13
13
1. C2 O2 N3 H2 F i|yd we¢h yels Wmßu ¨úia iïm%hqla; jHqy .Kk fldmuKo? tajd w;ßka ia:dhs ¨úia
jHqy we| olajkak¡
O–C–N–N–N–C–F
l l
O H H
l
2. my; ixfhdaa. / whk i|yd we¢h yels ¨úia jHqy ish,a, we|, tajd w;ßka mej;sh yels jHqy f;dard (✓)
,l=Kq fhdokak¡
i) O ii) O
HCO-3 l HNO3 l
[H–O–C–O] [H–O–N–O]
iii) iv) O O
O H l l
CO NH4+ l l C2 O2-
4 [O–C–C–O]
[H–C–N–H ]
l
H
v) vi) O
H H
l l l
N2 H4 [H–N–N–H] CO2 NH3 [H–O–C–N–H ]
l
H
vii) viii)
H CO2 N3 [N – N – C – O – N – H ] CO (NH2 )
l 2 [H–N–C–N–H]
O l l l
H O H
3. A , B , C hkq fojk wdj¾;fha wkqhd; uq,øjH 3ls¡ tu uq,øjH 3 , H iuÕ iïnkaO ù idok ixfhda.hl
wia:dhs jHqyhla my; olajd we;¡
+ -
: :
: :
:C ≡ A – B – C – H
i) A , B , C yÿkd.kak¡
ii) by; ixfhda. i|yd we¢h yels ish¨u iïm%hla; jHqy w|skak¡
iii) tajdfha ia:dhS;dj fya;= iys;j meyeÈ,s meyeÈ,s lrkak¡
wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak 1
4. weiamrðka hkq mD:súfha nyq, f,i mj;sk iajdNdúl weuhsfkda wï,hls¡ weiamrðka lsß wdydr , ì;a;r yd
udxY j, wvx.= jk w;r iu;=,; s ;dj /l .ekSu i|yd ñksia iakdhq moaO;shg wjYH ix.glhla o fõ¡
weiamrðka ys mrudKql ie,ls,, a my; olajd we;¡
H H H R5
l l l l
Q1 − P1 − P2 − P3 − Q2 − H
l l l
H H H
P4 − R1
l
R2 − H
fuys P , Q , R j,ska olajd we;af;a i;H uq,øjH fkdjk w;r wdj¾;s;d j.=fõ (mrudKql l%udxlh 20g wvq)
wkqhd; uq,øjH 3ls¡ fuys jvd;au ia:dhs ¨úia jHqyfha P − R w;r yer wfkla mrudKq w;r tal nkaOk
muKla mj;sk w;r mrudKq u; wdfrdamK lsisjla fkdmj;S¡
i) P,Q,R uq,øjH y÷kd .kak¡
ii) weiamrðka i|yd jvd;a ms<s.; yels ¨úia jHqyh w¢kak¡
5. ;rx. wdhduh 90nm iy 270nm jq úoHq;a pqïNl ;rx. m%jdy folla tl;= ù kj úoHq;a pqïNl ;rx.
m%jdyhla idok w;r tys§ wdrïNl ;rx. j, Yla;sfhka 20% l ydkshla isÿ ù kj ;rx. m%jdyh we;s
fõ¡
tu kj ;rx. m%jdyfha ;rx. j, ;rx. wdhduh fidhkak¡
wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak 2