4
Most read
5
Most read
6
Most read
VATAVYADHI
DR AKSHAY SHETTY
ASST.PROFESSOR
SSRAMCH INCHAL
Objectives
By the end of the presentation the students must be able to ----
 Define Vatavyadhi
 List aetiology of vatavyadhi
 Explain samprapti of Vatavyadhi
 List poorvaroopa of Vatavyadhi
 Enumerate samanya laxana of Vatavyadhi
 Illustrate Apatanaka
 Illustrate Akshepaka
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
2
Definition of Vatavyadhi
वात एव व्यध िः वात व्याध िःI
वातेन जनीतो व्यध िः वात व्याध िःI
ववक्रू त वात जनीतो असा ारण व्यध िः वात व्याध िःI
Ma.Ni 22
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
3
ववमार्गस्था ह्ययुक्ता वा रोर्िः स्वस्थानकमगजिः |
शरीरं पीडयन्त्येते प्राणानाशु हरन्न्तत च ||१२|| Ca.Chi 28
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
4
Samanya nidana
रूक्षशीताल्पलघ्वन्तनव्यवायाततप्रजार्रिः |
ववषमादुपचाराच्च दोषासृक्रवणादतत ||१५||
लङ्घनप्लवना्यध्वव्यायामाततववचेन्टितिः |
ातूनां सङ्क्षयान्च्चन्तताशोकरोर्ाततकषगणात् ||१६||
दुिःखशय्यासनात् क्रो ाद्ददवास्वप्नाद्भयादवप |
वेर्सन्त ारणादामादभभघातादभोजनात् ||१७||
ममागघाताद्र्जोटराश्वशीघ्रयानापतंसनात् | Ca.Chi 28
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
5
Samorapti
देहे रोतांभस ररक्तातन पूरतय्वाऽतनलो बली ||१८||
करोतत वववव ान् व्या ीन् सवागङ्र्काङ्र्संधितान् |१९| Ca.Chi 28
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
6
Poorva rupa
अव्यक्तं लक्षणं तेषां पूवगरूपभमतत स्मृतम् ||१९||
आ्मरूपं तु तद्व्यक्तमपायो लघुता पुनिः |२०|
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
7
Cont…
सङ्कोचिः पवगणां स्तम्भो भेदोऽस्थनां पवगणामवप ||२०||
लोमहषगिः प्रलापश्च पाणणपृटठभशरोग्रहिः |
खाञ्ज्यपाङ्र्ुल्यकु ब्ज्वं शोषोऽङ्र्ानामतनद्रता ||२१||
र्भगशुक्ररजोनाशिः स्पन्तदनं र्ात्रसुप्तता |
भशरोनासाक्षक्षजत्रूणां ग्रीवायाश्चावप हुण्डनम् ||२२||
भेदस्तोदाततगराक्षेपो मोहश्चायास एव च |
एवंवव ातन रूपाणण करोतत कु वपतोऽतनलिः ||२३||
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
8
Apatanaka
क्रु द् िः स्विः कोपनवागयुिः स्थानादूध्वं प्रपद्यते|
पीडयन् हृदयं र््वा भशरिः शङ्खौ च पीडयन्||१२||
नुवगन्तनमयेद्र्ात्राण्याक्षक्षपेन्तमोहयेत्तथा|
(नमयेच्चाक्षक्षपेच्चाङ्र्ान्तयुच््वासं तनरुणद्ध च)|
कृ च्रेण चाप्युच््वभसतत स्तब् ाक्षोऽथ तनमीलकिः ||१३||
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
9
Cont…
कपोत इव कू जेच्च तनिःसञ्जञिः सोऽपतन्तत्रकिः|
दृन्टिं संस्तम््य सञ्जञां च ह्वा कण्ठेन कू जतत||१४||
हृदद मुक्ते नरिः स्वास्थयं यातत मोहं वृते पुनिः|
वायुना दारुणं प्राहुरेके तमपतानकम्||१५|| Ca.Si 9
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
10
Cont…
स दण्डवत् स्तम्भयतत कृ च्रो दण्डापतानकिः |
नुस्तुल्यं नमेद्यस्तु स नुिःस्तम्भसञ्जञकिः |
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
11
Apatanaka sadyasadyata
र्भगपाततनभमत्तश्च शोणणताततरवाच्च यिः |
अभभघाततनभमत्तश्च न भसध्य्यपतानकिः ||५९|| Su.Ni 1
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
12
Akshepaka
मुहुराक्षक्षपतत क्रु द् ो र्ात्राण्याक्षेपकोऽतनलिः ||५०||
पाणणपादं च संशोटय भसरािः सस्नायुकण्डरािः |५१| Ca.Ci 28
यदा तु मनीिः सवागिः कु वपतोऽ्येतत मारुतिः ||५०||
तदाक्षक्षप्याशु मुहुमुगहुदेहं मुहुश्चरिः |
मुहुमुगहुस्तदाक्षेपादाक्षेपक इतत स्मृतिः ||५१|| S.Ni 1
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
13
Cont…
 कफवपत्तान्न्तवतो वायुवागयुरेव च के वलिः |
कु यागदाक्षेपकं ्वन्तयं चतुथगमभभघातजम ् ||५८|| Su.Ni 1
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
14
Summary
Define Vatavyadhi
List aetiology of
vatavyadhi
Explain samprapti
of Vatavyadhi
List poorvaroopa of
Vatavyadhi
Enumerate samanya
laxana of
Vatavyadhi
Illustrate Apatanaka Illustrate Akshepaka
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
15
References
 Charaka Samhita
 Sushruta Samhita
 Madhava Nidhana
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
16
Thank you
19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty)
17

More Related Content

PPT
Vatavyadhi Chikitsa PPT for ayurveda bams.ppt
PPTX
Sexually Transmitted Diseases (STDs)
PPTX
Netra roga samanya nidana
PPSX
Growth and development..ppt
PPTX
Cancer - Types ,spread and properties
PPTX
Motor neuron disease.pptx new
PPTX
Liver cirrhosis
PPTX
Communication Skills
Vatavyadhi Chikitsa PPT for ayurveda bams.ppt
Sexually Transmitted Diseases (STDs)
Netra roga samanya nidana
Growth and development..ppt
Cancer - Types ,spread and properties
Motor neuron disease.pptx new
Liver cirrhosis
Communication Skills

What's hot (20)

PPTX
Introduction to jwara
PPTX
PPTX
Kamala Roga
PPTX
FUNDAMENTAL CONCEPTS OF KAYACHIKITSA
PPTX
LEENA DOSHA.pptx
PPTX
Prameha
PPTX
VyadhiKshamatva.pptx
PPTX
Vaitarana basti
PPSX
Prameha, Madhumeha - Diabetes & it's complications
PPTX
Comparative Study on Samprapti of Pandu
PPTX
Medhya Rasayana Chathuskaya
PPTX
Ksheerbala taila.pptx
PPSX
Sthaulya roga (obesity) for class ayurveda
PPTX
Vatarakta Chikitsa.pptx
PPTX
Yapana basti ,Yuktarata Basti & Siddha Basti
PPTX
PPT on Kampavata.pptx
PDF
Management of Amlapitta w.s.r to Gastritis
PPT
BETTER EFFECT OF AYURVEDIC DRUGS ON PAKSHAGHATA
PDF
A Review on Nidana and Samprapti of Khalitya According to Bruhatrayi
Introduction to jwara
Kamala Roga
FUNDAMENTAL CONCEPTS OF KAYACHIKITSA
LEENA DOSHA.pptx
Prameha
VyadhiKshamatva.pptx
Vaitarana basti
Prameha, Madhumeha - Diabetes & it's complications
Comparative Study on Samprapti of Pandu
Medhya Rasayana Chathuskaya
Ksheerbala taila.pptx
Sthaulya roga (obesity) for class ayurveda
Vatarakta Chikitsa.pptx
Yapana basti ,Yuktarata Basti & Siddha Basti
PPT on Kampavata.pptx
Management of Amlapitta w.s.r to Gastritis
BETTER EFFECT OF AYURVEDIC DRUGS ON PAKSHAGHATA
A Review on Nidana and Samprapti of Khalitya According to Bruhatrayi
Ad

Similar to Introduction of Vatavyadhi (11)

PPTX
Asthavidha jwara
PPTX
Introduction of Basti
PPTX
Sapta Dhatugata jwara
PPTX
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 21: Asthounindaniyam adhyaya
PPTX
Classification of swedana.pptx
PPTX
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 23 Santarpaniya Adhyayam
PPTX
Tantra Yukti: Ayurvedic Research Methodology
PPTX
Atisara (Ayurveda) Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 18 Trishothiyaadhyaya
PPTX
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 14 Swedhaadhyaya
PPTX
A Comprehensive analysis on a verse from charaka samhita with Sanskrit as a g...
Asthavidha jwara
Introduction of Basti
Sapta Dhatugata jwara
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 21: Asthounindaniyam adhyaya
Classification of swedana.pptx
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 23 Santarpaniya Adhyayam
Tantra Yukti: Ayurvedic Research Methodology
Atisara (Ayurveda) Dr Akshay Shetty.pptx
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 18 Trishothiyaadhyaya
Charaka Samhita Sutra Sthana Chapter 14 Swedhaadhyaya
A Comprehensive analysis on a verse from charaka samhita with Sanskrit as a g...
Ad

More from Akshay Shetty (20)

PPTX
Mutrakricchra (Dr Akshay Shetty)ppt .pptx
PPTX
Shoola in Ayurveda Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Discussion & Debate Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Group learning & Group Dynamics Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Pedagogy learning theory Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
COMMUNICATION SKILLS Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
PANCHA SHWASA PRESENTATION Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Shwasa roga panchanidana Dr Akshay Shetty .pptx
PPTX
SWD/ Short wave diathermy Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Wax Therapy physiotherapy Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Immunodeficiency its classification .pptx
PPTX
Autoimmunity its Mechanism and Mechanism with suitable examples .pptx
PPTX
Cell injury and Cellular Adaption Dr Akshay Shetty.pptx
PPTX
Hypersensitivity and its classification .pptx
PPTX
Shodhanagha snehapana.pptx Dr Akshay Shetty
PPTX
Sadhyosneha& Avapeedaka sneha.pptxDr Akshay Shetty
PPTX
Dasha vidha Pareeksha.pptx Dr Akshay Shetty
PPTX
PATHOPHYSIOLOGY OF HEALING WITH PRIMARY & SECONDARY INTENTION.pptx
PPTX
Ojas its classification .pptx by Dr Akshay Shetty
PPTX
Immunity it's Classification .pptx by Dr Akshay Shetty
Mutrakricchra (Dr Akshay Shetty)ppt .pptx
Shoola in Ayurveda Dr Akshay Shetty.pptx
Discussion & Debate Dr Akshay Shetty.pptx
Group learning & Group Dynamics Dr Akshay Shetty.pptx
Pedagogy learning theory Dr Akshay Shetty.pptx
COMMUNICATION SKILLS Dr Akshay Shetty.pptx
PANCHA SHWASA PRESENTATION Dr Akshay Shetty.pptx
Shwasa roga panchanidana Dr Akshay Shetty .pptx
SWD/ Short wave diathermy Dr Akshay Shetty.pptx
Wax Therapy physiotherapy Dr Akshay Shetty.pptx
Immunodeficiency its classification .pptx
Autoimmunity its Mechanism and Mechanism with suitable examples .pptx
Cell injury and Cellular Adaption Dr Akshay Shetty.pptx
Hypersensitivity and its classification .pptx
Shodhanagha snehapana.pptx Dr Akshay Shetty
Sadhyosneha& Avapeedaka sneha.pptxDr Akshay Shetty
Dasha vidha Pareeksha.pptx Dr Akshay Shetty
PATHOPHYSIOLOGY OF HEALING WITH PRIMARY & SECONDARY INTENTION.pptx
Ojas its classification .pptx by Dr Akshay Shetty
Immunity it's Classification .pptx by Dr Akshay Shetty

Introduction of Vatavyadhi

  • 2. Objectives By the end of the presentation the students must be able to ----  Define Vatavyadhi  List aetiology of vatavyadhi  Explain samprapti of Vatavyadhi  List poorvaroopa of Vatavyadhi  Enumerate samanya laxana of Vatavyadhi  Illustrate Apatanaka  Illustrate Akshepaka 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 2
  • 3. Definition of Vatavyadhi वात एव व्यध िः वात व्याध िःI वातेन जनीतो व्यध िः वात व्याध िःI ववक्रू त वात जनीतो असा ारण व्यध िः वात व्याध िःI Ma.Ni 22 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 3
  • 4. ववमार्गस्था ह्ययुक्ता वा रोर्िः स्वस्थानकमगजिः | शरीरं पीडयन्त्येते प्राणानाशु हरन्न्तत च ||१२|| Ca.Chi 28 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 4
  • 5. Samanya nidana रूक्षशीताल्पलघ्वन्तनव्यवायाततप्रजार्रिः | ववषमादुपचाराच्च दोषासृक्रवणादतत ||१५|| लङ्घनप्लवना्यध्वव्यायामाततववचेन्टितिः | ातूनां सङ्क्षयान्च्चन्तताशोकरोर्ाततकषगणात् ||१६|| दुिःखशय्यासनात् क्रो ाद्ददवास्वप्नाद्भयादवप | वेर्सन्त ारणादामादभभघातादभोजनात् ||१७|| ममागघाताद्र्जोटराश्वशीघ्रयानापतंसनात् | Ca.Chi 28 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 5
  • 6. Samorapti देहे रोतांभस ररक्तातन पूरतय्वाऽतनलो बली ||१८|| करोतत वववव ान् व्या ीन् सवागङ्र्काङ्र्संधितान् |१९| Ca.Chi 28 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 6
  • 7. Poorva rupa अव्यक्तं लक्षणं तेषां पूवगरूपभमतत स्मृतम् ||१९|| आ्मरूपं तु तद्व्यक्तमपायो लघुता पुनिः |२०| 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 7
  • 8. Cont… सङ्कोचिः पवगणां स्तम्भो भेदोऽस्थनां पवगणामवप ||२०|| लोमहषगिः प्रलापश्च पाणणपृटठभशरोग्रहिः | खाञ्ज्यपाङ्र्ुल्यकु ब्ज्वं शोषोऽङ्र्ानामतनद्रता ||२१|| र्भगशुक्ररजोनाशिः स्पन्तदनं र्ात्रसुप्तता | भशरोनासाक्षक्षजत्रूणां ग्रीवायाश्चावप हुण्डनम् ||२२|| भेदस्तोदाततगराक्षेपो मोहश्चायास एव च | एवंवव ातन रूपाणण करोतत कु वपतोऽतनलिः ||२३|| 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 8
  • 9. Apatanaka क्रु द् िः स्विः कोपनवागयुिः स्थानादूध्वं प्रपद्यते| पीडयन् हृदयं र््वा भशरिः शङ्खौ च पीडयन्||१२|| नुवगन्तनमयेद्र्ात्राण्याक्षक्षपेन्तमोहयेत्तथा| (नमयेच्चाक्षक्षपेच्चाङ्र्ान्तयुच््वासं तनरुणद्ध च)| कृ च्रेण चाप्युच््वभसतत स्तब् ाक्षोऽथ तनमीलकिः ||१३|| 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 9
  • 10. Cont… कपोत इव कू जेच्च तनिःसञ्जञिः सोऽपतन्तत्रकिः| दृन्टिं संस्तम््य सञ्जञां च ह्वा कण्ठेन कू जतत||१४|| हृदद मुक्ते नरिः स्वास्थयं यातत मोहं वृते पुनिः| वायुना दारुणं प्राहुरेके तमपतानकम्||१५|| Ca.Si 9 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 10
  • 11. Cont… स दण्डवत् स्तम्भयतत कृ च्रो दण्डापतानकिः | नुस्तुल्यं नमेद्यस्तु स नुिःस्तम्भसञ्जञकिः | 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 11
  • 12. Apatanaka sadyasadyata र्भगपाततनभमत्तश्च शोणणताततरवाच्च यिः | अभभघाततनभमत्तश्च न भसध्य्यपतानकिः ||५९|| Su.Ni 1 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 12
  • 13. Akshepaka मुहुराक्षक्षपतत क्रु द् ो र्ात्राण्याक्षेपकोऽतनलिः ||५०|| पाणणपादं च संशोटय भसरािः सस्नायुकण्डरािः |५१| Ca.Ci 28 यदा तु मनीिः सवागिः कु वपतोऽ्येतत मारुतिः ||५०|| तदाक्षक्षप्याशु मुहुमुगहुदेहं मुहुश्चरिः | मुहुमुगहुस्तदाक्षेपादाक्षेपक इतत स्मृतिः ||५१|| S.Ni 1 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 13
  • 14. Cont…  कफवपत्तान्न्तवतो वायुवागयुरेव च के वलिः | कु यागदाक्षेपकं ्वन्तयं चतुथगमभभघातजम ् ||५८|| Su.Ni 1 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 14
  • 15. Summary Define Vatavyadhi List aetiology of vatavyadhi Explain samprapti of Vatavyadhi List poorvaroopa of Vatavyadhi Enumerate samanya laxana of Vatavyadhi Illustrate Apatanaka Illustrate Akshepaka 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 15
  • 16. References  Charaka Samhita  Sushruta Samhita  Madhava Nidhana 19/06/2020Vatavyadhi (Dr Akshay Shetty) 16