0% found this document useful (0 votes)
146 views92 pages

16.စန္-းလအသြင္- ျဖစ္ - ေစခ်င္-သည္ PDF

The document discusses traditional Burmese medicine and healing practices. It compares the practices of two ethnic groups, the Yakha and Aaukhtun, in treating illnesses. Both groups use herbal remedies and spiritual techniques involving rituals and prayers. The Yakha healing practices focus on herbal remedies and involve village elders, while the Aaukhtun practices incorporate rituals led by spiritual healers. The document analyzes the similarities and differences in the medical traditions of the two ethnic groups.

Uploaded by

Tun Lin Naing
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
146 views92 pages

16.စန္-းလအသြင္- ျဖစ္ - ေစခ်င္-သည္ PDF

The document discusses traditional Burmese medicine and healing practices. It compares the practices of two ethnic groups, the Yakha and Aaukhtun, in treating illnesses. Both groups use herbal remedies and spiritual techniques involving rituals and prayers. The Yakha healing practices focus on herbal remedies and involve village elders, while the Aaukhtun practices incorporate rituals led by spiritual healers. The document analyzes the similarities and differences in the medical traditions of the two ethnic groups.

Uploaded by

Tun Lin Naing
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 92

pef;vtoGif jzpfapcsio

f n
nff
(pE´Lyrokwåef )

zm;atmufawm&q&mawmf
oAÁ'geH "r®'geH Zdemwd?
oAÁ&oH "r®&aom Zdemwd/
oAÁ&wð "r®&wd Zdemwd?
wPSu©a,m oAÁ'ku©H Zdemwd/

'getm;vkH;udk "r®'geu atmifEdkif\/


t&omtm;vkH;udk w&m;t&omu atmifEdkif\/
arGUavsmfzG,ftm;vkH;udk w&m;ü arGUavsmfjcif;u atmifEdkif\/
'ku©tm;vkH;udk wPSmukefjcif;u atmifEdkif\/

pd&H wd|wk o'¨ar®m? "ar® a[mEÅ K o*g&0g/


bk&m;&Sif\ tqHk;tr omoemawmfonf
t"GefY&SnfpGm wnfygapownf;/
o'¨r®oHk;jzmü ½kdaoav;pm;jcif; &SdMuygapukefownf;/
] u

rmwdum
taMumif;t&m pmrsufESm
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm .................. *
cdkifvHkaom tmrcHcsuf&dSaom w&m;awmf .............. *
y#doaE¨usKd;udk ay;Edkifonfh ocFg½kayu©mrsKd; ........... C
ta&;tBuD;qHk;aom tcsdef ...................... q
aomwmEk*wokwåef ........................... Z
pef;vtoGif jzpfapcsifon nff (pE´Lyrokwåef) ............ 1
rdrdESifh yrmwlol ............................. 1
avmulyrmrsm; .............................. 4
vESifh yrmwlaom pdwfxm;[lonf .................. 6
vESifh yrmwlykH wpfrsKd; .......................... 9
tqifhtwef; jrifhrm;aeaom omoemawmf ........... 11
{nfhonfESifh yrmwlpGm ......................... 12
rSefuefaom OD;wnfcsuf ESpfrsKd; ................... 15
orm"d\ tusKd;*kPftif tmedoif ig;rsKd; ............. 17
rax&fnDaemif ESpfyg; ......................... 23
'umç 'umrwkdYxHokdY csOf;uyfxkdufaom &[ef; ......... 34
aumif;uifjyifü vufawmfudk vIyf&rf;í jyawmfrljcif; ..... 36
rpifMu,faom w&m;a'oema[menf; .............. 42
pifMu,faom w&m;a'oema[menf; ............... 46
w&m;*kPfawmf (6)yg; ......................... 57
oDv\tusKd;*kPftif tmedoif ................... 61
orm"d\tusKd;*kPftif tmedoif .................. 61
vm;&m*wdjro J l ............................. 62
c ] rmwdum
taMumif;t&m pmrsufESm

0dyóemÓPf\ pGrf;tif ....................... 62


r*fÓPf zkdvfÓPfwkdY\ pGrf;tm; .................. 63
t&Sifr[muóyukd twk,lyg ................... 65
rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef; .................. 67
] *

earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/

ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm
cdkifvHkaom tmrcHcsuf&dSaom w&m;awmf
bk&m;&Sif\ w&m;awmfwdkYonfum; oE´d|du paom *kPfawmf
taygif;wdkYESifh jynfhpHkawmfrlaom w&m;awmfwkdY jzpfMu\/ om0u
wpfOD;onf bk&m;&Sif\ w&m;awmfwkdYudk ---
1/ y&d,wåd od = oifod
2/ y#da0" od = usifhod
(wpfenf;)
1/ tm*rokw od = oifod
2/ t"d*rokw od = usifhod
þtodEpS rf sK;d wdYkjzifh aomwmywård *fÓPfzv kd Óf PfwYkjd zifh edAmÁ efukd
rsuaf rSmufjyKEidk of nfw h ikd af tmif od&cdS yhJ grlum; xdo k m0utzdYk tyg,f
wHcg;Bu;D um; tNy;D wdik f ydwo f mG ;NyjD zpfonf/ tu,fí a&SUodYk wpfqifh
wufum ½IyGm;Ekdifojzifh ou'g*grdr*fÓPfzdkvfÓPfwdkYjzifh edAÁmefudk
rsuaf rSmufjyKEidk o
f nfw h ikd af tmif BuKd ;yrf;Edik cf yhJ grlum; vlUbHu k o hJ aYkd om
umrbkHü wpfBudrfom y#doaE¨tm;jzifh uyfa&mufwnfaecGifh &Sdae-
awmhonf/ tu,fí xkx d ufwpfqifw h ufum BuKd ;yrf;Edik of jzifh tem-
C ] zm;atmufawm&q&mawmf
*grdr*fÓPfzv kd Ó
f PfwjYkd zifh edAmÁ efukd rsuaf rSmufjyKEidk o
f nfw
h idk af tmif
BuKd ;yrf;Ekid cf jhJ yefygrlum; umrbHo k Ykd y#doaE¨tm;jzifh jyefa&mufvmcGihf
r&SdawmhbJ jA[®mjynfüom y#doaE¨tm;jzifh uyfa&mufwnfaecGihf &Sad y
awmhonf/ tu,fí xdkxufwpfqifhwufum xyfrH BudK;yrf;EdkifcJh-
ojzifh t&[wår*fÓPfzv kd Ó
f PfwYkdjzifh edAmÁ efukd rsuaf rSmufjyKEikd o
f nfh
wdkifatmif BudK;yrf;EdkifcJhjyefygrlum; y&dedAÁmepkwd\ aemufqG,fwGif
rnfonfh bHb k 0rSmrQ y#doaE¨tm;jzifh uyfa&mufwnfaecGihf r&Sad wmh-
bJ oHo&mc&D;rS tNyD;wkdif uRwfvGwfxGufajrmuf&ayNyD/
tu,fí om0uwpfOD;onf bk&m;&Sif\ w&m;awmfrsm;udk
xdu k ohJ Ykd oifod usio
hf d todEpS rf sK;d jzifh BuKd ;yrf;ygaomfvnf; yg&rDw\ Ykd
EkaYH ES;rIaMumifh t&d,r*fzv kd o
f Ykd rqdu k af &mufEikd b f J ocFg½kayu©mÓPf
uJhodkYaom 0dyóemÓPfrsm;odkYwdkifatmif qkdufa&mufcJhygrlum; xdk
ocFg½kayu©mwdkYuJhodkYaom 0dyóemuHrsm;u ewf&Gmok*wduJhodkYaom
aumif;aom bHb k 0odYk a&mufatmif ydaYk qmifEikd o f nfth jyif xkd ewfjynf
ewfavmuü r*fÓPfzdkvfÓPfwdkYjzifh edAÁmefudk rsufarSmufjyKEkdifonfh
wdkifatmif tm;BuD;aom rSD&m Oyedó, paom ypö,owådwdkYjzifh
&Gufaqmifay;EkdifMuayonf/
y#doaE¨usKd;udk ay;Edkifonfh ocFg½kayu©mrsKd;
uxH ykxkZÆeó p aou©ó p ocFg½kayu©m, pdwåó tbd-
eD[ma&m {uwåH a[mwd/ ykxkZÆeó ocFg½kayu©H tbdeE´awm pdwåH
udvdówd? bm0em, y&dyaE¦m a[mwd? y#da0"ó tEÅ&ma,m
a[mwd? tm,wð y#doE¨, d m ypöa,m a[mwd/ aou©ómyd ocFg½k-
ayu©H tbdeE´awm pdwåH udvdówd? bm0em, y&dyaE¦m a[mwd?
Owå&d y#da0"ó tEÅ&ma,m a[mwd? tm,tm,wwð y#doEd̈,m ypöa,m
a[mwd/ {0H ykxkZÆeó p aou©ó p ocFg½kayu©m, pdwåó
tbdeD[ma&m {uwåH a[mwd tbdeE´ea|e/ (y#doH?60/)
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] i

ykxkZefyk*¾dKvftm;vnf;aumif;ç aou©yk*¾dKvftm;vnf;aumif;
ocFg½kayu©mü pdwfudk a&S;½Iaqmifjcif;\ wlnDonf\ tjzpfonf
tb,f odkY jzpfoenf;[lrl --- ocFg½kayu©mudk ESpfoufaom ykxkZef\
pdwo
f nf npfErG ;f \? 0dyóembm0em\ ab;&ef jzpf\? t&d,r*fjzifh
opömav;yg;udk xd;k xGi;f odjcif; = y#da0"\ tEÅ&m,f jzpf\/ aemiftcg
ü y#doaE¨\ taMumif;w&m;jzpf\/
ocFg½kayu©mudk ESpfoufaom aou©yk*¾dKvf\vnf; pdwfonf
npfErG ;f \? 0dyóembm0em\ ab;&ef jzpf\? txuftxuf r*fÓPf
jzifh opömav;yg;udk xdk;xGif; odjcif; = y#da0"\ tEÅ&m,f jzpf\?
aemiftcgü y#doaE¨\ taMumif;w&m; jzpf\/ þodkYvQif ykxkZef
yk*¾dKvf\vnf;aumif;ç aou©yk*¾dKvf\vnf;aumif; ocFg½kayu©mü
pdwu f kd a&S;½Iaqmifjcif;onf ESpo
f ufwwfaom oabmtm;jzifh wlnD
onf\ tjzpfonf jzpfayonf/ (y#doH?60/)
d m ypöa,m a[mwDwd
tm,wð y#doE¨, wd ocFg½kayu©morÜ,wk -å
ur®ó Av0wåm awae0 ok*wdy#doE¨, d m 'D,rmem, tbdeE´e-
ocFgawm avmbudavaom tem*aw umrm0p&ok*wdy#doE¨, d m
ypöa,m a[mwd/ ,o®m udavoo[m,H ur®H 0dyguH Zaewd? wo®m
ur®H Zeuypöa,m a[mwd? udavaom Oyw¬rÇuypöa,m/ y /
tm,wð y#doE¨, d m ypöa,m a[mwDwd wd aoau©ok aomwmyEé-
ou'g*grDeH te"d*wZösmemeH ocFg½kayu©muar®e 'D,rmem, umrm-
0p&ok*wdy#doE¨d,m tbdeE´eudavaom ypöa,m a[mwd? psme-
vmbDeH ye tem*grdó p jA[®avmaua,0 y#doE¨meawm ypö-
a,m e a[mwd/ tEkavmra*gMwbl[d p 'D,rmem, y#doE¨d,m
t,ar0 udavaom ypöa,m a[mwDwd a0'dwaAÁm/
(y#doH?|?1?250/)
p ] zm;atmufawm&q&mawmf
ykxkZefyk*¾dKvf\ ocFg½kayu©mÓPfESifh,SOfaom apwem[laom
uH\ tm;aumif;onf\tjzpfaMumifh xdkuHonfyifvQif umrok*wd
y#doaE¨usKd;udk ay;vwfaomf ocFg½kayu©mudk ESpfoufjcif;[k qdktyf
aom avmbudavomonf tem*wf umrok*wdy#doaE¨\ t-
aMumif;w&m; jzpf\? avmbwnf;[laom udavom taygif;tazmf-
udk &&dS aom ocFg½kayu©mÓPfEiS hf ,SOw
f v
JG su&f aSd om apwemuHonf
umrok*wdy#doaE¨ paom tusKd;0dygufudk jzpfapEdkif\? xdkaMumifh
ocFg½kayu©mÓPfEiS hf ,SOaf om apwemuHonf tusK;d 0dygufukd wdu k -f
½dkufjzpfapwwfaom Zeu taMumif;w&m; jzpf\/ ocFg½kayu©mudk
ESpof ufwwfaom avmbudavomonf tm;ay;axmufyw hH wfaom
Oyw¬rÇu taMumif;w&m; jzpf\/ y /
aou©yk*¾dKvfwdkYwGif psmefudk r&&dS Muukeaf om aomwmyef ou-
'g*grfy*k Kd¾ vw
f \
Ykd ocFg½kayu©mÓPfEiS hf ,SOaf om apwem[laom ocFg-
½kayu©muHonf tusKd;ay;tyfaom umrok*wdy#doaE¨\ ocFg½k-
ayu©mudk ESpfoufaom avmbudavomonf tm;ay;axmufyHh
wwfaom Oyw¬rÇutaMumif;w&m;jzpf\? psmef&aom aomwmyef
ou'g*grfwEYkd iS hf tem*grfy*k Kd¾ v\
f jA[®mjynfüomvQif y#doaE¨,jl cif;
oabm&daS omaMumifh ocFg½kayu©mudk ESpo f ufaom avmbudavom
onf ,if;jA[®m y#doaE¨paom tusKd;0dyguf\ tm;ay;axmufyHh
wwfaom Oyw¬rÇutaMumif;w&m;onf rjzpfEdkifay/ tEkavmrç
a*gMwbkÓPfwEYkd iS hf ,SOw f v
JG su&f aSd om apwem[laom uHw&m;wdu Yk
tusK;d ay;tyfaom y#doaE¨\vnf; þocFg½kayu©mudk ESpo f ufwwf-
aom avmbudavomonfyifvQif tm;ay;axmufyHhwwfaom
Oyw¬rÇu taMumif;w&m;jzpfonf[k od&dSygav/ (y#doH?|?1?250/)
owdjyK&ef tcsuw
f pf&yf --- þü tEkavmrÓPfEiS hf ,SOw
f v
JG suf
&dSaom ukodkvfapwemuvnf; umrok*wdü wpfckaom y#doaE¨-
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] q

usK;d udk ay;Edik \


f [laom tqdu
k v
kd nf;aumif;ç a*gMwbkÓPfEiS hf ,SOw
f JG
vsuf&dSaom ukodkvfapwemuvnf; umrok*wdü wpfckaom y#d-
oaE¨usK;d udk ay;Edik \
f [laom tqduk vkd nf;aumif; owdjyKí rSwof m;-
xm;yg/ tEkavmr = tEkvHkonfvnf; wpfBudrfom jzpfaom pdwf
jzpf\? a*gMwbkonfvnf; wpfBudrfom jzpfaom pdwf jzpf\/ wpfck-
aom apwemu wpfckaom b0udk jzpfapEdkifonfhxHk; oufao
om"ursm;yifwnf;/ tvm;wlyif ocFg½kayu©muHuvnf; xdkuJhodkY
tusKd;ay;EdkifyHkudk oabmaygufoifhayonf/
ta&;tBuD;qHk;aom tcsdef
oHo&mc&D;wGif usiv f nfae&aom ykxZk efvo l m; wpfO;D twGuf
wpfbufwiG f tyg,fü tusK;d ay;jcif;jraJ om yÍömeEÅ&, d uHEiS hf aoonfh
wkid af tmif rpGev Yf w
T &f ao;aom ed,wrdpmä 'd|u d w
H wYkd iG f wpfcck v k nf;
r&dSonfjzpftHh? wpfbufwGifvnf; jA[®mhjynfü tusKd;ay;jcif;jrJaom
aoonfw h idk af tmif ravQmusaom psmefw&m;wnf;[laom r[*¾Kw-f
uH wpfcck v k nf; r&do S nfjzpft?hH wpfbufwiG v f nf; ypö,y&d*[ ¾ ÓPf
odkYwdkifatmifaom 0dyóemÓPfrsm;udk atmufxpfqHk;tm;jzifh
r&&dSao;onfjzpftHh? aocgeD; r&PmoEé tcsdefumvum; ta&;-
tBuD; qHk;aom tcsdefumvyif jzpf\/ xdkykxkZefrsm;tzdkY aocgeD;
r&PmoEéaZmonf tukov kd af Zm jzpft?hH tyg,fav;bHk wpfbb kH okH Ykd
usdef;aoa&muf\/ aocgeD; r&PmoEéaZmonf ukodkvfaZm jzpftHh?
xdu
k o f nfth m;avsmpf mG ok*wd wpfbb kH o
kH Ykd a&muf\/ xdu k o
k v kd uf w H -Ykd
wGif þocFg½kayu©muHum; tvGef tqifjh rifrh m;aom uHwpfck jzpf\/
or®moarÁm"dÓPf yapöuaAm"dÓPf t*¾om0uaAm"dÓPf r[m-
om0uaAm"dÓPf[al om aAm"dÓPfrsm;udk &nf&, G af wmifw h xm;ol
r[kwfvQif xdkocFg½kayu©mÓPfodkYwdkifatmif 0dyóembm0em
ur®|mef;udk pD;jzef;xm;ol olawmfaumif;rsm;onf a,bk,stm;jzifh
Z ] zm;atmufawm&q&mawmf
aoNyD;aemuf 'kwd,b0wGif t&d,r*fzdkvf edAÁmef[lonfh w&m;xl;
w&m;jrwfudk &&dSEdkifaMumif;udk aomwmEk*wokwåefwGif bk&m;&Sif
udk,fawmfwdkif a[mMum;xm;awmfrlcJh\/ ,if;odkY cdkifvHkonfh tmrcH-
csu&f o
Sd nfh bk&m;&Si\ f w&m;awmfrsm;udk tm*rokw[laom oifoçd
t"d*rokw[laom usifhod --- þtod ESpfrsKd;jzifh todBuD; odatmif
todÓPf&o Sd nfh vlUb0udk &cdu k f &[ef;b0udk &cdu
k f txl; BuKd ;yrf;-
oifhvSayonf/ oHo&mc&D; rqHk;ao;olwdkYtwGuf txufwGif a&;-
om;cJhonfhtwdkif; aocgeD; r&PmoEétcgonf tyg,f'k*¾wdESifh
aumif;&mok*wdukd vrf;cGaJ y;onfh ta&;tBu;D qH;k aom tcsed u f mv
jzpf\/ xdtk cgü aumif;&m ok*wdoYkd used ;f ao{uef a&mufapEdik af om
uHrsm;udk xlaxmifxm;Ny;D jzpfzYkd vdak yonf/ oHo&mc&D;udk tqH;k owf
Edkifatmif BudK;pm;xm;NyD; jzpfvQifum; wdkif;xuftvGef wHcGefESifh
bk&m;yif jzpfacsonf/ þwGif aomwmEk*wokwåef jrefrmjyefudk
qufvufí a&;om;wifjytyfygonf/

aomwmEk*wokwåef
&[ef;wdkY ...yom'aomwodkY ouf0ifí ÓPaomwjzifh
ydik ;f jcm;rSwo f m;tyfuek af omç EIwjf zifh tvGw&f atmif avhusut f yfNy;D
ukefaomç pdwfjzifh tzefzef txyfxyf aphaphikik Munfh½I qifjcif
oH;k oyftyfNy;D ukeaf omç w&m;ud, k t f eufoabmtm;jzifv h nf;aumif;
taMumif;w&m;tm;jzifv h nf;aumif; or®m'd|Ó d Pfynmjzifh aumif;pGm
ud, k w f ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmufojd riftyfNy;D ukeaf om w&m;awmfw\ Ykd
rcRwf{uef &vdrfhrnf[k arQmfvifhtyfukefaom tusKd;qufwdkYonf
þav;rsKd;wdkYwnf;/ tb,fav;rsKd;wdkYenf;[lrl ---
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] ps

1/ &[ef;wdkY ...þomoemawmfü &[ef;onf ---


1/ okwå = okwåtrnf&aom w&m;awmfç
2/ a*,s = *gxmESifh pum;ajy ESpfaxGa&maeaom w&m;-
awmfç
3/ a0,smu&P = *gxmrzuf oufoufaom pum;ajyw&m;awmfç
4/ *gxm = *gxmw&m;awmfç
5/ O'ge = O'gef; = 0rf;ajrmufpGm usL;&ifhawmfrltyfaom
w&m;awmfç
6/ £wd0kwåu = £wd0w k f = þodYk bk&m;&Sio f nf a[mMum;awmf-
rltyf\ -- þodYk tpcsv D suf ed'gef;ysK;d xm;aom
w&m;awmfç
7/ Zmwu = Zmwfawmfç
8/ tAÇKw"r® = rjzpfpzl; tOD;topf tHMh ozG,&f mwdEYk iS hf qufpyf-
aeaom w&m;awmfç
9/ a0'v’ = todxl; ÓPfxl;udkvnf; &&dSí ESpfouf0rf;-
ajrmufru I v kd nf; &&daS om tar; tajz jzpfaom
w&m;awmf ---
þt*Fg (9)wefEiS hf jynfph akH wmfral om w&m;awmfukd oifMum;\/
xd&k [ef;\ oEÅmefü xdw k &m;awmfwo Ykd nf yom'aomwodYk ouf0ifí
ÓPaomwjzifh ydkif;jcm;rSwfom;tyfukef\? EIwfjzifh tvGwf&atmif
avhusuftyfNyD; jzpfukef\? pdwfjzifh tzefzef txyfxyf aphaphikik
Munhf½I qifjcif oHk;oyftyfNyD; jzpfukef\? w&m;udk,f teufoabm
tm;jzifhvnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;jzifhvnf;aumif; or®m'd|d
ÓPfynmjzifh aumif;pGm ud, k w f ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmufojd riftyfNy;D
jzpfukef\/ (tH?1?504-505/)
Ú ] zm;atmufawm&q&mawmf
«rSwcf suf --- 'd|,
d m oky#Ü 0d 'd g¨ wd tw¬awm p um&Pawm p ynm,
ok|K y#d0d'¨g ypöu©H uwm/ (tH?|?2?364/) --- bk&m;&Sif\
t*Fg (9)wefESifh jynhfpHkawmfrlaom yd#uwfoHk;yHk w&m;
awmfü a[mMum;xm;awmfrt l yfaom w&m;ud, k f teuf
oabmw&m;wdrYk mS pdwçf apwoduçf ½kyçf edAmÁ ef - [laom
y&rw¬w&m; (4)yg;wdkYom jzpfMu\/ pwkw¬y&rwf jzpf-
aom edAmÁ efw&m;awmfjrwfukd tvd&k aSd om olawmfaumif;
onf a&S;OD;pGm avmuD pdw-f apwodu-f ½ky[ f al om w&m;
udk,f teufoabmw&m;wdkYudkvnf;aumif;ç ,if;pdwf-
apwoduf-½kyfw&m;wdkY\ taMumif;w&m;wdkYudkvnf;-
aumif; or®m'd|Ó d Pfynmjzifh ud, k w
f ikd rf suaf rSmuf xGi;f
azmufodjrifatmif BudK;pm;&\/ emr½lyy&dapä'ÓPfESifh
ypö,y&d*¾[ÓPfwnf;/ Ówy&dnmwnf;/ tm'd'Dyu
enf;wnf;/ Ówy&dnm wD&Py&dnm y[mey&dnm[k
y&dnm oHk;rsKd;&dS&m tpjzpfaom Ówy&dnmudk ,lojzifh
tv,fjzpfaom wD&Py&dnmç tqHk;jzpfaom y[me-
y&dnmwdu Yk vkd nf; odr;f usK;H ,l&aom enf;wnf;/ emr½ly-
y&dapä'ÓPfro S nf ocFg½kayu©mÓPfoYkd wdik af tmifaom
0dyóemÓPfrsm;ESifh jynhfpHkatmif BudK;pm;tm;xkwf&ef
&nfñeT ;f xm;\/ ,if;odYk BuKd ;yrf;&mü a&S;OD;pGm ,if; pdw-f
apwoduf-½kyfw&m;wdkYudk oifodtaejzifh odatmif BudK;
pm;&\? tm*rokwwnf;/ xdkaemif or®m'd|dÓPfynm
jzifh ud,
k w
f ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmufojd rifatmif ocFg½k-
ayu©mÓPfoYkd qdu k o
f nfwikd af tmif BuKd ;pm;&\? t"d*r-
okwwnf;/ ,if;odkY tm*rokw t"d*rokw[laom
okww&m;ESihf jynhpf akH om olawmfaumif;udk txl; &nf-
ñTef;xm;onf[k rSwfyg/»»
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] #

xdk&[ef;onf owdvGwfuif;onfjzpfí aovGef&aomf trSwf


rxm; wpfyg;yg;aom ewfjynf ewfavmuü jzpf\/ (tH?1?505/)
«rSwfcsuf --- rk|ówd umvH uk½krmaem wd e,d'H Ak'¨0peH tEkó&-
maemwd
Powd,m tbma0e 0kwåH? ykxkZÆeumvud&d,H ye
oE¨m, 0kwåH/ ykxkZÆaem [d rk|ówd umvH ua&mwd
emr/ (tH?|?2? 364/) --- owdvwG u
f if;onf jzpfí aovGef
&aomf[laom þpum;udk bk&m;pum;awmfudk tpOf
avQmufí atmufarhwwfaom owd\ r&dSjcif;aMumifh
a[mawmfrlonfum; r[kwf? ykxkZeftjzpfESifh uG,fvGef
jcif;udo
k m &nf&, G af wmfrí
l a[mMum;awmfrjl cif; jzpf\/
rSefayonf --- ykxkZefonf owdvGwfuif;í aovGef&
onf rnfayonf/ (tH?|?2?364/)»
xdek wfjynf ewfavmuü csr;f omjcif;&daS om xdek wfom;\ oEÅmef
0,f w&m;yk'ftpkwdkYonf ay:vGifxif&Sm;vmMuukef\/ (vGefcJhaom
b0ü &Gwfzwfo&Zösm,fjcif;vQif taMumif;&if;cH&Sdaom EIwfjzifh
avhusux f m;tyfNy;D ukeaf om or®m'd|Ó d Pfynmjzifh aumif;pGm ud,k -f
wdik rf suaf rSmuf xGi;f azmufojd riftyfNy;D ukeaf om w&m;tm;vH;k wdoYk nf
Munfvifaom aMu;rHjk yifü t&dyu f o
hJ Ykd ay:vGix
f if&mS ;í vmMuuke\ f ??)
&[ef;wdkY ...w&m;awmfudk tpOfavQmufí ½IyGm;oHk;oyfwwf
aom 0dyóemÓPfESifh ,SOfwGJvsuf&dSaom owd\ jzpfay:jcif;onf
EkHYaES;vSao;\? tu,fpifppfrSmrl xdkewfom;jzpfaom owå0gonf
vsijf refpmG omvQif r*fzv kd ef Ad mÁ ef[o
l nfh w&m;xl; w&m;jrwfukd &&dES ikd f
\/ &[ef;wdkY ...þonfum; yom'aomwodkY ouf0ifí ÓP-
aomwjzifh ydkif;jcm;rSwfom;tyfukefaomç EIwfjzifh tvGwf&atmif
avhusut f yfNy;D ukeaf omç pdwjf zifh tzefzef txyfxyf aphaphiik k Munh½f I
qifjcif oHk;oyftyfNyD;ukefaomç w&m;udk,f teufoabmtm;jzifh
X ] zm;atmufawm&q&mawmf
vnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;jzifhvnf;aumif; or®m'd|dÓPf-
ynmjzifh aumif;pGm ud,
k w
f ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmufojd riftyfNy;D ukef
aom w&m;awmfwdkY\ rcRwf{uef &vdrfhrnf[k arQmfvifhtyfaom
a&S;OD;pGmaom yxr tusKd;qufwnf;/ (tH?1?505/)
2/ &[ef;wdkY ...aemufwpfrsKd;aomfum; &[ef;onf okwå a*,s
a0,smu&P *gxm O'ge £wd0kwåu Zmwu tAÇKw"r® a0'v’
[laom t*Fg (9)wefEiS hf jynfph akH wmfral om w&m;awmfukd oifMum;\?
xd&k [ef;\ oEÅmefü xdw k &m;awmfwo Ykd nf yom'aomwodYk ouf0if
í ÓPaomwjzifh ydik ;f jcm;rSwo f m;tyfuek \ f ? EIwjf zifh tvGw&f atmif
avhusuftyfNyD; jzpfukef\? pdwfjzifh tzefzef txyfxyf aphaphikik
Munfh½Iqifjcif oHk;oyftyfNyD; jzpfukef\? w&m;udk,f teufoabm
tm;jzifhvnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;jzifhvnf;aumif; or®m'd|d
ÓPfynmjzifh aumif;pGm ud, k w f ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmufojd riftyfNy;D
jzpfukef\/
xdk&[ef;onf owdvGwfuif;onfjzpfí aovGef&aomf trSwf-
rxm; wpfyg;yg;aom ewfjynf ewfavmuü jzpf\/ xdek wfjynf ewf-
avmuü csr;f omjcif;&daS om xdek wfom;\ oEÅmef0,f w&m;yk't f pkwYkd
onf ay:vGix f if&mS ;íum; rvmMuukeaf o;? pifppfaomfum; wefc;kd
£'d̈yg'fEiS hf jynfph í
kH pdwu
f kd Edik Ef ikd ef if;eif; avhvmEdik jf cif;odYk a&mufNy;D
aom "r®uxdu&[ef;awmfonf ewfy&dowfü w&m;awmfudk a[m-
Mum;av\/ xdek wfom;\ oEÅmef0,f ]]þ,ck "r®uxdu&[ef;awmf
a[mMum;aeaom w&m;awmfonfum; a&S;,cif ig vljzpfpOf &[ef;
b0wke;f u ig usiMhf uBH uKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwcf zhJ ;l aom oDv orm"d
ynm odum© oH;k &yf tusijhf rwfjzifh odr;f usK;H a&wGut f yfaom omoe-
jA[®p&d, trnf&onfh xd"k r®0ed ,yifwnf;}}[k pdwt f MuH jzpfvm\/
&[ef;wdkY ...w&m;awmfudk tpOfavQmufí ½IyGm;oHk;oyfwwfaom
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] !

owd\ jzpfay:jcif;onf EkaYH ES;vSao;\? tu,fpifppfrmS rl xdek wfom;


jzpfaom owå0gonf vsifjrefpGmomvQif r*fÓPf zdkvfÓPf edAÁmef
[lonfh w&m;xl; w&m;jrwfudk &&dSEdkif\/
&[ef;wdkY ...jzpfoifhjzpf&m EdIif;cdkif;zG,f&m avmu Oyrmonf
um; pnfBuD;oHü vdr®muRrf;usifaom a,mufsm;onf c&D;&SnfoGm;
vwfaomf pnfBuD;oHudk Mum;av&m\? xdka,mufsm;\ oEÅmef0,f
xdkpnfBuD;oHü ]]pnfBuD;oHavavmç pnfBuD;oH r[kwfavavm}}[k
,HkrSm;jcif; awG;awmjcif;onf rjzpfawmhbJ pnfBuD;oH[líomvQif
trSeftwdkif; qHk;jzwfjcif;odkY a&muf&mouJhodkY -- &[ef;wdkY ... þ
OyrmtwlomvQif &[ef;onf okwå a*,s a0,smu&P *gxm O'ge
£wd0w k u
å Zmwu tAÇKw"r® a0'v’[al om t*Fg (9)wefEiS hf jynhpf kH
awmfral om w&m;awmfukd oifMum;\/ xd&k [ef;\ oEÅmefü xdw k &m;-
awmfwdkYonf yom'aomwodkY ouf0ifí ÓPaomwjzifh ykdif;jcm;
rSwof m;tyfuek \ f ? EIwjf zifh tvGw&f atmif avhusut f yfNy;D jzpfuek \
f ?
pdwfjzifh tzefzef txyfxyf aphaphikik Munfh½Iqifjcif oHk;oyftyfNyD;
jzpfukef\? w&m;udk,fteufoabmtm;jzifhvnf;aumif;ç taMumif;
w&m;tm;jzifv h nf;aumif; or®m'd|Ó d Pfynmjzifh aumif;pGm ud, k wf ikd f
rsufarSmuf xGif;azmufodjriftyfNyD; jzpfukef\/
xdk&[ef;onf owdvGwfuif;onfjzpfí aovGef&aomf trSwf
rxm; wpfyg;yg;aom ewfjynf ewfavmuü jzpf\? xdek wfjynf ewf-
avmuü csr;f omjcif;&daS om xdek wfom;\ oEÅmef0,f w&m;yk't f pkwYkd
onf ay:vGix f if&mS ;íum; rvmMuukeaf o;? pifppfaomfum; wefc;kd
£'d̈yg'fEiS hf jynhpf í
kH pdwu
f kd Edik Ef ikd ef if;eif; avhvmEdik jf cif;odYk a&mufNy;D
aom "r®uxdu&[ef;awmfonf ewfy&dowfü w&m;awmfudk a[m-
Mum;av\/ xdek wfom;\ oEÅmef0,f ]]þ,ck "r®uxdu&[ef;awmf
a[mMum;aeaom w&m;awmfonfum; a&S;,cif ig vljzpfpOf &[ef;
¡ ] zm;atmufawm&q&mawmf
b0wke;f u ig usiMhf uBH uKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwcf zhJ ;l aom oDv orm"d
ynm odum© oH;k &yf tusijhf rwfjzifh odr;f usK;H a&wGut f yfaom omoe-
jA[®p&d, trnf&onfh xd"k r®0ed ,yifwnf;}}[k pdwt f MuH jzpfvm\/
&[ef;wdkY ...w&m;awmfudk tpOfavQmufí ½IyGm;oHk;oyfwwfaom
owd\ jzpfay:jcif;onf EkaYH ES;vSao;\? tu,fpifppfrmS rl xdek wfom;
jzpfaom owå0gonf vsifjrefpGmomvQif r*fÓPf zdkvfÓPf edAÁmef
[lonfh w&m;xl; w&m;jrwfudk &&dSEdkif\/ &[ef;wdkY ...þonfum;
yom'aomwodYk ouf0ifí ÓPaomwjzifh ykid ;f jcm;rSwo f m;tyfuek f
aomç EIwfjzifh tvGwf&atmif avhusuftyfNyD;ukefaomç pdwfjzifh
tzefzef txyfxyf aphaphiik k Munf½h q I ifjcif oH;k oyftyfNy;D ukeaf omç
w&m;udk,f teufoabmtm;jzifhvnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;
jzifv
h nf;aumif; or®m'd|Ó d Pfynmjzifh aumif;pGm ud, k wf ikd rf suaf rSmuf
xGi;f azmufojd riftyfNy;D ukeaf om w&m;awmfw\ Ykd rcRw{f uef &vdr-hf
rnf[k arQmfvifhtyfaom ESpfckajrmufaom 'kwd, tusKd;qufwnf;/
(tH?1?505-506/)
3/ &[ef;wdYk ...aemufwpfrsK;d um; &[ef;onf okwå a*,s a0,sm-
u&P *gxm O'ge £wd0kwåu Zmwu tAÇ Kw"r® a0'v’[laom
t*Fg (9)wefEiS fh jynfph akH wmfral om w&m;awmfukd oifMum;\/ xd&k [ef;-
\ oEÅmefü xdw k &m;awmfwo Ykd nf yom'aomwodYk ouf0ifí ÓP-
aomwjzifh ykid ;f jcm; rSwo f m;tyfuek \ f ? EIwjf zifh tvGw&f atmif avh-
usut f yfNy;D jzpfuek \ f ? pdwjf zifh tzefzef txyfxyf aphaphiik k Munf½h I
qifjcif oHk;oyftyfNyD; jzpfukef\? w&m;udk,f teufoabmtm;jzifh
vnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;jzifhvnf;aumif; or®m'd|dÓPf-
ynmjzifh aumif;pGm udk,fwdkifrsufarSmuf xGif;azmufodjriftyfNyD;
jzpfukef\/
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] P

xdk&[ef;onf owdvGwfuif;onfjzpfí aovGef&aomf trSwf


rxm; wpfyg;yg;aom ewfjynf ewfavmuü jzpf\? xdkewfjynf ewf
avmuü csrf;omjcif;&dSaom xdkewfom;\ oEÅmef0,f w&m;yk'ftpk
wdkYonf ay:vGifxif&Sm;íum; rvmMuukefao;? wefcdk;£'¨dyg'fESifh
jynfhpHkí pdwfudk EdkifEdkifeif;eif; avhvmEdkifjcif;odkY a&mufNyD;aom "r®-
uxdu&[ef;awmfonfvnf; ewfy&dowfü w&m;awmfukd a[mMum;
awmfrrlao; jzpfae\? pifppfaomfum; "r®uxduewfom;onf ewf-
y&dowfü w&m;awmfudk a[mMum;av\/ xdktcg xdkewfom;\
oEÅmef0,f ]]þ,ck "r®uxduewfom; a[mMum;aeaom w&m;awmf
onfum; a&S;,cif ig vljzpfpOf &[ef;b0wke;f u ig usiMhf uBH uKd ;ukwf
yGm;rsm;tm;xkwcf zhJ ;l aom oDv orm"d ynm odum© oH;k &yf tusijhf rwf
jzifh odr;f usK;H a&wGutf yfaom omoejA[®p&d, trnf&onfh xd"k r®-
0de,yifwnf;}}[k pdwftMuH jzpfvm\/ &[ef;wdkY ...w&m;awmfudk
tpOfavQmufí ½IymG ;oH;k oyfwwfaom owd\ jzpfay:jcif;onf EkaYH ES;
vSao;\? tu,fpifppfrmS rl xdek wfom;jzpfaom owå0gonf vsijf ref-
pGmomvQif r*fÓPf zdkvfÓPf edAÁmef[lonfh w&m;xl; w&m;jrwfudk
&&dSEdkif\/
&[ef;wdkY ...jzpfoifhjzpf&m EdIif;cdkif;zG,f&m avmuOyrmonf
um; c½koif;oHü vdrm® uRr;f usiaf om a,mufsm;onf c&D;&Sno f mG ;vwf
aomf c½koif;oHudk Mum;av&m\? xdka,mufsm;\ oEÅmef0,f xdkc½k-
oif;oHü ]]c½koif;oHavavm? c½koif;oH r[kwfavavm}}[k ,HkrSm;
jcif; awG;awmjcif;onf rjzpfawmhbJ ]]c½koif;oH}}[líomvQif trSef
twdkif; qHk;jzwfjcif;odkY a&muf&mouJhodkY - &[ef;wdkY ... þOyrm
twlomvQif &[ef;onf okwå a*,s a0,smu&P *gxm O'ge
£wd0w k u
å Zmwu tAÇKw"r® a0'v’[al om t*Fg (9)wefEiS hf jynfph kH
awmfral om w&m;awmfukd oifMum;\/ xd&k [ef;\ oEÅmefü xdw k &m;-
w ] zm;atmufawm&q&mawmf
awmfwdkYonf yom'aomwodkY ouf0ifí ÓPaomwjzifh ydkif;jcm;
rSwof m;tyfuek \
f ? EIwjf zifh tvGw&f atmif avhusut f yfNy;D jzpfuek \
f ?
pdwfjzifh tzefzef txyfxyf aphaphikik Munfh½Iqifjcif oHk;oyftyfNyD;
jzpfuek \
f ? w&m;ud,
k f teufoabmtm;jzifv h nf;aumif;ç taMumif;-
w&m;tm;jzifv h nf;aumif; or®m'd|Ó d Pfynmjzifh aumif;pGm ud, k wf ikd f
rsufarSmuf xGif;azmufodjriftyfNyD; jzpfukef\/
xdk&[ef;onf owdvGwfuif;onfjzpfí aovGef&aomf trSwf
rxm; wpfyg;yg;aom ewfjynf ewfavmuü jzpf\? xdkewfjynf ewf
avmuü csrf;omjcif;&dSaom xdkewfom;\ oEÅmef0,f w&m;yk'ftpk
wdkYonf ay:vGifxif&Sm;íum; rvmMuukefao;? wefcdk;£'d¨yg'fESifh
jynfhpHkí pdwfudk EdkifEdkifeif;eif; avhvmEdkifjcif;odkY a&mufNyD;aom "r®-
uxdu&[ef;awmfonfvnf; ewfy&dowfü w&m;awmfukd a[mMum;-
awmfrrlao; jzpfae\/ pifppfaomfum; "r®uxduewfom;onf ewf
y&dowfü w&m;awmfudk a[mMum;av\/ xdktcg xdkewfom;\
oEÅmef0,f ]]þ,ck "r®uxduewfom; a[mMum;aeaom w&m;awmf
onfum; a&S;,cif ig vljzpfpOf &[ef;b0wke;f u ig usiMhf uBH uKd ;ukwf
yGm;rsm;tm;xkwfcJhzl;aom oDv orm"d ynm odu©moHk;&yf tusifh-
jrwfjzifh odrf;usKH;a&wGuftyfaom omoejA[®p&d, trnf&onfh
xdk"r®0de,yifwnf;}}[k pdwftMuH jzpfvm\/ &[ef;wdkY ...w&m;-
awmfudk tpOfavQmufí ½IyGm;oHk;oyfwwfaom owd\ jzpfay:jcif;
onf EkHYaES;vSao;\? tu,fpifppfrSmrl xdkewfom;jzpfaom owå0g
onf vsifjrefpGmomvQif r*fÓPf zdkvfÓPf edAÁmef[lonfh w&m;xl;
w&m;jrwfudk &&dSEdkif\/ &[ef;wdkY ...þonfum; yom'aomwodkY
ouf0ifí ÓPaomwjzifh ydkif;jcm;rSwfom;tyfukefaomç EIwfjzifh
tvGw&f atmif avhusut f yfNy;D ukeaf omç pdwjf zifh tzefzef txyfxyf
aphaphikik Munfh½Iqifjcif oHk;oyftyfNyD;ukefaomç w&m;udk,fteuf-
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] x

oabmtm;jzifhvnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;jzifhvnf;aumif;
or®m'd|Ód Pfynmjzifh aumif;pGm ud,k w
f ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmufo-d
jriftyfNy;D ukeaf om w&m;awmfw\
Ykd rcRw{f uef &vdrrhf nf[k arQmv f ifh
tyfaom oHk;ckajrmufaom wwd, tusKd;qufwnf;/ (tH?1?506/)
4/ &[ef;wdYk ...aemufwpfrsK;d um; &[ef;onf okwå a*,s a0,sm-
u&P *gxm O'ge £wd0kwåu Zmwu tAÇ Kw"r® a0'v’[laom
t*Fg (9)wefEiS hf jynfph akH wmfral om w&m;awmfukd oifMum;\? xd&k [ef;
\ oEÅmefü xdw k &m;awmfwo Ykd nf yom'aomwodYk ouf0ifí ÓP-
aomwjzifh ykid ;f jcm;rSwo f m;tyfuek \f ? EIwjf zifh tvGw&f atmif avh-
usut f yfNy;D jzpfuek \f ? pdwjf zifh tzefzef txyfxyf aphaphiik k Munh½f I
qifjcif oHk;oyftyfNyD; jzpfukef\? w&m;udk,f teufoabmtm;jzifh
vnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;jzifhvnf;aumif; or®m'd|dÓPf-
ynmjzifh aumif;pGm udk,fwdkifrsufarSmuf xGif;azmufodjriftyfNyD;
jzpfukef\/
xdk&[ef;onf owdvGwfuif;onfjzpfí aovGef&aomf trSwf
rxm; wpfyg;yg;aom ewfjynf ewfavmuü jzpf\/ xdkewfjynf ewf
avmuü csrf;omjcif;&Sdaom xdkewfom;\ oEÅmef0,f w&m;yk'ftpk
wdkYonf ay:vGifxif&Sm;íum; rvmMuukefao;? wefcdk;£'¨dyg'fESifh
jynfhpHkí pdwfudk EdkifEdkifeif;eif; avhvmEdkifjcif;odkY a&mufNyD;aom "r®-
uxdu&[ef;awmfonfvnf; ewfy&dowfü w&m;awmfukd a[mMum;
awmfrrlao; jzpfae\? "r®uxduewfom;onfvnf; ewfy&dowfü
w&m;awmfukd a[mMum;rI r&Sad o; jzpfae\/ pifppfaomfum; ewfjynf
ewfavmuü a&S;OD;pGm ewfom;jzpfEiS ahf om vlUb0u oDwif;oH;k azmf
jzpfcJhzl;aom ewfom;onf aemufjzpfvmaom ewfom;udk ]]tcsif;
ewfom; ...a&S;,cif vljzpfpOf &[ef;b0wkef;u igwdkYusifhMuH
BuKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwcf zhJ ;l aom oDv orm"d ynm[laom odum©
' ] zm;atmufawm&q&mawmf
oHk;&yf tusifhjrwfjzifh odrf;usKH;a&wGuftyfaom omoejA[®p&d,
trnf&onfh jrwfaom tusi[ hf al om xdk "r®0ed ,udk oif atmufarh-
avmh (= trSwf&avmh)? tcsif; ewfom; ...oif atmufarhavmh
(= trSwf&avmh)}}[k atmufarhap\ (= trSwf&ap\)/ xdkewfom;
onf ]]tcsif; ewfom; ... igonf atmufarh\ (= trSwf&yg\)?
tcsi;f ewfom; ... igonf atmufarh\ (= trSw&f yg\)}}[k qd\ k /
&[ef;wdkY ...w&m;awmfudk tpOfavQmufí ½IyGm;oHk;oyfwwfaom
owd\ jzpfay:jcif;onf EkHYaES;vSao;\? tu,fpifppfrSmrl xdkewf-
om;jzpfaom owå0gonf vsijf refpmG omvQif r*fÓPf zdv k Ó
f Pf edAmÁ ef
[lonfh w&m;xl; w&m;jrwfudk &&SdEdkif\/
&[ef;wdYk ...jzpfoifjh zpf&m EdiI ;f cdik ;f zG,&f m avmuOyrmonfum;
ajrrIefYupm;zuf jzpfukefaom oli,fcsif; ESpfa,mufwdkYonf wpfcg
wpf&H wpfae&mü tcsif;csif; awGUqHkaygif;rdMuukef&m\? oli,fcsif;
wpfa,mufu oli,fcsif; wpfa,mufudk ]]taqG ...oifonf þ
trIudkvnf; atmufarhavmh? oifonf þtrIudkvnf; atmufarh-
avmh?}}[k þodkY qdk&m\/ xdkoli,fcsif;onf ]]taqG ...igonf
atmufarh\ = trSwf&yg\? taqG ...igonf atmufarh\ = t-
rSw&f yg\}}[k qdak v&m\/ &[ef;wdYk þOyrmtwlomvQif &[ef;onf
okwå a*,s a0,smu&P *gxm O'ge £wd0kwåu Zmwu tAÇ Kw-
"r® a0'v’[laom t*Fg (9)wefESifh jynfhpHkawmfrlaom w&m;awmfudk
oifMum;\? xd&k [ef;\ oEÅmefü xdw k &m;awmfwo Ykd nf yom'aomw-
odkY ouf0ifí ÓPaomwjzifh ydkif;jcm;rSwfom;tyfukef\/ EIwfjzifh
tvGw&f atmif avhusut f yfNy;D jzpfuek \ f ? pdwjf zifh tzefzef txyf-
xyf aphaphikik Munfh½Iqifjcif oHk;oyftyfNyD; jzpfukef\? w&m;udk,f
teufoabmtm;jzifhvnf;aumif;ç taMumif;w&m;tm;jzifhvnf;-
aumif; or®m'd|dÓPfynmjzifh aumif;pGm udk,fwdkifrsufarSmuf xGif;-
azmufodjriftyfNyD; jzpfukef\/
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] "

xdk&[ef;onf owdvGwfuif;onf jzpfí aovGef&aomf trSwf


rxm; wpfyg;yg;aom ewfjynf ewfavmuü jzpf\? xdkewfjynf ewf
avmuü csrf;omjcif;&Sdaom xdkewfom;\ oEÅmef0,f w&m;yk'ftpk
wdkYonf ay:vGifxif&Sm;íum; rvmMuukefao;? wefckd;£'¨dyg'fESifh
jynfhpHkí pdwfudk EdkifEdkifeif;eif; avhvmEdkifjcif;odkY a&mufNyD;aom "r®-
uxdu&[ef;awmfonfvnf; ewfy&dowfü w&m;awmfukd a[mMum;
awmfrrlao; jzpfae\? "r®uxduewfom;onfvnf; ewfy&dowfü
w&m;awmfukd a[mMum;rI r&Sad o; jzpfae\? pifppfaomfum; ewfjynf
ewfavmuü a&SUOD;pGm ewfom;jzpfESifhaom vlUb0u oDwif;oHk;azmf
jzpfcJhzl;aom ewfom;onf aemufjzpfvmaom ewfom;udk ]]tcsif;
ewfom; ...a&S;,cif vljzpfpOf &[ef;b0wkef;u igwdkY usifhMuH
BuKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwcf zhJ ;l aom oDv orm"d ynm[laom odum©
oH;k &yf tusijhf rwftm;jzifh odr;f usK;H a&wGut f yfaom omoejA[®p&d,
trnf&onfh jrwfaomtusi[ hf al om xd"k r®0ed ,udk oif atmufarh-
avmh (= trSwf&avmh)? tcsif; ewfom; ...oif atmufarhavmh
(= trSwf&avmh)}}[k atmufarhap\ (= trSwf&ap\)/ xdkewfom;
onf ]]tcsif; ewfom; ...igonf atmufarh\ (= trSwf&yg\?)
tcsi;f ewfom; ...igonf atmufarh\ (= trSw&f yg\)}}[k qd\ k /
&[ef;wdkY ...w&m;awmfudk tpOfavQmufí ½IyGm;oHk;oyfwwfaom
owd\ jzpfay:jcif;onf EkaYH ES;vSao;\? tu,fpifppfrmS rl xdek wfom;
jzpfaom owå0gonf vsifjrefpGmomvQif r*fÓPf zdkvfÓPf edAÁmef
[lonfh w&m;xl; w&m;jrwfudk &&SdEdkif\/ &[ef;wdkY ...þonfum;
yom'aomwodkY ouf0ifí ÓPaomwjzifh ydkif;jcm;rSwfom;tyf
ukeaf omç EIwjf zifh tvGw&f atmif avhusut f yfNy;D ukeaf omç pdwjf zifh
tzefzef txyfxyf aphaphiik k Munf½h q I ifjcif oH;k oyftyfNy;D ukeaf omç
w&m;ud, k f teufoabmtm;jzifv h nf;aumif; taMumif;w&m;tm;-
jzifvh nf;aumif; or®m'd|Ó d Pfynmjzifh aumif;pGm ud, k wf ikd rf suaf rSmuf
e ] zm;atmufawm&q&mawmf
xGif;azmufodjriftyfNyD;ukefaom w&m;awmfwdkY\ rcRwf{uef &vdrfh
rnf[k arQmfvifhtyfaom av;ckajrmufaom pwkw¬ tusKd;qufay
wnf;/
&[ef;wdYk ...yom'aomwodYk ouf0ifí ÓPaomwjzifh ydik ;f -
jcm;rSwfom;tyfukefaomç EIwfjzifh tvGwf&atmif avhusuftyfNyD;
ukeaf omç pdwjf zifh tzefzef txyfxyf aphaphiik k Munf½h q I ifjcif oH;k oyf
tyfNyD;ukefaomç w&m;udk,fteufoabmtm;jzifhvnf;aumif;ç
taMumif;w&m;tm;jzifv h nf;aumif; or®m'd|Ó d Pfynmjzifh aumif;pGm
ud,k wf ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmufojd riftyfNy;D ukeaf om w&m;awmfw\ Ykd
rcRwf{uef &vdrfhrnf[k arQmfvifhtyfukefaom tusKd;qufwdkYonf
þav;rsKd;wdkYwnf;[k rdefYawmfrl\/ (tH?1?506-507/)
þum; aomwmEk*wokwåefü a[mMum;xm;awmfrltyfaom
bk&m;&Sif\ w&m;awmfrsm;udk oifodusifhod tod ESpfrsKd;wdkYjzifh
ocFg½kayu©mÓPfow Ykd ikd af tmif yGm;rsm;xm;tyfaom 0dyóemuHwu Ykd
'kw, d b0 ewfjynf ewfavmu0,f r*fÓPfzv kd Ó
f PfwjYkd zifh edAmÁ efukd
vsijf refpmG rsuaf rSmufjyKEikd af tmif &Guaf qmifay;Edik yf kH taMumif;t&m
wdkY jzpfMuonf/
oHo&mc&D;um; tked maoa&; 'kua© b;wdjYk zifh ½Iyaf xG;ayGvv D suf
&Sdaom uEÅm&c&D;cJBuD;jzpf\/ ausmfvTm;vGefajrmufzdkY&efum; tvGef
cufcJvS\/ rD;wpfq,fhwpfoD;wdkY\ avmifNrdKufrI'Pfcsufudkom
Burd zf efrsm;pGm xyfumxyfum cHpm;aeMu&aom bHXk mersm; jzpfMu\/
xdkuJhodkYaom 'ku©t00rS xkwfaqmifu,fwifay;Edkifaom w&m;-
aumif;rsm;udk raysmufrysuf&atmif xdef;odrf;apmifha&SmufzkdY&ef
bk&m;&Sif y&dedAÁmefpHvGefawmfrlNyD;aemuf wynfhom0ursm;tay:ü
wm0efusa&mufvsuf &Sdae\/ xdkwm0ef0wå&m;udk taustyGef
xrf;aqmifz&Ykd ef bk&m;&Sif y&deAd mÁ efpv
H eG af wmfrNl y;D aemuf t&Sirf [m-
ed'geuxm taMumif;jypmwrf;vTm ] y

uóyrax&fonf w&m;awmfrsm; raysmufysufa&;twGuf o*Fg-


,emwifz&Ykd ef t½ktd ao tav;*½kjyKum pOf;pm;qifjcifawmfrcl ahJ v
onf/ xdo
k Ykd pOf;pm;qifjcifawmfr&l mü þ pE´Lyrokweå w
f iG f a[mMum;
xm;awmfral om taMumif;t&monfvnf; wpfct k ygt0if jzpfcahJ v
onf/
tmeE´aw¬&ty'gefw&m;awmfrsm;udk a[mMum;&mü t&Sif-
tmeE´mrax&fjrwf\ bk&m;&Sif y&deAd mÁ efpv H eG af wmfrNl y;D aemuf &[EÅm
tjzpfodkY a&mufatmif BudK;yrf;yHkrsm;vnf; yg0ifcJh\/ yxro*Fg,em
wifyJG taMumif;t&mvnf; qufpyfvsuf yg0ifaejyef\/ þ pE´Lyr-
okweå uf m; yxro*Fg,emwifz&Ykd ef t&Sirf [muóyrax&f pOf;pm;
qifjcifawmfrlonfh tcsufwpf&yftjzpf yg0ifaeayonf/ odkYtwGuf
tmeE´aw¬&ty'geftaMumif;udk a[mMum;&mü þokwåefudkyg Mum;-
n§yv
f suf a[mMum;cJah yonf/ xko d wk eå u
f kd emMum;cGihf &&do S jzifh pmtkyf
tjzpfjzifh ½ku
d Ef ydS v
f LS 'gef;vdyk gaMumif; 'g,um armifatmifjrifh (ref;NrKd U-
awmf)u avQmufxm;awmif;yefojzifh w&m;a[m wdwfacGrS pmtkyf
toGifodkY jyKjyifajymif;vJum xkwfa0vSL'gef;tyfygonf/
pm½Iol olawmfaumif;taygif;wdo Yk nf bk&m;&Si\ f w&m;awmfrsm;
udk oifod usio
hf d þESpo
f wd jYdk zifh od&u
Sd m edAmÁ efukd rsuaf rSmufjyKEidk Mf u
ygapaom0f/ tu,fí edAÁmefudk rsufarSmufrjyKEkdifMuao;cJhaomf
þaomwmEk*wokweå üf vm&So d nft h wkid ;f ocFg½kayu©mÓPfoYkd wdik -f
atmif usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfEdkifMuygapaom0f/

zm;atmufawm&q&mawmf
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 1

nff
pef;vtoGif jzpfapcsifon
(pE´Lyrokweå )f
(tmeE´aw¬&ty'gef a[mpOfw&m;awmfrS aumufEkwf azmfjyonf/)
rdrdESifh yrmwlol
cspfom;&[ef;wkdY ... igbk&m;onf tmoa0gw&m; (4)yg;wkdY&JU
uke&f mjzpfwhJ tmoa0gw&m; r&S&d mjzpfwhJ t&[wåzv dk f apawm0drw k çdå
t&[wåzkdvf ynm0drkwådukd rsufarSmufaom ukd,f\tjzpfüyifvQif
uk,d wf idk f xk;d xGi;f ÓPfjzifh xk;d xGi;f odNy;D rsuaf rSmufjyKvsuf jynfjh ynfph pHk Hk
uyfa&mufNy;D aexkid Ef idk o f vkd uóy[mvnf; tvm;wlyJ tmoa0g-
w&m;wk&Yd UJ uke&f mjzpfwçhJ tmoa0gw&m; r&Sw d hJ t&[wåzv dk f apawm-
0drkwådç t&[wåzkdvf ynm0drkwådukd rsufarSmufaom ukd,f\tjzpfü
yifvQif uk, d w f idk f xk;d xGi;f ÓPfjzifh xGi;f azmufojd rifvsuçf rsuaf rSmuf-
jyKvsuf jynfjh ynfph pHk Hk uyfa&mufNy;D aexkid Ef idk yf gayw,fvYdk 'Dvdk bk&m;&Sif
u csD;rGrf;xm;awmfrlygw,f/ tJ'D csD;rGrf;csufu bmajymaewmvJqkd
awmh tEkykAÁ0d[m&vkdY ac:qkdtyfwJh eda&m"ormywftxdayghav -
ormywfu 9-yg; tbdnmPf 6-yg;qkdMupkdYaemf/ tJ'D ormywfu
9-yg; tbdnmPf 6-yg;qkdwJh 'Dw&m;awGukd Owå&drEkó"r®vkdY ac:yg
w,f/ vlwkdY&JU omrefukokdvfur®yxw&m; 10-yg;xuf ausmfvTm;
vGefajrmufaewJh w&m;awGyJ/ 'Dw&m;awGrSm bmjzpfvJ¿
2 ] zm;atmufawm&q&mawmf

twåem oror|yaee p tEk*¾[dawm/


bk&m;&Siuf rdred YJ wef;wlxm;Ny;D awmh ighudk cs;D ajrm§ ufawmfrcl w
hJ ,f/
'Dvkd tcsD;ajr§mufcH&wJh yk*¾dKvfwpfa,mufonf bk&m;&Sif&JU omoem
qkwf,kwfysufpD;zkdY&ef jrifawGUvmwJh tcsdeftcgrSm vufykdufNyD;awmh
Munfhraeoifhbl;vkdY olu 'Dvkd oabmaygufawmfrlygw,f/ 'Dtcsuf
uawmh o*Fg,emrwifrD o*Fg,emwifzkdY&ef pOf;pm;awmfrlwJh t-
aMumif;t&mawGxJrSm wpfcktygt0if jzpfygw,f/
aemufwpfck ---
wxm tmumao ygPð pmavwGm tv*¾pdwåwm, ap0
paE´myry#dy'g, p yoHodawm/
wxm = xkdYtwl/ tmumao = aumif;uifü/ ygPð = vufukd/
pmavwGm = ajr§mufcsDí/ tv*¾pdwåwm, p = pdwfwGif Niduyf-
wG,fwmaom pdwfxm;r&Sdjcif;jzifhvnf;aumif;/ paE´myry#dy'g, p
= vESiw h nf;aumif;/ yoHoad wm = cs;D rGr;f
hf al om usi0hf wfy#dywfjzifv
ajr§mufpm;cJhavNyD/
tvm;wlyJ - bk&m;&Sifu aumif;uifrSm vufukd ajr§mufNyD;awmh
Niu
d yfw, G w
f mrIpw d x f m; r&Sjd cif;qkw d hJ oabmw&m;? vESiw hf wl çhJ vukd
pHxm;Ny;D Oyrmay;Ny;D awmh qkq d ;Hk rtyfwhJ usi0hf wfy#dywfjzifv h nf; ighudk
jrwfpmG bk&m; cs;D rGr;f ajrm§ ufpm;awmfrcl w hJ ,f/ 'Dvdk tcs;D rGr;f tajrm§ uf-
pm;cH&wJh yk*¾dKvfwpfa,mufu bk&m;&SifbufuaeMunfh&if bk&m;-
omoemukd a<u;wifatmif igrvkyfoifhbl;vkdY olu 'Dvkd oabm-
aygufw,f/
'Dawmh vufawmfuav;ukd aumif;uifrmS ajrm§ ufNy;D awmh jrwfpmG
bk&m;u &[ef;awGukd qkdqkH;rw,fqkdwm b,fvkdvJ¿
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 3

tJ'Dokwåefuav;wpfckukdawmh emoifhygw,faemf/ pE´Lyr-


okweå v
f Ydk ac:ygw,f/ ed'ge0*¾o,
H w
k yf gVdawmfrmS yJ vm&Syd gw,faemf/
jrwfpmG bk&m;&Sio
f nf wpfcsed rf mS om0w¬jd ynfreG f aZw0efausmif;-
wku
d af wmfü oDwif;ok;H pHaeawmfrcl u dk f qkMd upkaYd emf/ bk&m;&Siu
f &[ef;-
awGukd 'Dokwåefuav;ukd a[may;awmfrlygw,f/
pE´Lyrm bdu©a0 ukvmed OyouFrx -- tyuaó0 um,Hç
tyuó pdwåHç edpöe0um ukavok tyÜ*AÇm/
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY .../ ukvmed = 'umç 'umrwkdY-
txHokdY/ pE´Lyrm = vvQif Oyrm&Sdaom pdwfxm;&SdMuukefonfjzpfí/
OyouFrx = csOf;uyfMuygukefavmh/
vESiw hf al ewJh pdwaf epdwx
f m;jzifh 'umç 'umrwkt
Yd xHudk csO;f uyf
Muprf;yg/
um,H = ukd,fukd/ tyuaó0 = xdef;csKyfíomvQif/ pdwåH =
pdwf"mwfukd/ tyuaó0 = xdef;csKyfíomvQif/ ukavok = 'umç
'umrwkt Yd ay:ü/ edpeö 0um = tjrw
J rf;tm*EÅK{nfo h nfozG,&f adS om
pdwf"mwfjzifh/ tyÜ*AÇm = ½kdif;ysaewJh um,uH 0pDuH raemuH r&SdbJ
jrjJ rw
H nfMunfaom um,uH 0pDuH raemuH &So d jzif/h pE´Lyrm = vvQif
Oyrm&Sad om pdw"f mwfjzif/h ukvmed = 'umç 'umrwkx H /Ydk OyouF-
Yd o
rx = csOf;uyfMuygukefavmh/
'umç 'umrawGxu H dk csO;f uyfwt hJ ykid ;f uav;rSm uk,d u f dk xde;f -
csKypf rf;yg? pdw"f mwfuav;ukv d nf; xde;f csKypf rf;yg/ uk,
d u
f dk xde;f csKy-f
NyD;awmhç pdwf"mwfuav;ukd xdef;csKyfNyD;awmh b,fvkdpdwfxm;jzifh
csOf;uyf&rvJvkdYar;awmh --- edpöe0um = rdrdukd,fukd tjrJwrf; tm*EÅK
{nfhonfawGjzpfw,fvkdY rdrdukd,fukd rdrd 'Dpdwf"mwfawGukd arG;jrLyg/
tm*EÅK{nfo h nfjzpfw,fqw d "f mwfjzif?h tyÜ*AÇm = 'umç 'umr-
dk hJ 'Dpw
4 ] zm;atmufawm&q&mawmf

wkdYxH csOf;uyfwJh tcsdeftcgrSm ½kdif;ysaewJh um,uH r&Sdap&bl;?


½kid ;f ysaewJh 0pDuv H nf; r&Sad p&bl;? ½kid ;f ysaewJh raemuHvnf; r&Sad p-
&bl;? veJw Y wl çhJ vOyrm&Sw d hJ pdw"f mwfjzifo h mvQif 'umç 'umrawG-
xHudk csO;f uyfyg/ 'Dtykid ;f ESihf qufpyfaewJh t"dymÜ ,fuav;awGuadk wmh
em&if;eJY oabmaygufvmygvdrrhf ,fxifw,f/ qufvufNy;D em,lMunfh
yg/
avmulyrmrsm;
ao,sxmyd bdu©a0 yk&daom Z½k'ygeH 0g Moavmau,s
yAÁw0dorH 0g e'D0d'k*¾H 0g -- tyuaó0 um,Hç tyuó pdwåHç
{0ar0 acg bdu©a0 pE´Lyrm ukvmed OyouFrx -- tyuaó0
um,Hç tyuó pdwåHç edpöe0um ukavok tyÜ*AÇm/
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY .../ ao,sxmyd = jzpfoifhjzpf&m
EIdif;ckdif;zG,f&m Oyrmonfum;/ yk&daom = a,mufsm;onf/ Z½k'ygeH
0g = a&wGi;f a[mif;ukad omfvnf;aumif;/ yAÁw0dorH 0g = rnDñw G w
f hJ
awmifukdaomfvnf;aumif;/ e'D0d'k*¾H 0g = urf;yg;jywfukdaomfvnf;-
aumif;/ um,H = ukd,fukd/ tyuaó0 = xdef;csKyfíomvQif/ pdwåH
= pdwu f omvQi/f Moavmau,s ao,s-
f /dk tyuaó0 = xde;f csKyí
xmyd = Munfh½I&mouJhokdY/ bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY .../ {0ar0
acg = þOyrmtwlomvQif/ ukavok = 'umç 'umrwkdYtay:ü/
edpöe0um = tjrJwrf; {nfhonfvkd pdwfxm;&SdMuukefvsuf/ tyÜ*AÇm =
½kdif;ysaom um,uHrI 0pDuHrI raemuHrI uif;pifMuukefvsuf/ um,H
= ukd,fukd/ tyuaó0 = xdef;csKyfíomvQif/ pdwåH = pdwfukd/ ty-
uaó0 = xdef;csKyfíomvQif/ pE´Lyrm = vvQif Oyrm&Sdaom
pdw"f mwfjzif/h ukvmed = 'umç 'umrwkx H /Ydk OyouFrx = csO;f uyf-
Yd o
Muygukefavmh/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 5

cspo
f m;&[ef;wkYd ... Oyrmwpfcak jymNy;D igqk;H rr,f/ NyKd ysuaf ewJh
a&wGif;a[mif;wpfckukd oGm;NyD; MunfhNyD? rnDñGwfwJh awmifwpfck
tay:rSm oGm;a&mufNy?D rnDñw G w f hJ NyKd NyKd ysuaf ewJh oJurf;yg; jrpfurf;-
yg; wpfcrk mS oGm;Ny;D rwfwwf&yfNy/D tJ'D tcsed t f cgrSm oifa,mufsm;u
b,fvkdpdwfxm;&Sd&rvJ¿ rdrdukd,fukd xdef;csKyfxm;EkdifwJh pGrf;tm; rdrd
pdw"f mwfudk xde;f csKyx f m;Ekid w
f phJ rG ;f tm; &S&d r,f/ tJ'v D dk uk,
d u
f dk xde;f csKyf
xm;EkdifwJh pGrf;tm;ç pdwf"mwfukd xdef;csKyfxm;EkdifwJh pdwfxm;jzifhom
vQif 'Da&wGi;f a[mif;awGudk oGm;Ny;D awmh Munfo h ifw
h ,f csO;f uyfoifh
w,f? rnDñGwfwJh awmifawGukd oGm;NyD;awmh Munfhoifhw,f csOf;uyf
oifw h ,f? NyKd NyKd ysuyf suaf ewJh jrpfurf;yg;jywfawGrmS oGm;Ny;D Munfo h ifh
w,f &yfoifhw,f csOf;uyfoifhw,f/
uk, d uf v
dk nf; xde;f csKyrf I r&Sb
d ;l ? pdw"f mwfuv dk nf; xde;f csKyrf I r&S-d
bJeJY NydKNydKysufysufaewJh a&wGif;a[mif;BuD;awGukd oGm;NyD; Munfhr,fç
teD;tem;rSm &yfr,fq&dk if tEÅ&m,fr&Sb d ;l vm;¿ &Swd ,f/ uk,
d u f v dk nf;
xdef;csKyfrI r&SdbJç pdwf"mwfukdvnf; xdef;csKyfrI r&SdbJ rnDñGwfwJh
awmifawGrmS oGm;Ny;D awmh Munf½h rI ,fç usupf m;r,fq&dk ifaum ysupf ;D
EkdifwJhoabm r&Sdbl;vm;¿ &Sdw,f/
tvm;wlyJ - NyKd NyKd aewJh urf;yg;jywfBu;D wpfcrk mS rdru
d ,
dk u
f v
dk nf;
xdef;csKyfrI r&Sdbl;? rdrdpdwf"mwfukdvnf; xdef;csKyfrI r&SdbJeJY oGm;NyD;
rwfwwf&yfcJhr,fqkd&ifaum ysufpD;roGm;Ekdifbl;vm;¿ oGm;Ekdifw,f/
tvm;wlyJ - oifcspfom;wkdY ... 'umç 'umrwkdYtxHukd
csOf;uyfwJh tcsdeftcgrSm {nfhonfvkd pdwfxm;Mu? {nfhonfuJhokdY
pdwx f m;Muprf;yg/ ½kid ;f yswhJ um,uHrI r&Syd gapeJ?Y ½kid ;f yswhJ 0pDurH aI wG
r&SdMuygapeJ?Y ½kid ;f yswhJ raemuHraI wG r&SdMuygapeJ/Y rdru
d , dk u
f dk xde;f csKy-f
NyD; rdrdpdwf"mwfukd xdef;csKyfNyD;awmh vvQif Oyrm&SdaewJh pdwfxm;jzifh
'umç 'umrwkdYtxHokdY csOf;uyfMuprf;yg/ bk&m;&Sifu &[ef;awmf-
6 ] zm;atmufawm&q&mawmf

awGudk wku
d w
f eG ;f w,faemf/ tJ'aD wmh 'Dae&mrSm vvQif Oyrm&Sad ewJh
pdwf"mwfjzifh 'umç 'umrawGukd csOf;uyfykHeJY ywfoufNyD; t|uxm
q&mawmfu enf;enf;uav; xyfrHNyD; &Sif;jyxm;ygw,f/
vESifh yrmwlaom pdwfxm;[lonf
pE´Lyrmwd pE´o'dom [kwGm/ (oH?|?2?154/)
pE´Lyrmwd = vvQif Oyrm&Sdaom pdwf"mwf[lonfum;/ pE´-
o'dom = vESiw
hf al om pdwx f nf/ [kwmG = jzpfMuukeí
f m;&Sd Muukeo f /
vESiw
hf al om pdwx f m;av;jzifh 'umç 'umrawGxu H dk csO;f uyfMu
prf;yg/ b,fvw kd o
l vJvaYkd r;awmh ---
uð y&dr@vwm,¿ aem/ (oH?|?2?154/)
vonf jynfjh ynf0h ef;0ef; &So
d vdk rdrd pdwx
f m;awG rdrcd E¨mud, k af wG
onfvnf; jynfhjynfhNzdK;NzdK;eJY oGm;NyD; csOf;uyf&rvm;vdkY 'Dvdkawmh
ar;p&m&Sdw,f/ r[kwfygbl;wJh - aemf/
tydp acg ,xm paE´m **ewvH yu©E´rmaem e auepd o' o'¨¨ ð
oE¦0H 0g odae[H 0g tmv,H 0g eduEEÅÅ ð 0g yw¬eH 0g y&d,k|meH 0g
ua&mwd? e p e a[mwd r[mZeó yda,m remayg? wkarSyd {0H
auepd o'
o'¨¨ ð oE¦0g'DeH tu&aPe A[kZeó yd,m remyg pE´Lyrm
[kwGm cwåd,ukvm'Ded pwåm&d ukvmed OyouFrxmwd taw¬m/
(oH?|?2?154/)
tydp acg = wu,fpifppftm;jzifhum;/ paE´m = vonf/ **-
ewvH = aumif;uifjyifudk/ yu©E´rmaem = ajy;vTm;cJhonf&Sdaomf/
auepd = wpfpkHwpfckaom yk*d¾Kvfowå0gESifh/ o'
o'¨¨ ð = twlwuG/ oE¦0H
0g = aygif;azmfjcif;udkvnf;aumif;/ odae[H 0g = cspfjrwfEdk;jcif;udk
vnf;aumif;/ tmv,H 0g = Niu d yfw,G w d nf;aumif;/ eduEEÅÅ ð
f mjcif;ukv
0g = wG,fwmiJhuGuf woufouf&Sd jcif;udkvnf;aumif;/ yw¬eH 0g =
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 7

awmifw k nf;aumif;/ y&d,|k meH 0g = x<uaomif;use;f jcif;udk


h jcif;udv
vnf;aumif;/ e ua&mwd ,xm = rjyKouJhokdY/
vu aumif;uifrmS oGm;Ny/D oGm;vku d w f hJ tcsed t
f cgrSm 'Daumif;-
uifjyifukd ajy;oGm;aewJh 'Dvonf wpfpkHwpfa,mufaom yk*d¾KvfESifh
twlwuG aygif;azmfaeovm;¿ aygif;azmfrI r&Sdbl;wJh/ wpfpkHwpf-
a,mufaom yk*¾dKvfESifh cspfcifjrwfEkd;rI = odae[w&m;aum &Sdae-
ovm;¿ r&Sb d ;l / wpfpw Hk pfa,mufaom yk*K¾d vt f ay:ü Niu d yfw, G w
f m-
aewJh tmv,"mwfaum &Sdovm;¿ r&Sdbl;/ wpfpkHwpfa,mufaom
yk*d¾Kvftay:ü wG,fwmiJhuGuf woufouf &Sdjcif;qkdwJh eduEÅdw&m;-
aum &So d vm;¿ r&Sb d ;l / wpfpwHk pfa,mufaom yk*K¾d vo f wå0gudk awmif-h
wrIaum &Sdovm;¿ r&Sdbl;/ wpfpkHwpfa,mufaom yk*d¾KvfESifh x<u
aomif;usef;aewJhoabmaum &Sdovm;¿ r&Sdbl;/ b,fhES,fwkH; --
[kwfovm;ç r[kwfbl;vm;¿ [kwfaew,f/
e p e a[mwd r[mZeó yda,m remayg/ (oH?|?2?154/)
p = xko d yYkd if jzpfygaomfvnf;yJ/ r[mZeó = owå0gtaygif;\/
e yda,m = rcspfjrwfEdk;tyfonf/ e a[mwd = rjzpfay/ e remayg =
pdwfESvkH;udk rwdk;yGm;apwwfonf/ e a[mwd = rjzpfay/
b,foel rYJ v
S nf; raygif;bl;? b,foel rYJ vS nf; rcspb f ;l ? b,foel rYJ -S
vnf; Niud yfrI wG,w f mrI ESpo
f ufrI jrwfE;dk rI awmifw h rI bmrS r&Sb d ;l ?
b,foleJYrSvnf; x<uaomif;usef;aewmvnf; r&Sdbl;/ tJ'Dvkd
r&Sad yr,fv
h Ydk vlrsm; taygif;u 'Dvudk rcspb f ;l vm;¿ cspw f ,f/ vlrsm;
taygif;u 'Dvudk rESpfoufbl;vm;¿ ESpfoufaew,f/
wkarSyd {0H auepd o'
o'¨¨ ð oE¦0g'DeH tu&aPe A[kZeó yd,m
remyg pE´Lyrm [kwGm cwåd,ukvm'Ded pwåm&d ukvmed OyouFrx/
(oH?|?2?154/)
8 ] zm;atmufawm&q&mawmf

bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY .../ {0H = þOyrmtwlomvQif/


wkarSyd = oifcspo f m;wko Yd nfvnf;yJ/ auepd = wpfpw Hk pfa,mufaom
o'¨¨ ð = twlwuG/ oE¦0g'DeH = aygif;azmfjcif;ponf
yk*d¾Kvfowå0gESifh/ o'
wkuYd /kd tu&aPe = rjyKvyk jf cif;jzif/h A[kZeó = vlrsm;taygif;\/
yd,m = cspjf rwfE;dk tyfonfh yk*K¾d vw Ydk nf/ remyg = pdwEf v
f o S ;Hk udk wd;k yGm;
apwwfonfh yk*K¾d vw Ydk nf/ pE´Lyrm = vvQiOf yrm&SdwhJ yk*K¾d vw
f o f oYdk nf/
[kwGm = jzpfMuukefí/ cwåd,ukvm'Ded = rif;rsKd; tp&Sdonfh/ pwåm&d
ukvmed = trsKd;av;yg;wdkYodkY/ OyouFrx = csOf;uyfMuygukefavmh/
cspfom;&[ef;wkdY ...þOyrmtwlyifvQif oifcspfom;wdkY
wpfawGonfvnf; wpfpkHwpfa,mufaom yk*d¾KvfESifh aygif;azmf,SOfwGJ
rSD0Jqnf;uyfjcif; rvkyfygeJY/ wpfpkHwpfa,mufaom yk*d¾KvfeJY cspfjrwf-
Edk;jcif;vnf; r&SdygeJY/ wpfpkHwpfa,mufaom yk*d¾KvfeJY NiduyfwG,fwmrI
= tmv,vnf; r&Syd geJ/Y wpfpw Hk pfa,mufaom yk*K¾d vt f ay:ü vkv d m;
iJhuGuf woufouf&Sdjcif;qkdwJh 'Dpdwf"mwfvnf; r&SdygapeJY/ wpfpkH-
wpfa,mufaom yk*d¾Kvfowå0gudk NiduyfwG,fwmrIvnf; r&SdygapeJY/
wpfpkHwpfa,mufaom owå0gESifh x<uaomif;usef;jcif;vnf; rjyK-
vkyfygeJY/ tJ'Dvkd rjyKvkyfbJ owå0gtaygif;&JU vlrsm;taygif;&JU
cspjf rwfE;kd tyfwyhJ *k K¾d vçf ESpo
f uftyfwyhJ *k K¾d vçf veJY yrmwlaewJh yk*K¾d vf
awGom jzpfNy;D awmh cwå, d olaX;ol<u,f (= rif;olaX;ol<u,f) ykPmÖ ;
olaX;ol<u,fç *[ywdoal X;ol<u,fç olqif;&Jqw dk hJ 'DtrsK;d av;yg;-
xHoYkd oifcspo f m;wkYd csO;f uyfMuprf;ygvkYd 'Dvdk bk&m;&Sif wku d w f eG ;f awmf
rlygw,f/ vvQif Oyrm&SdwJh yk*d¾KvfawG taetm;jzifh trsKd;av;yg;odkY
csO;f uyfyg/ Niud yfw, G wf maewmudk bk&m;&Sif ESpNf cKd uo f vm;¿ rESp-f
NcdKufbl;aemf/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 9

vESifh yrmwlykH wpfrsKd;


tydp ,xm paE´m tE¨um&H 0d"rwd? tmavmuH z&wd? {0H
udavoE¨um&0d"raee ÓPmavmuz&aPe pmyd pE´Lyrm [kwmG
cwåd,ukvm'Ded pwåm&d ukvmed OyouFrx/ (oH?|?2?154/)
tydp = aemufwpfenf;aomfum;/ paE´m = vonf/ tE¨um&H =
trkdufwkdufudk/ 0d"rwd ,xm = azsmufzsufay;ouJhodkY/ tmavmuH
= va&mifqkdwJh tvif;a&mifudk/ z&wd ,xm = ysHUESH YapouJhodkY/ {0H
= þtwl/ wkarSyd = oifcspfom;wkdYonfvnf;yJ/ udavoE¨um&-
0d"raee p = udavomwnf;[laom trkdufarSmif trkdufwkdufudk
y,fazsmufí ay;jcif;jzifhvnf;aumif;/ ÓPmavmuz&aPe pmyd
= ÓPfwnf;[laom tvif;a&mifudk ysHUESHUapjcif;jzifhvnf;aumif;/
pE´Lyrm = vvQif Oyrm&Sdonfh yk*d¾KvfwkdYonf/ [kwGm = jzpfMuukefí/
cwå, d ukvm'Ded = rif;rsK;d tp&So
d nf/h pwåm&d ukvmed = trsK;d av;yg;-
wkdYodkY/ OyouFrx = csOf;uyfMuygukefavmh/
bk&m;&Si&f J U OD;wnfcsuu
f av;yJaemf/ omoemawmfrmS aexkid w f hJ
&Siaf wG &[ef;awG tm;vk;H yJ/ bk&m;&Siu f owå0gawGtay:ü usa&muf
aewJh &m*ç a'goç arm[ tp&Sw d hJ trdu k af rSmifawGukd y,fazsmufay;-
apcsiw f hJ qE´"mwf bk&m;&Sirf mS &Sw
d ,f/ 'Dawmh --- 'umç 'umrawGxH
csO;f uyfNy?D trsK;d av;yg;xH csO;f uyfNyqD &dk if 'DtrsK;d av;yg;wk&Yd UJ oEÅmefü
wnf&adS ewJh udavomwnf;[laom trdu k af rSmifawGukd ig y,fazsmuf
ay;r,f? ÓPfwnf;[laom tvif;a&mifawGudk ig jzefYMuufay;r,f
qkwd hJ 'Dvdk OD;wnfcsujf zifh vvQif ykyH rm&Sw d hJ pdwxf m;jzifh trsK;d av;yg;-
wkdYokdY csOf;uyfMuyg/
vonf trkdufarSmifudk y,fazsmufNyD; rdrd&JU tvif;a&mifudk
wpfavmuvkH;udk jzefYMuufay;ovkd oifcspfom;wkdY oifcspforD;wkdY
10 ] zm;atmufawm&q&mawmf

wpfawGvnf; owå0gawGtay:ü usa&mufaewJh &m*ç a'goç arm[


tp&SdwJh udavomtrkdufarSmifawGudk y,fazsmufay;NyD;awmh ÓPf-
wnf;[laom vif;a&mifjcnfudk jzefYMuufvsuf vvQif Oyrm&Sdaom
pdwfxm;jzifh trsKd;av;yg;wdkYxHodkY csOf;uyfMuyg/
'umç 'umrawGxHudk tvSLcHyk*d¾KvftjzpfeJY &yfwnfaewJh
omoem0efxrf; &Si&f [ef;wdYk xm;&So d ifw
h hJ pdwx
f m;yg/ 'umç 'umr-
awGxHu ypönf;av;yg;udk arQmfvifhawmifhwwJh pdwf"mwfjzifh 'umç
'umrxH csOf;uyf&rvm;¿ rcsOf;uyfygeJY/ 'umç 'umrawGxHrSm
usa&mufwnfaewJh &m*qkdwJh trdkufarSmifawGç a'goqkdwJh trkduf-
arSmifawGç arm[qkdwJh trkdufarSmifawGudk igwkdY y,fazsmufay;r,f?
ÓPfwnf;[laom tvif;a&mifawG&atmif wkdY BudK;pm;tm;xkwf-
ay;r,f --- vufawGUtm;xkwfaewJh yk*d¾Kvfrsm; em;vnfygw,faemf/
orxbm0empdwçf 0dyóembm0empdwaf wGu tqift h wef; rDvmNyD
pHcsed rf vD mNyq
D &dk if vif;a&mifjcnfprG ;f tifawG xGuaf y:rvmbl;vm;¿
xGuv f mw,f/ ÓPfwnf;[laom vif;a&mifjcnfawG omoemawmf-
udk ,HkMunfvkdY udk;uG,fqnf;uyfvmwJh olawmfaumif;wkdY&JU oEÅmefü
jzpfay:vmatmif wkYd BuKd ;pm;tm;xkwaf y;r,fqw dk hJ 'Dpw
d "f mwfuav;-
udk arG;jrLay;Mu&w,f/
tJ'D pdw"f mwfjzifh 'umç 'umrawGxH csO;f uyfcrhJ ,fq&dk if tcsO;f -
uyfcH&wJh 'umç 'umrawGqDrSmvnf; tusKd;r&Sdbl;vm;¿ tusKd;&Sd-
ygw,f/ tqift h wef; tvGef jrifrh m;wJh pdwaf epdwx f m;awGvYdk rajym-
Edik b
f ;l vm;¿ ajymEdik wf ,f/ omoemawmfrmS aeNyq D &dk if 'Dvdk tqifjh rif-h
aewJh pdwfaepdwfxm;uav;awG &SdzkdY rvkdbl;vm;¿ vkdtyfygw,f/
tifrwef atmufwef;aemufwef;usaewJh &m*ç a'goç arm[ç rmeç
£ómç rpä&, d wd&Yk UJ t&Sed t
f 0gwkaYd Mumifh jzpfay:vmwJh pdwaf epdwx f m;
uav;awGudk arG;jrLa&; vkyfay;ae&rvm;¿ rvkyfygeJY/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 11

tqifhtwef; jrifhrm;aeaom omoemawmf


omoemawmfrSmae&if --- bk&m;&Sif&JU omoemawmfu tvGef
tqifhtwef;jrifhaewJh omoem jzpfygw,f/ tqifhtwef; jrifhw,f
qkw
d m bke;f Bu;D pD;yGm;a&;rsuv f ;Hk eJaY jymwJh tqifth wef;rsK;d r[kwb f ;l -
aemf/ ynma&;rsuv f ;Hk eJY ajymaewJh tqift h wef;/ ud,
k u
f siw hf &m;qkw
d hJ
tqifhtwef;ç orm"dqdkwJh tqifhtwef;ç ynmqdkwJh tqifhtwef;-
awGu bk&m;&Si&f UJ omoemawmfeYJ wjcm;wjcm; omoemawGeYJ wkid ;f -
wmEIdif;pmMunhfr,fqkd&if bkef;BuD;wkdY bk&m;&Sif&JU omoemawmfonf
oDvydik ;f rSmvnf; tvGef tqift h wef; jrifyh gw,f/ orm"dyikd ;f rSmvnf;
tqift h wef; jrifyh gw,f/ ynmydik ;f rSmvnf; tqift h wef; jrifyh gw,f/
yGiyhf iG v
hf if;vif; ajymMupkq Yd v
dk &Ydk &dS ifawmh bk&m;&Sif a[mawmfrw l hJ
½kywf &m;rsK;d rnfonfo h moemrSmrS a[mMum;xm;wm r&Sb d ;l / bk&m;&Sif
a[mMum;xm;awmfrw l hJ emrfw&m;rsK;d rnfonfo h moemrSmrS a[mMum;
xm;wm r&Sb d ;l / bk&m;&Sif a[mMum;xm;awmfrw l hJ aMumif;usK;d qufE,G f
aewJh y#dpöorkyÜg'fqkdwJh w&m;rsKd; rnfonfhomoemrSmrS a[mMum;-
xm;wm r&Sdygbl;/ bkef;BuD;wkdY bk&m;&Sif&JU omoemawmfrSmyJ &Sdw,f/
bk&m;&Sif a[mMum;xm;awmfrlwJh ½kyfemrfaMumif;usKd;y#dpöorkyÜg'f-
w&m;wkdY&JU tedpötjcif;t&mç 'ku©tjcif;t&mç tewåtjcif;t&m-
awGqkdwJh 'D½IuGufawG[mvnf; bk&m;&Sifomoemawmf&JU jyifyrSm
&Sdovm;¿ r&Sdbl;/ ½kyfemrfaMumif;usKd; ocFg&w&m;awG&JU csKyfqkH;&m-
jzpfwJh tocFw"mwf edAÁmefqkdwmvnf; bkef;BuD;wdkY omoemawmf-
twGif;rSmom &Sdw,f/ omoemyrSm &Sdovm;¿ r&Sdygbl;/ 'Davmuf
tqifhtwef;jrifhw,f/
'Davmuf tqift h wef;jrifah ewJh todx;l ÓPfx;l awGukd qnf;yl;
&SmazGaewJh olawmfaumif;wpfO;D u 'umç 'umrawGxu H kd csO;f uyfwhJ
tydkif;rSm ypönf;av;yg;udk arQmfvifhawmifhwaewJh pdwfaepdwfxm;-
12 ] zm;atmufawm&q&mawmf

uav;jzifh rcsO;f uyfMuprf;ygeJ/Y vvQif Oyrm&Sad ewJh pdwaf epdwx f m;-


jzifh csOf;uyfyg/ vonf trdkufarSmifudk y,fazsmufay;ovkd? rdrd&JU
tvif;a&mifjzifh wpfavmuvkH;udk jzefYMuufay;ovdk tvm;wlyJ
oifcspfom;wkdYwpfawG oifcspforD;wkdYwpfawGvnf; owå0gawG&JU
oEÅmefrmS usa&mufaewJh udavomwnf;[laom trku d af rSmifawGukd
y,fazsmufay;vkw d hJ pdwxf m;jzifh ÓPfwnf;[laom vif;a&mifjcnfukd
jzefv
Y suf vvQif ykyH rm&Sad ewJh pdwaf epdwx
f m;jzifo
h m trsK;d av;yg;wd-Yk
xHodkY csOf;uyfMuprf;yg/
ÓPfwnf;[laom tvif;a&mifukd jzefMY uufw,fqw kd mu ckeu
ajymcJhwJhtwkdif;yJ/ 'ku©opömudk rodao;wJh yk*d¾KvfawGudk 'ku©opömukd
odatmif? ork',opömudk rodao;wJh yk*d¾KvfawGudk ork',opömukd
odatmif? eda&m"opömudk rodao;wJh yk*d¾KvfawGudk eda&m"opömukd
odatmif? r*¾opömudk rodao;wJh yk*d¾KvfawGudk r*¾opömukd odatmif
'Dvkd OD;wnfcsufjzifhomvQif 'umç 'umrawGxHudk csOf;uyfMuprf;yg
qdNk y;D awmh bk&m;&Siu
f vudk ykyH rmaqmifNy;D awmh a[mxm;w,faemf/
{nfhonfESifh yrmwlpGm
k edpeö 0um = tjrw
aemufwpfcu J rf; (tm*EÅ K ) {nfo
h nfpw
d af e-
pdwfxm;uav; &SdaeMuprf;ygwJh/
tm*EÅKaum [d y#dyg#d,m orÜwåa*[H y0dodwGm oap eH
C&omrdum 'doGm ]]trSmuH ykwåbmwa&m 0dyÜ0goH *wm {0H
0dp& ðol}}wd tEkurÜrmem edoD'gaywGm abmaZEÅd/ (oH?|?2?154-155/)
tm*EÅKaum = {nfo h nftm*EÅKonf/ y#dyg#d,m = tdrpf Oftm;jzif/h
orÜwåa*[H = qkdufa&mufwJhtdrfodkY/ y0dodwGm = 0ifa&mufí/ eH =
xkt h nfu/kd C&omrdum = tdr&f iS w
d m*EÅK{nfo Ydk / 'domG = awGUjrifí/
f u
trSmuH = igwd\
Yk / ykwb
å mwa&m = om;i,f armifi,fwo Ydk nf/ 0dy0Ü goH
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 13

= auGuGif;í cGJcGmae&jcif;odkY/ *wm = a&muf&SdcJhMuavukefNyD/ {0H =


þodkYvQif/ 0dp& ðok = vSnfhvnfusufpm;cJhMuavukefNyD/ £wd =
þodv Yk Qi/f tEkurÜrmem = tpOfoem;apmifah &Smufvadk om pdwx f m;-
jzif/h edo'D gaywGm = xkid af pí/ oap abmaZEÅd = tu,fí auR;arG;-
Muukefonf jzpfjim;tHh/
{nfhonftm*EÅ KtjzpfeJY tdrfpOfvSnfhvnfNyD; qkdufa&mufvmNyD/
rdrdtdrfudk qdkufa&mufvmwJh {nfhonfawGudk tdrf&SifawGu jrifNyD/
jrifvdkufwJhtcgrSm wkdYom;awG wkdYarmifawG wkdYeJY cGJcGmae&wm MumNyD/
wktYd rd o
f Ykd qku
d af &mufvmNyq
D w
kd hJ pdwx
f m;jzifh tpOfoem;apmifah &SmufwhJ
pdwfxm;jzifh ae&mxdkifcif;awG ay;NyD;awmh tu,fírsm; auR;arG;-
Mur,fqkd&if ---
bkwrå awåma,0 ]]wkrmS uH bmZeH *PSxm}}wd O|m, yuúrwd/
(oH?|?2?155/)
bkwrå awåma,0 = pm;Ny;D umrQüyifvQi/f wkrmS uH = oifw\
Ykd /
bmZeH = td;k cGuyf ef;uefu/kd *PSx = ,lMuayawmh/ £wd = þodYk
k / O|m, = xí/ yuúrwd = z,fomG ;\/
ajymqdí
cPacwåvmwJ{h nho f nfu pm;Ny;D wmeJY bmjzpfovJ¿ pm;Ny;D wmeJY
uJ - oifwkdY&JU yef;uefawG ,lMuayawmhqkdNyD;awmh csufcsif; ae&mu
xoGm;w,f/
e aw[d o'¨ ð oE¦0H 0g ua&mwd? e udpöu&PD,med 0g
oH0d'[wd/ (oH?|?2?155/)
aw[d = xkt f EYkd iS /hf o'
d rd &f iS w o'¨¨ ð = twlwuG/ oE¦0H 0g = aygif;azmf-
jcif;udkrlvnf;/ e ua&mwd = rjyK/ udpöu&PD,med 0g = jyKoifhjyK-
xku
d wf hJ trIBu;D i,f toG,o f , G w
f u kd nf;/ e oH0'd [wd = pDrcH efcY rJG I
Ydk v
r&Sday/
14 ] zm;atmufawm&q&mawmf

tdrf&SifwdkYeJY aygif;azmf,SOfwGJ rDS0JrIvnf; r&Sdbl;/ tdrf&SifawGrSm


jyKoifhjyKxkdufwJh udpöBuD;i,f toG,foG,fawG &Sdw,f/ 'DudpöBuD;i,f-
awGeJY ywfoufNyD;awmhvnf; 0ifa&muf pDrHcefYcGJrIawG 0ifrvkyfbl;/
{0H wkarSyd y#dyg#d,m orÜwåC&H y0dodwGm ,H £&d,myaxok
yoEém rEkóm a'EÅd? wH *a[wGm qdEéoE¦0g? awoH udpöu&PDa,
tAsm0#m [kwGm edu©rxmwd 'Daywd/ (oH?|?2?155/)
]]{0H = þodkYvQif/ wkarSyd = oifcspfom;wkdY oifcspforD;wkdYonf-
vnf;yJ/ y#dyg#d,m = tdrpf Oftm;jzif/h orÜwC å &H = qdu k af &mufvmwJh
f /Ykd y0dow
tdro d mG = 0ifí/ £&d,myaxok = £&d,mykxw f üYkd / yoEém
= MunfndKMuukefaom/ rEkóm = vl'umç 'umrwdkYonf/ ,H =
tMuifvLS zG,0f w¬Ku/kd a'EÅd = ay;vSLMuuke\
f / wH = xkad y;vSLwJh vSLzG,f
0w¬Kudk/ *a[wGm = ,laqmifMuukefí/ qdEéoE¦0g = jywfpJaom
aygif;azmfjcif; &SdMuukefvsuf/ awoH = xkd'umç 'umrwdkY\/ udpö-
u&PDa, = udpöBuD;i,f toG,foG,fü/ tAsm0#m = aMumifhMurJh-
pdwfxm; &SdMuukefonf/ [kwGm = jzpfMuukefí/ edu©rx = xkdtdrfrS
xGufcGmMuygukefavmh/}} £wd = þodkY/ 'Daywd = xif&Sm;jyawmfrl\/
bk&m;&Sif xm;&SdapcsifwJh pdwfxm;yJ/ tjrJwrf; rdrdudk,fudk
{nfhonf = tm*EÅKuJhodkY pdwfuav; xm;prf;ygwJh/ {nfhonf tm*EÅK-
pdwfxm;jzifh 'umç 'umrawGudk csOf;uyfyg/ {nfhonftm*EÅ Ku
tdrfwpftdrfudk 0ifa&mufvmNyDqkd&if MunfMunfjzLjzLeJY auR;arG;w,f
qkd&if pm;NyD;wmeJY 'DtdrfrSm &if;&if;ESD;ESD;eJY aygif;azmfjcif; qufqHjcif;
rjyKbJeJY udpöBuD;i,f toG,foG,fawGvnf; 0ifa&mufNyD; pDrHcefYcJGrI
rjyKbJ csufcsif; xGufcGmoGm;ovkd oifcspfom;wkdY oifcspforD;wdkY-
wpfawGonfvnf; tdrpf Oftwdik ;f qku d af &mufvmwJh tdru f kd tu,f-
írsm; 0ifcJhr,fqkd&if £&d,mykxfawGü MunfndKaewJh 'umç 'umr-
awGu vSLzG,0f w¬Kwpfcck u k kd vSLr,fq&dk if xkv d LS wef;wJh vSLzG,0f w¬Kukd
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 15

,laqmifNy;D awmh 'D'umç 'umrawGeYJ aygif;azmfjcif;udk jzwfawmuf-


vku
d yf g/ 'Dtrd rf mS vSLNy;D &if 'Dtrd u f 'umç 'umrawGeYJ aygif;azmfjcif;-
vkyif ef; rjyKygeJ/Y xk'd umç 'umrawG&UJ udpBö u;D i,f toG,o f ,
G af wGü
0ifa&mufNyD;awmh aMumifhMurIawGvnf; rvkyfygeJY/ aMumifhMurJhwJh
pdwaf epdwx f m;awGeYJ xkt d rd rf S xGucf mG ygwJ/h 'Dvdk bk&m;&Siu
f ñTeMf um;-
ay;awmfrlygw,f/
rSefuefaom OD;wnfcsuf ESpfrsKd;
bmjzpfvkdYvJ¿ rdrdwkdY&JU OD;wnfcsufu 'D'umç 'umrawGeJY
a&ma&maESmaESm aezdkY omoemabmifudk 0ifa&mufNyD; &Sif&[ef;-
jyKMuwm [kwfovm;¿ r[kwfbl;/ 'g wpfcsufaemf/ 'umç 'umr-
awG&JU udpöBuD;i,f toG,foG,fawGudk aqmif&Gufay;zkdYqkdwJh OD;wnf-
csuef YJ omoemabmifukd 0ifa&mufNy;D &Si&f [ef;jyKvmMuwm [kwMf u-
ovm;¿ r[kwMf ubl;/ odaYk omf wcsKUd wcsKUd 'umç 'umrrsm;u tod-
ÓPf r&Sb d ;l / todÓPfr&Sad wmh olw&Ykd UJ udpBö u;D i,f toG,o f , G af wG-
udk 0ifa&mufNyD; aqmif&Gufay;rS olwdkYu auseyfMuw,f/ tu,fí
olw&Ykd UJ udpBö u;D i,f toG,of ,G u f kd 0ifa&mufNy;D aqmif&u G rf ay;bl;-
qk&d if 'Dbek ;f Bu;D pmrwwfb;l eJY wlw,fw/hJ [kwo f vm;¿ udpBö u;D i,f
toG,foG,fudk 0ifa&mufNyD; aqmif&Gufay;wJh bkef;BuD;qdk&ifawmh
aemufuae xyfMuyfruGm vkdufaew,f/
awmfMum eHygwfuav; ay;vdrfhr,f xifw,f/ awmfawmfMum
,Mwm "mwf½kduf"mwfqifuav;vnf; vkyfay;vdrfhr,feJY wlw,f/
awmfawmfMum [ku d pd ö 'Dupd ö pD;yGm;a&;av;awG wku
Yd kd tqifajyatmif
bmvkyaf y;vdrrhf ,f? nmvkyaf y;vdrrhf ,f? 'DarQmv
f ifch suaf wGeYJ aygif;azmf
qnf;uyfaewmrsKd;udk bk&m;&Sif ESpfNcdKufovm;¿ rESpfNcdKufbl;/
bk&m;&Siu
f tifrwef &G&H mS awmfryl gw,f/ bmjzpfvYdk &Go H vJ¿ oHo&m-
0#fqif;&J'ku©u uRwfcsif vGwfcsifvkdYqkdwJh OD;wnfcsufjzifh omoem-
16 ] zm;atmufawm&q&mawmf

abmifukd 0ifa&mufvmwJh &Si&f [ef;jyKwhJ yk*K¾d vaf wGuo


kd mvQif bk&m;&Sif
u ESpNf cKd uw
f ,f/ omoemawmfukd rScD udk yf&yfNy;D awmh tjrwfxw k rf ,fh
yk*d¾KvfawGudk bk&m;&Sifu ESpfNcdKufovm;¿ rESpfNcdKufbl;/
owå0gawG&UJ oEÅmefrmS wnf&adS ewJh &m* a'go arm[ wnf;[l-
aom udavom trku d af rSmifawGukd ig NzKd caJG y;r,f? ÓPfwnf;[laom
vif;a&mifjcnfawG olwdkY oEÅmefrSm jzpfay:vmatmif ig jzefYMuuf-
ay;r,fqw dk hJ OD;wnfcsujf zifo h mvQif 'umç 'umrawGxu H kd csO;f uyf-
apcsifw,f/ tJ'DOD;wnfcsufESpfck 'umBuD;awG pOf;pm;Munfhprf;yg/
'umç 'umrawG pD;yGm;a&;aumif;atmifç csJaygufatmifç ,Mwm
"mwf½u dk "f mwfqifawGeYJ use;f rma&; aumif;atmifç pD;yGm;a&; aumif;-
atmif aqmif&u G af y;w,f/ 'Dvyk if ef;cGif &Swd ,f/ tJ'v D yk if ef;cGitf wdik ;f
olaqmif&Gufay;vkdufwkdif; rdrdwdkYu BuD;yGm;vmNyD? wkd;wufvmNyD?
csrf;omvmNyDxm; --- tJ'D pnf;pdrfOpömtay:ü 'D'umç 'umronf
wG,fwmrI &Sdrvm;ç r&Sdbl;vm;¿ &Sdaew,f/ tJ'DwG,fwmrIawGudk
rpGefYvTwfEkdifbJ b0wpfckudk tqkH;owfcJh&&if 'Dowå0g b,fa&muf-
rvJ¿ aocgeD;umv r&PmoEéaZm&JU ae&mudk 'DpGJvrf;csufqkdwJh
avmbOD;aqmifaewJh aZmawGu ae&m,loGm;cJhr,fqkd&if tyg,f
av;bkH wpfbkHbkHawmh usdef;ao a&mufr,f/
(tm'dwåy&d,m,okwåef? oH?2?377-379/)
tu,fí 'umç 'umrawGxu H kd &[ef;awmfwpfyg;u csO;f uyf-
vku
d Nf y/D csO;f uyfvu
dk wf hJ tcsed t
f cgrSm 'D'umç 'umrawG&UJ oEÅmefrmS
jzpfay:aewJh &m*qkw d hJ trdu
k af rSmifawGç a'goqkw
d hJ trdu
k af rSmifawGç
arm[qkdwJh trdkufarSmifawGudk ig y,fazsmufay;r,fqkdwJh OD;wnf-
csufjzifh ÓPfwnf;[laom tvif;a&mifawG jzpfay:vmatmif jzefY-
Muufay;w,f/ ÓPfwnf;[laom tvif;a&mifawG jzpfay:vmatmif
b,fvkd jzefYMuufay;vJ¿ oDvusifhpOfawGudk wu,fvufawGU jzLjzL
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 17

pifpif jznfu
h siEhf idk af tmif oGeo
f ifjyo qkq d ;Hk ray;w,f/ orm"dusiphf Of
awGukd wu,fvufawGU vdu k ef musiMhf uBH uKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwEf ikd -f
atmif vufy;l vufMuyf aoaocsmcsm pepfwus oGeo f ifjyo qdq
k ;Hk r
ay;w,f/
qkdqkH;ray;awmh xkdyk*d¾Kvf xkd'umç 'umru ,kHMunfcsuf o'¨g-
w&m; tjynht f 0jzifh 'Dorxusiphf OfawGukd usiMfh uyH mG ;rsm; tm;xkw-f
vkdufvkdY psmeform"dawGtxd qkdufcJhNyDqkdMupdkY ... xkdtcsdeftcgrSm
psmeform"dawGukd pepfwus xlaxmifvdkY&aewJh yk*d¾Kvf&JU oEÅmefrSm
psmeform"deYJ ,SOw f aJG ewJh ÓPfaMumifjh zpfay:vmwJh vif;a&mifjcnf-
awG xif&Sm; &Sdraebl;vm;¿ &Sdaew,f/ ,©K tmemygeur®|mef; ½IyGm;
tm;xkwaf ewJh yk*K¾d vaf wGxrJ mS edrw
d u
f av; ay:vmNyq D v
dk &Ykd &dS if vif;-
a&mifjcnfawG xGufvmwJh yk*d¾KvfawGvnf; &SdMuw,f/ edrdwfray:cif
vif;a&mif jcnfuav;awG xGufaewJh yk*d¾KvfawGvnf; &SdMuw,f/
edrdwfuvnf; ckdifNyD/ pwkw¬psmefavmuftxdvnf; aygufoGm;NyDqkdvdkY
&Sd&if vif;a&mifjcnfuav;awGvnf; ckdifcHhraebl;vm;¿ ckdifcHhaeNyD/
'Dvif;a&mifjcnfawG ckdifcHhaeawmh bmxl;ovJvdkY ar;p&m &Sdw,f/
orm"d&JU pGrf;tifowdåeJY ywfoufNyD; orm"d&JU tusKd;*kPftif tmed-
oifawGudk ig;csuf zGifhxm;ygw,faemf/
orm"d\ tusKd;*kPftif tmedoif ig;rsKd;
1/ 'd|"r®okc0d[m&medoHo (0dok'¨d?1?368/)
&[EÅmt&Sijf rwfawGu 'Dorxbm0emvkyif ef;&yfawGukd usiMhf uH
BudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfMuw,f/ oku©0dyóem,medu&[EÅmrsm;
odrYk [kwf oku0© yd óem,medur[kww f hJ psmevmbD&[EÅmrsm; psmefukd
0ifpm;Muw,f/ bmvJ¿ 'd|"r®okc0d[m& = rsufarSmufb0ü psmef-
csrf;omuav;udk cHpm;csifwJh OD;wnfcsufjzifhomvQif psmefudk 0ifpm;-
18 ] zm;atmufawm&q&mawmf

Muw,f/ tJ'v D dk 0ifpm;cJrh ,fq&dk if xk&d [EÅmrax&fjrwfawGtzdYk 'Dpsmef-


orm"donf 'd|"r®ock 0d[m& tusK;d tmedoif &Sw d ,f/ rsuaf rSmufb0-
rSm csrf;ompGm aexkdif& jcif;qkdwJh tusKd;&Sdw,f/
aemufwpfckuawmh ---
2/ 0dyóemedoHo (0dok'¨d?1?368/)
wcsKUd yk*K¾d vaf wGusawmh 'Dpsmefukd 0dyóem&JU tajcyg'utjzpfeYJ
xlaxmifw,f/
orm"ð bd u © a 0 bma0x? orm[d a wm bd u © a 0 bd u © K
,xmblwH yZmemwd/ (oH?2?12/) (oH?3?opöoH,kwf orm"dokwåef? 363/)
ponfjzifh opömav;yg;udk [kww f idk ;f rSepf mG oda&;twGuf orm"dudk
xlaxmifzkdY bk&m;&Sif wkdufwGef;xm;onfhtwkdif; opömav;yg;ukd
oda&;twGuf orm"dukd xlaxmifw,f/ 'Dorm"dawGu atmifjrifcJh
r,fqv dk &Ydk &dS ifvnf; 'Dorm"d&UJ pGr;f tifaMumifh xkt d csed t
f cgrSm ÓPf-
tvif;a&mifawGu jzpfay:raebl;vm;¿ jzpfay:aewJh ÓPfvif;-
a&mifjcnf&JU pGrf;tm;aMumifh 'ku©opömudk [kwfwkdif;rSefpGm odwJhÓPf?
ork',opömudk [kwfwkdif;rSefpGm xkd;xGif;odwJhÓPf? eda&m"opömudk
[kwfwkdif;rSefpGm xkd;xGif;odwJhÓPfawG? r*¾opömudk [kwfwdkif;rSefpGm
xk;d xGi;f odwhJ ÓPfawG ay:vmNyD qdMk upd/Yk ay:vmvk&Yd &dS if 'Dorm"donf
0dyóemyg'u 0dyóemedoo H = 0dyóemÓPfwnf;[laom tusK;d
udk jzpfapEkdifwJhpGrf;tm; &Sdw,f/
3/ tbdnmedoHo (0dok'¨d?1?368/)
aemufwpfck --- wcsKUd wcsKUd yk*K¾d vaf wGu tbdnmPfawGukd vkv d m;
awmifhwcJhMuw,f/ tbdnmPfudk vkdvm;awmifhwcJh&if uodkPf;
(10)yg; ormywf (8)yg;wku Yd kd 'k;d vkad rT a&vkad ESmufNy;D awmhrS uodP
k ;f
(8)yg; ormywf (8)yg;wkdYukd (14)rsKd;aom tjcif;t&mjzifh yGm;rsm;
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 19

tm;xkwf&ygw,f/ yg&rDtm;avsmfpGm tbdnmPfawG &&SdcJhr,fqkd&if


xkdyk*d¾KvfwkdY\ psmeform"donf tbdnmPfwnf;[laom tusKd;ukd
&Gufaqmifay;EdkifwJh pGrf;tm; &Sdw,f/ ajrvQKd;rdk;ysHEdkifwJh pGrf;tm;awG
ay:vmw,f/
4/ b00daoomedoHo (0dok'¨d?1?369/)
psmeform"dawGudk ckvdk pepfwus xlaxmifvkdufw,f/ uodkPf;
(10)yg;? ormywf (8)yg; aygufNyDyJ xm;ygawmh/ xkda,m*Dolawmf-
aumif;u omoemawmftwGi;f jzpfaewJt h wGuf BuKd u&f m psmeform-
ywfwpfckudk pepfwus a&G;cs,fcGifh &Sdygw,f/ tJ'Dpsmefudk tjrwfpm;ç
tvwfpm;ç tnHhpm; yGm;rsm;xm;Edkifygw,f/ qE´ 0D&d, pdwå 0DrHovkdY
ac:wJh £'dy¨ g'fav;yg;u tqift h wef; tvGef jrifah ecJrh ,fq&dk ifawmh
'Dpsmef[m tjrwfpm;psmefvkdY ac:w,f/ 'D£'d¨yg'fav;yg;u tvwf-
wef;pm; jzpfcJhr,fqkd&if olyGm;rsm;xm;wJh psmefu tvwfpm;psmefyJ/
'D£'d¨yg'fav;yg;u enf;enf;av; tiftm;aysmhaecJh&if 'g tnHhpm;
psmefvkdY ac:ygw,f/ tJ'DpsmefawGudk yGm;rsm;xm;NyD qkdMuygpdkY/ tJ'D
txJrmS tjrwfpm;psmeftqifu h kd yGm;Ekid cf rhJ ,fq&dk if xkyd *k K¾d vu
f xkpd smefeYJ
avsmnf aD ewJh tjrwfpm;jzpfwhJ jA[®mb h u Hk kd a&mufEikd w f hJ pGr;f tm; &Sw
d ,f/
b,ftcgrSm &So d vJvaYkd r;&if aoonfw h idk af tmif 'DpsmefawGu ravQm-
usbl;qkdvdkY&Sd&if jA[®mhjynfudk a&mufEkdifw,f/ psmefeJY avsmfnDaewJh
bkHawGudk a&mufEkdifw,f/ okdYaomf t&Sifa'0'wfwkdYvkd raorDrSm t-
aMumif;trsKd;rsKd;aMumifh 'DpsmefawGu avQmusoGm;cJhr,fqkd&ifawmh
jA[®mjh ynfudk aoonft h jcm;rJrh mS awmh ra&mufEidk b f ;l / tu,fí ao-
onfhwkdifatmif psmefawGu ravQmuscJhbl;qkd&ifawmh aoonf\
tjcm;rJrh mS jA[®mjh ynf a&mufEidk yf gw,f/ jA[®mch sr;f omqkw d mu vlcsr;f -
om ewfcsr;f omeJY wdik ;f wm EIid ;f pmvku d rf ,fq&dk if vlcsr;f om ewfcsr;f -
omu uyfyg;av;yJ jzpfygw,f/ jA[®mcsrf;omu tvGef BuD;us,fwJh
20 ] zm;atmufawm&q&mawmf

oabm&Sdw,f/
ckeu ajymovdkayghav ... csJeHygwfav; &vkdY &&SdwJhykdufqHeJY
jA[®mpnf;pdrfawGudk &&SdwJh pnf;pdrfcsrf;omawGudk wkdif;wmEIdif;pm-
Munfph rf;yg/ b,foif;u tqifjh rifrh vJ¿ jA[®mcsr;f omu ydNk y;D tqif-h
jrifhw,f/ ÓPfwnf;[laom vif;a&mifjcnfudk xGufay:vmatmif
jzefMY uufay;jcif;onf xkt d jzefMY uufc&H wJh 'umç 'umrawG&UJ oEÅmefrmS
tusK;d r&Sbd ;l vm;¿ &Sw
d ,f/ 'Dawmh 'DjA[®mcsr;f omudk vkv d m;awmifw
h wJh
yk*d¾Kvfonf &&SdcJhr,fqkd&ifawmh b00daoom0[ = jA[®mhbkHqkdwJh
b0txl;udk &Gufaqmifay;EkdifwJh pGrf;tm;&Sdw,f/ &Gufaqmifay;Ekdif-
wJh tusK;d tmedoo H &Swd ,fqNdk y;D 'g orm"d&UJ tusK;d udk azmfjyxm;w,f/
'gu wpfck/
5/ eda&m"medoHo (0dok'¨d?1?369/)
aemufwpfrsKd; --- wcsKdUwcsKdU yk*d¾KvfawGusawmh eda&m"ormywf
0ifpm;csiw f ,f/ wavmu a,m*Dwpfa,muf ausmif;a&mufvmw,f/
xl;xl;jcm;jcm;yJ/ 0dyóemydik ;f eJY ywfoufNy;D olu auseyfaeNy/D bmrS
qufNyD; tm;rxkwfcsifawmhbl;/ olU0dyóemudk ol ,kHMunfw,f/
ausvnf;auseyfw,f..wJ/h 'gayr,fh olu eda&m"ormywf 0ifpm;
vkdY r&bl;/ ormywf (8)yg; &&SdwJh yk*d¾KvfawGonfomvQif eda&m"
ormywfudk 0ifpm;vkdY&onfhtwGuf ormywf (8)yg;oufoufudkom
'DXmerSm vmNyD;oif,lr,fqkd&if oifay;rvm;wJh/ olu ar;cGef;wpfck
vmar;w,f/ b,fEh , S vf J ...a,m*DawG bke;f Bu;D bufu b,fvrdk sm;
jyefajz&rvJ¿ tqifu h awmfawmfjrifah ew,f/ jrifah ewJt h cgusawmh
bke;f Bu;D bufuvnf; oifay;ygw,fvYkd 'DavmufyJ ajymvku d yf gw,f/
'DrmS ajymcsiw
f t
hJ csuu
f awmh --- wcsKUd wcsKUd yk*K¾d vaf wGu eda&m"-
ormywfukd 0ifpm;csiMf uw,f/ b,fvydk *k K¾d vf 0ifpm;vk&Yd ovJqadk wmh
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 21

tem*grfç &[EÅmt&Sijf rwfawG jzpfw,f/ ormywf (8)yg;udk &&Sad wmf-


rlwJh tem*grfç &[EÅmt&Sifjrwfom eda&m"ormywfudk 0ifpm;vdkY-
&w,f/ 'Dawmh olu eda&m"ormywfudk 0ifpm;csifw,fqkd&ifawmh
olUtqifhu tem*grfç &[EÅmtqifh wpfckckawmh &&Sd&rSmaygh/ 'g
olUtajym ajymwmyg/ wu,f [kwfçr[kwfukdawmh qef;ppfawmh
rMunfhawmhygbl;/ 'Dawmh psmeformywfawGukd r&wJhtwGuf eda&m-
"ormywfukd 0ifpm;vdYk r&awmh olu eda&m"ormywfukd jyefausmNh y;D
awmh avhvmcsiw f ,fqNdk y;D a&mufvmwJh yk*Kd¾ vyf /J ukid ;f ...&Sad pawmh/
eda&m"ormywfu b,fvkd 0ifpm;ovJvdkYar;awmh ckeu
uodkPf; (10)yg;xJu uodkPf;wpfyg;yg;udk tajccHw,f qkdMuygpdkY/
Oyrm --- yx0DuodP k ;f qkMd upd/Yk yx0DuodP k ;f 0ef;udk tm½k, H Nl y;D awmh
yxrpsmefukd 0ifpm;w,f/ yxrpsmefrx S Ny;D yxrpsmef emrfw&m;awGukd
tedpöç 'ku©ç tewå vu©Pma&;okH;wef wpfvSnfhpD wifNyD;awmh
0dyóem ½Iw,f/ 'kw, d psmefudk 0ifpm;w,f/ 'kw, d psmefrS xNy;D 'kw-d
,psmef emrfw&m;awGudk tedpöç 'ku©ç tewå vu©Pma&;okH;wef
wpfvn S phf D wifNy;D awmh 0dyóem ½Iw,f/ tJ'eD nf;pepfeYJ ormywfawG
udk tpOftwkid ;f 0ifpm;oGm;vku d w f m 0dnmPÍöm,wepsmefukd 0dyó-
em½INy;D vkYd tqk;H tmudÍn ö m,wepsmefukd qufvufNy;D awmh 0ifpm;Ny/D
0ifpm;Ny;D onfEiS hf wpfNyKd ief ufwnf; xkad ,m*Dy*k K¾d vo f nf jyKoifjh yKxu dk -f
wJh ykAÁudpöav;yg; jyK&ygw,f/ bk&m;&Sif ac:awmfrlcJh&if ormywfrS
xygap/ oHCmu tvk&d cdS &hJ if ormywfrS xygap/ eD;uyfaewJh ud, k ef YJ
qufpyfaewJh y&du©&mtokH;taqmifawG ysufpD;rI r&SdygapeJY/ rdrd
t"d|mefxm;wJt h wkid ;f (7)&ufqv dk Qif (7)&uf aphonft h cg 'DormywfrS
xygapqkNd y;D ykAu Á pd aö v;yg;udk jyKvyk &f ygw,f/ jyKvu dk Nf y;D wmeJY wpfcg-
wnf; ae0onmemonm,wepsmefudk qufvuf 0ifpm;vkdufcJh&if
ae0onmemonm,wepsmefaZm wpfBudrf okdYr[kwf ESpfBudrf usNyD;
22 ] zm;atmufawm&q&mawmf

wmeJY wpfNydKifeufwnf; eda&m"ormywf qkdufoGm;w,f/ 'Dvkdqdk&if


'DormywfawGonf bmtusK;d &So d vJ¿ eda&m"ormywfqw
kd hJ tusK;d udk
&Gufaqmifay;EkdifwJh pGrf;tm;&Sdaew,f/
(0dok'¨d?2?344-351/ eda&m"ormywåduxm/)
'g orm"d&UJ tusK;d tmedoo H (5)cky/J tJ'D (5)ckxrJ mS a,m*Dy*k K¾d v-f
u rdr&d &Scd siw
f hJ tusK;d tmedoo H udk a&G;cs,cf iG hf r&Sb
d ;l vm;¿ &Syd gw,f/
'gaMumifh orm"dukd wpfzufowf tjypfajymjcif;onf aumif;ovm;¿
odyaf wmh raumif;bl;aemf/ 'gaMumifh orm"d&adS ewJh yk*K¾d vrf mS orx-
bm0empdwEf iS hf ,SOwf aJG ewJh pdwaf Mumifh jzpfay:vmwJh vif;a&mifjcnf-
awG &SdaeNyD/ xdkvif;a&mifjcnf&SdaewJh yk*d¾KvfrSm tusKd;r&Sdbl;vm;¿
csaJ ygufwmxuf tJ't D usK;d awGeYJ b,foif;u ydak umif;ovJ¿ (orm"d
tusK;d awGu ydak umif;ygw,f) bke;f Bu;D tBuKd uf ajymwmeJY wlygw,f-
aemf/ ckaeom bke;f Bu;D u cseJ yH gwfay;r,fq&dk if 'umBu;D awG ,lrvm;ç
r,lb;l vm;¿ (r,lcsiyf gbl;bk&m;/) 'gvnf; bke;f Bu;D tBuKd uf ajymwm-
yJeYJ wlygw,faemf/ [d;k aemufu 'umrBu;D awGaum¿ ,lMur,feYJ wlyg-
w,faemf/ bkef;BuD; ray;wwfygbl;/ ay;vnf; ray;ygbl;aemf/
uJ - 'g orm"daMumifh &&Sw
d thJ usK;d / orm"dvif;a&mifjcnf/ 'Dxuf
wpfqifw h ufNy;D 'Dorm"dawGudk tajccHNy;D ½kyaf wG emrfawGukd odatmif?
taMumif;w&m; tusK;d w&m;awGukd odatmif? taMumif;w&m;eJw Y uG
'D½yk ef mrfawG&UJ tedpt
ö csuçf 'kut© csuçf tewåtcsuaf wGukd odatmif
qufvufNyD;awmh oifay;vkdufNyD/ oifay;vkdufwJhtwkdif; ½kyfemrf
aMumif;usKd; ocFg&w&m;wkdY&JU tedpötjcif;t&mç 'ku©tjcif;t&mç
tewåtjcif;t&mawGukd odNy/D 0dyóemÓPfawG xko d al wmfaumif;&JU
oEÅmefrSm jzpfay:vmNyD/ jzpfay:vmwJh 'D0dyóemÓPfaMumifhvnf;
vif;a&mifjcnfawG ay:rvmbl;vm;¿ ay:vmw,f/ tJ'D vif;a&mif-
jcnf&adS ewJh olawmfaumif;onf 0dyóemÓPfukd &ifu h suaf tmifom
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 23

avhusiyhf g/ rdr&d J U yg&rDtm;avsmpf mG rdrad rQmvf ifah wmifwh aewJh r*fÓPf


zdkvfÓPf r&Edkifbl;vm;¿ &Ekdifw,f/ xkdyk*d¾Kvfonf aomwmywdå
r*fÓPfzkdvfÓPfom &&SdcJhr,fqkd&if tyg,fav;bkHrS uGif;vkH;uRwf
vGwfr,f/ ou'g*grdr*fÓPfuawmh vlUbkHqkdwJh umrok*wdbkHrSm
wpfBudrfavmufawmh vmcGifh&Sdygw,f/ tem*grdr*fÓPfzdkvfÓPfxd
qkud cf rhJ ,fq&dk if umr (11)bkrH S uGi;f vk;H uRwf vGwrf ,f/ t&[wår*f-
ÓPfzv dk Ó
f Pfxd qku d cf rhJ ,fq&dk ifawmh (31)bkrH S uGi;f vk;H uRwf rvGwf
bl;vm;¿ vGwfoGm;r,f/
'gaMumifh 'Dvif;a&mifjcnfukd jzefMY uufay;jcif;onf tjzefMY uufc-H
&wJh olawmfaumif;oEÅmefü tvGeBf u;D us,jf rifjh rwfaewJh tusK;d w&m;-
awG r&Edik b f ;l vm;¿ &Ekid yf gw,f/ tJ't
D usK;d w&m;rsK;d udak wmh bk&m;&Sif
u ay;apcsifygw,faemf/ opfoD;av; ay;vkduf? yef;av; ay;vkduf?
,Mwm "mwf½u dk "f mwfqifav; ay;vku d ?f cseJ yH gwfav; ay;vdu k ef YJ 'Dvdk
ykHpHrsKd;udk bk&m;&Sif ESpfNcdKufovm;¿ rESpfNcdKufbl;/ 'gaMumifh 'umç
'umrawG&JU udpöBuD;i,f toG,foG,fü aMumifhMupdkufNyD;awmh 'umç
'umrawGeYJ a&ma&maESmaESm aexdik jf cif;qkw d hJ vkyif ef;&yfukd bk&m;&Sif
rESpNf cKd ubf ;l / veJY OyrmwlaewJh pdwaf epdwx f m;jzifo h mvQif omoem-
awmfrmS aexkid yf g/ 'Dvdk bk&m;&Siu f tqk;H tr ay;oem;awmfryl gw,f/
'Dae&mrSm ---
rax&fnDaemif ESpfyg;
£ró ye edpöe0ubm0ó tm0dbm0w¬H a'Gbmwdu0w¬K
uaxwAÁH/ (oH?|?2?155/)
£ró ye edpeö 0ubm0ó = þtjrw J rf; tm*EÅKu {nfo
h nf-
ozG,f jzpfíaeaom pdwx f m;jzifh ae&jcif;\/ tm0dbm0w¬H = oabm-
w&m;udk xif&Sm;jyjcif;iSm/ a'Gbmwdu0w¬K = a'Gbmwdu trnf&wJh
24 ] zm;atmufawm&q&mawmf

nDaemifrax&fEpS yf g;wd&Yk UJ 0w¬Ku/dk uaxwAÁH = þae&mü ajymqko


d ifh
ajymqkdxdkufay\/
nDtpfudk &[ef;awmfESpfyg; &S Md uygw,f/ tm*EÅ K {nfhonftjzpf
aexkid yf eHk YJ ywfoufNy;D b,fvdk aexkid o
f ifw
h ,fqw
dk hJ oabmw&m;u-
av;awG ay:vGizf &Ydk mtwGuf nDaemifrax&fEpS yf g;wk&Yd UJ 0w¬Kuav;udk
'Dae&mrSm ajymjyoifhw,fwJhaemf/
0omVe*&*grawm ud& a'G bmwdum edu©rdwGm yAÁZdwm/
(oH?|?2?155/)
0omVe*&*grawm = 0omVe*&trnf&wJh &GmrS/ a'G bmwdum
Ykd nf/ edur© w
= nDtpfuEkd pS af ,mufwo d mG = tdr&f mwnfaxmif vlaY bmif
rS xGufcGmMuí/ yAÁZdwm = omoemabmifokdY 0ifa&mufí &Sif&[ef;
jyKvmMuavukef\/
0omVe*&*grqkw d &hJ mG u nDtpfuEkd pS af ,muf omoemabmifoYkd
0ifa&mufNyD; &Sif&[ef;jyKMuNyD/
aw plVem*aw¬a&m p r[mem*aw¬a&m pmwd ynm,ðok/
(oH?|?2?155/)
aw = xkdnDaemifESpfyg;wkdYonf/ plVem*aw¬a&m p = plVem*-
rax&f[í l vnf;aumif;/ r[mem*aw¬a&m p = r[mem*rax&f[í l
vnf;aumif;/ £wd = þodkY/ ynm,ðok = omoemawmfü xif&Sm;-
awmfrlMuavukef\/
xdkrax&fESpfyg;onf plVem*rax&f? r[mem*rax&fqkdNyD;
omoemawmfrSm xif&Sm;w,fwJh/
aw pdwv å yAÁaw wðo 0ómed 0odwmG t&[wåH ywåm ]]rmw&H
yódómrm}}wd tm*EÉm 0omVe*&0d[ma& 0odwGm yke'd0ao
rmwk*grH yd@m, y0doðok/ (oH?|?2?155/)
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 25

aw = xkdnDtpfudkESpfyg;wdkYonf/ pdwåvyAÁaw = pdwåvawmif-


ausmif;ü/ wðo 0ómed = ESpfokH;q,fwkdYumvywfvkH;/ 0odwGm =
oDwif;okH;awmfrlMuNyD;aemuf/ t&[wåH = t&[wåzkdvfodkY/ ywåm =
qkdufa&mufawmfrlMuukefonfjzpfí/ rmw&H = r,fawmftm;/ yód-
ómr = awGUjrifMuukeftHh/ £wd = þodkY ESvkH;ykdufí/ tm*EÉm =
<uvmawmfrlMuavukefí/ 0omVe*&0d[ma& = 0omVe*&&Gm-
ausmif;wdkufü/ 0odwGm = oDwif;okH;awmfrlMuukefí/ yke'd0ao =
aemufwpfaeYü/ rmwk*grH = rdcif&SdwJh &GmtwGif;odkY/ yd@m, = qGrf;-
tvkdYiSm/ y0doðok = <u0ifawmfrlMuavukef\/
oD[dkVfuRef;rSm xif&Sm;wJh pdwåvawmifausmif;qkdwJh awmif-
ausmif;wpfck &SdcJhzl;ygw,f/ wpfcsdefu &[EÅmrax&fjrwfaygif;
(12000)wkYd oDwif;ok;H Ny;D awmh ur®|mef;w&m;awGukd usiMhf uBH uKd ;ukwf
tm;xkwfoGm;wJh ausmif;wkdufBuD;wpfckvdkY pmrSmawmh azmfjyxm;yg-
w,f/ rsuaf rSmufacwf tcsed rf mS uawmh ausmif;wdu k af wG r&Sad wmhbJ
axmifaygif;rsm;pGmaom *luav;awGtoGief o YJ m wnf&adS ewJh awm-
ausmif;wpfck jzpfygw,f/ wdóapwDqkdwJh apwDawmfwpfqlvnf;
xifxif&mS ;&Sm; wnf&adS eygao;w,f/ om;&Jw&d pämefawG tvGeaf ygrsm;
aewJh awmawmifxlxyfwJh a'owpfckyJ/ vlwdkYa'oeJY tenf;qkH; 4ç
5ç 6-rdkifcefY uGma0;aewJh awmBuD;xJrSm wnf&Sdaeygw,f/
'Dae&mrSm pum;pyfrdwJhtwGuf wdóapwDawmftaMumif;udk
tenf;i,f ajymvkdygw,f/ ]wdóapwDawmf}qdkwmuawmh &[EÅm
jzpfawmfral om wdó &Sio f mraP\ "mwfawmfrsm;udk Xmyemí wnf
xm;udk;uG,fxm;aom apwDawmfwpfql jzpfygw,f/ a&S;a&S;ynm&Sd
olawmfaumif;wd[ Yk m e0ur®ac:wJh omoemawmfü jyKoifh jyKxu kd w
f hJ
vkyif ef;&yftrIopfawGukd jyKvyk u
f m rdrw
d Ykd oEÅmefü jzpfay:aewJh umr
0dwufpwJh MuHpnfpdwful;rI trsKd;rsKd;awGukd y,fazsmufawmfrlMuwJh
26 ] zm;atmufawm&q&mawmf

xH;k a[mif;wpf&yfukd rZÑrd edum,f rlvyPÖmoygVdawmf 0dwuúoP²me-


okwåef t|uxm (r?|?1?395/)rSm azmfjyxm;ygw,f/
wpfcsed wf ek ;f u wdótrnf&w dS hJ &Sio f mraPwpfyg;[m oD[Vdk -f
uRef;rSm wpfcsdefu tvGefxif&Sm;ausmfMum;awmfrlcJhzl;wJh wdó-
r[m0d[m&ausmif;wku d Bf u;D rSm OyZÑm,fq&m rax&f jrwfBu;D ESit hf wl
oDwif;oHk; aexdkifcJhygw,f/ wdór[m0d[m&ausmif;wkdufqkdwm
wpfcsdefu &[EÅmrax&f jrwfaygif; aomif;ESifhcsD oDwif;oHk;awmfrlcJh-
zl;wJh ausmif;wku d Bf u;D wpfck jzpfygw,f/ wpfcsed rf mS wdó omraP[m
omoemawmfrmS raysmaf rGUbJ Ni;D aiGUvmwJt h aMumif;udk OyZÑm,fq&m
awmftm; wifjyavQmufxm;cJyh gw,f/ tJ't D cgrSm wdó omraPudk
OyZÑm,fq&mawmfu --- ]]'D wdór[m0d[m&ausmif;rSm csK;d a&&zd&Yk ef
cufcw J ,fu, G ?f 'gaMumifh ighukd ac:aqmifNy;D pdwv å awmifausmif;udk
oGm;yg}}[k trdefY&Sdawmfrlvdkufygw,f/ 'Dvdk trdefY&SdvdkufwJhtcg
&SifomraPuvnf; q&mOyZÑm,f trdefY&SdwJhtwkdif; vdkufemjyKusifh
aqmif&u G af y;vdu k yf gw,f/ pdwv å awmifausmif;udk q&mwynfh ESpyf g;
wkYd a&muf&o dS mG ;MuwJt h cg OyZÑm,fq&mawmfu xyfrH trde&Yf dSjyefw,f/
]]at; ... 'D pdwåvawmifausmif;uawmh oHCduppfppf jzpfw,f-
uG,f? ightwGuf yk*¾vduae&mwpfckavmuf pDrHaqmif&Gufay;yg/}}[k
xyfrH trde&Yf dSjyefw,f/ tJ't D cgrSmvnf; wdó ud&k ifuav;u ]]om"k
baEÅ = aumif;ygNyD t&Sifbk&m;}}[k wifjyavQmufxm;um vdkPf*l
wpfckudk oyÜg, rQrQww aevdkY&atmif pwifum aqmif&Gufay;yg-
w,f/ OyZÑm,fq&mawmfuvnf; wdóomraPudk awaZmuodP k ;f
yGm;rsm;tm;xkwyf akH wGuv kd nf; oifjyay;awmfryl gw,f/ oH,w k eå u
d m,f
udkvnf; pwif oifMum;ay;awmfrlygw,f/ oH,kwåedum,fqkdwmu-
awmh 0dyóem½Iuu G af wGukd jynfjh ynfph pkH kH ½Iuu G pf akH tmif a[mMum;xm;
awmfrlwJh a'oemawmfawG jzpfMuygw,f/ twdwf tem*wf ypöKyÜef
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 27

tZÑwå A[d'¨ MoVm&du (tMurf;) okckr (tEk) [De (t,kwf) yPDw


(tjrwf) 'l& (ta0;) oEÅu d (teD;) qdw k hJ wpfq,fwh pfrsK;d aom tjcif;-
t&mtm;jzifh wnfaewJh Oyg'geu©E¨mig;yg; 'ku©opömw&m;awGudk
½IaxmifhtrsKd;rsKd;rS 0dyóem ½IyGm;oHk;oyfyHkawGudkvnf; xkdedum,frSm
jynfhjynfhpHkpHk a[mMum;xm;awmfrlcJhygw,f/
wpfzef ed'ge0*¾ oH,w k yf gVdawmfwpfavQmufv;kH rSmvnf; t*kw F Kdå &f
ygVdawmf wduedygwf wdwm¬ ,weokweå f (tH?1?174/)rSm a[mMum;xm;-
awmfro l nft h wkid ;f ork',opöm trnf&wJh aMumif;usK;d qufE, G rf I
y#dpo ö rkygÜ 'f oabmw&m;awGukd ½Iaxmift h rsK;d rsK;d rS 0dyóem ½IymG ;
oH;k oyfyakH wGuv kd nf; om0uwd\ Yk tvdt
k BuKd uf tZÑmo,"mwfEiS hf
tnD jynfjh ynfph pkH kH a[mMum;xm;awmfrcl yhJ gw,f/
tJ'D oH,kwåedum,f wpfckvHk;udkvnf; wdó omraPtm;
OyZÑm,fq&mawmfu oifMum;ay;awmfrlygw,f/ a&S;wkef;uawmh
q&morm;u EIww f udk cf say;w,f? wynfu h vnf; EIww f u
kd o
f if,&l wJh
pepfrsK;d jzpfygw,f/ 'Dvkd EIwwf u
kd o
f if,El ikd w
f t
hJ wGuf cE¨m 5-yg;enf;ç
tm,we 12-yg;enf;ç "mwf 18-yg;enf;ç y#dpöorkyÜg'fenf;ç opöm
4-yg;enf; pwJh 0dyóem½Ienf;tzHkzHkawGudk EIwfwdkuftm*Hk oif,l
xm;NyD; jzpfaeygw,f/
wpfaeYrmS awmh q&mOyZÑm,ftwGuf rQrQww oDwif;oH;k Ekid zf &Ydk m
pDraH qmif&u G af ewJh vdPk *f jl yKjyifa&;vkyif ef;wpfcv k nf; Ny;D pD;atmifjrif-
oGm;NyDjzpfw,f/ tyÜempsmeform"dodkY qkdufonfhwdkifatmif awaZm-
uodP k ;f yGm;rsm;tm;xkwyf kH tpDt&ifvnf; Ny;D pD;atmifjrifomG ;NyD jzpf-
w,f/ oH,w k eå u
d m,fwpfcv k ;kH udk EIww
f uftm*Hk oif,jl cif;udpv ö nf;
Ny;D pD;atmifjrifomG ;NyjD zpfw,f/ tJ't D cgrSm vdP
k *f jl yKjyifa&;udpö Ny;D qH;k -
oGm;NyD jzpfaMumif;udk OyZÑm,fq&mawmftm; wifjyavQmufxm;vku d -f
ygw,f/
28 ] zm;atmufawm&q&mawmf

tJ'DtcsdeftcgrSm OyZÑm,fq&mawmfu bmtrdefY&SdovJ -–


]]'kau©e aw omraP& uwH? tZÆ wm0 wGHa,0 0om[D}}wd
tm[/ (r?|?1?395/)
omraP& = omraP .../ aw = oifonf/ 'kau©e = yifyif
yef;yef; qif;qif;&J&Jjzifh/ avPH = vkdPf*ludk/ uwH = jyKpD&iftyfcJhNyD;
avNy/D tZÆ = ,aeY/ wm0 = a&S;OD;pGm/ wHaG ,0 = oifu, kd w f idk yf ifvQi/f
0om[d = oDwif;oH;k aexdik yf gOD;/ £wd = þod/Yk tm[ = rdeMYf um;awmfrl
vdkufavNyD/
uJ - udk&if ... rif;udk,fwdkif yifyifyef;yef;jzifh jyKjyifpD&if
aqmif&GufcJh&wJh vdkPf*lwpfck jzpfygw,f/ 'gaMumifh rif;udk,fwkdifyJ
acgifq;kH pwifNy;D oDwif;oH;k ay;yg/ 'Dvkd OyZÑm,fq&mu trde&Yf v dS u
kd -f
w,f/
aom wH &wåð avaP 0oaEÅm OwkoyÜg,H vbdwGm 0dyóeH
0a¹wGm t&[wåH ywGm waw¬0 y&dedAÁm,d/ (r?|?1?395/)
aom = xdk&SifomraPonf/ wH &wåð = xdknOfhywfvHk;/ 0oaEÅm
= oDwif;oH;k awmfrcl o hJ nf&adS omf/ OwkoyÜg,H = rQwaom OwkoyÜg,-
udk/ vbdwGm = &&SdonftwGufaMumifh/ 0dyóeH = 0dyóemÓPfudk/
0a¹wGm = ÓPfpOftwdkif; tqifhqifhwdk;yGm;atmif BudK;pm;tyfonf
&Sdaomf/ t&[wåH = t&[wåzdkvfodkY/ ywGm = qkdufa&mufawmfrlí/
waw¬0 = xdv k P l wGi;f üyifvQi/f y&deAd mÁ ,d = y&deAd mÁ efpaH wmfrcl -hJ
kd *f t
avNyD/
udk&ifwdó[m tJ'Dn wpfnvHk; vdkPf*ltwGif;rSm oDwif;oHk;-
Munfhvdkufawmh OwkoyÜg, odyfrQwaewm awGU&w,f/ OwkoyÜg,
rQwrIukd rS0D &J wJt h wGuf rdrd &&Sxd m;Ny;D jzpfwhJ awaZmuodP k ;f bm0em
vkyfief;&yfudk jyefvnfyGm;rsm;tm;xkwfvkdufwJhtcg vG,fvG,fululeJY
tyÜempsmeform"doYkd jyefvnfqu dk af &mufcyhJ gw,f/ orm"d&w dS hJ &[ef;-
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 29

[m opömav;yg;ukd [kwfwkdif;rSefpGm odjrifEdkifaMumif;udk bk&m;&Sif


ud,
k af wmfwikd f opöo, H wk f orm"dow k eå f (oH?3?363/)ü a[mMum;xm;-
awmfro l nft
h wkid ;f rdrd &&Sx
d m;Ny;D wJh psmeform"dukd 0dyóem\ tajc-
yg'ujyKí ---
1/ twdwf tem*wf ypöKyeÜ f tZÑwå A[d'-¨ pwJh (11)rsK;d aom tjcif;-
t&mtm;jzifh wnfaewJh Oyg'geu©Em¨ ig;yg; 'kuo © pömw&m;wkuYd kd
vnf;aumif;?
2/ ork',opöm trnf&wJh aMumif;usKd;qufEG,frI y#dpöorkyÜg'f
oabmw&m;wkdYudkvnf;aumif;?
þ ocFg&w&m;awGudk ÓPfjzifh ydkif;jcm;,lNyD; odrf;qnf;NyD;awmh
tedpö 'ku© tewå vu©Pma&;oHk;wefodkYwifum 0dyóemÓPfpOf
twdkif; tqifhqifh BudK;pm;tm;xkwfawmfrlvkduf&m aemufqHk; tJ'D
nrSmyJç tJ'DvdkPf*ltwGif;rSmyJ t&[wåzkdvf qdkufa&mufawmfrlNyD;-
aemuf y&dedAÁmef pHvGefoGm;awmfrlcJhygw,f/
y&dedAÁmefpHNyD;awmh bmvkyfMuovJ/
wó "mwka,m *a[wGm apwd,H tuHok/ tZÆmyd wdó-
aw¬&apwd,EÅd ynm,wd/
wó = xdk&[EÅm jzpfawmfrlaom wdó&SifomraP\/ "mwk-
a,m = "mwfawmfwdkYudk/ *a[wGm = ,laqmifMuí/ apwd,H = apwD
udk/ tuHok = jyKMuavukefNyD/ tZÆmyd = ,aeYüvnf;yJ/ wdóaw¬&-
apwd,EÅd = wdóaw¬&apwD[lí/ ynm,wd = xif&Sm;wnf&Sdaeay
\/
y&dedAÁmefpHvGefawmfrlNyD;onfhtcg "mwfawmfwdkYudk ,laqmifum
apwDwnfxm;udk;uG,fMuygw,f/ ,aeYtxd pdwåvawmifausmif;
twGif;rSm wdóapwDawmfqdkNyD;awmh xif&Sm;wnf&Sdaeygao;w,f/
'guawmh wdóapwDawmf&UJ ordik ;f tusO;f csKyjf zpfygw,f/
30 ] zm;atmufawm&q&mawmf

,ck rax&f naD emif ESpyf g;wk&Yd J U 0w¬KZmwfaMumif;udk jyefqufMu-


&atmif –--
rax&fnDaemif ESpfyg;wkdY[m tJ'D pdwåvawmifausmif;rSm tESpf
oH;k q,fausmw f u Ykd mvywfv;kH oDwif;ok;H Ny;D awmh --- wpfaeY t&[wå-
zkdvf qdkufoGm;MuNyD/ t&[wåzdkvfqkdufatmif ESpfaygif;b,favmuf
tm;xkwf&ovJ¿ (ESpfokH;q,fyg bk&m; ...) 'umBuD;awG 'umr-
BuD;awG w&m;tm;xkwfwm b,fESpfESpf &Sd NyDvJ¿ pdwfaepdwfxm;
aysmhnHhvGef;vdkY bkef;BuD;u ajymwmyg/
ESpaf ygif;ok;H q,favmuf 'Dw&m;udk tjyif;txef tm;xkwNf y;D awmh
t&[wåzv kd f qdu k o f mG ;MuNy/D qdu
k Nf y;D awmh wkrYd ,fawmfuakd wmh oGm;Ny;D
Munf½h I Mupd/Yk nDtpfuEkd pS yf g; wkid yf ifMuw,f/ wkid yf ifNy;D awmh <uvm-
w,f/ r,fawmf&w dS hJ 0omVe*&&GmrSmvnf; &Gmausmif;wpfck &Syd gw,f/
xk&d mG ausmif;rSm oDwif;ok;H Ny;D awmh aemufwpfaeY r,fawmf&w dS hJ &GmxJukd
qGr;f cH<uMuw,f/ qGr;f cH<uvdu k af wmh bmjzpfvmvJ¿
rmwmyd awoH OVKauFe ,m*kH eD[&dwmG {uó yawå tmud&/d
(oH?|?2?155/)
rmwmyd = r,fawmfonfvnf;yJ/ OVKauFe = ZGef;a,mufrjzifh/
,m*kH = ,m*kudk/ eD[&dwGm = xkwaf qmifí/ awoH = xkdrax&fESpfyg;
wkdYwGif/ {uó = rax&fwpfyg;\/ yawå = oydwfwGif;ü/ tmud&d =
avmif;vSLcJhavNyD/
OVKuFuawmh a,mufcsKdZGef;yJ/ tkef;rIwfeJY jyKvkyfxm;w,f/
a&S;wke;f uawmh ZGe;f uav;awGtjzpf tok;H jyKy&Hk w,f/ tJ't D ek ;f rIw-f
cGuwf pfcek YJ jyKvyk x
f m;wJh ZGe;f qkad wmh awmfawmfBu;D ykH &ygw,f/ ZGe;f xJ
rSm ,m*kawG tjynhx f nfNh y;D awmh rax&fwpfyg;&JU oydwx f J avmif;vSL
vdkufw,f/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 31

wóm wH Moavmu,rmem, ykwåodaea[m OyÜZÆd/


(oH?|?2?155/)
wH = xkdrax&fudk/ Moavmu,rmem, = Munfh½Iaeaom/
wóm = xkdr,fawmf\ oEÅmefü/ ykwåodaea[m = om;[laom
cspfjrwfEdk;jcif;onf/ OyÜZÆd = xif&Sm;jzpfay:í vmcJhayonf/
r,fawmfuvnf; 'D,m*kqGrf;udk tvSLcHaewJh &[ef;awmfudk
MunfhvdkufwJh tcsdeftcgrSm om;[laom cspfjcif; jzpfay:vmw,f/
jzpfay:vmawmh --- bmajymvJ¿
tx eH tm[ -- ]]wGH wmw r,SH ykawåm r[mema*g}}wd/
(oH?|?2?155/)
tx = xdktcg/ eH = xkdrax&fudk/ rmwm = r,fawmfu/ tm[
= ar;jref;avQmufxm;avNyD/
r,fawmfu ar;Munfhw,f/ b,fvkdvJ¿
]]wGH wmw r,SH ykawåm r[mema*g}}wd/ (oH?|?2?155/)
wmw = cspfom;/ wGH = oifonf/ r,SH = ig\/ r[mema*g =
r[mem*trnf&Sdaom/ ykawåm = om;avavm[k/ £wd = þodkY/
tm[ = ar;jref;av\/
cspfom; ...oif[m igh&JUom; r[mem*avvm;vkdY ar;Munfh-
w,f/ ar;Munfhvdkufawmh ---
axa&m ]]ypärd H ax&H ykpä Oygodau}
u}}}wd 0wGm yuúmrd/ (oH?|?2?155??)
axa&m = ra[mem*rax&fonf/ Oygodau = Oygodum 'g,d-
umrBuD;/ ypdärH = aemufuvkdufvmwJh/ ax&H = rax&fudk/ ykpä =
ar;jref;avavmh/ £wd = þodkY/ 0wGm = ajymqkdí/ yuúmrd = z,fcGm-
<uoGm;awmfrlav\/
32 ] zm;atmufawm&q&mawmf

Oygodum 'umrBuD; aemufu udk,fawmfudk ar;Munfhayawmh/


tJ'Dvdk ajymNyD;awmh rax&f jrwfBuD;uvnf; a&SUc&D;qufoGm;w,f/
ypärd ax&óyd ,m*kH 'wGm ]]wmw wGH r,SH ykawåm plVema*g}}wd
ykpäd¿ (oH?|?2?155/)
ypädrax&óyd = aemufawmfu vkdufygwJh rax&ftm;vnf;/
,m*kH = ,m*kudk/ 'wGm = ay;vSLNyD;í/ wmw = cspfom;/ wGH =
oifonf/ r,SH = ig\/ plVema*g = plVem*trnf&SdwJh/ ykawåm =
om;avavm/ £wd = þodkY/ ykpäd = ar;jref;avQmufxm;av\/
aemufuvkdufvmwJh rax&fudkvnf; 'umrBuD;u ,m*kav;-
vSLNy;D awmh --- cspo
f m; ... oif[m igh&JUom; plVem* r[kwb
f ;l vm;vdYk
ar;Munfhw,f/
axa&m ]]uð Oygodau yk&drH ax&H e ykpäoD}}wd¿ 0wGm yuúmrd/
(oH?|?2?155/)
axa&m = plVem*rax&fuvnf;yJ/ Oygodau = Oygodum
'umrBu;D / uð = tb,ftaMumif;aMumif/h yk&rd H ax&H = a&SUu rax&f-
BuD;udk/ e ykpäod = rar;jref;avoenf;/ £wd = þodkY/ 0wGm =
ajymqkdí/ yuúmrd = z,fcGm<uoGm;awmfrl\/
aMomf - 'umrBu;D a&SUu rax&f Bu;D udak wmh bmaMumifh rar;jref;
vkdufavoenf;vkdY ajymNyD; c&D;qufoGm;w,f/
{0H rmw&myd o'
o'¨¨ ð qdEéoE¦a0g bdu©K edpöe0aum emr a[mwd/
(oH?|?2?155/)
{0H = þod/Yk rmw&myd o'
o'¨¨ ð = rdcifEiS ahf omfrv
S nf;yJ/ qdEo
é E¦a0g
= jywfpJaom aygif;azmfjcif;&Sdaom/ bdu©K = &[ef;onf/ edpöe0aum
emr = tjrJwrf; tm*EÅK{nfhonfESifh wlwJh &[ef;rnfonf/ a[mwd
= jzpf\/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 33

tjrJwrf; tm*EÅ K{nfhonfeJY wlwJholqkdwm tJ'Dvkd ae&w,fwJh/


b,fhES,fvJ¿ 'umBuD;ç 'umrBuD;awG raumif;bl;vm;¿ aemufu
'umrBuD;awGa&m - aumif;ovm;ç raumif;bl;vm;¿ rajzMubl;/
bmjzpfvv Ykd ¿J om;qkw d m tifrwef csp&f wmud;k / ud, k o hf m;u 'Dvo dk m
jyKrrl ,fq&dk if rsu&f nfawG awmufawmuf rusb;l vm;¿ usuek rf ,f/
rdcif&JUoabmu tifrwef aysmhaysmif;wJhoabm &Sdwmudk;/ odkYaomf
bk&m;&Sifu rdcifeJYaomfvnf; jywfpJwJh aygif;azmfjcif; &Sdapcsifw,f/
Niu
d yfw, G w f maewJh pdwx f m; bk&m;&Sirf mS &Sad pcsiof vm;¿ r&Sad pcsi-f
bl;/ tjrw J rf; tm*EÅKvdk oabmxm;Ny;D awmh qufqyH gwJ/h 'g bk&m;&Sif
xm;&Sad pcsiw f hJ pdwx
f m;/ omoemabmifrmS aeNyq D vdk &Ydk &dS if 'Dpw
d x
f m;-
uav;awG &Sd&rvm;ç r&Sd&bl;vm;¿ &Sd&r,f/
b,fhES,fvJ¿ bkef;BuD;awG ... omoemrSm aevkdY&Sd&if 'Dpdwf-
xm;rsK;d &S&d rvm;ç r&S&d bl;vm;¿ (&S&d ygr,fb&k m;) oDv&Siaf wG ...'Dvkd
pdwfxm;rsKd; &Sd&rvm;ç r&Sd&bl;vm;¿ ratrvmvdkY&Sd&if arQmfaewJh
pdwx f m;rsK;d &S&d rvm;ç r&S&d bl;vm;¿ trsK;d rsK;d ajzaew,f/ omoemrSm
aeNyq D v
dk &Ydk &dS if bk&m;&Sib
f ufu jywfpaJ pcsiw f ,f/ 'Dvjdk ywfpw J hJ pdw-f
xm;uav;awG &S&d r,f/ tJ'pD w d x f m;eJY omoemabmifrmS aeNyq D &dk if
bmjzpfovJ¿ ½kid ;f yswhJ um,uHraI wG r&Sad p&bl;/ ½dik ;f jywJh 0pDurH aI wG
r&Sdap&bl;/ ½kdif;yswJh raemuHrIawG r&Sdap&bl;/ rdrdwkdY&JU udk,ftrl
t&mawGukd xde;f csKyx f m;Edik w
f hJ pGr;f tm; &S&d r,f/ rdrw
d &Ykd UJ pdw"f mwfukd
xdef;csKyfxm;EdkifwJh pGrf;tm; &Sd&r,f/ tJovkd xdef;csKyfNyD;awmh 'umç
'umrawGtay:ü tjrJwrf; tm*EÅK{nfhonfozG,f pdwfaepdwfxm;
jzifh tjrJwrf; csOf;uyfygwJh/ 'gaMumifh bk&m;&Sifu ---
uóayg bdua© 0 pE´Lyarm ukvmed OyouFrwd -- tyuaó0
um,H tyuó pdwåH edpöe0aum ukavok tyÜ*aAÇm/ (oH?1?402/)
bdua© 0 = cspo
f m;&[ef;wdYk .../ uóayg = uóyonfum;/
34 ] zm;atmufawm&q&mawmf

pE´Lyarm = vESifh Oyrmwlaom pdwfxm;&Sdonf/ [kwGm = jzpfí/


ukvmed = 'umç 'umrwkx H /Ykd OyouFrwd = csO;f uyfav\/ um,H
Yd o
= udk,fudk/ tyuaó0 = xdef;csKyfíomvQif/ pdwåH = pdwf"mwfudk/
tyuaó0 = xdef;csKyfíomvQif/ edpöe0aum = tjrJwrf; tm*EÅK
{nfhonfozG,f pdwfxm;&Sdonfjzpfí/ ukavok = 'umç 'umrwdkY
tay:ü/ tyÜ*aAÇm = ½kid ;f ysaom um,uHrI 0pDurH I raemuHrI r&So d nf
jzpfí/ ukvmed = 'umç 'umrwkx H /Ykd OyouFrwd = csO;f uyfav\/
Yd o
t&Sifr[muóyBuD;udk bk&m;&Sifu MunfndKw,f/ MunfndKwJh
twGuf t&Sifr[muóyBuD;&JU pdwfaepdwfxm;uav;awGuvnf;
MunfndKxkdufwJh *kPfawG&SdvdkY &[ef;awG twk,lNyD; usifhapcsifwJh
qE´"mwfjzifh bk&m;&Siu
f t&Sirf [muóyudk pHxm;Ny;D awmh a[mMum;
aeawmfrlygw,f/
cspo f m;&[ef;wdYk ...t&Sirf [muóy[mvnf; vvQif Oyrm
&SdaewJh pdwfxm;jzifhomvQif 'umç 'umrwkdYxHudk csOf;uyfw,f/
rdrud , kd u f kd xde;f csKyEf ikd w
f hJ pGr;f tm;jzifh xde;f csKyNf y;D awmhrS 'umç 'umr-
awGxHudk csOf;uyfw,f/ rdrd&JU pdwf"mwfudk xdef;csKyfNyD;awmhrS 'umç
'umrawGxHukd csOf;uyfw,f/ tjrJwrf; tm*EÅ K{nfhonfozG,f
pdwaf epdwx f m;jzifoh mvQif 'umç 'umrawGxu H kd csO;f uyfw,f/ 'umç
'umrawGtay:ü tjrJwrf; tm*EÅ K{nfhonfozG,f pdwfaepdwfxm;
&Sw
d hJ ½dik ;f yswhJ um,uHrI 0pDurH I raemuHraI wGukd tjrw J rf; y,f&mS ;xm;-
w,fwJh/
'umç 'umrwkdYxHokdY csOf;uyfxkdufaom &[ef;
wH uð rnx bdu©a0 uxH½layg bdu©K t&[wd ukvmed
OyouFrdwHk/ (oH?1?402/)
bdua© 0 = cspo
f m;&[ef;wdYk .../ wH = igbk&m;ar;r,fah r;cGe;f ud/k
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 35

wkarS = oifcspfom;wkdYonf/ uð rnx = todkYatmufarhrSwfxif


,lqMuukefoenf;¿
cspfom;wdkYudk igbk&m; ar;cGef;wpfck ar;r,f/ oifcspfom;wkdY
b,fvkd,lqMurvJ¿
uxH½al yg = tb,foaYkd om oabm&Sad om/ bduK© = &[ef;awmf-
onf/ ukvmed = 'umç 'umrwkx H /Ykd OyouFrw
Yd o d Hk = csO;f uyftahH om-
iSm/ t&[wd = xkdufwefygoenf;/
cspfom;&[ef;wdkY ... tb,f&[ef;rsKd;onf 'umç 'umrwkYd-
xHoYkd csO;f uyfz&Ydk eftwGuf xku
d w
f efygovJw/hJ 'Dvakd r;cGe;f ar;Munf-h
w,f/ ar;vdkufwJh tcsdeftcgusawmhrS ---
b*0Hrlvum aem baEÅ "r®m b*0Haewådum b*0Hy#do&Pm/
om"k 0w baEÅ b*0EÅaH ,0 y#dbmwk {wó bmodwó taw¬m/
b*0awm okwGm bdu©L "ma&óEÅD}}wd/ (oH?1?402/)
baEÅ = bkef;awmfae0ef; xGef;vif;awmufyawmfrlygayaom
jrwfpmG bk&m; .../ aem = bk&m;wynfah wmfwt Ydk zd/Yk "r®m = w&m;awmf-
wko Yd nfum;/ b*0Hrv l um = bk&m;&Sivf Qif t&if;tjrpfrv l taMumif;
t&if; &SdMuyguke\ f / b*0Haewdu
å m = bk&m;&Sio f nfom xkwaf qmifrI
&SdMuygay\/ b*0Hy#do&Pm = bk&m;&Sio f nfom rScD &dk m &SdMuyguke\ f /
baEÅ = bke;f awmfae0ef; xGe;f vif;awmufyawmfryl gayaom jrwfpmG -
bk&m; .../ 0w = pifppf{uef trSet f m;jzih/f om"k = awmif;yefyg\/
{wó bmodwó taw¬m = þpum;awmf\qkdvdk&if; teuf-
oabmw&m;onf/ b*0EÅHa,0 = bk&m;&Sif\ ÓPfawmfüomvQif/
y#dbmwk = xifvmygapownf;/ b*0awm = bkef;awmfajcmufyg;-
ocif bk&m;&Si\ f xHawmfr/S okwmG = Mum;emMu&ukeo f nfjzpfí/ bduL©
= &[ef;awmfwo Ykd nf/ "ma&óEÅd = aqmifxm;Muygukev f rd rhf nf jrwfpmG
36 ] zm;atmufawm&q&mawmf

bk&m;/
jrwfpmG bk&m; ...w&m;awG[m bk&m;&Siv f Qif t&if;tjrpf &SMd u-
ygw,f/ 'Dw&m;awGudk bk&m;&SifuomvQif xkwfaqmifawmfrljcif;
jzpfw,f/ w&m;awGonf bk&m;&SifukdomvQif rSDckd&ygw,f/ 'gaMumifh
wynfhawmfwkdY avQmufxm; awmif;yefygw,f/ 'Dpum;&JUqkdvkd&if;
teufoabmw&m;awGudk jrwfpGmbk&m;\ ÓPfawmfüomvQif
xif&mS ;awmfryl g/ bk&m;&Six f rH S wynfah wmfwYkd Mum;em&wJh tcsed tf cg-
rSm wynfhawmfwkdY &[ef;awmfwkdYonf Mum;em&onfhtwdkif; aqmif-
xm;Muygukev f rd rhf ,f jrwfpmG bk&m; ...qkNd y;D awmh jyefvnf avQmuf-
xm;Muw,f/ tJ'DtcgusawmhrS bk&m;&Sifu ---
aumif;uifjyifü vufawmfudk vIyf&rf;í jyawmfrljcif;
tx acg b*0g tmumao ygPð pmavod/ (oH?1?402/)
tx acg = xktd cgü/ b*0g = jrwfpmG bk&m;&Sio
f nf/ tmumao
= aumif;uifjyifü/ ygPð= vufawmfudk/ pmavod = vIyf&rf;í
jyawmfrl\/
xkt
d csed t
f cgrSm bk&m;&Siu
f vufawmfav;udk aumif;uifjyifrmS
tomav; vIyf&rf;NyD; jyvkdufw,faemf/
ao,sxmyd bdu©a0 t,H tmumao ygPd e oZÆwd e *,Swd
e AZÑwd? {0ar0 acg bdu©a0 ,ó uópd bdu©Kaem ukvmed
OyouFrawm ukavok pdwåH e oZÆwd e *,Swd e AZÑwd -- ]vbEÅK
vmbumrm yknumrm ua&mEÅK yknmeD}wd/ (oH?1?402/)
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wdkY .../ ao,sxmyd = jzpfoifhjzpf&m
EIdif;ckdif;zG,f&m avmuOyrmonfum;/ t,H ygPd = þvufawmf-
onf/ tmumao = aumif;uifü/ e oZÆwd = NiduyfrIr&Sd/ e *,Swd
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 37

= pGJNidrIr&Sd/ e AZÑwd = aESmifzGJUrIr&Sd/


aumif;uifukd vufuav; &rf;Munfyh g/ aumif;uifeYJ 'Dvufonf
NiduyfrI &Sdovm;¿ r&Sdbl;/ 'Daumif;uifudkvnf; igç igh[mqkdNyD;
'Dvufu vSr;f Ny;D pG,
J al erIoabmaum &So
d vm;¿ r&Sb
d ;l / aumif;uifeYJ
'Dvufudk &pfywfaESmifzGJUxm;rI qkdwmaum &Sdovm;¿ r&Sdbl;/
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wdkY .../ {0ar0 acg = þOyrmtwl-
omvQif/ ukvmed = 'umç 'umrwkYdxHokdY/ OyouFrawm = csOf;uyf-
aom/ ,ó uópd bduK© aem = trSwrf xm; wpfyg;yg;aom &[ef;-
awmf\/ pdwåH = pdwfonf/ ukavok = 'umç 'umrwkYdtay:ü/ e
oZÆwd = NiduyfrI r&Sdap&/ e *,Swd = pGJ,lrI r&Sdap&/ e AZÑwd =
aESmifzGJUrI r&Sdap&/
cspo
f m;&[ef;wdYk ... 'DOyrmtwkid ;f yJ/ &[ef;awmf wpfyg;yg;u
'umç 'umrwkYdxH csOf;uyfr,fqkd&if 'DcsOf;uyfaewJh &[ef;awmf\
pdwf"mwfonf 'umç 'umrwdkYtay:ü --- e oZÆwd = NiduyfrI r&Sdyg
apeJY/ e *,Swd = 'gu igh'umç igh'umrqkdNyD; 'Dvdk pGJ,lrIvnf; r&Sdyg
apeJY/ e AZÑwd = 'D'umç 'umrawGeJY rdrdwkdY[m aESmifzGJUrI enf;enf;
av;rS r&SdygapeJY/ b,fvkdpdwfxm;rsKd; &Sd&rvJ¿
]vbEÅ K vmbumrm yknumrm ua&mEÅK yknmeD}wd/ (oH?1?402??)
vmbumrm = vmbfvmbudk tvkd&SdMuukefaom olwdkYonf/
vbEÅK = vmbfvmbudk &&SdMuygukeo f wnf;/ yknumrm = aumif;rI-
ukodkvfudk tvkd&SdMuaom yk*d¾KvfwdkYonf/ yknmed = aumif;rIukodkvf-
Yd /kd ua&mE
wku ua&mEÅÅ K = jyKvyk Ef idk Mf uygapukeo
f wnf;/ £wd = þuJo h aYkd om
pdwx f m;jzif/h ukavok = 'umç 'umrwkt Yd ay:ü/ pdwåH = rdr\
d pdwu f /kd
e oZÆwd = NiduyfrI r&SdygapESifh/ e *,Swd = rpGJ,lygapESifh/ e AZÑwd
= aESmifzJGUrI r&SdygapESifh/
38 ] zm;atmufawm&q&mawmf

vmbfvmbudk tvkd&SdwJh yk*d¾KvfawG tvkd&SdwJh vmbfvmbudk


&Muygap/ aumif;rIukokdvfudk tvkd&SdwJh 'umç 'umrawG aumif;rI-
ukov kd af wGukd jyKvyk Ef idk Mf uygapqkwd hJ 'Dpw
d x
f m;av;om &Syd gwJ/h rdr\ d
pdw"f mwfonf 'D'umç 'umrawGtay:rSm Niu d yfrI r&Syd gapeJ/Y igh'umç
igh'umrqkw d hJ pG,
J rl v
I nf; r&Syd geJ/Y 'D'umç 'umrawGeYJ rdr&d UJ pdw"f mwf
awG[m &pfywfaESmifzUJG xm;rIvnf; r&Syd gapeJ/Y ]]bke;f Bu;D uawmh 'Dae&m
uae oGm;rvkdYawmh &nf&G,faeygw,f/ 'umç 'umrawG iJhn§mNyD;
bkef;BuD;u roGm;Ekdifjzpfaewm/}} 'Dvkd pdwfxm;rsKd; &Sd&rvm;¿ r&Sd&
ygbl;/ oGm;csiw f thJ csed f csucf si;f om xoGm;? b,foUl iJ&h rvJ¿ b,forl S
riJ&h bl;/ raumif;bl;vm;¿ (aumif;ygw,f) wu,fvm;¿ awmfMum-
usrS rsuf&nfuav;eJY vmNyD; rsuf&nfcHxkd;Muw,f/ 'DykHpHrsKd; jzpf&-
rvm;¿ rjzpf&bl;wJh/
,xmoaue vmabe twåraem a[mwd okraem? {0H ya&oH
vmabe twåraem a[mwd okraem? {0½layg acg bdu©a0 bdu©K
t&[wd ukvmed OyouFrdwkH/ (oH?1?402/)
oaue = rdrOd pömjzpfaom/ vmabe = &&Sad om vmbfvmbjzif/h
twåraem = ESpfvkdaom pdwfxm;&Sdonf/ okraem = 0rf;ajrmufaom
pdwfxm;&Sdonf/ a[mwd ,xm = jzpfouJhokdY/ {0H wxm = xkdYtwl/
ya&oH = olwpfyg;wkdYtm;vnf;yJ/ vmabe = &&Sdaom vmbfvmb-
jzifh/ twåraem = ESpfvkdaom pdwfxm;&Sdonf/ okraem = 0rf;ajrmuf-
aom pdwfxm;&Sdonf/ a[mwd = jzpf\/
rdrud ayghaemf/ tu,fí rdrd vkv d m;awmifw
h aewJh vmbfvmb
wpfck &&Scd &hJ if 0rf;omw,f? auseyfw,f/ tvm;wlyJ - 'umç 'umrvkYd
ac:qkdtyfwJh olwpfyg;awG[mvnf; vmbfvmbudk &&SdMur,fqkd&if
olwkdY &&SdwJh vmbfvmbaMumifh ESpfvkd0rf;ajrmufwJh pdwfxm;om
&Sdw,f/ 'Dawmifhwcsufuav; wpfckyJ &Sdw,f/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 39

{0½layg acg bdu©a0 bdu©K t&[wd ukvmed OyouFrdw/kH


(oH?1?402/)
bdua© 0 = cspo
f m;&[ef;wdYk .../ {0½layg acg bduK© = þuJoh -Ykd
aom tqifth wef; jrifrh m;aeaom pdwaf epdwx
f m;&Sad om &[ef;awmf-
onf/ ukvmed = 'umç 'umrwkdYxHodkY/ OyouFrdwkH = csOf;uyftyf-
aomiSm/ t&[wd = xkdufwefygay\/
'Dvdk pdwfaepdwfxm;&SdaewJh &[ef;awmfawGonfomvQif 'umç
'umrawGxHukd csOf;uyfoifh csOf;uyfxkdufygw,f/ 'umç 'umrawG
ay;wJh vmbfvmbudk arQmv f ifah wmifw
h aewJh pdwaf epdwx
f m; wpfc-JG
om;jzifh 'umç 'umrawGxH csO;f uyf&rvm;¿ rcsO;f uyfprf;ygeJ/Y 'gu
tvGefnHhzsif;wJh pdwfxm;/ b,fvkdpdwfxm;om &Sd&rvJ¿ vmbfvmb
tvkd&SdwJh 'umç 'umrawG tvkd&SdwJh vmbfvmbudk &Muygap/
aumif;rIukodkvfukd tvkd&SdwJh 'umç 'umrawG aumif;rIukodkvfudk
&Muygap 0rf;ajrmufMuygap ESpfoufMuygapqkdwJh 'Dpdwfxm;jzifhom
'umç 'umrawGxH csOf;uyfyg/ 'D'umç 'umrawGxH csOf;uyfNyD;wJh
tcsed tf cgrSmvnf; 'umç 'umrawG oEÅmefrmS wnf&adS ewJh udavom
trku d af rSmifawGukd ig y,fazsmufay;r,f/ ÓPfwnf;[laom tvif;-
a&mifawG jzpfay:vmatmif ig BudK;pm;tm;xkwfay;r,fqkdwJh 'Dvdk
tqift h wef; jrifrh m;aewJh pdwaf epdwx f m;jzifo
h mvQif 'umç 'umr-
awGxHudk csOf;uyfyg/ tJ'Dvdk pdwfxm;&SdwJh &[ef;awmfonfomvQifç
'Dvkd pdwaf epdwx f m;&Swd hJ oDv&Sio f nfomvQif 'umç 'umrawGxu H kd
csOf;uyfoifh csOf;uyfxkdufygw,f/
'umBu;D awG bk&m;&Si&f UJ OD;wnfcsuu
f av;awGukd Munfv
h udk rf ,f
qkd&if tvGef MunfndKzkdY raumif;bl;vm;¿ odyfaumif;w,f/ tjypf
ruif;bl;vm;¿ odyuf if;aew,f/ vmbfvmbudk wG,w f mrufarmae-
wJh tvGef ,kwfnHhaewJh pdwfxm;&Sdwmudk jrwfpGmbk&m;&Sif ESpfNcdKuf-
40 ] zm;atmufawm&q&mawmf

ovm;¿ rESpfNcdKufygbl;/
uóyó bdu©a0 ukvmed OyouFrawm ukavok pdwåH e
]vbEÅÅ K vmbumrm yknumrm ua&mEÅK
oZÆwd e *,Swd e AZÑwd -- ]vbE
yknmeD}wd/ (oH?1?402/)
bdua© 0 = cspo
f m;&[ef;wdYk .../ ukvmed = 'umç 'umrwkx Yd o H /Ykd
OyouFrawm = csOf;uyfaom/ uóyó = uóy\ oEÅmefü/
ukavok = 'umç 'umrwkdYtay:ü/ pdwåH = pdwf"mwfonf/ e oZÆwd
= NiduyfrIr&Sd/ e *,Swd = igh'umç 'umr[k pGJ,lrI r&Sd/ e AZÑwd =
'umç 'umrwkEYd iS hf &pfywfaESmifzUJG rI r&S/d vmbumrm = vmbfvmbudk
tvdk&SdMuukefaom yk*d¾KvfwkdYonf/ vbE vbEÅÅK = tvk&d w dS hJ vmbfvmbudk
&&SdMuygapukeo f wnf;/ yknumrm = aumif;rIuo k v dk uf kd tvk&d MdS uwJh
yk*Kd¾ vw Ydk nf/ yknmed = aumif;rIuo
f o k v
kd w Ykd /kd ua&mE
f u ua&mEÅÅK = jyKvyk Ef ikd Mf u-
ygapownf;/ £wd = þodaYk om pdwaf epdwx f m;jzif/h ukvmed = 'umç
'umrwkdYxHodkY/ OyouFrawm = csOf;uyfíaeaom/ uóyó =
uóy\/ ukavok = 'umç 'umrwdkYtay:ü/ pdwHå = pdwfonf/ e
oZÆwd = NiduyfrI r&dS/ e *,Swd = igh'um 'umr[k pGJvrf;rI r&Sd/ e
AZÑwd = 'umç 'umrwkdYESifh &pfywfaESmifzGJUrI r&Sd/
odyaf umif;w,fç odyaf umif;w,f/ 'Dvkd pdwx f m;jzifo h m wu,f
csOf;uyfae&if 'Dvkd yk*d¾KvfrsKd;awG[m rMunfndKxkdufbl;vm;¿ odyf-
MunfnKd xu kd wf ,f/ vmbfvmbudk tvd&k w dS hJ 'umç 'umrawG tvk-d
&SdwJh vmbfvmbawG &Muygap/ aumif;rIukokdvfudk tvkd&SdwJh 'umç
'umrawG aumif;rIukodkvfudk &MuygapqkdwJh 'Dpdwfxm;yJ&Sdw,f/
tJ'aD umif;rIuo k vkd x
f rJ mS bmukovkd af wG ygovJ¿ 'geukov kd yf gw,f?
oDvukokdvfygw,f? orxukodkvfygw,f? 0dyóemukodkvfygw,f?
t&d,r*fuo k vkd af wGtxd ygw,f/ tJ'v D dk tqift h wef; jrifrh m;aewJh
ukov dk af wGukd vdv k m;awmifw h aewJh yk*K¾d vaf wGonf rdrw d Ydk tvk&d adS ewJh
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 41

aumif;rIuo
k v
dk af wG &Muygap/ &atmifvnf; 'D&[ef;awmfu bmvkyf
ay;ovJ¿ jzefYjzL;ay;w,f/ 'umç 'umrawG oEÅmefrSm wnf&SdaewJh
udavomwnf;[laom trdu k w
f u
dk af wGukd azsmufzsuaf y;w,f/ 'umç
'umrawG oEÅmefrSm ÓPfwnf;[laom vif;a&mifjcnfpGrf;tifawG
jzpfay:vmatmif a[mMum;jyo qkdqkH;ray;w,f/
,xmoaue vmabe twåraem a[mwd okraem? {0H ya&oH
vmabe twåraem a[mwd okraem// (oH?1?402/)
oaue = rdrOd pömjzpfaom/ vmabe = &&Sad om vmbfvmbjzif/h
twåraem = ESpfvkdaom pdwfxm;&Sdonf/ okraem = 0rf;ajrmufaom
pdwfxm;&Sdonf/ a[mwd ,xm = jzpfouJhodkY/ {0H wxm = þtwl/
ya&oH = olwpfyg;wkdYtm;vnf;yJ/ vmabe = &&Sdaom vmbfvmb-
jzifh/ twåraem = ESpfvdkaom pdwfxm;&Sdonf/ okraem = 0rf;ajrmuf-
aom pdwfxm;&Sdonf/ a[mwd = jzpf\/
t&Sifr[muóyudk Munfhr,fqkd&if yk*d¾Kvfwpfa,mufu rdrd
vmbfvmbudk &Ny/D &cJv h &Ykd &dS if auseyfrI 0rf;ajrmufrI jzpfovdk tvm;-
wlyw J ?hJ olwpfyg;wkYd vmbfvmb&jcif;wnf;[laom taMumif;aMumifh
t&Sifr[muóy&JU oEÅmefrSm olwpfyg;wkdY&JU vmbfvmb&jcif;udk
taMumif;jyKNy;D ESpv f 0dk rf;ajrmufro I m jzpfay:aew,f/ olwpfyg;&wm-
udk auseyf&rvm;ç rauseyf&bl;vm;¿ auseyf&r,f/ auseyfwphJ w d -f
xm;[m olawmfaumif;wkdif;rSm &Sd&rvm;ç r&Sd&bl;vm;¿ &Sd&r,f/
olwpfyg; &wmudk rauseyfbl;qdkwm tvGef tqifhtwef;edrfhwJh
pdwaf epdwx f m; jzpfw,f/ auseyfw,fqw dk mu olUqDrmS arQmv
f ifch suef YJ
auseyfwmrsKd;aum [kwfovm;¿ r[kwfygbl;/ olvkdvm;awmifhw-
aewJh vmbfvmbawG olvkdvm;awmifhwaewJh aumif;rIukodkvfawG
&&Sdwm jrifNyD; bmjzpfovJ¿ 0rf;omrIom jzpfw,f/ aemufwpfck ---
bk&m;&Sif qufNyD; a[mjyefw,faemf/
42 ] zm;atmufawm&q&mawmf

rpifMu,faom w&m;a'oema[menf;
wH uð rnx bdu©a0 uxH½lyó bdu©Kaem ty&dok'¨g
"r®a'oem a[mwd/ (oH?1?402/)
a[m ...bke;f Bu;D buf vSnv
hf mNyaD emf/
bdua© 0 = cspo
f m;&[ef;wk/Yd wH = xkd igbk&m; ar;r,fah r;cGe;f ud/k
wkarS = oifcspfom;wkdYonf/ uð rnx = todkY rSwfxif,lqMu-
oenf;¿
igbk&m; oifcspfom;wdkYudk ar;cGef;wpfck xyfar;OD;r,f/ oifwdkY
b,fvkd xifjrif,lqMuovJ¿
uxH½yl ó bduK© aem ty&do'k g¨ "r®a'oem a[mwd/ (oH?1?402??)
uxH½yl ó bduK© aem = tb,fuo hJ aYkd om oabm&Sad om &[ef;-
awmf\oEÅmefü/ ty&dok'¨g = rpifMu,f roefY&Sif;aom/ "r®a'oem
= w&m;a'oemawmfonf/ a[mwd = jzpfay:í aeygoenf;/
b,fvdk &[ef;awmfrsK;d &JU oEÅmefrmS b,fvdk rpifMu,fwhJ w&m;-
a[menf;qkdwm jzpfay:vmovJ¿
uxH½lyó bdu©Kaem y&dok'¨g "r®a'oem a[mwd/ (oH?1?402/)
uxH½yl ó bduK© aem = tb,fuo hJ aYkd om oabm&Sad om &[ef;-
awmf\ oEÅmefü/ y&dok'¨g = pifMu,foefY&Sif;aom// "r®a'oem =
w&m;a'oemawmfonf/ a[mwd = jzpfay:íaeygoenf;/
b,fvkd&[ef;awmf&JU w&m;a[mrIu pifMu,fovJ¿ b,fvdk
&[ef;awmf&UJ w&m;a[mrIu rpifMu,fygoenf;¿ 'Dar;cGe;f uav;ukd
ar;Munfwh ,f/ w&m;a[m&wmaum vG,o f vm;¿ odyaf wmh rvG,-f
bl;/ bk&m;&Sif ESpfNcdKufwJh pdwfaepdwfxm;eJY a[mMum;EkdifzkYd tykdif;us-
awmh awmfawmfuav; cufomG ;w,faemf/ tJ't D cgusawmhrS &[ef;-
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 43

awmfwdkYu ---
b*0Hrlvum aem baEÅ "r®m b*0Haewådum b*0Hy#do&Pm/
om"k 0w baEÅ b*0EÅaH ,0 y#dbmwk {wó bmodwó taw¬m/
b*0awm okwGm bdu©L "ma&óEÅD}}wd/ (oH?1?402/)
baEÅ = bkef;awmfae0ef; xGef;vif;awmufyawmfrlygayaom
jrwfpGmbk&m; .../ aem = bk&m;wynfhawmfwkdYtzkdY/ "r®m = w&m;-
awmfwo Ykd nf/ b*0Hrv
l um = bk&m;vQif t&if;tp rlv&Sd Muyguke\ f /
b*0Haewådum = bk&m;&Sifonfom xkwfaqmifol jzpfMuygukef\/
b*0Hy#do&Pm = bk&m;&SifonfomvQif rSDcdk&m &Sd Muygukef\/ baEÅ
= bke;f awmfae0ef; xGe;f vif;awmufyawmfryl gayaom jrwfpmG bk&m;/
0w = pifppf{uef trSet f m;jzih/f om"k = avQmufxm; awmif;yefMuyg-
ukef\/ {wó bmodwó taw¬m = þpum;awmf\ qkdvdk&if;
teufoabmw&m;onf/ b*0EÅaH ,0 = bk&m;&Si\ f a&TÓPfawmfü-
omvQif/ y#dbmwk = xif&Sm;apawmfrlyg/ b*0awm = bkef;awmf
ajcmufyg;ocif bk&m;&Sif\xHawmfarSmufrS/ okwGm = Mum;emMu&-
ukeof nfjzpfí/ bduL© = &[ef;awmfwo Ykd nf/ "ma&óEÅd = aqmifxm;
Muygukefvdrfhrnf jrwfpGmbk&m;/
jrwfpGmbk&m; ... w&m;awG[m bk&m;vQif t&if;tjrpf &SdMu-
ygw,f/ 'Dw&m;awmfawGukd bk&m;&Siu f omvQif xkwaf qmifawmfrjl cif;
jzpfw,f/ bk&m;&Sio f nfomvQif rScD &dk m &SMd uygw,f/ 'gaMumifh wynf-h
awmfwYdk avQmufxm;awmif;yefygw,f jrwfpmG bk&m; ...? 'Dqv dk &dk if;
teufoabmw&m;awGudk jrwfpGmbk&m;\ a&TÓPfawmfüomvQif
xif&mS ;apawmfryl g/ bk&m;&Six
f rH S Mum;em&onf&adS omf wynfah wmfwYdk
&[ef;awmfww Ydk pfawGonf Mum;em&onft h wdik ;f aqmifxm;Muyguke-f
vdrfhr,f jrwfpGmbk&m; ...qkdNyD;awmh wifjyavQmufxm;Muw,f/
tJ'vD kd wifjyavQmufxm;wJh tcsed t f cgrSm bk&m;&Sib f ufu bmtrdeYf
44 ] zm;atmufawm&q&mawmf

&SdawmfrlovJ¿
awe [d bd u © a 0 ok P mx? om"k u H reod ua&mx?
bmodómrD}}wd/ (oH?1?402/)
bdua© 0 = cspo
f m;&[ef;wdYk .../ awe [d = xko
d jYkd zpfMuyguke-f
rlum;/ okPmx = em,lMuygukeaf vmh/ om"kuH = aumif;rGe½f akd opGm/
reod ua&mx = ESvkH;oGif;Muygukefavmh/ bmodómrd = igbk&m;
a[mMum;jyo qkdqkH;rawmfrlaytHh/
cspfom;&[ef;wdkY ... 'Dvkdqkd&ifawmh oifcspfom;wkdY ½dkaopGm
em,lMu/ aumif;rGepf mG ESv;Hk oGi;f Muayawmh/ igbk&m; a[mjyay;r,f/
rSefygh jrwfpGmbk&m; ... qkdNyD;awmh &[ef;awmfawGu bk&m;&Sifudk
jyefNyD; wifjyavQmufxm;Muw,f/ xkdtcsdeftcgrSm bk&m;&Sifu bm-
trdefY&SdovJ¿
a,m [d aumpd bdu©a0 bdu©K {0Hpdawåm ya&oH "r®H a'aowd?
]ta[m 0w ar "r®H okaP,sKH? okwGm p ye "r®H yoDa',sKH? yoEém
p ar yoEémum&H ua&,sK}EÅd? {0½lyó acg bdu©a0 bdu©Kaem
ty&dok'¨g "r®a'oem a[mwd/ (oH?1?403/)
bdua© 0 = cspo
f m;&[ef;wdYk .../ a,m [d aumpd = trSwrf xm;
wpfyg;yg;aom/ bdu©K = &[ef;awmfonf/ {0Hpdawåm = þuJhodkYaom
pdwf"mwf&Sdonfjzpfí/ ya&oH = olwpfyg;wkYdtm;/ "r®H = w&m;awmf-
jrwfudk/ a'aowd = a[mMum;awmfrl\/
cspof m;&[ef;wdYk ... &[ef;awmf wpfyg;yg;u 'Dvkd pdw"f mwfjzifh
olwpfyg;awGudk w&m;a[mNyD/ b,fvkdvJ¿
ar = ig\/ "r®H = w&m;awmfjrwfudk/ okaP,sKH = emMum;Muyg-
ukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf ... aumif;avpG/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 45

aMomf ... 'Dpw d x f m;uav;/ ]]ighw&m;udk emwJo h al wG rsm;r,f


qk&d ifawmh odyaf umif;r,f/}} b,fEh , S wf ;Hk 'umBu;D awG "r®uxdu
qkw
d m tJ'pD w d x
f m; &SEd idk o
f vm;ç r&SEd ikd b
f ;l vm;¿ trsm;tm;jzifh Mum;&
wm wcsKUd "r®uxduawG w&m;emy&dowf enf;Nyq D v dk &Ykd &dS if a[mawmif
ra[mcsiaf wmhb;l wJ/h bk&m;&Siu f tJ'pD w d x f m;rsK;d &Sad pcsio f vm;¿ r&Sd
apcsib f ;l /
okwGm p ye "r®H yoDa',sK/H (oH?1?403/)
okwmG p ye = Mum;emNy;D rlvnf;/ "r®H = w&m;awmfu/kd yoDa',sKH
= MunfndKMuygukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf ... aumif;avpG/
iga[mwJh w&m;emNyD;&if 'Dw&m;udk MunfndKMur,fqkd&if odyf-
aumif;r,fw/hJ b,fEh , S vf ¿J tJ'pD w
d x
f m;rsK;d u r&SEd ikd b
f ;l vm;¿ &SEd idk -f
w,f/ 'Dpdwfxm;uav; &Sdwmudku bk&m;&Sif ESpfNcdKufovm;¿ igh
w&m;udk MunfnKd &if odyaf umif;r,fqw dk hJ 'Dpw
d x
f m; bk&m;&Siu f r&S-d
apcsifbl;/ ol MunfndKwm rMunfndKwmxm;/ rSefwmudk a[m&r,f-
qdw
k hJ pdwx
f m;awmh bk&m;rSm &Swd ,f/ olrsm; MunfnKd atmif a[mae-
wmudk bk&m;&Sif ESpfNcdKufovm;¿ rESpfNcdKufbl;/ bmudk ESpfNcdKufvJ¿
aemufxyf vmvdrfhr,faemf/
yoEém p ar yoEémum&H ua&,sK}EÅ/d (oH?1?403/)
yoEém p = MunfnKd Muukeaf om olwo
Ykd nfvnf;yJ/ ar = ightm;/
yoEémum&H = MunfnKd aom tjcif;t&mud/k ua&,sKH = jyKMuygukerf -l
um;/ ta[m 0w = aMomf ... aumif;avpG/
a[m ... ighw&m;udk MunfnKd Ny;D awmh ighukd MunfnKd whJ tjcif;-
t&mawG jyMu&ifawmh odyaf umif;rSmyJwahJ emf/ MunfnKd whJ tjcif;-
t&mudk azmfjyw,fqw
dk m bmvJ¿ bke;f Bu;D apmif;a[mwm r[kwb f ;l -
aemf/ 'DrmS t|uxmu zGix hf m;w,f/
46 ] zm;atmufawm&q&mawmf

yoEémum&H ua&,sK EÅd pD0&m'a,m ypöa, 'a',sK/H (oH?|?2?158??)


MunfnKd whJ tjcif;t&mudk azmfjyw,fqw dk mu ouFe;f ausmif;
aq; qGr;f tp&Sw d hJ ypön;f av;yg;awGukd vmNy;D awmh vSL'gef;Mur,fq&dk if
odyaf umif;r,fw/hJ tJ'v D kd vmbfvmbudk arQmv f ifah wmifw
h Ny;D awmh
w&m;a[mwmrsK;d udk bk&m;&Sif ESpNf cKd uo f vm;¿ rESpNf cKd ub f ;l / w&m;-
wpfyrJG mS b,favmufqw dk hJ owfrw
S cf suf &Sad eNy/D bk&m;&Sif ESpNf cKd u-f
ovm;¿ rESpNf cKd uyf gbl;aemf/
{0½lyó acg bdua© 0 bduK© aem ty&do'k g¨ "r®a'oem a[mwd/
(oH?1?403/)
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wdkY .../ {0½lyó acg bdu©Kaem =
þuJo h Ykd oabm&Sad om &[ef;awmftm;/ ty&do'k g¨ = rpifMu,faom/
"r®a'oem = w&m;a[mjcif;onf/ a[mwd = jzpfay:í aeay\/
'Dvdkpdwfxm;eJY w&m;a[mcJh&if 'D&[ef;awmf a[maewJh w&m;-
awmfonf pifMu,faomw&m; [kwfrvm;¿ r[kwfawmhbl;/ rpif-
Mu,fb;l / 'D&[ef;awmf&UJ w&m;a[mjcif;onf rpifMu,faom w&m;-
a[mjcif; jzpfaeNyD/
pifMu,faom w&m;a'oema[menf;
aemufwpfck --- pifMu,fwJh w&m;a'oemawmf a[menf;/
bk&m;&Sif wpfbufvSnfhNyD;awmh a[mawmfrljyefw,f/
a,m p acg bdu©a0 bdu©K {0Hpdawåm ya&oH "r®H a'aowd/
(oH?1?403/)
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wdkY .../ a,m p acg bdu©K = tMuif
trSwfrxm; wpfpkHwpfa,mufaom &[ef;awmfonfum;/ {0Hpdawåm
= þuJhodkYaom pdwfxm;&Sdonfjzpfí/ ya&oH = olwpfyg;wdkYtm;/ "r®H
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 47

= w&m;awmfjrwfudk/ a'aowd = a[mMum;awmfrlav\/


'Dvdk pdwfxm;jzifh olwpfyg;awGudk w&m;a[mw,f/ b,fvdk
pdwfxm;vJ¿
]oGmu©mawm b*0wm "ar®m oE´d|daum tumvdaum {[d-
yódaum Moyae,sdaum ypöwåH a0'dwaAÁm 0dnL[D}wd/ (oH?1?403/)
b*0wm = bkef;awmfajcmufyg;ocif bk&m;&Sifonf/ "ar®m =
r*fav;wef zkv d af v;wef edAmÁ ef y&d,wf[k qdt
k yfaom q,fwefaom
w&m;awmfjrwfudk/ oGmu©mawm = aumif;pGm a[mMum;jyo qkdqkH;r-
awmfrt l yfygay\/ aom "ar®m = xkw d &m;awmfjrwfonfum;/ oE´|d -d
aum = rsuaf rSmufb0ü vufiif;tusK;d ay;Edik af om pGr;f tm; &Syd gay\/
tumvdaum = tcgrvifh tusKd;ay;Ekdifaom pGrf;tm; &Sdygay\/
{[dyódaum = vmvSnfhç ½IvSnfh[k zdwfac:xdkufaom w&m;awmf-
vnf; jzpfygay\/ Moyae,sdaum = rdrdwkdY\ cE¨mtdrf ½kyfemrfoEÅmef
tpOfü xif&mS ;jzpfay:vmatmif uyfí aqmifxm;xku d af om w&m;-
awmf jzpfawmfrlygay\/ 0dnL[d = ynm&Sd olawmfaumif;wdkYonf/
ypöwåH = toD;toD;/ a0'dwaAÁm = odoifhodxkdufaom w&m;awmf
jzpfygay\/
rdrdwkdY w&m;vkdY rjzpfapcsifbl;/ bk&m;a[mwJhw&m; jzpfapcsif-
w,f/ bmenf;ç nmenf;? b,fq&mawmfenf;ç 'Dq&mawmfenf;?
'DvkdrsKd; jzpf&rvm;¿ rjzpf&bl;/ bmom jzpf&rvJ¿ b*0wm "ar®m
= bk&m;&Si&f UJ w&m;omvQif jzpf&r,f/ tJ'D bk&m;&Sio f nf w&m;awmf-
awGukd b,fvdk a[movJ¿ oGmu©mw = tpç tv,fç tqk;H ok;H yg;tpkH
aumif;jcif;*kPfawGeJY jynfhpkHpGm a[mxm;wJh w&m;awmfawG jzpfMu
w,f/ oDvusiphf Ofqw dk hJ tpç orm"dusiphf Ofqw
dk hJ tv,fç ynmusi-hf
pOfqw dk hJ tqk;H / 'Do;Hk yg;tpkH aumif;jcif;*kPaf wGeYJ jynfph aHk tmif a[m-
48 ] zm;atmufawm&q&mawmf

Mum;xm;awmfrlwJh w&m;awmfawG jzpfMuw,f/ 'gudk ay:vGifatmif


bk&m;&Sifu a[mapcsifw,f/
oEd´|du = vufiif;tusKd;ay;EdkifwJh w&m;/ tumvdu = tcg-
rvifh tusKd;ay;EdkifwJh w&m;/ 'gawGuawmh txl;ojzifh t&d,-
r*fÓPfukd &nfñeT ;f xm;ygw,f/ {[dyódu = vmvSnyhf gç ½IMunfyh gvkYd
zdwaf c:Edik w
f hJ w&m;/ oDt&dk o
D abmoufouf [kwo f vm;¿ r[kw-f
bl;aemf/ vufawGU½IvkdY&wJh w&m;awG/ bk&m;&Sifu vm½IMunfhygvkdY
tjrJwrf; zdwfac:aew,f/ wcsKdUwcsKdUw&m;awGu vm½IvSnfhygvkdY
zdwfac:wJhtwdkif; ½IwJhtcg ½IwJhtwdkif; ykHpHrSef jzpfovm;¿ rjzpfbl;/
bk&m;w&m;awmfawGuawmh jzpfukd jzpfap&r,fvYkd 'Dvkd tmrcHcsujf zifh
bk&m;&Sifu zdwfac:xm;w,f/ Moyae,sdu = ynm&Sdolawmfaumif;
jzpfcJhr,fqkd&ifawmh toD;toD; udk,fpD udk,fpD rdrdwdkY&JU ½kyfemrf
oEÅmeftpOfrmS xif&mS ;jzpfay:aeatmif aqmifxm;xku d w
f hJ w&m;awG
jzpfw,fwJh/
bmjzpfvv Ydk ¿J 'Dr*fÓPfzv kd Ó f Pfqw kd hJ w&m;awGukd rsuaf rSmuf-
jyKNyD; r*fÓPfzkdvfÓPfqkdwJh w&m;awmfawG udef;0yfwnfvmatmif
aqmifxm;Edik rf ,fq&dk if 'Dr*fÓPfzv dk Ó
f Pfqw dk hJ w&m;awmfjrwfawGu
aqmifxm;wJh xko d wå0gvkYd ac:qkt d yfwhJ ½kyef mrfoEÅmeftpOfukd tyg,f
av;bkH tp&SdwJh oHo&m0#fqif;&J 'ku©toD;toD;rS xkwfaqmif
u,fwifEidk w f hJ pGr;f tm; r&Sbd ;l vm;¿ &Sad ew,f/ 'gaMumifh 'Dvkd tyg,f
av;bkH tp&Sw d hJ oHo&m0#fqif;&J 'kua© wGrS xkwaf qmifu,fwifEidk w f hJ
pGr;f tm;&Sw
d hJ w&m;rsK;d qk&d if rdrw d &Ykd UJ cE¨mtpOf ½kyef mrfoEÅmefrmS ude;f 0yf
vmatmif aqmifxm;zkdY raumif;bl;vm;¿ (aumif;ygw,f bk&m;/)
aqmifxm;Murvm;¿ ausmif;zGifh&ifaum jyefrvm;¿ b,fvkdwkef;¿
tJ'gusawmh rajzawmhbl;aemf/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 49

olu q,f&ufwJh/ awmfawmfuav;awmh 0rf;enf;zkdY aumif;yg


w,faemf/ wcsKdUuawmh wpfvwJh/ bk&m;&Sifacwfuawmh q,f&ufç
wpfveJY &Edik w f w
hJ &m; jzpfaumif; jzpfEikd yf gw,f/ 'gayr,fh ckacwfrmS u
vufa&G;pOfawGu &Sdao;ovm;¿ r&Sdawmhbl;/ vufa&G;pOfawGu
bk&m;&Sief YJ ygoGm;Ny/D aemufywd af cG;awGyJ useaf eygw,f/ 'Dawmh "m;r
aemufydwfacG;awGu q,f&ufqkdNyD; vmNyD; aps;qpfaeMur,fqdk&if
awmh 'Dw&m;rsK;d awGu vG,v f ,G ef YJ &Edik yf gawmhrvm;¿ r&Ekid af wmhb;l /
'gaMumifh 'Dw&m;awGudkomvQif bk&m;&Sifu a[mapcsifw,f/ a[m
vkdufwJhtcgrSmvnf; ighw&m;qkdNyD; ukd,fykdifjyKvkyfxm;wJh ykHpHeJY a[m
&rvm;¿ ra[m&bl;/ b,fvkdom a[m&rvJ¿ jrwfpGmbk&m; a[m
Mum;xm;wJh tpç tv,fç tqk;H ok;H yg;tpkH aumif;jcif;*kPef YJ jynfph w Hk hJ
w&m;ygvkdY 'Dvkd 0efcHNyD;awmh a[mapcsifygw,f/
ta[m 0w ar "r®H okaP,sKH? okwGm p ye "r®H tmZmae,sKH?
tmZmedwGm p ye wxwåm, y#dyaZÆ,sK}EÅd/ (oH?1?403/)
ar = ig\/ "r®H = w&m;awmfjrwfudk/ okaP,sKH = Mum;emMuyg-
ukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf ... aumif;avpG/
'Dpw
d x
f m;uav;awmh &Sw d ,f/ Mum;emapvkw
d hJ pdwxf m;uav;-
awmh &Sdw,f/ 'gayr,fh OD;wnfcsufu ykHpHwpfrsKd;oGm;w,f/ ckeu
OD;wnfcsufeJU rwlbl;/
okwGm p ye = MumemNyD;ívnf;yJ/ "r®H = w&m;awmfjrwfudk/
tmZmae,sKH = od&Sd Muygukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf ...
aumif;avpG/
OD;wnfcsufuav; rdrd a[mwJhw&m;udkvnf; emMum;apvkdwJh
pdwfxm;awmh &Sdwm rSefw,f/ 'gayr,fh OD;wnfcsufu bmjzpfvJ¿
okwGm = Mum;emNyD;í/ "rH® = w&m;awmfjrwfudk/ tmZmae,sKH =
50 ] zm;atmufawm&q&mawmf

od&SdMuygukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf ... aumif;avpG/


iga[mwJh w&m; em,laewJh y&dowfawG od&SdMur,fqkd&if
odyaf umif;r,f/ 'Dpw d xf m;&Sw
d ,f/ ckeu rpifMu,fwhJ yk*K¾d v&f UJ w&m;-
a[menf; pdwfxm;eJY wlao;vm;¿ rwlawmhbl;aemf/ w&m;a[mNyD
qkvd &Ydk &dS ifawmh 'Dpw
d xf m;uav; &S&d r,f/ a[mw,fqw kd mu -- wpfv;Hk
ajymwmvnf; a[mwmygyJ/ ESpfvkH; ajymwmvnf; a[mwmygyJaemf/
'gayr,fh 'Dw&m;uav; a[mNyD;wJh tcsdeftcgrSm od&Sd MuygapqkdwJh
'Dpdwfxm;uav;onf tvGef rGefjrwfwJh pdwfxm;uav; jzpfygw,f
aemf/
tmZmedwGm p ye wxwåm, y#dyaZÆ,sK}EÅd/ (oH?1?403/)
tmZmedwmG = od&MdS um;emukeNf y;D ívnf;yJ/ wxwåm, = rcRw-f
r,Gif;&eftvkdYiSm/ y#dyaZÆ,sKH = usifhMuHBudK;ukwf tm;xkwfMuygukef-
rlum;/ ta[m 0w = aMomf ... aumif;avpG/
pdwxf rJ mS wpfrsK;d xm;Ny/D a[mwJh w&m;ukd emNy;D Ny/D emNy;D od&NdS y;D wJh
aemuf wxwåm, = rcRwfr,Gif; qufvufNyD; usifhMuHBudK;ukwf
tm;xkwaf pcsiw f ,f/ a[mvku d w
f hJ w&m; emNy/D bmqkv d w
dk ,f qkw d m-
vnf; odNy/D odvu kd w
f hJ tcsed tf cgrSm rusiMhf ubl;qk&d ifvnf; tusK;d &S-d
yghrvm;¿ r&Sdbl;/ 'Dawmh 'DrSm wxwåm, = rcRwfr,Gif;&eftvkdYiSm
qkdwmeJY ywfoufNyD; t|uxmq&mawmfu t"dyÜm,fuav; ykd&Sif;-
atmif zGifhqkdxm;w,f/
wxwåm, y#dyaZÆ,ssKK EÅd oDvó tm*w|mae oDvH yl&,-
rmem? orm"d0yd óem r*¾zvmeH tm*w|mae wmed wmed orÜm',-
rmem wxmbm0g, y#dyaZÆ,sKH/ (oH?|?2?158/)
'Dvdk zGix
hf m;w,f/ bmajymwmvJ¿ oDv vm&Sw d ahJ e&mrSm oDvudk
wu,fvufawGU jzLjzLpifpif jznfhusifhMur,fqkd&if odyfaumif;r,f/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 51

"r®uxduudk,fawmfu oDvtaMumif; a[mNyD/ oDvudk b,fykH


b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh jznfhusifh&r,fqkdwmawGukd a[mNyD/
a[mvku d wf thJ cg Mum;emcGihf &Ny?D od&NdS y/D od&w dS t
hJ cg 'Dov D udk rusihf
bl;qk&d if tusK;d &Syd ghrvm;¿ r&Sbd ;l / 'gaMumifh oDvtaMumif; a[mwJh
tcsed t f cgrSm oDvawGukd jynhjf ynfph pHk Hk jznfuh siMfh ur,fq&dk if odyaf umif;
r,f/ 'Dpw d xf m; &Swd ,f/ orm"dtaMumif; a[mvku d w
f hJ tcsed tf cgrSm
vnf; 'Dorm"dawGudk wu,fvufawGU jynhfjynhfpkHpkH jznfhusifhMur,f
qk&d if odyaf umif;r,f/ rjynhrf pkH rpdrYk ykYd usiw hf mudak wmh qkv d odk vm;¿
rqkdvdkygbl;aemf/ bk&m;&Sifu jynfhjynfhpkHpkHuav; jznfhusifhwmudk
ESpfNcdKufw,faemf/
aemufwpfck -- 0dyóemtaMumif; a[mNy/D 0dyóemtaMumif;
a[mvku d w f hJ tcsed t
f cgrSmvnf; a[mvku d w
f hJ 0dyóemusiphf OfawGukd
jynfjh ynfph pHk Hk jznfu
h siMhf ur,fq&dk if odyaf umif;r,f/ 'Dpw
d x
f m; &Sw
d ,f/
[m - 'Dbek ;f Bu;D a[maewJh w&m;awGuvnf; rjzpfEidk yf gbl;/ om0u-
awGu b,f 'D½yk f 'DemrfawG od&EdS ikd rf mS vJ ponfjzifh a0zefa&;orm;-
awGvkyfNyD; a&SmifauGUoGm;wJh ykHpHrsKd; jzpf&rvm;¿ rjzpf&bl;/ bk&m;u
'D½kyf 'DemrfawGudk od&r,f/ 'DtaMumif;w&m; 'DtusKd;w&m;awGudk
od&r,f a[mxm;w,f/
[m - 'Dtwdwf tem*wfu b,fvkdvkyf ½I&rSmvJ? 'D½kyf (28)yg;
qkw
d muvnf; b,fvv kd yk f ½I&rvJ? 'gu oAÁnKwÓPft&myJ - ponf
jzifh a0zefa&;orm;awG vkyw f ,f/ twdwq f w
dk m jzpfNy;D Ny?D r&Sad wmhb;l /
tem*wfqkdwm jzpfrS rjzpfao;wm? b,fvkdvkyf ½IrvJ/ twdwfu-
vnf; r&SdrS r&Sdawmhwm b,fvkdvkyf½IrvJ -- ponfjzifh a0zefa&;
orm;awGvkyfNyD; a&SmifauGUoGm;w,f/ tJ'Dvkd a&SmifauGUwJh pdwfxm;-
uav;awG r&Sb d J rcRwrf ,Gi;f vufawGUusiMhf ur,fq&dk if odyaf umif;-
r,fqkdwJh 'Dpdwfxm;jzifh w&m;a[mw,f/ a[mvkdufwJhtwdkif;vnf;
52 ] zm;atmufawm&q&mawmf

usifhMur,fqkd&if raumif;bl;vm;¿ odyfaumif;w,f/ aemufwpfck -


r*fÓPf zkv d Ó f PftaMumif;udk a[mjyNy/D a[mjyvku d w
f hJ tcsed -f
tcgrSmvnf; r*fÓPf zdkvfÓPfeJY ywfoufwJhtydkif; a&mufvmNyD
qkd&ifvnf; r*fÓPf zdkvfÓPf qkdufonfhwdkifatmif rcRwfr,Gif;
wu,fvufawGU usifhw,f/ a[mvdkufwmu wjcm;? usifhaewmu
wpfjcm; jzpfaecJrh ,fq&dk if rcRwrf ,Gi;f usiw hf m[kwo
f vm;¿ r[kwb f ;l
aemf/ a[mvdu k wf thJ wkid ;f vufawGU rSerf eS u
f efuef wdwu
d sus usiMhf uH
BuKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwyf grS (wxwåm, y#dyaZÆ,sKH =)) rcRwrf ,Gi;f zdYk
&eftwGuf usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfaeonf rnfw,f/ 'D
tcsufuawmh odyfta&;BuD;w,f/ bkef;BuD;uawmh a[mvkdufwmyJ/
usifhwmu wvGJusifhaeNyDqkd&ifawmh ykHpHrSefyghrvm;¿ rrSefbl;/
bkef;BuD;u ½kyftaMumif; a[mvdkufw,f/ aMomf - 'D½kyfawGu
wynfhawmf odNyD;om;awGyJ? awGUNyD;om;awGyJ/ bkef;BuD;u emrft-
aMumif; a[mvdkufawmhvnf; aMomf - 'DemrfawGu wynfhawmfwkdY
½INy;D om;/ 'g tm;vk;H em;vnfaew,f/ bke;f Bu;D a[maezdYk vdak o;vm;¿
rvkad wmhb;l / olu odNy;D om; jzpfaeNy/D y#dpo
ö rkygÜ 'ftaMumif; a[m-
vdu k af wmhvnf; wynfah wmf em;vnfNy;D om;yg/ 'gawGukd wynfah wmf-
udk xnfrh ajymeJ/Y wynfah wmfu 0dyóemrSm auseyfaewJh yk*K¾d vyf qJ Ndk y;D
rdrdudk,fudk rdrd txifBuD;aew,f/
'Dvqkd v
kd &Ykd &dS if rcRwrf ,Gi;f zk&Yd eftwGuf vufawGUusiahf ewJyh *k K¾d vv
f Ydk
ac:Edik yf ghrvm;¿ rac:Edik yf gbl;/ rac:Edik w f mu olu wu,f½yk ef mrf-
vnf; rodvYkd ajymwmygaemf/ 'gayr,fh a,m*Dqw dk mu ykpH aH wmh trsK;d -
rsKd;&Sdygw,f/ wu,fhpdwfaepdwfxm; rSefrSefuefuef wdwdususjzifh
rodwmudk rodb;l ? rodao;wJw h &m;udk odatmif vufawGUusiahf ewJh
olawmfaumif;awGvnf; &SMd uygw,f/ odNy;D om; w&m;udv k nf; tod-
ÓPf oef&Y iS ;f atmifqNkd y;D wifjyavQmufxm;aewJyh *k K¾d vaf wGvnf; &SMd u
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 53

ygw,f/ wcsKdUyk*d¾KvfawGusawmh 'Dvdk r[kwfjyefbl;/


[kb d ufu olu 'g ½Iaew,fqadk wmh ud, k u
f rcHcsibf ;l / igvnf;
'g ½INyD;NyD/ [kwfovm;/ a&mcsvdkufw,f/ usifhNyD;wm rusifhNyD;wm
rodb;l / ig [kw[ f w k f r[kw[
f w
k f oif;xuf tom,lNy;D awmh ajymcs
vdkufw,f/ 'DykHpHrsKd;usawmh rcRwfr,Gif;&ef usifhaewJh yk*d¾Kvf[kwfygh
rvm;¿ enf;enf;av; jyefemMunfhyg/ ck w&m;a[maewJh yk*d¾Kvf&JU
OD;wnfcsufuav;u ---
ar = ig\/ "rH® = w&m;awmfu/kd okaP,sKH = Mum;emMuygrlum;/
ta[m 0w = aMomf - aumif;avpG/ okwGm p ye = Mum;emNyD;vQif-
vnf;yJ/ "rH® = w&m;awmfjrwfu/kd tmZmae,sKH = od&dS Muygukerf u
l m;/
ta[m 0w = aMomf - aumif;avpG/ tmZmedwGm = od&SdMuukefNyD;í-
vnf;yJ/ wxwåm, = rcRwfr,Gif;&eftvdkYiSm/ y#dyaZÆ,sKH = usifhMuH-
BudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfMuygukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf
aumif;avpG/
ig a[mwJhw&m;awGudk emMum;Mur,fqkd&if odyfaumif;r,f?
Mum;emNyD;wJh tcsdeftcgrSm a[mvdkufwJhw&m;awGudk bmqkdvdkw,f
qkw
d mudk wdwu d sus od&Sd Mur,fq&dk ifvnf; odyaf umif;r,f? odvu kd -f
wJhtwkdif;vnf; rcRwfr,Gif; rSefrSefuefuef wdwdususjzifh vufawGU
wu,f usiMhf uBH uKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwMf ur,fq&dk if odyaf umif;r,f
qkdwJh 'Dpdwfxm;&Sdw,f/ tJ'Dpdwfxm;jzifh olu w&m;a[mNyD/ a[m-
vdkufwJhtcsdeftcgrSm bmjzpfovJ¿
£wd "r®ok"r®wH y#dpö ya&oH "r®H a'aowd? um½knH y#dpö
tEk'´,H y#dpö tEkurÜH Oyg'g, ya&oH "r®H a'aowd/ (oH?1?403/)
£wd = þodkYvQif/ "r®ok"r®wH = w&m;awmf\ aumif;aom
w&m;"r®jzpfonf\tjzpfudk/ y#dpö = tpGJjyKí/ ya&oH = olwpfyg;-
54 ] zm;atmufawm&q&mawmf

wdkYtm;/ "rH® = w&m;awmfjrwfudk/ a'aowd = a[mMum;awmfrl\/


w&m;a[mMum;wJh tcsed t f cgrSm bk&m;&Sif a[mMum;xm;wJh w&m;
awGudk ("r®ok"r®wH =)) bk&m;&Sif&JU w&m;awGonf aumif;aomw&m;
"r®awG jzpfw,fvYdk aumif;aomw&m;"r®ukd tpGjJ yKNy;D omvQif olwpfyg;
wdt
Yk m; w&m;udk a[mw,f/ rdru d ,kd yf ikd w
f &m;taeeJY ud, k af wGUÓPfjrif
taeeJY a[mwmrsK;d [kwo f vm;¿ r[kwb f ;l / bk&m;a[mxm;wJh w&m;
awGu (ok"r® =)) aumif;aomw&m;"r®jzpfykHudkomvQif tpJGjyKNyD;awmh
olwpfyg;awGudk w&m;a[mw,f/
um½knH = oem;jcif;udk/ y#dpö = tpGJjyKí/ "rH® = w&m;awmfudk/
a'aowd = a[mawmfrl\/ tEk'´,H = Muifemoem;jcif;udk/ y#dpö =
tpGJjyKí/ "r®H = w&m;awmfjrwfudk/ a'aowd = a[mawmfrl\/ tEk-
urHÜ = tpOfoem;apmifah &Smufvw
dk hJ pdw"f mwfu/kd Oyg'g, = taMumif;-
jyKí/ ya&oH = olwpfyg;wdkYtm;/ "rH® = w&m;awmfjrwfudk/ a'aowd
= a[mMum;awmfrl\/
awmifxyd w f pfae&muae awmifatmufwpfae&mrSm wnf&adS e-
wJh vlpkvla0;BuD;udk vSrf;NyD;awmh Munfhvdkufovkd ynm&Sdolawmf-
aumif;wkdYu txufwef;uswJhae&muae atmufwef;uswJhvlom;
OD;aqmifaewJh owå0gawGukd vSr;f arQmNf y;D Munfv h u
kd wf ,f/ Munfv h ukd -f
wJh tcsed t f cgrSm oem;MuifemwJh pdw"f mwfawG xko d al wmfaumif;wd&Yk UJ
oEÅmefrSm ay:vmw,f/ bmjzpfvdkY oem;Muifem&ovJ¿ 'Dowå0g-
awGudk MunfhvdkufvkdY&Sd&if wu,fvufawGU rusifhao;bl;qkdvdkY&Sd&if
oHo&mab;BuD;u ruRwfao;bl;qdk&if olwdkYrSm aemufxyfwpfzef
y#doaE¨wnfae&jcif; qif;&Jukd &ifqidk af eMu&w,f/ td&k wJah b;qd;k udk
&ifqidk af eMu&w,f/ em&wJah b;qk;d Bu;D awGev YJ nf; &ifqidk af eMu&w,f/
ao&wJah b;qk;d Bu;D awGevYJ nf; &ifqidk af eMu&w,f/ &m*ruif;ao;wJh
yk*d¾KvfawG jzpfMur,fqkd&if pdk;&drf&jcif;qdkwJh ab;qkd;BuD;? idka<u;jrnf-
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 55

wrf;&jcif;qdkwJh ab;qkd;BuD;? udk,fqif;&J&jcif;qdkwJh ab;qkd;BuD;? pdwf-


qif;&J&jcif;qdwk hJ ab;qk;d Bu;D ? jyif;pGmylyef&jcif;qdw k hJ ab;qk;d Bu;D awGeYJ
&ifqidk af eMu&w,f/ &m*rD;awG&UJ avmifNrKd uw f 'hJ Pfcsuu f kd cHaeMu&-
w,f/ a'gorD;awG&JU avmifNrKd uw f hJ 'Pfcsuu f kd cHaeMu&w,f/ arm[
rD;awG&JU avmifNrdKufwJh'Pfcsufudk cHaeMu&w,f/
bk&m;tp&Swd hJ t&d,molawmfaumif;awG&UJ rsuv f ;Hk bufu Munfh
r,fqkd&if 'DvdkrD; (11)oD;&J U avmifNrdKufwJh'Pfcsufudk cHaeMu&wJh
yk*d¾KvfawG[m oem;p&mowå0gawG jzpfraeMubl;vm;¿ jzpfaeMu
w,f/ wpfcsuf/ aemufxyf aojcif;qdkwJh ab;qdk;BuD; &ifqkdif&wJh
tcsdeftcgrSm tyg,foHo&mudk a&muf&SdoGm;r,fh owå0gawGvnf;
'Dowå0gawGxJrSm rsm;pGm &Sdaumif;&SdEdkifw,f/ bmaMumifhvJ¿ tyg,f
ab;BuD;rS vGwfatmif rcRwfr,Gif; wu,fwrf; vufawGU rusifhMu
ao;vdkYwJh - aemf/ rusifhMuao;wJhtwGuf tyg,fab;qdk;BuD;rS
rvGwfEdkifao;bl;wJh/ tyg,fa&mufEdkifwJh owå0gawG 'DxJrSm rsm;pGm
&Sdw,fqkdvkdY vSrf;Munfhvdkufawmh jrifaew,f/
jrifvdkufwJh tcsdeftcgrSm 'Dowå0gawGtay:rSm oem;MuifemrI
qdkwJh oabmw&m; olawmfaumif;awG&JU ESvkH;tdrfrSm ay:vmw,f/
ay:vmwJh tcsdeftcgusawmh 'Dowå0gawGudk ig oem;apmifha&Smuf-
ay;rS awmfawmhr,fqw kd hJ 'Dpw d xf m; ay:rvmbl;vm;¿ ay:vmw,f/
tyg,fab;qd;k Bu;D rS vGwaf tmifç tdak b;qk;d Bu;D rS vGwaf tmifç emab;-
qk;d Bu;D rS vGwaf tmifç aoab;qk;d Bu;D rS vGwaf tmif ig w&m;"r®awGukd
a[mMum;jyo qkq d ;Hk ray;rS awmfawmhr,f/ &m*rD;awG&UJ avmifNrKd uw f hJ
'PfcsufrS vGwfoGm;atmifç a'gorD;awG&JU avmifNrdKufaewJh 'Pf-
csufu vGwfoGm;atmifç arm[rD;awG&JU avmifNrdKufaewJh'Pfcsufu
vGwfajrmufoGm;atmifç aomurD; y&da'0rD; 'ku© a'greó Oyg-
,mo-qdw k hJ rD; (11)oD;qdw k hJ rD;awG&UJ avmifNrKd uaf ewJ'h Pfcsuaf wGu
56 ] zm;atmufawm&q&mawmf

vGwfoGm;atmif ig w&m;"r®a[mMum;jyo qkdqkH;ray;rS awmfawmh-


r,f/ tyg,fab;qkd;BuD;rS vGwfatmifç umr (11)bkHu vGwfatmifç
(31)bkrH S uGi;f vk;H uRwv
f w
G o
f mG ;atmif -- ig w&m;"r® a[mMum;ay;rS
awmfawmhr,fqNdk y;D awmh owå0gawGukd tpOfoem;apmifah &SmufwwfwhJ
pdwf"mwfawGudk tpGJjyKNyD;awmhrS w&m;awGudk a[mNyD/ a[mvdkufwJh
tcsdeftcgusawmhrS bmjzpfovJ¿
{0½lyó acg bdu©a0 bdu©Kaem y&dok'¨g "r®a'oem a[mwd/
(oH?1?403/)
bdua© 0 = cspof m;&[ef;wdYk .../ {0½lyó acg = þuJo h aYkd om
f m;&Sad om/ bduK© aem = &[ef;awmfrsm;\/ "r®a'oem = w&m;"r®
pdwx
a[mMum;jcif;onf/ y&do'k g¨ "r®a'oem = pifMu,faom w&m;a'oem
a[mMum;jcif; jzpfay\/
'Dvkd pdwfaepdwfxm;&SdaewJh &[ef;wpfyg;&JU w&m;a[mjcif;[m
y&do'k g¨ "r®a'oem = pifMu,foef&Y iS ;f aewJh w&m;a[menf;jzpfw,fvYkd
bk&m;&Sifu 'Dvkd trdefY&Sdawmfrlw,f/
tJ'vD dk trde&Yf SdNy;D wJh tcsed t
f cgusawmh bk&m;&Siu
f aemufqufwJG
&[ef;awGudk bmqkH;rovJ¿
uóayg bdu©a0 {0Hpdawåm ya&oH "r®H a'aowd/ (oH?1?403/)
bdua© 0 = cspof m;&[ef;wdYk .../ uóayg = uóyonfum;/
{0H pdawåm = þuJhodkYaom pdwfxm;&Sdonfjzpfí/ ya&oH = olwpfyg;-
Yd m;/ "rH® = w&m;awmfjrwfu/kd a'aowd = a[mMum;jyo qkq
wkt d ;Hk r-
av\/
uóy[m 'Dvdkpdwfxm;&SdNyD;awmh olwpfyg;awGudk w&m;"r®-
awGudk a[mMum;jyo qkdqkH;ray;w,f/ b,fvkdvJ¿
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 57

w&m;*kPfawmf (6) yg;


oGmu©mawm b*0wm "ar®m oE´d|daum tumvdaum {[d-
yódaum Moyae,sdaum ypöwåH a0'dwaAÁm 0dnL[Dwd/
b*0awm = bke;f awmfajcmufpHk wefc;kd *kPEf iS hf jynhpf aHk wmfral om
jrwfpGmbk&m;&Sifonf/ oGmu©mawm = tp tv,f tqkH; okH;yg;tpHk
aumif;jcif;*kPfESifh jynhfpkHawmfrlaom w&m;awmfjrwfukd aumif;pGm
a[mMum;awmfrltyfygay\/ aom "ar®m = xkdw&m;awmfjrwfonf
um;/ oEd´|daum = udk,fwkdifrsufarSmuf xGif;azmufodjrifEdkifaom
w&m;awmfjzpfygay\/ tumvdaum = tcgrvifh tusKd;ay;wwfwJh
w&m;awmfjzpfygay\/ {[dyódaum = vmvSn½hf v I nS [
hf k zdwaf c:jcif;
iSm xkdufwefaomw&m;vnf; jzpfygay\/ Moyae,sdaum = ynm&Sd
olawmfaumif;wko Yd nf rdrw d &Ykd UJ ½kyef mrfoEÅmef pdw"f mwftpOfü tpOf-
wpdkuf aqmifxm;xkdufaom w&m;awmfvnf; jzpfygay\/ 0dnL[d =
ynm&Sdolawmfaumif;wdkYonf/ ypöwHå = toD;toD;/ a0'dwaAÁm =
odoifhodxkdufaom w&m;awmfvnf; jzpfygay\/
bk&m;&Sif a[mwJwh &m;udak wmh OD;wnfxm;w,faemf/ bk&m;&Si&f UJ
w&m;awmfawG[m tp tv,f tqkH; okH;yg;tpkH aumif;jcif;*kPfESifh
jynhfpkHpGm a[mxm;wJh w&m;awmfawGjzpfw,f/ tp tv,f tqkH;
t,ltqawGuawmh enf;trsKd;rsKd; zGifhxm;ygw,faemf/
tpydik ;f jzpfwhJ oDvusiphf OfMunfv
h u
kd v
f nf; jzLpifw,f? oef&Y iS ;f -
w,f/ tv,fydkif;usifhpOfawGjzpfwJh orx-0dyóem? r*fÓPfzdkvf-
ÓPfawG Munfhvdkufawmhvnf; jzLpifw,f? oefY&Sif;w,f/ tqkH;ydkif;
jzpfwJh edAÁmefw&m;awmfjrwfudk Munfhvdkufawmhvnf; jzLpifaew,f?
oefY&Sif;aew,f/ bk&m;&Sif&JU w&m;awmfawGu b,fw&m;uawmh
raumif;bl;vdkY vufn§dK;xkd;jyavmufwJhw&m; wpfckrS r&Sdbl;/ tp
58 ] zm;atmufawm&q&mawmf

tv,f tqk;H ok;H yg;tpkH aumif;jcif;*kPef YJ jynfph aHk ewJwh &m;awmfawG


jzpfMuw,f/ tJ'w D &m;awGonf (oEd|´ u d =)) olrsm;tajymeJY vGr;f &r,fh
w&m;awG r[kwb f ;l / ud,
k w
f idk rf suaf rSmuf xGi;f azmufoEd idk w
f w
hJ &m;/
wu,fvufawGU rSerf eS u f efuef rcRwrf ,Gi;f usichf rhJ ,fq&dk if uk, d w
f idk f
rsufarSmuf xGif;azmufodEdkifwJhw&m; jzpfw,f/
vufawGUusifhaewJh yk*d¾Kvfrsm; em;vnfygw,faemf/ tmemyge-
ur®|mef;udk vufawGUusifhw,fqdkMuygpdkY/ MunfvifawmufyaewJh
tmemygey#dbm*edrdwfonf wpfcsdef ay:vmr,f/ vufawGUusifhvkdY
vufawGUjrifNyq
D &dk if olrsm;tajymeJY vGr;f ae&wJt
h qifh [kwo
f vm;¿
r[kwfygbl;aemf/
'DMunfvifawmufyaewJh tmemygey#dbm*edrw d u
f kd tm½k,
H Nl y;D
yxrpsmeform"dç 'kw, d psmeform"dç wwd,psmeform"dç pwkwp¬ smef-
orm"dawGukd qufvufNy;D xlaxmifr,fq&dk if rdr&d J U yg&rDtm;avsmpf mG
xlaxmifv&Ydk Ekid w
f ,f/ vufawGUvnf; usiMhf unfw
h ,f/ vufawGUvnf;
xlaxmifMunfhw,f/ atmifjrifrI&w,f/ olrsm;tajymeJY vGrf;ae&wJh
tqifhrsKd; [kwfovm;¿ r[kwfawmhbl;/ udk,fwkdifodoGm;NyD/
a&SUwpfqifhwufNyD;awmh "mwfBuD;av;yg;udk OD;aqmifNyD;awmh
cE¨mudk,frSm "mwfBuD;av;yg; pwif odrf;qnf;w,f/ tjzL okdYr[kwf
tMunfjyifay:vmw,f/ tjzLjyif tMunfjyifay:rSmvnf; "mwfav;-
yg;udk qufpukd ½f w
I ,f/ tMunf"mwfu ckid cf vhH mwJt h cgrSm tmumoudk
jrifatmif qufNy;D pku
d ½f w
I ,f/ ½Ivu
dk w
f hJ tcsed t
f cgrSm uvmyftrIeaf wG
awGUNyD/
uvmyfwpfckwpfcktwGif;rSm yx0Dç tmaygç awaZmç 0ga,m
"mwfBuD;av;yg;udk jrifatmif½INyD/ ukd,fwkdif ½IvdkY &oGm;NyD/ &oGm;wJh
yk*d¾Kvfwpfa,mufukd --- ]]rif;uGm ... 'DuvmyftrIefuav;awG
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 59

b,fvkdrS om0uawG rjrifEdkifygbl;/ uvmyfwpfckwpfcktwGif;rSm


qdwk muvnf; "mwfBu;D av;yg; b,fvrkd S ½IvYkd r&Edik yf gbl;/ bmjzpfv-Ydk
vJ¿ 'D½kyfw&m;awGu rsufpdwpfrSdwf vQyfwpfjyufvkdY ac:qkdtyfwJh
tcsdeftwGif;rSmyJ uka#ig;axmifausmf jzpfNyD;ysufaewJhw&m;awG/
'Davmuf vsifvsifjrefjref jzpfNyD;ysufaewJh w&m;awGudk om0uawG
b,fvrdk S rodEidk yf gbl;/}} ponfjzifh wpfbufy*k K¾d vu f vmajymNyq D Mdk u-
ygpdkY/ udk,fwkdif ½IvkdY&aewJh yk*d¾Kvfu xdkyk*d¾Kvf&JU ajymqkdcsufudk ol
vufcHEdkifygOD;rvm;¿ vufrcHEdkifawmhbl;/
'gaMumifh bk&m;&Sif&JU w&m;awGu (oEd´|daum =)) rcRwfr,Gif;
rSefrSefuefuef wdwdusus usifhr,fqkd&if udk,fwkdifrsufarSmuf xGif;-
azmufoEd ikd w
f hJ w&m;awG jzpfw,f/ odaYk omf owå0gawGtm;vk;H od&-
r,fvdkY rqkdvkdbl;aemf/ odEdkifwJh yg&rDrsKd;aph txdkuftavsmuf&SdaewJh
olawmfaumif;tzdkY rcRwfr,Gif; rSefrSefuefuef wdwdusus usifhr,f
qkd&ifawmh odEkdifw,fvkdY 'Dvkd qkdvkdygw,faemf/
'Dawmh a[mvdu k w f w
hJ &m;u rdro d m odNy;D olwpfyg;awG rodEikd w f hJ
w&m;qk&d if 'Dw&m;rsK;d onf jynfph w Hk w
hJ &m;vdYk ac:Edik yf ghrvm;¿ bk&m;-
&Sif&JU w&m;awGu udk,fwkdifvmusifhMunfhyg/ udk,fwkdifusifhr,fqkd&if
ud,k w f idk o
f Ed ikd w
f ,fvYdk bk&m;&Siu
f &J&t J mrcHxm;w,faemf/ a&SUwpfqifh
wufvYdk ½kyaf wG emrfawG odr;f qnf;jcif;/ taMumif;w&m; tusK;d w&m;-
awG odrf;qnf;jcif;? taMumif;w&m;ESifhwuG 'D½kyfemrfawGudk tedpöç
'kuç© tewå vu©Pma&;ok;H wefwifNy;D awmh 0dyóem½Ijcif;qkw d hJ vky-f
ief;cGifawG wpfqifhwufNyD; ½INyD/
[m - rif;wkdY twdwfb,fvdkvkyf½IovJwJh/ wpfcsKdUu oHo,
&Sw
d ,f/ tJ't D wdwf b,fvv dk yk ½f o
I vJvYkd ar;wJyh *k K¾d vaf wG[m rsm;aom
tm;jzifh bkef;BuD; okawoejyKMunfhwm olwdkYu zm;0g'udk usifhwJh
yk*K¾d vaf wGyg/ zm;0g'qkw
d m zm;wkrYd nfonfrmS vrf;oGm;wJt h cg zm;oGm;-
60 ] zm;atmufawm&q&mawmf

wJvh rf;&,fvYdk ykrH eS w


f wd u d sus &So
d vm;¿ r&Sb d ;l / [kcd ek f 'Dcek ef /YJ vrf;,lwhJ
yk*K¾d vaf wG [kwo f vm;¿ r[kwb f ;l / tJ'v
D dk [dck ek f 'Dcek ef YJ vrf;r,lbeJ YJ
usichf sio f vkd usiafh ew,fq&dk ifawmh bk&m; a[mwJh ½ky?f bk&m;a[mwJh
emrf odEikd zf Ydk rvG,b f ;l / bk&m;a[maewJh aMumif;usK;d qufy#dpo ö rkygÜ 'f-
oabmw&m;udk odEdkifzkdYqkdwmvnf; rvG,fbl;/
bk&m;&Sif&JU w&m;awGu ]]tEkykAÁodu©m tEkykAÁud&d,m tEkykAÁ-
y#dy'g}} tpOftwdik ;f usi&hf wJwh &m;awG jzpfw,f/ oDv orm"d ynm-
odu©mokH;&yfjzifh odrf;usKH;a&wGufxm;tyfwJh bk&m;&Sif&JU w&m;awmf-
awGonf tpOftwkid ;f wdwu d susjzifh usi&hf wJw
h &m;awmfawGjzpfw,f/
tJ'Dawmh wdwdususeJY tpOftwdkif; usifh&r,fh w&m;wpfckudk tpOf-
twdkif; rusifhbJ zm;ckefovkd [dkckef 'Dckef ckefaer,fqkd&ifawmh bk&m;
a[mwJw h &m; odyghrvm;¿ rodEikd bf ;l / oEd|´ u
d *kPef YJ jynfph w
Hk hJ w&m;yg/
OD;yÍöif;wdkY bk&m;&Sif&JU w&m;u ---
(tumvdu =)) tcgrvifh tusKd;ay;w,f/ txl;ojzifhawmh
t&d,r*fÓPfudk &nfñTef;xm;ygw,f/ t&d,r*fÓPfxd orx-
0dyóembm0emur®|mef;awGudk pepfwus usihfMuHyGm;rsm; tm;xkwf
vkud w
f hJ olawmfaumif;tzdYk t&d,r*fÓPfay:Ny;D onfEiS hf wpfNyKd ief uf-
wnf; pdwåu©P rjcm;bl;/ t&d,zkdvfÓPfqkdwmu qufwkdufay:-
vmw,f/ tcsed t f cg apmifqh idk ;f rI r&Sb
d ;l / tcgrvifh tusK;d ay;w,f/
({[dyódaum =)) vmNyD; ½IMunfhprf;ygvdkY zdwfac:xkdufwJhw&m;
jzpfw,f/ oDt&dk aD c:wJh oabmw&m;oufouf r[kwyf gbl;/ wu,f-
vufawGUusiv hf &Ykd wJh w&m;awGvYdk 'Dvdk bk&m;&Siu f zdwaf c:aewmyg/
OD;yÍöi;f wkYd bk&m;&Siu f ohJ Ykd rdr&d UJ vkyif ef;cGif rdr&d UJ usiphf OfawGukd &J&0J 0hH hH
zdwfac:aewJh bmoma&;acgif;aqmifqdkwm &Sdovm;¿ r&Sdygbl;/
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 61

(Moyae,sad um =)) 'Dw&m;awG[m pdwt f pOfrmS odrYk [kwf ½kyef mrf


oEÅmeftpOfrSm udef;0yfaeatmif aqmifxm;xkdufwJh w&m;awGjzpf-
w,f/ bmjzpfvv Ykd ¿J 'Dw&m;awGu tenf;qk;H yrmPtm;jzifah yghav -
atmufxpfqkH;ajym&&if oDvjzLpifoefY&Sif;wJh b0wpfckeJY tqkH;owf
oGm;cJ&h &if aocgeD;umvrSmvnf; rdr&d UJ pifMu,faewJh 'Dov D ukov kd f
apwemawGukd wpfzefjyefNy;D tm½k, H El idk w
f ,fq&dk if yÍöov
D orm'ged,-
rax&ftavmif;wdkYvkdYayghaemf ---

oDv\ tusKd;*kPftif tmedoif


rdrod v
D awGukd jyefNy;D qifjcifvu
kd v
f Ydk 0rf;ajrmufrI yDwad omreó
jy"mef;aewJh ukodkvfaZmtpOfawGu r&PmoEéaZm&JUae&mudk ,l-
oGm;cJhr,fqkd&if 'DoDvukokdvfapwemawGu aumif;&mok*wdudk
a&mufatmif 'D½yk ef mrfoEÅmeftpOfvYkd ac:qkt d yfwhJ owå0gudk ydaYk qmif
ray;Edkifbl;vm;¿ ydkYaqmifay;Edkifw,f/
orm"d\ tusKd;*kPftif tmedoif
'Dxufa&SUwpfqifhwufvkdufvkdY rdrdu orm"dusifhpOfudk atmif-
atmifjrifjrif usifhEdkifNyD/ orm"dusifhpOfudk atmifatmifjrifjrif usifh-
Edik cf v
hJ Ykd aoonfwh idk af tmif 'DpsmefawGu ravQmuscb hJ ;l qk&d if jA[®m-h
jynfqw dk hJ txufwef;uswb hJ 0awGukd a&muf&adS tmif 'Dorm"duo k v
kd -f
aZmapwemawGu ydaYk qmifay;Edik w f hJ pGr;f tm; r&Sb
d ;l vm;¿ &Sad ew,f/
&SdaecJh&if 'DoDvqkdwJhw&m;u rdrd&JU ½kyfemrfoEÅmeftpOfrSm udef;0yf-
aeatmif raqmifxm;xku d b f ;l vm;¿ aqmifxm;xku d w f ,f/ 'Dorm"d
qdkwJhw&m;udkvnf; rdrd&JU ½kyfemrfoEÅmeftpOfrSm udef;0yfaeatmif
raqmifxm;xku d bf ;l vm;¿ aqmifxm;xku d w
f ,f/ odaYk omf bk&m;&Siu f
'DavmufeJY &yfwefY&r,fvkdY rqkdvkdygbl;aemf/
62 ] zm;atmufawm&q&mawmf

vm;&m*wdjrJol
0dyóemusifhpOfudk wpfcsuful;vdkufNyD/ ½kyfawG odNyD/ emrfawG
odNyD/ taMumif;w&m; tusKd;w&m;awG odNyD/ ypö,y&d*¾[ÓPfudk
ydkif;ydkif;jcm;jcm; &NyD/ twdwf-tem*wf-ypöKyÜef umvokH;yg;twGif;rSm
taMumif;w&m;tqufquf tusKd;w&m;tqufqufudk pepfwus
odrf;qnf;wwfNyD/ xkdodrf;qnf;wwfwJh olawmfaumif;onf ]]v'¨-
ómaom v'¨yÜwda|m}} bk&m;&Sif&JU omoemawmfü oufom&mudk
&&SdoGm;wJh olawmfaumif;jzpfw,f/ bk&m;&Sif&JU omoemawmfrSm
axmuf&mwnf&mudk &&So h al wmfaumif; jzpfw,f/ (ed,w*wd-
d mG ;wJo
u =)) aumif;&mok*wdqw dk hJ vm;&m*wdjro
J mG ;wJh olawmfaumif; jzpf-
w,f/ tyg,fbu Hk kd aemufwpfb0rSm usciG &hf adS o;ovm;¿ r&Sad wmhb;l /
£rdem ye ÓaPe orEém*awm 0dyóaum Ak'¨omoae
v'¨ómaom v'¨ywda|m ed,w*wdaum plVaomwmyaEém emr
a[mwd/ (0dok'¨d?2?240/)
plVaomwmyef = aomwmyefnDaxG; jzpfNyDvkdY zGifhqkdxm;w,f/
'Dvq dk &dk if tyg,fab;rS ckvu dk ,fwifEikd w
f hJ pGr;f tm;&Sad ewJh emr-
½lyy&dapä'ÓPfç ypö,y&d*[ ¾ ÓPfqw kd hJ 'DÓPfEpS yf g; ukov kd w
f &m;-
awGuv kd nf; rdrw d &Ykd UJ ½kyef mrfoEÅmeftpOfrmS ude;f 0yfaeatmif aqmifr
xm;xkdufbl;vm;¿ aqmifxm;xkdufw,f/
0dyóemÓPf\ pGrf;tif
a&SUwpfqifw h ufvu dk Of ;D / 0dyóemÓPfawG &Ny/D ½kyaf wG emrfawG
odrf;qnf;NyD; taMumif;w&m;ESifh wuGaom 'D½kyfemrfawGudk tedpöç
'kuç© tewå vu©Pma&;ok;H wefwifNy;D 0dyóem½INy/D yg&rDtm;avsm-f
pGm r*fzv
kd ef Ad mÁ efr&vdYk 0dyóemÓPfjzifh b0udk tqk;H owfc&hJ r,fq&dk if
txl;ojzifh ocFg½kayu©mÓPfavmuftxd &r,fq&dk if 'kw, d b0rSm
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 63

usdef;ao r*fÓPfzdkvfÓPf&r,fvkdY bk&m;&Sifudk,fawmfwkdifuvnf;


t*kFwådK&fygVdawmf aomwmEk*wokwåef (tH?1?505-507/)rSm tmrcH
xm;ygw,f/ tmrcHw,fqkdwmuawmh 'kwd,b0rSm r*fÓPf zdkvf-
ÓPfukd vdv k m;awmifw
h aewJh olawmfaumif;awGtwGuf jzpfygw,f/
qkBuD;yefawGtwGufawmh rqkdvdkbl;aemf/
t*¾om0uaAm"dÓPfç r[mom0uaAm"dÓPf pwJh aAm"dÓPf-
awGudk &nf&G,fawmifhwaewJh om0uawGudk rqkdvdkygbl;/ 'Dvkdqdk&if
'D0dyóemÓPfawG[m rdrdwdkY&JU ½kyfemrfoEÅmeftpOfrSm udef;0yfae-
atmif aqmifrxm;xkdufbl;vm;¿ aqmifxm;xkdufw,f/
r*fÓPf zkdvfÓPfwkdY\ pGrf;tm;
'Dxufwpfqifwh ufvYdk r*fÓPfzv dk Ó
f Pf qdu
k Nf y/D edAmÁ efukd rsu-f
arSmufjyKNyD/ aomwmywdår*fÓPfzdkvfÓPfudk &&if tyg,fab;BuD;rS
uGif;vkH;uRwf vGwfNyD/ ou'grdr*fÓPfzdkvfÓPf &r,fqdk&if vlUbkH
uhJokdYaom umrok*wdbkHrSm wpfBudrfavmufyJ jzpfcGifh&Sdawmhw,f/
tem*grdr*fÓPfzv kd Óf Pfukd &r,fq&dk ifawmh umr (11)bkrH S uGi;f vk;H
uRwf vGwfNyD/ t&[wår*fÓPfzdkvfÓPfudk &&SdcJhr,fqkd&ifawmh
(31)bkHoHo&mc&D;rS uGif;vkH;uRwf vGwfoGm;NyD/ 'Dvdk oHo&mc&D;rS
tqifhqifh vGwfoGm;atmif xkwfaqmifu,fwifEdkifwJh pGrf;tm;&SdwJh
w&m;wpfck xif&Sm;&Sdae&if 'Dw&m;awGudk rdrdwkdY&JU ½kyfemrfoEÅmef
tpOfrSm udef;0yfatmif wnfaeatmif aqmifrxm;xdkufbl;vm;¿
aqmifxm;xkdufw,f/ aemufwpfck ---
(ypöwHå a0'dwaAÁm 0dnL[d =)) ynm&SdwJh olawmfaumif;rSefcJh&if
ud,k pf u
D ,kd if toD;toD; od&EdS ikd w
f hJ w&m;awGjzpfygw,fqNdk y;D bk&m;-
&Sifu tmrcHNyD; a[mxm;w,faemf/ tJ'Dvdk tmrcHcsufawGeJY jynfhpkH
aewJh w&m;"r®awGudk uóyu a[mw,fuG,f/ olUukd,fykdifw&m;
64 ] zm;atmufawm&q&mawmf

udk,fawGUÓPfjrifvkyfNyD; a[movm;¿ ra[mbl;/ aemufwpfck ---


ta[m 0w ar "r®H okaP,sKH? okwGm p ye "r®H tmZmae,sKH?
tmZmedwGm p ye wxwåm, y#dyaZÆ,sK}EÅd/ £wd "r®ok"r®wH y#dpö
ya&oH "r®H a'aowd/ (oH?1?403/)
ar = ig\/ "rH® = w&m;awmfjrwfudk/ okaP,sKH = Mum;emMuyg
ukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf - aumif;avpG/ okwGm p ye =
Mum;emNyD;ívnf;yJ/ "rH® = w&m;awmfjrwfudk/ tmZmae,sKH = od&Sd-
Muygukefrlum;/ ta[m 0w = aMomf - aumif;avpG/ tmZmedwGm p
ye = od&SdMuNyD;ívnf;yJ/ wxwåm, = rcRwfr,Gif;&eftvkdYiSm/ y#d-
yaZÆ,sKH = usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfMuygukefrlum;/ ta[m
0w = aMomf - aumif;avpG/ £wd = þodkYaom pdwfaepdwfxm;jzifh/
"r®o"k r®wH = w&m;awmf\ aumif;aomw&m;"r®jzpfonf\tjzpfu/kd
y#dpö = tpGjJ yKí/ ya&oH = olwpfyg;wkt Yd m;/ "rH® = w&m;awmfjrwfu/kd
a'aowd = a[mMum;awmfrl\/
iga[mwJhw&m;udk vmNyD; emMur,fqkd&ifawmh odyfaumif;r,f/
emMum;NyD;wJh tcsdeftcgrSmvnf; a[mwJhw&m;udk a[mwJhtwdkif;
odMur,fq&dk if odyaf umif;r,f/ od&dSNy;D wJh tcsed t
f cgrSmvnf; 'Dw&m;-
awGukd rcRwrf ,Gi;f wdwu
d sus rSerf eS u
f efuef usiMhf uBH uKd ;ukwf yGm;rsm;
tm;xkwfMur,fqkd&if odyfaumif;r,fqkdwJh 'Dpdwfxm;awGeJY uóy-
onf olwpfyg;awGukd 'Dw&m;"r®awGukd a[mMum;jyo qkq d ;Hk ray;yg-
w,f/
£wd "r®ok"r®wH y#dpö ya&oH "r®H a'aowd? um½knH y#dpö
tEk'´,H y#dpö tEkurÜH Oyg'g, ya&oH "r®H a'aowd/ (oH?1?403/)
£wd = þodkYvQif/ "r®ok"r®wH = w&m;awmf\ aumif;aom
w&m;"r®jzpfonf\tjzpfudk/ y#dpö = tpGJjyKí/ ya&oH = olwpfyg;wkdY
pef;vtoGif jzpfapcsifonf (pE´Lyrokwåef) ] 65

tm;/ "rH® = w&m;awmfjrwfudk/ a'aowd = a[mMum;awmfrl\/ um-


½knH = oem;jcif;udk/ y#dpö = tpGJjyKí/ tEk'´,H = Muifemjcif;udk/ y#dpö
= tpGJjyKí/ tEkurHÜ = tpOfoem;apmifha&Smufvdkjcif;udk/ Oyg'g, =
tpGJjyKí/ ya&oH = olwpfyg;wkdYtm;/ "rH® = w&m;awmfjrwfudk/
a'aowd = a[mMum;ay\/
uóy[m ("r® =) w&m;awmf&UJ (ok"r® =) aumif;aom w&m;-
jzpfykHudk tpGJjyKNyD;omvQif olwpfyg;wkdYtm; w&m;"r®awGudk a[mMum;
ay;w,f/ owå0gawGtay:ü oem;MuifemrIukd tpGjJ yKNy;D awmh tpOf-
oem;apmifha&SmufvkdwJh pdwfxm;udk tpJGjyKNyD;awmh olwpfyg;awGudk
w&m;"r®a[mMum;jyoay;ygw,f/ a[mMum;ay;wJhtwGuf bmjzpf-
ovJ¿
t&Sifr[muóyukd twk,lyg
uóaye 0g [d a0g bdu©a0 Mo0'dómrd a,m 0g yeó
uóyo'daom? Mo0'daw[d p ye a0g wxwåm, y#dyZÆdwAÁ}}EÅd/
(oH?1?403/)
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wdkY .../ a0g = oifcspfom;wdkYtm;/
uóaye 0g = uóyESifhaomfvnf;aumif;/ a,m 0g = tMuif
yk*d¾Kvfonf/ uóyo'daom = uóyESifh tvm;wlonf/ tó =
jzpfav&m\/ aw[d 0g = xkduóyESifh tvm;wlwJh yk*d¾Kvfjzifhvnf;-
aumif;/ OyrH uwGm = OyrmjyKí/ t[H = igbk&m;onf/ a0g =
oifcspfom;wdkYtm;/ Mo0'dómrd = qkdqkH;r&awmhr,f/ Mo0'daw[d
p ye a0g = tqdq k ;Hk rcHMu&ukeaf om oifcspo f m;wdoYk nf/ wxwåm,
= rcRwfr,Gif;&eftvdkYiSm/ y#dyZdÆwAÁH = usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;-
xkwfxkduf\/
66 ] zm;atmufawm&q&mawmf

cspfom;&[ef;wkdY ... uóyESifhaomfvnf;aumif;ç uóyESifh


tvm;wlaewJh yk*K¾d vEf iS ahf omfvnf;aumif; EIid ;f cdik ;f Ny;D awmh oifcspo
f m;
wduYk kd igbk&m; tqk;H tr ay;&awmhr,f/ igbk&m;&JU tqk;H trudk cH,-l
&wJh oifcspfom;wdkYwpfawG[m rcRwfr,Gif; razmufjyefzdkY&eftwGuf
usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfxkdufygw,fqdkNyD;awmh bk&m;&Sifu
t&Sifr[muóyudk ykHpHxkwfNyD;awmh qkdqkH;rxm;wJh w&m;awmfawG
&Sw
d ,f/ aemufxyf aumif;wJw h &m;awmfawGvnf; trsm;Bu;D &Syd gao;-
w,f/ odkYaomf w&m;aMumu odyf&SnfoGm;r,faemf/ ck a[mxm;wJh
w&m;av;awGudk t&Sifr[muóyu o*Fg,emwifzdkY pdwful;ay:-
vmwJh tcsdeftcgrSm 'Dw&m;av;awGudk olu jyefNyD;awmh trSwf&-
w,faemf/

zm;atmufawm&q&mawmf
pef;vtoGif jzpfapcsifon
nff (pE´
pE´Lyrokwåef)

rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef;
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm
«t» «£»
tumvdu 48 £'d̈yg'fav;yg; 19
tqifhtwef; jrifhrm;aeaom
«O»
omoemawmf 11
tZÑmo,"mwf 27 Owå&rd Ekó"r® 1
tewåtjcif;t&m 11 OVKuF 30
tedpötjcif;t&m 11 «{»
tEkykAÁ0d[m& 1
{[dyódu 48
tyÜempsmeform"d 28
{nfhonfESifh yrmwlpGm 12
tyg,fab;qkd;BuD;rS
vGwfatmif 56 « Mo »
tyg,foHo&m 55 Moyae,sdu 48
tbdnmedoHo 18
trsKd;av;yg; 8 «u»
tjrJwrf; tm*EÅ K{nfhonf 3 umr (11)bkHu vGwfatmif 56
t&[wåzkdvf apawm0drkwåd 1 aumif;uifjyifü vufawmfudk
t&[wåzkdvf ynm0drkwåd 1 vIyf&rf;í jyawmfrljcif; 36
t&d,r*fÓPf 60
ta&;tBuD;qHk;aom tcsdef q «c»
t&Sifr[muóyukd cdkifvHkaom tmrcHcsuf&dSaom
twk,lyg 65 w&m;awmf *
« tm » «p»
tmv,"mwf 7 plVaomwmyef 62
68 ] pef;vtoGif jzpfapcsifon
nff (pE´
pE´Lyrokwåef)
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm

pifMu,faom w&m;a'oem ed'geuxm taMumif;jy


a[menf; 46 pmwrf;vTm *
pef;vtoGif jzpfapcsifonf 1 eda&m"medoHo 20
« ps » «y»
psmevmbD&[EÅm 17 y#doaE¨usKd;udk ay;Edkifonfh
ocFg½kayu©mrsKd; C
«w»
y&dok'¨g "r®a'oem 56
wxwåm, 50
w&m;*kPfawmf (6)yg; 57 «z»
wdóapwDawmf 25 zm;0g'udk usifhwJh yk*d¾KvfawG 59
wdór[m0d[m&ausmif; 26
«b»
wpfq,fhwpfrsKd;aom
tjcif;t&m 27 b00daoomedoHo 19
b00daoom0[ 20
«'»
«r»
'umç 'umrwkdYxHokdY
csOf;uyfxkdufaom &[ef; 34 rpifMu,faom w&m;a'oem
'd|"r®okc0d[m&medoHo 17 a[menf; 42
'ku©tjcif;t&m 11 rax&fnDaemif ESpfyg; 23
r&PmoEéaZm 16
«"»
rdrdESifh yrmwlol 1
"r®ok"r®wH 54 r*fÓPf zkdvfÓPfwkdY\
"m;r aemufydwfacG; 49 pGrf;tm; 63
«e» rSefuefaom OD;wnfcsuf
ESpfrsKd; 15
eduEÅdw&m; 7
rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef; ] 69
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm

«&» «o»
½kdif;yswJh um,uHrI 5 oEd´|du 48
½kdif;yswJh raemuHrI 5 orm"d\ tusKd;*kPftif
½kdif;yswJh 0pDuHrI 5 tmedoif 61
orm"d\ tusKd;*kPftif
«v»
tmedoif ig;rsKd; 17
vu©Pma&;okH;wef 21 oDv\ tusKd;*kPftif
vESifh yrmwlykH wpfrsKd; 9 tmedoif 61
vESifh yrmwlaom oku©0dyóem,medu&[EÅm 17
pdwfxm;[lonf 6 ok"r® 54
vm;&m*wdjrJol 62 aomwmEk*wokwåef Z
avmulyrmrsm; 4 oGmu©mw 47
«0» « ocFsm »
0dyóemÓPf\ pGrf;tif 62 (31)bkHrS uGif;vkH;uRwf
0dyóemedoHo 18 vGwfoGm;atmif 56

rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef; NyD;\/

²²²

You might also like