1. Ο ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
1. Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ - Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΗΕ
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
2. Το τέλος του Β’ Παγκοσμίου
Πολέμου επέφερε μεγάλες
αλλαγές στη δομή του
διεθνούς συστήματος
υποχωρούν οι παλαιές
ευρωπαϊκές Μεγάλες
Δυνάμεις
αναδεικνύονται δύο νέες
υπερδυνάμεις : ΗΠΑ &
ΕΣΣΔ μεγάλα κράτη , με
τεράστιο πληθυσμό, βαριά
βιομηχανία, στρατό και
κύρος
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
3. Οι υπερδυνάμεις
• Οι νέες υπερδυνάμεις στον μεταπολεμικό
κόσμο είναι οι ΗΠΑ και οι ΕΣΣΔ. Ο όρος
υπερδυνάμεις δήλωνε τις χώρες με συμφέροντα
σε όλη την υφήλιο. Οι δύο χώρες έχουν
διαφορετική οικονομική και κοινωνική
οργάνωση.
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
5. ΗΠΑ: Ελεύθερη
οικονομία και
πολυκομματικό πολιτικό
σύστημα.
ΕΣΣΔ: Κρατική ιδιοκτησία
στα μέσα παραγωγής και
μονοκομματικό πολιτικό
σύστημα, βασισμένο στην
παντοδυναμία του
Κομμουνιστικού Κόμματος.
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
6. Διπολικό σύστημα: Μετά το 1945 δημιουργούνται
δύο μεγάλοι συνασπισμοί κρατών:
Δυτικός συνασπισμός:
με ηγέτη της ΗΠΑ,
στον οποίο μετείχαν
κράτη της Δυτικής
Ευρώπης, ο Καναδάς,
η Αυστραλία, η Νέα
Ζηλανδία, κ.ά.
Ανατολικός συνασπισμός: με
ηγέτη την ΕΣΣΔ και μέλη
του χώρες της Ανατολικής
Ευρώπης, όπως η Πολωνία,
η Τσεχοσλοβακία, η
Ουγγαρία, η Ρουμανία και η
Βουλγαρία.
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
8. Ψυχρός πόλεμος
Ο ανταγωνισμός των
δύο αυτών
συστημάτων έμεινε
γνωστός ως Ψυχρός
πόλεμος επειδή δεν
εξελίχτηκε ποτέ σε
παγκόσμιο πόλεμο.
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
10. ΨΥΧΡΟΣ
ΠΟΛΕΜΟΣ :
Τα πυρηνικά
οπλοστάσια των 2
υπερδυνάμεων
απέτρεψαν τον
πόλεμο →
ισορροπία του
τρόμου
μετά τη Χιροσίμα
& το Ναγκασάκι
(1945) δεν
χρησιμοποιήθηκαν
τα πυρηνικά όπλα
απόκτηση
ατομικής
βόμβας και από
Βρετανία,
Γαλλία, Κίνα
αδιανόητος
ένας νέος
παγκόσμιος
πόλεμος με
πυρηνικά όπλα
→ καταστροφή
όλων
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
14. 1957: ίδρυση Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ), πρόδρομος
Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αναπτύσσει κίνημα ευρωπαϊκής ενοποίησης
συνειδητοποιεί την ανάγκη για συνεργασία, συμφιλίωση και ευημερία
χάνει τη δεσπόζουσα θέση που είχε στο παρελθόν
Mεταπολεμική Ευρώπη :
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
16. Απο-αποικιοποίηση
• Η παρακμή των ευρωπαϊκών αποικιακών
αυτοκρατοριών επιταχύνθηκε από τους
Παγκόσμιους Πόλεμους .
• 1960: οι περισσότερες αποικίες απέκτησαν την
ανεξαρτησία τους .
• Η πλειονότητα των νέων αυτών κρατών
συγκρότησε τον τρίτο Κόσμο.
• Δεν αμφισβήτησαν τον διπολικό χαρακτήρα του
μεταπολεμικού διεθνούς συστήματος
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
18. Ο Νέλσον Μαντέλα μιλά για την Αφρική των ονείρων του
• Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική: οι μη Ευρωπαίοι δεν
επιτρεπόταν να χρησιμοποιούν τη σκάλα που
χρησιμοποιούσαν οι Ευρωπαίοι. Κατά τη διάρκεια της ζωής
μου, αφιέρωσα τον εαυτό μου σ’ αυτή την πάλη για τον
αφρικανικό λαό. Αγωνίστηκα κατά της λευκής κυριαρχίας και
κατά της μαύρης κυριαρχίας. Υποστήριξα το ιδανικό μιας
δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, στην οποία όλοι οι
άνθρωποι ζουν μαζί αρμονικά και με ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα
ιδανικό το οποίο ελπίζω να ζήσω για να το πετύχω. Ωστόσο,
είναι ένα ιδανικό, για το οποίο είμαι έτοιμος και να πεθάνω.
• Ν. Μαντέλα, Απολογία στη δίκη του για προδοσία, 20
Απριλίου 1964.
• Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια Grand Larousse, Ελληνικά Γράμματα,
Αθήνα 2001, τόμ. 2, σ. 64.
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
20. ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
Ο Παντίτ Νεχρού (αριστερά) και ο
Μαχάτμα Γκάντι (δεξιά), ηγέτες
του αντιαποικιακού αγώνα των
Ινδών εναντίον της βρετανικής
κυριαρχίας.
21. Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΗΕ
• Η προπολεμική ανεπάρκεια της ΚΤΕ → οδήγησε
στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
• Μεταπολεμικά : προσδοκίες για νέα οργάνωση
της διεθνούς κοινωνίας, ικανής να κατοχυρώνει
παγκόσμια τάξη και δικαιοσύνη
• Αγιος Φραγκίσκος -ΗΠΑ, Απρ.–Ιούν.1945:
ιδρυτική διάσκεψη Οργανισμού Ηνωμένων
Εθνών (ΟΗΕ), με συμμετοχή 50 χωρών (και
Ελλάδα) → σήμερα 191 μέλη
• ΟΗΕ : απόπειρα συγκρότησης ενός νέου
συστήματος συλλογικής ασφάλειας
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
22. Ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ
• αποτελεί υποχρεωτικό Διεθνές Δίκαιο
• βασίζεται στην αρχή της κυρίαρχης ισότητας
μεταξύ των κρατών
• απαγορεύει τη χρήση βίας (επιτρέπεται μόνο για
αυτοάμυνα)
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
24. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΟΗΕ
Βασικά όργανα ΟΗΕ
• ο Γενικός Γραμματέας
• η Γενική Συνέλευση
• το Συμβούλιο Ασφαλείας
Το Συμβούλιο Ασφαλείας :
• 1.το ισχυρότερο όργανο του Οργανισμού
• 2. επιβλέπει τη διεθνή ειρήνη
• 3. αποτελείται από 15 μέλη : 5 μόνιμα (ΗΠΑ, ΕΣΣΔ,
Βρετανία, Γαλλία, Κίνα) και 10 αιρετά με 2ετή θητεία
(εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση)
• 4. λαμβάνει αποφάσεις που δεσμεύουν τα κράτη – μέλη
του ΟΗΕ
• 5. Λήψη αποφάσεων με σύμφωνη γνώμη 5 μονίμων
μελών (δικαίωμα βέτο)
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
25. Τα κύρια όργανα του ΟΗΕ.
• Ο Γενικός Γραμματέας. Επικεφαλής των
διοικητικών υπηρεσιών του ΟΗΕ
• Η Γενική Συνέλευση. Πρόκειται για τη σύνοδο των
αντιπροσώπων των κρατών-μελών, στην οποία κάθε
κράτος-μέλος διαθέτει από μία ψήφο. Οι αποφάσεις
της Γενικής Συνέλευσης, αν και έχουν ιδιαίτερο
κύρος, δεν είναι δεσμευτικές για τα κράτη-μέλη.
• Το Συμβούλιο Ασφαλείας, αρχικά με ένδεκα μέλη
(από το 1965, δεκαπέντε). Μόνιμα μέλη του είναι οι
ΗΠΑ, η ΕΣΣΔ (σήμερα η Ρωσική Ομοσπονδία), η
Βρετανία, η Γαλλία και η Κίνα.
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
26. άλλες υπηρεσίες του ΟΗΕ:
• UNICEF (1946) → προστασία και περίθαλψη
παιδιών,
• UNESCO (1946) → ανάπτυξη παιδείας,
επιστήμης και πολιτισμού
• Ο ΟΗΕ δεν μπόρεσε πάντα να διαχειριστεί με
επιτυχία τα προβλήματα που αντιμετώπισε βλ.
το Κυπριακό, ιδιαίτερα μετά το 1974
ΡΑΣΙΔΑΚΗ
ΠΗΝΕΛΟΠΗ