alergiuli riniti da misi gavlena
asTmaze
                                   1
             alergiuli riniti jandacvis globaluri problemaa
• alergiuli rinitiT avadoba meryeobs 5-dan 50%-de sxvadasxva
  populaciaSi
• rinitis prevalentoba mudmivad izrdeba ukanasknel sam
  dekadaSi
• msoflioSi 600 ml.-ze meti adamiania Sepyrobili alergiuli rinitiT,
  250 mil-CineTSi
 ARIA, WHO, 2001-2007-2008, Clinical and Experimental Allergy, 2008
                                                                      2
                     alergia & asTma:
               janmrTelobis mTavari sazrunavi
• evropaSi 130 milionze met adamians aReniS neba
  sasunTqi gzebis alergiuli daavadebebi
• msoflioSi daaxloebiT 300 mln Sepyrobi lia asTmiT
• 2016 wlisaTvis, SesaZlebelia, rom 3-dan 1 evropeli
  alergiis erT-erTi formiT iyos daavadebuli
                                                       3
                                   alergiuli rinitis gavrceleba
                                    evrokavSiris qveynebSi
                28.5%
                                26.0%
                                                24.5%
                                                                21.5%           20.6%
                                                                                                16.9%
                 belgia          didi           safrangeTi       espaneTi      germania            italia
                               britaneTi
Base: Total sample, Belgium (n=1602), UK (n=1625), France (n=1606), Germany (n=1613), Italy (n=1600), Spain (n=1600)
Bauchau and Durham. Eur Respir J. 2004;24:758.                                                                         4
                           alergiuli rinitis formebis gavrceleba
• persistiuli alergiuli rinitis gavrceleba evrokavSiris
  qveynebSi – 29%
                                                               persistiuli
                                                               intermisiuli
                                                 29%
                                       71%
Bauchau and Durham. Eur Respir J. 2004;24:758.                                5
     alergiuli riniti sasunTqi gzebis seriozuli qronikuli daavadebaa,
                               rasac ganapirobebs:
          maRali prevalentoba
          cxovrebis xarisxze gavlena
          swavlasa da profesiul saqmianobaze gavlena
          ekonomikuri danaxarjebi
          asTmis ganviTarebaze gavlena
          sinusitTan da sxva Tanmxleb daavadebTan iseTi, rogoricaa koniunqtiviti
           urTierTkavSiri
ARIA, WHO, 2001-2007-2008                                                           6
                                    Aalergiuli rinitis definicia
 • alergiuli riniti warmoadgens IgE-ganpirobebul cxviris
   lorwovanis anTebas
 • alergiuli riniti erT-erTi yvelaze xSiri qronikuli procesia
   18 wlamde asakis pacientebSi
 • pacientTa 40% - bavSvia
IgE = immunoglobulin E.
Bousquet et al. J Allergy Clin Immunol. 2001;108 (5 suppl):S147; Bauchau and Durham. Eur Respir J. 2004;24:758; Linneberg.
BMJ. 2005:331.352; Wjst et al. PLoS Med. 2005;2:e294; Jarvis et al. J Allergy Clin Immunol. 2005;116:675.                  7
                alergiuli rinitis klasifikacia
• simptomebis simZimis da sixSiris mixedviT; maT
  safuZvelze warmoebs daavadebis marTva (janmo da
  ARIA)
• klinikuri klasifikacia – sezonuri, wliuri da okupaciuri
  riniti (EAACI, BSACI)
                                 Clinical and Experimental Allergy, 2008
                                                                           8
                                ARIA saxelmZRvanelo:
                                 alergiuli rinitis klasifikacia
                           intermisiuli                                    persistiuli
                          <4 dRe kviraSi                                 >4 dRe kviraSi
                           Aan <4 kvira                                   Dda >4 kvira
                              msubuqi                                   saSualo/mZime
                      • normaluri Zili                                • darRveuli Zilis riTmi
                    • profesiuli aqtioba                              • yoveldRiuri aqtivobisa
              • normaluri yoveldRiuri aqtivoba,                    daSromisunarianobis daqveiTeba
                       sporti, dasveneba                            • simptomebi mkveTradaa
              • simptomebi ar awuxebs pacients                       gamoxatuli, awuxebs pacients
ARIA = Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma.
Bousquet et al. J Allergy Clin Immunol. 2001;108 (5 suppl):S147.
Bousquet et al. Allergy. 2002;57:841.                                                               9
alergiuli rinitis mizezebi
                             10
                           alergiuli rinitis trigerebi
alergenebi
   aeroalergenebi-ar formirebis yvelaze xSiri faqtorebia
    •   karSida alergenebis raodenobis zrda nawilobriv ganapirobebs rinitis, asTmis
        da alergiis prevalentobas
    •   karSida ZiriTadi alergenebia: oTaxis mtvris tkipa, cxovelis nerwyvi da
        bewvi, mwerebi an mcenareuli warmoSobis alergenebi da sxva
    •   kargareTa ZiriTadi alergenebia: mcenaris mtveri da obis soko.
   profesiuli alergiuli riniti naklebad aris Seswavlili
   lateqs alergia samedicino personalisa da pacientebis sul ufro mzard
    yuradRebas imsaxurebs
                                                                                      11
                       alergiuli rinitis trigerebi
garemos damabinZureblebi
Sida da gare dambinZureblebi
    •   gare dabinZurebis ZiriTadi wyaro avtomanqanis
        gamonabolqvia, ZiriTadi polutantebi ki _ozoni, azotis
        oqsidi da gogirdis orJangi
    •   mniSvnelovania karSida garemos damabinZureblebi,
        sadac industriuli qveynebis mosaxleoba drois 80%-ze
        mets atarebs. miekuTvneba-binis alergenebi da airebi,
        Tambaqos kvamli
   a s p i r i n i da asass xSirad iwveven rinitsa da asTmas
                                                                12
  diagnostika
• tipiuri alergiuli simptomebi anamnezSi
• damaxasiaTebeli klinikuri simptomebi
• rinoskopia
• cxviriT sunTqvis pikuri nakadi Peak nasal inspiratory flow (cxviris floumetri)
• saerTo IgE da alergen specifikuri IgE
• kanis prik-testebi
• nazalur CamonarecxSi eozinofilebis Seswavla
• cxviris endoskopia
• nazaluri provokaciuli testi
                                                                                   13
             Aalergiuli rinitis simptomatika
• cemineba
• rinorea (gare, Sida)
• nazaluri obstruqcia
• cxviris qavili
• koniunqtiviti
       es simtomebi ganicdian ukuganviTarebas an spontanurad,
                         an mkurnalobis fonze
                                                                14
                     alergiuli rinitis simptomatika
  cxvircemineba
                                                gare rinorea
  cxviris qavili
                                                Sida rinorea
   cxviris gaWedva
• pacients SeiZleba ar awuxebdes yvela simptomi erTad
• pacientTa umetesoba aRniSnavs simptomTa mkveTr gamwvavebas dilis
  saaTebSi
                                                                     15
klinikuri niSnebi
 • alergiuli
 misalmeba
 ”saluti”
 • pirRia-sunTqva   –
 adenoiduri saxe
 • alergiuli
          naTeba
 - saTvale
                        16
                     alergiuli rinitis marTva
 alergenTan kontaqtis acileba
 farmakoTerapia
 specifiuri imunoTerapia
 ganaTleba
 qirurgiuli mkurnaloba SeiZleba gamoyenebuli iyos, rogorc
  damatebiTi RonisZieba calkeuli kategoriis pacientisaTvis
                                                             17
                                       alergiuli rinitis menejmenti
                                   alergenTan kontaqtis gamoricxva
                                       (SesaZleblobis mixedviT)
  farmakoTerapia                                                           imunoTerapia
     usafrTxoeba                                                             efeqturoba
      efeqturoba                                                      iniSneba specialis tis mier
 advilad marTvadoba                                                       SeiZleba Secvalos
                                                                        daavade bis bunebrivi
                                                                           mimdinareoba
                                              pacientis ganaTleba
                                             naCvenebia yovelTvis
Bousquet et al. J Allergy Clin Immunol. 2001;108 (5 suppl):S147.                                18
                 alergiuli rinitis farmakoTerapia
 Н -blokerebi
     1
 kromonebi
 nazaluri da sistemuri   glukokortikos teroidebi
 adgilobrivi da sistemuri moqmedebis dekongestantebi
 antiqolinerguli saSualebebi
 antileikotrienuli preparatebi
                                                        19
                                farmakoTerapiis efeqturoba
                                (rinitis simptomebze dayrdnobiT)
                                                        simptomebi
                                  qavili      rinorea            cxviris   cxviris qavili   Tvalis
                                                                 gaWedva                    simptomebi
antihistamini (OR)                ++          ++                 +         +++              ++
antihistamini (NS)                ++          ++                 +         ++               0
antihistamini (OC)                0           0                  0         0                +++
steroidi (NS)                     +++         +++                +++       ++               ++
kromoni (NS)                      +           +                  +         +                0
kromoni (OC)                      0           0                  0         0                ++
dekongestanti (OR)                0           0                  +         0                0
dekongestanti (NS)                0           0                  ++++      0                0
antiqolinerguli                   0           ++                 0         0                0
antileikotrieni                   0           +                  ++        0                ++
   Bousquet and Van Cauwenberge; Annals of Internal Medicine;
   Consensus statement on the treatment of Al. Rhinitis Feb 04                                           20
                 ARIA: alergiuli rinitis marTvis rekomendaciebi
                                                                                              saSualo/mZime
                                                                   msubuqi persistiuli           persistiuli
                                   saSualo/mZime
                                     intermisiuli
        msubuqi                 intranazaluri steroidebi
      intermisiuli
                               lokaluri kromonebi
                                antileikotrienebi
 meore Taobis arasedatiuri H1 -antihistaminurebi
 intranazaluri dekongestanti (10 dReze) an oraluri dekongestanti
  alergenebisa da iritantebis Tavidan acileba
                                                                                         imunoTerapia
ARIA = Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma.
Bousquet et al. J Allergy Clin Immunol. 2001;108 (5 suppl):S147.                                               21
         alergiuli rinitis Terapiis efeqturoba mtkicebulebaTa
                            doneebis mixedviT
                                  ARIA 2007
Careva                             SAR                 PAR        PER
                          mozrd    bavSvebi   mozrd   bavSvebi
oraluri H1– blokatorebi
                          A            A      A          A       A
intranazaluri H1–
                          A            A      A          A       A**
blokatorebi
intraokularuli
                          A            A      B          B
H1– blokatorebi
intranazaluri
                          A            A      A          B
kromonebi
                                                                        22
         alergiuli rinitis Terapiis efeqturoba mtkicebulebaTa
                            doneebis mixedviT
                             ARIA 2007
Careva                        SAR                 PAR        PER
                     mozrd    bavSvebi   mozrd   bavSvebi
intraokularuli
                    A             A      B          B
kromonebi
intranazaluri ks
                    A             A      A          A       A**
oraluri ks
                    A             B      B          B       B**
intramuskularuli
                    A             B      B          B
ks
                                                                   23
         alergiuli rinitis Terapiis efeqturoba mtkicebulebaTa
                            doneebis mixedviT
                                   ARIA 2007
Careva                              SAR                 PAR        PER
                           mozrd    bavSvebi   mozrd   bavSvebi
intranazaluri
                           C            C      C          C       C**
dekongestanti
oraluri dekongestanti
                           A
oraluri+ H1– blokatorebi
                           A            B      B          B       B**
antiqolinergu
                                               A          A
lebi
                                                                         24
         alergiuli rinitis Terapiis efeqturoba mtkicebulebaTa
                            doneebis mixedviT
                                ARIA 2007
Careva                           SAR                 PAR        PER
                        mozrd    bavSvebi   mozrd   bavSvebi
homeopaTia
                        D            D      D          D       D**
akupunqtura
                        D            D      D          D       D**
fitoTerapia
                        B            D      D          D       D**
alergenis Tavidan
acileba(tkipa da sxv.
                        D            D      A*         B*      D**
karSida al)                                                           25
         alergiuli rinitis Terapiis efeqturoba mtkicebulebaTa
                      doneebis mixedviT (gagrZeleba)
leikotrienebis               A                A              A            A**
antagonistebi
kanqveSa specifiu ri
imunoTerapia
                             A                A              A        A   A**
sublingaluri specifiuri
imunoTerapia
                             A                A              A        B   A**
nazaluri imunoTerapia        A
SAR- sezonuri alergiuli riniti        *ar aris efeqturi saerTo pop.
PAR- wliuri alergiuli riniti         ** SAR/PAR- eqstrapolireba
PER- persisitiuli alergiuli riniti
                                                                                26
    alergiuli riniti da asTma (epidemiologiuri aspeqtebi)
• alergiuli rinitiT daavadebulTa 38-40%-s aqvs
 asTmis simptomebi
• alergiuli riniti 32 – 49%-Si warmoadgens
 asTmis ganviTarebis winapirobas da risk-
 faqtors
• asTmiT daavadebulTa 80-90%-s awuxebs
 alergiuli riniti
                                             (Leynaert et al, 2000)   27
asTmisa da rinitis Tanamedrove koncefcia
   alergiuli riniti da asTma xSirad
  Serwymulia, rac daedo safuZvlad
  koncefcias _ "erTiani sasunTqi
    sistema, erTiani daavadeba"
           ARIA, WHO, 2001-2007-2008, Clinical and Experimental Allergy, 2008
                                                                                28
           asTmisa da rinitis Tanamedrove koncefcia
asTma da riniti sasunTqi
gzebis erTian daavadebas
      warmoadgens
(“united airways disease”, “one
 airway, one disease”, “allergic
 rinobronchitis”)
                                                      29
       ARIA 2008 alergiuli rinitis diagnozi      asTmis Semowmeba gansakuTrebiT
       mZime da/an persistiuli rinitis mqone pacientebSi
     intermisiuli
       intermisiulisimptomebi
                    simptomebi                   persistiuli
                                                  persistiulisimptomebi
                                                              simptomebi
                         saSualo/mZime         msubuqi                                      saSualo- mZime
         araupiratesi          araupiratesi
      TanmimdevrobiT          TanmimdevrobiT                       upiratesi TanmimdevrobiT
      peroraluri H1-
         blokatori, an                                           intranazaluri CS
                              peroraluri H1-
        intranazaluri                                            H1- blokatori an LTRA
                                 blokatori, an
         H1-blokatori,
                                intranazaluri                               pacientis konsultacia 2-4
       da/an dekonges
                                H1- blokatori,                                   kviris Semdeg
     tanti, an LTRA            da/an dekonges
                            tanti, an intranazalu
                              ri CS, an LTRA                gaumjobeseba
                                                                                                       uefeqtoba
                                 (an kromoni)
                                                                safexuri                  diagnozis gadasinjva,
                                persistiuli rinitis
                                                            dabla da mk gagr      med sworad miRebis Semowmeba,inf da
                             dros pacientis konsul         Zeleba >1 Tveze               sxva mizezebis dadgena
                            tacia 2-4 kviris Semdeg
                               uefeqtobis dros
                                   safexuri              daamateT mk an          rinorea+iprat        obstruqcia+dekongestan
                                                          CS dozis gazrda           ropiumi               Ti an oraluri CS
                            maRla, gaumjobesebisas
                               gagrZeldes 1Tve                                                    uefeqtobis SemTxvevaSi mimarTeT 30
                                                                                                               specialists
alergiuli rinitis diagnozi   asTmis Semowmeba gansakuTrebiT mZime da/an
                     persistiuli rinitis mqone pacientebSi
             marTebulia alergenisa da gamRizianeblis Tavidan acileba
                          koniunqtivitis dros
            daematos peroraluri, intraokularuli H1blokatori
              intraokularuli kromoni (fiziologiuri xsnari)
                             specifiuri imunoTerapiis sakiTxis ganxilva
                                                                          31