu verordnet und bestellet, Thuen solches auch hiermit, und
in kraft dieses offenen Briefes, und geben Ihm beynebens völlige
Macht, Gewalt und Befehl: dasz Er als Unsere nachgesetzter Reichs-
Postverwalter in Unserem Nahmen sothanes Unser Postamt zu
Tegelen administriren und bedienen, diesem zufolge die Briefe
colligiren und distribuiren, den Porto davon einnehmen, und Unseren
Ihm vorgesetzten Reichs Ober Postambt zu Maeszeyck verrechnen,
alle ordinarien und Estaffetten Ihro Kayserl. Majestät Churfürsten,
Fürsten und Ständen des Reichs, auch Kauf- und Handelsleuten, und
andere Dienst betreffende, empfangen, spediren und fortschicken
(weniger nicht an Orten, wo eingeführet, die Couriers und Passagiers
zu befordern, in Unsern Nahmen das Posthorn zu führen, sich
dessen bey ein- und ausreiten deren Städten, Schanzen und Pässen,
da es nöthig seyn wird, und ohngehinderte Passirung zu gebrauchen
um in Summa alle Ordnungen und Befehle, so allbereits gegeben
worden seynd, oder ins künftige dennoch zu desto besseren
Versehung schon angeregten Postamts gegeben werden mögten,
observiren, vollziehen, und alles dasjenige, welches eine gut- und
getreue Postverwalter dieszfalls und bey Administrirung sothanen
Amts zu thun und zu verrichten schuldig und gehalten ist, als wann
Wir Selbst zugegen wären, thun und verrichten mögten, dörfe und
könne; jedoch, dasz Er ohne Unse ausdrückliche Einwillig- und
Verordnung in denen, Unser oftbemelettes Postamt zu Tegelen
betreffenden Sachen, keine Veränder- und Neuerung fürnehmen:
dann auch mit diesem Beding, dasz Er von Seiner Amts-
Administration und Empfange Unserm Ihm vorgesetzten Ober
Postamt zu Maszeyck allezeit von drey zu drey Monathen aufrichtig
gute Rechnung und Reliqua zu leisten verbunden seyn solle; alles
mit die semausdrücklichem Vorbehalt: das Wir solche Unsere
Commission, Unserem Belieben nach, zu revociren, aufzuheben, und
Uns derienige Facultät, welche Uns, vermög. Unserer Erb-
Generalats-Post-Patenten und Privilegien Eingangs verstandener
maszen zustehet, zu gebrauchen Macht und Recht haben sollen.
Welchem also getreulich nachzukommen, und mehr ernanntes
Postamt zu Tegelen wohl und gebührlich zu verwalten, hat Uns
Wilhelm Franssen den hierzu erfordert nothwendigen Eyd praestiret
und abgeleget. Gelanget derowegen an alle und jede geist- und
weltliche Obrigkeiten, Churfürsten, Fürsten und Stände des Heil.
Röm. Reichs, auch sonsten an alle Gubernatoren, Generalen,
Lieutenanten, Amt und Haupleute, Pfleger, Vögte, Richter, und alle
andere Befehlshabere und Beamte, was Standes, Condition und
wesen sie seynd, Unser gebühr und freundliches Bitten und
ersuchen obernannten Wilhelm Franssen, dieser Unserer Ihme
gegebenen Commission über gedachte Postverwaltung zu Tegelen
mit denen darzu gehörig gewöhnlichen Privilegiën, Gerechtigkeit,
Freyheiten und Exemptionen ruhiglich geniessen, und sich
derselbigen gebrauchen zu lassen, Ihm auch dieszfalls keine
Hindernisz oder Beleidigung zuzufügen, noch dasz solches von
andren geschehe, zu gestatten, sondern Ihm hingegen hierinnen auf
geziemendes Anzuchen alle hülfe und nothwendige Assistenz um
desto bessere Bedienung solcher Commission und anbefohlenen
Postverwaltung zu leisten, welches um einen jedwedern nach
Standesgebühr hinwiederum zu verschulden Wir erbiethig und willig
seynd. Dessen allen zu wahren Urkund haben Wir gegenwärtig
offenen Brief eigenhändig ünterschrieben, und mit aufgedruckten
Unseren Insiegel hekräftigen auch contrasigniren lassen. So
geschehen zu Regensburg den 31sten Monaths Tag Julii des
Eintausend Siebenhundert drey und Siebenzigsten Jahrs. (1773).

Dezelfde aanstelling had plaats den 12. Juli 1774 voor Caspar
Franssen, zoon van bovengenoemden, tot postmeester te Tegelen,
door Karel Anselmus, Vorst van Thurn en Taxis, Opperpostmeester
van het Duitsche Rijk enz.

E
Het Beneficie Keuth
of van
Onze Lieve Vrouw der Zeven Smarten in de Kerk van den II.
Remigius te Viersen.

Thomas Keuth, wereldsch priester, zoon der echtelieden Petrus

Keuth, koopman te Viersen, en Anna Schrörs, stichtten in 1707 een
beneficium simplex, of vicarie ter eere van Onze Lieve Vrouw der
Zeven Smarten, met een kapitaal van 3000 Rthlr. Kleefsch, onder de
volgende verplichtingen voor den beneficiant:
1. Des Zondags, Dinsdags, Woensdags en Zaterdags van iedere
week eene h. mis lezen in de parochiekerk.
2. Alle feestdagen, het geheele jaar door, eene catechetische
volkspredikatie houden.
3. Alle feestdagen den pastoor behulpzaam zijn bij het biecht
hooren.
De collecteurs dezer stichting zullen zijn: de pastoor, de oudste
kapelaan en de twee oudste katholieke schepenen.
 Het kapitaal dezer stichting staat nog op de schuldenlijst der
stad; de intresten worden sedert de overeenkomst van het
Kerkbestuur met de Gemeente, 18 April 1827, slechts gedeeltelijk
aan de kerk uitbetaald.
De stichter bouwde een altaar in het noordelijk schip der kerk
en schonk daarbij eenen kostbaren zilver-vergulden kelk, met relief
figuren op den voet.
De stichting geschiedde om het volgende: Een lid der familie
Keuth te Viersen, welke grooten handel dreef in linnen naar
Nederland, had zich omstreeks 1703 door zijne handelsverbindingen
met gereformeerde kooplieden te Haarlem, laten bepraten om eenen
Hollandschen protestantschen zendeling de overkomst naar Viersen
te vergemakkelijken.
De vader van bovengenoemden stichter, ontevreden over deze
daad van een lid zijner familie, wilde het gebeurde vergoelijken en
vroeg of een zijner zonen priester wilde worden. Hij verlangde de
stichting te Viersen te maken en een hunner tot vicaris hiervan, om
door diens godsdienstoefeningen en catechismus onderricht iets
tegenover de handeling van het familielid te stellen. Twee der zonen
werden priester, de stichter Thomas eerste vicaris dezer stichting en
zijn broeder Paulus, later Prior van het klooster der Sionisten te
Keulen.
Onder de schilderij van den Keuthschen altaar in genoemde
kerk, voorstellende O. L. Vr. der zeven smarten, geschilderd door
een der beste leerlingen van Rembrandt, bevindt zich het wapen der
familie en op het pastoreele huis te Viersen wordt nog het portret
bewaard van den vader des stichters, liggende op zijn doodsbed.

F
ERZBISTUM CÖLN.

Cöln, den 6. August 1906.

Am 30. d. M. werden Euer Hochwürden, so Gott will, das
fünfzigste Jahr Ihres Priestertums vollenden und diesen Gedenktag
in frommer Feier begehen.
Es ist für mich eine Freude Ihnen, verehrter Jubilar, zu dieser
Jubelfeier, welche nur wenigen Priestern zu begehen vergönnt ist,
meine innigsten Glückwünsche darzubringen, und Ihnen zugleich
meine Anerkennung auszusprechen für die pflichttreue und den
seelsorglichen Eifer, den Sie in Ihrer lange priesterlichen Laufbahn
zunächst als Rector in Karrheim, Süng und Stolberg-Mühle, sodann
als Vikar in Eitorf und schliesslich als Pfarrer in Ittenbach, wo Sie
nunmehr bereits nahezu 37 Jahre hindurch thätig sind, bekundet
haben.
Der Herr, welcher Ihnen hienieden die Ehrenkrone des Altars
beschieden hat, möge Ihnen dort oben jene unvergängliche
Ehrenkrone zu teil werden lassen, welche den treuen Seelenhirten in
Aussicht gestellt ist!
Möge er Sie kräftigen und stärken zur Ertragung aller Gebrechen
und Beschwerden, welche das Alter mit sich zu bringen pflegt, und
Ihren Lebensabend zu einem trostvollen gestalten.
Zum Unterpfande dieser meiner Wünsche erteile ich Ihnen,
hochwürdiger Herr Jubilar, sowie Ihren Pfarrkindern von Herzen den
h. Segen.
† Antonius Card. Fischer,
Erzbisschof von Cöln.
 Dem Herrn Pfarrer Carl Goswin Franssen
Hochehrwürden in Ittenbach.

G
Wij Adam Hoevelers, Joannes Branten en Adam van Wijck
schepenen, Joannes an ghen Holt gezworene der stad en gemeente
Brüggen en Borren, en Edmondus Kremer en Joannes Wijnters
provisoren der kerk van Borren, doen kond aan allen en aan ieder in
het bijzonder, en erkennen bij dit publiek document, dat, als de
eerzame Matthias in gen Rahe en Christina, zijne huisvrouw zaliger
gedachtenis, vroeger uit christelijke en goede genegenheid voor
gezegde kerk een ploegbaar eigendom, tot vermeerdering en
behoud der inkomsten van het goddelijk officie, hebben geschonken,
bij kracht van een gezegeld instrument, zooals dit in de kerk van
Borren bewaard en gevonden is, waaruit blijkt: „doen wij schepenen
en rechters van Brüggen aan allen kond en erkennen bij dit publiek
instrument, dat, nadat Matthias in gen Raedt en Christina, zijne
huisvrouw, die bij de genade Gods geene erfgenamen hebben
nagelaten, en toen ten tijde in echt een veld of eigendom in
gemeenschap hebben aangekocht, namelijk dertien bunders en een
half overdeeld, bekend onder den naam van Heraritz, grenzende aan
den molenweg van Elster, ter eenre, en ter andere zijde in het
district an ghen Weirtz, van den weg van Luttelbracht naar de kerk,
hebben de voorzegde echtelieden milddadig besloten de
bovengenoemde erfschap te geven en af te staan, zooals zij nu
geven en afstaan bij kracht van dit document, in de handen der
tegenwoordige en toekomstige provisoren der kerk van Borren ten
eeuwigen dage; bij middel van dit instrument ordineeren en stichten
zij nu ter eere en glorie van den almachtigen God en Zijner beminde,
geëerde en gezegende moeder Maria, voor het heil hunner zielen
eene erfelijke mis, voor eeuwig en onophoudelijk, alle zondagen in
de kerk van Borren aan het altaar van den H. Antonius op te dragen;
dat de priester gehouden is met deze mis te beginnen zoo gauw als
de „Asperges” voor de hoogmis is gegeven en op deze wijze en
vorm, opdat de tegenwoordige en toekomstige provisoren der kerk,
ten eeuwigen dage daarvan de beheerders en de meest geschikte en
naaste in bloedverwantschap, onder hen zal ordineeren en regelen
wie voorzegde mis zal celebreeren, met beraadslaging van zijnen
herder, en dat hij telken jare als vergoeding dezer erfmis zal
ontvangen twee malder tarwe van het erfconvent en van het
jaarlijksch stipendium in volle Brüggensche maat en gekeurde
verkoopbare tarwe, verder nog twee gouden raders (rijders), te
weten vier en twintig raders of zilvergeld te betalen voor elken
gouden rader, of in hun plaats tegen een aanneembaren prijs in een
andere gangbare en echte munt om te zetten, en indien het
eigendom buiten de voormelde jaarrenten een betere opbrengst zou
geven en meer opbrengen, men het dan aan de kerk zou schenken,
waarvoor de provisoren ten eeuwigen dage aan den priester die
deze erfelijke mis leest, al het noodige voor de h. mis, als wijn,
brood, licht, kelk en paramenten (miskleeren), vrijelijk en zonder
eenige retributie van den kant des voorzegden priesters te geven,
verplicht zijn.
 In geval er echter, wat dikwijler gebeuren kan, geen
bloedverwant van beiden (erflaters) geschikt gevonden werd (om
dat ambt te bedienen), moesten de provisoren der kerk een priester
naar keus, om de h. mis te lezen, verzoeken, tot dat er een uit den
bloede bekwaam zal worde.
De provisoren der kerk moeten tevens aan dezen priester door
hen (voor dat officie) aangenomen, al is hij dan ook geen
bloedverwant, de voorzegde inkomsten jaarlijks afdragen of met
hem overeenkomen, en zijn zij verplicht het overeengekomene na te
leven.
En indien er van het jaarlijksche „canon” der mis iets overbleef,
moet dit heel en al ten gebruike der kerk aangewend worden.
Buitendien wenschen de voornoemde echtgenooten Matthias en
Christina, dat de hypotheek op voorzegd „soli stadium” of het
voornaamste eigendom bleef indien de bezitters daarvan die waarde
wilden betalen, waartoe, gelijk de voorzegde al de ware erfgenamen
en de naaste bloedverwanten van beide kanten afdalen en zulks ten
eeuwigen dage.
Tot behoud van het recht van den landheer en ieder ander, alle
list en bedrog in welk punt of artikel van dit testament uitgesloten
zijnde, ten geloove waarvan tot getuigenis van al dit en op dat
instrument ten eeuwigen dage nageleefd worde, hebben wij
voornoemde schepenen, daar wij een eigen gerechtszegel niet
bezitten, daartoe de eerbare schepenen van Bracht en Kaldenkirchen
aangezocht, opdat zij hun gerechtelijk zegel ten teeken der waarheid
aan dit instrument hechten. Wat wij schepenen van Bracht en
Kaldenkirchen, op verzoek der Brügsche schepenen, gaarne
erkennen gedaan te hebben, waarom wij ons publiek gerechtszegel
ten teeken der waarheid hieraan gehecht hebben.
Gegeven in het jaar O. H. 1528 des avonds voor St. Jan Baptist
in het midden van den zomer.
Dat wij daarom met het voorweten van den raad en
toestemming van den eerw. heer Jacobus Brantz, tijdelijk pastoor in
Borren, en met overeenstemmende deliberatie tot betere promotie
van gezegd officie en tot grooter nut en gemak der kerk en
gemeente Borren, aan onze eerzame ambtgenooten de schepenen
Joannes Gielen en Joannes in gen Hove, als naaste verwanten,
erfgenamen en opvolgers der voornoemde stichters Matthias in gen
Rahe en Christina, echtgenooten, de voorzegden in het tevoren
ingeschreven verzegeld document, gespecifieerden ploegbaren
eigendom, erfelijk en voor altijd, onwederroepelijk in erfpacht
overgedragen hebben en toestaan, en hebben wij dit, hierbij voor
ons en onze erfgenamen, onder bovenstaande condities en vorm, te
weten als erfpacht voorzegd, vooreerst ten prijze van erfpacht alias
„drugen lickoff” 450 valide en goede thalers, of daarvan de waarde
ten gebruike der kerk en voorzegde gemeente, in eens te betalen en
solveeren, en verder moeten zij elk jaar en het eerste dit loopende
74. jaar op het feest van den H. Andreas, of binnen den tijd van 14
dagen daaropvolgende, zonder eenig uitstel of tegenspraak, 4
malder wintertarwe in volle Brüggensche maat, ten gebruike van het
noodzakelijke in bovengenoemde officie of wel tot de
noodzakelijkheid der kerk aan de tegenwoordige en toekomstige
provisoren der kerk in hun vrije bewaring, macht, vrij, veilig en
zonder eenige last voor een zekeren jaarlijkschen prijs voor eeuwig
en onherroepelijk overgedragen.
Verder dat het daartoe te gebruiken land niet anders dan in
twee deelen mag verdeeld en op geen andere wijze mag verkocht
worden.
Indien echter de erfpachters, hunne erven of opvolgers, later
geheel of gedeeltelijk de overdracht of betaling van voorzegde
jaarlijksche waarde, in het een of ander jaar of eenige punten of
artikelen van dit instrument hebben nagelaten en niet hebben
nagekomen als hiervoor omschreven, in dat geval zal het eigendom
dat in erfpacht is afgestaan met al zijne verbeteringen volgens
bevinding, in de macht der provisoren voor het gebruik der kerk,
zonder restitutie van den boven overeengekomen prijs of „drugen
lickoff,” komen en blijven volgens de gewoonten en de statuten des
lands en de constitutie der vorsten. Ten teeken der waarheid en van
de vaste en onherroepelijke in achtneming van alle voorschreven
punten en artikelen van dit erfpacht, hebben wij voorzegde
schepenen in naam van gezworenen en provisoren en in naam der
erfpachters Joannes Gielen en Maria zijne huisvrouw, Joannes in gen
Hove en Margaretha zijne huisvrouw, deze petitie en requisitie
goedgekeurd en aangenomen, en met ons schepenzegel bevestigd.
Verder hebben wij allen schepenen, gezworenen en provisoren
der kerk, tot grooter zekerheid gevraagd den respectabelen Joachim
Hagken, prefect van het ambt Brüggen, dat hij ook zijn zegel hieraan
mocht hechten. Doordien de zooeven genoemde erfpachters
Joannes Gielen en Joannes in gen Hove met hunne voorzegde
huisvrouwen, vóór mij Joachim Hagken, den prefect, zooals te voren
alle bovengemelde punten en artikelen van deze erfpacht aldus
bekend hebben, en tot derzelver verzegeling mij en de schepenen
instantelijk verzochten en smeekten, en ik dus op dit hun verzoek en
verlangen, zooals op dat van de schepenen, gezworenen en
provisoren der kerk mijn eigen zegel op de eerste plaats bij het
schepenzegel met volle kennis heb aangehecht, van welke
bewijsschriften er drie van een en denzelfden inhoud werden
opgemaakt en gezegeld, waarvan een aan de provisoren der kerk
voor het gebruik der kerk, en de andere twee beiden voorzegde
erfpachters, ieder een werden overgegeven en toevertrouwd.
Gegeven het jaar na Onzes lieven Heeren en Verlossers Christus
geboorte eenduizend vijf honderd en vier en zeventig, op Zaterdag
den 26sten Juni (1574).
Wilhelm Palandt,
Gerechtsschrijver.
 Wij Adam Hoeveler, Joannes Branten en Adam van Wijck
schepenen, Joannes an gen Holt gezworene van de stad en
gemeente Brüggen en Borren, Edmundis Kremer en Joannes
Wijnters provisoren der kerk alhier in Borren, maken kond en
bekennen openlijk door dit „transfixum,” zooals in het onderhavige
erfpachtstuk, voor hetwelk onder andere dit „transfixum” gemeld en
geschreven is, dat de hierin gemelde erfpachters Joannes Gielen en
Joannes in gen Hove met hunne beide huisvrouwen, ten opzigte van
den hun in gebruik gegevenen akker eenmaal voor altijd als prijs der
erfpacht of anders „drugen lickoff” ten bate der genoemde kerk en
gemeente Borren moeten deponeeren, zeker geven en betalen vier
honderd en vijftig goede en geldige daalders of den waren prijs er
voor; diensvolgens verklaren wij hierdoor en krachtens het
tegenwoordig „transfixum,” dat de gemelde erfpachters Joannes
Gielen en Maria echtgenooten, Joannes in gen Hove en Margaretha
zijne huisvrouw, den voren bedongen prijs van 450 daalders ons den
voorzegden schepenen, gezworenen en provisoren der kerk, ten
bate der kerk en gemeente zooals boven, geheel en in allen deele
vrijwillig en graag geleverd, gegeven en betaald hebben, weshalve
wij voor de goede en geldige levering en betaling der voorzegde 450
daalders voor ons en onze opvolgers onzen dank betuigen en de
gemelde erfpachters, of derzelver erfgenamen, opvolgers en tevens
hem of hen, wien zelfs eene kwijting zou noodzakelijk zijn, geheel en
al van die som vrij en bevrijd verklaren, zooals wij hierdoor en
krachters dit „transfixum” voor ons en onze opvolgers ten eeuwigen
dage genoemde som als door ons ontvangen verklaren met volle
kennis der zaak en zonder eenig bedrog, ten bewijze en tot
getuigenis der waarheid hebben wij voorzegde schepenen voor ons
en eveneens voor bovengemelde gezworenen en provisoren der kerk
op hun verzoek, ons gemeenschappelijk schepenzegel door een
koordje aan de doorboorde erfpachtoorkonde gehecht op Zaterdag
den 18.dag van December van het jaar 1574.

Dat de tegenwoordige copie uit het ware en onbetwijfeld

gezegeld duitsch oorspronkelijk stuk en tevens met het onderschrift
van den gerechtsschrijver voorziene stuk en de doorboorde kwijting
door mij in het latijn vertaald en aan dezelfde in alles wat zin en
zakelijken inhoud betreft, gelijkvormig en gelijkluidend is, getuig ik
door eigen onderschrift en zegel.
Brüggen van Gulick 14 Juni 1756.

Petrus Maassen,
keizerlijk openbaar en in de kanselarij van Julich-Berg te Dusseldorf ingeschreven
Notaris.
 Wij Carolus Philippus, bij de gratie Gods paltsgraaf van den
Rhijn, thesaurier van het H. Romeinsche rijk en keurvorst van
Bayeren, Gulick en Cleef, hertog van Bergh, prins van Moers, graaf
van Velden, Spanheim, Marken en Ravensberg, en heer van
Ravensteyn; doen aan allen kond dat, nadat in onze geheime
vergadering de raadsheeren, schepenen en gezworenen der stad en
gemeente Brüggen ons nederig gesmeekt hebben, dat wij tot
vermeerdering (der inkomsten) van de vicarie te Borren de volgende
stichting mogen maken, doen wij aan allen kond, dat de edele
raadsheeren schepen en raadsheeren of gezworenen der stad en
gemeente Brüggen en Borren, op den 14. dag der maand Maart
anno 1733 (de elfde indictie) onder het pontificaat (bij de Goddelijke
Voorzienigheid en de genade Gods) van onzen verkoren
allerheiligsten vader en paus Clemens den elfden van dezen naam,
voor mij den apostolieken en keizerlijken notaris verschenen zijn en
dat zij aldus getoond hebben, namelijk dat zij van plan zijn om over
de tegenwoordige bijvoeging (aan de inkomsten) der vicarie te
Borren een of meer instrumenten te laten maken, waar voor zij mij,
in tegenwoordigheid der ondergenoemden daartoe speciaal
gevraagde getuigen, gevraagd hebben deze vermeerdering in den
volgenden vorm op te stellen.
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

ebookultra.com