Fil12_Pil Larang_Akad_HO_w2.docx
- 1. 1 CO QAH + MELC LW HANDOUT Blg. 2 sa FILIPINO SA PILING LARANGAN: (Akademik) Course Outline & Quality Assured Handouts paired with MELC- Based Learner’s Worksheet MELC: 1. Nabibigyang-kahulugan ang mga terminong akademiko na may kaugnayan sa piniling sulatin (CS_FA11/12PT-0mo90) 2. Natutukoy ang katangian ng isang sulating akademiko (CS_FA11/12PB-0m-o-102) Semester: 2 Linggo Blg. 2 Tudlaan ng Oras: __4__ Replektibong Sanaysay ARALIN 1: KAHULUGAN, KATANGIAN AT KAHALAGAHAN NG REPLEKTIBONG SANAYSAY Replektibong Sanaysay Ang Replektibong Sanaysay ay isang masining na paraan ng pagsulat na may kaugnayan sa pansariling pananaw at damdamin sa isang partikular na pangyayari. Sa pamamagitan nito ay mas natutuklasan ng isang tao ang sariling pag-iisip, damdamin o opinyon tungkol sa paksa, pangyayari o tao. Ang akademikong sulatin na ito ay isa ring gawain na humahamon sa mapanuring pag-iisip. Ang Replektibong Sanaysay ay naiiba sa iba pang akademikong sulatin sapagkat ang ganitong uri ng sulatin ay hindi na nangangailangan na sumangguni sa ibang akda o manghiram ng kaisipan. Ang pagpapahayag ng isang manunulat sa ganitong sulatin ay tumatalunton sa sariling pananaw, opinyon o kaisipan batay sa kanyang naging karanasan. Ang sulating ito ay maaaring nasa anyo ng personal na sanaysay, lahok sa journal, diary, at reaksiyong papel o learning log. Kahalagahan ng Replektibong Sanaysay Marami ang natutuklasan ng isang manunulat tungkol sa kanyang sarili, kapuwa o kapaligiran sa pamamagitan lamang ng pagsusulat ng replektibong sanaysay. Maging ang kanyang kalakasan at kahinaan ay nabibigyan niya ng pansin, at nakaiisip din siya ng mga solusyon sa mga problemang kinakaharap. Nahahasa rin ang kasanayan sa metacognition o ang kakayahang suriin at unawain ang sariling pag-iisip sa pagsulat ng replektibong sanaysay. Ayon sa pag-aaral nina Di Stefano, Pisano, Staats (2014), magiging mas mabisa ang pagkatuto mula sa sariling karanasan kung lalangkapan ito ng repleksiyon. Pinapakita nila na ang replektibong gawain ay makapangyarihang mekanismo sa pagkatuto. Nakapagbibigay-aliw sa tao ang pagbabalik-tanaw sa mga mahahalagang kaganapan lalo na ang mga tagumpay at masasayang pangyayari sa buhay ng tao. May ilang mga indibidwal ang nakahihiligan ang magsulat ng kanyang mga karanasan at masayang alaala upang ito’y hindi mabaon sa limot at patuloy na mamuhay sa isip at puso ng tao. Ang ganitong uri ng sulatin ay hindi lamang kasiyahan ang dala ng pagbabalik-tanaw sa masasayang alaala bagkus ay natutuklasan din ng isang tao ang sariling pag-iisip at damdamin. Sa modyul na ito ay mauunawaan at makikilala mo ang sulatin na nagbibigay ng kagandahan sa ating nakaraan at maghahasa sa ating kakayahan upang maging isang mahusay na manunulat.
- 2. 2 At ayon din kay John Dewey, “Hindi tayo natututo sa karanasan…natututo tayo sa pagbubulay sa ating karanasan.” Mga Katangian ng Replektibong Sanaysay Personal at subhetibo ang replektibong sanaysay. Ang sulating ito ay sumasagot sa mga katanungan na naglalayong ipakita ang ugnayan ng manunulat at ng paksa. Bagaman personal at subhetibo, ang sulating ito ay may sinusunod pa ring direksiyon. Hindi lahat ng pumapasok sa isipan ay maaaring isulat, dapat ay sumusunod ito sa kumbensiyon ng akademikong sulatin. Hindi rin maaaring puro paglalarawan o paglalahad ng kuwento ang nakalagay sa sulating ito bagkus ay nangangailangan ito ng mataas na kasanayan sa pag-iisip, gaya ng mapanuring kamalayan at mapagmuning diwa. Kinakailangan din ng pagsusuri sa ideya, pagbuo ng sintesis at pagpapasiya kung sapat at angkop ba ang ginawang sulatin. Gumagamit din ito ng deskriptibong wika upang mas maipabatid sa mga mambabasa ang paksang sinulat. At dahil nakabatay ito sa sariling karanasan, ideya o opinyon , inaasahan na ang paggamit ng panghalip na “ako”. ARALIN 2: HAKBANG AT KONSIDERASYON SA PAGSULAT NG REPLEKTIBONG SANAYSAY Pagsulat ng Replektibong Sanaysay Paano ba magsulat ng isang mahusay na replektibong sanaysay? Ano-ano ba ang mga dapat isaalang-alang sa pagbuo ng ganitong uri ng sulatin? May proseso at hakbang bang dapat sundin? Ang replektibong sanaysay ay isang pagsasanay sa pagbubulay-bulay. Ang lahat ng ideyang nakapaloob sa ganitong uri ng sulatin ay tungkol sa sariling ideya, pananaw, komento, o puna ng manunulat. Bagama’t nagpapahayag ito ng sariling pananaw o ideya ng manunulat, kinakailangan nitong sundin ang layunin at kumbensiyon ng isang akademikong sulatin. At dahil nakatutok ito sa sariling opinyon o ideya ng manunulat ay dapat hasain at suriin ng may-akda ang kanyang sariling pag-iisip. Kailangan ng isang manunulat na tanungin ang sarili sa ideyang ilalahad. Ano ba ang nalalaman, karanasan o pakiramdam sa paksang isusulat? Ano ang epekto nito sa sarili? Lahat ng maaaring itanong sa sarili, ay itanong at bigyan muna ng kasagutan upang masimulan ang pagsulat. Ang mga sagot sa katanungan ay maaaring maging gabay sa pagbuo ng replektibong sanaysay. Maaari din itong magsilbing pangunahing ideya o tesis na gagabay sa iyong sulatin. Kinakailangan ng pagkuha ng mga ebidensya o datos na makasusuporta sa iyong ideya upang magkaroon ng bigat at sustansiya sa gagawing sulatin. Sa pagbuo ng konklusyon ay maaari ding gamitin ang mga tanong sa sarili na nasagutan. Maaari ding mag-iwan ng tanong sa bahaging ito tungkol sa kung ano ang pananaw ng mga mambabasa. Maaari ding hamunin ang mga mambabasa na magbahagi ng kanilang pananaw. Kapag natapos ang sulatin ay balikan ang mga tanong sa sarili. Angkop ba ang mga sagot o ideyang gusto mong ilahad? Sa paraang ito ay masusubok at masisiguro ang katapatan sa sarili. Kung hindi tapat sa sariling naiisip at nararamdaman ay mawawalan ng saysay ang isinulat ng sanaysay. Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagsulat ng Replektibong Sanaysay Ang mga sumusunod ay mahahalagang konsiderasyon na dapat isaalang-alang sa pagsulat ng replektibong sanaysay: Magkaroon ng isang tiyak na paksa
- 3. 3 Pagkalap ng ebidensiya o datos na susuporta sa ideya Isulat ito gamit ang unang panauhan na panghalip Gumamit ng pormal na salita Malinaw na paglalahad ng ideya o punto upang lubos maipabatid sa mambabasa ang saloobin Sundin ang tamang estruktura o bahagi sa pagsulat ng sanaysay (Introduksyon, Katawan, Konklusyon) Gawing lohikal at organisado ang pagkakasulat ng mga talata Sa unang bahagi pa lamang ay dapat nakakapukaw ito ng interes Sa konklusyon ay dapat magkaroon ng repleksiyon sa lahat ng tinalakay Suriin nang maigi ang naisulat na replektibong sanaysay Mga Hakbang sa Pagsulat ng Replektibong Sanaysay Sa pagsulat ng replektibong sanaysay ay dapat na magtaglay ito ng introduksiyon, katawan, wakas o konklusyon. Sa simulang bahagi ng sanaysay ay kinakailangang nakapupukaw ito ng interes o atensiyon ng mga mambabasa. Inaasahang ang manunulat ay gagamit ng iba’t ibang paraan sa pagsulat ng mahusay na panimula. Maaring gumamit ng mga kotasyon, anekdota o iba pang salaysay ng iba sa pagsisimula ng sanaysay. Sundan agad ito sa pagpapakilala ng paksa at layunin sa pagsulat ng sanaysay. Sa bahaging ito, inillalahad ang mga sagot sa katanungan sa sarili; ito ang magsisilbing gabay o pangunahing ideya sa sanaysay. Ang mga ebidensyang nakalap ay matatagpuan naman sa katawang bahagi ng sanaysay. Ito ang susuporta sa mga ideya ng manunulat upang mas maging kapani-paniwala at magkaroon ng bigat at sustansiya ang sulatin. Sa bahaging ito rin matatagpuan ang mga pagninilay, natutuhan, puna, komento, at pananaw ng manunulat. Kinakailangan maging malinaw, organisado, at lohikal ang paglalahad ng kaisipan upang maunawaan ng mga mambabasa ang ipinapabatid ng may-akda. Sa pagtatapos naman ng sanaysay ay dapat na pinag-iisipan nang mabuti kung paano tatapusin ang sulatin. Mahalagang banggitin muli ang tesis o pangunahing ideya ng paksa sa bahaging ito. Bigyang konklusyon ang sulatin sa pamamagitan ng paglalahad ng mga natutuhan sa buhay at kung paano ito mapapakinabangan sa hinaharap. Maaari ding mag-iwan ng mga tanong na susubok sa mga mambabasa upang sila naman ang magnilay sa kanilang buhay hinggil sa iyong natutuhan. Tandaang ang replektibong sanaysay ay isang personal na pagtataya tungkol sa isang paksang maaaring makapagdulot ng epekto o hindi sa iyong buhay o maging sa mga taong makababasa nito. SANGGUNIAN Balsa-Julian, Ailene, Lontoc, Nestor. Pinagyamang Pluma, Filipino sa Piling Larangan: Akademik. Quezon City: Phoenix Publishing House Inc., 2016 Dela Cruz, Mar Anthony Simon. Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan: Akademik. Makati City: Diwa Learning Systems Inc., 2016