Από τοΣυμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες ΜάθησηςΕπιμέλεια και Σχεδιασμός Παρουσίασης:Σ. Παπαδοπούλουsmapapaddedicated to foupouΑκαδ. Έτος 2009 – 2010
Περιεχόμενα Παρουσίασης Νεοσυμπεριφοριστικά Πρότυπα Μάθησης
Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες Μάθησης
Οι διαδικασίες «λεκτικής αυτοκαθοδήγησης» του D. Meichenbaum
Οι διαδικασίες «αυτορρύθμισης» του F. H. Kanfer
H Θεωρία του Albert Βandura
Πειραματικές έρευνες
Mάθηση με Παρατήρηση και Μίμηση Προτύπου
Τα Χαρακτηριστικά του Προτύπουκαι της Συμπεριφοράς του
Τα Χαρακτηριστικά του Παρατηρητή
Τα Χαρακτηριστικά της Επίδειξης της Συμπεριφοράς του Προτύπου
Το Θεωρητικό Μοντέλο της Τριαδικής Αμοιβαίας Αιτιοκρατίας
Οι Βασικές Λειτουργίες του Ανθρώπου
Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης
Χρησιμοποιώντας την Κοινωνικογνωστική Θεωρία στην Τάξη
Εφαρμογές της ΚΓ.Θ.Μ. στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web
Μοντελοποίηση – Προσομοιώσεις
Παιδαγωγικοί Πράκτορες
Βασική βιβλιογραφία - Επιπρόσθετες διαδικτυακές πηγέςΣτόχος:Η αναγνώριση & η εφαρμογή των αρχών των Κοινωνικογνωστικών Θεωριών Μάθησης στην εκπαίδευση (σχολική – τεχνολογικά υποστηριζόμενη – εξ αποστάσεως)
Από τον Κλασικό Συμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες Μάθησης: «Νεοσυμπεριφοριστικά Πρότυπα Μάθησης»Οι συμπεριφοριστικές θεωρίες που αναπτύσσονται στα ψυχολογικά εργαστήρια κατά τα πρότυπα των φυσικών επιστημών, προσπαθούν με τη διερεύνηση και την ερμηνεία της συμπεριφοράς των ζώων να ερμηνεύσουν αναλογικά την ανθρώπινη μάθηση με το πρότυπο της κλασικής εξαρτημένης μάθησης και της συντελεστικής μάθησης.
Θεμελιακό αξίωμα των συνειρμικών – συμπεριφοριστικών  θεωριών είναι η παραδοχή ότι ο οργανισμός θεωρείται ως εξαρτημένη μεταβλητή των περιβαλλοντικών συνθηκών και επιδράσεων και επομένως η συμπεριφορά του διαμορφώνεται και ελέγχεται αποκλειστικά από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Οι εκπαιδευτικοί από τις αρχές του 20ου αι. υιοθετούν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών ερευνών της Ψυχολογίας και εφαρμόζουν τις αρχές της μάθησης του εργαστηρίου στην εκπαιδευτική πράξη, γιατί προσφέρουν άμεσα και ελκυστικά αποτελέσματα στην καθημερινή σχολική πρακτική. Μπράβο Μάνο! Όλα σωστά! Γι’ αυτό θα έχεις μόνο 2 ασκήσεις για το σπίτι! Μπράβο Νεφέλη! Συνέχισε την εξαιρετική προσπάθεια!
Σύντομα όμως διαπιστώθηκε και έκτοτε είναι αναμφισβήτητο πως η αυστηρή και αρκετά περιορισμένη σε ατομικό επίπεδο μαθησιακή διαδικασία του ψυχολογικού εργαστηρίου δεν μπορεί να μεταφερθεί στην πολυσύνθετη διαδικασία της εκπαιδευτικής πράξης, που προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό και από τις κοινωνικοπολιτικές και πολιτισμικές διαδικασίες και διασυνδέσεις.
Έτσι από το 1930 άρχισε μια εξέλιξη που οδήγησε σε μια αλλαγή του κλασικού μοντέλου ερέθισμα (Ε) αντίδραση (Α). Οι ερευνητές επιχειρούν να ανοίξουν το παραμελημένο από τους κλασικούς συμπεριφοριστές «μαύρο κουτί» (black box) και ασχολούνται τώρα κυρίως με τις μη παρατηρήσιμες διαδικασίες που συμβαίνουν μεταξύ  της παρουσίας του ερεθίσματος και της εμφάνισης της αντίδρασης. ΟργανισμόςΑντίδρασηΕρέθισμα
Οι νεοσυμπεριφοριστές ανοίγουν το μαύρο κουτίΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ
Οινεοσυμπεριφοριστές ψυχολόγοι λοιπόν προσπαθούν να τροποποιήσουν και να συμπληρώσουν τα αδύνατα σημεία του κλασικού συμπεριφορισμού και οι έρευνές τους μπορούν να θεωρηθούν ως προδρομικές μελέτες των σύγχρονων ψυχολογικών κατευθύνσεων, δηλαδή του Κοινωνικογνωστικού Συμπεριφορισμού και της Γνωστικής Ψυχολογίας οι οποίες διερευνούν το φαινόμενο της ανθρώπινης μάθησης στο επίπεδο των ενσυνείδητων γνωστικών λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού.   C.L. HullK. SpenceD. O. HebbE.C. TolmanΒλ. επίσης Learning Theories Site Map> Behaviorist Perspective > Neobehaviorism:http://www.lifecircles-inc.com/Learningtheories/learningmap.html
Από το Συμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες Μάθησης
Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες ΜάθησηςΟι νέοι ερευνητές ψυχολόγοι, μετά τη δεκαετία του ’60, απομακρύνονται από το πρότυπο του άκρατου συμπεριφορισμού και αποδέχονται τη θέση ότι το άτομο που δέχεται ένα ερέθισμαδεν ενεργεί αυτόματα ως παθητικός δέκτης, αλλά αντιμετωπίζει το ερέθισμα υπό το φως δικών του χαρακτηριστικών και αναγκών, με αποτέλεσμα να επινοεί και να επιλέγει την κατάλληλη αντίδραση.
Οι ερευνητικές – θεωρητικές και μεθοδολογικές ανακατατάξεις οδήγησαν σε ένα κοινωνικογνωστικό πρότυπο μάθησης, όπως δείχνει το παρακάτω σχεδιάγραμμα:
Οι διερευνητικές εργασίες των Αμερικανών ψυχολόγων Α. Βandura, M. Mahoney, D.Meichenbaum, F. Kanfer, Α. Εllisκ.ά. είναι αντιπροσωπευτικές του Κοινωνικογνωστικού Συμπεριφορισμού. Οι μελέτες εστιάζονται κυρίως στην ανάπτυξη τεχνικών και μεθόδων θεραπευτικής παρέμβασης που στοχεύουν στη γνωστική αναδόμηση, δηλαδή την αλλαγή των εκτιμήσεων, των στάσεων, προσδοκιών κ.ά. του ατόμου. Αν και οι τεχνικές αυτές έχουν εφαρμογή κυρίως στην κλινική πράξη, ο εκπαιδευτικός είναι ικανός με κατάλληλη εκπαίδευση να εφαρμόσει τις τεχνικές αυτές σε απλοποιημένη και εξειδικευμένη μορφή μέσα στη σχολική τάξη (παιδαγωγική διαμόρφωση της συμπεριφοράς).D. MeichenbaumM. MahoneyΑ. Εllis Α. BanduraF. Kanfer
A. Bandura,  M. Mahoney,  D. Meichenbaum,   F.Kanfer,  A. EllisΠρόσφατα Πεδία Έρευνας και ΕφαρμογήςThanks @Κάτια Αλεξίου
Οι διαδικασίες «λεκτικής αυτοκαθοδήγησης» του D. MeichenbaumΣύμφωνα με τον D. Meichenbaum, ο άνθρωπος διαθέτει την ικανότητα να πραγματοποιεί έναν «εσωτερικό διάλογο», ο οποίος κατευθύνεται από το ίδιο και το βοηθά να αλλάξει τις σκέψεις του και γενικά τη συμπεριφορά του.Ο εσωτερικός διάλογος επιδρά κυρίως στις αντιληπτικές λειτουργίες της προσοχής, στις αξιολογικές κρίσεις του περιβάλλοντος, στην έκδηλη συμπεριφορά (αντιδράσεις) καθώς και στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων ενός προβλήματος ή μιας εσωτερικής σύγκρουσης.
Meichenbaum & GoodmanΘεραπευτική παρέμβαση σε υπερκινητικά και παρορμητικά παιδιάMeichenbaum, D. & Goodman, J. (1971). Training impulsive children to talk to them­selves: A means of developing self-control, Journal of Abnormal Psychology, 77, 115-126.ΣτόχοςΔόμηση του εσωτερικού διαλόγου στα υπερκινητικά παιδιά με την τεχνική της αυτοκαθοδήγησης.ΣτάδιαΠρότυπο ΜίμησηςΈκδηλη εξωτερική καθοδήγησηΈκδηλη αυτοκαθοδήγηση – ThinkaloudΗ ετεροκαθοδήγηση μειώνεται και αντικαθίσταται βαθμιαία από την αυτοκαθοδήγησηΣυμβολική εσωτερική αυτοκαθοδήγησηΒλ. επίσης: Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς >«Η εφαρμογή των τεχνικών αυτοκαθοδήγησης στη θεραπεία της συμπεριφοράς»
Οι τεχνικές αυτοκαθοδήγησης μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά στην εκπαιδευτική πράξη για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων των παιδιών που αφορούν τη ψυχοκοινωνική τους προσαρμογή και την εκμάθηση σχολικών και κοινωνικών δεξιοτήτων για την επίλυση προβλημάτων.
Οι διαδικασίες «αυτορρύθμισης» του F. H. KanferΚατά τον Kanfer, o άνθρωπος έχει την ικανότητα μέσω των γνωστικών λειτουργιών να αναγνωρίζει τα γεγονότα και τις συνθήκες που μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του. Συνεπώς, ο ίδιος είναι σε θέση να προγραμματίσει και να διαμορφώσει με τον κατάλληλο αυτοχειρισμό τόσο τις εξωτερικές συνθήκες του περιβάλλοντος, που προηγούνται, όσο και εκείνες, που ακολουθούν την ίδια τη συμπεριφορά του.Θεωρητικό μοντέλο αυτορρύθμισης (Self – Regulation) του Kanfer > παρεμβατικές τεχνικές με τις οποίες το ίδιο το άτομο μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά τουΣτάδια: Αυτοπαρατήρηση και καταγραφή της συμπεριφοράς Αυτοαξιολόγηση της συμπεριφοράς Αυτοενίσχυση
Κοινωνική Μάθηση - Κοινωνικογνωστική Μάθηση«Μάθηση με παρατήρηση και μίμηση προτύπων»Θεωρία Α. BanduraAlbert Bandura, Biographical Sketch: http://www.des.emory.edu/mfp/bandurabio.html
Σύμφωνα με την κοινωνική μάθηση, όπως μελετήθηκε και διατυπώθηκε κυρίως από τον Αμερικανό Ψυχολόγο AlbertBanduraκαι τους συνεργάτες του, το άτομο μαθαίνειπαρατηρώντας τη συμπεριφορά άλλων ανθρώπων και τις συνέπειες των πράξεών τους, όπως δείχνει το παρακάτω σχεδιάγραμμα: Βασική θεωρητική αρχή της κοινωνικής μάθησης είναι η ικανότητα του ανθρώπου για μίμηση.
Στις αρχικές τους μελέτες ο Bandura και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι ο άνθρωπος διαμορφώνει ένα μέρος της συμπεριφοράς του σύμφωνα με τις αρχές της συντελεστικής μάθησης.Το μεγαλύτερο όμως μέρος της συμπεριφοράς των ανθρώπων μαθαίνεται χωρίς να μεσολαβήσει κάποιο είδος ενίσχυσης ή τιμωρίας της συμπεριφοράς. Δεν είναι δηλαδή αναγκαίο να εκτελέσει το ίδιο το άτομο την πράξη και να αποκτήσει την εμπειρία της αμοιβής ή της τιμωρίας, αλλά είναι επίσης αρκετό να παρατηρήσει προσεκτικά και να μιμηθεί τη συμπεριφορά και τις συνέπειες που εκδηλώνει ένα άλλο άτομο (πρότυπο) σε πραγματική, συμβολική ή λεκτική μορφή.
«έμμεση – εσωτερική ενίσχυση» και «έμμεση – εσωτερική τιμωρία»: πραγματώνεται όταν ενισχύεται ή τιμωρείται η συμπεριφορά του προτύπου που προβάλλεται σε πραγματικές ή εικονιστικές ή συμβολικές καταστάσεις. Θυμάμαι ότι…Το άτομο παρατηρώντας τη συμπεριφορά του προτύπου και τις συνέπειές της, επιλέγει καιεπεξεργάζεται τις πληροφορίες που αποκτά, δηλ. μαθαίνει ποιες πράξεις του προτύπου επισύρουν αμοιβή ή τιμωρία και παρωθείται να εκτελέσει ή να αποφύγει να εκτελέσει παρόμοιες πράξεις με αυτές του προτύπου.Τελικά αξιολογεί, συγκρίνει, σταθμίζει, διαμορφώνει και ρυθμίζει τη συμπεριφορά του με βάση τα διαμορφωμένα εσωτερικά κίνητρα, τις αξίες και τους κανόνες που αποκόμισε από την εμπειρία των άλλων ανθρώπων, χρησιμοποιώντας ανάλογα την αυτοενίσχυση ή την αυτοτιμωρία.
«έμμεση – εσωτερική ενίσχυση» & «έμμεση – εσωτερική τιμωρία»Πειραματικές Έρευνες του Α. Bandura
Σκηνές από τις πειραματικές διαδικασίες για τη μίμηση επιθετικών προτύπωνAlbert BanduraBobo Doll experiment (Video)
O Bandura, στις τελευταίες μελέτες του, χρησιμοποίησε τον όρο κοινωνικογνωστική θεωρία για να δηλώσει τόσο τους κοινωνικούς παράγοντες που διαμορφώνουν το μεγαλύτερο μέρος της συμπεριφοράς του ανθρώπου, όσο και τους γνωστικούς παράγοντες,δηλαδή τις διαδικασίες της σκέψης που διαμορφώνουν και καθοδηγούν τα κίνητρα, τα συναισθήματα και τις πράξεις του ανθρώπου.Έτσι το θεωρητικό μοντέλο του Bandura, που αρχικά κυριαρχείται από τις αρχές της έμμεσης ενίσχυσης του παρατηρητή («μάθηση δια αντιπροσώπου»),διευρύνεται. Η μάθηση ορίζεται ως διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών κατά την οποία οι πληροφορίες μετατρέπονται σε συμβολικές αναπαραστάσεις.Βλ. επίσης: Bandura's Social Cognitive Theory: Intro (Video)Bandura, A. (1989). Social cognitive theory. In R. Vasta (Ed.), Annals of child development. Vol. 6. Six theories of child development (pp. 1-60). Greenwich, CT: JAI Press.
Μαθαίνοντας μέσω μίμησης…Χρήση προτυποποιημένων οδηγιών για σωστές και λάθος πρακτικέςhttp://www.furniturehomedesign.com/design-questions/lost-your-ikea-furniture-instructions/
http://www.twistermc.com/blog/2009/02/26/baby/http://ccurgent.com/IndustrialBlog/?p=113
http://www.dadcando.com/default_COOKING.asp?mealID=JammyTartlets&catagory=WithKids&lhs=WithKidshttp://www.dur.ac.uk/claire.horwell/ivhhn/guidelines/masks/masks.html
Βασικοί Παράγοντες της Μάθησης με Παρατήρηση (Observational Learning)
Συμπεριφορά προτύπου -Μιμητικά γεγονόταΈκδηλη συμπεριφορά
Τα Χαρακτηριστικά του Προτύπουκαι της Συμπεριφοράς του
Τα Χαρακτηριστικά του Παρατηρητή
Τα Χαρακτηριστικά της Επίδειξης της Συμπεριφοράς του Προτύπου
Θυμάμαι ότι…Η μάθηση με παρατήρηση και μίμηση της συμπεριφοράς του προτύπου είναι πιο αποτελεσματική και πιο σταθερή, όταν το πρότυπο μοιάζει με τον παρατηρητή, διαθέτει κοινωνικό γόητρο και ανώτερη κοινωνική δύναμη, κατέχει ειδικές γνώσεις και όταν πολλά πρότυπα παρουσιάζουν ταυτόχρονα την ίδια συμπεριφορά κάτω από ποικίλες συνθήκες.
Το θεωρητικό μοντέλο της τριαδικής αμοιβαίας αιτιοκρατίας (Triadic Reciprocal Determinism)Σύμφωνα με το μοντέλο της τριαδικής αμοιβαιότητας, η συμπεριφορά και η λειτουργία του ανθρώπου ως κοινωνικού όντος ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα που προκύπτει από τη συνεχή αλληλεπίδραση και των τριών παραγόντων: της συμπεριφοράς (Σ), των ενδοπροσωπικών στοιχείων του ατόμου (Α) και των γεγονότων του περιβάλλοντος (Π).Βασική αρχή του τρόπου λειτουργίας του μοντέλου είναι ότι η αμοιβαιότητα δεν είναι συμμετρική – αμφίδρομη επίδραση ανάμεσα στους παράγοντες της τριαδικής αλληλεπίδρασης, αλλά ποικίλει ανάλογα με τις διαφορετικές δραστηριότητες που εκτελεί το άτομο, τα διαφορετικά άτομα και τις διαφορετικές καταστάσεις.Επίσης, οι τριαδικοί παράγοντες δε λειτουργούν με τρόπο μιας ταυτόχρονης και ολιστικής αλληλεπίδρασης. Οι αλληλεπιδρώντες παράγοντες λειτουργούν σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα.
Οι προσδοκίες, οι πεποιθήσεις, η αυτοαντίληψη, οι στόχοι και οι προθέσεις του ατόμου κατευθύνουν τη συμπεριφορά του. Με τη σειρά τους, τα φυσικά και εξωτερικά αποτελέσματα και οι συνέπειες των πράξεών του, επηρεάζουν και καθορίζουν εν μέρει τις μορφές σκέψης και τις συναισθηματικές του αντιδράσεις.Στις καθημερινές πράξεις του ατόμου η συμπεριφορά επηρεάζει και μεταβάλλει τις περιβαλλοντικές συνθήκες και στη συνέχεια μεταβάλλεται από τις ίδιες τις συνθήκες που εκείνη δημιουργεί.Οι περιβαλλοντικές καταστάσεις και οι κοινωνικές επιρροές που μεταφέρουν πληροφορίες και ενεργοποιούν συναισθηματικές αντιδράσεις υποβοηθούν στην ανάπτυξη και τροποποίηση των προσδοκιών, των πεποιθήσεων, των συναισθηματικών κλίσεων και των γνωστικών ικανοτήτων του ανθρώπου με την παρατήρηση και τη μίμηση της συμπεριφοράς του προτύπου, τη διδασκαλία και την κοινωνική πειθώ. Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι προκαλούν αντιδράσεις στο κοινωνικό περιβάλλον εξαιτίας των φυσικών χαρακτηριστικών τους, ανάλογα με τον κοινωνικό τους ρόλο, την κοινωνική τους θέση κ.λπ.
Ποιες σκέψεις σας γεννά τo ακόλουθο videο;Children see. Children Do.Διαθέσιμοστο Διαδίκτυο:http://www.youtube.com/watch?v=KHi2dxSf9hw
Από το Συμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες Μάθησης
Η ανθρώπινη φύση καθορίζεται από έναν αριθμό βασικών δυνατοτήτων. Αυτές οι δυνατότητες που βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση με τα περιβαλλοντικά γεγονότα και διαμορφώνουν την ανθρώπινη συμπεριφορά είναι σύμφωνα με τον Bandura:
Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης
Χρησιμοποιώντας την Κοινωνικογνωστική Θεωρία στην Τάξη(Πηγή: Elliott at al., 2008, σελ. 386)ΑΡΧΗ: Η μάθηση πραγματοποιείται παρατηρώντας τους άλλους ακόμα και όταν ο παρατηρητής δεν ασκεί συνειδητά την παρατηρούμενη συμπεριφορά.ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ:Μαγνητοσκοπήστε ομάδες μαθητών σας ενώ παρουσιάζουν εργασίες τους χρησιμοποιώντας χάρτες, διαφάνειες, μοντέλα κ.λπ. Καθώς παρακολουθούν το βίντεο, αφήστε τους να κάνουν κριτική της ποιότητας των παρουσιάσεων, των μεθόδων τους, πώς κέρδισαν ή όχι την προσοχή και το ενδιαφέρον της τάξης και πώς θα μπορούσαν να βελτιώσουν την παρουσίασή τους.ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ:Δείξτε ένα απόσπασμα μιας ταινίας ή ενός βίντεο που μεταφέρει στην οθόνη ένα πολύ δημοφιλές μυθιστόρημα. Ορίστε ομάδες στην τάξη για να κάνουν κριτική και να συγκρίνουν το απόσπασμα με την ιστορία. Είναι πιστό στο βιβλίο; Οι χαρακτήρες παρουσιάζονται όπως τους έχουν φανταστεί; Τι έμαθαν παρατηρώντας των τρόπο που ενεργούσαν οι χαρακτήρες;
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: Συζητήστε το θέμα των «ηρώων» με τους μαθητές σας. Ποιοι είναι; Τι τους κάνει ήρωες; Είναι όλοι ιδιαίτερα θαρραλέοι; Διακινδύνευσαν και υπερνίκησαν εμπόδια για να επιτύχουν τους σημαντικούς στόχους τους; Πρόσφεραν στην κοινωνία κάτι που έχει διαχρονική αξία; Πιστεύουν ότι κάποιος πρέπει να απαρνηθεί τη ζωή του για να γίνει ήρωας; Κάτω από ποιες συνθήκες; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός ινδάλματος και ενός ήρωα;
Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web [1/3]Διδάξτε στους σπουδαστές πώς να μοντελοποιούντη γνωστική τους επεξεργασία και τη συμπεριφορά τους μέσω της χρήσης πραγματικών προβλημάτων.Σύμφωνα με τον Jonassen(1998) προτείνονται 2 τύποι μοντελοποίησης:Μοντελοποίηση της συμπεριφοράς (behavioral modeling), δηλαδή πώς κάποιος να εκτελέσει τις δραστηριότητες.Μοντελοποίηση της γνωστικής διαδικασίας (cognitive modeling), δηλαδή ποιοι είναι οι συλλογισμοί που θα πρέπει να γίνονται ενώ εκτελούνται οι δραστηριότητες.Ο Jonassen προτείνει αυθεντικά προβλήματα για τον εμπλουτισμό της μαθησιακής εμπειρίας, ώστε αυτή να είναι πιο ελκυστική, με νόημα και σημασία (meaningful learning), αντίθετα με τη συμβατική διδασκαλία που εμμένει στις απαντήσεις.
Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web [2/3]Παρέχετε παρόμοια παραδείγματα και συγκρίσεις με ενίσχυση της αντίληψης και της ικανότητας ανάκλησηςΤα αντικείμενα, οι ιδέες και τα γεγονότα που επιδεικνύονται μαζί (τοπο-χρονικά) αποθηκεύονται ευκολότερα στη μνήμη και είναι ευκολότερο να ανακληθούν στο μέλλον (Νόμος της εγγύτητας της αντίληψης και της συνάφειας της μνήμης) [Fahy 1999].Δείξτε τους τα «κουμπιά»Με υπερκείμενη βοήθεια του τύπου “Show Me”ή“How to Do This?”μπορεί να παρέχεται ένα οπτικά αναπαριστώμενο παράδειγμα [Jonassen 1998].
Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web [3/3]Χρησιμοποιήστε παραδείγματα εργασίας, ως μέθοδο λύσης & μοντελοποίησης της λύσης ενός προβλήματοςΧρήση της περιγραφής για το πώς λύνεται ένα πρόβλημα από έναν έμπειρο λύτη. Η χρήση τέτοιων παραδειγμάτων εργασίας βοηθά στην ανάπτυξη των νοητικών σχημάτων για τη λύση ενός προβλήματος (problem schemas) και στην αναγνώριση διαφορετικών τύπων στο πρόβλημα (recognition of different types οf problems) [Jonassen 1998].Χρησιμοποιήστε την επανάληψη με την ποικιλίαΗ επανάληψη της ποικιλίας προβλημάτων/παραδειγμάτωνβοηθά στη μακροπρόθεσμη διατήρηση περισσότερο από ό,τι η λεκτική μηχανιστική αναπαραγωγή των προβλημάτων. Η παράφραση, η αναδιαμόρφωση και η αναδιατύπωση είναι χρήσιμες διαδικασίες από την απλή επανάληψη των πληροφοριών[Fahy 1999].
Μοντελοποίηση: «Προσομοιώσεις»Προσομοίωση (simulation) είναι ένα υπολογιστικό μοντέλο πραγματικού ή φανταστικού συστήματος που έχει σχεδιαστεί για να διδάξει πώς λειτουργεί ένα σύστημα. Αντίθετα προς τις δραστηριότητες καθοδηγούμενης εκμάθησης (tutorials) και εξάσκησης και πρακτικής (drill and practice), όπου η δομή είναι ενσωματωμένη στο πακέτο, οι εκπαιδευόμενοι πρέπει συνήθως να χρησιμοποιήσουν μια προσομοίωση για να δημιουργήσουν τη δική τους. Αυτός που χρησιμοποιεί το λογισμικό προσομοίωσης επιλέγει συνήθως τις διεργασίες και τη σειρά με την οποία θα γίνουν.Roblyer M.D. (2009). Eκπαιδευτική Τεχνολογία και Διδασκαλία, ΙΩΝ.

More Related Content

PPT
ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
PPT
Oι θέσεις του Pierre Βourdieu για την εκπαίδευση
PDF
Σχέδιο μικροδιδασκαλίας ΕΚΔΔΑ
PPT
Θεωρίες Μάθησης
PPT
Σύγχρονες Προσεγγίσεις της Διδακτικής
PDF
Eισαγωγή στην ανακαλυπτική διερευνητική μέθοδο
PPT
Θεωρίες Μάθησης
PPT
θεωρίες μάθησης
ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
Oι θέσεις του Pierre Βourdieu για την εκπαίδευση
Σχέδιο μικροδιδασκαλίας ΕΚΔΔΑ
Θεωρίες Μάθησης
Σύγχρονες Προσεγγίσεις της Διδακτικής
Eισαγωγή στην ανακαλυπτική διερευνητική μέθοδο
Θεωρίες Μάθησης
θεωρίες μάθησης

What's hot (20)

PDF
Διδακτικοί στόχοι & διδασκαλία
PPT
Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης
PDF
σχεδιο δρασησ
PPT
Διδακτικά σενάρια (συνοπτικά)
PPT
Μαθησιακές δυσκολίες - Μια μελέτη περίπτωσης (αξιολόγηση - παρέμβαση) (https:...
DOC
εντυπα αξιολογησης ετεροαξιολογησης
PDF
ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ- Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
PPTX
Περιγραφική αξιολόγηση.
PPT
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
PPT
Θεωρίες μάθησης
PPT
Θεωρίες Μάθησης και ΤΠΕ- Συμπεριφορισμός
PDF
Διδακτικοί στόχοι κατά Bloom
PDF
μοντέλο επαγωγικό
PPTX
Η Ανακαλυτπική Θεωρία Μάθησης του J. Bruner
PDF
ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΦΡΟΥΤΑ
DOCX
σχήματα λόγου
PPTX
Διαφοροποιημένη διδασκαλία – Τεχνικές - Προτάσεις
PDF
η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας και η συμβολή
PPT
Σύγχρονες Τεχνικές Διδασκαλίας
DOCX
σχεδιο μαθηματος δειγματικου αγωγης υγειας 21.11.13
Διδακτικοί στόχοι & διδασκαλία
Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης
σχεδιο δρασησ
Διδακτικά σενάρια (συνοπτικά)
Μαθησιακές δυσκολίες - Μια μελέτη περίπτωσης (αξιολόγηση - παρέμβαση) (https:...
εντυπα αξιολογησης ετεροαξιολογησης
ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ- Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Περιγραφική αξιολόγηση.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Θεωρίες μάθησης
Θεωρίες Μάθησης και ΤΠΕ- Συμπεριφορισμός
Διδακτικοί στόχοι κατά Bloom
μοντέλο επαγωγικό
Η Ανακαλυτπική Θεωρία Μάθησης του J. Bruner
ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΦΡΟΥΤΑ
σχήματα λόγου
Διαφοροποιημένη διδασκαλία – Τεχνικές - Προτάσεις
η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας και η συμβολή
Σύγχρονες Τεχνικές Διδασκαλίας
σχεδιο μαθηματος δειγματικου αγωγης υγειας 21.11.13
Ad

Viewers also liked (20)

PPT
Learning Theories, Piaget And Vygotsky
PPT
Sygxrones Theories Gia Th Mathisi
PPT
ΒΟΣΝΙΑΔΟΥ ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
PDF
1. Θωρίες Μάθησης Συμπεριφορισμού
PPTX
Zan πιαζε
PPT
Jean piaget katerina biliri
PPT
Συνέδριο ΕΤΠΕ 2012: Αυτορρυθμιζόμενη Μάθηση και Wikis
PDF
3. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης
PPTX
Powerpoint on Bandura
PPTX
Ψυχαναλυτική θεωρία και Κοινωνικοποίηση - Πολιτική Παιδεία Α' Λυκείου
DOCX
σημειωσεισ ψυχολογιασ
KEY
Προβλήματα συμπεριφοράς στην προσχολική και σχολική ηλικία.
PPT
θεωρίες μάθησης
PPTX
B.F Skinner
PDF
Κοινωνικός Κονστρουκτιβισμός - Η θεωρία του L. Vygotsky
PPTX
Μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών
PPT
Θεωρίες Διδασκαλίας και Μάθησης
PDF
Αρχές Φιλοσοφίας Β' Λυκείου - Τράπεζα Θεμάτων: 1ο κεφάλαιο
PPT
Piaget.Vygotsky
Learning Theories, Piaget And Vygotsky
Sygxrones Theories Gia Th Mathisi
ΒΟΣΝΙΑΔΟΥ ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
1. Θωρίες Μάθησης Συμπεριφορισμού
Zan πιαζε
Jean piaget katerina biliri
Συνέδριο ΕΤΠΕ 2012: Αυτορρυθμιζόμενη Μάθηση και Wikis
3. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης
Powerpoint on Bandura
Ψυχαναλυτική θεωρία και Κοινωνικοποίηση - Πολιτική Παιδεία Α' Λυκείου
σημειωσεισ ψυχολογιασ
Προβλήματα συμπεριφοράς στην προσχολική και σχολική ηλικία.
θεωρίες μάθησης
B.F Skinner
Κοινωνικός Κονστρουκτιβισμός - Η θεωρία του L. Vygotsky
Μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών
Θεωρίες Διδασκαλίας και Μάθησης
Αρχές Φιλοσοφίας Β' Λυκείου - Τράπεζα Θεμάτων: 1ο κεφάλαιο
Piaget.Vygotsky
Ad

Similar to Από το Συμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες Μάθησης (20)

PPT
DOCX
σύγχρονες θεωρήσεις για τη μάθηση
DOCX
ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
PPT
θεωρίες μάθησης
PPTX
Εισαγωγή στη Μάθηση
PDF
Collaborative Learning by Niki Lambropoulos
PPT
Chrysoula Kosmidou presentation
PPT
θεωρίες μάθησης
PPT
NASTOPOULOS LEARNING THEORIES
PPT
σύγχρονες θεωρίες για την μάθηση
PPT
σύγχρονες θεωρίες μάθησης
PPT
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιών
PPT
θεωρίες μάθησης
PPT
Ceb8ceb5cf89cf81ceafceb5cf82 cebcceacceb8ceb7cf83ceb7cf822
PPT
Ceb8ceb5cf89cf81ceafceb5cf82 cebcceacceb8ceb7cf83ceb7cf822
PPT
LEARNING THEORIES WORK
PPT
παρουσίαση 25 5-11
PDF
Συστήματα μαθησης μεσω ανακαλυψης - διερευνησης & οικοδομησης
PPT
Γενικό Μέρος - Ενότητα 2η
PPT
δμφε ιστορία β΄λυκείου-α. ασημακοπούλου
σύγχρονες θεωρήσεις για τη μάθηση
ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
θεωρίες μάθησης
Εισαγωγή στη Μάθηση
Collaborative Learning by Niki Lambropoulos
Chrysoula Kosmidou presentation
θεωρίες μάθησης
NASTOPOULOS LEARNING THEORIES
σύγχρονες θεωρίες για την μάθηση
σύγχρονες θεωρίες μάθησης
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιών
θεωρίες μάθησης
Ceb8ceb5cf89cf81ceafceb5cf82 cebcceacceb8ceb7cf83ceb7cf822
Ceb8ceb5cf89cf81ceafceb5cf82 cebcceacceb8ceb7cf83ceb7cf822
LEARNING THEORIES WORK
παρουσίαση 25 5-11
Συστήματα μαθησης μεσω ανακαλυψης - διερευνησης & οικοδομησης
Γενικό Μέρος - Ενότητα 2η
δμφε ιστορία β΄λυκείου-α. ασημακοπούλου

More from Smaragda Papadopoulou (16)

PPT
Βήματα Σχεδίασης μιας Κοινότητας Πρακτικής
PDF
Ιστότοποι Κοινωνικής Δικτύωσης για την Εκμάθηση Γλωσσών
PDF
Σχεδιάζοντας μαθησιακές ενότητες στη λογική της Μάθησης μέσω Σχεδιασμού
PPS
To Διαδίκτυο στη Διδασκαλία της Αγγλικής
PDF
Ο ΚαΣΜα ως λύση για τα «ανάπηρα» αναλυτικά προγράμματα σπουδών
PDF
Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση: Λύση για τα ανάπηρα προγράμματα σπουδών
PPT
Πλατφόρμα: Μάθηση μέσω Σχεδιασμού
PPSX
Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση και ΤΠΕ στην Εκπαίδευση
PPTX
Ψυχολογικές & Κοινωνικές Συνιστώσες της Ηλεκτρονικής Μάθησης
PPTX
Κίνητρα και Διαδικτυακά Περιβάλλοντα
PPTX
Η Λογικομαθηματική Θεωρία του Piaget και η Κατασκευαστική Θεωρία του Papert
PPTX
Αυτορρυθμιζόμενη Μάθηση
PPTX
Θεωρία της αυτοαποτελεσματικότητας
PDF
Συμπεριφοριστικές Θεωρίες Μάθησης
PPTX
Διδάσκοντας την «Αλληγορία του Σπηλαίου» μέσω του Μοοdle
PPTX
A Flexible Web-Based Reading Environment
Βήματα Σχεδίασης μιας Κοινότητας Πρακτικής
Ιστότοποι Κοινωνικής Δικτύωσης για την Εκμάθηση Γλωσσών
Σχεδιάζοντας μαθησιακές ενότητες στη λογική της Μάθησης μέσω Σχεδιασμού
To Διαδίκτυο στη Διδασκαλία της Αγγλικής
Ο ΚαΣΜα ως λύση για τα «ανάπηρα» αναλυτικά προγράμματα σπουδών
Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση: Λύση για τα ανάπηρα προγράμματα σπουδών
Πλατφόρμα: Μάθηση μέσω Σχεδιασμού
Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση και ΤΠΕ στην Εκπαίδευση
Ψυχολογικές & Κοινωνικές Συνιστώσες της Ηλεκτρονικής Μάθησης
Κίνητρα και Διαδικτυακά Περιβάλλοντα
Η Λογικομαθηματική Θεωρία του Piaget και η Κατασκευαστική Θεωρία του Papert
Αυτορρυθμιζόμενη Μάθηση
Θεωρία της αυτοαποτελεσματικότητας
Συμπεριφοριστικές Θεωρίες Μάθησης
Διδάσκοντας την «Αλληγορία του Σπηλαίου» μέσω του Μοοdle
A Flexible Web-Based Reading Environment

Από το Συμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες Μάθησης

  • 1. Από τοΣυμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες ΜάθησηςΕπιμέλεια και Σχεδιασμός Παρουσίασης:Σ. Παπαδοπούλουsmapapaddedicated to foupouΑκαδ. Έτος 2009 – 2010
  • 4. Οι διαδικασίες «λεκτικής αυτοκαθοδήγησης» του D. Meichenbaum
  • 6. H Θεωρία του Albert Βandura
  • 8. Mάθηση με Παρατήρηση και Μίμηση Προτύπου
  • 9. Τα Χαρακτηριστικά του Προτύπουκαι της Συμπεριφοράς του
  • 11. Τα Χαρακτηριστικά της Επίδειξης της Συμπεριφοράς του Προτύπου
  • 12. Το Θεωρητικό Μοντέλο της Τριαδικής Αμοιβαίας Αιτιοκρατίας
  • 16. Εφαρμογές της ΚΓ.Θ.Μ. στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web
  • 19. Βασική βιβλιογραφία - Επιπρόσθετες διαδικτυακές πηγέςΣτόχος:Η αναγνώριση & η εφαρμογή των αρχών των Κοινωνικογνωστικών Θεωριών Μάθησης στην εκπαίδευση (σχολική – τεχνολογικά υποστηριζόμενη – εξ αποστάσεως)
  • 20. Από τον Κλασικό Συμπεριφορισμό στις Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες Μάθησης: «Νεοσυμπεριφοριστικά Πρότυπα Μάθησης»Οι συμπεριφοριστικές θεωρίες που αναπτύσσονται στα ψυχολογικά εργαστήρια κατά τα πρότυπα των φυσικών επιστημών, προσπαθούν με τη διερεύνηση και την ερμηνεία της συμπεριφοράς των ζώων να ερμηνεύσουν αναλογικά την ανθρώπινη μάθηση με το πρότυπο της κλασικής εξαρτημένης μάθησης και της συντελεστικής μάθησης.
  • 21. Θεμελιακό αξίωμα των συνειρμικών – συμπεριφοριστικών θεωριών είναι η παραδοχή ότι ο οργανισμός θεωρείται ως εξαρτημένη μεταβλητή των περιβαλλοντικών συνθηκών και επιδράσεων και επομένως η συμπεριφορά του διαμορφώνεται και ελέγχεται αποκλειστικά από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
  • 22. Οι εκπαιδευτικοί από τις αρχές του 20ου αι. υιοθετούν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών ερευνών της Ψυχολογίας και εφαρμόζουν τις αρχές της μάθησης του εργαστηρίου στην εκπαιδευτική πράξη, γιατί προσφέρουν άμεσα και ελκυστικά αποτελέσματα στην καθημερινή σχολική πρακτική. Μπράβο Μάνο! Όλα σωστά! Γι’ αυτό θα έχεις μόνο 2 ασκήσεις για το σπίτι! Μπράβο Νεφέλη! Συνέχισε την εξαιρετική προσπάθεια!
  • 23. Σύντομα όμως διαπιστώθηκε και έκτοτε είναι αναμφισβήτητο πως η αυστηρή και αρκετά περιορισμένη σε ατομικό επίπεδο μαθησιακή διαδικασία του ψυχολογικού εργαστηρίου δεν μπορεί να μεταφερθεί στην πολυσύνθετη διαδικασία της εκπαιδευτικής πράξης, που προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό και από τις κοινωνικοπολιτικές και πολιτισμικές διαδικασίες και διασυνδέσεις.
  • 24. Έτσι από το 1930 άρχισε μια εξέλιξη που οδήγησε σε μια αλλαγή του κλασικού μοντέλου ερέθισμα (Ε) αντίδραση (Α). Οι ερευνητές επιχειρούν να ανοίξουν το παραμελημένο από τους κλασικούς συμπεριφοριστές «μαύρο κουτί» (black box) και ασχολούνται τώρα κυρίως με τις μη παρατηρήσιμες διαδικασίες που συμβαίνουν μεταξύ της παρουσίας του ερεθίσματος και της εμφάνισης της αντίδρασης. ΟργανισμόςΑντίδρασηΕρέθισμα
  • 25. Οι νεοσυμπεριφοριστές ανοίγουν το μαύρο κουτίΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ
  • 26. Οινεοσυμπεριφοριστές ψυχολόγοι λοιπόν προσπαθούν να τροποποιήσουν και να συμπληρώσουν τα αδύνατα σημεία του κλασικού συμπεριφορισμού και οι έρευνές τους μπορούν να θεωρηθούν ως προδρομικές μελέτες των σύγχρονων ψυχολογικών κατευθύνσεων, δηλαδή του Κοινωνικογνωστικού Συμπεριφορισμού και της Γνωστικής Ψυχολογίας οι οποίες διερευνούν το φαινόμενο της ανθρώπινης μάθησης στο επίπεδο των ενσυνείδητων γνωστικών λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού. C.L. HullK. SpenceD. O. HebbE.C. TolmanΒλ. επίσης Learning Theories Site Map> Behaviorist Perspective > Neobehaviorism:http://www.lifecircles-inc.com/Learningtheories/learningmap.html
  • 28. Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες ΜάθησηςΟι νέοι ερευνητές ψυχολόγοι, μετά τη δεκαετία του ’60, απομακρύνονται από το πρότυπο του άκρατου συμπεριφορισμού και αποδέχονται τη θέση ότι το άτομο που δέχεται ένα ερέθισμαδεν ενεργεί αυτόματα ως παθητικός δέκτης, αλλά αντιμετωπίζει το ερέθισμα υπό το φως δικών του χαρακτηριστικών και αναγκών, με αποτέλεσμα να επινοεί και να επιλέγει την κατάλληλη αντίδραση.
  • 29. Οι ερευνητικές – θεωρητικές και μεθοδολογικές ανακατατάξεις οδήγησαν σε ένα κοινωνικογνωστικό πρότυπο μάθησης, όπως δείχνει το παρακάτω σχεδιάγραμμα:
  • 30. Οι διερευνητικές εργασίες των Αμερικανών ψυχολόγων Α. Βandura, M. Mahoney, D.Meichenbaum, F. Kanfer, Α. Εllisκ.ά. είναι αντιπροσωπευτικές του Κοινωνικογνωστικού Συμπεριφορισμού. Οι μελέτες εστιάζονται κυρίως στην ανάπτυξη τεχνικών και μεθόδων θεραπευτικής παρέμβασης που στοχεύουν στη γνωστική αναδόμηση, δηλαδή την αλλαγή των εκτιμήσεων, των στάσεων, προσδοκιών κ.ά. του ατόμου. Αν και οι τεχνικές αυτές έχουν εφαρμογή κυρίως στην κλινική πράξη, ο εκπαιδευτικός είναι ικανός με κατάλληλη εκπαίδευση να εφαρμόσει τις τεχνικές αυτές σε απλοποιημένη και εξειδικευμένη μορφή μέσα στη σχολική τάξη (παιδαγωγική διαμόρφωση της συμπεριφοράς).D. MeichenbaumM. MahoneyΑ. Εllis Α. BanduraF. Kanfer
  • 31. A. Bandura, M. Mahoney, D. Meichenbaum, F.Kanfer, A. EllisΠρόσφατα Πεδία Έρευνας και ΕφαρμογήςThanks @Κάτια Αλεξίου
  • 32. Οι διαδικασίες «λεκτικής αυτοκαθοδήγησης» του D. MeichenbaumΣύμφωνα με τον D. Meichenbaum, ο άνθρωπος διαθέτει την ικανότητα να πραγματοποιεί έναν «εσωτερικό διάλογο», ο οποίος κατευθύνεται από το ίδιο και το βοηθά να αλλάξει τις σκέψεις του και γενικά τη συμπεριφορά του.Ο εσωτερικός διάλογος επιδρά κυρίως στις αντιληπτικές λειτουργίες της προσοχής, στις αξιολογικές κρίσεις του περιβάλλοντος, στην έκδηλη συμπεριφορά (αντιδράσεις) καθώς και στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων ενός προβλήματος ή μιας εσωτερικής σύγκρουσης.
  • 33. Meichenbaum & GoodmanΘεραπευτική παρέμβαση σε υπερκινητικά και παρορμητικά παιδιάMeichenbaum, D. & Goodman, J. (1971). Training impulsive children to talk to them­selves: A means of developing self-control, Journal of Abnormal Psychology, 77, 115-126.ΣτόχοςΔόμηση του εσωτερικού διαλόγου στα υπερκινητικά παιδιά με την τεχνική της αυτοκαθοδήγησης.ΣτάδιαΠρότυπο ΜίμησηςΈκδηλη εξωτερική καθοδήγησηΈκδηλη αυτοκαθοδήγηση – ThinkaloudΗ ετεροκαθοδήγηση μειώνεται και αντικαθίσταται βαθμιαία από την αυτοκαθοδήγησηΣυμβολική εσωτερική αυτοκαθοδήγησηΒλ. επίσης: Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς >«Η εφαρμογή των τεχνικών αυτοκαθοδήγησης στη θεραπεία της συμπεριφοράς»
  • 34. Οι τεχνικές αυτοκαθοδήγησης μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά στην εκπαιδευτική πράξη για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων των παιδιών που αφορούν τη ψυχοκοινωνική τους προσαρμογή και την εκμάθηση σχολικών και κοινωνικών δεξιοτήτων για την επίλυση προβλημάτων.
  • 35. Οι διαδικασίες «αυτορρύθμισης» του F. H. KanferΚατά τον Kanfer, o άνθρωπος έχει την ικανότητα μέσω των γνωστικών λειτουργιών να αναγνωρίζει τα γεγονότα και τις συνθήκες που μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του. Συνεπώς, ο ίδιος είναι σε θέση να προγραμματίσει και να διαμορφώσει με τον κατάλληλο αυτοχειρισμό τόσο τις εξωτερικές συνθήκες του περιβάλλοντος, που προηγούνται, όσο και εκείνες, που ακολουθούν την ίδια τη συμπεριφορά του.Θεωρητικό μοντέλο αυτορρύθμισης (Self – Regulation) του Kanfer > παρεμβατικές τεχνικές με τις οποίες το ίδιο το άτομο μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά τουΣτάδια: Αυτοπαρατήρηση και καταγραφή της συμπεριφοράς Αυτοαξιολόγηση της συμπεριφοράς Αυτοενίσχυση
  • 36. Κοινωνική Μάθηση - Κοινωνικογνωστική Μάθηση«Μάθηση με παρατήρηση και μίμηση προτύπων»Θεωρία Α. BanduraAlbert Bandura, Biographical Sketch: http://www.des.emory.edu/mfp/bandurabio.html
  • 37. Σύμφωνα με την κοινωνική μάθηση, όπως μελετήθηκε και διατυπώθηκε κυρίως από τον Αμερικανό Ψυχολόγο AlbertBanduraκαι τους συνεργάτες του, το άτομο μαθαίνειπαρατηρώντας τη συμπεριφορά άλλων ανθρώπων και τις συνέπειες των πράξεών τους, όπως δείχνει το παρακάτω σχεδιάγραμμα: Βασική θεωρητική αρχή της κοινωνικής μάθησης είναι η ικανότητα του ανθρώπου για μίμηση.
  • 38. Στις αρχικές τους μελέτες ο Bandura και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι ο άνθρωπος διαμορφώνει ένα μέρος της συμπεριφοράς του σύμφωνα με τις αρχές της συντελεστικής μάθησης.Το μεγαλύτερο όμως μέρος της συμπεριφοράς των ανθρώπων μαθαίνεται χωρίς να μεσολαβήσει κάποιο είδος ενίσχυσης ή τιμωρίας της συμπεριφοράς. Δεν είναι δηλαδή αναγκαίο να εκτελέσει το ίδιο το άτομο την πράξη και να αποκτήσει την εμπειρία της αμοιβής ή της τιμωρίας, αλλά είναι επίσης αρκετό να παρατηρήσει προσεκτικά και να μιμηθεί τη συμπεριφορά και τις συνέπειες που εκδηλώνει ένα άλλο άτομο (πρότυπο) σε πραγματική, συμβολική ή λεκτική μορφή.
  • 39. «έμμεση – εσωτερική ενίσχυση» και «έμμεση – εσωτερική τιμωρία»: πραγματώνεται όταν ενισχύεται ή τιμωρείται η συμπεριφορά του προτύπου που προβάλλεται σε πραγματικές ή εικονιστικές ή συμβολικές καταστάσεις. Θυμάμαι ότι…Το άτομο παρατηρώντας τη συμπεριφορά του προτύπου και τις συνέπειές της, επιλέγει καιεπεξεργάζεται τις πληροφορίες που αποκτά, δηλ. μαθαίνει ποιες πράξεις του προτύπου επισύρουν αμοιβή ή τιμωρία και παρωθείται να εκτελέσει ή να αποφύγει να εκτελέσει παρόμοιες πράξεις με αυτές του προτύπου.Τελικά αξιολογεί, συγκρίνει, σταθμίζει, διαμορφώνει και ρυθμίζει τη συμπεριφορά του με βάση τα διαμορφωμένα εσωτερικά κίνητρα, τις αξίες και τους κανόνες που αποκόμισε από την εμπειρία των άλλων ανθρώπων, χρησιμοποιώντας ανάλογα την αυτοενίσχυση ή την αυτοτιμωρία.
  • 40. «έμμεση – εσωτερική ενίσχυση» & «έμμεση – εσωτερική τιμωρία»Πειραματικές Έρευνες του Α. Bandura
  • 41. Σκηνές από τις πειραματικές διαδικασίες για τη μίμηση επιθετικών προτύπωνAlbert BanduraBobo Doll experiment (Video)
  • 42. O Bandura, στις τελευταίες μελέτες του, χρησιμοποίησε τον όρο κοινωνικογνωστική θεωρία για να δηλώσει τόσο τους κοινωνικούς παράγοντες που διαμορφώνουν το μεγαλύτερο μέρος της συμπεριφοράς του ανθρώπου, όσο και τους γνωστικούς παράγοντες,δηλαδή τις διαδικασίες της σκέψης που διαμορφώνουν και καθοδηγούν τα κίνητρα, τα συναισθήματα και τις πράξεις του ανθρώπου.Έτσι το θεωρητικό μοντέλο του Bandura, που αρχικά κυριαρχείται από τις αρχές της έμμεσης ενίσχυσης του παρατηρητή («μάθηση δια αντιπροσώπου»),διευρύνεται. Η μάθηση ορίζεται ως διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών κατά την οποία οι πληροφορίες μετατρέπονται σε συμβολικές αναπαραστάσεις.Βλ. επίσης: Bandura's Social Cognitive Theory: Intro (Video)Bandura, A. (1989). Social cognitive theory. In R. Vasta (Ed.), Annals of child development. Vol. 6. Six theories of child development (pp. 1-60). Greenwich, CT: JAI Press.
  • 43. Μαθαίνοντας μέσω μίμησης…Χρήση προτυποποιημένων οδηγιών για σωστές και λάθος πρακτικέςhttp://www.furniturehomedesign.com/design-questions/lost-your-ikea-furniture-instructions/
  • 46. Βασικοί Παράγοντες της Μάθησης με Παρατήρηση (Observational Learning)
  • 47. Συμπεριφορά προτύπου -Μιμητικά γεγονόταΈκδηλη συμπεριφορά
  • 48. Τα Χαρακτηριστικά του Προτύπουκαι της Συμπεριφοράς του
  • 50. Τα Χαρακτηριστικά της Επίδειξης της Συμπεριφοράς του Προτύπου
  • 51. Θυμάμαι ότι…Η μάθηση με παρατήρηση και μίμηση της συμπεριφοράς του προτύπου είναι πιο αποτελεσματική και πιο σταθερή, όταν το πρότυπο μοιάζει με τον παρατηρητή, διαθέτει κοινωνικό γόητρο και ανώτερη κοινωνική δύναμη, κατέχει ειδικές γνώσεις και όταν πολλά πρότυπα παρουσιάζουν ταυτόχρονα την ίδια συμπεριφορά κάτω από ποικίλες συνθήκες.
  • 52. Το θεωρητικό μοντέλο της τριαδικής αμοιβαίας αιτιοκρατίας (Triadic Reciprocal Determinism)Σύμφωνα με το μοντέλο της τριαδικής αμοιβαιότητας, η συμπεριφορά και η λειτουργία του ανθρώπου ως κοινωνικού όντος ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα που προκύπτει από τη συνεχή αλληλεπίδραση και των τριών παραγόντων: της συμπεριφοράς (Σ), των ενδοπροσωπικών στοιχείων του ατόμου (Α) και των γεγονότων του περιβάλλοντος (Π).Βασική αρχή του τρόπου λειτουργίας του μοντέλου είναι ότι η αμοιβαιότητα δεν είναι συμμετρική – αμφίδρομη επίδραση ανάμεσα στους παράγοντες της τριαδικής αλληλεπίδρασης, αλλά ποικίλει ανάλογα με τις διαφορετικές δραστηριότητες που εκτελεί το άτομο, τα διαφορετικά άτομα και τις διαφορετικές καταστάσεις.Επίσης, οι τριαδικοί παράγοντες δε λειτουργούν με τρόπο μιας ταυτόχρονης και ολιστικής αλληλεπίδρασης. Οι αλληλεπιδρώντες παράγοντες λειτουργούν σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα.
  • 53. Οι προσδοκίες, οι πεποιθήσεις, η αυτοαντίληψη, οι στόχοι και οι προθέσεις του ατόμου κατευθύνουν τη συμπεριφορά του. Με τη σειρά τους, τα φυσικά και εξωτερικά αποτελέσματα και οι συνέπειες των πράξεών του, επηρεάζουν και καθορίζουν εν μέρει τις μορφές σκέψης και τις συναισθηματικές του αντιδράσεις.Στις καθημερινές πράξεις του ατόμου η συμπεριφορά επηρεάζει και μεταβάλλει τις περιβαλλοντικές συνθήκες και στη συνέχεια μεταβάλλεται από τις ίδιες τις συνθήκες που εκείνη δημιουργεί.Οι περιβαλλοντικές καταστάσεις και οι κοινωνικές επιρροές που μεταφέρουν πληροφορίες και ενεργοποιούν συναισθηματικές αντιδράσεις υποβοηθούν στην ανάπτυξη και τροποποίηση των προσδοκιών, των πεποιθήσεων, των συναισθηματικών κλίσεων και των γνωστικών ικανοτήτων του ανθρώπου με την παρατήρηση και τη μίμηση της συμπεριφοράς του προτύπου, τη διδασκαλία και την κοινωνική πειθώ. Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι προκαλούν αντιδράσεις στο κοινωνικό περιβάλλον εξαιτίας των φυσικών χαρακτηριστικών τους, ανάλογα με τον κοινωνικό τους ρόλο, την κοινωνική τους θέση κ.λπ.
  • 54. Ποιες σκέψεις σας γεννά τo ακόλουθο videο;Children see. Children Do.Διαθέσιμοστο Διαδίκτυο:http://www.youtube.com/watch?v=KHi2dxSf9hw
  • 56. Η ανθρώπινη φύση καθορίζεται από έναν αριθμό βασικών δυνατοτήτων. Αυτές οι δυνατότητες που βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση με τα περιβαλλοντικά γεγονότα και διαμορφώνουν την ανθρώπινη συμπεριφορά είναι σύμφωνα με τον Bandura:
  • 58. Χρησιμοποιώντας την Κοινωνικογνωστική Θεωρία στην Τάξη(Πηγή: Elliott at al., 2008, σελ. 386)ΑΡΧΗ: Η μάθηση πραγματοποιείται παρατηρώντας τους άλλους ακόμα και όταν ο παρατηρητής δεν ασκεί συνειδητά την παρατηρούμενη συμπεριφορά.ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ:Μαγνητοσκοπήστε ομάδες μαθητών σας ενώ παρουσιάζουν εργασίες τους χρησιμοποιώντας χάρτες, διαφάνειες, μοντέλα κ.λπ. Καθώς παρακολουθούν το βίντεο, αφήστε τους να κάνουν κριτική της ποιότητας των παρουσιάσεων, των μεθόδων τους, πώς κέρδισαν ή όχι την προσοχή και το ενδιαφέρον της τάξης και πώς θα μπορούσαν να βελτιώσουν την παρουσίασή τους.ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ:Δείξτε ένα απόσπασμα μιας ταινίας ή ενός βίντεο που μεταφέρει στην οθόνη ένα πολύ δημοφιλές μυθιστόρημα. Ορίστε ομάδες στην τάξη για να κάνουν κριτική και να συγκρίνουν το απόσπασμα με την ιστορία. Είναι πιστό στο βιβλίο; Οι χαρακτήρες παρουσιάζονται όπως τους έχουν φανταστεί; Τι έμαθαν παρατηρώντας των τρόπο που ενεργούσαν οι χαρακτήρες;
  • 59. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: Συζητήστε το θέμα των «ηρώων» με τους μαθητές σας. Ποιοι είναι; Τι τους κάνει ήρωες; Είναι όλοι ιδιαίτερα θαρραλέοι; Διακινδύνευσαν και υπερνίκησαν εμπόδια για να επιτύχουν τους σημαντικούς στόχους τους; Πρόσφεραν στην κοινωνία κάτι που έχει διαχρονική αξία; Πιστεύουν ότι κάποιος πρέπει να απαρνηθεί τη ζωή του για να γίνει ήρωας; Κάτω από ποιες συνθήκες; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός ινδάλματος και ενός ήρωα;
  • 60. Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web [1/3]Διδάξτε στους σπουδαστές πώς να μοντελοποιούντη γνωστική τους επεξεργασία και τη συμπεριφορά τους μέσω της χρήσης πραγματικών προβλημάτων.Σύμφωνα με τον Jonassen(1998) προτείνονται 2 τύποι μοντελοποίησης:Μοντελοποίηση της συμπεριφοράς (behavioral modeling), δηλαδή πώς κάποιος να εκτελέσει τις δραστηριότητες.Μοντελοποίηση της γνωστικής διαδικασίας (cognitive modeling), δηλαδή ποιοι είναι οι συλλογισμοί που θα πρέπει να γίνονται ενώ εκτελούνται οι δραστηριότητες.Ο Jonassen προτείνει αυθεντικά προβλήματα για τον εμπλουτισμό της μαθησιακής εμπειρίας, ώστε αυτή να είναι πιο ελκυστική, με νόημα και σημασία (meaningful learning), αντίθετα με τη συμβατική διδασκαλία που εμμένει στις απαντήσεις.
  • 61. Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web [2/3]Παρέχετε παρόμοια παραδείγματα και συγκρίσεις με ενίσχυση της αντίληψης και της ικανότητας ανάκλησηςΤα αντικείμενα, οι ιδέες και τα γεγονότα που επιδεικνύονται μαζί (τοπο-χρονικά) αποθηκεύονται ευκολότερα στη μνήμη και είναι ευκολότερο να ανακληθούν στο μέλλον (Νόμος της εγγύτητας της αντίληψης και της συνάφειας της μνήμης) [Fahy 1999].Δείξτε τους τα «κουμπιά»Με υπερκείμενη βοήθεια του τύπου “Show Me”ή“How to Do This?”μπορεί να παρέχεται ένα οπτικά αναπαριστώμενο παράδειγμα [Jonassen 1998].
  • 62. Εφαρμογές της Κοινωνικογνωστικής Θεωρίας Μάθησης στο Σχεδιασμό Στρατηγικών μέσω Web [3/3]Χρησιμοποιήστε παραδείγματα εργασίας, ως μέθοδο λύσης & μοντελοποίησης της λύσης ενός προβλήματοςΧρήση της περιγραφής για το πώς λύνεται ένα πρόβλημα από έναν έμπειρο λύτη. Η χρήση τέτοιων παραδειγμάτων εργασίας βοηθά στην ανάπτυξη των νοητικών σχημάτων για τη λύση ενός προβλήματος (problem schemas) και στην αναγνώριση διαφορετικών τύπων στο πρόβλημα (recognition of different types οf problems) [Jonassen 1998].Χρησιμοποιήστε την επανάληψη με την ποικιλίαΗ επανάληψη της ποικιλίας προβλημάτων/παραδειγμάτωνβοηθά στη μακροπρόθεσμη διατήρηση περισσότερο από ό,τι η λεκτική μηχανιστική αναπαραγωγή των προβλημάτων. Η παράφραση, η αναδιαμόρφωση και η αναδιατύπωση είναι χρήσιμες διαδικασίες από την απλή επανάληψη των πληροφοριών[Fahy 1999].
  • 63. Μοντελοποίηση: «Προσομοιώσεις»Προσομοίωση (simulation) είναι ένα υπολογιστικό μοντέλο πραγματικού ή φανταστικού συστήματος που έχει σχεδιαστεί για να διδάξει πώς λειτουργεί ένα σύστημα. Αντίθετα προς τις δραστηριότητες καθοδηγούμενης εκμάθησης (tutorials) και εξάσκησης και πρακτικής (drill and practice), όπου η δομή είναι ενσωματωμένη στο πακέτο, οι εκπαιδευόμενοι πρέπει συνήθως να χρησιμοποιήσουν μια προσομοίωση για να δημιουργήσουν τη δική τους. Αυτός που χρησιμοποιεί το λογισμικό προσομοίωσης επιλέγει συνήθως τις διεργασίες και τη σειρά με την οποία θα γίνουν.Roblyer M.D. (2009). Eκπαιδευτική Τεχνολογία και Διδασκαλία, ΙΩΝ.
  • 69. Προσομοίωση Αρχαίου Θεάτρου (Virtual Theatre) http://accad.osu.edu/VT/VirtualTheatre.html
  • 71. Παιδαγωγικοί Πράκτορες - Pedagogical AgentsΟι παιδαγωγικοί πράκτορες είναι αυτόνομοι πράκτορες που υποστηρίζουν την ανθρώπινη εκμάθηση, με την αλληλεπίδραση με τους σπουδαστές στο πλαίσιο των διαλογικών μαθησιακών περιβαλλόντων. Επεκτείνονται και βελτιώνουν την προηγούμενη ερευνητική εργασία για τα ευφυή συστήματα μάθησης προσαρμόζοντας τη συμπεριφορά τους στη δυναμική κατάσταση του μαθησιακού περιβάλλοντος και εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες εκμάθησης όπως αυτές προκύπτουν.Μπορούν να υποστηρίξουν τη συνεργατική εκμάθηση, καθώς επίσης και την εξατομικευμένη εκμάθηση, επειδή σπουδαστές και πράκτορες μπορούν να αλληλεπιδράσουν σε ένα κοινό περιβάλλον μέσω μιας εύχρηστης διεπαφής.
  • 72. “Animated Pedagogical Agents”Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παιδαγωγικοί πράκτορες που εμφανίζονται ως χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων. Οι animated παιδαγωγικοί πράκτορες υπόσχονται την προσφορά πολύπλοκης, realtimeσυμβουλής για τη λύση προβλημάτων συνδυασμένη με μια πολύ ελκυστική εμφάνιση. Πρόκειται δηλαδή για παιδαγωγικούς πράκτορες που έχουν ανθρώπινη μορφή ή μια οποιαδήποτε "ζωντανή" μορφή καθώς και συμπεριφορά ζωντανού όντως. Οι animated agents μπορεί να εμφανίζονται ως ρεαλιστικά ανθρώπινα όντα, ως ζώα ή ως πλάσματα της φαντασίας, αλλά όλα έχουν ως σκοπό τη μίμηση της ανθρώπινης αλληλεπιδραστικής συμπεριφοράς.Agent
  • 73. Βοηθοί του Microsoft OfficePeddy is a multi-purpose agent from Microsoft. He is an easily-programmable animated character with hooks for speech recognition and synthesis. Microsoft's intent is that he can be authored for educational and a variety of other uses.Microsoft Agent home pagehttp://www.microsoft.com/PRODUCTS/msagent/main.aspx
  • 74. Ένας animated παιδαγωγικός πράκτορας μπορεί να βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τον εκπαιδευόμενο και να μιμείται όψεις του εκφραστικού διαλόγου μεταξύ ανθρώπων σε θέματα καθοδήγησης. Τέτοιοι animated πράκτορες έχουν πολλά κοινά με τεχνητούς πράκτορες που είναι φτιαγμένοι για εφαρμογές διασκέδασης. Και οι δύο κατηγορίες πρακτόρων χρειάζεται να δίνουν στον χρήστη την εντύπωση ότι είναι ζωντανοί και πιστευτοί, αναπτύσσοντας συμπεριφορά που φαίνεται στον χρήστη ως φυσική και κατάλληλη. Στην περίπτωση των παιδαγωγικών πρακτόρων, πρέπει να αναπτύσσουν συμπεριφορά που φαίνεται φυσική και κατάλληλη για το ρόλο που παίζουν, για παράδειγμα του νοητού καθηγητή ή καθοδηγητή. Βλ. επίσης: Johnson, L.W., Rickel, J. W. & Lester, J. C. (2000). Animated Pedagogical Agents: Face-to-Face Interaction in Interactive Learning Environments, International Journal of Artificial Intelligence in Education (2000) 11, 47-78
  • 75. Cosmo was designed by the IntelliMedia Project at North Carolina State University to study the ability of agents to dynamically combine gesture, locomotion, and speech to refer to objects in the environment while they deliver problem-solving advice. Helpful, encouraging, and with a bit of an attitude, Cosmo explains how computers are connected, how routing is performed, and how data traffic considerations interplay. Steve can demonstrate skills to students, answer student questions, watch the students as they perform the tasks, and give advice if the students run into difficulties. Steve was developed by the Center for Advanced Research in Technology for Education at the USC Information Sciences Institute. Linda is the first of a series of "Learning Guides" from Extempo Systems. The Learning Guides Project is a 3-year R & D study to develop and commercialize animated pedagogical agents. Adele supports students working through problem-solving exercises that are integrated into instructional materials delivered over the internet. Adele, like Steve, was developed by the Center for Advanced Research in Technology for Education at the USC Information Sciences Institute.Interactive Animated Pedagogical Agents: An introduction to an emerging field http://ldt.stanford.edu/~slater/pages/agents/
  • 76. STEVE in Actionhttp://www.isi.edu/isd/VET/steve-demo-screenshots.htmlJohnson, W.L. & Rickel, J. (1998). Steve: An animated pedagogical agent for procedural training in virtual environments. SIGART Bulletin 8, pp. 16-21.
  • 77. Βασική ΒιβλιογραφίαBandura, A., & Walters, R. H. (1963). Social learning and personality development. New York: Holt, Rinehart, & Winston.
  • 78. Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
  • 79. Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • 80. Κολιάδης Ε. (2005). Θεωρίες Μάθησης και Εκπαιδευτική Πράξη, τ. Β: Κοινωνικογνωστικές Θεωρίες. Αυτοέκδοση, Αθήνα.
  • 81. Snowman, J. Biehler, R. (2006). Psychology Applied to Teaching, 11th Edition, Hougton And Mifflin.
  • 82. Elliott S, Kratochwill T, Littlefield-Cook J, Travers J. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία, Αποτελεσματική διδασκαλία – Αποτελεσματική μάθηση, Gutenberg.
  • 83. Slavin R., E. (2007). Εκπαιδευτική ψυχολογία. Θεωρία και πράξη. Μεταίχμιο
  • 84. Woolfolk, A. (2007). Εκπαιδευτική Ψυχολογία, ΕΛΛΗΝ.
  • 85. Roblyer, M.D. (2009). Eκπαιδευτική Τεχνολογία και Διδασκαλία, ΙΩΝ. Επιπρόσθετες Διαδικτυακές ΠηγέςExplorations in Learning & Instruction: The Theory Into Practice Database >Social Learning Theory (A. Bandura): http://tip.psychology.org/bandura.html
  • 86. McGraw Hill > Social Learning Theory of Albert Bandura: http://www.mhhe.com/socscience/comm/bandur-s.mhtml
  • 87. Funderstanding > Observational Learning:http://www.funderstanding.com/content/observational-learning
  • 88. Visual Wikipedia > Observational learning: http://www.viswiki.com/en/Observational_learning
  • 89. Εmory University > Overview of Social Cognitive Theory and of Self-Efficacy: http://www.des.emory.edu/mfp/eff.html> Publications by Albert Bandura(some articles are available online):http://www.des.emory.edu/mfp/BanduraPubs.htmlΕρωτήσεις;;;Επιμέλεια – Σχεδιασμός: smapapad